ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا ˝ﺱ ? @ &a 6; @0 لوا...

373
www.goftaman.com 1 بــ ــ ــ ــ ــاب دــ و و ،د ،ن ا : ن ا اب د د و و ، ) 1357 1371 ( : ام اا : رات ا پ ل: ان 1388 ا ر ا2009 اژ : 1000 www.goftaman.com 2 اول ر د 1357 ب؟ اد ن در او ب ا ل م ور ز ؛ د و ا ا د ند وز داود د از و ح ه وت دﯾدر و ا د رو ر ند ور و ر و اب د اران وب ان ره ر ر ا ا وره اب د ت رو ب ان د و ا واو وا دﺱ دﺱر دﺱ ؛ و اب د . . رز ان در اب د ا- ر ت در ا ب- ت در ج- ر در اب د ب درف و ا ا ا - ره ر ب- رزات ﺱ باف و اﺱوت در اه ج- اﯾ ت و ر ا د- بف و ا در ارو و ح ه د د ا و ح د در ارو ده روﯾ دوم اب د در

Upload: others

Post on 26-May-2020

13 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

1

�ــ�ب د����ا��ــ ��ــ �ــ� ���ــ� ��ــ�ب

ا�!� ���ن، ��د��، ������ و ��و����

:�#�س#��" ا�������ن�� ��ب د����ا��

� و ��و���� ��د����� ،��)1357��1371( �&ا��ام ا�&ی*�'&: ��ی�'&%,�

0'/�% ا��*�رات ����& :���� 2009ا����0�0 �0 ��ر��&6 �0ا���1388ان : س�ل �2پ

;�&1000 :���اژ

www.goftaman.com

2

<=�>� � �?�س@�&A� 6�; @0

�'� اول 1357 ��د���B 6ر

��د�� ی� ا�DAب؟ ��ر����م و �&ل ��یE ا�DAب ��و=��6 در ا�������ن

��د���I�� J�K؛ ��G =�ز% ن ��د���M�N اL ا��E و ���� ���وزE���� 6 ��د��

�& داود,� J�K دی&�N�� %�Rوت ;'�ح ه�6 �� و ��O2 از ��د��

��رو��6د���B 6ر و ا�,�د 6و��ر و ��د��2ن �Bر

و S?�ر�� �6��R JT ��ب د����ا��U/���'0ان ��ب اران و�Iره

�� %��&� ��ر�,Jر��� V�I0

Eا�� Lا M�N� وره�� �Iان ��ب ���0رو�6'�س�Iت ��ب د����ا��

وا��0/� و ا���Aد دس���ا دس� و ��و

���T؛ ��;W دس��ر و ���� �0.;�.��ب د����ا��

در ��&ان ��Iرز%�� ��ب د����ا��Y=ا-����� در ا��]��0ت ��ر=��� �ع�=�� در \�[@ �I>� 6\�ت- ب �`�ر در �����0?�6 ��ی�]�-ج

�� ا��Dف و ا�*ع�ب در ��ب د����ا��0� �0 س� رهY=-6�Iا�Kر

��Nوت در اه&اف و اس��ب ��Iرزات س��س�- ب ا��Tر �IK��6 و ���یDت ��K/�ای��@-ج س��س� ��رو6 در ا��Dف و ا�*ع�ب-د

O2�� و ا�,�د �b&د ;'�ح ه�6 �� �GA ��رو6 در ا�,�د ;'�ح ��O2 و ��

روی�Tده� �'� دوم

�� در ��س� ��������ب د����ا��

Page 2: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

3

� ��0�0,�ان در �dس�س ��T� K&رت ���ن ;'�ح ه�6 �� و ��O2ز\@�*&ی& �'�

��� �eد ;'�ح ��O2 از ���Eو ا�� Jزا�@ ���ن ��ر��� @'�� � �ص��

@��Rدو � ��رو6 در ا����Dت �� و ��O2س��س ;'�ح ��O2 در [&د ��د��

� از ��0ون�� و 0,�ان ����� ��ب د����ا��� در ادار% �\�� �*�ر�Tد ��ب د��Tا��

ا�DAب و ����ن�\�� �GA �����?� در �,�gت ا;�

� ��ب د����ا������� و ���� در �'�س�Iت K&رت�� \�Iر �����K ��h از ��یK O&رت

� �*�وریEدو=ِ� س���0/� و اس�]�Iرا��دو=ِ

���% ه�6 س���ب و �*��ر �j�� ��� @2ل �*��ره� �0د؟

*� و �<� �Rای�;�م ا�&ی��� 0�*�ی س�ز6 ���

�A��& از ��رو6 و �0/��/� از ;��ع@ K&رت در ;'�ح �� �'�ز\@

� ��M�N��0 اL ا��E و س�<@��T� ای'&% در ��ب و�� @��,`�N� �� ��س�*/�ا�@ و �ص��Kو ��% ��؛ ر�� Eا��

�� %���0 � ا��E و ری*@ ه�6 �ص��� اوج 6��R �ص��

�� %�� J�K �� �]ص��� و \���Tد ��% �� در دوران ��� روی�Tد ه�

�'� س�م

� �M�N اL ا��E و ��bوز ����k ��رو6����� @Tدر اری Eرتا��&K

���T و �0رس� ��bوز ����k �0 ا�������ن ا�/��% ه��b� 6وز

دس��س� �R 6�?0l @0م�Tژی�=�m&یl ت�S�,��

� ���'�ز\@�� رو6 و ��bوز �0 ا�������ن K&رت در درون ���Jر��� V�I0 و O2�� از ;'�ح ���ی�

��,��Sت ا�'��� �ع�N�� ��Iوت از ��bوز

�K�A� و ��;�?�ت ���k� وز�b� ��b� 6��R JTوز

www.goftaman.com

4

����k ��رو6ه�6 ورود �]���E وا�& �M�N� GA اL ا��E در ��bوز

ا��E؛ دا\� و ����0ن �Kا6 ��رو6 - 1 اM�N�.6l.6 اL ا��E و س� - 2 �E؛ �]ص�� ���JA و ��س����=���ا� - 3

�M�N اL ا��E و �'�س�Iت ��رو6 و��دار6 و ا\���د 0@ ��رو6

�I'�6 ا\���د@��Kد [�د�� ا\�

ه&ای� 0@ اس��IAل از ورود ���وه�6 ��رو6 @�� ���وه�6 ��رو�6

Eا�� J�K روی�Tد ه�

�'� +*�رم در ��bوز اس��D و ا���ل ����@

Jر��� V�I0 ������ Eا�� ���T� ط�Aاران ��% �� در س&��e و O2�� ح�'; GA�

رادی� در ��0ون ��ز�]���E ����0@ ��ر�J از��س�'&%Jر��� V�I0 �*R�0ز

� V�I0 ��ر�J در ره6�I ��ب و دو=�0�� ��� ��رو6 ه� و �Rی'G ��ر�J در ره6�I ��ب و ���

� �*��V ;'�ح �� و ���O2*�ر ��رو6 و ��T� J�T*� �0��رد ��e �0&اران ا��E در ;'�ح ��

��� V�I0 ��ر�J؛ ����@ رو6 و �&ارا در ��س� ���Jه�6 ��ر� � د��اری?� و �,&دی

� در ��2 ���ی� ���وه�6 ��رو6 - 1��T� د��ار6 د\�ت از ���وه����k� 6 ��رو6 - 2 س����م - 3 ��?�ا0ع�د �'�N س]'�ا - 4����ا�� در ای�bد �ع�دل ���ن lی&�m=�ژ6 ���0 و ز��'@ ه�6 - 5

��� lن در ;��ع@\ 6 - %��� @0 �*Rس���ب و ا��'�ق�0ز E�*�� 7 - -��� �&اوم ا�,ص�ر ��� ��د، ;��*�E ا��R و ��م - 8 �&ی�ی� ����م و ��0و��ا�� دو=�� - 910- O2�� و rعY در ره6�I ��ب و �E��d و�&ت ;'�ح ه�6 ��د��=� ��ر;� در -11�� � ��ب د����ا������� @��\ s';

وا�'G ه� و ���Bdات ��bوز و ا���ل ����k ��رو6Y=ه�6 ��ر;�: ا G'وا� \Tس ا=ع�J در دا�J: ب

Page 3: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

5

��رو6;��ع@وا�'G در درون : ج ��Kع��� و \���Tد ���وه�6 ��رو6

1 -Yی�Sاه&اف و و � ���وه�- 2�� ��ی/�% و � ����,�ت- 3 ا���gت- 45 -s'; در � �*�ر� ����0@ و راه�Tر \����ت ;'/�- 67 -���k� ت�������Tد ���وه�6 ��رو6 در \\ روا0ط �0 ار�G ا�������ن- 8

��رو6 ه� و V�I0 ��ر�J در س�=?�6 ا�K&ار �� ��رو6 ه� و �6��R JT ذه'�� ���� ز\��� در ��ب د����ا��

lی�V�I0 ��ر�Y=�[� J ��وج �Kا6 ��رو6 �0د؟ �Y2 و V�I0 ��ر��RJر0

"س��س� ه�6 0&ون ��ر��R"JرY2�0؛ V�I0 ��ر�J 2/��@ �'�ر ر��؟

Jر��� V�I0 6رو6 در ��0'�ر�� GA� V�I0 ��ر�J و س�=?�I� 6ع�& در ��رو6

Jر��� V�I0 �R&س�=?�6 ز� Eی��l

,-#� �'� �ِ*R�0 وز و�b� �ِ�T� "بDAا�"

� ��b> اL در�� ره6�I ��ب و ���� ��ا�J [ع�د در ره6�I ��ب و دو=ِ

)��د(ره6�I در س�ز��ن ا�'�� ی� اس�]�Iرات ا�/��% ه�6 ا��]�ب ��b> اL در ره6�I ��ب

ا��از ره6�I ��ب �� ���Rش ��Nق درو�� ��ب د����ا��

��0'�رV�I0 6 ��ر�J از ری�س� ��را6 ا��0DA و �*&ی& �ص��� در O2�� ح�';

��b> اL در ���� اس�,�Tم K&رتY=ا-� \�ل و �ص> در دا�J ��ب و دو= ��Aی� ���وه����k� 6 و اس�]�Iرا��- ب ���Rش ���وه����k� @I� 6 ی� �Kا6 ���*@-ج �ص�=,@ ���-د

د���R�R ه�6 س��س� در ���� �ص�=,@ ��� �� �ص�ی� ���Nوت از �ص�=,@ ��� در ��ب د����ا��

��� در ا�&ی*@ و \���Tد ��b> ا�0Lز��ب �ص�=,@ � ا����b&؟�T� @0 ��� @,=�2ا �ص�

Y=؟–ا��T� وز6 ی���� - ب�� ه�ی� و \���Tد ��*�E ��ب د����ای�

www.goftaman.com

6

��رو6 وا��0/� 0@ -ج� در �ص�=,@ ���-دKو \&م [&ا �Kا&] % -�� � �0 �ص�=,@ ��� در دا�J ��ب د����ا��N=�[� � �0 س��س� �ص�- مN=�[� ��� =,@ در ��0ون ��ب و ��� ��رو6 و �ص�=,@-ن

� ���@ ژ�� و ��وج �Kا6 ��رو6Aا��� ��b> اL و ��وج ���و ه�6 ��رو6

�؟�T� ا6 ��رو6 از ا�������ن؛ ���وز6 ی��K وج�� ��b> اL �س از ��وج ���وه�6 ��رو6

��ی&ار6 و ���وز6 در ;'D; sل �0lد - 1ا��ع�ل K�N� G�l@ و �ص��� در دا - 2�� �J ��ب د����ا��Y=د��6 �?'�از �'�: ا�� 2'�ح ��O2 و دس�@ 0'&6 ه�6 ;&ی&: ب� V�I0 ��ر�J و �*&ی& �ص��� در دا�J ;'�ح ��O2-ج*R�0ز 3 -Lا <�b� رو 0@ زوال �� ��د�� در ���T و ��Kع���T�

روس ه� �b� @0> اL و دو=� او �*� ��د�&؟ �2ا و �� � ��ب د����ا���� ��b> اL در ���� ��و�������

�N0@ اس�ع Lا <�b� �Rد��l �Dش ����;�م در ��وج از �*�رJ�� 0@ د��� س�ز��ن �R&'ه�'�

�� � ��ب د����ا���� س�Aط ��� \�ا�J س�Aط

��ی�ن روی�Tده�

Page 4: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

7

"�./� 0�1 "2: ��Kع��� ا;���\� در �Ieع� و =,�ظ ;?�ن از در �0�� �*�ره�

� و ��سع@ و ز��'@ ه�6 ���\& از ���م و دار�& Deی� �Kار��*�� � ��� دا��E 0?�% �&ن، ��� �&ن و �'�س> �*�ر ��ایط�����

��ا�W ;��ا���ی� و �Ieع� ��k از ا�������ن ��� ا��. ه��'& �'& �0 �&ن 0@ �ع'� ی �*�ر �*�ر ���� در د��اری?�6 زی�د6 را و

0&ون س�ز��'� �@. ��� دارد و دو=� �&رن �IB�0ت و ��*���@د�� ه�6 �* و URار ��% ه�6 د��ار 6�,0 از را% دس��س� 0@

در[& \12،3�J�T*� Y �&% اس�، س�ز��'� �@ �'?� l �0ب و و Eن ز��l اس�ع&اد �وس�یJ ای��l Eد�R و ا�0ار ه'�ز ا�� دارد زرا\

Oاه�� �زرا\�� �� �*�ر ا�������ن را �@ ��=� در. �*&% اس . �� رس& [& در03،8@ ه�6 داراl 6ب ز��E و=� ��ا�'&

�� در ;�ا�W ا����� ��lا و �Ieع� �*�ر، lدم ه� ���Rار ��Kع��*���ه's، ز�0ن، ����ر، =?b@، هO �0 ���ن در% ه�6 ;&ا از در و ��% ه�0@ �@ د��� �K 21ن در. lورد% اس� ���Nوت �0ر رس�م �]��Y و lداب و

2�� 6 %&Tده Jی&I� %&� و s'ط ;?��� از ��ه�و درواز% �� �A<@ 6 ;?�ن �� ��د، ا�� ��یE دور ���@ ه�6 ��دم در وارد دری}@

س'� و، رواج ه�ز�0ن، ��ه's، ����ر س� �0 ��دم ا�������ن ه'�ز در ا�������ن ی �*�ر. ��J0�A�&��I 0@ س� و �ع�رض دره��N�� 6و��

� ��0ن رس�� دو=� از و ز�0ن �@ در ��د �� �,��ب وا�&�� ز�0ن l 6 %&'��0ن ;'�ب �R&'��0ن ا�� س]E �� رود ��� وا�&

&'�?� �� و ����6 ز�0ن س��'�ن lن ���K س��'�ن و ���ل را �lن ��R@ 6 و ��R@ ایE در ز�0ن وا�& �l �0?�ی���l �0�h .��� @Tا

�@ l @0س��� دارا6 2'�ن ��Nوت =?b@ ه��'& س]E ��/�ی'& �*�ر }R �/ی&��� �''& درV را ه� .

J`در �ع �\�� ه� ایE از �� ���Rد% و �� ��ا ا�������ن ا;��ا�������ن ی در س��س� و ا;���\� و�&ت و ��ا� . اس

~K�� 6 %&و �&ی �Nع�r د% �� ��د�� س�=��ن �eل در �@ � دا��@ �I��ر ���� ا�������ن �ع�[� ��ری� در وی�% 0@ ����د6� �&رت اس� �@ �IK @0ی�� ��*�ِ� ;��ع@ 6 ی ا�������ن . اس

�IK�@ ��ه's ���ن در د����ا�� را و س'� ه�6 �&رن �� ��ان �,�gت \�'� و ذه'� �Uی�ش ز��'@ ه�6 و ��د �*�ه&% ی�

ه�@ ایE �0 را ا�������ن و��K . دا�� س�اغ lن در را �&رن و �� �'�O ا;���\� �<�=ع@ و �Ieع� ��ه��اری?�6 و ه� د��ار6

lن در ا;���\� و س��س� ���Uی� �'�ز\@ 6 ��ی�ن 0@ را ��د �/�% ��سG �<�ح ایE �0یO، �� ا��وز �� و ا��� س&% ه��e 6ل =,�ظ ا;���\�، ا�Kص�د6، ��ه'/�، از ا�������ن lی� �@ ��د ��

� ;��ا���ی� و �Ieع� ��� و س��س����S نl 0@ �� دارد را

www.goftaman.com

8

��kم ��*���@، دارا�IB 6ت، �0 ی �*�ر� ���ازن و�� دارا6 و �&رن 6;��ع@ و س��س� \�د�g@ 6 و ���

��د؟ �I&یJ ��� و�&ت ���IB �0 س@ ده@ s'; 6 و ��دم ا�������ن ��ه& س@ ��J از �� دو

ا�������ن 0@ �ص�ص ;'s'; @� �0 s در ��=� ه��'&؛ در ا�����g�e 2'&یE س@ ده@ ه�E�*�� 6 و س�K&رت س��س� ری*@ در

@ ده@ ���IB �0 6 س ری*@ ه�s'; �R&�{�� 6 و 0]*� از. دارد ����% و ����0د% �0 ��ور. ایl ��g�e 6 @��UR Eب �� ��رد از ��� ا���

ا���ان دو��O س&% 6 س��ط �'�ز\@ K E���� 6&رت ���ن سE�eD و�0ا6 دو را س��س� �*�ر �I��� 6 @��URر �ص�ی�6 از �� ��ا�& ا���

.���IB �0 س@ ده@ 6 ا��� ��س�s'; &'� O و وس@ ���� ��ه& �*�ر ی�س&وزای� l��یE ا���ا��ر6 در 6 درا�� ی�ا0&ا=� وا���ا��ر

. lن ا���ا��ر6 �0د ��اس�ن اس� �@ ا�������ن ا��وز 0]*� از در ��گ ��در��% ا�*�ر ایE ا���ا��ر6 را�س از1747ا��&��% ا0&ا=� در

��و س� �0 وs'; 6 را ه�2'&. 0'��ن URا�� K'&ه�ر�K @سع�� ��[��K @I� 6��0�ًر% 6 ه'& �ی�]� و� ا���ا��ر6 ��یG 0@ ��0ون از

س�K&رت ��je@ �0 از �'�ز\@ و �IKی�[� J�Y �&\� س�<'� را �*��& �� ���� س�زد، \�� رl Ohن �ع�@ ه�K s'; 6&رت در�*��ل lرام و

��ت س�K&رت �س از ;'s واKع� �0 ا��. ا���ا��ر6 ز��0@ �� �*�&G�l ایs'; E . �ز ی���hl �0ز���&�Rن او ا��&��% ا0&ا=� ���ن ���ان و

��ه�اد�Rن س&وزای� ���ن ��% و )1834( ی �Kن دی/� �&ود �� �@ �'?�س���@ l �0 6��یE وارث ایE س���@ دوام ��د، 0�T@ س&وزای� ه� �� و

���ن ��یG س�داران �,�&زای� در و �,�&زای� ه� ;��*�E ��د ایs'; E �@ در در. ����اد% ادا�@ داد�& �� l��یE ��د �'�ز\@ K 6&رت را

�� WKر وا�B 6�0ادر ��1357د�� � �&ر و \��@ �&ر �0ادر، ��� �0 ادا�@ ی����زاد% ;'/�&�& \��@ ���، ���O \��@ ��ه�، \��زاد% �0\ . Oه O*2

��سJ 0@ �0 ر����@ ��یE و �0 و �0ی&�& ��د�&، ا\`�6 0&ن هO را را��ر��h را Oن ه�� %��� Eی�� �KD�ری]���&�& ا .Eه�ای s'; و در � ��ی�]

و���م ��ا��E، �?�اد�Rن، س�ان وgی�ت ز��0@ �� �*�& ���0ر6 از و ��دم 0&وش دا��'& ;'s راه�ی'@ l .6ن د��J �0د�& �IKیJ در

.����ن س�ان �IKیJ ��ن �?�@ ���Tد�& زی� در �l?� ��� س��0زان ;'/� را ن او،���ا ��Dد6 دو�E از 1773 �س از��ت ا��&��% ا0&ا=� در

�0 ����ر. ه�ات ا\Dن ��د��ه� ��د�& در ����ر K'&ه�ر و س����ن در دوران K&ر��'& وزی� ه�bم K @0'&ه�ر، ��% و=� ��� س����ن و

و زاد% اش دس�/�� �0ادر دو و ��� دو �0 ��د��ه� ا��&��% درا�� را ه� س�س او. رس�& 0@ ;��*�'� �&ر K'&ه�ر س�<@ �0 �0 و ا\&ام ��د

��ج �?�اد�Rن �&\� �]� و س�ان �IKیJ و ���ر6 از �0 �]� را2'& ��ی� و �� از J0�� @0 ا���Aل دادN=�[� �?�l در �0 ��رش � س��ص��> س�<'

&���� در و=� ��رش و ا��ن 0N=�[� س�ل�� Y��[� WKاو 1793 ��ا @� �0�، ادا�@ ی��� از O*2 ر��% از. ;?�ن����32��� &��� �K�0 . Eای

��د��ه� �0هO س� �0 ی �Kن دی/� �� ��اس/�ن �l?� ان و��ز�& ���ان و

Page 5: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

9

��ر��% از. ;'/�&�&�� Eز��'@ ه�6 ای JIK�K s'; �0&رت را��T� ان در��� Y�S�� د% ��د% �0د��l Y��[� ی�تgو .

ه��ی�ن وا=� :او ه�ی ز��ن و��ت ����ر��%، ���ان �*?�ر در ��ن وا=� ��J0 ووا=� ه�ات، \�Iس وا=� �*�ور، ز K'&ه�ر، �,��د

وا=� ���h و�� �]���s'; E �0. زا0����ن �0د�& ��bع ا= 1793 ��% ���ن دو���ش ز��ن ��% و ه��ی�ن در س���د��ه� ����ر

و ا\Dن س�<'� ��د h�I@ ی��� ودر ایs'; E ز���*�% . ��Dد6 رخ داد�?�اد% او دی/� س�س �0ادر. او O*2 �0ادرش ه��ی�ن ��ر�& 0@ ا��

� ��رد از ا�� ��0وت ��د 1797 وا=� ه�ات در ��د�,�T� %�� 6س� .��je@ ��% 0@ ;�م �*�ر�� در س�ان �IKیJ را از د% �1799�Nدرس�ل

ر�mس �IK�@ �0ر��ای� ی� ���ن �l?� �@ در �0ی& �0ا�&از6 س�<'� س��&زای� س�دار,� &�0@ ره6�I س�س ���ان او. دا�� �Kار ��ی'&% �,ایE در و س�0@ ��رش �0دا��'& ا���Aم J�K �&ر ��ح �,�&��ن در

0@ س�<'� �� ��G �*�&�& ��% را �0ادر ��رش �?�اد% �,��د �l?���% ز��ن را �,��د. �0س��'&� در و س�<'� ��W ��د از 0@ �

��ر 1801س�ل در \�'� اش ه��ی�ن، O*2 ��% ز��ن را ا���Aم �0ادر�]�=�Nن �0ادران و s';�0 س�س در. ��د��ه� ���د ��1804 س��� و

از س�<'� را و س�<'� ��یG دوام ���ورد��او �0ادرش ��bع ا=���R .

ی��� ���ن ;'s و 0@ ��د��ه� در �b� %��1809ع �� ��bع ا=�0 GT� 1809ا��در. ���ان ��ی'&% �,�&��ن ادا�@ داد و �0ادران ��د �*

�ن 0@ � ���ان ��ی'&% �,�& ه�&س�� �0 در دی/���% �,��د �0ر��%، ��ح ایE �0ر. �]� س�<'� �K�0 ���& در��1818 س�<'� رس�& و

وزی� و ا\Ok �ع��E ��د N� @0?�م ا��وز6 [&ر و ��د وزی� �,�&��ن را� �0ادرا�G را را ا��ر��% ادار% از واWK �0*�� �@ در��R �0@ 0&س

�� وgی�ت URا���T� .ن ��% و��� s'; در وزی� س�س ���R .وزی� و س���@ �& ��ر�1817ن ��سط ����ان �����% درس�ل ��ح �

��ر��ن 0@ ��0� �E �� رس�& �0ادران وزی�. �,�Iس �Rدی&� @� ��� ��% و ا��. ��% �ص�ف ��د�& از ��ی�]� را و ��0'& 0@ ا���Aم �0ادر

��ن ���0'� ��ح �,�& �IKی�� ��د ��ا��E ��,& ���ش ����ان �0س�ان و���G را. J رس��&�b� JT� @0ع� �K @0 را*2 � �&K@ �*�& از �]�0@ وgی�ت �]��Y �0ادران وزی�. س��� ;&ا س�س ا\`�G�&0 6 را و

���&ان س�<'�� س&وزای� 0@ از ه��&ام ی ��د6 را و ���ط �&�& �l?� ا��. 0&س� K &'���R&رت را اوس�ی@ در ��د و ��م ��% \'�ان ��د�&

��و و��سع@ س� �0�K د�� ���در از ی��T ��ی�]� �<@ �0س و ���ایE در. ���&ان س&وزای� 0@ س��0د�& �0از س�6 دی/� ;'s ���ن هO و و وgی�ت ��اس�ن �2ن �*���، ����ن، دی�% ;�ت، �*�ور دور% ���0ر6 از

. ;'s �0د�& در ���ن ��د �0ادران س&وزای� ���. ������ن ��bی@ �Rدی& �0 0@ ه�ات ر�� و ���&��J0 �0ا �]� س�<'� در و��K از ��% �,��د

� ه�ات ;'/�& �0 ���ش ����ان ���O ه�ات ��Tدر ���. س�� Eای�0 s'; ر&� � . h�I@ ی��

www.goftaman.com

10

��ه�ن ، ��ه�اد�Rن و;'O?� @�T� s در� h�I@ و در �@ �l?� س�داران ایE �0د?; �دس� ی��0 0@ س�<'

�E 0@ ه���R@ �ع���@ ا�l 6?� �0 و ا��'&��د 0@ زد و0'& �0��ر;� ه�O*2 ��ر;� �� س��س� دا��� و در �Uی�ش س�<@ �l?� از. داد�&

��و وس�ز��E ادار% و ���� از�K 6ه� G[0 Y�� ه�ن�� ������ ��% وارد زدو ����ر درE�'2 رو�&E���[� 6 �0ر��% ��bع ���. ��ن 1833 در و �& ��K @Iر% ه'& در س� ه� و ا�/��س ه� �ع���@ �0 و 0'&

=*�T ا�/��س��& س�دار. 0@ �]� ��J0 رس�&0@ �,� ��@ دوسایE در. س�<'� ��د �b� %��1843ع ��. �Rی]� 0@ 0]�را ��J0 �0د ا��� ��اس�ن 0@ ا�������ن ���� از رس�� �*�ر ��م در واWK ) 1838( دور%

دو=� ه�6 ��ر;� ��م �ع�ه&ات رس�� �0 در��I��Tت و ی��� و . ر�� ا�������ن �T0ر

� و �`�ر در��د��ه� ��% ��bعN=�[� @0 س��ا6 ا�/�K ���Aو��&. �& �0و ��دم رو,� �0@ ���ل 0]�را اوج ��Kم ��دم از ��ن در دوس&�l J0�� س ه� 1840 در ا����0@ ا�/ &� O���� س ه� و��0@ را او ا�/

;'s ���ن او �س از و �*�@ �& 1843ر ��% ��bع د. ��س��د�& ه'&&���ح ;'s . ی��� K&رت �*&ی& س� یJ �0س�ان �IK زای� و س�داران �,

� 0ع& ��% ��bع �@ 0@ ;�6 �&ر ����*� �ی از 0@ �]� س�<'�&��ن دس�/�� ا��I��ن ��� �,�& ��% ;'s ��سط ,� � و دوس

�& در. �,�Iس �Rدی&,� �� دوسKو E?� ای���ا�/ 0@ ��ن 0@ ��ا� &ه�رs'; 'K در ��% ��bع [N&ر دی/� ���. س�<'� ��J0 ;��س ��د� ��رد از �@ ا\Dن س�<'� ��د�T� 0@ ه'& و س�6 �?�دل ��ن

�� �� ��د�& س�ی� در. �Rی]��T� ن��&�,� ��@ وgی�ت �0ادران دوس�&��ن �@ در. د\�ا �0د�& ;'s و �&ام در ه�,� �و��ت ��د 1861 دوس در �/?&ا�� و �ص�ف ��د در ��J0 را و ه�@ �0ادران �0*�� �ع�ل �0د از

��l ص�ف �& ��� راه�ات��. �& از,� ���@ �@ از ��ن ���ان زی�د�K�0 6 ���& دوس;9�?�l E� �&ا�`J ��ن، �,�& ا\Ok ��ن، ���\�� ��ن، �,�&ا��E ��ن، (,�

�&��یY ��ن، و=� �,�&��ن، ��� �,�&��ن، �,�&اس�O ��ن و,� � وgی�� را )�,�&��E ��ن��T� دا��'& در ه��&ام �ه��&ام . دس

� س���د��ه� و س�س �0 و دارا6 ���ا�� �0د�& ��� ایE ه���T�� ���\�� ��ن ��د��% �& و. وgی�ت ���ن هs'; @0 O ��دا��'&�[�

�0ادرش او. �0ا�&��E س�<'��l�0 G&�& [&د در �0ادران او0ع`�� داد�T� را Ok\ا&�,� . J`ا�&�س�س \I&ا=���E ��ن ����,

��J0 0ع&ًا �Rی]� ا�� 0]�را�e @0ف دی/���% �@ �,�Iس �&% �0د �0ادر� و را از��R ن�� ��ن 0@ ا��رت رس�& ���\�� J`ا� &�. �&رش �,

ا�� �0 �& �0ادرش �,�&ا\Ok ��ن ا��� 0��د و0@ زود6 ا�`J ��ن E�'2 وrع��� در. ��د �0ادرزاد% اش \I&ا=���E ��ن ا��Dف ��&ا

ا�/��س ه��IK`@ س@ ه�ار �@ دو= رو��@ و ���\�� ��ن 0@ � \I&ا=���E و 0&س� lورد �s'N از gردgر�س وی��ا6 ;&ی& ه'&

� داد �,�&ا\Ok ��ن را�T� .�?�l �0. ��د�& �0ر% 0@ 0]�را ��ار دو Eای

Page 6: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

11

@NKو � ی�T� %د �I�� Gرا�l @=س� س� ���ش یع�Aب ��ن �0 س�س �0 ا�� �& �0ا6 ���\�� ��ن ای�bد

� و &ر� یع�Aب ��ن ه�ات را از. و=�ع?&6 درا���د��R او O��� را �*T0 . ���\�� ��ن در ا���. �,�Iس ��د را �&ر او و �l& �&ر س�س ��د ا��

��J0 ��0ون از 1878 دس��I �0ی����� در �0ز6 �0رگ ���ن روس�@ ��ار6 و� یع�Aب ��ن ���ش �@ �,�Iس �0د را ;�6 او 1879 در و �&��R .

یع�Aب ��ن �ع�ه&% �0 �@ 0@ ا�������ن ���@ ��د% �0د�& ا�/��س ه� را�&'R &د���س�س . اس�ع�N داد 1879 ا����0 یع�Aب ��ن در. ا�`�ء �

V�� @0 @0 ا�������ن �&�& وادار ��Kم ��دم �@ ا�/��س ه����b@ در I\ 1880&ا=���E ��ن در. ��د��ه� \I&ا=���E ��ن ��ا� ��د�&

او. داددوام را ��دس�<'� اس�I&اد>� 6�A@ 1901 �� و ��د��% �&� س�دار�[� &� را ����& ا�/��س ه� �@ در را ����6 ��د ای�ب ��� �,

� داد% �0د�T� ب در���� E���� s'; س�س 0@ . ��د )1881( ی� ه� س����0 س�ی�N=�[� در ���Kم 1881در. س�اس� ا�������ن ��دا�

� س�دار1888در. س���ب ��د را h��bی� ه� و ��'�اری?�N=�[� &�,� ه�ار% ه� را 1893 �� 1891 در. را درهO ���0& ��د ��زاد%اس,�ق \

. ��د �Iع�& 0@ ه'& س�داران �,�&زای� را ���0ر6 از. س���ب ���د�?�l ��Kو6 و ،&'���� E�� I\ @0&ا=��*Rا;�ز% �0ز �\�ی`@ ا6 ;?

: ��ن ������ی�ن \�r@ در �2ن �Rس'@ �� ��ی&سs �� ��ی&

��*R @T��2 & ی& س���� �� V0&ر � \I&ا=���E 0ع& از ا���T��� ��0� س�ل ��د��ه� اس�I&اد6 ی

0@ ���اث 1901 �0ا6 ���ش ��I> اL در �&% راس���ب س��� و�2'& ��0� س�ل دی/� ��I> اL ه�. URا� �0@ س�<'� lرام ��دا�

0@ �0ور. ���0�K �& ����اد% ;'s درو�� K&رت �0 ا��bم در س� ا��D��0ن ����G و ���ش �?�اد% ا��ن ��ی�'&�Rن ��ر��E و ���0ر6 از

��J0 و ���ش ا��ن اL ��ن در J�K او �س از. J�K @0 رس�&1919اL درا�� ا��ن اL �����0ی�h G=> ا\Dن س�<'� ��د ;Dل �0lد �0ادرش در

� و ا�/��س ه� از ا��ن اL ��ن اس�DAل س��س� را. �&��R در \�ا��[� J�Y 0@ اه&ا�G 0'��0 او. س�ز6 �*�ر �l�0&[&د\ص�6

و ��در �,�& �@ س�دار در��=�. ���0�K دس�یس �]��Y �& و ��س�&��I> ا� L����T 0@ ��م ا\�د% س�<'� ا��ن اL �0 �0ادرا�s'; G را

در�Kان ��یO ء ا�`� و �0 �?� و�I� ��K> اL را ��ن �0ا% ا�&��'&، ا��� ا��ن اL ��ن را��� �0ر و دس�/��*Rد�&، �0ز��0@ س�<'� ان ���دم ���=� �*��ر ��در��ن س�س �0 �0ادران �h @0رت و. ��Uی���'&�Dhم ��I . �0 �0 ر��� س���ب ��د را �]�=�Nن دا��� ��د. ��دا�

� را او ����اد% ��ن �2�� و*T0 .م او�bس�6 از 1933 در س�ا�;��*��T�� . EدJ�K @0 رس�&����اد% �2�� ��ر \I&ا=]�= �@ در

J?2 س�ل ��د��ه� �,�&�Sه�. س�=@ اش �,�&�Sه��&19او��� 0@ داود �,�& ����یG س�دار ��� و ����ه� س� س�ل �]�� را. ��د

� ��د�&��T� Ok\را و \'�ان [&را Eرا ��% ��د ا��ر د% س�ل وا���

www.goftaman.com

12

� و��R د����اس� را 0'��د 0&وش �. URا� و&K&رت ��و���� س� @ درو�� ����اد�R ��0'�ز\ در س�<'� او ا��

. ��د�� ��د1973ه�*��% اش در ��ه� �,�&داود ������� و س�دار&� �*�@ �& �0 س�ل 0ع&�'� داود �,�� و ��د��6 ��ب د����ا��

دور% ه����IB �0 &'2 �0 6 ه� دو��O س&% �'�ز\@ و ا�������ن �س از�������IB �0 E و ;&ی& دور ��[� We�A�Y وارد lرام در ����% ���I و

�@ ���ب ���r. �& ا���س@ ده@ �� s';و ���IB �0 @س@ ده Eاول ای . �0رس� �� �'& را

�&ا��ام,� &'� ا�&ی* 2009 ;�ن1388 س��eن

Page 7: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

13

��� اولر �� )1978ا����( �1357د

�ب؟ا� �� ��د�� ز��� ��ل ���� ا� �ب ��ش �� ��"

�����! ر ا�� ���ر�� �� از �� �1357د

�� دو�� )1978ا����(�� � و $#ب د!��ا س�خ ر-,+ *� ز*�ن )'& در ��ر%�

��ود4�1 ��*� -,���3 �12 ا-,'�س+ در*� )�ص )�ر6+ �ز1 ورود *د، �6 ه���د 4#ار�,�ان را )9-,�ران و�! :'6 .

<=ر� �2رال از "د� س���"-,�ر )9 + از!��$�A @?�ن در�BAC! Dا E�F$

� در *�ر1 ا�� !2ل و« :ا!�� )اس� + *د ا�� �� *�ا� �� )اه2�I�J

!Jع ا�� � : ا!�� در ��س�F4 K. *2ه2�+ اس���ر�3 .2�MB �*1 بNM-ا �!

ر(ا�O�-س3�ن �� !2ل 2�26) �1357د� از R� اس� �� 2Qرت س��س+ راا-NMب ��و

!�M3V اسTU3�ر �4ان *2س� �MAS ��ر�4$#ب ( رأس @ن $#ب �MAS ��ر�4 �� در ��د

&'( � � در YNAQ. دارد �Qار )د!��ا�� ا-NM*+ صرت 6�!��V% +��دا�

*V�ًا ا�� � !2ل 2�26. -,���3 اس�6�!�� ا� �� !V�سA�ت ��دا�+ ا-NMب در

A��MAS از ��2Q ��2رت را!س'ط *د، !��MAS �* �� 12 اسTU3�ر اسTU3�ر�4

ز_3���ن !�A��2 ^�م !2I3 دوس� و ) 1(».ا-M3�ل داد

www.goftaman.com

14

�� سط 1357ر�د� )'& اa�م ���� ��ن $#ب د!��ا!�b-�� ا�� $#ب، ا-NMب رT��$ در �cس ��

��و�R� -�م و4�ه+ هd ا-NMب ��ر�4� و + �رو� در-e +3$ !�b�وز. ���4

� ��ات ��-2 ا�O�-س3�ن *� �دO ���� و�� $#*+ ازT��$$#ب و �در ره9 E�F$ Dا -�� وا!�� *� *f9 ��ر!� !�$'�

��!'+ ا-NMب ر ��3. )ا-2� 12 - *�رس+ ا�� اس� �� @�� Q�*� ��سg و

�ً�Qر وا �� د�2-� از زاو�� �1357د��'* �R��F�ن ا-NMب ��و�h د�42�1 از

ا-�2�� ��دازان 6=�-+ ا�� ا-NMب *� �� ه�� ��رل و *�وره�زاو�� و�1i از'j

,-��V* ر���!kار ��F ��و�R� ا-NMب �ژ� !�ر�س�#م !+ ا-2m2�@ب وNM-ا

E�F$ ��Bد و$3+ *� ادد1 ��n �R���و اD ا!�� !2ل -�� ا-NMب ��و�R� *��2؟

ب %�و$#" در��ل ���� ا� � ��ر� ��م و :ا()�� '�ن

�Sp 9-,�ر@?�-+، ��رل !�ر��( ��q�4ا�� )9-,�رF *� ا-NMب ��و�R� را ��

��!� 6�!�� *��� در �96 �� VBان Qا-2Vا��� �!�� Kر�� �-�,rV� �$ا�!

�E اD ا!�� را !�Cح ��دF$ Kا�� ��س +!2�V� 2��� �* �* g��3�c� d�tJ 3�ب� uس�

! wِ���2�26 دل +! �R�ا-NMب ��و2��� *�2ًا. �*Vاز ا� �ا4س�" س" �*

�,ن �'�y)+ ا�� ��'سف @?�-+ در س�'��� %� !+ @!2، *س��رz +V�* g�� �*�Q

. -Aد

Page 8: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

15

����رل !�ر�� F3! در و��'سف @?�-+ $3+ ا-NMب ��و�R� را��د1 *د؛ %� رس2- +V�A��� ��*� روس

� � |�MB ��!�6: و �را�O�-س3�ن *� $ �'�AQ12 و-�!��MAS �� +�4ن $3+ ��ر@

2V% �* 2ه#ار ص �F- 2�ا�� از و. {��س�س+ در �MAS ��ر�4y� �7د �� هd ه

��Aو� �R�)ا-12 ر ر�� ا-NMب ��و !�ر�� روس�� را. �gM- 2 وس=T+ -2ا��

��VB �* 2Qان � ��رMB: !�-12 و�� !+ �2Vا�� و �MAS *#رگ ��ر�4B�*در زاد4�1 و و�S )دش ا-NMب ��و�R� را

ا-,'س3�ن �U�*� ��ره�� @?�ن و ��ر�V+ *#رگ ص3�V+ و* g�س�!��2ار� �

����- &Mj �� +V�* g���د؛ ��! . � ��V*� %� $2 ا�ب ا�3NM-در1917ا

�* �cس �� ��$#ب *' �ره9 �* ��روس��O ���س� روس-T� م ���� $#ب�-

�� ه�� ��رل !�ر�� tpا-+ دا�� *�ا-�2�ن *'�� روس�� *� ره9� و @��*NM-ا

�� درV�او ا��م ا���ر ا�� ا-NMب، از ��ن ا-�2�� ��دازان !�,��2V3 $3+ در!

�س� و-T� ���! س3+ 6=�ن�-T� ا$#اب�� )د. ا)N3ف اس� �| و� را @���

�س� وا�Q+ و-T� +! ��!�ر�س�س� راس3 ا��اف *'�� ه�� روس�� از زا �2Vار-2

2V�,�! �tم س#�*� ادB�� @�� . !�ر�س�س3�ن روس+ -�م -Tه� و� ��'*

�#م راV�V�اسd !�ر�س�#م ��د-2 �س-2 +�ا-�2�� ه�� !�ر�� و �� ا���ر در $�

�#م روس+ *� !سK در-T#م و���3: *'�!2� 12�*س��ر� از ا-�2�� . و ا��اف ���-

-�bان !�ر�س�س� �� از ص�$: ��دازان و

www.goftaman.com

16

روس�� *� در ا-NMب ا�3*� ا���ر �� -��b�ت و رس�2-2 ا�� *�ور�� وV���، !�ر�س�#م را �*� اس3�

�� � 2Qرت سط ا$#اب AQ �i� اسRا ��2A ��د +*NM-% ا� �و�4و1 ه� .

"+� سm�� 2ان از" ��رلVT�-دا�� از !�ر�س�س� @?�-+ !��ص�V�ا-NMب

��د روس�� *� �2ت ا-M3�د در ا�3*��! ��رض ا-�2�� ه�� !�ر�� در *� و @-�ا�� � او ا�=�ر. !�2ا-س�AQ �� دا��

���O! �% $��� اسط � $#ب � 2Qرت *�ا*� در او. اصل !�ر�س�#م اس� *�

�b- 2M3�! �� ��V��� � 2Qرت AQ �*��د� سط � $#ب ا-NM*+ *د اس�23ل !

} +Fh ا-��2 � س�ز!�ن + � د!��ا2��*" .+� سm��" �C*ن را��!

�#م و��� � را*�C د!��اس+ را سسد�42�1 او از. �Jور� !+ �2Vا��

ر� ��و�3�ر���3� ا-2 د� +} +V�! �*2��* + �MAS �V6 .�3�ر���!� ��و$ �*

�� ��ر�> ���Uان ا�VB از ���Bر &��S� Mj �*�Q& و !���ره� اصل د!��ا

. اس��b- درس3+ ا�� �| از درس3+ و -� ص�ف�CM- �ره���� رو�� و *سz ر��Q�*� ا-

���س3�ن $��d در روس-T� �� ا�� اس�*� p�ن س��س� ا-NMب ا�3*� �� از

. ادا!� داد-2 س�� T��$ +A'S�ن #ار�#م �U�*� ا*#ار –!�ر�س�#م از وV�V�

�ژ��+ وm2�@ س+ در��ا�� س�� سA'S2-د1 ��د�F3اس + .��@ �j &S�V! +3$

#اره� �!�$ ��!T�Q را �ر *� ا!�cاV*. �=6�م اj�د�رو� !'I& س�)2V3 )د

Page 9: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

17

س�� A'S+ اص'+ ا�� و !MFQ �MCV�ز �� س�اس� *س� V6ب *د

��-� را! ��� � س�ل *����4 و در @س19799�. رس�2 دا!�V @ن *2رواز1 � )

�� ه� *� ��دTB' ا��3A ا�� س��س� و'j �� ��ر�� �� ه�� �� *V�م A� �� وA�

�راه�، وQع ا-NMب ��و�R� و��ر�4�، R-ا Tس3,+ و�Ap س3+ و���-� ...-�س

�M*�C! . +3$ -2ا�� اa�م !���� pس�+ و ر� ��و�3�ر�� *� �3�@-V* �� �y�م د�

د�42�1 ��رل !�ر�� *� ا-�2�� و اسV3�د�#م روس+ از-T� �ازس �ر�� و *س

�س3�ن $��d در-T� ط 6=�ن�M- +�Qا�� ه� �Q�V *� اa�م ���� در'j و

2M3V! فس'�-b�م *�دا�� ه�� ا�� � �� ��ر�4ان 6=�ن را س�!��� دار� *د

*�ا� اa�م ا-NMب ��ر�4� *� اj�د ر� ه2ف !�ر�� از. ��ا)ا-2�3�د�

��!�6 &'C! ���Uا� ��T��$ ،�3�ر����و ز_3���ن و ��ر�4ان و ر� !3��� از�� و

�� �% اسTU3�ر�4 و'Q*+ � اس�� 2�� �!� د��ع از در !�� وس��� $

�س3�ن $��d ا!�. ا����U *د-T� �ا�*��ره�� �� ص�$: 2Qرت در *س��ر� از

*� ا-�2�� ه�� !�ر�� V=� س��س+ �2-2 دس� دو�2T3اران وو وس�'� VBان ا*#ار

�س3+ !رد اسF3�د2Q 1ر^2Vان ا$#-T� اب�+ در. �Q ���4ار�$ ���4 ��� �- ��

��@ ��T��$ ح و�C! بNM-ان اVB �* �� �� !+ �2، و'e و �ز!�!2ار �1 �� �-

@-�y �� ��رل !�ر�� دو�2T3ار� ��ن *�دو�� ا-NMب ��و�R� و !رد در

�س3+ ��و�3�ر������pهV,+ !+ 4�2 سس

www.goftaman.com

18

ز*س��ر� اا��3A . دا���V+ ه�� ��رل !�ر�� ا-�2�� ه� وA���

�س� و ازc- ���Qف *� وا�C�6�-: از ���ات و *�)+ از د�,�F *�وره�� او ر� ��و�3�ر�� "%ن�3�زاو�� از "د�

!رد @زاد� و د!��اس+ !2رن ا!�وز4��د �Qار �د�2 +!.

��، -���b ��دازان، �� از V�!�ر�� و �3: س�F وس��س2T3اران و دا-�2VTان �'!

!�ر�س�#م *�د�- 1�42F3! ،�وت و�2ان �2-2 !�ر�س�#م وارد ا-M3�د� از! .

!رد در !�3: ه�� 2�26 د�42�1 ه� واB�T36+ !�ر�� ا���ر �'سF+ و *�gV و

���4 �� از !=��RT ا�� ه�!+ ان از. ��3: ا-M3�د� ��ا-�Fرت و-� !�ر�س�س� !

:ا��اد� %ن. ه�� ا�� !�3: -�!9د"�T��=ر�"، "هز1"، "@دور-و "!�ر� %=�1 ه�� ��)ص و از" �ر�4 ه�*�!�س"�ر� ��دازان ا�� !�3: ا-2 از .�*

�� @�� از !�ر�س�#م !VA�� د�42�1 و'j�# و- �R� U�2$+ از $2س و ا-NMب ��و

�D E ا!�� و6دF$ �R� !2ل ا-NMب ��و . -2ارد

�� ه�� ��ر و �6 *� ا���ر *�'j ل�س3+، ا-NMب ��و�R� و !�ر�� از���سس

ازس� $#ب 1357ر y-@7+ �� در� )'&، $#ب !�ر�س�س� -د!��ا

�س� 2��SارV�V�ا�O�-س3�ن �رو� در ا�� $�د� . *Qع ��س�، ا-NMب -Aد

�� *د-( �� ��� � �دBسط ا �� سط در Fh+ $#ب !�kر 1iو� �* g ار

��ن V6�ح )'&!�b- 1ا�� $#ب *�ا V=� .ا-2ا)�3 �2 �- � از را ا�� �د

Page 10: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

19

�gV و د�2 �زاو��* �R�!�ر�س�س3+ {�3ان ا-NMب ��و

1 *� ����� *� و��ر�4� )ا-2�,- ��'* ��ن از%� �gV، و ا�� د�2 دا�� �د*

��Q Rت و را ا�� �د�2* &CV! 2�� +! .�+ در�$ d=� و fدر +T'B �*�V! ��

�#م *�ا� – !�ر�س�#م دا-g ا-�2�� و�V� � )'& *س��ر� از ��� $#ب د!��اBا��z ت����د1 ا��ان *� - V'B+ $#ب

ا�� ��س�C! gح !�,�دد ز*�ن ��رس+ *د�� ر C*�J �A�ن و �د�� ُ)m�� ا�س�ان

–�د �%+ V6�ح )'& �%� $2� !�ر�س�#م V3(!@ ت����م را از @ن -#�V�V� 2 ��

�R� و !�ر�س�س3+ دس� *� ا-NMب ��و زد-2؟

ا��اد وVB�ص��4و1 ه�� %� و *�)+ از-����ت !�ر�س�س� ا��ا-+ �� -,���3 ه� و

��@ ��kO �AV! &'( � ��� $#ب د!��ا� �#�د �� ا�� $#ب را ا-NMب {+ *د-

2V-ادا-� و ه�. )�M- 1�42��2 @��د�V% �د�2 #���و���+ �� از را )د @!

�#م رو���س+ وزوال دو�ِ� اردو4�1 سس� )'& ا*�از �س� . !+ �2VV $#ب د!��ا

�B 2ر��ن�ار�2 $#ب د1 ا��ان �� $�: اD *� ص2ه� درa �!� � از دوران $

��*� *� ����ن �4و1 ه�� %� ا��ان در Fس�� $#ب د1 !+ 4�2 !+ *�د س� ��

ر �� �� ا-NMب ر ا�� *د از �د�� درس3+ را1 ر�2z !راس� �در ��� دار

ا��ان $�ل س�� !�-2V ��ره�� در2V� +! �*�دارم $#ب $3+ *� ��د....

��3V! �د1 6#و1 ا ��6 �� *� ��د %� �� !YNU -��ن !+ داد @!�ر و اسV�د

www.goftaman.com

20

�T�رس3�ن و �2اد* ا-NMب ر از ��ر)�-� *�2 دا-�,�1 و

�س�� �12، در +��$ �=V �� ا�� + �O�'A * +�*��S !� )د د، و)�

*� %�d )د را *دن ا�� ادB� ه��2ر��ن هV% d�ن !�2M3 اس� » ...د�2م$

6�!�� 4سRش در )�-� را �� ا-NMب ر )ا�O�-س3�ن( اس�سً� ا�� ��ر« :داد

!2-+ �زم س�)� ه�� ا�3Q�د� و ��2Q ز��!�3�دل س�!��� دار� *د، %� *�ا� ر�2

�س3+��� -�b!� *� !رسb- �* 2�م سس س�� � و *� ر�2 -� V=� ا-NMب ر

��د- +�T� ر�ر ا�� �k* �� )�-� و *' *�ا� س���� S�-+ در ا-M3�م 4��� را

» ...ا�� ��ر ��ا12V4 ��د *� ��S& �رو� و �س� $�2ر��ن �� از

�س� �رو� *� ��*� ر��3 -T� رش $#ب�Fس�� از *دO در ود�42�1 )د *�ور

��*� اQ�!� در !�!ر�� و����ن ا��2�4 +! �tدر �� از«: س f�-درد �*�e

ا�O�-س3�ن د�42�1 !� -س�A *� �رو� و����دO �س�T هVز. $#ب د1 از ر���

�� درV�-���3t ��*� ��و !س� و ه�� �� !� *دV-+ ذه*3 �اره�د� �� �*

�e*� � �رو� و. ��د ��ور�z@ �t�ز از و *س��ر� د�,�ا�O�-س3�ن *�ا� !�

�� ،+*#$ ��Mد ر�ص+ *N( ��وره�* �*�! +*NM-س3+ و ا�-T� �* ���p �و *�ا

)2( ».ز-42+ $#*+ !� ����ن داد

:0'/ ��.؛ %�, $�ز+ " ��د����ا��3Q 9 !�!ز! 9�ره9ان V6�ح از )

d%��!$#ب د در &'( � 1357_� ��27ا

Page 11: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

21

�� )1978ا���� 17(�� $3+ در ور��M�ن $#*+ اT��$ دوران

�3Q ا�� �*�ا �ن ه�4# ��و-12 ا�� �� ��ز1 ا� در وQع �د g���د-2، �-

دو V6�ح )'& و ره9ان ه�. ا�� $#ب �2� )'& *���%d $#ب د! ه#اران � ��ا

�� از� dب !�اس#$ ���Bز1ا�V6 9 را�( 3��V و�! �* ��2A !b�ه�1 )��*�-+ $#ب

�!� از �� )دس�Vtا-�= در ��د-2 و$ � دس3,��� و )اس3�ر �2Tداود�Q �T��

9�ره9ان $#ب *� n�ر� از. �4د�2-2 ) -V6 �b�ز1 �� از س� ا��م س�Vtا-+ *�

�!� �2Tداود$ #�!@ ��j و +--�Q��z . ز-2ا-+ �2-2 دس3,�� و �سب !+ �2

��س���� در V6�ح ��%d و از )�9 ا�9 !2T� ر��داود�س� <= +Fh g� لس�!

�Nت -b�!+ ا�� V6�ح *د�� �� ا�س�ان ��ن را و!�b- و در g �� *� ار��

��د���� V6�ح ��%d $#ب k6ب !B . �cس�� d%�� ح�V6 +!�b- g� ��� !س�

� اردوس�ز!�ن ا-NM*+ د!" "��ا2� +! 12��+ د�,� *� -را_2-ر -�!�

���4 &'� ��� ره9� ا�� V6�ح Bاز ا .9��� و ��+ از )�� &Aاز ا�س�ان اس

ده� ��� %=�1 ه�� ���ل gAV6 %� در2 + را او. *د! �V* �* ت ا*�از���b-

�� ه��g در� 6=� ر�2 ا-NM*+ و ���س� دو�� ا���ر %� !�ر�س�س3+ از . س'3VC+ *� ز-2ان ا-2ا)�3 �2

9��� $#ب س���� @z�ز در )�����* &'( � *ط -#د� ��ر!� روا د!��ا

از ره9ان V6�ح ��%d �سب !+ دا�� واران �kس3�� ���� 4 از )�2V% 9 ه�. �2

www.goftaman.com

22

� $#ب د!��ا�3�T� ���B د��د1 !+ ��n &'( g�

�س�� $#ب را 1�,V� f2ار ��F- ،دا����� �س3�� �V,�1 ا!�B27 ���� ��F-

*�)+ از. $#ب را *2س� -��ورد���9و -�س42V�ن $#ب !�kر( �� را از !

در اوا�O3�ل�V,�1 !�س� -��+ از 2VV� +! +M' �!�$ ���. دس1�,3 �

R2 دا�T� ران -#د� $س� ��ق از��p ��د را ا�9)�2T� 9داود !�� س�دار

��ن ا���ر از و -#د� *� او!�$ �س2T� +3داود��-�*�)+ . !+ )ا-2 -�س

2M3�! 2-9 ا�ادz�م V6�ح )اس3�ر �� )� )'& در� -� ځ$#ب zر �%d $#ب د!��ا

!�گ ا!� �� از. *د !'+ س�دار�2Tداود9��� ادB��+ از )V% ب#$ ���Bا �س

� )'& !�Cح -,�د�2 !رد در. د!��ا �ور 9�وا�Q *� �د �� $#ب �� در )

2�!�aا &'( � دو س� ه� از د!��ا. V6�ح -��b�ت !F3�وت ارا�m !+ �د

z 2وسM�هاداران *�2� ر*2V� از2ABا V6�ح ��%�Q dار ا!�� در$#ب �� �س� در

*� *f9 ��ر!� را )�9 دا��، �ور !س�ل �3Q او ��ر!� را و ار A�ط !�2ه2

�: ا�� اس� �� zر*2V� . !+ )ا-2�6�g از� &��Qور د� 9� *د ��r� *� او )

$ا�+ ��T3 در دو �� ه� �b�ت *�2 ا!��d 9 26ا !+ �-2ه از !��ور����( �*

�� *� �3Q !+ رس2'4��� .�Bاد �2V*رz 2V� +! 1 �+ و� 2Tر�اد1 �� --�(

9�( #��9 در دس� ��ر!� را -( �3Q ��د)2V3د و !+ دا-س9 )��� �3F4 *د 3$+ ). *� !�گ ��د1 اس� �2�2 را ��ر!� او

Page 12: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

23

+* �2V*رz f9* +��V3Bا�g3 در ��ر!� راT��$ ����از درس ��'e

ا�� �3Q *� د)��� !صف در )�9 ��د )3.(ار A�ط !+ ده2

�E هاداران او *f9 ��ر!� و ا!�F$ دس��� در اD ا!�� را! �3Q 99 ا��( +!

2VV�* .2VT3�� +'�-�C'ر1 دو س�n صt� �!� $#ب V6�ح ��%d و در$ dbBص2را

� )'& در :ده� ه�3�د!+ -�س2 د!��ا» �C*ت در را��*� �=�دت )�9 $2س

4-�4ن *6د @!2، و�+ ��ر!� ا�=�ر�* +VA! :��z ن�T4 �� دا�� ��S اa�م

�E اD ا!�� *�د1 !+ �2 ازF$ :-�6 .�9 *� *�ز د�� از ز��ا او( �2V �*

�� ا-س�-+ *� را او و )�!� !+ ورز�2��� ز��د �2اد اس2�3اد، �Aب -#دBا

��ن در 3ن و��ظ !'�� �� $#ب، از!�=� از!�b- �* بردار �=�ت )د، )*

�: س�س( �t�2V� +! gا��Q4( ».ر ( !�3Q �* d=3 را *�)+ $�!� �2Tداود

9�( 2VV� +! .�!در ا �Bو اد ��'j9�( �3Q ��,د� �* +VA! ��2A'4ردس33��ر وا{دT�!iد1 و$�2. !+ �د $

��� اسA& $#ب از -�س12V و �iوه�,�Bا3��ر !�2ارد سN!+ ا�=�راT� �� *�ر� $

9�( �3Q ا-2 را ��ر( +!Nد1 . $#ب اسi!� !�AV اسAt3�رات $#ب *� -�M از

��4وه+ *دم « :!+ -�س�k! 2رB dه �!3��رT�*�ا� ��� ره9ان $#ب �� ازس� $

2V3ردا�دس3 &'( � دو6ان �d . د!��ا %� 2T��س� وس�ل *� -�م ه�� 2ABا

Rد-��2 *��2 ودا�از<'� �س�-+ * w�C� ��د-2 ا�� -M�� را�! +'TB .ن دو در@

www.goftaman.com

24

اس'�I @!زش اسF3�د1 از�� ا�� دس3ر. د�12 *د-2�س� از د

3��رT� @ن *د�� ا�س�ان !س'T�ن در $ �� ا�4 *د-2 ار g *� ا�� *�ور

�س� ه�-T� � *#-2V ه�  �� دس� *� �دز��ا . ���4 �اه2 6' ���وز� @-�ن را

@-�ن �س� ه�� $س�س -b�!+ در ا)3��ر�� ا�� �,�-� را1 ا�� *د *� *V�. *دا�� � ره9ان ا�� $#ب ���3 �-2 *��2

23���* &�� �* �Qا� � در !�. �د ا�� ��ر را V,V�� ز!�ن %�ر1 � #6

d� -�دان *د و !�Oور ز��ا داود. -2ا�3�س� ه� در-T� �� +��$ �* dT�!

Qل @ن !iد1 از» .+ و� *د-2س�-,-2V'* �AV! ت $#ب�BNSس�ز!�ن ا ����

3��رT�$ +!N2 اسV� +} را��ش g!�- �� �w و ادا!� !�2ه2C� �� 2Tص �س� *�ا�

2V3س* �T� �!ر�� ��ا-��م ا!� @��. �*� 6�� ��ر!� ا�A3�هً� ا�& �4ان را

!�2V% 2-2� +Fh 1 س�c @��. ��د-2 �ور�9*� *�2ًا و( �3Q �2ام ��د-2 اQ9. ا�( �w ا-�2+ *�2 دا�� .R�2V3 راC� از

دا-�,�VB �* �*�� 1ان �د � در2� ��*2ون @-�� �س+ . ا)ا-+ دس3,

�9 را ���3 اس� وس�c در او *2ا-2( �,ن �'�U! +(�y ه#اران � د�,�س�'�

�س� �2- �* .2T���% در�V6 و 2ABا�س� ه�-T��* در ¡�* +-#z دشدس3+ )

2� �3��).5( ره9ان V6�ح ��%d �� *� س'�T�ن ��& از

�9 روا*ط -#د� دوس3+ و)���و-2� (�9 دا�� در( �3Q +!Nدس� $#ب اس �-3��رT�$ &'( � �� دس3�ن $#ب د!��ا'*

Page 13: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

25

او. !�2ا-2د)�� را � را ه��Q 2V% و دا)� $#*+ �� او در 9��+ !�� �2ره�� ره9� @ن $#ب ا-2 از )

2V� +} �!1ا#� ���kش �3Q -�!9د1 ا-, سط $#ب اسN!+ ازس� *�)+ ره9ان را

� )'& -��+ @ن !�2ا-2 � $#ب د!��ا �=! ��! �3Q 9 را ا�9 ا��م��� از )A6 ا�9 ��& !+ 4���2 !��. ��2VV� f )د��A( �=�� )'&(را $#* ) $#ب د!��ا2V3��).6 (

�b- دس� از ص�ف ��V2ام و �2ام ��دا��� )'& در V6 �3Q :MB�ح $#ب د!��ا

9��س -�CM دا��، ا�� �3Q از �Qار )��� درون �4وه+ $#ب @z�ز-( � �Bز�V!

� )'& *د �س3�� روز �� از د!��ا�� $#ب در �د �� $#ب وT��$ ����م س�^

*� س� د�,� از !�kر ادا!� ����؛ و�ِ� �د �$ اس�M3ار �د �� -b�!+ وT��

�2 در!�aر ا�� .� �3+ �� و �دT��$ �)� و *� !�2ان رQ�*� و ا�O�-س3�ن را

.!MCV� و 2A! +-�=6ل س�)� �ز

:ح2�3 ا1 ا��� و(���ن ��د��ا�س�ان 2ABا�VO+ از )س��4د( 6,�ن

وزارت دا)'� -�س12V �3�ب �: ه�ب ��*� ژ-�ال �TBز� �� از *� -�م !س�3�ر

Fh ���Bب ا#$ d%�� ح�V6 +!�b- + d�� �AVد، %=�ر�* &'( � د!��ا

1357ر w��! ���E اD ا!F$ ���*� دس3,او ا!�� را @ن �: q�� ا-M3�ل *� . �2

. )�-� اش �j !�ا�AQ ���4 ز-2ان در�E اD ا!�� درF$ ��z تN��� V6 +V'B�ح

2Tر�- �ره9 �* &'( � )'& $#ب د!��ا

www.goftaman.com

26

b- g�!+ $#ب � �1 �+ !س�ل ��ن را و���F دا�� � او. *د!�b- از

ار���4� b-�!+ دو�� *,-� س�� *� 2V� بk6 ح )'& $#ب�V6 ���B . �* ��ا!

اسF3�د1 از VBان !س�ل -b�!+ $#ب *���!�ن �د �� ��ص3+ �� *�ا�g دس� داد

� دو -b�!+ را سط �س�ش 2ABا��_� واش )�-� ا�س�ان V6�ح )'& �� در از

� @!12 *د-2 ��ن $#ب د!��ا!�b- �*�� @ن $��+ در. ار g ص�در��د )'& در

�� در)�-� ا�س�ان هV,�م *�ز�رس+ � ا!�� !��& �2 ا!� !�9د-2 ا!�� *� س� )د *V�م FV�p�ن �س� �� @�� را

�* �����م 2ABا��_� *2ون !#ا_� ��� !��w ا�س� ه�%2V. ر)�� �2V اa�م �د

���)�وج *�ا� 3��4�ر� ا!�� از��#� {+ 4�2 ا!�% �� 2ABا��_� �س� ا!

�b- �* 2س� !+ رس� �_��ا!�� �� 2ABا#� *� �FV�ن )دp *� £�-� � ر�� *� -

ا�س�ان V6�ح )'& ر��3 ���م ا!�� -#د2��* .2���م در �N42T*#و� از س� ����

2�4 +! �tس �_�� سط 2ABا ��: ا!» g� �AVر%=�ر� ���E اD ا!F$ �y*

2!@ �_��در)�-� !� س�g� �B صAح 2ABا��@z� *د� �F4 )د �2ررا ) �z@��� +!�F4( 1 �+ ص�$: و� ره9ه�� ��ص�1 اس� و

س�2. *� ز-2ان ا-2ا)�3 ا-2 د�,� را2T� و را,* �Mح *� ر�A2 �� ص�,*

�p g�ن *د�� در. ��وع �2VV ا-NMب را �� +I'!س �اQو d3دا� ��� در !� !س�و�+ �CQ�ت د�,��* d32ا�- ����� هd !س�

� �q �: *� ^�م �CQ�ت � ا�� ���م را

Page 14: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

27

صAح ه��� �� رس�-2م �� ��وع *�س2 ا-NMب را �CQ�ت )د در2V�.«)7( ا�س�ان )'T=! +M�ن در)�-� ا!�� �� ا!�

� *� در���� ��د-2 او از را ���م �د�M� ،+VO��� و �Q� 2Tل 6,�ن 2ABاM�

��Va��2 اTو�� w 2وسM�*� Qل 2ABا �1 �+ و �!�$ �V�zر*2V� وز����*

���w از ا!��، ص�$: 6�ن ص�Iا�+ و �� *�2ًا هاداران )'M+ ا!�� *د-2

�!� h�*�ات در وز��ان دا)'� و$2-2� ��� ��2وس� روز1 و� � . � ه�دو

����+ �رو� و���* �cس ��س�-,-+ ا!�� ا2Bام �4د�2-2$� ازT� .

ر d�� 1�,IAص ���E اD ا!F$ سط +VO��� !��w *� ��!�-2ه+ 6,�ن 2ABا��

�AQ . *� ز-2ان و��� ��*� ا-M3�ل ���� �2اد� از ره9ان ه� او از d%�� ح�V6دو�� دس3,�� )'& از و�*� ا�� و س� �

در !��ن . ز-2ان @ورد1 �12 *د-2�� � !+ رس�2-2 �42�ن �� *� ه�� دس3,

�1 �+ و *f9 ��ر!� ره9ان -ر 2T�#� . دا��Q 2V3ار ه�دوV6�ح $#ب -

2�* +VO��E اD از 6,�ن 2ABاF$ ل�M3-اس� Q!�-2ا-+ ا!�� *� ز-2ان �� از

��V!ن $#ب ��*� *� س� ا����س3+ ز-2ا-#�- &'( � !��w �2، روز هd3F د!��ا

��ن ��س� و ر%� ره9ان *� �د� )'& را از ز-2ان ز-2ا-+ $#ب د!��ا ) 8.(*� راد� ا�O�-س3�ن ا-M3�ل داد

:%��وز" ����� ��د��

www.goftaman.com

28

� �د �� $#ب د!��ار )'& �� در d3F1 ه�,IAص

@z�ز ���� �صIA,�1 )1978ا���� 27(1357 داود *�ر��t )ن س�دار�2T ��دا

%2V و)�-اد1 اش *� ���زو� رس�2؛ ه��� ��!NBا� ����ن �س3�� در �وز� �د

�� �د � از روز-( +3�راد�� دو��3V!2� . Dا E�F$ د��ا�� * :��6

��وز� ا!�� !�دم را� ��!NB2ن ا�V� �*��ن دBت ��د% � -��ن ده��2 � �د� دس� در را او ��!�-2ه+ اص'+ �د

-b�!+ ا-NM*+ �را د « :ا!�� �F4. دارد�� اس'd وrVS�ر !NBا زره2ار داQد

�� �را� -b�!+ (» 6,�ن اورو�!NBاس� اس'd وrVS�ر 6,�ن ا-NM*+ را از

و )!+ �V�Q 2ا� زره2ار) س��4د(�� در *� ز*�ن ��3 وrVS�ر!NBا�� ا

د?�� زر �c�ر1 �� �ر�K « :ا�=�ردا��d'� �VC'ر...�+ دس�* ��� در *�ا� او

����M* ���(@ �* س3�ن-�Oا� Kر�� �VC'2ادسA3واس d'� ، اد1 و2رت )�-Q

^�م 2Qرت دو�3+ و -�در� ����ن داد1 �22Qرت دو�3+ . *� !�دم ا-M3�ل ����

دس� �را� -b�!+ ا-NM*+ ا�Vن در ) 9(».اس�

d'2اسT� ر�rVS%=�رم زره2ار و �اQ ا�س� � V6�ح )'& وB در�M�Qا� ا�س� 2ABا

ا�� V6�ح دا�� ها�+ �� روا*ط -#د� *�*�ز� ���وز� �د � در gM اص'+ را-

�- Qا� وrVS�ر. ��د-2 �� �4س3�� ��د !�2ان -9د را وارد زره2ار�و او

�- )�g را ��*� س�)T3�ن وزارت 4' �- ه�� ا�� Qا. د��ع ��ود@ورد �cس

Page 15: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

29

<=ر� *� ��Qر��س� 2ABا�M�در. و��ود4�1 ��*� هrم *�د-2

رت �3��4 �12 ��ودb- �j �*�� 1�4� �� در*� وس�'� %�خ *� �T ا�� �- ه� *د

�+ *� ��ود4�1 *,�ام ر�� و ��!�-2ه+ �*��ن ��د. -��و� ها�+ را*� دس� ���4%

w�J 1�£ ره9� ار g دو�� �2Tداود از*� @س�-+ ��!�-2ه+ و *�دار� ��د-2����t3 *� دس� در ار g را �CQ�ت !2�3د

2V3��4 .در +� �O�-س3�ن از�� راد� ا $��� �2TداودT��$ طM*� س�� �وز��و ���م �را� -b�!+ ا-NM*+ راQ 1 در�,!��

ر d3Fه ��3V! 2داود در ،��دT� ��Q *� !M�و!� ر��س� <=ر� $��ت دا�� و

�b�ت @z�ز �د � او در. ادا!� !+ داد�V� ��Q در )د را�'� ا�CJار� ��*

��د�@z�ز *�. ر��س� <=ر� ر��س� !� ��F4 �V �� @�� �د*�� ���Bا �* +!2V-ا ��Q 2 راV�,* f� . +�n�ر و

)�رج ��Q از وز��ان ��*��V او ز��د� از. !�-2-2 دا)� ��Q وزراءدر *�)+ از �2-2

��� *� دا)� ��Q در س2T� �cداودBا2� 'F�ت ا!�. )�-اد1 اش *� �3Q رس

� . {+ ��3Q �* 2 @�� �2ود V=� �د2V%ر¦+ و ه� �2اد در4#ارش ه�� +3� دو

'F�ت در � ��kداد1 ��1502د�F- �!ا ��n R�ر* +'�ا�� رdQ از ���3 �42�ن )�T+ از. *دbB +A-2T� ا�س�ان ژ-�ال

ر را V6�ح ��%n d�ر �� ��ن �د-�*�Q � �� !+ �2V � و-�d ه#ار T§ � : »: 'F�ت ��ا 12B �� ا�� اس� ���Qوا

��R*د، )�ص3ً� در* � 4�رد <=ر� ص2ه��2ان ه�� ها�+ ���3 �2-2، 'F�ت در!

www.goftaman.com

30

*,�ام -�# )ا�6 رواش و�2اد در�3+ را 2Bد! ���� *,�ام در. *� اس�س !+ ��2V3 *2ون �6م و 2�Qًا

�Q�� در ،+�t� ��ه �F��h7 1�4ار�Q ، Qا� !��#، �CQ�ت !سQ �M3ا� !��#، در

� 12B دردارا�!�ن �ز��د ��A�رد!�ن ا �y+ از g ��ر1 و@S 2V3ر� �� در. *

�Q��11#��! �اQ ط�A� �� در و�f2V ا-���ر� #��� دا�� -�Q! �3Q �* +� 12B2-2�ا�+ � � ه#ار $2ود در �TBً�. رس

دو6�-: ���3 ه� ا-س�ن از و-�d ه#ار2-2� .#��+ ز��د� -'! +�*� �3Q اه�

�� دو�� �4د�2-��2وح �� رس�2-2 وز!��V درس3+ در �اس� @!�ر �� -3ا-س� و2��} �m10(».ارا (

:ا�78" ����اد+ اش و 0'/ �56داود

ر اa�م روز س� �2Tداود d3�در <�� ه دو!�� روز�د � �pا1 *�)�-اد1 اش *�

*� -b�!+ �د �%+ ه� _'� � وا2$2� . ��!�-2ه+ ا!�م ا��3Q �* ��2 رس

�!�� *��2!� م ا���2 *�ر �Aا!�)d�� V6�ح )'& $#ب ) س3ان �B

&'( � ��� از د!��ا �A �� ر�����CQ 2و)وا$2(ا�س�ان-�T� د در* g اردوران $�!� ا�� $#ب در��س+ �� س�c در

+� �ر �A د�4ژ-�ا +� ه�� w'3h ار)2A=cس (�M ژ-�ال ا!�م ا���2 . ���� ار

� سMط $�!� $#ب �� �� از د!��ا +!�b- ��*� �d و'� ��mان رVB �* &'(

2����!#ار���w دوسd3 در -��وه�� 2ABا��د�! �F���6�ن _'� !رد در ا�F�� و�

��3Q: » E و� !+ 4�2 و *� �2TداودF$

Page 16: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

31

�� ��Q!�-12 اD ا!� �� QB �* 12-�!=12 دا�� در را �د

ادا!� و از در راد� ا�O�-س3�ن *د )�ن و س'�d -�2ن ارگ *� داود!M�و!�

�y+ و و6د g �- �A�ران ها�+ و@ وه�kا !6د�� � ا-2ازM! 1�و!� در

6=� *�رس+ . ه�اس�ن *د -,�ان و ر��tر�� � 6'س� )*�رس+(����T اوJ�ع و�Jو

Q!�-2ا��� �CQ�ت ا�CJار� !3��� از@!��� 6#و و �م ه�� �% *#رگ و

�: در راد� 9س��B �د �%+ در ارگ و و�F4 در ��د ا�O�-س3�ن دا��

ا�4 *� زود� ر��tر !M�و!� ادا!� دارد�+ ا!��ن دارد ا�� !M�و!� )d3 -�د�*

-��� ص�VI و �CQ�ت �� �$�ل ��ه2 از��Cف *�Q+ !�-12 ا-2 *د1 و* �F- �*

�� �4د�f�I3! 2 )اه2V داود)�ن ���ل و �T اوو���ت *� ه�CQ d�ت داود)�ن از

!�J ارگ %� زود � ه� �kا. رس�2 )اه2 ا�س�ان *'2V. در 2Qم اول )�^� ��*2

� �� ��د-2 ���V=�د ر �A ��!� �د*�ا� $�ل ا�� !�J :'Cور� اس� ��

2��* +y� *� *�NBو1 ���ر ها�+ و ��ض ا��اد �V(د1 *2ا)� ارگ ر���

دا)� از !M�و!� ارگ از و �4دد ا�r�د�E اD ا!�� �F4 *�2ًا. د*�� *�د1 �F$

�J�$ ��CQ د1 �2ام�� ��ض � �F�اس� و���د را,* 12=B �* �-�A'Sر داوS .�! )��2��� 6ان ��4� )ن �4م )ا!�م ا

�J�$ �! �� d3F4 12� 1دم ا�س3�د* d��} د1 را ا�6ا�� ��ض � d3هس...

در. )�ن دا)� �2م *� ا �ق دواد ... )�ن ��+ دو اودد ا �ق -��d )�ن *�ادر

www.goftaman.com

32

�F- وز��ان و R(داود � د !� *� ��د. *د-2 د�,� -2V% �F )�ن و

�d دا)� �2ن *� ا �ق داودb� dن رس�(داود)�ن �� . وسNم Bس��� اa�م دادم

d3F4 �4 اس�؟ �% �F4 2س� دا��* �y,VF �� ص�$: �4 از �4 2�� d�. اس� س'

س'�d �م؟ �� �* �F4�=Q �* داود)�نQا� � *�ا�d3F4 g *� �را� ا-NM*+ و!

2�� d��� Qا� !س'ح ^�م !س'ح س'�� ��دM� 1ط �CQ �n�ت راF� !M�و!� !+

2�V� .#4ه� �! �F4 داود )�ن d� س'2� dاهدم در !� اص�ار. ��� �V ا�� ا

)�ن ذر��� �y,VF �� *2س� دا�� داود�� *2س� !� اص�*� ��د *��� !� �����د

�� د�,�. 2 �6ا$�ت *�دا��2�d3 و* ¨�1 داران او داود)�ن و !� و و ا��اد A�د�� ���2 در-3��r داود)�ن ���ه�

2� �3��.« )11 ( ��� *س��ر� از س�دار�2Tداود �pا1 *�Bا

*� �3Q *س3,�ن -#د� او )�-اد1 و2-2�2 -��d، �س�ان *�ادرش س�دار. رسT��TB �* 2، و��، )�� � �2T ه� �2Tاود د)Rان �2Tداود ��ز-2ا-��ن و و )�© ه�

�+ وV���ن ���3 �42�ن زر��� در �! . دا��Q 2V3ار

� )'& �� در ��ن ره9ان $#ب د!��ا!�w )�-� و��� *� راد� ازQ

2V3��� ل�M3-س3�ن ا-�Oن و ا���!�b-�* +%� ا)N3ف -2T� �3Q �bداود س� �د

ره9ان زا س'� +'�-�C�2VT3. دا�� و6د V6�ح ��%d ادf9* ��2V� +!�B ��ر!� و

��3Q w س����h ح�V6 ا�� �ره9 ���Bا�E اD *د-2، در$��+ �2TداودF$ ��

Page 17: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

33

او را !+ ا!�� -�*د� � ا!�. )اس�B ����rV��� د�R دس3,

V6�ح )'& از �����ر� س��س+ $#ب در �3Q �* d%�� ح�V6 �9ره �B &�� ن�T�س'

��� ادB�!+ . !+ 4�2س2T� �tداود�rV�2V� �F4 ���E اD ا!F$ �* &�� ��: دا

ا�� ��Bن *���2�B��) �3ن ووژل �+��T را س'�T�ن ��& ا�� ادB� و). �د

2V� +! +M' ر. �� �3Q و ��& �د %2V ه�. !+ )ا-�F- 2ت @ور را �2Tداود

�� �د � در اوT��$ س+ وزارت�� �*2��� ^�م س� در و رسT��$ ا�� ���

:*�Q+ !�-2 ��س+ ا23Qار �T���ن در�س� ا�� �CQ �3F4ً� از«- �! . �T� �! �*

2-2V* +! .YNد اص( dا��* �ا�� $�د��م . ا�� �د � .-�Fت @ور *دQ ��p*�ا�d $#ب ��3t -�12 *د -b�!+ �� در ) �F-).12ت @ور*د

%�AB از د��@�+ �'�3وت <=�ح ه�" �:9 و

:��د��ر �� *� VBان هVزy-@1357+ �� در�

� ��س26 g� �C!ح !+ �د ا�� اس� �� ��%d $#ب V6�ح )'& و دو ره9ان ه� @��

� )'& در ��6�ن ا�� �د � د!��ا �TB�=V )دس�ا-� � �د � �� *د-2 و

�E اD ا!�� �سب !+ �2؟F$ �+ در�$ ������� ��ا�سBا �ر���� *سر از VزV6�ح ه دو ه� �� *� 1357 �د

��م -VB +!�bان ا-NMب رQ +و4�ه 2-9�� )'& -�م ! *�ه9� $#ب د!��ا

�� @�� ا!�'j ن و��Qع و !رد در *. -�p,ن اس� ا�� $�د� !F3�وت و

www.goftaman.com

34

+'�-�C'2 درسVT3�� �Q�V ز��د� ص�AI *� وQع �د � !رد

2V� +! ف @-�ا و از�C���'� !�ر1 و ��Qررا_2-1 �+، ��ر!�، -� ��ن ! +'A و

!+ 6�-: د�,� از دا��R�1 و�+ !+ )ا-2�3F4 ��سK -� ا�� سال هVز« :-�س2

E�F$ +'1 اص#�*�Q+ !�-12 اس� �� ا-,اa�م ا�� V�* �TBان � اD ا!�� از

�CQ از !��6ا� *#رگ �� BاQ: @ن *Cر ا-س� و ��g !�'م -Aد +} 12� ��T�

�� ا�� !��6ا6�VB �j �� +ان ا-NMب و�,�ا-� )رد � *� ا-NM*+ *دن *�Vذه

^��Nت � ا2Qام *�A���-� -��+ از و)اه+ )د -��+ از �t� �-�A'S 1�6+ و

. *#رگ *�ا� دس� ���� *� 2Qرت *د1 اس��b- 1 ه�، ر)2اد از ص�ف#�ر 7 ا-,

R��� ا2Qام � *#رگ *د � TQ�ر *�* 12� �Aس�� g��& از �Qس: د�V ����

��وه�-...«)13 ( ��-, س'�T�ن ��& ازV*k اران $#ب� )'& و ره9ان V6�ح ��%d از د!��ا

ر �� -2V% �F ��ر را $#ب !�kر �د�+ !+ ا!�� و �1 *� )�ص ��ر �2وددر 6=� رس�2ن *� �� *� Qل او )ا-2

� ! ،+�دس� 2V'* 1�,��6 و ��س+، و�س :��& !+ 4�2. *� ا�� ا2Qام زد-2

»� ��د را �د- &'( � . $#ب د!��ا� � 12B . اa�م داد-2V% �F- 2 را �د%�+ )اS 1�6 �� 1': و VB�ص�

2V3اسt�! � ! ،+� و *� ��س+، و�س� $#ب و ��د-2V'* 1�,��6 2 *�س2V، �د

� )'& ا�O�-س3�ن را *�ا*� در د!��اV6�ح ه�� . داد-�Q 12� 2ار� �TB اa�م

Page 18: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

35

$EF 6�ن ��d%���S )'& و��ب �12 را �Aر )د!�� �� �2-��2 �د

2VV� لAQ . �-و d3اس س� !� -� @دم *� اسd3 و 6سر. @�12V دارم ���+ از

�E اD ا!�� وF$ �� d�4 +! �$ر ص�ا- 2T� � �1 �+ س�ز!�-2 ه42V�ن اص'+ �د

)14.(*د-2����� از� دس3,�rV �* �� &'( ح�V6

�g از روز ره9ان $#*+ دو س���� � �د� ��'� AQ'+ را ز-2ا-+ �12 *د�د�

�م �Q دس3ر« :!+ -�س2 او. $#ب !�2ا-2V6�ح $#ب دو و$2ت ه� !س'�AQ �-�I از

) 15( ».*�ه9� b-�!+ ا*Nغ �4د�12 *د� ا�bV! �3AرB انVB �* ����rV�

�E ه9ره9� V6�ح )'&، رF$ ب#$ +!�b-*� �3F4 6,�ن ا!�. اD ا!�� اس�

1� �w �3�ب �: ه�ب ��*�، �! +VO�2ABا*2وش �+ از�د �� $#*+ �� ره9� اش را

: او!+ -�س2. دا�� *+ اNSع *د» ���3Q9و �F- )دو ره9ان ز-2ا-+ ه�

� )'& V6�ح )'& و )��%d $#ب د!��ا�r� *� ص$ �I�b- +'�رت )�-� را�

�* �p و @وردم �I���! dس+ رو ه*س����� ا!�� *�ا� �1 �+ و. {د-2

�1 �+ از ���وز� ا-NMب را �F4 �9 2� دار�2؟ ا-NMب )n �� 9� از -#دش ��س

�� دو�� *� 3��4�ر� !��V�$ +'* �F4 و ��م n� ا2Qام {دQ ن�!�� dه �!

�: ��دم !س'I�-� را � *� ر�M�� اردو .3tA�(�F- � �! �3��4�ر �ا�* �-�

�� دوس� و�@�V�� *�ادرم @!12 ا�س� � �N+ در از p�ن �: *�2 !�ا *د d3(

d2 !� هV3��4 رت�b- �j دم( �-�(

www.goftaman.com

36

12-�!Qب راNM-در ا 3�p �r�ن �: *� اردو ص�در- Vدم ا���

�d @-�اV��دس3,�� . *� %�d س�!��ه12 !� �� ����rV� ��I3! �b� ش و ا��!�(

�� %��C* g-�Tف !� -,�1 $��+ در *د��د�! �F4 ���� *�y � و�S " *�ا� ا!*�2ان هس3+ �� !�د!)"16(

ر ��� V6�ح ��%d در� �� �+ �د�ا�� رو�� در -� -M�ط !d=A و از د�,�

6,�ن ر��� %2V ه�. $�د� �سب !+ �د�B �اQ ،ح�V6 زره2ار را 4ا�� �F- �*

ر و �� �2ان س�)� و ارد�د! ��ن V6�ح )'& س=12TB d ا� ���4 !�b-�*

*2ون �3F4 !+ �د�� ا�� ا2Qام او ا!�س� ره9ان ه�4-� در���� دس3ر� از

!س�ل *� )�ص ازس� -را_2-ر ��%d و*س��ر� . ار g *د -V6 +!�b�ح ��%d در

��� V6�ح ��%d درBو از ا g �� ار��� $#ب �د � ه�y,-� اBNS+ از

2V32ا�- &'( � �+ از. د!��ا� -A+ س�c ژ-�ال �2T س�ه�V و( @��د�4!�

���!@ +T��Q wارQ 1�4ل اردو� !��#bB )g *د�� *� Qل )دش )سc�1 !��#� ار

�� س�ز!�ن $#*+ -b�!+ ��»+ ه��را !س�!+ او. *� B=12 دا�� Qا� !��# در

2�4 �B سط �� ه�y,-� دس3ر� * �C*2را�دارا�!�ن �س+ در و �ا�d -�س

2,V6 +! +� ��'B +� �� 2ا-س��}).17 ( !س�ل -V6 +!�b�ح ��%d در -ر ا_2 -ر *� �د � ه�y,-� ار S�A+ را روز

��� -b�!+ ا�� V6�ح درBا �* g �Qار ار��ن و -��د!�b- �ا�* +!��� �-,y�ه

2ABا�2Mوس zر*2V� d%�� . +! -2ا��

Page 19: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

37

-ر�� *� 2ا_ -ر« :-�س2�! �r��ر دا�� و در �$ 4�1 +Fh ن��ا!

� *� ره9� g� +!�b- ��ص� ���+ دا�� ��م راQ صt�! ردس3 d%�� 2 ص�درV� و

��م �42VV�ن و ��3�A�-+ از ��Q �ر��p. �S�Q ده2 ه2ا�� رو�� و @-�ن را *�

�=�� ��»+ در!�b- ،�ا�� -2ا© ��ر �Aس- +F�'� N*£ا ،+T�T� �م و2Bم @4�ه+ ، *+

�ص2 در ���$ ��z ر�b3-د1 ���ل، ا=�*�* f�-�C( �F��h +3$42�ن وVV� م��Q

2-2-�! +Q�* .ا�% ��Vاب ا�ر 6ا_2 - ا�� در و6د��� *�زدا�� -Aد *� -ر

�� و )�اس�( �b�ت س�-�� س�ز �A| و )-3ا-س�( �-,y� ا*3��ر� از ه

�سg � *�ا*� Sر��� در. -��ن ده2 )د��د در !���� ا�� *د Fh+ 4�1 ا��د1 !6اب سا�+ اس� �� در ا-b3�ر او

�'�6�R(�* +-N� س�ور *س �* �,V!6,�ن ص�ف 6,�ن ر��� و. ��س3�د1 *د

�� )د داود���!� @زادا-� *� !س���م �42VV�ن �12 س=d *�6س�3 درQ فFص

2V3��4 م��Q �وز���.«)18( %2V ح ��%d �� ه�f9* �V6 ��ر!� ره9

+T�bB +A-2T� �3 ژ-�الF4 �*" �وز���ر �� �d ه� را �دM3س! fاRل ا���

*�2ًا ��3�V6 +-�A�ح -b�!+ $#ب و دو�=�«�� ����د اردو در وس�! +M' در "

-�)�Vد� *� *+ اBNS+ و *� �د � روز��� �� *� دس3,��. @ن !+ د�2�rV� ���س

� )'& p#!�ن ره9ان ز-2ا-+ $#ب د! ��ا��ن هادار از �د � @z�ز *�!�b- �س

$#ب *� س�)T3�ن راد� ا�O�-س3�ن -�را$3+ ا�CJاب و ا-M3�ل ����3 *د از

www.goftaman.com

38

+! �t�2�ر!� س�در« :4 �س3�� "p�ن �f9* 1�=% �b ��ر!� از

g�� ��م Q" ا-+ و�,- &�TB اب�CJا��م !س'I�-� را. )ا-12 !+ �2Q �!ر��

� !��6ا6�+ �� ��سQ �Aا*2ون �2ا-س�!.«)19 (

!��ر�� -gM و ���وز� �د � از *�2V6�ح ��%VB �* dان -w�J �CM ا�� V6�ح

*� س� V6�ح )'& و در Mس�2Q dرت از�E اD ا!�� !�Cح *د )�ص ازF$ �س .

�� سA: ��»+ ه� ازp RT� d=در س ��دو2-2� :��T�1 *�2 از .-�� �� ر �د

راVB �* " �* �6ان )'M+ ه� رس��� � را@ن �� در ��د-3V! 2�� "ا-NMب ر

�d ��»+ ه�M3س! ��z �-,* ر!� و�� f9*V6�ح ��%V* d�م ��ص� A'S�ن، ره9

هV,�م ا-NMب ر ��س� در !O'A�ن �س و . �3��4 *د-�Q 2ار -�هg !رد �!� در ا!� �*�Q �3� و د�42�1 ه� -

���4 �J!از d%�� ح�V6 ره9ان �ه� ر �� �+ در. اس� �د�$ +'�-�C'س ��

ره9ان ��2VT3، س'�T�ن ��& و*س��ر� از و �د �� !�kر V6�ح ��%d س���� �� از

� )'& �� از �� $#ب د!��اT��$ زوال� !��6ا6��-� س�ا-� و �TB )د را �د

$3+ @-�ا و V6�ح )'& !�2ا-2V ا!�� و#� در '2VV� +! +M، %�ا -�Fت ا-,

� �ِ� ��ل �دT��$ 2-ر�� ��د��و ! �� درT��$ 2اوم ا�� �V�ر *�ا�

ا�O�-س3�ن -��وه�� !=�d6 �رو� *�V6�ح ��%d و ره9ان 2V3��4؟ ا�Q �4ار

ر �� *� VBان @ن V6�ح *��د 2V3دا� �F��h ���E اD ا!F$ +�6�6ا�!

Page 20: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

39

�TB -� %�ا ا�����6ا6�! �� ��� 2Qرت *د-2 �د � �� از را

��A� بNM-ر ا �� از و !+ )ا-2-2 ��وه�� �رو� *� @ن -�م !�$'� e�وز-

��!'+ ا-NMب ر را -�� و k4ا�2V3؟

: �Eرو" ا�Dد و ��د��" �Cر Q�*� *�رس+ در !JB�ت !=d و ��+ از

ر �� ار���4� gM- �رو� و �1357داسAt3�رات و*+. 2Q .+6رت @ن %ن �+

�د � در )�. @ر. b- )+6�!+ �رو�ر @�� �رو� ه�. اس� �� د)��� در�د

�E اD ا!�� Q!�-2ان F$ ط�A دا�2V3؟ ار� %,-� *د؟ @�� او *� �رو� ه� �د

د�2و از *2ور �V6 +!�b- g�ح )'& را*+ و س�ز!�ن اسAt3�رات . 6+. @4�ه+ �+

س�ز!�-2ه+ وره9� )�.@ر.6+(ار g س�خ ��د؟ در�! +� �� *س��ر� از $��� دا)'+ و)�ر6+ از و-�س42V�نMM� ��ر �رو� در2Bم د)� �� س�t �د

�� -b�!+ سF�رت ه2Vوس3�ن !�,�2V، ا��� درV� ��ر� !��ور�� p �* �*��

��ن �رو� در%� ��ود4�1 *,�ام *��د2V� +! 112 و. ا��رVس�ه��س� - � س'

�Oا� &Mاز� +���Qل -س3�ن �V�س ا!�� :ا �� -b�!+ سF�رت ه2Vوس3�ن !+ 4�2

�� د�4وال !2ه¦��ان �� در«@ �Q-@2Vه +!�b- د درا�س�ان و ��*� * �*

Qا� ها�+ ار A�ط وس�� دا�� *� !� �F4 :در�Q +!�b- رات�At3س�ز!�ن اس�Nن ا!�� !C'� س�)�3 از �رو� را اj�د

*2س� را �د � اf درا�R دس3ر *د ا!���ورد1 *د- .2�,��� د�4وال ¦��ان !

www.goftaman.com

40

�Nد� 1978اوا�� س�ل در!��� �رو� در و � !��ور 350V� �*��

در @�� از �*د1 �� �2اد ز��د !6د�2ان ها�+ *,�ام و��*� در! d3س�س

2J ��ه �ول )ط ��واز !RVر1 و���S ��3 ا�� - -�!9د1 *�. *د-2 !��وف ��ر

2��� ��� ه�� !+ ورزد V� T� 2ون* ���� �رو� ���2�! +'�*� Qا� ها�+ )

��د 27 �� *�وز !+ *د�! ���. ا���� ���2�,��� *د �Aر �� Q�در ¦��ان ! � در ا�Rا( f�g را � *2س� @وردن �د

&�� !ا��M !��ور�� �رو� *� !2ت ا-f2 !��ور�� �رو� در. ا-2ازد�d �د � *��z@ 2�ز ز�AQ اT�

2V3��,��'+ *� !�Q !س� از ا!�. !(�T �د � ه2ا�� *2س� @ورد-��2 *�

2V��} .«)20( ��3 !��#� $#ب �رو� در !��ور ا!�T�

� )'& ا�O�-س3�ن �ر� " د!��ا در ه��� ���!+ �2V« :!+ 4�2" �ز-�3

��Qر( ا�� وا �� دس� !س� و6د )�دt1 اس� � دردا��3 اس� س�A3از. ا� +��

��*� ��ر @ن ز!�ن در دوس3�ن !� �� در��د !+ �F4 ا�� ا-NMب *�ا� �Sف �!

� �� *2اa� �رو� z د1 *�b3V! +3$ ����د�2 + �6أت {! � ��Fع �� )9 سQو

!�!ر�� . *� !س� ارس�ل {��2 ا-NMب را�! + �BNSاز ا �* �R����ت *m#6 9( �# *�ا� @�� %2V *د-2، ه�- ��z �AQR!

) 21(».*د��3 !��#� $#ب !��ور %2V ه�T�

�� )'& دس� !س �د �� در را د!��ا*� @4�ه+ ا!� د)�� {+ دا-2 ر

Page 21: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

41

+ !�!ر�� �BNSا��ت �رو� ازm#61ا��ر � . !+ ��2Vد

�ًT'ل �+ !س�TB ،+ �BNSر�� ا6+ .!�!. . ر@. 6+(اسAt3�رات ار g �رو� *+ و

�G.R.U (2-ددر * dس �� *�)+ ه�A� ار g ا�O�-س3�ن �Qار -b�!+ در !��ور

2V3در @��. دا��M��� Qا� د�4وال 2ABار در ها�+ را �� ��!�-2ه+ ��د �د

��وز� �د 12TB در -gM *س��ر و� � �Fد ا�د در و {�V$#ب اس ��3 !��#�T�

�س� �رو� و-T� +� . +6 . دوس� +*���رو� )ا-12 !+ �د، ��رراس3

� .@ر .6+ �� *+ و. 6+ . !�!ر�� �+-,=2ا��؟ *+ )9 ا2Qام )د از را

*� ر �A �� *�2ًا د�4وال 2ABا�M�در�!� $#ب ژ-�ا�+ و *� وزارت د��ع در$

2�� )'& رس ��م ه�� n�ر در د!��ا�!�رخ n ،131�ر1 28/2/1374!�رخ 124

وn�ر1 7/3/1374رخ !� n ،73�ر1 4/3/1374. 6+. !�*ط �+ 27/5/1374!�رخ 258 – 257

��*� *� VBان دوس� راس3�� اj�د *+ از@ن ا�#ون *�) 22.(�رو� ص�w !+ �د

س�ل !��ور �رو� ار g ا�O�-س3�ن در س�ر س+ س�ل �� از�19783$ �� Q�در �د :�رو� !+ )ا-2 دوس� وا�Q+ اj�د را�� *,�d ��ع *��2د را�6 *� وز��«

�t� دمدً� )#- � �+ ر�d3، )اهg {دم 1د��ع -,=2ارد، *� ص�F وز�� را �� Q�در

�رو� � دوس� وا�Q+ اj�د او ز��ا ) 23(».اس��3�- +!�b- �� د�,�� �� ا�=�رات ا

��ر� از ��*� را سF�رت ه2Vوس3�ن درp �*�Q +ا�ه �اQ �* �رو� �ه� ���V�

www.goftaman.com

42

�س�زد! �!� -�b ا*�از ،�� س�p در �ر� +!�b- ور��! g ار

!��$�A *� � ا�O�-س3�ن اس� �� در�Nد� !+ 4�2 2006س�ل -���� روس+ در!:

»��F( س�رو���Fا�+ )س2ان ه�*� س� !. !� دا)� ��S سF�رت *دم. $��� ��د�=� داد-2 -�4=�ن )9-� �=� وارد ��

زارت *��� و ��� %2V ��*� �12 ا-2 و. ر��س� <=ر� {د1 ا-��Q 2 د��ع و�� *�ا� !�z د* �AQR! .��Fس ��ز4�*

�F4و: "��� ��*� 4ش اس�، �p 6�ص2ا� �@4�ه+ دا�� �� %� وا�Q او-� ". !��س2. @4�1 *د-2 -� هM! d�!�ت !� �12 و

�� %V�ن �TB {د-d%��" 2" و ")'&" @���d ه�#4T=F* d�� !U�ل ! *Cر. -3ا-س3

�� وF12 س� �Qوا �% �� d�ا�� . {�2ا-س3�& اس�Q@�� از *�2ًا. $�ف !� د �س

12V��} 2!@ +� 1� : "��Q �*�! +! �'_�d ا!�V� �% ،d2ا-+ -2ار�V% ��M��!

��F��2د؟ س��* �F4 dا��*" :,* �#�%" 3F4 �!d": �#�%� @��ا6�ز1 دارم

"*,�d؟,3F4 1ا6�ز d*�*'+، او *�ا� در �Q ار

�M� +� 1ط Q�در. داد 12V��} داو. * ��ت V6,+ را'TB د���!� *�ا� . ره9� !

d3F4 ا" :��نQ رًااز را � ��Q اف�Sا 2�Vا و دور��-� ��رات اa�م _Nت S سط

2� ) 24(»."ده�رو� *� Qل )دش *� !��ور و3Q+ س�

��Fدر ا6�ز1 س�Q �* � �F4 �ه�T� ها��2ان س�زد را وارد! @R��@ن از �� *

��ن سط ��ر� را%� *� -�F �د^�م �CQ�ت -b�!+ !��وران �رو� �� در

Page 22: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

43

Qا� ها�+ *� )�ص در�ر$ 2V3م -2اد؟ دا��aا

�د �� -�CM *س��ر !=d و Q�*� �| در�* ���E اD ا!F$ ر، روا*ط�رو� ه�

ا!�� *2ون اNSع و اس3�kان اس� �� @�� �د � را ص�در ��د؟ ��!�ن ا�� روس ه�

2VT3�� +'B ن�C'رد در سا�� ! +!�� �3F4 !+ �د *�ر1 در« :-�س2Vا�

��م �رو�=� ازQ �* 2امQا) �� �د�g @4�ه+ دا��3 ا-2، *+ اس�س از )ر��E اD ا!�� در. اس�F$ �V�ا�� ز!

در او. ز*�ن را-12 اس� دو4-�، $�ف *��� د ر¦+ 4#ارش دا6'س� س��س+ *,-�

��م ��V+ ��م روزQ27 ���!�,Vا���� ه�w @زاد ازQ اNSع *� �! ،2Jع را

ا�� ز!�-+ !M�!�ت �رو� رس�-�12 اس� و!C'� �12 )د *د1 اس� �� �رو�=�

�� ر¦+ *,-� او $�ف د�,�. *د-2z �� ازVور�� ا�=�ر ��د1 اس� ا���! &��S

��م ��6�ن @z�ز در و اردو �رو� درQ. اNSع داد1 اس� ا���ن -�# !Jع را *�

2 �1 �+ و ه��3F4 �* 1�4 ه�� -رT� �E اD ا!�� اسV3�دF$ �* د، @-�ن�

2��� وQع �� از !�2ا�2V3 ا�=�ر -� وا�V,�، -� -� !س� و "ا-NMب"

� ه�y,-� اBNS+ *�ژ-w و -� ��ر2V32. -2ا��* ��" ا-NMب" از *� �Qار�

*� -ر �رو�=�ا���ء�4د�2، *�ر� 2 ��3F4 +� 1 *د-2T� +M'( ا�س�ان ��

��ن ار g از در! ،2V-#���م $�ف !Q�#� در% ��V% 1�4ه� �b- 2��* 1�A3ا�

��+ در. *#رگ )اه2 *دAS رتا�� ص�tاس� �رو�=� *د} �� از YNAQ �� ا!

www.goftaman.com

44

��م Q نN� �3ع دا�NSا� �TB اa�م �12 *�ا*� در *��2 *��2 و

�,���Q 2V3ار!. «)25( 2VT3�� +'�-�C'س ��Vا� � 2Bم اNSع �د

سط ا!�� *� �رو� ه�، *� 4-� ا� را�2 !ردm� وا�z �Qض !�2ه2، در �Qار

2Bم " !VA+ *� )د درس� -��ن دادن *�ور��م @4�ه+ �رو�=� ازQ" ا!� . اس��E اD ادB�� هاداران وF$ 2ارن��S

*� @�� *�ور ا�� !رد از ا!�� در�� ا!�� و2Bم اT3B�د�NM3روس او اس �*

@-,-� �� zر*2V� !+ . -��+ !+ �د ه��� از 21ا�� در« :-�س2����م ه�F س�Q Nش س�+ و و6د *� !�,kرد ر

@ر��w ه�� ز!�ن �رو� *2)اه�ن از���R !2ر�+ *2س� -��!12 �� دال *� %�

�d وM3دس� دا�� !س �� ��z d�M3س!��م *��2 � در�روQ اه2 *�. ا��� ��B

ه2ا�� �� در دارد ���+ و6د اسV�د وهd ��!� �د � ا�� دس3ر !رد ا!�� در

Fh+ 26ًا روس=� �� !Jع از *دا�� ا�� <'� در و6د. -,=2ا��3 �د

�& ا!�� -��-2ه2B 12Vم اT3B�د دس3رTB اس� �� *�$& *دن @-�ا -س�A *� روس ه�

+ �� ا�O�ل و و e�وز$ادث *�2�N(2ا!� *� اA�ت ادا!� دارد ا!�وز 3$+ )26(».رس�-2

�M& ا!�����+ س'�� ه��س� *� -�M از�� *+ در $��+. 3V!+� .+6��1 اسV�د

�E اD ا!�� دس3ر !+ 4�2F$ � *� �د. Fh+ -,=2ا��3 *د، �+ روس ه� از را��ر� ا!�� از *+ *�. 6+-�=V� ف ا��N( *+ . 6+. �+ ا!�. اNSع ���� Qع �د �و

Page 23: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

45

اa�م از -� ا!�� را� در را -� �2Tداود و ®�-�� ��د �د

ا�� در$��+ . k4ا�� Qع �د � ��6�ن و �AQ �2ت ه! � *�!VA+ *د�� ص�� !س� )'& از �د � )د دار� $#ب د!��ا

*� Qل « :ه��س� !+ -�س2. دا�� �Qار�س�-2ر� !�!ر�g3 *� دور1!روزوف �� ا

ه�3F و *+ ، !�1 ه�. 6+. $�| !��ون �+�# ��!� !+ ا���� را 26 ه�� �AQ از-�@ن �� از ص�� {د �2�2ًا �د، !س

�� �+. دار� �د )د�� .+6. +*�� از *�� .2�2V� w -3ا-س�3 *د-@

�+ از� +!�b- + 6اس� س�ز!�ن اسAt3�ران ا!�� �N از �رو� *� س�ز!�ن !�kر �B�ع داد، -�!9د1 سNS�10� و 9ا :�

��ت �د � *�ا� @z�ز ا���� را25'TB �� {د1 *د� .

ه2ا�� ���� �� در �+ 6+ *+ درًا *�2هd ��!� �د � ا�� دس3ر !رد ا!�� در

Fh+ *د �� !Jع از روس ه�26ًا ه�اس *د�� !� در @�� او. -,=2ا��3 �د

اه�d ��د؟ ��+ از!2ا)'� ) )�+ 6+ *+(��ن( 12VV� ��S 4�ن%� �� )�د

�س� اj�د�رو� و-T� اش *� $#ب �و��دار �رو� -س�A *� و��دار� اش *� دو�� اj�د

� *� T4�ن Q� ( *د ا!�� *� !�ا : ز��دد�4وال �� ا��رN4 �* 1ب زو� و

ا���ء �� ا�� راز را )اس� 2ABا�M�در )! 9Jع *� از را !+ ���2 داود. {د-� ��*� و و�+ -� سF�رت �رو� در. س�)��$#ب �� *� @ن *د ��� در !س

2V� �-��( &'( � .د!��ا

www.goftaman.com

46

�س�-2ر�!روزوف *� ا��T ه�� �: !� �F4 �� ا-�2+ *�2 از-

��م ه�� از وزارت )�ر�6 و� Rد� �#��! @ن �� �� در *+ !اص'� ��د. 6+. �+

از ص�� -�12 *د�� ا!�� را dف س�ز���V! + اش�27( ».!��6ا6(

اس� ا�=�رات !روزوف *� )*+ ��2ا از#��E اD ا!�� در1 �� ا-,F$ ن�=V�

� *� �رو� ه� د�2 از -,=2ا�� �د �� ص�-� در *+ !�,�دد *� AQ'+ !س

�� �� *� �رو� و اT3B�د� او�� ا�4. *��E اD ا!�� ازF$ عNS2م اB ر �� �د

*� $ادث اسV3�د *� �رو� ه�*�ا� *� روس=� او 2Bم اT3B�د *�2� -��+ از

)Nف -��3 �د، ا�� $ادث *� وا{د���� از$ �2V*رz 2وسM� اT3B�د 2ABا

از !�1 ه�� *�2. ا!�� *� روس ه� دارد ��T��$ ت�a �ا�* ���E اD ا!F$ ،� �د

� � )'& �� �� �د �!� $#ب د!��ا$�3��4 *د، سMط �Qار ال و!��ض زو در

. Qا� -b�!+ �رو� �2 رود و )اس3�ر �1 �+ �� در ا!�� �� از �3Q |$�A!�� و *�2� !رد�A R�� �Qار *�رس+ *

*� VBان ���4 -��وه�� �رو� را )اه2. )�g س�)� ��Q و !E��� �M وارد 4�رد

�� ز!�م دار �2ام �MB س'���k� +! +Tد دو�g3 از �� )د و*�ا� $F� � ��ر

�� -س�A *� ��ر� -��و� -b�!+ �اه2�س� �� *+ اT3B�د او�*��2؟ ا�� در $�

�+ .6+. ا!�� *� ادB�� !�!ر�� �+� +*��� ا�O�ن ا�� س�ز!�ن *د ازBا: »"+�. ��ر�V�ن س�*& �+ ��+ از" *��س

+6.�B2 *+ ادV� +! م !س�3�ر�- ��

Page 24: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

47

اسAt3�رات -#د ا!�� در�س� در. *د1 اس� "���d" �رو�

"���Rو)! "#��� -�!+ !6د -V% ) 28(».اس�

: �Eرو" و ��د����Bن �Cرر �رو� *�را*�C از %�ا �� س�t �د

�* �r� �* |� ا�� �ه� ��ود؟ ر���!��ن ر *� !�,�دد؟ �رو� ه�%� در �د

ار g ا�O�-س3�ن %� ار S�A+ دا�2V3؟ ��ن *� ار A�ط روس ه�!�b-ن و�Oدر ا�

%� ز!�-+ ار���4� b-�!+ ا�O�-س3�ن از�T+ -�س12V و @z�زa ض���iوه�,� �2؟ �*� !V�*� !�93 روس+ و از� -�M* ا�O�ن

�س� �رو� اسV�د )�ص از-T� م $#ب��*+ . 6+. س�ز!�ن اسAt3�را + @ن �+ و

�� و -��ت !=T+ را�A 2V� +! +رس�* ����سK *� ا�� @ن !�3ان *س��ر� از در

*�2« :و� !�V�س2. در���� را ��سg ه� �ز1 *� اسNM3ل از ��*� ر¦�� �V�)� دو

دو�� ��1 ا!�ن ( رس�12 � ا�O�-س3�ن،Dروس ه� )ا � 2-2��� �Bاه�م *� س�

ا�r�د ا�� ��ر دره�� -Fذ� ��-�ا2V��}. �ش هN �-,Vا� � �-��- ��� او

ز��-�ماس�س,kار� �4وه+ AB�رت از�ن 6ا-�ن ا�O�ن"*NM-ا ��3 !��#�T� "

...."*د ��را در�O�ت *�� �1919���ن در'A !س�I+ �را�

+! 12�!�- dن هRV�T� +Q�� g� �� +''?اره9� ز�� 1920س�ل در. �4د�2 �2، ا�r�د�س� "2Bا��" �را، $#ب-T� رس، $#ب��

�1 ا� و ا$#اب � و ��را( ،+� +-�Oا� . �ن داد1 �2-2س�!

www.goftaman.com

48

��3 " ��را در1920درس�ل T��ن 6ا-�ن ا�O�ن*NM-ا �" !��# �ره9 �j

��� �4د�2 ا�r�د" $�M��2T� +6ب"Bا ��2 ً� @-�اTB ،س��� ��را ����Oا�

�2اد-2 ��س3�ن و! ���� �� @��. روسرا1 س�Qط رس�2ن ا-NMب از *� ¯� از

دراNBن <=ر�� {دن رژ�d ا!�-+ و @�� $3�. ا�O�-س3�ن _��� !+ {د-2�!� �رو� *�ا� -�� *� اه2ا���ن از$

2Vzه�� " راس3�� ا�r�د J�M�� ��ر� در ...را {د-2 "س�خ

��C! 2�*& اسV�د*��,�-+، !�س�� +! � $�ل � س�ز!�ن س��س+ �� ��� *� ه�

�س�� را ا�O�-س3�ن *��2 )اسg��=3 در2��} .p �*�M! � +س���2، � س�ز!�ن س��3 !��#� "ا�O�-+ *� -�م د�,�T�

+-�Oا� +*NM-ر��س�1920س�ل در"ا �jدر �4د�2 ا�r�د �!# �=� در "�Fz 2T�ر"

���55 دارا� B دن در . *@ ���Bس� ا� !6د )-�س12V � روس+( -�س12V -#د

��T )اه2 �2 اس� وTJ 12V�@در . ���BاR�� �O�-س3�ن *د-n2�ل ا از س�ز!�ن *

�+ ه��* +� @ن $�ر ��*� در از و2V3از. دا� ��@ T� ��J�M ره9� �رو�

. {د-2 و $Mق !�ه�-� رادرون ا�O�-س3�ن �,�-� س�ز!�-+ �� در

س�ز!�ن " از �4د�AB ،2�رت *د ا�r�د+-�O%� ا� �ل ه���ه�ات �� در" راد�

�س�ر��� _��� وT� +42�ن روسV��} �ر����-� را )�ر6+ در ا!ر در)'& ! ��� @س

�� س�ز!�ن، . دا�� )د *��دور1 � ���@ن ز!�ن !+ روس ه�. *د1921و 1920س���� 2-2��� � ��ن س�ز!���� ا�O�-+ و !

Page 25: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

49

. {���Q 2Vار $2ت *� �6 اش را ��R��*� س�ز!�ن ه�ات *

رو�V,�ا-�، �gt ��ره�� @!ز�+ و� در و��ر درسV�!� ه�!�b- ن���ن !

�# س�ز!���� د�,�. !�Cف {د1 *د- در -Fذ و !C�*& در)اس� !�س� *� ��ر2V3دا� +cسy���ن د!�b- ن��! .

��ر� دو�� 30ده� درp اس� d=! +y-@�رو� در ��ه���1 *� *�2ًا -�در��1 و

...gAV6 �TQ *سT�%+ ه� *د Q'� و ا!� ��� !�ا$� !�*ط *� د1 ا!�#��| *�ا-,

@ن در. و*�2 �@ن !�,�دد60و50ه�� V=� دوران روس ه� �- w'3h ��ه ��� �* �6 {د-2، اB�T36+ در +�$ز1 � !'

�* ���� $س: -���b ه�� از *'� g���F- �* +-RVذT� � 12� ن و��!�b- بk6

2V3(دا�� #���3 !��#� $#ب س2V در. -T��س� �رو� !�رخ -T�21 نان 61974VB

و��%y-@ d+ �� *� ا!���ره9ان )'&"+���-�س�در*�ر1 � ���ل *دن "او

)ار g( س�ز!���� س��س+ ا�O�-+ در اردو�� <=ر وmر �2 -,�ا-+ ه�T� داود

��2 -,���3 �12، او�! +M' ��V%��4 ��2��} �TB ا�� "+-�Oا� ��Mر�"

�� *�ا� �رو� ه�z ��@د1 و* �AQR! 6�ح !�2اد-2� � �� و��دار��ن س�ز!��

�d ��ا � از ��'2 4V� �- .�!ا ���Qواا�� اس� �� س�ز!���� -b�!+ وا*س�3 *�

@4�ه+ *� @ن -�!� و �رو� س��� ��g ازدرون دس3,�1 ه�� ا�& �رو�=�، در و

k6ب -b�!+ ا�O�-س3�ن ����-� *� 6': و +� 12B +3$ �� ،2V3(ن !+ ��دا��!�b-

��ن -�# از!�b- �3 ه�- در @ن�و

www.goftaman.com

50

�d و ��ا�=�را ��ن M3س! در. ��د1 ا-2 @ن ��د '�I+ از ��

� )'& �3F4 !+ �د !رد $#ب د!��ادارا� � ��)� � @z�ز �� @ن $#ب از

@ن �j ا�r�د -b�!+ *د1 �� ��g از����د؛ *�2ًا )�9 ا�9 ره9� !�! ������

�� س�ز!�ن -�k! +!�bر، *�z ن��!�b-� و$2ت {د1 و �� $#ب د!��ا�� �*

Vyp�ن از. )'& !A�درت ورز�2-2س�ز!�ن " س�)3�ره�� د�,�� *� -�م ه��

ا�س�ان " �� و )سb-" )�V�!+ ا�O�-س3�ن��ر ��د "ها�+p �� ،د� +! �*

. !+ �-2T'Q 2اد اسAt3�رات �رو� ه��V* �* �=روس �ا�* +!�b- � 1زا�� $

اس� �� !رد �QNB *د1 $ز1 � د�yس� و� �(@ 2-�! +Q�*.«)29 (

��، س��س� "در �3�ب �-9د ا�O�-+ اس3� ���AQ س3�ن و-�O*#رگ در ا� �2رت ه�Q

�w-�t اس3�د " ��3ن �w دا�R �ر� �� ���F �* #�- ���3س روسc��دا-�,�1 �� ا�O�-س3�ن *�ا� $#ب pرد ادر !�� و س��� V�*'�� روس�� *� ره9�

� از ��$: 2Qرت اj�د ره9ان @ن �� � �tداد-2 س ���� �س3+ را ����رو� سس

�� در س�ل . !+ رودV� ا�O�-س3�ن را 1919��-� و ��-�ل س�� ا-NMب ! ����2 @س'�

. *س� ه2V )ا-22�T2ا�AB ا�+ �3�ط ازه �اQ ا�س�ان

س�S�ن �26د �� ا�O�-س3�ن �� در *� ره9� س�دار )61973�� 17(1352T�23+ � در داودVC'م س�b- +-,-س� ���

#��� س�ز!�-+ در از دا�� -V% �tس g ار�I�ت *��R� در او %2V ه�. !+ 4�2J

Page 26: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

51

س�ز!�ن ارا�m ا�� !رد2V� +} .و ���4 ��وQع �د �� و� �� ��� 61973�� در را �2Tداود س�دار�F �*

س�ز!�ن -b�!+ !رد *��ن !+ �2V، درا�� �pز!�ن د���� !� « :ار g !+ -�س2

�� :از AB�رت *د-2Vaا ��Vaا_2، ا#�#B ��Nzم Vaزر�� وا��Vaا ،���$ �Q@���

2����س�3 ��� اس3�دان !س' @��. س�د�c'م ر��3 ه�� )د در. *د-2 )د

�+ را از�B *2س� �رود��jا��د!+ ا2V3د�,�@�� از از. دا� +A-�6 د�� +�س�

�# س��س+*� ا-�2��=e 2-دت و *� �� س F�و + را-س�A *� س�-�� )�!�+ و +*

از ا�� . 2V� +! 1�V4ا�p 2V3VS�ن )د�B �pد-2 رو* �ا +!�b- س�ز!�ن ��

R���� ) ار g( اردو �g س�ل در از *������-� راFh 9د�! g�ه2ف n�ر1 � ا�� . �

س�ز!�ن �% -b�!+، واژ4b- +-�م !IVط -b�م <=ر� *د�� + وا�r�د�� ت ��ه و

در�� @ن و _��� !�دم *��2 !رد^�م � �د 6�!�� ا�r�د ��ا�C+ در

ز!�� وا2$ !'�� ه�� س��� س� اQام و�! 2VV� ��*، *�ا�ل در! ا$س�س *�ادرN(

ا�& ،+Fh 1رز�A! �د�T3! ن���س�و F�هd �'+ رو� ^�م !س��� صرت �3��4

4��� *�*د، *�Tل !Jع س= d ) 30(».6=� س�-,-+ -b�م ��ه+ س�دارداود� *س��ر� ازB ا�س�ان �� +!�b- س�ز!�ن2�T2ا�AB 9د �3�ط از�از @ن -�م !

�� ����3 در�j د-2 ا�س�ان* �رو� .#�. <'� � ا�� ا�س�ان *د در �3�ط -

�� و6د *� @-y+ �� در!رد ا�4�و����-س3�ن درون ار g ا�O س�ز!�ن -b�!+ در

www.goftaman.com

52

*� اسAt3�رات روا*ط @ن و �6 �د ،�3 �2F4 �رو� gا�� ��س

��ن !+ @�2� ��@ �� �B ا�� ا�س�ان س�ز!�ن -b�!+ *2ون اس3�kان �رو�=�

�=V *� *�ا� رس�-2ن س�دار�2Tداود � زد-2؟ 2Qرت دس� *� �

Q�*� ��سg ا�� اس� �� %�ا -��ت د�,�@!2-2؟ �4د �2Tداود ا�� ا�س�ان *� دور

و دارا� ا���ر س�دار�2Tداود و @�� @��ا�Rاق *�وره�� !�fR س��س+ *د-2؟ ا�4

اw'3h +B�T36 س��س+ و ا*��د در @�� را داد1 �د �Q �6ار !رد �2Tداود *�

��ن !+ @�2! �* gا�� ��س ����د @�� از س�دار�2Tداود� و اسF3�د1 !

12 *�ز� � )�ن وارد داود @�� *� ��ه�� *�2� �� رو�2اد $��+ *د-2؟ در�2Tداود از �� @ن ا�س�ان و -��ن داد

. س��س+ -Aد-p 2س�Fان دا�T+ اM3B�د� و�� �Sد از *� زود� @��T��$ 2-2� .2���

�-p 2�ن @z�ز از� dداود)�ن *� ه ��@ .*د ���2,� *�ا� £�1 *�دار� از

�2 �3�ط درT2ا�AB ��!ا ��V% �* �Qوا2V� +! 12 *� او. ا��رT� �� از �

�� س�c در �د �� �2Tداود ا�س�ان د�,� �V�*�� ���� !صف وز���س3� دا)'�

�� . �| !+ {��2 اه2اف )د س� �2 *��2T� 2 *� او�,�ه2ف ���+ !� !�3�ط« :!� س�سd3 ا�O�-س3�ن ا�r�د در

�س3+ اس����!� !�2M3م �� *� . سس-��� ا-�d *� ه2ف )د!�3 س�دارداود

را $�� )دت !�ام @)�� )د ��d و ���ح *12؟ و رو�� *س�ز d3�ط »*�ا��

�� �2T در� �* Kد *�-�!� و ��سه2ف )

Page 27: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

53

���kش ��� را�� !رد ^�م ا�س�ان �د �%+ و ���2T� 2 و

�ح س�ز!�ن -b�!+ ار g اس� �� ازJ 2V�� �bVر« :!��F ا�,VN( �-ص� س�ز� !

� 6�!�� � !��� و ��2Q از*+ ا�r�د�! + �MASو +B�T36ژرف ا �3+ ه�� دو 2Bا

���$d�V� +! . �!���! اول ���$ @-�12 ا�t�ص ا��� *� و داودس�دار

و !�2V��A ا-�2�� ه�� 4-�4ن �=#*س�° س�)� -��وه�� از *�2 $��� دوم !�

�ص درس� ز!�ن، *�ا1 !+ ا�23 )د� وt� �� و-3��r � �� درF� ا)�اج VB�ص� @ن

. درون دس�T��$ 1�,3 اس� !C'ب از -� �TB d�*� ا�� ه2ف ���د1 !+ ا-

d�V�.«)31 ( -�س12V و )9-,�ر "س'� ه��س�"

�Nد� %2V ه�3�دده� ا!�����+ �� در!�� $#ب *�ر از ��*� درT��$ دوران

� )'& *�زد�2 �# در ��د د!��ا- در و� ه��ر ��ر �iوهg ه�� )د از

� �� دا)� ار g ا�O�-س3�ن *�ا� �د2�4 +! �t12 سV�@ ��ه � ا�� . �د

!V�*� روس+ !+ -�س�M- �* 12V ازدس3,�1 اسAt3�را + -b�!+ « :-�س2�+ در )�.@ر.6+( �رو��$ �* d�% ��

�� ���12V�@ �3 دو)�3 *د*� ا�س�ان ��& 1964س�ل س9T3c در اj�د�رو� را

س�ز!�ن ا-Q +Fh +*NMا� !س'ح �� {د�� ده2 را�� .YNدس�3 ا�س�ان اص ��p

�2Tداود *� س�دار 1973س�ل �� در *د-2)�� ) T�.« )32 ��د-(2او در�د

س'� ه��س� !�2M3 اس� �� ا��اد و�4و1 و 1973دو �د �� س�ل ه� ه�� �د �%+ در

www.goftaman.com

54

س�ز!�ن دو *�1978 + �رو��BNSر.6+*+ و .6+.�+( ا@.�(

در« :او!+ -�س2. ار A�ط *د-2 درس� )ار g ا�O�-س3�ن( ار g وا�Q در�س� *6د @!2 �4و1 از-T� ا�س�ان .

E�F$ �9ره �* +M'( 1ن، �4و@ ��R4ر#**� ره9� �4و1 ��»+ ه� *�2 اD ا!�� و

��س�ز!�ن � ��.@ر.�� *� 6+ )�9 ا�9 ! + ار g �رو� ار A�ط دا���BNSو ا

�26ا4�-� *��4و1 د�,� � *� Sر.@ر.6+ار A�ط *د؛ �� ا�س�ان ار g هd در از

�� س3�د ژ-�ال 2ABا�M�درmر �و��--gM اس�س+ �د � ها�+ ار g �� در

) 33.(*د @�� ��د، ��+ از ا�F�ء NBو1 *�@-�� ه��س�، د�4وال 2ABا�M�در

� *� -�M از راB +روس �*�V!� +!�b- رات�At3اس�رور.6+ ( @.�( +!

و )ا-2، -�م ��F� د�4وال 2ABا�M�در� $#ب -�م !س�3�ر *س��ر� ازB ا�س�ان

� )'& ا�O�-س3�ن در ار g �� د!��ار و در �� ��وز� @ن -12TB gM �د�

��� ا�O�ن �+Bس� ا�� �!�� 2V36+. دا� . *+ در ا�O�-س3�ن. 6+. �+"�3�ب *+ در

دا�3=�� د�� و اسV�د *��3��4 از"@ر�w در !�Rو)�� !�!ر س�ز!�ن !�kر

3�° . "*+ *د.6+.�+ اسV�د���- +'�واس�� ازس�ل ) 6,�ن( *� ر �A س��4د� "!�Rو)

1948� �| ا�س�1956 IV! �دN�! +�.+6. +* ر��س� اول ا�� س�ز!�ن NBو1 *� در

+ دا)� �رو� و !�!ر�� در�BNSا w��� در. دا���رو� *2وش *��ون از در را

� !�!ر�� -���!+ در �� از1956 س�لR*� د� �ون !�ز��* w� در )*��,�-+(@ر�

Page 28: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

55

*+ .6+.اول �+ر��س� ادار1 �w �4د�2� و� 1974و 1972*�� س���� .

@ر��w ا-M3�ل اسV�د و��b- �F�رت *�*+ .6+.د�R !��#� �+ از ر��س� �س� را

� ��Q در���� !س-��* �M! �* 2�26 ن@ !س� �=� �� د�,�� در "��س�Vو" در

�� ��ص� در او. *2وش ���4p*+ �� ���+ . 6+.اسV�د*س��ر� را از�+

)د *� اص� @-�ا �� و *�دار� ��د *+ *�ز.6+.�+ از1985 و� در. -,=2ا��

*� سF�رت ا!���� 1992 و� در. -�س�3 �2�� ����t3 <=ر� اس3-�� �=� در��

ا!�����+ ه� �6 ر�� ا!� %2Vان !ردس�c -�!9د1 *� دس�Q ���,- . 1�,3ار

+ ا-,'س3�ن ام @��BNS6 س�ز!�ن ا �رو + او. @ورد�BNSس�ز!�ن ا T� �*

�� *� را ا-,'�� اسV�د Fh+ ��د1 )د25000 2�*� ا-,'س3�ن *�)د ورق !+ رس

و��ت 2004س�ل !�Rو)�� در. ا-M3�ل داد *� ا��دا!� � @ن وV� �Q° �3�ب د�,� ر

!رد در اسV�د )د اسF3�د1 از�3�ب ��+ از. *+ و�رو� -��.6+.�+

ا�O�-س3�ن -�م *+ در.6+.ه�� او �+*� ز*�ن ا-,'�س+ 2002س�ل �� در دارد��3V! 2�4د� .��iوه�+ ا�� �3�ب � ا

اس3�دان وT'B+ اس� �� �b- �j <�+ از 2و�� �4د�2 +��� و دا-�,�1 ه�� ا!��

6=�-+ و�2رو�س� *� %�پ س� !��# از2� ��+ از ا�� �3�ب *� �<� در. رس

ر �� Nzم �� سط دا�R ار A�ط �د :س�2وز� صرت �3��4 اس� !+ @�2 ذ����

»�F-دو �AQ +-�Oن ا��A�V! :$�ص� ر( از�د �� *� و�'Aن او )�1357د

www.goftaman.com

56

س�و�� س�د%+، !س�ل +� + �BNSع *+ در.6+ . اQاز و �*��

�� -�F ا�� دو. داد-2 )اNSع(ه�2ار دN4*#و� �� �2T س�2: � ص�$: !A�V�ن ه�

و "!�!2" *+.6+ . -�م ��F� و� در �+2T� ��F� م�V* �� �� !سT+ و "-��وز" ر�

�� -�م ه�p �* ا-2 !���+ و �A ه�دو. )t�.«)34ص !صف 6�سس �رو� *د-2

� س��� ژ-�ا�ن ار g �رو� �� در ��+ ازده� ه�3�د !�Nد� ا�O�ل ا�O�-س3�ن در

��!�-2ه�ن ار �k! gر !س��ن و از2ABا�M�در را )د�4وال( س�ه�V *د،

��-,kارV* س3+ در�-T� +Fh س�ز!�ن � �� در ���وز� ار g ا�O�-س3�ن !+ )ا-2

+T=! gM- &'( � �د �� $#ب د!��ا�$#ب د!��ا در« :*�ز� ��د &'(

اردو در ول !=T+ راا�O�-س3�ن ر)g �d !سFh �M3+ *� -�م)ارbV ، "=A6�

�س3+ ا�O�-س3�ن-T� 2$سط "وا ���4د�12 ا�r�د د�4وال اردو، 2ABا�M�در

-,�1 !صف از. *د، *�ز� !+ {د &'( � �ر1 *� *�-�!� $#ب د!��اF!

�� *� � . ا�O�-س3�ن -#د� *د� و� 2�26 �� از *�2. دو�3+ !+ {د �د

� )'& ا�O�-س3�ن، و$2ت $#ب د!��ا�س3+ ا�O�-س3�ن، �pا1 -T� �=A6 س�ز!�ن

@!�د4+ @��. ار A�ط d��Q {د ره9� @��{د-2، ��r� �2ن ا�=�ر *� )��S را )د

� از صw )د در @ن و�k! �=A6 �Qر �� � و -�F 600اردو B ه#ار دو �F-

) 35( ».ها)ا1 دا��Qع وNSا� سط *� �رو� ه� را ع �د

2� �N42Tب زو�، �B2T#�# ا�9� ��+ از س

Page 29: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

57

+!�b- ح )'& �� ����ن�V6�E اD ا!�� *� ر��س� F$ �!�در اوا�� $

�!� !سم *�$ + �BNSم"س�ز!�ن ا��" ،2� �3��T4 � #�-�2V� +!2� :

1 (��,ره�� س�N42T�2*#و� ��+ از«�=%*د ا-NMب ر *� اصNCح !=d در )ه��

از را ا-NMب ر و�س+ *د�� دس3ر*� ^�م س�ز!���� -b�!+ ا!�� ���4 و

^�س *��رو�=� ر 7صAح ا*Nغ ��د،�� V�� ،���4+ *� اصNCح دس3ر� را

�� ���E اD ا!F$از ��3 !��#�T� لس�!ا*Nغ در���� ��د1 *د، *� �رو�=�

)36( ».��د�B ���yر� ��Tس�*& �+و�د� 6+.. +*

��سK *� ��سg در ا!���� و�V�ه12V در ��T# )9-,�ر fر���س�ل 22درn�ر1 � -

1982 2�,�%ن دو�� �2Tداود)�ن �� " :!�� از! �3Q 9�*� 3��4�ر� ره9ان ا�9)

� )'& ا2Qام ��د، ا�V�ن $#ب د!��ا^�س �12 ��*� در سF�رت �رو� در *�

�: ه2ا�� �2-2�S .ر�Fاب *� ست در 6�V�ن دادTSن ا��ا�4 ا� �� � *� �د

2V-#* دس� �@-�ن ��3�A�-+ از !س .")اه2 ��د

V6�ح ��%d ���� ���ل 6,�ن �2Tر��� ازر در �� %,-� *�)Nف �� او �د

��*س��ر� از ��»+ ه�� ار g *2ون @-*� 6�-: ره9ان V6�ح ��%d و دس3ر� ازل -b�!+ ا�� !س� -را_2-ر )�ص از

R��* ،2V� ���ح در��V6 �* gس�� #�ا-, *3ان در ��سK ا�� ��سg را ���2. اس�

���� ��س'C�-�'+ ا!�. �3�ب !�Rو) :ره9ان V6�ح ��%4 +! d�� 2�2VT3 از

www.goftaman.com

58

»2T� ��دا�� ا�=�رر��� زره2ار Q4ا� !��ور �رو� در �� س�

�+ ا*Nغ ا$��رات V6,+ در از�$ +'�( �� !Jع را و و� @!2 -#د ��T *دس�اس

�2MVر 6�� �2وp ص�ف ��3 وF4او �ا�* �� ا�6ا� و���w )�ص+ در ��g اس� و *د

R���I�ت �J �س� �Jورت *� -.«)37 ( �3� �سw ا�� اس� �� ا�س�ان و- �*�Q

�� &'( � �� $#ب د!��ا����ن �!�b-ر �� 2Qرت و اa�م داد-2 را �د

واk4ا�2V3 ان $#*+ )د*� ره9 س��س+ را روس ه� *� روا*ط )د و �د � در !رد

�CQ�ت ��Vن س�t !��ور�� �رو� در و �� ژ-�ال Q�در $��+ در. -,�3F ا-2� �س3�� وز�� د��ع $�!� $#ب د!��ا

ا_2-ر )'&، ژ-�ال ر���، N4ب زو�، -ر�د �� !س�ل -V6 +!�b�ح ��%�AQ d از

��ن $#ب $��ت ا-2 *س��ر� از و ر!�b- -�� )��Sات )�g در *� !+ ا-2V و

. *�ز4 �2VV ا�� را*ط $M��& *س��ر� را�w ژ-�ال �2V% 2T ه��� �* +T�bB +A-

�3�ب !=d اردو وس��س� !A�درت ورز�2 در روس ه� *� -Fذ در @ن �3�ب -�# ا!�

�� ه�� �ار g ا�O�-س3�ن و �����ن !��ن - اسAt3�را + �رو� در!�b .ا�O�ن ��دا)�3 -�12 اس�

�3�ا�� اس� �� *Q f9�*� ذ�� 6��: و- ه�3�د �� در-��T دوم ده� ��ر!� در$!� � در اA6�رًا س� روس ه� وا�Q از

��2� �b- �j*� 4-� !س�A � !+ !�!ر�� اسAt3�رات �رو� ز-42+

����د، *� 4-�z از d�M3س! ��د)� *+ در.6+.�+ �� . -�م !+ *�د ر�د

Page 30: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

59

روز-�!�*� )9-,�ر او�س� �رو� -T� ب#$ + ��ودا ار4�ن -��ا

�+ $��« : !+ 4�19892س�ل د¦9 در�* �!�#ه� را% dV� +! ����$ �n �ن . *�اN�

��3 !��#� *�-�!� . -2ا�� ا-NMب و6دT� ��: -�س�-12 *د را سMط داود �* .

��3 !��#� *�زدا�� T� ���B12 ^�م ا�2 �18 ا!��. *د-2�* �B�ز-2ا-+ �2 و س

در 6��: ا�� اس� �� او. *� !���س��r� ن !+ ا�� !2ت( ��*د1 اس�؟ ا!

و� هM'( �* d+ ه� *س��ر� از و. )اس���و� . @�� و-� �b- .�=V *د-2- �

ا��ر1 � ��ر!� ( ���� *#رگ د�,�هd *د�� $#ب )دو�� �رو� اس� *+ و.6+.*� �+

�p �ًM�ن *� س� �د � راQن �2، دTVره*� س� را -��و� �� ز!�-+ ا�O�ن ه�

!� -�م ا�4 در�O�. سMط ��1 سق دادهd !� س�ه��T�ن و *,��م، هn d� @ن را

)38( »....دس� )اه�d داد از رار �| !d=! :'C در ا!� و �� !IA| �د

� $#ب د! !رد $#ب �د �%+ �� در ��اOا�� . س��-س3�ن ا)'& ا� �* �� +*#$

� *� 2Q :�zرت س��س+ ��دا)�، �د�� ���4؟ را*�C $#ب !�kر� �-,% �

*� �رو� و رس�2ن *� ��س+ ا23Qار�ر� درون -b�م $��2Q �*�V! �* dرت در

%� %,-� *د؟ اه2اف و)�س� ه�� $#ب را,-��V* داد؟ +! ���� �#�%kاران و

6��,�1 و �2ام ره9ان اص'+ $#ب از�� اB�T36+ *�)اس�3 *د-2؟ $#ب �Q!

� )'& %�اد! V6�ح )'& و *� دو ��اBا!� ا�� و ��%V! d��: �2؟ ا-,�#1 ه�

...ا-���ب %� *د؟ و

www.goftaman.com

60

9:� Fب د����ا���ح "��@ /GE :

�3F4 �* س3�ن-�Oا� &'( � $#ب د!��ا����� از دس3,�rV� �* س� $#ب�! ���Bا

� )'& در-�م <��� د!�� 261343� 11ا�س3�� �V,�1 � $#ب در )V61965ر� 1(

�س�� �4د�272 سط 1�,V� ���Bا � .7 �F- )ر2 -T� ،�!ر�� f9* ،+� 1� 2T� ���، �=�اD *2)�+، دس3,�� S�ه��rV�

2V3T�� +'�-�C'س ،�c=� و �2ز��T� ²�ص (��� اص'+ و B4ا �F- ) d��� ،+�دا��R�1 و

�U�ق، د�!R �2�ه�T� ه�ب�ا_2ز� و2ABا��3 !��#� از ) ص��+T� 2لA���� B'+ اBا

��� �س3�� �V,�1 $#ب ا-t3�ب Bا �س��3 !��#� س�c در. �2-2T� مV'� ���س3

��� اص'+ وB'+ ا�2Aل -ر *�Bا ���� �| !V�TB +!+ $#ب و$ �* +� 1� 2T�

�� �4د�2� . *f9 ��ر!� !��ون و� -���b ��دازان $#ب ن وره9ا *س��ر� از

�� $#ب !�kر را�� &'( � د!��ا��ان وFVرزات رو��A! 2اوم �tاه�ن Q�

�AQ *� �� س��� ا�O�-س3�ن !+ �2Vار-2�� @z�زSو��! gAV6 د12 *� .

�B ����rV���� دس3, !�س� $#ب د!��ا�� $#ب را�� !M�و!� ه�ي !'=d از )'&

�� اس2A3اد'B ´'! راس دا)'´ و�T�3 � )'& *�« :)�ر6´ !�2ا-2 $#ب د!��ا

B�د�-� و !M�و!� ه�ي ر��� دار ا��م از��k��- µ�@ ن�Vnم د�^ ��'B ´'! ´'(دا

-¶وه�ي اسT�3�ر�4 و "��ر�����ن"�دا· !� ��ر )�ر6´ در� �T�6ا-� -

)39(»...س'�C ���� و زد، ر���2د، -Fذ

Page 31: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

61

� $#ب ا!� د!��ا��$ +3Qس+ را)'& و���� سT ،د�� :$��

�ژ� *� ا�r�دm2�@ R��� � -b�م ��دا)� و درس��� � ا�� -b�م ��ر را

e�وز -��وه�� !��ض د)��� و در $3+ ا�4. داد )�ر�Q +6ار اسT�3�ر�4

��+ از ا�� د)��� ه�� )�ر6+ از س� �� *�ا*� ��ره�� اسN!+ و �z*+ درT��$

��F ا�� $#ب -��+ از�hو ��@ �Tص�h �* � و-b�م ا-�2�� ه�� ا-NM*+ %̧� د!��ا

�* d��$ +3س�����رو� 'M+ �د، سس �ب هrم و ا�� د)��� �� *�ز �g د�,�

ا�O�ل -b�!+ �رو� اس� *� -gM و�* &'( � �� $#ب د!��ا��,�دد !س�! .

و !M�و!� ه�� ر��� دار"س� د�,� از�� �م در�� !�AV ا�"B�د�-� � !'+�

'M+ !+ �د &'( � 4��� $#ب د!��ا �� اس� �� در درSو��! gAV6 ن�p �Qوا

&'( � دوران �س�� $#ب د!��ا��ان !��وA! �S�رزان وFVررو�م �س

ا�� ��سQ g�*� ا!�. ا�� !M�و!� *د-2��سK ده+ و*�رس+ اس� �� @��$#ب ���FVوارث ��6�ن رو� &'( � د!��ا

�� دSو��د؟ ر!د1 !+ ��n ر�� ره9ان و -�س42V�ن $#ب *س��ر� از

� )'& *� ا�� *�ور �� $#ب ا-2 د!��ا 2اوم ا-�2�� و �Qو اه2اف @ن در وا

�� وSو��! gAV6 1را �Sو��رزان !�A!ره9ان س'� +'�-�C�2VT3 از. )ا1 اس�

�� V6�ح ��%d $#ب از� 4سRد1 � و-Fذ سم درو�S@ر!�ن gAV6 !�� ا-�2�� و

�� ده�FVا-�ن رو�د 61 و ��� و6�rV� 2�4 +! �tس �دN�@�12 ه�، ا-�2�� « :!

www.goftaman.com

62

اه2اف و ه�، @ر!���� @زاد�tاه�-� و !��و�S د!��ا� در اذه�ن و )اه�-� ��� د!��ا

�ً�� Q'ب 6ا-�ن !A�رز و رو�� ا-g�2 وسو� س�c *� » .ر��� ��د1 *د ر)�V و

��ن سم در !��و�Sا-�2�� ه�� -Fذ!��� و و ا��ادFVرو� w'3h ��ه �M'$

�Nد� ا��ر2V� +! 1س��س+ ده�! 1�rV� و �� ه�� س��س+ در -f9* gM ��ر!� را����3��ا-� !+ )ا-2 و ا�� دورA3! 1�رزA! .

� )'& را او 4��� $#ب د!��ا ��� �* 2V�@ ��� ه�� !�3� !'=d از و ا�� ���

�� وSو��! gAV6 j +M' �ت س��س+ 6=�ن 2V� +! .2VT3�� 2س�او« :!+ - ) f9*��ن *M���� )��ر!�! +'� � �*�U�

6ا-�ن و !A�رزان @زاد�tا�3�k4 1 و�V* ،�3س�(�c* 1ز� ��ان FVرو� �*

6�-:، س� و دو ه� �g��=3(�V ازس��س+ )�gM- ،g ا�F�!+ اس2�3اد

)40( »....{د ,�ان س���iوه� -�س42V�ن و *�)+ از

�� $#ب در 4�-� ا� را 26ا�� 2! &'( � . !+ ده�Q 2Vار -�b د!��ا

�* � !VA�� ا�� د�42�1، $#ب د!��اgAV6 و !F3�وت از 26ا � !س�� )'& در

��� *� )�ص ��6�ن ه�� FVرو� �ه�!��و�S )اه+ *� VBان *#ر��R4 ��6�ن

��� دور 1� �AQ ازFVا�� $#ب رو� �� �س���4 ��� .���� *� ا�� !س���� ���س3

$'�M و هس�3 ه� ه�� �رو� *�ا� ا�r�دا�O�-س3�ن -b�م �رو� در ه�� هادار

��ن در �� YNAQ �2 ا�r�د%� !IA| �د*� !VA�� . @ن س�t ر�� �رو� از و ر

Page 32: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

63

�� و ه�ا�� د�42�1 'j� )'& وارث ��6�ن ه�، $#ب د!��ا

��ان دور1 ه�FVاه+ رو�( �Sو��! w'3h ��� �nد1 {+ �دSو��. ! ���6���

��� !��و�S )اه+، $��� ه�� FVرو� در. ا-,��3t � !'+ *د-2 )د6ش و)د

VB�ص� ره9� ا�� $��� ه� �ر زB�!� و2 ً� !'+ وTB ��2 *� د�� و *�ورهM3�!

��R @��. دا�2V3 د�V+ !�دم �Qار* اصNح �4 اصNح S': و VB�ص� و ا��اد

!A�رزان . �ر�,� ا-NM*+ و �*د-2 � @ن *د-2 ص2د !��و�S )ا1 در �*

را1 اصN$�ت در -b�م س��س+ ��ر ا�r�د س��س+ از ا!ر *�ا� !��ر�� !�دم در را

و�4i+ د�,�. ���S 2VV& ا-t3�*�ت pار��z �* ��Sو��دن ��6�ن !ژ� *�m2�@

�'& ��ن *� ا�� ��6�ن و2Bم وا*س3,+ و�,�� )�ر�M'$�* +6 ه��! .

� �� $#ب د!��ا�Q! �� ��,�3 د��-��� )'& راFVان وارث ��6�ن رو�VB �*

2V� +! w��� ��Sو��12 از��6�ن !!@�* d=! ��ه ���t� gM- ر�� و��2م !B �*

��� درFVر رو�ب و دور1 �=#$ ���4 ����V,�1 !�س� $#ب، در. !�,�دد *� !�kر

�� ه�� !�=ر�t� س و�Vس�� gAV6 2V3ر -2ا��$ ��Sو��و ! ���FVرو� . �-

��Nzم �Az2T�ر، -� 2ABا��_� �Tد� و! �Qن و@ ���FVح رو��C! ��ه ���t� �- .

$#ب و�S ره9 !��Nzم �Az2T�ر %2V ه�4�-� ��+ از g� ���Bا f2ار �3�T�

&'( � �� �V,�1 $#ب د!��ا�� *�ا� ��3 را � او *د، ا!�T� ا�� �زود �* f

س���. ��� -��د �س�� $#ب � در �F4 و

www.goftaman.com

64

�3�T� ���B1 ا�,V� f2ار ����� AB�رت *د-Q �* 2ل دس3,�rV�

2 �1 �+ -ر« :ازT� ) g6س�3 و��* �B 2T� +'B �ه�-2( ز2T� +'B ، �p)ز?��ن�pز ��Q 12V��} +,�ه�ر!�)دا-�� f9* ،

�� اj�د�� ��Nن از(����(���9 ا�9 ، !( *(2�S2T� ، +�ه�) -12V�+!�b ����ن{�(�� -س� 6ان(� �2Tص�2& روه+ ،)از ����� -س� 6ان از(����(...« )41(

2ارV� f,�1 $#ب را Az�ر �3�T� f� ا-�2�� ه�� �1 �+ و و �F4 %ن ا���ر

�w و !�kر�T� �3 در ��ر!� را�h د��3! �� اه2اف و *�Sو��! gAV6 ��س� ه�(

V6�ح از '� +'�-�C�2VT3س %2V ه�. ������ن Az�ر ��%d از! �F��h 1 �+ و و�

هادارن )'2AB +Mا�2Mوس zر*2V� از��F !صف *� ا!�� از�h �tر!� س�� f9*

�! �3�fR در !+ 4�2V، ا!�- ��Bاد �1 �+ و��ر!� *� *� @��، ا)N3ف Az�ر

��2VT3، .*�-�!� و اه2اف $#ب *د س� 2ارf ا �1 �+ ر �2T -ر �3�Tدر�

�#م -��ن !�2ه2����� !T3��� *� سس ا!�. -2ا�� �Qار ���kش Az�ر !رد

��دروان Az�ر « :zر*2V� !+ -�س2��ان ��ر راFVرو� w��د *� و���V*

2اوم و���w ا�6ا ��Sو��! gAV6 12��-�+ در. �ر!�2VA� !+ {د�$ f9* ��

ا-NMب !'+ در ��ر!� ا�� و���w را� ود!� � 6�!�� ���� اTB�ر در �ا

��VA!�* +3س��� و ا-�2�� ه�� ����"سس��B) "+T'B م#����!�Cح )سس

��د�!.«)42 (

Page 33: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

65

�� *�2ًا �Az2T�ر Nzم! �ر�K در !س�� �3�ب ا�O�-س3�ن در در

1#���3 از را )�وج )دوا�Q ا-,T� 2ارf در &'( � �� $#ب د!��ا�� �=6��� و� *,-�. *��ن دا��z ب#$ d�M3س!

� )'& را ا*#ار� در )UV+ ��دن د!��ا��ان ص�دق درFVرو� �ه� ���دوران ���

�� و�� �� V'B+ ا�� $#ب )ا-2 ����: )�ندداوسMط ص2ارت �2T *�2 از«�Sف دو�� � د!��اس+ از )!�Nد�1963(

�� س�ان $�!3+ @-�ا اNBن �2 *�� از+-�Oا� +!Nاس+ اس��و4�ه+ 4�ه+ د!

�+ !+ )ا-2-2، و د!��اس+ �26ار�*د!��اس+ ��2M3V! +! +*NQ @-�ا از

2-2��� $#ب ه�� س�)3,+ در. -�!-@ �TJ�#م ��2ان وا*س�3 � دو�� *����ر���سس

)UV+ ��دن ��3�A�-+ دو�� در و *� @!2 �TB �(ر�� ص�دق داV! ��ه ������

2�.«)43( �=V 2ارf � از Az�ر -� �3�T� 1�,V

��� ا�� ر��، *'�� *س��ر� از �V�رBا�gM- �3 وT� در +T=! 1�,��6 ���س3

1�,Vب ا$�از�#$ ���� از. -��د-2 2ارV� f,�1 -ر �3�T� ���Bن ا��! 2 �1 �+ و*f9 ��ر!� *� VBان ره9ان T�

� دو س�c ه� و {د-2 اص'+ $#ب A�رز �Qار ره9� دوV6�ح ا-���*+ $#ب -�# در��42V3 .

H���=�Iب�اران وره.ان ح:

J� +���56ر�� : ��� �� در ��+ ازFVرو� �دور1 ��6�ن ه�

¨'� *�)+ $'�M ه�� در ص2ارت ��T� 1د

www.goftaman.com

66

��� ود�,�� FVرو� و�k4 " gا�� �B �* gAV6ص� �=ر !'+ �� از !�رخ و !��Nzم �Az2T�ر. *د "ز?��ن

g��2 و��س+ ا�� دور1 !+ 4������ن سو� . @!2 *6د )1947( 1326?��ن درس�ل ز

�g از* �F- 1�rV� 9د را��� از -�م ! در ره9ان 12TB $#ب !�kر !�سس�� و

*� . *د-2 ,�ه�رV- و ��*�، 2VQه�رAB�رت ا�� ا��اد *�)+ از -�Az �3�ر

2ABا��وف )�ن *�Vا، �4 « :از *د-2�� �2T)�ن ا-,�ر، � ،�F���%� )�ن ا

2Tر�ن )�ن -�( �� �Nz ،+� 1م $ساز دس�3 ا)�� -�F ا�� دو( ص��+،

�2Tرسل )�ن ،)2ABا¹�2 زا*'+ *د-2�ر)�ن ر��د، 2ABا��د� ����3ن، 2ABا

2T� ،+( J�Q+ ا%�#ا�+، ا-ر )�ن 2AB +J�Qا��2T)�ن، ص�2& اD £�ام )�ن،

��ر�3��، 2ABا��زاق )�ن ��اه+، !�2اD )�ن ص��+، 2ABاAB 2V!ن )�ن درد�V?

)44( »...و 2 �1 �+ �� س�c در -رT� $#ب �ره9

� )'& �Qار���4 از !�سس�� و�g د!��ادر ز!�ن �س�� ز?��ن �سب !+ �2؛ ا!�

� )'& ه�  �tص د�,�� از $#ب د!��ا��ن د1 ه�! �F- gAV6 اران ا��k,-��V*

�* 1�,V� �* +� 1� !�س� $#ب ��- &'( � �2T رس�2ن -ر. !2د!��ا

&'( � �1 �+ *�ه9� $#ب د!��ا��� � و �س�� ا�� $#ب *2ون $�ر و

�� ه�� !�=ر�t� �- 1ن دور@ ���FVرو��=V ا-,�# ��س�b- �* gا�� -�CM از

�� ه�� اس� �� او�t� �p ن��%,-� از! )د از @4�1 � و � !�=ر �، *�ساد

Page 34: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

67

�س�� $#ب *�ه9� و � �� از )'& ���-�12 �2د!��ا'*

��� !�س� در �زاو��Bدا)'+ ا gV�#4 #�. ا-,�# اس� �| *� �س3�� �V,�1 $#ب -

�+ از� �2V*رz 2وسM�����ن او�+ 2ABا� )'& و *�2ًا V6�ح ��%d $#ب د!��ا

�E اD ا!�� در ازF$ 2اران��S ح�V6 &'( 1�,V� �B انVB �* �� ت $#بBس� د�!

�2V� +! :r را�=� �12 *د �-,% ���� ه���ت ره9� و �AQ از� ��: !�ام �� -�!� و� اس�سV�!� � $#ب، ره9$#ب ��دا� �: )zر*2V�( -,�ر-12« :!+ �د1�,V� )1�,V11 !�س� در� �261343( �*

�Tً� ��*� !�ا��6 ��دم وM3س! � �-�( �* �V! �� +� 1�+ $#ب ا-t3�ب �2T -ر

!�*�ت ���-�ت �V,�1 و6. ر�d3 �12 *د�2 @-�اm� را ارا�m {د��b- 1�ت )د *��2 اول اص�V�Y,�1 در. ��دم

��: !+ �2 !�ا!V�!� و �!�Vو اس�س �� �AQ . ه���ت ره9� ا-t3�ب !�,�د�2Vا�

�� -ر!=�� ��: اه2اف !A�رز1 و از� ��ت دا)'+ $#ب، ره9� ا-t3�ب �4د�12 $

�r: ��دم ا*�از .� 12� �+ ص�$: ��� ر�� {��2 !=�*�-+ ��g !�ا *� ...«)45 (

2VT3�� +'�-�C'د�,� س +���� از �Bا� )'& -� -ر 2 �1 !�س� $#ب د!��اT�

2T� مNz �� !سI3& و را Az�ر �+ *'�� و �س�� $#ب ��3��س�� ره9� در ز!�ن

�3 ��+ از را Az�ر و !�2ا-2�T� ���Bا$ ���� 2 2ارf *�ا� V� +! +���! ب# ��

��3 را از *�2T� ف ا��ص! �2V% f� �F4 .2VT3�� 2س�ا�� «: !+ - ���Qوا

www.goftaman.com

68

!F=م �12 اس� �� *CرAz�ر Nzم �12V�@ 2T � $#ب !�� ره9

�,�د�2! +M' ا�� *� *f9 ��ر!� -�# و !2V% N� *� و�+ �� از. اذB�ن دا�� ا!�

2 �1 �+ *� ه� �4د���2 -رT� +3T�Q � در�+ @ن *د �3(�V� ره9 $#ب |�$ �*

2ار�t� fً� در و� )��� را. �د �3�T��#م -��ن داد1 *د، ���!T3��� *� سس

�+ در�$ ��V% �ً�CQ +¦ر +�! �� ) A-.«)46د

2 �1 �+ ازTر�- ��-@ dzر +'B تN��j�+ و�B ردارد، ا!� ر¦+ *�)A- ده� در

�� �rV�1 و� ه�� ��� !�Nد� ����+ دا�� -�س42V+ و��س3� و� در. ژور-�

دور1 س'�2T� �VC�ه���1 !2 + !��ون R(�* �9( �-3+ �� @ژا�)49#ار� دو

-���� در ز!�ن ا-3��ر. ا�O�-س3�ن *دص2ارت س�دار��T� 1د ص�$: )'& در� 1958درس�ل و ا�� -���� *د ا!3��ز�=���*� *� -�م در �<� را !��#

"R� د�R در و �س�� ��د "<� -ردارا2I3! �'! 42+ س�ز!�نV��} و در �*��

��z �-,* ����ر� ا�3Q�د� ا!��p 1ادار6R! انVB �* +¦درل *O�! d . او

�>� �Bوس+ !� " : @�ر� %نا�#ون *� 9���"، "در)%�% �V6 ات�S�("و ، " &C-

*� -�� �3�ب ه�� " و��سV,+ در�-�#��دا)�3 اس�داس3�-+ وس��س+- . d=!

�1 �+ را�3�*+ *� w��� ��� �2ه2 "ز-42+ -��"-�م! ���� و� ا�� .

در داود دور1 ص2ارت �2T در �3�ب را�Fم !���+ �'س#��#م *#*�ن – !�ر�سV�V�

س� از زاد1 -�� و -�م -�b ��رس+ *�

Page 35: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

69

�+ �رو� ه�� � �*�U�-�س42V�ن !=Q�� ��!�6 d+ 6��#1 � از

�2M-ور. در���� دا��@ �F,� د��ا�� * ا-س� *� ز*�ن +! ���! �* +� 1�

2V� �AIد�,� از. ��رس+ ص �1 �+ س� �+، !3س�C و از�B ت�T�'� +3$

�3 !��w ا*23ا�+ £�1 �+ -2ا�� و�- �*���3: را � ا�O�-س3�ن در ��Q °Vن ا)!

���3 ���س3�ن ادا!� صwV سم ده� + در�����g ا!��ا?' *� @a� �� در داد

��د� ) 47.(ز-42+ ! 1� � �'�AQ �* بسV! +� 1� 2Tر�-

�� در روس�3� r'z ���AQ��+ *د �+ ازس�S�ن س�ل ا*� و��� z#-+ در -�و1 از

1296 2� �2�-6ا-+ در او. ���� )ر�س� س�ل �� از *� ���3 ���س3�ن ر�� و

�d و'� @!زش و3Q+ *� زاد4�1 )د R(ا +,-�( d'�! انVB �* ��4�* 2T� از

و� س�c در. )ا-�� -�و1 اس2t3ام �2 !�*ط 2ABا¹�2 ���� ��3ن 2VQه�ر

� *�! .2�Oل �2 زا*'+ *� ��ر �*Rد� +�V! انVB 2وس3�نVا�� ���� *� ه

. ر�� �1 �+ *� *�ور از%,-,+ �4ا�g و

�رو� *� را*�C � او ا�r�د !�ر�س�#م و�b-د� +! �mارا +F'3h ت��. w��!

:!+ -�س�Q °V� 2ن ا)�� ا�O�-س3�ن در�� {��42V+ ���� ��3ن در«�!�,Vه +�A�

- ،2� �� �1 �+ *� ا F�ق �س 2Tر�12V��} ن@ �* : @ن ���� *� VBان ��

�+ از ��A+ و� در در. !س���ت ��د �=�� �رس=�� �A�-� *� @!)� ز*�ن ا-,'�س+

*� اz': اT3$�ل *� ا� ص�AI و��دا)�

www.goftaman.com

70

ه�� ه2V� !�ر�س�س� *� dه �* +��V�@ر�k! �ژ�m2�@ �د�A!�*

*�ز4�� *� ا�O�-س3�ن سط در. رس�-2gTB ا!��ا?' �� *�!��� وزارت �ا�2 B�!� � @ن ز!�ن دوس3+ دا��، *زارت

�� اوQ�ت *� در. را�k! ���� 1رp 2��2� او )�ن زا*'+ �� *� 2ABا¹-

�'� دا��، @�V��+ *� هd رس�-12 AQ "ا�3Q�د"*� $�| ��ر �'� سط او ) �M!.«)48ر�2

��A+ -,�1 *� ا�� دور1 $��ت �1 �+ از� : ���� ��3ن �� |�$ �* ���� س�ل � )'& و@z�ز در ره9� او $#ب د!��ا

ا�� �� !صف در ا�� $#ب -��ن !�2ه2 و ا*'+ �2AB ���_�6ا¹�2 ز دور1 ز��

�� *�- !'+ و !��وف و س�!��� دارmر ص2ارت �2Tه��d )�ن ر�2 در ا�3Q�د وز����ن *�)+ از 2ABا¹�2 زا*'+ در. ��د!

��� وFVرو� �ه� �M'$س+ ��!� و��س*س��ر -#د� *� ا�O�-س3�ن @دم !��f و

������ . �2Vا��3 �12 اس� روس ه� و !س + س�ز!�ن اS *� روا*ط او ا� از�BN. دا�� �3�k4 و6د در )*+.6+.�+( �رو�

-,���3 �2ن -�م 2ABا¹�2 زا*'+ در�d " اسd )�-اد4+ ��سcرت �س�ش *��$

!س� سF�رت ا�O�-س3�ن در �� از "افk(ف را اص12 اس�، روا*ط !� �* �!س

�* gس�� #��س�زد ا-,!).49( @ن YNAQ �� +* +6 از.!�Rو)�� ا�س� �+

6+ *+ در .�3�ب �+ رس�t ر�� د*� -�م �1 �+ را �2T ا�O�-س3�ن -ر

��د� !� Aط *� ا�� س�ز!�ن "-ر"!س�3�ر2V� +! +���! . �* ���Rو)! ��Bاد �*

Page 36: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

71

*+ -ر.6+.�+ اسV�د -�M از2 �1 �+ در س�لT�1951 2 در-�� �*

�Rو)�� !+ 4��Q +* ���4 . 2ار.6+.�+!�*�� 1�,3!�Q1 �+ در ا� �� )Rد�

+� �MCV!.+6.در *+ �� در �Qدرون وا*� ا�� )سF�رت �رو� �Qار دا��

ار A�ط *+ در.6+.ا�س�ان �+ ��ر!2Vان و���V�2ف Spiridonov ��4�د�w :*دcس

Fedoseev w�� .Sagadief �ز�Kozlovw �2وسA.V.Petrovوف.و. و اR� Kozyrev زورف� Kostromin �� .�سRو!

�Rو)�� در! ��ل ��دا)� از ا�� ا *+ *�ا� -ر.6+. سط !�!ر�� �+

9( +� 1� 2T� 22ه��� اد2V� +!�B او. !��3 !��#� $#ب T� +''?ا ��* �A��

�س� اj�د-T� ���ع سNS*2ون ا �رو� &'( � ��3 !��#� $#ب د!��اT� ���Bا

�ًTbV! +3$ل !+ ��دا)� و1 �+ �� �* +� 1� و��!YNا!�� �� دوس� )�� -#د�

ا�� !��!Nت از -�# *د او اT3B�د !رد�+ اNSع -2ا��� . Kر�� �*

�A! +� 1'« 1977!�رچ15 �*30000 +-�Oا�ا�p +!30240 +-�O�ن س�ل25*� �ر�K و

)50.(*�ا�g داد1 �2ز-42+ !رد -��ت Q�*� �| در ��+ از

2 �1 �+ روا*ط او *� س��س+ -رT�ا-���ب �� از �+ �1. اس� ا!�����+ ه�

� )'& *� دو V6�ح )'& $#ب د!��ا��� و��%d ازB �* d=3! d%�� ح�V6 �س

ا� .@�.س+ س�ز!�ن 6�سس+ ا!���� در��ر� و %2V ه�. �4د�2p d%�� ح�V6

�1 �+ را ���B �* +س.�@. � �*�U� �ا ا!� !�Cح -��د V'B+ )د -�b ر¦+ و

www.goftaman.com

72

ز-42+ -�!�*�-,�رش س -�!�'!+ �� *�رت �: �1 �+ از @در

ز�� �4د�2 وس��ً�1967-�!� ا� درس�ل ��در . !���+ �2 �1 �+ 6�سس ا!��

��3F4 +� 1 �12 *دز-42+ -�!� ��2Tر�!�سس�- � �1 �+ ازس� +���ا!��

در� ر�� و *� ه2V و اس2t3ام �4د�2ز-42+ در. !�3: ا!�����+ درس )ا-2

�1 �+ د �k! �!�- * �3��� ��kر ��� gAV6 و�g ز?��ن *دB �� ا!� *� @-

��� ا�� gAV6 ازB3+ اQو ��س� دو�� V=� و دس3, �- +� 1� ز-2ا-+ �2-2،

+ سF�رت ز-2ا-+ -�2�BAC! �� �� ا'*. �4د�2 وا��M! �,Vر ا�O�-س3�ن در

@ن ز!�ن از 2ABا�2Mوس zر*2V� �� در!B2+ اس� �� ره9ان V6�ح ��%d *د

�1 �+ *� دس3رز � �!�- +42- f9*)�-� در ��»+ ه� ��ر!� س�C <�+ از

2� �3��,- +VT�� �Qوا +��F� و *�رق ) 51.(س�c *�رت �: -�!� ز�� �4د�2

2 �1 �+ درس�ل Tر�1952- �B انVB �* �� ��!�س� و�g ز?��ن �4و2M3V! 1 دو

��� !�س� *� ز-2ان ا�,12V *س��ر� ازBا س� ص2راdbB س�دار��T� 1د زا �2-2�| ا �� � ���4 و FB �Qار !رد$ �*

+ سF�رت ا�O�-س3�ن در�BAC! �,Vوا����� w�� �2T س�دار � س�ل *�2 ا!�.

�� ا�O�-س3�ن درFس d�وا�V,� !صف -��2وش ��د *� -�م ��د راAس ���F� +* .

2���* �*�� �* ��� در و� �AQ از @-C! � �A$��!س3�ن را-�Oا� �� + دو�BA

2A3ا-2 !سد و )از ^��� ) �*دو�� . س�F4 �t ا!���� �V�ه42V+ در

Page 37: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

73

�V�ه42V+ *� ا!���� از �1 �+ -�4#�� و دار� ��د �1 �+ )د

��*� ا�=�رت �1 �+ در. راه+ ��*� �2دو�� اس2A3اد !رد )د��!,+ و در

�ز1 *� را ا�O�-س3�ن س�دار�2Tداود ���� س�)� ت رس�12 *دص2ار,T�( .�!1 ا�

و س��س� س�دار �+ �س� *� ���س3�ن @!22Tد را داود�*�. س3 �2ا�9 وT� �S�وس

���3 و $س� ��وا-+ VQس� ا�O�-س3�ن در !رد ص��+ VQس� ا�O�-س3�ن در ���ور

FB ار�Q dbB2 ���4 و ص2ر!@ �*�� �* . *� VBان !d6R در1955س�ل در و� *�2ًا

�T ه�� *�� ا?''+ ا���ت !12I3 در Rد� �� د�1958R و� در. ��*� !�Oل �4د�2

�>� ��د *�سF�رت ا!���� *�ز را -ر�: !=AC! dB�ت دا)'+ �C!ط دا�� و�A ار

��*�)+ سF�رت ه�� و را*�ا� سF�رت ا!���+ در. )�ر6+ �<� !+ ��د د�,��$ ��

��ر� *�سF�رت ه�� )�ر6+ و روا*ط وp�j !�ا�AQ @ن س��� در �ر6+ ه�)

�,���، اسAt3�رات دو�� �Qار! +� 1� )د !#ا_3+ *� ��ر *2ون ه�  ®�-�� و

�� دو��� . ادا!� داد *� ا!�����+ ه�ا�O�-س3�ن �V�س ا!�����+ -�س12V و

1� 2Tر�2 اس� �� -M3�! رت �+ در�Fس���!� ا�O�-س3�ن ��ر *� $�| 9h ا!��$ ��د�!).52 (

2 �1 -ر �� دو��� از $��+ درT� �* +�9h انVB س3�ن در-�Oا� �!�سF�رت $

12I3! م !+ *�د، ا!�ا���ت�- �� ا!����م وزارت )�ر�6 ا!���� اسV�د ا-3��ر

4#ارش @ن، $���� از از د1 ه� س�ل *�2 . ده+ �1 �+ *� سF�رت ا!���� دارد

www.goftaman.com

74

��7م !�رخ را�ر در��*� *� �رت ا!���� درسF 1963د¦9

!12I3 درJ.William Piezوزارت )�ر�6 ا���ت +6 �* +� 1� 2Tر�4#ارش - �,Vوا� .

#� �ه�� دوم سF�رت ا���ت و�'��م ���س 12I3!Frank E.Schmelzer�ر . و��ا- ا#'�n��د�c'!���� . -,���3 !+ �د ا!��

2 �1 ا!�����+ -رT� را +� �AV! �Qو ��TC!د�T3B2 �*� اVV� +! w� ص .

2 �1 �+ ا�� اBNS�ت را درTر�- �-�(�'�ز *� @��n 2V� +! �m2، . اراVا�� س

-�bه�� �1 ا*�از !�'!�ت و 4#ار�+ از�� �+ در*A� 2مB ،ن��!رد $#ب و�g ز?

����!�، ا-���ف ا$#اب س��س+، ���$2Tس�دار� �2 و داود ه�Tس�دار� d��-

د�,� وزارت )�ر �6� 2Vس در. اس���*� وا�V,� 1965!�رچ ��20 در ا!��

!رد اBNS�ت �1 �+ در -,���3 !��د� )'& 4#ارش !+ �س�� $#ب د!��ا

2*�� .2Vوارد 6+ از ا�� سه �س .ا!ر در Q-س� سF�رت ا!���� ا�Fرد

.Howard J �12 اس� �� س��س+ ا!��ءAshfordص� !� 4#ارش -,� درN(د�3 !+ ��:

»+!TB +�V!" +س���� $#ب س�" او�� س�ل ه�� @)� ا�O�-س3�ن �� در��

ا�� $#ب، ا�r�د �4د�12 اس� در !رد��� $#ب وBا :��� *�-�!� ه�� �TB $#ب

!�'!�ت ارا�m ) 1965( %=�ردهd !�رچ روز�� @�12V $#ب در. ��د-@ dzر +'B �r�3-

�� ا£�م س��س� $�!� در ار A�ط *� ����ا$#اب س��س+ !�b- �* d=A!+ رس2، *�

-T=! gM+ را -�b !+ رس��2 $#ب !�kر )12V�@...« )53 ا�2V� �F در

Page 38: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

75

:�.K ��ر�/+� V=��+ از در$� �* +� 1� 2Tر�- ��

>,-��V* ���Bا �kن *� $#ب ار��و�g ز?� )'& @!2 و ره9� $#ب �Qار در د!��ا

#� از*� f9* ،���4 +��=V ��ر!� -��ان وFVن رو��� �����ن س��س+ اj�د� !

��-,kارن $#ب ��'�� واردV* �M'$2� &'( � از Nzم �Az2T�ر. د!��ا

��� و س��س+ ��ه2ان وFVرو� gAV6 ن����� ��ر?�ن ا�O�-س3�ن درBو d3Fدور1 ه

اj�د�� ��'�� را )1949-1951(�را� !'+2 ��+ ازV� +! +���! +س�� gAV6 ه�� س

�� اj�د�� ��'�� ��ر� �� *� VBان او *� -��3. @!2 *6د) 1950(1329س�ل در

�� اj�د�� Az�رm�3 ا�6ا�T� ���Bا��2T� +'B)�ن ��!�، « :از AB�رت *د-2!

2T� ،+*�(-� )�ن س��2T� ن�( d��-2VQه�ر�، اس�2 $س�ن Az�ر، �B2T�رف )�ن

+، *f9 )�ن z"�!ر�� f9*) "2�* از او ��6�ن b�ه�ات در و �����S �3د

+ �را� !'+ *�زدا�� واز �*�t3-ا1331 � �2T$س� )�ن ��ق ،)�Aس �4د�13352

$س� )�ن ��ق �2T و )��ر!�( *f9 )�ن(، )*د-2 داود �2Tودس�3 !�*ط دار

�: )�ن، A$ ،�*ن ا�( +�I�2T�اسI�ق )�ن )�ن وز���، �2AB 2Tا�ا2$

ا*�اه�d )�ن و )�ن، �TUB2T�ن، ه2ا��2V% �F- �,�3 . د��T� �ا!� *� زود

�� اj�د�� ��'�� *2وmدس�3 %� و ا�6ا 2� d� ) 54( ».راس� Mس

�w ا�O�-س3�ن در�! �V2ص�2& ��هT���! ���+ از و �V° ا)� gAV6 ن����

��� ده�FVو %=� ورو� �دN�! 1�rV� از

www.goftaman.com

76

و�S درس�ل !�سس�� $#ب ��� Vyp�ن ��+ از را، *f9 ��ر!�1950Bا

���ل اj�د�� @زاد� ��3-س3�ن !+ ا�� هV,�م در« :و� !+ -�س2. )ا-2

�* dه �د�,� +V'B �T���T س�� و-- ���> VBان اj�د�� @زاد� ��3-س3�ن �+ ر�#�

��ه�� @ن Nzم $�2ر)�ن �� ره9 �2��ن k4ارV*�!ا ،��وا�Q+ @ن 2Bا

�� � -�Fا�� <��� . �2Tداود)�ن *د�# از- f9* ق *� -�مM$ �3� ��Nن ����� دا��، در در�*V�م �T ��ه� @ن ���

�� ��3-س3�ن �� درB12 از *� داV�@ ن@�س3+ ��-�ص�AI )اه�d ��د، *�!�ام -�س

�� �12 *د�� +Sدر ا!�. ا��ا �Qوا *�ا� *� 2Qرت رس�-2ن �2Tداود)�ن ��ر

��د�!.«)55 ( �3� ا!�- �*�Q و �!� �* gس�� #� ا-,

��ن @ن �p ا�� اس� �� *f9 ��ر!� از!��� @ن FVرو� �ان و�4و1 ه���FVرو�

$'�M ه�� F'3h+ %ن و�g دوران �� در و�S، -2ا� )'&، و�� و �6ا�2 ز?��ن و

��V درm@ د-2 ��*� �4د12 *!@ �-,% �M'$ �*"+V'B �T�اj�د�� "-��T س�� و-

او *��R @��@زاد� ��3-س3�ن ��س�؟��� وس��س+ @ن دوران ازFVرو� ���t� ه�

��ان ��3ن ��رFVص رو��� �زاد@ �* �QNB و ��3-س3�ن و!�دم @-س� د�ر-2

روا*ط -#د� !صف د�yسc+ دا��؟ @����ر!� �� Nzم �Az2T�ر س�دار�2Tداود *��# در را- �� "دس�3 �"از اj�د�� ��'

�� !Jع * !�2ا-�k! 2ر س�دارp � در ��3-س3�ن *�!�,��؟ %ن �2Tداود

�� )�-2ان س'3VC+ وT��$ 1�,3دس

Page 39: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

77

ه� *�g از�2Tزا�+ ه� �� *� !Jع ��3-س3�ن و �س+ د�,��!. د�yسc+ -��ن !�2اد �6 و )ط د�ر-2

�',�ان *� ا�� *�ور'j ا-2 *�)+ از ���رو� *� ار g ا�O�-س3�ن سV�ر�� -Fذ��� $#ب �� *� دو �Bسط ا +!�b- �� د

� )'&، $#ب 2��Sار �رو� د!��ا�2 از!�aز!+ ا�z@ -س3�ن3�ع �J!

*'%س3�ن �Sح !Jع ��3-س3�ن و. �د �� در� �2راس�ن *� ا�*,-�

2I3! س3�ن-�Oان و �4دد ا�VB �* �� دس� ر��3 *� ا�O�-س3�ن *� )�f ه�� از

�ر�� �Sح و سV �4دا-12 �د، ��+ از�+ از�$3. *د اوج �V6 س�د �رو� در�

-b�!+ �رو� *� ا-,�#1 ه�� e�وز*� ا�� �Sح و سV�ر� 1979 ا�O�-س3�ن در

ا�O�-س3�ن *#رگ ا�r�د. ار A�ط !+ 4��د*� ادz�م ��3-س3�ن و*'%س3�ن در �

�� از�3+ !3!�$#ب 2��Sار �رو�، $رس�2ن *� @ب ه�� در را رؤ��� روس ه�

V,� � ه�!# و ه2V ���4م �(2! �*��د�! ��2A ���Qوا .

-�!� و *� y-@ �* �6+ �� از *� ��3-س3�ن و !رد سV�ر�� �رو� در

،2� �3F4 س3�ن%'* f9* س��� ��@ ��ر!� *� اj�د�� @زاد� ��3-س3�ن و

ا-2T� 2داود روا*ط -#د� او *� +! �س3+ وcVS *��2؟ @�� ا�� سV�ر� ��+ از

�� اس2A3اد، 'B �!ر�� f9* � 1رز�A!و�#م ا-,�#1 اص'+ او و اسT�3�ر����c!ا

!Jع ��3-س3�ن و)ط د�ر-2 در را�س�)�؟ !

www.goftaman.com

78

-�س42V�ن ��+ از� )'& و از V6�ح ��%d $#ب د!��ا

�� " :هاداران *f9 ��ر!� !+ -�س2�t� *6د 1358 26� 6س��س+ *f9 ��ر!� �� از

��!12 اس�- . f9* �رس�ل ر��س� <= g� �ر�A! K�رزات ��ر!� در d3( �Qوا

*���Q 2ار ا�4. س��س+ ا���ن اس�*V�س�d ا�� �g س�ل *��4ا�+ ا���ن را

�� س��س+ . @ن )اه2 *د ��� @)��t�. ا���ن %��2V د�AQ 1 س�)�3 �12 *د

�� <=ر ���AQ +V ازmن ر��ا� ��-@ !�-2V او. �12 *د" *f9 ��ر!�" �-2

�� ه�� ه�S dازش در 12B � د�,� از�t� *'��2Vد1 دوران �V6 6=�-+ دوم س�

...*د ��'3�ا�� Vyp�ن دورا-+ *د�� ����#م ه�#م *6د��� س�-,ن وس�سd3 6=�-+ سس

2Qرت �رو� *� ا*� اj�د و @!12 *د در!2ت � �1 *� و ��2A �12 *د

ر�A�Q و��ا-�12 د و ه#ار �=� 70اTB�ر �zب 6' *س+ �Bص� ه� از در �V6 و

�� ا�� دورا-+ *د. ا�3�د1 *د2��#م *� ا!���)'2A! �=Mل �12 سس

...*د�12 � ��ر!�y�در دور1 ( *�رس+ اوJ�ع �

ر �� س���� در و 1357 ه�� �AQ از�د&'( � �� $#ب د!��ا�� �Sح را1 و )

MB: !�-42+ ��رس�د1 ه�� *��ون ر�� ازA- �دان ا!�. ه��+ % ���t� ا��

�� و ��ر!� *د-2'j�* �� &�TB +*�ارز�و T'B+ اوJ�ع ��ر، را1 ه�� $� !�tص

ا�� �Bص� در. *�ون ر�� را-��ن داد-2�س �ن *د ��ر!� از����ر!� از !�. �

Page 40: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

79

�� � ص2ه�د1 ه�و3$+ �M!d�2-اس+ )���'+ س'j .ر!� را�� f9* �!

2 b�ه� ��g د1 ه� ���� درJ ع و ات�eار �� � د1 ه� از او د�d�2 و اس2A3اد-��*

�d�2 و �ر ��V� +*NM-از !�. ا f9*�� ه�� ا���-��* ��R���B �!�4ا-� ��ر

�'+ و رهTVد� از'j ر?�ن�� &��Sd�2�V� .ر!� در�� f9* ���دوران ���

-س'+ از ر7 س��س+ اش ��ص �AQ از و�cVSس3+ رو$�� *� و�cVSس3�ن ا�O�ن را

) 56( ...��ورش داد� اس� �� در !A�رزات ا!� ِا���ل ��سK ا�

��ر!� وس��� ره9ان $#ب و�cVSس3�-�� )'& در دور1 ه�� �AQ از د!��ار، وا*س3,+ *� �رو� و Vyp�ن �� �د

در @��. دا�� دور-,+ ودو 4�-,+ و6د*س� اس2A3اد، ارe�ع، e�وز @ن دور1 ه�����c!م ازو ا#��V �رو� وس��س� B

�س3+ �رو� !+ د�2-2���. دو�� سس��@ &'C! +,3و*� وا*س �رو� �*

�ژ� دو�� �رو� ازm2�@ ز�z@ ن�p� )'&، !�-� ا-�2�� �� $#ب د!��ا��

�* �TBد و�( ��VA! در و +'! &CV! 4���=�� w'3h س��س+ �J! رز1 و�A!

w'3h !س��� @�� در. واB�T36+ ��ن *د�� !F3�وت !'+ و*�� ا?''+ د�42�1 و'j

2V3-2ا� �رون ��T��$و �. *�-��b�ت !س4��� ه�� در @�� �J! رز1 و�A! ا��

4���=�� 26ا4�-� و و )د ا���ر �J! +} �mارا �روس� ��-T� از $#ب �M3س!

�� ه�� �� از. ��د-2-�� و �ر @ن *ره9ان $#ب ا-f9* +*NM ��ر!� و

� )'& %� درد! ��*� ��رf زر-,�ر ��ا

www.goftaman.com

80

��ر?�ن ه�  %� در وس�1�C 6�+ و س�� A'S+ !رد c4+ در

�� از $��+ در @��. -2ا�� �رو� و6د @-�ا و @زاد� ��3-س3�ن $�ف !�#د-2

)�f ه�� ا�O�-س3�ن !+ )ا-2-2 ��+ از اسT�3�ر ا-,'�� از دس��� و �� *�

��1 � ا�O�-س3�ن 26ا� !� ازا �2 � سط روس ه� 12rV� ل�O12 ا�rV� +و26ا�

هf�( �* +��$ d ا�O�-س3�ن ��A�ر از�� ه�� "@ن در. ز*�ن -��ورد-2-��*

�'+ا��� �4ا-�'j " $��+ از ��و ا� ��4 �� در'j ردوز !�eو +A'S س�� روس ه�

��-� و! ���!�ورا� MFQ�ز و�رو� *� @س�� ه�� ��" در@ن. -Aد-���رو *

��R#م و -��ن وc4+ از "-NM*+ا�� . -2ا�� �رو� و6د $��d *� اس2A3اد

: ح2�3 ا1 ا���

�E اD ا!�� در %2V ه�F$ ن��!,-��V*kره9ان ارن و��� $#ب او

� )'& �Qار -2ا��، ا!� *� زود� د!��ا$'�M ��)ص در %=�1 ه�� !=d و *� ��+ از

2� ��2A ��� س� ا!�� در. � ره9� $#ب � )'& در و $�ر �� $#ب د!��ا����

Nش ه�� �V=�ن !�2ان !A�رزات س��س+ و��VB +!�b- 9( +'از در س�ز اص �ر�� *س

Aط ه�� س��س+ و رو�2اد j�ت و�! +!�b- -gM ا!�� در. �nد1 !+ �2 *� $#ب !�kر وQع ا)N3ف و j�ت $#ب از ^�م $ادث و

� �� س��س+ دسRس+ ا-���ب درو-+ T��$ �*�2Q +Vرت و!V�ز�B وA��� ذات ا-( �

ا�O�-س3�ن -b�!+ �رو� *� e�وز هrم و

Page 41: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

81

+B�� gM- �-و ��'* +A-�6 .-gM اص'+ و�ر� *د

�E اD ا!�� !رد �س3�� اNSع درF$� )'& از p#!�ن *� �� $#ب د!��ا��

�3�T� ���B1 �+ *� ا� 2Tر�- �سm$#ب ارا �2!��#� � .'�-�C'ل سQ �* +

2 �1 �+ درTر�2، -VT3�� �3 6'س��T� �E اD ا!�� از« :!��#� ا*Nغ {د��F$

�� اNSع از *� ��د ا���ت !12I3 ا!��� )'& ا�O�-س3�ن �س�� $#ب د!��ا

��� )�g راB �!�-�J�M YNAQ 1س3�د���A��2 در اس� و! �S*� و ��را1 *�ز4!.« 2VT3�� 1 �+ از �� از� -��b�ت اNSع

��3 !��#� در !ردT� ���Bوت ا�F3! 2�4 +! �tس �� درون $#ب *� در« :ا!

�E اD ا!�� از و س� !اص'� ��F$ �ص2ا�b- وت�F ،�� و ه� ا���ت !12I3 ا!��

��R ���4 و ا)�N3�ت ��� -�V+ *� )د*�* 12V4@ د�2 � و� �,�F . �4د�2

#�$#ب *�^�م وس��� �� ره9 ا�� *د ا-,*�ا� � ا!��-�ت Nش !+ ورز�2 و

�� �kا�+ درس� �4دد�t�3 و��k4 ،19د!�- �V�)�3 (!) �ر و� � ا-NM*+ �� و

*� د�2ار و�+ �س3�� ا-A3�ه�ت از. �د��� ره9� ا!�� *�ا� n�ر ز��د� ازBا

�r: ��ص *�ا� ��ر!� و $#ب و g-را��p�* #� ��ه� �t+ در� او. !+ {د ا-,

��ظ ا-�2�� !��ن )��+ @راس�3 و�+ از�b- �* 2!@ +! .در �و +��$ ���p ��

�: دا��، Nش !+ ورز�2�* dسA ����ان *� )د ا-2ازFVرو� �* +���د، و,*

�ص !+ �4د�2 وJح � !�دt� +!�B از و اد*��ت !QR+ ��ظ �=( d�g در دا-g و

www.goftaman.com

82

�=�'�( dاد�س � س�2$ )57(».*د اد� *�س

�E اD ا!�� ازF$ ن ره9ان $#ب@� )'& اس� �� *���ا�z از د!��ا

�d و'� �3��� �zض ادا!� ���*� �+ دو�B تN��j 12 *�رI3! ا���ت �*

1958 � 1957س�ل *�ر�س� از. ا!���� ر�� در 1965 � 1963دوم از *�ا� *�ر و

��A?� 1�,�-در در دا fر���ر��3 � -�d و'� �� ��د �j ��*� !�سR� س2V و

�س�-� *2س� @ورد ����� . �ق p در ��ا!�2ا� gس3+ �4ا�� دور��b- �* 1�ت !�ر�س

��� $#ب در و ��دB �* ��4ز�*� )'& در . @!2 د!��ا

دوران ا-,�# در -��ت �| *� ��+ از��A?� 1�,�-در دا ���Nت ا!�j +-�!#p

ه�� !�ر�س�س3+ *� ا-�2�� �4ا�g او�� و� در��| دا-�,��k! 1ر *�!س�$ �*

�� اj�د�� � ��'�� ا�O�-+ اس�mا�� . ر�',�ان $��+ اس� �� *�)+ از در'j

2M3�! 2-ا �د�� ه��jا ����� !س��� در دا-�,�1 ه�� ا!�����+ روا*ط '�� + �BNSس�ز!�ن ا�* �V �,V -#د� و

�� 12I3! ا���تCIA 2V3ور*� . دا��* ا� .@� .س+ *2ون ا�� روا*ط *� @��

�� در ره9� اj�د�� ز!��V *�ا� ص�د'����z +�r�-دا �د ه�* +'TB .ز!�ن در

�* ���� ا�O�-+ دراj�د�� ر��س� ا!'�� ��A?� از � وا*س3,+ روز-�!� را!c�ر

ا�� اj�د�� *� س�ز!�ن 6�سس+ ا���ت ��-�!� روز. س12I3! )CIA (�F4 �t ا!��

اj�د�� ��'�� ا�O�-+ از :-�� !�kر�Sف ا�Ta دوس3�ن ا!�����+ �� از

Page 42: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

83

�,�دد ا� .@�.س+! ��^ ) 58( ».�ل !+ 4��د *� *�19612س�ل از

�iوه�,� ��� دو��� -�س12V و2V� +!�Bاد +��� ا�O�-س3�ن �V�س ا!��

�E اD ا!�� �� ازF$ �� �* �� ��4ز�*��2! |�$ ��T'�?ردارا�M! �*�� 2 از�

��T� g *� در ا!�����+ ه���د��� �ل در���� !T'�?ل . داراQ �*

�*��A?� 1�,�-دا +�دو��� !س�2Bت !��� ��*� *�ا� 12B ا� TB�ل س+T'�?دارا .

. ا� *� $�| ��g اسT�3�ل !+ �4د�2 .@�ا!�� �ل ا!�����+ « :دو��� !+ -�س2

@ن �ل اسF3�د1 از *� !�,��� و را ه��� را اس2�3اد *�T'�! ��� *� $#ب

�س�-T� )&'( � k6ب )$#ب د!��ا��د�! .�n 2� ا- +! 2�Vر�� *� ا��

) 59(».!+ -,��سC% 2V3ر $��� روس ه� را!c�س وB'+ رdz ا�=�رات روز-�!�

�� ا!�� در ��� دو��� وF��h ا��!�ت� )'& *� )�ص دا)� $#ب د!��ا

�� ��F��h+.»+ او، س �ن .@V�� ا� ا!�� *� روا*ط )د ه�  ا��ر1 ا� از

�� !Jع روا*ط در$��+. -2ا��3 اس�!A�$| *�2� ا� در .@� .ا!�� *� س+

�� او T��$ دوران*R��*� *�رس+ �3��4 دوران ا�� z@ �6�ز !+ �د، �| !=d در

�� ا!�� در و $�ر���� � $#ب د!��ا�',�ان $�ر او *س��ر� از. )'& اس�'j

ا)�N3�ت درون �2�2$#ب !��� در را2VV� +! +M' �� !6: ا-���ب $#*+

��ت ��+ از. �4د�2 $#ب !�kر !2�3د-_��� Q�*� د�Q و *�رس+ در ا�� !رد

�| ره9$ �* +� 1� 2Tر�ب !23وام -#$

www.goftaman.com

84

� دا)� )'& درد!��ا�E اD ا!�� اس� $#ب ازF$ .�* �� ا!1 �+ ��س�ل �� از�����ر� �س�� $#ب � ��3 !��#� $#ب در !�kرT� ���B �* ��4ا�+ ر¦+ ا!�� �� �� از در. @!2*

� )'& ا-3��ر �� $#ب د!��اT��$ ����2� �3F4 در �1958س�ل �� و ��ز4�* ��$

2 �1 *� ا!���� ازTر�ط ���4 -�A �+ ار 1�£� ��b-�ت س��س+ و ا-NM*+ او از و

�3Q ا!�� �� از %2V ن *�د؛ ه���اوا�* �� +� 1� ���� زدار�� 2Qرت

-� !'=d از را ا-NM*+ )د ا���ر �1 �+ ا-�2�� ه�� س��س+ و +*NM-ا

�� از'* �MAS �ژ�m2�@ ��ز1 ه!@��3 ا!�. ��د وا{د ��ر�4- gس�� �*�Q

+� 1� ا�� اس� �� ا-,�#1 اص'+ _��� � از � )'& �� $3ا!�� در$#ب د!��ا

2، ��g از *�ز4�� ا!�� *� ��*� @z�ز� #�ا�� �+ در اص'+ �11 %� *د؟ @�� ا-,

���E اD ا!F$ ���� V=�*� روا*ط � ���_ روا*ط �1 �+ *� �� و !+ �2 *�و� �2ود

����*� �� در سF�رت ا���ت !12I3 ا!����م وزارت )�ر�6 اسV�د ا-3��ر *�

���,��؟ !2�N *� ا�� *� ا!��!�* ���_ �b- 1 و ه� از ص�ف#��'+ �� ا-,�د

�1 �+ را ���_ ��VA! دا)� $#ب از در�E اD ا!�� درF$ ،2اد�! ���� �� ا!

�3+ در�J-� ورد ه�4دا)� $#ب ! ��Q +� 1ار +-�A�3�� ���4 +! . ��ا!

�� از-@ dz�* دA- ب#$ ��س� از !�سس6 +!�b- +Fh ل س�ز!�ن1 �+ !س�� V�ح

2� ���� &'( .3Qس+ و����و� س* ���Bا +�$#ب د!��ا )'& در ز!�ن و$2ت دو

Page 43: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

85

ا2Qام *� V6�ح $#ب ��3 !��#� و *��V�ر� اش ا)�اج او ازT�

�� س�ز!�ن -b�!+ ��د-2، �1 از�!س���� !+ دس3,��. ���4 را �+ 6' @���rV�

�2و�+ ا!�� از�Sح !�*�« :-�س2Aس +Fh س�ز!�ن �وره9 +!�b- ا)�اج از ��3 !��#� $3+ درT� از +�6'س� ه�� �

R�3 �2 د��ق -�U�! d��� سط . س��س+ *� !� ا!� �1 �+ و��ر!� !�-� ص2ور

�+ !�*� � ا)�اج �2T� 1 -ر. �4د�2-2 ��& ا-2ا)�، ا!�� را �* �'B ا�� �*

2V'* 1 ا�س�ان�T�� � ���� اردو از b�!+ راره9� �12VV س�ز!�ن - وVB�ص�

��ون *��F- �j 2ذ* ���� . ا!�ا�� دا���Q ���U: *� و!CV& *� ه�y�6 -#د

12VV� �-�Q +س��ا F�ق *��و� س ) A-.«)60د

ره.ان �=���Lت ح�ب د����ا��F �:9 و

:�Eرو" ح�ب ��2�* �� &'( � از ره9ان $#ب د!��ا

�� درT��$ ار�Q �=رو�وا*س3,+ ��!� �2، ��g اV3��4ز #��� �RT @ن -F و س��س� $��d *� �رو� و س��س� !س�M3 از

2V3دا� �روان ا�4. �VB �* م#����سس*�ا*��، ا��� -� راa 1�ت ا-NM*+ در

2B &Mjا�� و اس2A3اد، MB: !�-42+ و @�� *د اM3B�د و ������، !رد *�ور

*�د�2 -�# )د *س� ا�� *�ور ا!� @��د�42�1 !س� س��س� واراد1 !س�M3 از و

��د-2��س� �رو� -,�1 {-T� و$#ب .�3�روا*ط Q�*� *�رس+ در !=d وا!�-

�س� -T� ب#$�* &'( � $#ب د!��ا

www.goftaman.com

86

�w ا�� �رو� �d و�ر و روا*ط �AQ از �� �� $#ب �دT��$

!V�سA�ت . ا�O�-س3�ن اس� در !�kر�رو� دس2Q 1�,3رت در ره9ان $#ب *�� )'& از ا%,-� *د؟ %� $#ب د!��ا

�� )�g !ا�J !س�M3 از p�ن @z�ز�� �رو� -2ا��؟

: ا� ��د وا� 'JH و� )'& و !V�سA�ت و روا*ط $#ب د!��ا

�* d��$ م�b-�* د ره9ان $#ب�jا �رو�*�)�س�3 از V=� و !V�سA�ت *�ا*�

�ژ� وm2�@ دA- fR�! ��ب . *�ور ه#$� )'& و ^�م ان $#ب درره9 د!��ا

� و س���� $�ر +V'B رزات�A! -�3س@� �� $#ب درT��$ د��M-از و ا �B�Sا

!�J از ص�ف -�b. دا�� �رو� �Qاردو V6�ح ��%d د�42�1 ه�� ه� و 4��� ه�

و)'& $#ب �� *+ ه�  !�b$N ا� در +! �mارا �روس� و اه2اف ���راس3�� س

��+ ��و� �� از ��م @ر��w ه� �2، اسV�د�� رو� و �A-ا�� د w��رو� �d و�

ا�� . !�tص !�س�زد رو�� و وا*س3,+ را�� ره9ان $#ب اسV�د-��ن !�2ه2

�=V �- &'( � و ��� !�رت ه� د!��ا�س� �رو� دس3ره�� !س� و-T� ب#$

*�ا� در���� !�ر1 و *'�� )د *د-2��د-2 ه2ا�� *� @����+ در. !�ا��6 !� : !+ @�2 از ا�� اسV�د

',�ام ه�� ر!#� از« +� ،1iو� ،�*�� . و 27/7/1973 �ر�n ،+*431 +t�ر1 . 6+

��3 -��م31/7/1973 �ر�n444 +t�ر1 T��س� اj�د-T� $#ب �ن !��#ا!���رو� �

Page 44: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

87

*�ا� $#ب !�ر1 ه�� )'& ا�O�-س3�ن *f9 ��ر!� د!��ا

� )'& ره9 ��)� � ��%d $#ب د!��ا�� ازا�O�-س3�ن V!�3 ا�T� 12V��} &��S

�رو� در دو�3+ �را� وز��ان اj�د در او روا*ط !�2T3ا-� دارد ��*� �� *���3 !��#� $#ب ) س�S�ن( ����ن 6نT�

�س� اj�د �رو� را-T� �� �(�س �'C!2T� و�س� وز�� داود ���� دوmر �ر=>

و� )اهg ��د1 اس� ا�O�-س3�ن از #ه��+ در �V� ��� س��س� )�ر6+ و!سز!

�V��2ن ®-�rV4 �ن در دا)'+ *�ا@ در. *�-�!� $�!� <=ر� @!�د1 س�زد

��3 را*�C *� ا�� *f9 ��ر!� ازT� gاه) �رود��jس� ا�-T� ب#$ �#��!

2��} �mه��+ ارا ���� {د1 اس� ص�g {دن *�ا� �2Tداود�� سد!2V *�ا� �

2��* . �*�!�* &*�C! �! �3�T� ب#$ �#��س� اj�د-T� �رور1( ��n � 102/16

+tر�� 27/8/1973( ��*�ا� *f9 ��ر!� صز!��V � !س��� س��س+ در ه�� !�

2� 12� �2Vا��3 !+ �د سد!2V. رس�-� )'& )اهg ره9 $#ب د!��ا

@ورد1 س�)�3 و!�ر1 *� ا�O�-س3�ن را !س��� س��س+ ز!��V در ه��+ *� او�� در" #ه�. ددا)'+ داد1 �*2 *�ر1

س��س� دا)'+ ز!��V ه�� ®��V در�,�دد در "ا�O�-س3�ن! g���� �T�TJ .رو

2Vا�� س ��را - R£ �رو� ��Fاس� *� س�g -�� !�*� . ا�O�-س3�ن داد در�

�س� اj�د �رو� -T� $#ب ��3 !��#�T� d�2M اس� در �T�TJ.«)61(

www.goftaman.com

88

"Mو "(�اد� "Mود��):"

�iوه�,�ان ا�O�ن �س42V�ن و- ��+ از�س� وV! +3Q�سA�ت �رو� و-T� ب#$

�* d��$ را �روا$#اب %̧� س��� *� �� �رو� !2��S �* �'TrVار $#ب د!��ا

*� �*N� اسV�د در )'& ا�O�-س3�ن را*�رس+ @!12 از @ر��w ه�� �ر� !رد

!+ ده2 ا�� روا*ط را، روا*ط !��ن �Qار����ودس� ��ادس� وA� 2V� +!: » +��

��، *�)رد روس=�Vا$#اب *�ا*� در ا���R از "*�ادر" د�,�* �#�� ��ادس� %

��ودس� -Aد1 اس�؛ دوم ا$#اب وا*س�3 و +42V��} ��هRد� ��U�$ �*� !�س�س� �رو� در-T� !+ $#بوادارات *

دا��3 ا-2؛ سم، *� ��ره�� ��-�ا : و ��ا)ان ه�� ��$#ب اس�س !3ن !

�س� �رو� !+ �د-T� ���4 �r�3-��ر4#اران $#ب ره9ان و )رد ��د�� *�

�س� �رو� *�-T� �,رد ا$#اب *� د�( �� )اس� $��d اسT�3�رTj +V�� �-�4ا

ا�Sاف *د1 اس�؛ �ل *� ��م و !Rو *��#� را �� *V�م وy-@ ،1 %=�رم�(½�*

�#م ��و�R� ��" اص���-�,+ Apس3 ا-R-�س+*NM-د-2 "اTV�! »�'A �#� 6# ���ر % ��M @ن *د�� روس ه�. -AدM$ در :MB

�F��+ ه�� ا-NM*+ د�3ر�� اص'+ " ���V! "2Qر + س�1�C 6��-� ا*� " �� و "!'+

�� !V� &*�C=�ن س�)�3 *د-2 �+ ��-�ا�#1 !+ را *� @ن !V��� )د��-��

)62( ».{د-2#ب ��ادس3+ روس ه� و ��ودس3+ $

�AQ 1 ره9ان $#بiو� �* &'( � د!��ا

Page 45: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

89

��T��$ م ��ن دراز�^��� و ��م اسV�د�C! �*�Q اس� �b$N!

��و���+ �رو� از @ر��w ه�� �� �� از�س� �رو� وس�ز!�ن-T� 6+ .�+" $#ب.

+* "2V3��� ر��3+ ا�� ��ادس3+ و . ا-3$د�c'!���� �رو� *�)رد ��ودس3+ در

� )'& ا-���س !+ ره9ان $#ب *� د!��ااسA& � د�c'!�ت �z*+ و� وز��. ����

�� *�)رد ا�O�-س3�ن ازFس �ا-� �!@ � !=f9* +-�T ��ر!� در �رو� *�

� در �!'cد� +! �tاس+ س��ده� د!2V�4: »در در � �!'cد� �F� �

� سF�رت �رو�، ��ر!� �� درB �Q-@ @a� � �� در*� ا �Q+ ر� و�س+ �4�6 *د

��F3+ و سVC'2ان س-�( ���Bص�ف ا �رو� B6س�3ا�* ����kا��ا�+ $�!� را

��د��+ *2ور ��ر!� در. !�( +�% � ��Fس� �� س�- �#��س�-2ر !��رو� ا�2�3اد� �* w-زاس3�ن �-�Oا� �وزرا

�� ��ر!� ���2. -�س�3 *د-2Fس �* �� وزراء دوس3�ن او �رو� وا{د س�زد

V3ا-2 و 2هس3�ا���ن )ش *� 3$+ !2V� +�AS .او ���!�,Vاز *� ه +� وزرا �

�� *� )ش �AS+ ��وع ��دF*� س �رو� �=Q ر!� -,�1 ��د�� �*س �و *� ا��ر1

��F� f را � ه2ا�� داد %�d *� او@ن و�Q در !�# وز��� �� در�4د. *,�2

!'�F3 ���2 ��ر!� ا �ق را -�س�3 *د f� �'rB �*�F4.«)63 (

:� �G؛ ��<N د�'�ر

درون $#ب ��ودس3+ در وا*س3,+ و�12�2� )'& و ��د و ا���ر در د!��ا'TB

www.goftaman.com

90

و !س�ره9ان $#ب *� �رو� *� 4-� ا� ��� ار���4� 2Qرت در

A! �=6�رز1 و !�ز و 2$����4 �� 3$4��� ه�� س��س+ *�ا� ره9ان $#ب از @ن

�� و !�tص !+ �4د�2 6�� .� V2س ��ن ا-AQ 1�*� �| از !=d و *س��ر!

�س� �رو� و-T� د $#ب�V6+ . �+ اس .�*� ره9ان *+ در ا�� را*�C، ه2ا�� !س

� )'& س��� �g از $#ب د!��ا� �� �د�� ��ن در 1357رF��h ��'B 1رز�A! �=6ا�� !A�رز1 دس3ر. ا�O�-س3�ن اس� در

'& $#ب دو V6�ح ��%d و) *�ا� ره9ان ه�� )'& در ��3 1974س�ل د!��اT� سط

�س� �رو� ص�در !�,�دد-T� ب#$ �#��!: 02-01-1947 !�رخ n �!2-C-25-NR�ر1 «

$ �#��! �3�T� �رود ��jس� ا�-T� ب#*� ره9ان �4و1 ه�� ))C�ب(���م در*�ر1

� "��%d" و ")'&" )'& $#ب د!��ا�!�- �'��� &*�C! س3�ن-�O3ا��T� �

�س� اj�د-T� $#ب �!��# �رو� ) �'��� روا*ط *�� *� ���A )1973-�!� س�ل

�س� اj�د -T� $#ب ��3 !��#�T� +''?ا��ر� *� �رو� درp د�jوز��ان ا �را� ��F س�cد1 �2 �رو� و� � �TJ !�ا��6

� )'&، از V6�ح *� ره9ان $#ب د!��ا"d%��" ر!� و از�� f9* ح�V6 "&'( " �1 �+، از- 2Tد @�� ر�اس�3 �( �

6=� _��� از در !س�B+ ��-�ا ا-��+ و�!� و$ dرژ� +B�T36ا �ه� ���� d��j��وه�� ارB�e+ <=ر� و- ��'B 1رز�A!#��T3! 2-س�ز.

2 ��S +� 1ح ���م *� *f9 ��ر!� وTر�-*+ !�*ط �را� . 6+. �+ .4س�� �د

Page 46: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

91

ص و�t( �رو� وز��ان اj�د��-��-اف ا�& صرت در )!�ر �V�ز!

��د,*. � �� q�س� Fدر س �رو� #� ا�O�-س3�ن -

.!� @�V�س�)�3 �د *��!�- �'����3 !��#� $#ب �Sح �T�

�س� اj�د-T� 2��A�! �T�TJ �رو�. �� ا?''+* � �A�� ��mون ر��!

)64(ا!��ء �ًT'ر از !سbV! در �� +B�eار �وه���- 2Vس �* k داد1 !+ �د �4و1 ه�� ���

� )'& اdB از �w $#ب د!��ا�h ��وه��-�p ��6�ن اس�AQ +!N از. راس� و%� *د

��!� *د-2 �� *� ا)ا-�=� !�=ر2-2� +! +B�eار ��F��h م و�^ �cس

�� د�,�F��h از dBا ��zا-+ وا-+ ا)ا)� )'& از �w �رو� و$#ب د!��ا�h

-T� د�42�1 $#ب wدر رد� �روس� ����وه�� ار�Q +B�eار- 2V3��,�واژ1 . !

��ر ر��3 اس� ا�� سA! 2V�رز1 �� در*{+ *� در را �2ود و !F=م واV�! 2$+ و

��ه� !A�رز1 !+ ا-2. 4��دA� و ��!� �| و از. w'3h �د و Fس��ه�� !2�3د

� ,3F4 و �F��h �Bز�V!و +bF� �V6. 'I�-� و�V6 �4م!س *�)رد � و س�د

د�n را وس�'� ا� � ا2Qام و س� *� ه� . -�*دش ��د و !A�رز1 ��س� داد در

�CM-ر در�6 در ) �� وp2 اVس ��*�س� �رو� ا�� اس� �� !س� و-T� ب#$

*� �V6 را واh �Q�ص�T و در و "!A�رز1"�w )د��ن در و �4و1 ه��h ��وه��-

� )'& �AQ ا�O�-س3�ن سط $#ب د!� �ا�� ا�� $#ب @z�ز ازT��$ 2-ا�� در. ��د

www.goftaman.com

92

�س� �� � *س��ر� از$�� )'& ا�=�رات ��� $#ب د!��اBا

"+��� <=ر "*�ژ-سmر +'! ��V!ور ا��!��ا�CB� �VA! �* T+ *� را ا!��

e�وز -b�!+ �ر� در 26� ��ه�AQ ��2 از�� !=T+ در1358�$& '6VB �* �* 1ان د

و . e�وز VBان !+ �2VVدادن ا�� �� س2V ا�=�رات *�ژ-س�+ راzو d=! �*�Q

�2VV ا-��ر�! +M' *�ا� اA�ت ا�� ا!� �!� -��� $#ب �� @z�ز�4$ ��'B �V6

� )'&، ا!�����+ ه� و. *د-2 د!��ا� ا�O�-س3�ن در وا�Q دو�� $#ب د!��ا

)د �رو� *�ا� د��ع از وس�c اj�د�#م ا!������ V6,+ �2-2 وارد����c!ا

�* ���� اسN!+ دوF��h �* T� ��CBا*�ژ-س�+ *� . @ن *د ا�O�-س3�ن، @z�ز�4

�� !'+ ر��س� <=ر� $�| !��ورV!ا��ز!�ن _'� -b�!+ �رو� *� در ا!��

� در1998س�ل در ا�O�-س3�ن *�2ًا + ا�=�ر�BAC! �,3F4 دا��: »...

"�� از ده� �T *� ��ه��2 ا�O�-+ را" سا�� %�#� اس� �� �3F4 . "��وع ��د 1980

�� ار V�� g+ *�2 از": "!+ �دVا� 1979د¦9 24در �رو� ا�O�-س3�ن را

�� و ا!�". ا�O�ل ��د�Qوا �� �#�@ن %� �Fظ -,=2ا��3 اس�، ��!YN *� ا!�وز

سم 6�� وا�Q در ��V+ در. !F3�وت اس��� �T !س �� ��ر � *د1979��d واوM3

��-� راFh اداره dرژ� ��F��h �ا�* @ن روز در. ��*� ارس�ل دا�� �رو� در

دا�- +3�d3 �� ا�� �T ه� !� S+ ��د *� ��ه��2 ا�O�ن، ار g �رو� را

2V��! ��j ���(2*...

Page 47: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

93

��ت س�� 'TB �* +-�رس T��+ *د��ه�B 12�@ � ��2 .12�@ ا�� �!

�� رادا�� �� �رو� *���� � راا�� 2Vس3�ن 3��4�ر�-�Oا� � �' . )دش *�

!�ز *Cر ر¦+ از روز��� روس ه�� -�2V3�k4 d3، !� *� ���#�2-� ��ر

�* �� dن ا�� ��ص� رادار�Vا� dه�! ���V6�ن"روس ه��!�V3را"و� d�V� �J�B...

»)65( �* � �! �* �6 ��3 !��#� $#ب T� م��

�س� �-Tرو� ��'B 1رز�A! �� � ��وه��-*� ره9ان <=ر�� �2Tداود در ارB�e+ را

V6�ح ه�� ��%d و)'& ص�� !+ �2V، ا�� �-2 ��س�C! gح !+ �د�� @��! ���دس3,

����ن ��6�ن اسN!+ از *�)+ از وال و2T� �!��TB *� ا�� ص�� داود س� $�',�ان !�A- 2M3د؟ *�)+ از'j 2-ا ��

�3Q2وال و-�! ���س�c و اودس3, س��*+ ��6�ن اسN!+ در $�!� �2Tداود

�ً 2TB �ر� � V6�ح ��%d $#ب د!��اره9� ا�� سCح ����� از �� در )'& *د�!� !�kر V6�ح *�$ 2V3ر�� دا���! .

2T� س3�ن در-�Oرخ ا��! �Vص�2& ��ه °V�*� Qل صz 2Tث « :�Qن ا)�� !+ -�س2

2-��d )�ن ���3 �2ن !�-2وال، � �� ازT�2 ا�� !C': راm� �� {د ا�=�ر و

�tاس� او! ���� را دوFان سVB �* �* ا-B 2'� . وا��F* �,Vس23 +! �3�ا�� -

س�زد، @���ر ���3 �2ن !�-2وال را��ن pار1 @رزو و ز��ا«�� �F�و�

�* ��2V3ر دا��س� )�ر6+ ���-b�رت س دور1 دوازدهd �را {���y-�V% ،2V در

�س�ن ا!ر در �p *�ا� ا�� !bVرT�

www.goftaman.com

94

�4�6 <� )�ر6+ و�س+ 2-2� . �* +�ا2Qام !�-2وال *�ا� -#د�

�� دو�� وmن !2ا)'� او ر�� *� ا!ر ا! در !�*ط *� س��س� )�ر6+ ا�� ��g را

!س� ��!���-��ن در �ن و��ر�ذه� ��»س��س� )�ر6+ را او �� ���2 ��د ا�r�د

در و �ب !�Nن ده2)ط �رو� *� س� z ازدس3,�1 دو�� ��%d در -Fذ $�ل از ه�

��ه2* .�V* �* 2-2�ه�%� � ا�� ��� ��ن *�دار-2 را از او زود!...« )66 (

#�- +���� ��2��-2وال صA�ح ا! �3Q�pاه�ن !صف در را*� -Q �Mل از

� ز-2ان، ��ر V6�ح ��%d $#ب د!��ا*& *� !C�« :او!+ -�س2. )'& !�2ا-2

ز-2ان *� !��$�A ه�� ا�� -,�ر-12 در ��د "�4وپ !�-2وال "*���M� V* �y-@�م2T��Q!�-2ان ژا-2ارم (ا�=�!+ �2AB ،2ا

��Fس �cوس ��� *�2 از ��*� در و �) _'� -b�!+ �رو� در ا�O�-س3�ن

�-2وال را! 2�@ن در او. *� �3Q رس�-�!@ �Qاز و &�Mj د2وال *-�و )دش . !

�Aس�� اRBاف ��y'� �A)+ *� س��� در�� در �� !�-2وال را ��د1 *د �ا

) 67( ».و�ب هfN س�)��12 ��هV6 �V�ح ��%d $#ب MB �*

� )'& �� از �-2وال در د!��ا! �3Q �� اسN!+ )د�2-2F��h +*ص2د س�� .

ا��3A ا2Qام *�ا� دس3,��� ����ن ��6�ن !س'I�-� @���رش ه�� اسN!+ -� �� از

�TO�ن و در ���rV�)1354( �AQ ��از *'�w *� -��3. @ن *�ا1 ا-2)�3 �2�!

ا!� « :��Q °Vن ا)�� ا�O�-س3�ن در ا)ا-+ را ��»��ن �� �Jب و��� VB�ص�

Page 48: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

95

�e*� ��د1 �ه3Vن در�-2وال *د-2، �� از ��ا�z از! d=!

�� ه�� اسQ �* +!N'� و ص2د در�> �TQ *� ا�6ا� ا�� داود)�ن را�2T و @!2-2ا�� در. س�)2V3 وادار �� Q�-� و ��ر

�ه3Vن *� و�Q ره9� gAV6 اسN!+ در����� ��mر �ز��-2T� مNz ۀاس3�د

��ت *دB�� .س�ل ا-�2+ �� از �� ��� !�'!+ اس3�د1973���ز� *2ون د-

�� *� س�اغ �� از و �2 3��4�ر�@ن ��� اسN!+ *�����ن <� ره9ان و س��� 2-2، *��+ از. @!2� ��ا�V�ن هd دس3,. ��ار را ا)3��ر��د-12B 2 د�,� ا!�

«)68(

:�J�. J>. J ح�ب د����ا��F �:9 وا�س�ان 2ABا�VO+ از )س��4د( 6,�ن

� V6 +Fh�ح ��%d $#ب B �� �'(وزارت دا� )'& *د دوران در *�2ًا و د!��ا

�� $#ب !�kرT��$ � �A �+ ار M� ژ-�ار 2�4 +! ����: » &'( � $#ب د!��ا

�س� اj�د -T� ب#$ g��!�F* �� س3�ن-�Oا���ن k4ار� �12 �رو� درV* س3�ن-�Oا�

�1 �+ و*f9 ��ر!� ره9 *د 2Tر�ن -@�س� �رو� <'� از ه�دو-T� 3�ن $#بV6ا

��V ه�� w'3h *� در و% +� .+6 . +* ) 69( ».وا*س�3 *د-2

�2AB Eا�2MوF$ اداراناز ه �2V*رz س f9*�=V ��ر!� را ����ن از اD ا!!

� )'& ��د *س��ر ره9ان $#ب د!��ا �V *� -#د� و�,V .�+ دارا� روا*ط

��� $3 اد2V� +!�B او. *+ !�2ا-2 .6+ *+ را .6+ .�+ *� ��ر!� ار A�ط )د

www.goftaman.com

96

*� $'�V% �M ا-2ا)� "��a2رت اس�س+ زQ" د���! +M' س+ را� و

�2ا-س� ا�� !�2ان $��w )د در})70 ( �� *� )9-,�ر-@ dzر +'B �!ر�� f9*

ه�4-� 1989 د¦9 در روز-�!� ��ودا*+ .6+ .*� �+ ار A�ط ( �3�k4�g را

� �رو� ه� $�ر !+ �2V از �د�2 &TB2�4 +! �tس &'( � . درون $#ب د!��ا

�wC او!+ ��س2 از و3Q+ )9-,�ر ���g از{��� ،2��,* ،2�� �� �د

�س� -T� ت $#ب�Aس�V! ��ا����، !�ه� )'& %,-� اj�د �رو� و $#ب د!��ا�+ !+ n� از !س� @�� *د؟�! ���_

ا!�و *�ا� n� 6�-: !�س� از ��د؟ @��!�س� *� زود� « :�+ !+ @!2؟، ��سK داد

!�$#ب *� !� �6 -��ن -2اد؛ ز��اdد�A- س��-T� .�! �3A�دBت ه�� در ا

�n رت�Fت !+ *� س�QN! �رو� ��Mر�dد��� . دBت ه�؟ در V=� :)9-,�ر

$���b اش ��ر!� @هس�3 !+ �د، @���را4��د را +! grV2 :*� س�2؟ �� *,�,-

و ����� !+ @ورد *�½)�1 ن ص2ا�g را2V� +! 6س�رت:

� n� �س� ��3F4 12V �د، ص�ف و ا�4 &TBر در� ا�4. دا�3�2 درون ا�� $#ب $

��j ،�4دد ���� �r: و در *�ر1 @ن $ -F+ و! )�'+ *#رگ .رس�2 *#رگ ��ا)اه2

�� � �'+ س=� اس� و�+ د�ار( :�k� �-�p و �2ا- :MB 2 ر����A� ) 71(».26ان !

�� ادB�� ار A�ط *�)+ ره9ان و $��+ درV6�ح ه�� w'3h $#ب VB�ص�� از � ��� $#ب *��Rد!��اBسط ا در )'&

Page 49: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

97

12MB ���و)�!� درون � ا�� روا*ط از �C! +$�V6ح !+ �د، ا!�

��R *� س� -�س42V�ن د�,�* �Qرد د! @ر��w ه�� اسV�د. !+ 4��د *�رس+ �Qار

�س� �رو� و-T� از .6+ .�+ $#ب �� +*�� زوا��� �ر� -@ �TJ �روو���+ ���

2، ��+ ازرو�� !+ ا�� !V�سA�ت راV� �� و !d=! �*�V -�س42V�ن در'j +رس�*

دو � از . ا�� روا*ط �nد1 !+ �د س�� در ��و��سران B'م س��س+ ��ر

.V! .+6�سA�ت �+ !رد در دا-�,�1 ژ-�* +* +! &'( � ره9ان $#ب د!��ا2Vس�1 �+ ره9 در« :-� �* +M'( �� ا!�� *� 1977س�ل Tو�د� �رو� �V�rا� ��

��3 !��#� $#ب T� +''?ا ��* g� ر��س��س� �رو� را-T� 12 در=B �* �*��2V3ل دارد. دا��، ^�س دا��T3$ا ��

اوJ�ع !س��� -b�!+ و*�ر1 ا!�� در 12V��} �* +س���رو� !�'!�ت !+ س

.12V��} &��S+� . +6 ار S�A�ت از. داد�� !+ �4د�2 *+ در!� @ن در. ��*�

�* g� ز!�ن �روس� ��-T� ا?''+ $#ب �#�� )'& را - *� !U�*� $#ب د!��ا

@ن *� *� ر¦�� {+ �V�)� و $#ب *�ادر�*�U� "ا-2ر �y*" ردد *�)�� +! .

�ف *� ���V=�دy�����Tو�د�)+� ��mر. ��!� �=�س� ا!�� را )@�12V *+ در. 6+

��z ��ه �V�rاز ر¦+ س�)� و ا� ��@ن ا! ���d *�ا� �رو� ��ر س�3�ر�j -�م ! *�2

��د�2 �1 -ر. !T� ر�� �+ �� *� صرت @�#��V+ -��ن !+ داد، -A�( �رو� �* �j

) 72( ».اس2t3ام �2 "-ر" -�م !س�3�ر

www.goftaman.com

98

اسV�د� �� ازNBو1 *� +� w� ��Vن !3V���4د�12 .6+ .@ر� +*

93�! �*�V! از +� !رد در اس� ��* &'( � س�ز!�ن !V�سA�ت $#ب د!��ا

+ !�kر، �3�ب�BNSدر. 6+. �+"ا +* ا�� در. -��3 !�Rو)�� اس� "ا�O�-س3�ن

*+ . 6+ .س�� �+ �3�ب *� -�M از اسV�د$kف �12 �� -�م اص'+ ا��اد $��+ در

��k و ��F� د1 ه� اس� -�م !س�3�ر � ا�� -�م ه�� داد1 !+ �د�� *�)+ از

2V :از !س�3�رAB�ر»Semyon،osman ،Sim ،Habib ،Sarqi ،Fatekh ،

Pers ،Dust، Verny Bost، Shiit ، Pyotr ، Araz ، Pavel، Travin Ben، Bashir، Ustod Borin ،

Potomok ، Salikh، Lori ، Merkury ،Rostov Sizov ،Tikhon ، Furman ، Belov ، Pimen Kim ، Rasol ،Noy، Komov، Remiz، Pers ،Pael ،Pyotr ،

Zubrov، Kholmov، Ali، Katorov، Alexander ، Ostad، Arbakesh، bakhed ،Mekhr ،jan،

Samad، Shir ،Vin ،Shayan، Karpov ،Fakir ،Fizik ،Iskhak، Volin، Abdullah، Siddik،

Rakkas ، Fulai، Hodzha، Gardez، Ahmed، Anwar، Kharvar، Nafar، Asamai Akbar،

Richard، Jafar ،Samarin، Satari، Fakir ،Ragim Mishkar، Syoma ،Mirab، Yakov،

Miron، Antar ، Furman، Volodxa، Mure، Roschin، shiit، Noble، Emir Tamda )73(

#��س� �رو� --T� ًا $#ب�Uرت و ا��! � را ه2ا��ت )د *� ره9ان $#ب د!��ا

*+ . ��S .+6& �+ ا�O�-س3�ن از)'& ��د�! �m2 در. اراV�3 � س�T� �س�

�س� �رو� در-T� ب#$ �#��! �C*ا�� را

Page 50: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

99

-,���3 61974ن �� در �1 �+ 1968 *� س�ل«: �12 اس� !+ @�2

*+ .42V��} &��S. +6�ن �+ و��ر!� از�* �� ��@ �3�T� �* ،2-دار +Fh روا*ط

�س� اj�د-T� $#ب �*�� !��# �رو ا!� ����ن ���2ن )اهg اراT� �m در

� )'& *� ا-���ب در $#ب د!��ا ) 74( »...@ورد-2 ا�O�-س3�ن رو

n�ر1 س2V« :د�,�� !+ @�2 سVyp 2V�ن در31/109 CT 1974/8/1 !�رخ

����'� -�!� ا�2 ��م_ و�1i دوس� _��� ����3) دارا�-��( سT� ب#$ �#��!

�س� اj�د�رو-T�� م در�� *�ر1 � � و "��%d" *� ره9ان �4وپ ه�� ))C�ب(� )'& ا�O�-س3�ن ")'&" !� $#ب د!��ا

"��%d" *� ره9ان �4وپ ه�� ))C�ب( ���م�2 ")'&" وm� ��S& ��-�ل از و �4دد

*+ �را� وز��ان اj�د. 6+. ه�� �+ . �رو� *� ��*� 4س�� �4دد

�� �رو� در -1Fس3�ن *��2 س-�Oا� �* ! � ) V�@. «)75� �4دد

6�� 26 !�رخ ��129/11م n�ر1 س2V در�س� �رو� 1974-T� $#ب ��3 !��#�T�

�� <=ر و د�2ارmا��ات رk! 2داودT� از *+ در.6+ .�رو� سط !�!ر�� �+

)'& ��*� *� اNSع ره9ان V6�ح ��%d و� )'& رس�-12 ا�� . !+ �د$#ب د!��ا

�T�TJ ���2 داراVح -3��° س�J �� <=رmا��ات رk! 2داودT� رواز � �

��3 !��#� اس� *�T� +�V! w'سا�& س ��� دارا�-��ء Bو ا �روس� ��-T� ب#$

3�� !��#� ا�� !ردT� ار�Q :�� �VB �Tا-+ در. �3��4 اس�TJ ��- g��

www.goftaman.com

100

.6+ .!س�ل �+�TJ : �� -,���3 !+ �د )در��*�(*+

2 �f 1 ��ر!� و*QN! 9�ت -*3+ *�Tر�-*� اNSع را -��ت ز�� �+، !C�*& دس3ر

2� :!+ @�2 !� س2V در. @�� *�س�-»��� ����3 !��#� $#ب )دارا�-��ء( سT�

�س� �رو�،-T� *�ر1 در �ت *�ا�BNSا+-�Oس+ ا��� ره9ان س�ز!���� !QR+ س

"d%��" ص -3��° د�2ار در" )'&" و�( �س3+� اj�د از �2Tداود��� :ر� سس

+ *�ا� ره9ان -1�BNSا �ام ه��,'� �!+-�Oس+ ا��� "��%d" س�ز!���� !QR+ س

)f9*،f( 1 �+( ")'&" و� !رد در )�ر� از اj�د داود �2T -3��° د�2ار

�2 !رد�� !3ن و !+ 4��د �Qار *+ در .��S .+6& ��ا� �+ از ',�ام ه�ا�� !� . 4��د �Qار دسRس @�� ��*� در

دارا� d��TJ اس����رو� در -2Fام ��*� *� س�,' �!

.@�V�س�)�3 �د )76(»ا!��ء

2�'M -b�م �رو� و از 6#م ا-�2�+، �* d��$ از +,-�,�6�!��، �رو�، *

�V+ وB در -�د�12 ا-,��� ��ا�ط +Vذه 2V�@�� ر�ت $#ب ��Aس�V! ���4 ���

�* &'( � �� �رو� *د اj�د د!��ا�� *س� در را س�c $#ب !�kرT��$ +س���& وTB -2 ��ان��در. !=' � +��$ ��

� )'& *� VBان � ا�4 $#ب د!��ا��� وFVرو� ���� *�@!12 از $#ب !3��

�* ���FVو رو� �M3س� !س�� د�42�1 و س�* +V3A! 6�!�� و �ه� ���Qر وا�� ���

��ت !+ داد، ®�� *دادا!� !+ ���4 و$

Page 51: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

101

د�,�� 4-� $ادث *� �� ا�O�-س3�ن در4�� ��ان و و !+ ��د ر�2

2� +} �� . �V6 س+ س� ���ان ��Lرز+ ح�ب د����ا��F �:9 در

P$ا-E در M�� J��Rت %�ر���S'ا�: � )'& �� از �� ر¦+ در $#ب د!��ا��

!A�رزات V'B+ و *� �Bص� ��V61965ر� �� �س3�� 4�م $#ب !�kر ��. k4 +'TBا���� ا-t3�*�ت ��ر?�-+ *د ���ل در

ز!��VA!�*1964 �V� Q�-ن اس�س+ س�ل ��� دوBب ا�t3-ا �ر?�ن *�ا�� �'�

2B�2 ه�. �4د�2 !سV% �*�Qر �� ��pت �� دوزاد�*�t3-ا�� ا �2�2ه�-��

�را� !'+ دور ا-t3�*�ت ��ر?�ن ��2Bم !6د�� Q�-ن *� *�n �Vد1 !+ �2

VA�� *�-�!� ه�� ! ا$#اب س��س+ *�$#ب *د؛ ا!� ا-�Fاد� اس3ار

�-,* &'( � س�ز!�ن ����3 د!��ارQ�*� ه�� ا-t3�*�ت و!dbV وارد��3 !��#� $#ب �. ��ر?�-+ �2T� ���14 �

��� *'�2V��� $#ب را ازBان اVB �*و�س+ 42V��} �'� �4�6�ن �� ��-2�2

!VA�� ا�� *�. داد ��: �Qار !رد ا-�ه�3� را : زاد *f9 ��ر!� و*�-�!�

2 �1 �=� ازTر�زاد4�1 �+ از ��*�، --�وz 1#-+، )��2ار�( و�سا�+ )د

2VT3�� +'�-�C'رده+ از س�=% +�و�ساو�سا�+ از -را_2-ر و��� ��*�،

��ن )اس3�ن( �rVا�+ و����2VQه�ر، ���ن از�و�سا�+ رودات و��� ا�& �

� -V,�ه�ر و 2V%�,ت �و�� س��� از د� + �2-2 وارد�*�t3-رزات ا�A! 2ان�! .ا�� !��ن f9* �=V ��ر!�، از ا!�

www.goftaman.com

102

: زاد، ا-�ه�3� را��ن در و -را_2-ر���ن ا�& ��$ز1 �

�'� وارد و *�-12 �2-2 ه�� !�*ط )د . ��ر?�ن ��ر�4د�42V��} 2-2�ن در

��د'TB در &'( � ��� $#ب د!��اBا ��� اسF3�د1 از �� *� ن��ر?��

Q�-ن ��اس+ ��� �3��4 درد!����R *� ��ر?�ن را2V3��� 1 اس�س+ 2�26*

��& . در 6=� §��: د!��اس+ *د�* &'( � ��� $#ب د!��اBن اN�و��j و�

�� ���4دان و و�س+ �4�6 <�+ از در'��ا�� $#ب ��6�ن رأ� ده+ و�س+ 2��Sار

dbB دا��2T�Rسw *� ص2را �4�6 را 1965ا�3*� 24و��*��V � او�� *�وز

2V3(��3 سh ���4 +! رت2و��. ص -�س� C!3�*& ا�3*�25ر¦+ و�س+ �4�6 *�وز

در �2دًا �zض دادن رأ� اT3B�د�MB1344ب ��ن ! ��� b�ه�ا + �� *� در4 �r�3-

�� و�� 2�!�aا ��JR�! رد( dدر. *�ه � از ا�� روز � �3F4 �� ن��!b�ه�1 %� )'& از !+ �2 هاداران $#ب د!��ا

سم �MBب *� VBان و *� �3Q رس�2 *د�� $#ب ��2A �2 !رد !=d و � روز'e .

�� �س3�� ��6�ن رأ� ده+ *� $��+ در�� �� از او��*��V ص2راdbB و��

2�!�aا +!���- �* :t3V! و ��ر?�ن ��� �رص2ارت �V �سw از�2T�RدBر��، ا

� )'& �T���ن *� روش )د $#ب د!��ا*�)رد -3��r. در ��ر?�ن ادا!� داد-2

��د'TBدر و &'( � ��� $#ب د!��اBا ��ر?�ن �� در ره9� @ن *f9 ��ر!� �Qار

)�-� را*� دا)� �'� دا�� 3$+ �V° و�� . {��42V�ن ���-2Vاز ا� �b- ص�ف

Page 52: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

103

ن ه�� ��ا�س�-��b�ت و Nش �%� &'( � ��ر?�-+ $#ب د!��ا ��-�M$اه+ و( ���#ا-+ *�!�VA� 2Bا!

�A! 1�رزات *��ن و*د، ��1 اس3ارس�Vtا-�=�� و -�b *� )�ص ا�=�ر @��

�ژ� m2�@ ب� *f9 ��ر!� �� *�ز-b�م �رو� و *� و!V�سA�ت $#ب !�kر

�* d��$ د* �رواز � �ر����F *س�h �* 2A-�6ار� . !+ �2 ?�ن رو*�وو��Nن ��ر

�2 �رو� و از�� ��م و I3ش *� اسR4س^�م روا*ط ا�O�-س3�ن *� �ر� در

�� ه�� ��ر?�-+ ا*�از-�b ه�و-��*�� !+ �4د�2�V! فصس+ �4�6 . !�و3Q+ و

!Jع *�رس+ ��وژ19661ا���� 625'س� درس� �رو� *�ق @*+ -O' را �� از

���، ��ر!� از�j �| 4 !+ �2 اTB�ر'O- 1ن ��وژ�� *� �Jورت !M��س� !

و� ا�=�ر . س�F4 �t واد� ه'��2VTوژ1�2 �� ��وژO- 1'�� !�«:دا��V� س���M!

'M+ !+ !س��� !�*ط *� @-�ا �6�B�* d�V� 1��2وژVT'ه �2ر وادM% ق����T ��وژ1 د2V% 1 $2ود دارد؟ درQ 'O-

kا واد� ه'2VT !��ف �12 اس� ���وژ1 در3��4�d �� � ا�Ta *6د !� ا�4 d�T�

� dور����& ا!ر *Mj�� g3F -O' را 2، !� ���V=�دV� �3�T��! �� dV� +!را � d�V� ���� *� اس�س )ن س�د� و *�

ز!��V د�Q و�S دوس3+ در *���C+ و2VV���ر!� س�c در 6'س� د�,�� ».*

�� ��د !�1 !+ ���V=�د ��ر?�ن در�M�ت Mjرد در! �!�� �=V 'O- 1وژ��

�� اj�د و !�!ر�� ا�O�ن �د��t3! ا�=�رات ��ر!� . -,��د *� در �رو� را

www.goftaman.com

104

��وژO- 1' در !رد��F *�)+ از *��h 2� ن رو*�وN�� .و�

�3F4 ه�� *f9 دا�� �� از و��� ا*�از�� اسAV3�ط !��دV% �!ن در ��ر% ��

2V!�� اس� �kا)��-� صرت �3��4 واد� ه��-� �د �p ��وژ1 ه�� د�,� در(. ��و�

�F4 ��,ر!� « :د��� f9* �� 2مVT�اه(�Cاس2*I�* ��*� )د -��ن دادن $س� -*� �رو� *� �را� ا�O�-س3�ن و اj�د

س��س� )�ر6+ ا�O�-س3�ن *+ ا$Rا!+ 2��TV-.«)77 (

4��� ه�� ��ا�س�ن ��ر?�-+ $#ب �J!* �* &'( � gV و)�-� در �وزد!��ا 2�!�aدا)� ��ر?�ن ا. Nب *�)+ و��J �*

س'f9* d3�. +'�-�C ��ر!� ��دا)2V3 و �V° و)�-� ه�� ��ر?�ن را-� 2V3T�� ��زاد1 � روش ��ا�س�ن ��ر?�-+ $#ب *'

�2ا-2 ��ر! �e�! �Nاز و� ��@ �� ��ا�س�ن ��ر?�-+ $#ب ا-M3�د

�* &'( � + وزارت *د�6 *�) د!��ا�� �2-2 )�-� ه�,T�(: »از �ر�n �Nو�

و� و �f9* �* �e�! 2-2 ��ر!� _'� ور )��Q gار �J �j*�ت !�� و�,2 را

ا-�ه�3� را : زاد و -را_2-ر. داد-2�+ در�$ 2V3اس) �� ت @-�ن را 6'N_

��-2؛ و�+ در,* +3tس �* � 3��r ه�س� -�س� �z9Q ه�� *f9 ��ر. !��وب �2-2� �!

ا_2 اسt3ان <�Tr -ر ��+ از *�دا�� و ا-�ه�3� را �3رود. ��س� -�# -ر

A#اد #�س� @-�ن �� $�!� ا-س�ن از -�Jب !رد {��ورد-q ،2� ��ص زن را و

) 78(».و��Q d3ار���4

Page 53: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

105

� $#ب د!��ادور س�#دهd ا-t3�*�ت ��ر?�-+ )'& در

V�ح )'& 6 �� ه�%2V *� دو 1969س9T3c در Mس�d �12 *د و d%�� وارد #�- �*�Qر

2� + �*�t3-ا �ا�� دور در ا!�. ه� �=V �V6 E�ح ��%d و *f9 ��ر!� ره9 F$

ا-t3�*�ت V6�ح )'& در اD ا!�� از*� و�س+ �4�6 را1 ���وز �2-2 و

2V3��� .روش @�� در �ه� ��������د'TB 2اوم ��ر?�-+ ا�� دور1

. AQ'+ ��ر?�-+ $#ب *د� ��ا�س�ن دور1��م و4سRش !V�سA�ت Nش @�� درI36=� اس

دو�� �ر�، 6'4��� دو�� ا�O�-س3�ن *� ��ره�� �z*+ و روا*ط *� س�� از

�� !س��� MCV! w'3h� و در -�b ا*�از*س��س� �رو� *��2ت ا?''+ در pس�+ *�

�3�k4 . f9* +3$ ادا!� ���� *��R ازا�� س� �E اD ا!�� *�$F ��ر!� و�س+ و� 2A-�6 �=6ار� از س��س� در ��

�ر� و 4سRش !V�سA�ت ا�O�-س3�ن *��* �F��h �* روا*ط -#د� ��!� �� ا!��

��د-�z 2ب *� و�! �*�Qر d3+ . هQو و�س+ �4�6 6'س�1970س�ل -!9 ��ر!� در

�س�� *�- ص3�V+ در اRBاض *� در را T� �* �� س3�ن-�Oدا��r6=�-+ ا� -�*

�س�� ا�� و !+ �2 �f ��د �� �F4��2 رد دوص2 *�- را� Dا E�F$ ،2V� +!

!�J *�- ا�� V=�« :ا!�� ا�=�ر دا���س�- )��ز-42+ اسNM3ل !'+ و!س�'� )*'

^�م !�. س�-�� ا�O�-س3�ن اس� !�دم و�Sح ه�� 4-�4ن ه���ت $���T دس��� و

�F- ��Nذ �-س3�ن وا�2Q Oر��� !س2A3 و

www.goftaman.com

106

�#م @ور����c!ادر ا�O�-س3�ن را ��د4+ ا!���� *� س�

dس�ز�� ) 79(».��ش !��م و _��� ازI3ش روا*ط اسR4س

��ر?�ن *�ا� �رو� در ا�O�-س3�ن *� ���*f9 ��ر!� از او��� ه�� ���

ه�4-� ا-M3�د. �nد1 !+ �2 ��ر?�-+ او درد�42�1 و� ��S ا�� !رد از در

6=� ا)Nل روا*ط )ب pس��,+ !��ن در *�ر� او. �رو� *د ا�O�-س3�ن و

��-�ت ��ر?�-+ )د* �F4: » ع راس��eار ا��اS+ و��'� ا��وزان %� ا��اS+ در

�#م در ز�� �ا� ا-3+ سو �=A6 �*�V6�ح راس� ���� $��d و س�ز!����

3�� و 6�سس+ دا)'+ درF ��S ا-2 � �$س� rpار� ا�O�-س3�ن وروا*ط -

) 80( ».*�ه2V-#* d واj�د�رو� را� و $�ر �� ��ر?�-+ $#ب د!��ا����

!A�رزات V'B+ $#ب در ورود )'& �� ازاB�T36+ دارا� ���!2ه�� !�AU س��س+ و

ره9ان $#ب . *د !FV+ *�ا� $#ب !�kر و�ن ��ا�س�ن ��ر?�-+ @ن از و*�

. $#ب 1�£ 4��� ��د-2 M�� ��ر?�ن در*� اه2اف $#ب را وا�Q *�-�!� و @�� در

��S& رس�-� VBان {��42V�ن ��ر?�ن از*� )�ص از ��S& راد�� ه�� دو�3+ و

�ر. دو�3+ *� ¦� !�دم رس�-2-2$ f9*دو دور1 ��ر?�ن، *��-�ت ��ر!� در

ا$س�س�ت و �� *��ر -�bه�� او وا�=�ر�V�او *��R ه�� -Fذارا�m !+ �2، ز!

� )'& را و در V6�ح ��%d $#ب د!��ا�'+ ��ر !�ا�# @!ز�+ و�j ص در�( �*

��د �=��! dاز. ��*� ��اه +�Bا!� �

Page 54: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

107

V6�ح ��%d در 4سRش -Fذ�d ����3 و!��ن 6�!��'� ��ان FVرو�

د!��اس+ *� ا�� ا!� ده� �=�� در��,� �% ��ر?�-+ ��ا�س�ن *س��ر. *�!

��F ه�� �h dzر +'B &'( � $#ب د!��ا�� �TB دا)� ��ر?�ن *� در !6دM��!

��د-2���� @�� در $��+ در. !Bدور �� ا دورس�#دهd در و -�F %=�ر دوازدهd �را

!ا�Q !��& *س� ، و�+ در-2*د -�F دو{��42V�ن ��ر?�ن *� 6': @راء <�+ از

ا�& *� �Sح ه�� )د در 2-2� +! . �ر -��3 ا!�$ +FV! � ر?�-+ و�� ������

��ات -�4ار � &'( � *�ا� $#ب د!��ا4��� ه� �J! ژ� @�� و�m2�@ ت���b-

�ژ� و pس�+ *� درm2�@ �* d��$ س���سدا)� �رو� *�و� ا���ر TB!+ در

*� p�ن �2$�� ��ا�س�ن . ا�O�-س3�ن *د� )'& *� و� 1i ��ر?�-+ $#ب د!��ا

@ن *f9 ��ر!� از رهV6 9�ح ��%d وا-���س 6=� M�� $#ب و ��ر?�ن در

اه2اف $#ب اسF3�د1 ��د-2، *� و ا���ر و ا�� ا���ر ا-3��ر p�ن $2 ا-���س و

*� �رو� *� را اه2اف، وا*س3,+ @��� )'& و �� $#ب د!��ا�NM3س�)� و اسN!

.داد ��س�Q gار و �د�2 !رد ره9ا-g را : (ع�$�M در �8�LT� " �U�8ت-ب

� )'& �� از �� 4�م $#ب د!��ا� او�� $#ب در�� �� ه�� رس�-� �Bص� ����

ز!��V . )'& *ده�3F -�!� ا� ا-3��ر��دو�3+ �� و �6ا�2 @زاد *�ا� ا-3��رz

61965�� Q�-ن !ACB�ت در ا-F�ذ از2B�ز. �2 !س�� )'& را 12��6 -�� ا!3

www.goftaman.com

108

1� 2Tر�و *2س� @ورد �+ - ! ��� +��F� ل 12��6 *�رق��2!س�

)'& �� از �س3�� n�ر1 12��6. �4د�2� )'& ا���ر @ن *� VBان -��� د!��ا %�پ و 1966ا���� 11در -�م *�د1 !+ �2

� . !3V���4د�2 !�ام -�!� $#ب د!��ا�� و )'& در� ا�� 12��6 دو!�� n�ر1 او

� در )'& ا-3��رVBان !�ام د!��ا���� . ��VA! �* �� �!�- ا�� !�ام

��-�ت ارا�m �12 در* 1�,V� 2و�� !�س� !��£� *� !ارد در *س��ر ����3 *د�س� �رو� و اه2اف و-T� ام $#ب�!

B'+ . �رو� دا�� ا$#اب %� 2��Sار س����: *س��ر!�ام -�!� رdz @ن در�C! ب#$

�� در !رد -��ز !=d و!� راس3�� ز!��V ه�� �Q+ ا�r�د �� اB�T36+ و2Bا

^�م �Bص� ه�� $��ت *� ������ در و2� در -��ت !=d د�,� از. !�b$N !+ رس

�!� !'+ و !�ام -�!� ��+ �Sح ا�r�د$ �* � ���� ^�م -��وه�� �� د!��ا

�tا1 وQ� *� و�cVSس� )ا-2-2� +! 12 �ً� VBان � ه2ف اسRا �i و-� ا�r�د

�سVB �* +3ان ه2ف ���+ 6�!�� س���س . *د

�n g�ر1 � ا-3��ر )'& �� از12��6اRBاض �2�2 و ا-M3�د *� 1966!+ 15

)�'� سV�( �4�6 ��ر?�ن *� )�ص !��ا-س�c ا6�ز1 -��@ن از س� و رو*�و �2

B�!� ه� �3�k4 از. $�!� !3wQ �4د�212��6 � )'& د�,�� �� !�-� ا-3��ر

ا��اط �4ا�+ ا-�2�+ و�4د�2، 6#م�ژ� أم *�m2�@ و &'� +4iو�

�* &'( � وا*س3,+ $#ب د!��ا

Page 55: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

109

�ژ� وm2�@ d��$ س���س �6 *� �رو�، -�س42V�ن 12��6 را از

�V+ و وB ا�ط�� �* �V3B6�!�� ا +Vذه*س��ر� از �3ا� . س�)� ا�O�-س3�ن دور

!M��ت 12��6 *�ز �ب -��3 و -��3 ه��: -����ت $#ب د1 � ا��ان ه� و�C!

. و!ACB�ت �رو� *د wQ -�� �� از 12��6 d%�� 12��6 ،&'(

&'( � *� VBان -���� $#ب د!��ا�2ان !V6 �* &'�3�ح ��%d $#ب وارد!

��%AC! .12��6 �* �� dB�ت �4د�2� )'& VBان -��� ا-�2�� ه�� د!��ا�� n�ر1 !���+ !+ �2��9ور� 14 @ن در او

ص�$: ا!3��ز� و!����2 س'�T�ن *�1969��3V! &�� 2�4د� . d%�� ل��2 !س�! �cس

���9 ا�9 !( 2� ���� �3ا� -��3 ه�. 2اوم �Qدر وا d%�� � 12��6 ت��M!و

�� 2V% 12��6 ه�. �3ا� 12��6 )'& *د�* d%�� � ر��در ا-3 R�� ا3$��ط *

�: 4�م !�,kا�� !M��ت و�C! .�-�3 +T=! @ن *� VBان F�وت در �� !+ ان از

�س+ -��ا + ه�دو��� 12��6 d%�� و &'( �2 ��د ��د�� -��3 ه�� ��%d *� در

� دررس�2ن *� !A62I3=� ا�r�د د!��ا� $#ب در دا)� -b�م اه2اف د!��ا

�+ در. س'3VC+ !��و�S *د�$ 12��6 �� � ا�r�د ص�ا$� از )'& *� -b�م د!��ا

�س3+ س�F4 +! �t اTB�ر و���. 6�!�� سس!V�سA�ت ��%d �1 12��6 @ن در و6د *�

&'( � *� )V6�ح ��%d $#ب( $#ب د!��ا س�. �رو� ا-���س 4سRد1 دا�� اj�د

�س+ -��ا + در� اa�م *�ز �ب ا�� �� ����-�* d%��2�!�aا ����ا�� - wQ .

www.goftaman.com

110

12��6 d%�� را �در ��� �� ره9 V��س�($#ب *'�� !2ح -T�(

��-, روس�� وV*kد ار�jا � �رو� *��. %�پ ��د ص�IF �س� )د *#رگ !صف در

�� درود درV��3F4 �12 ا�� ����� *� ا�O�-س3�ن Q�*� ه�d و6�!�� در *د

3�d%�� 12��6 �r �� در. ���kش -Aد- !3wQ 1970ا���� n22�ر1 در 99-�� از

��%gM- d ��12 رو�=�3��T �4.6د�2��ءBا �ا�* +T=! اداران ��6�ن %� وه

��� ا�� B1 *� اi*� و� �رو2ار ���Sدر!��ن !�ا�# ��ط �=�� و V6�ح در

�'+ دا���jز�+ و!@ . :�����MS'��% "�X در ح�7ر–ج

3��V ه�� $#ب b�ه�ات )��*�-+ و�!� )'& در - 1973( د!��اس+ ده� د!��ا

�� ه�� V'B+ $#ب ز�g د�,�� ا )1963�����2ان !A�رزات س��س+ �AQ از در !�kر!

�� اس�T��$ . �* &'( � $#ب د!��ا����t3 و�V6 1i�ح ��%d ا�� $#ب �� در

*د �b$N! �*�Q *�)ردار -Fذ از ��ر �4و1 ه�� اص'+ !b�ه�1 %+ در ��+ از

2T� �VC'اس+ س��دوران د! �م س����^ ��3 *س��ر ا!�. ��ه���1 �سب !+ �2-

d=!،و gM- +ه�ات در *�رس�b �� ا�� pا M�� ��6�ن اB�T36+ و j�ت س��س+ و

از و ��س -��� د!��اس+ ا�O�-س3�ن از�� 6�-: د�,�� -Fذ و اA3B�ر @ن در

� )'& در . 6�!�� اس� $#ب د!��ا2VT3�� +'�-�C'ب از س#$ ��!�سس

b�ه�ات )��*�-+، ا�3B�*�ت و �V�3�!� )'& را ده� در ه�� $#ب د!��ا

Page 56: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

111

دس� @ورده�� د!��اس+ ازا�t3�رات دوران !A�رزات @ن $#ب *#رگ و

2V� +! +M' ��»+« :��ص V6�ح ��%d @ن ه#ار دو ا-���ب $#ب، *�g از ه��� از

b�ه�ات و ،�V�3�س�ز!�ن ا�3B�*�ت را !�� )�g را و داد-2���ن در ���!

ز_3���ن ��ر�4ان و6ا-�ن، ز-�ن، 2�2� 2-2��� از در. ��� b�ه�ا :-�6س��س� س�ز!�ن داد1 !+ �2 )��»�=�( $#ب

2J ��رد ه! �Qو �3=�!� !�د!+ $ b�ه�ات س��س+ از. �Q ���4ار ا-M3�د س���� در. �4د�z@ 2�ز1966 و1965س����

س�ل � و رس�2 *� اوج )د1969 و1968��6�ن در �»�=� �... ادا!� ����1973

*� @ن س��� ا�� gAV6 رو�V,�ا-� در د1 ا� !2Aل !+ +�Q42�ن واVس�ز!�ن ده

��ا-� و و �4د�2-2��� د���� 12� 12�rVس ��=���,�J! ن��س+ ا���س

�� اذه�ن !�دم را Q'ب وtس �TVد !. ا�Vن )�ا*��ر�=�� -��وه�� ارe�ع راس�

�3ا-س� 6' و} +Sا��ا �% d�bB �� س��� ��رFVرو� gAV6 را �ره9 �j در

�=�gAV6 ��ر�4� أم �12 �� *� ��» )81(».{��2 *د، س2

3��V ه�� $#ب b�ه�ات )��*�-+ و ا!��!� )'& در د!��اس+ ص�ف ده� د!��ا

�b- از � ��Vذ ا�F- شR*� 4س �2$ �% �2 در $#ب !�kر!�a6�!�� ا �2�2� �*�J

�� ه�� ����*� *� د!��اس+ و را !��رف وارداB�T36+ *� )�ص در �Bص�

ا�3B�*�ت ���4دان b�ه�ات و. ��دQا-�� -��k !ا�Q *� *س� !��رف در

V! �=6��� $3+ در pس�+ -2ا�� و ��ر

www.goftaman.com

112

و £Aد)د��ن *�ا� !��رف . -Aد ������ ا!ر !��رف ��ر����t3، !��# ا�O�-س3�ن *� و�1i در

�'+ وارد + واص'+ !�سس�ت @!ز��j �� ه�� س��س+ و-� @را!+ ه�� !#!� ����

ا�� �ر �� در س��س+ ا�� دور1 �4د�22 ً� @را!+ ه� -�TB &'( � $#ب د!��ا

���4دان ��Nن و. V6�ح ��%�Q dار دا��س� دورS 1�-+ ده� د!��اس+ !��رف در

ا�3B�*�ت S�� +-��b! �* 12-�ه�ات و2-2� .

24 b�ه�ات از را!+ و-� �س3�� دور �� �2 ز!�-+ @z�ز1965ا�3*� '�� ��

�را� !'+ ��ر دا-�,�1 ��*� وارد� *� �راء رأ� اT3B�د ��ه2-2� 2

2V��* �!�$ ���Bر. ا�� �را� ا�O�ل V6�ح ��%d !'+ از س� *f9 ��ر!� ره9

��� و�س+ �4�6 راB �� د2س� @ورد1 **�2 !ردr^ ار�Q ا ���4 و�-@ d'س! &$

. -b�م د!��اس+ 'M+ ��د 6ا-�ن در *�ا*� *� ا�س3�د4+ در ��ر!� ��'�� را ص�� ��د *� @�� و ارe�ع ��ا)ا-2 ��

) !) .82�J ��ن MB: -�و-2 از�V3,=�� $#ب b�ه�ات و ه�n 1�4�ر!

� )'& *� )�ص V6�ح ��%d @-�ا د!��ا2VT3�� +'�-�C'در �� س �� ��ل هS9

دو *� *�g از )1973 � 1966 و1965( س�ل���d و در !�tا-2 ه#ار,* �b- �6 �*

3��V ه�� �*� ا�� �� *��b! ��R�ه�1 و!� )'& در ��*� ����t3 ��ر $#ب د!��ا

صرت ���4 ا�� -3��r *2س� !+ @���2 $#ب � )'& *�V6 1i�ح ��%d @ن در د!��ا

��k� �6*�ن *�رت واS +�Qل س���� �ق ا

Page 57: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

113

d�'� +��ASزش را و!@ : و در���T+ و !'� @!ز�+ !�سس�ت

*� اa�م %ن @��. ����t3 *�هd زد-23��V و ه#ار دو *��R از� !b�ه�1 در !

�d و@!زش ��س�ل '� ����R روزه�� * �Qوا�T+ را'� �� از ��3 ��9 !3h 2� +! 1�!

2V3(�س . �� ا!� و� � b�ه�ات $#ب د!��ا

�12�2 )'& *�و� د!��اس+ %� *د؟ ا�4*�ا� ا�� س��� ز!��V را د!��اس+ در

� وQع b�ه�ات )��*�-+ $#ب د!��ا2B�ه�ات $#ب س�)�، @�� )'& !س�b

2؟�!��� M�� د!��اس+ !�kر*+��� دا)'+ و -�س42V�ن و از�MM�

b�ه�ات $#ب �AU! gM- �ر6+ *س�(� )'& در �� ��6�ن د!��اس+ M د!��ا

-,�2V��} +! 1و @-�ا �د�2 � و*�د�12 gM-�* 12� �#ر� �!�-�* ��=��,*�@

2VV��! +M' �2T ص�2& . سF�رت �رو� �w ا�O�-س3�ن در�! �Vه�� ����Q °Vن ا)

� p �TB�ن @z�ز از b�ه�ات راا�� *�-�!� ر�#� �12 سط $#ب 2TB� و

� )'& *� و�1i از س � V6�ح د!��ا !+ @ن *f9 ��ر!� ارز��*+ رهd%�� 9 و

2V� . 1#�در را @��*� *�ور ��ه�V ا-,س�)� $��� ا�� b�ه�ات، *+ اA3B�ر

1M��* :�Qان رVB �* +اس��د!�ژ� !�ر�س�#م درm2�@ ر��B�!� ا�

�� !+ ا���رB�!� در )�صً��� 6ا-�ن ) 83( .داد

���� س وز��ان اسA& دا)'� در ��+ از��§��: *�-�!� س'�2T� �VC�ه���1 از ا)

&'( � ه�� د!��اس+ سط $#ب د!��ا

www.goftaman.com

114

سF�رت �رو� *� ��-2 در2�4 +! �tس . ���(@ +���� ��2�صA�ح ا

��ه�V دوران س'�VC !+ اBNS�ت و وز��� وز��س�*& دا)'� *Cر واJح «: -�س2

دوس�� ه�� !�F'+ را �3F4 اس� �� او�� ����C!د1 اس� �� در �-b�رت ا

�� ه�� %c+ ه�� ا�O�-س3�ن از��Sف ����� Fh+ ��ر�� � ا�� . �: �4د�12 *د

�� �س�-2�*2ون � *� اA�ت ! اسV�د�س� ا�O�-س3�ن از-T� ص� ره9ان�VB ف�S

��*� *+ سF�رت �رو� در .6+ .�+�Tً� ادار1، ^�� وM3ه2ا�� !+ �2-2 !س

�� %,-� د1 �12 *ده2ا�� دا *� @�� و��و�4ام ه�� �� *�ا� ���ن @وردن

و §��: �2VV د!��اس+ �Sح �12 *د�!� را$ 2V��} :�z.« )84(

�iوه�,� -�س12V و "ه�V� *�اد��"�Nد� )9-,�ر ده� ه3F�د ا!�����+ �� در!

ده'+ 2�26 �+ در .@ژا-� ا!�����+ ا��| !�t3ص ده� ه�3�د س�c در و *د$ �*��د ا!ر�! �F� از -�# �رو� ا�F�� و�

و @را!�=� -� دس� دا�� سF�رت �رو� در�� وT'�3! ه�ات�b 2�,�! �tس ��'��:

دس� دا�� *� سء �� *� سF�رت �رو� در«�� و ا�� را�رT'�3! ت����j +� 1� ��

!2ت ه�� !2�2� *� ا�� *+ از .6+ .�+ *��r� و3Q+ *� ^�س ه��+ دا��، در س� dه

!VA+ ا2Qام او از �� !س� ���� �4د�2�* &'( � �س�� ر¦+ $#ب د!��ا

$س� اسAM3�ل ا�O�-س3�ن 2Qردا-+ و ) 85(».��د

�b- از ص�ف ��Bدرس3+ و -�درس3+ اد b�ه�ات �bVر د)��� �رو� در :��§

Page 58: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

115

د!��س+، ا�� رو-2��� �-,y� در !3AU+ را b�ه�ات ه

2Vا��� ��M q� ��س+ در ��رد! وا�V6 �Q س�د� b�ه�ات در. -,kا��

در *+ اT3B�د� و)�!� را *د�� *kر در !�سس�ت @!ز�+ و دا)� !�ا�# و

اB�T36+ !#ر �B� V!�سA�ت س��س+ و���� .��� و b�ه�ات -� ر�2 ���!2 و

س�! �Vش ��هRد !2ارا وح4س�rا� ��'* �2,� ���� )�!� وp در ���k��- �6 ��!

��� ا�O�-س3�ن *د س��س+ وFVرو� gAV6 .!V�ز�B و*+ )�!� در ا�� *kر س�c ¯� و

�� س� ده�-( + �A d3س� ا)�� �Qن * . {���ن �4د�2��� در ��Nن !��رف *� ���4دان وB

راس� و �����6� w'3h س��س+ %� و ��رض �2�2 M�*� و در @�� هادار� از

2V3��4ار�Q +��ژ�m2�@ا�� و �*���*��4�ه+ . ادا!� داد-V! 2�زB�ت در )

�ژ��+ و ا�� *,m2�@ ��ه س+ !,��س3��V ه� و در� b�ه�ات )��*�-+ *� در ! � )رده�� �#��+ و *� �* � �V6 ه��

�12 �2 و!�3Q :6 و)ن ر�#� !��ن -���ره9ان ��+ از. ��Nن �4د�2 ���4دان و

( � '& �����6� V6�ح ��%d $#ب د!��اد�,� س��س+ را!س�ل !V�زB�ت و )�-�

:ا�� b�ه�ات !���+ !+ �2V در ه� b�ه�ات وا�3B�*�ت ��Nن و« ،�=,V3�!

��ان درFVز رو��z@ $#ب �ره9 �*&'( � �=�( د!��ا«��( ���! db- �j

��� @رام *� در� �س�Vtا-�=�� �4م و!� ����ن $#*+ اa�م !+ ���4؛ )اس3=�� �mح و ارا�S +MCV! �-,* ن��ا�

www.goftaman.com

116

�,�د�2 !�ًA��zو �*2�!�aا +! #�- �� و�+ !23ر3- .�ً6��° !�

��ن %� ا��اS+ در -��وه�� راس� و!�س� ه� *�)+ از صFف ��Nن و� ���4دان �� @-�ن س�+ !+ ورز�2-2. ر)�V ��د-2

��- gAV6 2، را ا��V-�����اه� ** �*�4و1 ه�� د*س و @ور-Tb- +* 2+ *6د

) 86(».@ن اسF3�د2V��} 1 )د از$#ب �� b�ه�ات )��*�-+ را $��+ در

� )'& در د!��اس+ *� ده� @z�ز د!��ا���-2ن ��� ���4دان و ��Nن !��رف *�

��د، @z�ز @را!+ ه� -� ا�� b�ه�ات و��6�ن در -��b�ت @�� و د�42�1 ه� b�ه�ات و �ً 2TB �� ت�B�T36در ا

س��س� �رو� و 3�� اه2اف وراس�* d��$ �ژ�m2�@ ���رو� *د!��� �

س��� *� 4��� !V�ز�B و )�!� ه�� �2�2�+ از *2ون �د�2. �4و1 ه�� س��س+ �2�

4��� ��6�ن ه�� و Bا!� اص'+ �=ر ��� +S1 ��6�ن @ا��اiژ� *� و��m2�

ده� � د!��اس+ ا��اط �4ا�+ اسN!+ درش ا��اgAV6 +S %� *� *� ا-�2�� و رو

و�1i ��6�ن %̧� وا*س�3 *� �ور� *��,�دد! � �� در رأس @ن $#ب د!��ا

. دا�� )'& �Qار

:ح�ب د����ا��F �:9 ا�Zع�ب در ا�'�ف و� )'& �� از �� و $#ب د!��ا�� ورود

���2ان !A�رزات س��س+ در4! �* +V'Bس�c ا)N3ف درو-+ . ا)N3ف �4د�2 �Q�F و

��ن ره9ان و در! ,-��V*k �- اران $#ب�=V 2�!�aب ا���ف *� ا-N3(ا�� ا ��'*

دوران در س���� *�2� 4سRش ���� و در

Page 59: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

117

�� $#ب T��$ ��ه �!�( �*��k��- 2ل �2 و ����نA! +-درو ��-( .

� )'& در �س3�� ا-���ب در $#ب د!��اصرت ���4 )1346 ر 14( 1967 %=�رم !+

V6�ح )'& *� ره9� -ر دو�� $#ب *� 1� 2T� ر!� �+ و�� f9* �9ره �* d%��

V6�ح � از ا�� دو ه�. !MVسd �4د�2�2-2 را د)!�- +! &'( � . $#ب د!��ا

��3 !��#� �� ازT� ���Bب ا���ا�� ا- :V6�ح )'& AB�رت *د-2 از

1� 2Tر�+، ص�² -�ه�*2)�S2T� ،+�2AB ،+����2T� dز���، دا��R�1 و�ا

،���E اD ا!F$ ،g-دا ��B�¦ق، ا�U�!. ا�& ��2T�ه� و دا��R�ه�، دا�Rدر!�-,�

� -�F ا�� !��ن %=�ر ازB +� اص'+ و او �#��! �3�T� 2لA���� B'+ اBا ��M*

��� اص'+ . V6�ح )'& �nد1 !+ �2-2Bا�#��! �3� V6�ح ��%d ازT� � °V�

�� �4د�12 *د�� ��!��� ، *f9 ��ر!�: �����، �=�ا�c=� D، س'C�-�'+ دس3,�rV�2VT3�� ر ورا_2-و. !+ �2 - ���Bا

��3 !��#� درT� 2لA�ا�� V6�ح B'+ ا�B�� d+ 6ز6�-+، س'�T�ن ��&، �2ABا�

��+ وF� ه�ب ص��+ $س� *�رق�2ABا )87.(*د-2

V6�ح )'& $#ب، 26ا�+ دو!�� ا-���ب در2T� ه��S + درس�ل�س�1968*2)� ل �� از�

س!�� ا-���ب در و. �س3�� ا-���ب *د�� س�ل *� وQع V6�ح ��%d $#ب درp

���س� �� *� )�وج دس3,� +B�� ،����rV� V6�ح !�kر از �=�ا�c=� D 6ز6�-+ و

2�!�aز -�!9د1 در ا��اد. ا�z@ د�rا� �* ا2Qام ")'& ��ر�4" ��6�ن !سV* +'M3�م

www.goftaman.com

118

ا-�2+ *�2ا!� ��د-2��@ * &'( � � V6�ح )'& $#ب د!��ا

2V3س�� .�c=� Dا�=� �cس �C*د*� را( �� ه�� از و V6�ح )'& ����ن داد *�����

2�ا-���ب ه�� ا�#ون *�. س��س+ دس� ��� )'& !1��k3 در س'C�-�'+ ،$#ب د!��ا

2VT3�� -�م !+ *�د�� از �د�,� ��4و1 ه��� ه� %2V. @ورد-2 *� درون $#ب س� از�& و-�Qن د�� !رد درس3+ در !9د1 *

����ن �4و1 ه�� !���+ ه�� ره9ان وQع ا�� ا-���*�ت ا-���*+ و �ر�K و

2V� +} �mف از. اراص! �س����4و1 ه�� )'& *V�م �4و1 ا-���*+ $#ب د!��ا

، )س#ا(��ر، س�ز!�ن ز_3���ن ا�O�-س3�ن ��ن ز_3���ن ا�O�-س3�نmس�ز!�ن �2ا

�� ا-NM*+ ز_3���ن ا�O�-س3�ن، <)سF#ا(� )�r�( ��ر�4ان 6ان ا�O�-س3�ن و )6�زا(

) 88( .-�م !+ *�د�+ از� ����rV������ !�س� $#ب دس3,Bا

� )'& از و �4و1 ا-���ب ا��اد د!��ا او �� *� *�ور ه�� *��R� -�م !�9د

���E اD ا!F$ *�ت���م ا�� ا-�^ �!�B��� !+ -�س2. *د�rV�: » f9* ب���ا-

��ر!�، ز-12 -�م �S2T�ه�*2)�+ ره9�4و1 ��ر، ره9 س�زا، ا!�ن اD اس3ار

د�Rزرzن، �4و1 ��ه�ا�&، ز-12 ��د د�,� ��ر�4ان 6ان ا*�اه�d س�!� و

�* �p &'( ن���)� ه�� رو�12V � ���س�ر و$ �'B ذF- در ���E اD ا!F$ ل���

صرت ره9� <��� د!��ا�3 )'& ���4.«)89(

�� ه�� درون $#*+ ��+ از )�!� وF� 2!��� ��� -F�ق -3��° �Q�F و و رو��

Page 60: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

119

^�م س���� در�� $#ب *د�� $#ب T��$ودر ده� �دN�ادا!� ه�3�د !

� *�ا�� س��� در %2V ه�. ����B 2�26 ����#ان ^��� و 4! �� 2=� ��@

!+ داد�Q 1ار $#ب !�b-2 *� ره9� 2�26��� $#ب ا�#ودn �* ،2� 2� +! 1�رBا:

$#ب � از 3000 *� �2اد 1984 س�ل در«دو*�ر1 � د�,� 6000و ا)�اج �2-2

2-2� �3���k� .1365( 1986-7 س�ل در( 4818 �2اد �B 478. ا)�اج �4د�2 $#ب �

ا!V3�ع � *� )��S 557 و *� ا��م �س�دد�,�ان *� Qا� -b�!+ و )2!� در از-�S� �� �M ر�3�ر ه�� ��ص� A'S�-� و)

) �M!« )90رات $#ب �3��� و !=d درا!�-�A *�رس+ ا)N3ف و

ا-,�#1 ه�� ا-���ب $#ب ر��� ��*+ و ره9ان و %�ا. اص'+ ا�� �Q�F اس�

� )'& د%�ر ��-,kاران $#ب د!��اV* و ا)N3ف @�� ا-���ب �2-2؟ @�� ا)N3ف و

�ژ�، س� ��ا�س���� *�2� $#ب *�m2�@اj�د�ر� اه2اف و روا*ط *��و-+ $#ب *�

ا-���ب ا)N3ف و در *د؟ -gM �رو� ه� V6�ح )'& و ه�� $#ب *� )�ص *� دو

��%d %� *د؟ �iوه�,�ان gAV6 %� -�س42V�ن و ��+ از

� ا�� $#ب را � �T�B ا� از د!��ا��� 'M+ !+ و ��ا�س +F'3h ��ه �M'$

2V� �* $#ب -�م او *�ور�� �6� �*و� !+ . *� @ن k4ا�� *��2 اj�د را

"اj�د" !� �'2V� �* �Tار �س�،« -�س2��R !+ *�ازد* &'( � *�ا� $#ب د!��ا

دود�,�، س�)3�ر� �� *� -�م . � $#ب� )'& ��د %� ا�4 !+ �2 $#ب د!��ا

www.goftaman.com

120

�+ 6�!�� ر-,�ر-,+ �V ا�ن )د ا-���س !�2اد و�+ p در را !�

�� �M�ق در *� Vع -� *� -�F و��ق *'�� !FV+ *�2 درون @ن ^�م ���2 در�

اص� $#ب �� در. k4ا�� 6�!�� !� *�� )'& �T�B ا� از "اj�د" د!��ا

*#رگ دو دس�3 ه��+ *د، �� از ا$#اب و اj�د از��س و "��%d"و ")'&"-�م

دس�3 ه� و�4و1 ه�� Q�MCV! ،+! ا� و�� ����3 *د س� د�,� ازز*�-+ �� .

رأس در � ره9 از )ردار ه��4و1، *��#ان ا-��+ ه� در. )�g *د! ،����� �� 2��Sاران و رأس *�T� ن اس�س�Vyp

ره9ان !��!'� *� 3$� ا�&، pس�+ وا�� 12B�Q ا��3A در. ��س�A !+ �2 د�,�

+ هd و6د@�VU3اس �� �� ،2V3دا� � Mس�M! d�!�ت ره9� A- 12VV�2- . �*د

و��دار� *� ��+ !�س� و اس�س ��ص'� *�درون *#رگ -�م ه� در *#رگ -�م ه� و از

2� +! ���� و. و��دار� *� اه�م ��Bا �وه'� �س� -� *� $#ب و در ��دار

�� ه��t� �* ��سgrV !+ @ر!���� @ن *'�ر� ��S 6#ء از ا-�2�� و. �2

�� $#ب *د )91( ».ز-42+ رو*�رس+ Bا!� ا)N3ف رو�=V� �3��T�)� و

�+ از ا-���ب در و� &'( � $#ب د!��ا �ر�K $#ب Q�*� �| در -M�ط !=d و

ر¦+ $#ب اسV�د در. �سب !+ �د !�kر� )'& و ه�، �| -�b ا*�از در د!��ا

�� ه�� ره9ان و و ه�'j �ح ه�V6 ن���� *� ب ���RTا�س�ن ه�� w'3h ا�� $# و

�* d=! عJ! و د�2 ا�� +MCV! �Qوا�+ در. �4ا��-� ��دا)�3 �12 اس��$ ��

Page 61: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

121

ره9ان و *س��ر� از� )'& از زاو�� -�س42V�ن $#ب د!��ا

���ا�س�-+ )�g و3$ �'M�ت V6�$+ وز*�-+، !�bV وا*س3,+ ه�� Q!+ و از

$#ب *� �| !+ در ا)N3ف وا-���ب را�Q�F ه�� درو-+ $#ب 4��-2، ا!�

� )'& از � @z�ز د!��ا ��دوران �س�� و3$+ � ا23QارT��$ ن و زوالVا�

�,�دد *� Bا!� w'3h و!2�3د *�! . +(�* �-,Vان ا� از ا�� Bا!� را!+

:*��nد

P$ره."-ا ���� M��0ر : �س3�� ا-,�#1 ه�� ا)N3ف در ��+ از

� &'( � 4��� $#ب د!��ا ���3F ز!�ن ���-, س� رQ�*� *� درV* ن��ن اارkره9� !

�� �� و3Q+ �س3�� �V,�1. $#ب *د��>�� از �3! &'( � � 27$#ب د!��اB

��� وا�Q س� � از در �V� 2,�1 دا��Bا1�,Vر�س� ��!� -�! f9* ،+� 1� 2T�

*2)�+ ها� ره9� $#ب �S2T�ه� ��ر!� و3��r در ا!�. !+ ��ورا-2-2 س� در را-

���Bا ���� ��� �V,�1 *�ا� Bده+ ا �رأ +� 1� 2Tر�$#ب - ��3 !��#�T�27 ،�رأ

S25�ه�*(2�2T� + رأ� و f9*26 ��ر!� *� Qل س'C�-�'+ . *2س� @ورد-2 رأ� را2VT3�� 1�,V� �B �� ء 16 !�س���Bا �رأ

2 �1 �+ و را$�ص� ��د،Tر�ر!� -�� f9*�33�ح �V,�1 ازس� �S2T�ه�*2)�+ $�� ا

اول س�ز!�ن س�ز!�ن ده42V�ن �Sاز از 1�,Vس+ و������ �V,�1 !���+ سBن *� ا@

دو ا�� !���+ -��ن !�2اد�� ه�. �4د�2ره9� $#ب !س�و� در دارا� -p gMس�ن و

www.goftaman.com

122

ا!� هس2V3 *�)ردار�+ *��2 ره9� را� ���,�*� Qل . *2وش !

��f9* ،2VT3 ��ر!� ا�� !wQ را�* �-�A'S1 �+ وا4داو� 2Tر�- k ار

2�)92 ( ار� kوا� +'�- 4�2VT3 از س'2V% �C ه�

f9* سط داوA'S�-� � ��س+ ره9� $#ب ،2�,�! �t1 �+ س� 2Tر�ر!� *� -��

��6�ن رأ� ده+ F�وت � رأ� در ا!� �1 �+ و �* 1�,V� ���Bر ار!�، -��

2 �1 �+ راT� Y�2 در اصV$#ب !س �ره9 B'+ رdz ا�� رأ� ده+ در. !+ داد �Qار

�� ره9� $#ب، � !�س� وا)� �V,�1د1� ��ن ! �*�Qس� �+ و��ر!� *� ر �!�Bز

س� د�,� ^��� و از. !��ن -��� از��� �V,�1 و هادار� درBن ا�� در !

��3 !��#� $#ب ازT� از درون +�ره9� ��� $#ب �س3�� روز ا�� دو � �� در��

در . �ن ادا!� ����Vyp ��د1 *د A�رز+�*� VBان � را �� ��ر!� )د $���VB د1 و�� ���j ،داز ���ل�� �ر�

�� ه�� س��س+ و در���� ���FVرو� gAV6n�ر� از $#ب !�2ا-س� و !سI3& ره9� در

#���� �V,�1 !�س� -B4+ *� اiا�� و�2 �1 !+ -,��س2V3، ا!� *س� اوTر�-

�� س��س+ در ���س�*�M ��ظ س� و �+ از� � gAV6 و�g ز?��ن ره9� در $#ب د!��ا

��د )'& را$& )د�! +M' <�+ از. #�- 1�,V� ���B2ار اA-�6 او �!�Bز

�1 �+ در. *د-2 �* �AIاداران صه��2Q ��ر!� را، ره9� $#ب$'�M در )د

��د� *�رت �3$ و اT3B�د س��س+ !���+ !�� در ��ر!� !+ )اس� � از @���ر�

Page 62: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

123

2��A- �!�B�3 و. زF4 �* 2VT3�� +'�-�C'ب *� ��ر!� س�C( +� 1�

�� �F4 +!: »"2 ���2ل *#نV���V+ !"س ) 93( »!ا�gM- �� �F دوم را

�� دور *�pدوازد �ت *�4#ار�*�t3-ارQ�*� �1965را� !'+ ا�O�-س3�ن درس�ل

�1 �+ و��ر!� *� و !A�رز1 +V'B �T�- �1 �+ �� در. ���� ره9� $#ب �2�2 س� را $#ب )د !wQ ره9 از � @ن �2 ص2دا-t3�*�ت ��ر?�-+ �=� ��*� -�!#د در

��F ��ر!� رو*�و�h �* 2V� 2�4د� . f9* !�=ر*� VBان � %=�1 را ��ر!� )د

��� ��*� �=�� و6�!�� ���ل در وFVرو�ا-t3�*�ت !سI3& -�!#د� و*�-12 در

��V�)�3 و- ��د �1 �+ را !�2ا-س� و 'M+ *�ز-12 + �*�t3-رزات ا�A!

��د�-�!#د� ا�� ا)N3ف *� %2V ه�. ! z#-+ زاد4�1 و�سا�+ -�و1 �1 �+ از

�3ً� -�!#د� ��ر!� از او و�rB �*�� �=��س� �1 �+ در ����ن ����، ا!�� +-#z

��� و وسس���*� ^ ���وز� ��ر!� در و *� VBان ��د را هادارن او ��ر!� و

. $#ب *��R س�)� !سI3& ره9� در��ر!� *� ��ر?�ن �� ز!��V ورود �� از

�� س��س+ و �=�ت او *�ا� A�رز�t� R��* 2B�2 !س� �V!ف *�داN3(1 �+ ا�

ره9� $#ب س� @ن *� رQ�*� *��� ر��� ا�� ا)N3ف در. !+ 4�� 4سRش ���� *�

$ز1 ه�� �Sف در !��ن هاداران دو#� در ص2V* w� ه� ���4 و ��* $#*+ -

دا)� �1 �+ و��ر!� در 2A-�6ار� از �1 �+ و��ر!� -�#. $#ب !�tص �4د�2 �12 و�� �*�Qد -� رر )�� در را @�

www.goftaman.com

124

*�ا� $#*+ و$ز1 ه�� *� . ه�� $#ب V'B+ ��د-2 �2ر ����ن و

�2V*رz 2وسM�در� 6'س� � «: Qل 2ABا�ًIر!� ص���� +I�J #�!@ �� ه ���*

*2و� ��� س��س+ VB�ص�س�د�F4 1 �� در2 �1 درTر�اف -�S12 و ا� �> +� �*

2Vاهt�! �'�AQ ��=!را*ط و -J را! ا�� $�ف .ره9� �2VV $#ب را را ادار1 و

�� ا���T �2�2 ه�B ا�+ را�Sا �دره��� �ً 2TB �� 2ار��S 2-د1 �+ *� 2Tر�-

�* �t� ) 94( ».ا-,2�2� 2 �1 �+ 4سRش ا)3 و Tر�ن -��Nف !

س� رf9* �* �*�Q ��ر!� -��+ از و �* &'( � زB�!� *� ا-���ب $#ب د!��ا

�V6 2�ح )'& و دو!�aا d%�� . ا!� ا����3 را- 2��A- از �b- دا�� �� دور

� ا-���ب در B�!� ا)N3ف و $#ب د!��ا�=V ��ن �1 *� ا)N3ف و )'& ! �*�Qر +�

V6�ح $#ب اص'+ دوره9ان و��ر!� از رQ�*� در ا�� ا)N3ف و. �2ود {+ �2

�A- 1د #�ادا!� ���� �+ و��ر!� -� )'& در دور1 ه�� w'3h و$#ب د!��ا

g *� ��)� ه�� !2�3د��!t3�صd و $ . !MVسd �4د�2

ا�:�ب ��Lرزات اه�اف و ��3وت در-ب

J����: Bا!� ا)N3ف !��ن ره9ان و ��+ از,-��V*kار �* &'( � ان $#ب د!��ا

��ن �1 �+ و! 1iن دو ��ر!� و و���! �V6 1�ح )'& و� �* d%رز1 و���A! در رس�2ن *� ا-�2�� و د�42�1 @��

�+ در. !�,�� *� اه2اف $#ب !�kر�$ ��

Page 63: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

125

�+ !�ر�س�س� �1 ��ر!� و� و $#ب د! ه�� هادار�ر� *د-2 ��ا

*�!V3A+ -� *� صرت 2V% +V'B )'& ه��ژ� !�ر�س�#مm2�@- �3����V* م#�V�V�

�+ و ��ر �1( *د، ا!�ره9ان اص'+ $#ب س'��M ه�� !F3�وت در دا�� و *� )!�

�& اه2اف $#ب *� !VA�� ا�� !ردAC 2V3دا� �ژ�m2�@ . 2VT3�� +'�-�C'س

�+ را ا)N3ف �1 ا)N3ف !��ن ��ر!� و�ژ� !+ )ا-2 س��س+ وm2�@ از ��

�� $#ب در @z�زp�ن �� د�1�42 @�� ا)N3ف 26� « :و� !+ -�س2. دا�� و6د

�ژ� در س��س+ وm2�@ ن دو��V6�ح !� )'& ا�O�-س3�ن *� ره9� $#ب د!��ا

2Tر�1 -� p�ن @z�ز *f9 ��ر!� از �+ و V6�ح �1 �+ . دا�� �س�� $#ب و6د

- !�ر�س�س3+خ �س�� � $#ب س� 2A-�6ار�Vس3+ *V�ا$#اب " CQ�ر �� در د-2

�س3+ و *�ادر-T� 6=�ن �ر�4��" �* و�+ V6�ح ��ر!� از. ر¦�� �V�)�3 �د

�* � �tا1 د!��اQ� �س�� � $#ب �#م ��| � ه2ف دور، ه2ف ���AQل سس

�� *� ا�Rا2A-�6 +��z fار� !+ {د-2�� � A6=� در�� � *�ا� وس�� د!��ا

اA! .�4�رز1 {��$2�!� د!��اس+ !'+ AQل *�)+ %� �Sح V6�ح ��ر!� *�

c% ت�$NCاص +��وا-� ��3���k �2، و*�Q+ اس�س+ ا)�N3�ت q�� )ددرو{���

B'� ا)�N3�ت 12TB *� !س��'+ . !�-2V6�ح � از *�دا�� ه� و د��S 2ز: %ن�V+ س�� از ه�B ر، ��ا�ط�س+ در �

�b$N!وت�F3! fدر ،+tر�� از �Jور��� �ژ� و @�12 ه�m2�@ !س'ط �ه� ��ا-�2

www.goftaman.com

126

Vyp�ن . �4د�2!�*ط !+ + و: !س��'+ %ن�MAS 1�,3س�( ��)�ص

��� ه�B!'+ ا �ح ه� � از ه��V6 �* ����ات !�� ��ه�� س��س+ ,�J!

��د� ) 95( ».@-�ن وارد !2VT3�� +'�-�C'س ��-@ dzر +'B از

1� �ژ� !��ن m2�@ ت��N3(و��ر ا +� �!ا�� و هاداران @��س�t !+ 4�2، ا!�

�ً 2TB ت��N3(ا +��- +��3�� ا)�N3�ت و ���� ه�� !F3�وت @�� در از *�دا�� و

�& و س� 2��Sارا-��ن از !A�رز1 *�AC �ژ� وm2�@ &Mj داه2اف $#ب * .

1� �س�� � V6�ح او از �+ و 2��Sار� �Vس3+ در-$#ب !�ر�س�س3+V� 6�!�� ا�r�د �س3+ و���V6�ح 2A-�6ار� ��ر!� و سس

�#م *� $�| ه2ف او از���رس�2ن *� سس دو ه� اM3B�د ���+ $���� از دور و

�ژ� وا2$m2�@ � �* ح�V6 س�ن وp ه2فا)N3ف وا�Q ا)N3ف !��ن @�� در. دا��

3� و�� �1 � رس�2ن *� در در �#م *د��� *� V6�ح او �� �1 �+ و سس

�'rB! 2V3اس2 + )V*�� ا!� *� @ن دس� ص2د در !23ر6ً� هاداران او ��ر!� و

*س��ر� از. دسRس+ *� @ن *د-2�',�ان *� ا�� *�ور -�س42V�ن و'j

2V3ز هس�z@ در �� � �� $#ب د!��ا�� V'B+ $#ب دوران !A�رزات س��س+ و )'& و

!�kر در ده� ��� !�Nد� *f9 ��ر!� وا-���ب $#ب *� V6�ح �� �� از V6�ح او

� �4و1 !�23ل و ��%d !��وف �2-2$#ب ( �رو� $#ب2��S �̧% uار در !��-� رو

&'( � �+ در. �سب !+ �2-2 )د!��ا�$ �1 �+ وV6�ح او ،��B �* �� �* ��

Page 64: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

127

ه� �=�ت )'V6+M�ح )'& و 2V3��� 2V . رو *د-2 � �4و1 ا��اS+ و

ده� ا)�� س'�VC ��ر!� �� در��2Tاس+ دو���ر ه���1 ��ده� د!�* �*

راA! ،���� 1�رزات ��ر?�ن ��ردس3,�1 $�!� را*� در -Fذ ��ر?�-+ و

روش !A�رزات س��س+ )د VBان ��+ از� )'& در راس3�� اه2اف $#ب د!��ا

او در ا���� . !�2اد �Q �6ار !رد�� ��ر?�-+ )د در1966-���� اص� *AU

�� راSو��در ! �Q +V3A! 2�26 +ن اس�س- )اس3�ر و *� اراد1 � !�دم )ا-2

ا�O�-س3�ن M�� b-�م ��ه+ !��و�S در2� .1� �w ا�� �+ و ا!��h g-اداراه

-b�م !��و�S از د�42�1 ��ر!� و_��� او�� �س� ژ-�ال *f9 ��ر!� را @��. *د-2

ژ-�ا�ن -b�م س'3VC+ *د �2T$س�� از اصل !A�رز1 و !d=3 *� ا��اف از

��د-2��ژ� $#ب !m2�@ را و او 2-2��س� در*�ر� !+ -�!-T� .

V6�ح $#ب و روش !A�رزات دو F�وت درس� *�)+ -�س42V�ن -�# از ره9ان @��

)�رn �* +6ل -�س42V�ن روس+ !�Cح !+ �س� ه�V� *�اد��. �د�-�س12V و ژور-�

!رد F�وت روش !A�رزا + ا!�����+ در ��ر!� « :��ر!� !+ -�س2 �1 �+ و

2M3�! د* � ��S& از !23ر2Q �ً6ر g را ��ر� د�,�ان درp :'6 �!�دا)� $

�1 �+ *�. ا-���ف ��2 +�ا�� روش و��-g را!�$ ��*� !ا�& -Aد، *'

��& !A�رز1 از dرژ� ��'B ون��*��د�!.« )96 (

www.goftaman.com

128

�� <�+ ازMMروس+ در� +!�b- Kر�� �3� �2راس�ن روس�� ا-س3

#� F�وت از �� از ��و���+ �رو� -V6�ح دو د�42�1 ه�� !A�رزا + وس��س+ ه�

2V�4 +! �tس d%�� ه�« :)'& و +M'( �رو�د ر��� �+ ��� j�ت در هادار

6�!�� *د-2، �� ه2ف ���+ ����+ )د�س3+ !+ 6�!�� اTB�ر را��� سس

2V32ا�V� .-��! ،��B�* �رو و ��»+ ه ��� ه2ف د�4د�س+ 2ر�r+ *د-2 هادار

� ، را ���+ ����+ )د 6�!�� د!��ا )97(» .!QR+ !+ )ا-2-2 و @زاد F�وت ��ه�� در ا!� dzر +'B ب روش واس'

��� !A�رز1 و �-�� 2Vرو� V6�ح )'& و !رو� V6�ح ��%d ا�� -�Q �3�*� ��سg اس�

2$ �%� ا-���ب ا�� F�وت ز!��V س�ز �� دو ره9ان ه� @�� س� د�,� $#ب �4د�2؟ از

�+ �� هادارا-��ن *� روش و V6�ح و�3�� �� ه�� س��س+ )د��A! g�رزات و در����

2V3��4 د-2؟ص�دق * V6�ح ��%d ازس� �f9* +� 1 ��ر!� و ا�4

وا*س3,+ *� وV6�ح )'& !d=3 *� ار A�ط و�# در*�ر- +� 1� ،2-2� +! +3!�$ N ش را*ط *� �2Tداود س�دار �d� �* d از � ��د��ران -#د� $س� ��ق از ��Q 2V� .2Tارp

� *�ر ز!��V �� او اد2T� 2V� +!�Bداود1� !س�2T� 2Bداود �+ *� را *�ا� !QN�ت

�1 �+ از ا!� ��د gس�� �b- �� 2داودT� د�� اسNم %�س� )�d و )2ا !رد در او

4-� !�-� ه� ,��t وا- *� را �2Tداود�� �4د�2��S ن��*� ا!�. روا*ط *�2� !

زرا�B دورQ 1ل B#�#اD واصF+ وز��داود)�ن را J�M�� او <=ر�� �2Tداود

Page 65: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

129

�1 �+ �� او !QN�ت *� در .-����kc )ا-2، 6�سس ا!�����+ ه� را)98 (

ا!�����+ �iوه�,� )9-,�رو ه�V� *�اد��V6�ح )'& *�ا� Nش �1 �+ و $3+ از

*� �6� V6�ح $�!� �2Tداود !��ر�� در2�4 +! �tس d%�� .او �B2 �� ادV� +!:

ا)��س�ل S+ -�!� ا� �� در )'M+ ه�«@ن در ��س3�د-VB 2ان �2Tداود 1974

@!�د4+ ��د1 *د-��2 !�!ر�� ا*�ازدر ��»+ ه� q�� !�!ر�� ��س2 ص�دق @��

� ���� ،2-� ���� �!�ا�� 2Tداود$ ) 99( ».-�د�12 ���4 )اس�3 را

ا�r�د !رد ا�#ون *� Nش �1 �+ درروا*ط دو�� س�دار�2Tداود، از روا*ط *�

�* ���E اD ا!F$ 2داودT� او و �� دو#���� دس3,��. س�t زد1 !+ �د -�rV��B 2س�ح )'& !+ -�V6 +س�� :د�R س

»�* ���-2 س�دارداود ا�� �� @�� ا!� �� و ار S�A+ دا��3 وT4���3 او *د و

ا!�. دسRس !� -�س� !�& در )�� اسV�د�E اD ا!�� درF$ ��هV,�م س'ط دو

� س�دار�2Tداود )�ن @زادا-� *��و��ا و *2ون رB��� !از�� !A�رز1 *+ س� و

س�ز!���� س�ز!�-2ه+ ا�س�ان و ��ر ص2ا�9د -b�!+ را! g��� س���. �-��$ ���Bا

�,�د �� �+ *��و� س��س+ !رد$�� +Tدا��� و�� ��2Q +س6�س �ه� ��A�

داود دا)'� س�دار -رس3�-+ وز�� ...*د-2

�� از�!�,V1 �+ در ه� 2Tر�رد -! 2-�� �* ���E اD ا!F$ �T��$ ����

Aسd، ا��ر1، *� ��سg صرت �3��4 او

www.goftaman.com

130

�� �V��� وz رت�* �س�)� 26� وا{د!: �-,-�pاز ��

�ژ� 12��6m2�@ gt� �م و26ان *�ا��� اسF3�د�MAS +! 1 � ��ر�4 دوران س�ز

�d $#ب !�V� �* و ��QN( +�ا-�C�ف اص سط VB�ص� #�- 12� �3(�V� 2��* 2ون*

�T��$ ���� ��j ا-�2�� ه�� ����و �و�° صFف اردو �gt و در ز_3���ن را

س��س+ $#ب را و���� ه�� اB�T36+ وM 2V� ��.« )100 (

V6�ح ��%d �� در@z�ز *f9 ��ر!� و�* &'( � �� $#ب د!��ا�� 1� )Nف

�س�� $#ب س�خ V6�ح )'& -� از �+ و�Vس3+ *'�� از-!�ر�س�س3+V� � ����

��د، �! ���_ � $#ب �Q+ )ا1 د!��ا)ط ���� و روش ا��اط ا-���ب در �� از

. ���4 ر�4ا��-� �1 �+ وV6�ح )'& �Qا�� س'� +'�-�C�2VT3 ر��� ه�� $��+ در

*� 2A-�6ار� V6�ح ا-���ب را ا)N3ف و �س�� � $#ب س�خ �1 �+ از

�Vس3+ و��!�-!�ر�س�س3+V� ا$#اب *�ادر" �س3+ و��ر�4� 6=�ن-T�" صو *� )�

2و�� اس�سV�!� � $#ب س� *� -�bا)N3ف Aط !+ س�زد، ا!� ا-3��ر س2V� از �!

$ w��س� �رو� �� از@ر�-T� و���+ #ب���رو� -��ن !�2هf9* �� 2 ��ر!� در ده�

� !س� )اس�3 *د از ه3F�د d%�� ح�V6�س� -T� ان $#بVB �* او �ره9 �*

ا�� س2V در. ا�O�-س3�ن �V�)�3 �د :-,���3 !+ �د

',�ام ر!#� از« +� � 1i6+. ��*�، و� . �ر�n ، +*474 K�ر1 5/ 19 / 1976 f9* � ��ر!� ره9 �4وd%�� 1 $#ب د!��ا

Page 66: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

131

ا�O�-س3�ن از)'& �س� اj�د-T� $#ب ��3 !��#�T� �رو�

� �4و�j 1 ره9� او" )اهg {د1 اس� �Bص� *�� ا?''+ *� VBان $#ب در

�س� ا�O�-س3�ن *� ر¦�� �V�)�3 �د -T���ر� در Vyp�ن )اس3�ر و"p �V�� �gt ز!

��م� "d%��" ا-+ ره9انVB " ���Uا��س3+ و��ر�4�-T� ب *� 6# از( ا$#اب#$

���س� %-T�( "و ���م و�VB 1iا-+ �س� ه�B ،2Vاق، -T� ا$#اب ��3 !��#�T�

�س'ا���، �س3�ن و% � <=ر� د!��ا + @�� �� در( @?�ن�BAC! ����4ار 4

2��* 12��� !2ار�+ *� %�پ رسVا� �* ���-4 ��z � �B ��4ر�� gAV6 ���س! �* +Vا�O�-س3�ن رو�V+ ا-2ا)�3 �12 در

) 101( »...، �4د�12 اس�)*��22VT3�� +'�-�C'ف *� سN3(س� ا �!�Vاس�س

�+ -�CM اوج ا)N3ف !��ن �1 $#ب را '2V� +! +M هاداران @�� و��ر!� و ��

@)��� ز!��V ه�� س�زش !��ن دو V6�ح را�TVد ��V=�دV6�ح �1 �+ �« :*�هd زد!

�*�U� ب#$ ��-� $#ب !�ر�س�س3+�� !�ه�س3+ *�V�V�اص� !��#�� ����

� و و��دار �#م د!��ا��-�*� ا-R-�س2��* �R� �k�ر در ��و �!�V2، اس�س*��

اصل !�ا!+ !O��� و�+ V6�ح ��ر!� @-�ا�V+ س��س+ از دور $#ب و* �Qوا

2V32ا-س�!.« )102 ( �b- از ص�ف �I�J 2VT3�� د�42�1 و ت

�',�ان د�,� ه�� -�س42V�ن و'j +VA!�V+ ��ر!� و* �Qو وا �رو �-��! �*

@ر��w س2V از V6 �b- �CQ�ح ��%d و�س� �رو�، ��ر!� -T� $#ب ��3 !��#�T�

www.goftaman.com

132

ا-���ب �� ازV6�ح ��%d و. 2V3��4 )�-� و �رش �Qار !س�� در

��د روش و'TB ر!� و�� f9* + !A�رزا در دا)� ��ر?�ن و ��%d درV6�ح

�Bص� !ACB�ت در در b�ه�ات )��*�-+ وا��اط ا-���ب $��+ از س���� �� از

�Sح هادارا-g در و �4ا�+ ه�� او�O�ت %� روا-� و و ���ره�'A د��ع

2�Q +*را-� ور�ط از و ��� �س� ه���س .6=�-+ دو�� �رو� *د !MCV� و

ت �0م ]��� J و��L0:� ا(�Gر-ج

:@�ا����$#ب Bا!� ا)N3ف وا-���ب در ��+ از

� )'& و4سRش 4سس3,+ و )�!� د!��ا�' ه�� *�2� *� �4ا���ت وAQ ات��F �

� ه�دو V6�ح و ره9ان + وQم �4ا��-��ا-���ب . !�,�دد سCح w'3h *� در @����-, $#ب و درV* ن��اران @ن kا)N3ف !

VBان د��� *� ��ه� *��y-@ dz �� درا-���ب !�Cح !+ �د *�!VA�� ا)N3ف و��ات وF �'� ا� صرت AQو +!Q تN��^

V6�ح ��%d و ا-���ب $#ب *� دو. ���4!�سس�� )'&، ا-���ب �S2T�ه�*2)�+ از

� )'& و ا�r�د ��ا�س��� $#ب د!��ادور1 درون $#ب در ��)� ه�� w'3h در و

�� ر��� درT��$ �� و ��را� ه�� �س��د'TB �4ا��-� در �'�AQ ن ره9ان��!

�: ا�� اس� �� ^��Nت . $#*+ دارد�6�'� Q!+ وAQدر� �-� ان + *� 4��!

12�� )'& ر��� دوا- ��� $#ب د!��اBا��� ره9� $#ب *س� ��� $3 *دBا +(�*

�� ��وز� @ن -� *� و1357 ر �7د�

Page 67: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

133

�� -b�!+ $#ب وVBان �د�� *� VBان � را-NMب ��'*��وز�

�'�AQ�'�AQ �* +��r'z مQ +-درا �+ . ��3ن !+ د�2-2� �� �-,-@

��� V6�ح ��%d $#ب !+ -�س2Bازا:» ��ره9ان )'M+ *� ا�� 12B ا� از ر 7 از

�� از �� *� *د-2 *�ورT��$ ر�� ��*AQ +��r'z ���AQ��� درا-+ $& $�!� از

��و�� )�ن *د*�½)�1 ا�� ز��ا. اس� ! �A در�! ���ا�O�-س3�ن �� *�ا� او

���� !+ ��ه2. اNBن $�!� ��د$ +V�B2V� ر 7 روز �� در�+ از � Rد� ���Bا

*�)+ ا�=�ر( س��س+ $#ب د!��ا�3 )'&*� س'�T�ن ��& -س�A ا�� !C': را

2V2ه�راد� ا�O�-س3�ن در ده'�# در )!+� � *د%�g-�T 6�ر �� ا� )�+ از $�

1� �� C( �F4 +�: " �'n�ب *� �د!��و�� -��و �w دس3�ر( "را او�3% ��1!�*�* ��

)103( »)��د� *'2V راR,� دا��وهi� 12 وVس�ن -�TUB ا��م

� )'& را �+ از ��ر، $#ب د!��ا��'� ا� س�ز!���� �Sاز"AQ" 2-ا( +!: �'� �Mط *� در � ��د«AQ �(دا ��ه

�'� اش ه�� !AQ2، در*�� ��z ��y�@ن ه*�ا� . -� اه'�� -� ر¦�� دارد. -�س�

�'� د�,�� -�%�ر �س: �2دAQ �* �� اس�. �4دد $MQ+ *�)ردار از � �V�1 *9د

��� �در ا�O�-س3�ن 3$ +QR! حNCاص �* �'� ا� *د-2؛ ا$#اب، س�ز!���� �SازAQ

+ *س�2V� ،�3 وN��� . �AQ !2رن !� ��� !,�-� @ن *دBا ��� �� س��V�س

� )'& در@س3�-� � ره9� $#ب د!��ا��1 و ��و���+، ه� �'�AQ �* � ر�A

www.goftaman.com

134

2V3س�*� و )د ��ژ� )دm2�@ 2-د�� ��د. �ن *@ g3'B

��ف �b! �� +} ��!�6وف اذه�-��ن *��� $�!+ ورزاق )�ن، اj�د. )ا-2�3Qو

��@2��� �رو� -�!�دا-� ���g را�� ���� -Aد-2 ون ��S را1 د�,�� *'2*2'B

�,�2�� �T�Q �* س� �2-2 و�!3س� *� دس *��2ن ر�M�� ��ن، *� ا�2ام $#ب وس�

�د �� درون $#*+، !�ه�ا-� اسF3�د1 از )د و ��د-2 *2ر !ج از 4'�d ��-�ا

*� ه��2V، @?�ن، س��، ا-,'س3�ن و را��p�ن . رس�-2-2 $3+ ا���ت !12I3 ا!��

س� !� *�م ���م از ه��+ �� از ر����ان ا-NM*+"*� اصNCح FVرو�! �� �*

�3F4 �" +*�(-� س�س� "��دروان ��-T�+-� �� و�Q ��Sار !رد! ه�� س�

2V3��,�!.« )104 ( �'� وQ!+ ازAQ تN��^ دوران ���س3

�س�3 در� &'( � 4��� $#ب د!��ا ��� ��د و ا���ر'TB رزره9ان $#ب�A3! د* .

�3F4 �* و �2V*رz 2وسM�*�)+ � 2ABا� )'&، *f9 از د�,� ��� $#ب د!��اBا

1� ���p �!را ��ر +� �=b! ات��F �2ا-س� و! �'�AQ د را او���! d=3! ��

-رم ه� -�� *� ص2د ره9� $#ب �Sاز در�'� اس� وAQ ��ره�� *�)+ از. !�

�',�ان ا���ر'j د و��'TB ر�2 -T 1� *f9 ��ر!� !�3� از *��R از �+ را

�'� ارز��*+ !+ �N��^ 2VVت Q!+ وAQ .ا�� ارز��*+ ه� _��� !23اوم �1 �+ در�E اD ا!�� � و�ار �M� !�Q ازF$ wQ! �1 در +!Q تN��^ �* دا)� $#ب �Aس- +�

�س� �� V6�ح ا�� در. داد1 !+ �د��$

Page 68: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

135

f9* ،&'(ح ��ر!� و�V66=� 4��� ه�� ��%d را*� دا�� ��A�ت و

ه�. $#ب !2VV� +! d=3 ز*�-+ در Q!+ و��� $#ب درB2 اV% ح )'& و دو ه��V6

�� ه�� w'3h *د-2، ا!� ��%d از!Q �-,* � �� R� !�tص * ���Bح )'& ا�V6

2 ً� از ��3�� و راTB اف و و���ت و�Sا ��� V6�ح ��%d راBا ��3�6 ه� و�� �

2V3(�س +! ��ا��3A . ��رس+ ز*�ن �=� -� �ر �� V6�ح ��%d در � ه�3�د ده� در

�� وT��$ ار�Q $#ب �2اد ره9� ���4 ��� $#ب ازBا ��z ن��! ��3�� R��*

��� ه#ار دوص2 از 1989س�ل در. �2-2Bا از ص2 در 47،7 ��3ن و ص2 در 37،7$#ب

)105.(*د-2 �6 ه���� $#ب در n�رB3�د ده� ا�ح ه�V6 ��

�� �Qار �ر ��%d درT��$ ن دا�� در��!ه#ار1 و * ه� %ن از اQام د�,� س������ $#ب . ر�� *�� -�# ه�Bا +!Q :���

� )'& از �س�ل) 1981( 1360س�ل د!��ا :*V�2,-� *د )1987( 1366

��� ��3ن درس�ل«Bدر%47،6، 1360ا ، ��� %. 37،7، 1366س�ل ، در%42،7، 1362س�لBا

، 1362س�ل ، در%41،9، 1360س�ل �6 در��� از* %. 47،1، 1366س�ل ، در44،6%Bا ، در%6،9، 1362س�ل ، در%5،1، 1360س�ل در��� ه#ار1 درس�ل و% 8،1، 1366س�لB1360ا ،، 1366س�ل ، در%1،1، 1362، درس�ل0،8%4،0.%«)106(

�'� ه�� @-�� �2ام V6�ح و ص�ف -�b از� )'& در$# $& ادB� ه�� )د ب د!��ا

��ات Qم *� 6�-: هسN��^ ،2V3ت وF

www.goftaman.com

136

�'� �4ا��-� وAQدر� + �g ه�� )-�� درون ^�م h�ص�T ه� وT��

��%d و �4وه+ !��ن V6�ح ه�� )'& و @z�ز ا�� V6�ح ه� از ��)� ه�� !2�3د� �� $#ب �� �� و T��$ ط و دورانMس

3$�� ا!� !=d ا)N3ف B ا�Vن ��+ از *2Vه�� زدو ه� و �د �. h�ص�T اس� و

� )'& V6�$+ و ��ا�س�-+ $#ب د!��ا�� و درT��$ از�$3 دوران �� ��T��$�d ه�� ��ه��2 ر��� *�bV �4و1 ه� و �'� �+ ^��Nت Q!+ و و ا���ر درAQ

�د �� �=Vاز ��2A'4�* +V . دا��3��رT�، سV6 �c�ح )'& از 1358$ت در $

و �pاه+ ا�� V6�ح *�ه9� اس'd وrVS�ر3�� *�ز �2T راز�3��ر �T�$�* dدر ه

!��ر�� V6�ح ��%�p ، �* dاه+ و1371ر �� ز!�ن در در ا_�2�1 !س�دp �*ا�*

��»+ ه�� )'M+ ه� و ا2Qام !�fR ��+ از�: ا�p ،Dاه+ و هادارa ر�� ا�س�ان��!

�V6 �A�ح )'& *��S gAV6از +��- �p ن Q تN��^!ن $#ب ,�ا��-� در��!

� )'& *د �+ در. د!��ا�$ +(�* ����� -b�!+ وBا w'3h ��ه �(�� +�'!

V6�ح ��%d �� از سMط $�!� $#ب � )'& در ا_�2�1 !س�د و �V�ر د!��ا

2-2-�! +Q�* d32دوس����^�م در و 2ABا �2اد�V6 ه�� ا�� دور1 � ،2V3دا� ���

�b$N! �*�Q ح )'& از�V6 ن��!�b- از � . @�( ��S& اسAt3�رات -b�!+ ���س3�ن

�A�ن �Qار �V�ر در )@� .اس�S 2V3��4 و *� VBان س�*�زان V6,+ *2و� ��� و

��� �4و1 در 12-�! :MB از d�@ 2-2؛!@ �@ &��S .ده� . اس d�@� �� � و-

Page 69: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

137

!A�رز1 و�V6 ا�t3�ر��k! f2�2-2ر*� اسAt3�رات را�� +! .���س3�-+ !+ )9-,�ر �M& و ر��2 ا_2

دادن ص2ه� �Qار ا� *�. اس. @�« :-�س2�س� ا�O�-+ ا�ص� ار g �� از و ا�س�V� *� ���س3�ن �V�1 @ورد1 *د-2 1992س�ل

�� *� @�� ا)3��ر در�! T� ،ن�A��S ا�� ا�س�ان وا*س�3 *� *س��ر� از. {د

��وه�� ��12!�- " V=�+Vاز" �V6ال- �� <=ر!س'حmن �س+ ر�p د-2؛* Dا :�a

�- �� �: ��6�م را �� � �دa ��'B Dا V+"�د ��. ره9� ��د 1990!�رچ در"

3��ر !ردT�$ ��2A'4 +-�A� .و @� ��3�س� @ن، �� از @� *د، ا!�. اس�"+V " *� ���س3�ن ��ار �2-2 ا��ادش �Aر و

�V�ه42V+ داد2VV� �a@ �*��@ 1 �� در2�" .+V !V6 �* &'�3�ح )'& $#ب "

� )'& ا�O�-س3�ن *د )'& �j . د!��ا�C'د س* ��3�از ا�س�ان و � �ر��*س

��س3=�� !��3: ��3ن *د-2@ن -�س��- .�A�ن را�S ان � ا�� ا�س�انVB �*

�� �2دT��$ �س: *�ا�V! �'� ��3�� وس *� @�� 2!��� *د- �kا و !+ د�2-22-2-�c* .ن ��*� را�A��S ���!�,Vه

��و� ها�+ و- �� ،2V3��4 dbBا g���و� زره+ و- �-�t� ��@ ��,Vسط س

�=�� س�*& را1 ا-2از� !+ �2M'(.« )107( �& و درس� ا�� Qد Kان ��س +! ���! �*

� ���� �� %�ا در ��سg را $#ب د!��ا � @z�ز )'& از ���4 �� 2Qرت ودوران �

زوال 2Qرت ��س�3 � س�� ارB�e+ از��ات !�ر�س�س3+F �س3+ و-V�V�

�#م *س� ا���ر و �4ا���ت ��-�ا-R-�س

www.goftaman.com

138

�'� �4ا�+AQ دا��3 اس�؟�� ا�� ا!� @����+ از� ان در را د +!

�ژ� و -Mص وm2�@ ��C( �* d��$ d3س� سا��م $#ب س� %��AV! �T و� �U�*� و�ر

'( � ���4؟ %ن & *� 6سr3د!��ا�* d��$ س3�ن�-T� �* �رور ����

�#م و��-��� ��ر ا-R-�س�� ��A� �ژ� !�ر�س�#م، *� �راه�m2�@ ��VA!

YNTB +روس �ر �� � ا!�cا�� �*2V3(دا�� .

�ژ� وm2�@ صM- اس� ��® �� 2��� �F3!� د1اس�� �ژ�m2�@ از �ا*#ار

�d=! g ا!���سK *� ��سg �ق *��2، �'� 6�!�� س�)3�ر در *��2 ��سK راAQ

3��r در. ا�O�-س3�ن س�اغ ��د- :MB +42-�!'�AQ ���*6�!�� � � و + �p

ا�� )اس�3 از $��T�ن *� ز!�!2اران و�'� ^��Nت Q!+ و 6�!��، ا���ر وAQ

��ت و در و را *�)د دا��3 ا-2$ �� س��س+ )د�@ن اسF3�د1 از ���

$��T�ن و ص�ف -�b از. ��د1 ا-2ا*#ار� �ر�K ز!�م داران �3�k4 *� )�ص در

�'� ��ر !��ص�AQ d3س��� )د ��ل سا-,�#1 و وا*س3,+ ه�� *� *د-2 و

�* �'�AQ س���س+ ��د��ه+ و � ا!�رت �(@ �TB ص��VB ،2-2�,V6 و ��4و1 ه�

�ژ� وm2�@ �* ��!�6 +س��ادB�� س�#م !�ر�س�س3+ و *� ا-R-�س� اM3B�د��-

�# ا!� س�ز� *�- +!Nت اسا) ��VA! در ���� 2Qرت و س� *� -��Q dن ا)T��$

���� �2-2 در4-( �Bز�V! .2ون و* �د�2 � �� س�)3�ر ��' *2و� و ز!�-AQ �

�' و + I3! ��!�6ل -�د�AQ �Vه��� � +

Page 70: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

139

��*2، ا���رد4�4-+ - �' �4ا���ت Q!+ و وAQ� ن در��Vyp +

�� ��ر �Bص�T��$ س� و�� *س��ر ا� س4k2 و ار-�T�! +Q�* ����@ gM- . ��� روا"��M& ��ا-س� -�س12V و "ا

#�- +!Q ات��F �'� �4ا�+ وAQ تN��^� )'& را -��+ از $#ب د!��ا��!�6 �'�AQ ��=�4iس3�ن و�-�Oا�

�2ا-2!: » � در ا�O�-س3�ن $#ب د!��ا�� و ز)'& ا�O�-س3�ن -3ا-س� ا!Q فNz

�'� �4ا�+ *2رAQ 2�@ .�4ا�+ در �'�AQ �r��ژ��+ -AدI'! 1��ت $#ب -3m2�@

�r�3- ��'* ��!�6 �'�AQ �2V* d� Mس�3+ و *� اس� �� ��'! ،+!Q ��اس�س ه

�'�، �F��S ا� اس3ارAQ ��ه g�4ا��� ا�� Mس�2V* d� 6�!�� -س�A *� . اس�

+ و�MAS ���V! m2�@ 2ات=� +��ژ�� 2V!و�� ��T در C-�pر��� در. اس� -

) 108( ». !�'م �4د�9�19862ور� :ا�Zع�ب ا�'�ف و �����E Mرو" در-د

�',�ان دس� � *�)+ از'jوور &Aاس � �* d��$ س��-T� ر $#ب�در را @ن �

� )'& *� دو V6�ح ا-���ب $#ب د!��ا 2ام ا�� ا-���ب !+ ��%d و )'& و2VV�* .

-�س42V�ن ا!�����+ از ه�V� *�اد��ا!ر �رو� *� روا*ط 26ا�t3! �-�4ص در2 �1 �رو� *�Tر�ر!� �+ و -�� f9*

&'( � ره9ان دوV6�ح اص'+ $#ب د!��ا�� $#ب ا-,�� س���� �� از در��

س��س� !23وال ��+ از @-�ا و !�,kارد2V� +! +M' ا�� ��1 از« :دو�� �رو�

www.goftaman.com

140

6�ه�� د�,� در !س��Sف #� .42V��}. +6�ن �+. صرت �3��4 اس� -

�=V ��ن ا$#اب در ا-���ب را *+ -� ! g� ا��م ���س� ��& {د1 ا-2، *'-T�

#��: از � *د1 ا-2 @ن - � ه� *��2 �اسF3�د1 ��د1 �4و1 *�ا� اه2اف !س

2V��*.« )109 ( � )'& *� ا�4 *س� ا-���ب $#ب د!��ازاو�� س��س� ��%d از V6�ح )'& و دو

�دسRس+ *� اه2اف !��V+ -,��س�3 در !سا�� !س��� �د، -��ت اص'+ @ن اه2اف در

�س�، : *د *�رس+ )اهQ 2�*� 6سr3 و4��� از -Fذ6' R�� ��6�ن %� و *�س� %�� در !�ر�س�س� هادار-T� ب#$

��� ا�O�-س3�ن 6�!��FVب $#ب . رو����ا- �رو� *� دو �س�س� 2��Sار!�ر %� و

�+ و ��%d *� ره9� �V6 1�ح )'& و�� *�)�س�3 از ��ر!� �� !�3'& و�Q!

!Q :6!+ *د-2 ه�� !F3�وت اB�T36+ وR����� *� k6ب *FVرو� w'3h ��ه w�S

�ً�، -Fذ. ا�� V6�ح ه�!+ �2-� در دس3,�1 دو�3+ از )�-2ان $��d س'3VC+ و�س+ %̧� 1 !�23ل س���S& � ��6�ن و�4و

�2��S .12ار �رو�MB �* از �ر�� *س�',�ان، V6�ح ��%d و'j 9ره f9* ن@

��ر!� . ��ر!� دارا� ا�� و�4i+ *د ��ه���1 و �2T روا*ط -#د� *�

V6�ح ��%d *� ره9� . دا�� س�دار�2TداودR��س����4وV6 1�ح )'& و از !صف *

��ن ��اوان در -Fذ ه�� س��س+ از! �� ���3,�ن )�-اد1 ه�� �j ان و��FVرو�

. *د )ردار -��� *� �=� Q�� d��$ و��ان و $��+ درFV3,�ن �� رو���� d�'�

Page 71: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

141

و*� و�1i در6�!�� ��3ن �ط ه�� )�رج از ����t3 و *��ون از� و V6�ح )'& k6ب !+ �2-2 �=�� در2Tر�1-� _��� ��ن !رد �QNB و �+ ره9

��6�ن و V6�ح ��%d، ره9 *د، ��ر!� و��ان �=�� FVرو� �ب *�ا'C! +س��س

�ً 2TBب !+ �2 ��رس+ ز*�ن ه� وس� . �=V �iوه�,�ان �z*+ و -�س42V�ن و -�

�w دو�� �رو� اسA& ا-���ب $#ب �h� )'& را راس3�� اه2اف @ن در د!��ا

�� دو�� !رد'* ،2Vار!+ ده�Q +*�ارز��س� � در-T� دا)� $#ب�b- ا�� �رو �*

�س� @ن 4-� ا� از-T� ب#$ ���Bا �س�ر� ". VBان �4د�12 اس� -�# ��ر

�3��س� !��ور ،"�ز--T� س+ $#ب��س��3 �رو� درT� � !��#� $#ب د!��ا

� 1979(س���� $�!� ا�� $#ب )'& درV6�ح )'& !6د�� دو دس3,+ �� دو )1987

� در ��%d را و )'& � $#ب د!��ا12�2� 2V� +! +M' :!+ 4�2 او. �Jور�

�'+ *د %�# ، �AQ از ه�")'&"«� از @ن را ��� �� �g *#ر4+ از ��3ن ه�

+! +BV* ،2-داد +! ���� +!�b- ��ه�2 $#ب -¶وه�� !س'ح ��ر @ن را �2!�- .

�2اد �3A�{��42V�ن ز��د� هd از ا g� 2، ه�دا�V3 ��ر�4ان $�ر–MAS�ت ز_3

2V% از �b- 2اد ��ر�4ان در� +T� "��%d" در. ا-f2 اس� ا�O�-س3�ن، *س��ر

R����ان و *FVرو� +���* ���Uا� ÀVyp�� ه�� Q!+ و {��42V�ن !'�� ه� از'Qا

�ر$ 2V3د در. دا�ا!� و6 ���Qه� وا $#ب $#ب در �� ��ا�س�ن و دو

� )'& ا�O�-س3�ن �زم *د @ن . د!��ا

www.goftaman.com

142

�� �زم �1i *� ه� *�ا�� د�2ام ه� �� در *د-2 !'#وم ���2,� و

دا�� �� @ن د�,�� ���AT� 12VVد� و6د�� ��3ن. @ن *د���� ه�� و ه� و'Qا

�,�2� را -2ا�2V3؛ از Q% +!�d د�2ن �س'3VC+ �� در*�ر %ÀV *د �3�k4 ه�� دور

!�3'& *� !�ا�# �p �س� ه�� ��!�-2ه+ در�=3�'Qن ه�!+ داد*� را ا3�د1 و �

��F *� در ه��h +! رشن دس� *� �@�ن ) ج(!3�سF�-� )2او-2. زد-2*NM-ا �*

-TVد1 *د CB� ا�Vy-@ +-�O�ن -¶و�+ را2V*�� قس +�Qدر. �� *� و$2ت وا �TJ

��ر!� هd ز!�-+ �� او در�ا�� !س�'� 3$دا��؛ دس� ���4، و6د در را ره9� ��ر

�� !+ ��د ��د س2V4 !س� رد او %2V ه��س�، و- ÀV% $#*+ از او �ه� ��F�

�6#V! 110( ».اس� (

: %�AB <=�ح ه�" �:9 و \�د ا�Dد� )'& دو دس3,+ و ا-���ب $#ب د!��ا

ادا!� ) 1977 � 1967س�ل از( � ده�V6�ح دو �� ه� � از $��+ در. ����

� )'& را ��%d )د )'& و $#ب د!��ا� )Cط اM3B�د� ارا�m در + -�!�2-2 و!�ژ��+ )���b- g�ت -�pس و وm2�@

�w در !�Q�V3 -2ا�2V3، ا!��� �=6�,�2p از ازR$ا dه ��'B +!�ا�  �{+ ه��ء و %2V ه�. ��د-2Bاداران ه� ادو ه

ا-���ب Sل س���� ا)N3ف و V6�ح $#ب در�� $#ب *� ا�=�رات وT��$ � -��b�ت

hدر dه ��'B +F'3 ص+ درون6'س�ت )���S& -����ت !ACع دا)'+ !+ از $#*+ و

�g اص'+ ا��!�ت و V6�ح ��دا)2V3، ا!�

Page 72: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

143

-#د��+ س� *�رQ�*� را ه� ا$#اب %̧� 2��Sار *� �رو� و اT3B�د و

� ��� !�MCV و$�3رو� در ��ره�® �2اد! ���� +Q�� ��از ه�. ارو� +��

در ره9ان @�� %d و�� V6�ح ه�� )'& و2-2� را V6�ح )د � س���� ا-���ب ��

� )'& و!�3=2*2-� اص'+ $#ب د!��ا�#م و��-��ژ� *� ا-R-�سm2�@

�#م !���+ �2VV-!�ر�س�#مV�V�ا�#ون . ��3 !��#� اسV�د @-�� ا-3��ر *�T� �س�

�س� �رو� و-T� 6+ .�+ $#ب. +�� +*ا�� س� *� V6�ح را دو Nش ه�� ه� از

!M��ت !2�3د رN!�* �*�Q س�)�، ا-3��ر� )'& و !رد در V6�ح ه�� $#ب د!��ا

ه3F�د در س���� ده� ��%d و)'& $#ب در�رو� !MCV� 2��Sار %�-����ت ا$#اب

)�!� و �V!2�2�ز�B -��ن رو�V+ از#�. ��%d دا�� V6�ح )'& و دو ه� @!

2VT3�� +'�-�C'از س �V6 ره9ان d%�� ح -��b�ت دو !M��ت و �� -�� $��+ در

�د �� �� از ��%d را V6�ح )'& و*�)+ -���� ه�� ®�� )�ر6+ در �2Tداود

2��� @z�ز�4 ا�� !+ �V6 ،2V�ح )'& را )�ص�� " و� �� *� �3F4 !+ )ا-2 ا!�

#�!@ ��j د و12 �VV� g��§ ���4)".111 (

��%d در -��b�ت V6�ح ه�� )'& و ا-3��ر-��ات ا$#اب %̧� 2��Sار �رو� در

�س *س3,+ *� Nش ��ره�� !�MCV از�� �� @ن ره9ان ا�� دوV6�ح دا�� �!س�

و �2VV *� د�42�1 )د !2B�M3 ا$#اب را$'�M ه�� $#ب و -gM ا��اد س� د�,� از

�س� �رو� در-T� ر��ت ا-3���b- ن@

www.goftaman.com

144

�سF�رش . *د !� !M��ت و -3��ر!�!ر�� �رو� در ا

��%d *� ا$#اب %̧� -��b�ت V6�ح )'& و ��ره�� !�MCV ا�#ون *� @-�� ^��� و

ا�� دو ���+ ازه *� را 2A-�6ار� @��!3ازن !+ س�)�، را*V6 �C�ح !A3�رز

V6�ح ا-���*+ $#ب دو ه� *� !س� را�,kا��! g��} �* &'( � ه�V� . د!��ا

�',� -�س12V و *�اد��'j !ا��- +����� !ACB�ت !MCV� در V6�ح را -��b�ت دو

�رو� 4�!+ �4و1 ه�� !�ر�س�س� 2��Sار '2V� +! +M در �C*ا�� را ���A �=6: �س�B +3اق در� روز-�!�«-T� 1ر�n 23

س�cد *� -�� �<� ا� را )د 61976ن ��ر!� !�س� "@ن �3F4 �12 *د، �� در

9��bس� - �M� +� 1ط از" *د1 و "$#ب�� ره9 اس���+ در." او�$ 12��6 ��

��د، �B 12��6اQ+ از�$#ب ��ر!� _��� !�� !اد� را "د-��" ا��ان *V�م د1�,��� *� -�� را )د !V��ء! +� 1� از

�� -��ن !�2اد �� ا�� )د !+ س�cد�دو V6�ح $#ب ه� !�tاس� *� !س

) 112( ».را$س�V -,=2ارد ار A�ط )ددd%�� 1 �� از a�م V6�ح ه�� )'& وا س�

)�!� رQ�*� و س�ل دودس3,+ أم *�2I3! 1در. �2-2 �2�2، دو*�ر +��$ ��

را د1 س�ل �Q�F و)�!�، *�ز4�� @��� *� !�J روزه�� �س� �س�� $#ب در

�� وا2$�� ��z �3���T3 س�)�3 *د، - *�رس+ ا-,�#1 ه� ا�� اj�د !=d در

. *�ز4�� اس�وBا!� ا�� )'& دوV6�ح ��%d و �2د Nش *�ا� اj�د

p�ن س���� @z�ز *,-� ا-�Fاد� از

Page 73: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

145

دا)� $#ب ا-���ب در دو*�ر1 ه� ا!� اj�د ادا!� ����؛

دوم ده� ه3F�داوا�� -��T دوV6�ح در�Nد� ز!�-+ *� صرت 26� �C!ح �4د�2!

�� <=ر �� س��س� دا)'+ وmر6+ ر�( �� �Qار ��!س �2Tداود درO ���4 .

س���� �س� ز!�م دار� �� در �2Tداود �� ه� � از ص(1973 2�g �� از �د��� V6�ح ��%d راBدر ا w'3h حCس

� �!���س+ ه�� وزارت ��� 2Qرت $ا2Qام *� ) 1354( 1975 س�ل س�)�، س�c درVyp�ن س��س� )�ر6+ . ��د *��V�ر� @��

2اوم و از �2Tداود Rت 4س�Aس�V! ش -#د� *� اj�د �رو� *� رو�,�دا-+ از

���س3�ن، �Qار� روا*ط *� *� و @ن ��ر� I3! +*�zل ��ره�� �B*+ و�®

��. �4د�2O س��س� �� *�ا� $#ب ا�� d%�� ح�V6 �1 *�اiو� �* &'( � د!��ا

*� �nد1 !+ �2 !�� و $#ب ا2Qام -�4ار1#��� V6�ح در دو اص'+ ه�ا-,� ���4

�2 �2د اj�د!�a�3. ا�-��k �*�Q در 4��� و$2ت دو*�ر1 !��ن دو �� رو-2 �

درون در ��%d ا)N3ف -V6 �b�ح )'& و V6�ح ��%d *�س� *�)رد *�دو�� �2Tداود

�� ا�r�د *�. *دO س��س� دا)'+ و در V6�ح )�ر2T� +6داود، *f9 ��ر!� ره9

دو�� !صف ��%d )اه�ن !A�رز1 *�%=�1 ه�� ��)ص !��ا�9)�9 از *د، ا!�

��ر� $'�M ره9� ا�� V6�ح از درp�!� �2Tداود$�* �F4 +! �tدر. س +��$

�� �� 2ABا�2Mوس zر*2V� از��� ���Bا�#��! �3� V6�ح ��%f9* ،d ��ر!� راT�

دو�� �2Tداود 2��Sار ادا!� _��� از

www.goftaman.com

146

+! +���! ��'( ،2V�� د�,� ز!�B ! �3�T� d%�� ح�V6 �#��!T3��� *� را @ن دور1، !��ا�9)�9 در

2A-�6ار�$3 و دو�� �2Tداود _��� ازادz�م V6�ح ��%d *� $#ب ا-NMب !'+

�6 *� ا!�. �2Tداود !+ )ا-2�*���� س�دار�2Tداود و ا�9)�9 روا*ط !

س� *س��ر� از -�س42V�ن و از�i� 2وه�,�ان دا)'+ و)�ر6+ !رد��

�3��4 اس�، د�z 1�42ر*2V� در �Qار. {+ رسQ �b- �* 2�*� اT3B�د ا�� !رد

!A�رز1 *� سQ �* �b- �cل )'�� ز!���FVا-� درو-+ V6�ح در دو�� �2Tداود

9�س�ل در ��%N(�* dف د�42�1 !��ا�9)�2 *� ���4 و ��: �Qار !رد1976��

دو*�ر1 *� *� ا�� !A�رز�J 1ورت اj�د�V62��� ) 113.�4)د�2 ح ('&

:�:9 <=�ح %�AB و ا�Dد � , �Eرو" در 61977ن )'& در V6�ح ه�� ��%d و

��!NBء ��د-2 ا�� ا�& . و$2ت $#ب را ا!وا�Q *�ز4�� *� و$2ت دوV6�ح در س� *�

�Nت AQ'+ در�� ز!�ن �س�� $#ب p�ن 2 �V6 1�ح ��%d ره9� -ر. *دT� را +� ��� n�ر 2V3؛ ه�%2V$#ب ����k درBا

��3 !��#� دوT� +'رت اصح *��V6�� �4د��F- 2 28!س�و��-� !3��� از �� .

�F- 1ح )'& �� ��!� از %=�رد�V6�E اD ا!��، ص�² �2T�1-رF$ ،+�2T�،+����، ��1 و�rV��� ز���، دس3,

�B�� d+ 6ز6�-+، ��U�ق، 2ABا�! d���،g-دا ��B�¦2اT� 2���� @ر��، �Tد 2ABا

��د�، ��س�� �2T ه�n+، س!�،!�VرV*

Page 74: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

147

و2ABا�2T�2$$س� ��T�ن V6�ح ��%d %=�رد�F- 1 و. و�س+ !+ �2

*f9 ��ر!�، :از AB�رت *د-2 ،2V3T�� +'�-�C'9، س���ا�9)!

�2T$س� *�رق -را_2-ر، س'�T�ن ��&،،+��F� ،زاد : �Tد*����+، ا-�ه�3� را

k� ��2���،-b�م ا�� �:، 2ABا،2V'*2س���: ا2AB ،Dا¹a رش و2س�ور�T�

�2V*رz 2وسM� . 2ABاRد� ���Bا #�*� صرت س��س+ $#ب -

.دوV6�ح ا-t3�ب �2-2 ه� !س�و��-� ازRد� ���Bر اح )'& ��!� -�V6 +س�� س

1� 2T� ���+، ص�2T� ²ز���، دس3,�U�ق و! d������� و2ABا�rV� ح در�V6

* d%�� ،2VT3�� +'�-�C'ر!�، س�� f9��+ -را_2-ر، س'�T�ن ��& وF� رق�*

) 114. (*د-2V6�ح ���kش ره9� �VB �* +� 1ان ره9

س� *f9 ��ر!� و ره9� $#ب از )'& درV6�ح ��%B d'+ رdz � ده� ا-���ب ��

س� Bا!� @ن -��+ از رQ�*� *� ��+ از�+ از ره9� *د� |� �*�Q ت��*�رس+ و-

س'2V% +'�-�C ه�. V6�ح اس� دو ه� اj�د2V3T�� ا�� ا!� از d%�� را از ره9ان

�V+ ا�� �- :MBو d%�� ح�V6 ه�ت�A3ا�4��� و V6�ح در �J! دت )���b- +M'

� !+ �2V، ا!��! �!�B دو و$2ت ه� در ��A !س� از و V6�ح، ���ر�C! د* ��@ .در دا��، *+ !=�� �2Tداو ا�#ون *�

ا�� V6�ح از �Sد V6�ح ��%d و *�ا*��+ د�,�� �!�-�4#��� ه�� V6�ح از $

���kش و در ر�� *� س� اj�د را !�kر1� 2Tر�- �داد ره9 +! ���� +� . wQ!

www.goftaman.com

148

�w و�J ح�V6 ���#4�-��ا�ط و$2ت $#ب !ACV& *� در ��%d را

��2Vس� ه�-T� 42�ن $#بV��} ،&'( ح�V6a��! |�V6�ح -k! gMا��ات دو + در*� $#�- ،2V32 دا�VV� +! 2��� ).115 ( �� )�ر6+ از -�س42V�ن و *س��ر� ازMM�

-gM ا$#اب %̧� ��ره�� !�MCV *� )�ص 2Vس� ه�-T� اق در و $#ب�B د�jدو ا

�� ��%d س4 +! �t�V6 2V�ح )'& و��� !�!ر�� �رو� Mj& *�سF�رش و,��

�� ز!�. ����'( T� �B ح�V6 �#��! �3� دوV6�ح را دو*�ر1 ه� ��%d اj�د

�r�ا$#اب �2اد� از �رو� و ���ر -32V� +! +M' �MCV! س��-T� ره9ان ��

V6�ح $#ب *2ون دا�� ص2ا3Q+ در دو ه�ا�� ���ره� � rB'� وز�� ا�� !رد *�

) 116.(*� و$2ت داد-2-�4#��� و2Bم ص2ا�Q ره9ان V6�ح ه��

$2ت دو*�ر1 از و ا�r�د ر)'& و��%d د#��� و$2ت Q�*� درf *د ا�� !Jع -

�Nت !��ن V6�ح ه�� )'& و�� �* d%������ دو -b�!+ ه�- d�T� دو ه� .V6�ح

�Nت -b�!+ )د�� هd از 26ا را V6�ح 2V32ا�=,- . ����E اD ا!�� �� !س�F$

�Nت -V6 +!�b�ح س�ز!�-2ه+ و�� ره9� ا�� اj�د دا�� �� از*� B=12 )'& را

�Nت *�T� 2-�! +Q���ن در�� . رأس ا�� ا�� V6�ح رهV6�* �� 9�ح ��%d و او

�� دا�� ه� روا*ط -�هrV�ر���� �-4�3+ دا)� ��ده�� -b�!+ و در را )دV!ا

V6�ح ��%V� d=�ن ا-b�ر ا�O�-س3�ن از . -,=2ا�� :رو��Gده�

Page 75: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

149

اس2 13ا-��، روز-�!�– 11358�n ، 14830ر1 !س'س�.

�ن %c,�ا� ا��ان و-2*NM-ر ا �� �د .ا�O�-س3�ن، B'+ ا!�Fa +V+، س��� *+

.2008ا���� 26س+، .*+3- K2وس، -,�ه+ *3�ر�M�zر*2V�2AB ،ا

� )'& ا�O�-س3�ن، %�پ س�ل $#ب د!��ا .57، ص 1379

��2VT3، س'C�ن B'+، ��ددا�3=�� -4،+tر�� %�پ اول، س��س+ ورو�2اده��

.325، ص 2002س�ل 5-� در�+ را !iد1، و$�3Q ،2'+ �� �د

�3 -�!� ��T�ن ، %�پ ��*�، F23دا��، ه ��62007.

6- �� *�ران س��1 س�V، صAراD، و@ن 4' ���- �*�� +3�-R-2اد£�ر، س��� ا!�*

www.kabulnath.de (� 1ر�n 74 س�ل %=�رم ، .)2008 6ن 61387زا� س�ل

س+، �g در�، !��$�A .*+ . راد� *+-7�* 2� .2008 ا����N424*#و�، �2Tس س�TB �Aز�، ژ-�ال، �: ه�� ��*� -���-8

، ���ور، ص �MB1374ب : �3���-�، س�ل %�پ41. ��، ��ه�، ا�O�-س3�ن در-9VS ن�Q

�سd3، %�پ ا��ان س�ل *2 : �، -��1383T� .223ا*�اه�d ����3+ ا�O�-س3�-+، ص

10-2T� ال�V6 Rس ،+T�bB اردو ،+A- ا)�� ا�O�-س3�ن، %�پ وس��س� درس� ده�

.145، ص 1376س�ل �� اD �2د�، -11�Rو دا� �2ا�& �2دAB

���� ا�O�-س3�ن از ا!A� 9ره� ،��A�

www.goftaman.com

150

*V,�1 %�پ ��*�، .596، ص1378ا-3��رات !�-2، س�ل

£�ر @ن 4'�� *�ران *�!2اد و-12www.kabulnath.de ( � 1ر�n74 س�ل %=�رم ،

.)2008 6ن 61387زا� س�ل ه�� رو�2اد دا�3=�� س��س+ و ��د–13

347 �ر�t+، ص . 14-��£�ر *�ران *�!2اد و@ن 4'

www.kabulnath.de (1ر�n �74 س�ل %=�رم ، .)2008 6ن 61387زا� س�ل

��ـ,ــ دس15-3�rVــ��ر ـــــ��، �=ــ�ـ#ب د!ـــوزوال $ '& ـ )ــ��ا

O379�ن، ص ـــ�-ســا� . . 39 �: ه�� ��*�، ص -16 .127 اردو وس��س� درس� ده� ا)��، ص-1718–( � '& -,�ه+ *3�ر�K $#ب د!��ا

.64ا�O�-س3�ن، ص � )'& و �=ر-19 زوال $#ب د!��ا

.89ا�O�-س3�ن، �g دوم، ص 20- &��M$ ،ه��س� �� د��4 �ردو�# و س'

��� ��دd6�� 1 �رو� *� ا�O�-س3�ن، ، ،�*�!d6R *� ��رس+ در� ، 2ABاAÂ�ر

.52 )ر��2�، ص 1375%�پ س�ل �خ روز-�!� � س3�ر1 س 3F4,� )9-,�ر-21

��ر� �ز-3س� !��ور س��س+ *� %�پ !س &'( � ��3 !��#� $#ب د!��اT�

، س��� 1979 – 1987س���� ا�O�-س3�ن در � . �www.farsi.ru�رس+ در!س

و*Nگ س��� د�42�1، *��3��4 از-22 �* �A$��! ،1اد#�'B #�#B �>� ��د، %

ا� !س'ح ا�O�-س3�ن-Q +!�b !��ور س�

Page 76: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

151

1975 +� س�ل ا)�� ا�w'��4 w ، ��سg و1979� Kس��Lef Gorelov .

23-k(�! ن�p . 24-3���- ��Tن، و�د�س3N� و�  و

�� و��3رTو�د� ،w-�و� ، ا-2ر��V,V! س3�ن در-�Oا� ، �3���mژ #�#B ،+پ *��4دان *� ��رس�% ،�F-�ر�@

�-2، س�ل ���ور، !��#! + ، 2001-��ا��M- �* �3 اسV�د143 و138صIF�ت T�

�س� اj�د �رو�-T� ب#$ �#��!. دا�3=�� س��س+ و رو�2اده�� ��د-25

348 �ر�t+، ص . 26- &'( � -,�ه+ *3�ر�K $#ب د!��ا

.65ا�O�-س3�ن، ص ه��س�، س'�� و�ردوو�#، د��4، -27

$M��& ��� ��دd6�� 1 �رو� *� B � �>� 2AاAÂ�ر �*�، %�پ ا�O�-س3�ن،

.52 )ر��2�، ص �1385��ور، س�ل !�T�� !2ا)'� � -b�!+ �رو� در -28

.www.didg.de، ا�O�-س3�ن : p�ن !�)�M- �* k از-29

Хейфец А. Узы добрососедства и братства нерасторжимы/К 60-летию первого советско-афганского договора/ //Азия и Африка сегодня, 1981 Володарский М.И. Советы и их южные соседи Иран и Афганистан (19171933). Overseas Publications Intercharge Ltd, L., 1985 Российский центр хранения и изучения документов новейшей истории ( далее - РЦХИДНИ), ф. 544, оп. 1, д. 9, л. 4; ф. 17, оп. 84, д. 80, л. 13 РЦХИДНИ, ф. 17, оп. 84, д. 242, л. 15

www.goftaman.com

152

В.С.бойко, Советская Россия и афганские леворадикальные группы начала 1920-х годовАнналы, ИВ РАН, М.,1995, вып. II, с. 74-8

РЦХИДНИ, ф.. 495, оп. 154, д. 98, лл �2، سMط س'�VC، %�پ -30T2ا�AB 3�ط�

9T3c2، ص 2005دوم، س�، !��# -��ات س�274. .p 134�ن !�)k، ص -3132- d6�� 1د�� ��� &��M$ ،ه��س� �� س'

، *� -�M از24ا�O�-س3�ن، ص �رو� *�1974 �ر�Q Kا� !س'ح ا�O�-س3�ن از س�ل

� ���ت ��Q+، !س�%�پ 1977�C! سس��! ، .169 – 159 ص ،1985س�ل

.�Q208ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-3334-�! �!�Vه �ر1 �n ،س3�ن-�Oدم ا��! 56. �س+ و� ، *,2ا-ف، ژ-�ال-35���اTو�د�

، �V61979 -1989 ه�� ا�O�-س3�ن ازس�ل ��>R!: ��Vaا$2 ا���� زاد2AB 1ا

���، %�پ *B 1�,V#�# وس'C�ن �Tد�rV�� ا-3��رات و! ��AC! 1386-2، س�ل .14)ر��2�، ص

�T�B از–�Qن *�سd3 ا�O�-س3�ن در-36 ،��VS *+ *+ س+، ��ه� راد� �ه� �!�-�*

، -����2Tا*�اه�d 1383%�پ ا��ان س�ل .3����226+ ا�O�-س3�-+، ص

رو�2اد ه�� دا�3=�� س��س+ و ��د-37348 �ر�t+، ص .

*���-+ س�� اس��( n� دوس� و��دار-38���w، )9-,�ر*,Vس ��Tر، و�د� +!�b-

Page 77: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

153

در ��وداروز-�!� �* �A$��! 9¦ر!�، د�� f9*1989 ،

�T+ £�!�ن، :*��4دان *F�رس+a ض��� . www.didgah.deس��� د�42�1

���، دس3,��، �=روزوال $#ب -39�rV� � )'& ا�O�-س3�ن، س�ل %�پ 1377د!��ا

.2 )ر��2�، صه�� رو�2اد + ودا�3=�� س��س ��د-40

97 �ر�t+، ص . � )'& �=ر-41 وزوال $#ب د!��ا

.149ا�O�-س3�ن، ص 42- &'( � -,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا

.11ا�O�-س3�ن، ص �ر�K، 6'2 دوم، ص -43�� ا�O�-س3�ن در!س

271. �ر�K، 6'2 دوم، ص -44�� ا�O�-س3�ن در!س

240. 45- &'( � -,�ه+ *3�ر�K $#ب د!��ا .13، ص O�1379�-س3�ن، %�پ س�ل ادا�3=�� س'� +'�-�C�2VT3، ��د-46

.133رو�2اد ه�� �ر�t+، ص س��س+ و 47- 2'6 ،�� ا�O�-س3�ن در ��Q °Vن ا)

.732دوم، ص .p 732�ن !�)k، ص -48 *�ا� د�2ن ���+ ��سcرت ر6ع �د*� -49

درس��� " !M�و!� س���� e�وز و"�3�ب VS@ر���+ و و �2ار ه�www.vatandar.com/

www.ariaye.com. ا�O�-س3�ن، *+ در .6+ . �+-50

س�T�ب، _�2 دا�R :*��4دا-12V *� در� .س��� T3F4�ن

www.goftaman.com

154

*3�ر�K $#ب -,�ه+ -51� )'& ا�O�-س3�ن، ص .20د!��ا

52--�Oو!� ا��M! و �رووز ��e س3�ن .�41�ه��2، ه�V� *�اد��، ص

53-www.icdc.com/~paulwolf/pakistan ،7 9¦1963د ،269-A 329 و- A.

.A*1965سd3 !�رچ �ر�K، 6'2 دوم، -54 �� ا�O�-س3�ن در!س .261ص .�Q °664ن ا)��، ص �V ا�O�-س3�ن در-55�+ $#ب -56�B �راس��� !=�، ار4�ن �

!2I3 !'+ ا�O�-س3�ن *�ه9� -را�& �� ا� از �M! ، �!از��ر �د�� ،+!'B

w� . -�!2ار–ا ��د دا�3=�� س��س+ ورو�2اده�� -57

171 �ر�t+، ص . �رو� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-58

.34*�ا�O�-س3�ن، ص .p 35�ن !�)k، ص-59� )'& �=ر-60 وزوال $#ب د!��ا

.55ا�O�-س3�ن، ص 61- ��Tو�د� ��Tن و و�د�س3N�

!�V,V 3�ن درا-2ر��-w، ا�O�-س�>� ، �3��mپ ژ�% ،�F-�ر�@ #�#B

.p ،155�ن !�)k، ص �2001��ور، س�ل �رو� *� ا�O�-س3�ن، !�T�� !2ا)'� -62

.g�www.didg.de دوم، �+، صA�ح ا���2، ده� � Q�-ن -63���

)ر��2�، ص 1375اس�س+، %�پ ���ور، س�ل 91 . . �رو� درا�O�-س3�ن !�T�� !2ا)'�-64

Page 78: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

155

3+ �� س��� -65�-R-ا ،��-www.peiknet.com .

66- 2'6 ،�� ا�O�-س3�ن در��Q °Vن ا) . 21 و19، 18سم، صIF�ت

67--�Q � 53ن اس�س+، ص ده� . ��Q °Vن ا)��، 6'2 ا�O�-س3�ن در-68

.23سم، ص �: ه�� )6,�ن 2ABا�VO+( ژ-�ال �TBز�-69

سA��3���-�، س�ل %�پ �MBب : ��*�، -��� . 60، ���ور، ص 1374

70- &'( � -,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا .50ا�O�-س3�ن، ص

71- ��@�� +� Pierre Allan+'�Rو د� Dieter Kleayن�Oن ا��McQ ،) �رووز ��e �M�M$

�d6R! ، : d)*�ا�O�-س3�ن$��2ABا ���- ،�J�� �_���� ا� dT3=! ،+-وا��*V,�1 ا-3��رات !�-2، %�پ ���ور، س�ل

. 52 )ر��2�، ص 1383 .www.didg.de اس��س��*���-+ *ر، -72 169ن، صIF�ت *+ درا�O�-س3�.6+ . �+-73

� 170 The KGB in Afghanistan، Vasiliy Mitrokhin www.google.nl.

74-�V,V! س3�ن در-�Oص ا� ، �3��mژ 134. �رو� *� ا�O�-س3�ن، !�T�� !2ا)'� -75

.g�www.didg.de دوم 76-�p k(�! ن. س�2رسل، *f9 در��ر?�ن ��ه���1، -77

. 56%�پ ���ور، ص ��ددا�3=�� س��س+ ورو�2اده�� -78

168 �ر�t+، ص .

www.goftaman.com

156

79- f9* در��ر?�ن .��ه���1

80-k(�! ن�p . رو�2اده�� دا�3=�� س��س+ و ��د -81

.202 و199 �ر�t+، 6'2 اول صIF�ت .741 ا�O�-س3�ن در ��Q °Vن ا)��، ص -82 .p 748�ن !�)k، ص -83 .144 ده� � Q�-ن اس�س+، ص -84!M�و!� ��ه��2، صIF�ت �رو� و e�وز-85 .46 و41رو�2اد ه�� دا�3=�� س��س+ و ��د-86

200 �ر�t+، ص . � )'& و �=ر-87 زوال $#ب د!��ا

.160ا�O�-س3�ن، ص رو�2اده�� دا�3=�� س��س+ و ��د-88

178 �ر�t+ ، ص . ���، ا��د!�س�� دس3,��، دو-89�rV� روز

�ر�K، س��� @ر���+ ��-(. 90- ،�V6 ،س3�ن-�O، ا��زس3�6 �-3-@

�>� %�پ اس2اF� D��+،: س��س� و6�!��، .48 ا!��، ص )ر��2�1386س�ل ا��ان،

!���� !'+، ا-��2 �+ در!��ن )���ت، -91�T+، س��� د�42�1a ض���.

رو�2اده�� �س+ وس��� دا�3= ��د-92142 �ر�t+، ص .

93- ،k(�! ن�p 143. 94- &'( � -,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا

.19ا�O�-س3�ن، ص رو�2اد ه�� دا�3=�� س��س+ و ��د-95

170 �ر�t+، ص .

Page 79: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

157

ا�O�-س3�ن -96 .e52�وز �رو� و !M�و!� ��ه��2، ص

ا-س3�3� �iوه�,�ان از �4وه+ از-97 ،+!�b- Kر�� �3ر B'م �ر�K س�ه�V د(

� ، د�3رV�3���- �Vوس�ه w�A� م'B�� و س�ه�V س�2ف، ,� �Vس�ه +Fس'�

��#B �>� @ر��-�F، %�پ ���ور، !��# �-2، س�ل ! + .55،ص 1991-��ا

.149 ده� � Q�-ن اس�س+، ص -98!M�و!� �رو� و ا�O�-س3�ن e�وز-99

.�64�ه��2، ص � )'& زوال $#ب و �=ر-100 د!��ا

.53ا�O�-س3�ن، ص 3� ، ص -101��mژ � �V,V!س3�ن در-�Oا� 134. رو�2اد ه�� دا�3=�� س��س+ و ��د-102

175 �ر�t+، ص . ا�w -�!2ار، ��د� از��ر!�، س��� -103

!=�ار4�ن -��ا + $#ب !2I3 !'+ *� ره9� +!'B &را�ژ-�ال -.

104-Rن، دا��TUB وت ر�F ��A* ،1 ا��م .r� �r� �* !www.kablnath.de�س� � ازا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و6�!��، ص -10550.

ا�O�-س3�ن، �V6، 6�!�� وس��س�، ص -106326. �A�ن وس��س� ه�� -107�S ،س3�ن-�Oا�

: T� ،+-�=6M! �B��ت، �4د@ور-12 �<� 2ABا�FO�ر ،+'��M&، %�پ و�'��م !

.131 ، ص 1377س�ل

www.goftaman.com

158

108-u��روا، درس �� اس'C�ن : �رو�، !d6R–ه��+ از�V6 ا�O�ن . 90 )ر��2�، ص 1373ا_2 £��، %�پ س�ل

!M�و!� �رو� و ا�O�-س3�ن e�وز-109 .�52�ه��2، ص

روز-�!� � س3�ر 1� 3F4,� )9-,�ر-110س�خ %�پ !س� *��ر� �ز-3س� !��ور &'( � ��3 !��#� $#ب د!��اT� +س��س

-�Oا� �س��� 1979 – 1987س3�ن درس��� � .�www.farsi.ru�رس+ در!س

��ددا�3=�� س��س+ و رو�2اده�� -111273 �ر�t+، ص .

ا�O�-س3�ن e�وز �رو� و!M�و!� -112 . �52�ه��2، ص

.203 ا�O�-س3�ن در�Qن *�سd3، ص -113اده�� رو�2 دا�3=�� س��س+ و ��د-114

283 �ر�K، ص . !M�و!� �رو� و ا�O�-س3�ن e�وز-115

.�80�ه��2، ص .�Q205ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-116

Page 80: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

159

��� دوم� )'& در��س+ $#ب د!��ا

��T��$ : ���aس حM��G ح��J _�ان در

أم *���ان دا)'+ &'( � $#ب د!��ا�!� 4�م$ ��ا�� ��ان . k4ا��*س� �س

V6�ح )�!� درو-+ دو -F�ق و -��+ از -F�ق و$#ب *د؛ )'& در اص'+ ��%d و

@z�ز در ره9ان ��-�ا )�!3+ �� @��و�* �Bز�V! �س* +*#$ �!�$ ���� س�

�� ا)N3ف و از ص�ف -2Q .�bرت *�دVا� !A�$| )'& �� در -F�ق V6�ح ه�� ��%d و

%� دا��، در@ن س�t ر�� ر��� AQ'+ از �س�� ��ان در ���!2@ن *� VBان @z�ز

س�c و رس�2 *� �=ر $�!� $#ب !�kر�Bز�V! �* ن @�� و���� 2Qرت !-(���� . دا)'+ ا�� V6�ح ه�!2Aل ���2ا�س

��ن ره9ان V6�ح ه�� )'& و در! ،d%����f9* R ��ر!� و* ���E اD ا!F$ از �p

���س�3 در و د-2ا)N3ف * -F�ق و در4� *�2. )�!� دا�2V3 �� و هd سء *�ا*�

www.goftaman.com

160

��M��! راز �� �د�* &'( � س� �� ره9ان $#ب د!��ا

�!� $#ب وارد$ ���� 4��� �| و d�T� Mس�2Q dرت س� ��ر!� *� �2-2، ا!�� و�+ در. ��)�ش ��دا)2V3 *� ��د�� و�$

دو !��ر�� !س�و� ه� �� ��ر!� )اس3�ر�V6د، ح )'& و* +*#$ �!���%d در $

�E اD ا!�� *� VBان Q=�!�ن �د �وF$ !سI3& �� ا-NMب ر، V6�ح ��%d را

�2Q .3$رت {�2ا-س� !��ر�� !س�و��-� در �� +!�4 ��ا!�� !+ )اس� در p�ن �س3

�� و�� دا��3 !+ اNBن $�!� *� *�ا� ��د )د ا���ر �2Q ،2رت را در,* . �*

�3F4 2VT3�� +'�-�C'س: » ���E اD ا!F$�d روز( *��و� س��س+6'س� �� در

�!� �bVر1357ر$ ���� دBت �12 ) �� 2Qرت دو�3+ را *د، �����ر� !�TVد

رأس @ن، در �tص او �را� -b�!+ و *��22��} ��U^ وزراء و ���U2 ا�V��* +!�b-

� در و ا-NMب *� ���وز� ��!� *�س2 ه2ف و� . {�-2 $��� *�ز ا1 از-��T ر

�� ��دن ��!� 2Qرت ازAQ روز �� p�ن �س3��و� س��س+ . *د* �S�Q ���Uا� +�و

��F ��د-2 *�ا�� ���V=�د�h . ��ح ه�S#�<'� *f9 از و ���V=�د �2 د�,�� - <'� ا��bVp :-�rVان و� از ��ر!� و

)2VT3�� +'�-�C'د-��2 ) س2 *M3�!��z �Q�! 1�4دد- ادار ���� +!�b و � س�c 6�� @-�ا �!� د!��ا$ ���د,* +�N3m1. ا� 2Tر�و - +�

�� �را� ا-2A-�6 +*NMاران و� از�� و� در ره9ان $#*+ وا��3A )د !3��� از

��د-2�! +-�A��| �� از. رأس @ن ��3

Page 81: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

161

!���6ات ه�� *�=د1 و +*NM-ا �را� ���� ز��د، س�اa�م �Sح

�| وf �6 ره9ان $#*+ و*�ا�Rا� +!�b-2� �3���k� ����?رد و اار !�Q :��

���4 . Dا E�F$ �ا�* �J�3 ا�� وA�ا�'+ -�را$� �12VV *د، و�+ را1 ( ��ا!

��وز�" د�,�� *�ا� و� در@z�ز�" #q �b- +3Q�! ش��k� د1(». -2ا�� <�+ و6 (

��� *�)+ -b�!+ ه�� !رد Vyp�ن درB+%� � �د ��3 !��#� $#ب د!��اT� �*

��ن ��ر!� و! ،&'( �b- فN3(ا ��26� ا!��� ورود *f9 ��ر!� *�. و6د دا��Bا

2 ً� از در 2�26TB �� $#ب ��3 !��#�T� ��د�! �F��h ،2-دح )'& *�V6 E�F$ +�و��@ ���B اه�ن( ����3 در اD ا!T�

*� را ا!�� ا�� )اس� )د. !��#� *د��S& ا�س�ان �د �%+ ل زور ازTB�ا

2-�AQ �!ح )'& *� ��ر�V6 .�� دس3,��� از�rV� &'( � !�سس�� $#ب د!��ا

�2ارد ره9ان V6�ح )'& ا�=�ر از و!: »YNAQ �#��! �3�T� ��2�2ه-�� ��Q �*

�p � @-�ن *� . t'4�-� دBت �12 *-2�Fرم -b�!+ در س��V ه�� ���B و-�

��ر ��Q �-�t'4�b3V! �و��* � �*�!وN4ب زو� اس'd وrVS�ر. س��س+ $#ب *د-2

MB: ا �ق 6'س� *� صرت !س'ح در دو ه� ��ر!� !��� *د. ا�س3�د1 *د-2 *� ��

ا!�. �2V� f �� *� رسd اRBاض 6'س� را ��4�T�( ��ه�T��� %�g-�T *� س�!�,Vها�س�ان !س'ح ا�3�د، *+ در-� *� س�

#� M$ �*��$ �F4��& او 6'س� *�4�� و !��V=�د. J�ع �+ *�دم� � dV� +! �� ا� را!NB2 ص�در ا�V� �,د� �� d%��

www.goftaman.com

162

��ا�س�ن *� VBان � ) 2(».-2ارد !3س�و� ا�Mق $#ب و6د

V6�ح اص'+ دو!V�ز�B ا)N3ف و NBو1 از� )'& و در ره9ان @�� $#ب د!��ا

^��� د�4وال Mس�2Q dرت، J�M� و)�Vدر )س�ه�M��� دو�� 2ABا�� �zض

��ن، -�CM د�,�!�b- سط ��ان *�رت �M1 در�* � . �سب !+ �2 $�!� �د

�V* ا-+ و *� ا!� ا�� ��ان �- w�J����- +'TB ف ��لصد�4وال ! .

*� VBان را �� )د 2ABا�M�درر �� �� Q!�-2ان Qا� ها�+ �د�t�

ا�� ���وز� �د � !+ �2V اص'+ دردس� 2Qرت دو�3+ در � @ن *د )اس3�ر

�� از�3! +*NM-ا +!�b- �ران ���!�b-2-�� +Q�* +%� @ن ��ا�ط در ا!�. �د

�3+ *�ا� *� ��س+ -��-2ن ا�� ^��� اوره9ان $#ب -� V=�. -2ا�� )د

� )'& *� )�ص �1 �+ و ا!�� د!��ا2Qرت س��� -�س� *� �p در �� *�g از

��ق و*+ �*+ -��ن !�2اد-2، *� ا�3�,2V3F )اس� Q�در! �- ��'* 2V3F4 ��

��ن �pا1 او!�b- در � �# �د- �*���^ �,kا�2AB2V3ا�M�در} +�Qاز او. و

�3+ در ه�y,-� 6�ذ*� و�AM! ن��!��ن � ا�س�ان ار g ا�O�-س3�ن و3$!

��ن �د �%+ $#ب *�!�b- ردارد )A-. �* �3��T=د رو�و و6 ��,��(�� 2�2� +3��Jو -�ر d%�� ح�V6 f9* ره9 @ن

E�F$ صح )'& *� )��V6 ر!�، ره9ان���!� $#*+ اD ا!��، @z�ز$ ���� ��ان �� وAU �� )د را *��Q! ��M و

�V6 w�ح ��%d ��� س�k4ا���� د1 .

Page 82: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

163

�* d=! ح )'& وزارت�V6���4 &'� d%�� ح�V6 �* وزارت ��وه .

ا� ا-NM*+ و ر��س� دو�� ر��س� �ر2 �1 -ر و$�!� راT� 9ح )'& �+ ره�V6

*� *f9 ��ر!� رهV69�ح *2س� ���4 و +، ��%d در�F��� !��و-�� وا�Q *�رت

�!� داد1 �را� ا-NM*+ و �1 �+ در$�� ��ر!� *� VBان !��ون $��+ در. �2

*�ا� ص2ارت دو ا!� ص2راdbB اNBن �2�� �4د�2هd !��ون د�,�� E�F$ +�� ��!��ون د�,� ص2ارت �2Tاس'd اD ا!�� و

Vyp�ن ا!�� . V6�ح )'& *د-2 از وrVS�ر وrVS�ر وزارت h�*�ات را وزارت )�ر�6 و2V3وزارت )�-� ه� س���. *2وش دا� #�-

�� V6�ح )'& Mس�d �4د�2 *��*: د��ع �� روا*ط *� $�| وز�� 2ABا�M�درV6 +! �3F4�ح دا�� و دو ه� ��س�ن *�

M32 �� !س���ًT �* رات�At3س�ز!�ن اسار A�ط � در. @ر. -b�!+ �رو� 6+

��� وز��. اس��rV� ���d و دس3,'� ،��*� 2T� ²�وز��ص �ز�� �Bزرا

ص�I ��1 و�+ وز��اصN$�ت ارJ+، دا�Rو�U�ق وز��! d��� ،�!�B ،����!

�B�� d+ 6ز6�-+ وز�����، 2ABا��2B�� دا-g وز��ا¦B� د !��دن وT� ،���Vص

�+، !�Vر وز�� س!��B تN��j +n�ه -را_2-ر. V6�ح )'& *�ق از @ب و وز�� وز�� دا)'�، س'� +'�-�C�2VT3 وز��

'�#�ن، راد� �Nن، س'�T�ن ��& وز����+ وز��F� ت و *�رق�BNSر، ا3'�

ا!ر وز�� را : زاد-�ه�3�دا�Rا،+B�T36ا ���ا�B2�!�، وز�� �2Tر�

س�$2ات و ا!ر -b�م ا��k� ��2: وز��

www.goftaman.com

164

zر*2V� وز��2ABا�2Mوس ا�z �3Aر*2V� ه�. V6�ح ��%e d�رت از

2V% رادا�� در d%�� ح�V6 ���B �3�k4)'V6 +M�ح )'& از ��)� در YNTB ا!�

�E اD ا!�� �سب !+ �2F$ . 1� 2Tر��6ات و �+ در -��م !�^ F4,3

Mس�2Q dرت از س� ه� *� +! ���_ ��ا! �6 و !رد را )اس� ه�� او و {د

در او ا!�� را. !+ داد ���kش �Qار��3 !��#� -�سِ� �ق ا���د1T� مV'�

� )'& در �� روز $#ب د!��اTrV� 2��� �* ،� ��ء س��� �دBا �ِ��B �*

��3 !��#� $#ب T� +س����و� س*� )'& ا �E اD . ر M�ء دادد!��اF$

�* �� *2س� ���4 وزارت )�ر�6 و ا! را !��و-�� ص2ارت 2��S ،+TbBاران )د

ادار1 ه�� !=d در �را� ا-NM*+ و درر��س� اسAt3�رات وزارت د��ع، دا)'� و

�q�6 را و ��د ���� در 2Qرت اص'+ دوAQ . داد �Qار )د

����Z �=�ز�8 " �0رت ���ن <=�ح ه�" :�:AB�% 9 و�س3�� ��%d از V6�ح ه�� )'& و ABر�!� $#*+ -� ��ان در!�$'�$ ���� �CM-�� �2�2� 4سRش و �ن *'�� ��وع

��$: �g اص'+ و $��+ در. ��ان *د �� ار M�� ا2Q dbBرت سط V6�ح )'& و

�E اD ا!�� در دا)� !M�م وF$ ���Q!@ن ره9 دو��، V6�ح ��%d $#ب و $#ب و

*� �2ت -�راض وf9* 2V! 12MB ��ر!� را*� V6 �B�VQ�ح )'& و س�)�، ا�� ا!��� در )�ص ا!�� راT��$ دا)� $#ب و

Page 83: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

165

#�- dد��اه��- . E�F$*� ��!�-2ه+ اD ا!�� �� V6�ح )'& را

� �� و )د، Q=�!�ن اص'+ ���وز� �د!6د�� V6�ح ��%d !+ )ا-2 ا-NMب ر

�� -�درس� و$�!� ا-NM*+ در راz �*�Q��د�! +M' ا�� 'M+، *� او. ���kش

در س��*+ V6�ح ��%d را و �Sد*�-�!� �� درT��$ �(���4 دا g� V6�ح ��%d و. �

@ن ه� %f9* 2Q�� ��2V ��ر!� ره9 !2Q �* �'*�Mرت -b�!+ در ا-��+ و

�V6 �* �F�ح )'& *د ا!�� و�h �* ��@��F وا�س3�د4+ 6. ��دا)��hدر d%�� ح�V

�ً 2TB �Bز�V! ر، �2ود در ا��س� � : و)Nص� !+ �2

ا�=�رات ا-M3�د� ره9ان V6�ح اRBاض و- .دو�3+ 6'س�ت ر¦+ $#*+ و ��%d در

-��Fوران ، !�ا��6 *� س��! ،���!'cد� وه���ت �رو� �zض *��ن ����� و ا-M3�د

.ره9ان V6�ح )'& از�� �2د-��N و ����� +Fh ح�V6 +*#$ ت

ر ��%�AQ �� d از �� �Nت �د�� در . V6�ح )'& !dz2 �12 *د *� وا2$

ا�& و �2$ �%� ���E اD ا!F$ ��Vا� �2 و _��� V6�ح )'& و�� *� )�ص

2 �1 �+ ره9اص'+ ا�� !ا��M -رT��� را-2ن V6�ح ��%d از در V6�ح راT��$

ه�. دا�� *2رس! +3�tص -�12 اس� *�)د از �V�ر زدن ��»+ ه� %��2V ا!�� �� از

�+ و س��*+ @��، *� 6�ن �2Q 1رت و دا)� V6�ح )'& ا�3�2 در هاداران او

��ن ه�! �Bز�V! � 1از@ن دور +� دو و�اه2� و ��%d ه�  اسV�د V6�ح )'& و

��F و -�12 �� $��+ از @���ر�h

www.goftaman.com

166

+3��Jح )'& و-�ر�V6 + V6�ح ��%d س��* و �Sد ره9 @ن در

2��* �� سط ا! .+��� هاداران در$�2�* dن هVا� ���E اD ا!F$ از ��k4

�ًA��M @ن دوران، ا!�� و)د س� ده� از V6�ح ��%d ��ر!� و !V�ز�B *� در را

هاداران �1 �+ در *�$& !�2ا-2V، ا!��Bز�V! 2رت از@نQ د( ���م ��دن ا!� ��ص�$: ��. رز-2 دار� !+ و! +�روال �

��ن )'2��S +Mار از!�b- 1� �+ �� در ��� )'& س���� ا) �!� $#ب د!��ا$

2���و� س��س+ $#ب -�!9د1 رس* ���B �*ر از *�2« :!�2ارد ا�=�ر �Fم ه��Q

ا!�� *� ا�� )�صً� ره9� �M'( g+ و�12 *د�� ^�م �س� ه�� �'�2� درMB

او 2��Sاران -#د� V6�ح )'& و ا)3��ر��V+ ه2ف ا!�� ا�� *د�� . �د�*, �QارYد1 و را ��»+ ه� او�} ��F� *� *�2ًا

�� $س�ب {��F��$ 2�ن د��وزF� +M'( .�� سV�ر�V% �y-�V% در &�AC �TB

�12 � !� و�+ از س� د�,�. �4د�2MB �* �� ا���T ه�� )د -�# ��»+ ه�Bدر �'rB

�%� زود ه� و�J !6د ز��ا. ��د-2��O ��د �ز!��V *�ا� و$2ت وا�Q+ و !

�,�د�2 ا!�� !س�2J 2B $#ب *�! .«)3( -��3 ه�� ره9ان و ا�=�رات و در

#�- d%�� ح�V6 42�نVس�از - +c4 �F��h �1 �+ وV6�ح )'& *� +3��Jس� و -�ر��س

�E اD ا!�� *� %�d {+ )ردF$ ��ه .�� @�� ازB�* 2��� �pاه+ -ر و

1� 2T� 9ح )'& *� �+ ره�V6 در �� ا!. V�زV6 �* �B�ح ��%d س�3F4 �t ا-2!

ره9ان ��%d، *�ر� س'� +'�-�C�2VT3 از

Page 84: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

167

6'س�ت *��و� ��+ از در� )'& �� *� س��س� س��س+ $#ب د!��ا

�* �Tص�h �* ،2V� +! اضRBا d%�� ح�V61� ��( K2 از �+ در ��س��� �J!

1 . 4��� ا!�� رو*�و !+ �د� �+ در�d )د از 6'س�ت د�,� ��+ ازT� �* اj�د و $#ب ��c�ر%� س�t !+ 4�2 ا�r�د

'M+ @!2 -���ر ��V+ و را ��»+ ه� *�2V� +! .2VT3�� 2�4 +! :»!� در �ر�* �+ از� d3F4 +س���Jب : 6'س�ت *��و� س

2�,�! +'U?ه�ت ا�A33=� ا�tA��- ��2VV���-2 و د�,�ان را!+ *,� و 9Bت !

n�!+ . ا�2VV� +! 1�A3 *3�2=� )د2T� �� 2�m4 ر��=V4د، *'+ داود*

دوس3�ن +$3 �� !�دم و V4�1 او ا�� *د�� *�س� و ��ا!ش ��د )�g را� 1#�-

�2 اa�م !1# � 'K @-�ا س� و {د�%�d س�-�#1 ه�� *�اق و$��V�* +! ��

�# ا�rV� در %�T�ن *س��ر� را- 1��( )f�-�C )اه2 ا�� *س��ر ��د1 اس� و

ا��و)3,+ *� *� ا!�� *�N�ص'� و. *د�F4 : ��Vm�( ن�T�%�1 ه#�*'+ ا�� س�-�+ ا!�� در. ��د )اه2 �ر را�$ ��

�� 6'س� Vyp�ن *�mد، را��و)�3 * )+� 1� 2Tر�ب *� : دا�� ا�=�ر )-NM-ا

�'س�F *�ز� و��Q س�ز� �Jورت -2ارد، !�4���d و در را را1 ا-NM*+ )د +! g��

.-2ار�d را �Tد و ��وا� ا_2#�%  � ��g -2ا��3 *�ش، ه �Qوا �2*

�d و !�*�ا� !�دم ��ر. {��دm�TV�! !�. د��ع !�2V��TV ا-NMب !� !�دم از

-�b دار�d �� � $#ب ��c�ر%� و در2I3! dد @ور�6ده� از. *�jو$2ت و ا

www.goftaman.com

168

+BV�! ��س�)�3 ه �ر���س�- .�! �� در tاه�d �� $#ب را!

- :��Q � d�#��* 2V-�! �Q ب#$ � د�d�2 �� و�2-� !�. @�2 *6د ��د

�� و @ه� از. ��ر� ���12 -2ارد�m�6 �2-� �12 *�ز 2V���و$2ت $#*+ . !

�� *دV%�!.«)4 ( *�رس+ -��ت Q�*� ��سg و ��+ د�,� از

V6�ح )'& و دو 2Qرت !��ن ه�!V�ز�B در،d%�� gM-رو�=� و� wQ! ا�� در

!V�زF- �B�ق و @��@�� از. !V�ز�B اس� *� )�ص از دو V6�ح $#ب و !��ن ه��E اD ا!�� در -��ت وF$ d�!�� را-2ن

*د-2؟ س��*+ V6�ح ��%d *+ )9 و در {��42V�ن @�� دو�� �رو� و @��

!��ور د�c'!�ت و%=�1 ا�O�-س3�ن در�Bز�V! ودر &'( d%�� +��C�* ���$

��د-2؟ ا)3��ر�ًT'ر !س� !V�ز�B *+ )9� �رو� ه� از

�ر -� � d%�� )'& و �ح ه��V6 ن��! �� درس� وz اس� +�Qوا .�=V �� ا�� -�

%�d !�!ر�� اسAt3�رات !V�ز�B از ادارات !'�+ و در !��وران @�� �رو� و

2-�T��� -b�!+ ا�O�-س3�ن �V=�ن {'* V6�ح $#ب �zض �س: _��� دو ره9ان ه�

���د-2 ��س�3 *� @�� !س�. !�ا��6 !�� ^�م !QN�ت ه�� ر¦+ و در @��z +¦ر���� )د � د�,� �رو�=� از *��

��د-2���ده�� V6�ح و )اس� ه� و !'TB. *�$& 6'1 !+ داد-2 !��6 و را )د

V6�ح ���ر V6�ح ��%d �� *� �2ت ز���E و �2�2 *� )�ص !رد )'& وF$ w�§

�:، از دا�� *��R اD ا!�� �QارQح ر�V6

Page 85: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

169

. *د���+ !�Rض و2VT3�� +'�-�C'2 س�در !+ 4 �� ���او

�� �زا-ف -�س� ره9ان $#*+ *�m�t�!��Fدر س �رو� Kا���� �29�*� *3�ر� �+ در1978�$ 1� 2Tر�و$2ت �+ از �� -

$#ب -Aد $#*+ �4 !�#د، *f9 ��ر!� از�,�F وا2$! �t« :س �وز���زا-ف �

!V�سA�ت از ��د*�ش �F4 و ا-NMب را او. ص�AI {د ��ر دوس3�-� !��ن دو

*� روال !�Tل، در -� ��ه�Vyp�ن @4��d و$2ت در�j g�( �AIف ��6�ن صFص

� )'& ا�O�-س3�ن را @رزو $#ب د!��ا :دا�� �� ��سK ا�=�ر �1 �+ در. {د

$#ب . ��d اس� و %ن ��د 2وا$ $#ب !�"2V-�! ��k��- س��اس� �� !+ ا-NMب ��#م را ا-2���*� زود� در سس

2�� &Mj س3�ن-�Oو ا� �وز��� �* ." *�س�-2

2�و� *� ص�ا$� . -*� س�t *� ��ر!� رس� �b� �VYNTB +- $#ب در" :دا�� ا*�از�� ادB� در و -2ارد و6د وا2$� صر *� وا$2 هس�، �� %�ا�� $#ب !��د

��د,� ) 5(».")رد دو4�-� صرت ! ص�� و $��+ در �� ��Fش سN �رو� و

��*� *�ا� در !�!ر�� @ن ��ر س���دا)� در ه� دو V6�ح ر�� ا)�N3�ت ره9ان

اB#ام دو�� ادا!� ����، !س� *� $#ب و�س� �رو� و ه���ت w'3h از-T� ب#$

!V�ز�B ��ان و !=�ر ص2د *+ در. 6+. �+�+ . ��%d �4د�2 دا)'+ V6�ح ه�� )'& و�

ا�� !رد، د�M- 1�42�ط Q�*� �| در ازس��س� !س�اس� �� ره9ان دو�� �رو� ودا)� دو�� و $#ب ار���4� 2Qرت در و

www.goftaman.com

170

�س� @ن -Tر��ن �+ �% .س�ز!�ن اسAt3�رات @ن *+، ار g و. 6+)اس3�ر %,-� را1 $'+ "�. @ر. 6+"4سRش !V�ز�B دا)'+ $#ب 6'4��� از در

� )'& *د-2؟ @�� -س�t @�� د!��ا��د-2�! �mارا �ت و �� و وا$2���b-

�Sح ه�� !F3�وت دا�2V3؟ ا!�����+ *� -�M -�س12V "س'� ه��س�"!��ون اول !����2 "واد�d زN4د��" از

��3 !��#� $#ب ا!رT� +''?ا ��*�س� اj�د�رو� !+-T�2س�ا�� در« : -

�� !رد �رو� در !�$'� ره9ان اj�دVا�12B ا� . دا�2V3 ا)N3ف -�b ��د %� *��2

�رو� *� �اه2� !�93� از !V�*� اj�د�� س�ز!�ن ا��ر1 ��د-��2 دال *�@ن *د

�رو� در اسAt3�را + -b�!+ اj�د ��& {د �� را اول ژ-�ال Q�در !�$'�

g�( +!�b- �رارا� ������ ده2، �� �ـ#��! �3� F- �jذ �+T� .+6 . �* +*

��F {د1 و ا�� ا!��h از � �� �س��دVA� ) 6(»._��� ��د رژ�d وس�� ا

*+ از رژ�d وس�� .bV! +� .+6ر��د، !��ر�� VB�ص�VA���وه�� و ا-

�� $#ب د! *��ون از�� � )'& در ��ا�ًT'د؛ !س* �!���وه�� و VB�ص� $- ��

��F و *��h س� �رو2 �V32ا�- �Tص�h . V6�ح ��%f9* �* �� d ��ر!� ره9 *�2ًا� e�وز -b�!+ �رو� *�ه9� $#ب د!��ا

�d دو�� @ن $#ب رس�2 از )'& وT� ا�� . 6+. �+ *�-�!� دو�� �رو� و)�ص3ً� و

از "ه��س�. "@ن دور1 س�F4 �t *+ در2Vه ��Fل سQ س2 در�- +! �*��: »* f9

�� �tص وس�ط *�� و� و ��ر!� !+ 4�2 از و� "و�'�ز اوس�د%+" *+. 6+. �+ !��ا-� )اس� �� �bVر ا�r�د )��ر!�(

�!� ا�N3m+ ا� ��ر$ � 2V� در رأس ��

Page 86: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

171

��@ن � �tص z س��-T�� )'& و دا��Q 2��* �3ار $#ب د!��ا� اN3mف در درB � |�2Qرت @ن *� $

��د,* d=راوس�. س�C(د د%+ ا���! � ���س3+ !سA: @ن -T� م ا��ل'�! �!�$

�� ����b ��ر )اه2 �2F��h �� در و دو�� دس� *� هd *2هM! 2V�*� $#ب و

� )'& هVز @-2Mره� Q� $#ب د!��ا��د -Aد�! �!�$ +��=V �* ��.« )7 (

ح��M�5 <=�ح %�AB از �bد

:��ا� �ص��M ��=� ��زا�� ���ن ��ر�/ و�� )س2A=c( ژ-�ال د�4A���k-2T� س�اج

2T� �VC'در ز!�ن س g از ژ-�ا�ن ار�� *�د1 <=ر�� �2Tداود ��ه���1 وس� *f9 از 1980 د¦279در ه� � د�,�

�� A6=� !'+ �2ر�� و�S *� ��ر!� *�ا� ��Q د ا�=�رت �12 *Bد �رر��س� <=

ا!�� !رد ��ر!� در �� @-�وز !�2ارد�F4: » ،د* +A�rB �ر6�- ���E اD ا!F$

�& �Q +T'Bار را !� اوQت د����C! �j � dاو داد1 ا� �� d�V� م'�! �V� %�او��ا-+ )�ا*+ و از و *د )ن ا-س���

�� ��ر����-� B 9د؟�! E$ را !�دم رو� دس� @?��� در *�ر1 ه�3'� ا!�وز

) 8(».�3��4 ا-2�E اD ا!�� !رد ا�=�رات ��ر!� درF$

�� !V�ز�B -��ن !�2ه2 !�گ او �� از�3$�& و %� 2$ � و )�!� !��ن @��TB +3�@

��k��- دو. * �V�� ���E اD ا!F$ �!�(ره9 @ن، �2ت وV6 &TB�ح ��%d و *�ا*� در

R���+ از. @ن دا�� از *� �* ��)'M+ ا! :�F4 ��»+ ه� !رد �+ در �1 ه�� هادار

www.goftaman.com

172

�� !�ر راه� ��»+ «U�$ و ���� !+ ا�2V3 )ب زد� در دارد، ا�4

2V-#�! g� ) 9(». ا�4-�d �'� زد� - V=� در %2V ه� ،���E اD ا!F$ ن�T�%

�� {+ �2 {دار *� ��� !�ر ��»+ ه�'*%� در دا)� �tص و �4و1 د�,�� را او ه�

� )'& و ��ون از @ن $#ب د!��ا* �%2��Sارا-g ان وهادار$'�M �� )�رج از

-,�1 !�ر دا�� *� VBان د�n و �Qار��د و*�ا� ��� و�-�*د ��د-g دس� !

�p، س��*+ را ��g از !+ �2، ا!� *��ر� )'& از V6�ح در دا)� $#ب د!��ا

*� ادB�� دس3,��. ��د ��%z@ d�ز3$ ،����rV��در �� �د � �س3�� روز ا!

م *V� ��ر!� را � @ن *د ص2د در رژ�d او ����T و و �2Tداود ار A�ط *�

�س� {��2 س�- �* .�T��ز!�-+ از� �� ا!��F )��ر!�(��ر!� س�F4 �t �� او �h

�� �2Tداود را )د'B �-�( ل�TBو *� ِا ��� !+ . ��د ا*�از )�-اد1 اش�rV�

�E اD ا!�� از« :-�س2F$ 2ن د��� و�V� �* �tر!� س�� f9* ��ده�=V���و)�3 ا� �

را ��ر و -��ن داد $س�س�� �2�2 و �2� �a@ �* 2���ب ��ر!� و �� در رس�-z

�� *f9 ��ر!� *��!�,Vه �* d��6,�ن ه!2)� راد� ا�O�-س3�ن *� )س3+ در

�� 3F4, *د؛ از�$ 1� 2Tر�- +�� *� £�-� ��ر!� را-�# ا6�ز1 )اس� ���2T� �Tداود س�دار وا*س�3 4+ *�

2 ��F4 +� 1 �� ص�Iا�Tر�- +�+ �2V، و��ن )د در!�b- رتد ا�� صم )��Q را

2VV� �9*� !� و ره ��3 !��#�T� ��Mر��n م��Q d�V� +} +اه�p .«)10 (

Page 87: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

173

�3�d=! �*�Q و*س��ر -*� )�ص س��س� V6�ح )'& و �!� در��د'TB در ���E اD ا!F$ ر�V� زدن و

وا*ط V6�ح س��*+ V6�ح ��%d، %,-,+ ر�رو� *� و�V! 1i�سA�ت ا!�� *� )'& و

��S& !س� از %2V ه�. *د ه� *+ و. 6+. د�c'!���، !�!ر�� �+

اB#ام Vyp�ن *� ��*� و در !��وران )د + از��� � از ه 2� دا)� �رو� ��

��ن @�� 4سRش ا)N3ف و! +�1# 6� س3 +B�ا�� !س ���4��� �2V، و�+ ز!�-6'

+��6 �*2�*2ون �6 *� س��*+ -�س و -V6 +!�b�ح ��%d، *� _��� 4سRد1

ره9ان @ن، �V6 +� 1�ح )'& و !��+ از�� �رو� $��+ در. ا!�� ادا!� داد و

2V3ا-س �1 ِاTB�ل ���ر *� ه�!+ �*س� ��ان *� ��وع ا)N3ف و ا!�� در �+ و

ا!�� را از Mس�2Q dرت، دس� �1 �+ و. دار- 2V6 +*�ح ��%d *�زس�� را-2ن و

3�+ ^�م ا*��د دو�� در %ن ا�� $#ب و!*2ون ا�� و و وا*س�3 *� �رو� *د

�� و وا*س3,+ {+ ا-س� دوام ا ازا�� V6 ،�3�k4�ح )'& و. *��ورد

 ��E اD ا!�� *� هF$ صره9ان @ن *� )�س�c س��*+ V6�ح ��%d و صرت ا)N3ف *�

� در را ��»+ ه��h���F �T *�!سQ �*�� *+ در �� و -�رJ��3+ �رو� ه��$

. اT3B�د� -س�A *� @�� اa�م {+ دادره9ان @ن، �1 �+ � از ه� V6�ح )'& و

اT3B�د ا)Nص و ا!�� *� �رو� ه� و2V3د @���$3. ��!� دا�را )  �*2ون ه�س� -ا£�!+ !�ر�س�س� ��د1 ��+ وV�V�

� 2V� +!�2 واز ��»+ هV3و�� ا� �رو

www.goftaman.com

174

)ط �رو� و*� دار� )د2��� ��د-2 !�+ �رو� �! . �� �-,-@�E اD ا!�� درF$ �(ر اوا 1357 ��

��%F- dz�* d�ق V6�ح )'& و دو ه� هVز�� !�fR �#ا�12V، در!V�ز�B وT��$

+ از �Qار����س� دا�2V3 *� ه-T� ب#$�V�ن راTSا�� ا �رو� �ًA3� د�� �mارا .

+ از����س� ه-T� *���س�$#ب �رو� "�V�-T���� س��س3�� اوا)� در "-

ر �� @��. ��*� �2 وارد 1357 !�1 �د2V3دا� �F�� )'& را � و� $#ب د!��ا

+ و در ��رN��� س�ز!�-2ه+ در %��ت 4سRش از و ره�TV� �2VV � $#ب وا2$R����ن V6�ح ه�� )'& و ا)N3ف *! d%��

2V��} ���4'6 .�b- �* 2��� !+ رس��S& سF�رت @z�ز از V6�ح ��%d در

�س� �رو� در-T� ت $#ب�����*� *� ه��د1 *د؛ �Qار �رو� روا*ط -#د� *�

���3+ �� ا�� �4وپ دBت و %ن درJ�@ d�4ده �ح در دو ره9ان ه�+*�ا�V6

� � �E سF�رت �رو� F$ ،2-دد1 *�� :�ن �Qار6 اD ا!�� درB2! س�� ���ن

���� ا�� اN6س و درا!�� ��. -2ا��Jره9ان V6�ح از ا�Rاf ��د، -را_2-ر�#� d%�� �! �� �F4 را *��� ا)C�ر!@

��6�ن ا�,V�Q ���� �-ار در *��2d��* �3دا�" .�V�-T�ا!�� ص�AI *� "س

��3 !��#� از {د و-�!� ا� راT� �س�س� �رو� *-T� ن �� در داد او�$#ب@

12� �� ص &'( � *� ره9ان $#ب د!��ا. $EF *2ار-2 ��c�ر%,+ $#ب را � *د

�E اD ا!�� *�2ًاF$ را ��3 ا�در - وا42V��} �* �Q+ در ��سK *� @ن -�!� و

Page 88: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

175

�� V6�ح )'& ازmر �* @ن، د�42�1 )د �� در ه���ت س'�d ��د

4�=�� ه� !رد در راiدو و� ��ن V6�ح **�6س�3 ��دن �nدن و ا!�� *�. ��د1 *د

�V�ن TSا �روت ����4�=� *� هiا�� و�V6�ح )'& *� �رو�، �� او و !�2اد

+*NM-ژ� و ا�m2�@ �2و و��دار=� ر�M�� « :ا�� -��3 @!12 *د در. دار-2

���� �A! 12�رزM'(1+ *�رو$*� + �MAS �j ���ر رژ�d ه�� �Q +'AQار و ا-2

V3ا!�. 2دا� �* +«�� ��Mر� ��رو$����!�* +�� MAS�ت $��d رو$�� �Nس

�� �12 ا-2*� . ر��M� �p �* +M'( !س��'+ �� *� اj�د

�Mً� �رو� ار A�ط !+ 4��دTB و��دار �1 �+ در. ا-2 &��� !'Iظ ر�p �رو

�� �Tع دارد ا�� !س�'� �Qار د��ع از�س� �رو� *��2-T� رب $#ب�e سط $#ب

��A� اث��و���دEF$ 1 �د !�%ن ! *�2Bم س=d در ر��M� V* +M'(�. �4دد

*� Q�� و �=�ت -���2V3 رژ�d داودر�M�� ا!�. ���V+ 6�!�� !�*ط ا-2

R�� ) 11( »...ا-2 ا��اف زاد1 ه� ��»+ *

ا�'�(�ت <=�ح ����M دو@��� " �Eرو" در :%�AB �:9 و

+���'� �� داور� و در $�����ت $#ب ه�س� �رو� در-T� ردو ! ���4 �J!

�E اD ا!�� درF$ 1�42ح *�ا*� د��V6ا!�� V'B+ -,�د�2، ا!� ��%! d�tص و

�#ا��j 12V ���ر �T���ن V6�ح !�kر را4��� از در �رو�=�. داد �Qار6'

�d و!�� �* +VA! ���E اD ا!F$ د��'TB

www.goftaman.com

176

س��ب ��»+ زدن و �V�رR��ش دادن *� ادB� ه�� 4 از ه�، *�� و��S در ا��اد ���c�ر%,+ ص� EF$

#� Nش . د�,�� اa�م -2اد-2 !��ن @��، %!�اk! ��6ا��1 و ره9ان V6�ح ��%d در

3$. *+ -3��r *د ه� *� �رو�� ��Fف سزا-س�-2ر�����*� �رو� در ا

*f9 ��ر!� 2��Sاران V6�ح ��%d و �� از*� $��J � @)�روزه� در )ا-12 !+ �2

f9*20 ��ر!� در . ��ر!� -�QN! 2�ت *� ��61978��Fس |��� �4د�12 �� *� $�

�س @ژا-� )9� �رو� در *� د�R *د � �f ��*� ��ص� �AQ از ��*� ر��

�زا-ف $�ص� *� !kا��1 را !QN�ت و2V� 2V3F4 gا!� *�ا� ��Fر �� س�$

� س'� +'�-�C�2VT3. -2ارد* �B �و� �3��T4 رت�Fس �* �� d%�� ح�V6 +س��س

س�c ز-2ا-+ �4د�2، *+ F�و + و -�2س��*+ و ���ر *�ا*� �رو� ه� را در

�=�«�� ��z �� سط ا! +M' fدر �*�Q2V�� !��ور ه� درا�� ��6�ن، *�« :!

��k� ن�� و�J *س��ر *د از �رو� �� ا!�# -��+ از@ن !@ ��6�� :QاBس: و�V!�-

! �AIدمص��� و و�+ درf س��س� ه�. *�ا� !� )�'+ د�ار رو�=�� �رو� ه�

*س��ر� از @-�ن �Mط *�)رد . �12 *د��ص . )� ر¦+ دو�3+ را !�2ا-س2V3و*�

ار A�ط *� !س��� ص�AI در ا���ن از��د-2 و ا�4� هd از س��س+ ا$Rاز !

�M$� را g�( �2، ص2اV32ا-س�! �#�% &� {+ @ورد-2 در� � س��س+ ا���ن ��

) 12( ». *د )�'+ �2ود

Page 89: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

177

��@ ���رو� �� دو�� *f9 *�ا� �3Q ا!�� و *�2ًاT��$

ا�O�-س3�ن -b�!+ *� ��ر!� *e +!�-2�وز�� �2، @ن ز!�ن از ���kا راT��$

*� )�ص ا23Qار ا���ر� V6�ح )'& و�E اD ا!�� *� $#ب وF$ �!�� +Jرا ��دو

*د؟ ا-2 ��سg *��*� ��سK ه� ��+ از +!

�� $#ب ا�� *��2T��$ ،��� *�ا� !س �!�� )'& *� VBان � $ د!��ا

�� دا��؛ و 2��Sارpا �رووا*س�3 *� � سط V6�ح )'& ره9� !+ �2 �� %� ا�� دو

�� d%�� ح�V6 سط !=A- dد *س��ر و. �2ا�� �� ره9� @ن، ��Q +� 1ار �� در!

�E اD ا!�� وF$� � 9*�!ر�� f . �* �6 e�وز -b�!+ �رو� در !M�ص2 !�ه�� و

�� . ا�� د�42�1 اس� س�ل *�2� !��2�� 1979روزه�� ا)�� س�ل ��+ �رو� در

�Nد� *� ا�O�-س3�ن در وا�Q -� *�ا� ! d��j �ا�* ��$��d س�)� *f9 ��ر!� *'

� )'& *د �� $#ب د!��اT��$ ا�� ���� درT��$ ��!� دا)'+ ) !V�ز�B و ا��و-+ *س� زوال و ���ر و $#ب !�kر*

������ر!� *�ا� �رو�=� . ��و���+ ! �1 �+ �� �� از �V�#4 ا� *د �3Q

�+ در. اA6�رًا *� @ن رو� @ورد-2�$ ��@ن، *�-�!� � �رو� ا*M�� ره9� ��g از

V6�ح ��%d در �1 �+ و @وردن ��ر!� و �6 *� *�. دو�� *د دا)� $#ب و ��p

�� �رو� ه� د�12 �2 س��س� س���� *�2��T ه�� دوران ا�� e�وز، *f9 در-

*� و زد-2 *� ِاTB�ل ���ر�V�ر ��ر!� را�: اD را 6�� اوa $#ب و در �ه9 ��دو

www.goftaman.com

178

در س��س� %ن . @ورد-2�رو� *�ه9� 4ر*�%w، ره9� 2�26� 2�26

� )'& و در دو�� @ن $#ب $#ب د!��اا�� روش *� VBان � . *د �ز-� !رد

*� @ن �2ود روش راه9د� 3hص *� �رو� وز!�ن !��� {+ �2؛ *'�� ^�م دو�� ه��

س�� S': و 6 �C'در س �م دور1 ه��^��ر ز!�-+ ا�� �Sزا���T را* 2-2V* +! .

دو�� ه�� و *M�� رژ�d ه� *�ا� $EF وypن )د، ره9� @-�ا 2��Sار وا*س�3 و

��2A ودا-� °-�C� ��ه +! ��� 2VV�.

ان در ا�� ��سg را ��سK د�,� +! دو4�-� � ار���4� ��b-�ت !F3�وت و

در -�# �� 2Q YNAQرت در �رو� س�اغ ��د و !س� در. ا��را + *��T @!2 ا�� !رد

4#ارش !kا��12VV� 1 و!��ن ه���تده12V � �رو� *� دو�� !A3ع ��ن ،

ا)�N3�ت !رد !��*� در و -��b�ت وا2$ *� )�ص در ��%d و V6�ح ه�� )'& و

�E اD ا!�� و !ردF$ر!� و�� f9* د6 �س�-2ر!روزوف. "-2ا��� .!��ون �+ "ا

F�وت *+ در .6+ ��V% �* س3�ن-�Oا� g��b- +� ر��ن !�!��ه���ت *+ و .6+ .!

�����س� �رو� *� ر��س� --T� ب#$�V�-T�ا!�� ا��ر1 ��ر!� و س� *� "س

2V� +!: »2��� ه��ت *� ��*� رس� ز!�- ا-س�3 *د �� �� !��ور�� روس+ را ا!

�. ")�g س�زد2��SارV�-T�هd "س �� از و @!�د1 �4د�2��S 2ارش �12 *دسA: رga ا�� ا!�. و� _��� {��2

*+ .2��S +� . +6اران ��ر!� در ) 13( ».�4د�2

Page 90: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

179

#�#B2T� �9ن -#د ازا������ ا4س�mر �س�ور Dر��س� ادار1 اس2ا ���� دا)'+ ا4س� راV!در ا �!�اوا�� $

#�� )'& *2وش دا�� - از $#ب د!��ا !V�ز�B ا)N3ف و س��س� دو4�-� �رو� در

�#-d%�� 2 س�t )'& و!: �(ر�ف��-�!�*�«B ور��! Rس+ د���س

�س� �رو� و-T� $#ب ��3 !��#�T� )ط *�� ا?''+ @ن $#ب!س�ل ���A روا*

��� روا*ط *�� ا?''+ � �4و�+ ازBا�س� �رو� و-T� ن از $#ب�Vyp �3�T�

�� دو�3+ �رو�V!6+. �+( ا .+*(#�- �*<'� !��ون @�� @!12 *د-2، �� از

�� دو�3+ هd ا-2رو�w وV!�3 ا�T� ون��!�: ه���ت *د در�� ��»+ *� �� ا�� ه�

ان ��%d 26ا4�-� ره9 ��ر!� و ه�، *� �1 �+ و *� و ��د-2 د�2ار dه ��ا!

��م و 26اQN! �-�4����+ اa�م داد-2� �س� �رو� را*� "*��و� س��س+"-T� ب#$

در ا!�. ره9ان ا�O�-س3�ن ا*Nغ ��د-2�ف او �V�رy��� )+� و. 6+. !��ون +*

�� 6�سس+ )�ر6+ �� *�2ًا !س�ل ا!رmر+� .+6 .2� +*(� �3A اسd !س�3�ر�� ا

�س�-2روف در-دا��� ه-@-�* d�Q او س��س� )'M+ ��د ره9ان 26ا4�-� د�2ار

�2 را ه��� �-@ 1�Q ا!�� و در. ��د �=Vا� �* + �I�J ا��3A و داد-2 �+

R���ف *y��� �ه +M'( س����2 را س�� ) 14( ».��د3$���Fف سزا-س�-2ر����رو� �� ا

را-2ن �1 �+ از ز�� ا را ا!�� او�� )د در ��س+ ا23Qار'B ��S ���

!رد در !�2ا-س� -��b�ت ا!�� را

www.goftaman.com

180

��%d *� و�1i س��*+ V6�ح د��ع *� ز�� و @-�� ژ-�ال Q�در �� از

� �2 دس3,�� ا��م �د�� ��د �2، �! .+� w�ا�O�-س3�ن !+ *+ در .6+. !�

4��� *� �زا-ف QسTً�« :-�س2 �r�3-! ��اNSع *� !س� ا��Vا و ا�& *دا!

�12 !� ."دادMB �* در�Q ) ژ-�ال-�bس��س+ �3t,+ �زم از)Q�دروز��د��ع

6�T3! +��� و و� *� !��6ا. -2ا�� را�- dه +T� د ��د" .* �رو� ��Fس

� )'& را ا2Qا!�ت ره9ان $#ب د!��ا��" �� M�� دو |B�* رت�F12 س�MB �*

ه�� -��و $#ب در -Fذ *� ا-NM*+ �12 و!�6 "!س'ح ا�O�-س3�ن )اه2 ا�#ود

)#اروف ا!�� *� �زا-ف و. دا-س��V�ن دادTSار1 *� اp �و �� �دV�(

$��J اس� !�ر1 دوس3�ن �رو� را�س� �رو� از و *��kcد-T� ت $#ب��*�e

��!زد %ن !A�رز1 *�* 2V-�p �ه +«�� �!V�� ه و !A�رز1 !��ن *'�� ه�

)15( ».*د و !6د�� ا�� ا)N3ف -�bه� *� ���2

��ن !M�!�ت و س��س� دو4�-� در! �E اD ا!�� !�!ر�� �رو� *دF$ ��

�� و -,�ا-+، ��ر *2ون ه�  -�!g وF� د-A�ل و @z�ز س��*+ V6�ح ��%d را

�+ و او. ��د'! ���Bس��+ ا�V� �* س�� س�c ��ر -V6 +!�b�ح ��%d ��دا)� و

F� . رو�2س� ���4 را س��*+ @�� �� و��� V6�ح )'& درBا gا�#ا� �* �� �� ا!

��و� س��س+ و* �#��! �3�T� ب#$� )'& *� ا����U دس� ����3 د!��ا

��S& @راء ا����U د�R ��ه�ًا از *د

Page 91: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

181

��%n �* dل س��س+، ره9ان �� *f9 ��ر!� راFم س�V* ر از�ون ���*

��. ��دFس ��ر!� س-�O3�ن درا� �Tد*����+ *�ادر. �2 %�س'ا��� !�Mر

�� در اوFرا_2سر���س3�ن، -- ��Fسرا : ا���ت !12I3 ا!����، ا-�ه�3�در�� درزادFس ������ �4سNو��، 2ABاFس�: اD ا-,'س3�ن ودرaدر ��Fان � اس��� 4�م دوم ا!�� . اB#ام �4د�2-2 � و و �+ ه�را-2ن V6�ح ��%V��* d�ر� وا در

�B ��ح از *�)+ رؤس�V6 دوا�� ا�� .دو�3+ *د

: ��د�� �Uد <=�ح %�AB در

�� وF� �E اD ا!�� ز!�-+ *� F$ +*س��ه2FهV6 �!�� d�ح ��%d ��دا)� �� در

��6�م ژ-�ال �د �� -� از 1978@4س� در. وز��د��ع س�t زد2AB 2� 1ا�M�در

9( �� ردس3,��� Q�د رس�-� ه�� �4وه+ دوس3�# ا_2ز� �� در ��هcر د��ع و وز��

�� س3�دmر �� � !�fR ار g *� �6م �د، �د �� ژ-�ال روزه�� *�2. اNBن �2

��S س� س�ز!�ن داد1 �12 ازQ�در � س'V6 . +'�-�C�ح ��%d وا{د �4د�2

2VT3�� س+ از����و� س* �B +«�� ره9ان� )'& و � ر��� 6B,�ن �2T $#ب د!��ا

��� *� �6م � 1978 @4س� 23 ��*��V در�T�1 . ز-2ا-+ �2-2 و دس3,�� �د � در� !ACB�ت دو�3+ در س9T3c 22در *�2

���42�ن *� )�ص ��*�، اRBاف دس3, !V�� س'� +'�-�C�2VT3را و ژ-�ال Q�در

2V3(�در س �� d%�� ح�V6 �� @ن �دره9ان ا�� V6�ح س��� *�!��ر�� ��ر!� و

www.goftaman.com

182

2��� . *د�4د�12 2 �1 �+ رهV6 9�ح )'& وTر�- ��mر

��3 1978-!9 628'س� دو�� )'M+ درT�� )'&، *f9 ��ر!� و !��#� $#ب د!��ا

��ان ��»+ را س���Fون، س�ز!�ن در س��* �1 �+ @��. ده42V�ن �د �!���+ ��د

�2 *� را�� ��3 !��#� $#ب T� ���Bا� )'& از $#ب !�kد! ا)�اج {د ر��ا*�ز4�� ��ن *� ا�O�-س3�ن )اس3�ر وره9ان V6�ح ��%d سF�رت ه�� ا!�. �2

��ره�� ارو��� در و ��د-2 ره� را )د2-2�#4 �!�Qا +Q�� . ��2ًا رس�-� ه�*

��ان !�kرFس ��*� z�رت را �4وه+ دو d=3! س3�ن-�Oا� �رت ه��Fدارا�+ س

��� �� *س��ر� از $��+ در. {د-2Bا و ����ن V6�ح ��%d دس3,�� و ار�2

*�رق ز-2ا-+ �4د�2-2، س'�T�ن ��& و��+ دوF� از � �� d%�� �9ره �2ره��

&'( � ��و� س��س+ $#ب د!��ا* ���B��� از *� دا�2V3 راB ��#V ��و� *

. V6�ح )'& *�V� 2-2-�! +Q�ر س��س+، در$#ب، !ج ا)�اج ره9ان ��%d از �� از��� ��%z@ d�ز از2�26� Bا ���دس3,� -�F ص2 ه�. �4د�2B از d%�� ح�V6

�2وش و ادارات !'�+ وAس �� -b�!+ دوز-2ا-��ن n�ر� از. ز-2ان �2-2روا-�

ز-2ان ��»+ سط V6�ح $��d )'& در2-2� �2اد !رد در. �'�3Q �* +(�y رس ���3 �42�ن n�ر ز-2ا-��ن V6�ح ��%d و سط V6�ح )'&، ا�� V6�ح در ز-2ا� �

. -2ارد !��t+ و6د ارQ�م !�& و�س3�ن، ���، ژور-�MM� ،42�نVس�-

�$3 د�'c���!� �z*+، �رو�=�، و

Page 92: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

183

��� V6�ح Bدرا d%�� ا�� .!F3�وت ارا2VV� +! �m !رد @!�ر

6�س3ز�" �-3-@"Antonio giustozzi : ا-,'�س+ !+ -�سi� 2وه�,� -�س12V و

از -�F ��250 دار-AQ &'( �*�V!2ل «� )'& ا�O�-س3�ن ��� $#ب د!��اBا

1978 س9T3c �� از )V6�ح ��%d $#ب( سط ا!�� ���3 �2-2؛ در )1357!�#ان(

+���ن را �� ��»+ ه� �2اد $�-�*�Q 2000 $2ود)�1358��#(1979 �����ن س�ل

�F- 2 وV-2ا� !V�*� �رو� $���� از !��� $#ب �Mط اB از -�F 600 �� @ن دار-2

سط ا!�� *� 1979د¦9 -��ص'� س9T3c در2-2� )�3Q.« )16 رس

2VT3�� +'�-�C'در از س d%�� ره9ان ���3 �42�ن ا�� V6�ح *2س� V6�ح !رد

��»+ ه�� �� در n�ر« :)'& !+ -�س2،dرژ� ��T��$ ح )'&( دوران�V6 �!�$(

�� �س� �2-2 س� *�ران و -��2�2، - �* ��2V% �*2رس +! � ) 17( ».ه#ار

2VT3�� �* د2�2 و6��- ��B2ن اد�2V% م�- �Qه#اران ��»+، $2 ا �F-2ص

�� ا�� *د. !��k3 {+ �د @-�ا�Qوا ���E اD ا!�� ��»+ )�صً� V6�ح )'& وF$

را ا�� ��ر و از 2Qرت �V�ر زد را ه� س� دس3,��� و )�-3+ �� أم *� *�

ا!�. a�م داد�*+ V6�ح ��%d *د ا�F- ه#اران �- d%�� ح�V6 �3 �42�ن��

��ن س� در. *'�� n�ر� !�2ود� *د-2! ،�� سط ا! d%�� ح�V6 س� �42�ن�- �*ره9ان رد1 ه�� *��� ��%d هd و6د

*� VBان *'2V س'� +'�-�C�2VT3. -2ا�� ��� !M�م $#*+ در ���� �� d%�� ح�V6

www.goftaman.com

184

*� )'M+ ه� س� ���T ازم ��م �4د�2، س�c ��زات ا2Bا!g ا2Bا

������O �Q�! �A$ �* .2د�� *2ون �2اد 6' در �رو�=� �3Q از ���4

R����� ��%d و*� )�ص ��3�ر *B2ره� ا� ����ن @��، -gM *�زدار-12 ا�F� و

.@-,-� �� -�س12V �3�ب �+. ��د-2 :ا�O�-س3�ن !+ -,�رد *+ در.6+ *� {��42V+ از )1979@4س� 6(�زا-ف «

�1 از *��دس3�ن )د � �+ )اس� 2VT3�� در و�Q دو *�زدا�� �12 �� ه� :�+ 6اب داد �1. ا2Bام -,�د-2 *د-2

وارد @��. V4�1 ��ن )�'+ *#رگ اس�"*� �T ا���ت � را ��S و !��!'� �2-2

!� !+ ���kم . !12I3 و%�� س�ز!�ن داد-2و)�d اس� �� س��ب سNح *� ���+ و

�! �* ��V�دVn�ن *�ا*� @!)� �� درا!�d���* d$�����. ا-NMب *'! �F- رًاA�

��م ا-NMب � �4د�2-2 �I3*� اسا�3 ا�� سNح �S�Q�-� ��ر از ا�4. ����

)18( ».�3��4 �د، -3��r @ن واJح اس� !رد �� اد�B� V6�ح )'& در $��+ در

�V�kف ��»+ س��*+ و$�د �� ��%d ز!س�)�، ا�� ��س2Q gرت !س�2B ه�را از

�� @�� �د �� !�kر � !�Cح !�,�دد�- d�T� -�!��& V6�ح ��%d ��6�م و

�E اD س�)3,+ از£�-� �� *دF$ �س �سب !+ �2؟ ا!�� *�ا� س��*+ ��»+ ه�

�w ا�O�-س3�ن در�! �V2ص�2& ��هT���! ��-�4ن -�bه�� 4 ا*�از از ��Q °Vن ا) :او!+ -�س2. س�t !+ 4�2 در ا�� !رد

»2�!�رخ ا!�����+ -��ات ا-3-+ @ر- ��2& {د1 و ا�� *�ر1 اص�Y در ر¦+ را

Page 93: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

185

��وع *� را �| !��F )د �'��2 -���. !س�'� !��T3# س�)�3 اس�

)�2Vا�� *�ر1 !+ در )روز-�!� -,�ر هر �� *f9 ��ر!� -�سA-2* ��2�ل �د

��� �* ��'B ��,د� �� را1 ا-2ا)� �د�� �4و1 )'& *د، ا!� ��g از-@

�E اD ا!�� ا2Qا!�ت اوF$ ،2��* امQ��را-g را و اوp رج س�)� از�( �VIص...

اه2، ��2& !6د ا!�B'+ رdz ا�� ������3 *,-� ا� از *دن � دس�س��

از د�ار اس�، ز��ا 6�-: دو�� اNBن �2�� *2ون � �A- +�tد��س *f9 ��ر!

��ا6�ز1C( 2امQا ��V% �* �رودس� ��'+ د�12 { د�,� از و *#-2�+ �د س د

ا-f2 �� از �� اj�د�رو� در��ص'�3��r @ن �� در ���وز� �د �!V���+ را-

�ز1 *� *2س� @ورد1 *د، در �� � �د�r�3-�C( �* ل�3 ا�4. ا-2ازد �=A� ا2 �1-رT� ع از )'& در$#ب �+ وT�

�� @ن ��ر ���و� از س�*�ز دس�6�ح �رو� ��%d را !�#د-2، ®�� *د�

�� )'M+ $ادث *�2� -��ن داد ا!�. ده2 ��%d در دVn+ *� وصw ا)N3ف و *� ه�

��ن دس� �d �رو� از ��!�-9دار� از«����@ �* ��'* ،2V3در -2ا� �V�ا�� ز!

) 19(». رQ�*� !+ ورز�2-2�T+ ازژbB +A-2T� ال�- +!�b- ره9ان

�d �د � راT� d%�� ح�V6 سط ا�� �2ارد! 2��� ��و�4ام $3+ او. V6�ح

�� @-#!�ن *� �د � در را !��ر�� )د �Q�� 2ان-�!Q |�$14 �F� z#-+ ا�F�� و�

��د�! 2V� +! ح�J �د �� او. �f9* d ��ر!� -���6�م V6�ح ��%d راT�

www.goftaman.com

186

!6: س��*+ �� !+ )ا-2 :و� !+ -�س2. وس�� ��»+ ه��2 ��3�ر و4��� و« �=A6 �و!� ��»+ ه�M! ا*� در�*

و *+ 2Bا�3+ ه�، زور4�+ ه�، �ور !�دم، *f9 *+ ر_�-� ا)V3�ق، ��3�ر

� Qا� اردو و در ��ر!� را وادا�� و !س'ح ا�O�-س3�ن دا)� ا2Qام �4دد ا!� ��j !س'I�-� را س�ز!�-2ه+ {��2

YNAQ ��و� *�ا� d3F4 ه�y,�1 دس3ر Sر��V* ،�! �* ء��ا� �روز �� + ��I'!

@ن *+ )9اس�، -,�ر-12 از و �2 )اه22���م !س'I�-�. -�سQ �2ا!�ت *�اQا

)� � ��»+ 6�ن ص2ه� و ا���ء�4د�2)�د*�2 وه#اران � @�� دس� داد-2 ازرا)د

��rV ه�،� ��� � * از�Tj *+ ر_�-� ) 20(».ز-2ان �'�y)+ ا�3�د-2

�p *� ا�2B �3Aم وQع �د � �AQ ازدا)� ار V6 +!�b- w�J g�ح ��%d در

� و2Bم ا�& !س� *� اa�م �د�,��؛ @-,-� �� !��w ا�O�-س3�ن در!�*

��. *� B�!� دو!+ ا-,�� !�,kارد �V° ا)�T+ در %2V ه�bB و ژ-�ال d�T� �ح J

+ )9� د��� و* *�-�!� �د � از� + �� !�-� وQع �د��I'! 2� �tس

�3�ب 6�� د�,�� از !�,�2 و�+ در�� را در "س��س� اردو و"�وا�Q ا�� د

او. !�س�زد !N از ز*�ن *f9 ��ر!� *��� در� ره9� f9* ��ر!� در @z�ز ز!�-

�| Q!�-2ان ���Q $#ب و$ �* �� 7دو�� !+ �د� !� *� !QN�ت ��ر ر��tر

د�ار� �B�VQ "��ر!� *� ص�ا$� و !��ودد��� 2Bم ��+ از را "دوس3�ن �رو�

� .!+ �2V *� !صف 4�#د وQع �د

Page 94: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

187

+! +T�bB 2س�-: » �*6'س� �را� در %='س3ن دBت �4د�2م و

� )'& ا�O�-س3�ن ا-NM*+ $#ب د!��اd3��� ���B .ر!� در�� f9* ن 6'س��p

�� درا�V� �F4 از �����k و !�اVا� Q!�-2ا-+ ��z �Q#-+ @!�د4+ *�ا� ا�6ا� � $��� -b�!+ �3��4 *د� و YN!�� �د�3 *F4 �A�ص2ا� ر�M��� را

ا!�، *V�*� . سc�س k4ارم اNSع دارم و@ن !�Q *� ا�� �اس3�d در د��'+ !�

�d ��رV� 2امQ2ن *� از��. ا��� �B�VQ� دوس3�ن �رو !�دم و ا���رB�!� و

) 21(».*د د�ار

_�ان ح��M�5 از ح�ب د����ا��F �:9 و :���ون

� )'& در �� $#ب د!��اT��$ +س�� !V�ز�B دو V=�*� ��ان دا)'+ -��+ از

��%d ر*�و -,�د�2؛ ��ان V6�ح )'& و�� س�ز )12TB �C وT��$ا�� $#ب و �ا�*

��ون از$#ب )�!� *� $#*+، !V�ز�B و*�TB از روز *���k4 ه�ا�� !V�ز�B . *د

�� $#ب !�kر، ا�#ا�g وT��$ +! شR4س���� . �CM-و �!� �*�Q در ��ان |�

،&'( � �� $#ب د!��اT��$ +-و��*�ص وt� �V�)� ر��� ه� و Bا!� اص'+ و

ا�� ��ان %,-� *6د . او�+ ��ان اس�!V�ز�B �� ا�� دVn+ و @!2؟ @z�ز�4

!2اران $�!� ز!� *د؟ ره9ان $#ب و �� $#*+؟ ���4و1 ه�� س��س+ دا)'+ و

$'�M ه�� !2ا)'� �4)�ر6+؟ و دو�� ه��$#ب د!��ا از )'& 2Qرت دو�3+ را

%2V در -3��r ه���!�*�رت �2Tداود

www.goftaman.com

188

�� �� *2س� � �د-(� . @ورد �� ره9ان $#ب د!��ا�ز!�-

�� زد-2� دو�� و )'& *� ار��� 2Qرت �� داد-2، ه�  A6=� را $#*+ )د��

�F+ *�رت TB'+ و�h �*داو6 ��F� �رش دا)'+ ه�y,-� -���!�-+ و. -2ا��

��@ ���� دو'B س��c- عQ* . �-,y�ه2V% ،+در دس3,+ و ا-�ر� +F*اC� !' ا

�Nت ��� !S�V& و دور در�دو�� و3$�� $#*+ در. د�12 {+ �2 ��رT��$

�QN دار�=�� B و دور ��� و�سا�+ ه��!� ��ر، در$ ���� �س3�� روزه��

�� �4د�2 *2ون !��� و!� +�-�! . +�وا� $#*+ �QNB داره� و ه�، و�سال ه�

�Nت س�*& ادار� و�� �p�* +3�ن V!ادو�� . ��د-2 را @z�ز )د �3�k4، ��ر

� )'& در !V�سA�ت )�ر6+ و $#ب د!��ا�� ا?''+ )د* #�- �� و*� �2ام !�

��ره�� هd ا�4 �رو� و. !�-�+ *��رد را -#د� *� @ن، دو�� !�kر ��T�ن و

�� ��دا� ���وز� �د �� �� ��دا درر *12I3! 2، ا���تV3(�V� �� � ر¦

� ��ره�� �z*+ و ا!����، س����®#�- +!Nدر اس ���� �V�)� @ن دو¦�*

��� *� )�چ -2اد-2(� . �����س3�ن دو� )'& را$#ب د! �drV !+ روز ��ا

1978�(�V� ��س� !�1 *�2 ژ-�ال . *� ر¦�� دو�� @ن ��رmءا�& ر��J �*�� �*

�F1 �+ و و *� ��د س� ا!�� *� !kا��1 � روز ا���ت !12I3 ا!����. ��دا)�

� از *�2 اسNم @*�د، دو�� $#ب د!��ا�� �V�)� )'& را¦�* .��Fس �� در ا!��

+! d��19781 ، *� د�2ار� 2Tر�- +�

Page 95: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

189

�1و� . ر���* +�ادا!� و از !kا��ات S�-+ اa�م داد

��ر� *� روا*ط وp �tف سص! �!�$�F4 .��Fا��ات را سk! 12 ا��I3! ا���ت 4#ارش ��!�-� *� وا�V,� *س��ر در *�2ًا

�T�-� )ا-2T1 و ص� �� k6اب �+ را �t� ص�w ��د +V�M' ) 22.(و دارا� 2Qرت

� )'& *�dz ا�� ا!�$��T�ن $#ب د!��ا�� )د �p ��ا�ط @!�د1 وT��$ ،2B�را !س

��د-3��r در'TB ان�� �س* g�(�� !'+ و *�� ا?''+ *�د-2Bو��ا�� . !

^�م �4و1 *� @��دVn+ و!V�ز�B ��ان ازس��س� دا)� و ه�� س��س+ و اB�T36+ در

�� ا?''+ *�6�!�� * )�!� @!�# !3�V° و��ون @z�ز�2 در* .

� )'& در دا)� ��رس��س� $#ب د!��ا*�^�م �4و1 ه� و -��وه�� دVn+ و�V6 را

�g ���4 اB�T36+ در س��س+ و� .�* ��VA!�� $#*+ ا�� س��س�، دVn�ن $#ب وT��$

،+B�eراس� ار �وه���- �� +y-@ �*�=V س�!��2اران *� VBان دVn�ن ��دا�ن و

�MAS 12-ا( + . {+ �4د�2 ، �2ود!+ �2!kهA+ �4و1 ه�� س��س+ و^�م -��وه�و ه�� راس� اسN!+ �� *� �4و1 ��راdB از

�=�د-2، �4وو1 ه�� %� * !�=را)ا-� 6�و��F� ،2 ��'� !�ر�س�س� !3��� از

*2)�+، �4وS 1�ه� *� ره9� �2T ا-b3�ر�س� ��3ن وس��ر��-�ا�O�ن !'�، -�س

Qرا��و N! م�V* دم�! w'3h ت�MAS و سط و رو$�-+، !fN و س�!��2ار 1��z

� )'& *� VBان $��T�ن $#ب د!��ا$��T�ن $#ب . د2T'Q �nاد �2-2

� )'&، ه�  !�ز در !���ر� را و د!��ا

www.goftaman.com

190

�ص وt� �nد �(�V���ر* 2V3س�-+ !+ @��. {+ *س@ �*

دVn�ن ز!�1 ا�� �p در ا-س2V3 ه��س+ را!3س� و �2T'Q 2VVاد و4-�4ن )د !2�3د

. س��*+ اش �-2 *� دس3,��� و� )'& *� VBان $#ب %� $#ب د!��ا

�#م ، *� 6�� –و!�2M3*� !�ر�س�#م V�V� �=A6 د��rازا� fR�! %�، وارد �وه���-

ا�� . @�� �4د�V! 2�ز�B *� )�!� و�E اD ا!�� -AدF$ ح )'& و�V6�=V ��

�� ��ن *� س��*+ VB�ص� درT��$ �4و1 و2V3(%� ��دا �ح )'& و ا�4. ه��V6 E�F$

و ��F ا-b3�ر *2)�+ ره9 اD ا!�� S�ه���� �4و1 ه�� و از ا��اد <�+ د�,�Bا

��ون از* +c% را &'( � *� $#ب د!��ا �3Q رس�-�V6 ،2-2�ح ��%f9* ،d ��ر!� و

2�� ،#�- Dا :�a ر +-��" س�!�"ه�9'�+ )س�ز!�ن @زاد�gtA !�دم ا�O�-س3�ن(�را *� V6�ح ه�� اص'+ ��'� 6�و�2 از

��وه�� %�، و ا��اد از �2اد� د�,�-�س3�� در. *� -�س� ��د-2 ا2Bام وس�

�� $#ب T��$ ���3 ه� و!�1 هFروز ه�، ه� )'&، ا��اد اQ��ر F'3h+ از د!��ا

B+ اT36� �4و1 ه�� 4-�4ن س��س+ و و سط TB�ل رژ�d *2ون ه�  !2رf و +'��د

��. ا�,12V !+ �2-2 *� ز-2ا�� و دس3,�w وس��+ از ا�� ا��ادS �!�� +! دم�!

� از. �2 �3��4 �% ��FVا��اد رو� :، دا-�,�1 ه�، !kهA+ در !��23 و��!

� از ادارات $�!3+ و +Vد� ��T'B �6� ،+'� ��س�!��2ار، دهM�ن و )ا-

��� از و و��ر�4U� �> ن و�,A� d�'� ��S3,�ن و�� .��ز-2ا�� �42�ن در دس3,

Page 96: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

191

��Mj و �rV� و !+ ��2-2ز-12 ��3�ر4�1 ه� در @�� *س��ر� از

. ز��)�f !+ �4د�2-2�Bز�V!و +Vnس� د��دو�� $#ب س

� )'& *�^�م �4و1 ه�� س��س+ د!��ا��F در4�� واB�T36+، ا�� دو�� را�h

��ر �رش ه�� !س'I�-� در 4سRد1 و��وس� د 2اوم ا�� س��س� از. س�)�

و ا�#ا�g *� 4سRش !2اران $#ب !�kر��F ه�و دا!�V وا*��د�h !��Q�= 2�!�aا

��ر د)��� ���س3�ن و س�c *�_��� و و�w اj�د�h ��ه �V6 � �* �رو�

�#ا-+ 4سRد1 و ��م وس�� !�د!+ ��رQ � . !2Aل �2� )'& درس��س� دو�� $#ب د!��ا

�� ا?''+ -�#!V�سA�ت )�ر6+ *�6�!�� * �6 و. �4د��( 2z@ �!�ز *� �V° و

2��� )ط !Jع ��3-س3�ن و *� �Tص�hء�� وس �ر-2، ���س3�ن را*سد�

�2 *�دو�� $#ب $��d در-��� �*��. ��ءا�& ره9J ��-@ dzر +'B �!�$

*� ��*� d� 1978 سb- 9T3c�!+ ���س3�ن در� 2!@ �* � ره9ان دو�� $#ب د!��ا

2Bم h�ص�T اسNم واز )'& *� F�هd *�س2�V�ن ده2؛ *� @*�دTSره9ان $#ب ا!�@��ا

را س��س� )د ��*� د�42�1 و $��d در�� در ا�� !ردO �CQ روا*ط . -2اد-2 �* � *��Qار� �ر��� V6*+ و د�'!�

�+ در!V�سA�ت ر¦+ *��ر��� �n ���س3�+ از� ،��T��$ 1�! �* gس�� �4�م ه�

12VV� ��jو #��!� $#ب ا-,$� )'& در ��ر ه�� �z*+ *�ا*� د!��ا

. *د

www.goftaman.com

192

2اوم و @z�ز �Tص�h س���س� )'& در و !V�ز�B دو�� $#ب د!��ا

سCح دا)� روز ه� و !�1 ه�� �س3�� در*�ا� ���!12TB 2 را دو و)�رج ��ر

� : درAQ�ل دا�� � $#ب !�kردو�� $#ب درT��$ ان�� ��Vا*��د �س� ا�

2�2� . 4سRش ���� و دا)'+ و*�� ا?''+ ��ء و �#ان ا! ،�ً�-�وا*س3,+ دو�� و

*� اj�د�رو� *�� ^�م �Bص� ه� $#*+ در��ء و*� ه���T�-�. ر�� وا*س3,+ �� ا

� )'& در �� *� $#ب د!��اT��$ +س��!+ �p �* ،2�ن $��2ان *��R ه��رو�

�� $#ب درT��$ ص� دا)'+ و�B +''?ا ��*� 12�y�� � &�TB�4د�2 و +! .

د!��س�C! gح @-VB �* �� +yان � ��� )'& ا�� اس� �� %�ا $#ب د!��ا

�� )دT��$ د1 در راR4س �Tص�h �* �(دا�د@ gV 6�!�� *� وس��س� *2*�V�-� و

$#ب ��د؟ %�ا *��ون @z�ز ر*�� ا?''+ د�4وه�� !V�ز�B *� *� 6�� دVn+ و !�kر

�=A6 � ���� !�fR س��س+ %� دا)'+ *� �� س��س� $��+ @�� -�cدا)�؟ در *�

!V3�س: *� دو�ACV! +3& و )�ر6+ ه��d !��² !'+ ��ر !V��� وbV 2و�� و

�ر��� !��*�CQ ،2 روا*ط س��س+ *��+ �Qار� *� V6*+ و�n ��ر�روا*ط *��

!��² !'+ %� ار V! �* +S�A��� و . . ا�O�-س3�ن دا��؟و

��سt+ �� *� ��سg *�� ه� �V�ر در ��سK ه�� اص'+ را ارا�m �د، ��+ از

� *��2در روا*ط و !V�سA�ت $#ب د!��ا�رو� *� 6سr3 دو�� ا�� $#ب *� )'& و���4 .�b- ر¦+ از ا�� روا*ط، ص�ف �AV6

Page 97: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

193

در �YNTB�ه�� @ن، و�� و��A �� رو� از �A-ار د�Q � !س

�Bص� س��س� $��T�ن $#ب در و. دا��!VA�� ا�� روا*ط دا)'+ و)�ر6+ *�

. �4د�12 *د اس3ار ح�ب د����ا��F �:9 در�G:58د

��Zر ادار+ : ا� �ب و(���ن

� )'& ادار1 ��ر 6�!�� و$#ب د!��ا *� ص2ور ف ا-( +*NM�g راMj& اه2ا و

. ��د ��=z@ d�ز و ��!���� !2�3د���� *��Qار� و ��!���� �س3��، *�ا�

R��� �ژ� ص�در و $#*+ -b�م m2�@ وا���راص'+ 2Qرت ^��# �� *��R �4د�2

ا-���س ����3 *2س� V6�ح )'& $#ب در@�� . *د

2 �1 �+ ره9Tر�در $#ب و - ���س3�� دو�!� ازر$ ���� ��ز� $#ب وزه�� - +*

� )'& در ادار1 و ره9� ��ر د!��ا�� VB�ص� و *� ا��ادz �F4 �tس +*#$ .

�!� $#*+ از وز��ان ه� *�$ ���� دو ��%d، $#*+ س�)� ادارات V6�ح )'& و

�!z@ +3�ز$ 2� . ���*��V�ر� !س�سCح !����2 ه�� ا*23ا�+ ��ادارات 3$

��� وB@��-�: ا �ب *� 6�#$ �Bس� �*و!��2ان رؤس� *س��ر� از. TB'+ �4د�2

2�26 �A �� و!�!ر�� ����� رT'�! +*#$��!س'�+ *د-��2 6�-��� ا��ادzو +�!س'

��$#*+ !+ ��e2-2*� *� وz . +A-2T���� ار�2Bازا +T�bB d%�� ح�V6 +!�b-

��د !رد در'TB دو ا�6ا@ت وز��ان ه� و ا��م و ارت )�-� *�وز V6�ح $#ب در

www.goftaman.com

194

�� از��A 1� ا�=�رات *� وزراء« :4�2 دو�� !+ $#ب و �+ ره9

��وا�Q+ و ا��م ازz ��ا�� $�ف ه ��z2-دس�+ { +���� $#*+ �g اصBا ��

�S*�! را g�( �در وزارت )�-� ه :�-2VV� �3 و و��� d�'� ،+� ��ر!2Vان !س'

�*�e�*�3 را�k4 ر���ا-� رو س�)�3 و *2V��} ل#V! .2� ن�V% �r� �� در -3

�2ره�� "�" �"ا�w"وزارت )�-� )'M+ از�� *د-M'( 2+ �� ا��UًاT'�! در و

از رأس @ن *د �� ��»+ دروزارت )�-� � ا�� . -�: �4د�2-2 ��»+ ه� @)� رأس

!A6�ت *�هd )ردن ازن -b�م ا!��V�ن !�دم را 2Bم اT3B�د ادار� وTSو ا �4 :A23( »...د�2 س (

��O � )'& *�ا� دو�� $#ب د!��ا#���!�ن !3س� *� ص2ور ¦Aل ه�� !'+ -

-��ن @ن را ، *��ق و��4!�ن n�ر1 . �2��O -��ن و ر-� *��ق س�خ �2. داد

+'AQ ن��- ����ق در $#*+ 6�-�*�# س�ود. �4د�2- +'! ��O ���� .

ا-NMب و *�ا� ا�r�د ��!��� *�)+ از!V�سA�ت اB�T36+، ا�3Q�د� 4�4-+ درد

��!���� . ����و ��هV,+ 6�!�� ص�در!VA�� ا�� و��Q +4iار *�8و n6 ،7�ر1

�: در R� و ا�O�� سد !رد دا�� �� *�ادهM�-�ن، اNBم �N! :'S�ن *� س'd و

ا��O� S��-� و $Mق !س�و� ز-�ن و�� +Jت ار�$Nم اص�aدر ا d� Mس �Qوا

+Jداراب . ص�در �12 *#$ �� �-,-�p�� راT��$ &'( � ��ا� -� از د!��ا

�� از'* +--�Q +!�b- �� ��S& �د�& *�-�!� ه�� AC ��$: ��د1 *د،

Page 98: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

195

ا-NM*+ )د اصN$+ و�# را- �V3Bد *2ون ا�rا� �* Rس*

. ��د ��!�ن @z�ز ��S& ص2ور Q�--+ از 2و�� �* &'( � �!� $#ب د!��ا$

�,y�T� �- !�د!+ وه 3$ +'!� � �-,* �2 ��!���+ ه�z dض ��: و ��ه�� و�� .-�cدا)� ��!���

, (����X در� J8�5'>ت اd�D:

!V�سA�ت �� د4�4-+ وا-NMب در $��+ در��هV,+ زادj 1�ت اB�T36+، ا�3Q�د� و

�V+ 6�!�� در @!�د4+ ذهV+ و وB �$#ب ا!�ز!�-+ �سب !+ �د ��ص'�

� )'& در ا�� � @ن �2 ص2د د!��اص2ور rB'� و *� را د4�4-�=� اصN$�ت و

2�tA* &Mj در. ��!�ن ���!�� �-,y�ه F�وت !��ن 6ا!� $��� اسVU3��+ و

�Q ���VBار �=�� !رد روس3��+ و%�T�ن ��!�ن 6�!�� در. -,���3 *د�=V �2 ر-� س��1 و *� -�س�ن Fن س���}

�& ��!��� و �2!+AC #��� -,�ش *� -p�� ص2ور ا�#ون *�. �2س��س� @z�ز و-@

��ا�ط اB�T36+ و ا-C�*& *� ��!�ن در 2و�� -����3 *د، ��!�6 +,Vه��

ا�A3�ه�ت $��T�ن $#ب و -�درس3+ ه�� )'& در TB'+ ��دن ��!���، د!��ا

R��. ��ا!�� *د C'z+ ه�� ��3F در از *��ي 6اBدر ن وا d��$ ب#$ ´ ا$س�س�

روس3�، �4م � و �=� و���ت، در و !��# � و ´ *� ��!��� ص2ور از ا$س�س�

2V3(ن !´ ��دا@ &�AC . ا-,�#1 ه�� Bا!� و ه�4�1 ��+ از

��F و�h �رش هدر � ��'B س3�ن-�Oا�

www.goftaman.com

196

�� $#ب T��$ر�k! �*�& @ن *��1 و ا�� ��!��� ص2ورAC

�,�دد، ا�� �! |� �*�Q �ًM�TB gس�2��A�! � 6=� در %� $2� @ن ��!��� ��

�� 2Bا�� اB�T36+ و!� ����� ��ر � �ا-,�#1 @��*د؟ -��ز !رد و !�

�* �F��h و w�J �* ،���!�� 1 در�A3ا� �* ���O#ش ه�� !�,�� �� �3ا� ��ا! �*

�& @ن؟ �1 4سRد1 درAC �=V �- � )'& در$��T�ن $#ب د!��ا

ا-NMب *�ا� ا�r�د ��!��� ز!�ن ص2وراV! �* +B�T36�سA�ت ا�3Q�د� و وjل در

*�ور �Jورت ��!���� )د درس3+ و�� ا�Vن و'* ،2V3ط �� از دا�Mس

#��� $#ب -T��$ ��@ +(�* و از ��-�M$ 2V�,�! �tوت ��!��� س�J .2T� ²�ص

�B �ز�� � ��و� س��س+ $#ب د!��ا* اصN$�ت ارJ+ در & و وز�� زرا�B و)'

�& ��!�ن ه�� ص2وردور1 AC �� �� ��6ا! ز�� ز!�� ا��O� �Qوض !�N�ن و در 8و

�س� و *د، و���w او *� دهM�-�ن از* �,�2 ص2ور ��!��� از ه�F س�ل *�2!:

�Qوض س+ از ، دهM�-�ن را��6!�ن n�ر1 « دا�� ا�O�-+ !��دل � !'��رد !'��رد

��6: ز!�� �4و ه#ار ص2ه� ف س�)� و!�� دهM�-�ن �d ز!�� را در ا)3��ر�12

�� اص'+ ��ن �Qار����!�ن n�ر1 . داد !� �* d3�ار ه#ار 270هر )�-S �* +-�Mده

ز�� ��د ����!�ن n�ر1 . را�,�ن ز! س�و� $Mق !�د �Fزن را و ه �* &*�C!

!V�ر$Mق *��، *�ا� 6'4��� از�� ازدواج ه�� ا��T� ��، 6=#�� ه�ر�A6

�« اNBن و !�V ازدوا6=�� د)Rان -��*

Page 99: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

197

NBوz@ 1�ز*� . ��د1 *د6�!�� ا� @!ز� در -��دن *�-�!� ساد

ز-�ن @ن ص2 در 98 !�دان و ص2 در ��90 ��د-+ *د، *د-V4 ،2�1 -� *+ ساد

�+ �� d'B :'S از در�$ �b- زن�* +!Nاس�2و�+ ا�� ا. ��ض اس� !�د وF! ت�$Nص

+B�T36ا- �V�ا�3Q�د� *� )�A- �Sدن ز!��و-+، �Sز!2ا)'� !س�2B اB�T36+ و* rB'� در �+ *دن و ا�6ا� @ن، �+ در

�- |B�* ،��@ د1 ��دن���� رJ��3+ و �B�� �4د�2F��h �T�� ) 24( ».ا

V=� ا!� �- � �V�2Bم !س�2Bت ز! ا�6ا� ��!���، w�J و �Sز اB�T36+ و

�ا!�� �سب !+ �2، *'�� �3ا� �ATد ����!�� #�-�درس3+ وا�A3�ه�ت ز��د� -

�+ *� ��!�ن ه�d3 در. دا�� رادر )د�$!+ ��ر Mس�d اراJ+ رادر ز�� و

!رد ��دا)� �� ه�y,-� *�رس+ درز!�2Vاران ز!�2Vار� !�N�ن و !2Mار

اس�س ز�� اراJ+ !�. صرت -,���3 *د اول، *� !�� در�6س+ ��6: ز از زاد

د�R د1 ه� س�ل �AQ در !VA�� اسV�د ��� ������ت و �A ز!�� ه�� !���!

�+ در. �4د�12 *د �$ 2��� ��! �� س�ل �AQ، هV,�م د1 ه� ��6: ز!�� در

�& ��!�ن n�ر1 AC دارا� ��ز-2ان و 8� �� *� ه� -اس� ه�� ��وا-+ �12 *د

�� او از�� س+ سCح � �� در�$3 وار!2�@ن !C�*& زاد !� � ��6: ز!�� {+ رس

ز�� �د د�,� *� ا��اد ��8!�ن n�ر1 . ص�$A�ن اص'+ ز!�� �� س2V *س��ر� از�� در�'! � *V�م ��ن ر¦+ اسV�د د���& ��!�ن n�ر1 در �A *د�C 8ز!�ن

www.goftaman.com

198

$2��ت V32ا�- .�� ه�� ز!�� در ا��، اسV�د NBو1 *��'!

N!ا �A�& ود�Rه�� Qد ،f 2-دA- &�! . F�و + در �-,y���ن !�N�ن *#رگ و ه! �g ��8!�ن n�ر1 ز!�2Vاران �% در�

*2ل ز!�2Vاران �% در. *�V+ -�12 *د�#� از%  � دو�� در ز�� اراJ+ ��ن ه

��د-2�*� ا�� ��8!�ن n�ر1 و. ���� { اراJ+ ووا�z �Q: ��?�-� و�4i+ در

�� ه�� !�دم�'!��z رتو *� +--�Q �*�-�!� ا� *�ا� اصN$�ت -�!��وع *د

+Jن ��& از. ار�T�ره9ان V6�ح ��%d س' �1 �+، از و w'3h ��ه �V�وز��ان ��*

�: ا4 +! D�f9* 2 ��ر!� وa: » تN��!����� ا-NMب ��وع �2 اس�س+ ازV* ن�p

YNU! 3,�-� از�ه ���� ��ا!p وع�� g�او � و (@�* d3( در �ش ��Vه�ا!� ا���

*س��ر د�yس� و *س��ر ���12VA و *س��ر�! ���� 2� +! +M' �TB د�d�2 در !زن

�& �� هVزAC ز!��V ه�� !V�س: *�ا� �� او6�!�� و -��!12 *د *� و6د @��

#�e gد *�ا�12 *� +! &�AC �� در@ن -س�� ه� او 6�!�� را�6 *� ا�� �� �2 و ا�� د�42�1 ه� س� ه� ا�� )ا *�

*� ز��ن را او YN!�� +3$ و. *د -�*'2 'M+ !+ ��د )د...« )25 (

س�و� !رد �� در 7 �3ا� ��!�ن n�ر1h�رج ازدواج ص�در و $Mق زن و!�د، !=�

�ATد -�درس3+ و -�# ��از �12 *د�� !=�. *د� 2�� ا�O�-+ ز-�ن *� س

)RT� �� در ) و�Q*� -�خ @ن ازد1 دا�� ز-�ن را�Q! �Q6�!�� !�د در وا

�w و س��ر�� �'� ا�O�-س3�ن *� �2ت AQ

Page 100: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

199

��د��� -�4ار و !�Jو *�ا*� در را اB�T36+ @�� ا�3Q�د� و

� �ه�ا-��ن، -�4ار R��-�C( و �س�)�! .

�=Ã! م در ازNم اس���12�2 -,�1 ا$�وت �Bوس+ �,�-� دارا�+ و ازدواج و

B �* &'�3!ه�و !�3=2 �وس اس� �� � 2��A�6�!�� در. !�'w *� ��دا)� @ن !

�'� ا�O�-س3�ن �� *س� ز-�ن *� AQ و VBان ا-س�ن در�6 دوم -,�1 !+ �د

اسNM3ل ا�3Q�د� ز-�ن *� -2رت از��*2 *�)ردار! wB��! ��pا�=Ã! ،2V3هس .

دار-12 � *�ز*�)+ !ا�Q وس�'� در !=��دا-+ �سب !+ س� @ن ! NSق ز-�ن از

NSق ز-�ن ��ن ص2د �� *� @س�-+ در �د2V�@�* .�=Ã! در �M'ّCÅ! ز-�ن �6�!�� *�ا

2V}-�Q ��ه �V�ر��1 ا2Q�� ،+B�T36 ز!�V+ درT� ��@ ���B'+ . �سب !+ �د !�

&'( � �� دو�� $#ب د!��ا-@ dzر*+ -�@4�ه+ و در را ��7!�ن n�ر1

���Qوا ��V% �* +��V3B6�!�� ه��+ درا*� و6د��� ا�� ��!�ن ��ل و ص�در��د����، ��ر Mj& را در �TB و-

2 �1 �+ ازTر�ل �2ن ز*�ن -I3!س�t ��!�ن !�kر -3��r ���وادب در

�� ه�� ��+ از *�ر� در او. !�#د-��* :��S& راد� '�#�ن �F4 از ر¦+ )د

» � $3+ ز!-i داوم ��!�ن %� �س+ ����و وا�d ��ر�3� + �� ��، �� اد*

��� �#z YNU! ،ا و��t� �2رVس �� �� ،dVدو� �- ،�i�و�� ��12 %� -� رارس

ه�O س+ د� داس+ د� او ه�rان سزم او�+، اوس �CQً� دا او� �A� 9( د

www.goftaman.com

200

او�� د�z %� ��� و اد*��ور�� O �t�* ��*�ا� (...���B� او��!�ن n�رn 1�راس3+ !�,�d �� $3+ ا��

�� رو� اد*��ت و !� 7� . k4ا�� z#ل YNU! �3 در در�k4 ا-� و� +! �3F4 ل#z

{+ رسd، !��ق )د ���2 *� !��ق )د g 26ا�+ و ه�rان را{+ *�dV، در@

�� اس� و !�سزم وV% +�%V�ن اس�؛ و��$ �ً�CQ ه��+ در#�% ��V% #z ا-� و� ل

���B� و ا�� ��!�ن ��� و د�12 {+ �د��د از راV* داد ��O ...« )26 (

در �)�� ح��M�5 ح�ب د����ا��F �:9 و :�=���Lت �0رتر �� �� $#ب د!��ا و �دT��$�

-,�1 ه�، و *�)+ د�42�1 ه� )'& در � )�-اد1 و س�@z�ز ا-M3�ل 2Qرت از

�'�AQدد1 !+ ��n d��$ در )�ص �� �r��� ��ر �� @ن 2Qرت س��س+ در-3

�� و ��د !�د!+ ��2اO اس�س+ در . �V! 2�سA�ت 2Qرت ا�r�د

+��� در$�O *� !V�سA�ت 2Qرت و در �� 6�!�� و ه� و�1i !�د!+ �2ن 2Qرت در

!=d در ��ر� *� VBان � jل اس�س+ واB�T36+ @ن ارز��*+ !+ س��س+ و س�)3�ر

��V% �* 2رتQ ل�M3-ا �=V �د، ا!�2!�aا +} ���O )�ص ا�4ا-M3�ل *�.

�� 2Qرت ازz �و ��ا � ��ب در د!��اz��S& �د �� -b�!+ ِاTB�ل �د، !�دم از

��!�AU درO !V�سA�ت 2Qرت {+ را1 *س� ��Fض ا-M3�ل 2Qرت �� از ا�4. *�د�*

ر �� *� VBان �س3�� دس� @ورد �د� !V�سA�ت 2Qرت !رد �6 و در �د

Page 101: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

201

داد1 �د، *�رس+ �Qار ��O و رد +V�! +-�!2رت زQ ت�Aس�V!

ر !F=م درس� !���� �� �� از �� �دB�د�-� !'+ ��� � دو�� -�Q2V} و 1357

���,� *� ا�r�د �د �� !�kر ا!� .!R��� ���ژ� !rV دوm2�@2 �و� .

�ژ� ه�y,�1 درm2�@وR��� �� دو� دو�� ��ر� {+ ا-2 ه�  6�!�� و

��F ���� ه�� دو�� !'+ را. �2!'+ *��!�2ه2؛ ! ���� ه�� اB�T36+ وا�3Q�د�

� )'& �� از ا!� ��$: $#ب د!��ا��د 2Qرت اV3B��+ *� @ن !���F ه�- .

� )'& در @-y+ را �� �� $#ب د!��ا���م دو�� )د 4��� وI3م داد اس�aا �ر. !'+ *د����6 �� �� س�@z�ز �د�

�'$�! � ��� �ر� و 4 ��C( ،2ادA3اس *+ Q�--+ در و ا)V3�ق، ��3�ر

!#دf از *� Qل ���2ا_2. ا�O�-س3�ن �2 �� &'( � ره9ان V6�ح ��%d $#ب د!��ا

�* +3Qو د�2 و �د�M3-ا �* �-�V�* �Qوا�� 2 1357ر 7 �د!��@ن -,�1 !+ و �

2�4 +! ،2V�: »� �� را ا�� �دT��$ &'( � و ا-M3�ل داد*� $#ب د!��ا

ا�r�د� دو�� ��ان و!3V° *� ادا!� ا�� دو�� . �4د�2 ��ر ا23Qار�4ا در

�� 6�+ ه��+ زد دس� *� %V�ن !��6ا*� ��ان 6�ر� و *�ا� !�دم A�ه+ @ورد

�12 !2ا)'� و 2�26 ا*��د�� +��V3�$و ز!��V ه�� . ��& ��د ��j و )�ر6+ را

�� �رو� *� ا�O�-س3�ن درس e�وزpدر � ��ان را ا�� e�وز. دور1 !س�2B �4د�2

�V6 را 4��� و در و رس�-2 *� اوج )د^�م -��وه�� . p,�-+ س�)� ��ر در

www.goftaman.com

202

دور1 *� ا�� س��س+ در رQ�*� و در 4�� وا*س3,�ن ��ره�� در

� )'& و 2A! �V6ل �2-2 $#ب د!��ا#�^�م �Mط -gM � وا*س�3 ا�O�-س3�ن -

��رB را �د *�ز���! . ��ا�� $��� س�ز!رQ�*3=�� *� �4م ��� !��# را !�

!�دم !� 2A! +-�=6ل ��د1 و !MCV� و ,�ه+ A�ه+ سق !�2اد را�� �*... « )27 (

:ح��A ���0ن J����0 از �L8 ��eر �س3�� دس� @ورد ا-M3�ل 2Qرت از ا�4

ر �� !V�سA�ت 2Qرت در 1357 �دQ d��$ س�� ABر �-ن وارز��*+ �د، �

��z از +--�Q س� d��$ ز ا���z@ ا���� دس� @ورد�اس� �� س�c دا!� @ن او

داود �3Q س�دار�2T. 4سRد1 و *#رگ �2�� 4�م در *����� )�-اد1 اش اوBا

�د � %�ا. $��Q d�-ن *د ABر از*� �3Q را �2Tداود ر �47ان

��6�ن در �2Tداود رس�-�2-2؟ ا�4ز-�ن اFS�ل و *� �3Q رس�2 د!M�و!� )

%,-� *� �3Q رس�2-2؟ او)�-اد1 Q d��$ 2T� �3Q�-ن �� از از ABر)�-اد1 اش �T���ن در دوران و داود

�� ��ل �د � ادا!� ����T��$ . ز!�م�� *�2ًاT��$ د در داران ا����'TB د(

اV3B��+ *� �� ه�  ا$Rام و -��ن داد-2!�ز� و $2 ه�  و ر-2B2ا�� -2ا Q�-ن و

از. ¦�� {+ �V�س2V *� ا�� !رد در را�� 6�اس� �� ا!�وزp 2ود$ ��-@ dz�* س�

ر ده� از �� س�c� !+ �4دد، �1357د اM- +�Q�ط ��ر از 4ره�� دس�3 <�+ در

Page 102: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

203

��دن *,ردوران ز-12 �T��� ب *2ون#$ +�� دو�� �د

� )'& ��w !+ �د Sل در. د!��ا� دور1 *� و�1i در ر�K ا�O�-س3�ن و

�� دو�3+ درT��$ �� ��ر ه�د �و6*2ون ��3�ردا�� {+ ان *� �12�2

�� دو�3+ در ���d�@ �T از�س� !س�@-,-� �� . )رد �Nت *� و���ت و

�� $#*+ و�!��2ان اسAt3�رات دو�� !س�� &'( � سCح و���ت، $#ب د!��ا

�� و�N و و�سا�+ ه�$Nن ت *� ص�!����3Q d ا A�ع *2ون ���T و )د$ +J�Q!V�+ ه�� . {د-2 ص�در )�g را ��ر

� )'& و رؤس�� س�ز!�ن $#ب د!��ا����t3، و���ت، و�سا�+ اسAt3�رات در

*�ا� ��� @دم ه�� �� �QNB دار�=� ه� و�ژ��+، و !VA�� د�2 *�m2�@ �داور

�ص !�2اد-2، د�n س'�M� )د ��t+ وt� ا$س�س داد4�1 -��ز *� J�Q+ و د�,�

��د-2��� س�ز!�ن !�!ر�� و. {�!س���T و� d� �ز 6�سس+ رژ�d *2ون دا�� $

د�R� دا)� !+ )�-� و Q�--+ *� ه�*� �6م ه�� *��T�ر� را ا��اد و �2-2

دا�� *�ز دا�2V3 ذه� )د �� در��د-2��!+ 6. 2-2!+ ���- و*� ز-2ا�� !

ز-2ا-+ ��دن *�ا� دس3,��� و را�� @��: � S�'+ دا���=�س £�-� !+ @ورد-212V��} ،+-اا) ،�e�! ،م#�����c!ا

2Jا-NMب، !fN، )�ن، ��دال، ا��اف زاد1، ا��اS+ %�، س��Rس�، ا��ار

��زات ز-2ا-��ن �q� J�Q+ و در..... و2 ���T، )دV3��,�! d�T� ا-اع .

��د-2 ا��زات ر�. *� ز-2ا-��ن ِاTB�ل !

www.goftaman.com

204

رو$+ و ���rV و @زار از� +T6س �� .ز-12 *,ر ��دن و *�ران 4�=� و ��+ ازiو و� I� �,3F+ ه�� !

�سf�V در � رژ�d �د ��+ $#ب د!��ا �� *+ $�!Q �* +3�-ن و )'& ا�� *د

*+ اV3B��+ *� ارزش ه�� 2Bا�� و�=V +B�T36ون از ا�� 1 و$ز *� *

�� $#*+ �2ود �T'QوT��$ 2� +} .��@ دا)� $#ب در $�!� ه� را و ارزش ه� !�ز

�س3�-2-2 -�# !V�سA�ت $#*+ )د و� .� )'& در ره9ان و $��T�ن $#ب د!��ا

ر دوران �� از �� *� p�ن �2$�� �د -�م و VBا-+ در4�� !�دم )د *� ه� *�

����6 *س� ��ان و را ��ر و �2-2درون $#ب و در *�د-p �* ،2�ن 2$

#�- g�( +*#$ ��T��$ و از ��S  � ه�,�2�� ��'B س�� . در�« -��د-2 دس

:دو$�Z� Mِور��

�+ از� � و�4i+ ه�� دو�� $#ب د!��ا��� ا�� دو�� *� !��ور�� �رو� )'&، ا

ادار1 و !��ور�� در�#ا�F- 12Vذ و��T در« :دو�� *د $#ب و ره9� ا!ر-�� �4وپ !��ور�� $#*+ 1978!�1 !+ �او

�3�T� +''?ا ��* g� لر��س� !س� �*�س� اj�د-T� $#ب �ان !��# �روان .�.

� واردV-T� .��*� �2 س ودر ^�م وزارت )�-� ه� !��ور�� در

�q�6 حCن ز!�ن در. �2-2 ^�م س�p) 1�!+!( +!�b- ور����!)س3�ن )2�26-�Oا� �*

...�2-2اB#ام 12TB �6 *� را )د^�م !��ور��

��م وI3اس ��M 4سRش اس�س�ت $#*+، ار

Page 103: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

205

اردو، ا�r�د -Fذ$#ب در�� اB�T36+ و س�ز!���� Q� و�>��

!��#� ادارC�! 1ف دا��3 س�)3�ر )28( «.*د-2دو�� $#ب -Fذ��ن در !��ور�� و $�ر

��� )'& س *� . �#ا�12V دا�� د!��ا�� دو�� !��ور�� *� �2اد �� !�kر

<=ر�� �2Tداود در دور1 �رو� �� در ار g و6د ادارات دو�3+ *� )�ص در

�#ان ا�� ا�#ا�g در . دا��، ا�#ود1 �2! &'( � �� $#ب د!��اT��$ ����ل سS

-Fذ *� p�ن $2، د)��� و ر�� و *��4سRش ادارات دو�TB +3& و !��وران در

R��* ���� .F$در �� 1358£�ر �E اD ا!، ��س�ل �� از�2�ر )ر� �� �د

�+ �b- g�!+ و در !��ور�� را �2اد'!�=#ار� �F- د��د وا} . w��! �3�- �*

�E ا�Q °V�: » Dن ا)�� ا�O�-س3�ن درF$ !M�م �س� وز��� در ا$�از ا!�� �� از

+ در�BAC! �-ا�FV� � 1ا�� *�ر} dاه�� + دا�� �� د1 ا�=�ر!�'!�

��ر�V�س�ن �رو� در !��وران و �2اد�=#ار �& !'�+ و دو ه�� �* +!�b- �F-

�« !+ �د�� از�* �'Ta@799 و +�'! � 201 2V��A�! +!�b- � ... « )29 (

2V12 � سI3! وزارت )�ر�6 ا���ت �س�#�-��در !��ور�� �رو� را n�ر ا!��

�� $#ب د!�T��$ س�ل ��� )'& دو! �ا �� ا-�2+ *��R از و � ه#ار $2ود در

� وا{د !+ �2V � ه#ار: » dzر +'B� �3+ در *2V!ا �Jر س�اس� �2ن و��

��b- +T ا�O�-س3�ن از $�ر �رو� در6=+ ��2ا !�ه�� ا)�� در �*�Q gا�#ا�

www.goftaman.com

206

�2اد. -��د1 اس� �T+ *��� $2ود !س3��ران -b�!+ روس+ در

1000�F- +Q�*12 اس�-�! .Y��T3$ز اVه �� !س3��ر -�F 250$2ود درz از +!�b-

) 30( ».*س� *�-2 @ن ��ر �رو� درره9ان V6�ح از س'� +'�-�C�2VT3ا!�

� ص2ر ��%d و �!� $#ب د!��ا$ dbBا!��ور�� �رو� �2اد ه�3�دده� )'& در

وزارت )�-� ه�� !'�+ ا�� دور1 در را ،���>� �ه�� دس3��ران و*� nل، ��س

-Fذ وا{د !+ {��2 و -�F @��، ه�3�د�O�ت -� در را @��'A +3� ادارات دو

2V��! +M' در«: و� !+ -�س2. درس� ا� @ن در �� از و س���� ه�3�د�V�ت وM' ��V% ت�O�'A d�bB ��س

��ت *6دM' !��وران �� 4�� 2!@ وزارت )�-� از ه� �رو� در &��S ن�>�

��4 g�( �-,*رم ا!�^ �#���ت ا-,$ ��د-2 را ا�6او� ) b-...« )31�رت !

�6 *� س����* 3$ �� +!�Qسط �ار � )'& و $��T�ن و ره9ان $#ب د!��ا

��* ��Bد، اد��! �mارا �رووران ���! �� و !رد درT� �رووران ���! ��F��

ز��+ ا. !+ 4��د �Qار �د�2 !رد 26ًا ا��3A د�ار« :ژ-�ا�ن �رو� !+ -�س2

2V% �* وران��ر ا�� !�n �� d�,* اس� �F- 2��3ا© *,�d ا�� . !��س! �y-@

سF�رت � g��p در اس� �� روز� در��*� ره9ان �4و1 ه�� !��وران �رو� در

) 32(».راد�2م، *� و$�� ا�3�دم�3� !��وران �رو� در n�ر !=RT از -

ا�� !��وران و�gM- ،+3 و��رادارات د !س3��ران �رو� درادارات !'�+ و. *د

Page 104: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

207

�- +!�b- gM-�=V �� *�ا� $#ب '* 2V312 دا�Vر1 ده�!

2V3(�س��س+ !��� ��!��ور�� -�b. ودو��س+ ه�� در q�6��+ ا��اد �Mر و در

*�� *�دن !M�م $#*+ *س��ر $�!3+ و!��2ان از ا�� رو *س��ر� از. !�� *د سCح w'3h !����2 و دو�3+ در $#*+ و

*�ا*� ره9� ادار1 ه� و ار4��� در��د ^'& و !��وران *�M-رد ا(�*

��د-2�! � !M�م *�� �� ��S& @�� از �$3و. دو�� *2س� *��ور-2 را در $#ب و

�b- 2B�وران را !س��1 *� !ر� ��CBادو�3+ ار �M� M!�م $#*+ و وw��j در

�� روس+ *� -��3. 62': !+ ��د-F��!3� ا�O�-س3�ن در��mژ �V,V!: » +-�س�

�� 4ش *� ��!�ن هd *د-2 )!��ور��(ا�� *�. *د-2 !�ر1 4��-42�ن )د

£R اوJ�ع �'+ را "او" �2Vا�� �� $#*+ �� *� !��ور ا�� !ارد در. !�2ا-2�,�د�2، !�دم 26ا س93� از د�ار!

�� *� �2Vاره�� !�*� �12-�� و )در4 1ده12V *� ��س3�دن 4#ار�=�� *� -�2 *�

�س� اj�د-T� $#ب ��3 !��#�T� �� �رو� *دن، ���!��k� 2ا @ن *�ه� ��!YN در

ا�� 4-� !��وران . )*+ {+ ا-س� *��2�� !+ {د-2 !ارد از *س� در راTC �� و دادن ه2ا�� *� -ازش و !=�*�-+ و *�

در. !�س�)2V3 ح ��و�ر*� اصNC ��دوه� ص�� ه� و4#ار dوره��ض !B ��=�

12-��در)��-+ در*�ر1 ار M�� !�ر4 1 ».ارا�m !+ ��د *� ��س+ ه�� *�� � )د)33(

www.goftaman.com

208

ه� وره9ان V6�ح ��ا�س���� ( ،+*#$ w'3h�Vد� !��وران

�� !ا�J و !fN درس3+ و -��ن و را-�M$ 2V32ا�V� +! د) �س� ه����E *. سF$ �ر�

�1 �+ �� از اD ا!�� در �* Kاو ��س 2VT3�� +'�-�C'س �3=����� �*� )اس�

ا�� د�,�« :�F4 و�J $#ب ��سK *2ه2 ازا�Vن *�ا� !�. {�tرد $�ف ه� *2رد

�س� از �e*�س�)� $#ب )د -T� ب#$�d اj�دm�TV� د�,�. �رو� اسF3�د1 !

��d و%� -V�* �% �� 2�,-�� ��y��dهV .�Nت $#*+ ا!ر $#*+، در س�!��ور��

اس� و ��ر در �tص وارد و !+ �=2T ز��د ) 34(».!+ �2V )ب ��ر !� *�

�س� !��ور�� $#*+ �� از-T� $#ب �س^�م !��ور�� �رو� T4���3 !+ �2-2 در

� �Nت $#ب د!��ا�� w'3h ��رد1 ه�ر$ &'( 2V3و از و دا� d�!�� ا�6ا@ت b- رت !+ ��د-2$#ب� . ��F��! �3�- �*

�e �M�وزM$ *� �3�ب �روس3�ن �-�Oا�: !��ور ا�Q دو وزارت )�-� $2 ه� در«

4��� �رو� و6د d�T� ��$Nدا�� �� ص �AQ از را *��2 وز�� @ن ه�. دا�2V3 را

�d !�ر1 !+ داد-2 ه� ا§�ذT� *�2 از. ��دره�� *2Mرت رس�2ن �AT� +� 1د

� �* +��� ا�� 2ت ا$س�س !+ �4د�2!س'!��ور�� �رو� ��!+ *� را )Nء

2V3(�از.س +�� وژ-�ا�ن �ر �4وپ �%�� ه�� !��ور�� �رو� و�ره9� ��ن ���

Qا� ا�b- �j +-�O�رت دا��3 *� راوزارت در. د���3 !+ {د و!�+ -b�!+ را

دا�� �� ^�م �CQ�ت را د��ع �4و�+ و6د�. Q!�-12 !+ دادm�4وپ اور � +F� ��ا

Page 105: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

209

!��ور س� وزارت د��ع و�� <=رmر +!�b- ��� +��B س3�ن-�Oا�

^�م سCح !��ور�� -b�!+ در *� !M�م را2V3ر س�. دا�ور ا!��! #�او *� $#*+ -

^�م در !��ور�� YNTB. ار A�ط *د در�Nت -b�!+ از� 2�* �* f2V� ������

2V3رد و دا�(�* ��@ YNTB -د@!�ا* � .!C�*& *� . -س�ن *د !��ور�� در �2اد

�2اد1988اول V6ر� س�ل ا$���� �* �ًM�Qور�� د��1007! +!�F-

2� )35(».رس

�H����� M$و دو Jرا��LS'ا�: &'( � سط $#ب د!��ا ���� دو�� ،

�� دو�� $#*+ *د�� -� دو�� !'+؛ 4��-12، دو�3+ �� در d�T� @ن ��وQ ،ارk,--�Q12 وVV� 12، ا�6ا تVV�

� )'& *د ا�� دو��، . $#ب د!��ا�� . س�)�3 ��2 $#ب V=� از-@ dzر +'B� )'& *�$#ب د! !VA�� *�وره�� ��ا

�ژ��+ )�g ازm2�@ !د + �MAS +اس���g @هMAS �V�ت را )د س�F4 +! �t و�

دهM�-�ن ��ر�4ان و ز_3�g 6�!�� اdB از��د، ا!��! +���! AS ��!�6 g�M�ت ز_3

دو�� ا�� $#ب !��ر�� در و ه�  ��ل $�ر2V3����2ن �3$. -V� �ا�* +!#�-���!

-��b�ت ود�42�1 ه�� ��ر�4ان و ز_3���ن ��@ +,Vه@ g�� +B2! �� +T��$ سط $#ب

��!2 *د، *6د-. ��� $��d $#ب درB3+ واادار ا� ت دو�� ه�� �'+، درT��$ ه +� �و���ت، و�سا

�� ه�� دو�3+ و�QNB دار�=� از$Nع صT�وا�+ ه�، و�سال ه� . *د-2 *�)ردار

www.goftaman.com

210

$#*+ و�QNB داره�� *�!��2ان س�ز!�ن اسAt3�را +، ه� �س+ +���Q زار4�ن2 *2ون �V3اسرا�� !+ )

��د-2، *� ز-2ان !+ Q�--+ دس3,�� و�!2-2، ���rV !+ داد-2V,�3 !+ و ا�Q �*

. رس�-2-2 ��� )'& ازدو �س3�� $#ب د!��ا

�� )د�� س�ز!�ن *� ا�r�د روزه�� ا�� . اسAt3�را + دس� زد 6�سس+ ��

دور1 ه�� ز!�!2ار� %=�ر س�ز!�ن �� در� )'&، %=�ر � از ره9ان $#ب د!��ا

�� *�رO س�ز!���� -�م داد، ��+ از �ر�h Kف و �سf�V 6�سس+ در

س�ز!�ن . ا�O�-س3�ن �سب !+ �د ز!�!2ار� �1 �+ دور1 اسAt3�را + در

�+ " (ا4س�" *V�م- دا�O�-س3�ن د34 س��� �4د�2 )ادار1�� رأس @ن اس2اD در و

هاداران �V6 1�ح )'& و از س�ور� ازاس2اD س�ور� . ���4 �+ ا�� V6�ح �Qار

ده12V ا�� س�ز!�ن را *� � ار4�ن @زار. � ��د��ر �2A و$�f�V3 دو�3+ در و

�س، *+ ا4س� ���� 6�!�� را ���� �* در. اT3B�د� و س3�6 1#�2A! +ل س�)� در ادارات دو�3+، !�ا�# @!ز�+، و

!w'3h &S�V ��ر، !�!ر�� اسAt3�رات �: وM� �w �2-2 *�ا� � . �RVول !�دم

و���ت *� دس3,�1 و ��ر !��# در ا4س� و ار4�ن س��*,�� و@دم ��+ ��2A �2 و

�F- در را ه#اران ��T��$ س�� �1 ه��!� )'& س�*� -�س� {د ه�. $#ب د!��ا

2V% �ص2 در *�2ًا -�م ا4س �!�س� و $�� روز1O �E اD ا!�� *� ��م F$ ،����

")�د" ز!�!2ار� *f9 ��ر!� -�م س�c در

Page 106: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

211

در و �2*� @ن k4ا��3 �: اD از دور1a وزارت �� "واد" *� )�د

��� دوV!ا��O ��د ا!� ��د 3+ 'TBروش و -�م ه�� در ^�م ا�� دور1 ه� و @ن در

س�ز!�ن . !��£� دا�� 4-�4ن، pس�-+ و� )'& در ^�م اسAt3�را + $#ب د!��ا

�� ا�� $#ب *�س�ز!�ن 6�سس+ T��$ ����س روا*ط *س��ر در )*+. 6+. �+( �رو�

�V *� س� -#د� و�,V ا�� . !�9د ��ر� ه�� 4سRد1 درروا*ط ��!� p ص��B

d�bV ،+ �BNSا ،+!�b- ،+��! w'3h ��ه در!��وران �رو� $�ر س�ز!�-2ه+ *� و

. سCح w'3h @ن !+ �2 &'( � �� دو�� $#ب د!��ا-@ dzر +'B

�* 2T� ن اس�س+ دوران-�Q ��O� داودا ، از1357 ر14!�رخ��3!�ن n�ر1 در

�'! d��� ��� -b�!+ س�F4 �t ا!� + وYNTB دو6 +T��� ��V% 2. -2ا��� س

��ن $#ب �N42Tب زو� از%� �د� )'& �� *�2ًا !M�!�ت *��� در د!��ا

�� دو��Q +3ار و$#*+-@ �TJ ���4��ده�� ��!�'TB �-ر�k! ن $#ب�T��$ را

2��� �� را !+ �2V، *�ر � اص'+ !س��,kارد! ���E اD ا!F$ رد« :*2وش(�*

p�ن . ز�� *د �Tع *�!�دم *س��ر در) @داب ورسم( وV�VB�ت )��ه�V( �'3ر

-,���3 *�!�دم �b- �TB در !�دم راdد����*2ون ��2V* �T� ��دن، *2ون . !

��T ���، *2ون ���T ��ار� ��دن و� �� ا�� در. *2ون ���T ا!ا�g راAJط ��دن

ر� ا�A3�1 در ه. ه�  Q�-ن -�س� �F �� *دp .؛ ا�� راd�,�*� ص�ا$� !

�=V �E اD ا!�� !س�ل ا�� !س��� F$

www.goftaman.com

212

�+ . *د�U! ا�3�ن�*�& �� صAح @!2، !رد *,�d درF� +س!

*� �=�دت را �TB اa�م �12 *د، اواT3B�د� را، ا_2 -ر ��. رس�-12 *د-2

�1 �+ ص�$: س� %�� -�س�3 *د�d، !� و2!@ �� �1 �+ ص�$: وا�F4 �y* D؛ و ا!

از. ��د1 ا-2 را ا�� Sر � ��ر ه�2��� ا�3���F4 . دس� �1 �+ ص�$: �

�=Vد-2 %�ا، ا�ب، . !�دم !'+ *(�ً3Q�! ن در�� �2-��- +! �a@. ) �ً3Q�!

%�ا را �F4 ا�� ه� )ز-2ان !+ *د-2 در2�2��F4 وا�y* D ه� . *� �=�دت رس�-

d3؛ ا!�� ص�$: !� F4! ��د-2 را ا�� ��ر �ر�K %� !رد ��دا �ر�K اس�، در

�F4 3�� �* ؟ او+�,�! :2�2T� �-�6 س �3�- �34 �'ct� Kر�� fوا�+ ه� س

*� )د !�,�2V ه��� �ر�K را. (��2V� +! �3�- د( �F-(. �F4: �� �!

�d��A- 2VV ه��! �% }2VV�*{ �-�F�3س! ) 36(».*د ا�� Sر

:�ب و�Z'�ر��E+ ه�" ���

��ت Q�*� �| در ��+ از- ��T��$ دوران� )'& *� )�ص در س���� $#ب د!��ا

1�� ��T��$ -� �سِ� ا���*+ و )س���� اس�F��h ��'B .در +�$#ب �� $�

�د!��ا �� *� صرت )'& درT��$ +س��*2ون ����T دس� 4سRد1 ا� *� ��3�ر

TB�ل ِا أم *� ا�� ��3�ر زد*� p�ن 2$ز-2ا-��ن *س��ر� از. ا-اع ���rV *د�� !�kر 6�ن *2ر*�د1 ازT��$ ��ز-2ا�

)�-� و���S�( �rVات �سV��+ از س�ز!�ن !�!ر�� *� و�1i!�!ر��

Page 107: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

213

�3+ @ن اسAt3�را + وV!ار 19ز-2ا-��-+ �� در ��+ از. دار-2

!�1 19و *� ز-2ان �'�y)+ *�د1 �2 1357ا�� !رد در *�د ز-2ان *� س� در را

-ع ���rV *�ق �«:���rV ه�!+ -�س2��@ �'��'Fن *�2V-�! +Qدادن *� وس

��ن *د س��ر!�b- در �� g�( �'¨2V-�! �ا�� دو. %�خ دا�� دس�3 ا d�س

�� *�Q+ را*� $س�س ��� -M�ط *2ن وص� @�� -�!� از. !+ ��د-2AQارش ه�، د�4

�� سراخ *�V+، )س�س� ه دو ه�@ ،���، ز���k ��1 �� -�)� ه�� دس� و zو .

*'2V� V%�ن ��ر%� *� *�2 ده�ن �tص را2V3س* +! +! ���! ���� �FV �� ا!��ن

*�هd !+ *س2V3 را ��� �� دو ه�. �4د�2 از *�MB .2: *س�3 !+ �2 از دس� ه� و

��rV �4ان !+ ا�� ^�م ��d ��ر� ه��2، -�س��2V3 4� ��ر*� *#ر4+ ��د1 ا-

2-2�ز-2ا-+ �M=Q . �j !+ زد-2 و !+ -� و p�ن $�ل !�T�-2 در ���rV س��B ه�

2�* �� *�Q+ 4�ه+ *�سd !#اح دس�3 @ ...را!+ %�)�-2-2

��rV ا�� *د -ع د�,�� #� و �� @ه� �# در !�2V-�! K� را! �A� ���3 *د-2

��rV !+ �� ا��U ز-2ا-��ن *�� K�@ن ! ��� ز-2ا-+ را وا-,�3�ن دس� . �4د�2-2

!+ Sر� �Qار ��d �3��4 و ا-,�g3 را � داد-2 #� f- K�-�)� در ز�� p�ن !

���ر *� *�2ًا و !+ �2 ا-,�� *�ا*�*س� kBاب ده12V ا-,�� �tص را @هس�3 و

�K ���ر!+ داد-2! � -�)� ز�� !�K در . ...ا-,�� ��ورود

www.goftaman.com

214

ا-اع ���rV از ��+ د�,� �AQ �� ن���2ان �3Q ��ن در ازز-2ا-!

س� ا�س�ان و ��3�ر�y'� 1�4)+ از��ر "ا4س�" ��ر!2Vان� ،���� و اa�م !

وA� +3Qس�� *س� . *#��+ ز-2ا-��ن *د*�ا� �'�,ن *�دA� ،2-2� +! 1س+ را

��د-2 ���ر�@-,�1 %�اغ ه�� . ا-t3�ب !� )�g را ص�2 رو�� ��د1 و 6�� را !

��د-2 �'�,ن ره� زار )�ر در� � ه� ! *� رA4�ر را س�c او. ��S+ �اه2 *�ود

2V3از. !+ *سR��-�C( ��,د� ��ع �- �p�س3�ن $���� !+ �� از-T� :'Q س�وتQ

2V� را در ����وع @ن اس� �� ! �ه�� 6�,ن wQ !+ داد-2���ر و !�2ان ��

��د1 ��د1 ! � ه��2ام از )�g را�4�ه+ 3=� و4�ه+ دس. g-���B !+ ��د-2

�d در را ��ه�� او� ��6 :MB2V3و !+ *س �F- دوس� :� � ��p �* ار را�Q dه �'¨

� و !+ داد-2 �M*�2ام 4�1 !سBا ��1 ���د1 �12 و. �V�ن 6'!+ را-2-2�,-@

%2V س�-3+ را-12V 4�ن ا6س�د ه��2ام ازR! 12 را-�! +Q�* 2-و ا-2از1 !+ ��د

� #� ��)�g را ���ر را-12 و ه�@- *�2ًا و *���N3! R+ {د1، *�-12 !+ �2

12V(�,�2p ن�V� 12*�Bن و�V� را �* ».*�د1 4س�ر� ��Bا-� دBت !+ {د-2

)37( $��T�ن )'M+ ا�A3�ه�ت ��!�-� و )Aط ه�

�!23ار� و ادار1 6�!��، @�� ��1 در$ ده12V در *� -��و� �سf�V و@زار را

. 2ل ��د1 *د!��ن )'& !A و ��راصNح -,�� روش و @��*� 6�� *�زا!�

��د'TB 1�=% ،g�(2J د( ´M'( را �* 12Vرت �#ا�3�ر @زار *��و� �* &'(

Page 108: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

215

g��}2V3ا�k,�! . س3�ر1 ار g س�خ �رو� �Tد ژ-�ال %=�ر

�: اD ار�Q 2�ر��w !��ورa ن $#ب�T��$ ،��، ��p 2Q�ن @z�ز از را !�kرT��$

وس� -��و� !��6ا6 B�T3+ و���,�1 ا6�dz *«:!+ -�س2 او. !+ )ا-2 �*,�

�� اه2اف ا-NMب-@ )�� ��را )ر �د�@ ��د1 وا�Q *�-�!� �4د�2، در اNBم {+�

ر��3� �� در "��و�3�ر���+" {دن د��س3+ را و6د ��ر��� -2ا�� وj�ت سس�w-�t .و .گ. *�دا��، رو�2س� *د در'�

,�هVز 1917روس�� !M�رن س�ل :"�Fز!�-+ !�#م @رد� را�� از���@ن *3ان -�ن سس

)ب $��."��t، @س��ب -��د1 *د راا�O�-س3�ن %� !�3ان !رد در د�,�

�س3+ در��� �F4؟ *�ا� اa�م j�ت سس@س��ب �12 ا�O�-س3�ن -� V=� @رد

)�f @ن §d در @!�دA- 1د؛ *'�� هVز�#- �زم *�ا� ا�� ��ر 12�12 -����

ا��اS+ از !B2� و �� ا�� *�-�!�. *د�� و 6��-� *د !��6ا p�ن @z�زp �*

�م *� ��س� *د� ��� ...د p�ن @z�ز *V�2,-�، ا-NMب ا���� از

دو�� �2ا!�� ���,�1 اB�T36+ -2ا�� و و "رس��+ -�" ا�� ورز�2 Nش !+ -

�� ا2Qا!�ت س��*,�ا-� در*��ATدرا'�B2V� 96ان +B�T36ا �38(».�ص� ه�(

��د؟ �g � J � �Bل �Z'�ره��� $#ب وا��اد� در %� ��دT��$ درون

� *� و�1i در س�ل ه�� �س� د!��ا�س3�� *د؟ در !س�ل اص'+ ��3�ره�

�E اD ا!��، )1358سAV'� �( روزه��F$ ��2 �1 �+ را ازTر�ون -���2ان 2Qرت *!

دو�� �Qار � $#ب وره9 در )د و را-2

www.goftaman.com

216

دوازد1 ه#ار���4، اس�!+ ه�� *��و-+ س�)T3�ن ز-2ا-+ *�و� د�ار

2� �3tوزارت دا)'� @و� � �� �Qن و@س� دو�� $#ب د!��ا��3Q �* &'( 3 از

�+ در. رس�12 *د-2�$ 1� 2Tر�- �� +��2 ره9� $#ب و �AQ از@ن در�� �� دو

��د�<=ر� رز-2ا-��ن س��س+ د �� n�ر !�=#ار� ��� ا�O�-س3�ن * � د!��ا �

��2 ه#ار و� �F- ت در. اس��I�J �� و�3M! ز!�-42�ن�* �* dر�� رژ�!�!

1� �+ !س�ل �3Q ا�� *س3,�ن ز-2ا-��ن، �F- 2 !���+ !+ �4د�2؛ ه� ه#ارانV%

�� وزارت د�ار ا�� �س� *� زود� از-(�� د$��+ * ا�� در. دا)'� *�دا��3 �2

ا-,�� اص'+ ا��م %� در@ن دوران و%� در#��E اD س���� *�2وا�Vن -F$ �س*

ه� ا!�� *� VBان !س�ل اص'+ ��3�ر @��ا!�� ��!�ن ^�م ��3�ر. !+ �د دراز

�1 راص�در ه� gM- د؟د1 *�� �* +��� در $#ب و VBان ره9T��$ 3�ر�ا�� �

%� *د؟�B ����rV��� �ح )'& ازره9� V6 دس3,

�E اD ا!�� درF$ ���^ روز �� �د � �س3�� 2Qرت س�t ا���ر *� -Q �M�-ن و-(

B�!� اص'+ وا�Q ا!�� را در و !+ 4�2�� V6�ح در ��3�ر ا)V3�ق وT��$ دوران

2V� +! +���! &'( .س2 او�2«: !+ -��* +t' �� -�M �� ��د ��د *� --�Q

��t� g�� �* g�4ا� ، � �، ^��# د!��ا�� ا���ر-( 2V'* ،2رتQ د، )�واز��

��م p�ن روز *2@!ز� از �ر� وQ اولر d3F3�ر در هF4 دار و�� Dا E�F$

#�)�C-��+ و ا!�� 6'1 ه�� ه�اس ا-,

Page 109: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

217

در !U�ل او*,-� . دا���* �-�I'م !س��Q ��وصp w�ن �: �س3

2�=� 2�2� �F��h ر2-T�1� *f9 �+ و ��م �42VV�ن دس3ر��ر!� *Q � د ص�در��

� 6,�ن ه��d 6,�ن ه��d )س3+ و Q!�-2ان �f2V س�ورد2VQ �!�4ه�ر� و

�ا-سcرت ها�+ را +!�b- 1�� �*�� ��ر!� . ��زات ��T��� 2VV و�!�,Vه

�,�ا-� *� ا�� ��!�b- اض !�نRBا ��ا!�F4 ا�� ا�س�ان *� *� ��سK او ��د

��م )��-� ��د1 @ب *�Q9�( � �Q ب�� @س2� )39(».ر��3t ا-2 �=

�B �9ا�#�#B2T� از �AQ �� &'( ح�V6 � )'& از �� $#ب د!��اT��$ ا�س�ان

�A �� در ����� ر�وزارت � س�c در و *د)وزارت ��ر(دا)'�

��م *� س�ز!�ن اسAt3�را + ا4س� و^�م �� $#ب و $��+ ر��س� رس�2، در

M' �ره9� @-�ا!س�ل �2V، ا!�� را + !12-��4 d�T� ا2Bام ه�!���+ اص'+ در

*�دا�� !� ا�� اس� �� در« :!+ {��2*�Nو1 ره9� $#ب، . �Tع $#ب !س�ل اس�

�+ از *��-�ت �+ هd در �1 )د %�ا���ر1 " ��؛ !+ 4�2 )د �� �% fس

��ر1 ��+ �+ �� �� ��S �س+ �� " ( 2V� +! ��S در�! ��'B +� در �ر�

2�V� ش� +� �ر�( �� YNU! از در +�� ز1 د" �� !�,�2 )د *��-�ت د�,�

2J �� -�� !� در) "اNB-م 6=�د ا(ا-�M! dV�*� ا)ا-�=� 6=�د� و )اNBن !

�ًA��M �� را ا�� $N2!� صQ ���(@ �* @V�� �a+ در. $#ب ا-M3�ل !+ ده2 )رد1(

�� و�سا�+ و ص�ف ا4س�� س�ز!�ن او

www.goftaman.com

218

و�QNB دار� )�ن�=�س3( � )��2ار�( �3��4 ��$Nح وزراء، صCس

�w ��دن دا�2V3 ���4 وزدن وQ در . *� ا2Bام ��د�� ���4 و ز��د� از !ارد�b- ا�% ،���,�! d�T� �� �� ��ر !� ا!

*�½)�1 ا!�� *�رس+ ا�� س�ز!�ن را��د�!.« )40 ( �Vار� از ا!�� f9* اداره �ه� +M'(

�� وزارت س�$2ات در! ا!�� و� �!�$2�� ر� راس� روز1 و ��3� او ا��م د�

�* Dا E�F$�* :r� ���� و ا-,�# ا!z �Vار� !+ 4�2. وا2V� +! +�Qارد�:

»gا��p �! �� �2$� )��روا*ط )�pا� ا!�O�ت را 2Qر دا�3�d !� ه�'A ��p �� �d�2 وV� +! ��� +cسy���د�d �� @ن د�!

دوس� *� !�دم دا�� و *� � اوو دوس3+ � دا�� !� ��!YN ه�� ��t+ )د :r�

��دم �� ا�� @دم %Cر� ر !�3� � د� ���� $��ت *� ا�� �Vد؟ ا�� +! +���!

�Mً� *دQ2 !� دVا© �� س +} �3F4 g��*2V� ا�� ��� و در او �� %2Mر *��2 !�

�#. ��دن رول دا��% � �!�=3V! را ا© +! �3F4�4ر اS ا�� ��� �� d�V�

1 ���2 از ا�� !س��� *�� � در�rV� ��� B#�#اD *��2 ا!�� *د2��* 1

2� +} �2V* +Fادروار ا�� را. واص�* +! *س��ر. 4�B �� d#�#اD واصF+ ز-12 اس�

�B�� ��-�س12V �� و دوس� ه�� )ب ا!او . ���3 �2-2 د�yس� *د *�ا� او

$3+ از. را a�ت *2ه2 -3ا-س� �� @����@ ��4 �2V* ا-س� راص ��د1 -3N( .

2-2� �2V* dه ���+ )�g ه�� ا!�* ا�� از. )Nص �2V را -3ا-س� �� @��

Page 110: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

219

ا-�S�(2@دم !+ 2�,*�+ ��A�ت هd �رو� �� در @ن ز!�ن در�*

��� دا�2V3 ه�� . هd دو�� *د و �� از. ��g *�د-2 د�,�ان �� !�سس�ت را

� �� +� 1 �� ���� اسAt3�رات و ا!mر *� س� و -,��2V3)دس3ر( وز�� دا)'� ���+ !س��� �2-2 )د�* �!�B.«)41 (

�Bدر ا�� اد ���E اD ا!F$ �� ب#$ ��دو3$ &'( � ا-س� از $�A و �د!��ا +}

ا2Bام دوس3�ن و )���و-2ان )د2V� ��� در. درس� *� -�b {+ رس'6 24

+��$ �� )'& ^�م �� دو � $#ب د!��ا2T� ر��س+ دوران <=�� داود ز-2ا-��ن س

ز-2ان در !�3'& *� ��6�ن اسN!+ را�س� ��د، ا!�� *� 4�y'� �-)+ س�- �*

اس2AB �3Q �-�! +��VU3رب ا��سل س��ف ه9ان ا�� ��6�ن ���2 *� اور از

@-VB �* �� +yان � . )���و-2� دا����z �ِ��Qا- وا �*�Qر��رو�2اد در

1� �!�ا!�� �+ و ��3�ره�� دوران $دارد، @4�ه+ ره9ان ا�� $�!� *� و6د

1� 1iاز �+ و و� �� ا)V3�ق و��3�ر ا! V=�. ا�� دوران اس� �- ��@ '6

�2اد�4� T��$�ن $#*+ را* ،2V3��,-�* ��دس3ره�� س3�#1 ا�=�رات و *' در ��3�ر را )�MF( g�ن و6��-�

T��$2-ش دادR4س &'( � �� $#ب د!��ا .ا!�� �+ و -�bه�� �1 د�42�1 ه�و ا*�از

�� $#*+ *� VBان ره9ان $#ب وT��$��� $��d $#ب *� و�1i درBس��� ا �ا�*

�3+ و و ار4���V!ا �ده��� +!�b-�ژ� 'M+ دس3را���T ا-NM*+ وm2�@

2� +! .1� دVn�ن *+ n�ر �+ وا!�� از

www.goftaman.com

220

�� $#ب وT��$در g�( +*#$ �E اD . 6�!�� -�م !+ *�د-2F$در �� ا!

�* �A$��! رد�39( ���!�,� �'� -,�ر ه'� @?�ن در هر�#-� <=ر� د!��ا

� ا-NMب !�«: 1357�F4%=�رم !�#ان دVn�ن ا-NMب . ��ر�4� اس� ا-NMب )'M+ و

ا)ا-�=� و ا��اف زاد4�ن -�ز��ور !�2V��A�! . �n12 دTB�=��� ا)ا-p�! ��

1����ن !س'T�ن {��� 6�سس�ن و6,-���س� ه� ا-2����c!اران اف از و )�S

�+ و�! ��M +B�eار �ه� �M'$ �V�!*�NBو1 ا��اف زاد4�ن . !�,�د-2

&*�C! �!ر�� f9* �9ز��ورد4�ن *�ه�-�#م و����c!اس� ا) �ه� +c% ن�Vyp

�س� ه�� V ا��اS+ و��-��# � -�b-�س- �� !V��� ��ر *�'B �! بNM-ن ا�Vnد �*

)'& ا�O�-س3�ن )ش )2!3+ !+ و ر2V��}.«)42 (

�F�ن �h �T��� �3 *2ونQ ���E اD ا!F$� )'& و �� ا�� $#ب $#ب د!��اT��$

�ر��+ ه�� �: *� ���و� از در را �� B�د�-�" �+ �1 دس3رT�$ ��R£" +! دا-�,�b- 1�!+ �� در*�ر� او. )ا-2

�F4 �*�� +*�$ ن3Vهس+ !�« :�� �* رهTV��+ ه�� در)��ن ره9 ه2ا��ت و از

��A� ر �� و�t3د ا�م )NBص�ا$� ا �*�| وس�'� ا�zاض $ �* ���-�-@ ،d2ار��!

��S در �م دVn�ن !��! ��'B +� �ر��� B�د�-� در@ن اس� T�$ ��R£ 2VV�% +!

و �� *�د1 !+ �-2* �ر��+ از �� در�� *2وش TB�ل -���ص�F !س�

�#م وارe�ع اس�����c!43(».ا (

Page 111: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

221

�3� *س��ر!=d وا!�-وBا!� ا�� Q�*� *�رس+ ا-,�#1 ه�

$#ب %�ا. ��3�ر اس� ا)V3�ق و��و� - ��R4ان *#رVB �* &'( � د!��ا

�* ���FVرو� �% +A'S +Q� 2V'* ��Bاد ��ر و 6�!�� ادار1 و2Bا�t3اه+، در

*� ا�� ا�A3�ه�ت و C'z+ ه�� *#رگ )د!V�سA�ت ��ه�V و 4�م k4ا��؟ @��

�'� و 6�!�� اB�T36+ درAQ +Aهk! و @زار *� ��!�ن و ص2ور ا�O�-س3�ن *�

�� ��3�رO �*�Q د؟ @�� و-+ *د4�4w'3h *� ز-2ان ا�,2Vن اQ��ر دس3,��� و

Q�--+ و *2ون �ز �3Q @�� !�دم و �'����ز� *�ا� �Q+ و�- ،�T�� ��2Bا

ا�O�-س3�ن �سب !+ �2؟ س��س� س��ب در� )'& ��3�ر �4ا-� و دو�� $#ب د!��ا

ا-,�#1 �+ ر��� %� B�!� و از و �r� از�,���؟ !

:�T:9 @�ا�J <�م ا���JZ و

��-, ره9ان وV*k � اران $#ب د!��ا�� $#ب را از $��+ )'& در�� p�ن ��

� z@ �!�-�* &Mj �=6�ز در د!��ا��z 1�� �* �cان ��د-2، ا!�سVB

� از ��S& �د �� -b�!+ د!��ا�ژ� وm2�@ ��T��$ R��� ا�r�درا

�R *�. {د-2�� �!�$ �=�4iا�� و� :!�tص !+ �د

»�* ���� ه�� -b�رت دو��� ��ن ���'�+B�T36وا ��3�دQا.

. $#ب $��dدس� � ا���ر2Qرت س��س+ در� از $kف �'�� ا���ل -b�رت د!��ا

��!�6.

www.goftaman.com

222

�ور س� *� ) ،:�M� �3Qو �rV�*�ا� )3��4�ر�، ز-2ان، �

��F س��*+ ه��h ع-. .دو�� رأس $#ب و در س'ط � ��د

اس�س ن *� 6�!�� *� Nش *�ا� ��� داد�ژ� $#*+m2�@.

#�=e 6�!�� در �اQ �p $#ب �را1 ه2ف ه� » .-�*د� اسNM3ل ��د� � ودو� و

���� &'( � دو�3+ را�� $#ب د!��ا��د *� ازp�ن @z�ز دادV* م#�R���

ا�� !س�� �#ا�12V در *,-� ��� ���4 و��� *س��ر� از ره9ان و. ���-12 �2Bا

^�م دوران در را $#ب روش TB'+ )د��ت $#ب *�$ ��VA! �ژ�m2�@

�#م و $3-!�ر�س�#مV�V���* ��VA! d�bV �ژ� m2�@ داز @ندا�� )�*

�� @��4�ه+ Nش {د-2V% 2 ��د-2؛ ه�� 4�=�� اM3B�د� و iژ� و��m2�@

T3� �!�B�ن ا-b�ر $#ب )�g را از )دو2VV� .ن $#*+ در ره9ان و�T��$ ��

�ژ� $#ب *�m2�@ + و�6#م ا-�2 &'C!�� �4ا�+ واردT��$ 2ان�!2-2� .��@ *�

ا-3#اd='! +B از ه�� 6#!+ و *�ور�ژ� $#بm2�@، �ر�n +* ��ض ه�� g��

j �=6ل ^�م �Bص� ه�� $��ت در را�� ��د-2و�A ��!�6 g�*�ا� Mj& ا�� �

�- dzر +'B�و ��ض ه +B�T36ا �ه� �ارp . )�-� !3س� �2-2 و ��هV,+ *� زور

� )'& !A�رز1 @�3+ $��T�ن $#ب د!��ا��k��- را + �MAS �* +V3A! ��در���� ه

�V#م ��+ از )دV��ژ� !�ر�س�#م m2�@�� �Qار س��س� در ازT��$ +داد-2 ��س .

!C'& �4ا�+ ا�� 6#م ا-�2�+ و *� @��

Page 112: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

223

�� را س��س� وT��$ + �2Vا�2V3 و�MAS �V6 �*�ا �ا*#ار �*

� )'& $#ب ا�� هd �� $#ب د!��اد��ع در ��ر�4ان اس� اص�Y دهM�-�ن و

+ MAS�ت ز_3�g 6�!�� در از�MAS �V6���+ در. اس� در4�$ ����ن دو! �V6 ��

� )'& و �F�ن @�� $#ب د!��ا�h �* �� + -Aد ��ه��2 !��وف �2-2�MAS �V6 .

س� دهM�-�-+ �� از *س��ر� از�3$� )'& ز!�� در���� $��T�ن $#ب د!��ا

�� @�� ��د-2'B 2-2�,V6 .9ان وره �O اصN$�ت ارJ+ و $��T�ن $#ب *�-�!�

وا�Q *2ون در !V�سA�ت ��دا�+ را ه42V��} d+ از !��ر�� دهM�-�ن *�

2V3(ن *� را1 ا-2ا�-�Mده . �ژ� اdB ازm2�@ ��T��$ �ژ�m2�@

��د *� ا�4�راس� $3 %� و,* ��ا-NMب ���+ *س� اس2A3ادAS رتو *� +! �-�(

�� $. رودV%��F +3�T�� دم !+ از را�! $��T�ن *� دو -�b 6�!�� در و 4��د

�w و �4و1 !ا�& و�h دو در �* �Qوا Mس�d !+ �د �4و1 دوس� و �nد . �p

�ژ� pس�+ *� در � ا-A� 2رm2�@2-���� *� .$���Q dار *,p �* �6

�� $��T�ن $#ب س��س� *د ا-�2�� و� )'& در و���ت و����t3 د!��ا

: و از ��Nن را ���4دان و��!�سس�ت !�'+، ��ر�4ان و�j 2ان راV!از ��ر ��

��*���!+ و ��ر( �* +3�ادارات دو2-2-��� � اه2اف @�� و *�ا� @ر!���

�+ *2ه2V؛ در ���ر�$ ��@ �� 2V32ا-س�! ��ر!2Vان دو�� ^�م ���4دان !��رف و

www.goftaman.com

224

��ء وBادار اب ه#$ � �س2V3د!��ا- &'( .

س�! م ا-�2�+ و#6 �V�4ا�+ ��ه &'C!ح � )'& در !2ارا را از و $#ب د!��ا

�� !+ ���4 وT��$ +س�� �� در د-�� 6#م ا-�2�+ ه�� ��ن *� دو ر-� س��1 و

2�Fدار سو �� *�وره� @��. !+ �2 { �ژ� �رات )دراازm2�@ ��ز1 ه!@

س�س�� �3�ب ه� @�d *,-� � $#*+ و از2Q :�zرت �� از -�Qص �3��4 *د-2 و

ا�� ا���ر � @ن *�@!2-2 ص2د س��س+ درا-3#اB+ و *,-� �( +*�3�g را 6#!+ و

*� ز!��V ه�� !س�2B *2ون اV3B� ��د�V+ وB ن در@ +M�AC *2ون 6�!�� و

��رض @ن *�وره� �* �6 *� ��ه�V و ��& gV اB�T36+ !�دم *� !�$'� *AC

�� و -,�ش @��. -k,*2ارVا*� در ذه�* �� و ه�Vذه ��z +��,- از �ژ�m2�@

1��$#*+ ��ن، -,�ش ارB�e+، -�درس� وس2� +! +M' �� را *�دا�� ه�� )د @��.

�mو اه2اف $#ب ارا �ژ�m2�@ م�- �*���و T'B+ و !C'& � ا!�*,-� !+ �2�

�� $�ل � -��ز در وB و �� *�ا� 2Bا����� در� �- �p ه� 6=� زدودن �ا*��*

�2اده�� ا2V� +! +B�T36ا�2V3 و* . &'C!6#م ا-�2�+ ا�#ون *�@-�� *� �4ا�+ و

*�ا*� *�د*�ر� در -� 2Bم س�!ح و�� وF��h دد، *� )3° !+ �V! ن�Vnد �# )�د �4ا�+ و- �2 #��4!�aاز. !+ ا �� روp در &'( � $��T�ن $#ب د!��ا

�� س�!سT��$ +*�د1 � از��س�اه+ د)( و ه�y,�1 ��!��� و *�V+ *د-2 )د و

��د'TB ددر را ) �ل س�زI3! �=6

Page 113: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

225

و �ازو� )�د 6�!�� در2V3��4 +} grVس �* &CV!.

Bا!'+ �� 6#م ا-�2�+ و از ��+ د�,� &'( � !C'& �4ا�+ $��T�ن $#ب د!��ا

�'� را M�� ��د، س�)3�رAQ6�!�� و� + ��� �� و *�و� ا���ر �)3�را�� س Vذه

��� $#ب درBد ا* ��T��$ +از. ��س +�� )�!� $��T�ن $#ب *� ^�م س3�#1 6�+ و

�w ر��� در و �4و1 ه��h ������6 ��Vذه �'�AQاز� � + ا�� ��6�ن دا�� �� !�3

�'�AQ ���*��* d��$ ��ه �V6�!�� + وس �'�AQد�در. + * �'�AQ ��!�6

���ات س��س+ در �س� وا�O�-س3�ن، سF ��ن ^�م �4و1 ه�� %� و! �Vراس� *� س

�'�AQ ��د1 اس��ه� 6#م ا-�2�+، .+ @ ز�، -� �V�س3�#1 6�+، *�د*�ر�، �

�V س ��4#� از )�د )د�4ا�+، زور4�+ و �'�AQ ��!�6 � !23وال �ه�� + :MB و

.اس�!�-12 "M�5ز" ح���� F��Z:�:"

� !VA�� )'& *�6#!,�ا�+ $#ب د!��ا�ژ� !�ر�س�#مm2�@-م و#�V�V� �'M�ت

�س3�ن روس+ و-T� �* ب#$ +��ژ�m2�@ �� @ن در��A �Nت از س�ز!�-2ه+ و ��

�� وV�$#ب *'�� روس��، -��b�ت � )'& را $��T�ن و ره9ان $#ب د!��ا

�� *�دT��$ �س�ز ��*' �س* . �� ازT��$ �س�ز ��ت *'�b� �� �س3

� ��ا!�� ا-NM*+ و ص2ور *� ���وز� �د و �4د�2 !�*�ت ار���4� d��$ $#ب @z�ز

�� ا�� $#ب س�c درT��$ ����م س�^�TB $#ب *�-�!� در. ادا!� ����

www.goftaman.com

226

� )'& �� درد!��ا 1360$ت �FV�23ا-� س� �س�� $#ب در

�4د�2، ��*� 2و�� �=� )ر��2� در�س� e�رب �ر�t+ $#ب اسF3�د1 از-T� س�)T3�ن 6�!�� ا�O�-س3�ن و �رو� در

� « :���w !9م )ا-12 �2 $#ب د!��ا�d !2اوم و و )'& ا�O�-س3�ن ر�2�j ه�

R����ر� و %� *p2ت *�ادرا-�، دوس3+ و$�س� اj�د *�-T� را�� $#ب *#رگ �رو�

��A� ��V� داه+ ز_3���ن 6=�ن @-�ا ��دV* س�ن ��د1 اس� و ��p �* 1د�F3اس

�ر�t+ و از �*�e d�bB ��دس� @ورده�س� اj�د-T� ب#$ +tر�� در �رو� را

س�)T3�ن 6�!�� -�� و���F !9م ا!��2ا-2! g�(.«)44(

�V�� )'& در ز! ��ر$#ب د!��ا + وN��� �$#ب از س�ز!�-+ !�3

�س� �رو� *� )�ص از-T� ��د�42�1 ه�� وV��� *دروش $#ب *'�� روس .

*'��#م V=�� و *�ا� *'�� ه� ���w از �� +F��� �� دا��؛ -�M$ 6=�ن

��د-2�! �mد @�� ارار ه��س+ در. )�V� !VA�� ا�� ���w !+ ا�س3�د )ب *� @���� درz 2�4د� +! +M' �n2 @ن د��* �� �* �=Q 2� +!د*�- +*NM-س�ز!�-2ه+ . ا

� از!3 $#ب *'�� روس�� *�)�س�3 و� روس�� *د؛ س�V ه�� اس2A3اد� 6�!��

� )'& در ا�O�-س3�ن ا!� $#ب د!��ا . 6�� ��� @ن k4ا�� 4�م *� 4�م ��� در

�� وT��$ �س�ز ��از *' ����A روش �F�ن و دVn�ن در *'�� ه��h +*س���� ره9ان $��d $#ب *د ا�*� 4-�

� )'& در ا-M3�د *�ا*� د!��ا

Page 114: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

227

�رو� ازرن دو�2T3ا�� س�t در وQع ��3�ره�V� �!�دوران $

2V3F4 +! � �� )د ��س از T��$ �*�� �� -��ن *2ه2V راV� ��T��$�* از و �س

��د)د د�,�'TB ��-�M$ از زاو�� را �ژ� *� 4ش ره9ان �رو� m2�@

2V-�1. *�س� ��J�M +3Q9 و ��� و ا! !V3A+ *�اB#ام -��وه�� �رو� �� از

��م Q24 ترد در 1358$در ه�ات ! |� �س� �رو� �Qار-T� س+ $#ب����و� س*

،���4"�VV��w اB#ام Qا "���'�h �� �F4 دن !�« :*��1 �+ و ( *� ا��

���# )ا!% �p و ،dداد1 ا� �Qوا �%#�%  � @��. �T -� {د1 اس� �4د�2؟ ه

��*�ران !+ *+ V4�1 را !�دم !��م و 2VV� 2 *�2ًا وV�4 +! در �� ��V�ز!�ن

��*�ران !+ �4د�2-2 . هd !�دم ��6 �tاه�TB2V )د را! :� RV��*

2V��} . �%��@2���!�� �b$N! ) 45(»!!�ر�س�س3=�� ا-2

ا!�����+ ه�V� *�اد��-�س12V و�iوه�,��� زاو�� ازT��$ ن��د�,�� *� pس�-+ !

ا-NMب روس�� *� $#ب د!��ا�3 )'& و2V� +! 1�,- ��'* $#ب �ه� در« :ره9

�3+ از دو$N% ، *2ون ص�4و1 � � ���Q �!�B ف�Sرا +!�b- �اQ ،!�دم �ا�*

��ر* �!�. *�د-�z 2: ز!�م دار� $2V-�! ن�Vyp 1917س�ل ��V� �Qدر @ن و ��

رژ�d از �T )�ر6��ن دو�� *�2 ا� درسMط داد، !2ا)Nت س'3VC+ ��-س�+ را

!2ت *د�� دو�� *�2 از دراز در�رو�2T� +3VC'س dط داد، در را اوددرژ�Mس

2Q :�zرت *��V6 ه�� دا)'+ دو!رد ه�

www.goftaman.com

228

�رو� ا-��ر. د-A�ل �4د�2�س� ه�� ا�O�-س3�ن از ه�-T� و ��Vا�

@!12 �د �� -b�!+ رو���ر ا� ص�ف در. دارد روا�3+ را ا-2، $�d ا�س�-� و

س�ل در �� ه�!س'd ا�� اس� �� *' 2Qرس�ل ��%d در !س� �4و1 )'& و در1917�د �ه�� -b�!+ ا� ��*� در در1978

)�z.«)46: ��د-2Q 2رت را�� درV��س� �رو� -T� 1 $#ب�,V� ��pد

�� ه�� ��ا�س-+ را1921س�ل در� در ����س� ®Vع ��د-T� در و درون $#ب ��

��� � ا�� ���'� اص� !��#�� د!��ا &'( � ���4 �� ازا�� اص� $#ب د!��ا

��و� ��د� dو ا�� اص� ا���ر. ه +A'S �� $#*+ *�ر $#ب و در را اس2A3ادT��$

�س� . @ورد-T� ب#$ �cو س ��ب *'#$�� ��دا)� و *�T��$ �* +4iب ا�� و�#$

� )'& در �# د!��ا- ��T��$ +در ��س �� )ط $��� ��دp . � �#م د!��ا�سRVا

�& *��2اQل داراد1 م اص ��VA! ��� $#ب وBون از !�دم در @زادا��$#ب *

�� -Aد وT��$ .د�42�1 ا�� در �Qوا��3 !��#� �� ه�� ره9T� +!TB +�V!

$#ب �j -�م ا�� اص� $#ب *د �� �p در در. �*� @ن د�42�1 ه�!+ *د-2 *��2

#�- ��T��$ 2� 1داد d�T� �. ا�� اص� V! ن@ ��� ره9� $#ب و �+ TB!+ درز!�-�� �QارT��$ م#��دا�� اص� سRVا

� !3�*�� از . *د -��b�ت او د!��ا��د� د�,�� !+ ���4 را و3Q+ 6�� او

.!+ �2 اص� !��#�� �*� د�42�1 ه�� او�� $#ب روش *'�� س�ز� درT��$

� )'& *� ^�م �Bص� ه� �d د!��اT� ��ا ا�3Q�د. ����O ،2� +3� + دردو

: و���T+ و -b�م @!ز�+ !'� !�سس�ت ��ن @!2� +'��j d���� �� @!زش

Page 115: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

229

�#م *�-!�ر�س�#مV�V� ��A� ��VA! 12 وTB g� روس+ @ن �� Fس

ه�� ��د در. ���4 -��ب درس+ �Qار��ن، ��ر!2Vان و!�b- �* +3�V!وا +!�b-

�3+ وV!ا �س�*�زان ^�م ار4��� +!�b-�� و س در�� ،g �� ارV!ز!�ن ا�

�ژ� $#ب $��d وm2�@ در �Qوا�ژ� !�ر�س�#مm2�@- 1زش دادم @!#V�V�

�# در. !+ �2- +B�T36ص� ا�B �و ��ده �RVول $#ب و -b�رت و س�ز!���� w'3h در

���4 ���� $#ب �T��$ .�و ا�� ��ده ا-س2V3 در +} +B�T36ا �س�ز!��� gM-

�� 6V� �TB +-2!2V�!�� ��ده�� @زاد'*�� از��A د�42�1 و س��س� $#ب !'#م *�

�y-@ �ًM+ �� درQد-2؛ د* ��T��$ .*'�� ه�در روس�� اa�م ����

��: :<��ع� ��JH��H از �Eرو" و از �

!C'& �4ا�+ *�)�س�3 از 6#م ا-�2�+ و�� $#ب،T��$ دنژ� *�m2�@ ��'*

�� -��+ ازT��$ �و س�ز �دار�*,� ا�TB *� ا-�2�� و ب !k*روا*س3,+ $#

&'( � *'�� ه�� روس��، $#ب د!��ا�� *� � ��6�ن س��س+ در راT��$ +س��

2'M! و از �رو� �روس� ��-T� ب#$��!2A! .2ل ��د� ��� �2� �� رو�� 'M

�2. 6�!�� *د @ن دور� از'M ر��� ا�� �ژ� وا*س3,+ $#ب *� �رو� و درm2�@

�* d��$ دا� �روو� � ���! �M3س': !س� )'& در ا-�2�+ ره9ان $#ب د!��ا

ه�� رو�2اد !رد $3+ در ه� ^�م �Bص� اB�T36+ !�*ط *� �رو� و �ر�t+ و

�س3+ در�����ر !+ �b- 2�م سس-@ . �* &'( � �$#ب د!��اB � �� �-� ا4

ا�r�د !رد اذB�ن !�2ارد�� !�'!�ت در

www.goftaman.com

230

�س3+ 6�!�� ���سس سط $#ب س�-سر � �� از�رو در

� �س� �رو� *2سRس $#ب د!��ا-T� -A��2 ا�� را ا!�وز« :!�,��� )'& �Qار

��وت *2ور -�b ازQ�ًه�A3دا��3 وا� + را -�درس� {د �� اBNS�ت و�!'�!

���Oم " *�ر1 در �� ا�#����س�)T3�ن سس+3� @ن س��� در �رو� @ن روز از "دو

p ،2-اش *�*2س� !+ @ورد � ،���Iوص �CQ6�-: �12 از ��V+ دس� )رد1 وس�-سر

�س� اj�د-T� ا*23ا $#ب �رودر � ا��ان �Qار س�ز!���� Fh+ در ا)3��ر

*� ا�O�-س3�ن *�2ًا و داد1 !+ �2 ) 47(»..��س3�د1 !+ �2

� )'& در ره9� و $��T�ن $#ب د!��ا��ر *� 6�� �6 *� 6�!�� و ادار1 �� ا'jو ز +Vدر ��ا�ط ذه d��$ +V�B

e�رب و ه� *س� ا-�2�� )د، ��ر�س3�ن روس+ در-T� و ���� ���d دو�j�س� اj�د-T� !+ د�2-2 $#ب �رواز و � �2 @�� اA3Q�س و'M ��د-2 �! . +��

ر g ا�O�-س3�ن اازا�س�ان !��ور�رو� در!� « :!+ -�س2 ��ددا�3=�� )د د�R در

! �� d�4 +}را-� س�)3�رر�د ��را ) �* ،d!+ ��د� �*�دار ��رو- ��-@

�� @ن �����ر� دا�2V3 ره9ان ا�O�ن *��n �ه #�% �p�! �2 را *�اV-�! �� �y-@درس� . �ن اس�، اa�م ده�2 ��ر در

2V-�p در �� �y-@ ن اس�� !��ر4�=�� !'+ ��ر راiو� d�2��� +!�!�,!

@!�د4+ �از -�bدا��3 *���d و در ) 48(».را ��دره�

Page 116: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

231

�4و!ف @)��� ژ-�ال *ر�� Q!�-2ان -��وه�� �رو� درا�O�-س3�ن

�� �رو� ه� و -Fذ از� *�و� ره9ان � )'& در �� $#ب د!��اT��$ دوران

��� ��V% 2V� +! �mره9ان « :ارا*� ��س !� ا�O�-س3�ن ا��3A �� از

�سV® +3ن *��-���ر� ا-R-�سp ،2-د�� )د ا!��. دا�� را ا�� سc�س 4#ار� د��@ �=V �� 2V3دا-س +! +*( �* �*

2V-ا �� �*�� ��ر� !�!+ � س+ 2Qرت 2V-#* .د-2 ا�� رو از�6 ده�ن !�*3!

�ًM�Qرا ه� �� د �y-@ �*�� d��4 +!�!��V=�د �� @-�ن !�رت !+ ده�d و� +!

�d، ا�6اV� 2VV�.«)49 ( 1�� 2�'M $��T�ن $#ب 9ان وره

#�- &'( � -�درس� وz'ط ��1 د!��ا�2. *د'M !+ -� *� �Jورت ا��

&�AC 1�ا-�2��2-2، -� *� *�ز-,�� ��2 )د'M !+ ��دا)2V3 و-� @-�y را�� �2 اA3Q�س و'M ��د-2 ��� *� �| و !'j2V3��,�س��س+ !��ور "�ر� �ز-�3. "!��3 !��#� $#ب د! �رو� درT� � ��ا

ا�� �دا�� �� $3 )'& *�2ًا ا�=�ر�2 اA3Q�س و'M $��T�ن $#ب ره9ان و

ره9ان « :او !�,�2. اص'+ -Aد !�kر،2V!ب �¶وزNM-ر ا ه�  اBNS+ -� از

!� !�e �- �'TrV*� و !� �ر�K ��رس�)T3�ن رو-C( 2� ه��+ �� در

2V3د، -2ا�رت �3��4 *ص dس����. سس*� )Nص� �12 ا� را *س��ر �ر @��

VBان راهTV�� $��� ا-t3�ب {د-2، . و@-�y را �� اA3Q�س ��د-2، اص'+ -Aد

«)50 (

www.goftaman.com

232

�2وا*س3,+ *� 'M �رو�، ،"�ر� �ز-�3"�را-� ��*� Qل �ر

��z س�A3Qدر از" اص'+" ا �روادار1 � $��T�ن $#ب ��ر، ره9ان و 6�!�� و

� )'& را از !�دم �� وازد!��ا�Qوا�,�-� و ه�� اB�T36+ ا�O�-س3�ن دور*

�M& ا!�����+، "*�ر-� رو*��. "س�)�ره9ان $#ب در���� $��T�ن و درf و

� )'& را از ��ن *س��ر6�!�� د!��ااس�سً� « :!+ 4�2 او. س2V� +! +ICارد

��@ 2V3اسt� �� در �4و1 ه��+ را !�: )دQ2رت رQ 2ان��2ا-س2V3، از !!

*� ز-2ان �p را ��ن *�دار-2 و!�� ا!�-��ن !�2ه2 و *�2Vاز-2p fدر ��

6�!�� دا�2V3، از در���3+ �� @�� و س�د1 ا-,�را-�، سIC+ -,�ا-� و *س��ر

*� . ا)Nق ا-س�-+ *د *� ���+ !O��� از��@ �� +V�! د-2 ا�����! �� د1 � ��

*�ب �12 ا-2 -� ه�� !�دم ز-2ا-+ VB�ص� *� اس�رت )د را ه�� -�ص�² @�����4و1

��ر4#اران ا�� @�� ا�4 و @ورد1 ا-2 در را *��-@ ،2V�Q !�دم از ه� �4و1

�رات ��ذب )د 2Vاهدا�� و دس� *�) را @�� �4و1 2�26� �� !+ )اه2 *�

2I3! ،2�� +��2 رهVاهز و �2 )�S ا�� ��� 12Vن ده��از @ن اس� �� @��-

�� و�AS �'�(س3�ن 6�!�� و-�Oا� �Vه��2V33+ -2ا�(�V�  � ) 51(».ه

� 4�ه+ ره9ان و $��T�ن $#ب د!��ا�س� � را )'& )د-T� و � +*NM-از ا

*� . -��ن !�2اد-2 !��روران روس+ )د 12Vس��3 � -F4+روس: » �� ��=�*#$

��د-2 رو�=� ��ر�دوش �دو����و� *� !�

Page 117: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

233

ره9� $#ب CV! " �j& از� )'& د!� �#–�ا% �p �وز��*�ا� �

"4�ه+ Nش !+ ورز�2-2"ا-NMب ر� �س� -T�" وران از��د !2 )V��* .

4�م �س� ا�س�ان در( $#*�=�� ا�O�ن� از *��R )6ان� � دل ! 2-2�� �*

�س3=�� دور�V6 1 6=�-+ دوم �� -T� س�ن F-�6��-+ ه�� ��ن در ��ر-�!� و *�

*�)�س� -�س� و + ودور1 ه�� دروس س��س��ن @-�ن رز!42V�ن !��وران �� در *�!

+���* �2V!6=�-+ دوم از @*�و �V6@�V��+ ����3 *د-2؛ *�)ردار *د-2

2V��*.«)52( �2، وا*س3,+ و'M ��د M-در از ا �رو�

��� )'& س �� $#ب د!��اT��$ لS��k4 *�. *� 4سRش دا�� رو �#ا�12V و

��د س3,+ و�� ا�� وا* روز ه�M-ا R��* �,�-,+ ره9ان $#ب !+ �2؛ ��ص'� و*

� !�دم و از !�kر &�TB ��!�6 !��وران �رو� در ��+ از. !�,�د�2

� )'& ه� �!� $#ب د!��ا$ 2V% از �� ��� ا�� ��و���+ ا!�cا ر� �رو�،

�,�-,+ ره9ان $#ب د! ��ص'� و* � ��ا! d� �س �-,V2)'& را از !�دم ا�V� +:

�1 �+، ا!��، ��ر!� و( ره9ان $#ب« Dا :�a (2-2����*� {��p +42Vار1 !

$�ف ^��� در )'& س4 �t�2V و از2V32 دا�Vن ده��- �S�( �* �� ن@ ���V!

2VV� +! +-��F-�6 .�,! از در �TB دم�!��زه�� @ن *+ *� @ر!�ن و و *د-2 دور-

��د-2 F�وت *�)رد�ب ره9ان $#. !� )'& از $#*�=�� B�د� دور د!��ا

�=� ��س3+ و *���!�-� از *د-2، و!

www.goftaman.com

234

£�1 *�دار� �2ا��ر� @����د-2�*� VBان B�!� @د!=� *�. !

��د-2 *�)رد ا-س�-+ ��د�ا-�2�� و !��د1 در را1 زور ه�� )درا از� �TB

2V3(�س��� *6د @ورد1 دو�3+ را. ! ا)V3�ق در -��و� س�-�#1 و *د-2، *�

)د از @��. �� ا�س3�د1 *د س� ��ر�,�-� *د-2، !�دم @��را * &'(

��,�1 !�دم !س�ل در. *�-,#�12 *د-2� -����k ا-M3�د. ��سA- 12tد-2 و

ص�ف �*� ��ا�س�ن $#*+، Qم، . *د-2�'� وAQ دد-2 �4و1 )ن از و *�Vyp

) 53(» .*د-2 ا�C�ف �رو� *�)ردار%=�1 ه�� ��)ص $#ب ��& ازس'�T�ن

�Bو &'( � س��س+ $#ب -�# د�R د!��ا�� $#ب و �� ازT��$ طMو���+ س��

�#م اردو4�1 سس�� ا!�cا ر� �رو� و���C*2م راB �* وروس+ در6=�ن g�( ب#$

�� $#ب *�!�دم و6�!�� اRBاف !+ T��$2V� .2 ه�V% در او ��T��$ ����م س�^

��!=�1 ه� $#ب ازT��$ ا�� d=! � د*: �Sف $#ب ��و�4ام هd -�2 ا-NMب راز«� 12B ا� اراد1 در و ��: هd -�2 و*2ون @4�ه+ Q�--+ $#ب ا��RVس� ه� و*�ا�� و. ا�� !س�'� صرت ���4 از

��م وQ ��pد��V* دا�� �� �دس� @ورد���� ا�� را س�ز!�ن او *د �Aر��س�-

س'ط -��و *� و داد1 *د-2 +!�b- ��ه را اه2اف @�� و ����3 *د-��2 @رزوه�

2VV�* :�M� �| اه2اف ا-NMب $ �* .س�ز!�ن �� �'=kا @ن %�#ه�� �� !�

� )'& *� صرت ده42V�ن $#ب د!��ا ��وف و در �3�*+ @!)�3 *د-2

Page 118: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

235

��� �-��*� و6د YNTBا! و ��دره�. Q�*� ا-AC�ق -Aد @!12 *د

�: ا�� ��وس� را ره9ا-+ �� *�2ًاM� ��ن !�دم س3�ژ )*+ در ��د-2!

2V3اس�3 از *�. -2ا�د-2 )A- دم�! ....«)54 (

<=�ح �:9 �=�ز�8 " �0رت درح�ب �:�T " (�ا�=�+ در ح2�3 ا1 ا��� و

:حM��G ح��J و س'ط و رو-2 �* ���E اD ا!F$ ولRV�

� )'& و �� $#*+، در $#ب د!��اT��$#p �Qر !�ن *�وا�k! �!�$ ���� @z�ز

را-2ن V6�ح او ا�� ��وس� را�� از. �2ا)�اج س�F( �c ��دن �1 �+ و ��%d و

�� $#ب و از هاداران اوT� �!�$ . ��د

�E اD ا!�� �� ازF$ d%�� ح�V6 ا)�اج��، س'�C ازT��$د* را ) � �وزارت ه�

�س� او. دا)'� 4سRش داد د��ع و*2وش ��tً� رت د��ع راس���س3+ وزا

*� وrVS�ر *�ا*� ���4، س�c �� در���4، ره9� VBان !B2+ ا�� وزارت �Qار

*� )د وزارت را *2وش �k4 +� 1ا�� و�� . ا�� وزارت !�Vب �2 در !��و-�� او

��م ه�ات در ازQ ته� 1357$ �� %2V ا! �Mر �* �� 2Tر��rVSو d'اس |�$ �*

-#د� ا��اد ا!� داد د��ع � در وز��*� �س� ه�� !=d @ن را )د وهادار

���T4 س3�ن ا�� س�ل *�ر در. وزارت*� زد وزارت د��ع �V�ر از وrVS�ر را د�,�

*2س� @وردن !��و-�� وزارت د��ع *� و*� س���س3+ �� �1 �+ ��ه�ًا $��+ در

www.goftaman.com

236

�3��T4 2، وزارت وزارت��d )د دو*�ر1 در !�kر راM3ول !سRV�

��1 و�+ از دا�Vyp R�ن او. داد ر�Qا*� وزارت V6�ح )'& را در هاداران )د

در !��و-�� ص2ارت T4��� و )�ر�6 و ا��اد *��R� از وزارت )�-� ه�� د�,�

.��د را وارد 2��Sاران )د س'ط )د �� ��*� $#ب و$�!� را ا!

�d ��د1 *د، روز I3س 13!سQ1357 �2��| ��د )د�!�1978Nد¦9 3( )ر�$ �*

��� دو�� در دوم $#ب و �A �+ ر�B +�>دو�3+ *���س� �1 �+، ه���ت $#*+ و!س� ه�y,-� در ا!�. B�زم �رو� �2

V6�ح )'& و ص�� ا� *� ره9 و ه�2ار 2Qرت �V�ر ا!�� �� V6�ح ��%d را ازز!�!2اران . زد1 *د-2، صرت -,���

�!+ و4 ره9ان V6�ح )'& *� �رو� از�� اسAM3�ل ��د-2T�Tدر. ص �Fا�� س

$س� rpار� !��ن دو�� ه�� !��ه12ا�O�-س3�ن *� ا!��ءرس�2؛ �رو� و

6�� و !��ه12 ا� �� ��ه�ًا ��VA! س�ل *�2� b-�!+ �رو� در Fس�� e�وز

ا-���ف ا�� !��ه12 از در. �Q ���4ار��ر� ه�� دو�A-�6 درp ض�z +!�b- �$�س

��� ��M 2=�3! ����S +B�د� �� �tسا!��� ا��AQ �3A از. زد1 �12 *د

�# !�kر!��ه12- � �!� $#ب د!��ا$�T ه�� هb- �F,V�!+ وا�3Q�د� )'& از

2� +!2V! 1�£ �روو � T� ان ا��#�!�� V6�ح ��%d ه�درF� روز ه�� را-2ن و

سط V6�ح )'& *�رت از ��T��$��* 12Vا�#� ���� �د�2*2ون. !

اسAM3�ل ز!�م داران �رو� از ره9ان

Page 119: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

237

�V6�ح )'& و d=! ن از@ 2اوم �T ه�� رو +!�b- gا�#ا� �*

Dا E�F$ ،+M'( ��وا�3Q�د� �رو� *� دو س'ط )د *� ��� ا!�� را� @ن وادا��

*2ون $�!� 4سRش ��2 و $#ب و در را-�رJ��3+ !س�، *س� ه�  -,�ا-+ از

%2V ه�. 2Qرت 4�م *�دارد��!� ا���ر� �� *� را ا�� ز!�ن -�# �RVول )د ا!

�3+ و دوا�� ^�م ار4��� وV!ا +!�b-�!� در YNTB و دو�� d��Q ��د1 *د$

�1 �+، ��!�-�وا�+ ��6 �* +M'(��د�*� !��6ا� @-,-� �� او. !

�����ا���ت "@د�w د*�" �4و4�-,Fس�� در 1979ور� %=�ردهd �9 در !12I3 ا!��

�d و ��*�، *�T� ����ن ��!�ن )د ��و� -b�!+ ا!�� در. داد- ،�ا�� $�د

�3+ راV!ت س�)� �� در وارد و ا��'TB ��Fن س@ �r�3- ����ان �-,�44و *� ا!��2-2� . *� �3Q رس

�E اD ا!�� درF$ ��روزه�� ����-+ �س3� )'&، ر��س� �� $#ب د!��اT��$ س�ل

�� �س� وز��( V�م �!�� وز��$�!� را*dbB1 �+ از او. *2س� @ورد )ص2را� س�

2� �V�*�� ���� �* w��! .�� ا!�V�2��Sاران و از �� *��R را )د ��*

روز V6�ح )'& *د-2 هاداران )دش در �_ d�1358�زده�2� )1979 !�رچ 27( )ر�

*� VBان او. *� �1 �+ !���+ ��دVyp ،وز�� ��!��ن وزارت )�ر�6 را

AB�رت ز��ان او و س��� *2س� ���4 و :*د-2 از

دا��R�1 و�+ !��ون �!�� وز��و �Bوز�� زرا �2ز��T� ²�ص ،�!�B �Iوز��ص

www.goftaman.com

238

ارJ+، اصN$�ت و����� وز��دس3,�rV� ،�!�B 2ا��

�U�ق وز��! d������، �Tد 2ABا��! �+، 6,�ن اس'd س!�وز���B تN��j

�2 وز�� وrVS�ر����'+ د��ع، 2ABا'6�d و وز��'� +B�� d����، 2ABا�*�

�� و�� س�ر-ال، + وز��6ز6�-�2B��ص�دق @ب و ه�n+ وز�� !�VرVaق، ا�*��ر?�B ل وز���� �N� 2Tن س�ز�، )

�'3ر، س�2T�2 اBNS�ت و�3از� وز�� h�*�ات، ���6�ن !#دور N4ب زو� وز��

� وز�� ��رVaدا)'�، ا� g-دا ��B�¦2اT�ص2AB ،���Vا�2Mوس !��دن و وز��

��+ zر*2V� وز��F� رت، $س� *�رق�eص�$: 6�ن ص�Iا�+ �ا-سcرت و وز�� . س�$2ات وز��

س� ا!�� در!��ن وز��ان !���+ �12 از�=V �B +��F� د�� *�رق* d%�� ح�V6

�O�ت !FV+ )د *�'A �� *f9 ��ر!� 'B س�ا�+ *�ا� ره9ان !d%�� �I�2 و ره9

ا�C�ف ا!�� و اT3B�د V6�ح )'& !رد!M�م ا$�از ا!�� �� �� از .�Q ���4ار

ر¦+ ر��س� $�!� ص2ارت *�رت V'B+ و ��$: ره9� ص2د در *2س� �3��4 *د را

دا�� �Qار .دو�� )'M+ �2 $#ب و1� 2Tر�2 -V%+ و *�+ ه��رت {��� � در�A¦ � )'& وره9� $#ب د!��ا

E اD ا!�� )ش �*�ا� $F دو�� $#*+ د�,�2V�@ دA- .در ازا�� رو او �* �Bز�V!

1� ز!��V �+ @!�د1 �2؛ و س�2Qرت *� ا�� !V�ز�B در را ه�� ���وز� )د

2B�2ا�� !سV� +! .ناو : %)�� )د) ا!�� Q=�!�ن و راA� بNM-2ان ا-�!Q ر

Page 120: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

239

ر( �� !سI3& و )�د�2ا-س� ب وزB�!� در $#! ��V6�ح . دو

�� را-12 *د *� @س�-+ از ��%d راT��$ -gM و $�ر از ار g دو�� $#*+ را و

�� ��د1 *د ��»+ ه�F� �T ه�� . #ا��b- 2�!+ و رو *Nو�FQ و �*

�| *#ر��R4 و ا�3Q�د� �رو� را$ �* 2V^2رQ +!�$ �-�,� ��)�ر6+ $#ب و دو

. دسRس دا�� $#*+ در

ر(��HZ'��% M0ا�� و �J؛ ��+ وا��� :�ص��M �3'7ح���

�Bز�V! ���4 �� 2Qرت !��ن ا!�� و�1� �,�F �+ � ا�3��ح *�ور-��د-+ و

#��g ا!�� و. *د ا-,T�� 1 �+ *�س�� �� ��ه�ًا از سء 2Qرت -� از'* ��

�� !M3�*�، *� و�1i ازT�Tام و صR$ا �1 *�ا*� ا!�� درر��2A�3! �Qا-� +�

z@2 �ز� . �E اD ا!�� درF$ � دا)� $#ب د!��ا�� $#ب و )'& %� �AQ ازT��$ در �%

1� ���_�* ��T��$ ��6�ن �2ارج *��! +� ا!�� در .S+ ��د $�!� $#*+ را $#ب و

���t� � $#ب ��3 !��#�T� �(دا. �سب !+ �2 2Vرو و ��)��,�، !�!ز

��� *� اوp 2اران او��S ر!� و�� f9* �� درz دوس3�-� و $#ب روا*ط °�V3!

. دا���b- در از ص�ف ��Vت و ا���N3(ا g�T��

�* �� 2��Sارن �� ��ر!� و ه�� ا!��ران و� %� �س+ *�p �ره��و Jا*ط !�

$#*+ $& *� 6�-: *د، �VB �* +� 1ان _��� و. !�,��� $#ب 6�-: ا!�� را ره9

www.goftaman.com

240

2 �2A-�61ار� Tر�- +�دوران ا-���ب $#ب در ا!�� *�2ًا از

#�- &'( � *� -�b. ادا!� ���� د!��ا�g از !��س2� ��ر �� ا! �� 1357 �د

��F ه�� دا)� V6�ح )'& -�# در�h �*��F ه� ه�y,�1 . 4سRد1 رو*�و *د�h ا��

�� ا!�� در�Q! w��� دا)� V6�ح *� *د، _��� �1 �+ *�)ردار )'& �� از2�!�a����ص�. -!�B روال�� :$ Rد�

� )'& در دوران س��س+ $#ب د!��ا�: اD، از ره9� وa ��T��$ �* �F��h

�,�2 ا!�� در! �tح )'& س�V6 �(دا :��م !س'�AQ �-�I از«Qر �� Q�ً�رو$2J در ���E اD ا!F$ ��ن ��در ه��!

دا�� سCح ره9� $#ب و6د هd در $#*+ و +� ه���را-� از و!�ه�ا-� ا!�� *س��رو

2Tر�2ا�� و -! |�$ �* +� 1� س��ش +(�* �=V اسF3�د1 اTbB+ {د�� -�

��دره�� !'�+، -b�!+ $#ب *'�� ز��د� از#���� ره9� $#ب -Bا�� روا*ط ا +-�*�Q

2-2� .Yاو� �� ��� $��F�ن )د ا! 12TB دا�Rزرzن، *(2�S ،+�ه� !�-2V را

�=V ��1 را-� zاز ��ه�ا�& و ��F� $#ب ز!�ن ز!�!2ار� )د *'�� در ا)�اج {د و

*�½)�1 ز-2ا-+، �2�2، ���rV و @�� را ��� و�6 @�� �-��را ا2Bام *� و$�

) 55( ».��د��� از�rV���� !دس3, �سس�� $#ب د!��ا

�1 �+ )'& در ���_ �* ،#�V6�ح )'& -��F درون *�ا*� ا!�� در از�h �-4ه�

: !+ -�س2 او. 2V� +! 1$#*+ ا��ر»��M- ور� �Nن در وز��B )'+ ا_�(2م

�M�ت � )<=ر�� �2TداودMj ���m�6

Page 121: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

241

�س�ن T� +*#$ �#��!��ر و��� �2Vز در�@ Dا E�F$ سط س�)�

�� $#ب . ا!�� �Sح �4د�12 *د�!�,Vه��د!S � )'& ا�O�-س3�ن ا�� ��ا

�E اD ا!�� راF$ #�!@ ��j سط �س�ن �RVول $#*+ ��w ��د، *�2ر-� T�

��3 !��#� و !Jع ا)�اج ا!�� ازT� در �� ودر�6 ��2و�+ او اول س': !س�Aاز س

ره9� س�ز!�ن �C! +!�b- +Fhح �| �Qار�2و�+ ا!�� از ره9� �Sح !�*�. ���4Aس

��3 ا)�اج از س�ز!�ن b- +Fh�!+ وT��+ از !��#� $3+ در� Rد� �6'س� ه�

�U�ق -��3 �2! d��� سط ا!�. س��س+ 1� !�*� ��ر!� !�-� ص2ور �+ و

�+ !�*� ا)�اج �2T� 1 -ر. �4د�2-2 ��& ا-2ا)� ا!�� را �* �'B ا�� �* ،

����2V'* 1 ا�س�ان�T�� +S � و اردو از س�ز!�ن -b�!+ راره9� �VB 12VV�ص�

2�ا!�� * F- �jذ���� و. �ون *� ا�� د�* &CV!y�ا���Q ���U: *� �6 -#د ه

» .ا F�ق *��و� س��س+ A- 12VV� �-�Qد)56 (

ر �� از �� �� دو�� $#ب و �د�� �1 �+ از ���_ ،&'( � �E د!��اF$

��R از* ��. �3�k4 ا�#ا�g ���� اD ا!�� $#ب !�kر، درT��$ س�ل ���Sل او

�=V �R% �* +� 1 ا!�� در -� ���_ ���Q!2V'* ��2، $#*+ و ه�دو�3+ رس

YNTB +� 1� �� )N��^ �!2ت و در *'او^�م . ���4 *�-�!� ه�� ا!�� �Qار

دا)� $#ب و دو�� در )�س� ه�� ا!�� را�2!+ {د، *� ���V=�دات او�� در

�� ا��اد q�6��+ و� در �س� ه��

www.goftaman.com

242

��د $�!3+ ا!��ء��Sح و ! )�ر6+ س��س� دا)'+ و در را ه�� او

���kش و�Q �TBار دو�� )'M+ !رد�E اD �2ود -� -Fذ ��ه�ًا. !�2ادF$

��د ا!�� *�و� �1 �+ ازM-او و ا g-�� 2� +! +��- .2$ �* �� �1 ا! ،g3س�� +�

ا�M�*+ را. !�2اد ا$Rام �Qار !رد را�E اD ا!�� درF$ �� �ا-+ ه�Vtو س 1� ��د ا�=�رات )د *�ا� ���ن !* +�

* +'�(R����O � 4#ا�� س�ا�+ و از �A! ��ق، ره�O*�-9 �+ را �1 او. 4�+ *د

ا-�، اس3�د d'�! ،��A� رگ و#*... +!*� $#ب �+ را �1را*�C و )ا-2

� )'& *� VBان ره9 $#ب، د!��ا �C*2را� را ا!�� )د. 6سd وروح !+ -�!4�ه+ دس� �+ !+ �F4 و �1 و��دار ���4د

*�ر� او. ���� ر¦+ !+ *س�2 در را او�� ره9 راV�روس�� 1917ا-NMب ا�3*� *�

�F4 1دس� {��M!: » � ن@)��V� ره9) ��A� 6=�ن و �3�ر��� ا�� د�,�� ��و

)+� 1� �� ره9 )A� g�)'& ز_3�� ره9 دو ه�. ا�O�-س3�ن اس�A� دو

در و ره9� ��د-2 ا-NMب ��ر�4� را)د ا-NMب @z�ز �ر�K *���� از

از 2Qرت س��س+ را و ��و�3�ر� *د-2��وز� )د @z�ز� �MAS �* ل�M3-ر�4 ا�� �� $�ف از ا�4. داد-2A� بNM-ر ا

�d، �� $�ف از-#�! ��A�9ر ره- 1� 2T� ب $�ف از ا�4. �+ اس�NM-ا�d، $�ف از ا�3*�-#�! ��A� ��V�

) 57(».اس�

Page 122: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

243

3$� � �� �� از روز ا!� در )1979س9T3c( ه�وا-� �+ از 1*�ز4��

���� و ه���ت �رو� �� !��ن @�� �Fس��د-2�! ��,a��! �F4:»�4م ا��� �*

1� *د، �+ �� در �A�© )اه2 -�م ��د �+ �AQ از �1 و ا�4 )اهd !�د� �!

) 58(».*� س� !+ رس�© !� ^�م �g���N را1� #��V�ن و *� ا!�� اT3B�د �+ -TSا

���4دان ص�دق و را از او �!� دا�� و���د و��دار�! +M' *�ر� در. )د

��-��*�F4د( +-�#�' ز1 $& « :راد� � !+ و��دار �� *� �A-�6 وم %� ا!

� !+ س� {�� ���4د +Oو�� او ه+�!� $& *� 6�-: *دم �� ا!�� ( .ور�

*�ا�g )دم d3F4 و و��دار ���4د را )59( ».)ص2{�1 دادم

ا)N3ف !��ن ا��!+ �� و6د در�3$1� ا!�� ���� �4د�2، -ر�2T �+ و 1� ��k: ا!�� را 4-� ا)N3ف *� �+ ه� *� ا!�� %ن 4�� را )د ��-2 و ��د

ا�� *� *V�. )ا-2 -�)�، 26ا -����k و2Tر�1-� روزه�� ����-+ $�!� �+ در

ا-س� *�ور +} g�( 2V� Dا E�F$ ���12 اس� !�� -M�� �3Q اوراا% .2� �2Tس

�1 وز��ان )'M+ هادار N4*#و� از +��* ��mر �س�ور D3+ *� ،"ا4س�"اس2اQو

�1 �+ در �'AV13582سV�4 +! ���� ا!��س�-2، �1 �+ *� را او! �3Q �* �� !+ *�ا� @�� ا�=�ر �� �د�2 @!�# و

1 را *#رگ ��د !� ^�م �TB او« :�� داردد�ار�=�� ز-EF$ +42 از را او ام و

www.goftaman.com

244

�2. {د1 امV�A* ©�3دس2��� +��� را n� @*'� {د1 اس�، و�Qوا

2��m,�!.« )60 ( � از� +tو ��س #�� وار-� -�*� ا-,

�1 �+ *� هاداران )د �* 2�@ +! �� ��S ( �3Q�g {+ س�2$ � ا!�� راو�

����k� .1 ز��ا� را د���Cف ) �+ از �2ا-س� �� در! ���� !�2ن ا!T��$ +س��ر Q!�-12 او *� �� ��وز� �د� �*

2� ز!�!2ار *� 6�� س�دار�2Tداود و رس*� �p او 6�-: د�,� ا�O�-س3�ن �2، از

و �Sح ه�� ا!�� در دا)� $#ب و )�س� ه��=! ���2 دو�� *� Qل و k4ا��3 *د

%V�ن *#رگ در ^�م �TB )دش ا!�� را �1 �+ ��ه2. �� دسV3�ش @*'� ��د {د

��دس� *س+ ه�و ��-g ه�� *+ ����ن ا!واژ1 ه�� هVز. *د )د *�ا*� در

!رد ��2M ���4د و��دارش در ص�w و��س�2 اس3�د! g�,* زVو ه ��'e

�2ش را سط ���4د ����1 س��,�د �*�S�( در ا!� .دا�� ���E اD ا!F$ رد! 1� %,-� !+ ا-�2��2؟ �+

:�J ��+ ر��Z ه�" �ص��M �� ا��� و» ���� روا*ط *mر w-�!�ر�ر�� �*

�س� �رو�، QN! �TJ�ت -T� ا?''+ $#ب�E اD ا!�� در *�F$ وزارت )�ر�6، از

و� �� �3�ب ه�� دا)� ر�� *�ر1 و� در�ر@ �p 2��� *د-2، ��س�ا!�� . اس3�

�� *�ا� ��سK داد�و� ا�, �� اس3��� �-�!�ر�w *� و� ص�� . اس��ز!�- � ��د R£ ر��� را اس�، @V� ����C!

Page 123: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

245

��6�ح : 2V��F4، ا!� �2ه2! � �� را @�ر � ) 61(».�ا-2 اس3�

��د %� ا-�2�� و'TB E�F$ �ا�* ���اس3��+ اD ا!�� ا�, *د؟ در�$ ��

��، �رو�، � ا!�cا ر� ¨V�ور� اس3��#م -�ز� *� ���وز� B �V6' در را��� ��

�V6 *� �� از ا!�cا ر� را@ن و رس�-2 ا!�. 2Qرت 2A! +-�=6ل س�)� � ا*�

�r�� �� � س�ل دور1 �+ در �1 *� ا!�� ��ن، ا�O�-س3�ن راT��$ d�*س� و-

+ *�د-2�A. و��ا-+، ��V6 ،�M و *+ �b- �* 2س�� V=� از ! ���E اD ا!F$ ��

�1 ه�� س��ب و � ��F� �* +V��اس3��� ه�� درون $#*+ او )�ص ازF� ,�ا

: *�دار� ��د»�ً�t� �����?�ت در اس3�! ��'!����Q

�'F-+ *�6س�3 ��� ا��اد $#*+ و ��د دو�3+ �رو� را� NBوRV� .�* 1ول !

*� . 6�سس !�,T��� @ن *�ا� �RVول @���: و !23Mر VB�ص� و ا�� ��1 ا��ادQر

b- w��hدرا�و$3 را ���ت ) +-�-@ ���: وQر ر� w��h د����س� س� !- �* سط ��ران و ا�� ��ر را. !�TVد

اa�م !�2اد؛ *�2ًا ر��M�ن -#د� )د @�� و ��ران !��س�2 -*� *� @ن ر�M� و

ص�VI از ��ران 2�26 سط ر�M�و را��د -�*د و !��ا-2�! .�* ���ا�� اس3�

و "ز�Vوف" �z@ T��$،g3�ز روش در"wV!��" Rد� ���Bس+ را ا����F در س�h �� از داد �Qار " �و س�+" دVn+ *� و

و3Q+ . -,�ا-+ دا�� 2Qرت او و -Fذص2Q �VIرت سط @�� از �و س�+ را

��ون و* 2��A در را ��د، س�c او

www.goftaman.com

246

سط �� !�!ر��!�س"��س�ز!�ن اسAt3�رات �رو� �� ( "%

��-�م ���� .+6. *� �+ *�2ًاO +*( �*2� "��!wV" و "ز�Vوف" س�3Q .�c رس�-

از ره9ان T�2Q+ "*)�ر��" سط راkFV3!ر و�V� س��-T� وف. "زد $#بVز�" �� ر��M�ن -#د� و �� از�و��دار اس3�

�� �سب !+ ���2 از�*+ اT3B�د� اس3� @��: �F4 روز� *� او )د *�ا*� در

�� !�V+ و��� $& �V�س+ را و ر��& اس3�2V ���* ��� )�-� *�ر و !�2ا-2؟ اس3�

ا�� � ...)ب !�2ا©! *'+: ��سK دادY�T�! �� اس� +�*� @ن س,=� -ع !��

2-��! N3A! .��@ ��� 1936در را اس3� 1938در "*)�ر��" س�c و ا2Bام ��د

�� �Qار + !=�� و *!رد� )�!� اس3���*�ران �2 ���4 و ر��M�ن ��+ از.

�� در�د�R س��س+ $#ب و��دار اس3��س� �رو�-T� "ف�� ���� S+ *د "�

�� ا� در�M! ودا" -�!� روز��" ���اس3��� راA� +ا-2 ره9 و داهاو. *#رگ )

#�- ����� ه�� )-�� اس3�F� !�Tل ��*�ران �4د�2 ���4 و �Qار ...«)62 (

#�- ���� در !�-2V ا!�!V�ز�B اس3�2Qرت، �س� V6�ح ��%d س� #*+ *�درون $

�2 را�� �1 �+ از و *� ���_ ��T��$ �1 و زد �V�ر �c2اران او �+ و س��S را

�� $#*+ *س�'� دا)� $#ب و درT��$�� و هاداران )دF� . س��ب ��د

�� و�س��*+ ا!�� در F�وت !��ن اس3��� ا�� ه�� درون $#*+ ا�� *د��� اس3�

�� ه�F� ره9� $#ب ��س+ زB�!� و در را ��م 2Qرت )د و دو�� *�ا� *M� وI3اس

Page 124: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

247

و�+ ا!�� از اa�م داد، رس�2ن *� ��س+ ره9� $#ب و ا�� روش در

�� در. دو�� اسF3�د1 ��د�!س2V اس3���A� +داه |�ره9 *#رگ در و ره9� *� $

را س� ���4دان )د دس3�ن و وا�Q ز��س+ ���4د� �� *� -�س� {د؛ ا!� ا!�� در

��S، ره9 و b�ه� *� �O*�- !اس3�د و . �4دن زد *#رگ )�g را

!=d در��� @-VB �* �� +yان -��3 ا!�1� ��ن ! �!�( ���ا!�� Q�*� �| �+ و 4

*�رس+ !�A��2، ر��� ه�� ا�� !V�ز�B و*� و�1i ا-,�#1 ه�� ا!�� در ا�� و

��F ا!�� *�V6�ح ا�4. )�!� اس��hدا)� ره9 @ن *f9 ��ر!� در ��%d و

� )'& از اه2اف و $�!� $#ب د!��ا�d *�-�!� ر�#� �12 او!�� �nد1 �د،

��� را @��� ��V% �رد در و! 1� 2Tر�از �+ ره9 - #�V6 �AQ�ح )'& -

در س�!+ ��ورا-�2؟"w'��4 w��"Lef Gorelov ور��س�! +!�b-

ر د 1975 ا�O�-س3�ن �� درس�ل �رو� در� دور1 <=ر�� �2Tداود� � � �12 *د و

ا�� �س� *�Q+ !�-2 !+ 4�2 در 1979 س�ل ���� 4#ارش ه�� !� *� �1 �+ $س�دت ا!

*�ر� *� . p�ن اوا�� *�!+ ا-,��t در را@�M� 12Vط *� !� !+ !� �F4 �� در

2��س� �� ا-- +T3$ ،2�4#ارش ده1� )*. )63�Vد را �+ 4#ارش

�� @�� از �bص�ف -Vا� ���E اD ا!F$ر، هس رس�2ن *� �gA از�3$ �� �د

��$: زB�!� دو�� $#*+ ره9� $#ب و �cس دا�� �� -�، س��س� دو4�-� س� در را

V6�ح )'& !V�ز�B دو ا)N3ف و �رو� در

www.goftaman.com

248

را 2Qرت، او س� ��%d *� وR��* ،�!�Bس+ *� زRس� از در دسوس �p

ا�� !رد، �� در %2V ه�. ��& ��د و�* d%�� ح�V6 �رو� �2�* gM- �* �6

*� س�-,-+ $�!� او �3Q ا!�� و درهاداران )'M+ ا!��، و س�ت !�,kر-2

��د س��س� و'TB را �در و �Bز�V!*+ اV3B��+ @زاد!V�+ و دا)'+، -��+ از

'2VV� +! +M روس ه� *�ا*� در او . ��ان ��وع در رو�=�3��T ا�4 �رو� ه�

� )'& س��س� �� $#ب د!��اT��$ +-درو�,��2V3 دو4�-� در} g� س�c *� و �

در ا�� س��س�، دس� ا!�� را ادا!��� ه�� درون $#*+ *�زF� س��*+ و

2V3ا�k,�} 2��� �Bز�V!2رت درQ �(دا��� )'&، س ��!2� و $#ب د!��ا�

�2ا��} +-�Vy-@ .3$��ه �رودر � �2�2@)��� روز ه�� �Bز�V! ن��2Qرت !

ا!�� *� ا�� س��س� دو4�-� �1 �+ و2 �1. ادا!� داد-2Tر�3+ -Qاول �+ در و

9T3cه�وا-� از 1979س � *�4�� و *� !س ���� !VA+ در �رو� را ره9 ص'!��

�E اD ا!�� و@�3+ *�F$ ر زدن�V��* �2، ا!�� در ��ر!� وV� d%�� ح�V6 �*��

��6�ن ا�� !kا��1 در ���S& �رو�= از . ���4 *�ژ-�Q wار )�ص+ �1 �+ و

#�#B د�� �رات ادار1 دوم در ا�9�At3اس &'( � از )ا4س�( دو�� $#ب د!��ا

�,�2 ا�� س�p �Fاه�ن �1 �+ در!: »2� �ون داود ا��3A س)Rد� ��m1 ر�

ا�� هاداران ا!�� �� در ��+ از �+ و�Fد ست *���� هB( * dت �ه�!�M!

�� دو�3+ �� �رو� وV!�3 ا�T� +�. +6 .

Page 125: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

249

+C*ون *+ روا� دا�� و �� و �B�س�� ،dه �A�z �B�س d�-

�dV �� �رو !� ���. دا���!��= �*�+ !س��� را�* dون ه� ا-M3�ل داد1

�AQ از �ون هd ا�� !س��� را و *د-2 �1 �+ *� ��*� *� ا!�� اNSع ��4�*

��6�ن �Qار در��V+ ا!��. داد1 *د )64( ».�3��4 *د

�* 2�,� B �� +y-@ �* �6#�# ا�9� ! ���ن !� gه� از ��2ا�� ��س �رو� ��

در ا�� س��س� دو4�-� %� اه2ا�+ را س�!+ ��ورا-�2-2؟

�� از� Dا w�b- اداره +M'( ��ه +� وا��ن �1 �+ و ا!��، ا)N3ف و! �!�(

+ �رو� اسAt3�را ��ر-3��r ا!�� را *� �رو�=�« :!�,�2 او. !�2ا-2 ه�

�� ا-2ا)� 6اس�� دا)'+ )د *��ر�� ا4س�mر �س�ور Dس� در رأس و اس2ا

��V در*�� �B در �!�@ن س=d ���ل $�� ا!�� و دا�2V3، ا)N3ف را* +� 1�

2�2� �� *�½)�B�* 1| *�)رد {د-2 از *�2 )-�� درون $#*+ �4د�12 و

w��� �!� �رو� ا�O�-س3�ن را$ ، ا2Bام و دو�3+ را ره9� $#*+ و ا�O�ل و

) 65( ».ز-2ا-+ {د-24#ارش *+ از .6+ .!�Rو)�� ا�س� �+

�!رد در !�!ر�� ا�� س�ز!�ن *� !س2�,�! �tس �� �1 �+ *� �� د�2ار ا!

!VA�� *� ه�وا-� *�ز4�� از *�ژ-w در �* �cرت ���4 �� سادث ا�� 4#ارش ص$

را-2ن و 2Qرت سط ا!�� *� *�2� ا���ر2��rV! +� 1� �3Q . �� .!�!ر�� �+ ص

www.goftaman.com

250

ا!�� !رد *+ در .6+�� *دV% � «:*�ا� !س

1-� ره9� ��ر ا!�� از راه+ *���2��� %ن س��س� دا)'+ C'z+ را �4دد *��V�ر

�9د! g���tً�!س�ل ا2Qا!�ت و� *��2. ���z �'3� �6 ��زاتس� و!��-���!+ س

.ه�� دا)'+ دا-س�3 �د�� ا�r�د *��2-2p1 �+ *� ا� �!�$ �

�ا�N3m+ د!��ا �� � $#ب Bا �� � )'& *� nل ��»+ ه� @ن در د!��ا

2V��* �3اس�س+ دا� gM- �3(�2 سB�M3! اQ��ر {��42V�ن و�cVSس3�ن از. �د

�� AQ��� و رو$�-�ن و'Q42�ن اV��}��ان *��2 + وه�� !'FVرو� �!�$ �*

. را1 داد1 �-2��� V6�ح -3Bص اس+ *� )��� ز-2ا-��ن س

��z ��� �* �� d%�� و �� Q�--+ دس3,اB�د1 ره� و *��2 ز-2ا-+ �12 ا-2

2-� ��U�$ . �� � را1 د�2ار *��4-2z �* +¦ر f9*

��ر!� رهV69�ح ��%d �� *� <=ر�� =! ���س3+ %�س'ا������6ت ��د1 اس� سس

و�J دا)'+ در 6=� �| رو� اس�M3ار� ا�O�-س3�ن را1 <=ر� د!��ا

. ا-2ا)�3 �د�� و�J ��ا-+ در در-5� *� ��ر صر

ه���ت ره9� ا3$��S+ *��2 و)�!� �4ا�2� )'& ا�O�-س3�ن *�ا� $#ب د!��ا

2ارf د�12 �د.« )66( ����� *2ون ارا�m ه�  اسV�د دس3,�rV�

�ح و اس�23ل *��R �اه2 و وJ *2ون � ارو��� ��Q+ از�® ����!'cد� gM-

�� *� )�ص ازFس :��- gM- �ر=>

Page 126: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

251

� @?�ن درد!��ا2-#�! �tس �� :ا)N3ف !��ن �1 �+ و ا!

�� در«M� �* :��Q ل�T3$ا �* �Jو ��V%�س3+ ارو��� ���د�c'!���� ��ره�� سس

Fاز <'� -��: س +Q���� � @?�ن د!��ا#�2 �T +� 1ا)N3ف !��ن -ر� �2�2 در -

Nش ه�� !ذ��-� و و ���E اD ا!F$ ��* #���د1 و ا-,�دا-� ه�� *+ !

!+ ���4د و اT3B�د� را!��ن اس3�د-� . ����12 ا-21 �+ *,� !U�ل *�

*�ش !+ دادا1 ا-��2 ه���ر 4#ارش و�n ��'B ���E اD ا!F$ � . !+ �2V �د

2Tر�1 -� در �+ *�2ر-� ا�� اBNS�ت را اD دسRس N4ب زو�، اس'd وrVS�ر، اس2

ا�� %=�ر ��ر ��ر !#دور س�ور� و @4�ه�-� ��. !�2اد �Qار )د و��دار

��z د�T3Bت ��ان ا�A6! �-�ن @4�ه��! �2T� 1 -ر dاه�� ���E اD ا!F$و +�

�,�د�2!.« )67 ( ز��S& 6اس�� )د*� ا �رو� ه� ا�4

��ن �1 �+ و �2�2 و ا�r�د! +Vnد �V�ا!��، *�ا� ا�O�ل ا�O�-س3�ن ز!

ا!�����+ ه�هd در س�ز� ��د-2، @���2ن ��� �رو� *� ا�O�-س3�ن از-���

دا)� دو�� $#ب در ��S& 6اس�� )د� )'& -gM دا�2V3؟ *� �6 *� د!��ا

�(�� +�V6�ح )'& ا!�� در ادB�� وا وا�=�رات *�2� هاداران �1 �+ و�E اD ا!�� راF$ �� d%�� ح�V6 ��Bاد

��ا� . @�. {��12V س+ و 6�سس ا!����ن !+ @�2� gا-2-2 ا�� ��س( ��@ ��

� ه2ف دو ا� ه�. @�. *+ و س+. 6+. �+��V+ ا�O�ل ا�O�-س3�ن سط Qا� وا2$

www.goftaman.com

252

دسRس+ *� در �رو� را��د-2؟ � )د -V! �b��� !رد�! :�M

س� �رو�=� *,-� ا� �� ا�� ا�O�ل از�V+ *�ا� A�ت ا!�cا ر� �Jورت وT�

�T'Qو ه�� V6*+ @ن 'M+ *� )�ص در*�ا� ا!�����+ ه����-2ن ��� و !�,�د�2

�رو� *� *� Nق ا�O�-س3�ن �zض ا-M3�م ه�4�1 *� . از ��س� و�V3�م �سب !+ �2

)'& و ��%V6 d�ح!V�ز�B در ا�� ادB�ه���ن �1 �+ و *� و�1i در و! g�T��

�6 �د، !�3ان ��+ از ��ا-,�#1 ا! روا*ط @�� در ه�� ا�� !V�ز�B را

س�ز!�ن اسAt3�را + �رو� و *�ه�دو���+ در. ر��� ��*+ ��د ا!���$� �

روا*ط ا!�� !�93� از ه�y,-� �اه2ا� ��Vن ارا�m -�12 اس�، . @�. *�س+

- +� �رو� ه� او *� اT3B�د #د��+ وو � @)��� �b�ت �TBش ادا!� ����.

هاداران ا!�� در دوس3�ن و ��+ از� )'& �� دوس3+ )�رج از $#ب د!��ا

�� *� دوس3+ س�د1 و")د را *� ا!�M3!" 2V�*� اT3B�د�! w��� !B2+ اس�

�1 �+ در را )د�� ا!�� !A�رز1 �* �� $#ب دT��$ س�� �1 ه��! &'( � !��ا

!QN�ت *� از *�2 او. ��د1 *د @z�زوزارت )�ر�6 �� در ،1357س�S�ن ا!�� در �QN! 1�ت *� از را ا!�� او ��-�® +�

2�,�! ،2V� +! ا$س�س �� از �b� ن�p�E اD ا!�� درF$ �� 6=� دو ��دم

�g �3��4 اس� در !A�رز1 را� . +����3S�1 *�ا*� -� در� ا-g و در��ر �+ و

*�ا*� در @���ر *Cر واJح و 6=� د�,�� ا�� دوس� هادار ا!�� در. ��»+ ه�

Page 127: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

253

�� !+ 4�QN! 2�ت د�,��* ��س�t )د!A�رز1 از ص�ا$� *��R ا!

�F4: »3�ر !� ازF4 ا�� �� *� )*+ ا!�E اD درf {دم �� !A�رز1 F$ ��* ��-(� صw *�دg-�Vn ا!�� و 2��Sارا-g در

� در صw د�,� روس ه�در 1 �+، ��ر!� و )F(.«)68+ در ��6�ن اس�

T3B�د اس�د1 و *�" %2V ا�� دوس� ه��*�M3!" 2V� +} ح�J ���� ا!�� ا!

!A�رز1 در روس ه� %,-� از ���Cف *� اT3B�د وا*س3,+ و س� د�,� از و *د��وه�� � *� @�� او- �� 2�@a��+ رس

�!g3 و *�ا� $F��� )د �رو� را$ ا�� ا£�م و از ص�ف -�b دBت ��د؟

�Q�V �3� ا�=�رات دوس� و !=d در، -�E اD ا!�� هادارF$ �� ا�� اس� ��ا!

��$: 2Qرت از ص2د در p�ن @z�ز از 1� رس�2ن *� ��س+ زB�!� در در او. �+ *د �1 �+ اسF3�د1 دو�� $#*+، از $#ب و

دا)� رد �س� V6�ح ��%d را. ا*#ار� ��د�* �!��2 $#ب و$�� �1 �+ و ���_

�1 *� سV! �c�ز2Q �Bرت را و زد �V�ر �را-2ن و g-2ارا��S *+ �+ وس��

1� . �+ 4سRش داد Mص��� "��H>او :

��ن �1 �+ و! �Bز�V! از �� �� ا! �1 د�2ار و ��FVا-� ه�وا-� �-�!�� +�

�1 �+ . �رو� *� اوج رس�2 *� ره9 A �'1358س20V( 1979 ��زدهd س9T3c *�وز

�2�2 ��*� از ))ر�!@ � در. *� !س�*��V�ر زدن � �3F4 �2 *� او !س

V6�ح ا!�� ز!��V را *�ا� !��ر�� �2د

www.goftaman.com

254

. �2V !س�2Q2Bرت ��%d در �� ص �* +� 1� 2� 2B�M3! � او. !س

�d *�ژ-3F4 ،w, *� و د�2ار �� ازT� 2Qرت �� از*��V�ر� ا! !رد در را )د. رس�2ن *��*� �V=�ن -��د �AQ از�3$*� <�+ از ��'�� ��دا� @ن روز در او

� )'& در ��� $#ب د!��اB، از ا�رو� �E س�S�ن !6د�� دا-�F$ �* 1ا��ر ��

NBج @ن س�t $#ب و دراD ا!�� دا��،��ر. زد�@ �t1 س� ا!�� �AQ !رد �+ در *��V�ر� ��دس3,��� رس�2ن *��*� و از

س�د1 �$+ و ��+ از��س $ -�!9د1، از س� د�,� واز س��س� *د �T=� d+ و� در

�V�ن اوازTSا �* �دراa�م ا-��+ !س��,� . ا�� ��و�4ام *�!

�E اD ا!�� از ��*�، ا!�درF$ س�� ��6�ن !kا��ات �1 �+ و ��س�3 در

از !�,��� و ز!�م داران �رو� �Qار�� و 6�-: د�,��$��� ه�� 2��Sاران ���

1� *� او. دا�� -�b *� د�Q ز�� �+ را ��وه�� 2��Sار- +��q�6 دود4�1 در )��

��ود4�1 و ا-M3�ل ه#اران 6�د1 ��*� و�F- و از : ���Sف ادارات دو�3+ *2و !

�1 �+ *� �4!+ اسAM3�ل ا�� 6�د1، از���kا�+، هd در ا�� b�ه� *� او. ��د2�Q ل�Fz1 �+ راا� دا�� وه2Q dرت

�� دا)� $#ب و در را و ان )دT��$�2اد ��Q +� 1ار !��ض د�2 $#*+ در!

)دش ا2Qا!+ *�2J را از اa�م ه� � او *س��ر� از ا!�� و �R* .�* +� 1س�-2

)'&��ود4�1 *� )�-� وز��ان دو�� از)��Q �راز *� @�� ر�� و )ر��س� <=

�Fد س4 ) �*�ا�� در. #ارش داد*� �

Page 128: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

255

� وزرا� ازاN6س، س� N4*#و�، وrVS�ر( �2��S +� 1ارا!�� در����ن . �� -2ا���2V3)��رو!#دور��V *�6'س� *�� ,3F4 �* +� 1� 2Tر�-

�� ا4س� ��دا)� وmاز را ر � *� س� !d=3 *� اa�م ��S وز��ان -�!9د1�� )د ��د'B:»1 �+ از او� �-��S�Q

�2وش @��را از �)اس� Aن س�� �س� ه��2V� .�!را ا ��اRBاض !رد �1 �+ ا!$EF و$2ت $#ب، �S�� �� �F4 و داد �Qار

)�رج ��ر در سF�ر + را) ا!��()دش �E اD ا!�� از. *��kcدF$ د�=V���

1� 2� ��,T�( +� �* و gا��* ��-�A�B�� �V�ر� )69( ».)دت هس3+ رود �F4 �س

Dا E�F$ا �C'س �� ��*� را )د!�d��Q +3 ��ده�� -b�!+ و *س��ر� ازV!ا �1 �+ و *�ا� !M�*'� *� و ��د1 *د

از *�2 هادارا-g @!�د4+ دا��، روز م �T�3��'Fن *� �1 �+ او &��S

�� ا4س� � ��د ص�درmر �ر�V��* ن�!�� .�2V !9د1 را ص�در -� س� وز�� و

�� *�-,�1 هd *س� ا! �1 �+ هVز*� � او. !+ د�2 اT3B�د ��ز-2� و

��*� از ه���ت �رو� �� !��وف د�2ار ار�2 *� ژ-�ال 4ر�'w !��ور و *د

12V��} w-اژ-�ال ا� ،+!�b-+� . +6 .�� ��*� و *+ درFس w-زا� �F4 �رو�:

»��Fس &��2 او ر���A- �$را�- )�� )ا!دارم، اT3B�د !� اس�، !� *� او ��ز-2

� ) 70(».*د و$2ت )اه2 � !�**� ا!�� س�t اT3B�د �1 �+ ز!�-+ از

�� زدF، ر�3�ر �� س�رورا � �� ا!��B�د� 'M+ ��دz . �رور�� �!�! �*

www.goftaman.com

256

�س� س��س+ د�R از-T� ب#$ � !س� و���F داد1 �12 *د در �*

1� ا�� ه���ت . ا!�� !kا��2VV� 1 �+ و *�وز�+ �1 *� �سِ� )د د�2ار �� در

9T3cس d2-2 دوازده�- &��! � ا!�� را !kا��V* 1��2V-، روز س�!�# *� او *�

*�ر1 -#د دو %=�ردهd س9T3c *�2 در1� 2V3ر� +� . +-F'� ��J�M �* ��ا!

�1 �+ و در ��Fاس� سو ) �روت ����هسC!23 �'AV�*& 1979س9T3c 14( روز در

1358( ��Q �* �� �رر��س� <= �-�( &'(2!@ . �'� g-�b��� ل�A-2* ��و3Q+ ا!

�1 �+ رس�2ن *� د�R در ه�� ز��V را دو !+ ��Tد، �VF ه�� *�د�,�ردان ه�

� از. �Sف @ g 4�د-2'� �� �س31� �ون داود س�2. �+ *د *�د�,�ردان

1� ��b��� 2ان-�!Q از �� +� ��ا-2از� در ها)اه�ن ا!�� *د ا��

�1 دو. ���3 �2 ��b��� از � �* +��# -�م ه�� *f9 و- dس�Q 2-2� *� �3Q رس

. ���b�ن ا!�� ز)d *�دا�� ��+ از وN* ���� *� و ��د ��ص'� ��ار ا!M*

�d=! �3 در. )�رج �g-�b��� ��Q 2 از- gا�� ��س �* Kدر���� ��س ،�ا�� $�د

�AQ در ��6�ن �1 �+ از اس� �� @������ا-2از� q�ن ا! او دا��؟ @�� �Qار

� *� *�د�,�ردا-g ��!�ن داد1 *د ا!�� را *� �3Q *�س�-2V؟

" fy-ا�Fور "س��در ! �رووزارت �� !M�م $�!� )'�M- �* +M از )�ر�6

+� .+6. 2�,�! �tل س�T3$از ا�� ا +* 2��� �� +� ��mر w6+. ا-2رو� . �* +*

1� �� ا!�� را � �+ �3F4 *د *71( 2( ،

Page 129: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

257

��� *�رس+ و �ا!�C! &�Qد �1 �+ -��ن !�2ه2 ا�� !رد در �- ��2�Q را ��-� �رو�=� دا�� و ��� ا!

�� درV% اس3+ از اوورد1 )@ �T�*�� �رو�=� .*د-2B�* از Dا E�F$ ���

�1 �+ در از اسAM3�ل او ا!�� روز *� Qل . ��ود4�1 ��*� 6'4��� ��د-2

� ا!�� 2V3F4!��ور�� �رو� * را6�ا-ر ) 72( راB�� 1+ *� ��ود4�1 *�ود �� از

اNSع !��ور�� �رو� *� ا!�� -��ن �2ه��2 روس ه�! �!�-�* �Q�3 در@ن وQ

Vyp�ن �'� . س�-2ا�2V3 در ا!�� رار��س� دا)� ��Q !�!+ *س� ا!�� در

�� ��!�ن �Q �- 1!�-12 و <=ر�،'* +� �1 ��ر +M'( 2اران��S * +د� .�* �!�-

�� �3Q ا!�� ازmر �س�ور Dاس2ا �سوز��ان )'M+ از وrVS�ر ا4س�، N4*#و� و

*� . �+ �Sح ر�#� �12 *د �1 هادار 2Tو3Q+ س��2 "4�ور�ف" ژ-�ال-��3

*� را اس2اD س�ور� �Sح )د N4*#و� و1� -�*د� �� *��V�ر� و !رد �+ در

��@ �* +� 1� �g ��د-2، ��� �� :�F4 ا!»2�V� شء 4�Mر�! �S�� دت ز-42+ )�a k,* ��2Mار. �اهd ��� !,� را�3$ �� �� �2VV $#ب و ،س�-�� !�ا و� ».!�دم )73 (

�# در- ��3Q *�ا� �1 �+ -� از !س�� در'* �� از ��دن او دور !رد ا!

*� -��3 را2Q . �6رت س�t زد1 �12 *د�Nن AS& « : ه2V�-�سM� 12V& و ا-روه'� اول �� در *د �رو�، �Qاراj�د1� �� <=ر mر |�*�Q+ ��-2، ��ر!� �+ �

�| ص2راdbB و$ �* +!TB +�V! ون��!

www.goftaman.com

258

� $#ب د!��ا�� �4دد� &'( .��Fس |�� ��*� )�رج ا!

�T+ از و ��س3�د1 �د- �V��س� ه�� ��*�س� داد1 �د-T� ��z ص�tا� �* . w-ژ�*

�+ ز!�-+ !�Cح �1 *� را ا�� سV�ر�را1 در �� و� *3�ر�K ��زدهd س9T3c ��د

�� *�4�� ازz �!Vس' ��FVا-� ®� wQ ��د !12M�V ه�وا-� در ��� . !سV%

���Nن �� ��S�( �* +� 1� *� !+ �د ��� *�bV و� !س� �رو� !ا��M ��د *� AQل �Nن !�kر !�3ا-س� ا!�� را

F� �را ا -gM )دو� �����k ��. وادارداس2اD س�ور� ("*�-2%=�ر-�F�" ا!�. {��2

2T� ،�ا4س ��mر،ر�rVSو d'2 اسT�2� س��6�ن !#دور��ر،وز��ان و N4*#و���12I از )�+ �2��S 1ار'B �2اV6@ د(

2V3دا� �2. ا-�* �� +V�! ��2* ر�k! 2M3�! داز * #� �� ا!�� *�رت ص'ح @!

� �Nن رس2اD س�وا. ���2Q 2رت دس� �اه2AS& ا�� �Nن . �Sح ��د �3Q ا!�� را

2��* ����س�2 ا!! �3Q �* +-�!6=� ز �� اسAM3�ل �1 �+ �� از ه�وا-� *�

�����2ان ها�+ !! �* ،��,�ا�� �Nن . !+3Q2 �� *�ادرزاد1و�!�aا +!���V*

. 6+. �� 6�سس �+ )�B2T#�#ا�9�( �ور�س��6�ن رد !��ور�� �رو� را *+ *د )k4.«)74ا��

��ا-2از� *�و� ا!�� در �-�( ،&'( !V�ز�B و)�!� !��ن �1 �+ و ا!�� را

�CM- �*��z *�د ��4�* �*�Q . �* ��ا!�+ را ار A�ط �1، )�رج ���Q2 س��B از

�3+ دو�� b- �CQ�!+ و !�ا�# *�V!ا �1 و د��R�ر. ��د �!�Qسط �� ا +�

Page 130: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

259

Q!�-2ان 6�-2اد �1 �+ . �س� <=ر� ��ص�1 �4د�2ر� 4�رد

��وه�� �b- �j دا)� ��Q *� @س�-+ در-�Rو)�� . ���4 *� ا!�� �Qار و��دار!

*+ !+ -�س�AQ �� 2 از .6+ .!�!ر �+ �1 1979 دهd س9T3c %=�ر �=� �* +�

س� ا!�� *� Bض س�ور� B#�#ا�9� �� از�F4 د�3 �12 *��T4 �ر��س� ا4س �*:

»2��e �! م ه� از �12 ام و�a-� ا4 ا©�- +'TB . +! �رود��jط !2ا)'� اM�

ر�M�� �رو� ا!� a�ت ده2 !�ا ا-2�ًV�M� 2Vاهت ��a ن از داد !�ا% ��B

!� *� . ا���T ا���ت !12I3 )ف دار-2 *�ز ا�4. *د1 ام $#ب و!�دم و��دار

)75(»$��E ��ز-2م د�12 -3ا©، )2ا �ا

�� /'0+ J� : �� ه�y,-� د��� و�اه2� و6د $��+ در

ص�� � �� از��� �1 �+ $3 -2ارد*� �3Q ا!�� *س�T� ،2��* �3 �رو� ه�

در ا!� ا!�� ه�,y�b$N! �- ا� را !2Q �b-2رت و�3Q او را-2ن �1 �+ از

�� �+ در �1. -2اد �Qار� �b� ���(@%V,�ل !�!ر�� ا!�� @!�د 1� �F( ��دن

س��B دس� )د !+ �2، ��رت $#*+ و وا g-N داد را�Q �* ا�-@ � ��*� ا!

س��B دس3+ ارس�ل ��رت $#ب و. *سc�ر-2��م د�,�� $��+ 4-� $�ف و *� 6�� ه��

��-� ا!�� -�*�ور� او*� ��S و از( در �+ هVز �1. )دش *د *�ا*� در

و��دار� ا!�� *� س� هd دوس3+ و�9د؛ ا!�! �F$از �� ���� E اD ا!AQ��!� ا-NMب ��VB" را 2Qرت، او +��V!"

www.goftaman.com

260

�� ازا!�� . )ا-21� ����� دس3,-��* �� راد�+ در �س3

'�#�-+ )د� �F4: »����: و )'& دa��وز� �� *� ا�O�-س3�ن ا�t3�ر دار-2�

��A� بNM-ر ا�� 6�� ه� V% �ا-2 دارا !�r#1 @ن ��+ �+ د�,�� ��ره�� �� در

��و-2 و �2VV !+ @س�! g�� �* . &'(�! g�� *�)UV+ س�)� ه� �S ز_3

�#م و����c!دن ه� اب {وز س���e �� *�دن ه� از دVn�ن ا-NMب و* ��VB

g���!� !C'ب ا-NMب *� � +��V! س�ز!���� )د و ^�م VB�ص�. !��و-2

*� را )ا1 و *2-�م �� ز_3���ن !� ) 76(».�2-2 *د-2، -�*د ��g ا-2ا)�3 دا)� )�-� دس3,��� در �1 �+ �� از

. ز-2ا-+ �2 )��خ ر��س� <=ر�( )'&��دا� دس3,��� راد� '�#�ن دو�3+ در

�T�ر� و از ��-#دهd س9T3c روز و�، در*�� !M�م ه�� $#*+ و اسF�3�� او از'�

�A�-,�1 ه�d3 اوس�c در. دو�3+ )9داد�� س�ل ا�3*�p )1979( �*+ه�F� ردس3

2� �3�� ��رس�-� ه�� دو�3+ !�گ و ا!�T�ر� -��+ از او را *�وزدهd ا�3*�*

.اNBن ��د-2 �1 �+ را ا!�� ��ر �3Q 2T� 2وش*

g �� س3�د ( ��Mب �� درس3�# ارmرfR�!( 2ان 4�رد 6�-2اد و-�!Q ر��س�

از 6�-2اد ��Mب و. <=ر� k4ا��2��S +M'( ب !+ �2-2 ارا�س�انس� �� ا!

!�fR ار g *� ر��س� س3�د س� او �� از �1 و E��� �اQ +در ��!�-2ه +� �-�( �

�T4 &'( . �� +� 1���3 �12 *د-2�� Q!�-2ان 4�رد را 6�-2ادV!ا E���

Page 131: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

261

*�ز4�� �� از!�2ا-س� )د �6 )د از �� �F4 را ه�وا-�، *� او �� ره9 درV!ب و ا#$ ��* ��س�زد، Rدو

. ��د1 اس� %ن !��ن ره9� ا)N3ف *�وز2 �1 ا!�Tر�- �2ا-س� �� روزه��} +�

6�ن او، *�2، 6�-2اد �q� F$��� از . ��!�-2ه+ !+ ��3Q 2V و� را

�1 �+ و3Q+ 6�-2اد �3Q +ه�F� ن�!���E اD ا!�� در���� ��Mب و از راF$

*� س� )د*� -*� ��د، ا�� و���F را � *V�م ه�� روز� ا�س�ان 4�رد از

اAQ�ل h�*�1 و @!� !��ون س��س+، ودود�� ودود. �ل ��د اسAt3�رات 4�رد ا!�

�1 �+ !رد از س�-,-+ ا!�� در �3Q�F4: »�*3ا� d3�ر��س� !� روزه �*

�3+ ا-t3�ب �12 وV!دم )2!�ت اس��س� * ��!�-12 4�رد، !�ا �� �: هV,�م 6�-2اد

$#ب و دس3ر �*4�F: "*�V و ص2ا ��د�را� ا-NM*+، !� !�!رم ��

1� 2Tر�- d��!� ��س�2م �� " .�+ را *. اa�م داد *��C% 2ر را ا�� ��ر

�# $��J ��سK داد 6�-2اد% �p �� ،اس�9Q +3$ و �F� .در او �� �F4 ��Vyp ر��

اAQ�ل هd، ���� )اه�3Q 2V روز� و در 6�-2اد.j�� دادم !� �سd3 را. ��د

!�!ر�� !� د�,� ا �ق ��ر)د، ��A�ر��ار �d �3��4 �12 . ��د را T� �F4او

1� �Sف روز� از. �+ ���3 �د اس� �� $& -2ار�d دس3ر !� �� اJ��� ��د )د

�d $#ب راV�*� . )�رج �d�2 *�2. ا�6ا - دوم �� *� �S �MASف � + *��yz و

1� وز� اول ر. ر�3�d *د @a� �+ در

www.goftaman.com

262

در �2، !�س�)T3�ن واردd�2-�! 77(».را1 رو(

�w ا�O�-س3�ن در�! �V2ص�2& ��هT���! ���,��Q °V� 2ن ا)! �* ���� ا!

�3Q دس3,��� و � 6�-2اد ه2ا�� داد. !�$'� 2VV� +'TB %=�ر در �1 �+ را

*�!VA�� ه2ا�� ا!��، �س� دو � از *� سNح )د *�د�,�ردان �1 �+ �� هVز

�+ 26ا �Q�* 1+ !�-12 *د-2 از او د-#*� �3Q زره2ار Q 4ا� در س�)�3 �2-2 و

2-2� �1 �+ را)�-اد1 س�c ا��اد. رس در. س�)2V3 26ا او *� اس�VU3� g}�( از

*�)�{g از $�!س�ا� را سم او!�$'� ��Q 2-ل داد�M3-ا �yz�* + در. *� �

او 26ا از )�{g را 23ا*%=�رم ا!�$'� . ا2Qام *� g'3Q {د-2 *�2 و �د-�2

1� �3Q اa�م -M�� �+ و روز� *�ا� *�دن او *�ا��F4 g �� *� �2 و ا �ق او وارد2���* .1� ا �ق )د @-�� از �+ �AQ از

6�gA را از )�رج �د ��رت $#*+ )د�12 *� روز� داد�� � *� ا!�� @-�ا

�pاه�-g، دو � از س�c روز� و. *2ه21� وسط @ن *� ا �ق د�,�� �� در + را� �=V � §� )اب *2ون ���� �Qار دا��،

�,�2 ودود. ا-M3�ل داد-2! : �1 �+ �� دهgV )� �12 در« �Qا�� و

*� روز� ا6�ز1 -2اد @ب )اس�، ا!� *داAQ�ل دس3�ن روز� و. او @ب داد1 �د

1� p�ن §� *+ در را *س�3 و او �+ را دو ه� روز� -�4=�ن *�. �2��� )ا*�-2-1� اAQ�ل و. ��d ���4 �+ را دس� 4'�

3��� @��. *� �T او �3���! )����*( §� )اب *د، رو� ده� �� در �%�+ را

Page 132: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

263

�1 و +V�*2V3ا�k4 +� و *� !� . !+ ا�#ود-�b� �* �b� 2 *� ���ر

�1 �+ را داد-2 دس3ر ���� d�� �1 ��-# *�½)�1 �� از. *,��م �M�Qد1 د

@-,�1 ) *� ه��N رس�2( .�+ @رام ��د�12، *� در را او 6س2-��y� ��ر%� ا� �� 9Q و� �� در *� Qل %��ن *�د�d و !YNAQ د12 *� ��� d78(».د�� ��د� (

دوران ��+ �J در �G:58د SEص�M وM�5ح��: 2Tر�1-� ا-NM*+ �´ �س3�� ز!�!2ار

�رو� در ادار��6�ن %� !�ر�س�س3+ ه*�)Nف او. ا�O�-س3�ن اس� �ر�K !��ص�

��-,kاران *س��ر� از ره9ان وV* 1�4و �MCV! +!Nاس �ره��س� ��ه�� %� !�ر�س*� )�ص ��ره�� ا��ان و ���س3�ن، در

+��$ ��� )'& را �س �� $#ب د!��ا �س�� از ��د �* +!�b- �� ��S& �د

#��� $#ب -T��$ �(ه�. ��دا V%2 او �د �� $#ب را ا-NMب ��ر�4ان و

�� را و ز_3���ن )ا-2T��$ �* ر�����د، @z�ز )�-� *�ا� @�� -�ن، �A�س و

�� او و در ا!�T��$ �TB � $#ب د!��ا�=V �& ���ره�� )'& -� AC �* &��!

س��� )د -,�د�2، *'�� ا�O�-س3�ن در�� واردT��$ و � !�$'� ا�� f�V�(

� ��-(2� + �A��ا-+ �� . �ان و*+ !�گ �1 �+ و س���� S�-+ �� از هVز

� )'& ادا!� �� $#ب د!��اT��$ زوال . دارد

� 2Tر�- +!�,��� 1 �*�U� +� � 9ره�� �رو� در $#ب %̧� هادارT��$ ����

www.goftaman.com

264

��ه� -��-+ در %� ���2ره9ان !��ن س��� در *�از-42+ او از

ر�س�س3+ ��ره�� اسN!+ ��6�ن ه�� %̧� !��� !�MCV *��2؛ ا!� �1 �+ درT��$ +س��

�� *�از-42+ راV% ا��k,- g��} �* . 1� �2ام از �+ *� ز!�م دار� y�س� -ع ه�ِ� !ردBو��! �b- "�*6�!�� "!��� و

���b- � �� +-�?@ س�V� و +T'B �� ه� ��3���k �12 درT��$ ��Bو��!

2 �1 �+ -� -ر�. ا-AC�ق -2ا�� اس�،T�� *� ازT��$ +3Vس ��Bو��ردار !(

� . *د �� ��ر�#!�Bو��! ��=�4iو� �-از 2V! 1�£ -� ز!�م دار� او دا�� و را

�* +V3A! +3�Bو��! ،+�NMB ��Bو��! � �+ و �Q .1ا-�� *د $#ب د!��ا

�� از �� از�)'& 3$T��$ :�z &��S � @ن -�2-2 ص2د �د �� -b�!+ در �*

��� �4�6 و ���� � ��T د�,�� ه� �� 2V% را ��Bو��م !ع س+ -�رت ��!���* �� )د درT��$ د�r2 ا�VV� . g�� »�'A

�� *�ا� �1 �+ �� در *س��ر� از�t� �R !�ر�س�س3+ !23وال �� رژ�d ه��

� را *د �� ��ر�#!�Bو��! �-,y� در ه��د ا�r�د 6�!�� *�ا� او- .1� �AQ +�

�� !��وف و از�t� ��T��$ 12� �3(�V���ن B�!� !�دم -Aد�� !�دم *� او در!

�V�ن �2VV و اT3B�دTS1. ا� 2Tر�- +��# در- ��T��$ +6�ذ*� و ��س �-,y� ه

��� را� �3F4 ه�و ر�3�ره�� )د در �q د�T3B6: اا�� �� !k,- ر��TB!+ ا�

�� او. �د�Q! در �دا)� $#*+ �� ره9V6�ح . ا�� -Aد از *2وش دا�� £R @-�ا

او�{+ �2V3���k و$3 را ��%d ره9� او

Page 133: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

265

ار A�ط *�!d=3 *� را+��� + ا���ت و ه� ا!���BNSس�ز!�ن ا

����د-12I3! )CIA( 2 ا!���! . Dا E�F$دا)� V6�ح )'& در داران اوها ا!�� و

#�1 �+ ���V و *�ا*� در -� �!�(2V3ن دا��=V� .�( را�����@ �cس �!

��3Q � 1 *و �4د�2 2�!�aا +� . �� $#ب �1 �+ درT��$ �9دوران ره

�ًr2ر� &'( � ا)3��ر و در د!��ا�E اD ا!�� درF$ ولRV� 2!@ .او w�J در

�� $#*+، �d ره9� $#ب و !����2 وT��$س��س� ز!��V در �=T+ وس�د1 �$+ او!� B� ه� از *��R ه�� ا�� �RVول را

�E اD $�· در. ��اهd ��د د�,�F$ ���& ا!À ا�M�ب ز��د� را*�اي اFz�ل وTj

��ر* +� 1� *�س�د1 �$+ او !�9د ا!� !�2اق ^�م ا�� !´ �2Vا�� �� او

�س� �� در*�M�وس��� -��ات <�´ دو�µ ا2� ´! �3F4 gا��* .� +� 1� ����ن

&'( � �� $#ب د!��اT��$ س�ل ���س3*� !��و*�ت !V#و� و!�3�د � ��د*�

�'+ در�دو�� !2Aل �12 دا)� $#ب و ا�� ا!�� *� )ردش @-y+ را و *د

��د !�2اد، !�,�F و�! �TB .در �F��� از'e د�,��� س�T3�� 2� 1� �+ در

�3 1357 �*س3�ن �- ، �#��: و�,�F ا-,�6 �RVول و ا�� ��F از �'d !س2V3 در را

�3ان !��ه12 �1 ا!�� *� -Fذ! +��U�ق وز��. ��د! d��� 1� �* ����! +��F4: »�n +�% د ا�� 6� درA- ��

در �� n� ��و�4ام ا�� *د. -�س�3 ا�22�V��V* �a@ و �* �F� س�ود +M�و !س

�U�ق �1 �+ در ».�د @z�ز! Kس��

www.goftaman.com

266

ا!�� ��د1 ا��ر1 *� �F4: »�6 ا�� �� �F4 او �! �* ���V*

) dT=� +}.« )79 �� %� �4 اس� �,�و!� د2 �1-رT� در +� �* ��T��$ +ف ��سN(

��!�6 �� �س ،&'( �!�$ ���� ���ره�� �� 2Bا�� و ���MAS 2Q و!� !س�وات در

��$��d 4�م 2�26ا�r�د� �MAS !س �#ا�12V از�� *,-� k4 .�MASا��

اسF3�د1 *� ز-42+ )'& ��ص'� !�,��� و�� ازا!��-�ت $ ازT�� �* +3س�د1 ز�س

. ا��ا�+ رو� !+ @ورد ز-42+ ��ه�-� و1� ��Q +� را �رر��س� <= �-�( &'(

2�!�- � �� $#ب ز!�م دار� )د T��$ و�د!��ا اذه�ن TB!+ *� در )'& را

�Sز �2V؛ ا!� )'& وا{د {��42V+ از� )'& ه�  �A�ه3+ )�-� در ز-42+ او

@ن )�-� از*��ون *�ز-42+ )'& درره9ان از س'C�ن � +'B�2VT3. -2ا��

�1وز��ان ��*��V از V6�ح ��%d و +�*� 4�� ه��+ از @ن ز-42+ ا��ر1

2V�� !� S+ !2ت � ��AQ 1 از« :!���� *#رگ و د1 ه� ز-2ا-+ �2ن، ��ه2J

)�-� � ( ارگ ا��اف !V��-� *دم �� در ��ر در ��Q %='س3ن، و ))'& �-�t'4

�TO�ن )�ر�6، در وزارات ا!ر وص2ارت6�ه�� اس3��w و ��ر�#!�� و �z�Q، در و

��دم !+ @�2، در. ���12 *د *� د�,�* 3=� ��+ از���J از ا�� �� E�F$ :-�6

�1 وزارت ا!ر ��ر اD ا!�� در��* �-,y�)�ر�6 *�ا� ه���ت ره9� *2ون ه

�� !V�س3A+ *�4#ار�!�,Vد، ه12 *�1� 2Tر�ن *� �4د�2، �+ وارد -�V� +(��F4 �� *�ا� )د 6�ه�� )ب را" :ا!

Page 134: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

267

در را !� و-,=2ا��3 ا� �E اD ا!�� !" ��Qه�� �=�V 6�داد1 ا�F$

2�2V( و �F4":د) ���2 6�ه����� را *d���} ��2A ".

1� � #�- + 2�2V( دا�� !#اح ا�=�ر و .��دم از 6�-: 2V% +V @ن �: �Vس� + از در

+M�زن و )ا-�ن !�د @واز -ازان و!س�'+( ا-اع !��و*�ت اa�م ���4 و� �2 )ا

�tار4+ در اصYN. ا��اط !��ف �4د�2! �����ع !� �B2رت *� س�Q ن�A$�ن ص��!

b�ه�ات و �-,Vه�( ا��b !س3+ ��+ و )-��-� ه�� ا-NM*+ *دن از !��t�ت و

) �n.« )80د1 !+ �21� ��اب -�+ را و�+ ��هVِ� !+ )ار4+ ��ن $��T�ن $#ب د!� در! &'( � �ا

�w ا�O�-س3�ن در*� -��3 . 4سRش داد�! ��!�دم ص�AI *� در او��Q °V� 3$ن ا)

2�هV,�م در« :*� 6�� %�� ��اب !+ -��* �AIسط !�دم �� ه� ص �: ��6�ن @ن

�� ا� �� در '�#�ن �gt !+ �2 از��� �B�6 *� ��ه�دا�� �Q �B�6ار او *�ا*�

�2 در %�� ا!��- +! ��� �. وا�Q ا ��وز *f9 و *� و3Q+ �� هVز� d%�� 12�-

س�ز!�-+ $2� *� ��ره�� دو�3+ و � *د@ن VB�ن �� از ا!� رس�42+ !+ ��د،

*� )�,kرا-+ و!+ 4س�ر� ��!YN ز-42+ را�E اD ا!�� هd !�ه�ا-� او و س�cدF$ را

��& {د *� ا�� ��ر. �2ش را*�%V�ن ��1 س��,�د61979��14در

2=B���4 �� در ��ل 6N6ز!�م داران و  �ه�� در�� )81(».��ر!��ه12 -�12 *د �

www.goftaman.com

268

�$+ وس�د2V% 1 ه� 1� +T=��- س� و!����2 �+ در��d'B س

�E اD ا!�� �nدB 1ا!� -Fذ ��+ ازF$اCB�� ا�M�ب �kا�+ �� *� !+ �د

�O*�- 9ق، ره�� ��A� ول او *� ...وRV�س�د4+ !س23ام d��Q ��د؛ ا!� �#ا�12V و

�1 �+ در و +T=��- دA- �2$ او �� �*�� وzرد س�)3,+ در اوص�ف درودش !(

�1 �+ )د !�ق ا�� ا�M�ب . �+ -9د��سK *� در *�ر� او. *�ا� )دش *د

�� ��س�F4 +3 ��س�+ در�t� g���* �C*را و دوس� دار-2 را او�� !�دم ا�O�-س3�ن

�� او �p 6� درB را !+ @و�#-2؛ در +� ا�� ادB� �� ه�  !VA�� درس3+ در $� . -2ا�� و6د1� 2� ��V+ 1917س�ل را )د �+ س�ل

روس�� وا{د س�ل ���وز� ا-NMب ا�3*��2ش را و ��د و��� !�M -�و1 در ��

) ���Q س�خ �� Q'�� س�خ( z#-+، سر�'+-�و1 �� �'+ *� ا�� -�م در د!���+ {

ص�$: -�bان *� *س��ر� از. -2ا�� و6د���Q �� -�م سر�'+ �� ا-2 ا�� *�ور

�2 س�خ را �1 �+ !���+ ��د-2 �� � �2��� $3 -��ن داد1 �د -�م ��

1� ر-� (ا-NMب ��و�R� {�د �+ ر!#� از �1 )�-�. )د دا�� را در )س�خ 2� +� B �*2� ا-NMب رهV 9ان ��

dز�س3�ن *� !-�Oن ا������ر�4ان و ز_3 ��� و �2A!2ل 1� ا�� )�-� در �+ در ��و��� از �V�ر ��V�!�ر��، ا-,'� و *� VBان ��+ از -�# او ���4 � �Qار

�ژ� ��و�3�ر��m2�@ ��رس� ه� و �+ در. ا-NMب ��و�R� !���+ �د�$ ��

Page 135: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

269

1� ر�س�#م *�!� �+ از ��2Q او. سIC+ دا�� دا�� -�درس� و��� در� ��QN( و d=� �Fح �'س�J

ان از !�ر�س�#م و�- �mارا ��� � � �ژ� !�ر�س�#م !رد رو�� درm2�@

�ر� و !�b- +-�A� *د�� ���� ه�� �� $#*+ را!+ س�)�T��$1. $#ب و� �+ در

�� ره9ي � $#ب %̧� !�ر�س�سµ را $�·�سµ و اÈ�د از *2وش دا�� و�� 6�!�� سس

2Q�� ح و��,�F، س�د1 ! �tس �MAS �'� داراي ا���ر *2وي وAQد�* + . fدر

-�Qص ا�O�-س3�ن -�# 6�!�� از �=d او و�� وz د* +�Qوا . �V2ص�2& ��هT���!

دارا� �+ را �1 !�رخ ��ر -�س12V و*� !�2M3 ا-�2�� ا*23ا�+ و دا-g و��-� !���+ !+ �2V)�ا��!�B در ت ��

�d دا�� ��+ ازT� �� �F4 g��ه ��-��*� �� !�1 اس2 را در )�د �( ا-NMب

�� $ادث او اس� اa�م ده2، ا!� !�1 �*� وQع ا-NMب در !�1 وادا�� � را ) 82( .راJ+ �د)!�1 4�و(ر

:رو��Gده�رو�2اد ه�� دا�3=�� س��س+ و ��د-1

.351 و 350 �ر�t+، ص ���، �=ر-2�rV���وزوال $#ب دس3,

� )'& ا�O�-س3�ن، ص .88د!��ا ��روال، !��ص�$:، درس=�� 'K و9Bت – 3

1�,V* ،�*�� س3�ن، %�پ-�Oا�#�ا-,�-2، س�ل ! + . 74، ص 1384ا-3��را

رو�2اده�� دا�3=�� س��س+ و ��د– 4 .388 و 383 �ر�t+، ص

www.goftaman.com

270

k(�!361، ص p�ن – 5. $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د�رو� *�– 6

.54ا�O�-س3�ن، ص .p 5�ن !�)k، ص – 7��س�اج، رو�2اده�� -8A���k-2T� د�4ژ-�ال

d�ا�O�-س3�ن، %�پ *�س� درۀ دوم س2ۀ-�AC! رات و��1 ا-3�,V* ،�*�2، س�ل ۀ�-�!

.163 )ر��2�، ص 1384 درس ه�� 'K و9Bت ا-,�#ا�O�-س3�ن، – 9

.76ص ���، دس3,��، دو– 10�rV� روز ��-(

�ر�K، س��� @ر���+، www.ariaye.com. �� در �+ در �+، �'d !س2V3 دو روز– 11

� '�#�ن دو�3+ )ر��2� از3172دا�� �'d *� . ���� ا�O�-س3�ن ا-3��ر� هd3F @ر��w ادار1 و اسF3�د1 از اسV�د

&'( � اسAt3�رات دو�� $#ب د!��ا3+ ��� ) )�د(�در راد� '�#�ن دو

.�12 اس�رو�2اده�� دا�3=�� س��س+ و ��د– 12

406 �ر�t+، ص . $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د�رو� – 13

.59*�ا�O�-س3�ن، ص .236 ا�O�-س3�ن در �Qن *�سd3، ص – 14ا�O�-س3�ن، *��4دان *+ در .6+ .�+ -15

�2س�T�ب، س��� T3F4�ن_Rرس+ دا��� �*. 16- ،�V6 ،س3�ن-�O، ا��زس3�6 �-3-@

�>� %�پ اس2اF� D��+،: س��س� و6�!��، .16ص )ر��2�،1386س�ل ا��ان،

Page 136: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

271

دا�3=�� ��د– 17 .500رو�2اده�� �ر�t+، ص س��س+ و

ا�O�-س3�ن، س��� *+ در .6+ .�+ -18 .T3F4�ن

��Q °Vن ا)��، 6'2 ا�O�-س3�ن در– 19 .90سم، ص

20 –��س� درس� ده� ا)�� اردووس .180ا�O�-س3�ن، ص

.p 232�ن !�)k، ص - 21 n�ر1 س2V 80 اسV�د�-� � 6�سس+،ص -22

3619 Kر�� ،6 +! 1978 ��، از سF�رت ا!��در��*�، *� وز��ا!ر )�ر�6 وا�V,� د�

.س+ .15 اردو وس��س� درس� ده� ا)��، ص -23 .240 ا�O�-س3�ن در�Qن *�سd3، ص -24، 2008 ا���� 24. س+ .*+ . *+ راد� -25

.!��$�A *�س'�T�ن ��& .�'d !س2V3دوروز �+ در �+ -26 ا-�� !=��6، !�هV�!� ��هV,+، س��س+، -27

���Oا� �د�� س�اس��jا ��Vوه +B�T36ا، !��$�A *� 1381$ت 12در-�رو�، n�ر1

.!#دf ���2ا_2�e �M�وز-28M$ �* �روس3�ن، ص �-�Oا�73. ��Q °Vن ا)��، �O�-س3�ن در ا-29

.6169'2سم، ص ، 30 اسV�د�-� 6�سس+، سn2V�ر1 -30

�� ه�� اj�د �رو� در ا�O�-س3�ن �����-2، س�ل ! + 183%�پ ��*�، *V,�1 -��ا

.180)ر��2�،ص

www.goftaman.com

272

دا�3=�� ��د-31 .939 و938س��س+ ورو�2اده�� �ر�t+، ص

�س�-2ر-32���� در !���وف، ژ-�ال اB#�# ه�� �V6 ا�O�-س3�ن، �<���د1

-��ا + @ر��-�F، %�پ ���ور، !��#�Nد�، ص 2001!�-2، س�ل ! 97.

3� ، ص ا�O�-س3�ن در-33��mژ �V,V!78. رو�2اد ه�� دا�3=�� س��س+ و ��د-34

389 �ر�t+، ص . �e �M�وز-35M$ �* �روس3�ن، ص �-�Oا�

484. .�Q 250ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-36ن، )��Sات ز-2ان �'�y)+، - $س�V+، س--37

ا�O�-س3�ن، س�ل %�پ �را� M��3+ 6=�د .111، ص 1367

، )4�ر��Q )w�ر��w ژ-�ال �Tد-38*�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از

�رو�، �<� B#�# @ر��-�F، %�پ ��ان، .18 و 17، ص 1998س�ل

���، ا��د!�س�� دس3,��، دو-39�rV� روز �ر�K، س��� @ر���+) ��-. .249ا�O�-س3�ن در �Qن *�سd3، ص -40*�A$��! f9 راد� *+ *+ س+ *�-41

1387ر �7�Vار� . 42- �!�V� %�پ ��*�، وزارت اBNS�ت 1358س�

.619 ص 44و �'3ر، n�ر1 � .p 612�ن !�)k، ص -4344-&'( � *�-�!� �TB $#ب د!��ا

$#*+، $ت !��AC ا�O�-س3�ن، %�پ ��*�، .33 )ر��2�، ص 1360

Page 137: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

273

45- &��M$ 1د�� ��� .74ا�O�-س3�ن، �رو� *� ��d6 اj�د

!M�و!� �رو� و ا�O�-س3�ن e�وز -46 .�97�ه��2، ص

�12 دم، -���-47cس��� س ،+T�bB Dا :�a � .ا-�2�� ه�� د!��ا

48- � www.farsi.ruس��� ��رس+ در!س س�خ %�پ ۀ س3�رۀ3F4,� )9-,�ر روز-�م

�3�T� +س��!س� *��ر� �ز-3س� !��ورس&'( � .!��#� $#ب د!��ا

.164ا�O�-س3�ن ، ص ار g س�خ در -4950-��Tن و و�د�س3N� ��Tو�د�

� �V,V!س3�ن در-�Oا� ،w-�ا-2ر� �<� B#�#@ر��-�F، %�پ ، �3���mژ

�-2، س�ل �#���ور، !�! + 2001-��ا�Nد�، ص !82.

.�Q251ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-513� ، ص -52��mژ � �V,V!س3�ن در-�Oا� 23. �س�-2ر-53� ��ن در ا ،+���)Fس�

#�#B �>� @ر��-�F، %�پ ا�O�-س3�ن، .182، ص 1998ا��ان، س�ل

،2008 ا���� 24س+ .*+ .راد� *+ -54 .!��$�A *� @صw !��وف س'�T�ن ��& در

55 – #� درس ه�� 'K و9Bت ا-, .74ا�O�-س3�ن، ص

56 – &'( � �=ر وزوال $#ب د!��ا .55 و53ا�O�-س3�ن، صIF�ت

، %�پ ��*�، ص 1357 س��V�!� س�ل - 57761.

www.goftaman.com

274

'K و9Bت درس ه�� - 58#� .88ا�O�-س3�ن، ص ا-,

.p 85�ن !�)k، ص – 59�,�وف، e�وز ژ-�ال 4�ور�ف وس– 60V .38، ص )*�ا�O�-س3�ن(�T+ £�!�ن، !�T�� !2ا)'� - 61a ض���

. b- www.zendagi.com�!+ �رو�، � �رو� از-62 ��V� ،w%�*ر12 4Vس�-

� از g� ،+B'S دT� �>� ،+*�z �MM� .1369%�پ ��ان س�ل

-�A$��! +!�b *�ژ-�ال w'��4 س�!��ور-63 �1975 �رو� از 1789#�#B �>� ، +'B��د زاد1، و% fN*.

.268 ا�O�-س3�ن در �Qن *�سd3، ص – 64��، @�ب *�,�-,�ن، %�پ – 65� Dا w�b-

ۀ*V,�1 ا-3��رات !�-2، �3���ن ��*�، .77، ص 1383صA�، س�ل %�پ

ا�O�-س3�ن، س��� *+ در .6+ .�+ -66 .T3F4�ن

�ر�K، س��� @ر���+ دو-67 �� .روز )-68 –��( 2T� ��- ر�T�3اس gM- ،ن�,��*

ا�O�-س3�ن، %�پ س�ل 6=�ن ا*� 2Qرت در .143 و 140 )ر��2�، ص 1379

$M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د �رو� – 69 .82ا�O�-س3�ن، ص *� .�Q270ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در– 70 $M��& ��� ��دd6�� 1 �رو� در– 71

س� -�س12V و، س'� ه��83ا�O�-س3�ن، ص �M& ا!�����+ ا�� !C': را*� -�M از

� س�Fا-yVB �j fان ا�O�-س3�ن در ا2V�� .دوران ا!�� !�Cح !

Page 138: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

275

.k(�!82، ص p�ن -72 . e 38�وز، ص - 73 $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د �رو� – 74

.82 و 81*�ا�O�-س3�ن، ص 75- +�. +6. ،��*+ درا�O�-س3�ن، !�Rو)

�<� دا�R ب�T��2 س_ . 76 -2V3س! d'� .�+ روز �+ در دو �77 – +!Nاس �3=�� س�2ه�د� )س�و��ه+، �

)ر��2�، 1370 ا�O�-س3�ن، %�پ ��ان س�ل .163ص ��Q °Vن ا)��، 6'2 ا�O�-س3�ن در– 78

.146سم، ص .روز �+ در �+ �'d !س2V3دو– 79 �دا�3=�� س��س+ و رو�2اده� ��د-80

398 �ر�t+، ص . 81-2'6 ،�� ا�O�-س3�ن در��Q °Vن ا)

.149سم، ص .p 147�ن !�)k، ص -82

www.goftaman.com

276

��� سم "��@ /GE ح2�3 ا1 ا��� و M�5وزح���i

��E J��jرو"و1 %� -�)ش @�2Vاس� *� @ �+ �� *2س� "

*س�ز�؛ ا��و)V* +� �3,��، *سز� و *� )د س� هV� d+ �� از دل @س� را )د %2V ه��� !+ دس� *� ا�� ��ر زد1 ا�)اه )*� ا�� ر��� ��*+ -��ز اس�، %� *��2 ه���ن دراز در اذه�ن "ا�O�-س3�ن" %ن�س�

)ن �رو� در و26ان در ا-س���� *� در !F=م اه2ا�+ V4,+ را 6ا-�-+ �� ه�#4

��ن k4ا��3 *د-2، -2ا-س2V3؛ *� *�ا*��FV !�داب " @-�-+ �� !�را در از ا$س�س

�FV هd از و ا�,2V-2 "�نا�O�-س3 ��� �س�-���Oرا ا� �! �* �A2، *� -سV3t�*� ا-,

����س� VBان -T� دا!�ن $#ب �* +,V- . �رو� -gM *س�3 )اه2 !�-2 اj�د

��Tن و و�د�س3N�  و� 3���- ��Tو�د�w-�ر و�  ا-2ر�3� و�

دا-�2VTان ��ق �V�س روس+

:ار��G " �0رت ا��� در Dا E�F$از �� �� �1 ا! ���4�b- �j

ر��س� <=ر� *�وز دا)� ��Q �+ در9T3cس d1979%=�رده ��mر �����!�ن دس3,

�1 �+ وز��ان هادار س� � از و ا4س���6�ن !#دور��ر. ��د ص�در را� �� دس3,

�� ا4س� و �4د�2mو *� ر �و#*N4 ر�rVSو ا!�� *�. *� سF�رت �رو� �V�1 *�د-2

�2اد� از *��V�ر� و ��� دس3,1� ��و� ار g، �+ در Q!�-2-�ن هادار-

���4 و RV� �jول )د -b�!+ دو�� را��و� س��س+ $#ب * ���Bص'� ا��N*

Page 139: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

277

� روز )'& راد!��ا9T3cس dس 1979 ��-#دهN6ا ���� *�ا�

��� دس3,��. �ق ا���د1 ��ا)ا-2�rV��B 2س�ن «:ا�� 6'س� !+ -�T�%�* ��ا!4#ارش !�گ . ا �ق 6'س� �2 وارد �A�را�

��ران زÉ+ �2ن ز��f دو � از �ون و��� �� در را )د� ��V% ن از�r��ه

d�2M ��د 1� 2Tر�اص'+ �+ را و- �!�B�� ��د ���V=�د )�g !���+ و �3Q ��ور

1� دو�3+ �+ از^�م !M�!�ت $#*+ و �2وش �دA1( ».س (

�A��C! dzر +'B rV����2 ��� ودس3,�� �U�ق در! d��� 1� �+ ا�� 6'س� �� *� )د د��ع از 6'س� و ��ص� ا�Rاf در

��و� س��س+ $#ب *� داد1 �د،* ���Bا2V3F4 �AU! Kس�� �� J�M�� ا! .N*

�#��! �3� �j ر��س� T� مV���ص'� �' 2��Sاران ا!�� دا�� دا��R�1 و�+ از

�+ 6'س� *� ا F�ق @راء، �1 در. �4د�2 دو�V��* +3�ر �'�� !M�م ه�� $#*+ و از�E اD ا!�� در وF$ g��q $#ب و �ره9

. ���4 دو�� �Qار ��-��* ���راد� '�#�-+ ا!�� او

دو�� $#*+ *� VBان ره9$#ب و را )د�� *� -� *� %�T�ن ا��A�ر'* 1�=%

�س� او. ��د ��j�-� ا��اد )2Vان و* :� �'AVس drV�9�-#د( 1358و�T3cس dاز)1979ه را*� '�#�ن ره9ي )د ��S& راد�

2��� ��سµ را. اNSع !�دم رس�-�t� g�� �م ��د $#ب و در� �� او در %2V ه�. دو

�+ *� ص�ا$� -�م -9د �1 ا�=�را g از��R ا!�* g-�Vtس �1 رو� �+ و !3�6

دو�� $#*+ دا)� $#ب و در هاداران او

www.goftaman.com

278

��*�ر را �1 �+ . *دz ت ��!� !C'ب ا-NMب +��V! ��VB d�M3س!

�� *#رگ !V�+ )د« :�F4 و )ا-2� �س�- ���2V3 و �% -,�� د�,�ان در در را

��S& س��*+ !�دم د�,� از را �TbB )د�� ��د-2!� $�ص *+ ����ن ا�� و @ز...

)اه�ن ا�Vن )�^� ����3 )د ��?�ن و » .اس����� از ا!O ��ر�4� "(��م"�*"ا4س�"-�م

2�26 داد، دور1 )9)اسAt3�را + !�سس��� و دور1 !��-��، را $�!� )د--�Q

�2T ا*23ا در او. 2Bا�� -�م k4ا��#�#B 2-و���) �ا�9 ��mر �د� س�ور#- �� از. *���س� ��م !�Vب {د را ا4س�2V% زاد1 *� *�ادر را"��م" روز، ر��س�

. س�cدا!�� اس2اD )د دا!�د و B#�#ا�9� �� ��g از @ن ر��س� ��+ از

دادن 2وش دا�� *�* را ادار1 ه�� ا4س�ا4س�، روا*ط -#د� ��ر !رد اBNS�ت در

V,+ را و �,V �* �* ����د�Q 1ار ا!��V را. *د*�� ��2��Sاران از ا!1� �� ��د F� ��!�-�وا�+ صIF�ت و �+

2AB Dا )د *� *�ادر YNTB را n�ل ��ر . و��� 2VQز س�cد ا!�� در

�-�I'رش !س� �����ن )'M+ ا!�� او!�b- ���Q ر��tر س��ب در �+ را �2��S 1ار

ر��tر �+ در �رش هاداران �1. ��د�#ان 23( 1979ا�3*� 16 روز!1358�2���. *Qع ��س� ))ر�! ��Bاد �*

�+ در �1هاداران از ص�$: ��روال�V6 ،&'( ح�V612 درVV� م��Q ��وه��-

���� ا!'B رt�دوام ��د24ر� �B�ا!� س *� ا!�� س��ب س� -��وه�� و��دار از

Page 140: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

279

2� . �cس ��ا�� �رش ا!��� $#ب ا�O�ن !'� ا-2ا)� Bرا*� �4دن ا

�� �z وc2 از ژ-�ال سB�M3! ژ-�ا�ن �B!س�ل ز-2ان *د �� در ا�O�ن !'� را

�*+ ا�� س� �� از. ا�� �رش !���+ ��د��R� از �رش �2اد* +� 1� 2��Sارن

��ون از دا)� ار g و در* ��و @ن دس3,�� را ��روال n�ر@��. ز-2ا-+ �2-2*300

� 500 2V� +!ذ�� � ).2( �* ���� ���ر $�!� ا!--�Q ،��-��!

��2 و� ،��. ادا!� ���� س� روز و 2Bا�س� در روزه�� �س� $�!� )د وا�12

�� در ز-2ا-´ را ه#ارVم ا��V* دوران1� ��T��$ ار�3 �12 ا-2*� د��� ´�

�Êن وزارت دا)'� @و�T3(�او. *¶و-´ س *� VBان ��م و !�tاس� �1 �+ را

2V� +���! ت���V6 ل اص'+ ا��از و !س� ��F و�h ان#��� ��ر �رش در !'B

�� )دT��$ 2ه���� ا�� $��+ در. *�F- س� و��!� ه#اران�� ه#اران � د�,�

�1 و � و-�d س�ل $�!� !�fR او در +���*�ران �12 *د-2 ��3�ر در �� و

�$3 4�1 ه� ��3�ر س��� 4�ه�� �'�y)+ و و $��� ه� ا!�. )�f �2-2 ز-12 ز��

�� ���ره�ي ا!À از'B م��Qو �F��h��س�- &'( � �!� $#ب د!��ا$ . �� �� 2��S2V3اران ا!�� *� ا�� *�ورهس

دو�� س��س� 2�26 $#ب ور ره9� و� د از�� 3F4, *� س� و� !V3A+ *� ازF��hا���ر 2Qرت $�ل �V6 6=� ا-��اف از در

�Bص� روا*ط !3ازن در ا�r�د س��س+ ووا*س3,+ *� روا*ط )�ر6+ *�ا� ره��+ از

-�b ا!�� در. �رو� رو�2س� �3��4 �2

www.goftaman.com

280

� را روا*ط )د دا�� £Aد ا���ت !12I3 ا!���� �ن و���س3 *�

2�� .�* ���3��ر ^�س ه�� اوT�$ ��2A'4 d=! ��1�=% ��� �F�ن دو�� را �h

�2اد، 4�م د�,�� در! ���� �$ �=6 �V6 د ��ان* ��V!ا .

�� س�ز!�ن !'+ هاداران ا!�� از�� ا-NMب س4 +! �t���2V در د��ع از

�دا�2Q �3رت * ا���ر راس3�� ا-��اف از2� .

� %� ص�ف -�b از ���E اD ا!F$ ��Vا�)د ص�دق *د ا§�ذ س��س� 2�26 $2� در

�� �� -�، ازT��$ 1� ��Cف دوران ���� س��س3+ رااز اوV% &Mj ���4 او ��ل�� دوران � �1 در س� د�,� از وp

�� )�T� g���ن -#د��+ وT��$ +,3وا*س و !�ت e�وز!2M و $EF {د *� �رو� را

���� 2� 12� . ��+ �رو� *� ا�O�-س3�ن %

�G ��� J��jوز��i Jا()�� '�ن و��ر� : ��ر! ��J�M ره9ان ز!�م داران �رو�

&'( � �+ و �d��$ )1 $#ب د!��ا�� @z�ز � اB#ام Qا !رد در را )ا!

�� ا!�� رد دوران ره9� وT��$ 2-و ��د اس'�I وه�F,V *� ارس�ل !M�درBض در

ره9ان �د�T=! .2�ت V6,+ ا�#ود-2 أم *� �رو� در �Qا*س� ! �ه� |��* +-�S ام درس3+ و س�#Bدرس3+ ا�-

��و� س��س+ در. *د Qا* ���Bس� ا�- ،d2هFه K*3�ر� �� �روس� ��-T� ب#$

صرت ���4، 1979هiدهd و -#دهd !�رچ ��ء *س��ر� ازBا �* +!�b- �و��اB#ام -

�*�* �F��h 2V3اس+ از در. )�ا�� �

Page 141: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

281

�� از�� 3F4, ه� �رو� *� VBان اسV�د ��و���+ اj�د

+! ،2� +V'B س��-T� ب#$ w�س�� @ر�2�@: »+� ��mف در .6+. را-2رو� ،+*

*� *�ر1 اB#ام Qا روز اول 6'س�ت در ا�4: "و� !�,�F. *د ا�O�-س3�ن !Rدد

�! �� را اB#ام دار�d، !�دم !� Bسو6د@�d، *� )ا-2، ا!� )اهr3! 2V�وز

دس� از {�3ا-�d ا�O�-س3�ن را !�d�دوم 6'س�ت ا-2رو�ف، *�وز ا!�."*2ه

��F )د�h دا��؛ !2ا)'� ا�=�ر *� را�: {د-2 را د�,�ان هd )ط اوM� . |��� دوام {دV% ا��:

*� د��وز !� از! ر�M�: ا-2رو�ف�Mً�ا�� !س�'� TB ا��CVف *� ����دم، �

ا�� !Jع *� ا�� -3��r رس�2م �� !� و�& و *��2 راQد +'� 26� z �jر *�رت ) ده�d �� @�� اB#ام Qا !2ا�Q �Qار و

=F! س3�ن �2ام-�Oدارد؟ *� ا� +!دارد، د�� $��� *2� �Qار در ا�3Q�د

�ًA��M ^�م -Fس اسNم !س'ط اس�، ��. اس� روس3��+ *�ساد� �! ��} �� dV

ا-س� �� ا-NMب را d� در !�)اهd2ار�=,- g�( �%�* T� �* س3�ن-�Oا� .

���� ا�� �z اس� و �Tj �*�Q �! 2��A- �C( d���kc*ا�-@.

�� !� -�bر��& ا-2رو�ف را�� از :�4و!�� ا�O�-س3�ن ص�ف -�b *� اB#ام BسYN!�� ،d���} 2��� dV��!... �VV�� ���� :�=�-� زره2اروس��ط و

�3ا-2@��راa�ت ده2} .��� �! �� dV��! *� ص�ا$� B�م و *��2 ا�� !Jع را !�

�م *� d�m�} ح�J ...ا���ن

www.goftaman.com

282

��Bا!� !FV+ :��س, ��ر از �2اد� .*د )اه2 ���� ز��د

�w !� �رًا ه��h 2Vاه2 )� .�AU! �!�B .-2ارد و6د )دراB#ام Bس���(

ا�& @راء +3Q�4د�2،$�ص�و +!TB +�V! w-2 *�ژ�-���س� -T� $#ب ��3 !��#�T�

6'س�ت AQ'+ س=d -,���3 *د، �� در�d ا§�ذ�12 راT� 2�m� ا�=�ر و {د

��ء" :دا��Bا d�T� ��. ص��: اس� �� *� ا�� �V6 ���-12 *د !V�س: �اه2

d��". د( g�� �� *�ر1 در را �4و!��z د�T3Bا �*�Q دن اردوس3�ن *-�Oا� �و� . دا�� *�ر1 ا�=�ر دو

*� ا�O�-س3�ن ا�4س�*�زان )درا:"ا�#ود�! �TB ا�� ،d�!�V+ ا�O�ل *�Fس3

!� ا�� ��ر. دا�� )اه2 ا�O�-س3�ن را�� ا?''+ در در را* �VIص ���� ���$

) 3(»...." )اه2 داد *2� �Qارس�اa�م ��� ار g س�خ �رو� *� ا!�

2�!�ر��ل اس3�Vف . 1 �2ا�O�-س3�ن ���- g وز��د��ع �رو� و*س��ر� ازژ-�ا�ن ار

1979 �!�1 @4س� �* +!�b- �اQ ام#Bا��F !+ ورز�2-2�h .در �cف سV�!�1 اس3

�� *� ا�� -3��r رس�2 -ا!9 و ا�3*���k��- ب�V36ا +!�b- �اQ ام#Bاس�؛ ا

ره9� $#ب و �+ در �1 هVز %2V ه��� $#*+ �QاردT��$-+ و. ا���3 س�-,Q

1� �CQ+ و �+ اB#ام Qا� -b�!+ را *� ا�� ��سg هVز ا!�. س��� س�)�

ارز��*+ �| و د�42�1 ه�� !F3�وت !رد�� ز!�م داران �رو� �Q +'Bار دارد

��F ه�� ��=d *� اB#ام Qا، %�ا�h dzر

Page 142: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

283

�'_ �* d�T� +!�b-Bا!� اص'+ ا�� _'� 2V3��4؟ ا-,�#1 و

د؟ %� *

ا��H�+ ه�" �iوز :د�#��k� �� J" @�م

�',�ان *�)+ از'j،���� ��+ �رو� را �4م *� VBان ا-,�#1رس�2ن *� @£�� در

*� ا�O�-س3�ن !�Cح �رش اص'+ @�� در2VV��دسRس+ *� @ب ه�� �4م ��+ از . !

دا�T+ روس ه� اه2اف �ر�t+ و @رزوه� و *� VBان دسRس+ *� @£�� �4م. *د

�� هrم -��وه�� �رو� *� ا-,�#1 و� د�س3�� ا��م هrم !�Cح ا�O�-س3�ن در

-,�ش *� س�� �Sح ا�� ��g ��ض از. �2 �� #ار� روس ��A'S+ و ����و� ه�� دو

. -#دهd ر��� !+ �Q ���4ن هiدهd و در �T'Qو 19درازا� �Qن $��T�ن #ار� در

�� )دT��$ ب و راV6 �س* &S�V!��-� 4سRش داد-2! ���س�c ا�� و @سس� $��T�ن س��س� س�� A'S+ از

�س3+ �رو� و *'�� و���$#ب دو�� سس2� :�M� �س� �رو� -T� .ا�� رو از

����+ �رو� در��@z�ز ده� سم �Qن س� *�)+ از ا�O�-س3�ن از *�س� *�

�',�ان و'j در +*�z 2ارانT3س��6=� س�� س��س� س��T� #ار� و �-�A'S

�س3+ روس ه� ارز��*+ �4د�2-T� .�!ا ه�4-� وا�gV �2�2 ره9ان �رو� *�

ا�� !رد در *�-�!� ا� را ا-�2�� وز!�م داران �رو� س�� . �د�2 ��د-2

*�ا� دسRس+ *� �وت و !A'S �*�V+ را��+ ��ره�� د�,�AS ��)�ص

www.goftaman.com

284

�س3+ ����c!ر وا�T�3اس �س� ه�����c!ا �د-��2 �4�� +M' +*�z � *س� !V�*� ا-�ژ� و *� -�F @-�ن را

�وت س�ز!�� ه�� د�,� 2-��� +! . ه�4-� و6د ره9ان �رو� از %2V ه�

������ن ! �C*+ *� را�س3�ن و �-�Oا� �� در دسRس+ *� @£�� �4م و!V�*� د�,�

2Vر و ه�� ��د-2، ا!� ��ق !��-� ا-�* +!�b- وز�e ��وه�� ار g ا�O�-س3�ن -

360 در ��ود4�1 ��2V-2 در س�خ را�V,V �R!'�!�زه�� ��Q+ و ه�!# ��9 ده�-� ا�O�-س3�ن در( +,V �Qار �

�� *� @س�-+ !+ ا-س� . داد�Q! ا�� �� دسRس+ و -Q �T�#B �CMا� �رو� در

!d=! &S�V و �d در d� 2�2� �=6 از�� �i � %. )�ور!��-� *��2 و ه2V اسRا

�V+ و6د دا�� �� �رو� ه�T� �� از ا�O�-س3�ن، س��*+ ^�م س'ط ��!� *�

��F ه� �رش ه��h ا*� در و�* ��T��$��م ا�� $#ب د!��ا�3 )'& وI3اس

9��� *� @-س� )T��$ و &S�V! �س �*#�( �F- �* 4�م �-�� -2ار-2؟ ا!� )�ور!

�3 ��g ��ض ه� و B'+ رdz ا�� $2س ه��- �� ا-,�#1 اص'+ !س� را @ن *درو��

اB#ام Qا و�� e�وز -b�!+ *� در!V�*� ا�O�-س3�ن دسRس+ *� @£�� �4م و

�� {+ داد ا-�ژ� در�� �-�� . ��ق ! JGژ��$�m��� ت�nح�:�:

*� ا-,�12B 1# ا� _'� *� ا�O�-س3�ن را�ژ��+ ره9ان �رو� وm2�@ ت��I'!

2V2ه��TB *� + از-�� @-�ا و ار A�ط !2V-2ا�! w-ر�� *�ژا�� . د�3 ��VA!�*

Page 143: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

285

�رو� *� )دد�3ر��، دو�� ه�� *� ره9� $#ب �� از $& !�2اد�س� 2��Sار-!�ر�س�س� V�V��رو� _���

2V� و � �س� د)��� -b�!+، 6' س�2ِ$ � در. *,��د را سMط ا�� دو�� ه� و

�3��2 د�3ر�� *�ژ-w *� ا�� -�� +!�A�-+ از���2 ��3 +*NM-%̧� ا �ه� ��دو

�#م روس+ از-)ط !�ر�س�#م درV�V� w��و��س3+ دو�� �رو� اس���-� ه�. ا-R-�س

2V% و d�M3س! gM- �رو� �� اص'+ در دو� )'& -2ا�� ا!� �� $#ب د!��اT��$

�� ا�� $#ب ا�O�-س3�ن �� ازT��$س��س� !س���!� اردو4�1 در !23ر6ً�

�س3+ �4د�2��� *� و�1i �� از!�1 .سس+!1979�*�4سRش �T ه�� هb- �F,V�!+ !س

&'( � وا�3Q�د� *� دو�� $#ب د!��اYNTBرا �� CQ�ر در ا�O�-س3�ن ا�� دو

�س3+ 6=�ن و!�Tل س������دو�� ه�� سسد)��� ه�� *�ا*� @ن در ��3�A�-+ از

�#م �Qارداد���c!�3 در. اA�6�� و ا �� ��+ �رو� ��^�م س���� در واس�23ل

�� از ه�3�د ده�M! T��س�U� �* +3ت اسF3�د1 !+ ��-�ا-R-�س

��، ا-,�#1 _'� *� در. �2A� ا�� �ژ��+ ا�O�-س3�ن درm2�@ ��وره�*

.��3F *د1#��ژ��+ در ا-,m2�@ �* �'_

��� ا�O�-س3�ن ازBا +-�S ��ه3,F4�س� �رو� ���ا!ن -T� س+ $#ب��د�R س

*� ا�O�-س3�ن �� �� از اB#ام Qا��3V! �رو�4د�2 ��و���+ � �*�Q

و 1��A ه� در %2V ه�. اسAV3�ط اس��I�ت ر¦+J !M�!�ت �رو� اسA& در،

www.goftaman.com

286

���� ��+ *� ز!�ن RT� س3�ن-�Oا� +��ژ�m2�@ د��� �*

@ن س�ت !رد در ا!� ا-,�� k4ا��3 ا-2#� از "��4��. و�. و��3ر."-��د1 ا-2 -

Rد� ���Bا �روس� ��-T� س+ $#ب��س�F4: »�! +3س�����#م سس��-� ا-R-�سدس� در !�دم ا�O�ن را !�'w س�)� � را

�d @ورده�� ا-NMب رV� T�.«)4 ( �+ از ا-,�#1 ا�4� +��ژ�m2�@ �!اB

اB#ام Qا� -b�!+ �رو� *� ا�O�-س3�ن �* 1#�ارز��*+ �د، ر��� ه�� ا�� ا-,

���� �رو� در س� وس�Q! م6=�ن س�� $#ب ��3�A�-+ از. *�!+ 4��T��$

� )'& *� VBان $#ب %̧� د!��ا�n �* +3Tل _'� !�ر�س�س3+ *� ه�Q

در��ر ه�� -b�!+ 6��,�1 �رو� را ��& gAV6 و !�9د 6=�ن سم *�� ���!�س: 2Qرت و !6: ���2ار� ه�� !��*� در

��م ���� ه�� ا دو�� ه�� !��*� درI3س*� Qل -�س12V و . !+ �2 ا23Qار

B'م اس3�د "�+ ��@��" س�س+ �iوه�,����و� س��س+ $#ب «: س��س+ دا-�,�1 ژ-*

YN!�� �روس� ��-T� !� 2ا-س� �� در ا�O�-س3�ن اس�س�ت ا-NMب اB�T36+ و6د

�� رژ�d $#ب Vyp�ن @4�1 *د. -2ارد� )'& در !wQ �+ ز!�ن �1 د!��ا�F+ دا�� �� در�J RF��J ���12 ز!�ن ا!

-�b @ن ا�O�-س3�ن در *� و6د. *د��+ )*+ *��2 !س�U! ا-س� *�ا� !+

*� "6=�ن سم" @-�� %,-� ��ر� از ) 5(».!�ر�س�#م 4�م !+ ز-2 را1

Page 144: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

287

درون �0رت در" �=�ز�8 :��ا()�� '�ن �iوز ح���E M�5رو" و

�� ه�، �� *�)+ از در'j����+ �رو� رV� �*�Q=�ن !V�ز�B و *� ا�O�-س3�ن در

�س� �رو� و-T� ره9ان $#ب �دس3,�1 ه�2Qرت Q�*� س� *� اسAt3�را + @ن ��ر

��� اس� *�رس+ و�C!" .ه��س� � "س' ا!�����+ *� -�M از -�س12V و�iوه�,�

:!V�*� روس+ !�V�س2»+� �*�Qرات *+ و .6+ .ر�At3س�ز!�ن اس

� +!�b-�رو.@ر .6+( س3�ن در )�-�Oا��� !�rV در�4��� $اد ��*� ا�O�ل �

�2 ا�O�-س3�ن ازm# �Sف Qا� س�خ و�* ���س3=� ��د-T� ن���4د�2، س�2Qرت !

*+ در .6+. �+. *�ز� ��د -T=! gM+ را�T'Qو س�ز!�ن اسAt3�رات -b�!+ �رو�

��د��� !س�'� و��دار� *� و3Q+ !2ا)'� ! ».�رو� !�Cح !�,�د�2 �م اj�د-b دو�� و

)6( "+��*�ژ-سV,*ور "ز��! ��mر +'! ��V!ا

*� رQ�*� ه�� ا�� _'� را ��ر � <=ر + �رو� ��V+ درو-+ دو�BNSس�ز!�ن ا

. � ار A�ط !�2ه2 .@ر .*+ و 6+ .6+ .�+��S& *�ژ-س�+ ار g �رو� �� از *� *�ور

+ ا !��ور�� و�BNSر�� س�ز!�ن اش !�!�� $#ب د!��ا�3 )'& را j�ت درT��$

�b- �F�رت دا�� *� اB#ام Qا ز���h��د� *+ *� )�ص �� از .6+ .�+ ا!�. !

�1 �+ از �3Q +! +-�A�ا�� _'� ��3�� ز!�-+ -Fذ در. {دV% و +� gM-. +6.

درون دس3,�1 ا23Qار �رو� ا�#ا�g *+ در )7.(����3 *د

www.goftaman.com

288

�1 درو-+ دس3,رQ�*� در�� ��+ و س� ه�� 2Qرت *��� د)��� در

+� gM- س3�ن، از-�Oو. *+ .6+ .ا� ��mر�� . @ن ا-2رو�ف س�t زد1 !+ �د'j

�� از�-b�!+ ا�� زاو�� *� e�وز �4ا-� ا-2رو�ف �رو� -,�2VV� +! 1، اراد1

+� gM- در *+ را. 6+ .و �* �'_� �2VV ا�O�-س3�ن *�6س�3 * +! .

�� �+2VTQNB� ا-2رmف ردر .6+ .و� +* ره9� $#ب و 2Qرت در*� @)��� �'� ص�د

_'� *� در را ا-,�#1 � او دو�� �رو�،�� !+ داد، %ن _'� *� �� ا�O�-س3�ن

در رQ�*� ه�� را ا�O�-س3�ن دس� او��د 2Qرت *�ز � س� درو-+ *��! . � ا�O�ن *� ا�� *�ور �iوه�,� -�س12V و

و�J صw-i��* +I �� اس� �� *�هd )ردن 1976-77 س�ل 2VTQNB ره9� ��ر از د�,�

� ��j ��د -Aد؛ ا-2رو�w را *� *�2 w�J !#اV! +6�TB +!+، اسF3�د1 از *�

T� �* g�( �Jا! ��M �* )+� .+6 .درون $#ب ��دا)�3 و _��� %=�1 در )*+

w'سس �U! �رو� �اص'+ ره9 �ه� ���س,�� �س� ،)ره9س�ز(� وز��، �4و!

�� روا*ط *�� وز��)�ر�6 وmر wر��!�-��3��r در. *2س� @ورد ا?''+ $#ب را- درون $#ب و ا-2ور�w در ا�#ا�F- gذ

دس3,�1 دو�� �رو�، 2Qرت وزارت د��ع و. دوم V#�� ��داسAt3�را + @ن *� در�6

12�MB �*و �ر�V��* فص1 !� �3Q +��� س�)� )� س� ا!�� �� *�ژ-w را از,T�� ��+ �رو� *� و��ا�O�-س3�ن !6: �� �+ ز!��V را �2mر �6+ .*�ا. +*

�CM- ���(@ �س* � اه�م 2Qرت ��اهd ��د

Page 145: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

289

:*�دارد�رو� 4�م دررو�2اد ه�� C-�pر��� در ز��ا«

!+ *�ز )*+ .6+ .�+( ا�O�-س3�ن دس� ره9� �رو� -�# درون 6�!�� و �2، در

��TB �C @ن 4سRش $���� +! . +'�*�ز� )ا-�2��-� �+ س��س+ �� هd دور ���w و

2� wا-2رو� ��AQرزدن ر�V� �*�rV! و dه *� س� � !��6ا6�+ *� *�ژ-w را

�س� . ا$س�س� g ه� داد اسF3�د1 از- +��*� را �� ا-2رو�w ����ن ا�� !��6ا

�2ا-س� �� و )*+ ��س�A ��د1 *د!�� @ن !3�6 ره9� و. 2)اه2 � !س�

�� او�*2س� *,��د، �,�م 2Qرت را ه�4�ه�� � !��6ا6�+ �*2ون ا���ل !+ ا-2،

����S f& *�4�� دادن Qا از *��w-i را�� ��� )دش درV2، *2ون ا�V� ���Q

2��* �� ) )8 ».د(�+ از، Georgy Arbatov"4�4+ ار�� ف"�

ا�� از -�#-#د� *� ا-2رو�ف ا��اد+� ��m��2 .6+ .*�ور ر�4 +! �tس +*

ا�O�-س3�ن Qا� -b�!+ �رو� در $�ر*� Qل -�!9د1، ا-2رو�ف . Sل {+ ��2

�* �Aر!� �� -س�� f9* �� 2ا��V� +!� رااس�M3ار A�ت و *د ا!�� !�23ل

ا!�. !�,�دا-2 *� *� @س�-+ *� ��ر�� �+ *�ور ار�� ف د�42�1 وm6+ .ر. +*

2V� +! +M' 1�A31 *#رگ « :را ا��A3ا�*f9 ��ر!� )�'+ �� *� ا-2رو�ف ا�� *د

��د�ا-2رو�ف -3ا-س� *� ا�� . $س�ب ! T� ر!� *2ون�� �9د�� *�ا* +� �M�M$�d �2ن !6د Bن ز��س�-�#1 ه�� )�ر6+ ا!

)A-.«)9د

www.goftaman.com

290

%�AB و�.M��o K از<=�ح : ��ر�/

ا-,�#1 ه�� -��ت Q�*� �| در ��+ از����ا�O�-س3�ن *� *���+ �رو�

��d !س!�� *f9 ��ر!� و _��� از در V6�ح ��%d *�ا� رس�-2ن *� ره9� $#ب و

�* +*#$ ��T��$ دد�,�! .�Bا�� اد R��*س� V6�ح )'& *� )�ص هاداران از

. ا�� V6�ح !�Cح !+ �د ا!�� دروز��ان ��*�2AB �Vا�2Mوس zر*2V� از

رت $#*+ 2Q ��ر!� !V��«: ا!�� !+ -�س2ا!��ن رس�2ن )�رج $#ب !�2ا-س� و در را

!'+ اراد1 )�رج از -�# *� 2Qرت !'+ راr3د 6سا. !+ {k� �� س�� ��د�+ -

AQل � ا�3��ح *�� ا?''+ �رو� *�)Nف �'�� و Q�ن س�خ را*� $��� در@ورد

)�� -ر!=�� 6�!�� *��� دس� *� e�وز�)� س�-,ن س دو�3+ را. ��B�ن زد و

�� @-�ا �� دوس� �ور� *دmر +�و{+ دا)'+ )د ا!ر در �رو� را!2ا)'�

T4���3 و ��د �ور *�2ًا )اس� !سTم وار��� *�صNCح *� را $'�M *,ش )د

�� داد� ) 2Q.« )10رت -�م ��د ��@ 1#� اB#ام Qا در را �رو� ه�ا-,

-b�!+ رس�-2ن *f9 ��ر!� *� e�وز و�2اد؟ @����س+ $��! ���� ��T ��@ ا���d راT� J�M�� ��ر!� و �* d%�� ح�V6

�E و ���ر �� در ز��F$ �!�س��*+ $ دا�2V3��4 ،2V3؟ اD ا!�� �Qار

دس3,�1 ا23Qار رQ�*� درو-+ در ا�4��F ه�� e�وز �رو� *� VBان ��+ از�!

�* +!�b- �b- حTC! س3�ن-�Oو *��2 ا� +� gM-. +6. در *+ و wوز ا-2رو��e ا��

Page 146: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

291

+M' *f9 @�� �د*�6س�3 �V�#4 �!رد �,�-� ��د اص'+ و��ر!

�� $#ب ره9� و در اT3B�دT��$ ���E اD ا!F$ ��6 �* &'( � د!��ا

*د؟ ���Nس3ن"Tو�د� "Vladimir Plastun�B سس��!

2�,�! �����ت ��ق �V�س+ در روس�C!: + $س�س در�b�ت )�' ا�� ��»+ ه�در«

� در را دوس3�ن )د @��.*د-2 !س��3 !��#� !� ادارات !�T� ر��و!�! �p

».روز1 !+ د�2-2�3Q �� از ره9� f9* ��ر!� را"�Nس3ن"

�r�3- ���d و ا!T� *+ .6+. �����ر� �+ �� س�c !��وران -b�!+ �رو� از !�2ا-2

!+ او. ���+ *د-2 ا�� ا-t3�ب -�راض و!��وران ��ر!� *��R *�ر1 در« :-�س2

�b- ،+!�b- 2V3*+ -2ا�6+ .�+ @��. ). !d=3 س�)� *� �����ر� *� *� *+ را

@ن هV,�م �� در -�!#د� ��ر!� در�-4 �* ��را$�� س�)د � 6�ن ��س� ��!'

�� ره9�� "12V�@ "س3�ن-�Oا� "�M3س! "�#د-2؛ *! �Vس#ا!+ *�د �*� س�-

2V3��4.« )11 ( +«����Fس �در ه� +� *� )�ص �Tد*���

�رو� ه� � ��د-2 Nش ز��د اسNم @*�دس� V6�ح ��%d �� از *� _��� از را

1� ا!�� �+ و )'M+ ه�� $��d *� ره9� ه� �رو� ا!�. 2V� :'6 س��ب !+ �2-2

�Rو)�� . %2Vان �6 -��ن {+ داد-2!2V!س2 .6+ .�+ ��ر�- +! +* +����* ��

*+ .6+. در �+ "���" �� *� -�م !س�3�ر�� اسNم @*�د �A *د درFس |� در *� $

�رو� ه� *+ ص9� ^�س *� در 1978 6ن

www.goftaman.com

292

س9T3 در ا!�. -��ن داد��F*� س �روس�ل وزارت )�ر�6 � ��p

�� ا�4 ه2ا�� داد )د در اسNم @*�د��Fس3�ن *� س-�Oرد در او ا�رز1 !�A!

2V� �AIس+ درون $#*+ ص�� *��2 او س�� ا�� � !س�'� دا)'+ *,�2

�� <=ر� ا�4. ا�O�-س3�ن اس�Fسا�O�-س3�ن {+ )اس� *� !�=gV *�ز�4دد

�� *�ا�g �3 �د*�ا�g رو�� س�) *��2�رو� �V�ه42V+ س��س+ داد1 {+ اj�د در

{��R*Boris S.Ivanov 12Vا�w .ن.*� ب. �ده2ا�� -�# اسNم @*�د *+ در .6+ .�+

� �# ا�� ���م را داد2� 1- +����* �* 2V� �mارا .�* +����* +3Q12 �+ وV��}.

�� ��سK را در *+ ص�AI ��د .6+p ���� . �*� ره9ان *����+ * ا!� �F4 wا�R* �

و6د *�س�-��2 *� �رو� ا�� ���م را�س� رga و �p -,�ا-+ ه�-T� �ه�، و

�رو� *�Q+ دوس� راس3�� اj�د و اس3ار�+ سF�رت را. !�-2 )اه2���* +3Qو �cس 'ا��� -#د ��ر!� �س� *� %�س و ��د ره�

�� ر�� دو*�ر1 Nش ��د *� !س� *�2ًا واو *� . �� �رو� ^�س *,��د!�!ر *�

�Rو)�� در! ��Bاد �* � E.I.Nekrasov!س�'Fن ��د- ��اسف �F4 �و �* : +«���� و)��Q +Tار در ه���J2، وV3دا�

�Jدو��6 *�ر*�� �� !�گ رو*�و �p *� و � ا�T3�س J�M� ��د و� *�. *د-2 ����وا-B g��6 *�ا� a�ت ��ر!� و 2ا*�

a�ت را V�م ا-س�-�� !�*."ا§�ذ �4دد2� "a�ت ده�2 را *V�م ا-س�-�� !� .ده

+��� ه& ه& !+ ��4س� ا�� <'� رادر $�2V% ار *�ر�� �2ا© %� �dV؟ . ��د }

Page 147: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

293

. !��ش -2ارم وس�'� ا!�ار2�-�!� . هس2V3 !�ر�M�� �رو� !� �p ا!�2ا© @-�ا *� ��ر!� دارم ا!� �+ از}

'w و�+ *2هd؟ ا�� !��?� *� سس@�� ه2ا�� . �-!�ر�w 4#ارش داد1 �2

�� ا?''+ *����+ در از � داد-2* �A���#��! �3� ���kا�+ �4ددT� . +����*

�رو� و �� و� !wQ اj�د ����� ��د��� @ن در,�J! �*د *�ا-�* �س�ز

�س� ه�� راس3�� و-T� +� و��دار را �#���( و� �زا-w. درf ��د1 {+ ا-س�Fس

AQ�ل �� در !d=3 ��د را) و� در��*��ر�� در�Jد و�jس3�ن *� ا-�Oا� �رو�

�2ه2! ��zت درو�BNS12( »...ا ( #�VBان 1979 ا�3*� 30در *f9 ��ر!� -

��- �!�- w-از. *�ژ �AQ او � �# س� - ا!�� از وز��ان !�#ول )'M+ هادار

3�� )N4*#و�، وrVS�ر وس�ور�(T� �*�س-T� $#ب �در!��# �رو*� 8 � �ا�3 *f9 ��ر!� -�!� در. -�!� -,���3 *د-2

�3��,- w-ا-+ *�ژVB 1iرت و��* ����� $#ب « :�12 *د@!12 *دBا �p از-�م

�� اNBم !�2ارم �� $#ب *�اس�س �*�!س�3� و�� �1 ��ر، � +V�V�)ط !�+ اص�

� و���w )د )YN!�� �-�QN @!�د1 اس� �'� ا-NMب ر، ورس�-12 *� س� را�!

. � !2V� �$ �AU دو�� را *,-� $#ب و�2� $#ب @!�د1 ا-2'� ���Bا � �س� -T�

��وه�� !QR+ و- �pس3�ن و�cVSه�، و � را ا�O�-س3�ن *س�° و در د!��اMj& ا�� اه2اف *�!2د��ر� . !3��� س�ز-2

��ش ه�، !�ر1 ه�، وV� ،�-ادرا�*

www.goftaman.com

294

دوس3�ن �رو� ���V=�ده�� )13(».*د )اه2 !�س� �!

س� هاداران �1 ا�� 4#ار��ت از@���+ وره9ان V6�ح ��%d *� و�1i ازس� ��ر!� !6: ���-2ن ��� Qا� �ر� *�

؟ا�O�-س3�ن �2اB#ام ز!�م داران �رو� درا-,�#1 ا�4*� ا�O�-س3�ن ا-�3�ب *f9 ��ر!� در Qا

�� $#*+ *د، @�� ره9� $#ب وT��$ d�( �1 �+ هVB �* dان دوس� ا �3Q م�M3-

�س� و *�ژ-w ره9-T� ز!�م دار $#ب �رو� !+ ا-س� B�!� هrم -�n +!�bد1

1� �3Q د؟� +! w-ژ�* ،�� سط ا! +��� ره9 -�را$� ��د *� 2$� A�B�-+ و را

ا�O�ل !�1 ه� �� از��رو� 3$�E اD �� د�,� )1980!+ ( ا�O�-س3�نF$�� <=را!�� و6دmا-س� -2ا��، *� ر��

�F4: »1� او. �+، دوس� !� *د ���#د-� *�2 و *� د�2© @!2 )1979(!�1 س9T3c در. را ��� *�ز4�� *� و�S، ا!�� او از

را �� !� {+ ا-سd3 او ا�� $��3+ *دd�tA*.«)14 ( �� ا�� اس� �� ا-,�#1 ا!��Qز!�م وا

-e �* +!�b�وز داران �رو� در )ا�اه+ -ر O�-س3�ن -� -��+ ازا�

1� 2T� د�و + * f9* در6=� رس�-2ن �- ��T��$ +س�� �* d%�� ح�V6ر!� و�� .

*�ز4�� �1 �+ از و3Q+ *�ژ-w �� از9 ��*� درT3cرد در *�او1979س!

�'���d و�T� او *��V�ر� ا!�� س�t زد، �� وT��$ +ا-�3�ب ��ر!� در ��س �-

� �1ره9� $#ب *' ��M*$#ب � ا �درره9 +�@ن ره9 دو�� *� !��ر�� V6�ح ��%d و و

Page 148: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

295

را-2ن ا!�� *f9 ��ر!� و�� *د ازT��$ .+�ن ا�� هادار در$�

����+ �رو� را�� ��*�ا� رس�-2ن ا!�� *� VBان V6�ح ��%d در ��ر!� وT��$

�رو� اT3B�د !رد �4و1 دوس� و و ��د '2VV� +! +M، ا!� Dا E�F$ دم� �� ا!

�M+ *� �رو� و !�گ اT3B�دTB �و��دار!A�$| *�2� از @ن *� دا�� �� در ه�

R��* ���F . س�t )اه2 ر�� 12-��4 d�T� درا�� �د�2� -�س� ��

-b�!+ �رو� *� e�وز اص'+ در &'( � ا�O�-س3�ن -� ره9ان $#ب د!��ا

-gM ره9ان . *'�� ره9ان �رو� *د-2� )'& در$#ب د!��ا B'+ ا�� e�وز

-#د��+ @��*� رdz ه�4-� دور� و -gM اص'+ و �رو�، �CQً� !�ا�#2Qرت در

�� �A- 12VVد� ز!�م داران �رو� از . �| ��� اه2اف و در @��$ �* �Qص2 وا�M! -VB �* +!�bان وس�'� � e�وز و )د

� . )�g اسF3�د1 ��د-2 $#ب د!��ا � )�ص *f9 ��ر!� درره9ان @ن * )'& و

اه2اف -b�!+ �رو� و واe +-�*�Q �Q�وز�f9* �� +3 ��ر!� . *د-2 ا�� e�وز�Qوا

-b�!+ �رو� و e�وز �� از س��� %2V ه��� $#ب روزه�� �� از درT��$ زوال

2V� +! 1ن ا��ر@ �* &'( � و د!��ا ) 15.(!+ )ا-�V6 +-�*�Q 2 س�د را )د

J'�=ت ا��nح�:�: �3+ ا-,�#1 اه2اف وV!ت ا��I'! +'اص

_'� *� ا�O�-س3�ن در ره9ان �رو� را�� !+ داد�� �3+ %� *د؟ . V!ت ا��I'!

�'_�* +!�b- س3�ن-�Oاه2اف *� ا�

www.goftaman.com

296

�� �رو� V!اه2اف وا�3+ @ن %� ار S�A+ دا��؟ V!ا

"+� � ا-�� �4و �س� AnatolyGromyko"�4و!� وز��)�ر�6 و�! �B د�R س+ $#ب��س

�س� �رو� -�!� -Tرد در �2رش را�! �* �'_ Rس3�ن �� *� د�-�Oب ا�#$

�س� -,���3 *د-T� 1997س�ل در ��3V! �«:��د� ا�� -�!� س�+ در در �4و!

6�� رأ� !ا�& )د +!�b- ��*�ا� د)�*�اس�س 1979 وازدهd د¦9 د�رو� در

"+V�Bو +Vاز. دارد "��ا�ط ذه +��� د� ��� Nش ه�� دو�� ا!�� +V-� ذه �ا!� *�ا

�� و ��دن !�زه�� V6*+ �رو� *دVا��� �رو� ازV!در ا &��S ا�� �C( ض��!

� *� اM3B�د. !+ 4��د �Qار��4و! !M�*� س�-,-+ !2I3 در ا!�����+ ه�

وا�gV 9�1979ور� ��1 ا��ان در )د،رژ�d ا-NM*+ @�� اD . -��ن !+ داد-2

�É��@ 1�,��� +V دد1 *�� ��C� و را ���س3�ن را �� س�+ دا�2V3 ا!�����+ ه�

*� VBان صرت ا!��ن ا�O�-س3�ن را در �j ���ر �رو� را ���,�ه+ �� *3ا-2

!س'Tً�. 6��,#�� ا��ان �2VV ده�Q 2ار �رو� را ا�� ا2Qام س�$2ات V6*+ اj�د

A�ت !�س�)� +*.«)16( از � !�1 ه�� *�2*�ژ-w ز!�م دار�ر

�'_ �* +!�b- س3�ن �� در-�Oم ا�V�'� �tس �روس� ��-T� $#ب ��3 !��#�T�

�,�-� ا-t3�ب در را �F4، اB#ام Qا4��� ا6'��*� !�زه�� V6F- +*ذا!��

�TJ 61980ن 23در او.�رو� )ا-2�� )د-����3 !��#� $#ب در *T� مV�'�

�F4 س��-T�:» ���سp ���!�,Vد ه(

Page 149: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

297

را*� J�M�� ا�O�-س3�ن س��ب !r3�وز��، MB: زدن $�!� @ن در

س�$� از �� *��R ��<�ت *�-�2س� ه�+! �TB س3�ن��� ،d�2�{��2V، ��ر� رس�-

وا�V,� و ��� س�وص2ا� *�س�*�M ا� 2V3(د�� . را*�ا1 ا-2اA- + %� ا��!�

2، ����و� *س� اj�د *�V3سA- �رو� @وردن -�F د�,�ان و@£�� �4م، *2س�

1��z .ع درJ! ا�� اس� �� ا!�اص� AQ�ل k6ب ا�O�-س3�ن در *�-�!� @-�ن در

�س3+ و س�$� -Fذ����c!س+ ا��*� س�Sف *�ا� �رو� از و6د@وردن �2�2

. V6ب *� هd )رد1 اس�ا2Qام �رو� !T��* +VA *�ا� در

ا�O�-س3�ن ه�  ه2ف !J�O�-� �+ و6د ام Qا، ا-t3�ب اB# 6# از*� !�. -2ارد

d��� اوJ�ع هd -��ن دادو. د�,�� -2ا�3�d درس3+ *د1 اس�T� ) 17(».ا�� �,�-�

�-�!� �� در ا�#ون *�-,�ا-+ ه�� !س� از��d و �4و!T� Nش ا!�����+ ه�

سMط رژ�d �� از ���,�1 2�26 ا�r�د در��1 ا��ان س�t !+ رود، وQع $ادث

!b$N�ت !رد در را ه�د�,� ��g روس R��* +3�V!س�)� ا . ��ا���ت !12I3 ا!��

و�- +!�b- ن�T�*� -�: را�� ه�� �ارو��� A! +*�z�درت !��ن *�دهس3� در

�V,�1 در 2 س��� !��ه12. ورز�2-2 ��: -�س�2 و �* ���� در ا!��V%���� و ����+ روا*ط !��ن ا!��%

�س� £Aد-T� ���� .ادثدرا�� $ �Nد� ��V+ س�ل ��d6 1979 ��6�ن س�ل!

�رو� *� ا�O�-س3�ن *Qع ��س� و�� 6=�ن �zب و *� روا*ط �رو� ه� را%

www.goftaman.com

298

�س� *س� -Tو� °V� +*��� !�V3° در و. اT3B�د� *�د� ��V%

� �� $#ب د!��اT��$ طM، س�و*+ *�ور سط ��ه��2 از &'( �*� !��b- +V !س

+ در�Aه�� V6*+ ا!�cا ر� !�ز *+ ا�� د�42�1، _'� *� از. �رو� *د

ا�O�-س3�ن *�ا� دو�� �رو� د��ع از�� وV!ب !+ �2 ان �س@ + ��$ ���V! .و

ره9ان �رو� ز!�-+ *� ا�� _'� دس� � )'& زد-2 �� *M�� دو�� $#ب د!��ا

�* 2�2� 12V#ا�� �!� ه�درون $#*+ )���ون I�-� از4سRش !M�و!� ه�� !س' و*

�Q �3��4ار �2�2 *�رت وا�Q+ !رد . *د

�ف !��ون س3�دV-ژ-�ال وار g !�fR ار�R� اسV3ف !��وران ار�2 از �ر� وTد�

ا�O�-س3�ن، ز!�ن _'� *� د��ع در وز�� ��و���+ �رو� 6'4��� از س����� از

� )'& را �� $#ب د!��اT��$ طMس در او. )ا-2ا-,�#1 ه�� اص'+ _'� ��FVا-� در دوران *�ز-�س3,+ )د

12 "��س� �V° �4ا�+ ا�O�-س3�ن و"M�V! �� *� 1995س�ل ����t3 -�رو� در اس'

ا!�����+ !��ر�� !�!ران !2B�M3 ار�2�� ده� ه�3�د�رو�و mل رn �*

� ان « :�12 *د�F4 دا�� <=ر��ر +}�ح دادJ ا2Qام -� �رو� در �� %�ا

!+ ��د، ��� ��دا-� *� ا�O�-س3�ن e�وز�ح دادJ �3ان ! dV� ا�% �� +}

2V� طMس �*�� dرژ� d�» .)اس3�ف -,�ا-+ ره9ان �رو� راV-از وار

در ا!���� سMط رژ�F- �* dذا�O�-س3�ن ار A�ط !�2ه2؛ -Fذ� �� *�

Page 150: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

299

+ در�A +* +*V6 ��زه�!�� ا در او. !+ �2 �رو� !�rV اj�د

ا�=�ر ��FVا-� )C�ب *� ا!�����+ ه� ه� �Sف در �رو� ا$س�س ��داز« :دا��

*�ا� !2ت S��J �MCV! . +-*� !+ )رد �!�$ �j ا��ان ،��ا���ت !12I3 ا!��

��و� در���+ . س'�C دا�� ¨'� را ز��-2Vس ه-��Qا ��. �RVول ��د را ا!��

d���. ���س3�ن؛ !�*��2 ص�دق *��� +!� dVر ��س3�ن از�دس3 �,Vد وا���4 +! .

رو�� *د، $3+ %�� ه�� اسNم �4ا�+ �� �� �1-*�رژ�d ا! �! ���_ �j +� �F��h

�� و*� ��د-2، �! 2-2� +! f2ار .�V* 6�-: ا�O�-س3�ن �رو� از ا��، �2�2 *�

�� از 6�-: ا!���� *د -Aد'* dzر +'B �ر. !�MCV ��هF- gذش در 2�V�

�Oوز -س3�ن درا��e �����س3�ن -ا!������د،@ن و�Q ا!����3ا-س� سMط !!

!سa@ �M3� در را )د !� � �1 *�د2V� و �رو� �i �� !� ه�� اسRا'B4��د Q#اQس3�ن *��ر درICBMS<'� از .��� �* �'*�M! �ا�* dد����! 2�2�

!+ e�وز ا��ان، ا!���� ا-NMب اسN!+ در2V� را@�� و +V�É Dس+ *���1 و ا�

AQل �ن اس� 6��,#�� د�,�� �� !رد��د�2�! .�e �TB ب را وزا���z �*

��� ه�� درو-+ . ا�O�-س3�ن *A-2�ل دا���E *د-2 ��!'�� !�2Q 2M3رت درF$ ��

��. اس� ) C.I.A(اD ا!�� � 6�سس س��ن )��S-��ن ����ف )C�ب *� ا!��V-وار

2V� +!:MCV! ذ�ا��F- �! ز. اس��! �n �- !�س� �6# .ه� �ر1 ا�%  ��kاه

) 18(».ر�� *� ا�O�-س3�ن -Aد

www.goftaman.com

300

�A�� ا?''+ !��ون ��*�س� �رو�-T� $#ب ��3 !��#�T�

" ����� ��3V�ز!�ن در"Valintin Falin"وا1#��� e�وز، س�c ا-,���# ��+ را - �*

�� او در ا!�� ار A�ط !�2ه2 �س از gM-ر2س�ا-V�- �TB س3�ن-�Oدات ا� .

� 3F4,� در1989س�ل -�!9د1 در + ا�=�ردا���BAC!: »از �! �� �y-@ *�2 �� ا!�� ���2 ه�اس دا�3�d ا�� *د

!2Aل �+ *� � س�دات د�,� !�گ �1 از !�گ �1 �+ �� و�Q @-�ا �� از. �د

�ًM�Q2 �� *� ��د د� + ��رس�BNS2ارم ا-�tاه2! ���� @-�اس�دات *��y-@2V ا!

-�!9د1 در. !��اa�م داد1 *د در �� 4س��t روا*gC را 6سr3� راه+ *د

�* 2V� ��6 �tاس� روا*ط او. !� ! را !��ور�� !� و 2V� �CQ !� *� را )د�FCً� ا�O�-س3�ن ا)�اج {��2، از ����

6�� @-�y �� !� ا�� �3F4 را |�$ �* ��! +M' dم داد��a19( ».ا(

#�ا���ت -Fذ از ژ-�ا�ن ار g س�خ -��!�زه�� V6*+ �رو� در !12I3 ا!��

��د-2� ژ-�ال �Tد. ا$س�س -,�ا-+ ! +!�b- م'B +!ا��د ��mر w�Q�ر�

-b�!+ ار�2 !��ور �2راس�ن روس�� و�: اD ا-,�#1 ه�� w'3h راa در �* �'_

�2ا-2! ��ا-,�#1 ه�� او. ا�O�-س3�ن د)�� *�!+ n�رد را_'� V%: » ��Vس� ا��

�� در*�ا� اj�دV!ا ��!� V6ب �رو� �� *� *#ر4+ دا��ا ��رp .��ت ه�4�1 ا�

�,�د�2! &��! 12I3! س3�ن را-�Oز�� ا� ��� در@ن ��ر رژ�d و *��ورد )د

�d {��2، ا!��ن *� h�صd *� �رو� را�j

Page 151: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

301

�� �رو� را دس� !+ @ورد. د�����+ رو*�و {��2 26� و �2�2 *�

،��Vم ا§�ذ دوم ا��,Vه �* +VA! d�T� � �ن �رو� *� ا�O�-س3�ن،4س�� سc�ه

�� *� س#ا�+ pا +��ژ�m2�@ ��2ارهV�2V3دا� .

�� درVم ا�س �Jس3�ن و-�Oدرون ا�ا�� و�J *� و�1i . ��ا-+ �2�2@!12 *د

��� ره9� و *� ��*� 2Qرت رس�2ن ا!� 12�y�@!2ن *� %2V ه�. د�12 * � ا��Vو از. �2 � ا�� هd *2 ��ر!� از

��!س��� *�ا*� ره9ان �رو� درO �#وم �� درT��$ ار�Q س3�ن-�O2 ا�V3��4... .

«)20( از �س �رو� ه� *س� -,�ا-+ و ا�4

��*� سMط ا�O�-س3�ن *� دا!� ا!��Bا!� اص'+ و ا-,�#1 ه� VBان ��+ از

-,�1 �د، �+ *�دن _'� *� ا�O�-س3�ن �+ از-��ت "-,�ا-+"*� �d و��w ا���

�� ��+ ا-,�Q 1#�*� �| در �'�2� و���� �رو� $��+ در. *� ا�O�-س3�ن اس�

*� و 26� 'M+ ��د-2 ا�� -,�ا-+ را ه������2-2، ا!�����+ ه� ا�O�-س3�ن ��

ا�� -,�ا-+ ا�r�د -gM اzا�4ا-� �+ در Nق را ���� روس ه � ا�F� {د-2�* �*

2V-��� ��3F4 �* &M. ا�O�-س3�ن * +�����z 12ب �� « ":ه��س�"ا!��MB ا��

dاز( رژ� �AQ &'( � دو�� $#ب د!��ا�� ��+ �رو��� از ���Q *� سMط *د )

�T�%س� �ا + �BAC! ��ا-� ه�FV��,��� �� د�'!���� ا!�����+ در!

�� دا�� ده'+ 2�26 در سF�رت ا!����د�!2- . + �BAC! ��ا-� ه�FV� ا��

www.goftaman.com

302

را�ره�� *�@ن ��*� سF�رت ا!���� در �� از !3�+ *د

��د� Archer K"ار%��+ *'2" .!اص'� !.Blood"در����*� ��رزدا���سF�رت ا!��

�! �3A��tاس3�d !س�'� *�2ًا �F4 �� ا! !ACB�ت ز-12 در ا�O�-س3�ن را

را *� ا�� وس�'� روس ه� -,=2ار�d وF�@�*�3 و d21( ».دس� ��%� *س�ز� (

" +��*� ژ-سV,� "Zbigniew Breezinski" ز*�� <=ر !��ورmر ���� ا!ر در ا!��V!ا

���-2ن 2TB� ��� از -�#1998س�ل !'+ در �رو� *� ا�O�-س3�ن س�F4 �t �� در

�� *� @ن ا��ر1 �2��� |$�A!. �ف"Vور� ��3V� ژ-�ا�ن س�*�M دار از "وا

در س���� ده� ه�3�د �رو� �� در ا�O�-س3�ن -B �* +T=! gM=12 دا�� و

� ��ر?�ن روس�� اس� )2009( ا�VنB�* �*��! + ���b- �Bر و اد��*�ژ-س�+ ا�

��R از او. دارد* ���V! �ه +��� در ا!��ا�O�-س3�ن سb- �'_ +! �t�!+ �رو� *�

اس� �� ا!�����+ ه� *� ا�� *�ور و 4�2ا�O�-س3�ن -��-12 در + را*�ا� �رو� دا!

س�د1 �$�-� « :!+ دارد و� ا�=�ر. *د-2�=� �� �2Vا��3 �د د* )اه2�����!@

%�ا. ��6�ن ا�� $ادث -Aد2V��* 1 در�=� س���� %�ا -��د-2، *��� وص2ا @!��

��وت اB�T36+ ا)3��ر در @-�ا �اه2Q و �رو� %�ا -2اد-2 و س�ز!�ن !'� �Qار

: ��سK @ن واJح اس� 2V3؟!3wQ -س�) را*� اB#ام Qت ه�� -b�!+ !� در @��

� !� ا�O�-س3�ن از �FVد-2 ��د1 ذ�* .�� )د *�ا*� در !��Jو �ت @ور�Aه2ف *�ا� !�ن و�+ @�� �Qار داد1 *د�d، را

Page 152: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

303

ره9� . *د-2دام ��-12 �'+ !=V�� d+ !�'!�ت ( �I'س+ !�اس��س

��ر را* ���,- .�! 2��A- �'�� را )د � *� !'� !Fh 2��* 2I3+ -,�1 !+ ��د�d و

�( d�g را {د1 و !�ا��6T� اNBم !+ dد�ر¦ً�. { ��: اNBم *2ارد *د �Aر دو�� �J�M� �T !� ا�O�-س3�ن از دو

]+!�b-[ د1 و} �! �AU! Kن ��س@ �*dس���. داد�B �- �S�� ل�Oدا)� ا�� ا�T *� !�دم � *'�� �bVر !+ �-2 ��ر

��س3�د1 !+ ��ر ا�� @وردن A�ت درو!�)�!��-� 4�م *�دا�3�d �� ا!�. �-2

�� !�. وا�Q ا�A3�1 *د ا�� در'B �V62� + *�ا1 ا�3�O�'A ��,Vس +'�( ��

)22(».*�ا� !�^�م �2

��Lوز �'�3وت از �ع�i: -b�!+ �رو� *� �� _'� $��+ در

و ه� ��رس� دو�� ه�، ا�O�-س3�ن از��z �TB � �رو� w��h +''?ا ��* �!��

-b�!+ )ا-12 �2، ا!� e�وز Q�--+ و6�� و ��A� 2��Sاران @ن در �رو� و

�!�$ ��J�M �* Kح 6=�ن، ��سCس �=2ات دو�A-�6 و ا�O�-س3�ن *� ��VA!

�� ا?''+ *د* ��ا�� . !Q �* &ACVا-6�� و ��A� O�ل Sل س���� ا� در

@ن �� از. -b�!+ ا�O�-س3�ن ادا!� �����رو� ��و���+ اj�د *� و�1i �� از و

��ن -��b�ت w'3h در د�42�1 ه� و!�� !M�!�ت -b�!+ وz ��روس ه +!�b-

. @!2 دوران �رو� �2�2 *�ز!�-12 از*س��ر� س��س2T3اران !س�ل و *س��ر� از

-b�!+ و e�وز ژ-�ا�ن روس+ �� در از

www.goftaman.com

304

�V6س3�ن ا�-�O و ��م ��د-2 س=d دا�2V3، ا�� _'� را

)Aط س��س+ و @���ر � e�وز @-�ا2V32ا�V� �رو� �� . و-b�!+ دو

_'� از �س3�� ز!��V ه�� !س�2B ا-M3�ددو�� درون 6�!�� و -b�!+ �رو� در

�� �ر� �� از�Rس� ��وس��N4سVس� و س س���� ����-+ ده� ه�3�د 4ر*�%w در

�� �س+ �� �m�6 ��د« :�2 ا�r�د��� او��ت را'TB )�* �'_ س3�ن-�Oا�( �

#� ه#�VB �Vان �2V �� و ا�dz 1�A3 ا-,�3���)�وسwy *د�� -�س3F4 12V,ه�� -

#� 1988 6ن '�#�-+ در �4د در � !ه�� ژ-ا�� ا!��� �Qارداد دو!�1 �� از

�س�-2ر. *��ن ��د !س�'� را�*�� اAlexandre Bovineر�,- ���Qر¦+ روز-�!� و

"����2:اNBم ��د"ا�#وس3� �� 4س�F-ه#ار)+!�b- �و��*� ا�O�-س3�ن )-

سط زور اسF3�د1 ا��اS+ از {-� *�رز )23(».س��س� )�ر6+ �رو� *د

Rد� �B 1ارد-�دزس+ $#ب اداوارد���س�س� �رو� و-T� دوران )�ر�6 وز��

3$ w%�*راز�4 �AQ در �روو���+ ��� �� ارزش ه�� « :1989�F4!�1 ا�3*� 'B�! *#رC§ ��R4+ از 3��4�d و ا-س�-+ �Qار

را -رم ه�� !2-+ )د Q�-ن، $#ب وd�2� :� �� -r��3+ را. !�V% �� +T�T� @ورد، )Nف $#ب و *A�ر !� *�ا� ��ر ) 24( »�4د�12 *د !�دم ا§�ذ

ژ-�ال *ر�� �4و!ف @)��� Q!�-2ان ��وه�� �رو� در- +!�b- �'_ س3�ن-�Oا�

�d -�روا �رو� راT� :)ا-2 *�ا��و)� �V6 ا�O�-س3�ن ��+ از«

Page 153: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

305

��� �d ه�� -�رواT� ) 25(».د$�!� �رو� *

�# ژ-�ال �Tد- w�_'� *� Q�ر�4�م -�روا� ز!�م داران ا�O�-س3�ن را�3ان �F4 *�«: �رو� !�tا-2! ���S�Q

ارز��*+ ���+، 4س�� سc�ه��ن �� در�رو� *� ا�O�-س3�ن 4�م -�روا�+ *د�� �M'( �* +T=�� ا�O�-س3�ن bB ز��ن و�رو� %� در �Bص� *�� ا?''+ و%� در

) 26(».ا)'+ رس�-��B2ص� د�� B'م -b�!+ و <�+ از��t3!اس3�دان و

���� ����+ �رو� *� س��س+ روس !Q �* �Q�V3ا-�� �$3 ا�O�-س3�ن را

2VV� +! +*�ارز� �رو�: » ����,� ��4س3�p �rس��� در !dbV ار �+ *� � ��ر-

را�#-+ س�� � �4و1 ا-,�� n�ر ��ن را س��س2T3اران و!�b- -�S�( ن��

س�ز�d �� -�د�Q ���4 12ا-�� �رو� در ا-2 +} ���#� س#اوار ا�� !س��%  �ه

) 27(».ز-g *��2 س� -�هg و #6سMط �� از ��و���+ �رو� و �� از

��ن V6�ح ! ،&'( � �� $#ب د!��اT��$ ��ا�س���� w'3h ا�� $#ب -�# و ه�

����+ �رو� !رد ت در-��b�ت !F3�و�� *س��ر� از !��ن در.2*6د@!

w'3h $#ب VB�ص� ��ا�س���، $'�M ه�و�س3+ ��-��� �T ا-R-�سVر، ذه�k!

-e �* +!�b�وز g��6 را �راه� ��ر��ن V6�ح ��%d �� در�$3. �رو� داد!

�ر -b�!+ �رو� در e�وز-3��r در�� $#ب !�kر �QارT��$ 1�422، د�V3��4

%��2V ه�. �2 ا�r�د *�وره�� - و ه���ا�س�ن ه�� !��ن ا�� V6�ح و *�)+ در

www.goftaman.com

306

� w'3h $#ب د!��ا�� )'& هVز����+ �رو� را *�

�2ا-2V ا�O�-س3�ن e�وز} .��@ �* V�B�ژ� p�ن دوران *� �رش وm2�@ ت�p

�b- T�!+ �رو� -,�2VV� +! 1 و@-�ا�A��� +* ��A� ر�س3+ ����-� ا-R-�س

�� د��ع از رد �راه�A� بNM-ر ا و �#م و e�وز !A�رز1 *�����c!ت اN(2ا!

'M+ و 2V��} +! ��A� $3+ *�ا� @�� . �ح ��d6 �رو� *� و ا-M3�دAM

س� ژ-�ا�ن و ا�O�-س3�ن از �� ازدور1 س��س2T3اران روس+ در

@-,-� . ��و���+ �رو� AQ �*�Qل -�س�V6�ح � درهاداران *f9 ��ر! �� ��+ از

��%��b- d�ت ا-M3�د� روس ه�را%� درره9ان $#ب !رد %� در �رو� و!رد_'�

� )'& *� )�ص در *f9 *�ر1 د!��ا��و���+ از ��ا�ط *�2 ��ر!�، -��+ از

�V�س2 و اNITJل �رو� !�2ا-2 و!: ا�� �3�ب )ژ-�ال !���وف( !���وف ا�4« را )��� ��د1 ه�� �V6 ا�O�-س3�ن در(�� !� در *�p 3�د�ده� ه g3س� ��- +!

��د-2� ) 28(»را��1 ��!دا)� رژ�d �� در -2ارد �د�2� و6د

R��� ده� اس2A3اد� �رو� در و _'� *� از ه�  ��ل ا-M3�د ه�3�د

.و .و3Q+ ژ-�ال ن. ا�O�-س3�ن -Aد�� س3�د�� ار g �رو� درmر wاو4�ر�

�+ از� Rد� �س� ه��س -����3 سT� +�س� �رو� در-T� $#ب �!��# �روزه�

����+ �رو� ا�=�ر��دا�� !M�رن *� ا�� ا2Qام -� هrV�ر�=�� *� *#ر4+ « :�� س��س� )�ر6+ *�ا� اj�ددر�Bص� را

Page 154: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

307

دا��؛ )اه�2رو� *A-2�ل �� �+( �ر� ا-2رو�فm6+ .ر. +*( �*

: -��ن ��د )��S *��2ن سVt�ن او� 6ا-: س��س+ !��س�-+ دار�d �� رو"

2V��2-��* ���Q .�n 2��* نا!������Q +!�b- :-ا-� 6��2 %,���2-��*

��� w��او��-� R£ 2� ) 29(»."اa�م ده�=V ��و���+ ژ-�ا�ن روس+ �� از -� -�درس3+ _'� �رو� ز�3+ و �رو� از

��� س�3F4 �t ا-2Bن ا�Oژ-�ا�ن ا� ��'*� )'& و 2T3اران ا�� س��س $#ب د!��ا

#�سMط زوال �رو� و �� از $#ب -������ $#ب !�kر، T��$ را �رو� +��

!س�M3 ا�O�-س3�ن *� ��ر e�وز� �2T. )ا-2-2B از ژ-�ا�ن +T�bB +A-

هاداران *f9 از V6�ح ��%d $#ب ووس��س� درس� ��ر!�، �g سم �3�ب اردو

���رو� ا�O�-س3�ن را، e�وز ده� ا)�*2V� +! انVB س3�ن-�Oرد در او. ا�!

���وه�� -b�!+ 1978د¦9 25روز $�د- �� "%ب درواز1 س�$2" ��دن *'2V �رو� *�

�ن �2-2�� �3�ب 220ص�IF در وارد $ا�� � ��b «: وس��س� !+ -�س2اردو

ا�� *� !�V+ ا�O�ل، . *#رگ �ر�t+ *د *#رگ *� ��ر ��d6 � ��ر و e�وز��Mد و�س��� *p %� ت و�b� ن�pاز

�p �FVS�ن را �س� -�Fت و�h �* �t�ا-,�� در$��+ ».����6 *د @z�ز س� و

��V+ س���� ا�� e�وز ژ-�ال !صف در�Nد� -� از س���� ده� ه�3�د! ��2M3V!

�� ا�� e�وز وF��h از ��ژ-�ا�ن *'��وه�� دو�� $#ب و *�$�ل - 12-�!��� )'& *دد!�� �T+ . اbB ا�4 ژ-�ال

www.goftaman.com

308

*� �6� �p T�ن س���، در��Aر��س3+ ����-� �راه� از ا-R-�س

�� -b�!+ س�F4 +! �t، و@-y+ را e�وز �V6 روس ه� س�!��وران �رو� و در!رد

�� در وT��$ 9ره ���(@ Dا :�a � 1ر�*� )'& در اردو " �3�ب $#ب د!��ا

وران !+ -��، او-��، در@ن د "وس��س�� و ")�د" -�# را �!� $#ب د!��ا$

!M�م ژ-�ا�+ )'& *� 6�� اCB�� ر �A و�9د *س� ز-2ان و��3�ر! 4�1 . f9* +3$

از ره9� $#ب *��V�ر� )د ��ر!� �� از� )'& و �!� ا�� $#ب د�42�1 د!��ا$

�� ��+ �رو� !رد !2M3Vا-� در�� و e�وز ��، ازس���� �س در او. ��2ا��د

�F4 �tس �رول ��Oد. ا�را ��ر!� ) دس� !��وران واس�� �Q*�-+ ا�� e�وز

در �� *� �3F4 ه�� او �رو� )ا-2�* �A$��! روس+ )9-,�ر روز �!�-

�� ا��ر1 در )��ر( " �ود"��� ����2 .

:��E J��jرو" ��<�� ح ��i J0وز�b- د�42�1 ه� و از ص�ف w'3h ��وره�*

�� !رد رد��از ص�ف -�b ��+ �رو� و �ژ��+ ا-,�#1 ه�m2�@ ،+3�V!ا!� اBو

ا�� �رش �رو� در س��س+ اj�د و�+ از� ،+!�b- ت اص'+ و��- ،|� �*�Q����+ اس� M$ �AV6Q+ و��. Q�--+ ا��

��VA! س3�ن-�O*� ا� �روم �rه ��@ *د ؟ @�� ا�� $�د� e�وز$MQ+ دا��

�� � T��* �در رو ��VA! اس�( و J�M�� ر¦+ دو�� ا�O�-س3�ن؟ @��

*� اB#ام -��و ادB�� �رو� در!ردJا*ط *�� و !���ره� ا�O�-س3�ن *�

Page 155: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

309

�� ا�2ول ا?''+ و$Mق * !�M*�C دا��؟ tpا-+ و

$��T�ن $#ب و @-y+ را�� �رو� ه�� )'& در 6�� $MQ+ و د!��ا +--�Q

��د-VB +!�b- �'_2ان !� �!�VMا� �* !س� و !�د1 !��ن ��*� وdrV�1978 د¦9

�� !'� !V! 2I3�ر 51V!ا �را� �* ��,��� هVز. !-�M$درس3+ و �* ������@����دار-2، ا�VM�!� ��+ �رو� *�ور !VA�� !'� را !V�ر 51!�د1 و !�kر

2VV� +! +M' . $Mb- �'_ +Q�!+ �رو� ! :'C! ��� d=! ردد �V3در اس

*� !�د1 %=�رم ا�� 1978 ا�VM�!� د¦9 �* �!�VMا� @ن �3F4 !+ �� در !�,�دد

�« :�د�B ����S +س� �* ��2Q��3! ��� �� !V�ر دوس3+ و$س� rpار� واز رو$2I3! �'! 2�M! �* و ��V!ا ��!� �� ارJ+ دو��ر اسNM3ل و!�^ �* dه

*� !V�س: را 2ا*�� !�رت {د1 و�� درA-�6 �Mا�ا§�ذ ! �V� )اه2V ز!

M�� 2Qرت د��bV! �* ،+Bر. ��د��ر� p ف����� !��2Q��3 ا-���B ����S

-b�!+ *� اس�س !ا�V3M�!� س�$� در را2Vاه12�2، دوام )MB ن�� �� ه�� �� *

».��د !V�ر!'� !��2I3 دس3�و�#51!�د1 در�� زاو�� �رو� ه� از د�,��Q +QM$درصرت وQع _'� !س'I�-� «:، !+ @�2*د

�B � ��'B 2I3! �'! � ���ز!�-�� ا2Qام �زم *�ا� $EF ص'ح وV!ا �را�

�� ا?''+ را* ��V!ورد ا@ �T�* �  �ه*� $& ذا + د��ع !�Mرات ا�� !V�ر از)د، )ا1 ��د� ��دس�3 <�+ ��TC از

www.goftaman.com

310

��ء. ��د�اه2 واردBا اTB�ل ا�� $& در�� ا2Qا!� + را *��2

*� �رًا *� �TB !+ @ور-2 )د د��ع از2V4#ارش ده ��V!ا �را2ا!�ت . �Qا�� ا

�3+ �� و ا)3��ر *� ه�  و�6 در�!س��� *�AS& ا�� !V�رV!ا �راو دارد �

��V!د1 ص'ح و ا�Bوا EF$ �6: @ن *�ا!!�J �� �Qور� ه� در *�� ا?''+ و

�ص ده2t� ( �T�* 2ام �زمQورد، اه2ا@��� �اه2� ) 30(».دا��

*� رو���د در���سT=! g+ �� $3 ا!�2I3! �'!ر�V! و �!�VMا� 1978� د¦9 ا�O�-س3�ن !�Cح !+ �د، !��ن �رو� و���� ��Bو��در ! �رو+ ��2 �-� و �

51 !�د1 و !�kر ا�VM�!� ا-AC�ق *��� از ص�ف -�b. اس� @ن !V�رBو��!� )'&،و2Bم !�� �� دو�� $#ب د!��اBو

��سg ه�� !=T+ �� ه�y,�1 ��سt+ *� @ن �رو� اسV�د ا�� اس� �� @�� داد1 -�2

*���س� ا�O�-س3�ن J�M�� دو�� �اه2 و�E اD ا!�� راF$ 1د�! &*�C! 51 ر�V!

�� ارا�m ��د؟ @��V!ا �را� �* �'! �B |�$ �* �� س�ز!�ن !'� $�!� ا!

*� �را� 'I�-� )�ر6+ راQع _'� !سو�� !'� *�اسV�دوV!4#ارش داد1 ا f2ار!

در $�!� !�kر س�ز!�ن !'� را*د؟ @����و� - ��J�M �* +V3A!د2ام )Q��6�ن ا

e�وز �رو� �zض !b- �* �'*�M�!+ از �-�I'ا��؟ !سk4 +6ر�(

�� $Mق وB'م �Q2T�سJ�� d'+ از��t3!M$ ��6 Q+ وس��س+ ا�O�ن ه�4-�

��د Q�--+ _'� �رو� راV* +* و �*�Q�2ا-2 �د�2! .2M3�!ا�� �اس� �� $3 او

Page 156: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

311

�'_�!�VMا� �� �رو� و1978د¦9 *���S ن��!

� !+ و. ا�O�-س3�ن س�ز4�ر� -2ارد!�VA� b-�!+ �رو� *� ا�4_'�«:4�2

�!�VMا� �d �� 1978 د¦9 V�* +! ،2��* @ن و�Q 6د! ا�� _'�، $�!� *�$�ل و

��ظ $MQ+ از ا�� )د. س�-,ن ��د را�� Q�*� اRBاض اس� �� �رو� ه��او

�� *�د-2 � را از���ر� �� ��د-2، ا!* .�� ادB� وا�� ��ر* �Q�V ��د و 'TB ��@

ادB�� �رو� *� !از�� . -��ن !�2ه2 راس�ل ا�� ه�. !'� !2I3هd !ا�& -Aد

����+ در�� در .!+ �2س�ز!�ن !'� ��م ��T دا�2I3! �'! +T 1981 س�ل�

�# @a� در و �2 درس3=�='d دا��- �������O! �رو+ ��ر ��V! 2I3! �'! +M'

ا�� ��Q &*�C! �Tا-�� !'� . �4د�2*�)+ !رد ���'� در و !�z2I3ض zر

ا�� ���T در. !+ �د دا�� -#اع ه�_'� !رد در *�)Nف ادB�� �رو� ه�

� +!�b- 2،@نI3! �'!ر�V! �* +V3A! ن� ��J+ از �TB � �'_ ر�� � �* �M3س!

) 31(».)ا-12 �2 ��ر!س�M3 د�,��T�� 2I3! �'! +T*�رس+ دا� �ا�*

����� !=d 6=�-+ در Q4 ��61976 ���او �س�� �4د�2 در *�ر 1��#Âس� . �=�ا�!

ر�Vن س@ '�� ��. *�س !�A��2ا�3������Q �T� F'3h+ %ن ص�Iا� ا�� �

1�� ��، ار3V6���، ارc�'� ،+*�z e�وز �� از ا�O�-س3�ن را وس'ادور وا�� . س+ �Qارداد1 اس�ر*� �رو� !رد

در !رد ا�O�-س3�ن �g 6'س� را ���T دراول !+ س3=�'�t3��� d س�2ن در �=�

www.goftaman.com

312

در @ن و�Q . دا����د1981 "!�رخ �4سNو� ر��س� ���T را

��د��Tو�د���� � B �*14=12 دا�� و "� ��T *د-2 د�,�� �B .س� در �� �T�ا�� �!r3�وز )ا-12 �رو� ه� دوام ��د روز��T )اه�ن )�وج Qا� @�� و �2-2� �� درا�� ���T اسV�د$MQ+ را. �4د�2

��د �رو� *����ء*� _'� ! !VA�� @ن ا -��b�ت $MQ+ و. ���4 *�ررس+ �Qار !رد

�2� B �رو� ازد��ع �� س� ��ده���-� ا-س3�ت �ا-سV�� ا-,'س3�ن در* �� 1981 و1978ا� اj�د�رو� وا�O�-س3�ن *

�*2� 12���ت رس�-Q �¦ .23اس �T��ل � �� از )ا�O�-س3�ن( �� � دو�� !س�M3 ��د

�M$ ���_ 2��Aق *�� ا�2ول *�)ردار! �Q �3��4ار � دو�� )�رe +6�وز !رد .اس�

س�ل p�ن دوران داغ _'� و �رو� ه�در 2V3ا-سس3�ن -3-�Oا� +!�b- ل�Oا� �ه�

p �=6س�+ ا�� _'� �اه2� در و اسV�د. !V�ر!'� !2I3ارا2VV� �m 51 !�د1 *�رهTVداB#ام -��و� -b�!+ �� در�3$

Kسط1979د¦9 24*3�ر� ��mوز��د��ع و ر ��k� ازس3�دار g ا!��ء  � �2، ه

C!2 وI3! �'!ر�V! �* 2امQا�� ا �M*� �!�VMا� ��ن ��*� و!س� در1978د¦9 !

6�� $MQ+ و Q�--+ @ن داد- 1�12 �E اD ا!�� @��. *دF$ ��J�M 1�,y�ه

ره$9�!� $#ب و را*� VBان ز!�م دار� )'& در اB#ام -��و�zض !رد د!��ا

�* +������ ��6 ا�O�-س3�ن !�Cح . 6+ .�� @ر��w ه�� �+ $��+ در. -��د-2�س� �رو� ®' از اسV�د *+ و-T� ب#$

Page 157: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

313

. *د J�M�ه�!2ارf ا�� وا�� !2ارf ارا�m ا��3A *�ا� �رو� ه�

. ��!س�ر� �سب !�,�د��T3�2 و !��� -���د ز��ا ��6 ��د@��*� و 'TB �Q�V

از !2ارf در)اس� -��و و !VA�� اسV�د �س� ا!�� *� !�ا ���! : �12 و y��

� $MQ+ �اهQ 2�--+ و2Bم ارا�m از .ا�O�-س3�ن ^�م !+ �2 _'� *�

: �i "��@ /GEوز

�E اD ا!�� و *�ز� *�F$ س� ا§�ذ��ساز�س3�� او !رد دو4�-� ازس� !س�در

�س� �رو� و-T� ره9ان $#ب �ه� �'��� 4��� e�وز ��@�2V �س3�� 4�م در ���

��دا� ز!�م *�ژ-w و��س,�� در.*د��17(ا!�� زB�!� دار� وT3cم *� او)س���

�9�+ ��س3�د-2 �� ا�� ���م از. Fس �س �رو� �زا-w، ژ-�ال ���'�س�+ !��ون

د��ع �ر�، ا�ا-w، *,2ا-ف وز�� 12V��}+�. +6. ��mر w'ر�و4 +*

�mارا ��!��وران -b�!+ �رو� *� ا! 2اوم روا*ط ���م * در. �4د�2 �

� *�ادرا-� *� <=ر� د!��ا�VA!2�� !��ه12 ا�O�-س3�ن *��� دوس3+

�E اD ا!�� *�. �12 *دF$ ا*�از ��� )د« :���م ره9ان �رو� �F4 �� از

��ر� -#د� دوس3�ن �رو� در را*�p 4�م ه��+ )اه2 و داد )اه�Q 2ار

12� �3(�V� ��دهAT�� را))د( *�دا�� £Aد را)د ��رسA و��1 �� ��د1 ور

و� ا�=�را!�2وار� ��د�� دوس3�ن . ��2��ر� دره�,yT� �- �رو� ازp ص��B

2VV���S& @!زش ده+ �از$#*+ در�« -

www.goftaman.com

314

��-!�ر�س�#مرو$��� $#ب @��Bم *� ا#�V�V� 2V-ا3*

��k��- ��4�* ��=!�4 2-دار�* g�� �* .��د� �T ا3Q ا!�� �F4 �� ا!�2 وار�# و �رو� *� ا�O�-س3�ن *د- ��Vا�

-T� �* +!�b ر�M�� �رو� *� �Bص� در دn 12� ���- �n�ر ���وز� ه�� 2�26� *�

��*2V ��ر�V�ن س��س+ ازد��د !��ور�� و��م ��*2 وI3اس ���� دوV!32(»ا(

dzر +'B �روس� ��-T� $#ب �ره9 ���Bا* d�(3+ و��Jر،-�ر�k! ره9 $#ب w-ژ�

��ر� *�*� ادا!� pو T� &ا� ��ا!-#د� را از �Nن س�-,-+ او � ��د-2

ژ-�ال . *� @س�-+ TB'+ س�ز-2 و��)Fس�+ از��س�-2ر� ��ددا�3=� و ا

�س� در-T� $#ب �و�: س��� ا�� !رد ��و���+ �رو� V'B+ �4د�2، �� �� از��3 در *�2ًا« :!+ -�س2T� ��=3ددا���

�-T� $#ب �د!��#�jح س� اJوا �رو��� ���2 ��ر,� �Tع *� در ا!�� و *� �

&'( � ره9ان �V-+ $#ب د!��ادس� £�-� در ا�O�-س3�ن راادا!� داد1 و

��� �� d� *� او !� �2V ا!�� -2ه س�و��ر -2ار�d و{+ )اه�d *�او اT3B�د

d�ا!�� *�ا� ^�س *� از. دا��3 *�� و� *��2ا!��ل ���+ ��د1 *�دار� از

���4 1�£.«)33 ( اB#ام ه���ت w'3h *� و�1i ه���ت

�3+ و-b�!+ ازV!6=� ا �*�� �*�س� !س�* �� *�رس+ اوJ�ع و3F4,� !2اوم *�ا!

هVز. �T ه�� �رو� 4سRش ���� س�����2V'* ت���ار g �رو� *���س� ه

���'�س�+ !��ون . ژ-�ال ا�ان 6+

Page 158: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

315

��!�-12 وزارت د��ع وروزه�� � ز!�V+ �رو� �� در-��وه�

��*� �12 *د ����-+ ره9� �1 �+ وارد�9د ��*� *� س� در! 2V'* ت��� �� � ه

�A ��� ژ-�ال د�,�رB�* �رو� �� اول وزارت �� .اس.و��3ر�! �� �

. وارد��*� �4د�19792-!9 28دا)'� در � در ر��س� ه���ت را � �Qوا

B=12 دا�� �� *+ *� .6+ .ژ-�ا�ن �+از!رد-�م و!M�م او ا�=�را + صرت در

<'� روز-�!� !ACB�ت ��*� از. -,��� ��T#��*� ا-,'�س+ ز*�ن �Fاه2اف س ��ر� " *� ا�O�-س3�ن ه���ت !�kر راp

�A-�6س��� و دو �QNد "!س��� ذ��وا{ ) 34.(��د-2

+�ه���ت �رو� !3��� �� ر�� و@!2 در$� w دو�� �ر� *� ��*� درار���4� 3h' از

2��� ��T��$ لS ادا!� س� روز1 و ��ا!رس�-� ه�� �4وه+ ����، *�رت ر¦+ در

و )9 ا�� ر�� و*�4�� ه� دو�Sف از��3V! +ن ^�م از. {+ �4د�2 4#ار���!

�42VV�ن w'3h �رو� V=� از *�زد�2�� *�رت ر¦+ و V'B+ -�م ژ-�ال ���

���M�2T. *�د1 �2Mوز��� �� دا)'� در�V��� *� ا!�� از ��* ��� +!�4

�� در. !�#*�-+ ��د ���kا�+ و ��� �E اD ا!�� !QN�ت *��T 1979دوم د¦9 F$�*

*� !س� س�#دهd د¦9 س�c در و @ورد دو � از%=�1 ه�� !=d �� از. *�4��

�س� �رو� *+ س�وص2ا-T� اوا�� $#ب � ��د-�F،2 *� ��*� س *�ر دو1979د¦9

�� روا*ط *�� ا?''+ $#ب " ��-!�روف"mر�س� �رو� و-T� g-ر�� "!��و��

www.goftaman.com

316

�3V� karan Brutents" *�و ��!�-�روف در )1979( دراوا�� د¦9«:*د-2

��3 ا� را�j ر��س�T� س3�ن-�Oردا�! "�3V� و� *� ��*� ر��3 *�ر دو �� "*�و

�� ��د *د�� *3�ر�K هiدهd د¦9. �س+ )�ر6+ �ژ-w در!��ور*��س�-2ر " ���ا��3 از" Alexandrov Agentov"ا3V4فV *�و

��R را )د )اس� �� را�ر* +'C�! 2ون* 2��} d� س'.« )35 (

�mع وارا�J4#ارش *� ره9ان *�رس+ او ا�& و �=6 �� �رو� و@!�د1 س�)� ا!

+ ���kش -��وه�� �رو� از���و���w هO�-س3�ن !+ @!2-2و �� *� ����t3 ا� *د

!+ ,3F4 M!�!�ت $�!� او *�ا!�� و��3 . ��د-2-#� �!� و �,�F ا-, �*�Q

�E اD ا!�� *� @س�-+ و ا�� *دF$ �� �د�2� *2ون ا�r�ده�  !�-� وا*�از  �ه

Kس�� �روت ����*� ^��Nت و)اس� ه�� ه�� �3F4 !+ �د. !�AU ارا�m !+ ��د

ا� �� �d ژ-�ال ��� �zض & ا!�� را�رو� *� 2ود�-��وه�� ! ورود

�2Tص�2& ��ه�V . ا�O�-س3�ن $�ص� ��د�w ا�O�-س3�ن در�! ��!+ ��Q °Vن ا)

�� در« :-�س2 !kا��1 *� ژ-�ال ���2� &��! ��q�6� �2ن دسr3�ت ا6�ز1 ا!

��و� �رو� را- ��*,�ام، س���V در !��2ان ها�+ ��*� $�ص� �2V، ا!� و!

����و� �رو� *� 4-� ا� *� ورودا!- و !�tاس� ��V+ *�رت -��2ود �� او

��z 2�M! 2�- +Jروز. را � �y-�V% g��: �F4 +*�z -,�ر )9 سM�F- � �* gS از��A ���,�1 در"�C! از �رو� �� دو

��و� -b�!+ ا�O�-س3�ن !��Vف �12، ا!�-

Page 159: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

317

T� �ن *�ا@ �* *� در)�!ش س�)� @ O* g�وت)ا!��(او

) 36(»".ا�O�-س3�ن !+ @�2�� دا��، pه�ا �رو� �ا�* �� +y-@

ا�& ا!�� *� ورود +!�b- ��وه��-. *د و� *� ا�� -��وه� �رو� واT3B�د

!�2ود، را1 را ا�� -��وه�� ه�%2V ورود�E اD ا!�� pارF$ �!� *�ا� س�-,-+ $

��د� اا�4. ! ����وه�� ورود *� �&ا!- �وط *� !�2ود�� ا�� -��وه�!� �رو� را

�#!+ را س�)�، @�� اصل و-��� در !*� -b�رت *� ا�� !�2ود�� و�J ��د؟ او

دس3ر و��� 2VQز *�ادرش در�$3 ار g و��ر� وp ل از�AM3را اس �رو� �وه���-

��د؛ -� ه2ا�� *�زرس+ �d و��w ص�در . ا�� -��وه�را

�3�- ��k �*�Q در �روت ���� *�رس+ ه�!� ا!�� J�ع ا�O�-س3�ن و او از$

��*�ا� ز!�م س� @�� 4#ارش ازو� در @�� ا)N3ف -�b داران �ر�، F�وت و

ا�� از. *� ا�O�-س3�ن اس� اB#ام -��و�b- فN3(ر�� �� در ا �tس ����� |$�A!

�� وj' از��+*�ا� *MM� ���4ان، ر� �� درو-+ 2Qرت !��ن ه�� @ن *� !A�رز1

دس3,�1 6�سس+ دو�3+ دو ن �رو� وره9ا*� )� .@ر .*+ و6+ .6+ .�+( ار g و

�� �رو� *�T��$ d=! ��ان دس3,�1 هVB �& اFz�ل و ا�� ا)N3ف در. !�,�ددTj

�E اD ا!�� درF$ د�T3B*� ا �و و��دار�Fا� +T=! gF- �روا!�. ��د � dzر +'B

اB#ام -��و !رد F�وت 4#ارش ه���ت در!س� ا�O�-س3�ن، ره9ان �رو� در*�

�d *� اB#ام Qا وT� �d در T� �Qوا

www.goftaman.com

318

-b�!+ *� اa�م e�وز2V3��4 . ا�� اس� �� @�� ا�� gس��

�d � ا2Qام دس�3 <�+ ز!�م داران T� V=��+ ��!�ن �رو� *د �* w-ژ�* ��

ص�در��د؟ _'� *� ا�O�-س3�ن را��3 !��#� $#ب س2V درT� �وس� d=!T� درس�ل �� �روس� �� �� از 1992-

��و���+ �رو� V'B+ �4د�2، !��ه12 !+ _'� -b�!+ *� ا�O�-س3�ن �� ���'� �د��و� س��س+ 9!�2ود $'�M در* �B�F-

�س� ا§�ذ-T� 2. �2 $#بVا�� س �* ���!�- �'�� !��وف اس�، سط 176 �

"�V�*� V�" �3��,- d'Qس3�-3س� %�- : �12 *د

»2Vس)d=! +'� n25 /176�ر1 )) �-�!�� +'�(

)�ص��و-12 �� 6'س� لmر. w-ژ�� �ا

سس'w، ��4��، :ا�Rا42VV� f�ن،��'��،�V�'��4��،اوس3V� ا-2رVف،%�-

،���t�-ف و �-!�ر�فو�w،�4و! . �*�! �3�T� �#��! د�jس� ا�-T� ب#$ �رو� Kر�� 11/12/1979

��ا!ن اوJ�ع در� "A)"س3�نا�-�O( ��ه�� ارا�m �12 از ��ح ه�– 1*2 س� و

��: ر�M�ا-2رو�ف، ��اوس3�wV و�4و! رو-2 در ا6�ز1 داد1 �د *� @�� �4ددو

+ را�T�T� ��ه� *2 ��د1 ��دن ا�� � �� )�'� اص�+ -2ا�2V��* �3، وارد

�d !س��'+ �� !س3'#م ا§�ذ. *��ور-2T� 2V��* �#��! �3�T� �س از س�m�* �* �

س��س+ $#ب k4ا��3 دسRس د�! R�Q در

Page 160: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

319

��ه�اa�م . �د*2 ا�� 12=B �* �Mر� wV�ا-2رو�w، اوس3

� k4ا��3 �د� .و�4و!2 –�Mر� �* �� ا-2رو�w، اوس3�wV و�4و!

��3 !��#� سF�رش !+ �دT� +س�� �د�Rس��ه�� در رادر*�ر1*2 &�AC -�b رو-2

.C! 12� �3��4'� س�ز-2�T� ���� *�ژ-w ا� .�3 !��#� لد*

) n)IL (997«)37�ر1 �3���و� 176 ���'� -�!� Q�*� �| در-*

�rV! �� �روس� ��-T� س+ $#ب��*� س ا�O�-س3�ن �gM- ،2 و -e �* +!�b�وز

�� @ن $#ب و س�Íرد1 و س=d *�ژ-w ره9� .�رو� اس� ز!�م دار

" +���وژ1 ا�O�-س3�ن ،!��2"�ر�,�-��س���ت ��Q+ از در !�سس��C! لQ "ر. w�ا

+���-�س���3 "اوT� �ادار ���Bازا +���س� �رو� �� در-T� $#ب �6'س� !��#

:*د، !�,��k! �J�$ 2ر»��6'س� ر��س� {دواوس3�Vف از�4و!

.رأس !�#S�� '¨�g -�س�3 *د در -#د� *� د�ار ¨'� !�# ا-2رو�ف در

��� ��F�زد1 - د1 ��. �3��4 *د 6�Bا��3 !��#� درT� ارد� K�* � ،�*�M!

� A��Mً�. -�س�3 *د-2 ا-2از1 دور 2�* �Sف �� از -�d س��B اسT3�ع را�ره� از

+! �mا�Q ور����ق !� �2 *�ژ-w *� ا�. در@!2�از *�زو�g ���4 و�pا�g �4و!

ا �ق دور �T {د�� *�رت ��زان دورا در ار ا�t�ص $��J � از ه� و *,�دد

2�� �A *� ا�3�2ن و� %z@ .�2Vش *�! ��از*�2. -#د� �2�4�g در @ن �4و!�12 !+ {د Sر� aاV� +'�* g��$ ��

www.goftaman.com

320

:*�ژ-�F4 w*� و �2" �� 12� �J�B ز1 *� 6'س�� !�'!�ت

�%� $2 -��ن !�2ه2 �� � %� �� ا! ،2*2$ � �g %� $2 !��6ا6 و� �*�Q��z

��M *�ژ-w *�ا� . *�V+ اس�Qدوس� د*� *�2از@ن د��3ً�. )�!ش *د

!�g��=3 را*� !�#��� وا�س3�د،���F4:"f���-ق )�رج �2"!�د� ) 38(»."وازا

��� ا��3A در!ردBا�& ا ا�& و2Bم R*� _'� د� �روس� ��-T� س+ $#ب��س

�d و -b�!+ ازT� س� *�ز!�-42�ن @ن ��3 !��#� $#ب !�kرT� ت�!�M! +(�* ��

��و���+ �رو� د�42�1 ه�� w'3h زا�� را. ارا�m !+ �د�*� *�)+ �p !س�

�B فس'س ��m�t�س��س+ !+ د�R �4دن !*� �Jورت �� 4�� او *�ژ-w را ا-2از-2

2B�M3! س3�ن-�O. ��د _'� *� ا� �12 اB�d راT� *�ژ-w 1راد-��+ ازا V=� ا��

2V-2ا� Martin Babic !�ر ـ�ـ� *ـ�*ـ�ـ|. !ص�ف اس�س+ را *2ون � رول« :!+ -�س2

2 � ازV% س+ $#ب����و� س* ���Bا�� �رو� ypن �T-س� اj�د <�ه، Michail Shuslov !ـ�ـt��ـ� �ـسـ'ـف

، A. Gromyko ا-ـ2ر� 4ـ�و !ـ�ـ�ـو�ـر� D. Ustinov اوســ3ـ�ـVـw د!ـ�ـ3ـ��wا-ـ2رو�ـ Juri Andropov 2-د�� ��3 . *�زF,*

درس� ا�� A. Gromyko �4و!ـ�ـ� ا-ـ2ر�wا-2رو�ـ �رـ� J. Andropov د�� در* +��

*�ر1 �� در 6'س�ت !�1 ا�3*�از *� ا�� -���b �12 *د ا�O�-س3�ن دا��

2!@ � f9* ر!� را�� در�� ���س'ا�%��د�از *�4�� *� ا�O�-س3�ن و ز-42+ !

*� !س� زد1 *د ا!�� س�*�ز *� ا!�

Page 161: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

321

B2دVV� ر!� در . ت��2-�} +Q�* �2ت ز��د! �*� و !س

^�م ز!��V *�ا��M3V! g �12 و دو�ـVـAـ��� �4د�2=! �* � ��� g$�V6 در س��� Bا

�Qار را*�C *� دا)� ا�O�-س3�ن ) 39(».س�زد

�� 4ر*�%w @)��� ره9 $#ب m�t�!�س� و-T� در �� �رو� ��ز!�ن هrم دو

�1979د¦Q 9ا� �رو� درB 2لA�B'+ ا�س� �رو� و-T� س+ $#ب�� در *��و� س

��� اص'+ وB'+ ا�2Aل *��و� Bس� ا�* �>�d اص'+ را س��س+ *د!�� !+ ا§�ذ ��

�2��A$��! w3 *� در ��د-2Vس+ و���ا� !�س� در*�س� س��,+ e�وز *�راد� ا�

2�,���و� �رو� *� ا�O�-س3�ن !- �� -�دز1 �� ز!�ن 4س�� Qا*��ارد !� در

در��� س��1 @!12 *د �V�ر !� در -#دdد��� �AIاز �� از. ص ����اوJ�ع �

از و3Q+ ��دا. �d�2 هd 26ا 6�ر� ازا�O�-س3�ن �12 وارد )اب *�)�سQ ،d3ا

�� از و *دy� را !� و -�cس�2 !� $3+ ه )40.(-2اد ��6�ن �Qار در

:ه�" ��E J��jرو" p '�� واح� ورودا�O�-س3�ن b- �AQ�!+ *� ز!2M!�ت e�و

1979اوا�� -!9 در 176 ���'� -�!� از-�م Qا� !=�d6 �� *�2ًا. @z�ز �4د�2

���4 *� ا�� !bVر ار d'=% g �رو� را�س3�ن و$ز1 ��VTس3�ن �!# از در*

2� ���� �� . ژ-�ال ��3$. �� �� �Q�� 2ان-�!Q5 از +� ��س3�ن �� �

�� د�Q��2V� +!�B ه�� !=�d6 *د، ا *� ا�O�-س3�ن در @!�د4+ اB#ام -��و

www.goftaman.com

322

�3��4 �12 1979!�رچ �� « :*د��4�رد VB �* �!5ان ��!�-12

2��� ��س3�ن +!�b- +2ه-�!�� d��} +!���,� ��*� �� @!�د1 4��� *�ا� 4س

@z�ز 1979!�1 !�رس ا�O�-س3�ن در��2*3�ر�K . �4د�12 *د�� ز�� !�رس،

� ( زره2ار 108 �����!�ن !� و ! ) 41(».@!�د1 و*س�° �12 *د ��!YN )ر�1#2V%ف وز�� ه�V�د��ع �رو� !�ر��ل اس3

�d ره9ان �رو� راT� اوا�� د¦9 در در ره9� ه���ت وزارت د��ع و*�)+ 6'س�

�� اNBن ��د، ا!� *� و ژ-�ا�ن ار�2$Nص *� ا�O�-س3�ن �AQ از@ن اB#ام -��و

Qا� د�س�-� -ا!299« :*د���z@ �3�ز*,�ام ا*23ا� !�1 6ن در ها�+ �� در

%=�رم . q�6��12 *د، M�� �4د�2�،د¦9�اس3�Vف *�ژ-w،ا-2رو�w،�4و!

2V3��4 d�T� w'ساز وس :��! + ��CQ. *�ا� $F��� ا!�� اB#ام دار-2س�*�ز 500

!'�A *� ا�� �CQ�ت را ا�س�ان وBس����Fرم ا�O�-+ س-�2V3(� .9¦د d��

�ًA��M f2V� 2500!��: از را)�4دان( س� �F- و d3�د-2وهام {#Bس3�ن ا-�Oا� �*

�# د�,� س�*�ز 600دهd د¦9 - ��@ �* 2V3س� "!س'T�-�ن �f2V" د¦9 در .�

�� در )�رو� !س'T�-�ن دا)� �T'Qو(� ���4 �F��� �12 *د، و��� +! 1�!

. 3,�هg �4دداQ�! ا!�� از !�-� ��ار سط �4وپ *����Q 2 )د"�Vدر"ز� ��

�| 1974��CQس�ل $ �* 2J ور�س3+ در� �� .6+ .�+) %=�ر%ب(%��ت�� +*

ا�� �4وپ . �4د�12 *د، ا�O�ل !�,�د�2

Page 162: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

323

�j2ه+ را-�!���r�)س�ه�V(د�4وال� wVر���* f2V��*

��-� ازFh ن�-�T'9!س *� ��*� د¦12 9���وازه�� ا�� ��رو*�ا� ا-M3�ل داد-2

اول ه�3F @)� در. !2�3د� اa�م ����د�س�-� 105)ه2Vz )�V د¦9 ، �: ه�d3 د¦9

��ود4�1 � ها�+ *� ��*� اB#ام �4د�2RV� �jول �3��4 از@ن -b�!+ *,�ام را

2V� +-�A42(».��س ( +��� وا$2ه�� -b�!+ �رو� !�3'& در$� ��*� !+ ار g وارد *+ و .6+ .*� �+

�CQ�ت -b�!+ �2-2، !��ور�� �رو� در����t3 ار g ا�O�-س3�ن *� )�ص در

��-ع ه� 4��� از 6' !��� در 2ا*�+ ا§�ذ�T3$و!� ا�M! 2-ور�� . ��د��!

��*� *� در8وb-7�!+ �رو� ���Q ه���d و £�-�!� ��C* ز!س3�ن �د4+ *�ا�!@

�� و'M- ���ه� ه� ^�م وس -� YNTB2-2و�. $��� *�ز!�-2-2 از وس���را��

�T+ *� در'� *س��ر� �CQ�ت 4'�� ه�� . Bض 4'�� ه�� اص'+ ز�� �4د�2

��وه�� ه#اران � از 1979د¦9 25 روز-ا�O�-س3�ن را1 ز!�� وارد ار g س�خ از

�AQ !�ر��ل اوسwV3 وز�� � روز. �2-2اB#ام -��و� ورهTVد د��ع �رو� دس3ر در. ��د ا!�� 3�ن را-b�!+ *� ا�O�-س

��3F4:» 12� �3��4 d �2 ا�� رهTVدT� -ا$+ در سc�ه��ن !س�M3 اس� *�)+ از�2�M! �* ، T اراV6�mب ��ر

��س3+ *� )'& دوس� ا-R-�س��- �V�ا�O�-س3�ن وVyp�ن ��اهd @وردن ز!

ا2Qا!�ت ه�� !س�2B *�ا� 6'4��� از2J �T3� از +-�Oا� �ره��� �س

www.goftaman.com

324

���c!س3+ ا��و ��ره�� � pس��� *� �T'Qو <=ر� د!��ا

) 43(».ا�O�-س3�ن ��س3�د1 �د

:�iوز � , ح2�3 ا1 ا��� در ا�O�-س3�ن در -b�!+ �رو� *� e�وز

�E اD و دوران $�!� ص2F$ 1س� روز���4 ��� ���س3�� دس�3 ه�� ورود. ا!

����ن �رو� در�� +!�b- �* أم ��ه�، ا�� ا!�. !ا��M ا!�� *د دBت و

در واس�M3ار ورود -��وه� �� از�#*�ن ا�O�-س3�ن، دس� *� �3Q داB+ و!

�+ در. زد-2 )د�$ �* �� J�M�� ا! �� در Qا� �رو� وا2Qام ا�� Qا $�ر

!Jع !�3Q �Q�V3 !صف *� VBان دو�� ��+ رو�2اد و!�T� 4-� ا� در��

#$ ،2V� +! �6 � �رو� 6': ب د!��ا��%d @ن دوV6�ح )'& و ه� )'& اdB از

��ت ا�� رو�2اد ��Vن ��د1 ازQ�V . *�-2ا��3 ا-2

اس�23ل هاداران و ادB� ه�4-� *�و6د�E اD ا!�� وF$ +'ر!� دو%=�1 اص�� f9*

-b�!+ �رو�، e�وز رو�2اد و��)ص در�E اD ا!�� درF$ d=وز و س�e ��6ا�!

� ار g س�خ *� ا�O�-س3�ن ���-�2ن ��R���� %2V ه�. �p اس� از *��� او او

ا�#ا�g س=d ا!�� . *د �Q*�-+ ا�� e�وزا�O�ل -b�!+ ا�O�-س3�ن سط �رو� در

در �� *س� او £Q R�*� درf اس�ز!�-+ س� زاو�� از ار A�ط *� ا�� رو�2اد

:�د-,�1 �����ن ���وه�" ا���؛ داJ8 و- 1

:�Eرو"

Page 163: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

325

ز!�!2اران �� %2V �ه�VA! �* d�� اه2اف )د �رو� *�T�

اB#ام Qا� -b�!+ *� ا�O�-س3�ن وا�O�ل ر¦+ واص'+ 2V3��4 ا!�!=�1 ا�� ��ر

�E اD ا!�� *دF$ ل ��ه�ًا�Oا�� ا� . ��� ا!�� در +��B ن��ا!��� !��ه12 !

�drV ه���ت دو�� �رو� و ا�O�-س3�ن در2 ���1 *� ره9 1978د¦9 Tر�- �و +�

�F- +¦رت ررت ���4، *�ص w-دوم *�ژ� )'& *د . دو�� $#ب د!��ا

Dا E�F$در �% �� دوران ره9� -ر ا!1� 2T� و +*#$ ��%� در �+ در$#ب ودو

�� )دش *�ره�T��$و �1 ره9� ز!�ن �اB#ام -��و� -b�!+ �رو� )اس3�ر از

�!�-�� � س2V در. *� ا�O�-س3�ن �2��و���+ اj�د *+ �� �� از. 6+. �+

��3V! �رو12 �+ �V��} ،26+. �4د�. +* ا�M�ت ا!�� *� %,-,+ !رد در

��وه�� -b�!+ �رو� در- +��q�6 :ا�O�-س3�ن !+ -�س2

�6( ���م از��*�«�B ،�-�!��( K12 �+ 4+)1979( د¦9 17و12*3�ر�V��}.

�3F ه�� 4ذ��د، در *+ *� ا!�� د�2ار �6 ا�� اس� )ر ا!�� !س��� در :

�F! �-ا��! ���#وم *k ���Nرها!��ت رز!+ 6'4��� از اj�د�رو� در'TB

� *�-2ه� در-ا$+ n�ل <=ر� د!��ا از *��ن ��د، �Sح ه�� او ا�O�-س3�ن را

:ا-2 ا�� �Qار��وه�� ره9� �V-+ ا�O�-س3�ن $�ر-

-M�ط !=d *�)+ از در !س'ح �رو� را��i در �+ ا�O�-س3�ن اسRا�n ����3اس

��( �F42Vاه2م )M!.

www.goftaman.com

326

�F4 �� : ا!1- +!�b- T� 12� �mارا �ل وروش ه��� ا�

�� �4دد *��س� از� .6�-: �رو� ��د���4� b-�!+ �رو� !�3ا-2 اj�د-2

@رزو دارد، *2س� 6�ه�� �� )د در .@ورد

وژ1 ه�� �'�� �� �رو� !�3ا-2 اj�د-3��ر� !�fR ا�O�ن �رو� راp �b��� ز��

��د,* . سc�ه��ن �رو� !�3ا-2را1 ه�� -4

� ا�O�-س3�ن را + <=ر� د!��اNاص!��د ز��,* +-�A=,-...« )44 (

12V��} ن�Vyp +�. +6. در *+ از �*�� J�M�� *� !س� از د�,����م ��!�-�

� $F��� ا!�� *� اB#ام -��و� �رو� *�ا�,�2 و �� ��ر از! �tس g3!�Qا: 3F4,، ا!�� )اهg )د رو-2 در...«

�* +VA! �4دان � �� از)�f2V( 4س�tص *�ا� -,=A�-+ از سc�ه��ن �رو� را

دارد -�b در �� او( 2�26ش !�M در )د س�ل روان *� @a� ��-#دهd ا�3*� �� از

2V� چار )��� ) 45(». . ��د J�M�� ا!�� � وا$2ِ ��ه�ًا�� از 2�rV�

2 ً� ازTB �� ��F- +� ص�h ��وه��-. *� �� 1979اوا�� د¦9 در *+ *د-2. 6+

�ج *� اQ�!� ا!�� در �c اB#ام ��خ 2-2� . �M'$ �وه�� دوم ���3b+ راا�� -�س�)��Q �p �� 2V3 *2ور! � �ج * �c

�* �A'! س3�ن-�Oا� g �Fرم ار-� )46.(*د-2

��ا_2M��B ب ودان#$ d%�� ح�V62ار�� )'& و �: اD *� از د!��اa ادارنه

�!� ا!�� � !�!ر -�M از$ �A �+ ر�B

Page 164: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

327

او!+ وهادار-#د� *��2*� اس�س ا�� «:-�س2

��V=�د(���V=�د��� د1 ه#ار � از)ا!�2ان ه�� !Vس*�ن اردو� �رو� در!

!ا�Q �زم در ها�+ ا�O�-س3�ن q�6�و�� سA: @�� ازp �* ،2د��,�اسF3�د1 !�� ه�واسV�د در-��6�-: �ر!ل ه�دو *

�2V* "ت �2ود��CQ د�jا +!�b- �رو�" ������ر !*.« )47(

�� 4#ارش س�� سF�رت ا���ت !12I3 ا!�� n +��q�6�ر� از و ��*�، ورود در

p�ن �CQ�ت �2ود �� -��وه�� �رو� و�!� ا!�� اوا� در -b�!+ �رو� را$ �

2V� +!2��� 47 س�� n�ر1 س2V در. سF�رت ا!���� از1979*3�ر�K سم ا�3*�

��*� �� !Jع @ن، ���ح -��وه�� در : ا�O�-س3�ن اس�، !+ @�b- 2�!+ روس+ در

w� 600وس�*�زان -b�!+ $2ود -��و: اد��ع Qس�T دا)'+ $�ل $����F- �J در

ر-��2 *�=12 دا ���,�1 ها�+ *,�ام را2Vو���! gV1 وا�iو� �و��- �*.

��وه�� -�t3! +!�bص $2ود: ب-500 -1000 �F- س�*�زان �4دان زره+ �� در $�ل از�J�$ د4�ن �� %�)+ �� ��د4�ن در��

�M32 زره+ اس� !سV��* +!. ا�Sاف ��*� �2اد� س�*�زان 6ان در: ج

�س�س�ت و ���F$ �* �=روس �ه� �-�(2V�O�!.

TB'+ اش و + روس+ �� ��ر-b�! ه�: دR��* g�M- ر از��س3! � �U! اس� +!�b-

��T� �Vس�V=�� روس+ �� ��ر��ن ��Rه�� �2ار�ارا*� ه�� !س'ح و ه'

www.goftaman.com

328

�� +,V6ا!�وز1 در �� �ر'B ت��'TB +! �3��4ر����ن *�

2��A� .�د، !�� در *�� �BNSا ��RM�Qس !� اس�س دRدس

�� *� وس�'� !TrV'� اBNS� دارد �Qار� �V! 2�*� $س�س دو�� ا!���� س����� +!

Y��T3$د، ا�4200�F- �و��-+!�b-)�رود)��J�$ س3�ن در$�ل-�Oرا� �9-2 *س�!.«)48( 4#ار��ت س�� سF�رت ا���ت ��+ از�3$

��*�وس . 6+" ��*� سط در !12I3 ا!�� # دا��� ��رژ "J.Bruce Amstutzا!س3� د�c'!�ت ه2V�، از*� -�M سF�رت،

�2اد -��وه�� -b�!+ �رو� را�� در ا�O�-س3�ن �2-2 اوا�� $�!� ا!�� وارد

�س� ه#ار از* � در. !�tا-�F- 2 د1 2Vر1 س�n44 �*31979!�رخ اول ا�

�� Sر...«:-,���3 !+ �دp در Kر�� سF�رت 3h�ر دا�ت س��V وز��-س9T3c ج 30

2Vظ ( هF� �ًFC� 3h�ر *� وز�� )��-2�+ از� �� �F4 رت�Fو� ا�س� س g�*�V!

�'�y)+ س�*& ار g ا�O�-س3�ن �� ا½ن دردس3,��� اش !�9د، �AQ از ز-2ان *س� در د�R )��خ ر��س� <=ر�( "!�دم)�-� " در

��وه�� $�ر !رد !��#� ره9� M'(+ در-ا��3F4 +-�O ا�س�. -b�!+ روس+ �| {د-2

*د-g *� اBNS�ت $س�س �� ز!�ن س���ر *د��و� -�F 9000دسRس+ دا��3 اس� $2ود -

وز��. ا�O�-س3�ن ���� !��12 روس+ درSا &�Qد Kر�� �2V3�رهhرا g �BN

��� +��2ا-س� و} 2�26 YN!�د����. اس� !��د� �� @!�ر�V-+ در س��V )دش T4�ن !

Page 165: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

329

�س� د1 $2ود*� *��� ا�� *� 2$ *��R او(ه#ار!+ *��2 ) 49( »...)@!�ر^��� دا��

J�M�� ا!�� از ��zض اB#ام Qا� !س�=V *� دوران �2ود -b�!+ *� ا�O�-س3�ن

2��� در � اوره9 س� روز و � $#ب د!��ا ا!�� �AQ از. دو�� ا�� $#ب {+ �2 )'& و1 *� ��r� @ن و� 2Tر�از �+ *�ره� - � !س

� �12 *د-2 �وQا� �ر ورود )اس3�ر��م ه� و س��*+ �رش ه� در را @��Q ��'B

2V-�رس �ر�� ،&'( � . دو�� $#ب د!��ا1� ��J�M Qا� ا!�� *� ورود �+ و

ز!�!2اران �رو� از !� �د�2 و� و�ر�س� .6+. ��م �+ اسV�د-T� و$#ب +*

اس� �� �� از ��و���+ �رو� �رو� ��2ا .6+ .�+ س2V� از در. ���2V3 ��ل ا-3��ر�ا! *�)1979(@4س� 11« :*+ !+ @�2 �*�V* � .12V��}. +6 �+( د�2ار��دم J�M�� او �6 )�ص+ در )*+ در��*� ,3F42-رو �*

@!2ن �,���� �رو� *� ا�O�-س3�ن !kAول *� ا!�� !��ا-� )اهg ��د. �4د�2

����,� �6�B ��ره9ان �رو� �#وم 4س2� %2V او. �رو� *� ��*� را 4#ارش ده

��ار *�ر �رسc�ه��ن �رو� " �� ��د $ �-�T�� �* ����� رو$,T�%�! را ��*

�V�ن *��R� @را!g و *� !� *�د1 وTSا@ن ره9ان �رو� از ���2. ���2 ه2)ا

6=�ن، 4س�� در -,�ان ا-��2 دVn�ن !�*� سc�ه��ن �رو� *� ا�O�-س3�ن را

دا)'+ <=ر� ا!ر VBان !2ا)'� در� ا�O�-س3�ن ارز��*+ د!��ا

�V�ن !�2هn �* �! d� !,�. )اه��2VدTSاهس3�d و �p @زاد � دو�� !س�M3 و �� !�

www.goftaman.com

330

N-� $� و!سM3 !س��� راd�V� +! ��� .�n ن��-9ده� در سc�ه2Vاه� fاRص�ف در را @��. ورز�2 ا�

».�b�ت ��ا-+ *� ��ر� ��ا)اه�d )ا-2)50 (

:-,���3 �12 اس� د�,� اسV�د *�)+در »،��'+ س�� !س( "...Q�-� س�ز�2 ر��& ا!�� را"

1� 2Tر�رش -�Fاد $س: س�! �� �+، ر��& ا! � )اهg ��د !� از 1 وBت ��د 20 – 15 R�����س-� �رو� رز!+ *�!=T�ت و ه'

� d�صرت و)�!� در *� ا���ن j�� *2ه !S�V& !��#� ��ر ��*� و$!� اوJ�ع در

�* 2J ن �� از ���س3�ن�� *�-2ه�� �ر� .*� ��ر�3��4 �د ��س3�د1 !+ �-2

w'ر�*� 1979 ا���� 14 –4�3 !��T��س�، ا�� ��ر" :!��#�- �I'�! دم ��aا .

س��س+ د�1979Rا���� 21 "ا�4ار�w .و .ن�س� اj�د-T� $#ب ��3 !��#�T� �رو�

���� ��س-� ها*�د: �� ��: ��د ا-NM*+ در س��ب )�#�=�� 2J �رو� در

�ح -�س�Iس3�ن ص-�Oو ا��T'Q .ا�� در -b�!+ �رو� در ار�2 $�ل *� !س3��ر

� ا�O�-س3�ن دس3ره�� <=ر� د!�� ا :داد1 �2 ز��

�'+ س��، �g )�ص( +!�b-2رار���س3! �* ،�*��

� ا�O�-س3�ن، *� �س� وز��<=ر� د!��ا2��E اD ا!�� اNSع *2هF$ اس�در) �� ��j�* +VA! س3�ن-�Oو-2 20 –15ا���

R�����سb- �V�!+ �رو� *� رز!+ *� ه'�!� �رو� ��س3�د1 �2$ .2��,* �! ��

�ح داد1 *د�YNAQ �� d *� ا�O�-+ ه�J

Page 166: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

331

�,���� رز!+ ���� @���ر�ن در س��ب 2J �رو� در*NM-ا �ر=>

2��A�} �I'�! س3�ن-�Oا� � »...د!��ا)51 (

�ر�K �4وه+ از �3�دا-�2VTان ا-س3�V6 در " �3�ب -b�!+ �2راس�ن روس�� در

در س�� رااسV�د �� ��+ از "ا�O�-س3�ن �1 �+ وا!�� !VA+ !رد d=� J�M�ه�� � اB#ام Qا � �رو� *�ز4 ��د1 ا-2 *�

2V�4 +!:ه��� از�J�M �-,Vا� &��S{��42V�ن �رو� ��س3�د1 �12 *د، -#د�

�س� !��س2* �* . �� J�M� از س� ا! �Fه*��V�ر� �1 �+ صرت �3��4 �� از

) 52.(*د��" ��و��سر@ �� +�" �!@ �V^ر�cد�

"د�B "+'�R'م س��س+ دا-�,�1 ژ- و��ر ار�2p +س��د�c�ر^B �V'م س

�1 دا-�,��k! 1ر ��J�M �+ و ا!�� را �* +VA! از +!�b- �اQ ام#Bا �رو�2 ��A�ر *�س� وVV� +! دع . وا{T� ��@ اسF3�د1 از *� را )اس� ه� ا�� درب $# و. *+ .6+ .@ر��w �+ اسV�د

�س� �رو� در-T� ح ز���� �* +� 26و2VV� +! d�bV :

� ���G از <�ول � ��qه�" �J��j� F5 از �bف حM��G ا()�� '�ن �Uرت @�('� ��د

) ���د"��1979ل (��ر��t uر+

�q� � ��ع ��G���j� F5 ��م ره.

د� ��q@�د��+ ��1 17

��رچJ� +�� J��j� و JG�=x

،J�5ت،��اد ��را�y��o وه�" %��د+ و��� M�

Jه�ا� 2 20

��رچ J� +��#%�G�:ه

/58�� JH=> "نۀه��

www.goftaman.com

332

3 14 ا%��/

(�و�� ه:�JH=> #%�G 15 ا��� %�وازۀ�� 58/

���F ه�و و���ط زرهJ ��ا" ا��� <�ن16 4 � حMn�3 از� M��Gح

5 11 "d�>

J� +�� حTدر� J��j� ع�تT0K�=�)دان�@(

6 12 "d�>

J� +�� J)�Z'ه�" ا�#%�G�:ه

7 19 "d�>

J� +�� �0�)دو)�GZ$(

8 20 "d�>

J� +�� ۀدو(�ق Jه�ا� M�� د� ��ا" ���/

9 21 "d�>

J� +�� 8 – 12 J�#%�G�:ه %�وازۀ��24/58

10 24 "d�>

�J��j ��ا" ���/ۀ�� NT0 ا���

11 2M @� J� +�� ام زود���0ا�ا8 12 12

M @� J� +�� K�=� ��}ۀو� #%�G�:ه

Jه�" ��ا� ~�ر� 13 21

M @� 2000 – 1500 ا���

M ���Eه�ا��زان(%�را( 14 25

M @� ا8�ام �0ا �� ا()�� '�ن ا���

15 2 ا�'���

�=�K �6(2 ��ا" %��J��L ا��� ازا���

16 17 ��ا�.

�=�K �6(2 ��ا" %��J��L ا��� ازا���

17 20 ��ا�.

K�=� J��L �6(2 ��ا" %�� ا��� ازا���

18 2 د���.

��� �E+ ��ا" وM�d ا�����=e ����Zن

19 4 د���.

T0ع�ت %�$�س ��ا" �=�9b ا��� �tل ا()�� '�ن

20 12 د���.

T0ع�ت ��ا" <��� ��ز" ا��� در@�ر�����ن ه�" �tل ��Zر

21 17 د���.

T0ع�ت ��ا" <����J ا��� ) 53( »در�tل ��Zر

�Vار� )س�ه�V( د�4وال� +tم سNz!2ا��� ها�+ Q!�-2ان -��و� ها�+ و

�� ا!�� از را $�!� ا!�� ا�� ادB� در� J�M�� اB#ام -��و� -b�!+ ��د !س ،

Page 167: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

333

2V� +!2. رد�او!+ 4 : حسN �رو� � !2Mار دو�� از1357س�ل در

�!�� ��2��( +!�b- �F,Vت ه�T=!و�T� �t�-� دو�f2V ها� ،�-� ،+,V6 �

�س�ل . وا-اع سNح و!=T�ت !+ �2�� ا!���د-2- ��jت را�-��. �رو� ه�ا�� ا!

�E اD ا!�� ر�2V% �! d3 *�ر -#دF$وd3F4 �� %� و�Q ا�� وس��� را!+

ره9� $#ب و و3Q+ ا!�� ص�$: در. @ور-2 )اس� و ���4 � روز!� را دو�� �Qار

�V�نTSه� ا �رو� �� �F42-داد �p �� در)اس3+ !�را �Jورت و سNح ه� � !رد

�2ه2V *� زود� !+ @ور-2 و! ��j . ��ا!ص�$: *�ا��F4 d �� $�� @ر!�-� �ر1 !+

�� ص�$: � Qا� ها�+ Q� !+ �دروزه�� -#د� *� �g س�اa�م در. ��

. @ورد-2 *د�� ا�� وس��� را261358� �+ از روز� �26 drV� -#دژ-�ا� �رون �

د�Rم در !�2ان ها�+ *,�ام @!2 !� در�# و% �p �� �F4 2�!� *�ا�d3F4 g . رس

��j �Qت را%� و�T=!ح وNا�� س �� ��ا!��-�ت !�2ه�2؟ او�F4 �� ا�� سNح و

*� � @ورد�d وو6�ه�� w'3h �ر از را-M�ط w'3h ار A�ط b- w'3h�!+ در !�ا�#

4��د در ار ا�� %2Vروز. !+ 4��د +!�* �d ��د1 و �� @-�اbV ��ظ ادار� از

� @!�د1 j�� ده+ *� <=ر� د!��اd�V� س3�ن-�Oدروغ @�� ا!�. ا�

2V3F,� �- ه� در. ! �� +3Qن و�p را �- ه�� *� ��Vر1 *� -�م ا���S

�M- س3�ن اس�-�O12 6�-: ا�� �2ار��(دا)� �- را-12V ه�� �- داد-2 در

#��rV�� �AV�d 26� روز .-�س�3 *د-2 -

www.goftaman.com

334

d3ا!���!,�1 !� )�-� ر� )54.(��د-z@ 2�ز روس ه�_'� را

�� Q!�-2ان ها�+ و!2ا��� � ها�+ Vا� d�% g�� ��ر در !�M ��!�-2ه+ و �����+ وe�وز -b�!+ ��ر ��)د از � �* R��د�,�� در *+ )9� *� س� *�د *

2-�! +! I� د�,� @-y+ از س�. ���ه+ !را �� Q!�ا-2ان !�kر در !رد ورود Qا� �رو� اد2V� +! �B *� ا�=�رات ���Bوس��� ا ���E اD ا!F$ ��ده��'TBو

. ار�2 دو�� او tpا-+ -2ارد 2 -J� ا" .�" . ح2�3 ا1 ا��� و )C.I.A:(

� ا�4B انVB �* ��-,�C.I.A 1*س� ا!�� $#*+ او و �دF��h ��Bاد �* �Bاد

ه�� ر¦+ دو�� �رو� در@ن دوران !رد4��د، *�زهd ا!�� ��f اص'+ �Q �6ار

*�رس+ -gM $#ب -b�!+ �رو� در e�وز� )'& و ره9ان ا�� $#ب در ا�� د!��ا

�رو� در@ن دوران، . �سب !+ �د e�وز را V6*+ )د *� ا�O�-س3�ن pس��� -Fذ

+ ا!�cا ر� !��² $�� !V��� و ��+ از��د )د�! +M' �� $#ب . T��$�* �cس

� )'& س��س� -Fذ، g��6 را *� د!��ا*�ا� . س'�C *� ا�O�-س3�ن داد �RVول و

.@�. س+ A�-+ ا!�� *� �رو� روا*ط و�رو� !VA�� *��2ن از ا� و ���س3�ن *�

��z ب�z �* @وردن �د ورو* �Tj �*�Q . �رو� ا!�����+ ه�-Fذا���ر��3$

!V��� روس ه� $ز1 رادرا�O�-س3�ن از��د-2��� $#ب س�����g از. �سب !T��$

� )'& در 4#ارش وزارت )�ر�6 د!��ا4#ارش وزارت « :ا���ت !12I3 @!12 *د

Page 168: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

335

!12I3 ا!����)�ر�6 ا���ت ���2V 1972س�ل در�! ���4 �r�3- :

روا*ط )�رو�( روس�� ا�O�-س3�ن *���+ س��س+، اASو + �'3ر� �3Q�د�، e�ر

6=� ��هg روا*ط �N+ �� در ه�. دارد � �2ن از-ا�O�ن ��سCح �رو� *�ا� ���

��+ @ن صرت 4��د، )Nف !V��� ه�AS دو �Sف *د1، $��� *2س� @!12 د��� دوام

) 55(».�اه��2د��� ا�� �د�2� -�س� �� �رو� در در�

رQ�*� *� ا���ت !12I3 و �V6 س�د�| ا*�ا!$ �* ���: و ��Q2رت رQ

دس� دادن ا�O�-س3�ن را !t3�ص�Tj ،d ازا� .@�. س+ ا!�� *�را*�C ا� در

ا� .@� .!��ن ا!�� وس+ ا!�@��. -2ا���C*را ��V% د؟د *6!

12VV� �-�Q ا� *� ا�� ��سK درس� و p�ن �س3�� روزه�� دوران e�وز ��سg از

� �رو� ه�س� ا�Vن از -b�!+ �رو� �F�ن !t3�صd ا!�� در و�h �ح ه�V6 �(دا � )'& ارا�m و ��)� ه�� $#ب د!��ا

*س� *f9 ��ر!� �� در�$3. س�-�12 ا�-2ش *2ون ��k !ا�Q -�م ا!�� را�

��سK *� ا�� ا� {�9د، در .@� .س+ *��'+ در�ا!�� اA�ت را*�C ��سg �� %� د

�F ا� دارد، %�#� *� 4 .ا�. س+ *� 2V%Artom� �AQ �� @ر م *ر�� «:-2ا��

Borovikر!�( او از�� f9*( ال ��دس ��2� ��TC! +ط ( او �� *� اس�س %� !2ر��F$

��*�ر1 اس�، دوC.I.Aا�V6 س�� )اD ا!2��� "ا!�� ��ِد �� -�b*� ��ر" ��د

�: 6ا*�N* �F4 g�ص'� در Borovik.A*ر����d در-�b را ��ده� ��ر ا�4,* ��

www.goftaman.com

336

w-2*�ژ-��L.Bredjnef ا�V6 ^�م س�و�� ه�� 6�سس+ )�ر6+ ��2*

2��*.«)56 ( �1 وز��ان هادار س�N42T�2*#و� از � +

V6�ح )'& �� از �س ا!�� *� �رو� درس�-,-+ $�!� �� از و ��د1 *د ��ار

سط Qا� �رو� *� وزارت دا)'� ��ا!�#ا!�� را6�سس س+- ،2�ا� .@� .رس

« :)ا-2�!'�! +�Qاو وا +V3ر� �� �� اسF3�د� س�1 %� ��س راz'+ )�څ

2��* ���E اD ا!F$ +�-�3��V6 ��وو�6�سس {��12V او C.I.A ا� .@�. د س+ او �2p 12Bا�ن او دا�O�-س3�ن د او

��! �� -��3��ر ا)ا-T�$ ��2A'4 1س�ا� �� .@� .س+ د او. 6ررخ در�د

او -� �� ا�O�-س3�ن �+ د�� �د ��ر� �� +% ��S 1358 � د26� �� ا^� -��3 س�

2�� �Sح ��� و1�ا�O�-س3�ن �� د. رس�ط اD ا!�� دF$ +� �!�<=ر -� $

3��ردT�$ ��2A'4 ،�4 �� ��mر M��2T� ،�4ب د �� dbBص2را � <=ر�� د!'+ د��ع ا�O�-س3�ن د!��ا

د!'+ د��ع درس3�#�tا-+ �� دوز�� �4 !ا��M �� و1 وز�� �� )�* ��VA!

وا�Q+ *2س� @!12 !�'!�ت راس3�� و3��ر، *��2��V6 ���E اD ا!F$ �� �F4

C.I.Aا� .@�. 6�سس س+ ا�� {��12V و12Bو �* g-�اه�p � ر��3T�$ ��2A'4 9ره

اس�س ه2ا�� و ا)ا-+ ه�� ا�O�-س3�ن *� !+ )اس� ��S وا� .@� .رهTV��+ س+. 2V� +'TB 1358ه�d3 26� در �د ��+ را

و اa�م ا�� �د � از $�!3+ �� *�2 در �* ���E اD ا!F$ ،2� +! ���� ��S

Page 169: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

337

��mر |�$ ��2A'4 ،ر=>3��رT��M��2Tب �� ص2راdbB و $#�AQ'+ وزارت د��ع *� $�| درس3

ا�& �Qار وز��د��ع !رد �3��4 )57(».*د�� س�N42T�2*#و�، -� @ن ز!�ن $��+ در @ن از اسV�د� را و �اه2 -� *�2ًا و"+�Qووا ��را*�C !رد در"!�'!�ت راس3

�* ��س�ل 22ا� -��ن -2اد، .@�.س+ ا!3��رT�$ ��2A'4 2�* از � *� Qل و �د

روزه�� سMط در "ا2Qام Bس���" )دش�F4 �tس �رو� �اQ سط ���!� ا!$ .

3��را�=�ردا��$T�@وردن !����S وارد«:�* �*�J ���(@ ���� d6�ن رژ� d�-

�س� -T� ����A�ت � ا2Qام Bس � ،��ا! �� �3��4 *د�d، ا�س�ان و��دار را

ه� از اردو �CQ�ت ":�� ���م ��س3�د-2��م هس2V3، ا!� ��ظ @!�د1Q ت�BNSا &AS

AQ�ل ا�� jل *+ F�وت �رو� در !� 12-�}�ًT3$ " +! س�3! +!�b- �'(2ا! �*

��ره�� pس��� n�از)!+ �د( �-2�ح �اه�2 ا!���� �hصً� ازJ �� در

در ا�O�-س3�ن صرت !2ا)'� -b�!+ روس=��� ا���T وا�V,� %� )اه2*د؟B � ا��

�d وM3س !س�^ �-,y��� ز!�ن هz d�M3س!ا!�� اس3�د...-2ا�d3 *�ا!�����+ ه�

Dا w�� ، !س�ل �g روا*ط *�� ا?''+ را � �� را*�C *� در {دم p �� �Vسل ا!��

@�� 4#ارش �� @�� ���ور ص�AI {��2 در -b�!+ �رو� و !2ا)'� ه�� $��+ از

& *� ا�O�-س3�ن را اB#ام Qا�!2V-2ا� اT3$�ل وQع ا�� ا!� -�؟ و �� !

ا�4 *���Fض و در%� 2$� !+ *�2VV؟ را

www.goftaman.com

338

!رد را !� ��رروس ه��� ا���T @-�ن %� هrم �QارB،2Vده

) 58(»)اه2 *د؟ 2V%از ه� �و#*N4 ر��3T�ا!�� و ا�& $

�!� *� س� *�1358ه�d3 26� در$ ���� و -�م !�9د �د � VBان ��S و

3��رT���، از $B�* � ��م ���دQ ��'B�,�2، ا!�! �tس ���!� ا!$ �Q�V ا��

اد�B� M-�ط !�fR در � {+ �د!�-� @ن 2-�� 12� -�CM ه�� �� در. @�� ��

و *� وQع �د � ادp �B#!�-+ ه�دو س� @�� ذ��-�م ا���ت !12I3 ا!���� از

2 ��-2 را*�C *� ا�� �د � در*��! .� را، ��S ا� *� ره9� N4*#و� �د

�2V .@�.س+�! +M' 3��ر و ا� T�$ 2�,�! 2V��} ��1درد در را )!

!+ @��. ��س3�د VQس� ا!���� �د � -#دادB�� ا�� -M�ط !�fR در و6د ا-2

3��ر وT�ص�I اد�B� N4*#و�، -��-+ از $3��رT�$ �3A�ه�4N4 �-*#و� *��2؟ ا

�!� س� ا!�� *� ار S�A+ را *�$ ���� �+ از ا!�. !+ �! 2V�fR رد� gط ��س�M-

3��ر اد ا-,�# در !رد *�T�$ ��B��م ا�س�ان و��دار از@-y+ �� اوQ ��'B

�tا-2B ،2م ا���� ! ���س� ا!-T� dرژ���م -�م وه�� ا�� ا�س�ان �د �%+ وQ

��k412 �� ازVV�23 Kر�� س�ل از@ن 3��ر از $��+ در. اس�T�ا�س�ان �� $

�د �� -���م �=Vاز در *� )د و��دار�س� @ن *Qع از V+ �� د1 س�ل *�2� �� -�م !�9د�F 3��ر. *� T� )ددار� $

دا)� در )د !���+ ا�س�ان و��دار از- ،�� د�,�� اس� �� ��3 �ار g رژ�d ا!

Page 170: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

339

در!رد رااد�B� N4*#و� 3��رT��!� س� ا!�� *� و ا�& $$

�س�زد! �b$N! و �!� �*�Q fR�! . 1�4ه�3��ر، سVt�ن N4*#و� و *� pس�-+ درT�$

+-�!#pس و�^ ���E اD ا!F$ �C*را��ءا�& راJ ژ-�ال�* ��@ ،d��F#ا�*

�* ��ا� وادB�� .@�. س+ را*�C ا!� +�Qوا �و#*N4 �b- �* س2؟��!

�E اD ا!�� ازF$ �!��س3�� روزه�� $دو�� !kا��1 *� ^�س و ص2د در )د

*� *� او�QNB ا�3��ق و. ���س3�ن �2 روز �س3�ن ه��� �Qار� روا*ط -#د� *�

���� و! g-+ در ا�#ا����� �روزه� 3F4, *� و *� د�2ار $�!� )د

g��� دو�� ���س3�ن *+ ص9� *mءا�& ر��J)�رz@ �6���ه+ وز��. -��ن داد $2 از

ه��س� )9-,�ر ا!�����+ ���س3�ن *�2ًا*��� �F4:»�! ا�� از *�دا�� ��ا��رات ا!

��2 و� @!�د1 اس� �� )ط د�ر- *د)�ر�6 ��1 و�+ وز��دا�R».را*��kcد@z� ��ه+ از 1979اواسط د¦9 ا!�� در

وز��)�ر�6 ���س3�ن ا�T3�س 4-� )اس� � �ه�%� زود 2V��Fن �� . *� ��*� س%

��ءا�& ژ*د�� �Qار او س�F ازJ ال�-��*� !�-� *��A�ر� در. ��*� �د وارد

�Fم س�aاز ا �AQ +ه���z@22 9¦د �**��2� � .2�,��� « :@z���ه+ !p �*

�'Fن ��د gا��* +�و� از و روز��1 و *� ��*� س�F *�2 !��ا-� )اس� �� *�وز

��1 و�+ !�'م *د�� @واز از. {��2�Fاس� سt�و� . !� *� rB'� صرت 4��د !

او !�tاس� !� *2ون . )�'+ !��س �4د�2 ) C�!.«)59'+ *� ��*� *�وم

www.goftaman.com

340

و Nش ^��� �� $��+ درا���ت !12I3 روا*ط *� ا!�� *� 3F4, و

دوران ز!�م دار� اش ���س3�ن در و !صف �AQ از@ن -�# ا�#ا�g ����، ا!�

��س+ ص2ارت وزارت )�ر�6 و !س2V در��. ^�س ه�� !2اوم دا�� *�سF�رت ا!��

�3F4 �*" �� N� وس�*Bruce Flatin" س�VQ���E اD در س��س+ سF�رت ا!��F$ ،�*�� Adolphادو�w د*� " ا!�� %=�رد1 *�ر *�

Dubs" ��Fس ����*� در ا���ت !12I3 ا!�� !رد در "د*�. "��د 3F4, و د�2ار

�* g �QN! ��� ا�� ره9« :ا!�� �F4 او���Oر1 در ا��*��� ��V% دش2 )V��!

�س�" � �� و� 4��-T�-س����-� "-�س A� 2$ر�� *� ��g از {+ )اه2 اس� و *�ر %2V"د*�. "�رو� !3�+ *��2 اj�د

�r� �� �F4 در ��@�*,�ا-� !س� *�ر1 ا!-�!9د1 . و@!�-�* �3tB+ ��#-+ *د

��د� �� ا!�� @!�د1 اس� *� T4�ن !��از@ن روا*ط زود � ا���ت !12I3 ا!��

3�+ @ن س�� ��2 را )دM! ط���� ا3$ ) 60(».اس�

�* �� �6 *� روا*ط ا!�* �Fس� �� ا!���� وFس ��*2س� !�2ه2، ا�� او از �ر�

��ن !+ @���2 ا!�� %�ا! �* gاز ��س 4��� و�!�kرت )اه+ و3$ �J! ا�=�رات

�� !رد AQ �*�Qل در !MCV+ وF�3 سQ V6�ح ��%d را دار� ورز�2؟ او د*� )د

��F�3 سQ لدر. !���+ ��د !س� +��$ ����Fس ��Bاد �* �* ��س�� ا!����، ا!

����R�$3 روا*ط *� ا���ت !12I3 ا!��* 3�+ ا�3��ق -��ن !�2اد $2 ازM! در و

@�*,�ا-� و@!��r� �3t روس ه� *�ا*�

Page 171: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

341

�* +B-دا�� +-#�� . +��V3B2ا-س� �� *+ ا�! +*( �* ��وا!

�� !رد درF�3 سQ 212، د�I3! ا���ت دو�� و او *�ا*� در را ا!�����+ ه�

( � ��$#ب د!��اO �2ه2 '& ! . ��Vذه "د*�" �3Q �� از س��س� ا!�����+ ه� و

در د4�4ن �2و دو�� $#ب !�kر در !رد�� <=ر ا���ت !12I3 ��ر � 1979@4س� mر

!VA�� @ن �� *� ا!��ء ��د ���I ا� را &�'� ���T *� ا�O�-س3�ن *� $�

. در@!2 Nش از �3A��D E ا!�� �zض اF$ �س

�� !V�س!� و ا!���� A�ت -#د� *��AQ @ن !� $�!� و� و دور1 ���س3�ن در

ا-2 +} 2-�� +V�! �* س+ *� او. �@. �d او. ا� *��2T� را Vyp�ن ا�� Nش،

�O#�2ن از در �* +-�T�� dوه �رو� ��. ���س3�ن *� اA�ت {+ رس�-2 و ا!��

�Q �3�*� �| در- �3��T=دوران رو��� ص2T��$ س� روز و ،���E اD ا!F$ 1

��د'TB د��!V�سA�ت و� �zض ا�r�د !3روا*ط *�ا���ت !12I3 ا!���� p#!�ن در

!س�B+ ا!�� @��. �رو� *د !6دش *��Qار� روا*ط *� ���س3�ن 6=� *� در

*� �رو� TB�ل ���را وا!����، -��+ از و @��!+ �2 از *��R �س: ا!3��ز و ه�

در د�,�� را��@-�� رازه�وا-,�#1 ه�� دا��؟ )د

ا�4ه� و B'+ رdz ^�م ا�� !b$N�ت وا!��E اD ا!�� *� VBان {+ ان ازF$

و ا� -�م *�د .@� .6�سس س+ {��12V و�F�ن او ادB�� �رو� ه��hدا)� در را و

� )'& !رد �2 $#ب د!��ا�� �Qار

www.goftaman.com

342

ادB�ه� ازا�� . داد6�� �3Q ا!�� و ��س -��+ از

س�-,-+ $�!� و� سط -��وه�� �رو� -,�ا-+ ر��� در س� د�,� از و *د

Nش ا!�� در ز!�م داران �رو� از ���س3�ن و *��Qار� !V�سA�ت -#د� *�ا�� ا!�. ا���ت !12I3 ا!���� دا��

��b- �* w!+ @�2 اT3$�ل *س��ر�J ��,3F4 در ���� روا*ط *� و Nش ا!!�

ن *�ا� �رو�=� !VA�� ���س3� ا!���� و�� د�2V% ار �3��4 *��2 و�Q �داور .

�2ا-س2V3 روس ه� ز��ا! +*( �* ���* ��دس3,�1 6�سس+ و @�� روا*ط ا!

�RM �رو� *س��رTB و � از 4سRد1 س�ز!�ن ا!���� و ه�4-� را*�C ا� *�

. ا� اس� .@� .6�سس+ ا!����، س+�-2 -#د��+ و� �* ���، ا .@� .س+ ا!

س�ز!�ن ه�دو د�2 �رو� و -� از� .@ر .6+ *+ و .6+ .اسAt3�رات �+2-�T�ا6�ز1 !+ -� �رو� ه� و �V=�ن !

دا)� ا� در .@� .� !=�1 س+ � داد-2�س� 2��SارV�V�ووا*س�3 $#ب !�ر�س�س�

�� *� ره9� �F- 2Vذ و *� @�� �@a�ر�2�3Q �� از �رو� ه� %2V ه�. $#ب *�س2

،�� . @�.*� VBان 6�سس س+ را اوا!�#م ا!���� {��12V ا� و����c!م ا��*� ا�� �3F4 وا�Q @�� در ا!� ��د-2ا!�� *�ا� )�C. -2ا�2V3 *�ور )د

س�-,-+ و *� �3Q او �� ��T �رو�=�2V3س* g3!��� از �AQ از $-@ �C*را �و

�tاس�، ر��� در ا� *� .@� .*� س+! ��د س��س� و'TB د���� و �ان @z �*�Q

$#*+ دو�� دا)� $#ب و !=�ر !صف در

Page 172: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

343

B'+ رdz ا!�� . دا�� و��دار� اش *� �رو� و وا*س3,+ و

��د'TBس� و���#م روس+، *�س-T� بس����ون و درون $#ب درر ا��� و*

�� ا�� $#ب راT��$ ،&'( � د!��ا�+ در. *س� ��و���+ *�د�$ � �� !س

� راسMط دو�� $#ب د! )'& {+ ��ا�� ا�� $#ب راT��$و ����k� در

+ ا�O�-س3�ن pس��$ ���V! �� +y-@�*��د )د!+ �2Vا��،�! +M' .

ا!�� *� ا��م را*�C*�و6د �رو� ه�ا�� �اه2 و ا� ه�y,�1 اسV�د .@�.س+

س�-,-+ $�!� ا!�� �� از را*�C را!��ور "�ر� �ز-�3. "-��ن -2اد-2

T� +س��� )'& س ��3 !��#� $#ب د!��اا�� ��سg *�ا*� در1979 – 1987س���� در

ا!�� روز-�!� س3�ر1 س�خ �� @�� )9-,�ر�ً�Qر واه� !�! +���*د ، ��سK ا!�� �د�2 ا�� !Jع *� !� *�« :!�2ه2

�� �Sح ا�� !س�'� ��dV؛ د�! 1�,- د�R%� در ��2ا�2ن دس� -��3 ا� *د

�'Fن " ��3 �12 *د��ددا�� و� �� - 2Vدره��*� $�� ���N�". 2ن !�!ر س

�'Fن �ز!g �12 *د �'+ ا�� �*� . د��z در از �د�,� f2ر!  ��2 ا�� ه��

) 61(».-2ا�� ادB�� �ق و6د"+�3�� *�ا�RسV�. ا�س�ان �+ ��+ از "وا

��ت س�-,-س�ز� $�!� *+ �� در. 6+'TB � *�ا!� *2V ا!�� ���� دا��، زدو

���� را ا!�����+ ه�J� 12 از� ��Tj او!+ . !+ �2Vارد س� ز!�م داران )د

�� ا�� ��ض را *�ا� !�« :4�2Tj�* �� *2V زدو ا!�����+ ه� ��د-��2 ا!

www.goftaman.com

344

pس��� )f�-�C � !� و دارده�  س2V� . ��د1 ا�V6 dب ��2ا در د�,�

2��� ا�� اT3$�ل ه�y,�ه+ دال *� �#*. ارا�m -,�د�2% �p +3Q!� و �ا�

g رو�� �2@ ���� !�!ر� �� *س� ا! ا!�� را *د *� !� �F4، دس3ر 4�د

���d ز-12 دس3,V�-.«)62 ( �� 4ر*�%w @)��� ره9وm�t�ز!�م دار� !

�س+ *�ا*� �رو� در�ا�� ��سg ا�2�w3 ازVو� ��س� !س� در راد� ا�*

p�ن در س��,+ e�وز-b�!+ �رو� �� @����و� س��س+ �*� �12 *د1980س�ل * �*

� اBNS�ت .@ر .6+ *+ و .6+ .�� �+ در �� 4�� ا!�� !+ داد-2 !رد z'ط در

�3��4 اس�، �Qار )2!� ا!�����+ ه��F4 :»رو�� *'+، و dس+ ه����و� س* �* )63( »*د

-� @ن ز!�ن و-� *�2ًا -�# ا!�����+ ه�ا� س�t .@� .س+ روا*ط ا!�� *� از

��، د�c'!���� و *�. -,�3F ا-2B@دو�w " سF�رت ��*� *� nل ا!�����+ در

�� "د*�F-� س12 ه�4I3! ل ا���ت3M! !رد ا� را .@� .ار A�ط ا!�� *� س+

��Q :�kار و �د�2 س3� �ل . "داد-2 Steve coll "از +�ف !��2ان روز-�!� !��و �

�3�ب -�س12V ا!�����+ وا�V,� �س� و"V6ح�Aا� � "GHOAST WARS 2س�- +!: » ،�*�� d�M! +���*�ا� د�c'!���� ا!��

ر� *د�� p#!�ن !س�ل �3�ا!�� � د�#� �n .�3$د�3Q 2� +! 1 @دو�w د*� -

*دن ا!�� "س��"*�ر1 �����ت در @��ازادا!� !+ و� در ».-�# !C'� *د-2

C.I.A!س�ل دا*� �AQ از!�g4، از« :-,�رد

Page 173: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

345

� �� @�� *د12 )د ��س�ً�Qوا ��اVy-@ �V6�ن �� ���� اس� ا!

C.I.Aدر �د اس�؟ و�3 *F4 Kس�� ���� ا!ا�� $�ف . -��د1 اس� ��ر C.I.Aه�y,�1 در

J.Bruceا!س3 # . روز ب. � 6+ *�2 را ه�Amstutzد*� ، �� در w�@-#!�ن !��ون @دو

�3Q دا*�، ژارژدا��� �� از و *د���4د��M! ،2ر��*� در سF�رت ا!�� �3�ب Vyp�ن از -�س12V» .*�ا���Q d ��د

���2V ز*�ن ا!س3�! �M-# : » g� ا�س�ان�3F4 )ا!س3 #( *� !���C.I.Aق -#د�

�* +- ��-+ و ^�س *د در !� ا-��2 ا!��د !� از�Vyp�ن M$ . �3F4ق در���� !

�� ا!�� در����رf اQ�!� �12 ز!�--از �2ام *� 6#@ن، از -+ *�2 دا��3 و

��د�+ *� �AIدر ص d�@ ،�� وا*س3,�ن س� ، از �!'cد� �ت ه�Bد dbV! ط�A ار

) 64(».دس� -�س� و� -��-� �+ در Qل ا!�����+ از د�,� )9-,�ر "ه��س�""# �E اD ا!�� را ، -� V=�"ا!س3F$

2Q�� 2-� .ار S�A+ *� س+ و ه� 4-� ��@. 2V� +! +���! �از ا ��'* +Vnد

ا!�����+ ه� *�ا*� و2V! 12MB� او در2�,�! �tس: »# )#ان س�-�� در ا!س3

�E اD ا!�� !QN�ت 1979س�ز F$ �* ر�* °V��+ ص�AI ه����ن ��2�2Qام )�ص+ دا��، و

�r�ا!س3 # . ...!'Tس *د1 اس� -3�� � ره9 ا!�� راz ،6 1#�Q�*� س3 *�ا*� <'� در از ا-�C�ف -����k س�زش و

و� ا!�� *� �2Vار. !��*2 ا!�����+ ه�ا!I3�ن د�3را� -3ا-س� در �� دو*�ر

��AT'� 1�,�-دا ���!��& �د، د ��M��! 2مB2ا�� وV� +! �2TB �TBا�-@

www.goftaman.com

346

��ورا-B+ )دMj �-�اه��د�! +M' �� )دش 'B 2ه� ا�� و�*

*� درون او در !س�'� 12MB �+ را�rV! �� ،د@وردو6 +Vnد �*�*

ا!�� $3� @زرد4+ . �4د�2 ا!�����+ ه� ا*�از *2ون e�ه� *� ا!س3 # )�g را�2ا��!.«)65 (

���س3�ن Nش ه�� ا!�� �zض در�3$�� روا*ط -#د� *�ز!�م داران !�

�� و*�ورVد ���س3�-+ ا�� ذه�rرا ا� ��د- ���t� انVB �* ���� ا!

�س� و@زاد�tا1 در��-�ره��+ ص2د -�سژ-�ال . *س3,+ وس'�C �رو� ه� اس�وا از

��ءا�& $��b- d�!+ ���س3�ن �� ازJ �F4 ����د�Q dا� ��� !�« :س�-,-+ ا!6�-: ا!�� �� س� �b- +rV�!+ �رو� از

��ل . 4��@!12 *د، دBت �12 اس�(��د�d �� @ن *��2 �!)���E اD ا!F$( +!

��م *� ا�� وس�'� !g�J را )اه2I3اس2��.«)66 ( / و – 3' � Mص�SE ا���؛ M �$�������:

��J�� و ���س� *دن ا!��-� -�س�� او�NM3*� $2ِ *��2ن از در اس �رو�

!+ C.I.A*� ا��م را*�C ووا*س3,+ او�+ از ا-2� #� و Bا!� وسس� ا-,

#�!@ ��j 2��* �رو� +������. در �س3+ و��-�@زاد�tاه+ ا!�� ادB�� -�س

دا)� $#ب در R هاداران او*�� را2V��} +! ح�C! &'( � را او و د!��ا

�س� @زاد�tا1 !���+ !+ ��-�� -�س2VV� �* �� و d%�� ح�V6 فN( 9ن ره@

$#ب � @ن *د ص2د *f9 ��ر!�، در

Page 174: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

347

از $#*+ رادو�� !صف و. س'�C و�RVول �رو� *��ون {��2

� ار�2AB 2ا�2Mوس zرB �2V* ب#$� )'& ود ا!�� وز��ان ��*��V از !��ا

�« :!+ -�س2F$ لQ �* +3$ ��E اD ا! 12�MBس�، و���-�د��VB � g-�Vn -�س

3�+ *� -�F، 6سر، و !�Oور @زاد!gV و!��- �bV! د وس *�A�-,�ر-12 . )ش 2V% از *�ر �F,��12 *دم �� !V� g-�*ز

�-NM3س� !س��{+ را !� دوس3�ن �رو� س2-2Vاز و �س �! ���-�راض اسNM3ل �

) 67(».ا-2دا)� $#ب هاداران ا!�� در �3�k4 از

� )'&، *�)+ از �س3�ن د!��ا�ژور-� #��� )�ر6+ -MM� اه+ و از وtزاد�@

�E اD ا!�� درF$ ���NM3ذ *�ا*� اسF- �C'9-2وس� "س'� ه��س�. "�رو� -�م !

درا!�����+ �� )9-,�ر -�س12V و*� 1357 �*س3�ن �2� !س2V ا!�� در )ر�

+ �BAC! �,3F4 �* �6وزارت )�ر2�,��س+ ا!�� ا�� *د« :��دا)�، !��� ا�O�-س3�ن $& ا!ر در �� *� �رو� ه�

�رو� *� -2ه��2 اj�د -b�رت را @-2Mر )�g از اTQ�ر ن �T ه�� ه3F,V+ درداد

S�� �A$��! دو. *د @ن *�)ردار�6ن ود�,�@ن �6 �� ��+ @ن *3�ر�K *�ا!

Kن 1978@4س� 13*3�ر���رت ���4، -ص �س� س�س�t، داد��-��� ا!�� -�س

3�+ *� -�F )د و !�Oور @زاد!gV و! ) 68(».*د

+��E در$�F$ +�V!م و@زاد#���-��� -�س1#�*��2ن از اD ا!�� *� VBان ا-,

س'�C و ����ن دادن *� -Fذ �رو� و

www.goftaman.com

348

$#ب در روس ه�� )'& و ا-2 د!��ا +! +*#$ ��T��$

�رو� *��B ��@ ،2ا!� e�وز ��+ از�ً�Qوا ���� -�س� ا!�t� س����-

��د و@زاد�tا1 *د؟ @��'TB س� و��س �رو�، %=�V! 1�سA�ت *� روا*ط و در او

�س� و��-�اورا*� )اه�-� @زاد� -�س�,kا��؟ ! g��}

�س+ ا!�� *� �3F4 ا�4� -�س12V و��ا!�����+، -2ادن $& -b�رت *� )9-,�ر

ا�� و ا�O�-س3�ن *د ا!ر �رو� در�س+ از��س3+ و �zور ����-� -�س

��@زاد!V�+ ا!�� -��+ !+ �2، و�+ ا!��د در'TB ��ا�� !( �* �Q�V3�g !س

�س+ را� -,�j �* 1�ت و. ��Tد �� &'( � د4�4-+ ه�� درو-+ $#ب د!��ا

ر �� از �� ز!�ن �Bوج � �1357د�E اD ا!�� درF$ 2رت وQ �9ط رهMس

2Qرت، ��س�3 وا*س3,+ از )-�� او� )'& را ^�م در دو�� $#ب د!��ا

. -��ن !�2ه�B2ص� ه�� $��ت *� �رو� 1�=% |�$ �* ���ر� ا�� و 2Qر^2Vا!

در ���-�2ن دو��، -gM اس�س+ راR��$#ب �4سRد1 و وا*س3,+ *

� )'& و *� دو�� $#ب !�kر د!��ا�Fا� �روو. ��د � �Bز�V! ���g ا!T��

� )'& و در دو�� درون $#ب د!��ا را-2ن V6�ح !�kر V6�ح ��%d و $#*+ *�

دو�� $#*+ را 2Qرت، وا*س3,+ $#ب و از�� ا�#ا�g و4سRش '* g، -� ��ه�رو� �*

2��� را. ���Qا ا�� وا ن *� )*+ !+ ا-�����ت دوران $�!� !� $ادث و در

��� V6�ح )'& *�ه9� �1 �+ و�C! ��ا!

Page 175: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

349

Fh+ @ن اسV�د از و ��د�I�ت !w'3h �*�V روس+ دوران وJ

ا�=�رات ز!�م ��+ از در. در���� دا�� :داران �رو� *� ا�� ار A�ط !+ @�2

Boris Ponomario*ـر�ـ� �ـ-ـ!�ر�ـ«�� ا?* g� ��m�3ر�T� +'' ب#$ �#��!

�رو� *� !��و-g � <�ه�� �T-س� اj�د��ن از *�2 روز!�b- د1 �2ن��� ��روس

*�ر �رو� %=�رد1 �رو� �F4 �� اj�د��ن �رو� *�!�b- ام#Bاس� ادر)

6اب ا!� در���� ��د ا�O�-س3�ن راا� �p و6د *� ا!�. !FV+ داد

�� +��=T'*ا�� � ا�O�-س3�ن دا��، !س�Mً� *�ر1 در � �A� 2رTB �6 @ن 2V� .2�* �'ص��N* م از��Q ب ��دنس��

w�c� ال�V6 ، ه�ات Yepishev +س���� سmر�V6ال . ��د ��*� س�F اردو� �رو� *�

�� Ivan Pavlovski ا�ـان �ـ��'�ـس�ـ+mر �AQ در !�2� �رو� از Qا� ز!�V+ اردو�

در !س� در�� !��ن در. ��*� *د�3�� ��� سCح ره9�*�T� ص+ را�6 $#ب�h

���4 �� ) 69(» *� ا�O�-س3�ن ��E اD ا!�� �� ه�  -��-+ ازF$ +س����

�� از�A! �� &'( � �� $#ب د!��اT��$�w و�� �� -Fذ 'M �رو� در $�ر و

�� ا�� $#ب *��2، *� ا!رT��$ w'3h2� !رد $���ت ا!�� در .!��ه12 -�س

- �� +y-@اه+ اوtم و@زاد�#���-� �س�� ازA� و b�ه� !+ �د، *��R �رو�

در ا!�� ا�V,-� $���ت را. ��V+ *د�س3�ن و *�ا*��د�'!���� �z*+ ژور-�

از. اa�م !�2اد *� )�ص ا!�����+ ه���Fد*� س w� !3Mل ا!���� ا�=�رات @دو

www.goftaman.com

350

!IA| �� درا!�� !رد در��k ������ د�c'!�ت !+ @�2 ر�� *� �

#�- +��� *س� ژس� ه�� @زاد ه�� ا!���-��V!�*ف در *�اصه� ! �رو� �* +*

��د-2� "ه�V� *�اد��. "*�ور� -,�1 !-12Vس�ر ص ا!�t3! +����رو� ا!��

��O #���� ��دن *� در !wQ ا!�� را -�� را و !+ {��2 رد �رو�Vاو ا�� ذه ��

���M1 در@س�* �3� ��* !�ر��ل z ،2�� �# وا�Q+ و!@ �O��A! 2V� +! +M' و� .

�س� «: !+ -�س2-T� � ��و�+ %ن ا!-����� �Sف *��+ از از *د، !wQ او

�*�U! �* 1 درM��* �3� �� 'M+ @س��،. �12 اس�A� �g اوJ�ع را و�+ ا�� *

ا!�� ز��ا .@ن 6'1 !�2اد $2ود از�� ص " y-در را "زا��و �س� ه���س س�ز!�ن د��ع، ا�r�د !�-2V '+ اش،دا)

��د،�! :�M� 2Q�� +���م و$2ت و وI3اس�� *�ا� 6=� ��*+ �2د ��رش دا)'+ *د

�,�د�2! +M' *� )�Vyp �S�ن او. �Jور� �� دردس� ه�� @z��3 �ن و -2ا��*A�

��ن )�ر6+ هd -2ا��؛ !��ن !�دم،!�$�3ان س�اغ ��د �س+ را �RT ز��ا! ��

��ر ا� _��� و*�T3س � +-�A3�� +4د�!@ ا!�� در ا�� رو از. و�QNB -��ن ده2

��Q +Fار�J ���Q! {+ دا�� و �2�ا!� _��� �رو� *� *�رت �ر� از ر��

��O p�ن و !wQ دهV! 2�*� د�,�� 2V-ا3* �*�V! *� را او �ه� T�

�+ و ا�3Q�د�،�V§ ،+!�b- ن��ادار1 %*د، -��ز!2V *� @�� !�ه���� �2�2ًا

2VV� �3. ��ر$�#�- ����ص3+ *�ا� % � -Aد !�س� �* 2��} T� �� ه�kا. ا!

Page 176: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

351

!12I3 هd در*�ا� ا���ت Sر��� -2ا�� � @-�Q ا-,�#1 ا� و6د

�3 �T ��د1 *د، *� ا!�� !س�2Bت *�2V�.«)70 (

��Q °Vن ا�O�-س3�ن در" !��w �3�ب��!�ر��ل *� ا!M��س� ا!�� ر -�# "ا)

2V� +! +M' �3 -�درس� : » +��*�E اD ا!�� راF$�س� ه�-T�

3� �س� �nد1، *� 6زف *�وز��-� -�س�� ��د1 ره9A� �س3�ن �4سNو�� -T����� -2ارد، ز��ا �� ا�� ادB�. ا-2

�3 در ����ن �V6 دوم 6=�-+ -��و� ��ون سNو���4 از -b�!+ �رو� را*

��� �CQ�ت !��V+ از��د، ا!�ا!B�* � �� د�,�. را1 داد *� ��ر @-�اVا�

�3 �� از !�دم رس�2ن *� 2Qرت *� ��+ *2ون ��F& و ��ر�- �* ���A

از $��+ �� روش ا!�� ®' ر�3�ر��د، در �� )اه+ *د Qس�وت و�* ���Uا� ��

) 71(».س�)� !�FV3 او !�دم را از�b- ه+ درد�42� *�دا�� و ه� از ص�ف

�� و !رد�NM3از اس �� @زاد!V�+ ا!�C'ذ سF- �� ا�� اس� d=! g، ��س�رو�

ره9� س� روز و دوران ���2 در او @��ا�� !س�� دو�� $#*+، در $#ب و

@زاد!V�2Q +م k4ا��؟ %� د4�4-+ و��� در !V�سA�ت ا!�� وO �رو� *6د

روا*ط *� ا!�� در اراد1 @!2؟ د�42�1 و��د %� *د؟ س��س� و �رو� ه�'TB ��ا!

س'�C �رو� و -Fذ 6'4��� از !س�� در6=� !��س ا-���ف در ��� ���4 و ��

����؟

www.goftaman.com

352

�=���Lت �� وح2�3 ا1 ا��� :�Eرو"2���E اD ا!�� در وس� روز �F$ �9ب ره#$

� )'& و دو�� $#*+ �pا1 *� د!��ا�2 �رو� دوس3+ و ����د�� *� ا�� �ژ� + ودوس3m2�@م و�b- �* �و��دار

و42V��} +3Q�ن �رو� �� از. �رو� *د�I�ت ��1 و�+ وز��J �!� ا!�� )�ر�6 $

*��V�ر� !رد در�1979�d ا�3*� *�وز1� ,3F4 �* �� ��دا)2V3 �+ *�ا!

2V3ن وا�=�ر دا��Oن دوس3+ ا��Vnد ��-�I�ت ��1 و�+ £�1 *�دار� �رو� ازJ

2Vاهد،�� )��@ �* ��-Rس��F4: » ،2 ا!���2Vو *,kار�2* �,Vد!�ن وا��! d�% �*

ا-2V س� +} ��2VV�A* وس3+ !�د در س�اس��T ا-2 دVn�ن !�. �2VV )''+ وارد!� Qل !�2هd . ا!�2� -2ار-2 %ن د�,�

d��#م روا--T� �2. �� *س��A- در *�ادر� !�د!�ن �رو� و !رد دوس3+ و�س� دو ا�O�-س3�ن و-T� ر ا$#اب�� )72(».دا��3 *��2 -,�ا-+ و6د

�د ا2Qام اRBاض 4-� و �3$@ d�( ��ا!�VA! g3+ *� درT��$ ��روزه ��س': �س3

�� از اT3B�دFس w-زاا-2ر�#���رو� ا�� وFس ��J�M ا�� !س�، از از 2�26

��$: از � ه�3F *�2 او. -��س� ����د�� <�+ دا-�r��2Q -رت در�j ض�z �� +

�ا-+ ��دا)� V*� سB t�زم �رو� *د-2�2 �� �3ا� اص'+ @-�اr^ و w� از ص

�2اد! ���� ا�� در او. اj�د�رو� راد� '�#�ن ��*� س�Vtا-+ �� از

�g ازد1 *�ر ا-3��ر* ،���� ��'�� �*

Page 177: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

353

ص�� ��د � #�% �p از را 2-�� ) 73.(*�ادران �رو� ��ن ��ا*,

���� ه� درا!-��و3F4,ه�� ^�م * + )د�BAC! 2�r^ �* و $#ب از �رو�

�س� �رو� !+ ��دا)�، از-T� دوس3+ و �سT� +3 ه�� *+ ����A و��-�ا-R -�س

�F,�! �tس �رواز. � �ر��ص�AI ه�� *س!V�س�A و� در ا�� !ارد *2ون ار A�ط و

��ن دوس3+ *� در او. !+ �2 ا��اد* *� �,�F @ور� !�,��� و�رو� ��

��O و�A! *� ا��اط *� دوس3+ و �ادر�* 2��� ��د �رو� � از ه�3F *�2 دوو� . !

!�اسd ا�33�ح ا-�س3ت 2Qرت در ا$�از�F4 +B�T36م ا'B: » 2م *#رگ، ا��Q ا��

�� �TB م'B تس3�ا�t3�ر ا�33�ح ا- � ��3 !��#� $#ب د!��اT� +B�T36ا

2ر�� و)'& ا�O�-س3�ن اس� �� gt��#م T'B+ را���*2وش �'س�F، ا�3Q�دوسس

�M�ت و در دا��3 وMj ن@ �� �A3�ت وسا�� ا!� �ر�t+ %ن در. *��T !+ @ورد

� )'& ا�t3�ر �� $#ب د!��ا�س3+ ا�O�-س3�ن از'V�-R-ا �ه� �ر��p

�س� اj�د ��ر�4� و-T� ادرا-� $#ب�* � �رو� وس��ً�*�)رداراس� �� *�TSن ا�V

�و! �3F4ر�t3ا� � 3ا© �� $#ب د!��ادر )'& ا�O�-س3�ن *� $�| $#ب *�ادر

¨'� $#ب !ردا�t3�ر�p ��ر�4ان 6=�ن �� وس���A� ��V�ز_3���ن 6=�ن، $#ب

�V�ن وTSا�� �ر 6��A3B74(».دارد ��ا ( �E اD ا!�� درF$ ب�MB d�1358�-#ده �*

��وز� ا-NMب ا�3*�� �Aس�V! �� *� روس��V�VBا-+ *�ژ-w و��س,�� )1917(ره9�

دوس3�-� ره9ان �رو� ���م *س��ر

www.goftaman.com

354

روز-�!�. ��س3�د � ا-NMب رار4�ن !��#� <=ر� د!��ا

�� راV� � ��م ا!�� *� ا�O�-س3�ن ���� در$��+ اول %�پ ��دص�IF درBز�� ��

� ��V� ��3V! w-و*�ژ ��. �2 ه�� ا!�س� دو!�� س��,� ��� و-T� $#ب �وز��د�

�* &'( � �رو� از س� $#ب د!��او�سا�+ ه� ^�م و���ت و ه2ا�� ا!�� در�� �Qار'e رد���4 ! .

�T ه�� -b�!+ (ا!�� �T ه�� �رو�+�� )'& )و!� را*�ا� دو�� $#ب د!��اادا!� -� V=� دور1 ره9� او �� در

�#ان و! �* ��@ن ا�#ود2M! 1ار ���� *'�� دار�d !�« :)ا-2 و$�� �2، *+ 2$M�

�d ا�3Q�د� وس��س+ �T �� ا�4bB ��ه *�ا*� در !� �رو� *�ا� !�{+ رس�2اj�د�#م و e�وزات و دس�������c!��2 اI3!

دوام داد1 %� {�� ارe�ع *�� ا?''+ @ن، ا-س3�d و در س�)T3�ن 6�!�� +}

�س3+ ��ر��� ...)�d�2� +} &��! g سس .

و $��� -2ارد و �T ه�� اj�د�رو� 2$ ا-�d @ن !�*ط *� !�اس� �� %2Mر +!

».6': وk6ب @ن اسF3�د�T�* 1 @ور�d در)75 (

دوران $�!� !V�سA�ت ا!�� در روا*ط و �1 او� �=V *� ����ده�� �رو�

-�b ه�� ا$س�س� + !صف دوس3+ و ا*�از دور1 ا�� ا!�� در. {+ �N( 2ص� و�2ود

و Nش ه���z gض *� B'+ رdz ^�س ه����س3�ن، *� و ا!���� �Qار� روا*ط *�

�F4 �AU! Kس�� �رو� �اس� ه�م )�^ .�3+ �رو� �� در ه���ت -b�!+ و ازV!ا

Page 178: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

355

�!�!صف *NوS �FQل $*� ا�O�-س3�ن *د-2، ر�� و@!2 در

ه�y,-� . *��4!+ اسAM3�ل *��T @ورد *N @!2 ر�� و در ا�2ود�3+ ر ��ا�ط و

�3+ �رو� ا-CM�ع !M�!�ت -b�!+ وV!ا��د- �Jد. وش )2ن را 4�V� �ا�*

. k4ا�� *�ز ه�4-� ص�� �رو� ه�!��ور�� روس+ !�رت {��42V�ن �رو� و

��Q از )د !�M و ا-M3�ل د�R در را��Q �* �رر��س� <= �c �ج *� در

����k� ورود. دارا�!�ن �* ��CQ +!�b- تار g س�خ �� از@ن *� �CQ�ت

���4د�2، ا�& ��دA� او در. �2ود �Aس�V! �* ����م ��ژ-w و��س,� �* Kس��

�� س��,�د���ن 1978!��هdrV� 12 د¦9 او!�� وارزش ا�� ا�O�-س3�ن، از �رو� وpا

��ر 4سRش روا*ط !��ن دو !��ه12 در�رو� *� ���2VA� اj�د از س�F4 �t و

�& !اد!�AC !2Vرج در !��ه12 �ه12 وا!V3�ن و!س�ت سط دو�� �رو� ا�=�ر

ا!�� �F4 اj�د � *�2 روز %2V« :��د�2V! �ًVرج !��ه12 را �رو� !ادB و

2��} +! &�AC �: . *2ون ا��ا�+ �C! ��B!��ه12 (*�ر1 !��ه12 اj�د�رو� در را�# )1978د¦9 5- ��Vازا� �AQ �3Fس� ه

ا!�� را*��2V، ا�=�ر @-��رBس��� ) 76(».دا��

دس3,�1 ار g و -Fذ و�RVول �رو� *��3+ ا�O�-س3�ن درV!ا �ه� ��T��$ دوران

R��* ���E اD ا!F$ ش ازR�3 4س�k4!�t3ص ا!�����+ ا!ر "*�اد��. "����

در روس ه� ا�#ا�F- gذ !رد �رو� در�!� ا!�� !+ -�س2$: » ��*�ا� رژ�d ا!

www.goftaman.com

356

BYNT دA- ��® � را از )د � *� ا�RV� ���Oول ��-�ا.س�زد ا26 !س

!�!ر1500*�ا*� س�$�ت 12TB واس�س+ درو 3500*�� وزارت ه�� !'�+ و �رو� در

��� روس+ در ص�$: !�V: و 4000V� اردو )g !C�*& *� � . دس� داد1 *د-2 از)ار

�� -�w ص�$: !A�V�ن و!Vس*�� اردو� T§ �2ادا�O�ن �� ��@ �*8000 �F- »��*

1979ا�3*� � ز!�ن �د � !+ �2، از�* �V* 2-دف �4د�12 *�S�* +س��. B'� س

�س3�� (1979ا�3*� هV,�!+ �� در اوا)���� ��d6 وس�� )!�1 ز!�م دار� ا!�� %�� ه�در'B ���3��صرت Bس�و��� �

���4، ��س-� -b�!+ �رو� ا!ر 12-�!Qازم���ت ها�+ را و'TB �ا�*

اردو� ا�O�-س3�ن �j ادار1 )د2V377(».دا� (

��� 4سRش !V�سA�ت �� ز!�ن و $��+ در��E اD ا!�� -�!س�2B و *�F$ �*�ا �رو�

�3���ش، !O�ش *د، -Vو� gس�� �*�Qا�� ���� !O�ش د�42�1 و �Q ا!�� در

ا�& ا�� روا*ط �. 4سRش روا*ط اس�AM3ازواس ���CQ�ت ار g س�خ ورود �ل ا!

�ً�AS �� + ��CQ ر��؛ g� *� ا�O�-س3�ن � -,=2ار� )د و$�!g3 را @�� ا!�� از

��A دا���C! .�!و ا �Q )اس� *�)Nف و �2V3ا!��، ا�� -��وه�، ا!�� را ُ�

*�دا�� و. س�-,ن ��د-2 $�!g3 را�E اD ا!�� درF$ �Aش روا*ط *� ��سR4س

��� 2hوش !��ن او�رو� � dzر +'B و 3��r �رو� در- ��F1 �+ وا)�اج س� �3Q

�CM- د؟، %� *�رورا� ����� ا! در ا

Page 179: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

357

%� روس ه�*� اT3B�د�2اد؟ ! ���� �#�%

*� @-y+ �� ��سK *� ا�� ��سg ه� را�� واز�Sف د�,�p�6 ا �س�زد، ! 12�y��

�Qار� روا*ط *� *� *� Nش ه�� ا!�� در ا�4. ا�� دور1 اس� ���س3�ن در و ���ا!�

��وه�� �رو� *� دBت ا!�� وارد- ا2Qام *� �3Q داB+ ا�O�-س3�ن �2-2، %�ا

�E اD ��د-2؟ اT3B�د !�#*�ن )د وF$��و� �رو� *� VBان Qا� - �* ��ا!

�,�-� ا� �� س�c دس� *� �3Q )�ر6+ و*!VA��+ اس3ار و *�%� !���ر زد-2 او

اT3B�د ا!�� *� �رو� ه� *د؟ ا�4*�ا� %,-� )اس� � @�� -2ا��، از

$F��� او و$�!Q g3ا� -�F* +!�bس2V3؟

: �� �Eرو" ا8'�5د و(�دار" و�E اD ا!�� ا-���ف وF$ ت�Aس�V! شR4س

-��ن !�2ه2 $�!� اودور1 �رو� در *��س� @-�� -�س� �� ا!�� �AQ از��-

C'س w��h 1ِاt*��2 و� و@زاد� �رو� �� ا� *� .@� .روا*C+ *�س+ ��-2و در

س�*�د، *� �رو� ودس3,�1 ه�� 2Qرت در ا�O�-س3�ن !MV�د در �رو� واه2اف @��

درا�� �د�2� -�س� �� . *د و��دار و���2 اوT=� +! +*( �* �� �1 �+ را ا!

�رو� *� )Nف )اس� *�ژ-w ز!�م دار *��!� در را �Nن او و �3Q2 رس�-$ ����

�1 �+ و fR�! زد dا!� .��ر!� *�ه ا�� -�CM *�ور ا!�� در د�42�1 و

#��T3! دد �� او *�T3Bم ا�aز!�م س�ا�E . *2س� !+ @ورد �رو� را ��� دارF$

�� �رو� ه� اD ا!�� *� ا�� T4�ن *د

www.goftaman.com

358

!+ !2B�M3 زود �� د��� )'& �� و� در �-2 ره9� $#ب د!��ا

ا-2دو� و +! +*#$ � 1� �� روا*ط B از £R و ��Q 2Vار !س� *� *� �+ را

اه2اف �رو� ه� ��� +� 1� N��^ت و��س�AU! K و� *� ^�م )اس� ه�� . *��2

و �4دن ��دن *� ص�� ه� �رو� وSل ص2وس� !�رت ه�� !��وران روس+ در

ز!�م دار� اش، 4�م ه�� TB'+ و روز)��2 ر 6=� 6': اT3B�دص�دQ�-� ا!�� د

ا!�� �$3. �رو� *د ز!�م داردار�12در *��Qار� !V�سA�ت 4سRد1 �رو� را

��ز!2V از *��R واT3B�د*� )د- g�( ��د�!+ �2Vا�� �� �رو� او. ا$س�س !

gV�#4 6#ا� %�ر1 را1 وه�ا!�� ا�� . اT3B�دودوس3+ *�او-2ار-2

�� راVاز ذه �AQ�درره9 ا$�از !2ت ه � �� دا��T��$در. $#ب و �2 *�رVوزارت !س �*س3�ن ا!�����+ در )�ر�6 *� )9-,�ر

1978�F4:»�n�ه +���!� !رد در ا!��2� ��g دا��3 *�� 2��A- .�!

�2ا-�d �� *�روس ه�!�! ،d�-�-�Oا� ��د. دا��3 *���d س'C% 2��* fر*

2��Jورت �� @-2Mر �� @�� دا��3 *��$3+ . �ا� ا���ن دار���d !�* دار-2

�Jورت !�*� *� !�*��R از �Jورت @���Jورت *� !� @-2Mر روس ه�. اس� @��

�Jورت ا���ن @-2Mر دار-��2 !� *�dV� +} 78(».ا$س�س (

�E اD ا!�� )د در ا!�F$ �Qرا وا �*�2ا-س� -#د� و *س��ر �رو� ه�! +T�Tص

�*� $2� �� در ز!�ن $�!� !�fR )د *� 1� . �.پ" �رو� )د �+ *� !��ور

Page 180: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

359

�����*� -�م "درا4�Nن !س��� !��+ و رو!-ف در !س�3�ر

�F4 �*�ر �دا-+ در« :س�ز +! �J�$ ل�$ 2V-�! زا- fدازو د� �� d� -�رس+ هس3

راFB 1-� س�!��2ار� و و 42V4 �- ه�ا�� . ����b �د س�!��2ار� *��2 ر�2

)د روز4�ر@وان در -�رس هVز -زاد��و!2V هVز !�. دارد �Qار- d12 ا��-

ا-�d س�!��2ار� )�ص+ را و +} �*ا-���ف و ر�2. را1 ده�d )د ��ر

ا-���ف ��+ از و %ن ر�2 ا�O�-س3�ن را *,kار�2. <=ر�� ه�� �ر� �2Vار�2

�� ا-,���3 �دV% ر��س3�ن <=-�Oا� �� )79(».��-#دهd �رو� اس�

3$� ����T !�1 س93Tc در ا!-1979�* �� *� !V�ز�B �2 )�!� و �1 �+ وارد

�S�1 �+ وس� ه���ت �رو� �� !��ن او و*�ا*� در)ا!��(�F4 �� او !+ ��د-2

�س� @ن 6�ن ���ن -T� و$#ب �رود ��jاه�@-�y *د اس� و@!�د1 )اه2 و���A�ز

2Vاه� �رو� ��Mم ده2 ر��a80.(ا(

:�L=�" ا8'�5د'Bد�T3Bا dzر + �* ��و و��دار� ا!

��د س��س� و �رو� �� در'TB 2��س� و �ا-���س ����، ا�� روز ز!�م دار� او��� �� -�CM ��س�C! gح !�,�دد اص'+ ا

%� *د؟ @�� ا!�� ا!�� *� ا�� اT3B�د ص�� ه� در �* �TB و �اس� ه�(

�=V �g ��ض و *� T4�-� ه� �رو�، ���سK *� ا�� ؟ !س'Tً���د ا�F3� ه�� )د

.��سFV! g+ اس�

www.goftaman.com

360

���E اD ا!F$و در �Bز�V! �* &'( � �g ه�� درو-+ $#ب د!��اT��

Sل � س�ل و-��3�k4 d -��ن س�2Qرت در �tص ز��f، سf�F، 6سر، �� او داد

*� او %2V ه�. $�'� �4اس� و TB',�ادرو-+ $#ب، �س� !V�ز�B ا�� )�ص��ت درس�c ره9@ن *f9 ��ر!� و *� V6�ح ��%d و�A $�ص� z' هاداران او *� �1 �+ و

ا�� �رو� در{د ا!� س��س� دو4�-� @ن س�3�k4 |$�A! �t از !V�ز�B �� در6=� ���وز� و�A'z و� pار ر��، را1 را

�k=�! 2ا .��د�* �b- �* 2�@ +! �� و اT3B�د ارز��*+ )د !VA+ *� ا!�� در

=V *� $2س وT4�ن �و��دار� *� �رو� �� ��د1 *��2� .

ا!�� *� �رو� ا-,�#1 ه�� اص'+ اT3B�د!3�V° روزه�� @z�ز�� و ���� -�4ار در

��، در $#ب و در ره9� اوT��$ �J!�=���. د�42�1 ه�� �رو� ه���3F اس� و 4

�-�V�A�( ن�T4ه�$2س و dzر +'B ��*� �رو� دا��، او اT3B�د ا!�� در

�رو� س� %�اغ سA#� از*2ون در���� �%�ا $3 *2ون %ن و � {+ ��J�$ 2 ه�

#c�@ ،د( �-�( #c�@ �* رد�T,* +روس .�V�ن را ا!�� ا�� ���م وTSاز ا +(�*

{��42V�ن دس3,�1 ه�� 2Qرت �رو� در . ��*� ����3 *د

+� 12V��} زورفا-2ر!#�� *+ در .6+ .ا�� !�. و� �+"Qل ا�O�-س3�ن از Nورز��

س�ل ار g ا�O�-س3�ن در س��س+ �رو� در19792�,��� د���Q +Bار در !�،«:!�$

d��� !��ور�� و ز��ا*��+ از.دا�3���t3! + �� در $#ب ��*� در در !�N��! �*�M!

Page 181: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

361

� )'& و6دد!��ا�� ا���T زا�2ا�صF+ راB از دا�� د )

را�ره�� ��ن *� )Nص�. -��ن !�2اد-2��#� ا�� *د !س% �p � ل روNITJا �*

�! �* ���� )�C� را k4ا��3 وا!�� �2ه2!.

w'��4 ه12 !+ ���2 ژ-�ال��ور (!��س�!!� .*�@��3F و!��Cب *د)-b�!+ �رو�

-�b!� ا�� *د �� .هd در ا�CJاب *دم و� د�n اj�د .��د !+ �د*�ا!�� ��ر

���Q *��2 از اس2�3اد و . �رو� -�س�� �F- �* دز��دش(d� ..£�1 *�دار� {��

����cز� �روف وز��د��ع �V� *� اوس3�3*+ داد �� از! w-ژ�* �* ���Sف ا! J�M�� ا!�� از.��س3�د1 �12 *د w-ژ�*

gVtد �� ساس�3 *ت ��د1 و)�QN!�12 �دrVت .س�BNSد �� ا���! ��و� �

��وا�Q+ *� !س� !+ رس2z . �� �-�F�3س!�� � ��b $س�س ا���ن �اس2V3 �� درV%2V��} �AIص ��3 .*� وF2 هV% 2 از�*

!g!�M در زا�� !QN�ت ژ-�ال w'��4 ا�� !Vال �� .��*� *��Sف �4د�2p �*

��س�+ �� *� اوس3�Vف ,�ا!+ ����س3�د1 *د �� اB#ام س�*�ز *� ا�O�-س3�ن !�Mون *� !�'�I �اه2 *د

J�M� {د1 *د �� *� ا!�� *� س dح وهC�+ !kا��ات صرت *,��د در�B 9!ا1 -�!

g از�I�J ��*� ا$��ر �4د�2 �� *� !رد ا�O�-س3�ن �س+ 4ش در

�2ه2}..«)81( �!�- �_ w-ان *�ژVB ���E اD ا!F$

�� !��ور س��س+ و Nسط ز� سط �� ژ-�ال w'��4 س�!��ور -b�!+ �رو� و

www.goftaman.com

362

��j �* �!�- د��ع، وز���2 ژ-�� ��*� *� دوس3+ �ال w'��4 در

ا!�� *� �رو� وارس�ل ���م ',�ا�+ '�س�+ !��ون وزارت د��ع از�ژ-�ال ��

!رد ��*� *� !�ر��ل اوس3�Vف در�+ و )د �1 *� ا!�� در!kا��B حCس�� �دار�A! �p +!�b- �اQ ام#Bاز ا

�V ار g �رو� و اT3B�د و�,V روا*ط +!�b- رات�At3س�ز!�ن اسg ار

ژ-�ال ��4'ف . *� ا!�� *د )�.@ر.6+(س�ل *�2 -�# *� دوس3+ ا!�� *� �رو� 28

�2V� +! 2 و �� !� ا�� را «:!+ 4�2 ا© +! �3F4د �� او از���! ���_ �! .

)اهg او *� *�ژ-w -�!� ��س3�د و�� !+ *��QN! . d�ت را {دM�3! YN!�� �!

� �E اD ا!�� @رزو دا�� F$ �� +3دوس2�� ��M !� . اش را *� اj�د �رو�

�� . س�t *� ا�� �3F4 *�ور دارمM� �! 2V3اسt�دارم �� ا!�����+ ه� ه�#4 {

س�!��ور-b�!+ » .وارد ا�O�-س3�ن �-2ا!�� *� *�ژ-w !+ !رد -�!� �رو� در

او *� . ا!�� !�د س�س3t+ *د« :4�2��- �!�- w-��2 *�ر !� *� او . *�ژV%

� �+ از . �: ��ر !+ {د�d ��س+ از ��� از ��ر *� )�-� ام ر�d3، دور �: ه�

را ) را-12V(او *�ا�d در�ر�از ا-b3�ر ا!�� )اه�B � �*. gاد1 ! � ��س3�د. *�و�2) *�ژ-w({د �� n� *�زهd -#د او

�g ا� �B�س � �AIص ��ز @ن !� *� ا! �{د1 *دم ز��ا �Qار *د �� *� !س

�Fسd��} . ��!� *�ا�g ^�م 4#ارش ه�� ��12 ا� !��ور�� را d3F4 و اJ��� {دم ��وم و � *�ز4�� دو*�ر1 ! ��� *� !س

Page 182: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

363

*� 6�� !� @دم ام، �Nن �F4 d �� سg!N را او *�ا�. )اه2 *د

2�ر��& :!� ��سK دادم. *� *�ژ-w *�س�-��!� *� *�ژ-w دسRس+ -2ارم، ! ا!

�� د!�3ا© -�!� n� را �* #�رس3)g �� س3�دارmص وز�� *�س�© و)رt� �� .

dV� +! ت�QN! �! ن��ام .*� ا� �-�( �*4 d�d3 و ��� {دم �� -�!� را *�ا�*�

�2ه2، ا!� او!)��*�ا��F4 d �� ) ا!��اد ��g از ��واز -�!� را در !�2ان

�2ه2! dا�+ *�ا�و .ه d3���! 2��* �r� �� �*  ���دم، ه�! 2��* �%2�. �م {+ رس

� *دز��ا �!'cو @ن -�!� � -�!� د� ��Fار در *��2 س�Q ���4 ��6�ن +!. �!

�� ر�d3 وFد س#- � ! �'�*�ا�g *س%Cر -�!� :او *�ا��F4 d. 4#ارش دادم

��م؟ *, ,* g-ا( �* d�را !+ ا-YN -�!� در دس� ��: %Cر؟ !� ��سK دادم

�س�- .�! �* +3Q2و�م ز!�ن 2ان ها�+ رس�* +Tر���S د ��واز12 *-�! +Q�* 1 .

�� *�ا� )2ا$�t� از �ر����b+ *� !�، *سوز��د��ع ا�Vس . -b�!+ @!12 *د-2ه��

-�!� )9� و @-س 2Qم !�#د، ا!� از�# ^�م اس� و . -Aد% �p دم} ��� �!

��ر1 ر�d3، و3Q+ از �'� ه� S �س �*�� ا!رm�6 �2م �� ر3! d3���! ��* س��س+ اردو از MB: !� *� �3�ب روان

��ر1 . -�!� را *�ا�d داداو. اس�S�� �+��د، !Vس ��واز*.+6. +*

2V-ا2 -�!� را �V3ا-سن و -3�TVyp ��F2سV�!� *� . -3ا-س� ا�� ��ر را *

#�!س� رس�2م و -�!� را *� �� درس3�N� واس'�چ *�ا��F4 d .دادم�- : �!�-

www.goftaman.com

364

�� d�ر؟ %Cرا �ا-d3F4:! &���'� *� n� اس�! �ر��لر�� .

R£ +� �* را �!�- � 6+ *+ .)اه2 *د dر��cد، در. . . *سدا)� ���� %� *

س'�d ا!� -�!� را . !� @A- 1�4دم w-از *�ژ ��{دم، %� %�#� را ا!

d3��� عNSه� اR-�د، !� �ساس�3 *( .ه� او )اهQN! g�ت *� *�ژ-w را در

�رو� و �� ا�O�-س3�ن از اj�د-�CM ا��� {��2، ��د1 *د�� w-ا!� . �� *�ژ

ا!�� ه�y,�1 6اب -�!� اش را در���� ��د-.«)82(

و3Q+ س�!��ور -b�!+ �رو� و !��ور س��س+ �رو� در ار g ا�O�-س3�ن در ����t3 �رو� از ا!�� *� د��ع !+ ����دا)2V3 و *� ز!�م دارن �رو� ص

��د-2 ��س� و !+ �� ا!�� د�n �رو�!- ��*� ��د، !س'Tً� در ��ر ان *�او

R�� از @ن، ص2ا� اT3B�د و *س��ر **� 4ش ا!�� !+ دوس3+ �رو� را

.رس�-2-2�� ار��ن $�ب اj�د�ر� !�ر��ل mر

!��و-g ژ-�ال وN.Ogarkovو4�ر�w.ن�#S.Akhromeyovا)�و!�w.س- � w��h +�����

�F. �رو� *د-2�hان � @��وژ-�ال ا����+���Pavlovski.'س��=� 6 ��+ �� در *�

س�-,-+ ا!�� اa�م !+ �V�! �* ،2+ @ن دو�� *�Q+ وره9� $#ب *د �� ا!�� در

2-��.�b- رت @��ا��ص  �*2ون را *� ه�* �V �,V �E اD ا!�روا*ط F$ �mارا �

��د-2 و {�3ان �ر� �� ا!�� از ��د {. ر *+ اBNS+ *� س� !�9د دد�42�1 @��

�3�- �* ����� ا! اص'+ اT3B�د وا

Page 183: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

365

6� -��+ !+ �رو� از ا�� �� از )'M+ ه�� ��)� �3$. �2� Dا w�b-

دار� !س� در ا!�� در V6�ح )'& از )د Dا E�F$ ��J�M dzر +'B +� 1� ���kش

2�4 +! �tس �� �د�2 �رو� در ا�� . ا!V�TSا�� ا ���ن ��ذب را !رد *� ا!

ا�r�د ��د �� روس ه� او را *� VBان +� 1� ��6 �* +*#$ ��T��$ ره9 $#ب و

�� !+ -�س�3���k� .2 ا-2�:» +�� &AS4#ارش ه� ا!�� از دو�� �رو� J�M� از

V� +!ل و�M3-ا �a@ 1 �+ را در� �� 2 �� ره9� �رو� ا�=�ر!�2ارد. -,=2ار-2

ا*� �k. اس� �1 �+ د�n !�دم ا�O�-س3�ن و . اQ�!� در )�( f�g {+ ده�dا6�ز1 او

Vyp�ن �رو� ��J'� دا-+ -�س� �� ه� )U�.«)83��� در @ن -,=2ار� �د

:ا8'�5د �Uد���0

+��T�� و �*�Qر �% ��Vاز ا� �b- ص�ف �� + ار g و دو�BNSن دو دس3,�1 ا��!

+� +V�� �رور. *+ و 6+.6+.�@. �* �ا�� و �b- �CQ از س� ا�O�-س3�ن و6د د

دا)� دس3,�1 ا�� ا!� �� %� �س�-+ در رو� د�FV! �� �AU! 1�42+ در ره9� �

�E اD ا!�� دا�2V3، ا!�� در !رد F$B'+ رdz . ص�دق *دو��دار� *� �رو�

�+ �� در ز-��-� ه��+ اQ�V ��ردو�� و !V�سA�ت *� ^��� �2�2 ا!�� *� *��Qار� ا*gC ,+ روا!���� و ���س3�ن و %,-

در ا�� دور1 *� !��ه12 !��س2، �رو� *�ص2د *�ز� ��دن *� �رو� ه� در او

*�)Nف، ا�� �رو� ه� *د-A- .�� 2د�و�ف ژ-�ال 4 ا�4. *� ا!�� *�ز� ��د-2

www.goftaman.com

366

12V��} س�ز!�ن��*� از اسAt3�رات -b�!+ �رو� در�2وش �4د�2، وAاش س �F�ژ-�ال ا�4و�

��ر�2، ا�V6 ه�� ���'�س�+ *� !س� ا$ 1�,y�و {��42V�ن 6�-��� @�� در ��*� ه ���d !س� *� 4ش ا!!�� از -��ت و

2V3F,- �#� !س'Tً� @�� ا!�� رادر.% وار *� �رو� ا!�2 دوس3+ واT3B�د

��د-2 و� 2اوم �T ه�� *� را *� او! ���V�ن )د" *+ $2 و $��"Qل ا!TSا

�2اد-2! . �g از روزه�*� را ه�4�1 -,�1 )د� �

��2و س� روز1 � ��T��$ ��و!� �AQ @ن ا! �d�9* +� 1 و �d و��w در Sل ره9 �

*� �رو� اT3B�دو و��دار� ا!�� را�d، *� ه�  -�CM ا� از V� +ء �� *�رسس

� *� {+ )�!� ا!�� -س�A *� �رو وdر�و @�3+ . ) ��-( �Bز�V! 3+ در$

�E اD ا!�� *� V6�ح-�6��-� F$ d%�� �� *� )�-� *� را-2ن ا�� V6�ح از 2Qرت و س��*+ @�� ��دا)�، -��-� ه��

. اT3B�د و و��دار� *� �رو� !�=د *د��� V6�ح Bا � ا!�� *��3Q dz د1 ه�

��� ارB�3 ره9ان واQ از ،d%�� 2 ا����+او در. V6�ح )د دار� ��د�$ ��

س'C�ن � +'B�2VT3 ��دn�ر1 دوم V6�ح ،d%���� از ره9ان -b�!+ ا�� ژ-�ال ر�

*� ا��م ��هcرا_2ز� V6�ح را *���ن @�� V=� از�د �ز-2ا-+ {د،ا!�!

.*� ��3�ر4�1 ��س3�دا_2ز� را ��هcرو3Q+ «:س�2 اD ا_2ز� �س�!صف !+ 4�2

6��� ا$ا�g �12 از!� *� $�| �س�ش #�#B �ا4س)#�#B در ��mر �س�ز!�ن ا�9

Page 184: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

367

ا4س�-�!�12 ت �� اسAt3�را ��س�2م �� س'C�ن � +'B�2VT3 و)!+ �2

�� ز!�ن و ژ-�ال ر��� درB ��B �*�r� ز-2ا-+ �4د�2-2 �p ��Sا1 �2رم �

ا2Bام *� *�½)�1 از دو -�F �6م ه� و20 �* w�F§ اا���% ،���� w�F§ �A$ س�ل

6اب در ا4س� B#�# �6م �2رم داد1 -�2؟�F4: 2ر� �n +*#$ �� ) 84(». -2ا��!��-

��دا!�� *� �رو� درM-وا �ا�4و��دار ��ن {+ *د، !��-�� $#*+ ره9ان !

��@ �3Q �-�! d%�� +-از ز-2ا ��س� ا!$2� در اT3B�دا!�� *� �رو� ه�. {+ �2

"ه�وا-�" Bدت �1 �+ از �� �� از *د و �2Q �V6 �� �CM- �* +� 1رت !��ن او

��Q�*� *�4�� رس�12 *دz ر�� *� در و�M! 1� �C( ا$س�س +� �* ��� ��د، *��!

� * "ر��M�ن �رو�"*� Qل )دش اT3B�ِد �1 �+ ر�� د�2ار:

2 �1 �+ در«Tر�- ���3Qن *� او وF'� �V�ن !�2ه2TS@!12 و ا �رو� ��Mر� ���n �� 2� )اهg دار-2m�� 4�� و *

�� ا!�� راV!ا w-زا2 ���} +! ��T� �� اس2اD ا!�� *�ادرو6د *�Vزاد1 ا���د دا!�د و��� *� ا!�� 26� �����ر� !

2�* �� از ه�  صرت *��2 -�و�2؟ و�+ ا! �ون س���ور�* +-F'� -ر�2T ^�س

1� 4��د +! d�T� +� ��Mن ر�% �� ) T3$.«)85ً�*�ود *��2 �رو� !6دا-2

�E اD ا!�� در -�# *�2ًاF$ 1دور( ��T��$ن و د��-  ��اه2� را ه

��ر -س�)� �� د��� *� *+ اT3B�د� �@دا��3 ه� *� �رو� و2Bم و��دار� او

وز��ان 2ABا�2Mوس zر*2V� از. *��2

www.goftaman.com

368

�V�*�� ���+ درا!�$ ���* "+'! �Q ت���E اD ا!�� " )�صF$

2��� �2V، *2ون ا��ر1 *� د�42�1 و �!روز د)��� وس'�C *�ا*� !wQ ا!�� در-�4#��� -�4ار� و از ا�#ون روس ه�

��S �4ا-� ا!�� و + �رو� )�'� ذا2�,�! �tدر« :ه�س �� �Tع از ا!

و�+ . *د )�ص��ت Q� !'+ *�)ردار�g رو� دا�� !��Nت ��اوان در� . dرژ�

*� �T ه�� ا���ر� -b�!+ و ا�3Q�د���دا�� )�رو�( $#ب *� gAV6 ا-NM*+ . ا

�2V*�� +-�=6 ژ�� دا�� و p�ت @�2 �CM- g-�اه�pران و���V��و� w�J ���@

�2اد و� را! ���� 6سr3� را1 در او. .�+دام ��S از را )د � ه��+ *د

� و از و )�رج س�زد *+ ��رغ و .6+ �د�2� �� -س�A *� $س� -�� �رو�=�

4��� �زم {��2 �r��� در و دا�� -3� 2B�!س �ه� w�3-R��� ز!�ن *�ا�g *د @

�� $�ل �رو� ه��� در در. ��ل -2ادB �� @�12V )د و6د�Q! ��#3�#ل را ا!!

�'+ *�ا� -�!2V3��� ��TC و�%ن د2V32ا�- d�M3�3س+ از رو���+ !س* �'�(

��S �4ا��-� )د + دس� *� دس�س� ذاه�� !س�2Bت ��ه� ���V=�د در. زد-2

��د� ا3Q سt�و^2Vا-� وس�� -b�!+ و أم *� *�N� �Sن ��N-� و در را{د1 و

2Qم *� 2Qم را !س�B +Bا!� دا)'+ )د�& {د-2AC ...

���2�26رو� درFس w��*� ��wB ��*� از !��2B�و �2ن !س �F,�! �tاز ا�6ا@ت س

�� *�رت TBم از و ���ره�O س��س+ 2�r^ د و���! w��� *�N� �Sن در ا!�.

Page 185: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

369

�* �� س��B درسMط ا!�& *د@س3�-� AC .« )86 (

@)��� روز h�*�ات ا!�� �� در وز���� ا!�� �zض وداع *�T��$ ات وز���*�h

��سK در �رو� B�زم ��ود4�1 ��*� *د�+ از� gد *� ��ساه�ن )�p �p ا�� ��

� !+ ها ��ود از Bس��� �رو� !3ا2V�@ �F4 ،ر« :%� )9 اس�� dz! ا��

�T *�!�: � !ا��M -�!� ه�*� !6)اه+ د���2 *� زود� و @!12 ا-2

�ن *� 4�ر د!�راز روز*NM-2 اJ 2Vاه( ) 87(».@ورد

�B ق�U�! d������و� س��س+ $#ب 2ABا*� )'& و 2��Sاران ا!�� �� از د!��

س�-,-+ $�!� ا!�� %2Vس��+ را �� از�+ ز-2ان �'�y)+ ز-2ا-+ �4د�2 در� �*و3Q+ :@?�ن �F4 ��و-2ا-g در)� از

�c ��Q �* :$�ص ��� �چ ��د �ج ا!* ���rVا� ��روز� *�ا�d3F4 g �� ر��& ا!

ر��& . ده� ا)ا-+ ه� هس3+ ��TM ا� در�F4 dا��* ���U�ق ر�M�� : ا!! &�ر�

2V3F4 �رودر � �ا �I'ن اس�V%�! �� � �� dد��� �q�6 �6 ا�� R!'� س+ �

��� دVn+ را از ه� #ر���ع �� !�*� *� )88(».در !+ @ورد

���وه�" ورود ه�ا�M �� ا�' �Lل از

:�Eرو"�E اD ا!�� *� *�ادرF$ د( ��2ABاD ا!

��و� ه�� ورود از و���ت n�ل ��ر در- �A-�6ت دو�Mا� ��VA!�* �رو�

�V�ن دادTSع او. اNSا �* �� 2ABاD ا!�� 2���� *��� در �رو� ه�« :رس�-

www.goftaman.com

370

��!@�CQ�ت ا-2ا)�3 و *� ��ر)��-3-+(ه��

*��� @ن ABر از را و زره2ار ! �دارVyp�ن و. *� �Sف ��*� روان ا-2 داد1 و

+ از��CQ wا�+ !#ار���2ان ه�! �* را @a�ادار1 *� ز!�� -�س�3 و را1 ها

:6ا*�F4 g ا!�� در. *2س� �3��4 ا-2ا�� Qا*� !��TC! :6 *�ش $��+ -�س�

�!�V3Mا�در� ! �� +�T� ء���� ا!* *,�ام !+ @�2V �12 اس� *� �Sف ��*� و

�#ات !��س�-2V *� !� و=e.«)89 ( V=�*� *�ادر �- ��2ABاD ا!�� )د ا!

�V�ن داد ازTSا �رو� +!�b- T� ��'*Qا� �رو� *� را !��w س�)� � او

2V� �ر��p . �ر��p �cه�س �رو� D2اAB���2د-2 ا!�� را�� )س�ه�V( د�4وال« :

!��ورروس+ س���!�-12 " ا*� �س ��س�V�س�� درس3�# وزارت د��ع �� +��Bس3�د

��ر� B�م ا�O�-س3�ن، ژ-�ال ��Mب، ازpصIF�ت n�ل *�ا� �م 2ABاD ا!�� در و

)90(».��د@ور!+ �د k4رQا از!�ز�� س3�دmب رM��2T� ژ-�ال ! g�fR ار

��ر� *�Qا� �رو� را دس3رpاز Dا E�F$�w" و3Q+«:ا!�� در���� دا��3 *د�*� "

��Fس �و���رو� *� ا!�� اNSع داد �� *�d �3��4 اس� ا�O�-س3�ن راT� س��س+ #��T {��2، در�+ @ن ا!�� *� سRدرس3

�رو� در Qا� اj�د از � ه2ا�� داد �T�* ���_ اس� ��ه�6��+ �� ®

) 91(».ور-2@ ا!�� و ا�=�رت وز��ان ��*��Vاز

اس� �� @���ر ��!YN ��!�-12 ار g او� ��و��دار� !C'& *� �رو� در @)� ا!

Page 186: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

371

��!� *� اT3B�د و*� -#د� ��� ر��M�ن !س�ل و س�!�9د

�� )د وT��$ ��� �=V *+ سVt+ از -� ��@ ��'* �F,- �رو*� � �د�T3Bاز را ا

�V�ن داد �T �رو� ه�TSه�. ا �رو� �# در- ���� ا!T��$ 1در دور �� �

*�-�!� 4�م *� 4�م او *�ز� !�ه�ا-� *���د-2، س�-,-+ $�!g3 را�! +'TBح و�S

سVt+ ��ر��V+ او *+ اT3B�د� و از��)Fس�+ از. -,�3F ا-2� اT3B�د ژ-�ال *� �رو� دور1 ز!�م دار� او ا!�� در

V« :ه�!+ -�س2 �- �� را )د =�ا! !��وران -b�!+ ��ص�1 در *2س� )د

�* ��'* ،2V,ا� �رو42�ن �V��}����2V'* +�. +6. ،+* �رووزارت د��ع �

ار4���� !�*ط ا�O�-س3�ن !�ر1 در��دو�! YN!�� ��@ �* د�T3Bدا�� ا. �=V

��د� در و *� �#���ن روس+ !�ا��6 !*س�3 ا!�2 ��6�م *� سc�ه��ن !�

)92(».*دژ-�ال �4و!ف @)��� Q!�-2ان -��وه��

ا!�� دس3ر ا�O�-س3�ن -�#از �رو� در �tس �رو� �اQ�* �ر��p ض�z g *� ار

�E اD ا!�� *� س3�د�� «:!+ 4�2F$ � داد -��وه�� !س'ح ا�O�-س3�ن دس3ر

��ر� *�سc�ه��ن �رو� ازp �-4  �ه��!�-12 1979د¦9 25*�!2اد . در�« -�د

��س�� )�ر-�w، دو*�ر *� d'=% 1�c، س� ���� + س���'TB 1ادار ��m6�ن ر �*�*

��وه�� !س'ح ا�O�-س3�ن و س3�د- D2اAB�E اD ا!�� در ا!�� *�ادرF$ رگ#* �=�

».��د-n 2�ل ا�O�-س3�ن د�2ار در 2VQز)93 (

www.goftaman.com

372

�:o"رو�E "وه����:

�26 d�� 1�4�Iس� )1979د¦1358 )27 9 �'�ها�+ �V° ه#ار � ��واز 2ه�ص*س

�T�-2و، وارد103-��وه�� ���Q ازا�� �=� �. *,�ام �2-2 ��و4�1 ��*� و

�Q�� +زره �وه��� د¦259 �� روز108روز - در را1 ��*� را @! ��از از *�ABر

�g �3��4 *د-2، وارد� �t3��� �!$��وه�� �T�-2و�+ ���Q *� و �4د�2-2-

!��ور�� . �)2V3س�Qارار A�ط *� 103 �CQ�ت ار g ا�O�-س3�ن ورود �رو� در

اa�م ^��V�ت -b�!+ را ا�� -��وه���د-2 وا{د��� ا�CJار. !�$ �-4  � ه

��*� *� دا)� دو�� در -,�ا-+ 26� در و��خ در @-�وز ا!�� �=�. %�d {+ )رد

�c Rد� ���Bن ا�*#�! ��س��س+ �ج *� )'& *د Qل دس3,��*� . $#ب د!��ا

�* �����، ا!�rV� Rد� ���Bس+ در ا�� س�� !ردا��ادpد#-�� �Aس�V� ��-��*

� )'& و س��,�د �س�� $#ب د!��ا �w ا_-�62�QN! " �ت )د*��*� ��ت �"

��Fدا)� س�� �AI*� ص �رو� . �* ��ا!�F4 +س����و� س* ���Bا:»��F*� س �رو�

� اوره9� دو�� �رو� * {��42V+ از�V�ن ��d داد1 اس� �� دو�� �رو� TSا

و�V3�م *� ا�O�-س3�ن !س�2Bت *2Mر�+، -b�!+ و�V§ 2-�س��! +� ��ر و !�

!2ا)'� !M�*� د)��� و در را !� V=� د�,� ���س3�ن و �MCV! ��ره��

�,kارد}.«)94 ( Rد� ���Bا �* +��E اD ا!�� در$�F$

� )'& از ه�� �T س��س+ $#ب د!��ا

Page 187: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

373

+��رو� -b�!+ و!��V�ن !�2ادTSروس+ اش ا#c�@ ��

س�)� kzا� @�د@�c#)�-� !��وف زه�در��ون از -��وه�� �رو� در و *د او*

��ت را ��خ، )د'TB � م�aا �ا�*-�z +!�bض س�-,-+ $�!� !صف @!�د1

��د-2� سط . ! ���� ا!!Tح !س�S �tص *+ �j ره9�. 6+. د�c�ر^�V ه�� �+

ا�� . ا-2رو�ف ا§�ذ �4د�12 *د +� ���Bازا +�� �V^ر�cرا .6+ .د� +*

�Aف" *V�م�� " #c�@ انVB �* وارد �+ در. ��Qا!�� س�)��$ ��!Tن !سN� ��

#c�@ سط ���س� و �رو� او در ا!*�=� �� TB'+ �2 *� )26�6( هd3F د¦9M��! و

�=�+ و در ص�ف ��ر ا!�� �� از* �!� *+ )9� از ر��، �#���ن �رو� در

��ت س�-,ن س�ز�، او*�-�!� 'TB را � ��ت -b�!+ *� هش @ورد-2'TB 9. ��وع(

Rد� ���Bوا ���� ا!!Tس+ $#ب از !س�� سNSع *� ا Q ��Q!�-2ان 4�رد س� 6�-2اد

�-�(�F� ��mص2 %=�رژ-�ال و��� ر Rس* 2�*� rB'� *س� ژ-�ال !�kر. ار g رس

�: �F�)�-� �� اQ�!� ا!�� �3��� وASس��zض ا-M3�ل �#���ن را *سR %=�رص2

�: %=�ر. �رو� !��w س�)�ASص2 س� ،Rس* �wر و��3" د�4والVy�!�t3ص ا!�اض " �#-

� !�t3ص *�T�ر� ه�� *� دا)'+ را��و*+ و��س+ �w" د�4وال !��+ ا " ا-�

�: �4و1 د�3ران -b�!+ �رو� راASس� �ج *سR �-� %=�رصF�2�) در �c *� ��خ

�3+ وارد در @��. *� @ورد�$ ��Q ��ا!�=�، )Nِف س�B�ِت �AQ از �� *� �2-2

دا)� ��خ ���ن -,�ا-+ وا�CJاب �2�2 در

www.goftaman.com

374

ا!�� *�^�م . @!12 *د &'( � ��و� س��س+ $#ب د!��ا* ���Bا

����� د%�ر *� اسVU3�� دس3,�rV� 2�2� +�=�-�ال و��� ژ. �12 *د-2 *

�� �F�)�-� %=�رص2mر Rران د *س3� � *� ا �ق ا!�� رهTV��+ ��د �رو� را

��)Fس�+ . *�cداز-2 *� 2او� او�ژ-�ال 2���ن *��@!2-2 �#���ن از« :!+ -س'� .*2ن -��T *� ا �ق ه� ��+ از ا!�� در

� و. *�ه�V *� رو� ز!�� ا�3�د1 *د% +* g�T�- و %�-� اش @و�#ان �12 *د

�2 و -رFرا س �#�-��-� . {+ د�2-2 %� در. و6دش د�12 {+ �2 هش در ا� از

. ر��3 *د �!�� !2ه�+ ��و س�t در!�د1 او @�� !+ ��س�2-2 )د �#���ن از

*� @هس3,+ د�2-2 اس�؟ -�A ه��g راد�ار� !�#د-S �* 2ر��� *� *س��ر

�� در. ا$س�س !+ �2Vا� ��ن !�گ 4��!�ب �12 *د-2ز-2 وt�! +4. �Vس�ه

�w وVy��س+ �w *� �ز-� a�ت س�ه�V ا *+ را.�S.+6ح ه�� �+ "دوس�ره�9�ر"

2V-#�! dم *� . *�ه�� g� �B�س� ��وا! در %�ا :�,�F زد4+ ��س�2 *� و )د @!2

�#� رخ داد1 اس�؟ %� �س+ % ��V%�! �-�(��د1 اس�؟ @�� ��د�+ اس� را ا�� ��ر

ا�� وا��Q ا�س�ان !س�ل ���2ام ��S؟ ��V!ل و 6�-2اد(ا�AQن )ا����� +'�را)

*� Qا� %=�رم زره2ار @��. س�)�3 *د � ز-� زد-2 T� ���2 *�اV�,* ن�-@ �*

2V��* 16� از !,� @!�د  ��T در���� ه2V3ا-س ��!YN %ن �T�-2وه�� !� .{+ �M3!س �د در ��*� را در �,���ص�1 )��

2V395(».دا� (

Page 188: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

375

���E اD ا!F$ شز!�-+ *� ه��و� ه�� �رو� - +!�b- ت��'TB ��2!@

. ����3 *د �zض س�-,-+ $�!� او@z�ز2�* d6�=! �اQ =� از� �26 d�� )279¦د (

�ج *� *س� !��#�=�، �c س� CQ�ر در�رو� . اس�y'� �!�M3)+ $� �� ��د-2 و

در h�*�ات را �س3�� 4�م !��# در ه���= �rFV! 3(�2سV از و �AQ �* �'_

�� روا*ط !��ن �CQ�ت ار g و�� ،��خ'� ��و� ه�� . �3h {د-2 اQ�!� ا!�� را-

�'�!=���Q �* d6اQ�!� ا!�� *س1iو� �6+ .�+ وا$2ه�. YNAQ �� +* در

�c � ج *� �� اQ�!� ا!��، ��خ �12 سF�رت �رو� q�6� دارا�!�ن و

ا�� 6#و �م ه�« :�2-2*د-T� 2 !+ �4د F�و + *�� 6# )�,���و وا$2ه�(  � و ه

2V32ا�- +-�Oم ا�� @ن �� !'�A ا��اد. ��Q اف�Sد-2، ا* +-�Oرم ا�F�-��*

@��س�ز!�-2ه+ و.!�� k4ار� ��د-2 را��Q ���2 ¨�1 دارA ا!�� را %,-,+

2V32ا-س��� ا!�� را. !b��� +! 1�=% �*2V3(�V� .از � �ت س�سh d3�*�و� و)�ص

�#ات ��ر*� ��ن -�#@4�1 *د-2=e .در ��Q +'(ن دا�T3(�@ن، س �و ¨' ��M-

��Q �(دا �ق ه�� �# را ا- 2V32ا-س�! .d6�=! ت��CQ"�F����" را "ا�-

w� از "*��ر-�w "را" ز��V"و"*��'��د-2. 6+ .ا�س�ان �+�. *+ ��!�-2ه+ !

2V% ت��CQ ر ا���� ��*� و �Bاد1 !����" دس3,�1�. دا�2V3 ا)3��ر در "�'

در"�333رش " هrم *� ��خ ا!�� *V�مس��1358( �B�d 26� (1979د¦9 �27�!,�1

�z@ �M�ز25و 6Q96(».���� د (

www.goftaman.com

376

�* �3�- w��! و *�ا� ا��اد« :ا�O�-س3�ن ��ن در

�ح داد1 J ��س-� �f2V !س'T�-�ن ��-� �� ا!�� *� ا-NMب ر *د-2(

) C.I.A( "س��" و*2V*� ��د1 و*� زد�I�ت را. ��دا)�3 اس�J راسg3 ا��

RT� ا�س�ان !+ س�*�زان و �س+ از2-��kc* 2V3ا-س !+ ��س2V )د از و

دBت ��د1 را ا!�� سc�ه��ن !� �� %�ا ) 97(»اس� -� سc�ه��ن ا!�����+ را؟

��د1 �#���ن �رو� ا!�� را هVز- f� ��و- g *� ه�� �رو� ��خ را*د-��2 @

�� ا!�� *�)�-اد1 $��+ در. ��ز1 @ورد�� ا �ق ه�� دا)� ��خ {�2ا-س2V3 اش در

��وه�� 4�رد- ،2V3س�-+ هس� �% ��>�=! *� Qا� ا�Sاف ��Q در��S و ���E او

!M�و!� . ��دا)2V3 �رو� *� -9د��ن 4�رد!�b- dدره �زود �* ��ا!

�12 �2 و !=�<�� *�ا� *� ��-�*د� ا! . دا)� س�)T3�ن اص'+ ��خ �4د�2-2

��وه�� !=�d6 �� دس�3 ه�� د�,�� از-�g و �=� *س� !��#� +(�y'� �!�M3اس

2V3ر� � ���!=d �: !�ا�#س�B�ت اوز-2ان دو�n �* +3ل راد� '�#�ن و

�رش -��وه�� . �'�y)+ را ��ف ��د-2-b�!+ ودو�3+ *� *�)+ !�ا�# �رو� در

�� *� ا�� !M�و!� ه�. M�و!� رو*�و �2!��3Q 2 د1 ه� � از!�aا d6�=! �اQ

و *�رت ��ا12V4 و*2ون در���� رهTVدس� ا!�� و!M�م ه�� !س�ل ��!�-+ از�E اD و %ن دس3ر. صرت ���4F$ ه2ا��

��ر� *� pو �ادر�* ،g ا!�� *� ار

Page 189: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

377

-� �رو� *د -��وه�� اj�د��F و�h �Tص�h .

:0'/ ا����+ از� #�داس3�ن �3Q در -��ت �,�F ا-,

سط -��وه�� �رو�، ���E اD ا!F$�& ا!�� در@)��� دQ��& *�ورTBد�T3Bوا

�+ در. �TBش *� �رو� *د�$ �� �� �ج *� ��را!�� در اQ�!� و �c ��خ

��وه�� �رو� �Qار- g !ردهrم و@E�F$،���4 Dا �� اNSع ا!Q6�-2اد��Q E��د !�-2ان 4�رد�را )

�Sف روس ه�اس�، �� @ �A�ر� از����kc- .2�* ���س ��!��$�A در )�© ا!

ا!�� ص�$: « :س+ �F4. *+ .*�راد� *+ �� ��A* �F42ان 4�رد-�!Q6�-2اد �*��!+ �2V؟ 6�-2اد !�'!�ت ���4 �

�F4 :$�ص ��!�'م ا�� Sر: و@!2*� ا!. �*���S2ف روس ه !+ �د�� ���از�F4 :$�ص �� ) 98(»!-�: ا!�ا!

3$ �� �� ا! +Vtس g ��@)��� �b�ت $!رد �رو� سء �� در *+ اT3B�د� و از

)�© ز��ا. -,�3F *د *� )�-اد1 )د�# ا!�� و- g-2 *�ور ��ز-2اV32ا�- ��*� ��خ اQ�!� د¦9 27@ن ��!,�1 _'� در

. س� -��وه�� �رو� *��2 ا!�� از��د-2@�����وه�� �رو� در T4�ن !- ��

�� *� �س�-+ !+ 2V,V6 ا!�� *� د��ع از��Q 2-رش @ورد1 اا�� رو از. � R(د

��ن �رو� �� وارد!�b- �* ��ا �Q+ ا!��� )�-اد1 اش و *��2ر �� او �2-2Bا

��F4 ،2 %�ا !�9د *� س�V� +! �'� *د *� ا�� �ر او. ا!�� ا�� 6� اس�

www.goftaman.com

378

���وه�� -�� �'_��� و دا)� ��خ �� و���F �رو� در*2وش دار-2، *� 6�ن �2رش را $F��� از

�E اD ا!�� د)R. ا!�� ص2!� !��س�-2F$ 2V3هس w��! �رو� �وه����2ا-س� �� -}

� :ا!�� !+ 4�p 2س�. *��2V �2رش را » ��  � � وT=! �� +3Q�ت دا�3�d، ه

� از� ز��د 12B. ��خ �د -3ا-س� وارد2-2� �3�� ��>�=! .�! �� d�{+ دا-س3

2V3ت !�. روس ه�هس�T=! +3Qم �2، و�^ *� �� دا)� �2ن *�. دا)� ��خ �2-2 @��

�Sف �'� !س'س� *� %=�ر �� !���2Vارا�� �'� ه�*� د)Rا© ا� در. ��د-2

�+ وN4و +�N! �*�اص ��'4 fازس�م )��+ در. ��د�$ ��@ �� ���� ا!B را*2س�

2V33+ ر�z مR(د �2، *سV33+ *� . دا�z�2، ا!�� ص�$: �F4 %�ا @��V� +! �'�

ا�� 2V3F4 �� ا!�� �r�س�؟ در. ا�rV�س�-�س�3 �� ا!�� @a� $�ل !3�6 �2-2

@ن از 2*� .�'� ��د-2 او *�. اس� د)Rا© زÉ+ �2-2و و3Q+ د�2-2 �س�ان و

) 99(».�� د�,�� *�Q+ {�-12، )�!ش �2-2�E اD ا!�� درF$ �* +���وه�� $�- g @

�=V _'� از س� �رو� ����2� �3 -� �� *� �� اQ� را @��'* ،����kc- g3!

. g-�6 ��ا)ا-2 *�2�ع از @ن -��وه�راRاو دا� Î��! +روس Rدا� w� +س���� ا 1979د¦�3Q 1�,!��27 9 ا!�� در ��ه2 دس3ر دا!�� *� ��ور)« :!�,�2 *د*� !��ور�� -b�!+ �رو� ز-� *#-2و داد

�� *� ��خ _'� �2V� 12 )9 @-�ن را�T !+ و@-,��F4 1 �� �رو� ه�. اس�2VV� .ه� ��ور �روا�� � �F4 �� *� ا!

Page 190: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

379

g ا-2@ ��2VV��. *�ر� !�� �� )د از را )ا!��( ا�� سVt�ن، د*

�3��4 را س�)� )��سRدا-+ س�,�ر *�tد :زد *� )�d ����د و ��ا-2 ��ور*� س�

�� ." دروغ !�,�+ ا�� ا!��ن -2ارد"�� س3�د�� و ���2، *� )دm12 ر-�!��

!,�. ^�س *,��د Qا� %=�رم زره2ار@ن *� @هس3,+ �� از ار S�A�ت �CQ *د

2��z: "�,درس� اس� د� d3100(»."دا-س( �# ��ودا-b�!+ روز-�!� )9-,�ر- +!�س� ه�ا-R-�س« :-�س2��-� �� +�Q!�� در را )دT��$ �ودارا �M3ر!س�� �

�� ��ص� *� ��Q� 2V3��� �'_، در�او�E اD ا!��(�� در@ن �tص ��د-2F$( در �M'$ ،�! وران��ان !� !#c�@ ،�! ن�b���

ود�3ران !�*� س�!�9د، �� *� ��ر ) 101(».دBت ��د1 *د را @��، )د

$2� *د�� او و� درا!�� *� �ر اT3B�د + �AQ از�B�د سگ )�! #� !س3+ و در -

�+ از�I�( +!�b- ��ه T�"س��� *#رگp" �9د *س�! .�=� ���س� وهd3F د¦9 ا!*

� ��� د�Rس��س+ $#ب د!��اBن ا�*#�! ا!�� در. �ج *� *د ��خ �c )'& در

2�* �� +-�T=! م از ا��Tص�ف -�ن !سYN!�� ،2� و !س�ور$�ل س� +!�b- �*

2���� �� از دس3,�� *� او. رس�rV� *� �)+ دار� ��د )ردن سپ )د

�ا ��دا)� و �� �F4 g*�ا� �ه�#c�@�� -�زدا-� *�ر@ورد1 ا-2'!�� . ����rV�

#��E اD ا!�� �F4 �)+ *� �� از -F$: �V�ن داد1 ا-2 در«TSا �و �*��� !س

�T اj�د�رو� در�V6 دا)'+ ا�O�-س3�ن�* +T�bB ��ه � دو�� <=ر� د!��ا

www.goftaman.com

380

��سK ا!�� در. {د )اه2)�س2V� Q �� �F4�ن �رو� *� *� او

��� *�ا�3�ن . ا�� 6�اس� ا�Vن درp �! *2 *#رگ !�ه�y,�1 روز !�,p �� d3Fس���

�,kارد را !�}�=V .#�% �p نVر ا�S ��ود! g�� +��B از روز !� ه� &��S

�'Fن *� �� ار A�ط !+ ر��& �4و!�� %Cر *�ر1 4��م و*�هd درVا� �ا�*

�رو� را 6=�-��ن �T ه�� -b�!+ اj�د�d، در��} ��6 �V6 دا)'+ ا�O�-س3�ن

dV� +! �AI102(».ص( @)��� د�TB &��Qش در��� $3ا! اT3B�د

&TB ،دن )N �Q �* +V�� �رو� �**� �رو� را وا*س3,+ او و��دار� و

��وه�� �رو� 6س2. ن !�2ه2-��- ��ا!�12 در را-�y�� +V���Q در �ه� ��ز!

*�)+ در. ��خ ز��)�f ��د-2 *��ون از ' " <'� �'d !سV! 2V3�*� روس+ از

�E اD "ا�O�-س3�نF$ د���3 !+ �F4 سط ��+ از ���+ *� 2��Sاران �1 ا!

2���ص�$: . �3Q رس! ��-@ dzر +'B� 2��Sار �M'(1+ ه�� ��روال ازBو +�

Rدر د� &'( � ره9� س��س+ $#ب د!��ا،Dا :�a را �� سط اد�B� �3Q ا!

�M�M$ �* ���Q +� 1� 2��Sاران �2ا-2، ا!�! R���ح *J �-,y� و ه

) 103.(ا�� !رد ارا2V� +} �m �اه2� در!6د�� !V�*� روس+ از Vyp�ن در

�+ و 1 � ��ار� 2��Sار وز��ان !�#ول و *'�2V��,�ن V6�ح ��%d در 12B ا� از

�c ز!�ن هrم -��وه�� �رو� *� ��خ . �V�را�� -��وه�س�t !+ رود �ج *� در

�t��س�+ !+ -�س2��4و1 در«:ژ-�ال

Page 191: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

381

�� !=�1 ه ا�O�ل ��+ از�ر*�6س�3 $ d%�� +42V��} �* �� دا��

$#ب و)'& ��!�ن ��زات ��Mب )��m از�� س3�د�� سc او. را�ا-2��� ��mر �

��و-�y-�c ه�� !س'ح ا�O�-س3�ن را*� ) 104(».در@ورد �� )د از��� V6�ح ��%d س�t ازBد�� *�)+ ا6!

!��6ا� �3Q ا!�� 2��Sاران �1 �+ در و در �� @�� ا�� ��سg را���ن !+ @ورد

س�-,-+ $�!� ا!�� %� -M�+ دا�2V3؟

, <=�ح %�AB و� J� +�� اران�)�bدر �ط حM��G ا����: V6 �3Q�ح ��%d �� �� از *f9 ��ر!� ره9

ا!�� وسMط $�!� او*� ره9� $#ب 2��� ا�� $#ب رسT��$و &'( � د!��ا

�� در-��* ��س�-,-+ $�!� )د �س3��م $#ب *� �T -��+ از ا!�� راQ او. � ار g ا�O�-س3�ن 'M+ ��د-��وه�

�ز«:ا�=�ردا�� ��� dو رژ� ��z�ص: ا! ���ر ز�� و�S در ا�� )��m *� )'& و

�� ا!�V+ در V6���ت )دT��$ ،2�y�� dه3��ر��V6 ��ه �را2، ��*� ����ن رس

� ا�O�-س3�ن ا-NM*+ <=ر� د!��ا *� *�اس�س @ر!���� وا�� ا-NMب ر

�� ��1 *� اراد اaو@زاد !�دم ز ��� ��ء ا�O�-س3�ن *� ��م ���وز اQ �*

V! �-د $#ب و2ا��2 !'+ )I3! و T� �*�cVSس� ا�O�-س3�ن ا�س�ان و س�*�زان و

2Qرت $��V�� �T+ دو�� را دو*�ر1 *2س� ���4.«)105 ( راb- 1�!+ و �� $�!� ا!�� از $��+ در��وه�� �رو� هrم و -3��r در- �V6

www.goftaman.com

382

�4د�2، ا!�س�-,ن �ح درJ 1�,y�ادB� ه�� V6�ح ��%d ه

��ت gM ا�� V6�ح درداد1 -���2 -'TB�� ا!�� %� -b�!+ س�-,نT��$ �س�ز

��م *د؟ *�)Nف @-f9* �� +y ��ر!� ازQ !��2I3 !'+ @ن در $#ب و���وز!2Vا-�

،2�4 +! �tس ��س�-,-+ $�!� ا!�ر *� 2Bم -gM و �رو� ه�$ ��F��h

��ت -b�!+ $#*+ ا!�� در'TB 279¦د ��. ا-,�� !�,kار-2� )Fس�+ ازژ-�ال

3�� *�ا�Rس�+"QلV�ازا�س�ان " وا ( "ز��V" از�4و1« :*+ !+ -�س6.2+.�+

+� d6�=! 16+.�4و.�� از )*+ *� ��خ ا! �'>60 �=V � 14�F- 2-2-�! Ï�و س

���Oت ا��F' ��وه�� 4�ردا!�� در��خ (- � �ج * �c ��ر!� . *د ز��د *س��ر )

�V�ن داد1 *د�� *� !�TS500ا �F- ��د _��� )اه2V رز!12V و��دارش !�را

�,! �=V �F- � 12 در!@ �V6 2ان�! ) 106(».*د

ژ-�ا�ن �رو� در ژ-�ال *,2ا-ف ازدر -��و� �رو� را_'� ا�O�-س3�ن

�� ا!�� -��+ ازT��$ +-,-ا-+ س� �-�� !+ V6�ح ��%d درT��$ ا�� �ا-2از�*

*� !=��6ت ��»+ ه��� در ره9« :)ا-2 *�ا� دا)� {دن ��دره�� )د !�9د، س�

��م Q +4س3�ن، 6=� @!�د-�Oدا)� ا� �**�ر1 �� در �4د�2 !س'I�-� دس� *� ��ر

�� ه���E اt� Dص )د�$3 ا�� ���F$�� دا)'+ ا!�. ا!�� !C'� �4د�2F��h

�E اD ا!��، @-2MرF$ ،2-دA- �Q�س�ن *��و� T� ���Bهس�3 @هس�3 ا@

�س� اj�دس��س+ -T� $#ب ��3 !��#�T�

Page 192: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

383

3��r رس��2رو� *� ا�� - �رو�، �� *2ون ا�RاQ fا� !س'ح اj�د

� )'& ا�O�-س3�ن ��*+ $#ب د!��ا!�� )��O �� ره9� $#ب و T��$( از دور

2��A�V�ن *��� اردو� yp. ا!��ن ! �� از -Aد اT3B�د ا�O�-س3�ن @-2Mر

��� و� _ دو�� f9* 2�26 ��ر!� و2��}.«)107 (

�� و'jدر��3 ه��- ��MM4#ار�,�ان و��z*+ %� در ز!�ن سMط $�!� ا!�� و%�

�# *�2ًا- 2��� -V6 gM�ح {�3ان *� d%�� 1 �+ در� سMط $�!� و2��Sاران

�M& "ه�V� *�اد��. "ا!�� دس� ����ا-س�ن ا�� 4#ارش « :ا!�����+ !+ -�س2

�� *� ��ر!� را� ا-2ا)� ا!�� را�� �����د، !�3ا-F( 2� در�! d�bV �*

*� @ن و اT3B�د ��!� -�د�12 *,��د�Q +3��� -�دpض *��2 و اBا* در � ����د-2 در ه� !Jع �� �رو��! �% �*��

�6 ��د.«)108 ( �� "د��R'+"و"�+ �� @��"��و��سرF��!

�e �M�وز "�3�بM$ ،ن�Oن ا��McQ �رو�2��Sاران در!رد-gM و$�ر"*�ا�O�-س3�ن

�1 �+ !+ -�س2:»�V6 �� +3Qدر ��خ ( و �c �����، رو ) �ج *! +�!�( �*�� اسA& ( س�ور�mر �س�ور Dا4س�"اس2ا(" �w از و �2 ��2ا'���* ) ��CQ 2ان-�!Qd6�=!"�F���*2 ا!�� را )اس� � ")ا* .

@-,�1 . !�د1 رو� ا �ق د�2-2 را @�� او���� � Q=�!�ن را ��+$ س�ور� درQ ��

)د�3��4 *د، *�دس� *� س��V *� )د-� N4*#و� و �� -� او $��+ در . زد�*�a@در �� �د2، درو6V3ردا��$ �V6

www.goftaman.com

384

��د1 - fاRدر وا� ����! ) 109(».-�س�3 *د-2 زره+ *� ا-b3�ر

�س� �� V6�ح ��%d از در- +�p�ن ا�� �ر @z�ز �� ��رض و در �د �* g�T��

�* 1iح )'& *� و��V6 ���E اD ا!F$!V�زA! �B�رز1 و ا�� @��. �Q ���4ار

� B'+ رdz )�-� و را �� س��*+ ا! ا!�. ادا!� داد-2 س�-,-+ $�!� او

��� 4�م @�� در 12TB ����F و !س�h و ���م ه� ا!��، ا-3��ر !A�رز1 *��� ا!�� و �VA�!� ه�'B د* g3!�$ .

��م و !M�*'� *� در @��Q 2ام� �* �� ا!A6=� ه�  . !س'I�-� !3س� -�A!2-2�رز1 �� رژ��V6 d و'Bرا �-�I'و!� !س�M!

. ��ر -��د-2 از ا� ه�  4��ا!�� در��م !��# ه�  ��CQ و درQ ،+!�b-

��!س'I�-� ا� �zض *�ا-2ا)� $�!� ا!3�2 از��� ه�. س� V6�ح ��%d *�ا1 -

2V% � +'B ن�C'2سVT3� +*#$ دوم ���t� در -gM اس�س+ ��»+ ه� V6�ح ��%d از در

+! �tس ��!+ و 4�2 سMط $�!� ا!�� و��»+ ه��A�رز1 « :-�س2�3! +Fh ��

�� س��س� 1�S�h هV,�!+ رو� @ورد-2س� رژ�d *� از ��,�د ا)V3�ق و

12Vا�#� �-,* ���E اD ا!F$ �س�د!2ار2�2� �� رf ��د-2@-�ن د. �4د�2 ا�

-Aد !�Cح و ز-42+، *د !�گ و!س�'� *#ر4+ ��6�ن @ن !A�رزn ،1�ر در. اس���ر6��ن از از�� ��R£ �3t�6�ن 4س

وا�� )�g *�ا� را1 @ر!���� ��»+ در2Bا�� 6�ن س�cد-2، ز-2ا-+، @زاد� و �j ���ر در. *� -�س� �2-2 س� ���rV و

@ن ا!��ن �ر�=�� *��_�-� رژ�d، ه� و

Page 193: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

385

،��� *�زدا�� ودس3,��*�ران �2ن ����ن ��»+ و6د دا��؛

*�ا� � ��b و�+ @-�ن، ��%A! d�رز1 را��6�ن در @-�ا � ز!�� -� ��د-2 *�

�� 1979 $ادث @)��� روزه�� !�1 د¦9�* ،2V3اس�س+ دا� gM- د در@ن(

2V3110(».ا��ا� ( �3�ادB�� س'C�ن T=! +'B+ �� در-

��2VT3 و d=A! ن�Vyp +Q�* رو���-،2-�T���6�ن در ��»+ ه� "-gM اس�س+" !

ا�� . اس�1979$ادث @)��� روزه�� د¦9 �ح @ن ز!�ن ��Vن در ا£�م ازJ  �ه

��� *��Sف وA� 2�- . 2������ ا�� !رد، در -�b وا�Q,�ا��-�

��� V6�ح ��%d *����2 د�42�1 ��+ ازBا�ص �#وم سMط ازt� رژ�d ا!��، *2ون

2�,�! �tط سMس2. را1 س�!+ - �و: » 1�=% � |�� ���f و !FVر*�ا� ا!�!

��ن 6�!�� 6�� {�-12 *د در! . ��M*ا�� ا-س�ن سf�F وV% ر�ن @��م �� �و )

��ن داد1 *د 6�!�� را از �m9 ر��� ��k��- داورا. * ��Vن ��ا�ط در ا�@

2��* �-,% 12�y��9د-2 �! ��!� هd از*�2ا© ا!� از} +T3$ g-د�* ��*

)111(».*د

: رو��Gد ه�� )'& �=ر-1 وزوال $#ب د!��ا

.111ا�O�-س3�ن، ص ا�O�-س3�ن، 9Bت ا-,�# درس=�� 'K و-2

. 94ص *� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د�رو�–3

. 74 و 73ا�O�-س3�ن، صIF�ت

www.goftaman.com

386

ا�O�-س3�ن، -4 . 161رو� و!M�و!� ��ه��2، ص e�وز�

�e �M�وز-5M$ ،ن�Oن ا��McQ �* �رو� . 231ا�O�-س3�ن، ص

�رو�، ص $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-6دا)� در" �3�ب ، *� -�M از33،

�w و��3ر�� اسAt3�رات �رو�، 1984%�پ -���رf " سوورف

��ض، -7� ،+T�a "��T�!" +!�b- �'(2ا! . www.didgah.de د�,���1 �رو�، س�

8-k(�! ن�p . .M!94�و!�، ص و س���� e�وز-9

10- &'( � -,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا .50ا�O�-س3�ن، ص

3� ، ص ا�O�-س3�ن در-11��mژ � �V,V!63 . �2 *+ در. 6+.�+-12_Rس3�ن، دا�-�Oا�

.س�T�ب، س��� T3F4�ن�T ا�O�-س3�ن، Qس *+ در .6+ .�+-13

.ه�d3، س��� T3F4�ن�e �M�وز�رو� -14M$ ،ن�Oن ا��McQ

321*�ا�O�-س3�ن، ص 15-�F2، س!�$ ،+T'B �1 ه�، ه�S�(و

،+ �BAC! ور، !��#)2!�ت��س�ل %�پ � .209، ص 1376

16- +�، س��و6=�د، John Cooly �V6 6�ن ��d6R! ،2سM!�- ��پ :ه�% ،+Fa +A3�T+ و��هB +,V' -�� ��ان، ���� %�پ و

. 37)ر��2�، ص 3�1385��A، س�ل �رو� *� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-17

. 87ا�O�-س3�ن، ص

Page 194: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

387

18-�F�6 �V6 ،+�رس �ور�س2M!�- dس ا!����، ا�O�-س3�ن و

+ �� ا?''+، %�پ ��*�، *V,�1 -��ا*، *� -�M از��� 129،ص 1384!�-2، س�ل

.John K.Cooly ، ا� Unholy Warاول �3�ب $M��& ��� ��دd6�� 1 �رو� *�-19

.92ا�O�-س3�ن، ص *�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از-20

.�25رو� ، ص �رو� *� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-21

.88ا�O�-س3�ن، ص ا�O�-س3�ن *� را !� ��� Bس���-22

�A$��! ،2-2-��� ��3V�ژ-�ال وا�ف، *��4دان ازVروس+ ور� �! �*

20ه�رون ا!��زاد، �2Vن :��رس+ . www.goftaman.com،س��� T3F4�ن9�2007ور�

23-��6=�د، *��4دان *� و 6�ن ���+، س�#اد1، !�b- و !=�4�ن +Fa +A3� ،+رس��

T'B+ و -�� ���� %�پ و %�پ ا��ان،3��A، س�ل � +,V،��1385ه�2� . 232ص )ر�

24-2� 2س� �ه�-2 £�ءا���2 ��وح و س�سT'B w+، روس+ س�ز� ا�O�-س3�ن، %�پ

�ر 6=�د ���س3�ن، @ � �>� ��-ن .130، ص1986ا�O�-س3�ن، س�ل

.227ا�O�-س3�ن، ص ار g س�خ در-25*�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از-26

.29ص �رو�، .227ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-27��ر!�، ا�w -�!2ار، س��� ��د� از-28

�=!www.mehr.nl.

www.goftaman.com

388

ا�O�-س3�ن �� -29 . 31 ص *�ز4�� سc�ه��ن �رو�، از . V! ،2I3! �'!www.source.org�ر-30�'F-+ *� ا�� -,�ر-12، در-31 �,3F416 ��6 2006. ا�O�-س3�ن، !�Rو)��، *+ در .6+ .�+ -32

d6R!: Rب، س��� دا���¦ 2� .T3F4�ن _ ��ن در ا�O�-س3�ن-33 . ��Q °Vن ا)��، O� 2'6�-س3�ن در ا-34

.155سم، ص �رو� *� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-35

.103ا�O�-س3�ن، ص ��Q °Vن ا)��، 6'2 ا�O�-س3�ن در-36

.156سم، ص . !�T�� !2ا)'� -b�!+ �ر�- 37 �رو� *� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-38

.101ا�O�-س3�ن، ص !�ر ـ�ـ� :دا�3=�� ��د از- 39

.، س��� T3F4�نMartin Babic *ـ�*ـ�ــ|�T+ س��� د�42�1، �<� از-40a ض���. *�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از-41

.�35رو�، ص �e �M�وز- McQ�ن ا�O�ن-42M$ �* �رو�

.181ا�O�-س3�ن، ص *�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از-43

. �34رو�، ص ��ن در-44 -�O128س3�ن، ص ا�. .237ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-45�e �M�وز-46M$ �* �روس3�ن، ص �-�Oا�

204 .

Page 195: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

389

��ا_2، ودان، -47M�، 1999د��V ه�� س�خ ، %�پ ���ور، V6ر�

. 230ص n47 ،3�ر1 س2V،�-� 6�سس+ اسV�د-48

.452 ، ص 1979ا�3*� .p 442�ن !�)k، ص -49 .235 ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-50 . 64ا�O�-س3�ن، ص ار g س�خ در-51 .237ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-52�e �M�وز-53M$ �* �روس3�ن، ص �-�Oا�

192. %�ا ا�� ��سn �� 12V* g� *�ا*� در-54

!2ا��� ها�+ *� $�| Q!�-2ان ها�+ وهrم �رو� 6'4��� از در را -gM )د

ا��M ا!�� @!2-2ا�F� ا�4*2ون !�� *�ا*�2009 !�رچ15 دو*+، �=�د�2، در- .1378 $ت 26*�55-�� . 85ا�O�-س3�ن، ص در ا!�� !�ر ـ�ـ� *ـ�*ـ�ــ|: دا�3=�� ��د از-56

Martin Babic �* ، �ر :�4دان *� درد�3 .www.goftaman.com س��� T3F4�ن ���زاد،

57- 2V3س! d'��+ در �+، روز دو �2� + س�BAC! �-ا�FV� 42Tدر� �و#*N .�M!1358 وزارت دا)'�، 26�

3��ر، ��2A'4، دس��� �V=�ن %=�1 -58T�$ س�ل !2اد، ه�� ��B�ن، %�پ ا��ان، -��

.2، ص 1379 �رو� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-59 .90ا�O�-س3�ن، ص *� .102ا�O�-س3�ن، ص ا!���� در-60

www.goftaman.com

390

��رس+ درس��� -61 � 3F4,� )9-,�ر روز-�!� www.farsi.ru!س

س3�ر1 � س�خ %�پ !س� *��ر� �ز-3س� ��3 !��#� $#ب !��ورT� +س��س

&'( � . د!��ا .192ا�O�-س3�ن، ص ��ن در-62�T+ س��� د�42�1، �<� از -63a ض���. ا�O�-س3�ن، !��T� e�وز �رو� در-64

�T+ £�!�ن، س��� a ض�� د��1�42www.didgah.deاز �M- �* :ـ Ghost Wars: The

Secret History of the CIA, Afghanistan, and bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001 Steve Coll, Merrill House, New York, Carnegie

Council Books for Breakfast, 3/1/04,pp 47-52 . 65-k(�! ن�p . ��Q °Vن ا)��، 6'2 ا�O�-س3�ن در-66

.167سم، ص 67- &'( � -,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا

. 76ا�O�-س3�ن، ص، �رو� *� $M��& ��� ��دd6�� 1 اj�د-68

56ا�O�-س3�ن، ص !�ر ـ�ـ� *ـ�*ـ�ـ| : دا�3=�� ��د از-69

Martin Babic ���ن، س�T3F4. !M�و!� �رو� و ا�O�-س3�ن e�وز-70

.�151�ه��2، ص ��Q °Vن ا)��، 6'2 ا�O�-س3�ن در-71

.164سم، ص : ا�O�-س3�ن، !d6R *+ در .6+ .�+ -72

R2 دا�� .س�T�ب، س��� T3F4�ن _ .M!80�و!�، ص و س���� e�وز-73�'d !س2V3دو روز �+ در �+-74�.

Page 196: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

391

ا�O�-س3�ن -75 .M!144�و!� ��ه��2 ، ص رو� و� e�وز

.p153�ن !�)k، ص -76 .p150�ن !�)k، ص -77 .p57�ن !�)k، ص -78ا�O�-س3�ن، !�Rو)��، *+ در .6+ .�+ -79�2 س�T�ب، دا�R :�4دا-12V *� در� *�_

.س��� T3F4�نا�O�-س3�ن، س��� *+ در.6+.�+ -80

.T3F4�ن $M��& ��� ��دd6�� 1 �رو� *�-81

.86ا�O�-س3�ن ، ص 82- ،w'��4 ژ-�ال �A$��! ،1�42س��� د�

#�#B �>� �#اد1 'B. .82 @�ب *�,�-,�ن، ص -83 .T3F4- www.goftaman.com�ن-849Bت ا-,�# ا�O�-س3�ن، درس ه�� 'K و-85 .89ص 86- &'( � -,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا

. 92ا�O�-س3�ن، ص دره�� -��T ص12 *�س� رو�2اد-87

.136ا�O�-س3�ن، ص .Qل !�U�ق *� ا�� -,�ر-12 از-88 ه�� -��T ص12 *�س� در رو�2اد-89

.136ا�O�-س3�ن، ص ا�O�-س3�ن، �رو� در !��T� e�وز -90

www.didgha.de . �e �M�وز-91M$ �* �روس3�ن، ص �-�Oا�

195. .167�ن ، ص ا�O�-س3 ��ن در-92 .66ا�O�-س3�ن، ص ار g س�خ در-93

www.goftaman.com

392

زوال $#ب و �=ر -94� )'& ا�O�-س3�ن .د!��ا

.182ا�O�-س3�ن، ص ��ن در-95�e �M�وز-96M$ در �روس3�ن ، ص �-�Oا�

.204 و 203 .184ا�O�-س3�ن، ص ��ن در-97س+، �g ��رس+، @س��� .*+ .راد� *+-98

�Qن *�س�، *�-�!� !��-�، ا�O�-س3�ن در��، ��ه� ا� ازVS 21 تا*�1379$�* ،

.2001!�رچ 11*� . �Q289ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-99

.191ا�O�-س3�ن، ص ��ن در-100�� سw��,V، دوس� و��دار-101Tو�د� ،�n

س��� ��'+، .ق .�g دوم، �<� � ع . www.khawaran)�وران

. 82!�، ص س���� e�وز و !M�و-1029Bت ا-,�# درس ه�� 'K و -103

.116ا�O�-س3�ن، ص .194ا�O�-س3�ن، ص ��ن در -104�� *f9 ��ر!� در -105T��$ d��j 1را

�� ه�-��* � �BT� ،&'( �3 ه� و�-)1358 – 1359( �3�T� + ، !سس� � -��ا

� )'& ا�O�-س3�ن، !��#� $#ب د!را .2، ص 1362%�پ ��*� س�ل

9Bت ا-,�# درس ه�� 'K و -106 .115ا�O�-س3�ن، ص

�� *,2ا-ف، ژ-�ال -107Tس+ و� ، و�د���ا، 1989-1979س�ل �V6 ه�� ا�O�-س3�ن از

��>R!: ��Vaزاد1 ا ���2ABا�ا2$ ���، %�پ *B 1�,V#�# وس'C�ن �Tد�rV�

Page 197: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

393

�-2، ا-3��رات و! ��AC! .43 )ر��2�، ص1386س�ل 108- -�Oوزا��e و س3�ن �روو!� ��M!

.�170�ه��2، ص �e �M�وز -109M$ �* �روس3�ن، ص �-�Oا�208. رو�2اده�� دا�3=�� س��س+ و ��د -110

540 �ر�t+، ص . ��ر!�، ا�w -�!2ار، س��� ��د� از -111

�=!.

www.goftaman.com

394

��� %=�رم

N� e�وز ا�O�ل در و !�$'� � اس3 :دو$M ره." ح�ب و �.K ��ر�/ در

eدر �وز �رو� +!�b- 1� دوران ����4 ��� ���E اD ا!F$ ��T��$ . �-,-@

�� از �� در�F @ن س�t ��� سم *� ر��، �س3�� �CQ�ت -b�!+ �رو� ��ه�ًا

�2 *� دBت و�� �| ره9 IV! �� $#ب و ا!�� $#*+ �AQ ازT��$27 9¦6(1979 د �26

�� از ا!�. ا�O�-س3�ن �2-2 وارد )1358 وارد ,-+ $�!� ا!�� ا�� e�وزس�-

�� q�6��+ د1 اس3�Nوا�O�ل �4د�2 !�$'� ����t3 و -��و� ار g �رو� در ه�ه#ار

در4��� و���ت ا�O�-س3�ن و *س��ر� از 12Vوه� در�#ا���و�4i+ ه�� �V6 ا�� -

. ا�� !�$'� �nد1 !+ �د �'$�!N�ا�O�ل -b�!+ �رو�، و اس3

�g ��ره�� *� !�2 ا�O�-س3�ن راT�� ان!2Aل رQ�*� ه�� �V6 س�د w'3h 6=�ن در

س� �� ا�� !�$'� از %2V س�)�؛ ه��� 2�26 ره9� وT��$ در � $#ب د!��ا

��!'+ ا-NMب ر -�� و )'& !�$'� �| اس�س+ !رد -��ت !=d و .-�م ���4

-e +!�b�وز ا�O�ل در اس3�N و!�$'� در$#ب � در�رو� ره9� f9* ��ر!

� )'& و �� ا�� $#ب اس� د!��اT��$ .�� رس�2؟ %,-� *� ا�� ره9� و اوT��$

س���� در �2ود�� ه�� او و د�ار�=�*�%� ز!�م دار� اش %� *د؟ او زB�!� و

��د ا-�2�� و'TB 23ار درQ2ان ا� ��ه� !ر��؟ ا�� !�2ان �V�ر %,-� از و �2 ...و

��'=�+ راد�� ( p '�� ������ ��ر�/ از :���ون ��Zر در

Page 198: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

395

ز!س3�ن س�د��!,�1 در �26 d��1358 زVدر ه �V6 �!�Qا ��

�ج *� ادا!� دا�� و ا!�� در �c ��خ راد�� دو�3+ ا�O�-س3�ن در هVز

�t3��� از +�V! انVB �* ���E اD ا!F$� )'& و �� �را� TB!+ $#ب د!��اmر

+*NM-ا�F4 +! �tس� f9* �� ر!� از� �����-� راد�� )�ر6+ -#د� *� ����-� راد� ا�O�-س3�ن سMط $�!� ا!�� را

�Sف ا�� f9* :-�6 ��ر!� از« :اNBن ��د��3 !��#� $#ب وا2$T� &'( � د!��ا

ا�O�-س3�ن، �را� ا-NM*+ <=ر� � ا�O�-س3�ن، دو�� و �!� د!��ا$

� ا�O�-س3�ن *� !V�س �A <=ر� د!��ا�س3+ سMط !�A4�رووا��� dن �2ن رژ�ژ4

Dا E�F$ ��سf�F س 6�س ا�� ا!���#م ا!������c!ر و ا �3� و A6�ر د��T�* ،:��� امB 12اب د�kB 2ارانVSو

اه� !س3��w ا�O�-س3�ن اdB از !س'T�ن و��، T'B�ءورو$�-�ن ���V=�د� و س�V و

ا�س�ان اردو� *� Mا� ��ر، س�*�زان و�!�=Q�6ان !'+ و� ،�Sران اس�!��2 ن و

!'+، ز!�2Vاران و2VSوس�، ���� وران و... . AQ��� س'I�ر ز_3�g، اQام و

� @د!�g و �غ N6د ز�� �Vن در �� �E اD ا!�� و ���دF$ Kر�� ا!�V+ ه� ��د*�ش !+ ��سd3 و درود دا�3��Q 2ار

d�4 +! . ...«)1 ( � *f9 ��ر!� در* ���� �� *� ا�� �س3-�

�� $#ب س�F4 �t $#ب و {��42V+ ازT��$�� $#ب و ره9 را وا�Q )د در وT��$

د1 ه�  ا��ر1 ا� *� ورود $#*+ )ا-2��و� -b�!+ �رو� *� ه#ار ه�-

www.goftaman.com

396

و از -��دا�O�-س3�ن س�-,-+ $�!� ا!�� -gM ا�� -��وه� در

��-�ت )د او. $��+ *� ز*�ن -��ورد* س� + *� 4-� ا� *����ره�� ا$س� را

$�ل در *��R �� اورا ����ن داد3��V س�Vtا-+ � !b�ه�1 و�! +-�*��(

ا-NM*+ -��ن و *� VBان س�Vtان �ر�,��� و !�2ادmان رVB �*� � ز!�م دار

��س+ ره9� در *�د1 *�ر دو�� !س�ل و��ر *�دن *� او�$3. ��ر دو�� و*

�#م"واژ1����c!ا ���aز �ا�� در "س� ه���� ��ا!ش {د ���ره�aز �س,=� ��

�w و %2V ه� -�!�2ن ا-س�ن ه�� Vpع و�h ز!�م دار� � ��ر ��س+ زB�!� و د�n از2$ �%� ��ر!� �س3�� . -��س2V اس� ز�� و

�� )�g را-��ره9� $#ب !س2V در *� )'& و ا�� زB�!� دو�� *� د!��ا

:���ره� *� ����ن رس�-2»���!� z�صA�ن، !�ر را1 �رو g در*� �

.!س3�9ان، اسTU3�ر�4ان و)�ا*��ران!�گ *�سT3,�ان -�در� وا!�V+ ه�� )ن

.@��م�#م و ارe�ع و !�گ *�����c!ا �س,=�

��� @نaز. را1 @ر!�ن ه�� سRگ ا-NMب *� ��g در

2Vp�اسNM3ل @زاد�،را1 ص'ح و در ر ���ر، و ��ر �اس+،د!� و�� +Q� ر��1 و

)�3tA+ )'& *�ادر�، 2Bا�� و *�ا*�� و ) 2(».ا�O�-س3�ن

�+ *f9 ��ر!� در�$ ��-��* ���� �س3را1 @ر!�ن *� ��g در ���ر *� را )د

2Vp�*� ����ن ر ه�� سRگ ا-NMب �ره9� $#ب *��V�ر� اش از رس�-2، �� از

Page 199: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

397

��T دوم ده� و دو�� در-!+ *�د، !س� *� س�$!� �� در ه�3�د

�d در ا-NMب ر راbB ���V6 � �*ا�* و3Q+ )9-,�ر.!�دم ا�O�-س3�ن )ا-2

�� ��س�2 او از)1989د¦9(روز-�!� ��ودا�n ا!�وز، از ���Q! ب ا����NM-را1978ا

K2، ��س�V� +! +*�ارز� �-,%�d در«:دادbB ���V6 � ب ا����NM-ا

و3Q+ » .!�دم ا�O�-س3�ن *د *�ا*� :�F4 -,�ر)9�+ از )د و�+ n�! ه او� fاRا�

3$� ��+ از ���ا��ن �42VV�ن ���ل و �ن -�# �� n�)د. ا�� ا-NMب *د�2 �

3��ر��V6 �*را g3ر!� دس�� f9* 2؟�هس32V'* ج�r3$ا �!NB و ��د �F4: ��( �-!

�w *دم�h �! . 1ف ارادN( بNM-ا �! ) Q.«)3ع ��س� $#ب *� واراد1 و

)Nف �3F4 )د در *f9 ��ر!� *� ا!��� در��2، ز!�-�A زB�!� $#ب و دوران

�� $#*+ �QارT��$ ر �� را دا��، �د��+ وAS �r�!VB �* +MCVان ا-NMب -3

�V+ 6�!�� )ا-2 ر�2B ب « :��ا�طNM-ا�V* �� ا���� �! g� و *�اراد1 !�دم ز_3

�غ سd3 ز�� *� )��S ره��+ @-�ن از� اB�T36+ و !'+ �j ره9� $#ب د!��ا

��+ )'& ا�O�-س3�ن @z�زAS �r�3- ،����!A�رزات S�-+ ز_3���ن -�Q2V} و

ا-2ا)� �'d 6=� *� ا�O�-س3�ن در�#م *� )�F- �Sذ ��دا�+ و����c!ا

ر�� MB: !�-42+ اB�T36+ و ا�3Q�د� وB K!9م 6�!�� ��س ��2=�V!ز��- �* +T'

) 4(». س�*د1 ا !�

www.goftaman.com

398

K.� MZ@ر�/��ز�� : �f9* 1 ��ر!� �� از �!� سط $ ��-@

سF�رت ا�O�-س3�ن در �+ وا!�� ازس�c *� ��*� و �4د�2 %�س'ا��� *��V�ر

او. *�a@ 2-�! +Q� در ��ا)ا-12 �2 �ا ا�3�د1 �� دور !2 + در� �هس3�-+

Tatraدر �� �Q! +-V� fاس' �ر=> �� دس�!9 27 درس�c . + !+ ��دز-42 دارد2�26 $#ب *� VBان ره9) 1358 26�6(1979

�� @ن *� ��*� *�4�� وT��$ . ��4ز�*��ت !d=A و *f9 ��ر!� *� ��*� ��+ از-

درهV,�م 1979د¦9 27 رو�2اد !O�ش در سط -��وه�� �رو� ��سMط $�!� ا!

. اس� ��$: ره9� �� از *f9 ��ر!� !�1 ه�

��-� ورود دو�� از و$#ب Fh د در( ��3��� ا!�� *� و��� �T��$ س�� �روزه�

�F4 �t16در او.س �'AVاز در1359س +�> ��ان �=�FV2« :دا�� ��*� ا�=�ر رو���*

�� ا!�� 2Qرت را *�2از �2 ��د@ور-@ �ز �� ر�M��+ �� در *� !� �z: ��د، �

!=��6ت *د�S d+ د1، ��-#د1 روز س� را1 ا-NM*+ از �g 26� از ز!��AQ 1 ا��3�� &��S �* در �� +��Mر� �ور@ �>

��د-2 ز���ر��M� V'B+ و ز!�� !A�رز1 !�� ا$��S ��د1 *د-2 �� ا�Sاف ا!�� را

$س�ب را روزه� !� . س�-,ن �د *��2��د�d ا�4� دس� !�2اد�d از را � روز !

� ��® �=V �ر�K در ����6 *#رگ -� �� در* !� ��ر' �MCV!��6=�ن رخ و @س�2اد!.«)5 (

�س�-2ر� ار�2 !��رف !س3��ر ژ-�ال ادر 1981 و1980 س���� -b�!+ �رو� در

Page 200: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

399

در«:�� 4�2ا�O�-س3�ن !+ d'=% g �+ 4س�� دس�3 ه�� ����ه�V ار ��*� ا�O�-س3�ن، ا-2ور�w ره9ان دو

را*� ا-�ه�3� ��ر!�، -ر و-2�26�T� ) 6(». س�)�*� ��*� ���د1 ها�

�e �M�وز�رو� *�ا�O�-س3�ن M$ ��F��!#�*�ز4�� f9* ��ر!� سط از -

*� ��ود4�1 1979ها��T�� �رو� درد¦92V�4 +! �tور. *,�ام س�* �* ��@ �2Qرت را ��د ��ر!� *� *,�ام ��واز

-���!+ *�-�!� ا!� *� دس� *,��ددو*�ر1 *� �رو� را س�-,-+ ا!�� او

�� ا!�� !�b3V و -2*�4�3�T��$ طMس :!+ 4�2V -�س42V�ن �3�ب !�kر. !�-2

��S& !س� *+ از.6+.ا�V6 �+ ��ر!� *�«2V��� �*�a@د *� *,�ام ��واز واز�� .

�pاه+ *� )1979( د¦9 14 � 12 اوازاس'd ا-�ه�3�را : زاد و -ر، -را_2 در *�2 اQ�!� دا�� و !س� در وrVS�ر2V��� ��3 #د- T� اول� ��ر��2وف س

�س� از*�س3�ن wQ ��د-T� ب#$ �#��! .��ن 4اه+ !�2ه2Vاو!�b- ��-�V% �*

12� w�� ��دو��2V+ �� *�ا� ����b ا!اQ�!� . @!12 *د)*� ا�O�-س3�ن(*د-2

Sل س� روز ا�O�-س3�ن $2ود در او2� را ا�O�ن ��ر %=�ر ه� د¦149 . ��

f� ��رS 1ر� S سط �� 4�+ {د-2 �� اوJ�ع *� !�'م *د. ��د1 ا-2 ��ار

�12 *د و�& !�اد(�y- .2 �� ازV% ��k4 *,�ام، @-�ن را ا���ن از ��ار س��B از

�2V *�غ ��QN+ ر��2وف در هd در *�ز�� 2V3���k�.«)7 (

www.goftaman.com

400

�� روس+ F��V6 "�3�ب!� *f9 ��ر!� در $�ر از"درا�O�-س3�ن

�: س�-,-+ در!��ن �T�-2وه�� �رو� 2VV� +! �AIص �� 28 �: هV,�م« :$�!� ا!

ا)3��ر *,�ام در *f9 ��ر!� در1979 د¦9�V2( هVz( ز�*R% ��2وه-�T� �*

. س�د��w *د .ا� .��!�-2ه+ ن �V�ر *+ ��س�3 در.42V��}.+6�ن �+ د¦9 28 �: 12 /30*� س��B . ��ر!� *د-2

�* wا-2رو� �راو. ��ر!� ^�س ���4 � f9* �* �'$�! �وز��� �Aس�V! �* �!ر��

*� ��س+ T4���3 �2ن او دوم ا-NMب و � �� �را� ا-NM*+ <=ر� د!��اmر

�F4 س3�ن ��د*�ش-�O8(».ا� ( �س� و ه�V� *�اد���-�س12V ژور-�

�ز4�� �رو� * ا!�����+ !�t3ص ا!ر �-��Fhر!� را�� f9* از �AQ d6��

�ن � داس3�ن !O�ش �رو� *� ا�O�-س3� داس3�ن « :و� !+ -�س2. !+ )ا-2

�� O! 2� �3F4�ش �12 ا�� *د د�,����AQ +Fh �* d6 از ��ر!� *Cر

��� ا��U و ا�O�-س3�ن @!2Bب ا#$� )'& ا�O�-س3�ن را �� ا!�� د!��ا'B

�d ��دbV ��M واJح ا�� *د. M$ 2�* ���� ا!�� را �رو� ه� ازV�3 ا�Q �*

2-2�*2س� �RVول ����t3 را و رس�-*� ��*� @ورد-2، و�+ 2V3��4، ��ر!� را

�� روس=� ا�=�رU�$ �* �M�M$ و ا�� 4#ار�+ Bض *��2 در .!+ )رد !� *���ر وQع $اد+ ارا�m !+ �4د�2 �� �� ازا�� *� *V� و �=�!� *��2 و �ر از

. ��6 !+ �4د�2 ه�� ر¦+ اA'zً� 4#ارش�� از از *�2 !� راز-42+ ��رVا� g3س�

Page 201: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

401

ا�O�-+ درسF�رت از�س'ا��� در% 9T3cل �4د�2 1978 س#B و

*�4�� *� ��*� )د دار� ��د، از او� 4#ارش .)�رج ^�� ��د-2 در �رو�=�

�!3+ در از �� او !+ رس�-2$ � ه�س'ا��� دراول !���� *�د% 1979� *� !س

� او� !+ 4�2V ر��، و�+ !V�*� د�,�9T3cس � . *د %�س'ا��� در 1979

#�- + �� ��*� �gt �12 *د در �����*� سF�رت �رو� !�1 ا�3*� ��ر!� در

�� وrVS�ر در���a@ ،�*�� 2 وV% �F- �V�1 *�د1 *د-2، ز-YNAQ +42 د�,���د�!.«)9 (

*�ز4�� f9* ��ر!� در !رد ا£�م درر� دا )د ز!�ن ��و���+ $�!� ا!�� و

� )'& و �!� @ن $#ب از $#ب د!��ا$ �I�ت رو�� درا�� !ردJ 2B�س! �V�ز!

�O�ت را'A �� ا�� $�!� در F��h �ا�* س�ت . س�)� *�� ا?''+ *��R سCح !'+ و

!رد !�Q�V3 در -�رو�� و 4�ه+ *��ن و�� و�Q! �!ر�� ��او *�ز4 ��Bو��را !

�� در *� VBان ره9T��$ دا)� و ��ون *�w ��د�� . ا�O�-س3�ن

:دو$M ره." ح�ب و �.K ��ر�/ در

رو�2اد -��ت Q�*� *�رس+ در ��+ از��!2ه�� @ن در -b�!+ �رو� و e�وز� �� �Bص�O � )'& در ره9� $#ب د!��ا

�� $#*+، ص�د وT��$ ر!� در�� f9* اصل و Qا�bV! 2B دو�� از ره9� $#ب و

�س3�� �� در��ر!�. $#ب !�kر اس� ��-����3 !��#� $#ب )�g از*T� �س

� )'& وا2$ )��%V6 d�ح )'& و( د!��ا

www.goftaman.com

402

ا-NM*+ <=ر� �را� و� ا�O�-س3 �E اD د!��اF$ +-,-ن س��

�� $#*+ ره9� $#ب و ا!�� راازT��$اNBن ��د، %,-� *� ره9� $#ب

� )'& رس�2؟ او س� �2ام از د!��اNM-ا �را� � *+ <=ر� د!��ا

ا�O�-س3�ن ص�AI !+ ��د؛ از �را� �E اD ا!�� درF$ �� d��$ +*NM-رأس ا

@ن؟ �را� *��ون از �� دا�� و @ن �Qار��� �را� �� *س��ر� از $��+ درBا

ره9� f9* ��ر!� در ا-d��$ +*NM �� ازز-2ا-+ �� و دو�� *� �3Q رس�2-2 $#ب و2-2� .

�1978د �� ا���� � �� از*f9 ��ر!� �2 �1 �+ در )1357ر(Tر�ب و !��ون -#$

�� دو�� *دFان سVB �* �cدر س ���س'ا�% 2� w�� 6ن در *�2 او.

�د � ا�� س�ل !d=3 *� !��ر�� در)اس2( �1 �+ و �!�$ ��'B 2�4د� �� از و ا!

. س� ا�� $�!� *� ��*� ��ا)-12 �2 � ��*� س�*�ز زد*�ز4�� * و3Q+ او از

��3 !��#� $#ب درT� مV�-�سِ� �' +� 1� � )'& �� *� ر��س� د!��ا

ا)�اج �4د�2 $#ب !�kر ���� از 2و�� � وازس� �را� ا-NM*+ <=ر� د!��ا d=3! +� 1� 2Tر�س3�ن *� ر��س� --�Oا�

�� دو�� و'B �-�� ا!�. �2 ��ر *� ) از $#*+ !3���ه�y,-� 6'س� *�2ًا

��� دوB2و�� ا � V6�ح ����- �'�����3 !��#� درT� مV�'� ���� !رد �

. $#ب *��S اNBن �4دد ا)�اج ��ر!� از�� اN6س+ *,-� �3$V% ��z و +V'B در

!�2ود� از ��� n�ر� *� ��ر *��ون از

Page 202: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

403

2V'* ���Bح ���� ا�V6 دس3,��� و �1 �+ �� �� از )'& هادار

�1 �+ در �3Q 3c9سT1979) �'AV1358س ( در. -,�د�2 دا�� �2-2 !��& *� ��ار

+��� اN6س+ �d از �� 2و�� $�V% d� ره9� $#ب از !�VA� f9* gV�#4 ��ر!� در

�Nت درو-+ $#ب ه�زاو���� 2BاQ 2V% 1�� �* ��z 2� +! 1د�n � و د!��ا

ا�� !رد در ���� اس�23ل *�2� را�2اد! ���� �!� س�- �� از. $ +-,

�� ��ر!� در ا!�� وT��$ د�Vاس  � ه�ح $#*+ وJ d=! عJ! 3+ ا���دو

���� �� *f9 ��ر!� %,-� *� ره9� $#ب -2�� )'& رس ��'� و وا$2 د!��ا� �*

��3 !��#� $#ب درT� مV�'� +'AQ رد! در�ا)�اج او ����ن داد1 �2؟ 3$

� �� )19799د¦289صIA,�1 روز Bسِ� ا�- ��� )'& و 6'س� د�R س��س+ $#ب د!��ا

!رد در �را� ا-NM*+ دو�� $#ب !�kرر��س� ره9� $#ب و ا-t3�ب *f9 ��ر!� در

�O دو�� از 2� gt� +3� رس�-� ه�� دو�'����3 !��#� $#ب �T� مV�'� +'AQ

در �� اN6س !�kر %2V ه�. اNBن -,�د�2 وره9� $#ب وا�Q -� ا-t3�ب ��ر!� در

2��� �* ���� در ا�� ره9� *د دو9( �Qدش � روز @ن را وار!� )�� f9* سط -��وه�� �AQ در ����!,��3Q 1 ا!

راد�� !�*ط *� �رو� اNBن �رو� از . دا��

دو�� از دا)� $#ب و ره9� f9* ��ر!� در��� V6�ح )'& !ردBا �د س�M3-و ا

�� ��FVا-�. اRBاض *د�� �cدرس +*#$ �� 4�م !=T+ *د در 1982 !+��� ��*� او

www.goftaman.com

404

� دا)� $#ب در د!��ا�� @ن در )'& وT��$ �!�Bز ��Bو��6=� !

��ره�� $#*+ !VA�� اصل و ��ر!� *��!��FVا-� *� *f9 ��ر!� در. *�دا��3 �2

ا F�ق @راء B'+ ر2B dzم ^��� *س��ر� ��� V6�ح )'& Bب از ا#$ +!TB +�V!

� �� د!��ا� &'( �2 .

ره." ح�ب و @��=, ��ر�/ در و �Eرو" ه�M$دو:

�',�ان زB�!� ��ر!� و'j +(�* ر���� در V6�ح ��%d را �� $#ب د!��اT��$

س�-,-+ $�!� ا!�� ��+ از )'& �� ازا�O�-س3�ن 'M+ !رد س��س� �رو� در

2V��} +! .از ���ا�� زاو�� *س� �س�-V6�ح ��%f9* d ��ر!� و ز_��� �رو� ا

دو�� -,�2VV� +! 1، ره9� $#ب و در!2Q �*�Vرت در *� -#د��+ ��ر!� را

*� و��دار� V6�ح ��%d را �رو� و�#م و��-�*� ���kش ره9� �رو� ا-R-�س

+-�=6 gAV6 م ازدر رأس#����Bا!� سس�� . ا�� س��س� ارز��*+ !�2ار-2F��!!�V,V روس+ �3�ب ا�O�-س3�ن در

2Vس�- +! �3��mه� را« :ژ +«�� �! @�d . ��ورا-�12 *د�d ز�� س���س3+ )د

�* �- ���س3+، *� رو$-T� +V�V�اصل �* ���2رو$�� �2Vاره�� س�ز���ر�،

ان )د ره9 ��!�-9دار� از ر�M�� �رو� و@ن �رو� در��ن %�#� �� *�ا� 6�!��

) 10(»*�ه� 3hص *د2T� &�2س3�ن درص-�Oا� w��! �Vه�� °V�

��ره9� f9* از _��� �رو� را �Qن ا) "!2اهA'S �V+"دو�� *� $#ب و ��ر!� در

Page 203: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

405

!2اه�V " وره9ان �رو� !+ او. !+ دهf9* 2 ��ر!� ��-2 "��ر� *� اz': اT3$�ل *f9 ��ر!� از « :-�س2�� �� از( ��اگFس |�$ �* ��-@

س�ان *� )�ا�O�-س3�ن *� %�س'ا��� ر��� @a� از �رو� ^�س ���4 و اj�د

*د !2اه�V ��ر او ا���ن !2اهS �V': و2-2� *f9 از. *� @س�-+ *� !ا��M رس

2!@ g��� *�ا� *� هd ا-2از� در ا�� �*�E اD ا!�� £�1 *�دار� �1 �+ وF$

���3 �2ن �1 �+ ز!�م {د1، �� از�� داران �رو� را�� ��+ *� *�ا�

*� ��س+ -��-2ن )دش ا�O�-س3�ن و ��& ��د.«)11 (

ا!�ژ-�ال �4و!ف @)��� Q!�-2ان -��و*�ا� «:ا�O�-س3�ن !+ 4�2 ه�� �رو� در

Y�را !�اص �!� F�وت -2ا�� �� $ �%�: ا!��، �س+ ره9� 2V� +!؟a�� f9* .

#�% d=! د* �د�,� . &$ +*NM-ا �!�$�!� ا. *c��2 هd ��و -2ا�� از$ ���2ا�� و *��2 و6د! �b- از ص�ف �p

#���د%��i� .، ���2ار� ! و!�3ان اسRا ) �T'�.«)12 *�ز �ب داد ا�� %2V رادر !�

�2� اس3�د ���2� B'م س��س+ در ه���� 4#ار� ��& دا-�,�1 �2Vن *�

����+ �رو� *� *f9 ��ر!� در�� :!+ 4�2 او. -2ارد ا�O�-س3�ن *�ور

»�3A� �� از �س+ -Aد ، ��ر!� -�#ا��وه�� �رو� �اه2- � *� ا�O�-س3�ن

2V����d در. *T� 2� �3��4 � از و !س�d !ا��M )��ر!�(اوT� )اس�3 �2*�ا�� 2V� 13(».��د را او ا�� ��ر (

www.goftaman.com

406

*f9 ��ر!� در -�b ا*�از-e +!�b�وز p#!�-+ ره9� او و !رد

�� دور� س�� در�ا�O�-س3�ن $3 �رو� *��� در ره9� $#ب و اش ازT��$ +س�� . !�Q�V3 اس� ده� ه�3�د !d=A و اوا)�

�,� %�پ در اوc� �'� gا*� ا�� ��س�*-b�!+ _'� @?�ن �� ,% �np �-#!�ن *�

*2وش 3��4�2، را �رو� زB�!� ��ر را )د @ن هV,�م !� YNTB در«: ��سK داد

!+ و� �TB اa�م �d3��� 12 *�ا*� در g در !�د!YNTB g د�2م �� ا�O�-س3�ن و@

!� *�ا*� �V6 اNBن -��12 !+ سز-2، در�� دو�6�-: !�دم از *�ر *� $�| �س

�| �=���ن ���w ��*� * ا�O�-س3�ن و$ ���12V��} 12�#4�* 1 در ��ر?�ن دور1

¦� ه�� Vyp�ن *� $�| ��t+ �� در �2م و � ��3 !��#� $#ب د!��اT� +�V! &'(

!��ون �را� ا-NM*+ <=ر� ا�O�-س3�ن و� ا�O�-س3�ن و !��ون ص2راdbB د!��ا

*��2 ا�F�� و���F {د1 *دم، @�� ��ر���^ �* �� -�س� و *� $�| � -b�ر1 *

ا�� !�د!g %,-� در د���2 ا�O�-س3�ن وا�Q در*�ا*�و�S $2 �� و @ g !+ سز-2

�� {د و و�*�ا� !�د!g ا$س�س !س�)�!ش {دن ا�� @ g 4�م ه�� !س��-�

�T& ز��د �� از ا�� رو *�دا��، از 6�ح دادم را1 دوم را� .«)14(

�I�ت و ازJ در �رو� ه� -�b ا*�از ا�O�-س3�ن -�# ز!�ن ��b- d6�!+ ��ن *�

ان *� �d و +} 2-�� w���ن ا�� �! �ر V6�ح ��%d در ��d6 وزB�!� ��ر!� و

T��$���� دس� ��ا�� در -��b�ت @��. . ��Q ارا�m �12 اس� V ا£�م و *� !رد

Page 204: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

407

��!NBدر ا ��3 !��#�T��س� �رو� �� �� از-T� -+ $#بس�-,

!رد اB#ام Qا� �رو� ا-3��ر ا!�� در@f9* ،���� 1�4 ��ر!� *� VBان ��+ از

&'( � ��� ره9ان $#ب د!��ا�ر� ا�O�-س3�ن در �+ و!س��� �3

�3+ *�)ردار�t� ب در از(i�$#ب ��س3�+ در. !���+ �4د�2 ��ر و�$ 2�r^ ��

�� *f9 ��ر!� در از!NBا ��3 !��#�T��س� �رو� $��+ از-T� d��$ ب#$

����+ �رو� و��رس�-2ن ار A�ط !��ن �� ر¦+ ��ر!� در-���� اس�، *T��$ +س��

ه�4-� س�ز!�ن !'� !2I3 �رو� در ��ن ا�� دو، �د�S�A 2+ راار! +!2V�" .+� �و��-Fس"12V��} د�jا �ر�

-b�!+ درس�ز!�ن !'� روزه�� �� ازe�وز�F4 �!ر�� f9* ��T��$و �رو�:»��O

� ا�O�-س3�ن ره9� در <=ر� د!��اYN!�� عJ! س3�ن اس�-�Oدا)'+ ا� ...

Nش �%� ً�$��T�ن ��ره�� �h ،+*�zص O دار-2�� ورود ا�O�-س3�ن وره9� در

�CQ�ت -b�!+ اj�د�رو� *� ا�O�-س3�ن !+ 4�2V داد1 و را!از� *� ه�Q dار

�� ا�� دو وا��Q ار S�A+ !6د 4��* ) 15(».اس�

�b- ه� از ص�ف �رو� �Q�V3! 1�42و د� ��ن !F3�وت در -�b ا*�از! �C*رد را! -b�!+ �رو� و زf9* �!�B ��ر!� در_'�

_'�اص'+ ا�� $#*+، ا-,�#1 دو�� $#ب و�� V6�ح ��%d و را رس�-2ن ��ر!� وI6ار

��T��$ ح )'& در�V6 �* �Aح -س�V6 ا���2اد} ���� �#ان و��دار� V6�ح )'& . !

از V6�ح ��%d ره9ان @ن *� �رو� �RT و

www.goftaman.com

408

س���� ^�م در. -Aد !6د�� -��وه�� -b�!+ �رو� در

�B  � ��)ص V6�ح )'& %� ا�O�-س3�ن ه�3+ و%� در درV!وا +!�b- ��وه��- g�

��F و ه�� !'�+ دو�� از�h �J! �Jر��!�� @ن -��وه� �Qار'B 2V3��,- .3$�

س���� $�ر ��%d در V6�ح )'& و�رو� -��وه�� �رو� در6=� �س: اT3B�د

از. !��ن هd *� رQ�*� !+ ��دا)2V3 ه�� @z�ز � ازAQ ا�� �3�k4، ��و�4ام !س

�* +!�b- d6�� ���4 ��ا�O�-س3�ن � �1 �+ ره9 ��M*ا �ح )'& *� ره9�V6

�� $#*+ *� و $#ب T��$ و �� را-2ن ا!�� *f9 ��ر!� و�n در d%�� ح�V6

�� *د، -� رس�-2ن ��ر!� *� ��س+ T��$ره9ان �رو� . دو�� $#ب و زB�!� در

ز!�-+ ره9� f9* ��ر!� و �ر�� V6�ح �� !رد در �%d را�T��$ ار�Q �6

��A'z �� +� 1 داد-2 �* ���E اD ا!F$را*� 2Qرت !��ن @��، !س�!V�ز�B در

ا�4. س�)� f9* gV�#4 ��ر!� -���#4 f9* �V ��ر!� *��,V !�ا�# روا*ط

*� و��دار� او �رو� و 2Qرت در�ژ� وm2�@ �* d��$ م�b- @ر!�ن �رو�

�4 !���F ه�� اkدر ار gV�#4 ا���زوا��� د�,�� *�-,�1 از *��2، !س

:*� ا�� gV�#4 *د -���#4��-, *f9 ��ر!� ازV*k اران $#ب� )'& و V6�ح دو ��+ از ره9 د!��ا

$#ب در او. اص'+ ا�� $#ب �nد1 !+ �2�� و از !�kر�Q! R�� س��� از �=�ت *

د�,�� �� ه�  ��د. ره9ان *�)ردار *د�E اD ا!�� در �1 �+ و زاF$ &'( ح�V6

Page 205: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

409

�*�Q 9ه�ره �ل *�اAQ س� �� از )'& -Aد V6�ح ��%d و دو

. �رو� *� 6�-��V+ ا!�� ا-t3�ب !+ �2*V!N�زf9* �� �B ��ر!� ره9 $��+ در

*�ا� *س��ر� V6�ح ��%d *د، زB�!� او �d� +� 1 از�d در از +M'( ادارانه

�E اD �س3�� روزه�� س�-F$ �!�$ +-,2� +! +M' س� از. ا!�� ��k� �*�Qش

�1 �+ ه�  �س+ از �� از د�,� �3Q V6�ح )'& !B2+ زB�!� در 2��Sاران او

*2ون . دو�� -Aد-2 ره9� $#ب و �1 �+ �� از �د�2وز��ان هادار �V%�E اD ا!�� ��ارF$ 2-و ��د �رو� �*

�� f9* +V��-�6 2V3��� ل�M3-ر!� راا دو�� ��3���k $#ب و *� 6�� ا!�� در

. *د-2

و��GZ/ حKِ#Z� M��G <=�ح (�Zر�Eرو" ه� : %�AB و�:9

�!� !�fR دو$ ��V6�ح ��%d و)'& �س3را-2ن هادارن )'�3Q +M ا!�� و �� از

�� �4د�2 از او�� ��T��$ . �3�ا!�-��k �*�Q در gM- �!��� ا�� $�� �رو� ح ��%�j d ���ر�� V6� �رو� *د

�� از!��ر�� !3ازن V6�ح )'& را�3! ا�� $�!� 2��Sاران �1 �+ در

2V3���k�. ا�� در ���� د)��وا�Q اوزf9* �!�B �س3�� روز در �رو� ه��� $#*+ *د $#ب و ��ر!� درT��$ .

2VT3�� +'�-�C'2 سV%ح از ه��V6 ره9ان ا�� !رد در �رو� ه� ��%d *� ���ر

�� ا��ر2V� +} 1 ا!� از�� د�ار� �* fR�! �!�$ 2�4 +! �tح )'& س�V6

www.goftaman.com

410

��� @ن *س��ر� از وBا 'M+ و ��� ا���ر V6�ح را ��اTB�ل ا!2V� +!.2س�او!+ -:»�S�Q ���Uح (ا��V6

��� در))'&� fاRا� ��س��س� ه�� ا!2V3دا� +'TBه�و و و +«�� �S�Q ���Uا�

� اT3B�د� ه�y,- ا���ن !�دم *�2V32» .-2ا�VT3�� در +��$ ������

�� س�ز!�ن ��� ��mر �س�ور Dاس2ا+ )'M+ <�+ د�,� از و"ا4س�"اسAt3�را

�� ا�A3�ه�ت ره9� در را ه���!� او$*f9 ��ر!� !+ �2Vارد، س�c ا�� ا2Qام

وس�� -2B ،�bم ��: و -��+ از را او��س+ 2Bم ا$س�س ا-M3�م 6�+ !صف در

B2 �!� $#ب وزV� +! +M' �� :دو»YNا�� اس� �� اص ���Qرا1 دادن و وا

د�,�� n�ر و )اس2اD س�ور�( ���kش و�ا�A3�ه�ت �j -�م و$2ت $#*+ ��+ از

$2ود� !6: �� � �س3�� ره9� $#ب *د-�*�ور� !�دم -س�A *� و �د�2 � و

در. ادB�ه�� -b�م -�� !+ �4د�2-��-� *2ون A�رز + ه�ه�$�ل، ره9� ��»

V6�$+، ا-M3�م 6�+ ه�� ��: �4وه+ و��V ورز�، *� و� �b- �* +س����اخ س

�� از س�)3�ر !V3�س: $#*+ و�3+ !3� دوYNAQ ح�V6ه�دو � !t3�صd $#ب د!��ا

�C( �-,V��*س3�ن ��دا)� و-�Oا� &'( �2ن *2-�از��� dد ه16(».$#ب رار�� {(

�- �T��ه +V3-,�ا!� ا�وهi12 و�Vس !M�م در ا-,'�س+ $�راس2اD س�ور� را

� دو�� و ره9� $#ب و� � fR�! �!�$ �وا*سC! +,3'& -��+ از V6�ح را دو ه�

�� )�س� روس و *f9 ��ر!� *� روس ه�Tj�� <=ر «: '2V� +! +M ه�mر) f9*

Page 206: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

411

�� اس�،دارا� )��ر!�'*�Q 2Qر g *� روس ه� وا*سC! +,3'& او ا!�

��V او ا��اد�2V� +!. 3$ �2ود ار*�� �� ��د1 ا-2 *�او روس ه� -�# راTj .

�A� �� dر �12 اس� ��»+ ه�V� ز��ا!+ *��V *�هd در را و)'M+ ه�*��

) 17(».6�ده2 هاداران �1 �+ در !��ص�$: ��روال از

#�)Nف س'� +'�-�C�V6 �* 2VT3�ح )'& -�d درT� د1 زا دو�� !�fR را ا�r�د

�2ا-2 ���ر �رو� ه�!: » d%�� ���,�J!!�$'� اول !�-M'( 2V+ ه� *�ا*� در

��م رQ �وز����� . *د �,�J! +V��ا�� در ��»+ ه� در *�ا*� )'M+ ه�

#��� روش اسF3�د1 صرت !+ از !�$'� -B�� ��»+ ه�ادB�دا�2V3 ز��ا. 4��د

رأس اj�د�رو� -��وه�� !QR+ 6=�ن در�� ر�س ��!� ازAQل *���� واص-�M$

�� �� د��ع {د1 اس� و ��»+ ه�Vا�ا!�� !A�رز1 *�ا*� �� در *د-2 ��»+ ه� !�Q �TI3*�-+ �4د�12 ا-2 {د1 و

1��zه� .و +M'( �� م ا-2 در� و �Tع ��� *�2از $�ف د�,�؟ د1 ه�Vص� ا�N(

�d �3��4 !+ �د ���ر�رو� ه�T� �� ��دل -سA+ واول $2!�$'� در � �Qا

�+ را�-��� *�ا� ا�� !bVر. *��kcد !�� |�IV!�'$�! ��ره���! ����م -سQ اول

AQل {د1 وا����U را )1357ر7(ر��3 !��#� وT� ���Bب ا#$ +*NM-ا �را�

� )'& را ا�2V� �3AدBت !+ {� د!��ا�� *� j�ت 2�26�!ا�& �س�-

)18(».*د-2

www.goftaman.com

412

�!�$ ��!�V6 fR�ح �س3 ��%d *� ره9� f9* ��ر!� در )'& و

�� �4د�19792روزه�� ����-+ د¦9�� �� س'� +'�-�C�2VT3 در@ن اس2اD س�ور� و

�� �4د�2-2�� .*� VBان !��و-�� و� �1 �+ وا!�� ر��س� س�ور� در �!�$

�� دو�� راV!س�ز!�ن ا dا4س�" *� اس" �� ��t�از *� دوش دا�� وMCV3و !س

2VT3�� +'�-�C'�4ان س �rV� در. *د � ا�� $�!� وزارت د��ع *� �2Tر��� از

وزارات دا)'� *� V6�ح ��%d و�B �و#*N42T�2�. V6�ح )'& �'& ���4 س

�: اD ازa ،���� دوV!در رأس س�ز!�ن ا -�م ���4 و ره9ان V6�ح ��%�Q dار

��")�د"*�"��م" از س�ز!�ن !�kرO �g ره9� $#ب -�# ��%d درV6�ح . ����

��و� س��س+ . *��R ���4 ا!3��ز* ���Bا*�F- �!�� +«��: f9 %=�ر $#ب !3��� از

�3�را : ��ر!�، س'� +'�-�C�2VT3، ا-�هV6�ح )'& س� -�Fاز و -را_2-ر و زاد

2T� ²�ص �!�� ����� ز���، دس3,�rV�ز��� ص�2T� ². واس2اD س�ور� !+ �2

��� دردس3,���Vو�r روز ���� �س3T��$ 12V,ا� +(�y'� ر!� *� ز-2ان�� f9*

3��r در *�2 � روز ا!� �2-2-و �2-2 ز-2ان @زاد از ���ر�رو� ه�

��V ه���ت ره9� $#ب و وارد*�� �!�$اس2اD س�ور� *� %2V ه�. ��ر!� �4د�2-2

��� در زود� ازB $#ب و �ره9 ��دو�| سF و ��وم �4د�2$ �*�� ���,V! �* B'+ رdz @ن $�!� !�fR ا!� ��س3�د1 �2

� )'& *� دو �� V6�ح $#ب د!��ا�*�� ادا!� دا)� $#ب و V6�ح ��%d درT��$

Page 207: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

413

���� . ���Bا �!�$ ���س3� )'& *� ره 9� f9* ��ر!� $#ب د!��ا

�� �را� ا-NM*+ وmان رVB �* dbBص2را :AB�رت *د از ))'M+( ��ون ص2راdbB! اس2اD س�ور�

2VT3�� +'�-�C'وس dbBوز�� !��ون ص2را )��»+( �Nن

�� )��»+(وز��د��ع�2Tر�2T� 1�د� *� روس( وز��)�ر�6دوس��#-

) *���»+ ه� ودارا� روا*ط *��Rه�2T�2� ))')+Mوز��داN4�'(*#و� س�3��d وز�� را : زادا-�ه'� ��*� و

)+«��( �����2ABا� )��»+(�وز��!�

�ا-سcرت وز�������6�ن !#دور)+M'(( 2Tر��rVSو d'اتاس�*�hوز�� )+M'((

2� �'3ر و اBNS�ت وز�� س�*'2AB 2Vا¹)+«��(

2������@ر�� 2ABا�2Bوز��)+«��( 2T� g-دا ��B�¦دن و وز��ا��! ���Vص

)+M'(( T� �� )��»+( س�$2ات وز���2

��3��2Tوز��@ب و*�قراز� )+M'(( �+د 4'2ا�B تN��jوز�� )+M'(( ��b- 2T�!�B2ا�وز��� )+M'((

��N6 ن�(2Tرت وز����e ) د� *� روس#- $#بV6�ح دوه�دارا� روا*ط *�وه�

d�bB d�دارا� (وز��ص2T� �!�B �Iا*�اه )روا*ط -#د� *� ��»+ ه�

2VT=! d��� ر$�+Jت ار�$Nواص �Bوز��زرا )+«��( Dا :�aس�ز ��mر �� �� !�ن اسAt3�رات دو

)��»+()�د

www.goftaman.com

414

: <=�ح �:�b 9(�اران ا��� در �� ����رد�� *� V6�ح ��%d در *�)ردT��$ر�

�E اD ا!�� درهادارن ��)� F$ ح�V6 %2V ه�. �( 2�d و)�-� @z�ز )'& *�

�� ز!�م داران ��»+ �� n�رU� ن از�� در �12 *د-2 ز-2ا��� $��T�ن )'M+ ره�

V6�ح )'& *د-2، ا!� -M3�م ازا ص2د�d )�-� و ���رT� �رو� ه� !�-�

�� V6�ح )'& �4د�2'B م�M3-زات از. ا�� �!� *f9 ��ر!� و س� $ �* d%�� ح�V6��� V6�ح )'& *� !�2ود� از n�رBا

�E اD ا!�� ِاTB�ل �VB 2ان *�-2F$ .از �F- ن ه#اران��! RT� &'( ح�V6 ���Bا

ا!�� � *� VBان *�-2 ص2 دو از��2ABا�2Mوس . ز-2ا-+ �4د�2-2 و دس3,

�e �V�رت در zر*2V� وز��*�� ��ا!��2و%=� � !+ ا�� ز-2ا-��ن را �2اد���. )ا-2Fس ��� Dا w�b- س3�ن در-�Oا�

هاداران )'M+ ا!�� �� در از ��*� و�� n�ر ز-2ا-��ن *د �42�ن و !��ن دس3,

�12 � هادار ا!�� را)'M+ ه�� ز-2ا-+ � 164و���ت *� *�g از ����t3 و در

)2V� +!).19 وا{د��ن ا�� �p ز-2ا-��ن )'M+ هادار از!

V6�ح )'& �� *��Rص�$A�ن ا!�� در�+ �Bص� ه�� -b�!+ و ا23Qار در'!

V6 �=V�ح )'& *د-2 $�!� ا!�� و �F- 1د#��� *f9 در سT��$ س�� �1 ه��!

ا�� . ا2Bام �2-2)61980ن 14(��ر!���ر :از AB�رت *د-2 ا��اد?�B &�2ص

��3 !��#� $#ب ووز���Nن، ص�$: T� +�V!�� 6�ن ص�Iا�+ وز��Vaس�$2ات، ا w���

Page 208: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

415

��V درh�*�ات وز��*����mر ��س�ز!�ن " ��م" ا!��، اس2اD ا!�E اD زاد1 اسAt3�رات دو�� *�ادرF$

��، ا! ا!��، 2ABاD ا!�� *�ادر +'B ،���� +!TB 2ان-�!Q ن�T�� 1��

ر��س� <=ر�، Q!�-2ان 4�رد 6�-2اد�� 4�رد، ودو اAQ�ل @!�V!د ا ��mر

��ر?�B رف�B ،1 4�رد�*�h ��mر�E اD ز��f ��ور �ا-سcرت، وز��F$

�TB ،���& و ا!Mj ��mر fورد D2اAB2�س+(�y'� 2ان ز-2ان-�!Q . سِ� -#د���ن و�� ازا2Bام �4وپ �

ا2Bام هاداران ا!��، دو!�� دور�� اوT��$ اه�ن�p 2�- +'TB .ن در��!

-*� دوم ��زات، *� !�گ ا��اد� �� در��� ار�2 ��م �12 *د-2Bا ���!� ا!$

�� او وT��$ ار ره9ان $#*+ دوران�Q 2V3وز��. دا� +� )�رT� ،�6د دا��R�1 و

�+ ،AB وز�� س!��B تN��j+'�'62���� 2ا�B�� d+ 6ز6�-+ وز���زرا2AB ،�Bا�

�� و�2Bر وز���V! وز��@ب و +n�ق ه�*��و� س��س+ $#ب د!��ا�3 )'& * ���Bا

�س� ا��اد در�. ا2Bام *د-2 !رد e�رت ��*�2AB �Vا�2Mوس zر*2V� وز��

#�- �� �� ا2Bام ��م �12 6#ا� *� ا!�& ا�� *دAC ز-��+ ا را6#ا2Bم

�d ا2Bام $ ��'B &'( ح�V6 ا�س�ان �F��h�2ا-2 در !�kر ا��اد! ��T��$ �(دا:

»�V* �* ژ-�ا�ن و +-�A�ا�س�ان ��32V'* در �� +M'( ���� YNTB �V6 ت�=A6 �* 2-2� :، *س�'� د�n !+ رز!��!

�� ��Fه� وJاRBا �ه� �V�3�*�4#ار� !��F )د�h �م را ص2ا���� ا�� ا$'B

www.goftaman.com

416

�-�?�� 2V'* 2-د�� �V* �� �* 2V3ا-سم را @ن -3���& ا$AC

2V��}.«)20 ( 4��� از س��*+ *��R در روس ه�6'

��R ا2Bام n�ر 2��Sاران ا!�� و* +M'(V6�ح )'& -gM ا!�� در ه�� ��)�

�Fدر *�زدار-12 ا� �� �-,-�p د-2؛}�� V6�ح )'& و ا!�� ازT��$ 2ام ز!�نBا

�2اد R��*� )�ص از ا2Bام + ه���» *4��� ��د-2 ره9ان @��6' . dzر +'B

�� هاداران ا!�� و-@ +��B ر��!�! �A *� )�ص ا�=�رات )د در $�!� اورسMط $�!� $#ب ��و���+ �رو� و �� از

� )'& در �e �* �F�وز د!��ا�h +!�b-*� س�ز-V6 g�ح ��%d �رو� س2V3F4 �t و

در و3Q+ @�� دا)2V3 ا!�ره9ان @ن �� و �رو� و دوران ��سRو���� 4ر*�%w در�: اD درa +'! ����! س��� ��*� از س��ون �2-2* +(�y'� ز-2ان  �*2ون ه

�س2V3؛ در� �!��+ اRBاJ+ *� ا�� $�$ ا�O�-س3�ن -��وه�� �رو� در �� هVز

^�م �Bص� ه�� $��ت ا�� $�!� در و *د!+ � *� �رو� *� س�وا*س3,+ ��! در

. *�د

در���J ��ارا �.K ��ر�/؛ ����� رو" وM�5ح�� :

2V و *f9 ��ر!� B'+ رdz ���ره�� ��-��* + اول، س��س� !F3�وت ازا$س�س�

�� )'M+ را���� *�ا*� در $��T�ن �F��h� )'& در �� $#ب د!��اT��$ g��

��-� رو� وارد -�!g و *� او. ���4! �2ان $��!2� ��T 4�م در و ���س3

Page 209: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

417

ز-2ان رادرواز1 ه�� �w *�ز�h +-ه#اران ز-2ا �او. ��د *�و

�� در-��* �� ���ح )ط !�+ دو! �* ���ح )Aط ه�� $�!� )�g ��دا)� ازI�

� )'& و �� $��T�ن $#ب د!��ا�� از ���@ ��T��$ دوران ���r� 96ان �F4 �tس .

�� 2V% 2�26 ه�T��$ ت���*� را او ه �� ره9� )دش ادا!� ده12V � اه2اف �د

*� -�م @ر!�ن ه�� وا�� ا-NMب ر ر �را� 2�26« :دا�� ��ر!� ا�=�ر. )ا-2

� ا�O�-س3�ن )د ا-NM*+ <=ر� د!��ا��!� ده12V ادا!� ده12V و را @ر!�ن

و اNBم !+ دارد ه�� وا�� ا-NMب ر�2ا-2 و���F او�+ )د! NM-ب ره��+ �� ا

ر g� ده2، در را �¦ d�M3ص�اط ا?س را dz ا-,�# )C�ه�� !=' و ا�A3�ه�ت و

�ح وI� 96ان �2V اصNح {��r� ،2��� را *f9 ��ر!� !�$'� ».ر�� {��2 ��ان را و

� )'& را 2�26 �� $#ب د!��اT��$ �*و$�� *س� �'d و %�)�+ از زB�!� )د

د!��اس+ r�دا� از و )ش �3+ )ا-2�F4 �tس +�Q+ اس� از« :وا�ا�� %�) d'�

$�� *س� )ش �3+، *س� @�12Vو و �*f�V، د!��اس+ وا�Q+، @زاد� و

وا�Qً�6�!�� ا�r�د 2Bا�� و *�ا*�� و � -F�ق �V6 و %�)�+ اس� از. د!��ا

دا)'+ *س� ص'ح، *س� اN3B� و$2ت !'+ *f9 ��ر!� » . . *�ادر� !'�� ه� و

�F�ن �2�h �V6 اه�ن ����نو ) �V6 ا��2� ا�=�ر او. را، �V6 *�ادر��+ -�!

�� در« :دا���-�T'ن !س�VSp م�^ � ا�E اD ا!�� )ن @��م %� �'d وF$ d3س

در و �� �2VV�#4 1�V )�رج ��ر در

www.goftaman.com

418

-�@4�ه�-� ودا)� ��ت ا� ا-M3�م 6��-� در����j

*� )�ر6+ دVn�ن دا)'+ و سT3,�ان وص�دQ�-� *�ادرا-� و *�ادر��+ !�Oل ا-2

�� *� س�ز!�� !س�M3 و دBت !�,�دد!�در� )د، ا�O�-س3�ن ص'rI� �2ر� و

�V�ن Bدت �A� 2VVب *�^�م @زاد� وTSا *� دو�� ا-NM*+ و!'+ سNح ه�� د�n را

j�� ده2V، *� *�ادر��+ )�^� ده2V )د در و داوA'S�-� @را!g و !��-�� را

)21(».�4دا-2V *�ز ��ر�ح )ط !�+ دو�� )�g در ��ر!�J

اNBن ��د، از @زاد� ز-2ا-��ن س��س+ را�w وQ �V! د( :�M� و ا��ادس�ا-�

V! g3F�زل و �V! 2��MB 9( او. داد و���w !9م از اa�م ا�� ا2Qا!�ت را

اNBم @زاد� ^�م ز-2ا-��ن «:دو�� )ا-2�E اD ا!�� �Sردم س س��س+ �� ازF$��ر، س�=A 2V��* 1د�* �!Nدر و *� س

O� ^�م �OQ .�-ن ا2Bام ��ا�ط �زم 2J رات�M! و � ا-س�-+ و 2J د!��ا

�w ه�وQ �A�ت )د !�V 3��4�ر�=�، M� 3�V! g�زل وMB��2 س�ا-� وF ...«)22 (

�� ازاNBن @زاد� ز-2ا-��ن س��س+ ازه#اران V6 1980ر� هd3F س� ��ر!� *�وز

w'3h ��ز-2ا-+ �� !�3'& *� �4و1 ه�س�، mm�! �% ������6 �!��،+س��س

��6�ن ��ا�س���� F'3h+ *�@!12 از!�*ط ��'� 6�و�2، �4و1 ه�� س�زاوسF#ا

*�ه9� �2T *� ��6�ن ��F ا-b3�رS�ه�*2)�+ و��ا�B�* ��2|، $#ب سس��ل

�d ه�وbV ا$#اب د!��ات ��ا�O�ن !'�، +!N1 !+ �2-2 اس��zاز و +(�y'� ز-2ان

Page 210: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

419

. �4د�2-2 @زاد��� ز-2ا-+ V6�ح ��%�AQ d از@ن Bا

1�4�Iس� ز-2ان @زاد�12 از 1979د¦289+ هiدQ �* S 1ل س'� +'�-�C�2VT3.*د-2

$2ود درV61980ر� 15 �1979د¦279روز از ز-2ا��� ز-2ا-+ س��س+ از ��-#د1 ه#ار

) 23.(د�2-2و���ت @زاو��*� *�وزه�� و���ت -�# ز-2ا-��ن س��س+ از

س�#دهd روز. �4د�2-2 @زادV61980ر�13و12B#ا� وروز �=2اء ��دو*د V6ر� روز

!�اس�j�� d . اNBن �2 ��ر !'+ در و �4د�2 ��*� *��� �=� !س�26 )ا-+ در

!�اسf9* �* d ��ر!� �zض ���� درا�� . ر�� �=� !س�26 ��+ از�d د�,�*f9 ��ر!� درا2QامT� راس3��

�� وBو��! +B�T36ش ���,�1 اR4س�� A6=� !'+ �2ر�� g3�T��$ د* �Sو .

2ارf او +��B ن��سT� م�V*را +-��Tس�� ��د �V,�1 !�س� A6=� !'+ �2ر� �Sو

#�- +*#$��z در @ن *�)+ ا��اد �� �!���:، دا�R: %ن. *د-2 A$ Dاس2اRدا�

�O2ا���A+ !��ورس�A$ +2ا�AB ،+- وزارتاBNS�ت و�'3ر، 2T� +'Bز2AB ،�pا��وف

��FاسV���، دا�R در *A�� ،�V2ص�2& ��هT���2ABا�ا$2س�ا*+، !

��1دا��R�ورا_2ز��روz . +'! �=A6 ���Bا�* �S900 �2رو �B 625'س� در �زا6

��: A6=� را !V�ر و ���� {د-13602 . ��د-2��O ر-� از 1980 ا���� 21 -� *��ق درر

#Aس�خ و ، س�خ *� س� ر-� س g�� 1��سر از �� ز!�ن اسRداد �� در �د

ا-,'�س=� اسNM3ل س��س+ ا�O�-س3�ن از

www.goftaman.com

420

اD )�ن سط ا!�ن ا2Qا!�ت از ا-t3�ب �12 *د، �g د�,�

و 6=� 96ان ا��اط �4� ه� *f9 ��ر!� در� ا�A3=�ت $��T�ن )'M+ $#ب د! ��ا

��!�ن ���2 در اصN$�ت و. )'& *د Mس�d �� !�*ط *� اصN$�ت و n8�ر1

2� +! +Jد�,� از ارا g� �!�4�م ه�� $6=� 4سRش ���,�1 اB�T36+ ��ر!� در

@4س� در. $�!� *د��!�ن !رد �N�2ت در)1360س�S�ن(1981�� اصN$�ت ارJ+ �� در n 8�ر1T��$

س�c در. اNBن �2 *د�12 �1 �+ ص�در + د�,� *�ر )1362د�(1984 �9ور�N�2�

*�-�!� ه�� وس��R. @!2 ��8!�ن n�ر1 در *�ا� 6': دهM�-�ن و �g زرا�B و در

�� رو� دس� �3��4 �2Bسس�ت . زار�!ا�r�د ��و-+ *�ا� �T درا�� !رد

B'+ رdz @ن *f9 ��ر!� Mj& . �4د�2��م و6=� در اصN$�ت ارJ+ راI3ش اسR4س

!+ *�4�� ��k��- ا�#ا!+ و ا-NMب ر +M' �� ا-NMب T� �2Vا�� و@-�ا!6:

��د��: ز!�ن ره9� و س�c در. !a ��T��$��!�ن !�*ط *� اصN$�ت �� ر¦ً� اD *د +J2ار�O�. M�� f9* ��ر!� در د�,� 4�م �=6

�� )�g *� )�ص T��$ +B�T361 ا�,��� دو در ��3ن AQ��'+6�!�� ن !�� در

Nش *�ا� �س: _��� د�ر-2 س� !�ز�. AQ��� *دB +T�bB +A-2T� ژ-�ال

هاداران *f9 از و V6�ح ��%d ار�2س��س� ه�� " از را ��ر!� ا�� ا2Qام او 'AQ �*�Q" �� 2V� +! +Mل وز����-�:

�g ر�� و �سCح )���و-2� *�«� ���AQ

Page 211: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

421

��را)ا-�ه�3�(د)Rش�A$ �* ح�� )ص2Fر(-� -�B �Vا!+ ��ر + در@وردB .�!ا�� ا

�=�دت -�4=�-+ *�1980 س3c�!9 س��س� درAQ��� �� و ��� �2T)�ن وز��اQام

�'� ا�r�د *�ا� !kا��1 وAQ �* ص'ح� *س� !ا( �* * �6�g $2ران ر��3 *د

�� �2T و �2� �* �F- °V� از g-�اه�p�w ^�م ��ن وh� -�6ا{�دا-� و

سط اQا!g در +-�Oت ا��V�VB دران ځ2-2� �3�� �� )�J �*.«)24ب 4'

�� ���2T س'�T�ن ��& *� وزارت �� از�*�-�!� ه�� دو�� AQ��� رس�2 اQام و

. k6ب _��� AQ��� ا�#ا�g ���� !رد درAQ��� ���س3�ن 6=� ا��اد از -�F ص2ه�

�� *� �رو� و�j �ارو� �ره��� +Q�� �ا�� n�ر1985س�ل در. ��س3�د1 �2-2

س�ز!�ن . !+ رس�2�rV� �* �F- 2 ا��اد�� وزارت اQام و و ))�د( اسAt3�رات دو

6': _��� در AQ��� �ل ه�� ه3F,V+ را� )'& *� AQ��� از دو�� $#ب د!��ا

��!2-2��!� *f9 ��ر!� $3. ف رس�-$� Nش ��د � س� AQ��� دو روا*ط *�

�d �ر-2رادردbV +3�%=�ر%ب Qا-�� دو2V� .

� 1980درا���� ��3 !��#� $#ب د!��اT���ر� *�p &'( را ���AQ + از�س� ���س

�� ص'ح 6= دو�� در ه�� $#ب و!� �� در و )ا-2 اصل <=ر� د!��ا

-gM س�ان و*#ر4�ن AQ��� ا�O�-س3�ن از ا!�. 4سRش ص'ح س�t ر�� و ا�r�د در

6': _��� !رد س��س� ه�� *f9 ��ر!� در�!g3 *س��ر AQ��� از$ !#�!@ ��M�

www.goftaman.com

422

ا�� AQ��� ازس�ان . -Aد ا!� @ورد1 اسF3�د1 ��د-2 �ل ه�� *�د

� ��� از6=� _ در دو�� $#ب د!��ا� س��س� ه�� *�ا*� @a��+ �� در )'&

�* +VA! ه��2 _��� از ���س3�ن��� اa�م -2اد-TB 2'+ و *��س�2V3�ر�!.

*� �Bص� س��س� )�ر6+ -�# *f9 ��ر!� دراز ص'ح او. )ن س�د� 4�م k4ا�� �-+ و

!V�سA�ت $س� روا*ط *�pس��,�ن در و�� س�t زد��S .�* �1 �+ و و� )Nف

�� دو�� $#ب ��ا!�� ره9ان !3Mل و �� )'& و و )Nف د�42�1 ه� *� د!��ا

�� دوران �AQ از -�bه��g در ا*�ازT��$!Jع و !V�ز�B د�ر-2 !رد در

�* �-��6 +3�@ �J! ،-س3�ن3�س� � �س3�� در او. ��د ا�� !س��� ا§�ذ

�� اش از-�� س� *����س3�ن ا)N3ف *� *و!Jع ��3-س3�ن ��k� �T�* د�ر-2�� در. -��ورد-��* ����A )ددو!�C!

�M$ dق ��3��وT� و *'چ ه�را *� .��ن !�*ط دا-س� )داراد1

ارس�ل -�!� *� @�� اf9* D ��ر!� *��V+ ره9<=ر� اسN!+ ا��ان �س3�� 4�م É

�ح س��س� )�ر6+ دو�� $#ب در راI� �=6� )'& *�دا��د -�!� ا� اودر. !��ا

Kر�� �V61980 +Vر���12 *� É +-اVB و *#ر4ار )ا-2 *�ادر را -�� او

دو�� )اه�ن روا*ط -#د� ودوس3�-� *�: ا�� -�!� -�� �� ��ر!� در. ا��ان �2

�� !6: -2ارد ا�Vن ه�  B�!'+ و6د«!س'T�ن )'& *�ادر ا)N3ف !��ن دو

��ن <=ر� ا��ان و ا�O�-س3�ن و!

Page 212: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

423

� ا�O�-س3�ن ود!��ا ) 25(».<=ر� اسN!+ ا��ان �د

�yار��Eه�" ��ر�/ و د M�6ود�:

)Nف $��T�ن �� *f9 ��ر!� *� $��+ در� )'& در �� $#ب د!��ا��روزه�� �

�� )�g درواز1 ه�� ز-2ان راT��$ س�� &'( � �� دو�� $#ب د!��اF��h �و�*

�� را*p �Cس��,�ن از *� و 4�د!� س�F4 �t، ا!� در �TB اT3B�د دوس3+ و

��F از -� V=� س��س� ه�� او�h ان#�!�� $#ب !�kر در وT��$ ��'B �Tص�h

�� ا�� )�رج دا)� وB�* ����س� *'- ��F ه� �h ���� شR2؟ %�ا. 4س� ��V%

ا-,�#1 ه�� اص'+ -���!+ و Bا!� و�!� f ��ر!� و-� ا-+ ه�� س��س� *9$

%� ��3F *د؟ در اوd'Q ز*�ن و و3Q+ ��سK ا�� ��سg از

� )'& و ��� $#ب د!��اB1 از اiو� �* *f9 ��ر!� هاداران از V6�ح ��%d و

��ون �د* ��M! ل اص'+ ^�م وس�!�#م و����c!ه�، ا +!���- �MCV! ع�eار

��ره�� !��B �e*+ *� ره9� ���س3�ن و ا�O�-س3�ن و در د)��� )د � *�اس� �

� _��� از �� دو�� $#ب د!��ا'B �V6را1 را*�و� Mj& اه2اف )'& و ا-NMب ر

�� ا-NM*+ در ا-NMب وT��$ شRر 4س��2V3د؟ و @��. *س* ��V%�ً�Qا

و��ره�� د)��� دو�� ه� *2ون �د�2�w �رو� و�h ب#$ ��T��$ w��h

� )'& در ��ه��2 ��+ ��� از_ د!��ا�!� Bا!� -� ا-+ *f9 ��ر!� و از$�س� ا�� w�J و�12TB g *د، ا!� او�

www.goftaman.com

424

ا-�2��، ررا*��2د��د س��س� و'TB د��r3ف 6سص!.

�� )د *f9 ��ر!� درT��$و �ره9 و�2ود�� ه�� ز��د� دا�� �� د�ار�=�

��د'TB+ @ن را از�ب �#$ +'AQ ن�T��$ا���ر، در *د، و��+ د�,�*� ارث *�د1

��د س��س� و'TB ف وصدر ! ��Q! � ا�� د�ار�=�. ��3F *د ره9� او

و�2ود�� ه� أم *� د)��� )�ر�B +6ص� ��م و در راI36=� اس �ش ���� ه�R4س

�� او زB�!� وT��$ دا)� و در �V )�رج ��د���وز� ��س�3 !�-� ������ و و !�

�� اوT��$ ص� در�B ت��$ w'3h ��ها�� . اB�T36+ !+ �4د�2 س��س+ و%� *د-2؟ !���F و �2ود�� ه� د�ار�=�

در ��س� ره9� ��ر!� را ه�� -� ا-+ و�� !+ داد؟ و $#ب�� �#�% �% ��T��$ :M��o ���وه�" �Eرو" B# حM��G در-1

��F و ��+ از�h ��1 ه#��� ا-,'B رش��� &'( � �� ازدو�� $#ب د!��ا

�� ا�� $#ب @z�زT��$ 2�4د� �* ��6�ن . !+ 4�� وا*س3,+ @ن *� �رو� *�ز!�ن <=ر�� اسN!+ ا�O�-س3�ن �� در

��& و _��� ���س3�ن *� �2Tداود �* �رش -���م !س'I�-� ��دا)2V3، �� از

� )'& در �� $#ب د!��اT��$ �=6�� روا*ط وT��$ ا�� ��'B را-2ن !�دم�

*� VBان -��3 *� �رو� ,+ @ن راوا*س3��'B ن@ �F��h ردم !Nار اس�Q »�'A

اس�23ل *� $ادث �3�k4 . !+ داد-2��-� �� روس ه� !رد �ر�t+ در! ��� @س

�س� ه� �� از-T� ��T��$ 2مQ �* 2مQ

Page 213: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

425

�g *س� @ن � &S�V!�� اسN!+ ��+ از، @!2-2F��h ت�O�'A

* &'( � �� $#ب د!��اT��$دورود. �O�ت Qا� �رو� در'A ا�O�-س3�ن *�

��6�ن اسN!+ �� س�c ا$#اب اسN!+ و�� داد-2�� ه�  . صk4 �Iا�� 6=�د� را

6�� از �-4 � س� دو�� $#ب د!��ا g� ا-س� )'& *� ره9� f9* ��ر!� {+

�� B�!� را و *#رگ ا���رVذه �-�Q_'� -b�!+ *س�زد �� ا�O�-س3�ن *�

��و� -b�!+ ه#ار د1 ه� $�ر �رو� و- �-��! ���@ن *� س�-�� ��ره�� @س

-س� ه�� ��� 3$ $��+ در .رو*�و-�د �-��! ���دوم وسم !=����6 !س'T�ن @س

�س� ا�O�ل �رو� ه� �� از-T� ��T��$و در *� ا�O�-س3�ن �V�1 @ورد1 *د-2 ه�

n�ل !w'3h &S�V ا�O�-س3�ن *� )�ص در . ��د-2!+ ز-42+

�� ا�r�د -��وه�� �رو� و $�رT��$ا�� س��� *� زB�!� ��ر!� در 2�26

�V+ و -��وه� !6: *�وز*2* �F��h��ده�� w'3h در�6�!�� و$3 4سRد1 در +3�ا�3B�ب و b�ه�ات 4سRد1 . �4د�2دو

��*� ��Nن !��رف و!�دم �=� ���4دان و��F ا�� h�س!�� !�1 ا�O�ل $���� از در

��F و.دا���h ان#� -�رJ��3+ در Vyp�ن !��ن دا)� ��ده�� دو�3+ *� )�ص در!

دس�3 ا-�Fاد� و ��ار س�*�زان ار g ازژ-�ال <�+ س�*�زان !�tص *د�� *� Qل

2T�+A- +T�bB �Q�� 2ان-�!Q7 �=V در س�*�ز� -�Fاز �Q��220 ا�� � �: از

2�26 �� z2V 45 در« :دس� ���2-2 *�ا� دو �Q��7�!�4دوم(د �Vس�)س�ه� +Q�A� 2ABا

www.goftaman.com

426

2ABا��زاق ژ-�ال )�ن، �ز1 *� $�| Q!�-2ان @ن !�Mر

�س� -�F و ص�2 �: دو �Mط در �12 *د* ��ار )�g*�سNح دس� دا��3 س�*�ز�O�ت ��ه��2، ��& )�-اد1 . ��د-2'A

و ه�و*س3,�ن، وEB و-��N! �Iا!�م ه�V4ا�� �t*#ر4�ن د��، سراد� �ه� +

�س ازس+،.*+.*+ ،1��zو�� ص2ا� ا!�� dوه ���w دو�h ��وه�����3 �2ن سط -

���� dرژ� �2!� ��دن *�ا( �V- 2 وI'! �� +!�b- ت��CQ ن *�@!2ن�!#p�ًQ�F ا

12��رو� *� ا�O�-س3�ن *� 2Qرت رسBاwS رژ�d 2�26 ا$س�س�ت و،*د

�س3+��-�+ ا�� ا�س�ان و ا�O�- و-�ساسA�ب ا�� ��اره�� زان، Bا!� وس�*�

� را �� !+ داد-2 درا!��� . ���دراو �%=� و !�1 ه� سCح ا�T�ل اردو 1�rV�

+!�b- ��رم ه- &*�C! ط ��د��M2س��� ا-س� *� ��ر*� دا)� �4دد +}.«)26 (

��!6د�� -��وه�� �ر� *� p�ن �2$�� 6�!�� س3V+ در -,�ا-+ را و �س Vذه

از ��د، *� p�ن $2 ن ا�r�دا�O�-س3��� 2�26 اT3B�د!�دم درT��$�*س� *�ا�� .

E�F$ ��T��$ درز!�ن �رو� �وه���ا�4- � ا!� اD ا!�� واردا�O�-س3�ن �2-2

B�!� س�-,-+ $�!� ا!�� دورازا-b�ر�+ !+ *�د-2؛ در *� س��$ ���� �س3

�� *f9 ��ر!� *�$�رT��$ 1�4�Iس -� 6�د1 ه�� ����t3 رو� درس�*�زان � ه�و

�!z@ +3�ز�2 و$ ����T3(�س .�b- ص�ف 6�� ر¦+ و از !رد Q�--+ در ه�4-�

س� *f9 ��ر!� و از $�را�� -��وه��� ��ر!� و$�رT��$ +-�!#p ،او �!�$

Page 214: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

427

6�د1 ه�� درس�*�زان روس+ ��ر -��ن از �=�ه�� د�,� ����t3 و

�� درT��$ ا�� ���� R% ��_ ن@ � V=�اسNM3ل ا�� . *د-��وه� �- +-�!#p

�� وT��$ 2�26 �!�Bر در را ز�b-و ا داد، *'�� �Qار �د�B 2�!� !رد ا���ر

�* +!TB ��Vذه �3° *� *+ *�ورV!�� وT��$ ��ا-��+ ه ره9� @ن در

�& )ط !g وAC . Mj& و12B ه��g �4د�2 w��h ��O�ت 4سRد1 ازس� ��!� و®�'A

� �* &'( � رو� و$�!� $#ب د!��ا��F ه��h در ��'B س3�ن-�Oدا)� ا�

��3 . دا!� زد �رو� و$�!� !�kر-��� ،d=! دت *�O�'A �� k4ار� ا��

�!�$ ���� !6د�� -��وه�� �رو� و f9* �9ره �*Rوه� *س�� !س�2B وا�� -

��k4ار� س��� ��ر!� در!V�س: � ا�� �� ره9� 2�26$#ب �%2Vه. �سب !+ �2

� )'&، ز!�م دار� در _��� %R د!��ا را در )د {+ �����k و -b�!+ �رو� را

�* �*��! ���Q! +! ن�( D1 ا!�ن ا�� سط را *f9 ��ر!� اسAM3�ل )د. د�2

-��-� 2Bم e�وز�MB1359ب 14در �رو� ه� ا�� س�F در *�ز4�� ازاو. �رو� )ا-2

� سال س�د1 !�از« :��F�*� 4 درارe�ع : !+ {���d دVn�ن )د

��م از����c!و وا �,Vوا� � �3V�4ن ��V و اسNم @*�د����وه�� S �V6': و�-

!��e 6=�ن و!V��( �MCV�-� ادB�!+ و��4 ��2VV� س3�ن @زادو-�Oا� �M3س!

�رو� �Qار e�وزاj�د ا-NM*+ !ردو !ردe�وز ر� �� %,-� از. �3��4 اس�

�� س�*'2VوV% ر�t3ن ��ا�� � ه� !'

www.goftaman.com

428

�� ا A�ع اj�دA� �رو� ���kا�+ !�2V��TV؟ اسAM3�ل و

���n نال %ا�� س Kدم ��س�!�� در. �S�Q اس� ا�O�-س3�ن *�ان و�Qوا

�2Mر دBت اj�د�رو� وا!���B ره9ان �2 $#*+ ودو�3+ در-�� رأس ر��& �4ا!+

� $#*+ ودو�3+ ه���ت ره9 *�ژ-w ازاراد1 و!س�M3 د��ع از ا�O�-س3�ن @زاد

�� e�وز'B س3�ن-�Oو !�دم ا� ��'B2��A��#م !����c!*� *� و ا��ا�� !

+ اس� �� �� ازBل دNM3ل اس�$و�Q، ا!�ن اD ز!�م دار ا�O�-س3�ن از

)z.«)27�ز� *��T @!12 *د �3�Q�*� ��سg ا�� اس� �� *f9 وا!�- � ره9� $#ب و 2V!س ��ر!� در ��T��$

�Qار _��� �رو� ه� %R %� $2� در�O�تدا��؟'A �#م ارe�ع" @������c!وا"

��V در!رد از���� �,Vوز وا��e �� و -��وه�� �رو� واس�M3ارT��$

_��� ا�� -��وه� %R زB�!� 2�26 در�� *د؟ از دور -�درس� و�Qوا

�O�ت در!رد'A -e +!�b�وز ا��4�+ از �رو� *�ا�O�-س3�ن و وا*س3,+ ره9� و��وه�� - �* &'( � �� $#ب د!��اT��$

)�!� ه�� دوران �V6 �رو� -��+ از�س3+ وارB�e+ س�دو����c!ت ا�O�'A

�� ه�� ا�� �Qد�,�، وا g� ،د2ا��3 �V��� !+ س�)��V!از. وا*س3,+ را �b- ص�ف �س3+ و����c!ت ا�O�'A ارB�e+، ا-���س

�� ه�� ا�� وا*س3,+ را�Qا�=�رات در وا "w���,Vس��T9-,�ر روز "و�د�( �!�-

�س� -T� ب#$ + ��وداار4�ن -��ا ان !�b$N ��د؛ +! &Aاس �رود��jا

Page 215: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

429

�� )9-,�ر� �� �Q!2ه����س+ زB�!� ه�� !F3�وت *f9 ��ر!� در

س���� V=��+ ارگ ��*� ودر در وا23Qار�2 و�A $!� در"+ *رس���9�-" در

دو ه� *���ر!� در او. !س� *د��Q!�. � *� 3F4, و!��$�A -�س�

���w در!رد,Vر!� س�� f9* �9ره �س���� )'& و در �� ا�� $#ب د!��اT��$

*f9 ��ر!� از« :$#ب !+ -�س21986 �!�1 !+1979د¦9 +�V! ��م ه�M!

�� �را� ا-NM*+ راmور +!TB 12=B �* �ر� )ارگ( او*� -2رت ���Q �S. دا��

��,��� !��# را�� در ود�Q! �*��6�-: از را ��Q. دا��، �f !+ {د

��د*��ون، 4��! �b��� +-�Oرد ا� . �S�$ا �روسط د�س�-� � دا)� @ن

درون TB�رات ا�س�ان در �RVول !+ �2 واj�د�رو� !س�ل $EF "*+.6+. �+"9 ادار1

�� *دV!ور��. ا��ر1 !�!�ر!� !�� �*د�اره�� �� و� *� *��ون از !+ داد-2

�� ا�� *د ا!�. T�2Q+ -�ود�Qوا ��^�م @ن س���، : 6��+ *�ا� ر�� -2ا��

ودود ��'� ه�� @ g، ا-rF�ر %�ر �Sف راس�����k4، !��ور�� . �V6 ��ا�3��4 *د

ور�2V3، ا!� @!2-2��Rه��� V6,+ !��: وروز)%�)A���(ه'

�A�-,�ه�ن %�خ !+ زد-2 و ��Q ��از*��=cن را س4��Q �* رن ه� -��ا� ��

2V32ا�� . رو�� -,� !وا�Q+ ا�O�-س3�ن ره9 ��واJح *د�� او

سط !��ور�� ره9� �p +! ا!ر. -Aد ��ر!� *� �2ت سط !��ور�� در. �2

�را� $#*+، !��ور !��ور :$'�M *د

www.goftaman.com

430

،+*NM-ورا��! �را� TB" ن، $3�وز��ا روز� در �� �A� "*+.6+.�+"ه��")ا-12

9و سط ادار1 دا�V� 2V3�رش �Qار"��M �2اد. !+ �2-2 " � ،2-2!@ +!

*� ^�م @��. 4�� !+ {د-2 د�,�ان *� *� B�& و س2V4 )�ص !�Q ص�ف kzا@دم ه�� . !+ ��د-2 دوس3+ 6�و�2ان ��د

)28(»... .��ر ر�� س��س و����� دس3,�rV� اران $#ب ازk,-��V*

� )'& اس�M3ار �!� *f9 د!��ا$ -س'b- �C�!+ و $�ر -��+ از ��ر!� را

�ر و-Fذ« :س��س+ �رو� !�2ا-2$ �C'س -b�!+ س��س+ �رو� ز!��V اس�M3ار

� ��و��ا* ��T��$- ر!� را�� f9* +!�b-در�� *�ش . س�)� ا�O�-س3�ن !س�2B در

Kر�� �!�� زاد� دوس� ��ر، ،)'& @)؟(��م ه�� !'+ و ا��م از *� *�زQ 2J

�� د)��� و اسT�3�ر� �2ران و'B ن���- *� �� !س'ح �2Q 2رت ه�!2ا)'� ا*�

�g از )�س�،� �J12 �4د�2 و�y�� g�� . د1 و !M�و!� )د �V6، 6=�د �3t�ا-,

4سRش ��ر س� � س� ه�� !�دم در����.«)29 (

از���وه�" �J��j د�Eار" ��<�� د�8ت -2

:�Eرو"��س+ ��سK *� ا�� ��سg �� %� �س+ در

�رو� )اس� ره9� دو�� ا�O�-س3�ن از� �+ Qا� -�F* +!�bس23 *� ا�� ��ر � V,V�ه� ود�ار� ه�� *f9 ��ر!� در از

�� او @z�زT��$ در!� . *�� f9* +3Qو + )د در�BAC! �-ا�FV� �� �� از �س3

Page 216: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

431

�� $ره9� ا$�ازT��$ب و#��سg )9-,�ر !رد1980سم V6ر� در

ون ه�  ���4، *2 س+ �Qار.*+.راد� *+�-�V�,T�( gVوا� +tن داد ��س��- .

��س�2 او س+ از.*+.*+ ز!�-+ �� )9-,�ر��@ �� |�IV! ���E اD ا!F$ �!�$

Qا� از $�!� *�$�ل *�ا� س�-,-+ )د � �رو� دBت ��د���2، *� ا�O�-س3�ن *

�� CQ+ س,�ت دس� )د*�-�A�B �را*س {���F4 : »12V و �� �ب ��د )9-,�ر

���#م �����c!ا ��*� س� *�ر! ا-,'و6اب د-2ان ��� ��د�e 2�وز !���ر

) 2V� +! ���F� !«)30 !در���� {د�2روز �� *f9 ��ر!� دو $��+ *د ا�� در �س�� $#ب �AQ در �Aس�V! �* +-ا�Vtس

� Qا� �رو� را )'& ، ورودد!��ا� ا�O�-س3�ن *� دBت <=ر� د!��ا

�ح ده2 )ا-2؛ J ���E اD *2ون @-F$�� دو�� <=ر� mان رVB �* ��ا!

� ا�O�-س3�ن ا�� دBت را اa�م د!��اQا� �رو� ورود �� از ��او دادو

ارا�m ��س�AU! K « :!س�ل ا�� دBت *د��A �رو 6�-: اj�د از�C! �* �و �� دو

� ا�O�-س3�ن، �!� <=ر� د!��ا$ �* �V�!س+ و��!VA+ *�ا�CB� �T ه�� س �* &*�C! ،+!�b- �6�B ��ه T� لn

$س� هd 6ار� دوس3+ و !��ه12�� <=ر� 1978د¦Q1357&*�C!7 9س16!�رخ*

� ا�O�-س3�ن و اj�د د!��ا���� ا���AU! �T و�ق <�هB �* �رو�

2B�د1 !س��� @زادw��� &'( �! 1 و ا .!ا�6 �4د�12 اس�

www.goftaman.com

432

�2ود-T� +!�b ه�� �S�� �� �رود��jاز ا ���e�وزات '64

)�رج ��=d دVn�ن )�ر6+ ا�O�-س3�ن از�S�( �* ،ل د��ع از س�$2اتNM3اس

�J�M �� !'+ ا�O�-س3�ن T��$�4د�12 و2I3! �'!ر�V! �* &*�C! �CQ رتاس� *�

�� ا?''+ *د1 و§'w ازاصل 2Bم و$Mق *2=� )31(».*د1 {+ ا-2

)�ر�6 $�!� ا�=�رات ��2T� 1دوس� وز�� در1980اوا�� !�V6 1ر� *f9 ��ر!� در

2I3! �'! و س�ز!�ن d=A! ا�=�رات Qا� ورود ���Cف او از. !�Q�V3 *د *� ا�O�-س3�ن -��+ از �رو� را

=> ���A�ت ��=d ره9ان دو�C! �ر� ا�O�-س3�ن در �3�k4 )ا-2 د!��ا

ره9ان VA!�* ��1978�� !��هdrV� 12 د¦9 �* �M*�C!ر ودر�ر!'� 51!�د1 دو��V!

از ازس� د�,� !2I3صرت �3��4 اس� و f9* �9س3�ن *� ره-�Oا� �!�$ ��J�M

�F4 �t3+ �� در. ��ر!� س!� 27روز $�� �4د�19792 د¦9�� در *�2 � روز و � ��د �رو� J�M� از د¦289 �*

2V� ام#Bا +!�b- �و��. ا�O�-س3�ن -���F�ف و -�b ا*�ازz وز�� �Q�V3!

س�ز!�ن !'� -��+ )�ر�6 ا�O�-س3�ن در� وز�� از�)�ر�6 �رو� !�رت �4و!

*� *� *��4د-2ان ر��� دBت Qا � *د�A�ت ز!�م داران )'�AQ +M از�C! f9*

�V� !MCV+ ورود ه�� Q�--+ و��ر!� ز!. Qا� �رو� *� ا�O�-س3�ن ��اهd �د

� *� ��2T� 1 دوس� وز���)�ر�6 �4و!�F4 س3�ن-�Oا�: »�n وز��، د��� &�ر��� -� *� VBان � ��اوا-+ دار�2

Page 217: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

433

��'* ،d=3! � انVB �*. س�Vtا-+ {���b� 2ر ا�#ام و �Sف در

�2 �زم اس� �hصً��� 2���} �� ��سK *� در)اس� ه�� �+ اj�د�رو� در

� در �!� <=ر� د!��ا$ +��رو� *� <�ه��ره9� اj�د ا�O�-س3�ن از

��وه�� )د از اB#ام ��+ �2ود- �*ا�� . ا�O�-س3�ن !A�درت ورز�12 اس�

YNAQ �اس� هاز در) d1 ه� 2Tر�- �سهd ازس� و !س� �+ هV,�م *�زد�2ش از

Dا E�F$درت �3��4 *ص �� ) 32(». ا! ��!,�1 راد�� دو�3+ ا�O�-س3�ن �� در

�� ز!�ن ا-3��ر در1979د¦279-��* f9*12V3ر!� از��س�� و در راد��T'Q د�jا

�#د �رو� هVز! �tس ���� ا!T��$از ���� از-��* gt� �* :� ��ه �T���ر!� -

در)اس� �b- T�!+ وس�c *� ا-3��رNM-ا �را� � *+ <=ر� د!��ا-� @ن ا!�. �رو� ��دا)� ا�O�-س3�ن از

�ح -,�د�2 -� *�2ًا ز!�ن وJ �� �2ام ��A ��د �را� ا-NM*+ از�C! �رو�

�Qا� -b�!+ *� ا�O�-س3�ن *�Fس23؟ ��وه�� - �� ���!� ا!$ +*NM-ا �را�

�� @ن �راmر �رو2 را �V3�� g���Bوا�را� �� و د-2ز-2ا-+ �� دس3,�� و را

@ن *���س� *f9 ��ر!� ا-NM*+ �� �� از�� �4د�2؟ ��

��� وا�=�رات ر¦+ دو�� �رو� در,�J! � !رد w��J س3�ن-�Oا*� ا�Q ام#Bاا*�از-�bه�� ر¦+ دو�� ا�O�-س3�ن *� از

�س3�� روز در. ره9� f9* ��ر!� *د &'( � �� ره9� 2�26 $#ب د!��اT��$

��م در �3 ا!��، !M�!�ت !س�Q �� از�

www.goftaman.com

434

�* �-�!�� +42V��} س�ز!�ن !'� دس3ر دا�T+ �رو� در

nل Nش س�س3t�-� از *� � داد-26'س� ��ر دس3ر !Jع ا�O�-س3�ن در

��م �3F4 �2 در. 6'4��� �د� ��2��� �� !Jع �n رت��2 درص�V�

اB#ام Qا� -b�!+ *� ا�O�-س3�ن !ا�& ا�#ون *�. اس� !V�ر!'� !2I3 151!�د *�

س� از د�,����م ��!�-� ا��، در�س� �رو� *� -T� $#ب ��3 !��#�T�

��ان �رو� درFدوس� ه2ا�� س �ر ه���-b�!+ �رو� Qا� �2ود �ورود داد1 �2ا�O�-س3�ن J�M�� ره9� 2�26 -��+ از

*� ا�� ��س�AU! K !س� *� �b- T�!+ و�J�M ��ان �رو� !��w . �د دوا{ Fس2-2� � *�!VA�� !� ا�� ���م _'�

6�� و *� -b�!+ �رو� را ا�O�-س3�ن 2VV�����م �3F4 ��+ ازا�� در. Fس� د)��� (دا�� ا�� �b- �p *�در«:�12 *د

� �� <=ر� د!��ا'B +6ر�(ا�O�ن J�M�� ره9� 2�26 و)ا�O�-س3�ن

��ر� در �T و !رد درp �س�ز +UV(ا��م �رو� *� اj�د د)��� ه�� )�ر6+،

�س( +3�g -ا-R-�س�و���F از��- � ���4 d�T� �CQ�ت �2ود)�g را*�

ر�� �� �� از ا�O�-س3�ن اB#ام *2اردB�* �� +''B| ا�� �TB �4د�12 اس�،

2Vاها-12 )33(».�2 دو*�ر1 ��ا) ( ا!�{��42V�ن س��س+ �رو� دره�  ��ر

3��د �-M�ط 2hوش و -Aد-Q 2�در ��د-!6�=�ت )د در ودو�� !A3ع )�g را

ا�O�-س3�ن رو�� _'� -b�!+ *� !رد

Page 218: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

435

��سg ه�� س�ز-2 و*� ��سMCV! K+ و!�Mل ا�� !رد w'3h در

2VV� �mارا . :���'��م-3

+� �� !6د�� -��وه�� �رو� در در$�6�� Q�--+ و ا�O�-س3�ن و +MCV!

Bر!� ت ازد�� f9* ���Q! ،�وه��ا�� -�� -�4ار در راT��$ �9ار و رهد� +!

��س�3�س3+ در س�)�، س�3#م وF �Nت ا-�2�� و�! �* ��T��$ + ا���ط !( ��ر -��وه�� �رو� در $�ر -��+ از �رو� و��دار� *� �رو�،. !+ ا�#ود�� از دوس3+ و��A س��س� ه�� �رو� *�

�ص� *�� ا?''+ �g اص'+ B و�1i در�� !+ س�3س3+ راا-�2�� �� �� داد

�س� 2��SارV�V��� ا$#اب !�ر�س�س� '� . @ن !3�*�� !+ ��د-2 6=�ن از �رو� در

� )'& و V6�ح ره9ان ه�دو $#ب د!��ا��R )'& و* d%�� از ��ا-�2 �دارا �p

و��دار� . و^��Nت س�3�س3+ *د-2و-b�م $��d �ودوس3+ *� ��ر�راه

V6�ح )'& دو *��رو�، !��� !A�ه�ت ه� س�3�#م !fN اA3B�ر و و��%d *د

�س3+ *�ا� @����-�. �nد1 !+ �2 ا-R-�س�+ از*� -��3 � � ��� $#ب د!��اBا

ا�� *�ب � �1 در @-S �* �yر...«:)'&-��ن !�3ان -�� ا�� اس� �� روز4�ر

V6�ح ه�� )'& (�Sف داد، ه�دوd%)و�� �و��س�، $3+ ��ر%� ه� d� 2ون**+ ����ن *� ا�� $#ب اM3B�د د�,�

@ر!�ن �p � ��ن در اj�د�رو� دا�2V3 و�#م *د��� ... ���� سس

www.goftaman.com

436

*�)Nف @-y+ ا�� $#ب *�)+ ره9ان اد2VV� +!�B، � �� ا!�وز

�س� @ر!�ن �4ا-$#ب س��س+ !�ر�س�س�V�V� *+ ����ن *� اM3B�د و *د

�#م ��و�R� و ��ص *� ا-R-�س��-��� س�3#م . س�3#م دا���'h +(�* +3$

�#م و �د�'س�F، اV� �3Q�ر در را���سس ) 34( ».%=�رم !�ر�س�#م !+ دا-س2V3 6#ء

�� وF در *�ور س�3�#م *� VBان � � )'& از p�ن �س3�� $#ب د!��ا

4��� $#ب !�kر ��ده� ��� در روزه�� �%2V ا-�2�� ����؛ ه� !�Nد� @z�ز�� *f9 دوران ره9� و س�3�#م درT��$

درون $#ب !�Nد� در ه�3�دده� ��ر!� درا-���س . 4سRش داد1 �2 *سط و !�kر��F س�Vtا-+ و -�b ا*�از در س�3�س3+،

&'( � ه�� ره9ان V6�ح )'& $#ب د!��اRT� ا*�از از �b- �!ر�� f9* وا�=�رات در دوران ره9� او درV6�ح ��%d ره9

�� $#*+ -Aد $#ب وT��$ .�!1 ا�� �O��A!�* �� �!ن ��ر�� ��اوان ا��اد*

�� او !+ �2��Q!$#ب و در و �ره9 �� درT��$ R% R����وه�� �رو� *- ���_

���Mاو�ن س�3�#م !+ از*�g اورااز� %V�ن *� ا�� !رد ��ر!� در .{���-2

4 +! �tس �O��A!درا��اط و �Qص2ا �� �F �رو� را!fN ا�O�ن *دن و دوس3+ *�

و *�ر� او��س�2. و�cVSس3+ 'M+ !+ ��د ا�O�ن وا�Q+ وو�cVSس� ��س�؟«:��سK داد

�س�؟ @-�� در� ��� دوس3+ و�S ��س� @ا�� اس� !fN . �رو� ص�دق *��2-ا�O�ن ) 35(»...اول

Page 219: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

437

�� دور1 رو�=�3��T درT��$�pم ا#� ���� و � ز��د*f9 ��ر!� س�3$ز1 ه�� $#*+ و��دار� *� س�3�#م در

�ژ� $#ب *� VBان ��+ ازm2�@ رف��!2� +! »�'A ��ن در ا�� ا!�. J�M3! بk6

��� $#ب وB �* �* ب#$ ���Bا ��M ار� . $#*+ -d=! gM دا�� رد1 ه�� *��

)ر��2� 6'س� ا� از1362س�ل و3Q+ در� )'& در ه�ات �=� س� $#ب د!��ا

2�26 ���Bش ا��k� �ب و *�ا#$ ��M ار��� اص'+ B �* + $#ب�ز!��@ ���Bا

� �12 *د 2و��B � +!ا#Bت ا���ه �ز1 *� ا�� 6'س� از ��*� در ����د�

2���� اص'+ $#ب ��3���k !+ �2، ��سB: »�b-ن در� ا-R-� س�3�#م و !رد

2�26 �B س�؟��#م *�� ا?''+ %��-� س :��r ��رس+ ه�ا + ��سK داد $#ب *� ا-R-� )دون !� ازس�3�#م و! *�ار6�ن

�#م )�'+ دورم هVز��-�!� -3ا-س�3 س Q�Nق )د ام �� )2!� *� !�دم ���Q و

�Sو*�ز*� و dV� .�-R-رس2 *� ا �% �#م��-� ) 36(»س

�=V *�ز �ب $ز1 ه�� $#*+ �� @!زش و Nش ا�� دور1 در. س�3�سA- +3د ا���ر

2!@ �TB �* � $ز1 $#ب در )�رج از در ��ده�� دو�3+ و��ده�� اB�T36+ و ��هV,+ وا*س�3 *� دو�� ا-�2��

�d ��*2و��د��V �دT� در. س�3�س3+ � 4�م �س� !��رف <=ر� د!��ا

!�سس�ت @!ز�+ و dB ازاا�O�-س3�ن �'+ در�j ر��ار !��ض ��Q س��� ا�� س

�-� و از*س��ر� در .���4 : �� در !�'+ و�j +��B ق ^�م !�سس�ت� !س'�+ ا

www.goftaman.com

438

�رو� -ا�O�نه�� دوس3+ � . �2 ا�r�د ��3 !��#� $#ب د!��اT�

�« در )'& 2ر�� و'A دوس3+ !رد و���w ر¦+ و ��+ از �رو� را-ا�O�ن

�� !�'T�ن در*� : وا{د �� در. ��د !2� �3F4 : ��� �� و��F -�!� ر¦+ *� !

�� ه� ر¦+ و*� !�'d اس� �� *�ا� -دوس3+ ا�O�ن *�ر1 ���4دان )�g در

) 37.(�رو� !�'!�ت *2ه2�� او س��س� س�3�سf9* +3 ��ر!� وT��$

��+ از هاداران او *�ا� $#ب و ا�4�ژ��+ $#ب *دm2�@ ��از �� و *�وره

�2Q Tردا-+ از ا�#ا!�ت @ن دوران در�-R-ا �ه����-�س3+ �رو� �nد1 !+ س

��ن �g در $#ب و *��ون از در ا!� �2،!*#ر4+ از ا���رTB!+ 6�!�� -��ن

�� و وا*س3,+ وT��$ لNM32م اسB �9ره . @ن *� �رو� *د

:�=S� J3=�ا���y ا�ع�د-4

�� $#ب -��وه�� �رو� و $�ر ا�4T��$� )'& *� ره9� f9* ��ر!� در د!��ا

R% وه� و_��� ا����Vyp�ن ا-�2�� -��� $#ب و س�3�#م درBن ا��ره9� @ن !

�� وBو��! +FV! �!اB انVB �* ��T��$ ���AM!ر�k! ،د�3��4 ��b-2!

��-�ت *f9 ��ر!� در ا�=�رات و* �C*را $��T�ن �رو� ا�� !��Nت را *� �رو� و

wB��6�رج @ر-+ )9-,�ر . !+ ��د!�� $ادث �3�دهس+ درده� .*+.*+راد�

�: !+ ��د ا�O�-س3�ن را ازM� ���س3�ن 4�ه+ *� ��*� از و *� ���ور س�F *� و

س+ .*+.اوJ�ع ا�O�-س3�ن *� راد� *+

Page 220: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

439

!FV+ ا*��د 4#ارش !+ داد�M -*� س�Vtا-+ ه�� *f9 ��ر!� را

��� !+ !#ا$+ !��ن !�دم ��*� *� � !#اح !��وف در«: !+ -�س2 او. ��2

+'*�� ���� B�!� را ه�،*Vدر �� ذه �3F4 ��ن ا-���س !�2اد، ��ر ره9 !رد

�g @هV,+ از)*f9 ��ر!�( !+ �د���2��� � 6��#1 *�ا� )د ا-t3�ب ��س2V�. را او +-�#�' *�ف )اس� �� *�

#=� f�� 2��*. ���4 �ا�* fس�� ���3Qو6��1# ��g ر�� *f9 ��ر!� *� :r� �T�ل

'�#�ن *�ف ���2ار ��س�2 او از �� ه�" :��س�F4 K در %� !+ �2V؟ او را

�-�ا ا��اد ��-���2 ز!�-+ �� *V� +! ��� )�-اد1 ام درBد1 ^�م ا��

�n �ن *� رو�#�' 2VV� +! w س�c و �tاه2V از! �! dV� f�� ا�-@ �� .

از !�ا ا�Vن '�#�ن *�ف ��f دار2V� +! صN( +��� w ) 38(»."ز_�

��ات -� ���2در� �ح J !C'ب �رو� !رد س�Vtا-+ ه�� *f9 ��ر!� در

س� )9-,�ر ز!�م داران �رو� از و-�M � !#اح !��ن !�دم س+ �� *�.*+.*+

)�!� ه�� *2*�V+ و ��*� ارا�m !+ �د$#ب �� و. د)�� *��2 دوران �V6 س�د

� )'& *� و�V6 1i�ح ��%d $#ب د!��ا��V% �M-و -��+ از !#ا$+ را �V��

�س3+ )9-,�ر����c!ا �ه� +Vnد ��#م ا-,'�� در����c!ا + �O�'A دس1�,3

�س2J +3 دو�� ا-NM*+ و *�ا*�����c!ا� )'& و ���راه�" $#ب د!��اAر���"

2VV� +M' 4B �-'+ رdz ه� ا!�. ��� ازA� �� )9-,�ر *��ن و 'j و

www.goftaman.com

440

12Vس�س+، -� ا-,'س���� + ه�� *f9 ��ر!� درس�Vtا-

�� اوT��$ رد درو ! �روره9ان ���ت *� -�4ار� را� )�رج از �رو�

�� $'�M ه�� $#*+ و $ز1 ه� وT��$ . k4 +!�qا��

�| رهf9* 9 ��ر!� در$ �* ��T��$ +س�� � )'& و �� دو�� $#ب $��d د!��اmر

�ًA'zس3�ن ا-�Oرد ا�!  � و *2ون هره9ان �رو� سg��3 �رو� و-��ز� *�

�رو� و $��+ از در او. !+ ��دا)�2�r^ �رود و ز!�م داران ��� +! g��3س

*س��ر� از �� -��وه�� ه�� �رو� درو���ت !�ا�# !S�V& روس3��+ *��ون از

�* �V6 ��ا�� در. ��ه��2 *د-2 در4�p !�دم ز��ن !+ از *���V6 R ه��� �A�ران ها�. د�2-2,Vح سNس g + و@

�Qاء در Qا� �رو� )�-� ه�� !�دم را�� و وA�Q�ت و��ان !+ ��دz ت�F' �*

2�!�aن !+ ا��!�b-.�!از !�دما و راد� 2-2�V� +! س3�ن-�Oن ا��#�' و!+

��ن *� 6�� �� ز!�م دار��ر د�2-2�ح وAM ��د از ا-M3�د 'TB �رو� �اQ

��O و *��ن �,�F @ور� *� ��r و *��A! ��@ g��3دازد ا��اط *� س�� +! .ا�O�-س3�ن در -��وه�� -b�!+ �رو� را

!+ �راه� ��ر ا�t3�ر ��ز-2ان �� از !�« :!+ س3��2 را �V6 @�� )ا-2 و

�� *� �راه� ��ر ا�t3�ر ��ز-2ان ��ا�O�-س3�ن !س�2Bت !+ !�دم سd3 د�12

2V��} و �ود�ور d��Mً�سc�س 4#ارهس3TB ه�y,�1 ��ا!ش �اه�Q d=�!�-+ @-�ن را

-س� و @زاد1 � !� !�دم ز_3�g و و ��د

Page 221: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

441

2V^س��د �12 ه�V�@ر�� ��� و و ا�t3�ر @ن *� !�ن ازp امR$ا

.)اه��2Vد 6�و�2ان ��د ��*���� !QR+ اj�د�رو� ا�� دوس� راس3

ا�O�-س3�ن V6*+ )دوز_3�p �* gس��� و �� ز-T� +42 ه�ا-NM*+ در�B �pص� ه

bB +-�A�kA! �A-�6 �pول �d و��3�2ارد!.«)39(

*�ژ-f9* w ��ر!� سc�س 4#ار� از 'M+ !'+ )دو���F �رو� را ز!�!2ار2V� +!:»،��k42اه(���Qدم س���و�!

B�د�-� را -�� وا�O�-س3�ن 6�!�� ��� سc�س اTB�ر )اه��2Vدpو ���p +�و

�T+ )د )'& *�ادر از 4#ارTودوس� صهd ا�Vن !�. اj�د�رو� )اه2V *د

�A�ر {د1 و ادا و��( +'! �F�g را� �& )دد�,�TB س�cرا س �رودوس3�ن � �*

��A� ب#$ �* ، �n صt� �* ،+V�V� &�ر�ره9ان �رو� *� *�ژ-w وس���

3��A-�6 �p +-�A و���S�( �n �-�J�z +* �6 دا��S�� +T ا-NMب ا�O�-س3�ن و از

و-سT� �A ه�� �ن *� س�-�� ا-NMب !��� *#رگ وb- +* س3�ن-�Oن *� !�دم ا�� �2ار�d ا*�از!. ..«)40 (

!6د�� *��-�ت )د ��+ از ��ر!� در6=�ن !�هن -M�� در ا�O�-س3�ن را

ا6�ز1 ده�2« :اj�د�رو� !+ )ا-2و6د اj�د *� ص�ا$� اNBم *2ارم �� ا�4

�2ا�� -� V=�ا!�وز د�رو� و6} ����*�#م ��� �-��V!*�*��� دد �ه�#�T=! �j

�#م دس� و��!�#د����c!ن و وا�Vyp ��M-س3�-+ در-�O!�د�,�ا� �ر1 �� س

�2ا�� و6د}.«)41 (

www.goftaman.com

442

f9* �ر!� در*�ر�� +�>��ن �رو� در از!�b- �F4 �*��: » ا��

f�� ن ه�يا��ر1 *� س�*�زان و() س�ز!2M! Àس ا�O�-س3�ن در)ا�س�ان �روي

�* ���Oا� f�� ن( �r��12 _�س� ه�ي � ) 42(»...س�)�3 ا-2 6�و�2ا-´ را

�2وسg��3 ازr^ �p و !�دم ازا�� �رو� ز!�م داران �رو� �� -��وه�� �رو� و

g ا�� -��وه� )د@ +-�*�Q 2-دو*� *%� ا-A3�ه+ ��د1 *د-2 ��ر��ن e�وز

ره9� !سf9* 2V ��ر!� در!+ 2V3��4؟ @����ز $#ب و- + �� ا�=�راV% �* ��T��$

هاداران *f9 ��ر!� ا�� + از��دا��؟ *��ا�ط و -�4#��� ه� از ا�=�رات را

�� س��� '2VV� +! +M دوران �V6 س�د #�- &'( � ره9ان و!س��ن $#ب د!��ا

*� ز*�ن *�ره� ا�V,-� ا�=�رات را . را-12 ا-2

�ع�دل ���ن ا���د �ا�J در ���-5

ز��=� ه�" J:58 �ن ����m$�ژ" ح��J و :<��ع� در

�� در *f9 ��ر!� *�-@ dz 2 ز!�مVس!�Bص� ه�� در !2ارا �!� و دار� *�

اB�T36+ 4�م k4ا��، در w'3h س��س+ و�ژ� ا�r�دm2�@ ت�Jر�� ��دل !��ن

�V+ و $#*+ )�g وB ��ه �V�TB'+ @ن ز!�3+ دس� -����6�!�� * درM��! � .در

+��س�3 از $�� w�J ار�=� و �� ا��د� ��ان و^�م !��Nت FVرو� �ه� gAV6

��� س12 FVورو� �دN�! d3س�* 3$�� �'� �+ و6�!�� ا�Vن درAQ +3Vس

*�ا� ا�O�-س3�ن �nد1 !+ �د، ا!�

Page 222: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

443

_��� %R ��ر!� �� در از دا�� و -��وه�� -b�!+ �رو� �Qار

��وه�ا $�ر- �� �O��A! ا�=�رات �*#�!@ 2�r^ د��� �p د�ار *�g از !

.@���� *دس���� ز!�م دار� )�f9* g ��ر!� در

Nش ��د � ��ا + را O �� TB!+ در Vذه��F و !رد 6�!�� در�h ب#$ �Tص�h

�* &'( � !�2M3ات اسNم و د!��ا �1 �+ اسN!+ !�دم �� از ��T��$ دوران

�� *�Q+ !�-12 *د، ا�r�دا و! 2V� .در $#ب p�ن �س3�� روزه�� زB�!� ��ر!� در

�� ه��+ در ا-3��ردو�� $#*+ و!NBا !V�س !kهA+ اa�م !رد @زاد� !�اسd و

�� وزارت ��ن اسN!+ ���� و�� �* �cساصل اس�س+ <=ر� در. ��دا)�3 �2

� ا�O�-س3�ن در )1980ا���� (د!��ا@زاد� و م *� !�2M3ات اسN!+ !�دما$Rا

2��� +Vد� �2 ه�!@ �TB �* .�!2 ا��� � )'& *� ره9� ��ر!� دو�� $#ب د!��ا

!�2M3ات !kهA+ *� ا$Rام *� اسNم و در �TB *� @ن از و اM3B�د 6�� س�F4 �t از

��� �� ه� !NBدر و ا �� ا2Qا!�ت دو و ادB� *2ون �د�2. !+ ��س� ا�� !رد

�V�ن دراTS ��6 �* مNام *� د�� اسR$ا�V�ن ازTSد ا�M3Bم -��+ و اNاس �* �TB

�ژ��+ ره9ان و ازm2�@ ��وره�* � )'& *د �� $��T�ن $#ب د!��ا

�ژ� @�� ��رض وm2�@ ن�� و -�pس�+ !6�!�� {���ن !+ در اM3B�دات د�V+ را

ا-+ و ا!�. س�)��- �� 2��� +*� اV3B��+ ره9 ان و$��T�ن $#ب د!��ارا*�C -3ا-س2V3 �� @�� )'& ا�� *د

www.goftaman.com

444

ا�� ��رض در!��ن ا� را�� و TB'+ و�Bص� T��$ ا�6ا�+ دوران

. ��Q�* ��!�6 2VVار در !����2 )دf9* �� �=6 ��ر!� در ا�� *د �,�F @ور

�mارا��� �!� )د ��k� �*�Qش از $��F و !رد در�h 2مB * �Tص�h� م وNاس

ت اوزار !�2M3ات اسN!+ !�دم *� ا�r�د س��س� و ��ن اسN!+ ��دا)� ا!�

د�� در *� *�)رد در را ا2Qا!�ت )د6�� و اسV3�د ��V� Fس�� *� -��b�ت �� *�« :*�ر� ��ر!� �F4. !+ ��دV� fدر

�س� ه�-T� +*NM-ا w��و� &�TB +!�س� در-T� س� $#ب�� !رد @!)� �� س

ا-�C�ف �TrV! ��k'� د�� اسNم *��2د��2��* .2��A- 1�,y��,�F �� ه! ��V�د��

ه�� �-2 و ��V!�! و �س� ه��-T� �*ا6�ز2V��* ��23! �� 1 و��دار ص�دق و

��� $#*+ )دB �� 2-ا داد12� 1 !+ . $2V��} EF را

�� درV� wQ! ������� *�ا*� p د���2اده�y,�1 ا6�ز1 اص�+ *د1 و} ��

�س� MAS�ت اسTU3�ر�4،����c!وا ���e�! + *�ا� د��ع از د�� را ه��MAS ���V!

د1 ه�� !س'T�ن را *� ��ر *�د1 و )د �� .2V��} :'6 *� )د و �T4ا1V�

�س� ه�-T� س�)� �� @-�ن را�! �63!3� !A�رز1 *�سء اسF3�د1 از *��2�

�z 2Jض @�د و د�� *� !bVر!M�ص2�� ��2V �د!+ را!T� �ًTح و دا��S.«)43(

*f9 ��ر!� *� -��b�ت اسV3�د اس�23ل و�� درV� ا2Qا!� g در س��س� و !رد

�� *� *+ *�ور� و !رد د�� *�B 2مB�V�ن ا���رTSس� ه� ا�� TB!+ *� ا�� س

Page 223: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

445

4�ه+ ا�=�رات . !+ ا�#ود ا�� !��� را هVز او%�Q�V3! �-�42V و

��� ه�� ���kش � !��wB !+ س�)� و�� اوT��$ +B�T36ر در را ا�� 6�!�� *س

��د و �2ود�! w��� �� ��ر!� $��+ در. �� از اسV3�د درV���� *� -��b�ت B

�tس� س�-T� !��23 *� $#ب �س� ه��-T�)C�ب *� 6�� د�,� در !+ 4�2 ا!�

� )'& ا�=�ر!�2ارد ��� $#ب د!��اBا: »�Mر� d�4 +!�n �*!�4*� @ ا �ژ�m2�

�#م اM3B�د راسK -2ار�2، –!�ر�س�#م �V��n�* �ر�A6ا  ��س� �� $#*+ �د ه- .�*

2��,* �m�6 +! ����C! زVه ��dV�.«)44 (

� )'& از �� $#ب د!��ا-@ dz�* ���س3Sل س���� $�!� *� در و ز!�ن �=ردهM�-�ن س�t !+ ��ر�4ان و {��42V+ از

�� )د �F4 وT��$ ،ن را����� ز_3T��$دهM�-�ن 'M+ ��ر�4ان و 6�!�� اdB از

��د، ا!� و�! »�'A *f9 ��ر!� در �� )�g -3ا-س� س���� ره9� وT��$

را در ره9� )د ���,�1 اB�T36+ $#ب و �* ��!�6 g�)�ص !��ن MAS�ت ز_3

��� %2V ه�. دهM�-�ن 4سRش ��2Bر ا�n �*��ن از��ده�� !�*ط *� @ن $#ب و!

�=�ه� !�سس�ت در و ��ر�4ان ��*���� ه� ه�3�د ا�#ود1 �2، ا!�S+ س���� ده�

��ن دهM�-�ن $�!� $#*+ در -Fذ$#ب و!*� !V�*� ر¦+ $#ب رو !VA�� @!�ر *�

��� دهM�-�ن در. ��هg *دB �2��صFف ���� $#ب B �* �cا-�ن �� سس�ز!�ن 6

�M ���2V3 ار! S �* 3�د�ده� ه +Sر ���� +! gم . !2اوم ��ه�Qدر ص2 در 9،9ار

www.goftaman.com

446

در در ص5،32، 1983س�ل���� از1987س�ل در ص2 در4 و1985س�ل$

)45.(ا�� ��هg دا�� :ح��M�5 ��اوم ا�ص�ر-6

�� راد��+ *f9 ��ر!� در-��* ���س3 از )261358� 6(1979د¦9 27در��!,�1 )د

^�م -��وه�� !'+ و A6=� ا� از ا�r�د� -�م *�د �را� « :�F4 او. د!��ا

� ا�O�-س3�ن ا-NM*+ <=ر� د!��ا�� 2Qرت $��V�� �T+ دو�� اNBم !�2ارد

� ا�O�-س3�ن *� ^�م <=ر� د!��ا*� و !�دم ا�O�-س3�ن �'& دارد

^�م زود ��� ��ص� ®�� A6=� �+ از� �j ره9� $#ب ��وه�� !'+ و د!��ا-

� )'& ا�O�-س3�ن، $#ب وا$2 د!��ا�MAS ��ر�4و �p ز_3���ن ا�O�-س3�ن

�� )اه�42د�2�� ^�م @زاد�=�� و � ، @زاد� !ACB�ت، *��ن و د!��ا

�� )اه2T� )46( ».�2 اB�T36�ت ��* ��Bاد dzر +'B ر!� از�� f9* �س

در س���� ز!�م دار� او دو�� Vyp�ن در� )'& *�Q ا���ر . + !�-2$#ب د!��ا

*� ��Uت از ا�� س��� �� در %2V ه�ر ا-NMب !'+ و � ���� د!��ا! �tس

�4ا�+ ا���ر س��س� ^�!�� )اه+ و و�+ را�� �-,y��� V6�ح )'& �� ه��� � در *�ا� !��ر�� �4و1 ه�� %� د!��ا

�TB در -�هg !+ �2، ا!� 2Qرت {�2اد+ ا�� در $��. p�ن س��س� ادا!� ����

�4و1 ه�� راس� -��وه� و �� �V6 *� *د��@ �* �V6 +� 1� 2Tر�- �� +!Nرا اس

Page 224: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

447

ا)ان *� 6=�د�� !+ )ا-2S���� *� VBان �V6 *� ا

. ادا!� ���� ا��ار�� V6�ح )'& *� ره9� دور1 در ا�4T��$

&'C! +س� ا���ر�4ا��� �1 �+ وا!�� س�� ا§�ذ درT��$ 2� %� و ��4و1 ه�

� درد!� �4و1 ه�� راس� س��� �V�ر �ا�: و اسN!+ !ردM� ���4، س��*+ �Qار

ز!�م دار� *f9 ��ر!� س���� زB�!� و در#� س��س+ !�3'& *� %̧� ه�y,-� س�)3�ر -

� در درون $ز1 ا23Qار $#ب د!��ا� )'& و �� $#ب ��� د!��اT��$

�رو� ه� در ���ر ا�4�3$. -,�����%V6 d�ح )'& و !�fR دودو�� ا�r�د V=� و6د ��V6�ح از {�2ا��، ا�� دو

�� !+ �4د�2�� ژ-�ال .��%d $#ب *ر�� �4و!ف @)��� Q!�-2ان -��وه��

2M3�! س3�ن-�Oدر ا� �رواس� �� �: 2Qرت س��س+ "ا���رزدا�+"��ر!� ا-�2��«

�#وم @ن !س3��ران !� ��ر را در�* �� 2��� *� �2ت رد ،!+ ��د-p 2ار1

��د�!«)47 ( �t��س�+ از��س�-2ر�!��وران ژ-�ال اه� ه�3�د د-b�!+ �رو� درا�O�-س3�ن در

#�- 2M3�! ر!� در�� f9* �� اس� �TB�J�$ 2�- � �� � �4و1 ه�� %� د!��ا

:و� !+ -�س2Q .2رت س=�d س�زد را در4سRش "!�+ *f9 ��ر!� رو� �3��p از«

+B�T36ا �3+���� ه���� دوT��$" +! �tس�,! ،�F4 د) �ش"*�اRم "4س�aا �ر��  �ه

�Sف دو @ن هV,�م ه� در. داد1 {+ �2p#*�-+ ^��'+ *�ا� رس�2ن *� pس�+ و

!A�رز�S�( �* 1 ����ن )ن ر�#�، در

www.goftaman.com

448

£Aد ��+ و�V6 *�ادر هادارا-f9* g و. اوJ�ع -��ن {�2اد-2

2V3اس*� {+ ) � �ر��p ��  � و 2VVه�� . �س+ Mس�2Q �* 2VV� dرت را'*

�� -#دB�* �=�*� را ا�� �2Vار $#*ا$#اب %� �� *� !+ @ورد-2 و6د

���� fR�! ان ز*�ن3�} � ) 48(»د!��ا�� روس+ �3�بF� "�V6 درا�O�-س3�ن"!�

� )'& را -��+ ا���ر�4ا�+ $#ب د!��ادرو-+ $#ب 'M+ !+ س�)3�ر روش و از

2VV�: »درو$#ب ) �� �ر4#ار�� �را �=� @ن �=#س�)�3 *د، *� $#ب !#ا_� *�

��د-2�د�,�ان Mس�2Q �� �* dرت را !�� روش ه�. {��2p �_$#ب !#ا �ا�*

��د-2 ا�� !C': را�! f2 درV� در �� 3��r )د��!,+، ���� ه�� 2Qرت -� -

�=V ��زان ��B�* ��'* ،2*�� +} d��j�V��+ *�ا� ا-NMب ا�� -�* و. !�,�دد

V=�. ا�O�-س3�ن *� £�� 4#ا�+ ^�م �2 ��k4 د1 س�ل $#ب از �� از1988 در

��س�=�� و @ورد ��4��TB �* + روس�ز!��� هd ا$#اب و *�د�,� *س��ر� را

Mس�d ��د �=�س3��� وهd در !��# در .��ص� ه�� ��اوا-+ *�*�د ر��3 !,�d �� رو�� *س�ز� *� ا-2و1 *��2... *د

����د، *'�} �TB &'( � $#ب د!��ا�=V *� د4�4-+ اوJ�ع وا�gV -��ن �2اد!.«)49(

�=A6 ���� دو!�� س�ل و�S در !'+ �2ر�+ از) 1981£�ر( ز!�م دار� *f9 ��ر!�� ��� 4�م ه�� *د d=! س� �� در��6=� س

� زدا�+ 2Qرت *�دا��3 �2 ا���ر �*!'+ � !A62I3= ادB�� ا�r�د ا-�2�� و

Page 225: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

449

�� درT��$ � fR�! ب#$ �* �!�6 &'( � . �TB ���-12 �دد!��ا

��� $#ب *� Qل )'�� رو!�ن از ا!�Bا&'( � $#ب ا�� �j �=A6 ا�« :د!��ا

6�-: !�*ط *� @ن از و$3+ ا!ر *د��+ اس� �� در. $#ب ره9� !+ �4د�2AS

2I3! �=A6 ���$ ��V% م=F! �* +'! 2و��. @!12 {+ ا-2 6داس�س+ *

س�ان اQام و �4�6 ه�، !QN�ت *��+ اQام *2ور�-���! �Te ،���AQ ب#$

و ا-#6�ر $��d ه�  � -3ا-س� 6'ره9� $#ب و ا�#ون !�دم را از -�Fت روز2V�2س2» .@ن س�2ت در« :رو!�ن !+ -!

�ًA��M �� *f9 ��ر!� T��$ س�ل g�4#ار� ا-t3�*�ت 6=� *� �%���R 4�!+ در

�� در در. �را� !'+ *�دا��3 -�2���$ 2Qرت س��س+، $#ب ا$�از !A�رزات �AQ از

� ، ا-t3�*�ت @زاد !2ا�� $�!� د!��ا ) 50(».�ر رأ� !�دم *د �� 2��Sار و

-�س42V�ن !gAV6 �* &'�3 از ��+ د�,� !T3��� *� هادار� از %� ا�O�-س3�ن و

"@ذر"س�3�ر-�م ! *f9 ��ر!� �� *�س���� در ��ر-�!� ��ر!� را ا-�2�� و

*� *�رس+ !+ 4��د، A6=� ز!�م دار� او ��2Q س�)3,+ و ��د و�S را !'+ �2ر

A6=� !'+ �2ر ا�r�د« :ص2ا�Q !+ )ا-2�* �Sر�� ا��اد و��س�)3,+ و ! ��z +�!

��وه�� س��س+ �� ص�دQ�-� در *�ا*�-� �12 دVn�ن ا-NMب را @�� -b�م �د!�-

اC( ��RT=! +B�T36�� س��س+ و. *د�!�,3� p�ن 2اوم ���� V6�ح ��%d در$�* �� )ط ��+ ه�� !IVس دVn+ *� !�+ ا!

.4ن 6�!�� *د 4-� اQ��ر !�دم و

www.goftaman.com

450

- �ِ�*��3�k4 �� دوه�  !�ز� *�ا� wQ ا)V3�ق و ��س�ن �2

!'+ و %� �4و1 ه�� راس� و دVn+ *� وQ . +'! �=A6��� -�2 ��ر !�23ل در و

*�ا� س�ز�=�� -���ر$#ب و �2رو�S از)د ) 51(».��%d *د V6�ح ه�� )'& و @!2

ا�r�د f9* w�J ��ر!� در -� ا-+ و� !'+ در �� او A6=� د!��اT��$ درون

�4و1 ه�� %� )Nص� {+ �2، !3��� از�� س��س� س��*+ �4وه�� %� '*

� در �� او ودوران زB�!� د!��اT��$ �1 �+ و اT� .�4���ن ادا!� ���� ��ا!

��-,kارS�ه�V* +�(2* � $#ب د!��ا�4و1 ه�� %� ��+ از ره9 )'& و

� را ��� ز��د� از *� n�ر د!��اBا*� و �4و1 ه�� %� ز-2ا-+ ��د-2 س���

��-+ ره�3Q 9 رس�-2-2،'� 2� 2ABا¹ )س�!�( �g !�دم ا�O�-س3�ن س�ز!�ن @زاد

� از ��+ د�,� ره9ان �4و1 %� د!��ا��� ا�� �4و1 در ز��د� از �2اد وBا

���� *f9 ��ر!� دس3,T��$ 12ام دورBو ا�+ در. �2-2�$ :�A� ��> ��Bاد �* ��از ز-2ا-��ن دا-�,�1 ��*� و اس3�د

��-+ را ه�3�د، 2ABا¹�2س���� ده� '� ا2Bام $�!� *f9 ��ر!� ز!�-+ ز-2ا-+ و

*�ا� را او �� ره9ان $�!� !�kر ��د2Qرت *� ��*� !��ر�� در !kا��1 و2V3اسدر .) :�A� 9)ر��2� 1361س�ل ز-2ان �V�ب ه�� ص2ارت �� در !�1 را @ن !�*ط *� س�ز!�ن اسAt3�راتادار1

ص�AI *� س�c� ��د1 اس� از *د ))�د(. ا�� ز-2ان س�t !+ 4�2 س�!� در ره9��-+ �� 2ABا¹�2V� 2!+ ادB� او'�

Page 226: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

451

�� �F4 gا��*�* �! ��VA! �=2ات ره9ان $�!� ��ر!� *� ��*�

�: و دا�R. @!2م a دTاز� +����* :-�6 !� *� !kا��1 ��دا)2V3 ا!� ��ر!� *�

�* �cس ���)Nف ^�م �=2ات ��ن *� دس3,س�ل اس� ا�Vن %2V و ��د-2 !� ا2Qام

!�!ر�� ا-اع .هسd3 �� !� ز-2ا-+ )�د�� ��د-2 *� ���rV راTj �! .س� *�ر

52.(��سd��� 2-2-�3 را دس� و( ��-+ -��b�ت !F3�وت !رد در'� ���دس3,

هس2V3 *�)+ *� ا�� *�ور. ارا�m !+ �د��روق !��)�-� �� !صف ز!�-+ از

��ور���� سط ! �T3� �Qوا +-��'� در �� *� �� �2 دس3,�� !�!ر�� )�د

�����روق *�ا� !kا��1 *�!! +-� f9*�: اD *� )�-� ��ر!� وa 12!@ 19د!�-

�: اD �� ر��س� )�د ا!�. *دa 2وش را*-#د� دا�� B'+ رdz روا*ط دوس3�-� و

�V�ن از !����روق و *�TSا��1 *� اk! *� �رو� ه� �pهV,+ *� در س�!� ه9ر

2���-+ دس� زد 3��4�ر� �'� . � ��B�¦دا�د را �� ) +-��'� &CV3س!

^��� از ز-2ان ص2ارت !���+ !+ �2V دردو�� $#ب !��ر�� 2Qرت *� و� در

2�4 +! �tس �-,Vا� &'( � :د!��ا�2م �� او � س'س'� سا�� *�2 از«T=�

�J�$ د اس� در) �ر��p �رو��رو �AIص �3 *� ��'+ �� )دش !�tاس� *�A� را ا

)53(»ت !�Cح �2Q2Vر س�ان $#*+ در س�ز!�ن @زاد�gtA !�دم ا�O�-س3�ن

رهk! 9ا��1 4-� را*�C و ه� )س�!�(� *� ا�� س�ز!�ن را دو�� $#ب د!��ا

��k: )'& *� ره9� f9* ��ر!� !رد

www.goftaman.com

452

-س�d ره�و. �Qار !�2ه2�B در از س�!� و +-����سp K#!�ن �'

دا�� -,�ر-12 �� )اس3�ر *� ��د!kا��1 !��ن ار A�ط و د!ر !�'!�ت در�!� *f9 ��ر!� �12 *دم، �'��-+ و$4-� ه� س�زش و !رد در« :!+ -�س2

��ن ز-12 ��د! dه�F ��-+ و '�2�$#ب �� )'& ا�O�-س3�ن ^�!+ V6�ح ( د!��ا

�Bض �dV �� ا�� ����� ��اV4+ )ه�� @ن !M�!+ �� *��2، ه� �Sف ه��س+ و از ه�

�س� +ا�Rا� دروغ �� و- g�* .« �b- ه� از ص�ف �B-� ادرد در 41 !�

در دور1 �'��-+ ا2Bام ��2 3��4�ر� و�� *f9 ��ر!�،ا2Bام !صف T��$ و �ره9

،�4و1 ه�� %� ��+ از *� VBان ره9�� و س��س� ا���رT��$ 2م �4ا��-� ا��B

ا�r�د در -� ا-+ @-�ا �� ص2ا�Q و %�4�̧و1 ه�� A6=� ا� !3��� از� -��ن !�2ه2 . د!��ا

��ز@��Z�% " +��E �� MZ ����ب و-7

:ا�'=�ق � �� اصل اس�س+ <=ر� د!��ا��

س� �� از 1980ا���� 14 ا�O�-س3�ن در�!� *� ره9� f9* ��ر!� $ +*NM-ا �را�

��: �Qار !رد ���� ���4 ��T��$ � ا�� . k4ا�� اسAt3�را + را ��!� و )دواQ �Q�-ن اس�س+ ا�O�-س3�ن ل دراص�� Q�-ن اس�س+ �� *,-� *د�-�6 �Q�!!�د1 2و�� 68 ا�� اصل �� در در. �2

��� 2Qرت �4د�2، +��B +*NM-ا �را�. وا�Q+ !�دم )ا-12V��}2� 12 دو�3+ و

�I�ت س'� +'�-�C�2VT3 درJ !رد

Page 227: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

453

��: اصل 2و�� و ��� رو�V+ ا اس�س+ !�kر��z زروش

+! �mل ارا2و�� ا�� اص � د!��ا2V�: »ن-�Q (ا�� �رل اس�س+ <=اص

*� ه2ا�� $�!� )د!��ا�3 ا�O�-س3�ن ���2B ب وزارتدر%=�ر% +-��سT� �ازس

�س�ن 2و�� �4د�2T� �* ����C! �و*�ا د�,�� �� ازس� $�!� *6د@!12 *د

�#��! �3� Vyp�ن از و س�cد1 �2T� �س #�� )'& ا�O�-س3�ن - $#ب د!��ا

2��� سQ �c�-ن !1��k3 *� . �4د�2 �س� ��: �را� وز��ان وmت ر���ه

*�ا� ��: ���+ �را� ا-NM*+ رس�2 و ) 54(».*� �را� ا-NM*+ ارا�m �4د�2

�+ و�B �6�! �� +*NM-ا �را� +��� *�ا� ��: اصل اس�س+ )ا-12 !+ �د

�� از�3! �Bا �* &'( � �� $#ب د!��اه�  ا�� �را در. ره9� f9* ��ر!� *د

� $& {��42V+ ا-t3�*�ت @زاد ود!��ا!�دم ا�O�-س3�ن *2س� -��ورد1 را از

وس� زور وا�Q *� �را� ا-NM*+ در. *د��وه�� �رو� و- � 1#�- +!�b- �و��-

!�دم !+ )ا-12V��}2 را دو�3+ )د��ب !�د در ا!�zم و �V3Bاراد1 *+ ا �*

اصل اس�س+ . )�س� !�دم $�!� !+ ��د وس� �را� ا-NM*+ *� ره9� f9* �� از

�#م TB'+ ��ر!� ��: �4د�2-���!  �ه� و در راN� Qا� �F -b�رت *�

��د دو�� $#*+ و'TB �!ر�� f9* ره9 @ن��د ا�6ا �Sح و- . f9* �* +ل اس�ساص

�� $#ب و �9�ر!� *� $�| ره$Nص ��دو و ا23Qار $ز1 ��ر!� در و ���2 -��2ود

ا)V3�ق *� p�ن روش س��ب و �TB )د

www.goftaman.com

454

+� 1� ا!�� ودوران S�'+ 6�سس+ ���B وس�ز!�ن. *�ز4��

��" )�د". �2 ا�� 6=� ا�r�د در�-�6 ز-2ان �'�y)+ دو.�4د�2"��م"و"ا4س�"

و �2 ز-2ا-��ن س��س+ ®' *�ر1 ازروش ا§�ذ !�دم *� !��ن دو�� و��ص'�

س� $��T�ن -�س�Ï !����2 و ادار1 ازR�� .�3�k4 4سRش ���� از $#*+ *�iوه�,�ان روس+ -�س42V�ن و <�+ از

ا-س3�ت �ر�b- K�!+ �2راس�ن در��و���+ س��� �� از %2V روس�� ه�

� و �رو� �� $#ب د!��اT��$ زوال�� $#ب !�kر T��$ &'( ،�!�د�را )

3�+ *� اj�د _��� !�دم و ��وم از! ��Vم *f9 ��ر!� در«:tا-�2Vرو� !'�

15 &'( � ��3 !��#� $#ب د!��اT�ا-NMب *�4�� " :ا�O�-س3�ن اNBم {د

��k��- 4�1 !� ز��ا. اس� ��� دوس� ��A� �! د�jاس� ا �رواز."� �-,Vا� ، ��* � �* ��� ��6 �* ��دم *� !� ���

�� زد1 !+ �2� )اس3=�� . ��ر� �رو� ر��& "k4ا�3=�� @-�ن، ��و ��t+ ره9ان،

ا-b3�م ��-2ه�� )�-اد4+، *� و"*�ر4+� $#*+ و �#م د!��ا�*�اصل سRVا

�3��4 ��ا ��� $#ب را %��1 �12 وس�ا3��r @ن در و *د- "+��} +�VT4و "*#ر

�سd !�=د��9ا�� p $#*+ ه� ر�3�ر در �6 Rب . روز!�1 �4د�2 �12�2 � و 4س#$��R از ه�� )د ��دار *�* g� �2ردp

را )د��وم �4د�12 وا ر��3 د1 ه�وا�Q �� در -��و� اس'EF$ �I !+ ��د *�

ر� ��!� و*� � -��و� )د�3�د� )2A! +!�b-.«)55ل �4د�12 *د

Page 228: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

455

: ��د؛ <����Z ا@ �و��م-8

�ز!�ن 6�سس+ وس *f9 ��ر!� ادار1�!� )د$ + �BNSرا ا ���-�6 ��

+ و�BNSس�ز!�ن ا ��T��$ 3+ دوران�V!ا���2، ) ��م ا4س� و( �1 �+ و ا!اسAt3�رات دوران ا!�� ادارF3! 1�وت از

�!� س�)3�ر اNBن ��د�� در او. )ا-2$� ا�O�-س3�ن ادار1 <=ر� د!��ا

�� *�ا� د��ع از @ز اBNS�ت وV!ا �اد�=��� !'+، اسNM3ل،T��$ ، � !V��� د!��ا

UV( �=6+ س�ز� در !�دم ودو�� و ا-NMب،�� !+ ��*2دس��� دVn�ن ا�O�-س3�ن �� .

����ر!� س�ز!�ن اسAt3�رات $�!� ا!�V�ن داد و -�هg ��د را )��م(TSا ��

+3� "��م" *�)Nف ))�د()2!�ت اBNS�ت دو. {+ �د!�دم !3س����rV *� س��ب و

�� او ره9� ودور1 در ا!�T��$"د�(" �*� و ا4س� از س�ز!�ن اسAt3�را + hف

�: اD از رأس )�د در. ��م !2Aل �2a �� *�2� f9* ��ر!� �Qار�-�6 d%�� ح�V6

���4 . +� +��TVوره �ر��p�* �B6+.)�د*� س�.

�3+ و V!2رت اQ�� س�ز!�ن � �* +* + در�BNSا ��� درون دو $#ب د!��ارو� ��ر *� و�1i �� از« :)'& !2Aل �2

�رو�، !V�*�+ در @!2ن ا-2رو�w در!��ور 600 $2ود. ����Q 4ار )�د ا)3��ر

�T ��د-2 *+ *� 4سRش )�د. 6+.�+ �36 از )�د*د�6 +-�Oن ا��س�ل !'

. ���� ا�O�-+ ازد��د *� ه�� !'��رد1983� �1361���#(1982وا)�ا(�ًA��M ^�م ��ر �� )�د ز��A� g�� ار�Q در ���4 و

www.goftaman.com

456

،&S�V! +(�* انVB �*�g از� ��A� ر، ا���ل ��n ل�U! ا��

#�*�اوJ�ع س'ط ���YN!�� �3 ز!�ن -4#ارش ه�� *� �6 *� ا�� �� در. *د

اBNS�ت �زم ارا�m �12 *د، !+ �رو�=� ا-س� 1983 � س�ل ان �F4 �� )�د +!

��� 3Aاز ً�-س +'!�� gAV6 )�د. را �س�2V� d)��هM!)��2�و!�

� �� س�ل ا-س� p س3�ن*� � از 1300 �� وا$2ه�� را Bا!� )د*

� رادرا!23اد)Cط ار S�A+�1226�ه��2، ��ن س�ز!���� Fh+ س��س+ � را714!56(».4��د ���س3�ن *� ��ر در � را28و (

2-�Bا!� *+ ��+ از .6+. �+ *� )�د �*� . *د )�د ا23Qار+ 4سRش $ز1 اص'

Qل ��+ از@!ز4�ران @!ز�,�1 ه�� +� +��B.+6.+*: » +-�!س�ز �م ��ره��^

*+ .6+.را �+ و ��ورش ��س�V *�ا� )�داوJ�ع )�� 2J �V6 در. اa�م !�2اد

�#ا-+ �� ���وز� در @ن ®�� -Aد، ��ر )�f ا�O�-س3�ن n�ر� از *+ در.6+.�+

�VI�3 راص�k4 +V�� س� ه�� ه�f�V اس3��� ا?'� س�ز!�ن FB. - @را��2 از*

و ���rV ه�� ��ا4�� !VA+ *� �اه2� راس'ل �د��ن در !�دان، ز-�ن و��س�3

!Jع !�fR . @ورد �4د ه�� ا-�Fاد� )�د�ر از AB�رت *د ا�� 4#ارش ه�$ س�� ه�� درس� 2V-�p؛!��وران �رو�

�V+ در�ارو��� )�ور� � -س� ��g اس3� )57(«.*د ���rV 4�ه=� در

�: اD در )�دa *� ر��س� �ره9 �س���دو�� $#*+ *� � $#ب و *f9 ��ر!� در

� و@دم �g و -��و� س��*,� ادار1 و

Page 229: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

457

�س2A! f�Vل س�ز!�ن ��ء. �2Bا ���U2ان )�د ا�V!در و ��ر

*� . V6�ح ��%d $#ب *د-2 از ده� ه�3�د�3�-� س3ز� 6� ا-3-

)�د -ددرص�2�ر!2Vان ا-,'�س+�iوه�,� �'& دا�� d%�� ح�V6 �*).58 (

�iوه�,��� در اس2اD و�اÂ+ -�س12V وازا�س�ان -b�!+ دو�� س���� ده� ه�3�د

-gM !س'ط V6�ح ��%d در از -�# *د��س�t !+ ))�د(دس3,�1 اسAt3�رات دو

ن -b�رت !��ورا !�ر1 و �� در 4�2��د-2�! �TB �رو1 ��ر« :��دس1�,3 ��: در و اسAt3�را + ��ر!� a �* �C*را

رهTV��+ !��ور�� !�t3ص و ه2ا��ت و�� ا�� �Bص� Sر� *د روس+ در��ر���3

�� ه� در @ن $� اT3B�د ا� در!�� ��* !�j &S�V اQ��راB�T36+ !س�ن در و

YN!�� ���س�د *�� ر��3 و از س'ط دوQN(ا�# + درا�! � ��=� ��* �2$ ���4

�d �12 در *�ا� ا�VB�U�ص� �� د�,�bV �3+ در دس�k! 1�,3ر��� �Vس EF$ �=6

2-�} +Q�* 6�!�� ��ن �AU! +QN(ا .�+ �� *� Vyp�ن ادار1 %��ن -b�!+ و'!

*2س� !��ور�� )�M! g�!+ رااس3��ر1 A�-+ *� !+ @ورد-2، در + �M'$ ن��ا�

)�ص !س�2B ا��اد �� #د� واQ�رب - از *6د 4-� !��!'� را *� ���kش ه�

ا-س2V3 دس� *� اسF3�د1 � و @ورد1 �س3+ . 6�+ زد-2����T ه�� *fN سس

�ً 2TB 1�,3)�ص �� *� دس �سط ��»+ ه� ز�� �4د�12 و را*�C دا�2V3 )�د

��رp + �� اسAt3�راF��! رت�b- �*

www.goftaman.com

458

��6�ن ز�� ا���ن از*�ا� �6!+ �� اa�م !+ ��+ *د�

)59(».داد-2 )�د !����2 ه�� !2�3د� در و ر��س� ه�

سCح � ��A�ت ادار1 )�د. �4د�2 ا�r�د�=�� �،2QNBار�=�و$3)�=�س3���( و�سا

��ء. ���-12 �2ده�12 ه�Bو *� اا!3��زات ز��د� �'& ��ر!2Vان )�د

�ل *+ . �2 *�ا*� %M$ 2Vق @��. ���4�A د�R *� -�م �ل ُا$س�ب �� +F� ��ا

�� و ��!� $س�ب دو�3+ در و� وزارت !�*�- !��#� ا�O�-س3�ن {+ �2، *د�6

*�رت Qا� -b�!+ )�د. )�دا)�3�ص ����وزارت ¨'� -��و� ار g و !س�M3 در

1980س�ل در. M�� �2 و دا)'� ا�r�دس� �f2V *�ا�r�د �س� -��و� -b�!+ )�د

2� ���� � و �cا�� ده� )�د اوا)� س�=V دارا� دو ��*� ����t3 ��ر در �Q��)����از 1986س�ل در )�د. �4د�2)

�� +3��� دوV!وزارت ا �* +!TB ر��س� %=�ر%ب ا�� در ار M� ���� و"واد"

4�رد )�ص ر��س� <=ر� )واد( وزارت��وه�� وزارت $��+ در. �2 ا�r�د- ��

�� د��ع و'B �V6 �'(دا ���� دوF��h � )'& را ��وه�� �V�ر در $#ب د!��ا-

�9د-2، ا!� *�زرس+، *�ز! g� �رو� ��� �� از ��س+، ���rV وF��h زات�� �*

� *� در 4'�� *س� را ز-2ان ا-2ا)� )�د. !+ ���� اa�م !+ ���4، سط )�د

�:، 3��4�ر� درM� ��F��h �rV� و و��ص !+ ا-NMب ر 2J ا��اد� �� د�n وt�

)�-� و ا��اط در. دا�� دس� *�ز داد� �rV��F�ن و ��3�ر ِاTB�ل ��h ن�T=3!

Page 230: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

459

�� و وا�Q در�اص�� ا-NM*+ و�S�Q ر�� و $#*+ )�د!�!

�,kا�� @-�ا! g��} �* .'6 د��'TB د�( دو�� درون $#ب و در را ه�  !��6 د�,� ا-س� +} �3��4. VB �* Dا :�aد�( ��mدر ان ر �س���

*+ ر_+ و ز!�م دار� *f9 ��ر!� {�د� از�F�ن *�ا*� )�-� ا�� س�ز!�ن در�h

� )'& *د �� *V�م دو�� $#ب د!��ا�: و 2J و "ا��ار"M� س��ب !+ ا-NMب

*�ا� اa�م ���rV ز-2ا-��ن *� او. �2-2 ��*� س� �=� در )�د4�-� 12ز-2ا���

��rV اسCV3�ق و*� )د و !�#د� ���Aساس3�دان دا-�,�1 ��+ از. !+ ��دا)�

�Nد� ��*� �� *����R س���� ده� ه�3�د!ز-2ان �'�y)+ و ز-2ا��� )�د در را

ز-2ا-+ ه� !�1 « :!+ 4�2 ز-2ا-+ *د��rV را 4�ه+ س��� ه�� S�-+ و� �j

� از ه�. -,=2Tار� !+ �2-2 ه�� )�ددارا� ���� ه�� )�د !2�$3 و ر��س� ه�

�� )�د. ز-2ان *دmر Dا :�aRدا� )د و !�#د ��س�3 *� ا�� ز-2ا�� س�

�ً�t� ن ��س+ و *� *�ز����rV � ز-2ا-�) 1983()ر��2�1362س�ل !� در. !+ ��دا)�ز-2ا-��ن <�+ ز��د� از *� را %=� روز

�+ از در د�,�� fدر g� ز-2ان ز-2انا�� در. ر� !+ �2م-,=2ا )�د ه�� !�=ر

��� )�د ز-2ان ا-اع ���rV ازBا �س 2� +! ��Tj ن��هV,�م ���rV . *� ز-2ا-

�M�ت، ��ر!2Vان )�د وMj ور�� را��!��د-2���rV در و �رو� �pاه+ !�

س=d !�!ر�� )�د ز-2ا-��ن *�2V3��,���rV ه�� 6سT+ ا�#ون *�. !�

www.goftaman.com

460

سط ز-2ا-��ن اذ�� و !رد��ر!2Vان )�د، ز-2ا-��ن

ا�� . !�,���Q 2V3ار رو$+ @�� @زار#�. w'3h صرت !+ ���4*,-� اذ�� -

سVt�-+ ه�� ر�� و 4�+، د�V�م -�س#ا�#م ��، و�FVSوش، -��%ن )�����c!ا

. ا�� اذ�� ه�� رو$+ *د ��+ از... و�� )�د ��+ ازMCV3رد �� !� را !س!

�2اد ژ-�ال ��روق *�ز��س+ �Qار!�@?�ن �)�� -�م دا�� �� ا�Vن در!

��� *� او. �V�ه12V اس�p +ور�� روس��!�M�ت !+ @!2Mj �را و *�ا �! �* ��V%

��rV !+ داد سVt�-+ رو$ً�� . g*�ا� �ر�* �Qژ-�ال $2ا ��Q@ �� d3F4 �* ا��

� *�ا� *�ز��س+ ز-2ا-��ن -�� روس ه� p�ن ��b و و�FVSوش �F4 ه��� در � و)��p�� ا!�. � !CV& دا��3 *��2 �ن �

و�FVSو�+ )�g *�ا� ��ه2 *�س2V و )د�M�ت �Aس�� !+ @�+ وMj +-ز-2ا ��B�*

. و�FVSوش !+ 4�+ �� و)� را ه��� )�دmر :�aRدا� #�4�ه+ *� ز-2ا��� -

��rV *�ز��س+ و در س� !�#د و )�د� d=ن س�� �: ه� ��+ از. !�,��� ز-2ا-

�: اD راز-2ان درa fدر g� در #�ده' fس� �_��ا �ق �Aس�� د�2م �� دا�2ABRا

�� و *� ز-2ا-+ ه�را ��� از-�A�B ن�V% �* d�( 2,� *� ��� $3 !+ زد !�� و

�� )دb��� 2اد�ا�� �Jب در � ا6�ز1 {2-��,* d=س d3� ر. و�k! +-ز-2ا �*

�B انVB ن !'� در�Oب ا�#$ f2ر���+ در او.�Aس *د�B تN��j ����

!صف �� از . -b�!+ *د دا�R دا�� و��rV ه��� س�t ا� @زاد� در� �-,Vا�

Page 231: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

461

و��ت *د�12 *�T�ر�: اD @ن �: او. ����a 2رM-@ 2 را,��*

�2 !�� *� و*� g-2* � �=ش �2 * �� . ص2ه� !� در ز-2ان �'�y)+ از *�2ًا

!رد در ز-2ا-+ داس3���� و$�V3��+ را �rV��� )�د�mر Dا :�a ن *2س��� ز-2ا-�2مV�.»)60( س���� ز!�م دار� *f9 ��ر!� در @��

��د )�g از'TB رد در )�د! �rV� و � در او �3Q ز-2ا-��ن @4�1 !+ �2؟ @��

��د *� ا�� س���'TB رت دا�� و )�د�b- ��Q�--+ وz ل�TBا-س� !�-� ا +!

�� ز-2ا-��ن B )�دس�ا-� ��زات )د'�+ �د؟ در�$ Kان ��س +! ���! �* ��

&�Qدر و د +Vرد رو�د، ا�� !�� �mارا2 ��+ از�,��: ژ-�ا�ن �رو� !a ��

�� )�دmر D3�ر ا�ر ��n �T��� 2ون* �w را�h ان��در ��6�ن � ز��د� اس

+!�b- ت��'TB )و��� در )1980اوا)�س�ل�d ��ر!� ه�ات *2س3رM3د!سد وا{�� . �Rو" ژ-�ال« :!+ -�س2 ژ-�ال !�kر

��� :�F4 د��1 @!2 �����-+ و *� ")�-2��tA*! در :�a د ")�د" *� ه�ات(

2V�� +! دار-2 @دم . اس��ان را؟ �� را؟- !*�ز��س+ *2ون داد4�1 و! @ر�-�g از از* �-�( 2$ :�a- +4�ه@ �#�

�,! ،d3ر دا�� d�@ �* دم �� ا��� ز{��م� gt� و dس3�د��� w��$ �* �� +��ه

�� {د�d �� ه� درT� س'�d @ن 4�1 دس3ر �اه2 ���، او را �س+ @�� �-2�� و$���-� ا�� د�,�. �2V *�ران ص�در

. و دد!V��-� *د

www.goftaman.com

462

Nش ورز�2م -'6 �� �: ��سK داد *,��م، !,� را *�ران @��a

�f9* d ��ر!� *2س3ر �� اوM3ر!س�� +!2V� .س�-2ر���'��t�a@  � ا! f�V3�$و . . . .اس��2ر-� *�-*"KV��� �4و1 س3�د( "%�!mر

:^�س d3��4 )!س3��ر-b�!+ درا�O�-س3�ن�: *2س3ر... _a دس� *� دره�ات f9*

�� *��2 . ��3�ر�4وه+ زد1 اس� *�ران و �* �Q@ �4و �V'�!�س d6R! 2ون*

م و *�2ر-� *� ��خ *�و�2�T�3�او ... ��ر!� �اه�2 4-� از

�� دس3ر�دادم *�2ر-� *� *� �Rو)��: را ه�ات *�a '6 ،22 �4د����,* .�*

"*�ز)اس3,�ا-�"*���S�Q 2�-� و او�2 *�)ردV� .��@ 2� و �p *2س,�ل، �'

�:. ��و!��� ا-2a 1 ا��iو� �* ...!»)61( س���� $�!� *f9 ��ر!� ز-2ان در

�y'��� 1س+ از )+ دو*�ر��ز-2ا-��ن س @z�ز �� ��ر!� و3Q+ در $��+ در. �2

�� )�g ��!�ن ره��+ ز-2ا-��ن را T��$��V- :3 و"��د، ز-2ان �'�y)+ را ص�در!

f�Fس ��*�ز4�� *� و -�!�9B"2ت ا!�� )ا-2 @-�ا®��z .

از *��R ه�3�دده� ز-2ان �'�y)+ در �1 �+ و �!� 2ا-+ درا!�� ز- دوران $

����R س���� �س� ده� در. )د دا��*�Nد� �2اد ز-2ا-��ن �'�y)+ *� ه�3�د!*� Qل ��+ . -�F !+ رس�2 ه#ار د1 ه�

ه�n 1�,y�ر«: از ز-2ا-��ن ا�� دور1*� و�1i س���� ده� ه�3�د ز-2ا-��ن در

� RT� �* �رو� �اQ از ����ن )�وج

Page 232: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

463

*�2. {+ رس�2 ه#ار ه�3�دس��س� !���� @z�ز و وج روس ه�)� از

ز-2ا-��ن @زاد� �� �2اد� از !'+ *د*� ز-2ان ا�,2Vن ا-A1 رو-2V3��� 2 و

���� gن در. !�دم ��ه�Vyp ����ل سS � ده� ه�3�د 1i*� و� �رو� �اQ وج�(

�,ن �'�y)+ ا2Bام ز-2ا-��ن در�� �yp +� 1ن دور1 �!�ا!�� ادا!� و $

�: ه�� <�� Sل ا�� س��� در.��د ��2ا�: ه�. *� ا2Bام ز-2ا-��ن ا)�3�ص دا��

R����2 از <�� *� �F- 3�ر را�� �ا�* �9د-2! +(�y'� ن,�'� �* .Y�T�! ا��

. اa�م !�2اد-2 ��3�ر را ��ر!2Vان )�د�=�ا�6ا� $�d ا2Bام ��ن )9 4�ه+ ز-2ا-

'�#�ن *fN ه�� ز-2ان از��S در را�2-2ا!�V� +! +3� �: و %2V از *�2 دو

-*� ا-M3�ل ��ن *س� �'�,ن ��ا روز2���*�ران !+ �2-2 و !+ رس �a@62(».در (

�+ از *�� gوهi� ��VA! 42�ن وVس�- 150 دس3,��� در �iوه�,�ان )�ر6+ )�د

� ���F�ن دو�h انVB �* � ه#ار ��ن دس3,�� از. -gM ���ل دا�� 1990س�ل! �42��F-ه#ار ��2ام �2-2 ن هBد ا�( �� ) 63.(دس� دا�� -�# ا2Bام ا�� ا��اد در :���و��ا��F دو$'M����� J ����م و-9

$#ب در ره9� )د *f9 ��ر!� �� از@z�ز�� در وT��$ ت و�=A3ح ا��I� �* �Qوا

� )Aط ه�� $��T�ن AQ'+ $#ب د!��ا��3�k4 d � س�ل و )'& ��دا)� �� در-

��F 4سRد1 !6: �hدم و�! ���!$'�M ه�� w'3h -�رJ��3+ اصV�ف و

��� �12 *د اB�T36+ وFVاو. رو�

www.goftaman.com

464

��T��$درا ) �'$�!��!'+ ا-NMب ر -�� و )ا-2؛ ا!�

دوران ز!�م در ا�� !�$'� و @-y+ �� در��م و دار� اوI3م ���� *� اس�aش اR4س

�� او ���� ه�� اB�T36+ وT��$ +!و !�د 2�!�a��- &'( � و ��ده� . $#ب د!��ا س�� س�ز!���� اB�T36+ �� در �=6

�� $#ب در درون 6�!�� ��� ���4 وT��$ �� داد1 وا�Q از در� +*#$ �!�س� $

!��ر�� �4و1 ه�� w'3h �2، ز!��V س�ز $#ب $'�M اB�T36+ )�رج از س��س+ و

� )'& -,�د�2 d��$ . +'! �=A6 د!��ا�، س�ز!���� w'3h 6ا-�ن، ز-�ن، وS �2ر

��ده�� س��� و ا�Ta ه�� صFV+، �راه� �*�U! �* +B�T36ا*#ارا ��6�� و Fس

� )'& �Qار �� $#ب د!��اT��$ 2V3��4 .�4# ه� ه� س�ز!�ن و ا�� ��ده

@راء A�رز در ��ل @زاد� �TB راا-M3�د� -� *, ود�42�1 ه�� )د

2V3����� ا�� . -�� س�ز!��� و ��ده��O�ت ر¦+ دو�� *� ��ه� و �� در'A

�� $#ب !�د!+ *دن $#ب و $���� ازT��$!�دم @زاد6=� ا-���س اراد1 در دا�� و�A- gد *د، �12 ا�r�د* +���} . ا�� دور1 ه�  ص2ا� !��رض و در ز��ا

�* w��h س���س��س� ه�� $#ب $��d و س3�A�ن اص'+ �� اj�د�رو� �,�-� $�!+ و

در وس�ز!���� !6د ��ده� س� @ن از . -�2 ز!�ن *'2V @ن

� ا�#ون *� -���!+ ه�� $#ب د!��ا�* +VA! �!ر�� �ش ���� )'& *� ره9R4س

!�د!+ دا)� 6�!�� و ه�� اB�T36+ @ن در،��T��$ �د�,� س�ز ��درون در !�

Page 233: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

465

��T��$ ،ر�k!رت �� *� ا��ا�+ *د !����2 -�س�Ï و

��ف !��ن $�!� و �#ا�12V ��ص'� و� �RM !�دم راTB �(�س +! . � $#ب د!��ا

�� در )'& �� ازT��$ :$�� � *� 6�� ا�r�د)1978ا���� (1357ر

�� ار#-b�م س��س+ )2!3,�� �* Ï�وس� ��دا)� ر�b- .2�م ادار� *��و��ا��� $#ب ازBدم *�و��اس+ *� 26ا�+ ا�!

�� !س2V درT��$2�!�aا . � @ن $#*+ �� �� !42V��} +B2+ از �AQ ازT��$

�� ��ر�4ان ودهM�-�ن *د، درT��$ ز!�ن2� ��2A . *� ز!�!2اروار*�ب !�دم

Te',�ا�+ *�رت روز ز-42+ ا��ا�+ و��,V!ن $#*+ در ا�#ون دا�T��$ +س���� �4د�2T��$ .د�rدر ا� ���t� g��

6�سس+ $#ب، ��ا�س�ن *�ز�، 4سRش -b�م ��� $#ب در ��س+ وBا w�� ،+ �BNSا

!M�!�ت و ه�� دو�VA!�* +3�� روا*ط *�،+*#$ ����ا�#ون -gM روز ��ا�س

� س�ز!�ن اسAt3�را + در 6��,�1 ����� $#ب، -gM د�42�1 $#*+ وB3+ ا�دو

-#ول ا�� و ص�د ه�� !��ور�� �رو� در در. *� ا�#ا�g دا�� رو س�� 6��,�1 ه�

�4�=� ا�� و �� @z�ز +$�i� 1دور �*ز!�م دار� �1 �+ & در$�!� V6�ح )'

�,��، ا!�در!�* ��س���� ز!�م دار� وا! �$3. 4سRش *��f9* ����R ��ر!� TB& و

$#ب ودو�� دور1 � ره9� ��ر!� در در�Nت !3رم $#*+ *� 6�� اصN$�ت در��

دو�M! +3�م ه�� 2�26 و دو�3+، ��س+ ه�� ��� $#ب ا�r�دسCحBا �2 وزارت *�ا� .

��3 وزارت اBNS�ت و�'3رT� س� �*

www.goftaman.com

466

راد� دو�3+ �'3ر، ��3 دو��AS +3 وTن و��#�' ��-

2� d���3 ه� �� ه� MسT� در � ا�� وزارت �ا-سcرت . وا�Q � وزارت *د-2

*� دو وزارت �ا-سcرت ز!�V+ وها�+ � 2� d��w �د وز�� دو Mس� وزارت .

دو وزارت ا-�ژ� و *�ق -�# ا-�ژ� و�+ در. !V�*� @ب �4د�2�B تN��j وزارت

#�- +��+ دو و!س'�B تN��j وزارت�Nت $��� و�j د ووزارت6* +� !س'

وزارت صV��� دو وزارت !��دن و در. @!2�w ا�r�د !��دن وF( ���V2 وزارت ص� .

#� @!2-2 *6د ر��س� ه�� !س�M3 د�,� -��� $#ب رأس در وBا�� ادارات ا

� )'& �Qار �+ در. 2V3��4 د!��ا�$ ��ز- �-,y�ادار� *� ا�� ��ر� و�� ه

�Nت -Aد؛ ه��� س�� 2V% تN��� ا�� 2V% ر�* ��O .�4د�2 دسt3ش ����a وح�ت <=�ح ره." ح�ب و qعP در-10

: %�AB ه�" �:9 وV6�ح )�!� !23اوم !��ن دو !V�ز�B و

د�ار�=�� *f9 از � د�,� �g،$#باص'+ و� B'+ . دو�� *د ��ر!� در ره9� $#ب و

�� در-@ dzاز ر ��-��* ��6�-: $#ب �س3� )'& س�F4 �t و وا2$ س�c در د!��ا

�� $#*+ �QارT��$$#ب و ����4 ره9�M+ در�  � و$2ت ص�دQ�-� دو ا!�ه

-b�رت و B'+ رdz ���ر. V6�ح $#ب -2ا��� +Tه�دا� �رو �* �V6 dz�*و �nدس���� ��%d درV6�ح )'& ودو !�fR، ه�

�� ��ر!� در ره9� وT��$ و �*�Qر �!�( )'M+ ه� از. دا�T+ *� س� !+ *�د-2

Page 234: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

467

و�ر�� ه���»+ ا23Qار�� -�راض *د-V6 2�ح ��%d درT��$ .3$�

�+ V6�ح )'& �� در ص�2T� ²ز��� از�B+V�� $#ب �ت ره9�����و� س��س+ ��� ه*

2V%دا�� ه� ���B و���+ س��� �� از��� �رو� و �� $#ب د!��اT��$ طMس�رو� e�وز *� �� ��%d �� از )'& از

*�e�وز�رو�، «:����� !+ �2Vو!+ 4�2��و� س��س+ و* ���Bا &'C! ���Uا� �#��! �3� M'(+، ا2Bام، ز-2ا-+ وT�

��ر��� *د-2 *$Nه�و��در �2-2و��*+ ص �� !�!ر�� B�د� و صFف )'M+ ه� وU�$

� ) 64(».دا�2V3 @ن را از 2* +3$�+ د�,�از� ����rV���ره9ان V6�ح دس3,

#�- &'( �Bز�V!ن دو��V6�ح درو-+ !درس���� e�وز-d%�� +!�b را )'& و

��� ��ر «:�Q2ار!+ ده�2رو� !رد�� g @�� ا!�B�د�-� 'B ،&'( ن� و !'+ ���س*��� ه�� دس� )'� �4ان )�ر6+ و�+ !2ا

��Fوغ -,�د�2 @-�ن، ��!YN)�!ش و @!ز* b-ر��� در^�م دوران $B�*، و�رو� +!�

�*�U� &'( ن� g ز�����س@ Rدر )��س &'( � درون و*��ون $#ب د!��ا

� ا�O�-س3�ن و دو�� <=ر� د!��ا�2 و ا�O�-س3�ن و�� �F- !س'ح �اQ

+ )د��$ ��'*�Q د�� EF$و را ��س�-�=� ��س3�ن ا-NM*+ و *� را )د! 4�1@

) 65(».6�!�� 1�4 زد+�V6�ح دو )�!� ه� �� رQ�*� و در$�)'& *� د�ار�=�� *f9 ��ر!� !+ ��%d و�� او !���� و از و ا�#ودM��! در 2V$#ب و !س ��3 ره9��� !+ ��س�، -T��$

�|، ر��� ه�� -� ا-+ و Q�*� ��سg و

www.goftaman.com

468

و$2ت ا�r�د در w�J او*f9 %�ا. V6�ح اص'+ $#ب اس� !��ن دو

V6 +'B�ح )'& را ��ر!� -3ا-س� اT3B�د �1 �+ و (ره9ان اص'+ @�� رA- dzد

�� ره9� $#ب �س: �2V؟ در)ا!�� ��ر!� درM��! 2مB د�rن ا���و$2ت !

�� )'& ا�#ون *� V6�ح ��%d و دو-@#ب $ در w�J ه�� ره9� او ر��� در

� )'& و �� ا�� $#ب دا��، د!��اT��$�# )�ر6+ د�,� *� Bا!� w'3h دا)'+ و-

��,� �� ا23Qار ره9� ��ر!� و. *�!�* V6 �=V�ح ��%d در �- ��T��$ �ا�* س�)3�ر *��� و !V6 �bV�ح )'& از

�'� �+ س3V+ وQ!+ 6�!�� اB�T36+ وAQا�O�-س3�ن ��k� �*�Qش -Aد، *'�� سMط

T��$ح )'& و�V6 ��*2-� س��*+ ��+ از *� -�م 2��Sاران ا!�� %2V ا�� V6�ح ه�

6: ���V و2Bاوت �Tع ا�� V6�ح در! . ره9� @ن �12 *د V6�ح ��%d و *�ا*�

أم *� +��V3B*+ ا �د�T3Bا +*ه�� �س� روز وا-M3�م 6�+ ��»+ ه�در

��و���+ $�!� ا!�� وV6�ح )'& در*�ا*��� دا�� �� )'M+ ه��� ر��� در)�!� �

ص�ف . !+ ا�#ود *� ���V ودM'( +Vn+ ه��� *f9 ��ر!� درVازا� �b- 2V!س �ره9

� $#ب و ��T��$ 2$ �% ح در�V6�*ا�* ز� )'& ا$س�س ا-M3�م 6�+ و �V��

��»+ -�Fت و)�!� *س��ر� از دا��، ا!���rV ه�� �� �ز1 از� ،��Mj و دوران ��T��$ +*ه�س�� +M'( 2 س�V'* 1د��

س��س� !3ازن و *د-2 !�-� ا§�ذ �-���C�دوV6�ح $#ب ره9� ه� ��ر!� در*

2� +! .#�*� VBان رهV69�ح ��ر!� -

Page 235: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

469

^��Nت *���%d -3ا-س� )'M+ ه� *�ا*� در )دا-M3�م 6��-�

��� ار�2. ���& @�2Bا �=V �- +M'( �1 �+ %ن !��ص�$: ��روال ه�� 2��Sار

$#ب س�t ��ر!� درره9� 2A-�6ار-� از2T� ژ-�ال ��'* ،2V�4 +! +T�bB +A-

�B و از d%�� ح�V6 2ار� f9* ادارانه�� ��ر!� *� ^��Nت 2A-�6ارا-� وI6ار

)اه�ن )دش درره9� V6�ح ��%d و ها-�!��& ��ر!� را و $#ب اذB�ن !�2ارد

�� و$2ت $#ب !+ )ا-2 در!� :») f9*��V !+ ورز�2 )!���ر� ���E اD ا!F$�*

��د -�!9د1 را و�! ��Mj .را او �� ا!�B �� و !+ �nد س�ز!�ن 6�سس+ س

+ �� ا��!�V% #�- +� 1� 4�ه,�ه+ *� �1 �+ را *�2ه� ا!�. !+ ��د وارد را

��دk4ارV* 2�روان �1 ��د و $#ب -�!و$2ت $#*+ ه�y,�ه+ درا!�. �+ )C�ب ��د

�� *� @ن b�ه� !+ $��+ در. !��& -�26�ح !�2اد را ��د و�+ ها)اه�ن )د�

�3: س��س+" و@�� را���وان!" g�( ) 66(».��د!+ ��د

س���+ V6�ح B�!� د�,�� �� *� ���V وره9� f9* ��ر!� وا23Qار *�ا*� )'& در

�2ان !�2اد، _��� �رو� ه�! d%�� ح�V6 ��ن �رو� از!�b- 1iح *� و��V6 �* &'(

$#ب *� )�ص !23Mر VBان V6�ح اص'+ و�� و6د� *�. -b�!+ *د�Bص� در

����� از دس3,�rV�"ر���V6�ح B�د�-� ��� ا!�و�+ !2ا)'� �4ان )�ر6+ 'B &'(

درون $#ب و در)اس� !bVرش �رو� ه�(1�4 زدن س�-�� V6�ح !�kر از دو�� و

�=� ��س3�ن ا-NM*+ و!�* 4�1@

www.goftaman.com

470

��!�6" �tس +! ��V% ،2�4��ر� از�^�م در س� V6�ح !�kر �

س���� ا�O�ل -b�!+ �رو� درا�O�-س3�ن �� ص�2T� ²ز��� . د�12 -�2-@ dz�*

�� $#ب س����� ازT��$ +��و���� )'&، V6�ح )'& را در�Bص� د!��ا

واز�رو� !+ )ا-e +-�*�Q2�وز ا23Qار+*� +3�$Nه�و2ر ص +! �tه�س +M'( فFص

�رو� Vyp�ن e�وز �� از 4�2، ا!�اوRد� ���B س+ $#ب را��V6�ح . دا�� س

�� $#ب *�)Nف ادB�� )'& درT��$ �(دا2Q�� �د ز��A- ��$Nه�. ص +M'( م در�^

��وه�� ار g س�خ �رو� در س���� $�ر- از ا�� -��وه� *��V� R�ر �O�-س3�ن درا

�� $� د��ع از در �V6 را *�ر ��»+ ه�T�2-2�ا�� در )'M+ ه�. $#ب *2وش !+ ��

و*� ه�*د-2 _��� �رو� س��� !رد��ن V6�ح )'& در!�b- 1iو� ���ار g و�

و ا�� _��� *� ���'� ه�س��� در $#ب و ��!���� *f9 ��ر!� ره9

وزارت ه�� د��ع ��!�-2ه�ن ��»+ در2V3F4 +! �- �'(6�رج @ر-+ )9-,�ر. ودا

*f9 ��ر!� « :س+ !+ -�س2.*+.راد� *+هQ �F!�-2ان -M'( +!�b+ 1980در!�1 !+

*� ��%d و��دار *� را*�ا�س�ان 2��Sار ��� ��د . ��!,�@ن هQ �F!�-2ان ��ا!

2A ��ر1 ��دB 1ض ه�� )د '+ ��ن را� Nش ه�� . وا�� *� ��*� ��س3�د-2 را

و6د ��f س�ز� اردو از *�2� bV! �*ر V6�ح را س -�Fت *�� دوا$س� )'M+ ه�

2�)'M+ *� ا��م ا�س� %2V. �#و-+ ��س���� رژ�d در 2J ��S دس� دا�� در

!,�. وز-2ا-+ �4د�2-2 دس3,��1981و1980

Page 236: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

471

اسV�د و6د*� -س2B �Aم ه�� -b�!+ ��ن �4د�12 *� وا2$ !�& ره�

دس� ز�� �� *� �� ��س3�د1 �2-2 در �� Q!�-2ا-�ن 2�26ا�-t3�ب ��»+ و

2V� �!2( +س���س�ر� ه�� سT�.«)67( �� ا�س�ان )'M+ *2ون _��� !س'd *د

��ا!�� ��ر!� س���+ و ��& �رو� ه�ازر��� ه�وا-,�#1 ه�� ا�� . {+ ��د-2ا�=�رات !+ ان *� )*+ درس���+ را

{��12V « :ژ-�ا�ن �رو� در���� ��+ از +!�b- ور����در��*�، ! �رود��jا �ه�

س�� *� �T !��#، ��ره�� و� *� ه��ر@ن در-3��r. ا�6ا{د-2 ز��د� را

��»+ �2ن a�ت از ا-س3�d اردو را@ن از *2ه�Q �* �� dسM'( +�CQ d+ ه�

*� وا�س�ان )'M+ را را-12 �12 *د-2dد�} &�� �F� ) 68(».ا�6ا� و�

2VT3�� +'�-�C'س #�ا-,�#1 ه�� س���+ - ار g -��+ از در راا�س�ان V6�ح )'&

'M+ {د1 وادB� _��� �رو� ه� 2V� +! �� »�A �رو� ه� از ا�س�ان *�� ر

» .درار g د��ع !+ {د-���M*2� M'(+ ه����� *f9 ��ر!� در �س3�� !QN�ت و� از�

w%�*ر(*�4�9�1985ور( #�- 2�4 +! �tس !�ر��ل س�'ف �� ��ر!� *� و6د $�ر

ا�� !kا��1 دروز��د��ع �رو� !d=3 *� د)��� در را وز��د��ع !�kر

. وزارت د��ع ا�O�-س3�ن ��د ا!ر!�ر��ل (��ر!� و�«:��2VT3!+ -�س2

� از را)س�'ف � |���ن 26� *� $!�$ �-��)*+ ا�س�ان )'2V� +! +Mا�� و !

��ران او ز��او� و. *�و� -2ا��p ���*�12 *د-2MB !س'ح �� در �اQ فFص

www.goftaman.com

472

ا�س�ان )'O +M�-س3�ن ا�+«�� �* �Aه� -س +� درا����U ا-2، در$�

YNTB �� دA- ��V%.«)69 ( $#ب در V6�ح )'& �رو� ه� -�b از

� )'& *� و�1i درار g و د!��ا ���Bا ���U3+ ا��V!وا +!�b3-ا �وه���-

ز!�م داران �رو� B'+ $#ب را!+ س�)� و�� �ر V6�ح ��%d در رdz ا23QارT��$

V6�ح )'& رادرا�� ا�� $#ب، _��� از�س�3 !رد� ��T��$ ار�Q �6 +!

ار�b-2�!+ @-,-� �� !س3��ر. داد-2*2س� ��ر 2Qرت در« :�رو� !+ -�س2

� ��»+ ه� &�Q2، د�*� دس� س�ان رسدا�� �� !M�رن -�b در !,� *��2. @ن� )'& -#د� *� ا�� ز!�ن $#ب د!��ا�*14- 15�B ه#ارن 13500دا�� �� @ �

��وه�� ار g، در *��M'()R+ *د-2-�� ا-b3�!+ وV!ت وا�BNSس�ز!�ن ا .( ره9ان ��!'�� ا�� -��3 را ا-2رو�w و

�p ا�� %�#ه� ��ر )د در !�2ا-س2V3 و ) 70(».��س�A دا�2V3 در را

در�V�ره�B�!� د�,�� �� ره9� f9* ��ر!� � )'& *� %� را �g !+ در$#ب د!��ا

V6�ح )'& در ���-2، _��� �رو� از w��� �* +*#$ ��T��$درون $#ب و

���kش در ^��� V6�ح !�kر ا-,�#1 ودوV6�ح $#ب ه� *f9 ��ر!� *� VBان ره9

2�!�aه�در. ا �روس� ���س���� ده� س�� !�fR ه�3�د�� V6�ح ��%d درT��$ ر�

� دا��، س��س دوV6�ح )'& و��%�Q dار ه�!س3��ران �رو� . دو4�-� *د !�Q�V3 و

)'M+ درا�O�-س3�ن )د*� دوV6�ح !��ور ه� و !��ور��»+ !MVسd �12 *د-2 و

Page 237: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

473

)د -�b !رد�2ام ازV6�ح Nش ��س �رو� ه� از. _��� !+ ��د-2

�Q�F و � از !+ {د-2 R�� ه� )�!� *س� د�,�*� از و V6�ح 6'4��� �2VV دو

دا)� $#ب و در @��-� 4� M�� 26ا�� وا2$T��$ 2وV3(دا�� +! fR�! .

�!� و-��3 ا!� �*�Q ��k ا�� اس� ره9� $#ب �� -� ا-+ *f9 ��ر!� در

�=V &'( � *� 6': اT3B�د د!��ا V6 .�=V�ح )'& )Nص� {+ �2 �- f9*

$#ب و$2ت ��ر!� -3ا-س� *� VBان ره9$#ب در ادوV6�ح اص'+ )'& و��%d ر

��'* ،2��} ��!� � !��& -�2 او ��ا!ن ��c�ر%,+ درو-+ V6�ح ��%d را�

س'� +'�-�C�2V� EF$ . 2VT3 زB�!� )د-�رJ��3+ ره9� f9* ��ر!� ا)N3ف و از �� در درون V6�ح ��%d س�t !+ 4�2 در

��� . ا�r�د�2دوران ز!�م دار� اوBاوازا��،: ره9� V6�ح ��%d %ن�� 2ABا

،���: اD وda ا���2 ��و��-+ �2Tر�a هاداران )د n�ر� از �� *� -�م !�9د

دا)� $#ب د�42�1 ه�� !F3�وت در��د س��س� و *�ا*� ا-M3�د� در'TB 9ره

در« :و� !�V�س2 .دا�2V3)��ر!�($#بداران �4و�=�2V* 1� T� 1��k3!ع، 6�-:

g�� -�@4�ه�-� ه��+ را@4�ه�-� �� ��د-2 زا*�ا�! �* +VA! دا�A! ��Vا�

��ار . د�4د ا�A3�ه�ت �3�k4 *,-� ا� 1R! ��2V% ��ه *f9 ��ر!� @-�ن *� �

TB�رات *�ا� اA�ت 6�د1 ه� و در�� ا��ر1 A�رز -,�ا-+ )�g از�t� g��

. !+ {د-2

www.goftaman.com

474

�-,V��* ت��N3(ا 12���وا-M3�دات درون ره9� ��ا4

�: از�C! �3 ا��A�س� *�)+ *دوا��و� س��س+ *�* ���Bازا #� در !� -

��ه2-�# !� )د و !��ن k4ا��3 !+ �2�� ا���T *دمBو �TBر!� . ه���

�=V ا-M3�دات !1��k3 و2A-�6اران و� -� �� !YN*�M3در*��را وارد'* ،2V32ا-س�}

*�ز� *� ��ا�س�ن را ره9ان �4و1 ه�71(».��م !+ ��د-2 (

+T�bB +A- ح ازژ-�ال�V6 +!�b- ره9ان�� *f9 ��ر!� -�# هادار ��%d و�! �*

�� و$2ت درو-+ $#ب و در ره9� او!� -� *� %2V و$2ت V6�ح ��%d ه��3$

ا-+ !صف ا��رVB +! 1ان w�J و�-2V� .ر از اورا_2-ن -�� و ا)N3ف !

��� V6�ح ��%d درBا ������و� 2ABا*. 4�f9*+! �t2 ��ر!� س س��س+ $#ب *�

�: @��ا�#ون *�a ،D2، ��و��-+، اVT3��رد1 ه�� *��� �=ررز� VB�ص�د�,�� در

*f9 ��ر!� �� *� ره9� V6�ح ��%d *د-2 ) 72.(2V3��4 ا)N3ف �Qار در

�� ��ر!� *� VBان ره9 $#ب درM��! 2مB V6�ح )�!� دو رQ�*� و 6'4��� از$EF در -� ا-+ او ��%d و اص'+ )'& و

اa�م *� ��c�ر%,+ درو-+ V6�ح ��%d س� در Bا!� دا)'+ زوال زB�!� او ��+ از ��2A �2 $#ب و ��T��$ .

د��$M ��ر<J در<=� 8:�� ح��M�5 ح�ب -11

9:� Fا���Gد�: *2ون �د�2د)��� )�ر6+ ��+ از

�2ود�� ه�� 26� f9* ��ر!� د�ار�=�و

Page 238: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

475

�� $#ب وT��$ � د!��ا����م ر��� ه�)'& در!سI3اس �و���� ه�

�� *دT��$ ب وس�!. ا���z ������ د-12I3! ا���ت �*� ره9 �دار�� ا!��

و��ره�� اسN!+ *� و��B 1i*س3�ن س�د� -gM اص'+ !��2I3 ا!���� و���س3�ن از

ا�� . ا�� د)��� دا�2V3 رو-2 را در�V6 !�ا�6 اص'+ ا�T�ل �12VV ��ره�

�� دو�� $#ب ا$#اب اسN! ��ه��2 و'B +� )'& و . Qا� �رو� *د-2 د!��ا

�س3+ ارو��� �رو� و�����ره�� سس#�- +Q�� �,ف د��S � انVB �* ��د)�

�� در-@ dz�* س3�ن-�Oا� �V6 در ���_دا�2V3 د�ار� ه� $�!� ��ر!� �Qار از

��R !س2V در ��ر!� را* ��T��$ و �!+ ��د-2 12�y���ر*س-��3 ز��ا. �

دو�Sِف !رد Q�*� ارز��*+ در !=d وا�O�-س3�ن *�رس+ ز!��V د)��� )�ر6+ در

!V�س: ا�� د)��� ه� *سR ه�� !س�2B ود)��� )�رVB �* +6ان � ا�4. اس�

�� $#ب د��ع از !=�V6 d در ��3رT��$� )'& و �� *� د!��اT��$ ا�� ��'B

*�رس+ �3��4 �د، ز!��V � ا�� �| و ��� د��ع از درد)� دو�� $#ب د!��ا

س� �رو� ودو�� ه�� )'& از2B�س!�- g-�T�� dس3+ ه����. *د سس

� )'& در اس�23ل �رو� و$#ب د!��ا�رQا� �رو� و !رد$ �'_�* +!�b-

!�دم در ا�O�-س3�ن *�ا� *س��ر� از!��23 ا�O�-س3�ن Q�*� س3V+ و6�!��

��& و *�. ���kش -Aد ��B ���_�� ا�� Qا د)��� )�ر6+ در'B �V6 �!� !رد$ ��'Bس3�ن و-�Oن درا�@ ���_

www.goftaman.com

476

R2 *سB�س: دا�� و !س�V! .�AQ از�p ز!�م داران دو�� $#ب

�* � ��ده�� )�g از د!��ا'TB ���س3�� *سR روزV% ��ه �V��� ز!T��$ 2B�س!

. ��د-p 2ار *2س� )د د)��� )�ر6+ را�!� $#ب د��ع از در�رو� !�=kا$

� )'& اه2اف ا�� د)��� را د!��ا . -س�)� *�@ورد1

�� رو�=�3��T د)��� )�ر6+ در'B �V6�� $#ب دT��$! �� 1iو� �* &'( � ��ا

ا�O�ل ا�O�-س3�ن سط -��وه�� از$#ب و در �رو� �� ره9� f9* ��ر!� را

�� درT��$ d=! �-ااز ! +��+ دا�� ��� و!� !س�� درM� �ز!�م دار ��Bو��!

f9* .��k ��ر!� *د �*�Q �� ©2ا�!�� دو�� $#ب 'B +6ر�( ��!Jع د)�

� )'& در �� اسN!+، "�3�ب د!��ا��A�نا!�رت دو�ِ� ��ه��2 و�S" �� 1د�!@ �� !رد%�پ !+ �د، �F *�رس+ �| و *�

. �3��4 اس� �Qار

اE)�ل و وا�=, ه�و���Caات �iوز �E J��jرو" �

P$ا-J>وا�=, ه�" ��ر : و وا�gV ��ره�� )�ر6+، ��ده�

e�وز *�ا*� س�ز!���� *�� ا?''+ درص��ح و ا�O�-س3�ن b- 2V�!+ �رو� *�

و دو�� ه�� ا���ت !12I3 ا!����. *د��ره�� ارو���+ *��Rازس����� *��رش

ا�O�-س3�ن *� -b�!+ �رو� در $�ر و��F *�)ا�h2V3از. س �ر����F *س�h

�* +!Nواس +*�B ��ره�وز ��e ا�� #�- gAV6 ��ره�� 6=�ن سم و�$3. �2�2*د

Page 239: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

477

��!�3=2ه�z ن �� در��!��F *� �رو� و ^��Nِت pس�+ *� @���h

دا�� _'� �رو� را ��ره�� �z*+ و6د . س�ز-g ��د-2

��ات e�وز ��+ از� -b�!+ �رو� در ����� وا§�ذ ا?''+ ا�r�دسCح *Fp

و !ا! �J�fR در!��ن دو�� ه�� -�pس��ر ه�� *س��ر� از. !t3�صd *د�3$

�� *� !U�*� دVn�ن ��ر �B*+ وmاس�ا�� e�وز'B د���� �J! �رو� +!�b-

2V3��4 fR�! .ا��ان �� در +!Nاس �ر=> �* +Vnد ���� و ا���ت !12I3 ا!��mاس�ا^�م ��!� *�� ا?''+ دارا� � در�Qاردا�

B س�ن�� �J! �رو� +!�b- ���� د)�'دو�� ه�� *�)+ از�$3. *د-2

�س3+ دوس� �رو� و���ا$#اب %� سس�س� در-Tس� و�������ره�� w'3h سس

ا�O�-س3�ن -b�!+ �رو� *�_'� *�� ا*�از�h2-د} �F . س��-T� ا$#اب

، �i'* �����، ا-,'س3�ن، ا�3�-�cهس ،*�)+ ��ره�� س�2ن، ��ا-س�، �� ,�ل و

����+ @س���+ از د�,� ارو���+ و�� ��د-2 ا�O�-س3�ن ا-M3�د �رو� *�. *�ز4�� Qا� �رو� �2-2 و)اس3�ر

در <=ر� )'& %�� *�ا� �س3�� *�ر�س� ه�-T� ��T��$ ا���ت *� دوران

��و��ره�� �z*+ در� 12I3! �=A6 ا!���وا2$'Bار�Q �رو���4؛ در � � +��$ ��

�س� %�� در-T� �� �V6 و�V3�م از دو��وه�� - ��'B �رو��2 اص'+ �I3!

وا�O�ل در��س� e�وز و ا!�����+ *د��. و�V3�م -gM اس�س+ دا�� در ا!��

�� �� از روا*ط !��ن ا���ت !12I3 و%

www.goftaman.com

478

�رو� -e +!�b�وز "ه�رو�2*�اون. "*�ا�O�-س3�ن 4سRش ����

Harold Brownوز�� �� د��ع ا!�� *� �TB @ورد %�� *�زد�2 ازV61980ر�در�س� را و-T� ��3�A�-+ در pس�+ %��

��و- ��'B ��2ه�� �V6و از �ور� �ه� ا�O�-س3�ن 6': دو�� !رد_��� ��ن در

. ��د�� e�وز�رو� را'B اضRBدر ا ��سCح *

��ره9� و ا?''+، ا���ت !12I3 ا!��6�T#. !�-2ه+ ��دس�ز � �� <=ر ��رmر

ا�� e�وز1980ا���ت !12I3 دره�V6 d3ر��V6 *#ر��R4 �2�2*�ا� ص'ح �� از را

ره9ان *س��ر� *� او. دوم 6=�-+ )ا-2 ا!���� اس2I3! +!N ��ره�� �z*+ و از

!س�! +B�fR در )اس3�ر ^�س ���4 و. ا�O�-س3�ن �2 �رو� *� e�وز *�ا*�

ypر=> ��mن ر�V در ����!+ از ا!��� ��وه�� �رو� )اس� � *�ژ-w ز!�!2ار-

او. ازا�O�-س3�ن *��ون *��2 �رو� را�� 2Bم )�وج داد ا�� ���م ه�2ار در

�� Qا� �رو� از� ا�O�-س3�ن . k4ا�� ��ر)اهV!2�سA�ت دو-�4ار� *��� <=رmر ��V'B+ وا�gV ر¦+ و ا!��

و�J *�ا*� e�وز�رو� *� در )�g را�� �رو� *� 'B ��3�دQ,�-� ا�ات ���k�

ا�� ���kات AB�رت . {��k4 gا���& !A�د�ت ��هV:*داز'� ,+ وا�3Q�د�،

�دات �2�2Q ل�TBت *�زر4�-+ ِا�Aس�V!�*ا!3��زات ا�r�د®�-�� در*�ا*��رو�،*�

ه�� @ب ��3+ ه�� !�ه�,�� �رو� در،���O ��وش ا!�� 71 �* �'z � �ن '!

�رو� �� س�c *�دا��3 �2وd��j *�ز�

Page 240: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

479

���c?ا �ا?''+ ه� ��* . !س� در1980در �*س3�ن

�� ا!�z gV12وا�I3! ر¦+ ا���ت �� ا!����وه�� _��� از- ��'B ��2ه�� �V6� )'& *د �رو� و �!� $#ب د!��ا$ .��ه�3�د !�Nد� ^�م س���� ده� در ا!��*�رت �#ا�12V 4سRش �� _��� راا ا*��د ا�� !رد وس��س� ا���ت !12I3 در داد

�-,*��z از +V'B س�ز!�ن &��Sس�ز!�ن . ��� ���4 اسAt3�را + @ن ��ر �� pس�+ *� در6C.I.A�سس+ ا!��

!2I3 س�ز!���� 6�سس+ ��ره�� دوس� و*� و�1i س�ز!�ن اسAt3�رات -b�!+ )د

س�ز!�ن اBNS�ت �B*س3�ن و)I.S.I(���س3�ن ��z ر¦+ و ��z ��س� ه�� س�د� ��� س

2� 12I3! ا���ت �� . V'B+ دو��ت Q�*� *�رس+ در ��+ از- 2V gVوا�

ا���ت !12I3 ا!���� *� ا-,�#1 ه� و�* gVا!� ا�� وا�B در. !+ �4دد +��$

!2ت ه� ا�O�-س3�ن را �� ا!�����+ ه� �رو� !V��� و -Fذ�AQ ��!� $ز1

�2ت در *� 'M+ !+ ��د-2، %�ا @����F *�)اس2V3؟ �h �* �روم �rا*�ه�*

�B�!� د�,��، 12TB ص�ف -�bاز!6د�� ه 1#� ا�� وا�gV *� -,�ا-+ @�� ��� ا-,

��d6 *� 4�م ه�� *�2� �رو� در از�# ��ق !��-� *د( �F- &S�V! . س�

�رش -b�!+ �رو� *� ا!�����+ ه� ازOس3�ن �-س3�ن -��+ ازا�-�Oل ا��Oا�ر��� ه�� اص'+ ا�� �س *� . -Aد�Q!��,�ا�� . �� ��<+ �رو� *�!

�� -,�ا-+ *� رو�V+ در-��* ��mس��-� ر ا���ت !12I3 ا-���س ���� �� در <=ر

www.goftaman.com

480

��-,��� در V61980ر�23��ا�=�رات در ��ر �. �2 ا��اد ا!��

2��� رو� *��� -3��r هrم � ��د )د �� � !�Q در را ا�O�-س3�ن �رو� ه�

ا�� از @�� و. داد1 اس� ��<+ �Qار�Q!2V-ا +! ���� !'� !V��� و V!ا

���F4 �� ��ر �. �2VV �2�2 را ا!�� +3F- + ��$ �*�V! ،س3�ن-�Oل ا��Oا�

�� در )'�° ��رس را رأس �رو� دسRس و ���س3�ن *� VBان داد1 اس� و �Qار

�2ان ��! �* +��Âق اس ��pا �دارا �ر�� <=ر و. ���-12 �12 اس� ا�� �2�2mر

���� �2�2� M! �F4�*'� *� در ا!��V%: »2��* �! wQ! YN!�� 2��* رو�� . g�� س'ط در 2Qرت )�رbV! �* +6ر ه� �MCV!

�d _'� ا� *� )'�° ��رس در$ ���V!�� + ا!������ �2V� 2ا��3 )اه2 $V% و

� _'� *�ه�وس�'� �Jور� *�Tل Qا� )73(».�b- 2�!+، د�� )اه2

2V gVز!�م داران وا� �ه�*�ا +���ا!��$#ب !س� و*� و�1i *�ا� *�ژ-w ره9�V+ وA��� �*�Q��z �رس� ��-T� �F,�

#��� �$3. *د ا-,��� ا���T اوB w-ژ�* �� <=رm12 ارI3! ا���ت�� زود را !��

ا�� J�M�� *�ا*� در او.k4ر!+ �2Vا��"��V��*دو +� ��Anatoly dobrynine "ا-�Fس

� -j �bرا ��ر �« :�� ا!���� �رو� در �� در *� ��'+ !+ !�-2 او. *,��د

:�3��4 اس�،O! �F4�ز1 %�V+ ��و�+ �Qار�#. در ��رش 26� -�س� او% �p � س� ��

) 74(».ه�3F ^�م )اه2�2 %=�ر ��2V وا�V �رو� ه� g �ه +��� را ا!��

-,rV�-12 *د-2 )د ��س�A در

Page 241: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

481

2V3ا-س3- +���ا!���� *س�ز-2�TC!ه�را +!�b-ر�$ ��

���V! �*�ا �س3�ن �2�2-�Oدرا���@@£�� �4م در��ق !��-� و ا!�����+ ه�

�� ��� روس ا!�����+ ه� ���2 و. -�س��12 ا� ���2V3 3��4�ر ه� راy� دام ��V�ن -��ز*� ���k د�,�TSش ا�� ا

2V32ا�- . 2V%ارو���+ ه� �ه� �� در وا�gV ر¦+ دو

��F ص��ح *��h وز�e �رو� +!�b-!س�و� *�)�d ا!�����+ ا-���س ���� ا!�

. -Aد ه�وا�gV ��ره�� اسN!+ *� و�1i ��ره��

2I3!دوس� و ���� e�وز ا!��'B�* �رو� #�. ص��ح *د و 2V ا�O�-س3�ن -

��FVا-� ا-�M�د N!+ *���ره�� اسدراسNم V6 1980ر�29 �27 وز��ان )�ر�6 از

��A @*�دو�C! �* �ور� �اQ �روج ��(را*� {��g س��B وا�gV ر¦+ وس��س+ )د

2V3ا�k4 . 2I3! �'! وس��� س�ز!�ن ��س�ز!���� *

#��ح e�وز-b�!+ �رو� ا?''+ -AM �*2V3(6'س�. ��دا ���� ! �س3V!ا �را� �'

2I3! در �� �رV6 d3F1980ه +!�b- �� د)�س� �رو� )ا-2 از �سw *�ر �رو� را��� �TB �T!+ !'� . و�3 �2Bا!� ا

2I3! د در) �ار�CJس� ا�- ��� او�� )�وج �ر� Qا� �رو� �2-2 )اس3�ر

��ء104*� Bا�& ا! �رد رأار !�Q &ا� ��ر رأ� ®�V3 و18 اN6س ا�� در. ���4

�w داد-2 ��ر18�h �در. رأ �A��C! ا�� � �TB �T2I3! �'! +!-�س� ه�� س��-�

��ار . !+ �2 )�وج Qا� �رو� ��س�3

www.goftaman.com

482

-�س� ه� در ^�م ا�� ��Bا ���Uا� �رأ �رو� �اQ وج�( �*

��-� . !+ داد-2�در ^�م 6'س�ت *�2� س��� )�وج Qا� �رو� در Mا�2اد !� #�-

'! +!TB �T� +! gن ا�#ا��Vyp 2I3! � ��ر، در111، 1980-ا!209در. ����

�29�ر، در116، 1981 -ا!119، 1983 -ا!�239�ر، در1982،114-ا!9

��ر، 1984،119 -ا!�159�ر، در116، 1987-ا!�59�ر، در122، 1985-ا!139در��ر *� 123، �1987�ر و دردهd -ا!9 122

)75.(2)�وج Qا� را� داد- �9ور� �Tس�ن $Mق *��س�ز!�ن !'� در

��: �CQ -�!� *�1984 !�رچ وس�c در1980. � �4د�2ا� )اه�ن )�وج -��وه�� �رو

�T��2I3! �'! +Tدر1980دراول !+ دا� �=� ���� را ��+ �رو� س3�=Ï س�2ن ��z +--�Q ا-2 ووز)�e.

V6 1980ر�15در )!)EEC�fR ارو�� *�زار )Asean(س�c ��ره�� V6ب ��ق @س�� و

#��ح -�س� ه�� ر¦+ )د در -AM �*2V3(دا�� �وروز��e. ��ره�� ��z

2=�3! #�!�J -�س� ه�� ر¦+ )د در -�* w��h ا§�ذ �رووز��e 2-در. ��د

�� 1981س�ل ��FVا-� س�ان ا�� gAV6 در*� )�وج -��وه�� �2 ده'+ - دا�� در

�� �2)�ر6+ 2!@ �TB �* . :دا�/ G8س ا$ع5/ در-ب

ره9ان V6�ح ��%d س'C�ن � +'B�2VT3 از� )'& �� در !�$'� اس3�N $#ب د!��ا

ر��س� �را� ا�O�ل -b�!+ �رو� در و

Page 242: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

483

2M3�! ���4 وز��ان �Qار ا����U )�!ش در اس� �� !�دم B�د� و

��ات 2�26 دا)� ازO )�Vد� *� ��ن در« : -�س2و� !+. اسAM3�ل ��د-2!

�d، )�-اد1 ه�� bB ���Uا�� ا���ن �V6 و-�*�Q dو!� ورژ��M!

�� d�M3س! ��� اس2A3ادوا)V3�ق، @-�-�d ز��ن د�12 *د-2،M3س!��z ن��ز-2ا-

��ء @زادBاداران $#ب �12، اوه� )'& ا�O�-س3�ن، ا$#اب و د!��ا

�: اB�T36+ و س�ز!���� س��س+ !QR+ و�z��ان FVد-2رو�، *� . ��!� *�دV�(

���4 و ��3�A�-+ ا�� �4و1 ه�� ���از*� !س�'� �� اصYN !�دم %V�ن 4سRد1 *د

6=+ ��ر $�ر-��و� �رو� در��ر� @-�ا در@z�ز�$3 -2ا�2V3 وp �

�V+ *�ا� *� $2ود�! �Tا-2ا)� اه�� 2Qرت �ز!+ و�,�-� را1 ار��� دا)'+ از���Tد-2!.«)76(

ژ-�ا�ن -��وه�� �رو� ل *,2ا-w ازژ-�ااسAM3�ل �4م !�دم ا�O�-س3�ن -�# از در

��وه�� �رو� در �س3�� روزه�� ورود-2�4 +! �tد « :س�jت ا��CQ دا)� �2ن

اوا�� !S�V& ا�O�-س3�ن، در �ور� در سط �Sف !�دم ا�O�-س3�ن )�صً� از

و �z*�و )��)اه�ن اسAM3�ل �4م �4د�2} +! g��2-د-2 در @�� �� *� س ��^ .

2V3اسt�ز-42+ !�دم از !�دم ! !�دم ا!�2وار و �-2 اj�د�رو� *�)9

�� Qت ه�� اj�د�رو� *�ا� )�!ش �2-22��TV�! T� �V6 دنرا!+ را ص'ح و.{@

!+ ار!O�ن ا�O�-س3�ن *� در

www.goftaman.com

484

�4!+ )�ص اسT�3�ل *�"�رو�"�'�T.@ور-2�,�د�2!.»)77(

�Qً�!�دم ا�O�-س3�ن، *� Qل ژ-�ال @��وا*� و "�z*�و)��)اه�ن "ار g س�خ �رو�

2VT3�� +'�-�C'ل سQ" و �د�B دم�! و$�ر-��وه�� ورود از "ا����U )�!ش

�رو� اسAM3�ل ��د-2؟ دو�3+ $#ب ژ-�ال �رو� {��g ه�� ر¦+ و

� )'& را �� *�ا� ورود د!��ا2 ��+ از !+ ���2- را� هوس�*�زان �ر

. !�دم 'M+ !+ {��2 د�2 اراد1 و2VT3�� +'�-�C'س #� p+ در *� - ��V%

ا�O�ل وe�وز اسAM3�ل !�دم از !رد� س�t !+ و-b�!+ ا�O�-س3�ن سط �ر

اسAM3�ل V6�ح ��%d $#ب او �ر و. 4�2� )'& را Qا� �رو� $�ر از د!��ا

�� ز-2ا-��ن @ن n�ر-3��r �� درU� ز-2ان �'N* +(�y @زاد� از »+ *���

-�س2V3 *� ^�م ��ص'� *� ��س+ ا23Qار�d �12 و ز-2ا-��ن @زادT� !�دم B�د�

ز-2ا-��ن �� *س��ر� از $��+رد !�2ه2؛ س��س+ !�3'& *� �4و1 ه�� اسN!+ و

�w �رو� ��6���� راس� و�h �̧%�س� ه�(mm�!( 3$�ره��+ از �� از

� ز-2ان در�h wوص �F ر�$ ��'B �!و�M!��وه�� �رو� و- � دو�� $#ب د!��ا

دا)� $#ب در��Q &'( 2V3��4 .3$ار�b- و$2ت &'( � ���kش در د!��ا

����+ و���ر-b�!+ �رو� واسAM3�ل از$�+ در. -2ا�� و6د�$ Dا E�F$ �(�� ��

V6�ح )'& *�dz دBت ا!�� از ا!�� در��ن اص'+ ا�� -��وه�� �رو� �Q*�- ورود

Page 243: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

485

��ا�س�ن �1 دBت *د-2، B'+ رdz !��ر�� در !��ن )'M+ ه� �+ در

�# 2Qرت *�- d%�� ح�V6 ر���وه�� از$-2V3دا� �دV�(�- �رو2. �V%ه� ��@ ��

� ��وه�� �رو� *� !U�*� ����ن $�ر -! �V6�fR در ا�� -��وه� �pاه�ن و��دار

2-2-�! +Q�* ��2ه�� ��'B .Dاس2ا �س�ور �1 �+ در �� از +M'( ادارانه ���س3

دو�� روزه�� ره9� f9* ��ر!� در $#ب و)اه�ن *�ز4�� *2س� @ورد !M�م دوم را

در)س�ور�(او « :-��وه�� �رو� *د�,�F �� 1980اوا�� س�ل ! +V'B رتص �*

2Qرت را �رو� *��B 2س��� و*� !�=� )د س�cدM'(( 1+ ه�"(@��"*�

) 78(».-2*��4د�CQ�ت ار g س�*�زان از4سRد1 ��ار

دا)� ا�O�-س3�ن �س3�� وا�gV 26� در��F *� دو�� *د�hوز �� در�e ر و�$

س�*�زان ��ار. -b�!+ �رو� اa�م ����س� اV36�ب 6ا-�ن وا26 از ار g و�� در س�*�ز� از�n 1دR4س �2$ �* g ار�� !�1 ا�V61980ر� *د �� در�O�ل او

� واT�59000 26ع -b�!+ �رو� از �=V � ��J�$�F- 2-2 875 ��ا�ط س�*�ز� س�ل *�2� دو�� در. *� ار k6 gب �-2

20*�22 از س� س�*�ز� را � �Aر �22�� ��'M دوس�ل !2ت س�*�ز� را از و

ا��اد و *9د �g !�1 *�� *� دوس�ل و�#*� )2!� در ا3$��ط رادور1 - g ار

. �ا-2 ��ا�� !=��6ت !�دم از-@ dzر +'B &S�V!

����t3 *� )�ص در روس3��+ *� �=�ه�*�ا� س�*�ز4��� !س�2Bس�)� ز!��V را

www.goftaman.com

486

Vyp�ن *� دو�� ا!�ار g ��ار س�*�زان از !��� k6ب و

ار g در س�*�زان از ��ار. *د رو*�و ه�. ����ادا!� ^�م س���� ده� ه�3�د

2V% ان ��ار#���ن ان وس�*�ز !!�b-��$#*+ درz و w'3h و���ت +!�b- #ا��! *� و���ت هd !�ز در. !F3�وت *د

*� و�1i ���س3�ن و ��ره�� ا��ان ورو*� ��س�3 س�� ���س3�ن ا�� ��ار

�#ان ��ار. ا�#ا�g دا��! �3A� در ا*,-� . @ن -Aد �RT از و���ت د�,�

��( ���Q« :و��� U! +-#z�ل در��( 14����M3در در د1 !س +-#z س�ل

V=��+ از�Tع n�ر)1363(1984 �* 2500 از )2!� را !رد ��ار1640-��و،

) 79(».دا��2�2� �� دو�� $#ب 'B �V6 شRو4س

� )'& در �� د!��ا����+ �رو� ا��م �س3�� روزه�� ز!�م دار� *f9 ��ر!� و

� *�ا* وا�gV ه�� دا)'+ در از ��+ د�,�!�b- رشد�* �رو� + . +-�!#p dzر +'B

��� س�د -��وه�� �رو� *� ورود�� دو�� و'B �V6 ،ز!س3�ن �وه���-

. ���� و���ت �2�2 ا�Sاف و �رو� در و و�سا�+ ه� !�ا�# ز��د� از �2اد

� �QNB1358 دار� ه� در!�1 ه�� 26� ود�� )9�1980ور� V6ر� و(F��h ف�� �*

�� !��وف �4د�2-2، دو�� �� س�c *� ��ه2ا��gT، و�سا�+ ه�� رس3�ق،. @!2 در

�M�ن )اz �6�ر� �=� �c20(وس �261358�-,* �Q�! (در +�و��� §�ر، و�سا

�Qار ه�� )س� و��-�، ا-2راب، ���� و�Q�� 1�420د�� در +�و��� *NOن، و�سا

Page 244: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

487

ا!�م و @*�دار%+، )�ن ��V ص�$: در��'B +� وو��� 2VQز، و�سا

ا�� و��� �TO�ن در ز-2ان !=�Rم در. دو!�1 �س� *� ��ف ��ه��2 در@!2-2

!=��6ت از و �V6، ��ار �NB 2�2و1 *� *� ا�O�-س3�ن *� و�1i از و���ت هd !�ز

���� gر�� . ���س3�ن ا�#ا�ژ-�ال *�4!ف @)��� Q!�-2ان -��وه�� �رو�

�V6 س�t 4سRش �#ا�12V ا�O�-س3�ن از در *�)رده�� !س'I�-� در«: !+ 4�2

*� �4د�12 و وا�س�� روزه�� V6ر� @z�ز����k4R ه�ه�3F ه�* �%2V3��� +! 2ت� .

�=V ادارات �'+ $�!� ا�O�-س3�ن و دو�� ��V+ ا�t�ص *�T4���3 ازس� ��ر!�

3�A�-+ !+ ��د-2 !� از�80(».� ( ��*� در !�دم �=� b�ه�ات ا�3B�ب و

�O1 ا��! �� ، $ت9�1980ور�(ل -b�!+س! b�ه�ات ���4دان و و )1358 �cن سN��

س� $�!� *f9 ��ر!� و !��رف �� از26� �س3�� و س��ب �4د�2 از �رو� ه�

gVوا� ��� ��F !�دم در�h ��ه �t3����ر$ ��'B د* �رو� �وه���ژ-�ال . -

� �� +T�bB +A-2T� روز ����م �س3Q Q7!�-2ان ���Q )1358ت$3(��*� �=���ن

��م را)ر��tر(Q د، ا��2 *��e ن��- !�دم !+ وا-#وا� دو�� *f9 ��ر!� از

��م ��*�«:)ا-2Q) ت2 )1358$��e و !�دم از ا-#وا� دو�� *f9 ��ر!� را

وا*س3,+ دو�� *� {���-,� و -��ن !�2اد )Q.«)81ت ه�� �رو� *د �� !=��6ت !�دم و ا�#ا�g و4سRش ��ار

ازا�O�ل -b�!+ ا�O�-س3�ن سط -��وه�� 2!�� وا�O�ل را ا�� e�وزد�,� �رو� �

www.goftaman.com

488

+! ���� �+ در. داد�$ ر �� ا�� !=��6ت �� از �� �1357د

�iوه�,�ان *�)+ از. ����3 *د @z�ز*#ر��R4 !=��6ت ه�� ا�� !=��6ت را

'M+ ��د1 ا-2 Kر�� �د �� �� از« :��R4 !=��6ت ه�� �� *#ر ��+ از1978ا����

در. !+ �د د�z@ 12�ز �ر�K *� )د�V�ه12V -د ه#ار و ���19782ا�93

در دا��3 و ���س3�ن و6د ا�O�-+ در2�rV� dQ*� ر �رو� �� ه#ار ��دا� د)�

2� ) 82(».رس�� ا��TB �T!+ درB �3��T=ا*� رو��*

دا)� ا�O�-س3�ن -b�!+ �رو� در e�وز��F *� از �bص�ف -. !A- �AUد�h ��Vا�

3�Q �rا� �رو� در $�ر- ��د)�ا�� �� ��ره�� )�ر6+ 4سRش ���� و

��F -��+ از�h 42+ 6�!�� و-�! :MB ءس +Vدات وا$س�س�ت د��M3Bد1 ازا�F3اس

�ر و !�دم 'e ،2� +! +M�وز$ +!�b-اسAM3�ل !رد p�ن @z�ز Qا� �رو� از��� �4و1 ه�� 3h' !�دم B�د� وFVرو� w

� )'& وس��س+ *��ون از$#ب د!��ا .-,��� �Qار

: �Eرو"درون <��ع� وا�=, در-ج

R��� dرژ� ��-@ dzر +'B  ��رو� ه %� در ا���ر *�ا� *��ن @زاد ��ص3+ را

�س� %� در درون 6�!�� و-T� دا)� $#ب�2اد دو�� در و} d=! ���و !س &��M$

Fh+ را-b�!+ *� ا�O�-س3�ن e�وز�2ا��، ا�� e�وز وا�gV ه��+ راT=,- در

�t��� ا�� !س'd *د. درون 6�!�� *�ا-,�� ��ل ا-���س !+ ���� وا�gV ه��! �* .

Page 245: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

489

��F ا*�از*� و6د @ن، �hدا-�2VTان و �iوه�,�ان �رو� از <�+

��3 !��#� $#ب *�T� �* �ارس�ل -�!� ا�س� �رو� �س3�� وا�gV در-T� درون

در ا�� -�!� �� در. �رو� *د!�� 6�_'� -,���3 �12 *د1980*�سV6 d3ر�

ا�O�-س3�ن � ا2Qام -b�!+ �رو� *�اj�د�رو� ارز��*+ -�درس� و *� �Jر

. �4د�2�* �F��h gVوا� ��e�وز-b�!+ �رو� دو!

دا)� �رو� *� *��ون *� �� ص2ا� @ن از Andreiا-2ر� سt�روف @!2، اRBاض �2�2

Sakharov32هسVT�-ا دا � �د* �رواو. � VBا-+ را -�!� ا�1980 �*س3�ن در

ره9ان دو�� �رو� و *�ژ-w ز!�م دار�B ��ه �را� +T2 دا�I3! �'! ��V!ا

-b�!+ سt�روف در ا�� -�!� _'� . -���� 6=�ن )ا-2 V!ا �را �2�2 *�ا �رو�

�*�Q6: رد�� !*#رگ !+ � �. ه� �وا + را !�Cح ��د �� -�!� ���V=�د�درا���C�ز + ا�O�-س3�ن، ا-M3�ل $�!� ا*

سf9* �c ��ر!� *� � �را� !��Q و*�4#ار� ا-t3�*�ت b- �j 2�26�رت !'�

2�! ���� . اد!2I3 ��+ از �Sح او را � *� سt�روف س�c از س� دو�� �رو

2� 2��A . 4ر�+ در دا)� �T'Qو �رو� م دار� 4ر*�%w �� ا!� در دوران ز!�

��� *�ز س��س+ *6د @!2 و او *� �'� �در 42V��}1989�ن �رو� را1 ���� در6ن

�س� وز!�م -T� ره9 $#ب w%�*رر 4�$دار �رو�، e�وز -b�!+ �رو� را *�

3��را-� )ا-2��V6 �TB � س3�ن-�Oا� .

www.goftaman.com

490

��F و �h �* +3��Jر�- در و دو�� و e�وز -b�!+ در درون $# ب

و!�1 دا)� ار g س�خ -�# از p�ن روزه�ه�%2V �� ا�� . *� �=ر رس�2ه�� �س�

���� در دا)� $#ب و دوF��h ��2 وM3V! �C( � 2-2� +! �J�$ 2رت- �*

2-��kc* را �F��hد و�M3-ا�=�را .��F در درون $#ب و دو�� از �h د و�M3-ا

و ا��اد !�2ود ��ا � {+ $'�M ه�� �% ا�4 د�42�1 ه�� ا-M3�د� از $3�.ر��

س� ژ-�ا�ن 2Qر^2V ار g در سCح *��� 2 !رد ره9� $#ب و دو�� ارا�m !+ �4د�

2� +} �Q�6 وا !�ر��ل اس3�Vف -�!� . د��ع �رو� -�# *� د�R س��س+ $#ب وز��

�س� !رد �| و ارز��*+ *��و� -T�!�ر��ل اس3�Vف �� .س��س+ �Qار -,���

1�A3وا� �رو� +!�b- �'_ +�@ر�� �-را در 4#ارش ژ-�ا�ن ار g س�خ از دا)�

��د در �9ور� � 1981ا�O�-س3�ن در���� !��� د�R س��س+ Bاز ا +�در-�!� ا� *� �

�س� �رو� -��-T� را1 $� «:$#ب  �ه �V6 �ا�* +!�b-د -2اردس3�ن و6-�Oا� .

��س+ و 6سr3� � را1 $� سو *��2 در �!'cص+ از د�N( �ا�* ���ان

)83(»..*د�e�* �F�وز�h gVو ا!�وا� +!�b- ل�Oا�

�رو� *� ون 6�!�� ا�O�-س3�ن در در 'F�ت -��وه�� ��k4 ز!�ن و gا�#ا�

�T�دوم �رو� در �V6 4سRش ���� و در-دو�� �رو� در . ه�3�د V'B+ �4د�2ده�

�س3�� س�ل ا�O�ل ا�O�-س3�ن در ص2د @ن �* � & V� ،�V6=�ن -,=2ا�� $M��*د

��!�6V6 ات ا����� � �رو� را از

Page 246: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

491

رJ��3+ و -�واز *�وز �Fِ� -��+ از ���3 �2ن س�*�زان �رو� �h

رس�-� ه�� <�+ در �رو� . *2ور -,=2ارد�س� و دو�� �رو� �� در �RVو-T� ل $#ب

!��و��� س�*�زان و دا��Q 2V3ار�!�b- را �رودر، 1980س�ل در�ن � ����

اTB�ر :������ ا�O�-س3�ن %ن -س�ز� و� ه�� صI+، ��ل ��-+ V'� ،: ��! ،��

��1 !+ )ا-2-2zس. و �در1981�ل *�2 Q=�!�-+ و���وز� ه� !ACB�ت �رو� از

�tت رز!+ س��'TB در �روس�*�زان � �ه�س���� �س�� و *� )�ص ا!� در . زد1 �2

��ر� $-�=V3�د��دوم ده� ه �T�M��& در-6�!�� *�ا� دو�2T3اران �رو� �V6 از �� *د�!.

���وه�" ��0ع��M و�G:58د

ا()�� '�ن �Eرو" در 1-P��nاه�اف و و:

�| �� *س��ر� از -��ت !رد��+ از ��ن �رو� س�*& �� از )�وج -��و!�b-

ا�O�-س3�ن !�Cح ��د-2، ه�� ��ن از � *� و�1i در tص ا�� -��وه!�!ر�� -�!�

@�� وا�Qً� . *� *دو���w ��ر�Bص� ر�� -b�!+ درا�O�-س3�ن !�!Qا� �رو�

!��ور�� Q�ر��w-2ا�2V3؟ ژ-�ال �Tد�: اD @)��� ز!�!ار�2a +!�b- 2ار ��دو� )'& درب $# 1990 و1989س���� د!��ا -#د ره9ان س��س+ و« :د !+ -�س2*

�� س��س�+ و!���2�� b-�!+ �رو� ا- �i ��ر*�د -��و ه2VT�2ا-�و�Sح اسRا

اه2اف !��V+ . -2ا�� در ا�O�-س3�ن و6داز اB#ام -��و *� ا�O�-س3�ن و6د

www.goftaman.com

492

ا�� رو و���w -2ا��، از dه +V�S+ . *� @-�ن داد1 -�12 *د!�

س�اس�س���� $�رسc�ه��ن در ا�O�-س3�ن @-�ن و���F+ در �Bص� س��ب و در*�ا*�

�!� ��ه2ان �� *� اس�س @ن !+ -�*د� ��S 2� د و در�� �را *�-�!� ر�# �ح وا$2

�* 2� +! �3��4 d�T� �pهV,+ *� @ن ��و و وس��� *�ا� ا�� - �-�T��2ام �

YNTB . د��ر �زم اس�، �Qار داد1 -�12 * 4�ه+ هd و���w ^�م و�Q، و���w �#ا،

ب )��R��-�C س��در �Bص� " *�2=� �+"!ارد *V� �ر���ن ودر *��R �4و1 ه��

.*� )اهg ره9ان ا�O�ن !�Cح !+ �4د�2«)84(

�ف ژ-�الV� G.Valentin varenikovوا��V ور-�+ از Q!�-2ا-�ن TBQ +!ا� �رو� �

����+ درا�O�-س3�ن دو-�d ده� �� ا��ر !+ ��د�d!�در@z�ز �ر«:�رو� !+ 4�2

�ه�� 4�ر-�#�ن ه�� �=�� س�*�زان !� در12� �q�6 رگ#* �F� $F��� از �س�س�ت و�

��ت w'3h را *2وش )اه�d دا�� و در'TBا!� ا�� ��ر . =d �اه�b-���4 d�!+ س

�r� ��S ه� و _Nت *� Bس��� در-3 پ *��+ . A- +'TB �*�Qد!� 2V-�! �V6

2� � در*� و6د ا�� !. *� %�)g ا�3��وز� و *2س� @وردن�و��( �F�g *�ا*�

�#� را�Qار% dد�85(».-2اد1 * ( ���T+ ازژ-�ا�ن !23Mر در دوbB +A-2T�

� )'& در س���� ا�O�ل $#ب د!��اا�O�-س3�ن -�# از 2Bم *�-�!� واراد1 �tس �ر*�� �ه� ���Qا� �رو� در ���

�� 2Qر *��2 دا-س� «:!+ 4�2p �ً3��rB 2ا*��� *�ا� *� وصw ا§�ذ��40 اردو�

Page 247: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

493

�!�Qا +-�S 2ا-س��هVز { � %� !�Q+ درا�O�-س3�ن )اه2 *د ��

�S�( ��p �*د واس� )را در {+ ) �V6 ) 86(».ه�� دا)'+ ا�O�-س3�ن دا)� س�زد

��و� -b�!+ در$��+ �� �رش د1 ه�ه#ار-�رو� *� اد�B� 2Bم *�-�!� و اراد1

tp �V6ا-+ -2ارد و *� *�ا� د)��� در� �Q�V 4�+ در -�b !+ رس2 �� * R�

6�� -���!+ !�!ر�� ا�� -��وه� �V �Q ��+ از e�وز و *��2، ا!� ا��

#��� ا�O�ل را -�V!ز!�م . !+ س�زد�E اD ا!�� *� داران F$ س'ط � �رو� دو��، *�-�!� ا� در _'� *� $#ب و

2V3س3�ن -2ا�-�O2 *�ر @.ا�V% �� �* J�M�� اB#ام Qا از س� ا!�� و 1�

2V3F4 �- +� . �'_ ح�S �c6=� س +!�b- ا2Qام �3�*#د1 س�-,-+ ا!�� در �

�i� رو�2س� �3��4 ���2 �� از@ن اسRا 12�- d�bV . *د-b�!+ ا�� -��وه�

ده42V�ن دس3ر و�Sا$�ن @ن، *� ا�#ون +!�b- وز�e gV12 ا���2�2وا�I3! ت�

��z +V*+ را���ره�ا!����و* g�درس� ���د1 *- �V6 � @�� را در �د-��2 ���� ���#ا-+ !+ ���-2Vروس . �����

� و ا-��+ ز!�م داران $#ب د!��ا�! ��!� �� و 4سRش ���� و�)'& رادر B

�# *� درس3+ - g�( 2رتQ +B�T36ا �ه�!س� !+ �2Vا�� . ارز��*+ -��د1 *د-2

� )'& *� ره 9� �� دو�� $#ب د!��ا� A6=� وس�� *f9 ��ر!� *� ا�r�د

��F س��س+ از�h ان#�و�V6 )اه�2�س� !�ه�� دو�� ا�O�-س3�ن )اه2V و�و-

�d ار g س�خ ا-س�M3ر�� !س��2ون !*

www.goftaman.com

494

از )د د��ع 2VV�:»������@ن *د ) 1980 اوا�� در( او

اسRا �i *� �� �=� ه�� !=d و-M�طو�RVول !S�V& �2 ا�O�ل ار g س�خ در@�O�ن @ن k4ا��3 ن اا�Sاف *� دوش !2I3ا

�� �� از. د�J�� 2ود *�اس�س ا��$ g� d�!� ��وه�� !س'ح ا�O�-س3�ن - �� 1�!

!��Q! 2�26 ���d � )د را+ �2 و دو�j!+ ��د، سd'=% 1�c �رو� !+ ا-س�

2V� f� ا!� ا�� ��وژ1 . ا�� ��ر را �� *� دور��Qد، از واس�د1 %�ا* ��

��وه�� ���2 - !+ �ر ا-,�ر� *د ا�4�� !2ت � �ه+ V%س3�ن در-�Oا� ��دو

�2VV� d*3ا-2V)د!� در وا�Q . را �� ا�� �رات B�* داد �رو +y-@

) 87(».*د : %���H+ و�M�5 ���وه�-2

��وه�� �رو� �� ا�O�-س3�ن را !رد -و ا�O�ل �Qار داد-2 ار d'=% g هrم ��وه�� !�2ود د�,� . �م 2V3��4- ��رو-

از ار d'=% g در ا�O�-س3�ن -�# )�رج �Q�� � �!�� �� 2-د* �M3س!)����و )

2Vz دو)�Vا. !+ �2-2) ه �ر���CQ�ت ز*سار d'=% g از ���,�1 ه� و!�ا�# اص'+

��-� ��ن در! ���<=ر�� (��ره�� @سا�� . ا-M3�ل ���2V3) ه�� اسA& �رو�

ار g در اوا�� هrم *� ا�O�-س3�ن از �� ����3 ه�3�ده#ار س�*�ز و�� ا�س�

1982و1981*د �� س�c ا�� رdQ در س���� 2� ا!� در. *� ���2و و*�س� ه#ار -�F رس

روز ا�O�ل *�!VA�� @!�ر *�)+ S3335ل ا�س� !V�*� )�ر6+ � !'�ن س�*�ز و

Page 248: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

495

-*� در �رو� *� . ا�O�-س3�ن و���w ��ر*� اa�م داد-2

�+ از� �� +� ژ-�ا�ن !س�ل در $� �� �رو� درا�O�-س3�ن ا�� �2اد-��وه � وا{د525190را 2V� +!).88(

�Q gا� ها�+ ار d'=% g �رو� از دو�� و�� ز!�V+ *� ا�� س�)3�ر رز!+

:����3 *د» �!�� +V���وه�� ز!-4�Q��) �� �Q��

��ه�� �� .)�T�-2و103زره2ار و210 و108 ،5�M3!س �ا���(س� 70 و66، �اه��)

VF,2ار56وزره2ار . 2Vz س�)�Vه (�M3س!،)2Vz ��860 و 191 ه

2Vzز345زره2ار و�*R% ��2وه-�T� . 2Vz )2Vz ها�+،6:-��وه�� ها�+ ��!�

1152Vz،�ر��2 ¡-���ر��136Vz ،�,50ا� �4f2Vو)ها*�د292و2Vz181،280ه�����ر�،

+ �A(�% ) f2V�ل ها�+ رز!+ و �ا-سcر )89)(302و263، 335، 146ه��

��وه�� �رو� را در Q!�-2ا-+- +!TB !�ر��ل س� �'ف !��ون وزارت @z�ز،

�cد��ع، س ��mف !��ون ر� !�ر��ل ا)�!�ف ) ار �2A(سRژ-�الس3�د!�fR وV�ور-2V3ف *�2ًا وز�� .*2وش دا�ر��ل س� �'�!

2� ���� !�ر��ل ا)�!�ف . د��ع �رو� س� �� *���س� س3�د !�fR ار g �رو� د

�+ از !��وران -b�!+ 4ر*�%w و � ������ن �د �� @4س�!�b- از +��1991 ��'B

4ر*�%w *د �� �� از ��س� �د � )د �ف �� در �رو� . ��+ ��دV�ژ-�ال ور-

fR�! و !��ون *� ر��س� س3�د g ارس���� ره9� وزارت د��ع رس�2 در

www.goftaman.com

496

w%�*ر4 w�J ، ب#$ ��دو� )'& ا�O�-س3� ن و -� ا-+ د!��ا

��وه�� �رو� را *2وش *f9 ��ر!� -k4ا�� و )اس3�ر )�وج Qا� �رو� از

. ا�O�-س3�ن *د �M! �� +���!�-2ه+ ار d'=% g در در $�

�c ��Q �E �ج *� �� AQ'+ اF$ �!�Qدا��، �CQ�ت w'3h ار g اD ا!�� �Qار

در س��� !�t3��� &S�V، ��ود4�1 ه�� w'3h *�)+ و���ت !S�V& ��ر و در

2V3��� ار�M3اس. �Q��105 �� ا*�ده د�س�-� هr!+ ار d'=% g �رو� در ��ود4�1 ��*�، )��)�-�، *��$��ر، �'پ

2� �q�6 �رر��س� <= ��Q و ���. Bس �Q��52Vz ،1#ر� ! )�Vزره+ و � 191)هf2V�)را�� در)�4دان� �Q�� ،2-2V201

�Q��108 و2VQ�Q�66ز، � ! ر�#1 در VF,2ار در f2V� ،زره+ در860*,�ام

z#-+ اس�M3ار زره+ درw��� f2V�107،!#ار -V,�ه�ر و زره2ار در70 و66�ا�. ����

2� �q�6 #ا در �4د��و . 2VQه�ر و � �� w'3h &S�V! ت !2�3د د�,� در��CQ��i دا�2V3 اس�M3ار �� اسRاpا

2V3���).90 ( ��*� زا�4 %� ا d'=% gا سق وادار1

fR�! م !+ ���4 ا!� ر��س� س3�د�aاQا� �رو� از !س� *�رت !2اوم *� @ن

12-�!Q ا�-@ �ًT�M3د و !سدر ^�س * +! .��د : � :�ح�ت-3

��وه�� �رو� در ا�O�-س3�ن *� سNح - ��� . !V3ع و ������3 �=# *د-2 2�26

g��!ن ز!�ن @ز@ � -�12 سNح ه�� را ��

Page 249: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

497

ا�O�-س3�ن *د در ¡ ا�,� ه�� . !رد ا!I3�ن �Qار داد-2

�� *�ر در ا�O�-س3�ن ¡ ر�252V3tس�. او*� Qل ��!�-TB 12Q +!ا� �رو�،

+!�b- ����t3! +*�ح ه� را ارز�Nس g @!+ ��د-2 � -اQص @ن در ��ر )�-� ه��

�2 اس'�S�* �Iف �د� ��ر�V�س�ن «:aا$�ن، ا�S ،+!�b- �س� ه�V� ��ان و V

�س�3 ��ر@�+ ا�� ها��T�ه� را ز�� �!�ا�AQ دا�2V3 و در رو-2 -9ده� pار1

دا�� دس3�ورده�� �b- +! +'TB *� در�2-2 ��ر@�+ @�� را £Aد ���12 و ��

2-9* � ان رز!+ @�� را *�� . ��mرادار1 -��وه�� زره+ ار g �رو� *�

��Vان �Sاح aس�ن �4وه+ از ا�mو ر �-� �d اس'�I س�ز� *� ��رbB ��ه �-�(

� را1 ه�� £Aد ا�O�-س3�ن !+ @!2-2 در��*2V ��ر@�+ �- ه�را*�رس+ ��د1 و زرهcش �� %,-� !+ ان س�-��V�ن �

�� a�ت دادراهV,�م *�)رد *�!.«)91 ( �3$ �V6 ����ه�درس �روت و از��-�� ا!

j�د�رو� اوس��� V6,+ )دازدا)� �T'Qو SU24و TU16¡ ا�,� ه��. اسF3�د1 ��د-2

�� *�ا� �A�ران از ها��T�ه��+ *دن�� در £�rV� �از دا)� )1984(1363�رواد

. )�f �رو� دس�3 دس�3 ��واز !+ ��د-2 �2اد Nس �� �رو� �وه���- ��Mح ه��

��ودا)� ا�O�-س3�ن !رد اسF3�د1 در- ¡ ا�,� و ه���6 *د *� س��2 ��و-2ه�

�Bاد1 �- A(�%1420�ل و���ر�،�����2و-22���وه�� . ه�� w'3h ا�Vع !+ رس-

�رو� NBو1 *� اسF3�د1 از ا-اع پ و ��ت ه�� 'TB 4�ه+ در w'3h ��ه �!

www.goftaman.com

498

��و� -b�!+ )د از T�سNح ��# اسF3�د1 ��د-2- .� ���+ د�,� از !

�Oه� درا� �روح �Nدس92.(-س3�ن *( :�dت ا�4-5

�2V! ز��- � ��وه�� �رو� درا�O�-س3�- +!�b-و +�)د را *� @س�-+ ه�� �ژ�س3

�� !+ ��د-2!� . Q�در را ا�O�-س3�ن @��*�rpار� �ور� � را1 را از -��وه�� )د !+ س�)�

_Nت -��وه�� . ها ا�T�ل �2VV ز!�� و !س�� ��ه�ا1 ه�� �� ��*� را ��ه��2 در

!�زه�� V6*+ �رو� !��3 !+ س�)� *�ا�T��ت -b�!+ *�ا*� !�-� *س��ر 26� در

�رو� ه�. {+ ��د ا�r�د -��وه�� @�� ا)3��ر در @¦�ن ا�O�-س3�ن را

دا�2V3وها��T�ه�� �رو� *2ون ABر�Tً� از@¦�ن ��رM3!س �ا وارد د�,�ه

�+ در. وز!�� ا�O�-س3�ن !+ �2-2�$ ��ها�+ از �رو� *� ��واز ه�د1

در و���ت د�,� ��ود4�1 ه�� ��*� و صرت !+ ���4، ص2ه� روز ��6�ن �: و

��'M- ���وس�* +V� !2اوم از ABر ز! �ن *V�در�� ر2Vz� و)���w !#ار( $

��وه�� �رو� وار g ا�O�-س3�ن )ه�ات(-��د-2 را� س��-� از ��واز. ا�T�ل !

�mارا �*�ا �رو��� �30+ )2!�ت �ژس3 ��روا��� . *��« !+ �2 ��واز ه#ار45

+ از��Tا� ���F$ +!�b- ��وه��س� -ا�#ون *�@ن �CQ�ت -b�!+ . !+ �4د�2��*� ��ه�ا1 س���V از س�اس� �رو� در

� �ن �� �رو� ه� @-�ا ����ه�ا1 $�+ از. *د-2 !س�M3 ز-42+ !+ )ا-2-2�

س=�Nت -��وه�� �رو� درا�T��ت، ^2�2

Page 250: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

499

����� س)� ا-M3�ل وس��� -b�!+ ها��T�ه�، �- ه� و

�ا-سcر + از � ��ود4�1 @-س� !�ز . *د *,�ام

ا�O�-س3�ن س=�Nت *#ر4+ را rpار� *���ظ -b�!+ *�ا� �رو� ��اهd ��د1 از�+ در. *د�$ و �� ا�Vن -��وه�� -�

���� ا�O�-س3�ن دارا� @ن !�Q در ا!��2 س= وV3س��V6 در ا!�����+ ه�. �Nت -

#��� !V�س: و و�V3�م -��Q! 2 روسB�س! !س��� در *�rp �b- 2ار� و از را ه�

2V32ا�- �V6 . �ا�* +�����وه�� ا!��-ا�T��ت A6=�ت �V6 و�V3�م و رس�2ن در�+ )د -b�!+ و�ه#اران *��2 �ژس3R!'�!س��� را!+ ��Tد-2، ا!��رو� �

�'+ *� ا�O�-س3�ن �� ��از زABرا ه�*�2V3ا�k4 +! .

5- E�=>در M��:

ژ-�ال *ر�� �4و!ف @)��� Q!�-2ان ا�O�-س3�ن �� در ار g %=� �رو� در

ار g زره2ار Q5!�-2ا-+ ��1981�Qس�ل *�ا� *� B=12 دا�� !+ 4�2 را !�kر

�� *�ر� �1980���ن !�V6 1ر� در او� 12-�!�� +���وه�� ژ-�ال ��و�Fس- �

��� ز!�V+ ار g �رو� از,T=س g ار��ت -b�!+ سd'=% �F4 �t در'TB: » �ا�*

�� ژ-�ال ��و�Fس�+ از �س3�� *�رp�* �� d�2�V� � سd'=% 1�c �زم اس�

��ت -b�!+ اa�م ده2'TB .�M3!س �ه����� *� T-55ا�O�-س3�ن *� Bض زرهcش در

cش زرهT-62وT-64#=� 2-2ه.�4د� �Q-@زV ��د�d �� در �ر {�2ا-س3�d و !��}

www.goftaman.com

500

�r� 9د- �* d�)اه dا$س�س !+ ��د� +���دا)�، و

. �4د�2 )اه2 در4���=�*� زود� @z�ز �=A6w��h)��2ز!�-+ )��ه f2-ا +S

�ً�Qا-س� وا �T+ را ��ر bB �* g�� �* !�دم ا�O�-س3�ن را^�م A��Mً� *9د و

�=V �- �* 2J dر رژ��� f9* ��'* ،�!�* 2J در �� �رون �����ن ��ر سc�ه

) 93(».*�ا-,�#د -�# @!12 *د-2��وه�� �رو� *� و�1i _'� ا�4- �V6

*�ا� 1979د¦9 ��27 ��!,�1 -��وه�� را�E اD ا!�� درF$ �!���*� س�-,-+ $

*�ا1 ا�3�VB �* 2ان �س3�� Q �V6ا� �� -9د �رو� !2����d، او,- �b- g ار

و�سا�+ درd'=%1980 �رو� اواسط V6ر� Qا� . ���� و��� *NOن *Qع ��س�

�رو� *�ا� *�ز�س,��� و�سا�+ ���� و �Q�� +y� 2Vz20 در �� +�ا�� و�سا

��وه�� �رو� *� ��ف ورود p#!�ن *�-��وه�� �pا1 *� @!12 *د ��ه��2 در-

�� . دو�3+ *� ا�� و�سا�+ _'� ��د-2��وه�� �رو� در از- ���4 d=س �* �'_

ا�O�-س3�ن ����، در4��� Qا� �رو� در�رو� ا!�. *�رت �#ا�12V 4سRش ����

�iوه�,�ان �z*+ در *س��ر� از و ه� 12Vا�#� ����V6 در -��وه�� �رو� را4

J�M� و -��+ از �������ر� دوره9� @ن !�2ا-B ��2V'+ ا�O�-س3�ن و

+* dzر �روت ���CQ 2ا-�ن-�!Q +'�!�� !+ �4د�2 *�@�� س� !س� ازTj: سط « +!�b- ت��'TB �ر!� *� ا�6ا��

�CQ�ت -b�!+ اj�د�ور� �����ر� !+ J�M�ه�، س�د1 . ��د �mم ارا#�-���!

Page 251: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

501

ا�O�-س3�ن ازره9� . *د+� 12V��} &��S. +6.�� +* ور س���!

رو� وزارت )�رb- �� 12V��}� �6�!+ و J�M�� !رد در �*�� �b- درا ) �*

*� -�F !س�!�T�Y. !س� ا-M3�ل !+ داد�d !+ ���4 وT� دس3ر ره9� ا�O�-س3�ن

��ت -r� +!�b�و �� در !�2اد'TB �%اردو� %=� ه2ا�� �3��4 . *��2صرت 4��د

. اa�م ده2 � ا2Qا!�ت !V3�س: را *د+ ! ا�6ا اوا!� را اردو� %=� �Mط *��2

+ *�ا� *�-�!� و ��د�-��ه�y,-� ا!�F+ و �� ه�� ا��ا� ر�#� ���

�+ -2ا���i� ) 94(».اسRا��ن �رو� از<'� ژ-�ال !�b-از �ر��*س

�w وژ-�ال س� )س�V6Rال(%=�رس3�ر1Vوار� *,2ا-w �رش و$�ر )د�V6�4ال(س3�ر1

ا�O�-س3�ن *� %=�ر در -b�!+ �رو� را2VV� +! d� Mس �'$�!:

4س�� سc�ه��ن :1980 ��9ور�1979د¦9-س��« در @�� �رو� *� ا�O�-س3�ن، اس�M3ار

-M�ط ��د4���، س�ز!�-2ه+ ��سA�-+ از �س�س�ت !=d د�,� و اس�M3ار.

-9ده�� ���9د:1985 �ا����1980!�رچ-دوم��ت 4سRد1 ���از<'� ا�6ا�'TB) 2V-�!

��ت !�رچ'TB1980�V� در ،��ر)دراس3�ن ��و*� �Bص�- �2V}ا ز@را�+ و*��*��

� ا�O�-س3�ن .ه�� !س'ح <=ر� د!��ا از k4ر :1987 �V6ر� 1985 ا����-سم

3�A�-+ از�� �* �V!دا�� �و -9ده���- س� -��وه�� ها�+، پ ه�� ا�O�-+ از

4��� و ��T� ����,ن، )�-� و�#-��-��ر ��ر*�د وا2$� از ه�� زره+، ادا!� �ز!��V !�!ر�� و�1i درس� �CQ�ت

www.goftaman.com

502

4��� از6' �I'2ن اس� رس £Aد اراT� �m در. و!=T�ت از)�رج

��وه�� !س'ح ا�O�-س3�ن، *�ز4�� ��+ - .ا�O�-س3�ن سc�ه��ن �رو� از از

ا�Rاf :9�1989ور� �V61987ر�-%=�رمMj& !�+ @�3+ !'+، سc�ه��ن �رو� در

��وه�� !س'ح - gرا�@ �* T� �mارا�Oا��T3رز!+ -س3�ن، _��� !س ���از ���

،+-�Oا� �وه���@!�د1 س�ز� سc�ه��ن - ) 95(».*�ز4�� ��!� @-�ن�رو� ووسم *�ا� -��وه�� �رو� دوم !�$'� �'$�!2�2� +,V6 ��ت ه��'TB شRو4س

ا�� دو ��� -��وه�� �رو� در. *د�ًM�TB �'$�! 12 �2 در�-��� �V6 .��@

�ا�� دور1 $��� در 2V3��4 +>�� 2V-اه��2 را *3�� �وه���دا)� در -

2VV� بو *� و س�� �ز�! &S�V! ولRV� ��ت -�4=�-+ در'TB م�aا �� ر�� و !س

��ق را1 ا�T�ل V6ب و ��ه��2 در @!2 + و�ژ�س3�+ ��ه��2 را�I� از س'

2-2VA* س�-2ر. ���س3�ن�� ژ-�ال ا س�ل ار�b-2�!+ �رو� در !��رف !س3��ر

��ودر1981و 1980ه�� - �3� ا�O�-س3�ن !�$'� دوم �� وارد در ه�� �رو� را

،2-2� 12V#ا�� �ه� ����V6 ر)�V "در4*2رون �V6 ر)F- +� �Vذ. !+ )ا-2"�+

�� !S�V& د�n *� اسF3�د1 از,Vس g @ �I'ا�+ واسد ه* +V� س�c در. ز!

��وه�� !�ا$� *�2� اسF3�د1 از- �1 ��از *� سط %�)T����A�-2و�+ ��

@ورد1 !+ �2-2 �: هV,�م ��ود�$3 ه�!RV� �j &S�Vول ��ه��2 و6=� ��ص�1 در

�V6 اa�م !+ �2�2!�$'� @-�ن در

Page 252: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

503

س�ل @z�ز در. ���� ه�� �رو� *� ��: �Sح -��و 1984

ص2د ا-س2اد!�زه� *�@!2-2 در "زاس"'6� ��روا��� ��ه��2 را و@!2 ر��

2-�� �CQ�ت و�1i ا� *� ا�� !bVر. *,��وه�� دو�� ار d'=% g و از-

��وه�� !�ز�(ا�O�-س3�ن-( 2� ���� . 4���، �A�را��� ها�+، !�� 4#ار� ��T�

�* ��,Vح سN*�س �ر�* �� ر��!س�� و4'و���ت !�ز� ه�� ��ه��2 در ��روان و@!2

���س3�ن *� !S�V& هd !�ز *� )�ص در�� !2اوم ا�� �CQ�ت *د� ��+ از��� .

��ت *س� !�زه�وس��*+ %2V ه�'TB ��روا��� ��ه��2 !6: ا)N3ل در ر�� و

ا!� !+ �2 'F�ت @�� و ��روا�� @!2 . اa�!2 ا�� �Sح -3ا-س� *� *س� !�زه�

%=�رم -��وه�� �رو� *��R!�$'� در $�! RT� 2-2� +!�J�J د��2V3��4 +B و

� � ه�� ��J+ وس�� !�U *�-�! در ��� . ��� ��3�k4 � �V62VV در d=!

��ت ��<+ -��وه�� �رو� در'TB ا����ت در'TB ،�'$�! dه &S�V! س�و��� )

. *د1986س�ل ���س3�ن در *� !�ز 6-JH=> ر58:��ت�Gوراه ������ :

��ت و'TB �#ر� �!�-�* +!�b- �3�� ��ات ا-�O dzر +'B �رو� �وه���- f2

�س�-+ و ^�م س���� ا�O�ل و در� �V6 ��ز �� از. !��£� دا��- ��-@ � �*

� 2TB +!�b- ت��'TB � و J�M� *� ا� اص�ار ز!�م داران دو�� $#ب د!��ا

�2 )'& !رد �6 و�� �!+ �Qار !س3� اa�م ا�� ���4، *�-�!� و��

www.goftaman.com

504

��ت سط 'TB ر��س� ار��ن ر-b�!+ �رو� درد�Rس�!��و ار g %=� و

2و�� و �*�� 2� +! d�bV . �!�-�* �cس��ت از'TB 1ز2ا-+ $-�!Q &��S

�2 وزارت د��ع �رو� �� ��س3�ن 6=� �وزارت د��ع . ارس�ل !+ �4د�2 *� !س

��ت را دس3ر'TB م�aا � � �RT از ��ت -b�!+ و. !+ ��د ه�3F ص�در'TB

�� ه�� ��ر*� ار g %=� در�!�1 ه� ���ا�� A��Mً� �� *�-�!� ر�#� !+ �4د�2

� �رو� از )�وج -��وه�� روش ژ-�ا�ن ��+ از. ا�O�-س3�ن ادا!� ����

��ت -b�!+ ا�O�-س3�ن n�ر �رو� در'TBا�� س���� $�ر در -��وه�� �رو� را

��وه�-416 "+!�b- ت *#رگ��'TB"دوا{ +!2V�).96 ( + *� ^�م *�-�!� ر�#� ه�� TB در��'

�� ��اوان pا + + واسAt3�را�BNSرا�� + *� و داد1 !+ �2��'TB نN� ��VA!

2و�� + اBNS�ت !w'3h �*�V اسAt3�را �.6+.�+ ��ده�� F'3h+ از. !+ ���� +*

،g �g ه�� س�ز!�ن اسAt3�رات ار + وا�3���+ وزارت دا)'� �BNSوا �رو� ارات w'3h �4و1 ه�� w'3h !��ور�� در اد !V�*� و !'�+ و-b�!+ ا�O�-س3�ن ازدر *�)+ . ��ده�� اسAt3�را + *د-2

و ا)N3ف -�b در4�� !ا�Q ا�� ��ده�ه��2ام و رQ�*� ه�� درو-+ !+ �2-2

#�!@ �O��A! ��درس� را و 4#ارش ه�- �* ز!�م داران دو�3+ در و !M�!�ت *��

. !س� ارا�m !+ ��د-2 + *�ا� !V�* از ��+ د�,��BNSا d=! �

����وه�� �رو� س�ز!�ن اسAt3�رات دو-

Page 253: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

505

��w وزارت ادار1 و ))�د(ا�O�-س3�ن��وه�� ")�د. "د��ع *د- + �BNSا �زو�*!�ا$� �n �V6د1 و ^�م س��� �رو� در

)�د در از �� �رو� ه� $��+ در. !+ �2س��س+ �g ه�� �V6 w'3h روا-+، -b�!+ و

-2؛ ا!� *2ون �pهV,+ *�اسF3�د1 !+ {د*� اBNS�ت !V! �*�V�*� اسAt3�را + )د

��ء و اسAt3�را + دو�� ا�O�-س3�ن ا . {+ ��د-2 اT3B�د

، !�$'� �س� b- �V6�!+ و_'� @z�ز در� �: ص2 %=� در -��وه�� �رو� �� ��

��ن ����� ر �A از س�*�زان و @-�ا!�b- ��-� !+ س�)�! ��� *�<=ر�� ه�� @س

�O�ت س��س+ ز�� !اد'A �* +�T� !س�� و���ت و در !�ا�#!��ن !�دم

2V3(دا�� +! +!TB ��ه�ا1 ه�� . �cساa�م -�# *� !�!ر�� )�د را ا�� ��ر

3� در ا!�. داد-2�� !�ا$� *�2� ا�� 2�2� RT� �V6 ردار !�Q 1د�F3اس ��-� در ا��اد $�ر. ���4! �����ن @س!

�� -� *� سد �رو� رو� *�-��وه�� �B�� *� و ه�'* &'( � �!� $#ب د!��ا$

�2 ز��ن @��!�aروا*ط -#د� *� @��. ا *� زود� . س�)2V3 ��ه�Q�* ��2ار !�دم و��وه�� روس+ *� را ا�� ا��اد روس ه�-

�رو� Bض وس�*�زان <=ر�� ه�� د�,� . ��د-2 �CM-اص'+ و ,V6 ت��'TB �3�� + �ر�

g در را@ + ��'TB ��م *�-�!� ه�^�� ها�+ وRد1 4س,Vح سNس ���� +V�ز!

^�م س���� -��وه�� �رو� در. !+ دادR��* �V6 �I'اس g @ �* +� )د!3

www.goftaman.com

506

��ت !S�V& . *د-2'TB رد!��وه�� _'� -��وه�� �رو� �AQ از@z�ز-

Q gا� ها�+، ز!�V+ *� �2ت !رد@ �t�-� و Q ا�� روش . !+ ���4 �اررا��

��ت -�# در'TB ادا!� !+ ���� ��6�ن .!ارد� �� !ا�Q *� )�ص در *س� در

��وه�� �رو� *� !M�و!� ��ه��2 رو- 'F�ت !+ د�2-2، و !+ �2-2 *�و

�t�-� و g !� �A�را��� ها�+ و@�� �� اس�M3ارAU ��وه�� !M�*� *2ون -

. !+ ����اa�م �2ت *��R )�-� و *�راه��ره�� b- w'3h�!+ *�-�!� و ا!�

��وزه�� � �1 !2ت و �رو� ه�� dz�*w��h ��وه�� !�CM+ *� س��*+ -

� و )��ه��2( �� $#ب د!��اT��$ شR4س�2 ��ر )'& در!�a�� *� Qل <�+ از. -

+!�b- Kر�� �3�دا-�2VTان ا-س3�����J R*�ت ��=d و« :�2راس�ن روس*

=� ��J- �-�t*�ت !��+ دA� ،1�ران و*�rV! �� +� ت در�F' ��ن *��42V�ن *� !

��A� �دو��ا-+ روس3�ه�، -�* ،+�'!!+ �4د�2؛ @*�س�-+ *�z=� ه�� @*��ر� و

� �! dwQ $#ب د!��ا�j �* �  �ه�� دو�3+ !س�2B )'& ا�O�-س3�ن وT��$

��د-2- .2J تN��^ در �رون ���!���� �� �ر*��42V�ن �! gس�3 ا�#ا���

�12 *� دراز $�ر *�ا� ا�� ��ر�� ا�O�-س3�ن !س�2Bت سc�ه��ن �رو� در

��د� �pو-2 *�@ن ا�� ا-�2�� ��.!د�b- 1�42�!+ سc�ه��ن !�,��� �� از

-2ار-2 *� �رو� ا-��+ @-�ا دو�3+ و��k��- +3�@ ن�رو�+ !س'ح رو�� ا�ز�س

2V��} .� 1� '�A) �AT � @*+-9د*� �

Page 254: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

507

: ا�3�درا1 !+ )@*+ ��ه2ان –!+ @ورد-2 سc�ه��ن �رو� ���ر

���2V3؛ سc�ه��ن �رو� *� ���,�1 ه�� ! 2V3�,� ��ه2ان دو*�ر1 !+ –��ن *�!

��ت -b�!+ و ...@!2-2'TB ��2 س�ن*{+ دس3�ورده�� در)��ن *� *�ر

)97(«.@ورد-2 58:��ت ���وه�" �Eرو" در �G:58د-7

�j�J�: ��د،-��ت Q�*� *�رس+ و�| ��+ از'TB

!�دم !'�+ *�ا*� در� -��وه�� �رو��-b�!+ ا�O�-س3�ن اس�z@��. و �وه���-

�: V6���ت V6,+ ا�� س��� �رو� در �!��z3�ر�ن �ن،%��!�b- &S�V! ران�A�

!س�-+ !�دم، س��Q ا!ال، e�وزV6س+، ��Q�--+ %ن Q�%�ق !ادz ل�TBم ا�aا

h1 �2-2؟ 2ر و��z �� روس+ �3�بF�!+ "ا�O�-س3�ن �V6 در"!�

2Vس�د« :-* #�% �p �V6 س�ل �- +S . هd ��� !�دم *�,V�1، ه9Q�%�Q d� و

�#ه�� *س��ر� �� -#د و ...ا3$��ر% �p ا-س�ن *�و26ان ا$س�س -�Fت وا-#6�ر ه��#د *� را,-��! .

�*�V* در +!�b- +-�3دادس f1983 !2ار �*�S�(س3�ن-�Oن درا�-�4ت 4���V6 559�F-

��ن !�b-12 �12 از� *� داد1�4 ���- ازا�س�ا-+ �� *� �6م ��� ��+. *د-2

)در-��2ن !��وب ا��اطدرا�(� ا�O�ن �رو� ��م *� ا2Bام �12 *د، در در

�F4 1�4د1 ام" :داد�� ���V6 �! ،+'* .%�ا ز!��V س�زان ا�� !,�. @دم ���3 ام

���V61�42؟ $�� را*� داد�-��� +}

www.goftaman.com

508

در!ACB�ت *س��ر� ��ن !+ "$�!� Q�-ن"س�t از! �*

�2. @ور-2�,* �! �� %� $& دا�� !� دواس�س *� *� ا�O�-س3�ن *�Fس2V3؟ را

�=V �2ام Q�-ن؟ �r�س� ا�� Q�-ن؟ ��( اRBاف ��د1 ا-��2 ا�� ا2Qام $����

� ��دا- -� و -�روا )ا�O�-س3�ن ��+ *���ن �O#ش !� !@ر�. *د-�*�Q +س��ه�� س

d� )r�«)98�س� 2Bا��؟. هس32V%ت ه����V6 م�a42�ن روس+ ازاVس�-

��وه�� �رو� در- +,V6س3�ن و-�O3ا�$� �T�����@ 2، درV�4 +! �tس �رو�

��وه�� �رو� از@ن V=�@��ا!�- ���V62VV� +! |� �� در �=A6 ددرونن )��

� )'& دا)� $ و در �� $#ب د!��اT�� ا�س� ا�4 *2ون �د�2. اa�م ����3 *د

ا� �رو� *� �6م ��� � ا�O�ن درا��اط در��اب -�+ ����T �2، @ن ا�O�ن

�� +�دا)� دو�ِ� -b�!+ در%� ��ِد!' ا�� در. !رد_��� -��وه�� �رو� *د

+* ���V6 �رو� �وه����س� �� -��$�� و *��ون از در n�ر� راT��$ و�T'Q

� )'& در �� $#ب د!��اT��$ ����س�: �e2-2�وزو ��ت در.ا�O�ل !�'TB م�^

-b�!+ �رو�، در �A�را��� ها�+ وR����ن *-�*�Q +V��� *�ران ه�� ز!'4

��ن اص'+ را ا��اد و!�b-��zو +�'!�� !+ داد-2�� ��ت !6: . 'TB ا���� و��ا-+ )�-� ه� وz �3Q ��!�b- dBن ا

. !�دان !+ �2 ��� از ز-�ن، �د��ن و^�م ا�� س��� ره9ان $#ب ه�y,�1 در ا!�

� )'& و دو�� ا�� $#ب ا�� د!��ا@ن س�t از و ��م -��د-2 را ا�� �A�ر

Page 255: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

509

2V3F,- .�ه �رو� #�- س���� ا�O�ل ا�O�-س3�ن اa�م V6���ت در

�� $#ب �T'QوV6,+ را درT��$ون از��* � . )'& {+ �2V3���kد!��ا

: ار�, ا()�� '�ن روا�ط ��-8

2T� از +T�bB +A- ��ژ-�ا�ن ار g دو� )'& در س���� ا�O�ل $#ب د!��ا

و !��w �3�ب اردو -b�!+ ا�O�-س3�ن ورا*�C !رد در س� ده� ا)�� س��س� در

ار g ا�O�-س3�ن !��ن -��وه�� �رو� و�-س3�ن اردو� ا�O ار A�ط *�« :!+ -�س2

��S& س�!س3��ر�� -b�!+ �رو� در از�� !+ �4د�2!� س�. اردو� ا�O�-س3�ن

"ا��ات"!س3��ر�� اj�د�رو� !3��� از �2اد ���4وپ *#ر4+ *د �� ��@ �Qا�

وزارت !�M در و !+ رس��F- 2 *� ه�3�د�12 *د، دارا�!�ن ��Q �q�6 د��ع، در

�� وز�����6 mر ،#��� د��ع، �� درس3رؤس�� وزارت س��� س��س+ و TB!+ ا!ر

!��ور�� . دا�2V3 د��Q( Rار4�1(د��ع �Fرم ��ر*� اردو� ا�O�-س3�ن را-�

�2-2 و�2 !+ �Q�� 2-د* +!�b- d�NB .��Q و1 س�*�زان *� را وزارت د��عNB

،#� اردو� از �!+6#و �E��� f2V سRدرس340 #�روازM! 1�*� د در و ����b !+ ��د -

د��ع ¨�1 داران روس+ ��س !+ وز�� -b�!+ اj�د �رو� در س�!س3��ر. داد-2 �V6ال د�4 ا�O�-س3�ن ) ار g(اردو�

)2A=cس"(w� �T,!" د؛2 از او *�* + 2!Rرا*� س g��6 ال�V6)2A� !��رف )ار

)99(».س�cد

www.goftaman.com

510

�رو� *� س'ط !��وران از ار g ا�O�-س3�ن *��R وزارت د��ع و

*� . *د ادارات و وزارت )�-� ه� س��� و س�)3�ر« :*+.6+.ادB�� � ا�س� �+

3� ه�� -��وه�� !س'ح ا�O�-س3�ن در�� ��ره�� دوران �V6 از س�اس��!

��دو � � 2000اj�د�رو� ���و� !در�6 داران ار g س�خ �� *� ازژ-�ا�� و

صFف ا�� در VBان !��ور��وه�-2V3ا-سد-2، -3��� را �@� ��ر!

�د�2 . *���ا�ط �'+ س�ز4�ر س�ز-2 +* 4سRد1 ا� *� ا�O�ل �رو� ا�ات *س��ر

��V6 1 در� Oا��ا�k4 س3�ن-� . سCح �f2V �� در�!س3��ران �رو� 3$

#� صFف Qا� !س'ح در �4دان -�J�$ س3�ن-�Oرا�S �*د-2ودر * d�M3س!

�=��� )100(».س=d دا�2V3 در4 ن @ن در �CQ�ت ار g وQ!�-2ا-�

س� !��وران وA6=�ت �V6 از �Qار4�1 ه�-b�!+ وا�س�ان �رو� ��!�-2ه+ !+

ژ-�ا�ن ار Q �* gل ��+ از. �2-2���j� را�6 *� اوا!�«: ا�O�-س3�ن

��ت ه�وا��اس�ن ه�� ��ر*� 'TB �ا�6اد1 {+ ا*�ا� �CQ�ت اردو� ا�O�-س3�ن د

از روز %��2V از �� A��Mً�*�2 و �2��ت !اص'� !+ ��د��وع 'TB . �y-@ وز�� $�d ا!� ���F4 +! �Q در س�!��ور

Q�-ن و د��ع ا�O�-س3�ن 'M+ !+ �4د�2 ) 101(».*د��V در*�� ���!� *f9 ��ر!� �� �س3$�E اD ا!��، ازF$ ��T��$ +-,-س�

�� وس�c در وز��د��ع *د ژ-�ال �2Tر��| *� ژ-�ال 2ABا�M�در1981 �*س3�ن $

Page 256: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

511

2 �د��ع وز��� �� .س� ده� س��س� در و !��w �3�ب اردو

�� روا*ط ژ-�ال 2ABا�M�در !رد در ا) :!+ -�س2 *��رو� ه� وز��د��ع

�� !س3��ر *� د�R)وز��د��ع(روزصAحه�« سR *�2ه� س�V6Rال س�و��� و( �رو�

@�� ه2ا�� از !���� و )�V6ال س'T�-ف ش 6'س�د�R @!2ن در از *�2. !+ ���4

�� !+ داد�� +F� و���w داد1 و او��ا +! �3��12 را*2ون $kف $3+ � $��+ د�

)d3 ازدادن ا�� و���w ��رش را*���2د��د�! +M' 12�.«)102 (

�C'-� سه�4 dzر +'B�ه �رو� �� *� ا�O�ل س���� e�وز و ار g ا�O�-س3�ن در

*�رس+ ، -�d=! �3 در ِاTB�ل !+ ��د-2 ��وه�� �رو� در g *�روا*ط ار-

��و!2V ا�O�-س3�ن ا�r�د- g در � ار� )'& *د �� $#ب د!��اT��$ . �رو�

�T ه�� 4سRد1 در *� ا�� س��� ه� در�d و�Bص� '� ،+���ژس3 ،+!�b- ،��*�

ار g ه�� *� ��+ از ار g ا�O�-س3�ن را2V!و�� �ر�K ا�O�-س3�ن ��2A در -

��� ه#اران -S�Fل ا�� س در. ��د-2�* g ��ن ار!�b-و ازا�س�ان و d�'�

�� در�j و g-دا �رو� �ا-��+ ه� ه� »2V . §��+ )درا*��*�د-2 !س'�+ و

،g �ژ� ار g $#*+ و�� ا�� ارm2�@ 6=� د��ع از �ا@-�رو�=� *د و

� )'& و �� $#ب د!��اT��$ ���� شR4س�d ه�� ا23QارbV ��T��$ وا�� ��^

��د. ��د-2'TBس� و�� در �رو� ه� ا!�س �C*دو را g -FV! �CM+ را*�)د *� ار

Bا!� ��و���+ دا�� �� س�اa�م ��+ از

www.goftaman.com

512

ار g درواNITJل ا�� :س���� �� از)�وج -��وه�� �رو� �4د�2

�� �رو� ه� ار g ا�O�-س3�ن راVس� ا�� M�� وا�Q در در d%ح )'& و���V6دو

�'+ -3ا-س2V3 ��@. ��د-2�*V�*� ه�د�� در � ��ر%� را ار g � دس� وT��$

2VVد��rا� &'( � %2V ه�. $#ب د!��ا��وه�� �رو� در- ���ا�O�-س3�ن �ز!�-

ار V6 g�ح در و6د دا�� )�!� ا�� دو �� از ا!�. !+ �2 !=�ر س� روس ه� از

دو )�وج Qا� �رو� )�!� !��ن ه��د �� �=Vاز d +V در��% V6�ح )'& و

ار g 1991س�ل س�c در. {���ن �4د�2�* &'( � �� $#ب د!��اT��$ ��VA!

ز*�-+ )ط Q!+ و p�ن �'M�ت V6�$+ در��V+ )د *�دVn�ن د��وز و !�F3ق �2-2

�2-2 ��ه��2�� »� dه �در و *�و �� +� ��T )ن ه�� -�*د� ارQ �*

��� $#ب )د از *س��ر�Bدم و ا�!��رده� ا�O�-س3�ن و'! ��£ ���T دا

�� $#ب )�g � و-�d ده� �رو� درT��$�2�� داد1 *د-2،V3��4 12TB d=س .

� �ً�، �رو� ه� ودو�� $#ب د!��ا-�)'& *�ا�r�د�CQ�ت !س'ح 26ا4�-� ��

��� س�ز� و'! �=6 +!Q ��د�4و1 ه�rا��� ز!��V را دو�� $#ب !�kر د��ع از

�w و��و���+ �وج -��وه�� )د) از�� در . ار g !س���2Bد-2

��" ره." �.K ��ر�/ در و �Eرو" ه� ��

: ح��M�5 ح�ب وس���� ز!�م -��ت Q�*� �| در ��+ از

و اس3�N!�$'� در دار� *f9 ��ر!� و*� . اس� �رو� ه� *� ا�O�ل روا*ط او��وه�� -b�!+ �رو� �6 *� ا�� - ��

Page 257: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

513

�� در را-gM اص'+T��$�E اD ا!�� *�ز� F$ ��6 �* �!ر�� f9*

*� اB#ام ���2 ه#ار -��و� و ��د-2�!� ازا�O�-س3�ن *� _��� -b�!+ در$

�C*2، راV3(دا�� �و �ر!� در س������* g3�T��$ و +�-b�!+ �رو� !M�!�ت !'

دو�2T3اران �رو� *� ا�O�-س3�ن و درw �رو� !�!ر�� 3h' %,-� *د؟ @��

��� !رد ��س�ن در د��p 1�42ه�V و و ��د��ر!� دا�2V3؟ @��'TBو �ره9 �Jا!

�� ر¦+ ر¦+ وV'B+ روس ه�*�z ت���b-��zس�ن و�V'B+ @��در!رد*f9 ��ر!� �

درس��� *f9 ��ر!� و$�!� او *د؟ @���ر-b�!+ �رو� و$ �p ���_ �* +,3وا*س

�A-�6 �رول �� از �NM3رداراس(�* �! *د؟

jا ���د�رو� *�ا� *f9 ��ر!� ��رودو �'AQ4�1 @رزوه� @!�ل و ��� و *�ور

�ژ��+ او*دm2�@ ��ر!� *� . ه���ژ� !�ر�س�#مm2�@-د�M3Bم ا#�V�V�

�*� *س� �رو� *���U! �* +,3Fدا�� و�� @ن � !+ د��2س3�� ��رT��$ ��

�ژ� در@a� اس�M3ارm2�@ * �3��د�و ��و!2V� *�ا� ا$#اب - 4�1 ���

�#م در- !�ر�س�#مV�V� ��ره� س��� د�Aسf9* +,3 س� د�,� از. �سب !+ �2�رو� وز!�م داران �رو� *� ��ر!� *�

�Q!او ��� در ره9� دو�� $#ب د!��ا در او. زB�!� ا�� $#ب *�!�,�� )'& و

�� !�هن �T ه�� -b�!+ و� !�Qا� ره9ان دو�� و ا!�. رو� *دا�3Q�د� �

1�,- +�t� انVB �* �!ر�� �*س �رو���د-��2 در ره9� $#ب ودو�ِ� و��دار� و !

www.goftaman.com

514

!V��� !س�،وا*س�3 *� �3+ �رو� درV!ر ا�� +*V6 ��زه�!

وه� زf9* �!�B ��ر!� . *�@ورد1 !+ �2�� دو�3+ دروا�Q در �� د�,�V% �9ره

�� �رو� *د!Mj �=6 ���V& ا*#ار� در!�S�M ز!�-+ را در ا*#ار q�6��+ @ن

�� وpا � ��د!�ه�� !V��� �رو� �! �� ،�� ��د در�-�tو� ��ه �� از. ره9� دو

� !�CM �� !س� در د�12 �2 ا�� رو ��د در و6د را د�,�� �� !V��� )د

� )'& در د�,� ره9� دو�� $#ب د!��ا@ن �2 �ا�� ص2دا�O�-س3�ن س�اغ ��د، در

�AQ 2س�لV% د��) �اQ را*�)�وج ���V!Qا @-�ا!+ )اس� *2س� *��ورد، دورو *�

2�� &Mj .ه�2+ در ��V% ��3د راس* �� ره9� $#ب ودو�� �V�ر از *f9 ��ر!� را

� *� 4-� وا�Q در را او و زد-2���2� در اس�A . �رو� -,=2ا�2V3 دا)�و

+3��Qوا ��V% �* �6 �* +3Qاس� �� و!س2V *� *�رس+ روا*ط *f9 ��ر!� در

��دا)�3 �د، *�ز �ب $�!� *��رو� ه�-�bه�� ا*�از ا�� روا*ط �AQ از�p در

ودوران س���� ا23Qار *f9 ��ر!� در�2*�رت !3��د�A و!�Q�V3 *�ز-�س3,+ و

�س3�� س�ل در*f9 ��ر!� . ارا�m !+ �دg�( ��T��$)�در!�)9�1980ور�* �A$� �'�

�F4 م#�����+ از« :ص'ح وسس�* ���� �42VV�ن ��FVا-� اسS �* +!Nر @���ر

+، ه�� ���ر�O�'A ص2اه�� �V+ رادر% + �BAC!س3+ و�����c!رد ا!

��V® �MCV!" +V�B *� اj�د�رو�e�وز"و�+ !� . 6=�ن سم VBان ��د-2�2ا-�d �� اj�د�!���Oس3+ ا���رو� *� س

Page 258: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

515

*س�'� 1917در ���س�ر ه�� )'& <=ر� 6ان T� �را�

��zN*ا &AS ،�رون "����)C�ب *� ز_3��ود �� در@ن ��k "روس�� و��ق!": �n*� p�ن ��'+ را ز-42+ )د )د �ن *��2

ا�� $& Q�--+ . *س�ز�2 �� ^��� دار�2 )د n�س� %ن س�-�� n� درا)3��ر

�nاس�" YN!�� و��دار �A�!2� . درا�O�-س3�ن وا�Qً�ا!��-�ت @ن ا�Vن !�

� �� س�-�� )درا را� ز-( +42�g � و�d *2س� @ورد1 ا�dرا��} d�bV .«)103 (

دار� ز!�م ا!�*f9 ��ر!� درس���� �� ازروز-�!� !��$�A *� در)1991 �*س3�ن( اش

�� دو�� z¶ )د )��ر"( �ود" روس+mرا ر !��وران « :اس¶!��وران )ا-2 !س�M3 و

�n �6 �p 2-ددر :* ،g )�د،در در ار رس�-� ه�ي �4وه´، ادارات دو�µ،در

. �p 6� �=�*�-´، ��ده�ي @!زش B�·، در-Aدم @زاد !س�M3 و � ��ر !� ره9

�� در ا�O�ل �12 *د !� � ��ر ��ر. و$��. واn �Q�*� @ن ��!�ن !´ را-2�2

�* d=3!ا�! w��Vه�ن ژ-�ال ورا��V4 م�^B�د�-� اس�؟ @ري !� !�TV��2، ��ر

�n وران��4�!´ *2ون !  ��3ا-سd3 ه} )104(».*�دارم

س���� ا�#ون *�ا�=�رات *f9 ��ر!� در�� �� 4�� ه�� �V=�ن $M��& �� ازT��$

س���� ز!�م �رو� در *� را روا*ط )د F�وت و ،2V� +! ن��دور-,+ در دار� *

M! +V'B�!�ت �رو� *�د�42�1 ر¦+ و��zر¦+ و��z ت���b- ��@ +V'Bرددر!

*f9 ��ر!� ��+ د�,�از$V! &��M�سA�ت ا�� دور1 -��ن در ��ر!� را *� روس ه�

www.goftaman.com

516

��د ��+ از در. !�2ه2��� �Tس�ن دا�� ه�� �� ازBا �س

ا!را�O�-س3�ن در *��و� س��س+ $#ب �س� �رو� ��!�-T�:

،���Vف و��-�!�ر�w اس3ا-2رو�ف،�4و!��3 !��#� $#ب 1979 د¦9 31درT� +-اVB

�س� �رو� ��� �12 *د، در-T� رد! *f9 ��ر!� «:*f9 ��ر!� -,���3 *د-2

�+ از� � ��� ره9ان $#ب د!��ا 4�1@�+ *� n�ر!��ود )'& در� �ر �� !س���

�V+ و !س��� ا�O�-س3�ن راB رتص �* +! ��'j �-را��pار1 او... {��2ه�

$#ب و ��ر )*+ در ��س3�i از )105(».*�)رداراس�

�� �´ 6´ *´ وmر wز!�م *�2ًا ا!�ا-2رو��Sا$�ن اص'´ e�وز �روي �� از دار

-b�!´ *� ا�O�-س3�ن �سب !´ �2 روزه�� *� س�!��ور -V6 1980 ( ´!�bر�( *�2

�F4 س3�ن-�Oروي درا�2ا© ��ر!� « :��!1�=% � #� *� دس� � اس� ا!� -�Fت ا-,

_��� او از. !�2ه2 )ب 4ش ��ا !���...«)106(

!��وران وژ-�ا�ن ار g �رو� -�b ا*�از)�وج -��وه�� !رد*f9 ��ر!� �� از در

��ن ازا�O�-س3�ن و��و���+ ��ر�رو� #�را دور-,+ د�42�1 وس��س� روس ه� -

درس���� ز!�م دار� !صف -��ن !�2ه2؛ +� درا�� س����� ژ-�ا�ن روس+ در در$�

��م $�!� *f9 ��ر!� !+ I36=� اس2-2�,V6 .+روس ��F� ا�O�-س3�ن در"!�

�3��mژ �V,V!"2Vس�ر1 در« :!+ -�*R��ن -�b- ،+!�b !��ورا *f9 ��ر!� *

2V3*+ -2ا�را*� .6+ .�+@��. ) +*

Page 259: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

517

�����ر� !d=3 س�)� *� �� @ن هV,�م-�!#د� ��ر!� در*�

�-4 �* �� س�)درا 6�ن ��س�در��!'�� ره9�� ��$"12V�@ "س3�ن-�Oا�

"�M3د-2؛ *� *�د-�س#ا"!س#�! �Vس �* +! 2V3��4.«)107 (

+ ��'TB 1�4و ��mر w��Vژ-�ال وار� ا�O�-س3�ن در وزارت د��ع �رو� در

س���� �س� e�وز-b�!+ �رو� *f9 ��ر!� �� ��د راz د�T3Bا �*�Q �ران *�ا��س3!

��ر!� « :او!+ -�س2. �رو� !+ )ا-2��ران )د*دpد�T3Bردارد و -� !! �-

!س3��ران اT3B�د اT3B�د!�دم و-� !رد��ا�س�ن و ��و1 س�ا� *�2V-�T او. !�

*�ز*+ 3p��+ *د�� اس3�دا-� !+ ا-س� . �*N� 3F4�ره�� ا-V� +*NM=�ن �4دد در��د�T ! *� او "اس2�3اد" ا���

�در���ا!ن )د، ه��� ا� از� ره9 2V�������ب � *�ر� �� از ه�. * ار

!+ !2B�M3 اوp,�ن را ا�A3�1 د�,���2��# ر�M�، $��د�,�" :�4دا-% �p �*

!ا�A3�1 �اهd ��د د�,� !� رو�� �2،"YNTBد، ا�� او���*� )��S!�دم !A�رز1 {

YN!���,د د�$. رو�� * �دردس3,�1 ه� +*#ودو�b- +3�م د�ا-س��ر� راا�r�د ��د1

�� -b�م *د�� درp ��V¨ رو* � ��ا!�*� ه�� )ب $#*+ *د�� *س��ر� از

�- +3� و4�� !+ �4د�2-2 �2�2 ودو��د-2�! . �-��!�3سF�-� �� *س��ر� -��

2�*� و *س�3 *د-2 *� او را ه�� )دا! @ن، در وp#!�ن *� !���2V3 د-A�ل او

درون 1 ز!�م دار� ��ر!�، !A�رز1 دوردرون $#ب $#*+ و��ا�س�-+ در

www.goftaman.com

518

� )'& د!��ا. ا�O�-س3�ن دا!�V 4سRد1 ا� �3��4 *د

� !V6 ���V�ح ه���* ��از!V��� دو*���k4 ز!�ن داد1 !+ �2 و �Qار

YNTBدر^�!+ �س3=�� �'�2� $#ب و����ر!� . T4���3 !+ �2-2"��»+ ه�"دو

2Qرت س��س+ "زدا�+ا���ر" ا-�2���#وم @ن !س3��ران !� در��ررا�* ��

�2!+ ��د-2، *� �2ت رد �� pار1 ��د�! .R�� *���k4 ز!�ن �RVول او*

�� ��ر!� . د�ار!+ �4د�2�t� +��و��� g�� +'����رو� *� !��و*�ت ا�@ ���^�*

���� +!2�2� g� ) 108(».از��س�-2ر!��رف �� در�س���� �س� ژ-�ال ا

�� $#ب ه9� f9* ��ر!� در$#ب ورT��$ �� از ار�b-2�!+ �رو� *د !س�3�ر

3��د ��و���+ �رو� ازBر!� *� ا���'+ س�F4 �t و�او !رد در !��و*�ت ا

@دم ه�� ا*'�، ز-42+ از !� در« :-��ا�� در. *2م !+ @�2 "در��-ش"ه�ز1 و

�p�6 د ا�� )���� دردم <� �12 *@ � �� دو�� *د، ا�� @دم � وm$#ب ور �ا��

��ه+ *�@!2م-�6 �Jاز��خ *�و . �VIص �% ا-س3�d !�+ -�4ار� +! �%�,!

dV�*«)109 ( "w,��� �+ "و��3رسcر-mدر .6+ .ر +*

�V�ر� درس�لT�*f9 ��ر!� S �*�� 1989+ س �� را ��FV!و f�j +*دو��� w"و +��

w!��ون اول وز��)�ر�6 "ر-3س �رو� f9* 1985 ��ر!� درس�ل« :�F4 1988 درس�ل

. *� !��وب رو� @ورد ��ر���12 و دس� ازاواz': اوQ�ت ازار A�ط *�د�,�ان ��وم

Page 260: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

519

d� �د؛ و*  �4 g�و**س� س�ا��A+ !+ !2او!ً� و!�V *دو

2�#O�.«)110 ( 6�س3ز� �-3-@Antonio Giustozzi 12Vس�-

ا-,'�س+ از����� !��وران و�iوه�,��� ��ر!� *� �رو� در@T��$و �ز ره9�z

��4وه+ از!س3��ران «: س�t !+ 4�2 !س*� 2Qرت رس�2ن �رو� � !�1 �� از

-��3 و ��ر!� -�!� ا� *� رؤس�� )د���� ��د-��2 و� *�ا� *�@ورد1 س�)� �

2V� +} �ر��  � @��. ا-b3�رات !�دم ه�� !Vال p �* ���Jد-��2 ا�4وان *�,-

�� س� !�1 د�,��� دوادا!� ��*2، ��ف® ا!�. اس� � �V6 دا)'+ وا�Q+ ��وع �د

*د وا!�2وار ��ر!� وk4 �Qرا-+ !+ ��د �BT� م�aا &��Sواز +!�b- ت��'TB #�-

+Aس- g!ت، @را�$Nاص �2ور ا�6اM?3+ ا$ ) 111.(@ورد �2�2

Eو �ـ�رو" هـ Eـ�@ /Gـ�" ذه=�ـ�(� Mِـ �

:9ـ:���ا��F �ـ�ب د�ـح ��M درـز8�V+ !س3��ران و *+ اT3B�د� و*2* ��ن �رو� و!�b- �-�4س� دو�� @�� در س

د�ار�=�� 26� f9* ��ر!� ��+ از !رد $#ب و س���� ره9� اش در در را او

�� !+ داد�� ��T��$ . �رور�� �!�!-b�!+ !س3��ران س��س+ و ��*� اdB از در

س���� ز!�م دار� *f9 ��ر!� *� �� در�� !FV+ *س� اود�2Vد�2-2، 4�1 وذه +!

2Tاران �رو� *� دو�3 د�42�1 ه�� )درا� . ا-M3�ل !+ داد-2 در!س

*f9 ��ر!� B'+ رdz ا*�ازا$س�س�ت �رو� �� )�g -� دوس3+ درT��$ ����م س�^

www.goftaman.com

520

�=V &��!2�- � ��ن !س3��ران و *س��ر� از اT3B�د!�b-

�رو� را*2س� *��ورد، *'�� ا�� *+ در @�� !س���b- 2B�ت -� اT3B�د� و

�� را1 را !ردره9� !صف درT��$ب و#$ در روس ه�. *�ا� 2اوم ا�� ره9� *س�

+� -f9* �� �* �'_�* +!�b ��ر!� را $�!��² ا�O�-س3�ن V! +-�*�Q��� و

او س�c از ا!�cا ر� )د س�)2V3 ا!�درون �رو� در !صف را و رو� 4�3�-2

2��A ��3 . ز-2ا-+ ��د-2و - gس�� �*�Qس��س� د�42�1 و و*�رس+ ا�� اس� �� %�ا

س���� ز!�م �#ا�12V در*,-� �رو�=��� س�ره9� او دار� *f9 ��ر!� *��O

��-�b ����؟ %� Bا!'+ درO ا�� و س��س� ز!�م داران �رو� د)�� *د؟و

... *س� را ا-,�#1 ه�� F'3h+ �رو� ه�

ره9� $#ب و f ��ر!� اززدن *V� 9�ر�!� ���-2؛ ه�$ 2V% 2ارانT3�^�م دو

$#ب ار���4� 2Q w'3hرت در �رو� و�س� و-T� د�42�1 و ��ا�� در ا$2 دو

ز!�م داران �رو� �� . -2ا�2V3 !رد _'� *� @z�ز در ��6�م �V6 را

�V+ درس� و* g��& ا�O�-س3�ن �Qد �Aس��ا�#ون ز-��د1 *د-2، د�ار� ه�� رو

*� ا�� ��d6 را -b�!+ وس��س+ -��+ از2V3(ر!� !+ ا-2ا�� f9* 1 . �4دنiو� �*

د�42�1 ��!�-2ه�ن -b�!+ ار g س�خ ��k4 ا�O�-س3�ن *� و!س3��ران �رو� در

�2ا در!رد*f9 ��ر!� *�ر روز ه�� +FV! *� ه��2$�� ��� �رو� ه�. !+ ��د

�*� ه و در�V6 ا�O�-س3�ن ���-12 !+ �2

Page 261: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

521

*�زان )ن س���T�-� ا� �� ��ن �رو� در و!�b- R��* �V6 ا�� +!

وا-#وا� ���ر ��ظ س��س+ در از ر��t و !+ p �* ،2V3��4�ن 2$ *�� ا?''+ �Qار

*س� ره9� ��ر!� *�د�12 *+ اT3B�د� و��د-2� وا�Q ��ر!� در در. �د�1�,-2 !

رQ�*� . دا�� �Q �A-�6ار %2V ���ر��ن وا)N3ف دردا! &'( � )� $#ب د!��ا

��ن ��ا�س�V6�ح اص'+ و دو! �cن س@ ����� V'B+ �2، $#ب �� *�2ًا'B ��2ه�� �V6

وQا� �رو� �� *�_��� 4سRد1 $�!� او ���ر 6=�ن *��ون اa�م !+ ���4، و

�d ���� ه�� ازس� �رو� ه��j �ا�*�!� $#ب و$ �!��� ا�� $Bو��ش !R4س

.6�!�� در� 2V3اسر!� !+ )�� f9*در روس ه� از

2V$#ب و !س �ت ره9N�دو�� *س��ر� از !� در اB�T36+ را س��س+، -b�!+ و

��وه�� و6د ا�O�-س3�ن $� �2V؛ ا!�-42�=�� ا�� !��Nت !+ �y��رو� *� �

�� زB�!� ��ر!� در و ا�#ودBو��س��� !ا�� -��وه�درسCح !'+ و*�� ا?''+ $�ر . !+ �Q ���4ار �2 �د !رد

+��س�3 *� -� ا-+ �� �رو� ه� در$��و$2ت !��ن دوV6�ح *f9 ��ر!� درا�r�د

��%d ا-,�� !�,kا�V�#,��6 ،2V3+ )'& و$#ب !Q �* &'�3م ��3ن در � ره9

�� @ن $#ب ��+ ازT��$و &'( � د!��ا 1#��� و درا�� O را �رو� ه�ا-,

�� !+ داد�� ��� .-,-@��Fس �� � "د�� 4�ردووز"�رو� در!kا��ات )د*�

ا!ر در !V�12V��} 2I3! �'! + )�ص س��� د�42�ه+ را *��ن !+ V% س3�ن-�Oا�

www.goftaman.com

522

2V� +!2و�4: �� ا)�N3�ت اس�س+ در��ر� *�«V% ا��

�� *3ان !س��� $#ب �! ،+B�T36وا +!Q�� ه�� Q!+ $� ��د، !,� را�Qوا ��Vا�

��ر� )'M+ ه�� 4��3 و*�ا� !�ن رو�� p�+ از *� *��M�! .2ل 6': �د�*

�2V� +! w ر�=3*�Q� ��t+ �� $#ب را�� d�m@ &m��.« #ردو�ن در ����ح و*J ��Fس2 ه2ف س�!+ - �رو2ا«: �� *د �

�b- �* �� �=ر!� �� روس�� +V�#,��6*� ره9� �� ه�� ��3-+ اش !�tص -Aد؛R�AQ �*�Q ��3�� �ورت *��2،*�ا�J

%� در ا�� !�$'� !�tص دا��؛ ا�4�� *�2� A-د�-�6 Dا :�a�ًT3$ ��2��*.«)112 (

�6 *� )اس� ���س3�ن در�V�رk4ا�� ا-,�#1 ه�� *f9 ��ر!� �g د�,�� از

*� و�1i �� از. *د ا�� !رد �رو� در!�گ *�ژ-w �� دو�� �رو� *� ره9�

ن -��وه�� *��ون *�د ص2د ا-2رو�w در�� �رو� ازz ا��اتk! &��S -ژ d�M3س!

�ر1 F! ،2!@�* �!ر�� f9* 2ن� +-�*�QVB �* ���VBان ��@�k! 2Vا��ات !رد

wص ا-2رو�*� )� �روز!�!2اران �!2B�M3 �12 ا-2رو��Q .YN!�� wار���4

ا�& *� در *د�� ��ر!� را ��� 12!@ 6=� )�وج Qا� �رو� ا�� 3F4,ه� از

2V� +-�*�Q .ان ز��اVB �* س3�ن��� ا�M+ را �Sف !=d ا�� !kا��1 ه� �-4

�� *� �V�ر ر�� *f9 ��ر!� ازT��$ �9ره Aط !+ س�)��! . ��mءا�& ر��J ژ-�ال

ا-2« :دو�� ���س3�ن �3F4 *د +} �*

Page 262: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

523

�� سار !�د� دس� ده2113(».*� �- روس+ وارد��*� �12 اس� (

� در3F4,ه�� ��ن *�{��42V�ن �رو!�1 ه�� �س� در�$3 "د�� 4 �ردووز"

�d ژ- �V�رM3س!��z ا��اتk! f9* دن��. *+ ��د1 *��ن دا�2V3 ��ر!� را

ا�& �رو� ه� *�!VA�� ا�� ^��� و *� V6 1983ر� س�ل *د�� �ردووز در

�F4م @*�دNءا�& دراس��J ژ-�ال: »��@ اه2V، *� ��ر!� را{+ ))�رو� ه�(

d2ه��V�ن !TSا�n.«)114 ( �� !رد -��ت !=d در ��+ ازO �ِ�Vذه

� )'& از س� �رو� ره9� $#ب د!��ا�� ه�Vا�� ذه ���4 ��*�رس+ ز!�ن ��iوه�,�ان ا�r�دا�� *�)+ از. اس�

�� راVوه� ذه�� Aط !+ *� �Sح )�وج -�!�س3�� !�ه�� ا�O�ل -b�!+ س�ز-��2 در

ا�س�ان �رو� *,-� ر� ازس� n� از��ر¦+ VBان !+ �2zو +V'B��z . وروف#!

د�c'!���� �رو� �� از�9ور� ��+ از1984 � 9!-19862V!ر�� �رورت ��Fس

وزارت )�ر�6 ا�O�-س3�ن !��وردر��*� و سط �ارد-�دز1 در و *د �cس Rد�

R�� س��س+ س� !+ � �g�2 ا�O�-س3�ن !� « :ژ-�ال ا)�!����F4 w *�ر� -�س2�2م ازس� !�1 $�ر *�2T=� س3�ن-�Oدرا�

ا�� . )�رج ��d ازا�� ��ر �� *��2�* ����ر1 دF! �! g !� . -Aد w�J ار

�2م �2اد� ازا�O�ن ه�� �� *�T=� ��@ !+ �� !� دار�d @ن %�#� را ��ر س�و

2Vاه( +} d� ا�� �'T�ت @ن روز» .)اه��ن داد *� �2ت !�ا !� )د %2V ه�.

�* +y-@ م#���� د�12 *دم �� سس

www.goftaman.com

524

���Oد1 ا���ه�د1 * � 2* : ا�O���. !� @ن *د�� *� از !�ا

و -��س2Vا-� � !� *�د*�ر� *�)رد *�*+ ا$Rا!+ ه�� @��� �� درواز1 ه��

�#د-2 وزارت را! 2,���د-2 *�ز و *��! ��د-2 را�! �Tj .2V32ا�- dه �ر1 ا�%

) 115(».*� !� وا*س�3 �12 *د-2 �� س�ا�� �3�بF��e �M�وز" !�M$�* �رو�

�� @!�"، "ا�O�-س3�ن@�� "د��R'+" و "�2VV� +! ح�C!ل را�T3$ا�� ا ��:

1358$ت( 1980 b�ه�ات !�1 �9ور�"�2� *�ور� ه� در ��*� �س3�� -� ))ر�

." @ورد !س� *6د !رد��ر!� در در را�#ه�V� *�ادر�� ژور-�- +����س� ا!���

ره9� f9* !�1 �� از دو ا�� b�ه�ات را�� *��V�ر� ، @z�ز��ر!�Vذه ���4 ���

سط �رو� �!�Bف ازا�� زص!!�1 ه�� در« :!+ -�س2 او. ه�!�2ا-2

+VA! +ص�( d�NB �!ر�� �اول ز!�م دار *�ر�S 1ز در -�!��TC *دن �رو�=� *�

و س�2*� !��ه12 !+ ر او *� *�)ردY��T3$2 ا� +!��. Bض {��2V را �� او �

�� ��ر!� را ره9ان ��!'�� در��Q! �*2��� ،2-2� �ر��د2Q ��2V��* 1رت رس�-

�س+ از � دارد ا-��+ ا�� را او �* *�دا�� روا*ط ��»+ *د-g _��� !�دم را2V� :س� !�23ل �س�-T� � &*ا116(».س (

���2اران ��S +� 1 ص�$: ��روال از !��و� س��س+ $#ب در* �Bح )'& و�V6

� )'& در �� د!��اT��$ +-���� ����س#�*� �رو� ه�اراد1 از ا�� $#ب -

�O س���� �س� ره9� f9* ره9� $#ب در �2�4 +! �t1 روس ه� او. ��ر!� س#� ا-,

Page 263: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

525

ا-+ -��+ از را�- V6�ح $#ب و و$2ت دو ا�r�د ��ر!� در

�Vم ه�� !صف در� N��^ �A-�6ت '���»+ س�ز� $#ب $#ب *س� V6�ح ��%d و

2V� +! +M' +*#$ ��T��$روال . و���V6 �F�ح )'& در در!رد�hاض وRBا

�* &'( � �Vم دوازدهd $#ب د!��ا'��� ص�AI !+ {��2 و�F *��2 « :!+ -�س2

�: 6'س� دا�� � ورأ� 4��� صرت �4د�2 ���4 . ���Uح )'& *� ا��V6 �S�Q

��F وrVS�ر اسVU3�� ص�2T� ²ز��� و�h�Vم )d3 اNBن �4د�2 ��ر و {د-2'� .

��ن اس�س+ *�ا� ره9� $#ب و�+ ا�� � �رو� ه� *�2ًا و ره9ان �رو� *د و

�3ان -!3�6 !+ �} 1�� ��V% �* ��2�� ��د و$2ت $#ب را!� از $3+ *�2 و

�� ره9� دO � � !2ت ر $#ب د!��ا )�صً� )'& ا�O�-س3�ن !�Cح !+ �4دد،

ز!�-+ �� ا-2رو�ف *� 2Qرت !+ در )117(».رس2

-�س12V و س'� @س ه��س� �iوه�,� �M- �* ��ا!�����+ ��ر�V�س !س��� @س

�� �+ ازmف رن ا-2رو���*+ .6+ .-#د��س� 1982 �� س�c در-!9-T� $#ب �ره9 � ���4 !+ -�س2*� دس ودو�� �رو� را

��ره9� $#ب ��� *f9 ��ر!� در �� �ز!�-+ س� !س� ودو�� ا�O�-س3�ن از

از 1981 ���2 ا-2ور�w در اوا)� ا�r�د ا-2رو�w �� از« :ا�O�-س3�ن *�زد���2د

1981اوا)� ا�O�-س3�ن در د�2اره��+ ازدر6سr3� *��2"،اص�اردا�� �� !�1982 و

b-� d� از او. �!+را1 $� س��س+ *����R ر�M�� ا�O�ن !�* �FV3! د12 *� ��

www.goftaman.com

526

2V3دوس� دا� �V6 رات�t3ا�+��� را *� ار g �رو� *2ه2V، در$�

و$3+ ار g ا�O�-س3�ن @�� )د��=�� V6�$+ *د-2T���� ." در4

�V��!��و( *� -��bر-V�ن �4ر4+ �ر-!�Q+ �� )�رو� اول وزارت )�ر�6از��*� د�2ار��د، 1982 ا-2رو�w در�9ور�

�!� ا�O�-س3�ن $ ��2�*� ا�� -3��r رس2��* ���س� �VB�ص� �د ��ا4-T���z#�- 2V-ادر *3 �*�6س�3 ا �3=���Q! ن@

-3ا-س� !ا�2V��} " f9* �M، ا!�ا$�از ا�� !ا2V� :'6 ".�* �=6 ��ر!� را

�� *�B| ��ر!� ��+ از د��� !��� *د2� �* wا-2رو�� ��J�M ��س3�ن S+ !�ا$�

��� در k! 1983ا��ات س�ز!�ن !'� دراوV�#,��6+ ره9ا�O�-س3�ن ��سK !س�2B !رد ) 118(».ده2

� !��ون وز��)�ر�6 V� �رو� ادB��ر-2V� +! از �AQ w2�2 �� ا-2رو��

*f9 ��ر!� 1983 !�1 @4س� ر*�T�ر� اش د!+ او. � !QN�ت ��!�-� )اس� در را

�2ا-س� $�را-2ر« :4�2! wو� �! +!�b- 12TB �-�! س3�ن-�Oس�� روا*ط *�درا�

!+ )اس� *�ا� ��ر!� رو�� او. �zب اس�2V� �� 2��A- !�-2ن �و �2ود-� رو

��وه�� �رو� درا�O�-س3�ن $س�ب - ���_*� رژ�gT ه�%� س��� � *��2V� 2؛ او

2�*�ا� )�وج @!�د4+ !+ و A�ت !+ �����4.* wا-2رو� �b$N! +*ص��ح و +'��او)

�س�d ��د. ص�AI ��د +C( �!ر�� �او*�ا 2��A- �� وز از�e 2 @نV� ل و�$ ��Bدر

2��� ا-�d ز!�-+ S�-+ در ��د +}�!

Page 264: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

527

�d؛ ا!�ا�O�-س3�ن -�� ) 119(».��ر!� ا�� 4-� ���{+ ��د

#�- w%�*ر4 �O ز!�ن در �را���ا�r�د2��� w2 ا-2رو�V� +! . +! �2و�4:

�2ا-س� و!+ �F4 �� *��2)ا-2رو�w(او«! ) 120(».را1 ه�� *��ون ر�� 6سr3�4دد

*+ در .6+ .�3�ب �+ !�Rو)�� در�3$�d !س� ا�O�-س3�ن ازT� 1982 س�ل در

� �د �� -,-+ *f9 ��ر!� در س� از سط ژ-�ال Q�در +!�b- د در�r6=� ا�

�� *� ادB��. س�t !+ 4�2 � دو�� ��ا4هd دو�3+ �رو� و !�Rو)�� ره9� $#*+ و

2VTQNB ن@ + ��ن ودس3,�1 اسAt3�را!�b- � ا� در *f9 ��ر!� را � *د-2

سط 2ABا�M�در +!�b- �� سMط �د2Vاز و ده ���3! +3!� *� 6�� @ن � $

�!��� ده��2V ا�� $�� +!�b- 1�rV��* #�- ��F��h ا�& و س�زش *�

)121.(*�س2

�0ا" �Eرو" �.K ��ر�/ ��$P ��وج ��� :��د؟ ده� )�وج Qا� �رو� از دو �� از هVز

-� �رو� و6د ا�O�-س3�ن �� د�,�� )'& در دارد، -� $#ب د!��ا

2V� +! �!�-� *f9 و ا�O�-س3�ن $�2 ��ر!� درQ f9* �F��h ت اس���$

��ت ��ر!� *�)�وج Qا� �رو� ��+ از-� �*�Qاز | و �AQ فN3(در ا �p ن��!

� )'& ��ا�س�ن ه�� w'3h $#ب د!��ا��ن ��ا�س���� V6�ح ��%d ا�� در�3$!

. $#ب اس�

www.goftaman.com

528

���4 ��!kا��ات رو-�2��z -��+ از ژ- d�M3ح !س�S

!+14 و���V=�د$�!� *f9 ��ر!� *د�� در ارا�m �2؛ ص�ف ازس� $�!� !�kر 1980�b- از � ��Vد�42�1 %� $2 ا�

و�Sح !kا��1 در���V=�د و���ر�رو� ه�^�!+ %2V ا�� �Sح �� ه� در. د)�� *د

�� $#ب T��$ ���V! �=6ت @ن در��-� )'& *� زf9* �!�B ��ر!� د!��ا

Qا� �رو� -,���3 �12 *د، از)�وج. ازا� �CQ !2ا)Nت )�ر6+ س�t !+ ر�� در

��z ا��اتk! ��-@ dzر +'B d�M3!سژ- ��ن {��42V�ن دو�� ا�O�-س3�ن و!

�Sح ��*� ارا�m ���س3�ن دوس�ل �� از����، و*f9 ��ر!� @z�ز 1982 6ن 16 در

ره9� $#ب در��6�ن ا�� !kا��ات ازا�� !kا��ات �2؛ ا!� ودو�� *��V�ر

�2 1988!�رچ س�اa�م در!�aا +Mا� �* !VA�� @ن -��وه�� �رو� �� *�

��ت Q�*� . )�رج �2-2ا�O�-س3�ن از-س� �� وQ +3Qا� �رو� ��سg ا�� ا

�r�ا�O�-س3�ن *��ون !kا��ا + ازدر-3�� *f9 ر�� �� @z�زT��$ ����ن *� س@

w��h �!ر�� f9*دد، %�ا�,���ر!� *�!)�وج -��وه�� �رو� وا{د!+ �د؟

$#ب در ه�� ره9� )د س�ل @����ر!� در� )'& و �� @ د!��اT��$�* ن $#ب

�w *د؟�h �رو� �وه�����F )�وج -�h��@�* ���� 2Bم )�وج )�وج و او

��وه�� �رو� دا��؟ - ��� �� *f9 ��ر!� از-@ dzر +'B و

�ر$ +FV!2!����وه�� �رو� در �- �� زB�!� وز!�!2ار� )د@4�1 *د، Bو��!

Page 265: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

529

�d ره9ان ^��� ا!�T� و�ن !VA+ *�)�وج -��وه�� � �رو� را

V=�. *�ور{+ ��د �- "�V�!��ون "�ر- وزارت )�ر�6 �رو� *+ *�ور� ��ر!� را

ص�� ه�� �=�رات و ا*�ا*� در��وه�� 1983 �*س3�ن ا-2رو�ف در- ��

ا�O�-س3�ن اS �!�Q�-+ �رو� در2Vاه2 ���� �� دا��، '* ،2V� +!

2VT3�� +'B ن�C'از س d%�� ح�V6 ره9ان�!� *f9 ��ر!� از وم درn�ر1 د ��د و$

س�ل �� از @ن دو�*+ *�ور� !صف 3$. دور1 ره9� 4ر*�%w س�t !+ 4�2 در

2VT3�� f9* 23اوم! ����� ��-@ dz�*در$'�M ه�� *س��ر�% )�ص+ " ��ر!� را

ازاQ�!� دوا!2ارQا� �رو� در!رد !+ �2V، *�ز4" درا�O�-س3�ن

و� !+ ه�� �ر و� از)�وج -��و �د�2�� !�'م اس� ��ر!� �« :-�س2���6

را )4ر*�%w( ا�=�ر@!�د4+ ره9� �رو�*�ا� )�رج س�)� -��وه� ازا�O�-س3�ن R����دو@-�ا *�} +M' �26

� ��M !�-ر!�2ا-س� M$.«)122 ( *+ *�ور� *f9 ��ر!� از)�وج Qا� �رو�

سط س� ا-2رو�w و �� �س� از �cس*� !�Cح �4د�2، 4ر*�%w *�ا� او

*� دو�� �رو� و او وا)Nص �2�2 اT3B�د�س3+ ��-�*� زdB او �=2ات ا-R-�س

*�ا� ��ر!� Q�*� . *�!+ 4�� �رو� ه��� �رو� ز!�-+ AQل -Aد !رد درf و

� )'& د��ع از در �� $#ب د!��اT��$�� و در وT��$ ن ا���Vn*+ د6=� س��

�#م *����c!ا �ه� ��� �CQ د)�-�Oا������2، س�c *2ون دسRس+ س3�ن ��

www.goftaman.com

530

�� ه�2+ V% �*در و +Cا����� !�kرT��$ ن�Vnد �� ��*�4سRش د)�

�w و ه��� ��6 �* g*+ ا�#ا�س��2Vا�Q 2ام *� )�وجQ�3 ا-2، ا��� .

زاو�� ��ر!� *س� )�وج Qا� �رو� از�ژ��+ )د و *�وره�m2�@ ����!ر@ +!

9ان �رو� *� ا�� �� ره $��+ د�2، در دو�� و !��V! R-N� ²��� و د�2 از ا!�*+ *�ور� . -,�1 !+ ��د-2 )د ��ر

4�ه+ ��ر!� *� )�وج Qا� �رو� و��F او�hا از *� ا*�ازQ ت )�وجN��!�# درو-+ $#ب و- +*#$ ��T��$ +! +��-

V6�ح )'& )�وج Qا� �رو� دو. �2�� *س� !V�ز�B و��%d $#ب $��d را-(

�V6 w�ح ��%2Q dرت !�9د�J ���Q! ��س���� �س� -��وه�� -b�!+ در درار g و

�!� ��ر!� %�d ا-2از$ A'z ��ه +«�� �ر� و )'M+ ه� *� را +! �T3���z

2-���} . 2V%د ه��Vدراس &'( � ر¦+ $#ب د!��ا

�� ا�� $#ب %� در وT��$ 1دور �!�Bز �� س در او %� �� از ��ر!� وT��$ ����

�f9* �F ��ر!� *��hاز Dا :�a وج�(��3V! �#� -�12 اس�، ا!� Qا� �رو� %

��ا�س�ن ه�� w'3h و !��ن ��)� ه� در�Q�* �F+ !�-12 از$#ب !�kر�h �*

ج -��وه�� �ر� ا��ر1 !+ )�و ��ر!� *��� *f9 ��ر!� از�$3. �د�-�6 Dا :�a

��F و� *�)�وج Qا� ��hدر �رو ���ر¦+ *�z �AI2ان وزارت صV!از��ر +��

�F4 �tس &Aاس �روا�� . )�ر�6 � �ا3� !1��k3 در ازس� ��ر!3F4 2V, �� *�2ًا

�4د�( ،2�f9* d ��ودا!3V��روز-�!�

Page 266: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

531

*�ا-,��t ��ر!� را��F )د�h ��B*� را واد �اQ وج�(

��k: ��د *f9 ��ر!� درس���� . �رو� �2 در اQ�!� و�A �Qدر )1990-1986( وا

*� )$!� !س�( "*ر س���9�-+"ار4�ن "��ودا")9-,�ر-b�!+ روز-�!�

�س� �رو� -T� $#ب ��3 !��#�T� + -��ا��ر¦+ ا�� ادB�� درzدوس3�-� و �3,F4

�: اD را�kب �� )ا-2a .9-,�ر��ودا( ��M روز-�!� ��ودا در"« : !+ -�س2M$ا�� <'� ��ر!� *� !� *�.!" و6د-2ارد

2V� +! �'_ .2V� +! +�4 بk� Dا :�a �w )�وج Bس����رو� �� 4���h �!

*دم، 4�� w%�*�4 �* �! اNBن {دم، �nه#ار ص2ه� ه�4�1 ا!�وز �� Bس

2��2، در@�A� 12Vر )اهm�} ا)�رج�-� 2� � q�6� ا�O�-س3�ن � !'�ن Bس��رد

2�V� .ب �� اk� 2 !س�ا����* �! :�k� ،dس�V* �!�- �!در *� ا �b- دا�� ��ا�ط

�tاهd ا�� ��رد�ارا�O�-س3�ن و} ،�nو�+ n�در�� را*�C . اa�م دهd را ��ر

�� دار�2� ) 123( ».!س�+���F )د در$��h �!ر�� f9* �� را

*�)�وج Qا� �رو� �kب �� !+ )ا-2، 2VT3�� +'�-�C'وز��ا س �را� ��mن ر

�ه���ت �pا1 و� در$�!� اووB ���س3w%�*را��1 *�4k!)�*3از)1985ا� �F��h

2�4 +! �tاسQ 2 . ��ر!� *�)�وجV%ه�2VT3�� 2اه( +! � در وا�gV ��ر!� را

��!�AQR !ردz �* �رو� �اQ وج�()ا-2ن و!��وط دا�� @ن *� �CQ !2ا)'�

6�� �2V از ��2VT3!+ . ���س3�ن �� ا���T ��ر!� در« :-�س2B �*ا�*

www.goftaman.com

532

�رو� )�وج Qا� ��!�AQR *دz .دا�� ا�=�ر )��ر!�(او

�* ���� *�ر� در را*�C *� ا�� !س� �� دو �� ��ر� -�2V ا-2رو��3F4 w *د

�* �A *� �Aر دو%2Vان -��و !�����+ �د�� .�* +V3A! �!ر���b- ن@

*��2ا-NMب در �� ه��Q 1�4ار *د !2ا)Nت از $EF �4دد،ا�O�-س3�ن و�+ ���س3�ن . �CQ �4دد ���س3�ن *��2

� � رژ�d دس� -��-( 12�g در ا�r�د !2ا)'� دس� �اه2 از ا�O�-س3�ن ه�#4

2� سال !M�*'� *� د�,� @-,�1 *�ر و ��)�^� w%�*�4 6'س� را. @ن !�Cح )اه2�2

2��� �! �F4و dد����b- دل�A �'+ )ب (ا���ن �ف *�ا� )دS دو و-��b�ت ه�

2-�T�! +Q�* ظF�.«)124 ( "w���-�% +� از!��وران 4ر*�%w "ا-�

#��Sح !رد -�راf9* +3$ ��ر!� در از -ا�� !kا��ات س�t )�وج Qا� �رو� در

2�4 +!: »��I3! �!د ��راو. * �V�ن دا�� �� !�TSا R����ز *� او *-

� d�*د�� !�2M3و�. *� !� او دا�3�-،���p �!�، ا�4-� *�ا �2 �وه�$ �Qا

�a@ +-�S +-�!ز �2 *�اV-�T���ر!� .!�F4 w%�*رس3�ن :"*� 4-�Oا���$ �n�4ا

�2، *�2ًاV� f� � �2 )اه�A� 2ر را2��ن س�*�ز *�Fس3'!.«)125(

��3 !��#� $#ب T� �B +T�bB +A-2T�� )'& و ژ-�ا�ن هادار *f9 از د!��ا

)�وج !رد )�Vد� ��ر!� در-� ��ر!� از�V�ر1 4��� و� �� از�Qا� �رو� 3$

2�4 +! �tاز. س +T�bB �!ر�� f9* لQ4ر*�%w *� !�دم ا�O�-س3�ن « :!+ -�س2

Page 267: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

533

. ��د1 اس� F6� $#ب !� و��ون ��دن Qت ه�� -b�!+ �رو� از *ا�O�-س3�ن ��V+ -�*د� !�دم !�، $#ب

س��س� .ا-NMب !� اس� و !'� !� و !��#س ه�� ا��S :-�rVح !���� !'+ �� در

�� *� �12 *دF��h +� �ز1 -�س� و �#�%rB�-� �� *س��ر @ن �4دن {+ �2V، ز��ا

�!�J واز !�Cح �12 و�Q!�* w��J � ��د1 �4د�12 اس�� ��F��h.«)126 (

�b- و از ص�ف �F��h |ِ� f9* �Mا�! �Q، وا�رو� �اQ ر!� *�)�وج���� ا��

�d *دT� �* ���� �� ��ر!� -gM و. در)�وج -��وه�� ��ن -2ا�� �رو� ه�

�d ز!�م داران T� �d )�وج Qا، T� ��س� و!V��� )د �رو� *د�� *�!VA�� س

را !Jع )�وج Qا��TB .3$ !+ ��د-2 و اس3�N!�1 ه�� �س� !�$'� *�ژ-w در

!�رت ا�O�ل ا�O�-س3�ن *2ون @4�ه+ و وزارت د��ع �رو� در *f9 ��ر!� *� *�

��ن k4ا��!: » dس�3 اس� ��د@ورد�4د���*�� ���+، ( *�ژ-w .ا� .�� ل� �* �-

��V=�د� ��� �* ��در�9ور� هVز )*'*�ز4�� داد1 *د، !س��� رهTVد1980

�����ن سc�ه��ن �رو� ازا�O�-س3�ن راا�� سgrV �� *�رس+ {��2V، *� 1980 س�لA�ت *�ز!��V در"را س��� )در @��

. *� اa�م رس�-�12 ا-J" 2�ع س�ز� او 2و�� �12 از ��د + �BNSا �دا�3=� �س�� �� در@ن ��ددا�� ه� ��ا)ا-2ن س3�د

���د*� ا�� سc�ه��ن از! +S س3�ن-�Oا� ا-2از1 س��� !2�� -�12 *د، 4ا1 *�

*,2ا-w �� ا�� .ا .ژ-�ال و. ا�� ا-2

www.goftaman.com

534

+ را��ددا�3=�� �BNSا #��2 ا�� !C': را ��� ��د1 *د، -��

2V� +!.«)127 (

:�.K ��ر�/ @�ر��PB وره9� $#ب ����V�ر!�-2ن *f9 ��ر!� از

�� $#*+ دردور1 T��$و wا-2ور� ��T��$4ر*�%TB w'+ ا�� �Sح را ا�r�د�2، ا!�

!��وران از 41983ر*�%w درس�ل . ��د�� . -#د� ا-2رو�w *دVypاو ���B

1iن و���سTس3�ن را�-�Oدر ا� Rد� �س� �-T� س+ $#ب��. رو� دا��س

_'� !��ور�� )د4ر*�%w ازp�ن دور1 ا�O�-س3�ن *� -��وه�� -b�!+ �رو� را

'M+ !+ ��د 1�A3ن در و ا�@ �r36س pار ه� �را1 *�ز4�� ا�� -��و *د��وه�� دردر! او ا�=�ر-�b. �د- �V6

�� ره9� درا�O�-س3�ن �� از�رو�-@�س� �رو� و-T� در$#ب ��T��$ �رو�

��ون در را او*2س� ���4 اراد1 را*4ر*�%w . ر�� ازا�O�-س3�ن -��ن !�2ه2

�س� -T� 1 $#ب�,V� ��T3Fس� وه�در* �V6 ا�O�-س3�ن را �1986رو� در�9ور�

�2 "ز)d )ن %��ن"!�- .دوران )�ر�6 ادوارد�ارد-�دز1 وز��

��و���+ �رو� *� 4ر*�%w �� �� از2��� از ر��س� <=ر� 6�4س3�ن رسVذه

ا$�از 4ر*�%w در!ردا�O�-س3�ن �AQ از�� �رو� وT��$ �9ت ره�QN! ����� ازاو

*�*f9 ��ر!� )1985ا�3*�( و!kا��1 اش &'( � �� $#ب د!��اT��$ وس���ره9ان

�� *f9 ��ر!�« :!+ 4�2��: !�، ز!�-aو *� !M�م اD *� !�س� @!2-2، 2�26ًا

Page 268: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

535

12 ���V=�دوزارت )�ر�6 �� ه���ت !QN�ت �42VV�ن �4د�2مBو .

#�- �! + �pا1 4ر*�%w در6'س�ت !�ر� ا�Rاf {دم�*�ر1 در @��. و�4!

. اوJ�ع و�S ��ن *� !�4#ارش داد-2��@ �3A��� د�ار� از ��� ا�Jو

2-2� �. ا�O�-س3�ن !+ �� w%�*رو4 �! �� @-#!�ن !ا��M {د1 *د�d �� د��

$� راB 1دت Qا از ا�� !��� را زود�d؛ ز��اm�} �! در �a@ از �ر�� g��

d��# !� *�1i �� )د-*�د1 {�3ا-س3- �� Q�z�ب !��Nت دس� و در !� ��ر در

dس3�ن از. !+ زد�-�Oا� �و��- �b-�+ *�ا� ! ا-س�-+ و�! �*�V!� ���% �*

!� هd ½)�1 ��ر*�. �+ ��2A �12 *د�3+ هb- d�!+ در 6=� س��س+ و از�Q!

��2 )د�� *3ا-2@ن ��T را*� -Aد* .4ر*�%w !2ت �p � ا�� !ارد، !� و در

+�V! زVه �و ���ه���V�� g+ ز!�-�س� �رو� -Aد، در-T� ب#$ +!TB

V� 1�ر ��� اسRا$3,�1 �3س-12 وا�Q در�* ،1��@-#!�ن، . هd ص�AI {د1 *د�d س

ا�& *�ر1 )�وج Bس��� !� در و� *��� !V�TB +!+ $#ب دا��؛ ا!��ز!�-

و�+ !� . ���4 �4د�2، 6�-: ا3$��ط را*�ر1 ا�& در *� او *�ر در�� !2ت دو

�� !�ن 4�#د��� � *�½)�1 *� {دم، �F4 ���O!�" :ا� �اQ ،درج !+ ��(

*�ا� �ن !�2ه�2Q� ،dر�� �اه�2سNح ه�# *�ا�3�ن !�2ه�d، و�+ س�!�-2ه+ % �p

" )د *2س� *,���2 @-�ا

www.goftaman.com

536

%=�AB 1س -,��س� *� #� �سw *�ا-, ،���Oا� �� $��+ راV% 2ن�V� +4د�!@#� *دو@��-

2V3128(»....-2ا� ( !kا��1 !��ن *f9 ا�� �س3�� !QN�ت و در

��4ر*�%w �� *�رت ��ر!� وz +¦رس'C�ن B'+ �12 *د، ��ر!� را *�4#ار2VT3�� ،�2 ز��T� ²�ص ،�!�$ dbBص2را

�� )�دmر Dا :�a �و��* ���Bا �p ��� )'& *د-2 وژ-�ال س��س+ $#ب د!��ا

�#��! �3� 2ABا�M�دروز��د��ع وT��B��� ه���ت . $#ب �pاه+ !+ ��د-2Bا

�� �رو� در�V�ر�- �!�� w%�*ر4 �ر���ف ص2راdbB �رو�، *ر��

��3 !��#� وT� +�V! فر��T�-� ��mرRس�، د��-T� ا?''+ $#ب ��!V�سA�ت *

و��3ر !�ر��ل س�'ف وز��د��ع و+� ��mف ر���c% .+6. 2-2� +! +* .

�=V ����S ا��اتk! �* س� �اQ ��4ز�**� Qل س'C�ن B'+ . �رو� )Nص� {+ �2

2Q d��j 2VT3�� ��رت د��B+ دوس��س� و *�-�!� ه� ا�O�-س3�ن، ���2 در

� )'& و �Jورت ا-�C�ف ه�� $#ب د!��ا�� و *� *�)رد س��س+ درF��h ر��Qا

!س��� !رد g� ��!�6 w'3h ه�� از�2اد !kا��1 را! ���� . �3�- �*

2VT3�� �* �!ر�� f9* ا��و)3,+ وز���* ا!ر !d=3 *� د)��� در د��ع �رو� را

2Bم �V6 ����-� از و وزارت د��ع ��د�F4 �tس �رو� �وه�����ر!� B'+ ا!�. --�)�Vد� ا*�از رdz ا�� *�ا��و)3,+ و

س��س� )�وج Qا، �Jورت ���2 در از س'� +'�-�C�����k� .2VT3 ه�� دو�� را

Page 269: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

537

را*�C *� در«: !+ -�س2 �Sح !س�'� سم، ���J +Vورت ���2 در

��، ��ر!� !ا�( �M�g راس��س� ه�� دو + را ا�=�ر دا�� و��- �� 12���k3!

� سV* �� +*#$2V�م #ه�� د1 در *�2ًاا-���س f9* �-�4 ��ر!� !�=ر�4د�2

����.« )129 ( در " #ه�� دf9* �-�4 1 ��ر!�" ا-3��ر

�� !kا��ات او 1985 -!9� *� *�ز �ب او راس3�� ص�� و �� در 4ر*�%w *د

-��bت او�)w%�*ر4(�Q2؛ وا� �m3+ ارا�*� ص�ا$� �� س'C�ن � +'B�2VT3@-�ا

�ح !�2ه2J !س���ت *�ز4�� از �� از« :ره9ان @-��ر، *� *� �رو� و د�2ار

�2ن *� رو-bV� 2ر�� f�j �رز1 *�ا�A!�+ در�T3$ص'ح ا �* +*����ر، رو�� دس3

س�)� -��b�ت ره9� $#ب ���ا!ن !س��� ��� !س� و در!�Cو$�Bدادن @4�ه+ *� ا*�ر1 � @��، *��و� !�دم در $#ب و

���4 d�T� ��3 !��#� $#ب T� +س��س�� ا� �gt {��2 و!NBس� در ا��@ن س

�* ��k� ف�C�-2�26 ا �AسV� $#ب و ا�ح �4دد دو�� درJ *f9 . @ن ��ا�ط

��ت اس�س+، *� !� - �mارا �TJ �!ر����ر� �Tد � س�cدp �* ادر�* ،+����*

�� ��V! �A�سA�ت *�� ا?''+ mن �� ر��ا���3 !��#� $#ب *د،T� 1��k3! ��!NBا

در س2V @!�د1 �4د�2 و. را @!�د1 *س�زم2!@ �T�* �'���� 6'س� *��و� س��س+ �

gt� �!ر�� f9* دات�=V��VB �jان � )130(».�4دد

":����M ه�" ��ون ��ر�/" @�ر��PB؛

www.goftaman.com

538

�� w%�*راز4 ���س3 *f9 ��ر!� !3�k! �* °Vا��ات S�-+ و

از ا�6ا� س��س� )�وج Qا� )1985ا�3*�(�F4 �tر!� س�� f9* *2ون �رواو. � �*

�س� و���F داد-T� س+ $#ب����و� س* � :*� ��*� *�س�-2V ا�� ���م را

ا�� !Jع در !ا6=� *�4ر*�%w �� از«�� *رو از ا�3*� 17�)اس� �� � ا�CJار ص�� ه�� �2�2ا�'�I و$��+ از

�� *� �F* �*�� �* . �3F4س23�او، �س��س� ه�� : "رو�� !+ ��د�� *��2 *رو

*� )�وج از !�، *2ون ��ر!�، *��2 ��� ز!�ن ®�� ا�O�-س3�ن در 1� �

�� " .!��rVد$Nاص ��درا�� !�Q �4و! ���دن ���م ارس��+ ه�� را d�N! �ا�*

���� *رو ��د، ا!� V=�د*� ��*� ����b-رد! �ه� ��4ر*�%w *�رِد @��، ص

وV�CQ�!� ا� در *� ��*� ��س3�د را��وه�� �رو� و ")�وج ه�%� زو � !رد-

dرژ� ��M*ن از�V�TSدر��*�، "دوس�" ا ��: رس�-2 �*).131 (

�� س���وز در 4ر*�%w س���� *�2T3س�* راد� !��$�A *� )�وج Qا� �رو� در

� ا�O�-س3�ن در« :دا�� !س� ا�=�ر ا� ��y*�3 ��د !��ن د! 1Jع، �� در

*� سم ��ر دوم �� روز دا�d��=3 در @-�ا $�| !V�TB +!+ درج ��د1 *دم و

��ف از-���2ا%� w� ��د، 6�� سم را @ر� دا�� �� سط V� d'Qس� -��-+ �12 *د

��*� @ن ��دا)�3 و!+(� �س� *2ون m�* +!2� ...� d�3��4 d�T� �pاز �AQ

�� س��س� ��ر!'�#م ��!'�� را�O d� ) 132(»*2ه

Page 270: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

539

m��2 � ارا� واصN$�ت $#ب ودو�� *� ازس� *f9 ��ر!� در

VBان #س د1 4�-� اT3B�د4ر*�%w را� در 2اوم ره9� او در $#ب د!��ا

��د و )'& ا$��ء- ��M س��س� . !س��$kف را�O�-س3�ن د 4ر*�%w در!رد

�� $#ب �Qار ��ر!� از زB�!� $#ب وT��$ ���4. س��س� ه�� 4ر*�%w در!رد %�ا

!�VA� Q �*ل )دش *2ون ا�O�-س3�ن *�@-y+ را�� ��ر!� �+ ر�#� �4د�2؟ @��

ه�� س��س� ���2 درا�r�د 4ر*�%w از &'( � �� $#ب د!��اT��$و �ره9از��ر!� !+ )اس� در #س ه�� د1 4�-�

ا-���س -2ا��؟ او�V� d�ر��دن *f9 ��ر!� T� *2ون �د�2

سط 4ر*�%w ��+ از ��T��$$#ب و �ره9 2اوم س��س� ا-2ور�w ز!�م دار از

�� �رو� در���� YNAQ ��ر!� *د !رد �ا-,�#1 ه�� از �g د�,�. @ن س�t ر�� از

4��� ا�� !رد 4ر*�%w در �J! �* �س3�� !kا��1 *� ��ر!� در��)��,�ا-� *�ا��و)3,+ ��ر!� . !+ 4�� ره�9رو� *�

�+ از !kا��1 �� س'C�ن � +'B�2VT3 در� ��� ه���ت �pا1 و� *� @ن ا��ر1 !+ Bا

�ًT'2، !سV� را w%�*ر4 �د�T3Bا +* �',�ان *�)+ از. ا�#ا�g داد'j

!+ روس+ ادB��-�س42V�ن �z*+ و$3و2VV� ا*� �� ��ر!� در�* �M J�� ا��

را 4ر*�%w �� ���� ه�� $�!� )د�� !��ر�� VB�ص�"*�z س��-T�" ��وس

��F !+ ��د�h ،2��} .

www.goftaman.com

540

�b- فN3(س� ��ر!� *� ا *��رو� ه��g ژ- !kا��ات

�رو� د�,�ازBا!� -�س�ز4�ر� ز!�م دار��س+ ره9� س�)� ��ر!� از در6=� دور

*� ��ر!� *��R از -�رJ��3+ روس=�« :*د�S�( د؛* gTرژ� �دن ���� ه���- �� وس�+ . �2ت ���2 @-�ا Bا!� د�,�ا!��

!kا��1 از از!=��RT @�� ا!V3�ع او�d � 26ول ز!�-+ در%�ر%ب در!ردbV

�d س�ز!�ن !'� درژ-M3س!��z ا��اتk! س�ز!�ن !'� در 4ر*�%�j w ���ر. *د

2Qم @!�د1 *د 1986 اوا�� و 1985 اوا)�* �S�Q�!دا�� �� ��ر!� اص�ار �دارد، ا

�=V �d از )�وج M3!س �ه�3,F4 &��S�| !رد ���س3�ن *��2 *�� ا�O�-س3�ن و

��د، او. 4��د �Qار�اس�23ل ! dرژ� ��Bو��س3�ن !��� �� + V=�درصر

�س3+ را-T� +��ه3,F4 ��V% &��Sاز*��kcد، !+ ان *� ا$Rام k4ا�� اسNم

�V�ن -�b رد*� ا�& ! @*�دTSا�2ا��د�" .wور-3س +�!��ون اول " �

ا�� را*�C وز��)�ر�6 س�*& �ر� در�F4: "اس� رو-2 او!+ ) ا��ات ژ-k!

ا-س3�d . *� @هس3,+ ��g *�ود +}�!�d واداررااوV� �م ��ر�a133(»."*� ا (

�1 *�س� ا)N3ف -��b�ر!� *��رو�=��� ا و ا�& *�@!12 از !kا��ات ژ-�#س د1 4�-� او در�!kا��ات 3$

�#س د1 . ا-���س ����3 *د ��-@ dz�*^��Nت و راس3�� ص�� ه� 4�-� در

�� 4ر*�%w �� از��S ا��اتk! ���س3ا-3��ر����، ا!� )�وج Qا� اNBن و

�� �رو� !��وط *� �CQ !2ا)'� وT�

Page 271: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

541

. �4د�12 *د�CQ !2ا)'� � +! �3F4 س#� d� 1�M� 2در: » �*

ا!ر ��د��� !2ا)'� !س'I�-� )�ر6+ در @ن *Cر 2Bم 2�2e و !��CQ �4دد ��ر

+!�b-ت �2ود��CQ ،�4دد ��T� ��TC!ا�O�-س3�ن )�رج اj�د�رو� از

2�2Vاه134(».) ( �#س ه�� دf9* �-�4 1 ��ر!� در ا�4 ��2� راس�3� N��^ت 4ر*�%w *�ا� اa�م

��درس��س� ه�� $#ب O � )'& و د!��ا w%�*رد، 42و�� �12 * ودو�� ا�� $#ب

° ا�� �N�2ت -3�� دا�� ��+ از ا-b3�ر �!�VMا� ��� � ز!��V ژ- *��2ا!

2B�!س �رو� �اQ )�وج ��4دد *�ا .+� �� ��ا�ط سf9* �t ��ر!� در در$�

�#س ه� در�ا�� !kا��ات �� $3 !رد � ا-���س ���� را1 را*�و د1 4�-� او !+ رس��b- �* 2. !+ *س� ا�M�ت ژ-

س�c 4�م ��ر!� و�� #س ه�� د1 4�-� 6=� در ه�� TB'+ او، اه2اف 4ر*�%w را

-�bش �� *� )�وج ���2 !رد jل و��وه�� �رو� و- ��6=�ن و �B�VQ ا!��

. �zب *��a�!2، *�@ورد1 {+ س�)��� وM��! �=6 w%�*رت در 4�$Nاص &Mj

�س� ودرون $#-T� ب �روس+ ���-b�م س�� و در�Rان ��وسVB س� درVسN4 �* +�

ا���ت !�Q �* 12I3ار� !V�سA�ت 2�26��!+ )اس� او. د-��� �zب *د و ا!��

ا�O�-س3�ن *��ون *�دن -��وه��g از *�2Vار�p ت�Aس�V! ا�� ��!� .را1 را*�

�� �3�بF���-� *� " *� Qل !�(�#م����� � wCB وا�Q+ در-CM«":سسF

-�س� ر��r�و� �� از �ًا %w ��ه�4ر*�

www.goftaman.com

542

*�وز-��د، @-,�1 �� 4ر*�%w 1986ا�93در �� ه� !��ورا-g *� ا�� -3��r رس�2-2 و

س� ا���ت !12I3 ا!���� ��سV! K�س: ازMB: *�رRV� 1ول س'�I�ت -��ز!2V در

�V+ �رو� ازا�O�-س3�ن اس��- . �3F4 �*2�سنV!س�راSara Mendelson د�Vاس �� ،

+-�,��* )w���� !+ )@ر��C!را �رو��V+ -� -��+ از�- :MB �* d�T� ��د،

�س� در دا)� -� -��+ از ���رp,�-+ در� ��V6 �=A6 . d *دT� +�Qوا ���د

�� 4ر*�%w *د �رو�، *��Rا�� *�ور���� ��سRو�M��! ����ر� ��ط *p �*

�� @ن �f دارد، �� £ ا?''+ -��ز ) 135(».ا�O�-س3�ن *د

V=� از w%�*رس3�ن د�42�1 4-�Oا� f� ��ر� " و £�� ���+ *�ا� 6': اT3B�دp

�� در "��ط *�� ا?''+M��! �=6�� N4سVس� -Aد، *'�� �V�ر و ��سRو�

ره9� دو�ِ� !رد ��دن *f9 ��ر!� از. �nد1 !+ �2 ا�� £�_��� �رو� �ز!�

ره9� $#ب $��f9* �� d ��ر!� از*��ون ر� )'& �� {�د e�وز دوران د!��ا

�T� 'M+ !+ �4د�2، ! w-ژ�* �!�Bز��� س�ز� 4ر*�%w در ا2Qا!�ت اT3B�د�

�� ا?''+ ارز��*+ !+ �2* .2T� +A-�T+ ازbB ب از#$ d%�� ح�V6 ژ-�ا�ن

*f9 ��ر!� !+ !رد د�42�1 4ر*�%w در�12 *د�� 4ر*�%w« :-�س2MB ا�� �*

د)ل Q��� %ن *f9 ��ر!� p#!�ن *��رو� *� ا�O�-س3�ن *� 2Qرت رس�12 اس�

را �� او !رد ا$Rام !�دم -�س� ز��ا وو� *��2 �kا �رو� !�2ا-2Vدس� -��-12

Page 272: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

543

س��س+ *��ون ص�VI از اA3B�ر 4ر*�%w اB�د�b- �* 1. �4دد

د�,�*�� ا?''+ *�ا� *f9 ��ر!� !'+ و ) 136(».�12 *د د��

در)�وج Qا� �رو� ��س *� 4ر*�%w از�� e�وز-b�!+ �رو� @ن *د ص2دVذه�

w-*�ژ �اث دوران ز!�م دار��*� VBان !6�-: زدود1 �د، از �z*+ ه� ا���ر از

� )'& در ره9� و د�,� $#ب د!��ا2-�� +Q�* س3�ن-�Oا� ��T��$ر� .

��� ره9� $#ب 4ر*�%2V� +! wا�� ���� $#ب درT��$و &'( � ��*� از د!��ا

)�رج دا)� و ��ظ س��س+ واB�T36+ در�� ا�O�-س3�ن *� M�� وBو��ش !R4س

2!�aا +! ��T��$ ب . ا��#$ ��T��$ طMس��z w%�*ر4 �ا�* &'( � Q�*� د!��ا

B'+ رdz ِاTB�ل ازا�� رو او. ���kش *د��O ���2 ��*� وا�r�دره9� درس��س� � )'& *� واصN$�ت در دو�� $#ب د!��ا

���ر-b�!+ ا�#ود ودر�س3�� س�ل ز!�م ��و)1985(دار� او- +!�b- ت��'TB ��ه

. �رو� در ا�O�-س3�ن 4سRش ����

ر(M؟ �.K ��ر�/ ���HB �=�ر�| و*�رس+ دوران -��ت !=d در ��+ از

'( � & وره9� f9* ��ر!� در$#ب د!��ا�� ا�� $#ب، �V�رT��$ ا�� از ر�� او

�� اس�T��$و �!�Bت ر¦+ ا�4. ز�I�J � )'& و دو�� @ن $#ب !fN $#ب د!��ا

��د، س�t از اص'+ ا�� *�رس+ �Qار,* زدن *V� f9�ر -gM �رو� در د)��� و

�� ��ر!� ��T -�درس� دVn�ن $#ب وT��$4#ار��ت در ز��ا. !�kر 'M+ !+ �د

www.goftaman.com

544

ر�� *V� f9�ر+ ودو�3+ ر¦F�� ��ر!� ازره9� $#ب وس�c دو��، اس�3

�-�ASا-+ اوداوVB دد�� *2س� )*� )'& در ��3 !��#� $#ب د!��اT�

ر dده#� !ر�M�«: )ر��2� -�� 1365 س��'� ا-�2�� از *�2� :-�rVز��د، ا�

� �� وBا!� *V�*� {دم �ا$س�س !س��& ا صI+ وQدارز��*+ دت )�-�� و زا!

�� ا?''+ * ��=T'*�6 *� !س��� و��ا از )اه�T�* g @ورم �!�kرت !�اn� از

��3 !��#� $#ب T� +!TB +�V! �¦� )'& ا�O�-س3�ن *2���kcد! »...��ا

)137 ( ��@ �-�A'Sدش داور!� )�� f9*�ً�Qوا

اسF�3�� ازره9� $#ب اسF�3�داد؟ و@���d وT� �� ره9� $#ب ��ده���'� او

� )'& *�!VA�� اصل ه�� درون د!��ا $#*+ *د؟

2VT3�� +'B ن�C'از س d%�� ح�V6 ره9ان���O � )'& ره9� را در$#ب د!��ا

او6,��� ا)�N3�ت درو-+ و -��+ از��و� س��س+ $#ب * ���Bا ���Uا� d�T�

2V� +! +M' در -gM �رو�=� از او. *� TB�ل ���رِا اس�F�3� f9* ��ر!� و

��2VT3. اوسVt+ *� ز*�ن {+ @وردره9� $#ب از اس�F�3� f9* ��ر!� را�r�3- &'( � ر�� و@!2ه�، " د!��ا

"س�4�+ ه�وص�AI ه�� 'K و���� ��وا-+��و� !+ )ا-2* ���Bا ���Uا� �ازس ��

و س��س+ $#ب *� ¦� ��ر!� رس�-12 �2� �� ��F4" ���k و�Vد��3h"��ر!� �� از

�: اk,* Dاردa �*$#ب را �ره9 . �cس�Vم ه2rهd اس�F�3� f9* ��ر!� در'�

Page 273: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

545

�#��! �3�Tر��14 در� �2 دا���4د�2) 1986!+ 4(1365�� !رد

1986 س�ل« :!+ -�س� 2��Q .2VT3ار���4�� ا)�N3�ت درون در$��+ @z�ز �4د�2

ا�� و اوج �3��4 *د د�,� ره9� ��A�ر� *2ون ��� رأس ره9� *�ر{�3ا-س2��} g. ��و��و��* ���Bا ���Uس+ ا��� س

��� �Jورت 26� !+ ��� ره9� را!س�*� ا�� -3��r رس�12 !23ر2V� �ً6ا�2V3 و

�V+ ��ر!� �-�qرا Dا :�a �� 2-د*2V��} ���� .�ً�t�#�@ن از ��ر!� - ) 138( ».@4�ه+ دا��

��ص�$: ��روال از! Bح )'& و�V6 �و��*�� )'& در �+ س��س+ $#ب د!��ا�$ ��

��� ره9� $#ب را �'���رو�=� � !+ �2V، اس�F�3� f9* ��ر!� را وا{د

�F�ن و� �h �2ا-��2 ازس�3��r ���ر� !- س� *� ون $#ب ودو�� *�ردرد در

�3+ ا§�ذV!وا +!�b- ��وه�� ا$��رات - 2او� در *f9 ��ر!� �� ��ه�ًا. �2 �=6

ر11(1986 اول !+ �$2ودس� !�1 را 1365( *�ز4�� �� از در�رو� *� س�*�د1 *د

*� . ره9� $#ب �2 *� اسF�3�ء از �Aر�� � ه���ت ��روال �AQ از-��3 -@دو�3+ *� ر��س� ص�2T� ²ز��� *� $#*+ و

2T��b- ،�'(وز��دا �ب زوN4 لn �� دو�M�� +3*+ وز�� وز��د��ع وV!ا

�* از 2Vاهر!� ��� f9 د( ��F�3اس ����t3 *,-� اNBن را ارا2V� �m، در

�- 2� d��$ 1د����� �ق ا��J12 و� .�3+ در -��وه�� b- w'3h�!+ وV!ط ا�M-

�=� w'3h 2V3��� w�� �'Fن ه�� . . 2��Sاران *f9 ��ر!� �CQ �4د�2

www.goftaman.com

546

�2 ها�+ �O��وازه�� ر)اس� ا�� د *� سf9* �c ��ر!� V=�و

�F�3س2 را �� !� اس�V* دش(2��Sار-g !��ن *��J�$ ،2V-�� +Q*� و

��ص�$: ��روال . اسF�3��4د�2! �3�- �* !� اسF�3� و �J�M� f9* ��ر!� *�

�ف"y���" 2� 1د�cس �رو12 �V��} و �Vم '� �c$#ب 18س ��3 !��#�T�

�F�3ش اس��k� �ا�* &'( � د!��ا�� . ���� ر$#ب 2و��د � 6�-��� اوو

*�ا� ا�� !bVر« :��روال !+ -�س2 + در��ر�I�J �#��! �3�T� ���Bن ا��!��3 !��#�د�R ازT� ء��دارا�- ��� اص'+ وًا*z@ .�V�ز!�,�دد)�Tس�ن(Bا

��3 !��#� راT� 2لA�: *� س� �4وپ B'+ اw��h �4وپ ،Dا :�a 2اران��S )2ار��S

.2V��} +! dو�4وپ !#3�#ل Mس� )��ر!���� !�*ط Bم ^�م اTBرC* در�4وپ اول

��»+ ه�از<'� *� �M'( g+ ه�<�ً� ،+*M�� م ��روقNz ،�ن ��&، وز���T�س'��و��-+، �=ررز�، -را_2-ر،

2VT3�� +'�-�C'د-2 س1 ��!� *��zدر. و *f9 ��ر!�، ا-�ه�3� را : �4وپ 2��Sار

3��ز$س�، زاد، س�*'2V، س�ور!V,�، ا!واس� ��ر�4، ��د�+، دوس� �2Tدوس�، �4

��T� ،�Q@ 1د*����+، -را�& B'!+ وz��3 !��#� . ��!� *د-2T� ���Bا +Q�A3!

�� *�2ًا دا�2V3 �4وپ !#3�#ل �Qار درO Dا :�a �F- �* +! ���,�J! ��

2V��} :2�* �3A� سط از ا +I�J ��ر2VT3�� +'B ن�C'ر سرو-ا_2- �b- �*

�3�T� ���Bا�Uا� ���,�J! د��� ذ���� !+ {��2V !��#� ��»+ ه�O :

Page 274: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

547

1- d�T� سط �ر� ه� %ن !M�و!� در �3��4 �12 اس� *V�ًا

.*�ا*�@�� *�F��12 اس��d%�� :3 !� ا�4 -2! d�!M�و!� {��

�,�دد! +�N3!. .*f9 ��ر!� )دش اسF�3� داد1 اس� -3 )'M+ ه�-3��r ا)�N3�ت ��»+ ه�، در -4

د��� د�,� ارا�m !+ وس��� !س'ط !�,�دد2V��}.«)139 (

��� از�rV��� ره9ان V6�ح )'& از دس3,2�Fس �� �� *f9 ��ر!� س�t !+ �د'B

���ر -��+ از را اسF�3�� او و 4�2�3+ وز��ان وزارت ه�� -b�!+ وV!ا

�� ��Q در«: !�2ا-2p 2Vل ��ا��M3-ا�: در*f9 ��ر!� *� 2Qرت ازaRد� �r�3-2V*!س'ح *3�ر زدو �اQ ره9ان�*� K14

)ر��2� *2ون )ن ر�#� و 1365 ر*f9 ��ر!� !س'I�-� اa�م ���� و *�)رد

و�+ V6�ح )'& . �A� 2ر*� اسQ �F�3=�ًا�: اD -� ا�� e�رت س��س+ *� ازaRد�

�=V �س+ سد� -��د ��� �'B �* �*�� روا-� �A-ددز��ن ) dاوا-+ ه�� �ه�

�d ا§�ذ در. د�2T� �2 6'س� ا� �� ا�� �#��! �3� 2V'* س�T� �B �-�,�

�� 3��4�ر� �2��S �-�Aار��ر!� *د�2��S +Fاران و�4و-,�-,��� او��ا

��T �: *�ز�"��ر!� را(" 1�tس!�#)ا-2!@.«)140(

:�=�ر" �.K ��ر�/ �� � , �Eرو" در

در �!� ��وداروز- *f9 ��ر!� *� )9-,�ر�9د !س� *� س�$!� �� در 1989 س�ل !

MB: دا�� �س+ د�,�� در �Qار از

www.goftaman.com

548

�Mر و اسF�3�� )د :�a2�4 +! �tس Dل او . اQ �* �� +س�

�1 �+ وا!�� )�ن را س�دارداود ،����# را« :��ر!� �F4. ��� را% �p �!

*�ا� %� ��� و )�ن را !�2ا© �� داود ��� و %�ا؟ �+ ا!�� را �� و �1 �+ را�

MB: اسF�3�� !� %,-�؟ !� !�2ا© �+ در�: ا�Q Dار �Mر وa دا�� . �! ،+'*

�#ه�% +'��� و. !�2ا© را )p �* ص�فهVز )��Sاس� �� %�#� {+ 4�d؛ ز��ا

».و�Q @ن -�س�12 اس��� 2V� �* �� �F4ار و3Q+ )9-,�رp �!

f ��ر!� ا�Vن و�Q @ن رس�12 اس�، *9 $�ل $��J، ا�O�-س3�ن و در« :��سK داد

�� *2 اj�د�رو� در�Jار و�Q 2-و. دار �* dاهt��� را !� {��Jو d��ه ����$ �*س�زم d� ))141».و(

!���+ دسf9* +3 ��ر!� �س� از %2V ه�دار� دا�� )د وا *� اسF�3� را �� او

2V� +! �!ا �* �cد س�j���4 -�م ا . !+ �V�س�-�Q 2 @ن دس� راوا �رو� در

w%�*ر4 �*� ره9 �رو� ���� 4�م دو�او��دن *f9 ��ر!� از زV� �=6 �!�B�ر در

&'( � .�3Q � ا�س��+ *� $#ب د!��ا*V� f9�ر �� ��س�3 در z@ +* +6�ز �2

��ر!� را س�c روس ه�. دا�� ��ر!� �Qار�-�£ �*� )9-,�ر. *�د-2 2او� *� !س

��ر!� از« :!+ -�س2 ��ودا�!�روز-�M'$�FV� -#د���ن )�g ص�ف *� �

@ن �tص ��+ از. دا�� اT3B�د )*+ .6+ .�+( ه�� س�ز!�ن "TB)ا-12"

. *د "اوس�د%+" د�4وال )س�ه�V( *� -�م��ر!� �V�ر در �س3�� روزه� اوس�د%+ از

Page 275: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

549

�g *�دا��، �Qار'!�� !V�TB +!+ *2ون او و B�دت ��د

TQ�ش د�4وال از. -س� 4�!+ *�دارد{�3ا��ن )� !O#( *�ز{�ه� س�!�b-( د؛A-

�� *�ز*�ن �'+ *'��2 دا��؛ V�VB�ت '* �ر�K و !+ @!)� و �� را �* �Vه��

@z�ز و�+ در. ا�O�-س3�ن د�yسc+ دا���: و 1986 س�لrB ��Qوا �* f�V3�$او و

�� )س�ه�V( د�4وال :ا F�ق ا�3�د���� -2ا��، در صه�y,�1 از*�*� � g3I

Q': اواز. @س3�-� در)�-� اش 6�ن داد��ر!� *� -3��r ر¦+ . د$��� *�زا�س3�

�#� . -2ا�� !�گ د�4وال *�وردر*�ر1 %2��* +�T�!��z 1دق ا�3�د1 *�F ا

*�ازدس� دادن -#د� ) ��ر!�(او... *��2 ��� ��د �M'$*�ر�س� در �ا�* ،g�(

�س وا�Q+� .و$�� ��د ا$س�س �س و .�*N� @ن �tص ازاBNS�ت !� در*�ر1

����ت اQ�ر*g $�ص� �4د�2، ور-� ��ر!� $���4 -�م !Jع و �| در ص�AI و

*�ا� !� �z2Q ��د1 )�-اد4+ د�4وال را �س و� *+ �� *� زود� رو�� �4د�2. *د

�� -Aد1 اس��*�ا� !�1 !�رچ p�-س�ل . د� ��'� �12 *د� �AQ دا�� �4�6 *#رگ ��

@ن در � ��ر!� @!�د1 !+ �2. �4دد2��} ��F!و �ا �!�-�* �AI�4�6 ص . +�و

،�F� �*�4#ار �در @س3�-� �رو���Fس*� !س� را �F4: "�n و و� @!2 *� -#د

n� *� ره9� !�!+ )اه2 .دBت {د1 ا-22��} �AIص d=! ���142(».در*�ر1 !س (

* �*��T�رس3�ن *f9 ��ر!� از��ود4�1 !س�س� �رو� وا�Q در-T� ب#$ �#��! ��3T�

او *�س� روز. ا-M3�ل ���� "!�yر�Vس "

www.goftaman.com

550

�. �2*سR� a@� در �cس در. *�Q+ !�-2 !س� در دو!�1 د�,�

و روزه�� *�ز4�g3 *�4ر*�%QN! w�ت ��د$#ب ز*�ن ره9 از *�ا� �س3�� *�ر

2�V� �روس� ��-T� ت *� را �� اوBد��� از�V�ر1 4 &'( � ره9� $#ب د!��ا

ه��2ام « :4ر*�%w *� او�F4. ��د�A�ت !� ا-��+ @-�ا�C! �* �� d2ار�-

�س�3 ز!�ن وm�* K6=�ن ��س �-+ ه�د4�4d�ا��3A )2!�ت ر��& ��ر!� *#رگ . *2ه ا!� !��� k4ار� و� در س=d و و ا-2

�d دوس3+ ا�O�ن�jب وNM-*+ -ا �رو���2* . �-NQ�B +�ه�M! 1�4�م *د )اه2و

�+ از� �* +!TB +�V! ان6 ��Mر���ر��دن *�ا� *f9 ��ر!� . �4دد واk4ار

*� ص( �I�g اس�، *��2 )�'+ د�ار2��2-����ز @�12V *� او در !�. *-

d143( ».دار�( �� ادار1 اول �+mر w%�*ر6+.�� از4. +*

�فy�����Tو�د� Vladimir Khrychkov �� *+ .6+ .*� ر��س� �+1988 درس�ل *�2ًا،2�*�*f9 ��ر!� *� !��kا1 ��دا)� رس2� �� *� �2ت از ��ر!� را � و��

د�2ار� !QN�ت *�4ر*�%w -�را$� *د!=��RT ادار1 ه�� ا�� ادار1 از. *2ه2

ا�O�-س3�ن و *+ *د �� ا!ر .6+ .�+Rط !+ �2 ا��ان *� د�ن !�*@ d3�ه .

�2و�" ژ-�ال-�� .!��ون �+ "����A�ر . !M�!�ت �رو� *د از *+ ��+ د�,� .6+

�* �� ,3F4 �!د ��ر�� � *� را او �F�32 از اس��} �-�Q $#ب �ره9 . ���A�ر�

�� ص��Iً� *� او« :!+ 4�2�Jو �� d3F4���� و د-�O اس� هd ا�O�-س3�ن در$�ل

Page 276: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

551

رس�12 @ن ��او�Vن ز!�ن ن CMp�را *� ��+ از د*���'+ را �� او

س�+ او. *د !��ر او ...6ا-Rش *سc�رد '2V� w ��د �Qو و � *� ��*� *�ز زودا�� در را و� اص�Y !ا��M )د. �4دد

*�ه�F4 d �� *��2 را*�C -��ن داد، ا!�2V� رت�! g-را�CQ و ا�� !س�'� را

�b-د در����ات %,-� ا�r�د �� *� *,�O ا-2 از +! 2��* ��TC! ت $#ب�A.«

)144 ( *� ��*� 1986 اول !+ وf9* +3Q ��ر!� در

،��4�*"��Tف و�د��y���" اول ��mرژ-�ال �A�ر��� *� *+ و .6+ .ادار1 �+�: اوM� . ��*� �2-2 دوم !+ وارد در

2V3دا� �F� ��ه2 و -��� � @�� و�� ره9� $#ب و اس�F�3� f9* ��ر!� از� ��V+ او�-�6 �* Dا :�a 2V��* .�� ف�y�

2-2��� +� � و�pاه�-g س��B ه�� !3ا . Q�-� *س�ز-2 *� اسf9* �F�3 ��ر!� را

�ف ازy��� +3Q2 و�4 +! �� �A�ر�� ��ر!� )اس� �*� @-y+ �� در!س

ا�& ��د 2V� �TB: » 1�� %=�1 ��ر!� *� !س� �� در ا-��ر -��د او. �2

داد ه�2ار ا�M=��+ رس�12 اس�، ا!��V��* �� +3��Jو-�ر d�( راناش � �ر

��k��- 96ان �*�J ووارد@!2ن �* �� . *A-2�ل دارد اA3B�راj�د�رو� را

-�4=�ن �����ن $�ل �12 ز*�-g @ن او از2V* 2!@ ،2" و��4س�����Q*�-+ ام !!�ا*2�V� ! 1د�!@ �! �rV�!�گ، ز-2ان و��ف را"! امy��� ��ش ��ر!� $�ف ه4

. $��g را2V� �CQ ا6�ز1 {+ داد -2اد1 و او. *� سVt�ن @��3F اش ادا!� داد او

www.goftaman.com

552

2V'* �د، *� ص2ا#�$�ف !�+ !رد^�م د��� �T3$ا �Qوا ��=! +*

د�,�� دور1 ��+ �� از را �2ن )د��د�*� p�ن -3��r اول *2ون اسVU3� و !

2��d !س� در :!+ رسT� f�� �ورا�ف . دارد !�زه�� ا�O�-س3�ن �Qارy���

د�سز�، @-,-� *� *� @را!+ و *س��ر�T�ر* ،#�#B *�� دوس� ��2 �� 4� و-!

�V�ن �2د س�و��رTSدارد، *� ��ر!� ا%=�1 ا� و س3د را داد، B#ت -�F او

و� ا$Rام از ا�t3�ر و *� در)��ن، �� �س�d ��د.«)145(

�ف y��� ��ه +�Âد dzر +'B �!ر�� f9* ��S )ا-2 و را اسF�3�� )د

*� �2ام *�ا�g واJح -�2« :ا�=�ردا��دا)'+ � دو�� ا!ر اس�س اj�د�رو� در

ا!�. !س�M3 !2ا)'� *+ ��!�-� !+ {��2�ف *�y��� +Q�* دش( �J!در ���S�Q

!V��ء ا*3��ر" :!+ 4�2 و !+ !�-2�F�3اس� و در اس �*�� �ص�ف ر�M�� !�س

و ��ر!� -A��2. ��ر� !��س�-2 ا�O�ن را� �J12 را�y� 2��}� 12�y�و���F او. �ا-NMب ���S 6�ن )�g را دارد

."ا�O�-س3�ن -,=2ارد�2ه2! Kس3�ن " :��ر!� ��س-�Oب ا�NM-ا

�2 %ن در n�! @رام *,kار�2 را�4 +!�رو� ���3 !+ �-2، ا�O�-س3�ن Bس���

�n �* عJ! ا ا��k� ا�� $& را !�2ه2 � ���*2� j �! ��ا�ط �ن را ��} ��T .وBس��� �ن را ��ر!�)�رج ��2 از

ازا-NMب د��ع !+ )د!� !*2�9 *�)دd�V� ".

Page 277: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

553

�AIا�� ص °V� ��*� @ن !3V=+ )1986سم !+(در@)�روز

��Q :$�دد، �� ص�,��ر ژ-�ال در !$ره9� از( ه�� �رو� اسF�3�-�!� اش را

��3 *�ا� �'�Vم در )$#بT� ���� $�ل � )'& ا�O�-س3�ن *� !��#� $#ب د! ��ا

) 146(».ا!��ء !+ رس�-2�* K' �,3F4 dzر +'B �!ر�� f9*

اسF�3�� )د س� *+ *� .6+ .ژ-�ا�ن �+د)��� �رو� اRBاض از از ره9� $#ب و

: )د -�� ����ن اسF�3� -�!� در» �F��س3+ )د !'+ وو���-� ا-R-�س

� �A�ر در !�2ا© � �b� د�,� ا�� TB &�$#*+ و *� ره9 را ��� سc�س 4#ار� )د

��A� &'( +3��رو� ��T��S ه�� �p دو�س3+ *� )'& ر-° ��-��A-�6 وا-R-�س�kA! �A��� +* ���! 12ول دا��3 ا-2 ��

)147(».دارم ا*�از

:�Eرو" در ����" �Lع�� �.K ��ر�/ و�ف"y�����Tادار1"و�د� ��mاول �+ ر.

*f9 ��ر!� را 1986 !+ *+ �� در!�1 .6+� *� اسF�3�ءوادار ازره9� $#ب د!��ا

*� *�رد�,� 1986-!9 )'& ��د1 *د، در2!@ �*�� � دو�� را !سF�3+ $#ب و ره9

*� ��ر!� او. ��*� *� !س� *9د از�F4:»�n ز��!��� اسRا$� و*� -

�2، دVn�ن ���2 رد� ه�n 1�4. دار�2��} 2V�� *f9 ��ر!� �2�2 ا!�» .n�را *�ف راy��� د *�ا*� در6�-: از )��، ا�Vن -� « :�F4و ��د دVn�ن �د�2(

2V-ا *� �3Q !�ا V=�دوس3�ن !+ 2V-�148(».*�س (

www.goftaman.com

554

ا��ر^�-+ را�رو� ه��س� �� $#ب *�ا� اQ�!� ره9 !س� در�=����

� )'& ا)�3�ص داد-2، ا!� *� د!��ا�QN+ $!� در�� ص�� ��د-2 او� �-�(

2V� +42-ز �*f9 ��ر!� *� ا�� . !س!�MCV در -�!�12 !+ �2"دا%�")�-� ��

$!� !س� ا-M3�ل در "��-+ *ر س��9"����. "w���,Vس��Tو�د�"�b-9-,�ر( +!

ار4�ن -��ا + $#ب روز-�!� ��ودا�س� �رو� در-T� 9¦1989د f9*�* ��

4+ و� درا�� ��ر!� *� 3F4, -�س� ازز-2دو�MAS ا� درا�� )�-�« :)�-� !+ -�س2س�*& %ب، ا�Vن ره9 س�)�3 �12 از)�{g و� ��B �!2( g�د� ا�O�-س3�ن *�2V� +! +42-، �� ا�� . ز�روت ��!�M!

��ن را! � �� {د-2، در*�ا� و� �TJ2V3F4: م اس� و او�M! +��B ن�T=! �

�3��4 -�س�p1�£ �3 !#ا��� � *�ز از�2ر��& ��ر!�، ."!+ ا-2V� �$اRاس

،2� �ن را دو*�ر1 *�ز��* +-�T6س �و��-Mj& !�!ر�� ه�� *#رگ ز��ا*� n�در

و�+ ��ر!� *� زود� ." ا-�J +*NMورت اس� �� 2�26 �� و *� س3��Q! +! +� g�(

� �NS �FQ+ ز-2ا-+ در و اس�� او:*�د . �12 اس�

!���� �� د�,�،ز!�-� ه !� *���ر!� در��*� ��Qش در در !�ا او. $�ص� {دم

����k� . g!�M! �*زود +'�ArB��� و� )@دم ه�� !�3�ق *�-) ���4 *� $�| ره9

*� و ��د ^'& وسg��3 س�و��ر ��2ا�S�( ���Jزد ر ��� و�+ . *�!س2Vش

�# د4�4ن �12 اس�% �p نVا� . ��Mر� *� �رو� �� !M�م ره9� ا�O�-س3�ن را

Page 278: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

555

�� {د1 Tj �د-2ودر * ��� *� و� )��-� ��د-2؛ ازو� �! �CM!

. رو*�4�3�-12 *� ��ا!�+ اش س�cد-2�V� +QN-+ در� ده�12 *� ا�%�4 )�-��

F�و + از��س3�i وا�Q اس�، �-,y� ا!�ه�� ز!�-+ در@ن ز-2ا-+ در��*� -2ارد

ا�� 6� در. k4را-12 *د اس�ر g را�=V R£ fرااس� و ) Î��! راند�3R��*«)149(

" دا%�" *f9 ��ر!� %=�رس�ل رادردو�� �رو� . *� س�*�د "س���9�-+ *ر"

*�ز4�� *� ��*� درا�� %=�رس�ل اورا از� )'& �� $#ب د!��ا در$��+. !�V ��د

��Vن در�*� )�ص V6�ح ��%d $#ب 3$ �� )�g در س���� ز-42+ ره9 !رد���

�#� -,�3F ا-f9* ،2 روس ه�-b�رت %*�ز4�� وس�c در @ن س��� در ��ر!� )د

ه� روسرا اس�� )د9191 *� ا�O�-س3�ن درراد� و� *� $�!T'B2+ )9-,�ر. )ا-2

+*. +*. �F4 +از« :س ���Jر !� ا�=% ز-2ا-+ *دم %�س'ا��� �رو� و س�ل در

در*�ر1 !� 4#ار�+ *� و�+ ه�  )9-,�ر��- �ز-2ا-+ زا وه�  �� د-��را 2-�س�-

�س3�-+ ،*دن !� اNSع -2اد�)�صً� ژور-�2V-�! �n د2 ارا �� )� �O�ن !+ 4��� <=ر *��2m��2�2 ر� ازروس=� !+ ��س�! �r*�د1 �12 %�ا س� و ا� �رو� �*

) 150(»اس�؟ -b�!+ )9-,�ر *� �� 1989س�ل ��ر!� در��روز-�!� z �AIزر¦+ دا�� ا ��ودا ص

�� %=�رس�ل ز-42Tj �!$و*+ + در �!ساRBاض اV3B��+ �رو� ه�س�t !+ 4�2 و

ا�� *+ ��سg ه�� !2�3د� از *� را )د

www.goftaman.com

556

��ن * +��V3B2اV� +!: » �! در %�ا. !�d��A س�ل در�rV� ا�Vن %=�ر

�ر�2tا-�ن، ^�م ا�� !2ت 3$���+ از �ن n�*� -#د �� !2اران و س��س��T'cد�

2-2!��- �!�FV�در*�ر1 ؟ %�ا3$�� �2VTQNB �! ��ه ��!� وا-�2 ��س�- ���-��ن -2اد؟ �r�س� @ن @دم ه��در��*� �� ��!+ {د-2، در$�ل !س3+

2V3tدوس3+ 6�ودان !�، و ا� !+ ر� �*2V4رد-2؟ در-#د!� سt�! +!��� �%�n

�2، %�اV� س3�ن !�ا-�Oا� �*�,kار-2؟}...

*��V�ر !�ا � �Jورت ا�3�د %�ا �+ و�2ار-2؟ {��2V؟ %�ا!�ا! �,- �rVدرا�

��ا-س�-�س� ا�� 6� درz �! ا: ��ا�طkz 2V2ه�%�ا @زاد� �4دش، ا!� وا6�ز1 !

� دو*�ر1 *� {�2ه2V؟ %�ا{�,kار-2 ) 151(»%�ا؟%�ا؟ا�O�-س3�ن *��4دم؟%�ا؟س� دو�� �رو� -,=2ار� *f9 ��ر!� از

��d ���� ه�� ر در!س�j �ا�* :�a �9ه�� اودر�-�6 Dدر$#ب ا +*#$ ��T��$و و-��b�ت اصN$+ 4ر*�%Mj �=6 w& )�س� ه�

ا�r�د ���2 4ر*�%w !+ )اس� *�. *د� )'& و دو�� درس��س� ه�� $#ب د!��ا

V=�را1 �- Dا :�a �9ن $#ب *� ره@ ��*�ا� )�وج -��وه�� �رو� pار�د*'

��VypR�ن #ب *�ا-سr�م وو$2ت ا�� $*�� �Qار�رره9� وردT��$ د��,* . ��ا!��

4��� $ادث در ��T��$درون $#ب و �� Dا :�a �وز!�م دار �!�Bز �درس���

�� سdrV� ��� �t از در�F @ن *� ��ود،@ن )�س� ه�را*�@ورد1 -س�)�! . f9*

س���9�-+ ��ر!� �� از%=�رس�ل ز-42+ در

Page 279: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

557

Nش � !س� * *ر� )'& هادارا-g د ردرون $#ب د!��ا

�� $#ب *� ��*� *�4��T��$و .

��" ز��@K.� J ��ر�/�� �����: 20( 1991 6��11*�ز4�� f9* ��ر!� در

*� ��*� �� از%=�رس�ل ا-#واو)1370س�S�ن2��A در��ا�ط !F3�وت ازس���� ره9� او

�� ا�� $#ب T��$و &'( � در$#ب د!��ا�� $#ب درون $#ب ��ان در. *دT��$و

2�2� ��و���+ �رو� ورو-2 ����3 *د �Bص� ه�� ا�� ��ان در*� TB& و4سRش

،+!�b- ،��3�دQس+، ا��w'3h س��1 !+ ا�#ودzو +��ژ�m2�@ . ��4�*

�f9* 2 ��ر!� �� ازس���� ا-#وا و�A ه�y,-� ا�� در��هg ا)N3ف ه�� رو*�

2��V6�ح ه� #ا� و��)� ه�� $#ب د!��ا .-,kا�� )'& *� 6�

�2�2 4سRش رQ�*� و)�!� و �Bز�V! و�'� ه�� w'3h $#ب 2Qرت !��ن ��)� ه�

درون V6�ح ��%d در *� و�1i در!�kر f9* gM-و �رو� �اQ از)�وج �� �س���

ا�� ��6�ن ��+ ��ر!� �� از *�ز4�� درا-,�# اس� �� در -��ت !=d و�| *� از

ص�ف . دا)�3 �12 اس���� *�2� *� @ن ��*�ز4�� �b- �* از -f9* gM ��ر!� �� از

زا-� �V��g ه�� �T�در� �*��و!t3�صT�-� درون $#*+، س���� ����ن

�� $#ب �� از $��ت اوT��$ +��و���R£ &'( � �2و از د!��ا�A س����

$�!T'B2+ )9-,�ر . -Aددر!س�ا-#وا� او��� �س� س� س+ در .*+ .*+ ا�O�ن راد�

�*س3�ن�� *� *f9 ��ر!� در -د ده�

www.goftaman.com

558

�ن ص�AI در1992��$*f9 . )ا-2 "�3��V6 d س�د"را ��د، او

�TB +-���� ����د ��ر!� �� سدر را ) �ن *���ا-#واوس�ت *� س�*�د، س�ت $

س+ � س��س� .*+ .*� )9-,�ر *+ را )د: �F4 و)�g را�V6 +-�*�Q س�د )ا-2

»��$�ت ا)3��ر��د1 ام وا�� س�ت !� س!� در ا�� . !� )دش � س��س� اس�

!�MCV دورا�3�د1 ص�ف *� )��S @ن ز-42+ d��* س3�ن-�Oدرا� dاه( +! �� dV� +!

ا�O�-س3�ن و�S .ودرا�O�-س3�ن ���مو�S در��ا�C+ �� ا!�وز. �Aب �p !�س�

ص�ف !��V6 +-�*�Q .@!12 @!2-+ *دd�2ر��ا�ط!� از. س�د��� +-V� �tس

�*�ا� وdVS ���4 روزه� هسd3 و !�3dV��!.«)152 (

ا��ا-+ �� -�سFC�! 12V+ دا-g )9-,�رواز!A�رزان !T3��� و!gAV6 �* &'�3 )د

س���� ره9� در و %� ا��ان �nد1 !+ �د��خ ر��س� در *f9 ��ر!� *�او*�ره�,3F4 �* �*�� �رس�3 اس�، او <=�-

N! م�,Vت درراه�Q ن در1995س�ل� ��$ 't+ !+ )ا-2 1�S�( 2رM! �� د*

وf9* +3Q ��ر!� . ��ا!ش �د د����زود*#ر��R4 « :*� )9-,�ر-�!9د1 !+ 4�2

�� ه�  درس+ �� در ز-d3��4 +42 ا�� *د��و� )�ر6+ *� ��ر� {�3ا-2- ��� *� ا

����� دس� ��*2 اسNM3ل و @زاد� و� .!�دم ا$Rام k4ا�� د1 *� ارا *��2

ه�!'3+ رو� . د��ع ��دوازاسNM3ل ��ر، !�FC+ دا-g ا�� ��سg ».*��س�23�� )د

2V� +! ح�C!« :�� را �ا�� درس *�ا ��@س��س+ را-12 �12، ص�VI از ���س+

Page 280: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

559

*� "و)��m !#دور"!=�در@س3�-� !�گ ����-+ اش )رد1 و$��

���3 *د، !+ ا-س� ���12 ا� �Q4ار »� *��2؟دا�3

)9-,�ر-�!9د1 درا�� @)��� !QN�ت و ���� از ��V% �!ر�� f9*�* ,3F4 او

2V� +! �m3+ در« :اراQا*� و�* ��mر�� �Qار <=ر�� را او d3��4 ا*23ا �

d3(�V�- . �3س�� dد1 ودرهس�� �د�!����T�ر� س�S�ن *� *�ا*�م ��ه��2 در* �� �. %�V ا-2ا)�3 *د او��� درس���� �

در��خ ارگ ��� ص�AI او د1 *�ر *�g از*� VBان او در �V6 س�د. -�س�3 *دم

!=�1 ه�� !='* df ��ق، اA3B�ر ��+ از �رو *� @ن د�2اره� در. ز��د� دا��

*� -�F *+ ����ن از اT3B�د ه��r�ن و��ر!� . $�ف !+ زد اه2اف و-M�� ه�� )د

�F,� �! .1�=% �3��4 زد1 اس� د�2ار ازو!�U ��رT4�12 در@z�d . *�ز!+ �داش

4��د +! .�=V dV� +!��روز-�!� ���1 و -,�ر� *دم �� در@ن روزه��

��g ��د1 . �ر*� س�اgz ر��3 *دم �p��ن �hص روس -� از د�,�. *د-2�#�

��!�-12 و ص2ه� -� از و )9� *دژ-�ا�+ �� روز4�ر� ا$��S اش ��د1

�#. *د-2% �pد از را اوو دس� داد1 * ا�3�د1 دور )�F و)�ر� *� ا�� �=� *�

2��A �رو� � اj�د<�ه��. �12 اس� �a@ ا-س� از £�1 *�دار� ��د، او �� دادان او!�Cود �12، $3+ از ا!�وز ا!�

�Fس �د *� او و�#ا2 )V� +! �در. دار �* d��ه �A$��! س�ل ��ر!�، در �ه�

1980� 1986���� و��3ر�'p��y ور��س�!

www.goftaman.com

560

!+ را�V�راو�رو� در*�ا*���ر!� س�)d ��ه� در او. د�2م

��!�ن !+ !+ ��د، ا!�*� وا�Q *�او *� ��S& او وازرا-2،

. س�اس���را�O�-س3�ن $�!� !+ ��ددوران ز!�م دار� ��ر!� *� p�ن ��

*�اراد1 :4��3 *د����ن ���� �� @z�ز�d �رو�M3س! �� ))153».ود(�

ا-�2+ �� از*�ز4�� f9* �*�� �* ��ر!�� )'& *� ره9� �� دو�� $#ب د!��ا �ن ���: اD ��و����f�=� �* ،2 !�ز� $a

س� س�ل را و��� *'K ر�� و*��R از درس�c . � س�*�د* و*�T�ر� در@a�*� ا-#وا

� ا-M3�ل ���� ودر*�ا� 2او� *� !س V6�ز1 اش را. در!س� و��ت ��د 1996س�ل

� )'& هاداران V6�ح ��%d $#ب د!��ا �ن ا-M3�ل داد-2��@a�د�� در و *� $

. ��د-2

:رو��Gده��� )'&، *f9 ��ر!� در-1T��$ d��j 1را

�BT� �ه ��-�� – 1359و-��3 ه� � *��3 !��#� $#ب !�سس� ،1358T� + -��ا

� )'& ا�O�-س3�ن، .3ص د!��ا .p 4�ن !�)k، ص -23-,Vس��Tر!�، و�د����* �A$��! ،وف��

�T+ £�!�ن، س��� a ض��� �>� .www.didgah.deد�42�1

�� )'&، *f9 ��ر!� در -4T��$ d��j 1را .18ص 5-،k(�! ن�p 263ص. .30 در��� ��د1 ه�� �V6 ا�O�-س3�ن، ص-6

Page 281: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

561

7- �M�M$ وز�e �رو� .214*�ا�O�-س3�ن، ص

.244ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-8، e�وز�رو� و!M�و!� ا�O�-س3�ن-9

.�169�ه��2، ص 3� ، ص -10��mژ �V,V!س3�ن در-�Oا� 77. ا�O�-س3�ن در��Q °Vن ا)��، 6'2سم، -11 .160ص .123 ار g س�خ درا�O�-س3�ن، ص-12 .296 ا�O�-س3�ن در�Qن *�سd3، ص -1314- + روز-�!� � @زاد�، ار4�ن -��ا

f � *9 ، *��4دان !��$1370�Aس�زا، 26� �,� %�پ @?�ن��ر!� ازc� � �!�- �3Fه.

�e �M�وز�رو� *�ا�O�-س3�ن، -15M$ 291. ورو�2اده�� دا�3=�� س��س+��د-16

634 �ر�t+، ص . 17- �C'س3�ن ز��س-�Oا� ،�T��ه +V3-ا

.�252رو�، ص 18-#�ا�O�-س3�ن، درس ه�� 'K و9Bت ا-, .117ص � 109 @�ب *�,�-,�ن، ص -19 124. 20-- &'( � ,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا

.107ا�O�-س3�ن، ص �� )'&، *f9 ��ر!� در-21T��$ d��j 1را .8ص .p 9�ن !�)k، ص -22 ��ددا�3=�� س��س+ ورو�2اده�� -23

640 �ر�t+، ص . ا)�� ده� س��س� درس� اردوو-24

.272ا�O�-س3�ن، ص

www.goftaman.com

562

��ددا�3=�� -25 . 650س��س+ ورو�2اده�� �ر�t+، ص

.250وس��س� درس� ده� ا)��، ص اردو-26�� )'&، *f9 ��ر!� در-27T��$ d��j 1را .347ص س���9�-+ اس�� n�، دوس� و��دار-28

.www.didgah.de*ر، � �=ر-29 )'& وزوال $#ب د!��ا

-��ا + ا�O�-س3�ن، %�پ ���ور، !��#�1377��، س�ل �2� .138، ص )1999( )ر�

'�#�ن دو�3+ ا�O�-س3�ن، -30 w�@ر� + *f9 ��ر!� �BAC! �-ا�FV� ���س3 � ��3 !��#� $#ب د!��اT� +!TB +�V!

)9-,�ران دا)'+ و )'& ا�O�-س3�ن *� . )ر��2�1358 26� 14)�ر6+،

�� )'&، *f9 ��ر!� در-31T��$ d��j 1را .18ص .76را�O�-س3�ن، ص ار g س�خ د-32�e �M�وز�رو� *�-33M$ ،س3�ن-�Oا� .212ص34 - +! �! �� +*#$ ،����ر*�Vه� ،�!�!

،dس�V�www.payamewatan.com. . �'d !س2V3دوروز �+ در�+-35�2 ازه��M$ ،2V��& را�T3�ن -36�>

.A- www.hezbewatan.com����2د،��M ا-NMب ر، n�ر1 � -37M$ � �!�-روز

.1365 اس2 11، 1496، {9 !س'س� 284 ا�O�-س3�ن k4ر4�1 ��ر4����ن، ص -38

187. �� *f9 ��ر!� در-39T��$ d��j 1را

.341)'&،ص

Page 282: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

563

.k(�!331،ص p�ن -40�� � ��ر!� p 323�ن !�)k، ص -41-�� از *

���� ��خ ��!'�� *� اسAM3�ل از J در +-�Oت ا�����#ان 24ه! 1359.

42- 2V3س! d'� +دوروز �+ در�. �� )'&، *f9 ��ر!� در-43T��$ d��j 1را .56ص 44-2V3س! d'� +دوروز �+ در�. ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و6�!��، ص -4561. �� )'&، *f9 ��ر!� در-46T��$ d��j 1را .3ص .153ا�O�-س3�ن، ص ار g س�خ در-47 .24ا�O�-س3�ن، ص ��ن در-48 .3292�ن، ص ا�O�-س �V6 در-49ا-2رزه�، رو!�ن، )'��، درس ه� و-50

.�1382�*� اس2 ا-2از ��*�، *f9 ��ر!� *� از @ذر-51

�'� س��ر� درا�O�-س3�ن، س'س� 2QرAQ ت�� .� @ر���+�س�: را-52�C! ا�� :�A�Qل از اس3�د

2���-+ *� ا�� -,�ر-12 *��ن 2ABا¹'��: از اس3�د. دا��A� !صف <��

��ت دا-�,�1 اس3�داB�� � �3�ن ���R���g از ��*� *د �� *� س�c� ��دن *

ز-2ا��� )�د و در س�ل درده� � ه�3�د در!��-+ �� ز-2ان �'�y)+ *� د)��� و

�� ا?'� *� از "ار!��را"* FB س�ز!�ن � د�,� 2V% ,�1 از�س دا-A� اس3�دان . @زاد� ����

�� ��د، ���ا!ن ��س� س-53B�¦ت ا���-+، س��� @ر���+ !�گ ��2 در!رد'�.

www.goftaman.com

564

��ددا�3=�� -54 .651رو�2اده�� �ر�t+، ص س��س+ و

.290ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-556�!��، ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و-56 .113ص3� ، ص -57��mژ �V,V!س3�ن در-�O45 ا� . ا�O�-س3�ن، �V6، 6�!�� و س��س�، -58 .97صD، درا�O�-س3�ن %� و�اÂ+، اس2ا-59

.10 ص1378!�,��k، %�پ دوم، ���س3�ن س�ل 2003 ا�3*� *� ا�� -,�ر-12 در-60

. ه��2V در��ر در��� ��د1 ه�� �V6 ا�O�-س3�ن، ص -61

152. �: *� ا�� -,�ر-62-12A� . اس3�د 6�!��، ص ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و-63

113. .�Q303ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-64� )'& �=ر و-65 زوال $#ب د!��ا

.139ا�O�-س3�ن ، 6'2 دوم،ص �Qن س��س� درس� ده� � ا)�� و اردو-66

.322ا�O�-س3�ن، ص ا�O�-س3�ن k4ر4�1 ��ر4����ن، ص -67

188. ، 1989ا�+�V6 1979 ه�� ا�O�-س3�ن از-68 .74صه�� رو�2اد دا�3=�� س��س+ و ��د -69

712 �ر�t+، ص . �� ��د1 ه�� �V6 ا�O�-س3�ن، در�-70 .31ص

Page 283: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

565

دا�3=�� ��د-71 .708ه�� �ر�t+، ص رو�2اد س��س+ و

س��س� درس� ده� ا)�� اردو و-72 .305ا�O�-س3�ن، ص

!M�و!� ا�O�-س3�ن، e�وز�رو� و-73 .�194�ه��2، ص

74-�� .640=�د، ص و س75- �V6 ،1 روا�� ا-2ر1 *��,�اوا

و� و��� !M�و!�، ا�O�-س3�ن، د)��� �رو!2Mم، %�پ ا��ان، ص �<� ا*ا�س� س�

183. ه�� رو�2اد دا�3=�� س��س+ و ��د-76

701 �ر�t+، ص . �V6 ه�� ا�O�-س3�ن ازس�ل -77

1979+� .58، ص 1989ا ا�O�-س3�ن k4ر4�1 ��ر4����ن، -78 .188صا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و6�!��، -79 .98ص .85س3�ن، ص�O�- ار g س�خ در-80س��س� درس� ده� ا)�� و اردو-81

.246ا�O�-س3�ن ص�ر، -82���س�ن � Pierre Centlivres ��M- ،

Q 2�26!+ ا�O�-س3�ن، �<� ا*�س� س�ا�O�-س3�ن اQام �چ -��2M!2Q ،+Vم، و

*� ��g د�2T� R$س�� ���'+ �#د�، %�پ .205 )ر��2�، ص1372ا��ان، س�ل

.O�76�-س3�ن، ص ��� ��د1 ا -83*�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از-84

.�40رو�، ص

www.goftaman.com

566

را Bس���!� ��� -85 �A$��! ،2-2�*� ا�O�-س3�ن ���-�ف *��4دان ه�رون ا!��زاد1، Vوار�

.س��� ��T�ن !'+ س��س� درس� ده� ا)�� و اردو-86

.137ا�O�-س3�ن، ص 6�!��، ص ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و-8787 . ا�+1979 س�ل �V6 ه�� ا�O�-س3�ن از-88

.57، ص 1989��� ��د1 ه�� �V6 ا�O�-س3�ن، در-89 .215ص90- By:Janes Defence Weekly, June22-1985 P-1228-

1233 .100 ار g س�خ درا�O�-س3�ن، ص -9192- Power Struggle in the Hindu Kush; Lt Gen(Retd)

Kamal Matinuddin P-1. 93- g . 87ا�O�-س3�ن، ص س�خ در ار�e �M�وز-94M$ س3�ن، ص-�O*�ا� �رو�92. .276ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-95، 1989ا�+�V6 1979 ه�� ا�O�-س3�ن از-96 .116ص .298ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-97 .p 285�ن !�)k، ص -98 س��س� درس� ده� ا)�� اردو و-99

.235ا�O�-س3�ن، ص100- ،�V6 ،س3�ن-�Oس� وا���6�!��، س .80ص

.258ا�O�-س3�ن، ص �V6 در-101 .p 283�ن !�)k، ص -102

Page 284: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

567

103- f9* را1 ��ر!� در�� )'& ص T��$ d��j529.

3� ، ص ا�O�-س3�ن در-104��mژ �V,V!82.

�e �M�وز �رو� *�-105M$ س3�ن، ص-�Oا�283. �س�-2ر، در -106� !��روف، ژ-�ال ا

�k,��، !d6R ��رس´ دري، ا�O�-س3�ن %� ! .5، ص 1379ع ـ صF� ، %�پ ���ور اس2

3� ، ص ا�O�-س3�ن در-107���mژ �V,V!63.

�4و!ف، *�وس، ار g س�خ در-108ا�O�-س3�ن، *��4دان *� ��رس+،

.B153#�#@ر��-�F، ص در��� ��د1 ه�� �V6 ا�O�-س3�ن، -109 .85ص

ه�ر�سن، . د�� 4�ردووز، س'�� اس-110��d6R! ،س3�ن-�Oد1 ا��� �: Dاس2ا

�F��+، %�پ ��ان، ا-3��رات *�� ا?''+ .210)ر��2�، ص 1379 ا�2�، %�پ اول

6�!��، ص ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و-11169 .

در��� ��د1 ه�� �V6 ا�O�-س3�ن، ص -112163. .p 113�ن !�)k، ص-113 .p 135�ن !�)k، ص-114115- ،Kر�� �g اول، !�وزوف، �4و4����

.www.farsi.ruس��� ��رس+ رو،!M�و!� �رو� و ا�O�-س3�ن، e�وز-116

.�219�ه��2، ص

www.goftaman.com

568

'K و9Bت درس=�� -117 .140ا-,�#ا�O�-س3�ن، ص

�V6 ا�O�-س3�ن، � در��� ��د1 ه�-118108. .p 117�ن !�)k، ص -119 �<� از ���ض -120 ،w%�*ر4 �* �A$��!

+T�a. !���� !'+ ا-�2�� ا� در!��ن -121

�T+، س��� د�42�1a ض�����ت، �(. ه�� رو�2اد دا�3=�� س��س+ و ��د-122

714 �ر�t+، ص . 123-��Tدوس� و��دار و�د� ،w���,Vس ،�n

�T+ £�!�ن، س��� د�42�1a ض�� �<� از� www.didgah.de��z �AIر¦+ )9-,�ر ، ا�� ص

f9*�* ودا�� �روز-�!� &Aاس +!�b- �'� روس+ *V�م در1989 س�ل ��ر!� در

"f�V4ان دوس� و��دار "اVBدر �* �n . ���� !�kر ا-3��رd'Q )9-,�ر

ه�� رو�2اد دا�3=�� س��س+ و ��د-124714 �ر�t+، ص .

.207 ��� ��د1 ا�O�-س3�ن، ص -125 ه� ا)��س��س� درس� د اردو و-126

.395ا�O�-س3�ن، ص*�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از-127

.�28رو�، ص د-�دز1، %�خ �ر�K د�ار ادوار -128

روس+ *� در$��� *د، *��4دا-12V از�T+ £�!�ن، س��� :��رس+ در�a ض���

.www.didgah.deد�42�1 129-��رو�2اده�� س+ و ��دا�3=�� س

،+tر�� 714.

Page 285: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

569

. k(�!715، ص p�ن -130 .208 ��� ��د1 ا�O�-س3�ن، ص-131 .س��� د�42�132-1 .p 210�ن !�)k، ص -133�� *f9 ��ر!� در-134-��اN6س �ق *

وس�� �را� ا-NM*+ <=ر� ا���د1 و� ا�O�-س3�ن، ، س��� �MB 1364ب 18د!��ا

�� . www.esalat.orgاص���-� *� رو��6��ان و-135( ،+V� س�!

�#م �� ��د1 ��و���+ اj�د ���سسd6R! ،�رو2 :�T� پ�% ،+�TB +'B

.203)ر��2�، ص ��1385ان، س�ل س��س� درس� ده� ا)�� و اردو-136

.308ا�O�-س3�ن، صه�� رو�2اد دا�3=�� س��س+ و ��د-137

،+tر�� 726. .p 725�ن !�)k، ص -138139-#�ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و9Bت ا-, .150ص ���، دو-140�rV����� روز دس3,-(

�ر�K، س��� @ر���+. .nwww.didgah.de�، دوس� و��دار-141 . p�ن !�)g� ،k دوم-142143-k(�! ن�p . .�210�� ��د1 ا�O�-س3�ن، ص -144 . k(211، ص p�ن !�-145146-�n دوس� و��دار . ��M ا-NMب ر-147M$ �!�-15 روز 1365ر�2� . )ر� . دوس� و��دارQ ،�nس�T دوم-148149-k(�! ن�p .

www.goftaman.com

570

و)�1�S ه�، س�Fه� -150 .209ص

151-�nدوس� و��دار . .211و)�1�S ه�، ص س�Fه�-152 .س+ .*+ . س��� ��رس+ *+-153

Page 286: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

571

drV� ���

"ا-NMب"زو*�4�ِ���سِ� e�و

:ره." ح�ب وح��M�5 ��� ا1 در�: اD درa �9ره �س��� � $#ب د!��ا

#�( �در �ر�K )'& س���� !=d و$�د�� @ن اس� $#ب !k*رT��$از. و |$�A!

�: اD از و !=d ا�� دوران ص�دa زوال �� $#*+، )�وج Qا� T��$$#ب و �ره9

�� �رو� وT��$ +��ب اس� �� در��و�#$ �� و ا�� ��� !رد�A !+ *�رس+ �Qار

Nش . 4��د �* ��-@ dzر +'B Dا :�a ��اوا-+ در6=� ���2 *�-�!� و

�ژ� $#ب وm2�@ O ��2Qرت دس� س�)3�ر V=� زد، ا�� Nش ه� �- ��M* �*

�� از'* ،2�!�a���� $#ب -T��$ 2�2� ��� و4سRش �Q�F و)�!� درون $#*+ '64

وا�Q 4سRش ا�� ��رJ�ت در. -��د�� $#*+ راT��$درو-+، $#ب و �س*

�� %2V ��و���+ *�د؛ ه� اNITJل و�� $#ب T��$ لNITJزوال و ا �ه� �F��!

� )'& *� Bا!� w'3h و !2�3د د!��اا�� !IA| در. !�,�دد )�ر6+ *� دا)'+ و

�� و ��سg ه�� !2�3د� !رد'j Kس���: اD %,-� *� ره9� . 2!+ 4��- �Qارa

�� @ن $#ب T��$و &'( � $#ب د!��ا%,-� ا�� !رد در رس�2؟ -gM �رو� ه�

)�وج -��وه�� ارز��*+ !+ �د؟ @���س� ا�O�-س3�ن *�ز �*+ از �رو� از��س� %�ا *د؟ ا-NMب ر � e�وز� �*2�!�aو ا &'( � �� $#ب د!��اT��$

��د � و��و����2؟ س��س %�ا'TB Dا :�a

www.goftaman.com

572

دو�� %,-� وره9� $#ب در*� VBان @)��� *�ررس+ !+ �د؟ -gM او

�� $#ب در و $#ب !�kر ره9T��$ ا��ا�� در ��و���+ %� *د؟ �رو� ه�

��� دا�2V3؟ ��و���+ %� -gM و� و . ...

:دو$M ح�ب و ره." در ��اح/ Uع�د�: اD درa 1344(1965س�ل( �� �r�-دا

��� V6�ح ��%d دا-�,�S 1: *دB �*� )'& *� ره9� f9* ��ر!� $#ب د!��ا

)1964-1973(ده� د!��اس+ و� در. @!2 در3��V ه�� !A�رزات )��*�-+ و در و�!

و ����ن $#ب �nد1 !+ �2 ا�� V6�ح از�� !A�رزا + )د در� در ^�م س���� ���

�� $#ب $��Tدور1 س�c در V6�ح ��%d و� )'& از هاداران 26� f9* د!��ا

س�-,-+ و3Q+ ��ر!� �� از. ��ر!� *د�!� ا!�� �� *� ره9� $#ب و$ ��T��$

در �س3�� g��p س�اس�� $#*+ دس� ���� و*س� )42V��} �t3��� )1981�ن $#ب در

#�! g��p ا-�-س� Dا :�a ،2!@ +-ا�tس�� *� ���� را او اسAM3�ل از درO

ا��ر1 *� در واژ1 ه���Q gا�m ��د و�F4 �!ر�� :

�! 2�Fرا س g� را�,�ن -2اد �' ا�� ر��3 را*� -62Mا-+ )��12 اس�

�� ره9� $#ب �� ا�� ��FVا-� $#*+ *�ا� �2 در و�� �� *f9 وا�Q *�ا� �Q!

YNTB �� �!$#ب و در ��ر �ره9 ��T��$�: . د����3 * دا�� 2و�� $#*+ �Qارa

Dدرا �B $#ب @ن ز!�ن ��3 !��#�T�*� ا�� !M�م )1356( 1977س�ل �� در *د

Page 287: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

573

. ����3 *د$#*+ دس� ��و� 1983س�ل در س�c او* ���B �*

�� و�Q در س��س+ $#ب ار M�ء ���� وp�Nت $#*+ *� Bض �� +�V! |�$ �*

�� �2 -را_2-ر� . �: اD !�ا$� ص�د $��+ درa �� ب در#$_��� *� در��ه� �j ره9� ��ر!� و را

Q�*� ��سg و��Tد، -��3 و!ا��M او *f9 ��ر!� و *� او�| %,-,+ را*ط

�: ص�د !رد !wQ ��ر!� درa � Dا ��و� س��س+ و* ���B �* +سRدس +�V!�Nت $#*+ وس�اa�م ره9� $#ب اس��� . Dا :�a ���B 2VT3�� +'B ن�C'در راس

�Nت $#*+ *��و� س��س+ و�� +�V! �cس �r�3-"���! ��=��S ن�� در "س�زش !

-2ا!� ��ر!� !VA+ و ازدرون $#ب !�2ا-2�* �* g3Mا�م !�M! �* Dا :�a ��M ار

2�4 +! �t$#ب س �12 !س�'� « :*��TB |���و� س��س+ �* ���Bا � � ����

�Nت $#*+ q�� -را_2-ر�� +�V! *د .2�2-�� ��2V% دا�� �س� و6 �دا��، *�ا وصw ا3$��ط ه�� �زم *�2 و�+ ��ر!� *�

!ا��M ا*�از !رد !�Rف *د�� در ه� 1�A3ا�� �س� ا� �* Dا :�a ���� �*

���� �4ا�g ه�� ��ر!� *�. ��د1 *د2M3�! g�( 2�26 ددر * �� +!�M! ��V%

�� در � � ��3ن *+ ��: و *��2B�� �4دد ز!�ن ��»+ و��دار�� در. #��$ Dا :�a د @-#!�ن3+ *��� )�صV% .

����ن � 6'س� )�'+ !=d %� �� از ا�4�Vم ��-#ده�AQ d از -�� س�ز س� و'�

��3 !��#� درT� �b- �Mا�دا�� �� !�: اD از را )دa ل�M3-د *� ا�( �*

www.goftaman.com

574

*�ز4��د، و�+ دارا�-��ء )�3t�.«)1 *د-�و1 ر د�,�@ب از

��و� س��س+ ا!�*�B ص�$: ��روال��!� )'& در س���� �س� ره9� $#ب د!��ا

�: اD وa �=رو�� gM- &'( ح�V6 ط*�! �: اM! �* D�م *'2V $#*+ ص�د در راa

'd=! 2V� +! +M و 12VV� ��� *� Qل . Nش *f9 ��ر!� �� در او dzر +'B ص2د

�+ *� �6� �Tد*�دن *�ادرش *�����*�: اD *دa �و���: اD در *a ���B

��3 !��#� *�ا� دارا�-��ء س��س+ وT��� �2 اوTj .2س�روال !+ -�� : در*�ا*����V=�د*f9 ��ر!�، -را_2-ر،«

2VT3�� +'B ن�C'2 سT� ²�وص �ز��2V��} +! �F��hو ا*�از #�- Dا :�a

�وز��� -ر. �2Vازا�� �4وپ 2��Sار� !��1( *� !��ور��zو��Fا��6 !+ )س�!

2V��} و �b- +س����و� س* ���Bا ���Uا���ن !�,kار-2! @��در*�را :�a ��Vوا�

�B |�� Dء ا��دارا�- ��3 !��#�T�. ا�� �4وپ !ا�2V� +! �M و���V=�د

���رو� و%2V *�2ازFت، س�QN! ا�� � د1 و*�ا�f9* �* g ��ر!� !�ا��6 { د�,�

2�,�را*�C *� ره9� $#ب n�در در :�� !��F 26� و6د ار �M� �Tد�h +����*

AQل )ب .گ.f(!س� اV* �4�ًا دارد�B Dا :�a ��2V� ء���3 دارا�-�T�

!ا�& هس3�2؟ %ن n� !��#� �د، @�� ا�� را*�C س��سf9*YNAQ �ً3 ��ر!� در

�� !+ �د ر�A !ا��M ��د1 *د، *V�ًا�: *�. درس� اس� *,�2 � اس�س *��2

�: اD درa ،��Vم �Nن AQ'+ !س'�17 &'( � ��3 !��#� $#ب د!��اT�

Page 288: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

575

�| !V�+ ا�O�-س3�ن ���3 !��#� ا-t3�ب !�,�ددT� و ! ���س�

*� Nzم ��روق ��M*+ داد1 !+ ))�د(�: اF! D=م �12 درسCح ره9� $#ب . �دa

�gM-2V دوم �وو���AQ w'+ را*�ز� !�Nت وQا� !س'ح(-را_2-ر�� )��A�ت

�g *�2از. س�cد1 !+ �-2 *� اوT�� ا��وا)�N3�ت !V�سA�ت !��ن *f9 ��ر!� ه�

وص�² س'� +'�-�C�2VT3 و-را_2-ر،�* Dا :�aدد و�,�!� 1�� �2Tز���

�4وپ ه���ر� وزر-,+ )�ص !��ن ا�� دو �TB *� در *f9 ��ر!� و ���V+ در$�ف *

�2Q dرت � ���S �4وپ -را_2-ر�j در!�ر1 ) �س: 2Qرت ��!�(���وز� ���+

-#د� *� !��ور�� �رو� *�ا� رول اول � )'& @!�د4+ !+ در $#ب د!��ا

2( ».4��د ( �#��! �3�T��B +T�bB +A-2T� ژ-�ال

�*#�- &'( � د�42�1 !��*� $#ب د!��ا��ص�$: ! Dا :�a +VS�* �F��hروال از��

:!+ -�سf9*�* 2 ��ر!� س�t !+ 4�2 و�: در«a س+ $#ب از����و� س* �'>

در ا!� ها)اه�ن ��ر!� �nد1 !+ �2�* �S�* دA- �!او. ��ر ���pا1 *�ر�

و *f9 ��ر!� -�راJ+ *د �� ا�Vن از $3+ *�س'� +'�-�C�2VT3 و�pا1 *�

درون )�g در و 12 *د��و��-+ -#د� ��� %,-� ��ورش !�2اد ا�� ا-�2�� را

�� ز-2 روز� *�� ) 3(».!س2Q2Vرت

):��د(��ز��ن ا�'�LSرات ره." در�b- از ص�ف �� �Mا�2ه�و!V*زدو �F��h

�: اD *� �'� ه�� درون $#*+ *�aدص�

www.goftaman.com

576

2V'* در +Q� �Nت $#*+، �� �: اD در دوران ا23Qارa �Qز *�وا�z@

-b�!+ ا�O�ل درe�وز !�$'� اس3�N و در ا�� دور1 او در. �رو� @z�ز ����

س�ز!�ن اسAt3�رات دو�� $#ب رأس ادار1 &'( � ا�� . �Q ���4ار ))�د( د!��ا ��� ار4���� دو�� ادار1 ��+ از d=!

�V روا*ط *س��ر-#د� و �� در *د�,V ��� ار4�ن 2Qرت در *� 12TB�� �رو� +V�9د *+ *� س� .6+.�+! .�* �* �6

*+ .6+ .�+ *� روا*ط -#د� ادار1 )�د�� ا�� ادار1 در�Bص� وpا �V!3+ وا

وا�O�ل -b�!+ س���� e�وز -b�!+ در��ن !+ @�2� gا�� ��س �رو� ��

�: اM- D�+ @���رو� ه� درa gV�#4�� *f9 ��ر!� ره9$#ب و �� دا�2V3 وVا� $ ��T��$؟ *���س� )�د را #ب او���T4

"+� .ا�س�ان �+ ��+ از "او�� 4رد�Fس��ره�� �z*+ !�!ر�� *+ �� در .6+

در ا-,'س3�ن �V�ه12V �2 س�c در دا�� و��ت *+؛ .6+. �+" :�3�ب'TB Kر��

*� زود� �� از« :!+ -�س2 "*��ون !�ز�+� ،���: �� .6+ .���3 �2ن ا!a +* ر�

*� ره9� )2!�ت اBNS�ت اس��� ر Ï�� 32 و 1980 �� *� س�ل ))�د( دو�3+ ا�O�-س3�ن

�س�� �4د�2؛ ���� Fh+ ا!'� ��6 �*���T4.«)4(

"�V�!��ون اول وزارت "�4ر4´ �ر-��3 !��#� !��ور )�ر�6 �رو� وT� ص�(

�س� �رو� در-T� $#ب �ز!�م دار�: اD راa ،w%�*رز-2« 4�� ´� ´�NS!

)5( .)ا-2 »6´ *´

Page 289: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

577

�E �� ازس�-,-+ F$ �!�$اسAt3�رات دو�3+ اD ا!�� ر��س� ادار1

�� ��م *� )�د �� ازO :�a 2وش* ����*+ در .6+ .رأس �+ اk4 Dا��3 �2، در

س�c دا�� و �رو� ا-2رو�ف �Qار*2ون . *+ رس�2 .6+ .4ر*�%w *���س� �+��*� *+ در .6+ . �د�2 !�!ر�� �+

��6�ن ره9� و !س� در در را درؤس�� )�: اD درa 2 )�د !��2تV3ا�k,� !�=kا. !

:�a�M'$در d=! ���t� � |�$ �* Dا � )'& در Sل س���� ره9� $#ب د!��ا

. VB .+6��� �+ !رد )�د در ر��س� اودرون $#ب *+ �U�*� ار4�ن �ر� 2Qرت در

�س� �رو� و-T� ار دو�Q �رو� ���� روس+. �دا�F��!" �V,V!س3�ن در-�Oا�

�3���mژ"#�- �Qا�� وا �*�* �� !+ ص�ا$� ��!� ا��ر2VV� +! 1 و

2Vس�ان در« :-VB �* :�a gV�#4�� ��ر!� �رو�=��-�6 #�-gM س�ز-12 -

�: را. *�ز� ��د-2 �+ راa �ً�AS ،wا-2رو� w�V��-!�ر�w �� و اوس3

ه�� او ا-��+ ارز���*+ *���+ از�2اد-2، *س��ر! 2V3(�V� +! بدر. )

�� در ا�� ز!��V را�#-�=� ا�� *د�=V ا-2 صرت ��� ��ر!� +! :�a

�2V *� 6�� او�V* .او ��AQا�� در ر و *����+، -ر :از �Bص� AB�رت *د-2

{��42V�ن اسAt3�را + *� �2Vار و( ��&^��Nت !,� ).-b�!+ �رو� س�ورو� وز���

�+ و���* +-�و�AS ا��د!� -ر ��ا�س�,kا��} +Q�* ��,ران . ��& را1 د�!�!

f. .گ �1986 -1985ب در س��� ���� *�ا� �� !V�س� ��� -�!#دmس+ ر�� �ا�*

www.goftaman.com

578

د�,� *�ر( <=ر� ��ر��ار �* d�T� �� d��TV��V�ر� !

Nش ) ��ر!� در��!'� �3��4 �12 *د2V3(ه��+ را*�ا1 ا-2ا.«)6(

�: اD *� *2ون �د�2a dاز� dو� gV�#4�* 2��� *� و�1i س�ز!�ن �� �رو� ه�

*+ در .2Q. +6رت اسAt3�را + @ن �+ اسAt3�را + دو�� $#ب نر��س� س�ز!�

&'( � در او. �Qار���4 ))�د( د!��ا س� ��k: و ره9� ا�� س�ز!�ن *� {�د

�F�ن و دVn�ن ا-NMب ر�h بص ��( �*��!'+ @ن ��2A -�� و !�$'�Vn�ند 2� .

ره." ا��H�+ ه�" ا�'�Sب ��� ا1 در : ح�ب

��ت !=d در ��+ از- �* �C*و را �!�Bز �: اD *�رس+ ا-,�#1 ه�a ��T��$ و ��ر�

�� ا�� زB�!� و در ه�� gV�#4 اوT��$��ن %=�1 ه�� ��)ص ه� از او %�ا. اس�! دا)� $#ب ��%d %� در V6�ح )'& و دو

� )'& و س� �رو�=� *� %� از د!��ا�f9* +V ��ر!� ا-t3�ب �2؟ �-�6

2VT3�� +'�-�C'س ��Q! �* ��-@ dz�* ��f9* +V در Q�--+ )د !V�س: و�-�6

��-,kاران ��ر!� *� VBان ��+ ازV*��ر!� ا��ر1 !+ %=�1 دوم �� از $#ب و

�: اD راa ب�t3-2، ا!� د��� اV� در �ح {�2ه2J :!+ -�س2 او. ره9� $#ب

�: اD �س� در«a ��س�c $#ب و �AQ از @-�� *f9 ��ر!� !+ در�-�6 ��دس3,�1 دو

+ *��2 �4د�2؛ ازN��� !�ا$� ��ظ �� را1 ���� در !+ ��Tد %2V� را

Page 290: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

579

��3 !��#� ا�-��ء دارT��'+ !=d *د( +� *� ز��ا. 4�م �س� و

�Sح س'ط @ن ز!�ن، او�Yاس�س !���ره�� !���+ $#ب *2Mر ��� *f9 ��ر!� �� در

�� و*A� 2ار��S ت دا�� و�!�M! از س� د�,� از و س�د1 ا� -Aد ره9� ��ر

� ه�B طM� ،دح !+ *�C! ���-�6 1�4 ��و� س��س+ !�3ا-س� ا�� ��-� ار�2*ا�� !M�م ��د�ً� !� در. دا��3 *��2 را

��دk4اران $#ب و*V *دم �� ��+ از ��$#ب �nد1 !+ �2م ��ر!� %=�1 دوم در ازه�y,-� درون ره9� $#ب -�# در و

�* +3F��h د2ا�� !� و6- . �ً�t� �! +�وادB�� ره9� -2ا�d3 وVyp�ن ���2^�م

) 7(».��ا�ط �زم *�ا� ا�� ا!���اهA- dد�B ص�$: ��روال����و� س��س+ $#ب !*� )'& از F�وت د�42�1 ه�� د!��ا��� ا�� V6�ح درBس+ $#ب *� ا����و� س*

�: اD در س�a ب�t3-ا +! �t$#ب س �ره9�: ص�2T� ²ز��� در« :4�2a w��h اوا��

6�ح !�2اد *��� �* R�2VT3 و اD *د� *� -�b *� س�*�M $#*+ و -�b ز��ا

2VT3�� +'B ن�C'م س�-R��� او ا$س�س�}��Mjو �ردد)�� �!2T2V! *�ا� -��ز.

:-�rVص�$: ��روال( وا���! ( f9* ��� ��� ��ر!� سط ص�2T� ²ز��� و�rV���

� اAQ .�! �%�4ل *د !رد ز��د2VT3�� +'�-�C'س�* d3ب دا�روا*ط ) .

2�!�'م ًا �N42T*#و� Sر��� *�2س g�( �Mا�! +'AQ ��ه �I'�! 2*�اس�س�

�: اD ا*در!رد راaد�ازد1 *. { �ا�* �� �+ �د؟ ز��ا !�Cح -Aد اصYN وrVS�ر

�*� -�b �رو� *د در او +��� ��'j و

www.goftaman.com

580

��� )�ص �2ام ,�J! ا�� 6� *� ه�صرت در. -2ا�� )د از

�� �12VV دا��� gM- �رو��b-.«)8( ا-t3�ب در!رد -��bرو�=� *2ون �د�2�� ا�� $#ب $�ف @)� را ره9� $#ب وT��$

�: %�ا ه� �رو� !�#د،ا!�a را Dا ��q ا-t3�ب ��د-2؟ ��ر!�

� س��س+ ا��اس��ب )3 از%=�1 ه�� %c,�ا *س��ر� از ��3ن ه�� ���س3�ن �� در

�2� *,-� س���� ده� ه�3�د�A ��9د��*� *� س� س��س+ در! Dا :�a�*و

�: ( روا*ط -#د� دا�� ازس��B درf و�aDدر )ا ��O �ات �رو� وVpا�+ *�!رد

2�4 +! �tات س���O ه��س� . ا�� :)9-,�ر و-�س12V ا!�����+ !+ -�س2

�: اD 1993س�ل )3 در«a �� �F4 �! �*��ات *� و6د@!12 در!س� در�O ��pا

و��ص� را درf ��د زود ز!�ن 4ر*�%w را��وز� ��!� *�ا� ��$: �س� ر��س� � �*

Vp &��S، از�رس� 2�26<=�� ا�+ *�س )9(».روس ه�، !V�س: د�2

�=V �3A�روس Vpا�+ *�س��س� 2�26ا�: اD را*� 6�-��V+ ��ر!� درa ،�ه

*�ا� . ره9� $#ب ودو�� @ن $#ب {+ رس�-2 V=� از �رو� �- Dا :�a ب�t3-ه� ا

�� ه�� اوزاو�� '*�Q و در �ر��س� ره9���س: و ))�د( س�ز!�ن اسAt3�را + دو

در *�ز�,�ان !=d و!23Mر اT3B�داص'+ 2Qرت در�رو� !رد �6 *د، !�ا�#

�� از'* #��� ��ظ ه�� Q!+ او-pا*� ا�� !Jع در��� %=�رم ا��ر1 . دا���� از �2 وF*� ا�=�رات س �رود�� " �

!V�12V��} �'! + )�ص س� "4�ردووز

Page 291: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

581

2I3! ر درس3�ن �� ا!-�Oا� ���VB�3ن *� 6�� *� ره9� � -��ز از

دو�� $#*+ س�t $#ب و *f9 ��ر!� در)�س� ���س3�ن ^��� و هV% d�ن از. ر��

��VB � �9ن در *� ره3�ب و �#$ ��دو �� 4ر*�%w ا�� ^��� را ا��ر1 �2

Nق ا�O�-س3�ن در6=� *��ون �2ن از�*2! ���4�b- . ص�t3! ه��س� �س'

��3 *� ا�� �رو� -�# ا!�����+ ا!ر-�« :ا-,�� !�,kارد�Qا�� وا Dا :�a �� �

د�T'c���� را در -�b � ��3ن *د، او �6 داد :��� ��ر!� � %�ا. �رو� 6�

س��س� ه�� QA- +!دو "وا�Q+" ��3نرژ�d او-�رJ��3+ وس��+ در!��ن

%� ��ر!� ا�4 .��3��ا�r�د��د1 *د!Vسب *� ��3ن !�2ا-س�، اz': را )د����3 �* ��V! �* 1او ا��ر +,Vه��

m#6+ از)د را در!��ن �A,�ن ��*� او2V32ا-س�}.«)10 (

ا�#ون *�ا�� ه�، �رو� *� )�Vد� ورV6 ���J�ح )'& درا-t3�ب ره9� 2�26

�� ��اوان !+ داد-2 $#ب وpا ��روس . دو����R ازه� !+ ��د-2 ه��* Dا :�a ��

d *�ا� V6�ح در!��ن V6�ح ��% �� د�,��+ او )'& *��V �6 *� ه�� ا �*�Q

�#. اT3B�داس� ���kش و- Dا :�a در )'M+ ه� ا�� اT3B�د دوران ر��س� )�د

�� ا�O�-س3�ن . 6': ��د1 *د راF��!� *� ا�� -��3 ا��ر1 ��mژ �V,V!در

2Vس�ن *�زان $#*+ « :��د1 !+ -���ا�س& !+ هd از��)� )' ��)� ��%d و هd از

�: ^��Nت ��ا�س�-+ -2اردa �� 2-2د� �Tً� %ن او(M3س! �* g�T�س� در� �ره9

www.goftaman.com

582

�1 �+ در $#ب !��ن .)دس� -2ا�� 70- 60 س���� و��ر!� در

�: در��س+ a د��رو�� * ��دردس3,�1 دو^��Nت !6دM'(2J+ 6' ره9)�د

�� دو�3+ راV!ا �2ان ار4���V!ر�� �* ،���,�����-� دل *� در @-�� )د !

�* +� �-�T�*� ��ر� . *د @-�ن Vpا � ا-س� !V�سA�ت او ا�� 4-� ر�3�ر

�* +*( +�t� از �ر�n �36س�* ��=�M'( V+، وrVS�ر ،2T��b- ن% �و#*N4و

) 11(».دا��3 *��2�: اD )د ا�#ون *�a �� *� ا�r�د @-

V6�ح )'& ��دا)V! �3�سA�ت -#د� *��� -#د��+ و از -�# رو� ه�*د، �V%

�V�ن داد1 TSا �=�M'( �* ت -#د��Aس�V!�. *د-2B � +س��V6�ح )'& در*��و� س

�V�ن �رو�=�TSا�� $#ب ازا ���Bا �*2�4 +! �tح س�V6: »�ه �رون در �@

�� اس�23ل )ره9� M'(+(ز!�ن *�ا� !�V%��د-2�ره9ان ا��4�ر!� سط ��+ از: !

��� +M'(رت ��»+ ه� �4دددر@ن ص 2-� +!2I3! dه�* f9* +2و��Aس �و*�ا

!+ ا�r�د ��ر!� ��ا*'d ه�� ز��د2V��} .ز!�ن @�� و ��B2 درV3F,�! ��:

�!�F- Dا :�a او اس� و �12 *��V�@در��ء)اه2 �=� اM'( . ��د �س� ��در��س

�� واT3B�د*��� )'M+ ه�T� )12(».)اه2�2

�w س+ و.*+ .9-,�ر *+6�رج @ر-+ )�! *� "4����ن ا�O�-س3�ن k4ر4�1 ��ر"

�: اD در ا*��د w'3h ��را�+ وa ����! �� *� nل ���kش ره9� T��$$#ب و �ره9

را او و س� V6�ح )'& !+ ��دازد از او

Page 292: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

583

!س�� د�42�1 از2V� +! +���! :س�V! ب�t3-ا:

�: اD *�ا� ��g *�د در��ه�ا!�«a -�* �!� � �� "!���� !'+" درا!�

�*�-�!� ر�#� �12 *د، از6�-: !س هVز هd *� او. ا-t3�ب !V�سA+ !+ {د

���O ��C( 12 -�: �2ن *���1 و6د!�- �� از او. �2ن دس� -��-12 !ا�6 *د

�� )�د 1981 س�لmد ردم در *�! ��Vذه�tص سF��+ *د�� ا!����rV ه��

�F- ا-س�-+ ه#اران��z د1 راص�در�� *� ��ردا�� S�-+ او و س� *د، !,�

�� ز!�ن اورادر)�دB درس� fودر �(�Vدر�دسRس+ �Sف !�ز اQام ��3ن وا�Q دردو

رو�=�3��T 6�ذ*� ه�� . ��!� ���12 *د. *د *��R از-M�ط !�12VV�#�T او او

� ا�4%� اوB � ب#$ d%�� ح�V6 �36س�*� )'& *د *� Qم �A او-س !,� د!��ا

��ر�p �-�% ن3�ا�+ �#'zرا -#د� او اردو )'M+ ه�� z'#ا�+ !س'ط در *�

R���12 دا�� �� ...!�س�)� *MB w%�*ر4��- |�$ �* Dا :�a +� 6+ .در�6 اول.

�V�ن *� ا�6ا� ه�TSا �*�Q +* د* +'TB *�ا�g ه2ا�� داد1 !+ 6�-: !س� �� از

2�.« )13(

: �باح�از ره." ح�: اD درa ب�t3-ا � ره9� $#ب د!��ا

�#��! �3�T� +!TB +�V! انVB �* &'(��3 $#ب ��ه�ًاازT� d2هrم هV'� &��S

���� &Mj $#ب �1 �� . !��#��k3! مV'� 2و�� 1365 ر13*�ا*�*�1986 در%=�رم !+

از !M�م اس�F�3� f9* ��ر!� را �4د�2

www.goftaman.com

584

+!TB +�V! �#��! �3�T���kم �� و��M! رادرا�� Dا :�aاو ��q

2�#4�* .2V%ه� ا!� در ه��� �O �ا�� �� $#ب *� ره9� درT��$ 1�3 دور�k4 فN(

2Tر�- �� �* ���E اD ا!F$1 �+ و� س� ��� ره9� �3Q �* رس�2-2 *�رت @رام

در *2ون )ن ر�#� صرت ���4، ا!� و�ر-b�!+ �رو� و���ر$ �Qه� وا �رو�

ا�� !�-� �V6 و��3�ردرون $#*+ در .!رد*د

drV� 1986 !+ 4ر*�%�N* w�ص'� *�وز�: اD راa ب�t3-ا +!TB +�V! |�$ �*

�F4 �9 و &'( � -�!� در $#ب د!��ا�d دوس3+ در س=n d�« :ا� *� او-���j

��ر� �A-�6 �p ر�2و س�� ا�O�ن،-�رو�p��ن اj�د ¯� و! g�س �روس3+ و����� س

� ا�O�-س3�ن *� )*+ <=ر� د!��ا��ر اس��@ .�n �* و :�a &�^�م ر�

� ��� $#ب د!��اBس3�ن )ا-�Oا� &'�� ه�� 2�26M��! اه2اف و در را &Mj�!ا ) d��} +!.« )14 و@رز و���w ا-NMب ر

��3 !��#� $#ب درT� dدهiم هV'� �Qوا�: اD اa�م �د �� *2ون )ن ر�#� a

�� *f9 ��ر!� در'B ب#$ ��T��$ درون� )'& *د �ر �� در د!��ا$ � �r�3-

���� &Mj �#ن ر�*2ون ) �رو� +!�b- .در!س� -,���3 سV�ر�� ا�� �د � ز��ا

�� �'Vم هiدهd *� @ن �12 *د؛-@ dz�*�� در � د4�4B +-�د� {��+ ازO

+ $#ب ارا�m ��دN��� . � �f9* �� 2�2 ��ر!� �j ���ر +در$�

در���� 4سRش ا)N3ف درو-+ و �رو� ه��+ س� $#ب *��( Dا :�a �*را g��6 �9ره

Page 293: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

585

�� در ��د ا!�-���'Vم *�: !رد ^��� ��ر!� در هiدهd ازa �9ره

2� �3F4 Dا: » &�ر��& *f9 ا-t3�ب ر��: راa د( ���-�6 ��� �| !V�س: $ �*

) �رو�(�دوس3�ن ! !�و: و�F4 !���+ ��د �*�U! �*را :�a &���، ر��& *�ر�$Nص

�2ا-���dا-�ژ� و! +� ا���ن در. اص�� )�دmت ر�!�M! �#��! �3�T� +�V!و

�� س�ز!�-2ه12V )ب و -��ن داد-2 ا-R-� و و��دار *� @ر!�ن ا-NMب ر2V��A��#م ��و�3�ر� !��-��Vم . س'�

��3 !��#� $#ب T� d2هrه &'( � د!��ا ) 15(».ا-t3�ب درس3+ اa�م داد1 اس�

�: اD در@z�زa +�> �9$#ب ازره �ره9� ��د �در 4�م �س� س�F4 +! �t و Nش !

و4سRش ا)�N3�ت درون $#*+ �2�2 ازدوV6�ح اص'+ )'& و��%d واT3B�د *��ه2

*س� را و��ا�س���� w'3h ا�� V6�ح ه�� هادارن *f9 *�او3$. *���-2 )د

��د��: و و ��ر!� !�ا��6 !B� *�س��س� �: درz� ��F از @ن !+ �2 � ص2د �h

��ه2 در*�ا*�)د @��* . �6 ��3 در)ر-�: اD در @ن *دa �� 2B�M3! �=6 دن��

��O در هاداران *��k� �* �!�� f9ش ��،ره9� $#بO )�سِ� ره9� را ا�� �رو� 'M+ !+ درj�ت� زاد1 �رو� و

ژ-�ا�ن هادار *f9 ��ر!� ��+ از. ��د�: اD راa رد ا�=�رتدرا�� ! ز4�* +!

2V�: »او)Dا :�a( زVه �� �F4 دوس� dه *� او ها)اf9* 1 ��ر!� اس� و و

ا�Vن دوران و� �3�k4 ا!�. ا$Rام داردز��د1 �12 اس� *س��ر و���w او. اس�

3�} +��=V @ن *2رB=12 ا-س� ازو*�

www.goftaman.com

586

�رو� �2Aت در .�دوj�ت *#رگ *Qع ��س�، ره9� -��

. *�4#�2 *�ا� ادار1 ��ر �رو� !�اصر + �� £� دار-�b- 2 در @�� ز��ارا از ا�O�-س3�ن Qت ه�� )د �د

2V��*� Qا� !س'ح *��2 !�. *��ون *�d و��* +�3! g�(ر�وز در ���� �V6

d�� .�! 2��* �* +3�@ن ص'ح و�ا�ز�س �T��d و*� ه�صر + �� �دا�+ )�وج !V� �-NM3د��ع !س �2V}ا ��وه�� �رو�، -

d�V� را$�ص� g�(ر�از� . �% �! �F4 او�n �� د1 ام�� �*2 �ه� ��ر +«�� ��'B

4��� {د1 ا�4،2�ه+ !b�ه�1 !+ �J! �! : ���2، ز!�-+ اFS�ل ود)Rان !V�

� ��Fس3�2و4�ه+ �& ��د1 *� س�f ه�را! +! �! :��§ �*�a@و�rVا��ًV'B

) 16(»... .��داز�2

9:� Fب د����ا���ح Jش ��3ق درو�# @: �� و$2ت $#ب !رد *�)Nف �ر��� در!�

�: اD و6دa �9ر در *�ره�k! دا�� $#ب �Q�F و در4�� دوران ره9� او �3�

��د-��2 ��� �رو� ه�. *���4Rد�2�! �* Dا :�a �9ح اص'+ ،ره�V6ن دو�� و$2ت !

�� �د، V6�ح ��%d )'& و!� ��%d $#ب دس3,+ دس3,+ و%2V درون *� دو از

n�ر1 س'� +'�-�C�2VT3 ��د. �2 3��4�ردوم درV6�ح ��%d $#ب �� B'+ رdz روا*ط

4��� *f9 ��ر!� از -#د� *� ��ز!�ن �� )'& در �Nد� ه�د $#ب د!��ا! ���

�� 2A-�6ارO ��ر!� *� ره9� در $#ب از �: اD *دa �� ق درو-+ $#ب�F- شRاز4س

��س�t !+ 4�2 ازO �'Vم �� از« :ا��

Page 294: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

587

1��k3!) مV'�18( �-,* ��A! �CMV�رز1 درون $#*+ ادا!� دا�� و

از. ا���ل -�� *� )د!�,��� روز ه���F )اه�ن *f9 ��ر!� ازh ها ��س�

2-2�و*���k4 ز!�ن ه�� )�g دس� {+ ��� ��س� ��n�ر � !+ �2-2، از و !3�

�: د�,�a در D��2 در اJ �*ن !+ *�ا�-@و ا���ل w'3h ���ر*�Tل ز-2ا-+ ا�#ود

��ر ��د��� دس�3 <�+ @-�ن را*���,�! .�S�� ن�Vyp �د و�rا� ��F��h ،ت�M���

و ه� )'M+ د���� *f9 ��ر!� اdB از�2اد وا!3��ز!�tا-2را ��ا ه� ��»+! .

�* +��: اD، وa �ازس �م ره9�M!ا$�از�=V ��=3F� M'(+ ه�-� �h ،د��- gو���

�1 ه�� -�V+ �د���4� ��'* . �4وه2VA� ه�� 2�26� در!��ن )'M+ ه�

�: اD و*�)+ *6دaر�V��2 *�)+ در�!@. 2V3��4 در!h �J�ص�T *�و� �Qار د�,�

��� ره9� M'(+ ه�Bازا �ر�n 2V-�!: ��� ،��3��2Tر، راز��rVSو d'2اسT� 6�ن

��-2T��b !#دور��ر،Vaو ا � د�,�ان �� 2 �1 -ر *� ����ن و��دار� )�g راT�

�: *� �+ $EF ��د-Ap ،2س( +,3�g راa��ر�@ D2؛ در اV3(�س +��� �4و1 $�

2T�2�*#و�، N4 د�,�� *� ره9� س��ص�$: ! ،2VT=!2Tز���- ،+V �=Vاز

2�2� �F��hروال ود�,�ان در�� �و�*2V3��4ار�Q . Dا E�F$ �*�4و1 و��دار

:�2-2، %نزر-2ان ره� ا!�� �� از�B�� d+ 6ز6�-+، ��1 و�+،د�3ر�2ABا�

�'+ و'62���� 2ABا�2Mوس zر*2V�2AB ،ا��ن دوV6�ح !1��k3 در د�,�ان در! ��*

Q!2-در{�����C+ ا)3* w . 1�4و �ره9

www.goftaman.com

588

هس�3 اص'+ %=�ر!+ �� �2اد-2 را )'M+ ه�! ���� 2V-�! :

���، ص�2T� ²د�3ر�rV���ز���، Nzم دس3,�U�ق و! d�����+ د�,�ان در 2ABا�$ ��دو�� *د-2، و�+ در!M�!�ت $#ب و

�: اD س�س�ز4�ر� *�aرد�3 �س� ه���س2V3»+ . -2ا��� �ره9 �Jه�و R£#�-

3��r س��س� ه�� در. از)'M+ ه� -Aد-��� ره9� ��»+ ه�Bا ،Dا :�a �-�4دو

#�ه� � و Mس�V6 �* 2-2� d�ح ه� -س� و� از رد �6 �� 26ا4�-� !رد

2V3��4ار�Q .س� �° دار�� در !��# و س� ����ن AQ�ل 2A-�6اران *f9 ��ر!�

) 17(».ادا!� �����=V �-�C'2از-�'+سVT3�� ح�V6 ره9ان

�: اD راa س���درره9� $#ب ��%d، س$#ب س��س� دو4�-� و!6: 4سRش �Q�F در

ره9ان *'�� *�)+ از ����ن و !+ )ا-2#� در دو4�-,+ س��س� او از V6�ح )'& -

2V�4 +! �tس �!�Bاز. ا�� ز +�� ���Bا�: اD راa س��� در ره9� V6�ح )'& س

��س� دو4�-� و!��!'� �4ا-� ره9� $#ب س�: اD ا�4« :)ا-12 !+ -�س2a در �%

�| �Jورت( روزه�� اولIV!( +M'( ���*�� {د1، و�+ *س��ر 3��r در زود ه� ا-

ا_2-ر ���ره�� ره9� ��»+ )�صً� -رو2��Sاران *f9 ��ر!� �'+ ��2VT3س'C�-و

�� �2ن @�� ���S@رام س�)� و��TC ��V%�: اD(�� او ��ن داد-a( #4ه� +M'( �*

از *��R ه� س'�d -�12 و!�3: ��»+ را*�ا� ا�� . ��د ��ر!� $EF و M�� )اه2

��3 !��#� را bV! 19ر �'�VمT� 2و�� @ن ا�S &'C! ���U+ �=�س� در {د1 و

Page 295: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

589

2��Sارن دراز و دور��3 !��#� و ��ر!� راT� ���B �*

#$ �#��! g3F �س�ن T� +! لAQ ب2V��} .�4%� در ا �*�2 �م ه�V�'�

2V!!2Tز������ N4ب زو� را و -B �*�M ��ص�$: (!�ا داد1 و *��و� س��س+ ار!

�)��روالB |�B'+ ا�2Aل *��و� *� $�: او س��س+ *�k4 +Qا�� و � ��2*

درز !��ن !� در �د !�tاس� �� ا�42 ��2اV� 2د��,- &��! +�س� از. و ره9� س'�T�ن ��& � �4وپ �j2�26 د�,�

2V-�! +3س'V���� �'+ و-Va2، اT��b-3��، وز���، ��2Tر، راز��rVSو d'اس

�� وA! ،م��� Dاس2ا ،�,V! +�V! � 2V% در �د ا�4 <� {د1 � دور)د را د�,�

اسF3�دM'(2J 2��} 1+ ه� !�Q �زم *�ن ره9ا *� ا�� �4وپ *�)+ از �� *�2ًا

2V-�! ��zر*2V�B�� ،+ وا*س�3 *� ا!��M� ،+���ل 6ز6�-+، ��1 و( ،��M�2T�

2Tو� �ازق و �3�U�! d���� 2AB +3$ا����S�� 1اه2اف !�z +! +س��� س

2-2-� ص�² د�3ر و�+ در!M�*� او. �2T� �����، س�2T�2 ز���، دس3,�rV� بN4

2Tز���!!�V6 ،2Vال -2T��b، زو�، -س��س� *�ا*� در...... 4'2اد، واس3�د

�4ا-� وا-M3�م 6��-� دو4�-�، س��ب�: اD و�Sفa 2V3��4ار�Q g-دارا .

��ن ��»+ ه� و�J در! � )'M+ (!� از *2 Nش ��د *�. *د )ه� Dا :�a �� و6د�

!�-2V را ��دره�� ��»+ ه� �� *�)+ از رز�، !#دf و da ا���2 ��و��-+، �=ر(

��و� س��س+ را !س�د$�2ر* ���B �*�M �� را و�� داد ار���� 2ABاVا� �*

www.goftaman.com

590

�B |���و� س��س+ $*را*� رز!��ر �2Tداود وز��)�ر�6 و و

�A�� لو!س� ��3 !��#�T� ���B�M ��3 !��#� ارT�3�د�Qا �� � و

�� ز!�ن !�tاس� �� -gM و�+ در){دB12VV� �9را_2 رهر -- +'B ن�C'وس

T3��2V د1 و} w��� 2��Sاران *f9 را ) 18(».*2ه�Q �*�J 2ار ��ر!� راز��

ر����E Mرا" ���=�ر" �.K ��ر�/ از

:<=�ح %�AB �ص��M در ����Z ا� ��J و!9 20 � f9* 4 +!1986 ��ر!� از1986 -

ه� . ر��س� �را� ا-Q�* +*NM+ !�-2 در2V% در �اداران وه �� d%�� ح�V6 درون

��'B2V3��4ار�Q Dا :�a ره9 و w%�*ر4��-� و �رو� را( �* d=3! در �� د)�

� )'& و ا!ر دو�� درو-+ $#ب د!��ا��د-2، ا!��*f9 ��ر!� $�ر ا�� $#ب !

��3 !��#� $#ب �Bص� ر��س� دو�� و درT��: اD درa �*+ ورا*�اس�� �3��4�ر

*�!6د�� ��ر!� )د @�� �V !+ س�)� و��د در را�. ره9� $#ب را$� ا$س�س {

2��Sاران *f9 ��ر!� *� ازس� د�,�2V3ا-س �: اD ره9 @س�-+ !+ a ��'B

�« �2VV و *,��-2 $#ب �Qار 2�26'A .�: اD درص2دa اk=�! 2� ن@ � ��S& از

دو�� $#ب و ��ر!� در *� $�ر �رو� ه�ژ-�ال �4و!ف @)��� . ����ن ده2�ا�O�-س3�ن �وه�� �رو� درQ!�-2ان -

�: اD ازa ��J�M �* �* +VA!�ه �رو� �2و�+ ��ر!� ازAص: $#*+ و س�V! �-4ه�

2V� +! 13+ ا��ر��: در« :دوa &� ر�,3F4 �و *� ه wوار-3س &� Vyp�ن در ر�

Page 296: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

591

در �Vده��F4 و د�,��2 او روزه�� @)� ��*�، در�� 1iو� �* *f9 ��ر!� *��2 %� زود � �� ه� !+ ��د

��� د�R راB$#ب از ��3 !��#�T� +س��س� )'& ا�O�-س3�ن و ر��س� از د!��ا

� �را� ا-NM*+ <=ر� د!��ا�: !+ . ��د ا�O�-س3�ن *��V�رa &�ر�

��ره�� $#*+ از را �� ��ر!� )د 4�2*� -M�د� ��دا)�3 دو�V� +3�ر���12 و و. رد!�2ا *�2J !�+ !���� !'+ 4�م *� و

+,3t��f�VT اس� �� Â�م 4س* :�a &�ر��2ن ا��اط در ��ر!� �� *�*�T�ر� و�-RM�TB +'���� اس� !+ �4دد، !��و*�ت ا®

�� را وادار اوz 2ا!�تQا �* g�� �*�Q�V+ �4دا-2*.«)19(

س'C�ن � +'B�2VT3در!رداسF�3�� ��ر!� او« :ر��س� �را� ا-NM*+ !+ -�س2 از)Dا :�a( �* از �ر����� �J�M �رو�=�

*�ا� اf9* �* �!�Q ��ر!� را � {د�� از. �رو� ��ا)ا-2V اj�دVا� dz�*

�� �2V3���k و ��س �رو�=�V% �!از��ر + را*��T @ورد-2، و�+ ��ر!� Bد

و J�M�� @-�ن !M�و!� 26� از)د*�وزداد�: اD از��-V�س� و��ر. رارد��دa �ز��د

��و� س��س+ را اa�م داد* ���Bا� �*. س�)� !�J 2B�M3ورت دور� ��ر!� از��ر

�� ��ر!� در�!�,V*�ا*� ه �و��* d�T� �#��! �3� ( �T�#B�* +VA!�g س��س+ وT�

*� اj�د�رو� �Qار���4، را1 د�,�� �� @-�اVد -2ا�� 6#ا���kc*.«)20 ( ��� از�rV���ره9ان V6�ح )'& دس3,

�� f9* ��F�3ش اس��kر��س� از ر!� را� �r��را� ا-NM*+ و)�وج ازا�O�-س3�ن -3

www.goftaman.com

592

س�!��ور�رو� �Nن س� وزرا� د��ع، '2V� +! +M �� از

�� �4د�2 دا)'� وTj �!ر�� �* ��V!ا: �#��! �3� A-2*)�ل ا�� 6'س� «T� س��-

&'( � �د�,�اص'+ 25 )$#ب د!��اB�* �� �#��! �3�T� 2لA� وB'+ ا

�C'ر، سرا_2-2، -VT3�� +'B ن��و��-+، ���2!#دf، س'�T�ن ��& و*�رق

2-�� +��F� ،�(�Vو� +� �MCV! ،+'!2V3ن دا�,p ���,�J!و +�*� -#د�

��3 !��#� دBت �2-2T� . لj ورت�Jر��س� �را� *��V�ر� ��ر!� از س��س+ و

^�م Qا �p *� ^��#. ا-NM*+ *�رس+ �2�: س�Vtا-+ ��a ��-ا و د-2*2س�

ا�� را از ��3��A-�6 �p +-�A )د�d ا*�ازT� 2V3ن و. دا�N� &AS م�aس�ا � -M�� و��3رyV��رو� س�!��ور �'

��V!2، ( وز��ان د��ع، دا)'� واT��b-+*Mو�� �و#*N4( ²�صRدا� �ره9 �j

�3+ -#دV!2�2ا� �AQو!�ا �2ز��T� f9*2V3د-2 واز ��ر!� ر��� gاهاو) � Mط �

�س��B اسF�3�� )درا� +S �رام ��M!از��@ن *�)رد ا-V* +*NM�س2zدر +�3M!

. ���4 د�,�� -س�A *� اوصرت )اه2 و 6'س� ��د ��ران -#د� )د ��ر!� *�

) 21(».را-�� اسF�3�� )د�: اD در@z�ز، ر��س� �را� ا-NM*+ راa

F�� ��د و +V�«2T� +6�$ �* در �c30 س �Qار رأس ا�� �را در )د1987 -!9

�V+ را ���4 و« g-ان !��وVB �*���T4 .2 ه�V% �!ر�� f9* ون را-2ن��*

از�$3 دو�3+ و �'�� !V�ص: $#*+ و از*�ا� ره9� ا���ر� ا�O�-س3�ن را1 را

Page 297: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

593

�: اD درa ب و#$ ��دو�� V6�ح Q�در-�2 �ا!� او {د pار'� واز �2I3! 2Vه�� $#ب را و��ا�س�ن ه�

�Q�F R�� دردرون $#ب *� )�ص در *2��} ���4'6 d%�� ح�V6 �(دا . ���دس3,

هاداران *� ز-2ان ���-2ن *�)+ از ودرون V6�ح ��%d )�!� در،*f9 ��ر!�

�س3�� روزه� در. ��د �2�2 راهاداران د�,�� از �2اد �Tد*����+ و

��-��T اD، ژ-�الVaن ار!� %�� ،+Qص�د dس�Q2T� ،12ر�� +A- ��

��1 )دادس3�ن ��(س�ر-الzز$س� و��، ا!3�T+ از ه�. روا-� ز-2ان �2-2bB2V%

d%�� ح�V6ر!� در�� f9* ادارژ-�ا�ن ه�� *� @ن ا��ر1 �2 �� در��� ���

س�c ره9� $#ب و *��V�ر� ��ر!� را ازاa�م ����3 درQا� !س'ح دو�� � ا!�+! +M' ���� ا��2V� +'TدوB  ��� ه

��ر!� *Qع د��ع از س� ار g در از�س�، ا!�c- ��ه ������ �* �*�V! +(�*

:�a ��'B �!ر�� f9* ادارانه �-�I'س! در. دا)� دو�� ا��ر2VV� +! 1 اD در

�� ه����� �-,Vد از ا�� �!�-�* � �: اD س�t زد1 !+ �دa ��'B سط ��

ر��س� دهd ادار1 در 2ر!VB +(�* 3M�ص�*f9 ا�س�ان هادار *�)+ از و )�د

ر��س� <=ر� %ن دا)� 4�رد ��ر!� در��!�-2ه�ن 4�رد، د�4وال ژ-�ال ز?+ از�!@ d�^2T� س+ 4�رد، د�4وال��س

�Q2T�سd !��ون ��در� ر��س� <=ر�، ��2! 3( d��$2T� اول ر��س� د�4وال

2! �4�b- د�4وال ،��V!ا dده�� ��V!ا�� <=رm2اد و ر� رو�2س� �3��4 د�,�

www.goftaman.com

594

ا��3A ادB�� . �12 *د� �: اD از هاداران و �دa +-,-س�

��وه�� �رو� *f9 ��ر!� در- ���ز!�-�ر$ 2V3و دا� �O ره9� $#ب ��Nن

� )'& و �� ا�� $#ب ��+ د!��اT��$�d 4ر*�%w ره9� دو�� اراد1 و ازT�

�#�رو� *د!@ �O��A! و ��z �* +�Qوا�2و�+ *�b- . f9!+ رس2Aد�2س� *2ون

+3���ر!� از�'�� !V�ص: $#*+ ودو وا)�اج اوازا�O�-س3�ن دا!�V ا)N3ف را

�2�2 ��د d%�� ح�V6و!��� در �!�( Dا :�a ��'B �!2اران ��ر��S &�TB

�� دا)� $#ب و در وهاداران اوT��$ �f ��ر!� $3هاداران *9 �4د�2، ا!�

���C+ �رو� ه� ان *��V�ر� * dz�*�: اD وa 9ره ��M*د ا( ���� را �

2V3د�,� از. -2ا� �اداران ��ر!� سه دو�� *2ون اس3�kان و درون $#ب و در

*� ه�  و@4�ه+ �رو� ه� ازا-b�ر *2ور�: اD ازره9� a در را-2ن +!�b- 2امQا

. دو�� !3س� {+ �2-2 $#ب و ا-+ 2��Sاران *f9 ��ر!� در-� �'*�M!

�: اD وهاداران اوa�* در$#ب و ��دو ��'B �!�(و +V�*2* �* ���=V �-

�� ا�� $#ب ����ن -2اد ره2�269'*����ن )�!� را در !س! ��4�* �*�Q��z

هاداران ��ر!� ���V و. �Sف *�د دو�: اD دل )د )�!� �2�2� را درa ��'B

�� او 2V3 و-,=2ا�T��$ ��روزه ���(@� . )�!� ادا!� داد-2*� ا�� ���V و

�T+ ازbB +A- -� �� ژ-�الادارن @-,ه :��ر!� !+ 4�2

Page 298: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

595

2��Sار*f9 ��»+ ه�� «2V!ر ��ر!�، @رزو�د-2 د��ع از�و *

�: را*�د�12 a ��-@ wرت !+ *�وص�M$�S�� 2V3د -,��ست وز-42+ )��$ EF$ و

J�$ ،در!�دم )�U-� ا�ه�4 �* � ا-M3�م ���4 ��� ا!�. و�Q*�-+ *د-2

�: و�J*� زدن *� اوaاز ��@ +� �b� را ��د�} f� .«)22 (

�* #�- Dا :�a 2اران ��ر!� در��S درون "و��"»�ق وه�° " س��س�دو�� *� $#ب و

�T�قQو ��yTQ" د���! �TB 12 و وMBاز �� او ����( .2A- ���z��@ �!د�

�� وس��*+ هادارن ��ر!� راF� از �س�2ِ$ +3$ ��$kف �#��+ *f9 $#ب ودو �V�#4 ه�� ABر ��ر!� *� VBان ��+ از

دا��، ا!� ا�� !�-� ��س�b-2! �3 از��وه�� �رو� $�ر �رو� و *� -�# او-ا�� اسNM3ل �TB در ا�O�-س3�ن از در

�#ان )�!� او. A- 2V! 1�£ gV�#4د! �2ود�� !�2ان *f9 ��ر!� و ا*�*� در

��را-��+ از �TB او� ان �رو�=� +!ازا�� ادB�� ��ر!� در���� �� ازس� �د�R س��س+ $#ب *� B ص�$: ��روال��!

!+ او. *f9 ��ر!� ارا�m !+ �د -�M ازb�!+ �رو� {+ ا�4!6د�� -« :-�س2

�� دار!� B ،د1 �+ و*� 2Tر�- E�F$����ار دراD ا! �,�د�2 ا�� 6� ! .

%�y-�V در@)��� �b�ت ز-f9* +42 ��ر!� +��� ا�rV�-: *� ا$ال ��س+ !���3Qو

�F4 �! �دم، *�ااش ر��3 *: " Dا :�aس��V دادم و ار M� ��ز-2V-�! 2 را

�� $3+ *�ا� از -�!�د دادم و�+ او*�! +�@!�د��2V% �3��4 +4 *�ر *�دن �#�

www.goftaman.com

596

رو� !ا��M �و�+ 6�-: *د��د1 *د-".«)23 (

ا�'ح�Gم �0رت � �� ��� ا1 در P$ل و-ا�ب و �ص� در 8�دا�/ ح M$دو :

�: اD �� ازa ون را-2ن ��ر!� از��* -�: 2�26 در �را� ا-B �* +*NM#ل و

�!� ��دا)�$ �V�*�� .2T��b- ژ-�ال 6�� و �2 وز��د��ع ازV6�ح )'& *��V�ر

. ��V6�4�ح ��%d ال ر��� از ژ-�او را�� �� در���2AB �* �Fا�h �!ر�� f9*

ره9� $#ب ودو�� دورس�)�3 �12 از!��#و�V3�م *� وزارت )�ر�6 ازسF�رت در *د

�w )�ر�6 *� $�| وز�� *�4�� و� ���� .2�ره9� N4*#و� �� 2T� YNTB س

�MBب18 در *2وش �3��4 *د V6�ح )'& را�2وش وازوزارت 1367Aدا)'� س |�$ �*��Fس�*� و T4���3 �2 ا�O�-س3�ن در!س

رأس وزارت در اس'd وrVS�ر 6�� او ز��� در ص�2T� ² .���4دا)'� �Qار

�� س�ل ازp ان#�! Rد� ���B س+ و�� س��3 !��#� ا)�اج �4د�2T� ���-دارا�ا.

�: وM� 3��4�ر� هاداران *f9 ��ر!� �: اD دا)� $#ب ��سB �3 �� درa ��'

��د-2�! »'�A ا�3*� در. ادا!� ���� !M�!�ت د1 ه� � از)1367 !�#ان(1988

*f9 ��ر!� دس3,�� و 2��Sار *�6س�3 ���. روا-� ز-2ان �4د�2-2 ، ����

&'( � ��� ار�2$#ب د!��اBا ��#V و ��� ار4���� ره9� $#ب �g در +��B

�: اD در د�,�a 2ا!�تQازا d��j ���� ازp�ن او. درون $#ب *د ه�� 2Qر g در

در ��س�3 *� ا�� q�6��+ ه�ره9� z@�ز

Page 299: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

597

ره9� $#ب *� $'�M ه�� ��و� س��س+ و و�1i در* �#��! �3�T�

. ادا!� داد2V%ا��اد ه� +��q�6�* Dا :�a 2ار��S ��%d $#ب در V6�ح )'& و دو ازه� )د

�M �* d=! ��*�)+ وزارت ه �وره9 � �d ���� ه�� ا23Qار�j ،�(دا�� g�(

�M+ ا!� ا�� ا2Qام �,�ف ه�� 2�26TBوp�-,-� �� . در$#ب ودو�� ا�r�د��د را

�: اD درa ا-س�3- d%�� ح�V6 درون��)� ه�� و _��� ^�م VB�ص� Apس3,+ و

2V� :'6 ره9� )د در w'3h ا�� V6�ح را�M+ د V6�ح )'& -�# رد� ��V% �* س�

����- . �g اص'+ V6�ح )'& *� ره9�

��F و س�N42T�2*#و� در�h :�a�* �!�( ��� @z�ز N4*#و� در. 2V3��4 ا�Q Dار

�: دو�� از ره9� $#ب وa �* �!ر�� f9*Dد،اا�& ) � را O -��ن �*� ا��

!س� �� *� سF�رت در *�2ًا داد، ا!�2� �3��T4 و �F��h �* �!�(�* :�a

�� ا�� ا�#ون *�. اD ادا!� داد-@��F ر��� در�h و �*�M ��ن ! +3Vس +Vnد

دوV6�ح )'& و��%d دا�� *� رQ�*� ذات �� *�س���S ن��! +V�A�ادار1 � ا#��,�� اسAt3�رات وزارت دا)'� -!�* ��

-¶و!2Vي ار4���ي � *�اي M�� و ه� .*� �رو�=� -#د� !´ �2-2 !�*ط )د

�: اD درa را ر��س� )�د �Q�-� !س� اسAt3�رات وزارت دا)'� ادار1 س�)�

�� ر��س� *س�ز-2 !�*ط ر��س� )�د را�: اD *2وش دا�� @-�اa .�!ا�� ا

�V��: اD ا�#ود *�ا*� N4*#وي در*��a .

www.goftaman.com

598

دوران ا�O�ل، N4*#وي در!�رت وزارت �T و *� وزارت دا)'� راpسCح � -¶وي !س'ح A��Mً�دا)'� �روي *

*س� !ارد وزارت د��ع ��2A ��د �� در�g *� س� -#اع و در ")�د" *�T�� 9د�! .

2س� �3��4 * او�� YNTBره9ي V6�ح )'& را�*f9 ��ر!�، *�2از*د �Q دا�� �� !س

�� زB�!� $#ب وT��$ �9ح @-�اره�V6 �* *س��ري از N4*#وي و. )'& F�� دارد

V'*2 �ه ´M'( ،&'( ح�V6 را ���,�ن �V* ار g *� ا�� ��ر و2Qرت ��ن در -Fذ *�

2V32ا�V� ´! &I3ف @رزوي ا!�. !سN(�*�: اD را*� 6�-��Ð ��ر!� a �@��، !س

�: اD در. *�2�#4aده�ي *��ي ص� �'� *� ره9ي $#ب و ر��س� )�د 2Qرت از

�g از دو��، N4*#وي را* 2V! 12MB g�*س12MB �c و)�!� . -�را$� س�)� و

�: اD �� از *�ا*� N4*#و� درa ����k�Q!�-2ان و *� $�| !��ون اول )د او

�� ���Q ه�� 2�26 4�ر-�#�ن ��*� و�� %�ر%ب وزارت دا)'� !�S�* +V3Aح در

V6�ح )'& *�)+ !��وران �رو� 2A-�6اردر� 4#ارش . )ددار� ��د، !��wB �4د�2

+ وزارت د��ع �رو� س�� 4��'TB 1و��� <=ر« :�3F4 !+ �دm2ت در ر� �*

�� *�ا*�m*� ¦� ر �و#*N4 ردن�T4��وه�� 4�ر-�#�ن ��*� و- ��k4ا�� �'

�M3ص در <'� 4�رد ��*� از در !س�( ��� ��د ا)3��ر او,�J! .ر=> ��mر

دسN4 1�,3*#و� !+ )اه�S�( 2-��ن ��دد�� *� @ن -��ز� ���+ *س�ز *+ س�و

�س�-.«)24(

Page 300: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

599

���وه�" � ��M -ب :ا�'�LSرا�J��j� J و

�-,* +!�b- ��وه��- ��M �#ا�12V در�: اD، ا�r�د وا$2ه�� a �9ره �ل س���S

%=�ر%ب س�ز!�ن b- w'3h�!+ در�� دو�3+ و اسAt3�رات ��V!وزارت ا

��د'TB d=! g� +'!4�رد �و��- gا�#ا� �: اD درa ����م ���� ه�� !سI3اس

ره9� ا$�از و� �� از. *د او ا23Qاردو�� �QارQ 1�4!�-2ا-+ اB'+ $#ب و

��وه�� وزارت !3��� از Qا� !س'ح را-�� *6د د��ع، دا)'� وV!د و @ورد ا(

+'B2ان ا-�!Q انVB �*، ر��س� ا�� �� ا-,�#1 و او. *2وش �Q ���4ار4�1 راR��دو�� $#*+ $#ب ودر ره9� ا-�ژ� *

ر��س� �Qار4�1 !2اوم در ��ر دا�� *�اQ +'Bا� !س'ح و ره9� ار4�ن د�,�� *� �+ د��ع و�S روا*ط و�B �رام ��-

��وه�� -b�!+ و *� را �RVول )د- ��ت ا�� -��وه�'TB ر در�س�اس�� ��!�

�F+ ا�� ان رو$+ و @z�ز در و ��د���ر� !��وران � را -��وه�p�*��* �رو

6'س�ت ا�� �Qار4�1 !��ور�� در. *�د��د-2�. ار�b- 2�!+ �رو� !��ر�� !

�: اD ادB� س�!��ورa +!�b- 2V� +! �� :�� <=ر !� *�«mره�ي او رح دس3�S را

ه�روز ��g از *�!2اد ��!,�ه�ن �� ´'B2ا-´ ا-�!Qردس� *�4#اري -�*

��دم� !� !س��� اص'´ را !�T�Y. *�رس´ !��د، ص�در @ن دس3ر *�ر1 �� *��2در�!

d3�- ´! g25(»...*�ا�( �: اD �� ازa در �رو� �اQ 6=� )�وج

M�� و �Q! d��jد( �� �R����ات *O

www.goftaman.com

600

-b�!+ دو�� در-��وه�� را�اه� از n�ر�او. ��د ا�r�د )�� را)

���س3�ن *��ون ���S�V! 2& !�ز� *� از ���Q ه�� در ار ه� -��وه�� ا�� �ا

)���� از وزارت د��ع !dz2 ��د و�� )��@ :��� . ���Q ه�� 2�26*6د@ورد

��و� 2�26 در- � ���� ا�#ون *�@ن، �� ��V!ب وزارت اس�ز!�ن %=�ر%

ر��س� اسAt3�را + دو�� *� -�م 4�رد�� <=ر� �� س�c *� 4�رد�O -�م !'+

� درا�r�د 4�م ه� !=d او ��+ از داد�دسRس و��!�ن در �و� Q�*� اT3B�د-

ار�2 !��ص�$: ��روال ا�س�. )دش *د� وزارت د��ع وB س+ $#ب����و� س*

� )'& در �: د!��اa �9س� ره� �س����| � 4�رد اD !+ -�س2 ��$ �* +'!��وه�� وزارت د��ع *� -��و� !از� *�-

!��وران *+ و .T�. +6 �+ !�رت و�rا� �رو*�« :�2 د� �ازوزارت !*�ا� و {د !'+ را ا�r�د د��ع، 4�رد

�ًA��M *�� � س�F ا�T�ل ��س-� @ن س�ز!���� اB�T36+ $#ب و در TB!+ را�� ^�م -M�ط �'�2� 2V-�!. اNBن {دV!ا

سط -M�ط د�,� س��� !�2ا��� ها�+ و*� �T �رو� و. !'+ �3��4 !+ �2 4�رد�+، سNح ه�� ز!'+ هd ا 4�رد���ظ �ژس3

�# س����T ه�� د�,� !2رن و=e +��! +!�: اD . �4د�2a �روور�� ���! �-�F�3س!

4�#د{د1 *د-A- ��2��2*��� را دا)'� اT3B�د -��وه�� وزارت د��ع و

���ق ا���دV%- 1�. ��دFف سورا-3س �y� �4وپ �hص " :��*� !+ 4�2 �رو� در

*+ .6+ . س� �V6ال �+��س3+ *� س�

Page 301: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

601

�V�ن ده2 � *6د@!2TSا ��ت �رو� را- Dا :�a �� 1د�� fدر

�3 ." 4��د و*�ا� )�وج @!�د4+ !+F4 �* fR�!ص س3�د�h ف ا�� �4وپورا-3س

��*� *6د ��ردان در !3��� ازا��اد*�ا� ا�3Q�د� را @ورد، �=$�S� b-�!+ و

�d ��د، و د��ع ازbV dرد در رژ�! ��=Mا� �: اD *�ا� در *� س�� a ����R£ ��ه T� R���رو� *� !kا��1 و*

�: اD ه�2ار .6+ .�+. ��دا)�a �* +* 3�+ و��دار� ار g ا�O�-س3�ن داد! ��

2��A- .�V* �* ل وات �زم ا�� �#�=eر��س� 4�رد k4ا�� � او ا)3��ر در

� � !#ا��� *�� <=ر� M$�* 2�26ق و *6د -Aد ار g )�ص+ او %�#� �RTاز

) 26(».@ورد�: اD !��ور ژ-�ا�ن �رو� و ��+ ازa

#���� و� *� -��و� 4�رد از - !'+ و ا +! �tرات س�At3ط *� ادار1 اس!�* �اQ

�� <=ر« :4�2mر )Dا :�a( ت در�Aس�V! ")�ص 4�رد" -��وه�� !س'ح *� *� )د

+3��� دوV!دوزارت ا* ���Q ���. او�=�M'( �دV�(�- در و ا�� ��ر��

��وه�� ا-b3�!+ را ��!�-2ه+ ار g و- �t��: اD *� . *�ا-,a �� دA- ن�=V�

�#دو! ��� +3��� دوV!وزارت ا g *� ار�� <=ر. -2ا��اT3B�دووزارت ��رmر

�2ا-س� ! ����� *2ون ار g *� $� و*�@-+!�b- ���اه-!سس+ !��& ����42د�2، س

2� ) 27( ».از M�� @ن !+ �س#�*� VBان � -��و� 4�ر-�#�ن ��*� -

�� ����t3 !رد در 2�26V!ا ��!� �6 ا�� �Bص� ��!�-2ه+ @ن در ���4 و �Qار

www.goftaman.com

602

�Q�� و*� س� drV� ،d3�ه �� دهd وزارت ه�� د��ع، دا)'� وV!ا

*2وش ��*� را !'+ �� و���F د��ع از2V3دا� ���� d�T� .

:J��j� �LE @ #ش ���وه�" �:��Z ��-ج

��و� !'��� Qا� �b- �A�!+ �� ا�r�د-� )'& �� در �� $#ب د!��اT��$ ����س� �� ا�� $#ب س��رو T��$ ن���� �*

�| و -��ت !رد 4سRش دا��، ��+ از. اس� $#ب !�kر *�رس+ دوران ا23Qار

در !'��� س�ز� ا�ات *س��ر!FV+ را k4ا�� و B�T3 �q+ وس��س+ ��ر-b�م ا6

ز!��V ه�� 4سس� -b�م اQ ،+B�T36�-ن درا�O�-س3�ن �VF س��ر� را ��4#� و

2B��3 و. س�)� !س� �6 ا�� اس� - �*�Q �� س��س� !'��� س�ز� س�اa�م ��+ از &'( � �� $#ب د!��اT��$ ا!� زوالB

ا�� -��وه� ا�� س��س� و. ��اهd ��د را و )N3ف درو-+ $#ب ا�#ود �Q�F وا *�

�� وT��$ +��6: ��و�ب !#$ ��ار g دو . �4د�2+���وه�� !'�� ا�r�د�� س�*�M در$�-�

���b- �A�!+ *� دور1 ه�� �AQ از �* &'( � �� $#ب د!��اT��$ ،دد�,�!

��وه�� �b- �A�!+ و اسF3�د1 از ا!�-����� در !' �� $#ب د!��اT��$ 1دور2 �1 ز!�ن ره )'& ازTر�- ��T��$و �9

�E اD ا!�� @z�ز ����F$و +�. ���� �1 �+ *�ا� *�ر�س� -��وه�� !'

3�� در را��� !س'ح دو�� $#ب �F��h ��'B� )'& �� *�2ًا *� ��ه��2 و د!��ا

2V3��� ت�=� +!Nاس �ه� d�bV ��ر *

Page 302: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

603

�E . *�دF$در �� اD ا!�!� در اص'+ !23Mر ا�� دوران �� ��د$

�1 �+ *د R���'� ا��اد *AQ �* ط*�!رادر�V6 @�� و !س'ح ��د را ))�و +()د

�� !S�V& ه#ار1 6�ت در'B �#��! &S�V!*� �رش دو�� )'M+ س� *�ا*� �� در

دور1 در. اB#ام دا�� *�دا��3 *د-2 �� �� �1 ا!� ��T��$103 دوام ��د روز

������و� !'- dزه�* ���� ��M .D2اAB �d در او ا!�� *�ادرbV و��� 2VQز*�

. ا��اد*��R� در ا�� -��و ��دا)� � �� $#ب د!��اT��$ ����س ��در�س3

�6 دو�� در )'& !S�V& !�ز� !رد *� Qل . -��وه�� �b- �A�!+ *د ا�r�د

@z�ز، k6ب -��وه�� در« :�M& ا-,'�س+ AQ��� !�ز� در !��ن *�)+ از !'��� در3�� و�� � d=! ،ه�ر�,V- در �pاز ��*

2 ��Vار� و AQ��� ا���2�، وز���،VT=! �# و��� ��*� *��R در!@ ��M��! �pاز 3�� .*د�� 1iد *� و��rه2 ا��� ���س3

�� �Q�� �'�AQ���� از( 1987س�ل + در�Dا :�a صt� �'�AQ ن�� ��ه�ًا و *د )!

�'� ا� *� n�ر �س3�� وا2$AQ �� ����!�� از!,Vس ��=$Nس ���,T�% ان#� �'>

�- در���� ��د.«)28 ( �� س�c در�� در ه�3�د وده� -��وه�� !'

^�م دوران ا�O�ل -��وه�� �رو� در�� *f9 ��ر!� وT��$ ����س g�* Dا :�a

M�� و از g���وه�� . 4سRش ���� *-^�م ا�� س��� *� -�م ه�� �b- �A�!+ در

�4و1 ه�� د��ع . + �F'3h !2-2+ ��د1��zب وNM-ن ا��س�ز!�ن . )د�، سc�ه

��!�رت *� �T و ))�د( اسAt3�را + دو

www.goftaman.com

604

*+ در .6+ .!23اوم �+��وه� k6ب !'��� و- d�bV ��@ ���و���

��ت gM- +,V6 اس�س+ دا�� در'TBو �V6 .�F+ دس� *�زدا�� *د�6 *� )�د او��ا��ن ��!'��� ه در!�b- �A� ��M دا�� �

�V6 ه�� !w'3h &S�V سق در را و@���2اد! . +! ����وه�� ��ه��2 �� *� دو-

#�- 2V3س��d !+ در �bV ���Qا� !'��R د��ع از س�c در @��. �2-2* �� و دو

� �-�3tاز س�س �����وه�� ار g و�-�p �* ،2-2�ن 2$@��,V6 +! ق وM$

R��. *2س� !+ @ورد-2 ا!3��زات *Q ن% ���!�-2ا-�ن !��وف -��وه�� !'

1984 و��� 2VQه�ر�� درس�ل �T�B !س'd از�Q@���س�، �� �� از وس�2ا_2 *� دو

Q!�-2ا-�ن ��ه��2 درو��� ه�ات �� در� 1987 و1981 س�ل س'�d دو�� $#ب د!��ا

ا�� !'��� ه� )'& �2-2 {-� ه��+ از . *د-2

��و� *� VBان -��وه�� !'��� در@z�ز- دو�� $#ب _��� از !�د!+ در �'+ و

� )'& و��ده�� دو�3+ و $#*+ د!��اw�J !رد �6 *د-2، ا!� روس3�ه� در

12Vو�#ا� g �� ار�را ا�� -��وه� �*س��ر� از!S�V& در @��. M�� ��د

�� و�� w��را و� g . *2وش 2V3��4 اراV36�ب 6ا-�ن ار g و ��ار س�*�زان از

اa�م ا�� س�*�ز� از)2!� دور1 2وا6�� درF'��� $#ب !T��$ ����ل سS

� )'& !6: ازد��د ��وه�� د!��ا-دا)� 6ا-�ن در�3$. !'��� �4د�2

6�ح !+ داد-�t3��� 2 و!�ا�#� و��� �*� 6�� س�*�ز� در �A� فFص �* g ار

Page 303: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

605

��ن ��!�b- �ه ���'! 2-2-�c* .��@ ز�� درا�� -��وه� ا!3

R��ژ-�ال �2Tر��� . *2س� !+ @ورد-2**� !��وران 1984س�ل د��ع در وز��

� از 8000 �� �رو� )د ����� ��د �: �4و1 ه�� !2ا���� 6ا-�ن در�Q

�� �12 و�)2!� از ا-NMب !�Oل ���2VV� +! ب�V36ا �در. س�*�ز �cدور1 س

�: اD رو-2 ره9� وa ��T��$ �س�ز ���'! ا�#ا�g و���� ��M .در و gا�� ا�#ا�

ازن !��ن -��و� !dbV �*�)+ و��� 3$ ��وه�� ار g و دو�3+ را- �!�� ��

2-2� +! ���*� 4U! �-�ل . *�هd زد ���و� T� 55000ع از« :و��� ه�ات در-

)1367( 1988 س�ل و��� ه�ات در دو�� در � را 30000 *�g از ���� ��ن !�b- �A�

�� در ا�� -�b زا. !+ داد-2�Jس�ل دو و �*د *�2 12VV� ان�,- �Q�� �� 17 ه�ات

و !'��� *د dbV!14000 و-��و� �3400�!� �� $�ل در درp �Q��21 2-2، درV��

�=V +!�b- �A� 2اد� ��p �*�M! 1645 2V3ر دا��$ dbV! �و��-.«)29(

*س��ر� از -��وه�� !'��� در *� n�ر�: اD س�� در و���ت د�,�a �!�$ ��*� Qل � و��� 2VQه�ر در. ا�#ود1 �2

در وا�+ 2VQه�ر« :�iوه�,�ا-,'�س+*� را *�ا� 4سRش !'��� ��ر ا2Qام )د

��و �� د�,� 6��+ رس�-2- g *�ا� ار��د و�Bض *�ا� �س�-+ �� در k6ب {

��ن از!�b- �A� �* س�� )د *�ا� ��* »'A! ،2-ن !+ داد��س� ه#ار^��� -

�: اD -� . ا�O�-+ �ل !+ ��دا)�a صt� �Mط *�ا� 6ا-�ن AQ��� �� وارد

www.goftaman.com

606

د��ع )د� !+ وا$2ه�� �'+ )2!� س�*�ز� را !����� از �2-2

� ��د، @!�د4+ -��ن داد ���V=�د *� Qا� -YNAQ �� :'6 +!�b @���+ را

#� )k,*.«)30ارد @زاد �12 *د-2 -��وه�� !'��� درو���ت- ،2VT'2ه�ر، هVQ

،��zه�ات، ��ا1، *�د ،��3�-V,�ه�ر، � *'K، 6ز6�ن، ��ر��ب، *2)��ن، *NOن، و

دو�� $#ب د��ع از -T=! gM+ در §�ر� )'& در �: اD د!��اa �9ره �س���

�Fد-2 ا��� .��k �*�Q ��وه��اس� �� - *2)��ن *��R و و���ت §�ر !'��� در

�4و1 ه�� %� از ا!�*ط *� س�ز!�ن س�ز� )'& *د �g و !2I3 دو�� $#ب د!��ا

��� *NOن از����وه�� !'- dbBوان ا���2��� *� ره9� س'B�¦ا �Q�� ر�V! �در�-

2-2� +! . س���� *� p�ن 2$� �� -��وه�� !'��� در

��@ gM- 2-2�4د� ��M Dا :�a �!�$ . �V6 ا�#ا�g ���� در ا�� س��� در

�: اD ص�$: ه�� !'��� در-��وa �!�$ �I'اس �ه� -� �� *� nل ,Vس

�-�t� زره2ارو��ر*�، ا-اع !� و )�وج -��وه�� �رو� در و�� از �2-2 %=�ر%ب وزارت ه�� د��ع و در 1988 س�ل

�� !'+ درV!ا � �M3ت !س��CQ �Q�� حCس�d �4د�2-2bV .�Q�� 53 �* 1د���

����Q2!�-2ا-+ 2ABا �* �� d3دوس Dا :�a ����و� !'��� ه�� دو- ��R4ر#*

%=�ر%ب وزارت د��ع در !2Aل �4د�2 ازQت ه�� �Q�� 80. �2 در�z9�ن ا�r�د

�� ���� س��V!2ر�� . -�در� در*NOن �Q�� 40و از��ه�� �b- �A�!+ و���ت -

Page 304: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

607

در و����س���وان و. @!2 ا�Sاف ��ود4�1 *,�ام *6د

�اه��)� ��و !3��� از د�,� !2�3د )�- �� ه�� !'��� درس����� #�و���ت -

2V3��� . �* �ه ���'! ��M ا�#ا�g وو���ت در ا�� -��وه� ا�#ا�g ا23Qار

2�!�aا. �����!�-2ه�ن -��وه�� !'�� ه�� ��ر*� �!V3�س: *� !�#ان ���

�: اD در )دa �!�$ ��F��h ��'B �V6!�b- ��ه �A ��د-2 + در��=d ر�! ����

درون دو�� !+ در )د ا23Qار *� و . ا�#ود-2

�: اD را ا-,�#1 وa +F'3h �!اB در 2V$#ب و !س �ره9 �A� ��M دو�� *س�

��ن ��!�b- د�* ��� رو-2. -��وه�� !'��وه�� !'��� در ا�#ا�g و- ��M ده�

س�ز!�ن در ه�3�د *� دوران ر��س� او ���,�� ")�د" ��اسAt3�رات دو!�* . �cس

دو�� ا�� $#ب و در دوران ره9� او در ��� Qت ه�� !رد 12TB �وه�� اT3B�د -

�� !+ داد-2�� ��F و ز��ا. و� را �h هاداران V6�ح )'& و و )�!� !��ن او�: اD را *f9 ��ر!� درa ،d%�� ح�V6

��ء اA6�رًا*س� اT3B�د ��وه�� وا- �*!�ن اسAt3�رات س�ز!'��� وQت ه��

2-��� . 12TB gدر� +!�b- ��وه��- g ار��ن و V6�ح )'& *د-2 !3��� از!�b-

��Rدر*#�- d%�� ح�V6 f9*از �اداره .دا�2V3 ��ر!� �Qار

��ون از 4سRش ���,�1 اB�T36+ دو�� در* !�ا�#�=�� �g د�,�� از ا-,��t3��� 1# و

�: اD راa �وه��- ��M � درا�#ا�g و�� !+ داد�� ��� ده� ه�3�د در. !'

www.goftaman.com

608

+3��Jو ��V%دد�12 *�rا� و!�دم ازا$#اب ��ه��2 و��!�-2ه�ن @-�ن

��د-2�ا$#اب !�#ان -Fذ. سNح در���� !��ه��2 وQ!�-2ا-�ن ��ن در!��ن !�دم

*س3,+ *� ز�� سNح �=�ه� *��ون از دردو�ِ� $#ب . دا�� ا!��-�ت د�,� و

�#د!��ا�3 )'& *- Dا :�a �9ره � �* ا-س� �ل *��Rا�#ودن ا!��-�ت و

از!��ن ��ه��2 و!س'ح راد*��Rا��ا �2اد2V� :'6 ��2ه����z .ر در�n �r�3-

gا�#ا� ����وه�� !'��� و�b- �A�!+ دو-���� .

��وه�� - gوا�#ا� ��M �: اD درa �ِس��س��ن ا�� ! �*�Qدر�rن ا��Vyp ���'!

دا�� �� -3��r @ن !�b-2 را -��وه�2�2� Q!+ و اB�T36+ در4سRش �Q�F و

�: و او. ا�O�-س3�ن *دQر �ه� ���'! اQام وw'3h ���AQ ا�r�د از !t3�صd را

��ت ��ر*� از و ��د'TBدر �ه� ���'!��� ه�� . Q w'3h!+ اسF3�د1 !+ {د'!

��ه��2 ��3ن و !w'3h &S�V *� از* در ���'! w'3h ��ن *� �4و1 ه3�� �ه�

*�ا� �V6 اB#ام اQام د�,� ��ه��2 از2-2� +! .

: �ص��� " �:J-د

F�هk! dا��1 و در�Bص� ا§�ذس��س� 2�26�w دو�� و ��ه��2 و *��h ��وه��-��

�� و�4و1 ه�� %� در !��ر�� VB�ص�T��$ از VBان س��س� !���� !'+ �g د�,� *�

Dا :�a ��و در4�م ه d��j ���� شR4س�� او ه�� ا23QارT��$د و* .

Page 305: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

609

!'+ �� ه�%2Vس��س� !���� 2�!�aاز *� -���!+ ا +�!س��� �| �

*�ا-,�# و Q�*� *�ررس+ درس���� ز!�م �: اD اس�a �دار .

�: ا,% Dz@ �-�ز !���� !'+ ازa �س�2؟ ر��� ه� وا-,�#1 ه�� ا�� س��س� *�

�r� ,�����؟ @��*�!F و !���� !'+ �: اD *2ورa �M3س� !س�� و-Fذ ازا� س

ا�� و���!2 *د؟ ا� 4ر*�%w و�رو�=��� $#ب س��س� *�T��$و Dا :�a ��-س�

� )'& %� *د؟ �رو� ه� در د!��ا 2و�� !�+ !���� !'+ %� -gM و +T=س

. . و دا�2V3؟�: اV� D° س�ل �� ازاNBن س��سa ����! �

+!TB +�V! :�a &�!'+ -� *� VBان ر��� *� VBان �Rم '* &'( � $#ب د!��ا

�� <=رmر Dا :�aرس3�ن �� د�3-�Oا�)ر��2� در��ر?�ن س�t 1370 درسم !�#ان

!�Cح س�)� �� !+ �F4 ا�� ��سg را-��+ �4د�2؟ �r� س��س� !���� !'+ از

:ا��د ��سK *� @ن ا�=�ر وس�c در*� و Sر��� *�ره�. 6اب واJح اس�«

!V�س�A ه�� w'3h *� ا�� !س�'� ^�س 3��r �3��4 ام �� �V° س�ل �AQ در-

و )1357( ر j 7�ت <�2VA� e�رب �� ازT'B�، و-�س� ه��+ *� !QN�ت ه�

�T�* +-�Oا� w'3h ��ه ���tن و��رو$�-�ر1 ه�� !���� !'+ از. @!2F! �� �س3

p�س� ه�- �� @!2 *6د و A�دل -�bه� ���4 ��<�2VA� ��b-�ت *��23ر�° *�. و�

�=3��t� و �r��4وه�� w'3h *� ا�� -3 �V6 �CQ �* 2ن�رس�d�2 �� �,�-� را1 رس

�A��2 !���� و! +'! +31(».@�3(

www.goftaman.com

610

:�a ��p�!س�ل ا °V� Dا V6ر�(1365 در26� ا�=�رات )د �AQ از

1986 (g)9-,�ران )�ر6+ �� *� ��س �ه� �2اد! Kدر ��س gا�� ��س �* Kس��

�V�")9-,�ر :��س�2 او �� از "��-س��@�3+ !'+ <=ر� Mj& *�-�!� ا!� در«

�د!��ا ا�O�-س3�ن *� �2ام �! T�tص �Jورت دا��3 و دوس3�ن *�� ا?''+ )د

*� �Sز: @��J 12Vورت دار��F4 ،2 در��س��س+ -�� وF �F'س� �� ��س+ -��س

@ن *2س� اj�د�رو� دررأس ر��& ا*3��ر�� س�4�و�  w%�*�4 اس�m�t�!.«)32 (

�: اD در�س3�� س�ل اNBن س��س� a Kاز��س��ر�@ ����Qد !���� !'+ ا�� وا� +!

ا-�2�� وس��س� !���� �� درواz@ �Q�ز��*� *�ز �ب p�ن س��س� N4سVس� !'+ در

��� 4ر*��Rدرو��وس w% د* � در. !س�� !رد�F �* �3��� ا�� -��� ��� |�

2اوم ره9� f9* ��ر!� �Qار �- �� ���4 #س ه�� د1 4�-� � $#ب ودو�� و در �-�� *�)�س�3 از او-@ dz�* ت�A��C!

ره�9رو� *د، اه2اف 4ر*�%w را. *�@ورد1 {+ س�)� ا�O�-س3�ن در!رد

�: اQ �* D ازa ف ا�� رول ژ-�ال �4و!*� "��ا-�ژ� س��س2T3ار" *� VBان

�f9* +V ��ر!� *�12�#4 �2�-�6 . +y-@� )'& و �� ره2�269 را $#ب د!��ا

p�ن ���2 دو�� @ن $#ب اa�م !�2اد س��س� ه��g *د 4ر*�%w در -�b !رد

� را1 *�ا� )�وج -��وه�� �رو� ا�� ���2 و. ا�O�-س3�ن pار!+ �2از ��O ازدر �ا �BT� �س� ه����د س'TBو

�V* Dا :�a ��T��$و �دوران ره9 �م ه�

Page 306: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

611

+'! ����! �� ���4 ��� �CM-ز�z@ f9* �-�4 1د �س ه�# @ن

�" و*� Qل. ��ر!� *د-3-@ :-�س12V و �iوه�,�ا-,'�س+ "6�س3ز�

�: اD در«a در �-��S�Q ،ز�z@ ا!23اد �س�d ��د1 راه+ 4�م *�دا�� �� ��ر �!

ره9� )دص��ً� س�ل @)� V=�در *د، ا!�ا�6اk4ا��3 @ن را*� !�$'� ��+ از

) 33(».*د2T���M� ب ودان از#$ d%�� ح�V6

� )'& و �: اD و از د!��اa ادارانه �B $#ب �� در ��3 !��#�T� ����و1367س �« و1368'A �A�� ر��س� �2���ه�V )ر�

�#��! �3�Tر��k! 2وش دا�� را $#ب*#��#س ه�� دf9* �-�4 1 ��ر!� -

��ات *�-�!� ه�� س��س+ وO ��VA!را 2V� +! +���! &'( 3ا���ب د!#$ ���� .

�� س��س� !���� !+ {��2 اد2V% �Bاو ه��� ازM! � انVB �* +'! Dا :�a �س

:Q�!س س��س+ 6=�ن �4د�2 وارد*�ا� �س3�� "س��س� !���� !'+"!F=م«

6�-: از )1365( درس� *�س� س�ل �AQ *�ر�� <=ر دو�3رmر Dا :�a &Aاس

� ا�O�-س3�ن وره9@ن و�Q $#ب د!��ا 1369 )'& ا�O�-س3�ن �� ا�� $#ب درس�S�ن

2و�� *� )1990 6ن( g�( 1 دوم�,V��3ً� و ��: !�ام -�!� وF�� �!�Vاس�س

،2� +Tس! �Sم $#ب و�V* ،2�26 وارد ) Q.«)34�!س س��س+ 6=�ن �4د�2

ا!�-�!9دy-@ dz�* 1+ �� س��س� !���� 'M+ !+ !'+ را از Dا :�a رات��ا*3 1365 _� در "@��S "+'! +3ح {��2، از

2�4 +! �tس �2�*f9 �� هVز )ر�

www.goftaman.com

612

ره9� $#ب ��ر!� در�� $#*+ �QارT��$2 ه�. دا�� وV% او

�2ارد!�Bح د اد�S ن ز!�ن ر�� ا��@ �r��T� �Fددر-3�h ادر�* +����* f9*

و� !+ . !RوQ�* f+ !�-2 ��ر!� !�3م و�� �س3�� س2V� V3A!+ *�« :-�س2O در

�#س ه�� دC(" 1ط س��س+ $#ب *V�م �-�4" 2Vا-12 �2، ا�� س( K30 *3�ر� @ن *س�'� *f9 ��ر!� �� در �MB 1364ب

#��! �3�T� +!TB +�V! �Q$و �ب #� )'& ا�O�-س3�ن و �� �را� د!��اmر

� ا�O�-س3�ن ا-NM*+ <=ر� د!��ا �#��! �3�T� dم ��-#دهV�*د، در �'

*I'! ��2ظ . ��: �4د�2 $#ب �Qا�m و�#س ه�� دf9* �-�4 1 س�k!2Vر *V�م

*�2ًا*f9 ��ر!� . ��ر!� �=�ت ����2V3اس2اران او-3��S�2�(وV3اس�(

�#س=�� د1 �د� از �!2ت ز� %�ر%ب � �#س=� *'�� در رو-2 4�-� ��ا ��T�

. -��ن داد-2 �د�2 � و -�# !�kردرf ��!� $#ب *� 1365 _� س�ل %�y-�V در

2�* ،�Jر1 از از و�ه�، !�b- دل�A ���QN! ،�س+ ه� و ه�� �از رأ

�� ه�� !'+ �t� ،+Vد� ��T'B ،ن�رو$�-��وا*س�3، !��اz ب�r3!و ���AQ ن

�3,ر�=�� و{��42V�ن س�����V=�د اdT�! +B�T36 �4د�2�� �* +VA!

��T� و�� <=ر� را*� د"@��S"+'! +3ح و�� ا�O�-س3�ن در-��* +��B �را� ��mر

�� Nzم ( رو$�-�ن ا�O�-س3�ن T'B� و!ا�� �� !�A��2 ��!� س�زد)س�ور!bVر

�� دراN6س �را� !�kر-��!�1 �� در * و �Qا�m �4دد !�,�د�2، �12 دا�� ذ��

Page 307: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

613

:�� �را� !�kر *� !س�ل �g -,�ر-12 *� $�| ��ر!2V. *�س2��3 !��#� $#ب در در !�kرT� �Qن و@��F @ن *دم �� ا�� �Sح *� ��ه2�h�+ �Tد���* )�B �و��B'+ ا�2Aل *

�ژ� وروا*ط س��س+ وm2�@ g� +�V!�� ا?''+ $#ب در* �Qو � *�ادر� )@ن و

f9* ژ��m2�@س+ و��®�U !ا�J س درا�� وf9* �Q ��ر!� در( ��ر!� *د

�9د!س� *� س�!( :�aرد�3 +-�A3��و�Dس+ و در( ا����و� س* �B �Qن و@ +�V!

�#��! �3�T!س'ح در� �اQت وN��� g� ) 35(»......!ا�6 �2)$#ب

�#س ه�� د1 اQ �*�4ل ���2Tودان M���ات *�2� 4�-�O ��VA! �!ر�� f9*

�6 *� و س��س+ $#ب *د )Cط ���� و�#س *� ا�=�رات س'C�ن � +'B�2VT3 ا��

د�42�1 وا�Q *�ز �ب ص�� ه�� و در ه� g2، ا�� ��س� +! +M' w%�*ر4 �ه�

4��� و در !�Cح !+ �د�� �رو� ه� ��� 2و�� س��س� !���� !'+ �� *2ون �د�2

#س ه�� د1 4�-� از 6' � 4�م *س��ر %� -gM دا�2V3؟ ��ر!� *د

��S3$و d%�� ح�V6در Dا :�a در�2اران �Sح ود�V6 1�42�ح )'& !���� !'+ را

�: اD در6=� ص'ح و@�3+ و����ن k4ا�� a ا!�. *� �V6 و)ن ر�#� !+ �2Vار-2

!2اران و ژ-�ا�ن، س��س� *س��ر� از س�t � !ردا� -�س42V�ن روس+ �� در

� سV�ر�� �3F4 ا-2، !���� !'+ را�� �12 در� �ژ-�ال . '2VV� +! +M !سسي ا�� س��س� از 4�2 �4و!ف !´

2و�� ���� !��ور�� �روي �Sح و :�*

www.goftaman.com

614

:�a gV�#4¶*د �¦ �* Dا � )'& ا�O�-س3�ن، *� �� $#ب د!��ا

����N* T !��ور�� $#*´ �روي ��ري و�iي �ز1 2و�� �4د�2اسRا �� ه2ف @ن

. *د زدا�g رو��رو�´ ه�ي دا)'´ در��ر�iي درس�اس�4�µ *� -�م !�´ ا�� اسRا

´'! µ�@)´'! ����!(ت دارد�=�.«)36 ( �À .م"V�-�س12V ��ق �V�س و "ف س'

�د�2« :!��ف روس´ !+ -�س2 +* :�a ��-,A�ز، ه2Vn، س��س2T3ار- 2V!و�� و -

)Nف ���� -� *�. d *� )�� *د4�ه+ هره9ان ا�O�ن و-� �س´ د�,�ي از او

2-2���. ا-�2�� !�µ�@ ´ !'´ را���ن -�4دا-42V�ن سV�ر�ي !���� !'´ *2س3ر

و ��خ ��!'À در!س� -��3 �12 *د�=V ´-�Oح 6�-: ا��S دي ا���B ي��

) 37(».*د !��ور�� -b�!+ �رو� واس3�دزس4��w ا

دا-�,�B2! �*�� +!�b- 1+ اس� �� !� در2Vاو !���� !'+ را س &��Sاز �c�3 س�-

�س� �رو� *� -T� $#ب ��3 !��#�T���ص�$: ��روال . ��*� ارا�m �12 اس�!

#� �<� « :اد2V� +! �B �� ازV6�ح )'& -2Vاول �� *�ر )!���� !'+(ا�� س

�: ا�C! Dح a :-�6س+ از��در*��و� سYN!��2�4د� +�6� ازس2Vروس+ *� ز*�ن

*�S �� +V�! ��2ح . �<� �4د�12 *د اول !�+ !���� !'+ از6�-: �رو� ه�

)�C!.«)38ح �4د�12 *د

%��� ����M د@�@��J ه�" ����J درJ:� ص����:

Page 308: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

615

�: اD درa �رV6 اول�Sح @ g *�، 261365� 11 *� *�ا*� 1987

N3mا ���� � دو�� �+ را!���� !'+ و + و �ر اس�س و�O�'A �Qار س��س+ )د

�س� د�R س��س+ $#ب و. دادmت ر���ه��'� ه��+ ا�� !رد �را� ا-NM*+ در�

�+ . را*� ��: رس�-2-2�B ن�� �Tس� -�F 295!���� !'+ س�)�3 ���2 B

��� . دا��Bن ا���� ا�� �TسBا �ر��*س��� A6=� !'+ �2ر $#ب و��Bد-2 ا* �Sو دوران ره9� و$�!� *f9 ��ر!� �� در

�� ����3 *د�� �� س�c در. !NBا � &'( � �را� ا-NM*+ <=ر� د!��ا

2� �3F4 س3�ن-�Oدر ا� Kرت ��سص���� دوF��h )��2ه��( Kر�� 26� 25از

. �د�Qار� @ g� �* g !�ه� *� )1365(�� در و !S�V& ا!� !�tص �2-2!NBا�� ا

� *�)+ �CQ�ت -b�!+ دو�� *� *�ز4� از�: �� از. ��ن س�t ر�� !�ا�#a ��@ن دو

�'! +�V!را *� س� +F'3h ��ه �!�- Dا �*�ATز� dbB4�*+ ص2را2 ، را*�ت !I3!�� -*2B gAV6 +3م ا-س�FV� ،fNا-� mوراسN!+، را6�4�-2� ص2راdbB ه2Vوس3�ن، ره9ان ��ره�� ا��ان ،%�� و���س3�ن

*�س��س� 2�26 از@�� )س� � و ��س3�د!V3A+ *�!���� !'+ وا�r�ددو�� او

�* +�N3m2 اVV� �ر��p g3��F�ن دو�h . ���ور %2V ره9ان ا$#اب ��ه��2 در ه� اوا�� �9ور� � 6'س� وس�� در 2و�� *�

�4د��S ،2ح ه�� دا�� )1365 26� 27( 1987�: اD راa ��دو�� رد��د-2، ا!� دو

. �T���ن *� ا�� س��س� ادا!� داد!�kر

www.goftaman.com

616

�: اD درa و@4س� ��6 س� ه�3F ا� *� !س� � س�F �� از 1987

�!� ا�N3m+ را @!�د4+ )د$ ���� �*�d ه�� ��ه��2 اNBن ��د *�bV . �F4او

+�N3mا �!�$ � ���� �� $��Jاس� 6=� ا�O�-س3�ن ��س+ ه�� !��و-�� �را� در

�� ر��س� <=ر�، !��و-�� ا-NM*+، !��و-�+، و�B 1�4وز��ان، ر��س� داد �را13 �

�� وزارت )�-� راF��h �* )��2ه��( .*,kارد

� )'& در ��FVا-� س�اس�� $#ب د!��ا � 18 !�+ !���� !'+ از 6=� _��� از 20

��ت . ���� در��*� 2و��1987 ا�3*�- اس�س+ و)Cط �'+ س��س� !���� !'+ در

V�2ص �4د�t�!و d� اj�د. �Fا-� �سو�4و1 ه�� %� *�دو�� $#ب س�ز!���

� )'&، @زاد� ا$#اب س��س+، د!��ا�F�ن !س'ح وار4���� ا�N3m+ *�ا�r�د�h

وزارت در�� وز�� �سCح !� ���kش @�� 2و�� ،�A-�r�� �* g ه�، 2اوم @Q�-ن اس�س+ 2�26، ز!��V س�ز� *�ا�

�� <=رmب ر�t3-2و�� ا �V,�1 دوم و� )'& �g ه�� !=d ا�� $#ب د!��ا

. !+ س�)C( 2V3ط را�: اD درa �ازس �� �*�2 �4�م ه�

در راس�3� C(ط !1��k3 *�دا��3 �2 �6 و4سRد1 *د *�)+ !ارد �*�Q .

1987 -ا!309 وQ 29�-ن اس�س+ 2�26در��� �Q �4�6ار )Q 1366س( :�� !رد

�: اD در � از���4 �a ����*� س� دو 2و�� ���� . � -�م <=ر� د!��ا

��2� ا�O�-س3�ن *� <=ر� ا�O�-س3�ن �E اD از -�F د1 ه�. ����F$ 2اران��S

Page 309: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

617

)'& �� �� ازV6�ح ا!�� درز-2ا-+ 1358 26� در س�-,-+ $�!� او

%=�ر %ب س��س� !���� �12 *د-2 درو*� !V�ص: �2-�42د ز-2ان ره� !'+ از

2-2� �3��T4 +3�ا$#اب س��س+ ا6�ز1 . دو2V3��� �����R ا�� ا$#اب �2اد. ���*

واM* �Q����+ از�4و1 ه�� %� ��ن در� ده� ��� !�Nد� *د-2 د!��ا

س� س�ز!�ن اسAt3�رات و �2اد� هd ازا$#اب !�kر AB�رت . دو�� *6د @!2-2

:*د-2 از�� �ن ا�O�-س3�نس�ز!�ن ا-NM*+ ز_3

*� ره9� �Aب اD ���-+ )س�زا(*� )س#ا( س�ز!�ن ز_3���ن ا�O�-س3�ن

ره9� _�2 اD �4ان $#ب 2Bا�� دهM�-�ن ا�O�-س3�ن *�ه9�

ا-� d�� 2ABا�$#ب اسN!+ !�دم ا�O�-س3�ن *�ه9�

س��ت 2ABا�س3�ر�� Apس3,+ !�دم ا�O�-س3�ن �

��ن(�m2س�ور)�2اT� �9رس3�-+*�ه- س�ز!�ن ��ر�4ان 6ان ا�O�-س3�ن *�ه9�

��( 1� #�#�� 2ABا اj�د�� ا-��راD *�ه9� ص2T��F )�دم

+Q $#ب اD *�ه9� ��K ا�سNم و�� رس3,�ر� !'+ *�ه9� �ه�-2��>

�O2اصT� �d وA6=� !'+ �2ر$��و�S *�ه9� 2ABا

�� �12 *د 1980 س�ل ه� w �� در�� . � :� +'�-�C�Q �*2VT3ل س' $#ب د!��ا

��ر� راp �!�V3Mا�ب دو *� )'& !#$ س�ز!�ن ا-NM*+ ز_3���ن ا�O�-س3�ن

س�ز!�ن ز_3���ن ا�O�-س3�ن و )س�زا(

www.goftaman.com

618

�� *� ��د ا!��ء )س#ا(� اj�د" ���� @ن �� "%� د!��ا��

)39( .�4د�2 �  ��d ه�� ��ه��2 *� هbV ��-@ dz�*

�: اD ازa ��J�M س��س� !���� !رد در�!� ا�N3m+ ��س�AU! K !'+ و$ ����

��z ص��VB �*�در� �2، وV3F,- را +*#$ 1988 !�1 !+ در ��*��V س�)� و وارد

2VT3�T� +'B ن�C'س �2$س� ��ق *� 6�T� �� *���س� $�!� *� VBان ص2ر�� dbBا

�9ور� در �� !صف *�2ًا ه�%2V. �4د�21989 Q از�� )�وج �ر� �اس3�ن -�Oا�

�� �4د�2 از ص2ارت *��V�رT� دو و 2VT3�� +'B ن�C'او *�ر1 س +V�-�6 �*

�: اD در اوا�� ا�� !�1. ا-�3�ب �2a ��FVا-� در و *� ده'+ س���Fد )1988!+ (

+ در�BAC! د�,� از ده'+ *�ر 2T�� � در ��ه���1 و��ه��2 )اس�

2VV� ���� +�N3mا �!� 1988 6ن در. $�را� ا-U! �* +*NM�*� )1367 6زا�(

� ار4�ن Q�-ن k4ار� <=ر� د!��ا را*� �را� !'+ داد ا�O�-س3�ن 6�� )د

+*�t3--� ان *,@ ���Bازا �ر�n ���� �12 *د-2� .

�Nت وز�� )1368(1989س�ل در�j +*#$��z�+ ��ر�B دراات )��� *�ا� زدودن دا-�,�1 ��*� ه3Vن ��� *� �رو� ه�ا �ق ه�� دوس3+ ا�O�ن �رو� . ��وع ��د

�� �2 درC� +'��jو +T�'� . !�سس�ت و دوا�� ادار1 ه�� !��ور�� �رو� در

� _� ا���ردو�3+ *�. �4د�2ر¦+ �O د�� و *�دا��3 �2 ��� و-�M !ادس)3+ و

Page 310: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

619

� داددو�� ا6�ز1 ز�� !ادkzا�+ در ��6ان )�ص+ در

��-2 �=�ه�,* d=س . �: اD درa ر��!���� �را� 1369 دوم

+*NM-1 �+ راا� 2Tر�رد در دوران -!O�Vyp�ن ��!�ن ه�� . ��د!��رف �Bوس+

NM-ا �را� O� ،+Jت ار�$Nرداصدر! +*�*� �� ��2T�ه���1 و)�-دا1 اش *+

. اA3B�راNBن �4د�2��*� در��� �4�6 1369 6زا� 8و 7 در

���� ���� ازس� دو�� Dا :�a + دروN�2� . Q�-ن اس�س+ *6د @!2

!�د1 ���143 و 13در Q�-ن اس�س+ 2�26���� Q�-ن !2M!� در. س�)�3 �2z �*

�TB �* 1س3�ن ا��ر-�O2ن ا�� +!�b-�d ه�� *� وا�gV �2�2 @!12 *دbV

�� Q�-ن اس�س+ 2�26. ��ه��2 رو*�و �2 �Q ��2�-ن اس�س+ در �Q1366 س�لوا ��: رس�2 *د �* �4�6 ��� سط .

�4�6 ����: اD *�ا� ه�F س�ل ازس� a�� <=ر*�12�#4 �2mان رVB �* م و�-

ر��& رس�-� ه�� $#*+ ودو�3+ از در او &'( � �: !V�TB +!+ $#ب د!��اa ��mر Dا :�a مR� �* س3�ن-�Oا�

����O ��ات !=T+ در. ��<=رO d3س�س�� �2س��س+ وrس . ا�3Q�د� درا�� Q�-ن

�2 ا�3Q�د*�زار�� �Qار !رد���kش و!S�V& @زادا�3Q�د� در6=� 4سRش . ���4

��وش *�)+ . �4د�2 اNBن ا�3Q�د*�زار�g زرا�B دو!�سس�ت دو�3+ دره�و��رم ه�* ��Vوص :�� � ���� ه�� )�ص+ *�

2��� .رس� �M� ص2ر *� $�| �را�& )� dbBا �د�=V����* �V��ي )د �36�*B

www.goftaman.com

620

!رد��Q2ار���4m� �2ادي در. �V�*��

¶z و ز��دي وزراي Dا :�a 2ار��S ´*#$2V3��� 1وي را �!�$.

� )'& در6ن 6( 1990 $#ب $��d د!��ا�� دو!�� �V,�1 -�م )1369 س�S�ن�� �*�� را )دO �Sا�� در. داد *� $#ب و

��ات اس�س+ درO 1�,V� اه2اف *�-�!� و� $#ب وا�Q از و$#ب در $#ب ا�r�د�2

� �ژ� !V3A+ *� و %� د!��اm2�@��O �V#م *� ¦� راس� V�6=� !�ر�س�#م

ر-� س�خ *� ر-� @*+ *��ق $#ب از. داد��O ���� .Dا :�aدر ��1 ا��,V� ا��

{��42V�ن ره9ان و س�)� �� *�*��´ از!kا��1 $#اب اسN!´ و6=�دي *� !QN�ت وا

�: ا�F4 D �� )دش و. ��دا)�3 اس�a �� دو�� <=ري �س�-´ *� {��42V´ از

�OAص �* &'( � ا�O�-س3�ن و$#ب د!��ا{��42V�ن اD �2دي، س�2ا_42�N-´ و

3��رو��2T�ه�،T�$ ��2A'4 1�� &*�س . !QN�ت و!kا��ا ´ اa�م داد1 ا-2

a +Q� �: اD دردو!�� ��FVا-� e�رت و2I3! �'! در س�ز!�ن �'AV1369اوا�� س

وارد 1990-!199*� ��ا-س� ر�� وس�c در*�س�2ا_42�N-+ ره9 در@a�او .�2ژ-

�d ��ذ!'+ اسN!+ ازbV d�bV ره9ان �-�,3Fه �ت ه��QN! ور��� d�M! ��2ه�� . و!kا��1 {د

�� س��س� !���*-@ dz� �* ا-س�3- +'! ��d ه�� ��ه��2 درbV k6ب و!��ر��

2!�a��* �!��: اV� D° س�ل *�2 $a�!ا !��M�-� ارز��*+ س��س� !���� !'+ را

�#ان 3(درس�Vtا-+ ��ر?�-+ )د و ��د!

Page 311: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

621

1370 �2�: �F4))ر�ه#ار � ز-2ا-+ 16 *�2ازاNBن !���� !'+«

2J dد-2، ر �� *� �6ا�س *A� +3� ه�دو@زاد� !س���ت �� . �4د�12 ا-2

اس�، ا�Vن ��VBاس�س+ $Mق *��YN!�دد��,�! ���Bر .�� ��Vا� �ا�* ��

�V+ س��س� !���� !'+ VM ه�� $MQ+ و2*�� d��j 2اد� *�-�!� Q�-ن، 51 *�

. �4د�12 اس� !�Mر��85k��- 1!�ن و 62��k! +Vر اسV�دVM ����Bص� ه�� ���

AC! ،س+ ا$#اب��B�ت، س�ز!���� س�� اB�T36+، اسRداد!� �j ��ه ���'!

��ت FBوBدت �42VV�ن دو�� وQ�* و س����Bص� ه�راا$3ا!+ {��2و

�'+ در�jو +T�'� رو�V+ س�)3�ر-��ب �Qار ارز��*+ �2د !���� !'+ !رد

*'K، ه�ات، )1دا-�,�(�ه3Vن ه��. ���4 ه�� S: در*'K و)�����3(�هV#�و�2Vه�ر

�M�ت B'م . ه�ات �س�� �4د�2Mj#ا��! +!Nواس +Vو!2رس� د� +!Nن اس3Vه�

�+ . -سان �=���*� �س�� �4د�12 ا-2�از دس� @ورده�� !���� !'+ ��س� �4و1

�w *� ا�� !�+ !�A��2ه�� !س'�h ح .از)�وج Qا� �رو� *�U! :2�ل*Cر

� ه#ار 95 ه#ار � !س'ح و 68 از��ر��z س�3 ا-2!س'ح� �� در *� ا�� !�+ �

���Q اJ��� از�V° ه#ار -3��r ا�� ا!��QNB س�و�سا�+ و 15 �4د�12 ودر@زاد

�� �4د�12 اس��� . دار� ادارات اN3mف ادا!� س��س� !���� !'+ در�Bص� دا)'+

AU! س�ت��3+ رادر�Bص� )�ر6+ ا-��#*6د@ورد- ��وا ر��3 *�� ا?''+ دو

)40(». را*��*�د1 اس�<=ر� ا�O�-س3�ن

www.goftaman.com

622

ح�ب �ص��� �:J در �'�3وت از �ص���

9:� Fد����ا�� : �: اD درره9� $#ب a ��-@ dzر +'B� )'& !���� !'+ را*� VBان د!��ا

��F �� ارا�m ��د، T��$س� $#ب و��وس د�42�1 و ����ن ز!�م دار� او � ا!�

درون و�pه�V از!���� !'+ در س��س� pس�� و6د-2ا��$#T��$ب و . �=V �-

w'3h ��ح ه�V6 2ارانT3س��$��T�ن وس� )'& !! �J�fR در !رد $#ب د!��ا

!���� !'+ -2ا�2V3، )ط !gا-�2�� و ��� ��ده�� +��Bو*�دا�� در fدر ��'*

��3 ره9� $#ب %ن *��و� س��س+ وT� . !���� !'+ !F3�وت *د !��#� از

w�-b�!+ ار�2 !��ورژ-�ال �TدQ�ر��: اD در��*� از F�وت د�42�1 ه�a در

�* &'( � س��س� س� دا)� $#ب د!��ا�Sح !���� !'+ « :!���� !'+ !+ -�س2

�� ه�� $#*+ *� VBان را�tاز� �ر��*س ازدس� ر�� -gM ره9� �12VV $#ب در

��� ره9� ادار1 ��رBد�,�ازا �ر��و*س�س�=�� ��ن *� VBان ازدس� ر�� �

�12 @-�ن ا�� . ارز��*+ !+ ��د-2MB �*��� A�ت �12VV و)�د �Sح +* 12VV�

�=V �� *� *��� ره9�، ا� را-� '* دس3,�1 $#*+ و��ر!2Vان رژ�V� d-+ در

%ن *�ا� @-�ن . k4ا��)اهT� 2ع *�6�2�- 12V�@ �* �2� .{+ ده2 ه�  ا!

و��ر!2Vان دس3,�1 $#*+ ه�*س��ر� از و�� �Sح @�3+ !'+ را*� VBان @�Rد

� ادا!� )-��#� و- �V6��Tد1 و -� �چ !�2ا-س2V3، %ن ا�� �Sح از @-�ا

Page 312: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

623

ا�ز�س�ن س� ره9ان Vyp�ن ا���ت و !س'ح رد �4د�12 *د

�B*س3�ن س�د� !12I3 ا!����، ���س3�ن،$3+ .*د-2 را-�3���kc ا��ان -�#@نو

رو� *�@ن !2Vان سF�رت � ��ر n�ر� از�رو� اj�د*د-��2 !�+ @�3+ !'+ *� سد

�س�-.«)41( 2VT3�� +'�-�C'س�b- �* V6 ح ازره9ان�

�-,* Dا :�a س����#ا�d%�� 12V س����� $#ب در !A�رز1 را رو$Bن ا��!از!�ه�� !QR+ و !+ س�)� و$#ب را س�د

��د� و ��ررو$��« :ا-NM*+ اش �+ !�� در��� ��� ��� $#ب، !A�رز1 @Bن ا��!

2�m!+ �4ا �روزا�#ون *� س�د �-,* .��� درB ���#4�- ��@ن *�ا� *س��ر� $�

و و��س+ )د ��M*�S�� )د دا��؛ ز��ا )��� را �����S *�)+ ا!3��زات د�,�

�2اد-2در! 1�V� ف @نFص. �Sب و#$� ، �#ا�12V از �*,-� !�ه�� د!��ا

�! +� g�( +*NM-و ا +QR!2از. ,�د� س�ز!�ن ا-NM*+ ز_�،!��ن ا$#ب د�,�

���ن ا�O�-س3�ن و<��� رس3,�ر� !'+ �VسR£ �A� �Qار ا�O�-س3�ن در�* �Jو

2V3ا¦ً� ودا���4 ��V2ا�V-�! د�,�ان ) 42(».دا�2V��* �3 و6د

ا�O�-س3�ن -�# ژ-�ا�ن �رو� در ��+ از�* +'! ����! +FV! ات��� درون $#ب از

d��$ +!�b- ��وه��� )'& و- د!��ا2�4 +! �tس ��*��V=�ن �2ن « :دو

ز�����ره�� !�+ @�3+ !'+ *س��ر� از*� 4-� ره9ان �را� د��B+ اس3���

!dbV *�-�!� ه�� ا$��رات ار g را�& {+ ��د-2AC -�Fات -3�n �r�ر در.

www.goftaman.com

624

��هg ��د1 *� ار g رو ا-��+ د��B+ @ن سس� �!+ �4د�2 ...

ازدس� را *� روز رو$�� )د #ب روز$��3 *س��ر� از. !�2ادT� �9ره ���Bا

R��-,�ان !��#� ور6�ل *�6س�3 $#*+ * ��4#. س�-�� $#ب � س�-�� )د*د-2

ار A�ط . از$#ب *�g از*�g اوج ���4��ن ره9� وس�ز!���� !�دون $#*+ !

2� +!� ��رسس� �@ . �-�A'S d�^��Nت س'�س� روو � دادان *� � gا�#ا� �*

) 43(».*د *�دا�� !F3�وت و4�ه+ !3��د د�42�1 و

� )'& از در س��س� دا)� $#ب د!��ا :�a gM- ��AU !���� !'+ را1 را*�ا�

$#ب ازس� ^�م V6�ح اVB �* Dان ره9R��* &'( � ه� و��)� ه�� $#ب د!��ا

س��س� -�pس�+ درو-+ *�س�. *�g *س� از !23Mر � !'+ �Q�F را!��ن VB�ص�!���

�& س�)� و*� دس2V* �3� ه�� 2�26TB ب#$ 2��rV! دردا)� $#ب.

Dا E�F$ �V�2ABا�2Mوس zر*2V� وز����*�* �� ��دوران 2��Sارن ا!�� درس���ا!

�: اD ازa سط -2ان ره� ز!���� !'+ ا-Mس�م $#ب *� �g ه�و-��وز ا �4د�2

�V,�1 دوم 2و��ز!�ن �rV,�-� در�ه�&'( � ) 1990 6ن 1369 س�S�ن($#ب د!��ا

2�4 +! �tن @�� س�� V=��� از! g� �*� . ��� !'+ و��دار*د-2*� س��س� !�

�3F4%=�ر �2V*رz �,د� �و��AB�رت -2��Sاران *f9 ��ر!� �� سط : از *د-2

��و� !�*ط . �Tد*����+ ره9� !+ �2-2-���2ا_2!#دf �� *� -+ وda ا���2 ��و��

+!Nاس ���> +Fh ���Bا �2V*رz لQ

Page 313: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

625

�را� وا*س�3 *� و��و� !�*ط *� س'C�-�'+ . *د-b-2�ر-

2VT3�� ��@ �2V*رz �� ن را� ��و��ا*�2ا-�2�س2!2VT3�� �* �3وا*س . dbBا g�

�د �� �=Vاز V6 +V�ح )'& �� �� ازو-��و� !+ *�د-2 ز-2ان *� س� *��Rدر

zر*2V� $#*+ ه�� س�س�cدdrV� �b- 1 از Dا :�a +'! ����! س���وو��دار*� س

)44.(*د-2�b- در ص�ف �2V*رz 1�42د� ��Vازا�

� !رد �-�,rV� ��ه �2V* �32 دس$ �%�M+ از �Q�F و)�!� درو-+ Qس د��ا-�

و��)� ه�� $#ب !�kراس�، -�V6 �3�ح ه�� ) !س'd @ن *د '& در�� $#ب د!��ا

�: اD وس��س� !���� !'+ a �9دوران رهو)�!� �2�2ا)N3ف و �Q�F د%�ر او

#���ا�س���� $#ب ��)� ه�و. �4د�2 ا-,{+ ا�� دوران V� �*�=V° دس�3 �2ود در��%d دردا)� دوV6�ح اص'+ )'& و. �2

و6ددس�3 ه�و��)� ه�� *��R� �Bض ��د�� !V�زB �#ا�12V وارد �� *,-� !

�Tص�h2-2 *�و� +! dه� س� . ه +M'(�: از. ��)� �12 *د-2Qر �دودس�3

هاداران �1 �´ وا!�n Àد1 !+ �2-2 �À3 و��)� سم *�ه9ي وrVS�ر و�

�: اD *د-2a2ار��S . +� 1� هادارن V=� +Vاز س�c *2ورN4*#و� و*2ور

%2��S 2Vاران ا!�� �� ه�. �4د@!2-2Dا :�a سط *� ازز-2ان ره��4د�2-2

��ن ��»´ ه� در. !���2V3 را1 )د! #�- �� �3��4 و دس�3 ه�� !2�3د� :�Qر w'3h

. *د

www.goftaman.com

626

ا�& �=V *�س�!���� -� � )'& و6د !'+ در دا)� $#ب د!��ا

��ا�� *�دا�3=�و-3��r -2ا��، *'�=�����ن ��*� و 4! �!���� !'+ از!س *�)+ از -�p .�*�bهA- �Vد و ��س�ن

�,�ان *�دا�� و''j اه2اف از +'! ����!�: و!س� در )�صً�a �ازس �ا$� *�2�!�F3!د12. وت *Vس�- � +*�z2M3�!ارز��*+ !���� !'+ در«: اس� !�ا$� *�2� *��2 @ن در و���9د

�: اD ازa دا�� �� اه2اف�b-ن در@�س�ن دو�� �رو� درا�� !رد!M�ص2*��

دس� �V6 � d�ح �� ره9� �رو� و. -Aد2 ً� !=d درTB درون @ن �b-دا�� *� در

�� ا?''+ *� ا�6ا� ا�� *�-�!� اA3B�ر*2���س!�b- �* �%�4دس� @ورد، ا ادوارد�ارد-�دز1 وز��)�ر�6 و�Q �رو�

��د� Nش ! #�- dرژ� ��M* &��S ازا�� �� �دT� �$2ود� . dه �رو� ��دو

V=� رو�� ��د �� :�a �93+ *� ره�ازدو2V� +! ���_ Dا �و :� � ��2* ���: . و{��g !+ ����ر ا!��-+ *�ا� !�-a

ره9ان �رو� ازا�� اN(�* Dف *س��ر� از��Q2رت واQ d�� @4�1 *د�� ا�& Mس

Nش و *���ه��2 را1 *� 6��+ {+ *�د ��د!ا��=$�V6 �M� w'3h �رو� را

��: سM� �� 2V� :'6 �س� ه�� )ددر6=� �# در- +=6 �*�Q ��ه ��M��! 1ا�� را

�� ا�� *د او -�b. دا��® ���a@� ���h !س'ح �رو-2 اس� �4و1 ه� �* �R��* w�

�-2د وc* ازص'ح �R��* �TسQ ��2Qرت دو �2V، ا!� درسCح �'+ *� @-�ن واk4ار را�� $�ل دو�� در درp #��! ان#�! �*

Page 314: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

627

R���d �د� ه�%� *�j . Dا :�a +�t� ���V!ه�ًا�� �i� ا�� اسRا

�� !+ ��د را!� #�- �� ودرM* �=6�� دو )45(».��ر@�+ دا��

�G:58د ا����Z و ��ز��ب �ص��� �:J در

:��� ا1�: اD درa 28 �261365 �� �2�)ر�

در6=� س��س� !���� �س3�� 4�م ه��g را)9-,�ران ز!'+ *�دا��3 *د*� <�+ ا

�A-�6ر6+، !���� راص'ح دو�(�F4ا-2ورت از« :)�AB ����! +ص'ح *��س

�ًT3$ 2 اس� ودر@نV� +! ���� :-�6دو .��k4 ه�، و ا�� ��وس� !س3'#م س�ز�=�

��F �+ س��س+، ا-��+ �B �Vه�� dدوس� دار��! ��دور{��+ و��Sر�

�V+ و* g� ا-��+ � d�m,* �T'� � �*�س� �دن *�ا� � روزز-42+ �-.«)46 (

در!�2ان �TB، س��س� !���� !'+ ا!��: اD ه�y,�1 !��ر�� *�ا*� وa �A-�6دو

در6=� رس�2ن *� ا�& ��ه��2 را *�2�!kا��1 و F�هd ا�4. س��س+ *�-3�*

�* Dا :�a �* �و6=�د +!Nاس �ه� d�bV �* 1i+ ��!�-2ه�ن ��ه��2 در و��دا)� �

�� ه�� س��س� !���� !'+ 'M+ !�� ازM ا�& �د، ا�� س��س� در �- �Qوا

س'�T+ @�� س��س+ *� ��'* ��F��h را � )'& و �� $#ب د!��اT��$ �* �� ب#$

�,kا��! g��} �* Dا :�a �9ره �* �Sو .-,�ران *� )V619869ر� در و3Q+ او

!رد!���� !'+ ص�AI ��د )�ر6+ در��سg )9-,�ر '�#�ن در*�ا*�ا�� � )'& « :��رس3�ن �� @��$#ب د!��ا

www.goftaman.com

628

ار4���� ره9� ا�O�-س3�ن �3+ را �Q 12VVا� !س'ح وV!ا �ار4���

2-2-�� +! �!� *�@���+ �� *� ا�� $ص�AI ���2 :��د، ��سK داد Mس�d )اه2

��ت هVز�AQ ازو�Q درm#6 ��V%رد!�!@ �� +I'!س �د1 *��2، !�*� �4و¨�

�� ا-NM*+ ا-2T��$�* ����! د�=V��� �* +VA! !س'ح �اQ :��� �س� در�

ا�O�-س3�ن را{د�bV! ،dرا�� اس� �� :��� Q!�-2ا-�ن ا�� �4وپ ه���!�

) Q.«)47ا� !س'ح !�,�د-2�: اD در @-y+ راa �� ��M! س���

�4و1 ه�� !س'ح ��هQ �* ��2ا� !س'ح �!� !���� *���S& ا�O�-س3�ن از$

�� ����! �- ،2V� +! انVB +*NM-ا�ادz�م دردو�� $#ب د!��ا س'�T+ و . )'& اس�

�+ د�,�� :�a �Q2م ص2اB ��-� ه��از-�� اD درس��س� !���� !'+ ا�� *د

-F�ق درو-+ �Q�F و)اس� ازاو�س� !+ �F- �* ��2س� £�1 ��6�ن ��ه��ا�� س

2V� ���)ط ��+ ا�� �Q�F راو ا�4 .3$ه�� !��-� رو، و��ه��2 را*� �4و1 {د

Q!�-2ا-�ن دا)'+ Mس�2V* d� ا��اS+ و � در6=� !���� ا�� *د Nش او. ��د

را*س� !���� � ا�� �4و1 ه� ��� ه� � �� $#ب د!��اT��$ ش��k� +V�� +'!

���-2 در )'& وره9� او* ��T��$ ا�� . �2� �* Dا :�a2 *´ ��ه��2 ازوس�� �V6 2ن !���� رس�- *� ¯� ��� b- &��S�!´ در

او ���kش -�b !���� !'´ از. !'´ *د�F�ن �h سط &'( � �� $#ب د!��اT��$!س'ح دو�� @ن $#ب ����ه��2 *� ره9�

Page 315: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

629

و� در. �2)دش �سب !´ از��S& ا�� ��وس� را � ص2د @ن *د

�w و���h ��وه��- w��� ه��2 *� س�از!���� !'+ س�t �� او در$��+. *�س�-2

!+ �F4 *� 4سRش -��وه�� -b�!+ ��دا)� ��� *� )�ص Qت ه�� �b- �A�!+ �� و'!

درو���ت w'3h دره�� ه�� Q!+ را 1369در6'س� �drV $ت او. M�� ��د

��ت « :ار �F4 g *�اي ژ-�ا�ن'TB °��3- NQت، ��ر*ي در�TO�ن، n�ل ��*�،

��، N6ل @*�دzن *�د��ودر) �AU! وه�ات*� ا!�2)2او-2*#رگ *� ��g !�. *دÑو!���� !'´ . !¶و d�از !��Nت {´ ه�اس )48(».�¶وز!�,�دا-�d را

�: اD *� ص�ا$� �¶وزي !���� !'´ راa �� ه�ي -b�!´ 6سr3 !´ درM��! �� @�: اD . {دa ي *�ايت ��ر*��'TB µQو

'´ {´ ��د، !���� ! !�AU ودر)��ن A�رز�(�V� ´}در�$3. را ´bF� ،ا�=�رات

*� و !�'�I !���� !'´ را رB��� {´ ��دQاي �روي p�ن �� روزه�ي e�وز

��,� *� ا�ز�س�ن راواژ1 . *�! ��!�ن ��� و ��2A !´ {د و "ا��ار"

سMط از *�2. !�2اد �ا س)� )� و �س�ان وژ-�ا�ن $�!� )د)س� *� ا

�F4: »2��*�! ي *��يQ ت�*�J ن�V% �� d��d و%V�ن ا-A3�1 *2هVس� وارد�(�� ز-42´ ��د1 -3ا-2y�. در)س� د�,�ه

2��A- را از ا��ار g�( �Q�! �!�$ 2Vل ده�M3-س� اس3�ن *� )��� . ��@

2��A-2V��} ا$س�س ��-��!.«)49 ( 3$� Dا :�a در ���س�ن اN6س �س3T�

�+ !���� !'+ س��س� و�Bدرا د�42�1 )

www.goftaman.com

630

*,-� !�Q�V3 !���� در!رد�: و *�z� �F�ن در �2�2 �h از ���_

�ح �رو� وJ g�( +''?ا ��دوس3�ن * *� !���� ا-,�� k4ا�� و ��س از. دادس� د�,�*� -��!2V� ار g و*� *�4�� از

��� از-����k� ��وس� ا-NM*+ درس��� _*� Qل اودوس3�ن *�� ا?''+ �رو� و

2��� در� �g س�Vtا-+ )د او. ��د �F4: »د !� !3�ر�� را�=V��� d�V� +! .

�d !� ص'ح را���V=�دV� +!. «�!2ًا ا�*��وس� ا-NM*+ درا�O�-س3�ن «:ا�=�ردا��

wQ *�4�� ��k��-*د1 و@-�ا {+ ان �ن ا��اS. ز!�ن ��k� +} wQد. داد2V% ن ��د-2 *�رNBا +*NM-2رت اQ �* ��

2V2ه�! �^�(. &'( � ا!�<=ر� د!��ا و -��و!2V !+ �د ا�O�-س3�ن ز-12 اس�،

2V� +! 1رز�A! �-�M��!.« �cس �و$�ف زداز ار g از-��و!2V� وQت )د�F4 �tس +-�'! d�-: »�! +3���ق دو* �ًA��M ��ره�� *س��ر� ازدر����t3 ه��

!�دوس3�ن Q� و��دار.6=�ن دراه3#ازاس�و!V�� ��TC+ اj�د�رو�، ��ره�� +QR! ��وه����!Vس' و-zس3+ و���سس

��� *�!��T @��.دار�d )د رادر�V�رp V=��اه2V ه�4#!�را {د1 و �A� در!�وسc�س ا�t3�ر*� ا�� !C': را!�. k4ا��

��ان از�2ران و-����ن )د��� 4#ار� *-س'+ *� س�)�3 وازر �Qا *�ا3+ را�� دوس ا-M3�ل دادA'Q �* +A'Q 1+از-س'+ و

�2ه�d ا-2،!��k .«)50 ( +��: اD س��س� !���� !'+ را در$�a ��

��ه��2 اNBن ��د *�ا� دسRس+ *� ص'ح *� + �� �g *�ر� در�BAC! �-ا�FV� ن����

Page 316: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

631

اNBن !���� !�1 �� از!���� !رد !'+ *� )9-,�ران )�ر6+ در

��د، �V6 را�! �AIن ص��! + �MAS �V6. ارB�e+ در6�!�� )ا-MAS 2�ت !QR+ و

ا��ر1 *� ��ه��2 @�� در س� د�,� از-�!س'T�ن �Q �� �F4@ن ���w و را ا��ار

ا!�وز« :او�F4. را*� 4'�� *س�3 ا-2 + �BAC! �-ا�FV3+ 6=� ���� در�Qح وAص

�rVا� bB ن@�Q �! �2م، *�ا!@ +! d��d ا���-+ را ا���ن راbB ن@�Q ،2-داد

�T'B +3و�� �رال @!��N62��� س! ���� ��س3�د1 اس�، zن و��� *�د�ورو$�-

�� _'� ا��ار$ d���-@�Q ا�� ���*�� س�w اD ذر��� !�!+ د�n سراخ !2J ص��VB �4د�12 اس�، ا�� اس� د��ع

�* +Sا��ا +*NM-ا N2اران اس��S حNCم اص6=�د وارو-�، ا�� اس� 6=�د اسNم، از

ا�� ا!�2وارهس3�2J �n �� dاسNم، !���M راM$ �� 2���ن *�س�--�=6 d�در)ره

�V6 درار A�ط *�اسNم و��F ا�rV� در�س�، در��ر!�MAS �V6 ،���V! �V6�ت، - ��'B ��!�6و-12 در���MAS�ت !QR+ و��� ��و)�3 �12 �MAS�ت ارB�e+ اس�، @���

�� *( �S�g !+ و ا-2����@2V��2-51(»...ا(

�Bا �ص��� �:M GE �� J ا�����؟

P$؟-اM GE �� "وز��% : �* &'( � �� $#ب د!��اT��$ طMس

�: اV� D° س�ل �� ازa �9س� ره��Mj& س ���� از��س� ا�� س��س� را +'! ����!

�,kارد؛ ا!� در! g��} �* س��!� ا�� ��ر@ +VA! �����و-��-� ه�� ���وز� و�

www.goftaman.com

632

n�ر� از*����-2ن ��� �� دو�� و Q!�-2ان ��ه��2 درpس�+ *�

�� دو�� *� 6=� دس� ���2ن ازدر'B �V62��: اD در. !��ه12 رسa ���� دوM��!

ازد�42�1 *�)+ ��ر@�+ و ا�� !رد در. ��!��*+ ا�� س��س� ارز��*+ !+ �د

+�اس�س � !'+ *��� ا�4س��س� !��� $���� �: اD از!���� *� VBان a" ص'ح

6�-: و*�س�زش و !��ر�� دو*� �س+ و *�����S ��k4" ار�Q �6 ��د، k6ب !رد,*

*�)+ Q!�-2ا-�ن ��ه��2 ���وز� س��س� �س� . {+ س�زد !���� !'+ را!A3'ر�

�2اد� از�4وپ ه�� !س'ح ��ه��2 و ��: اD وQ!�-2ا-�ن 6=�د� *� $a �!

ازQ�* �V6ا� دو�3+ دار� @�� ��)د�� ه�� اسAt3�را + و���� °��3- +3�V!ا

س��س� !���� -� ���!2*د،$�!� !�kر !kا��1 و ا�& *�Q!�-2ا-�ن. !'+

�d ���ه��2 دردا)� و3$bV ره9ان *�)+ ��ون ��{��42V�ن ��ن در ه�� 6=�د� و*

�3+ ا + و��S& ار4���� اسAt3�ر ازV!ا�F�ن !س'ح و�h ���� صرت !+ ���4 �� $#ب T��$ ش��k� �* �V6 در$�ل

� )'& ���-12 �د ا�� در. د!��ا� س� �Sف *� ��س� ه�-� !��ر�� دو

�Fم س��س+ *'�� اa�م � *�-�!� وN� س� !��!'� ازس� Q!�-2ا-�ن ��ه��2 *�

���� +! &Mj وت�ا�� � . �س: �ل وده� Sل دو e�رت V6,+ �سب !+ ���2 در

���س3�� ده� �Qن در �Qن *�سd3 و ا)ژ-�ا�ن ��+ از. هVزادا!� دارد21

ا�O�-س3�ن !��ور�رو� S+ @ن س��� در#�- �3�و!+ اذB�ن !�2ارد *� ا�� -

Page 317: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

633

راسg3 *��2« :-�س2�'+ {+ �F4 ��!�-2ه�ن *�ا ر��3

2V3اس) �ر��p�* درادا!� )�* �12-��! dدار،رژ� ��� س�ز-2؛ *� @�د1 و

دس�3 ه�� �4و1 ه�� ا�� هd *�)+ از�� ا2Qا!+ !+V% �* سط دس�3!

�=V d�@،2-2ز��� �S�( �* ل ��س3+ و� !=T�ت سد!��+، *� دس� @وردن اس'�I و

��1 ازدو�� )ارو وzا�� !,�. *�روصرت %ن در. ���2ار*د *� -� اj�د

ه�4-� ز!��V ه�� !س�2B *�ر��اهd �2ن ��ر� س� از د�,�p �3 و�� *� اردو1�4

2V3س��س� . �ر���ن !+ �� :� � ��2* dن *� رژ���4وه+ دس�3 ه�� ا�ز �س��د-2، *� ��#� �� رو� @ن $س�ب !% ،:�a

�س�c- عQ52(».و ( و از6�-: د�,�ا�� ��س� -��وه�

�: اa �� �� D و��!�-2ه�ن ��ه��2 *� دو �12�2دو�� � �V6 *�ز ادس� ���2ن @��

��ات . ���S *د دو� س��س� !���� !'+ �,kا�� *�-��وه�� دو�q +3� !��*� را!

��ه�V6 ��2 *� در وازا-,�#1 و^��� @�� . *� �2ت !+ ��س�

�b- از ص�ف ���� دوM��! 2مBو ��M��!�: اD درa ذF- ��2ه�� �وه�����ن -!

��� از ���-2ن n�ر دا)� و درU� �3دسدو�� pس�+ *� در Q!�-2ا-�ن @�� ه� و

!VA�� س��س� !���� !'+، ا�� س��س� *���F � �*�U� 1�,y� و وس��س� ��ا4�� ه

���F�ن !س'ح دو�h ن����k� �*�Qش در!در��6�م .-��د *�ز را را1 )د !�kر

�2 ا�� س��س� *� -���!+ و!�aس� ا�� .

www.goftaman.com

634

در%� ��3F ا�� ��س� زرار��� ه�� ا�� -���!+ *� %� %�#� و *د�,��؟ *�!

%���Z ح�ب د����ا��F ه��M و�G:58د-ب 9:�:

"d� !��ورار��2رو� در " س�4�ف .م .�2M3�! س3�ن-�Oد ا�اس�سً� * �� ��ا-�2

ز!�ن ارا�m ا�� س��س� !���� !'+ درYN!�� ��!ا ،�!�-�* V! ر�n �* خس

�!��� .�Qح ازص�ف ا�� وا�S ا�� �� �� س� � دو�� $#*+ اNBن �2، *� ا��

�� *�-�!� ا� V�! �ً�CQ+ *دV% �� �*�rV! س�� را1 ا�� *د V=�. �2 )اه2 �

�� *�-�!� ا� ازV% �� �و��س� � -*� VBان !U�ل �T'B� k!ه�C! +Aح سم و

س�4�ف ���9د.!+ �4د�2 �3F4 �* ا��@!2، در *� ��1 ا� �� *� ا�6ا*�-�!�

».ه�y,-� دس3�ورد� *� د-A�ل {+ @ورد)53 (

�رو� �Sح س��س� !���� !'+ را !��ورس� دو�� $#*+ FV! �!�B+ در ���وز� از

2V� +! +M' ا�� -��3 ا!�. ا�� س��س� س��س� !���� !'+ Q�*� �| اس� �� %�ا

� )'& ��2Q از ��ر@�+ س� $#ب د!��ا��� *د؟ و�!

��3 !��#� $#ب !�kرT� ���Bازا +� از �س��س� !���� V6�ح ��%d $#ب وهادار

اNBن -� در !'+ -���!+ ا�� س��س� را� )'& و !���� !'+ از س� $#ب د!��ا

�� در'* �Sب و#$ �cا-+ @ن *� س �-��p 2�26س�+ *�F r32 6سV� +! . �و�V,�1 از رو�2اده�� *�2« :!+ -�س2

Page 318: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

635

� دوم $#ب د!��ا)'& ا�O�-س3�ن *� وJ�$� -��ن !�2ه��2 � !2ت !��ن اNBن ر¦+ س��س� !���� !'+

1369 س�S�ن-1365 26�( 2و���V,�1 دوم $#ب*�ا� B�* �A'z�دات "���+ "ز!�ن)"

��F 1�� )'& "�3�k4 و� $#ب د!��ا ا�O�-س3�ن -Aد، ��ص �� 2اوم �V6 و

��وس� ا�� �A'z را �ر6+ -�#!2ا)Nت )�w !+ ا!��-�ت @-�ا !O�ش و�� �س�3 �

��("ا�� �3h�ت. {دF 1� B�دات و��3�k4" ب#$ ��B'+ ،)دو��–و*M�� !�ه

،2�26 �!�Vر¦+ *�-�!� واس�س :�� dzر��دره�� ��S& -�: �2دp�ن ره9� و از

�=b! �� �Sب و#$ �* &'( � $#ب د!��ا�� B ��3�k4�دات و"F 1� *د-2، در "

$#ب " ادا!� *M����� ودر-3��r $#ب 2�26�Sش *�-�!� و"و��k� dzر +'Bاس�س �!�V

� �U�*� ��ده�� س��س+ $2ودز��د 2�26 ) 54(».دو�� *�Q+ !�-2-$#ب

�� و �س3�� !�-� درM��! س������ س�!��د'TB �* +'! ����! ب#$ �����

� )'& در � د!��اT��$ +س�� +!�* ��� )د ا�� $#ب در. 4��T��$ ل دورانS�V6 وV6���ت *��T�ر� �4د�12 4�� در ز-12 *,ر��دن ه#اران -�F �� از *د

��ا��ادFVورو� �A� در �س��� ���س3�� ��وع � اNBن دوران !���� !'+ T��$ �� e�وزوا�O�ل -b�!+ �رو� در_��� از

�� ا�� $#ب وا*س3,+ ��!� @-�T��$ا �*�س�)�! ���V! �رو-� ه� ا�� ا!�. �4

Q!�ره9� @-�ا *� و � $#ب !�kر� !���� در VBان � �Sف Q�*� اT3B�د

��ن *�د1 *��ون ا�O�-س3�ن از دا)� و!

www.goftaman.com

636

�: اD . *دa9ان رهVB �* � )'& �� س��س� !���� !'+ $#ب د!��ا

��ات �b$N! �*�Q در *� راO ا�r�د � @ن ا *�-�!� و 2�ه2اف $#ب ���ن ��

�* +V3A! �ِ� -b�!+ �4� و ز!�ن دو��د در��ر اسAt3�رات را��: . ره9� !a

و *�@ورد1 *د درون ا�� $#ب س� اD از��د$#ب !�kر�� ازا�O�ل در'TB م�^

ا�� $#ب وره9ان . -b�!+ �رو� س=�d *د@ن !b=�ص'ح و@�3+ در6�!�� �سب {+

ره9 @ن �2ام $#ب 2�26$#ب و�S و. �2-2 �ز1 �=ر-Aد و ���t� ون و �� 26ا��*

�* &'( � �Sح از$#ب $��d د!��ا�2ان �2V��* 12 !���� !'+ وارد! .3$�

!���� !'+ !b=� س��س� 2�26 در @�� ا�4�� B�دات وF 1��3�k4 هd {+ *د-2، �

��V ا-�2�� و !���� !'+ در�@ ��@ ������د�'TB 2ر�و2hوش {���ن !+ !

2� . : وا� '�E �� JHرو"-ج

� )'& *� �رو� وا*س3,+ $#ب د!��ا��س��س� !���� !'+ !�-� د�,�� در!س

���2T. *دM� �#��! �3�T� �B ودان�: ازV6�ح ��%d و $#ب و�S وa اداره

�+ از اD وا*س3,+ $#ب *� �رو� را� :B2Vا!� ��س� س��س� !���� VBان !+ �

»�* �3��� ��*� ا�� $#ب از���Cف $#ب �#م !�ر�س�س3+��-�-ا-�2�� ه�� ا-R-�س

�Vس3+ *�V��رو� و$#ب �4ا�g *� اj�د + *د، -� !'+�MAS .ر�Vyp +� 12B�ن $

6�-: از ��دره�� د����k� �3 ازره9ان و�A�س -اj�د�رو� در�� $#ب g�� �j ��

Page 319: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

637

در" *#رگ Th'+ *�ادر��* gAV6س3+ و�-T� +''?ا �ر�4��

-Fذ� !'I��ت د�,� و @���ر *Cر 2�* �� ���,��V=�-+ @ن ��ر، صرت !�� ره9ان وp �رود��jاز��و���+ ا

��د در ��دره�M-و ا w� *� روس�� �2را*�)+ ��ره�� د�,���ل ا�� ��و���+ *�Q+ !�-12 ا-2، )�'� !'+ *دن ا��

6�-: د�,� زا. ز��سال !�9د $#ب را�V* س3�ن-�Oا� &'( � *� $#ب د!��ا

�4ا�EF$ g ا���ر� 2Qرت دو�3+ *� !�ور 2�26 *� � ��د دو�� !dz2 و ز!�ن *� !2Aل �4د�12 *د، )دو��-$#ب(س��س+

�V* �* دد ا�� و6و 26ا از را ) �� دواص� @ن، �ر {�3ا-س� و *��ون از در

�� س��س� @ن را Mس�2Q dرت وا-��اف از��د، !��دل -Aد� )د !���� !'+ !�Cح !

) 2V� +!.«)55ا��� ا!�B د ا��( d�% $#ب ��3 !��#�T� �� !+ *2Vد*� ا�� وا�Q را Dا :�a ���� $#*+ *� Qل )دش ره9p " ��*�

�#م ����3 *���-�ا-�2�� ه�� ا-R-�س�Vس3+ *�-!�ر�س�س3+V� �4ا�g *� اj�د

_��� p�ن اj�داو در%R. د* "�رو��س3�� و �رو� *� ره9� $#ب رس�12 *د

ر��س� -�د*�ن ره9� $#ب از در �'� را+*#$ ���� ))�د( س�ز!�ن اسAt3�رات دو

ا�O�ل -b�!+ ا�O�-س3�ن سط از وا*س3,+ و. ��د -��وه�� �رو� @z�ز

�: اD *� �رو� درa +,3F�p�ن دوران ��� ���� !'+ *� $2� *داNBن س��س� !

اNBن ا�� س��س� *� وg� +3Q !�1 �� از��د�! �AIواژ1 �$3 )9-,�ران )�ر6+ ص

www.goftaman.com

638

e�وز -b�!+ در !2ا)'� را����k� +} �رودر*�ا*� او. � gا�� ��س

��T# )9-,�ر �'aا���ت روز-�!� �س ا��!2ا)'� *�2 از« :�� !12I3 ا!��

*#رگ ا�O��� رn� 1979 اj�د�رو� درس�ل �f {د-2 @�� را ��ر ��@ �AQ

�� Qا� �رو� )�رج �-B ،2دت Vازا���T'� 2 :)اه��2Vد، ��سK داد���*

�d، ا�� �'�T ر "!2ا)'�"V�ااسT�3�ل -�Qوا�* T2ارد، $�ف *�س��- �M*�C! ��

��V+ !�دم *� !�دم *2ون . *�ادرا-� اس��: ه�  ���A.ه�y,-� ��ا�ط M� � *2ون

�S�� �رود-2، !�دم �} T� +� �! �*�J�$ �ز��د �ه� +-�*�Q 2-2� 2��A-

�� �12�2 ه�V% -� ز�� راد، {������ �12�2 ه�V% در Kر��

)56(».و6د-2ارد�: اD درa �� 1iدوران !���� !'+ *� و�

�T )�وج ��!� -��وه�� �رو� از از�+ �رو� *� ه�� *+ $س�ب -b�!+ و�!

�+ . *د ردار)��T ه�� -b�!+ و �ژس3��S& )�وج -��وه�� ��ن از �رو� �� از

درس�ل. ��وازه�� ها�+ صرت !+ ���4�O�ت س��س� !���� !'+ در 1989'A اوج

7047ها��T�ه�� -b�!+ و !'�+ �رو� �g !�1 در و *� ��*� اa�م داد-2 ��واز

2647 ها ��T�ه�� �رو� 1990 �س� س�ل�� �p ��*� -�س� ��د-2 �ر*� *,�ام و*

)را�+ *�ا� -b�!+ و $�!� !اد�: اD *د-2a �!���وه�� $-. )57(

�: اD درa +'! ����! س���دوران س !��$�A !��وران و !�رت و ��س�3 درژ-�ال . دا�� *+ �Qار .6+ .!�!ران �+

Page 320: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

639

ار�2 !��ورQ�ر��T� wد�: اD �� ازa +!�b- وج�( ��T�

!+ 1990 و 1989 س���� -��وه�� �رو� در ا��اد !� از �+ �س�-R ا-2«: -�س2

�� <=رmد� *� ر#- Dا :�a �� d3دا-س *�ر1 � ر��3 !س��� -b�!´ �� از در

�* ,3F4 �! )w� *� )�Tد Q�ر�,3F4 ´* ´6 ´� 42�نV��}�*نو@-�ا��ا�

2� ا�& !¶س�- �* . �3��p روي Dا :�a�* ´��-2ه�ي -#د�� ��� *� VBان �س{��42V�ن �´ 6´ *´ دا�� *� !�#ان . ز��دي �*� {��42V�ن �´ 6´ *´ *د

�3ا-س� *�اي د�2ار! Dا :�a ��mر�* س3�د�� -¶وه�ي ز!�Ð ار g �روي �� از

�2ا-�2V� ´! 2V ��*� *�زد�2� �Qدر و �=A� ��2V% �� �* d�-� روز $�·� ��*� *�زد�2 !ران �´ 6´ *´ �� از!�

��د-2، *� س���9د !!.«)58 ( � )'& *� ا�4 وا*س3,+ $#ب د!��ا

Bا!� -���!+ س��س� �رو� ��+ از!���� !'+ اس� �� �س+ *� ا�� $#ب

��د اT3B�د�} � ����! ��TC! ف�S ���@ ،2��* Dا :�a �* �د�T3Bا �6�

* +Q�* ره9ا�� $#ب |�IV! +* د؟ وا���: اD و *�ا*� *+ اT3B�د� در *�ور� وa

�� *� $2� *د س��س� !���� !'+ اودراN6س ��ر?�ن 1370 سم !�#ان !صف در

�� �12 ��ا�ط 2�26 �� در�� ا�� س��س� ا-M3�د *� �2ت !رد ��2T�ه���1 را *د

�� س'�VC او �QاردادوBو��2م !Bو از ��!�ن !�« :�سF4 �t <=ر�� �2Tداود

dد��� +O'!را ���*� 3�d !�. س': F4�� !'O+، ��سcرت ه��*� داد1 س':

www.goftaman.com

640

هس2V3ا�O�ن . �د2V��� !+ �د *'2V @ن �Sف @واز از. *

ا�� ��!�ن را*� ر¦�� {+ �� ص�$: !�d� 2اوم !�,�V� .2V�س dه :�a ��� �� -2ارد �دBو��دم . اس� !�!

. هd دار-2 ار ا�O�-س3�ن � �ر�K د�,�ا�� . *د اوهd �د �. 1352س�S�ن 26

ه�  �� ��د��1 س�*& را. د���گ اس��: ص2ا {+ �2V ص2اa � 2V��! ��* ��

*� س�$� a�ت ا�� ��3+ ��س�3 راd��V° س�ل اس� �� �3F4 . *�س�-

. اس� *�� *�ز. اس� !��ودرا1 *�ا�� *�ز2�VA* �� -�!� س�S�ن اسF�3�26*�ا� �د

ا�4*� ا�� . �� -�!� روان -��دوص و�d؛ *س��ردور{+ رو�d <=ر� V�#4�هR!

. داود)�ن وس'�2T� �VC�ه���1 را*,��مدوران ��ن *2ون � ��� �4�6 ه�در

*�ا� $� و��� !س��� د�,� �12 ا!� دا��. دا���2 !'+ وس��س+ واB�T36+ د�,�

*�ا� !� *,����2 *�ا� *� 2Qرت رس�2ن @��ا-t3�*�ت *� س'�VC س'�VC ��د��1 وه�*� @ن را� ����� �4�6 رس�-2؟ و

�b��$�42 !� ��رداد-2؟ اV� +} 2�ا��4د �را*�y ����� !� اa�م . *,� -�2 د�,�ان اa�م *2ه اس� ا�4 )�� *2ه2

س�S�ن 26و3Q+ داود)�ن در. !��وع اس�13522���� �4�6 را� داد *� 2Qرت رس �� �� Sرا-t3�*�ت ا-t3�ب �2؟ p در �

�g *�و�2 @)�� . +} +Q�* وع��س+ !�2-�! ��z اش �p وع اس���59(».!(

:�ص��� �:J �8م �UاM0 در �UاM0 و-د

Page 321: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

641

ژ-�ال �t��س�+ از��س�-2ار�!��وران �رو�، ا

ا�س-,�� و ��و1 س�ا�+ !'+ را!���� � )'& *� ره9� ه�� دو�� $#ب د!��ا

�: اD !+ )ا-2a از و A- ِدم #�-���!��ن TB'+ س��س� !���� !'+ و! +,Vه�p

TB'+ ا�� س��س� س�b- g� +! �t� و�#م ���د1 س�ز� ا�� س��س� « :4�2-���!

�12 -�12 وrVد س2و�� -,�د�12 * . +�!�#ان *��س�3 *�! �* +'! +@�3 �4�!=�

ا�س-,�� ه�� رژ��p +'TB . dاه+ -,�د�2�* +VA! د1 ص'ح و�Bا dه�F �* +'!

��ا)ا-+ �چ و ��و1 س�ا�+ *+ ���� 2-�! +} g�*.«)60 (

�: اD و3Q+ درa رددر ! +'! ����! 1�,V� �AIص &'( � دوم $#ب د!��ا2Bم ���kش *�)+ 2Bم درf و ��د، از

��� $#ب ازBس�داد ا ����: ا�� س��س� ���� $#ب �� 2Qرت را *�ا� 12B �+ از«Bا

!�Oورا-� و دا�2V3 ا)3��ر *V!N�زع در�� زد1 *د-2، د�ار� *د در ��س+ ه�

2VV� fدارد در &'� �� *� !�دم T��$ �� ��ر ز-42+ و )�رج $#ب -�# !�دم در و

2VV� +! .2��* ر در @-�نا! �p +3�دوس=�d $#*+ ه� !3س�و� ا�Mق *� *Cر

��ره�� �! ��VA!�* 2رت *� @-�نQ�4د-2و Mس�d �4ددد!��اس+ .* ����ا� @-�-

$& !6د�� س�ز!���وا$#اب س��س+ س���%�ر%ب و�Mط در -F+ ��د1 *د-2را د�,�

�� *د-2، F س�سQ +*#$ � d3�در*� �� س�ز!��� وا$#اب �� *�*د د�ارp�ً�R�! �2 و�VVد�� @-�-�ا ��ر�6! �Tj2VV�.«)61 (

www.goftaman.com

642

�b- ص�ف :�a ��Vازا��� ����3 و*� Dن *�@!12 از ا�p درون

��� @ن $#*+ *دBدش ال )Q �* �� "در ��F %�ر%ب س�سQ +*#$ � d3�در*�

�� $#*+ از "*د-2V% 9ان رهو��ا) �� *� �س: اT3B�دT��$ +ور و ��س�*

�2، س��س� !�aن {+ ا@ ��F��hس�ز!��� و!+ TB'+ !صف *� ا�� *+ *�ور� ه�

ا�� �Bص� *�g در را ص2ا�Q او و ا�#ود �د�2 از �* g� در�� +! .3$��2- *

� )'& و ��ن در دا)� $#ب د!��ا!� �� در VB�ص�و�4و1 ه�� %� د!��ا

!��ر�� دا�2V3 *� دو�ِ� $#ب !�kر�: اD درس��س� !���� !'+ ا-,�� a �Qص2ا

2V3ا�k4 +! . +��: اD در در$�a �� 1 دوم $#ب�,V�

�$ �Tj 2مB �*ب را#$ ���Bر *�)+ ادر2Qرت !d=3 !+ س�ز!���وا$#اب د�,�

2V� �*د و�M3-د ا�� ا2 در را )Vس! �� $#*+ ��� س��س� T��$$#ب و �ره92ِ�26ا���ر��V+ ود!��اس+ )اه+ !���+

� در �2T$س� ��ق را !+ {��2، ا!���س+ ص2ارت ا2Qام -�4=�-+ و�3�*#د1 از

@س2T� �-�3$س� ��ق در. ��د �V�ر *�اوج س��س� �!� -��وه�� �رو� و)�وج �

*� VBان ص2ر 1988 !+ !���� !'+ در2� ���� dbBا�� ��س+ !�1 در 9ص�ف و ا

2-�! +Q�* .�b- 1 و ه� از ص�ف#� ا-,6�� *��V�ر� او از B�!'+ �� در س�

�: اD در !ا�M�ن وa ن�F��h دا)� $#ب� )'& ارا�m �د، ا�� ا2Qام د!��ا

Dا :�aاو �2رت در را -�*�د*�رQ d� Mس�* 2T� ن% �س� ��ق �� روا*ط %=�1 ا$

Page 322: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

643

$#ب ه� وروس -#د� *��,kارد! g��} �* ،دا�� &'( � . د!��ا

VB�ص�و$'�M ه�� w'3h در *س��ر� از��ا�س���� $#ب *� ا�� درون V6�ح ه�و

�: اD !���� !'+ را�� *د-2 *�ورa در ���� d��j �=623ارQا �د ه�و ) w���

�� درون $#*+ وF��h �% ��F��h �%�� !س'ح �� درF��h ��T��$ ��'B ون��*

��د $#ب او��2-2، اسF3�د1 !,V6 +! .��و� س��س+ $#ب !�*ط ��+ از* ���Bا

�: اD از« :*� V6�ح )'& !+ -�س2a +�!YN!�� +'! ����! �S�� �2رت ��دQ d��j

ا�4. دو�� اسF3�د1 ��د $#ب و )�g در � را %� در ��2V% �!�$ �V�*�� ،��O

+�Q! +��� {دو� )ط ��� از ا ��2A و�� او!� � �-NM3د��دا 4�م !س���!��* ��درا او��2وش !A62(».س (

ص�$: �iوه�,�ان و اسAV3�ط *س��ر� از �Q�V در ��رض و -�bان از ��b- س���س

�د�2 و +'! ����! +'TB در :�a �Qص2ا ا�4 -�م و. اD ��� ا�� س��س� *د

� )'& در =�ر%ب % اه2اف $#ب د!��اO �Sا!�!���� !'+ *� $#ب و ،���� ��

��O !س��ن ره9ان و. -��د ره9� @ن !س��ن $#ب $#ب وp �S�ن ره9ان و

� )'& *د-2 $#ب *� ا�� -�م . د!��ا2�26 #�- �J�$ 2�- ا���ر �* �CM- 2رتQ

�F+ *س��ر� از. ����ن *,kارد�h ا$#اب�� ا�� $#ب *�!VA�� س��س� �� درT��$

2V3��4 ���� و !���� !'+ ����� �*2V3(1 ��دا)�3 دس3, س�)�3 و ��دا�

��� �$3. اسAt3�رات $#ب $��d *د-2Bا � )'& *� ا�� ا!� ره9� $#ب د!��ا

www.goftaman.com

644

�2ار-2اذB�ن !: �� �4د�2«�� ، *� اسVU3�� ا$#ا*+ ��

)س�زا( $#ب ا-NM*+ ز_3���ن ا�O�-س3�ن2 !��� در �� �$2ودV% �ًصل )��n و���و�+ ا!��-�ت دا�2V3 §�ر *2)��ن و

سط ار4�ن @�� ا����U د�,� +���} ��+3�V!د( ا�(( YNد-2 اص�4د�12 * ����

��� د��ع از در� �� %2Vان T��$2V363(».-2ا� ( +�. *+ .6�رج @ر-+ )9-,�ر *+�� در$�

��ر� " س+ س��س� !���� !'+ راA���6� س3ز� !+ )ا-2، "ا-�!�ه� � ا-3-

اس� �� �iوه�,� ا-,'�س+ *� ا�� *�ور�: اD درa 2 ص2دV% d3س�$#*+ ا�r�د� س

س�� � س�سA-: »2V% d3د �* +*#$�: اA- Dد ه�  و�6 6#ءa ��=$�S .

&M� � +*�ارز� �و�b- �* �� �رو� +�Qوا �ر �3��: اD ا�r�د� د�a اه2اف

�� *دF��hد2ون و6* +Sاس� ا��ا ��®�: اD دس� ��b- �* d!+ رس2 ا!� *��2،a�b-در �T�- ��=Tرژ� �دا�� !�2�

2V-�! ،م2 $#*+ 6=�ن سV� ل�A-راد ��! ��Bو��! ���w *� دو�h ��وه���� در@ن -

�� $�ل و6د !+ ���2-2وpدر �*�Q ان#�!��FVرو� ��Q �را*�ا �6=+ از@زاد

#��� !+ ��د-2 �=�� -T� *�اس�س � . �#ان(1986 ',�ا!+ �� ور-3سw در ا�93!

�: اD *� ه�  و�6 ��س3�د، )1365a�b-در�ً�Qد -2ا�� *� وا��V* ،�4ا��ن

*� و*� AB�رت د�,� ا��اف، ��دا�� )64(».دس� ��*2ا$#اب ���ور*� ا�& 3��د! ���t� Dا :�a از در دا�� و �Qوا ��ده� 1A-ن ا��درره9� $#ب *�@!2و !

Page 323: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

645

� �� د!��اT��$و &'(ر��س� اوز!�-+ در. ���4 $#ب �Qار

� س�ز!�ن اسAt3�رات دو�� $#ب د!��ا *� *�ز ��tً� )د دا�� و �Qار))�د( )'&

�F�ن و ��س+ و�h �rV�دn�ن $#ب ��� @ن *� VBان ا��ارو$�T� �� +!�(دا .!A�$| *� ادB�� ژ-�ال �رو� �� در�3$

�� از�� @ن س�t ر�� اس��ان ��ه��2 را � ز!�-+ در. *2ون ����3Q �* �T !+ رس�-2

�س� ��ر *�ا*���-� س�*�زان ا-R-�س�� س�V��d ��ود!+ @ورد b� �V6و ��@

�=! �� gVp �3Q :6VS�ن و در را! ا-+ وQ ،2� +! gVS=�!�-+ @ن و��

او. �2-+ !+ )ا-2 س�*�زان و��ا!ش -�$À )�وج @)��� دس�3 ه�ي 1367د� 26 در

ا�س�ان Q�ن �روي )C�ب *� س�*�زان و�F4 ن�Q س�*�زان « :ا��

�س� *�2��-�ا�6اي و���F از ا-R-�س�سµ ��ن *� و�S ص'2Iوس� ��-�ا-R-�س

�d ازا�� . Bدت !�2V��TV )دT� :-�6 �TJ ف�4*�% °���� س�4m�t�! &�ر�

ا�& *� و�Nدي واس3f *� ص�AI در� ا�O�-س3�ن اNBن �!� <=ري د!��ا$

د�اري �b�ت �ر� و در n�. �12 *د�! T� �* بNM-2 *�اي ا�@ن در. �3��3!�گ ا-�C! ´*NMح ز!�ن !Jع ز-42´ و

و {د�2 زدرا �� دس� �T را n�. *د. �T ��د�À* 2 *�دن -�*س�!�-�=� از در

د�,� و @ز!��g !´ �د *2 روز دوس� در�� �� *� )*´ درf {د1 �� دوس� !� ه�

و *�اي ا*2 !� اس�؟ ا�� !س���� در -#د��� $� �12 اس�p .�� ا�� در�� �t

�� $=� �� ���b (�ز��ان ��Eع ��Zر

www.goftaman.com

646

��دم ���� ��اي ا��م داد+ �اي ا� �ب �Cرا()�� '�ن، �

هM8��E A و ا��، �� ���b ��دا��H و�b�� و �����y� �t M��� ا� �� A�jع�

) 65(».(�ود�� �ور�)�وج p�ن ��ز-2ان ز!�ن د�,�، روز

�� را ��رV�a�ت ا�O�-س3�ن روز از 2�!�- +'! .2��* �� �F4 +! �ر�* �*

س)3�-2 را � )� و و درس داد ا��ار�,�F و از ز!�ن د�,� و! �tس ����!

4�ه+ . !�2اد دوس3+ س� @�3+ و ����د�ح *2س� !,���� و و !+ )ا-2 {�زAس

4�ه+ و *� @��ت �Qان اس�23ل !+ {د��د-از!�ر�س�#م �! �AIم ص#�V�V� او.

و !+ �2 ��س�3 *�س��T� F3!�وت ��ه�س��س� !���� !'+ -�# در ا�� رو از

-�bه� و ا*�از w دا�� وF3! '3h�وت و �Q�V *� ا�� !رد در د�42�1 ه�� او

2� +! �mاوا-+ ارا�� �ه� . �: اD *� )�ص *�ا� a ���F�ن دو�h �ا�*

�O�ت و'A �p ا$#اب ��ه��2 ا�� �Bاد��z Dا :�a ��د هل *AQ �*�Q ن در و@

�$3. !+ د�2-2 دور-,+ و2Bم ص2ا�Q را� �رو� ه�A �: اD �� *� ا�� a ت�O'

�� �2Jرو� ���4 @)� ر��3 ر��3 درa�ت !'+ روز و)�وج Qا� �رو� را

@-�ا !+ -,��س2V3 و �د�2*12�2 )ا-2�+ . ��ر� !+ -�!�2-2 س��س ور���

� اص� �=� « :از!��وران �ر� !+ -�س2�,�دد دو! ��U^ 1دزد .*�ر ���!�,Vه

� 2V'* د( � �#-2 ازد�,�ان ص2ا ورس�! . !��اج دورو�+ وس��س."*,���2را دزد"

�: اD درa +-ا�Vtس �رV6 1992 �-�£ �*

Page 324: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

647

��TrVز��z@د�,� س�@!2ن " �� اNBن ��د ا-F�ذ @�3+ !'+ *د

��م !�د!+ Q +'اص �'B �رون ���سc�ه �اژ�2� درا�O�-س3�ن *د �* �rV! ��

)66(».�4د�2��!Rد��B س+ $#ب ص�$: ��روال��س� )'& ازد! �: اQ �M- Dل !+ ��اa2V� ه� را �� او �رود ��M3-از *� ا

ا�O�-س3�ن ��& !+ س��س� �رو� در�� !'+ و در � ��د-2�tر��ص'ح دا)� �

�: اD(او« :S': !���+ �دa (در �M�M$�| Q=�!�ن !'+ �� *��B2! 2+ ا�� *د�

�,�F �� و درج �4دد �ر�K ��ر در!d3F4 �� *دم �� 4ر*�%w راا�� !�

. از)�f !�)�رج {��2 -��وه�� -b�!+ را ز��ا !�*2ون @ن !+ ا-�d �� از� ا�O�-س3�ن �� <=ر� د!��اT��$

d� *س��ر روزه�� ا)�� در او. د��ع {�� !6د�� -��وه�� �رو� در از �2�2

��د ا�O�-س3�ن ا-M3�د� !� � روز و ! ��س�ن ��دم و او *��و� س��س+ از در

��@ �� d3F4 gا��* �n در �C*ا�� را�2؟V� +} د ا��اط( �� �F4 dاو *�ا�

�,�2V )ره9ان �رو�( @��! �! �n �� � 2�V� :��§ را g�( +'! ��در6�!�� ه

�2 را��} ��AU .«)67(

+-�� M3$�� در J:� ب و �ص����دا�/ ح M�5ح��:

!���� در��+ ازBا!� -���!+ س��س� �� $#*+ *� ا�� T��$درو-+ $#ب و �F��h

��,���F ر��� در .س��س� *�!�h ا�� ا��4�+ ازا-,�B . 1#ا!� 4-�4ن دا��

www.goftaman.com

648

��F -��+ ه�� ا�� �h��� $#ب درازBوت ا�F3! ��رد د�42�1 ه!

ر��� س��س� !���� !'+ *د، �g د�,��* �Bز�V!ن ��)� ه� در�� س� 2Qرت ! . ب !�kردا��و�'� ه�� $# !'+ ا*#ار *�ز� ه�� درون س��س� !����

و$'�M ه�� V6 w'3h�ح $#*+ !��ن VB�ص��: ا�AQ D از. ه�� $#ب �Qار���4a ��-@

دا)� $#ب $��d در س��س� !���� !'+ را��وز� *�س�-2� �* &'( � در و د!��ا

ص2ا�Q ا�r�د�2V، دا)� $#ب درا�� رو-2 س��س� �'+ *��ون !���� را*� VBان �

�� $#ب F��hن و�Vnد �* �C*از$#ب درراوس��� ره9ان �� او $��+ در. اNBن ��ددرون $#ب -� در!���� و F�هd $#*+ در�g و *'�� درT�� 2-9د� )�!� *� س�!

��4�-� *�ز� ه�� %2V و*� �2ت در4$#*+ . *�ا*�هd *د-2 در و%�-� ز-+ ه�

3ا-س� )د- *� ��س+ ا23Qار �� در *�دVn�ن )د �2V و F�هd ا�r�د!����

ا-س� *� !���� *�س2؟ +! �-,% �: اD درa +'! ����! س�����F *�س�h � )'& *س��ر 4سRد1 دا)� $#ب د!��ا

و��)� وا�Q *س��ر� ازV6�ح ه� ودر *د ه�� w'3h $#ب B'+ رdz !��ر�� ��ن در�� *� ا�� س��س� س�-�س�ز4�ر� T��$

2V3دا�. �ً 2TB &'( ح�V6 1� هاداران �س3�� س�ل ا�O�ل -b�!+ در��+ �� 3$

�� راT��$$#ب و �ره9 �رود �( &$ +!2V3را و دا-س Dا :�a +V��-�6 1iو� �*

�� *� Bض *f9 ��ر!� درz ��T��$ب و#$ 2، ���وز� س��س� V32ا�V� +! �-د��B M�� ���� ه�� +V�! �* را +'! ����!

Page 325: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

649

�: ره9� وa ��T��$. V6�ح ��%d $#ب 'M+ !+ ��د-2 اD و

+V �د �� V6�ح )'& *� ره9� �V=از �F��h &TB Dا :�a �!�وز��د��ع $

ا�� V6�ح ��+ از و)�!� V6�ح )'& ���: اg��} �* D !+ ره9� و را*�a ��T��$س�N42T�2*#و� وز��دا)'� �� . k4ارد

س���� در )'& راYNTBره9� V6�ح�رQا� �رو� *2س� �3��4 *د$

��F )د !رد در1989دراوا�� س�ل�h *�« :دا�� *�س��س� !���� !'+ ا�=�ر

وQت ز*�ن زور از *��2)��ه��2(ا��ار2Bم !���� !'+ در�+ 6# از $�ف زد، @��

�2V}ا �#� د�,�� {�3ا-2V و%�! w�J 2V��* �32ر ه�. دا�Q ����! وس�زش

��@ d��,* �t2 !�را^سVV� +! .2��* �! %V�ن درس+ *2ه�d �� @�� *� ا��ار

�! �- 2VV� انVBد��ن !���� را(. *�ر1 س�زش *� *2ون @ن ه�4-� $��+ در

��-� *� اه2اف ��ا�ط $��J د�n در( ) 68(».ا-NMب راس�

#�- d%�� ح�V6 �(دردا �* �F��h س���س س� @ن *� VBان ا*#ار!���� !'+ �� *

�: اD درa23ارQوا �م ره9��I3ب و اس#$ &�TBر�2�2 و���� -,�1 !+ �2 *سT��$

�: اDدر@z�ز. *دa �9از ره �ر�� *س��� V6�ح ��%d وBز ا�ره9ان @�ا �ره9

�F�ن ��2د-!صف _��� �h �* �cا!�س ،�: اD درa 2� 1ا�#ود d%�� ح�V6 �(دا .��h2V%ه� ��T��$دردا)� $#ب و �ن و�F

h ا�� �* +F'3h 2د���V3دا� �F� �و3$. �*+��: ا2A-�6 Dار از *��R )درا�a

وره9� $#ب !+ ��د-2 !���� !'+ وا{د

www.goftaman.com

650

س��س� دوا§�ذ*� را . !���� !'+ !d=3 !+ {د-2 4�-� در!رد

�b- درون $#*+ ص�ف �ه� �F��h ��از@-�: اD *�س�a�* � �س� !���� !'+ *دس

#���F ه� ا!� د�,� ��%�h از ا�� �AQ !+ *�و� ��!��*+ س��س� !�kر�p را1 را

�: اD راa ����Q!ا�� در *س� و �وز�����F *�. !+ س�)� س��س� -�pار�h :�a

k6ب درون $#ب وس��س� ه�� او از اD در�F�ن !س'ح و�h +! ���4'6 �V6 در$�ل

�: اD را���42س. د��a�* �F��h +4دR در 4#ارش ��+ از دا)� $#ب *3ان از

�رو� در ا�O�-س3�ن ژ-�ا�ن !��ور + در���� �� *� -�M از�BNSا �*�V!

رو���ر @!2ن *�« :-b�!+ �رو� !�V�س2�: اD �����=�� درو-+ درa ب#$ gه�� �V!دا ��B�* ��'* �3���-R��* ���4

�سd در-�#ب -س�A *� ه% d�T+ $ و��ا�س��d%�� "����R"و")'&" !��ن* ��pا .

+3Vس �ح ه��V6ر�V،در� �ه� �2V* 1�4و �ز1 *� !��ن @!2-2 YNTB �� نا!���

�B$#ب �4د ه� ��3 !��#�T� +س�� د�Rسراد-A�ل )د@!12 واه2اف @ز!2Vا-�

��د-2� A�ر� و!'+ *� *�ز� . ! �!�B V=� درا�#و-+ -� -gM روز ��دن @z�ز

ا�� ا!�. �p 6���د درون $#ب، *'�� درس�!�ن *+ س�و و����ن *��Rا $#ب ر��د���3 س�ز!���� $#*+، در در. !T�

��3 !��#� در-�$�� �+، ه�� و��3+ وT� س��س+ و و$3+ درد�R @ن ا��راتو

�3�T� ���-دارا� �را $#ب !��#�� @z�ز@��: اD ��د-2aRازد� �دV�(�- �*.«)69 (

Page 326: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

651

���ون ح�ب ��M3$ در-م :ح��M�5 ح��J د����ا��F �:9 و

�d ه�� اسN!+ و6=�د� وbV *س��ر� از Q!�-2ا-�ن ��ه��2 دردا)� ا�O�-س3�ن �* �F��h �* +'! ����! س��� *�س

2V3از. )�س +��- �F��h ا�� �Tص�h�ژ��+ ودVn+ ه�� دوران �V6 س�دm2�@

�س3+ !��ن دوا*�2Qرت اj�د��رو� سس�ز!�ن �� در وا���ت !12I3 ا!����*د

#�. ا�� )�!� ادا!� دا�� !���� !'+ -� )'& و��ه��2 در دو�� $#ب د!��ا

�V6 ودVn+ )د ا�� رQ�*� و وا�Q درو3Q+ دVn+ . *�ز �ب !+ داد-2 )�!� را

�: وQر :CQن دو�� دوران �V6 س�د! *�t3! +Q�صd ا�� دوران *� Qت )د

�2ان �V6 �� در*د، ص'ح درا�O�-س3�ن و!_��� دVn�ن �V6 �4م !��ن �Sف ه�� !رد

��TB �*�Q'+ !+ {د س�دz .2 ه�V% �� +!Nا$#اب اس �د�2!���� !'+ ازس� �A-س �د�M3Bوا +Bو��ه��2 *� ا*��د��داد1 !+ �2 وص'ح *�$��T�ن $#ب ��-� *� اسNم و6=�د( &'( � د!��ا

+! +M' �B�4د�2؛ ا!� ا�� اد +M' و��ر� و b�ه� در6=� اسF3�د1 A���R��*

.د�� وا3MB�دات د�V+ *د ا*#ار� از�d ه�� *� p�ن �2$�� ا$#اب وbV

*�dz روا*ط ��ه��2 س��س� !���� !'+ را س�ان و و�V=�ن *�)+ از !kا��ات ��2ا و

�: اD {+ *� ��!�-2ه�ن @��a ��دوس�-,-+ � م 6=�د�2V3���k واز 2او

سp �* ،2V3F4 +! �t�ن $2 دو�� !�kر��ن *��و-+ ��ه��2 *� ا�� !���� -� !�$

2V3F4 +! را +!�b- �$ 1از ورا &��S

www.goftaman.com

652

�mارا T� +!�b- ��ها�3��ق ود�yسc+ و!��+ *� ��ه��2 *�

�: !+ ��د-2M� . 12I3! ص ا���ت�( �*دو�� ���س3�ن و�B*س3�ن دو ا!���� و

�w د� ازس��h مN2ان @ن در6=�ن اسI3!�¯ �* Dا :�a +'! ����! س���-�س� س��وه�� �رو� *. *د-2- ��-@ dz�

�: اD و ازا�O�-س3�ن *��ون �2-2a�Qار� روا*ط *�! �=6�M3�-� در

�* 1iو� �* +*�z ��ره�ا���ت *����. !��& -�2 ا!� Nش ��د !12I3 ا!��

�: + ه�ا!����� ا�� رو ازa س���*� س ا2V% Dان �6 و�QNB ا� -��ن -2اد-2

�#اT3B�د- Dا :�a �*ن و و�V�TSا2V3ره�9 $#ب وا*س�3 و -2ا� |�$ �* ��

�C*ا�� را �ه� ��ر� �� �رورد_��� �! �,�د�2 وا*س3,+ $#ب *� -��Q dن *� و!

. �zب �د � �2��S �Aار3$��*� ره9� ا!�����+ ه�*� س��س� !س

4ر*�%w �� *� )�وج -��وه�� �رو� ،2�!�aس3�ن ا-�Oازا� #�- �6 %2Vان

��وه�� �رو� را ا�4. -��د-2- w%�*ر4 اT3B�د � ا�O�-س3�ن *��ون *�د از

2V� :'6، ا�� ا2Qام از را ا!�����+ ه��� w�J و�A! �ه +����س� -�b ا!���

$��J ا!�����+ ه��$3 د�,�. *د روس=�ا�O�-س3�ن س� *�روس ه� *� -Aد-2,3F4 2VV� .,3F4 ن ا��ا-س� % +!

� *�ا� ���kش دو�� ��*� در ز!��V را2V� 1د�!@ fR�! &ا� ا�� ا$Rاز{-� .

!QN�ت !��ن !+ ان در3F4, را از�� <=ر و�Q 4ر*�%w وmش ررج *6

��در���� �� *ش ا�O�-س3�ن )1990(ا!��

Page 327: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

653

ژ-2ا� @ از را !�=kا ا!�����+ ه�. !kا��1 *��ون ��د

�3+ در در�$ ��V% 2ن از� وا�Q *�دس� ��� )'& در �Nن سMط دو�� $#ب د!��ا

�,��2V3 ��*� دس� روس ه� را} . ��M��!�� $#ب T��$ 2اوم ا�� س��س� *�

� )'& و �: اD در د!��اa ��M* +س��+��2؛ در$�!�aا +! ��T��$ *� ا�� �� �ا

g-�-�T�� dوه ��ا���ت !12I3 ا!����وز� در�V6 ا�O�-س3�ن در� ��T� �Qوا

��@ ���� Qا� �رو� ودو'B �V6درا�� 6=� *د�� از. !رد_��� ��ن *د

�� �T� 1 و6د *� ا!��� wQ � �1988 د¦2V% +!�b- 9!�ه� از ��1989 6

*�رz@ 1�زدو را *� ��ه��2، ا�� �T ه��!� !رد _��� �رو� در -Aد � د��$Q ��. 2Qرت *�Q+ {�-2ا� �رو� در ار�

N6 �V6ل @*�د در ��س� ��ه��2 در 3$��Sح و_��� وس�� *�)1368( 1989£�ر

�� ) @�.اس.@�(اسAt3�رات -b�!+ ���س3�نات ��3�A�-+ س�ز!�ن اسAt3�ر

��را *�)د دا�� @�� ) ا�.@�.س+(ا!���k� �* ���T3!ص�ف �ش !���� !'+ ورا

��د ز-�b ا- +!�b- �$ 1را :�M� . w��!!+ "�V6 ا�A�ح"����+ �3�با!�

ا� در اسNم @*�د در.@�.!��# س+«:-�س2 Nش ��د1990 س�ل ز!س3�ن � ز!�N_ �Vت

dرژ� + ��Tا� �را1 ه� ��'B �Vه�p )Dا :�a �!�در . @!�د2V� 1 را )$

@� ��!� .سا .*�-�!� ر�#� @� Qس3T+ از!س�M3 ا� *Cر .@� .س+*د؛ ا!�

. {د Q!�-2ا-�ن ار A�ط *��Qار*� – 1989 ز!س3�ن ا� در .@� .ا�س�ان س+

www.goftaman.com

654

. *�ا�س�ان @� 1990�g @!�د4+ *�ا� _'� @� *� )��S. اس�

@ن ه�. !QN�ت {د-2 *�V+ �12 *�ره��* ��Vyp ر��3T� رو در !QN�ت رو $

.. @!�د1 ��د-2و*�ا� اوا!��-�ت {د-2.«)70(

�mه��2 از ارا�� �ا�* +!�b- ��ه T� س� ا���ت !12I3 ا!����وس��� !2I3ان @ن در�V6 ا�O�-س3�ن، ه�4-� ^���

�w ��ه��2 را�� *� س��س� !���� !'+ ازس� د�,�س��س� !���� !'+ . !+ ��د

�T ه�� *�ا� ��هT� �� ��2���ن ازوا�Q در د-*2 b-�!+ )�ر6+ *�)ردار

'w�J 2� +! +M ودر!�-42+ $�!� !�kر ��M +!�b- �وز��وا!�2وار� @��را*� �

. !+ ��د :�ص��� �:�E Jرو" و-ن

�: اD در��*� *�a +'! ����! س��� س��� 4ر*�%w در�Rس� و��وسVسN4 س��� س

�C*را ��d و! !سM3دا��!س �*�M3 .وز� �4و ���ر ���وز� !���� !'+ د

ه2ف اص'+ س��س� !���� . N4-س-س� *د�d ���� ه�� ا23Qار�j +'! و ��M*

� )'& %� از �� $#ب د!��اT��$ �b- �: ا�b- D %� از �رو� ه�وa دن. *�p

w%�*ر4 ����Rس� و��وسVسN4 �� �-4�س� -س�t وراه��ر� درAB �=6ر-T� ب#$

M�� ���� ه�� ��ان و �رو� از*د؛ !���� !'+ )�رو�(!�cا ر� روس+ا

�: اD درa ب� ��*� *� VBان *�ز�� $#ب N4سVس� *�T��$ ��M ��VA!

� )'& و �w دVn�ن در$�ل د!��ا��

Page 328: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

655

. �nد�V62� +! 1 ����ه��2 �ًT'در !س &'( � *M�� $#ب د!��ا

�� *� !��M* +V� F-ذT��$ �رو����� !'+ !ا�� رواز. درا�O�-س3�ن *د

��وز� !+ *� ا�4� �* gاه2ا� ��VA!�V+ درT� ،2��رو� �M* �=6� F-ذ رس

4ر*�%w *�. درا�O�-س3�ن �سب !+ �2��د از �Sح ا�� ا!��! ���� $#ب ��س �

� )'& �T���ن در 2Qرت *�Q+ !+ د!��اس� د�,� ز!��V *�ا� )�وج واز !�-2

2B�!س �رو� �اQ �4دد +! .-�p�!ا �-,� �pه�V در د�42�1 ��س�ن و �� در!س

�س� �رو� از-T� دا)� $#ب �!�-�*��س��س� N4سVس� وو�Rد ��وس2ا�� و6-ا�� *�-�!� 6'4��� از در�$3 و

س�ز!�ن داد1 �2، در 1991 �د �� -���م#� س��س� ��c�ر%� در �رو� ه� ��*� -

از ص�ف -�b. !���� !'+ -2ا�2V3 !رد ��Vه�ا� �روس� ��� در %� 2$ � س

*د، @�� -���!+ !���� !'+ ا�4#ارد�B 1�42'+ رe dz�#-س�t !���� !'+ از

س��سِ� !V3A+ *�ص2ا�Q و_��� *+ ����A و�: اD درا�� !رد*�aردار ازد-2 )A-.

اVB�4�ص�و����ا�س���� درو-+ $#ب +! �F��h ����! �* &'( � د!��ا

و*� ��ر��V+ !+ ��دا)2V3 ا�� ورز�2-2�b-ه� ا!�از �رود �A- ن�=V� . روس

�,2V3�k و ¨'� @�� ه�*�س�ت از!  �ه�رو� . {+ ��د-2 وارد *�@�� ���ر� را

V+ )9 از ه� �� *�)+ و *د-2 �دس�t ا�� �د � در -V! ��@ gM�*� از ان از �� ا�� را �3F4 ا-2 +! �26

�w و در ه� ��� 4�م �رو� �� :��§

www.goftaman.com

656

'M+ س��س� !���� +'! %2V اسV�د� درا�� !رداز ��د؛ ه�

اسAt3�را + �رو� ا-3��ر !V�*� ر¦+ و����- .

در ���2*3ان دو4�-,+ س��س� �رو� را�� وT��$ +,-2رت دردورQ �6!�ا �رو�

��� ��د�C! .از س�� g-ا��Fpو w%�*ر4 و�� در�رو� ��� س��س� N4سVس�

�� *د-2، س��س� !���� !'+ را�Rوس�� �� از در��A ا�� س��س� ��*� *� VBان

�Sف د�,� ودر. _��� �Qار!+ داد-2 !رد*+ �Qاردا�� �� .6+ .�+ار g س�خ و

� 2��Sار ��و!2V� و*M�� $#ب د!��ا-�� *د-2T��$در &'( .�* Dا :�a �3A� ا

�-2-#د� دا�� ه�� �AV!6 .*��+. دو+. *�)ردار و-��س�* �M� S�-+ $�� *+ از

��ن درار g �رو� -�# و *د!�b-�* در �� ��ه��2 روا*ط -#د� ��ر� 'B �V6

�: اD روا*ط . ا�r�د��د1 *دa اس� ��® �� �2ا�� �� �د!��-#د��R*��4و1 ا)

1991�F4 �9رادر@4س� @�� �'rB �* .�#�� ص2ام $س�� و ��س���B�ت ��ر� را-

�F�ن �د �. اa�م داد-2�h در *�2ًا�� 2-2� ��M �: اD را�رو� a 2انV% رد!

�: اD در. و��Q �MFار-2اد-2 !=�a �ر�* �* �A$��! 9-,�ر�(�� �F4 +روس

" ��-�Vyp ،د�� �-��(�! �*�n w%�*ر4�n �* "

�� )�وج -��وه�� �رو� *�)Nف ا�� �ر درا�O�-س3�ن !+ *� M�� رو-2!����

2!�aد ا�� w��� . س��س� !���� !'+ را+��: ا2V� +! Dا�� !س� در$�a �� وج�(

����� ��وس� را ��!� Qا� )د� �*

Page 329: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

657

ار A�ط !+ !���� !'+ ��سK *� )9-,�ر '�#�ن در او. ده2

���g !�1 �� از@z�زس��س� !���� ا!���F4 +'!:"�4ا�& و ا �* +'! ����!

��!،2!�a��* ��M س�*�ز � �� اj�د<�ه�س3+ در��ر!����*�Q+ �رو� سس

2Vاها!�". !�-2 ��س�*�زان !س�� را)دM��! 2مBو ��M��! �* �6 *2ون

. ا�O�-س3�ن )�رج ��د !���� !'+ از 12V�@از �� &'( � �� $#ب د!��اT��$

-,�ا-´ *س��ري )�وج Qاي �روي !��� ��ي $#ب *د ازBد�� *� ا�� ا!�. ا6!

´! :Aدرو-´ س �ه� �2V* �3ف ودسN3(ا�� $#*´ در$Nي ار�2و*�ص��B��2 ا� g�

�´ و'! �* ´!�b-ار�Q�* ط�A ��ه��2 ار2VV� ب *+ *�ور#$ ��T��$ ��M* �*و 2-� .

�d �روي *�M3ا��ات !سk! ��2ره9ان ��ه -ا!9(!س� دراسNم @*�د، w��S، ��ان و

1991-B ب�M1370(�در *� ا�� -,�ا-´ ه �� &'( � $#ب و�S دا)� $#ب د!��ا�K را! ���(@ �Qت *� ا�#ودودروا*�

2�*� +'! ����! .

:��وج �0ا" �Eرو" ��ا( M ���� ژ�� وا�4س��س� !���� !'+ *� VBان *�ز �ب

6=� )�وج Qا� �رو� س��س� N4سVس� در�� د، دوازا�O�-س3�ن !رد �Q �6ار*,

س�ل �� از!���� !'+ -��وه�� �رو� !VA�� )�وج . ا�O�-س3�ن را �f ��د-2

��ه� ا!��� !ا�Q �!�- �Mا� �رو� در �� ا�� !kا��ات در در$��+. *د ژ-

�� *f9 ��ر!� @z�زT��$و �ز!�ن ره9

www.goftaman.com

658

ا!���ر!� ����، �� 4ر*�%w -��ن داد در�س3�� !QN�ت *�

�� AQ �*�Qل T� A! �* +V �CQ*2ون ا�VM�!� ا� ���د)��� ���س3�ن *� ا!

�س�- +Jا. راQ وج�( �� w%�*ر4 �ا�* �� ��+ ازz d�!�� *د Q�*� *�4�� او

��z �!ر�� wQ! د ا��} +! �Tj �*�Q .�3F4 �* د��* Dا :�a ب ا����ا��اس

)اس� 4ر*�%w و�& داد *� )3 )د را ا�M�ت ژ- ���. pار��دورا1 را*� ا!

@*�و-2ا-� *�ا� !س�£�-� !��ه12 ژ- Nق ا�O�-س3�ن -� را از )د � *د�*�=V �� ا *�ه�-2 '* �V��� )�وج ز!

�O ��M��! �را*�ا w%�*ر4�b-ردات !���ر� *�6=�ن �zب دردا)� �رو� درp

. *�@ورد1 -�2 @!�د2V� 1؛ ه�2+ �� ه�#4�d و ا��اد *س��ر� ازbV ه�� ره9ان

�� *�!VA�� ��ه��2 )�وج �رو� ه�رااa�م ���� � ���وز� *�ا� ا�M�ت ژ-

��وز� 6=�د در )د و-��-� ه�� از�2VV� +! +M' ا!�-,�ر-12 . ا�O�-س3�ن

)�وج Qا� �رو� را*� p�ن $2ِ ورود ا�� س�ل �AQ از @ن، ا�O�-س3�ن را Q ��9ا

� �TB !ردهrم -b�!+ وا�O�ل �Qارداد�- ��z2ارم درس� وV� +! �-�س�! .

-b�!+، ا�O�-س3�ن را*�_'� �رو� ه� )د *� !�2ان د)���، e�وزو �)� و �ز

�w )د �h +6)�ر �ره��س���� ��ود)�4سRش س�ل �V6 و 9ا!��� از. ��2A ��د-2

+'TB ت�Mا� �* �� + *2ون @-�A +* 6=� *�ز�4دا-2ن ص'ح وA�ت در در

�wا�O�-س3�ن *�h ��ره�س����� :�Qور �-,* ،2V*����)�g دس� *z �-�س�!

Page 330: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

659

را �f ��د-2ا�O�-س3�ن A�ت � ��ر ودر��� س� )د +*

�V6 را و��ا-+ و و��ور��3 در ا�� �V6 و -gM اص'+ در k4ا���2V3 )د

2V3دا� + �A *+ اV3B��+ دو. *+ ��*� س�-�� ا*�2Qرت �رو� وا!��

-�O12 ا�V�@ +س��ز!�ن ا!��� س3�ن درس ا�& -�!� ژ- ا�� ��سg را !�Cح !+

2V� ��@ ��@ �� از �* �AQ 2اوم *+ س� + درا�O�-س3�ن ا�& ��د1 *د-2؟ �A

ا�� -��3 ا� �� !+ ان @-�ا از !V�2I3! �'! + ا�=�رات {��12V )�ص س�اسV3�*ط دا�� �� در !kا��ات S�-+ ژ-

3+ �� !� دا�d3 �,�-� !�!ر�« :!+ 4�2)�وج !رد در �� !kا��ات را ا�� *د

��وه� ��g *9م- . �F�!� *� ه�  و�6 و�� d3-2ا� �س3�ن در ا-�O12 ا�V�@ 1ر�*

ا!�. 4ه��+ را*� را1 ا-2ازم �F4 و*� ا�� 6=� !� *� ا�� !س��� !=T+ *د

در!رد ه��+ را )د���V=�د ا*3��ر 6�� در. @�12V ا�O�-س3�ن !�Cح ��دم

��V=�د 1978� �! � ��� �4�6 ا� ��دم ���� ه�� وس�� �12 ودو�3+ *� *�4#ار

)�وج -��و از @ورد�� �رًا*�2 *6د را ا!� *2س� 4��د ه�� �رو� 2Qرت را

!�3سF�-� دوا*�2Qرت ازا�� ���V=�د!� ��د-2- ���_.«)71(

�� ه�دوا*�2Qرت -@ dzر +'B انVB �*Mا� �� �42VV�ن T� ��� ا�� در �ت ژ-

ا�& -�!� ا!��ء 2V3ا�k4 �!وز��ان ا�Sف ه�� 2اوم �T *� @�� از)�ر�6

6رج . س2V3F4 �t _��� )د !رد���� *�ا-3��ر ��Rوز��)�ر�6 ا!��!NBا

www.goftaman.com

660

�F4 �ا�4ا �رود��jا رژ�d ��*� ادا!� ده2 از *� _��� )د

��*� ��ه��2 را �T ه�� )د -�# ا!���� ا�� در$��+ *د. داد )اه2ادا!�

-�دز� �TJ اNBن ادا!� �T ادوارد�ارد 2اوم ا�� �T ه� Dا :�a �� را *� دو

�* &ACV! 12!��ه �ه� ��دوس3+ !��ن دو . ا�O�-س3�ن و�رو� )ا-2

�� ا!���� از��S ��=���4 �J! �p ا�� ا�& -�!� �رو� در@س3�-� و ���ا!

*د�� ا�M�ت ژ-ژ- و�� از@ن @���ر�=V 6=� )�وج Qا� �رو� *� ا!��ء در

Mj& ص'ح -� در6=� اB�د1 و، رس�12 *دA�ت درا�O�-س3�ن و .2=� �-,y� @��ه

در����ن دادن *� وص2ا�Q ا)QN+ )درا ��� + درا�O�-س3�ن *�dz ا!�A�V6 و*+

*� اA�ت ��� !ا��M -�!� ژ- در V=�ژ ا�& -�!� . -�س�-2-2 �- - �*و!6: ا�O�-س3�ن ����ن -2اد �V6 در

A�ت -��CQ2 د)��� )�ر6+ واB�د1 ��'* + و!V�ز�B را�Aw'3h ا*��د در *+

. 4سRش داد

:��وج ���وه�" �Eرو" ��� ا1 و�: اD درa از ��'e نNBدا�,��� س�TrV�

15( 261370� 25 س��س� !���� !'+ *�وزسMط $�!g3 س� !��AQ 1 از )V6 1992ر�

��م !'+ !�دم ا�O�-س3�ن Q �� ا�=�ردا���� e�وز-b�!+ �رو� در'B26 �*� 1367 د

2� 26 اوس�c در��!�-+ روز. ���وز� رس�در ا�� . a�ت !'+ اNBن ��د روز را د

2� �3F4 در« :��!�ن �� ���! +�! ���� !'+ + !'+ در$�T��$ ،لNM3اس EF$ ��

Page 331: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

661

�� ارJ+ ازد��ع و!�^��(� N* �F�دو�� <=ر� ا�O�-س3�ن و�

�* ،2��A�-�bدا�� رI6�ن !��² در !��� !'+ درو'B ���V! �Vازس �و���

اسN!+ وا�O�-+ !'+،�س12�2V و�������*� ار �ر�t+ ا�O���درد��ع د1 اوا

ازس�ز!�� @*��+ وا26اد� ��ن ا�O�-س3�ن ��k��- ��#eوا$2و �M3زادو!س@ �! : ا

�,�دد@ + !bVر!: �� !��دف *� *��ون ر�� @)��� د�26روز

<=ر� ا�O�-س3�ن س�*�زاj�د�رو� از2��A��| روزa�ت !'+ اNBن !+ !$ �*

ا�� روز �ر�t+ �� ر)�3+ از. �4دد2��A�! +!TB �*�U� ��6�� �p +'! س�

+! �T�* �3س��� ��'e س3�ن-�Oدم ا��!2�@.«)72 (

-@ dzر +'Bدر �- Dا :�a ن�!�� �� ��دا� روز)�وج Qا� �رو� *'�� س� س�ل

�� ��ر �4د�2 ز!�-+ ص�در �� از @ن در-2ا�� و6د دو�3+ *� -�م �رو� د�,� و

�3� �|، د�42�1 و Q�*� ��سg وا!� -!رد)�وج Qا� �رو� در در س��سِ� او

. در$#ب ودو�� اس� �س3�� س���� ره9� او�: اa��@را وادار �رو� ��*� D دو

)�وج -��وه�� ��ن ازا�O�-س3�ن س�)� ���� �رو� ه�)�وج Qا� )دVرا ا� �*

�� ��د-2؟ Tjاو �: اD درa رد ��!�ن26 روز ! �*� د

ادB�ه�� هاداران VBان روزa�ت !'+ و���� ازاو در$#ب د!$ &'( � -gM ��ا

)�وج Qا� �رو� !صف درواراد1 �: اg� D !�1 �� ازاNBن . داردa�!ا

+'! ����!)�26 1365 ( gا�� ��س �*

www.goftaman.com

662

'�#�ن )9-,�ر�� @�� �V6 ادا!� ��*2 �� ا�4 ا!��

��ن *�ز!+ �4د-Q ،2ا� �رو� *� ��ر�F4: »� *� ا�� سال �Vن د1 *�ر

!+ �dV �� دوس3�ن ���. ��سK داد1 ام2V3ل هس�M3-ا� +C*�! +��� *� .ا!��

��ار د�,� ه�$�ل ��A�ر �� dV� +!��ون �CQ �4دد، از e�وز ا�4!2ا)'� و*

*�س2 وا�4 *� ا!��ء ا�4!ا�M�ت ژ- ا�& و �* +'! ����! ��M��!

،2!�a��*���رو� � س�*�زاj�د<�ه�س3+ د��� *�Q+ �اه2V !� ��رر سس

ص'2Iوس� ��ن Bدت *� ��ر و !�-22Vاه73(».��د ) (

�* ��Q�6 *� ا�� وا �: اD � ه�a ��وا�4ه�� *� ا!� )�وج Qا� �رو� را

!��وط !+ *�@ورد1 -�2 *س��ر� �� ه�#4��ء ا %� *� )�وج Qا س�)� ودر!س� از!

�!�VMا� ���س�t !+ ژ-و%� *2ون ا!�: اD ر��، @��a �* �رو� �اQ وج�(�� �2؟ Tj

�6 �-3-@ 12Vس�- �ز,� س3�وهiو� !V�*� �رو� ادB� « :ا-,'�س+ !+ -�س2

2VV� +! �ً�Qس3�ن وا-�Oا� �� *�ور �� دو��د�)�رج �د ا�� ��ر ار g س�خ از {

��ه��2 ا2Qا!� + �� *�ا� !M�*'� *� و ص�� �12 *د � *� ��ر @)��� روزه�

.اوا�Q، *� -��3 در. �3��4 -�2*� ه�  دو�� *روو� ، ��ر4#اران $#ب و

. �رو�=� )�رج �-2 �6 {+ )اس2V3 و�b- �* dه Dا :�a صt� 2�*� ��!YN {+ رس

ه� ��g از. دا��3 *��2 *�ور ��-� )د#�*�ا� را �Sح �رو�=� اوس�+ ��د %

Page 332: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

663

��وه�� ��ن )�وج @z�ز-)2V� +UV، ا!��� )1366 _�( 1987 درا����

�d *� )�وج سd'=% 1�c �رو�، ازT� @ن �� �2 او *� س�ل *�2 درTj .�* اس�س

از)1367 26�(1989 4#ار�=�، و� درV6ر���و� 5000 از 3000 )اس� � �رو�=�-

� *�Fس2VQ �* �� 2V3ه�ر را *�ز )د �� *� ��ص�1 در@!12 *د a�ت �=� در

2VV� T� .دو �اس3�ر و1 *�2 )�! N6ل @*�د !2ا)'� -��و� ها�+ �رو� در

2� ! �V6 در�� +T= ��6�ن �a@ ) 74(».دا��

#�- w%�*ررا 4 :'C! س� س�ل �� ا���*2��� �� !+ �2V از)�وج Qا� �رو�

�: اD درa ز�z@ از �رو� �اQ وج�( �* *� )4ر*�%w(!�« :ا�O�-س3�ن *�ور-2ا��

�: درa 2V��� اT3B�د او. !QN�ت ��دم *� �� !� و*�ورش {+ @!A- �F- �* 2د

4���d)*�ا� )�رج �2ن(�S26ر +! d�T� .ا�O�-س3�ن از!��� 4�� �b3V! �p*د-2d�� +} ون���� *�Q+ و�+ �زم -Aد. *

d�2-�! +!.«)75( �#م از����� �3�ب )��-� *� سسF��!

�2 و��ط Q وج *2ون�(�* Dا :�a �F��h2V�4 +! �tس3�ن س-�Oن، در« :ازا�����

2�2e ن�F��h ،Dا :�a �b- �9در ره +A'S�س� اj�د�ور� و-T� و $#ب g ار

��F وا-,� !V�2I3+ %ن �*��h �*+V��- :MB�* ) س3�ن-�Oازا� �رو� �اQ

2V376(».*2ون ��ط *�)�س ( ا�4)�وج -��وه�� �رو� ازا�O�-س3�ن *�

� )'& و �: دو�� $#ب د!��اa ره9@ن

www.goftaman.com

664

2� ��Tj Dا�� *� ا ��@ ازا�� دو�� و دا-+ �رو� ه�!�V+ رو�,� ره9@ن *د؟

2V%ه� ه� �رون ��� �وه����� از)�وج -�+ ارس�ل �T ه�� هb- �F,V�!+ و *��!� �� $#ب س� س�ل د�,� T��$ ��M* :6!

� )'& و �: اD در ره9� ا�� د!��اa�� �2-2، ا!�T��$ در ��@ �Qوا ���س3

�: اD رو�,�دا-+ از در 4�م راa �� و دو�* &'( � ا�VM�!� $#ب د!��ا ���ا!

2V3د *�دا�) �اQ وج�( �cوس ژ- . �رو� �� در )�ر�6 �ارد-�دز1 وز��

�* �!�VMا� 3p�� ا!�����+ ��� ا�� �� �42VV�ن ا!��ء )دT� *� VBان

�: اD س�t از k4ا��، *�2ًاa�* �-��(�F4: »در �! �!�- �CQ ا�� ���و�Q ا!

*�ا�d *� $س�س *2� دا�d3 وا�� ��را را1 *�4�� در در و. �2ت !��� !+ {د

�2م �� !�T=� 1ر��S �-��( Dا :�a�*d77(».��د� ( �� ��د-2؟ ا�#ون *�@-�� %�اV%�ه �رو�

)�وج -��وه�� �رو� ازا�O�-س3�ن ��+ N4سVس� !س�� س��س� ه�� 4ر*�%w در از��*د، @��@��*� و�Rوس�� �r�ا�� -3

� رس�12 *د-2 �� $#ب د!��اT��$ �� +��� �3م *� ��س� اس�؟ �T��$ � &'( ازا�س�ان �رو� !�t3ص B'م �'سF+ در

�� !�F'+ از در 1987@4س� 'j ع�Jاو�� $#ب د!��ا�3 )'&، T��$س3�ن و-�Oا�

j�ت @�12V را !س�� س��س� !���� !'+ ور� -�� *� د�RT� ��زوف وز��د��ع �

� )'& واز �س� �3م $#ب د!��ا��F4 �tن س@ ��T��$و« :و ��#e 1�4ه�

Page 333: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

665

�� و�J $#ب 'j � د!��ا�12�2 ه�� وا�Q+ اa�م ���� *� )'& را

�* �- ،d�� )9-,�ران ���� 4#ار�=� ده س�T�� اj�د�رو�؛ رو�� !�,�دد و ص2ا

��Bازا ���� -Aد1، �� ا�� $#ب !3�'* ���$#ب ��ر��"B �" �=V �س�-+ اس� ��

$#ب . �+ !�t� ���V+ )دا-2 در �* &'( � �V+ در4-� د!��اB 1را

ه�  . *د� س��س+ )د4�م *�!�2ارد�-�� راس3�� @ن *��TB 2'+ �� !3�6 در

-�F ا�3�د1 روان دو*�ر1 *� ا�� $#ب از�: . *د �اهtA* 2�2؛ ره,��a +B�س! V= درا�� راس3� 2V-ا3� ��� و��3�ر �!

!,�. در��را�#ا�g ده2V )ن ر�#� را و!�گ $#ب 6'4��� {+ ه�  صرت از در

-� درا�� اوJ�ع *��س� !س�B+ را. ا-2a�ت $#*+ دا!� زدن *� @ �S�( �* g در

ا�r�د *'�� در �� !�گ @ن �3م اس�؛ �i� ز!��V *�ا� رس�2ن *� اه2اف اسRا

) 78(».س�ز���T3! d# )د د��ع از در 1979 -��وه�� �رو� درد¦9

� )'& وارد دو�� $#ب ا�O�-س3�ن د!��اس�ل درM* �=6�� ا�� دو�� 9 و*�g از �2-2

2-2�,V6 @ن �ه� ��م ر���I3در ا!�. واس 1988 k(س+ *� ا�� ه2ف و*2ون اR2ون دس*

�V+ درT�  �*M�� دو�� $#ب !�kر، ه 4�م روس ه�. ا�O�-س3�ن را �f ��د-2

*��CQ ^�م �T ه�� !��+ و را @)��� *ر�� �'3س� -b�!+ در@z�ز$T��

2V3ص��. *�دا��bV در@ن ز!�ن ��Vازا� ��ر� *� -�م �رو� و6د-2ا�� و د�,�

�س� �رو� $��A- dد، ا!� p�ن -T� ب#$��� $#ب وp�ن ژ-�ا�ن ار g س�خ وBا

www.goftaman.com

666

.و!�!ران �+ا�س�ان ن وارث *+ دو�� روس�� را*� VBا .6+

2V3دردس� دا� �رو� . Dا :�a �*�ا�� ه� )'& ��� ��د-2؛ -� و $#ب د!��ا

�: اD ازa ���CQ . رو� 4�2-�3 @�� @-�: اD وa �� را دو�� او �T ه�� روس*� Qل ژ-�ال . *س� ��س� و��و���+ *�د

Dا :�a �!��ف سMط $�و�-3�� ور-3�T� �CQ �r ه�� !س� *د- :» ���ز!�-

�: اD *� ا�� *�ور !�a +3$ d�2� رج�( -2ا�� �� -��وه�� !س'ح ا�O�-س3�ن در

و�+ . ا�ز�س�ن �ب )اه2V @ورد *�ا*�ا�� @��درSل س� س�ل !��M�-� *�و6د

!M�و!� {د-2، � *�ا*�_Nت @�� در�! ����+ و ز!�-�V§�b-ت *�@��از�T=!

dد��� +! T� .3س *�2ًا'��F4 �� : T��2 را ه�V� �CQ !رA� Dا :�a�4د�2 و

س'�d {��2ا ر !M�م )د.«)79 ( �� روس+ ا�O�-س3�ن درF��! �mژ �V,V!

2M3�! �3��: اD �� از a ��ا-��2 دو� �� از و*� Qل @�� T� �CQ ه�� !سروس�� س� ره9� - )��-� س��س+ از

ا*3��ردرا�� !��ن *� « :واژ4ن �4د�2 در 4ر*�%w و�ر-�دز3F4 1,ه�� ژ-

راس3�� راه��*+ ص'ح @!�#*�ا� !س�'� ا�� ��*� را. ا�O�-س3�ن *� را1 ا�3�د

دور )��ه��2( ا�ز�س�ن. �� �f داد��وز� از� ��Vا�4 +�Qوا �دس� ر��3 {�

درز��*+ وازهd 4سس3,+ در. ا$س�س ��درا دو�3+ ا�O�-س3�ن ��-$#*+ دس3,�1 *� 6سr3� وار��-� -42V�ن @ن @z�ز�4دا

� ���+ *� !�ز ه�� ��t+ ز-12 !�-2ن ^�س=�� �V=�-+ *� ��ه2ان {د-2، *�

Page 334: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

667

gا*��د. �����2ت ا�#ا� *� )�رج، ا�� "�ل *��"*#ه��ر�، ����+ ه�� ��ر� ا�� اس� *�زر4�-+ و

�Qت ��*� @ن و��t�!. )1988 � 1992 ( �*�* ��V% d=V!+ @!2 ا� �� �دارا dرژ�

��م *دI31 ���+ اس�� V=� �� از و ذ) ��-� س��س+ ازس� ره9� -( ��روس

) 80(».واژ4ن �4د�2

ا()�� '�ن؛ %��وز" ��وج �0ا" �Eرو" از M GE؟ ��

*� )�وج @z�ز 1988 !+ -��وه�� �رو� از @)��� س�*�زان 1989 �9ور�15ودر ��د-2

�رو� �� درMB: ��ن ژ-�ال *ر�� �و!ف @)��� Q!�-2ان ار �Q d'=% gار4

)�f در��� @! ��از ABر از دا��، *�ژ-�ال *ر�� . �f {د-2 ا�O�-س3�ن را

�س� و �� !���ر $��+ �4و!ف در� �2V در ���وز� را��V6 ا!� �C! �V6ح !

ا�O�-س3�ن را*�ا� �رو� V6,+ *2ون 2 ���وز� وV� +! +M' ����ن ه�« :��س�

À� ،´,V6س3,´ در *�-12 و*�ز-12 را*!´ 6ا-: در4¶ � از !M�ص2ي �� ه� از

AQ�ل ���12 ا-2 *2س� *��ور-2، در�2... دارد�� ا�� !VA! :'C��´ *�اي

�س� )رد1، و6د� d'=% 1�c2ارد �� س- .�V6 *� �¶وزي در *� p�ن !�#ان b�ه�

#� ) 81(». *´ ���� اس� ا�O�-س3�ن -��وه�� �رو� در���وز� و��س� ا�4-

-�b ژ-�ال !رد �V6 ا�O�-س3�ن *�!���ر�س� �رو� � ��VA! ،دف ارز��*+ ��4و!

�د�2 او @���ر در dzر +'B �V6 ا�� +!�س� -��وه�� �رو�، � ��س� . �4دد�

www.goftaman.com

668

�* +!�b- ��ره���!�س� در� ِ�A- �V6 � . �V6د �Nس

� �V6 *� درا�O�-س3�ن *�ا� �رو� ه���وز� ار dbV! g دو�A- +3ددو�� و� ��

�� V6,+ @ن *� و��س� درV% ��ره���!��وه�� �رو� . ��س�A �د- �V6

�� -b�م درا�O�-س3�ن، �V6 درTj �=6�ژ� *دm2�@ +س���� ازس� $#ب س

� )'& ا�O�-س3�ن �U�*� د $#ب %̧� !��ا�ژ� $��d درm2�@ �* �3از وا*س �رو�

!�b- �� �� �12 *د��S& �د�� + .وا�Q *�ا� a�ت ا�� -��وه�� �رو� در

�� *� ا�O�-س3�ن �رش @ورد-2 وT��$ در b- &��S�!+ از � @ن �2-2 ص2د

��ن !�دم را�B3+ و��J2 -�رVV� بس�� 2V*�س �وز��*� ا�� @�� @��. و*� �

��وز� رس�2-2؟ ژ-�ال �4و!ف @)��� �#�g ا�� ��س Q!�-2ان -��وه�� �رو� -

س�c *� ��سK @ن !+ و !�Cح !+ �2V را �Tع در !� !�3ا-�d در @��« :��دازد

�4دÑ؟ �MB س'��V6 d ا�O�-س3�ن �¶وز�2ه2! Kدر" �� در ��س �V6 �*دم *�ا�!"

�س�- �� ) 82( ».�¶وزي ®����ن ه�4�1 ���وز� -��وه�� �رو� در

ا�O�-س3�ن *�!VA�� )�وج ا�� -��وه� از�رش �� ا-,�#1 �*+ �داه2ا�+ ارز�

4��� در و س���� $�ر ا�� -��وه� و�2اد، ا�� اه2اف ه�4# ��ن را! ����

�س+ £R ���2. *�@ورد1 -�2y�@)��� از هQ!�-2ان سd'=% 1�c �رو� س����

اQ�!� ا�� سc�1 را در *�=د�V6 +4 و��� ��2 ا�O�-س3�ن *� -: » ���(@ �!

ز!À ا�O�-س3�ن سc�ه´ �روي *دم �� س�

Page 335: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

669

�f راd3F,�! .*#ر4´ درو© )Nء درا�� �b�ت وا�سÀ در

��دم، ز��ا را��g روÑ در ا$س�س !�12V�@و �V4 ر� و� ��� س�م �3�k4 در

)83(».د�2م ر��3 را �´ و *�*�د��وه�� �رو� و�3�k4 *2ون �د�2- �V6

ده� ا�O�-س3�ن در در ا�� -��وه�. *د "ر��3 *�*�د + و ��3�k4" ه�3�د،

ا�� �3�k4، -�*د� ��دا� "*�*�د�"�س3+ رااj�د�� س��� ��د، �رو� سس2V%از ه� �ر��ز!��V ه�� ا�� �� *س

�AQ @!�د1 درون �رو� از -�*د� در . �12 *د�R�! �Mف )د��ن -�# روس ه�M$ ا�� �*

�V6 ا�O�-س3�ن *�ا� ه#��V « :ا-2 �12VV از ددر!�-12 �رو� )� ا�3Q�د

سS 12+ س���� ده� ه�3�د. *�@!2 ��ر�سd3 ��!'� ه3F�د!'��رد* ��رو� دا

2� ا�3Q�د. �هس3���� ا�O�-س3�ن ���#��T3! را �V�#ا-س� ا�� ه-3 �رو�

�r�--b�!+ ه#��V ه�� س�س�م @ور *� �2��} �Tj +-�=��V6 ا�O�-س3�ن *� . �

�س� . رو� !س�2Bت {د2Qرت � !�گ ا*�� در ا�O�-س3�ن 4�!+ *د رو� در�

) 84(».راس3�� ��و���+ -b�م �رو��+ ازژ-�ا�ن ار�2���� دو $#ب د!��ا

^�م س���� ا�O�ل ��ه�V6 2 �� در�� از -��وه�� �رو� *د-@ �TJ

��وه�� �رو� در- +-�!�=Q و*�زن �� *� w�J و��س� @�� س�t !+ 4�2 ��ر)د

اردو� «: ,kاردا�� �V6 ا-,�� !� در A-�6�ز�=� و وصQ w=�!�-+ ه� �رو� *�

*�زن ه��� و در @���2ن _�س� ه� و

www.goftaman.com

670

�2ا��دن 6�ن !�، *� ��ر�| � اردو� دارا� ه�� )�g، *�ز� dه

A�رز +��B ��'cد دس�� ا$���� ه�. - �� %,-� *���k4 ز!�ن در -��ن !�2ه2 V6��� ر�2 )��-� و VB�ص� ا�� اردو���� و%� )ردC*�J�ن و ,-� ا�س�ان و!

و درو,z �V6، 6�-+، دزد س�*�زان را*� اس�س ا$���� 4��� .!+ @ورد *�ر

س�ر-ا�+ TBQ +!ا� !س'ح �رو� س�ل S 9ل در )دادس3�ن �� Qا� !س'ح(

�V612،6 2��!س3+ اTB�ل *2 ��س-� در � 11،9 ا)N3س، در ���2 12،4 *2!��+، و

e �TB�وز، در �2�� 11،8دزد�، ���2 در�3، ���2در 8،4Q 2 7،3ا��م��� w'§در

�+ و���س-� ���2 8،4 از!�Mرات �ا�درا��م ا)N3س ا!ال دو��T��� +3 اردو

را اردو ا�4 �2اد. �4د�12 ا-2��2و*�س� ه#ار� �F- ًا�V* d�V� لAQ

-��ن ه����2� �ق ارQ�م در�3+ راg *�ز4�� )� از *�2 ا�� اردو .!�2ه2

�� *�ر، $2ود��� و-��و!2V� *�ا� او$Nص�,�-� درf ��ر در Qت ه�� ��-�ا*

�3ان Qا� �� هVز دا-س2V3 {د1 و} و ��س� -����k )ا-b- 2�!+ روس+ را

� و *� �CpازV§ ب دا-س��z �3� .«)85 ( س�ل ا�O�ل ا�O�-س3�ن ازS 9ل *�g از در

س� -��وه�� -b�!+ �رو� � !'�ن ��ن �رو� *,-� !�b-وب وارد�V3!

دا�T+ ا�� ا!�n�ر ا�O�-س3�ن �2-22��� � ��وه� - �F-س� ه#ار�!+ و*

2� 15 و3Q+ @)��� س�*�زان �ر� در. رسا�O�-س3�ن را �f ��د-2، -�T+ 9�1989ور�

-�F� و*�س� ه#ار ا�� Qا� ���2 از

Page 336: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

671

. �12 *د-�2��3 و��وح 49983 *���و$�� -�F، 14453*� ���3 ه�

�« !+ 42�330�ن *� -��2�2 � و�* �F-��ن !3Mل �رو� *� �p . �4د�2-2!�b-

اQام <=ر�� ه�� �رو�، !'� ه� و. اj�د�رو� س�*& �'& دا�w'3h 2V3 در

����R ���3 ه�* w� از<=ر�� �2ار �� n�ر روس�� و!�3'& *� !'� روس *د

�T+ از)�وج -. !+ رس��F- 2 6888 ��ن *� س�ل �V6 و Q � 9ا� !=�d6 �� از n�ر

ا�� ا�O�ل *2ون دسRس+ *� اه2اف @z�ز ا-2 +! �#� 'M+ هrم وا�O�ل %� %

�س�؟ �د؟ ���وز� ��� ��وج ��� ا1 %س از

���وه�" �Eرو" :<=� <�ل ���د %��وز" در %���ار" و-1

وه�� )�وج @)��� -�� �س3�� س�ل �� ازا�O�-س3�ن £��R ز!�ن زB�!� �رو� از�: اD درa و &'( � �� $#ب د!��اT��$

س3�� س�لu ا�� � در او. ا�� $#ب *د)�وج Qا� �رو� ز ره9� $#ب ودو�� �� ا

�'_ ���N6ل در ��ف �=� ��ه��2 رااو�س� @*�د� dدره.

اسAt3�رات -b�!+ را N6 �V6ل @*�د��ر� س�ز!�ن رد)ISI( ���س3�نpرت و�!

�� *� )CIA( اسAt3�رات ا���ت !12I3 ا!����وه�� اB#ام ه#اران � از سق و-

2TB ��2ه�� �ه� d�bV ً�!�*ط *� �-�,3Fه�M3ور در !س��ر� *� ��n ��� ��� ازU� و ���T�� ،+*�B ن��r,V6

�1367��س3�-+ در@)��� روزه�� $ت

www.goftaman.com

672

�2� .@�« :-2ا)�*�ا1 ا)1989 �9ور�()ر� �ه�F ه#ار .اس °V� �@ را � ا�Sاف در

)اه�ن راN6 1ل @*�د @!�د1 ��د1 و ا-2از� _Nت وس�� *�ا� ��ف @ن �=�

رو@!�د4+ در @ن ه�*�ا� � �V6 رو. *د�3��4 *د-�V6�* ��2 ه�� س�*& ��ه��2

�ًA��z �� ن و*,��# در@�� از#* �3� �F3! +'� �* ،2� +! 1د�F3داسوت * .

2�_�4)��mر �اس.@.�@( * �*)��bV�* �� و12B داد )���س3�ن * �س� وز��

��ف � ه�3F سMط )اه2 در N6ل @*�د�V% �42�ن ���ر. ��د_ ��2�4 +! *

��د�� او ��� *� و�! �AIدص�T3Bد ا���! س��B سMط ��24ف در �� ®�� N6ل @*�د

2V� .در �* g @ �F4 +! �42� 6=�د _��وان !�ر�س�س� و6د-2ارد� ��'B . +!او

�F4: � �V6 2*�� �!2 ادا��* �Qن و@ . �� دارا��ب *� دارا�سNم ��2A �د

TB'+ ��دن ا�� *�-�!� ا� در .@�. س+2� �TBران س+. وارد.!�! �و .@ �ا �@.

@� *�ا� TB'+ ��دن *�-�!� !QN�ت .اس�: داد-2 � ) 86(».ه�� ز��د�

*� )�وج @)��� س�*�زان ��زد1 روز هVز�� ا�O�-س3�ن !�-12 *د �روي ازه�ي ارو���´ وا!�����´ *¶ق د�c'!�ت

��ازسF�رت )�-� رااز ��ره�� )د از و ��*� ���À @ورد-2 ه����ن در

"%�ر�#و�'س�. "ا�O�-س3�ن )�رج �2-2�B ����,�´ ��د �� *� ��-,��� ا!���

�� )�وج Qاي �رT� Sل وي، ��*� دروژ-�ال _��42 س� ه�3F سMط )اه��2د

Page 337: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

673

�@ ��mاس .ر. � �� �@24 �b3V! �B�د سط *Mا�� س .

��T��$ +س� س�ل د�,�در��س� Dا :�a�!ا2-�! +Q�* .2V%و ه� Dا :�a�� اودو

��وز� درN6 �V6ل @*�درا� �-NM3د��ع !سدو�� Qا� �رو� )ا-2-2، ا!� -Aد درk!رو *� � +!�b- �F,Vه �ه� T� ارس�ل

�+ �رو� *� ا�� ���وز� دس� �����! . ا�#ون *�@-�� !��وران -b�!+ �رو� در

ا�� �V6 س=12TB d دا�2V3 و!� ه�� �3����س� ا�� !��وران �-�واس��داز �

� !+ �4د�2'� . �: اD درa از �AQ ل @*�د روزه�يN6 �V6

��ي $#ب د!Bا�F- راه#اران &'( � ��ا *� �� �p !س'ح �12 *د-2 $�· در

راه´ @ر��-� %=�ر در "��F ��و�S"���ر��Q ��3! 2-اري ��ا)در و ر��س� <=

#�رو$�� !M�و!� � س�Vtا-´ ه�r�ن ا-,��)� ه�ي . ��د را !��ن @-�ن اÈ�د

ا)N3ف را و!�F3ق $#ب !�kر!�3Qً� !2�3د�� )د$��k4 Tا��3 *�اي د��ع از�V�ر

2V3��4 1#�. دس� *2س� هd داد-2 و ا-,�� از�3! Dا :�a ��س��2و�rV�1 ار g دو

� �� در -¶وي !س'ح *د ه#ار %=�رص2 ������ و و @ن �CQ�ت !'� وا$2ه�ي �

�: اD ��!� !´ �2؛ ه�%2V دس3,�1 )�دa �2اد 2�rV� ه#ار -¶وه�ي !س'ح را �

��د��: اQ Dاي ها�´ دو�� . وا{د!a �� -د ها��T�ي -b�!´ *د300!3��� از

�� @-�ا ��و-2�� ¡ ا�,� ه�ي س) ��ر1 ���ري !� ه3F�د��و-2. !�2ادS17 %�)A���ي ��و-2 ، -د21!� و

�rV�1 ��و-2 و �2ار �ا-سcر ´ و

www.goftaman.com

674

ها��T�ه�ي ا-اع _� و-b- �M�!´ ��!� -¶وه�ي ها�´

Qت ه�ي !س'ح �- در �2اد. !�,�د�2�g از* �* ��. %À !´ رس�2 ه#ار دو دو

ا�� �p ا!��-�ت -b�!´، ار NB gو1 *�!اد �ژس3�´ %=� �روي �'�� !=T�ت و

�f ا�O�-س3�ن *� را وkzا�´ )د À$2V3ا�k4 ��هV% d�ن . -��وه�� !س'ح دو

*� �روي ه� 1367در��وع !��MB 1ب ه�ي *��Qاري �� ها�´ !��ن ��ود4�1

اa�م روزا-� *� �روي و��*� ـ 2VQه�ر��واز، *� دو�� ��*� سNح د1 ه�

�#ات ا-M3�ل !�2اد-2و=e . روا��ي���#*Nو�FQ از��ه�ا1 س���V وارد- Ð� ز!��*� !´ �T� �!�$ �p ��2-2 ه�ي

�´ از� ´ و�ژس3�I�ا�� .�روي *د-2 س' � س�� ا!��-�ت -b�!´ و ´��ژس3

. ادا!� ���� 1369اس2 ي در��و���´ �رو� وQع N6 �V6ل �AQ از �2T$س� ��ق ��

�: اD ��س+ ص2ارت را در @*�دa �� دو ه�ي ارس�ل �T در!رد *2وش دا�� *�2ًا

:-��-b�!´ �روي *� دو�� !�kر��رات سÀ,V وزن �روي *�2«S وج از�(

��واز، 80 � B15س��� ��ن روزا-� *� 2�26�I'اس ��� � را ا!�وز �� �Qن و@

ه�  4�� ه�ي 6=�ن اسT�3�ل -�12 در*د-2V-�! 2را�� ه�ي *#رگ اس��د، اورا4�ن و�-� از�روي *� !�2ا��ي

2-2V�_� ها�´ ��*�، *,�ام و���د-2�!. 2V'* رات��S ن�Vyp واز�� ¡

را*� ه#ار �- 2�26دوا�,� و*�g از )2!� اردوي <=ري *�اي از*À *�دن

و*� ���,�1 ه�ي ��ه�Q ��2ارداد1 *د-2

Page 338: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

675

2Qرت @ g ا�� صرت *�رهTV��´ !��ور�� !�t3ص اردوي رژÑ را

��2V% 1��k3! ح ه�يNل س�T�3اس �*R��* �A ز!�ن !6د�� اردوي از !�

) 87(»�روي M�� و س�� داد1 *د-2*�اي $�!� !�N6 �Qل @*�د ��س� در

اس @ي � ��ه��2 *� )�ص *�اي @ي 42´ @���ر�سب !´ �2V!�� .Rد� ��mر

@ي اس @ي N6 �V6ل @*�د ا�O�-س3�ن در *�2ًا����6 )ا-2و*��V�ري _��42 را رار��س� @ي اس @ي *� -���!´ ا�� �V6 از

ا�� �¶وزي *�اي دو�� ا!�. ار A�ط داد�: اD، �¶وزي ���2اaس�ز و ر ��س�-

.-Aد دا�/ �ص��M در و اE'ع�ل ��, �2-�0�3

9:� Fب د����ا���ح: 2V%ل @*�د د��ع از ه�N6 ��ار g رو$

�: اD را M�� ��دa ��و!6: اT3B�د دودو�2T3اران *� -�F *�ا� ره9� دو�� و

��وز� درN6 �V6ل �4د�2، ا!�*� p�ن 2$� $EF و$2ت !��ن ��)� ه�ا-,�#1 @*�د

@z�ز �� در و��ا�س�ن ه�ي $#ب $��d را�w ��د �12 *د �V6 اÈ�د�� . g @و درون V6�ح ه� )�!� در �Q�F و

� )'& �� از ��ا�س�ن ه�� $#ب د!��ا � ا�� �V6 ز*�-� ���2 و �������ن او

س�ل )�وج Qا� �رو� ا�� )�!� *,-� V+ وز�� �د �� �=Vاز )-�V+ در

�: اD ه�%2V. د��ع دو�� {���ن �4د�2a� @ن �� از ا!� �2 *2ر ���وز از�د

درون $#ب دVn+ در -�# ا)N3ف و� )'& ادا!� ���� . د!��ا

www.goftaman.com

676

P$ا-J=� از�=yE "د���� :

�: اD درa ب�t3-ا �1 ه�#��+ ازا-,� �* ��T��$$#ب و �2 ره9��� و_���

�� ا��ر1 �2، �� در �رو� ه���� |$�A! ( :'6�Vد� و_��� V6�ح )'& وا�r�د

واT3B�د!��ن ه�دوV6�ح )'& و ازن�� . ��%d *د!� �* &��! Dا :�a ����و

�س3�� �رش . ا�� ��دل واT3B�د-,�د�2�� وا2Qام !س'I�-� درT��$دا)� $#ب و

�: اD ازس� V6�ح )'& *� a �!�Bز ��'B2V%م ����؛ ه��aا +V �� ره9� �V=از

و ا�� �د �� -���م ^�م ا��اد در�: ا�Q Dار-��وه��a ��'B &'( ح�V6 2V3��,- .� ا!�%�ا)'M+ ه�دس� *� �د

زد-2؟�: اD ازa �!� �=Vاز V+ وز��د��ع $

1#� :!+ 4�2 �د � در!رد )د ا-,�: *� )د«a �!��: و$a dرژ� +�3!

3�+ *د -Aد! �-�,��� . و*� *p �*�� *د�� )'& د �� *�ا� $#ب د!��ا

و!�دم ا�O�-س3�ن AQ �*�Qل ا�O�-س3�ن �g �3��4 را1 س��س+ را�� در. -Aد��س2V $#ب، ار g و!�دم !رد *د،

اردو� Vyp�ن س�)3�ر. ا�O�-س3�ن -Aد*� @ن را و *�� *�د از ا�O�-س3�ن را

���+ وهd )�د�سQ ،+3!+ و س�)3�ر��'! ��2A ��دو�p ا!3��زات +�tن 4�رد��V%

ا�� س�)3�ره�*�!�V� ار g را !�د� و���+ داد���Nت �Q ،+�t!+ و!'�� در. و

�! �r���م -3Q :�a �*�M!در d�2� رA�d�V�.«)88 (

Page 339: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

677

��2A'4ر��3T�$ +V �� ره9$#ب اسN!+ �� *� _��� �د

��� �� !��*� *�)�س� 'j وBا!� �د �اراV=��* �mاز V+ در!رد

2V� +!: » د��رو�� * �p �* �M�M$ ا��Qدر dاص'+ رژ� +,V6 ه� 2رت +M'( دس�

��� $#ب )'& ا��UًاBد، ااد1 از *-�(��� $#ب ه�� *+ *���B وBن وا3�� :��z

�ًA��z d%�� 2V^و� �6 از)�-اد1 ه�� �: ����3 *د�� �2ان �V6، در. !

�ر *��M'(R+ ه�$ ��@ d=2، !,�سV3دا� -9د 2Qرت *� ا-2از1 !��ر�� ��ن در درA-ر. د� wال @ص�V6 ا-س� ازا��

2V� �1 *�دار�£ +TbB89(»...-#ا�� �2ا ( �س� �� ا)N3ف و3$- +� )�!� �درا�� �

��ن دوV6�ح )'& و��%d و !#!� و! +-�S س� ^��� *� ��$: ره9� $#ب ودو�� از

V6�ح ��%d از *��R را )'M+ ه��� )دا-,�#1 ه�� !س2V� +! &I3ا�2V3، ��+ از

V+ *د؛ ا!� ��+ از �� ر��� ه�� �د� ��ر *��ون از را*��2در وQع �د

r32. ��د 6سV%42�ن *�)+ از ه�Vس�-�: اD �� از *� nل n�ر� ازa 2اران��S

درMB: دس� روس=���و���+ $�!� او از2V�4 +! �tس +V �� �� در$��+. �د

!��ر�� و A�-+ !س� ه�y,-� �اه2� در-2ارد؛ ا�� �د �و6د در اسNم @*�دو

س� از �د � ادB�� د)��� روس=� در�: اD درa 2ارن��S �F��h ت�A6=� ا

�: ا�C! Dح *� روس ه�a ��T��$ و �ره9 ��� و� *� VBان 4�� !+ �4دد�

�3+ �� در�t� د( �!� دور1 ره9� و$روز)�وج و ن ��دو*�� Qا� �رو� را

www.goftaman.com

678

روزa�ت !'+ راا�� Qا در ا�4دس� !س�. )ا-2، *�6س�3 �د

� هاداران �Qاردا�� %�ا MB: ا�� �دس� V6�ح ��%d �� از *f9 ��ر!� در

�: اD -#د� *� روس ه� a 2ارن��Sس=2V3��,- d؟ �د � در )ا-12 !+ �-2

�T+ از bB +A-2T� ژ-�ال ��-@ dzر +'B�� B �د � !رد هاداران ��ر!� در'

�: اD *�س�N42T�2*#و� درa �اوا�� (!سوسQ �* �cل )دش ص�AI ��د)1989س�ل

��ن او ! �-�T�Tروا*ط ص ��VA! �AIا�� صز!�ن وQع در �=Vاز V+ �4د�2، ا!� و

� �: اD ا�س3�د �V�ر در �دa).90 ( درMB: دس� روس ه� *�)Nف @-y+ �� از

� +! �3F4 �tس +V د، �د �� �=Vاز� �F�ن �د�hو Dا :�a دا)� $#ب و در

�* �'*�M! ��را1 ه ��T��$ � را �د��ن !+ *+ در.6+ . �+ ��س�3 *�!

2V3ا�k4 .*+ از�3 *� )�ا�=�رات ا�� -�2اس�� Dا :�a +!�b-ور��اس� �� !+ !

�د �� ) (1990(هV,�م �رش !�رس« :4�2دا-سS ،d3ر� �� !� *�2ه�)1368$ت�}+� 12V�. +6. �! +* �ر��در*�ر1 *س�� <=ر ازm6�-: ر �از @!�د4+ ه� g��

�� *�!+ @�2 @4�1 *د؛ !,�V% ان�!@ ��� را !� ا6�ز1 -2اد1 *د-2 -��� او !س

�Q . +3$ارده2 رو�V+ ا�� *�ر��+ ه� در�� س3�دmوز��د��ع ور �ار g در!س

#� )91(».-2اد1 *د-2 دررو��Q +Vار را- ��*� از س�!��ور-b�!+ �رو� در*+ )9�

!رد �د �� *+ در .6+ .@4�ه+ ه�� �+�� س3�د V+ و*+ اBNS+ وز��د��ع وmر

�هd ا�� ا!� *�ز از ار g �رو� در!س

Page 340: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

679

�رو� دو4�-� ازس��س� وره9ان $#ب !V�سA�ت *�V6�ح ه� در ه�

2V� +! ����$ &'( � !+ @��. د!��ا g �رو� و ان �F4 �� !س��ن ار

ت -b�!+ ار g درMB: اس�ز!�ن اسAt3�ر�� +V �Qار )'M+ ه� �د �� �=Vاز

2V3در .6+ .�+ ا!� دا� +* Dا :�aر�V� ا�س3�د1 *د؟ ��»+ ه� و

V=� در�د � ا�4ادB�� د)��� روس=� �*�*�V6�ح )'& �2ودس�)�3 �د روا*ط !س

+V ��ن *� ��!�-2ه+ �=Vاز%� و�د ��& و_��� وز��د��ع د�* Dا :�a ��و

ار g س�خ وس�ز!�ن اسAt3�رات -b�!+ @ن � %�ا !3س� �2V��* 12، �د � *� �د

3��ر ازp�ن @z�زT� .@� و !رد_��� $ره9ان @� �Qار���4 و �2اد� از .اس

� %ن �=Vاز V+ و س��س+ و-b�!+ �د2VT=!2Tز��� �4د�2-2 �� !��& *� ��ار -@� و$#ب . اس. �V�ر @�از���س3�ن در

3��رT�$ ��2A'4 +!Nورد-2؟ *� س� اس@ �3� �6 ا�� اس� �� ره9ان و- �*�Q

)�وج Qا� �AQ از�ا�س�ان V6�ح )'& 3$$#ب اسN!+ *� *� س�اa�م �د � �رو� *�

3��ر واردT�و*�-�!� ر�#� 3F4, ره9� $ا�س�ان �� n�ر� از در$��+. �12 *د-2

�د � س�*�وزارت د��ع V6�ح )'& در�* Dا :�a �!�$ ��'B ر��3T�$ ��2A'4

^�س !2اوم *د-2، $#ب اسN!+ در ره9 ��س+ وزارت دا)'� *� س�N42T�2*#و� در

�* fR�! �� 3��ر س��دT�$ +!Nب اس#$ �� *� سF�رت از�� او. ا�& ��د-@

�*� $#ب اس3F4 ،2� �3��T4 +!N, در!س. د �*� �=Vاز V+ �ل ��د!رد� در را

www.goftaman.com

680

�42VV�ن $#ب ��+ از!kا��1 3��ر*�T�$ +!Nدر اس �و#*N4 رد! � �د

2�4 +!: » �� ص &*�C! �* �! وي#*N4d3��4 ط�A ��م او .�=Vاز Ð ار� d=��

3��ر وT�اسN!´ $#ب ره��b- 9�ت $��د ا�O�-س3�ن را� *س��ر ��ر. در���� !

2� ´-�S . م��Q �!�-�*�* اي�* ´!�b- �: اD راa �!�ژ-�ال Ð *�وي ا-2ا)� $

�س�d ��د �C��( ر و��3T�. ��س3�د *� $3��ر �Nن ا�� *دT���4 در �� $ 2���*

��*� �2V*�T در وQت ه�ي $#ب اسN!´ را2 *2ه V6ب ��ق �QاراسV6 �!�M3ب ودر

��م �pه�V ازQ ��* 1�,-@دا)� و)�رج و �Nن �د � ا!�. �2VV، ��*� را ��ف

�: و2��Sارا-g @!�د�p ´4 . ا���ء �2a�A-�6 *�اي -���م س�)�

� سط دس3,¶ي ژ-�ا�ن اردو.�2V3��4د�� @z�ز�2V!رت و وزارت ا�* Ð ژ-�ال

��م را -�4=�-´ وQ �'rB�* ز�z@ د�� � ا!�B ازژ-�ا�ن � درا����3 �2ن س�

دارا�!�ن، $#ب اسN!´ در!���M!�-2ه´ در2�!�aم *� -���!´ ا��Q.«)92 (

و �د � ا�#ون *�Bا!� )�ر6+ د)�� در��ن V6�ح )'& %� ا-,�#1 ه�� �� �د

��د'TB ان�,�''j2، *�)+ ازV3دا� :�a�� !6: در!س2V اD راT��$$#ب و �ره9

اa�م در و��f @�� *+ اT3B�د� )'M+ ه�2VV� +! +M' � �: س�!��ور -b�!. �دa +

��-@ �TJ w�اD ژ-�ال �TدQ�ر�در��س+ وزارت د��ع ر�3�ر�=Vاز V+ را

)�وج -��وه�� �رو� !d=A و �� از از^��� �#ا�12V او !��f !+ )ا-2، و

��*� و *� M�� ���� ه�� 2Qر g در

Page 341: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

681

�V6از #���ه��2 *���ه�: اD راa ،2�4 +! �tدر*�ا��و)� س

��V و� g �2ا-2 و� !��Mا-M3�م @!: ��V! +4�سA�ت !��ن )'M+ ه�و در« +«��

-FV! gM+ 9�1990ور� -1989 دس�!9 در ه��� <=ر !wQ ا-�C�ف -����k راmص رt� *� و�1i $ار�ن او�� *� 4-� و

��� $& *� 6�-: ا2Qا!�ت !�VB+ وp �- �Mردر4�م �س� درز!��V د��ع و وز��

��س+ ه�� *+ 4�ه+ هd $3+ در(��دره���p!+ را�2ود )ا �د-2، *�ز12 *V�4دا�ا�� ا!� �� ��!�-2ه�ن سc�1 . ��د-2*+ اV3B��+ ار YNTB g*� او)���Q ه�(ه��

�� و-�A�B ،2-د��� *�ا��و)3,+ V+ را !��ا!ن ا�V,-� *�ره� !�. دا!� !�#د�

,3F4 Dا :�aر=> ��mس��� *�ر!dد����! .#�وم *�@وردن دراصل او*�!�در

��� )اس�3 ه�� )'M+ ه�,T�% �و��- ���� در دا�2V3 ا)3��ر در راVو��ا�

*س��ر� از!س��� !+ ان از��k4 ��ر ���4 وn�ر� از���V=�ده�� @-�ن را

در $ار�ن او !,�. �����k، !ا�& *د�2ن ا�� �3F4 ه�V� 2V3دا� �ش ��و 4

�* +Vnد �* +-�=V� �ه +M'( �!ادا�2اد!93(».-2 (

�b- 1 ه� از ص�ف#� B�!'+ �� در و ا-, V+ �2، �1368�-#دهd $ت �� !6: �د

� *� 2Qرت را )'M+ ه� -� V=� ا�� �د ره9ان و *'�� *س��ر� از، -�س�-2

�� و در ا�س�ان V6�ح )'& راF� !��ض �: اD وV6�ح ��%�Q dاردادa +*ه�. س��

2V% �rVSو d'اس w�� �* Dا :�aر �* ��س+ وزارت د��ع و Bض �=Vاز V+ در

www.goftaman.com

682

3�� راز��2T� وز��@ب و*�ق��� V6�ح )'& *� $�| وز��Bدا)'� ازا

Nش ��د � ��F از �h 2اوم 4سRد4+ و��� ا�� V6�ح *�)دB!� ^�م او)�

س2V ره9� $#ب !در او *��ه2 ا!��Q! �* ��T��$و��,-�* ����� �� . �*

�: اn D�رa ��F��h �� دردا)� $#ب ودودر!��ن $'�M *+ *�ور� را. ا�#ود1 �2

��$#*+ در ه�z �ص��VBو ��دا)� دو �V3A! $3+ *���و���+ �3م دو�� و

در!��ن �4و1 ه�� ا-,�� n�ر %� �: اD *د-2، 4سRش a2I3! �� � د!��ا

�w . داد�J را �� V+ ار g دو �� �دت ��ازا�س�ان )'CQ +M ص2ه�-�F و ��د

!س'�+ w'3h ار g �� ا���U�ن ا��اد n�ر� از. وز-2ا-+ �2-2 دس3,�� *د-2

ا�� ا�س�ان *� nل V+ وز�� د��ع ��ار �2اد� هd ���3 و��وح �2-2و ��د-2 .

�: اD ��+ از�3$a :-�6 �� &'( ح�V6� *� را�3��4 *د-��2 از��س� �د

�V+ وسء �� V6�ح ��%d !ا�6 *2*�� در-���م س�)� �د � %2V*د-2؛ ه�'�

��)� ه�ي V6�ح ��%d ودس�3 ه�ي d'2اران اس��Sو À!ا Dا E�F$2ار��S

�À3 درV6�ح )'& -gM راز�2Tو وrVS�ر�2V3دا� .

#�- g �+ ار�V§و �ت !�د�F' *س��ر ها��T�� ¡ ��و-2 د1 ه�. 4سRد1 *د

��ود4�1 *,�ام §��: ���ر� در ا�,� و2-2� . درار g �� �د �، V6�ح )'& را��س�

� 2V!د از -¶و* d%�� ح�V6 د�� w��� �� ��»´ ه�$N2رت وصQ g6: ا�#ا�در و !

Page 342: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

683

و$�!� ار g، $#ب ��� V6�ح ��%d *� *س��ر� از. �4د�2Bا

V�ح )'& *� ��س+ ه�� 6�� ا�س�ان 6�w �4د�2-��2!�-2ه+ در� g . �CQ�ت ار

�6 ا�� *د-��3 ا!� �*�Q � ا�� �از هاداران *f9 ��ر!� ا�س�ان ا��Uًا

*�ا23Qار @��. V6�ح ��%d *د-2 در12Vس: �� �� از�#ا�� +V �� �س� �د�

�: اD ��د-2a �!�س�c *� س�-,-+ $2V3($#ب از را او و ��دا �2ره9Vس!

و��!�-2ه+ TBQ +!ا� !س'ح دو�� *2ا)� R12 د�Vه�V� |�IV!2I3! �'! س�ز!�ن

-¶وه�ي . ��ار� و��س� )رد1 را-2-2����'! 2����دوسQ �* d3!�-2ا-´ 2ABا��ي V6�ح �� در ��%�Q dاردا�� وا

12Vر�#ا��k! ت ه�يQ �* Dا :�a ��@ j�ت !=2Q dرت در*� � وز-� 2رÈً� را

�� ��ر ��2A ��د @ . � -�4اري *� ا�*س��ر ��س� �د

��3T�$ ��2A'4 ���Q!ا��k4 ر. ر��3T�$ �Sف ^�م �4و1 ه�ي ��ه��2 �� از $�· در

��-� در( �* d=3! �*ن و 6=�د *�ا(دررس�2ن *� او �=2ا�4د�2، ��-� �2د

��س´ 2Qرت از��S& �د �ي V6�ح )'& *� ���� ��#V �Qا!�. $2ا ���Q! ،��B�*

!�*ط �� ��´ از ا��اد ا_�2�1 !س�د�* d%�� ح�V6 �* او در A�ط دا�2V3ار

2� ��M Dا :�a g ز!��V و دا)� ار*�اي اودر6=� س�-,-´ دو�� $#ب

� )'& !س��42Bد�2 . د!��ا : د�'� �=�" ه�" <��� <=�ح %�AB و-ب

www.goftaman.com

684

V+ �� از ��س� �� �د �Q�F ودس2V* �3� V6 2�26�ح ��%d د%�ر

�: اD واT3B�د �2 و���� ه�� ا23Qارa�w �4د�2 �ردرون V6�ح !k در�Jسس� و .

�� �2؟ V% ا�% �T+ !��ون وزارت د��ع وbB +A-2T�

ژ-�ا�ن Q!�-2ان 4�ر-�#�ن ��*� از�: اD �� در V6�ح ��%d در ار�2a �� دو

� ��سT=! gM- K+ ا�F� ��د ��س� �د�� ��س�+ راV% 2V� +! �mارا �-,Vا�:

»� �: دو�3ر ا-#وا و2��e از )9 �دa Dوا +V �2اد�� از���Cف N4*#و�، ! w�-

��و� س��س+ @-�ا* ���Bا1 ا-2ا)�3 ا�*�d ��و*د-2M3رت !س�* ��z در d�M3س!

2V3دا� d=ف د�,� و @ن س�S2اران از��S�� -�S�Q gM+ در *f9 ��ر!� *�-@ wوص � ا-س12MB 2V3 س��ب �د +} ،2V3دا�

-س�A *� و� و-�Fت )�g را ه�� � ) 94(».#دا�2Vازدل *

ا2��S�4اران *f9 ��ر!� B'+ رdz س��*+ �: �د �� �=Vاز V+ ود��ع ازa �!�$

2V3ا-س +} Dو "ا � g�( ت�F-" را دل *#دا�d��$ ،2V $#ب از ره9 در*�ا*�

�� ا23Qار �� ! �*2ِ�26�Q دسRس+ @��� �V6 w�ح )'& *� -�Fت از��س� �د�� و�: از س� ا-M3�م راووس @��!+ ا�#ودa

در ا!�. !+ س�)� دل ��ن *��R اD در�=V 2��Sران *f9 دا)� V6�ح ��%d ا��

)�!� *� �� *� -�Fت و ��ر!� -Aد-2�: اD ادا!� داد-2a .�1 ه�=% �M'$و

درون $#ب در ��»+ ه� ه�� *س��ر� از�* �Tص�hو �F��hس� ���: اD ودوa

2V3ص�$: . *�دا�����و� !* �B روال��

Page 343: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

685

ره9ان از س��س+ $#ب و� N4*#و� *� *� V6�ح )'& �� �� از�د

2� 12Vه�V� � ا�#ون *�@-�� از !س��z �!�( �!2اران ��ر��S ��4�* �*�Q

2�4 +! �tس Dا :�a ��'B ا��اد از درون V6�ح ��%d ودس�3 ه�� د�,�� در

�: اD وارد -�م !+ *�دa �* �� و �V�� n2-2د� +V: »د�4وپ ��ر!� *�و6 ��Vا�و�+ س=d �3��4 *د ")'&"س��ب V6�ح در�� ز!�ن @�� درB و �ا!+ و -�!�دR$ا +*

�: اD درa ��S *�ا*� *f9 ��ر!� 3$+ !�Q !س��b3V! 2B -9د1 و ��د را از

� و� » .را2V-#* �*�J %� و�Q او *د1 در ��� ^�م ��)� ه�� V6�ح ��%d را�

� *�!VA�� !��² واه2اف س��*+ �د�� )د��� �� !+ �2V ��ن وا{د !�

� �: اD را از��س� �دa س+ *� درRدسو� !+ . داد-�Q 2ار ���ر @ن اه2اف ز��

:-�س2�p �4وپ ه�� ")'&" س��ب V6�ح در«

!�*ط *� ��%2I3! dا-� و��c�ر%� *�3�! EF$�S�� �!ر�� f9* 2اران��S لn :

2V3��4 �26 d=س d%�� .ه� +� � @�� وواه2اف !��� س=d �3��4 رو� !�'�I ه�

�: اD را *�2 و *د-2a �وز�� ز�� از� �� *��AS2& )اس� @�� ���ر �Qارداد-2

�:. {��2 ر�3�رaدر Dد اT� اول �'$�! ��,��، +���� وzر*2V� را *���B �*

�M ��و� س��س+ $#ب ار* Tدداد1 و� �V��+ را*� $�| !��ون اول ��*���*

��رM��� {د )�� �: اD را aو*�2ًا *� س�)� �*f9 ��ر!� را *����+ �Aر

��� واو ا�O�-س3�ن دBت {��2B �*را

www.goftaman.com

686

�#��! �3�Tد���kc* ب#$ .2�* +��g ه� از وT�ت و���N3(2ت ا! �

. @z�ز�2 !��ن ره9� ��»+ ه� در2VT3�� +'�-�C'را س ��Vا� �-�£ �*

�d ه� 4�� ��+ ازbV �| ره9ان $ �*�� )اه2�� dbBس� ص2ارت از �2 ص2را�

�2وش ��دAر. س��M��( ��B�* و ���! +Éز�� �4د�2�� dbBص2را |�و� *� $

�* �V�*�� R���� �S 2ل و�Bض *�� ���� %� را YNTB!�'م {+ �2� �� �+ !س�

2VT3�� +'�-�C'از دارد؟ س �ر�#رف ه� و*�زد�2 د�2 اسF3�د1 {د و AQ'+ )د2�س�ز!���� اه� از���ن و12B *� س

�� {د!� ��� ..... �4وپ د�,�� �j ره9� da ا���2 ��و��-+،

�� و,�� ،fط -#د� *� در... !#د�A ار��دره�� �4و1 ، *�)+ از)س�زا( س�ز!�ن

ا$��� $Mق !'�� ه�� د��ع از ���S ��ر��z د1 و�} ��!� را*�C اس3ار� �3ن ...��د-�Q�* 2ار *�ا_�2�1 !س�د را

�4وپ ه�� �% د�,�� �j ره9� �� وز��)�ر�6 و���# 2ABا- �� ژ-�ال ر�

�: اw'3h �'B �* D -�راJ+ *د-2 ازa و YNTB ��*� �4وپ *f9 ��ر!� و�

95(».��س� ( 2�26 ��=�2V* �3دس ���4 ��دا)� در �

V6و d%�� ح� �* �F��h شR4س :�a �9ره����ن ره9ان و س� *س��ر� از اD از

�+ از و$'�M ه� ا�� دس�3 ه�� d=! ت��- ا-+ وw�J ا�� ��سg و�| در !رد�-

�+ در. ره9� اس��$ �� �س� �د� ����V=� Rاز V+ *� ا23Qار* d%�� ح�V6

�2 در!�aا �� و دا)� -��وه�� !س'ح دو

Page 344: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

687

V6�ح رار�� ا�� ��� ��د، ا!�%�ا و درره9� $#ب AU �� دو

درون *س� ��و���+ ر��؟ V6�ح !�kر از� ار�2B +!'B &را�ح ژ-�ال -�V6

�� ازهادران *f9 ��ر!� و ��%d وmر +'��2I3! س3�ن !'+$#ب-�Oاز)2008( ا�

�: اD ا�A3�ه�ت وa ��س� ه��-�درس3+ س2�4 +! �t6: سو�� ! �د�T3Bا +*

. درون $#ب �4د�2 ��هg ا23Qارو� در 2و�� $��+ B'!+ در �� dدهiم هV�'�

� )'& را �� *� *��V�ر� $#ب د!��ا�2 �س3�� *f9 ��ر!� از!�a$#ب ا �ره9

د�,� -�رس��+ '2V� +! +M، در !ارد�: اD !+ 4�2-�رس��+ ه�a: » س���س

�Nت $#*+ ��در� -�درس� در�� �� از ��!��و-�� ��وع !+ �2 و �رد1 ه�� ���

� .ادا!� !+ ���� د�,�ان رI6�ن دادن و2Bم را *� ��ر)دد�,�ان ودا!� زدن !س��� *� اT3B�د

�س�-+، �'+ و ،+!Q ،+-�!س�ز ،+*#$ ��1 ازz �ف و�S)Dا :�a( و �Uت ا����ه �6 *� @ن 2Bم رس�42+ و ره9� و.«)96 (

�س�-2ر��t� ا� !��ور ژ-�ا�ن �س�+ از�سd ��3-+ را -!iس3�ن ه-�Oدرا� �رو�

2�2� �!�B Dا :�a �9ف در *� رهN3(ا 2V� +! +M' B'� اص'+ ا�� « :درون $#ب

dس�-!iه ��Q�V!)+A'S �TbB(د-+ *3�� ه�4�1 . ��ا�3��4 *د �� س�ا��� $#ب را

2 �1 �+ و*� و�1i در درTر�دور1 - +�! ���#اس�ن را دور1 ا!-3��

�g �3��4 *د، $�� ")'&" ��ا�س�ن� �: اD �4ا�g *� د�,�a 2ن�*� 2Qرت رس

*� س� ��3-�#اس�ن ره9� دو�� و

www.goftaman.com

688

،g ��ا�س�ن ار*� 4U! �-�ل . ��ا�3��4 *د ��%d را

���Bاص'+ وا ���Bا��,T�% ���Uا���3 !��#� $#ب، T� +س��وا*س�3 د�Rس

ز��ان، ا�س�ان ار��42دا-42V�ن �را� و ا�� ��ر ��)�ش و. وژ-�ا�� ��3ن *د-2

A�ر� را ��=3�'Q42�ن اV��} gVوا� �� �t� �رد1 ه� در را "ا����U" *�ا-,

�V+ و��� +! ���� ��وه�� !س'ح - +-��!��ن �4و1 ره9� و س� *� -9د. داد-2!

!A�رز1 $#ب p,�م *� ه�� Q!+ در2�2� +-�@ن در .!+ ���� ��ا�س

هV,�م !2ار�+ !VA+ *� !6د�� ا�� �� �4و1 ه�V% ،Dا :�a نا!��� ��

،��ز���، ��&، ��2VT3، -ر، ر���، و���روال N4*#و�، V+، ��و��-+، B'!+ و

. !+ رس��M'$ 2 زد1 *د-2، *� دس� !��� )د در���� و *��4و1 ه� @�� ���

�� � ه�� w'3h اه��+ *�Tل ا�ز�س�ن *� را ا�� !A�رز1 ��ر. !+ زد-2

��ر$#ب و-��وه�� !س'ح !+ B و���+ ^�م��2�-���.«)97 ( �� *� درون $#ب و ��و���+ در رو-2T��$

-���!+ دا)� V6�ح ��%d �� از )�ص در�V6 w�ح )'& �ام *��� V+ و �� �د

�: اD درa ���*�ز� ه�� د)��� ودر4 در. ���� �2�2 و �4وه+ @z�ز Q!+ و

+��: اD �� از $�a �� +V �� �د����3ن را ز��د� از ا��ادz ��ه +«��

��وه�� !س'ح رأس �CQ�ت ار g و در-�� !رداT3B�دش � @)�@�� ا!� � ��دس��+ دردو �� %2V ه�. -,���Q 2V3ار

V+ او �� از �� ��S& ا�� -��وه�از�د

Page 345: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

689

��وه�� Q!+ *� )�ص -ه�� !'��� *� و!'��� %ن Qت 2������ Q!�-2ا-+ 2ABاM��! �* d3دوس

�� )�g از ه�� -b�!+ دس� ���� وT��$ . د��ع ��د

+V �: اD �� از�د �� -���6�م �=Vازa�ًr2ر� �w و��هg درص2د@ن *�@!2 �� �

را V6�ح )'& وهاداران )د و$�ر -Fذ��و و در- ��M �* ��T��$و g F�� ار

$Nس� وص�R��* ��و$'�M ه�� *� VB�ص� . دوV6�ح )'& و��%d 96ان �2V ��3ن ه�

د�4ر �A *� �س� !V�V! +,� را او+�*� ر��س� ا!رس��س+ ار 2A=( gسc(ژ-�ا

�� وس�c *� ا-�3�ب ا�س�ان ��3ن � ��د �g ه�� -b�!+ و در و!رداT3B�د)د

+3�V!ل دس� زد ا�n و���ت . �',�ان *� *�)+ از'j2V3ا�� *�ورهس ��

�-,* Dا :�a12 درVا�#� �M'$ 1ص����w )د و ه��h ����دا)� $#ب در ��ا�س

� )'& *� )�ص در درون V6�ح د!��ا�س�3 *� ���4 �� ره9� او ��%�Q dار� ��S و ��@ +V��g ���-12 ��ر��% �*

ا�� -��وه� ا23Qار س� د�,� از. !+ �2�3+ و-gM �#ا�� 12V� b-�!��ده درV!وا +

Qت ه�� !'��� *� Q!�-2ا-+ ��ت ه�� ��ر*� 'TBدر d32دوس����2ABا

��ن در !V6 &S�Vب و *� )�ص در!�: اD راa ن3�ر �2�2 ز�� 6�!�� ����

داد *��ون $#ب �Qار دا)� و در ��3��� ص�ف . *��ه2 ا�� -��وه� ا23Qار از �b- و ا�� *�دا�3=� از ��'j �3� ه�، -

�: اD -3ا-س� $#ب و رو�� ا�� *دa �� �� راT��$ از *2ور ��=���4 �=6

www.goftaman.com

690

+-�*�!VA�� ��ا�س��1 ره9� و!����2 zوز*�-+ و +!Q تN��^

2V� .او �=V *�ز�=�� در4�� �� )د -� ره9� $#ب �4د�Q ،2!+ در ��ا�س�-+ و

�* �� در ��!O3 س��س� ه�� -س�-+ و *'h �S�M!و w'3 �=Q !+ درس! �و@�3+ ه�

درون V6�ح ه�� $#*+، ��ان ا)N3ف و�& و4سRد1 س�)� اT3B�د راTB .او �*

�F�ن درو-+ )�g در�h �* س��� ه� ا�� سR�� داد دوV6�ح )'& و��%d $#ب ��ل *

��M و!6: ا��3�ل @ g ا-M3�م *� 6�� @�� *� !V�سA�ت )ددر ا$س�س اT3B�د

. �4د�2 �ص��M در ����Z ��ز@K.� MZ ��ر�/ و-ج

AB�% دا�/ <=�ح: �: اD �� از س��س� وaد��'TB f9* را-2ن

��F ره9� $#ب ودو�� در ��ر!� از�h�� )د و وh�ص�T *�ره9�� هاداران او �

دا)� V6�ح ��%d س��س� !3ازن و�*� در4�ه+ هاداران ��ر!� را*� او. -Aد2V* �� +! 4�ه+ *� @�� و �-2وز-2ان

�: اD در. ر��س� !+ ���2 وزارت وa �� س��س� *� *�ز4�� f9* ��ر!� V% ���س

. از!س�*� ��*� !ا��M ��د���2Tودان ازM� در Dا :�a 2اران��S

20را در V6�ح ��%d *�ز4�� f9* ��ر!� ���ر-3��r )1370 س�S�ن 29( 1991 6��

�س3=�� �رو� ه�-T� !2-2ا� را �� او �S�( �* �* 2رتQاز Dا :�a �ا-2از�*

*� ادB�� و� @��!+ . ��*� ��س3�د-22V3اس( � �*�اa�م �د �2Qرت در!س

��*� *f9 ��ر!� در و *2س� *,��-2 را

Page 346: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

691

$'M�ت ار A�ط �� *� @ن رااو!+ . دا�� *� ره9� $#ب ودو�� *,T�ر-2

�: اD *� -,�ر- �Qار�3F4« :-�س2a ،12*M!: " f9�!�ت �رو� *�ا��3F4 g *د-2

$& ��ر!� � ��A ا�O�-س3�ن اس� وه�  *Vً�. ا�O�-س3�ن ز-2V� +42 در دارد

ازا�� $& ��وم {د1 {+ ا-2 را �� او ) 98(»."��وم �2V -� *��2 و

+��: اD از��س در$�a ادارانه �� �2V*رz 2وسM� از" @-,-� �� 2ABا

�: اD از�رو� ه�واراس3,+a �-�B�r� " س��س� ه�� !س�M3 و� س4 +! �t�2V واز

�� ص2VV� +! �AI در!V�سA�ت *��رو� ه�!+ �2، ا�� ��سg *�رت �#ا�A3! 12V�رز

�: ا�j D ���ر �� %�ا !�Cح !+ �4ددa *�ز4�� ��ر!� را �����k؟ @�� �رو� ه�

ان اسNM3ل �TB در Dا :�a �**�ا ��ر� *�ز4�� !رد�� در را-2ا�� و �رو� ه�

وهاداران ��ر!� @�� *f9 ��ر!� *� + �Mا� �* +*#$ ��T��$دردا)� $#ب و

رس�12 *د؟ �b- ص�ف :�a �� �1 ا#��� وا-,�ازه�د

Q�-� و *� *�ز4�� f9* ��ر!� راJ+ اD را �r� در )�!� ه� @ن �2�2س�)�، -3

R��* w��� �� و� !�Q دا)� V6�ح ��%d و�� *د درT��$$#ب و �ا�& *� . ره9

*�ز4�� f9* ��ر!� !( :6�Vد� �: اD ��اهd {+ را هاداران اوaاز

*�ا� 2��Sاران ��ر!� �� ���V . س�)��: اD راa 2V32ل دا�* ��Mj dه �ر�nو و

را�e*� ��د1 *د-2، ز-2ان $�!� او�ر��ر!� در��*� ��ص� 2�26$ M!در �'*�

�: ا�n Dد1 !+ �2a�* .ا�� رو از

www.goftaman.com

692

��ر!� *� هاداران �2-2 ره9� *�ادرش �Tد�� +� �از *���

*�ز4�� f9* ��ر!� *�رت 4سRد1 اسAM3�ل 2VV� .2!@ر!� ر�� و�� f9*�* ت�QN!و

درون $#ب در *�رت !dbV ادا!� ���� و�: اD *2وش دا�� $��d �� ره9� اش راa

. 2�26 زB�!� ا�r�د�2 � �روا�Q در��»+ ه�� -�را�j +J -�م ازn�ر�

�� ا� را!NBاداران و$2ت اد-2 ه����- � ��3 !��#� س�ل و)اه�ن @ن �2-2T�

از را $#ب و�S 6'س� �2Vوره13699-2V��} ب�t3-ا .

�س�-2ر���)Fس�+ از ا� ژ-�ا�ن !��ور �رو� از ا�& !��ن 2��Sاران ��ر!� در

6�* d%�� ح�V �* fR�! �!�$ ���� س���ن وJر�- +! �tس Dا :�a +M'( ن�F��h

!VA+ *�@ن �� !2ار�+ *2س� @!2« :4�2�: (�Tد*����+ *� @-�نa w��h ��ه +M'(

Dدر)ا �ه� +M'( �� از *2V @زادس�ز� �' �3�T� +س���� د�R س��� ���Bا �'>�� !��#� $#ب ص�2T� ²ز��� ودس3,

��� و��rVن *�زد�,�ان و�Vyp 2ن��4دا- :�a رر���V� رتررادرص�*� � �و#*N4

) 99(».زارس��س+ و12B داد1 *د از��ر)ر��2� f9* 1370 ��ر!� و3Q+ درس�S�ن

��T��$ �(ع دردا�Jاو �� ��4�* �*�� �*3+ !#3�#ل و از�V!وا +!�b- ظ��

سMط )س� در. �4د�12 *د -����2ار�'AVرا1369س Dا :�a �!�*� ���� ه�� $

و ��س�ل *�2 �4د�#. �2ت ��زا-12 *ددر!��ض _Nت 4سRد1 �2دًا N6ل @*�د

و���ت n�ل ��ه�Q ��2ار���4 و�V6 در+Q�� ���� شRع و در. 4س�Jاو ��V%

Page 347: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

693

�� +Cاز��ا� Dا :�a ��وه�� ��ه��2 *��ون *� �2�2- �26

�رQ�*� و)�!� دا)� در4� *د، از رو*�و�F�ن )د �2�2�h 2�4د� f9* ��4�* ��

��F ه��h ر!� *� ا���� R���2ان *! .داد

�: اD درa gVوا� f9* ادارنا*�ه�*�Tد*����+ . *د ��ر!� )�-� �2د

ز-2ان @زاد از �� YNAQ ��ر!� را *�ادر*� VBان !��� ص2ارت T4���3 ��د1 و

ان *f9 ��ر!� از2��Sار n�ر� از *� *دژ-�ال . {د !V�ص: دو�V��* +3�ر

��)Fس�+ *� ا�� *�ور اس� �� w�J و� +3�V!2ان ا��: اD در!a ��ه +!���-

در را *�ر� او 1و-b�!+ -�*�د�F�ن دا)'+ *�ا*�2��Sاران ��ر!� و�h

�� <=ر*� VB« :$#ب *��Rس�)�mان ر��ه�� *�زدار-12 *� 4-� *2 +�! dbV!

��ن �� در ه��+ را V�ر� ��ر!'+*��!�� 4�1 ه�� *��Mn �* 1�ر� ��ن !�b-

���4 g�� ،2V3����+ *� و�1i در. ! �* +!'B &را�ام ژ-�ال -#Bااj�د�رو� *�ا� ره��g و@س��g، ژ-�ال

�د��)�=� را-�#)درN6ل @*�د ره9 ��ر!'Vyp�ن ��!�-12 . ��س3�د *� @ن د��ر

درو��� 2VQه�رسc�ه��ن وزارت ��ر �� س3�د ژ-�ال $'�d وmن ر�#�4�ر-

هاداران *f9 از دو� ��*� _�2� �� ه�2وش و���w )د ��ر!� *د-2، ازAس

�3+ *س��ر� از . �4د�2-2V!ا �وه���-ا$#اب %� و ه�، )'M+ ه� ��ر!'+

� ر . �RVول �2V3��4 ز�ا د!��ا�: داد1 �=�س3+ ازژ-�ا�� و � ا�س�ا-+

www.goftaman.com

694

2� �� �* �S�( ر�� ��ر��� ��ا�س�-+ در و�® �bد ه��*

��وه�� !س'ح *��V�ر�4د-2 از-. d�@ا�� !Jع در$��+ �� اBNS�ت در*�ر1

�� <=ر�gt !+ ها را2TBًاmداران ر ��2ِV. ��د-2 Dا :�a ن�F��$ 2ن� �س�-. *� ��را�+ !+ �2Vا�� رادس3�و�# )د

��وه�� !س'ح ا�� رو-2ه�- �� �Sو$#ب و��ا�3��4 *د، در@�12V *����2ار� را

�� dرژ� ��* +FV!ر�� *س )k4�6.«)100ا��

�* Dا :�a �*�� �* �!ر�� f9* ��4ز�*درون V6�ح ��%d $#ب در د�,� ��A�ر

� )'& در ��ر!� و M�*� *� د!��ااو ا�� *�ر ا!�. �Qار���4 هاداران او

� از�Q!ره9 � %=�ر �� �AQ راس�ل � �* ��� ار�2 ره9ان و _��� *س��ر� ازBا

��و� س��س+ ��%d در V6�ح )'& و ه�دو*��3 !��#� $#ب از*f9 ��ر!� *2س� Tو�

ره9ان *س��ر� از. ���4 *�)ردار-Aد V6�ح )'& *� ز-2ان ا�,12V �12 *د-2 ،2VT3�� +'�-�C'ن سوره9ان ��»+ %

�ا_2���2z��2 ��و��-+ و��1 !#دda ،f اره9� و� _��� ��د1 @ن ز!�ن از �� در�F�ن و *د-2�h wن درص�Vnد

2V3اردا��Qاو . �� :�aن ��ر!� و��! ���,a�� Nش ه�� !

��� ��»+ $#ب صرت ���4 ازB*�)+ ا �س�=ررز� ازV6�ح . *�-2ا�� -3��r ا� در

� س�*& د�d%��R وB س+ $#ب��س�,�اa���+ از!� &'( � ن !��ن د!��ا

�: اD *د ��ر!� وa .او�B2ادV� +! ���� داد *f9 ��ر!� در$Nدا�3+ *� !� ص��

Page 348: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

695

��'� را 4-� � ه���: اD ودردا)� $#ب !+ در!ردpس�+ *�a

%ن س�c هاداران او ا!�. ���kد د1 ا�، Dا &�F� ،+��Tد*���

��-��T وVaر!� ا�� f9* d�T� د�,�ان را��ر1 ��دا�� او و-2V3���kcرا

)101.(��د-2 2اوم ره9� )د �* Dا :�a ن@ dzر +'B

�� !�dT *د درT��$و*� $#ب و �ر�V��*�F�ن )�g در و�hد�S ��وه��دا)� -

�3+ وV!وا +!�b- ردا-�3�ب ا��اد! �d ر��� ه� اT3B�د�j �* ��و���� ه

ا!��د �� . ا23Qار)�g !+ ��دا)���!2ه�� �رو� و در 1991-���6�م @4س� �

� ��م @ن ر��� ه� *� �دI3و���� اس . ه� -�CM � ����ن k4ا��

�� ��0ع��M رو و � �G در M GE ��د��-3

:زوال ��� ا12-�*� ا�4*�ز4�� f9* ��ر!� در�

�*�رس+ )1991@4س�19(�د �� -���6�م !س*�ا� 'K و-�4ار )9 و��س� �د � �4دد

'M+ �د، ��س� ا�� ��ر!� وهادا g-را� �: اD )9 �دa �ا�* Rt' ه�R��V و

�Vن �اه2 �� � @ن *د؛ ه�%2V از را*�C ��ر!� *� !رد واسV�د� در� *�. -,�د�12 اس� !3V���د �� !س

�� )Nف، �د �� !س� راTو�د� w�y���Vladimir Kryuchkov +� ��m.6+ .ر �ره9 +*

�: !+ ��دa ���* Dاو ا �C*را �,V *��V�ر� *f9 ��ر!� از در او. �V دا��

�: اD وس�c ا-M3�ل a $#ب وا-�3�ب �ره9�2 و�A ��� ر��س� ادار1 ��ر!� *� !س

www.goftaman.com

696

*2وش *+ را .6+ .اول �+. دا��، -T=! gM+ ا�F���د1 *د

� �3 ��س� �د��T=رو� Dا :�a �ا�*2!���س� . ��س�ن و!��*� دا�� و��ر!� ��

f9* dه �روس� ��-T� ن��Sا��ا �� �د *�ز4�� *� !س2Vره9� در از ��ر!� را

:�a dوم س�)� وه�� +*#$ ��T��$ب و#$��م ر��� ه�و���� ه�� از اD راI3اس

ز��ا��س� . دا�� *�ز ا23Qار زB�!� و� �س� را �د-T� ن��Sا��ا dاز ه

اj�د�رو� س��س� در !�2ان 2Qرت وN4سVس� *� وهd 4ر*�%w را ن ��د*��و

���g ازو�Rوس�� ��T��$و �2ره9Vس! در �د � � !�1 �� از. *�ا-2ا)� 9T3cف وز��)�ر�6 1991س�*ر�� ��-��3p�� ا!�����+ اش در �رو� و�*#T�6

ا�& -�!� ��� �CQ �* �I'ارس�ل اس�: اD وa �� . ��ه��2 ا!��ء ��د-2دو

+��: در$�a از�� Dو ا +!�b- ���_ دو�� �رو� *� !��+ *+ در�« و4سRد1

ر��س� 4ر*�%w *�)ردار*د؛ سMط �� 4ر*�%w و��و���+ دو�� �رو� T��$

�'3س�� . را ازا�� _��� ��وم س�)� او� *� ا23Qار�#ا�12V �� �� از��س� �د

دس� ���� _'� -b�!+ �رو� را !س� در�ح ��دAM ��ر?�ن روس�� . *�ا�O�-س3�ن

#� *�)+ از و ��م {د ا�� _'� را -�: اD راa ��" *����"2��Sاران �'3س

)+� ��mدر .6+ .ر +* ��T��$ 1دور��� . ا�O�-س3�ن )ا-2-2)اس3�

2V%ه� +�T� �!�� �CQ ه�� -b�!+ و!��: اD دراول V6ر� a ���رو� *� دو

1992� �� صرت ���4، ا!�O �Qو @ن و

Page 349: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

697

س��س� �)g در%��د'TBرا و Dا :�a ��4�م روس ه�، دو

. ��و���+ ���-2 *� 4�م *س� اNITJل و + از���� ه-@ dz�* �� �رو� ��دو

+�از)�وج Qا� ��ن *� ر��س� �ورا-3سف !��� وزارت )�ر�6 �رو�

��ردر-@��Fا��ات وارد ��*�وسk!�* �d ه�� ��ه��2 درbV w��S، اسNم @*�د

!kا��ات �2-2، ا!�)Q1367س1988د¦9(��انو��@ d�M3!س �روت 26ا4�-� ����دره

�w روس�� �� از �د �� و<=ر� �2را�1991 -���6�م �*س3�ن�Q! ��2ه�� �* ��: اD ودو�� اوa د�� w��� را*� �2ت

� )'& را �& در و$#ب د!��اTB ان��رو� !kا��ات {��42V�ن �. دا)'+ ��و*�د

*���ه��2 ازز!�ن )�وج Qا� �رو� �£�ر � 1991 �*س3�ن س�ل و*� )�ص

dزده- �� @4س� ا�� س�ل !M�رن �د wQ و3$ �* 1�,y� ��هb- T� g�!+ �ه

2�!�a��- Dا :�a ��. و!��+ �رو� *� دو ا�� 3F4,ه� ه�  -��-+ از در

�* +V3A! �رو� �Jا!��O �����kش دو� )'& ��ه��2 *� 6�� دو�� $#ب د!��ا

2�3F4,ه�� �� �� ا!�. *� !��ه12 -�س�� از�د �� -���م در��S ن��!�!س

صرت ���4 $���� از ��هg و����ن _��� ��: اD ه�و�T ه�� !سa ��*�ا� دو

ه�%��2V 4#ارش ا)�3�ص+ و��!�-� . دا���� ا?''* g� س��-T� $#ب ��3 !��#�T� +

و� !��AQ 1 1991 در!�1 6ن�رو�اj�د�� از�د � ازO س��س� �#وم

� :ا�O�-س3�ن س�3F4 �t *د!رددر!س�زم اس� �س��س� )درادرار A�ط ...«

www.goftaman.com

698

�$2*�ا�O�-س3�ن +����ژ� زدا�+ !��T3#س�)�3 وm2�@ �رو @-�ارو� $Mق *�� ا�2ول و$س� rpار�

d���� 6'س� -�b. . اس�س,kار� {��Bا در رس�12 اس� � �� ز!�ن @ن ��ا دار-2�� !س'ح @���k��- +3 *�)ردF��h�*

�d ه�� ه3F,�-� "(�را� ���ور"bV �!� و�� ��ه��2 ا�O�-س3�ن در���ور$

��@ �Q�!(2�2e |�-�b{د1 و@-�-�ا *� $ ����وه�� !6دس��س+ *� ر¦-

d� ) *.«)102�V�س2��� �� ص��� �س3�� *د !�kردرا�d ازس� ا-2ر� �ز��وف !kاM31 !س��

+ از )�ر�6 �رو� *� !��ون وز����� ه2T� ���d ه�� ��ه��2 *� ر��س� !bV

اسNم @*�د در 1991@4س� 2T� +A-12� درا�� رdz @ن -� در B'+. صرت ���4�Tس�ن *�� @ن ص�� -� در !kا��ات و

�س� �رو� -T� $#ب ��3 !��#�T� +''?ان $#ب !�kر، $kف $#ب *� ره9ا

� )'& از �� و*� 6�� @ن د!��اT��$���kش ا-M3�ل 2Qرت *� $�!� ��ه��2

�b- حTC! دار-,���3 *�Q . �d ��ه��2 *�M3ا��ات !سk! ��روس دو!

-!9 �� از�د �� -���6�م @4س� در ه�1991�ا$#اب ه���ت. صرت ���4در!س

�� در� �d ��ه��2 bV ا��ان و%=�ر*���س� *�ه�ن ا���2 ر*�-+ 6=�د� ���ور

3��ر، س��ف وT��d ه�� $bV ��VU3اس �* �w روس�� در �ص *� دBت $�!� �2را�(

9!- dب 29(1991ده�MB 1370( � *� !س2V3در. ر���@��س�-2ررو س�� *�!س�ا

�� <=ر وmر �� !��ون *ر�� �'3س

Page 350: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

699

)�ر�6 ��ز��وف وز���� Vyp�ن �2راس�ن روس�� و�-���*

ه�%2V. وز��)�ر�6 �رو� !kا��1 ��د-2�� وز���!kا��ات )�ر�6 �رو� در ��-

*��Qار� @ g *� در ا�O�-س3�ن از �F4 �tس +-�Oا�� ��ود���گ *ا!�وز��)�ر�6 روس�� *� T� �CQ ه��

2��� Dا :�a �� دو. ��د -b�!+ *� دودس3,+ ود�F3! 1�42�وت !��ن {��42V�ن

{��42V�ن <=ر� روس�� در^�م �رو� و{��42V�ن . *د !kا��ات !�=د رو-2

دو�� �رو� *� ره9� 4ر*�%w �� *س� ��� %2Vا-+ *� ��و���+ !+ ر�� -Fذ و

2V3ا��ات -2ا�k! .��@ ن ���� در ��!NBش ا��k� �* � !�k! fRا��ات

@ن ا-M3�ل 2Qرت *� $�!� �� در داد-2�� +��M3-ا +!N2اس�Vyp�ن . �12 *د

�� _'� -b�!+ �رو� در!NBا��Q�--+ )ا-12 �2z س3�ن-�Oا��*

�� ���kش وو$Nد�2 ص� �Qارداده� �� 1978 س�ل ا�O�-س3�ن �� از !��ن �رو� و

�+ اسN!+ وا{داز �M3-ا �!�$ w��و� )103.(�4د�2

� و���!2ه�� �� از �د �� -���م !س�ِ�Vذه ���4 ��� �*� �CQ _��� ��!� �د

�F�ن �h ن���: اD در!a ��ازدو�F�ن 4ر*�%w *� ره9� �hن و��%� �د

2�!�aا ���� دراول V6ر�. �'3س� ز!�-*ر�� �'3س�� *� �رو� ��و����2 و1991

�w روس�� ��!�ن �� <=ر�2رارmان رVB wQ ^�م �T ه�� -b�!+ و��zرا +!�b-

�: اD ص�در��a ��د، سMط دو�� *� دو��k��- ب�V36را�k! 2�4د� .

www.goftaman.com

700

%MZ دو$M او �� ��� ا1 و روس ه� �Bا

��د��؟*� )�ص روس ه� *� ا�� ��سg �� %�ا

�w روس�� *� ره9� T��$�ن 2�26 �2را�: اD و �'3س�� ازa ���_ ب#$ ��دو

2-2�� )'& دس� �� ��سF3! K�وت د!��ا�:ه. ارا�m !+ �دa اداران Dا ��CQ _��� و� �� *�از رارو�,�دا-+ !س

T� �!�� 1992 +'TB ه�� -b�!+ درV6ر��� �2، س��س� 2�26�� �* +V3A! ��روس

2�26 ���: اD در !3��� از دوa ن�F��h �d ه�� 6=�د� *�)+ از $#ب و�S وbV

��2�%ن <��� اسN!+ *� ره9� *�ه�ن ا2 'M+ !+ ا_�2�1 !س�د ر*�-+ وVV� .

3��رT�$ ��2A'4 #�- +!Nره9$#ب اس2V� +! �mردارا*� درا�� !��د�42�1 ! .

�B 2ودانT���M� $#ب ��3 !��#�T�� )'& وهادار �: اD درV6�ح د!��اa

ا��ان ��%d ازpس�+ دو�� ه�� ��ا-س� وس�t روس=� دو�� روس�� درس��س� 2�26 *�

2�4 +!: »�* ���w روس �� �2را-@ �* EF$ �س3�ن *�ا-�Oا� �i� �� اسRاpا

و�+ !MCV! ���V� (�g واwQ *د!��رف در$���Q +3ار-2ا�� �� *3ا-2

V=��+ را ا�O�-س3�ن اه2اف )�g در �*��د ز��ا,* 12=B �* ��3�دQا &�TB ان��

�� !��ر�+ ا�� ��ر در !6دV% م�aا � روز را ��*�ا� $� . !�س�)� �روز-�®�d س��س� س�زان ا�'3س� درا� �'��! �

��@ن �2-2� � �* 12Bذ�2)� از �ره����� ا�O�-س3�ن �� و61 !2�3د در�Q

�3ا-س� @��! ��� را -#د� س�زد،

Page 351: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

701

2��} +B�اول .!س ���ا�� ز��ا. !�3ا-س� <=ر� ��ا-س� *��2

���� ��رYNAQدرز!��V ا!��� ��و "6=�د�"از1 !��ن Q2V!ان ��@و !2�3د�� ا_�2�1 !س�د *� ��رV!ا �ار4���

��ر� {د1 *دp �رو� +!�b- .در ��B*#رگ -3F+ دا�� Bا�2 $�ل ا��ان *�

���w روس �3ا-س� *�ا� <=ر� �2را! 12I3! ا���ت �*�ا �دس3�ن س�*�B ن%

����� ا�O�-س3�ن *��2Qدر�� ) 104(».ا!�� از س ه�ا!� رو�,�دا-+ روBا-,�#1 و

� )'& در �: اD ودو�� $#ب د!��اa ��)� ه�� $#ب و *��ون V6�ح ه� درون و

�: در!��ن VB�ص� !�kر وQر �و�4و1 ه�2 ً� و!t3�صd س��س+ وTB س3�ن-�Oا� +!Q

�-,*�* +FS�Bا$س�س+ و ��� از �V+ @�� رQ�*� ه�A� و)�!� ه�� ذات ا�� و'j داس� �. *�رس+ !+ � ��� از ®

VB�ص�و$'�M ه��+ �1991�س� �د �� @4س� روس�� �� وا*س3,+ *� !�ا�#w'3h در

�� �رو� %ن �+�� .*+، 2Q. +6. +6رت ��س� دا�2V3 .@ر-T� $#ب �و��ده� �

V6�ح ه� د�42�1 و^��� !F3�وت در!رد &'( � و��ا�س���� w'3h $#ب د!��ا

2V��* 1د�� �mارا ���� وه�� از��ا�س��F �� در w'3h $#ب !�kر را�h �Mا�!

ص�� و *� Dا :�a ،2V��* 1د�� &�� �� 2�26 در ا!�T��$ ن��! �* ��روس

�+ ره9� �'3س�� س��س� _��� -b�!+ و�! در ��*� ه��b-2! 1�,y � دو�� 2�26 از

. -2ا�� �Qار دو�� روس�� *� ره9� �'3س�� ز!�-+ *�

�b- ��ه T� وارس�ل +! �* +!�b-��z

www.goftaman.com

702

Dا :�a ���� ����ن داددو ا-��+ 2اوم ا�� �T ه� -� از د�,�

و-� ا-,�#1 ا� *�ا� دوام *د *�)رداردرون اj�د�رو� در. ا�� �T ه� دا��

�& ا�3Q�د� ��و����12 *دTB ان�� . + ا�3Q�د� و روس�� در�A �4داب *+

د�,�. !�#د �� اB�T36+ دس� و *�ا� -2ا�� � ر� �رو� و6دا!�cا

�� !�زه�� V6*+ اش ازV!ا EF$ ���#م �zب دو�ِ� و -Fذا!������c!ا

�T ��*� *� در را _��� )د !رد�* +!�b- 2رت -,=2ارد س�Q .1#� ا-,

�ژ��+ !�د1 *دm2�@ از ���_ �� ��دو� )'& *� VBان و���F$#ب ا-R د!��ا

d��$ س3+ $#ب���-��س� �رو� -�س-T�6�� �د .�* ��ا�� ���ردVn+ *� �'3س

�ژ� وارد!�2ان �12 *دm2�@. �AQ از��و���+ اj�د1991در��d -!9 او

�س� را-T� ب#$ ���)�f در �رو� ����w روس�� ®Vع اNBن دا�� و ��!�ن �2را

. ص�در��د را ا�Nل $#ب !�kر�س3+����c!ا �nد�* �Tص�hو �*�Qر dه

��د�} ��6 ز��ا . 2اوم ا�� _��� را�d او در��س+ 2Qرت *� 6�� �'3س�� و

�#م را�دا!� ا!�c دVn+ دس� و�� �3��4 درروس�� �� در $��T�ن 2�26. *د-2

�� *د-2���س3�ن �-T� ن�p �Qوا �* �#م را در!�-42+ )د����c!دا!� ا �*

در!�-12 و�4س�V @��. ا-2ا)�3 *د-2 را س� س�ل ��Q �� gا� )د� $3.*د-2

ا�O�-س3�ن )�رج ��د-2 ژ-�ال �4و!ف از*� VBان Q!�-2ان TB!+ ا�� Qا

ذ)��1 ه�� �رو� و3Q+ از @)��� س�*�ز

Page 352: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

703

�ن *�ز�� �سw {د د�2 $را�V=�ن -��د�� �رو� )دش و �r: )د

��ز!2V� ودر!�-42+ %,-� ا�� �p در-�Oا� ��-س3�ن داد1 ا!��-�ت را*� دو

ه�� *� ا�� *#ر4+ را!� ا-A�ر« :اس�� در@)��. -12�2 *دم 4#ه���g ازا��

#�% �% ،dV�A* d3است !+ )�bه��+ در� �=�. ا�� ا-A�ره� ا-A���3 �12 ا-2

�ن(�� Mس�d �12 اس� �دو )$ g . +!�b-+!�b-��zاه2، در ه�. و3�ن !+ )� %� د

2��2 ا�� 6�!+ ا-VA* .ر ازا�3� ه�، ��و@رد�� �� �� و@�ت و س�T�ن �3��4 ��!

وا�� �12 *د-2 � ا-A�ر *� ص2ه�ه#ار )د*� �ATد �� ��ر!� $��+ *د در

)105(».*د رو*�و ا�� !ادروس�� *� ره9� *�ا� $��T�ن 2�26

�� _��� �'3س�� !=d ا�� *د�� *�ر,Vس�: اD راازa ����-� ه�� در��*� از دو *� را @�� ا�� *�ر @��. ز-2س� دور )د

�� د�,�� Vyp�ن _� !+ T��$ ش��k��: ��د-2؟a �!� در$��+ �� �� ازسMط $� Dن ا�A��S +!Nاس ��j +*�� 2رتQ

سط !س� ه�  �اه2� از_� ا�� *�ر د��ع ��ان در ��ر�� و در!��ر�� *��3$

��2�از$�!� ��ه��2 *� ره9� *�ه�ن ا .-�س�2 �=رر*�-+ *�

��� ا1 در ح��M�5 ح�ب د����ا��F �:9 و

�� � JE�%و�): وQع j�ت س��� س��س+ در�رو� ��

�: اD و 1991 از�د �� -���6�م @4س�a &'( � �� $#ب د!��اT��$ ب (ره9ان#$

�Sدر را )و ��,'��z �*�� د�� . d�T�

www.goftaman.com

704

*� �CQ ��!� دو�� �رو� �� سNح *�ا� ��*� � !�1

� ا�& �� در) 1991س9T3c (از�د�*12I3! ا���ت ��صرت ���4، *�ا� ا!��

�: اD *س��ر�,�F @ورa 12VV� �$و -�را )�ر��6ارد-�دز1 وز�� ه�%2V. *د

و���+ �رو� ا!��� �� �� از �رو� س��� �!�- �Mا�را! در ژ- �-��( :�a�*ا�* *� -�b!+ رس�2 اD )ا-2، ا!� �����

9T3cا�& س ��-� �� از( +�Qدر1991وا �: اD �سd �12 *��2 *�ا*�a ن�T�%.

�� ا��د!+ د�c'!�س+ وزارت )�ر�6 mر#�- ����-3+ در*�ا*� از روس( ��V% :�a

2�4 +! �tس &'( � « :اD و$#ب د!��ارس�-2ن اس'�I *� ا!�����+ ه� از و !�

4��)د �Sف ه�� در dد��� �از !�ا. دار @ن س ���س3�ن وا��ان *� دادن ورس�-2ن Dا :�aه��2 ادا!� داد-2 و�� �* �I'اس

YNTB �� �=V �� اس'�I دا�� !� �AV! �و*� *� *س� !�-2 @ن �ور� *د، V=� و

2�. ازس� !�1 ��*� سMط ��د و*�2. رس���� ا!�- �^�( �V6 .�! �* ��دس� ه� !ج ه� *� دس Q��& ا�O�-س3�ن را )د

dد��cس . �-��!�*� ه#اران ا-س�ن )dد��� .�S�( �* ز-42+ ��ن �� +���@ �*

�* �C*را �C( �*�! 2� +! رو*�و �26 .@ن ز!�ن ه�  �� {+ در ا�� !رد در

2� ) 106(».ا-�2�ا�ات ��+ ازژ-�ا�ن !��ور�رو� در!رد

�ِ� و ا�& �CQ اس'�I *�و� ا���رVذه�: اD ودو�� اوa2س�- +!: » ��!NBا�� ا

�t�وا�FV! �* gV+ رژ�d ��*� را *�ا-, �� ا�� 4�م را*� VBان )��-� و@z�ز

Page 353: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

705

ارز��*+ س�-,-+ )د��د�س�-� ه�� ا�� را*�C درر در. !

�4وه+ ا�O�-س3�ن !2ار�+�*"#��درا�O�-س3�ن در ر)2اده�"@-�

*�ز4�� � )1978"(ا����"دور1 ا-NMب�Oازا� �رون ��� -س3�ن �2�2ارسc�ه

�# در. �4د�2��� ا�� ا-�� �* 1iو� اj�د�ور� وره9ان @ن -gM @ز!2Vا-�

دردا!� زدن *� �V6 *�ادر��+ و اj�د. !+ �4د�2 " �اژ�2� ا�O�-س3�ن"

�� )ا-e"2� 12�وز�4" �رو� *� -�م*�ا� �'�� !از�� $Mق *�� ا�2ول را

3� )د ز������mاه2اف ژ +*�� دس3ه2ف ا�V,-� ا�=�رات " .� *دk4ا�3

�رو� س3�#� �� ر�2 هV,�!� س�ز� *د ، در)درره9� ��ر4سRش ����3 *د(را

و !��ن ا$#اب w'3h س��س+، س�ز!��� ) 107(».دا!� !�#د !�دم

�� و-�A�B در Dا :�a +FV! gVا*� وا��* ��!NBح -��+ ازاNس wQ �O3! ����Jو�

را او )�C. *ددا)� �رو� س��س+ در�ص !�2ادt� +*( �* �B*� س� �رو� ����دا� سMط در و *س� ��و���+ !��ود

�س� �رو� -T� ب#$ ��T��$ وزوال �رو�� )'& از و او �� $#ب د!��اT��$

�� و��� 4 او� �1 )�ر6+ ��وم !+ @)��� 2-� . �r� ا�� ��و!�� �� *2ون �د�3-2

T� م�^ �!�� wQ ه�� -b�!+ و��!� ��-b�!+ !+ �2، رو�� *دz . �ا �r�3-

��ن @-�ا !+ ان در* �� +��� ا� ��M!�: اD �� ه� ازa اداران2 هV% در Kس��

�F�ن درون $#*+ )�g -,���3 اس�، �h �*�� )ا-2V%: »��Qوا ��� ا�� اس� �� دو

www.goftaman.com

706

��F سزن �@-#!�ن از و�رو� ^�� !+ �4د��S ،2ف اj�د از

Mس�p d�ن ��ر dbBو ص2را �!�اس�س+ $�V6 ��ر در ز��ا سزن *د، ��F و

+�Qم وا=F! �* +3�V��6�ن دا�� -� صا�� صرت در -� زرا3B+، دا�� و و6د

2V-�! 2V!و��- dbBد�� ص2را62 !VT3�� ��ر �� وM��ب *�ا� Mس�d !�$م )��!

��ات ( wQ ��دن @ن )��ات ��+ *د، و�+ -� س� B�!� ��و���+ �4دد!�3ا-

Mس�12VV� d @ن«)108( $2� �� روزه�� *��R� از�د �� *� ه�

س�c� !+ �2، ص2ا� 1991 -���6�م @4س�� 2V'* dه Dا :�a �#�!+ �رو� س3

او!+ )اس� � ���� *2ون �د�2. �4د�2در!��ن دا)� و در را ه�� اB�T36+ )د

2��} ��M �6 ��ر و !�دم ا�O�-س3�ن _��� در *�� ا?''+ راه�� �z*+ و6�!��

4# �س: �2V؛ )اس3+ �� ه� ازدو�� )د . *�@ورد1 -�2

�� &'( � رو�=�3��T دو�� $#ب د!��ا�: اD �� ازa �9ره �* �Sب و#$ +!���-

��ان !س� وارد در�1991د �� @4س� ��AQ از ا�4. ��و���+ �4د�2 �� �د

و��ا�س���� $#ب !�kرV6�ح ه���� )'& در4 2Qرت *�!V�ز�B د!��ا

�� *د-2، �� از س�T��$$#ب و �ن ره9@�س� ا!�2� وا�� در4��� g��6 را*� -��

�� در و��ا�س��� د�,�، V6�ح ه�. داد� دوام 2Qرت -Aد-2 �� رس�2ن *� 2Qرت و

%ن . ودس� @ورده��EF$ g �د ا-NMب رm2�@��وارزش ه �ژ� 1#� $#*+ �� ا-,�Bص� !A�رزات در را رQ�*� @�� و $�ر

Page 354: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

707

واB�T36+ س��س+ !س�� $2Q EFرت و�س: 2Qرت !TrV'� در

�2اد! ���� *+ ارزش �12 ر-� *�)�3 و اj�د �رو� �,�-� !�AV )�ر6+ . *د

�� $#ب *س� ا23Qار _��� ازT��$و�� ا�� در$��+ *د. -�*د� !+ ر��

� ��� $#ب د!��اBزا�z@ ن�pاز &'( � 4��� $#ب �� ز!�ن دسRس+ *� 2Qرت و �

�� اA6�ر� وT��$ �* 2رتQ ت زوال�b� �* d��$ ژ��m2�@ م�b- م3�

�#م-!�ر�س�#م(اj�د�رو� V�V�( �p�*��ره�� 6=�ن اM3B�ددا�2V3؛ 6ا!� و

�ژ� و ا�Vن ��ه2 ا!�m2�@ س� ا���� �� @ن درT��$ +��* ��و� �رود-�2 .

�� &'( � �� $#ب د!��اT��$ +��و��� $#ب وVB �* �Sان �A�ت ��و���+ �رو� *�ا� ه�� ازره9ان $#*+ و��ا�س���

. �CQ+ �12 *د $#ب !�kر�: اD ره9a و $#ب و +*#$ ��T��$ ���س

��ا�س���� w'3h $#ب �� از ره9ان و�د �� !2ت ه� �AQ *� )�ص �� از

�=Vاز V+ از!ا�J $#*+ و -���م +!Q تN��^وا*س3,+ و �ژ� *س�m2�@�- �� وز*�-+ �O#�12 *د-2، �� از�د

��ژ� از��6�م !سm2�@س� $#*+ و��س��رت *�ز� *� *��2-2 و*� �2ت وارد )د

�� *+ . Q!+ وز*�-+ �2-2��Jا�� ودرون V6�ح ه� و در اT3B�د� و)�!� را��& و4سRد1 س�)���)� ه�� $#ب *سTBر� .

+�درون اص'+ در�� ��ه�ًا!V�ز�B در$��: اD و*f9 ��ر!� وa ن��! d%�� ح�V6

*د، ا!���»+ ه� *� دس�3 هاداران @�� Mس�d �12 *د-2 ه� +F'3h ��و�4و1 ه .

www.goftaman.com

708

از��»+ ه�� *س��ر� �E اD ا!�� و��+ از F$ ��ه +M'( ،ن3��

�� درون V+ در)'M+ ه�� �� �� از�د�: اQ�* D+ !�-12 *د-2 ازa �!�$ �: ا�n Dد1 !+ �2-2a ادارانه .

2A-�6اران *f9 ��ر!�، ا�Sا���ن ���2ا_2 و�pاه�ن da ا���2 ��و��-+ و

س'C�ن B'+ !#دf، ��»+ ه�� هادارا�Sا���ن !�2ود� از ��n ،2VT3�ر

�% د�,� و �=ررز� ودس�3 ه�� )رد�س���� V6 w'3h�ح ��%d را!+ ��ا

2V3(�س+ �� ه� س���2ام در*�ز� ه�� س . س�N& 26ا4�-� *د-2 دارا� �NB& و

d%�� ح�V6 �(ر!� دردا�� f9* 2اران��S�� ازس� *�ادرش �Tد*����+ ره9� !+

ها� دسRس+ *� 2Qرت *� در هVز �2�� $#ب و ره9� f9* ��ر!� دراB�د1 T��$

��$3. -2$#*+ *د +�س�ل دو *����� ��*� در�V6 �4و1 ه�� w'3h د�,�

� )'& ��ه��2 و *M���� $#ب د!��ا�ر ر��، در ��و$ ��� و ا23Qار هd ا$

� )'& *� ره9� ازدس� ر��3 $#ب د!��ا��وه�� *f9 ��ر!� در- 1�V�

2����دا)� دوسd3 وژ-�ا�ن $#*+ در2ABا2-�! +Q�* ��2ه�� ���+ ا�� در.دو�$

�� ��+ ازV6�ح ��%d *� ره9� *د���2ا_2!#دf وda ا���2 ��و��-+ �� از

در و ��ر!� %2Vان )�g ��ن {+ @!2�: اD وa ن��! �Bز�V! ر!� *� اوا����

�: اD راa :-�6 �9د-2 س� ره�3��4 * س'�2Q +Tرت وا!��-�ت ا�Vن درص2د

!س�ددرو-+ $#ب ودو�� *� ا_�2�1 . و-��وه�� ��ه��2 <��� اسN!+ *د-2

Page 355: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

709

��V%در d��$ ����Jو���: اD *�^�م هادارا-g ،*�$#ب ودوa

@ن *د ص2د )'& در ه�دوV6�ح ��%d و در� ����3ن z ��وه��- �2V!و��از-

�� �� �� ازT��$دردا)� $#ب و �� �دR�� ����3 *د �=Vاز V+ 4سRد4+ *

�A�ن و. *��ه2Qن او دردس�3 ه� ر�F��h @ن *د-2 ص2د $#ب در و��ا�س���� د�,�

� �w ا�� -��وه� �� 4��� �2VV از6' . �����و� Q!+ و!'- ��� 12TBz��

�2 دوسd3 ��3ن در���دا)� دو�� 2ABا ا��، ا�س�ان *س��ر� از ا�#ون *�. *د

��!�-2ه+ �CQ�ت ��»+ ه�� �6 در��Q +3ارV!وا +!�b- ا!�.دا�� �ا�*

�� اوT��$ ��M* �� Dا :�a از )�وج ���د �� *� و�1i �� از Qا� �رو� و

V+ *� ا�� -��وه� وا*سV=� 12� �3از�Bص� 2Qرت *د را-2ن -��وه�� !�kر از

�b- �* 2 @س�ن�ا2Qا!�ت او . {+ رسn +��q�6�ل ��ق در و���ت n�ل ودر

ان %2V *� او هادار ا�س�ان ��3ن و#�!@ ��M��! دA- .�!ن $2 ا�� ا�p �*

����3ن اوz ن�F��hن و�A�Qدر را ر دا)� $#ب و-��وه�� !س'ح دو�� -,�ان و

�� و د�42�1 ه� ا�4. @!�د1 س�)������F�ن و�h ��در ه Dا :�a +*#$ ن�A�Qر

��F *� دو�� در درون $#ب و�h او ��S �� ره9� $#ب و'B +! �32ا�V� ��T��$ ،2�

�d وا2Qا!�ت و� در*��V�ر� و!�� ��� �F�ن و� از�س� ه�� -b�!+ و�hو �AQر

��S +!�b-��z9در $#ب و ره ��6=� دو�� ا���ر� وT��$ د�rا� +M' )د��!�

�: . 2!+ �4د�Qر w'3h ��ف ه�S ت��M'

www.goftaman.com

710

��د-��ت از'TBو �,�2� !���3 س�)� و ���� س��س+ را �

در را اT3B�د F�هd و4-� ز!��V ه��س3�� �Q�6 ه�� . *�� *�د از !��ن @��

�ن *� ا�� ا��3�ل از��س���y+ ژ-�ال $��(!�!� Q!�-2ان �ا� �ن ه3F�د )��$

�: اz@ D�ز �2 ازa ر. ��!�ن�k! ژ-�ال س� � *� )V6 1992ر� 15(261370ي 25 در

ژ-�ا�ن ��»´ z¶ ��3ن n�ل از د�,�)�b- ��> ژ-�ال �Q�� 2ان-�!Q +T

ژ-�ال هNل Q!�-2ان !�Fز1 ده2اد�،�� ها� وژ-�ال ا_�2�ر�Qا!2Vان �

K'* د) و���ر)��را ��!�ن *��V�ري وا$� @�� *� 2V .�6*� ��*� در���� دا�3

� �� �4د�2-2ژ-�ا�ن وا�س�ان ��3ن . و داري ��د ر�� *� ����t3 )د !�!� از

��F و�h و!� را *¶ق�M! ا*� در�* :�a��F از در او. اD *�ا��ا���h ا�� �س

�: اD درa w��h درون $#ب ره9ان� )'& *� )�ص در درون V6�ح د!��ا

. �Q ���_���4ار��%d $#ب !رد ��& و �V!دا �cدرس �F��hرش وو �����ن -!

2���� !�Vر س�2 دوسd3 و ه�� 2ABا_�2�1 _��� ا *� و -�در� ���-12 �2

�d ه�� س��� !س�دوbV ��!�-2ه�ن ��وه�� �ر�+ دو��، زوال و ��ه��2 از-

�: اD وa ��T��$ +��ب ��و�#$� )'& از .!#ار���z@ w�ز�4د�2 د!��ا

:���د@J �� ا�'ع�3

�: اD �� درa ه� gس�ل ��س °V� لS از ر�� )د �V�ر در!رد )9-,�ر� را

-� وV� �Q�ر"�3F4 ��ره9� دو�� *�ا��

Page 356: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

711

��ز!�ن ر�� ه�*'�2اد، *�"�V�ر@!2ن -��وه� اس�! Kس�� ، 2I3! �'! ح�S ش��k� رچ در�! dدهi1992 ه

ا�� . � *� اسF�3�ء داد )1370$ت28(2I3! �'! +�V!س� �ح ازس�S 27 در �رV6

. اNBن �12 *د 1992�ًT'!س �1 ه�#��: اD *� ا-,a +4د�!@

ر��س� دو�� *�د�42�1 ز�V�ر1 4��� ا هاداران او. ه�� !F3�وت *�رس+ !+ �د

�� ص'ح و از!� !�Q ���V*�-+ و� در6=� ��س+ � ��J�$ �� 2 س4 +! �t�2V ��ر

��F- �* 2V� f ص'ح در��ر را ا23Qار .�+در�$ �-�F�3اس �* Dا :�a +4د�!@ ��

�=V ،2�!�a��*� *�ز4�� ص'ح وA�ت -1#� ر��� در ه�� اسF�3�� او*'�� ا-,

. -�4#��� ه�� *س��ر� دا���: اD -��+ ازa ��F�3س� اس����وز� س�

�� و� *� -�F ا�� !���� !'+ -Aد��دا)�3 س��س� *� �f ��س+ ا23Qار

!2Q �Jرت -�# اسF�3�� و� از. *��2 ز��ا او ز!�-+ *� اسF�3�. صرت -,���

�J�$ 2� �-�,� انVB �* �رو� �� +!�$ 2�ه�4-� از و *��و-+ دو�� و� ��و���

�� �b- T�!+ وz وم�� �-b�!+ !س�� او در ا23Qار. �4د�2T��$دا)� $#ب و

#� !#ار���w و. ����12 *د $#*+ -�RVول دو�� و���ت n�ل از *س��ر� از

��� �را� . )�رج �12 *دBازا �ر��*س�� او'B ار ا�6ا�+ $#ب�Q 2V3دا� .

�CQ�ت -��وه� و *� ��!�ن او ودس3ر 3$ ����ن -#د� در در��*� و�!س'ح دو!

��� �CQ�ت -b�!+ !رداT3B�دش *�رت ��� 12Vذ و �#ا�F- ددس� را از )

www.goftaman.com

712

ا�� ه� *�ا�#ون . !�2اد2I3! �'! ح�S م#�-��� 6=� ا�r�د در !3��T ص'ح � ادار1 *��Cف و!

��V. ا�O�-س3�ن �b- �* +'TB{+ رس�2در* س�ان ��س3�د1 س�!V�+ س�ز!�ن !'�

� ا�r�د ص2د *�!VA�� ا�� �Sح در�+ و*��Cف *د�M3-ا!�. ادار1 ا �'!

2I3! 3+ ��س2ار�V!ا �و��-  �ص'ح ه در-�b و$�!+ ا�� ادار1 *��Cف را

�: اD . -,���3 *دa ��-@ dzر +'B��و� *��V س�ان J�M� )داز- �� ��د*�ا� !'� !2I3ص'ح -�F� ��س2ار ه#ار

ا-M3�ل 2Qرت *� ��*� اB#ام �د، �� و ا!�*��V س�ان ا�� را�! ��z +'TB

. )ا-2��و� -Aد ��+ از-��ت Q�*� ��سg در-

2I3! �'! ص'ح ���Bد�� @��اا�� *��و� *��Cف - ��V% 2ون* +��M3-ا �را�

2-2� +!�J�$ � J�M�� س�ان *� �*b- ��وه��- ���F$2 ودرV��� �!+ و��*� *

� )'& ادار1 �3+ دو�� $#ب د!��اV!ا ��ر را *2س� *,��-2؟

�Nت ا�� B'+ رdz ا�� �p !ا-� و�!�: اD %�ا��س�C! gح !+ �دa ���J�$ �*

�F�3درا�=�رات �2؟اس gا�� ��س Kس���� ��رو�� '�Phillip Corwin از +�!�!ران �

�ه���ت B �� س3�ن-�O2در ا�I3! �'!2ار��: اD �ن !'� �zض ا-M3�ل 2Qرت ازس�ز!a

�+ *د�M3-ن *� ادار1 ا��* +Vرو� �*�d س�« :!+ �دT� وارد !V�+ در!رد

�: اD *� اسF�3�، س�)� ���رa ���* )اس� ^�م *�ز�,�ان 12TB در -��+ از

!2B�M3 و*� )��S. ا�O�-س3�ن *د -9د

Page 357: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

713

�* :�a �(�س ،�F�3اس2��* +�V!ا س� �-����د وص�! ��T� . را

��@ن راه+ -2ا�� #6zدر :�a �* ��Vا��ًFC� �F,� س�ت را*� ا�� ر�سT�ن دار" !

� *,kار �! g�*���وس� ص'ح *� �dب !+ . *�و��rا� :�a ��-��! ��T� و � {د 2I3! �'! ظ اورا ازF� وج�(

��د�! ��!� � �T�S و � ا�O�-س3�ن �V6 �T,+ *2س� 6�-��� )د-�Vzد109(». (

+��: اD از در$�a �� �'! +�V!س� �س2I3! ظ درF� و)�وج �-���� صT� ازا� �4د�2، *� اسF�3� ا�O�-س3�ن !2B�M3 از-�2؟ ��ر !��& *� )�وج از %�ا او ا!�

2I3! �'! س�ز!�ن +�V!اس��% ��T� در�: اD وa ��-��! &�AC ا�� س�ز!�ن در

3�ن -���م !�-2؟ ا�O�-س در �Nن ص'ح )دب $��d و��S �% �S+ دردا)� دو�� و$#

ص'ح !'� !2I3*د؟ !س�ل -���!+ ��وس� �� g-اداراوه Dا :�a ن و�A�Qر

�g-�F؟�h

:��Zر ��ش ��(�<�م ��� ا1 در��وج از�: اD ازa اداراندرو-+ ه �� �د

�F�ن $#*�hن و�A�Qودر6=� ر �و ��'B +س2I3! �'! +! �tص'ح-���!+ ��وس�

�: اD او 4�2V، ا!�a ن�F��h را d=3!�2ان ره9� $#ب از ��ار *� )��-� و!

�� �AQ ازT��$و +��M3-ادار1 ا ���� 2VV� +!ر�2رت در�Q ل�M3-ژ-�ال . وا

�T+ ازbB +A-2T� ر!� در�� f9* 2ارن��S �: اD ا-,�� a 2ارانA-�6 �� d%�� ح�V6

اص'+ �د � �4دا-VB �*12Vان ا��م را�� @)��� ره9'B &'( � $#ب د!��ا

www.goftaman.com

714

�� $#ب T��$اوو �دراز *س 2V� +! �B2 ادV��} +! +'B Dا :�a ���V�-+ �� *�وزTSا dz13( 1371_� 25 ر

�ر *� *� او) 1992ا���� $ wژ-�ال @ص�� س3�د!�fR ار g وn�ر� از د�ورmر

��ر از ژ-�ا�ن د�,�در2Bم )�وج )د�-�£ �* :� �T� اسAM3�ل ازداد1 *د، -

2I3! �'! 12V��} ان� Nش ��د *��V س � ��-� از Fh در)�رج ��!+ . � �و

�2ار� *� {+ ��د�d �� در *�ور«:-�س2* 't+ !ا �M�M$ ��V%d�� �6 . ��mر �

$#ب، � Q!�-2ان اB'+ <=ر، � ره9��M ر ،)ار g(اردوM$ 1اص�ف وس�د +}

���kا�+ از. در�+ ���: !�*د �F4 و!2Aل، *2ون ! � -�w �: *� س�ان در�� ���E وmسط � ر ���F�ت !�Tل

*د ®�� *د؟ @��ا�� ��ار <=ر، @����-�؟ %� -�!+ !�3ا-س3�d *� @ن ��(

أم �-�I�3F! ،�-��Fh#��4 ؟d�*2ه��T 4ل زدن و *�)�B2 وQ �* �-��- *2ون . دن £��R ر��M� (����g: دا

��دن � $#ب، � دو�� و� ره� س�-���'! . �Sو �F4 +! د��A- +�t� ن�p ا��

) �F���«)110؟� ا!�B 2ودانT���M� $#ب �!��# �را�

�: اD ��»+ ه�� هادار از و�S وaر�� *س� ��ود4�1 در �T�#B و� را2V� +! :�k� ازر�� و� در @ن �: *� و

2�4 +! �t3+ س��� دوV!وزارت ا . �*�: اD درa +3Qودان و ��Bرا1 اد ��!س

!+ !'+ رو*�و *� ®�-�� -��وه�� 4�رد4��د �د +! d�T� � R2 *� د�I3! �'!�: از ا-���ف اوJ�ع را و *�ودM� �a@

Page 358: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

715

:!+ -�س2ودان . {��2»2T� ر���� <=ر اسI�ق )+ دس3m2 ر�*

�� <=ر �* @ن *V� ازmر +-F'� ه2ا�� س�ز!�ن !'� !V! 2I3#ل )�g *� د�R از

�: اI'! .2�* D& !+ �د او @!12 *�a �'Fن *� د�2I3! �'!R ورود از ذر��� Rر د��k! �* +�V!12 )�ص س�V��}

ا�O�-س3�ن @Q�� ا!ر س�ز!�ن !'� در اسNم @*�د @ن و�Q در *��V س�ان �� در

!س�'� و ا-���ف 2�26. 4��د^�س !+ *دRد� �* g�( 12 �2نVه�V� +42V��}

��V . *�ا�g اNSع !�2ه2 س�ز!�ن !'� را*�V�ن !�2ه2 س�ان *� دو�3رTSا Dا :�a

�2ان ها�+ ��*� ! �* :� �q � �B�س ��Qت ه�� دوسd3 و�را� رس�2، !,� )اه2

-b�ر�� �RVول !�2ان ها�+ را*2س� 2V3دا� ��S س��ان را*�2از-�ر1 *��V س

��ص�1 {د1 *� اوا6�ز1 ����� �2ن 2Vر1 را{+ ده��S111(».از ( �� ��رو��'� +� ار�2 !�!رPhillip Corwin و

2I3! �'! 1371_�26( @ن �: �� در (�* �: اD *دa 2ودانT���M� ��Bف ادN(�*

�: اD *س� ��ود�z 1�4ض )�وج ازa ر����رو�� !+ . ن ص2V� +! �AIا�O�-س3� از

س��+"@ن �: !� را �� در 4�2* +-B "Avni Botsaliدان *�)�*� !��ون *��V س

Dا :�a 1�,3!�Qا)��Q 9} �Sدر� ��� *�دودر@a�)ارگ ��*�mر +( *�ژ-�ال �� س� د�Rو� *�mر ��F�3اس ��-��*

سB�* �c-+، دان . <=ر��ر��د-2+����Dan Quirke ،2I3! �'! �2ادارV!ر��

"���*R��" Peter Beierد{�ر�+ !'� ا�س�2I3! در Rط *� د�*�! � !'� س� !

www.goftaman.com

716

2I3! �* :�a ،ادرش�* ،Dا �p �� +( -�F !+ �2-2 *س� ��ود9 1�4d���ر1 «و� !+ -�س2. ��*� ر�3S�* �V�*2I3! �'! س�3 و در�ا�+ -2ان ه� در !

�b3-ر1 ا��S �(2 را !� ردا��� +! . �!��� dV� +! )دم��� -��15�F *�)د )!

��� �را� *��Cف راBن . @ورد1 اس� اN���ر1 S ��pد�� او@��رادرا�� * +�او

2V���: ��واز!a ��*�)د*��*� ا�ا-M3�ل 2Qرت دس� *� ا�� ��ر. *��ورد

�� *� . *� دس� صرت !+ 4��د�!�,Vه wQ @)�� رس�2 )�� *�زرس+( �س�3 d�

d�2� 1داد .�! E��� ا6�ز1 را س�*�زان -�م �: را�� *� @ن از. -2اد-AB 2ر

3�d د��3ً��k4 �3س��2 �V% 2� �S�* ...«)112 ( �: اD در درa د��A- �2د�� @ن �: ا�� �d )1992ا����16 *�ا*�*�1371_� 26(T�

� *� )�وج از��*� �3��4 *د ��T�ها�2I3! �'! ا�6 رواش ��واز��ود4 از1 )�

2V� .�3���سg ا�� اس� �� !ردا!�- ا�& )د @�� Dا :�a �* 2I3! �'! را

از ازا� اسF�3�، )�وج �Fظ او �� در�� �12 *دT� ره9ان س��� *� ا�O�-س3�ن

)د -#د����R ا��اد *��$#ب و$�!� و3$ز!�ن ا�� او !��ن k4ا��3 *د؟ و@�� در

دو��A +3 *� ره9ان $#*+ وQ )�وج را از��'� ��د1 *د؟ س�ز!�ن !'� %� ز!�-+ �

�: اD ازa )�وج �ص ��د1 را*�اt�! �*�� ا-M3�ل 2Qرت ���� از@ن؟ *د؟ �AQ از

هاداران و را ��سK ��سg ه�� *���: اD و3$a +*#$ ن�F��h� �'! ر��!�!

2I3! �-,* 1د�� �mارا �Q�V3!وت و�F3!

Page 359: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

717

س�ان � روز� *�V. ا-2�: اD *� د�42V��}R+ �� ازa +42Vه�V�

�� درسF�رت )1992 ا���� 17( س�ز!�ن !'���د�! �AIدر��*� ص ���� �F4 �� در

دا�� ا�& -�bو6د *�� ^�م �4وپ ه�� �: اD اسF�3� داد1 و a ر از�رج ��(

�2ارد �'�� ��رو�� ا�=�ر �د، ا!�! �� "��� +-��6 "Gianni Picco g� لس�!

در-���رf د�2I3! �'!R ا�O�-س3�ن در��F )د�h ا*�از +$�S ��V% �*دا��3 را

�(او« :*د�c� ن���d *�ا*� در )6T� 2I3! �'! از :�a 2ن� ��ر در*��ون ��

� �* �!�$ � ���*� اA3B�ر @ن ز!�-�w *د�h ،2���او!+ . Bض و� *6د -

�V� �Vا-س�ن ازدراV�� � -�س2*�: از ��س�2م ا�4a درج ��( �*�� �%

دس� در 2Qرت را �س+ *� Bض او��ا�4 *��V اد2V� +!�B )اه���42؟ �

�: راa ر از�د�,� � ��q 1ام ��د#Bا��V )دش ". -2ارد را1 ��4#" -3ا-2*

�� 4�ه+ ا�� ص�AI ا-��ر!+ �2V از2��* 12� ) 113(».ا F�ق ا�3

!NBدرا ���� <=رmل @!�د4+ ر�M3-ا �*�: اD هiدهd !�رچ از 2Qرت �� درa �س

)�وج از *��V س�ان *��ن �2 $�ر در�� ادار1 و� �AQ از�� ��jو +��M3-ا

!�*�ت در. ده+ 2Qرت ص�AI -�12 *د�� ه�� ه���ت ا�6ا�+ �را� !��#� !NBوا

Qا� ژ-�ا�ن ار�2 $#ب و�S، وز��ان و1 ���T ��!س'ح، Rس ،+��B 1�4داد

ره9ان دادس3�ن �� و س�ر-ا�+ و���� _��� از ا$#اب س��س+ �� در!NBا

�� <=رmر ر��ا-3 #�)�وج از ���� -

www.goftaman.com

718

�AQ Dا :�a ل�M3-ازا��� ازس� د�,�. 2Qرت سA- +VtدBم ا�^

ره9� V6�ح ه�� w'3h $#ب $��d �� ازRد� �* Dا :�a +42Vه�V� �ز!�ن !'� س

�: اD را!d=3 ��د-2a او �� �!�-�* �Fh��@ .3$+ دا��3 *د از را )�وج )د

�: اD در س'�T�ن ��& ازa ادارانه �� �S$#ب و �!��# �را� Rن د��p +س��س

� )'& �� در @)��� اN6س $#ب د!��ا�: اD *� ره9ان $#ب �� ازa +42Vه�V�

'� ره9� �Q�! $#ب د�42V��}R+ س�ز!�ن !�: اD را راa ،���4 س *2وشN6در ا d=3!

ره9ان *� �f و�S *2ون اNSع $#ب وا�� اN6س *� *��V در او. دو�� ��د�F4 ان��� « :س�V�$ �3�k4 :� ���#�%

2��:(او !+ )اس3a Dر را)ا�از� �*2� �سw )�رج ا-M3�ل ده�2، ا F�ق ا�3

ا-س� !'� !��2I3 او �hصً�. @ور*د �: اD اa�م . ��!� س�زد راa را�� +'TB

��T �: در ��ر را داد �!�-�2V دزد- �سw @وراس� ،2�4 f� -� *� او ز��ا.

)114(».دو�� !�ر1 ��د -� *� $#ب و

:��ز��ن �:/ %=�ه=�@J �� د(#2I3! �'! رانو!�! g-�اه�p�* Dا :�a

��*� !�ن در*� د�42V��}R+ ا�� س�ز � *د ا!�2وار هVز او. *�4�� �V�ز!

سط {��12V س�!V�+ !'� )�وg6 از �*���: اD �� �� از. !2I3!س��2Bدa وج�(

Qا� �رو� Nش *+ $�ص� ��د � �z*+ ه� �� 4ش )د *� )�ص ا���ت !12I3 ا!��

�2ن ����ده�� اوV� �*در را 2ار-�C(2ا��اS,�ا��ن اسN!+ *�ز-,=!رد

Page 360: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

719

زاو�� *� اوا�� از و،2V��} �6 @ن @)��� �: زوال در

#�- g�( ��T��$ �- 2ا-� در�ا�� ا!�� ��رو�� او. هd *� س�!�9د'� �*

د�,� ��ر!2V ا!�����+ س�ز!�ن !'� *�ر��رو�� !+ . *� ا�� )�Cا-,�� k4ا��

�: وژ-�ال )+«:-�س2a�* �! ):� �T�- ��V -�س�3 ا�d ��رد�R در )1371 _�27* .

�: رو *� !� ��د1 !+ 4�2a: �n �b$N!�2؟ ا�V�ن p�ن VB�ص�V� +! 2-ا +Sا��ا

�T�* رد��ندم �� در !�3 *F4 .ا�� و�: )د[ .��راس� @z�ز هVزa را |�$ �*

+��دا� �V=� dرژ� ��� ��د !�23ل *�س3=�� !2رن !��T�رد'3V!-2ا115(».]و�(

�2 �� ا!� ���2 ��روT=� +} ن"ن�Vا�" �: -� @ن VB�ص� ا��اS+ !رد ا��ر1a

،Dا)+!Nاس �د�4اه���V* ( ���'! ��'*ه�� دو�� و $#ب �j ره9� او ا-2 ��

س� !M�*� @-�ن از *�ا� V6,2ن در 12� ��M !صف و دو�� �رو� ا�r�د و

. *د-2��V س�ان از* 2T� ژ-�ال �س +A-

h وژ-�ا�ن +T�bB در �� Dا :�a w�� ��ود4�1 ��*� سط -��وه�� دوسd3 در

�T�*� د�Rش �12 *د ��ر دا)� ها�*�N�ص'� *� Nش ه�� او. ا-M3�ل ����

*�ا� )�وج �ز!��V را ��د @z�ز )د�: اD ازa R2! د�I3! �' رج از�( �*

سF�رت )�-� *� ��+ از �� ا�O�-س3�ن واو�س� . س��2V� 2B�*� ! ه�� )�ر6+ در

2V!رت ���س3�ن در ار�2 *� ��ر�Fس �*��ره9ان از او)اس� � ^�س ���4 و

�� �را� B��6 ���ور ��ه��2 در�� �*

www.goftaman.com

720

درBض )�وج !�b- �Q�!+ و�: اQ D�-� س�)�3 �-2 وa ن��! �cس

�را� -b�!+ �را� *��Cف 2Qرت را از��د,* ��j .��z ح�S 3+ ا��Qو +'TB �*

��V س�ان از* ،2� سF�رت ه�b- 2V رس�CBس+ ا���: اV� D�1 سa �*� )اس�

2V� .�J�M AQل ده'+ -�Qار !رد ا�� ��V س�ان درواز1 ه�� . -,���* �cس

��د را سF�رت د�,� از � در��*� �: اV� D�ه42V+ *2ه2V @�� �اه2a �* .

�ًA'zان ا�2ون را * ا�� Nش ه� *��V س�: اD راa ��اa�م ��6�ن *,kارد در @-

*�ا� !'� !2I3را د�R ز��ا او. !�2اد��د�} +M' �: اD ا!� a �!�Qر و ا�$

!'� !2I3 د�R _'� *�ا-,�#1 !صف را6��-+ " ا�� -,�ا-+ را*� او. !+ �2Vا��

�����رf !س�ل �g ا�O�-س3�ن در "�-�ر و ا-M3�ل داد$ Dا :�aدر را Rد� ¡

2�!�- +3B�ن !س'ح او و س�F��h ب را��Q �� ه� ز!�-+ ا!��ن هrم ��ن !�3ر

��ن سF�رت ه�� ا��ان از. اس�!^�س و���س3�ن �� *��V س�ان *� @��

�J�$ رت ���س3�ن�F2 ���4 س� � :�a �*و3Q+ س�ان ا�� اV� D�1 *2ه2 ا!�

�: اD در !Jع راa�* ر�c'!�ت د� $Rس3�-+ وا��ا-+ �� *� د���� �او ه�

�: اD @-�ا @!12 *د-2a ،ح ��د�C! ����kc- .رو�� از�� ��!�!ر�� !'� �'

2I3! 2�,��: اD در !a �� �* س��ا�� - !� *� « :و�F4 ا$س�س�ت ص�AI ��د

!� . ا�� را1 $� -�س�! ���س3�ن {��وم2I3! �'! �S� ��pدر d2ه�6�ح !� �* +Q

©�� .2I3! �'! ن ص'حN� ،,*او 6

Page 361: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

721

اس� �� *#ود� �را� *��Cف �+، 2Qرت را�M3-ار4�ن ا |�� ��® d� س'

��د، . �2 )اه2�! �AIص ���!�,Vه :�a*س� *��V و{��42V�ن را ا-,�3�ن )د

���,� را @��. ا��ان و���س3�ن -��-� !دا!� زدن *� -�M و12B ه����ن و در

�V دا)� ا�O�-س3�ن �+ در!Q�V��ت ا ) 116(».!d=3 !+ س�)�

�� س�ان *�ا� Q�-� س�)� �3$V� Nش * � �را� !��#� $#ب و�S �� $#ب د!��ا

�: اD ازa 2ن���*� )'& *�ا� *��ون �� *+ ¯�)1371_�28 (1992ه2Fهd ا���� در��س3+ س� س'�T�ن ��& �� $#ب را. *د

��د�س �را� اN6 در J�M�� س�ان را ! Dا :�a نوج !���(�* +VA! ب#$ �#��!

{+ �� او ه�%����kc- �*�� .2V از. �2V ا�F� ا�� !رد ا-س� -M�+ در

�� وز��!�ا��6 ����V س�ان *� 2ABا* �: اD در�pاه+ *�a �!� )�ر�6 در$

2Vوه ��درواز1 -�# د�c'!���� روس�: اD راa د از )�وج�,- �*�� .�� و�

�F4 ان� 2I3! �'! 2VTQNB @��« :*� س�FV� A- �6��2 اس�؟ @�� @س��g ص�ف �

�!� و$ ���Bر را*� ^�م ا�� �p �ا�* ��g ه�� !'� از !�Cف ��د؟ ه��� *��2

�� در. !�F-2I3 *9دy�ا�O�-س3�ن س��� هه�y,�ه+ . -2ا�� ا�� �TB را ا-b3�ر

��V% س3�ن-�Oا� Kر�� در�3�k4 درQ�F �� <=راm12 � ر�3���*2ون + -

�!� *� %�ا. ا-��R�2 !�ر1 !+ ��4#د$ ) Q«)117ا� !س'ح !�ر1 -��د؟ و

� ا�O�-س3�ن در1992ا���� 23*��V س�ان 2-�! +Q�* ر از و�� Nش ه�� *س dzر +'B

www.goftaman.com

722

*�ا_k! �'> 1��2ا��1 %�ر���ر�=� درد !س�

�2دوسd3 در�=�!#ار������w و*�2ABاM�� �: اD ازa ون *�دن����*� + در*����- .

9:� Fب د����ا���ح M�5ط ح��� �:

� �: اD ره9$#ب د!��اa 1 *�دن�V��* +42V��} Rا�� $#ب *� د� ��T��$و &'(

2I3! �'! ا�� $#ب در ��T��$ �*��2��� $#ب . ��و���T��$ +��و��� g��}�!ا

� )'& ��$#ب و�S و �V�ه42V+ د!��ا�: اD ره9a Rد� �* ��T��$ا�� $#ب و

س�ز!�ن !'� *�رت @-+ و� ��A *� وQع �س�c- . ��ه �V��g اص'+ Bا!� و ز!

p�ن @z�ز درون $#*+ ا�� {��g از�� $#ب *�T��$ ��ه ��S �g ه� وT��

ره9ان $#ب و��ا�س���� w'3h @ن @z�ز ����3 *د�� @)��� ��د1 @ن در

(@ +42Vه�V�9س�ز!�ن ��� رهRب *� د�#$�* �cو�#�12 او 6س2 !'� وس@ &'$

A'ر در%=�ر راه+ @ر��-� ���� .��!NBازا Dا :�a و �F�3د4+ *� اس�!@

ا-M3�ل 2Qرت !N��* +V3Aن س�ز!�ن !'� و�� ه� از!NBد س���ا�� �س w'3h ��ه

دو�3+ در_��� از@ن در$��+ $#*+ و ا�� ��ده� ���� �� ^�م ا-3��ر

��و!�ا�#2Qرت -� در ا�& وpس�+ *'��F و)�!� *� س� !+ *�د-2 و�hدر

. !�Oل ��S در*�ا*�هd *د-2 �#ا�12V در���� )�!� و!V�ز�B و6د

��Cف را1 را درون $#ب $��d و�S از� �& ��وس�AC �� *�ا� �� ص'ح !'� !2I3و

Page 362: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

723

�+ �� ادار1 �M3-ا�T� �#م رو�� و-���!  �� �12 ا� در@ن هازس� د�,�2Bم *� -�b{+ رس2، !+ *س� و

در �=2 *� ص2ا�Q ره9ان $#ب $��d را�� !+ س�)��V! ا�� ��وس� .

�: اD درa ن�F��h�4ا d��$ درون $#ب� �� و� دس� *� �د'B 2-و��وس� ص'ح زد

Dا :�a gM- ،2V3(�2را-���م سI3! �'!� �: �و-���!+ %� *د؟ ا4 درا�� �دa

�& ��وس� ص'ح AC اD *� ا-M3�ل 2Qرت و*� ا�� �Nن !'� !2I3!+ ا-�2��2و

در ��*2V� وص2ا�Q دا��، ا2Qا!�ت او�� ��ده� و��� !س�F� �CQ�ت ��� و

�3+ دو�� *�!VA�� وا*سb- +,3�!+ وV!از*�-+ �� gV و*+ اT3B�د� ه�� Q!+ و

�& و4سRد1 راTB ��T��$در درون $#ب و�� !+ ��د؟ اه2ا�+ را )� %� -��ت وس��V!

�J�$ +��: اD در$�a �'! ح�S ش��k� �*2I3! د درظ )F� )�وج �از ازا

در ا�O�-س3�ن ���2 ^�م �� ه�� AMB+ او#3�#ل و! ��T��$و��ان �12 دا)� $#ب و

�� !س�ل ا�� ص�ف -�b از. *دVا���ا�س�ن و��ا-+ %� �س+ و�2ام V6�ح و

و�2ام -��و� )�ر6+ $#ب $��d *ددردا)� 4سRد4+ ا�� @ن دس� دا��، او دراوج و در

��، درT��$درون $#ب و ��=� !س2V و��ا-���+ . دا�� ره9� �Qار� ��V%در Dا :�a

و ��وس� ص'ح !'� !2I3 از � @ن �2 درص2د�& ��وس� در6=� *��ون ���2ن ��g ازAC

او ا!�. !���� اسF3�د2V� 1 از س�Ï )د*�ز�=�� و دام *�ز� ه�� )د %V�ن در�A�ن وQد رن درون $#*+ )�F��h 3��4�ر

@)��� �b�ت ره9� و در��� 3$ @!2

www.goftaman.com

724

g3�T��$4�رد!'+ از ��و- ��� را1 *� او ه�� و��دار -#د� g *س��a �را*�و.

:�8ا�/ � �ط

� )'& هVز ��� $#ب د!��اBا +(�* �� %�ا *2ل !+ ��ورا-2V $س�ت @-�ا

��و���+ �رو� *� ا�O�-س3�ن �� از�2ل ��سRو ��2A -�2؟ *� *�ور� ��*��

ا�4 و ا)N3ف {+ �2 $#ب د%�ر @�� ا�4��ه��2 ادا!� !+ ����، *�ا*� !M�و!� در*�Q+ !+ ا23Qار !سVyp 2V�ن در $#ب !�kر

�� *د؟ @�� @��. !�-2® �#�% ��V% �*�� ا�O�-س3�ن !+ ا-س� *� � �

�� ��و���+ �رو� در @س���+ �� ازT��$ �F�� )'& !2Aل �د؟ !� $#ب د!��ا

�r� �* +��اص'+ ا�� ��و� �؟ *� ه���4 +!�: اD �� $#ب و w�J ه�a ��2و�� ه�

�� $#ب درT��$و &'( � دوران د!��ا�س� %� *د؟و ره9� او� dدره...

�*� �2ن ا�O�-س3�ن �� از $س�ت ��+ �رو� �� $#ب د!��ا�3 )'& ��و��

�T���ن در!س2Vا23Qار$�ر!�2ا��، $س�ت I�! +p ا�4 $#ب �$3. اس�*�r�و

� )'& از �Q�F و درون د%�ر د!��ا �� $#ب T��$ +��ف {+ �2، ��و�N3(ا

. �3م *د !�kر� ا!�*�رس+ درسMط -��ت Q�*� ��سg و ��+ از

�* &'( � �� $#ب د!��اT��$ �!�B �* +!�b- دد�,��: اD از @��. !a �!�$

gط ��د؟ ا�� � ��سMس +!�b- ظ�� Kان ��س �12 ود�ار� اس� �� {+ y��

. -� ارا�m ��د @ر� �� *� V=� @-�ا

Page 363: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

725

� دو�� $#ب د!��ا�: اD درس�ل a �91990)'& *� ره �دارا

ا�� از. ه#ار -��و� !س'ح *د ص2 %=�ر 93@ن !�*ط *� ار g، اره# 220 �2اد

�� و ه#ار�!�*ط ه#ار 90@ن !�*ط *� ����3+ دوV!د��واد( *� س�ز!�ن ا�(( +!

��!� و�1i ر��س� <=ر� -�# ���2 4�رد�#ات ا�� -��وه�. @ن *د=eو �I'اس

�- ، 1568: از AB�رت *د ��%828 ��% �B126اد1 پ، 4880!���� ��ر*�،

V6 ��T�� ه�� ��و-2ها�! �!�� +, د1 ه� و22¡ ا�,� ه�� س ���ر� و

��و-A(�%2�ل V6,+ وVyp�ن ها��T�ه�� �ا-سcر + _� و +!�b- �M- . ا��

روزه�� سMط دو�3+ �� !س�ل در -��وه�. دا�T� 2V3���ن و6د -,=2ار� @ن *د-2

!�1 ه�� �� $#ب وس��� در ا!�ا�� -��وه�� زوال !+ *س _��� @�� دو�ِ� !رد و

�� ���IV *�)رد-��2 ر�� *� دو�!اa�م و���w ��ن درد��ع ازرا@��� )'& *�زاز �� $#ب د!��اT��$2-�!

2V-�!�4د�2-2 و +�N3! ��T��$ن $#ب و@ .در �Q�F و)�!� درون $#*+ از���Cف @��

از�T ه�� س� د�,� از ر�2V3 و ��و. 2!23اوم و���CMV اj�د�رو� ��وم �2-

�ژ� زوال @�m2 ��ان وا��، ا�#ون *� 1#�� )'& ا-, �V6 را از$#ب د!��ا

2�ژ� در ار g $#*+ و�@ ��د��ع ازدو�ژ� ���4 $#*+ وm2�@.

درون $#ب $��d )�!� در �Q�F و� )'& *2ون �د�2 �+ از د!��ا�

ا��3A ا�� B . �Q�Fا!� ��و���+ *ددرون w'3h در VB�ص� *� Bا!� w'3h و

www.goftaman.com

726

��ا�س���� و V6�ح ه�Bا!� ��+ از ا!�. !�,�� $#ب *� !2�3د2�2� ا)N3ف و)�!� در درون $#ب �� *�

2�!�aو���+ ا�� Dا :�a &��!�- �9ره�� وB�!'+ �� ه�از ص�ف -�b. *د�د

ره9� !صف در اسA�ب ا�� -���!+ را�: اD -3ا-س� و$2ت a ،د�� dاه��

�c��� �2V ر%,+ $#ب راو�!� .+� در$��� او'B�ه +M'( �� او ��Vان ا�VB �*

*� �رش *�دا�2V3 ازره9ان ��»+ اس� س�زد-2، *� ��!�-2ه+ V+ دس� *� �د �و

ره9ان ��»+ ه� ا!�او*� VBان ��+ از�#*2س� -��ورد اT3B�دV6�ح ��%d را- .

�: اD درa ه� �Qح $#ب را وا�V6دو ودردا)� $#ب )دش در4�� ازدس� داد

��F ه�� ژرف و4سRد1 �2�h .3$� ��وه��- ��S& از �� *� -�م 4�رد!'+ و را

�� �� ��د ا�r�د واد س�ز!�ن 6�سس+ دو)'M+ ه�� *�Q+ . و��دار{�-2-2 *� او

!�-12 �� از�د �� �=Vاز V% +V�ن �w �4د�12 *د-��2 در�Jدر!�-12 و

و�S �� �را� !��#� $#ب@)��� 6'س�&'( � p�ن *��و� س��س+ $#ب د!��ا

3�� وز�� )1992ا���� 17(��2Tدا)'� راز�V6�ح )'&، و�2Tاس'rVS d�روز��د��ع از

2V3در ا�=�ر دا� �� Dا :�a د��ع از2V-ا 3�� �F4 .��ر� اa�م داد1 {+ ��:

�d زر!3+ !�3سF�-� د�4«b���V6ال 2ABان TBQ +!!�-2ا !��ون وز��دا)'� و

�د � !�J د��ع از ا-NMب در د��ع از�� $�ل *� �Qار �3��4 و!صف درB

داد1 � Q!�-2ا��� �CQ�ت )د دس3ر��ر� -�# $#ب و$2ت و�را� -b�ر *�p

Page 364: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

727

2V��* �3ان !� ا�4. دا� �: اD را ازa مR� &��2ا�d3 ر�! +!�b-

R2 د�I3! �'! دم���-*� *� . )�رج ! ار A�ط *� دا�R !صف در رس�2 وrVS�ر

3�� را��: اD سVt�ن �a ار�� از ��د #��� درس3 �-���� س3�د( )mر fR�!

g و�3�ح Q!�-2ان TBQ +!ا� د�ور)ارVyp�ن و ها�+ ��د{د1 ودر����ن از)د

��ر ازد�3ر� �� Dا :�a 12� دان��� *+ 6�� )د�4د�2-2 و�Q*�-+ اT3B�د

N! رتد*��M3-ا d� د�� ��دو1 {NBو ان �� ���4 d�% +!�b- ت�-���2ام ا!

�d ه�� هM! �F�*'� راbV ��ن و%� *��د ) 118(»..دس� -2ارد 4�-� دا��3 *��2 در

�: اD در@)��� دQ��& ز-42+ )دa #�- ��V و)�!� درون $#*+ �4د�2� +-�*�Q .

+42Vه�V� ��2 او��ه�ًا�� از%=�رس�لV%ه��A�ن درد��S �س�ز!�ن !'� در��*� ازسR

�� �4ان 'j�3 �2، ا!�*�)+ ازtدار@و� �**� V6�ح )'& $#ب ار A�ط �3Q اورا

2V2ه� سط )'M+ ه�� -#د� *� ! ���A�ن *د-2�S فFدرص �� +V *� �=Vاز

2� )�3Q).119 رس�: ا�4a �9اص'+ -���!+ ره �ه� ��ر�

�=V Dد در ا�� ��=�4i2*� و�-�� او �و� و6د *�رس+ �د%� -��ت !FV+ در

�� ه�� ا�� زB�!� �4د�2؟ M��! �-�!�� ��س�+ راV% +3Qو �* ���Bازا +��

� )'& ار�2 V6�ح ��%d $#ب د!��اd3ا�k4 ن�� او*+ ص2ا42V% ،+3Q�-,+ ،در!

�: اD راa س���B�!� -���!+ وا£�م درس 'M+ ��د و� در ��T��$$#ب و �ره9 .

� �F4س� رو�� -2ا�� واو���: اD سa �

www.goftaman.com

728

��� در را*س��ر !س��� دا)� $#ب *2ون !��ر�� �س�-+ در ��د1 و

!�هن او �� ره9� وا23Qار ��g !+ *�د دوران ره9� )د در او. *د _��� @��

�ز� و در ��. دا�� ��-3�ژ $#ب س��س� ��g �3��4 *د س��س� �س�-2ن رادر او� �« !+ ��د و'A A- �* �p��2 او ا���4

�J �-� ار-2 4را از . *� !+ ) +M'( )'M+ و ��»+ را از و ��»+ !+ �س�-2

*� )د �a g�ت را. را از��ه��2 ه�دو*� د�,�ان وزدن و��� را ا)�3�ص !�2اد

)�وج �� از ا�� �3�k4 او از. !+ س�cد�ًr2ر� را س��س� $#*+ )د Qا� �رو�

*� س��س� Q!+ رو� ��س از. ��د ره� � ص2د@ن �2 در س� د�,� از و @ورد �*

2V!وز��ا�� . ��z 2Vب را1 ��2ا س��س� ���د'TBو ��ره9 را او ا-�2 � �* ��z

. درون $#ب *2ل س�)� در Q�*� اT3B�د"�-�س12V و�iوه�,� " 6�س3ز� @-3-

#��� ا-,'�س+ -O �* 1�زB�!� و ���د'TBو ��ا��ر1 !����2 درا-�2 Dا :�a

2V� +! 2� د درا�� �� درص2د@ن(� gM- ���س��س� -gM ��1 و�V6 س��ران !'

Nش . *�ز� �2V رB���را 12Vس�ا�� -�: اD راa د�rا� �2 *�اV!و��- �� � دو

�� <=ر *2ورmق و در ر�F3! ����Jو +! &��!�- d��$ درو-+ $#ب �Q�V3!

+ !3V=+ )ا-��2 *� 4سRش ��ان ��و����: اD *� س� ا�r�د« :�2a ���$ +Tرژ�

�ً�CQ �� R��* g3��t� �* +V3A! �pازازا-,�#1 ه�� وا�Q+ اش، *��2، 26ا

�ًIJوا ��Vyp د* +�N *�ا� رو��رو�+ �* �Q�V3! ���Jو ��V% .��@ +!او

Page 365: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

729

ا-س� در * ���� � 1�� �3A��� دس� ��*2؟ اM��! :س�

�� ازBو��ر ! � �ش @ن ه9سRو4س*�ارز��*+ . !JQ +B�*� �| اس�

�� اس�23ل V% ان +! +tر�� ��=3��Qواو� !+ ا-س� ���� ه�� ��د�� ا�4

2V� ��M *�ا� !2ت *��R� و دو�g3 را�� دوام !+ @ورد، *� در�6 ا� ازBو��!

ا�4 اz': !ارد 2Qرت در. دس� !+ �����2V، )د سA: ���2ار� ��2ا دوام و

�� !+ �دBو��! . +*( �* Dا :�a�� س��س� در ا�O�-س3�ن -� در����3 *د

�!�$ A*� س �ر�4�� �د1 ه� ���_�* س� -� *� و Mj& !+ ��*2 *'�� ه�

2��* ��'* ،+*�z Aو-2ان *� س�=� �* �2ان ر�� وFس gس�اغ *#ر4�ن ور� �*

�دا�+ اس� ا�O�-س3�ن ه- dB+ ��ر�*�ز� -gM ��1 را !+ ا-2@ن �� در

2V� و gM- �ا ����V6 س��ران !' ) 120(».رB���را+� �Q�F و)�!� درو-+ و���ر در$� ��

�� $#ب T��$ ��و-+ ���� ه��دVn�ن *� )'& را*� �2ت ��زان و @س�: د!��ا

��k� د�jا �ه� T� �CQ ،دس�)�3 *�رو� *� ��ور�#� ا�� ���� ه�� ��زان

2�!�aا . � �� $#ب د!��اT��$ ��M*^�م )'& *� دوام �T ه�� �رو� در

�� وا*س�3 *دT��$ ت ا����. �Bص� ه�� $�� *M�� ا�� $#ب در��س+ ا23Qار �ر

از��و���+ �رو� *2ون در���� �T ه�� �� در�Bص� -b�!+ وا�3Q�د�، � �ر���

��وا�Q+ اس� -�z. درس� و �ه� �-��-�� $#بT��$ +��و��� �� &'( � د!��ا

www.goftaman.com

730

-���6�م @4س��د �� ازا�� در. {���ن س�)� را !س�)د 1991

�=V Dا :�a ��د1 درص2 س�ل دو �رو� را !ادس)3+ و12B داد1 �12 از

ا�� د1 درص2 !س'Tً�. در���� ��د�b- d�!+ دو�� !ادbB ��س)3+ @ن !��

ص2ه#ار-��و� !س'ح *� $��� را*�%=�ر �� ا�� در$��+ *د. ا-س�@ورد1 {+

�د �� @4س� �� -��وه�� �رو� �AQ از�س� د�,� ا�O�-س3�ن *��ون ر�2V3 از�

�� سt�وت !س *�و� $��T�ن $#ب د!��ا*� �د � �� از. -Aد ��*� *�ز )'& در

��و���+ �رو� *ر�� و�1i �� از�� . ��!� *س� *Cر �'3س�� ا�� ��س� را &'( � �� !س2V �� در$#ب د!��اT��$

�=V !2Vا-� *��T ه�� *�2ر�« وسt�وتدVn�ن )د -��وه�� ��ه��2 و �رو� *�

6=�ن _��� !+ س� د1 ه���ر �� از ا-س� *2ون �2-2 +!��@ ،2�,V6 +!

ا�� �V6 در ا�� �T ه� -Aِد �رو� ودر�� *�Q+ وVyp�ن در *� ���وز� *�س2T��$

��-2 ؟

:%���ن��و���+ �رو� وT� �CQ ه�� ! @ر�

��T��$ �* �رود��jا ��3�دQوا +!�b-( � . ����ن k4ا��'& -�CM $#ب د!��ا

در@z�ز ا�� ����ن، ���!2 ودس� ا!��� !k*ر @وردT��$ ����6�!�� س �ا�*

ا�O�-س3�ن *� VBان � ��س�C! gح !+ ر. �د �� �� $#ب �دT��$ ����وس

� )'& %� ا ��!2� ر!O�ن ود!��ا�2V�@�� دا��؟ � ��د و �د'TB و �� دو

Page 366: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

731

j�ت $#ب دردو�2T3اران ��ت س��س+ و$ w'3h ��ص� ه�B +B�T36ا

ر �� و !�دم ا�O�-س3�ن %� *د؟ �د� )'& ا�O�-س3�ن �� $#ب د!��اT��$

*� VBان ��6�ن %̧� *�و� $#ب !�kر�q + ��ا� �% � k4ا��؟ درس د!��ا

� ه� �� $#ب د!��اT��$و� وe�رب �د��د��وس� )'& در'TBو �� �4و1 س��س+ @

س��س� ا�O�-س3�ن %,-� ���ن �Bص�ه�و� ارز��*+ !+ �د؟

��R4س3�ن *#ر-�Oا� &'( � $#ب د!��ا ��� ��6�ن و ���3! �̧% ���FVرو�

�T�� در- دوم س12 *�سd3 �سب د!��ا�� )اه+ وا�� $#ب *����ر 2Bا. !+ �د

$Mق ز_3���ن 6�!�� ������ ود��ع از�2ان !A�رزk4 1ا�� و*� ا�� ��! �*

n�ر. *2س� ���4 ���ر2Qرت س��س+ را��� اص'+ وBب -�!#د ا#$ ) ���Bا

@)��� س�ل ،)1370(1991 س�ل در)@ز!���+�� *�اس�س !V�*� ر¦+ *�T��$155000 �F-

2��� ا�� @!�ر از ص�ف -�b. !+ رسVا� � 2$ �% #�!@ �O��A! رت12 *�� �mارا

��� $#ب !�kرBدر *��2، ا �س����� $#ب *� د1 ه�T��$ ه#ار +! »��* �

� )'& درس���� .�4د�2 $#ب د!��ا�� )�g ازT��$ �رو� �F,Vه �ه� T�

�� درzو +!�b- ��ص� ه�B م�^ +!�b-ازس� !�#ان ا�� �T ه�. *د *�)ردار

� �رو� *�ا� � $#ب %̧� د!��ا �ر در��س+ ا23Qار �*�Q��z �2$ �*

�ر�gAV6 K در ���2. 4سRد1 و*#رگ *د�� ��ص3+ ه�� %� درV% �,س3�ن د�-�Oا�2���- g��� � $#ب س��س+ %̧� �

www.goftaman.com

732

� در��س+ د!��ا�� !رد ا23QارV% 2رت ا��Q�*ا � ���_

��د �Qار ز!�ن )د,* � �M* ��ه �V� ز!��مI3راواس g�( ��T��$ 6�!�� در

2V� ��M � )د و اه2اف د!��ا� ا!�. Mj& ��2را �� $#ب د!��اT��$

)'& B'+ رdz ا�� T� �p ه�� *#رگ ��T 4#ا�+ و )�ر6+ دوام -��وردQ�*

2� و3Q+ £�� ا�� ��و���+ V=�. ��و��� 'F�ت ا-س�-+ *�س�*M�� زاو�� از

�� !ردT��$ ار�Q �6 4��د، +V�,Vس �� س���� « :!+ �د @���ر � ا�� £�*

1979 � 1988 )1358 � ه3F�د <�ً� )1367 ا�� . -��و� دو�3+ ���3 �2-2 ه#ار

�#ان 'F�ت ه�F ه#ار! �F- س�ل در را��� $#ب . -��ن !�2ادBت ا�F'

#�- ��T��$ ����درس &'( � د!��ا. و*� ه#اران -�F !+ رس�2 *��*د *س��ر )�رج از$#ب و-��وه�� دو�3+ و در 'F�ت

3��r . در!��ن !�دم *��R از@ن *د-�M+ �� در *2س� @!12 ازMj �(1987اوا

�� �4د�2T� -Fس ���92-��ن !�2ه��2 درص2!��ب و A��Mً� 3،1ا�O�-س3�ن ���3،

33 T�2��*� ا�� �1978د �� ع -Fس از����س3�ن وا��ان @وار1 �4د��S 12ف در

�+ و �A�ران �Qاء. ا-2'! +�A�Q�ت اه� از $�ل ��ار و��روان ه�� !=����6 در

��� B�!� درص2 �46�ر 12TBو ���س3@ن و�+ �� از. 'F�ت �سب !+ �د

'F�ت 6�-+ را ��R�� g سNح ه�� *@ �F�F(33 ،2���� *�ران سNح ه�� �'4

�'� و پM��2 3 !��� و درص12 2 �دوران � �V6 �� دروس�. *A�ر!+ @ورد

Page 367: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

733

*�ژ-w -س3Aً�ز!�!2ار� -��F+ ه#ار، دردوران 7 *د، �2ود

� *�رت V���Tوا�+ @-2ر� �w و%�-$��,�« ���� gازس�ل . ا�#ا� ��-�V%1984 'w �4د�2 16 ه#ار دره��F- . ازس�ل *�V�2* 85س '| -Fس روس3��+ از1987

���2�هg ����3 اس� 33� . ��=� &S�V!در�3، ���2 24*� 15 ز-Fس ا��� gا�#ا�

�t3��� سF- ��-�V%3�*ا�* gا�#ا� )121(».����3 اس�

�=V &'( � ا-+ و��سِ� $#ب د!��ا�- �� $#ب �� ازT��$ طMو *� س � d�-

� *� ده� !M�و!� و�V6 وB گ ه#اران�! �� )Nص� {+ �د س� $#ب *�T��$ ا�� .

�Nت $#ب وا- ��و���+ س�ز!�ن و�� Mس�م و و��)� ه�� !2�3د $#ب *� �'� ه�

d=! g� ب#$ +��ژ�m2�@ س��!t3�صd و��س�زد ا�� ��س� را! ���V! . �� +*#$

�� راT��$ :$�� �ژ� *� m2�@ ��VA!6�� و g�( د���! ���� و Fسp�*

�ژ� ��دا)�، m2�@ ���� دو�� �*�VA! +��ژ�m2�@ س��� �* g3�T��$ +��و���

j ب#$���� &M .2 و!��� ��� ا�� *2� )'& و*�ا� -�4ار *�ا� $#ب د!��ا

� *د ��� . ��6�ن %̧� د!��ا +=�2*2Vاه2 ��ا�س� @ن )��� gAV6 *د ا�� �

�� Q�در�! �* � �2 )اه2 %̧� د!��ا� �ّ� �* &'( � � !��*� $#ب د!��ا

اj +B�T36�ت س��س+ و در و دس� ��*2 . !=d ا�2V��F و-gM اس�س+

� )'& در B'+ رdz -���!+ $#ب د!��ار �� ��، �دT��$ +س�� �وس���

�� $#ب ���!2ه�� !3��دو!F3�وت T��$

www.goftaman.com

734

!�AU اززاو��و3Q+ . دا�� 1�,- &'( � �� $#ب د!��اT��$ �س*

$#ب و*�-�!� ه�� @ن در �د، ا23Qار Nش ا-NM*+ و �Qوا #�!@�=Q 6=� در

�� از راk4 ا�O�-س3�ن و!I3ل س�ز��$ ا�� در. س3V+ *� !2ر-��3 و!2ر-�#م *د

Nش در6=� !2رن س�ز� 6�!�� ��وا�Q دو! d3س��'� وس3V+ ا�O�-س3�ن در�Qن *AQ

)�ن ا!�ن اD !س�B+ �س� را. !�Nد� *د سم ا�� س12 در§� س'�VC درس���� ده�

�� ه�دو ��6�ن . اa�م داد-@ dzر +'B ��3F دا�2V3 ا!� )د ��+ درpس�-+ ه

#�. �pا1 *د-2 *� F�وت ه�� ��وا-+ -2V%در ه� &'( � ABر Nش $#ب د!��ا

�'� و ���E ��ر 6�!�� *2و� و ازAQ ا�r�د -b�م !2رن اB�T36+ وا�3Q�د�،

�Sح -�!��& *د، ا!� Nش -���6�م و��زه�� !2رن س�ز� 6�!�� ازوا-�2�� -

-b�م ا�#ا!�ت ه� زا A�ت و������ و س��س+ !�3=2 *� س�� و2Bا�� در

. ا�O�-س3�ن اس�ر �� و *�)+ ازص�$: -�bان �د

� )'& را �� $#ب د!��اT��$ �*�e � �ر�K س12 +FV! ،2VV� +! +M' d3س�* . !�AU *� @ن !+ -,��-2 ا!�*�)+ *�د�2

ا�O�-س3�ن، !�د!+ �2ن 2Qرت س��س+ در !�د �و� $Mق زن و�+ ر�#� اس�س�ت س

�V�ن �Bص� در�Q 3$ا-�� و در* ،+'TB 2Bا�� k4ار� )Cط اس�س+ *�ا*�� و

اB�T36+ وا�3Q�د� %ن ا2Qام *� اصN$�ت �� ارJ+ و�O�Qوض و�4و� دهM�-�ن وBزار

+-�,pو ��*� �d و'� d�T� ،���d ز!ypر!�دم و��Qا �p �س��� س�)� @ن *�ا!

Page 368: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

735

+B�T36ا d=!ت از��- �AU! � )'& *د . دوران $�!� $#ب د!��ا

�2اد در ��R���� $#ب *T��$ ����س ��ر ز-�ن در* +3�T4���3 ادارات دو

ز-�ن ���z *� ��ر 1978 س�ل در. �2-2�,�د�2 5000ر¦+ *� ! »��* � +��� در$�

. رس�2 270000 *� 1986 س�ل ا�� رdQ در2V%ه� R�� �=�ه�*د در �� ا�� �2اد*

��R ز-�ن روس3�ه� درو* +42-�! :MB و�� 2V3ر� .

����� ه�� �� در� +!�^ dzر +'B �!ا w'3h ��ص� ه�Bب در#$ ��T��$ ����س

اB�T36+ ا�O�-س3�ن رخ $��ت س��س+ و�� $#ب ���!2ه�� T��$رو �� داد، �د

6�!�� ا�O�-س3�ن q� *س��ر!FV+ درر ا�O�-س3�ن �� از. k4ا�� �� و �د

�� $#ب در$�T� س+ و���& سTB ان�� �Q�F و4سس� س��س+ و. اB�T36+ ��ور��

-b�م و. 6�!�� ��2�2��� اB�T36+ در� )'& ا�r�د دو�3+ را�� $#ب د!��ا

$#ب . ��ا�ط اA- +B�T36د !�AV| از ��د�� )د درT��$ ه� دوران g�T�� و

. @ورد در6�!�� *6د ��رJ�ت �2�2� را�b- ص�ف��Vدازا��rار�=� درا�ا�� -�4

�%� $2 دس� )�ر6+ و-��وه�� !2ا)'� �4 ��د$ *د'TB�!ا ��#ب ز!��V ه�� ا�� د)���Rرا* � 2B�س�)� و!س .T��$ ب#$ ��

�' در -�*�د*�ر� راAQ ��!�6� � +��ه�AQ �V هd ��+ از ا�O�-س3�ن �� از

زا-� �V��'� *د *س�3 و�AQ 2�2� س��س� *� را)�!� ه�� 2�26� و ��د

��ه�V و *� *�)رد در درس� )د ه�� -��� $#ب . !�2M3ات !�دم ا�r�د {دT��$

www.goftaman.com

736

� )'& !6: ر�2د!��ا �VF س��ر� و w��� ��م I3شاسRو 4س ��+ Q�-ن وAS 2�4د� �2ار}-�Q .3$�

�F�ن ا�� ا�4ا�� �12�2 در�h ن��!�� و)�رج از$ز1 و�T'QوT��$ �C'ذوسF-

��R 4سRش ����، ز!��V ه�� @ن $#ب *�� �4د�2=! ��T��$ درس��� ا�� .

� �� $#ب د!��اT��$ ����2د�,�س!�����ء )'& *�,�-,+ از *� !V�*� 6�!�� وا

�� )�ر6+ در#V!2رت وQ �* 2ن�رس دسRس+ �اB�T36+ %ن ا23Qاردو�3+ و3$

ا�� �12�2 درس���� . *� �ل و�وت *د� �� $#ب د!��اT��$در dدا)� )'& ه

�� $#ب وهd درT��$ 1زون از $��@ن * +!Nاس �ن ا$#اب و�4و1 ه���و��ه��2 !

���� 12Vش �#ا�R4س . +* ��#�ا�Vن - + س��س+ و�A ا23Qار اB�T36+ �� از

� )'& و �� وارد $#ب د!��اT��$ زوال �-�,�* �Vد، ��هده� !+ � ��%=�ر!

$'�M و ه�-��و دا�� روا*ط *� ��س3+ و�� و ه�� )�ر6+ درT��$ �AV! س3�ن-�Oا�

. را1 رس�2ن *� 2Qرت و�وت �nد1 !+ �دا�� � !��اث دوران �3�k4 اس� �� *�

�� $#ب د!��ا�3 )'& وا�r�دT��$ م�b- -b�!+ �رو� @z�ز !��ور�� وسe �c�وز

و ا�Vن در -b�م ودو�� و4سRش ���� �2 ����zب 6'1 � !رد _��� ا!���� و د-

��R دارد* . ��د�4ا�+ و Bا!� و�=ر �T=! g+ ازV*

�� د�V+ درS3�د در ده� ا��ا�ه $'�M ه� !��ن *�)+ از ا�O�-س3�ن �� در

��F �* +!Nاس w'3h ��و و�4و1 ه �TB �ور�س3+ و ،3=+ �2V! ور�#م� ��6�ن

Page 369: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

737

��د ر��� در'TB ب#$� )'& و ��س+ $��T�ن @ن در د!��ا

3Q12 و ا�4. دا�� 2اراI3! ر ا���ت�� �w دو�� $#ب �h +!Nواس +*�z ��ه

� )'& و �رو� *� gAV6 و��� د!��ا�� دو�� !�kر'B �V6در +!Nاس �اQو

� و M�� !��� ا��B و �رو� �T ��د-2��دV* gAV6�4ا�+ و +!Nاس ��Sا��ا

� را �2-2، ا�� ز!��V ه� $#ب د!��ا��R!س�2Bدوران $ )'& در* g�( ��T��

� �3+ �� *��دT��$ ���4 و س�)�؛ ��� ا���ر!س2A3ا-� 2Qرت ا)V3�ق، ��3�ر، *�

. -b�!+ �رو� ادا!� ���� e�وزودرس��� ��� درس+ �� !+ ان از d=! � و �د

� )'& ���4 ا�� �� $#ب د!��اT��$� وه� اس� �� gAV6 ه�� %̧� د!��ا

�j +Bل S': *� 6�� اgAV6 T36 س��س+ و�V+ �ر�,�� وا-NMب، !V3�س: *�B ا�ط��

)د *س� د4�4-+ ذهV+ 6�!�� و��ر و -� *� jل را و د ه�� اB�T36+ 4�م *�دار

�� واصNح *� ا-NMب و-NMB �* �* ا$س�س�ت . اa�م *�س�-2

:رو��Gده�

1- ،+tر�� ��ددا�3=�� س��س+ ورو�2اده�� .709ص2- ا�O�-س3�ن، 'K و9Bت ا-,�# درس=�� .144ص وس��س� درس� ده� ا)�� اردو-3

. 30.4ا�O�-س3�ن، ص 3� ، ص -4���mژ �V,V!س3�ن در-�O44 ا� .253 ��� ��د1 ا�O�-س3�ن، ص-53� ، ص-6���mژ �V,V!س3�ن در-�O59 ا�

www.goftaman.com

738

��ددا�3=�� -7 . 710س��س+ ورو�2اده�� �ر�t+، ص

ا�O�-س3�ن، #9Bت ا-,� درس=�� 'K و-8 .146ص .209 ��� ��د1 ا�O�-س3�ن،ص -9

.p 208�ن !�)k، ص-103� ، ص-11��mژ �V,V!س3�ن در-�O59 ا� 9Bت ا-,�#ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و-12 .147ص ا�O�-س3�ن k4ر4�1 ��ر4����ن، ص -13

199. ��M ا-NMب ر، -14M$ �!�-ر 15 روز

1365. 15-k(�! ن�p . س��س� درس� ده� ا)��ا�O�-س3�ن، اردوو-16 .328ص 2اده�� �رو ��ددا�3=�� س��س+ و-17

980 �ر�t+، ص . 9Bت ا-,�#ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و-18 .152ص .156ا�O�-س3�ن، ص ار g س�خ در-19رو�2اده�� ��ددا�3=�� س��س+ و-20

984 �ر�t+، ص . � )'& �g و �=ر-21 زوال $#ب د!��ا

.126دوم، ص س��س� درس� ده� ا)�� اردو و-22

.397ا�O�-س3�ن، ص 23-#�ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و9Bت ا-, .151ص ��ن درا�O�-س3�ن، ص-24 58.

Page 370: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

739

ا�O�-س3�ن �� -25 .153از*�ز4�� سc�ه��ن �رو�، ص

26-#�ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و9Bت ا-, .178ص ��ن درا�O�-س3�ن، ص-27 57. ن، �V6، 6�!�� وس��س�، ا�O�-س3� -28 .239ص .p238�ن !�)k، ص -29 .p 249�ن !�)k، ص-30���2T، د��V ه�� س�خ، %�پ -31M� ،ودان

.201،ص V61999ر� 32- &� +، ��سK ه�� ر��BAC! �-ا�FV�

��3 !��#� حT� +!TB +�V! :�a. خ .د. �س3�ن )�ر6+،%�پ �ا *� سا�ت ژور-�

.40، ص1365 26� �28�*�، ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و6�!��، -33 .174ص�� !���� !'+، د��وز-34M� ،وا!�وز

�Sم و�� .�2Tودان، س��� � .18 د��V ه�� س�خ، ص-35 .192ار g س�خ درا�O�-س3�ن، ص -363� ، ص -37��mژ �V,V!س3�ن در-�O30 ا� 38-#�ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و9Bت ا-, .152ص39-��س ورو�2اده�� ��ددا�3=�� س

،+tر�� 989. . 204د��V ه�� س�خ، ص -40*�ز4�� سc�ه��ن ا�O�-س3�ن �� از-41

.65ص �رو�، ��ددا�3=�� س��س+ ورو�2اده�� -42

991 �ر�t+، ص.

www.goftaman.com

740

درا�O�-س3�ن، ��ن -43 .57ص44- &'( � -,�ه+ *3�ر�K $#ب د!��ا

.116ا�O�-س3�ن، ص�، ص ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و6�!-45

206. 46- &� +، ��سK ه�� ر��BAC! �-ا�FV�

��3 !��#� $#ب T� +!TB +�V! Dا :�a� )'& ا�O�-س3�ن *� سا�ت د!��ا

�س3�ن )�ر6+،�26� 28%�پ ��*�، ژور-� .2، ص1365

. p 14�ن !�)k، ص-47 وس��س� درس� ده� ا)�� اردو-48

.456ا�O�-س3�ن، ص .p 464�ن !�)k، ص-49*�ر1 !���� !'+، سV�د �ر�t+ در ا-50

.، ص1365%�پ ��*�، 26� +، ص -51�BAC! �-ا�FV�43. .10ا�O�-س3�ن، ص ��ن در-526�!��، ص ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و-53

205 . ���2T، !���� !'+؛ د��وز-54M� ،و ودان

�Sم و�� .ا!�وز، س��� �55-k(�! ن�p . 56-Kس�� ،+ �BAC! �-ا�FV� &� ه�� ر�

��3 !��#� $#ب T� +!TB +�V! Dا :�a� )'& ا�O�-س3�ن *� سا�ت د!��ا

�س3�ن )�ر6+،� .20ص ژور-� ا�O�-س3�ن �� از*�ز4�� سc�ه��ن -57

.�172رو�، ص .p 155�ن !�)k، ص-58

Page 371: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

741

59- w� '�#�ن @ر� Dا :�aرد�3 ��-��دو�3+ ا�O�-س3�ن، *

�O�-س3�ن دراN6س TB!+ �را� !'+ ا�#ان 3 !�رخ!1370.

.54ا�O�-س3�ن، ص ��ن در-60 .153 د��V ه�� س�خ، ص -6162-#�ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و9Bت ا-, .154ص63-#�ا�O�-س3�ن، درس=�� 'K و9Bت ا-, .154ص ا�O�-س3�ن ، �V6 ، 6�!�� وس��س� ، -64 .182ص . 308و!M�و!�، ص س���� e�وز-65 .164 درا�O�-س3�ن، ص ��ن -66 ص درس=�� 'K و9Bت ا-,�#ا�O�-س3�ن -67

187. وس��س� درس� ده� ا)�� اردو-68

.389ا�O�-س3�ن، ��ن درا�O�-س3�ن، ص-69 33 . 70-d6R! ،ح�Aا� �V6 ،ل��!=2Vس : س3

2T� رات��1 ا-3�,V* ،�*�� ق، %�پ�Iاس .201، ص)2008( 1386!�-2، س��y�پ

. 335�ن در��Q °Vن ا)��، صا�O�-س3 -7172-،���2B 15 12��6 ر¦+ وزارت �د

.37، ص761!س'س� ، {1370973- &� +، ��سK ه�� ر��BAC! �-ا�FV�

��3 !��#� حT� +!TB +�V! :�a. خ .د. �س3�ن )�ر6+،�%�پ ا *� سا�ت ژور-�

. 39، ص1365 26��28�*�، 6�!��، ص ا�O�-س3�ن، �V6، س��س� و-74

196.

www.goftaman.com

742

75- �A$��! ��m�t�!w�3��2Vس+ و��� ازراد� 4ر*�%w *�ا

.ا�� !س�، س��� د�42�1�#م، ص-76�����-� *� سس( 258. 77- Kر�� ، �g دوم، !#وروف، �4و4����

www.farsi.rl .��رس+ رو . 20ا�O�-س3�ن، ص S��ن در -78 �ر�g� ،K اول، !�وزوف، �4و4����-79

.www.farsi.rlس��� ��رس+ رو، 3� ، ص-80��mژ �V,V!س3�ن در-�O92 ا�. .222ا�O�-س3�ن، ص ار g س�خ در-8182- ،k(�! ن�p 121. .p 230�ن !�)k، ص -833� ، ا�O�-س3�ن در -84��mژ �V,V! .132ص س��س� درس� ده� ا)�� و اردو-85

. 371ا�O�-س3�ن، ص .�V6 181 ا�A�ح، ص -86 .263 ��*س ��=�� *�ه�V ��، ص-87 .�Q342ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-883��ر، ��2A'4، دس��� �V=�ن %=�1 -89T�$

)ر1379 %�پ ا��ان، س�ل ه�� ��B�ن،�52�2�، ص.

90- R�� !رد در *�ا� �س: !�'!�ت *��T+ وس�k!2ا��1 !bB +A-2T� ن ژ-�ال�

2T� روا*ط -#د� ��!� �cوس �و#*N4��ن ژ-�ال !�kرو�=Vاز V+ *� �3�ب !

���w اردو وس��س� درس� ده� ا)�� �T+ *� صIF�ت bB +A-2T� 388 ،389ژ-�ال

. !�ا��6 �د 390و

Page 372: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

743

ا�O�-س3�ن �� -91 .179از*�ز4�� سc�ه��ن �رو�، ص

.342!�، صو!M�و س���� e�وز-92 ا�O�-س3�ن �� از*�ز4�� سc�ه��ن -93

.�84رو�، صوس��س� درس� ده� ا)�� اردو-94

.425ا�O�-س3�ن، ص95-#�ا�O�-س3�ن، درس=�س 'K و9Bت ا-, . 217ص .�Q358ن *�سd3، ص ا�O�-س3�ن در-96 ��ن درا�O�-س3�ن، ص-97 57. .66س�خ، ص � د��V ه�-98 .157 صا�O�-س3�ن، ��ن در-99

.p 158�ن !�)k، ص-100��A$��! ،2 ��و���+ از�z@�r�ز-101

، س�ل 71 12��6 @زاد�، n�ر1 رز�*� �=ر�_ ،d� 1385 �2� .)ر�

�e �M�وز�رو� *�ا�O�-س3�ن، -102M$ .397ص

103-��!NB!159( ا1991-( ��!NBان اVBدر!�fR ص�در1 ازس� ��ه��2 ا�O�-س3�ن

�w روس�� وه���ت �رو� و<=ر� �2را :دره�� *2V*� ��ح ذ�� ص�در�4د�2

�ح دس3ر-1AM 1�cام س#Bا +--�Q��z�رو� *� ا�O�-س3�ن و���� اj�د�رو�

درده�� *��T�ر� *� و درV6,+ �� ر-° ه��� {د1 Tj س3�ن-�Oن ا��T'س! �'! 12�2��� وهVزهd *�@ن !+ ا�#ا�2،

.اس�

www.goftaman.com

744

2- ����S ل�M3-وم ا#��� ه�� دو�3+ را^$Nس3�ن در �م ص-�Oا�

���2د1 ا-2�� +��M3-ا +!Nاس �!�$ �* �� ه���ت ��ه��2 *��ن ��د1 ا-3-2

رژ�d در��ف دوس�ل �� ازا-M3�ل 2Qرت از�+، *� ا-t3�*�ت �M3-ا �!�$ �* �*����ر� س�ز!�ن p �* س3�ن-�Oدرا� �س�� س�

*�ا1 س�ز!�ن !'� !�FV� 2I3ا-� اسN!+ و .-2ا)�3 �دا ه��+ �� در داد AQل ^�م �Qار و رد-4

��ن �رو� و$�!�ت !3�+ *� _��� @ن ! �ر�K از 3+ 1978��� ه�� دو$Nل ص�M3-�

�+، �42MBد�12 �M3-ا +!Nاس �!�$ �* +��M3-ا �!�$ �'��اس� !�*ط *� �

.اس��� ا F�ق در!رد-5��S ،اس�ا �زاد@

� {د-2 �� �-4  �g در�« ازه��ه��2 6=� @رزو!2V� *� ص'ح، . -رز-2

�� �4و1 اس��ان �ا2Qام *� ره��+ او{د، )اه2V 1992 اول V6ر� �رو� در

�� �Tس�ن !�fR در!رد��S �اس�ا �زاد@�A�ت !M3�*� و � ا§�ذ TB'+ را

.)اه2V{د 6�-: �ر� !ا��AQ ��2V� +! �M از-6

b�!+ وس��� ^�م ا�T��ت - V6 1992ر� را س)� وس��ط V6,+ )د !اد $�*+ و6=� ��هg و ��CQ �*�� d {��2ژ*� ر

�ًAQ��3!و +!�b- �-س�� �رk6 ر���p ا$ .ا�O�-س3�ن ا2Qام {��2 از @��

7- �=6 ،fR�! +B�در!س �رود��jا T3$ �V6ً� اTB�ر�2دو��ا-+ ه�� -��+ از

2V� +! ����.

Page 373: ا د ب ــ بــ ــ ــ ˘و ˆ و ˙ ˝ ، د ،ن˜ !ˆا  ˝ﺱ ? @ &A 6; @0 لوا ' ˆ ... · 6ور ˇ 6ه و ˝ﯾ˛ 2 رد ˝ T -1 6ور ˇ ˘ k 6هو زا

www.goftaman.com

745

8- �=6 ���,���� و!2Vر6�ت ا!NB، �� ا�ا��ات *�2k!

���� 1�T�ه���ت !��R+ در)Nل ��,�دد!.

.71 د��V ه�� س�خ، ص-104 .229 ار g س�خ درا�O�-س3�ن، ص-105 !�وزوف، �4و4���� �ر�K، س��� -106

.�www.farsi.ru�رس+ رو،107-�� .164ا�O�-س3�ن، ص ن در 108-f -ل، ��و���+ از�T� ز�z@ دورن

�Sم و�� .�2، س��� ��� ��رو��، س�-109'� #� در -�� dz ا-,

�d س�ور�، س�ل �$ �>� ا�O�-س3�ن، . 33، -���، ص2005%�پ .556 اردو وس��س� درس� ده� ا)��، ص-110 .96 د��V ه��س�خ، ص-111112-#��-س3�ن، ا�O در س�-�� dz ا-, .137ص

.p 35�ن !�)k، ص-113 .p 163�ن !�)k، ص-114 .p 148�ن !�)k، ص-115 .p 154�ن !�)k، ص-116 .p 179�ن !�)k، ص-117118- &'( � -,�ه+ *� �ر�K $#ب د!��ا

.132ا�O�-س3�ن، ص 119-R��* ���F *� ا�� !رد در *�ا�

�: )ا*�12، اس�ار!�گ د�3ر راز"�3�بaDد" ان !�ا��6 ��3 رزاق !�!�. - �و�2ر Qل دا�2T�R ا�� �3�ب از در$ �Fص

� V6�ح ��%d $#ب B &*�س �ه�ر�,V-� )'& -��2V� +! �M *�ا� و� د!��ا

��2Q ر@ژ-�ال �س�� wاز ص +M'( ژ-�ا�ن

www.goftaman.com

746

�=Vاز V+ �د �� �� در� �: اd=! gM- D دا�� ودر�دa ��'B

ا�� �� �zز� )ا)ژ� د ���3 �2، ا�=�ر�#ان از! d�� 1�,IAص +M'( 1376 ا�س�ان

� �2رت را �Q :�a �� �F4 �! �ا�*d3�� د *� ا�� ا�س�. ا!�وزن *�A��S

�F+ س�ز!�ن �| !��ون ا��ا$ �* + و!2��د��A�ن ��ر!�S رات�At3د. اس �و �!�$

2!�$ � در��س+ !��و-�� 2008 س�ل ��ز� #��� و���F !+ ا�F �=� دار� ��*� -

.{د ا�O�-س3�ن، �V6، س��س�، و6�!��، ص -120263. 121- �� !�ر� س�'-س�+، �V6 وس�)T3�ن <� �<� �ه�-19872 � 1978ا�O�-س3�ن در ، 2� 2T�26 �سT'B w+ %�پ ���ور، صIF�ت س .28و