เทคโนโลยี�ชี�วภาพ ทางสั�ตว�

ANIMAL BIOTECHNOLOGY

รศ.ดร. มนต์�ชัย ดวงจิ�นดา ภาคว�ชัาสัต์วศาสัต์ร� คณะเกษต์รศาสัต์ร�

มหาว�ทยาลัยขอนแก�น

เทคโนโลยี�ชี�วภาพทางสั�ตว�

Nutrition•Probiotics•Prebiotics•Immunobiotics•Xenobiotics•Single cell protein

Reproduction

•Artificial insemination•Embryo transfer•Cloning•In Vitro Fertilization•Recombinant hormone

Breeding•Transgenic animal•Gene markers•Genetic diversity

Nutrition

Probiotics• จิ�ลั�นทร ย�ท !ม ประโยชัน�ต์�อร�างกาย

มน�ษย� แลัะสัต์ว�• ท$าหน%าท !ชั�วยปรบสัมด�ลัของ

 จิ�ลั�นทร ย� ในทางเด�นอาหาร เชั�น

Lactic acid bacteria (LAB) Bifidobacteria  etc.

Prebiotics• สัารอาหารพวกคาร�โบไฮเดรต์

ท !ร �างกายไม�สัามารถย�อยได%• เป,นอาหารของ Probioticเชั�น Oligosaccharide

Fructoligosaccharide  etc.

Immunobiotics•เป,น Probiotics ท !ชั�วยสั�งเสัร�มระบบภ.ม�ค�%มกน

ของสั�!งม ชั ว�ต์

Probiotics (ImmunobioticTM)Plus multivitamin with probioticsSupporing immune system

Nutrition

Xenobiotics• เป,นสัารเคม ท !พบในสั�!งม ชั ว�ต์ชัน�ดอ/!น แต์�ไม�ใชั�สัารท !ผลั�ต์

ข12นในสั�!งม ชั ว�ต์ท !เราให%ไป•สัารกระต์�%นการเต์�บโต์ในโคข�น (Clenbutorol), รวมถ1ง

ยาบางชัน�ด หร/อantibiotic ท !ไม�ได%ให%ในปร�มาณท !ฆ่�าเชั/2อแบคท เร ย

Nutrition

Single Cell Protein (SCP)

• โปรต�นเซลล�เดี�ยีว หร�อ เป�นโปรต�นท��ผล�ตไดี�จากจ"ล�นทร�ยี�

•จ"ล�นทร�ยี�จะมี�การเจร�ญในล�กษณะเป�นเซลล�เดี�ยีวหร�อเสั�นใยีมีากกว)าท��จะเจร�ญเป�นหลายีเซลล�ท��ซ�บซ�อน

• น+ามีาใชี�เป�นแหล)งอาหารโดียีตรงสั+าหร�บมีน"ษยี� หร�อเป�นอาหารสั�ตว�

ไดี�แก) แบคท�เร�ยี ยี�สัต� รา และสัาหร)ายี

Nutrition

Reproduction

•Artificial insemination

เพ�!มความก%าวหน%าทางพนธุ�กรรม (G)ผ�านทางพ�อพนธุ��เป,นหลัก

•In Vitro Fertilization (IVF)

Reproduction

Embryo transfer• เป,นการน$าต์วอ�อนท !เก�ด

จิากการผสัมพนธุ��ระหว�างต์วอสั�จิ�ของพ�อพนธุ��แลัะไข�ของแม�พนธุ��ท !คดเลั/อกไว%แลั%วเก5บออกมาจิากมดลั.กของ

แม�พนธุ�� แลัะน$าไปฝากใสั�ไว%ให%เต์�บโต์ในมดลั.กของต์วเม ยอ กต์วหน1!งจินคลัอด

Reproduction

Multiple Ovulation and Embryo Transfer (MOET)

ต�วให�

X

ต�วร�บ

Reproduction

•Cloningกระบวนการสัร�างสั��งท��มี�ล�กษณะทางพ�นธุ"กรรมีเหมี�อนก�นก�บสั��งท��มี�อยี.)ก)อน

Reproduction

ท$าได% 2 ว�ธุ ได%แก�1. การแยกเซลัลั�หร/อต์ดแบ�งต์วอ�อนในระยะก�อนการฝ8งต์ว (blastomere separation or embryo bisection)2. การย%ายฝากน�วเคลั ยสั (nuclear transfer or nuclear transplantation)  

Recombinant Hormone

•Peptide Hormone ท !สัร%างโดยใชั%กระบวนการgenetic engineering ต์ดต์�อย นลังในในแบคท เร ย(E.coli) จิากน2นให%แบบท เร ยเป,นต์วผลั�ต์ให%

• เชั�น Bovine Growth hormone (Bovine somatotropin, BST)

• ฉี ดให%โคนมเด/อนลัะ 2 คร2ง ชั�วยเพ�!มน$2านม

•Transgenic animal

Breeding

Gene markers

Breeding

• RFLP • RAPD • AFLP • Microsatellite• SSCP • SNPs

•Marker Assisted Selection (MAS)การใชี�เคร��องหมีายีพ�นธุ"กรรมีชี)วยีในการค�ดี

เล�อก ให�สั�ตว�มี�พ�นธุ"กรรมีตามีท��ต�องการ

• เป,นเทคน�คการเพ�!มชั�2นย น (หร/อด เอ5นเอ) ท !ต์%องการด%วยเคร/!องม/อเฉีพาะเร ยก Thermal cycler (น�ยมเร ยกง�ายๆว�า

เคร/!อง PCR)

เทคน�ค PCR

Breeding

PCR-RFLP• ข2นต์อนท ! 1 ต์รวจิหาย นท !ต์%องการจิาก DNA

ของสัต์ว�ด%วยว�ธุ PCR• ข2นต์อนท ! 2 น$าย นท !ได%มาต์ดด%วยเอ5นไซม� สัต์ว�

ปกต์�/ ไม�ปกต์� จิะได%ร.ปแบบต์�างกน

Breeding

ตรวจสัอบยี�นต�านทานโรค/ความีผ�ดีปกต�ทางพ�นธุ"กรรมี

600bp

400bp200bp

N = ปกต� n = เคร�ยีดีง)ายี

ยี�นเคร�ยีดีในสั"กร

สัต์ว�ปกต์�/เคร ยดง�าย เม/!อใชั%เอ5นไซม�ต์ดแลั%วจิะได%ร.ปแบบต์�างกน

NN NN NN NnNnNn NN Nn nnNn nn nn nn Nn nnnn

ปกต� เคร�ยีดีง)ายีมี�ยี�นเคร�ยีดีแฝงอยี.)

Breeding

ยี�นท��มี�การศึ1กษาและทดีสัอบแล�ว▫HAL Halothane gene (ยี�นเคร�ยีดีในสั"กร)

▫IGF2 (%เน�2อแดีง)▫Estrogen Receptor (ยี�นล.กดีกในสั"กร)

▫MC4R (%ซากสั"กร)▫Napole (น")มีเน�2อในสั"กร)▫BoLA (ยี�นต�านทานโรคเต�านมีอ�กเสับ)▫Kappa casein gene (ยี�นโปรต�นและน+2านมี)

Breeding

QTL linked markerQTL linked marker

= gene marker

QTL position

marker ท��ควรน+าไปใชี�ในการค�ดีเล�อก

SSC1 MARBLING

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130cM

-logP

Line-Cross

1% Chr.w

Breeding

Breeding

Genetic diversity•การศ1กษาความหลัากหลัายของ

สั�!งม ชั ว�ต์•Phylogenetic tree•Dendogram

Breeding

การจ+าแนกชีน�ดีของปลาศึ1กษาว�ว�ฒนาการ

Breeding

จ+าแนกแมีลงต)างๆBreeding

The End…