พนเอก เศรษฐพงค มะลสวรรณ เลขประจ ำตว ๗๖๗๔

เศรษฐกจดจทล (Digital Economy) คอนโยบายระดบชาตทส าคญในการผลกดนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมของหลายประเทศทวโลก เศรษฐกจดจทลมอตราการเจรญเตบโตทสงมากเมอเทยบกบภาคธรกจแบบดงเดม ซงในหลายประเทศทวโลกหนมาใหความส าคญกบการใชเทคโนโลยดจทล ใหเปนเครองมอเพอขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศแบบกาวกระโดด โดยปจจยทส าคญยงตอการขบเคลอนเขาสความเปนดจทลนนคอ กจการโทรคมนาคมและการสอสาร ทจ าเปนตองมโครงสรางพนฐานดานโทรคมนาคมทแขงแกรง และการจดสรรคลนความถ ทตองมการบรหารคลนความถทมประสทธภาพ

ทมา: ITU (2012)

ระดบกำรพฒนำดำน ICT กบกำรเตบโตของจดพ

Sweden US

Russia Brazil China

India

0 20 40 60 80 100 120 140

20,000

40,000

60,000

80,000

1,00,000

1,20,000

1,40,000

1,60,000

1,80,000

GDP per capita (US$)

ICT Development Index Rank

The mobile ecosystem is a major driver of economic progress and welfare globally

27

776

94 55 136

Infrastructure and support services

Network operators

Handset devices

Distributors and retailers

Content and services

0.99% 0.04% 0.12% 0.07% 0.17%

Direct GDP contribution of the mobile ecosystem (US$ bn, % 2014 GDP)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

100

110

120

130

69%

112%

121% (%)

South Korea

Malaysia

Thailand

Auctioning for 2.1GHz was

offered to mobile operators in 2012

Mobile 3G/4G penetration

Thailand India

Indonesia Malaysia

China

Singapore

Vietnam Philippines

4 5 3 0 0

3

4

5

6 7

6

7 In

crea

sing e

cono

mic

co

mpet

itiv

enes

s,

Glo

bal

Co

mp

etit

iven

ess

Ind

ex1

• Broadband access boosts a country’s economic competitiveness and GDP • Research points to 1.21 - 1.38% of GDP growth per 10% broadband penetration increase

Increasing ICT readiness,

วตถประสงคของกำรวจย ศกษาและวเคราะหการก ากบดแลกจการดานโทรคมนาคมและการสอสารของ

นานาชาตและของประเทศไทย จากอดตมาจนถงปจจบน ศกษาและวเคราะหแนวทางการก ากบดแลกจการโทรคมนาคมและการสอสารในยค

เศรษฐกจเชงดจทลภายใตการหลอมรวมทางเทคโนโลย น าเสนอแนวทางการก ากบดแลกจการดานโทรคมนาคมและการสอสาร เพอให

สามารถขบเคลอนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเชงดจทลอยางย งยน

ขอบเขตของกำรวจย เปนการวจยทมงเนนในการบรหารและก ากบดแลกจการโทรคมนาคมและการ

สอสาร โดยผลของการวจยจะมงเนนไปทกระบวนการก ากบดแล นโยบาย และโครงการทเกยวของ

ขอเสนอแนะทไดจากการวจยจะถกวเคราะห และสงเคราะหจากขอมลทไดรบการยอมรบจากรายงานดานอตสาหกรรม กรณศกษาตางๆ จากตางประเทศ และจากการสมภาษณเชงลกจากผเชยวชาญหลากหลายสาขาทเกยวของกบระบบนเวศเชงดจทล โดยขอเสนอแนะจะตองสามารถน ามาใชไดในทางปฏบตโดยทนท

ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย ไดแนวทางในการปรบปรงและก าหนดนโยบายการก ากบดแลกจการดาน

เทคโนโลยโทรคมนาคมและการสอสารของประเทศไทยในอนาคต ไดแนวทางการก ากบดแลกจการโทรคมนาคมและการสอสารในยคเศรษฐกจเชง

ดจทลภายใตการหลอมรวมทางเทคโนโลย ไดแนวคดในการปรบปรงหนาท และบทบาท ตลอดจนโครงสรางของหนวยงานท

มหนาทในการก ากบดแลกจการดานโทรคมนาคมและการสอสาร เพอใหสามารถรองรบตอการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยทเปนไปอยางรวดเรวในอนาคต และสอดคลองตอการหลอมรวมทางเทคโนโลย เพอใหสามารถขบเคลอนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเชงดจทลอยางย งยน

รวบรวมขอมล และวเครำะห

แนวทำงกำรก ำกบดแลกจกำรโทรคมนำคม

ขอมลปฐมภม (จากการสมภาษณ)

ผเชยวชำญดำนกลยทธ

ผเชยวชำญดำนกฎหมำย

ผเชยวชำญดำนเศรษฐศำสตร

ผเชยวชำญดำนเทคนค

ขอมลทตยภม

อตสำหกรรมโทรคมนำคมในประเทศไทย

สภำพแวดลอมในอตสำหกรรมโทรคมนำคม

Digital Economy

0

20

40

60

2010 2012 2013

%

กำรพฒนำประเทศจำกกำรประมล 2.1GHz

อตราการขยายตวของบรการขอมลผานโครงขายโทรศพทเคลอนทในประเทศไทย

Source: ศนยวจยกสกรไทย

ศนยวจยกสกรไทยคาดวา ภาพรวมของตลาดบรการโทรศพทเคลอนทในป 2556 จะเตบโตประมาณ 12.8-15.2% โดย ม มล ค าตลาด เพ ม ขน ส ระดบ 213 , 600 -217 , 100 ลานบาท จาก 189,400 ลานบาทในป 2555 ในจ านวนนคดเปนการใชบรการดานขอมลคดเปนมลคา 70,900-74,800 ลานบาท ขยายตวราว 39.7-47.5%

การมการเตบโตอยางกาวกระโดดของการใชบรการขอมล

บรอดแบนดเคลอนทในประเทศไทยทครอบคลมมากยงขนจะชวยใหรฐบาลบรรลเปาหมายของเศรษฐกจเชงดจทลและเออตอการผนวกรวมดจทล นโยบายทเหมาะสมสามารถเพมความครอบคลมของโทรศพทพนฐานและโทรศพทเคลอนทจาก 52% ในป 2013 เปน 133% ในป 2020 ซงจะสงผลให GDP รวมมมลคาเพมขนอก 2 หมน 3 พนลานดอลลารสหรฐ (หรอ 7 แสน 3 หมนลานบาท)

2020

133% 2013 52%

3G

2G

4G

4.1 หมนลานบาท จากการประมลใบอนญาตน าสงเปนคาทรพยากรสาธารณะ แกกระทรวงการคลง เปนรายไดเขาประเทศ

3 พนลานบาทตอป คาธรรมเนยมการก ากบดแลอยางต าตอป ซงคดเปน 5.75% ของรายรบผประกอบการ น ามาสนบสนนการพฒนาโทรศพทชนบทและบรหารระบบโทรคมนาคมโดยรวมประเทศ

6 - 7 หมนลานบาทตอป ขนาดการลงทนรวมในอปกรณโครงขาย เชน core network และสายเคเบลในชวง 3 - 5 ป

แรกภายหลงการประมล

6 หมนลานบาทตอป มลคาตลาดสมารทโฟนในป 2014 ซงเตบโตปละ 30% จากชวงกอนการประมล 3G ในป 2012 ท าให

การเขาถงสมารทโฟนสงถงเกอบ 40% ในปจจบน

3G

2G

4G

2 พนลานบาท มลคาตลาดของ Internet Data Center ในป 2014 ซงเตบโตเฉลยปละ 20% เมอเทยบจากป 2012 ดวยดมานดจากลกคาองคกรเมอการดงขอมลท าไดเรวขนจาก 3G

1 พนลานบาท ประมาณการเมดเงนโฆษณาผานมอถอในไทย ดงดดใหเกดการสรางแอพพลเคชนและคอนเทนตบนมอถอใน

รปแบบใหมๆ

1.5 หมนลานบาท มลคาการใชงานอนเทอรเนตผานมอถอในป 2014 ซงเตบโต 26% จากปกอนหนา จากตลาดสมารทโฟน การใชงาน

โซเชยลมเดย และโมบายคอมเมรซ

85 89 91 93 94 101 101 108

0

20

40

60

80

100

120

2555 2Q2556 3Q2556 4Q2556 1Q2557 2Q2557 3Q2557 4Q2557

ผใชบรการ 2G ผใชบรการ3G ยานความถอน ผใชบรการ 3G (2.1GHz)

สดสวนผใชบรกำรโทรศพทเคลอนทในยำนควำมถ 2.1 GHz และในยำนควำมถอน

ดชนชวดสงคมสำรสนเทศ 2557 (Measure the Information Society Report 2014)

ประเทศไทยมพฒนาการใชงานบรอดแบนดอนเตอรเนตมากทสดในโลก โดยสามารถไตขนมาถง 34อนดบ จากล าดบท 105 ในปทแลว ขนมาเปนล าดบท 71 ในปน

ล าดบดชนชวดระดบและพฒนาการของระบบ ICT หรอ IDI (ICT Development Index) ของประเทศไทยกาวขนมาอยล าดบท 81 จาก 166 ประเทศทวโลก สงขนจากเดม 10 อนดบ

ควำมสำมำรถทำงกำรแขงขนดำน ICT ของประเทศไทย ภำยหลงกำรประมลคลนควำมถยำน 2.1 GHz

ดชนบงชระดบควำมพรอมของกำรพฒนำเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร โดย World Economic Forum (WEF) ความพรอมทางดานเครอขายโทรคมนาคม (Networked Readiness

Index: NRI) ในป 2558 ประเทศไทยอยในอนดบท 67 และขยบขนเปนอนดบ 3 ของประเทศในกลมอาเซยน รองจากประเทศสงคโปรและมาเลเซย สงขนจากอนดบ 5 ในป 2557

โดยมปจจยหลกในการผลกดนคอ รำคำคำบรกำรโทรศพทเคลอนทลดลงท าใหประชาชนสามารถเขาถงได อตรำกำรเขำถงโทรศพทเคลอนทของประชาชนและจ ำนวนผใชบรกำรมการปรบตวสงขนอยางเหนไดชด และกำรใชงำนสอสงคมออนไลน

Sustainable Economy

การจดสรร คลนความถ 2.1GHz 3G

เพมการเขาถง และ Speed

เกดการลงทนในโครงขายโทรคมนาคม

เพมอนดบการแขงขน IDI

(ICT Development Index)

เพมศกยภาพ Digital Economy

ทมา : Alan Horne, ITU

สภำพแวดลอมทเปลยนไป สงผลตอแนวทำงกำรก ำกบดแล

หนวยก ากบดแล

รฐบาลแหงชาต

นโยบายระดบชาต การบญญต

กฎหมายระดบชาต

การก ากบดแลดวยตนเองหรอรวมมอกน กฎขอบงคบ

รฐธรรมนญ ขอตกลง

สถาบนระดบนานาชาต เชน UN,

WTO, ITU

มาตรฐาน หรอค าแนะน า

ITU

องคกรดานมาตรฐาน

ICANN

นโยบายระดบภมภาค

ค าสงระดบภมภาค คณะกรรมการในระดบภมภาค เชน

EU, AU

ผลกระทบตอผบรโภคและการตอบสนอง

พฤตกรรมของบรษทเชงพาณชย

การพฒนาทางเทคโนโลย

การหลอมรวมของเครอขาย

การบรการตางๆ ในอนเทอรเนต

หวงโซอปทาน

ความคดเหนสาธารณะ

1st generation - to regulate the PSTN monopoly for efficiency

2nd generation

- to regulate to break the PSTN monopoly for liberalization

3rd generation

- to regulate the new networks and services for net neutrality

4th generation

- to regulate light-handedly for growth and cooperation

แสดงกำรก ำกบดแลทำงดำนเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร ตงแตยคท 1 ถงยคท 4

สมปทำน ใบอนญำต

สญญำผกขำด Regulatory Cost สง

ผประกอบกำร

ผบรโภค

รบภำระคำใชจำยจำกผประกอบกำร

ผบรโภค

เขำถงโทรคมนำคมไดอยำงทวถง และสมรำคำ

ผประกอบกำร

มเสรในกำรแขงขน Regulatory Cost ต ำลงและเทำเทยม

กำรลงทน

Regulatory Cost ทสง สงผลใหผประกอบกำร

ไมกลำลงทน กำรลงทน ผประกอบกำรสรำงเครอขำยไดครอบคลม และใหบรกำร

ไดอยำงเตมท

ระบบสมปทำน และ ใบอนญำต เพอกำรพฒนำประเทศ

ระบบนเวศดจทล

แผนพฒนำเศรษฐกจดจทล สรางตลาดทมประสทธภาพ สรางเครอขายและบรการททกคนสามารถเขาถงได กระตนอปสงค (demand) ใชนโยบายใหเหมาะสมกบการพฒนาของตลาด

กำรก ำกบดแลกจกำรโทรคมนำคมในยคทส (4th generation regulatory)

การเขาถง บรอดแบนดอนเทอรเนต อยางทวถง

การคมครองผบรโภค

การบรหารจดการคลนความถ

ความสมดล ระหวางการก ากบดแลรวมกนและการ

ก ากบดแล ดวยตนเอง

Consultation Collaboration

ความรวมมอ ในระดบภมภาค

และ ระดบนานาชาต

บทบำทของหนวยงำนก ำกบดแล ภำยใตระบบนเวศดจตอล

บทบาทของหนวยงานก ากบดแลทเปลยนไปในหลายประเดนส าคญ อนเนองจากสภาพแวดลอมภายใตระบบนเวศดจทล

Convergence network services

Competition

Net neutrality

Institutional efficiencies

Licensing authorizations

Interconnection

Universal access to broadband internet

Consumer protection

inappropriate content,

unwanted communications, privacy

Spectrum management

Balanced regulation & Co/self regulation

Co-operation international, regional

Consultation collaboration

4th Generation Regulator

ภำพแสดงกำรก ำกบดแลทำงดำนเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรในยคทส

กำรขบเคลอนประเทศสเศรษฐกจดจทล

วสยทศน ทยาวไกล แตยดหยน

ใชการแขงขนผลกดนตลาดใหเตบโต

กระตน Demand รอบดาน

ขอเสนอแนะทำงดำนบทบำท และหนำทในกำรก ำกบดแลกจกำรโทรคมนำคมไทย

เพอสนบสนนกำรเตบโตทำงเศรษฐกจเชงดจทล

กรอบควำมคด (Framework)

Ubiquitous Society

Spectrum Allocation and Assignment

Financial Services Sector Customer relationship

management Risk management Cost optimization Transaction processing

Government

Infrastructure

Manufacturing Sector

Enterprise operation

Sales and marketing

Distribution

Product innovation

Supply chain management

Retail Sector

Marketing/ Communication

Distribution

Decision making models

Supply chain management

SME

Education

Healthcare

Agriculture

Innovation

GDP improvement

Socio-economic Benefit

Telecom Infrastructure

Mobile internet The Internet of Things Cloud technology Advanced robotics and Sensors

Renewable energy

Innovation

Entrepreneurial activity

Knowledge development

Knowledge diffusion through networks

Market formation

Resource mobilization

Product distribution

Operation distribution

Marketing and sell

Customer service

Business support Service innovation

Supportive Spectrum Policy and Strategy

Mo

bil

e N

etw

ork

In

fra

stru

ctu

re

GDP growth

Financial Capital access

Innovation

Access to knowledge

Mobile

broadband infrastructure

Spectrum assignment

Entre-

preneurship/

Labor Improving

วงจรกำรพฒนำเศรษฐกจเชงดจทล

ปรบปรงกฎเกณฑในกำรบรหำรจดกำรคลนควำมถใหมควำมเหมำะสม

และสอดคลองกบสภำพอตสำหกรรมโทรคมนำคมในปจจบน

สรำงควำมรวมมอกบทกภำคสวน รวมทงภำคประชำชน

ขอเสนอแนะส ำหรบหนวยงำนก ำกบดแลดำนเทคนค ควรพจารณา Licensed Shared Access (LSA) ในชวงความถทมความตองการสง (400MHz - 6GHz) โดยให

คลนความถในยาน 2.3GHz และ 2.6GHz เพอใชใน Mobile Broadband LTE เปนความเรงดวนอนดบแรก หนวยงานก ากบดแลควรมการก าหนด Spectrum Roadmap ทชดเจน เพอใหผประกอบกจการโทรคมนาคม

สามารถคาดการณในการลงทนได การพจารณาการออกใบอนญาต เพอการทดลองทางวทยาศาสตรของการวจย เพอผลกดนนวตกรรมของ

ประเทศโดยการออกใบอนญาตชนดนระยะ 6 เดอน - 2 ป และควรมกระบวนการทรวดเรว และยดหยนกวาทเปนอย

ควรพจารณาคลนความถ Digital Dividend 700MHz ใหน ามาใชใน Mobile Broadband ตามมาตรฐาน APT ซงจะท าใหสอดคลองกบนานาชาต เปนผลท าใหตนทนในการสรางโครงขาย Broadband ต าลงเนองจากมอปกรณในตลาดทเปน Economy of Scale

หนวยงานก ากบดแลตองพจารณาเตรยมการเขาสการก ากบดแลยคท 4 ทมงเนนไปทการคมครองผบรโภค และกฎระเบยบทยดหยน และเปนรปแบบ Self regulation มากขน

ก าหนดการจดสรรคลนความถใหชดเจนตามล าดบ คอ 900MHz, 1800MHz ภายในปน 2.3GHz, 2.6GHz ภายในปหนาดวยวธ LSA

ขอเสนอแนะส ำหรบหนวยงำนก ำกบดแลดำนเทคนค ขนตอนกำรด ำเนนกำรออกใบอนญำตยำนควำมถ 2.3GHz

โดยใชเทคนค Licensed Shared Access (LSA) ใหเปนไปตำมกฎหมำย

ขนตอน รำยละเอยดกำรปฏบต ระยะเวลำ

1 กสทช.วเคราะหความเปนไปไดในการใชแนวทาง LSA บนความถยาน 2.3 GHz และวเคราะหถงผลด และผลเสยของการอนญาตใหใชคลนความถดวยเทคนค LSA ในกรณนเปนการเฉพาะ

2 เดอน

2 น าเสนอคณะกรรมการกจการโทรคมนาคม ใหความเหนชอบ เพอมมตใหส านกงาน กสทช.ด าเนนการเสนอคณะรฐมนตรใหมมตเหนชอบ เพอให บรษท ทโอท จ ากด (มหาชน) ใหขอมลการใชงานคลนความถในยาน 2.3 GHz และใหน าเทคนค LSA มาใชตอไป

1 เดอน

3 กสทช.ด าเนนการตามกระบวนการใหเปนไปตามกฎหมายและเปนธรรม เพอให บรษท ทโอท จ ากด (มหาชน) ยงมสทธในการใชงานคลนความถในยาน 2.3 GHz ตามเงอนไขในใบอนญาต และ กสทช.ด าเนนการเพอจดใหมการประมลคลนความถในยานนภายใน 1 ป

8 เดอน

4 กสทช.ออกใบอนญาต และประเมนผล 1 เดอน

พนเอก เศรษฐพงค มะลสวรรณ เลขประจ ำตว ๗๖๗๔