4 บทที่ 1...

34
บบบบบ 1 บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบ ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป 1.1 บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ 1.1.1 บบบบบบบบบบบ “บบบบบบบ” ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปป ป.ป.2535 [1] ปปปปปปปปปปปปปปปปปปปปป ปปปปปปปปปปปปป 3 ปปปปปป

Upload: anek-thianboocha

Post on 06-Apr-2016

239 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

บทท 1 ความรพนฐานเกยวกบพลงงาน

ความนำาปจจบนพลงงานเปนสงทจำาเปนสำาหรบมนษยอยางมากและยง

ทวความสำาคญมากขนเรอยๆ เมอโลกมการพฒนามากขน มจำานวนประชากรโลกเพมขน สงผลใหปรมาณความตองการพลงงานมเพมขนและมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง ในขณะทปรมาณพลงงานหลกไดแกปโตรเลยมมปรมาณลดลงจงทำาใหการพฒนารปแบบของพลงงานและการคนหาแหลงพลงงานตองเปลยนแปลงไปเพอความอยรอดของมนษย ในขณะทการใชพลงงานมผลกระทบตอการเกดสภาวะโลกรอนโดยตรง สงผลใหเกดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของโลก นำาไปสภยพบตและผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอมอยางมาก จงมความจำาเปนทจะตองเรยนรเกยวกบพลงงาน การจดการและการอนรกษพลงงาน สถานการณพลงงานของโลก และของประเทศตลอดจนการเกดสภาวะโลกรอน ปรากฏการณเรอนกระจกในเรองสาเหต และผลกระทบจากการใชและการผลตพลงงาน

1.1 นยามความหมายทเกยวของ1.1.1 ความหมายของ พลงงาน “ ”ตามพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน

พ.ศ.2535 [1] ใหความหมายของพลงงานไวในมาตราท 3 ดงน“พลงงาน หมายความวาความสามารถในการทำางานซงมอย”

ในตวของสงทอาจใหงานได ไดแกพลงงานหมนเวยนและพลงงานสนเปลองและใหหมายความรวมถงสงทอาจใหงานได เชนเชอเพลง ความรอนและไฟฟาเปนตน จากนยามดงกลาวสามารถอธบายไดวา

Page 2: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

2

พลงงาน มาจากคำาวา พลง และ งาน หมายถง พลงตางๆ ท“ ” “ ” “ ”นำามาใชใหเกดเปนงาน หรอ ความสามารถในการทำางานหรอทำาใหเกดงาน (The ability to do work) ผลการทำางานของแรงนนทำาใหวตถหรอสงใดๆเคลอนทหรอเคลอนไหว พลงงานนนสามารถจดเกบไวได พลงงานไมสามารถถกทำาลายไดแตสามารถเปลยนแปลงจากรปหนงไปเปนอกรปหนงได เชน พลงงานแสงไปเปนพลงงานไฟฟา พลงงานไฟฟาเปนพลงงานกลหรอพลงงานความรอน

“พลงงานหมนเวยน หมายความรวมถงพลงงานทไดจาก”ไม ฟน แกลบ กากออย ชวมวล นำา แสงอาทตย ความรอนใตพภพ ลมและคลน เปนตน

“พลงงานสนเปลอง หมายความรวมถงพลงงานทไดจาก”ถานหน หนนำามน ทรายนำามน นำามนดบ นำามนเชอเพลง กาซธรรมชาตและนวเคลยร เปนตน

จากความหมายของพลงงานขางตนแลว จำาเปนทจะตองเขาใจความหมายของคำาวา การจดการพลงงาน และ การอนรกษ“ ” “พลงงาน ซงมความหมายดงน”

“การจดการพลงงาน หมายถงการทำาใหมนใจวาไดมการ”จดการทรพยากรพลงงานอยางมประสทธภาพเพอบรรลเปาหมายขององคกร

“การอนรกษพลงงาน หมายถง ผลตและใชพลงงานอยางม”ประสทธภาพและประหยด

จากนยามดงกลาวสามารถสรปไดวาการอนรกษพลงงานเปนเปาหมายของการจดการพลงงาน คอการดำาเนนการตางๆ เพอใหมนใจวาองคกรมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพและประหยด

1.1.2 การจำาแนกประเภทของ พลงงาน “ ” [2]รปแบบของพลงงานสามารถจำาแนกไดหลายรปแบบ การ

จำาแนกตามหลกฟสกสสามารถจำาแนกพลงงานได 2 ประเภทไดแก

Page 3: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

3

พลงงานศกด (Potential energy) เปนพลงงานทสะสมไวในสงตางๆ เนองจากทตงของสงนน หรอเพราะสงนนถกกระทำาโดยสงอน เชนพลงงานในสงของหนกทถกยกขน พลงงานในลวดสปรงทเปนลานของนาฬกา พลงงานในคนธนทถกโกง พลงงานในอางนำาทอยในทสง เปนตน

พลงงานจลน (Kinetic energy) เปนพลงงานของการเคลอนไหวทมอยในวตถทกำาลงเคลอนท ซงขนกบมวลสาร (mass) และความเรว (velocity) ทวตถนนเคลอนท ดงนนวตถใดมมวลสารมาก (หนกมาก) และเคลอนทดวยความเรวสง จะมพลงงานจลนมาก เชนพลงงานในขบวนรถไฟ พลงงานในลม พลงงานในคลน เปนตน การจำาแนกรปแบบของพลงงานโดยทวๆ ไป อาจจำาแนกได 6 รปแบบ คอ

1. พลงงานเคม (Chemical energy) เปนพลงงานพนฐานของกระบวนการตางๆ ทเกดขนในสงมชวตพลงงานทสะสมไวจะสามารถปลอยออกมาโดยปฏกรยาเคม เชนพลงงานในขนมชอกโกแลต พลงงานในกองฟน พลงงานในถงนำามน พลงงานทเกบไวในแบตเตอร เปนตน

2. พลงงานกล (Mechanical energy) เปนพลงงานทใชในการเคลอนทตางๆ

3. พลงงานความรอน (Heat energy) เปนพลงงานทไดจากการเผาผลาญเชอเพลงตางๆ ความรอนทำาใหโมเลกลเคลอนไหวเรวขน เชนพลงงานในเปลวไฟ พลงงานทเสยออกไปจากจอคอมพวเตอร พลงงานในของเหลวรอนใตพนพภพ พลงงานในนำาหมอตมนำา เปนตน

4. พลงงานรงส (Radiant energy) เปนพลงงานทเคลอนทในลกษณะคลนของพลงงานทประกอบดวยโฟตอน

Page 4: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

4

(Photon) เชนพลงงานทไดรบจากดวงอาทตย พลงงานจากเสาสงสญญาณทว พลงงานจากหลอดไฟ พลงงานจากเตาไมโครเวฟ เปนตน

5. พลงงานไฟฟา (Electrical energy) เปนพลงงานทเกดจากการไหลของอเลกตรอนในเสนลวดหรอตวนำาไฟฟาอน ตวอยางเชนพลงงานทเกดจากการผานขดลวดไปในสนามแมเหลก พลงงานทใชขบเครองคอมพวเตอร พลงงานทไดจากเซลลแสงอาทตย พลงงานทไดจากกงหนลม เปนตน

6. พลงงานนวเคลยร (Nuclear energy) หมายถงพลงงานไมวาในลกษณะใดซงเกดจากการปลดปลอยออกมาเมอมการแยก รวมหรอแปลงนวเคลยส (หรอแกน) ของ ปรมาณ คำาทใชแทนกนไดคอพลงงานปรมาณ (Atomic energy)

จำาแนกรปแบบของพลงงานตามแหลงทของพลงงานได 2 รปแบบ คอ พลงงานปฐมภม (Primary energy) และพลงงานทตยภม (Secondary energy)

พลงงานตนกำาเนด (Primary energy) คอ พลงงานในรปแบบของทรพยากรธรรมชาต เชน ไมฟน แกลบ นำา นำามน ถานหน แกสธรรมชาต พลงงานใตพนพภพ แรยเรเนยม ลม แสงอาทตย เปนตน ซงพลงงานตนกำาเนดสามารถแบงออกได 2 ชนด ดงน

พลงงานทสามารถนำากลบมาใชใหมไดหรอพลงงานหมนเวยน (Renewable energy) เชน พลงงานแสงอาทตย ลม พลงงานคลน พลงงานชวมวล ไมฟน แกรบ ชานออย พลงงานความรอนใตพนพภพ พลงงานนำา เปนตน

พลงงานทไมสามารถนำากลบมาใชใหมไดหรอใชแลวหมดไป (Non-renewable energy) เชน เชอเพลงจากฟอสซล ถานหน แรยเรเนยม นำามน แกสธรรมชาต เปนตน ซงพลงงานเหลานมากกวารอยละ 80 เปนพลงงานทเราใชในทกวน

Page 5: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

5

พลงงานแปรรป (Secondary energy) คอ พลงงานทไดจากการแปรเปลยนหรอนำาเอาพลงงานตนกำาเนดนนมาแปรรปเปนพลงงานรปแบบตางๆ ตามทตองการ เชน พลงงานไฟฟา ผลตภณฑปโตรเลยม แกสธรรมชาต เปนตน

1.1.3 ดชนชวดประสทธภาพพลงงาน ดชนชวดประสทธภาพพลงงาน คอคาการใชพลงงานตอหนง

หนวยผลผลต หรอคา SEC (Specific Energy Consumption; SEC) เปนเครองมอในการวดประสทธภาพการใชพลงงานระดบมลฐาน คำานวณไดจากสมการ

SEC=∑ E

∑ P

เมอ SEC คอ ดชนชวดประสทธภาพพลงงาน หรอคาการใชพลงงานตอหนวยผลผลต ∑E คอ ผลรวมพลงงานทใชคดจากพลงงานสทธ ∑P คอผลรวมของปรมาณผลผลตในชวงเวลาเดยวกน

Average SEC/Reference SECAverage SEC/Reference SEC คอดชนประสทธภาพ

พลงงานกรณการวดประสทธภาพพลงงานของโรงงานในกลมอตสาหกรรมจะมขอจำากดมากขน เนองจากโรงงานในกลมอตสาหกรรมเดยวกนจะมผลผลตทแตกตาง เชน กลมอตสาหกรรมอาหารมทงผลผลตอาหารแชแขงทมหนวยวดเปนตน และผลผลตเครองดมทมหนวยวดเปนลตร เปนตน ดงนนจงใช Average SEC/Reference SEC Ratio เปนตวชวดประสทธภาพพลงงานในภาพรวม โดยเปนการประเมนคาปรมาณพลงงานทใชในรอบปทสนใจเทยบกบปรมาณการใชพลงงานทควรจะเปนหากคา

Page 6: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

6

ประสทธภาพพลงงานหรอคา SEC ในปปจจบนเทากบคาอางอง ดงน

PEI= ∑ E

∑ PP xSECBเมอ PEI คอ ดชนชวดประสทธภาพพลงงานในภาพรวม

(Physical Energy Index)∑ E คอ ปรมาณพลงงานรวมทใชในปปจจบน∑ P คอ ผลรวมของปรมาณผลผลตในชวงเวลา

เดยวกนPP คอ ปรมาณผลผลตแตละอยางในปปจจบนSECB คอ คา SEC อางองของผลผลตนนๆ

1.2 สถานการณพลงงานโลกมนษยเรมรจกการนำาเอาพลงงานมาใชเพอกจกรรมตาง ๆ

โดยในยคแรกๆ มนษยใชพลงงานสวนใหญเพยงเพอการดำารงชพ นบตงแตปลาย ทศวรรษท 18 เปนตนมาระบบสงคมและเศรษฐกจมการเปลยนแปลงจากฐานการเกษตรและกสกรรมกลายเปนฐานอตสาหกรรมและการบรการ พลงงานจากเชอเพลงประเภทฟอสซล อาท นำามน ถานหน และกาซธรรมชาต ถกนำามาใชเพออตสาหกรรมมากมาย ตอเนองและขยายวงกวางออกไปทวโลก โดยการพยากรณความตองการการใชพลงงานของโลก [3] พบวามแนวโนมเพมสงขนทกป โดยอาจสงถง 678 ลาน BTU ในป 2030

Page 7: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

7

ภาพท 1.1 การคาดการณปรมาณความตองการพลงงานของโลก ป ค.ศ. 1980 – 2030ทมา: International Energy Annual 2006 (June-December 2008) www.eia.doe.gov/iea/

ภาพท 1.2 การคาดการณปรมาณความตองการพลงงานของโลก ป ค.ศ. 1980 – 2030 จำาแนกตามประเภทพลงงานทมา: International Energy Annual 2006 (June-December 2008) www.eia.doe.gov/iea/

จากภาพท 1.2 หากจำาแนกตามประเภทของพลงงานพบวาความตองการพลงงานทเพมขนมแนวโนมเพมขนในทกประเภทของพลงงานโดยเฉพาะพลงงานทเปนของเหลวซงเปนพลงงานหลกของโลก เมอพจารณาปรมาณสำารองของนำามนดบทวโลกเปรยบเทยบกบปรมาณการใชพลงงานแลวจะพบวามพลงงานนำามนใชไดอกประมาณ 30 ป หากไมสามารถชะลอการใชพลงงานนำามนได หรอไมสามารถขดคนพบแหลงพลงงานเพมเตมได ในขณะทปรมาณกาซธรรมชาตของโลกจะเพยงพอใหใชไดอกไมเกน 50 ป และถานหนจะเปนพลงงานทมบทบาทสำาคญในอนาคตเนองจากมปรมาณสำารองเพยงพอใชไดอกประมาณ 200 ป ทงนจำานวนปจะลดลงอยางรวดเรวเมอปรมาณความตองการทเพมขนในอนาคตเนองจากไมมพลงงานอนๆ ทดแทน

Page 8: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

8

ภาพท 1.3 ปรมาณสำารองสนป 2009 (หนวย: พนลานบาเรล) ทมา: BP Statistical Review of World Energy 2009

หากพจารณาผใชพลงงานของโลกจำาแนกตามเศรษฐกจพบวากลมอตสาหกรรมจะมสดสวนการใชพลงงานสงสด รองลงมาคอกลมอตสาหกรรมขนสง ภาคบรการ ทพกอาศยและภาคการเกษตรตามลำาดบ

ภาพท 1.4 การใชพลงงานของโลกจำาแนกตามเศรษฐกจ ทมา: European Commission (2007)

1.3 สถานการณพลงงานประเทศไทย ในอดตการใชพลงงานของประเทศไทยเปนไปอยางไมม

ประสทธภาพ ทงในดานการจดหา การผลต และการใชพลงงาน ทำาให

Page 9: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

9

ปรมาณพลงงานทมอยภายในประเทศลดลงอยางรวดเรว โดยสาเหตหลกเกดจากการขยายตวทางเศรษฐกจและการขาดจตสำานกในดานการอนรกษและการประหยดพลงงาน รฐบาลเรมตระหนกถงการจดหาแหลงพลงงานทยงยนและพลงงานทดแทน เพอรองรบปรมาณความตองการใชพลงงานในประเทศ โดยไดเรมกำาหนดแผนการอนรกษและเพมประสทธภาพการใชพลงงานขนตงแตป พ.ศ. 2535 การใชพลงงานของประเทศไทยเปนไปในลกษณะเดยวกบการใชพลงงานของประเทศตางๆ ในโลก กลาวคอ พลงงานเชงพาณชย (Commercial Energy) ซงไดแก นำามน ถานหน กาซธรรมชาต และไฟฟา เปนรปแบบของพลงงานทมบทบาทสำาคญและมการใชมากทสด [6] โดยพลงงานสวนใหญเปนการนำาเขาจากตางประเทศคดเปนมลคานำาเขามากกวา 1.2 ลานลานบาท และมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง โดยสดสวนมลคาการนำาเขาพลงงานเมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาเกษตรหลกพบวามสดสวนเปนสองเทาของการนำาเขาพลงงานแสดงวาประเทศตองขาดดลการคาในดานพลงงานอยางตอเนอง

ภาพท 1.5 การจดหาพลงงานขนสดทายตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ และตอประชากร

Page 10: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

10

ทมา: สถตพลงงานประเทศไทย พ.ศ. 2550 กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานตารางท 1.1 ปรมาณการใชพลงงานเชงพาณชยขนตน

ทมา: http://www.energysavingmedia.com/news/page.php?a=10&n=50&cno=2792

จากตารางท 1.1 และภาพท 1.5 พบวาการใชและการนำาเขาพลงงานของประเทศมแนวโนมเพมขนทกป โดยโดยป 2547 คดเปนรอยละ 8.5 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ตงแตป พ.ศ. 2550 จนถงป พ.ศ. 2555 แนวโนมการใชพลงงานของประเทศไทยเพมขนอยางตอเนอง โดยมอตราการเปลยนแปลงเพมขนเฉลยรอยละ 3.93 ทงนการใชพลงงานทเพมขนเปนเพราะเศรษฐกจในประเทศไทยกำาลงเตบโตขน และอาจสงถงรอยละ 14 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

Page 11: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

11

ภาพท 1.6 สดสวนการใชพลงงานแตละสาขาทมา: สถตพลงงานประเทศไทย พ.ศ. 2550 กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

จากภาพท 1.6 การใชพลงงานในประเทศไทยแบงการใชพลงงานออกเปนภาคสวนตางๆ โดยเรยงลำาดบการใชพลงงานจากมากไปหานอย ไดแก ภาคอตสาหกรรม ภาคขนสง บานอยอาศย ภาคธรกจการคา และภาคเกษตรกรรม ซงภาคอตสาหกรรมและภาคขนสงมการใชพลงงานทใกลเคยงกนเปนรอยละ 36 และรอยละ 35.7 ตามลำาดบ

ภาพท 1.7 แหลงพลงงานในการผลตพลงงานไฟฟาของประเทศไทย

Page 12: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

12

ทมา: ตำาราฝกอบรมผรบผดชอบดานพลงงาน (ผชพ) กฎหมายและการจดการ ดานการอนรกษพลงงาน

ภาพท 1.7 ในสวนของการใชพลงงานไฟฟาประเทศไทยใชพลงงานไฟฟารวมถงกวา 148,000 กกะวตต-ชวโมง การผลตพลงงานไฟฟาเปนการแปรรปพลงงานขนตนซงสวนใหญเปนเชอเพลงฟอสซลและมบางสวนเปนพลงงานหมนเวยน แสดงสดสวนของพลงงานรปแบบตางๆ ทใชแปรรปเปนพลงงานไฟฟา จะเหนไดวาประเทศไทยตองพงกาซธรรมชาตในการผลตพลงงานไฟฟาถงกวารอยละ 70 ซงเปนเรองทตองระมดระวงวกฤตดานพลงงานไฟฟา หากเกดความไมมนคงทางพลงงานจากแหลงเชอเพลงทพงพาเชอเพลงจากแหลงเดยวเปนหลกตารางท 1.2 สดสวนการใชไฟฟา เฉลยของระบบตางๆ ในอาคารแตละประเภท

ทมา: วชระ มงวทตกล กระบวนการและเทคนคการลดคาใชจายพลงงานสำาหรบอาคารและโรงงานอตสาหกรรม ศนยอนรกษพลงงานแหงประเทศไทย

การใชพลงงานในอาคารสวนใหญเปนการใชพลงงานไฟฟาเปนหลก และระบบทมการใชพลงงานไฟฟาในอาคารทมอตราสวนสงสดคอระบบปรบอากาศและระบบสองสวางตามลำาดบตารางท 1.3 การใชพลงงานในสาขาอตสาหกรรมการผลตจำาแนกตามประเภทพลงงาน ป 2550

Page 13: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

13

ทมา: รายงานพลงงานของประเทศไทย 2550 กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

ตารางท 1.4 การใชพลงงานในสาขาอตสาหกรรมการผลตจำาแนกตามสาขายอย ป 2550

Page 14: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

14

ทมา: รายงานพลงงานของประเทศไทย 2550 กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

จากตารางท 1.3 และ ตารางท 1.4 พบวาการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมสวนใหญเปนพลงงานจากถานหน นำามน และพลงงานหมนเวยน โดยอตสาหกรรมอาหารและเครองดม และอโลหะมสดสวนปรมาณการใชพลงงานสงกวาอตสาหกรรมอน

1.4 ภาวะโลกรอนนบตงแตป ค.ศ. 1980 เปนตนมา มการเปลยนแปลงของสง

แวดลอมตางๆ เกดขนทวโลก ไดแก อณหภมของโลกสงขน การสญเสยโอโซน การทำาลายปาไมเมองรอน การสญเปลาของทรพยากร การขยายตวของทะเลทราย และการเสอมโทรมของดน ระบบนเวศ

Page 15: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

15

ตางๆ มการเปลยนแปลง การเสอมโทรมของดนและการสญเสยปาไม มบทบาทสำาคญในการแปรเปลยนของภมอากาศการเปลยนแปลงเหลานจะสงผลกระทบตอประชาชนทกเพศทกวย และผลทเกดกบชวตมนษยกยงเพมความรนแรงมากขนตามกาลเวลา เปนภยคกคามทงตอประเทศและโลก

ปญหาสงแวดลอมสวนใหญเกดจากการกระทำาของมนษย โดยสามารถสรปสาเหตหลกๆ ไดดงน

1. การตดไมทำาลายปามากขน2. การเผาไหมเชอเพลงมากขน3. การผลตสารสงเคราะหบางอยางทไมสลายตว และสลายตว

ยากมากขน เชนพลาสตก โฟม จงทำาใหเกดขยะเหลานมากขน สวนสารบางอยางทเปนกาซ เชน ฟรออน ซงใชชวยในการฉดสเปรย และใชในเครองทำาความเยน มปรมาณเพมขน

4. การสรางผลตภณฑตางๆ มาใชแทนวตถดบจากธรรมชาตเชน ไฟเบอรกลาสแทนไม ฟรออนแทนแอมโมเนยเหลวในตเยน และผงซกฟอกแทนสบ เปนตน ทำาใหมสงตกคางเปนมลพษอยในอากาศ นำา และดน

5. การสรางอปกรณเครองใชไฟฟาบางชนดทใหความรอน แสง เสยง ททำาใหเกดอนตรายตอมนษยไดมากขน

6. การสรางยานพาหนะทใชในการเดนทาง เชน รถจกรยานยนตรถยนต และยานอวกาศ การเผาไหมของเชอเพลงในพาหนะเหลานนทำาใหมปรมาณกาซพษเพมขน

ภาวะโลกรอน (Global Warming) เกดจากกระบวนการทมกาซเรอนกระจกเกดขน ซงมกเกดจากการเผาไหมของเชอเพลงฟอสซล เชน นำามน ถานหน และกาซธรรมชาต เมอกาซลอยสงขนไปในชนบรรยากาศของโลก จะทำาใหเกดปรากฏการณทรงสความรอน

Page 16: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

16

ถกกกเกบไวในบรรยากาศโลก ทเรยกวา ปรากฏการณเรอนกระจก หรอ Greenhouse Effect

ภาพท 1.8 การเกด ปรากฏการณเรอนกระจก หรอ Greenhouse Effect

ภาพท 1.9 สดสวนของกาซทสงผลตอการเกดกาซเรอนกระจกกาซเรอนกระจกทมผลตอการเกด Greenhouse Effect

มากทสดคอ Carbon Dioxide ซงเกดจากการเผาไหมสารตางๆ ทมคารบอนเปนสวนประกอบ ซงในปจจบนจะพบวากจกรรมตางๆ ลวนกอใหเกด CO2 ทงสน ไดแกการเผาไหมในโรงงานอตสาหกรรม การเผาไหมของเครองยนตในการขนสง การใชไฟฟาซงกอใหเกดการเผาไหมทางออม โดยสวนใหญโรงผลตไฟฟาจะใชพลงงานจากการเผาไหมเชอเพลงในการผลตไฟฟา รองลงมาคอการกอใหเกดกาซมเทน

Page 17: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

17

ซงเกดจากปฏกล ของเสย การทำาปศสตว การทงเศษขยะจากอาหาร อนดบตอมาคอการใชสาร CFC ซงมมากในโฟม สารฉดฟน และสารทำาความเยนตางๆ กาซตางๆ เหลานเปนตวการททำาใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก และสงผลใหเกดภาวะโลกรอนซงเปนผลมาจากการกระทำาของมนษย

ภาพท 1.10 แนวโนมปรมาณคารบอนไดออกไซค และอณหภมของผวโลก

ปรากฏการณเรอนกระจก สงผลใหอณหภมโลกรอนขนนำามาซงความเสยหายและภยพบตตางๆ โดยผลการศกษาวจยพบวาปรมาณกาซ CO2 ในอากาศบนโลกนไมเคยมปรมาณเกนกวา 300 ppm แตปจจบนพบวาปรมาณ CO2 ในอากาศมแนวโนมเพมสงกวา 500 ppm แสดงใหเหนถงอนตรายทจะเกดขนและไมใชเปนไปดวยธรรมชาต

ผลกระทบทตามมาของการเกดสภาวะโลกรอนคอ ระดบนำาทะเลขนสง หากอณหภมเฉลยของโลกเพมสงขนอก 1.4-5.8 องศาเซลเซยส จะสงผลใหนำาแขงทขวโลกละลาย และระดบนำาทะเลเฉลยสงขนอก 14-90 เซนตเมตร ซงจะสงผลกระทบ ไดแก การสญเสยทดนการกดเซาะและการพงทลายของชายฝง

Page 18: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

18

ภาพท 1.11 การละลายของนำาแขงทขวโลกภยธรรมชาตทรนแรง เมออณหภมเฉลยของโลกเพมสงขน

ภยธรรมชาตตางๆมแนวโนมวาจะเกดบอยครง และรนแรงมากยงขน เชน ภยแลง ไฟปา พายไตฝนโซนรอน นำาทวม และการพงทลายของชนดน เปนตน

1.5 พลงงานกบผลกระทบสงแวดลอมสงแวดลอม หมายถง ทกสง ทกอยางทอยรอบตวมนษยทงทม

ชวตและไมมชวต รวมทงทเปนรปธรรม สามารถจบตองและมองเหนไดและนามธรรม เชน วฒนธรรม แบบแผน ประเพณ ความเชอ มอทธพลเกยวโยงถงกน เปนปจจยในการเกอหนนซงกนและกน ผลกระทบจากปจจยหนง จะมสวนเสรมสรางหรอทำาลายอกสวนหนง อยางหลกเลยงไมได สงแวดลอมแบงออกเปน 2 ลกษณะ ไดแก

1.) สงแวดลอมทเกดขนเองตามธรรมชาต (Natural Environment)

2. สงแวดลอมทมนษยสรางขน (Man-made Environment)

มนษยมความสมพนธกบสงแวดลอมซงในอดตปญหาเรองความสมดลของ ธรรมชาตตามระบบนเวศยงไมเกดขนมากนก เนองจากผคนในยคตนๆ มชวตอยใตอทธพลของธรรมชาต ความ

Page 19: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

19

เปลยนแปลงทางดานธรรมชาต และสภาวะแวดลอม เปนไปอยางคอยเปนคอยไปจงอยในวสยทธรรมชาตสามารถปรบดลของตวเองได โดยในทศวรรษทผานมาซงเรยกกนวา "ทศวรรษแหงการพฒนา" นน ไดเกดมปญหารนแรงดานสงแวดลอมขนในบางสวนของโลกปญหาดงกลาวนมลกษณะคลายกนในทกประเทศทงทพฒนาแลวและกำาลงพฒนา สาเหตของปญหา สงแวดลอมมอย 3 ประการ คอ

1. การเพมของประชากร (Population growth) ปรมาณการเพมของประชากรกยงอยในอตราทวคณ (Exponential Growth) เมอผคนมากขนความตองการบรโภคทรพยากรกเพมมากขนทกทางไมวาจะเปนเรองอาหาร ทอยอาศย และพลงงาน

2. การขยายตวทางเศรษฐกจและความกาวหนาทาง ดานเทคโนโลย (Economic Growth & Technological Progress) ความเจรญทางเศรษฐกจนนทำาใหมาตรฐานในการดำารงชวตสงตามไปดวย มการบรโภคทรพยากรจนเกนกวาความจำาเปนขนพนฐานของชวต มความจำาเปนตองใชพลงงานมากขนตามไปดวย ในขณะเดยวกนความกาวหนาทางดานเทคโนโลยกชวยเสรมใหวธการนำาทรพยากร มาใชไดงายขนและ มากขน

3. การใชเทคโนโลยสมยใหมในการผลตในทางดานการเกษตร การใชปยและยาฆาแมลงไดกอใหเกดความเสอมโทรมของคณภาพของดน ปญหาดนเปนพษ ซงอาจจะแผกระจายตวลงสแมนำาลำาธาร จนเปนสาเหตของนำาเสย หรอทางดานอตสาหกรรม วธการในการผลตทใชสารตะกว ปรอท สารหน ฯลฯ สารเหลานจะเปนพษรายแรง ตอสขภาพอนามยของประชากรและยากแกการ แกไขหรอทำาลายสวนท ตกคางใหหมดสนไป การใชพลงงานกอาจกอใหเกดปญหาสงแวดลอม

จากความหมายของสงแวดลอมจะเหนไดวามนษยมความสมพนธกบสงแวดลอมตาง ๆ อยางแนบแนน โดยเฉพาะพลงงาน

Page 20: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

20

ซงมนษยไดใชพลงงานมาเปนสงอำานวยประโยชนในการดำารงชวตมาตงแตสมยโบราณจนถงปจจบน นอกจากนมนษยยงรจกประดษฐสงอำานวยความสะดวก ซงจะตองใชพลงงานมากขน โดยสวนใหญเปนพลงงานสนเปลอง หากยงมการใชพลงงานสนเปลองนเพมขนตอไป โดยสำารวจไมพบแหลงพลงงานสนเปลองเพมเตมไดอก พลงงานดงกลาวจะหมดไปจากโลกในทสด ดงนนจงจำาเปนตองใชพลงงานใหมประสทธภาพมากทสด เพอสงวนรกษาพลงงานดงกลาวไวใหนานทสด พลงงานกบผลกระทบตอสภาวะแวดลอมทจะกลาวถงไดแก พลงงานถานหน พลงงานปโตรเลยม พลงงานนวเคลยร พลงงานนำา พลงงานลม พลงงานความรอนใตพภพ พลงงานชวมวล

พลงงานถานหนเปนพลงงานประเภทหนงทถกนำามาใชประโยชนอยางแพรหลายตงแตอดตหลายรอยปจนถงปจจบน เนองจากมกระจายอยทวโลกและมปรมาณคอนขางมาก การขดถานหนมาใชประโยชนไมยงยากซบซอน และนำามาเผาใหพลงงานทมราคาไมแพง สวนใหญจะนำามาใชเปนพลงงานเชอเพลง เชนเชอเพลงในการผลตกระแสไฟฟา การถลงโลหะ การผลตปนซเมนต การบมใบยาสบ อตสาหกรรมผลตอาหาร และอตสาหกรรมตางๆ ทใชหมอนำารอนในกระบวนการ นอกจากประโยชนดานเชอเพลงแลว ยงสามารถใชประโยชนถานหนในดานอนๆ ไดอกมาก เชน การทำาถานสงเคราะห (Activated Carbon) ซงเปนสารดดกลนใชในเครองกรองนำาและเครองใชตาง ๆ ทตองการประโยชนดานดดซบกลน การทำาคารบอนไฟเบอร (Carbon Fiber) ซงเปนวสดทมความแขงแกรง แตมนำาหนกเบา เชน ทำาดามไมกอลฟ ไมแบดมนตน ไมเทนนส ฯลฯ การนำาถานหนมาผลตไฟฟา แตการใชถานหนเปนเชอเพลงจะมปญหาเรองการปลอยกาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2) ออกสบรรยากาศ ซงมผลกระทบตอสงแวดลอมมากกวาเชอเพลงชนดอนๆ ดงนนจงตองมการพฒนาศกยภาพของพลงงานถานหน เชน การนำาเทคโนโลย

Page 21: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

21

ถานหนสะอาดเขามาชวยหรอเลอกใชถานหนทมปรมาณสารซลเฟอรไดออกไซดเจอปนอยนอย เพอลดปญหามลพษ

พลงงานจากปโตรเลยมมตนกำาเนดมาจากสารประกอบอนทรยของสงมชวตภายใตสงแวดลอมทเหมาะสม ปโตรเลยมทถกนำาขนมาใชนน จะมลกษณะเปนของเหลวสดำา หรอสนำาตาล ซงอยในรปของนำามนดบ โดยปโตรเลยมเปนพลงงานหลกทใชในการดำาเนนกจกรรมตาง ๆ ของมนษยทกรปแบบ พลงงานจากปโตรเลยม เปนพลงงานทใชไดงายและสะดวกทสด เมอนำาปโตรเลยมไปกลนแลวจะไดผลตภณฑหลายชนดทใชเปนเชอเพลง เชน นำามนเตาใชในการผลตกระแสไฟฟา นำามนดเซล ใชในภาคการผลตและการขนสง นำามนเบนซนใชในการคมนาคมขนสง การนำาพลงงานปโตรเลยมมาใชจะกอใหเกดผลกระทบ คอ การเผาไหมของปโตรเลยมจะกอใหเกดมลภาวะตอสงแวดลอมโดยเฉพาะมลภาวะทางอากาศ ซงจะสงผลตอสขอนามยของมนษย และสงผลกระทบตอสงแวดลอม

พลงงานนวเคลยรเปนพลงงานทมาจากนวเคลยส ซงผลกระทบทเกดจากการใชพลงงานนวเคลยรจะกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมโดยการรวไหลของรงส เกดฝนรงสทฟงกระจายไปในอากาศ และเกดการปลอยนำาเสยจากการระบายความรอน แมวาการใชพลงงานนวเคลยรผลตกระแสไฟฟาจะมประโยชนอยางมาก แตการดำาเนนการกอสรางภายในประเทศไทยจะตองมปจจยเกอหนนหลายอยาง เชนการใหความรแกประชาชน การสรางวนยและนสยตอบคลากรในพนทการผลตไฟฟาจากพลงงานนวเคลยร และสงทสำาคญทสด คอการยอมรบจากภาคประชาชนนนเอง

พลงงานนำาเปนพลงงานหมนเวยนทเปน วฎจกร อกทงยงเปนพลงงานทใชแลวไมมวนหมดสน ซงสามารถนำามาใชในการผลตกระแสไฟฟาได โดยอาศยหลกการทนำาจะไหลหรอเคลอนทจากทสงไปพนททตำากวา เราสามารถนำาเอาพลงงานของนำาทเคลอนทไปหมน

Page 22: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

22

เครองกำาเนดไฟฟาทำาใหสามารถผลตกระแสไฟฟาได การใชพลงงานนำาเพอผลตกระแสไฟฟาจดเปนพลงงานบรสทธ ไมกอใหเกดมลพษทางอากาศเหมอนกบการเผาไหมเชอเพลง และมตนทนในการผลตตำา อยางไรกตาม การพฒนาพลงงานนำาโดยการสรางเขอนเกบกกนำา จะเกดปญหาสงแวดลอมทสำาคญ คอ การสญเสยพนทปาไมเพอสรางอางเกบนำาเหนอเขอน ดงนน จงมขอแมวาจะทำาการพฒนาอยางไร ผลกระทบจงจะเกดขนนอยทสด และใหคมคากบสงทสญเสยไป

พลงงานลม ประเทศไทยมการใชประโยชนจากพลงงานลมมานานแลว ซงสวนใหญถกนำามาใชในลกษณะการตดตงกงหนชกนำาเขานา หรอการทำานาเกลอ อยางไรกตามถงแมวาในปจจบน การใชประโยชนจากพลงงานลมยงอยในวงจำากด และศกยภาพในการนำามาใชยงตำา แตถามการพฒนาเทคโนโลย เชน การพฒนาจดทำาใบพดใหใหญขน และการวางแผนการใชทด หรอนำาไปใชประกอบกบพลงงานอน เชน พลงงานเซลลแสงอาทตย ในปจจบนคาดวาพลงงานลมจะเปนพลงงานทดแทนอกชนดหนงทสามารถนำามาใชไดในอนาคต เพราะพลงงานลมเปนพลงงานสะอาด ปราศจากมลภาวะ และไมกอใหเกดผลกระทบกบสงแวดลอม อยางไรกตาม แมวาการใชพลงงานลมจะเปนมตรตอสงแวดลอม แตในการพฒนาแหลงพลงงานชนดนมาใชเปนพลงงานทดแทนนนควรไดคำานงถงผลกระทบทอาจเกดขนได เชนผลตอทศนยภาพ เนองจากตองใชกงหนขนาดใหญ อาจบดบงสวนตางๆของพนทไป การเกดมลภาวะทางเสยง เมอใบพดขนาดใหญทำางานจะเกดเสยงดงมากรบกวนผอยใกลเคยง การรบกวนคลนวทย ซงเกดจากใบพดสวนใหญทำาจากโลหะเมอหมนทำาใหเกดการรบกวนคลนวทยและโทรทศนในระยะ 1–2 กโลเมตร และผลกระทบตอระบบนเวศ เมอตดตงกงหนลมขนาดใหญอาจทำาใหสงมชวตใกลเคยงอพยพไปอยทอน

Page 23: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

23

พลงงานความรอนใตพภพเปนการนำานำารอนทมอยใตพนดนมาใชใหเกดประโยชนในการผลตกระแสไฟฟา กลมประเทศทมการพฒนาพลงงานความรอนใตพภพมาใชประโยชน อยางเดนชด มกเปนกลมประเทศทมสภาพทางธรณวทยา เอออำานวยตอศกยภาพทางพลงงานความรอนใตพภพ ซงไดแก บรเวณทเปลอกโลกมการเคลอนไหวและมแนวของภเขาไฟอยางตอเนอง เชน ประเทศอตาล ไอซแลนด สหรฐอเมรกา (แถบตะวนตก) เมกซโก ญปน ฟลปปนส อนโดนเซย นวซแลนด เปนตน โดยการใชประโยชนจากพลงงานความรอนใตพภพเปนการนำาเอานำารอนหรอไอนำารอนจากแหลงกกเกบใตดนขนมาป นกงหนของเครองกำาเนดไฟฟาแปรรปเปนกระแสไฟฟา นำาเอาไปใชในภาคอตสาหกรรมและเกษตรกรรมทตองใชพลงงานความรอน เชน การละลายนำาแขงและหมะ และใชเปนพลงงานเดนเครองทำาความเยนขนาดใหญ แตปญหาทสำาคญในการนำาพลงงานความรอนใตพภพมาใช คอ การกดกรอน อนเนองมาจากนำาซงมคณสมบตเปนกรด และมสารละลายทไมมประโยชนละลายอยมาก อนอาจจะสงผลใหตองเสยคาใชจายในการลงทนสงซงอาจไมคมคากบการนำาพลงงานขนมาใช

พลงงานชวมวล ประเทศไทยเปนประเทศหนงทมศกยภาพสงในการผลตพลงงานทดแทน โดยเฉพาะพลงงานชวมวล (Biomass Energy) ซงเปนแหลงพลงงานทไดจากพช หรอสงปฏกลของสตวเนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมผลผลตทางการเกษตรเปนจำานวนมาก จงทำาใหศกยภาพในการผลตพลงงานชวมวลสงตามไปดวย พลงงานทเราสามารถนำามาใชเปนเชอเพลงมทงทเปนของแขง ของเหลว และกาซ โดยประเภทของพลงงานชวมวลม เชนไม นำามาเผาไหม โดยตรง หรอนำามาเผาเปนถาน หรอผลตกาซโปรดวเซอร แลวนำาไปผลตกระแสไฟฟา ผลผลตทเหลอจากการเกษตร ไดแก ชานออย แกลบ กะลามะพราว กาซชวภาพ ซงไดจากการนำามลสตวหรอ

Page 24: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

24

วสดทเหลอจากการเกษตร โดยใชจลนทรย ในการยอยสลาย ซงจะทำาใหเกดกาซมเทนขน สามารถนำาไปผลตเชอเพลง และกระแสไฟฟา แอลกอฮอล เปนเชอเพลงทไดจากการหมกผลผลตทางการเกษตร และนำามนพช ซงไดจากพชนำามนชนดตาง ๆ เชน ปาลม สบดำา มะพราว เปนตน โดยนำามนพชดงกลาวสามารถนำาไปผลตเปนเชอเพลงได ไดแก เอทานอล ไบโอดเซล เปนตน

การใชพลงงานชวมวลสามารถตอบสนองความตองการพลงงานเพอทดแทนพลงงานทกำาลงจะหมดไปในอนาคต โดยในระยะเรมแรกของการนำาพลงงานชวมวลมาใช เปนการปลกเพอใชตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอใชประโยชนในครวเรอนและชมชน และสามารถพฒนาขยายไปสรปแบบของเชงพาณชยในอนาคต แตการใชประโยชนจากพลงงานชวมวลยงตองคำานงถงผลกระทบตอสงแวดลอมทงทางอากาศ นำา และดนดวย นอกจากนโรงงานอตสาหกรรมไดนำาพลงงานชวมวลมาผลตเปนกาซชวภาพเพอใชประโยชนภายในโรงงาน โดยกกเกบกาซชวภาพไมถกตองตามหลกวศวกรรม จนทำาใหเกดการระเบดขน กอใหเกดความเสยหายทงชวตและทรพยสน

บทสรปพลงงานคอความสามารถในการทำางานแบงออกเปนสอง

ประเภทคอพลงงานสนเปลอง และพลงงานหมนเวยน โดยแบงพลงงานออกเปนสองรปแบบคอพลงงานตนกำาเนดเกดจากพลงงานธรรมชาตและพลงงานแปรรปซงนำาพลงงานตนกำาเนดมาแปรเปนพลงงานรปแบบอนๆ การวดประสทธภาพของพลงงานสามารถวดไดจากดชนชวดประสทธภาพพลงงาน (SEC) คออตราสวนระหวางการใชพลงงานทงหมดตอผลผลต ดชนชวดพลงงานยงมคานอยยงแสดงถงการใชพลงงานทมประสทธภาพ ในขณะทสถานการณ

Page 25: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

25

พลงงานของโลกกำาลงเขาสภาวะวกฤตเนองจากความตองการพลงงานมปรมาณเพมมากขน เนองจากจำานวนประชากรและการพฒนาเพมมากขน สงผลใหพลงงานมตนทนทสงขน และจะขาดแคลนในอนาคตโดยมการคาดการณวานำามนจะมใชไดอกไมเกน 30 ป กาซธรรมชาตใชไดไมเกน 50 ป ในขณะทสถานการณพลงงานในประเทศไทยพบวาประเทศไทยเปนประเทศนำาเขาพลงงานโดยมการนำาเขามากกวารอยละ 70 มมลคามากกวา 1.2 ลานลานบาท มสดสวนการขาดดลการคาเมอเทยบกบสนคาเกษตรประมาณสองเทา โดยทกาซธรรมชาตของไทยคาดวาจะสามารถใชไดอกไมเกน 15 ป โดยผใชพลงงานสวนใหญคอภาคอตสาหกรรม ภาคขนสง และการใชเชอเพลงในการผลตไฟฟาสวนใหญใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงถงรอยละ 70 ผลจากการใชพลงงานและการขยายตวของเมองทำาใหปรมาณกาซเรอนกระจกไดแก กาซคารบอนไดออกไซค มปรมาณเพมมากขนจากไมเกน 300 ppm จนมมากกวา 500 ppm ในปจจบน สงผลใหเกดสภาวะโลกรอน และเกดผลกระทบตางๆ มากมายตอสภาพแวดลอม สงตางๆ เหลานเปนสงทมนษยทกคนตองชวยกนอนรกษพลงงาน ดวยเหตผลสำาคญไดแก การมกฎหมายกำาหนดใหมการอนรกษพลงงาน การลดตนทนดานพลงงาน การชวยประเทศชาตลดการนำาเขาพลงงาน ชวยลดวกฤตโลกรอน และเพอใหพลงงานมใชไดนานยงขน

คำาถามทายบทคำาอธบาย ใหนกศกษาตอบคำาถามตอไปน

1. ตามความเขาใจของทานพลงงานคออะไร มความสำาคญอยางไร จงอธบายพรอมยกตวอยาง

Page 26: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

26

2. พลงงานปฐมภมทเปนพลงงานสนเปลอง และพลงงานหมนเวยนมอะไรบาง

3. พลงงานทตยภมเปนพลงงานสนเปลอง และพลงงานหมนเวยนมอะไรบาง

4. การจดการพลงงานและการอนรกษพลงงานเหมอนและแตกตางกนอยางไร

5. ดชนชวดประสทธภาพพลงงานคออะไร มวธการคำานวณอยางไร จงอธบายพรอมยกตวอยาง

6. คาดการณพลงงานหลกของโลกแตละชนดจะมใชไดอกประมาณเทาใด

7. สดสวนการนำาเขาพลงงานของไทยเมอเทยบกบมลคาสนคาเกษตรเปนเทาใด

8. พลงงานกาซธรรมชาตของไทยจะมใชไดอกประมาณกป9. สดสวนการใชพลงงานในอาคารมลกษณะอยางไร10. สดสวนการใชพลงงานในภาคเศรษฐกจเปนอยางไร11. กาซเรอนกระจกมอะไรบาง เกดขนไดอยางไร จงอธบาย

พรอมยกตวอยาง12. สภาวะโลกรอนมผลกระทบอยางไร จงอธบายพรอมยก

ตวอยางประกอบ13. ปรมาณ CO2 ในอดตแตกตางจากปจจบนเปนอยางไร14. พลงงานมผลกระทบตอสภาพแวดลอมอยางไรจงอธบาย

พรอมยกตวอยาง15. จงอธบายเหตผล ความจำาเปนของการอนรกษพลงงาน

กจกรรมใหนกศกษาแบงกลมๆ ละไมเกน 10 คนรวมกนระดมสมอง

และอภปรายในประเดนตางๆ เหลานและ ออกมานำาเสนอ

Page 27: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

27

1. หากวนนไมมพลงงานชวตและความเปนอยของเราจะเปนอยางไร

2. สาเหตททำาใหเกดกาซเรอนกระจกในการดำาเนนชวตของเรามอะไรบาง

3. ผลกระทบทเกดจากสภาวะโลกรอนในการดำารงชวตของเรามอะไรบาง

4. มแนวทางในการลดการเกดกาซเรอนกระจกไดอยางไร5. มแนวทางในการสรางจตสำานก สรางการมสวนรวมในการ

อนรกษพลงงานไดอยางไร

แบบทดสอบคำาอธบาย ใหทำาเครองหมาย หนาขอความทถก และเครองหมาย หนาขอความทผด 1. “การจดการพลงงาน หมายถงการทำาใหมนใจวาไดมการ”จดการทรพยากรพลงงานอยาง มประสทธภาพ 2. พลงงานศกยเปนพลงงานของการเคลอนไหวทมอยในวตถทกำาลงเคลอนท 3. พลงงานตนกำาเนด (Primary energy) คอ พลงงานในรปแบบของทรพยากรธรรมชาต 4. SEC คอ ดชนชวดประสทธภาพพลงงาน หรอคาหนวยผลผลตตอการใชพลงงาน 5. โลกจะมพลงงานนำามนใชไดอกประมาณ 50 ป 6. มลคาการสงออกสนคาเกษตรมสดสวนเปนสองเทาของมลคาการนำาเขาพลงงาน 7. ประเทศไทยใชถานหนในการผลตพลงงานไฟฟาถงกวารอยละ 70

Page 28: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

28

8. อตสาหกรรมอาหารและเครองดม และอโลหะมสดสวนปรมาณการใชพลงงานสงกวา อตสาหกรรมอน 9. กาซเรอนกระจกทมผลตอการเกด Greenhouse Effect มากทสดคอ มเทน 10. ผลกระทบจากโลกรอนคอระดบนำาทะเลเฉลยสงขนอก 14 - 90 เซนตเมตร

เอกสารอางอง[1] ราชกจจานเบกษา. พระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ.2535. เลม 109 ตอนท

33 ก วนท 2 เมษายน 2535 กรงเทพฯ[2] กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. ตำาราฝกอบรมผรบผดชอบดานพลงงาน (ผชพ) กฎหมายและการจดการ ดานการอนรกษพลงงาน. มนาคม 2553 กรงเทพฯ.[3] Energy Information Administration (EIA). International Energy Annual 2006 (June- December 2008) www.eia.doe.gov/iea/[4] BP Statistical Review of World Energy 2009[5] European Commission (2007)[6] เอกสารประกอบการบรรยาย วชา พง 220 พลงงานและผลกระทบตอสงแวดลอม[7] ศภวจน รงสรยะวบลย และปยะลกษณ พทธวงศ. เอกสารทางวชาการเรองประสทธภาพการใช พลงงานของประเทศไทย. สถาบนวจยสงคม มหาวทยาลยเชยงใหม มนาคม 2549. เชยงใหม

Page 29: 4 บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงาน

29

[8] วชระ มงวทตกล กระบวนการและเทคนคการลดคาใชจายพลงงานสำาหรบอาคารและโรงงาน อตสาหกรรม ศนยอนรกษพลงงานแหงประเทศไทย[9]. http://www.paphawee-teacher1.blogspot.com[10] www.environnet.in.th[11] กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน. 2554.[12] www.energysavingmedia.com