)س( يملع ۀمانلصف - زبان...

فصلنامۀ علمي - پژوهشي زبان پژوهی دانشگاه الزهرا)س(سال نهم، شمارۀ 22، بهار 1396

مکانی در زبان فارسی هایمحمولبررسی 1اساس دستور نقش و ارجاع بر

2والی رضایی3دختذلیخا عظیم

18/7/94تاریخ دریافت: 17/1/95تاریخ تصویب:

چکیدهمکاایی در بااان فارسای را در هایمحمولتا پژوهش در پی آن است این

ولاین و اب ساوی ون شاه دو تحلیل ارائه دستور یقش و ارجاع، چارچوبانهی معناایی اب و دسته ( اررسی کنه2004( و همچنین اتین )1997الپوال )، هاهف دیراری ارائه دهه. در کنار این ههف اصالی مذکور هایمحمول

شاه در بااان هاای یااد محک کارایی هر یک اب تحلیل ،گیریمکه پی می( معتقاه 2004ین )سوی اتین اسات. اتا شه اب تحلیل ارائه ویژ هفارسی و ا

هاای مکاایی ایااتا در میان ظرفیت معنایی و یحوی محماول تشااهی است میاان تعاهاد توابیی همچنین وجود یهارد. چارچوب دستور یقش و ارجاع

10.22051/jlr.2016.2436 (:DOI) شناسه دیجیتال [email protected] شناسی همرایی، دایشرا اصفهان؛دایشیار گرو باان[email protected] ؛)یویانهة مائول( همرایی، دایشرا اصفهان شناسیدایشجوی دکتری باان 3

108 / بررسی محمول های مکانی در زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع

این امار شود. مشاهه یمیها ت منطقی و تعهاد فرایقشها در ساخموضوعفارایقش تنااض یراری در یکای اب اناههای اصاول ا طاای موجب اروب

های مکاایی ایااتا شایان ذکر است نصر مکان در محمول گردیه است.ها یشان سیریتایج ار شود. مانه یا گرو ضیهی ظاهر می غالباً اه دو صورت

در مکایی ایاتا هایدر ااب محمول ،دایهاتین تناض یرری می داد، آیچه افعاال و پایاا ، ایراه لح همچنین در ااب افعاال ؛هکنصهق میباان فارسی یرار اه کنه.کنشی صهق یمی افعالدر ااب اما ؛ییز صادق استکنشی پایا

هاای محمول ،محمولی مجزا نوان یررگرفتن نصر مکان اه ررسه اا دمیهایی استثنایی و اب شویه و یه گزار مکایی ایاتا ضرورتاً البم محاوب می

سااخت منطقای و تعاهاد هاا در میاان تعاهاد موضاوع تاوان این طریا مای توابن ارضرار کرد.در چارچوب دستور یقش و ارجاع ها فرایقش

مکایی، دستور یقش و ارجااع، ظرفیات هایمحمول های کلیدی:واژه

معنایی، فرایقش مقدمه. 1

دساتور یقاش و ارجااع را مطار 1980 ةاوائال دها در 2ویلیام فولیو 1ولینون .راارت دیهاای دساتوری توجاه امتعامل یحو، معناشناسی و کاراردشناسی در یرا اهاین دستور کردیه.

آیچاه سابب تماایز دساتور شاود. گرا محاوب مای اب جمله دستورهای یقشای دارد و ویژ شود این یکته اسات کاه سااختارن آن تنهاا ااا می« گرا صورت»یقش و ارجاع اب رویکردهای

یکای اب (. 13:1997ولاین و الپاوال، )ونپذیر است ارجاع اه معنی و یقش ارتباطی توصیفطاور کاه است. همان 3های مکایی محمول ،هایی که در این دستور وجود دارد ایواع محمول

ولاین و الپاوال وناست. 4«مکان« های آن ا پیهاست، یکی اب موضوعه اب یام این یوع محمولدو موضاوع هاای یادشاه معتقهیاه محماول 5های مکایی ایااتا محمول ةدراار( 115 همان:)

1 R. D. Van Valin 2 W. Foley 3 locative predicate 4 location 5 locative states

نصار کاه . البم اه ذکر استاست و مکان 1«فرد موجود در مکان»یا ءشی که شامل داریهماریم در »ماینه جمله ؛شود صورت مانه ظاهر می غالباً اههای مکایی ایاتا مکان در محمول

مکایی ایاتا است محمولن موضوع دومن مهیرر ةدر جمل« در آشپزخایه»که ، «ستآشپزخایه اصورت گارو ضیاهی همچنین ممکن است این نصر مکایی اه شکل مانه آمه است. که اهصورت گرو ضیهی و یاا های کنشی نصر مکایی اه نوان مثال در محمول کار رود. اه ییز اه

ناوان ااه شود. می، ظاهر 2افزود ةگرو حرف اضاف ،(159:1997ولین و الپوال )اه تعبیر ونشاود. محااوب مای « دود لای در پاارک مای » نوان گرو ضیهین جملاه اه« در پارک»مثال

ااه ایان ترتیاب داریاه. 3و یاک ظرفیات یحاوی دو ظرفیت معنایی های مکایی ایاتامحمولییز اا لهاین مائداریه. 4تنها یک فرایقش ،شان رغم وجود دو موضوع در ساخت منطقی لیتعاهاد میاان 6کاه اشاار ااه وجاود رااطاه و همبااتری 5هااصول ا طای فرایقش «iالف»انه

( ماه ی اسات 2004اتاین ) کاه آنحاال در تنااض اسات؛ ،کنه ها میها و فرایقشموضوعمیاان ظرفیات ، تفااوت هاا محماول توان اا ا مال تغییر ایهکی در ساخت منطقی این یاوع می

ظرفیت معناایی ةمیان رااطای که یرریتناض همچنین ها را اب این ارد وآی و یحویمعنایی اصاول ا طاای i)انه الف وجود دارددر چارچوب دستور یقش و ارجاع هاو تعهاد فرایقش

مرتفع یمود. فرایقش(های مکایی در باان فارسای را در چاارچوب پژوهش حاضر درصهد است ایواع محمولولاین و الپاوال شاه اب ساوی ون تحلیال ارائاه دستور یقش و ارجاع و همچناین اراسااد دو

ها ارائه دهه. ااه ایان صاورت انهی معنایی اب آی یمایه و دسته ( اررسی2004( و اتین )1997)هاای مکاایی در بااان فارسای روشان محماول ةهای مهیرر درااار کارایی هر یک اب تحلیل

دوم است. اخاش شه اب چهار اخش تشکیل حاضر پژوهش ارای ییل اه این مهم، شود. میلی دساتور اخش اول ااه معرفای اجماا . در بیراخش دارددو بیرخود « مبایی یرری» نوان اا

ها لیل داد مچنین گذری ار مفاهیم کلیهی مراوط اه اخش تحه پردابیم.یقش و ارجاع می 1 located entity 2 adjunct preposition 3 syntactic valency 4 macrorole 5 macrorole assignment principles 6 correlation

فصلنامة علمی - پژوهشی زبان پژوهی دانشگاه الزهرا)س( / 109

نصار کاه . البم اه ذکر استاست و مکان 1«فرد موجود در مکان»یا ءشی که شامل داریهماریم در »ماینه جمله ؛شود صورت مانه ظاهر می غالباً اههای مکایی ایاتا مکان در محمول

مکایی ایاتا است محمولن موضوع دومن مهیرر ةدر جمل« در آشپزخایه»که ، «ستآشپزخایه اصورت گارو ضیاهی همچنین ممکن است این نصر مکایی اه شکل مانه آمه است. که اهصورت گرو ضیهی و یاا های کنشی نصر مکایی اه نوان مثال در محمول کار رود. اه ییز اه

ناوان ااه شود. می، ظاهر 2افزود ةگرو حرف اضاف ،(159:1997ولین و الپوال )اه تعبیر ونشاود. محااوب مای « دود لای در پاارک مای » نوان گرو ضیهین جملاه اه« در پارک»مثال

ااه ایان ترتیاب داریاه. 3و یاک ظرفیات یحاوی دو ظرفیت معنایی های مکایی ایاتامحمولییز اا لهاین مائداریه. 4تنها یک فرایقش ،شان رغم وجود دو موضوع در ساخت منطقی لیتعاهاد میاان 6کاه اشاار ااه وجاود رااطاه و همبااتری 5هااصول ا طای فرایقش «iالف»انه

( ماه ی اسات 2004اتاین ) کاه آنحاال در تنااض اسات؛ ،کنه ها میها و فرایقشموضوعمیاان ظرفیات ، تفااوت هاا محماول توان اا ا مال تغییر ایهکی در ساخت منطقی این یاوع می

ظرفیت معناایی ةمیان رااطای که یرریتناض همچنین ها را اب این ارد وآی و یحویمعنایی اصاول ا طاای i)انه الف وجود دارددر چارچوب دستور یقش و ارجاع هاو تعهاد فرایقش

مرتفع یمود. فرایقش(های مکایی در باان فارسای را در چاارچوب پژوهش حاضر درصهد است ایواع محمولولاین و الپاوال شاه اب ساوی ون تحلیال ارائاه دستور یقش و ارجاع و همچناین اراسااد دو

ها ارائه دهه. ااه ایان صاورت انهی معنایی اب آی یمایه و دسته ( اررسی2004( و اتین )1997)هاای مکاایی در بااان فارسای روشان محماول ةهای مهیرر درااار کارایی هر یک اب تحلیل

دوم است. اخاش شه اب چهار اخش تشکیل حاضر پژوهش ارای ییل اه این مهم، شود. میلی دساتور اخش اول ااه معرفای اجماا . در بیراخش دارددو بیرخود « مبایی یرری» نوان اا

ها لیل داد مچنین گذری ار مفاهیم کلیهی مراوط اه اخش تحه پردابیم.یقش و ارجاع می 1 located entity 2 adjunct preposition 3 syntactic valency 4 macrorole 5 macrorole assignment principles 6 correlation


در (2004گرفتاه اب ساوی اتاین ) تحلیل و اد ای صورت ،اخش دومخواهیم داشت. در بیرهاا شود. در اخش سوم ار روی تحلیال داد ارائه می 1مکایی در باان اایری هایمحمولااب

ااار در بااان فارسای را ایان شاه هاای ارائاه شویم و کارایی هار یاک اب تحلیال متمرکز می ژوهش حاضر ارائه خواهه شه.پ سنجیم. دریهایت ییز در اخش چهارم، یتایج می

. مبانی نظری 2 دستور نقش و ارجاع .1. 2

هاای دساتوری راردشناسای در یراام اه تعامال یحاو، معناشناسای و کا »دستور یقش و ارجاع اب ساوی مایددی 80 ةگارا در اوایال دها یقاش ةایان یرریا (. 1:2005 ،ولین)ون «پردابد می

تور یقاش دسا که ( اراین ااوریه8:1984ها )مطر شه. آی ولین و فولیشناسایی چون ون باانپناهارد. دو م ارتباط ایاایی می نوان یرا گرا، باان را اههای یقشهارجاع هماینه سایر یرریو

اه شر بیر است: ،یها گذاران دستور یقش و ارجاع مطر کرداساسی که انیان پرسش 3تاگاالو و 2های مختلفی مایناه الکوتاا تحلیل باان باایی اراساد ةایچه یررینالف. چ باایی حاصل چرویه خواهه اود؟ ةااشه، یرری

هاای های بااان تعامل میان یحو، معناشناسی و کاراردشناسی در یرامتوان چرویه میب. ؟را تبیین یمودمختلف

اه بارت دیرر، ایان رجاع اب یک سطح یمایش یحوی ارخوردار است.ستور یقش و ادگویاه سااخت های 4زینای گحاکمیت و مرجع ةهای بایشی ماینه یررییرریه ارخدف یرریه

کناه اد اا مای ( 209:2001ولاین ) ون کاه گیرد. اه همین لات اسات یرر یمیای درایتزا یدر ایان سات. سااخت معناایی و سااخت یحاوی ا گارا کمینه ای یرریه دستور یقش و ارجاع

البتاه کنناه، های باان را تولیه میکننه و جملهم ارتباط پیها میماتقیم اا ه ای گویه اه دستوریراری دساتور یقاش و ةایراار 1 یرگذاریاه. شاکل ل کاراردشناختی و گفتمایی ییاز تث وام

دهه.ارجاع را یشان می 1 Bonggi 2 Lakhota 3 Tagalog 4 Government and Binding Theory

یرام دستور یقش و ارجاع: 1شکل و معنااای را اب دیااه گوینااه لرااوریتم پیویااهی دوسااویه تعاماال میااان اابیمااایی یحااوی ا

حاائز اهمیات ایان ةیکتکنه. معناشناسی( توصیف میاسی اه یحو( و شنویه )یحو اه )معناشندوسویه اودن الروریتم پیویهی اه معنای گشتاری ااودن فرایناه پیویاه ییاات. ااه که است

یاهارد. همچناین مفااهیم سااختی وجاود بارت اهتر، هی یاوع صاورت روسااختی و رف یاهارد. در حقیقات، ردها، افعاال سابک وغیار در ایان دساتور جاایی ،PRO ایتزا ی ماینه

را اب دو یگفتاار پاار های یحوی و معنایی امکان اررسای اابیمایی دوسویه اودن پیویه میان سابد.دیه فراهم می ةباوی

ه اار نا توای وامل کاراردشناختی و کدمی می ،شودمشاهه می 1 که در شکلطورانهماع تعامل وامل کاراردشاناختی رذارد. در دستور یقش و ارجا هر مرحله اب این فراینه تث یر

ها اا یکاهیرر و کدمی اا یحو و معناشناسی یکی اب چنهین طرق اصلی است که در آن بااناال محورهای یحوی و معنایی قدر این یرریه شاهه ت ،انااراین .(20:2005ولین، )ون متفاوتنه

اب یک سو و محورهای کاراردشناختی اب سوی دیرر هاتیم.

ساخت بند .1. 1. 2ااه تماامی شاود ساخت انه در چارچوب دستور یقش و ارجاع دو ویژگی دارد که سبب می

. ایان دو هاای هناه و اروپاایی جلاوگیری شاود انها توجه شود و اب توجاه ویاژ ااه باا باان ویژگی بارتنه اب:


یرام دستور یقش و ارجاع: 1شکل و معنااای را اب دیااه گوینااه لرااوریتم پیویااهی دوسااویه تعاماال میااان اابیمااایی یحااوی ا

حاائز اهمیات ایان ةیکتکنه. معناشناسی( توصیف میاسی اه یحو( و شنویه )یحو اه )معناشندوسویه اودن الروریتم پیویهی اه معنای گشتاری ااودن فرایناه پیویاه ییاات. ااه که است

یاهارد. همچناین مفااهیم سااختی وجاود بارت اهتر، هی یاوع صاورت روسااختی و رف یاهارد. در حقیقات، ردها، افعاال سابک وغیار در ایان دساتور جاایی ،PRO ایتزا ی ماینه

را اب دو یگفتاار پاار های یحوی و معنایی امکان اررسای اابیمایی دوسویه اودن پیویه میان سابد.دیه فراهم می ةباوی

ه اار نا توای وامل کاراردشناختی و کدمی می ،شودمشاهه می 1 که در شکلطورانهماع تعامل وامل کاراردشاناختی رذارد. در دستور یقش و ارجا هر مرحله اب این فراینه تث یر

ها اا یکاهیرر و کدمی اا یحو و معناشناسی یکی اب چنهین طرق اصلی است که در آن بااناال محورهای یحوی و معنایی قدر این یرریه شاهه ت ،انااراین .(20:2005ولین، )ون متفاوتنه

اب یک سو و محورهای کاراردشناختی اب سوی دیرر هاتیم.

ساخت بند .1. 1. 2ااه تماامی شاود ساخت انه در چارچوب دستور یقش و ارجاع دو ویژگی دارد که سبب می

. ایان دو هاای هناه و اروپاایی جلاوگیری شاود انها توجه شود و اب توجاه ویاژ ااه باا باان ویژگی بارتنه اب:


همراایی اناهها را ایاان کناه و های جهاایی و ویژگی یساخت انه اایه تمام ةالف. یرری هاا در بااان اار وجاود آن مشخصاه کنه کاه شااههی یهایی تحمیل هایی را ار باانمشخصه

شود؛ مییرر یافت یمههاای مشاااه در سااخت اناه اایاه اب ایان ضاالیات ارخاوردار ااشاه کاه ساخت ةب. یرری

(.3:2005 ،ولینهای مشااه تحلیل و اابیمایی کنه )ونهای مختلف را اه شیو بااندو تقاال معنایی که شاامل تقااال ناصار ةای است و ار پایاین یرریه الیه ساخت انه در

ای کاه اارای اضاافه های اسمی و حرفمحمولی و غیرمحمولی و همچنین تمایز میان گرو گیارد. آن دساته اب شاکل مای و آن دسته کاه غیرموضاوع هااتنه، موضوع هاتنه ،محمول

در اخاش ،شاویه ب یمای محماول محااو ای کاه موضاوعن و حرف اضاافه های اسمیگرو 1کنناه. جاهول را توصیف می 2هایی هاتنه که مرکزشامل افزود گیریه وضرار می 1حاشیه

د، یشاان د داروای اناه وجا الیاه های یحوی کاه در سااخت میان ناصر معنایی و ساب ةرااط .(27:1997 ،ولین و الپوالدهه )ونمی

( 27:1997 ،ین و الپوالولای انه ) ونساخت الیه :1دول ج

نصر / ناصر معنایی واحه یحوی هاته

موضوع مرکز حاشیه مرکز حاشیه + مرکز (= انه )

مولمح مولموضوع در اابیمایی معنایی مح

موضوعغیر ها + محمول موضوع

ها + محمول غیرموضوع ها + موضوع

ساخت معنایی .2. 1. 2یاوع » ةارجااع اراسااد یرریا افعاال در دساتور یقاش و انهی اخت معنایی و همچنین طبقهس

پیشانهادی ة، استوار گشاته اسات. ایراار آن را مطر کرد است( 1967) 4ویهلر که « 3 مل 1 periphery 2 core 3 Aktionsart 4 Vendler

ولااین و الپااوال تشااکیل شااه اساات. ون 4و کنشاای 3، پایااا2ای، لحرااه1ویااهلر اب افعااال ایاااتاااه یراام ماذکور 6عاال منقطاع و اف 5کنشای پایاا دیرر اا ناوان افعاال ة( دو طبق100:1997)

-+/[ و ]9پایایی -+/[، ]8پویا -+/[، ]7ایاتا -/+دوتایی ] ةاا چهار مشخص این افعال ایه.افزود شویه: اه شکل بیر توصیف می [10ایلحره

(33:2005 ،ولین)ون های فعلیطبقه :2جدول

ایلحره پایایی پویا ایاتا فعل هایطبقه ایاتا

اودن()دایاتن، دوست داشتن، + - - -

کنشی خوردن( )ااریهن، خوایهن،

- + - -

ایلحره منفجر شهن( )ترکیهن، خورد شهن،

- - + +

پایا یاد گرفتن( یخ ااتن، اهبود یافتن، )

- - + -

کنشی پایا )بیگ بدن : لی بیگ را بد(

- + + -

منقطع سرفه کردن( طاه کردن، )

- / +- - +

هایش در ضالب سااخت میان گزار و موضوع ةرااط ،در چارچوب دستور یقش و ارجاع

3هاای فعلای فاوق در جاهول قهشود. ساخت منطقی ارای هر یک اب طبیمایان می 11منطقی 1 state 2 achievement 3 accomplishment 4 activity 5 active accomplishment 6 semelfactive 7 static 8 dynamic 9 telic 10 punctual 11 logical structure


ولااین و الپااوال تشااکیل شااه اساات. ون 4و کنشاای 3، پایااا2ای، لحرااه1ویااهلر اب افعااال ایاااتاااه یراام ماذکور 6عاال منقطاع و اف 5کنشای پایاا دیرر اا ناوان افعاال ة( دو طبق100:1997)

-+/[ و ]9پایایی -+/[، ]8پویا -+/[، ]7ایاتا -/+دوتایی ] ةاا چهار مشخص این افعال ایه.افزود شویه: اه شکل بیر توصیف می [10ایلحره

(33:2005 ،ولین)ون های فعلیطبقه :2جدول

ایلحره پایایی پویا ایاتا فعل هایطبقه ایاتا

اودن()دایاتن، دوست داشتن، + - - -

کنشی خوردن( )ااریهن، خوایهن،

- + - -

ایلحره منفجر شهن( )ترکیهن، خورد شهن،

- - + +

پایا یاد گرفتن( یخ ااتن، اهبود یافتن، )

- - + -

کنشی پایا )بیگ بدن : لی بیگ را بد(

- + + -

منقطع سرفه کردن( طاه کردن، )

- / +- - +

هایش در ضالب سااخت میان گزار و موضوع ةرااط ،در چارچوب دستور یقش و ارجاع

3هاای فعلای فاوق در جاهول قهشود. ساخت منطقی ارای هر یک اب طبیمایان می 11منطقی 1 state 2 achievement 3 accomplishment 4 activity 5 active accomplishment 6 semelfactive 7 static 8 dynamic 9 telic 10 punctual 11 logical structure


اصالی هااتنه کاه ةهای ایاتا و کنشی دو دسات فعل حائز اهمیت این است ةاست. یکت آمه (.109:2010 ،1شود )پویها یشان داد مییاراساد آها ساخت منطقی دیرر فعل

(109:1997 ،و الپوال ولین ها ) ونهای فعلی و ساخت منطقی آیطبقه :3جدول

ساخت منطقی های فعلیطبقه predicate′ (x) or (x, y) ایاتا

do′ (x, [predicate′ (x) or (x, y)]) کنشی

INGR predicate′ (x) or (x, y), or ایلحرهINGR do′ (x, [predicate′ (x) or (x, y)])

BECOME predicate′ (x) or (x, y), or پایاBECOME do′ (x, [predicate′ (x) or (x, y)])

do′ (x, predicate′1 (x,(y))]) & BECOME predicate′2 (z, x) or (y) کنشی پایا

SEML predicate′ (x) or (x, y), or منقطعSEML do′ (x, [predicate′ (x) or(x, y)])

ه. یشاو هاا معرفای مای های معنایی در این یرریه اه شاکلی متفااوت اب ساایر یرریاه یقش

2هاای معناایی مخاتع فعال اول، یقاش ةشویه. دسات های معنایی در سه الیه اررسی مییقشهااتنه، ایان دساته شاامل 5دوم روااا معناایی ة. دست4، دویه 3ماینه شنویه ؛شودیامیه می

، 6ر؛ مایناه کنشار ایاه شاویه کاه در سانت فیلماوری معرفای شاه همان روااا معناایی مای ایاه شاامل دو شاه سوم کاه در چاارچوب دساتور یقاش و ارجااع معرفای ة. دست7گر تجراه

ولاین و ون یرار اه(. 53-54: 2005، ولینونهاتنه ) 10و ا رپذیر 9اا ناوین ا رگذار 8فرایقشتارین یشاان اای ییااتنه. یبااان خاصا ایه و مختعها همراییاین یقش ،(143:1997الپوال )

مهم دیرار ةتیک هاتنه. 11پذیر رر و کنشکنشترتیب و ا رپذیر اهیقش معنایی ارای ا رگذار 1 Pavey 2 verb- specific semantic roles 3 hearer 4 runner 5 thematic relations 6 agent 7 experiencer 8 macrorole 9 actor 10 undergoer 11 patient

و « فا ال »هاای دساتوری طاور کامال ااا یقاش ااه های ا رگذار و ا رپاذیر این است فرایقش ؛ ماینه:یکاان و منطب ییات« فعولم» شیشه: ا رپذیر و مفعول اه: ا رگذار و فا لگر گراه شیشه را شکات. -

شیشه شکات. شیشه: ا رپذیر و فا ل -

مراتاب دو هاا در سااخت منطقای در سلااله موضاوع هاا و وضاعیت میان فارایقش ةرااط ةرااط»ها ( معتقه است فرایقش187:1996)ولین شود. ونفرایقش ا رگذار و ا رپذیر ارائه می

در سااخت منطقای یموضاو یتخااب ا اسات. « اولیه میان ساخت منطقی و اابیمایی یحاوی آماه 2 شکلمراتب در صورت سلاله و اه اود نوان ا رگذار و ا رپذیر اراساد احتمال اه

است:

(146:1997 ،ولین و الپوالپذیر )ونا ر –گذار مراتب ا ر هلسلا :2شکل

اصاول ا طاای شاود. اینای مای سااخت منطقای آن پایش های یک فعل اب تعهاد فرایقش (:152:1997 ،و الپوال ولیناست )ونصورت بیر فرایقش اه

:اصول اعطای فرانقش

ر و یاا ارااار ااا تعاهاد پاذیرد کمتا مای فعال یاک هایی که تعهاد فرایقش تعداد: الف. ها در ساخت منطقی است.موضوع

.i خت منطقای خاود ااشاه، دو فارایقش اگر فعلی دارای دو موضوع و یاا ایشاتر در ساا پذیرد. می

مثال: مریم کتاب را اه بهرا داد. [do′ (Maryam, ᴓ)] CAUSE [BECOME have′ (Zahrɑ, Ketɑb)]


و « فا ال »هاای دساتوری طاور کامال ااا یقاش ااه های ا رگذار و ا رپاذیر این است فرایقش ؛ ماینه:یکاان و منطب ییات« فعولم» شیشه: ا رپذیر و مفعول اه: ا رگذار و فا لگر گراه شیشه را شکات. -

شیشه شکات. شیشه: ا رپذیر و فا ل -

مراتاب دو هاا در سااخت منطقای در سلااله موضاوع هاا و وضاعیت میان فارایقش ةرااط ةرااط»ها ( معتقه است فرایقش187:1996)ولین شود. ونفرایقش ا رگذار و ا رپذیر ارائه می

در سااخت منطقای یموضاو یتخااب ا اسات. « اولیه میان ساخت منطقی و اابیمایی یحاوی آماه 2 شکلمراتب در صورت سلاله و اه اود نوان ا رگذار و ا رپذیر اراساد احتمال اه

است:

(146:1997 ،ولین و الپوالپذیر )ونا ر –گذار مراتب ا ر هلسلا :2شکل

اصاول ا طاای شاود. اینای مای سااخت منطقای آن پایش های یک فعل اب تعهاد فرایقش (:152:1997 ،و الپوال ولیناست )ونصورت بیر فرایقش اه

:اصول اعطای فرانقش

ر و یاا ارااار ااا تعاهاد پاذیرد کمتا مای فعال یاک هایی که تعهاد فرایقش تعداد: الف. ها در ساخت منطقی است.موضوع

.i خت منطقای خاود ااشاه، دو فارایقش اگر فعلی دارای دو موضوع و یاا ایشاتر در ساا پذیرد. می

مثال: مریم کتاب را اه بهرا داد. [do′ (Maryam, ᴓ)] CAUSE [BECOME have′ (Zahrɑ, Ketɑb)]


.i.i پذیردیک فرایقش می ،خود داشته ااشهاگر فعلی یک موضوع در ساخت منطقی. رفه کرد.مثال: حاین س

[SEML do′ (Hossein, [Cough′ (Hossein)])]

پذیریه:ارای افعالی که یک فرایقش می ماهیت: ب(.i کنشی در ساخت منطقی خاود ااشاه، فارایقش ا رگاذار اگر فعل دارای یک محمول است.

مثال: لی دویه.[do′ (Ali, [run′ (Ali)])]

.i.i .اگر فعل دارای محمول کنشی در ساخت منطقی خود یباشه، فرایقش ا رپذیر است مثال: شیشه شکات.

INGR [break′ (ɪe)] مکانی در زبان بانگی هایمحمول ةربا ( در2004تحلیل بتین ) .2. 2

مکاایی در چاارچوب دساتور یقاش و هاای محماول ی پیراماون جهیاه تحلیل( 2004اتین )مذکور در باان اایری پرداختاه هایمحمولانهی طبقهاه و همچنین ارائه کرد است ارجاع کاه دو موضاوع داریاه های مکایی ایاتا در چارچوب دستور یقش و ارجااع محمولاست. مکاایی هاای دساته اب محماول اگرچه این و مکان است. یا فرد موجود در مکان ءشیشامل حااوی یاک ظرفیات اب یرار یحاوی اب یرر معنایی دو ظرفیات داریاه، ها در اکثر باانایاتا

یرار گرفتاه ردر چاارچوب دساتور یقاش و ارجااع اساتثنا د هااین محمولهاتنه. اب طرفی ظرفیت معناایی و یاا ةتوجیهی ارای تناض یرری حاصل میان رااط شود و اه این صورت می

(2004) شاود. اتاین مای دست داد هها ادر ساخت منطقی اا تعهاد فرایقشها تعهاد موضوعدستور یقش و ارجااع ااه معرفای سااخت ةستاورد خود پس اب توضیحاتی دراارد ةارائ ارای

، ایاه ایااتا ارائاه کارد مکایی هایمحمول( ارای 115:1997ولین و الپوال )ای که ونمنطقیدهااه. ساااخت منطقاای ساااخت منطقاای پیشاانهادی خااود را ارائااه ماای گااا آن پااردابد.ماای

ولاین و )ون مکایی ایاتا در چارچوب دستور یقش و ارجاع اه شکل بیر اسات های محمول :(115:1997 ،الپوال

be- Loc′ (x, y)

هاای آن ییاز موضاوع yو xساخت منطقی فوق حاوی محمول دو جایراهی است کاه هاای محماول رغم وجود دو موضوع در سااخت منطقای، که لیحالی است هاتنه. این دراصول ا طاای فارایقش « الف1»ییز اا انه لهارای یک فرایقش هاتنه و این مائمکایی ایاتا د

اگر فعلی دارای دو موضوع و یا ایشاتر در »گویه ب دستور یقش و ارجاع که میدر چارچودر تنااض (152:1997 ،لین و الپاوال و)ون «پذیردساخت منطقی خود ااشه، دو فرایقش می

در ساخت ایهکی تغییر ض یرری معتقه است اا ا مال ( ارای رفع این تنا2004. اتین )استرا حل کرد. ساخت منطقی جهیاه اارای لهتوان این مائمکایی ایاتا می هایمحمولمنطقی

(:3 صورت بیر است )همان: اه هااین دسته اب محمولbe′ (x, [Loc′ (y)])

آیه و محمول شکل محمول درمی ومین موضوع در ساخت منطقی فوق اهاهین ترتیب دو یه بارتی محمول نوان اهشود. اه بارت دیرر، مکان ییز در یقش موضوع محاوب یمی

و یااه مکاایی ایااتا ضارورتاً البم هااایمحماول ،شاود. اناااراین یرار گرفتاه ماای ارجاا ی در هاا در میاان تعاهاد موضاوع تاوابیی و اب ایان طریا آینهاه حااب میهایی استثنایی گزار

گردد. ارضرار می ها خت منطقی و تعهاد فرایقشسا ها. تحلیل داده3

مکاایی فارسای اراسااد هاای محماول انهی در این اخش اب یرر خواهه گذشت طبقه آیچهدو تحلیال دساتور یقاش و ارجااع و هاا در چاارچوب توصیف معناایی آی یوع مل و ةیرری

( اسات. همچناین اب ایان 2004( و اتاین ) 1997ولین و الپوال )ون شه اب سوی متفاوت ارائهاتین مبنی ار وجود تناض یرری در چارچوب دستور یقش و ارجااع ةطری اه محک فرضی

پردابیم.مکایی ایاتا می های محمولدر ااب


ولاین و )ون مکایی ایاتا در چارچوب دستور یقش و ارجاع اه شکل بیر اسات های محمول :(115:1997 ،الپوال

be- Loc′ (x, y)

هاای آن ییاز موضاوع yو xساخت منطقی فوق حاوی محمول دو جایراهی است کاه هاای محماول رغم وجود دو موضوع در سااخت منطقای، که لیحالی است هاتنه. این دراصول ا طاای فارایقش « الف1»ییز اا انه لهارای یک فرایقش هاتنه و این مائمکایی ایاتا د

اگر فعلی دارای دو موضوع و یا ایشاتر در »گویه ب دستور یقش و ارجاع که میدر چارچودر تنااض (152:1997 ،لین و الپاوال و)ون «پذیردساخت منطقی خود ااشه، دو فرایقش می

در ساخت ایهکی تغییر ض یرری معتقه است اا ا مال ( ارای رفع این تنا2004. اتین )استرا حل کرد. ساخت منطقی جهیاه اارای لهتوان این مائمکایی ایاتا می هایمحمولمنطقی

(:3 صورت بیر است )همان: اه هااین دسته اب محمولbe′ (x, [Loc′ (y)])

آیه و محمول شکل محمول درمی ومین موضوع در ساخت منطقی فوق اهاهین ترتیب دو یه بارتی محمول نوان اهشود. اه بارت دیرر، مکان ییز در یقش موضوع محاوب یمی

و یااه مکاایی ایااتا ضارورتاً البم هااایمحماول ،شاود. اناااراین یرار گرفتاه ماای ارجاا ی در هاا در میاان تعاهاد موضاوع تاوابیی و اب ایان طریا آینهاه حااب میهایی استثنایی گزار

گردد. ارضرار می ها خت منطقی و تعهاد فرایقشسا ها. تحلیل داده3

مکاایی فارسای اراسااد هاای محماول انهی در این اخش اب یرر خواهه گذشت طبقه آیچهدو تحلیال دساتور یقاش و ارجااع و هاا در چاارچوب توصیف معناایی آی یوع مل و ةیرری

( اسات. همچناین اب ایان 2004( و اتاین ) 1997ولین و الپوال )ون شه اب سوی متفاوت ارائهاتین مبنی ار وجود تناض یرری در چارچوب دستور یقش و ارجااع ةطری اه محک فرضی

پردابیم.مکایی ایاتا می های محمولدر ااب


های مکانیمحمول. 1. 3 ایستا افعال. 1. 1. 3

ةکننه و دارای مختص( معتقه است افعال ایاتا اه کنش خاصی اشار یمی33:2005ولین )ون افعاال ایااتا ایشاتر » ،(29:1391رضاایی ) رار ی لحاظ بمایی یامحهود هااتنه. ااه اه و 1غیرپویا

شاناختی و حاالت روان ةهایی درااراحااسات درویی، واطف، شرای و ویژگی ةکننه ایانرب ایان . ویژگی مومی و اا«شودمحاوب می ییز ایاتا« اودن»مالکیت هاتنه، همچنین فعل

حاال .دهناه یاابت مای یا فردی ءهایی را اه شییاتا ویژگیا افعالکه ها این است یوع فعلمکاایی محمولحاصل، محمولااشه، 2شه مکان آن موجودیت داد اگر این ویژگی یابت

صاورت ااه غالباً مکان هامحمولدر این یوع که ( ار این ااور است5:2004اتین )ایاتا است. شاویه. ااه مکایی، ضیههای اشار و یا افعال ایاتای مکایی یشاان داد مای گرو حرف اضافة پردابیم:تحلیل مثال بیر می

لی در خایه است.. 1ترتیاب دو موضوع که ااه فوق(، ارای مثال 115:1997ولین و الپوال )ون اراساد تحلیل

شود. این دو موضوع اشاار ااه ظرفیات معناایی یرر گرفته می در« خایه»و « لی»اب بارتنه ،ا رپاذیر در یقش « لی» ،یک فرایقش فق مکایی مذکور محمولفوق ییز دارد. در محمول

ی و تعاهاد هاا در سااخت منطقا وجود دارد. انااراین، توابن و تعادلی که میان تعهاد موضوع ها اایه وجود داشته ااشه، اب این رفته است. فرایقش

be- Loc′ (x, y) be- at′ (Ali, xɑne) مریم در مهرسه اود.. 2

صورت بیر است: ( و اه1( ییز هماینه مثال )2تحلیل مثال )be- at′ (Maryam, madrese)

و« ساه رمه»و « ماریم »( ییز دو موضاوع یعنای 2در مثال ) ،شودطور که مشاهه میهمانهاای اارای مثاال ،(3:2004اتاین ) تحلیال اراسااد ا رپذیر وجود دارد.« مریم»یک فرایقش

و همچناین یاک فارایقش شاود وع در ساخت منطقی یمایان مای یک موض (2( و )1) ةشماراگار فعلای دارای دو موضاوع و یاا »اصول ا طای فرایقش « iالف»وجود دارد. انااراین، انه

1 non-dynamic 2 entity

،(152:1997 ،ولاین و الپاوال )ون «پاذیرد ایشتر در ساخت منطقی خود ااشه، دو فرایقش میاگار فعلای یاک موضاوع در سااخت منطقای خاود» « iiالف»شود و دریتیجه انه یق یمی

گردد.ارضرار می ،)همان(«پذیردداشته ااشه یک فرایقش میbe′ (x, [Loc′ (y)]) be′ (Ali, [at′ (xɑne)])

be′ (Maryam, [at′ (madrese)])

پردابیم.ای، پایا، کنشی و کنشی پایا در باان فارسی میلحره افعالدر ادامه اه اررسی

ایلحظه افعال. 2. 1. 3پایاان ةدهنه و یقطا یشان می ای راای تغییرات لحرهافعال لحره ،(34:2005ولین )ون اه یرر

در یاک لحراه روی »ای فعاال لحراه یویاه افعال میاین ا ة( دراار29:1391داریه. رضایی ) ملراری شویه و حاوی ایاتا مشت می افعالای اب لحره . افعال«رسنهپایان می دهنه و اهمی هاای محماول همایناه هاا محماول ( این دساته اب 9:2004اتین ) ة قیههاتنه. اه INGRیام اه

یک فرایقش داریه. مکایی ایاتاپردابیم.ساخت منطقی جمدت بیر میاررسی اه لی افتاد.. 3

INGR be′ (x, [pred′1]) INGR be′ (Ali, [fall′]) لی مرد. . 4

INGR be′ (Ali, [die′])مریم رسیه.. 5

INGR be′ (Maryam, [arrive′])

، افازود و 2ای موضاو ی های حرف اضاافه ای غالباً اه سه دسته گرو گرو حرف اضافهاه توصایف ،(. در این اخش159:1997 ،ولین و الپوالشویه )ون تقایم می 3افزود -موضوع

موضاوعن ،های حرف اضافه افزود در ساخت منطقی جملهپردابیم. گرو دو گرو آخر میلحااظ هاا ااه . ایان گارو ها را اب جمله حذف کارد توان آی شویه و میمیمحمول محاوب ی کاه دلیال آن همیشه محمولی هااتنه. ااه لحاظ معنایی اهمرکز ضرار داریه و یحوی در حاشیة

1 [pred′[ همان ]Loc′(y).است ]2 argument-marking preposition 3 argument-adjunct preposition


،(152:1997 ،ولاین و الپاوال )ون «پاذیرد ایشتر در ساخت منطقی خود ااشه، دو فرایقش میاگار فعلای یاک موضاوع در سااخت منطقای خاود» « iiالف»شود و دریتیجه انه یق یمی

گردد.ارضرار می ،)همان(«پذیردداشته ااشه یک فرایقش میbe′ (x, [Loc′ (y)]) be′ (Ali, [at′ (xɑne)])

be′ (Maryam, [at′ (madrese)])

پردابیم.ای، پایا، کنشی و کنشی پایا در باان فارسی میلحره افعالدر ادامه اه اررسی

ایلحظه افعال. 2. 1. 3پایاان ةدهنه و یقطا یشان می ای راای تغییرات لحرهافعال لحره ،(34:2005ولین )ون اه یرر

در یاک لحراه روی »ای فعاال لحراه یویاه افعال میاین ا ة( دراار29:1391داریه. رضایی ) ملراری شویه و حاوی ایاتا مشت می افعالای اب لحره . افعال«رسنهپایان می دهنه و اهمی هاای محماول همایناه هاا محماول ( این دساته اب 9:2004اتین ) ة قیههاتنه. اه INGRیام اه

یک فرایقش داریه. مکایی ایاتاپردابیم.ساخت منطقی جمدت بیر میاررسی اه لی افتاد.. 3

INGR be′ (x, [pred′1]) INGR be′ (Ali, [fall′]) لی مرد. . 4

INGR be′ (Ali, [die′])مریم رسیه.. 5

INGR be′ (Maryam, [arrive′])

، افازود و 2ای موضاو ی های حرف اضاافه ای غالباً اه سه دسته گرو گرو حرف اضافهاه توصایف ،(. در این اخش159:1997 ،ولین و الپوالشویه )ون تقایم می 3افزود -موضوع

موضاوعن ،های حرف اضافه افزود در ساخت منطقی جملهپردابیم. گرو دو گرو آخر میلحااظ هاا ااه . ایان گارو ها را اب جمله حذف کارد توان آی شویه و میمیمحمول محاوب ی کاه دلیال آن همیشه محمولی هااتنه. ااه لحاظ معنایی اهمرکز ضرار داریه و یحوی در حاشیة

1 [pred′[ همان ]Loc′(y).است ]2 argument-marking preposition 3 argument-adjunct preposition


ناوان یکای اب کنناه، سااخت منطقای مرکاز را ااه مای ها مرکز را توصایف این یوع افزود ی معناایی، سااخت منطقای گیریه. ااه باارت اهتار، در اابیماای یرر می های خود درموضوع

ناوان موضاوع اول درون خاود را ااه ناوان موضاوع دوم خاود و گارو اسامی مرکز را اهای افازود « رخات اب د»، « لای اب درخات افتااد » ةدر جملا ، نوان مثال . اهکننه محاوب می

ولاین و صورت گرو حرف اضافه آمه است. در اابیمایی معنایی که ونمکایی است که اهافازود در ةداریاه، گارو حارف اضااف ارای جمدتی اب این دست رضه میالپوال )همان(

گیرد:ااتهای ساخت منطقی ضرار می لی اب درخت افتاد.. 6

be-From′ (tree, [INGR fall′ (Ali)]) ضارار هاا را در ایتهاای سااخت منطقای ( این دساته اب افازود 10:2004که اتین )در حالی

دهه: میbe′ ([INGR be′ (Ali, [fall′])], [From′ (tree)])

،[INGR be′ (Ali, [fall′])] مرکاز سااخت منطقای ،وی معتقه است در اابیمایی فوق′be جمله اولین موضوع در ساخت منطقی (x, [from′ (tree)]) .است

وجود دارد. افزود -موضوع ةیام گرو حرف اضاف ر مقاال این گرو ، گرو دیرری اهدشاود. ایان مای محمول تلقی ةمنزل شه خود اهیاد ةدست ،(159:1997ولین و الپوال )ون یرر اه

هیا گذارمنطقی مرکز اه اشتراک مای و آن را در ساخت هینافزاگرو موضو ی را اه انه میااه باارت دیرار، گارو .هیا گیر نوان موضو ی در یرار یمای مرکز را اهساخت منطقی و

ناه. نکرا در جمله ایفا می افزود و یقش موضوعتوأمان یقش افزود -موضوع حرف اضافهاتاین ، ناوان مثاال ااه افزایناه. ااه اناه ماذکور مای ها موضوع و اطد ات معنایی دو ، آی اه-kin»( معتقه است گرو حرف اضافه 10:2004) di gimbatadn » در معناای«to dock » در

آیه:ر میاه شما افزود -موضوعو حرف اضافه بیر گر ةجمل7. Sia n-dabuɁ [in-dabuɁ] kin-di gimbatadn

3s.Nom REALIS-fall to-on dock‘He fell down to the dock’

صورت بیر است: فوق اراساد تحلیل اتین )همان( اه ةساخت منطقی جملINGR be′ (3s, [fall′]) & BECOME be′ (3s, [on′ (gimbatadn)])1

.(51:1984ولین، دهه )فولی و وناست و توالی بمایی را یشان می« سپس»معنای اه & 1

پردابیم: بیر می ةحال اه تحلیل جمل .دریاچه سقوط کرد هواپیما درون. 8

INGR be′ (havɑpeymɑ, [fall down′]) & BECOME be′ (havɑpeymɑ, [into′ (daryɑʧe)])

پایاافعال .3. 1. 3

،ولاین )ون داریاه ]+پایاایی[ ةمشخصا دهناه و بمایی رخ مای ةیک ااباین دسته اب افعال در اب جملاه »معتقاه اسات افعاال پایاا افعاال این دسته اب ة( دراار28:1391(. رضایی )34:2005

سااخت . «و دارای یمود پایایی هااتنه های تغییر حالت است که ضاالیت استمراری داریهفعل محماول ای ارگرفته اب سااخت منطقای لحره هایمحمولپایا ییز هماینه هایمحمولمنطقی

؛ ماینه:داریه BECOME یام ی اه ملرر هامحمول ا است اا این تفاوت که این یوعایات لی یزدیک درخت شه.. 9

و « لی» ،دهنهارای مثال فوق ارائه می (109:1997) ولین و الپوالکه ون ای در اابیمایی شویه: رض یکهیرر و دو موضوع انه فوق محاوب می هم« درخت»

BECOME be- Loc′ (x, y) BECOME be- near′ (Ali, deraxt) « درخات »، دهاه پیشانهاد مای (8-9: 2004اتاین ) ای کاه که در ساخت منطقای حالی در

اسات کاه در « لی»تنها موضوع انه مذکور شود و یرر گرفته می ای مجزا در نوان گزار اه رود. کار می معنایی ا رپذیر اهیقش

BECOME be′(x, Loc′ (y)) BECOME be′ (Ali, [near′ (deraxt)])

اتاین در چاارچوب تحلیال اه نوان مثالی دیرر اه اابیمایی سااخت منطقای جملاه بیار پردابیم:می (2004)

کیک در فر سوخت.. 10be′ ([BECOME be′ (x, [predicate′])], [Loc′ (y)]) be′ ([BECOME be′ (cake, [burn′])], [in′ (oven)])

، آن هم در یقش معناایی «کیک»تنها یک موضوع ،آیهفوق ارمی ةکه اب یمویطورهمان در ساخت منطقی یمایان است. ،ا رپذیر


پردابیم: بیر می ةحال اه تحلیل جمل .دریاچه سقوط کرد هواپیما درون. 8

INGR be′ (havɑpeymɑ, [fall down′]) & BECOME be′ (havɑpeymɑ, [into′ (daryɑʧe)])

پایاافعال .3. 1. 3

،ولاین )ون داریاه ]+پایاایی[ ةمشخصا دهناه و بمایی رخ مای ةیک ااباین دسته اب افعال در اب جملاه »معتقاه اسات افعاال پایاا افعاال این دسته اب ة( دراار28:1391(. رضایی )34:2005

سااخت . «و دارای یمود پایایی هااتنه های تغییر حالت است که ضاالیت استمراری داریهفعل محماول ای ارگرفته اب سااخت منطقای لحره هایمحمولپایا ییز هماینه هایمحمولمنطقی

؛ ماینه:داریه BECOME یام ی اه ملرر هامحمول ا است اا این تفاوت که این یوعایات لی یزدیک درخت شه.. 9

و « لی» ،دهنهارای مثال فوق ارائه می (109:1997) ولین و الپوالکه ون ای در اابیمایی شویه: رض یکهیرر و دو موضوع انه فوق محاوب می هم« درخت»

BECOME be- Loc′ (x, y) BECOME be- near′ (Ali, deraxt) « درخات »، دهاه پیشانهاد مای (8-9: 2004اتاین ) ای کاه که در ساخت منطقای حالی در

اسات کاه در « لی»تنها موضوع انه مذکور شود و یرر گرفته می ای مجزا در نوان گزار اه رود. کار می معنایی ا رپذیر اهیقش

BECOME be′(x, Loc′ (y)) BECOME be′ (Ali, [near′ (deraxt)])

اتاین در چاارچوب تحلیال اه نوان مثالی دیرر اه اابیمایی سااخت منطقای جملاه بیار پردابیم:می (2004)

کیک در فر سوخت.. 10be′ ([BECOME be′ (x, [predicate′])], [Loc′ (y)]) be′ ([BECOME be′ (cake, [burn′])], [in′ (oven)])

، آن هم در یقش معناایی «کیک»تنها یک موضوع ،آیهفوق ارمی ةکه اب یمویطورهمان در ساخت منطقی یمایان است. ،ا رپذیر


کنشی افعال. 4. 1. 3 آیناه ای ماتقل اه حاااب مای ه و گزار شویهای ایاتا مشت یمیاب گزار افعال کنشی غالباً

تاوان کنشای مای های افعال ترین ویژگیاب مهم (.11:2004؛ یک. اتین 224:1990،ولین)ون ،ولاین اشاار کارد )ون بماایی ةلحاظ اااب اهیامحهود اودن این دسته اب افعال اه پویا اودن و

بیر دضت کنیه: هایمثال اه تحلیل (.33:2005 دود.مریم در پارک می .11 بیه.بهرا در پاسا ضهم می. 12 کنه. لی در دریا شنا می. 13 ه:نکنصورت بیر تحلیل میاه ترتیب اه فوق را هایجمله( 115:1997و الپوال ) ولینون

be- Loc′ (x, [do′ (x, [predicate′ (x) or (x, y)]) be- in′ (park, [do′ (Maryam, [run′ (Maryam)])] be- in′ (pɑsɑʒ, [do′ (Zahrɑ, [walk′ (Zahrɑ)])] be- in′ (daryɑ, [do′ (Ali, [swim′ (Ali)])]

ا رگاذار یمایاان و ییاز یاک فارایقش «ماریم »یک موضوع یعنی ،(11) ةشمار ةدر جملو « لای »و « بهارا »ترتیب بارتنه اب ( ییز یک موضوع که اه13( و )12) هایدر جمله .است

فاوق تعاادل هاای مثاال در تحلیل ،طور که پیهاستهمان یک فرایقش ا رگذار وجود دارد.هاا ارضارار اسات. اناااراین، ها در ساخت منطقی و همچنین تعهاد فرایقشمیان تعهاد موضوع

بیرا این گزار کنشی یک موضوع و اصول ا طای فرایقش ییز یق یشه است« iالف»انه ةگارو حارف اضااف مکایی ییز در گزار فوق اب یوع یک فرایقش دارد. گرو حرف اضافة

محماولی اسات کاه است. اه بارت دیرار، گارو ماذکور گارو حارف اضاافة ایافزود کنشی هایموضوع و ظرفیت فعل جزئی اب و کنشی افزود است ةمعنایی اه گزار اطد ات

شود. محاوب یمی «شنا کردن»و « ضهم بدن»، «دویهن» ارائه داد است اه شر بیر است:( 11-13: 2004مثال و تحلیلی که اتین )

14. Sia l-em-ongi [-ₔ m –longi] di sungi 3s- Nom -ACY-swim at river ‘He swims in the river’ be′ ([do′ (x, [predicate′ (x)])] , [Loc′ (y)]) be′ ([do′ (3s, [swim′ (3s)])], [at′ (sungi)])

و ولاین ون شاه اب ساوی تنها تفاوتی که میان دو ساخت منطقی ارائه ،یراریهگان یرراه محال ضارار ،شاود کنشی مشاهه مای هایاا محمول ( در رااطه2004) ( و اتین1997) الپوالااه ،ییز اشاار شاه « .2. 1. 3»که در اخش طورهمان افزود است. ةن گرو حرف اضافگرفت

را مرکاز کناه، سااخت منطقای افزود مرکز را توصیف می ةگرو حرف اضاف که دلیل آن(. اتاین 159:1997 ،ولاین و الپاوال گیارد )ون یرار مای های خود در نوان یکی اب موضوع اهرا در ایتهای ساخت منطقی ضارار جهت ییل اه این ههف، گرو مذکور( ییز 13-11: 2004)

اولین موضوع be′ ([do′ (3s, [swim′ (3s)])]) مرکزواسطه ساخت منطقی دهه تا اهینمی محاوب شود. be′ (x, [at′ (sungi)])در ساخت منطقی

پایاکنشی افعال .5. 1. 3

. ااه باارت دیرار، دارای پایاان داریاه ةشاود کاه یقطا اه افعالی گفته مای پایاکنشی افعالمعتقاه (28-29: 1391رضاایی ) (.34:2005 ،ولاین هااتنه )ون ویژگی ]+پویاا[ و ]+پایاایی[

یحوی اه کار رویه که دارای یماود د پایایی یهاریه ولی ممکن است اهافعال کنشی یمو استاسام ارجاا ی، صاورت غیار پایایی ااشنه، اه این صورت که اگر موضوع دوم فعل کنشی ااه

پایا است.ه اود، در غیر این صورت فعل کنشی کنشی خواهفعل اب یوع ،جنس یا یوع ااشه پایا لی غذا را خورد: کنشی لی غذا خورد: کنشی

و همچناین تحلیال در چاارچوب دساتور یقاش و ارجااع شاه ارائاه هاای حال اه تحلیل پردابیم.می های بیر مثال ارای (2004اتین ) پیشنهادی

کرد. لی اه آن طرف رودخایه شنا. 15 دود.فاطمه اه سمت پارک می. 16 رویه.سراابان اه سمت خیااان ر می. 17اناهی صاورت بیار صاورت ترتیب اه فوق را اه های( جمله111:1997ولین و الپوال )ون

کننه:میdo′ (x, [predicate′ (x)] & BECOME be- Loc′ (x, y)) do′ (Ali, [swim′ (Ali)] & BECOME be- at other side′ (river, Ali)) do′ (Fɑteme, [run′ (Fɑteme)] & BECOME be-at′ (park, Fɑteme)) do′ (soldiers, [march′ (soldiers)] & BECOME be-at′ (street, soldiers))


و ولاین ون شاه اب ساوی تنها تفاوتی که میان دو ساخت منطقی ارائه ،یراریهگان یرراه محال ضارار ،شاود کنشی مشاهه مای هایاا محمول ( در رااطه2004) ( و اتین1997) الپوالااه ،ییز اشاار شاه « .2. 1. 3»که در اخش طورهمان افزود است. ةن گرو حرف اضافگرفت

را مرکاز کناه، سااخت منطقای افزود مرکز را توصیف می ةگرو حرف اضاف که دلیل آن(. اتاین 159:1997 ،ولاین و الپاوال گیارد )ون یرار مای های خود در نوان یکی اب موضوع اهرا در ایتهای ساخت منطقی ضارار جهت ییل اه این ههف، گرو مذکور( ییز 13-11: 2004)

اولین موضوع be′ ([do′ (3s, [swim′ (3s)])]) مرکزواسطه ساخت منطقی دهه تا اهینمی محاوب شود. be′ (x, [at′ (sungi)])در ساخت منطقی

پایاکنشی افعال .5. 1. 3

. ااه باارت دیرار، دارای پایاان داریاه ةشاود کاه یقطا اه افعالی گفته مای پایاکنشی افعالمعتقاه (28-29: 1391رضاایی ) (.34:2005 ،ولاین هااتنه )ون ویژگی ]+پویاا[ و ]+پایاایی[

یحوی اه کار رویه که دارای یماود د پایایی یهاریه ولی ممکن است اهافعال کنشی یمو استاسام ارجاا ی، صاورت غیار پایایی ااشنه، اه این صورت که اگر موضوع دوم فعل کنشی ااه

پایا است.ه اود، در غیر این صورت فعل کنشی کنشی خواهفعل اب یوع ،جنس یا یوع ااشه پایا لی غذا را خورد: کنشی لی غذا خورد: کنشی

و همچناین تحلیال در چاارچوب دساتور یقاش و ارجااع شاه ارائاه هاای حال اه تحلیل پردابیم.می های بیر مثال ارای (2004اتین ) پیشنهادی

کرد. لی اه آن طرف رودخایه شنا. 15 دود.فاطمه اه سمت پارک می. 16 رویه.سراابان اه سمت خیااان ر می. 17اناهی صاورت بیار صاورت ترتیب اه فوق را اه های( جمله111:1997ولین و الپوال )ون

کننه:میdo′ (x, [predicate′ (x)] & BECOME be- Loc′ (x, y)) do′ (Ali, [swim′ (Ali)] & BECOME be- at other side′ (river, Ali)) do′ (Fɑteme, [run′ (Fɑteme)] & BECOME be-at′ (park, Fɑteme)) do′ (soldiers, [march′ (soldiers)] & BECOME be-at′ (street, soldiers))


اه شکل بیر یوشت: ترتیب اه را های فوقتوان مثال( می12:2004اراساد تحلیل اتین )do′ (x, [predicate′ (x)]) & BECOME be′ (x, [Loc′ (y)] ( do′ (Ali, [swim′ (Ali)]) & BECOME be′ (Ali, [at other side′ (river)] ( do′ (Fɑteme, [run′ (Fɑteme)]) & BECOME be′ (Fɑteme, [at′ (park)] ( do′ (soldiers, [march′ (soldiers)]) & BECOME be′ (soldiers, [at′ (street)] (

اتین اا جها کردن مکان و یمایش دادن آن تحت باارت ،شودطور که مشاهه میهمانLoc′ (y) کاه ااا یها را در ساخت منطقی اه یک کااهش داد اسات در حاال تعهاد موضوع ،«river»(، 15) ةشامار ةدر جملا (، 111:1997ولین و الپوال ) اراساد تحلیل ون تحلیلی که

درویای سااخت ییاز اخاش ،«street»، (17) ةو در مثال شامار « park»(، 16) ةدر مثال شمارو « فاطماه »، « لای »ترتیاب بارتناه اب خود که اه های رض اا ا رگذاران جمله منطقی و هم

شویه.محاوب می« سراابان» گیری. نتیجه4

مکاایی در بااان فارسای در هاای محماول اناهی معناایی در این پژوهش اه اررسای و دساته ولاین و الپاوال ون شاه اب ساوی دو تحلیل متفااوت ارائاه دستور یقش و ارجاع و چارچوب

یراری در ( پرداختیم. همچناین فرضایه اتاین مبنای اار وجاود تنااض 2004( و اتین )1997) هاا ااه اد مکایی را اررسی کردیم. پس اب اررسی د هایمحمول ةدستور یقش و ارجاع دراار

تاوابن میاان ظرفیات معناایی و دایه و اه هماتین تناض یرری می این یتیجه رسیهیم آیچهمکاایی هاای محماول ةدرااار ،کناه مکایی ایاتا اشاار مای هایمحمولها در تعهاد فرایقشییاز ای و پایاا افعاال لحراه ةااار را در لهکنه. سپس همین مائفارسی صهق میایاتا در باان

شاه اب که میاان دو سااخت منطقای رضاه تنها تفاوتی یهمعتقه اررسی کردیم. یراریهگانااه محال ،شودکنشی مشاهه می افعال ارای (2004( و اتین )1997ولین و الپوال )ون سوی

یرار شاود. ااه هاا مرااوط مای افازود در ایان یاوع سااخت ةضرار گرفتن گرو حارف اضااف افزود و ایتقاال آن ةجا کردن گرو حرف اضاف( اا جااه2004اتین ) ،این سطور یراریهگان

در صاهد اسات یقاش ایان اه ایتهای ساخت منطقای گازار ماهیرر اب ااتهای ساخت منطقی گارو ،طور که اشاار شاه اهتر یشان دهه بیرا همان ها را در ساخت منطقی ود گرو اب افز

و در دگیار یرار مای هاای خاود در اب موضاوع ی نوان یک را اه مرکزشه ساخت منطقی یاد

ناوان اولاین موضاوع در سااخت اه مرکزساخت منطقی ،دهه ارائه می اتین ای که اابیماییکناه بیارا ایا ییز فرضیه اتین صاهق مای کنشی پ افعال ةدراار .شودمنطقی جمله محاوب می

تاا ای مااتقل یشاان دهاه نوان گزار هایش در تدش است مکان را اهلیلدر تمامی تحوی ی در تحلیال های فعل در ساخت منطقی تغییری ا مال کنه. واهین طری در تعهاد موضوع

دهاه ای کاه ارائاه مای پایا ییز همین شیو را پی گرفته است و اا ساخت منطقای کنشی افعال شود.می مهیرر تلقی ه و آن ییز تنها فرایقش ساختمای( ااضی میxتنها یک نصر )

منابع

ةمجلاا. «هااای ایاااتا در باااان فارساایاررساای یحااوی و معنااایی فعاال» (.1391رضااایی، والاای )-38. صاع 7پیااپی ةدایشرا فردوسی مشهه. شمار .های خراسانشناسی و گویش باان23.

Boutin, Michael E. (2004). "Locative Predicates in Bonggi ."

< http://linguistics. Buffalo.edu/ people/ faculty/ Van Valin/ rry-html.>

Foley, William A., Robert D. Van Valin (1984). Functional Syntax and Universal Grammar. Cambridge: Cambridge University Press.

Pavey, Emma. (2010). The Structure of Language: An Introduction to Grammatical Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.

Van Valin, Robert D. (1990)."Semantic Parameters of Split Intransitivity". Language 66 (2). pp. 221-60.

_____ (1996). Role and Reference Grammar. Concise Encyclopedia of Syntactic Theories. E. Brown & J. Miller (eds.). New York: Pergamon. pp. 281-294.

Van Valin, Robert D., Randy J. Lopolla (1997). Syntax: Structure, Meaning and Function. Cambridge: Cambridge University Press.

Van Valin, Robert D. (2001). An Introduction to Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.

_____ (2005). Exploring the Syntax- Semantics Interface. Cambridge: Cambridge University Press.

Vendler, Zeno (1967). Linguistics in Philosophy. Ithaca: Cornell University Press.


ناوان اولاین موضاوع در سااخت اه مرکزساخت منطقی ،دهه ارائه می اتین ای که اابیماییکناه بیارا ایا ییز فرضیه اتین صاهق مای کنشی پ افعال ةدراار .شودمنطقی جمله محاوب می

تاا ای مااتقل یشاان دهاه نوان گزار هایش در تدش است مکان را اهلیلدر تمامی تحوی ی در تحلیال های فعل در ساخت منطقی تغییری ا مال کنه. واهین طری در تعهاد موضوع

دهاه ای کاه ارائاه مای پایا ییز همین شیو را پی گرفته است و اا ساخت منطقای کنشی افعال شود.می مهیرر تلقی ه و آن ییز تنها فرایقش ساختمای( ااضی میxتنها یک نصر )

منابع

ةمجلاا. «هااای ایاااتا در باااان فارساایاررساای یحااوی و معنااایی فعاال» (.1391رضااایی، والاای )-38. صاع 7پیااپی ةدایشرا فردوسی مشهه. شمار .های خراسانشناسی و گویش باان23.

Boutin, Michael E. (2004). "Locative Predicates in Bonggi ."

< http://linguistics. Buffalo.edu/ people/ faculty/ Van Valin/ rry-html.>

Foley, William A., Robert D. Van Valin (1984). Functional Syntax and Universal Grammar. Cambridge: Cambridge University Press.

Pavey, Emma. (2010). The Structure of Language: An Introduction to Grammatical Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.

Van Valin, Robert D. (1990)."Semantic Parameters of Split Intransitivity". Language 66 (2). pp. 221-60.

_____ (1996). Role and Reference Grammar. Concise Encyclopedia of Syntactic Theories. E. Brown & J. Miller (eds.). New York: Pergamon. pp. 281-294.

Van Valin, Robert D., Randy J. Lopolla (1997). Syntax: Structure, Meaning and Function. Cambridge: Cambridge University Press.

Van Valin, Robert D. (2001). An Introduction to Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.

_____ (2005). Exploring the Syntax- Semantics Interface. Cambridge: Cambridge University Press.

Vendler, Zeno (1967). Linguistics in Philosophy. Ithaca: Cornell University Press.

)س( يملع ۀمانلصف - زبان...

Documents