سیر اندیشه های شهرسازی

موضوع : معرفی ابنزر هاوارد

چه خواهم گفت ؟!مقدمهبیوگرافی ابنیزر هاواردهاوارد و ایده باغ شهرالگوی باغ شهرهامعرفی باغ شهرهای نمونهنظریه سه مغناطیسباغشهرنظرات موافقین الگوی نظرات مخالفین الگوی باغشهرمزایا و معایب باغشهرهانتیجه گیری

( ابنیزر هاواردHoward, Sir Ebenezer ) از پیش شهرسازان فرهنگ گراست.

الگوی فرهنگ گراها پیش از پیدایش واژه شهرسازیوالبته پیش از الگوی ترقی گراها شکل گرفت.

درکشورهای آلمان 1890و1880این الگو بیشتر در سالهایواتریش مطرح شد،که دارای تاخیر صنعتی اند.

ومجموعه شهری بسیار این الگوبه مفاهیم فرهنگیاهمیت قایل است.

مخالف کالنشهرهای عصر صنعت می باشند. این گروه به مشکالت عصر خودپی بردند که از آن افراد

جمله عدم توجه به مسایل زیبا شناسی است. راه حل ها والگوهایی که برای حل این معضالت ارایه

وابسته به تاریخ گذشته است میدهند به شدت هجران زده وکه نشان دهنده این مطلب است که این افراد اصالت

نمی شناسند. ویژگی مسایل آن را تاریخی عصر حاضر و

مقدمه

بیوگرافی ابنیزر هاوارد

در 1850وی در ژانویه سال فوراستریت لندن به دنیا آمد و

چشم از 1928درماه می سال دنیا فرو بست.

دارای تحصیالت رسمی محدود سالگی به 21 در سن .بود

.عنوان کشاورز به نبراسکا رفت از استعداد تندنویسی خود

استفاده کرد و به عنوان گزارشگر دردفتر روزنامه

ودادگاه شیکاگو مشغول به کار شد.

بیوگرافی ابنیزر هاوارد

به کشور خود 1876 در سالبازگشت و بقیه عمر خود را به

گزارش نویس پارلمان عنوانانگلیس گذراند.

عالقه زیادی به زبان اسپرانتوداشت واغلب سخنرانیهای خود را

.به این زبان ایراد می کرد وی هوادار جنبش سوسیالیست

انگلیس بودو تحت تاثیر شدید کتابهای)ترقی وفقر(هانری جورج

و(نگاه به گذشته(ادوارد بالمی قرار گرفت وبه تحقیق در مورد مسایل

.و مشکالت اجتماعی پرداخت

هاوارد و ایده باغ شهر

او با خواندن کتابی از بالمی درباره جنبش تعاونی در امریکاکه تأثیر زیادی بر زندگی و آینده اش گذارد و سرچشمه الهام

اندیشه باغشهر شد، به این فکر افتاد که آن اصول را با اجرا در آورد.مقیاس کوچکتری در یک شهر نمونه به

اندیشه هایش را در کتابی کوچک به نام فردا یک مسیر صلح.آمیز برای یک رفرم اجتماعی منتشر کرد

کتاب ، پیشنهاد هاوارد اقدام به امری بزرگ بود، یعنی دراین رهایی ازجنبه های مضر انقالب صنعتی واز میان بردن محالت

فقیرنشین وپرجمعیت که زاییده بسط لجام گسیخته صنعت بود.

اصالح سیاسی و اجتماعی شهرهای متمرکز را در عدم تمرکزآنها می دانست و مساله اصلی برای او اصالح اجتماعی بود.

و تاثیرگذاری هایی که هاوارد به دست آورد با توجه به موفقیت که پا گرفت موسسه )باغ_شهرها( 1899 در سال زیاد اثر وی،( Sir Frederic Osborn) وی نیز توسط فردریک آزبورن حتی بعد از

به فعالیتهای خود ادامه داد. این موسسه بعد از چهار سال توانست اولین زمین خودرادر پنجاه

کیلومتری لندن برای ساخت باغ شهر در )لچ ورث(به دست ن( سپرد.یطرح را به معماران )پارکر( و)آنون آورد،و وی اجرای ای

21بعداز جنگ جهانی اول،به نام )ولوین(در دومین طرح خود را سون( برای اجرا واگذار کرد که از آوسوُ)لوی د به مایلی لندن نیز

نظر معماری دارای کیفیت بهتری نسبت به لچ ورث بود.

الگوی باغ شهرها به اعتقاد هاوارد،باغ شهر را باید تصور

کاملی از یک شهر مستقل وخود بسنده ای اعیان محله ک شهرحومه یاینه ، نامید بلکه شهر او بیان تازه ای از نوع !نشین

جدید اسکان بود. برای اجرای الگوی خود به زمینی به

اکر احتیاج دارد که به 6000مساحت قیمت شش میلیون فرانک از طریق

مزایده خریداری شده است. 1130باغ شهر دارای شکل مدور با شعاع

آن مختص به فضای 6/1متراست که فقط در حدود سی هزار و مسکونی می باشد

نفر را در خود جای می دهد. ،هاوارد در طرح شهرهای باغ مانند خود

دایره متحد المرکز شهر را به صورت چند.تصویرکرد

الگوی باغ شهرها

متر 36دارای شش بلوار با شهر عرض است که از مرکز شهر تا

وشهر را به محیط کشیده شده است. کندشش بخش تقسیم می

به و که در مرکز شهر -باغ مرکزی :1 در وجود دارد. هکتار 2مساحت

اطراف آن ساختمانهای عمومی مثل شهرداری، تاالر کنسرت ، سخنرانی،

که ...قرار داشتتأتر ، کتابخانه و� بزرگ برای هریک محوطه ای نسبتا

.تعلق می گرفت هکتار 58که حدود :پارک مرکزی-2

زمین اشغال کرده است و در همه سوی آن یک رواق بزرگ بلورین قرار

(Crystal Palace)قصر بلورین .دارد

5500 در حدود -خانه های مسکونی :3قطعه و دارای معماری متنوع و گیرا می

درترکیب ساختمانها ومساکن، باشد.آزادی عمل صاحبان آنها بایستی رعایت

.گرددبین دایره میانی و -خیابان اصلی شهر: 4

خیابان اصلی شهر به دایره بیرونی متر قرارمی گرفت که 125عرض کیلومتر 5سبزی با طول بیش از کمربند

را شکل می بخشد هکتار50مساحت و چمن ودرختانی به عنوان سایه دارایو

بان بود.در این خیابان باشکوه شش نقطه

هکتار 1/5استقرار هر یک به مساحت برای مدارس،زمینهای بازی وحتی کلیسا در نظر گرفته شده است که خانه ها در

طول این خیابان بزرگ با حلقه های متحد المرکز توزیع گشته اند.

بر روی -تاسیسات صنعتی پیرامونی :5کمربند خارجی شهر ، کارخانه ها ،

مغازه ها ، بازارها ، میادین زغال سنگ و ... واقع شده اند که در

مسیر راه آهن حلقوی قرار دارند.این بخش ها به -کشاورزی حومه ای: 6

گونه ای فردی در مزارع کوچک یا بزرگ ، به صورت صیفی کاری ،

مرتع و ... مورد کاشت قرار میگرفت .

به نظر وی کاشت گندم در مقیاس تحت نظر یک مزرعه بایستیوسیع

دار سرمایه دار یا مجموعه تعاونی وکشت سبزی،گل و میوه توسط

یا گروههای کوچک انجام گیرد. افراد

مهمترین اصلی که هاوارد مطرح اینست که مالکیت زمین می کند

های بایر و کشاورزی اطراف شهر، به شهر تعلق گیرد تا گسترش شهر دستخوش سودجویی زمین خواران

نشود. : نکته مهم اینست که او میگوید

کمربند سبز وروستایی دور شهرمان را حفظ کنیم وبا افزایش

جمعیت شهر،الزم است که درآن سوی فضاهای سبز، شهر تازه ای

با همان فضاها وکمربندهای سبز به وجود آید .که با وجود وسایل سریع

حمل ونقل این شهرها می توانند به راحتی به هم دسترسی داشته

باشند.

به این ترتیب با گذشت زمان ما دارایمجموعه ای از شهرها می باشیم که دور

یک شهر مرکزی گرد آمده اند که هر شهر به وسیله قطار با شهر همسایه خود دارای یک خط ارتباط مستقیم است.

گفته شده است که شهرهای باغ � غالبا مانندی که هاوارد پیشنهاد کرد، از

واقعیات بدوراست واگر هم ساخته شود چون کوچک است مسائل شهرنشینان

و هنگامی که از امروزی را حل نمی کندهاوارد درباره این مطلب پرسیدند چنین

:پاسخ دادکه)انسان نباید در طرح های خود

بیش از حد واقع گرا باشد،زیرا همیشه مشکالتی وجود دارند که در

نتیجه بخش کوچکی از آرزوهای شخصی امکان تحقق پیدا می کنند

پس یک طرح باید عظیم متصور شود،زیرا موفقیت کامل آن را

نمیتوان پیش بینی کرد.(

معرفی باغ شهرهای نمونه

مایلی لندن قرار داشت و 35نخستین باغشهر بود که در -لچ ورث : 1 هزار نفرآغاز گشت.33 و برای سکونت 1904ساختن آن در سال

راه آهنی که از غرب به شرق میرود و دره ای که عمود بر آن قرار بخش تقسیم میکند. که هر کدام از این بخش ها 4دارد شهر را به

تاسیسات و تجهیزات مختص به خود را دارا هستند. لچ ورث یکی از نخستین نمونه های شهر با ساختاری متشکل از ”

واحدهای همسایگی“ است و هر واحد آن به طریقی متفاوت طراحی شده است.

برای اطالعات بیشتر و مشاهده ی عکس ها به وب سایت باغ شهر

لچ ورث به آدرس زیر مراجعه نمایید :

http://www.letchworthgardencity.net/

معرفی باغ شهرهای نمونه

21دومین باغشهر که در -ولوین : 2مایلی شمال لندن قرار داشت و

و برای 1920ساختن آن در سال هزار نفرآغاز شد.40سکونت

ارتباط آن با لندن به طریق بهتری بود به وسیله یک خط مستقیم راه آهن و یک بزرگ راه ، به همین دلیل ولوین به

عنوان نخستین شهرک اقماری لندن شناخته شده است.

سطح شهر توسط راه آهن شمالی-جنوبی و شرقی-غربی به

بخش تقسیم شده است.4

برای اطالعات بیشتر و مشاهده ی عکس ها به وب سایت باغ شهر

ولوین به آدرس زیر مراجعه نمایید :http://www.ourwelwyngardencity.org.uk/

نظریه سه مغناطیس

هاوارد شهر و روستا را مانند آهن ربایی تمثیلمی کند که جمعیت انسانی را به سوی خود جذب می کند که زندگی در هر کدام دارای

به نظر وی نه .معایب و مزایایی می باشدجاذبه شهر نه جاذبه روستا هدف یک زندگی

حقیقتا در توافق با طبیعت را کامال تحقق نمی بخشد و باید هر دو جاذبه را یکی کرد .

وی آهن ربای دیگری مطرح می کند که در باشد که حقیقت باغ شهر یا شهر_روستا می

هم زیبایی و مزایای زندگی شهری وهم در آن دلنشینی روستایی را می توان به گونه ای

کامل ترکیب کرد.

شهر روستا خود را دارای مزایای زیر هاواردمی داند:

زمینها زیبایی طبیعت،فرصتهای اجتماعی ، اجاره پایین ودستمزد وپارکهای قابل دسترس،

سالم،هوای و آباجناس با قیمت پایین، باال،فاضالب خوب،خانه وباغ روشن،بدون سیگار و

محالت فقیر نشین

نظرات موافقین

: لوئیس ممفورد

در آغاز قرن بیستم دو ابداع مهم به !وقوع پیوست هواپیما و باغشهر

این هر دو طالیه دارهای عصری جدید بودند که اولی بشر را قادر به

پرواز بر فراز زمین میساخت و دومی مکان زیست نیکوتری را روی

زمین به او وعده میداد.

:لوید رادوین

وی در مورد نظریه باغشهر چنین مینویسد:

صرف نظر از آنچه در آینده پیش آید باید اذعان کرد که تا زمان حاضر ،

معدودی از نظریه ها بوده اند که در زمینه ی یک بحث، دقیق تر و منطقی تر

درباره ی متروپلیس چنین قاطعانه با عقاید جاری برخورد کرده باشند.

:پوردموی کتاب کوچک باغشهر تالیف

هاوارد را یکی از مهمترین کتابهای قرن بیستم میخواند.

نظرات مخالفین

:لوکوربوزیهاگر چه لوکوربوزیه مستقیما با عقاید هاوارد

مخالفت نکرد، اما به شدت از باغشهرهای افقی و پراکنده ساختن ساختمان ها در سطح

انتقاد میکرد.

وی معتقد است که گسترش و رشد شهرها بر مبنای الگوی انگلیسی باغشهر موجب اتالف وقت ساکنان و همچنین هدر رفتن

زمین ها میشود.

او عقیده دارد که اینگونه شهرها نوعی روحیه ضد اجتماعی برای ساکنینشان ایجاد می کنند.که به فردگرایی و تنهایی می انجامد.

نظرات مخالفین

:زیگفرد گیدیونراجع به انحطاط نظریه باغ شهر وی

چنین می نویسد :)) این نظریه به هیچ راه حلی برای

مشکل اصلی زمانه ارائه نمی دهد. یک راه حل موضعی چاره کار

شهرسازی نیست، بلکه تنها یک برنامه ریزی کامل در مقیاسی که

تمامی ساختارهای زندگی جدید را در همه ابعادش در برگیرد قادر خواهد بود که امور مهمی را که هاوارد در ذهن خود داشت به انجام برساند.((

نظرات مخالفین

ادوارد کارتر:زمانی که مشغول مطالعه در مورد آینده لندن بود چنین وی

)) هاوارد و پیروانش به هیچ وجه به مسئله نوشت:اساسی و مهم امروز توجه نکرده اند! مسئله احیا و اصالح

بافت مرکزی شهر قدیمی. ایشان در عمل و تحت تأثیر احساسات پرشور به سوی ساختن کامل شهرهای نوبنیاد گریز

زده اند. در هر حال ، هراندازه هم که در زمینه فوق خدماتی انجام داده باشند، نمیتوان این موضوع را نادیده گرفت که آنها با این کار لطمه ای شدید به موضوع بازسازی مراکز شهرهای قدیمی زده اند، زیرا با تأکید بر مسأله ساختن باغشهرها اذهان

را از توجه به موضوع اصالح بافت مرکزی شهرها منحرف کرده اند. در ضمن،اعتماد بیش از حد آنها به موضوع توسعه آزاد، موجب توسعه روز افزون حومه ها گردیده که به عنوان

یک استاندارد پذیرفته شد و در گسترشهای عاری از هویت شهری سهیم بود.((

نظرات مخالفین

:جین جیکوبز

نظریه های طرفداران اصل تمرکز در شهرسازی مدرن که هاوارد القا

کننده ی آن بود، در توسعه شهرهای بزرگ آمریکایی اثرات

زیان بخشی داشته است، به این  صورت که موجب تضعیف روابط اجتماعی بین ساکنان این شهرها شده و محالت شهری یکنواخت و

بی روحی پدید آورده است.   

مزایا و معایب طرح باغشهر

 

:مزایا 5گسترش متقارن و متوازن شهرها ، توجه ویژه به فضای سبز )فضای سبز

برابر مسکونی ( ، تعیین خط مشی های کلی و استراتژی های کاربری اراضی شهر توسط حکمروانان شهری ، تقسیم بندی های خود یار فرعی شهر ) منطقه بندی(، پیوند محیط های شهری با کیفیت باالی زندگی روستایی ، کم رنگ شدن

زندگی باال محله ای و پایین محله ای ، عدم تداخل کاربری های صنعتی با کاربری های مسکونی و سایر کاربری ها، آزادی عمل صاحبان ساختمان ها در

نحوه ترکیب سازه ها ، واگذاري زمين هاي شهري و حومه به شهرداري ها ، تمرکززدایی

: معایبدست کم گرفتن فشارهای اقتصادی در چگونگی توزیع جمعیت شهری ، دور از

واقعیت بودن این طرح بدلیل کوچکی وسعت محدوده ، عدم پاسخگویی این شهرها به نیازهای ساکنین شهرهای امروزی ، تاکید بر توسعه افقی شهر ،

ساکنان، ایجاد روحیه ضد اجتماعی ساکناندر رفت و آمد اتالف وقت

  

نتیجه گیری

 

هرچند طرح هاوارد زمینه ای بود در جهت حل و رفع مشکالت شهری � صورت اواخر قرن نوزدهم ، ولی فکر شهرهای باغ مانند با آنچه که عمال

حقیقت به خود گرفت تفاوت داشت. پس از گذشت نیم قرن ،آنچه به نام شهرهای باغ مانندساخته می شد، محالت کوچکی بود در اطراف

شهر که بر اساس سازمانهای تعاونی پایه گذاری شده بود. شهرهای باغ مانند ،به ساختن خانه های کوچک با باغچه هایی در

اطراف آن محدود شده بود تجربه آن را می توان به خوبی در اطراف شهر لندن که در اواخر دهه چهارم و پنجم قرن حاضربوجود آمد، مالحظه

کرد طرح هاوارد به قول خود او پیوندی بین شهر و روستا بود. وجود نظریه مخالفان و موافقان باغشهر هاورد نشان از ارزش کار اودارد. هاوارد برای صنعت در باغشهرها اهمیت کمی داده بود شاید یکی از

دالیل موفق نبودن طرح هاوارد با توجه به اینکه شهرها به سوی صنعتی پیش می رفتند همین امر بود.  

ولی از این مطلب نمیتوان صرف نظر کرد که ایده و الگو باغ شهر هاوارد تاثیری عمیق برتفکر ساخت شهرهای جدیدآتی گذاشت و

همانطور که قبال بیان شد می توان از هاوارد به عنوان پدر شهرهای جدید نامید.

  

منابع :

 

شهرسازی معاصر از نخستین سرچشمه ها تا منشور آتن – اوستروفسکی واقعایت - فرانسوا شوای و شهرسازی تخیالت پاکزاد 1سیر اندیشه ها در شهرسازی- جلد - معماری و شهرسازی در قرن بیستم - المپونیانی به سوی شهرسازی انسان گرا- محمود امیر یاراحمدیویکیپدیا 

http://www.letchworthgardencity.nethttp://www.ourwelwyngardencity.org.uk/www.urbanity.irwww.noandishaan.com