วารสารวิชาการ วิทยาลัยแสงธรรม...

วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม Saeng tham Co l l ege Jou rna l ปท 4 ฉบบท 2 เดอนกรกฎาคม - ธนวาคม 2012/2555

วตถประสงค 1. เปนเวทเผยแพรผลงานวจยและผลงานทางวชาการของคณาจารยทงใน และนอกวทยาลย ตลอดจนนกวชาการอสระ 2. เชอมโยงโลกแหงวชาการ และเผยแพรองคความรทางปรชญา ศาสนา เทววทยา และการศกษา ใหเกดประโยชนแกชมชนและสงคมสวนรวม 3. สงเสรมและกระตนใหเกดการวจย และพฒนาองคความรทางดาน ปรชญา ศาสนา เทววทยา และการศกษา เพมมากขนเจาของ บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร ในนามอธการบดวทยาลยแสงธรรม บาทหลวง เดชา อาภรณรตน ในนามประธานสภาการศกษาคาทอลก แหงประเทศไทยบรรณาธการ บาทหลวง ดร.อภสทธ กฤษเจรญ ในนามรองอธการบดฝายวชาการกองบรรณาธการ รศ.ดร.ไพศาล หวงพานช มหาวทยาลยวงษชวลตกล ผศ.ประเสรฐ วเศษกจ ฝายการศกษา อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ ดร.อาทพย สอนสจตรา มลนธเซนตคาเบรยล ดร.สมเจตน ไวยการณ โรงเรยนเซนตเทเรซา ดร.ยพน ยนยง โรงเรยนบอสโกพทกษ อาจารยพรพฒน ถวลรตน อาจารยลดดาวรรณ ประสตรแสงจนทร อาจารยพเชษฐ รงลาวลย นางสาวจตรา กจเจรญ นางสจต เพชรแกว อาจารยทพอนงค รชนลดดาจต นางสาวปนดดา ชยพระคณ นางศรตา พรประสทธ นายวระยทธ กจเจรญ นายศรญญ พงษประเสรฐสนกำหนดเผยแพร:ปละ 2 ฉบบๆ ละ 100 บาท (ฉบบท 1 ม.ค.- ม.ย. ฉบบท 2 ก.ค.- ธ.ค.)

สถานทออกแบบและจดพมพ:ศนยสงเสรมและพฒนางานวชาการ วทยาลยแสงธรรม

ออกแบบปก&รปเลม : โดย อาจารยพเชษฐ รงลาวลย

พสจนอกษร : โดย นางสจต เพชรแกว, นางศรตา พรประสทธ

วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม มความยนดรบบทความวจย บทความวชาการ บทวจารณหนงสอ และ บทความปรทศน ดานปรชญา ศาสนา เทววทยา และการศกษา ทยงไมเคยเผยแพรในเอกสารใดๆ โดยสง บทความมาท ผอำนวยการศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม วทยาลยแสงธรรม เลขท 20 หม 6 ต.ทาขาม อ.สามพราน จ.นครปฐม 73110

กองบรรณาธการวารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม จะสงบทความใหแกผทรงคณวฒทางวชาการเพอประเมน คณภาพบทความวาเหมาะสมสำหรบการตพมพหรอไม หากทานสนใจกรณาดรายละเอยดรปแบบการสงตน ฉบบไดท www.saengtham.ac.th/journal

รายนามคณะทปรกษากองบรรณาธการ (Editorial Advisory Board)

ผทรงคณวฒภายนอก 1. บาทหลวง ศ.ดร.วชระ นำเพชร, S.J. Sophia University, Japan 2. ศ.กรต บญเจอ ราชบณฑต 3. ศ.ปรชา ชางขวญยน คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 4. ศ.ดร.เดอน คำด คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 5. ศ.ดร.สมภาร พรมทา คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 6. รศ.ดร.สมาล จนทรชะลอ คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร 7. ผศ.ดร.มณฑา เกงการพาณชย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล 8. ผศ.ดร.ชาญณรงค บญหนน คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 9. ผศ.ดร.วรยทธ ศรวรกล คณะปรชญาและศาสนา มหาวทยาลยอสสมชญ

ผทรงคณวฒภายใน 1. มขนายก ดร.ลอชย ธาตวสย 2. บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร 3. บาทหลวง ดร.ออกสตน สกโย ปโตโย, S.J. 4. บาทหลวง ดร.ฟรงซส ไกส, S.D.B. 5. บาทหลวง ดร.เชดชย เลศจตรเลขา, M.I. 6. บาทหลวง ผศ.ดร.ไพยง มนราช 7. บาทหลวง ดร.สรชย ชมศรพนธ 8. ภคน ดร.ชวาลา เวชยนต

ลขสทธ

ตนฉบบทไดรบการตพมพในวารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม ถอเปนกรรมสทธของวทยาลยแสงธรรม

หามนำขอความทงหมดไปตพมพซำ ยกเวนไดรบอนญาตจากวทยาลยแสงธรรม

ความรบผดชอบ

เนอหาและขอคดเหนใดๆ ทตพมพในวารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม ถอเปนความรบผดชอบของ

ผเขยนเทานน

รายนามผทรงคณวฒผประเมนบทความ (Peer Review) ประจำฉบบ

ผทรงคณวฒภายนอก

1. ศ.กรต บญเจอ ราชบณฑต 2. ศ.ดร.ยศ สนตสมบต คณะสงคมศาสตร มหาวทยาเชยงใหม 3. รศ.ดร.มนตร แยมกสกร คณบดคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา 4. รศ.ดร.สมาล จนทรชะลอ คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร 5. รศ.ดร.ไพศาล หวงพานช คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยวงษชวลตกล 6. ผศ.ดร.มาเรยม นลพนธ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 7. ผศ.ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 8. ผศ.ดร.วรยทธ ศรวรกล คณะปรชญาและศาสนา มหาวทยาลยอสสมชญ 9. อาจารย ดร.อาทพย สอนสจตรา มลนธเซนตคาเบรยล ผทรงคณวฒภายใน

1. บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร อธการบดวทยาลยแสงธรรม 2. บาทหลวง ดร.ออกสตน สกโย ปโตโย คณะศาสนศาสตร 3. บาทหลวง ดร.เชดชย เลศจตรเลขา คณะศาสนศาสตร

บทบรรณาธการ วารสารวชาการวทยาลยแสงธรรมปท4ฉบบท2เดอนกรกฎาคม-ธนวาคม2012/2555

บทบรรณาธการSaengtham College Journal

วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม ปท 4 ฉบบท 2 เดอน กรกฎาคม-ธนวาคม 2012/2555

ฉบบน นบเปนฉบบทสองแลวททางสภาการศกษาคาทอลกแหงประเทศไทย ไดมอบความไววางใจ

รวมมอกบวทยาลยแสงธรรม เพอรวมกนผลตวารสารวชาการฉบบน โดยเนอหาในฉบบน กอง

บรรณาธการไดนำเสนอบทความวจย จำนวนรวม 6 บทความประกอบไปดวยบทความพเศษ เรอง

“ขอตกลงทนกวจยปรชญากรกโบราณตองรบร” ซงไดรบความกรณาจาก ศ.กรต บญเจอ

ราชบณฑต ทานไดกรณาสงบทความใหทางกองบรรณาธการอยางตอเนอง ตอดวยบทความวจย

จำนวน 4 บทความ โดย 3 บทความแรกเปนบทความวจยทไดจากรายวชา กอ. 791 การคนควาอสระ

ในหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรม และอก 1

บทความวจยจากภายนอก เรอง “ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลก ตามทศนะของผปกครอง

โดยอาศยเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนลำดบทสอง” โดย อ.ดร.วศษฐ ฤทธบญไชย

อาจารยประจำหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร นอกจากนยงม

บทความวชาการเรอง “การศกษาคาทอลกกบประชาธปไตย : บทบาทของการศกษาคาทอลกในการ

สงเสรมคณคาและแนวปฏบตแบบประชาธปไตย” โดย บาทหลวง ดร.ออกสตน สกโย ปโตโย, S.J.

ซงเปนอาจารยประจำหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลย

แสงธรรม โดยทง 5 บทความทกลาวมานไดรบการประเมนจากผทรงคณวฒแลวทงสน ทงนกอง

บรรณาธการขอขอบคณคณาจารย นกวชาการผเขยนบทความทกทาน ทไดใหความรวมมอสงผลงาน

เพอลงตพมพ ขอพระเจาตอบแทนนำใจดของทานทไดกรณามอบบทความนเพอตพมพในวารสาร

วชาการวทยาลยแสงธรรม

กองบรรณาธการวารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม ขอขอบคณผทรงคณวฒทกทานท

กรณาใหความอนเคราะหประเมนบทความตางๆ อนสงผลใหวารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม ปท

4 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2012/2555 สำเรจและผลตออกเผยแพรองคความรดานปรชญา

ศาสนา เทววทยา และการศกษา

สดทายนหวงเปนอยางยงวา วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม โดยความรวมมอกนระหวาง

ฝายวจยและพฒนา สภาการศกษาคาทอลกแหงประเทศไทย และศนยวจยคนควาศาสนาและวฒน-

ธรรม วทยาลยแสงธรรม จะเปนอกชองทางหนงในการสงมอบความรสแวดวงวชาการ

บรรณาธการ

ธนวาคม 2012

ขอตกลงทนกวจยปรชญากรกโบราณตองรบร

Agreements : The Researchers of Ancient Greek Philosophy Have to Know

ศ.กรต บญเจอ* ศาสตราจารยและราชบณฑต* ประธานโครงการปรญญาเอกปรชญาและจรยศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา* ประธานบรรณาธการจดทำสารานกรมปรชญาของราชบณฑตยสถาน

Professor Kirti Bunchua* Professor and Member of Royal Institute.* Chairman of the Ph.D. Program in Philosophy and Ethics, Suan Sunandha Rajabhat University.* Editor in Chief of the Encyclopedia of Philosophy, Royal Institute.


วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 2

แหลงขอมลของปรชญากรกโบราณ จากสภาพท เหลออย

อยางกระทอนกระแทนเปนสวนมาก ไดมผเชยวชาญชวยกนจดเปน

หมวดหม และกำหนดวธอางองเปนทตกลงใชเปนระบบเดยว ชวย

ใหการศกษาคนควาและอภปรายเรองปรชญากรกโบราณ เปนไปได

อยางสะดวกเปนทยอมรบ ผเชยวชาญประวตปรชญากรกโบราณและ

ผสนใจโดยทวไปจงตองทำความเขาใจกบขอตกลงตาง ๆ เพออานตำรา

เรองนไดอยางถองแท และเมอเปนผเสนอเรองราวเสยเอง กจะไดอาง

องไดถกตองตามสากลนยม

นกปรชญากรกโบราณมนอยทานนกทเขยนหนงสอชแจงความ

คดเหนโดยตรง แลวยงคงเหลอมาถงเราครบถวนใหเราไดอาน เพอ

เขาใจและชนชมความปราดเปรองของทานโดยตรง สวนมากเราจำ

ตองพอใจกบการสนนษฐานความคดจากเศษนพนธ (Fragment) บาง

คำอางอง (Quotation) บาง ลกษณะของขอมลจงเปนไดทงขอมล

ปฐมภม หรอขอมลทตยภมกได

คำสำคญ : 1) ขอตกลง

2) นกวจย

3) ปรชญากรกโบราณ

From the sources of ancient Greek Philosophy, the

remainders are rather fragmentary. There were some experts

categorized and regulated the reference methods that were

agreed to use as mono-system. This helped for searching and

discussing on ancient Greek Philosophy conveniently and

admittedly. The experts and general interested persons on

the history of ancient Greek philosophy have to make under-

บทคดยอ

Abstract

ปท 4 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2012/2555

กรต บญเจอ

3

standing to the agreements for completely studying about

these texts. In addition, the account proposer is able to

accurately refer through the internationality.

A few ancient Greek philosophers those who wrote to

directly clarify some opinions, then still remained complete

fragment to study to understand and admire their intellec-

tuals. We need to satisfy with conceptual assumption from

either fragments or quotations. The specific characteristics of

information are possible to be both primary and secondary.

Keywords : 1) Agreement

2) Researcher

3) Ancient Greek Philosophy

หมายเหต :

กรต บญเจอ ศาสตราจารยและราชบณฑต อดต สนช. อดตหวหนาภาควชาปรชญา จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย อดตคณบดคณะปรชญาและศาสนา มหาวทยาลยอสสมชญ และมหาวทยาลยเซนตจอหน

ประธานโครงการปรญญาเอกปรชญาและจรยศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ประธานบรรณาธการ

จดทำสารานกรมปรชญาของราชบณฑตยสถาน บรรณาธการจดทำสารานกรมวสามานยนามศาสนาสากลของ

ราชบณฑตยสถาน อนกรรมาธการศลธรรมคณธรรมจรยธรรม วฒสภา ทปรกษากรรมาธการศาสนาและวฒน-

ธรรม สภาผแทนราชฎร กรรมการคณธรรมจรยธรรม สำนกงานผตรวจการแผนดน ประธานกตมศกดองคการ

ศาสนาเพอสนตภาพแหงเอเชย สอบถามเรองปรชญาไดท โทรศพท 08 6045 5299



นำหนกของขอมล

เราจะรความคดของนกปรชญากรก

โบราณกอนครสตกาล กโดยผานทางขอ

มล (Source) หลงครสตกาลเปนสวนมาก

ขอมลจงแบงออกไดเปน ๔ ประเภท มอย ๒

ชนด มนำหนกนาเชอถอตางกน ดงน

๑. ขอมลปฐมภม (Primary Source)

ไดแก งานนพนธหรอคำอางองท เปนคำโดย

ตรงของนกปรชญาทกลาวถงท เรยกไดวา

อญพจน (Quotation) มนำหนกนาเชอถอ

ไดมาก แตก ไมสมบรณ เพราะผคดลอก

หรอผอางองอาจจะจำหรอลอกมาผดพลาด

ได นอกจากนน การอางองมาเพยงขอความ

สน ๆ ทำใหขาดบรบท (Context) อาจจะบด

เบอนความหมายไปตามความตองการของผ

อางองได ขอมลจากการอางองเชนนอาจจะ

เปนอญพจน (Quotation) หรอเศษนพนธ

(Fragment) ความจรงอญพจนมความหมาย

เหลอมลำกบเศษนพนธอยบางกลาวคอ เมอ

มการอางองคำพดของผอนโดยตรงครงไร

กเรยกไดวาเปนอญพจนทกครง แตเศษนพนธ

จะตองเปนคำอางองทหาหนงสอฉบบครบ

ของผนนไมไดแลว ยงมเศษนพนธอกสวน

หนงทไมเปนอญพจน คอ เศษนพนธทไดมาจาก

ตนฉบบทถกทำลายไปไมหมดเหลออยกระ

ทอนกระแทนเรยกวาซากนพนธ (Ruinous

Text) ซากนพนธจงเปนเศษนพนธ แตไมเปน

อญพจน และอญพจนทมตนฉบบกไมเปน

เศษนพนธ เขยนเปนแผนผงไดดงน

๒ . ขอมลทตยภม (Secondary

Source) ไดแก การอางความคดของนก

ปรชญาทกลาวถงโดยอธบายหรอตความดวย

คำพดของผอางเอง ในทำนองเดยวกนกบเลา

เรองใหฟง วธนผอางอาจจะบดเบอน ตอเตม

หรอตดทอนไปอยางไรกได ขอมลประเภทน

จงมนำหนกนาเชอนอยกวาประเภทแรก ถา

มการอางตรงกนจากหลายทางนำหนกความ

นาเชอกมากขน แตตองระวงสำรวจดใหแนใจ

ไดวา คำอางเหลานนไมไดถายทอดจากกนและ

กน ในกรณทถายทอดจากกนจะมนำหนกเทา

กบขอมลเดยว โดยถอขอมลตนตอเปนหลก

ขอมลจากการอางความคดเชนน เรยกวา

คำอาง (testimony)

ความนาเชอ (Credibility) ในทน

หมายถงวา ผอานจะปลงใจเชอไดแคไหนวา

เศษนพนธ

(Fragment)ซากนพนธ

(Ruinous Text)

อญพจน

(Quotation)

อญพจนทไมมตนฉบบ

อญพจนทมตนฉบบ

แผนผงท 1 แสดงการแบงระหวาง เศษนพนธกบอญพจน



5

ขอความทยกขนมาพจารณานน แสดงความคด

ของผถกอางวาเปนเจาของขอความนน ๆ เชน

ขอความในหนงสอเลมนเปนความคดของผ

เขยน (นอกจากทระบไววาเปนความคดของผ

อน) แตถามใครเอาไปอางถงวา “ขาพเจาคดวา

X” กอาจสงสยไดวา ความคด X เปนความคด

ของผเขยนคดขนเปนคนแรกแคไหน

๓. เศษนพนธ มนกเขยนตงแตสมย

โบราณแลวทชอบอางองคำพดโดยตรงของเจา

ของเรอง ซงขณะทอางองนนยงมฉบบครบ

ใหหาอานกนได แตตอมาฉบบเตมเหลานน

สญหายจนหมดสน จงตองพอใจกบคำอาง

องในทตางๆ และเรากมเศษนพนธของนก

ปรชญากรกโบราณในทำนองนไวจำนวนมาก

ความนาเชอถอจงออนกวาขอมลปฐมภม

เฉพาะในขอจำกดของบรบทแหงตวบท

เทานน เพราะเศษนพนธมตวบทชวยตความ

นอยกวา

๔ คำอาง มมากกวาคำอางองหลาย

เทา อาจจะกลาวไดวา นกเขยนปรชญาทก

คนจะตองอางถงความคดของนกปรชญา

กอนหนานนหรอรวมสมยกบตนไมมากก

นอย เพอเปนจดเปรยบกบความคดทตนเอง

จะเสนอตอไป แตสวนมากมกจะอางซำกบนก

เขยนกอนหนา ถาอางเปนคนแรกเทาท เรา

มหลกฐานอยกนบวามความสำคญรองจาก

เศษนพนธ แตถาอางซำกบผอนทอางกอน

หนาไวแลว กไมสมความสำคญ นอกจากจะ

ยำคำอางของคนแรกใหหนกแนนขนนด

หนอยเทานน แตถามหลกฐานทราบไดวา

คนทสองอางโดยถายทอดจากคนแรก คำอาง

ของคนทสองจะไมมคาอะไรเลย นอกจากคำ

อางของคนแรกจะหายสาบสญไปเสยกอนเทา

นน

คำอางทมคามาก ๆ เพราะเปนคำอาง

แรกและไมมเศษนพนธทดกวาใหศกษา ไดแก

คำอางในงานนพนธของเพลโทว อรสโตเตล

และธเออแฟรสเถส นอกจากนกมนกรวบรวม

ความคดเหนซงจะชแจงไวตางหาก

๕. นกรวบรวมความคดจากตวอยาง

ของธเออแฟรสเถส ผเปนศษยสบตำแหนง

ผอำนวยการสำนกปรชญาของอรสโตเตล

ณ กรงเอเธนส ทไดรวบรวมความคดของ

อรสโตเตลเรยบเรยงขนเปนตำราใชสอน ไดม

ผ เขยนคมอรวบรวมความคดเหนของนก

ปรชญากรกโบราณกนมาเรอย ๆ นกรวบรวม

รนหลงมกจะใชหนงสอของนกรวบรวมรน

กอนเปนหลก แลวแตงเตมหรอดดแปลงตาม

ทแตละคนจะเหนควร และเหนวาจะเปนประ

โยชนสำหรบการศกษา ประมวลความคดนจะ

มคาทางเปนขอมลกตอเมอหลกฐานกอนหนา

นนสญหายไปอาจจะทงหมดหรอบางสวน



กแลวแตกรณ ดงไดเหนมาแลวในเรองเศษ

นพนธและคำอาง อยางไรกตาม การรวบรวม

เชนนมประโยชนอยางยงสำหรบนกศกษา

เพราะจะไดไมตองเสยเวลาไปคนควาหาเอง

จากหนงสอจำนวนมาก ซงบางเลมอาจจะหา

อานไมไดเลยกได แตครนมผทำใหมละเอยด

ครบถวนกวาเกา เลมเกากไมมประโยชนอก

ตอไป เพราะนกศกษาจะหนมานยมใชของใหม

หนงสอทรวบรวมความคดในสมยโบราณมก

จะมชอวา Doxai ภาษากรก แปลวา ขอคดเหน,

Areskonta ภาษากรก แปลวาประมวล,

Placita ภาษาละตน แปลวาประมวล, หรอ

Epitome ภาษากรกและละตน แปลวา

สรปยอ ภาษาองกฤษใชคำวา Doxography

สำหรบเรยกตำรารวบรวมความคดเหน

และผรวบรวมไดชอวา Doxographers ซง

ทบศพทจากภาษาละตนวา Doxographi

เฮอรมาน ดลส (Hermann Diels 1848–1922)

เขยน Doxographi Graeci (นกรวบรวม

ความคดเหนชาวกรก) ป ค.ศ.๑๘๙๗ และ

Die Fragmente der Vorsokratiker

หรอ The Presocratic Fragments (เศษ

นพนธสมยกอนซาคเขรอถส(Socrater))

ป ค.ศ.๑๙๐๓ แกไขเพมเตมโดยครานซ

(Kranz) ป ค.ศ.๑๙๓๔ ซงถอเปนหลกอางอง

ในการศกษาปรชญากรกโบราณมาจนทกวนน

วธอางอง

๑. การอางองจากหนงสอของดลส

การอางองหนงสอทง ๒ เลมของดลส นยม

อางองเหมอนกนดงน คอ ขนตนโดยใชอกษร

ยอของผ เรยบเรยงทงสองวา DK (ยอจาก

Diels and Kranz) แลวตอดวยเครองหมายซง

แบงออกเปน ๓ ตอน

ตอนแรกเปนจำนวนเลขบอกหมาย

เลขประจำตวของนกปรชญา ซ งแตละ

คนมหมายเลขตรงกนในทงสองเลม เชน

เธลสไดหมายเลข ๑๑ เฮรเรอคลายเถสหมาย

เลข ๒๒ เปนตน

ตอนทสอง เปนอกษรโรมนตวใดตว

หนงใน ๒ ตว “A” หมายความวา อางองมา

จากหนงสอ Doxographi Graeci ซงเปนคำ

อางของนกเขยนอนเกยวกบความคดของนก

ปรชญาหมายเลขนน “B” หมายความวา มา

จากหนงสอ The Presocratic Fragments

ซงเปนเศษนพนธของนกปรชญาหมายเลขนน

เชน ๑๑ A หมายความวาเปนคำอางของผอน

ทกลาวถงเธลส ๑๑ B หมายความวาเปนคำ

กลาวของเธลสซงเปนเศษนพนธอางองไวใน

หนงสอของผอน

ตอนทสาม เปนตวเลขบอกลำดบขอ

เชน DK, ๑๑ A ๑ หมายความวา เปนคำอาง

ของผอนทกลาวถงเธลส ลำดบขอท ๑; DK,



7

๑๑ B ๒ หมายความวา เปนเศษนพนธของ

เธลสลำดบขอท ๒

บางครงอาจพบวา ผอางองดลสใช

เครองหมายเพยงตอนสองและตอนสาม

เทานน ตอนตนละไว จะละไดเชนนกเฉพาะ

ในตอนทกำลงพดถงนกปรชญาผนนโดย

เฉพาะอย เชนในบททวาดวยเธลส อาจจะใช

เครองหมายเพยง DK,A๑ หรอ DK,B๒

ใหผอานเขาใจเอาเองวามเลข ๑๑ นำหนา

ในบททกลาวถงนกปรชญาอน ถาจะอางองถง

เรองของเธลส จะขาดเลข ๑๑ นำหนาเสยมได

๒ . หมายเลขประจำต วของนก

ปร ชญา ในหน ง ส อของด ลส และคร นซ

กำหนดไวดงตอไปน (หมายเหต การอางชอเดม

ตามสำเนยงและเสยงเนนอเมรกน เพอประโยชน

สำหรบผตองนำไปใชพดภาษาองกฤษมาตรฐานโลก)

๑) Orpheus = ออรเฝยส (กวและนกดนตรคนแรกทใชภาษากรกกอน ศต.๘ ก.ค.ศ.)

๒) Musaeus = เมอซเอส (ศต.๕ ก.ค.ศ.) (ศษยคนหนงของออรเฝยส)

๓) Epimenides = เอพเผอเมนเนอดส (ศต. ๖ ก.ค.ศ.)

๔) Hesiod = เฮสเสยด (ศต. ๙-๘ ก.ค.ศ.)

๕) Phocus = โฟเขส (๖-๕ ก.ค.ศ.)

๖) Cleostratus = คลเอสเทรเถส (ศต. ๕ ก.ค.ศ.)

๗) Pherecydes = เฟรเรอซายดส (ปลาย ศต. ๕ ก.ค.ศ.)

๘) Theagenes = ธเออจนส (ศต. ๖ ก.ค.ศ.)

๙) Acusilaus = อควเสอเลเอส (ศต. ๖ ก.ค.ศ.)

๑๐) Seven Sages = ปราชญทง ๗

๑๑) Thales = เธลส (ก.ค.ศ. ๖๒๕? -๕๔๗)

๑๒) Anaximander = อแนกเสอแมนเดอร (ก.ค.ศ. ๖๑๐? -๕๔๗)

๑๓) Anaximenes = แอนเนกซมเมอนส (ก.ค.ศ. ๕๘๘? -๕๒๔)

๑๔) Pythagoras = เผอแธกเกอเรส (ก.ค.ศ. ๕๘๐? -๕๐๐?)

๑๕) Cercops = เซอรคพส (ศต. ๖ ก.ค.ศ.)

๑๖) Petron of Himera = พถรนแหง ฮายเมอเรอ) ศต. ๖ ก.ค.ศ.)

๑๗) Bro(n)tinus = เบรนทายเนส) ศต.๖ ก.ค.ศ.)

๑๘) Hippasus of Metapontum = ฮพเผอเสสแหงเมทเถอพานเถม (ศต.๖-๕ ก.ค.ศ.)



๑๙) Calliphon = แคลเลอฟน (ศต.๖ ก.ค.ศ.)

Democedes = เดอโมซดส (ศต.๖ ก.ค.ศ.)

๒๐) Parm(en)iscus = พารเมอนสเขส/ พารมสเคส (ศต. ๖ ก.ค.ศ.)

๒๑) Xenophanes = ซนาฟเฝอนส (ก.ค.ศ. ๕๖๐? -๔๗๘?)

๒๒) Heracleitus = เฮรเรอคลายเถส (ก.ค.ศ. ๕๓๖? -๔๗๐?)

๒๓) Epicharmus of Syracus = เอพเผอคารเมสแหงซเรอควส (ก.ค.ศ. ๕๓๐? -๔๔๐?)

๒๔) Alcmaeon of Croton = แอลคเมยนแหงโครทน (ศต. ๖ ก.ค.ศ.)

๒๕) Iccus = อคเขส (ศต. ๕ ก.ค.ศ.)

๒๖) Paron = แพรรน (ศต. ๕ ก.ค.ศ.)

๒๗) Ameinias = อมายเนยส (ศต. ๕ ก.ค.ศ.)

๒๘) Parmenides = เผอรเมนเนอดส (ก.ค.ศ.๕๑๕ -๔๕๐?)

๒๙) Zeno of Elea = ซโนวแหงอเลย (ก.ค.ศ.๔๙๕? -๕๓๐?)

๓๐) Melissus = เมอลสเสส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๓๑) Empedocles = เอมเพดเดอขลส (ก.ค.ศ.๔๙๒? -๔๓๐?)

๓๒) Menestor = เมอเนสเถอร (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๓๓) Xuthus = ซวเธส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๓๔) Boidas = บอยเดส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๓๕) Thrasyalces = เธรอเซยลลส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๓๖) Ion of Chios = อายอนแหงคายอส (ก.ค.ศ. ๔๙๐? -๔๒๑?)

๓๗) Damon = เดมน (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๓๘) Hippon of Samos = ฮพผนแหงเซมส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๓๙) Hippodamus = เหพพาดเดอเมส (ศต. ๕ ก.ค.ศ.)

๔๐) Polycleitus = พาลเลอลายเถส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๔๑) Oenopides = อนาพเผอดส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๔๒) Hippocrates of Cos = เหพพาคเขรอถส แหงคาส (ก.ค.ศ. ๔๖๐? -๓๗๗?)

Aeschylus = เอสเขอเลส (ก.ค.ศ. ๕๒๕-๔๕๖)



9

๔๓) Theodorus = ธเออดอรเรส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๔๔) Philolaus of Tarentum = ฟลเลอเลเอส แหงเถอเรนเถม (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๔๕) Eurytus = เยอรายเผส (ศต.๕-๔ ก.ค.ศ.)

๔๖) Archippus = เออรคพเผส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

Lysis of Tarentum = ลายเสสแหง เถอเรนเถม (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

Opsimus = เอพซายเมส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๔๗) Archytas of Tarentum = เออรคทเถส แหงเถอเรนเถม (ศต.๕-๔ ก.ค.ศ.)

๔๘) Occelus / Ocellus = อเซลเลส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๔๙) Timaeus of Tauromenium = เถอม-เอสแหงทอรเรอมเนยม (ศต.๔-๓ ก.ค.ศ.)

๕๐) Hicetas of Syracuse = เหอซเถสแหงซเรอควส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๕๑) Ecphantus of Syracuse = เอกเฟนเถส แหงซเรอควส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๕๒) Xenophilus = ซเนอฟายเลส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๕๓) Arion = อรายอน (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Diocles = ดายเออขลส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Echecrates = อเขอเครถส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Phanton = แฟนทน (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Polymnastus = พาลเลมแนสเถส (ศต. ๔ ก.ค.ศ.)

๕๔) Amyclas = อมายเขลส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Cleinias = คลายเนยส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Prorus = โพรเรส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๕๕) Damon and Phintias = เดมนและ ฟนเฉส (ศต.๕-๔ ก.ค.ศ.)

๕๖) Euphranor = เยอเฟรเนอร (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Myonides = มายเออนายดส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

Simus = ซายเมส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๕๗) Lycon = ลายขน (ศต.๔-๓ ก.ค.ศ.)

๕๘) Pythagoreans = ชาวเผอแธกเกอเรยน(ทมบนทกอยในสำนกของแอรเรสทาทเถล)



๕๙) Anaxagoras = แอนเนกแซกเกอเรส (ก.ค.ศ. ๔๙๙? -๔๒๘?)

๖๐) Archelaus of Athens = อารเขอเลเอส แหงเอเธนส (ศต.๕-๔ ก.ค.ศ.)

๖๑) Metrodorus of Lampsaxus = เมทเถรอดอรเรสแหงแลมพเสอเขส

(ศต.๕-๔ ก.ค.ศ.)

๖๒) Cleidemus = คลายเดอเมส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๖๓) Idaeus = เออดเอส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๖๔) Diogenes of Apollonia = ดายเออจนส แหงแอพเผลโลวเนย (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๖๕) Cratylus = เครเถอเลส(ศต.๕-๔ ก.ค.ศ.)

๖๖) Antisthenes the Heracleitean = แอนเถสทนสชาวเฮรเรอคลายเถยน

(ก.ค.ศ.๔๔๕? -๓๖๕?)

๖๗) Leucippus = 200 เลอซพเผส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๖๘) Democritus of Abdera = เดอมาคเขรอเถสแหงแอบเดอเรอ

(ก.ค.ศ. ๔๖๐? - ๓๗๐?)

๖๙) Nessas = เนสเสส (ศต.๕-๔ ก.ค.ศ.)

๗๐) Metrodorus of Chios = เมทเถรอดอรเรสแหงคายอส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๗๑) Diogenes of Smyrna = ดายเออจนสแหงสเมยรเนอ (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๗๒) Anaxarchus = แอนเนกซารเขส (ศต.๔ ก.ค.ศ.)

๗๓) Hecataeus of Abdera = เฮคเขอทเอสแหงแอบเดอเรอ (ศต.๔-๓ ก.ค.ศ.)

๗๔) Apollodorus of Cyzicus = อพาลเลอดอรเรสแหงซายเสอเขส

(ศต.๔-๓ ก.ค.ศ.)

๗๕) Nausiphanes = เนอซฟเฝอนส (ศต.๔-๓ ก.ค.ศ.)

๗๖) Diotimus = เดออาทเถอเมส (ศต.๔-๓ ก.ค.ศ.)

๗๗) Bion of Abdera = บายอนแหงแอบเดอเรอ (ศต.๔-๓ ก.ค.ศ.)

๗๘) Bolus = โบวเลส (ศต.๓ ก.ค.ศ.)

๗๙) Sophism = ลทธเสอฟสม



11

๘๐) Protagoras of Abdera = เผรอแทกเกอเรสแหงแอบเดอเรอ

(ก.ค.ศ. ๔๘๐? - ๔๑๐?)

๘๑) Xeniades = เสอนายเออดส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๘๒) Gorgias = กอรเกยส (ก.ค.ศ. ๔๘๓? -๓๗๖?)

๘๓) Lycophron the Sophist = ลายเขอฟราน ชาวซฟเฝสท (ศต.๔ ก.ค.ศ.๓๕๐?)

๘๔) Prodicus of Ceos = พราดเดอเขส แหงซอส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๘๕) Thrasymachus = เถรอซมเมอเขส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๘๖) Hippias = ฮพเผยส (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๘๗) Antiphon the Sophist = แอนเถอฟานชาวซฟเฝสท (ศต.๕ ก.ค.ศ.)

๘๘) Critias = ครายเฉส (ก.ค.ศ.๔๘๐? - ๔๐๓?)

๘๙) Anonymous (in Imblicus) = นรนาม (อางองในเอมบลายเขส)

๙๐) Twofold Arguments = ขออาง เหตผลสองงาม

๓. การอางองจากนพนธของนกเขยน

โบราณทวไป

งานนพนธของนกเขยนโบราณโดย

ทวไป ไดมนกวจารณตว (text) กำหนด

แบงเปนเลม (book) บท (chapter) และขอ

(number) ไวแลวเปนสวนมาก และนยมอาง

องเปนแบบแผนเดยวกนโดยมหลกเกณฑดง

ตอไปน

๑) เลขโรมน หมายถง เลม เชน Dio-

genes Laertius, Lives of Philosophers,

X. หมายความวาเลมท ๑๐

๒) เลขอาหรบ หมายถง บทและขอ

ถามจำนวนเดยวหมายถงขอ ถามสองจำนวน

จำนวนแรกหมายถงบท และจำนวนท ๒

หมายถงขอ เชน

Diogenes Laertius, Lives of Phi-

losophers, X, 5. หมายความวา เลมท ๑๐

ขอท ๕

Clement of Alexandria, Stro-

mateis, 1, 64, 2. หมายความวา เลมท ๑

บทท ๖๔ ขอท ๒

บางคนใชเลขโรมนตวเลกสำหรบ

บอกบท เชน Clement of Alexandria, Stro-

mateis, I, lxiv, 2, แตไมสนยมกนนก เพราะใน

ปจจบนผรจกอานเลขโรมนมนอยลงทกวน

ยงมอกวธหนง เปนวธใหมเอยมใชได



สะดวกดมาก กำลงเปนทนยมแพรหลาย

มากขนเรอย ๆ คอใชเลขอาหรบกบจดทศนยม

สำหรบแยกเลมท บทท และเลขท นนคอ

ถ า ไม ม จ ดทศน ยม เลยกหมายความว า

เปนขอ ถามจดทศนยม ๑ แหงกหมาย

ความวาหนาจดทศนยมเปนบท และหลง

จดทศนยมเปนขอ ถามจดทศนยม ๒ แหง

กหมายความวา บอกเลม บทและขอ ตามลำดบ

โดยมจดทศนยมคน ดงตวอยางตอไปน

Solon, Fragments, 5 หมายความวา

ขอท ๕

Diogenes Laertius, Lives of Phi-

losophers, 10. 12. หมายความวา บทท ๑๐

ขอท ๑๒

Clement of Alexandria, Stro-

mateis, 1.62.2. หมายความวา เลมท ๑ บทท

๖๒ ขอท ๒

๔. การอางองงานนพนธของเพลโทว

นยมอางตามสทเฟอเนส (Stephanus) ผรวบ

รวมและแปลงานของเพลโทวออกเปนภาษา

ละตนรวม ๓ เลม จดพมพโดยสำนกพมพบด

(Bude) ทกรงปารส ในป ค.ศ. ๑๕๗๘ สทเฟอ-

เนสเรยงลำดบหนาเรยงตอกนทง ๓ เลม

แตละหนาแบงออกเปน ๕ ตอน ใชอกษร

กำกบตอนไวทกหนาวา A, B, C, D และ E

แมภายหลงจะมผแปลเปนภาษาอน กยง

นยม อางองหนาและตอนของสทเฟอเนส

เรอยมา บางคนนยมใชอกษรตวเลก a, b,

c, d, e แทนอกษรตวใหญกม และบางคนบอก

บรรทดดวย เชน

Plato, Phaedo, 72 E 1. หมายความ

วา หนา ๗๒ ตอน E บรรทดท ๑

Plato, Republic, 613 e–616 c.

หมายความวา ตงแตหนา ๖๑๓ ตอน E ถงหนา

๖๑๖ ตอน C

๕. การอางองงานนพนธของอารส-

โตเตล นยมอางตามฉบบของเบคเคอร

(Becker) ชาวเยอรมน โดยเรยงลำดบหนา

ซงแบงเปนซกซายมอ (a หรอ A) กบซก

ขวามอ (b หรอ B) นยม a, b มากกวา A,

B และนบบรรทดซงมหนาละประมาณ ๓๕

บรรทด บางคนบอกเลมและบทดวย เชน

Aristotle, Metaphysics, 983 a 34.

หมายความวา หนา ๙๘๓ ซกซายมอบรรทด

ท ๓๔

Aristotle, Poetics 1448 b 10-

1541 a 2. หมายความวา ตงแตหนา ๑๔๔๘

ซกขวามอบรรทดท ๑๐ จนถงหนา ๑๕๔๑

ซกซายมอบรรทดท ๒

Aristotle, Physics, II, 7, 198 a

21-27. หมายความวา เลมท ๒ บทท ๗ หนา

๑๙๘ ซกซายมอ บรรทดท ๒๑ ถงบรรทดท

๒๗



13

การอางนามเฉพาะ

นามเฉพาะทตองใชในปรชญากรก

เดมเปนภาษากรก เมอชาวโรมนรบมาใชใน

ภาษาละตนกแปลงรปใหเปนรปละตนกม และ

แปลเทยบกบคำภาษาละตนทมอยกอนกม

ตวอยางเชน

(๑) Zeus แปลเทยบคำละตนวา Jupiter

(๒) Dionusos แปลงเปนรปละตน วา Dionysus แปลเทยบคำละตนวา Bacchus

(๓) Athene แปลงเปนรปละตนวา Athena แปลเทยบคำละตนวา Minerva

ในกรณท ๑ ภาษาละตนจะใช ๒

ศพท คอ Zeus กบ Jupiter แตในกรณท ๒

ภาษาละตนใช ๓ ศพท คอ Dionysos, Diony-

sus และ Bacchus ซงผรจะรวาเปนเทพองค

เดยวกน ในกรณท ๓ มใช ๓ ศพทเชน

เดยวกน

ภาษาตะวนตกปจจบนนยม

แปลงรปหรอทบศพทตามความนยมของ

แตละภาษา เชน

ภาษากรก Aristotele อานอารสโตเตเลส Herakleito อานเฮราเกลอตอส

ภาษาละตน Aristoteles อานอารสโตเตเลส Heraclitus อานเฮรากลตส

ภาษาเยอรมน Aristoteles อานอารสโตเตเลส Heraklit อานเฮราคลท

ภาษาอตาเลยน Aristotele อานอารสโตเตเลส Eraclito อานเอรากลโต

ภาษาสเปน Aristotele อานอารสโตเตเลส Heraclito อานเฮรากลโต

ภาษาฝรงเศส Aristote อานอารสตอต Heraclite อานเอรากลต

ภาษาองกฤษ Aristotle อานแอรเรสทาทเถล Heraclitus อานเฮรเรอคลายเถส

คำกรกและละตนในภาษาองกฤษ

สารานกรมเลมนกำหนดใหภาษา

ไทยแปลงจากภาษาองกฤษ จะโดยการทบ

ศพทหรอการแปลศพทแลวแตกรณ นกเขยน

ภาษาองกฤษยกคำเหลานขนมาใชในภาษา

องกฤษ โดยทแตละคำยกไดหลายแบบทง ๆ

ทเปนศพทเดยวกน บางครงทำใหหลงเขาใจ

ผดวาเปนคนละศพท และทำใหเกดความสบ

สนในการเขาใจในตวบทภาษาไทย จงควรรวธ

แปลงของเขาใหถองแท (คอทงวธทบศพทและ

วธแปลงศพท) จะไดแปลงเปนภาษาไทยไดชด

เจนไมสบสน

การแปลงคำละตนเปนภาษาองกฤษ

นน แปลงไดเลย แตถาเปนคำกรกตองแปลง



เปนศพทละตนหรอแปลเทยบเปนภาษา

ละตนเสยกอน จงคอยแปลงจากละตนเปน

องกฤษอกตอหนง คำกรกจงมรปแบบทใชใน

ภาษาองกฤษมากกวาคำละตนกดวยเหตน

การแปลงศพทจากภาษากรกมขนตอนดงตอไปน

๑. คำกรก Huper Ouranos Kronos Athenai Athene Theodoros

๒. แปลงเปนอกษรโรมน Hyper Uranos Cronus Athenai Athene Theodoros

๓. แปลงเปนศพทละตน Hyper Uranus Cronus Athenae Athena Theodorus

๔. แปลเทยบคำละตน Super Coelum Saturnus Athenae Minerva Deodedit

๕. แปลเปนภาษาองกฤษ Above Sky Crone Athens Athena Theodore

Saturn Minerva Godwin

หลกการแปลงของภาษาองกฤษ

๑. ขนท ๑-๒ อกษรโรมนมไมพอ

สำหรบถายทอดอกษรแบบตวตอตว ดงน

– อกษรกรกมพยญชนะ k ซงออก

เสยง “ก” เสมอ อกษรโรมนไมม จงเทยบกบ

C ทำใหบางครงเสยงเพยน คอ ce ci ออกเสยง

“เช ช” ซงเมอแปลงเปนภาษาองกฤษกกลาย

เปน “ซ ไซ”

– อกษรกรกมพยญชนะ “ค” ซงออก

เสยง “ค” อกษรโรมนใช ch ซงไมมทใชในภาษา

ละตนของชาวโรมน

– อกษรกรกมพยญชนะ“ปซ”ซงออก

เสยงเทากบ “ปซ” อกษรโรมนใช ps ซงไมมท

ใชในภาษาละตนของชาวโรมน

– อกษรกรกมพยญชนะ “ฟ” ซงคง

จะออกเสยงไมตรงกบ f อกษรโรมนจงใช ph

ซงไมมทใชในภาษาละตนของชาวโรมน

– อกษรกรกมสระ u แตออกเสยง

“อ+อ” อกษรโรมนใช y ซงไมมทใชทงในภาษา

ละตนของชาวโรมน

– อกษรกรกมพยญชนะ “ธตา” ซง

ออกเสยงเทากบ “ท+ซ” อกษรโรมนใช th ซง

ไมมทใชในภาษาละตนของชาวโรมน

– อกษรกรกมสระ ou ซงออกเสยง

“อ” เทยบสระโรมนใช u

– อกษรกรกมสระควบ ai ออกเสยง

“อาย” ชาวโรมนคงออกเสยงยากเพราะไมม

ใชในภาษาของตนจงแปลงเปน ae ออกเสยง

“เอ”ซงมใชเปนปรกตอยแลวแตทำใหเพยน

เสยงไปมาก ภาษาองกฤษรบเอาไปเพยนตอ

เปน “อ”

– อกษรกรกมสระควบ oi ออกเสยง

“ออย” ชาวโรมนคงออกเสยงยากเพราะไมม

ใชในภาษาของตนจงแปลงเปน oe ออกเสยง

“เอ”ซงมใชเปนปรกตอยแลวแตทำใหเพยน

เสยงไปมาก ภาษาองกฤษรบเอาไปเพยนตอ



15

เปน “อ” สงเกต ศพทละตนคำใดมอกษร

y k ch th ps ei ae oe แสดงวาแปลง

มาจากภาษากรก

๒. ขนท ๒–๓ ศพทภาษาละตน

ไมมปลาย os, oi, e, ai ปลายศพทกรกจงถก

แปลงเปน us, oe, a, ae เพอแจกรปได

ตามไวยากรณละตน

๓. ขนท ๓–๔ ศพทกรกบางคำมคำ

เทยบความหมายไดในภาษาละตนบางคนจง

ใชคำเทยบภาษาละตน แตบางคนกไมใชคำ

เทยบ เพราะถอวาความหมายไมเหมอนกน

เสยทเดยว ยงคงรกษารากศพทเดมโดยเปลยน

รปโฉมใหเขากบไวยากรณละตนไดเทานน

๔. ขนท ๔–๕ ผใชภาษาองกฤษม

นสยใจกวางในการรบศพทจากทกทางทม

ประสบการณและแปลงใหมลกษณะของภาษา

องกฤษได โดยไมวายออกเสยงตามทตนถนด

ทง ๆ ทมคำเทยบในภาษาของตนได แตกยงเกบ

คำภาษาเดมไวดวยทำใหภาษาองกฤษรำรวย

ดวยศพท แตกสรางความรำรวยศพทอยางม

ระบบระเบยบ คอจากภาษากรกจะเอาขนท

๓ ทแปลงเปนอกษรโรมนแลว เชน พระเสาร

จะใชคำวา Cronus โดยอางวาเปนศพทภาษา

กรกและออกเสยงตามความถนดของคนองกฤษ

วา “โครวเนส” โดยไมแครวาชาวกรกและชาว

โรมนจะออกเสยงอยางไร หากจะอางคำ

Knonos หรอ Cronos กเฉพาะเพอใหร

สกเกไกวารถงตนตอภาษาเดมแตไมถอวา

เปนทางการ บางคนกนยมแปลงเปนภาษา

องกฤษจรง ๆ วา Crone (อานวา โครน)

บางคนกใชคำภาษาละตนวา Saturnus

(อานตามถนดของตนวา เสอทวรเนส โดยไม

คำนงวาชาวละตนจะอานอยางไร และบาง

คนกแปลงเปนคำองกฤษไปเสยเลยวา Sat-

urn (อานแซทเทรน) หรอ The Chief Titan

(อสรเอก)

หลกการแปลงของภาษาไทย

ในเมอเราตกลงใชภาษาองกฤษเปน

ทางผาน เราจงตองทบศพทตามเกณฑของ

ราชบณฑตยสถานวาดวยการทบศพทภาษา

องกฤษ โดยทบศพทจากขนท ๓, ๔ และ

๕ โดยอธบายวาศพทใน ๓ ขนตอนการ

แปลงซงภาษาองกฤษรบรเปนความนยมนน

มความหมายเหมอนกน สวนขนตอนท ๑ และ

๒ สำหรบรรปดงเดมของศพทเทานน

บรรณานกรมกรต บญเจอ. 2546. ยอนอานปรชญาโบราณของมนษยชาต. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเซนตจอหน.

กรต บญเจอ. 2545. ปรชญากรกระยะกอตว. กรงเทพฯ: สำนกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Freeman, Kathleen. 1966. Ancilla to the Pre-Socratic Philosophers. Oxford : Basil

Blackwell.

การศกษาวเคราะหบทบาทหนาทของบดามารดาในการสงเสรม ครสตจรยธรรม เขตชมชนบานหวยเลบมอ จงหวดบงกาฬ

A Study of Parent’s Role in Enhancing Christian Morality at Huaylebmue, Bungkhan Province.

บาทหลวง ดร.ออกสตน สกโย ปโตโย, S.J.* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก คณะเยสอต* อาจารยประจำหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรมบาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงฆมณฑลจนทบร* อธการบดวทยาลยแสงธรรมเปรม คณโดน* มหาบณฑตสาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรม* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงฆมณฑลอดรธาน

Rev.Dr.Agustinus Sugiyo Pitoyo, S.J.* Reverend in Roman Catholic Church, Jesuit.* Lacturer of The Master of Arts Programe in Moral Theology, Saengtham College.Rev.Dr.Chatchai Pongsiri* Reverend in Roman Catholic Church, Chanthaburi Diocese.* President of Saengtham College. Rev.Prem Khundon* Master of Arts Programe in Moral Theology, Saengtham College.* Reverend in Roman Catholic Church, Udonthani Diocese.


ออกสตน สกโย ปโตโย ชาตชาย พงษศร และเปรม คณโดน

17

การวจยนมจดประสงคเพอ (1) ศกษาบทบาทหนาทของบดา

มารดาในการสงเสรมครสตจรยธรรม (2) ศกษาแนวทางการปลกฝง

ครสตจรยธรรมใหแกบตรและสงเสรมครอบครวใหมความสข

(3) ศกษาแนวทางการแกไขปญหาครอบครวในสงคมไทยปจจบน

อยางเปนรปธรรม โดยศกษาจากงานวจยและเอกสารตางๆ เกบรวบ

รวมขอมลโดยใชการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Inter-

view) ซงประกอบดวย ความเขาใจในบทบาทหนาทของบดามารดา

ในการสงเสรมครสตจรยธรรม การสงเสรมครอบครวใหมความสขและ

การแกไขปญหาครอบครวในสงคมปจจบน กลมตวอยางแบบเจาะจง

(Purposive Sampling) ครอบครวครสตชนคาทอลกในเขตชมชน

บานหวยเลบมอ จงหวดบงกาฬ จำนวนทงสน 10 ครอบครว เพอให

ไดรบรถงสภาพความเปนจรงของครอบครวในสงคมไทยปจจบน

ผลการวจยพบวา 1) โดยสวนใหญทกครอบครวมความเขาใจในเรอง

บดามารดามบทบาทหนาทในการสงเสรมครสตจรยธรรมไดเปนอยาง

ด 2) สงทเปนองคประกอบสำคญในการสงเสรมครอบครวใหอยรวม

กนอยางมความสขคอการถอปฏบตตามหลกครสตจรยธรรมในเรอง

ความรก (Charity) และ 3) แนวทางแกไขปญหาครอบครว คอ การท

สมาชกในครอบครวมเวลาทำกจกรรมรวมกน สรางความเปนหนงเดยว

มการพดคยปรกษาปญหาตาง ๆ โดยอาศยพนฐานเรองความรก

คำสำคญ : 1) บทบาทหนาทของบดามารดา

2) ครสตจรยธรรม

The purposes of this research were (1) To study the pa-

rent’s role in enhancing Christian morality. (2) To study morally

formative directions for children and the promotion of happi-

ness in the family. (3) To study the practical methodology to

บทคดยอ

Abstract

การศกษาวเคราะหบทบาทหนาทของบดามารดาในการสงเสรมครสตจรยธรรม เขตชมชนบานหวยเลบมอ จ.บงกาฬ


solve the family’s problem in the present of Thai society. This

research is based on the investigation, involved documentaries

and structured interviews, which provided an understanding of

the parent’s role of in enhancing Christian morality, of promoting

happiness in the family, and of concrete directions for family

solutions in present-day Thai society by using purposive samplings,

including those from 10 Catholic families in Huaylebmue village,

Bungkhan Province, Thailand. The result of the study were :

1) Most of the families understood well the parent’s role in

enhancing Christian morality. 2) The important component of

promoting happiness in the family was the practice of the Chris-

tian morality of charity. 3) Methods to solve family problems,

such as, family member finding time to engage and be involved

in regular common activities together as a means of building

unity; Family members building their relationship founded and

based on charity.

Keywords : 1) Parent’s Role

2) Christian Morality

ความเปนมาและความสำคญของปญหา

ผวจยมความสนใจทจะศกษาเรองบท

บาทหนาทของบดามารดาในการสงเสรมครสต-

จรยธรรม เพราะวาในสงคมไทยปจจบนนม

การเปลยนแปลงทางสงคมทเกดขนอยางรวด

เรว โดยเฉพาะในเขตชมชนหมบานหวยเลบ

มอ จงหวดบงกาฬ ซงมความเจรญทางดาน

เศรษฐกจอนเนองมาจากผลผลตทางการ

เกษตร คอ ยางพาราททำใหชาวบานมรายได

ในการดำรงชพมากขนเปนเทาตวจากอดตท

ผานมา ฉะนนผลกระทบทเกดขนตอสถาบน

ครอบครวกมเพมมากขนเชนกน เพราะทกคน

มภาระของตนเพมมากขน การแสวงหาความ

สะดวกสบายสำหรบตนเองและครอบครว



19

โอกาสและเวลาสำหรบครอบครวในการเสรม

สรางความรกและการเอาใจใสซงกนและกน

นอยลงไป เพราะวาความสะดวกสบายทาง

ดานวตถ การบรโภคนยมไดเขามาแทนท

ความสมพนธในครอบครว ทำใหบดามารดา

ขาดการปลกฝ ง ใหแนวคดและแนวทาง

ปฏบตทถกตองแกบตร ถงแมวาจะไดสงทตอง

การมาทดแทนสงทครอบครวขาดหายไป ใน

ขณะเดยวกนความรกความอบอนและความ

เขาใจระหวางสมาชกของครอบครวไดลดลง

ไปอยางสนเชง “การเลยงดบตรในลกษณะ

บรโภคนยมในสภาวะสงคมทเปลยนแปลง

ไปอยางรวดเรวน ไมสามารถจะแกปญหา

ความตองการทางดานจตใจได แตเปนการ

ตอบสนองความตองการขนพนฐานและทำ

ใหเกดคานยมเลยนแบบมากขนเทานน”

(นงลกษณ เทพสวสด, 2538 : 23) พฤตกรรม

เลยนแบบจะทำใหครอบครวทเคยเปนตวจกร

สำคญในการแกปญหาสงคมกลบกลายเปน

การสรางปญหาใหกบสงคมเสยเองซงเปน

ปญหาทเกดขนในสงคมปจจบนนอยางเหนได

ชด เชน ปญหาความรนแรงในครอบครว

การหยาราง ปญหาเดกและเยาวชนตดยา

เสพตด และอนๆ ปญหาทเกดขนในสงคมดง

กลาวน จะพบวามสาเหตมาจากภายในครอบ

ครวและจากสภาพแวดลอมของสงคมภาย

นอกทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

ดวยเหตผลตามแนวคดดงกลาวทำ

ใหผวจยสนใจทจะศกษาวเคราะหบทบาท

ของหนาทบดามารดาในการสงเสรมครสต-

จรยธรรมแกบตร โดยเลอกกลมเฉพาะเจาะ

จงคอชมชนครสตชนคาทอลกบานหวยเลบ

มอ จงหวดบงกาฬ ซงมความเจรญทางดาน

เศรษฐกจอนเนองมาจากผลผลตทางเกษตร

คอยางพารา และชาวบานตองมภาระหนาท

เพมมากขน ไมมเวลาสำหรบครอบครวเพราะ

มงแสวงหาเพยงดานวตถและความสะดวก

สบายภายนอกเทานน โอกาสในการเสรมสราง

ความรกมนคงในครอบครวกลดนอยลงไปดวย

ดงนนในการศกษาครงนเพอทจะไดเขาใจใน

บทบาทหนาทของบดามารดาและเพอเปน

แนวทางใหบดามารดาไดนำไปพฒนาครอบ

ครว และตนเองเพออบรมสงสอนบตรใหได

เรยนรและประพฤตปฏบตตามหลกครสต-

จรยธรรมไดเปนอยางด อนจะเปนประโยชน

ตอบดามารดาและบตร เพอเสรมสรางความ

รกมนคง ความเปนหนงเดยวในครอบครวและ

สงคมคณภาพไดในอนาคตอยางเปนรปธรรม

ตามวตถประสงคทไดตงหวงไวเปนอยางด

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาวเคราะหบทบาทหนาทของบดา



มารดาในการสงเสรมครสตจรยธรรม

2. เพอศกษาแนวทางการสงเสรมครสตจรย-

ธรรมใหแกบตรและสงเสรมครอบครวใหม

ความสข

3. เพอนำเสนอแนวทางการแกไขปญหา

ครอบครวในสงคมไทยปจจบนอยางเปน

รปธรรม

นยามศพทเฉพาะ

บทบาท หมายถง การปฏบตตามสทธ

หนาทอนเนองมาจากสถานภาพของบคคล

เนองจากบคคลมหลายสถานภาพในคนคน

เดยว ฉะนนบทบาทของบคคลจงตองปฏบต

ไปตามสถานภาพในสถานการณตามสถาน-

ภาพนนๆ

หนาท หมายถง ภาระรบผดชอบของ

บคคลทจะตองปฏบต เชน หนาทของบดา

มารดาทมตอบตร เปนตน

ครอบครวครสตชน หมายถง ครอบ

ครวในอดมคตทดำเนนชวตตามหลกคำสอน

ของพระเยซครสตเจาหรอตามหลกพระครสต-

ธรรมคมภร

คณะพระมหาไถ หมายถง คณะนก

บวชชายในพระศาสนจกรคาทอลก ททำงาน

รบใชในการประกาศขาวดของพระครสตเจา

และดำเนนชวตตามจตตารมณผกอตงคณะ

ครสตจรยธรรม หมายถง สงทควรประ

พฤตปฏบต เพอใหเกดความดและความถก

ตองแกสงคม โดยมพนฐานมาจากพระครสต-

ธรรมคมภร ซงสรปได 5 ประการดงตอไปน

1) ความรกและความเมตตา (Charity)

หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกมาปรากฏ

ตองการใหผอนมความสข พนจากความทกข

ใหความรกความผกพน ความชนชมยนด ซง

แสดงออกมาโดยพฤตกรรมความเออเฟอ

เผอแผ การชวยเหลอใหความสงเคราะหดวย

ไมตรจตร 2) ความเสยสละและการอทศตน

(Sacrifice and Dedication) หมายถง พฤต-

กรรมทแสดงออกมาใหปรากฏดวยการบรจาค

การใหทาน การยอมเสยสละในสงทตนเองม

หรอมสทธทจะไดรบดวยความมใจเมตตาอาร

เพอประโยชนสขของผอน 3) ความยตธรรม

(Justice) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกมา

ใหปรากฏในการปฏบตชอบและเทยงตรงดวย

เหตผลและตามความเปนจรงดวยหวใจอน

หนกแนนและมนคง 4) ความซอสตย (Hones-

ty) หมายถง การประพฤตตนอยางตรงไป

ตรงมา อยางจรงใจ ไมคดคดทรยศ ไมคดโกง

ไมหลอกลวง พดในสงทคด ปฏบตในสงทพด

และ 5) ความสภาพออนโยน (Humble-

ness) หมายถง พฤตกรรมทไดแสดงออกมาให

ปรากฏทงทางกาย วาจา ทผอนสงเกตเหนได



21

ในเรองของคำพดทไพเราะ มมารยาททสภาพ

ไมดถกผอน เขาสงคมและวางตวไดถกกบ

กาละเทศะ แตงกายสภาพ มสตอยเสมอ

ใหเกยรตผอน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดเขาใจในบทบาทหนาทของบดา

มารดาในการสงเสรมครสตจรยธรรม

2. เพอเปนแนวทางการอบรมสงสอน

ในหลกครสตจรยธรรมของบดามารดาแกบตร

อยางเปนรปธรรมชดเจน

3. เพอเปนแนวทางงานอภบาลดาน

ครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครอบครวครสต-

ชนไทย สำหรบผอภบาล หนวยงานองคกร

ตางๆ และผสนใจทจะศกษาคนควาตอไป

ขนตอนของการศกษา

1. ศกษาเอกสาร ทบทวนวรรณกรรม

งานวจยหรอการสมมนาตางๆ ทเกยวของ

กบเรอง บทบาทหนาทของบดามารดาในการ

สงเสรมครสตจรยธรรม

2. ศกษาเอกสารของพระศาสนจกร

คาทอลกทเกยวของกบการสงเสรมครสต-

จรยธรรม เปนตนในพระคมภรคาทอลก

คำสอนพระศาสนจกรคาทอลก พระสมณ-

สาสนพระศาสนจกรคาทอลกทเกยวของ และ

ขอกฎหมายของพระศาสนจกรคาทอลก

3. การสมภาษณแบบมโครงสราง

(Structured Interview) เกยวกบบทบาท

หนาทของบดามารดาในการสงเสรมครสต-

จรยธรรม

4. นำผลทไดจากการศกษาคนควา

มาวเคราะหเนอหา ตามวตถประสงคทไดตงไว

สรปผลการศกษา อภปรายผล รวมทงขอเสนอ

แนะในการศกษาตอไป

ผลการศกษา

1. ผลการศกษาเรองบทบาทหนาท

ของบดามารดาในการสงเสรมครสตจรยธรรม

ใหแกบตร สามารถสรปไดวาบดามารดาม

อทธพลตอพฤตกรรมและการดำเนนชวตของ

บตรเปนอยางมาก บตรจะเปนคนดหรอไมนน

สวนหนงขนอยกบบดามารดาและผปกครอง

เปนสำคญ บดามารดาจะตองปลกฝงคณธรรม

จรยธรรมใหแกบตรหลานตงแตยงเปนเดก

โดยเฉพาะจรยธรรมแบบครสต โดยทำตวให

เปนแบบอยางทดใหแกบตร ควรสงเสรมให

บตรเขารวมกจกรรมทางศาสนาควบคไปดวย

เพราะการใกลชดกบศาสนาจะสงเสรมใหเดก

มคณธรรมจรยธรรมไดงายขน บตรกจะรกเชอ

ฟงยดถอปฏบตตามและศรทธาในสงทบดา

มารดาอบรมสงสอนเปนอยางด



2. ผลการศกษาเรององคประกอบ

สำคญทสดในการสงเสรมครอบครวใหอย

รวมกนอยางมความสข สามารถสรปไดวา

ครอบครวทประสบผลสำเรจทงดานอาชพ

การงานและชวตครอบครวนน เนองจาก

พวกเขาไดใชหลกคำสอนทางครสตศาสนา

มาเปนหลกในการดำเนนชวตและอบรมสง

สอนบตรหลานใหเปนคนดมคณธรรมจรย-

ธรรม คอการถอปฏบต ในเรองความรก

(Charity) ทำใหบตรหลานของพวกเขากลาย

เปนคนประสบผลสำเรจ ทำงานเพอสงคม

ไมเหนแกประโยชนสวนตน จงกลาวไดวา

ศาสนาเปรยบเหมอนเครองมอสำคญในการ

พฒนาคณธรรมจรยธรรมของเดก แตอยางไร

กตามสงทสำคญทสดคอครอบครว เพราะการ

อบรมสงสอนของบดามารดาทำใหบตรไดรบ

การพฒนาทดทสามารถนำหลกครสตจรย-

ธรรมมาประยกตใชใหเกดความสำเรจในชวต

และสงเสรมครอบครวใหอยรวมกนอยางม

ความสขตลอดไป

3. ผลการศกษาเรองแนวทางการ แก

ไขปญหาครอบครวในสงคมปจจบนสามารถ

สรปไดวา การมเวลาและทำกจกรรมตาง ๆ

ร วมกนของสมาชกทกคนในครอบคร ว

ระหวางบดามารดาและบตรนน เปนการกาว

เดนไปพรอม ๆ กนเพอกอใหเกดความเปน

หนงเดยว ความรก ความผกพน ความเขาใจ

ความเหนอกเหนใจซงกนและกน ตลอดจนม

การพดคยปรกษาหารอกนในปญหาตาง ๆ

ทเกดขนโดยอาศยพนฐานในเรองความรก

(Charity) ตามหลกคำสอนในครสตศาสนาก

จะชวยลดปญหาตางๆ ทเกดขนในครอบครว

และนำไปสความรกมนคงในครอบครวได

อยางแทจรง

อภปรายผล

1. จากการศกษาพบวา บดามารดา

มบทบาทหนาท สำคญอยางมากตอการ

พฒนาคณธรรมจรยธรรมของบตร บตรจะ

เปนคนดหรอไมนนสวนหนงขนอยกบบดา

มารดาและผปกครองเปนสำคญ “บดามารดา

ควรปลกฝงคณธรรมจรยธรรมในตวบตรตง

แตเกดมาเพราะถอวาบดามารดาเปนผอบรม

สำคญคนแรกของบตรทขาดไมไดเลยและยาก

ทจะหาการอบรมอนใดมาทดแทนได” (John

Paul II, 1981 : 69) ดวยการทำตวใหเปน

แบบอยางทด ดงในพระคมภรทกลาวไววา

“ตนไมพนธดไมสามารถออกผลเลว และตน

ไมพนธเลวไมสามารถออกผลด” (มธ 7 : 17-

18) และอกตอนหนงไดกลาวไววา “ทานเคย

เหนคนเกบผลองนจากกอหนามหรอลกมะ

เดอจากโพรงหนามไหม” (มธ 7 : 16) เพราะ



23

วาบดามารดาทดจะอบรมเลยงดบตรใหเปน

คนด แตถาบดามารดาเปนคนชวบตรจะเปน

คนดไดอยางไร ทสำคญบดามารดาควรเปน

แบบอยาง และสงเสรมใหบตรไดเขารวมกจ-

กรรมทางศาสนาควบคไปดวยเพราะการใกล

ชดกบศาสนา จะสงเสรมใหบตรมคณธรรม

จรยธรรมไดงายขน “บรรดาบตรควรจะไดรบ

การอบรมใหรจกพระเปนเจาและนมสการ

พระองคอกทงรกเพอนมนษยตงแตวยเดก

ตามลกษณะของความเชอทไดรบมาพรอม

ศลลางบาป” (John Paul II, 1981 : 110-

111)

จากครอบครวครสตชนคาทอลก

กลมตวอยางทผวจยไดศกษามาชใหเหนวา

ครอบครวครสตชนทบดามารดามความเชอ

และรเกยวกบศาสนาทตนเองนบถออยได

ปฏบตตามหลกคำสอนเปนอยางดนนโอกาส

ทบตรจะเปนคนดนนมสงเพราะบดามารดา

ทำตวเปนแบบอยางทดสอนลกใหมคณธรรม

จรยธรรมตามตนและจะเหนไดวาครอบ

ครวเหลานใหความสำคญตอการปฏบตตาม

หลกศาสนาในการอบรมสงสอนบตรหลาน

ของพวกเขา บดามารดาทอบรมเลยงดบตร

เพ อส ง เสรมใหบตรเปนคนดมคณธรรม

จรยธรรมตามแนวครสตศาสนานนเปนบดา

มารดาทมลกษณะการเปนครสตชนทด

ใหความรกความอบอน มปฏสมพนธกบบตร

อยางใกลชดและมคณภาพดวย และตระหนก

ถงความสำคญในบทบาทหนาทของตนในการ

สงเสรมครสตจรยธรรมแกบตรไดเปนอยางด

เพราะฉะนนบดามารดาจะตองดแลเอาใจใส

อบรมเลยงดบตรใหเจรญเตบโตในการปฏบต

ความเชอ ความรกตามรปแบบครสตชนดวย

เพอบตรจะไดเรยนรทจะปฏบตตอเพอนพ

นองตามแบบครสตชนแทจรงและดวยเหต

นเองบดามารดาจงมบทบาทหนาทในการ

สงเสรมครสตจรยธรรมใหแกบตรเพอให

เขาเจรญเตบโตเปนผใหญทดมคณภาพใน

สงคม ประเทศชาต และในทำนองเดยวกน

ครอบครวกมสวนรวมในงานแพรธรรมของ

พระศาสนจกรดวย เพราะวา “ครอบครวได

รบภารกจทจะตองพทกษ รกษา ประกาศ

และเผยแผความรก” (John Paul II, 1981 :

30) ตอเพอนพนองทกๆ คน

จงสรปไดวาบดามารดามบทบาท

หนาทสำคญในการสงเสรมครสตจรยธรรมให

แกบตรเปนอยางมาก ในทำนองเดยวกนทก ๆ

ฝายควรตระหนกถงความสำคญน มสวนรบผด

ชอบรวมกนและลดคณคาของวตถสงของท

เปนเพยงแคเปลอกภายนอกลงไป เพอเดกจะ

ไดมคณธรรมจรธรรมตามหลกครสตศาสนา

อยในใจ และมความประพฤตดงามตามมาดวย



การจะสรางเดกใหเปนคนดมคณภาพแท

จรงนน เราควรใหความสำคญแกจตใจเปน

พเศษ เดกถงจะกลายเปนคนทมศกภาพและ

อยรวมกบคนอนในสงคมอยางมความสข

สามารถพฒนาสงคม ประเทศชาตใหเจรญรง

เรองยงขนไปได

2. จากการศกษาพบวา แนวทางท

บดามารดาสามารถนำไปประยกตปฏบตใน

การอบรมสงสอนและสงเสรมครสตจรย-

ธรรมใหแกบตรอยางเปนรปธรรมในสถาน-

การณชวตประจำวนอนจะทำใหเกดความรก

มนคงและความสงบสขในการอยรวมกนของ

ครอบครวนน คอการถอปฏบตในเรองความรก

(Charity) ซงสอดคลองกบแนวคดทกลาว

ไววา “ถาปราศจากความรก ครอบครวก

ไมสามารถดำเนนชวตใหเจรญกาวหนาและ

บรรลถ งความสมบรณ ในฐานะเปนกลม

บคคลได” (John Paul II, 1981 : 30-31)

และสอดคลองกบงานวจยของ ทศนา แขมมณ

และคณะ (2535 : 55) ทกลาวไววาความรก

ของบดามารดาเปนพลงสำคญในการเจรญ

เตบโตของบตร ความรกทประกอบดวยเหต

ผลและความมงมนทจะปลกฝงสงทดงามให

แกบตรนน เปนบรรยากาศทสงเสรมการเรยน

รอยางแทจรง ความสมพนธทอบอนกลม

เกลยวในครอบครวเปนปจจยสำคญในการ

พฒนาความคด ความรสก ซงเปนพนฐาน

ของชวตทสมบรณมนคงของครอบครวตอไป

เพราะฉะนน “จงเรยกรองใหสมาชกแตละคน

ในครอบครวยนดและพรอมเสมอทจะเขาใจ

กน มความรกความปรองดองในการสราง

ความสมพนธอนดใหเกดขนในครอบครว”

(John Paul II, 1981 : 38) ดงนนความรกของ

บดามารดาไดเปนบอเกดแหงชวตและกลาย

เปนบรรทดฐานในการอบรมสงสอนบตร และ

บดามารดาควรประพฤตตนเปนแบบอยาง

และสงเสรมหลกครสตจรยธรรมทสำคญใหแก

บตรในแตละดานดงน 1) ในดานความรกและ

ความเมตตากรณา (Charity) พบวาบดา

มารดาควรสงเสรมและปลกฝงหลกครสต-

จรยธรรมดานนใหแกบตรตงแตตอนเดก ๆ

โดยสอนเขาจากแบบอยางการดำเนนชวตของ

บดามารดาดวย เพราะวาความรกนนเปนคณ-

ธรรมทพระเจามอบให “นคอบญญตใหมท

เรามอบใหแกทาน คอใหทานทงหลายรกกน

และกนเหมอนอยางทเรารกทาน” (ยน 15 : 12)

และผลของความรกนนเอง คอความปตยนด

สนตสข และความเมตตากรณา ซงเปนความ

หวงดกอใหเกดความรกใครปรองดองกนใน

ครอบครวและมงสรางมตรภาพและความ

กลมเกลยวในชมชน สงคม และประเทศชาต

ตอไป 2) ในดานความเสยสละและการอทศ



25

ตน (Sacrifice and Dedication) พบวาบดา

มารดาควรปฏบตและสงเสรมหลกครสตจรย-

ธรรมนใหเปนแบบอยางแกบตร เพราะเขา

จะเลยนแบบในการเสยสละและอทศตนจากผ

ทอยใกลชดเขาคอบดามารดานนเอง ทสำคญ

ควรสอนและสงเสรมใหเขาไดเขาใจในความ

หมายการเสยสละและอทศตนเองแกสงคม

คอความมนำใจ ไมเหนแกตว ทำในสงทถก

ตองยดมนในคณงามความด พรอมใหความ

ชวยเหลอแกเพอนพนองและผอนทอยรอบ

ขางเสมอ 3) ในดานความยตธรรม (Justice)

พบวาบดามารดาควรสงเสรมและปฏบตหลก

ครสตจรยธรรมนเปนอยางยงในการอบรม

เลยงดบตรโดยใหความรกอยางยตธรรมแก

บตรทกคน ไมลำเอยงจนบตรรสกไดชดเจน

วาบดามารดาไมรกเขาแลว เพราะความยต-

ธรรมคอการเคารพและใหเกยรตผอนและไม

ลวงละเมดสทธของผอน ความยตธรรมคอคณ-

ธรรมทเปนศลธรรมและจรยธรรมซงประกอบ

ดวยนำใจหนกแนนมนคง พรอมทจะมอบทก

สงทตองคนแกพระเจาและเพอนมนษย คนดม

ธรรมทกลาวถงในพระคมภร คอบคคลท

ประพฤตตนทคดดทำดตอเพอนบานของตน

เอง “ฝายพวกเจานายจงทำแกเหลาทาสของ

ตนตามความยตธรรมและสมำเสมอ” (คส

4 : 1) 4) ในดานความซอสตย (Hones-

ty) พบวาบดามารดาควรสงเสรมและปลก

ฝงครสตจรยธรรมใหแกบตรไดมความซอ

สตย มความจรงใจ และมความตรงไปตรงมา

มความละอายในการกระทำความผด เพอเขา

จะไดเตบโตและอยรวมในสงคมไดอยางด

ไมคดโกง ดงคำสอนในพระคมภรหลายตอน

ทกลาวไววา “ใหทานพดเพยงคำเดยววาใช

หรอไมใชเทานน” (มธ 5 : 37) และนกบญเปาโล

ยงกลาวไววา “จงหลกเลยงการกลาวเทจ

จงพดแตความจรงกบพนองเสมอเถด” (อฟ

4 : 5) เพราะในการประพฤตปฏบตทซอตรง

จรงใจ ไมคดโกง ไมหลอกลวง เปนเครอง

หมายแหงความจรงและความสงบสนตสข

อยางแทจรง และ 5) ในดานความสภาพ

ออนโยน (Humbleness) พบวาบดามมารดา

ควรเปนแบบอยางและปลกฝงหลกครสต-

จรยธรรมนใหแกบตร เพอเขาจะไดเตบโต

มาเปนเดกทนารก มความสภาพออนนอม

เชอฟงบดามารดา ญาตผใหญ ยอมรบฟง

เหตผลของเพอนรวมงาน อยรวมกบคนอน ๆ

ในสงคมไดเปนอยางด ดงทนกบญมทธวได

สอนเรองความสภาพออนหวานของพระเยซ

เจาวา “พระองคมไดโตเถยงกบใคร พระองค

ไมทรงหกตนออทกำลงเอนลงและไมทรงดบ

ไฟทกำลงรบหรอย” (มธ 12 : 19) และนกบญ

เทเรซาแหงพระกมารเยซไดกลาวไววา “เมอ



ทานรสกไมพอใจคนใดคนหนง วธททานจะพบ

ความสขคอการสวดภาวนาใหเขาและปฎบต

ตอเขาดวยความออนหวานเถด”

จงสรปไดวาบดามารดาทมความ

ศรทธาในศาสนาไมเพยงอบรมสงสอนและ

สงเสรมครสตจรยธรรมเหลานซ งมความ

สำคญทสดเทานน แตตองสอนลกๆ รจกสวด

ภาวนาทกเชาหลงจากตนนอนดวย เพอขอบ

คณพระเจาทไดทรงรกษาเขาใหปลอดภย

ตลอดทงคน เพอเปนการถวายเกยรตแดพระ

เปนเจากจการดทงหมดทเขาจะกระทำ รวม

ทงความทกขยากทเขาจะประสบในวนนน

และสอนลกสวดอธษฐานวงวอนพระเยซเจา

และพระมารดาผศกดสทธยงของพระองค

โปรดพทกษรกษาเขาใหพนจากบาปในวนนน

ในตอนคำพอแมควรจะตองสอนลกพจารณา

มโนธรรมและสวดบทแสดงความทกข สวดลก

ประคำและอานหนงสอบำรงศรทธาตลอดจน

ปฏบตกจศรทธาอนๆ ดวย จงเพยรสอนเขาตง

แตยงเปนเดกทารกใหประพฤตตนในครสต-

จรยธรรม และเมอเขาเตบโตเปนผใหญเขาจะม

นสยดงาม พอแมตองพาลกๆ ไปแกบาปบอยๆ

และรบศลมหาสนททกอาทตยเพราะจะเกด

คณคาอยางมหาศาล พอแมจะตองสอนหลก

ครสตจรยธรรมใหซมซาบเขาไปในจตใจของ

ลกตงแตยงเปนเดกเพราะจะเฝาพทกษรกษา

เขาทงหลายใหเจรญชวตในพระหรรษทาน

ของพระเจาตลอดไป

3. จากการศกษาพบวาแนวทางการ

แก ไขปญหาครอบครว ในส งคมปจจบน

คอ การทครอบครวมเวลาทจะอยรวมกน

ทำกจกรรมตาง ๆ รวมกน มการพดคยปรกษา

กนอยางสมำเสมอ การทานขาวพรอมหนา

พรอมตากน การปฏบตกจศรทธาตางๆ

การไปโบสถพรอมกนและอนๆ เพราะถอวา

ส ง เหล าน ก อ ให เก ดความร กความ เปน

หนงเดยวและสรางความสนทสมพนธกลม

เกลยวกนในครอบครวไดเปนอยางด มความ

สอดคลองกบแนวคดทไดกลาวไววา “ความ

สมพนธดงกลาวนน เรยกรองสมาชกแตละคน

ใหยนดและพรอมเสมอทจะเขาใจกน ใหอภย

มความปรองดองและคนดกน ครอบครวทก

ครอบครวรดวาความเหนแกตว การไมลง

ลอยกน การชงดชงเดน การขดสกนนน ได

สงผลกระทบกระเทอนตอความสมพนธของ

สมาชกในครอบครวเปนอยางมาก จนกระทง

ความสมพนธนอาจจะแตกสลายและสญสน

ไปเลย เพราะสงเหลานลวนเปนตนเหตใหเกด

ความแตกแยกนานาประการในการอยรวมกน

ของสมาชกในครอบครว” (John Paul II,

1981 : 44) การรและปฏบตตามบทบาทหนา

ทของตนเองไดเปนอยางดและมความรบผด



27

ชอบนน กเปนแนวทางทชวยแกไขปญหา

ครอบครวได ไมวาจะเปน “บทบาทความเปน

มารดาของฝายหญงและความเปนบดาของ

ฝายชายในการอบรมเลยงดบตรของตนเปน

ลกของพระเจาและใหความรกและเคารพใน

ความเปนบคคล รบผดชอบในการศกษาอบ-

รมบตรและสอนบตรใหรวาความตองการ

ทางดานวตถและความตองการทางดานราง

กายตองอยภายใตการควบคมของชวต

ภายในและชวตจต บดามารดาตองเปนแบบ

อยางทดแกบตรของตนและควรใหการศกษา

อบรมแบบ ครสตชนอยางเปนรปธรรมเพอให

เขาปฏบตได”(ฝายอภบาลและธรรมฑตอคร

สงฆมณฑลกรงเทพฯ, 2542 : 528)

จงสรปไดวาการสงเสรมใหสมาชก

ในครอบครวไดมเวลาอยรวมกนและทำกจ-

กรรมตางๆ รวมกนนนเปนการพฒนาบทบาท

หนาทของบดามารดาเพอใหมความใกลชด

เกดความรกความอบอน ทำใหบตรเกดความ

ไววางใจตอบดามารดาและเปนแนวทางการ

แกไขปญหาครอบครวในสงคมไทยปจจบนท

เกดขน ดงนนบดามารดา ผปกครอง ผอภบาล

ตลอดจนทกคนทกฝายควรตระหนกถงความ

สำคญนมสวนรบผดชอบรวมกน จะตองให

ความรวมมอและคอยชวยเหลอในการอบรม

สงสอนตลอดจนสงเสรมครสตจรยธรรมใหแก

บตรหลาน บรรดาเดกๆ และเยาวชน เพอจะ

สรางเดกใหเปนคนมคณภาพแทจรงและ

สามารถพฒนาสงคม ประเทศชาตตอไป

ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาในครงน ทำให

ทราบวาบดามารดาและผปกครองมบทบาท

สำคญในการพฒนาทางครสตจรยธรรมของ

บตรเปนอยางมาก ซงผเกยวของทกฝายควร

จะใหความสำคญตอครอบครวและบทบาท

หนาทของบดามารดาเพอทจะทำใหเดกเจรญ

เตบโตเปนบคคลทมคณภาพในอนาคต ผวจย

มขอเสนอแนะดงน

ขอเสนอแนะทวไป

1. ควรมการรณรงคใหสถาบนครอบ

ครวไดตระหนกในความสำคญและจำเปนท

จะตองรวมกนพฒนาคณธรรมจรยธรรมของ

เดก รวมทงทกสถาบน ทกหนวยงานทเกยว

ของโดยถอวาทกองคกรหรอสถาบนนนมบท

บาทหนาทรวมกนและตองรวมมอรวมใจกน

อยางจรงจงดวย โดยเฉพาะอยางยงการ

รณรงคใหบดามารดา ผใหญ และผปกครอง

เปนแบบอยางทดใหแกเดกในทกสถาบนและ

ทกสงคม

2. บดามารดาตองสงเสรมและปลกฝง

ครสตจรยธรรมใหแกบตรตงแตตอนเปนเดก

อยางตอเนองและสมำเสมอ ดงคำกลาวทวา



“ไมออนดดงาย ไมแกดดยาก” หรอลกษณะ

การสอนแบบหยดนำลงบนกอนหน “นำหยด

ลงหนทกวนหนมนยงกรอน” ซงทำใหนำ

สามารถซมผานเนอกอนหนเขาไปได เปรยบ

เหมอนทบดามารดาอบรมสงสอนบตรใน

เรองคณธรรมจรยธรรม โดยเฉพาะในจรย-

ธรรมแบบครสตเปนสงสำคญและจำเปนอยาง

ยงสำหรบเดกและเยาวชนซงจะเปนอนาคต

ทดของชาต จะไดเปนคนดมคณธรรมจรย-

ธรรมและมคณภาพ เปนทงคนด คนเกง และ

เปนคนมความสขสามารถดำรงชวตในสงคม

ไดอยางสงบสขและสนต ไมแกงแยงชงดชงเดน

ไมเอารดเอาเปรยบกน ไมทะเลาะเบาะแวงกน

ไมแบงพรรคแบงพวก ไมเหนแกประโยชน

สวนตนแตเหนแกประโยชนสวนรวมเปนทตง

เพอความสงบสขของชาตบานเมอง และเปน

พลงของพระศาสนจกรคาทอลกตอไป

3. บรรดาผใหญ ผนำ ผอาวโส

ทงหลาย บดามารดา และผปกครอง ควรเปน

แบบอยางทดในดานการมคณธรรมจรยธรรม

ประจำใจใหกบเดกไดดไดเหน เดกเรยนรได

จากพฤตกรรมของผใหญ หลายครงทผใหญ

ไมไดเปนแบบอยางทดในดานคณธรรมจรย-

ธรรมใหกบเดก

4. ควรยกยองคนด คนมคณธรรม

จรยธรรม ใหเปนแบบอยางทดของสงคม

สวนคนทไมดกสมควรไดรบการลงโทษและ

ไมควรเอาเปนเยยงอยาง ควรสอนใหเดกเลยน

แบบอยางทด คณธรรมจรยธรรมสำคญกวาสง

อนใด ถาไมมคณธรรมจรยธรรมในจตใจแลว

คนกไมมคาไมมความหมาย ไมตางกบวตถหรอ

สงของทไรจตใจ

5 . องคกรหน วยงานท งภาคร ฐ

และเอกชน บาน โบสถ โรงเรยน ชมชน

ควรจดกจกรรมโครงการเพอปลกฝงคณธรรม

จรยธรรม ตลอดจนรวมมอกนเพอการเสรม

สรางคณธรรมจรยธรรมใหกบเดกๆ เยาวชน

และบตรหลานทกๆ คนสบไป

6. สอมวลชนควรตระหนกในความ

สำคญและมความรบผดชอบในบทบาทหนา

ท ไมควรเสนอภาพและเผยแพรสอทขดตอ

ศลธรรมและวฒนธรรมอนดงาม ควรใหความ

สำคญในการเผยแพรและอบรมจรยธรรมให

กบบคคลมากขน ทงบดามารดาผปกครอง ผ

อบรมเลยงด และเยาวชน เพราะตองยอมรบ

วาสอสมยปจจบนนมอทธพลตอประชาชน

เปนอยางมาก ซงการสอดแทรกคณธรรมจรย-

ธรรมเขาไปจะทำใหบคคลตางๆ สามารถซม

ซบคณธรรมจรยธรรมไดเปนอยางด

7. สงเสรมใหมการใชเวลาวางกน

ระหวางครอบครว เพอพฒนาความเขาใจ

ทงในมมมองทางทฤษฎและปฏบตเกยวกบ

บทบาทของบดามารดา และผอบรมเลยงด

ใหมความใกลชด มความอบอน และทำใหเดก



29

เกดความไววางใจเพมมากขน

8. สถาบนทางศาสนา ควรไดรบการ

สงเสรมใหมบทบาทในการเผยแพรและอบรม

คณธรรมจรยธรรมแกครอบครว ควรสงเสรม

ใหครอบครวมความใกลชดทางศาสนามาก

ขน เพราะบทบาทของศาสนามสวนสำคญใน

การสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของบรรดา

ครสตชน เชน ควรจดบรรยากาศกจกรรม

สภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบการเขาไปรวม

พธบชาขอบพระคณ การสวดภาวนา และรวม

ในพธกรรมอนๆ ไดเปนอยางด

9. สงเสรมใหมการเพมหลกสตรหรอ

สอดแทรกเนอหาหลกคำสอนของครสต

ศาสนาเขาไปในแผนการเรยนอยางเปนรป-

ธรรม การดำเนนชวตในสงคมทเนนวตถนยม

โดยเฉพาะในโรงเรยนคาทอลก เพราะศาสนา

จะชวยทำใหเดกมคณธรรมจรยธรรมเพมมาก

ขน ซงการททำใหเดกคนเคยกบศาสนาจะทำ

ใหเดกตดสนใจทำสงตางๆ ทไมผดศลธรรม ซง

แนวทางนจะทำใหพฒนาคณธรรมจรยธรรม

ของเดกและเยาวชนไดเปนอยางด

ขอเสนอแนะสำหรบสถานฝกอบรม

1. ใหสถาบนแสงธรรมและสถาน

ฝกอบรมบคลากรเพอเตรยมตวทจะเปน

บาทหลวง นกบวชชาย - หญง ในครสตศาสนา

ควรเพมความเขมขนในการศกษาอบรม และ

ฝกฝนตนเองในดานการเปนผอภบาลทด

เพอการประพฤตเปนแบบอยาง สงสอนอบรม

ตลอดการปลกฝงครสตจรยธรรมใหแกเดกๆ

เยาวชน และบรรดาพนองสตบรษในการดแล

ปกครองของตนเองดวย

ขอเสนอแนะสำหรบการทำวจยครงตอไป

1. ศกษาวจยถงปจจยดานอนของ

สถาบนตาง ๆ ในสงคมทมอทธพลตอคณธรรม

จรยธรรมของเดก เชน บทบาทสถาบนทาง

ศาสนา สถาบนทางการศกษาบทบาทของสอ

มวลชน ทงนเพอทจะไดทราบขอมลทจะนำมา

สนบสนนและเปนแนวทางในการกำหนดบท

บาทของสถาบนตางๆ เพอรวมสงเสรมพฒนา

คณธรรมจรยธรรมของเดก

2. ควรมการวจยและพฒนารปแบบ

การสอนทางครสตศาสนา เพอยกระดบการม

คณธรรมจรยธรรมของเดกใหมากขน



บรรณานกรม

ทศนา แขมมณ และคณะ. 2535.

หลกการและรปแบบการพฒนาเดก

ปฐมวยตามวถไทย. โครงการเผย

แพรผลงานวจย, ฝายวจย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นงลกษณ เทพสวสด. 2538. ปญหาสำคญๆ

ในสงคมไทย. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ฝายอภบาลและธรรมทตอครสงฆมณฑล

กรงเทพฯ. 2542. คำสอน

พระศาสนจกรคาทอลกภาค 3

ชวตในพระครสตเจา. กรงเทพฯ :

สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย.

ยอหน ปอล ท 2, พระสนตะปาปา. 2527.

พระสมณสาสนเรองครอบครวใน

โลกปจจบน (Familiaris

Consortio 1981.) แปลโดย

แบรนารด กลแมง. นครปฐม :

วทยาลยแสงธรรม.

สมาคมพระครสตธรรมไทย. 1998.

พระครสตธรรมคมภร

ภาคพนธสญญาใหม. กรงเทพฯ :

สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย.

John Paul II. 1981. Familiaris

Consortio. Washington :

United States Catholic

Conference.

บทเทศนบนภเขา : จรยธรรมสำหรบทกคน ในเรองความสขแทของพระวรสารตามคำบอกเลาของนกบญมทธว 5:1-12

The sermon on the mount : Moral for all in the teaching of Jesus Chirst ‘Beatitudes’ According to the Gospel of

St. Matthew 5:1-12

มขนายก ดร.ลอชย ธาตวสย* ประมขแหงสงฆมณฑลอดรธาน* อาจารยประจำหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรมบาทหลวงสมเกยรต ตรนกร* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ* อาจารยวทยาลยแสงธรรมบาทหลวงสกรนทร ศรบรรเทง* มหาบณฑตสาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรม* บาทหลางในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงกดอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ

Bishop Dr.LueChai Thatwisai* Bishop of Udonthani Diocese.* Lacturer of The Master of Arts Programe in Moral Theology, Saengtham College.Rev.Somkiat Trinikorn* Reverend in Roman Catholic Church, Bangkok Archdiocese.* Lacturer at Saengtham College. Sakkarin Sirabantoeng* Master of Arts Programe in Moral Theology, Saengtham College.* Reverend in Roman Catholic Church, Bangkok Archdiocese.



การวจยนมจดประสงคเพอทราบ 1) เพอศกษาใหทราบถงแนว

คดทางหลกจรยธรรมทแทจรงของบทเทศนบนภเขา 2) เพอศกษา

ใหทราบถงการเขาถง “ความสขแท” ทง 8 ประการของบทเทศนบน

ภเขา 3) เพอศกษาใหทราบถงแนวทางในการดำเนนชวตตามหลก

จรยธรรมของบทเทศนบนภเขา โดยศกษาจากงานวจยและเอกสาร

ตาง ๆ เพอใหทราบถงคณคาและความหมายทแทจรงในบทเทศน

ของพระเยซเจาเรองความสขแท ซงเปนหลกจรยธรรมในการดำเนน

ชวตทจะกอใหเกดความสขทแทจรงแกมนษยทกคนโดยเฉพาะครสต-

ชนผมความเชอในพระองค เพราะจากสภาพของสงคมในปจจบนทเกด

ปญหาทางดานจรยธรรมตางๆ สบเนองมาจากการทบคคลไมพบกบ

ความสขทแทจรงซงจะทำใหเขาไดรบการเตมเตมในชวตจนตองหนไป

หาความสขเพยงชวครชวยามซงบอยครงกอใหเกดปญหาในสงคมผล

การวจยพบวาบทเทศนบนภเขาโดยเฉพาะอยางยงเรอง“ความสขแท”

หรอ “บญลาภแปดประการ” ซงเปนบทนำของคำสอนบนภเขานน

มหวใจอยทความรก ความเชอ และความหวงจรงๆ ซงเปนรากฐาน

สำคญทสด และเปนแนวทางสำคญในการตดสนคณคาทางจรยธรรม

และศลธรรมในการดำเนนชวต เพอใหบคคลไดเจรญชวตอยางด

ถกตองและเหมาะสม และอยรวมกนอยางสนตในสงคม สงผลให

ปญหาตาง ๆ ทางดานศลธรรมไดรบการเยยวยาแกไขไดอยางแทจรง

คำสำคญ : 1)พระวรสาร 2)นกบญมทธว

3)พระศาสนจกร 4)ความสขแท

Theobjectivesofthisresearchare:1)Tofindoutthe

mainideaoftherealmoralinthesermononthemount.

2)Tofindouthowtoreachto‘theBeatitudes’intheser-

mononthemount.3)Tofindoutthewayoflifeaccording

บทคดยอ

Abstract


ลอชย ธาตวสย สมเกยรต ตรนกร และสกรนทร ศรบรรเทง

33

to theethic andmoral in the sermonon themount. All

theseobjectivesbasedonstudyingtheresearchesandthe

documentsasmuchaspossiblearetofindthevalueand

therealmeaningoftheteachingofJesusChrist‘Beatitudes’

becausethe‘Beatitudes’areveryrootedwayoflifetopro-

ducetruehappinessforallhumanraceespeciallyforthe

Christians.Forallthoseproblemsinoursocietynowadays

areoutcomeofpresentsituationsofthepeoplewhofind

nogenuinehappiness,sotheyturntotheunrealhappiness

thatoftenmakestroubletosociety.Theresultsofthestudy

:TheresultsofthisprivatestudyofmineontheSermonon

theMountespecially“theBeatitudes”whichisthegeneral

introductionoftheSermonontheMountarefocusedon

Love,FaithandHope.Thesethreevaluesaretheverymost

importantandprofoundfoundationsandwaystojudgethe

ethical andmoral acts so thatpeoplewill live their lives

well,justly,appropriatelyandhavepeacefulco-existence

in society. By radically living thesevalues then the social

problemswillbetrulyandpermanentlyhealed.

Keywords : 1)Gospel 2)St.Matthew

3)Church 4)Beatitudes




บทเทศนบนภเขาซงหมายถงการประ

กาศพระวาจาของพระเยซเจาในพระวรสาร

ตามคำบอกเลาของนกบญมทธว(มธ5-7) นน

ถอไดวาเปนเนอหาทมความสำคญและเปน

ทสนใจศกษาของนกพระคมภรหลาย ๆ ทาน

และโดยเฉพาะในสวนทเปนเนอหาซงเกยวกบ

“ความสขแท”(Beatitudes)นนนบไดวาเปน

คำสอนทสำคญยงเกยวกบจรยธรรมสำหรบ

มนษยทกคนและเปนพเศษสำหรบครสตชนผ

เคารพและศรทธาในองคพระเยซเจา

บทเทศนบนภเขาของพระเยซถอได

วาเปนบญญตใหมซงพระองคไดทรงมอบให

แกบรรดาศษยของพระองคเมอเทยบกบ

บญญตเดมคอ“บญญต10ประการ”ทโมเสส

ไดรบมาจากพระเจาบนภเขาซนาย โดยท

บญญตใหมนแสดงออกถงความรกอยางแท

จรงทพระเจาไดทรงมตอมนษย และโดย

เฉพาะคำสอนของพระองคในเรองความสข

แท 3 ประการแรก นบไดวาเปนพนฐานคำ

สอนทางเทววทยาของครสตชนกสามารถ

กลาวเชนนนไดเพราะเปนคำสอนเรองความ

เชอความรกและความหวง

เมอไดพจารณาถงปญหาตาง ๆ ทาง

จรยธรรมทเกดขนในสงคมไทยในปจจบน

ไมว าจะเปนปญหาเรองการคาประเวณ

ปญหาเรองยาเสพตด ปญหาเรองการทำแทง

ฯลฯ ลวนแลวแตมาจากการทมนษยไมไดคน

พบและไมไดเขาถงความสขทแทจรงในชวต

ของเขา เขาจงพยายามทจะเตมเตมดวยสง

อน ๆทมนษยคดวาเปนความสขแทนนนเอง

ดงน เองงานวจยฉบบนจะทำการ

ศกษาถงเนอหาของพระคมภรในสวนทเกยว

ของกบเรองของ “ความสขแท” โดยตรงเพอ

ทจะนำเสนอถงหลกการในการดำเนนชวตท

พระเยซเจาไดประกาศสอนถงหลกคำสอนท

สำคญซงมนษยสามารถนำไปปฏบตแลวจะ

กอใหเกดความสขทงตอบคคลนนเองและตอ

สงคมสวนรวม


งานวจยฉบบนทำการศกษาเรองบท

เทศนบนภเขาซ ง เปนพระดำรสสอนของ

พระเยซเจาถงคำสอนทสำคญโดยเฉพาะใน

สวนทเกยวของกบเรอง “ความสขแท” ซงได

รบการบนทกไวในพระวรสารตามคำบอก

เลาของนกบญมทธวบทท 5 ขอท 1 – 12

และยงเปนพระดำรสแรกใน 5 พระดำรสท

บนทกโดยนกบญมทธวซงเปนหลกจรยธรรม

ทอยในสวนของเนอหาเรอง “ความสขแท”

ทง8ประการดงนน

1. เพอศกษาใหทราบถงแนวคดทาง



35

หลกจรยธรรมทแทจรงของบทเทศนบนภเขา

2. เพอศกษาใหทราบถงการเขาถง

“ความสขแท”ทง 8 ประการของบทเทศนบน

ภเขา

3. เพอศกษาใหทราบถงแนวทางใน

การดำเนนชวตตามหลกจรยธรรมของบท

เทศนบนภเขา

สมมตฐานของการศกษา

ความสขเปนสงทมนษยทกคนตอง

การและพยายามแสวงหาใหไดมา บางคน

ตองออกแรงอยางมากเพอไขวควาหาความสข

และในบางโอกาสเขากหลงทางไปกบความ

สขปลอม ๆ ซงเขาคดวาจะสามารถเตมเตม

ชวตของเขาไดจนกอใหเกดปญหาทางสงคม

ตาง ๆ บางคนเพยงแตอยเฉย ๆ เพอรอให

ความสขเขามาหาตน ความสขของแตละคน

อาจเหมอนกนหรอไมเหมอนกน ทงนขนอย

กบมมมองทางความคดของบคคลนนๆ แตทวา

ความสขทแทจรงคออะไร ประเดนนจงเปน

สงทสำคญ ดวยเหตทมนษยตางกตองการให

ไดความสขแทมาเพราะเมอมนษยไดรบความ

สขทแทจรงแลว เขากไมจำเปนตองหาสงใด

เพอมาเตมใหกบชวตของตนเองอก และยง

สามารถทจะสงตอหรอแบงปนความสขทเขา

ไดรบมาใหกบสงคมรอบขางไดอกดวย

ดงน เอง หลกจรยธรรมทมอย ใน

คำสอนเรอง “ความสขแท” ทพระเยซเจา

ไดทรงมอบใหกบมนษยคอแนวทางในการ

ดำเนนชวตซงมนษยทกคนสามารถนำไป

ปฏบตเพอกอใหเกด “ความสขทแทจรง”

ทงตอตนเองและตอสงคมได และเมอมนษย

ทกคนมหลกทแทจรงในการดำเนนชวตแลว

ปญหาตาง ๆ ทเราพบไดในสงคมกจะลดนอย

ลงไป หรอเปนไปไดวาจะหมดไปจากสงคม

ของเรา


งานวจยฉบบนจะนำเสนอถงแกน

จรยธรรมครสตทมนษยทกคนนนสามารถนำ

ไปใชในชวตของตนเพอกอใหเกดความสขทง

ตอตนเองและตอสงคมได โดยไมจำกดเฉพาะ

ครสตชนผเคารพนบถอในองคพระเยซเจา

เทานน แตหมายถงมนษยทกคนในโลกก

สามารถนำไปใชใหเกดประโยชนได และเมอ

มนษยทกคนสามารถเขาถงความสขทแทจรง

นแลวเขากยอมพบกบความสขในชวตของ

เขาเอง และแนนอนวาปญหาตางๆ ทางดาน

จรยธรรมในสงคมกจะลดนอยลงไป

ขอบเขตของการศกษา

1. พระวรสารตามคำบอกเลาของ



นกบญมทธวบทท 5 ขอท 1 -12ซงเปนเนอ

หาทเกยวกบเรองความสขแท

2. หนงสออรรถาธบายถงเนอหาใน

เรองความสขแท

3. บทความและหนงสอทมผเขยน

เกยวกบเนอหาในเรองความสขแท

4. สงทงานวจยฉบบนจะไมทำการ

ศกษาคอการลงลกในเรองภาษาตนฉบบของ

พระวรสารซงเปนภาษากรกโบราณ


1. นกบญมทธว(Matthew)หมายถง

อครสาวกคนหนงในบรรดาอครสาวกทงสบ

สองคนของพระเยซเจาอาชพเกบภาษและตอ

มาพระเยซเจาทรงเรยกใหมาเปนศษยตดตาม

พระองค ซงภายหลงไดกลายมาเปนผนพนธ

พระวรสาร

2. พระศาสนจกร(Church)หมายถง

ชมชนแหงพนธสญญาใหมทพระเยซเจาได

ทรงหลงโลหตเพอทำการไถกใหรอดคาทอลก

ถอวาพระศาสนจกรคอชมนมชนของบคคลท

ไดรบศลลางบาปตามจารตโรมนคาทอลก

วธดำเนนการศกษา

ในการวจยครงน ผวจยไดใชวธการ

ศกษาขอมลจากเอกสารทเกยวของกบบท

เทศนบนภเขาในเรองความสขแทจากพระ

วรสารตามคำบอกเลาของนกบญมทธว บทท

5ขอท1-12

การวจยเอกสาร (Documentary

Research) ศกษาขอมลจากเอกสาร โดย

ศกษาเอกสารทางวชาการ ตำรา งานวจยท

เกยวของ วารสาร สงพมพตาง ๆ และขอมล

จากการคนควาทางสออเลกทรอนกส ทเกยว

ของกบเรองความสขแท โดยเรมตนจากการ

ศกษาขอมลแนวความคดทวไปทงในดาน

ปรชญาเทววทยาและคำสอนของพระศาสน-

จกรในเรองของความสขแท และศกษาขอมล

เกยวกบความสขแทในรายละเอยดตางๆ

ดงตอไปน

1) แนวคดเรองความสขของบคคล

ทวไป

2) แนวคดเรองความสขในพระคมภร

3) ทำไมมนษยจงแสวงหาความสข

4) ความสขตองเปนสงทด

5) อรรถาธบายเรองความสขแท

ผลการวเคราะหขอมล

1. สรปแนวคดเรองความสขแทในแตละ

ประการกบการดำเนนชวต

1.1 ผมใจยากจนยอมเปนสขเพราะ

อาณาจกรสวรรคเปนของเขา



37

ในความสขแทประการนเปนการกลาว

ถงสภาพทางจตใจของผทรตนเองดวาในความ

เปนมนษยของตนเองนนไมมความบรบรณ

และมแตพระเจาเทานนทสามารถเตมเตมสง

ทเขาขาดไปได (ความยากจนในจตใจ)ซงเปน

การแสดงออกถงความเชอมนวาเมอตนเองนน

ไดใชศกยภาพทมอยของตนเองอยางทสดแลว

และแมจะไมสามารถบรรลถงความสมบรณใน

ชวตไดสงทขาดไปนนพระเจาจะเปนผเตมเตม

ใหแกเขาเอง

สวนคำสญญาทวาอาณาจกรสวรรค

เปนของเขานนเปนการรบประกนตอความ

เชอมนของบคคลนนเองวาพระเจาผทรงเปน

องคแหงความดและความรกทบรบรณจะทรง

ดแลเขาตลอดวนเวลาในชวตเสมอ และดวย

ความเชอมนนเองจงทำใหบคคลผนนเปนสข

1.2 ผเปนทกขโศกเศรายอมเปนสข

เพราะเขาจะไดรบการปลอบโยน

ในความสขแทประการนเปนการกลาว

ถงความเศราโศกเสยใจทสดในชวตมนษย ซง

สงนนคอ “ความตาย” ซงเปนสงทมาทำลาย

ความสมพนธของบคคลนนตอเพอนพนอง

ของตนนอกเหนอไปกวานน“บาป”กเปนสง

ททำใหมนษยพบกบความเศราเสยใจเชนเดยว

กนเพราะทำใหบคคลนนรตววาไดทำลาย

ความสมพนธทดของเขากบพระเจาผทรงเปน

องคแหงความรกไป

แตในความโศกเศรานกลบแฝงไว

ดวยความสข นนมาจากการรตวของเขาวา

เมอใดทบคคลใกลชดหรอบคคลอนเปนทรก

ของเขาไดตายไปพระเจาจะเปนผทปลอบ

ใจเขาเสมอ และเมอใดทเขากลบใจละทง

จากหนทางแหงบาปเขากไดรอฟนตอความ

สมพนธทเขาเองเปนผทำใหเสยไปและพระ

เจาผทรงเปน “องคแหงความรก” ทรอคอย

อยเสมอใหบรรดาบตร-ธดาของพระองคหน

กลบมาหาพระองคจะทรงใหอภยเขาเสมอ

และพรอมทจะตอนรบเขาดวยความรกเชน

เดยวกน

1 .3 ผ ม ใจออนโยนยอมเปนสข

เพราะเขาจะไดรบแผนดนเปนมรดก

ดงท ไดกลาวไวแลววาใจออนโยน

ในทน ไมไดหมายถงความออนแอไมสคน

ไมมความเขมแขง แตกลบกนเพราะหมายถง

ความเขมแขงของสภาพในจตใจของบคคลซง

แสดงออกมาถงความสามารถในการควบคม

ตนเองใหไมหวนไหวตอความไมดทได ประ

สบพบเจอ ซงเราสามารถเหนบคลกอนนได

เปนอยางดในองคพระเยซเจา

ในการทบคคลใดมใจออนโยนนน

มความสข ไดน น เปน เพราะว า เขาน นม

“ความหวง” ตอองคพระผเปนเจาวาจะทรง



ชวยเขาใหสามารถเผชญกบความเลวราย

ในชวตของเขา และยงเปนการแสดงออกถง

“ความหวง” ในตวของเพอนพนองทไดทำผด

ตอเขาไปและพรอมทจะใหอภยตอเพอนพ

นองของตน

และในคำสญญาทวาจะไดรบแผนดน

เปนมรดกนนดงทไดกลาวไวในบททสองวาไม

ไดเปนการหมายถงความบรบรณจากทรพย

สมบตในโลกน แตหมายถงความมนคงแทจรง

ททำใหมชวตและเปนบอเกดททำใหชวตเกด

ผลอยางแทจรงของบคคลเอง

1.4 ผหวกระหายความชอบธรรม

ยอมเปนสขเพราะเขาจะอม

ในความสขแทประการนเปนดงการ

สรปของสภาพของบคคลทมคณลกษณะใน

ความสขแทสามประการแรกทไดกลาวไปแลว

ซงหมายถงสภาพของบคคลทหวกระหายตอ

ความเชอความรกและความหวงอยเสมอเปน

แรงปรารถนาทจะดำเนนชวตอยในวถทาง

ของพระเจาและทำตามพระประสงคของพระ

องคอยตลอดเวลา ซงความสขทเขาจะไดรบ

คอการไดรวาองคพระผเปนเจานนรบประกน

วาจะตอบสนองตอแรงปรารถนาทงหลายน

ของเขานนเอง

1.5 ผมใจเมตตายอมเปน

สขเพราะเขาจะไดรบพระเมตตา

เนอหาของความสขแทประการนคอ

การเนนคณลกษณะของความสขแทประการ

แรก คอ นอกเหนอไปจากการตระหนกวาตน

เองนนตองขนอยกบพระเจาอยางสนเชง และ

เราตองการความเมตตาจากพระองคเชนเดยว

กนกบเพอนพนองของเราทตองการความ

เมตตาจากเราเชนเดยวกน และเมอใดทเรา

แสดงความเมตตาตอเพอนพนองของเราความ

สขกจะเกดขนเพราะบคคลนนสามารถรไดวา

พระองคจะทรงเมตตาตอเราเชนเดยวกน

นอกจากนนในความสขแทประการน

เปนการสนบสนนความสขแทประการทสใน

ความหมายทวาในการแสวงหาซงความชอบ

ธรรมนนไมไดเปนการนำเราไปสความอวดด

วาตนเองนนอยเหนอผอนหรอดกวาผอน แต

เปนการตระหนกถงความออนแอของผอน

และมเมตตาพรอมทจะใหอภยผทไดทำผด

ตอเรา

1.6 ผมใจบรสทธยอมเปนสขเพราะ

เขาจะไดเหนพระเจา

บคคลผม ใจบรสทธคอบคคลทม

สภาพของจตใจและความคดสอดคลองกบ

พระประสงคของพระเจาอยเสมอ ซงความสข

ของบคคลผมใจบรสทธเกดขนไดเพราะวาเมอ

เขาไดตระหนกถงการมจตใจและความนกคด

ทสอดคลองกบพระประสงคของพระเจาแลว



39

คำสญญาทตามมาคอการทบคคลผม

ใจบรสทธนนจะไดเหนพระเจาซงหมายถงการ

รบประกนไดวาเขาจะไดไปอยรวมกบพระองค

ซงเปนความสขแทตลอดนรนดรนนเอง

1.7 ผสรางสนตยอมเปนสข เพราะ

เขาจะไดชอวาเปนบตรของพระเจา

เนอหาของความสขแทประการทเจด

นคอบคคลทไดพยายามในการสรางสนตนน

จะเปนบคคลผมความสขได นนเปนเพราะวา

ความพยายามของเขานนกอใหเกดความสม

พนธอนดระหวางตวเขาเองตอพระเจาและตอ

เพอนมนษยดวย

และคำสญญาทเขาไดรบคอการได

ชอวาเปนบตรของพระองคหมายถงการท

พระเจาทรงรบรองเขาใหเขามารวมสวนใน

ความบรมสขของพระองคเชนเดยวกบทพระ

เยซเจาทรงไดรบเชนเดยวกน

1.8 ผถกเบยดเบยนขมเหงเพราะ

ความชอบธรรมยอมเปนสข เพราะอาณา

จกรสวรรคเปนของเขาทานทงหลายยอมเปน

สขเมอถกดหมนขมเหงและใสรายตางๆนานา

เพราะเรา จงชนชมยนดเถด เพราะบำเหนจ

รางวลของทานในสวรรคนนยงใหญนก เขาได

เบยดเบยน บรรดาประกาศกทอยกอนทาน

ดงนดวยเชนกน

ความหมายของความสขแทประการ

นนนไมไดหมายถงการทบคคลจะไดรบความ

สขเพราะไดรบการเบยดเบยนแตความสขนน

เกดจากการทบคคลนนตระหนกรวาเขาไดรบ

การเบยดเบยนเพราะเขาไดดำเนนเปนคนด

ตามแบบอยางทพระอาจารยเยซเจาไดทรง

มอบแนวทางให และยงหมายความวาเขาได

ดำเนนชวตโดยการนำความสขแทเจดประ

การขางตนไปปฏบตจรงในชวตไมไดใหความ

สขแทนนเปนเพยงทฤษฎเทานน

และดงนนเองคำสญญาทบคคลผน

จะไดรบคอการไดรบรองจากพระเจาวาอาณา

จกรสวรรคเปนของเขาอยางแนนอน ซงก

หมายความวาในทายทสดแลวนนเขาจะได

กลบไปอยกบองคพระผเปนเจาผเปนบอเกด

แหงชวตและความสขตลอดนรนดร

2. คำอธบายเรองความสขแทคอแนวทาง

การดำเนนชวตในพระศาสนจกร

“พระศาสนจกร” (Church :Eng /

ekklesia : Gk) คำนพบไดในพระวรสารตาม

คำบอกเลาของนกบญมทธวเทานน(มธ16:18)

ซงมความหมายถงชมชนแหงพนธสญญาใหม

ทพระเยซเจาไดทรงหลงพระโลหตกระทำให

สำเรจไป (คณะกรรมการคาทอลกเพอครสต-

ศาสนธรรมแผนกพระคมภร,2007)

ในบรรดาผนพนธพระวรสาร นกบญ



มทธวเทานนทเรยกอสราเอลใหม ประชากร

ใหมของพระเจาวา “พระศาสนจกร” หรอ

“พระศาสนจกรของเรา” (มธ16:18;18:17)

แมคำนจะปรากฎอยเพยงแคสามครงเทานน

แตความคดเกยวกบพระศาสนจกรนสามารถ

เหนไดอยางชดเจนในงานเขยนทงหมดของ

ทาน ซงชใหเหนถงความผกพนพเศษทพระ

เยซ เจ าทรงมตอพระศาสนจกร (ลอชย

ธาตวสย,2549)

คำวาekklesiaหรอพระศาสนจกรนน

ในโลกของชาวกรกหมายถงกลมชนทางโลก

และทางการเมองแตในพระคมภรฉบบคำแปล

ภาษากรก(Septuagint)คำนถกใชเพอหมาย

ถงการชมนมซงไดรบการเรยกมาเพอจดประ

สงคทางศาสนาและทางจารตพธกรรม (ฉธบ

23:2-9;สดด22:26)(ลอชยธาตวสย,2549)

พระศาสนจกรในบรบทของนกบญมทธวนน

หมายถงกลมชนทรวมกนและหนวยหนงทาง

สงคมซงยอมรบพระเยซเจามความจงรกภกด

ตอพระองคและชมนมกนในพระนามของ

พระองค (มธ 18:20) ซงมความสมพนธและ

เกยวของอยางเหนยวแนนกบพระเยซเจาใน

ฐานะพระเมสสยาห เพราะนกบญมทธวไดให

ทศนะวาพระเยซเจานนทรงเปนสถาปนาพระ

ศาสนจกรของพระองคขนโดยมรากฐานคอ

อครสาวกทงสบสองคนของพระองคเปนตว

แทนถง“อสราเอลใหม”แทนอสราเอลเดมซง

ประกอบไปดวยชาวอสราเอลสบสองเผาเชน

กน(ลอชยธาตวสย,2549)

ดงนนเมอเราพจารณาถงโครงสราง

ในพระวรสารตามคำบอกเลาของนกบญมทธว

ทงเลมซงมอยดวยกนทงหมด 28 บทนน

เราสามารถแบงเนอหาททานบนทกเกยวกบ

บทเทศนทงหมดของพระเยซเจาออกเปน 5

สวนดวยกน ซงในสวนของบทเทศนบนภเขา

นนอยในสวนทสอง และสวนทเกยวกบพระ

ศาสนจกรนนอยในสวนทสของพระวรสาร

ตามคำบอกเลาของทาน

หากเราพจารณาถงความสมพนธ

ระหวางเนอหาทเกยวกบพระศาสนจกรและ

เกยวกบบทเทศนบนภเขาในเรองความสขแท

แลวโดยทำการแบงเนอหาในบทเทศนเรอง

ความสขแททง 8 ประการออกเปนสวน

ประกอบตาง ๆ ของบานเราจะพบวาทงสอง

ส ว นน ม ค ว า ม เ ก ย ว ข อ ง ก น อ ย า ง ม า ก

ดงรปตอไปน



41

สงเกตไดวาความสขแทสามประการ

แรกอนไดแกความเชอความหวงและความรก

นนเปรยบไดกบสวนทสำคญทสดของบานนน

คอ“รากฐาน”เพราะเปนสงททราบดวาในการ

สรางสงกอสราง อาคารบานเรอนตาง ๆ นน

จำเปนทจะตองมการวางรากฐานทมนคงเสย

กอน จากนนจงสามารถตอเตมเสรมแตงสวน

ตางอนไดแกตวบานหองตาง ๆและหลงคาได

ในเรองนเองพระเยซเจาไดทรงตรสถงผทม

ความเชอในพระองคกเปรยบไดกบผทสราง

บานไวบนหน ซงแมจะมนำทวมหรอภยใด ๆ

กไมทำใหบานนนพงทลายลงมา (เทยบ ลก

6:48)

สวนตอมาทอยากจะกลาวถงคอ

“เสาคำยน” ของบานซงกเปนสวนทสำคญ

เชนกนเพราะจากเสาคำยนนเองทจะไมทำ

ใหหลงคาหรอหองหบตาง ๆ นนทรดลงมาพง

ทบตวบานซงเสาคำยนเหลานคอความเมตตา

ใจทบรสทธและการสรางสนต

สดทายคอ “พนบาน คานหรอหลง

คา” ซงกนบไดวาเปนสวนประกอบทสำคญ

ของบานเชนเดยวกนททำใหเกดเปนอาคาร

บานเรอนขนมา และคานหรอหลงคานคอ

ความยตธรรมหรอความชอบธรรม

ภาพท 1ภาพแสดงการเปรยบเทยบบทเทศนเรองความสขแททง8ประการกบสวนประกอบตางๆของบาน



จากรปภาพประกอบนเองทำใหเรา

ทราบไดวาในการดำเนนชวตของบคคลใด

บคคลหนงนน ไมจำเปนวาเขาจะรจกพระเจา

หรอไมแตหากเขามความเชอความหวงและ

ความรกซงแมจะเปนสงทไมสามารถมองเหน

เปนรปธรรมไดแตกเปนคณธรรมทสำคญและ

ถอไดวาเปนดงรากฐานทบคคลจำเปนตอง

หยงรากลกลงไปในการดำเนนชวตเพราะเปน

หนทางอนจะนำพาเขาไปพบกบความสขทแท

จรงได

อยางไรกตามหากเขามแต เพยง

ความเชอความหวงและความรกเทานนยงไม

สามารถกลาวไดวาเขาไดมปฏสมพนธกบ

บคคลอนอยางเตมท และความสขทเขาไดรบ

มาอาจผดเพยนไปดวยหลงตดอยกบตน

เองเทานน ดงนนเขาจำเปนทจะตองมเสาคำ

ยนหรอกคอความเมตตาใจทบรสทธและการ

สรางสนตรวมดวย เขาจงจะสามารถมปฏสม-

พนธทดตอตวเขาเองและตอบคคลรอบขางได

ถงกระนนแมวาบคคลใดจะมพรอมแลวซง

ความเชอ ความหวง ความรก ความเมตตา

ใจทบรสทธและการสรางสนตแลวแตขาดซง

ความชอบธรรม เชนเดยวกนทสงตางๆ เหลา

นกยงไมอาจทำใหเขาเปนคนดพรอมไดไรซง

ความชอบธรรมหรอความเทยงธรรม เพราะ

เขาอาจใชเรองเหลานไปในทางทผดพลาดได

ยกตวอยางเชน พอแมทอบรมเลยงดบตรของ

ตนดวยองคประกอบของความสขแททงหมด

แตขาดซงความชอบธรรมหรอความเทยง

ธรรมกอาจทำใหเกดการประคบประหงมจน

เกดความลำเอยงในบตรของตนเกนไป

จนอาจสงผลใหบตรนนเหนแกตว ไมรจกแบง

ปนและขาดซงความยตธรรมกเปนได

ในขณะทบคคลใดกตามมแตเพยง

ความชอบธรรมหรอความเทยงธรรมเขากยง

คงขาดซงมตของความรกทจะมาชดเชยคณ-

ธรรมของเขาใหสมบรณขนไมทำใหเขากลาย

เปนบคคลทยดกฎเกณฑเปนทตงจนละเลยตอ

สงทสำคญทสดทเขาควรจะตองมตอทงตนเอง

และตอเพอนพนองซงกคอความรกนนเอง ดง

ทพระเยซเจาไดทรงประณามพวกฟารสวายด

แตกฎเกณฑแตไมใสใจตอเพอนพนองของตน

(เทยบมก6:6-10)

ดงนเองเราจงสามารถมองไดวาพระ

ศาสนจกรนนกเปรยบไดกบบานหลงหนงท

มมนษยอาศยอยรวมกน โดยทตองมการนำ

ความสขแททงแปดประการไปเปนหลกในการ

ดำเนนชวตอยรวมกนจงจะสามารถทำให

มนษยไมเพยงแตครสตชนผเชอในองคพระ

เยซเจาเทานนมความสข แตสามารถกลาวได

วาทกคนทนำเอาหลกคณธรรมในความสขแท

ทงแปดประการไปปฏบตแลวยอมทำใหเขา

พบไมเพยงแตความสขทเกดแกตนเทานน

แตความสขของเขาจากการปฏบตตามยงเปน



43

ความสขทเผอแผไปยงบคคลรอบขางและ

สงคมไดเชนเดยวกน

สรปอภปรายผล

1. ปญหายาเสพตด ปจจบนนสง

เสพตดนบวาเปนปญหาสำคญของประเทศ

ประการหนง เพราะสงเสพตดนนเปนบอเกด

ของปญหาอนๆ หลายดาน นบตงแตตวผเสพ

เองซงจะเกดความทกข ลำบากทงกายและใจ

และเมอหาเงนซอยาไมไดกอาจจะกอใหเกด

อาชญากรรมตางๆ สรางความเดอดรอนให

พอแมพนอง และสงคม ตองสญเสย เงนทอง

เสยเวลาทำมาหากน ประเทศชาตตองสญ

เสยแรงงานและสญเสยเงนงบประมาณใน

การปราบปรามและรกษา ผตดสงเสพตด

และเหตผลททำใหสงเสพตดเปนปญหาสำคญ

ของประเทศอกขอหนงคอ ปจจบนมผตดสง

เสพตดเพมมากขนทงนยงไมรวมถงจำนวนผ

ตดบหรสราชากาแฟ(วกพเดยสารานกรม

เสร,2555)

สาเหตของการตดส ง เสพตดนน

เกดจากปจจยท เปนองคประกอบตางๆ

มากมายอาทเชนความอยากรอยากลองการ

ถกกลมเพอนชกชวนหรอการตองการการ

ยอมรบในกลมเพอน มความเชอในทางทผด

คอเชอวาการเสพสงเสพตดแลวทำใหลมความ

ทกข ความกงวลใจ ความไมสบายใจ ฯลฯ

อกมากมายหลายประการดวยกน ซงอาจแบง

ปจจยตางๆ เหลานเปนปจจยเสยงจากภาย

นอกและปจจยเสยงภายในตวบคคลเอง

- ปจจยเสยงจากภายนอก ไดแก

สภาพแวดลอมของบคคลนน ยกตวอยางเชน

อยในครอบครวทเปนผคายาเสพตดเสยเอง

หรออยในสภาพทบานเรอนขางเคยงปนผคา

ปจจยเหลานกอาจทำใหบคคลพบเหนจนเปน

เรองปกตคดวาคนอนทำไดเรากสามารถทำได

เชนเดยวกน

- ปจจยภายในตวบคคลเอง ซงเปน

ปจจยสำคญทสามารถชกนำใหบคคลหนไป

หาทางออกดวยการตดสงเสพตดไดงายกวา

ไดแกความอยากไดอยากมทไมรจกพอจงตอง

หนไปคายาเสพตดและจากการคาไปนานวน

เขากกลายเปนผเสพเสยเอง หรออาจเกดจาก

ความทกขใจจากปญหาตางๆ ทรมเราบคคล

นนอยและไมรวาจะหนไปพงใครกเลยหนหนา

เขาหายาเสพตดเปนทพงเสยแทน ซงเรา

สามารถสรปไดวาปจจยนเองเกดขนเพราะ

บคคล นนขาดซง “ความสขแท” ในชวต

เพราะความสขทแทจรงนนไมใหทงตนเอง

และบคคลอนเกดความทกขแนนอน

การแกปญหายาเสพตดดวยการใช

แนวคดเรองความสขแท ดงทเราไดทราบดถง

แนวคดเรองความสขแทในบทเทศนบนภเขาท

ไดกลาวไวในบททสองถงการทบคคลจะไดรบ



ซงความสขแทนนไมไดเปนสงทยากเยนแสน

เขญเกนกำลงของมนษยจะสามารถทำไดแต

อยางไร สงสำคญคอการยอมรบวาตนเองนน

ปรารถนาความสขแทมาเปนเปาหมายในการ

ดำรงชวตจรงๆ

จากปจจยเสยงตางๆ ทอาจเปนเหต

ใหบคคลหนเขาหาสงเสพตดนนสำหรบปจจย

เสยงภายนอกนนเกดจากการทเหนสงเสพ

ตดเปนเรองปกตทวไปทใครๆ กสามารถทำได

ขายได เสพได ดงนเองหากเขาเพยงแตเขาใจ

วาการเกยวของกบสงเสพตดนนเปนสงทไมด

ทงตอตนเอง ตอบคคลรอบขางและตอสงคม

การจะหยดเขาไปยงเกยวกบสงเสพตดกคง

สามารถทำไดงายขน

แตสำหรบปจจย เส ยงภายในตว

บคคลนนเปนเรองทเราตองพจารณามากกวา

เพราะเปนปจจยหลกททำใหบคคลนนหลง

เขาไปเกยวของกบสงเสพตดไดงายกวา ดวย

เหตนหากบคคลนนอาศยความสขแทประ

การทหนงซงกลาวถงการเปนผมจตใจยากจน

หรอการเปนผมความเชอวาพระเจาเพยงพระ

องคเดยวเทานนทจะชวยเตมเตมความสขท

แทใหกบเขาไดเปนบคคลแรกกอน หรอโดย

อาศยความสขแทประการทสองทกลาวถงการ

เปนผเปนทกขโศกเศราหรอการเปนผแสวง

หาความรกทแทจรงแลวทงตอตนเองและตอ

บคคลอนกจะชวยเยยวยารกษา“ความขาด”

ทเขามในจตใจของเขาอนเปนเหตใหเขาตอง

หนไปพงความสขเทยมหรอความสขปลอมๆ

ชวครชวยามจากสงเสพตดได

2 . ปญหาเรองการขายประเวณ

(การคาบรการทางเพศ) สาเหตสวนใหญของ

ผท เขาสอาชพการคาประเวณมท งความ

สมครใจและไมสมครใจ มปจจยผลกดนและ

ตนเหตของปญหาจากความไมเพยงพอของ

รายไดในครอบครว ความสมพนธทไมมนคง

ของครอบครวแรงบบคนจากความผดหวงของ

คนในครอบครว การถกบงคบลอลวงหรอการ

ตดตอสมพนธกบกลมหรอบคคลทเกยวของ

ในแวดวงอาชพโสเภณ แรงจงใจทตองการเงน

เพอพงพาตนเองและแบงเบาภาระครอบครว

รวมถงปญหาจากการมคานยมทผด (สภาท

ปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต:2548)

การคาประเวณจงเปนปญหาทแกไข

ใหหมดไปไดยาก ในปจจบนสงคมไทยถอวา

การคาประเวณเปนเรองผดกฎหมายและหลก

ศลธรรมของคนในชาตอกทงกอใหเกดผลเสย

ตอผประกอบอาชพคาประเวณและสงคมไทย

ปญหานจงเปนปญหาสำคญอกประการหนงท

ทกคนจำเปนตองใหความสนใจอยางจรงจงใน

การเยยวยาแกไข

การแกปญหาเรองการคาประเวณ

ดวยการใชแนวคดเรองความสขแท ดงทเรา

ทราบถงสาเหตของการคาประเวณซงมทง



45

ปจจยจากภายนอกและภายในเชนเดยวกบ

ปญหายาเสพตดนน การทจะเยยวยาแกไขสา

เหตของปจจยภายนอกอนเกดจากภาวะทาง

เศรษฐกจในครอบครวนนโดยการทบคคลนน

ไดยดเอาความสขแทประการทสซงกลาวถงผ

ทหวกระหายความชอบธรรมกจะทำใหบคคล

นนทราบวาในชวตนนไมไดมเพยงเรองของ

เงนทองทรพยสนเทานนทเปนเรองทสำคญท

สดในชวต และหากขดสนจรงๆ ยงคงมทาง

ออกอกมากมายซงมใชการคาประเวณในการ

แกปญหาเทานนปจจยนกจะสามารถไดรบ

การเยยวยาแกไขได

แตในสวนปจจยภายในตวบคคลนน

สามารถเยยวยาแกไขไดหากเพยงแตบคคล

นนคดวาตนเองขาดความรกทมนคงและเชอ

มนวา “พระเจา” ผเปนองคความรกทมนคง

แทจรง และไมมเปลยนแปลงจากความสข

แทประการทหนงและความสขแทประการ

สองแลว บคคลนนจะสามารถไดรบการเตม

เตมทงจาก“ความรก”และ“ความสมพนธ”

ทไมมนคงจากมนษยได และเมอบคคลนน

พบกบความรกทแทจรงจากองคพระผเปนเจา

แลวเมอใด เมอนนบคคลนนกจะสามารถรก

สรางและยอมรบในความรกและความสมพนธ

ทบคคลอนนนมตอตนเองไดอยางเปนแนแท

3. ปญหาทางจรยธรรมอน ๆ เมอ

พจารณาจากตวอยางของปญหาทางดานศล-

ธรรมสองตวอยางขางตน และเกอบทงหมด

ของปญหาทางศลธรรม (จรยธรรม) นน เรา

พบวาปญหาเหลานลวนเกดขนมาจากการ

ทบคคลแสวงหาความสขทงทางใจและทาง

กายแบบชวครชวยามซงเปนความสขเทยม

(ไมเทยงแท) เพราะเมอบคคลไดรบความสข

เทยมนแลวกลบไมรสกพอใจและเกดความ

ตองการอยากไดมากขนเรอยๆ จนทำใหเกด

ปญหาทางดานศลธรรมตามมาซงเราสามารถ

พบไดตามภาพขาวหรอเหตการณตางๆ

ในสอมวลชนแขนงตางๆ

ดงน เองหากบคคลนนไดทราบถง

แนวทางการดำเนนชวตตามบทเทศนบนภเขา

ในเรองความสขแททงแปดประการนนกจะทำ

ใหบคคลนนไดรบถงความสขทแทจรงในชวต

ของตวบคคลนนเองเปนการเตมเตมทงจตใจ

และรางกายของเขา และทำใหเขาสามารถสง

ตอความสขไปใหแกบคคลรอบขางและสงคม

ไดเปนอยางดซงหากในสงคมไดเจรญชวตตาม

แนวทางของความสขแทนแลว ปญหาตางๆ

ทางดานศลธรรมกจะลดนอยลงหรอหมดไป

ไดจากสงคมไทยเปนแนแท


1. บทเทศนบนภเขาโดยเฉพาะใน

เรองความสขแทนนเปนบทเทศนทยงใหญซง

มคณคาและความหมายมากตอการดำเนน



ชวตของครสตชนซงในการคนควาอสระฉบบ

นเพยงแตไดนำเสนอรายละเอยดในบางประ

เดนทนาสนใจโดยกวางๆ เทานน แตหากจะ

ศกษาลงไปใหลกซงกวานกเปนสงทสามารถ

ทำไดและสมควรทำเปนอยางยงแกผทสนใจ

ในการแสวงหา“ความสขแท”แกชวตของตน

2. แมวาการคนควาฉบบน ไดนำ

เสนอถงแนวทางในการดำเนนชวตใหพบกบ

ความสขทแทจรงสำหรบทกคนโดยเฉพาะ

ครสตชนผเชอในองคพระเยซเจา อยางไรก

ตามสำหรบผท ไมมความเชอในพระเจา

คำสอนนถอวาเปนความลำบากเพราะจะเปน

การงายกวาหากมองดวยมมมองของครสตชน


ดอนเฟลมมง.1997.คมออธบาย

พระคมภรเลม 6. กรงเทพฯ:

ครสเตยนศกษาแบบตสต.

มาตเยอรการ.2551.คมอพฒนาทกษะ

ชวตทสำคญทสด ความสข.

แปลโดยสดใสขนตวรพงศ.

พมพครงท2.กรงเทพฯ:

สำนกพมพสวนเงนมนา.

ดมารตนลอยด-โจนส.1983.ทพยรส

แหงภผา. แปลโดยกศลกมลสงห.

กรงเทพฯ:68การพมพ.

อยางไรกตามหากบคคลนนเปดใจตอความ

จรงอนเปนสจธรรมไมวาสงนนจะไดรบการ

เรยกวาอะไรกตาม เขาสามารถทจะคนพบ

และไดรบความสขแทไดเชนเดยวกน

3. สำหรบการศกษาคนควาเกยวกบ

คำสอนทไดรบการบนทกไวในพระคมภรใน

ประเทศไทยนนยงมผสนใจเปนสวนนอยอย

มาก สงจำเปนกคอการเขาใจในพระคมภร

อยางแทจรง ไมวาจะเปนรปแบบการเขยน

เปาหมายของผนพนธพระวรสาร ความหมาย

ของรากศพทดงเดม เพอทจะสามารถนำมา

ประยกตใชใหเกดความเหมาะสมกบสงคม

ปจจบนในขณะนนได

นโปเลยนฮลล.2527.ศลปะแหงความสข.

แปลโดยปสงคอาสา.กรงเทพฯ:

สำนกพมพมงกาพย.

รชารดเลยารด.2550.ความสข. แปลโดย

รกดโชตจณดา.กรงเทพฯ:

สำนกพมพสวนเงนมนา.

สวรรณาสถาอานนท.2546. คนกบ

ความสข. โครงการจดพมพคบไฟ.

กรงเทพฯ:ศนยหนงสอจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.



47

อาจองชมสายณอยธยา.2549.แนวทาง

สความสข. กรงเทพฯ,สำนกพมพ

ฟรมายด.

AlanRobinson.1994. The Treasure

of JESUS. Guernsey:The

GuernseyPress.

JoachimJeremias.1978.The Ser

mon on The Mount. Trans

latedbyNormanPerrin.

Philadelphia:Fortress.

MargaretNuttingRalph.2009.

A Walk through the New

Testament. NewYork:

PaulistPress.

MichaelH.Crosby,O.F.M.Cap.1981.

Spirituality of the Beatitudes.

UnitedStatesofAmerica.

WarrenCarter.1994. What Are They

Saying About Matthew’s

Sermon on the Mount?.

New-Jersey:PaulistPress.

WilliamBarclay.1986.TheDaily

StudyBible.rev.The Gospel

of Matthew (Vol. 1).

Edinburgh:TheSaintAndrew.

หลกครสตจรยศาสตรในการอภบาลผหยาราง ในพระศาสนจกรโรมนคาทอลก

Christian Ethics for Pastoral Ministry of Divorced People in the Catholic Church.

บาทหลวง ดร.ออกสตน สกโย ปโตโย, S.J.* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก คณะเยสอต* อาจารยประจำหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรมบาทหลวงเคลาดโอ เบรตชอร, OMI.* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก คณะธรรมทตแหงมารนรมล* อาจารยคณะศาสนศาสตร วทยาลยแสงธรรมบาทหลวงสมภพ เรองวฒชนะพช* มหาบณฑตสาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรม* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงกดอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ

Rev.Dr.Agustinus Sugiyo Pitoyo, S.J.* Reverend in Roman Catholic Church, Jesuit.* Lacturer of The Master of Arts Programe in Moral Theology, Saengtham College.Rev.Bertuccio Paterno Castello Claudio, OMI.* Reverend in Roman Catholic Church, Missionary Oblates of Mary Immaculate (OMI.)* Lacturer at Saengtham College. Rev.Somphop Ruengwuthichanapuech.* Master of Arts Programe in Moral Theology, Saengtham College.* Reverend in Roman Catholic Church, Bangkok Archdiocese.


ออกสตน สกโย ปโตโย เคลาดโอ เบรตชอร และสมภพ เรองวฒชนะพช

49

การวจยนมจดประสงคเพอทราบ 1) สภาพปญหาการหยาราง

ทเกดขนในสงคมไทยในปจจบน 2) แนวทางกฎหมายบานเมอง

และกฎหมายพระศาสนจกรโรมนคาทอลกในเรองของการหยาราง

3) ผลกระทบทเกดขนเนองจากปญหาการหยารางทเกดขนในสงคม

ไทยในสมยปจจบน 4) คำสอนครสตจรยศาสตรของพระศาสน

จกรโรมนคาทอลกในเรองการหยาราง 5) แนวทางในการอภบาลผ

หยารางในพระศาสนจกรโรมนคาทอลก โดยศกษาจากงานวจยและ

เอกสารตาง ๆ เพอใหรบรถงสภาพความเปนจรงของปญหาการหยา

รางทเกดขนในสงคมปจจบน และปญหาการหยารางนเอง ถอไดวา

เปนปญหาทางดานศลธรรมประการหนงดวย ทงยงเปนสาเหตของ

ปญหาครอบครวและสงคมอกหลายประการตามมาโดยเฉพาะอยางยง

ผทเปนครสตชนทไดทำการหยารางทางบานเมอง กยงมผลกระทบ

ดานการดำเนนชวตทางศาสนาอย ผลการวจยพบวา1) สงคมไทยใน

ปจจบนมการหยารางเกดขนจรงเปนจำนวนมาก และยงมแนวโนมวา

จะมจำนวนเพมมากขนเรอย ๆ ในอนาคต 2) กฎหมายบานเมอง

อนญาตใหมการหยารางได โดยการจดทะเบยนหยาหรอการฟองรอง

ตอศาล สวนกฎหมายพระศาสนจกรโรมนคาทอลกไมอนญาตใหมการ

หยารางโดยถอวาไมมคำวา“หยาราง”ในพระศาสนจกรโรมนคาทอลก

เลยทเดยว 3) ปญหาการหยารางไดสงผลกระทบหลาย ๆ ดาน

ทงตอตวคสมรสทหยารางกน ตลอดจนสมาชกในครอบครวและสงคม

ดวย 4) พระศาสนจกรโรมนคาทอลกถอวา การหยารางเปนการทำ

ลายพนธสญญาตอพระเจาและตอคสมรสของตน จงมการเรยกรอง

ใหตระหนกถงความหมายและคณคาทแทจรงของการแตงงาน และ

รกษาไวใหคงอยตลอดไปสวนผทไมซอสตยตอคสมรสของตนพระ

ศาสนจกรคาทอลกถอวา ผนนตกอยในสภาพบาป จนกวาจะเปลยน

แปลงการดำเนนชวตของตน และ 5) พระศาสนจกรโรมนคาทอลก

เรยกรองผอภบาลใหความสำคญเปนพเศษแกผทตกอยในสภาพการ

บทคดยอ

หลกครสตจรยศาสตรในการอภบาลผหยารางในพระศาสนจกรโรมนคาทอลก


หยารางโดยตองปฏบตตามแนวทางทถกตองเพอไมใหเปนทสะดดตอ

ชมนมครสตชนดวย

คำสำคญ : 1)หลกครสตจรยศาสตร

2)การอภบาลผหยาราง

3)พระศาสนจกรโรมนคาทอลก

The purposes of this researchwere to find : 1) The

current situation of divorce problem in the Thai Society.

2)LocalLawandCanonLawrelatedtothedivorce.3)Con-

sequentialimpactofdivorceproblemsinthepresentThai

society.4)ChristianEthicsforPastoralMinistryofDivorced

People in the Catholic Church. 5) Guidelines for Pastoral

MinistryofDivorcedPeopleintheCatholicChurchbystudy-

ingresearchesanddocuments inordertorealizethecur-

rentsituationofdivorceproblemsincontemporarysociety.

Thedivorcecanbeconsideredasakindofethicalproblem

and consequently has various familial and social conse-

quences.TheCatholicswhogetcivillydivorced,shellgetan

impactontheirlifeoffaith.Theresultsofthestudywere:

1)TheactualsignificantnumberofdivorcesinthecurrentThai

societywithtrendofconstantincreaseinthefuture.2)The

locallawallowsdivorcewiththedivorceregistrationorsuing

incourt,whileCanonlawdoesnotallowanydivorce.Even

theword“divorce”doesnotexistintheCatholicChurch.

3) Divorce has several consequences not only to the

divorcedcouplebutalsotothemembersofthefamilyand

Abstract



51


จากประสบการณในการฝกงาน

อภบาลตามโบสถในชวงปดเทอมภาคฤด

รอนเพอเตรยมบรรดาเยาวชนคาทอลกในการ

รบศลศกดสทธตาง ๆซงบรรดาเยาวชนเหลาน

ไมมโอกาสไดเรยนคำสอนในระหวางภาค

เรยน เพราะไมไดเรยนในโรงเรยนคาทอลก

และในระหวางการสอนคำสอนน จะตองม

การศกษาประวตครอบครวของเยาวชนแต

ละคน เพอเกบไวเปนหลกฐานในการรบศล

ศกดสทธนน ผวจยไดพบปญหาหนง ซงม

แนวโนมวาจะเพมขนเรอย ๆ แตปญหานไม

ไดเปนอปสรรคตอการรบศลศกดสทธของ

บรรดาเยาวชนเหลานน โดยปญหาทพบคอ

มครอบครวหลายครอบครวทบดาและมารดา

แยกกนอยหรอมากกวานนคอหยารางกนตาม

กฎหมายบานเมองซงปญหานไมไดเปนขอขด

ขวางทกระทบตอการรบศลศกดสทธของ

บรรดาเยาวชนเหลานน ตามทไดกลาวมาแลว

แตปญหาทแฝงอย และเปนปญหาทอาจสราง

ผลกระทบตอผปกครองของเยาวชนเหลานน

และการดำเนนชวตครสตชนของผปกครอง

insociety.4)AstheCatholicChurchconsidersthatdivorce

violates commitment to God and the spouse, there is a

demand to realize the true meaning and value of the

marriage and to protect it everlasting. As for any person

whoisnotfaithfultohisorherspouse,theCatholicChurch

considers him or her sinful until there is a change in his

orherconduct.5)TheCatholicChurchasksthepastorto

giveaspecialattentiontodivorcedpeoplebyfollowingthe

appropriate guidelines to avoid scandal to the Catholic

community.

Keywords : 1)ChristianEthics

2)PastoralMinistryofDivorcedPeople

3)CatholicChurch



และกอใหเกดปญหาระยะยาว เมอบรรดา

เยาวชนเหลานนเตบโตในสภาพครอบครว

เชนน จากสภาพเชนนทำใหตองมงประเดน

ไปถงปจจยททำใหปญหานขยายออกไปเปน

วงกวางและมแนวโนมจะเพมขนเรอย ๆ โดย

เรมพจารณาถงการพฒนาประเทศไทยของ

เราภายใตระบบทนนยม ทไดพยายามมง

พฒนาความกาวหนาทางดานเทคโนโลย

เปนสำคญรวมทงกระแสบรโภคนยมทสงผล

ทำใหมการเปลยนแปลงวถชวตของประชา

ชนในหลาย ๆ ดาน รวมทงมการแขงขนกน

มากขนในทกดาน จากสภาพเชนนจงสงผล

ไปถงวถชวตของสงคมกลมยอยทสดนนคอ

ครอบครวกลาวคอสมาชกในครอบครวมการ

ดนรนมากขน ในขณะเดยวกนการชวยเหลอ

เกอกลกนภายในครอบครว และการมเวลาให

ครอบครวลดนอยลง บทบาทของสมาชก

ในครอบครวมการเปลยนแปลงไปมากทำให

ความสมพนธในครอบครวออนแอลง (อบล

ตรรตนวชชา, 2552 : 1) โดยจากสถตการ

หยารางในประเทศไทยทม เพมสงขนเปน

2 เทาในรอบ 10 ป ซงจากเดมในป พ.ศ.

2539 มสถตการหยาราง รอยละ 13 แตใน

ป พ.ศ. 2549มสถตการหยารางสงขนคดเปน

รอยละ26หรออาจกลาวไดวามการหยาราง

เกดขน 1 ค ทก ๆ การจดทะเบยน 5 ค

หรอกลาวไปมากกวานนไดอกวา มการหยา

รางเฉลยชวโมงละ 10 ค (กรมการปกครอง,

2549) และจากขอมลของบาทหลวงยอหน

ตามาโย(2551:8) ทไดบนทกไวในหนงสออบ

รมเตรยมคสมรสไดบนทกสถตการหยาราง

ในปพ.ศ.2550วามจำนวนคสมรสทหยาราง

กนถง100,420คดวยกนจากสถตดงกลาวท

ไดนำเสนอมาน ทำใหเหนแนวโนมวาครอบ

ครวไทยในปจจบนยงมแนวโนมการเกดครอบ

ครวเลยงเดยว(SingleParentFamily)มากขน

ซงถอวาเปนลกษณะของครอบครวทเสยงตอ

การเกดปญหาความแตกแยกมากกวาครอบ

ครวใหญ ซงมผสงอายอาศยอยในครอบครว

ดวย ซงจะสามารถสรางความสมานสามคค

ใหแกคสมรสได เวลาทเกดความขดของบาด

หมางใจไมเขาใจกน จากลกษณะของครอบ

ครวเลยงเดยวน จงนำมาซงการสนสดชวตค

4 รปแบบ คอ 1) การละทง 2) การหยาราง

3)การแยกทางและ4)การทคสมรสฝายหนง

ฝายใดเสยชวต รวมทงครอบครวทนเอจดวย

เชนเดยวกน ซงเปนผลมาจากการขาดวฒภา-

วะของคสมรส (สจตต ไตรพทกษ, 2549)

การแตกแยกของครอบครวไมวาในรปแบบ

ใดกตามนบเปนวกฤตการณทสำคญของสงคม

เพราะครอบครวเปนหนวยพนฐานทสำคญ

ในการสรางคณลกษณะทพงประสงคตางๆ



53

ใหแกสมาชกในครอบครว ดงนนเมอมการ

หยาราง หรอเกดรปแบบครอบครวทเรยกวา

“บานแตก”(Broken Home)สมาชกทกคนใน

ครอบครวยอมไดรบผลกระทบในหลายๆ ดาน

ทงทางสงคมเศรษฐกจผลกระทบทางอารมณ

และจตใจโดยเฉพาะบตรรวมทงการเลอกวธ

แกปญหาครอบครวของตนเองในอนาคตดวย

(SarrazinandCry,2007อางในประภสสร

จนทรสถตยพร,2550ก)

จากสาเหตของการหยารางโดยมาก

ทมาจากสมพนธภาพในครอบครวทเปลยน

แปลงไปตามกระแสสงคมทเนนวตถและการ

นอกใจคสมรส แตทยงพบมากอกประการ

หนงคอ การมทศนคตตอเรองการหยารางท

คสมรสเลอกเปนวธการแกปญหา หรอทาง

ออกในการยตปญหาความขดแยงในครอบ

ครวแทนทการแกปญหาดวยวธการอน ๆ ท

ตองใชเวลายาวนานอยางคอยเปนคอยไปประ

กอบกบปจจบนการหยารางไดรบการยอมรบ

และเปดเผยมากขนในสงคม ตวอยางเชน สอ

ทมการเผยแพรขาวเรองการหยารางของดารา

นกแสดงหรอคนดงในสงคมจนเกดเปนกระ

แสการหยารางตามมาในทสด(พระธรรม-

นเทศ, 2551) รวมทงคานยมทเปลยนแปลง

ไปในการใชชวต ทำใหทศนคตทมตอการหยา

รางเปลยนแปลงไปจากเดมโดยเฉพาะทศนคต

ทมตอการหยารางของวยรนทมาจากครอบ

ครวทมบดามารดาหยารางโดยเฉพาะในวยรน

เพศหญงหลายคนกลวความลมเหลวในชวต

แตงงานแตในทางกลบกนเมอพวกเขาแตงงาน

แลว พวกเขากเลอกการหยารางเปนทางออก

ในการแกไขปญหาความขดแยงดวยเชนกน

(เบญจพรปญญายงค,2541)

เมอมการหยารางเกดขนแนนอนยอม

มผลทตามมา แมวาในประมวลกฎหมายของ

ไทยจะอนญาตใหมการหยารางไดอยางถก

ตอง ซ งทำใหพนธะของการแตงงานสน

สดลงทนท แตกสงผลกระทบทางจตใจเปน

สำคญทงแกคสมรสทหยารางกน รวมทงตอ

บตรของตนดวย สวนในพระศาสนจกร

คาทอลกนน คำวา “การหยาราง” ไมมทาง

เปนไปไดเดดขาดซงมหลกฐานของหลกเกณฑ

อนนมาตงแตศตวรรษท 12 โดยพระสนตะ

ปาปาอเลกซานเดอรท3(AlexanderIII :ค.ศ.

1159-1181) ไดประกาศหลกการเรองการ

หยารางไมได อยางชดเจนวาหากการสมรส

ของครสตชนทเปนศลศกดสทธ และไดมเพศ

สมพนธแลว ไมมอำนาจใด ๆ บนแผนดนนท

จะยกเลกพนธะการสมรสนได (สเทพ วนพงศ-

ทพากร,2553 : 17-18)ดงนนคสมรสททำการ

หยารางดวยวธการทางบานเมองนน กไม

สามารถสนสดพนธะของการแตงงานได



และยงถกลงโทษดวย ซงจะกลาวถงผลทตาม

มานในบทตอไป

จากสาเหตทงหมดน จงเปนความ

เปนมาทผวจยสนใจศกษาสภาพทเกดขนใน

ปจจบนของผทหยาราง ผลกระทบทเกดขน

ในครอบครวและสงคม รวมทงในฐานะทบคคล

เหลานเปนครสตชน มผลอะไรทเกดขนจาก

การถกตดสทธบางประการจากพระศาสนจกร

และสดทาย พระศาสนจกรมแนวทางอยางไร

ในการอภบาลดแล ครสตชนทหยารางเหลาน

ซงถอไดวาเปนการเยยวยาทยงใหญ มเชนนน

บรรดาครสตชนทอยในสภาพเชนนกจะถอย

ออกหางจากพระศาสนจกรนบวนแตจะมาก

ขน


1. เพอจะไดมความร และความเขา

ใจถงสภาพปญหาการหยารางท เกดขนใน

สงคมไทยในปจจบน


ใจถงแนวทางกฎหมายบานเมองและกฎหมาย

พระศาสนจกรโรมนคาทอลกในเรองการ

หยาราง


ใจถงผลกระทบทเกดขนจากปญหาการหยา

รางทเกดขนในสงคมไทยในปจจบน


ใจถงคำสอนครสตจรยศาสตรของพระศาสน-

จกรโรมนคาทอลกในเรองการหยาราง

5. เพอจะไดนำความรและความเขา

ใจในคำสอนครสตจรยศาสตรของพระศาสน-

จกรโรมนคาทอลกในเรองการหยาราง ไปเปน

แนวทางในการอภบาลผหยารางในพระศาสน-

จกรโรมนคาทอลก

ขอบเขตของการศกษา

สำหรบการศกษาในครงน ผวจยจะ

เนนการศกษาเอกสารท เกยวกบเรองการ

หยารางในทกแงมมทเกยวของกบงานอภบาล

เพอแสดงใหเหนวา ปญหาเรองการหยาราง

เปนปญหาทเกดขนจรงและมแนวโนมวาจะม

จำนวนการหยารางเพมมากขนในทกป อกทง

ยงศกษาเอกสารของพระศาสนจกรโรมน

คาทอลกท เกยวของกบเรองการหยาราง

เพอหาแนวทางในการอภบาลครสตชนท

ประสบกบสภาพการหยารางนจงกำหนดขอบ

เขตการศกษาไวดงน

1. ศกษางานวจยท เกยวของกบ

การหยารางทเกดขนในสงคมไทยในปจจบน

(ในชวงเวลา10ปทผานมา)

2. ศกษากฎหมายบานเมองและกฎ

หมายพระศาสนจกรโรมนคาทอลกในเรอง



55

การหยาราง

3. ศกษางานวจยทเกยวของกบผล

กระทบทเกดขนจากการหยาราง เชน ผลกระ

ทบตอสมาชกในครอบครวสงคม และวถชวต

ครสตชน

4. ศกษาคำสอนครสตจรยศาสตร

ของพระศาสนจกรโรมนคาทอลกในเรองการ

อภบาลดแลผหยาราง

5. สรปขอคำสอนและหาแนวทางใน

การอภบาลผหยารางในพระศาสนจกรโรมน

คาทอลก


จรยศาสตร (Ethics)คอศาสตรทวา

ดวยมาตรฐานความประพฤต จำแนกความ

ประพฤตทดออกจากความประพฤตท เลว

ประมวลความประพฤตทเลอกออกมาแลววา

เปนความประพฤตทด เรยกวา จรยธรรม

ความประพฤตทดเหลานนำไปพฒนาใหเกด

ในตวคนเพอใหเปนมนษย เรยกวาจรยศกษา

พฒนาทง ความร ความรสก และการปฏบต

สวนจรรยาบรรณ เปนหลกจรยธรรมเฉพาะ

กลมคนหรอกลมอาชพ เพอประโยชนในการ

ใหบรการ และใหผรบบรการไดไวใจในการ

บรการนน (สมประสงค นวมบญลอ, 2552)

ครสตจรยศาสตร (The Catholic Moral

Theology) คอ การนำหลกจรยศาสตรมา

พจารณาในมมมองของคาทอลกซงไดเพมเตม

ในเรองขอคำสอนและบทบญญตของคาทอลก

เขาไป โดยถอวาเปนหลกศลธรรมสากลท

ครอบคลมมนษยชาต โดยอาศยเหตผลและ

ความจรงซงทงเหตผลและความเชอน ตาง

เสรมสรางซงกนและกน(เชดชยเลศจตรเลขา,

2548:15-16)

อภบาล (Pastoral)มรากศพทมาจาก

ภาษาละตนวา“Pastor”แปลวาผเลยงแกะ

ซ ง เปนการเปรยบภาพพจนของพระเยซ

เจาและผแทนของพระองคในโลกนวาเปนคน

เลยงแกะทดคอยดแลแกะทกตวใหปลอดภย

จากภยนตรายทกชนด นกบวชของศาสนา

ครสตจงมหนาทอภบาลครสตชนของตนดวย

การเอาใจใสชวตของพวกเขาโดยเนนชวตฝาย

วญญาณเปนสำคญ (มนส จวบสมย, 2526 :

191)

การหยาราง คอ การสนสดของการ

อยรวมกนกนและเลกเปนสามภรรยากน

ของชายและหญง ดงนน เมอชายหญงทเปน

คสมรสกนตองการจะเลกรางกนไป กจำเปน

ตองยกเลกสญญาการแตงงานคอใบทะเบยน

สมรสนนเอง โดยการจดทะเบยนหยาขาด

จากกน ซงการทำหนงสอทอำเภอหรอเขต

จะตองมพยานลงลายมอชออยางนอย 2 คน



หรอโดยคำพพากษาของศาล(อมาพรตรงคสมบต,

2545:13)

พระศาสนจกร (The Church)

หมายถง มวลครสตศาสนกชนทมารวมตวกน

กอตงขนเปนประชาคมและเปนสถาบนโดยม

ผนำทางศาสนามฐานนดรตามลำดบดงนคอ

พระสนตะปาปา, พระสงฆราช (มขนายก),

พระสงฆ (บาทหลวง)และสตบรษ (ฆราวาส)

หรอเรยกอกอยางวาครสตชน(มนส จวบสมย,

2526 : 113) โดยในการวจยครงนพระศาสน-

จกร หมายถง พระศาสนจกรนกายโรมน

คาทอลก

คาทอลก หมายถง คำททบศพท

มาจากภาษาองกฤษวา “Catholic”แปล

วา “สากล” หมายถง พระศาสนจกรทพระ

เยซเจาทรงตงขนนนเปนสากลในดานหลก

ความเชอ(มนสจวบสมย,2526:25)โดยใน

การวจยครงน“คาทอลก”หมายถงพระศาสน-

จกรโรมนคาทอลก

สมณสาสน (Encyclical) หมายถง

เอกสารทพระสนตะปาปาเขยนเปนทางการ

ถงสมาชกของพระศาสนจกรสากล สำหรบสง

สอนความจรงบางประการดวยอำนาจการสง

สอนตามปกต ดงนน แนวคดในสมณสาสน

จงอาจเปลยนแปลงไดในภายหลง (มนส

จวบสมย,2526:167)

ศลศกดสทธ หมายถง คำทแปลมา

จากภาษาองกฤษวา “Sacrament” ซงคำวา

“ศล” นเปนศพทเฉพาะของศาสนาครสต

นกายโรมนคาทอลก ซงไมไดมความหมายวา

“ขอหาม” ตามคำวา “ศล” ของพทธศาสนา

สำหรบคาทอลกคำวา“ศล”หมายถงการประ

กอบพธกรรมทางศาสนา อนเปนเครองหมาย

ภายนอกเพอแสดงออกถงความสมพนธของ

ครสตชนกบพระเจา โดยพระเยซเจาทรงเปน

ผตงศลศกดสทธขนมาโดยอาศยเครองหมาย

ภายนอกทสมผสได และไดทรงบนดาลให

เครองหมายนน มฤทธโปรดพระหรรษทาน

ตามผลของเครองหมายนน พระศาสนจกรจง

ใหนยามศลศกดสทธวาเปน “เครองหมาย

และเครองมอโปรดพระหรรษทาน”(CIC.840)

ซงประกอบดวยศลศกดสทธ7ประการไดแก

ศลลางบาป, ศลอภยบาป, ศลมหาสนท,

ศลกำลง, ศลสมรส (หรอทเรยกอกชอวา ศล

แตงงาน), ศลบรรพชา (หรอเรยกอกชอวา

ศลบวช)และศลเจมคนไข โดยในแตละพธ

ศลศกดสทธจะใหพระพรเฉพาะแตกตางกน

(นรทร ศรวรยานนท, ผแปล 2538 : 155-

156)

ศลสมรสคอ ศลศกดสทธ ซงไดรวม

ชายและหญง ทงสองคนเขาดวยกนตอหนา

พระเปนเจาเพอจะไดสรางครอบครวครสตชน



57

โดยมพระเจาเปนพยาน และอยรวมกบชวต

แตงงานของเขาเสมอ (นรทร ศรวรยานนท,

ผแปล 2538 : 206-212) โดยการประกอบ

พธสมรสกนน จะเปนศลศกดสทธกตอเมอค

สมรสตางเปนครสตชนทงค (CIC.10511.1)

แตเมอคสมรสฝายใดฝายหนงไมไดเปนครสต-

ชน แตไดเขาพธสมรสแบบคาทอลกอยางถก

ตอง เราเรยกวา เปนพธสมรสแบบคาทอลก

(คณะกรรมการบรหารอครสงฆมณฑลกรง

เทพฯ,2553:60)

โดยจดประสงคของการแตงงานคอ

1)เพอเสรมสรางความรกระหวางสามภรรยา

โดยมพระเจาเปนศนยกลาง เชอมความสมพนธ

ของทงสองเขาดวยกน 2) เพอใหกำเนดบตร

และอบรมเลยงดบตร และ 3) เพอจะกนอย

ดวยกนอยางศกดสทธ

โดยมหนาทของคแตงงานทตามมา

ดงน 1)สามและภรรยาครสตชนตองรกและ

ซอสตยตอกนและกนตลอดชวตและ2)ยอม

รบลกทกๆ คน ซงพระเจาโปรดใหมา โดยม

ความไววางใจในพระพรของพระองค

ประมวลกฎหมายพระศาสนจกร

โรมนคาทอลก หมายถง กฎขอบงคบเฉพาะ

พระศาสนจกรละตนเทานน(CIC.1)ถอวาเปน

วธการสรางเสรภาพเพอความดของสวนรวม

ซงทำใหเกดเสรภาพอยางแทจรงยงไปกวานน

ถอไดวาเปนกฎหมายของสถาบนหนงซงเปน

ของพระเจาและมนษย จงมลกษณะพเศษ

มจดประสงค เพอดแลควบคมพฤตกรรม

ของกลมชนเฉพาะเจาะจง และเพอความเปน

ระเบยบเรยบรอยของกลมชน(สเทพ วนพงศ-

ทพากร, 2553:2) โดยมชอเปนทางการใน

ภาษาละตนวา “CODEX IURIS CANINICI”

โดยในการวจยครงน ผวจยขอใชอกษรยอวา

“CIC” เมอมการอางถงขอกฎหมายประกอบ

ซงประมวลกฎหมายนมทงหมด1752มาตรา

แบงออกเปน7บรรพดงน

บรรพ1วาดวยเรองกฎเกณฑทวไป

(ม.1-203)

บรรพ2วาดวยเรองประชากรของพระเจา

(ม.204-746)

บรรพ3วาดวยเรองอำนาจการสงสอนของ

พระศาสนจกร(ม.747-833)

บรรพ4วาดวยเรองอำนาจการบนดาลความ

ศกดสทธของพระศาสนจกร

(ม.834-1253)

บรรพ5วาดวยเรองทรพยสนของพระศาสน-

จกร(ม.1254-1310)

บรรพ6วาดวยเรองการลงโทษในพระศาสน-

จกร(ม.1311-1399)

บรรพ7วาดวยเรองกระบวนการทางศาล

(ม.1400-1752)



โดยพระศาสนจกรเนนวาภารกจหลก

ของพระศาสนจกร คอ ชวยวญญาณใหรอด

สวนการใชบทลงโทษนนจะถกนำไปใชในกรณ

ทไดตกเตอนแนะนำแลวแตยงดอดงอยพระ

ศาสนจกรจงจำเปนตองเยยวยาความยตธรรม

ดวยการตสอน เพอใหมการกลบใจและการใช

โทษความผดนน(สเทพวนพงศทพากร,2553

:6)

ขนตอนการศกษา

เพอใหการศกษาหลกครสตจรย-

ศาสตรในการอภบาลผหยารางในพระศาสน-

จกรโรมนคาทอลกบรรลตามวตถประสงคทได

วางเอาไว ผวจยไดใชวธการวจยจากเอกสาร

(DocumentaryResearch)โดยศกษาคนควา

และเกบรวมรวบขอมลจากเอกสารทงภาษา

ไทย และภาษาตางประเทศ ในรปแบบของ

หนงสอ บทความทางวชาการ บทความทาง

กฎหมายวทยานพนธอนเตอรเนตและตวบท

กฎหมายตางๆทเกยวของเพอนำมาวเคราะห

วจยพรอมทงหาแนวทางทถกตองและเหมาะ

สมทสดในการอภบาลผหยารางในพระศาสน-

จกร โดยผวจยไดกำหนดขนตอนของการ

ศกษาไว4ขนตอนดงน

1) ศกษาขอมลสถตของการหยาราง

เพอแสดงใหเหนวาการหยารางเกดขนจรง

เปนจำนวนมากในประเทศไทยนน มสาเหต

มาจากอะไรและมผลกระทบอยางไรบาง

2) ศกษาตวบทกฎหมายทางบาน

เมองและของพระศาสนจกรเกยวกบเรองการ

หยาราง

3) ศกษาคำสอนดานครสตจรย-

ศาสตรของพระศาสนจกรในเรองการหยาราง

4) สรปขอกฎหมาย และขอคำสอน

ดานจรยศาสตรของพระศาสนจกรทเกยวกบ

เรองการหยาราง และหาแนวทางอภบาลผ

หยารางในพระศาสนจกร รวมถงเสนอแนะวธ

การปองกนปญหาการหยารางในสงคมไทยใน

ปจจบน


1. ทราบถงสภาพการหยารางทเกด

ขนในสงคมไทยในปจจบน

2. ทราบถงแนวทางกฎหมายบาน

เมอง และกฎหมายพระศาสนจกรโรมนคา-

ทอลกในเรองการหยาราง

3. ทราบถงผลกระทบทเกดขนจาก

การหยารางในทกแงมม

4. ทราบคำสอนครสตจรยศาสตร

ของพระศาสนจกรโรมนคาทอลกในเรองการ

หยาราง

5. ทราบถงแนวทางในการอภบาลผ



59

หยารางในพระศาสนจกรโรมนคาทอลก รวม

ทงวธการปองกนปญหาการหยารางในสงคม

ไทยในปจจบน

ผลการวจย

1. ผลการศกษาสภาพปญหาการหยา

รางทเกดขนในสงคมไทยในปจจบน พบวา

การหยารางในประเทศไทยนนเกดขนจรง

และมแนวโนมวาจะมเพมมากขน เพราะจาก

สถตการหยารางในประเทศไทยทมเพมสงขน

เปน2เทาในรอบ10ปซงจากเดมในปพ.ศ.

2539 มสถตการหยารางรอยละ 13 แตใน

ปพ.ศ.2549มสถตการหยารางสงขนคดเปน

รอยละ 26 และเฉพาะในป พ.ศ. 2550 ม

จำนวนคสมรสทหยารางกนถง 100,420 ค

ดวยกน

2. ผลการศกษา แนวทางกฎหมาย

บานเมอง และกฎหมายพระศาสนจกรโรมน

คาทอลกในเรองการหยาราง พบวากฎหมาย

บานเมอง อนญาตใหมการหยารางไดโดยม

ผลถกตองตามกฎหมายและพนธะของคสมรส

ถอวาเปนอนสนสดลงทนทเมอมการจดทะ

เบยนหยา หรอการสมรสจะสนสดลงเมอศาล

ไดพพากษาใหเพกถอน และคำพพากษาถง

ทสดใหเพกถอนกถอไดวาคสมรสนไดหยาขาด

จากกนโดยการฟองหยา หลงจากวนทมคำ

พพากษาใหเพกถอน

สวนกฎหมายพระศาสนจกรโรมน

คาทอลกในเรองการหยารางนน ผวจยพบวา

คำวา “การหยาราง” ไมมทางเปนไปไดอยาง

เดดขาดสำหรบผทเปนครสตชน เมอเขาสพธ

แตงงานตามพธกรรมเปนท เรยบรอยแลว

และยงไมมการประกาศยกเลกในปจจบน

กเปนทยนยนอยางชดเจนวา สำหรบพระ

ศาสนจกรโรมนคาทอลกไมมการอนญาต

ใหหยารางได

3. ผลการศกษา ผลกระทบทเกดขน

จากปญหาการหยารางทเกดขนในสงคมไทย

ในปจจบนพบวาผลกระทบทเกดขนจากการ

หยารางนนกอใหเกดผลกระทบทงระดบ

บคคลระดบครอบครวและยงสงผลตอปญหา

สงคมตอไปดวยอกทงสำหรบผทเปนครสตชน

นนสภาพการหยารางยงกอใหเกดผลทตามมา

เกยวกบการดำเนนชวตทางดานศาสนาดวย

เพราะวา การหยารางตามกฎหมายบานเมอง

“ไมมผล” ทำใหการแตงงานของคาทอลกนน

สนสดพนธะของการแตงงาน พระศาสนจกร

โรมนคาทอลกยงคงถอวา การสมรสนยงคงม

พนธะอยตราบเทาทยงมไดมการยกเลกพนธะ

การสมรสตามกฎหมายของพระศาสนจกร

โรมนคาทอลก สำหรบครสตชนทหยารางแลว

แตงงานใหมพระศาสนจกรถอวาบคคลนนตก

อยในสถานะบาป ทำใหไมสามารถรบศล

ศกดสทธได ดวยสภาพทไมเหมาะสมของตน



แมแตการรบศลอภยบาป บคคลนนกยงกลบ

ไปอยในสภาพเชนเดมจนกวาจะเปลยนแปลง

รปแบบการดำเนนชวตใหถกตอง

4. ผลการศกษา คำสอนครสตจรย-

ศาสตรของพระศาสนจกรโรมนคาทอลกใน

เรองการหยาราง พบวา คำสอนของพระ

ศาสนจกรโรมนคาทอลก ซงถอวาเปนคำสอน

ทางดานจรยศาสตรสากลทครอบคลมมนษย-

ชาตหรอเราสามารถเรยกไดวา“หลกคำสอน

ทางดานครสตจรยศาสตรของพระศาสนจกร

โรมนคาทอลก” ไดใหหลกการเรองการหยา

รางไววา สำหรบผทเปนครสตชนทเขาพธแตง

งานทางศาสนา หรอทเรยกกนวา“ศลแตงงาน”

ซงถอวาเปนพนธสญญาอนศกดสทธทคสมรส

ทงสองไดกระทำตอกน และสญญาวาจะใช

ชวตคกนไปจนตลอดชวต ดงนน เมอเกดการ

หยารางขนตามกฎหมายบานเมองพระศาสน-

จกรโรมนคาทอลกกยงถอวา การหยาราง

ทางกฎหมายบานเมองนนไมมผลตอผทเปน

ครสตชน และถาหากวาคสมรสคนใดคนหนง

ไปแตงงานใหมบคคลนนกจะตกอยในสถานะ

บาปทำใหไมสามารถรบศลศกดสทธประการ

ใดๆไดเลยแมแตการรบศลอภยบาปบคคลนน

กยงกลบไปอยในสภาพเชนเดม จนกวาจะ

เปลยนแปลงรปแบบการดำเนนชวตใหถกตอง

5. ผลการศกษา แนวทางในการ

อภบาลผหยารางในพระศาสนจกรโรมนคา-

ทอลก พบวา พระศาสนจกรโรมนคาทอลก

ถอวาเรองความรอดของวญญาณนนเปนเรอง

ทสำคญยงดงนนแมแตผทไดเดนออกนอกหน

ทางทถกตองพระศาสนจกรกไมทอดทงพวก

เขา แตปรารถนาใหพวกเขากลบมาเดนใน

หนทางทถกตองเทาทสภาพชวตของพวกเขา

จะทำได พระศาสนจกรจงไดใหแนวทางทชด

เจนแกผมหนาทอภบาล และชมชนครสตชน

ในการชวยเหลอเพอนพนองทหลงทางไปให

กลบมาอยรวมกบชมชนของผมความเชอ

ดงเดม

สรปและอภปรายผล

พระศาสนจกรไมยอมรบเรองของ

การหยาราง หลงจากทไดเขาพธกรรมทาง

ศาสนาอยางถกตองเรยบรอยแลว อกทงพระ

ศาสนจกรยงยนยนวาการหยารางของผทเปน

ครสตชนและไดทำการแตงงานใหมบคคลนน

ตกอยในสถานะบาปจงไมสามารถรบศลศกด-

สทธได เนองจากสภาพทไมเหมาะสมของ

บคคลนนโดยมแนวทางในการอภบาลผหยา

รางในแตละกรณดงน

1. คสมรสทแยกทางกนและคสมรส

ทหยารางกนแตไมไดแตงงานใหม1)ผอภบาล

และชมชนครสตชนตองเขาใจวา การสมรสท

สมบรณอาจถงจดทตองแยกทางกนดวยความ

ทรมานใจและบอยครงกแกไขไมไดเนองจาก



61

เหตผลนานปการ เชน การทไมสามารถเขาใจ

กนได การทไมสามารถเปดใจตอกนเพอสราง

ความสมพนธในระดบบคคลตอบคคลไดอยาง

แทจรงเปนตน2)ผอภบาลและชมชนครสตชน

ตองตระหนกวา การแยกทางกนนนเปนวธ

บำบดจตใจขนสดทายหลงจากความพยายาม

ท จะแก ไขสถานการณน อย า ง เตมท น น

ปรากฏวาไรประโยชน อกทงบอยครงความร

สกวาเหวและความเดอดรอนอกหลายประ

การ เปนผลทเกดขนกบคสมรสทแยกทางกน

แลวโดยเฉพาะอยางยงกบฝายทไมมความผด

3) ผอภบาลและชมชนครสตชนตองสนบ

สนนคสมรสนมากกวาในกรณอนๆ ตองให

เกยรตแกพวกเขารวมทกขสขกบพวกเขาและ

เหนอกเหนใจพวกเขารวมทงอยเคยงขางพวก

เขา เพอใหสามารถรกษาความซอสตย แมใน

สภาพยงยากทเขาประสบอยกตาม

4) ผอภบาล และชมชนครสตชนยงควรเปน

กำลงใจใหพวกเขามงพฒนาจตใจแหงการให

อภยผอน ซงเปนคณงามความดเฉพาะของ

ความรกแบบครสตชน ตลอดจนใหพวกเขา

พรอมเสมอทจะกลบไปดำเนนชวตสมรสตาม

เดม5)สวนในกรณของคสมรสฝายทตองหยา

รางกนโดยจำใจนน กคลายกบกรณขางตนน

เพราะพวกเขากไดตระหนกดแลววาพนธ-

สญญาของการสมรสทสมบรณแบบเปนสงท

ไมสามารถยกเลกได พวกเขาจงไมยอมปลอย

ตวหาคชวตใหม ตรงกนขามพวกเขาอตสาห

ปฏบตหนาทของตนตอครอบครว และรบผด

ชอบในบทบาทของครสตชนอยางด ดงนน

ตวอยางแหงความซอสตย และความมนคง

ทสมกบความเปนครสตชนน จงกลายเปน

ประจกษพยานทมคณคาพเศษสำหรบโลก

และสำหรบพระศาสนจกร เพราะฉะนนพระ

ศาสนจกรจงตองเออเฟอเผอแผตอพวกเขา

ดวยความรกอยางมหยดหยอน และอนญาต

ใหพวกเขารบศลศกดสทธไดโดยไมมอปสรรค

แตอยางใด เพราะพวกเขาไมไดทำตนใหตก

อยในสถานะบาปของการมความสมพนธกบ

บคคลท3แตประการใด

2. ผทแตงงานใหมหลงการหยาราง

1) ผอภบาลและชมชนครสตชน ตองเขาใจ

ถงสภาพสงคมในยคปจจบนซงผทหยาราง

กนแลว กมกมความตงใจทจะเขารวมชวตกบ

คนใหมแทบทกราย โดยไมมพธทางศาสนา

คาทอลกแตอยางใด นจงถอวาเปนความ

หายนะเหมอนกบความหายนะอนๆ ซงนบ

วนแตจะแพรขยายออกไปอยางกวางขวาง

แมในกลมครสตชน เพราะฉะนน จงจำเปน

อยางยงทพระศาสนจกรจะตองเผชญหนากบ

ความยงยากนโดยดวน และดวยความขยน

ขนแขง 2) ผอภบาลและชมชนครสตชนตอง

เขาใจถงความปรารถนาของพระศาสนจกรซง

ไดรบการสถาปนาขนเพอมนษย เพอจะนำ



มนษยทงมวลโดยเฉพาะอยางยงผทไดรบศล

ลางบาปไปสความรอดนน กไมสามารถทจะ

ละทงผทตงใจเขาสการสมรสใหมไดทงๆทเขา

เองกเคยมพนธะการแตงงานกบอกคนหนงใน

ศลสมรสแลว 3) พระศาสนจกรไดมความ

มานะพยายาม โดยไมรจกเหนดเหนอยทจะ

แสวงหาวธชวยใหรอดตางๆ ใหแกพวกเขา

โดยผอภบาลจะตองทราบวา ตนเองมหนาท

วนจฉยสภาพความเปนจรงใหถกตอง เพอจะ

ไดซอสตยตอความจรง เพราะอนทจรงแลว

คสมรสฝายทไดทมเทกำลงทงหมด เพอทจะ

พทกษรกษาการสมรสครงแรกดวยใจจรง

แตถกทอดทงอยางไมเปนธรรมนน มความ

แตกตางจากฝายท ไดทำลายการสมรสท

สมบรณตามกฎหมายพระศาสนจกร เพราะ

ความผดอนมากมายของตน อกพวกหนงกคอ

ฝายทไดเขารวมชวตกบคใหม เพราะเหนแก

ผลทางการอบรมดแลบตร และบางครงผนน

กมจตสำนกทแนนอนวา การสมรสครงกอนท

ถกทำลายอยางแกไขมไดแลวนน ไมเคยเปน

การสมรสทสมบรณเลย จากสภาพดงกลาวน

พระศาสนจกรขอเตอนผอภบาลและชมชน

ครสตชนท งปวงใหชวยเหลอผทหยาราง

กนแลวแตงงานใหมดวยความระมดระวง

และดวยเมตตาธรรมอนละมนละไม โดยอยา

ใหพวกเขารสกวา พวกเขาถกแยกออกจาก

พระศาสนจกร ยงไปกวานนพวกเขาจะตองม

สวนรวมในชวตของพระศาสนจกรดวย

4) ผอภบาลและชมชนครสตชน จะตองพยา

ยามชกชวนพวกเขาใหหมนฟงพระวาจา

ของพระเจา, ใหรวมพธบชาขอบพระคณ,

ใหหมนสวดภาวนา, ใหสนบสนนกจเมตตา

ตางๆ และโครงการของชมชนครสตชนทสง

เสรมความยตธรรม, ใหอบรมสงสอนบตรตาม

หลกความเชอของครสตชน, ใหสงเสรมจต-

ตารมณแหงการเปนทกขถงบาปในใจของตน

และใหทำกจกรรมใชโทษบาปเพอจะออนวอน

ขอพระหรรษทานของพระเจาทกวนไปอกทง

ขอใหพระศาสนจกรสวดภาวนาอทศใหแก

พวกเขาและบำรงจตใจของพวกเขาแสดงตว

เปนมารดาทเปยมไปดวยความเมตตาตอพวก

เขาและพยงพวกเขาใหคงอยในความเชอและ

ความหวงอนแนวแน 5)พระศาสนจกรยนยน

ถงแนวปฏบตทชดเจนซงมหลกพนฐานอยบน

พระคมภรทวา พระศาสนจกรจะไมอนโลม

ใหครสตชนทหยารางกน แลวแตงงานใหมนน

สามารถทจะรบศลมหาสนทได เนองจาก

สภาพชวตของพวกเขาเองเปนอปสรรคมให

รบศลมหาสนทไดดวยเหตทวาสภาพชวตของ

พวกเขา และรปแบบชวตของพวกเขาไมสอด

คลองกบความสมพนธแหงความรกระหวาง

พระครสตเจากบพระศาสนจกร ซงปรากฏ

ออกมาในศลมหาสนท 6) นอกจากนนควร

ระวงเรองการเปนทสะดดเพราะเหตผลพเศษ



63

ในดานการอภบาลนนกคอถาบคคลเหลานได

รบอนญาตใหรบศลมหาสนทไดแลวครสตชน

โดยทวไปจะเกดความเขาใจผด และความสบ

สนเกยวกบขอคำสอนของพระศาสนจกรทวา

ศลสมรสนนไมสามารถยกเลกได 7) อกทง

เรองการกลบคนดกบพระเจาโดยผานทางศล

อภยบาป ซงเปดทางไปรบศลมหาสนทนน

ผทจะรบไดกคอผทเปนทกขถงบาปเพราะได

ฝาฝนสญลกษณแหงพนธสญญา และความ

ซอสตยของพระครสตเจา พวกเขาจงพรอมท

จะดำเนนชวตในรปแบบซงไมขดแยงกบการ

สมรสทยกเลกมไดนน 8) สวนในกรณท

ชายและหญงทแตงงานกนใหมเปนครงท 2

หลงสภาพการหยาราง และไมสามารถแยก

ทางกนไดเพราะมเหตผลสำคญเชนมบตรท

จะตองดแลรบผดชอบดวยกนนน ในภาค

ปฏบตการเปนทกขถงบาปดงกลาวเรยกรอง

ใหพวกเขารบรองวา พวกเขาจะดำเนนชวต

ดวยการยกเวนเรองเพศสมพนธอยางเดดขาด

กลาวคอ งดเวนการมเพศสมพนธฉนสาม

ภรรยา 9) อกเรองทตองควรระวงกคอการ

เคารพตอศลสมรสกดตอคสมรสและญาตพ

นองของพวกเขากดและตอชมชนครสตชนกด

เรยกรองมใหผอภบาลจดพธอยางใดอยาง

หนงในโอกาสทผหยารางกนแลวแตงงานใหม

ทงน ไมวาจะอางถงเหตผลหรอขอแกตว

ประการใดกตาม แมแตในแงของการอภบาล

ดานจตใจกด ถามพธดงกลาว กจะเปนการ

หลอกใหเขาใจกนวา กำลงประกอบพธศล

สมรสใหมโดยสมบรณและจะเกดความเขาใจ

ผดขนเกยวกบลกษณะของการยกเลกกนมได

ของการสมรสทสมบรณ 10) ผอภบาลและ

ชมชนครสตชนตองตระหนก และเขาใจให

ชดเจนเลยวาคำแนะนำทพระศาสนจกรไดให

ปฏบตเชนน แมวาจะดขดแยงกบขอคำสอน

เรองความรกและขอเรยกรองของพระศาสน-

จกรทใหมความรกและความเมตตาตอผทอย

ในสภาพเชนน แตพระศาสนจกรกจำเปนยง

กวาทจะตองยนยนถงความจงรกภกดของตน

ตอพระครสตเจาและตอคำสอนของพระองค

สำหรบแนวทางในการอภบาลผ

หยารางในพระศาสนจกรโรมนคาทอลกน

จำเปนอยางยงทผอภบาลและชมชนครสตชน

ตองเขาใจใหชดเจนวา พระศาสนจกรของเรา

ตองทำตนเปนมารดาทมใจเมตตากรณาตอ

บตรของตน โดยเฉพาะอยางยงตอบตรทมขอ

บกพรองดวยความออนแอตามประสามนษย

ทงทไดกระทำผดดวยตนเอง หรอ ไดรบผล

กระทบจากการกระทำผดของบคคลอนกตาม

โดยทตนเองไมไดกระทำผดแตประการใด

อกทง พระศาสนจกรของเรายงคงมความเชอ

เสมอมาวา แมแตคนทตตวออกหางจากพระ

บญญตของพระครสตเจาและยงคงดำรงชวต

อยในสภาพนนกยงสามารถรบพระหรรษทาน



แหงการกลบใจ และความรอดจากพระเจาได

เมอเขาไดพากเพยรภาวนา เปนทกขถงบาป

และมเมตตาประจำใจ ผอภบาลและชมชน

ครสตชน จงไมควรทจะประณาม และกดกน

พวกเขาใหออกหางจากความรกของพระเจา

แตควรชวยเหลอโดยการใหพวกเขามสวนรวม

ในกจกรรมของชมชนครสตชนของตน

ขอเสนอแนะจากการวจย

ตลอดการวจยทผานมาน ผวจยเหน

ความจำเปนบางประการทพระศาสนจกรใน

ประเทศไทย ควรใหความสำคญเปนพเศษ

ดงน

1. ควรจดใหมการใหความรในเรอง

ผลกระทบทตามมา เมอมการหยารางเกดขน

ในชวตสมรส เพราะในการอบรมเตรยมค

แตงงาน จะมงเพอเสรมสรางความรก ความ

เปนหนงเดยวกนในชวตสมรส โดยไมไดพดถง

สภาพการหยารางและผลกระทบทตามมา

2. จากการสอบถามพดคยกบบรรดา

ครคำสอน ผวจยพบวาครคำสอนไมทราบถง

ผลกระทบทตามมาจากสภาพการหยาราง

ทำใหไมทราบวธในการใหคำแนะนำและดแล

นกเรยนทบดามารดาหยารางกนได ผวจยจง

เหนวา ควรจดใหมการใหความรถงสภาพ

การหยารางทเกดขน และผลกระทบทเกดขน

จากการหยารางน แกบคลากรตาง ๆ ในพระ

ศาสนจกรโดยเฉพาะอยางยงบรรดาครคาทอ-

ลก เพอจะไดสามารถชวยเหลอนกเรยนของ

ตนทบดามารดาหยารางกน

3. ตลอดการวจยในครงนผวจยเหน

วา มขอมลเรองการหยารางเพมขนมาตลอด

เวลา ไมวาจะเปนบทความทนำเสนอเกยวกบ

สาเหตการหยาราง ผลกระทบทเกดขนจาก

การหยาราง การอยกนดวยกนโดยไมแตงงาน

ทเพมขนของวยรน เปนตน ซงเปนสญญาณ

ทบงบอกไดวา ปญหาการหยารางยงคงมอย

ในสงคม และมแนวโนมทยงจะเพมขนตลอด

เวลาจงเปนเรองเรงดวนของสถาบนการศกษา

ทจะปลกฝงเรองความรก และความซอสตย

ใหแกเยาวชนไทยในปจจบน

4. สำหรบสถาบนแสงธรรมจากการ

เรยนในวชาศลแตงงาน หรอกฎหมายทเกยว

ของกบชวตครสตชน โดยเฉพาะในเรองศล

แตงงาน ผวจยเหนวา นกศกษาแสงธรรม

ซงกำลงเตรยมตวเปนผอภบาลในอนาคต

ควรใหความสำคญ และเรยนรเพอใหเขาใจ

ความหมายของศลแตงงาน และกระบวน

การทางกฎหมายเกยวกบศลแตงงานอยางด

เพราะเราตองนำความรความเขาใจในเรองน

ไปใชในการอภบาลสตบรษในการปกครอง

ของเราอยางแนนอน

5. อกทงสภาพการหยารางในปจจบน

และผลกระทบทเกดขนจากการหยารางน



65

กำลงเปนปญหาสำคญประการหนงของสงคม

ไทย นกศกษาแสงธรรมจงไมควรมองขาม

เพราะเหนวาเปนเรองของชวตครอบครว

ซงไมเกยวของกบตนแตอยาลมวาเรานนเอง

เปนผทจะตองออกไปอภบาลครอบครวครสต-

ชน หรอแมแตครอบครวตางความเชอทอย

ในองคกรทเราดแล จงจำเปนอยางยงทเรา

จะรบรถงแนวทางในการอภบาลทถกตอง

เพอเหนแกความรอดของวญญาณเปนสำคญ

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

1. จากการวจยในครงน ผวจยมง

ทการหาแนวทางในการอภบาลผทหยาราง

ซงเปนการแกปญหาทปลายเหต ผวจยจงขอ

เสนอใหมการศกษาแนวทางในการเตรยมค

สมรส และเสรมสรางความรก และความซอ

สตยในชวตสมรสมากขน เพอใหชวตสมรส

นนอยยนยงไปตลอดกาล

2. จากการวจยในครงนผวจยพบวา

ปญหาการหยารางนนยงคงมอย และมแนว

โนมวา จะเพมมากขนเรอยๆ จงเปนการดท

จะมการศกษาสภาพการหยารางทเกดขน

และผลกระทบทขยายวงกวางออกไปอกมาก

มาย รวมทงหาแนวทางในการแกไขปญหา

ตางๆทเกดตามมาดวย

3. สดทายการวจยในครงนเปนเรอง

ทละเอยดออนตอความรสกของบคคลท

อยในสภาพการหยาราง หรอไดรบผลกระทบ

จากการหยารางดงนนผทสนใจในการศกษา

วจยในเรองนตอไปควรคำนงถงเปนพเศษเพอ

ใหผทประสบกบสภาพเชนนยงคงสมผสไดถง

ความรกของพระเจาทยงคงแผเงาปกคลม

พวกเขาเชนเดยวกนเสมอ


คณะกรรมการบรหารอครสงฆมณฑลกรง

เทพฯ.2553.ตดตามคมอ

ศกษาหลกการ ขอกำหนด กรณ

สำหรบการแตงงานในแบบ

คาทอลก. กรงเทพ:โรงพมพ

อสสมชญ.

เชดชยเลศจตรเลขา.2548.ครสตจรย-

ศาสตรพนฐาน. กรงเทพฯ:

โรงเรยนดอนบอสโก.

เบญจพรปญญายงค.2541.ครอบครว

หยาราง.วารสารศนยสขภาพจต,

(2),หนา37-42.

เบเนดกตท16.2550.ศลมหาสนท

ศลแหงความรก. แปลและเรยบ

เรยงโดยสอมวลชนคาทอลก

แหงประเทศไทยแผนกการพมพ.

กรงเทพฯ:โรงพมพอสสมชญ.



.2554.สมเดจพระสนตะปาปา

เบเนดกต ท 16 แสงสวางของโลก

พระสนตะปาปาพระศาสนจกร

และเครองหมายแหงกาลเวลา.

แปลและเรยบเรยงโดยสอมวลชน

คาทอลกแหงประเทศไทย,


พระศาสนจกรโรมนคาทอลก.2535.

คำสอนพระศาสนจกรโรมน

คาทอลก ภาค 1 : การประกาศ

ยนยนความเชอ. แปลและเรยบเรยง

โดยประคนชมสายณอยธยา.


.2535.คำสอนพระศาสนจกร

โรมนคาทอลก ภาค 2 : การเฉลม

ฉลองธรรมลำลกพระศาสนจกร

ของพระเยซเจา. แปลและเรยบ

เรยงโดยประคนชมสายณอยธยา.


.2548.ประมวลคำสอนพระ

ศาสนจกรโรมนคาทอลก.

แปลและเรยบเรยงโดยนรนทร

ศรวรยานนท.กรงเทพฯ:

โรงพมพจนพบลชชง.

.2526.ประมวลกฎหมาย

พระศาสนจกรโรมนคาทอลก.

แปลและเรยบเรยงโดยคณะ

กรรมการทปรกษาดานกฎหมาย

พระศาสนจกรภายใตสภาพระ

สงฆราชคาทอลกแหงประเทศไทย.

รงเทพฯ:โรงพมพอสสมชญ.

.2508.เอกสารแหงสภา

สงคายนาวาตกน ครงท 2.

แปลและเรยบเรยงโดย

ผหวาน(นามแฝง).นครปฐม:


มนสจวบสมย.2526.สารานกรม

ศาสนาครสตคาทอลก. นครปฐม:


ยอหนปอลท2.2531.พระสมณสาสน

เรองพระกระแสเรยก และภารกจ

ของครสตชนฆราวาสในพระศาสน-

จกรและในโลก. แปลและเรยบ

เรยงโดยสภาพระสงฆราชคาทอลก

แหงประเทศไทย.กรงเทพฯ:

โรงพมพอสสมชญ.

.2524.พระสมณสาสนเรอง

ครอบครวในโลกปจจบน.

แปลและเรยบเรยงโดยแบรนารด

กลแมงและคณะ.นครปฐม:




67

ยอหนตามาโยและคณะสงฆอครสงฆ-

มณฑลกรงเทพฯเขต2.2551.

อบรมเตรยมคสมรส.กรงเทพฯ:

สตารบมอนเตอรพรนท.

สเทพวนพงศทพากรม.2553.

สญญาทเปนยงกวาสญญา.

นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.

สมประสงคนวมบญลอ.2554.

จรยศาสตร จรยธรรม จรยศกษา

จรรยาบรรณ.เรองเลาเลาเรอง

สงคมศกษาฐานชวยคน[ออนไลน]

เขาถงไดจาก:http://my.opera.

com/somprasong/blog/http-

my-opera-com-somprasong

-blog-2009-10-23-ethics.

(วนทคนขอมล:23กนยายน

2554).

อบลตรรตนวชชา.2552.ทศนคตทมตอ

การหยาราง และการปรบตวทาง

สงคมของนสตนกศกษามหาวท-

ยาลย. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑตสาขาวชาคหกรรม

ศาสตรศกษาบณฑต

บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

BenedictXVI.2007.The Sacra

ment of Charity : Sacramen

tum Caritatis.Washington:

UnitedStatesCatholicCon

ference.

GeraldD.Coleman.1988.Divorce

and Remarriage in the

Catholic Church.NewYork:

PaulistPress.

JohnPaulII.1988.Christifideles

Laici.Washington:United

StatesCatholicConference.

.1981.Familiaris Con

sortio. Washington:United

StatesCatholicConference.

PeterM.J.Stravinskas.1991.Our

Sunday’s Catholic Encyclo

pedia. Indiana:OurSunday

VisitorPublishingDivision.

ThedoreMackin.1982.Divorce and

Remarriage. NewYork:

PaulistPress.

ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลก ตามทศนะของผปกครอง โดยอาศยเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนลำดบทสอง

Catholic Schools’ Efficiency From Parents’ Perception Via Second Order Factor Analysis.

ดร.วศษฐ ฤทธบญไชย* อาจารยประจำหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต(การจดการ) มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร* อาจารยพเศษมหาวทยาลยรามคำแหง มหาวทยาลยบรพา มหาวทยาลยทกษณ มหาวทยาลยรงสต และมหาวทยาลยราชภฏยะลา

Dr.Wisit Rittiboonchai.* Lecturer in Master of Business Administration(Management) Program, Kanchanaburi Rajabhat University.* Part-time Lecturer of Ramkhamhaeng University, Burapha University, Taksin University, Rangsit University and Yala Rajabhat University.* [email protected]


วศษฐ ฤทธบญไชย

69

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาประสทธผลของโรงเรยน

คาทอลก ตามทศนะของผปกครอง ทงในภาพรวมและแยกตาม

ประเภทของโรงเรยน โดยใชเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชง

ยนยนลำดบทสอง ผใหขอมลประกอบไปดวย ผปกครองนกเรยน

จำนวน 67 คน แยกเปนโรงเรยนของอครสงฆมณฑล จำนวน

304 คน โรงเรยนของนกบวช จำนวน 234 คน และโรงเรยน

ฆราวาสคาทอลก จำนวน 137 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถาม

เกยวกบการประเมนประสทธผลของโรงเรยนคาทอลก จำนวน12ขอ

แยกตามประสทธผลในสามปจจยคอ ดานนกเรยน ดานการยอมรบ

ของชมชน และดานการยอมรบของผมสวนเกยวของ สถตทใชในการ

วเคราะหในสวนสถตพรรณนาคอคาความถรอยละคาเฉลยเลขคณต

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ในสวนสถตอางอง ใชการวเคราะหองค

ประกอบเชงยนยนลำดบทสอง และตวแบบเชงเปรยบเทยบในโรงเรยน

ทงสามประเภท ผลการวจยพบวาในภาพรวมประสทธผลของโรงเรยน

คาทอลกตามทศนะของผปกครอง จะขนอยกบปจจยดานนกเรยน

( y1=0.95) และดานการยอมรบของผมสวนเกยวของ ( y

3=0.95)

โดยประเดนทไดรบคาการประเมนสงสดไดแกเรอง การจดการศกษา

สามารถสรางความภาคภมใจใหกบทกฝายทเกยวของกบโรงเรยน

( y34=0.86) และโรงเรยนประสบความสำเรจในการจดการศกษา

แบบคณธรรม นำความร คความสข ( y11=0.85) ตามลำดบ เมอ

วเคราะหแยกในโรงเรยนทงสามประเภท พบวา โรงเรยนในแตละ

ประเภทจะไดรบการประเมนประสทธผลจากผปกครองในนำหนก

ปจจยทแตกตางกน

คำสำคญ : 1)ประสทธผล

2)โรงเรยนคาทอลกในอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ

3)การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนลำดบทสอง

บทคดยอ

ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลก ตามทศนะของผปกครอง

โดยอาศยเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนลำดบทสอง


This research aims to study the Catholic schools’

efficiencyfromparents’perceptionbothinholisticviewand

in school category via SecondOrder Factor Analysis. The

informants comprise 671 students’ parents: 304 from the

Archdiocese’sschools,234fromCatholicpriest’sschools.,

and137fromCatholiclaity’sschools.12itemquestionnaire

on three efficient factors: students, communities’ accep-

tance,andbeneficiaries’acceptancewasused inevaluat-

ing theCatholicschools’efficiency.Thedescriptivestatis-

ticsutilizedinthestudywereFrequency,Percentage,Mean,

andStandardDeviationwhilethosereferencestatisticswere

SecondOrderFactorAnalysis andComparativeModels in

allthreeschoolcategories.Itisrevealedthat,holistically,

the Catholic schools’ efficiency from parents’ perception

depends on student factor ( y1=0.95) and beneficiaries’

acceptance factor ( y3=0.95) The topic evaluated at the

highestleveliseducationmanagementwhichcanpromote

proud for all related parties of the schools ( y34=0.86)

and the schools succeed in carryingoutmoral education

following by knowledge alongwith happiness ( y11=0.85)

respectively. When analyzing each school category, it is

foundthateachschoolcategoryisevaluatedbytheparents

withdifferentfactorweight.

Abstract



71

Keywords : 1)Effectiveness

2)CatholicSchoolinBangkokArchdiocese

3)TheSecondOrdersFactorAnalysis


โรงเรยนคาทอลกนนถอไดวาเปน

โรงเรยนเอกชนรายแรกๆ ทอยคกบการศกษา

ไทย โดยสามารถยอนกลบไปถงสมยกรง

ศรอยธยา (Luigi Bressan, 2000 อางใน

ประทปโกมลมาศ,2544และDelaMotte,

1666 อางใน ววฒน แพรสร, 254, หนา

146) หากจะนบเวลาจวบจนปจจบนแลว

พบวาการบรหารการศกษาคาทอลกนนมอาย

ไมตำกวา 300 ป สามารถกลาวไดวาการจด

การศกษาทดำเนนการโดยคาทอลกนน ม

ความกาวหนาและเปนแบบอยางทดใหกบ

โรงเรยนเอกชนรายอนๆรวมถงไดมสวนชวย

ในการพฒนาประเทศและทำคณประโยชนให

แกสงคมไทยเปนอนมาก

หลกฐานทสำคญพบไดจากประเดน

ของการวดคณภาพของโรงเรยน มหลกฐานท

แสดงใหเหนวาคณภาพของโรงเรยนคาทอลก

สรางความพงพอใจและความไววางใจจากผ

ปกครองมายาวนาน จดแขงและความสำเรจ

ของโรงเรยนคาทอลกนนอยทการศกษา

คาทอลกใชการบรณาการระหวางการศกษา

กบศาสนา (รง แกวแดง, 2544, หนา 61)

โรงเรยนคาทอลกมงพฒนาคนทกดานให

บรรลความสำเรจในพระเยซครสตเจผเปน

มนษยทดพรอม(สมณกระทรวงเพอการศกษา

คาทอลก,2532,หนา12)อกทงปรชญาการ

ศกษาคาทอลกมความสอดคลองกบรฐธรรม-

นญแหงราชอาณาจกรไทยและพระราชบญ-

ญตการศกษาแหงชาต ซงไดกำหนดใหการ

ศกษาเปนแกนของศกยภาพของมนษยในการ

เรยนรเปนกจกรรมการศกษาและวทยาความ

ร เปนเครองมอในการรกษาชวต ถายทอด

และพฒนาศกยภาพชวตใหเจรญกาวหนา

ครบทกดาน ใหสามารถบรรลถงความดงาม

ครบครนของมนษยตามหลกพระครสตธรรม

(ววฒนแพรสร,2542,หนา13)

นอกจากนโรงเรยนคาทอลกเนนความ

สำคญกบผเรยนเพอพฒนาศกยภาพของแต

ละบคคลใหเปนคนดและเกงของสงคมบนพน

ฐานของคณธรรมจรยธรรมทางศาสนาภารกจ

หลกของโรงเรยนคาทอลกคอการอทศตนเพอ

พฒนาการเรยนทกมตตามหลกการของครสต

ศาสนา เพอใหนกเรยนมการพฒนาความ

สามารถในการคด การตดสนใจดวยตนเอง

แสวงหาประเพณของศาสนาของตนอยาง




จรงจง และเปนผสรางความยตธรรมในสงคม

(วศษฐศรวชยรตน,ม.ป.ป.,หนา1-2)

แตในยคโลกาภวตน เกดสภาวการณ

แขงขนทงจากภาคธรกจและภาคการศกษา

ทำใหบรบทตางๆ เรมมการปรบตว แนวคด

ในเรองประสทธผล (Effectiveness) ไดถก

นำมาใชอยางกวางขวางกบองคการตางๆ

มากยงขนคำวาประสทธผลนนมผใหคำนยาม

ไวหลากหลายและไดใหความหมายของคำ

วาประสทธผลคลายกนวา หมายถง ความ

สามารถในการดำเนนการใหเกดผลตามเปา

หมายทตงไวสำหรบพจนานกรมฉบบราชบณ-

ฑตยสถาน พ.ศ. 2525 (2542, หนา 504)

ได ใหความหมายของคำวา ประสทธผล

หมายถง ผลสำเรจหรอผลทเกดขน ภรณ

กรตบตร (2529, หนา97) ไดขยายความเพม

เตมวา หมายถง ตวการทเปนเครองตดสนใจ

ขนสดทายของการบรหารงานหรอการจดการ

วาประสบผลสำเรจเพยงใดดงนนประสทธผล

จงมความสมพนธกบผลงานทองคการพงประ

สงคหมายถงความสำเรจของการปฏบตทเปน

ไปหรอบรรลตามเปาหมายและวตถประสงค

ขององคการ

ประสทธผลจงหมายถง ผลทเกดขน

ของงานนนจะตองสนองตอบ หรอบรรลตาม

วตถประสงคขององคการ (รง แกวแดง และ

ชยณรงค สวรรณสาร, 2536, หนา107) หรอ

กลาวอกนยหนงไดวา ประสทธผล หมายถง

การทำกจกรรมการดำเนนงานขององคการ

สามารถสรางผลงานไดสอดรบกบเปาหมาย

/วตถประสงค ทกำหนดไวลวงหนา ทงใน

สวนของผลผลต และผลลพธ เปนกระบวน

การเปรยบเทยบผลงานจรงกบเปาหมายท

กำหนดไวกอใหเกดผลผลตผลลพธทตรงตาม

ความคาดหวง ทกำหนดลวงหนาไวมากนอย

เพยงใด การมประสทธผลจงมความเกยวของ

กบผลผลตและผลลพธของการดำเนนงานเปน

กระบวนการทใชวดผลงานทางการจดการ

(สพจนทรายแกว,2545,หนา18)

ในมตประสทธผลทางการศกษา จะ

พบไดวา งานวจยสวนใหญจะมงเนนไปท

ความพงพอใจของคร และผลสมฤทธของเดก

นกเรยน (ภารด อนนตนาว, 2546) แตจาก

ความคดเรองคณภาพและประสทธผลของ

สถานศกษา ทไดจากการระดมความคดของ

บรรดานกวจยทางการศกษา ผ เชยวชาญ

การศกษา ศกษานเทศก ผบรหารและคร

ไดขอสรปวา สำหรบประสทธผลของสถาน

ศกษาแลวตองพจารณาใน3ดานอนไดแก

การวดผลสมฤทธทางวชาการ การวดผล

สมฤทธทไมใชวชาการ (ชอเสยง) และการ

วดความพงพอใจของผบรหาร คร นกเรยน



73

และชมชน(ผมสวนเกยวของ)(สำเรงบญเรอง-

รตน,2543,หนา62)

สาเหตทงหลายดงกลาวจงเปนทมา

ทำใหผวจยเกดความสนใจทจะศกษาประ

สทธผลของโรงเรยนคาทอลกในอครสงฆ-

มณฑลกรงเทพฯตามทศนะของผปกครองขน

ทงนเพราะผปกครอง ถอไดวาเปนผมสวน

เกยวของทสำคญ เพราะนำบตรหลานเขา

มาเรยนในโรงเรยน เปนผเรมตนนำทรพยากร

มนษยอนมคามาใหโรงเรยนคาทอลกไดขด

เกลา อกทงในนโยบายการศกษาคาทอลกใน

ประเทศไทย ไดกำหนดนโยบายเกยวกบผ

บรหารสถาบนการศกษาคาทอลก ไววา ตอง

รวมมออยางใกลชดกบบดามารดาในการ

อบรม การอบรมทดยอมไมสามารถเกดขน

ได หากไมไดรบการยอมรบทดเปนจดเรมตน

และการยอมรบทด จะชวยใหการอบรมเดกม

ความสมบรณเพราะมการสงไมตอกนระหวาง

บานและโรงเรยน

โดยเทคนคทผวจยใชในการวเคราะห

ไดแก การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ลำดบทสอง โดยอาศยโปรแกรมสำเรจรป

LISREL เนองจากโปรแกรมดงกลาวมความ

เหมาะสมในการทดสอบแบบจำลองสมการท

แสดงถงความสมพนธเชงสาเหตแบบเสนตรง

ของตวแปรสงเกตได (ObservedVariables)

และตวแปรแฝง(LatentVariables)หลายตว

พรอมกนในคร ง เดยว ซ งจะผอนคลาย

ขอตกลงเบองตนทเกดจากการวเคราะหองค

ประกอบ(Factor Analysis)ทวาการวดตอง

ปราศจากความคาดเคลอน(หรอเครองมอตอง

มคาความเทยงเทากบ 1) ซงไมเปนไปตาม

ธรรมชาตของการวด(สภมาสองศโชตสมถวล

วจตรวรรณา และรชนกล ภญโญภานวฒน

2552,หนา1-2)

ในขณะทคนในชาตฝากความหวง

ไวกบการศกษา เยาวชนของชาตควรไดรบ

หลกประกนวาจะไดรบการศกษาและการ

ปลกฝงอยางมคณภาพ เพอเปนกำลงสำคญ

ในอนาคตตอไป ผวจยหวงวางานวจยชนนคง

จะเปนประโยชนในการคนพบมตของการ

ประเมนประสทธผลจากสายตาของผมสวน

เกยวของทสำคญ ทำใหทราบถงจดแขงและ

จดออนเพอนำมาพฒนาใหดยงขนและเพอให

การศกษาคาทอลกทอยคกบสงคมไทย ไดพบ

ตวชวดบางประการในการทำงานและสามารถ

นำผลไปตอยอดเพอสรางการพฒนาทยงยน

สอดรบกบปรชญาการศกษาคาทอลกในประ

เทศไทยทเนนใหบคคลสามารถบรรลถงความ

ดงามของมนษยตามหลกพระครสตธรรม

และอยรวมกนอยางเปนสขในสงคม ดวย

ความรก รบผดชอบตอตนเองและสงคม




เคารพสทธเสรภาพของบคคล รกและภมใจ

ในวฒนธรรมของตน (ววฒน แพรสร, 2543,

หนา12-14)และสอดรบกบเอกลกษณความ

เปนครอบครวของโรงเรยนคาทอลกทเสนอวา

วสยทศนท เปนหน ง เดยวกนในโรงเรยน

นโยบายและเปาหมายของโรงเรยนชดเจน

และเปนทยอมรบของทกคน (มเกล กาไร-

ซาบาล2544,หนา24-25)

ความปรารถนาสงสดกคอ โรงเรยน

คาทอลกจะไดพฒนาคนทมคณภาพไวใน

แผนดน เปนคนคณภาพทมความสามารถ

ในการแขงขนกบสงคมโลก ในเมอสงคมไทย

จะตองปรบตวเองให เปนสงคมแหงการ

เรยนร สรางปญญาขนใหกวาง ใหรอบ

รเรารเขาใหมากขน คนไทยรนใหมจะตอง

เรยนรการหาความพอดระหวางความรวมมอ

และการแขงขน จะตองเปนทงพลเมองไทย

และพลเมองโลกได(สปปนนทเกตทต,2541,

หนา1) พลเมองไทยในยคตอไปตองมความ

สามารถทจะเปนตวแปรอสระมากกวาตวแปร

ตามในกระแสโลกาภวตนและอยในกระแส

แหงความเปนพลวตไดอยางเตมภาคภม

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาประสทธผลของโรงเรยน

คาทอลก ตามทศนะของผปกครอง ทงใน

ภาพรวม และแยกยอย ตามประเภทของ

โรงเรยน โดยอาศยเทคนคการวเคราะหองค

ประกอบเชงยนยนลำดบทสอง

ขอบเขตการวจย

การเกบขอมลจากผปกครองในแตละ

โรงเรยน ผวจยไดขอความรวมมอจากทาง

โรงเรยนทอนญาตใหเขาไปเกบขอมล ประ

กอบดวย โรงเรยนของอครสงฆมณฑลกรง-

เทพฯ จำนวน 28 แหง โรงเรยนของกลม

นกบวช จำนวน 20 แหง และโรงเรยนกลม

ฆราวาสจำนวน13แหง


ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลก

หมายถง การประเมนผลงานทพงประสงค

เปนความสำเรจตามทศนะของผปกครอง

โดยพฒนาจากแนวความคดเรองคณภาพ

และประสทธผลของสถานศกษา (สำเรง

บญเรองรตน, 2543) โดยกำหนดตวชวด

ประสทธผลใหมดงนประสทธผลดานนกเรยน

(พฒนามาจากการวดผลสมฤทธทางวชาการ)

ประสทธผลดานการยอมรบของชมชน(พฒนา

มาจากการวดผลสมฤทธท ไม ใชวชาการ

และชอเสยง)และประสทธผลดานการยอมรบ

ของผมสวนเกยวของ(พฒนามาจากการวด



75

ความพงพอใจของผบรหารครนกเรยนและ

ชมชน)

โรงเรยนคาทอลก หมายถง โรงเรยน

ศกษาเอกชน ทมการบรหารจดการโดย

ศาสนกชน นกายโรมนคาทอลก ในอคร-

สงฆมณฑลกรงเทพฯซงอยภายใตการควบคม

ดแลของสำนกงานคณะกรรมการการศกษา

เอกชน กระทรวงศกษาธการแบงรปแบบการ

บรหารไดเปน3แบบคอแบบอครสงฆมณฑล

นกบวชและฆราวาส

การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ลำดบทสอง หมายถง เทคนคการวเคราะห

เพอศกษาองคประกอบยอยทอยภายใตองค

ประกอบใหญ สำหรบงานวจยชนนใชศกษา

องคประกอบยอยจำนวน 12 ขอ ภายใต

องคประกอบ3ปจจย

วธดำเนนการ

ผวจยใชแบบสอบถามทผานการประ

เมนความตรงจากผเชยวชาญทางการศกษา

จำนวน7ทานและผานการทดสอบดานความ

เทยงกบโรงเรยนคาทอลกทไมใชกลมตวอยาง

เพอนำมาเกบขอมล โดยขอคำถามเปนลกษ-

ณะมาตราสวนประมาณคา10ระดบ

ในสวนสถตสรปอางอง เนองจากใช

เทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ลำดบทสอง ดงนนตองมการตรวจสอบความ

เหมาะสมของขอมลเบองตน โดยผวจยหาคา

สหสมพนธแบบเพยรสน(Pearson’sCoeffi-

cientCorrelation)ระหวางกลมตวแปรแฝง

การหาเมตรกความสมพนธระหวางตวแปร

แฝงแตละคก เพอหลกเลยงปญหาความ

สมพนธระหวางตวแปรทสงจนเกดปญหาการ

รวมเสนตรงพห (Multicollinearity) หากม

ตวแปรแฝงคใดทมความสมพนธกนเกน 0.80

พจารณาประกอบกบการทดสอบคาความทน

ทาน (Tolerance) และคา VIF (Variance

Inflation Factors) ของตวแปรแฝงแตละตว

เพราะปญหาการรวมเสนตรงพหจะไมเกดขน

ถาคาความทนทานมากกวา0.1(Hairetal,

1995,p.127)และคาVIFไมเกน10(Bels-

ley,1991)ซงหากมตวแปรใดทไมผานเกณฑ

ขอใดขอหนง กจำเปนตองตดตวแปรแฝงดง

กลาวออก ผลการวเคราะหสามารถนำเสนอ

ในตารางท 1 สรปไดวาสามารถนำตวแปรดง

กลาวมาวเคราะหองคประกอบเชงยนยนได




ผลการวจย

ประกอบไปดวยสองสวน ไดแก

การนำเสนอสถตพรรณนาดวยคาจำนวนและ

รอยละของสวนคณลกษณะของผตอบแบบ

สอบถามในตารางท2 และการนำเสนอคาเฉลย

(Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD.)

และสวนของประสทธผลตามทศนะของผ

ปกครอง ในตารางท 3 และนำเสนอผลการ

วเคราะหองคประกอบเชงยนยนลำดบทสอง

ของโรงเรยนคาทอลกในภาพรวม และแยก

ยอยตามประเภทโรงเรยนตามภาพท1-4

ตารางท 1. แสดงผลการทดสอบคาสหสมพนธของตวแปรแฝง effi02 effi03 effi04 effi05 effi06 effi07 effi08 effi09 effi10 effi11 effi12 Tolerance VIF

effi01 0.77 0.72 0.71 0.650.68 0.51 0.61 0.72 0.40 0.71 0.72 0.28 3.60

effi02 0.79 0.71 0.60 0.64 0.50 0.55 0.66 0.36 0.65 0.66 0.27 3.68

effi03 0.70 0.64 0.65 0.50 0.51 0.65 0.36 0.60 0.63 0.30 3.35

effi04 0.66 0.66 0.48 0.58 0.66 0.42 0.66 0.69 0.34 2.91

effi05 0.76 0.56 0.59 0.63 0.37 0.60 0.61 0.35 2.85

effi06 0.57 0.62 0.65 0.36 0.64 0.66 0.32 3.17

effi07 0.56 0.56 0.39 0.50 0.52 0.56 1.78

effi08 0.72 0.45 0.63 0.64 0.40 2.50

effi09 0.42 0.75 0.76 0.27 3.66

effi10 0.45 0.47 0.72 1.39

effi11 0.79 0.30 3.36

effi12 0.28 3.63

ผปกครอง(n=671)

ตวแปร จำนวน รอยละ

เพศ ชาย 186 27.69

หญง 485 72.31

ระดบการศกษา ตำกวาปรญญาตร 227 33.89

ปรญญาตร 399 59.46

ปรญญาโท 41 6.05

ปรญญาเอก 4 0.60

ตารางท 2. แสดงคารอยละของคณลกษณะของผตอบแบบสอบถาม



77

ผปกครอง(n=671)

ตวแปร จำนวน รอยละ

เขต 1 284 42.32

2 111 16.54

3 115 17.14

4 69 10.28

5 43 6.41

6 49 7.31

อายผตอบ 20-29ป 49 7.31

30-39ป 34 5.07

40-49ป 227 33.83

50-59ป 354 52.76

60-69ป 53 7.90

จำนวนบตรของทาน 1คน 216 32.19

2คน 310 46.20

3คน 111 16.54

ตงแต4คนขนไป 34 5.07

จำนวนบตรทเขาเรยน 1คน 315 46.94

ในโรงเรยนคาทอลก 2คน 252 37.56

3คน 82 12.22

ตงแต4คนขนไป 22 3.28

รปแบบ อครสงฆมณฑล 304 45.31

นกบวช 234 34.87

ฆราวาส 133 19.82

ตารางท 2. (ตอ)




คณลกษณะของผตอบแบบสอบถาม

สวนใหญเปนเพศหญง(รอยละ72.31)มการ

ศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ59.46)สวน

ใหญนบถอศาสนาพทธ(รอยละ86.00)สำหรบ

ผปกครองทเคยเปนศษยเกาในโรงเรยนคา-

ทอลกมเพยงรอยละ 20.70 มอายอยระหวาง

40-49ป (รอยละ52.76)จากการสอบถาม

จำนวนบตรหลานในครอบครว พบวาสวน

ใหญม 2 คน (รอยละ 46.20) และนำเขาม

าเรยนในโรงเรยนคาทอลกจำนวน 1 คน

(รอยละ 46.94) ผลการศกษาแยกกลมเปน

โรงเรยนอครสงฆมณฑล โรงเรยนของนกบวช

และโรงเรยนฆราวาสตามลำดบดงน

ตารางท 3. แสดงการประเมนประสทธผลโรงเรยนคาทอลกตามทศนะของผปกครอง

สงฆมณฑล นกบวช ฆราวาส รวม

n 304 234 133 671

ประสทธผลดานนกเรยน

1.โรงเรยนประสบความสำเรจในการจดการศกษา Mean 7.59 7.79 7.46 7.61

แบบคณธรรมนำความรคความสข SD. 1.63 1.57 1.52 1.59

2.นกเรยนทกคนมความสขเมอมาโรงเรยนเสมอ Mean 7.63 7.82 7.88 7.74

SD. 1.63 1.57 1.45 1.58

3.นกเรยนทกคนมความรกความผกพนและภมใจ Mean 7.87 8.16 7.96 7.99

ในสถานศกษาทเรยน SD. 1.58 1.45 1.41 1.51

4.ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยในระดบ Mean 7.47 7.90 7.69 7.66

ทนาพงพอใจ SD. 1.68 1.50 1.34 1.56

5.ศษยเกาทจบออกไปสรางชอเสยงใหกบโรงเรยน Mean 7.36 7.93 7.70 7.63

SD. 1.78 1.60 1.65 1.71

ประสทธผลดานการยอมรบของชมชน

6.โรงเรยนมชอเสยงเปนทยอมรบของชมชน Mean 7.86 8.40 8.15 8.11

SD. 1.60 1.46 1.42 1.53

7.คนในชมชนสวนใหญเคยเปนศษยเกาของโรงเรยนMean 7.46 7.34 6.81 7.29

SD. 1.87 1.66 1.85 1.81

8.มโรงเรยนหรอสถาบนทางการศกษาเขามาขอชม Mean 6.98 7.45 6.99 7.14

กจการโรงเรยน SD. 1.80 1.71 1.92 1.80



79

ผลการศกษาประสทธผลโรงเรยน

คาทอลกตามทศนะของผปกครอง โดยแยก

ตวแปรใหอสระออกจากกนพบวาในภาพรวม

โรงเรยนคาทอลกจะไดรบการประเมนในเรอง

โรงเรยนมชอเสยงเปนทยอมรบของชมชน

(Mean = 8.11) สวนขอทไดรบการประเมน

ตำสดไดแก อตราการลาออกของครในแตละ

ปมแนวโนมลดลง (Mean = 6.55) ผลดง

กลาวมความสอดคลองกนกบโรงเรยนคาทอ-

ลกทบรหารโดยนกบวช และฆราวาส แตจะ

แตกตางกนเลกนอยสำหรบโรงเรยนอครสง-

ฆมณฑลและเมอนำตวแปรทง12ขอมาเทยบ

คะแนนกนระหวางโรงเรยนท งสามประ

เภท จะพบวา โรงเรยนคณะนกบวชจะไดรบ

การประเมนในคะแนนทสงจำนวน 10 ขอ

สวนโรงเรยนอครสงฆมณฑลจะไดคะแนนสง

เพยงขอเดยวคอคนในชมชนสวนใหญเคยเปน

ศษยเกาของโรงเรยน สวนโรงเรยนฆราวาส

จะไดคะแนนสงในเรองนกเรยนทกคนมความ

สขเมอมาโรงเรยนเสมอ

ในลำดบถดไปจะทำการวเคราะห

โดยอาศยเทคนคการวเคราะหองคประกอบ

เชงยนยนลำดบทสอง ซงจะแยกวเคราะห

ปจจยยอย ซงเปนตวแปรสงเกตได (Ob-

served Variables) ออกจากปจจยหลก

ซงถอเปนตวแปรแฝง (Latent Variables)

โดยผวจยกำหนดชอตวแปรไวดงตอไปน

ตารางท 3. (ตอ)

สงฆมณฑล นกบวช ฆราวาส รวม

n 304 234 133 671

ประสทธผลดานการยอมรบของผมสวนเกยวของ

9.ผลการบรหารสามารถสรางความพงพอใจ Mean 7.36 7.52 7.24 7.40

ใหกบคร SD. 1.72 1.53 1.89 1.69

10.อตราการลาออกของครในแตละปมแนวโนม Mean 6.53 6.62 6.46 6.55

ลดลง SD. 2.26 2.16 2.00 2.17

11.ผลการบรหารสามารถสรางความพงพอใจ Mean 7.39 7.59 7.50 7.48

ใหกบผปกครอง SD. 1.79 1.67 1.69 1.73

12.การจดการศกษาสามารถสรางความภาคภมใจ Mean 7.50 7.76 7.54 7.60

ใหกบทกฝายทเกยวของกบโรงเรยน SD. 1.61 1.55 1.67 1.60




Catholic โรงเรยนคาทอลก

Archdiocese โรงเรยนอครสงฆมณฑล

Priest โรงเรยนคณะนกบวช

Laity โรงเรยนฆราวาส

EffStu ประสทธผลดานนกเรยน

EffCom ประสทธผลดานการยอมรบ

ของชมชน

EffStk ประสทธผลดานการยอมรบ

ของผมสวนเกยวของ

ภาพท 1. ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลกในภาพรวม


ตามท ศนะของผ ปกครอง ในภาพรวม

จะขนอยกบปจจยดานนกเรยน( y1= 0.95)

และดานการยอมรบของผมสวนเกยวของ

( y3=0.95) โดยประเดนทไดรบคาการ

ประเมนสงสดไดแกเรอง การจดการศกษา

สามารถสรางความภาคภมใจใหกบทกฝาย

ทเกยวของกบโรงเรยน ( y34=0.86) สวน

ลำดบถดมาไดแกโรงเรยนประสบความสำเรจ

ในการจดการศกษาแบบคณธรรม นำความร

คความสข ( y11=0.85) และผลการบรหาร

สามารถสรางความพงพอใจใหกบผปกครอง

( y33=0.85)

ภาพท 2. ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลกอคร-

สงฆมณฑลกรงเทพฯ


อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ ตามทศนะของผ

ปกครอง จะขนอยกบปจจยดานการยอมรบ

ของชมชน ( y2=0.97) และดานการยอม

รบของผมสวนเกยวของ ( y3=0.97) โดย

ประเดนทไดรบคาการประเมนสงสดไดแก

เรอง ผลการบรหารสามารถสรางความพง

พอใจใหกบผปกครอง ( y33=0.88) สวน

Catholic

EFFSTU

0.95

0.85

0.80

0.800.73

0.78

0.630.77

0.84

0.42

0.850.86

0.79

0.95

0.93

0.26

EFFCOM

EFFSTK

Chi-Square=75.39, df=34, P-value=0.00006, RMSEA=0.043

Eff02

Eff01

Eff03

Eff04

Eff05

Eff06

Eff07

Eff08

Eff09

Eff10

Eff11

Eff12

0.36

0.38

0.36

0.46

0.39

0.60

0.40

0.30

0.83

0.29

0.26

Archdiocese

EFFSTU

0.95

0.87

0.85

0.820.80

0.81

0.690.80

0.84

0.48

0.880.85

0.79

0.97

0.97

0.24

EFFCOM

EFFSTK


Eff02

Eff01

Eff03

Eff04

Eff05

Eff06

Eff07

Eff08

Eff09

Eff10

Eff11

Eff12

0.28

0.38

0.32

0.36

0.34

0.52

0.36

0.29

0.77

0.22

0.28



81

ลำดบถดมาไดแกโรงเรยนประสบความสำเรจ

ในการจดการศกษาแบบคณธรรม นำความร

คความสข( y11=0.87)

ภาพท 3. ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลกทบรหาร

โดยฆราวาส


ทบรหารโดยฆราวาสตามทศนะของผปกครอง

จะขนอยกบปจจยดานนกเรยน ( y1=0.99)

โดยประเดนทไดรบคาการประเมนสงสดได

แกเรอง โรงเรยนประสบความสำเรจในการ

จดการศกษาแบบคณธรรมนำความรคความ

สข( y11=0.89) และการจดการศกษา

สามารถสรางความภาคภมใจใหกบทกฝาย

ทเกยวของกบโรงเรยน ( y34=0.89) สวน

ลำดบถดมาไดแกผลการบรหารสามารถสราง

ความพงพอใจใหกบผปกครอง( y33= 0.88)

ภาพท 4. ประสทธผลของโรงเรยนคาทอลกทบรหาร

โดยคณะนกบวช


ทบรหารโดยคณะนกบวช ตามทศนะของ

ผปกครอง จะขนอยกบปจจยดานการยอมรบ

ของชมชน ( y2=1.00) โดยประเดนทได

รบคาการประเมนสงสดไดแกเรอง ผลการ

บรหารสามารถสรางความพงพอใจใหกบคร

( y31=0.87) สวนลำดบถดมาไดแก โรงเรยน

ประสบความสำเรจในการจดการศกษาแบบ

คณธรรมนำความรคความสข( y11= 0.85)

ผลจากการศกษาประสทธผลของโรง

เรยนคาทอลกจะพบวามความแตกตางกนใน

บางองคประกอบ

Laity

EFFSTU

0.99

0.89

0.81

0.830.51

0.78

0.520.69

0.80

0.38

0.880.89

0.76

0.88

0.86

0.22

EFFCOM

EFFSTK


Eff02

Eff01

Eff03

Eff04

Eff05

Eff06

Eff07

Eff08

Eff09

Eff10

Eff11

Eff12

0.35

0.42

0.31

0.73

0.40

0.73

0.52

0.36

0.86

0.23

0.21

Priest

EFFSTU

0.97

0.85

0.73

0.740.73

0.68

0.610.69

0.87

0.33

0.780.84

0.78

0.97

1.00

0.27

EFFCOM

EFFSTK


Eff02

Eff01

Eff03

Eff04

Eff05

Eff06

Eff07

Eff08

Eff09

Eff10

Eff11

Eff12

0.47

0.39

0.45

0.47

0.54

0.63

0.52

0.24

0.89

0.39

0.29




ตารางท 4. สรปผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนลำดบทสอง

ตวแปรแฝง สงฆมณฑล นกบวช ฆราวาส คาทอลก

ตวแปรสงเกตได y y y y 1. ประสทธผลดานนกเรยน 0.95 0.97 0.99 0.95

1.โรงเรยนประสบความสำเรจในการจดการศกษา

แบบคณธรรมนำความรคความสข 0.87 0.85 0.89 0.85

2.นกเรยนทกคนมความสขเมอมาโรงเรยนเสมอ 0.85 0.73 0.81 0.80

3.นกเรยนทกคนมความรกความผกพนและภมใจ

ในสถานศกษาทเรยน 0.79 0.78 0.76 0.79

4.ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยในระดบ

ทนาพงพอใจ 0.82 0.74 0.83 0.80

5.ศษยเกาทจบออกไปสรางชอเสยงใหกบโรงเรยน 0.80 0.73 0.51 0.73

2.ประสทธผลดานการยอมรบของชมชน 0.97 1.00 0.86 0.93

1.โรงเรยนมชอเสยงเปนทยอมรบของชมชน 0.81 0.68 0.78 0.78

2.คนในชมชนสวนใหญเคยเปนศษยเกาของโรงเรยน 0.69 0.61 0.52 0.63

3.มโรงเรยนหรอสถาบนทางการศกษาเขามาขอชม

กจการโรงเรยน 0.80 0.69 0.69 0.77

3. ประสทธผลดานการยอมรบของผมสวนเกยวของ 0.97 0.97 0.88 0.95

1.ผลการบรหารสามารถสรางความพงพอใจ

ใหกบคร 0.84 0.87 0.80 0.84

2.อตราการลาออกของครในแตละปมแนวโนม

ลดลง 0.48 0.33 0.38 0.42

3.ผลการบรหารสามารถสรางความพงพอใจ

ใหกบผปกครอง 0.88 0.78 0.88 0.85

4.การจดการศกษาสามารถสรางความภาคภมใจ

ใหกบทกฝายทเกยวของกบโรงเรยน 0.85 0.84 0.89 0.86



83

ผลการวจยเมอพจารณาแยกตาม

องคประกอบลำดบทหนงพบวา ดานประ

สทธผลของนกเรยน โรงเรยนของฆราวาสจะ

ไดรบการประเมนจากผปกครองสงกวาโรง

เรยนคาทอลกประเภทอน ในขณะทหาก

พจารณาจาก ประสทธผลดานการยอมรบ

ของชมชน โรงเรยนของคณะนกบวชจะไดรบ

การประเมนสงสด และเมอพจารณาจาก

ประสทธผลดานการยอมรบของผมสวนเกยว

ของ โรงเรยนของคณะนกบวชและโรงเรยน

ของอครสงฆมณฑลจะไดรบการประเมนใน

ลำดบสงสด โดยทโรงเรยนคาทอลกทงสาม

ประเภท ไดประสบปญหาท เหมอนกน

ไดแก เรองของอตราการลาออกของครในแต

ละป


ขอเสนอแนะในเชงนโยบาย

1. โรงเรยนคาทอลกมเอกลกษณ

ทสำคญในทศนะของผปกครอง ไดแกเปน

โรงเรยนทประสบความสำเรจในการจดการ

ศกษาแบบคณธรรม นำความร คความสข

เพอรกษาเอกลกษณดงกลาวไว โรงเรยนจำ

เปนตองมการทบทวนวสยทศน และพนธกจ

อยเสมอ และปรบใหสอดคลองกบภาวการณ

ทปรบเปลยนไป โดยทำการสำรวจทศนะของ

ผปกครองอยางสมำเสมอ

2 . จดท แตกตางกนในสวนประ

ส ท ธ ผ ลขอ งน ก เร ย นจ ากท ศนะขอ งผ

ปกครอง ไดแก โรงเรยนอครสงฆมณฑล

มจดเดนททำใหนกเรยนมความสขเมอมา

โรงเรยน ในสวนของโรงเรยนนกบวชเปน

โรงเรยนทสามารถสรางความรก ความผกพน

และความภมใจในสถาบน ขณะทโรงเรยน

ฆราวาส ไดแก การสรางผลสมฤทธทางการ

เรยนของนกเรยน นอกจากนยงมความแตก

ตางทเปนจดเดนทางดานประสทธผลรวม ดง

ผลทไดรายงานจากการวเคราะหองคประกอบ

ความแตกตางดงกลาวทำใหโรงเรยนคาทอลก

ทงสามประเภท จำเปนตองมการแลกเปลยน

ชวยเหลอกน เพอทำใหจดแขงโดดเดนยงขน

อาท การดงานระหวางโรงเรยนหรอการ

แบงปนความร (Knowledge Sharing)

ระหวางกน

3. ปญหารวมกนของโรงเรยนคาทอ-

ลก ไดแก เรองของอตราการลาออกของคร

เนองจากปจจยดงกลาวไดรบอทธพลจาก

ปจจยภายนอกคอนขางสง ดงนนจงเปนหนา

ทของผบรหารทจะตองบรหารเพอสรางความ

ผกพน (Commitment) และบรรยากาศทด

ในองคการใหเกดขน

ขอเสนอแนะในการทำวจยครงตอไป

1. งานวจยดงกลาวเปนงานวจย

แบบภาคตดขวาง (Cross-sectional Study)




ซงทำการเกบในชวงเวลาหนง ดงนนผทสนใจ

จะนำตวแบบดงกลาวไปศกษาในลกษณะของ

การวจยในระยะยาว(Longitudina Studies)

กสามารถจะทำใหเหนภาพของการวจยทชด

เจนยงขน

2. ผทสนใจอาจจะศกษาตวแบบท

ไม จ ำก ด เฉพาะกล มผ ปกครอง เท าน น

โดยขยายเขตแดนการศกษาในภาพรวม

ใหครบถวน โดยเกบขอมลจากผมสวนเกยว

ของกบโรงเรยนคาทอลกในสวนอน อาท

ผบรหารครและนกเรยน ซงจะทำใหมองเหน

ภาพในองครวม(Holistic)ไดชดเจนยงขน


พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.

2525. 2542.กรงเทพฯ:

สำนกพมพอกษรเจรญทศน.

ภารดอนนตนาว.2546.ปจจยทสงผลตอ

ประสทธผลของโรงเรยนประถม

ศกษาสงกดสำนกงานคณะกรรม

การการประถมศกษาแหงชาต.

วารสารศกษาศาสตร.ปท15

ฉบบท1ม.ย.-ต.ค.

ภรณกรตบตร.2529.การพฒนา

ประสทธผลขององคการ.

กรงเทพฯ:สำนกพมพ

โอเดยนสโตร.

มารตนประทปโกมลมาศ.2544.

การฉลองครบรอบ 336 ป ของการ

ศกษาคาทอลกในประเทศไทย.

สบคนเมอ26พฤษภาคม2544,

http://336edu.sg.ac.th.

มเกลกาไรซาบาล.2544.การศกษา

คาทอลกสสหสวรรษทสาม. แปล

โดยสมตราพงศธร.กรงเทพฯ:


รงแกวแดงและชยณรงคสวรรณสาร.

2536.แนวคดเกยวกบประสทธผล

และประสทธภาพองคการ. ในแนว

การศกษาชดวชาทฤษฎและแนว

ปฏบตในการบรหารการศกษา

(หนวยท11).นนทบร:สำนกพมพ

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ววฒนแพรสร.2542.ปรชญาการศกษา

คาทอลก : แนวคดและการ

ประยกตใช. กรงเทพฯ:ฝายการ

ศกษาในโรงเรยนของอครสงฆมณฑล

กรงเทพฯ.

.2543.ววฒนาการและ

อนาคตภาพการศกษาคาทอลกกบ

การพฒนาสงคมไทย. วทยานพนธ

ครศาสตรดษฎบณฑตพฒนศกษา

ภาควชาสารตถศกษา,




85

วศษฐศรวชยรตน.ม.ป.ป.ผนำทาง

การศกษาของสถาบนการศกษา

คาทอลก. กรงเทพฯ:ฝายการ

ศกษาคาทอลกในโรงเรยนอครสงฆ-

มณฑลกรงเทพฯ.

สมณกระทรวงเพอการศกษาคาทอลก.

2532.มตดานศาสนาของ

การศกษาในโรงเรยนคาทอลก :

แนวทางเพอการพจารณา

ใครครวญ และฟนฟขนใหม.

(พมพครงท2).กรงเทพฯ:


สำเรงบญเรองรตน.2543.บทปรทศน

บทความเรองธรรมชาตของศาสตร

ทางการศกษาและวธวทยาการวจย

การศกษา.วารสารวธวทยา

การวจย. ปท13ฉบบท2

พฤษภาคม–สงหาคม2543.

หนา60-69.

สปปนนทเกตทต.2541.การวจยใน

อนาคต : สรางสรรคปญญาเพอ

พฒนาประเทศ. ในหนงสอ

รวมบทความทางวธการวจย.

สมหวงพธยานวฒน(บรรณาธการ).

กรงเทพฯ:สำนกพมพแหง


สพจนทรายแกว.2545.การวดผลการ

ปฏบตงาน.เอกสารประกอบการ

สมมนาเชงปฏบตการจดทำแผนกล

ยทธและการบรหารงานมงผลงาน.

เชยงราย:สำนกพมพสถาบนราชภฎ

เชยงราย.

สภมาสองศโชตสมถวลวจตรวรรณาและ

รชนกลภญโญภานวฒน.2552.

สถตวเคราะห สำหรบการวจยทาง

สงคมศาสตร และพฤตกรรมศาสตร

: เทคนคการใชโปรแกรม LISREL.

(พมพครงท2).กรงเทพฯ:เจรญด

มงคงการพมพ.

อรณรกธรรม.2532.การพฒนาองคการ

แนวคดและการประยกตใชระบบ

สงคม.กรงเทพฯ:สำนกพมพ

สำนกงานเลขาธการคณะรฐมนตร.

Belsley,D.1991.Conditional

diagnostics: collinearity and

weak data in regression.

WileySeriesinProbability.

JohnWiley,NewYork.

Hair.Jr.,J.L,Anderson,R.E,Tatham,

R.L,Black,W.C.1998.

Multivariate data analysis

with Readings. (5th ed).

London:PrenticeHallInternational.

การศกษาคาทอลกกบประชาธปไตย : บทบาทของการศกษาคาทอลก ในการสงเสรมคณคาและแนวปฏบตแบบประชาธปไตย

Catholic Education and Democracy: The Role of Catholic Education in Promoting Democratic Values and Practices.

บาทหลวง ดร.ออกสตน สกโย ปโตโย, S.J.* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก คณะเยสอต* อาจารยประจำหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทววทยาจรยธรรม วทยาลยแสงธรรม

Rev.Dr.Agustinus Sugiyo Pitoyo, S.J.* Reverend in Roman Catholic Church, Jesuit.* Lacturer of The Master of Arts Programe in Moral Theology, Saengtham College.


ออกสตน สกโย ปโตโย

87

“(เดกๆ และผเยาว) ควรไดรบการฝกฝนเพอการมสวนรวมตอ

การใชชวตในสงคม ซงตองไดรบการสอนใหมความชำนาญทจำเปนและ

เหมาะสมอยางถกตอง ใหพวกเขาสามารถเขาสองคกรทางสงคมท

หลากหลายอยางคลองแคลว สามารถเรมการสนทนากบบคคลอน ๆ

และเตมใจทจะทำดทสดเพอสงเสรมผลประโยชนของสวนรวม”

(Paul VI, 1965)

จากขอความขางตนแสดงใหเราเหนถงความเกยวพนของพระ

ศาสนจกรคาทอลกกบการสงเสรมคณคาและแนวปฏบตแบบประชา-

ธปไตย ความเปนประชาธปไตยเปนการเปลยนแปลงครงยงใหญของ

การเมองระดบโลกในศตวรรษท20อยางไมตองสงสยและไดกลายเปน

ประเดนสำคญในทศนะทางการศกษา ความพยายามของเราในเรอง

การศกษาคาทอลกควรใหความสำคญกบทรพยากรเพอการสงเสรม

คณคาและแนวปฏบตแบบประชาธปไตย มขอเรยกรองมากมายให

การศกษาคาทอลกสนบสนนเดกรนใหมเพอเตรยมตวสำหรบความรบ

ผดชอบหนาทในอนาคตของพวกเขา ในการสรางสงคมทเปนประชา-

ธปไตยใหมากขน ยกระดบความเทาเทยม การมสวนรวม และความ

เปนประชาธปไตยแบบปรกษาหารอ (Deliberative Democracy)

ทเขมแขงมากขน

ความตงใจคอเพยงตองการยกประเดนในดานความคดทางการ

ศกษาและเพอยำเตอนพวกเขาวามหนาทหนงทตองตอบสนองตาม

มโนธรรมของเราเพราะฉะนนบทความนจะเปนการนำเสนอตอผอาน

เปนครงแรกดวยจดประสงคสำหรบการศกษาคาทอลกโดยทวไป

นอกจากน ยงเปนการจดประเดนสำคญในแวดวงการศกษา ความ

ยตธรรมในสงคมและประชาธปไตยสดทายน เปนความพยายามทจะ

เสนอแนะความคดบางประการเพอทะนบำรงคณคาและแนวปฏบต

แบบประชาธปไตย

บทนำ

การศกษาคาทอลกกบประชาธปไตย: บทบาทของการศกษาคาทอลกในการสงเสรมคณคาและแนวปฏบต



“(Children and young people) should be so trained to

take their part in social life that properly instructed in the

necessary and opportune skills they can become actively

involved in various community organizations, open to dis-

course with others and willing to do their best to promote

the common good.” (Paul VI, 1965)

Theabovequotationobviouslyshowsustheconcern

oftheCatholicChurchinpromotingdemocraticvaluesand

practices.Democratizationhasundoubtedlybeenthegreat

transformation of world politics in the twentieth century

and ithasbecomeoneof thesignificant issues ineduca-

tional landscape.Ourefforts inCatholiceducationshould

beimportantfortheresourcesitprovidestopromotede-

mocratic values and practices. There is an enormous de-

mandforCatholiceducationtoassistyounggenerationsto

bepreparedfortheirfutureresponsibilityinbuildingamore

democraticsocietywhichenhancesgreaterequality,partici-

pationandhealthierdeliberativedemocracy.

Myintentionissimplytoraisethisissueineducations’

minds and to remind them that they have a duty to re-

spondtoitinaccordwithourconsciences.Therefore,this

articlewillfirstseektopresentthereaderswiththepurpose

ofCatholiceducationingeneral.Inaddition,itwilladdress

thekey issues inthefieldofeducation,social justiceand

democracy.Finally,itwillattempttosuggestsomeideasto

fosterdemocraticvaluesandpractices.

Introduction



89

I. The Purpose of Catholic Educa-

tion

Itistruethateducationhasbeen

viewedbymanyasanefforttoaccu-

mulate knowledge and at the same

time as ameans to obtain a desired

job. It is also true that aworthypur-

poseofeducationistoputknowledge

andwisdominservicetotheworldin

order tobetteroneselfand tobetter

thehumancondition.Educationplays

acentralroleasameanseithertopre-

pareindividualstoputtheirknowledge

andskillsinservicetothestate,nation,

orworld,orasameanstounderstand

oneselfandtheworld.

ItisworthnotingthattheCatholic

schoolisreceivingmoreandmoreat-

tentionintheChurchsincetheSecond

Vatican Council. The Catholic Church

believes that among all educational

instruments the school has a special

importance.It isdesignednotonlyto

develop with special care the intel-

lectual facultiesbutalso to formthe

abilitytojudgerightly,tohandonthe

cultural legacy of previous genera-

tions,tofosterasenseofvalues,and

to prepare for professional life. (Paul

VI, 1965) Pope Paul VI stated very

clearlythat“atrueeducationaimsat

theformationofthehumanpersonin

thepursuitofhisultimateendandof

thegoodofthesocietiesofwhich,as

man, he is amember, and in whose

obligations,asanadult,hewillshare.

Educationshouldpromoteforallpeo-

ples the complete perfection of the

humanperson,thegoodofearthlyso-

cietyandthebuildingofaworldthatis

morehuman.”Thus,Catholiceduca-

tioncouldandshouldbedistinguished

byacommitmenttoaneducationfor

justice and peace. Justice demands

that social institutions be ordered in

awaythatguaranteesallpersonsthe

ability to participate actively in the

economic,politicalandculturallifeof

society.Catholicsocialteachingspells

outthebasicdemandsofjusticeinthe

human rights of every person. These

fundamental rights are prerequisites




foradignifiedlifeincommunity.

Catholiceducationhasbeenput

inthecenterofattentioninpromoting

thedignityofhumanpersonandbuild-

ing a more humane world. It is also

viewed as an instrument to promote

thecommongoodwhichincludesthe

rightstofulfillmentofmaterialneeds,

aguaranteeoffundamentalfreedoms,

andtheprotectionofrelationshipsthat

areessentialtoparticipationinthelife

ofsociety. Inaddition,theChurchex-

pects that “the students of Catholic

schoolsaremoldedintopersonstruly

outstanding in their training, ready to

undertake weighty responsibilities in

societyandwitnesstothefaithinthe

world.”

II. Catholic Education, Social Justice

and Democracy

The Catholic Church has in fact

made education one of her highest

priorities. Education is integral to the

mission of the Church to proclaim

the Good news and should become

apowerful instrumentofhopeforall

people in theworld.Pope JohnPaul

II encouraged the Catholics to dee-

pen their Catholic identity, formed

by Church doctrine; commitment to

theequaldignityandvalueofallhu-

manbeings.Withhisdeeploveforthe

world and human beings, Pope John

PaulIIstatedthat“Weneedtoactin

order tobuild the civilizationof love

andpeace,inaworldinwhichhuman

rightsaredefendedandthegoodsof

the earth are everywhere distributed

with justice.” (JohnPaul II,2003)This

statementkeepsremindingusthatso-

cial justiceanddemocracyare impor-

tantthemesthatneedtobeengaged

withintoday’seducational landscape.

ThecontemporaryChurchhasconsis-

tently called upon Catholics and all

peopleofgoodwilltopracticesocial

responsibility for building the civiliza-

tionofloveandpeacethrougheduca-

tion.

Cultural pluralism leads the

Churchtoreaffirmhermissionofedu-



91

cation to insure the strong character

formation of young generations who

liveinsocietywhichis intrinsicallyre-

lated to theessentialpluralityofhu-

man beings and to their living in a

commonworld. It is a real challenge

to keep unity in diversity and create

a harmonious society. A goodeduca-

tion that enhances social justice and

democracy is very important to pre-

paretheyounggenerationstotakere-

sponsibilityforthefutureoftheworld.

Every generation should take the re-

sponsibility to transform the public

space in a context inwhichmultipli-

city,heterogeneityanddifferencesare

acceptedas they live inapluralistic

world. Human plurality conditions

them in the sense that their very

individualityonlytakesshapethrough

their recognition that they share the

worldwithothers.

Thinkinginthepresenceofothers

enables citizens to develop an

“enlarged mentality”, going beyond

mereself-interestanda limitedpoint

of view, to reflect on the general

interestorontheircommongood.As

Parekh puts it: “The political way of

life requires notmerely a willingness

toparticipateintheconductofpublic

affairs, but also such political virtues

ascourage,moderation,insight,impar-

tialityandawillingnesstoplacecom-

munal well being above one’s own.

(Bhikhu Parekh, 1981) Public realm

exists wherever those who gather to

discuss an event or a problem see

andhearfromdifferentpositions.Hu-

manitycomestobedefinedasanas-

semblyofattributeswhichbefitsthem

foracommonlifeinthecommonrealm

whichtheysharewithotherfellows.If

theywouldbefullyhuman,theirhu-

manity requires that they adopt this

standpointwhen theyareengaged in

commondeliberationwithour fellow

humanbeings. (MichaelG.Gottsegen,

1994)

Thefirstfloweringofdemocracy

wasamongtheancientGreekswhere

Athenian political life was a politics




oftalkandopinion,onewhichgavea

central place to humanplurality and

the equality between citizens. Public

life isnot justanoccasion for choice

but also an opportunity for different

humanbeingstomakeaworldincom-

mon.Atthebottomofpoliticsthereis

a notionof freedomaspublic action

indeedandspeechbetweencitizens.

The public realm in which politics

takesplace is aboveall else a space

betweenpeople,createdbytheirdis-

course and mutual recognition. The

common world they share as public

andpoliticalagentsexistsonlyasthe

resultofthedifferencestheyrevealin

ourinteractions.Withwordsanddeeds

they insert ourselves into thehuman

world,makingitabetterplaceforhu-

man beings. Our action in the public

realm shouldbe related to a human

capacity to build, preserve, and care

fortheworld.

Therelationshipbetweeneduca-

tion and democracy is complex, and

educationfordemocracyismuchmore

than educating young people on the

merits of representative democracy,

rather it is premised on the need to

formcivicandethicalvalues inorder

tobecomefree,informedandcritically

mindedcitizens.Education fordemo-

cracyinvolvesdevelopingtheabilityto

thinkcriticallyandindependently,ex-

pressviews,andtakepartinconstruc-

tiveactionstostrengthencommunities.

Itinvolveslearningtolivewithothers

inadiversesociety.

Itisamusttoemphasizeintheir

Catholic education the importance

of promoting democratic values and

practices to establish a democratic

cultureandtoteachnewgenerations

tocommitthemselvestothosevalues

and practices. It also reflects an

integralvisionofhumandevelopment

in which the social, economic, and

political dimensions are intercon-

nected.Thisvisionrecognizesthefight

againstpovertyasessentialforconso-

lidationandstrengtheningdemocracy.

Educationcanbeameansofpromot-



93

ingthedevelopmentofone’shuman

potential in fostering greater under-

standing among peoples, as ameans

ofensuringthecontinuanceofdemo-

craticvalues, includinglibertyandso-

cial justice and peace; and to teach

thevalueofallcreation.By including

these values, the educational system

of the Church contributes to society

andsocialjustice.

III. Fostering Democratic Values in

Catholic Education

Catholiceducationcanservethe

worldbyteachingthevirtuesonwhich

democracy rests. Education should

leadtheyoung intothesacredspace

ofthehumanpersonandofeveryper-

son,makingthemawareoftheinalien-

ablehuman rightsofevery individual

andgroup.Educationbyitsverynature

is a transformation process, namely,

changinghumanpersons,andthrough

them,societyanditsstructures.Pope

BenedictXVIsuggeststhat“education

istoassistyoungpeopletoexperience

the harmony between faith, life and

culture.” (Pope Benedict XVI, 2008)

Theyshouldhelptheyoungpeopleby

broadening their culturalperspectives

andgivingthemtheconceptualtools

forsocio-culturalanalysis.Intheirso-

cialanalysisassignment,youngpeople

aretoincorporateanethicrecognizing

astandardforjusticeforall,givingpri-

oritytorespectforhumanlifeandthe

qualityofthatlife,andrespectforcul-

turalvalues.Itisimportanttoprovide

an opportunity for the young people

to engage in open discussion on the

wholerangerelatedtopics,suchason

howtopromoteactivecitizenpartici-

pationandhowtohelpthemlearnand

act on key concepts, such as justice,

liberty, tolerance, respect for human

rights and minorities, shared respon-

sibility, genderequality, andpeaceful

conflictresolution.

A fundamental educational ideal in-

volves education’s generally recog-

nizedtaskofpreparingtheyounggen-

erationforadulthoodandtheirfuture




responsibility. It must be understood

to involve their self-sufficiency and

self-direction. It involves theplaceof

carefulanalysis,goodthinking,andrea-

soneddeliberation indemocratic life.

Totheextentthatwevaluedemocra-

cy,wemustbecommittedtofostering

theabilitiesanddispositionsofcritical

thinkinginouryounggenerations.(Sha-

ronBailinandHarveySiegel,2005)

The human condition is know-

ableanddefinablebecauseitconsists

of the capacities and characteristics

that human beings have cultivated

together to create a truly humanized

existence. The great thing about the

Greekcitizens’livingtogetherinapolis

isthattheyconductedpublicaffairsby

meansofspeech,persuasion,andnot

bymeansofviolence.Thevitalcondi-

tionoflifeinsocietyisnotamassto

dominateor to rule,but theequality

thatcitizenshipconfersonhumanbe-

ingsandthepluralityofhumanbeings

themselves.Theycannotescapefrom

theresponsibilityfortheworldorthe

duty to act together as citizens. The

world isaworld that theysharewith

themfellowhumanbeingswhichitself

comes into tangible reality through

care,responsibilityandgooddeeds.

Catholicsocial teaching isavital

resource for those who would learn

how to take democratic values se-

riously, especially in the context of

ourstruggleforbuildinga“civilization

of love and peace” and preserving

thepluralisticcharacterofthehuman

world. This is the great idea that can

enhancethetradition’scall forbuild-

ing a world that is worth living for

everyhumanbeing.Theyaretheheirs

of a long history of papal encyclical

letters taking a very strong stand on

issuesofsocialjusticeandpeace.They

arepowerful resources in themselves

and theyalsodemand further reflec-

tionandinquiry.Catholicsocialteach-

ingisperhapsmosthelpfulwhenthey

useitasaguideforadvocatinggradual

changes in theexisting system. It is a

tool thatallows themtoexposeand



95

correct injustices. People of faith can

use theChurch’s social teachingasa

startingpoint fordialogueabouthow

tobuildamorehumaneworldsothat

itbetterreflectsthevaluesandprinci-

plesofpeace,justice,andcompassion.

(ThomasMassaro,2000)

Catholic social teaching gives

them a hope, informing them how

to deal with their worldwith care. If

democracy is still valuable from the

perspective of theChurch teaching it

is because of its concerns about the

common good. Their efforts in creat-

ing policies, programs, and practices

thatpromotedemocracythroughedu-

cationmust consider thatdemocratic

citizenship formation requires an

integral approach that encompasses

alllevelsandsubjectswithintheedu-

cationsystem.Democracyisnotfalling

fromthesky.Itissomethingtobecul-

tivatedthroughgenerationswithcare.

Bibliography

Arendt,Hannah.1998.The Human

Condition.Chicago:Universityof

ChicagoPress.

BenedictXVI,Pope.2008.Address

to Catholic Educators.(The

CatholicUniversityofAmerica),

April17,2008.

BhikhuParekh.1981.Hannah

Arendt and the Search for

A New Political Philosophy.

London:TheMacmillanPress.

Blake,Nikel,andOthers.2005.

The Blackwell Guide to the

Philosophy of Education.

Malden:BlackwellPublishing.

Dunn,SheilaG.2005.Philosophical

Foundations of Education :

Connecting Philosophy to

Theory and Practice.

NewJersey:PearsonEducation.

Gottsegen,MichaelG.1994.

The Political Thought of

Hannah Arendt.NewYork:

StateUniversityofNewYork

Press.




Gutek,GeralL.2004.Philosophical

and Ideological Voices in Edu

cation. Boston:Pearson

Education.

JohnPaulII,Pope.2003.

“TheLessonof9/11End

TerrorismandItsCauses,”

The Pope Speaks 48, no. 2

(March/April2003):83.

Johnson,DavidM.1986.Justice and

peace Education: Models for

College and University Faculty.

NewYork:OrbisBooks.

Massaro,Thomas.2000.Living

Justice: Catholic Social

Teaching in Action. Wisconsin:

SheedandWard.

MichaelG.Gottsegen.1994.The

Political Thought of Hannah

Arendt.NewYork:StateUniver

sityofNewYorkPress,p.149.

Parekh,Bhikhu.1981.Hannah

Arendt and the Search for

A New Political Philosophy.

London:TheMacmillan.

SharonBailinandHarveySiegel.2005.

“CriticalThinking”inThe

Blackwell Guide to the Philoso-

phy of Education.Malden:

Blackwell.p.189.

ThomasMassaro.2000.Living

Justice: Catholic Social

Teaching in Action.Wisconsin:

SheedandWard.p.198.

สมครสมาชกหรอตออาย 3 ปขนไป รบฟรกระเปาผา 1 ใบตงแตวนนถง 30 มถนายน 2556 เทานน

สงใบสมครมาท :ศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม วทยาลยแสงธรรมเลขท 20 หม 6 ต.ทาขาม อ.สามพราน จ.นครปฐม 73110หรอท โทรสาร 0 2 429 0819

วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม Saeng tham Co l l ege Jou rna l

ใบสมครสมาชก

วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม

สมาชกในนาม...............................................................................................................ทอย (สำหรบจดสงวารสารวชาการ) เลขท.................................ถนน.................................... แขวง/ตำบล...................................................เขต/อำเภอ.................................................. จงหวด..................................................................รหสไปรษณย...................................... โทรศพท.....................................................................โทรสาร......................................... มความประสงคสมครเปนสมาชก วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 1 ป (2 ฉบบ) อตราคาสมาชก 200 บาท วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 2 ป (4 ฉบบ) อตราคาสมาชก 400 บาท วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 3 ป (6 ฉบบ) อตราคาสมาชก 500 บาท (สมครสมาชกหรอตออาย 3 ป รบกระเปาผาแสงธรรม...ฟร 1 ใบ ตงแตวนนถงวนท 30 มถนายน 2556)

ชำระเงนโดยวธ ธนาณต (สงจาย “บาทหลวงอภสทธ กฤษเจรญ”) ปณ. ออมใหญ 73160 โอนเงนเขาบญชออมทรพย ธนาคารกรงไทย สาขาสามพราน ชอบญช “วารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม” เลขทบญช 734-0-27562-2 (พรอมสงเอกสารการโอนมาท Fax. 0-2429-0819)ทอยทตองการใหออกใบเสรจรบเงน ตามทอยทจดสง ทอยใหมในนาม....................................................................................................... เลขท.........................ถนน.............................แขวง/ตำบล..................................... เขต/อำเภอ............................จงหวด...............................รหสไปรษณย...................

.............................................(ลงนามผสมคร) ........./............./.......... (วนท)

รปแบบการสงตนฉบบบทความ www.saengtham.ac.th

1. การพมพผลงานทางวชาการควรจดพมพดวย Microsoft Word for Windows หรอซอฟตแวรอน ทใกลเคยงกนพมพบนกระดาษขนาด A4 หนาเดยว ประมาณ 26 บรรทด ตอ 1 หนา Angsana New ขนาดของตวอกษรเทากบ 16 และใสเลขหนาตงแตตนจนจบบทความ ยกเวนหนาแรก2. ตองมชอเรองบทความทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ (ชอบทความไมตองอยในวงเลบ)3. ใหขอมลเกยวกบผเขยนบทความทกคน Curriculum Vitae (CV) ไดแก ชอ-นามสกลของ ผเขยน หนวยงานทสงกด ตำแหนงทางวชาการ (ถาม) E-mail หรอโทรศพท ทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ4. ทกบทความจะตองมบทคดยอภาษาไทย และ Abstract มความยาวประมาณครงหนากระดาษ A4 จะตองพมพคำสำคญในบทคดยอภาษาไทย และพมพ Keywords ใน Abstract ของบทความ ดวย5. ความยาวทงหมด ประมาณ 14-20 หนา 6. เชงอรรถอางอง (ถาม)7. บรรณานกรมตามมาตรฐาน APA แยกผลงานภาษาไทยและภาษาองกฤษ (เรยงตามลำดบตว อกษร) 8. บทความวจยควรมหวขอดงน ชอเรองบทความวจย (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) ชอผเขยนพรอมขอมลสวนตวของทกคน (รายละเอยดตามขอ 3) บทคดยอภาษาไทย และ Abstract (รายละเอยดตามขอ 4) ความสำคญ ของเนอหา วตถประสงค สมมตฐานของการวจย ประโยชนทไดรบ ขอบเขตการวจย นยามศพท (ถาม) วธการดำเนนการ ผลการวจย ขอเสนอแนะ และบรรณานกรม/References 9. ฝายวชาการนำบทความททานสงมาเสนอตอผทรงคณวฒเพอประเมนคณภาพความเหมาะสม ของบทความกอนการตพมพ ในกรณทผลการประเมนระบใหตองปรบปรงหรอแกไข ผเขยนจะ ตองดำเนนการใหแลวเสรจภายในระยะเวลา 15 วนนบจากวนทไดรบผลการประเมนบทความ หากทานตองการสอบถามกรณาตดตอกบกองบรรณาธการวารสารวชาการ โทรศพท

(02) 4290100 โทรสาร (02) 4290819 หรอ E-mail: [email protected]

ขนตอนการจดทำ วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม Saesngtham College Journal

แจงผเขยน

แกไข

แกไข

ไมตองแกไ

ข

แกไข

แจงผเขยน

จบ

เรมตน

ประกาศรบบทความตนฉบบ

รบบทความตนฉบบ

กอง บก. ตรวจรปแบบทวไป ไมผาน แจงผเขยน

สงผทรงคณวฒ

ผทรงคณวฒพจารณาบทความ ไมผาน

กองบรรณาธการแจงยนยน การรบบทความ

จดพมพเผยแพร

จบ

ผาน

ผาน

วารสารวิชาการ วิทยาลัยแสงธรรม...

Documents