1

สมุดภาพจิตรกรรมฝาผนัง (ฮูปแต้ม)

บอกเล่าเรืองราวอืนๆ

ภาพจิตรกรรมฝาผนัง (ฮูปแต้ม)

การแต้มฮูป

ด้านนอกเขียนเรืองพระลัก-พระลาม และมหาชาติ (พระเวสสันดรชาดก)

ด้านในเขียนภาพพระพุทธประวัติ พระมาลัย และอดีตพระพุทธเจ้า ตามการวาดภาพฝาผนัง

ทีพบทั วไปในภาคอีสานด้วยฝีมือช่างพืนบ้าน มีรูปแบบการวาดฮูปแต้ม วาดโดยช่างแต้มชือ นาย

สิงห์ วงศ์วาด เป็นชาวบ้านคลองจอบ ต ําบล ปะหลาน อ ําเภอพย ัคฆภูมิพิสัย นอกจากวาดภาพที

สิมวัดป่าเรไร บ้านหนองพอกแล้ว ช่างสิงห์ย ังมีส่วนร่วมในการวาดภาพจิตรกรรมฝาผนัง(ฮูปแต้ม)

ทีสิมวัดโพธาราม บ้านดงบังด้วยเช่นกัน

1. รูปบุคคล แบ่งได้ดังนี คือ

1.1 รูปบุคคลชั นสูง ได้แก่รูปพระพุทธเจ้า รูปเทวดา รูปนางฟ้า รูปกษัตริย ์

1.2.รูปสามัญชน ได้แก่ รูปเสนาอํามาตย์และทหาร นางสนม-กํานัล ชาวบ้าน

1.3.รูปคนชั นตํ า เช่น โจร ย ักษ์ และอมนุษย์

2

2. รูปสัตว์ ได้แก่

1.สัตว์ทีมีอยู่จริง เป็นสัตว์ทีเห็นได้ในท้องถินช่างแต้มฮูปได้วาดเลียนแบบจากของจริง

เช่น ไก่ เป็ด ควาย นก ปลา กุ ้ง สุนัข เป็นต้น

2.สัตว์ในจินตนาการมีอยูเ่พียงเล็กน้อย ฮูปแต้มทีว ัดโพธารามนั นจะพบรูปไกรสรราชสีห์

หรือสีโห ปรากฏทีผนังสิมวัดป่าเรไรด้านทิศตะวันตก ช่างแต้มฮูปมักวาดตามแบบช่างหลวง แสดง

ลีลาท่าทางของสัตว์แตกต่างกันไปตามเรืองทีเขียน ดังตัวอย่าง

รูปกษัตริย์

รูปสามัญชน

รูปยักษ์

รูปอมนุษย์ (เปรต)

3

สัตว์ในจินตนาการ ควาย

หมาเฝ้าบ้าน สัตว์ในจิตนาการอาศัยอยู ่ในนํา

เป็ด

ช้าง

4

\

ลิง ค้างคาว

5

รูปบายศรี 9 ชัน

รูปบ้านเรือน

3. รูปบ้านเรือน

ลักษณะรูปอาคารบ้านเรือนในวัดโพธาราม ไม่ว่าจะเป็นรูปปราสาท บ้านเรือน นั น

ช่างจะวาดตามแบบทีมีในท้องถินและมักวาดเป็นรูปขนาดใหญ่เพือจะได้เห็นชัดเจน

รูปปราสาท

6

4. รูปภูมิประเทศ

ภูมิประเทศเป็นฉากประกอบเนือเรืองช่างจะวาดให้สอดคล้องกับเรืองราวนั น ๆ

เช่น ป่า ภูเขาเป็นต้น ซึงภาพวาดภูมิประเทศในวัดโพธารามและวัดป่าเรไรสามารถจําแนกได้ดังนี

1.รูปต้นไม้

2.รูปพืนดินและภูเขา

3. รูปท้องฟ้า

4. รูปแม่นํ า

ต้นไม้ ป่าสมบูรณ์ ซึงมีนกเงือกอยู ่เป็นจํานวนมาก

สระนํา ภูเขา

7

ท้องฟ้า

บ้านเรือนยกพืนสูง เลียงไก่ใต้ถุนเรือน สวนมะพร้าว

แม่นํา

8

สระบัว