branding and packaging design development for connecting ... ·...

11
การออกแบบพัฒนาตราสัญลักษณ์และรูปลักษณ์บรรจุภัณฑ์เพื่อเชื่อมโยงการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม สาหรับผลิตภัณฑ์สุขภาพและความงามของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน จังหวัดชัยนาท ประชิด ทิณบุตร 1 ธีระชัย สุขสวัสดิ2 อดิสรณ์ สมนึกแท่น 3 Branding and packaging design development for connecting to cultural tourism of herbal spa and wellness products of community enterprise group of Chainat province. Prachid Tinnabutr 1 *, Teerachai Suksawas 2 , Anusorn Somnuktan 3 1 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ประจาสาขาวิชาศิลปกรรม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม 2 อาจารย์ประจาสาขาวิชาศิลปกรรม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม 3 อาจารย์ประจาสาขาวิชาศิลปกรรม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม * E-mail address : [email protected], Ref URL: http://chainatbrand.blogspot.com ______________________________________________________________________________________ บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อออกแบบและพัฒนาตราสัญลักษณ์และรูปลักษณ์บรรจุภัณฑ์สาหรับ สินค้าด้านสุขภาพและความงาม ของผู้ประกอบการกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ในเขตจังหวัดชัยนาท ให้สามารถดาเนินการ ผลิต บรรจุและจัดจาหน่ายในท้องตลาดได้จริง และ 2) เพื่อประเมินความคิดเห็นของกลุ่มตัวอย่างประชากร ที่มีต่อ ผลงานการออกแบบพัฒนาตราสัญลักษณ์และรูปลักษณ์บรรจุภัณฑ์สินค้า ที่ได้พัฒนาขึ้นภายใต้กรอบแนวคิดการ เชื่อมโยงการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เป็นการศึกษาวิจัยแบบพัฒนาทดลองตามหลักการและกระบวนการออกแบบ สร้างสรรค์ และการวิจัยแบบมีส่วนร่วมจานวน 8 ราย โดยมีการประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพ จากตัวแทนของ กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ 5 กลุ่ม อันได้แก่ กลุ่มผู้ประกอบการ นักวิชาการ/ผู้เชี่ยวชาญ ที่ปรึกษา/นักวิจัย นักวิชาการพัฒนา ชุมชน/เจ้าหน้าที่รัฐที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ นักออกแบบกราฟิกอัตลักษณ์/นักออกแบบบรรจุภัณฑ์ และตัวแทนของกลุ่ม ผู้บริโภคทั่วไป โดยวิธีการเลือกแบบเจาะจงเลือกและการเลือกแบบบังเอิญ รวมจานวนทั้งสิ้น 104 คน เก็บรวบรวม ข้อมูล สังเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการนาเสนอผลงานแบบกลุ่มย่อย การสอบถามความคิดเห็นทั้งโดยตรงและแบบออนไลน์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลจากการวิจัยพบว่า ผลิตภัณฑ์ ด้านสุขภาพและความงาม ของผู้ประกอบการกลุ่มวิสาหกิจชุมชน รวมทั้ง 8 ราย มีภาพรวมด้านมาตรฐานอัตลักษณ์ คุณภาพการออกแบบตราสัญลักษณ์ ด้านมาตรฐานและคุณภาพการออกแบบรูปลักษณ์บรรจุภัณฑ์ และภาพรวมของ การสื่อการรับรู้ที่เชื่อมโยงถึงการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของจังหวัดชัยนาท โดยใช้อัตลักษณ์จังหวัดชัยนาทเป็นสื่อ สร้างสรรค์คือ วัด นก เขื่อน มาเป็นส่วนประกอบร่วมนั้น เป็นผลงานการออกแบบที่มีคุณภาพและประสิทธิภาพ ที่มีค่า ความคิดเห็นต่อภาพรวมผลงาน อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.70,SD=0.52 ) คาสาคัญ : การออกแบบพัฒนาตราสัญลักษณ์และรูปลักษณ์บรรจุภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์สุขภาพและความงาม วิสาหกิจ ชุมชน การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม จังหวัดชัยนาท ABSTRACT The aims of this research were 1) to design and development the product and pakage standard brand of herbal spa and wellness products for a community enterprise group in the Chai Nat province, and continue production packaging and distribution in the existing market, and 2) to evaluate the standard quality and efficiency opinion of the new branding and packaging design development that connect to cultural tourism of herbal spa and wellness products from the community enterprise groups. This experimental design and community development process based on participatory action research (PAR) takes place in Chai Nat with a corporation and participation from 8 selected groups, which evaluate the standard and quality effectiveness of the

Upload: others

Post on 06-Jul-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

การออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑเพอเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม ส าหรบผลตภณฑสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน จงหวดชยนาท

ประชด ทณบตร1 ธระชย สขสวสด2 อดสรณ สมนกแทน3

Branding and packaging design development for connecting to cultural tourism of herbal

spa and wellness products of community enterprise group of Chainat province. Prachid Tinnabutr1*, Teerachai Suksawas2 , Anusorn Somnuktan3

1 ผชวยศาสตราจารย ประจ าสาขาวชาศลปกรรม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม 2 อาจารยประจ าสาขาวชาศลปกรรม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม 3 อาจารยประจ าสาขาวชาศลปกรรม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม * E-mail address : [email protected], Ref URL: http://chainatbrand.blogspot.com ______________________________________________________________________________________

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอออกแบบและพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑส าหรบสนคาดานสขภาพและความงาม ของผประกอบการกลมวสาหกจชมชน ในเขตจงหวดชยนาท ใหสามารถด าเนนการผลต บรรจและจดจ าหนายในทองตลาดไดจรง และ 2) เพอประเมนความคดเหนของกลมตวอยางประชากร ทมตอผลงานการออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑสนคา ทไดพฒนาขนภายใตกรอบแนวคดการเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม เปนการศกษาวจยแบบพฒนาทดลองตามหลกการและกระบวนการออกแบบสรางสรรค และการวจยแบบมสวนรวมจ านวน 8 ราย โดยมการประเมนคณภาพและประสทธภาพ จากตวแทนของกลมผเชยวชาญ 5 กลม อนไดแก กลมผประกอบการ นกวชาการ/ผเชยวชาญ ทปรกษา/นกวจย นกวชาการพฒนาชมชน/เจาหนาทรฐทเกยวของในพนท นกออกแบบกราฟกอตลกษณ/นกออกแบบบรรจภณฑ และตวแทนของกลมผบรโภคทวไป โดยวธการเลอกแบบเจาะจงเลอกและการเลอกแบบบงเอญ รวมจ านวนทงสน 104 คน เกบรวบรวมขอมล สงเคราะหขอมลโดยวธการน าเสนอผลงานแบบกลมยอย การสอบถามความคดเหนทงโดยตรงและแบบออนไลน สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแกคารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ผลจากการวจยพบวา ผลตภณฑดานสขภาพและความงาม ของผประกอบการกลมวสาหกจชมชน รวมทง 8 ราย มภาพรวมดานมาตรฐานอตลกษณ คณภาพการออกแบบตราสญลกษณ ดานมาตรฐานและคณภาพการออกแบบรปลกษณบรรจภณฑ และภาพรวมของการสอการรบรทเชอมโยงถงการทองเทยวเชงวฒนธรรมของจงหวดชยนาท โดยใชอตลกษณ จงหวดชยนาทเปนสอสรางสรรคคอ วด นก เขอน มาเปนสวนประกอบรวมนน เปนผลงานการออกแบบทมคณภาพและประสทธภาพ ทมคาความคดเหนตอภาพรวมผลงาน อยในระดบมากทสด ( =4.70,SD=0.52 ) ค าส าคญ : การออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑ ผลตภณฑสขภาพและความงาม วสาหกจชมชน การทองเทยวเชงวฒนธรรม จงหวดชยนาท

ABSTRACT

The aims of this research were 1) to design and development the product and pakage standard brand of herbal spa and wellness products for a community enterprise group in the Chai Nat province, and continue production packaging and distribution in the existing market, and 2) to evaluate the standard quality and efficiency opinion of the new branding and packaging design development that connect to cultural tourism of herbal spa and wellness products from the community enterprise groups. This experimental design and community development process based on participatory action research (PAR) takes place in Chai Nat with a corporation and participation from 8 selected groups, which evaluate the standard and quality effectiveness of the

Page 2: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ______________________________________________________________________________________

85

new Branding and Packaging design set by experts from five different sectors. These include entrepreneur/marketing, scholar/advisor/researcher, social worker/government agent/government institute, professional product designer and regular consumer, chosen by a simple random sample method in total of 104 samples. The final designs are presented to a small group of people before collecting the evaluating questionnaires and opinions using a focus group method. The evaluation is done through both online questionnaires and in person. The descriptive statistics used in this experimental research include percents, mean, and standard deviation.The results found that the overall design of new branding and packages have a brand identity attribute, packaging form, and Chai Nat tourism linkage design elements with herbal spa and wellness products of community enterprise groups to be able to continue production packaging and distribution in the existing market as well as strengthen market perception and competitiveness. According to the selected groups of expert opinion, the evaluation results in a mean of 4.70, S.D. 0.52 for all the entire groups that involved in this research. Keywords: Branding and Packaging Form, Design and Development, Herbal Spa and Wellness Products, Community Enterprise , Chai Nat Province, Cultural Tourism

ความส าคญและทมาของปญหาการวจย สภาพการจ าหนายสนคาจากชมชนในปจจบน มแนวโนมของการใชผลตภณฑสนคาเพอความงามและเพอสขภาพทท าจากพชสมนไพรในธรรมชาตเขามาเปนกระแสความนยมหนงเพมขน (กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ,2558) ซงกระตนใหเกดการผลตสนคารายยอยขนในระดบชมชน โดยมการเชอมโยงแนวคดรวมกบภมปญญาและการทองเทยวในทองถน โดยไดรบการสงเสรมจากทกหนวยงานทงภาครฐและเอกชน ประชาชนทวโลกรวมทงประเทศไทยจงหนกลบมานยมใชสมนไพรธรรมชาตเพมมากขน สนคาสมนไพรจงเปนผลตผลทางการเกษตรทมศกยภาพสงในตลาดปจจบน และในปจจบนรฐบาลไดใหความสนใจเรองสมนไพรเปนอยางมากเพราะเปนพชทส าคญของประเทศไทย โดยเฉพาะอยางยงในภาวะทประเทศก าลงประสบปญหาทางดานเศรษฐกจ การน าสมนไพรไทยมาพฒนาเปนยา เปนผลตภณฑเสรมอาหาร สปา และเครองส าอาง ท าใหชวยประหยดเงนตราตางประเทศทตองน าเขาผลตภณฑเหลานนได นอกจากนยงเปนการพงตนเอง ทไดใชภมปญญาดงเดมของบรรพบรษไทยและหรอภมปญญาชาวบานมาเปนแนวคดรวมเชอมโยงใชนน นบวาเปนสวนหนงทจะชวยใหประชาชนระดบฐานรากมรายไดเพมขน แตปจจบนพบวาจงหวดชยนาท มขอมลทเกยวของกบการพฒนาตลาดของผลตภณฑสมนไพรยงมนอยมาก ไมวาจะเปนการผลต การออกแบบผลตภณฑ การสรางแบรนด ชองทางของตลาด กลไกการตลาดและขอมลปจจยอนทมผลตอการบรโภค ฯลฯ ทางจงหวดจงตงวสยทศนเอาไววา จะเปนแหลงผลตอาหารปลอดภย เปนศนยกลางการขนสงสนคาทางน า และแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตรและธรรมชาต โดยตงเปาประสงคไวคอ การเพมมลคาผลตภณฑมวลรวมของจงหวด ในภาคเกษตรกรรม เพมขนรอยละ 5 ตอป และมลคาผลตภณฑมวลรวมจงหวด ของภาคการคา การบรการ และการขนสง เพมขนรอยละ 5 ตอป (สภาหอการคาแหงประเทศไทย , 2556) โดยมการเรมด าเนนการตามโครงการสรางเสรมขดความสามารถของผประกอบการในการเขาสประชาคมอาเซยน ดวยการก าหนดประเดนยทธศาสตรขอท 1 เอาไวคอการเพมประสทธภาพการผลตและการตลาดดานการเกษตร โดยมเปาประสงคหลกเอาไว 3 ขอคอ 1) ผลผลตทางการเกษตรมคณภาพปลอดภยไดมาตรฐาน 2) เพมมลคาผลผลตทางการเกษตร และ3) เพมรายไดเกษตรกร (ส านกงานจงหวดชยนาท, 2556) มการจดอบรมความรตามประเดนยทธศาสตรแกผประกอบการ SMEs และ OTOP แตจากสภาวการณทผานมาพบปญหาวา ผประกอบการกลมดงกลาวภายในจงหวด ยงขาดความรในเชงการตลาด การคาดการณ การออกแบบ การสงออกสนคาและการสอสารกบผคาในระดบสากล (บานเมอง, 2556) ซงสงผลใหมผลตภณฑชมชนทมคณภาพไดมาตรฐานในทองตลาดมจ านวนนอย โดยมผลตภณฑชมชนไดมาตรฐาน 5 ดาว เพยง 8 ผลตภณฑ และผลตภณฑชมชนทผลตขนมาจ าหนายนน กยงไมตรงตามความตองการของตลาด อกทงจงหวดชยนาทไดเรมท าการสงเสรมการทองเทยว เพราะมแหลงทองเทยวทมชอเสยงและเปนทรจกของนกทองเทยวเดนๆหลายแหง แตเมอเปรยบเทยบกบจงหวดอนๆแลว การทองเทยวของจงหวดชยนาทยงมจ านวนนอยและไมหลากหลายเทาทควร จงท าใหขาดแรงจงใจ การโฆษณาประชาสมพนธหรอมสงของผลตภณฑท เชอมโยงถง

Page 3: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

86

นกทองเทยว กอปรกบปญหาอทกภยกสงผลใหการทองเทยวของจงหวดซบเซาลง ท าใหจ านวนนกทองเทยวและรายไดจากการทองเทยวของจงหวดลดลงอยางตอเนอง (จ าลอง โพธสข, 2556 : 36) ตราสญลกษณและรปลกษณของบรรจภณฑ ถอวาเปนสวนควบทางกายภาพทส าคญยงตอผลตภณฑสนคาทกชนด ทกระดบการผลต เปนคณลกษณะทจ าเปนตองมการออกแบบสรางสรรคขนเพอท าใหสนคามความโดดเดนและตางไปจากคแขง เปนทกสงทกอยางทผบรโภคจะไดรบเมอไดซอสนคาหรอบรการทงในดานทจบตองได อนไดแก คณลกษณะและคณสมบตของตราสนคาตางๆ รปลกษณทางกายภาพของสนคา บรรจภณฑและเครองหมายสอสารตางๆ และรวมถงสงทจบตองไมได ซงจะเปนการเชอมโยงสนคากบผบรโภค สามารถสรางคณคาและมลคาเพม พรอมทงท าการยกระดบใหกบตวสนคาไปในตวดวย (Philip Kotler, and Gary Armstrong, (2014: 250) ตราสญลกษณและรปลกษณของบรรจภณฑสนคาของวสาหกจชมชนเพอสขภาพและความงามทปรากฏมอย ในเขตจงหวดชยนาท ปจจบนยงพบวามปญหาเรองการสนบสนนการออกแบบเพอใหไดคณภาพมาตรฐาน มความเปนสากล ความถกตองตามกฎหมายลขสทธ สทธบตรแหงการสรางสรรค และมการละเมดสทธทางปญญากนอยมาก ทงในแงของการออกแบบรปลกษณ ออกแบบโครงสรางและการออกแบบกราฟกสอสาร สอการประชาสมพนธตางๆทมการประสานใชประโยชนอนๆรวมกบกจกรรมทางสงคมและวฒนธรรม ซงทงภาคภาครฐและเอกชนทเกยวของหรอผมสวนไดสวนเสย ควรตองมสวนรวมรบผดชอบหรอรวมรบรเพอการแกปญหาน ซงหลงจากทผวจยไดเขาศกษาและสมส ารวจความตองการงานออกแบบเบองตน จากผประกอบการและขอมลปญหาแหงความตองการงานออกแบบดงทกลาวมาแลว จงมความเหนรวมกนวา ควรตองเขาไปมสวนรวมในฐานะของภาคภาคการศกษา ดวยการศกษาวจยและบรการวชาการออกแบบสรางสรรคใหแกชมชนในเขตพนทบรการการศกษา อนจะเปนการสนบสนนใหเกดการพฒนาทถกตองอยางมหลกวชา เพอพฒนาคณภาพและเปนการเพมมลคาสนคาใหแกกลมวสาหกจชมชนอยางยงยน ทสอดคลองสนบสนนกบแผนยทธศาสตรการแผนพฒนาจงหวดชยนาท ทไดก าหนดวสยทศนของจงหวดชยนาทไวแลวคอ เปนเมองเกษตรมาตรฐาน สบสานคณภาพชวต ซงมพนธกจขอแรกคอการสงเสรมและพฒนากระบวนการผลตภาคเกษตร เพอเพมผลผลต และพฒนาคณภาพผลผลตใหปลอดภยไดมาตรฐาน อกทงยงสรางความเชอมโยงกบนโยบายสงเสรมการทองเทยวเชงวฒนธรรมของจงหวดไดอกหนทางหนง กรอบแนวคดของการวจย การวจยครงนเปนการศกษาวจยทอาศยเทคนควธวจยแบบผสมผสานดวยการพฒนาทดลอง (Experimental Development) ตามหลกการและกระบวนการออกแบบสรางสรรคตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑ และใชวธการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมด าเนนการกบชมชนและผประกอบการวสาหกจชมชน (Community-Based Participatory Research (CBPR) ตามแนวคดเศรษฐกจสรางสรรค สอสาร สรางการเชอมโยงถงการทองเทยงเชงวฒนธรรมของจงหวดชยนาท

ภาพ 1 กรอบแนวคดการวจย ทมา : ประชด ทณบตร, 2558.

- การออกแบบตราสญลกษณ - การออกแบบรปลกษณ โครงสรางและกราฟกบรรจภณฑ ใหมหนาทการบรรจ การปกปองรกษาและคมครอง มขอมลสอสารและแสดงอตลกษณเฉพาะ การอ านวยความสะดวกตอผบรโภค สงดงดดทางการตลาด สอกราฟกทเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม

ผลตภณฑเพอสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน จงหวดชยนาท ไดรบการออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑทมประสทธภาพทางการตลาด

- การมสวนรวมศกษาวจยกบชมชนและผประกอบการ

แนวคดเศรษฐกจสรางสรรค

การเชอมโยงการ

ทองเทยวเชงวฒนธรรมของ จงหวดชยนาท

- การประเมนคณภาพและประสทธภาพผลงานออกแบบ

สรางสรรค

ตรา-สญลกษณ รปลกษณสนคา

ลกษณ

Page 4: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

87

ขอบเขตการวจย 1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทศกษาคอ รปแบบตราสญลกษณ รปลกษณบรรจภณฑ ของผลตภณฑประเภทเพอสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน ทง 8 อ าเภอ ในเขตจงหวดชยนาท ทมด าเนนการผลตและจดจ าหนายจรงในป พ.ศ. 2557-2558 1.2 กลมตวอยางทออกแบบพฒนาคอ ผลตภณฑประเภทเพอสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน ในเขตจงหวดชยนาท ทเขารวมโครงการวจย ทเขารวมโครงการวจย ภายใตกรอบแนวคดการเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม จงหวดชยนาท รวม 8 ผลตภณฑ 1.3 กลมตวอยางทรวมความคดเหนในประสทธภาพผลงานการออกแบบ เปนกลมตวอยางทเลอกสมโดยเจาะจงเลอกจากกลมผประกอบการ นกวชาการ/ผเชยวชาญ ทปรกษา/นกวจย นกวชาการพฒนาชมชน/เจาหนาทรฐทเกยวของในพนท นกออกแบบกราฟกอตลกษณ/นกออกแบบบรรจภณฑ และตวแทนของกลมผบรโภคทวไป รวมจ านวน 104 คน 2. ขอบเขตดานเนอหา เปนการศกษา ส ารวจ วเคราะห วจยแบบมสวนรวม สงเคราะห เพอออกแบบสรางสรรค เพอพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑสนคา ของผประกอบการกลมวสาหกจชมชนทผลตสนคาเพอสขภาพและความงาม ในเขตจงหวดชยนาท ใหมคณลกษณะและประสทธภาพในการใชเปนสอ สญลกษณ รปลกษณ เปนองคประกอบในการตความหมาย ใหสามารถสอสารได ภายใตกรอบแนวคดของการเชอมโยงสการทองเทยวเชงอนรกษทางวฒนธรรม 3. ขอบเขตดานเวลา ด าเนนการภายใน 1 ป (1 ตลาคม 2557 ถง 30 กนยายน 2558) 4. ขอบเขตดานสถานท การศกษาวจยครงนเปนวธการใหกลมบคคลในชมชนทเปนสถานทรวมท าการศกษาวจยพฒนาทดลอง ไดเขามามสวนรวมในการศกษาและกระบวนการออกแบบพฒนาเฉพาะเขตพนทของจงหวดชยนา สมมตฐานของการวจย 1. ภาพรวมของผลตภณฑทไดรบการพฒนาแบบตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑทผลตขนจรง ภายใตแนวคดของการเชอมโยงสการทองเทยวเชงอนรกษทางวฒนธรรมของจงหวดชยนาท มคณลกษณะของสวนประกอบและรายละเอยดตางๆ ตามบทบาทหนาทการใชงาน ตามโครงสรางและตามคณลกษณะทางกราฟกสอสาร อนเปนขอสรปสการผลตจรง สามารถน าไปใชในระบบการผลต การบรรจและการจดจ าหนายจรงในทองตลาดไดอยางเหมาะสม 2. กลมตวอยางประชากรมความคดเหนทพงพอใจตอแบบตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑทออกแบบพฒนาและผลตขนใหม ภายใตแนวคดของการเชอมโยงสการทองเทยวเชงอนรกษทางวฒนธรรมของจงหวดชยนาท อยในระดบมากขนไป วตถประสงคของการวจย 1. เพอออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑสนคาดานสขภาพและความงาม ของผประกอบการกลมวสาหกจชมชน ในจงหวดชยนาท ใหสามารถด าเนนการผลต การบรรจและจดจ าหนายในทองตลาดไดจรง 2. เพอประเมนความคดเหนของกลมตวอยางประชากร ทมตอประสทธภาพของผลงานการออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑสนคาดานสขภาพและความงาม ของผประกอบการกลมวสาหกจชมชน ในจงหวดชยนาท ทไดพฒนาขนภายใตกรอบแนวคดการเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม วธด าเนนการวจย การวจยครงนเปนการศกษาวจยแบบพฒนาทดลองตามหลกการและกระบวนการออกแบบสรางสรรค โดยวธการใหกลมบคคลในชมชนทเปนสถานทท าการศกษาวจยทดลอง ในเขตพนทจงหวดชยนาท ทง 8 ราย คอ วสาหกจชมชนกลมธปหอมอนทรมงคล อ าเภอเมอง วสาหกจชมชนสมนไพรเพอสขภาพ อ าเภอเมอง วสาหกจชมชนกลมเกษตรกรบานสระไมแดง อ าเภอสรรคบร วสาหกจชมชนกลมแมบานเกษตรกรปลกถวดาวอนคา อ าเภอเนนขาม วสาหกจชมชนกลมท าสมนไพรและศลปะประดษฐ อ าเภอวดสงห วสาหกจชมชน ศวตราคารบอน อ าเภอมโนรมย วสาหกจชมชนกลมกองทนเพอการเกษตรชมชนบานแหลมทอง อ าเภอหนคา และวสาหกจชมชนสวนสารพดดเพอสขภาพ อ าเภอหนคา ไดเขามามสวนรวมวจยใน

Page 5: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

88

การศกษารวมใหขอมล และรวมตดสนใจคดเลอกผลงานโดยวธการประชมสนทนากลม โดยมวธการด าเนนการวจยเปนล าด บขนตอนของการออกแบบและการพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ สรปยอขนตอนการด าเนนการออกแบบสรางสรรคไดดงน 1. ขนตอนการก าหนดคณลกษณะตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑสนคา (Product’s Brand and Packaging Design Specification) โดยอาศยขอมลจากแหลงขอมลตางๆ 2. ขนตอนการก าหนดมโนทศนตราสญลกษณและรปลกษณผลตภณฑ (Product’s Brand and Packaging Design Concept Generation Stage) 3. ขนการออกแบบผลตภณฑและบรรจภณฑ (Product and Packaging Design Stage) เปนขนตอนการท างานออกแบบในระดบตางๆของนกออกแบบพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ 4. ขนการผลต (Production Stage) 5. ขนการสรป ประเมนผล และเผยแพร (Conclusion Evaluation & Publication) ประชากรและกลมตวอยาง กลมตวอยางในการประเมนความพงพอใจและความคดเหนในมาตรฐานคณภาพและประสทธภาพของผลงานการออกแบบพฒนา แบบมสวนรวม เปนกลมตวอยางในฐานะของกลมผประกอบการ นกวชาการ/ผเชยวชาญ ทปรกษา/นกวจย นกวชาการพฒนาชมชน/เจาหนาทรฐทเกยวของในพนท นกออกแบบกราฟกอตลกษณ/นกออกแบบบรรจภณฑ และตวแทนของกลมผบรโภคทวไป เครองมอทใชในการวจย ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดก าหนดใชเครองมอในการศกษาวเคราะหและสงเคราะหขอมลดงน 1. แบบบนทก-สมภาษณแบบมโครงสราง เพอใชในการส ารวจขอมลเบองตน ณ สถานประกอบการ เกยวกบขอมลของผประกอบการ ศกยภาพการผลต การจดจ าหนาย ชนดและประเภทของผลตภณฑ สภาพปจจบน ปญหา จดออนจดแขงของรปแบบตราสญลกษณและรปลกษณของสนคาและบรรจภณฑ ความพรอมในการผลต แนวคดและความตองการออกแบบตามแนวคดรวมกบโครงการวจย เพอรบการออกแบบพฒนาประสทธภาพใหสงขน 2. แบบส ารวจประเมนความพงพอใจตอประสทธภาพของตนแบบการพฒนาบรรจภณฑ ทสรางขนตามกรอบแนวคดของการวจย เพอใหกลมผเชยวชาญรวมประเมนคณภาพและประสทธภาพผลงานออกแบบ เกยวกบภาพรวมดานคณภาพการออกแบบรปแบบตราสญลกษณรปลกษณทางโครงสรางสนคา คณภาพการออกแบบกราฟกส าหรบบรรจภณฑ และภาพรวมการรบรทางดานการตลาด ตามกรอบแนวคดของการวจย หาความเชอมนโดยการส ารวจความคดเหนของกลมผเชยวชาญ 5 ทาน ไดผลสรปคาความสอดคลองแบบสอบถามทง 16 ขอ มคา IOC = 0.81 สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแกคารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 3. ผลตภณฑใหม (New Product) ทมการผลตจรง พรอมจดจ าหนาย มตนแบบอารตเวรคทสมบรณและมแบบจ าลองเหมอนจรงบรรจภณฑสนคาใหม ทไดพฒนาขนภายใตกรอบแนวคดสมมตฐานหลกคอการออกแบบพฒนาแบบตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑ ของผลตภณฑประเภทเพอสขภาพและความงาม ภายใตกรอบแนวคดการเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม จงหวดชยนาท รวม 8 ผลตภณฑ จ านวนรวมไมนอยกวา 1,600 ชน ผลการวจย ผลจากการวจยพบวาผลตภณฑดานสขภาพและความงาม ของผประกอบการกลมวสาหกจชมชน รวมทง 8 ราย มภาพรวมดานมาตรฐานอตลกษณและคณภาพการออกแบบตราสญลกษณ ดานมาตรฐานและคณภาพการออกแบบรปลกษณบรรจภณฑ และดานภาพรวมของสอการรบรทเชอมโยงถงการทองเทยวเชงวฒนธรรมของจงหวดชยนาท โดยใชอตลกษณจงหวดชยนาท เปนสอสรางสรรคคอ วด นก เขอน เปนองคประกอบรวมนน เปนผลงานการออกแบบทมประสทธภาพทเปนไปตามตามวตถประสงคของการวจย อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลยรวมทงหมดอยท 4.70 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 0.52

Page 6: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

89

ตาราง 1 คาเฉลยรวม ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการแปรผลความคดเหนทมตอผลงานการออกแบบ พฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑของผลตภณฑสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชนใน จงหวดชยนาท รวมทง 8 ราย

รายท ชอผประกอบการวสาหกจชมชนทเขารวมโครงการวจย S.D แปลผล 1 กลมกองทนเพอการเกษตรชมชนบานแหลมทอง อ าเภอหนคา 4.62 0.56 มากทสด 2 กลมธปหอมอนทรมงคล อ าเภอเมอง 4.69 0.48 มากทสด 3 กลมสมนไพรเพอสขภาพ อ าเภอเมอง 4.80 0.39 มากทสด 4 กลมเกษตรกรบานสระไมแดง อ าเภอสรรคบร 4.87 0.34 มากทสด 5 กลมแมบานเกษตรกรปลกถวดาวอนคา อ าเภอเนนขาม 4.70 0.66 มากทสด 6 กลมท าสมนไพรและศลปะประดษฐ อ าเภอวดสงห 4.74 0.51 มากทสด 7 กลมวสาหกจชมชน ศวตราคารบอน อ าเภอมโนรมย 4.41 0.71 มาก

8 กลมวสาหกจชมชนสวนสารพดดเพอสขภาพ อ าเภอหนคา 4.77 0.48 มากทสด

รวม 4.70 0.52 มากทสด จากผลตารางวเคราะหท 1 พบวา กลมตวอยางทไดรวมแสดงความคดเหนตอผลงานการออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑของผลตภณฑสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชนแตละราย มระดบความพงพอใจในระดบ มากทสด รวม 7 ราย และระดบมาก 1 ราย และเมอวเคราะหผลรวมคาเฉลยความคดเหนทกกลมแลวพบวา อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลยรวม อยท 4.70 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 0.52 ซงสงกวาสมมตฐานทตงไว อภปรายผลการวจย การอภปรายผลวจยครงน มดงนคอ ผลจากการศกษาวจยเรองการออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑ เพอเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม ส าหรบผลตภณฑสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน จงหวดชยนาท ในครงนนน มกลมวสาหกจชมชนในจงหวดชยนาท ทไดใหความรวมมอเขารวมโครงการวจยจ านวนทงสนรวม 8 ราย ผลจากความรวมมอในการมสวนรวมในการความส าเรจของการวจยทไดด าเนนตามกระบวนการสรางสรรคและวธด าเนนการวจยแบบมสวนรวม นบแตในขนตอนการสบคนขอมลระยะแรกทผวจยไดลงพนทเพอศกษาและคดเลอกผประกอบการ เพอเชญเขารวมโครงการวจยนน ท าใหไดรบขอมลเชงลกทงทางภมศาสตรและสารสนเทศทเกยวของกบกระบวนการผลตผลตภณฑ การบรรจภณฑ การจดจ าหนาย รปแบบการใชวสด ตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑ ทงการออกแบบโครงสรางและการออกแบบคณลกษณะกราฟกของสนคาผลตภณฑสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน จงหวดชยนาทของผประกอบการ และขอมลเกยวกบการทองเทยวเชงวฒนธรรม ไดรบความรวมมอจากหนวยงานในพนท นบแตองคการบรหารสวนจงหวด ส านกงานพฒนาชมชนประจ าอ าเภอ ก านน ผใหญบานและสมาชกผประกอบการในพนทการวจย เพอน ามาใชเปนฐานขอมลส าหรบการศกษาวจยออกแบบพฒนา ซงเปนกระบวนการศกษาวจยแบบมสวนรวมกบชมชนทสอดคลองกบวธการเกบขอมลและการสงเคราะหเชงลกของ สถาพร ถาวรอธวาสน (2553) ทไดท าการศกษาเสนทางการทองเทยวสถานธรรมและกลมวสาหกจชมชนลมแมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท และยงเปนหลกการศกษาวจยทสอดคลองกบวธการด าเนนงานวจยของ ณงคณช นทพายพทศ และสพฒน โตวจกษณชยกล (2554) ทใชวธปฏบตการกลมแบบมสวนรวม (PAR) สรางกรอบแนวคดเพอน าจดเดนทางวถชมชนทเปนตนทนทางวฒนธรรมดงเดมมาเปนจดขายทางวฒนธรรมรวมสมย เพอสรางกระบวนการออกแบบบรรจภณฑ การเสวนากลม (Focus Group) ผน าชมชนและหนวยงานองคกรทเกยวของ เพอสรางเครอขายการประสานงานเชงกลยทธดานการบรหารจดการและคดกรองกลมวสาหกจชมชน การสมภาษณปราชญชมชนเพอคนหาองคความรภมปญญาชมชน รวบรวม วเคราะหขอมลจากตวชวดผลสมฤทธผลงานการออกแบบบรรจภณฑ (ประชด ทณบตร, 2557) ซงขอมลเบองตนเหลานผวจยไดน าเสนอเผยแพรและจดท าต าแหนงพกดแผนททางภมศาสตร โดยการจดท าการเชอมโยงใชกบแผนทของกเกล (Google Map) ทสามารถเขาถงเขาใชไดตลอดเวลา พรอมกบการเผยแพรองคความรเกยวกบการออกแบบตราสญลกษณการวางแผน

Page 7: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

90

พฒนาผลตภณฑและรปลกษณบรรจภณฑ เพอประโยชนตอการตอยอดธรกจของชมชนไดเปนแบบอยางการสร างสรรคและพงพาตนเอง (ประชด ทณบตร, 2559)

ภาพ 2 สรปยอภาพรวม ขนตอนการวจย เครองมอและการมสวนรวมการออกแบบพฒนาตราสญลกษณ และรปลกษณบรรจภณฑสนคาเพอสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน จงหวดชยนาท

ทมา : ประชด ทณบตร, 2558

ซงผลในการออกแบบตราสญลกษณและรปลกษณของบรรจภณฑครงน ท าใหไดชดผลงานจรงและผลงานตนแบบ ทมความสมบรณทงสวนประกอบของแบบโครงสรางและแบบกราฟกอตลกษณส าหรบบรรจภณฑสนคา ใหแกกลมวสาหกจชมชนทเขารวมโครงการทง 8 ราย ผประกอบการสามารถน าไปใชประโยชนได และใชเปนตนแบบจรงในการวางแผน ทดลองการผลตจรง การจดจ าหนาย การจดลขสทธตราสญลกษณและเครองหมายการคา และยงสามารถสรางมลคาเพม สรางภาพลกษณทดตอสนคา และหรอใชเปนผลตภณฑทดสอบทางการตลาดตอคคาและผบรโภคไดจรง อยางเหมาะสมกบขดความสามารถทางการคา การผลตและการลงทนของแตละราย ซงคณลกษณะของกราฟกอตลกษณทใชบนบรรจภณฑสนคานน ผวจยไดออกแบบตามแนวคดเศรษฐกจสรางสรรคและกรอบแนวคดของการวจยใหใชประโยชนในการสอสาร การเชอมโยงถงการทองเทยวเชงวฒนธรรมของจงหวดชยนาทไดดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของทนวงษ รกอสสระกล และธญญธร อนทรทาฉาง (2554) ทไดท าการศกษาอตลกษณทองถนประจ าภาคเหนอตอนลาง เพอใชเปนแนวคดสรางสรรคในการออกแบบ โดยการศกษาอตลกษณทองถนประจ าภาคเหนอตอนลางและน ามาสรางรปแบบเรขศลปบนบรรจภณฑของทระลก เพอเปนการสงเสรมการขายและเผยแพรชอเสยงใหเปนทรจกกนอยางแพรหลาย ซงทางผประกอบการสามารถน าไปใชอยางถกตองตามกฏหมายลขสทธ ใหเปนแบรนดแหงชมชน เปนประสบการณแหงความภาคภมใจรวมในแบรนด เกดความประทบใจใหรบรถงการมสวนรวม เกดการยอมรบทงสมาชกในกลมและเจาหนาทพฒนาชมชน ซงกสอดคลองกบผลงานวจยของ ประภาพร แสงทองและคณะ (2550) ทท าการวจยเพอพฒนาการออกแบบบรรจภณฑผลตภณฑเครองส าอางสมนไพรสวน ซงท าใหกลมวสาหกจชมชนสวนตล มความรเกยวกบบรรจภณฑ ไดตระหนกถงความส าคญและประโยชนของบรรจภณฑ สามารถน าความรไปพฒนารปแบบบรรจภณฑของผลตภณฑเครองส าอางสมนไพร ท าใหกลมวสาหกจชมชนสวนตลมความพงพอใจ ไดฉลากและบรรจภณฑใหมทมคณลกษณะเดน สะดดตา สวยงาม ทนสมย สามารถดงดดความสนใจ

Page 8: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

91

ของลกคา สรางมลคาเพมใหแกผลตภณฑและเพมชองทางการจดจ าหนายไดดกวารปแบบเดม อกทง ในการสรางคณลกษณะของแบรนดทด กยงสอดคลองกบแนวคดของ เกรยงไกร กาญจนโภคน (2551) ทไดกลาวสนบสนนแนวคดสรางสรรคนเอาไววา ภาพลกษณของสนคา เปนสงทผคนมองเหนและสมผสไดอยางชดเจน เปนรปรางภายนอกและเปนคณสมบตททกคนสามารถสมผสได อาท ตราสญลกษณสนคาและกราฟกรวมสอสารทสามารถน าไปจดทะเบยนลขสทธ สามารถน าไปประเมนมลคาเปนสนทรพยของผประกอบการไดเชนเดยวกบสนทรพยประเภทอนๆอกดวย

ภาพท 3 ภาพผลงานการออกแบบพฒนาตราสญลกษณ ของกลมวสาหกจชมชนสวนสารพดดพอสขภาพ และของกลม วสาหกจชมชนธปหอมอนทรมงคล จงหวดชยนาท ทไดน าไปจดทะเบยนเครองหมายการคาและใชเปนอตลกษณองคกร

ทมา : ประชด ทณบตร, 2558 ในประเดนของภาพรวมของการสรปผลงานและการประเมนประสทธภาพผลงานออกแบบของแตละกลมวสาหกจนน

กลมผเชยวชาญทไดรวมตรวจสอบมาตรฐาน คณภาพและประเมนประสทธภาพคณภาพผลงานการออกแบบตราสญลกษณและรปลกษณของบรรจภณฑสนคาใหมนน มความคดเหนรวมกนวาเปนผลงานทมคณภาพ การออกแบบตราสญลกษณมาตรฐานและคณภาพการออกแบบรปลกษณบรรจภณฑและดานภาพรวมของสอการรบรทเชอมโยงถงการทองเทยวเชงวฒนธรรมของจงหวดชยนาท (Chainat Tourism Linkage) โดยใชอตลกษณจงหวดชยนาทเปนสอสรางสรรคคอ วด นก เขอน เปนองคประกอบรวมนน เปนผลงานทไปตามวตถประสงคการวจย อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลยรวมความคดเหนทง 8 ราย มคาเฉลยรวมอยท 4.70 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 0.52 ซงการประเมนประสทธภาพนกเปนขนตอนการสรปผลรวมทสอดคลองกบผลงานวจยของ นพวรรณ ชวอาร (2555) ทไดท าการวจยเรอง การวจยและพฒนาบรรจภณฑผลตภณฑหมแปรรปเพอสงเสรมการขายกรณ ศกษาบรรจภณ ฑผลตภณฑหมแปรรปในชมชนทองถนจงหวดนครปฐม ทใชหลกการประเมนโดยผเชยวชาญและแบงประเดนเปน 4 ดาน คอดานการปกปองผลตภณฑ ดานการบรรจผลตภณฑ ดานอ านวยความสะดวก ดานสงเสรมการจ าหนาย และผลงานออกแบบทมมาตรฐาน คณภาพและประสทธภาพทงตราสญลกษณและรปลกษณผลตภณฑนนกยอมจะไดรบการยอมรบจากกลมผมสวนไดสวนเสย และจะมความส าคญตอการพฒนาตอยอดทางความคดในล าดบตอไป ดงเชนท ฟลลป คอตเลอร ไดกลาวถงความส าคญ ดงสรปไดวา ตราสญลกษณทดนน จดไวเปนสวนหนงในค าสญญาของผผลตทจะสงมอบคณลกษณะ คณภาพ ผลประโยชน และการบรการ รวมถงการรบประกนคณภาพ โดยสามารถสอความหมายได 6 ระดบ คอ คณลกษณะของสนคา ตราสญลกษณสนคา ท าใหนกถงคณสมบตหรอคณลกษณะเดนทแนชดของผลตภณฑ ซงเชอมโยงถงคณประโยชนอนๆตามหนาททางการตลาด การสอทางอารมณ เชน ความทนทาน แสดงใหเหนถงคณประโยชนตามหนาทการใชงาน กอใหเกดคณคาทางวฒนธรรม โดยตราสญลกษณสนคา อาจเปนตวแทนของวฒนธรรมขององคกรหรอของประเทศผผลตได ตราสนคาจงเปนสงบงช ถงบคลกภาพเฉพาะของสนคา และสอถงลกษณะของผใชตามไปดวย ตราสญลกษณสนคา จงไมไดมความเกยวของเฉพาะสนคาและบรการเทานน แตตราสญลกษณ ยงมขอบขายทกวางขวาง ดงททวไปเราสามารถสงเกตเหนเปนสอสญลกษณในการใชงานในรปแบบตางๆอยางมากมาย (Philip Kotler, and Gary Armstrong, (2014: 250)

ในสวนการออกแบบพฒนาตนบรรจภณฑจรงครงนนน ท าใหไดชดผลงานตนแบบทมสวนประกอบทางโครงสรางและกราฟกอตลกษณส าหรบบรรจภณฑสนคาใหไวแกกลมวสาหกจชมชนทเขารวมโครงการ เพอใหเปนแบรนดของชมชน เพอใหเปนประสบการณรวม ความภาคภมใจรวมในแบรนด เกดประทบใจใหรสกรบรความเปนเจาของรวม เกดการยอมรบทงสมาชก

Page 9: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

92

ในกลมและเจาหนาทพฒนาชมชน ซงกสอดคลองกบหลกการสรางคณลกษณะของแบรนดท เกรยงไกร กาญจนโภคน (2551) ไดกลาวสนบสนนแนวคดสรางสรรคนเอาไววาแบรนดเปนสงทผคนมองเหนและสมผสไดอยางชดเจน เปนรปรางภายนอกและเปนคณสมบตททกคนสามารถสมผสได เชนตราสญลกษณสนคาและกราฟกรวมสอสารทสามารถน าไปจดทะเบยนลขสทธและน ามาประเมนมลคาเปนสนทรพยของผประกอบการได ซงผลงานตนแบบและไฟลเอกสารดจตลตางๆทมลขสทธถกตองตามกฏหมายททางคณะผวจยไดมอบใหแกผประกอบการในครงน กท าใหผประกอบการวสาหกจชมชนไดน าไปใชประโยชนในการด าเนนธรกจและประกอบการใชงานจรงในองคกร อนสอดคลองกบการผลสรปการน าเอาผลงานวจยไปใชประโยชนจรงของ ประชด ทณบตรและคณะ (2557) ทไดออกแบบพฒนาบรรจภณฑสนคาการเกษตรของวสาหกจชมชน จงหวดชยนาท เพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทมประสทธภาพ ตามแนวคดเศรษฐกจสรางสรรค ซงจากภาพรวมของการสรปผลงานและการประเมนประสทธภาพผลงานออกแบบของแตละกลมวสาหกจ กลมผเชยวชาญทไดรวมประเมนประสทธภาพและคณภาพผลงานตนแบบบรรจภณฑสนคาใหมทไดพฒนาภายใตกรอบแนวคดเศรษฐกจสรางสรรค เหนวาภาพรวมดานการออกแบบโครงสราง ดานการออกแบบกราฟกส าหรบบรรจภณฑ และดานการรบรทางดานการตลาด เปนผลงานการออกแบบทมคณภาพและประสทธภาพทเปนไปตามวตถประสงค อยในระดบมากทสดโดยมคาเฉลยรวมทกอ าเภอ มคาอยท 4.70 ซงการประเมนประสทธภาพนกเปนขนตอนการสรปผลรวมทสอดคลองกบผลงานวจยออกแบบสรางสรรคของ นพวรรณ ชวอาร (2555) ทใชหลกการประเมนโดยผเชยวชาญและแบงประเดนเปน 4 ดาน คอดานการปกปองผลตภณฑ ดานการบรรจผลตภณฑ ดานอ านวยความสะดวก และดานสงเสรมการจ าหนาย และในขนการสงมอบงานนนผวจยไดน าขอมลความตองการเพมเตม ค าแนะน าและขอคดเหนตางๆของผมสวนรวมพจารณาตดสนใจเลอกภาพรวมของผลงาน และแกไขขอมลทเกยวของกบภาพเรขศลปบรรจภณฑ ใหถกตองตามกฏหมายและขอบงคบทเกยวของแลว จงสรปบนทกไฟลดจตลตนแบบทงหมดอนไดแก ไฟลภาพถายผลตภณฑสนคา ไฟลตราสญลกษณและอตลกษณกราฟกทเกยวของกบสอทศนภาพประกอบทางการพมพ แบบตวอกษรและตวพมพ ไฟลภาพกจกรรมการมสวนรวมในการวจยและพฒนาผลตภณฑ ฯลฯ ของผประกอบการแตละราย ลงในแผนดวดรวมขนาดไฟลทงสน 3.2 กกะไบท เพอน าสงมอบใหผประกอบการไดน าไปใชประโยชนทางการผลตและในเชงพาณชย สามารถใชเปนเครองมอเพอการแขงขนทางการคาทมประสทธภาพไดจรงในอนาคตตอไป

ภาพท 4 สรปภาพรวมทงโครงการผลงานการออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑสนคาเพอ สขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน จงหวดชยนาท ทง 8 ราย จากซายไปขวาคอ วสาหกจชมชนกลมท าสมนไพรและ

ศลปะประดษฐ อ าเภอวดสงห วสาหกจชมชนกลมกองทนเพอการเกษตรชมชนบานแหลมทอง อ าเภอหนคา วสาหกจชมชนกลมเกษตรกรบานสระไมแดง อ าเภอสรรคบร วสาหกจชมชนสมนไพรเพอสขภาพ อ าเภอเมอง วสาหกจชมชนกลมธปหอม

อนทรมงคล อ าเภอเมอง วสาหกจชมชนศวตราคารบอน อ าเภอมโนรมย วสาหกจชมชนสวนสารพดดเพอสขภาพ อ าเภอหนคา และวสาหกจชมชนกลมแมบานเกษตรกรปลกถวดาวอนคา อ าเภอเนนขาม

ทมา : ประชด ทณบตร, 2558

Page 10: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ____________________________________________________________________________________

93

ขอเสนอแนะการวจย ขอเสนอแนะอนเปนผลจากการวจยและหรอสาระสบเนองในครงน มดงนคอ 1.ขอเสนอแนะเชงปฏบต ภาครฐและเอกชนควรสงเสรมและสนบสนนทนใหมการศกษาวจยหรอการออกแบบสรางสรรคเพอการพฒนาผลตภณฑสนคาหรอการบรการของชมชนอนๆ โดยใชกระบวนการวจยแบบมสวนรวมกบชมชนอยางตอเนอง เพอใหเกดมตนแบบหรอแบบอยางทางความคด การประดษฐคดคน การตอยอดทางความคด การจดทะเบยนลขสทธทางปญญา เกดการคดคนปรบประยกตใชภมปญญาของทองถนจากทนทางสงคม ทนทางวฒนธรรม วถการด าเน นชวตและทรพยากรตางๆในทองถนมาใชประโยชน ใหสามารถแปลงเปนทนทรพย สนทรพยไดอยางสรางสรรค ใหพงพาตนเองไดอยางพอเพยงและยงยนตอเนองได ซงปจจบนนมนกวจยปฏบตการงานวจยและงานสรางสรรคเพอการพฒนาผลตภณฑและบรการของผประกอบการในระดบวสาหกจชมชน ทมขนาดเลกและขนาดยอม อยเปนจ านวนนอยมาก ซงยงไมไดรบความส าคญเทาทควร โดยทงบประมาณสนบสนนการวจยสวนใหญ ไปใหความส าคญแกระดบ SME ทเตบโตแลวและสามารถพงพาตนเองไดแลวเปนสวนใหญ อกทงยงไดรบการจดสรรงบประมาณสนบสนนทควรจะสอดคลองกบรายจายคาด าเนนการวจยทเกดขนจรง 2.ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการศกษาวจยและสรางสรรคงานออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณส าหรบผลตภณฑและบรรจภณฑ หรอธรกจบรการอน ใหกบกลมวสาหกจชมชน ขนาดเลกและขนาดยอมทเปนสนคาดานตางๆหรอในพนทอนๆอก เพอจะไดใชเปนแนวทางสการขยายฐานการผลตทงผลตภณฑใหมและการสรางแบรนดของผประกอบการใหมมลคาเพมและยงยน มลขสทธถกตองตามมาตรฐานสากล และเปนการสรางโอกาสในการแขงขนในเวทการคาในตลาดประชาคมอาเซยน (AEC) หรอพฒนาองคกรใหมศกยภาพเขาสระบบเศรษฐกจแบบดจตลไดอยางกวางไกล 2.2 ควรมการศกษาวจยเพอสนบสนนหรอใหเปนแนวทางการคดสรางสรรค (Creative Design Inspiration Research) เพอการพฒนาคณภาพและประสทธภาพของการผลตสนคาและแบรนดของผประกอบการสความเปนสากล ใหสอดคลองกบการพฒนาระบบเศรษฐกจสมยใหม และความกาวหนาทางเทคโนโลยรวมสมย เชนสงเสรมการน าเอาทนทางสงคม ทนอตลกษณทางวฒนธรรมและภมปญญาในทองถน (Cultural and Community Capital) มาใชในการสรางสรรคมลคาเพมใหกบสนคาและการบรการใหมากขน เอกสารอางอง กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ. (2559). รายงานตลาดสนคาสขภาพและความงาม. สบคนเมอ 31 มนาคม 2556. จาก http://www.ditp.go.th/files/Report%20Health%20%20Wellness.pdf เกรยงไกร กาญจนะโภคน. (2551). Interactive Communications. กรงเทพฯ : เกยวโด เนชน พรนตงเซอรวส.จ าลอง โพธสข. (2556). แผนพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2557-2560) จงหวดชยนาท : ส านกงานจงหวดชยนาท. ณงคณช นทพายพทศ และสพฒน โตวจกษณชยกล. (2554). รายงานการวจยเรองการออกแบบบรรจภณฑ ผลตภณฑจกสาน. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ภาคพายพเชยงใหม. ทนวงษ รกอสสระกล และธญญธร อนทรทาฉาง. (2554). การศกษาอตลกษณทองถนประจ าภาคเหนอตอนลาง เพอออกแบบเรขศลปบนบรรจภณฑของทระลก. สาขาวชาการออกแบบบรรจภณฑ คณะสถาปตยกรรมศาสตรและการออกแบบ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. นพวรรณ ชวอาร.(2555).การวจยและพฒนาบรรจภณฑผลตภณฑหมแปรรปเพอสงเสรมการขายกรณศกษา บรรจภณฑผลตภณฑหมแปรรปในชมชนทองถนจงหวดนครปฐม. วทยานพนธหลกสตรปรญญา ศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานวตกรรมการออกแบบ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บานเมอง. (2556).”ชยนาทตวเขม SMEs และ OTOP พรอมลยศก AEC.” บานเมอง. (2556, 3 มนาคม) สบคน เมอ 31 มนาคม 2556. จาก http://www.banmuang.co.th/2013/03/ชยนาทตวเขม smesและoto/ ประชด ทณบตร. (2554). รายงานการวจยการออกแบบกราฟกเอกลกษณมาตรฐานส าหรบมหาวทยาลย

ราชภฏจนทรเกษม. ส านกวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม. _______. (2557). รายงานการวจยเรองการออกแบบพฒนาบรรจภณฑสนคาการเกษตรของวสาหกจชมชน จงหวดชยนาท เพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทมประสทธภาพ ตามแนวคด

Page 11: Branding and packaging design development for connecting ... · วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559 ______________________________________________________________________________________

94

เศรษฐกจสรางสรรค. สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม. _______. (2559).การจดการความรคการวจยเรอง การออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑ เพอเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม ส าหรบผลตภณฑสขภาพและความงามของกลมวสาหกจ ชมชน จงหวดชยนาท. สบคนเมอ 1 มกราคม 2559. จาก http://chainatbrand.blogspot.com. ประภาพร แสงทองและคณะ. (2550). การวจยและพฒนาการออกแบบบรรจภณฑผลตภณฑสวนตลเครองส าอาง สมนไพร กรณศกษา:วสาหกจชมชนสวนตล เครองส าอางสมนไพร ต าบลเขารปชาง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา. สาขาวชาเศรษฐศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏสงขลา. สถาพร ถาวรอธวาสน. (2552).รายงานการวจยเสนทางทองเทยวสถานธรรมและกลมวสาหกจชมชนลม แมน าเจาพระยาจงหวดชยนาท. สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม. สภาหอการคาแหงประเทศไทย. (2556). บทสรปส าหรบผบรหาร(Executive Summary) ยทธศาสตรการพฒนา กลมจงหวดภาคกลางตอนบน 2 (ลพบร สงหบร ชยนาท อางทอง). สบคนเมอ 28 มนาคม 2556. จาก http://www.thaichamber.org/scripts/stratigic.asp?Tag=7 & nShowMag =1&nPAGEID=91 ส านกงานจงหวดชยนาท. (2556). แผนพฒนาจงหวดชยนาท ปพ.ศ. 2555-2559 ฉบบป 2556 สบคนเมอ 31 มนาคม2557. จาก http://www.chainat.go.th/sub/gov_office/site/index.php?option=com_ Content &view=category&id=40&layout=blog&Itemid=67 Kotler, Philip and Armstrong, Gary. (2014). Principles of Marketing : Global Edition.15th ed., Harlow, England : Pearson Education Limited. ภาคผนวก

ภาพท 5. เวบบลอกการจดการความรคการวจยเรอง การออกแบบพฒนาตราสญลกษณและรปลกษณบรรจภณฑ เพอเชอมโยงการทองเทยวเชงวฒนธรรม ส าหรบผลตภณฑสขภาพและความงามของกลมวสาหกจชมชน

จงหวดชยนาท URL : http://chainatbrand.blogspot.com ทมา : ประชด ทณบตร, 2559