کلیاتی درباره نظام آموزش و پرورش

آشنایی دانشجویان با مفهوم تربیت از دیدگاه آموزش و -1پرورش

توانایی دانشجویان برای تجزیه و تحلیل نظام آموزش و-2

پرورش اهمیت و کارکرد های آن

آشنایی دانشجویان با اصول و ساختار نظام آموزش و پرورش-3

کشور

: اهداف

تعریف تربیت ) آموزش و پرورش(

است دادن یاد و آموختن دانش ، معنی به لغت در . آموزش

به اخالق و آداب و پروردن پروراندن معنی به نیز پرورش

است آموختن . کسی

و تربیت و تعلیـم با متـرداف تربیت مفهوم با فرهنگ در

تعلیم واژه دارد طوالنی سابقه و است پرورش و آموزش

برابر که تربیت های Education و واژه جز ، است آمده

است تربیت معنی همان به حقیقت در و است . جدید

خاص مهارتهـای و ها آمـوزش به تعلیم یا آموزش

یا پرورش و ریاضی آموزش مانند شود می اطالق

شود می گفته اخالقی و دینی آموزشهای به . تربیت

بـرای مدرسـه در که است ای وسیله تنهـا آموزش

است اختیار در افراد . پرورش

مربیان بزرگ دو کلمه آموزش و پرورش را در یک مفهوم یعنی تربیت به کار می برند.آموزش تنها وسیله ای

است که در مدرسه برای پرورش .افراد در اختیار است

تربیت هدایت فرد است در بعد معنوی و اخالقی اجتماعی عاطفی و .عقالنی

تربیت عبارت است از پروراندن و به ثمر رساندن استعدادها و موهبتهای .جسمانی و روانی که طبیعت انسانی واجد و مالک آنهاست

تعاریف تربیت

نظام آموزش و پرورش ، اهمیت و کارکردهای آن

تعریف نظام آموزش و پرورش

است دادن نظم و آراستن معنی به لغت در . نظام

شود می گفته نظامـی به پرورش و آموزش نظام

سازمانهـای و موسسـات ، نهادها کلی الگوی که

است جامعه . رسمی

و فرد پرورش ، آن سازی شکوفا و فرهنگ انتقال وظایف

دارد عهده بر را متخصص و ماهر انسانی نیروی . تربیت

گرفتنی نه است دادنی ، حیات حق مانند حق پرورش و آموزش

اهمیت نظام آموزش و پرورش و کارکردهای آن

گزاری سرمایه یک پرورش و آموزشعمر سراسر در که است مدت بلندمناسب آوردن فراهم و شود می پدیدار

کوتاهی همگان برای نشود آن .

آموزش و پرورش آدمی امری پیچیده و وقت گیر و پر دامنه

سرمایه گذار بیشتر ، است کهبرنامه ها نظام یافته و همکاری نهادهای گوناگون جامعه را می

. طلبد

همه دولتها پرداختن به آموزش و پرورش مردم خود را در شمار وظایف

اساسی و حتی اجباری کردن آن تعهدات سنگینی در قانونهای اساسی

.وبنیادی خود می گنجانند

یکی از شاخصهای مهم رشد هر جامعه را وسعت دامنه وظایفی

می دانند که نظام آموزش و .پرورش آن به عهده گرفته است

آموزش و پرورش آ دمی امری پیچیده وقت گیر و پر دامنه است که سرمایه گذاری بیشتر برنامه های نظم یافته و همکاری نهادهای گوناگون جامعه را

.می طلبد

کارکردهای نظام آموزش و پرورش

پاسخــگویــی باید پرورش و آموزش نظام کارکردهای

نیــازهـای بتواند و باشد جامعه مادر و معنوی نیازهای

سیاسی – فرهنگی توسعه و رشد و اجتمـاعی و فـردی

کند ممکن را جامعه اقتصادی . و

: کارکردهای آشکار آموزش و پرورش متعدند از جمله

1- فرهنگ پذیری- ) (2انتقال جامعه افراد کردن اجتماعی

3- جوانان و نوجوانان ، کودکان کیفیت رشد و پرورش

4- جامعه انسانی نیروی تامین و تربیت

منظور از انتقال فرهنگ انتخاب و انتقال دانستنی ها سنتها و ارزشها زبان مذهب هنر مهارتها و تجارب بشری و غیره از نسلی به نسل

.دیگر است

انتقال ارزشها گرایشها آداب و رسوم فرهنگی و اجتماعی به نسل جدید تا هر فرد به انسانی اجتماعی تبدیل .گردد و به ایفای نقشهای قادر شود

جامعه پذیزی

نظام آموزش و پرورش هر کشور مهمترین و موثر ترین نظام

پرورش ورشد شخصیت کودکان .نوجوانان و جوانان است

پرورش و رشد کیفیت کودکان

تربیت این نیرو در سطوح مختلف و به تناسب نیاز جامعه در بخشهای

کشاورزی صنعت و خدمات از وظایف مهم نظام آموزش و

.پرورش ا ست

تربیت نیروی انسانی

نظام آموزشی و پرورشی در ایران

دارلفنون مدرسه تاسیس با ایران در جدید سبــک به پرورش و آموزش

سال شامل 1228در و شد می اداره اروپــایی سبـک به که شد آغـــاز

بود عالی و متوسط های . دوره

به دنبال آن با تشکیل وزارت و سپس 1232علوم در سال

مشروطه مدارس آغاز حکومتمتعددی در سطـح ابتــدایی و

متــوسطه در تهران . وشهرستانها توسعه یافت

نظام آموزش و پرورش جمهوری اسالمی ایران

پایان نهمین 1364در و پنجاه مصوبه در فرهنگی انقالب شورایعالی ،

عنوان با را شورایی پرورش و آموزش وزارت پیشنهاد به خود جلسه

های بررسی انجام مامور ، پرورش و آموزش نظام بنیادی تغییر شورای

کرد پرورش و آموزش نظام بنیادی طرح ارائه و . الزم

موسســـات از بازدید و متعدد های جلسـه تشکیـل از پس شورا این

کلیات طرح انجام سر ، جهان کشورهای از بعضی پرورش و آموزش

سال در و کرد تهیه را ایران اسالمی جمهوری پرورش و آموزش نظام

داد 1367 ارائه فرهنگی انقالب شورایعالی . به

: در طرح مذبور درباره مباحث ذیل بررسی شده است

1- اسالمی تربیت و تعلیم مبانی

2- اسالحی تربیت و تعلیم کلی اهداف

3- پرورش و آموزش نظام بر حاکم اصول

4- ارکان ، اساسی های دوره شامل پرورش و آموزش نظام ساختار

گیر فراد متوسطه و ارشاد

برنامه ریزی ادامه کار طراحی آموزش و پرورش

طرح اجـرای درباره نظر تبـادل و مبحث از پس شورا ایـن

شرح به ، کمیسیون هفت با پرورش و آموزش نظام کلیات

کرد موافقت : ذیل

دبستانی و دبستانی پیش پرورش و آموزش کمیسیون

تحصیلی راهنمایی دوره کمیسیون

ای حرفه و فنی و فراگیر متوسطه دوره کمیسیون

انسانی نیروی تربیت و تامین کمیسیون

تشکیالتی و اداری نظام کمیسیون

توسعه ریزی برنامه کمیسیون

تربیتی فعالیتهای کمیسیون

گروهی از اعضای 1369در خرداد شورای تغییر نظام آموزش و پرورش به دستور وزیر وقت

طرحی به عنوان طرح نظام جدید .آموزش متوسطه تهیه کردند

طرح جدید آموزش متوسطه

اهداف کلی آموزش و پرورش جمهوری اسالمی ایران

است تربیتی هدفهای کردن مشخص ، تربیتی مهم مسائل از یکیجمله. از :

تعیین -1 را شاگرد و معلم بخشهای و فعالیتها و تجربیات جهتکند . می

2- باشد می دائمی پیشرفت . موجب

3- گروههای و افراد های کوشش شناختن هماهنگ

معلمان و شاگردان مختلف

4- تربیتی متنوع های فعالیت در شرکت به شاگردان و معلمان ترغیب

5- هستند شاگردان پیشرفت ارزیابی اساس و . پایه

: هدفهای آموزش و پرورش سطوحی دارند ، از جمله عبارتند از

آرمانی ) ( - نهایی هدفهای

آموزشی - مقاصر

آموزشی- کلی هدفهای

تحصیلی- های دروه هدفهای

گروه- یک در درس یک هدفهای

تدریس- واحد یک هدفهای

شناختی دیدگاه از را تربیتی هدفهای صاحبنظران از ، بعضی

اند داده قرار بحث مورد نیز حرکتی روانی و . عاطفی

سالهای اهداف 1361تا 1359در درباره ای گسترده مطالعات

نجــام ا پرورش و آموزش شورایعالی در پرورش و آموزش

است شده تاکیده و است . گرفته

ساز زمینه هدفهای تربیت و تعلیم نهایی هدف به وصول برای که

باشد مدنظر عمل در همواره باید . ذیل

آفرینش( مبدا با ارتباط فرد تربیت و تعلیم الف

خویشتن( با ارتباط در فرد تربیت و تعلیم ب

خود( جامعه با ارتباط در فرد تربیت و تعلیم ج

طبیعت( عالم با ارتباط در فرد تربیت و تعلیم د

اهداف کلی آموزش و پرورش

اعتقادی( اهداف الف

اخالقی( اهداف ب

آموزشی ( علمی اهداف ج

هنری( فرهنگی اهداف د

اجتماعی( اهداف هـ

زیستی( اهداف و

سیاسی( اهداف ز

اقتصادی( اهداف ح

خود شناسی و خداشناسی

تقویت ایمان

پذیزش حاکمیت مطلق خداوند

اهداف اعتقادی

تهذیب نفس

تعبد الهی

اعتماد به نفس

کرامت اخالقی

پرورش عواطف انسانی

نظم و انظباط

مبارزه با بیکارگی

اهداف اخالقی

تحقیق تعقل و تفکرتعلیم تعلم و تربیتهدایت استعدادها

شناخت جهانترویج زبان و خط فارسی

توسعه علوم و فنونکتابخوانی

مشارکت و همکاری

اهداف علمی آموزشی

شناخت استعدادهای هنریزیباییهای جهانهنر اسالمی

حفظ میراث فرهنگیادب فارسی

احتراز از رسوم منحطفرهنگ و آداب وسنن اسالمی ایرانی

تاریخ و فرهنگ و تمدن اسالم

اهداف فرهنگی

پاسداری از مقدسات

تحقق به قسط اسالمی

تعاون و همبستگی اسالمی

امر به معروف و نهی از منکر

نظم

احترام به قانون

اهداف اجتماعی

مسئولیت پذیزی

تولی وتبری

فداکاری

سعه صدر وتحمل

احترام به شخصیت افراد

مقاومت در برابر تبلیغات سوء

تامین سالمت جسمی و روانی

رعایت بهداشت عمومی

توجه به تربیت بدنی

اهداف زیستی

ارتقای بینش سیاسی بر اساس اصل والیت فقیه

اتحاد اسالمی

استقالل همه جانبه کشور

حفظ کیان اسالم

بینش سیاسی نسبت به ایران و جهان

شناخت ترفندهای استکبار جهانی

اهداف سیاسی

رشد اقتصادی ورشد توسعه اجتماعیقداست کار و معاش حالل

مهارت بخشیقناعت و پرهیز از اسراف

انفاق و دستگری از محرومانمشاغل مولد

مبارزه با بهره کشی اقتصادیمنابع اقتصادی کشور

اهداف اقتصادی

اصول حاکم بر نظام آموزش و پرورش ایران

معصومین : سنت و قرآن دادن قرار محور اول اصل

تعلیم : بر تزکیه تقدم چهارم اصل

تربیت : و تعلیم بودن همگانی دهم اصل

عمومی : پرورش و آموزش بودن اجباری یازدهم اصل

امکانات : عادالنه توزیع سیزدهم اصل

محیط : مقتضیات رعایت چهاردهم اصل

بلوغ : و رشد مراحل به توجه شانزدهم اصل

آموزشها : انواع و سطوح بین هماهنگی نوزدهم اصل

تحصیلی : های رشته خاص ارزش یکم و بیست اصل

بدنی : فعالیتهای و کار ارزشهای دوم و بیست اصل

ابتکار : و تفکر توان پرورش سوم و بیست اصل

تحصیلی : هدایت دوم و سی اصل

ساختار نظام آموزش و پرورش ایران

شود می دیده عمودی و افقی تقسیمات ایران آموزش ساختار . در

تحصیلی مختلف مراحل و ها دوره ، آموزشی نظام عمودی تقسیمات از منظور

گیرد می قرار عم سر پشت متوالی طور به معموال زمان نظر از که است

عالی – – و متوسط عمومی پرورش و آموزش دبستاتی پیش دوره مانند

مراحل و ها دوره ، آموزشی نظام عمودی تقسیمات از منظور

متوالی طور به معموال زمان نظر از که است تحصیلی مختلف

آموزش – دبستانی پیش دوره مانند گیرند می قرار سرهم پشت

عالی – و متوسطه عمومی پرورش و

نظر از مرحله هر که است تقسیماتی افقی تقسیمات از منظورامر . این کند می مشخص تخصصی های رشته و ها شاخه انواع

میگیرد انجام متوسطه دوره در . بیشتر

1345 تا 1290ساختار آموزش و پرورش از

1370 تا 1345ساختار آموزش و پرورش از

تا کنون1371-1370ساختار آموزش و پرورش از

ساختار آموزش و پرورش ایران و تغییرات آن

تقسیمات افقی هر مرحله تحصیلی از تنوع برنامه ها و محتوای تحصیلــی ناشی می شود و صورت موازی گوناگونـــی

.دارد و از نظــر تحصیالت هم عرض یکدیگر است

فنی ، نظری متعدد های رشته و ها شاخهآموزش ساختار در کاردانش و ای حرفهدوره در تکمیلی های رشته یا ، متوسطهاز هایی نمونه ، کارشناسی و کاردانی

هستند افقی . تقسیمات

جنبه مشترک بیشتر در ساختار عمودی و افقی و جنبه تمایز و

تفاوت اغلب در تقسیمات داخلی هر یک از این ابعاد وجود

. دارد

پایان