Gaston Stove Kroniek

!

als pelgrim met de rozenkrans

Gastons rozenkrans naar de mens Gaston de zizl van Gaston

!lc.

Inhoud

1 Cover Gaston

3 Kroniek Gaston Stove

5 Voorwoord

7 Inhoud

9 Levensmomenten

11 Gaston, die stille aanwezige - lc.

13 Onze thuis

14 Getuigenissen Margriet Stove

16 Aurèle Vanluchene

17 Armand Penninck

20 Paul Tanghe

21 Postverkeer

22 Daniël Verstaete

24 Ferdinand Dejonghe

27 De kern van alle dingen - Felix Timmermans

28 Seminarie 1943-1945 Boechout

30 1945-1946 Varsenare

32 1946-1950 Heverlee

35 1949 Eedaflegging Heverlee

36 1950 Wijding Heverlee

38 1950 Eremis Oostrozebeke

41 Missionaris zijn

42 Verslag afreis 1951 januari

46 Lusaka Kleinseminarie

50 Kristus Koning Albertstad 1952 september

53 Kamkolobondo 1953 september

59 Gaston, die vergeelde beelden - lc.

60 Verlof 1959 juli

61 Herinneringen door neefjes en nichtjes

64 1959 augustus Missiefeesten

65 Kamkolobondo in de Republiek Congo 1960 juli

Inhoud

71 Gaston, genadeloos - lc.

72 Lubuye 1963 september

73 Laatste foto’s 1964 juni

75 Laatste brief 1964 juli

77 De lijdensweg 1964 augustus

85 Het is Gods wille!

87 Condoleances

91 Ik vraag niet meer - Eddy van Vliet

93 Nagedachtenis 1967 Gentinnes

95 1973 Oostrozebeke

99 1986 Varsenare

103 Nawoord 2014 Oostrozebeke 10 augustus

104 Mungu atashinda

Georges en Gaston

Gaston en Margriet Gaston en Margriet Gaston en Margriet

Gaston en Margriet

de achtergevel

Margriet en Cecile

de achtergevel

de voutekamer

Levensmomenten

- 9 -

10-02-1924 Geboren te Oostrozebeke, Smallestokstraat 8

Lagere Jongensschool Oostrozebeke

1937 1e in wedstrijd in godsdienst in de dekenij Tielt.

1937 College Sint-Jozef Tielt

09-1943 Filosofie Boechout

22-09-1945 Noviciaat Varsenare

1946 Theologie Heverlee

21-07-1949 Eedaflegging van zuiverheid, gehoorzaamheid en volharding

11-03-1950 Maria Stove overlijdt.

08-04-1950 Priesterwijding Heverlee

23-04-1950 Eremis in Sint-Amanduskerk Oostrozebeke

01-1951 Aankomst Boudewijnstad (Moba)

Opdracht: leraar in Lusaka in het Klein Seminarie (4° & 5° Latijn)

09-1952 Nieuwe opdracht: Albertstad (Kalemie)

Onderpastoor in Kristus Koning & directeur school

07-1953 Nieuwe opdracht: oprichting nieuwe parochie in Kamkolobondo

11-1955 Inwijding kerk - opgebouwd met plaatselijke bevolking

26-12-1955 Vader Cyriel Stove overlijdt.

zomer 1959 Verlof

08-1959 Missiefeesten

07-1960 Terug naar Kamkolobondo ondanks de woelige toestanden

07-1963 Nieuwe opdracht: benoemd tot overste in Lubuye

11-08-1964 Gaston vermoord door Mulelisten in zijn missiepost

18-08-1964 Melding van enkele slachtoffers in Albertstad

01-09-1964 Familie Stove krijgt de mare van de moord

12-09-1964 Nadienst voor Gaston Stove in de Sint-Amanduskerk Oostrozebeke

28-10-1973 Huldiging van Gaston Stove met monument (Nicole Vandenbossche)

10-08-2014 Herdenking 1964-2014

- 11 -

Gaston

!die stille aanwezige

bij meter Stove

lachte ons toe

in de keuken

in de woonkamer

in de beste kamer

!die vergeelde beelden

bij meter Stove

beklijfden

groeiden mee

kregen meer glans

hij, levend en wel

weer thuis

!genadeloos

die tikkende klok

bij meter Stove

alles verstomde

behalve de rozenkrans

die prevelde onverstoord verder

genade

!!

lc. !!! !(Neefjes en nichtjes leerden hem eerst kennen van de foto's en verhalen, in 1959 kwam hij op verlof en toen die mare ...)

- 12 -

- 13 -

Tante Margriet over 'onze thuis'... !!Moeder Pharailde was afkomstig van een boerderijtje in de Elbestraat in Meulebeke. Op een dag stond Remi Verstraete daar met Cyriel Stove. Zo hebben zij met elkaar kennis gemaakt. Vader Cyriel kwam van de Ginste, het boerderijtje, 't Avondbroodje. Samen woonden ze op de hoeve van Vercruyssens in de Smallestokstraat over de Mandel. Vader was vlasser maar ze hadden nu ook nog de boerderij. We hadden toen zelfs een koeierke'. Marcelke, die geen familie noch thuis had, werkte en woonde bij ons. Ik heb hem niet echt gekend. Vader en moeder kochten een stuk grond van Emilie Volcke in de Smallestokstraat 8. Daarop bouwden ze een vlasschuur. Het huis was niet te koop. Er was veel werk met de boerderij én het vlas. Te veel vond ons moeder. Ze kon vader overtuigen de boerderij los te laten toen ze kans kregen om bij Emilie Volcke in te trekken. Ons moeder stond toen op het punt om te bevallen. Dat moet zo vlak voor 26 september 1920 geweest zijn. Daar werd onze Pol geboren. Emilie woonde in wat later de ’beste kamer’ zou worden. De voutekamer was haar slaapkamer. De kinderen van onze straat kwamen ook vaak bij Emilie. Zij had boeken en al was Emilie streng, we kwamen er graag om te lezen*. Toen Emilie op de sukkel raakte, heb ik haar nog geholpen en verzorgd. Na haar dood konden we het huis dan wel kopen. Zelfs aan de gunstprijs van 90 000 fr. De akte werd bij notaris Achille Sagon verleden op 19 juni 1947. Bij ons was de deur nooit op slot. Elkeen kwam er ook binnenvallen. Buren en jonge gasten, onze maten. Er was altijd ambiance! De deur bleef ook open als we uitgingen. Ons moeder was er nogal gerust in. Ze vertrouwde ons. !*Maria Penninck heeft daar ook heel goede herinneringen aan.

Pharailde Verhelle 08/01/1879 - 03/06/1974

Cyriel Stove 01/02/1880 - 26/12/1955

Georges 27/01/1915 - 12/06/2006 Maurits 10/09/1916 - 11/01/1993 Maria 10/12/1918 - 11/03/1950 Leopold 29/09/1920 - 14/07/2005 Margriet 08/05/1922 Gaston 10/02/1924 - 11/08/1964

* Maria Penninck: ”Hij was ’‚juste’ Jezus van op onze prentjes. Met zijn zwarte krullekes …”

- 14 -

Zus Margriet over haar kleine broer… !!Gaston was de jongste. Niet alleen de jongste maar ook de braafste. Ons moeder zag dat manneke dolgraag. Hij kreeg alles van ons moeder gedaan. Hij mocht ook alles van ons moeder. Hij kreeg nooit slaag, noch straf. Het was ook niet nodig. Hij was de braafheid zelve. !Als klein manneke was hij al bezeten van alles wat in en rond de kerk gebeurde. Eens groot, zou hij eerst misdienaar worden, dan 'paterke’ en later ’pastor’. Als hij van de kerk kwam, zong hij al die gezangen voortdurend na. De pastoor complimenteerde hem ook met zijn schone zang. Van eigens dat hij aangemoedigd was om zo nog meer te zingen. “Ga je nu eens ophouden met dat zingen?” vroeg ons Maria opeens geërgerd. !Hij wou altijd maar 'messeke' spelen. Op het achterberd van de kar legde hij een laken. Dat deed dienst als altaar. Hij had zelfs een monstrans gemaakt. Wij en kinderen van.de buren moesten op het bankske zitten. En mee bidden. Wij verdroegen dat want als het communie was, kregen wij een 'spekke'. Als wijn gebruikte hij tafelbier. Armand Penninck, nu Pater Redemptorist, was misdienaar en ook koster met zijn pianootje. Als kind speelde Gaston ook liever met mij en zijn nicht Cecile (die later ook bij de Missionarissen van Afrika aansloot) want wij waren een stuk rustiger en gewilliger dan de jongens. De biecht ging steeds onder de tafel door. !Het achterberd met laken werd ook meegedragen in de talrijke processies. Daarop stond het Mariabeeld. En moeders bloemen moesten eraan geloven. En hij mocht dat van ons moeder. Ook al was ze nog zo aan haar bloemen gehecht. Zo bleven wij maar zingen van O.-L.-V. van Vlaanderen en Te Lourdes op de bergen …’ AVE, AVE, AVE, MARIA … ! !!!!

In de processie in Oostrozebeke liep hij vaak als 'Jezus'. Zijn zwarte krullekes deden het. Kijk maar hoe men de kleine Jezus altijd afbeeldde.* !Gaston was een slim manneke. Vandaar dat hij een klas kon overslaan. Samen met André Vermeulen ging hij van het 5° naar het 7° leerjaar. Hij was altijd de eerste van de klas. Eens in Tielt echter … !!!

- 15 -

!!!7 april 1935

de Sint-Amanduskerk

brandt af.

Vier dagen later

onze Plechtige Communie.

Die ging door

in de Concordiazaal. !!!Mgr. Verstraete

Gaston was onze student. Mocht student blijven. Dit in tegenstelling tot zijn broers, die na enkele jaren college met enige kennis van het Frans mee in de ’vlascommerce’ ingeschakeld werden. Hij heeft thuis nooit moeten werken, ik heb hem nooit weten werken aan het vlas. Hij trok op met zijn kameraden, was in de studentenbond of was op pad met de jeugdbeweging.

Gaston deelde deze eerste plaats met Daniël Verstraete van de Ginste. Er bestond een rivaliteit tussen de soepeters van de ’platse’ en de papeters van de Ginste.

Vrienden en hun kameraadschap !!Gaston, !!wij hebben U gekend van kleinsaf. Reeds voor de oorlogsjaren hebben wij samen op de schoolbanken gezeten in de klas van Meester Gentil Sabbe. U waart zeer verstandelijk begaafd, zodat U samen met André Vermeulen het 6° leerjaar mocht overslaan. !Hierop volgden de oorlogsjaren, met zijn evacuatie in mei 1940. Alle jonge mannen moesten vluchten. Fietsen en valiezen werden klaargemaakt. De afscheidskus van ons vader en moeder, de goede raadgevingen en de levenslessen, die ons dan in enkele uren werden gegeven, waren zo treffend dat zij ons nog bijgebleven zijn. Wij waren echter nog te piepjong om te beseffen dat wij misschien nooit onze geboortegrond nog zouden terugzien. Na twee dagen vluchten en één overnachting op een hooizolder te Vlamertinge, belandden wij weer bij ons moeder thuis. Verder verliepen de jaren. Wij waren toen 18-19 jaar. Het studentenleven hebben wij samen met U, Gaston, in volle overgave beleefd in kampdagen, ouderavonden, trektochten en onvergetelijke sterrenstoeten. Met vijf à zes man ’tjoolden' wij, avonden naeen, in de koude vrieslucht op de Ginste. !

Bij rijke boeren moesten we met Armand Penninck, Hubert Seynaeve en Paul Tanghe een kerstliedje zingen. De laatste avond van de ronde vielen wij toe bij Liza*, die als studentenmoeder pannenkoeken had gebakken. En het was nog oorlog! !Daarna zijn we elk onze gang gegaan, verder het leven in, met de romantische gedachten van onze voorbije studententijd. !Na die droeve mare, wij konden het bijna niet geloven, hebben wij U in onze gedachten zien voortleven. In al onze herinneringen zijt U bij ons gebleven als de joviale en kameraadschappelijke vriend. Het was goed en schoon als vriend geleefd te hebben met U, Gaston. “ Blijft U in 't eeuwig leven, mijn beste kameraad!”, hetgeen wij zo dikwijls samen hebben gezongen. !! !!!!

Maurice Vanoutrive en Aurèle Vanluchene Uit de herdenkingsbrochure ter ere van Pater Gaston Stove

Oostrozebeke, 28 oktober 1973 !!!* Liza is de moeder van Mgr. Daniël Verstraete

- 16 -

Ontmoeting 25 mei 2014 met Armand Penninck, oud-gebuur en Pater Redemptorist !!

Gaston was de braafheid zelve. In onze kindertijd maakten we iets uitzonderlijks mee. In april 1935 brandde de kerk af. Hoe kon een kerk nu afbranden? Voor ons, klein mannekes, onbegrijpelijk! Nadat Gaston naar het college trok in Tielt, zagen we elkaar slechts in de congé. Te meer daar ik een jaar later zelf naar het college ging. Maar dan in Waregem. En toen brak de oorlog uit. Er viel toen nog minder te beleven. Het uitgaansleven lag stil. Wij maakten het toen van heel dichtbij mee in de Smallestokstraat*, waar toen zeker 10 mensen doodgeschoten werden. De Duitsers zaten vast langs de binnenkant van de Mandel en stonden onder vuur van Belgische (Waalse) soldaten aan de overkant. Zo zetten Duitsers burgers, Remi Desmet en zijn schoonbroer, Debruyne als levend schild op de linie in de buurt van Casaerts huis. Ook nog 2 of 3 van de familie Waelkens werden doodgeschoten. Leon en André Stove, onze buren, werden op hun koer neergeknald. De scholen bleven wel open dankzij de aanwezigheid van kinderen van Duitsgezinde families. Wij waren lid van de KSA, dus Vlaamsgezind. De Studentenbond was een verademing. Heel belangrijk! Wat deden we zoal? We organiseerden bonte avonden. Met toneel, zangstonden, een of andere onnozele komiek. En of we veel zotte kuren uithaalden! Wandelen. Palaveren tot ’s avonds laat. En de legendarische sterrenstoeten met Drie Koningen, waarbij we vooral de rijke boeren met 'un texte personnalisé sur le client' bezochten zodat ze uit eerlijke schaamte niet anders konden dan veel dokken. De opbrengst ging integraal naar de missies. Ja, Gaston was de braafheid zelve. Kalm met zijn pijp. Hij kon goed luisteren. En als wij met al ons geweld en onze parlé stil vielen, dan sprak hij. Wijs als hij was! Een heel brave man! Voor de jongeren was hij als een leraar. Met veel geduld hielp hij hen, zoals de kleinkinderen van de smid naast de deur, Lambert. Weet je, de Witte Paters waren grote meneren. Ja, grote meneren want echte ondernemers. Zijn keuze was dan ook niet zo verwonderlijk. Spijtig dat men hem niet heilig kon verklaren. Als martelaar kom je in de Rooms-Katholieke Kerk als vanzelf tussen de heiligen te staan. Martelaar komt van het Griekse MARTYR en betekent geloofsgetuige in het bloed. Weet je dat de doodzieke Pastoor Peene Gastons voorspraak inriep en miraculeus genas?

- 17 -

Armand Penninck

André Dewulf

Gerard Vandekerckhove

Marcel Vandemaele

Aurèle Vanluchene

Gaston Stove

???

* Mgr. Verstraete: ”Op 27 en 28 mei 1940 trokken de Duitsers door Oostrozebeke!”

!

- 18 -

Hubert Seynaeve, Gaston Stove, André Valcke, André Velghe, Paul Tanghe Armand Penninck, ???, Georges Meulebrouck, Armand Roelens,

Hendrik Roelens, Gerard Vandekerckhove

André Velghe, Gerard Vandekerckhove, Gaston Stove, Jan Vanoutrive, Frans Vanlaeke, Armand Penninck,

Frans Ciers, André Valcke, Paul Tanghe, Carlos Sabbe, Marcel Vandemaele, Hubert Seynaeve

Frans Ciers, 14 mei 2014 ”Gaston was altijd zo voorzichtig. Hij zei niet veel, wachtte af.

Als hij sprak was het ’juste’ en gepast.”

Gaston, !!gij staat mij nog zo levendig voor ogen, zoals ge waart in onze studententijd en toch ondervind ik dat het uiterst moeilijk zal zijn uw beeld getrouw op te roepen. Uw persoonlijkheid stak zo vol contrasten, dat men altijd riskeert onjuist te worden als men die tracht te beschrijven. !Ge waart zeer bescheiden, ik heb U nooit uzelf weten opdringen, en toch moest men met uw tegenwoordigheid goed rekening houden. Wat hebben wij in die tijd niet gediscussieerd over alle mogelijke onderwerpen, gij kondt dan zo aanwezig luisteren, en als ge dan eens tussen kwaamt, dan viel er een stilte, omdat iedereen aanvoelde dat gij iets diep gemeend uitsprak. !Ja, Gaston, ik ben er zeker van, verschillenden hebben het mij trouwens uitdrukkelijk verzekerd, het is voor ons allen een grote weldaad geweest om U te mogen kennen en ontmoeten als die eerlijke, gevoelige en behulpzame vriend. !Gij waart er altijd en overal bij: vanaf ons gezellig praatje na de morgenmis op het kerkplein, de vergaderingen, en vooral ook als we 's avonds met enkelen gingen wandelen en dan aan de graskant van de avondstilte genoten en vooral de vriendschap van mensen die er werkelijk op bedacht waren iets voor elkaar te betekenen. Ik zie U daar nog voor mij: altijd zeer verzorgd van kleding, met uw zwart krulhaar en vooral uw donkere doordringende ogen, gezapig paffend aan uw pijpje, ondeugend rake bemerkingen makend zonder ooit iemand te kwetsen. !Of we vanaf die eerste jaren vermoed hebben dat gij pater ging worden? Jawel, ik denk dat daar niemand aan getwijfeld heeft. Uw religieuze aanleg kwam zo spontaan en eerlijk naar boven zonder in kwezelachtigheid te vervallen. Ik denk dat het vooral uw gevoel was voor de grote problemen van de mens en van de Kerk in de verre landen dat U de richting heeft doen kiezen van priester-missionaris. Gij kondt zo diep-gevoeld mij navertellen wat ge gelezen hadt over de nood van de mensen aldaar. !Gaston, het waren mooie jaren die we doorgebracht hebben in onze studententijd. Men heeft de indruk dat we toen echt geleefd hebben ook al lieten de omstandigheden niet toe zulke geweldige avontuurlijke zaken te ondernemen. Wie herinnert er zich niet meer de drukte, die spanning rond de gezellige avonden welke wij voor de mensen oprichtten rond de oorlog. Er moest een orkest zijn, hoeveel noten wij juist konden blazen, kon men op de vingers tellen, en toch klonk het, en gij Gaston had nog wel het meest succes met uw 'mondmuziekske' en uw fijn uitbeelden van “Zeg kwezelke, wildet gij dansen” . !'n Geboren pater, dat mag men wel zeggen, maar dat belette U niet plezier en leute te maken, graag overal bij te zijn. Een gezellige kerel, voor ons wiens herinneringen wij allen zo dankbaar en zo gelukkig hebben bijgehouden, ook na die vele jaren die nu voorbij gegaan zijn, en nadat elk van ons zijn levensweg insloeg. !

Pater Penninck Uit de herdenkingsbrochure ter ere van Pater Gaston Stove

Oostrozebeke, 28 oktober 1973

- 19 -

- 20 -

Vriend aan huis… !!Smekkend aan zijn pijp, breed en joviaal lachend; met het rode potske op zijn krullend haar; zijn Lavigerie-paternoster en zijn lange pij... Zo heb ik hem gekend, zo zie ik hem nu nog voor mij... de Witte Pater. !Nu hangt er rond zijn geheugenis iets geheimzinnigs, iets van het andere leven. En met ietwat schroom schrijf ik “Gaston”. Ik heb Gaston goed gekend in zijn collegejaren, en als seminarist-Witte Pater. Toen ik zijn dood vernam, werd ik stil… !Een gans stuk studentenleven, een gans stuk ’Oostrozebeke’ kwam mij opnieuw voor de geest. Samen hadden wij op een ouderfeest “het kwezelke” uitgebeeld, en Lili Marleen. Waar is de tijd? Vele oogst-appeltjes heeft hij bij ons in de Wielsbekestraat zo smakelijk opgegeten. Als ze rijp waren, was Gaston bijna iedere dag bij ons. Hij kon met mijn vader en moeder goed over de baan, en hij was voor hen iedere keer een welgekomene, een vriend van den huize. Ik zie hem nog aan tafel zitten... “Piekfijn!” zei hij toen, en zijn op elkaar geperste lippen gaven zijn zo typisch smakje. !Hij genoot van het leven, hij was er graag bij. Hij was een studentenleider, geen voorman maar hij was er steeds. Hij was een goede K.S.A.-er, hij hielp waar hij kon; hij was een werker. Hij was een trouwe vriend, hij was een steun, hij was een in-goed mens. Vijanden had hij niet, daarvoor was hij te breeddenkend en te braaf. Ja, té braaf. !Hij was vooral een goede priester en missionaris. Geen spreker, maar zonder omhaal van woorden beleefde hij zijn christen ideaal. De Afrikaanse mensen die hem goed hebben gekend, die met hem hebben geleefd, hun priester, hun steun, moeten hem nu erg missen. Wat hebben zij toch gedaan ...? Maar wrok kende Gaston niet, en ook nu heeft hij al lang vergeven. !Ook wij -zijn familie, zijn vrienden- moeten hem nu missen. Maar zijn leven dat hij zo belangeloos, voor zijn Grote Vriend, zijn God, heeft gegeven, kan niet nutteloos geweest zijn. Het weze voor ons een grote troost dat wij geloven, het weze voor ons een voorrecht een voorspreker te hebben bij de Heer. !Het was de hoogste bekroning voor Gaston, van een schoon mens en missionaris. !!

Dokter Paul Tanghe Uit de herdenkingsbrochure ter ere van Pater Gaston Stove

Oostrozebeke, 28 oktober 1973

- 21 -

Tussen college en thuis… tussen 1937 en 1943 !De postkaarten naar huis zijn herkenbaar. Meestal met een lijstje van wat hij tekort had, maar ook hoe hij uitkeek naar dat bezoek. Vermoedelijk bijna elke week. Gehecht aan zijn familie telde hij af naar de vakantie en sprak zichzelf moed in. Ook zijn dankbaarheid valt telkens op en hij eindigt steeds met: “Vader, moeder, een kruisje a.u.b.” Er resten enkel kaartjes van 1937, 1938 en 1939. Nadien geen enkel meer. Het was oorlog!

Ontmoeting met Mgr. Daniël Verstraete 2014-03-05 !

Heel boeiend! Een pater oblaat die in Zuid-Afrika werkte en er zelfs bisschop gewijd werd. Een bisschop zonder mijter noch ring, een hele openbaring. Fan van vrouwen in de Kerk. VLAANDEREN ZENDT ZIJN BESTE ZONEN UIT!!! Nooit heeft men het in de Kerk over zijn BESTE DOCHTERS!!! Niet de paters maar de missiezusters zijn de echte helden. Paters zijn maar klein in vergelijking met wat de zusters allemaal deden. Paters deden hun taak en zetten zich met een glas te rusten. De dagtaak zat erop. Sommige zusters deden ook hun vaste taken maar gingen gewoon door. Zij werkten bij manier van spreken dag en nacht. Zij werden dan ook heel graag gezien van de mensen. Tijdens de opstanden genoten veel zusters dan ook bescherming van hun mensen. Lees maar eens : “Opstand in Congo” van WALSCHAP. !In onze jonge jaren zaten de kerken nog vol. Wie toen voor het priesterschap of kloosterleven leven koos, deed dat vaak uit een soort hunkering naar heldendom. Hij nam de Bijbel op en citeerde Cor. Hfdst. 12: 1-15. Ook werden wij aangemoedigd door de vele missionarissen, die rondtrokken van college naar college. Gaston moest je niet proberen te vangen met een 'lijmstok' want dat werkte bij hem averechts. De pastoor ving bot toen die hem pushte voor het Seminarie van Brugge. 17 van de 36 voelden zich geroepen. Uiteindelijk zijn er 12 tot priester gewijd. De keuze werd ook financieel bepaald. Wie voor het seculiere priesterschap koos, ging naar het Grootseminarie in Brugge en moest zelf zijn studies bekostigen. Bij de paters, monniken, ... waren de studies kosteloos. De nonnen moesten een soort van 'bruidsschat' meebrengen om opgenomen te worden. Religieuzen leggen geloften af van kuisheid, armoede en gehoorzaamheid. De Witte Paters zijn geen religieuzen in de strikte zin van het woord. Witte Paters leggen geen geloften af, maar worden lid van hun Missionair Instituut van broeders en priesters. Die leggen enkel een missionaire eed van kuisheid, gehoorzaamheid en trouw (volharding) af. Al is er geen gelofte van armoede en hebben ze dus een eigen rekeningnummer, toch zijn er strikte regels over het persoonlijk bezit en het gebruik ervan. !

- 22 -

Ma vocation personnelle !Waarom heeft de Goddelijke Meester mij geroepen? Om mijn talenten? Ik heb er genen. Om mijn deugden? Ik ben niets dan lauwheid en egoïsme. Waarom dan? ‘t Is het geheim van zijn liefde. Of is het om door mijn zwakheid en onkunde zijn genadewerking des te sterker te doen uitkomen? !Hoe onbegrijpelijk zijn Gods raadsbesluiten. !

Pater Oblaat Verstraete

Ma vocation personnelle' van Gaston is volgens Mgr. Verstraete een heel belangrijk document. Dit is Gaston! Dit is groots! Dit is de getuigenis van zijn tweede roeping. Tweede roeping? Iedereen krijgt het van doen. Geloften in het klooster of trouwgeloften. Op een bepaald moment in je leven, ga je twijfelen. Wankelen! Reflectie en confrontatie met jezelf dus en hierop een antwoord geven. Dan zijn er drie mogelijkheden: ofwel kap je ermee (eerlijk), ofwel doe je alsof, omwille van het comfort ('bourgeois', 'schone schijn'), ofwel leg je voor jezelf nieuwe geloften af (een bewust herkiezen). Dat is “uitzuiveren”! Een loutering van je geloof en je belofte. !STONG ! Zo noemde hij hem. Bij gebrek aan plaats in het internaat zaten ze in de retorica ('42-'43) zelfs samen bij de familie Rosseel op kot. In de Kortrijkstraat op de hoek bij de Paterskerk (nu apotheek). STONG koos om in de hoek te slapen, ik sliep bij het raam. Er was nauwelijks plaats tussen de bedden om te bougeren. Dat was een geweldige tijd. Ook al was het oorlog. In onze klas was er een rivaliteit tussen de Duitsgezinde jeugdbeweging DE VLAG en den Vlaamsgezinde KSA. We treiterden elkaar door opruiende slogans te gaan schilderen. Wij schreven in ons tijdschrift ook artikels over het nazisme. Tijdens de tentoonstelling van de KSA op 26-11-1942 was het verboden om die tijdschriften te etaleren. We deden het stiekem toch, ergens onderaan de pak. STONG zou de wacht houden. STONG kon je vertrouwen. Perfectionist als hij was, kon je op hem rekenen. En toch … hij had heel even zijn post verlaten en … weg waren ze. Toen heb ik hem wel stevig aangepakt! Ik was veel te kwaad! Met zijn maten heeft STONG veel uitgestoken maar in veel opzichten had hij toch een stuk meer verantwoordelijkheid in zich. In die zin dat hij een grens bewaakte. Hij was minder onbezonnen dan zijn klasmaten. Hij had rapper de schrik te pakken ook. Schrik om opgepakt te worden. Hij wou niet mee om de banden van de Duitsers kapot te gaan steken. Alhoewel … op een keer was hij 's avonds niet op kot. Ik kreeg te horen dat er bieten in de etalage van de Duitsgezinde bakker gevlogen waren. 's Morgens was hij er nog niet. Met het idee dat hij opgepakt was, ging ik naar de Duitsers om inlichtingen over mijn maat. Ik maakte hen wijs dat STONG de vallende ziekte had. Nadien bleek dat STONG, na hun stunt, de benen had genomen en bij een extern was blijven overnachten.

Hij was een man van wijze spreuken. Hij was ook rijper voor zijn leeftijd. Had meer doorzicht. Hij was een heel evenwichtige man! Een fiere man! Dat hij een perfectionist was, zag je zo in zijn verzorgd voorkomen. Piekfijn! Al voetbalde hij wel mee, echt sportief was hij niet. Aan wiskunde had hij ook een broertje dood. !!

Van nature was hij geen echte leider. Maar tussen de jongeren zag je hem openbloeien. Minder timide. Zelfzekerder! Eigenlijk waren wij verwonderd dat hij toch op een dag tot overste benoemd werd. Hij moet daar in Congo heel sterk geëvolueerd zijn.

- 23 -

• Gaston

Daniël

Kameraden, ook in het eeuwig leven !!Voor de retorica 1943 is het jaar 1964 tragisch geworden. Twee klasmakkers kwamen in treurige omstandigheden om het leven. Etienne Andries kwam in juni bij een auto-ongeval om het leven en pater Gaston Stove werd in augustus brutaal vermoord in Albertstad. !Het trof alle oud-klasmakkers dat het precies die twee waren. Dat zij, die het best met mekaar konden opschieten, mekaar nu reeds in de eeuwigheid terugvinden. Etienne en Gaston, hoeveel uren hebben ze samen niet staan praten, in de vele hoeken van de speelplaats, die we in de loop van onze humaniora hebben uitgewoond. De een, steeds ernstig en overtuigend, de andere schalks en speels, een tikje ongelovig de handen wringend en steeds glim-lachend op zijn hoede, om niet bedrogen uit te komen. Etienne noch Gaston, dat zal E.H.Coucke kunnen getuigen, heeft het de subregenten ooit lastig gemaakt. Hun enige fout was, dat ze maar al te graag zaten te praten met de rug tegen de muur, wat toen niet mocht. Ze waren nooit bij de reactionairen, maar volgden op veilige afstand. !Het waren ook geen waaghalzen. Als we op de speelplaats piramides bouwden, waren ze, klein en licht, de aangewezen mannen om op de derde verdieping te staan, maar hun aan-geboren voorzichtigheid liet de eer aan anderen over. !Ze waren elkaars gelijken in het voetbal, niet al te best en werden dus vaak tegen mekaar opgesteld. Niet omdat ze beiden ongeveer even groot waren of dezelfde weelderige krullenbos hadden, maar omdat ze allebei de belangen van het spel uit het oog verloren. Ze hadden altijd zoveel te vertellen! ! !!!!!

In de Poësis was het traditie dat de klas naar Halle trok, deels te voet, deels per fiets. Tij-dens de oorlogsjaren van 1942 was dit een ware expeditie, alles mee in de rugzak. !

Van de 18 vertrekkende voetgangers, kwamen er slechts vier in de druipende regen min of meer heelhuids in Halle aan. Onder hen was een glimlachende Gaston. !Of zijn mariale devotie nu zo groot was, herinner ik me niet meer, maar wel dat we hem er zeer dikwijls mee geplaagd hebben. 30 graden O.L.v. Greenwich' las Gaston ooit als 30 graden 'Onze – Lieve – Vrouw van Greenwich'. Tot grote hilariteit van de klas. Gaston hield een 'lapsus linguae' eraan over. Te meer daar hij even later N.B. (noorderbreedte) verwarde met 'Nota Bene'. Maar was het wel verwarring? !!!

- 24 -

Gaston

Cordonnier Vanseven Gaston Dejonghe

In de vijfde Latijnse deelden Buyse en Stove broederlijk dezelfde bank. Spottend vroeg de leraar Frans hen 'tuyau de poêle?' Onverstoord antwoordde Gaston met een hoog stemmetje: “Beuzestove, Meneer” en de hele klas was proestend op slag 2 woorden Frans rijker.

!“Pater Stove”, zo hebben we u nooit aangesproken, en doen het nog niet. Hoewel we nu trots en ontroerd vertellen over die martelaar, waarmee we niet alleen de lessen, maar ook de vreugden en de zorgen van het college deelden. Gij zijt de roem van van ons college en de trots van onze klas. Moge uw naam sierlijk gebeiteld worden in een gedenkplaat op school. Het ware voor de jeugd een sprekend voorbeeld. !!!

- 25 -

Dejonghe

Ferdinand Dejonghe !’t Halletorentje september 1964

Tijdschrift Oudleerlingenbond St.-Jozefscollege Tielt

Gaston

Stoveke

Verstraete

Stoveke

Andries

Buyse

- 26 -

FV-Tielt, Luc Neyt Foto- en Gedenkboek Sint-Jozefscollege Tielt p.103

- 27 -

De kern van alle dingen... !!

De kern van alle dingen is stil en eindeloos.

Alleen de dingen zingen. Ons lied is kort en broos.

!En donker zingt mijn bloed,

van heimwee zwaar doorwogen. Ik zeil langs regenbogen

Gods stilte tegemoet. !!

Felix Timmermans

- 28 -

Drie jonge mannen, drie kameraden, Gaston, Remi Seynaeve en Armand Penninck met een roeping. Armand werd Pater Redemptorist. Remi kreeg het benauwd in Varsenare en keerde terug naar Oostrozebeke.

Door de 'vliegende bommen' in 1944 en 1945 werd Boechout onbewoonbaar en ging het eerste jaar filosofie verder door in Heverlee. Volgens tante Margriet droeg Gaston een jaar vroeger een soutane om niet opgeroepen te worden. Of was het om het thuisfront gerust te stellen? In ieder geval op deze foto van 1945 in Heverlee staan inderdaad enkelen nog in burgerkledij. En we tellen slechts nog 35 van die 48 nieuwelingen.

keerde terug naar Oostrozebeke.

Gaston

Alles in Afrika is mij lief!Geschiedenis van de Belgische Witte Paters 1880-2010!

Witte Missionarissen van Afrika Serge Desoeter!

Ik kende Gaston sinds we in 1943 bedeesd aan de deur in Boechout gingen aankloppen om opgenomen te worden bij de Witte Paters. We waren met 48 man en het is best mogelijk dat er weken zijn over heengegaan eer ik Gaston voor het eerst aangesproken heb. Hij was ook zo klein, eerder schuchter en op het eerste zicht onopvallend. Later heb ik 'Stovetje' echt leren kennen.” Walter Aelvoet Uit Sterk is hun liefde epos der Oostrozebeekse missionarissen 1966

W.Leroy en M. Pype

1943-1945 Boechout: filosofie

Seminarie

De stille harde werker !Mijnheer Pastoor Vanden Abeele vroeg ons in 1944 de Chiro te stichten te Oostrozebeke. Gaston aanvaardde graag proost te zijn. En hij was er een proost met de daad. De vendelleiders kwamen regelmatig bijeen in zijn huis. De keuken zat wel stampvol maar moeder Stove liet alles gebeuren en ontzag het zelfs niet pannenkoeken te bakken. De oud-Chirojongens weten nog zeer goed hoe Gaston zich uitsloofde om de Chiro te laten groeien en floreren. In een eenvoudige taal wist hij de jongens te bereiken en voor Gaston zouden ze door 't vuur zijn gesprongen. Timmeren, bijeenhalen en in mekaar steken was 't werk van Gaston. Zo herinner ik me de schoonste avond te Oostrozebeke, dat was de opvoering van 'Zeventig maal zeven maal'. De oud-Chirojongens zullen zich die avond nog zeer goed herinneren. Terwijl Gaston zijn pijpke nooit liet uitdoven en altijd welgezind was, wist hij de jeugd te bewerken en te begeesteren.

Georges Verlinde Uit de herdenkingsbrochure ter ere van Pater Gaston Stove

Oostrozebeke, 28 oktober 1973

- 30 -

A + M Mariënthal, 1 maart 1948 ! Beste, !! langs Maria en Margriet verneem ik dat ge 't opperbest stelt in uw nieuwe thuis. 't Schijnt dat ge 't nog niet afgeleerd hebt van steeds vrolijk en opgewekt te zijn: 't is een goed teken. Zo staat ge nu voor de deur van uw noviciaat. Toen ik naar 't noviciaat trok in Varsenare was 't een beetje met schrik. We vroegen ons af: “Wat zal dat geven? Zullen we 't uithouden?” En na een paar weken vroegen we ons af: “Is 't maar dat?” Ik bedoel hier niet mee dat het noviciaat steeds een lolletje is, een jaar dat men nu eenmaal moet passeren om verder te kunnen marcheren. Neen, 't is geen formaliteit, 't is een echt vormingsjaar. Maar voor wie van goeie wil is, levert dit weinig grote moeilijkheden: alles schijnt er normaal. De kunst ligt juist hierin van zich vrijelijk te binden. Men kan kiezen: zeggen ik zou het anders willen en het toch doen met tegenzin, ofwel alles opnemen alsof wij onszelf commandeerden: t.t.z. mijn overste beveelt dit zo, mijn reglement schrijft me voor zo te doen. Welnu ik ben overtuigd dat dit de beste manier is om O.L.Heer te dienen. Ik wil het ook zò en niet anders. Dus vecht steeds voor uw vrijheid en ge zult onzeglijk veel voldoening beleven in uw hoge roeping: 't is de vrijheid van de kinderen Gods. Met een glimlach aanvaarden we alles: 'offerkes' en vreugden. En de rest laten we over aan O.L.H. Wij moeten zaaien en de Meester van den Oogst zendt ons zijn zegen van de genade, die nooit ontbreekt. Ik word er steeds dieper van overtuigd dat onze roeping op zichzelf een buitengewone genade is, een onverdiende voorliefde van Jezus tot ons, boven vele anderen met veel meer talenten. Ja, 't is puur genadewerk en met St.-Paulus mogen we terecht zeggen: door de genade Gods ben ik wat ik ben. Beiden naderen we zeer vlug ons ideaal. Toekomend jaar, met Gods genade, zal ik mijn eeuwigen eed uitspreken en diaken worden. Laat ons dus voor mekaar vurig bidden opdat, naar Paulus' woord, we hem mogen nazeggen: de genade Gods is niet ijdel geweest in mij, t.t.z. dat we steeds buigzame en nuttige instrumenten mogen zijn in de Almachtige Hand. 't Is onze roeping. Natuurlijk komen er dagen dat alles duister schijnt rondom ons. Dat we geneigd zijn tot moedeloosheid maar 't is juist dan dat we kunnen bewijs leveren van onze liefde en goeie wil. 't Is gemakkelijk om steeds “ja” te zeggen als we ons in 'forme' voelen en alles goed meevalt. Doch als O.L.Heer zich verstopt om ons te beproeven en als we ons eenzaam, verlaten en onmachtig voelen, dan is het dat we onszelf een zweepslag moeten geven om vooruit te marcheren, in de hoop dat de zon van de genade zich achter de wolken verschuilt. Dat ze toch weer tevoorschijn zal komen: na regen komt zonneschijn. Het H. Treesje leefde meerdere jaren in die duisternis en de donkerte en ze getuigt dat het de vruchtbaarste jaren zijn van haar leven. 't Is klaar: O.L.Heer beloont ons volgens onze inspanning. Enfin we zullen steeds mens blijven, bedeeld met zwakheid, doch we weten dat 'Iemand' naast ons staat en het vertrouwen in Zijn oneindige goedheid zal ons moed geven en sterkte, om te volharden en steeds open te staan voor de genade. Voilà, 'k zal maar stoppen. Je vergeeft me wel den toon van dit briefje: 't is niet mijn bedoeling van futiliteiten te verkopen, noch minder om te zedenpreken, met H. Treesje zeg ik: “J ' écris comme les pensées me viennent, je pêche par hasard dans le petit ruisseau de mon coeur, et je vous offre ensuite mes petits poissons comme ils se laissent prendre!” Tenslotte denken we dikwijls aan mekaar in ons gebed om mekaar te steunen. Voor de rest wens ik u goeie moed ... en een heilige vasten... alsmede een vruchtbaar noviciaat! Zeer genegen in Ch. GStove

- 31 -

In een brief van 1948 aan een nieuwe novice, schrijft Gaston heel openhartig over zijn ervaring in het noviciaat. Hij beschrijft hoe het een echt vormingsjaar was. Hoe hij een gevecht aanging met zichzelf. Zijn vrije keuze tegenover de wetten van het noviciaat. Zijn grote droom tegenover de duisternis van angst, van eenzaamheid, van onmacht, van twijfels, … Anderzijds lees je ook hoe hij zich aanpaste dankzij zijn diep geloof en vertrouwen. Ook hoe hard hij was voor zichzelf. Zijn onverstoorbare wil en volharding is bijna van een kinderlijke overgave. De brief straalt niet alleen veel vreugde uit, maar ook fierheid! En bovendien vooral dankbaarheid om zoveel genade! !

1945-1946 Varsenare: noviciaat

A + M Mariënthal, 21 december '47 !! Beste Allemaal, ! 't Is vandaag zondag, dus een beetje rusten onder het blokken... !...aan U allen een diep gemeend zalig Kerstfeest en Kerstvrede !...dat we allemaal met Kerstdag die grote genade mogen ontvangen om een beetje beter te worden, vraag ook gij die zoo grote genade voor mij en we zullen mekaar een zeer schone Kerstcadeau doen. !Tracht dus de kerstboom en het stalleke op zijn piekebeste te zetten. 'k Zou er willen bij zijn ... !...31 december arriveer ik en blijf thuis tot 4 januari 's voormiddags. !Met Pasen kom ik dan niet af. Zo komen de onkosten... !We zitten hier weeral ingesneeuwd … Als ge de botten opstuurt, graag ook wat tabak .. !!!

Mariënthal, 30 mei 1948 !

Spijtig dat 't zo ver is want anders had ik u willen uitnodigen voor een paar dagen met Sinksen. … dinsdag zijn we dan naar Echternach geweest naar de dansende processie. 't Was de moeite waard... !Donderdag laatst heb ik weerom mijn was gedaan … Zo heb ik dan zeker weerom een goeie 100 fr. uitgespaard ...Ge ziet dat ik spaarzaam leef... !Die 1500 fr. is voor 4 breviers: er zijn er 4, elk jaargetijde is er een anderen. 't Is voor gans ons leven, elken dag: dus moet hij sterk zijn. Vandaar dat dit nogal wat kost. ... !Wees gerust er zijn er weinig die zo weinig uitgeven als ik. !...'t zal ons zeker hard vallen om dit schoon landeke te verlaten. Enfin, we hebben maar te gaan waar ze ons sturen. Vergeten we intussen niet voor mekaar te bidden want als we met de Grote Man van hierboven goed staan, is al de rest bijzaak. Daarom Vader en Moeder, uw zegen a.u.b. en een goeien dag aan allemaal. Je zeer genegen en onderdanige zoon en broer, Gaston

- 32 -

1946-1950 Heverlee en Mariënthal: theologie !!Vanaf 1946 volgde Gaston 4 jaar theologie in Heverlee. Het scholasticaat. De oorlogsjaren hadden ondanks alles, flinke cijfers opgeleverd bij de rekrutering. Het gebouw in Heverlee was slechts voorzien van 80 kamers. Wat aanvankelijk ruim geschat was. Zo week het tweede jaar in 1947 uit naar Mariënthal in het Groot-Hertogdom-Luxemburg.

Blijkbaar hadden ze het daar best naar hun zin. Ze stonden niet te springen om terug te keren naar Heverlee. Het verlof met Pasen overslaan, was blijkbaar ook al niet zo erg. En nog voordelig ook. Gaston lette dan ook op de kleintjes. !

!Stovetje leerde ik nu echt kennen. We volgden onze theologie in een oud verweerd klooster, midden in de bossen, ergens in een rustige vallei in het Groot-Hertogdom Luxemburg. Hij werd een beste vriend, die in een kleine communiteit helemaal openbloeide. Je moest hem zien zitten, 's avonds rond de kachel, met zijn 'pupetje' in de mond, de onafscheidelijke rode chechia op het hoofd, en vertellen... Dat deed hij immers geweldig graag. Op zijn rustige, gezellige, innemende manier. Een beste confrater. Van de allerbeste. We leefden als vrije vogels in de natuur. Helaas, schone liedjes blijven niet duren. Eens terug in Herverlee in september 1948 trachtte men ons weer tussen de lijntjes te laten te lopen … ! Walter Aelvoet Uit Sterk is hun liefde epos der Oostrozebeekse missionarissen 1966

- 33 -

Alles in Afrika is mij lief!Geschiedenis van de Belgische Witte Paters 1880-2010!

Witte Missionarissen van Afrika Serge Desoeter!

- 34 -

Alles in Afrika is mij lief Geschiedenis van de Belgische Witte Paters 1880-2010

Witte Missionarissen van Afrika Serge Desoeter

- 35 -

De eedaflegging op 21 juli 1949 !!Men wordt lid van het Missionair Instituut na de eed van trouw en gehoorzaamheid aan de Algemene Overste en het zweren van het bewaren van het celibaat. Men legt geen gelofte van armoede af, hoewel er heel precieze regels over het persoonlijk bezit en het gebruik hiervan vastleggen. Als diaken mag men het evangelie lezen, preken, catechese geven, de communie bedelen en zelfs dopen.

In het voorjaar van 1950 was het vooral Maria, die alles regelde voor Gastons wijding: het drukwerk, het feest en de nieuwe kleren.Toen sloeg het noodlot toe. In heel korte tijd werd ze erg ziek als gevolg van nierfalen en stierf op 11 maart in de fleur van haar leven. Een zwart bandje zette letterlijk en figuurlijk de wijding van Gaston in de rouw.”.

De voorbereidingen voor de priesterwijding, tijdens het laatste jaar

theologie, konden beginnen.

!!!!!!!

- 36 -

!

- 37 -

Priesterwijding Heverlee 8 april 1950

Vader Cyriel was er niet bij. Hij had toen een oogziekte. Marie-Louise bleef bij haar schoonvader thuis in Oostrozebeke.

- 38 -

Plechtige eremis Oostrozebeke 23 april 1950

- 39 -

Verlaat uw land,

uw volk en het huis van uw vader,

en ga naar het land dat ik U tonen zal.

Boek der Schepping XII, 2 !!!!!!!!!!!!!!Moeder Maria, Koningin van Afrika:

!van U leerde ik Priester-Missionaris worden,

leer mij nu ook Priester-Missionaris zijn. !

G.STOVE

- 41 -

- 42 -

Mgr. Verstraete: “De uitgebreide menu's? De chique hotels? Ja, dat waren vliegtickets met all-in.”

Melsbroek !www.lhw.com/Hotel-Majestic-Roma-Rome-Italy lhw staat voor Leading Hotels of the World !Vlieghaven Athene !wikipedia: Heliopolis Palace Caïro ( Belgische architect Ernest Jaspar) www.egy.com/landmarks/98-03-19.php !wikipedia: Wadi Halfa Airport in Soedan, gelegen op de oostelijke oever van de Nijl World Area Code (WAC) 583 geopend op 1/1/1950 !Khartoum: hoofdstad Soedan !Juba of Djoeba, hoofdstad Zuid-Soedan met luchthaven, die door diverse Afrikaanse en Aziatische luchtvaartmaatschappijen wordt aangevlogen. www.nl.wikipedia.org/wiki/Djoeba !Costermansstad (tot in 1954) = Bukavu stad van de Democratische Republiek Congo ten ZW van Kivumeer (onderaan) taal: Kiswahili www.nl.wikipedia.org/wiki/Bukavu !Usumbura (tot in 1962) = Bujumbura hoofdstad Burundi ten NO van van het Tanganyikameer (boven) www.en.wikipedia.org/wiki/Bujumbura hoogte 787 m boven zeespiegel taal: officieel Kirundi en Frans, Swahili op markten en straten !Albertstad (tot in 1971) = Kalemie Katanga – Democratische Republiek Congo Ten W van het Tanganyikameer ( halverwege) hoogte 764 m boven meerniveau taal: Swahili www.Albertville.be !Boudewijnstad (na 1960) = Moba (ooit Virungu) www.nl.wikipedia.org/wiki/Moba 140 km van Kalemie ten ZW van Tanganyikameer ( onderaan) 400 m boven meerniveau !Lusaka op 52 km van Boudewijnstad

Afreis

! ! ! ! ! ! Albertstad, 1 februari 1951 ! Beste Allemaal, !! In mijn vorig briefke hebt U kunnen lezen dat alles zeer goed verlopen is en hoe ik zonder blutsen ter bestemming gekomen ben. Zie hier dan een kort relaas van de reis en mijn aankomst hier in dit prachtig land van de eeuwige zomer. Het vertrek uit Melsbroek was feitelijk bepaald voor 8.30 uur, doch reeds om 8 u. stapten we in en na een kwartierke hingen we reeds boven Brussel. Die eerste momenten weet men niet goed wat men er aan heeft. Men sprak ons zo dikwijls over papieren zakken en luchtziekte, zodat we onmiddellijk aan niets anders konden denken dan “zal het nu gaan komen of niet?” en gelukkig het kwam niet. In alle geval we hadden een zeer kalme luchtstreek en het zou werkelijk een pleziertocht worden. Voor een laatste maal zagen we Brussel vanuit de hoogte en 't was precies alsof we de kaart met het plan van de stad opengeplooid zagen: een waar spinnenweb waar alle lijnen samenlopen in één punt. De grootstad verdween achter ons en we namen onmiddellijk koers naar het zuiden, al over Namen, Frankrijk binnen. Zoals Uzelf weet, was het in België overtrokken zodat we dan onmiddellijk de wolkenkoepel doorstaken: het leek ons een waar sprookje, te meer dat we de zonsopgang meemaakten boven de wolken: men voelt zich onmiddellijk in een lentestemming terwijl het onder ons voort wintert en ik dacht bij mezelf: “Ze mogen 't hebben hun gematigd klimaat zonder zon”! Iets enig schoon zijn de wolken in een prachtig zonneke. Terwijl jullie boven zich slechts een grauwe hemel hebt, ontplooit zich onder ons een eindeloos sneeuwtapijt, en ik moet toch ook nog een grijntje dichtersbloed in mijn aders hebben, want ik kon er mijn ogen niet van afwenden. Terwijl de devote nonnekes heel godsvruchtig de ogen neersloegen om te mediteren, heb ik eenvoudigweg de Schepper om die hemelse natuur geloofd, want als je daar zo hoog boven hemel en aarde hangt, dan voelt men zich zo geweldig klein. Ik zal hier maar niet dieper op ingaan, want dat zijn dingen die men niet moet lezen, maar zelf zien en beleven. Eens dat we de Marne naderden, begon dit wolkentapijt stilaan uit te rafelen en na een tiental minuten zagen we weer eens land onder ons: 'la douce France'. Daar was nu niets speciaals te zien, te meer dat op meer dan 2000 m, je niets onder u hebt tenzij een reuzentapijt met hier en daar een dak. Wat wel zeer schoon is, zijn de landerijen als een groot stuk 'stoffe', samengesteld uit allerlei 'lapkes' van alle kleuren. Na bijna twee uren vliegen, kwamen we boven Lyon. Het ongeluk wil dat we slechts de voorsteden zien, en dat de stad bedekt is door een grote wolk. We zweefden 2400 m hoog (de volgende dag op 3200 m) aan een snelheid van 420 km/uur. Eens voorbij Lyon bereikten we het schoonste deel van de reis, namelijk de Alpen. Vanaf Lyon kregen we de Mont Blanc in 't zicht en het duurde wel even eer hij uit het zicht verdween. Gelukkig vlogen wij er niet boven, want alles wat onder u ligt, is precies plat, gezien die grote hoogte. We hadden de Alpen dus aan de oostzijde. Eer we er loodrecht op waren, zagen we hem (Mont Blanc) langs zijn schaduwzijde en erna in volle zon onder een azuurblauwe hemel, met hier en daar een sneeuwwitte wolk. Nogmaals: dingen die men zelf moet zien... Zo bereikten we de kust nabij Nice en daar vlogen we dan voor de eerste maal boven het water. Ware het niet dat we reeds stilaan onze ’luchtvogel’ vertrouwden, we zouden er kippenvlees bij gekregen hebben. Na een vijftal minuten zagen we onder ons niets meer als water en wolken, en een uur later bereikten we de kusten van Corsica. We vlogen tamelijk laag tussen twee bergwanden in, om na enkele minuten weer het water te bereiken. We vlogen verder boven het bekende eiland Elba van Napoleons verbanning, het landschap is er ten andere ook zeer woest en rotsachtig. Rond 1.00 uur bereikten we de Italiaanse kust, die ook zeer bergachtig is, en rond twee uur de Heilige stad, die ook zeer mooi is vanuit het vliegtuig.

- 43 -

Na de douanes en de politie gepasseerd te hebben, stapten we in de autocar, die ons naar het Majestic Hotel bracht, dat een van de meest luxueuze hotels is van Rome. We kregen allen een kamer en daarna stapten we weer in de bus, voor een rondleiding door die zo prachtige stad. Het ware te veel om al die schoonheden op te sommen. Slechts één zaak is spijtig, dat we de H. Vader niet hebben kunnen zien, daar er thans enkel nog ’s vrijdags publieke audiëntie is. We hadden ook minder geluk met het weder, want zodra we op de tarmac stonden, begon het goed te regenen. Dit kon onszelf wel niet zoveel deren, daar we in de bus zaten, maar een stad als Rome moet men zeker kunnen zien als hij ligt te bakken in een blakende zuiderzon. Het was 18.00 uur als we in het hotel terug waren. Ik moet u niet zeggen dat ik me heel wat meer op mijn gemak zou gevoeld hebben met een 'teljoor' pap voor mij, dan met die hele serie lepels en vorken, hoewel we er ons heel goed uit de slag hebben getrokken. Daarna vroegen we toestemming bij de paters Capucienen om 's morgens te 5 u. mis te lezen. De oude broeder liet ons verstaan dat er slechts toegang is vanaf 5.30 u. We hielden vol en ... de aanhouder wint altijd! Daarna hoopte ik vlug te gaan slapen, doch pas op mijn kamer of men klopte. En wie we daar zien ... Al mijn goeie confraters die in Rome studeren, kwamen me hier nog eens voor een laatste maal opzoeken. Zo bleven we dan kouten tot 23.00 u. en zeggen dat ik er te 4.30 uur uit moest! !Zaterdag 27 januari Pas zeven uur en we stegen reeds de hoogte in voor de langste tocht: Rome-Athene-Caïro. Van de reis zelf valt niets speciaals op te merken: de ganse dag bijna niets dan water. Tot we zelfs geen water meer zagen: onder ons, boven ons, niets dan azuurblauwe lucht. We vlogen als in het ijle. Tegen twaalf uur daalden we in Athene, daar hadden we reeds het schoon lenteweer van mei in België. In het restaurant zoals steeds: we kregen weer verschillende schotels en een fles Franse wijn voor vier man. Een uur later stapten we weer in en vlogen de hoogte in. Weer niets dan water en ik profiteerde ervan om mijn schade in te halen van de vorige nachten: een paar uurtjes slaap deed me veel deugd. De avond viel als we weer de riem moesten aangespen om te dalen in Egypte, Caïro. Weerom tol en politie passeren en we reden naar het Heliopolis Palace Hotel dat zeker één van de meest luxueuze hotels is ter wereld, ja zelfs veel te veel luxe om er veel gasten te hebben, die zoiets kunnen betalen. Alles in het mooiste marmer en alle mogelijk comfort. Ditmaal was ik wat vroeger gaan slapen want we moesten er morgen weer vroeg uit, daar we om zeven uur reeds vertrokken per autocar om de prachtige stad met zijn merkwaardigheden te gaan bezoeken: de piramiden, de sfinx, de moskee en het prachtige museum, iets enigs in de wereld. Ik zal hier niet bij stilstaan, want dit zou te veel tijd vragen. En nogmaals: dit zijn dingen die ge zelf met eigen ogen moet zien. Te elf uur stapten we weer in en vandaag zouden we kennis maken met de woestijn van Lybië. Zand, zand, en nogmaals zand... uren aan een stuk. Zoals de eerste dag noenmalen we weer in het vliegtuig: om kwart voor twaalf bracht men ons de aperitief en dan rond twaalf uur kreeg elk een schenkbord op zijn schoot met zijn koud noenmaal: hors d' oeuvre, salade, roast-beaf, hesp, erwten, patattenschijfkes ... naar keuze wijn, bier, of spuitwater, natuurlijk ook fruit en gebak. Niet zo mis, hé? Kwart voor drie daalden we nog in Wadi Halfa om even uit te blazen en een verfrissing te nemen. We zaten hier midden in de woestijn en de gebouwen van het vliegveld moogt ge u niet voorstellen als deze van Melsbroek: het is simpelweg een strooien schuurke met enkele banken (planken op stokken die in de grond geslagen zijn). Hier zagen we dan de eerste zwarten, en zoals overal ook twee categorieën. Zij die al het vuilste werk mogen doen en altijd moeten springen als de blanke commandeert - of 't zit erop. De tweede soort zijn deze, die het al heel wat verder hebben gebracht, die wat gestudeerd hebben en dienst doen als pennenlikker bij de blanken of de administratie. Zo was het personeel van dit vliegveld geheel zwart behalve de grote baas, die een Engelsman was.

- 44 -

We vlogen dan weer verder naar Khartoum, waar het avond was, als we landden. Het hotel was er reeds minder luxueus, doch nog zeer schoon en Europees. De volgende morgen hadden we geen gelegenheid om mis te lezen daar we reeds om 6.00 u. uit het hotel vertrokken. Nogmaals de woestijn tot Juba, waar we weer daalden om een verfrissing te nemen. Toen we weer opstegen, voelden we al onmiddellijk dat het met heel veel schokken ging, en ja, er zat onweer in de lucht. We werden er gekarnd, op en neer. Men hield de papieren zakken in 't oog want nu of nooit zouden we ze kunnen gebruiken... En het volstaat dat één het ’goede’ voorbeeld geeft of daar is er al vlug een tweede en een derde ... Ook onze brave nonnekes lieten zich vangen. Ik denk dat er hier ook veel inbeelding mee gemoeid is, de air-hostess zei het ook al. Men mag niet ’willen ziek zijn'. Ten andere onder de mannen heb ik er geen enkele opgemerkt die de zak gebruikte: dat belette echter niet dat men na een uur gedanst te hebben, zich tamelijk vermoeid voelde. Eens dat we boven de Belgische Congo kwamen, kregen we weer een zeer mooi landschap, daar we thans de bergen van de meren overvlogen. Spijtig dat het onweerachtig was, zodat de bergen tamelijk mistig waren. We vlogen ook voorbij de vuurbergen, die ge gezien hebt in de kleurfilm door P. Coussé. We bemerkten ook op vele plaatsen de grote broussebranden, die thans gebeuren om het droge gras (1,50 m hoog als het groen is) te verbranden. Tegen twee uur daalden we voor 't eerst op Congolese bodem ... en we voelden ons thuis in ons tweede vaderland. Hier moesten we de tol passeren met alles wat we hebben en natuurlijk had niemand iets te declareren: we deden eens onze valiezen open en 't was geklonken. 't Is ook hier in Costermansstad dat we ons inschrijvingsbewijs kregen als koloniaal. Hier nam ik dan ook afscheid van Mgr. Cleire en we waren nog met 3 passagiers om verder door te reizen tot Usumbura. Weer zeer prachtig zicht op de bergen, en thans in een heerlijk zonneke. Een half uurke later landden we, om uit te slapen. Ik ging mee met de Witte Zusters die me naar de missie brachten van de Paters, waar ik met open armen ontvangen werd. Hier ontmoette ik enkele kennissen van vroeger, P. Overste P. Delacouwe van Meulebeke en C. De Boeck van Tielt. Ook van hier kan ik veel vertellen, maar 'k moet me beperken. !Dinsdag, 30 januari Met meer vurigheid dan ooit heb ik de H.Mis opgedragen, voor mijn nieuwe arbeidsveld, waar ik vandaag zou aankomen. Om 7 u.30 stegen we de lucht in, om het meer over te steken. Ik stelde me werkelijk voor, in Zwitserland te zijn, wanneer ik die prachtige bergen zag in die vroege morgen, en die daar te schitteren lagen in het zonnelicht... Slechts één woord: prachtig! We zijn thans nog met twee, en speciaal voor mij landde men na een uur vliegen in Albertstad. We zijn thuis, God zij dank! Drie Paters staan me reeds op te wachten aan het vliegtuig en dat ze werkelijk blij waren om mijn aankomst, het stond op hun gelaat te lezen. Ik nam vlug afscheid van de bemanning van het vliegtuig en stapte in de auto van P. Overste. Op de missie aangekomen, moest ik aan allen vlug al het nieuws van de reis en van België vertellen... Ik voelde me echt diep gelukkig, te meer dat al de paters me hier vriendelijk onthaalden. Ik zou nog hele bladzijden kunnen schrijven over de eerste dagen, die ik in Albertstad doorbracht, maar 't zal voor wat later zijn. Ik vertrek dus morgenavond met de boot naar Moba op 7 km van Boudewijnstad, om er in de morgen aan te komen. En maandag sta ik dan misschien reeds in klas. In alle geval vraag ik u met aandrang om Uw gebed, opdat ik me zo goed mogelijk moge kwijten van die zo voorname taak, die me wordt opgedragen. Ook ik bid elke dag voor U allen aan het altaar. Eens ter plaatse aangekomen, schrijf ik wel opnieuw enkele lijntjes, hoe het me daar meevalt. Vele groeten aan alle bekenden. Van uw genegen zoon en broer, Gaston

- 45 -

1951-1952 Lusaka Kleinseminarie

- 46 -

LUBUYE

KAMKOLOBONDO

!

- 47 -

- 48 -

dippingtank

- 49 -

1952 Albertstad Kristus Koning ! !

- 50 -

In september 1952 werd hij tot kapelaan benoemd in de parochie Kristus-Koning van Albertstad. Daar legde hij zich met veel ijver toe op zijn functie van directeur van de scholen. Hij had altijd graag met de jeugd gewerkt en al voldoende zijn zin voor initiatief en organisatie laten blijken tijdens zijn vormingsjaren. Tussen jongeren verloor hij al gauw zijn aangeboren schuchterheid en hij wijdde zich vol overgave aan zijn werk. Zijn confraters hebben steeds zijn vriendelijkheid en goed humeur gewaardeerd. !!Uit: 'Petit Echo' Witte Paters

P. Stove en P. Verjans

!!!!!! Albertstad, 28 december 1952 !!

Beste Allemaal, !!zo hebben we alweer een jaarken achter de rug. … laten we maar tevreden zijn met goed ons beste te doen en voort diep kristelijk te leven. Zo kunnen we tenminste met een gerust hart en geweten na de taak van elke dag gaan slapen. … Die jongens zijn wel niet wild maar ze zijn toch nog niet gedresseerd zoals de meeste jongens bij ons. Er zijn er maar weinig die thuis werkelijk goed en in de deugd opgevoed worden. Ze zien ook nog niet veel stichtende voorbeelden van hun ouders. Als ze thuis geen miseries aan doen, is het al wel. Dat hun jongens gemanierd zijn of slecht uitdraaien, daar kijken ze niet veel naar om. Daar is nog veel werk te doen. Er zal nog veel water door de Mandel moeten vloeien eer de missionarissen er niet meer nodig zullen zijn. ... Het moet wel gezegd dat het werk van de missionarissen tot hiertoe toch niet nutteloos geweest is. Onze zwarten zijn reeds een hele stap vooruit. Laat ons hopen dat O.L.Heer ze voort heel speciaal zal bijstaan, want ze zijn geweldig zwak. Ze zouden wel willen, maar ze bezwijken telkens opnieuw. Over 't algemeen zijn ze niet van slechte wil, maar niet genoeg van sterke wil om altijd recht in hun schoenen te gaan. ... Voor mijn nieuwjaar zou ik U dan vragen om af en toe eens aan mijn missiewerk te denken, vooral op zondag, en misschien bij het avondgebed er een weesgegroetje bij te doen, voor uw missionaris en al zijn zwartjes van Albertstad. Beste dank. Ook ik vergeet u allen niet. Op kerstdag droeg ik de H. Mis op voor uw aller welzijn. Ik droeg er ook ene op voor Maria, die zeker vanuit de hemel een machtige voorspreekster is voor ons allen. Zo hebben we toch een Beschermengel om over ons allen te waken van hierboven. Nogmaals mocht 1953 ons allen een stapke dichter bij O.L.Heer brengen en een jaar worden van grote zegen. Dit wens ik ook aan de ganse familie, die ik u vraag te willen groeten met een welgemeend 'ZALIG NIEUWJAAR' en nog vele gelukkige jaren erop! Aan allen mijn mildste priesterzegen vanuit het verre Albertstad! !! Uw zeer genegen zoon, broer en nonkel, Gaston !!P.S. Marie-Louise vraagt me u allen een Zalige Kerstdag en Gelukkig Nieuwjaar te wensen. Ze stelt het opperbest.

- 51 -

Na onze priesterwijding liepen onze wegen uiteen. Gaston trok naar Albertstad, langs de ene kant van het Tanganyikameer. In Bujumbura, aan de andere kant van het meer, hebben we mekaar wel een paar keer ontmoet. Stovetje was niet veranderd. Hij vertelde, met vuur ..? Neen, met rustige overtuiging, over zijn vissersparochie langs het meer, te Kamkolobondo, waar hij een kerk gebouwd had van 30 m lang. Er woonden toen 6000 mensen, waarvan méér dan de helft katholiek waren. Daar heeft Stovetje hard gewerkt en zijn schoonste tijd gekend. Hij stichtte er de Familiale Beweging, de Xaverianen, de KAJ, het Marialegioen. En hij hield zich bovendien nog bezig met de scouts van de centrale missie. Vooral met de jeugd kon hij zeer goed om. Negen jaar zou hij daar blijven, tot.1959. Toen kwam hij naar huis, deed zijn dertigdaagse retraite in Mours en nam een goed verlof.

Walter Aelvoet Uit Sterk is hun liefde

epos der Oostrozebeekse missionarissen 1966

Na een jaar werken op de centrale missiepost kreeg hij de opdracht om een nieuwe parochie te stichten in de sector Kamkolobondo, voorstad van Albertstad,. Het was een verzameling van dorpen, hoofdzakelijk door vissers bewoond, aan de oever van het Tanganyikameer. Op meer dan één uur rijden van de prokuur in A’stad. Pater Stove ontzag zich geen enkele moeite. Hij begaf zich er elke dag per motorfiets naartoe. Hij vond dit vervoermiddel ruimschoots voldoende. Meteen las hij er elke zondag mis. Aanvankelijk gebeurde dat in openlucht. Maar weldra kon hij de christenen warm maken om er een grote kapel te bouwen. Iedereen droeg 'zijn steentje' bij. Verscheidene mensen kwamen zelfs 's avonds na hun werk aan hun kerkje bouwen. Gratis! Uit: 'Petit Echo' – Witte Paters

1953- 1963 Kambolobondo

! Albertstad, 27 november 1955 !!!! Beste Vader, Moeder, zusters, Broers, Neefjes, Nichtjes en allemaal, !!!!beste dank voor het briefke dat ik met veel genoegen heb ontvangen. Vooreerst wat nieuws van hier. Veertien dagen geleden is dus ons kerkske plechtig ingezegend geworden. En ge moet niet vragen of het een groot feest geworden is. !!!!!!

We hebben een prachtig kerkje waarvoor iedereen in bewondering staat: gedekt met zinken golfplaten en de vloer helemaal gecementeerd. Het hele gebouw heeft zeker 130 000 fr. gekost. En we hebben geen centiem schulden! Ja, 't is werkelijk een mirakel van O.L.Vrouwke die ons altijd uit de nood heeft geholpen. Ja, zelfs vanuit België stuurden ze ons geld. !

Het feest was vooraf gegaan door een ’triduum’ van voorbereidingen. Reeds dagen voordien hadden we de handen vol om de versiering klaar te krijgen. Op zaterdag was het grote kuis: natuurlijk de kerk, maar ook de zielen.Velen zijn aan de biechtstoel aangeschoven om op het feest te communiceren. En of we schoon versierd hadden: grote en kleine Belgische vlaggen rondom de kerk, samen met veelkleurige guirlandes. Binnenin ook, de zusters waren gekomen om alles op zijn paasbest te zetten. !!!!

Toen we 's morgens aankwamen voor de eerste mis was er al zoveel volk dat ze als haringen opeen gepakt stonden. Sommigen hadden twee uur staan wachten. Om 9.30 uur was de wijding. Daarna de hoogmis, met 3 priesters, die ikzelf gezongen heb ter intentie van allen die meegeholpen hadden aan den bouw. !

- 54 -

's Namiddags was er plechtig lof om 16.30 uur met toewijding van alle huisgezinnen en van gans de christenheid aan O.L.V. van Fatima. !!!

BIKIRA MARIA UTULINDE SISI

WATOTO WAKO Maagd Maria, bewaar ons, uw kinderen! !

!!!!Daarna was er feest: eerst werden er stukjes gespeeld door de kinderen van de school en de scouts. Er was zoveel volk dat ze op de heuvels klommen, ja zelfs op het dak van de school. Enkele gastjes klommen in de bomen, waaronder er één het zelfs begaf. !!

Toen het avond werd hebben we dan een schone film gedraaid. Daarvoor moesten we een 'moteur' lenen om 'elektriek' te maken. Ge moet niet vragen of het een succes was! En zo keerden we 's avonds overgelukkig terug want het was een goed geslaagd feest Laat ons nu maar hopen dat O.L.Vrouwke er voor zorgt dat ons kerkje elke zondag proppensvol zal zitten, en dat ze de verloren schapen terug naar de schaapstal moge brengen. Dat is het tweede mirakel dat ik aan Maria vraag. Ik hoop dat gij ook wel een beetje zult helpen met uw gebed want mijn missiewerk is toch ook het uwe.

- 55 -

- 56 -

Ik heb ook vernomen dat het met Vader niet zo best gaat. Ik ben zeer tevreden dat gij hem zo liefdevol verzorgt. Ons Vader heeft zich werkelijk dood gebeuld voor ons en we kunnen nooit te veel voor hem doen om zijn last te verlichten. Ikzelf bid elke dag voor hem aan het heilig altaar. Nu ziet gij zelf hoe gelukkig ge moogt zijn een zoon en priester in de familie te hebben, die elke dag voor u allen bidt; als hij O.L.Heer in zijn gewijde handen draagt. Ten andere O.L.Heer weet ook welke offers gij hebt moeten brengen om uw zoon en broer aan Hem weg te schenken. Daarom zal Hij onze 'doorbrave' vader ook goed ontvangen. Schep moed in het gebed en wees vol vertrouwen. Ik bid ook elke dag voor u, dat God u allen geleide op uw wegen. Zo zal ik dan sluiten met de verzekering van innigste dankbaarheid voor al uw tedere zorgen voor onze goede en doorbrave vader. Aanvaard mijn mildste priesterzegen. Uw zeer genegen zoon, broer en nonkel, !! Gaston

- 57 -

!Gaston !

die stille aanwezige bij meter Stove lachte ons toe in de keuken

in de woonkamer in de beste kamer

!die vergeelde beelden

bij meter Stove beklijfden

groeiden mee kregen meer glans hij, levend en wel

weer thuis !!

genadeloos die tikkende klok bij meter Stove alles verstomde

behalve de rozenkrans die prevelde onverstoord verder

genade !!

lc. !!!(Neefjes en nichtjes leerden hem eerst kennen van de foto's en verhalen, in 1959 kwam hij op verlof en toen die mare ...)

- 59 -

- 60 -

Onze Nonkel Pater op verlof !!Er zijn mensen die je nauwelijks gekend hebt en toch blijven ze jouw hele leven bij. In 1959 waren wij met 9 neefjes en nichtjes van Gaston Stove. Kinderen tussen 4 en 12 jaar. Familie leer je kennen met 'portretten' in blikken koekendozen, albums en fotokaders. En altijd en overal dat ene 'portret'. Gaston, zei Meterke Stove. Nonkel Pater, leerde tante Margriet ons zeggen. Voor onze ouders en andere grote mensen, iemand die ze in hun hart droegen. Ze lazen brieven voor. Zijn brieven. En iedereen moest ze nog eens vastnemen en ook nog eens nalezen. We voelden zo aan dat Gaston, niet zo maar Gaston was. Het was hun Gaston! En daarbij vielen altijd de woorden: Congo! Zwartjes! Missiepost! En andere moeilijke woorden. Woorden die we nauwelijks konden vatten. Die we in onze fantasie zelf inkleurden. Ook dankzij de prentjes van de missies op school en de missiebladen. Verlof, was nog zo'n woord. Maar dat konden we gauw vertalen als 'vakantie'. Vliegtuig! Waw! Nonkel Pater zou met het vliegtuig op vakantie komen. En we speurden al meteen het luchtruim af. Hoeveel keer nog slapen? We voelden niet alleen de vreugde maar ook de spanning bij Meter, tante Margriet en onze ouders. Elke morgen telden we af. We telden vlijtig af want we zouden allemaal samen naar Zaventem gaan. Wij, neefjes en nichtjes, mochten ook mee. Stel je voor! Samen met het busje van Delsoir. Onze eerste busreis! Samen! !En dan in Zaventem, zegt Thérèse. Die vliegtuigen! Zo groot! En al die mensen met valiezen. Wij hadden ogen te kort. “Gaston! Gaston!” De stem van tante Marie-Louise! Wij sprongen op. Waar? Waar? Waar? En maar zwaaien en roepen! Daar! Hij is daar! Wij keken en bleven kijken. !Tante Margriet moest lachen om Gaston: “Wat kijken ze allemaal toch zo naar mij?” Onze ogen waren te klein! Ja, te klein! Zo iemand hadden wij nog nooit gezien. In een wit paterskleed. En met een pijp. Hij kon praten! En lachen! Hij was het echt. De pater van de foto's. Tijdens de terugreis zijn we met z'n allen nog in Gent gestopt bij de frituur van Georges Geldhof. Met de hele familie. Nog zoiets apart. Toen toch, in die tijd! Als kind zullen wij niet veel gezegd hebben. Als grote mensen praten, moeten kinderen zwijgen. Maar wees gerust, kleine potjes hebben grote oren! Wat er gezegd werd, begrepen we maar half. Wat we beter dan wie ook konden, was de sfeer voelen. En alles moet zich toen reeds ongemerkt onderhuids ingebed hebben. Voor altijd! !Eens thuis bij Meter stond de koffietafel reeds klaar, weet Monique nog. Marie-Thérèse en ik mochten tante Margriet helpen. Fier goot ik koffie in voor Nonkel Pater. Ik moet erg onder de indruk geweest zijn want ik goot gewoon door op zijn hand. Daar gingen mijn goede bedoelingen. Je ziet dat meisje zo voor je krimpen, vol schuldgevoel! Helemaal van slag! !Weet je, zegt Thérèse, diezelfde zomer gingen Monique en ik mee op kamp met de Kroonwacht. En onze Nonkel Pater ging ook mee! Onze Nonkel Pater! Ik zie ons nog zitten in een kring. Nonkel Pater kwam erbij zitten en vertelde over de Zwartjes in de Congo. Muisstil en met open mond luisterden wij. En die arme Zwartjes? Daar gingen we zeker voor bidden. En sparen! Toen het 'schoenpoets' was, zocht ik hem op om zijn schoenen ook op te blinken. Pech, mijn vis beet niet! Het was niet nodig! Ga maar vlug weer bij je leidster! Nonkel Pater zat wel eens te schrijven of te lezen op zijn voutekamer. We moesten hem met rust laten, zei Meter. Maar wij wilden hem zien. Zo sprongen we voor zijn raam omhoog. Steek me eens omhoog? Geef eens een voetje? !

- 61 -

Ja, zegt Anne-Marie, ik zie nog altijd dat beeld voor me dat Nonkel Pater abrikozen ging trekken. Hij, met dat lang kleed. Half en half wat opgetrokken. Dat wel! Maar toch, met dat lang kleed op de ladder! Die benen eronderuit. Van de zusters of de pastoor hadden we nog nooit hun benen gezien! !Wisten jullie dat ik al die tijd zijn misdienaar was, vraagt Dirk? En fier dat ik was! Het was wel heel vroeg opstaan. 6.00 uur! Bij zonsopgang of in duisternis, samen met hem mee naar de kapel van de meisjesschool. Nonkel Pater altijd met zijn lange zwarte mantel over zijn wit paterskleed. Als jongen van 10 jaar groeide ik zienderogen bij elke stap naar het klooster. Met hem mogen meestappen en binnengaan in de kapel van de nonnekes! En of ik mijn 'beste' deed! Ik leerde vlug bij! De bellekes! Pas op! Eerst het kanneke met wijn, dan dat met water. Voorzichtig ... Nu ja, die wijn? Alleen in de sacristie! Zou ik durven? Nog eens kijken! Alleen al het verbodene durven proeven, smaakte al zoet. Ja, dat was goede wijn! De nonnekes zagen ons graag komen. Excuseer, zagen Nonkel Pater graag komen! Zijn vriendelijkheid en zijn hartelijke lach daar kon niemand aan weerstaan. Ook ik niet. Maar wat nog meer indruk maakte, waren de gemoedelijke babbels met zoveel mensen. Hoe elkeen naar hem toekwam. Het woord charisma was toen nog Grieks voor mij. Die uitstraling daarentegen... Ik keek naar hem op! Dat alles stuurde onbewust veel in mijn leven. !Van eigens, zegt Lucrèce. De vele keren dat ik weg en weer liep van café 'De Wandelinge' naar nummer 15! Slechts 4 huizen verder! Als ik maar vermoedde dat hij thuis was bij Meter, was ik niet meer te houden. Maar ook omgekeerd. Het voelt nog steeds aan of hij ook om de haverklap bij ons thuis stond. Nog steeds zie ik hem zitten bij ons thuis. Lurkend aan zijn pijp. Ik volgde de rookpluimpjes. Alles van Nonkel Pater was boeiend. En nieuw! Als hij bij ons thuis kwam, was er altijd 'leute' alom. Moeder lachte veel en maakte graag plezier. Vader ook. Nu nog kan ik die hartelijke lachsalvo's horen. Als klein meisje wou ik natuurlijk zijn aandacht. Ik wou op zijn schoot zitten, aan zijn baardje trekken, wilde zijn paternoster rond mijn nek. Ik wou een kruisje op mijn voorhoofd. En de communie! Ben ik daarvoor nog te klein? Een snoepje als communie? Dat was dan wel twee keer scoren. Toen we eens thuis kwamen van school, zat hij met al zijn maten rond onze tafel. Moeder had pannenkoeken gebakken. Het ging er luid aan toe. Vertellen, lachen, mekaar overtroeven, ... Ik herinner me ook dat ik eens de deurbel had gehoord. En zelfs zijn stem. Als gek kwam ik van ons erf naar binnen gelopen. Nonkel Pater? Hij was er niet. Hoe kon dat nu? Ik had toch zijn stem gehoord? Bah nee, Nonkel Pater hadden zij niet gezien. Hoewel ik onraad rook, liep ik erin. Ik dus naar Meters huis. Nee, Nonkel Pater is hier niet. Ik terug naar huis. Maar geen pater te zien. Tot ik opeens voelde dat er iets niet klopte. Ik zag het in hun ogen. Weer voerden ze een spelletje op tot ... Tot ik opeens twee zwarte schoenen vanonder het gordijn zag blinken. “Nonkel Pater, zie je wel!” “Pieternelleke!” en hij tilde me op. We hoorden dat er missiefeesten zouden zijn. Missiefeesten? Op de koer van de meisjesschool zouden er heel veel kraampjes staan. Zo zouden ze heel veel geld bijeen krijgen voor de Zwartjes in de missiepost van Nonkel Pater. In de beste kamer stonden allerlei spulletjes en veel snoep. Snoep? Ook Luc herinnert zich nog hoe hij en Anne-Marie 'getiketakt' waren om die beste kamer in te sluipen. Een snoepje meer of minder. Wie zou dat merken? Tante Margriet was dan ook druk bezig met pakjes te maken met een touwtje. Voor de visput! Visput? En tante Margriet toonde ons voor, hoe kindjes met de stok en een vishaakje, een pakje uit de grote wastobbe mochten vissen. Probeer maar eens! Wij waren de ideale proefpersonen! Die zondag in augustus? Eén grote kermis! Met muziek en kraampjes. En volk! Veel volk! En dat allemaal voor Nonkel Pater! Onze Nonkel! Het was een zonnige dag. Nu ja, alles was zonnig rond Nonkel Pater.

- 62 -

Christine en Marie-Jeanne herinneren zich nog hoe ze keer op keer vroegen of hij eens een Zwartje zou meebrengen. Ga je het niet vergeten? Echt niet? Als je nog eens op verlof komt? En wat denk je dat Nonkel Pater antwoordde? !Monique en Thérèse werden ook door Nonkel Georges aangespoord om af en toe een briefje naar Nonkel Pater te schrijven. Een heel gedoe! Zeker met die fijne blaadjes luchtpapier. Lichtblauwe! !De enveloppen die we nog terugvonden, mankeren allemaal hun postzegel. Luc verzamelde postzegels. Die heb ik nog niet! Content als wat met zijn nieuwe aanwinst. Zeg maar fier! Er waren er niet veel die zulke mooie postzegels van Congo hadden. ! !!!Of hoe wij, kleine Stovekes, Marie-Thérèse, Roland, Monique, Dirk, Luc, Anne-Marie, Marie-Jeanne, Christine en Lucrèce hielden van onze Witte Pater! Onze Nonkel Pater!

- 63 -

- 64 -

Missiefeesten

!

Congo tussen 1960 en 1964

1960-07-01 Congo wordt vlugger dan oorspronkelijk gepland onafhankelijk. In mei 1960 werden verkiezingen gehouden. Lumumba had het meest zetels in het Parlement, terwijl Kasavubu op lokaal niveau sterker was. Het lag voor de hand dat de macht zou verdeeld worden. De Democratische Republiek Congo werd geleid door premier, Patrice Lumumba en president, Joseph Kasa-Vubu. Désiré Mobutu was minister van buitenlandse zaken.

1960-07-11 Moïse Tjombe roept de onafhankelijkheid uit van de mijnprovincie Katanga. Hij kan rekenen op Belgische steun, zowel van Belgische troepen als van het internationale bedrijfsleven. Katanga was de rijkste regio van Congo omwille van zijn grondstoffen.

1960-07-14 De VN-Veiligheidsraad keurt een resolutie goed voor het sturen van blauwhelmen naar Congo om de Congolese regering militaire hulp te bieden. De operatie heet ONUC, Organisation de Nations Unies au Congo.

1960-09-05 Kasavubu gaf Mobutu de opdracht Lumumba te ontslaan en omgekeerd wou Lumumba Kasavubu arresteren.

1960-09-14 Mobutu deed geen van beide maar pleegde een coup en greep zelf de macht.

Marcel Pype Uit Kerk en Leven, nov.2006 - jan.2007

- 65 -

1960 Kamkolobondo

In juli 1960 stond Stovetje weer klaar om naar Congo te vertrekken. De onafhankelijkheid was pas uitgeroepen, de soldaten waren aan het muiten geslagen, overal heerste er chaos. Vooral Albertstad zou nu vier lange en zeer droevige jaren kennen. Achtereenvolgens was de Conakat van Tshombe er de baas, dan de UNO, de Balubakat, de Mulelisten…

Band Driemaandelijks Tijdschrift Missionarissen van Afrika 2/4 2014

Walter Aelvoet Uit Sterk is hun liefde

epos der Oostrozebeekse missionarissen 1966 W. Leroy en M. Pype

- 66 -

Mission du Crist-Roi Albertstad, 11 juli 1960 B.P. 227 Albertville Liefste Moeder, Beste Margriet, Broers, Schoonzusters, Neefjes en Nichtjes, ! hier een woordje om jullie gerust te stellen en u te laten weten dat het hier in A'stad rustig is. De mensen zijn hier wel een beetje zenuwachtig als ze zien wat er elders gebeurt, doch hier bij ons is er niet het minste gevaar. Het is juist daarom dat vele mensen van elders naar hier komen zijn. Ten andere moest er iets gebeuren, dan kunnen we onmiddellijk over het meer trekken met de boten die in de haven klaar liggen. Niet dat het nodig zal zijn, maar enkel om u gerust te stellen. Dus maak u geen zorgen. De mensen zijn hier voort zeer vriendelijk en komen meer naar de kerk dan vroeger. Ik denk dat er hier absoluut niets zal gebeuren en laten we bidden dat het ook in de andere streken weer kalm mag worden. Ik zal u op de hoogte houden. Vele groeten aan alle bekenden.

Albertstad, 21 december 1960 !!!… tevreden om hier weer “thuis” te zijn, na al die maanden in België. Ik ben dan ook gelukkig weerom in volle actie te zijn. … ….dit jaar zal ik niet bij U zijn om Nieuwjaar samen te vieren. In alle geval tik maar eens met uw glas op mijn gezondheid. … Hier bij ons is alles uiterst kalm, wat in andere streken van Kongo niet het geval is. Bij ons is er geen gebrek aan voedsel, en dit terwijl er in andere streken zelfs niets meer binnenkomt. Zo zijn er streken waar er zelfs geen vlees meer is en zo nog meer. Neen, bij ons is het hier zeer goed. De muiters blijven hier goed op afstand. We hebben hier 400 Katangese soldaten en dan nog een 200-tal soldaten van de Onze. Op drie missies van ons bisdom zijn de paters gaan vluchten voor de bedreiging van de benden. Nu begint ook daar reeds stilaan de rust terug te keren en zullen onze paters er ook kunnen weerkeren. Ja, het is werkelijk triestig te zien hoe vele mensen – duizenden – zich zo laten uitmoorden. Ze drogeren zich met medicijnen en gaan voor de soldaten staan. Ze zeggen: “Schiet maar op ons, ge kunt ons toch niet doden, we zijn onkwetsbaar!” Als de soldaten op de weg willen doorgaan, moeten zij hen doodschieten. Er zijn zelfs jongens bij van 12 jaar, die 'opgejut' worden door de ouderen. … Laat ons hopen dat het Kerstekindje ook voor hen de vrede van Kerstdag moge brengen.

Congo tussen 1960 en 1964

1961-01-17 Samen met Joseph Otiko, oud vice-voorzitter van de senaat, en Maurice Mpolo wordt Patrice Lumumba om 12.43 uur geëxecuteerd in Elisabethstad. De Belgische politie- commissaris Frans Verscheure woonde de executies bij. Tegenwoordig wordt België moreel verantwoordelijk geacht voor deze gruwelijke moordpartij.

1961-01-23 Om alle sporen uit te wissen worden de lijken, onder de leiding van de Belg G. Soete en enkele betrouwbare medewerkers, in stukken gezaagd en opgelost in een ton met zwavelzuur.

Marcel Pype Uit Kerk en Leven, nov.2006 - jan.2007

- 67 -

Usumbura, 16 november 1961 ! Langs de radio hebt gij waarschijnlijk vernomen dat het in Albertstad niet heel pluis zit. Het staat daar weerom eens al overhoop. Bijna alle blanken zijn gaan lopen: ze hebben alles in de steek gelaten, liever dat dan zich te laten vermoorden of afranselen. Een week geleden (10 dagen) zijn de soldaten van de Katanga door de Uno weggejaagd geworden. Zo was er niemand meer om de orde te handhaven. En zo begon het spel. Onmiddellijk zijn de opstandelingen aan 't werk gegaan en 't was een echte burgeroorlog die losbrak. De opstandelingen werden geholpen door de Indische UNO-troepen. Ze lopen overal rond met knuppels en ook stokken met stukken van 'velokettingen'. Ze gaan iedereen te lijf die hun in de weg loopt. Verscheidene zijn vermoord geworden. En de UNO laat dat allemaal gebeuren precies alsof het hen niet aangaat. Of liever, ze helpen ze nog opstoken. Intussen zijn de Kongolese soldaten aangekomen. En die helpen de opstandelingen ook, zodat het nu helemaal overhoop staat. Nu zult ge vragen hoe het komt dat ik hier in Usumbura ben. Wel dat is heel eenvoudig. Toen we vernamen dat er een vliegtuig was voor Usumbura zijn we met 3 onmiddellijk vertrokken. Daar er voor 't ogenblik veel paters in Albertstad zijn, hadden ze liever dat er enkele vertrokken: buiten het gevaar en zo ook 3 magen minder. Zouden we ons nog wel kunnen bevoorraden? Te meer, als alles overhoop staat, kunnen we toch niet werken. Zo ben ik thans hier, in afwachting dat alles kalm wordt, ofwel zal ik naar Boudewijnstad gaan met de boot. Daar zijn we dan natuurlijk ook in veiligheid en kunnen we een handje toesteken. Volgens de berichten uit Albertstad zou het tamelijk kalm geworden zijn, doch Elisabethstad laat weten dat er nog altijd wanorde is en 'plunderij'. Ja, voor 't ogenblik is het moeilijk uit te maken wat de waarheid is. Er zullen eerst enkele dagen moeten voorbijgaan alvorens we het fijne van de zaak weten. Nu, wij zijn nog niet zeer gepresseerd om terug te keren. Want zelfs als het kalm wordt, zal er toch niet veel werk zijn. De scholen zullen voor lang gesloten blijven en de mensen zelf – vooral de goeie – zijn allemaal op de vlucht. Nu, ik hoop tamelijk vlug terug te kunnen keren in Albertstad. Daar is niets aan te doen: mijn hart is in A'stad gebleven en het doet ons veel pijn te weten dat vooral zovele onschuldige mensen in de miserie zitten. God zegene en beware u allen. Uw genegen zoon en broer, Gaston

Congo tussen 1960 en 1964

1961-08-02 Cyrille Adula nam de teugels in handen in Leopoldville en Mobutu trok zich tijdelijk terug van het politieke toneel. Katanga stond immers onder druk. Van over de hele wereld kwam kritiek op de moord van Lumumba.

Marcel Pype Uit Kerk en Leven, nov.2006 - jan.2007

- 68 -

Usumbura, 15 december 1961 !…dat ik nog altijd hier in Usumbura ben. Veertien dagen geleden zou er een boot zijn voor Boudewijnstad. Daags voordien liet men weten dat wij niet mee mochten. Toen we deze week inlichtingen namen, zei men alweer dat er geen passagiers mee mochten. Zo moeten we weerom veertien dagen wachten.’t Is hier helemaal niet slecht, verre van maar hier zijn we toch niet ’thuis’. Nu er zit niets anders op dan geduld hebben. In de Katanga gaat het voort met ’oorlogen’. Uit Albertstad vernam ik dat het daar nu wel kalm is. Hoewel ze vrezen dat er weldra een gebrek aan levensmiddelen zal zijn want er kan niets meer ingevoerd worden. Nu laat ons hopen dat alles binnenkort weer in orde moge komen en dan ga ik natuurlijk onmiddellijk terug naar Albertstad. !…Hier kreeg ik nieuws van Cecile en Marie-Louise: ze stellen het allebei nu zeer goed. Cecile is nu Novice-Meesteres. Van uw zeer genegen Zoon, Broer en Nonkel, ! Gaston

- 69 -

- 70 -

Albertstad, 27 juni 1962 !… Alles gaat zijn gewone gang. We hebben nog niets te kort. Wel nauwelijks vlees maar we hebben zoveel vis als we maar willen. Het is maar dat de prijzen geweldig gestegen zijn: de frank heeft hier heel veel van zijn waarde verloren. …een grote bedevaart gehad naar O.L.V. van Fatima in mijn parochie. Er waren wel 2000 mensen, zodat de mis in open lucht doorging. … Voor de hoogmis zat de kerk stampvol, temeer daar er Eerste Communie was. Daarna ging men ook mee in de processie langs het meer. Onze mensen houden veel van uiterlijke plechtigheden. Het doet hen deugd. Ook voor ons, priesters, doet dat deugd om de moed niet te verliezen en voort te werken. Nu, we laten het aan O.L.Heer over om te zorgen dat onze inspanningen vruchten zouden dragen.

Ondertussen stijgt het water van het Tanganyikameer. De watersnood stijgt ook met de dag. De straten staan geregeld blank. Ook de huizen lijden onder de watersnood. Door het water worden de mensen uit hun huizen gedreven naar hoger gelegen gebieden. De kerk van Kamkolobondo, vlak aan de oevers? Die kerk, de trots van Gaston! Die kerk liep continu onder water en kreeg het zo erg te verduren dat ze gewoon door het meer ingepalmd werd. En langzaam aan werd ook het vissersdorp Kamkolobondo Tanganyikameer. Zijn geliefde Kamkolobondo was nu Tanganyikameer. Zijn mensen, zijn parochie, de scholen, de jeugdbewegingen alles weg. Dit moet een zware beproeving geweest zijn. Een kruis! Broeder Miel zou hogerop een nieuw kerkje bouwen. De bisschop benoemde Gaston toen in juli 1963 tot Overste in Lubuye.

Gaston !

die stille aanwezige bij meter Stove lachte ons toe in de keuken

in de woonkamer in de beste kamer

!die vergeelde beelden

bij meter Stove beklijfden

groeiden mee kregen meer glans hij, levend en wel

weer thuis !!

genadeloos die tikkende klok bij meter Stove alles verstomde

behalve de rozenkrans die prevelde onverstoord verder

genade !!

lc. !!!(Neefjes en nichtjes leerden hem eerst kennen van de foto's en verhalen, in 1959 kwam hij op verlof en toen die mare ...)

- 71 -

Congo tussen 1960 en 19641964 Nationalistische partijen vormen in Congo-Brazzaville de 'Conseil National de

Liberation'. In het oosten begint de rebellie onder leiding van Gaston Soumialat en Christophe Gbenye. Aanvankelijk is die wilde strijd om de macht, een duel tussen de zwarten onderling. Gbenye beschouwt zichzelf als de Eerste Minister van de regering die in Brazzaville wordt opgericht. Onder zijn invloed ontaardt die interne strijd echter geleidelijk tot een stelselmatige blankenhaat. De Simba's (leeuwen), een ongeregelde bende van woeste, zwarte opstandelingen die bestendig in staat van dronkenschap verkeerden en niet schuwden om te moorden, veroveren de helft van Congo. Het Armée Nationale Congolaise (ANC) is de toestand niet meer meester en slaat op de vlucht. De wanorde is compleet. De opstand blijft duren tot in november, wanneer de Belgische para's Stanleystad (Kisangani) heroveren en de blanke bevolking repatriëren. Laurent-Désiré Kabila speelt in die opstand een bescheiden rol.

Marcel Pype Uit Kerk en Leven, nov.2006 - jan.2007

- 72 -

Lubuye, 26 oogst 1963 !! dinsdag, 20 dezer, is Pater Verbrugge hier aangekomen met vele groeten van U allen. Hij bezorgde me de cigarillos. Beste dank. Ik vond helemaal geen tijd om U onmiddellijk een brief terug te sturen, want ik was volop mijn pakken aan 't maken om te verhuizen. Ik werd benoemd tot Overste op de missie van Lubuye, op 5 km van Albertstad. 't Is een grote Missie: er is een grote meisjesschool met Congolese zusters, een middelbare vakschool van de Broeders van Oostakker, een college en Kleinseminarie, dan nog een Atheneum. Zoals ge ziet, is het een zware last die ik op mij moet nemen. Nu later schrijf ik wel wat meer over dat alles. Aan allen nogmaals mijn beste groeten en mijn mildste priesterzegen.

1963-1964 Lubuye

Uw genegen zoon en broer, Gaston

- 73 -

De laatste foto’s van 8 juni 1964…

Begraafplaats Kalemie

Lubuye

Hospitaal Kalemie

- 74 -

- 75 -

!Het was voor pater Stove een harde tijd. Vooral vanaf 1963, toen hij overste werd te Lubuye, een andere parochie van Albertstad, aan de overkant van de Lukuga-rivier. Hij zou daar één jaar blijven. Bij het einde van het Mulelisten-regime, als de Simba’s als razend geworden honden hun nabije nederlaag voorvoelden, is de Heer ‚Stovetje’ komen halen.

Walter Aelvoet Uit Sterk is hun liefde

epos der Oostrozebeekse missionarissen 1966 W. Leroy en M.Pype

Gastons laatste brief !Lubuye, 4 juli 1964

- 76 -

I.M. Pater Gaston Stove !!!Er zijn woorden nodig tegen een leegte door woorden niet te vullen... Pas in geloof kunnen wij verstaan, en God in eeuwigheid laten begaan! !God nam door pijn en bloed een missionaris, die vol levensmoed zijn vreugde gooide naar de hemel. !De zon stond hoog en rood in wolkgewemel... wijl één hart werd versmoord wijl één lichaam -zonder woord- werd uitgemoord! !De mensen bewogen in hun eigen wereld vol twist en eigen droom... !God speelde in de tropenzon! Hoe Hij dit kon? !Leeggedeelde handen brachten paradijselijk de warme gloed van eigen leven vol inzet, dynamisch streven naar geluk, naar ongetemperd licht... !Een rode schicht heeft mens en horizon verstoord... !God nam … en speelde voort! !!J. Baston !!!!!!Wie dit schreef kon niet achterhaald worden. Dit moet een schuilnaam zijn. 1. Een schuilnaam waarin Gaston doorklinkt. Wie is dan J.B. ? 2. Het Spaanse 'baston' betekent 'staf'. Wie is die J. ? 3. Gezien 'I.M. Gaston Stove' en er niet verwezen wordt naar Constant Lenaers, zijn confrater die mee de dood inging, vermoedelijk een Oostrozebekenaar, een vriend, een gelovige, ...

- 77 -

De lijdensweg in Lubuye !!

meegemaakt, beleefd en verteld door: Witte Pater Jos De Jaeger en Jan Van Audenaarde ( Albertstad, 15 augustus 1964) C. Michielsen Witte Pater Paul De Vinck (Varsenare, 16 maart en 17 mei 2014) L. Stove

!In Lubuye waren de paters Gaston Vandenbroucke, Paul Van den Broeck, Constantin Lenaers, Gaston Stove en Paul De Vinck aanwezig, als ook Jan Van Audenaerde (logeerde in het college) en Joseph De Jaeger (geëvacueerd uit Sola). !Stovetje had schrik. Heel veel schrik. Hij was er niet gerust in. Vandaar dat hij wou dat Gaston Vandenbroucke reeds meeging met de boot naar Usumbura in Burundi. !Het was op een zondag. 9 augustus 1964 dus. Er was veel volk aanwezig. Mensen die nog stonden na te praten na de eerste mis. Er waren geen auto's meer, want alles was afgenomen door de Mulelisten. Plots hoorden we het geronk. Het waren Mulelisten met een gestolen Volkswagen. Uiteraard! Nog voor de volgende mis aanving, kwam een jonge kerel de kerk binnen. P. Van den Broeck zette toen die Mulelist uit de kerk. Deze was gloeiend kwaad en riep ons nog toe: “We komen terug!” “ We zullen jullie wel weten te vinden”. De schrik zat er nu goed in. Omstreeks 22.00 uur waren ze terug. Pater Lenaers was al gaan slapen. Gaston en Jan Van Audenaerde vluchtten de brousse in. Paul De Vinck verschoonde zich nog dat het voorval van ’s ochtends een vergissing was geweest. Ze namen Paul Van den Broeck mee, losten 3 schoten en vertrokken. Stovetje en Jan Van Audenaerde vluchtten nog dieper de brousse in. Ze dachten dat er 3 paters gedood waren. Eens de rust teruggekeerd was, is Pater De Vinck, Stovetje en Jan Van Audenaerde gaan zoeken. “Stovetje? Gaston?” Gaston en Paul De Vinck waakten die nacht samen. Om 1 uur in de nacht... opnieuw geronk. De Mulelisten brachten Paul Van den Broeck terug, want hun chef Sumialot had gezegd dat ze geen kwaad mochten doen aan de paters en dat ze Paul Van den Broeck moesten vrij laten. !Ook de Broeders van Oostakker hadden toen de schrik te pakken en vroegen om een priester bij zich te hebben. Zo stuurde Stovetje, onze Overste, Pater De Vinck naar de Broeders. !Ondertussen was er een camion Mulelisten, naar Boudewijnstad (320 km) vertrokken om daar versterking te brengen aan hun kameraden die in nood waren. In de lagere school van Boudewijnstad, vlak naast het huis van de paters, logeerde een peloton van de staatspolitie onder de leiding van een blanke officier. Dit peloton heeft alle Mulelisten op die camion gedood toen ze in Boudewijnstad aankwamen. Alleen de chauffeur was ongedeerd en kwam terug naar Albertville om te zeggen dat de paters van Boudouinville al zijn kameraden hadden gedood. Dit vals bericht deed de Mulelisten meteen op wraak zinnen. !Zo kwamen ze op dinsdag 11 augustus 1964 ’s morgens vroeg naar het woonhuis van de Broeders van Oostakker en we moesten allemaal mee. Samen met de 7 Broeders moesten we de weg op, richting Albertville.

- 78 -

DE HERDER EN DE DOOD !Die morgen steeg de Afrikaanse zon hoog boven Usumbura

toen Gaston Stove, met schrik in d' ogen, aan wal stapte. Klein van gestalte, stichter van Kamkolobondo,

had hij het gebracht tot Overste op de heuvel van Lubuye. Sprak Maria terughoudend tot Gabriël: Ik ken geen man,

zo zei GASTON bij zijn aankomst tot Jozef Schreurs: “Ik ben geen held zoals de anderen aan den overkant.

In de brousse rond de missie heb ik de DOOD zien dwalen, en, voor het avond werd, voer ik met de boot naar Burundi”.

Hoewel de Algemene Overste had aangeraden:”Blijf bij uw kudde,” zei Gaston bij zichzelf: “TUTTUTTUT!” en wel

voor de tweede keer in zijn leven. Ooit zei hij dit ook in Heverlee, om aan de verplichte regentenstudies te ontsnappen.

-zo vertelde Paul Kerkhofs in zijn homilie- Enkele dagen schreden tergend langzaam voorbij en

over het golvend vlak van het Tanganyikameer gaf de radio geen onheilspellende berichten meer.

Gaston besloot met een glimlach:”De dreiging is voorbij. Hier ga ik dood van verlegenheid

want ik vertoef zover van mijn post in Lubuye. Ik ga stilletjes terug naar mijn kudde.”

Zei Maria destijds ook niet: “Heer, mij geschiede naar uw woord.” !

Geleund tegen de muur van het Pius XII-college en moe van dat lange zwijgend uitkijken

stond de DOOD reikhalzend GASTON op te wachten. “Waarom, sprak hij verrast, per boot naar Usumbura vluchten

als ik u hier, met Constant Lenaers moet komen ophalen, om samen naar hierboven te varen?”

En dan plots 'PAAF'. Amen en uit. GASTON en CONSTANT ploften dood ter aarde neer. Maar zoals Maria, blijven ze nu ons allen toezingen: !

“GOD IS ONZE REDDER. HIJ DOET ZICH GELDEN MET KRACHTIGE ARM.

DIE VERMETELEN DRIJFT HIJ UITEEN. ONS, GERINGE, VERHEFT HIJ HOOG BIJ ZICH.” !Nog riep ik vlug en luid dat MUNGU ATASHINDA, dat God overwint, triomferend zelfs in onze dood.

Doch de DOOD, zijn taak volbracht, was reeds heengegaan. ! Non moriar sed vivam

et narrabo opera Domini Joodse psalm 117, vers 17 Offertorium, derde zondag !

Auteur: ??? Nog riep ik vlug … verwijst dit naar Jan Van Audenaerde?

- 79 -

Terzelfdertijd was een groep Mulelisten in ons missiehuis in Lubuye. Pater Lenaers was onderweg naar de zusters. Op de missie waren Paul Van den Broeck en Jos De Jaeger aanwezig. Pater Van Audenaerde celebreerde de mis in het college en Pater Stove in de kerk van Lubuye. De paters moesten meteen meegaan naar het Generaal Kwartier. Er gebeurden toen nog geen mishandelingen. In huis werd toen niets gestolen, hoewel men op zoek was naar een “zender”die we niet hadden.. !Bij de zusters was men ook binnen gevallen. Zij mochten thuis blijven. Wel overgeleverd aan onmacht en angst! !Wij, Broeders en Paters, werden op rijen van drie geplaatst en moesten nu samen verder marcheren in de richting van A'stad. We waren meer dan angstig, in zekere zin ’afwezig’. De Mulelisten snauwden ons brutaal toe met hun bevelen als: brillen en horloges afgeven, werken als kantonniers aan de weg. We moesten ook liederen zingen ter ere van Mulele, terwijl we met manioktakken moesten zwaaien. We kregen slaag met stokken en werden voortdurend vernederd. Door sommige toeschouwers ook uitgejouwd. De stoet trok richting Lukugarivier, 3 km verder naar het Generaal Kwartier. Op 500 m ervan moesten we ons schoeisel en kousen uitdoen en via een omweg doorheen de markt van Symfo te kijk, blootsvoets verder stappen. Eens bij het Generaal Kwartier moesten we met de armen langs ons lichaam op de betonbaan gaan liggen. In een kring en in de brandende zon. Ze bedreigden ons en sloegen ons. Eens in het hoofdkwartier was het rustiger en ondervroeg men ons over onze identiteit. We konden geen van allen onze papieren voorleggen, omdat ons dat niet gegund werd deze mee te nemen. Er werd druk onder mekaar gepalaverd. Niet goed wetend wat te doen met ons. De secretaris werd kwaad: “Ik hoorde gisteren in de radio zeggen dat wij communisten zijn en dat men zich tegen ons moet verzetten. De paters doen dus aan politiek.” Anderen zeiden: “Het is de schuld van de Paters van Boudewijnstad, ze hebben soldaten in hun huis verborgen, dat zult ge nu bekopen.” Men vroeg wie de overste van de groep was. Omdat niemand een antwoord gaf, dreigden ze verder: “Wie is hier de overste?” Stovetje maakte zich bekend: ”Dat ben ik.” Hij kreeg een matrak in zijn handen gestopt om ons af te troeven… Wat hij niet gedaan heeft. Plots kwam één van hen roepen dat ze, aan de overkant van de Lukugarivier, alle Paters hadden gedood. “Dus gaan we dat ook met u allen doen!” Zo werden we op een camionette gezet. Opgehitst toerden de Mulelisten met hun machétes voortdurend rond de camionette. Enkele sprongen op de camionette en deelden enkel rake klappen uit. Broeder Primus werd de schedel ingeslagen. Paul De Vinck, die net op tijd zijn hoofd had ingetrokken, hield er ook een grote kap aan over. Broeder Primus verloor het bewustzijn en kreunde: “Moederke”. Hij werd afgeladen door enkele confraters om hem te laten verzorgen in het hospitaal, maar dat werd geweigerd. Zo legden we Broeder Primus bloedend terug tussen ons op de vloer van de camionette. Pater Lenaers zei tegen Paul De Vinck: “Zie eens.” Hij had zich vastgehouden aan het berd. Zo had men op zijn hand geslagen en hingen zijn vingers er gebroken bij.“Wij gaan jullie allemaal doodschieten.” Ondertussen ontstond een felle discussie over waarheen zij ons zouden brengen. Het werd Lubuye om onze papieren op te halen. Voortdurend bleven ze ons treiteren, vernederen en slaan. Eerst hielden ze halt bij de Broeders van Oostakker. De Broeders, Pater Paul De Vinck en Pater Van den Broeck, stapten af. Daar was geen sprake meer van identiteitspapieren controleren maar van onze kamers tonen, deuren forceren en stelen. Toen Paul terugkwam bij de camionette, eisten ze dat hij eerst al dat bloed zou gaan afwassen want de Mulelisten konden geen bloed verdragen. En dan te bedenken dat ze zoveel bloed vergoten hebben…

- 80 -

!!!!!!De hoek van het Pius XII- college. !!!Twee bloemenkransen rond de twee plaatsen waar P. Lenaers en P. Gaston het leven lieten.

- 81 -

En plots was de camionette vertrokken naar het missiehuis van de Witte Paters. De camionette was weg met Stovetje, Constantin Lenaers, Jos De Jaeger en Jan Van Audenaarde. !Men was in het missiehuis reeds volop aan het plunderen. En in het college. Onder de bedreigingen “Sommigen onder u zullen sterven!”en “Jullie gaan vandaag allemaal sterven!” moesten we al het geld geven en vroegen ze naar phonie, een uitzendpost die we niet hadden. De dreiging overviel ons nog meer toen we onze rozenkrans, onze toewijding en onze schutse, moesten achterlaten. De paters gaven elkaar de absolutie. Daarna moesten we weer op de camionette stappen. Weer palaverden ze onder elkaar niet goed wetend waarheen. Tot enkele Mulelisten, die net uit de stad aankwamen, smalend zeiden dat er daar paters waren doodgeschoten. “Dan doen we dat hier ook,” was het antwoord. Meteen verplichtten ze Gaston Stove en Constantin Lenaers om weer uit te stappen. Een jongen ging achter hen aan met een geweer op een vijftal meter. Daar 20 meter verder, bij die hoek van het college keek Pater Stove om en onmiddellijk klonk een geweerschot. Pater Stove viel achterover zonder één woord. Toen keek Pater Lenaers ook om en weer klonk een schot. Ook hij viel meteen achterover zonder meer. Jan Van Audenaarde riep “Ni mapadri!” (Het zijn paters!). Hij moest meteen afstappen. Hij ging voorbij de lijken en toen begon hij te lopen al roepend:”Utu-uwe tu! Tutakwenda mbinguni!”(Dood ons maar, wij gaan naar de hemel!) Twee schoten weerklonken. Eén ervan doorboorde zijn arm. Hij stond stil met gebroken arm en bebloede gandoera. Staande voor die jonge man, met het geweer in aanleg, riep hij ook nog: “Mungu, atashinda!” (God zal overwinnen.) Een geluk, de lader bleek opeens leeg. Misschien hadden zij ook begrepen: “Lumumba, atashinda!”, hun eigen krijgskreet. Een kompaan riep: “Schiet niet meer, want hij heeft Lumumba aanroepen! Hij is gered!” Pater Jos De Jaeger stond nog op de camionette, verstijfd van schrik. En dan die verlossende woorden: “Laat hem, laten we ze niet allemaal doden”. De gewonde pater Jan Van Audenaerde mocht weer opstappen met de waarschuwing: “Besmeur onze (gestolen) matrassen niet met uw bloed.” We verbonden zijn arm met een achtergebleven kous. Eerst reed men 8 km verder om gestolen goed af te laden. Dan keerden we langs de Broeders van Oostakker terug, maar we zagen niemand. Bij de Zusters, allen verschrikt en aangeslagen, werd er ook nog gestopt en verderop werden nog eens goederen opgeladen. Zo kwamen we aan bij het hoofdkwartier van de Mulelisten. Daar werden de paters vrij gelaten. Aan het lot en de bedreigingen overgelaten. De paters vroegen om naar het hospitaal te mogen gaan. Een leerling van het college uit Sola heeft hen naar het hospitaal geleid. Langs de weg werden ze keer op keer door ronddwalende Simba's verontrust. De student hield hen op afstand: “Bevel van het Generaal Kwartier”. In het hospitaal verzorgde de zuster de wonde en de zogezegde dokter bracht ons, voor de 'plaaster' van Jan, in een VW naar een andere kliniek, waar nog paters en broeders van A'stad bijeengebracht waren. Nog anderen zaten in het militaire kamp opgesloten. !En wat bij de Broeders van Oostakker? Met 7 broeders zaten de 2 paters De Vinck en Van den Broeck, samen in een kamertje, opgesloten. Zonder hoegenaamd eten noch drinken. Eén bed en één matras. En dat was het. Ze eisten geld, plunderden en sloegen alles stuk. Van een oud-leerling hoorde pater De Vinck de volgende dag dat er een oude pater dood was en ook een met zwart haar. Hij dacht aan P. Lenaers en P. De Jaeger. Uit alles leidde hij af dat Stovetje nog in het missiehuis aanwezig was. Zo gooide hij het op een akkoord om met een Mulelist samen Stovetje op te halen en mee te brengen naar de Broeders. Bij het missiehuis vluchtten dieven nog met hun buit weg. We zochten en riepen overal. Het enige wat we zagen, waren de vernielingen en de plunderingen. Maar geen Stovetje! Zo zijn we verder gegaan naar het college, terwijl we alweer andere Mulelisten dichterbij zagen komen.

- 83 -

En daar bij de hoek van het college zagen we hen liggen. Stovetje, met open armen en Constantin Lenaers, bij de muur. Beiden doodgeschoten. Aan de Mulelist vroeg hij om het Rode Kruis te verwittigen om hen te komen halen. Een arts stelde vast dat de kogels bij beiden links in de borst waren binnen gedrongen en dat de dood meteen moest ingetreden zijn. Pater Gaston lag nog op dezelfde plek maar Pater Lenaers lag bij de muur, enkele meters vanwaar hij neergeschoten werd. Ze werden tegen de middag op 12 augustus door een protestantse dominee zonder kist begraven, op het kerkhof van Albertville, dicht bij het hospitaal en de Kristus Koning Missie. In onze kamer bij de Broeders bleven ze ons treiteren en chanteren. Eisten geld. Vroegen om wapens. Zendapparatuur. De Broeders kenden geen Swahili. Zo was Pater Paul de tolk. Hij sprak de rebellen aan met SIMBA (leeuw), juist of ze elkaar al eerder hadden ontmoet. En honger dat we daar gehad hebben. Als alles rustig was, riskeerde Broeder Quirinus zich: hij had de sleutel van de voorraadkamer bij zich, bond eerst zijn schort om, glipte uit onze kamer en sloop naar de voorraadkamer om wat conservenblikken en ander voedsel. Op een nacht hoorden we op de verdieping, in de woonkamer van de Broeders, van alles afbreken. Een broeder die jachtgeweren bezat, had die, met de hulp van leerlingen in de Vlaamse schouw verborgen. Die schouw waren ze aan het afbreken. Na meer dan een uur breken, kwamen de Mulelisten rond middernacht naar beneden en bleven buiten aan het raam van onze kamer treiterend hardop overleggen: “Hoeveel zouden we er dood schieten? Alle 9 ineens? Of drie? En dan nog…“ Hun definitief besluit was: “We schieten ze alle negen dood!” Plots kwamen ze onze kamer binnen gevallen. “Jullie hadden geen geweren? Een, twee, drie, vier geweren!” en ze smeten de geweren op de grond voor ons. “ Dat zijn geweren om vogels te schieten.” Ze lieten een geweer in mekaar steken en vroegen hoe dat werkte. Pater De Vinck kende daar niks van. Ze geloofden hem niet. Na enige tijd lukte het hem toch om het in elkaar te steken, te laden, maar ook even rap te ontladen. Ten slotte moesten we allen naar buiten onder het afdak naast onze kamer. Pater Paul werd eruit gepikt en moest op de binnenkoer bij het bloemenperk gaan staan. De Broeders en zijn confrater moesten toekijken. De Mulelist laadde het geweer en treiterde hem eerst nog wat en beloofde dat de pater daar zou neervallen. Dood! En de anderen zouden volgen! Ook dood! En … op hem vallen! Toen hij begon te mikken, riep Pater Van den Broeck: “Paul, voor Vlaanderen en Afrika!” Op dat ogenblik helemaal versuft, opgevreten van schrik en beseffende … Toen riep opeens een andere rebel dat er op zolder nog andere geweren moesten zijn. “Als dat zo is Simba, wil ik meegaan om samen met u te gaan zoeken!” En wij naar boven. Maar om op de zolder te geraken, hadden we een ladder nodig en die vonden we niet. Ten slotte eisten ze geld. We hebben lang moeten breken om de muur rond de brandkast weg te kappen en zo de brandkast te kraken. Toen ze het geld buit maakten, zijn ze verdwenen in de nacht… !Op zaterdag 29 augustus hoorden we 's morgens alweer geschut. De rebellen vluchtten in de brousse en ’s namiddags werden we bevrijd door Congolese soldaten, het A.N.C., die in twee camions tot bij ons waren geraakt onder leiding van Mr. Van Leecke van Filtisaf. Toen we op weg waren naar een veilige plek kregen we het nog geregeld benauwd. Er waren immers nog rebellen hier en daar achtergebleven in Kituku. De soldaten staken de hutten in brand. We hebben overnacht onder een mooie sterrenhemel, beschermd door een colonne legervoertuigen. Pas tegen de middag van de volgende dag kregen we een onderkomen in een villa van de woonwijk van Filtisaf. !Dit was wel het einde van een nachtmerrie, maar niet van het trauma.

- 84 -

Gaston is als martelaar gestorven. Toen we 14 jaar te voren tot priester gewijd werden, had niemand dit kunnen vermoeden. Hij was de kleinste van allen. Hij had geen stoer uiterlijk noch op krachtpatserij of heldendaden afgestemde natuur, zoals men die soms aan de missionaris toeschrijft. Integendeel, de laatste maanden van zijn leven heeft Gaston dikwijls schrik gehad, wellicht méér dan zijn confraters in A’stad. En die kleine man, die kleine overste van Lubuye koos God uit …om de sterken te beschamen. Gaston is nu onze engelbewaarder. Er gaat geen dag voorbij of we denken aan hem. Heilig Stovetje, bid voor ons!

Walter Aelvoet

- 85 -

Tante Margriet vertelt over de mare … !!18 augustus 1964. De media meldt de moord van de Witte Pater Constantin Lenaers op 11 augustus 1964, samen met een Zwarte in Albertstad. Tante Margriet had dit opgevangen. Het verontrustte haar en ze volgde vanaf toen nog aandachtiger elk nieuwsbericht. Vooral omdat ze sinds lang niets meer gehoord hadden van Gaston. Niets! Zwarten spraken Stove als 'SITOVE' uit. De zwarte krullen van de Witte Pater werden verkeerdelijk aanzien en doorgeseind als een zwarte (Witte) Pater. Meer was er niet nodig om de verwarring over het overlijden van Gaston te begrijpen. 1 september 1964. Nog eens 2 weken later! Die mare … ! Pas enkele dagen nadat de Witte Paters bevrijd waren, had men in België de correcte informatie gekregen. Zo kwamen 2 Witte Paters bij Maurits Stove aan. Met de andere broers werd er overlegd hoe ze moeder Stove zouden inlichten. Pol en Yvonne zouden voorgaan. Pol had nauwelijks iets gezegd of meterke Stove antwoordde koelweg:“Doet ie?” Ze verbeet meteen de pijn en haar verdriet. Ze ging naar de kast en dronk een glas 'Elixir d' Anvers' met de woorden ” Het is Gods wille!” Op dinsdag 1 september was tante Margriet met Leon naar Waregem Koerse geweest. Toen ze thuis kwamen, zagen ze de auto's van haar broers staan. Ze wist meteen dat er iets ernstigs aan de hand was. “Ons moeder! Er is iets met ons moeder!” Pastoor Vanden Abeele kwam Margriet in de gang tegemoet. “Ik ben meteen naar buiten, naar ons erf, doorgelopen. Gaston, vermoord! Dood! Dat radiobericht! De tranen bleven maar komen. Ik kon niet stoppen van wenen. Ons moeder bleef er wel vrij rustig bij. Toch als wij in de buurt waren. Op de kwaadste momenten dronk ze een glaasje om zich sterk te houden, om haar emoties onder controle te houden. En altijd weer die woorden: ”Het is Gods wille!” Na het schrijven van de rouwbrieven tot midden in de nacht kon tante Margriet de slaap niet vatten. Ze stond terug op om naar de keuken te gaan. Ze rook gas! “Ik heb meteen de kraan dichtgedraaid en de deur opengegooid. “Hoe is het mogelijk? Moeder en ik hadden kunnen stikken. Geen oog heb ik nog dicht gedaan. Zo bang was ik dat er ons nog meer onheil zou overkomen.” ”Ondanks alles bleef ons moeder trouw haar paternoster lezen voor het slapengaan. Later bezorgden de Witte Paters ons zijn breviers, foto’s, paternoster, rozenkrans, … Ons moeder stond erop dat Gastons kelk in de kerk van Lubuye bleef. Gastons paternoster zat altijd in de zak van haar voorschoot en elke dag bleef ze trouw die paternoster bidden. Zo zat Gastons paternoster tussen haar knokige vingers verweven toen ze zachtjes is heengegaan op 3 juni 1974.”

- 86 -

Hun graf op het kerkhof

in de parochie Kristus Koning Albertstad (Kalemie)

in de buurt van het hospitaal. Het graf van Pater Constant Lenaers en het graf van Pater Gaston Stove

broederlijk naast elkaar. Samen in de eeuwigheid. !

12 augustus 1964

- 87 -

- 88 -

- 89 -

- 90 -

- 91 -

!Ik vraag niet meer… !!!Ik vraag niet meer dan met de eenvoud waarmee de ballon zich van luchtlaag tot luchtlaag de hemel laat indragen mij te scheiden van de aarde die meer water is dan aarde en vuur voor hen die blijven !ik vraag niet meer dan mijn zwaartekracht te verliezen en hen die blijven nog even te voorspellen dat na het komend vuur stilte zal heersen zeer lang en koud !ik vraag niet meer dan de eenheid terug te vinden waaruit ik ontdubbeld en ontdaan van elk verweer dit dal bij de zee werd ingeworpen !ik vraag niet meer dan het spoor terug te lopen en eens na talloos en overwogen vragen te hebben gesteld aan het begin, dit is eindpunt te komen. !!!Eddy van Vliet

- 93 -

Nagedachtenis !!Gentinnes 7 mei 1967 !

Er werd een monument ingewijd als aandenken aan alle religieuzen en leken van de katholieke en protestantse missies, die in Congo vermoord werden. Het initiatief kwam van de paters Spiritijnen, die in Gentinnes een college leiden. De kapel van het Memoriaal werd door kardinaal Seunens ingewijd, in aanwezigheid van koning Boudewijn en koningin Fabiola. Op de voorgevel staan 209 namen van missionarissen en lekenhelpers waaronder 11 Witte Paters. Voor de kapel staat een standbeeld van een missionaris met de tekst: ”Mors in nobis operator, vita autum in vobis” ”De dood is aan het werk in ons, maar het leven in u”, 2 Kor 4,12. !Met betrekking tot de onlusten in Congo vroeg provinciaal Kamiel Plessers de situatie niet uit te buiten, noch de trom te roeren met slagwoorden als ’kerkvervolging’ en ’martelaren’, maar eerder een discrete houding aan te nemen. De heiligverklaring van de martelaren van Oeganda en de bisschopswijding van mgr. Gabriël Ukec, bisschop van Bunia, zouden echter wel met luister worden gevierd.

Alles in Afrika is mij lief Geschiedenis van de Belgische Witte Paters 1880-2010

Witte Missionarissen van Afrika Serge Desoeter

- 94 -

Door de voorspraak van Pater Stove !!De vraag over Pater Stove iets neer te schrijven, heb ik met zeer veel genoegen aanvaard. Ik denk immers dat ik een van de weinigen ben, die zijn buitengewone -om niet te zeggen bovennatuurlijke- invloed of bescherming heb ondervonden. Bij voorbaat wil ik melden dat mijn oordeel strikt persoonlijk is en dat ik mijn mening onderwerp aan de kerkelijke overheid, indien er later uitleg moest gevraagd worden. !Het jaar zelf van de dood van Pater Stove lag ik met Kerstmis voor een heelkundige ingreep in het hospitaal in Brugge. 't Is de gewoonte dat de Eerwaarde Zusters van de verschillende kloosterorden op die dag naar de hoofdkerk gaan en daar in de Sint-Salvatorskerk na allen samen de vespers gezongen te hebben, luisteren naar het sermoen van Monseigneur de Bisschop. Thuisgekomen vertelde de E. Zuster die mij verzorgde, dat Monseigneur met klem de stelling verdedigd had dat de materlaren, Paters en Zusters, hun leven gegeven hadden voor het geloof en de Kerk, en wij ze dus persoonlijk mogen aanzien als Heiligen in de Hemel. !Veertien dagen later was ik herstellende thuis maar door een onvoorzichtigheid van mijnentwege werd ik erg ziek: een gevaarlijke pneumonie. De aandoening verergerde snel en de geneesheer verklaarde dat beide longen vol water waren. Hij gaf mij duidelijk te verstaan dat ik ernstig ziek was. Dezelfde nacht moest ik recht zitten omdat mijn ademhaling zo moeilijk en pijnlijk was. 't Is dan, in die slapeloze nacht, de foto ziende van Pater Stove, dat ik opeens op de gedachte kwam, de voorspraak van de vermoorde Pater, martelaar in Zaïre, in te roepen. Ik prevelde: “Pater Stove, als het waar is, dat u als martelaar in de hemel bent... Ik smeek u, gebruik uw invloed en bekom voor mij de genezing van mijn pneumonie. Indien ik geholpen word, zal ik het aan Monseigneur zeggen dat hij zich in zijn sermoen op Kerstmis niet vergist heeft. 'k Zal het aan uw familie zeggen en ook bij gelegenheid in de kerk van Oostrozebeke.” Bij het volgende bezoek aan de dokter was de verwondering zeer groot. Al het water was uit mijn longen verdwenen. Een tweede en een derde onderzoek gaven dezelfde resultaten. De dokter verklaarde me toen genezen. !!

Ik wil eerlijk bekennen, 'k heb mijn genezing niet overdreven, maar ook niet verzwegen. Wanneer Monseigneur het nieuws vernam, was zijn antwoord: ’Zo is het, ik heb toen de waarheid verkondigd!” Ter gelegenheid van een bedelsermoen, toegestaan door pastoor Goethals, heb ik het feit openbaar gemaakt op de predikstoel in de kerk van Oostrozebeke. Nu maak ik dankbaar gebruik van de aanvraag van het comité voor de “Pater Stove-hulde”. Ik ben verheugd in deze mate een steentje te kunnen bijdragen om een held van ons geloof de eer te geven die hem toekomt.

Ere-pastoor Gabriël Peene Uit de herdenkingsbrochure ter ere van Pater Gaston Stove

Oostrozebeke, 28 oktober 1973

- 95 -

Oostrozebeke 28 oktober 1973

- 96 -

- 97 -

- 98 -

Symboliek !!!De kelk op de aardkorst. De kelk op het halfrond van de aardbol. Uit de kelk rijst het leven. Een leven vol overgave en zelfgave. Het werk en het leven vervat in de offerkelk. Het werk en het leven van de priester-missionaris. Een leven dat op het hoogtepunt afgebroken wordt. Afgebroken met het kruis. Het kruis van de lijdende Christus. Christus als overwinning op de dood. !

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!Nicole Vandenbossche (Ronse) studeerde aan de Koninklijke Academie en het Nationaal Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen. Zij stelde tentoon in binnen- en buitenland en behaalde heel wat prijzen met beeldhouwwerk en keramiek in binnen- en buitenland.

- 99 -

Varsenare 31 augustus 1986

- 100 -

!!16 maart 2014 Varsenare !!Het rode bord in de hall overviel ons even. Zoveel paters die op een gewelddadige manier het leven verloren. En daar tussenin Gaston. We kwamen nog meer onder de indruk toen we in de gang kwamen. Daar hangt deze merkwaardige lijst van alle slachtoffers doorheen de tijd. Even slikken. Stilte.

Pater Paul De Vinck

- 101 -

God Onze Vader, wij geloven dat wij verlost werden door het KRUIS van uw Zoon. Gekruisigd offerde hij zich aan U om ons te bevrijden en ons tot nieuw leven te laten verrijzen. Goede Vader, het beeld van uw gekruisigde Zoon staat hier vooraan bij onze Medebroeders die ons in het geloof zijn voorgegaan en die Gij van meet af aan bestemd hebt om tot U te komen.

Goede Vader, laat uw zegen op deze GEDENKSTEEN rusten. Dat hij ons spreke van uw barmhartige mildheid. Onze dierbare doden kunnen wij niet vergeten. Over de dood heen voelen wij ons verbonden met hen. Wij herinneren ons de tijd toen zij met ons samen leefden… Heer, geef aan allen die hier rusten de eeuwige vrede en het eeuwige Licht. Het Kruis is onze enige Hoop! Heer, zegen dit KRUIS, zegen dit GEDENKTEKEN. Laat beide voor ons een teken zijn van stille rust, geborgenheid in U en dankbaarheid. Amen! Varsenare, 31 augustus 1986

!!Het moderne kruis achteraan het kerkhof. De graven zijn heel sobere grafsteentjes. Vlak voor het poortje van het kerkhof een gedenksteen voor hen die hun graf in Afrika hebben. En weer die namen …

als pelgrim struikel je

struikel je net zo lang tot je het doorhebt

wat je raakt !

er is niet ’iets’ als eigen verdienste er is enkel genade

!en Gaston?

de ziel van Gaston? een ziel vol van genade

!lc.

Zuster Cecile Stove !Pater Paul De Vinck !De Sociëteit van de Witte Paters Mgr. Daniël Verstraete !Pater Armand Penninck en Maria Penninck !Marcel Pype !Philippe Degryse, Luc Neyt en De Roede van Tielt !Pastoor Luc Frenay !Lieven Demedts !Marleen Lefebre !Iedereen die luisterde en iedereen die ons doorverwees. !Alle getuigenissen in de nagelaten geschriften !!!Van harte een warme MERCI ! !!De familie Stove met !de tantes: Margriet, Yvonne en Cyrilla !de neven en de nichten: Marie-Thérèse, ♱ Roland, Monique, Dirk, Luc, Anne-Marie, Marie-Jeanne, Christine, Lucrèce en Eddy !!!!!!!!!!!!!!!Herdenkingsdag, 10 augustus 2014

Mungu atashinda