ยเป - silpakorn university ·...

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

โดย

นางสาวพจตรา ทสกะ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2556

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE DEVELOPMENT OF TEACHING MODEL : CURRICULUM DEVELOPMENT

COURSE BY USING RESEARCH BASED LEARNING APPROACH FOR PRE-SERVICE

TEACHERS

By

Miss Phichittra Teesuka

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Doctor of Philosophy Program in Curriculum and Instruction

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร” เสนอโดย นางสาวพจตรา ทสกะ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน ......................................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท.......เดอน.........................พ.ศ................... อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

1. ผชวยศาสตราจารย ดร.สเทพ อวมเจรญ 2. อาจารย ดร.ประเสรฐ มงคล 3. ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ......................................................ประธานกรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.มาเรยม นลพนธ)

............./.........................../................ ......................................................กรรมการ ......................................................กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ) (ผชวยศาสตราจารย ดร.สเทพ อวมเจรญ)

............./.........................../................ ............./.........................../................ ......................................................กรรมการ ......................................................กรรมการ

(อาจารย ดร.ประเสรฐ มงคล) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม)

............./.........................../................ ............./.........................../................

ง

53253906 : สาขาวชาหลกสตรและการสอน คาสาคญ : รปแบบการเรยนการสอน/การพฒนาหลกสตร/วจยเปนฐาน พจตรา ทสกะ:การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร.อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผศ.ดร.สเทพ อวมเจรญ,อ.ดร.ประเสรฐ มงคล และผศ.ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม. 279 หนา.

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครโดยเปนการวจยและพฒนามขนตอนการวจย แบงออกเปน 4 ขนตอน คอ 1)การวเคราะห2)การออกแบบและพฒนา3)การนาไปใชและ4)การประเมนผล

กลมตวอยางเปนนกศกษาวชาชพครปท2สาขาภาษาองกฤษ คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556ไดมาโดยการสมแบบหลายขนตอน(multistage

random sampling) จานวน 30 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1)แบบทดสอบวดความรในการพฒนาหลกสตร

2)แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร 3) แบบสอบถามความคดเหนของนกศกษาทมตอรปแบบการเรยนการสอน การวเคราะหขอมลดวยสถต คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท (t-test) แบบ dependent และการวเคราะหเนอหา (content analysis)

ผลการวจย พบวา 1. รปแบบการเรยนการสอน NPU Modelโดยใชแนวคดการสรางองคความรดวยตนเอง คอ 1) การ

วเคราะหความตองการจาเปนในการเรยนร 2)การพฒนาทกษะการเรยนร และ 3)การตรวจสอบความเขาใจในการเรยนร โดยมสาระการสอน 4 ประเดน คอ 1)การวางแผนหลกสตร 2)การออกแบบหลกสตร 3)การจดระบบหลกสตร และ4)การประเมนหลกสตร โดยประสทธภาพของกระบวนการ ไดคะแนนเฉลยรอยละ(E1) 80.00 และประสทธภาพของผลผลต ไดคะแนนเฉลยรอยละ (E2) 83.56

2. ประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน พบวา ความรในการพฒนาหลกสตรกอนและหลงการทดลอง ใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน แตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01โดยหลงทดลองรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน นกศกษาวชาชพครมความรหลงสงกวากอนการใชรปแบบ

3. ความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาของนกศกษาโดยรวม อยในระดบสงมาก 4. ความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน โดย

ภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทกดาน สวนสาระทนกศกษาเหนดวยในระดบมากทสด คอการใชคาถามกระตนผเรยนเกดองคความรดวยตนเอง รองลงมาคอการสงเสรมใหวางแผนการเรยนรดวยตนเอง

ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ลายมอชอนกศกษา........................................... ปการศกษา 2556

ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ................................. 2. ................................. 3. ...................................

จ

53253906 : MAJOR : CURRICULUM AND INSTRUCTION

KEY WORD : TEACHING MODEL / CURRICULUM DEVELOPMENT/RESEARCH BASED LEARNING

PHICHITTRA TEESUKA : THE DEVELOPMENT OF TEACHING MODEL:CURRICULUM

DEVELOPMENT COURSE BY USING RESEARCH BASED LEARNING APPROACH FOR

PRE-SERVICE TEACHERS. THESIS ADVISORS : ASST. PROF. SUTEP UAMCHAROEN, Ed.D,

PRASERT MONGKOL Ed.D AND ASST. PROF. CHAIYOS PAIWITHAYASIRITHAM, Ed.D.279 pp.

The research aimed to develop a teaching model: curriculum development course by using a research

based learning approach for pre-service teachers. The four steps taken were 1. analyzing, 2. designing and

developing, 3. trial, and 4. evaluation. The research samples were 30 English-major students in second-year

students from the Faculty of Liberal Arts, Nakhon Phanom University, while enrolled in the second semester of

the academic year 2013. who were selected using multistage random sampling. Research tools used in this study were: 1. a curriculum development knowledge test; 2. an ability

evaluation test on the performance of curriculum development and 3. a questionnaire to investigate students’

opinions towards teaching model. Data were analyzed using statistics, percentages, mean,standard deviation,

dependent t-test, and content analysis.

The results of this research were as follows:

1. The development of teaching model.The researcher used the Constructivist Learning Model as

the guidelines, called NPU Model which comprised of 1. Need Analysis, 2. Praxis understanding of new

information, and 3. Understanding by checking, reviewing and using new knowledge. The NPU Model

consisted of four steps as follow: 1. planning, 2. designing,3. organization, and 4. evaluation. The result of the

efficiency of learning was at 80/80. The result of the ability in curriculum engineering was 80.00 (E1) and the

knowledge gained was 83.56 (E2).

2. The differences of students’ learning outcomes of students’ knowledge before and after being

taught by this model were statistically significant at the .01 level. The students’ learning outcomes after

instruction were higher than before the instruction.

3. The ability of the students in project work as a whole were at a high level.

4. The students’ opinions towards teaching model. Revealed that students agreed with all opinion

statements at a high level. Students used questions to stimulate the attention and to gain highest in curriculum

and to promote self planning respectively.

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Student’s Signature………………………. Academic Year 2013

Thesis Advisors:1)……………………………2)……………………………..3)…………………………………

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลงไดดวยจากความเมตตา กรณาใหค าปรกษา คาแนะนา ตลอดจนความหวงใยทมตอศษย เปนผ ถายทอดความร ทกษะประสบการณทดงาม และเปนประโยชนจนศษยไดประสบความสาเรจดวยด ดวยความกรณาเปนอยางสงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.สเทพ อวมเจรญ อาจารย ดร.ประเสรฐ มงคล ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม อาจารยทปรกษาและควบคมวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.มาเรยม นลพนธ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร. วชย วงษใหญ กรรมการผทรงคณวฒ ทใหการสนบสนน เปนกาลงใจ ตดตาม และตรวจสอบการทางานทกขนตอน ผวจยรสกซาบซงในความกรณาของทานและขอกราบขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร.ชชว เถาวชาล อาจารย ดร.มารต พฒผล ทกรณาเสยสละเวลาใหความรและขอเสนอแนะทเปนประโยชน ทาใหวทยานพนธนสมบรณยง และคณาจารย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทกทาน ทไดประสทธประสาทวชาการความรแกผวจย ขอขอบพระคณคณาจารยผ เชยวชาญทกทาน ผ ชวยศาสตราจารย ดร .ศราวธ จกรเปง ผชวยศาสตราจารย ดร.ประยร บญใช ผชวยศาสตราจารย ดร.ทศนา ประสานตร ผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา ทองนล และอาจารย ดร.อบลวรรณ สงเสรม ทใหคาปรกษา ตรวจสอบ ใหขอเสนอแนะในการพจารณาตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย จนสามารถนาไปใชในการวจยอยางมประสทธภาพ

ขอกราบขอบพระคณ คณพอวทยา ทสกะ คณแมพรภรมย ทสกะ และบคคลในครอบครว ทกทานทเปนกาลงใจและใหความชวยเหลอผวจยมาโดยตลอด คณคาและประโยชนของงานวจยฉบบน ขอมอบเปนเครองบชาพระคณบดา มารดา คร อาจารย ทกทาน ทไดประสทธประสาทความรแกผวจย และสามารถสรางสรรคผลงานวจยน เพอประโยชนตอการศกษาของนกศกษาวชาชพคร

ขอขอบพระคณคณะผบรหาร นกศกษาวชาชพครทกทาน ทใหความเออเฟอสถานทและสนบสนนการจดการเรยนการสอนของการศกษานารองและการศกษาทดลองจนประสบความสาเรจ ขอขอบคณพและนองตลอดจนสาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยศลปากร ทกทานทชวยเหลอและใหกาลงใจตลอดมา ขอขอบพระคณ บรพาคณาจารยทกทานทอบรมเลยงดและใหการศกษา จนทาใหผวจ ยสามารถสรางสรรคผลงานวจยฉบบน ใหสาเรจลลวงดวยด และใหประโยชนตอการศกษาของนกศกษาวชาชพคร

ช

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย…………………………..…………………………………………………………………………… ง บทคดยอภาษาองกฤษ…………………………………………………………………………………………………… จ

กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………………………………………... ฉ สารบญตาราง ฎ

สารบญแผนภาพ ฐ

บทท 1

บทนา……………………………………...................................................................

1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา……………………………………............... 1

กรอบแนวคดการวจย……………………………………........................................... 13

คาถามของการวจย……………………………………............................................... 14

วตถประสงคการวจย……………………………………........................................... 14

สมมตฐานของการวจย……………………………………......................................... 14

ขอบเขตของการวจย……………………………………............................................. 15

นยามศพทเฉพาะ…………………………………….................................................. 16

ความสาคญของการวจย……………………………...……......................................... 18

2 วรรณกรรมเกยวของ 19

หลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม 19

เอกลกษณ…………………………………….................................................... 19

อตลกษณ……………………………………..................................................... 19

คณลกษณะทพงประสงคของบณฑตครศาสตร คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม……………………………………............. 19

โครงสรางของหลกสตร ครศาสตรบณฑต…………………………………….. 20

วชาการพฒนาหลกสตร……………………………………........................................ 21

มาตรฐานวชาชพตามทครสภากาหนด…………………………………….................. 22

แนวคด ทฤษฏเกยวกบการพฒนาหลกสตร…………………………………….......... 23

ความหมายหลกสตรและการพฒนาหลกสตร…………………………………... 23

การพฒนาหลกสตร……………………………………...................................... 25

รปแบบการพฒนาหลกสตร…………………………………….......................... 26

ซ

บทท หนา ประเภทของหลกสตร………………………………................................... 29

การนาหลกสตรไปใช……………………………………................................... 30

ประเมนผลหลกสตร……………………………………..................................... 32

การจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญ……………………………………........... 41

ความหมายของผเรยนเปนสาคญ…………………………………….................. 41

ทฤษฎการเรยนร……………………………………........................................... 42

การเรยนโดยการคนพบของบรเนอร……………………………………............ 42

กระบวนการจดการเรยนร……………………………………............................ 44

หลกการทางจตวทยาสาหรบการเรยนรแบบผเรยนเปนศนยกลางของสมาคมจตวทยาอเมรกน………………………………………………………………... 45

การจดการเรยนรเพอบรรลจดประสงคการเรยนร…………………………………… 48

จดประสงคการเรยนรของบลม…………………………………….................... 48

วตถประสงคของการเปลยนแปลง……………………………………............... 50

แนวคดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง…………………………………. 51

ทฤษฎการสรางความร…………………………………….................................. 51

แนวคดทฤษฎการสรางความร………………………………………………….. 52

ทฤษฎทางจตวทยาของการสรางความร………………………………………… 56

ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต …………………………………… 56

ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก……………………………………… 57

ทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง………………………………………….. 59

แนวคดการเรยนรตามกรอบทฤษฎคอนสตรคตวสท………………………………… 61

การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสท…………………………………….. 61

หลกการจดการเรยนรแบบสรางความร………………………………………… 64

แนวทางการจดการเรยนการสอนตามทฤษฎการสรางความร…………………... 65

ขนตอนการเรยนรตามรปแบบสรางความรดวยตนเอง…………………………. 67

แนวคดเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน……………………………. 71

ความหมายของการจดการเรยนรแบบใชการวจยเปนฐาน……………………… 71

แนวคดของการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน…………………………... 72

ฌ

บทท หนา รปแบบและแนวทางการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน…………………. 73

บทบาทของครในการจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการวจย………… 75

ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน……………………………… 77

รปแบบในการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน……………………. 80

แนวทางการจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการวจย……………………. 81

กลวธในการเชอมโยงการเรยนการสอนกบการวจย……………………………. 81

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน………………..……………………………… 89

ความหมายของรปแบบการเรยนการสอน……………………………………… 89

ขนตอนการพฒนารปแบบการเรยนการสอน…………………………………... 91

กระบวนการเรยนร ดวยแบบจาลอง John Biggs’ 3-P model………………….. 93

กรอบแนวคดการประเมนผลการเรยนรตาม SOLO taxonomy……………………... 95

งานวจยทเกยวของ…………………………………………………………………… 99

งานวจยในประเทศ……………………………………………………………... 99

งานวจยตางประเทศ…………………………………………………………….. 102

สรป………………………………………………………………………………….. 104

3 วธดาเนนการวจย…………………………………………………………………….. 105

การวจยขนตอนท 1 การวเคราะหหลกสตร……………………..…………………... 105

การวจยขนตอนท 2 การออกแบบและการพฒนารปแบบการเรยนการสอน……… 109

การวจยขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไปทดลองใช……. 115

การวจยขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน………………………… 118

เครองมอทใชในการวจย…………………………………………………………... 122

การเกบรวบรวมขอมล……………………………………………………………….. 125

การวเคราะหขอมล…………………………………………………………………... 126

ญ

บทท หนา

4 ผลการวเคราะหขอมล……………………………………………………………….. 128

ตอนท 1 ผลการศกษาและการวเคราะหหลกสตรทใชในการพฒนารปแบบการเรยน

การสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร 128

ตอนท 2 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของรปแบบการเรยนการสอนโดยใช วจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร........................ 131

ตอนท 3 ประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร…………………………… 142

5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ…………………………………... 147

สรปผลการวจย………………………………………………………………………. 147

การอภปรายผล…..…………………………………………………………………... 149

ขอเสนอแนะ…………………………………………………………………………. 156

รายการอางอง………………………………………………………………………………….. 159

ภาคผนวก……………………………………………………………………………………… 167

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ ตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย………………… 168

ภาคผนวก ข การตรวจสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย…………………… 170

ภาคผนวก ค ผลการทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน……………………………. 180

ภาคผนวก ง แผนการเรยนการสอนและวชาการพฒนาหลกสตร…………..………. 182

ภาคผนวก จ คมอการใชรปแบบการเรยนการสอน………………………………….. 197

ภาคผนวก ฉ ตวอยางหลกสตรกลมสาระภาษาตางประเทศ…………………………. 213

ภาคผนวก ช แบบทดสอบความร วชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร 263

ภาคผนวก ซ แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาของ นกศกษาวชาชพคร…………………………………………………………… 271

ภาคผนวก ฌ แบบประเมนความคดเหนของนกศกษาวชาชพคร ทมตอการพฒนา รปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพคร…………………………………...……………….. 274

ภาคผนวก ญ ประวตผวจย…………………………………………………………… 278

ฎ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 เปรยบเทยบ Bloom’s Taxonomy 1956 และ 2001……………………………….. 49

2 รปแบบการจดการเรยนการสอนดวยวธการวจย…………………………………….. 74

3 บทบาทครในการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการวจย……………………………. 76

4 แนวทางการใชการวจยในการเรยนการสอน โดยเนนกระบวนการวจย 4 แนวทาง… 82

5 การจดระดบ SOLO Taxonomy คาถามและการตอบสนองทคาดหวงจากผเรยน…. 96

6 ขอตกลงเบองตน เกยวกบ SOLO Taxonomy………………………………………. 98

7 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 1 : Analysis วเคราะหหลกสตร…………….. 108

8 ความสมพนธระหวางพนฐานการพฒนารปแบบการเรยนการสอน NPU Model….. 109

9 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 2 การออกแบบและการพฒนารปแบบ

การเรยนการสอน Design and Development………………………………….. 114

10 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนท

พฒนาขนไปใชสอนวชาการพฒนาหลกสตร (Implementation)………………... 117

11 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน วชาการพฒนาหลกสตร (Evaluation)…………………………………………... 120

12 จานวนขอสอบจาแนกตามจดประสงคสาระความร มาตรฐานท 2 วชาการพฒนาหลกสตร………………………………………… 122

13 ประเดนในการประเมนความสามารถตามสมรรถนะ

มาตรฐานท 2 วชาการพฒนาหลกสตร………………………………………….. 123

14 สรปผลการวเคราะห ความร ความสามารถ วชาการพฒนาหลกสตร และรางรปแบบการสอน NPU Model…………………………………………. 129

15 ตวอยางผลการวเคราะหหลกสตรรายวชา 30111702 พฒนาหลกสตร……………… 134

16 ผลการประเมนรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน…………………… 138

17 ผลการประเมนแผนการจดการเรยนร………………………………………………... 138

18 ผลการประเมนคมอการใชรปแบบการเรยนการสอน………………………………... 139

19 การทดสอบคะแนนความรกอนและหลงการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยน การสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร 142

ฏ

ตารางท หนา 20 ความสามารถในการพฒนาหลกสตร ตามขนตอนการเรยนรตามการพฒนารปแบบ

การเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพคร……………………………………………………… 143

21 ความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนา

หลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร……………………………………………. 144

ฐ

สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา

1 กรอบแนวคดทฤษฎทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร………………………….... 10

2 กรอบแนวคดในการวจย……………………………………………………………. 13

3 ขนตอนในการพฒนาหลกสตรของ ทาบา (Taba, 1962)……………………………. 27

4 รปแบบการพฒนาหลกสตรของเซยเลอรอเลกซานเดอรและเลวส…………………. 28

5 รปแบบการประเมนหลกสตรของโพรวส…………………………………………... 36

6 ความสมพนธระหวางการจดการเรยนรกบการวจย…………………………………. 72

7 แนวคดทมาของการสอนแบบใชการวจยเปนฐาน………………………………….. 73

8 แนวทางการใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน……………………………… 75

9 กระบวนการเรยนร3P ของ Biggs (Biggs’s 3 Presage-Process-Product)…………… 94

10 สรปมโนทศน SOLO Taxonomy…………………………………………………… 97

11 ขนตอนท 1 การวจย (Research : R) การวเคราะหหลกสตร (Analysis : A)………… 107

12 รางรปแบบการเรยนการสอนรายวชาการพฒนาหลกสตร………………………….. 111

13 ขนตอนท 2 การพฒนา (Development : D) การออกแบบและพฒนารปแบบ

การเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน…………………………………………. 113

14 แบบแผนการวจย……………………………………………………………………. 115

15 ขนตอนท 3 รปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไปทดลองใช(Implementation).. 116

16 ขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร (Evaluation)……………………………………………………………………. 119

17 กรอบการดาเนนการวจย เรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจย เปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร............................ 121

18 รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร…………………………………………………….. 130

19 การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพคร……………………………………………………. 132

20 แนวทางดาเนนการพฒนาคาอธบายรายวชา และประมวลการสอนรายวชา………… 135

21 ผลการออกแบบการจดการเรยนร…………………………………………………… 136

1

บทท 1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

กระบวนทศนใหมในการจดการศกษาระดบอดมศกษามงเนนการพฒนาผเรยนใหมศกยภาพมการใชองคความรเพอการแกไขปญหาและพฒนาการปฏบตงานในวชาชพไดอยางมคณภาพ สถาบนอดมศกษาซงไดกาหนดวสยทศนและเปาหมายในการจดการเรยนการสอนทเออตอการพฒนาดงกลาวกรอบแนวคดในการปรบเปลยนกระบวนทศนการจดการเรยนการสอนทสาคญ คอ การม ง สมหาวทยาลยแหงการวจย โดยกาหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษาสรปไดดงน (คณะกรรมการการอดมศกษา, 2549)1)สงเสรมและสนบสนนการสรางความแขงแกรงในการวจย2)สงเสรมและสนบสนนความเปนเลศดานการเรยนการสอน

3)กระตนและพฒนาความสามารถการมสวนรวมในกจกรรมทางวชาการของผทเกยวของทงภายในและภายนอกสถาบนอดมศกษา 4) ขยายโอกาสการศกษาในสถาบนอดมศกษาของประชากรใหมากขน5)แสวงหาและพฒนาโอกาสการสรางความรวมมอทางวชาการ6)พฒนาโครงสรางพนฐานทเออและสนบสนนตอวตถประสงคทางวชาการของสถาบนอดมศกษาเปนหลก7)เพมบทบาทในระดบนานาชาตของสถาบนอดมศกษาใหมากขน

จากเปาหมายของยทธศาสตรดานการเรยนการสอนของสถาบนอดมศกษากระตนใหเกดความแขงแกรงในดานการเชอมโยงการวจยกบการเรยนการสอน ซงจะสงผลใหการจดการศกษามคณภาพสงขน เพราะมศกยภาพในการใชการวจยเพอแกปญหาและพฒนาการปฏบตงานไดอยางมคณภาพการพฒนากระบวนการเรยนการสอนในสถาบนอดมศกษาการจดการศกษาในปจจบนไดปรบเปลยนกระบวนการเรยนการสอนจากทเนนเนอหามาสการพฒนาผเรยนในทกๆดานอยางสมดลกน ทงดานความรความเขาใจในเนอหาสาระทกษะการปฏบตในวชาชพ ทกษะกระบวน การคด ทกษะในการแกปญหา คณธรรมจรยธรรม และการพฒนาเจตคตทดตอวชาชพการพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเออตอการพฒนาผเรยนในระดบอดมศกษาเกยวกบรปแบบการเรยนร

ทใชในการวจยเปนฐาน (Research-Based Learning) กระบวนการวจยและกระบวนการเรยนรเปนสงทมความสมพนธกนสถาบนอดมศกษาทเนนการวจยจะเปนสถาบนทมผลงานการสรางองคความรอยางเหนไดชด และจะเนนการจดการเรยนรโดยอาศยการวจยเปนหลกทงนอยบนพนฐานความเชอวา กระบวนการวจยและกระบวนการเรยนรมลกษณะรวมกน คอ เปนการสรางวฒนธรรมการสบเสาะหาความร ซงเปนกระบวนการเรยนรของบคคล การวจยเปนการสรางประสบการณใน

2

การประยกตใชองคความรในสาขาวชาสการปฏบตเพอสรางองคความรใหม ซงเปนกระบวนการทชวยพฒนาทกษะทางปญญาขนสงของผทาวจย กระบวนการทางปญญาและกระบวนการทางานวจยจะชวยใหผเรยนสามารถพฒนากระบวนการรปแบบการเรยนรของตนเองได ซงจะเปนประโยชนตอผเรยนในดานความสามารถในการเรยนรทงในขณะทกาลงเรยนอย และเมอสาเรจการศกษาแลวจะเปนผทมทกษะในการเรยนรอยางตอเนอง

เจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และทแกไขเพมเตม(ฉบบท 2) พ.ศ.2545ระบไววา การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมใน การดารงชวตสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และไดกาหนดแนวการจดการศกษาไวในหมวด 4 มาตรา 22 ระบวา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษา ตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ และมาตรา 24 ระบวาการจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ใหผเรยนไดฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการการเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหาจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปนรกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง(กระทรวงศกษาธการ ,2546)เพอใหเปนไปตามเจตนารมณมหาวทยาลยนครพนม (2550) ไดกาหนดนโยบายในการจดการเรยนการสอนในรายวชาตางๆโดยเนนใหมการจดการเรยนการสอนโดยใชแหลงเรยนร สอ เทคโนโลยตางๆ สงเสรมใหนกศกษาสามารถศกษาเรยนรดวยตนเองจากแหลงความรทหลากหลาย รวมทงแหลงเรยนรอนเทอรเนต

ดงนน การทอาจารยผสอนจะจดกจกรรมการเรยนรทจะนาไปสความสาเรจตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต และนโยบาย การจดการเรยนการสอนของมหาวทยาลย จงจาเปนแสวงหาวธการและเทคนคการสอนใหเหมาะสมและหลากหลายรปแบบ เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพ

การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน(Research Based Learning : RBL) เปนการไดมาซงความรททาใหเกดองคความรใหมในแตละสาขาและกระบวนการวจยยงทาใหมการวางแผนเตรยมการดาเนนการอยางเปนระบบจนคนพบความจรง สรางความรใหมทถกตองและเปนประโยชน นอกจากนการวจยไดพฒนาคณลกษณะใหผ วจ ยตองการคดวเคราะหมความคดสรางสรรค การวจยเปนเครองมอในการสรางพลง ผทสามารถรจกตนเอง และสามารถจดการกบตนเองและสงแวดลอมไดถกตอง การวจยเปนกระบวนการทผวจยตองคด กระทา และสอสารอยาง

3

มระบบ โดยใชวจยเปนฐาน ผวจยสามารถยนหยดดวยตนเองอยางอสระ ซงวธวจยจะปลกฝงใหผวจยรจกคดกลาตดสนใจอยางมเหตผลจากขอมลทมอยอยางเพยงพอและจากการพสจนอยางมหลกการ การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานจงเปนอกแนวทางหนงทชวยใหผเรยนไดเรยนรในศาสตรทเกยวของกบเรองทศกษาวจย ในการดาเนนการแสวงหาความรใหหรอคาตอบทเชอถอได การนาวจยมาใชในการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนใหเกดทกษะการแสวงหาความรและพนฐานในการเรยนรตลอดชวต มแนวทางจดการเรยนร 4 แนวทาง คอ ครใชผลการวจยในการเรยนการสอน ผเรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน ครใชกระบวนการวจยในการเรยน

การสอน และผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน (ทศนา แขมมณ, 2548 : 3-6) สานกงานเลขาธการครสภาไดรบอนมตใหออกขอบงคบครสภาวาดวยมาตรฐานวชาชพ

และจรรยาบรรณของวชาชพสาระสาคญของมาตรฐานความรและประสบการณวชาชพซงกาหนดใหมคณวฒไมตากวาปรญญาตรทางการศกษาหรอเทยบเทาหรอคณวฒอนทครสภารบรองโดยมความรดงตอไปน 1) ภาษาและเทคโนโลยสาหรบคร 2) การพฒนาหลกสตร 3) การออกแบบและการจดการเรยนร 4) จตวทยาสาหรบคร 5) การวดและประเมนผลการศกษา 6) การบรหารจดการในหองเรยน 7) การวจยทางการศกษา 8) นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาและ 9) ความเปนครมออาชพ จากมาตรฐานวชาชพดงกลาวนคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร

มหาวทยาลยนครพนม เปนสถาบนการศกษาทมหนาทในการผลตบณฑตทางการศกษาไดปรบปรงหลกสตรครศาสตรบณฑต เพอใหไดบณฑตทางการศกษาทมคณภาพมความรและสมรรถนะตามเกณฑมาตรฐานวชาชพของครสภาโดยกาหนดให รายวชา 30111702 การพฒนาหลกสตร เปนรายวชาบงคบซงอยในหมวดวชาชพคร ตามหลกสตรครศาสตรบณฑต (หลกสตร 5 ป) คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม (คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตรมหาวทยาลยนครพนม,2550) ทนกศกษาคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตรทกสาขาวชาตองเรยนเพราะเปนวชาบงคบ และเกณฑมาตรฐานวชาชพคร กลาววา มาตรฐานท 2 การพฒนาหลกสตร สาระความรเนอหาประกอบดวย 8 ขอดงน 1) ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 2) ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย 3) วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย 4) ทฤษฎหลกสตร 5) การพฒนาหลกสตร 6) มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร 7) การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 8) ปญหาและแนวโนมการพฒนาหลกสตร สมรรถนะ 4 ขอ ดงน 1.สามารถวเคราะหหลกสตร

2.สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย 3.สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร 4.สามารถจดทาหลกสตร

4

จากเหตผลทกลาวมาผวจยจงตระหนกในความสาคญของการพฒนารปแบบการเรยน

การสอนโดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร เพอจดการเรยน

การสอนวชาการพฒนาหลกสตรจะใหเกดผลดนน ผสอนตองศกษาสภาพปญหาและความตองการของผเรยน วเคราะหแนวทางการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบทศทางของหลกสตร เพอใหเกดผลดตอผเรยนอกแนวทางหนง ผวจยจงไดนากระบวนการวจยมาใชในการจดการเรยนการสอน เพอสงเสรมใหผเรยนไดเกดทกษะการแสวงหาความรและทกษะพนฐานในการเรยนรตลอดชวตและผวจยใชแนวคดการวจยในกระบวนการเรยนรโดยผเรยนใชกระบวนการวจยเปนสวนหนงของการเรยนรซงกระบวนการวจยจะชวยใหผเรยนไดฝกการคดการวางแผนฝก การดาเนนงานและฝกหาเหตผลโดยผสมผสานองคความรแบบบรณาการเพอใหเกดประสบการณการเรยนรจากสถานการณจรงหรอทเรยกวาโลกแหงความเปนจรงการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญและการประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรเปนพนฐานในการพฒนาการพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอนจะตองปรบเปลยนใหทนสมยซงผสอนในสถาบนอดมศกษาจะตองใหความเอาใจใสเรยนรและทาวจยเพอใหไดสารสนเทศมาปรบปรงหลกสตรและการเรยนการสอนอยางสมาเสมอและตอเนอง ผวจยในฐานะอาจารยผสอนในรายวชาการพฒนาหลกสตรเลงเหนความสาคญในการศกษาเรยนรการพฒนาหลกสตรอยางเปนระบบเพอการประกนคณภาพเมอสนสดการเรยนรายวชาการพฒนาหลกสตรและสรางความมนใจใหผทเกยวของในคณภาพของนกศกษาวชาชพครจากคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตรมหาวทยาลยนครพนม จงมความจาเปนทจะตองพฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนใหมความรและสามารถพฒนาหลกสตรไดศกษาคนควาเพอพฒนาผลการเรยนรของนกศกษาตองเปนไปตามหลกสตรและไดมาตรฐานครสภาผวจยไดออกแบบการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตรตามวธการเชงระบบโดยวเคราะหขอมลกระบวนการพฒนาหลกสตรการเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสทและงานวจย ทเกยวของดงน

ในการศกษาเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร ตามแนวคดการจดกระบวนการเรยนร โดยใช RBL หลกการ แนวคดดงกลาวนาเสนอโดยสรปสาระสาคญดงตอไปน

1. หลกการ แนวคดเกยวกบการวจยและพฒนา 2. หลกการ แนวคดเกยวกบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

3. หลกการ แนวคดเกยวกบการนาหลกสตรไปใช

4. หลกการ แนวคดเกยวกบการพฒนาวชาชพคร

5. หลกการ แนวคดเกยวกบการประเมนตามหลกสตร

5

1. หลกการแนวคดเกยวกบการวจยและพฒนา (Research and Development) หลกการแนวคดเกยวกบการวจยและพฒนา(Research and Development) เปนกระบวนการ

ศกษาคนควาอยางเปนระบบมงพฒนาทางเลอกหรอวธการใหมๆ เพอใชในการยกระดบคณภาพงานหรอคณภาพชวตและกระบวนการทตองศกษาคนควาหาความรทาการทดสอบในสภาพจรงทาการประเมนและดาเนนการพฒนาและปรบปรงผลตภณฑหลายๆรอบจนไดผลของการพฒนาผลตภณฑทมคณภาพซงการวจยและพฒนาจะมงเนนการนาผลงานวจยไปใชประโยชนไดโดยตรง ดงนนนกวจยควรทางานวจยตามความตองการของผใชประโยชนจากงานวจยดงนนการวดความสาเรจของโครงงานวจยและพฒนาจงวดทความสาเรจจากผลงานนนๆ

จากการศกษาขนตอนของการดาเนนงานวจยเพอพฒนาของนกการศกษาและดษฎนพนธของนสตจากหนวยงานและวทยาลยตางๆทดาเนนการศกษาในลกษณะของการวจยและพฒนา (Research and Development)

ขนตอนหลกของการดาเนนงานวจยและพฒนาประกอบดวย 4 ขนตอนประกอบดวย

ขนท 1 ศกษาวเคราะหความตองการจาเปนในการพฒนา (Analysis) ขนท 2ออกแบบและพฒนานวตกรรม(Design and Development: Development; D1)ขนท3ทดลองใชรปแบบ (Implementation) ทพฒนาขนตาม RBL และจากการทดลองใชสถานการณจรงเพอเปนการตรวจสอบและยนยนคณภาพของนวตกรรมและ ขนท 4 การประเมน(Evaluation: Development; D2) เพอนาขอคดเหนทไดจากการทดลองใชในสภาพจรงมาปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาพและบรบทของการพฒนาแลวนาไปเผยแพรและขยายผล

2. หลกการแนวคดเกยวกบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

การเรยนการสอนเปนงานทมลกษณะสรางสรรคซงดาเนนการอยางเปนระบบเพอเพมพนคลงความรทงความรทเกยวกบมนษยวฒนธรรมและสงคมและการใชความรเหลานเพอประดษฐคดคนสงทเปนประโยชนใหมๆ ม 3 ขนตอน ดงน

2.1 การวเคราะหความตองการจาเปนม 2 กจกรรมหลก คอ

2.1.1วเคราะหจดหมายในการเรยนรนกศกษาวเคราะหหลกการจดการศกษาทกษะ

การเรยนรในศตวรรษท 21 และจดหมายของการศกษาในระดบสากล(World class Education) เพอกาหนดจดหมายในการเรยนรวชา “การพฒนาหลกสตร”และนาไปกาหนดจดหมายของหลกสตรทนกศกษาจะตองพฒนาขน

2.1.2 การวางแผนการเรยนรนกศกษาวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 1) กาหนด

กลยทธการพฒนาตนเองจากการศกษาเอกสารหนงสอหลกฐานรองรอยหรอการสบคนในระบบ

6

เครอขายอนเทอรเนตหรอปฏบตกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเรยนร“กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2) จดทาปฏทนและเครองมอในการกากบตดตามเพอการประเมนตนเองในการพฒนาหลกสตร

2.2 การปฏบตการเพอการเรยนรของนกศกษา (การเรยนรของมนษย) ม 2 กจกรรมหลกคอ

2.2.1 พฒนาทกษะการเรยนรนกศกษาศกษาเรยนรดวยการแสวงหาและใชแหลง

การเรยนรทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอและการเรยนรรวมกนการใชวธการตางๆ

ในการเรยนรและการตรวจสอบความร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” นกศกษาจะไดรบ

การสนบสนนใหทากจกรรมการปฏบตการใชคอมพวเตอรและกจกรรมกลมมการแลกเปลยนความคดของนกศกษาเปดการอภปรายใหกวางขวางเสนอหลกฐานรองรอยของความคดของนกพฒนาหลกสตรเปดโอกาสใหนกศกษาไดอภปรายกบกลมเพอนภายใตบรรยากาศการเรยนรทสนบสนนซงกนและกน

2.2.2 การสรปความร และการวพากษความรผสอนสงเสรมใหนกศกษาไดอธบายแนวคด “กระบวนการพฒนาหลกสตร” โดยใชภาษาของตนเอง สอบถามถงหลกฐานและความชดเจนในการอธบายของนกศกษาฟงดวยความเคารพกบการอธบายของนกศกษาทใชความรเดมหรอประสบการณทมมากอนของผเรยนเปนพนฐานในการอธบายในสวนการวพากษความรผสอนกระตนใหผเรยนขยายความร ความเขาใจใน “กระบวนการพฒนาหลกสตร” ของนกศกษาโดยผานประสบการณใหมๆ ผเรยนจะไดรบการสนบสนนใหนาความรปรบใชกบประสบการณในชวตจรง โดยผานกระบวนการพฒนาหลกสตร นกศกษานาความรความเขาใจไปประยกตโดยการพฒนาหลกสตรเพมขน

2.3 การตรวจสอบทบทวนความเขาใจการเรยนรม 1 กจกรรมหลก คอ

2.3.1 การประเมนการเรยนร สงเสรมใหนกศกษาประเมนความร และความสามารถของตนเอง ประเมนความกาวหนาในการเรยน และประเมนการบรรลจดหมายการศกษา การวดและประเมนผล เปนการวดและประเมนความรความสามารถของนกศกษา

3. หลกการแนวคดเกยวกบการนาหลกสตรไปใช

แนวคดในการนาหลกสตรไปใชการยอมรบวาการนาหลกสตรไปใชเปนขนตอนหนงทสาคญทสดทจะทาใหหลกสตรบงเกดผลตอการใชอยางแทจรงแลวการนาหลกสตรไปใชควรจะเปนวธการปฏบตการทมหลกเกณฑและมกระบวนการปฏบตทมประสทธภาพพอทจะมนใจไดวา

7

หลกสตรทไดสรางขนนนจะมโอกาสนาไปปฏบตจรงๆอยางแนนอนนกการศกษาตางกใหทศนะซงเปนแนวคดในการนาหลกสตรไปใชดงน

โบแชมป (Beauchamp, 1981 : 164-169) กลาววาสงทควรทาคอการจดสภาพแวดลอมของโรงเรยนครนาหลกสตรไปใชมหนาทแปลงหลกสตรไปสการสอนโดยใชหลกสตรเปนหลกในการพฒนากลวธการสอนสงทควรคานงถงการนาหลกสตรไปใชใหไดเหนผลตามเปาหมายคอ

1.ครผสอนควรมสวนรวมในการรางหลกสตร

2.ผบรหารตองเหนความสาคญและสนบสนนการดาเนนการใหเกดผลสาเรจไดผน าทสาคญทจะรบผดชอบไดดคอครใหญ

จากแนวความคดดงกลาวสรปเปนหลกการสาคญในการนาหลกสตรไปใชนนตองมองคประกอบโดยมการวางแผนและเตรยมการในการนาหลกสตรไปใชทงนบคลากรผทมสวนรวมเกยวของควรจะไดศกษาเปนในทานองเดยวกนและสอดคลองตอเนองกนตองมองคคณะบคคลทงสวนกลางและสวนทองถนทจะตองทาหนาทประสานงานกนเปนอยางดในแตละขนตอนในการนาหลกสตรไปใชนบแตการเตรยมหลกสตรไปใชในดานวธการสอการประเมนผล การจดการอบรม

ผจะไปพฒนาครการอบรมผใชหลกสตรในทองถนการนาหลกสตรไปใชของครและการตดตามประเมนผลการใชหลกสตรของครดาเนนการอยางเปนระบบเปนไปตามขนตอนทวางแผนและเตรยมการไวคานงถงปจจยสาคญทจะชวยในการนาหลกสตรไปใชประสบความสาเรจไดปจจย

ตางๆ เหลานนกคองบประมาณวสดอปกรณเอกสารหลกสตรตางๆ ตลอดจนสถานทตางๆ ทจะเปนแหลงใหความรประสบการณตางๆ สงเหลานจะตองไดรบการจดเตรยมไวเปนอยางดและพรอมทจะใหการสนบสนนไดเมอไดรบการรองขอ

ดงนนงานทเกยวของกบกจกรรมเพอเตรยมการใชหลกสตรเชนการเตรยมความพรอมของสถานศกษาผบรหารสถานศกษาครผสอนผเรยนงานทเกยวของกบการนาหลกสตรไปใชจรงเชนการจดกจกรรมการสอนหรองานทตองทาหลงนาหลกสตรไปใชแลวเชนการนเทศและตดตามผลการใชหลกสตรลกษณะงานตางๆ นจะเหนไดชดเจนตามขนตอนของการนาหลกสตรไปใช

4. หลกการแนวคดเกยวกบการพฒนาวชาชพ การพฒนาวชาชพโดยใช Cognitive coaching เปนแนวคดของ Robert Garmston และ

Costa รปแบบการพฒนาวชาชพ Cognitive coaching มจดเดนคอการพฒนาทางดานสตปญญาทสงเสรมความเจรญกาวหนาในวชาชพการปฏบตงานรวมกนระหวางผทาหนาทนเทศหรอโคชและผสอนเปนความรวมมอกนคดปฏบตและทดลองในสงทศกษาเปนไปไดและมประโยชนตอตนเองและผเรยนเปนการพฒนาอยางตอเนองซงตองอาศยการยอมรบไวใจซงกนและกน การเปนมตรแทในวชาชพการเปดใจกวางยอมรบการเสนอแนะการวพากษจากกนและกนซงทงสองฝายจะตองม

8

การฝกอบรมดานเทคนคและทกษะทเกยวของเปนอยางดโดยเฉพาะทกษะการสอสารการพดสนทนาการใหคาแนะนาแกกนองคประกอบหรอวงจรของการปฏบตตองเปนไปอยางตอเนองมการศกษาปฏบตจรงทกองคประกอบ

หลกการของ Cognitive Coaching 1.สงเสรมและสรางความเคยชนในการพฒนาการเรยนรดวยการนาตนเองอยางตอเนอง

(Self Directed Learning)

2.สงเสรมการจดการกบการเรยนรและการปฏบตงานของตนเองใหกาวหนา (Self - Managing)

3.สงเสรมการตดตามดแลและการทบทวนงานของตนเองอยางสมาเสมอ

(Self- Monioring)

4.สงเสรมการสรางความเขาใจในตนเองและปรบปรงแกไขตนเองอยเสมอ

(Self-Modifying)

การพฒนาวชาชพแบบเพอนชวยเพอน(Collaborative Professionl Devlopment Coaching

/ Peer Coaching) ดงตอไปน

1.การชวยเหลอกนและกนในการแกปญหาการเรยนการสอน และการพฒนาการเรยนการสอน

2.การแลกเปลยนความรความคดซงกนและกน

3.สงเสรมการเรยนรรวมกนอยางตอเนอง

5. หลกการแนวคดเกยวกบการประเมนตามหลกสตร

การประเมนตามหลกสตร(Curriculum Based Assessment; CBA) เปนการประเมนโดยตรงจากผลผลตของหลกสตรมงประเมนการปฏบตของผเรยน (Student Performance Assessment)

ไมไดเปนประเมนเพยงตอบคาถามจากขอคาถามแบบเลอกตอบ (Moss, 1992 ; Good and Salvia,

1988) การประเมนตามหลกสตร(Curriculum Based Assessment ; CBA) คอการใหผเรยนทา

กจกรรมทออกแบบใหสอดคลองกบหลกสตรทใช จากนนใชผลทดสอบทไดเพอปรบปรง การสอนใหตอบสนองความตองการของนกเรยนผสอนสามารถใชการประเมนตามหลกสตรมาปรบเปลยนการสอนของตนเองเพอชวยตอบสนองความตองการของผเรยนทพรอมจะเรยนเรองตอไปแลวหรอกรณทผเรยนทมความพรอมและตองการกาวหนายงขน

9

ในทานองเดยวกนนกพฒนาหลกสตรหรอนกการศกษาสามารถใชการประเมนตามหลกสตรเพอชวยใหอตราการพฒนาการเรยนการสอนสงขนไดรวมถงการปรบปรงสอการเรยน

การสอนดวยการสงเกตและบนทกการปฏบตของนกเรยนตามทกาหนดไวในหลกสตรสถานศกษาขอมลตางๆ ทเกบรวบรวมไดจะชวยในการตดสนใจเกยวกบการเรยนการสอน (Deno, 1987, p. 41)

การประเมนตามหลกสตร(Curriculum Based Assessment ; CBA) เปนการประเมนประสทธผลของการเรยนการสอนในระบบโรงเรยนสาหรบในประเทศทกาลงพฒนาโดยมจดมงหมายเพอทราบพฒนาการของผเรยนหรอผลการเรยนรตามหลกสตรการประเมนตามหลกสตรชวยลดจานวนนกเรยนทลาออกกลางคนใหนอยลงและชวยใหการใหการศกษาประสบความสาเรจมากขน

ในการประเมนตามหลกสตรนนการตดสนใจเกยวกบการสอนขนอยกบสารสนเทศทไดจากการประเมนความสามารถของผเรยนทระบไวในหลกสตรเปาหมายแรกคอแนวทางในกระบวนการตดสนใจเกยวกบการเรยนการสอน (Blankenship, 1985 ; Graden, Zins and Curtis,

1988 ; Marston and Magnusson, 1985) ทงนเพอใหการเรยนการสอนตอบสนองความตองการของผเรยนทงนเพอเพมโอกาสทประสบความสาเรจในการเรยนร

10

กาหนดจดหมายหลกสตร

(Specify Long-

term goals)

กาหนดวตถประสงคการเรยนร แตละหนวย (Specify short-term

learning outcomes )

พฒนาแผนการสอน

ออกแบบกลวธการสอน กาหนดคณลกษณะเฉพาะเครองมอประเมน

การออกแบบหรอเลอกเครองมอประเมน

การเรยนการสอน 1.1 วเคราะหจดหมายในการเรยนร

1.2 การวางแผนการเรยนร

2.1 การพฒนาทกษะการเรยนร

2.2 การสรปการวพากษความร

3. 1 การประเมนการเรยนร

3. การนาไปใช

2. การวางแผน

การประเมนคณภาพการสอน

4. การประเมน

การประเมนระหวางการ

สอน

(Make

formative

decisions)

การประเมนหลงการสอน

(Make

summative

decisions)

1. การวเคราะห

กรอบแนวคดทฤษฎทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร สรปไดดงแผนภาพท 1

การวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน

รปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดทฤษฎทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

การพฒนาหลกสตร 1..วชยวงษใหญ (2537) 2. ทาบา (Taba, 1962) 3. โบแชมพ (Beauchamp

,1981) 4. เซเลอรอเลกซานเดอรและเลวส (Saylor , Alexander, and Lewis

,1981)5. โอลวา (Oliva ,1992) 6.ไทเลอร (Tyler, 1996)

แนวคดทฤษฏการเรยนการสอน 1. แนวการสอนเพอบรรลจดมงหมาย ของบลม(Bloom) 2..ทฤษฎการสรางองคความรดวยตวเอง(Constructivism) 3.การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน(Research – BasedLearning: RBL)

การออกแบบหลกสตรและการเชอมโยงสการสอนการวจย ผเรยนในฐานะผมสวนรวม

เรยนเพอรเนอหาวจย

การวจยเปนการเรยนการสอน หลกสตรเนนการเรยนรโดยมงไปทการเขยนและการอภปรายรายงานหรอความเรยง

การวจยเปนพนฐาน หลกสตรเนนการเรยนรของผเรยนโดยใชการตงคาถามเปนฐาน

เนน กระบวน การและ ปญหาใน งานวจย

นาโดยการวจย โครงสรางหลกสตรไดรบการออกแบบโดยยดตามเนอหาวชา

เนนการวจย หลกสตรเนนกระบวนการสอนการสรางองคความรของวชานนๆ

ผเรยนในฐานะผใชผลงานวจย

แนวคดเปาหมายของการพฒนานกศกษาวชาชพคร 1. เกณฑมาตรฐานวชาชพคร (ครสภา, 2549)

2. หลกสตรมหาวทยาลยนครพนม

11

การพฒนาแบบจาลองการเรยนการสอน NPU Model ผวจ ยใชกระบวนการวจยมาบรณาการกบแบบจาลองการขบเคลอนผลการเรยนร(Outcome Driven Model) และการวดผลประเมนผลตามหลกสตร (Curriculum based Assessment)

โดยมสาระสาคญของการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน ทมาจากนยามศพทของการวจย ทวา การวจย หมายถง กระบวนการแสวงหาความรความจรงดวยวธการทเชอถอได ผวจยนาแนวคดการจดการเรยนรตามทฤษฎคอนสตรคตวสท มาเปนสาระสาคญ ประกอบดวย การทาความกระจางชดในความร การเลอกรบและทาความเขาใจ สารสนเทศใหมและการตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม ในทานองเดยวกนผวจยไดศกษาแบบจาลอง Biggs 3’P

Model ตวแปรกอนเรยน(Presage) กระบวนการ(Process) และผลผลต(Product) สอดคลองกบแนวคดการแกปญหาอยางสรางสรรค(Treffinger, Isaksen and Dorval, 2000) ประกอบดวย

1) ความเขาใจททาทาย(Understanding the Challenge)มงคนหาจดหมาย(goal)โอกาส(oppor-tunity)

ความทาทาย(Challenge) ความกระจางชด(clarifying) คดแผนการ(formulating) เพอกาหนดกรอบความคดสาคญในการปฏบตงาน 2) การสรางมมมองในการคดแกปญหา(Generating Ideas) และ 3) การเตรยมทงวธการในการปฏบตงานและความสาเรจในการปฏบตงาน(Preparing for Action)

ผวจยไดสงเคราะหเปนแบบจาลองการสอน เรยกวา NPU Model ประกอบดวย 3 ขนตอนดงน

ขนท 1 N- Need Analysis

1.1 วเคราะหจดหมายในการเรยนรนกศกษาวเคราะหหลกการจดการศกษาทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 และจดหมายของการศกษาในระดบสากล (World class Education) เพอกาหนดจดหมายในการเรยนรวชา “การพฒนาหลกสตร” และนาไปกาหนดจดหมายของหลกสตรทนกศกษาจะตองพฒนาขน

1.2 การวางแผนการเรยนรผเรยนวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 1) กาหนดกลยทธการพฒนาตนเองจากการศกษาเอกสารหนงสอหลกฐานรองรอยหรอการสบคนในระบบเครอขายอนเทอรเนตหรอปฏบตกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเรยนร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2) จดทาปฏทนและเครองมอในการกากบตดตามเพอการประเมนตนเองในการพฒนาหลกสตร

ขนท 2 P-/Praxis 2.1 การพฒนาทกษะการเรยนรนกศกษาศกษาเรยนรดวย การแสวงหาและใชแหลงการ

เรยนรทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอและการเรยนรรวมกนการใชวธการตางๆ ในการเรยนรและการตรวจสอบความร“กระบวนการพฒนาหลกสตร”

12

2.1.1 การแสวงหาและใชแหลงการเรยนร

2.1.2 การใชวธการตางๆ ในการเรยนร

2.1.3 การตรวจสอบความรนกศกษาจะไดรบการสนบสนนใหทากจกรรมการปฏบตการใชคอมพวเตอรและกจกรรมกลมมการแลกเปลยนความคดของนกศกษาเปดการอภปรายใหกวางขวางเสนอหลกฐานรองรอยของความคดของนกพฒนาหลกสตรเปดโอกาสใหนกศกษาไดอภปรายกบกลมเพอนภายใตบรรยากาศการเรยนรทสนบสนนซงกนและกน

2.2 การสรปความรและการวพากษความรผสอนสงเสรมใหนกศกษาไดอธบายแนวคด

“กระบวนการพฒนาหลกสตร” โดยใชภาษาของตนเองสอบถามถงหลกฐานและความชดเจนในการอธบายของนกศกษาทใชความรเดมหรอประสบการณทมมากอนของผเรยนเปนพนฐานในการอธบายในสวนการวพากษความ รผ สอนกระตนใหผ เ รยนขยายความ รความเขาใจใน

“กระบวนการพฒนาหลกสตร” ของนกศกษาโดยผานประสบการณใหมๆผเรยนจะไดรบการสนบสนนใหนาความรปรบใชกบประสบการณในชวตจรงโดยผานกระบวนการพฒนาหลกสตรนกศกษานาความรความเขาใจไปประยกตโดยการพฒนาหลกสตรเพมขน

ขนท 3. U-Understanding การตรวจสอบทบทวนตนเองดวยการประเมนความเขาใจในการเรยนร - การประเมนความรสงเสรมใหนกศกษาประเมนความรและความสามารถของตนเองประเมนความกาวหนาในการเรยนและประเมนการบรรลจดหมายการศกษา

ผวจยไดสงเคราะหแนวคดทฤษฎ และนาเสนอเปนแบบจาลองการเรยนการสอน เรยกวา NPU Model ดงภาพประกอบท 2

13

กรอบแนวคดการวจย การออกแบบการเรยนการสอน : การวเคราะหขอมลกระบวนการพฒนาหลกสตร การเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสท และ

งานวจย กระบวนการพฒนาหลกสตร การเรยนการสอน : การเรยนรตามแนวคดคอนสตรคตวสท; Biggs 3’P Model; และงานวจย

แนวคดการพฒนาหลกสตร : ไทเลอร ทาบา, เซเลอร อเลกซานเดอร และ

เลวส และ วชย วงษใหญ

การทาความกระจางชด ในความร

การเลอกรบและทาความเขาใจสารสนเทศใหม

การตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม

การเขาใจความทาทาย การสรางมโนคตหรอการสราง

แนวความคด

การเตรยมตวสาหรบการปฏบต

วเคราะหจดมงหมายในการเรยนร

การวางแผน การเรยนร

การพฒนาทกษะการเรยนร

การสรป/การวพากษความร

การประเมนการเรยนร

ตวแปรตน

ขนตอนแบบจาลอง NPU Model

การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง

การทาความกระจางชด ในความร



1. การวางแผนหลกสตร (Curriculum Planning)

ภาระงาน 1

(Task – 1) การนาเสนอและประเมนตนเอง 1

(Presentation-Test – Unit 1)

วสยทศนของหลกสตร (Curriculum Vision)

สามารถวเคราะหหลกสตร

2. การออกแบบหลกสตร (Curriculum Design)

ภาระงาน 2



พนธกจของหลกสตร

(Curriculum Mission - Aim)

สามารถจดทาหลกสตร

3. การจดระบบหลกสตร (Curriculum Organization) ภาระงาน 3



แผนการจด-โครงสรางหลกสตร (Lesson Organize –Unit Plan ) สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย

4. การประเมนหลกสตร

(Curriculum Evaluation) ภาระงาน 4



แผนการประเมน (Evaluation

Plan)

สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร

ภาพแบบจาลอง NPU Model

ตวแปรตาม

1. ความรในการพฒนาหลกสตร 2. ความสามารถในการพฒนา หลกสตรสถานศกษา 3. ความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอ

รปแบบการเรยนการสอน

แผนภาพท 2 กรอบแนวคดในการวจย

14

คาถามของการวจย การวจยครงน ดาเนนการวจยเพอตอบคาถามของการวจย ดงน 1. การพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพคร มองคประกอบและกระบวนการอยางไรบาง 2. รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษา

วชาชพคร เปนอยางไร 2.1 ความรในการพฒนาหลกสตร ของนกศกษาวชาชพครกอนและหลงการ โดยใช

วจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร แตกตางกนหรอไม 2.2 ความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ของนกศกษาวชาชพคร หลงการ

เรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน วชาการพฒนาหลกสตร อยในระดบใด

2.3 ความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร เปนอยางไร

วตถประสงคการวจย

เพอพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

1. เพอศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครดงน

2.1 เปรยบเทยบดานความรในการพฒนาหลกสตร กอนและหลงเรยนการสอนตามขนตอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

2.2 ศกษาดานความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ในระหวางการเรยนการสอนตามขนตอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

2.3 ศกษาดานความคดเหนของนกศกษาวชาชพคร ทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครทพฒนาขน

สมมตฐานของการวจย

การวจยครงน ผวจยตงสมมตฐานของการวจยในขนตอนการทดลองรปแบบการเรยน

การสอน ดงน

ความร วชาการพฒนาหลกสตร ของนกศกษาวชาชพครกอนและหลงการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอน มความแตกตางกนอยางมสาคญทางสถตทระดบ .01

15

ขอบเขตของการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา(Research and Development) กาหนดขอบเขตของการวจยดงน

1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน ในขนของการทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน

NPU Model ไดแก

ประชากรในการวจยครงน คอ นกศกษาวชาชพคร ระดบปรญญาตร หลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ปการศกษา 2556 จานวน 5 สาขาวชา คอ สาขาวชาวทยาศาสตร สาขาวชาภาษาองกฤษ สาขาวชาคอมพวเตอร สาขาวชาการศกษาปฐมวย และสาขาวชาสงคมศกษา รวมนกศกษา จานวน 788 คน

1.2 กลมตวอยาง ทใชในการวจยครงน ไดแก

กลมตวอยางในการวจยครงน คอ นกศกษาวชาชพคร ปท 2 คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ไดมาโดยการสมแบบหลายขนตอน (Multistage Random Sampling) ดงน

ขนท 1 สมนกศกษาจาก 5 สาขาวชา สมมา 1 สาขาวชา ไดนกศกษาสาขาวชาภาษาองกฤษ

ขนท 2 สมจานวนนกศกษาในสาขาวชาภาษาองกฤษมา จานวน 30 คน

2. ขอบเขตดานตวแปร ตวแปรทการศกษาในการวจยครงน ประกอบดวยตวแปร 2 ประเภท คอ

1.1 ตวแปรตน (Independent Variables) คอ รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร NPU Model

1.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก

1.2.1 ความรในการพฒนาหลกสตร วชาการพฒนาหลกสตร

1.2.2 ความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 1.2.3 ความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอรปแบบการเรยนการสอน

16

3. ขอบเขตดานเนอหา วชาการพฒนาหลกสตร หลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร

มหาวทยาลยนครพนม มดงน ความหมายความสาคญปรชญาแนวคดหลกการและทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรและการศกษาประวตความเปนมาและระบบการศกษาไทยแผนพฒนาการศกษาไทยทฤษฎหลกสตรตงแตอดตจนถงปจจบนประเภทของหลกสตรกระบวนการสรางและพฒนาหลกสตรสถานศกษาการวเคราะหหลกสตรและมาตรฐานชวงชนหลกสตรการนาหลกสตรไปใชและการประเมนหลกสตรปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตรเนอหาทใชในการทดลองเปนไปตามโครงสรางและมาตรฐานวชาชพครของครสภาวชาการพฒนาหลกสตร สาระความรมาตรฐานท 2 ตามมาตรฐานของครสภาประกอบดวย ปรชญาแนวคดทฤษฎการศกษาประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทยวสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทยทฤษฎหลกสตรการพฒนาหลกสตรมาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตรการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตรและมาตรฐานวชาชพครของครสภา

4. ขอบเขตดานระยะเวลาในการศกษาวจย

ระยะเวลาของแผนการดาเนนการวจยการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพครครงนดาเนนการวจย โดยจดการเรยน

การสอน ปการศกษา 2556 โดยภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 ทดลองใชรปแบบการเรยน การสอน

NPU Model กบกลมนกศกษาสาขาวชาวทยาศาสตร จานวน 50 คน และเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง ใชรปแบบการเรยนการสอน NPU Model กบนกศกษาสาขาวชาภาษาองกฤษ จานวน 30

คน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 รวมทงสน 16 สปดาห สปดาห ละ 1 ครงๆ ละ 4 ชวโมง

นยามศพทเฉพาะ เพอใหเกดความเขาใจทตรงกน ผวจยนยามศพทเฉพาะของคาศพททใชในการวจย ดงน

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน หมายถง การสรางและทดสอบคณภาพของกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการเรยนรวจยเปนฐาน ดวยการนาแบบ

แผนการวจยและพฒนามาประยกตใชในการดาเนนการวจย รปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร หมายถง

กระบวนการในการจดการเรยนรใหผเรยนนากระบวนการวจยมาเปนเครองมอในการแสวงหาความร วชาการพฒนาหลกสตร ทมสาระความรคอ (1) การวางแผนหลกสตร(curriculum planning)

17

(2) การออกแบบหลกสตร(curriculum design) (3) การจดระบบหลกสตร(curriculum organization) และ (4) การประเมนหลกสตร (curriculum evaluation) โดยใชกระบวนการวจยในการเรยนรทมงใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง ม 3 ขน ไดแก

1) การวเคราะหความตองการจาเปนในการเรยนร(N-Needs Analysis) (1.1) กาหนดจดมงหมายในการเรยนร (1.2) วางแผนการเรยนร

2) วถการเรยนรของมนษย (P-Praxis) (2.1) การพฒนาทกษะการเรยนร (2.2) การสรปและวพากษความร

3) การตรวจสอบทบทวนความเขาใจดวยตนเอง (U-Understanding) (3.1) การประเมนการเรยนร ดวยการสงเกตหลกฐานและรองรอยในการเรยนร

ประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ของรปแบบการเรยนการสอน หมายถง คณภาพของรปแบบการเรยนการสอนในดานประสทธภาพ ดานกระบวนการคอความรการพฒนาหลกสตร คดเปนคะแนนเฉลยรอยละ (E1) 80 และคะแนนประสทธภาพดานผลผลตคอความสามารถในการปฏบตคดเปนคะแนนเฉลยรอยละ (E2) 80

ประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน หมายถง คณภาพของรปแบบพจารณาจากเกณฑพฒนาการผเรยน การพฒนาผเรยนทบรรลจดมงหมายในการเรยนร หลงจากทผสอนไดจดการเรยนการสอนตามนวตกรรมทออกแบบไว โดยหาความแตกตางของคาเฉลยคะแนนสอบกอนเรยน(Pre test) และหลงเรยน(Post test)

ความร หมายถง คะแนนทไดจากการตอบแบบทดสอบทมเนอหาสาระรายวชาการพฒนาหลกสตรและมาตรฐานของครสภาเกยวกบสาระความรและสมรรถนะของครในการพฒนาหลกสตร

ความสามารถ หมายถง คะแนนทไดจากการประเมนภาระงาน ชนงาน-ผลงาน และโครงงานหรอหลกสตรทพฒนาขน เปนผลจากการทนกศกษานาความรการพฒนาหลกสตรไปปฏบตในกระบวนการหลกสตรประกอบดวย การวางแผนหลกสตร การออกแบบหลกสตร การจดหลกสตรและการประเมนหลกสตร

ความคดเหนนกศกษาวชาชพคร หมายถง ความรสกนกคดของนกศกษาวชาชพครทมตอการจดการเรยนการสอน ความเหมาะสมของรปแบบการเรยนการสอน ปฏบตกจกรรมแตละหนวยการเ รยน และการปฏบตกจกรรมการพฒนาหลกสตรทพฒนาขน เ ปนคะแนนทไดจากแบบสอบถามดานกจกรรม ดานบรรยากาศและดานประโยชน

18

ความสาคญของการวจย

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร เปนประโยชน ดงน

1. ไดรปแบบและแนวทางการจดการเรยนรเพอพฒนานกศกษา วชาการพฒนาหลกสตร โดยใชวจยเปนฐาน

2. นกศกษามแนวทางในการพฒนาตนเองใหมความร และความสามารถตามมาตรฐานวชาชพครสภา อนเปนประโยชนโดยตรงกบการพฒนาวชาชพคร

3. เปนแนวทางในการศกษาวจยเกยวกบการใชวจยเปนฐาน ในเนอหารายวชาการพฒนาหลกสตรหรอรายวชาอนตอไป

4. ไดเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญทมงใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง โดยใชวจยเปนฐาน (Research-Based Learning)

5. เปนแนวทางสาหรบผทสนใจนาไปพฒนาการเรยนการสอน ในรายวชาอนๆโดยใชวจยเปนฐาน

6. ผลทเกดกบผเรยนในดานของความรและทกษะพนฐานการวจย สามารถนาความรและทกษะทไดรบไปประยกตใชในการทาวจยเพอพฒนาการเรยนรของตนเองได

7. การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทไดสามารถนาไปประยกตใชกบหนวยงานทเกยวของกบการจดการศกษาและหนวยงานทเกยวของได

8. เปนการนาเสนอแนวคดในศาสตรของหลกสตรและการสอน เพอพฒนาคณลกษณะ อนพงประสงคของผเรยนในศตวรรษท 21

19

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ครงน ผวจยไดศกษาหลกการ แนวคด ทฤษฎจากเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอเปนพนฐานในการวจยตามลาดบดงน

1. หลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม

2. มาตรฐานวชาชพตามทครสภากาหนด 3. วชาการพฒนาหลกสตร แนวคด ทฤษฎ เกยวกบการพฒนาหลกสตร

4. การจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญ

5. กรอบแนวคดจดประสงคการเรยนรของบลม

6. แนวคดการเรยนรตามกรอบทฤษฎคอนสตรคตวสท

7. การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน 8. การพฒนารปแบบการเรยนการสอน

9. กรอบแนวคดการประเมนผลการเรยนรตาม SOLO taxonomy 10.งานวจยทเกยวของ

หลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม

1. เอกลกษณ เสรมสรางความร สอนภมภาคลมนาโขง

2. อตลกษณ

1. มสมรรถนะตามสาขาวชาชพ (Competency)

2. มความสามารถในการสอสารภาษาในอนภมภาคลมนาโขง (Communication)

3. เปนบณฑตทมความรความเขาใจในวฒนธรรมทองถน สงคม อนภมภาคลมนาโขง

(Cultural Understanding)

3. คณลกษณะทพงประสงคของหลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม

1. มวสยทศน และศรทธาในวชาชพคร

2. มความรในวชาชพคร และวชาเฉพาะ

3. มความเปนผใฝร ใฝเรยนและเปนผนาทางวชาการ

4. มคณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพคร

20

5. มทกษะกระบวนการคด และความคดรเรมสรางสรรค ในการแกปญหา และขอโตแยงในวชาชพคร และวชาเฉพาะ

6. มทกษะทางปญญา ความสมพนธระหวางบคคล ภาษาและการสอสาร และเทคโนโลยเพอการเรยนร

7. มความอดทน ใจกวาง มความไวในการรบรความรสกผอนรวมทงรบผดชอบในการเขารวมกจกรรม

8. มมมมองเชงบวก จตอาสา จตสาธารณะ การบาเพญประโยชน และมความรบผดชอบในการทางานรวมกบผเรยน ผรวมวชาชพ และผอนในสงคม

9. มความสามารถในการศกษาวเคราะหประเดนวกฤตของการศกษา และวชาชพคร

10. มความสามารถในการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทมรปแบบ และผเรยนทหลากหลาย

4. โครงสรางของหลกสตร ครศาสตรบณฑต 4.1 จานวนหนวยกต รวมตลอดหลกสตรไมนอยกวา 166 หนวยกต

4.2 หลกสตร

หมวดวชา โครงสราง (หนวยกต) 1. หมวดวชาศกษาทวไป 31

2. หมวดวชาเฉพาะ

2.1 กลมวชาชพคร

2.1.1 รายวชาชพครบงคบ

2.1.2 รายวชาชพครเลอก 2.1.3 วชาฝกประสบการณวชาชพคร

2.2 กลมวชาเอก

129

54

27

9

18

75

2.2.1 รายวชาเอกบงคบ

2.2.2 รายวชาเอกเลอก

60

15

3. หมวดวชาเลอกเสร 6

จานวนหนวยกต รวม 166

21

หมวดวชาเฉพาะ 129 หนวยกต 1. กลมวชาชพคร 54 หนวยกต

รายวชาชพครบงคบ 27 หนวยกต

น(ท-ป-ค) 30111701 ภาษาและเทคโนโลยสาหรบคร 3(2-0-5)

(Languange and Technology for Teacher) 30111702 การพฒนาหลกสตร 3(2-2-5)

(Curriculum Development) 30111703 การออกแบบและการจดการเรยนร 3(3-0-6)

(Instructional Design and Management) 30111704 จตวทยาสาหรบคร 3(3-0-6)

(Psychology for Teacher) 3011705 การวดและการประเมนผลการศกษา 3(3-0-6)

(Educational Measurement and Evaluation) 30111706 การบรหารจดการในหองเรยน 3(3-0-6)

(Classroom Management) 30111707 การวจยทางการศกษา 3(3-0-6)

(Educational Research) 30111708 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ 3(2-2-5)

ทางการศกษา (Educational Innovation and Information Technology) 30111709 ความเปนครมออาชพ 3(3-0-6)

(Teacher Professional)

วชาการพฒนาหลกสตร

วชาการพฒนาหลกสตร ในหมวดวชาเฉพาะกลมวชาเอกบงคบ กาหนดใหนกศกษาเรยน ซงในรายวชาการพฒนาหลกสตร รหสวชา 30111702 Curriculum Development 3(2-2-5) โดยมเนอหาวชา ความหมาย ความสาคญ ปรชญา แนวคด หลกการ และทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาหลกสตร และการศกษา ประวตความเปนมาและระบบการศกษาไทย แผนพฒนาการศกษาไทย

22

ทฤษฎหลกสตรตงแตอดตจนถงปจจบน ประเภทของหลกสตร กระบวนการสรางและพฒนาหลกสตรสถานศกษา การวเคราะหหลกสตร และมาตรฐานชวงชนหลกสตร การนาหลกสตรไปใชและการประเมนหลกสตร ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร (หลกสตรคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม, 2549)

มาตรฐานวชาชพตามทครสภากาหนด

1.มคณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพ สามารถจดการปญหาทางคณธรรม จรยธรรมวชาชพอยางมเหตผล เพอสวนรวมและคานยมอนดงาม

2.มความรอบรในวชาชพครและวชาเอก และมความสามารถประยกตความเขาใจอยาง ถองแทในทฤษฎและระเบยบ ศกษาวจยเพอสรางนวตกรรมและความรใหม

3.มความคดรเรมสรางสรรคในการแกปญหาและขอโตแยงในวชาชพครและวชาเอกโดยการแสดงออกซงภาวะผนาในการแสวงหาทางเลอกใหมเพอเสรมสรางการพฒนาทยงยน

4.มความอดทน ใจกวาง มความไวในการรบรความรสกผอนมมมมองเชงบวกและมความรบผดชอบในการทางานรวมกบผเรยน และผรวมวชาชพ

5.มความสามารถในการศกษาวเคราะหประเดนวกฤตของการศกษาและวชาชพครเพอเสรมสรางสมรรถนะ และขดความสามารถในวชาชพของตนอยางตอเนอง

6.มความสามารถในการพฒนาหลกสตรและจดการเรยนรเพอสงเสรมการเรยนรทมงสรางความรและนวตกรร มสาหรบผเรยนทมความแตกตางกน

เกณฑมาตรฐานวชาชพคร วชาการพฒนาหลกสตร สาระการเรยนร และสมรรถนะ (ครสภา, 2549 ) ดงน

สาระความร

1. ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 2. ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย

3. วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย

4. ทฤษฎหลกสตร

5. การพฒนาหลกสตร

6. มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร

7. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 8. ปญหาและแนวโนมการพฒนาหลกสตร

23

สมรรถนะ

1. สามารถวเคราะหหลกสตร

2. สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย

3. สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลกการใชหลกสตร

4. สามารถจดทาหลกสตร

แนวคด ทฤษฎ เกยวกบการพฒนาหลกสตร

1. ความหมายหลกสตรและการพฒนาหลกสตร

1.1 ความหมายหลกสตร

หลกสตร ทนกการศกษาไดใหความหมายของหลกสตรในลกษณะทหลากหลายตามความเหนและมมมองของแตละคน ประมวลทสาคญไวดงน

แคสเวน และแคมปเบลล (Caswell and Campbell) เซยเลอรและอเลกซานเดอร (Saylor and Alexander) มความเหนคลายคลงกบทฟองซและบอสซง (Faunce and Bossing) ไดนยามวา หลกสตรคอ ประสบการณทกอยางทเดกมโดยไมคานงวาประสบการณนนไดเกดขนทประสบการณและการเรยนรซงควรจดในลกษณะทงายแกการวดและประเมนผลหรอหลกสตรเปนโครงการใหการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถและคณลกษณะสอดคลองกบจดหมายทางการศกษาเพอพฒนาทกาหนดไว ซงใกลเคยงกบคานยาม โอลวา (Oliva) ทกลาววา หลกสตรเปนแผนหรอแนวทางของการจดการศกษาทงในระบบโรงเรยน และนอกระบบโรงเรยน ทชแนะใหผบรหารการศกษา คร อาจารย ตลอดจนผทเกยวของกบการศกษาไดพยายามจดสรรประสบการณทงมวลทหลกสตรกาหนดใหแกผเรยนหรอเยาวชนในชาตเพอใหเยาวชนหรอพลเมองของชาตไดรบการพฒนาตนเอง ทงในดานความร ทกษะ และคณสมบตทพงประสงคตามจดมงหมายของการจดการการศกษาชาตนนเอง

แกรนท วกกนส และเจย แมคไทค (Grant Wiggins and Jay McTighe, 1998 : 139 –

145) ไดกลาวถงหลกสตรวาเปนพมพเขยวเพอการเรยนรทเกดจากการกาหนดมาตรฐานของเนอหาและมาตรฐานความสามมารถของผเรยน (Content and Performance Standards) เพอนาไปสการพฒนาแผนการเรยนการสอนทไดผล ดงนน หลกสตรจงไมใชกรอบกวางๆ หรอสรปเนอหา แตเปนแผนทชดเจน พรอมหนวยการเรยนทกาหนดขนตอน และวธการทชดเจน ตลอดจน กจกรรมและการประเมนผลไปสเปาหมาย หลกสตรทดจะตองเขยนจากมมมองผเรยน และผลทพงประสงค หลกสตรจะตองแจมชดวาผเรยนจะทาอะไรไมใชเพยงแคกาหนดวาผสอนจะทาอะไร

24

โบแชมพ (Beauchamp, 1981 : 61-62) ไดกลาวถงความหมายของหลกสตรใน 3 สถานะดวยกน คอ 1.ความหมายของหลกสตรในขอบเขตของศาสตรสาขาหนง ซงศกษาถงกระบวนการพฒนาหลกสตร วธใชหลกสตร 2. ความหมายของหลกสตรในขอบเขตของขอกาหนดเกยวกบการเรยนการสอนทเขยนขนอยางเปนทางการ ซงตามความหมายนหมายถง เอกสารทเขยนขนอยางเปนทางการซงในเอกสารประกอบดวยรายละเอยด จดมงหมายของ การเรยนการสอนรายละเอยดเกยวกบเนอหาสาระและกจกรรมการเรยนการสอนขอกาหนดเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยน รวมทงกาหนดเวลาสาหรบการเรยนการสอนดวย 3. ความหมายของหลกสตรในขอบเขตของระบบ

วชย วงษใหญ (2537 : 12) ไดใหแนวคดวา หลกสตร คอ มวลประสบการณทงปวงทจดใหผเรยนเกดการเรยนรครบถวนตามมาตรฐานคณภาพสากล มาตรฐานความเปนชาตไทยและมาตรฐานทชมชนทองถนตองการ

จากนยามดงกลาวขางตน สรปไดวา หลกสตร หมายถง สาระความรและวธการปฏบตในรปแผนงานโครงการ หรอแผนการเรยนร หรอชดประสบการณเพอพฒนาความร ความสามารถ และคณลกษณะอนพงประสงค โดยมองคประกอบหลกสาคญดงน หลกการ

จดมงหมาย โครงสราง กจกรรมและสอการเรยน และการประเมนผล เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามทกาหนดไว

1.2 ความหมายการพฒนาหลกสตร

นกพฒนาหลกสตรจะใหความสาคญเกยวกบเปาหมาย เนอหาและวธการเรยน

การสอนของหลกสตร โดยไมคานงถงผเรยนวาจะมความรสกมผลกระทบอยางไร ปกตนกพฒนาหลกสตรจะกาหนดจดมงหมาย ใหเกดประโยชนแกผเรยน รวมทงเนอหา ตลอดจนกระบวน การเรยนการสอนกตองเปนเรองของครทจะตองคดหามาโดยเฉพาะครมกจะคดเนอเรองและวธการเรยนการสอนนน วาผเรยนคดอยางไร มความรสกอยางไร และมความตองการอะไรแตในปจจบนนแนวคดนไดเปลยนแปลงไปจงเปนหนาทของนกพฒนาหลกสตรทจะตองหาแนวทาง ในการพฒนาหลกสตร ใหมความถกตองชดเจนและเปนประโยชนกบผเรยนมากทสด

กาญจนา คณารกษ (2540 : 334) ใหความหมายวา การพฒนาหลกสตร หมายถง กระบวนการวางแผนจดกจกรรมการเรยนการสอนทกประเภท เพอใหผเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหตรงตามจดประสงคทกาหนดไว

ทาบา (Taba, 1962 : 454 ) กลาววา การพฒนาหลกสตร หมายถง การเปลยนแปลงและปรบปรงหลกสตรอนเดมใหไดผลดยงขนในดานการวางจดมงหมาย การจดเนอหาการเรยน การสอน การวดและประเมนผล เพอบรรลจดมงหมายใหมทวางไว

25

เซเลอรและอเลกซานเดอร (Saylor and Alexander, 1974 : 4) ไดใหความหมายของการพฒนาหลกสตรเปน 2 ลกษณะ คอ 1. การสรางหลกสตร (Curriculum Construction) หมายถง การสรางรายวชาการจดการเรยนการสอนขนมาใหม โดยไมมหลกสตรเดมเปนพนฐานเลย 2. การปรบปรงหลกสตร (Curriculum Improvement) คอ การดาเนนงานจดทาหลกสตรทมอยแลวใหมความหมายเหมาะสมมากยงขนซงขนตอนของการปรบปรงหลกสตรนจะมการดาเนนการเชนเดยวกบการสรางหลกสตรแตจะแตกตางกนตรงทการปรบปรงหลกสตรจะเนน เปาหมายของหลกสตรมากกวา กระบวนการของการจดทาหลกสตรเปนการทาหลกสตรทมอยแลวใหดหรอสมบรณยงขนและการสรางหลกสตรขนมาใหม โดยไมมหลกสตรเดมเปนพนฐานอยเลย

โบแชมป (Beauchamp, 1981 : 61-62) กลาวถง ความหมายของหลกสตรมอยดวยกน

3 สถานะ คอ

1. ความหมายของหลก สตรในขอบเขตของศาสตรสาขาหนง ซงศกษาถงกระบวนการพฒนาหลกสตร วธการใชหลกสตรและวธการประเมนผลหลกสตร

2. ความหมายของหลกสตรในขอบเขตของขอกาหนด เกยวกบการเรยนทเขยนขนอยางเปนทางการ ตามความหมายนจะหมายถง เอกสารซงเขยนขน อยางเปนทางการในเอกสารประกอบดวยรายละเอยด จดมงหมายของการเรยนการสอน รายละเอยดเกยวกบเนอหาสาระและกจกรรมการเรยนการสอน ขอกาหนดเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยน รวมทงกาหนดเวลา สาหรบการเรยนการสอนดวย

3. ความหมายของหลกสตรในขอบเขตของระบบการทางาน ทเกยวของกบหลกสตร หมายถง กจกรรมตางๆ ทเกยวกบหลกสตร ไดแก การจดบคลากร กระบวนการพฒนาหลกสตร กระบวนการใชหลกสตร กระบวนการประเมนผลตางๆ ทเกดขนเกยวกบหลกสตรเนนการมองทเนนกระบวนการและผลผลตจากกระบวนการนนๆ


การพฒนาหลกสตร เปนกระบวนการปรบปรงเปลยนแปลงตลอดจนการสรางหลกสตรขนมาใหม สามารถนาไปใชไดกบการพฒนาหลกสตรทกระดบไมวาจะเปนหลกสตรประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา ตลอดจนหลกสตรการฝกอบรมทงระยะสนและระยะยาว มนกวชาการทเสนอรปแบบการพฒนาหลกสตรทสาคญและไดรบความนยมเลอกใชกนอยางแพรหลาย ดงน

ขนท 1 วเคราะหสภาพปญหา ความตองการและความจาเปนตางๆ ของสงคมรวมทงศกษาพฒนาการของผเรยน กระบวนการเรยนร เพอนามาเปนแนวทางในการกาหนดจดหมาย

26

ขนท 2 กาหนดจดมงหมายของการศกษา โดยอาศยขอมลจากขนท 1 เปนหลกจดมงหมายทกาหนดนควรเปนสงทสามารถปฏบตไดจรง และสามารถนาไปใชเปนแนวทางใน การเลอกและจดเนอหาและประสบการณการเรยน

ขนท 3 คดเลอกเนอหาทจะนามาใชในการเรยนการสอน โดยใหสอดคลองกบจดมงหมายทกาหนดให

ขนท 4 จดลาดบเนอหาทคดเลอกมา โดยพจารณาถงความเหมาะสม ความยากงาย

ขนท 5 คดเลอกประสบการณการเรยน เนนใหเปนสงทมคณคาแกผเรยน และสอดคลองกบความมงหมายและเนอหาวชาทกาหนดไว

ขนท 6 จดลาดบประสบการณการเรยน ตามลาดบกอนหลง

ขนท 7 ประเมนผล เปนขนตอนทจะเปนเครองชวา การดาเนนการพฒนาหลกสตรประสบผลสาเรจมากนอยเพยงใด มปญหา ขอบกพรองในขนตอนใดๆ มากนอยเพยงใด

ขนท 8 ตรวจสอบความคงท และความเหมาะสมในแตละขนตอน โดยตงคาถามเพอตรวจสอบในลกษณะตอไปน เชน

8.1 เนอหาวชาทจดขนเกยวของกบจดมงหมายหรอไม 8.2 ประสบการณการเรยนทจดขนมความเหมาะสมเพยงใด

8.3 ประสบการณการเรยนชวยใหผเรยนมผลสมฤทธตามจดมงหมายหรอไม 3. รปแบบการพฒนาหลกสตร

การพฒนาหลกสตรนนมแนวคดอย 2 ลกษณะดวยกน คอ การสรางหลกสตรขนมาใหมโดยมหลกสตรเดมเปนพนฐานอยแลว และการปรบปรงหลกสตรทมอยแลวใหดขน ความหมายของคาวา พฒนาหลกสตร จะรวมไปถงการผลตเอกสารตางๆ สาหรบผเรยนดวย เซเลอร และ อเลกซานเดอร (Saylor and Alexander, 1974 : 7) ซงระบบการพฒนาหลกสตรนนจะเกยวของกบการจดทาหลกสตร ไดแก การรางหรอการสรางหลกสตร การนาหลกสตรไปใชและการประเมนหลกสตรซงเมอพจารณาจากลกษณะของงานทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรแลวจะมคาทมความหมาย ใกลเคยงกบการพฒนาหลกสตรกคอ การออกแบบหลกสตร (The Curriculum Design) ซงหมายถง ลกษณะของกระบวนการในการเลอกองคประกอบตางๆ รวมทงเทคนควธการทงหมดในการจดทาหลกสตร และการจดเนอหาสาระและมวลประสบการณในหลกสตร ทจดขนการพฒนาหลกสตรนนไดมนกการศกษาหลายทานไดพฒนารปแบบหลกสตรตามแนวคดทแตกตางกนซงไทเลอร (Tyler, 1969 : 16) ไดเสนอหลกการในการพฒนาหลกสตรเพอทาหนาทเปนเครองมอททาหนาทในการศกษาหลกสตรจะตองทาหนาทกระตนใหผเรยนไดศกษา และตรวจสอบหลกการและเหตผลของผอน และพฒนาแนวคดหรอมโนทศนขององคประกอบ และความสมพนธตางๆ

27

การพฒนาหลกสตรเปนกระบวนการวางแผน การจดกจกรรมการเรยนร ทกประเภทเพอใหผเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม ตามความมงหมายของจดประสงคทกาหนดไวและยงตองวางแผนประเมนผลใหทราบชดวาการเปลยนแปลงในตวผเรยนไดบรรลตามความมงหมายและจดประสงคจรงหรอไม หลกสตรทดและเหมาะสมตองมการพฒนาอยเสมอๆ เพอใหทนตอการเปลยนแปลงของกาลเวลา สภาพเศรษฐกจ สงคม การเมองและการปกครองของประเทศ การเตรยมผเรยนใหรบความเปลยนแปลงใหมๆ ของสงคม จงจาเปนตองมการพฒนาหลกสตร อยเสมอและการพฒนาจะมาจากแนวคดของนกพฒนาหลกสตร แลวนามาสงเคราะหเปนรปแบบการพฒนาใหเขากบสงทเราตองการ มความเปนจรงและมความเปนไปไดมากทสด

แนวคดในการพฒนาหลกสตรของทาบา (Taba) ทาบา (Taba ,1962 : 12-13) ไดเสนอแนวคดลาดบขนตอนในการพฒนาหลกสตร

7 ขนตอนดงน

ขนท 1 การวเคราะหความตองการ (Diagnosis of Needs) ขนท 2 การกาหนดจดมงหมาย (Formulation of Objectives) ขนท 3 การเลอกเนอหาสาระ (Selection of Content) ขนท 4 การจดเนอหาสาระ (Organization of Content) ขนท 5 การเลอกประสบการณการเรยนร (Selection of Learning Experiences) ขนท 6 การจดประสบการณการเรยนร (Organization of Learning Experiences) ขนท 7 การกาหนดสงทจะประเมนและวธการประเมนผล (Determination of What

to Evaluate and of the Ways and Means of Doing it) ดงแผนภาพท 3

แผนภาพท 3 ขนตอนในการพฒนาหลกสตร

ทมา : Taba, H. (1962). Curriculum development; Theory and practice. New York: Harcourt,

Brace andWorld, 12-13

ทาบา (Taba, 1962) แจกแจงวาเนองจากผเรยน มภมหลงแตกตางกนการศกษาภมหลงและการวเคราะหความตองการของผเรยน จงเปนขนตอนแรกและขนตอนสาคญในการพฒนาหลกสตร ทาบาแนะนาใหผวางแผนหลกสตร วเคราะหชองวาง จดบกพรอง และความหลากหลายในภมหลงของผเรยน เพอใชสาหรบการวางแผนหลกสตรใหแกเขา หลงจากวเคราะหความตองการ

วเคราะหความตองการ

เลอกเนอหาสาระ

จดเนอหา สาระ

เ ล อ กประสบ การณ

ประเมนผล

กาหนด จดมงหมาย

28

ของผเรยนแลวผวางแผนหลกสตรจะกาหนดจดมงหมายทตองการจะบรรลใหชดเจน แลวจงเลอกเนอหาสาระใหสอดคลองกบจดมงหมาย โดยคานงถงความถกตองและความสาคญของเนอหาสาระทเลอก เมอเลอกเนอหาสาระไดแลวผพฒนาหลกสตรจะตองตดสนใจวา จะนาเนอหานนๆ ไปไวในระดบไหน และจะจดลาดบอยางไร ทงยงตองพจารณาถงความตอเนอง ความยากงายของเนอหาและความสามารถของผเรยนกจกรรมการเรยนร เปนเครองมอทจะทาใหบรรลจดมงหมายทกาหนดไว การเลอกและการจดประสบการณการเรยนร จงเปนยทธศาสตรสาคญในการสรางหลกสตร ครจะเปนผเลอกวธการทจะจดและกาหนดทศทางการเรยนร และผสมผสานลาดบขนของการใชกจกรรมใหเหมาะสมกบผเรยนแตละกลมทสอน และสดทายจะตองตดสนใจวาจะประเมนอะไร ดวยวธการอยางไร และใชเครองมอใด เพอตรวจสอบวาการจดหลกสตรบรรลผลตามจดมงหมายทกาหนดไวหรอไม

รปแบบการพฒนาหลกสตรของ เชยเลอร อเลกซานเดอร และ เลวส (Saylor,Alexander,

and Lewis)

เชยเลอร อเลกซานเดอร และเลวส (Saylor, Alexander, and Lewis ,1981 : 30) ไดเสนอแนวคดการพฒนาหลกสตร ดงปรากฏในแผนภาพท 4

แผนภาพท 4 รปแบบการพฒนาหลกสตรของเซยเลอร อเลกซานเดอร และเลวส

ทมา : Saylor. J Galen and William, M. Alexander. (1974). Planning curriculum for schools.

New York : Hott, Rinehart and Winston, 30

รปแบบการพฒนาหลกสตรของ โอลวา (Oliva)

โอลวา (Oliva, 1992 : 70-71) ไดกลาววา กอนทจะเลอกรปแบบหรอออกแบบรปแบบใหม นกพฒนาหลกสตรควรวางโครงรางของบรรทดฐาน หรอลกษณะเฉพาะทตองการสาหรบรปแบบการพฒนาหลกสตร โดยทวไปแลว รปแบบการพฒนาหลกสตรควรแสดงใหเหนถงสงตอไปน

ครเปนผ พจารณาความเหมาะสมของการสอน

การวางแผนหลกสตรและรวมถงการแนะนาแหลงของสอ การจดการโดยใหมความยดหยนมอสระแกครและนกเรยน

การพจารณาออกแบบโ ด ย น ก ว า ง แ ผ นหลกสตร

ก า ร ใ ช ข อ ม ล ท า งการเมองและสงคมเปนเครองมอตดสนใจการออกแบบหลกสตร

ครพจารณาขนตอนการประเมนผลเพอตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยน

กลมผวางแผนหลกสตรรวมกน พจารณาขนตอนการประเมนผลหลกสตร

ขอมลทไดจากการประเมนผล จะใชเปนพนฐานประกอบการตดสนใจ เพอวางแผนในอนาคต

29

1. องคประกอบหลกของกระบวนการ ประกอบดวย การวางแผน การนาไปใชและการประเมนผล

2. ธรรมเนยมปฏบต คอ ม “จดเรมตน” และ “จดจบ” แตไมจาเปนตองตายตว

3. ความสมพนธระหวางหลกสตรและการสอน

4. ความแตกตางระหวางเปาหมายและจดประสงคของหลกสตรของการสอน

5. บทบาทความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ

6. รปแบบเชงวงจร มากกวาเชงเสนตรง

7. เสนทางการตรวจสอบยอนกลบ

8. ความเปนไปไดทจะเขาไปในวงจรทกจด

9. ความคงเสนคงวา และสมเหตสมผลภายใน

10. มความเรยบงายพอทจะเขาใจและดาเนนการได

11. แสดงสวนประกอบในรปของแผนภาพ หรอตาราง

4. ประเภทของหลกสตร

การแบงประเภทหลกสตร สามารถจดแบงไดหลายลกษณะ ทาบา (Taba, 1962 : 34) กลาววา หลกสตรแตละประเภทมเปาหมายในการพฒนาผเรยนแตกตางกน จงสงผลใหหลกสตรเหลานแตกตางกนในดานจดเนนเนอหาและกจกรรมการเรยนการสอนอยางไรกตามหลกสตรทสรางและพฒนาขนโดยทวไป สามารถแบงเปน 3 ลกษณะ คอ

1. หลกสตรกลางเปนหลกสตรแกนจดใหกบกลมผเรยนขนาดใหญระดบชาตเปนหลกสตรจากสวนกลางผรางหลกสตรเปนตวแทนจากหนวยงานหลากหลายและตวแทนประชาชนทตองการใชหลกสตรนนการกาหนดเนอหากจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนผลจะสอดคลองกบนโยบายการจดการศกษาระดบชาต

2. หลกสตรทองถนเปนหลกสตรทมงจดใหกบกลมผเรยนในทองถนผรางหลกสตรเปนผเชยวชาญ จากหนวยงานหลากหลาย รวมทงตวแทนประชาชนในทองถน การกาหนด เนอหา กจกรรมการเรยนการสอนการประเมนผลจะสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการจาเปนของทองถน

3. หลกสตรเฉพาะกจ เปนหลกสตรทมงพฒนาผเรยนเฉพาะในกจกรรมใดกจกรรมหนง เพอแนะแนวทางในการทางานผรางหลกสตรประกอบดวยผเชยวชาญในการสรางหลกสตรและผ เกยวของกบปญหาของหนวยงาน การจดเนอหา กจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนผลจะตองพจารณาจากสภาพปญหาและความตองการของผเรยนซงตองการทาการสารวจเนนการพฒนาทกษะทมลกษณะเฉพาะดาน

30

หลกสตรทง 3 ลกษณะดงกลาวน สามารถจดแบงเปน 3 ประเภท คอ

1. หลกสตรทเนนเนอหาวชาเปนหลกสตรทมงสรางพนฐานความรใหกบผเรยนการออกแบบหลกสตรตองพจารณาขอบเขตและการจดลาดบเนอหาวชาใหตอเนอง

2. หลกสตรทเนนผเรยน เปนหลกสตรทเนนความตองการ ความสนใจ สมรรถภาพ รวมทงประโยชนทเกดขนกบผเรยนเปนสาคญการออกแบบหลกสตรมความยดหยนไดมากสามารถปรบขยายเนอหาและกจกรรมใหเหมาะสมกบความตองการและความสนใจของผเรยน สามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนไดอยางหลากหลาย

3. หลกสตรทเนนสงคมเปนหลกสตรทมรากฐานมาจากสงคมเนนบทบาทหนาทของมนษยในการเขาไปรวมในสงคมการออกแบบหลกสตรจะตองวเคราะหกาหนดปญหาทเกดขนในสงคมมาเปนแกนในการกาหนดขอบเขตเนอหาและวธการทจะใหผเรยนสามารถแกไขปญหาทเกดขนนยมออกแบบเปนหลกสตรบรณาการ

การเลอกใชประเภทของหลกสตรตองขนอยกบจดมงหมายปลายทางของการจดการศกษาในแตละระดบ ประเภทของหลกสตรสามารถแบงไดดงน

1. ประเภททยดสาขาวชาเปนหลก ไดแก หลกสตรเนนเนอหาวชา หลกสตรสมพนธวชาหลกสตรหลอมวชา หลกสตรแกนวชา

2. หลกสตรทเนนผเรยนเปนหลก ไดหลกสตรทใชผเรยนเปนศนยกลางหลกสตร ประสบการณ หลกสตรบรณาการ

3. หลกสตรทยดเอากระบวนการทางทกษะเปนหลกจะเหนไดวาหลกสตรแตละประเภทมลกษณะแตกตางกนทางดานจดเนน เนอหาและกจกรรม การเลอกใชหลกสตรจงขนอยกบเจตนารมณของผพฒนาหลกสตร วาตองการใหผลของหลกสตรมลกษณะอยางไรโดยในการพฒนาหลกสตรอาจผสมผสานหลกสตรประเภทตางๆ เขาดวยกนแตกจะแสดงใหเหนถงแนวพนฐาน และจดเนนของหลกสตรประเภทนนๆ

5. การนาหลกสตรไปใช 5.1 ความหมายการนาหลกสตรไปใช

การนาหลกสตรไปใชซงเปนขนตอนทนาหลกสตรไปสการปฏบตเปนงานทมขอบเขตกวางขวาง ทาใหการใหความหมายของคาวา การนาหลกสตรไปใชแตกตางกนออกไปนกศกษาหลายทานไดแสดงความคดเหนหรอไดใหคานยามของคาวาการนาหลกสตรไปใช ดงน

ธารง บวศร (2542 : 165) กลาววาการนาหลกสตรไปใช หมายถง กระบวนการเรยนการสอนสาหรบสอนเปนประจาทกๆ วน

31

จากความหมายของการนาหลกสตรไปใช ตามทนกการศกษาไดใหไวขางตน พอสรปไดวา การนาหลกสตรไปใช หมายถง การดาเนนงานและกจกรรมตางๆ ในอนทจะทาใหหลกสตรทสรางขนดาเนนไปสการปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย นบตงแตการเตรยมบคลากร อาคาร สถานท วสดอปกรณ สภาพแวดลอม และการจดการเรยนการสอนในโรงเรยน แนวคดเกยวกบการนาหลกสตรไปใช

5.2 แนวคดในการนาหลกสตรไปใช

การยอมรบวาการนาหลกสตรไปใช เปนขนตอนหนงทสาคญทสดทจะทาใหหลกสตร บงเกดผลตอการใชอยางแทจรงแลว การนาหลกสตรไปใชควรจะเปนวธการปฏบตการทมหลกเกณฑและมกระบวนการปฏบตทมประสทธภาพ พอทจะมนใจไดวา หลกสตรทไดสรางขนนน จะมโอกาสนาไปปฏบตจรงๆ อยางแนนอน นกการศกษาตางกใหทศนะซงเปนแนวคดในการนาหลกสตรไปใชดงน

ธารง บวศร (2532 : 165-195) ไดสรปชใหเหนปจจยทจะนาไปสความสาเรจของการนาหลกสตรไปใชไววา ควรคานงถงสงใดตอไปน

1. โครงการสอน เชน การจดระบบหนวยการเรยนการสอน (Unit Organization

of Instruction, Teaching Unit) ประเภทของหนวยการเรยนการสอนม 2 ประเภท คอ หนวยรายวชา (Subject Matter Unit) และหนวยประสบการณ (Experience Unit)

2. หนวยวทยาการ (Resource Unit) เปนแหลงใหความรแกคร เชน เอกสารคมอและแนวการปฏบตตางๆ

3. องคประกอบอนๆ ทชวยในการสอน เชน สถานทและเครองมอเครองใช อปกรณการเรยนการสอน วธการสอน วดผลการศกษา กจกรรมรวมหลกสตร การแนะแนวและการจดและบรหารโรงเรยน เปนตน

โบแชมป (Beauchamp, 1981 : 164-169) กลาววาสงแรกทควรทา คอการจดสภาพแวดลอมของโรงเรยน ครนาหลกสตรไปใชมหนาทแปลงหลกสตรไปสการสอน โดยใชหลกสตรเปนหลกในการพฒนากลวธการสอน สงทควรคานงถงการนาหลกสตรไปใชใหไดเหนผลตามเปาหมาย คอ

1. ครผสอนควรมสวนรวมในการรางหลกสตร

2. ผบรหารตองเหนความสาคญและสนบสนนการดาเนนการใหเกดผลสาเรจได ผนาทสาคญทจะรบผดชอบไดด คอ ครใหญ

จากแนวความคดดงกลาวสรปเปนหลกการสาคญ ในการนาหลกสตรไปใชนน ตองมองคประกอบโดยมการวางแผนและเตรยมการในการนาหลกสตรไปใช ทงนบคลากรผทม

32

สวนรวมเกยวของควรจะไดศกษาเปนในทานองเดยวกน และสอดคลองตอเนองกน ตองมองคคณะบคคลทงสวนกลางและสวนทองถนทจะตองทาหนาทประสานงานกนเปนอยางด ในแตละขนตอนในการนาหลกสตรไปใช นบแตการเตรยมหลกสตรไปใชในดานวธการ สอ การประเมนผล การจดการอบรมผจะไปพฒนาคร การอบรมผใชหลกสตรในทองถน การนาหลกสตรไปใชของคร และการตดตามประเมนผลการใชหลกสตรของคร ดาเนนการอยางเปนระบบเปนไปตามขนตอนทวางแผน และเตรยมการไว คานงถงปจจยสาคญ ทจะชวยในการนาหลกสตรไปใชประสบความสาเรจไดปจจยตางๆ เหลานนกคอ งบประมาณ วสดอปกรณ เอกสารหลกสตรตางๆ ตลอดจนสถานทตางๆ ทจะเปนแหลงใหความรประสบการณตางๆ สงเหลานจะตองไดรบการจดเตรยมไวเปนอยางด และพรอมทจะใหการสนบสนนไดเมอไดรบการรองขอ

ดงนนงานทเกยวของกบกจกรรมเพอเตรยมการใชหลกสตร เชน การเตรยมความพรอมของสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผเรยน งานทเกยวของกบการนาหลกสตรไปใชจรง เชน การจดกจกรรมการสอน หรองานทตองทาหลงนาหลกสตรไปใชแลว เชน การนเทศและตดตามผลการใชหลกสตร ลกษณะงานตางๆ นจะเหนไดชดเจนตามขนตอนของการนาหลกสตรไปใช

6. ประเมนผลหลกสตร

6.1 ความหมายการประเมนหลกสตร

ธารง บวศร (2542 : 328) ใหความหมายการประเมนหลกสตรวา กระบวนการของขอกาหนด รวบรวมและประมวลขอมลทมประโยชนเพอเปนแนวทางในการตดสนใจ ทตองทาตอเนองกนตงแตเรมวางแผนจดทาหลกสตรตนแบบ จนกระทงไดหลกสตรแมบททเสรจสมบรณจนถงขนนาไปใช

สตฟเฟลบม (Stufflebeam, 1971 : 40) ใหความหมายการประเมนหลกสตร คอ กระบวนการของการกาหนด รวบรวม และประมวลขอมลทมประโยชนเพอเปนแนวทางใน

การตดสนใจ

โอลวา (Oliva, 1992 : 52) ไดใหความหมายของการประเมนหลกสตรไววา เปนกระบวนการทกระทาอยางตอเนองโดยใชขอมลทรวบรวมแลวนนในการทาการตดสนใจ ซงกระทาเพอจดประสงคของการทาใหเกดเปนระบบแบบแผนทดขน

สเตค (Stake, 2000 : 84) ไดใหความหมายของการประเมนหลกสตรวา เปนการบรรยายและการตดสนคณคาของหลกสตร ซงเนนเรองการบรรยายสงทจะถกประเมนโดยอาศยผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒในการตดสนคณคา สเตค (Stake, 2000 : 35) มแนวคดวาในการประเมนหลกสตรไมควรพจารณาเฉพาะผลทเกดจากการใชหลกสตรเทานน แตจะตองพจารณา

33

สวนประกอบของการจดกจกรรมการเรยนการสอนหลายๆ สวน ทงนเพราะผลสาเรจของหลกสตร ไมไดขนอยกบวาผเรยนจะสามารถบรรลถงจดประสงคทวางไว อาจมาจากหลกสตรนนอาจดอยแลวกได ดงนน ถาพจารณาแตผลลพธของการใชหลกสตรอยางเดยวจะไมไดรบขอมลเพยงพอในการทจะตดสนวาหลกสตรนนดหรอไมด และจะมองเหนชองทางชดเจน และครอบคลมในการปรบปรงหลกสตรตอไป

จากความหมายของการประเมนหลกสตร ตามทนกศกษาไดใหไวขางตน พอสรปไดวา การประเมนหลกสตร หมายถง กระบวนการ ของการกาหนด รวบรวมและประมวลผลขอมลทมประโยชนเพอเปนแนวทางในการตดสนใจ เพอพจารณาทบทวนเกยวกบคณภาพของหลกสตร โดยใชผลจากการวดในแงมมตางๆ มาพจารณารวมกน เชน เอกสารหลกสตร วสดหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน ผลการเรยนของผเรยน ความคดเหนของผใชหลกสตรและความคดเหนของผทเกยวของ

6.2 ประเภทการประเมนหลกสตร

การประเมนหลกสตรควรดาเนนการเปนระยะๆ ทงนเนองจากขอบกพรอง หรอ ขอผดพลาดของหลกสตร อาจมสาเหตมาจากหลายปจจยทตางกน และเกดขนในระยะเวลาตางกน เชน อาจมสาเหตจากตอนจดทา หรอยกรางหลกสตร ทาใหตวหลกสตรมคณภาพไมดหรอไมสอดคลองกบปญหา และความตองการของผเรยนและสงคมทเปลยนแปลงไป หรออาจมสาเหตมาจากตอนนาหลกสตรไปใช การประเมนหลกสตรทด จงตองตรวจสอบเปนระยะเพอลดปญหาทเกดขน โดยทวไปการประเมนหลกสตรจะแบงออกเปน 3 ระยะ คอ

ระยะท 1 การประเมนหลกสตรกอนนาหลกสตรไปใช (Project analysis) สามารถทาได 2 ลกษณะ คอ

1. ประเมนหลกสตรเมอสรางหลกสตรฉบบรางเสรจแลว กอนนาหลกสตรไปใชจรงควรมการตรวจสอบคณภาพของหลกสตรฉบบราง และองคประกอบตางๆ ของหลกสตร การประเมนหลกสตรในระยะนตองอาศยความเหนของผเชยวชาญ ทางดานพฒนาหลกสตรดานเนอหาวชา ดานการวดผล

2. ประเมนหลกสตรในขนการทดลองใช เพอปรบปรงแกไขสวนทขาดตกบกพรองหรอเปนปญหาใหมความสมบรณ เพอประสทธภาพในการใชตอไป

ระยะท 2 การประเมนหลกสตรระหวางการดาเนนการใชหลกสตร (Formantive

Evaluation) ในระหวางทมการดาเนนการใชหลกสตรทจดขน ควรมการประเมนเพอตรวจสอบวาหลกสตรสามารถนาไปใชไดดเพยงใด หรอบกพรองในจดไหน จะไดแกไขใหเหมาะสม

34

ระยะท 3 การประเมนหลกสตรหลงการใชหลกสตร (Summative evaluation)

หลงจากทมการใชหลกสตรมาแลวระยะหนง หรอครบกระบวนการเรยบรอยแลว ควรจะประเมนหลกสตรทงระบบ ซงไดแกการประเมนองคประกอบดานตางๆ ของหลกสตรทงหมด คอ เอกสารหลก วสด หลกสตร บคลากรทเกยวของกบการใชหลกสตร การบรหารหลกสตร การนเทศกากบ ตดตาม การจดกระบวนการเรยนการสอน ฯลฯ เพอสรปผลตดสนวาหลกสตรทจดขนนนควรดาเนนการใชตอไป หรอควรปรบปรงแกไขใหดขน หรอควรยกเลก (สมหวง พธยานวฒน, 2540 :

72-173)

สงทตองประเมนในการประเมนหลกสตร สามารถแบงไดดงน (สมหวง พธยานวฒน, 2540 : 173)

1. การประเมนเอกสารหลกสตรเปนการตรวจสอบคณภาพขององคประกอบตางๆ ของหลกสตรวา จดหมาย จดประสงค โครงสราง เนอหาสาระและวธการการวดและประเมนผล มความสอดคลองเหมาะสม ครอบคลม และถกตองตามหลกการพฒนาหลกสตรหรอไม เพยงใด ภาษาทใชสามารถสอสารใหเขาใจ และมความชดเจนในการนาไปสการปฏบตหรอไม หลกสตรทสรางขนเหมาะสมกบผเรยนกลมเปาหมายหรอไมและสามารถสนองความตองการของสงคมและผเรยนมากนอยเพยงใด การประเมนเอกสารหลกสตร มกใชวธการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และใชวธใหผร ผเชยวชาญ หรอผทเกยวของดาเนนการประเมนนอกจากนยงสามารถใชวธอนๆ เชน การสมภาษณ การตอบแบบสอบถามโดยกาหนดรายการและระดบทตองการประเมน เปนตน

2. การประเมนการใชหลกสตร เปนการตรวจสอบวาหลกสตรสามารถนาไปใชไดดกบสถานการณจรงเพยงใด การจดการเรยนการสอนตามหลกสตรทาอยางไร มปญหาอปสรรคอยางไรในการใชหลกสตร เพอจะไดแกไขปรบปรงใหดขนประสทธภาพ วธการประเมนอาจใชวธแบบสอบถามใหผใชคอ ครผสอน ผบรหาร ผเรยน ผปกครอง เปนตน ใชหลกสตรทงหมด หรอประเมนเพยงบางสวนกได เชน ประเมนอาจารย หรอบรรยากาศการเรยนการสอนในชนเรยน เปนตน

3. การประเมนสมฤทธผลของหลกสตร เปนการซงประกอบดวยสมฤทธผลทางวชาการ

(Academic Achievement) ไดแก ความรความสามารถในวชาการตางๆ ทเรยน และสมฤทธผลทไมใชทางวชาการ (Non-Academic Achievement) ไดแกบคลกภาพ ความรบผดชอบ ความสามคค ความซอสตย เปนตน การประเมนสมฤทธผลของหลกสตรนน นอกจากจะประเมนผเรยนทกาลงศกษาเลาเรยนไปใชในการปฏบตงานและประสบความสาเรจในการทางานหรอศกษาตอหรอไม โดยตดตอสอบถามจากผเรยนผสาเรจการศกษานายจางหรอสถานประกอบการ ซงวธเกบขอมลไดแก การศกษาเอกสาร การสมภาษณการสงแบบสอบถามหลกสตรในการประเมนหลกสตร หาก

35

ประเมนแตละสวนอาจทาใหมองเหนภาพรวมไมชดเจน ไมถกตอง จงควรมการประเมนหลกสตรทงระบบ พรอมกนไป เพราะการประเมนเอกสารหลกสตร การประเมนการใชหลกสตร และการประเมนสมฤทธผลของหลกสตร เปนสงทสมพนธเกยวของกน

6.3 รปแบบของการประเมนหลกสตร

มนกการศกษาเสนอรปแบบของการประเมนหลกสตรไวหลายรปแบบดงน

รปแบบการประเมนหลกสตรของสครเวน (Scriven)

หลกการและแนวคด

สครเวน (Scriven, 1967 : 13) ไมเหนดวยกบการประเมนทคานงถงแตจดประสงคทตงไวกอน เพราะจะกอใหเกดความลาเอยง ในการประเมนวาจะตองตรวจสอบใหตรงกบจดประสงคใหไดเทานน ซงจะทาใหประเมนในสงทเกดขนจรงไมได สครเวน (Scriven) เสนอวาในการประเมนนนผประเมนควรประเมนผลสงทเกดขนจรงๆ และจะสงเกตพฤตกรรมและสภาพการณ รวมทงผลตางๆ ทไดรบ ผประเมนจะมความเปนอสระในการเกบขอมลทกชนดทมความเกยวของกบสงทสงเกตได และขอมลทไดจากการสงเกต มกเปนขอมลในลกษณะเชงคณภาพ ซงอาจไดขอคนพบตางๆ มากมาย นอกเหนอจากการไดขอคนพบเพยงวาหลกสตรไดบรรลจดประสงคหรอไมอยางไร เชน อาจไดคาตอบวาหลกสตรทประเมนนนคมกบการลงทนหรอไม ฯลฯ

ขนตอนการประเมน

ขนตอนของรปแบบการประเมน โดยไมยดเปาหมาย เปนการประเมนผลทเกดขนจากหลกสตร ทงทคาดหวงไวและไมคาดหวงไว เปนการขยายแนวคดของ ไทเลอร (Tyler) แต สครเวน (Scriven) กไมไดแนะนาอะไรเกยวกบวธประเมนองคประกอบตางๆ ของหลกสตรวาเปนอยางไร จงเนนแตเพยงการเสนอรปแบบรวมๆ ของการประเมนผลตามทศนะเทานน

รปแบบการประเมนหลกสตรของโพรวส (Provuss Curriculum Evaluation

Model)


โพรวส (Provus, 1969 : 16) ไดเสนอแนวคดเกยวกบการประเมนหลกสตรทเรยกวาการประเมนผลความแตกตาง หรอการประเมนผลความสอดคลอง (Discrepancy

Evaluation) ซงจะประเมนหลกสตรใน 5 สวน คอ การออกแบบ ทรพยากรหรอสงทเกยวของกบการเรมใชหลกสตรกระบวนการ ผลผลตของหลกสตรและคาใชจายจรงหรอผลตอบแทน


36

แตละสวนทละขนตอนการประเมนผลเหมอนกน คอแบงการดาเนนการเปน 5 ขนตอนดงน

ขนท 1 กาหนดมาตรฐานของสงทตองการจะวด (Standards-S)

ขนท 2 รวบรวมขอมลเกยวกบการดาเนนงาน หรอการปฏบตจรงของสงทตองการจะวด (Performance-P)

ขนท 3 นาขอมลทรวบรวมไดในขนท 2 มาเปรยบเทยบกบเกณฑมาตรฐานทตงไวในขนท 1 (Compare-C)

ขนท 4 ศกษาความแตกตาง หรอความไมสอดคลองระหวางผลการปฏบตจรงกบเกณฑมาตรฐาน (Discrepancy-D)

ขนท 5 สงผลการประเมนใหผบรหารหรอผทเกยวของ เพอเปนขอมล ในการตดสนใจเกยวกบหลกสตรวาจะยกเลกการใชหลกสตรทประเมน หรอแกไขปรบปรงการปฏบต หรอ เกณฑมาตรฐานใหมคณภาพดขน (Decision Making) ดงภาพท 5

แผนภาพท 5 รปแบบการประเมนหลกสตรของโพรวส

ทมา : Provus, Malcoim.(1971). Diseripancy Evaluation.Berkerley, CA :McCutchan Publishing,16

รปแบบการประเมนหลกสตรของของสเตค (Robert E.Stakes Curriculum

Evaluation Model)


สเตค (Stake,1979) มแนวคดในการประเมนหลกสตรวาไมควรพจารณาเฉพาะผลทเกดจากหลกสตรเทานนแตจะพจารณาสวนประกอบของการจดการเรยนการสอนหลายๆ สวน ทงนเพราะผลสาเรจของหลกสตรไมไดขนอยวา ผเรยนจะสามารถบรรลถงจดประสงคทตงไวหรอไมเทานน แตขนอยกบองคประกอบหลายๆ อยางเชน ผเรยนไมสามารถบรรลตามจดประสงคทวางไว อาจมาจากองคประกอบดานเวลา กลาวคอใหเวลาแกผเรยนไมเพยงพอ หรอเวลาทจดไมเหมาะสมทงๆ ทหลกสตรนนอาจจะดอยแลวกได ดงนน ถาจะพจารณาแตผลลพธของการใช

ตดสนใจ

การเปรยบเทยบ การขดแยง การปฏบต

มาตรฐาน

37

หลกสตรอยางเดยว จะไมไดรบขอมลเพยงพอในการทจะตดสนวาหลกสตรนนดหรอไมด และจะมองไมเหนชองทางทชดเจนและครอบคลมในการปรบปรงหลกสตรตอไป


การประเมนหลกสตรควรพจารณา 3 ดาน คอ

ดานสงทมากอน หมายถง สงตางๆ ทเออใหเกดผลจากหลกสตร และเปนสงทมอยกอนการใชหลกสตรอยแลว ประกอบดวย 7 หวขอ คอ บคลกและนสยของคร เนอหาในหลกสตร วสดอปกรณการเรยนการสอน อาคารสถานท การจดโรงเรยนลกษณะชมชน

ดานกระบวนการเรยนการสอน หมายถง ปฏสมพนธตางๆ ทเกดขนระหวางครกบผ เรยน ผ เรยนกบผ เ รยน ครกบผ ปกครอง ฯลฯ เปนขนของการใชหลกสตร ประกอบดวย 5 หวขอ คอ การสอสาร การจดแบงเวลา การลาดบเหตการณ การใหกาลงใจ บรรยากาศของสงแวดลอม

ดานผลผลต หมายถง สงทเกดขนจากการใชหลกสตร ประกอบดวย 5 หวขอ คอ ผลสมฤทธของผเรยน ทศนคตของผเรยน ทกษะของผเรยน ผลทเกดขนกบคร ผลทเกดขนกบสถาบน

กอนทผประเมนจะประเมนองคประกอบตางๆ ของทง 3 ดาน ผประเมนตองตงผลทคาดหวงเอาไวกอน แลวสงเกตหรอทดสอบผลทเกดขนจรง จากนนจงใชมาตรฐานซงไดแกเกณฑตางๆ ทผเชยวชาญเชอวาควรจะใชนาไปสการตดสน

รปแบบการประเมนหลกสตรของไทเลอร (Ralph W.Tyler Curriculum

Evaluation Model) หลกการและแนวคด

ตามแนวคดของ ไทเลอร (Tyler, 1969 : 23) การศกษา คอ การเปลยนแปลงพฤตกรรม ดงนน การประเมนหลกสตรจงเปนการตรวจสอบวา พฤตกรรมของผ เ รยนทเปลยนแปลงไปเปนไปตามจดมงหมายทตงไวหรอไม โดยการศกษารายละเอยดขององคประกอบของกระบวนการจดการศกษา 3 สวน คอ จดมงหมายทางการศกษา การจดประสบการณเรยนร และสมฤทธผลของผเรยน ซงเชอวาจดมงหมายทตงไวอยางชดเจน รดกม และจาเพาะเจาะจง จะเปนแนวทางในการประเมนผลในภายหลง ดงนน พนฐานของการจดหลกสตร คอ ผจดทาหลกสตรจะตองสามารถวางจดมงหมายทชดเจน วาตองการใหผเรยนเปลยนแปลง หรอมพฤตกรรมเมอเรยนจบหลกสตรแลวอยางไร และพยายามจดประสบการณการสอนเพอชวยใหผเรยนเปลยนพฤตกรรมไปตามทตองการ บทบาทของการประเมนหลกสตรจงอยทการตรวจสอบวา หลกสตรและการจด

การเรยนการสอนทาใหผเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามจดมงหมายทกาหนดไวหรอไม

38

เพยงใด ดงนนการประเมนหลกสตรจงเปนสวนหนงของการเรยนการสอน และของการประเมนคณคาของหลกสตรดวย

ขนตอนการเรยนการสอนและการประเมนผล

ขนตอนของการเรยนการสอนและการประเมนผล สรปเปนขอๆ ไดดงน

ขนตอนท 1 กาหนดจดมงหมายของการศกษา โดยเขยนจดมงหมายใหชดเจนและบงบอกถงพฤตกรรมทตองการใหบรรล

ขนตอนท 2 กาหนดเนอหาหรอประสบการณทางการศกษา ทจะชวยใหผเรยนบรรลตามจดมงหมายทกาหนดไว และเลอกวธการเรยนการสอนทเหมาะสมกบเนอหา

ขนตอนท 3 จดหา ดดแปลง หรอสรางเครองมอประเมน แลวพฒนาใหมคณภาพ คอ มความเปนปรนย มความเชอมน และมความเทยงตรง สามารถนาไปใชวดไดตามจดประสงค

ขนตอนท 4 ทดสอบผลสมฤทธของหลกสตร

รปแบบการประเมนหลกสตรของสตฟเฟลบม (Daniel L.Stufflebeams

Curriculum Evaluation Model)


รปแบบการประเมนหลกสตรของ สตฟเฟลบม (Stufflebeam , 2000 : 45) เปนทรจกกนแพรหลายในชอ CIPP Model (Context-Input-Process-Product Model) หรอ The Phi Delta

Kappa Committee Model รปแบบนเปนการประเมนขอมล 4 ประเภท คอ

ประเภทท 1 การประเมนบรบท เปนการประเมนสภาวะแวดลอมโดยการวเคราะหปญหาและความตองการตางๆ เพอชใหเหนวาควรกาหนดจดมงหมายอยางไรจงจะสนองความตองการและแกปญหาทประสบอย ในกรณทหลกสตรไมใชอยในขนการวางแผน แตใชมา ระยะหนงแลวตองการประเมน การประเมนในกรณนจะเปนการประเมนในเรองจดมงหมายหรอจดประสงคตางๆ ของหลกสตร โครงสรางของหลกสตร และเนอหาทมอยในหลกสตร เพอตรวจสอบดวาสอดคลองกบสภาวะแวดลอม ปญหาและความตองการตางๆ หรอไมอยางไร

ประเภทท 2 การประเมนปจจยตวปอน เปนการประเมนปจจยตางๆ ทเกยวของกบการใชหลกสตร ไดแก ปจจยดานบคลากร ผเรยน อปกรณและสอการเรยนการสอน อาคารสถานท งบประมาณ ฯลฯ เพอตรวจสอบดวาปจจยตวปอนเหลานนเปนอยางไร มผลหรอมสวนชวยใหการใชหลกสตรในทางปฏบตบรรลผลหรอไมอยางไร

ประเภทท 3 การประเมนกระบวนการเปนการประเมนหลกสตรในขนปฏบตการ หรอประเมนการใชหลกสตร เพอตรวจสอบดวากจกรรมหรอกระบวนการตางๆของการใช

39

หลกสตร ในสภาพทเปนจรงเปนอยางไร มปญหาหรอขอบกพรองหรอไม เชน เรองทเกยวกบ การสอนการบรหาร

ประเภทท 4 การประเมนผลผลต เปนการประเมนทเกดขนจากการใชหลกสตรนน โดยตรวจสอบวาผเรยนมคณสมบตตรงตามจดมงหมายของหลกสตรหรอไมเพยงใด ซงอาจพจารณาจากผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน สภาวการณมงานทาหรอการศกษาตอ ฯลฯ รปแบบการประเมนหลกสตรแบบ CIPP นเปนการประเมนหลกสตรทงระบบ ผประเมนจะประเมนผล ทง 4 ดานดงกลาวขางตน แลวนามาพจารณาความสอดคลองและความสมพนธกน กลาวคอ ถาในจดมงหมายของหลกสตรตองการใหผเรยนคดเปนทาเปน และแกปญหาเปนกตองศกษาวาปจจยเบองตนตางๆ และกระบวนการเรยนการสอน รวมทงกระบวนการบรหารหลกสตร เออตอการทาใหผเรยนสามารถคดเปน ทาเปน และแกปญหาเปนหรอไมอยางไร ผลทเกดขนจรงจากการปฏบตหรอสภาพทเปนอยสอดคลองกนหรอไม ซงจะทาใหไดขอมลในการตดสนคณคา ของหลกสตรได รวมทงทราบวาสวนใดใชได สวนใดมขอบกพรอง เพอจะไดปรบปรงแกไขใหมคณภาพดยงขน

รปแบบการประเมนหลกสตรของแฮมมอนด (Robert L.Hammonds

Curriculum Evaluation Model)


แฮมมอนด (Hammond, 2007 : 57) มแนวคดในการประเมนหลกสตรโดยมสวนทยดจดประสงคเปนหลกคลายสวนของไทเลอร (Tyler) แตเขาไดเสนอแนวคดตางไป โดยกลาววา การประเมนผลควรจะประเมนองคประกอบตางๆ ในรปของปฏสมพนธของมตตางๆ ทอยในสภาวะแวดลอมทางการศกษา ซงประกอบดวย 3 มตใหญๆ แตละมตจะประกอบดวยตวแปรทสาคญๆ หลายตวแปร ความสาเรจของหลกสตรขนอยกบปฏสมพนธระหวางตวแปรในมตตางๆ เหลานน มตทง 3 ไดแก

มตท 1 ดานการสอน ประกอบดวยตวแปรสาคญ 4 ประการ คอ 1. การจดชนเรยนและตารางการสอน เปนเรองของการจดครและผเรยนใหพบกน และดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน ซงการจดสวนนตองคานงถงเวลาและสถานท คอการกาหนดชวงเวลาตองคานงถงธรรมชาตของผเรยนและลกษณะวชาวาควรจดวชาใดกอนหลงในตารางสอน นอกจากนการแบงกลมผเรยนและลกษณะการเลอนชนสงขนไป อาจจดเปนระดบชนเรยงลาดบตามความยากงาย หรอไมแบงขน หรอผสมผสานทง 2 แบบ 2. เนอหาวชา ตองจดใหเหมาะสมกบวฒภาวะของผเรยนและ ชนเรยน แตละระดบ 3.วธการการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอน ควรคานงถงองคประกอบ 4 ประการ คอ การใหผเรยนมสวนรวมในการทากจกรรม การใหขอมลยอนกลบทนท การใหผเรยน

40

ไดรบประสบการณแหงความสาเรจ และการแบงและจดลาดบขนตอนการเรยนรทละนอย 4. สงอานวยความสะดวกตางๆ ไดแก สถานท อปกรณ เครองมอและอปกรณพเศษ หองปฏบตการ วสดสนเปลองตางๆ รวมถงสงทมผลตอการใชหลกสตรและการสอนดานอนๆ

มตท 2 ดานสถาบน ประกอบดวยตวแปรทควรคานงถง 5 ตวแปร คอ 1. ผเรยน มองคประกอบทตองคานงถง ไดแก อาย เพศ ระดบชนทกาลงศกษา ความสนใจ ผลสมฤทธทางการเรยน สขภาพกายและสขภาพจต ภมหลงทางครอบครว 2.คร มองคประกอบทตองคานงถงไดแก อาย เพศ วฒสงสดทางการศกษา ประสบการณการสอน เงนเดอน กจกรรมททาเวลาวาง การฝกอบรมเพมเตมเกยวกบการใชหลกสตรในชวงเวลา 1-3 ป ความพงพอใจในการปฏบตงานดานวชาการ3.ผบรหาร มองคประกอบทตองคานงถงไดแก อาย เพศ วฒสงสดทางการศกษา ประสบการณทางการบรหาร เงนเดอน กจกรรมททาเวลาวาง การฝกอบรมเพมเตมเกยวกบการใชหลกสตร ในชวงเวลา1-3 ป ความพงพอใจในการปฏบตงานดานวชาการ 4 .ผเชยวชาญมองคประกอบทตองคานงถง ไดแก อาย เพศ ความเชยวชาญเฉพาะดาน ลกษณะของการใหคาปรกษาและชวยเหลอ ลกษณะทางบคลกภาพ ความพงพอใจในการปฏบตงาน 5.ครอบครว มองคประกอบทตองคานงถง ไดแก สถานภาพสมรส ขนาดของครอบครวรายได สถานทอย การศกษา การเปนสมาชกของสมาคม การโยกยาย จานวนลกทอยโรงเรยนน จานวนญาตทอยในโรงเรยน ชมชน มองคประกอบทตองคานงถง ไดแก สถานภาพชมชน จานวนประชากร การกระจายของประชากร ความเชอ (คานยม ประเพณ ศาสนา) ลกษณะทางเศรษฐกจ สภาพการใหบรการดานสขภาพอนามย การรบนวตกรรมเทคโนโลย

มตท 3 ดานพฤตกรรม มองคประกอบของพฤตกรรม 3 ดาน คอ พฤตกรรมดานความร พฤตกรรมดานทกษะ และพฤตกรรมดานเจตคต


ขนตอนการประเมนหลกสตร เรมดวยการประเมนหลกสตรทกาลงดาเนนการอยในปจจบน เพอไดขอมลพนฐานทจะนาไปสการตดสนใจ แลวจงเรมกาหนดทศทางและกระบวน

การของการเปลยนหลกสตร ขนตอนการประเมนหลกสตร มดงน

ขนตอนท 1 กาหนดสงทตองการประเมน ควรเรมตนทวชาใดวชาหนง และจากดระดบชนเรยน

ขนตอนท 2 กาหนดตวแปรในมตการสอนและมตสถาบนใหชดเจน

ขนตอนท 3 กาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรม โดยระบถงพฤตกรรมของผเรยนทแสดงวาประสบความสาเรจตามจดประสงคทกาหนด เงอนไขของพฤตกรรมทเกดขน และเกณฑพฤตกรรมทบอกใหรวาผเรยนประสบความสาเรจตามจดประสงคมากนอยเพยงใด

41

ขนตอนท 4 ประเมนพฤตกรรมทระบไวในจดประสงค ผลทไดจากการประเมนจะเปนตวกาหนด พจารณาหลกสตรทดาเนนการใชอยเพอตดสน รวมทงการปรบปรงเปลยนแปลงหลกสตร

ขนตอนท 5 วเคราะหผลภายในองคประกอบ และความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ เพอใหไดขอสรปเกยวกบพฤตกรรมแทจรงทเกดขน ซงจะเปนผลสะทอนกลบไปสพฤตกรรมทตงจดประสงคไว และเปนการตดสนวาหลกสตรนนมประสทธภาพเพยงใด

ขนตอนท 6 พจารณาสงทควรเปลยนแปลงปรบปรงแนวคดในการประเมนหลกสตรของ Hammond (2007) เปนประโยชนในการวเคราะหตวแปรของมตดานการสอนและมตดานสถาบน ซงอาจมผลตอความสาเรจของหลกสตรนน

จากแนวคดเกยวกบการประเมนหลกสตรของนกการศกษาตางๆ ขางตน นกการศกษาสวนใหญมากกวา รอยละ 50 มความคดเหนเหมอนกนวา การประเมนหลกสตรควรดาเนนการ 3 ระยะ คอ ระยะท 1.การประเมนเอกสารหลกสตรกอนนาไปใชประเมน ดงน 1.1 เหมาะสมกบบรบทของผเรยน 1.2 สนองความตองการของผเรยนและสงคม ระยะท 2.การประเมนการใชหลกสตร โดยประเมนผลผลต (ดานความร ทกษะ เจตคต) ดงนนผวจยดาเนนการประเมนหลกสตร ทง 3 ระยะ ดงกลาว

การจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญ

1. ความหมายของผเรยนเปนสาคญ

การจดการเรยนรทเนนผเรยนสาคญทสด เปนความคดเชงปรชญาทกาหนดไวในมาตรา 22 แหงพระราชบญญตการแหงชาต พ.ศ. 2542 มความหมายเดยวกบการจดการเรยนรทการเนนผเรยนเปนศนยกลาง คอ ยดผเรยนเปนหลกซงในความหมายเชงปรชญาเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญทสด มนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายไวดงตอไปน

วชย วงษใหญ (2540: 12 อางในกรมวชาการ 2544: 5) กลาววา “การจดการเรยนรทถอวาผเรยนสาคญทสด คอ การจดการเรยนรโดยใหโอกาสผเรยนไดคนพบความรดวยตนเองโดยมสวนรวมในการสรางผลผลตทมความหมายแกตนเอง ผเรยนเปนศนยกลางจงไมใชวธการสอน แตเปนเทคนคการจดการเรยนรกบผเรยนเปนสงเดยวกนหรอมความสอดคลองสมพนธกนอยางสมดล”

จากความหมายตางๆ ทนกวธการและนกการศกษาไวสรปไดวา การจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง หรอ ผเรยนเปนสาคญ มความหมายเหมอนกน คอ การเรยนรเพอสนบสนนสรางเสรมใหผคดคนควา ปฏบตกจกรรมดวยความสนใจ ความกระตอรอรนดวยตนเองจนพบขอความร โดยมครเปนผแนะนา จดกจกรรม อานวยความสะดวกใหแกผเรยน

42

2. ทฤษฎการเรยนร

กานเย (Gagne,1985 : 65) ไดพฒนาทฤษฎการจดการเรยนการสอน โดยมสาระสาคญในทฤษฎไว 3 ประการ ดงน

1. การพจารณาการเรยนร การพจารณาในรปชดของกระบวนการตางๆ ภายในตวบคคลซงไดแปลงการเราจากสงเราภายนอกในสงแวดลอมรอบตวบคคลใหเปนขอมลรปแบบตางๆ อกมากมาย นาไปสการนาพนฐานใหมสภาพเปนความจาระยะยาวในทสด ขอมลจงไดกลายเปนความจาระยะยาวซงเรยกอกอยางหนงวา ผลการเรยนรชวยใหบคคลเกดความสามารถในการกระทาสงตางๆ

2. ความสามารถในการแสดงออกของบคคล หมายถง การเรยนสามารถจดหมวดหมไดหลายวธ เชน การจดโดยการคานงถงการนาไปใชจรง และจดโดยการคานงถงทฤษฎทเปนพนฐาน เปนตน สาหรบวตถประสงคเพอประโยชนในการจดการเรยนการสอนนน การเย ไดจดผลการเรยนรออกเปน 5 ประเภทใหญๆ ไดแก ทกษะทางปญญา กลวธในการเรยนร ภาษา คาพด เจตคต และทกษะการเคลอนไหวความสามารถของมนษย 5 ประเภทซงหมายความวา ประสทธภาพของการเรยนรอนนาไปสการแสดงออกแตละประเภทนสามารถประเมนดวยวธการทแตกตางกนไป

3.การจดสภาพการเรยนการสอนซงสงเสรมการเรยนรใดๆโดยหลกการจะมลกษณะรวมกนโดยไมความสาคญวาจะกอใหเกดผลการเรยนรแบบใด แตละวธดาเนนการแตละวธในสภาพการเรยนการสอนเพอใหเกดผลการเรยนรแตละประเภทนนยอมมลกษณะเฉพาะและแตกตางกนไป การเกดทกษะทางปญญาจะตองอาศยการวางแผนการจดสภาพการณการเรยนการสอนทแตกตางไปจากแผนการจดสภาพการณการเรยนการสอนทสงเสรมการเรยนภาษา คาพดหรอ การเรยนทกษะการเคลอนไหว เปนตน สาระขอนเปนสาระหลกทสาคญทสด ในทฤษฎการเรยนการสอนทอธบายทงหมด

3. การเรยนรโดยการคนพบของบรเนอร

บรเนอร (Bruner) แหงมหาวทยาลยฮารวารดเปนนกจตวทยาชาวอเมรกน ซงไดใชหลกพฒนาการทางปญญาของมนษยมาใชในการสรางทฤษฎการเรยนร บรเนอรไดใหชอการเรยนรของทานวา “Discovery Approach” หรอการเรยนรโดยการคนพบ บรเนอรสนใจในกระบวนการเรยนรและการศกษามาก เขาไดเสนอหลกการทจะนาไปใชในการจดหลกสตรและการเรยนการสอน โดยเขยนหนงสอเกยวกบกระบวนการศกษาและทฤษฎการสอนทครและนกเรยนจะนาไปเปนแนวทางการจดการเรยนการสอนและการสรางหลกสตร (สรางค โควตระกล, 2541 : 3. อางจาก Bruner.

1960,1966,1971. The Relevance of Education) บรเนอรเชอวาการเรยนรจะเกดขนไดกตอเมอผเรยนไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ซงจะนาไปสการคนพบการแกปญหา บรเนอรเรยกวาเปน

43

การแกปญหาโดยการคนพบ (Discovery Approach) หรอนกศกษาบางทานนยมเรยกวา การเรยนรดวยการสบสวนสอบสวน (Inquiry Learnning) แตนกศกษาบางทานกไดใหความหมายแตกตางกนของการเรยนรโดยการคนพบและการเรยนรแบบการสบสวนสอบสวน แตกตางกนคอการเรยนรโดยการคนพบ ครเปนผจดสงแวดลอมใหขอมลตางๆ เกยวกบสงทนกเรยนเรยนรและวตถประสงคของบทเรยนพรอมคาถาม โดยตงคาดหวงวานกเรยนจะเปนคนพบคาตอบดวยตนเอง สวนการเรยนแบบการสบสวนสอบสวน มวตถประสงคทฝกใหนกเรยนใหเปนผสามารถชวาปญหาคออะไร และจะมวธการแกปญหาไดอยางไร โดยใชขอมลขาวสารทอย

บรเนอรเชอวาการเรยนจะเกดขนกตอเมอผเรยนไดประมวลขอมลขาวสารจากการทมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและสารวจสงแวดลอม และเขาเชอวาการรบรของมนษยเปนสงทเลอกหรอสงทรบขนกบความใสใจของผเรยนทมตอสงนนๆ การเรยนรจะเกดการคนพบ เนองจากผเรยนจะเกดความอยากรอยากเหนซงเปนแรงผลกดนใหเกดพฤตกรรมสารวจสภาพแวดลอม และเกดการเรยนโดยการคนพบขน แนวความคดของการเรยนรโดยการคนพบคอ

1.การเรยนรเปนกระบวนการทผ เรยนมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยตนเองการเปลยนแปลงเปนของการปฏสมพนธ นอกจากจะเกดขนในตวของผเรยนแลวยงมผลใหเกด การเปลยนในสงแวดลอม

2. ผเรยนแตละคนมประสบการณและพนฐานความรแตกตางกน การเรยนรจะเกดขนจากการทผเรยน สรางความสมพนธระหวางสงทพบใหมกบประสบการณและมความหมายใหม

3. พฒนาการทางปญญาจะเหนไดชด โดยทผเรยนสามารถรบสงเราทใหเลอกไดหลายอยางพรอมๆ กน

3.1 วธการเรยนรใชเปนเครองมอในการคนพบความร

วธการทผเรยนรใชเปนเครองมอในการคนพบความรขนอยกบพฒนาการของผเรยน ซงคลายคลงกบขนพฒนาการทางปญญาของเพยต ขนพฒนาการทบรเนอรเสนอม 3 ขน คอ

1. ขนเอนแอคทฟ (Enactive Mode) ซงเปนวธทมปฎสมพนธกบสงแวดลอมโดย

การสมผสจบตองดวยมอ เชน การการผลก การดง รวมทงการใหเดกใชปากกากบวตถสงของทอยรอบๆ ตวขอสาคญทสดคอการกระทาของเดกเอง

2. ขนไอคอนนค (Iconic Modc) เมอเดกสามารถสรางจนตนาการหรอมโนภาพ (Imagerl) ขนในใจได กจะสามารถทจะรจกโลกโดยวธไอคอนนคเดกวยนจะใชรปภาพแทนของจรงโดยไมจาเปนจะตองเตะตองหรอสมผสของจรง นอกจากนเดกสามารถรจากสงของจากภาพแมวาจะมขนาดและสเปลยนไป

44

3. ขนใชสญลกษณ (Symbolic Mode) วธการนผเรยนจะใชในการเรยนร เมอผเรยนมความสามารถทจะเขาใจในสงทเปนนามธรรม หรอความคดรวบยอดทซบซอนและเปนนามธรรมจงสามารถทจะสรางสมมตฐาน และพสจนวาสมมตฐานถกหรอผดได แมวาวธการของผเรยนทใชเปนเครองมอในการเรยนรโดยการคนพบจะม 3 วธ และขนอยกบวยของผเรยนกตาม แตในชวตจรงไมไดหมายความวา ผใหญจะพนจากความคดขนเอนแอคทฟหรอขนไอคอนนค อยางเดดขาดแตวาผใหญจะใชสญลกษณเปนเครองมอในการเรยนรมากขน การเรยนทกษะบางอยาง เชน การขบรถผเรยนยงจะตองลงมอทา และมประสบการณเหมอนขนเอนแอคทฟจงจะสามารถกระทาสงนนไดอยางคลองแคลว

สรปไดวา ทฤษฎการเรยนร การเรยนรคอกระบวนการททาใหคนเปลยนแปลงพฤตกรรมความคด คนสามารถเรยนไดจากการไดยนการสมผส การอาน การใชเทคโนโลย การเรยนรของเดกและผใหญจะตางกน เดกจะเรยนรดวยการเรยนในหอง การซกถาม ผใหญมกเรยนรดวยประสบการณทมอย แตการเรยนรจะเกดขนจากประสบการณทผสอนนาเสนอ โดยการปฏสมพนธระหวางผสอน และผเรยน ผสอนจะเปนผทสรางบรรยากาศทางจตวทยาทเอออานวยตอการเรยนรทจะใหเกดขนเปนรปแบบใดกได เชน ความเปนกนเอง ความเขมงวดกวดขน หรอความไมมระเบยบวนย สงเหลานผสอนจะเปนผสรางเงอนไข และสถานการณเรยนรใหกบผเรยน ดงนน ผสอนจะตองพจารณาเลอกรปแบบการสอน รวมทงการสรางปฏสมพนธกบผเรยน ดวยวธการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย

4. กระบวนการจดการเรยนร

ตามแนวคดของนกวชาการหลายทานทงคนไทยและชาวตางประเทศไดกลาวถงกระบวนการจดการเรยนรไวดงตอไปน

กาเย (Gagne, 1970 : 47) แนวคดของ Gagne สรปไดวา การจดลาดบขนของการเรยนรของคนจากขนตาไปขนสงรวม 4 ขน ตามลาดบดงน

1. การเรยนรขอเทจจรง (Factual Learning) เมอบคคลไดเรยนรไปแลวจะแสดงพฤตกรรมโดยระบ ชอ วน เดอน ป สถานทและเหตการณตางๆ ได

2. การเรยนรแนวความคด หรอ มโนภาพ (Conceptual Learning) เมอบคคลไดเรยนรในขนท 1 แลวจะสามารถบอกความแตกตางของสงตางๆ ได

3. การเรยนการใชกฎเกณฑ (Principle Learning) เมอบคคลไดเรยนรในขอท 2 แลว จะเรยนรในขนท 3 คอ การอธบายและการแสดงความสมพนธของแนวความคด หรอความคดรวบยอด (Concept) ได

45

4. การเรยนรการแกปญหา (Problem Solving) เมอบคคลไดเรยนรในขนท 3 แลวจะเรยนรในขน 4 คอสามารถจะประยกตกฎเกณฑไปใชในสถานการณตางๆ ไดและสามารถแกปญหาตางๆ ได

จากทฤษฎการเรยนรและแนวความคดตางๆ ของนกการศกษาเกยวกบ กระบวน

การจดการเรยนร ผวจยสรปไดวา คอ การวางแผนการจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบมขนตอนดวยวธการสอนทสามารถสรางความรความใจแกผเรยน เพอใหเกดเปนความสนใจ การรบรความจดจา การแสดงออก และการจงใจการดตวอยางการเลยนแบบ การลองทา การคดวเคราะห การลงมอทา จงจะเกดการเรยนรแลวสรปเปนความคดรวบยอด

5. หลกการทางจตวทยาสาหรบการเรยนรแบบผเรยนเปนศนยกลางของสมาคมจตวทยาอเมรกน

คณะกรรมการฝายกจการการศกษาของสมาคมจตวทยาอเมรกน, 1995) ไดเสนอรางหลกการทางจตวทยาของการเรยนรแบบผเรยนเปนศนยกลาง : กรอบการปฏรปและการออกแบบการจดการศกษา หลกการดงกลาวมดงตอไปน

หลกการขอท 1 : ธรรมชาตของกระบวนการเรยนร

การเรยนรมอยหลากหลายรปแบบ-จากนสยการเรยนรในทกษะปฏบตถงการสรางองคความร พรอมกลยทธและทกษะการเรยนรทางความคด และการสรางนสยในการเรยนร การเรยนในหวขอทซบซอนในโรงเรยนนนจะมประสทธภาพมากทสดกตอเมอ การเรยนนนเปนกระบวนการในการสรางความหมายใหกบขอมลและประสบการณ ผเรยนทประสบความสาเรจตองกระตอรอรน มเปาหมาย มวนยในตนเองและมความรบผดชอบตอทเออตอการเรยนรของตนเอง

หลกการขอท 2 : เปาหมายของกระบวนการเรยนร

ผเรยนทประสบความสาเรจดวยการสนบสนนและการแนะแนวทางดวยการสอน สามารถสรางความหมายทเปนตวแทนเชอมโยงความร นกเรยนตองมเปาหมายเพอทจะเรยนร และเพอสรางความรทเปนประโยชนและมกลยทธในการเรยนรตลอดชวต นกเรยนจะตองไปใหถงเปาหมายทตนตงไว โดยครสามารถชวยนกเรยนในการตงเปาหมายระยะสนและระยะยาวทมความหมายและเกยวของกบการศกษา

หลกการขอท 3 : การสรางองคความร

ผเรยนทประสบความสาเรจสามารถเชอมโยงขอมลใหมกบความรทมอยดวยแนวทางทมเปาหมายอนเปนประโยชน เพราะผเรยนแตละคนมประสบการณทแตกตางกนและจตกเปนตวเชอมโยงขอมลใหเกดความหมายขน นกเรยนแตละคนจงตองจดระเบยบขอมลในแบบของตนเอง

46

ครสามารถชวยนกเรยนสรางความเขาใจถงความรและทกษะทสาคญรวมกนได แตอยางไรกตาม หากไมมการบรณาการความรใหมเขากบความเขาใจทนกเรยนมอยแลว ความรใหมกจะไมเกดการเชอมโยงและไมถกนามาประยกตกบสถานการณใหมๆ ได

หลกการขอท 4 : การคดเชงกลยทธ

ผเรยนทประสบความสาเรจสามารถสรางและใชการลาดบความคดและทกษะการใชเหตผลเพอใหบรรลเปาหมายการเรยนรทซบซอนได ผเรยนทประสบความสาเรจใชการคดเชง กลยทธในแนวทางการเรยนร การใหเหตผล การแกไขปญหา และการสรางแนวคด พวกเขาสามารถใชกลยทธทหลากหลายและขยายประสบการณในเชงกลยทธโดยการสะทอนความคดและการปรบเปลยนกลยทธทใช การสงเกตผอน และการเรยนในชนเรยน

หลกการขอท 5 : การพจารณาเรองการคด

กลยทธในระดบทสงขนสาหรบการพจารณาเรองการคดและการเรยนร เพอเขาใจและควบคมการทางานของจต จะชวยใหการคดวเคราะหและการคดเชงสรางสรรคพฒนาจนเปนความชานาญไดโดยงาย ผเรยนทประสบความสาเรจสามารถสะทอนใหเหนถงวธทพวกเขาเรยนร ตงเปาหมาย เลอกกลยทธการเรยนรทเหมาะสม และการตรวจสอบตดตามความคบหนา เปาหมายของตนเอง และปรบเปลยนกลยทธตามความจาเปน ความสามารถเหลานสามารถจะพฒนาขนไดดวยการเรยนการสอน

หลกการขอท 6 : บรบทของการเรยนร

การเรยนรไดรบอทธพลจากปจจยแวดลอม ไดแก วฒนธรรม เทคโนโลย และวธการเรยนการสอนครมบทบาทสาคญในเชงปฏสมพนธตอทงผเรยนและสภาพแวดลอมของการเรยนร การสอนตองเหมาะกบระดบหรอความรเดมของผเรยน ความสามารถในการเขาใจ และวธการคด การดแลใสใจสภาพแวดลอมในหองเรยนกมผลกระทบสาคญตอการเรยนรของนกเรยนเชนกน

หลกการขอท 7 : อทธพลจากแรงบนดาลใจและอารมณในการเรยนร

การไดรบขอมลอยางกวางขวางและลกซงพรอมกบการเรยนรและการจดจานน มอทธพลมาจาก 1. การตระหนกรของตนเองและความเชอเรองการควบคมตวเอง ความเขาใจและความสามารถ 2. ความชดเจนในคณคาของตนเอง ความสนใจและเปาหมาย 3. ความคาดหวงถงความสาเรจและความลมเหลวสวนบคคล 4. ความชอบ อารมณ และสภาวะทวไปของจต และ 5. แรงจงใจในการเรยน ความเชอ เปาหมายความคาดหวงของแตละบคคล สามารถสงเสรมหรอแทรกแซงการเรยนรได อารมณเชงลบทรนแรง (ความรสกวาไมมนคง ความหมกมนอยกบความลมเหลว ความอาย และความกลวการถกลงโทษ การถกเยาะเยยหรอกลาวใหราย) จะเปนตวขดขวางการเรยนรทมความซบซอน

47

หลกการขอท 8 : แรงจงใจภายในของการเรยนร

แรงจงใจภายใน ความคดสรางสรรค ความคดในระดบทสงขน จะถกกระตนโดยงานทไดรบมอบหมายทเกยวของกบตวผเรยน แปลกใหม และมระดบความยากทเหมาะสม นกเรยนตองไดรบโอกาสในการเลอกสงทเรยนใหตรงกบความสนใจของตน นกเรยนจะเกดความคดสรางสรรค และลกซงหากไดทางานทซบซอนเหมอนกบสถานการณในชวตจรง

หลกการขอท 9 : ผลของแรงจงใจทมตอความพยายาม

การไดมาซงองคความรและทกษะทซบซอนตองใชความพยายามเพมเตม ความสมาเสมอและการฝกฝนของผเรยน (ภายใตคาแนะนาและการเสนอแนะ) การเรยนรเรองทมความซบซอนจาเปนตองลงทนทงแรงกายและเวลา หากนกเรยนไมมแรงจงใจในการเรยน พวกเขากจะไมมความพยายามหากไมถกบงคบ

หลกการขอท 10 : อทธพลในเชงพฒนาการตอการเรยนร บคคลจะสามารถพฒนาทางรางกาย ปญญา อารมณและสงคมซงเปนผลมาจาก

พนธกรรมและสงแวดลอม นกเรยนจะเรยนไดดทสดถาสอการสอนนนไดรบการพฒนาอยางเหมาะสม หากเนนเตรยมความพรอมเฉพาะทกษะใดทกษะหนงมากจนเกนไป เชน ความพรอมในการอาน กอาจจะไปขดขวางพฒนาการดานอนๆ ได

หลกการขอท 11 : อทธพลทางสงคมตอการเรยนร

การเรยนรนนไดอทธพลมาจากการปฏสมพนธในสงคมและการสอสารกบผ อน

การเรยนรของนกเรยนจะดขนหากนกเรยนไดมโอกาสทจะปฏสมพนธและรวมมอกบผอนในการทางานทไดรบมอบหมาย สถานการณการเรยนทหลากหลายจะกระตนใหเกดความคดทไมยดตด ความสามารถในการเขาสงคม และพฒนาการทางศลธรรม การเรยนรและการเคารพตนเอง จะสงขนเมอ ตวบคคลมความสมพนธแบบเคารพและเอาใจใสซงกนและกน และมผทเลงเหนถงศกยภาพและชนชมในพรสวรรคสวนบคคลและยอมรบกนในฐานะปจเจกบคคล ความเคารพในตนเองและการเรยนตองไดรบการสงเสรมไปดวยกน

หลกการขอท 12 : ความแตกตางของแตละบคคลในการเรยนร บคคลแตละคนมความสามารถทแตกตางกน ความแตกตางนเกดจากสภาพแวดลอม

(สงทไดเรยนรและสอสารในแตละวฒนธรรมของกลมสงคม) และพนธกรรม (ซงเกดขนตามธรรมชาตตามการทางานของยนส) จากการเรยนรและการปลกฝงทางสงคม ผเรยนจงมวธการเรยนทชอบและจงหวะในการเรยนรทแตกตางกน แตความชอบน ไมไดเปนประโยชนเสมอไปในการทนกเรยนจะบรรลเปาหมาย ครจะตองเปนผชวยนกเรยนพจารณาถงวธเรยนรทชอบและเพมเตมหรอปรบเปลยนตามความเหมาะสม ในขณะเดยวกนกเคารพในความแตกตางของแตละบคคลดวย

48

หลกการขอท 13 : การเรยนรและความหลากหลาย

การเรยนรจะมประสทธภาพมากทสดกตอเมอมการพจารณาถงความแตกตางทางภาษา วฒนธรรมและพฤตกรรมทางสงคมของนกเรยน แมวาหลกการเบองตนของการเรยนร แรงจงใจและ การเรยนการสอนทมประสทธภาพสามารถจะนามาประยกตใชไดกบนกเรยนทกคนแตภาษา เชอชาต เผาพนธความเชอ และสถานภาพทางสงคมตางกมผลตอการเรยน เมอผเรยนเลงเหนวาความแตกตางของแตละบคคลดานความสามารถ ภมหลง และวฒนธรรมมคณคาและไดรบการยอมรบ ผเรยนกจะเกดแรงจงใจในการเรยนร

หลกการขอท 14 : มาตรฐานและการประเมนผล

การตงมาตรฐานทสงและทาทาย และการประเมนผลทงผเรยนและกระบวนการเรยนรถอเปนสวนหนงในความสาเรจในการเรยน การประเมนผลจะใหขอมลทสาคญแกทงผเรยนและผสอนในทกขนตอนของกระบวนการเรยนร การประเมนผลอยางตอเนองจะใหขอมลสาหรบ

การพฒนาไปสเปาหมาย หากมการใชการประเมนผลตามมาตรฐาน การปฏบต และการประเมนตนเองอยางเหมาะสมกจะสามารถเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนการสอน สรางแรงจงใจ และการแกไขทถกจดสาหรบการเรยนรได การสอนตามหลกการเรยนรโดยผเรยนเปนศนยกลางนจะทาใหมนใจไดวานกเรยนมความกระตอรอรนตอการแกปญหา การฝกฝนกลยทธการเรยน การตดสนใจ และการคนพบความคดสาคญได

การจดการเรยนรเพอบรรลจดประสงคการเรยนร

1. จดประสงคการเรยนรของบลม

ในป ค.ศ. 1956 เบญจมน บลม และคณะ (Benjamin Bloom and other 1956) ไดพฒนากรอบทฤษฎ ทใชเปนเครองมอการจดประเภทพฤตกรรมทเกยวของกบการแสดงออกทางปญญาและการคด อนเปนผลมาจากประสบการณการศกษา เรยกวา Bloom’s taxonomy ซงกาหนดไว 3 ดาน คอ ดานพทธพสย (cognitive domain) ดานจตพสย (affective domain) และดานทกษะพสย (psychomotor domain) ในการออกแบบหลกสตร จดการเรยนร และการวดประเมนผลการเรยนรกไดอาศยกรอบทฤษฎดงกลาวน ดานพทธพสยถกนาไปใชมากทสด

พทธพสย (Cognitive domain) ประกอบดวยวตถประสงคเกยวกบการพฒนาและความสมพนธของความร อาจรวมถงสวนสาคญสวนใหญของการศกษาและวตถประสงคในการฝกอบรม บลมและคณะยงแบงพทธพสยออกเปน 6 ระดบ แตละระดบไดจากกจกรรมเกยวกบการ

49

รบร ตงแตระดบตาจนถงความกาวหนา ในระดบสงขนไป การจดระบบตามลาดบขนของพทธพสยดงน

ระดบ 1 : ความรความจา (Knowledge) หมายถง สามารถจาและเลากลบถงความรทไดเรยนมา

ระดบ 2 : ความเขาใจ (Comprehension) คอ เขาใจ และอธบายขอมลได

ระดบ3:นาไปใช (การประยกตใชความรในสถานการณใหม) การนาไปใช (Application)

คอสามารถนาขนตอน ระบบ กฏ ไปใชในสถานการณเฉพาะ

ระดบ 4 : การวเคราะห (ระบความสมพนธ และเหตจงใจ) การวเคราะห (Analysis) คอการแยกสวนตางๆ ของเรองทเปนความรหรอขอมล ใหเหนความสมพนธของสวนหรอองคประกอบตางๆ

ระดบ 5 : การสงเคราะห (การเชอมโยงขอเทจจรงโดยเหตผลหรอรปแบบใหม) การสงเคราะห (Synthesis) คอ การรวบรวมสวนตางๆ เขาดวยกนเพอสรางสงใหม ทครบถวนและสอดคลอง

ระดบ 6 : การประเมน (ใชเกณฑและสถานการณเพอวนจฉยและการตดสนผล) การประเมนคา (Evaluation) คอ การตดสนหรอเปรยบเทยบโดยการวจารณ บนพนฐานของเกณฑทเปนมาตรฐาน

อยางไรกตาม Bloom’s Taxonomy มววฒนาการอยางตอเนองในการจาแนกพฤตกรรมยอย มการปรบปรงใหเหมาะสมกบบรบทใหมๆ ในฉบบปรบปรงของแอนเดอรสน และแครทโฮล (2001) รายละเอยดดงตาราง 1

ตารางท 1 เปรยบเทยบ Bloom’s Taxonomy 1956 และ 2001

New Version (Bloom’s Taxonomy 2001) Old Version (Bloom’s Taxonomy 1956) สรางสรรค(Creating) ประเมน(Evaluation)

การประเมน(Evaluating) สงเคราะห(Synthesis) การวเคราะห(Analysing) วเคราะห(Analysis) การประยกตใชApplying นาไปใช(Application)

เขาใจความหมาย(Understanding) ความเขาใจ(Comprehension) ความจา(Remembering) ความร (Knowledge)

สรปการเปลยนแปลงดงกลาวไดวา มการเปลยนแปลงในระดบคาศพทและระดบโครงสราง การเปลยนแปลงในระดบคาศพท จดประสงคการศกษาของหลกสตรทองมาตรฐาน

50

(standards – based curriculum) จะระบ ในลกษณะวา ผเรยนควรรและทาอะไรได (เปนกรยา) ในสงใด (เปนคานาม) แตในป 1956 บลม (Bloom) ใชคานามในการอธบายความรประเภทตางๆ ตอมาในฉบบปรบปรง ป 2001 พฤตกรรมยอยจงระบเปนกรยา และมการปรบเปลยนคาวาความร (knowledge) เปนความจา (remember) ในฉบบปรบปรงไดจดความรเปน 4 ประเภท ไดแก ขอเทจจรง (factual) มโนทศน (concept) กระบวนการ (procedural) และความรทเกดจากตนเอง (metacognition) ขนพฤตกรรมหลกในกรอบเดม 2 ขน คอความเขาใจ (comprehension) เปลยนเปนเขาใจความหมาย (understand) และการประเมน (evaluation) เปนสรางสรรค (create)

2. วตถประสงคของการเปลยนแปลง คอ

1.กรอบแนวคดเดมผพฒนาสวนใหญเปนผออกขอสอบในวทยาลย/มหาวทยาลย กรอบแนวคดเดมจงใหตวอยางขอสอบในแตละขนของพฤตกรรม แตฉบบปรบปรงจดทาเพอใหครผสอนในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาใชเพอประโยชนในการออกแบบรายวชาวางแผนการสอน และการประเมนใหสอดคลองกนทง 3 ดาน

2.ใหตวอยางภาระงานการประเมนทอธบายความหมายของแตละพฤตกรรมใหชดเจน มใชใชขอสอบเปนตวอธบายความหมาย

3.ยตขอทเปนประเดนถกวพากษวจารณทกาหนดวาผเรยนตองพฒนาตามลาดบขนจากพนฐานสะสมขนไป โดยไมสามารถกาวไปสการใชความคดระดบสงได ถาไมไดผานขนทตากวาถดไป ซงแอนเดอรสน และแครทโฮล (Anderson and Krathwohl) เสนอวาจากการศกษาสนบสนนเฉพาะใน 3 ขนของ บลม (Bloom) คอ ขนความเขาใจ ขนการนาไปใช และขนการสงเคราะหตองสงสมเปนลาดบ แตทงสองคนกยงยนยนในกรอบแนวคดทปรบปรงใหมวาในภาพรวมแลวจะตองพฒนาเปนลาดบ และใชคาถามทง 4 คาถามจดประกายความคดของครใน การนากรอบแนวคดใหมนไปใชในหองเรยน คาถามทง 4 ประกอบดวย

3.1 คาถามดานการเรยนร : อะไรคอสงสาคญทผเรยนจะตองเรยนรภายในเวลาเรยนทจากดทจดในชนเรยนและภาคเรยน

3.2 คาถามดานการสอน : เราจะวางแผนและจดการเรยนการสอนอยางไรทจะทาใหผเรยนจานวนมากๆ มผลลพธของการเรยนรในระดบสง

3.3 คาถามดานการประเมน : เราจะเลอกหรอออกแบบเครองมอการประเมนและใชวธการประเมนอยางไรทจะทาใหไดขอมลอยางถกตองวาผเรยนกาลงเรยนรไดดเพยงใด

3.4 คาถามดานความสอดคลอง : เราจะเชอมนไดอยางไรวาจดประสงคการเรยน

การสอนและการประเมนผลมความสอดคลองซงกนและกน

51

จดประสงคการเรยนของบลม (Bloom's Taxonomy) สามารถใชเปนแนวทางการจดการเรยนการสอนไดทงการสอนโดยตรง (direct instruction) และการเรยนรการสรางความรดวยตนเอง

(constructivist learning approach for instruction) โดยทผลผลตของการเรยนการสอน กคอความเปลยนแปลงของผเรยนในดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย (Bloom and Others,1956;

Krathwohl, Bloom and Masia,1964; Harrow,1972; Beauchamp,1981; Gagne’ and Briggs, 1974) ถาหากการเรยนการสอนเปนไปตามจดประสงคทตงไวแตแรกแลวกแสดงวาการเรยนการสอนนนไดบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย ผลผลตทไดจากการเรยนการสอนในแตละครงยงบอกใหทราบถงความรพนฐานของผเรยนทจะเรยนในเรองตอไปอกดวย สวนขอมลปอนกลบกคอ การวเคราะหขอมลหลงจากการเรยนการสอนไดผานไปแลว กวเคราะหผลผลตทไดเปรยบเทยบกบจดมงหมาย เพอปรบปรงแกไขตอไป

แนวคดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง

1. ทฤษฎการสรางความร (Constructivism Theory) ทฤษฎการสรางความร (Constructivism Theory) เปนทฤษฎทชวยใหนกการศกษาเกด

ความรความเขาใจวาคนเราเรยนรอยางไร และการเรยนรเกดขนไดอยางไร ทฤษฎนอธบายวาเมอบคคล แตละคนไดรบประสบการณ จะสรางกฎเกณฑและรปแบบของการคดและเขาใจทสอดคลองรบกนไดกบประสบการณของตนเอง การเรยนรจงเปนกระบวนการของการปรบรปแบบโครงสรางความรความคดใหเขากบประสบการณใหมในแตละบคคล นกการศกษานยมแบงทฤษฎการสรางความรออกเปน Cognitive Constructivism ของ Piaget และSocial Constructivism ของ

Vygotsky ในการจดการเรยนการสอนตามแนวการสรางความรของ Piaget จะหมายถง การสรางสถานการณท ทาใหผเรยนเกดโครงสรางความรความคดใหม การมปฏสมพนธระหวางผเรยนกบสงแวดลอมรอบตวจะชวยทาใหผเรยนมโอกาสนาขอมลและสารสนเทศทไดรบนนมาเชอมโยงกบความรเดมและประสบการณเดม การมปฏสมพนธระหวางกนจงเปนกลไกสาคญททาใหเกดการซมซบขอมลและสารสนเทศทไดรบใหมเขากบความรเดม เพอปรบเปลยนโครงสรางความรความคดเดม เกดเปนโครงสรางความรความคดใหมขน ทเรยกวาผเรยนเปนผสรางความรเอง ทงนจะตองคานงถงองคประกอบสาคญทชวยใหเกดการสรางองคความร คอการมปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผเรยน ผเรยนกบผสอน ผเรยนกบสอ เปนตน ในการจดการเรยนการสอนเพอสรางสถานการณใหผเรยนมปฏสมพนธระหวางกนจงเปนสงทาทายนกการศกษาทตองการปฏรปการเรยนร สถานการณทนยมนามาใช คอ การใหนกเรยนแกปญหาซงเปนสถานการณททาใหผเรยนเกดภาวะ

52

ไมสมดล การพยายามแกปญหาทาใหผเรยนพยายามคนควา แสวงหาขอมลตางๆ ทเกยวของทจะชวยคลคลายปญหา หรอหาคาตอบนนได นาไปสการตองมปฏสมพนธกบสงตางๆ รอบตว การจดการศกษาทไดรบอทธพลมาจากแนวคดของ Piaget น ไดแก การเรยนรดวยการแกปญหา การเรยนรดวยโครงงาน เปนตน สวน Vygotsky (1978 : 84-91) ใหแนวคดเกยวกบเขตของการเชอมสการพฒนา (Zone of Proximal Development : ZPD) ซงเปนชองวางระหวางระดบการพฒนาปจจบนทผเรยนเปนอยจากการเรยนรและแกปญหาไดดวยตนเอง กบระดบทผเรยนจะมศกยภาพพฒนาไปถงได ภายใตการแนะนาของคร หรอผมประสบการณ หรอผใหญ หรอจากการรวมมอกบเพอนทมความสามารถมากกวา Vygotsky ใหความสาคญกบเครองมอทางปญญาวาเปนสงทชวยในการแกปญหา และเปนเครองมอทชวยใหกระทาการใดๆ ได (บปผชาต ทฬหกรณ, 2552: 10-12)

2. แนวคดทฤษฎการสรางความร

ทฤษฎการสรางความรนมความเชอวา ผเรยนจะเขาใจอยางถองแท เมอเขารจกสงนนดวยตนเองอยางตนตว เขาจะตองจดกระทากบขอมลใหมดวยความรทมอย และถาขอมลใหมไมมอะไรเกยวของกบความรเดม จะเกดความขดแยงขนในใจ และจะตองหาทางแกไข (ชนาธป พรกล 2554:72) การสรางความร เปนปรชญาทพดถงความจรงเกยวกบการสรางความรของบคคล บคคลสรางความรขนมาจากความพยายามทจะตอบสนองและทาความเขาใจกบเหตการณหรอปรากฎการณตางๆ ทเขาพบ ความรนจะถกสะสมไวในใจจนกลายเปนความเชอหรอความเขาใจเกยวกบเรองนนๆ (Saunder, 1992: 136-141) สอดคลองกบรดชารดสน (Richardson, 1994 : 1) ทกลาววา การสรางความรเปนทฤษฎการเรยนรหรอการสรางความหมายของสงทรบร ทฤษฎนเชอวามนษยสามารถสรางความรเกยวกบสงตางๆ ทอยรอบตวไดดวยตวเอง เพราะมนษยมศกยภาพในการสรางความรจากประสบการณทเปนจรง นอกจากน วรรณจรย มงสงห (2541: 1-4) กลาววา การสรางความรเปนปรชญาแขนงญาณวทยา (Epistemology) ทอธบายวาความรไมใชความจรง

ความรเปนเพยงคาอธบายทดทสด ในขณะทฟอสนอต (Fosnot,1996: ix) กลาววา การสรางความร

เปนทฤษฎเกยวกบความรและการเรยนร ซงพยายามทจะอธบายวาความรคออะไร และไดมาอยางไร โดยอาศยพนฐานทางจตวทยา ปรชญา และมานษยวทยา และยงกลาวถงการสรางความรของคนๆ หนงอาจจะแตกตางจากอกคนหนงโดยกลาววา “สงทบคคลหนงเรยกวา Cognitive

development constructivism อกคนหนงอาจจะเรยกวา Piagetian constructivism และอกคนหนงอาจจะเรยกวา Personal constructivism ในทานองเดยวกน สงทคนหนงเรยกวา Sociocultural

constructivism คนอนๆ อาจจะเรยกวา Social constructivism หรอ Contexual constructivism”

(Fosnot, 1993 : 1015)

53

จากแนวคดของนกการศกษาขางตน พอสรปไดวา การสรางความร เปนทงทฤษฎทเกยวกบความรและการเรยนรของบคคล และเปนแนวความคดหรอปรชญาเกยวกบความรและ

การเรยนรของบคคลดวย

จากการศกษาแนวคดของนกการศกษา และนกจตวทยาตางๆ เกยวกบความรและ การเรยนรตามแนวการสรางความร พบวานกการศกษามแนวคดเกยวกบเรองเหลานแตกตางกน

ดงเชน บรคสและบรคส (Brooks and Brooks, 1993 : 7) ไดกลาวถงความรและการเรยนรวา ความรเปนสงชวคราวทถกสรางขนโดยอาศยสอกลางทางสงคมและวฒนธรรม ไมมความเปนปรนย สวนการเรยนรเปนกระบวนการกากบตนเองทบคคลใชเพอแกปญหาทเกดจากความขดแยงทางความคด

โดยใชประสบการณทเปนรปธรรม การสนทนาในขณะทางาน และการสะทอนความคดเหนใหแกกนและกน สอดคลองกบแนวคดของ กลาเซอรสฟลด (Glasersfeld , อางถงใน Murphy 1997 : 112) ทอธบายการเรยนรวา ไมเกยวกบสงเราและการตอบสนอง แตการเรยนรเกดจากการกากบตนเอง (self-regulation) และการสรางมโนทศนจากการสะทอนความคดซงกนและกน นอกจากนยงไดอธบายความรและการเรยนรในอกมมมองหนงวา บคคลสรางความรโดยอาศยการรบรผานประสาทสมผสและการสอสารในขณะทตนเองมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ทาใหมการปรบเปลยนหรอจดระบบประสบการณเดมของตนเองใหม ดงนนความรจงไมสามารถถายทอดจากบคคลหนงไปสอกบคคลหนงได ซงบคคลอาจจะสรางความรจากประสบการณตรงทไดรบ จากการลงมอปฏบต ดวยตนเองหรอจากการตดตอสอสารกบบคคลอน (Selley, 1999: 3-6)

จากแนวคดของนกการศกษาดงกลาว แสดงใหเหนวา ความรเปนสงทบคคลสรางขนไดดวยตนเองโดยอาศยสอกลางทางสงคมและวฒนธรรม จากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว

ความรจงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และไมสามารถถายทอดจากบคคลหนงไปสอกบคคลหนงได สวนการเรยนรเปนกระบวนการทเกดจากการกากบตนเองและการสะทอนความคดซงกนและกน เพอสรางความหมาย หรอความเขาใจเกยวกบสงทรบรใหมเชอมโยงกบประสบการณเดมของตนเอง ดงนนความหมายหรอความเขาใจทบคคลแตละคนสรางขนจงอาจจะแตกตางกนตามประสบการณทไดรบ

นกการศกษาหลายทานไดนาแนวคดเกยวกบการเรยนรตามแนวการสรางความรมาใชกนอยางแพรหลายโดยเฉพาะทางดานการศกษาวทยาศาสตรและคณตศาสตร (Murphy, 1997 : 12-15)

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเรยนรตามแนวการสรางความรพบวา นกการศกษานาแนวคดเกยวกบการเรยนรตามแนวการสรางความรไปใชในความหมาย ดงน

1. การเรยนรเกยวของกบการสรางความหมายและตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน

โดยทวไปนกเรยนจะสรางความหมายจากสงทตนเองรบรตามประสบการณเดมของตน ความหมาย

54

ทนกเรยนสรางขนอาจจะสอดคลองหรอไมสอดคลองกบความหมายทผเชยวชาญในสาขานนๆ ยอมรบกได ตามทฤษฎการสรางความรถอวาความหมายทนกเรยนสรางขนนนไมมคาตอบทถกหรอผด แตเรยกความหมายทนกเรยนสรางขนแลวไมสอดคลองกบความหมายทผเชยวชาญยอมรบในขณะนนวา “มโนทศนทคลาดเคลอน” การจดการเรยนการสอนตามแนวความคดนจงเนนใหนกเรยนและบคคลทแวดลอมนกเรยนตรวจสอบความหมายทนกเรยนสรางขนในขณะทมการเรยนการสอน ถาพบวานกเรยนมมโนทศนทคลาดเคลอน ครในฐานะทเปนผอานวยความสะดวก

(facilitator) ในการเรยนของนกเรยนจะตองจดกจกรรมททาใหนกเรยนมโอกาสไดพจารณาและตรวจสอบ มโนทศนของตนเองอกครง ครอาจจะตองจดกจกรรมในทานองเดยวกนนอกหลายครงจงจะแกไขมโนทศนทคลาดเคลอนของนกเรยนได

2. การเรยนรขนอยกบความรเดมของนกเรยน ออสบอรนและวททรอค (Osborne and

Wittrock, 1983 : 489-508 ) ไดอธบายถงอทธพลของความรเดมทมตอการเรยนรไว สรปไดวา การเรยนรไมไดขนอยกบบรบททางสงคม วฒนธรรมและสภาพแวดลอมทางกายภาพเทานน แตการเรยนรยงขนอยกบความรเดม แรงจงใจ ความคดและอารมณของนกเรยนอกดวย เพราะสงเหลานจะมอทธพลตอการเลอกรบรสงเรา และวธการทนกเรยนมปฏสมพนธกบสงเรานน มารตนและคณะ (Martin et al.,1994 : 44-45) กลาวถงเรองนไวในทานองเดยวกนวา ความรทตดมากบตวนกเรยนจะมอทธพลตอการทนกเรยนจะเลอกเรยนอะไร และใชวธการเรยนรอยางไร การจดการเรยนการสอนตามแนวคดนจงเนนความสาคญเกยวกบความรเดมของนกเรยน ดงท ซาโฮรค

(Zahoric, 1995 : 14-22) ไดกลาวถงเรองนวาในการจดการเรยนการสอนนนถอเปนความรบผดชอบของครทจะตองตรวจสอบความรเดมของนกเรยนกอนทจะใหนกเรยนเรยนรสงใหม ทงนเพอทผเรยนจะสามารถเชอมตอขอมลใหมกบโครงสรางความรทมอยเดมเพอสรางความรทมความหมายดวยวธการของตนเอง ตามหลกการของการสรางโครงสรางความร ทกลาววา ผเรยนทประสบความสาเรจสามารถสรางความรโดยการเชอมโยงขอมลใหมกบความรเดมไดอยางมความหมาย (American Psychological Association, 1997)

3. การเรยนรเปนกระบวนการทนกเรยนแกปญหาหรอสบสอบเพอลดความขดแยงทางความคดของตนเอง ดงทวลสน (Wilson, 1996: 59-61) กลาวถงการจดการเรยนการสอนตามแนวน สรปไดวา ควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดมประสบการณในการแกปญหาตามสภาพทเปนจรง โดย ซอนเดอร (Saunder, 1992: 136-141) ไดเสนอแนะแนวทางในการจดการเรยนการสอนไววา ควรสงเสรมใหนกเรยนไดลงมอปฏบตและทาการสบสอบดวยตนเอง เครองมอสาคญทผเรยนนามาใชในการสบสอบ คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะการคดระดบสง และวธการทางวทยาศาสตร ดงท วรรณทพา รอดแรงคา (2541 : 51) ไดแสดงความคดเหนเกยวกบเรองนไว

55

สรปไดวา การเรยนรตามทฤษฎนนกเรยนจะไดรบประสบการณในการตงสมมตฐาน การทานาย

การจดกระทากบวสดอปกรณ การนาเสนอปญหา การแสวงหาคาตอบ การสรางจนตนาการ

การสบเสาะหาความรและการคดประดษฐสงตางๆ

4. การเรยนรเปนกระบวนการทางสงคม นกการศกษาหลายทานอธบายการเรยนรตามแนวคดนวาเกดจากการปฏสมพนธกนทางสงคม ตวอยางเชน เคอร (Curry, 2003: 3) กลาวถงเรองนวา การเรยนรเปนความรวมมอกนระหวางนกเรยนกบคร นกเรยนกบนกเรยน และนกเรยนกบบคคลทแวดลอมนกเรยน ในการเจรจาตอรองเกยวกบความหมายทสรางขน ซง ซาเวอรรและดฟฟ

(Savery and Duffy, 1995 : 1-38) ไดอธบายถงผลทเกดจากความรวมมอกนทางสงคมไว สรปไดวา ความรไมสามารถถายโอนจากบคคลหนงไปสอกบคคลหนงได แตการแลกเปลยนและสะทอนความคดเหนใหแกกน การใหเหตผลกบความคดเหนของตนเอง หรอโตแยงความคดเหนของผอน

ทาใหนกเรยน มโอกาสไดพจารณากระบวนการคดของตน เปรยบเทยบกระบวนการคดของตนเองกบของผอนทาใหมการเจรจาตอรองเกยวกบการสรางความหมายของสงตางๆ ซงจะชวยใหนกเรยนสามารถปรบเปลยนความเขาใจของตนเองเกยวกบเรองทเรยนได สอดคลองกบ American

Psychological Association (1997) ทกลาวถง ปจจยหลกของแนวคดการเนนผเรยนเปนสาคญเกยวกบหลกการธรรมชาตของกระบวนการเรยนร จดเปนกระบวนการตามธรรมชาต ทผเรยนแสวงหาเพอบรรลเปาหมายทมความหมายสาหรบตน และความหมายหรอความเขาใจทเกดขน เปนผลจากการกลนกรองของกระบวนการรบร ความคด และความรสกของแตละบคคล รวมทงการมปฏสมพนธกบผอน ซงผเรยนมการควบคมและการประเมนการคดของตนเอง หรอความสามารถของบคคลทไดรบการพฒนา เพอควบคมกากบกระบวนการทางปญญา หรอกระบวนการคด มความตระหนกในงานและสามารถใชยทธวธในการทางานจนสาเรจอยางสมบรณ

5. การเรยนรเปนกระบวนการกากบตนเองของนกเรยน นกการศกษาเชอวาการกากบตนเองเปนองคประกอบสาคญของการเรยนรตามแนวการสรางความร ดงท เคอร (Curry, 2003 : 3)

อธบายการเรยนรตามแนวการสรางความรไววา ตามทฤษฎการสรางความร นกเรยนจะตองรบผดชอบเกยวกบการเรยนรของตนเองดวยการทาใหการเรยนรนนเปนการเรยนรทมความหมาย

คอ เขาใจเรองทเรยนอยางลกซง (Deep understanding) จนสามารถสรางความหมายของสงนนๆ ไดดวยตนเอง รวมทงสามารถนาความรและกระบวนการเรยนรไปใชในบรบทอนได สอดคลองกบเอนนส (Ennis, 1994 : 124) ซงมความเหนเกยวกบเรองนวาเปนความรบผดชอบของนกเรยนทจะตองทาความเขาใจมโนทศนเฉพาะของเรองทเรยนวามความสมพนธกนอยางไร เพอใหเกดการเรยนรในลกษณะทเปนองครวม ในเรองเดยวกนนเมอรฟ (Murphy, 1997: 118) มความเหนสอดคลองกบวลสน (Wilson, 1996: 59-61) สรปไดวาการเรยนรตามแนวคดนเปนกระบวนการท

56

นกเรยนจะตองกากบตนเอง ตงแตการวางแผนการเรยน วเคราะหและรบรวธดาเนนงานของตนเองแลวปรบเปลยน แกไขงานใหเปนไปตามเปาหมายทวางไว

จากทไดกลาวมาขางตน สามารถสรปแนวคดเกยวกบทฤษฎการสรางความร ไดดงน

1. การเรยนร เปนกระบวนการทผเรยนสรางความรดวยตนเอง โดยอาศยกระบวนการกากบตนเอง เพอหาแนวทางลดความขดแยงทางความคดของตนเอง

2. การเรยนรขนอยกบการทผเรยนใชกระบวนการทางปญญาในการจดกระทากบขอมล เพอทาความเขาใจกบประสบการณใหมทไดรบอยางมความหมาย

3. การมปฏสมพนธทางสงคม มบทบาทสาคญตอการสรางความร

3. ทฤษฎทางจตวทยาของการสรางความร

แนวคดเกยวกบการสรางความรจะมหลายแนวคดแตแนวคดเกยวกบการสรางความรของบคคลผานกระบวนการทางสงคมไดรบความสนใจและถกนามาพฒนาอยางแพรหลาย (Murphy,

1997: 128) แนวคดเกยวกบการเรยนรนมพนฐานมาจากทฤษฎทางจตวทยาทสาคญ 2 ทฤษฎ คอ

ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget) และทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก

(Vygotsky)

4. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต แนวความคดของเพยเจตเปนพนฐานสาคญของการสรางความร (Cognitive development constructivism) เพยเจตเชอวา การทบคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอมอยางตอเนองมาตงแตแรกเกดจะมผลทาใหระดบสตปญญาของบคคลนนพฒนาอยตลอดเวลา เพยเจตมแนวคดเกยวกบพฒนาการทางสตปญญาของบคคลวา เกยวของกบกระบวนการพนฐาน 2 กระบวนการ คอ (Driscoll, 1994 : 179; Hamachek, 1995: 150 และสรางค

โควตระกล, 2537: 34)

1. การจดระบบโครงสรางความร (Organization) เปนกระบวนการทบคคลใชรวบรวม

จดระบบ เรยบเรยงประสบการณและความคดของตนเองอยางอตโนมตและตอเนองเปนขนตอน

2. การปรบขยายโครงสรางความร (Adaptation) เปนกระบวนการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมทบคคลมปฏสมพนธดวย เพยเจตเชอวาการปรบตวของบคคล ประกอบดวยกระบวนการทสาคญ 2 กระบวนการ คอ

2.1 การดดซบ (Assimilation) เปนกระบวนการทเกดขนเมอบคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและตความขอมลทรบรใหมสอดคลองกบโครงสรางความรเดมของตนเอง

2.2 การปรบใหเหมาะ (Accommodation) เปนกระบวนการทเกดขนเมอบคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและปรบโครงสรางความรเดมของตนเองใหสอดคลองกบขอมลทรบรใหมซงขดแยงกบความรเดมนน

57

ในดานการเรยนรของบคคล เพยเจต (Piaget อางถงใน McCown and Roop, 1992 : 49-

50; Woolfolk, 1993 : 28-29) มความเชอวาการทบคคลมพฒนาการทางสตปญญาชาเรวแตกตางกนนน ขนอยกบองคประกอบ 4 อยาง คอ

1. วฒภาวะ (Maturation) เพยเจตเชอวาการมพฒนาการทางรางกายอวยวะรบสมผสและระบบประสาททมความพรอม มความสาคญตอพฒนาการทางสตปญญาของบคคล

2. ประสบการณ (Experience) เพยเจตเชอวาการทบคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอมอยางตอเนองตลอดเวลา ทาใหเกดการสงสมของประสบการณในบคคลนนๆ เพยเจตไดแบงประสบการณของบคคลออกเปน 2 ประเภท คอ ประสบการณทเนองมาจากการปฏสมพนธกบสงแวดลอมทางธรรมชาต (Physical environment) และประสบการณทเกยวของกบการคดหาเหตผลทางคณตศาสตร (Logical - mathematical environment)

3. การถายทอดความรทางสงคม (Social transmission) เปนประสบการณทบคคลไดรบและเรยนรเมอมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว ทงทเปนสงแวดลอมดานบคคลประเพณและวฒนธรรม ฯลฯ เพยเจตเชอวาประสบการณทางสงคมทบคคลแตละคนไดรบจะสงผลตอพฒนาการทางสตปญญาของบคคลนน

4. กระบวนการพฒนาสมดล (Equilibration) เปนกลไกในการปรบโครงสรางความรของบคคลใหอยในภาวะสมดล เมอบคคลเกดความขดแยงทางความคดบคคลจะพยายามลดความขดแยงดงก ล าวโดยหา เหตผลใหกบความคดทขดแยงกนหรอหาขอมล เพม เ ตมฯลฯกระบวนการพฒนาสมดลจงเปนกระบวนการกากบตนเอง (Self-regulation) ทเกดขนอยางตอเนองและทาใหเกดภาวะสมดลระหวางโครงสรางความรเดมกบขอมลทรบรใหม

จากแนวคดของเพยเจตดงกลาว สะทอนใหเหนวา บคคลแตละคนมความสามารถในการเรยนรแตกตางกน ดงนนการจดการเรยนการสอนจงตองพจารณาใหสอดคลองกบความสามารถ และความแตกตางระหวางบคคลในดานตางๆ ของแตละบคคลดวย

5. ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก แนวคดของไวกอตสกเปนพนฐานสาคญของการเรยนรตามแนวการสรางความรทาง

สงคม (Social constructivism) ไวกอตสกเชอวา องคประกอบสาคญทมอทธพลตอการเรยนรของบคคล คอ การสรางสอกลาง (Mediation) และการมปฏสมพนธ (Interaction) ทางสงคมและวฒนธรรม ตามแนวคดของไวกอตสก บคคลสามารถสรางกระบวนการจาสงทตนเองรบรได โดยใชสญลกษณหรอเครองหมายทเปนขอตกลงทางสงคมและถกถายทอดมาทางวฒนธรรม เชน ภาษา กรยาทาทาง สญลกษณทางคณตศาสตร ฯลฯ เปนสอกลาง (Mediator) ใหระลกถงสงนนๆ ได ซงความจาของบคคลนจะมผลโดยตรงตอความรสกและกระบวนการคดของเขา เมอรบรสงเราใหม

58

นอกจากน ไวกอตสกยงไดใหแนวคดเกยวกบการมปฏสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอมรอบตวโดยเฉพาะสงแวดลอมทางสงคมและวฒนธรรมวา ชวยพฒนาความสามารถในการเรยนรของบคคล การชวยเหลอและชแนะจากผทมความชานาญมากกวาจะทาใหบคคลสามารถแกปญหาทไมสามารถแกดวยตนเองได ประสบการณจากการแกปญหาดงกลาวจะทาใหบคคลเกดการเรยนรและสามารถแกปญหานนไดโดยลาพงในเวลาตอมา ซงไวกอตสก เรยกการเรยนรลกษณะนวา สแกฟโฟลดง (scaffolding) เปรยบเสมอนหลก หรอ ฐานเชอมโยง และนาไปสการเรยนรในอกเรองหนง เมอการเรยนรนนประสบผลสาเรจ (Vygotsky, 1978: 86-87; Gredler, 1997: 239-241)

เมอบคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตวและรบรสงเราบางอยาง เขาจะเชอมโยงสงทรบรนนกบความรเดมทมอย พฤตกรรมของบคคลไมไดเกดจากการรบรสงเราแตเกดจากการคดพจารณาอยางรอบคอบของบคคลนน การเรยนรตามแนวคดนจงเกดจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตวโดยอาศยสอกลางทางสงคมและวฒนธรรมทมนษยสรางขน ในดานการเรยนรของบคคล ไวกอตสกไดเสนอแนวคดเกยวกบการพฒนาขอบเขตของการเรยนรไว (Zone of

proximal development) สรปไดวา นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการเรยนรของตนเองขนไดดวยการรบคาชแนะ หรอทางานรวมกบผทมความชานาญเกยวกบเรองนนๆ มากกวา ไวกอตสกอธบายการพฒนาขอบเขตของการเรยนรวาเปนการลดชวงหางระหวางระดบพฒนาการทางสตปญญาทนกเรยน มอยในขณะนน ซงดไดจากปญหาทนกเรยนสามารถแกไดดวยตนเอง กบระดบศกยภาพทางสตปญญาของนกเรยนซงดไดจากปญหาทนกเรยนไมสามารถแกไดโดยลาพง

แตสามารถแกปญหานนได ถาไดรบการชแนะและไดรวมงานกบผใหญหรอเพอนทมความชานาญมากกวา การไดรวมงานหรอไดรบการชแนะจากผทมความชานาญมากกวา ชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรและสามารถแกปญหานนไดดวยตนเองในเวลาตอมา (Vygotsky, 1978: 86-87; Driscoll,

1994: 224-239)

จากแนวคดการพฒนาขอบเขตของการเรยนรน ไวกอตสกเนนการพฒนาความสามารถในการเรยนรของนกเรยนโดยการรบคาชแนะและการรวมงานกบผทมความชานาญเกยวกบเรองนนๆ มากกวา ซงกคอการใหสแกฟโฟลดง (Scaffolding) แกผเรยน และการเรยนแบบรวมมอรวมใจ (Collaborative learning) จงเปนกลยทธสาคญทนกการศกษานามาใชในการจดการเรยนการสอนตามแนวการสรางความร เรนชอว (Renshaw, 1999 : 13) ไดเสนอแนวทางในการนาแนวคดการพฒนาขอบเขตของการเรยนรสาหรบครนาไปใชในการเรยนการสอนทมประสทธภาพไว สรปไดดงน

1. สงทผเรยนทาไดในปจจบนดวยความชวยเหลอและชแนะจากคร ผปกครองและเพอน

เขาจะทาสงเหลานนไดดวยตนเองในอนาคต

59

2. การเจรญเตบโตและการพฒนาเปนการเปลยนแปลงจากการควบคมและชแนะจากภายนอก มาเปนการกากบและชแนะจากภายในตนเอง

3. การสอนเปนกระบวนการทางสงคม ทเปดโอกาสใหนกเรยนคดใหม ทาใหมและสมผสกบความรสกใหมๆ

4. ครทมประสทธภาพจะคานงถงขนพฒนาการตอไปของนกเรยน และจดการเรยน

การสอนทมงสงเสรมใหนกเรยนไปถงขนพฒนานน

จากการศกษาทฤษฎของเพยเจตและไวกอตสก พบวาทง 2 ทานมมมมองเกยวกบการเรยนรแตกตางกน คอ เพยเจตอธบายการเรยนรในแงของกระบวนการซงเกดขนภายในตวของบคคลวา เมอบคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอมแลวบคคลจะเกดการเรยนรอยางไร การพฒนากระบวนการทางปญญาและความคดของบคคลเกดขนไดอยางไร เพยเจตเนนใหเหนถงความสาคญของประสบการณใหมกบความรเดมทมอย ขณะทไวกอตสกมองการเรยนรวา เกดจาก

การปฏสมพนธกนทางสงคมโดยอาศยสอกลางทางวฒนธรรมทมนษยสรางขน การชวยเหลอดวยการชแนะและการทางานรวมกบผทมความชานาญมากกวาจะชวยพฒนาความสามารถในการเรยนรของนกเรยนไดเพยเจตและไวกอตสก มความเหนทคลายๆ กนวาประสบการณหรอความรเดมของนกเรยนและการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมมความสาคญตอพฒนาการทางสตปญญาของนกเรยน

การจดกจกรรมการเรยนการสอนจงตองคานงถงความพรอมและประสบการณเดมของนกเรยนเปนสาคญ

6. ทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง ทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง มาจากคาศพทภาษาองกฤษวา Constructivism ตว

ทฤษฎเองไมมรายละเอยดเกยวกบวธการจดการเรยนการสอน Henrique (1997) ไดศกษาทฤษฎคอนสรคตวสท และตความทฤษฎน โดยพจารณาจากมมมองดานปรชญา ดานจตวทยา ดานญาณวทยาและดาน การเรยนการสอนและจาแนกทฤษฎคอนสตรคตวสท ได 4 แนวคด ไดแก

1. แนวคดคอนสตรคตวสท แบบกระบวนการทางสมองในการประมวลผล (Information

Processing Approach)

2. แนวคดอนเตอรเอกทฟคอนสตรคตวสท (Interactive Constructivist Approach)

3. แนวคดคอนสตรคตวสท เชงสงคม (Social Constructivist Approach)

4. แนวคดเรดคอลคอนสตรคตวสท (Redical Constructivist Approach)

แนวคดคอนสตรคตวสททง 4 แนวคดมขอตกลงเบองตนทอยภายใตทฤษฎคอนสตรคตวสท เหมอนกน สรปได 3 ประการคอ

60

1. การเรยนร เปนกระบวนการทเกดขนภายในตวบคคล ผเรยนเปนผรบผดชอบการเรยนรของตน ไมมบคคลใดสามารถเรยนรแทนกนได

2. ความร ความเขาใจและความเชอทมอยเดมสงผลตอการเรยนร

3. ความขดแยงทางความคดเอออานวยใหบคคลเกดการเรยนร เพอลดความขดแยงทางความคด

ทฤษฎคอนสตรคตวสท แสดงใหเหนจดเปลยนทางดานการศกษา กลาวคอ เปลยนจากรปแบบการศกษาทอยบนพนฐานตามทฤษฎพฤตกรรมนยม (Behaviorism) ซงเนนในเรองเชาวปญญา (Intelligence)

จดประสงค (Domains of objective) ระดบความร (Level of Knowledge) และการใหแรงเสรม (Reinforcement) มาเปนรปแบบการจดการศกษาทเนนทฤษฎความรความคด (Cognitive theory) ซงเปนพนฐานสาคญของการเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสท (Constructivist learning) ทมความเชอทวาผเรยนสามารถสรางความรของตนเอง (Construct their own knowledge) จากการมปฎสมพนธกบสงแวดลอม (Gagnon and Collay,

2001:1)

ขอตกลงเกยวกบการเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสท

1. ผเรยนสามารถสรางความร เมอทากจกรรมการเรยนร

2. ผเรยนสามารถสรางความรเกยวกบสญลกษณ หรอสรางความหมาย เมอผเรยนปฏบตกจกรรม

3. ผเรยนสามารถสรางความรเกยวกบสงคม เมอตองการนาความหมายทตนเองสรางขนไป มปฏสมพนธกบบคคลอน

แกนอนและคอลเลย (Gagnon and Collay, 2001 : 2) ไดการออกแบบการเรยนรตามทฤษฎคอนสตรคตวสท (Constructivist learning design) ประกอบดวยสาระสาคญ 6 เรองไดแก สถานการณ (Situation) การจดกลม (Grouping) การเชอมโยง (Bridge) การซกถาม (Questions) การจดแสดงผลงาน (Exhibit) และการสะทอนความรสกในการปฏบตงาน (Reflection) ในการออกแบบครงนมงกระตนใหครผสอนวางแผนการจดกจกรรมการเรยนรและสะทอนกระบวนการเรยนรของนกเรยน (Reflection about

the process of student learning) โดยทครจะจดสถานการณเพอใหนกเรยนเลอกอธบายกระบวนการในการจดกลม (Grouping) นกเรยนหรอสออปกรณ สาหรบใชในการอธบายสถานการณพยายามสรางความเชอมโยง (Bridge) ระหวางสงทเปนความรเดมของนกเรยนกบสงทนกเรยนตองการจะเรยนร คณลกษณะของทฤษฎคอนสตรคตวสท มดงน 1) ผเรยนสรางความร ความเขาใจในสงทเรยนรดวยตนเอง 2) การเรยนรสงใหมขนกบความรเดมและความเขาใจทมอยในปจจบน 3) การมปฏสมพนธตอสงคมมความสาคญตอการเรยนร 4) การจดสงแวดลอม กจกรรมทคลายคลงกบชวตจรงทาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย

จากการศกษาแนวคดของนกการศกษาตางๆ เกยวกบความรและการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสท มรายละเอยดดงน

61

บรคสและบรคส (Brooks and Brooks ,1993 : 7) กลาวสรปไดวา ความรเปนสงชวคราวทถกสรางขนโดยอาศยสอกลางทางสงคมและวฒนธรรม ไมมความเปนปรนย สวนการเรยนรเปนกระบวนการกากบตนเองทบคคลใชเพอแกปญหาทเกดจากความขดแยงทางความคด โดยใชประสบการณทเปนรปธรรม

การสนทนาในขณะทางานและการสะทอนความคดเหนใหแกกนและกน

ซาโฮรค (Zahoric, 1995 :11-12) อธบายสรปไดวา ความรไมใชสงทอยภายนอกตวของบคคล

ความรถกสรางขนในขณะทบคคลพยายามใหความหมายกบประสบการณของตนเอง ความร เปนขอสรปอยางสมเหตสมผลจากขอมลทมอยในขณะนน สวนการเรยนร ซาโฮรคมองวาเปนกระบวนการทไมหยดนง การทบคคลไดรบประสบการณใหมๆ อยตลอดเวลา ทาใหความรของบคคลเปลยนแปลงไป การเปลยนแปลงความร ของบคคลเกดจากกระบวนการทสาคญ 2 อยาง คอ กระบวนการดดซบ (Assimilation)

และการปรบใหเหมาะสม (Accommodation) กระบวนการดดซบเกดขน เมอสงทบคคลรบความรใหมทมโครงสรางสอดคลองกบโครงสรางความรเดมทมอย กระบวนการปรบใหเหมาะสมเกดขน เมอสงทบคคลรบความรใหมมโครงสรางแตกตางจากโครงสรางความรเดมทมอย ทาใหมการปรบเปลยนโครงสรางความรเดมใหเหมาะสมกบโครงสรางความรทรบเขามาใหม

เซลเลย (Selley, 1999 :3-6) อธบายสรปไดวา การสรางความรเปนกระบวนการทเกดขนภายในตวบคคลจากการตความซงไดรบจากการลงมอปฏบตดวยตนเองหรอจากการตดตอสอสารกบบคคลอนจากแนวคดของนกการศกษาดงกลาวแสดงใหเหนวา ความรเปนสงทมอยในตวบคคลบคคลสรางความรหรอความหมายของสงทรบรขนมาดวยตนเอง โดยอาศยสอกลางทางสงคมและวฒนธรรมในขณะทมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว ความรจงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาทงนขนอยกบประสบการณทแตละคนไดรบ สวนการเรยนรนนเปนกระบวนการทบคคลสรางความหมายหรอความเขาใจเกยวสงทรบรใหมและแตกตางจากสงทเคยรบรมากอน ดงนนความหมายหรอความเขาใจทบคคลแตละคนสรางขนอาจแตกตางกนตามประสบการณ ภาษาและสญลกษณทางวฒนธรรมของตน การตรวจสอบตลอดจนการประนประนอมและความแตกตางกนเกยวกบความหมายทสรางขนจะชวยใหบคคลสามารถตดตอและสอสารกนไดอยางมประสทธภาพ

แนวคดการเรยนรตามกรอบทฤษฎคอนสตรคตวสท

1. การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสท

นกการศกษานาแนวคดตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสทไปใชเกยวกบการเรยนร ดงน

1. การเรยนรเกยวของกบการสรางความหมายและตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน

โดยทวไปนกเรยนจะสรางความหมายจากสงทตนเองรบรตามประสบการณเดมของตน ความหมายท

62

นกเรยนสรางขน อาจจะสอดคลองหรอไมสอดคลองกบความหมายทผเชยวชาญในสาขานนๆ ยอมรบกได

ตามแนวคดคอนสตรคตวสทถอวาความหมายทนกเรยนสรางขนนนไมมคาตอบทถกหรอผด แตเรยกความหมายทนกเรยนสรางขนแลวไมสอดคลองกบความหมายทผเชยวชาญยอมรบในขณะนนวา มโนทศนทคลาดเคลอน การจดการเรยนการสอนตามแนวความคดนจงเนนใหนกเรยนและบคคลทแวดลอมนกเรยนตรวจสอบความหมายทนกเรยนสรางขนในขณะทมการเรยนการสอนหากพบวานกเรยนมมโนทศนทคลาดเคลอน ครในฐานะทเปนผอานวยความสะดวก (facilitator) ในการเรยนของนกเรยนจะตองจดกจกรรมททาใหนกเรยนมโอกาสไดพจารณาและตรวจสอบมโนทศนของตนเองอกครง โดยครอาจจะตองจดกจกรรม ในทานองเดยวกนนอกหลายครงจงจะแกไขมโนทศนทคลาดเคลอนของนกเรยนได ซงสอดคลองกบแนวคดของออสบอรนและวททรอค (Osborne And Wittrock , 1983 : 489-508) สรปไดวา นกเรยนตองรบผดชอบในการตรวจสอบความรทตนเองสรางขนวาสอดคลองหรอคลาดเคลอนจากความร ทผเชยวชาญในสาขานนๆ หรอไม

2. การเรยนรขนอยกบความรเดมของนกเรยน ออสบอรนและวททรอค (Osborne and Wittrock

1983 :489-508) อธบายถงอทธพลของความรเดมทมตอการเรยนรสามารถสรปไดวา การเรยนรไมไดขนอยกบบรบททางสงคม วฒนธรรมและสภาพแวดลอมทางกายภาพเทานน แตการเรยนรยงขนอยกบความรเดม แรงจงใจ ความคดและอารมณของนกเรยนอกดวย เพราะสงเหลานจะมอทธพลตอการเลอกรบรสงเราและวธการทนกเรยนมปฏสมพนธกบสงเรานน มารตนและคณะ (Matin et al, 1994 : 44- 45) กลาวถงเรองนไวในทานองเดยวกนวา ความรทตดมากบตวนกเรยนจะมอทธพลตอการทนกเรยนจะเลอกเรยนอะไรและใชวธการเรยนรอยางไร การจดการเรยนการสอนตามแนวคดนจงเนนความสาคญเกยวกบความรเดมของนกเรยน ดงท ซาโฮรค (Zahoric, 1995 :14-22) กลาวถงเรองนไววา ในการจดการเรยนการสอนนนถอเปนความรบผดชอบของครทจะตองตรวจสอบความรเดมของนกเรยนกอนทจะใหนกเรยนเรยนรสงใหม

3. การเรยนรเปนกระบวนการทนกเรยนแกปญหาหรอสบสอบเพมเตมเพอลดความขดแยง ทางความคดของตนเอง นกการศกษาหลายทานอธบายถงการเรยนรในมมมองน เชน วลสนและโคล

(Wilson and Cole , 1991 : 59-61) กลาวถง การจดการเรยนการสอนตามแนวคดนวา ควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดมประสบการณในการแกปญหาตามสภาพทเปนจรง สวนซอนเดอร (Sauanders, 1992 :136-

141) เสนอแนวทางในการจดการเรยนการสอนไววา ควรสงเสรมใหนกเรยนไดลงมอปฏบตและทาการสบสอบดวยตนเอง เครองมอสาคญทบคคลนามาใชในการสบสอบคอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะการคดระดบสง วธการทางวทยาศาสตร

4. การเรยนรเปนกระบวนการทางสงคม นกการศกษาหลายทานอธบายการเรยนรตามแนวคดนวา เกดจากการมปฏสมพนธกนทางสงคม ซงซาเวอรรและดฟฟ (Savery and Duffy ,1995 :1-38) อธบายถงผล

63

ทเกดจากความรวมมอกนทางสงคมไววา ความรไมสามารถถายโอนจากบคคลหนงไปสอกบคคลหนงได แตการแลกเปลยนและสะทอนความคดเหนใหแกกนและการใหเหตผลกบความคดเหนของตนเองหรอโตแยงความคดเหนของผอน ทาใหนกเรยนมโอกาสไดพจารณากระบวนการคดของตนเปรยบเทยบกบกระบวนการคดของผอน ทาใหมการเจรจาตอรองเกยวกบการสรางความหมายของสงตางๆ ซงจะชวยใหนกเรยนสามารถปรบเปลยนความเขาใจของตนเองเกยวกบเรองทเรยนได

5. การเรยนรเปนกระบวนการกากบตนเองของนกเรยน นกการศกษาเชอวาการกากบตนเองเปนองคประกอบสาคญของการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสท ดงท เคอร (Curry, 2540 :

68) อธบายไววา แนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสทนนนกเรยนจะตองรบผดชอบเกยวกบการเรยนรของตนเอง ดวยการทาใหการเรยนรนนเปนการเรยนรทมความหมาย คอ เขาใจเรองทเรยนอยางลกซง (Deep

understanding) จนสามารถสรางความหมายของสงนนๆ ไดดวยตนเองรวมทงสามารถนาความรและกระบวนการเรยนรไปใชในบรบทอนได

เมอรฟ (Murphy, 1997 : 34-38) และวลสนและโคล (Wilson and Cole, 1991 : 59-61) มความเหนสอดคลองกนวา การเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสท เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองกากบตนเอง ตงแตการวางแผนการเรยนร วเคราะห รบรวธดาเนนงานของตนเองปรบเปลยนและแกไขงานใหเปนไปตามเปาหมายทวางไวจากทกลาวมาขางตน สามารถสรปแนวคดเกยวกบ

การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสทไดดงน

1. นกเรยนเปนผสรางความรหรอความหมายของสงทรบรขนมาดวยตนเอง โดยนกเรยนแตละคนอาจจะสรางความหมายของสงทรบรแตกตางกนตามความรเดมของแตละคน

2. การสรางความรของนกเรยน เปนกระบวนการทเกดขนอยางตอเนองและเกยวของกบกระบวนการอนๆ อยางนอย 3 กระบวนการ คอ กระบวนการกากบตนเอง กระบวนการทางสงคมและกระบวนการสบสวน

1.1 รปแบบการเรยนรตามกรอบทฤษฎคอนสตรคตวสท

รปแบบการเรยนรตามกรอบทฤษฎคอนสตรคตวสท หรอแบบจาลองการสรรคสรางความร (The Constructivist Learning Model : CLM) มพนฐานแนวคดทวา ผเรยนเรยนรไดดทสด กตอเมอผเรยนไดสรางความรดวยตนเอง แบบจาลองนาเสนอดวยการใหผเรยนสรางความรจากความรเดมและความเขาใจในโครงสรางความรใหม จากประสบการณจรง ในรปแบบการเรยนรนผเรยนจะไดรบการสงเสรมสนบสนนใหสารวจถงความเปนไปได การคดหาวธการแกปญหา การทบทวนแนวความคดใหมๆ การเรยนรรวมกนกบผอน การคดทบทวนการแกปญหา และการนาเสนอวธการแกปญหาทคดคนขน แบบจาลองนมความเชอวาความรนนเปนเรองเฉพาะของแตละคนและสงแวดลอม การใชแบบจาลองมประเดนทเกยวของทซบซอน หรอคาถามทเอออานวยซง

64

กนและกน และเมอเวลาทตองการพฒนาความคดระดบสง รปแบบการเรยนรใหความคดทเกยวของ ดงน

1. ความรไมสามารถสงผานจากบคคลไปยงบคคลอนๆ ไดโดยตรง

2. ผเรยนสรางความรของตนเองไดดวยการปฏบตดวยตนเองดวยประสบการณโดยตรง

3. แตละบคคลความรเปนหนงเดยว

4. ความรของบคคลเปนผลสบเนองจากปฏสมพนธระหวางสงคมและสงแวดลอม

กลาเซอสฟลด (Murphy, 1997: ciring Glasersfeld 1999) อธบายเกยวกบความรและการเรยนรในอกมมหนงสรปไดวา บคคลสรางความรโดยอาศยการรบรผานประสาทสมผสและการสอสารในขณะทตนเองมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ทาใหมการปรบเปลยนหรอจดระบบประสบการณเดมของตนเองใหม ดงนนความรจงไมสามารถถายทอดจากบคคลหนงไปสอกบคคลหนงได กลาเซอรฟลด

อธบายการเรยนรวาไมเกยวกบสงเราและการตอบสนอง แตการเรยนรเกดจากการกากบตนเอง (self - regulation)

และการสรางมโนทศนจากการสะทอนความคดซงกนและกน

2. หลกการจดการเรยนรแบบสรางความร

หลกการจดการเรยนรแบบสรางความร (Constructivist Teaching and Learning) จาก

การพฒนาและวจยเกยวกบการนาระบบของสมอง และความสมพนธของสมองกบการเรยนร ทาใหไดแนวทางการจดการเรยนรทพฒนาผเรยนโดยองครวม ซงกคอการพฒนาทงรางกาย สตปญญา ความคด วธคด การเรยนรตลอดชวต ทกษะการปฏบตงาน และการปฏบตตนเพอสรางสรรคสงคมในทสด การจดการเรยนรตามทฤษฎการสรางความร มพนฐานจากความเชอทวา ความรเปนผลจากการสรางความรดวยตนเอง ซงหมายความวาผเรยนเกดการเรยนรดวยการจด การกบความรใหม เรองใหม โดยการบรณาการกบความรความเขาใจทมอยเดม การเรยนรเปนผลจากบรบทในการเรยนการสอน แนวคด ความเชอ และเจตคตของผเรยน เคนและเคน (Caine and Caine, 1991, อางถงใน วชรา เลาเรยนด, 2553: 74–75) ไดเสนอหลกการจดการเรยนรทใหความสาคญกบสมอง การทางานของสมอง และความรของผเรยน ซงเปนแบบแผนทครนามาพจารณาในการดาเนนการสอน ดงน

1. สมอง เปรยบเสมอนผดาเนนการ หรอผจดการ ซงจะจดการกบขอมลแตละประเภทแตกตางกน เชน ขอมลพฒนาความคด อารมณ และความรดานภาษา ซงหมายความวาการจด

การเรยนการสอน จะตองพฒนาการเรยนหลายๆ วธ เชนกน

2. การเรยนรจะตองใชอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย ดงนนการจดการเรยนรจงไมควรเนนเฉพาะการพฒนาดานสตปญญาเพยงอยางเดยว

65

3. การแสวงหาความหมายตางๆ เปนเรองเกดขนภายในแตละบคคล การสอนทมประสทธภาพ ควรใหความสาคญกบตวบคคลแตละคนดวย ซงนนกคอความเขาใจของผเรยนแตละคนนน จะขนอยกบประสบการณทบคคลนนมหรอไดรบ

4. การแสวงหาความหมายจะเกดขนจากการสรางรปแบบ ซงหมายถงการสอนทมประสทธภาพ จะเชอมโยงแนวคด และขอมลยอยๆ กบความคดรวบยอด และเรองใหมทเรยน

5. สมองอารมณมความสาคญตอการสรางแบบแผนของการทาความเขาใจ นนคอ

การเรยนรมอทธพลมาจากสมองอารมณ ความรสก และเจตคต

6. สมองจดการกบความรใหม และการสอนในเวลาเดยวกน บคคลจะมปญหาใน

การเรยน ถาการสอนทเหมาะสมถกละเลย

7. การเรยนรจะเกยวของกบการเขาใจ ใสใจ และการรบร นนคอ สภาพแวดลอมในการเรยน วฒนธรรม และบรรยากาศมอทธพลตอการเรยนร

8. การเรยนรเปนกระบวนการทตงใจ และไมตงใจ ผลคอผเรยนตองการเวลาใน

การจดการกบสงทเขาเรยน และวธเรยนรไดอยางไร

9. มนษยมวธจดจา อย 2 วธ คอ ระบบความจาทเกยวกบชองวางกบเวลา และระบบของการเรยนเพอจดจา นนกคอ การสอนทเผชญกบการทองจา จะไมสงเสรมการเรยนรใหเกดประสบการณ และความเขาใจทลกซง คงทน

10. มนษยเขาใจ และจาไดดเมอทกษะนนปรากฏอยตามธรรมชาต และรวมทงทเชอมโยงกบเวลา การเรยนรจากประสบการณ เปนวธการเรยนทมประสทธภาพสงสด

11. การเรยนรพฒนาไดดวยความทาทาย และไมเปนการบงคบใหเรยน การจด

การเรยนรจงควรสรางความทาทาย แตไมทาใหเกดความกลว

12. สมองแตละคนมลกษะเฉพาะตว การสอนจงควรหลากหลายเพอเปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกวธทเหมาะสมกบตนเองมากทสด

สรปไดวาหลกการจดการเรยนรตามทฤษฎการสรางความรนนมความสมพนธของสมองกบการเรยนร ทาใหไดแนวทางการจดการเรยนรทพฒนาผเรยนโดยองครวม ซงกคอ การพฒนาทงรางกาย สตปญญา ความคด วธคด การเรยนรตลอดชวต ทกษะการปฏบตงานและการปฏบตตนเพอสรางสรรคสงคม

3. แนวทางการจดการเรยนการสอนตามทฤษฎการสรางความร

นกทฤษฎการสรางความรเชอวา คนเราสรางความรดวยการมสวนรวมอยางตนตว (active) ในสถานการณตางๆ ในชวตจรง และมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว ทงทบาน ชมชน

66

และโลก การนาทฤษฎการสรางความรไปใชในชนเรยน ครจะตองคานงถงสงสาคญตอไปน (ชนาธป พรกล, 2554 : 89)

การเหนคณคาของความคดเหนของผเรยน เมอครสงเสรมใหผเรยนคด ครตองยอมรบในสงทผเรยน าความคดนนไมเหมาะสม หรอไมมเหตผล เปนหนาทของครทตองสอน วธคด การยอมรบ และเหนคณคาของครเปนการสงเสรมใหผเรยนกลาคด

การใชคาถามการคดระดบสง เพอดงความคดของผเรยนออกมา โดยปกตผเรยนมความคดของตนอยแลว การใชคาถามในระดบตางๆ ของครเปนการลวงความคด ในสมองของผเรยนออกมา ผเรยนตองใชทกษะการคดในระดบตางๆ ในการเรยบเรยงคาตอบ ซงยทธศาสตรในการคดของผเรยนจะมอทธพลตอการเรยนรของผเรยนตามหลกการในกลยทธการคด (Strategic

thinking) ของแนวคดการเนนผเรยนเปนศนยกลาง (American Psychological Association, 1997) การเหนคณคาของกระบวนการคดมากกวาคาตอบ หลงจากผเรยนตอบคาถามและไดรบ

การยอมรบจากคร ผเรยนจะกลาแสดงกระบวนการคดของตน ซงเปนการขยายประสบการณและการมสวนรวมในกระบวนการเรยนร คาถามทครใชใหผเรยนแสดงกระบวนการคด ไดแก อะไรทาใหนกเรยนคดวา ทาไมนกเรยนจงคดวา คาอธบายของผเรยนเปดโอกาสใหครมองเหน บางสงบางอยางทอยภายในความคดของผเรยนซงเปนขอมลสาคญเกยวกบตวผเรยน

เมอรฟ (Murphy, 1997 : 78-83) รวบรวมแนวคดของนกการศกษาตางๆ ในการจดการเรยนการสอนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสท สรปไดดงน

1. กระตนใหผเรยนใชมมมองทหลากหลายในการนาเสนอความหมายของมโนทศน 2. ผเรยนเปนผกาหนดเปาหมายและจดมงหมายการเรยนของตนเองหรอจดมงหมายของ

การเรยน การสอนเกดจากการเจรจาตอรองระหวางผเรยนกบครผสอน

3. ครผสอนแสดงบทบาทเปนผชแนะ ผกากบ ผฝกฝน ผอานวยความสะดวกในการเรยนของผเรยน

4. จดบรบทของการเรยน เชน กจกรรม โอกาส เครองมอ สภาพแวดลอมทสงเสรมวธการคดและการกากบและรบรเกยวกบตนเอง

5. ผเรยนมบทบาทสาคญ ในการสรางความรและกากบการเรยนรของตนเอง

6. จดสถานการณการเรยน สภาพแวดลอม ทกษะ เนอหาและงานทเกยวของกบนกเรยนตามสภาพ ทเปนจรง

7. ใชขอมลจากแหลงขอมลปฐมภมเพอยนยนสภาพการณทเปนจรง

8. สงเสรมการสรางความรดวยตนเอง ดวยการเจรจาตอรองทางสงคมและการเรยนรรวมกน

9. พจารณาความรเดม ความเชอและทศนคตของนกเรยนประกอบการจดกจกรรมการเรยนการสอน

10. สงเสรมการแกปญหา ทกษะการคดระดบสงและความเขาใจเรองทเรยนอยางลกซง

67

11. นาความผดพลาด ความเชอทไมถกตองของนกเรยนมาใชใหเปนประโยชนตอการเรยนร

12. สงเสรมใหผเรยนคนหาความร วางแผนและการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายการเรยนรของตนเอง

13. ใหผเรยนไดเรยนรงานทซบซอน ทกษะและความรทจาเปนจากการลงมอปฏบตดวยตนเอง 14. สงเสรมใหผเรยนสรางความสมพนธระหวางมโนทศนของเรองทเรยน

15. อานวยความสะดวกในการเรยนรของผเรยนโดยใหคาแนะนาหรอใหทางานรวมกบผอน

เปนตน

16. วดผลการเรยนรของผเรยนตามสภาพทเปนจรงขณะดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนจากแนวคดของนกการศกษาดงกลาว

การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเองใชกบประเดนทซบซอน หรอคาถามทใชหลกเหตผลตอเนองกน หรอเมอตองการพฒนาความคดระดบสง

การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเองแบงออกเปน 3 ขน ไดแก : 1. การทาความรใหกระจาง 2. การเลอกรบและทาความเขาใจสารสนเทศใหม และ 3. การยนยนและใชความรใหม

4. ขนตอนการเรยนรตามรปแบบสรางความรดวยตนเอง

การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเองใชกบประเดนทซบซอน หรอ คาถามทใชหลกเหตผลตอเนองกน หรอเมอตองการพฒนาความคดระดบสง

การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง มแนวคด ดงน:

1. ความรไมสามารถถายโอนจากบคคลหนงไปยงผอนไดโดยตรง

2. ผเรยนเปนผสรางองคความรดวยตนเองจากประสบการณทไดรบ

3. แตละคนตางมองคความรทมเอกลกษณเฉพาะ

4. ความรสวนบคคลจะไดรบการยนยนความถกตองผานการปฏสมพนธทางสงคมและการประยกตใชภายใตสภาพแวดลอมของผเรยนเอง

การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเองแบงออกเปน 3 ขน (สเทพ อวมเจรญ 2555:

142) ไดแก:

1. การทาความรทมอยใหกระจางแจง

2. การระบการไดรบและการเขาใจขอมลใหม 3. การยนยนความถกตองและการใชขอมลใหม

68

ขนตอนท 1 การทาความกระจางชดในความร

เดกและผใหญตางมความคดดงเดมและมความจาเปนทจะตองเลอกหรอปรบเปลยน

มโนทศน (แนวคด) ดงกลาว ความคดของเดก (ผเรยน) นนทาทายความรทางวชาการทถกตอง

ชกชวนใหเดก (ผเรยน) ละทงหรอเปลยนแนวคดและยอมรบความรทางวชาการทถกตอง

กลยทธสาหรบขนตอนท 1

สมภาษณหรออภปรายกลม

แบงกลมขอมลหรอจาแนกขอมล

แบงกลมขอมล - เรยงลาดบขอมลตามลกษณะบางประการ (เชน มวล) จาแนกขอมล - จดกลมวตถโดยใชลกษะทางคณภาพหรอปรมาณ (ส รปราง ขนาด) แผนทความคดหรอแผนผงมโนทศน - ระดมสมองทเกยวของกบหวขอหลก

เหตการณทขดแยง – เหตการณทไมสมเหตสมผล

ขนตอนท 2 การเลอกรบและทาความเขาใจสารสนเทศใหม การวางแผนแบบรวมกน :

การวางแผนเครองมอทสรางแรงจงใจทเขมแขง

ผเรยนไดรบขอมลวาจะตองเรยนรอะไรจากหวขอบาง

อภปรายเปนกลมเกยวกบเรองทตองเรยนร ใหขอบขายสาระสาคญในเรองทเรยนร

กลยทธสาหรบขนตอนท 2

นกจดการขนสง (advance organizers) – ขอมลใหมเชอมโยงเขากบความรเกาทมอยแลวไดอยางไร

การรคด (meta-cognition) – ผเรยนกากบตดตามการเรยนรดวยตนเอง ผเรยนเปนผนาในการเรยนรดวยตนเอง

เทคนควทยาศาสตร (techno-sciencing) – ใชกจกรรมเปนฐานประกอบคาอธบาย –

ตดสนใจดวยตนเอง – ปรชญาสวนบคคล การใชความคดอปมาอปมย– ใชแนวคดทคนเคยนาแนวคดแบบอปมาอปมยมาใช

ขนตอนท 3 การตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม ผเรยนไดรบขอมลเพอสรางองคความร ความรใหมทสรางขนของคนสวนใหญสรางขนจากการมปฏสมพนธทางสงคม

ความรถกทาใหกระจางและยนย นความถกตองเมอผ เรยนนาความรใหมไปประยกตใชกบสถานการณ ความรไดรบจะถกปรบแตงตามขอมลยอนกลบทไดรบ

69

กลยทธสาหรบขนตอนท 3 การเรยนรแบบรวมมอ สรางและออกแบบ ใชโมเดลหรอแบบจาลองนาเสนอ

แนวคด ชวยในการสรางความเขาใจ และยงสาธตมโนทศนของความเขาใจ หลกการ และกระบวนการทเปนเลศเทคนคทใชในการแสวงหาความรและการยนยนความถกตองของความร

การทดลอง/ การออกแบบและเทคโนโลย ใชวธสบเสาะหาความรเปนฐาน

วธการแบบบรณาการ สรางความเชอมโยงระหวางหวขอคาถามกบแนวคดอนๆ

สาขาวชา (แนวคดหลก) การประยกตใชกบชวตจรงชวยเพมความเชอมโยงสอดคลอง

4.1 การประเมนผลการเรยนตามทฤษฎการสรางความร

ในการประเมนผลการเรยนตามแนวการสรางความร เนนการประเมนทเปนพฒนาการของนกเรยนและใหความสาคญกบกระบวนการเรยนรทเกดขนมากกวาผลลพธซงเปนความรในเนอหาวชาเฉพาะ การประเมนจะเนนการวดความสามารถซงเปนคณสมบตหลายๆดาน ประกอบดวยความสามารถในการตงปญหา และแกปญหา ความสามารถในการสอสาร และทางานรวมกบผอน ความสามารถทางดานเหตผล ความสามารถในการปฏบตงาน ความเขาใจในมโนคตทลกซง ตลอดจนเจตคตทดตอการเรยน (Watts and Fofili, 1998 : 175) นอกจากน ผวจยยงพบขอเสนอแนะทเปนหลกสาหรบใชในการประเมนผลการเรยนรเกยวกบการสรางความรตามแนวการสรางความร คอ (Jonassen, 1991: 28 - 32)

1. การประเมนผลการเรยนรควรมความหมายเปนอสระจากเปาหมายมากขน กลาวคอ ในการประเมนไมควรมองทเปาหมายกอนวาตองการใหเกดความกาวหนาเพยงใด หรอไมตองมเกณฑไวอางองผลการประเมนกอนทจะมการประเมน เพราะการรเปาหมายกอนอาจทาใหเกดความลาเอยงในการประเมนได

2. สงทควรประเมนจากการเรยนร คอ กระบวนการไดมาซงความรและทกษะการคดในระดบสง อนไดแก ทกษะการคดเชงเหตผล และการรคดของนกเรยน ความสามารถในการนาความรทมไปถายโยงกบสถานการณใหม หรอบรณาการความรทมอยในการสรางผลงาน การประเมนควรทาใหทงครและนกเรยนรบรเกยวกบความกาวหนาในเมตาคอคนชนของนกเรยน

3. เนองจากหลกการสาคญอยางหนงของการสรางความรตามแนวการสรางความร คอ เนนการศกษาทเปนจรง (authentic tasks) ซงหมายถงงานทงหลายทมประโยชนและสมพนธกบชวตจรง เปนงานทซบซอนมากดวยบรบท และเปนงานทผสมผสานเนอหาตางๆของหลกสตร

70

ดงนนปญหาหรอสถานการณทนามาใชในการประเมนผลการเรยนรกควรเปนปญหาทมากดวยบรบทมความซบซอนสอดคลองกบชวตจรงเชนเดยวกบทใชในกจกรรมการเรยนการสอน

4. การประเมนผลควรผสมผสานอยกบการเรยนการสอนหรอเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทเรยกวาการประเมนผลตามสภาพจรงซงเปนการประเมนความสามารถของนกเรยนขณะทนกเรยนแสดงหรอทากจกรรมการเรยนร เปนการประเมนททาใหครสามารถทราบขอมลเกยวกบการเรยนรของนกเรยนมากกวาการตอบแบบทดสอบแบบเลอกตอบ ซงอาจวดไดเพยงความสามารถในการจาเทานน

5. การประเมนไมควรใชผประเมนเพยงคนเดยว ควรใหนกเรยนมสวนรวมในการประเมน โดยการแสดงความร ความคดเหน และประเมนความกาวหนาของตนเอง เนองจากไมมใครสามารถประเมนการสรางความรของนกเรยนไดดทสดเทากบตวนกเรยนเอง และการใหนกเรยนเปนผประเมนตนเองยงเปนการฝกใหนกเรยนมความรบผดชอบตอการเรยนรของตนเอง สามารถใชการประเมนเปนเครองมอในการควบคมการเรยนรและวเคราะหตนเองไดมากขน

6. ในกรณทจาเปนตองประเมนผลลพธของการเรยนรมากกวากระบวนการแลว ควรใชแฟมสะสมงานมากกวาการใชผลงานเพยงชนเดยวในการประเมน โดยแฟมสะสมงาน ทใชควรจะสะทอนใหเหนถงความแตกตางทงในการตความงานทไดรบมอบหมายและขนตอนในการพฒนางานของนกเรยนอยางชดเจน

สรปไดวา การประเมนผลการเรยนตามทฤษฎการสรางความรเนนการประเมนทเปนพฒนาการของนกเรยนและใหความสาคญกบกระบวนการเรยนรทเกดขนมากกวาผลลพธซงเปนความรในเนอหาวชาเฉพาะ การประเมนจะเนนการวดความสามารถซงเปนคณสมบตหลายๆ ดาน อนประกอบดวยความสามารถในการกาหนดปญหา และแกปญหา ความสามารถในการสอสาร และทางานรวมกบผอน ความสามารถทางดานเหตผล ความสามารถในการปฏบตงาน ความเขาใจในมโนคตทลกซง ตลอดจนมเจตคตทดตอการเรยน

จากศกษาหลกการ และแนวคดทฤษฎการสรางความร ผวจยนามาเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนไดเกดกระบวนการเรยนรเกยวกบทกษะการวจย และทกษะ

การแกปญหาอยางสรางสรรคทางฟสกส โดยเนนการจดการเรยนรทผเรยนเปนเจาของการเรยน

รบผดชอบการเรยนของตนเอง โดยมการวเคราะหการปฏบต การวางแผนการปฏบต ลงมอปฏบตจรง และแกไขปญหา ตรวจสอบและนาเสนอผลงานดวยตนเอง และมการทางานรวมกบผอน รวมทงมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ทงในหองเรยนและนอกหองเรยน สามารถนาความรใหมจากผลการวจยทได ไปใชในการเรยนรเรองอนๆ ประยกตใชกบสถานการณตางๆ ได และพฒนางานวจยตอไป โดยอาศยการกากบตนเองเปนตวผลกดนใหเกดการเรยนร

71

แนวคดเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานนน มผเรยกแตกตางกน เชน การสอนแบบ

การเนนการวจย การเรยนการสอนโดยใชกระบวนการวจย การสอนแบบวจย การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน และการจดการเรยนรแบบใชการวจยเปนฐาน เปนตน ในการศกษาครงนผวจยไดทาการศกษาเรยกแนวคดการจดการเรยนรนวา “การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

1. ความหมายของการจดการเรยนรแบบใชการวจยเปนฐาน

สมหวง พธยานวฒน และทศนย บญเตม (2547) ไดใหความหมายเกยวกบการจดการเรยนรแบบใชการวจยเปนฐานไววา เปนการสอนเนอหาวชา เรองราว กระบวนการ ทกษะ และอนๆ โดยใชรปแบบการสอนชนดทผเรยนเกดการเรยนรเนอหาหรอสงตางๆ ทตองการสอนนนโดยอาศยพนฐานกระบวนการวจย ซงคลายคลงกบความหมายของการสอนทเนนกระบวนการวจย (Research-Based Instruction) ท อาชญญา รตนอบล (2547) ไดใหความหมาย วาหมายถง การจดกจกรรมการเรยนรทสนบสนนใหนกเรยนใชการวจย เพอเปนสวนหนงของ การเรยนรในเรองทตนสนใจ หรอตองการแกไขปญหาทเกดขนภายใตขอบเขตเนอหาทเรยน โดยมงสงเสรมใหผเรยนไดมโอกาสฝกการคด และจดการหาเหตผลในการตอบปญหาตามโจทยทนกเรยนตงไว โดยผสมผสานองคความรแบบ สหวทยาการและการศกษาจากสถานการณจรงหรอใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ของ ทศนา แขมณ (2548) ทไดนยามไววา เปนการจดใหผเรยนไดเรยนรและใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการแสวงหาความรใหม หรอคาตอบทเชอถอไดโดยใชกระบวนการสบสอบในศาสตรทเกยวของกบเรองทศกษาวจยใน การดาเนนการสบคน พสจน ทดสอบ เกบรวบรวมและวเคราะหขอมล

Clark (1997) ไดใหความหมายและแนวคดเกยวกบการสอนแบบเนนวจยหรอการสอนแบบใชวจยเปนฐานไวสรปไดวา ในอดตการศกษาระดบอดมศกษาในสหรฐอเมรกามการทาการวจยเฉพาะในการศกษาระดบบณฑตศกษา คอการทาวทยานพนธ การทาภาคนพนธ และในระดบปรญญาตร มการเปดโอกาสใหนกศกษาเปนผชวยวจยของอาจารย และไดรบการพฒนานากระบวนการวจยมาเชอมโยงกบการเรยนการสอนทเดมจะมแตการสอนแบบบรรยายไดเรมม

การจดการเรยนการสอนทประยกตใหมการทดลอง การสมมนา ซงจะสนบสนนใหผเรยนไดสบสอบความรและเกดการเรยนรแกผเรยน

Gersten et al. (1995) เสนอความหมายทเชอมโยงกบการวจยวาเปนการสอนโดยใหกจกรรมการเรยนการสอนประกอบดวยการใหผเรยนมบทบาทเปนผมสวนรวมในการวจยของอาจารยและไดฝกหดทาวจยมาถายทอดใหผเรยนเกดขอคนพบและสรางขอสรปจนเปนองคความรใหมได

72

ในการเชอมโยงการสอนกบการวจยคอ ประกอบดวย Evans (1998) กลาววาการสอนทใชวจยเปนฐานนาจะมความหมายรวมใน 4 ประเดนหลก outcome คอผลการวจย กอใหเกดเนอหาในหลกสตร Process คอ กระบวนวจย เปนวธการทาใหเกดการเรยนร Tools คอเรยนรการใชเครองมอวจยและ Context คอ บรบทหรอสงรอบๆ ทเออใหเกดการพฒนา การเรยนร รวมทงวฒนธรรมวจยในตวผเรยน

จากคานยามขางตน การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน (Research-Based

Learning) จงหมายถง การนากระบวนการวจยหรอผลการวจยมาเปนพนฐานในการจดการเรยนร โดยนาเอากระบวนการวจยมาเปนเครองมอในการแสวงหาความร เพอใหนกเรยนไดพฒนาทกษะกระบวนการวจยและการศกษาคนควาดวยตนเอง โดยผสอนหรอครใชวธการสอนทหลากหลายอนนาไปสการสรางคณลกษณะทพงประสงคใหเกดขนกบผเรยน

2. แนวคดของการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

แผนภาพท 6 ความสมพนธระหวางการจดการเรยนรกบการวจย

ทมา : ไพฑรย สนลารตน, (2547),การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน,พมพครงท 3 (กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย)

แนวคดของหลกการสอนทเนนการวจยเปนฐาน ไพฑรย สนลารตน (2547) ไดเสนอไว 2 ประการ ประกอบกนคอ

1. เนอหาทไดจากการวจย

2. กระบวนการวจย

เนอหาทไดจากการวจย หมายความวา ผลของงานวจยตางๆ ซงมคาตอบแลวแตยงไมแนใจหรอยงสงสย เมอยงไมมคาตอบกจะมคาถามสาหรบใหทาการวจยคนควาตอไป ฉะนนในแงของการสอนในเชงวจยนน สงทไดจากผลการวจยจะเปนคาตอบสวนหนงและนาไปสคาถามตอไปอกสวนหนง ถาผสอนนาคาตอบมาวเคราะหจนกระทงตงคาถาม หลงจากนนใหผเรยนไปหาคาตอบเอง ผเรยนจะไดกระบวนการวจยพรอมกน โดยมจดมงหมายใหผเรยนรจกทจะไปตงคาถาม

73

ยกประเดนปญหา และวธทจะไดมาซงคาตอบเอง เมอไดมาซงคาตอบแลว นามาวเคราะห พจารณาและประเมนหาคาตอบตอไป

สมหวง พธยานว ฒน และทศนย บญเตม (2547) ไดใชแนวคดของการสอนแบบ

Research-Based Learning (RBL) คอ การสอนวธหนง โดยเปนการสอนและการทาวจยไปพรอมกน ผสมผสานกลมกลนกน เพอใหผเรยนไดทงศาสตร ทงคณลกษณะทพงประสงคการสอนแบบ Research-Based Learning มโครงสรางทสมพนธกนระหวางองคประกอบตางๆ ในการสอน อนไดแก หลกการ วตถประสงค เนอหา ขนตอนการสอน การประเมนผล รวมทงกจกรรมสนบสนนอนๆ ดงแผนภาพท 7

แผนภาพท 7 แนวคดของการสอนแบบใชการวจยเปนฐาน

ทมา : สมหวง พธยานวฒน และทศนย บญเตม, การสอนแบบ Research Based Learning.วารสารวธวทยาการวจย 6 (มกราคม-มถนายน 2537) : 1-14.

จากขอมลขางตนไดขอสรปวา การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเปนการจดการเรยนรโดยใหนกเรยนไดพฒนาการคดระดบสง เปนการสอนและการทาวจยไปพรอมกนผสมผสานกลมกลนกน โดยเนนใหผเรยนไดเนอหาความรและกระบวนการวจย ทาใหผเรยนไดทงความรในเนอหาสาระ รจกกระบวนการทางาน และมคณลกษณะทพงประสงค การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานทมมาจากทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง ทเนนการเรยนรทเปนกระบวนการทเกดขนภายในตวบคคล ซงมพนฐานมาจากการเรยนการสอนแบบสบสวน (Inquiry Teaching

Method) และการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก (Problem-Based Learning) 3. รปแบบและแนวทางการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ไพฑรย สนลารตน (2547) ไดจดรปแบบการเรยนการสอนดวยวธการวจย ทเนนการเรยนรดวยการหาคาตอบ แกปญหา แสวงหาความร และคดคนสงใหมโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงมขนตอนการเรยนการสอน ดงแสดงรายละเอยดตามตารางท 2

74

ตารางท 2 รปแบบการจดการเรยนการสอนดวยวธการวจย

ขนท 1 ตความปญหา/การกาหนดปญหา : การเรยนรรวมกน/การเรยนรแบบแกปญหา สารวจปญหา

จดลาดบความสาคญของปญหา เลอกปญหา

กาหนดคาถามการวจย

กาหนดตวแปร

1.1 ผเรยนรวมกนอภปรายเพอสารวจปญหา 1.2 ผเรยนรวมกนจดลาดบความสาคญของปญหา 1.3 ผเรยนรวมกนเลอกปญหาทจะศกษา 1.4 ผเรยนรวมกนกาหนดคาถามการวจย

1.5 ผเรยนรวมกนกาหนดตวแปร

ขนท 2 วางแผน: การเรยนรรวมกน

กาหนดสมมตฐาน

ออกแบบการวจย

2.1 ผเรยนรวมกนกาหนดสมมตฐาน โดยมผสอนชแนะแนวทาง

2.2 ผเรยนรวมกนออกแบบการวจย โดยมผสอนชแนะแนวทาง

ขนท 3 ดาเนนการตามแผน : การเรยนรรวมกน

รวบรวม

วเคราะห

สรป

3.1 ผเรยนรวมกนเกบรวบรวมขอมล

3.2 ผเรยนชวยกนวเคราะหขอมล 3.3 ผเรยนรวมกนสรปผล

ขน 4 การนาผลการวจยไปใชแกปญหาเพอการพฒนา : การเรยนรรวมกน/การเรยนจากสถานการณจรง

ทดลองใช พฒนา

4.1 ผเรยนรวมกนนาผลการวจยไปทดลองปฏบต

4.2 ผเรยนรวมกนนาขอมลยอนกลบทไดมาพฒนาการทางาน

รปแบบการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานนน สมหวง พธยานวฒน และทศนย บญเตม (2547) ยงไดใหแนวทางไว 4 รปแบบ ไดแก

1. การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย คอการใหผเรยนไดฝกปฏบตทาวจยในระดบตางๆ เชน การทาการทดลองในหองปฏบตการวทยาศาสตร การศกษารายกรณ (Case Study) การทาโครงงาน การทาวจยเอกสาร การทาวจยแบบจว (Baby Research) การทาวทยานพนธ เปนตน

2. การสอนโดยใหผเรยนรวมทาโครงการวจยกบอาจารยหรอผชวยในโครงการวจย(Under Study Concept)

3. การสอนโดยใหผเรยนศกษางานวจย เพอเรยนรองคความร หลกการและทฤษฎทใชในการวจยเรองนนๆ วธการตงโจทยปญหา วธการแกปญหา ผลการวจย และการนาผลการวจยไปใชและศกษาตอไป

4. การสอนโดยใชผลการวจยประกอบการสอน เปนการใหผเรยนไดรบรวา ทฤษฎ ขอความรใหมๆ ในศาสตรของตนในปจจบนเปนอยางไร และเปนการสรางศรทธาตอผสอนรวมทงทาใหผสอนไมเกดความเบอหนายทตองสอนเนอหาเดมๆ ทกป

75

ทศนา แขมมณ (2548) ไดกลาวถงแนวทางในการจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการวจยวากระบวนการวจย คอวธวจยเพอใหไดมาซงผลการวจย และผลการวจยกคอผลทไดมาจากการดาเนนงาน ดงนนแนวทางในการใชการวจยในการเรยนการสอน จงประกอบดวยการใชผลการวจย และใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน ดงตารางในแผนภาพท 8

แผนภาพท 8 แนวทางการใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน

ทมา : ทศนา แขมมณ, (2545) ,ศาสตรการสอน : องคความรเพอจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. (กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย),10

แนวทางการใชการวจยในการจดการเรยนร ม 4 แนวทาง คอ

แนวท 1 ครใชผลการวจยในการจดการเรยนร เชน นาเนอหาทเปนผลการวจยมาใหผเรยนไดเรยนร หรอมาเลาใหผเรยนฟง เปนการเรยนรเพมเตมนอกจากบทเรยน

แนวท 2 ผเรยนใชผลการวจยในการจดการเรยนร คอ ผเรยนเปนคนไปอานงานวจย ศกษาคนควางานวจย ทาใหผเรยนไดฝกทกษะการเปนผบรโภคงานวจย ซงครตองทาหนาทเลอกงานวจยทเหมาะสมกบระดบชนและวยของผเรยน หรอครอาจจาเปนตองทาหนาทยอยงานวจยใหความหมายเหมาะสมกบระดบของผเรยน

แนวท 3 ครใชกระบวนการวจยในการจดการเรยนร คอ ครออกแบบการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย เขาไปชวยทาใหผเรยนเกดความเขาใจในเนอหาสาระทตองการ ซงครสามารถใชกระบวนการวจยครบทกขนตอน หรอใชบางขนตอนตามความเหมาะสมกบเนอหาสาระการเรยนร วตถประสงคและขอจากดทม

แนวท 4 นกเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนร คอ ผเรยนลงมอวจยเอง โดยครชวยใหนกเรยนดาเนนการตามขนตอนการวจยตางๆ อยางมคณภาพมากทสดเทาทจะทาได

จากขอมลขางตน ผวจยไดสรปรปแบบการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ซงเปนกระบวนการจดการเรยนรทเนนทงดานเนอหาสาระวชาพฒนาหลกสตร โดยนากระบวนการวจยมา

76

เปนขนตอนในการเรยนร กลาวคอ ใหผเรยนไดใชกระบวนการวจยในการแสวงหาความรในรายวชาพฒนาหลกสตร

4. บทบาทของครในการจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการวจย ทศนา แขมมณ (2547 : 56) กลาวถงกระบวนการวจยวามดวยกน 6 ขน ไดแก

ขนท 1 การระบปญหา ขนท 2 การตงสมมตฐาน ขนท 3 พสจนทดสอบสมมต

ขนท 4 รวบรวมขอมล ขนท 5 วเคราะหขอมล และ

ขนท 6 สรปผล ซงในการจดการเรยนการสอน บทบาทครในการจดการเรยนรโดยกระบวนการวจย แตละขนตอนของกระบวนการวจย

นาเสนอไดดงตารางท 3

ตารางท 3 บทบาทครในการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการวจย

กระบวนการวจย บทบาทคร 1. ระบปญหาการวจย ครสอน จะทาอยางไรผเรยนจงจะสามารถระบปญหาการวจยไดชดเจน

- ครควรและฝกทกษะการสงเกตปญหา ตงคาถาม รวบรวมขอมล วเคราะหปญหา และระบปญหาทแทจรง

2. ตงสมมตฐาน ครจะทาอยางไรผเรยนจงจะสามารถตงสมมตฐานได

- ครควรควรสอนใหผเรยนรวธการวเคราะหขอมล หาสาเหต คาดเดาคาตอบของปญหาอยางมหลกการและมหลกฐานรองรบและตงสมมตฐานทเหมาะสม

3. พสจน ทดสอบ สมมตฐาน ครทาอยางไรผเรยนจงจะสามารถพสจน ทดสอบสมมตฐานได

- ครควรสอนและฝกใหผเรยนไดเรยนรกระบวนการและวธการใน การออกแบบ

4. รวบรวมขอมล ครจะทาอยางไร ผเรยนจงจะสามารถรวบรวมขอมลได

- ครควรสอนและฝกใหผเรยนรจกวธการแสวงหาแหลงขอมล วธการเกบรวบรวมขอมล และวธการสรางเครองมอทเหมาะสมกบศาสตรของเรองทวจย

5. วเคราะหขอมล ครจะทาอยางไร ผเรยนจงจะสามารถวเคราะหขอมลได

- ครควรสอนและฝกใหผเรยนรจกวธการทเหมาะสมกบศาสตรของเรองทวจยในการวเคราะหขอมล การใชสถตตางๆ การกาหนดเกณฑประเมน และการนาเสนอขอมล

77

กระบวนการวจย บทบาทคร 6. สรปผล ครจะทาอยางไร ผเรยนจงจะสามารถสรปผลได

- ครควรสอนและฝกใหผเรยนรจกวธการสรปขอมล และการตอบสมมตฐาน

การเรยนรโดยเนนกระบวนการวจยหรอใชการวจยเปนสวนหนงของการเรยนร โดยทวๆ ไป ครมกจดใหผเรยนดาเนนการตามขนตอนของการวจยทง 6 แตจดออนทพบคอ ครมกไมสอนหรอฝกทกษะกระบวนการทจาเปนตอการดาเนนการใหแกผ เรยน ตวอยางเชน ครมอบหมายใหผเรยนไปสบคนขอมลความร หรอไปเกบขอมล หรอสรปขอมล โดยไมไดสอนหรอฝกทกษะหรอสงทจาเปนตอการทาสงนน จงไดกลาวไดวาเปนการสงมากกวาการสอน การสงเปนเพยงการเปดโอกาสใหผเรยนมโอกาสใชกระบวนการเหลานน ซงผเรยนจะทาไดมากนอยหรอดเพยงใดนน ขนอยกบศกยภาพของผเรยนเปนสาคญ ครไมไดสอนเพราะการสอนหมายถง การชวยใหผเรยนเกดการเรยนรเพมพนขนจากระดบทเปนอย ดงนนหากครจะสอนกระบวนการวจย ครจะตองชวยใหผเรยนเกดการเรยนรเกยวกบกระบวนการดงกลาวครจาเปนตองชวยเสรมทกษะทจาเปนตอการดาเนนงานในแตละขนตอน ซงทกษะเหลานสวนใหญจะเปนทกษะทเรยกวา ทกษะกระบวนการ ซงอาจเปนทกษะกระบวนการทางสตปญญา เชน ทกษะกระบวนการคด หรอทกษะกระบวนการทางสงคม เชน ทกษะการปฏสมพนธ ทกษะการทางานรวมกน

5. ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

กองการวจยทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ ไดจาแนกประเภทของการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการวจยเปนขนตอนตางๆ ดงน (กระทรวงศกษาธการ,2545)

ขนท 1: วางแผนการจดการเรยนร

เปนขนตอนทครศกษาวเคราะหองคประกอบและปจจยตางๆ ทเกยวของกบการจดการเรยนร ไดแก การวเคราะหเชอมโยงมาตรฐานหลกสตร มาตรฐานและขอบขายสาระ การเรยนรกลมวชา มาตรฐานการเรยนรชวงชน เพอกาหนดสาระและมาตรฐานการเรยนร ตลอดจนการวเคราะหและนกเรยนเปนรายบคคลและรายกลม โดยคานงถงองคประกอบตอไปน คอ ธรรมชาตของนกเรยน ประสบการณและพนฐานความรเดม วธการเรยนร ของนกเรยน เพอเปนขอมลทนาไปใชในการกาหนดเปาหมายของการวางแผนออกแบบกจกรรม เพอนาไปจดการเรยนรใหสอดคลองกบความถนด ความสนใจ และวธการเรยนรของนกเรยนและสภาพจรง

ขนท 2: จดกจกรรมการเรยนร

เปนขนตอนทครนากจกรรมตางๆ ทกาหนดไวในแผนการเรยนรมาสการปฏบตจรง โดยเนนนกเรยนเปนสาคญ เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและมคณลกษณะตามเปาหมายทตองการ

78

รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร โดยครและนกเรยนจะเกดการเรยนรไปพรอมกน ขณะเดยวกนครกประเมนผลการเรยนรและรวบรวมขอมลตางๆ เกยวกบคณลกษณะของนกเรยนทเกดขนระหวางกจกรรมการเรยนรดวยวธและแบบวดตางๆ

ขนท 3: ประเมนผลการเรยนร เปนการตรวจสอบวานกเรยนมผลการเรยนร ทกษะ และพฤตกรรม คณธรรม

จรยธรรม คานยม หรอคณลกษณะอนๆ ตามทคาดหวงหรอไมมากนอยเพยงใด ผลทไดจากการประเมนนสวนหนงจะไดมาจากการประเมนไปพรอมๆ กบการจดกจกรรมเรยนร โดยวธการสงเกตการณปฏบตงาน สมภาษณและตรวจผลงานการจดทาแฟมสะสมงานของนกเรยน ซงเปนการประเมนตามสภาพจรงและสวนหนงเปนการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนดวย

5.1 การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน (Research - Based Learning : RBL) การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน (Research - Based Learning) หรออาจเรยกวา การเรยน

การสอนแบบใชวจยเปนฐาน (Research - Based Instruction) เนองจากทง 2 ชอ เปนการเรยน การสอนทนากระบวนการวจย หรอผลการวจยมาใชเปนเครองมอในการแสวงหาความรเชนเดยวกน เพยงแตมมมมองทตางกน กลาวคอหากมองในบทบาทนกเรยน เนนบทบาทนกเรยนใหแสวงหาความรดวยตนเองเปนสาคญ บทบาทครเปนเพยงผใหคาปรกษาเทานนการเรยนการสอนดงกลาวจะใชคาวา Research - Based Learning ซงสวนใหญจะใชกบผเรยนในระดบอดมศกษา และหากมองในบทบาทครเนนดานการจดการเรยนการสอนจะใชคาวา Research - Based Instruction ซงครมบทบาทสาคญในการเตรยมการสอน การดาเนนกจกรรมตางๆ และในการวจยครงน ไดศกษากบนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน นกเรยนในระดบนตองการการแนะนาจากครในการแสวงหาความรอยางมาก ครจงมบทบาทสาคญในการชแนะแนวทางเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและมทกษะกระบวนการวจย

การเรยนรโดยใชวจยเปนฐาน (Research - Based Learning : RBL) เปนการจดการเรยนรแบบเนนกระบวนการวจย ทมงเนนใหผ เรยนมเครองมอในการเรยนรตลอดชวต รจ กสรางกระบวนการเรยนรดวยตนเองอยางมความหมาย ตงขอคาถาม หรอมองเหนปญหา พรอมทงหาคาตอบไดดวยตนเอง จากการแสวงหาขอมลทหลากหลาย วเคราะห สงเคราะหขอมลดงกลาว จนไดคาตอบทมเหตผล เชอถอได ซงผสอนตองฝกฝนทกษะการวจยทจาเปน หรอเกยวของกบสงทเรยนใหกบผเรยนตามความเหมาะสม (ทศนา แขมมณ, 2553: 144) สมหวง พธยานวฒน และทศนย บญเตม (2546: 24) ปทป เมธาคณวฒ (2546: 31) และลดดา ภเกยรต (2552: 142) ไดใหแนวคดไวสอดคลองกนวา การสอนตองใหนกเรยนเรยนรวธเรยน และวธแสวงหาความรหรอเรยนวธการวจยมากกวาเรยนตวความร หรอเนอหาวชาสาเรจรป และตองเนนทคณภาพในการแสวงหาความรดวย

79

ตนเองเปนประเดนสาคญ สวนหนาทครนนคอ การทาทงการสอนและการวจยควบคไปพรอมๆ กน ทงนเนองจากเนอหาวชาการมมากมาย และมความรเกดขนตลอดเวลา นกเรยนตองเรยนรทจะแสวงหาความรอยางตอเนองและใฝร

นงลกษณ วรชชย (2551) ไดสรปสาระจากบทความของ Monash University (2005) University of Warwick (2005) National Staff Development Councils (2005) วาการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานเกดประโยชนแกผเกยวของใน 2 ประเดนคอ 1. ประโยชนตอผเรยน ผเรยนมโอกาสไดพฒนาทกษะทางปญญา ไดแก ทกษะการอาน จากการคนควา ทกษะการเขยน ทกษะการพด ทกษะการอภปราย ทกษะการคดชนสง คดไตรตรอง คดอยางมวจารณญาณ คดใชเหตผลในการแกปญหา ทกษะทางสงคม ทกษะในการทางานรวมกน การตดตอประสานงาน การวางแผนการดาเนนการวจย การประเมนผลการดาเนนงาน การไดเรยนรองคความรใหม ไดเรยนรวธการวจยหรอวธการแสวงหาความรและไดเรยนรกระบวนการ /ขนตอน/วธทตนเองเกดการเรยนร 2. ประโยชนตอผสอน ผสอนใชเวลาเตรยมการสอนนอยลงเพราะไมตองเตรยมเนอหาสาระความร เพยงแตเตรยมเรองวธการเรยนร ดานการรจกและมปฏสมพนธกบผเรยน ผสอนมปฏสมพนธกบผเรยนมากขน รจกและเขาใจผเรยนมากขน มผลระยะยาวทาใหปญหาพฤตกรรมเบยงเบนในชนเรยนลดลง ผเรยนมความกาวหนาในการเรยนและการพฒนาตนเอง และผสอนมความรเพมมากขน

นอกจากน อาชญญา รตนอบล (2546: 62) ไดอธบายแนวคดในการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานวา ไดประยกตจากการใชสญญาแหงการเรยนร (Learning contract) ตามแนวคดของ Malcolm Knowles โดยไดเสนอแนวคดเกยวกบการเรยนรดวยการนาตนเอง (Self-Directed Learning) ลกษณะการเรยนรดวยการนาตนเองเปนคณลกษณะของผทมความพรอมในการเรยนร ซงมองคประกอบสาคญ 8 ประการ คอ 1. การเปดโอกาสตอการเรยนร 2. มโนมตของตนเองในดานการเปนนกเรยนทมประสทธภาพ 3. มความคดรเรมและเรยนรไดดวยตนเอง 4. มความรบผดชอบตอการเรยนรของตน 5. มความรกในการเรยน 6. มความคดสรางสรรค 7. มองอนาคตในแงด และ 8. สามารถใชทกษะการศกษาหาความรและทกษะการแกปญหา

ดงนน การจดการเรยนการสอนทใชวจยเปนฐานจงเปนแนวทางสาคญทางหนงทสามารถพฒนาผเรยนใหมทกษะการใชกระบวนการวจยในการแสวงหาความร โดยใชการวจยเปนสวนหนงของการเรยนรและพฒนาเปนทกษะพนฐานในการเรยนรตลอดชวตของผเรยน และจากการทบทวนเอกสารทเกยวของจะเหนไดวา การเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

80

6. รปแบบในการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน มาเรยม นลพนธ และคณะ (2549: 9) กลาวถงรปแบบการจดการเรยนการสอนดวย

วธการวจย (Research-Based Learning) วาเปนรปแบบทเนนกระบวนการเรยนรดวยการหาคาตอบ แกปญหา แสวงหาความร และคดคนสงใหม โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ผเรยนตองมการ ตกผลกทางความรเปนพนฐานสาหรบการเรยนรโดยใชรปแบบน รปแบบการจดการเรยนการสอนดวยวธการวจยมขนการเรยนการสอนดงน

ขนท 1 ตความปญหา/การกาหนดปญหา : การเรยนรรวมกน/การเรยนรแบบแกปญหา สารวจปญหา 1.1 ผเรยนรวมกนอภปรายเพอสารวจปญหา จดลาดบความสาคญของปญหา 1.2 ผเรยนรวมกนจดอนดบความสาคญของปญหา เลอกปญหา 1.3 ผเรยนรวมกนเลอกปญหาทจะศกษา กาหนดคาถามการวจย 1.4 ผเรยนรวมกนกาหนดคาถามการวจย

กาหนดตวแปร 1.5 ผเรยนรวมกนกาหนดตวแปร

ขนท 2 วางแผนงาน : การเรยนรรวมกน

กาหนดสมมตฐาน 2.1 ผเรยนรวมกนกาหนดสมมตฐาน โดยมผสอน เปนผชแนะแนวทาง

ออกแบบการวจย 2.2 ผเรยนรวมกนออกแบบการวจย โดยมผสอน เปนผชแนะแนวทาง

ขนท 3 ดาเนนการตามแผน : การเรยนรรวมกน

รวบรวม 3.1 ผเรยนชวยกนเกบรวบรวมขอมล

วเคราะห 3.2 ผเรยนชวยกนวเคราะหขอมล สรป 3.3 ผเรยนรวมกนสรปผล

ขนท 4 การนาผลวจยไปใชแกปญหาเพอการพฒนา : การเรยนรรวมกน/การเรยนจาก

สถานการณจรง

ทดลองใช 4.1 ผเรยนรวมกนนาผลการวจยไปทดลองปฏบต พฒนา 4.2 ผเรยนรวมกนนาขอมลยอนกลบทไดมา

พฒนาการทางาน

หมายเหต

81

1. รปแบบเหมาะสมกบทกประเภทวชาทเนนกระบวนการเรยนรดวยการหาคาตอบ แกปญหา แสวงหาความร และคดคนสงใหม

2. รปแบบนสามารถใชกบหนวยการเรยนรใดหนวยการเรยนรหนง โดยไมจาเปนตองใชตลอดทงภาคการศกษา

3. การเรยนการสอนแนวนใชเวลามากกวา 1 คาบ ( 2-5 คาบ ) 4. การนาไปใชตองพจารณาใหเหมาะสมกบระดบชนและสาขาวชา 5. รปแบบนอาจจดกระทาเปนแบบรายบคคลหรอรายกลม ขนอยกบจานวนผเรยน ใน

กรณทจดกระทาเปนรายกลม ผเรยนจะไดฝกทกษะการเรยนรรวมกน

7. แนวทางการจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการวจย แนวทางการจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการวจย ประกอบดวย ผลการวจย

และกระบวนการวจย กลาวคอ กระบวนการวจย เปนวธเพอใหไดมาซงผลการวจย และผลการวจย กคอ ผลทไดมาจากการดาเนนการ ดงนนแนวทางการใชการวจยในการเรยนการสอน จงประกอบดวย การใชผลการวจย และการใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน ดงน

แนวทางท 1 ครใชผลการวจยในการเรยนการสอน แนวทางท 2 ผเรยนใชผลการวจยในการเรยนร

แนวทางท 3 ครใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน

แนวทางท 4 ผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนร

ในการวจยครงน ผวจยไดวเคราะหผลทไดรบจากการจดการเรยนการสอนตามแนวทางการใชการวจยในการเรยนการสอน ซงประกอบดวย บทบาทคร บทบาทผเรยน และผลทไดรบในแตละแนวทางของการใชการวจยในการเรยนการสอน มรายละเอยดในตารางท 4

82

ตารางท 4 แนวทางการใชการวจยในการเรยนการสอน โดยเนนกระบวนการวจย 4 แนวทาง

แนวทางการใชการวจย

ในการเรยนการสอน

บทบาทคร บทบาทผเรยน ผลทไดรบ

แนวทางท 1 ครใชผลการวจยในการเรยนการสอน

ครใชผลการวจยประกอบการเรยน การสอนเนอหาสาระตางๆ ชวยใหผเรยนขยายขอบเขตของความรไดความรททนสมยและคนเคยกบแนวคดการวจย

1. ครสบคนแหลงขอมลทเกยวของกบสาระทสอน

2. ครศกษางานวจย/ขอมลขางสาร/องคความรทเกยวของกบเนอหาสาระ

3. ครเลอกผลงานวจยทเกยวของกบสาระทสอนและวยของผเรยน

4. ครนาผลการวจยมาใช

5. ครและผเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบผลการวจย/กระบวนการวจย/ความสาคญของการวจย

6. ครวดและประเมนผลการเรยนรเกยวกบผลการวจย/กระบวนการวจยควบคกบการเรยนรสาระปกต

1. เรยนรเนอหาสาระโดยมผลการวจยประกอบทาใหผเรยนคนเคยกบเรองของการวจย การแสวงหาความร การใชเหตผล ฯลฯ

2. อภปรายประเดน ตางๆ ทเกยวของกบผลการวจย/กระบวนการวจย/ความสาคญของการวจย

ผเรยนไดเรยนรวธการนาผลการวจยมาตอเตมความรของตนเองจากทครผสอนเลอกมาประกอบการเรยนการสอน

83

ตารางท 4 แนวทางการใชการวจยในการเรยนการสอน โดยเนนกระบวนการวจย 4 แนวทาง (ตอ) แนวทางท 2

ผเรยนใชผลการวจยในการเรยนร

การใหผเรยนสบคนและศกษางานวจยทเกยวของกบสาระทเรยนดวยตนเอง

1. ครสบคนแหลงขอมลและศกษางานวจยทเกยวของกบสาระทสอน

2. ครกระตนใหผเรยนเกดความสนใจใฝร เกดขอสงสยอยากร อยากแสวงหาคาตอบของขอสงสย

3. ครใหคาแนะนาเกยวกบแหลงขอมล และงานวจยทผเรยนจะตองสบคนเพอการศกษาหาความร รวมทงคดเลอก

งานวจยทเหมาะสมกบวยของผเรยน

4. ครอาจจาเปนตองสรปงานวจยใหเหมาะสมกบระดบของผเรยน

5. ครแนะนาวธการอาน/ศกษา/วเคราะหรายงานวจยตามความเหมาะสมกบระดบของผเรยน ไดแก องคประกอบตางๆ ของงานวจย วตถประสงค วธดาเนนการวจย ขอบเขต ขอจากด ผลการวจย อภปรายผลการวจย การอางอง ฯลฯ

6. ครเชอมโยงสาระของงานวจยกบสาระของการเรยนการสอน

7. ครและผเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบผลการวจย/กระบวนการวจย/ความสาคญของการวจย

1. แสวงหา สบคนขอมลเกยวกบการวจยทเกยวของกบสาระทเรยนรตามความสนใจของตน

2. ศกษารายงานวจย ตางๆ โดยฝกทกษะการเรยนรทจาเปน เชนทกษะการอานงานวจย การสรปผลการวจย การนาเสนอผลการวจย การอภปรายผลการวจย

3. นาเสนอสาระของงานวจยอยางเชอมโยงกบสาระทกาลงเรยนร

4. อภปรายประเดนตางๆ ทเกยวของกบผลการวจย/กระบวนการวจย/ความสาคญของการวจย

5. ประเมนตนเองเกยวกบทกษะการอานรายงานวจย และการเรยนรเกยวกบผลการวจย/กระบวนการวจย

ผเรยนรจกศกษา คนหา และคดสรรผลงานวจยทเกยวกบสงทตนกาลงศกษาหาความร เปนการขยายผลของความรในขอบเขตทกวางและลกทาใหผเรยนรกวางและรลกมากยงขน

84

ตารางท 4 แนวทางการใชการวจยในการเรยนการสอน โดยเนนกระบวนการวจย 4 แนวทาง (ตอ) แนวทางการใชการ

วจย



8. ครวดและประเมนผลทกษะการอานรายงานวจย และการเรยนรเกยวกบผลการวจย/กระบวนการวจย ควบคไปกบการเรยนรสาระตามปกต

แนวทางท 3 ครใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน

ครใชกระบวนการวจยอาจจะเปนบางขนตอนในการจดการเรยนการสอนโดยพจารณาตามความเหมาะสมของสาระการเรยน การสอนและวยของผเรยน

1. ครพจารณาวตถประสงคและสาระทจะใหแกผเรยนและวเคราะหวาสามารถใชขนตอนการวจยขนตอนใดไดบางใน การสอน ซงอาจจะใชกระบวนการวจยบางขนตอนหรอครบทกขนตอน

2. ครออกแบบกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการวจย/ขนตอนการวจยทกาหนด เพอการเรยนรสาระทตองการตามแผน

3. ครดาเนนกจกรรมโดยใชกระบวนการวจย/ขนตอนการวจยทกาหนดในการสอน

4. ครฝกทกษะทจาเปนตอการดาเนนการตามกระบวนการวจยใหแกผเรยน (ทกษะการระบปญหา ใหคานยาม ตงสมมตฐาน คดเลอกตวแปร การสมตวอยางประชากร การสรางเครองมอ

1. เรยนรตามขนตอนของกระบวนการวจยทครกาหนด

2. ฝกทกษะกระบวนการวจยทจาเปนตอการดาเนนการตามขนตอนการวจยทครกาหนด

3. อภปรายประเดนเกยวกบกระบวนการวจยทตนเองมประสบการณและผลการวจยทเกดขน

4. ประเมนตนเองในดานทกษะกระบวนการวจยและผลการวจยทไดรบ

ผเรยนเขาใจวธการทางานวจยตามขนตอนทครผสอนกาหนดให

85


วจย



การพสจนทดสอบ การรวบรวมขอมล วเคราะห สงเคราะห และสรปผลการวจย การอภปรายผล และการใหขอเสนอแนะ)

5. ครสงเกตพฤตกรรมการเรยนร ทกษะกระบวนการวจยของผเรยน และพจารณาวาควรจะเสรมทกษะดานใดใหกบผเรยน

6. ครและผเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบกระบวนการวจย และผลการวจยทเกดขน

7. ครวดและประเมนผลทกษะกระบวนการวจยควบคไปกบผลการเรยนรสาระตามปกต

แนวทางท 4 ผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนร

ครใหผเรยนทาวจยโดยใชกระบวนการวจย (ครบทกขนตอน)ในการทาวจยเพอแสวงหาคาตอบ หรอความรใหมตามความสนใจของตน

1. ครพจารณาและวเคราะหวตถประสงคและสาระการเรยนรวามสวนใดทเออใหผเรยนสามารถทาวจยได

2. ครออกแบบกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนทาวจยได

3. ครกระตนใหผเรยนเกดความสนใจใฝร

4. ครฝกทกษะกระบวนการวจยใหแกผเรยน

1. คดประเดนวจยทตนสนใจ

2. ฝกทกษะกระบวนการวจยทจาเปนตอการดาเนนการ เชน การระบปญหาวจย

วตถประสงค การตงสมมตฐาน การออกแบบการวจย การเกบรวบรวมและการ

วเคราะหขอมล

การสรปและอภปรายผล

ผเรยนมทกษะการวจยตามกระบวนการ ทถกตองครบทกขนตอน ทาใหได องคความรใหมทเชอถอได โดยสงทผเรยนไดรบการพฒนาตามแนวทางทผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนร มดงน

1. ผเรยนไดหวขอหรอประเดนปญหาการวจย

86


วจย



(ทกษะการระบปญหา ใหคานยาม ตงสมมตฐาน คดเลอกตวแปร การสมตวอยางประชากร การสรางเครองมอ การพสจนทดสอบ การรวบรวมขอมล วเคราะห สงเคราะห และสรปผลการวจย การอภปรายผล และการใหขอเสนอแนะ)

5. ครใหผเรยนทาวจย

6. ครสงเกตพฤตกรรมการเรยนร และทกษะกระบวนการวจยของผเรยน

7. ครและผเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบกระบวนการวจย และผลการวจยทเกดขน

8. ครวดและประเมนผลทกษะกระบวนการวจยควบคไปกบผลการเรยนรสาระตามปกต

3. ปฏบตการวจยตามกระบวนการวจยทเหมาะสม

4. บนทกความคดและประสบการณ รวมทงขอสงเกตตาง ๆ ทตนประสบจากการดาเนนงาน

5. อภปรายประเดนเกยวกบกระบวนการวจย และผลการวจยทเกดขน

6. ประเมนตนเองในดานทกษะกระบวนการวจย

2. ผเรยนเขยนสมมตฐานทชดเจนและทดสอบได

3. ผเรยนมกระบวนการดาเนนการวจยเพอทดสอบสมมตฐานทถกตองและเหมาะสม

4. ผเรยนมผลการวเคราะหขอมลจากการลงภาคสนามเกบขอมลจรง

5. ผเรยนสามารถเขยนรายงานการวจยฉบบสมบรณได

8. กลวธในการเชอมโยงการเรยนการสอนกบการวจย 8.1 บรบทและประเดนสาคญ

การวจยและงานอนๆ ทเกยวของ ความเทยงตรงและการเผยแพรองคความรเปนพนฐานสาหรบมหาวทยาลยทเนนการวจย จดประสงคของการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานกคอฝายวชาการของมหาวทยาลยจะดาเนนการชวยเหลอนกศกษาโดยการเชอมโยงองคความรและ การปฏบตเขากบการวจยและการเรยนรของนกศกษาเอง

87

ประโยชนทผเรยนจะไดรบไดแก:

1. เหนคณคาของการฝกฝนตนเอง การลงมอปฏบตและจรยธรรม

2. มนใจเนอหาหลกสตรรวมถงผลการวจยททนสมย

3. เขาใจวาสงทเลอกศกษานนสงผลดอยางไรตอสงคม

4. ทกษะในการศกษาและประเมนงานวจยทเออประโยชนในแกผเรยนทงการใชชวตและการทางาน

5. ใหโอกาสและสงเสรมวธการเรยนการสอน และการเรยนรในรปแบบตางๆ เชน การเรยนรโดยการตงคาถามและการทดลองทสงผลดตอการเรยนรของผเรยน

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน เปนแนวคดทมความหลากหลายในแงของกลยทธการเรยนการสอนทเกยวของกบการวจยและการสอน การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานทดนนอาจประกอบดวย

1. ผลการวจยทใหขอมลแกหลกสตร

2. วธตามกระบวนการวจยในการเรยนสอนและการเรยนร

3. การเรยนรการใชเครองมอในการวจย

4. การพฒนาบรบทการวจยแบบองครวม กลยทธเหลานจะเปนแนวทางในการนาการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานมาประกอบเขา

กบหลกสตรการสอน ซงอาจมความซาซอนในเรองของประเภทและขอเสนอแนะเรองความเหมาะสมในวธการฝกฝนของแตละบรบทการเรยนรอยบาง แตกมตวเลอกทจะทาใหเกดประสทธภาพสงสดหากกาหนดใหเหมาะสมกบบรบทการเรยนรของผเรยน

8.2 กลวธทประสบความสาเรจในการเชอมโยงการสอนกบการวจย

1. นาการวจยสวนบคคลมาใชในการออกแบบหลกสตรและการเรยนการสอน

1.1 นางานวจยปจจบนมาใชเปนจดเนนตลอดหลกสตร

1.2 ยกตวอยางประสบการณจรงในการแกไขปญหาในงานวจยของผสอนเพอชวยใหผเรยนเขาใจถงแนวคดและทฤษฎอยางชดเจน

1.3 ทาใหผเรยนเขาใจถงคณคาของการฝกตนการลงมอปฏบตและจรยธรรมในการทางานวจยโดยเปดโอกาสใหมการอภปรายถงงานวจยทกาลงดาเนนอยของแตละคน

2. ใชงานวจยลาสดในสาขาเปนบรบททางประวตศาสตรในการสอนในชนเรยน

2.1 อภปรายถงผลของงานวจยในปจจบนโดยรวมทงจดดอยของทฤษฎในอดตและจดเนนในปจจบน

88

2.2 แสดงใหเหนถงธรรมชาตขององคความรทมการเปลยนแปลง มพลวตและธรรมชาตของพฒนาการ พรอมดวยมมมองทางประวตศาสตรทแสดงใหเหนวานโยบายและการปฏบตในปจจบนนนพฒนาขนมาไดอยางไร

3. ออกแบบกจกรรมการเรยนรใหเกยวของกบประเดนการวจยรวมสมย ใหผ เ รยนศกษางานปญหาวจยสมยใหมหรอแนะนาวธแกปญหาทเกดขนจรงในปจจบนตาม พนฐานความรของตนเอง โดยกจกรรมอาจมดงน

3.1 ตรวจสอบรายงานทใหขอมลเกยวกบคาถามวจยในปจจบนทอยในระบบโดยเปรยบเทยบรายงานจากสอของการศกษาทเปนทางการ

3.2 วเคราะหระเบยบวธวจยและการโตแย งทนาเสนอในบทความจากวารสารทนาเสนอผลงานวจยลาสด

3.3 จดการวเคราะหวรรณกรรมในระดบเลกทนาไปสขอสรปเกยวกบระดบองคความรในปจจบนและคาถามตอเนองอนๆ ทจะตองพจารณา

4. สอนระเบยบวธการวจย เทคนคและทกษะตางๆ ทปรากฏอยในหลกสตร

4.1 พฒนาความเขาใจในระเบยบวธวจยของผเรยนในระหวางการเรยนใน

หองปฏบตการ

4.2 ออกแบบหลกสตรเกยวกบระเบยบวธการวจยทใหโอกาสในการใชทกษะการวจยเพอทาการวจยปญหาทแทจรง

4.3 ออกแบบการประเมนผลรายวชาทใหนกศกษามโอกาสทจะเรยนรวธการและทกษะหลากหลายทเกยวของกบประเดนในการวจยรวมสมยทสาคญ

5. จดกจกรรมในเชงวจยขนาดเลกใหบรรจอยในการเรยนการสอน

ผเรยนในทกระดบชนสามารถไดรบประโยชนจากกจกรรมในเชงวจยขนาดยอมททางกลมไดจดขน ซงสะทอนใหเหนถงวฒนธรรมในการวจยภายในทมวจยมากกวาการมงทาการวจยแบบสวนบคคล

5.1 ใหผเรยนทาการวเคราะหขอมลทางการวจยจากโครงการทองโลกแหงความเปนจรงทมอย

5.2 ตงคาถามการวจยใหแกผเรยนเพอใหไดทบทวนวรรณกรรมขนาดเลก ตดสนใจเกยวกบวธการรวบรวมขอมล เขยนถงผลลพธทเกดขนและนาไปสขอสรป

5.3 จดหลกสตรเขม ทเนนโครงการหลกทใชทกษะการวจยและความรทไดรบมาในภาคการเรยนกอนหนา

6. ใหผเรยนมสวนเกยวของกบโครงการวจยของภาควชา

89

6.1 ใหผเรยนดาเนนโครงการของตนเองทอยภายในโครงการขนาดใหญ

6.2 มอบหมายใหผเรยนทาหนาทเปนผชวยนกวจยใหกบผเรยนระดบสงกวาหรออาจารย

6.3 จดใหเยยมชมชมศนยการวจยของมหาวทยาลย

7. สนบสนนใหผเรยนรสกมสวนรวมในวฒนธรรมการวจยของแผนการ 7.1 แจงนกศกษาระดบปรญญาตรใหทราบถงประโยชนของงานวจยและจด

แขงของทมงานในแผนกทพวกเขากาลงศกษาอย 7.2 อางองถงผลประโยชนและความสาเรจ รวมทง – หากเปนไปได – จดให

มการเสวนากบนกศกษาเกยวกบการทางานของพวกเขา 7.3 กระตนใหผ เ รยนในระดบปรญญาตรและปรญญาโทใหเขารวม

การสมมนางานวจยโดยเขาเยยมนกวชาการ สงเอกสารในทประชมและเปนเจาภาพการประชมนกศกษา

8. สอดแทรกคณคาของนกวจยในการสอน สงเสรมใหผเรยนเขาใจถงคณคาในการวจย เชน ความไมมอคต เคารพหลกฐาน และความคดเหนของผอน อดทนตอความไมชดเจน และการวเคราะหอยางเขมงวด โดย

8.1 สรางแบบอยางของคณสมบตผวจยในการปฏสมพนธในชนเรยน

8.2 พดคยถงกระบวนการทนกวจยตองทากอนตพมพเผยแพรผลงานและจานวนวรรณกรรมเกยวของทตองทบทวน

8.3 ใหประสบการณการเรยนรทชวยใหผเรยนไดพฒนาคณสมบตนกวจย เชน อานงานวจยทมความคดเหนขดแยงแลวใหวเคราะหถงความเทยงและหาขอสรป

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน

1. ความหมายของรปแบบการเรยนการสอน

คาวา รปแบบ หรอ “แบบจาลอง” เปนคาทมาจากภาษาองกฤษวา “Model” มความหมายวาเปนภาพสะทอนความคดสตปญญาทชวยใหเขาใจบางสงทไมสามารถมองเหนไดหรอไมไดรบประสบการณนนๆ โดยตรง (Dorin, H., Demmin, P.E., Gabel, D. ,1990) คาวา รปแบบการเรยนการสอน มความหมายตางๆ ดงน

90

เซเลอรและคณะ (Saylor and Others ,1981 : 271) อธบายวา รปแบบการเรยนการสอน

หมายถง แบบหรอแผนของการสอน รปแบบการเรยนการสอนแบบหนงจะมจดเนนทเฉพาะเจาะจงอยางใดอยางหนง รปแบบการเรยนการสอนแตละรปแบบจงอาจมจดหมาย ทแตกตางกน

จอยสและเวล (Joyce and Weil,1980 : 2) ใหความหมายไววา รปแบบการเรยนการสอน หมายถง แผนหรอแบบซงสามารถใชเพอการสอนในหองเรยนหรอสอนพเศษเปนกลมยอย หรอเพอจดสอการสอนซงรวมถง หนงสอ ภาพยนตร เทปบนทกเสยง โปรแกรมคอมพวเตอรและหลกสตรรายวชา รปแบบการเรยนการสอนแตละรปแบบจะเปนแนวในการออกแบบการสอนทชวยใหผเรยนบรรลวตถประสงคตามทแบบจาลองนนๆ กาหนด

อาร สญหฉว (2540 : 1) กลาววา รปแบบการเรยนการสอน เปนโครงสรางทใชเปนแนวในการสรางกจกรรมการเรยนการสอน และจดสงแวดลอมทเออตอการเรยนการสอน

ทศนา แขมมณ (2545:219) อธบายความหมายไววา รปแบบการเรยนการสอน หมายถง สภาพหรอลกษณะของการเรยนการสอนทครอบคลมองคประกอบสาคญซงไดรบการจดไวอยางเปนระเบยบตามหลกปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอความเชอตางๆ โดยประกอบดวยกระบวนการหรอขนตอนสาคญในการเรยนการสอน รวมทงวธสอนและเทคนคการสอนตางๆ ทสามารถชวยใหสภาพการเรยนการสอนนนเปนไปตามทฤษฎ หลกการหรอแนวคดทยดถอ ซงไดรบการพสจนทดสอบ หรอยอมรบวามประสทธภาพ สามารถใชเปนแบบแผนใน การเรยนการสอนใหบรรลวตถประสงคเฉพาะของแบบจาลองนนๆ

จากการศกษาเอกสารตาง ๆ พบวานกการศกษาไทยใชคาวา รปแบบการเรยนการสอน หรอแบบจาลองการสอน หรอแบบจาลองการจดการเรยนการสอน จากการวเคราะหเนอหา ขอความทอธบายความหมายสรปไดวา คาเหลานไมมความหมายแตกตางกนอยางชดเจน ในทนจงจะใชคาวา “รปแบบการเรยนการสอน” ซงในภาษาองกฤษ หมายถง Model of Teaching หรอ Teaching

Model หรอ Instructional Model จากการอธบายความหมายของคาดงกลาวน สรปความหมายและลกษณะเฉพาะของรปแบบการเรยนการสอน หมายถง กระบวนการจดการเรยนการสอนทจดทาขนอยาง เปนระบบ ประกอบดวยการจดองคประกอบเ ก ยวกบการสอนอย างม จ ดหมาย ทเฉพาะเจาะจง มงพฒนาใหผเรยนบรรลผลสาเรจในการเรยนร

1.1 หลกการพฒนารปแบบการเรยนการสอน

จากความหมายของรปแบบการเรยนการสอน ทมงกระบวนการจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบ มการจดองคประกอบเกยวกบการสอนทมจดหมายมงพฒนาใหผเรยนมผลสมฤทธในการเรยนรทพงประสงค จอยซและเวลล(Joyce and Weil, 1996 : 45-67) ไดใหหลกการพฒนารปแบบการเรยนการสอน ดงน

91

1. รปแบบการเรยนการสอนตองมทฤษฎรองรบ เชน ทฤษฎจตวทยาการเรยนร

2. รปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนกอนนาไปใช จะตองมการวจยเพอทดสอบทฤษฎและตรวจสอบคณภาพเมอนาไปใชในสถานการณจรง และนาขอคนพบจากการวจยมาแกไขปรบปรง จอยซและเวลลใหแนวคดวารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนตองงานวจยรองรบทเปนหลกประกนวามคณภาพและนาไปใชไดสะดวกและไดผลด

3. การพฒนารปแบบการเรยนการสอน อาจออกแบบใหใชไดอยางกวางขวาง หรอเพอวตถประสงคเฉพาะอยางใดอยางหนงกได

4. การพฒนารปแบบการ เรยนการสอน จะพ จารณาเล อกรปแบบจากจดมงหมายหลก กลาวคอ ผใชรปแบบการเรยนการสอนตรงตามจดมงหมายหลกกจะทาใหเกดผลสงสด ในกรณทนารปแบบการเรยนการสอนไปประยกตใชในสถานการณอนๆ ผลสาเรจอาจลดนอยลงไป

2. ขนตอนการพฒนารปแบบการเรยนการสอน

การพฒนารปแบบการเรยนการสอนอยางมขนตอนตามท ซลส และกลาสโกว (Seels

and Glasgow, 1990 : 50-52) เสนอไว ดงน

1. การวเคราะหปญหา (Problem Analysis) ใชเทคนคการประเมนความตองการจาเปนเพอระบสงทเปนปญหา และระบใหไดวาเปนปญหาการเรยนการสอนหรอไม

2. การวเคราะหการเรยนการสอนและภาระงาน (Task and Instructional Analysis)

รวบรวมสารสนเทศมาตรฐานการปฏบตและทกษะตางๆ เพอวเคราะหและตดสนใจเกยวกบสงทผเรยนมกอนทจะเรยน และพนฐานทตองเรยนมากอน

3. ระบจดประสงคและแบบทดสอบ (Objectives and Tests) เขยนจดประสงคการวดทชดเจนและแบบทดสอบองเกณฑทวดจดประสงคนนๆ

4. กลวธการสอน (Instructional Strategy) ตดสนใจเกยวกบกลวธการเรยนการสอนหรอองคประกอบของการเรยนการสอน อาจเปนการนาเสนอหรอเงอนไขการปฏบต

5. ตดสนใจเกยวกบสอการเรยนการสอน (Media Decisions) เลอกสอและวธการเรยนการสอนทชวยใหผเรยนประสบความสาเรจในการเรยนร

6. พฒนาวสดอปกรณ (Materials Development) วางแผนใหเกดประสทธผลดวยการพฒนาโปรแกรมหรอวสดอปกรณ หรอกากบตดตามการใชวสดอปกรณเพอใหมนใจในผลทเกดขน

92

7. การประเมนความกาวหนาระหวางเรยน (Formative Evaluation) วางกลวธในการประเมนผลระหวางจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอปรบปรงการเรยนการสอน เกบรวบรวมขอมลเพอสะทอนการบรรลจดประสงค ทบทวน ประเมนความเปนไปได และประเมนซา

8. การนาไปใชในสถานการณจรงและการปรบปรง (Implementration Maintenance)

9. การประเมนสรป (Summative Evaluation) การเกบรวบรวมสารสนเทศประกอบ การตดสนใจเกยวกบ ผาน/ไมผาน ได/ตก เมอเปรยบเทยบกบเกณฑการประเมนทกาหนดไว

10. การเผยแพรขยายผลนาไปใช ( Dissemination Diffusion) การนารปแบบการเรยนการสอนทผานการพสจนความมคณภาพแลวไปใชกบกลมอนๆ

อกแนวคดหนงในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนอาศยวธการเชงระบบ (System

Approach) ทชวยใหการจดการเรยนการสอนมประสทธผล (Effectiveness) และมความเหมาะสมอยางยง (Appropriateness) (Malachowski 2004) ประกอบดวยขนตอนตางๆ ดงน

1. ขนตอนวเคราะห (Analyze Phase) เปนการวเคราะหและประเมนความตองการจาเปนประกอบดวย การวเคราะหความตองการจาเปนในการจดการเรยนร การรวบรวมภาระงานทเกยวของในการจดการเรยนร สรางเครองวดคณภาพระดบการปฏบตในการจดการเรยนร เลอกวธการในการจดการเรยนร ประมาณการงบประมาณทใชในการจดการเรยนร

2. ขนตอนออกแบบ (Design Phase) ออกแบบการเรยนการสอนและการนาเสนอ (Design instruction and presentations) ประกอบดวย ออกแบบวธการหรอ รปแบบทใหบรรลเปาหมาย เพอจดการเรยนรอยางไรจงบรรลเปาหมาย พฒนาจดประสงคการเรยนรสาหรบแตละภาระงาน ซงตองครอบคลมทงผลการเรยนรทคาดหวงและคณลกษณะอนพงประสงค เขยนคาอธบายและระบขนตอนการปฏบตของแตละภาระงานใหชดเจน พฒนาเครองมอวดปฏบต

(Performance tests) ทครอบคลมความรอบรภาระงานในการจดการเรยนร ระบพฤตกรรมทเปนพนฐานทผเรยนจาเปนตองมกอนทจะไดรบการจดการเรยนร จดลาดบและโครงสรางของจดประสงคการเรยนร เชน ภาระงานทงายจดไวเปนลาดบแรก

3. ขนตอนพฒนา (Develop Phase) พฒนาเครองมอทใชในการจดการเรยนการสอน

(Develop materials) ประกอบดวย จดทารายการกจกรรมหรอพฤตกรรมการปฏบตทจะชวยใหผเรยน เรยนรภาระงาน เลอกวธการจดการเรยนร หรอสอในการเรยนร ตรวจสอบวสดทใชในการจดการเรยนรทมอย (ไมจาเปนตองผลตใหม) พฒนาสงอานวยความสะดวกในการจดการเรยนร อาท แผนการจดการเรยนร คมอผจดการเรยนร และนวตกรรมเทคโนโลยในการจดการเรยนร รวมถงตวอยางชนงาน และแฟมสะสมงาน (ถาม) นาสงอานวยความสะดวกใน การจดการเรยนเรยนรสงเคราะหเขากบโปรแกรมการศกษาตามหลกสตร นาสงอานวยการความสะดวกในการจดการ

93

เ รยนรทพฒนาขนเสนอตอฝายบรหารเพอตรวจสอบและยนยนถงความสอดคล องกบจดประสงคของรายวชา (Objective) และเปาหมายของหลกสตร (Goals)

4. ขนตอนนาไปใช (Implement Phase) นาสาระและกจกรรมไปใช ประกอบดวย การวางแผนในการบรหารจดการในการนาแผนการจดการเรยนรไปใช และดาเนนการจดการเรยนรตามขนตอนตางๆ ทกาหนดไวในแผนการจดการเรยนร

5. ขนตอนประเมน (Evaluate Phase) ประเมนความกาวหนาของผเรยนและประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนประกอบดวย ตรวจสอบทบทวนและประเมนภายในกระบวนการการออกแบบจดการเรยนรวาแตละขนตอน ประสบความสาเรจมากนอยเพยงใดและมสงใดทสนบสนน หรอเปนอปสรรคบาง ประเมนผลในลกษณะภายนอก อาท การสงเกตวาผเรยนสามารถเรยนรจากภาระงานตางๆ และผเรยนสามารถปฏบตชนงานได พฒนาระบบการจดการเรยนรใหไดผลดยงๆ ขน

สรปในการวจยนผวจยนาแนวคดการพฒนารปแบบการเรยนการสอน ทอาศยวธการเชงระบบ และกระบวนการวจยและพฒนา ในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนในครงน

3. กระบวนการเรยนร ดวยแบบจาลอง John Biggs’ 3-P model บกส (Biggs, 1999 :87-89) ไดเสนอแนวคดแบบจาลอง 3P ประกอบดวย Presage-

Process-Product แบบจาลอง 3P ของบกสเสนอวา ตวแปรกอนเรยน (presage) ตวแปรในระหวางการเรยน (process) และตวแปรผลลพธ (product) ของการเรยน มสวนเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทงน ตวแปรกอนเรยนเกยวของกบตวนกเรยนเอง และสวนทเกยวของกบสถานศกษาและผสอน

ตวแปรกอนเรยน ทเกยวของกบตวนกเรยนเอง ไดแก ความรเดม ความสามารถ สไตลในการเรยนทถนด คานยม และความคาดหวง นกเรยนทมประสบการณทางการเรยนรมาดกจะทาใหไดผลลพธทด ในทางตรงกนขาม ถานกเรยนไมค นเคยกบสถานการณหรอเครองมอทใชใน การเรยนการสอน กอาจเกดความไมสนทดได ตองพจารณาดวยวา นกเรยนแตละคนไมเหมอนกน บางคนอาจเรยนเรว บางคนเรยนรไดชากวา ผสอนควรคานงถงสไตลการสอน เพราะนกเรยนแตละคนชอบไมเหมอนกน เวลาทาแผนการสอน จงตองรวมเอาหลายๆ วธมาใช การเรยนการสอนตองนาคานยมและความคาดหวงของนกเรยนเขามาเปนสวนประกอบดวย ถาไมคานงถงสงเหลาน สงทสอนกอาจนาเบอสาหรบนกเรยนได

ตวแปรกอนเรยนทเกยวของกบสถานศกษาและผสอน ไดแก หลกสตร ปรชญา ปณธานและวสยทศนของสถานศกษา วธการสอน และการประเมนผล สงเหลานสงผลโดยตรงกบนกเรยน

94

สวนการประเมนผล (ขอสอบ) ตองทาใหนกเรยนไดใชความคดทซบซอน และตองมขอมลยอนกลบททาใหเจาะจง สาหรบนกเรยนแตละคน

ตวแปรระหวางการเรยนการสอน กคอสงแวดลอมนนเอง อาจเปนการสอสาร ปฏสมพนธ อารมณ เจตคต และแรงกระตนในการเรยนร

ตวแปรผลลพธ ผลลพธทไดจากการเรยนร จะเปลยนเปนตวแปรกอนเรยนของการเรยนรตอๆ ไปนนเอง

แบบจาลอง 3P ของ Biggs แสดงความสมพนธ ดงแผนภาพท 9

แผนภาพท 9 กระบวนการเรยนร 3P ของ Biggs (Biggs’s 3 Presage-Process-Product)

ทมา : Biggs, J. (1999) Teaching for Quality Learning at University. Buckingham, UK: SRHE and

Open University Press,7- 25

บกส (Biggs, 2003 : 6) กลาวถงรปแบบการออกแบบการเรยนการสอน 3P เพอเพมคณภาพของนกเรยนใหมผลลพธการเรยนรสงสด นกวชาการจะตองพฒนารปแบบหลกสตรทพฒนานกเรยน ดวยการเรยนการสอนและสอประกอบการเรยนงานภาระงานและประสบการณซงมหลกดงน

1. เปนจรง, สอดคลองกบโลกทเปนจรงของนกเรยน

2. เปนการสรรรคสราง, มการเชอมโยงขนตอนภายในการพฒนา

95

3. นกเรยนตองการใชและยดหลกพฒนาองคความรขนสง

4. มความสอดคลองในขนตอนตางๆ และผลลพธการเรยนรและมความทาทายนาสนใจและจงใจผเรยน

ผลกระทบของการพฒนาตามหลกการยดระบบการเรยนรซงตองการพฒนานกเรยนเกดการเรยนรท ลมลกเพอทจะประเมนหลกสตรใหตรงกบผลลพธการเรยนรตองการกอน การดาเนนการ (Biggs, 2003 : 6) วเคราะหความตองการจาเปนของหลกการของบรบทการเรยนการสอนตามหลก “การเรยนการสอนทมคณภาพและชาญฉลาด...ไมใชเพยงเพอสอนตามกฏและหลกการ ตองปรบหลกการเหลานนใหเหมาะกบบคลกภาพและจดแขงและบรบทการจดการเรยนการสอนของคณ” ในการออกแบบหลกสตรจะตองมองถงสงแวดลอม การเรยนรและลาดบขนในการพฒนาการเรยนรของนกเรยนในหลกสตร

กรอบแนวคดการประเมนผลการเรยนรตาม SOLO taxonomy

The SOLO taxonomy เปนชดของเกณฑการประเมนผลการเรยนรทเปนผลงานของ Biggs

and Collis (1982). SOLO มาจากคาวา Structure of Observed Learning Outcome, : เปนระบบทนามาชวยอธบายวา ผเรยนมพฒนาการการปฏบตทซบซอนอยางไร ในการเรยนเพอรอบรทมความหลากหลายของภาระงานทางวชาการ โดยทนยามจดประสงคของหลกสตร ในสภาพทพงประสงคของการปฏบต เพอประเมนผลการเรยนรของผเรยน แตละคนทปฏบตไดจรง

การประเมนการเรยนร เปนการวดและประเมนผลการเรยน (measurement and

evaluation) หรอประเมนการปฏบต (performance assessment) ทมงประเมนศกยภาพและบคลกภาพของผเรยนอนเปนผลจากการใชหลกสตร ในการประเมนดงกลาวน หลกสตรควรกาหนดเปนผลการเรยนรหรอสภาพทพงประสงคของผเรยนเมอผเรยนไดเรยนรตามหลกสตร

การกาหนดระดบคณภาพผลการเรยนร : SOLO Taxonomy

SOLO Taxonomy คอ การกาหนดระดบคณภาพผลการเรยนรของผเรยน ซงไมมงเนนเฉพาะการสอน และการใหคะแนนจากผลงานเทานน แต SOLO Taxonomy เปนกระบวนการทใหความสาคญวา ผเรยนมวธการเรยนร สงทสาคญประการหนงคอ ครจะมวธสอนอยางไรใหผเรยนไดใชปญญาทมความซบซอนและกอใหเกดพฒนาการมากขน

การใช SOLO taxonomy จะชวยใหทงครและผเรยนตระหนกถงองคประกอบทหลากหลายจากหลกสตรไดอยางแจมชดขน แนวคดดงกลาวถกนาไปกาหนดเปนนโยบายใชในการประเมนในมหาวทยาลยและสถาบนการศกษาหลายแหง สบเนองจากสามารถนาไปใชไดในหลาย

96

สาขาวชา การประเมนความสามารถในการปฏบตของผเรยนอยบนพนฐานของการพฒนาผเรยนในแงของความเขาใจทซบซอน

โครงสรางการสงเกตผลสมฤทธทางการเรยน Biggs และ Collis เสนอวธการไวดงตอไปน 1) กาหนดวตถประสงคการเรยนรทผเรยนปฏบตในบทเรยน (To set learning objectives

appropriate to where a student should be at a particular stage of their program) และ 2) ประเมนผลการเรยนรของผเรยนแตละคน (To assess the learning outcomes attained by each student) เมอเขยนวตถประสงคการเรยนรตองมนใจวาคากรยาทนามาใชเพอการประเมนมความถกตองเหมาะสมในแตละระดบ ดงน

ระดบโครงสรางขนพนฐาน (Pre-structural) นกเรยนไดรบขอมลเปนสวนๆ ทไมปะตดปะตอกน ไมมการจดการขอมล และความหมายโดยรวมของขอมลไมปรากฏ

ระดบโครงสรางเดยว (Uni-structural) ผเรยนเชอมโยงขอมลพนฐาน งายตอการเขาใจ แตไมแสดงความหมายของความเกยวโยงของขอมล

ระดบโครงสรางหลากหลาย (Multi-structural) ผเรยนเชอมโยงขอมลหลายๆ ชนดเขาดวยกน ความหมายของความสมพนธระหวางความเกยวโยงของขอมลไมปรากฏ

ระดบโครงสรางสมพนธ (Relational Level) ผเรยนแสดงความสมพนธของความ เกยวโยงของขอมลได ผเรยนแสดงความสมพนธของความเกยวโยงของขอมล และภาพรวมทงหมดได

ระดบโครงสรางภาคขยายตอเนอง (Extended Abstract Level) ผเรยนเชอมโยงขอมลนอกเหนอจากหวขอเรองทไดรบ ผเรยนสามารถสรปและสงผานความสาคญ และแนวคดทซอนอยภายใตกรณตวอยาง

โครงสรางการสงเกตผลสมฤทธทางการเรยน สรปไดดงตารางท 5

ตารางท 5 การจดระดบ SOLO Taxonomy คาถามและการตอบสนองทคาดหวงจากผเรยน

การจดระดบ SOLO คาถามและการตอบสนองทคาดหวงจากผเรยน

ระดบโครงสรางขนพนฐาน (Pre-structural level)

ผเรยนไดรบขอมลเปนสวน ๆ ทไมปะตดปะตอกน

ไมมการจดการขอมล

ความหมายโดยรวมของขอมลไมปรากฏ ระดบโครงสรางเดยว (Uni-structural level)

ผเรยนเชอมโยงขอมลพนฐาน งายตอการเขาใจ

ไมแสดงความหมายของความเกยวโยงของขอมล

ระดบโครงสรางหลากหลาย

(Multi-structural level)

ผเรยนเชอมโยงขอมลหลาย ๆ ชนดเขาดวยกน

ความหมายของความสมพนธระหวางความเกยวโยงของขอมลไมปรากฏ

ระดบโครงสรางสมพนธ ผเรยนแสดงความสมพนธของความเกยวโยงของขอมลได

97

ตารางท 5 การจดระดบ SOLO Taxonomy คาถามและการตอบสนองทคาดหวงจากผเรยน (ตอ) การจดระดบ SOLO คาถามและการตอบสนองทคาดหวงจากผเรยน

(Relational Level) นกเรยนแสดงความสมพนธของความเกยวโยงของขอมล และภาพรวมทงหมดได

ระดบโครงสรางภาคขยายตอเนอง (Extended Abstract Level)

นกเรยนเชอมโยงขอมลนอกเหนอจากหวขอเรองทไดรบ

ผเรยนสามารถสรปและสงผานความสาคญ และแนวคดทซอนอยภายใตกรณตวอยาง

จากตารางแสดงระดบของความเขาใจ และคากรยาทใช เมอประยกตใชแนวคดในการกาหนดคาระดบคณภาพตามแนวคด SOLO taxonomy สรปไดดงแผนภาพท 10

แผนภาพท 10 สรปมโนทศน SOLO Taxonomy

ทมา : Biggs, J. B. and Collis, K. (1982). Evaluating the Quality of Learning: the SOLO

taxonomy. New York, Academic Press.

98

SOLO 0 : Misses point -ไมถกตอง Incompetent - ไมครบถวน Fail - ไมสาเรจ พลาด ลมเหลว

SOLO 1 : Identify – ระบ Name – บอกชอ Follow sinple procedure – ปฏบตตามขนตอนงายๆ

SOLO 2 : Combine – รวมกน Describe – บรรยาย Enumerate – แจงนบ Perform serial skill

ปฏบตตามลาดบทกษะ List รายการ เขยนเปนขอๆ

SOLO 3 : Analyze – วเคราะห Apply – ประยกต Argue – ถกเถยง โตแยงCompare/ contrast – เปรยบเทยบ/เปรยบตาง Criticize - วพากษ วจารณ Explain causes – อธบายเหตผล Relate – โยงความสมพนธ Justify – ใหเหตผลอธบาย

SOLO 4 : Create – สรางสรรค Formulate – คดคนสตร Generate -- ทาใหเกดขน Hypothesize – ตงสมมตฐาน Reflect Theorize - สะทอนทฤษฎ

SOLO Taxonomy มความเหมาะสมมากทจะนามาใชในการใหเหตผลของการกาหนดสมรรถนะในหลกสตรและรายวชาตาง ๆ ดงตวอยางตอไปน

การกาหนดระดบคณภาพของสมรรถนะตามแนวคด SOLO Taxonomy การเรยนรอยางลมลก ไมใชเรยนแบบผวเผน

SOLO 4 : การพดอภปราย สรางทฤษฎ ทานายหรอพยากรณ

SOLO 3 : อธบาย วเคราะห เปรยบเทยบ

SOLO 2 : บรรยาย รวมกน จดลาดบ

SOLO 1 : ทองจา ระบ , คานวณ

SOLO Taxonomy มขอตกลงเบองตนสรปได ดงตารางท 6

ตารางท 6 ขอตกลงเบองตน เกยวกบ SOLO Taxonomy

SOLO Taxonomy มความเหมาะสมกบการวดสมรรถนะ Biggs &Collis 1982

ความเปนอสระในบรบทการทาแผนภาพของSOLO

(แตละสมรรถนะเราตรวจสอบไดจากจดมงหมายตางๆ) การสรปแนวคด/ ผลโดยประมาณ

ความเปนอสระของวชา (ขอจากดของเราคอ บรบทของศาสตร/วชาการ)

การสรปแนวคด/ ผลโดยประมาณ

ขอสมมตฐานเกยวกบการใหนาหนกทเทากน (สมรรถนะจดมงหมายและหลายจดมงหมายในหลกสตรกาหนดนาหนกเทากน)

การสรปแนวคด/ ผลโดยประมาณ

ผลลพธ: ความมงมน/เจตนา วาง(นโยบาย/แผนการ) ผลสมฤทธ

(เรา วเคราะห นโยบาย/แผนการ, แต เหตผล เพอ ผลสมฤทธ) การนาไปใช

99

ประเดนสาคญทพงระมดระวงในการใช SOLO Taxonomy

การปรบใช SOLO Taxonomy กบแนวคดการสรรคสรางองคความร ตองนกอยเสมอวาปญหาทเกยวของกบการสอนและการเรยนร มอยมากมาย อาท

ในการสอนครผสอนมวธการสรางแรงจงใจในการเรยนรอยางไร ครผสอนตองมความรเกยวกบ แรงจงใจในการเรยนรของผเรยน

ในการเรยนรผเรยนมความสามารถในการเรยนรมากนอยเพยงใด จะตองมสงสนบสนนอะไรจงจะชวยใหผเรยนบรรลผลสมฤทธในการเรยนร

การกาหนดระดบคณภาพของสมรรถนะนเปนการใหความสาคญในการเรยนรของผเรยนแตละคนตามความสามารถ (แทน “สงทครมกระบวานกเรยนคนนน คนน เกง / ไมเกง หรอ ด / ไมด) และการสรางแรงจงใจใหผเรยนเพอจะนาไปสการเรยนรทด การปฏบตตามแนวคดดงกลาวน สรปไดวา

ทาให ILO ชดเจนยงขน (ความมงมน/เจตนา (Intended) การเรยนร (Learning) ผลผลต (Outcomes)

การทดสอบสมรรถนะ ILO’s การสอน

ครผสอนตองบอกกระบวนการ ILO ในการบรรลผลการเรยนร ใหนกเรยนไดรบทราบดวย

งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศ

ทศนย บญเตม (2546) ทาวจยเรอง การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน เปนการวจยชนเรยน มเปาหมายเพอพฒนาการเรยนการสอนรายวชา 241755 การพฒนาหลกสตรวทยาศาสตรในระดบโรงเรยน ซงเปนรายวชาบงคบสาหรบนกศกษาระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มวตถประสงคเพอศกษาความร ความคด และความรสกของผเรยนและผสอนรายวชาน เมอทดลองจดการเรยนการสอนแบบทอาศยการวจยเปนฐานตามแนวการคดการสอนแบบ RBL ของสมหวง พธยานวฒน และ ทศนย บญเตม (2537) การหาคาตอบเกยวกบความร ความคด และความรสกของผเรยนและผสอนรายวชานใชการวเคราะหเนอหาจากเอกสารการสะทอนผลการเรยนรทผเรยนแตละคนเขยนขนโดยอสระ ผลงานของนกศกษา และบทสรปบนทกผลการสอนของผสอน กระบวนการพฒนากจกรรมการเรยนการสอนในการวจยครงน ใชแนวทางของการวจยปฏบตการในการปรบปรงแผนการสอนแตละครง การออกแบบการสอนแตละครงเนน

100

ผเรยนเปนสาคญ โดยใหโอกาสผเรยนมสวนรวมในการออกแบบกจกรรมการเรยนร ผมสวนรวมในการวจยประกอบดวยผวจยททาหนาทเปนผสอนดวย และผทลงทะเบยนเรยนรายวชา 214755 ในภาคการศกษาตนปการศกษา 2545 จานวน 21 คน ผลการวจยพบวาผเรยนมความร เนอหาวชา เปนทนาพอใจ ผเรยนสามารถจดทาชนงานไดตามเกณฑทผสอนกาหนด ผเรยนไดสะทอนผลวาเกดความคดในดานตางๆ เชน ดานคณธรรมความเปนคร ดานแนวทางการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ ดานคณลกษณะการสอนทมประสทธผล และอนๆ รวมทงไดสะทอนความรสกวามความ พงพอใจกบแนวทางการสอนในรายวชานมาก แมจะรสกวามภาระงานคอนขางมากเกนไป แตกมความพยายามทจะทางานใหดทสด ในสวนผสอนนนผลการวเคราะหบนทกหลงการสอนพบวา การสอนโดยภาพรวมเปนทนาพอใจ มรายละเอยดบางจดทตองปรบปรงแกไข สวนใหญเปนดานเทคนคการเรยนผานเครอขาย และการควบคมเวลาในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ใจทพย ณ สงขลา (2546 : 81-88) ไดศกษาการพฒนาการเรยนการสอนแบบเนนวจยเพอความใฝรของนสตชนปท 1 คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยเพอพฒนารปแบบและ สรางเสรมการเรยนการสอนแบบเนนวจยผานเวบ และศกษาผลการเรยนการสอนแบบเนนวจยผานเวบทมตอความใฝรของนสต เครองมอทใชประกอบดวยเวบเพอการเรยนการสอนแบบเนนการวจย แบบสอบถามกอน และหลงเรยนแบบเนนวจยโดยใชเวบเปนสอ ไมพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต

อมรวชช นาครทรรพ (2546: 38-58) ไดทาการสอนวชาการศกษากบตนเอง ซงเปนวชาทใหนสตไดทาวจยในเรองทตนเองสนใจ โดยใชกระบวนการวจย แบบของใจ-หมายคาตอบ-สอบสวน-ครวญใคร-ไขความจรง มาเปนกรอบในการสอนผลการเรยนรของนกเรยนคอการเหนคณคาของการสอนแบบวจย ดงน 1. การเรยนรกระบวนการวจย 2. การเรยนการทางานรวมกน 3. การเรยนรคณคาทางสงคม 4. การเรยนรคณคาของการเรยนรและตามศรทธาในตนเอง จากผลการวจย โดยสวนใหญพบวา ผเรยนไดรบการพฒนาการเรยนรทงกระบวนการวจย

ผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะการคดวเคราะห คดแกปญหา ชวยใหผเรยน และครผสอนเหนคณคาและความสาคญของการแสวงหาความรดวยกระบวนการวจย

จฑา ธรรมชาต (2552) ไดศกษาเรอง การวจยและพฒนารปแบบการจดการเรยนรแบบใชวจยเปนฐานในรายวชาวจยทางการศกษา มวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการจดการเรยน การสอนโดยใชวจยเปนฐานในรายวชาวจยทางการศกษา ผลการศกษา พบวา 1) รปแบบการจดการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานสามารถทาไดหลากหลายวจย และจาแนกไดหลากหลายรปแบบ ไดแก การนาผลการวจยมาจดการเรยนร และการสอนกระบวนการวจยใหแกผเรยน หรอการใชผลการวจยในการจดการเรยนการสอน การสงเคราะหการวจย การรวมทาโครงการวจย และการทา

101

วจยดวยตนเอง 2) ผลการใชการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานทมตอคณลกษณะทพงประสงคของผเรยนใน 4 ดาน คอ ความรพนฐานการวจย ทกษะการคดแกปญหาดวยการวจย เจคตตอการวจย คณลกษณะของนกวจย พบวา การจดการเรยนรทผวจยออกแบบไวชวยสงเสรม คณลกษณะทพงประสงคทง 4 ดานในระดบมาก

สทธพล อาจอนทร, ธรชย เนตรถนอมศกด (2554) ไดศกษาการวจยเรอง “การจด การเรยนรโดยใชโครงการเปนฐานในรายวชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาระดบปรญญาตร 5 ป” เพอ 1) ศกษากระบวนการจดการเรยนรโดยใชโครงการเปนฐาน (Projece Based Laerning)

ในรายวชาการพฒาหลกสตรของนกศกษาระดบปรญญาตร หลกสตร 5 ป 2) พฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทเรยนรโดยใชโครงการเปนฐาน ใหนกศกษารอยละ 75 มผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 80 ขนไป 3) ศกษาความพงพอใจของนกศกษาทมตอการจดการเรยนรโดยใชโครงการเปนฐานรปแบบการวจยครงนเปนการวจยเชงปฏบตการ(Action Research)กลมเปาหมายเปนนกศกษาชนปท 4 สาขาวชาการสอนภาษาญปนและศ ลปศกษา ตามหลกสตร5 ป คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน จานวน 53 คน ผลการวจยพบวา 1) กระบวนการจดการเรยนรโดยใชโครงการเปนฐานในรายวชาการพฒนาหลกสตร ประกอบดวย การวางแผนและจดทาโครงการศกษาดานหลกสตร การไปศกษาดงานทสถานศกษา การเกบรวบรวมขอมลการศกษาดงานและการเขยนรายงานผลโครงการศกษาดงาน รวมทงการนาเสนอผลการศกษาดงาน การจดกระบวนการเรยนรดงกลาว สงผลใหนกศกษามความร ความเขาใจในกระบวนการพฒนาหลกสตรของสถานศกษา ไดทราบปญหาและอปสรรคในการจดทาหลกสตรสถานศกษาพรอมทงแนวทางการแกไขปญหาดงกลาวรวมทงทราบแนวทางในการนาหลกสตรไปใช และการประเมนหลกสตร 2) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทเรยนโดยใชโครงการเปนฐานมคาเฉลยเทากบ 24.72 คดเปนรอยละ 82.40 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไวรอยละ 80 และมจานวนนกเรยนทผานเกณฑทกาหนดไว จานวน 41 คนคดเปนรอยละ 77.36 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไวรอยละ 75 และ 3) นกศกษามความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชโครงการเปนฐาน ในภาพรวมอยในระดบมาก

สเทพ อวมเจรญ, ประเสรฐ มงคล, วชรา เลาเรยนด (2555) ไดศกษาวจยเรอง “การพฒนาการสอนวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาบณฑตศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร” เพอ 1) พฒนาการสอนวชา “ระดบบณฑตศกษา” 2) เปรยบเทยบผลการเรยนรวชาการพฒนาหลกสตรกอนและหลงการจดการเรยนการสอนและ 3) เพอสอบถามความคดเหนของนกศกษาเกยวกบการเรยนการสอน กลมตวอยางคอ นกศกษาบณฑตศกษาจานวน 30 คน สาขาวชาหลกสตรและการสอนทลงทะเบยนเรยนวชาการพฒนาหลกสตรในปการศกษา 2555

102

ระยะเวลาในการสอน 16 สปดาหๆ ละ 3 ชวโมง กลมตวอยางไดมาโดยการสมอยางงาย เครองมอวจยคอ แบบทดสอบการเรยนรวชา "การพฒนาหลกสตร"แบบสอบถามความคดเหนตอการเรยนการสอน วเคราะหขอมลโดยการทดสอบคาท (t-test) และการวเคราะหคาความถคารอยละ และวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจยมดงน 1. ผลการศกษาการพฒนาการสอน "การพฒนาหลกสตร" ระดบบณฑตศกษา พบวากระบวนการสอนทพฒนาทพฒนาขนตามลาดบขนการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน มขนตอนการเรยนการสอน 5 ขน ดงน (1) วเคราะหการเรยนร (2) การวางแผนการเรยนร (3) การพฒนาทกษะการเรยนร (4) การสรปความรและการวพากษความรและ (5) การประเมนการเรยนร 2. ผลการเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนการสอน พบวา คะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3) นกศกษามความคดเหนตอการจดการเรยนการสอน อยในระดบเหนดวยมากทกขอ โดยลาดบแรกคอ บรรยากาศในการเรยนสงเสรมการเรยนรรวมกน รองลงมาเหนดวยกน การสงเสรมใหผเรยนวางแผนการเรยนรดวยตนเอง และกจกรรมมงฝกคดวเคราะหในสงทไดเรยนตามลาดบ

2. งานวจยตางประเทศ

เวบเบอร (Weber 2000 : 5-50) ไดศกษาเรองรปแบบการสอน 5 ขนของการสอนแบบแกปญหาโดยใชการสอนแบบพหปญญา (Five-Phase o PBL : Multiple Intelligence Teaching

Approach Model for Redesigned Higher Education Classes) ทสถาบนวจยการศกษา (Higher

Education Research Institute) ของ UCLA โดยการสารวจนกศกษาภาคปกตชนปท 1 จานวนมากกวา 260,000 คน การวจยมวตถประสงคเพอนารปแบบการสอนแบบแกปญหา (PBL Model) เขามาใชและแกปญหาทพบ เพอประยกตใชรปแบบการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎพหปญญา (Multiple Intelligence Teaching Approach : MITA) ในการแกปญหาของผเรยนทเฉอย (Passivity)

ในชนเรยน ผลการวจยพบวา รปแบบการสอนแกปญหาซบซอนใน การเรยนรตามสภาพจรง ประกอบดวย 5 ขน คอ ขนท 1 ผสอนนาเขาปญหาและสนทนาเพอจะหาคาสาคญของปญหากบผเรยนโดยทวไป ขนท 2 ระบเปาหมายทชดเจน อนเปนการเรยนรขนตาซงตองการใหผเรยนทงหมดไดสมฤทธผล ขนท 3 สรางมตคณภาพ ทเปนเกณฑเฉพาะสาหรบประเมนงานตางๆ ขนท 4 กาหนดการเรยนรและประเมนงานทสมพนธกบปญหาในชวตจรง ความสนใจของผเรยนและความสามารถและเนอหาทตองการ และขนท 5 ผเรยนและครรวมกนสรปความรทไดรบและกระบวนการเรยนร เพอสรางความรและปรบโครงสรางความร ชวยใหมความเขาใจอยางลกซงขน

มสวนรวมของผเรยนมากขนกระตนแรงจงใจผเรยนหรอบรณการเพมความรเพอแกปญหาทซบซอนขนได

103

นโคโลวา เอส. (Nikolova S,อางถง วรรวสา มณผล, 2547) ไดศกษาเกยวกบรปรางของคารบอนโดยใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน (research based learning model) กบ นกศกษาระดบปรญญาตร พบวาการเรยนการสอนดงกลาวสามารถสรางรากฐานอยางตอเนองในการฝกทกษะกจกรรมการเรยนรและการตดตอนอกชนเรยนระหวางคณะกบนกศกษาทจบชนเรยน ประสบการณวจยจะเปนการเชอมโยงการวเคราะหใหเขากบนกศกษาได

เมเยอร และคณะ (Meyers and Other. (2002) ไดศกษาวจยเรอง การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรเพอสรางเสรมผลการเรยนรทลมลก ผลการศกษาสรปไดวา การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรตามสภาพจรง ของนกศกษาชนปท 3 เพอชวยใหผเรยนมคณภาพการเรยนรสงขนโดยกาหนดขอบขายในการสนบสนนการเรยนรของผเรยนดวย Web Based Learning, การบรรยาย, ฝกปฏบต,

paper-based resource อาท เอกสารแนวทางการศกษาและคมอปฏบตงาน) การเรยนรจากหองเรยนเสมอนจรง และทสาคญอยางยงชดของภาระงานการประเมนทพฒนาความเขาใจเชงคดวจารณญาณ (critical understanding) ในพนฐานกระบวนการของระบบงานทศกษา งานของเมเยอรและคณะไดพฒนากลยทธการสอนและการเรยนร โดยใชหลกการออกแบบหลกสตร 3 ประเดน ดงน 1) การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรทเปนทสนใจและผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร (develop an

interesting and engaging learning environment) 2) กาหนดภาระงานในการประเมนทสะทอนภาพการคดวจารณญาณของผเรยน (set assessment tasks which oblige students to think critically) และ 3) กาหนดภาระงาน การประเมนทเปนโลกแหงความเปนจรงทสมพนธกน และผลสะสมเปนผลสบเนองกน (set realistic assessment task which are interlinked and cumulative in effect)

เมเยอร และนลท (Meyers and McNulty. 2009 : 566) เสนอแนวคดการจดกจกรรมการเรยนตามสภาพจรง เพอชวยใหคณภาพของผลการเรยนรสงสด ในการพฒนารายวชาตางๆ ชวยใหผเรยนไดเรยนรจากวสดในการเรยนร ภาระงานและประสบการณการเรยนร โดยอาศยหลกการออกแบบหลกสตร 5 ประการ คอ 1) โลกแหงความเปนจรงและเรองทเกยวของ 2) โครงสราง การจดลาดบและความสมพนธภายใน 3) ความตองการของผ เรยนในการใชและมสวนรวมในความกาวหนาของการพฒนาความคดระดบสง 4) การปรบเปลยนในแตละขนตอนและผลการเรยนรทคาดหวงและ 5) การใหความทาทายในการเรยนร ความสนใจและแรงจงใจในการเรยนร สอดคลองกบแบบจาลอง 3P ของ Biggs (Biggs’s 3 Presage-Process-Product) แบบจาลองนแสดงการสรางความเขาใจใหกบผเรยน แบบจาลองแสดงถงปฏสมพนธระหวางการสอนของผสอนและกระบวนการการเรยนรของผเรยน ในขน Presage เปนการเรยนการสอนโดยทวๆ ไป เปนการประยกตการเรยนรในการทาหนาทของสงแวดลอมการเรยนร โดยผเรยนในระดบอดมศกษาดวยความคาดหวงในความและพฤตกรรมในการพฒนาบคลกภาพอนเนองมาจากประสบการณ

104

การศกษา ในขน Process เปนการปฏบตภาระงาน ภายใตการรบรในบรบทของการสอน แรงจงใจในการเรยนร และการไขวควา รวมถงการตดสนใจในการปฏบตโดยไมชกชา ทงหลายทงปวงเปนการเรยนรตามภาระงาน ในขน Product ผเรยนเรยนรทเปนทงความคดในระดบตาและระดบสง

สรป

การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยไดสงเคราะหเพอพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร โดยอาศยแนวคดการจดการเรยนรเนนผเรยนเปนศนยกลาง ทฤษฎการเรยนรคอนสตรคตวสท (constructivism

theory) หลกการจดการเรยนรแบบสรางความร (constructivist teaching and learning) ขนตอนการเรยนรแบบสรางความรดวยตนเอง คอ การทาความกระจางชดในความร การเลอกรบและทาความเขาใจสารสนเทศใหม และการตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม ซงกจกรรมการเรยนการสอนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน เปนการเรยนรโดยการใชการวจยเปนฐาน

105

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเพอการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ใชวธดาเนนการวจย ในลกษณะการวจยและพฒนา (Research and Development) โดยมรายละเอยดวธการดาเนนการวจย ดงน

วธดาเนนการวจยเพอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร แบงขนตอนการวจยเปน 4 ขนตอนดงน

ขนตอนท 1 การวเคราะหหลกสตรทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร (Analysis)

ขนตอนท 2 การออกแบบและพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร (Design and Development)

ขนตอนท 3 การนารปแบบการสอนทพฒนาขนไปทดลองใชในรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร (Implementation: l)

ขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร(Evaluation: E)

รายละเอยดระยะดาเนนการวจยเพอการพฒนารปแบบการเรยนการสอนมการดาเนน การวจยดงตอไปน

การวจยขนตอนท 1 (Analysis: A) การวเคราะหหลกสตรทใชในรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ผวจยไดดาเนนการดงน

ผวจยวเคราะหขอมล ทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร โดยวเคราะห หลกการพฒนาหลกสตรของ

ไทเลอร แนวคดการพฒนาหลกสตรของทาบา แบบจาลองการพฒนาหลกสตรของเซเลอร อเลกซานเดอรและเลวส และกระบวนการพฒนาหลกสตรของวชย วงษใหญ ผวจยไดวเคราะหหลกสตรครศาสตรบณฑต รายวชาการพฒนาหลกสตร วเคราะหมาตรฐานของครสภา เกยวกบสาระความร สมรรถนะของครในการพฒนาหลกสตร ศกษาวเคราะหเอกสาร งานการวจย และวเคราะหการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร ศกษาแนวคด ทฤษฎ ประกอบดวย จตวทยาการเรยนรเนนผเรยน

106

เปนสาคญ การสรางองคความรดวยตนเอง และการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน ดงรายละเอยดตอไปน

จากการศกษาวเคราะหงานและภาระงาน (jobs and task) ในกระบวนการพฒนาหลกสตรและกรอบมาตรฐานวชาชพคร ของครสภา ในสาระความรและสมรรถนะของคร มาตรฐาน ท 2 การพฒนาหลกสตร และจากการศกษากระบวนการพฒนาหลกสตรทถอวาเปนตนแบบ และแนวคดอนๆ ทเปนการพฒนาจากตนแบบ ผวจยเลอกแนวคดของ ไทเลอร ทาบา เซเลอร อเลกซานเดอรและเลวส โอลวา และวชย วงษใหญ ไดขอสรปวากระบวนการพฒนาหลกสตร ประกอบดวย สาระสาคญ 4 ประเดน คอ

1. การวางแผนหลกสตร (curriculum planning)

2. การออกแบบหลกสตร (curriculum design)

3. การจดระบบหลกสตร (curriculum organization) 4. การประเมนหลกสตร (curriculum evaluation)

ผวจ ยไดนาผลการวเคราะหมากาหนดเครองมอประเมนความรความสามารถ ใน การพฒนาหลกสตรของนกศกษาวชาชพคร เพอการบรรลวตถประสงคการเรยนรวชาการพฒนาหลกสตร ตามหลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม และมคณภาพตามเกณฑทครสภากาหนด ทงในดานความรและสมรรถนะในการพฒนาหลกสตร เครองมอวดผล ประกอบดวย

1. แบบทดสอบความรใชในการประเมนความรในการพฒนาหลกสตรเปนคะแนนทไดจากการตอบแบบทดสอบ Pretest และ posttest ทมเนอหาสาระตามหลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม วชาการพฒนาหลกสตร และมาตรฐาน ท 2 ตามมาตรฐานครสภาทเกยวกบ สาระความร สมรรถนะในการพฒนาหลกสตร

2. แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาตามขนตอนรปแบบการเรยนการสอน การประเมนคณภาพ โดยกาหนดเกณฑคณภาพดวย SOLO Taxonomy ตามแนวคดของ John Biggs กาหนดคาระดบเปน 1 = ความสามารถระดบตา 2 = ความสามารถระดบกลาง และ 3 = ความสามารถระดบสง

107

ขนตอนท 1 การวจย (Research : R ) การวเคราะห (Analysis : A)

แผนภาพท 11 ขนตอนท 1 การวจย (Research : R) การวเคราะหหลกสตร (Analysis : A)

การวจยขนตอนท 1 วจย (Research) : การวเคราะห

ความรกระบวนการพฒนาหลกสตร

ประกอบดวย 4 ประเดนหลก คอ 1. การวางแผนหลกสตร (curriculum planning)

2. การออกแบบหลกสตร (curriculum design)

3. การจดระบบหลกสตร (curriculum organization) 4. การประเมนหลกสตร (curriculum evaluation)

ความสามารถสมรรถนะ 1. สามารถวเคราะหหลกสตร

2. สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย

3. สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร

4. สามารถจดทาหลกสตร

วเคราะหหลกสตร วชาการพฒนาหลกสตร วเคราะหหลกสตรครศาสตรบณฑต รายวชาการพฒนาหลกสตร และมาตรฐานของครสภา

สรางแบบสอบถามผเชยวชาญ เกยวกบ สาระความร สมรรถนะ วชาการพฒนาหลกสตร กบความสอดคลองกบหลกสตรครศาสตรบณฑต มหาวทยาลยนครพนม และมาตรฐานของครสภา และความคดเหนของผเชยวชาญในการพจารณาเครองมอ แบบทดสอบความร และแบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร

นาผลการวเคราะหหลกสตร และเครองมอวดผล ไปเกบขอมลเพอนามาหาคาดชนความสอดคลองและปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะผเชยวชาญ

ผลการวเคราะห

108

ตารางท 7 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 1 : Analysis วเคราะหหลกสตร

ขนตอน การวจย

วตถประสงค ของการวจย วธดาเนนการวจย แหลงขอมล/

กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล ผลทไดรบ

1. การวจย (Research:R1) 1. วเคราะหขอมลหลกสตรคณะ ศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม

2. วเคราะหหลกสตรมาตรฐาน

ครสภา

1. เพอกาหนดสาระความรและสมรรถนะในการพฒนาหลกสตร

2. เพอกาหนดเครองมอประเมนความรและความสามารถในการพฒนาหลกสตร

1. ศกษาวเคราะหขอมลและเอกสารงานวจยทเกยวของกบสาระความรวชาการพฒนาหลกสตร 2. นาเกณฑคณภาพบณฑตและมาตรฐาน

ครสภามาเปนกรอบใน

การกาหนดผลผลตของหลกสตร

3. กาหนดเครองมอวดความรและสมรรถนะในการพฒนาหลกสตรตามมาตรฐาน ครสภา

1. เอกสาร งานวจย วชาการพฒนาหลกสตร

2. หลกสตรครศาสตรบณฑต คณะ

ศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม

หลกสตร

3. มาตรฐานวชาชพครของครสภา

1. แบบ สอบถามผเชยวชาญ

วชาการพฒนาหลกสตรหลกสตรคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม และ

มาตรฐาน ครสภา มาตรฐานท 2

สาระความร สมรรถนะ

1. การวเคราะหเนอหาสาระความร ภาระงาน ชนงาน โครงงาน

2. วเคราะหจดประสงคการเรยนรเพอสรางเครองมอวดผลทงดานความรและความสามารถ

1. ไดสาระความรและความสามารถในการเรยนรวชาการพฒนาหลกสตร

2. ไดโครงสรางการประเมนความรและความสามารถในวชาพฒนาหลกสตร

109

การวจยขนตอนท 2 การออกแบบและการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร (Design and Development) ดาเนนการดงน

ผวจยออกแบบรปแบบการเรยนการสอน โดยนากระบวนการการวจยเพอพฒนาการเรยนร การสรางองคความรการแกปญหาอยางสรางสรรค และการวจยทเกยวของ มาพฒนา NPU Model ดงตารางท 8

ตารางท 8 ความสมพนธระหวางพนฐานการพฒนารปแบบการเรยนการสอน NPU Model

แนวคดในการจด

การเรยนการสอน

กระบวนการพฒนาหลกสตร

การทา

ความกระจางชดในความร



การคนหาความจรง การคนหาแนวคด การคนหาคาตอบ

ตวแปรกอนเรยน

(Presage)

ตวแปรระหวางการเรยนการสอน(Process)

ตวแปรผลผลต

(Product)

วเคราะหจดหมายในการเรยนร

วางแผน การเรยนร


การสรป/การวพากษความร

ประเมนการเรยนร

ตรวจสอบทบทวน

การประเมนความตองการจาเปนในการเรยนร

(Needs Analysis)


(Praxis)

การประเมนความเขาใจในการเรยนร(Understanding)

การวางแผนหลกสตร

การออกแบบหลกสตร

การจดระบบหลกสตร

การประเมนหลกสตร

จากตารางท 8 ผวจยนาสาระความรกระบวนการพฒนาหลกสตร ประกอบดวย การวางแผนหลกสตร การออกแบบหลกสตร การจดระบบหลกสตร และการประเมนหลกสตร มาออกแบบจดการเรยนการสอนอาศยขนตอนการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเองประกอบดวย 3 ขนตอน คอ (1) การทาความกระจางชดในความร (2) การเลอกรบและทาความเขาใจสารสนเทศใหม และ(3) การตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของออสบอรน(Osborn 1963) จานวน 3 ขนตอน คอ (1) การคนหาความจรง (2) การคนหาความคด และ (3) การ

110

คนหาคาตอบ งานวจยรปแบบการเรยนการสอน Biggs 3’s P Model ประกอบดวย (1) ตวแปรกอนเรยน (2) ตวแปรระหวางการเรยนการสอน และ(3) ตวแปรผลผลต และกระบวนการวจยในการเรยนร ประกอบดวย (1) วเคราะหจดหมายในการเรยนร (2) วางแผน การเรยนร (3) การพฒนาทกษะการเรยนร (4) การสรป/การวพากษความร และ(5) ประเมนการเรยนร ผวจยไดสงเคราะหจดทารางรปแบบการเรยนการสอน NPU Model ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ (1) การประเมนความตองการจาเปนในการเรยนร (2) ขนการพฒนาทกษะการเรยนร (3) ตรวจสอบทบทวนความเขาใจในการเรยนร ในแตละขนตอนมรายละเอยด ดงตอไปน

ขนท 1 การประเมนความตองการจาเปนในการเรยนร (Need Analysis) ขนท 1 เปนขนตอนทผเรยนจะตองปฏบตการ 2 ประเดน คอ

1.1 วเคราะหจดหมายในการเรยนร นกศกษาวเคราะหหลกการจดการศกษา ทกษะ การเรยนรในศตวรรษท 21 และจดหมายของการศกษาในระดบสากล (World class Education) เพอกาหนดจดหมายในการเรยนรวชา “การพฒนาหลกสตร” และนาไปกาหนดจดหมายของหลกสตรทนกศกษาจะตองพฒนาขน

1.2 การวางแผนการเรยนร ผเรยนวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 1) กาหนดกลยทธ การพฒนาตนเอง จากการศกษาเอกสาร หนงสอ หลกฐานรองรอย หรอการสบคนในระบบเครอขายอนเทอรเนต หรอปฏบตกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเรยนร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2) จดทาปฏทนและเครองมอในการกากบตดตาม เพอการประเมนตนเอง ในการพฒนาหลกสตร

ขนท 2 การพฒนาทกษะการเรยนร (Praxis) ขนท 2 เปนขนตอนทผเรยนจะตองปฏบตการ 2 ประเดน คอ

2.1 การพฒนาทกษะการเรยนร นกศกษาเรยนรดวยการแสวงหาและใชแหลงการเรยนร ทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ และการเรยนรรวมกน การใชวธการตางๆ ในการเรยนร และการตรวจสอบความร “กระบวนการพฒนาหลกสตร”

2.1.1 การแสวงหาและใชแหลงการเรยนร 2.1.2 การใชวธการตางๆ ในการเรยนร 2.1.3 การตรวจสอบความร

นกศกษาจะไดรบการสนบสนนใหทากจกรรมการปฏบต การใชคอมพวเตอร และกจกรรมกลม มการแลกเปลยนความคดของนกศกษา เปดการอภปรายใหกวางขวาง เสนอหลกฐานรองรอยของความคดของนกพฒนาหลกสตร เปดโอกาสใหนกศกษาไดอภปรายกบกลมเพอน ภายใตบรรยากาศการเรยนรทสนบสนนซงกนและกน

111

2.2 การสรปความร และการวพากษความร ผสอนสงเสรมใหนกศกษาไดอธบายแนวคด “กระบวนการพฒนาหลกสตร” โดยใชภาษาของตนเอง สอบถามถงหลกฐานและความชดเจนในการอธบายของนกศกษา ทใชความรเดมหรอประสบการณทมมากอนของผเรยนเปนพนฐานในการอธบาย ในสวนการวพากษความรผ สอนกระตนใหผ เ รยนขยายความร ความเขาใจใน “กระบวนการพฒนาหลกสตร” ของนกศกษาโดยผานประสบการณใหมๆ ผเรยนจะไดรบการสนบสนนใหนาความรปรบใชกบประสบการณในชวตจรง โดยผานกระบวนการพฒนาหลกสตรนกศกษานาความรความเขาใจไปประยกตโดยการพฒนาหลกสตรเพมขน

ขนท 3 การตรวจสอบทบทวนความเขาใจในการเรยนร (Understanding Review)

การประเมนความเขาใจในการเรยนร – การประเมนความร สงเสรมใหนกศกษาประเมนความร และความสามารถของตนเอง ประเมนความกาวหนาในการเรยน และประเมนการบรรลจดหมายการศกษา

ผวจยดาเนนการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร โดยนารางรปแบบการเรยนการสอน เขยนเปนแผนภาพ ท 12

แผนภาพท 12 รางรปแบบการเรยนการสอนรายวชาการพฒนาหลกสตร

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

ผวจยนารางรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ดงน 1. สรางแบบสอบถามผเชยวชาญ เกยวกบ ความเปนไปได ความเหมาะสมของรปแบบ

การเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน และนาแบบสอบถามไปใหทปรกษาวทยานพนธตรวจแกไข ประเดนความเทยงตรง เพอสอบถามผเชยวชาญเกยวกบความสอดคลองระหวางกระบวนการ

112

การพฒนาหลกสตรกบรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน และการสอความหมายของแบบสอบถาม

2. นารางรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ไปใหผเชยวชาญดานการพฒนาหลกสตร (รายละเอยดปรากฏในภาคผนวก ผเชยวชาญชดท 1 จานวน 5 คน ทมคณสมบตจบการศกษาในระดบปรญญาเอก สาขาวชาหลกสตรและการสอน และเปนผสอนวชาการพฒนาหลกสตร ในระดบอดมศกษา พจารณาความสอดคลองระหวางกระบวนการการพฒนาหลกสตรกบรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน ทพฒนาขน

การปรบปรงแกไขรางรปแบบการเรยนการสอน ตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ ประเดนแกไขทสาคญ มดงน

1. ในดานสาระความรวชาการพฒนาหลกสตร การสอสารสอความหมายทมาจากภาษาองกฤษ curriculum organization ผเชยวชาญใหแนวคดวา อาจสอความหมายคลาดเคลอน ทบางคนใชในความหมายของการจดการหลกสตร หรอ การจดหลกสตร หรอการจดระบบหลกสตร หรอใชในความหมายของการนาหลกสตรไปใช ในทนผวจยใชคาวา การจดระบบหลกสตร

2. รปแบบการเรยนการสอนควรสอความหมายสาคญของคาวาวจยเปนฐาน ผวจยไดอาศยนยาม วจย หมายถง กระบวนการแสวงหาความรดวยวธการทเชอถอได ดงนนจงไดนาหลกการจดการเรยนรแบบสรางความร (constructivist teaching and learning) มาเปนสวนสาคญในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน จากการสมภาษณไดขอมลเพมเตมวา วชาพฒนาหลกสตร สาระสาคญอยทความเปนพลวตรอนเปนมาจากพนฐานในการพฒนาหลกสตรมการเปลยนแปลงไปทงในดานตวผเรยน สงคม และวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน เพอตอบสนองความเปนพลวตรดงกลาวจาเปนตองอาศยทงผบรหารและผสอน ทมความรความเขาใจสามารถปรบเปลยนหรอยดหยน ไดรวดเรวตามขอมลพนฐานดานตางๆ ทเปลยนแปลงไป

จากคาแนะนาดงกลาวนผวจยไดนากระบวนการเรยนรแบบการสรางความรดวยตนเอง (The Constructivist Learning Model; CLM) มาปรบใชเปนสวนหนงในการจดขนตอนหรอกจกรรมการเรยนการสอน ผวจยพฒนารปแบบการเรยนการสอน วชาการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร โดยอาศยกรอบแนวคดทฤษฎในการพฒนาหลกสตร แลวนาไปทดลองใชกบประชากรทไมใชกลมตวอยาง

113

การทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน ผวจยนารปแบบการเรยนการสอนและเครองมอวดผล ไปทดลองใชกบประชากรทไมใช

กลมตวอยางทไดมาจากการสมแบบหลายขนตอน ไดแก นกศกษาวชาชพคร สาขาวชาวทยาศาสตรจานวน 50 คน ในภาคเรยน 1 ปการศกษา 2556

สรปการวจยขนตอนท 2 ดงแผนภาพท 13

แผนภาพท 13 ขนตอนท 2 การพฒนา (Development : D) การออกแบบและพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

การวจยขนตอนท 2 การพฒนา (Development) : การออกแบบและพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

รางรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

ใชแนวคด การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค รปแบบการเรยนการสอน Biggs 3’s P Model และกระบวนการวจยในการเรยนร

สรางแบบสอบถามผเชยวชาญเกยวกบความถกตองและเปนไปไดของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

นาแบบสอบถามและรางรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน และเครองมอวดผล ไปสอบถามผเชยวชาญเพอนามาวเคราะหหาคาดชนความสอดคลองและปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะผเชยวชาญ

ทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน กบนกศกษาวชาชพคร สาขาวชาวทยาศาสตร จานวน 50 คน ในภาคเรยน 1 ปการศกษา 2556

ประเมนผลการทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน และแกไขปรบปรง

114

สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 2 การออกแบบและการพฒนารปแบบการเรยนการสอน ดงตารางท 9

ตารางท 9 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 2 การออกแบบและการพฒนารปแบบการเรยนการ

สอน Design and Development

ขนตอนการวจย วตถประสงค ของการวจย


แหลงขอมล/กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะห

ขอมล ผลทไดรบ

2. การออกแบบและการพฒนา 1. การออกแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

เพอสรางรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน

นาผลการสงเคราะหรปแบบทไดจากขนตอนท 1 มาสรางรปแบบการเรยนการสอน (ฉบบราง)

ขอมลจากการวเคราะหเนอหาจากขนตอนท 1

1. แบบวเคราะหเอกสาร

2. แบบวเคราะหเนอหา

1. การวเคราะหเนอหา (Content

Analysis)

ไดรางรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร

2. ตรวจสอบความถกตองและความเปนไปไดของรปแบบการเรยนการสอน

1. เพอตรวจสอบความถกตองและความเปนไปไดของรปแบบทพฒนาขน

2. เพอตรวจสอบคณภาพของเครองมอประกอบรปแบบ

3. เพอปรบปรงเครองมอ

1. จดเตรยมเครองมอและวางแผนการใชรปแบบ

2. ทาความเขาใจกบผเกยวของ

3. ศกษาทดลองนารองรปแบบทพฒนาขนกบประชากรทไมใชกลมตวอยาง เพอหาประสทธภาพของรปแบบ

4. ปรบปรง แกไขรปแบบการเรยนการสอน

ทดลองกบประชากรทไมใชกลมตวอยาง

1. รปแบบการเรยนการสอน 2. แบบ ทดสอบความร

3. แบบประเมนความสามารถ

4.แบบ สอบถามความคดเหน


Analysis) 2. คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

3. คารอยละและความถ

1. ผลการทดลองทไดจากการศกษานารอง

2. รปแบบการเรยนการสอน และเครองมอประกอบรปแบบ npu

115

การวจยขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไปทดลองใช โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร (Implementation) ดาเนนการดงน

การใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

วตถประสงค

เพอใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

วธการศกษา 1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง

1.1. ประชากรในการวจยครงน คอ นกศกษาวชาชพครระดบปรญญาตร หลกสตร

ครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2556 จานวน 5 สาขาวชา คอ สาขาวทยาศาสตร สาขาภาษาองกฤษ สาขาคอมพวเตอร สาขาการศกษาปฐมวย สาขาสงคมศกษา รวมจานวนนกศกษา 788 คน

1.2. กลมตวอยางในการวจยครงน คอ นกศกษาวชาชพคร ปท 2 คณะศลปศาสตร และวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ไดมาโดยการสมแบบหลายขนตอน (Multistage Random Sampling) ขนท 1 สมนกศกษาจาก 5 สาขาวชา สมมา 1

สาขาวชา ไดนกศกษาสาขาวชาภาษาองกฤษ ขนท 2 สมจานวนนกศกษาในสาขาวชาภาษาองกฤษมาจานวน 30 คน

2. แบบแผนการวจย การวจยครงนขนตอนดวยกระบวนการวจยแบบการทดลองขนพนฐาน (Pre-Experimental Design) (Tuckman 1999 : 160) ดงแผนภาพท 14

O1 X O2

แผนภาพท 14 แบบแผนการวจย

O1 แทน การทดสอบกอนเรยน

X แทน การจดกจกรรมตามรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

O2 แทน การทดสอบหลงการเรยน

116

3. การจดเตรยมเครองมอทใชในการวจย 3.1 รปแบบการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร ทผานการทดลองใชในภาค

เรยนท 1 ปการศกษา 2556 และแกไขปรบปรงแลว 3.2 แบบทดสอบวดความร ทผานการทดลองใชในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556

และแกไขปรบปรงแลว มคณภาพทงในดานความเทยงตรงตามเนอหา ความเชอมน และอานาจจาแนก จานวน 30 ขอ

3.3 แบบประเมนความสามารถปฏบตการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 3.4 แบบสอบถามความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอรปแบบการเรยนการ

สอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

4. การดาเนนการใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

ดาเนนการใชรปแบบการเรยนการสอน NPU Model ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 เปนระยะเวลา 16 สปดาห สปดาหละ 4 คาบ เวลา 13.00 – 17.00 น.

สรปการวจยขนตอนท 2 ดงแผนภาพท 15

ขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอน NPU Model ทพฒนาขนไปใชสอนวชา การพฒนาหลกสตร (Implementation) ดาเนนการดงน

แผนภาพท 15 ขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไปใชสอนวชาการพฒนาหลกสตร

ขนตอนท 3

การวจยขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนเพอใชหลกสตร (Implement: I)

ทดสอบกอนเรยน (Pretest) ชแจงรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน เรยกวา NPU Model

1. จดการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน 2. ประเมนความสามารถการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ในระหวางการเรยนการสอน

ทดสอบหลงเรยน (Posttest)

และสอบถามความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

117

สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไปใชสอนวชาการพฒนาหลกสตร ดงตารางท 10

ตารางท 10 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไป ใชสอนวชาการพฒนาหลกสตร (Implementation)





3. การนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน- NPU Model ไปใช (Implementation)

เพอทดลองใชรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน

1. ใชวธการวจยเชงทดลองกบกลมตวอยาง 2. นาเครองมอทพฒนาขนไปใชตามรปแบบการเรยนการสอนNPU Model

นกศกษาวชาชพคร สาขาวชาเอกภาษาองกฤษ จานวน 30 คน

1 แบบทดสอบ

ความร วชาการพฒนาหลกสตร 2. แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 3. แบบ สอบถามความคดเหนของนกศกษา

1. คาความถและรอยละ

2. คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน


Analysis)

ขอมลทไดจากการทดลองใชรปแบบรปแบบการเรยนการสอน 1. ผลแบบ ทดสอบความร เกยวกบวชาการพฒนาหลกสตร 2. ผลประเมนความสามารถ หลกสตร

3. ผลสอบถามความคดเหนของนกศกษา

118

การวจยขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร (Evaluation: E) ดาเนนการดงน

ประเมนคณภาพการพฒนาหลกสตรสถานศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร เปนการสรปผลการประเมน NPU Model

วตถประสงค

1. เพอประเมนคณภาพการพฒนาหลกสตรสถานศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

2. เพอปรบปรง แกไข และตรวจสอบขนสดทายใหไดการพฒนาหลกสตรสถานศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

วธการศกษา วธการศกษามการดาเนนการ ดงน

1. รวบรวมขอมลทไดจากการประเมนคณภาพรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน ทเรยกวา NPU Model ดงน

1.1 ผลการประเมนจากนกศกษาวชาชพคร

1.1.1 คะแนนเปรยบเทยบแบบทดสอบความร กอนและหลงใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

1.1.2 คะแนนคาเฉลยความสามารถการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 1.1.3 คะแนนคาเฉลยความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอรปแบบการ

เรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

2. ผวจยดาเนนการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพ ดงน

2.1 ขอมลจากแบบทดสอบวดความร วเคราะหโดย เปรยบเทยบคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน รอยละ และการทดสอบคาท (t-test)

2.2 ขอมลจากแบบประเมนความสามารถของการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ประเมนความสามารถดวยแบบตรวจสอบผลงาน แบบ Rubric ประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เปนคาระดบ ได 1 คะแนน หมายถง ระดบความสามารถตา ได 2 คะแนน หมายถง ระดบความสามารถกลาง ได 3 คะแนน หมายถง ระดบความสามารถสง

2.3 ขอมลจากแบบประเมนความคดเหน วเคราะหโดย ใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

119

3. รปแบบการเรยนการสอนไดนาสาระความรในการพฒนาหลกสตร เพอใหนกศกษามความรการพฒนาหลกสตรดงน 1. การวางแผนหลกสตร (Curriculum Planning) 2. การออกแบบหลกสตร (Curriculum Design) 3. การจดระบบหลกสตร (Curriculum Organize) 4. การประเมนหลกสตร (Curriculum Evaluation) มาจดการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน ตาม NPU Model และประเมนความร วชาพฒนาหลกสตรและความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา

4. ปรบปรงแกไขหลงจากผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร NPU Model

สรปการวจยขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน วชาการพฒนาหลกสตร (Evaluation) ดงแผนภาพท 16

‘ แผนภาพท 16 การพฒนา (Development : D)การประเมนคณภาพหลกสตร (Evaluation : E)

แผนภาพท 16 ขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร (Evaluation)

ประเมนรปแบบการเรยนการสอน วชาการพฒนาหลกสตร ดงน 1. รวบรวมขอมล

1.1 ผลการประเมนจากนกศกษาวชาชพคร 1.1.1 คะแนนเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความรกอน และ หลงใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน 1.1.2 คะแนน คาเฉลยของคะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 1.1.3 คะแนน คาเฉลยความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอหลกสตร 2. ผวจยดาเนนการวเคราะหขอมลในเชงปรมาณและเชงคณภาพ 3. ปรบปรงแกไขหลกสตร

การพฒนาหลกสตรสถานศกษา การพฒนารปแบบการเรยนการสอน

โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร (ฉบบสมบรณ)

120

สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน วชาการพฒนาหลกสตร ดงตารางท 11

ตารางท 11 สรปวธการดาเนนการวจย ขนตอนท 4 การประเมนรปแบบการเรยนการสอน วชาการ

พฒนาหลกสตร (Evaluation)





4. การประเมน (Evaluation) =(Development : D2) การประเมนและปรบปรงรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

1. ประเมนประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน ใหมความเหมาะสมยงขน

2. เพอปรบปรงรปแบบการเรยนการสอน ฉบบสมบรณ

1. ประเมนประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน -การทดสอบความร -แบบประเมนความสามารถ

-แบบสอบถามความคดเหนของนกศกษา

ผเชยวชาญประเมนความพรอมเอกสารพรอมใช ความเปนไปไดใชมา 1 ภาคเรยน โดยไดขอมลจากผเชยวชาญ การเกบจรงในสนาม

1. แบบ

ทดสอบความร ความเขาใจเกยวกบรปแบบการเรยนการสอน 1.แบบ

ทดสอบความร เกยวกบรปแบบการเรยนการสอน 2. แบบประเมนความสามารถ

3. แบบประเมนความคดเหนของนกศกษา

1. การวเคราะห คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

คารอยละและความถ

ผลการประเมนคณภาพของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครเรยกวา NPU

Model

สรปกรอบการดาเนนการวจย เรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดงแผนภาพท 17

122

เครองมอทใชในการวจย การพฒนาหลกสตรสถานศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ไดพฒนาเครองมอการวจย ประกอบดวย แบบทดสอบความรในการพฒนาหลกสตร แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร และแบบสอบถามความคดเหนทมตอรปแบบการเรยนการสอน มขนตอนการพฒนา ดงน

1. แบบทดสอบความร เพอทดสอบความรของนกศกษาในเรอง การพฒนาหลกสตรเปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก มขนตอนการสรางดงน

1. ศกษาเอกสารหลกสตร คาอธบายรายวชาการพฒนาหลกสตร และมาตรฐาน ครสภา เรอง การพฒนาหลกสตร เพอกาหนดขอบขายการวดและประเมนการเรยนร

2. ทาตารางวเคราะหหลกสตรมาตรฐานครสภา ตามมาตรฐานท 2 วชาการพฒนาหลกสตร และหลกสตรครศาสตรบณฑต ของคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม เพอกาหนดจานวนขอสอบ ไดจานวน 30 ขอ

3. เขยนขอคาถามตามผงขอสอบ (Test Blueprint) เขยนขอสอบใหไดมากกวา สองเทารวมจานวน 60 ขอ

จานวนขอสอบจาแนกตามสาระความร และสมรรถนะ ประเดนในการประเมนความสามารถ มาตรฐานท 2 การพฒนาหลกสตร รายละเอยดดงตารางท 12 และตารางท 13

ตารางท 12 จานวนขอสอบจาแนกตามจดประสงคสาระความร มาตรฐานท 2 วชาการพฒนา

หลกสตร จดประสงคสาระความร ตามมาตรฐานความรท 2

วชาการพฒนาหลกสตร จานวนขอทสราง จานวนขอทใชจรง

ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 4 3

ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย 9 3 วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย 3 2 ทฤษฎหลกสตร 6 3 การพฒนาหลกสตร 20 7

มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร 6 4 การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 8 6 ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร 4 2 รวมจานวนขอสอบปรนย แบบเลอกตอบ 60 30

123

ตารางท 13 ประเดนในการประเมนความสามารถตามสมรรถนะ มาตรฐานท 2 วชาการพฒนา หลกสตร จดประสงคสมรรถนะ ตามมาตรฐานความรท 2 วชาการพฒนาหลกสตร

ประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร

สามารถวเคราะหหลกสตร สามารถปรบปรงและพฒนาหลก สตรไดอย า ง หลากหลาย สามารถประเมนหลกสตรได ทงกอนและหลงการใชหลกสตร สามารถจดทาหลกสตร

วสยทศนของหลกสตร

(Curriculum Vision)

พนธกจของหลกสตร

(Curriculum Mission - Aim)

แผนการจด-โครงสรางหลกสตร (Lesson Organize –Unit Plan ) แผนการประเมน (Evaluation Plan)

4. นาแบบทดสอบวดความรของนกศกษาดานการพฒนาหลกสตร พรอมระบสมรรถนะตามมาตรฐานความรท 2 การพฒนาหลกสตรไปใหผเชยวชาญ (ชดท 1) จานวน 5 คน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ภาษาทใชและดานวดผลในแตละประเดน

เพอนาไปหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค ใชเกณฑการตดสนความสอดคลองของความคดเหนของผเชยวชาญ มคาเฉลยอยในระหวาง .96 - 1.00 การคานวณหาคาความเทยงตรงแบบ Content Validity Ratio CVR ลอวซ (Lawshe, 1975 : 568)

5. ตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบ ดานความเปนปรนยและอานาจจาแนกของขอสอบ นาแบบทดสอบทแกไขปรบปรงขอคาถามในประเดนสอความหมาย การซาซอนของตวเลอกและตวลวง หลงจากปรบปรงแลวจดชดขอสอบใหได จานวน 30 ขอ จากนนนาไปทดลองใชกบประชากรทไมใชกลมตวอยาง คอ นกศกษาวชาชพคร สาขาวชาเอกวทยาศาสตร หลงจากทไดเรยนวชาการพฒนาหลกสตรแลว จานวน 50 คน แลวนามาวเคราะหคณภาพ ซงไดคาความยากงาย ตงแต 0.43 -0.63 และมคาอานาจจาแนก 0.20 -0.80 จากนน คดเลอกขอสอบตามเกณฑ จานวน 30

ขอ แลววเคราะหหาคาความเชอมน KR 20 พบวามคาความเชอมน 0.81 และนาไปใชจรงกบกลมตวอยาง ทเปนนกศกษาสาขาวชาเอกภาษาองกฤษ จานวน 30 คน

2. แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เพอประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร เปนแบบตรวจสอบรายการทใหคะแนนตามเกณฑการใหคะแนน (rubric) มขนตอนการสรางดงน

124

1. ศกษาเอกสารหลกสตร คาอธบายรายวชาการพฒนาหลกสตร และมาตรฐาน ครสภา เรอง การพฒนาหลกสตร เพอกาหนดขอบขายการวดและประเมนการเรยนรตามกระบวนการในการพฒนาหลกสตร

2. สรางแบบตรวจสอบรายการทใหคะแนนการพฒนาหลกสตรตามเกณฑการใหคะแนนแบบรบรค (rubric) ตามแนวคด SOLO Taxonomy

3. นาแบบประเมนใหคะแนนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาของนกศกษา และเกณฑการใหคะแนนการพฒนาหลกสตร ไปใหผเชยวชาญ (ชดท 1) จานวน 5 คน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ภาษาทใชและดานวดผลในแตละประเดน เพอนาไปหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค ใชเกณฑการตดสนความสอดคลองของความคดเหนของผเชยวชาญ มคาเฉลยอยในระหวาง .99 - 1.00 การคานวณหาคาความเทยงตรงแบบ Content Validity Ratio CVR ลอวซ (Lawshe, 1975 : 568)

4. ตรวจสอบคณภาพของแบบตรวจสอบรายการ โดยนาไปใชประเ มนความสามารถในการปฏบตงานพฒนาหลกสตรของนกศกษา ทเรยนรายวชาการพฒนาหลกสตร จานวน 50 คน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 แลวแกไขปรบปรง จากนนนาไปเกบขอมลกบกลมตวอยางนกศกษาสาขาภาษาองกฤษ จานวน 30 คน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

3. แบบสอบถาม ความคดเหนของนกศกษาทมตอรปแบบการเรยนการสอนเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) 5 ระดบ มขนตอนการสรางและพฒนา ดงน

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวกบการวจยเพอการพฒนารปแบบการเรยน การสอน

2. เขยนขอคาถามเกยวกบกจกรรมการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน

3. ผวจยพจารณาความสอดคลองเหมาะสมของแบบสอบถาม โดยผเชยวชาญ จานวน 5 คน พจารณาความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวคานวณดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค ใชเกณฑการตดสนความสอดคลองของความคดเหนของผเชยวชาญ มคาเฉลยอยในระหวาง .99 - 1.00 การคานวณหาคาความเทยงตรงแบบ Content

Validity Ratio CVR ลอวซ (Lawshe, 1975 : 568) 4. นาแบบสอบถามไปทดลองใชกบนกศกษาปรญญาตรทลงทะเบยนเรยน

รายวชาการพฒนาหลกสตร จานวน 50 คน ทเปนกลมทดลอง ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556

และปรบปรง จากนาไปเกบรวมขอมลจากกลมตวอยาง นกศกษาปรญญาตร ทลงทะเบยนเรยนรายวชา การพฒนาหลกสตร สาขาวชาเอกภาษาองกฤษ จานวน 30 คน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

125

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลในการเรยนรตามการพฒนาหลกสตรสถานศกษาการพฒนา

รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครในสภาพจรงโดยดาเนนการทดลองตามแผนแบบการวจยเชงทดลองขนพนฐาน (pre-experimental)

ประกอบดวยการจดกจกรรมการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ทเรยกวา NPU Model ดงรายละเอยดตอไปน

1. การวเคราะหความตองการจาเปน (Needs Analysis - N) ม 2 กจกรรมหลก คอ

1.1 วเคราะหจดหมายในการเรยนร เพอกาหนดจดหมายในการเรยนร วชา “การพฒนาหลกสตร” และนาไปกาหนดจดหมายของหลกสตรทนกศกษาจะตองพฒนาขน

1.2 การวางแผนการเรยนร นกศกษาวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 1) กาหนด

กลยทธการพฒนาตนเอง โดยระบแหลงอางองหรอ หลกฐานรองรอย หรอการสบคนในระบบเครอขายอนเทอรเนตหรอปฏบตกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเรยนร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2) จดทาปฏทนในการกากบตดตาม เพอการประเมนตนเองในการพฒนาหลกสตร

2. การปฏบตการเพอการเรยนรของนกศกษา (Praxis – P) อาศยนยามของหลกสตรทวา Curriculum is Praxis ทใหความสาคญกบการเรยนรของมนษย ในขนนม 2 กจกรรมหลก คอ

2.1 พฒนาทกษะการเรยนร นกศกษาเรยนรดวยการแสวงหาและใชแหลง การเรยนร ทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ (cooperative learning) และการเรยนรรวมกน(Collaborative

learning) การใชวธการตางๆ ในการเรยนร และการตรวจสอบความร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” นกศกษาจะไดรบการสนบสนนใหทากจกรรมการปฏบตในการแสวงหาความรผาน ICT

(information computer & communication technology) และกจกรรมกลม มการแลกเปลยนเรยนร การแสดงความคดของนกศกษา เปดการอภปรายใหกวางขวาง เสนอหลกฐานรองรอยของความคดของนกพฒนาหลกสตร เปดโอกาสใหนกศกษาไดอภปรายกบกลมเพอน ภายใตบรรยากาศการเรยนรทสนบสนนซงกนและกน

2.2 การสรปความร และการวพากษความร ผสอนสงเสรมใหนกศกษาไดอธบายแนวคด “กระบวนการพฒนาหลกสตร” โดยใชภาษาของตนเอง สอบถามถงหลกฐานและความชดเจนในการอธบายของนกศกษาซงกบการอธบายของนกศกษาทใชความรเดมหรอประสบการณทมมากอนของผเรยนเปนพนฐานในการอธบาย ในสวนการวพากษความรผสอนกระตนใหผเรยนขยายความร ความเขาใจใน “กระบวนการพฒนาหลกสตร” ของนกศกษาโดยผานประสบการณใหมๆ ผเรยนจะไดรบการสนบสนนใหนาความรปรบใชกบประสบการณในชวตจรงโดยผานกระบวนการพฒนาหลกสตร นกศกษานาความรความเขาใจไปประยกตโดยการพฒนาหลกสตรเพมขน

126

3. การตรวจสอบทบทวนความเขาใจการเรยนร (Understanding - U) ม กจกรรมหลก คอ

การประเมนการเรยนร ของผเรยนเองเปรยบเทยบกบเกณฑทสรางขน ตามแนวคดโครงสรางการสงเกตผลสมฤทธทางการเรยน (Structure of Observe Learning Outcome) SOLO Taxonomy ของบกกและคอลลส (Bigg and Collis 1982) สงเสรมใหนกศกษาตรวจสอบความเขาใจของตนเอง ประเมนความกาวหนาในการเรยน และประเมนการบรรลจดหมายการศกษา การวดและประเมนผล เปนการวดและประเมนความรความสามารถของนกศกษา 2 ดาน คอ

1. ดานความรความเขาใจในกระบวนการพฒนาหลกสตร เปนความรทเกยวของตามแนวคดการพฒนาหลกสตรของนกพฒนาหลกสตรทงในประเทศและตางประเทศ โดยเฉพาะการพฒนาหลกสตรของไทเลอร (Tyler. 1949) และทฤษฎหลกสตรทเกยวของ

2. ดานความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาเปนความสามารถดานการนากระบวนการการพฒนาหล กสตรไปพฒนาหล กสตรใหตอบสนองความตองการของกลมเปาหมาย ทมงพฒนาความคดสรางสรรค ความสามารถในการแขงขน ทาทาย และ การเปนพลเมองด

การวเคราะหขอมล 1. แบบทดสอบความรทเปนขอสอบแบบเลอกตอบ การตรวจใหคะแนนตอบถกให 1

คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน การนาคะแนนผลการสอบมาวเคราะหขอมลดวยสถตพนฐาน คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน การเปรยบเทยบความร กอนและหลงการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน โดยการทดสอบคาท (t- test แบบ Dependent)

2. แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร การตรวจใหคะแนน ตามเกณฑคณภาพของผลงาน การวเคราะหดวยการนาคะแนนขอมล การปฏบตงานพฒนาหลกสตรมาวเคราะหคาสถตพนฐาน ความถและคาเฉลยรอยละ และแปลความหมายของคะแนนตามเกณฑ กาหนดเกณฑการใหคะแนนผลงานการพฒนาหลกสตร 3 ระดบ โดยกาหนดเกณฑคะแนนดงน

ให 1 คะแนน หมายถง มขอมลระดบโครงสรางเดยว ให 2 คะแนน หมายถง มขอมลระดบโครงสรางหลากหลาย

ให 3 คะแนน หมายถง มขอมลระดบโครงสรางสมพนธกน

127

นาขอมลทไดมาวเคราะหโดยหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และแปลความหมายคาเฉลย ดงน

คาเฉลย 2.50-3.00 หมายความวา มความสามารถปฏบตการพฒนาหลกสตรได ระดบสง คาเฉลย1.50-2.49 หมายความวา มความสามารถปฏบตการพฒนาหลกสตรไดระดบกลาง คาเฉลย1.00-1.49 หมายความวา มความสามารถปฏบตการพฒนาหลกสตรได ระดบตา 3.แบบสอบถามความคดเ หนทม ตอรปแบบการเ รยนการสอน นาผลการตอบ

แบบสอบถามมาวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยกาหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

คะแนน 5.00 หมายความวา เหนดวยมากทสด

คะแนน 4.00 หมายความวา เหนดวยมาก

คะแนน 3.00 หมายความวา เหนดวยปานกลาง

คะแนน 2.00 หมายความวา เหนดวยนอย คะแนน 1.00 หมายความวา เหนดวยนอยทสด

นาขอมลทไดจากแบบสอบถาม มาวเคราะหโดยหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและแปลความหมายคาเฉลย ดงน

คาเฉลย 4.50-5.00 หมายความวา เหนดวยมากทสด

คาเฉลย 3.50-4.49 หมายความวา เหนดวยมาก

คาเฉลย 2.50-3.49 หมายความวา เหนดวยปานกลาง

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายความวา เหนดวยนอย คาเฉลย 1.00-1.49 หมายความวา เหนดวยนอยทสด

128

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร มวตถประสงคคอ 1.เพอพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร 2. เพอศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดงน 2.1 เปรยบเทยบดานความรในการพฒนาหลกสตรกอนและหลงเรยนนกศกษาวชาชพคร 2.2 ศกษาดานความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา สาหรบนกศกษาวชาชพคร 2.3 ศกษาดานความคดเหนของนกศกษาวชาชพคร ทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ทพฒนาขนเปนการวจยโดยใชกระบวนการวจยและพฒนา (Research and Development) ซงมผลการวเคราะหขอมล ผวจยนาเสนอตามลาดบดงตอไปน

ตอนท 1 ผลการศกษาและการวเคราะหหลกสตรทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

ตอนท 2 ผลการพฒนา และหาประสทธภาพของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

ตอนท 3 ประสทธผลการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร โดยมรายละเอยดการวเคราะหขอมลดงตอไปน

ตอนท 1 ผลการศกษาและการวเคราะหหลกสตรทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ผลการศกษาและวเคราะหขอมลหลกสตรในตอนท1เปนการศกษาแหลงขอมลวเคราะห

หลกสตร มวตถประสงคและแนวทางในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร จากการศกษาและวเคราะหขอมลหลกสตร ใหผลการศกษาดงน

1. ผลการวเคราะหหลกสตร แนวคด ทฤษฎทใชในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน ผวจยศกษาสาระสาคญของ รายวชาการพฒนาหลกสตร ครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม และมาตรฐานวชาชพทเกยวกบครผสอน มาตรฐานความรและ

129

ประสบการณวชาชพ ของครสภา มาตรฐานความรท 2 การพฒนาหลกสตร โดยจดทาเปนตารางสรปผลการวเคราะห ดงตารางท 14

ตารางท 14 สรปผลการวเคราะห ความร ความสามารถ วชาการพฒนาหลกสตร

ความร การพฒนาหลกสตร

ความสามารถ พฒนาหลกสตรสถานศกษา

รางรปแบบ NPU Model

1 การวางแผนหลกสตร : นยาม /ความหมาย

ทฤษฎหลกสตร

แบบจาลองในการพฒนาหลกสตร

สเสาหลกการศกษา; 3’s R x 7’s C ; พนฐานการพฒนาหลกสตรดานตาง ๆ

1. เขยนนยามหลกสตร เขยนความเชอเกยวกบหลกสตร เลอกแบบจาลองทจะใชพฒนาหลกสตร

วสยทศน / ปณธาน จดหมาย(aim)

ของหลกสตร จดมงหมาย(goal) ของหลกสตร

N(Needs Analysis)

อาจารย:วางแผนการสอนโดยคานงถง บรบทของผเรยนและผสอน

นกศกษา:วเคราะหความตองการใน การเรยนรและวางแผนการเรยนรของตนเอง

2. การออกแบบหลกสตร : จดประสงคการเรยนร การออกแบบหลกสตรรายวชา – Objective based

approach

2. พนธกจ (ให)ความร- (นาไปฝก)ทกษะ- (ผลทเกด)คณลกษณะอนพงประสงค จดทาโครงสรางหลกสตร หนวยการเรยนร(Unit) จดประสงค การเรยนร – บทเรยน (lesson)

P(Praxis) อาจารย : Mentoring-กากบตดตามกระบวนการภาระงานทมความลมลก/มเพยงผวเผน

นกศกษา: พฒนาทกษะการเรยนร(แสวงหาและใชแหลงการเรยนร-การใชวธการตาง ๆในการเรยนร-การตรวจสอบความร(ดวยตนเอง)และสรปความร

3. การจดระบบหลกสตร: เปรยบเทยบ Constructivist & behaviorist; กลวธการสอน; การออกแบบการสอน;

สงแวดลอมการเรยนร

3. แผนบรหารหลกสตร แผนการนเทศกากบตดตาม และแผนการสอน/จดการเรยนร วสด อปกรณ สอ/นวตกรรมทใชในการจดการเรยนร

U(Understanding) อาจารย : Coaching – สอนแนะจากผลการปฏบตพฒนาหลกสตร

นกศกษา : ประเมนความเขาใจใน การเรยนรเพอปรบปรงและนาผลไปใชในการพฒนาการเรยนร

4. การประเมนหลกสตร) : การประเมนการเรยนร; การประเมนหลกสตร

1. แผนการประเมนการเรยนร : การกาหนดระดบคณภาพตามแนวคด SOLO Taxonomy และเครองมอทเกยวของ 2.แผนการประเมนหลกสตร : กอนนาหลกสตรไปใช; ระหวางการใชหลกสตร และหลงการใชหลกสตร

130

กาหนดจดหมายหลกสตร

(Specify Long-term goals) กาหนดวตถประสงคการเรยนร แตละหนวย

(Specify short-term learning outcomes )

พฒนาแผนการสอน

ออกแบบกลวธการสอน กาหนดคณลกษณะเฉพาะเครองมอประเมน

การออกแบบหรอเลอกเครองมอประเมน

การเรยนการสอน 1. วเคราะหจดหมายในการเรยนร 2. การวางแผนการเรยนร

3. การพฒนาทกษะการเรยนร 4. การสรปการวพากษความร 5. การประเมนการเรยนร

3. การนาไปใช

2. การวางแผน

การประเมนคณภาพการสอน

4. การประเมน

การประเมนระหวางการสอน

(Make formative decisions)

การประเมนหลงการสอน

(Make summative decisions)

1. การวเคราะห

แผนภาพท 18 รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

ผวจยศกษาวเคราะหวชาการพฒนาหลกสตรและมาตรฐานครสภา เอกสาร แนวคด การวจยและพฒนาเพอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร และใหผเชยวชาญประเมนความสอดคลอง ผลการประเมนไดคาทแสดงความเหมาะสมอยในระดบมากทสด ตามหลกสตรวชาการพฒนาหลกสตร คาอธบายรายวชา ความหมาย ความสาคญ ปรชญา แนวคด หลกการ และทฤษฏทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรและการศกษา ประวตความเปนมาและระบบการศกษาไทย แผนพฒนาการศกษาไทยทฤษฎหลกสตร ตงแตอดตจนถงปจจบน ประเภทของหลกสตร กระบวนการสรางและพฒนาหลกสตร

การวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน

131

สถานศกษา การวเคราะหหลกสตร มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนการนาหลกสตรไปใชและ การประเมนผลหลกสตร ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร ตามมาตรฐานครสภา มาตรฐานท 2 วชาการพฒนาหลกสตร ความร 1) ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 2) ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย 3) วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย 4) ทฤษฎหลกสตร

5) การพฒนาหลกสตร 6) มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร 7) การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 8) ปญหาและแนวโนมการพฒนาหลกสตร และความสามารถ 1) สามารถวเคราะหหลกสตร 2) สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย 3) สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร 4) สามารถจดทาหลกสตร ตอนท 2 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ผลการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน ประกอบดวย

1. ผลการพฒนาโครงรางรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน จากแนวคดทไดจากการศกษาและวเคราะหขอมลพนฐานในขนตอนท 1 มผลคอ

นกศกษาวชาชพครระดบปรญญาตร ชนปท 2 ทเปนกลมทดลอง ทไดมาจากการสมแบบหลายขนตอน คอ นกศกษาสาขาวชาเอกวทยาศาสตร จานวน 50 คน มพฒนาการดานการเรยนร วชาการพฒนาหลกสตร และมความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานวชาการพฒนาหลกสตร ชวยใหนกศกษาสามารถนาหลกการพฒนาหลกสตรไปใชในสถานการณตางๆ ได นกศกษามศกยภาพในการพฒนาหลกสตรไดภายใตการแนะนาของคร หรอ ผมประสบการณ หรอจากการรวมมอกบเพอน ผสอนควรสงเสรมใหนกศกษาไดคดอยางอสระ สอนใหเกดความคดรวบยอด และจดประสบการณใหนกศกษาไดคนพบการเรยนรดวยตนเอง

132

2. ผลการออกแบบรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

2.1 ผลการกาหนดกรอบแนวคดในการพฒนารปแบบ ไดผลสรปดงแผนภาพท 19

133

การจดการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ตามแนวคดแบบจาลอง NPU Model

การจดการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ประกอบดวยขนตอนในการจดการเรยนร โดยประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน

ความตองการ (Needs)อาศยแนวคดการวจยเพอพฒนาการเรยนร ผเรยนจะตองวเคราะหจดหมายในการเรยนร” และนาไปวางแผนการเรยนรผเรยนวางแผนการเรยนรดวยตนเอง

ปฏบตการ(Praxis) การพฒนาทกษะการเรยนรนกศกษาศกษาเรยนรดวยการแสวงหาและใชแหลงการเรยนรทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอและการเรยนรรวมกนการใชวธการตางๆ

ในการเรยนรและการตรวจสอบความร“กระบวนการพฒนาหลกสตร” ความเขาใจ (Understanding) การตรวจสอบทบทวนตนเองดวยการประเมนความเขาใจใน

การเรยนร – การประเมนความรสงเสรมใหนกศกษาประเมนความรและความสามารถของตนเองประเมนความกาวหนาในการเรยนและประเมนการบรรลจดหมายการศกษา

การสรางแบบจาลองการเรยนการสอน วชาการพฒนาหลกสตรตามแนวคด NPU Model NPU Model คอ แบบจาลองการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพคร มลาดบขนในการสรางแบบจาลอง ดงน

พนฐานแนวคดและทมาของแบบจาลองการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ทเรยกวา NPU Model เปนองคความรทมคณคาอยางยงเพราะไดรบการพฒนามาเปนกรอบแนวคดในการพฒนารปแบบ(Model) การเรยนการสอน มงเนนการแสวงหาความรดวยวธการทเชอถอไดภายใตแนวคดการสรางองคความรดวยตนเอง เปนการจดการเรยนการสอน 3 ขนตอน คอ ความตองการ(Needs) ในการเรยนร ปฏบตการ(Praxis) ในการเรยนร และ ความเขาใจ (Understanding) ในการเรยนร เมอนาแนวคดการวจยเปนฐานมาปรบใชในการจดการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร กลาวไดวา ในขนแรก ความตองการ (Needs) ในการเรยนร คอ ผเรยนจะตองมจดมงหมายในการเรยนรและวางแผนการเรยนเพอการบรรลจดมงหมายดงกลาว ขนทสองปฏบตการ(Praxis)ในการเรยนร ผเรยนกระทาเพอการบรรลความสาเรจในการเรยนร และในขนตอนทสาม ความเขาใจ (Understanding)ในการเรยนร ผเรยนตรวจสอบทบทวนการเรยนรของตนเองและนาไปกาหนดความตองการการเรยนรตอไป ดงภาพ NPU Model ถอเปนรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

134

2.2 ผลการระบรายวชาและผลการเรยนร โดยการวเคราะหหลกสตรและภาระงาน ดงตวอยางตอไปน

วเคราะหหลกสตรเนอหาความรตามรายวชาทเปดสอนเทยบกบสาระความรตามมาตรฐานทครสภากาหนดเปนสวนหนงของการทาวทยานพนธเรองการพฒนารปแบบการเรยน การสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

สาหรบในมาตรฐานท 2 การพฒนาหลกสตรไดกาหนดไววาผประกอบวชาชพตองมความรและสมรรถนะทางการศกษาดงน

1. สาระความร ไดแก 1) ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 2) ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย 3) วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย 4)ทฤษฎหลกสตร

5) การพฒนาหลกสตร 6) มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร 7) การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 8) ปญหาและแนวโนมการพฒนาหลกสตร

2. สมรรถนะ ไดแก 1.สามารถวเคราะหหลกสตร 2.สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย 3.สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร

4.สามารถจดทาหลกสตร

ตารางท 15 ตวอยางผลการวเคราะหหลกสตรรายวชา 30111702 พฒนาหลกสตร

มาตรฐานความร

สาระความรตามมาตรฐาน

สมรรถนะตามมาตรฐาน ชอวชาและคาอธบายรายวชา


การพฒนาหลกสตร

1.ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 2.ประวตความเปนมาและระบบการจด การศกษาไทย

3.วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย

4.ทฤษฎหลกสตร

5.การพฒนาหลกสตร

6.มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของ หลกสตร


1.สามารถวเคราะหหลกสตร

2.สามารถปรบปรงและพฒนา หลกสตรไดอยางหลากหลาย

3.สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร

4.สามารถจดทา

30111702 การพฒนาหลกสตร (Curriculum Development) ความหมาย ความสาคญ ปรชญา แนวคด หลกการ และทฤษฏทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรและการศกษา ประวตความเปนมาและระบบการศกษาไทย แผนพฒนาการศกษาไทยทฤษฏหลกสตรตงแตอดตจนถงปจจบน ประเภทของหลกสตร กระบวนการสรางและพฒนาหลกสตรสถานศกษา การวเคราะหหลกสตร มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนการนา

สาระความรและสมรรถนะครอบคลมตามมาตรฐานครสภา

135

ตารางท 15 ตวอยางผลการวเคราะหหลกสตรรายวชา 30111702 พฒนาหลกสตร (ตอ) มาตรฐานความร

สาระความรตามมาตรฐาน

สมรรถนะตามมาตรฐาน ชอวชาและคาอธบายรายวชา


สถานศกษา 8.ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร

หลกสตร หลกสตรไปใชและการประเมนผลหลกสตร ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร

2.4) ผลการจดทาคาอธบายรายวชา และประมวลการสอนรายวชาการพฒนาหลกสตร ดงแผนภาพท 20

แผนภาพท 19 แนวทางดาเนนการพฒนาคาอธบายรายวชา และประมวลการสอนรายวชา

แผนภาพท 20 แนวทางดาเนนการพฒนาคาอธบายรายวชา และประมวลการสอนรายวชา

คาอธบายรายวชา ความหมาย ความสาคญ ปรชญา แนวคด หลกการ และทฤษฏทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรและการศกษา ประวตความเปนมาและระบบการศกษาไทย แผนพฒนาการศกษาไทยทฤษฏหลกสตรตงแตอดตจนถงปจจบน ประเภทของหลกสตร กระบวนการสรางและพฒนาหลกสตรสถานศกษา การวเคราะหหลกสตร มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนการนาหลกสตรไปใชและการประเมนผลหลกสตร ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร ผลการพฒนาประมวลการสอนรายวชา ประมวลการสอนรายวชา มองคประกอบดงน คาอธบายรายวชา ผลการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอนการวดและประเมนผล

136

2.5 ผลการออกแบบการจดการเรยนร โดยกาหนดเนอหา วธการจดการเรยนร สอการสอน เครองมอ และวธการวดและประเมนผล ดงแผนภาพท 21

แผนภาพท 20 ผลการออกแบบการจดการเรยนร

แผนภาพท 21 ผลการออกแบบการจดการเรยนร

2. ผลการตรวจสอบความเหมาะสมของโครงรางรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ทผว จยสรางขน โดยผเชยวชาญจานวน 5 คน ประกอบดวย ผเชยวชาญ 5 คน ไดแก ผเชยวชาญดานการสอน จานวน 1 คน ผเชยวชาญดานการพฒนาหลกสตร จานวน 1 คน ผเชยวชาญดานเทคโนโลยและนวตกรรม 1 คน และผเชยวชาญดานวจย 1 คน ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล 1 คน พจารณาความเหมาะสมของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน แลวนาผลการพจารณามาปรบปรงแกไข ผลการตรวจสอบดวยวธการประเมนความเหมาะสมและความสอดคลองของโครงรางรปแบบการเรยนการสอน โดยใชการวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร มผลการประเมนดงตารางท 16

การกาหนดเนอหา เนอหารายวชา 30111702 การพฒนาหลกสตร ประกอบดวย 1. การวางแผนหลกสตร (Curriculum Planning) 2. การออกแบบหลกสตร(Curriculum Design) 3. การจดระบบหลกสตร (Curriculum

Organization) 4. การประเมนหลกสตร (Curriculum Evaluation)

การกาหนดวธสอนและสอการสอน กระบวนการจดการเรยนรทใชในการสอน ประกอบดวย ขนตอนการสอน 3 ขน ไดแก 1.1 วเคราะหความตองการการเรยนร 1. 2 การวางแผนการเรยนร 2..1 การพฒนาทกษะการเรยนร 2..2 สรปความร

3.1 .การประเมนผลเพอปรบปรงและนาผลไปใชในการพฒนา สอการสอน ประกอบดวย แบบวดการปฏบตงาน เกณฑการใหคะแนน ผลงานวชาการพฒนาหลกสตร และแหลงเรยนร

การกาหนดเครองมอ และวธการวดและประเมนผล การวดและประเมนผล ไดดาเนนการ 3 ขนตอน ประกอบดวย 1) กอนการจดกจกรรมการเรยนร โดยใหนกศกษาทาแบบทดสอบวชาการพฒนาหลกสตร 2) ระหวางการจดกจกรรมการเรยนร โดยใหนกศกษาปฏบตการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 3) หลงการจดกจกรรมการเรยนร ใหนกเรยนทาแบบทดสอบวชาการพฒนาหลกสตร

137

ตารางท 16 ผลการประเมนรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

รายการประเมน X S.D. ระดบความเหมาะสม / สอดคลอง

1. ความเปนมาและความสาคญของรปแบบการเรยนการสอน

5.00 0.00 มากทสด

2. แนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ 5.00 0.00 มากทสด

3. การกาหนดองคประกอบของรปแบบการเรยนการสอน

4.80 0.45 มากทสด

4. องคประกอบของรปแบบการเรยนการสอน

4.1 หลกการ 4.60 0.55 มากทสด

4.2 วตถประสงค 4.80 0.45 มากทสด

4.3 การวจยกระบวนการเรยนร 4.60 0.55 มากทสด

4.4 การวดและประเมนผล 4.80 0.45 มากทสด

รวมดานท 4 4.70 0.12 มากทสด

รวมทกดาน 4.80 0.16 มากทสด

จากตารางท 16 พบวา ผลการประเมนความเหมาะสม/เหนดวยกบรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานโดยคาเฉลยความคดเหนของผเชยวชาญทมตอรปแบบการเรยนการสอน ทง 4 ดาน และรวมทกดานอยในระดบมากทสด ( X = 4.80, S.D.= 0.16) เมอพจารณาคาเฉลยความคดเหนเปนรายดาน พบวามคาเฉลยเรยงตามลาดบจากมากไปนอย ไดแก ดานความเปนมาและความสาคญของรปแบบการเรยนการสอน ( X = 5.00, S.D.= 0.00) ดานแนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ ( X = 5.00, S.D.= 0.00) ดานการกาหนดองคประกอบของรปแบบการเรยนการสอน ( X = 4.80, S.D.= 0.45) ดานองคประกอบของรปแบบการเรยนการสอน ( X = 4.70, S.D.=

0.12) และ ซงจากผลการประเมนขางตนแสดงวา รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร มความเปนไปได เหมาะสมและสามารถนาไปใชสอนรายวชาพฒนาหลกสตรได

138

3. ผลการสรางและตรวจสอบความเหมาะสมของเครองมอประกอบการใช รปแบบ การเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

เครองมอประกอบการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน ไดแก

3.1 แผนการจดการเรยนร มผลการประเมนดงตารางท 17

ตารางท 17 ผลการประเมนแผนการจดการเรยนร


1. การกาหนดองคประกอบของแผนการจดการเรยนร 5.00 0.00 มากทสด

2. องคประกอบของแบบแผนการจดการเรยนร

2.1 ชอหนวย 5.00 0.24 มากทสด

2.2 สาระสาคญ 4.80 0.45 มากทสด

2.3 เนอหา 5.00 0.24 มากทสด

2.4 กจกรรมการเรยนการสอน 5.00 0.21 มากทสด

2.5 สอการเรยนการสอน 5.00 0.20 มากทสด

2.6 การวดและประเมนผล 4.60 0.55 มากทสด รวมดานท 2 4.90 0.17 มากทสด

3. การเรยบเรยงและการใชภาษา 4.80 0.18 มากทสด


จากตารางท 17 พบวา ผลการประเมนความเหมาะสม/เหนดวยกบแผนการจดการเรยนร ผเชยวชาญมความคดเหนตอแผนการจดการเรยนร โดยมคาเฉลยของความคดเหนทง 3 ดาน และรวมทกดานอยในระดบมากทสด ( X = 4.90, S.D.= 0.15) เมอพจารณาคาเฉลยความคดเหนเปนรายดาน พบวามคาเฉลยเรยงตามลาดบจากมากไปนอย ไดแก ดานการกาหนดองคประกอบของแผน การจดการเรยนร ( X = 5.00, S.D.= 0.00) ดานองคประกอบของแบบแผนการจดการเรยนร ( X =

4.90, S.D.= 0.17) และดานการเรยบเรยงและการใชภาษา ( X = 4.80, S.D.= 0.18) โดยผเชยวชาญมความคดเหนตอองคประกอบของแบบแผนการจดการเรยนรทมคาเฉลยสงทสดเทากนคอ องคประกอบเกยวกบชอหนวย เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน ( X =

5.00, S.D.= 0.24), ( X = 5.00, S.D.= 0.24) , ( X = 5.00, S.D.= 0.21) และ ( X = 5.00, S.D.= 0.20) ตามลาดบ รองลงมาคอ สาระสาคญ ( X = 4.80, S.D.= 0.45) และการวดและประเมนผล ( X =

139

4.60, S.D.= 0.55) ตามลาดบ ซงจากผลการประเมนขางตนแสดงวา ผวจยสามารถนาแผนการจดการเรยนรนไปใชในการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครได

3.2 คมอสาหรบการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน มผล การประเมนดงตารางท 18

ตารางท 18 ผลการประเมนคมอการใชรปแบบการเรยนการสอน


1. รายละเอยดในคมอมความสอดคลองกบรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน ซงประกอบดวย ความเปนมาและความสาคญของรปแบบ แนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ หลกการ จดมงหมาย กระบวนการจดการเรยนร การวดและประเมนผล

5.00 0.00 มากทสด

2. รายละเอยดในคมอมความชดเจนเพยงพอทจะนารปแบบไปใชอยางไดผล

5.00 0.00 มากทสด

3. แนวทางการนารปแบบไปใชแสดงถงความคาดหวงทตองการใหเกดกบผทศกษาคมออยางชดเจน

4.80 0.45 มากทสด

4. เ งอนไขในการใช รปแบบการเ รยนการสอน มรายละเอยดทบอกถงขอกาหนดทผ ใช รปแบบตองพจารณาเพอใหผลการใชรปแบบมประสทธภาพสงสด

5.00 0.00 มากทสด

5. สงทผสอนตองศกษา แสดงถงขอมลพนฐานทมความจาเปนตอการใชรปแบบการเรยนการสอน

5.00 0.00 มากทสด

6. วธการปฏบตเพอการจดเตรยมเปนรายละเอยดทบอกถงการจดเตรยมสงทจาเปนในการสอนอยางครบถวน

4.60 0.55 มากทสด


140

จากตารางท 18 พบวา ผลการประเมนความเหมาะสม/เหนดวยกบคมอการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน ผเชยวชาญมความคดเหนโดยมคาเฉลยของความคดเหนทง 6 ดาน อยในระดบมากทสด ( X = 4.49, S.D.= 0.17) เมอพจารณาคาเฉลยความคดเหนเปนรายดาน พบวามคาเฉลยเรยงตามลาดบจากมากไปนอย ไดแก รายละเอยดในคมอมความสอดคลองกบรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน ซงประกอบดวย ความเปนมาและความสาคญของรปแบบ แนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ หลกการ จดมงหมาย กระบวนการจดการเรยนร การวดและประเมนผล รายละเอยดในคมอมความชดเจนเพยงพอทจะนารปแบบไปใชอยางไดผลเงอนไขในการใชรปแบบการเรยนการสอนมรายละเอยดทบอกถงขอกาหนดทผใชรปแบบตองพจารณาเพอใหผลการใชรปแบบมประสทธภาพสงสด และสงทผสอนตองศกษา แสดงถงขอมลพนฐานทมความจาเปนตอการใชรปแบบการเรยนการสอน มคาเฉลยมากทสดเทากน ( X = 5.00,

S.D.= 0.00) , ( X = 5.00, S.D.= 0.00), ( X = 5.00, S.D.= 0.00) และ( X = 5.00, S.D.= 0.00) ตามลาดบ รองลงมาคอ แนวทางการนารปแบบไปใชแสดงถงความคาดหวงทตองการใหเกดกบผทศกษาคมออยางชดเจน ( X = 4.80, S.D.= 0.45) และวธการปฏบตเพอการจดเตรยมเปนรายละเอยดทบอกถงการจดเตรยมสงทจาเปนในการสอนอยางครบถวน ( X = 4.60, S.D.= 0.55) ตามลาดบ ซงจากผลการประเมนขางตนแสดงวา ผ วจ ยสามารถนาคมอการใชรปแบบการเรยนการสอน

โดยใชการวจยเปนฐานนไปใชในการสอน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครได

ผลการประเมนของรปแบบการเรยนการสอน

การประเมนของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานทพฒนาขน มผล การประเมน

ผเชยวชาญไดใหขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบ รปแบบการเรยนการสอนโดยใช การวจยเปนฐาน ไวดงน

1. รปแบบการเรยนการสอน ผเชยวชาญไดใหขอเสนอแนะวา ความสาคญและความเปนมาของรปแบบควรกลาวถง ปญหาททาใหตองมการพฒนารปแบบใหชดเจน

2. คมอการใชรปแบบการเรยนการสอน ผเชยวชาญไดใหขอเสนอแนะวา ควรแนะนาผใชรปแบบการเรยนการสอนใหจดเตรยมเรองการสรางบรรยากาศ และสงสนบสนนทจะชวยสงเสรมการเรยนรโดยใชกระบวนการวจยเปนฐาน

141

3. แผนการจดการเรยนร ผเชยวชาญไดใหขอเสนอแนะวา ควรคดเลอกกจกรรมทสนบสนนใหผเรยนไดมโอกาสนาเสนอหนาชนเรยนมากขนเพอเตรยมความพรอมสาหรบการนาเสนอผลงานพฒนาหลกสตร

จากขอเสนอแนะของผเชยวชาญ ผวจยไดปรบปรงเนอหาในสวนของความสาคญและความเปนมาของรปแบบ จดเตรยมเรองการสรางบรรยากาศ และสงสนบสนนทจะชวยสงเสรมการเรยนรโดยใชกระบวนการวจยเปนฐาน ไวในสวนของแนวทางการนารปแบบไปใช ทงน เพอใหนกศกษาประสบผลสาเรจในการเรยนมากขน และกาหนดกจกรรมสาคญเปนกจกรรมการนาเสนอหนาชนเรยนในแผนการจดการเรยนรทกๆแผนเพอการทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดงน

1. กาหนดกลมตวอยางสาหรบการนารปแบบการสอนไปใช ศกษาผลของการใชรปแบบการสอน การสมแบบหลายขนตอนไดแก นกศกษาวชาชพคร สาขาวชาภาษาองกฤษ ปท 2 คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จานวน 30 คน ผลการทดสอบไดประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 โดยคะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตร (E1) ไดคะแนนเฉลยรอยละ 80.00 และคะแนนภาคความร ทไดจากการประเมนผลการเรยนร ปลายภาคเรยน (E2) ไดคะแนนเฉลยรอยละ 83.56

2. กาหนดแบบแผนการวจยในการทดลองใชรปแบบการสอนซง ดาเนนการทดลองตามแบบการทดลองขนพนฐาน (Pre Experimtal Design) โดยกาหนดแบบการทดลองแบบกลมตวอยางเดยว มการทดสอบกอนและหลงการทดลอง (Pretest Posttest One-Group Design) (Tuckman,1999 : 160)

3. กาหนดและสรางเครองมอทใชในการวจย ซงประกอบดวย แผนการจดการเรยนร โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร และแบบสอบถามความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอรปแบบการสอน รวมทงหาประสทธภาพของเครองมอทใชในการวจย โดยนาเสนออาจารยทปรกษา และนาเสนอผเชยวชาญเพอตรวจสอบ และใหขอเสนอแนะอนเปนประโยชน ผลการตรวจสอบพบวาเครองมอทกชดมคณภาพเหมาะสมกบการนาไปใชรวบรวมขอมล

4. นารปแบบการสอนและเครองมอตางๆ ทพฒนาขนไปใชและรวบรวมขอมลกบกลมตวอยางโดยดาเนนการทดลองทงสน 16 สปดาห โดยจดการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนในรายวชา 30111702 การพฒนาหลกสตร (Curriculum Development) ตามหลกสตรครศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาองกฤษ คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ดาเนนการสอน สปดาหละ 1 ครง ครงละ 4 ชวโมง

142

ตอนท 3 ประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ประเมนประสทธผลของการรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการ

พฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดาเนนการโดยพจารณาผลการใชรปแบบการสอน ซงแสดงถงประสทธภาพและ

ผลสาเรจของรปแบบการสอนทพฒนาขน เมอนาไปปฏบตจรง จากผลการประเมนผลการใชรปแบบการสอนพบวา สงผลใหนกศกษาวชาชพครมความรและความสามารถในการพฒนาหลกสตร

1. การทดสอบความรกอนและหลงการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

ผลการทดสอบความรกอนและหลงการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดงตารางท 19

ตารางท 19 การทดสอบคะแนนความรกอนและหลงการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยน การสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

การทดสอบ N คะแนนเตม X S.D. t

P

กอนสอน 30 30 15.07 2.79 -22.204** .00

หลงสอน 30 30 25.07 2.48

** มนยสาคญทระดบ .01

จากตารางท 19 ความรของนกศกษากอนและหลงการเรยนรตามการพฒนารปแบบ การเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จงยอมรบสมมตฐานทตงไว โดยมคาเฉลยของคะแนนความรในการพฒนาหลกสตรหลงการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ( X = 25.07, S.D. = 2.48) สงกวากอนการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ( X = 15.07, S.D. = 2.79)

143

2. การศกษาความสามารถในการปฏบตงานพฒนาหลกสตร ระหวางการเรยนรตาม การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

ผวจยประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร ตามขนตอนการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร จากแบบประเมนและใหคะแนนตามระดบคณภาพ 3 ระดบ ดงตารางท 20

ตารางท 20 ความสามารถในการพฒนาหลกสตร ตามขนตอนการเรยนรตามการพฒนารปแบบ การเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

การเรยนการสอน ความสามารถ การพฒนาหลกสตร

ภาระงาน ชนงาน ผลงาน รวม การแปลผล ความร การนาเสนอ

และประเมนตนเอง

การปฏบตกจกรรมการ

พฒนาหลกสตร

S.D. S.D. S.D. S.D. 1. การวางแผนหลกสตร

(Curriculum Planning) 2.37 0.72 2.37 0.76 2.33 0.71 2.36 0.72 ระดบกลาง

2. การออกแบบหลกสตร

(Curriculum Design) 2.37 0.76 2.33 0.71 2.37 0.66 2.36 0.71 ระดบกลาง

3. การจดระบบหลกสตร

(Curriculum

Organization)

2.37 0.67 2.37 0.71 2.37 0.76 2.33 0.71 ระดบกลาง

4. การประเมนหลกสตร

(Curriculum Evaluation) 2.33 0.71 2.37 0.72 2.4 0.72 2.36 0.71 ระดบกลาง

รวมจานวน 30 คน ไดคาระดบ 1 = 4 คน ไดคาระดบ 2 = 10 คน ไดคาระดบ 3 = 16 คน คาเฉลยปฏบต การพฒนาหลกสตร

2.4 0.72

คะแนนรวม 3 คะแนนประสทธภาพ 80

จากตารางท 20 ความสามารถในการพฒนาหลกสตร เปนคะแนนทไดจาก ภาระงาน การนาความรมานาเสนอและประเมนในระหวางเรยน และการปฏบตกจกรรมในแตละหนวยการเรยน รวมคะแนนทงสามชองเปนคะแนนความสามารถในการวางแผนหลกสตร การออกแบบหลกสตร การจดระบบหลกสตร และการประเมนหลกสตร ตามลาดบ และรวมคะแนนทงส

144

กจกรรมเปนความสามารถในการพฒนาหลกสตร การประเมนคณภาพโดยกาหนดเกณฑคณภาพดวย SOLO Taxonomy ตามแนวคดของ John Biggs กาหนดคะแนนความสามารถเปนองคประกอบเดยว หลากหลายองคประกอบ และความสมพนธขององคประกอบ นกศกษาจานวน 30 คน มคะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตร เปนดงน คาระดบ 1 – ตา จานวน 4 คน ระดบ 2 – กลาง จานวน 10 คน และ ระดบ 3 – สง จานวน 16 คน ตามลาดบ ไดคะแนนรวมเฉลย

2.4 คะแนน คดเปนคาเฉลยรอยละ 0.72 สรปคะแนนประสทธภาพของกระบวนการ (E1) = 80.00

3. การศกษาความคดเหนของนกศกษาทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจย เปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

นกศกษามความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร เหนดวยในระดบมากทสด จานวน 3 ขอ และเหนดวยในระดบมาก จานวน 17 ขอ จากจานวนขอคาถามทงหมด 20 ขอ ผลการวเคราะหความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

รายละเอยดดงตารางท 21

ตารางท 21 ความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

ขอท ประเดนคาถาม ระดบความคดเหน ลาดบท X S.D เหนดวย

1. ดานกจกรรมเนอหาสาระ 1 กจกรรมใหความร RBLไปกบกระบวนการพฒนา

หลกสตร

4.20 0.81 มาก 4

2 กจกรรมชวยใหแนวคดในการพฒนาหลกสตร 4.23 0.77 มาก 3

3 กจกรรมชวยในการปฏบตการดานการพฒนาหลกสตร 4.07 0.78 มาก 6

4 มการใชคาถามกระตนผเรยนใชองคความรดวยตนเอง 4.57 0.57 มากทสด 1

5 การฝกปฏบตในการพฒนาหลกสตร(สถานศกษา)ดวยกระบวนการวจย

4.27 0.74 มาก 2

6 กจกรรมมงแสวงหาองคความรในการพฒนาหลกสตร 4.20 0.71 มาก 5

7 การพฒนาหลกสตรความสามารถของนกศกษา 3.87 0.78 มาก 8

8 ภาระงานการเรยนรกระบวนการเรยนรทพฒนาหลกสตร

3.97 0.67 มาก 7

รวมดานท 1 4.17 0.75 มาก

145

ตารางท 21 ความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตรสาหรบนกศกษาวชาชพคร (ตอ)

ขอท ประเดนคาถาม ระดบความคดเหน ลาดบท X S.D เหนดวย

2. ดานบรรยากาศ

9 สงเสรมใหวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 4.53 0.57 มากทสด 1

10 บรรยากาศสงเสรมการเรยนรรวมกน 3.80 0.76 มาก 6

11 มการเสรมแรงการเรยนรอยางสมาเสมอ 4.07 0.78 มาก 5

12 ใหเลอกทจะเรยนรจากแหลงความรตางๆ 4.30 0.70 มาก 2

13 ใหนกศกษาแสวงหาความคดในการพฒนาหลกสตรดวยตนเอง

4.17 0.79 มาก 3

14 การใหรบผดชอบในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 4.10 0.76 มาก 4


3. ดานประโยชนทไดรบ

15 การเรยนรเนนเชอมโยงกบสาขาวชาเอกของนกศกษา 4.47 0.57 มาก 1

16 การเรยนรเนอหาสาระครอบคลมตามมาตรฐานครสภา 4.20 0.89 มาก 5

17 การเรยนรตาม NPU ชวยพฒนาความสามารถในการพฒนาหลกสตร

4.30 0.70 มาก 3

18 การสรปมโนทศนการพฒนาหลกสตรดวย NPU Model 4.37 0.67 มาก 2

19 การเรยนรวชาการพฒนาหลกสตร ทไดรบจะเปนการเรยนรตามแบบชวยพฒนาทกษะการเรยนรดวยตนเอง

4.23 0.77 มาก 4

20 มความมนใจทจะนาความรและการปฏบตการพฒนาหลกสตรทไดเรยนรไปใช

4.17 0.75 มาก 6


รวมทกดาน 4.20 0.75 มาก

จากตารางท 21 นกศกษามความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครในประเดนทเกยวของกบ ดานกจกรรม ดานบรรยากาศ มากทสดจานวน 2 ขอ โดยลาดบแรกมการใชคาถามกระตนผเรยนใหองคความรดวยตนเองและสงเสรมใหวางแผนการเรยนรดวยตนเอง

146

สวนทนกศกษาเหนดวยมากในสามลาดบสดทาย คอ บรรยากาศสงเสรมการเรยนรรวมกน การพฒนาหลกสตรความสามารถของนกศกษาและภาระงานการเรยนรกระบวนการเรยนรทพฒนาหลกสตร

รายละเอยดความคดเหนของนกศกษาทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจย เปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร จาแนกดานตางๆ ดงน

ดานกจกรรม นกศกษามความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนา

หลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดานกจกรรม จานวน 8 ดาน ขอคาถาม มการใชคาถามกระตนผเรยนใหองคความรดวยตนเอง เหนดวยมากทสด สวนอก 7 ดาน เหนดวยมากทกขอ เรยงตามลาดบ ดงน 1)การฝกปฏบตในการพฒนาหลกสตร (สถานศกษา) ดวยกระบวนการวจย 2)กจกรรมชวยขยายแนวคดในการพฒนาหลกสตร 3) กจกรรมใหความรการวจยเปนฐานไปกบกระบวนการพฒนาหลกสตร 4) กจกรรมมงแสวงหาองคความรในการพฒนาหลกสตร 5)กจกรรมชวยในการปฏบตการดานการพฒนาหลกสตร 6) ภาระงานการเรยนรกระบวนการเรยนรทพฒนาหลกสตร และ7) การพฒนาหลกสตรความสามารถของนกศกษา

ดานบรรยากาศ นกศกษามความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนา

หลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดานบรรยากาศ จานวน 6 ดาน ขอคาถาม “สงเสรมใหวางแผนการเรยนรดวยตนเอง” เหนดวยมากทสด สวนอก 5 ดาน เหนดวยมากทกขอ เรยงตามลาดบ ดงน 1)ใหเลอกทจะเรยนรจากแหลงความรตางๆ 2) ใหนกศกษาแสวงหาความคดในการพฒนาหลกสตร มการเสรมแรงการเรยนรอยางสมาเสมอ 3)การใหรบผดชอบในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 4)ดวยตนเอง และ 5)บรรยากาศสงเสรมการเรยนรรวมกน

ดานประโยชน นกศกษามความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนา

หลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดานประโยชน จานวน 6 ดาน เหนดวยมากทกขอ เรยงตามลาดบ ดงน 1) การเรยนรเนนเชอมโยงกบสาขาวชาเอกของนกศกษา 2) การสรปมโนทศนการพฒนาหลกสตรดวย NPU Model 3) การเรยนรตาม NPU ชวยพฒนาความสามารถในการพฒนาหลกสตร 4) การเรยนรวชาการพฒนาหลกสตร ทไดรบจะเปนการเรยนรตามแบบชวยพฒนาทกษะการเรยนรดวยตนเอง 5)การเรยนรเนอหาสาระครอบคลมตามมาตรฐานครสภาและลาดบทสดทาย 6) ความมนใจทจะนาความรและการปฏบตการพฒนาหลกสตรทไดเรยนรไปใช

147

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ใชวธดาเนนการวจยในลกษณะการวจยและพฒนา (Research

and Development) เพอตอบคาถามการวจยใหครอบคลมตามวตถประสงคของการวจย 2 ประการ

ดงน 1. เพอพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร 2. เพอศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ดงน 2.1 ดานความรในการพฒนาหลกสตร นกศกษาวชาชพคร 2.2 ดานความสามารถในการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

2.3 ดานความคดเหนของนกศกษาวชาชพคร ทมตอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ทพฒนาขน

ประชากรในการวจยครงน คอ นกศกษาวชาชพครระดบปรญญาตร ชนปท 2 หลกสตรครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จานวน 5 สาขาวชา กลมตวอยาง ไดมาโดยการสมแบบหลายขนตอน (Multistage

Random Sampling) ขนท 1 สม 5 สาขาวชา สมมา 1 สาขาวชา คอสาขาภาษาองกฤษ ขนท 2 สมนกศกษาในสาขาวชานนมา จานวน 30 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1. แบบทดสอบวดความรในการพฒนาหลกสตร 2. แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตร 3. แบบแบบสอบถามความคดเหนของนกศกษาทมตอรปแบบการเรยนการสอน

การวเคราะหขอมลดวยสถต คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คาเฉลยรอยละ การทดสอบคาท (t-test) แบบ dependent

1. สรปผลการวจย ผลการวจยเรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนา

หลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร มรายละเอยดดงตอไปน 1. ผลการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพครการวจย เรยกวา NPU ซงไดดาเนนการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยการวเคราะหกระบวนการพฒนาหลกสตร คาอธบายรายวชา การพฒนาหลกสตร หลกสตร ครศาสตรบณฑต คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม และมาตรฐานครสภา

148

มาตรฐานท 2 การพฒนาหลกสตร โดยนากระบวนการพฒนาหลกสตรมาพฒนาโดยมพนฐานแนวคดการพฒนาหลกสตรทพฒนาขนไปสอบถามผเชยวชาญดานการพฒนาหลกสตร จานวน 5

คน แลวปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญซงการศกษาและพฒนา สรปไดวา สาระวชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ประกอบดวย 4 ประเดน คอ 1) การวางแผนหลกสตร (curriculum planning) 2) การออกแบบหลกสตร (curriculum design) 3) การจดระบบหลกสตร (curriculum organization) และ4. การประเมนหลกสตร (curriculum evaluation)

รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 โดยคะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตร ไดคะแนนเฉลยรอยละ 80.00 และคะแนนภาคความร ทไดจากการทดสอบความร ดวยแบบทดสอบปลายภาคเรยนไดคะแนนเฉลยรอยละ 83.56

2. ประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจย เปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 ความรกอนและหลงการเรยนรตามการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ของนกศกษาวชาชพคร ทพฒนาขน มความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยคะแนนความรของนกศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

2.2 ความสามารถในการพฒนาหลกสตรของนกศกษาโดยภาพรวม ในระดบดมาก โดยในแตละขนตอนในการพฒนาหลกสตร ประกอบดวย ภาระงาน การนาเสนอและประเมนตนเอง และการปฏบตงานตามกระบวนการพฒนาหลกสตร ไดคาระดบตา จานวน 4 คน คาระดบกลาง จานวน 10 คน และคาระดบสง จานวน 16 คน

2.3 ความคดเหนตอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ของนกศกษาวชาชพคร ดานกจกรรม ขอคาถาม มการใชคาถามกระตนผเรยนใชองคความรดวยตนเองนกศกษา เหนดวยมากทสด และเหนดวยมากทกขอ เรยงตามลาดบ ดงน 1) การฝกปฏบตในการพฒนาหลกสตร (สถานศกษา) ดวยกระบวนการวจย 2) กจกรรมชวยขยายแนวคดในการพฒนาหลกสตร 3) กจกรรมใหความร RBL ไปกบกระบวนการพฒนาหลกสตร 4) กจกรรมมงแสวงหาองคความรในการพฒนาหลกสตร 5) กจกรรมชวยในการปฏบตการดานการพฒนาหลกสตร 6) ภาระงานการเรยนรกระบวนการเรยนรทพฒนาหลกสตรและ 7) การพฒนาหลกสตรความสามารถของนกศกษา ดานบรรยากาศ ดานคาถาม “สงเสรมใหวางแผนการเรยนรดวยตนเอง” นกศกษาเหนดวยมากทสด และเหนดวยมากทกดาน เรยงตามลาดบ ดงน 1) ไดเลอกทจะเรยนรจากแหลงความรตางๆ 2) ใหนกศกษาแสวงหาความคดในการพฒนาหลกสตร มการเสรมแรงการเรยนรอยางสมาเสมอ 3) การใหรบผดชอบในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 4) ดวย

149

ตนเอง และ5) บรรยากาศสงเสรมการเรยนรรวมกน ดานประโยชน เหนดวยมากทกดาน เรยงตามลาดบ ดงน 1) การเรยนรเนนเชอมโยงกบสาขาวชาเอกของนกศกษา 2) การสรปมโนทศนการพฒนาหลกสตรดวย NPU Model 3) การเรยนรตาม NPU ชวยพฒนาความสามารถในการพฒนาหลกสตร 4) การเรยนรวชาการพฒนาหลกสตร ทไดรบจะเปนการเรยนรตามแบบชวยพฒนาทกษะการเรยนรดวยตนเอง 5) การเรยนรเนอหาสาระครอบคลมตามมาตรฐานครสภาและลาดบทสดทาย 6) ความมนใจทจะนาความรและการปฏบตการพฒนาหลกสตรทไดเรยนรไปใชใน

2. การอภปรายผล 1. การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพคร ผวจยไดนากระบวนการพฒนาหลกสตร และรปแบบการเรยนการสอนการเรยนรแบบสรางความรดวยตนเอง มาเปนกรอบแนวคดในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

สาระ วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ (1) การวางแผนหลกสตร (2) การออกแบบหลกสตร (3) การจดระบบหลกสตร และ (4) การประเมนหลกสตร ไดมาจากการประมวล สาระสาคญของกระบวนการพฒนาหลกสตรผวจยไดใชผลจากการศกษาการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของไทเลอร ทาบา เซเลอร อเลกซานเดอรและเลวส และวชย วงษใหญ จงกลาวไดวารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครทผวจยออกแบบและพฒนาขนชวยใหมความรและสามารถปฏบตการพฒนาหลกสตรไดครบกระบวนการของการพฒนาหลกสตร โดยอาศยแนวคดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ มขนตอนในการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง ขนท 1 การวเคราะหความตองการจาเปนในการเรยนร (Need Analysis) ประกอบดวย (1.1) วเคราะหจดหมายในการเรยนร เพอกาหนดจดหมายในการเรยนร วชา “การพฒนาหลกสตร” และนาไปกาหนดจดหมายของหลกสตรทนกศกษาจะตองพฒนาขน (1.2) การวางแผนการเรยนร ผเรยนวางแผนการเรยนรดวยตนเอง ประกอบดวย 1) กาหนดกลยทธการพฒนาตนเอง หรอปฏบตกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเรยนร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2) จดทาปฏทนและเครองมอในการกากบตดตาม เพอการประเมนตนเอง ขนท 2 การพฒนาทกษะการเรยนร (Praxis) ประกอบดวย (2.1) การพฒนาทกษะการเรยนร นกศกษาศกษาเรยนรดวยการแสวงหาและใชแหลงการเรยนร ทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ และการเรยนรรวมกน การใชวธการตางๆ ในการเรยนร และการตรวจสอบความร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2.1.1 การแสวงหาและใชแหลงการเรยนร 2.1.2 การใชวธการตางๆ ในการเรยนร 2.1.3 การตรวจสอบความร) และ (2.2) การสรปความร และการวพากษความร ผสอนสงเสรมใหนกศกษาไดอธบายแนวคด “กระบวนการพฒนาหลกสตร”

150

โดยใชภาษาของตนเอง สอบถามถงหลกฐานและความชดเจนใน การอธบายของนกศกษา ทใชความรเดมหรอประสบการณทมมากอนของผเรยนเปนพนฐานในการอธบาย ในสวนการวพากษความรผสอนกระตนใหผเรยนขยายความร ความเขาใจใน “กระบวนการพฒนาหลกสตร” ของนกศกษาโดยผานประสบการณใหมๆ ผเรยนจะไดรบการสนบสนนใหนาความรปรบใชกบประสบการณในชวตจรง โดยผานกระบวนการพฒนาหลกสตร นกศกษานาความรความเขาใจไปประยกตโดยการพฒนาหลกสตรเพมขน ขนท 3. การตรวจสอบทบทวนความเขาใจในการเรยนร (Understanding) การประเมนความเขาใจในการเรยนร – การประเมนความร สงเสรมใหนกศกษาประเมนความร และความสามารถของตนเอง ประเมนความกาวหนาในการเรยน และประเมนการบรรลจดหมายการศกษา

เหตผลอกประการหนงทสนบสนนความมประสทธภาพของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร โดยทผวจยนาสาระความรกระบวนการพฒนาหลกสตร ประกอบดวย การวางแผนหลกสตร การออกแบบหลกสตร การจดระบบหลกสตร และการประเมนหลกสตร มาออกแบบจดการเรยนการสอน อาศยขนตอนการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ (1) การทาความกระจางชดในความร (2) การเลอกรบและทาความเขาใจสารสนเทศใหม และ (3) การตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม) รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของออสบอรน (Osborn,1963) ซงม 3 ขนตอน คอ (1) การคนหาความจรง (2) การคนหาความคด และ(3) การคนหาคาตอบ ในทานองเดยวกน งานวจยรปแบบการเรยนการสอน Biggs 3’s P Model ประกอบดวย (1) ตวแปรกอนเรยน (2) ตวแปรระหวางการเรยนการสอน และ(3) ตวแปรผลผลต และเปนตามกระบวนการวจยในการเรยนร ประกอบดวย (1) วเคราะหจดหมายในการเรยนร (2) วางแผนการเรยนร (3) การพฒนาทกษะการเรยนร (4) การสรป/การวพากษความร และ(5) ประเมนการเรยนร ผวจยไดสงเคราะหจดทารางรปแบบการเรยนการสอน NPU Model ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ (1) การประเมนความตองการจาเปนในการเรยนร (2) การพฒนาทกษะการเรยนร (3) การประเมนความเขาใจในการเรยนร ในแตละขนตอน

2. จากประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร สรปไดดงน

2.1 การเปรยบเทยบความรกอนและหลงการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร และการศกษาผลการพฒนาหลกสตร ระหวางการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจย เปนฐาน

151

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ทผวจยออกแบบและพฒนาขน ผลการวจยและเหตผลดงน

ความรของนกศกษากอน-หลงการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 กลาวคอหลงเรยนนกศกษามผลการเรยนสงกวากอนเรยน

นยามคาวา need จากการศกษาความตองการในบรบทของการประเมนความตองการจาเปน(needs analysis) ความตองการหมายถงชองวางระหวางสองเงอนไข สภาพปจจบนกบสภาพท พงประสงค ชองวางดงกลาวตองสามารถวดผลได ในการประเมนความตองการจาเปน (Needs

Analysis) จาเปนตองระบความแตกตางระหวางความตองการ (Needs) กบแนวทางการแกปญหา หรอการตอบสนองตอบความตองการจาเปนนนๆการระบหรอการกาหนดสภาพปจจบนของการเรยนรดวยการรวบรวมสารสนเทศทเปนหวเรองหรอประเดนทสนใจจากแหลงเรยนรตางๆ และรวบรวมสารสนเทศใหมทเปนหวเรองหรอประเดนทสนใจจากแหลงเรยนรหลากหลายสวนการระบหรอกาหนดสภาพทพงประสงคโดยเฉพาะเรองราวเกยวกบจดมงหมาย(Goal)ในการศกษามกเปนเรองทยากทจะกลาวใหชดเจน อนเนองมาจากแตละคนมความคดตอจดหมายดงกลาวแตกตางกนอยางไรกตามความตองการจาเปนของแตละคนสามารถจดได 3 ระดบ คอ(1)ความตองการสวนบคคลในฐานะทเปนสมาชกของสถาบนทางสงคม(2)ความตองการในฐานะทเปนสมาชกขององคกรหรอสถาบนนนๆ และ (3)ในฐานะทเปนผบรหารหรอผนาขององคกร การตอบสนองความตองการจาเปนในระดบแรก เปนสาระสาคญในการศกษาวจยครงน ถอเปนความตองการทผเรยนตองการไดรบการตอบสนองในการศกษาเรยนรในการดาเนนการประเมนความตองการจาเปน จาเปนตองระบความตองการจาเปนทชดเจน จดลาดบความสาคญของความตองการจาเปน การตดสนใจเกยวกบความตองการจาเปน จดสรรทรพยากรสนบสนน และปฏบตการเพอนาไปแกปญหาการประเมนความตองการจาเปน จดเปน 3 ระยะ คอ ระยะแรกกอนประเมน คนหาและจดระบบวาอะไรรหรอทราบแลว ระยะทสองการประเมน ดวยการรวบรวมขอมลใหมเกยวกบความตองการทจาเปน ระยะทสามหลงการประเมน เปนการออกแบบและปฏบตการตามแนวท างแกปญหาความตองการจาเปนนนๆ

Praxis :การสอนมงปฏบตแกปญหา (problem solving) การทดลอง experimenting, และโครงงาน สวนใหญผเรยนจะไดเรยนรในรปแบบปฏบตงานกลม หลกสตรจะนาหลกวชาทเรยนรเพอนามารวมกนแกไขปญหาแบบสหวทยาการ หรอทเรยกกนโดยทวๆ ไปวา การบรณาการขามกลมสาระความร หรอการสงผานองคความรในระหวางกลมสาระการเรยนร ผเรยนจะนาความรไปประยกตใชในสภาพจรงทไดจากการสบเสาะหาความรเปนการเตรยมผเรยนเพอการเปนพลเมองทด

152

การดารงชวตประจาวน และดานอาชพในอนาคต การศกษาเพอความเปนมนษยนนเพอชวยใหเปนสงคมของมนษยทผเรยนเรยนรและสามารถดารงอยรวมกนไดเปนอยางด

แนวคดในการจดการเรยนการสอนทเขาใจในความเปนธรรมชาตของมนษย ไมเพยงแตอานและฝกหดเทานน แตหมายรวมถงประสบการณในโลกแหงความเปนจรงและกจกรรมทเปนศนยกลางแหงชวตจรง สอดคลองกบคากลาวทวา “เรยนรดวยการกระทา (Learn by Doing)” เมอเรยนจบรายวชาผเรยนจะไดนาความรไปใชในชวตประจาวน สาระสาคญในการเรยนรดวยการกระทา การทาโครงงาน และการปฏบตงานภาคสนาม ตวอยาง แนวคดสาคญ สาระ กจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนการเรยนร :โดยสรปแนวคดในการจดการเรยนการสอนนเพอพฒนาใหผเรยนมความสามารถสรางสรรค เชอมนในตนเองและสามารถสรางกรอบแนวคดในการพฒนาตนเองไดตามทตองการ

U – Understanding ความเขาใจ ในขนตอนนผเรยนจะตรวจสอบทบทวนความเขาใจในการเรยนรของตนเอง ในงานวจยน ผวจยอาศยแนวคดของบกสและคอลลส (Biggs and Collis) ทไดเสนอแนวคดชดของเกณฑการประเมนผลการเรยนรมาเปนแนวทางในการกาหนดระดบคณภาพการเรยนร ซงคาวา “SOLO” มาจากคาวา Structure of Observed Learning Outcome เปนโครงสรางทนามาอธบายวา ผเรยนมพฒนาการการปฏบตทซบซอนอยางไร ในการเรยนเพอรอบรทมความหลากหลายของภาระงานทางวชาการ โดยทนยามจดประสงคของหลกสตร ในสภาพทพงประสงคของการปฏบต เพอประเมนผลการเรยนรของผ เรยนแตละคนทปฏบตไดจรง การใช Solo

Taxonomyจะชวยใหทงครและนกเรยนตระหนกถงองคประกอบทหลากหลายจากหลกสตรไดอยางแจมชดขน แนวคดของโซโล (Solo Taxonomy) ตามทบกสและคอลลส (Biggs and Collis

1982:62-63; 1991: 57-76) เสนอไวประกอบดวย 5 ระดบ คอ ระดบโครงสรางขนพนฐาน ระดบมมมองเดยว ระดบหลายมมมอง ระดบเหนความสมพนธ และระดบขยายนามธรรม ผวจยนาแนวคดดงกลาวมาปรบใชในการประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรของนกศกษาวชาชพคร 3 ระดบ ยกเวนระดบโครงสรางพนฐานและระดบขยายนามธรรม ไมนามากาหนดระดบคณภาพ โดยทผวจ ยมหลกฐาน รองรอยทเชอถอไดวา รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร มการกาหนดใหศกษาคนควา สรางสรรคชนงานและผลงาน ซงมนใจไดวา นกศกษาไมหลงประเดน สบคนหาสาระความรไดถกตอง สวนระดบขยายนามธรรมนน เนองจากเปนนกศกษาระดบปรญญาตร ไมไดกาหนดระดบคณภาพน ซงควรกาหนดเปนคณภาพของนกศกษาทเรยนวชาการพฒนาหลกสตรระดบบณฑตศกษา

153

ผวจยกลาวโดยสรปวา SOLO TAXONOMY เปนแนวคดทชวยใหทงครและนกเรยนตระหนกถงองคประกอบทหลากหลายจากหลกสตรไดอยางแจมชดขน ซงประกอบดวย 5 ระดบ คอ ระดบ โครงสรางขนพนฐาน ระดบมมมองเดยว ระดบหลายมมมอง ระดบเหน ความสมพนธและระดบขยายนามธรรม แนวคดดงกลาวไดนยาม จดประสงคของหลกสตร ในสภาพทพงประสงคของการปฏบต เพอประเมนผลการเรยนรของผเรยนแตละคนทปฏบตไดจรง ตามทศนะ ของผ วจ ยการตรวจสอบ ทบทวน ความเขาใจของตนเองนน สามารถนาแนวคด SOLO

TAXONOMY มาใชเปนเกณฑในการกาหนด ระดบคณภาพ ผลการเรยนร ซงจะทาใหมความเทยงตรงและมความชดเจน มากยงขน ดงงานวจยของโชตมา หนพรก (2553 : 78-82) ทนาแนวคด SOLO Taxonomy มาใชในการศกษาวจยเรอง การพฒนาระบบประเมนการเรยนการสอนคณตศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยผวจยไดนาลาดบขนพฒนาการ 5 ขนใน SOLO Taxonomy ตามแนวคดของบกสและคอลลสมาเปนแนวทางในการพจารณาสรางชดคาถามทใชในการวจยโดยจาแนกสถานการณปญหาตามลาดบขนพฒนาการคอ สถานการณทใชประสาทสมผส สถานการณทใชภาพเปนสอและสถานการณทเปนรปธรรมหรอสญลกษณ

2.2 ความสามารถปฏบตการในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาสามารถปฏบต การพฒนาหลกสตรไดครบกระบวนการของการพฒนาหลกสตร นกศกษาสวนใหญมความสามารถในการพฒนาหลกสตรในระดบด มคะแนนความสามารถในการปฏบตงานการพฒนาหลกสตร เปนดงน คาเฉลยปฏบตการพฒนาหลกสตร ( X =2.4, S.D.= 0.72) ทงนอาจเปนเพราะวาผวจยได รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครทพฒนาขนมาใช ซงมสาระสาคญตามกระบวนการพฒนาหลกสตร 4 เรอง คอ (1)การวางแผนหลกสตร (2)การออกแบบหลกสตร (3)การจดระบบหลกสตร และ(4)การประเมนหลกสตร สอดคลองกบแนวคด เซเลอร อเลกซานเดอร (Saylor J.G,Alexander. W.M. and Lewis

Arthur J. 1981:24) ออรน สไตนและฮนกน (Allan C. Ornstien and Francis P. Hunkins, 1998 :

198) จากการทผ วจ ยไดนาไปทดสอบคณภาพตามแบบจาลองการสรางความรดวยตนเอง (The Constructivist Learning Model; CLM) ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ 1) การทาความกระจางชดในความร ดวยการสบคนความรจากสอตาง ทงในรปแบบเอกสาร จากหนงสอ วารสารและการเรยนรผานเครอขายออนไลน (Web base Learning) 2) การเลอกรบและทาความเขาใจในสารสนเทศใหม ในขนตอนนนกศกษาจะนาความรมาสรปใหเปนความรของตนเองและทาความเขาใจในความรนนๆ 3) การตรวจสอบทบทวนและใชความรใหมในขนนนกศกษาจะนาความรมาวพากษและยนยนความรทได เพอนาไปใชในการพฒนาหลกสตรตอไป การเรยนรดงกลาวสอดคลองกบผลการ ศกษาว จยของKember( 2005) ท ใชแนว คดแบบจาลอง การวางแผนหลก สตร

154

(curriculum planning model) และรปแบบการเรยนการสอนผลการเรยนรทคาดหวง (model of

desired outcomes) ทใหความสาคญกบการมขอตกลงรวมกนในกจกรรมการเรยนรเพอบรรลผลการเรยนรทกาหนด (Desired outcomes evaluated by Student Engagement Project)

2.3 ความคดเหนทมตอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

ความคดเหนของนกศกษาทมตอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครนกศกษาเหนดวยในระดบมากทสด โดยลาดบแรกคอ มการใชคาถามกระตนผเรยนเกดองคความรดวยตนเอง รองลงมาเหนดวยมากทสด สงเสรมใหวางแผนการเรยนรดวยตนเอง เหตผลในการสนบสนนความคดเหนของนกศกษา คอ ผวจยใชหลกการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนมการกาหนดจดหมายและจดมงหมายของการสอน กาหนดวตถประสงคการเรยนรของแตละหนวยของแตละบทเรยน นามาออกแบบแผนการสอนหรอแผนจดการเรยนร ออกแบบกลวธการสอน กาหนดคณลกษณะเฉพาะของเครองมอประเมน ออกแบบและเลอกเครองมอประเมน และในระหวางจดการเรยนการสอนมการนเทศกากบตดตามอยางใกลชดเปนระยะอยางสมาเสมอ ปฏบตการดงกลาวน สอดคลองกบผลการวจยของ สเทพ อวมเจรญ ประเสรฐ มงคล และวชรา เลาเรยนด (2555) ทศกษาวจย พฒนาการสอนวชาพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาบณฑตศกษา ในทานองเดยวกนผวจยไดนาแนวคดในการออกแบบเครองมอประเมนการเรยนรท Chatterji, Madhabi. (2003) ไดนาเสนอกรอบแนวคดไวซงเปนประโยชนในการประเมนการเรยนรของนกศกษา ประสานกบแนวคดการเรยนรตามสภาพจรง นกศกษาไดเรยนรวชาพฒนาหลกสตรจากสถานทปฏบตงานจรง ภาระงาน ชนงาน และผลงานไดจากแหลงเรยนรในสภาพจรง การเรยนรจากสภาพจรงมความสาคญอยางยง ชวยใหคณภาพของผลการเรยนสงสด ดงผลการวจยของเมเยอร และนลท ทนาเสนอแนวคดการจดกจกรรมการเรยนตามสภาพจรง โดยอาศยหลกการออกแบบหลกสตร 5 ประการ คอ 1) โลกแหงความเปนจรงและเรองทเกยวของ 2) โครงสรางการจดลาดบความสมพนธภายใน 3) ความตองการของผเรยนในการใชและมสวนรวมในความกาวหนาของ การพฒนาความคดระดบสง 4) การปรบเปลยนในแตละขนตอนและผลการเรยนรทคาดหวง และ 5) การใหความทาทายในการเรยนร ความสนใจและแรงจงใจในการเรยนร ประการสาคญการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานเปนการสรางรากฐานในการฝกใหรจกแสวงหาความรไดดวยวธการทเชอถอได ดงท นโคโลวา เอส. (Nikolova S,อางถง วรรวสา มณผล, 2547) ไดศกษาเกยวกบรปรางของคารบอนโดยใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน (research based learning model) กบ นกศกษาระดบปรญญาตร พบวาการเรยนการสอนดงกลาวสามารถสรางรากฐานอยางตอเนองในการฝกทกษะกจกรรมการเรยนรและการตดตอนอก

155

ชนเรยนระหวางคณะกบนกศกษาทจบชนเรยนประสบการณวจยจะเปนการเชอมโยงการวเคราะหใหเขากบนกศกษาได

ดานประโยชนทไดรบ รปแบบการเรยนการสอนสนองตอบกบความคาดหวงในการเรยนรทนกศกษาวชาชพครจะตองมความรและสมรรถนะในวชาการพฒนาหลกสตร ตามมาตรฐานท ครสภากาหนด การเรยนวชาพฒนาหลกสตร และรปแบบทพฒนาขนมงตอบสนองความตองการดงกลาวน และในการจดการเรยนการสอนยงอาศยแนวคดทมา Biggs’s 3 Model แบบจาลองนแสดงการสรางความเขาใจใหกบผเรยน แบบจาลองแสดงถงปฏสมพนธระหวางการสอนของผสอนและกระบวนการการเรยนรของผเรยนในขน Presage เปนการเรยนการสอนโดยทวๆ ไป เปนการประยกตการเรยนรในการทาหนาทของสงแวดลอมการเรยนร โดยผเรยนในระดบอดมศกษาดวยความคาดหวงและพฤตกรรมในการพฒนาบคลกภาพอนเนองมาจากประสบการณการศกษา ในขน

Process เปนการปฏบตภาระงาน ภายใตการรบรในบรบทของการสอน แรงจงใจในการเรยนร และการไขวควา รวมถงการตดสนใจในการปฏบตโดยไมชกชา ทงหลายทงปวงเปนการเรยนรตามภาระงาน ในขน Product ผเรยนเรยนรทเปนทงความคดในระดบตาและระดบสง

ดานกจกรรม รปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน เปนกจกรรมการเรยนการสอนทมงเนนการแสวงหาความรดวยวธการทเชอถอได มแนวทางจดการเรยนการสอนทหลากหลาย ดงรายงานการวจยทรวบรวมโดยเวบเบอร (Weber 2000 : 5-50) กลาวถงสถาบนวจยการศกษา (Higher Education Research Institute) ของ UCLA โดยการสารวจนกศกษาภาคปกตชนปท 1

จานวนมากกวา 260,000 คน การวจยมวตถประสงคเพอนารปแบบการสอนแบบแกปญหา (PBL

Model) เขามาใชและแกปญหาทพบ เพอประยกตใชรปแบบการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎ พหปญญา (Multiple Intelligence Teaching Approach : MITA) ในการแกปญหาของผเรยนทเฉอย (Passivity) ในชนเรยน ผลการวจยพบวา รปแบบการสอนแกปญหาซบซอนในการเรยนรตามสภาพจรง ประกอบดวย 5 ขน คอ ขนท 1 ผสอนนาเขาปญหาและสนทนาเพอจะหาคาสาคญของปญหากบผเรยนโดยทวไป ขนท 2 ระบเปาหมายทชดเจน อนเปนการเรยนรขนตาซงตองการใหผเรยนทงหมดไดสมฤทธผล ขนท 3 สรางมตคณภาพ ทเปนเกณฑเฉพาะสาหรบประเมนงานตางๆ ขนท 4 กาหนดการเรยนรและประเมนงานทสมพนธกบปญหาในชวตจรง ความสนใจของผเรยนและความสามารถและเนอหาทตองการ และขนท 5 ผเรยนและครรวมกนสรปความรทไดรบและกระบวนการเรยนร เพอสรางความรและปรบโครงสรางความร ชวยใหมความเขาใจอยางลกซงขน มสวนรวมของผเรยนมากขนกระตนแรงจงใจผเรยนหรอบรณการเพมความรเพอแกปญหาทซบซอนขนได

156

ดานบรรยากาศ ในทนเปนเรองทเกยวของกบสงแวดลอมในการเรยนร ผวจยพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐานนน จดหมายหรอจดมงหมายสาคญประการหนงกคอ การจดสงแวดลอมการเรยนรเพอสรางเสรมผลการเรยนรทลมลก ผวจ ยอาศยแนวคดทจากการศกษาของ เมเยอร และคณะ (Meyers and Other, 2002) ไดศกษาวจยเรอง การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรเพอสรางเสรมผลการเรยนรทลมลก ผลการศกษาสรปไดวา การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรตามสภาพจรง ของนกศกษาชนปท 3 เพอชวยใหผเรยนมคณภาพการเรยนรสงขน โดยกาหนดขอบขายในการสนบสนนการเรยนรของผเรยนดวย Web Based Learning, การบรรยาย, ฝกปฏบต, paper-based resource อาท เอกสารแนวทางการศกษาและคมอปฏบตงาน) การเรยนรจากหองเรยนเสมอนจรง และทสาคญอยางยงชดของภาระงานการประเมนทพฒนาความเขาใจเชงคดวจารณญาณ (critical understanding) ในพนฐานกระบวนการของระบบงานทศกษา งานของเมเยอร และคณะไดพฒนากลยทธการสอนและการเรยนร โดยใชหลกการออกแบบหลกสตร 3 ประเดน ดงน 1) การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรทเปนทสนใจและผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร (develop an interesting and engaging learning environment) 2) กาหนดภาระงานในการประเมนทสะทอนภาพการคดวจารณญาณของผเรยน (set assessment tasks which oblige students to think

critically) และ 3) กาหนดภาระงานการประเมนทเปนโลกแหงความเปนจรงทสมพนธกนและผลสะสมเปนผลสบเนองกน (set realistic assessment task which are interlinked and cumulative in

effect)

3. ขอเสนอแนะ จากผลการวจย เรองการพฒนารปแบบการเ รยนการสอน โดยใชวจย เปนฐาน

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร ผวจยมขอเสนอแนะดงน

3.1 ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1. จากผลการวจยครงน พบวา ขนตอนรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน

วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครทประกอบดวย 4 เรอง ดงน 1. การวางแผนหลกสตร 2. การออกแบบหลกสตร 3. การจดระบบหลกสตร และ 4. การประเมนหลกสตร ซงมประสทธภาพจากการทดลองนาไปใช สงผลใหไดหลกสตรทมความเหมาะสมทจะนาไปใชใน การพฒนาหลกสตรอนๆ ได อยางมประสทธภาพ ดงนน สถานศกษาอนๆ ในระดบเดยวกน ควรนารปแบบการจดการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ทพฒนาขนไปทดลองใชเพอปรบปรงประสทธภาพการเรยนการสอนรายวชาการพฒนาหลกสตร หรอรายวชาอนๆ

157

2. จากการศกษาเอกสารวชาการและงานวจยและขอเสนอแนะของผเชยวชาญ เพอสนบสนนการวจยดงน ปรากฏวาม การจดการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร ทยงไมบรรลวตถประสงค ในการสอนตามทสถานศกษาวางไดดงน ผมสวนเกยวของกบการจดการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร ควรมประสบการณการสอนและการวจย เพอสงเสรมใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเองไดและมความสามารถในการวจยอยางเพยงพอ

3. จาการวจยพบวานกศกษาวชาชพครเหนดวยมากทสดกบการสรางองคความรดวยตนเองและวางแผนการเรยนดวยตนเอง ดงนนผสอนควรสงเสรมใหผเรยนแสวงหาความรดวยตนเองใหมากทสด ตลอดจนสรางแรงจงใจใฝสมฤทธ โดยเนนผสนบสนนกระบวนการเรยนรดวยตนเอง โดยการใชการวจยเปนฐาน

4. การนารปแบบการเรยนการสอน ไปใชไดอยางมประสทธภาพ ผสอนควรตองเตรยมความพรอม เพอวางแผนการจดกจกรรมใหสอดคลองกบลกษณะการเรยนรรวมกน และเปนบรรยากาศแหงการใหกาลงใจซงกนและกนจะทาใหนกศกษามความตงใจในการเรยนมากขน และการนารปแบบการเรยนการสอนไปใชในสถานศกษา จะตองมบคลากรทมความรและประสบการณในการทาวจย และสงสนบสนนทเออตอการจดการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอน ตลอดจนควรจดทาคมอครสาหรบการใชรปแบบการเรยนการสอน ทใหผมสวนเกยวของสามารถศกษาและทาความเขาใจไดงาย รวมทงใหมการกาหนดแนวทางผสอนใหมความสามารถในการจดกจกรรม และเสรมสรางเจตคตทดตอการใชรปแบบการเรยนการสอน

5. การนารปแบบการเรยนการสอนไปใชไดฝายวชาการของสถานศกษา ควรมการประชมชแจง และทาความเขาใจใหชดเจนเกยวกบแนวทางการใชรปแบบการเรยนการสอน และผสอนทจะจดการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอนทผวจยพฒนาขน จะตองเตรยมความพรอมเปนอยางด เพอใหสามารถดาเนนกจกรรมตามขนตอนการเรยน การสอนไดอยางมประสทธภาพ โดยวเคราะหผเรยน วเคราะหหลกสตร ใหคาแนะนา และสนบสนนผเรยน ตลอดจนบนทกความกาวหนาของผเรยน และสงทสาคญ คอ ผสอนตองมความรอบรในเนอหา และกระบวนการวจยเปนอยางด และตองเสยสละเวลาเพอการเรยนการสอนตามรปแบบทงในและนอกเวลาเรยนอยางเพยงพอ

6. การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง ผเรยนจะตองมความมงมนในการแสวงหาและพฒนาตนเอง มแรงจงใจใฝสมฤทธสงจงจะเปนแรงจงใจใหประสบความสาเรจ ดงนน การนาไปใชสอนตองมการกาหนดโครงงาน ภาระงาน ระดบคณภาพงาน และแผนหรอปฏทนในการกากบตดตามเปนระยะๆ อยางใกลชด อกทงการชแนะ แนะนาใหคาปรกษา การใหรางวล หรอขวญกาลงใจ เพอใหผเรยนไดศกษาเรยนรตามแผนการเรยนรทวางไว และเหนความสาคญของกระบวนการแสวงหาความรดวยตนเอง

158

3.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาวจยรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน รวมกบการใชปญหาเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตรและรายวชาอนๆ โดยใหผเกยวของมสวนรวม เนองจาก ผเรยนตองใชเวลาในการคนควาขอมลเพมเตมนอกเวลาเรยนดวย

2. ควรมการวจยรปแบบการจดการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพครโดยใชแนวคดอนๆ เชนการพฒนาในรปแบบการศกษาทางไกล การศกษาแบบออนไลน การพฒนารปแบบรายวชาในลกษณะ e-learning เปนตน

160

รายการอางอง

ภาษาไทย

กระทรวงศกษาธการ. (2545).การวจยเพอการเรยนร.กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กาญจนา คณรกษ. (2540). การออกแบบการเรยนการสอน.นครปฐม : โรงพมพมหาวทยาลย ศลปากร.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด.(2542).ปฏรปวธคดแบบไทยตองคดใหครบ10 มต.มองไกลไอเอฟด,1-3. เกยรตสดา ศรสข. (2549). ระเบยบวธวจย. เชยงใหม : โรงพมพครองชาง. โกวท ประวาลพฤกษ. (2532). รปแบบการสอนความคด คานยม จรยธรรม และทกษะ. (อดสาเนา). คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม. (2550). หลกสตรครศาสตรบณฑต. คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม. ใจทพย ณ สงขลา. (2546). “การพฒนาการเรยนการสอนแบบเนนวจยผานเวบเพอความใฝรของ นสตชนปท 1คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.”การเรยนการสอนทมการวจย เปนฐาน. พมพครงท 2 กรงเทพฯ: คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชนาธป พรกล. การจดการเรยนการสอนแบบผเรยนเปนศนยกลาง. เอกสารทางวชาการ. ชยอนนต สมทวณช. (2542). การคดแบบสรางสรรคและการทาแผนททางความคด. (อดสาเนา). ณฐวฒ กจรงเรอง, วชรนทร เสถยรยานนท, และวชนย เชาวดารงค. (2545). ผเรยนเปนสาคญและ การเขยนแผนจดการเรยนรของครมออาชพ. กรงเทพฯ : สถาพรบคส. เตอนใจ ทองสารต. (2530). การทดลองใชวธการกจกรรมทางกายในการสรางมโนทศนพนฐานทาง วทยาศาสตรสาหรบเดกกอนประถมศกษา . วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนย บญเตม. (2546). รายงานการวจย เรอง การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน . ศกษาศาสตร (กนยายน-พฤศจกายน 2546) : 65-76. ทศนา แขมมณ. (2543). การจดการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลาง : โมเดลชปปา. ในพมพนธ เดชะคปต และคณะ (บรรณานกรม). ประมวลบทความนวตกรรมเพอการ เรยนรสาหรบครยคปฏรปการศกษา (หนา 1 -22) กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. _____________ . (2550).ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

161

ธารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตร การออกแบบ และพฒนา. กรงเทพฯ : พฒนาการศกษา. เธยร พานช. (2542). การจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบการทางานของสมอง . เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการกจกรรมกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปน สาคญในการสมมนาระดบชาตเรอง “การปฏรปการเรยนร : มตใหมเพอการพฒนา ศกยภาพมนษย จดโดย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และสานกงาน คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. นโลบล นมกงรตน. (2543). การวจยการศกษา.เชยงใหม : ภาควชาประเมนผลและวจยการศกษา. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. นวลจตต เชาวกรตพงศ. (2535). การพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนทเนนทกษะปฏบต สาหรบครวชาชพ. วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการ สอนบณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บญชม ศรสะอาด. (2543). การวจยเบองตน (พมพครงท 6). กรงเทพฯ : สวยาสาสน. _____________ . (2546).การวจยสาหรบคร. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. _____________ . (2546). การพฒนาหลกสตรและการวจยเกยวกบหลกสตร. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. บปผชาต ทฬหกรณ. (2552). การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนการสอน.พมพครงท 2.

กรงเทพมหานคร:สานกเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน.

ปทป เมธาคณวฒ. (2546). “การเรยนการสอนโดยใชกระบวนการวจย” การเรยนการสอนทมการวจย

เปนฐาน. พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประเวศ วะส. (2537). ยทธศาสตรทางปญญาแหงชาต. กรงเทพฯ : มลนธภมปญญารวมกบสมาคม นกขาวแหงประเทศไทย. พะยอม วงศสารศร และคณะ. (2550). วทยาการวจย. กรงเทพ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. พมพนธ เวสสะโกศล. (2533). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนการเขยนภาษาองกฤษแบบเนน กระบวนการสาหรบนกศกษาไทยระดบอดมศกษา. วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎ บณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอนบณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

162

ไพจตร สดวกการ. (2538). ผลของการสอนคณตศาสตรตามแนวคดของคอนสตรคตวสตทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร และความสามารถในการถายโยงการเรยนรของ นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา หลกสตรและการสอนบณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ไพฑรย สนลารตน. (2540). หลกการสอนแบบเนนการวจยในระดบอดมศกษา. เอกสาร ประกอบการประชมสมมนาพฒนาบณฑตศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. _______________ . (2546). “หลกการสอนแบบเนนการวจย (Research-Based Teaching) ใน ระดบอดมศกษา.”การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน.พมพครงท 2 กรงเทพฯ: คณะ ครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย,

_______________ . (2547). (บรรณาธการ). การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน.(พมพครงท 3) . กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. มาเรยม นลพนธ. (2549). วธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 2 นครปฐม : โครงการสงเสรมการผลตตารา และเอกสารการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย ศลปากร, ______________ . (2553). วธวจยทางการศกษา. พมพครงท 3 นครปฐม : ศนยวจยและพฒนาการ ทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร,

วลย พานช. (2543). การสอนดวยวธ Storyline” ใน พมพนธ เดชะคปต และคณะ (บรรณาธการ), ประมวลบทความนวตกรรมเพอการเรยนรสาหรบครยคปฏรปการศกษา (หนา 23 – 24). กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วชย วงษใหญ. (2523). การพฒนาหลกสตรและการสอนมตใหม. กรงเทพฯ : โรงพมพรงเรองธรรม ______________ . (2538). กระบวนการพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอน.กรงเทพฯ : โรงพมพสวยาสาสน. ______________ . (2542). กระบวนทศนใหม : การจดการศกษาเพอพฒนาศกยภาพของบคคล. พมพครงท 5. นนทบร : SR PRINTING LIMITED PARTNERSHIP.วชาการ, กรม.กระทรวงศกษาธการ.(2534). คมอหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521. (ฉบบ ปรบปรง พ.ศ. 2533) กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา. วโรจน วฒนนมตกล . (2540). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชสาระองบรบทเพอ สงเสรมความใฝรของนกเรยนระดบประถมศกษา.วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎ บณฑต สาขาวชาลกสตรและการสอนบณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

163

ศกดชย นรญทว. (2541).ปรชญาการศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. ศกษานเทศก, หนวย. กรมสามญศกษา. (2537). รายงานการวจยการสรางรายวชาการคดเปน . กรงเทพฯ: กรม สามญ ศกษา กระทรวงศกษาธการ. ศนยสงแวดลอมศกษาและโลกศกษา, คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2542). นวตกรรม สงแวดลอมศกษา : การสอนดวยวธ Storyline. โลกและสงแวดลอมศกษา, 2, 1 – 3. สถาพร ภผาใจ. (2553). “ผลการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน รายวชาชววทยาเพมเตม ชน มธยมศกษาปท 4.”วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตร ศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

สาโรช บวศร. (2511). พทธศาสนากบการศกษาแผนใหม. พระนคร: โรงพมพครสภา. สเทพ อวมเจรญ ประเสรฐ มงคล และวชรา เลาเรยนด (2555). รายงานการวจย การพฒนาการ

สอนวชา “การพฒนาหลกสตร” สาหรบนกศกษาบณฑตศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร.

สมศกด สนธระเวชญ. (ม.ป.ป.). การพฒนากระบวนการเรยนการสอน. เอกสารทางวชาการ อนดบ ท 3 กรงเทพฯ : พมพทสานกพมพวฒนาพานชสาราญราษฎร. สมหวง พธยานวฒน และทศนย บญเตม. การสอนแบบ Research Based Learning.วารสารวธ วทยาการวจย 6 (มกราคม-มถนายน 2537) : 1-14. โสภณ แยมทองคา. (2552). การพฒนารปแบบการสรางเสรมคณลกษณะความเปนครของ ขาราชการครทนโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร และคณตศาสตร(สควค.). ปรญญานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการ สอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. อมรวชช นาครทรรพ. (2546). “เรยนรควจย : กรณการสอนดวยกระบวนการวจยภาคสนาม วชา การศกษากบสงคม คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ”การเรยนการสอนทมการ วจยเปนฐาน. พมพครงท 2 กรงเทพฯ: คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อาชญญา รตนอบล. (2547). การสอนแบบเนนวจยโดยใชสญญาแหงการเรยนร ในไพฑรย สนลารตน (บรรณาธการ), การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน. หนา 61-79. (พมพ ครงท 3) . กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อนตา นพคณ. (2528). คดเปน. กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

164

ภาษาตางประเทศ

Alexander, K.M. (2007). Effects of Instruction in Creative Problem Solving on

Cognition,Creativity and Satisfaction Among Ninth Grade Students in an

Introduction to World Agricultural Science and Technology Course. Texas:

Teseas Teach University.

Beachamp, George A. (1981). Curriculum theory (4thed.)lllinois : F.E. Peacock Publishers.

Bloom, B.S. Taxonomy of educational objectives. (1956). Handbook II : Affective domain.

New York : Mckay.

Bruner, J., Goodnow, J.J., and Austin, G.A. (1967). A study of thinking. New York : Science

Editions.

Biggs, J. B. and Collis, K. (1982). Evaluating the Quality of Learning: the SOLO

taxonomy. New York, Academic Press.

Biggs, J. (1999). Teaching for Quality Learning at University. Buckingham, UK: SRHE and

Open. University Press.

Clarke,J.H.(1991).Using visual organizers to fous on thinking. Journal of Reading,34(7)526– 534.

Davies, I.K. (1971). The management of learning.London : McGraw Hill.

Gagne, R.M. (1985). The conditions of learning. New York : Holt, Rinehart and Winston.

Harrow, A. (1972). A taxonomy of the psychomotor domain : A guide for developing

behavioral objectives. New York : Longman Inc.

Johnson, D.W. and Johnson, R.T. (1974). Instructional goal structure : Cooperative,

competitive,or individualistic. Review of Educational Research, 44, 213 – 240.

Jones, B.F., Pierce, J. and Hunter, B. (1989). Teaching students to construct graphic

organizers.Educational Leadership, 46 (4) ; 20 – 25.

Joyce, B. and Weil, M. (1996). Models of teaching (5th ed.). London :Allyn and Bacon.

Joyec, B. and Weil, M. and Showers, B. (1992). Models of teaching.Boston :Allyn and Bacon.

Lawshe C.H. (1975).A quantitative approach to content validity Personnel Psychology.

28,563 –575.

165

Neol M. Meyers, DuncanD. Nulty, Bernard N. Cooke and John F. Rigby. (2002). Developing a

learning environment that encourages deep learning outcomes. Paper presented at

the Learning Communities and Assessment Cultures Conference organized by the

the EARLI Special Interest Group on Assessment And Evaluation. University of

Northumbria.

Neol M. Meyers, DuncanD. Nulty. (2009). How to use (five) curriculum design principles to

align authentic learning environments, assessment, students’ approaches to

thinking and learning outcomes, Assessment & Evaluation in Higher Education.

34:5, 565-777.

Oliva. P.F. (1992). Developing the Curriculum. 3rded. New York : HarperCollins.

________ . (2000). Developing the Curriculum. 5thed. New York : The Lehigh Press, lnc.

________ . (1992). Developing The Curriculum 3rd ed. New York : Harper Collins Publishers.

Osborne, R. and Wittrock, M. (1983). Learning Science: A Generative Process, Science

Education, 67 (4).: 489-508.

Provus, Malcoim. (1971). Diseripancy Evaluation.Berkerley. CA :McCutchan Publishing,

Rogers, C.R. (1969). Freedom to learn. Columbus, Ohio :Charlrs E. Merrill Publishing

Company.

Saylor. J Galen and William, M. Alexander. (1974). Planning curriculum for schools.

New York : Hott, Rinehart and Winston,

Shaftel, F. &Shaftel G. (1967). Role playing for social values : Decision making in the social

studies. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall.

Simpson, D. (1972). Teaching physical education : A system approach. Boston : Houghton

Mufflin Co.

Taba, H. (1962). Curriculum development; Theory and practice. New York: Harcourt, Brace

andWorld,

Taba, Hilda. (1967). Teacher’s handbook for elementary Social Studies.Mass : Addison – Wesley Publishing Co., Inc.

Torrance, E.P. (1962). Guiding creative talent. Englewood Cliffs, NJ.: Prentice – Hall.

166

Tyler, Ralph W. (1949). Basic principle of curriculum and instruction. Chicago: University

of Chicago Press,

_____________ . (1950). Basic principles of curriculum and instruction.Chicago : University

of Chicago Press.

Tuckman, Bruce W. (1999). Conducting Education Research. New York : Harcourt Brace

Jovanovich. Inc.

Vygotsky. L.S. (1978). Mind in Society. Cambridge : Harvard University Press. Wilson, B. G., & Cole, P. (1991). A review of cognitive teaching models. Educational

Technology Research & Development Journal.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ ตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

169

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอในการวจย 1. ผชวยศาสตราจารย ดร.ศราวธ จกรเปง อาจารยสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ผเชยวชาญดานเทคโนโลยและนวตกรรม 2. อาจารย ดร.อบลวรรณ สงเสรม คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผเชยวชาญดานการสอน 3. ผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา ทองนล คณบดคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร ผเชยวชาญดานการพฒนาหลกสตร 4. ผชวยศาสตราจารย ดร.ประยร บญใช ประธานภาควชาสาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ผเชยวชาญดานวจยหลกสตรและการสอน 5. ผชวยศาสตราจารย ดร.ทศนา ประสานตร รองอธการบด ฝายพฒนาทรพยากรมนษย มหาวทยาลยนครพนม ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล

ภาคผนวก ข การตรวจสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย

171

คาสถตแสดงคาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบความร การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร

สาหรบนกศกษาวชาชพคร

รายการประเมน คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

S.D. คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 คาถามขอท 1 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 2 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 3 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 4 5 5 5 4 5 5.00 0.00

คาถามขอท 5 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 6 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 7 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 8 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 9 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 10 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 11 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 12 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 13 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 14 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 15 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 16 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 17 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 18 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 19 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 20 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 21 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 22 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 23 5 5 5 5 5 5.00 0.00

172


S.D. คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 คาถามขอท 24 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 25 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 26 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 27 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 28 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 29 5 5 5 5 5 5.00 0.00

คาถามขอท 30 5 5 5 5 5 5.00 0.00

ขอเสนอแนะและความคดเหนเพมเตม 1. ควรใชภาษาเขยน ไมควรใชภาษาพด 2. ตวเลอกไมควรใชคาฟมเฟอย

173

คาสถตแสดงคาดชนความสอดคลองของรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร

รายการประเมน คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ S.D. คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1. ความเปนมาและความสาคญของรปแบบการเรยนการสอน

5 5 5 5 5 5.00 0.00

2. แนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ

5 5 5 5 5 5.00 0.00

3. การกาหนดองคประกอบของรปแบบการเรยนการสอน

5 5 5 4 5 4.80 0.45

4. องคประกอบของรปแบบการเรยนการสอน 4.1 หลกการ

5 5 5 4 4 4.60 0.55

4.2 วตถประสงค 5 5 5 5 4 4.80 0.45

4.3 การวจยกระบวนการเรยนร

5 5 4 4 5 5.00 0.55

4.4 การวดและประเมนผล 5 5 5 4 5 4.80 0.45

174

คาสถตแสดงคาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการเขยนแผน การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร


รายการประเมน คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ S.D. คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1.การกาหนดองคประกอบของแผนการจดการเรยนร

5 5 5 5 5 5.00 0.00

2. องคประกอบของแบบแผนการจดการเรยนร 2.1 ชอหนวย

5 5 5 5 5 5.00 0.00

2.2 สาระสาคญ 5 5 5 5 4 4.80 0.45

2.3 เนอหา 5 5 5 5 5 5.00 0.00

2.4 กจกรรมการเรยนการสอน

5 5 5 5 5 5.00 0.00

2.5 สอการเรยนการสอน 5 5 5 5 5 5.00 0.00

2.6 การวดและประเมนผล 5 5 5 4 4 4.60 0.55

3. การเรยบเรยงและการใชภาษา

5 5 5 5 4 4.80 0.45

175

คาสถตแสดงคาดชนความสอดคลองของคมอรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร สาหรบนกศกษาวชาชพคร


S.D. คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

1. รายละเอยดในคมอมความสอดคลองกบรปแบบการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน ซงประกอบดวย ความเปนมาและความสาคญของรปแบบ แนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ หลกการ จดมงหมาย กระบวนการจดการเรยนร การวดและประเมนผล

5 5 5 5 5 5.00 0.00

2. รายละเอยดในคมอมความชดเจนเพยงพอทจะนารปแบบไปใชอยางไดผล 5 5 5 5 5 5.00 0.00

3. แนวทางการนารปแบบไปใชแสดงถงความคาดหวงทตองการใหเกดกบผทศกษาคมออยางชดเจน

5 5 5 5 4 4.80 0.45

4. เงอนไขในการใชรปแบบการเรยนการสอน มรายละเอยดทบอกถงขอกาหนดทผใชรปแบบตองพจารณาเพอใหผลการใชรปแบบมประสทธภาพสงสด

5 5 5 5 5 5.00 0.00

5. สงทผ สอนตองศกษา แสดงถงขอมลพนฐานทมความจาเปนตอการใชรปแบบการเรยนการสอน

5 5 5 5 5 5.00 0.00

6. ว ธการปฏบ ต เพอการจด เต รยม เ ปนรายละเอยดทบอกถงการจดเตรยมสงทจาเปนในการสอนอยางครบถวน

5 5 5 4 4 4.60 0.55

176

คาสถตแสดงผลการวเคราะหคะแนนเฉลยดานความรของนกศกษาวชาชพคร กอนและหลงใชรปแบบการเรยนการสอน โดยการศกษานารอง

คนท คะแนนทได (คะแนนเตม 30 คะแนน) คนท คะแนนทได (คะแนนเตม 30 คะแนน) คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน

1 14 19 26 13 20 2 16 22 27 15 24 3 15 21 28 12 20 4 18 26 29 21 26 5 13 20 30 14 20 6 14 16 31 15 26 7 16 22 32 16 22 8 15 21 33 15 26 9 12 20 34 11 20

10 14 24 35 14 23 11 24 27 36 19 25 12 15 24 37 15 24 13 9 20 38 17 26 14 11 21 39 20 25 15 22 25 40 21 27 16 19 28 41 17 25 17 8 17 42 8 13 18 10 24 43 16 24 19 12 22 44 14 23 20 6 19 45 17 24 21 20 25 46 19 25 22 21 36 47 18 26 23 7 17 48 7 19 24 15 21 49 15 24 25 14 20 50 16 27

177

คะแนนทได(คะแนนเตม 30 คะแนน)

คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน รวม 745 1234

14.9 24.68

S.D. 4.07 2.70

รอยละ 49.67 82.27

178

คาสถตแสดงคาความยากงาย (p) และ คาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบความร การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร


ขอ คาถามท

คาความ ยากงาย (p)

คาอานาจจาแนก (r)

ขอ คาถามท

คาความ ยากงาย (p)

คาอานาจจาแนก (r)

1 0.43 0.45 16 0.54 0.64 2 0.50 0.50 17 0.51 0.25 3 0.43 0.40 18 0.54 0.22 4 0.56 0.40 19 0.58 0.68 5 0.52 0.43 20 0.59 0.52 6 0.56 0.77 21 0.52 0.43 7 0.50 0.55 22 0.58 0.45 8 0.51 0.32 23 0.50 0.55 9 0.55 0.50 24 0.51 0.36

10 0.50 0.52 25 0.54 0.56 11 0.58 0.70 26 0.57 0.40 12 0.52 0.42 27 0.54 0.58 13 0.59 0.50 28 0.53 0.22 14 0.55 0.80 29 0.63 0.20 15 0.50 0.48 30 0.50 0.45

179

คาสถตแสดงการหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร Kuder – Richardson (KR20) ขอท P q Pq ขอท p Q Pq

1 0.43 0.57 0.25 16 0.54 0.46 0.25 2 0.50 0.50 0.25 17 0.51 0.49 0.25 3 0.43 0.57 0.25 18 0.54 0.46 0.25 4 0.56 0.44 0.25 19 0.58 0.42 0.24 5 0.52 0.48 0.25 20 0.59 0.41 0.25 6 0.56 0.44 0.25 21 0.52 0.48 0.25 7 0.50 0.50 0.25 22 0.58 0.42 0.24 8 0.51 0.49 0.25 23 0.50 0.50 0.25 9 0.55 0.45 0.25 24 0.51 0.49 0.25

10 0.50 0.50 0.25 25 0.54 0.46 0.25 11 0.58 0.42 0.24 26 0.57 0.43 0.25 12 0.52 0.48 0.25 27 0.54 0.46 0.25 13 0.59 0.41 0.25 28 0.53 0.47 0.25 14 0.55 0.45 0.20 29 0.63 0.37 0.32 15 0.50 0.50 0.25 30 0.50 0.50 0.25

pq 9.66 S.D. 6.75

ภาคผนวก ค ผลการทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน

181

คาสถตแสดงผลการประเมนความรของนกศกษาวชาชพครกอนและหลงใช รปแบบการเรยนการสอน

คนท คะแนนทได (คะแนนเตม 30 คะแนน) คนท คะแนนทได (คะแนนเตม 30 คะแนน) คะแนนกอน คะแนนหลง คะแนนกอน คะแนนหลง

1 15 25 16 15 25 2 16 20 17 16 21 3 15 21 18 15 26 4 11 25 19 11 22 5 14 26 20 14 20 6 20 25 21 20 27 7 15 22 22 15 22 8 17 20 23 12 21 9 18 26 24 15 25

10 17 21 25 14 21 11 19 25 26 13 20 12 18 20 27 15 24 13 7 18 28 12 20 14 15 26 29 18 26 15 16 22 30 14 24

คะแนนทได (คะแนนเตม 30 คะแนน) คะแนนกอน คะแนนหลง

รวม 452 752 X 15.07 25.07

S.D 2.79 2.48 รอยละ 50.22 83.56

ภาคผนวก ง

แผนการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร

184

แผนการเรยนการสอน หนวยท 1 การวางแผนหลกสตร

รายวชาการพฒนาหลกสตร รหส 30111702 คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม เวลา 12 ชวโมง

การวางแผนหลกสตร (Curriculum Planning) จากภาพประกอบ เปนการวางแผนหลกสตร (Curriculum Planning) หลกสตรตองมจดหมายท

ชดเจน เพอน าไปวางแผนหลกสตร มการก าหนดจดหมาย ของหลกสตร ปฏบตการพฒนาหลกสตรเรอง “การวางแผนหลกสตร” มแนวปฏบตดงน ศกษาวเคราะหขอมลพนฐานในการพฒนาหลกสตรอยางนอย 3 ดาน คอ ดานปรชญา ดานจตวทยา และดานสงคม ในการวางแผนหลกสตรใหสมบรณยงขนดวย การเพมเตมขอมลดานผเรยน ดานสาขาวชา และดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน การวางแผนหลกสตร มสาระส าคญอยทการประเมนความตองการจ าเปน โดยการวเคราะหขอมลพนฐานในการพฒนาหลกสตรดงกลาวแลวขางตน นอกจากการวเคราะหขอมลพนฐานทเกบรวบรวมจากแหลงขอมลทเปนเอกสารและแหลงขอมลบคคลแลว สามารถเกบรวบรวมจากแหลงขอมลทเปนองคคณะบคคลทน าเสนอแนวคดไว ไดรายงานสรปไววา การศกษาตลอดชวตมหลกการส าคญ 4 ประการคอ การเรยนเพอร การเรยนรเพอปฏบตไดจรง การเรยนรเพอทจะอยรวมกน และการเรยนรเพอชวต แนวคดจากหนงสอตางๆดงกลาวนสามารถน ามาใชในการวางแผนหลกสตร โดยสรปลงในตารางกรอบปฏบตการพฒนาหลกสตร เขยนในรปของ วสยทศน (Vision)

ปฏบตการวางแผนหลกสตร มกจกรรมการปฏบต สรปได ดงน 1. การท าความกระจางแจงในความร เปนการปฏบตภาระงาน(Task - 1) ผพฒนาหลกสตรศกษา

สาระส าคญของความรในประเดนการวางแผนหลกสตร จากหนงสอ วชาการพฒนาหลกสตร เรองการวางแผนหลกสตร หรอศกษาจากเอกสาร ต ารา หรอสออเลคทรอนกสอน ๆ ในเรองเดยวกน

2. การเลอกรบและการท าความเขาใจสารสนเทศใหม ผพฒนาหลกสตร ปฏบตการตรวจสอบทบทวนความร (Test – Unit) น าความรทไดรวบรวมจากหนงสอ วชาการพฒนาหลกสตร เรองการวางแผนหลกสตร และแหลงความรตาง ๆ มาประมวลเปนสารสนเทศในการวางแผนหลกสตรของตนเอง

185

โดยจดท าเปนเอกสารสรป หรอการน าเสนอดวยโปรแกรมคอมพวเตอร อาท เพาเวอรพอยท หรอหนงสออเลกทรอนกส(e-book)

3. ตรวจสอบทบทวน และการใชความรใหม ผพฒนาหลกสตร ฝกการเขยนการวางแผนหลกสตร ในขนตอนน เปนการเขยน วสยทศน(Vision) ของหลกสตร

การปฏบตกจกรรมดงกลาว อาจเขยนสรป ลงใน ตวอยางแบบบนทก การวางแผนหลกสตร

ตวอยางแบบบนทกการวางแผนหลกสตร

กระบวนการพฒนาหลกสตร /ความร-ทกษะ-ความสามารถ

1) การท าความกระจางในความร

2) การเลอกรบและการท าความเขาใจสารสนเทศใหม

3) ตรวจสอบทบทวนและ ใชความรใหม

1.การวางแผนหลกสตร.( Curriculum Planning)

NPU ภาระงาน 1 (Task – 1)

การน าเสนอและประเมนตนเอง 1 (Presentation-Test – Unit 1)

วสยทศนของหลกสตร (Curriculum Vision)

ขนการน าเขาสบทเรยน ใชค าถามเพอน าเขาสบทเรยน ขนสอน (แนวคด ทฤษฎ RBL)

1. การวเคราะหความตองการจ าเปน – Need Analysis ม 2 กจกรรมหลก (แนวคด ทฤษฎ Biggs – Presage)คอ

1.1 การวเคราะหจดมงหมายการเรยนร : การวางแผนหลกสตร 1.2 การวางแผนการเรยนร

2. การปฏบตการเพอการเรยนรของนกศกษา(การเรยนรของมนษย – Praxis) ม 2 กจกรรมหลก(แนวคด ทฤษฎ Biggs – Process การเรยนรแบบรวมมอกน Authentic Learning) คอ

2.1 การพฒนาทกษะการเรยนร – ปฏบตภาระงาน/กจกรรมตามทวางแผนการเรยนร (อาจให นกศกษาจดกลมเรยนรแบบรวมมอกน ศกษาจากฐานขอมลความร/หนงสอทจดเตรยมไว หรอระบภาระงานในการสบคนจากเครอขายอนเตอรเนต เปนตน)

2.2 การสรปและวพากษความร

186

3. การตรวจสอบทบทวนความเขาใจการเรยนร Understanding Learning Review ม 2 กจกรรมหลก (แนวคด ทฤษฎ Biggs – Product-SOLO Taxonomy)

3.1 การประเมนการเรยนรชนงานทสรางสรรคตามระดบคณภาพตามความเขาใจ ขนสรป การรวมกนสรปประเดนทไดจากการศกษาเพอสรางสรรค/พฒนาหลกสตรสถานศกษา/หลกสตรตามความสนใจ

สอการเรยนการสอน 1. เอกสารประกอบการน าเสนอ (PowerPoint Presentation หรอ E-book) 2. เอกสารประกอบการสอนวชาการพฒนาหลกสตร

การวดและประเมนผลการเรยนร 1. สงเกตพฤตกรรมการมสวนรวมของนกศกษา 2. ตรวจผลงานจากกจกรรม

187

แผนการเรยนการสอน หนวยท 2 การออกแบบหลกสตร


การออกแบบหลกสตร (Curriculum Design) จากภาพประกอบ เปนการออกแบบ (Curriculum Design) ซงจะน าจดหมายและจดมงหมายของ

หลกสตร มาจดท ากรอบการปฏบต หลกสตรทจดท าขนจะมงพฒนาผเรยนใหไดรบการพฒนาตามกระบวนการของหลกสตร และหรอมผลสมฤทธตามเจตนารมณของหลกสตร เพอใหบรรลจดมงหมายในการศกษา การออกแบบหลกสตรมสาระส าคญทงในดานกระบวนการและดานการพฒนาผเรยน หรอการออกแบบหลกสตรมงเนนความรตามหลกสตรหรอเนอหาสาระและผลผลตของหลกสตร การออกแบบหลกสตรกเพอใหมจดกจกรรมหรอประสบการณทตอบสนองจดหมาย (aim) และจดมงหมาย (goal) ของหลกสตร ปฏบตการพฒนาหลกสตรเรอง “การออกแบบหลกสตร” มแนวปฏบตดงน ศกษาโมเดล รปแบบของการออกแบบหลกสตรทเนนเนอหาวชา เนนผเรยนเปนส าคญ และเนนปญหาสงคมเปนส าคญ หลกการออกแบบหลกสตร แนวคดการออกแบบหลกสตร ทสงเสรมความเปนเลศในการเรยนรและการสอน และการออกแบบหลกสตรดวยแนวคดจดประสงคเปนฐาน

ปฏบตการออกแบบหลกสตร มกจกรรมการปฏบต สรปได ดงน 1. การท าความกระจางในความร เปนการปฏบตภาระงาน (Task) 1 ผพฒนาหลกสตรศกษา

สาระส าคญของความรในประเดนการออกแบบหลกสตร จากหนงสอ วชาการพฒนาหลกสตร : เรองการออกแบบหลกสตร หรอศกษาจากเอกสาร ต ารา หรอสออเลคทรอนกสอนๆ ในเรองเดยวกน

2. การเลอกรบและการท าความเขาใจสารสนเทศใหม ผ พ ฒนาหลกสตร ปฏบตการตรวจสอบทบทวนความร (Test – Unit) 1 น าความรทไดรวบรวมจากหนงสอ วชาการพฒนา เรอง การออกแบบหลกสตร และแหลงความรตางๆ มาประมวลเปนสารสนเทศในการออกแบบหลกสตรของตนเอง โดยจดท าเปนเอกสารสรป หรอการน าเสนอดวยโปรแกรมคอมพวเตอร อาท เพาเวอรพอยท หรอหนงสออเลกทรอนกส (e-book)

3. ตรวจสอบทบทวนและ ใชความรใหม ผ พ ฒนาหลกสตร ฝกการเขยนการออกแบบหลกสตรโดยน าสาระส าคญมาจากโมเดล รปแบบของการออกแบบหลกสตรทเนนเนอหาวชา เนนผเรยน

188

เปนส าคญ และเนนปญหาสงคมเปนส าคญ หลกการออกแบบหลกสตร แนวคดการออกแบบหลกสตร ทสงเสรมความเปนเลศในการเรยนรและการสอน และการออกแบบหลกสตรดวยแนวคดจดประสงคเปนฐาน เปนตน ในขนตอนน เปนการเขยน พนธกจ (Mission) ของหลกสตร

การปฏบตกจกรรมดงกลาว อาจเขยนสรป ลงในตาราง ตวอยางแบบบนทก การออกแบบหลกสตร

ตวอยางแบบบนทก การออกแบบหลกสตร กระบวนการพฒนาหลกสตร /ความร-ทกษะ-ความสามารถ




2. การออกแบบหลกสตร (Curriculum Design )

NPU ภาระงาน 2 (Task – 2)


พนธกจของหลกสตร (Curriculum Mission)

ขนการน าเขาสบทเรยน ใชค าถามเพอน าเขาสบทเรยน ขนสอน (แนวคด ทฤษฎ RBL) 1. การวเคราะหความตองการจ าเปน – Need Analysis ม 2 กจกรรมหลก (แนวคด ทฤษฎ Biggs – Presage)คอ

1.1 การวเคราะหจดมงหมายการเรยนร : การออกแบบหลกสตร 1.2 การวางแผนการเรยนร




189





190

แผนการเรยนการสอน หนวยท 3 การจดหลกสตร


การจดหลกสตร (Curriculum Organization) จากภาพประกอบ เปนการจดหลกสตร (Curriculum Organization) ในทางปฏบตการจด

หลกสตรตองพจารณาวาเปนไปตามการวางแผน คอจดประสบการณการเรยนรอยางไรใหมประสทธภาพ นอกจากนการจดการหลกสตรใหไดประสทธภาพ มความหมายรวมถง การบรหารจดการหลกสตรและการจดการเรยนร กลาวคอ จดระบบบรหาร ทสนบสนนการจดประสบการณการเรยนร ทมประสทธผลมประสทธภาพ กรณนการนเทศเขามามบทบาทส าคญ เพอใหผเรยนไดจดระบบระเบยบสรางองคความรเกดความรของตนเองและบรรลจดประสงคพรอมกบสามารถน าความรทไดไปใชในการอยในสงคม ปฏบตการพฒนาหลกสตรเรอง “การจดหลกสตร” มแนวปฏบตดงน ศกษาแนวคดในการจดโครงสรางหรอองคประกอบของหลกสตร 4 สวนหลก คอ 1) เปาหมาย จดหมายและจดประสงคของหลกสตร 2) เนอหาสาระ 3) กจกรรมการเรยนการสอน และ 4) การประเมนผล และแนวคดการจดระบบหลกสตรทดตามแนวคดของออรนสไตนและฮนเกน (Ornstein and Hunkins. 1993:236-241) หลกการส าคญในการน าหลกสตรไปใช เรอง ยทธศาสตรการน าหลกสตรไปใช หลกการทางจตวทยาส าหรบการเรยนรแบบผเรยนเปนศนยกลางทสมาคมจตวทยาแหงสหรฐอเมรกา

กลวธการสอนทมประสทธภาพ และรปแบบการสอนเปนมตการเรยนร ทชวยใหครผสอนมโครงสรางเกยวกบวธการเรยนรของผเรยน ในการบรหารจดการซงเกยวกบการปฏรปโรงเรยน 3 ประการ คอ การพฒนาระบบขอมลยอนกลบของผเรยนเปนรายบคคล การสรางความมนใจในประสทธผลของการสอนใน ทก ๆ ชนเรยน และการจดท าโครงการพฒนาความรพนฐานส าหรบผเรยนทกคน

ในการจดหลกสตรทเกยวของกบการน าหลกสตรไปใชในการเรยนการสอนนน ตามกรอบทฤษฎของบลม น าไปใชในดานหลกสตรการเรยนการสอน การวดผลประเมนผลการเรยนรของผเรยน แนวคดของบลมมประโยชนอยางยงในการจ าแนก การเรยนรแบบทองจ าออกจากความเขาใจระดบสง และชวยอธบายคณลกษณะการเรยนรในรปของพฤตกรรมทสงเกตไดและวดได ตลอดจนแนวทางการจดการเรยนการสอนและ การสรางเครองมอวดผลประเมนผล แนวคดของ บลมเปนแนวคดส าคญในการ

191

น ามาจดระบบระเบยบหรอน ามาใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนทงการสอนโดยตรง และใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง แนวคดส าคญไดจากมมมองเกยวกบการเรยนรของทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม กลมปญญานยม กลมมนษยนยม และกลมสรรคสรางนยม อาท บกส (Biggs)เปนบคคลทน าเสนอรปแบบ การออกแบบการเรยนการสอน 3P Model ทใหแนวทางหนงในการจดการเรยนการสอนแบบสรางองคความร สอดคลองกบกลยทธการเรยนการสอนทใชการวจยเปนฐาน การจดการเรยนรตามสภาพจรง กลยทธการเรยนรผานประสบการณในสถานทเหมอนจรง และกลยทธการเรยนรแบบบรณาการ เปนตน

การจดหลกสตร มกจกรรมการปฏบต สรปได ดงน 1. การท าความกระจางในความร เปนการปฏบตภาระงาน (Task) 1 ผพฒนาหลกสตรศกษา

สาระส าคญของความรในประเดนการจดระบบหลกสตร จากหนงสอ วชาการพฒนาหลกสตร : เรองการจดระบบหลกสตรหรอการน าหลกสตรไปใช หรอศกษาจากเอกสาร ต ารา หรอสออเลคทรอนกสอนๆ ในเรองเดยวกน

2. การเลอกรบและการท าความเขาใจสารสนเทศใหม ผ พฒนาหลกสตร ปฏบตการตรวจสอบทบทวนความร (Test – Unit) 1 น าความรทไดรวบรวมจากหนงสอ วชาการพฒนาหลกสตร เรองการจดหลกสตรหรอการน าหลกสตรไปใช และแหลงความรตาง ๆ มาประมวลเปนสารสนเทศในการออกแบบหลกสตรของตนเอง โดยจดท าเปนเอกสารสรป หรอการน าเสนอดวยโปรแกรมคอมพวเตอร อาท เพาเวอรพอยท หรอหนงสออเลกทรอนกส (e-book)

3. ตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม ผพฒนาหลกสตร ฝกการเขยน การจดหลกสตรโดยน าสาระส าคญจากการศกษาแนวคดของออรนสไตน และฮนกน ในการจดโครงสรางหรอองคประกอบของหลกสตร แนวคดการจดหลกสตรทดตามแนวคดของออรนสไตนและฮนกน (Ornstein and Hunkins. 1993:236-241) และเฮนสน (Henson. 2001 : 199-201) หลกการส าคญในการน าหลกสตรไปใช หลกการทางจตวทยาส าหรบการเรยนรแบบผ เ รยนเปนศนยกลางทสมาคมจตวทยาแหงสหรฐอเมรกา

รปแบบการสอน เทคนคการสอน และกลวธการสอนทมประสทธภาพ ในการจดหลกสตรทเกยวของกบการน าหลกสตรไปใชในการเรยนการสอนนน แนวคดของ บลมเปนแนวคดส าคญในการน ามาจดระบบระเบยบหรอน ามาใชเปนแนวทางใน การจดการเรยนการสอนทงการสอนโดยตรง และใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง แนวคดส าคญไดจากมมมองเกยวกบ

192

การเรยนรของทฤษฎ การเรยนรกลมพฤตกรรมนยม กลมปญญานยม กลมมนษยนยม และกลมสรรคสรางนยม เปนตน ในขนตอนน เปนการเขยนแผนการจดหนวย การเรยนการสอน (Lesson Plan)

การปฏบตกจกรรมดงกลาว อาจเขยนสรป ลงในตาราง ตวอยางแบบบนทก การจดหลกสตร

ตวอยางแบบบนทก การจดหลกสตร





3. การจดหลกสตร(Curriculum Organization)

NPU ภาระงาน 3(Task – 3)


แผนการเรยนการสอน(Lesson Plan)


1.1 การวเคราะหจดมงหมายการเรยนร : การออกแบบหลกสตร 1.2 การวางแผนการเรยนร




193





194

แผนการเรยนการสอน หนวยท 4 การประเมนหลกสตร


การประเมนหลกสตร (Curriculum Evaluation) จากภาพประกอบ การประเมน (Curriculum Evaluation) เปนการประเมนทงตวหลกสตรและ

ผลการเรยนรตามหลกสตร เปนการประเมนผลคณภาพของหลกสตรและผลการเรยนร การจดการเรยนการสอนจะท าใหนกเรยนไดความรทสามารถน าไปใชในสงคม ในการปฏบตการพฒนาหลกสตรเรอง “การประเมนหลกสตร” มแนวปฏบตดงน ศกษาแนวคดการประเมนหลกสตรและเลอกใชตามความตองการในเบองตนควรเลอก การประเมนตามจดประสงค (Goal-based) และประเมนหลกสตรท งหลกสตรกอนน าหลกสตรไปใช การประเมนความกาวหนา (Formative assessment) และการประเมนสรปรวม (Summative assessment) การเลอกรปแบบการประเมนหลกสตรตามความสนใจ คอ แนวคดการประเมนเพอพฒนา ของแกลทธอรน แนวคดการประเมนผล แนวคดการประเมนเพอการตดสนใจของ Daniel L. Stufflebeam แนวคดการประเมนความสอดคลองของ Robert E. Stake เปนตน

สดทายฝกปฏบต การประเมนการเรยนรตามหลกสตร เครองมอวดผลการเรยนร อาท แบบทดสอบความรตามสภาพจรง แบบทดสอบวดความสามารถตามสภาพจรง แบบสงเกตพฤตกรรมในการเรยนร การประเมนการเรยนรโดยใชแฟมสะสมงาน การก าหนดเกณฑการประเมนการเรยนรโดยใช The SOLO Taxonomy

ปฏบตการการประเมนหลกสตร มกจกรรมการปฏบต สรปได ดงน 1. การท าความกระจางในความร เปนการปฏบตภาระงาน (Task) 1 ผพฒนาหลกสตรศกษา

สาระส าคญของความรในประเดนการออกแบบหลกสตร จากหนงสอ วชาการพฒนาหลกสตร เรองการประเมนหลกสตร หรอศกษาจากเอกสาร ต ารา หรอสออเลคทรอนกสอนๆ ในเรองเดยวกน

2. การเลอกรบและการท าความเขาใจสารสนเทศใหม ผ พ ฒนาหลกสตร ปฏบตการตรวจสอบทบทวนความร (Test – Unit) 1 น าความรทไดรวบรวมจากหนงสอ วชาการพฒนาหลกสตร เรองการประเมนหลกสตร และแหลงความรตาง ๆ มาประมวลเปนสารสนเทศในการออกแบบหลกสตร

195

ของตนเอง โดยจดท าเปนเอกสารสรป หรอการน าเสนอดวยโปรแกรมคอมพวเตอร อาท เพาเวอรพอยท หรอหนงสออเลกทรอนกส (e-book)

3. ตรวจสอบทบทวนและ ใชความรใหม ผพฒนาหลกสตร ศกษาแนวคดการประเมนหลกสตรและเลอกใชตามความตองการ อาท แนวคดการประเมนเพอพฒนา ของแกลทธอรน แนวคดการประเมนเพอการตดสนใจของ Daniel L. Stufflebeam แนวคดการประเมนความสอดคลองของ Robert E. Stake เปนตน ทงนในการประเมนหลกสตรมสวนส าคญคอ การประเมนการเรยนรตามหลกสตร เครองมอวดผลการเรยนร อาท แบบทดสอบความรตามสภาพจรง แบบทดสอบวดความสามารถตามสภาพจรง แบบสงเกตพฤตกรรมในการเรยนร การประเมนการเรยนรโดยใชแฟมสะสมงาน การก าหนดเกณฑการประเมนการเรยนรโดยใช The SOLO Taxonomy เปนตน ในขนตอนน เปนการเขยน แผนการประเมน (Evaluation Plan)หลกสตร การปฏบตกจกรรมดงกลาว อาจเขยนสรป ลงในตาราง ตวอยางแบบบนทก การประเมนหลกสตร

ตารางตวอยางแบบบนทกการประเมนหลกสตร





4 การประเมนหลกสตร(.Curriculum Evaluation)

ภาระงาน 4 (Task – 4) การน าเสนอและประเมนตนเอง 4 (Presentation-Test-Unit 4)

แผนการประเมน(Evaluation Plan)


1.1 การวเคราะหจดมงหมายการเรยนร : การประเมนหลกสตร 1.2 การวางแผนการเรยนร

196



2.2 การสรปและวพากษความร 3. การตรวจสอบทบทวนความเขาใจการเรยนร Understanding Learning Review ม 2

กจกรรมหลก (แนวคด ทฤษฎ Biggs – Product-SOLO Taxonomy) 3.1 การประเมนการเรยนรชนงานทสรางสรรคตามระดบคณภาพตามความเขาใจ

ขนสรป การรวมกนสรปประเดนทไดจากการศกษาเพอสรางสรรค/พฒนาหลกสตรสถานศกษา/หลกสตรตามความสนใจ



ภาคผนวก จ คมอการใชรปแบบการเรยนการสอน

199

คมอการใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

ค าน า คมอการใชรปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพครฉบบน เปนเอกสารทอธบายรายละเอยดของรปแบบการเรยนการสอนทจดท าขนเพอใหผ ทตองการน ารปแบบการเรยนการสอนนไปใชเขาใจในหลกการ ว ตถประสงค และองคประกอบตางๆ ของรปแบบการเรยนการสอน ตลอดจนไดทราบถงสงทตองศกษา และจดเตรยม เพอใหการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานนบรรลผลตามจดมงหมายของรปแบบ ผทตองการน ารปแบบการเรยนการสอนนไปใชควรศกษาคมอการใชรปแบบการเรยนการสอนใหเขาใจชดเจนกอน คมอฉบบนประกอบดวยสาระส าคญ 5 ประการ ดงน

1. ความเปนมาและความส าคญของรปแบบการเรยนการสอน 2. แนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน 3. องคประกอบของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

3.1 หลกการ 3.2 วตถประสงค 3.3 การวจยกระบวนการจดการเรยนร 3.4 การวดและประเมนผล

4. ตวอยางหนวย และแผนการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอน 5. ตวอยางเครองมอทใชในการวดและประเมนผล

แนวทางในการน ารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร ไปใช การน ารปแบบการเรยนการสอนทมประสทธภาพไปใชใหเกดประสทธผลสงสดกบผเรยนเปนสงส าคญ ดงนนกอนทจะน ารปแบบการเรยนการสอนไปใช จงตองทราบขอควรปฏบตและแนวทางในการด าเนนการสอนกอนการใชรปแบบ ดงตอไปน ขอควรปฏบตกอนการใชรปแบบการเรยนการสอน ขอควรปฏบตกอนการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานเพอเตรยมการทมประสทธภาพ สรปได

200

ศกษาคมอการใชรปแบบการเรยนการสอน 1. ศกษาแนวทางในการน ารปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานไปใช 2. ศกษาความเปนมาและความส าคญของการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน แนวคดพนฐาน และทฤษฎทใชในการพฒนารปแบบ องคประกอบของรปแบบ 3. ศกษาตวอยางหนวยการเรยนร เรอง วชาการพฒนาหลกสตร จดเตรยมสงทจ าเปนในการสอน 1. ศกษาหนวยและแผนการจดการเรยนการสอน 2. จดเตรยมสอการสอนทเสนอไวในแผนการจดการเรยนการสอนใหเพยงพอกบจ านวนนกเรยน ศกษาและจดเตรยมเครองมอเกยวกบการวดและประเมนผลทใชในระหวาง และหลงการใชรปแบบการเรยนการสอน มรายละเอยดของขอควรปฏบต ดงน 1.1 ศกษาเอกสารคมอการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน โดยมการด าเนนงาน ดงน

1.1.1 ศกษาแนวทางในการน ารปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานไปใช เพอความเขาใจและปฏบตไดเปนแนวทางเดยวกน

1.1.2 ศกษาความเปนมาและความส าคญของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน แนวคดพนฐาน และทฤษฎทใชในการพฒนารปแบบ องคประกอบของรปแบบ ซงประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ หลกการ วตถประสงค การวจยกระบวนการจดการเรยนร การวดและประเมนผล ไปใชใหประสบผลส าเรจ ท าใหเหนภาพความสมพนธขององคประกอบตางๆ รวมทงมความเขาใจในค าศพทเฉพาะทใชในรปแบบการเรยนการสอน 1.1.3 ศกษาหนวยการเรยนร เรองวชาการพฒนาหลกสตร

201

วชาการพฒนาหลกสตร

ขนตอนแบบจ าลอง NPU Model

การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง

การท าความกระจางชด ในความร

การเลอกรบและท าความเขาใจสารสนเทศใหม



ภาระงาน 1 (Task – 1)


วสยทศนของหลกสตร (Curriculum Vision) สามารถวเคราะหหลกสตร




พนธกจของหลกสตร (Curriculum Mission - Aim) สามารถจดท าหลกสตร

3. การจดหลกสตร (Curriculum Organization)



แผนการจด-โครงสรางหลกสตร (Lesson Organize –Unit Plan ) สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย

4. การประเมนหลกสตร (Curriculum Evaluation)



แผนการประเมน (Evaluation Plan) สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร

แนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการสอน มขอเสนอแนะส าหรบอาจารยและนกศกษา ดงน N(Needs Analysis)

อาจารย : วางแผนการสอนโดยค านงถง บรบทของผเรยนและผสอน นกศกษา : วเคราะหความตองการในการเรยนรและวางแผนการเรยนรของตนเอง

P(Praxis) อาจารย : Mentoring –ก ากบตดตามกระบวนการภาระงานทมความลมลก/มเพยงผวเผน นกศกษา : พฒนาทกษะการเรยนร (แสวงหาและใชแหลงการเรยนรการใชวธการตางๆในการ

เรยนรการตรวจสอบความร(ดวยตนเอง))และสรปความร U(Understanding)

อาจารย : Coaching – สอนแนะจากผลการปฏบตพฒนาหลกสตร นกศกษา : ประเมนผลเพอปรบปรงและน าผลไปใชในการพฒนาการเรยนร

202

1. ความเปนมาและความส าคญของการพฒนารปแบบการเรยนการสอน กระบวนทศนใหม การจดการศกษาระดบอดมศกษามงเนนการพฒนาผเรยนใหมศกยภาพในการใชองคความร เพอการแกไขปญหาและพฒนาการปฏบตงานในวชาชพไดอยางมคณภาพ สถาบนอดมศกษาไดก าหนดวสยทศนและเปาหมายในการจดการเรยนการสอนทเออตอการพฒนาดงกลาว กรอบแนวคดในการปรบเปลยนกระบวนทศนการจดการเรยนการสอนทส าคญ คอ การมงสมหาวทยาลยแหงการวจย โดยก าหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษาสรปไดดงน (คณะกรรมการการอดมศกษา,2549) 1) สงเสรมและสนบสนนการสรางความแขงแกรงในการวจย 2) สงเสรมและสนบสนนความเปนเลศดานการเรยนการสอน 3)กระตนและพฒนาความสามารถการมสวนรวมในกจกรรมทางวชาการของผทเกยวของทงภายในและภายนอกสถาบนอดมศกษา 4) ขยายโอกาสการศกษาในสถาบนอดมศกษาของประชากรใหมากขน 5) แสวงหาและพฒนาโอกาสการสรางความรวมมอทางวชาการ 6) พฒนาโครงสรางพนฐานทเออและสนบสนนตอวตถประสงคทางวชาการของสถาบนอดมศกษาเปนหลก 7) เพมบทบาทในระดบนานาชาตของสถาบนอดมศกษาใหมากขน การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน (Research Based Learning: RBL) เปนการไดมาซงความรทท าใหเกดองคความรใหมในแตละสาขาและกระบวนการวจยยงท าใหมการวางแผนเตรยมการด าเนนการอยางเปนระบบจนคนพบความจรง สรางความรใหมทถกตองและเปนประโยชน นอกจากนการวจยไดพฒนาคณลกษณะใหผวจยตองการคดวเคราะหมความคดสรางสรรค การวจยเปนเครองมอในการสรางพลง ผทสามารถรจกตนเอง และสามารถจดการกบตนเองและสงแวดลอมไดถกตอง การวจยเปนกระบวนการทผวจยตองคด กระท า และสอสารอยางมระบบ โดยใชวจยเปนฐาน ผวจยสามารถยนหยดดวยตนเองอยางอสระ ซงวธวจยจะปลกฝงใหผวจยรจกคดกลาตดสนใจอยางมเหตผลจากขอมลทมอยอยางเพยงพอและจากการพสจนอยางมหลกการ ดงนนการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานจงเปนการจดใหผเรยนไดเรยนรในศาสตรทเกยวของกบเรองทศกษาวจย ในการด าเนนการแสวงหาความรใหหรอค าตอบทเชอถอได เพอเปนแนวทางหนงในการพฒนาผเรยนใหเกดทกษะการแสวงหาความรและพนฐานในการเรยนรตลอดชวต มแนวทางจดการเรยนร 4 แนวทาง คอ ครใชผลการวจยในการเรยนการสอน ผเรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน ครใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน และผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน (ทศนา แขมมณ. 2548 : 3-6) ส านกงานเลขาธการครสภาไดรบอนมตใหออกขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ และจรรยาบรรณของวชาชพ สาระส าคญของมาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ ซงก าหนดใหมคณวฒไมต ากวาปรญญาตรทางการศกษาหรอเทยบเทาหรอคณวฒอนทครสภารบรอง โดยมความร ดงตอไปน 1) ภาษาและเทคโนโลยส าหรบคร 2) การพฒนาหลกสตร 3) การออกแบบและการจดการเรยนร 4) จตวทยาส าหรบคร 5) การวดและประเมนผลการศกษา 6) การบรหารจดการในหองเรยน 7) การวจยทางการศกษา 8) นวตกรรมและเทคโนโลย สารสนเทศทางการศกษา และ 9) ความเปนครมอ

203

อาชพ จากมาตรฐานวชาชพดงกลาวน คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม เปนสถาบนการศกษาทมหนาทในการผลตบณฑตทางการศกษา ไดปรบปรงหลกสตรครศาสตรบณฑตเพอใหไดบณฑตทางการศกษาทมคณภาพ มความรและสมรรถนะตามเกณฑมาตรฐานวชาชพของครสภา โดยก าหนดใหรายวชา 30111702 การพฒนาหลกสตร เปนรายวชาบงคบซงอยในหมวดวชาชพคร ตามหลกสตรครศาสตรบณฑต (หลกสตร 5 ป) คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม (คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม, 2550) ทนกศกษา คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร ทกสาขาวชาตองเรยนเพราะเปนวชาบงคบ และเกณฑมาตรฐานวชาชพคร กลาววา มาตรฐานท 2 การพฒนาหลกสตร สาระความรเนอหาประกอบดวย 8 ขอดงน 1)ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 2) ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย 3)วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย 4) ทฤษฎหลกสตร 5) การพฒนาหลกสตร 6) มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร 7) การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 8) ปญหาและแนวโนมการพฒนาหลกสตร สมรรถนะ 4 ขอ ดงน 1. สามารถวเคราะหหลกสตร 2.สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย 3. สามารถประเมนหลกสตรไดท งกอนและหลงการใชหลกสตร 4. สามารถจดท าหลกสตร โดยวเคราะหขอมลกระบวนการพฒนาหลกสตร การเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสท และงานวจย แลวน าเสนอนวตกรรมกระบวนการพฒนาหลกสตร และกจกรรมการเรยนการสอนโดยการจดการเรยนรตามแนวคดคอนสตรคตวสท การท าความกระจางชดในความร การเลอกรบและท าความเขาใจสารสนเทศใหม และการตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม ตามแบบจ าลอง Biggs 3’PModel ตวแปรกอนเรยน (Presage) วเคราะหจดมงหมายในการเรยนรและการวางแผนการเรยนร กระบวนการ (Process) การพฒนาทกษะการเรยนรและการสรปวพากษความร ผลผลต (Product) การประเมนการเรยนร ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน ขนท 1 Fact Finding / Need Assessment 1.1 วเคราะหจดหมายในการเรยนร นกศกษาวเคราะหหลกการจดการศกษา ทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 และจดหมายของการศกษาในระดบสากล (World class Education) เพอก าหนดจดหมายในการเรยนร วชา “การพฒนาหลกสตร” และน าไปก าหนดจดหมายของหลกสตรทนกศกษาจะตองพฒนาขน 1.2 การวางแผนการเรยนร ผเรยนวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 1) ก าหนดกลยทธการพฒนาตนเอง จากการศกษาเอกสาร หนงสอ หลกฐานรองรอย หรอการสบคนในระบบเครอขายอนเทอรเนต หรอปฏบตกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเรยนร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2) จดท าปฏทนและเครองมอในการก ากบตดตาม เพอการประเมนตนเอง ในการพฒนาหลกสตร ขนท 2 Idea Finding /Praxis 2.1 การพฒนาทกษะการเรยนร นกศกษาศกษาเรยนรดวยการแสวงหาและใชแหลงการเรยนร ทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ และการเรยนรรวมกน การใชวธการตางๆ ในการเรยนร และการตรวจสอบความร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” 2.1.1 การแสวงหาและใชแหลงการเรยนร 2.1.2 การใชวธการตางๆ ใน

204

การเรยนร 2.1.3 การตรวจสอบความรนกศกษาจะไดรบการสนบสนนใหท ากจกรรมการปฏบต การใชคอมพวเตอร และกจกรรมกลม มการแลกเปลยนความคดของนกศกษา เปดการอภปรายใหกวางขวาง เสนอหลกฐานรองรอยของความคดของนกพฒนาหลกสตร เปดโอกาสใหนกศกษาไดอภปรายกบกลมเพอน ภายใตบรรยากาศการเรยนรทสนบสนนซงกนและกน 2.2 การสรปความร และการวพากษความร ผสอนสงเสรมใหนกศกษาไดอธบายแนวคด “กระบวนการพฒนาหลกสตร” โดยใชภาษาของตนเอง สอบถามถงหลกฐานและความชดเจนในการอธบายของนกศกษา ทใชความรเดมหรอประสบการณทมมากอนของผเรยนเปนพนฐานในการอธบาย ในสวนการวพากษความรผสอนกระตนใหผเรยนขยายความร ความเขาใจใน “กระบวนการพฒนาหลกสตร” ของนกศกษาโดยผานประสบการณใหม ๆ ผ เ รยนจะไดรบการสนบสนนใหน าความ รป รบใชกบประสบการณในชวตจ รง โดยผานกระบวนการพฒนาหลกสตร นกศกษาน าความรความเขาใจไปประยกตโดยการพฒนาหลกสตรเพมขน 3. Solution Finding /Understanding การประเมนความเขาใจในการเรยนร – การประเมนความร สงเสรมใหนกศกษาประเมนความร และความสามารถของตนเอง ประเมนความกาวหนาในการเรยน และประเมนการบรรลจดหมายการศกษา โดยใชกระบวนการวจยมาบรณาการกบแบบจ าลองการขบเคลอนผลการเรยนร (Outcome Driven Model) และการวดผลประเมนผลตามหลกสตร (Curriculum based Assessment) 2. แนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน 2.1 แนวคดการเรยนการสอนตามกรอบทฤษฎคอนสตรคตวสท การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง (Constructivist Methods ) มพนฐานแนวคดทวาผเรยนแตละคนจะเรยนรไดดทสด กตอเมอไดสรางองคความรดวยตนเอง การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง จะใหโอกาสผเรยนในการสรางองคความรจากความรทมากอน เพอน าไปสการสรางองคความรใหมและความเขาใจจากประสบการณจรง การเรยนรจากวธการน ผเรยนจะไดรบการสงเสรมใหส ารวจถงความเปนไปได คดวธแกปญหา ทดสอบแนวคดใหม ๆ การรวมมอกบผอน การคดทบทวนปญหา และทายทสดคอเสนอวธแกปญหาทดทสดทตนเองคดคนขน การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง เชอวา ความรนนเปนเรองเฉพาะของแตละคนและสงแวดลอม การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเองใชกบประเดนทซบซอน หรอ ค าถามทใชหลกเหตผลตอเนองกน หรอเมอตองการพฒนาความคดระดบสง การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง มแนวคด ดงน 1. ความรไมสามารถถายโอนจากบคคลหนงไปยงผอนไดโดยตรง 2. ผเรยนเปนผสรางองคความรดวยตนเองจากประสบการณทไดรบ 3. แตละคนตางมองคความรทมเอกลกษณเฉพาะ

205

4. ความรสวนบคคลจะไดรบการยนยนความถกตองผานการปฏสมพนธทางสงคมและการประยกตใชภายใตสภาพแวดลอมของผเรยนเอง การเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเองแบงออกเปน 3 ขน ไดแก 1. การท าความรทมอยใหกระจางแจง 2. การระบ การไดรบและการเขาใจขอมลใหม 3. การยนยนความถกตองและการใชขอมลใหม ขนตอนท 1 การท าความกระจางชด ในความร เดกและผใหญตางมความคดดงเดมและมความจ าเปนทจะตองเลอกหรอปรบเปลยนมโนทศน (แนวคด) ดงกลาว ความคดของเดก (ผเรยน) นนทาทายความรทางวชาการทถกตอง ชกชวนใหเดก (ผเรยน) ละทงหรอเปลยนแนวคดและยอมรบความรทางวชาการทถกตอง กลยทธส าหรบขนตอนท 1 สมภาษณหรออภปรายกลม แบงกลมขอมลหรอจ าแนกขอมล แบงกลมขอมล - เรยงล าดบขอมลตามลกษณะบางประการ (เชน มวล) จ าแนกขอมล – จดกลมวตถโดยใชลกษะทางคณภาพหรอปรมาณ (ส รปราง ขนาด) แผนทความคดหรอแผนผงมโนทศน - ระดมสมองทเกยวของกบหวขอหลก เหตการณทขดแยง – เหตการณทไมสมเหตสมผล ขนตอนท 2 การเลอกรบและท าความเขาใจสารสนเทศใหม การวางแผนแบบรวมมอกน : การวางแผนเครองมอทสรางแรงจงใจทเขมแขง ผเรยนไดรบขอมลวาจะตองเรยนรอะไรจากหวขอบาง อภปรายเปนกลมเกยวกบเรองทตองเรยนร ใหขอบขายสาระส าคญในเรองทเรยนร กลยทธส าหรบขนตอนท 2 นก จดการขนสง (advance organizers) – ขอมลใหมเชอมโยงเขากบความรเกาทมอยแลวไดอยางไร การรคด (meta-cognition) – ผเรยนก ากบตดตามการเรยนรดวยตนเอง ผเรยนเปนผน าในการเรยนรดวยตนเอง

206

เทคนควทยาศาสตร (techno-sciencing) – ใชกจกรรมเปนฐานประกอบค าอธบาย – ตดสนใจดวยตนเอง – ปรชญาสวนบคคล การใชความคดอปมาอปมย– ใชแนวคดทคนเคยน าแนวคดแบบอปมาอปมยมาใช ขนตอนท 3 การตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม ผเรยนไดรบขอมลเพอสรางองคความร ความรใหมทสรางขนของคนสวนใหญสรางขนจากการมปฏสมพนธทางสงคม ความรถกท าใหกระจางและยนยนความถกตองเมอผเรยนน าความรใหมไปประยกตใชกบสถานการณ ความรไดรบจะถกปรบแตงตามขอมลยอนกลบทไดรบ กลยทธส าหรบขนตอนท 3 การเรยนรแบบรวมมอ สรางและออกใชโมเดล ชวยในการสรางความเขาใจ และยงสาธตมโนทศนของความเขาใจ หลกการ และกระบวนการทเปนเลศเทคนคทใชในการแสวงหาความรและการยนยนความถกตองของความร การทดลอง/ การออกแบบและเทคโนโลย ใชสบเสาะหาความรเปนฐาน วธการแบบบรณาการ สรางความเชอมโยงระหวางหวขอค าถามกบแนวคดอนๆ สาขาวชา (แนวคดหลก) การประยกตใชกบชวตจรงชวยเพมความเชอมโยงสอดคลอง 2.2 การเรยนการสอนและกระบวนการเรยนร ดวยแบบจ าลอง John Biggs’ 3-P model

บกส (Biggs.2003) ไดเสนอแนวคดแบบจ าลอง 3P ประกอบดวย Presage-Process-Product เปนปฏสมพนธระหวางกระบวนการการสอนและกระบวนการเรยนร โดยขน Presage หมายถง กระบวนการทางการศกษาทผเรยนแตละคนเรยนรดวยความสมพนธของความรเดม ความสามารถ ความชอบในวธการเรยนร คณคา ความคาดหวง และสมรรถภาพในการสอน ในขน Presage เปนการเรยนการสอนโดยทวๆไป เปน การประยกตการเรยนรในการท าหนาทของสงแวดลอมการเรยนร โดยผเรยนในระดบอดมศกษาดวยความคาดหวงในความและพฤตกรรมในการพฒนาบคลกภาพอนเนองมาจากประสบการณการศกษา ในขน Process เปนการปฏบตภาระงาน ภายใต การรบรในบรบทของการสอน แรงจงใจในการเรยนร และการไขวควา รวมถง การตดสนใจในการปฏบตโดยไมชกชา ทงหลายทงปวงเปนการเรยนรตามภาระงาน ในขน Product ผเรยนเรยนรทเปนทงความคดในระดบต าและระดบสง

เมเยอร และคณะ (Meyers and Other. (2002) ไดศกษาวจยเรอง การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรเพอสรางเสรมผลการเรยนรทลมลก ผลการศกษาสรปไดวา การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรตามสภาพจรง ของนกศกษาชนปท 3 เพอชวยใหผเรยนมคณภาพการเรยนรสงขน โดยก าหนดขอบขายใน

207

การสนบสนนการเรยนรของผเรยนดวย Web Based Learning, การบรรยาย, ฝกปฏบต, paper-based resource อาท เอกสารแนวทางการศกษาและคมอปฏบตงาน) การเรยนรจากหองเรยนเสมอนจรง และทส าคญอยางย ง ชดของภาระงานการประเมนทพฒนาความเขาใจเชงคดวจารณญาณ(critical understanding) ในพนฐานกระบวนการของระบบงานทศกษา งานของเมเยอรและคณะไดพฒนา กลยทธการสอนและการเรยนร โดยใชหลกการออกแบบหลกสตร 3 ประเดน ดงน 1) การพฒนาสงแวดลอมการเรยนรทเปนทสนใจและผเรยนมสวนรวมในกจกรรม การเรยนร(develop an interesting and engaging learning environment) 2) ก าหนดภาระงานในการประเมนทสะทอนภาพการคดวจารณญาณของผเรยน (set assessment tasks which oblige students to think critically) และ 3) ก าหนดภาระงานการประเมนทเปนโลกแหงความเปนจรงทสมพนธกนและผลสะสมเปนผลสบเนองกน (set realistic assessment task which are interlinked and cumulative in effect) เมเยอร และนลท (Meyers and McNulty. 2009 : 566) เสนอแนวคดการจดกจกรรมการเรยนตามสภาพจรง เพอชวยใหคณภาพของผลการเรยนรสงสด ในการพฒนารายวชาตาง ๆ ชวยใหผเรยนไดเรยนรจากวสดในการเรยนร ภาระงานและประสบการณการเรยนร โดยอาศยหลกการออกแบบหลกสตร 5 ประการ คอ 1) โลกแหงความเปนจรงและเรองทเกยวของ 2) โครงสราง การจดล าดบและความสมพนธภายใน 3) ความตองการของผเรยนในการใชและมสวนรวมในความกาวหนาของการพฒนาความคดระดบสง 4) การปรบเปลยนในแตละขนตอนและผลการเรยนรทคาดหวง และ 5) การใหความทาทายในการเรยนร ความสนใจและแรงจงใจในการเรยนร สอดคลองกบแบบจ าลอง 3P ของ Biggs (Biggs’s 3 Presage-Process-Product) แบบจ าลองนแสดงการสรางความเขาใจใหกบผเรยน แบบจ าลองแสดงถงปฏสมพนธระหวางการสอนของผสอนและกระบวนการ การเรยนรของผเรยน ในขน Presage เปนการเรยนการสอนโดยทวๆ ไป เปนการประยกตการเรยนรในการท าหนาทของสงแวดลอมการเรยนร โดยผเรยนในระดบอดมศกษาดวยความคาดหวงในความและพฤตกรรมในการพฒนาบคลกภาพอนเนองมาจากประสบการณการศกษา ในขน Process เปนการปฏบตภาระงาน ภายใตการรบรในบรบทของการสอน แรงจงใจในการเรยนร และการไขวควา รวมถงการตดสนใจในการปฏบตโดยไมชกชา ทงหลายทงปวงเปนการเรยนรตามภาระงาน ในขน Product ผเรยนเรยนรทเปนทงความคดในระดบต าและระดบสง แบบจ าลอง 3P ของ Biggs แสดงความสมพนธ ดงภาพ ประกอบ 1

208

ภาพประกอบ 1 รปแบบการออกแบบการเรยนการสอน 3P ของ Biggs ปรบจาก Biggs, J. B. (1989 : 7- 25) บกส (Biggs : 2003) กลาวถงรปแบบการออกแบบการเรยนการสอน 3P เพอเพมคณภาพของ

นกเรยนใหมผลลพธการเรยนรสงสด นกวชาการจะตองพฒนารปแบบหลกสตรทพฒนานกเรยน ดวยการเรยนการสอนและสอประกอบการเรยนงานภาระงานและประสบการณซงมหลกดงน

1. เปนจรง,สอดคลองกบโลกทเปนจรงของนกเรยน 2. เปนการสรรคสราง,มการเชอมโยงขนตอนภายในการพฒนา 3. นกเรยนตองการใชและยดหลกพฒนาองคความรขนสง 4. มความสอดคลองในขนตอนตางๆและผลลพธการเรยนรและมความทาทายนาสนใจ

และจงใจผเรยน ผลกระทบของการพฒนาตามหลกการยดระบบการเรยนรซงตองการพฒนานกเรยนเกดการ

เรยนรทลมลกเพอทจะประเมนหลกสตรใหตรงกบผลลพธการเรยนรตองการกอนการด าเนนการ (Biggs, 2003, p. 6) วเคราะหความตองการจ าเปนของหลกการของบรบทการเรยนการสอนตามหลก “การเรยนการสอนทมคณภาพและชาญฉลาดไมใชเพยงเพอสอนตามกฏและหลก ตองปรบหลกการเหลานนใหเหมาะกบบคลกภาพและจดแขงและบรบทการจดการเรยนการสอนของคณ” ในการ

209

ออกแบบหลกสตรจะตองมองถงสงแวดลอมการเรยนรและล าดบขนในการพฒนาการเรยนรของนกเรยนในหลกสตร 2.2 กลยทธเพอความส าเรจในการเชอมโยงหลกสตรกบการเรยนการสอนทใชการวจย เปนฐาน

กระทรวงศกษาธการ (2545 : 14 –15 ) ไดสรปแนวคดในการวจยควบคไปกบกระบวนการเรยนรไวดงน

1. การวจยในกระบวนการเรยนร ผเรยนท าวจยโดยใชกระบวนการวจยเปนสวนหนงของการเรยนร ซงกระบวนการวจยจะชวยใหผเรยนไดฝกการคด การวางแผน ฝกการด าเนนงานและ ฝกหาเหตผล โดยผสมผสานองคความรแบบบรณาการเพอใหประสบการณการเรยนรจากสถานการณจรงหรอทเรยกวาโลกแหงความเปนจรง

2. การวจยพฒนาการเรยนร ผสอนใชการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน ดวยการศกษาวเคราะหปญหาการเรยนร วางแผนแกไขปญหาการเรยนร เกบรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมลอยางเปนระบบ ทอาศยระเบยบวธการทางสถตหรอวธการเชงคณภาพ ผสอนอาจวจยและพฒนานวตกรรมการศกษาทน าไปสคณภาพการเรยนร ดวยการศกษาวเคราะหปญหาการเรยนร ออกแบบและพฒนานวตกรรมทใชในการเรยนร ทดสอบคณภาพนวตกรรมการเรยนร เกบรวบรวมขอมลและวเคราะหผลการใชนวตกรรมนนๆ ผสอนสามารถน ากระบวนการวจยมาจดกจกรรมใหผเรยนเกดการเรยนร ดวยการใชเทคนควธการทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรจากการวเคราะหปญหา สรางทางเลอกใน การแกไขปญหา ปฏบตการตามแนวทางทเลอกและสรปผลการแกไขปญหา กระบวนการวจยดงกลาวนชวยการฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ เปนตน

กระบวนการจดการเรยนรทใชการวจยเปนฐาน มขนตอนสรปไดดงน 1. วเคราะหความตองการ/พฒนาการเรยนร 2. วางแผนจดการเรยนร 3. การพฒนาทกษะการเรยนร 4. การสรปความร 5. ประเมนเพอปรบปรงและน าผลไปใชในการพฒนา

211

จากแผนภาพ องคประกอบของรปแบบการเรยนการสอน วชาการพฒนาหลกสตร โดยใชวจยเปนฐาน ส าหรบนกศกษาวชาชพคร มรายละเอยดดงน 1. หลกการ การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร คอการทผเรยนเปนผสรางความรดวยตนเองอยางมระบบ โดยอาศยการแสวงหาความรดวยการวจยเปนฐาน และผเรยนมบทบาทส าคญในการเรยนร 2. วตถประสงค เพอพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาการพฒนาหลกสตร

3. รปแบบการเรยนการสอน NPU แบงเปน 3 ขนตอน ดงตอไปน 1. การวเคราะหความตองการจ าเปน ม 2 กจกรรมหลก คอ 1.1 วเคราะหจดหมายในการเรยนร นกศกษาวเคราะหหลกการจดการศกษา ทกษะการ

เรยนรในศตวรรษท 21 และจดหมายของการศกษาในระดบสากล (World class Education) เพอก าหนดจดหมายในการเรยนร วชา “การพฒนาหลกสตร” และน าไปก าหนดจดหมายของหลกสตรทนกศกษาจะตองพฒนาขน

1.2 การวางแผนการเรยนร นกศกษาวางแผนการเรยนรดวยตนเอง 1) ก าหนดกลยทธการพฒนาตนเอง จากการศกษาเอกสาร หนงสอ หลกฐานรองรอย หรอการสบคนในระบบเครอขายอนเทอรเนตหรอปฏบตกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเรยนร “กระบวนการ พฒนาหลกสตร” 2)จดท าปฏทนและเครองมอในการก ากบตดตาม เพอการประเมนตนเอง ในการพฒนาหลกสตร

2. การปฏบตการเพอการเรยนรของนกศกษา (การเรยนรของมนษย) ม 2 กจกรรมหลก คอ 2.1 พฒนาทกษะการเรยนร นกศกษาศกษาเรยนรดวยการแสวงหาและใชแหลงการ

เรยนร ทงในรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ และการเรยนรรวมกน การใชวธการตางๆ ในการเรยนร และการตรวจสอบความร “กระบวนการพฒนาหลกสตร” นกศกษาจะไดรบการสนบสนนใหท ากจกรรมการปฏบต การใชคอมพวเตอร และกจกรรมกลม มการแลกเปลยนความคดของนกศกษา เปดการอภปรายใหกวางขวาง เสนอหลกฐานรองรอยของความคดของนกพฒนาหลกสตรเปดโอกาสใหนกศกษาไดอภปรายกบกลมเพอน ภายใตบรรยากาศการเรยนรทสนบสนนซงกนและกน

2.2 การสรปความร และการวพากษความร ผสอนสงเสรมใหนกศกษาไดอธบายแนวคด “กระบวนการพฒนาหลกสตร” โดยใชภาษาของตนเอง สอบถามถงหลกฐานและความชดเจนในการอธบายของนกศกษาฟงดวยความเคารพกบการอธบายของนกศกษาทใชความรเดมหรอประสบการณทมมากอนของผเรยนเปนพนฐานในการอธบายในสวนการวพากษความรผสอนกระตนใหผ เ รยนขยายความร ความเขาใจใน “กระบวนการพฒนาหลกสตร”ของนกศกษาโดยผานประสบการณใหมๆ ผเรยนจะไดรบการสนบสนนใหน าความรปรบใชกบประสบการณในชวตจรงโดยผานกระบวนการพฒนาหลกสตร นกศกษาน าความรความเขาใจไปประยกตโดยการพฒนาหลกสตรเพมขน

3. การตรวจสอบทบทวนความเขาใจการเรยนร ม 1 กจกรรมหลก คอ

212

3.1 การประเมนการเรยนร สงเสรมใหนกศกษาประเมนความร และความสามารถของตนเอง ประเมนความกาวหนาในการเรยน และประเมนการบรรลจดหมายการศกษา การวดและประเมนผล เปนการวดและประเมนความรความสามารถของนกศกษา 2 ดาน คอ

1. ดานความรความเขาใจในกระบวนการพฒนาหลกสตร เปนความรทเกยวของตามแนวคดการพฒนาหลกสตรของนกพฒนาหลกสตรทงในประเทศและตางประเทศ โดยเฉพาะการพฒนาหลกสตรของไทเลอร (Tyler. 1949) และทฤษฎหลกสตรทเกยวของ

2. ดานความสามารถในการพฒนาหลกสตร เปนความสามารถดานการน ากระบวนการ การพฒนาหลกสตรไปพฒนาหลกสตรใหตอบสนองความตองการของกลมเปาหมาย ทมงพฒนาความคดสรางสรรค ความสามารถในการแขงขน ทาทาย และการเปนพลเมองด 4. การวดและประเมนผล การวดผลและประเมนผลตามรปแบบการเรยนการสอน การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร มการวดและประเมนสมรรถนะของผเรยน 3 ดาน ไดแก ความร หมายถง คะแนนทไดจากการตอบแบบทดสอบทมเนอหาสาระรายวชา การพฒนาหลกสตร และมาตรฐานของครสภา เกยวกบสาระความร และ สมรรถนะของครในการพฒนาหลกสตร

ความสามารถ หมายถง คะแนนทไดจากการประเมนภาระงาน ชนงาน-ผลงาน และโครงงานหรอหลกสตรทพฒนาขน เปนผลจากการทนกศกษาน าความรการพฒนาหลกสตรไปปฏบตในกระบวนการหลกสตรประกอบดวย การวางแผนหลกสตร การออกแบบหลกสตร การจดหลกสตรและการประเมนหลกสตร ความคดเหนนกศกษาวชาชพคร หมายถง ความรสกนกคดของนกศกษาวชาชพครทมตอการจดการเรยนการสอนความเหมาะสมของรปแบบการเรยนการสอน ปฏบตกจกรรมแตละหนวยการเรยน และการปฏบตกจกรรมการพฒนาหลกสตรทพฒนาขน เปนคะแนนทไดจากแบบสอบถามดานกจกรรม ดานบรรยากาศ และดานประโยชน

การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

THE DEVELOPMENT OF TEACHING MODEL:

CURRICULUM DEVELOPMENT COURSE BY USING RESEARCH

BASED LEARNING APPROACH FOR PRE-SERVICE TEACHERS

คมอ

ภาคผนวก ฉ ตวอยางผลงานนกศกษา

หลกสตรกลมสาระภาษาตางประเทศ

214

หลกสตรกลมสาระภาษาตางประเทศ

สาระการเรยนรภาษาเพอการสอสาร ชนมธยมศกษาปท 3

วสยทศนของหลกสตร (Curricum Vision)

พนธกจของหลกสตร (Curriculum Mission)

หลกสตรภาษาเพอการสอสาร มงพฒนาผเรยนใหสามารถใชภาษาองกฤษในการฟง พด

อาน เขยน อยางมประสทธภาพและสรางความสมพนธระหวางบคคลอยางเหมาะสม

1. พฒนาผเรยนใหมความรทางดานภาษาองกฤษเพอการสอสาร

2. ฝกใหผเรยนใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร

3. สงเสรมใหผเรยนน าความรดานภาษาองกฤษไปใชเพอการสอสารในชวตจรง

4. ปลกฝงใหนกเรยนมเจตคตทดตอการใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร

215

โครงสรางหลกสตร

โครงสรางหนวยการเรยนรวชาภาษาองกฤษ 5 (อ 23101) ชนมธยมศกษาปท 3 (ภาคเรยนท 1)

ล าดบท ชอหนวยการ

เรยนร มาตรฐานการเรยนรและ

ตวชวด สาระการเรยนร

เวลา (ชวโมง)

น าหนก คะแนน

1. Lifestyles มฐ อ1.1 ม. 3/1 - 4 มฐ อ1.2 ม. 3/1 และ มฐ ต1.3 ม. 2/3 - 5 มฐ อ1.3 ม. 3/2 - 3 มฐ อ2.1 ม. 3/1 - 3 มฐ อ2.2 ม. 3/1 - 2 มฐ อ3.1 ม. 3/1 มฐ อ4.1 ม. 3/1 มฐ อ4.2 ม. 3/1 – 2

-Present Simple -Present Continuous -Relative Clauses -Feel -Connector -Asking for information

10 10

2. Narrow escapes!

มฐ อ1.1 ม. 3/1 - 4 มฐ อ1.2 ม. 3/1 - 5 มฐ อ1.3 ม. 3/1 - 3 มฐ อ2.1 ม. 3/1 และ มฐ ต2.1 ม. 3/3 มฐ อ2.2 ม. 3/1 - 2 มฐ อ3.1 ม. 3/1 มฐ อ4.1 ม. 3/1 มฐ อ4.2 ม. 3/1 – 2

-Past Simple - Forming adverb -Time words -Talking about the feeling -Talking about experiences -Asking for and giving about past activities

12 10

3. Travel มฐ อ1.1 ม. 3/1 - 4 มฐ อ1.2 ม. 3/1 - 5 มฐ อ1.3 ม. 3/1 – 3 มฐ อ2.1 ม. 3/1 - 2 มฐ อ2.2 ม. 3/1 - 2 มฐ อ3.1 ม. 3/1

-Present perfect -Present perfect continuous -Time expressions -Present perfect vs Past simple

12 10

216

ล าดบท ชอหนวยการ

เรยนร มาตรฐานการเรยนรและ

ตวชวด สาระการเรยนร

เวลา (ชวโมง)

น าหนก คะแนน

มฐ อ4.1 ม. 3/1 มฐ อ4.2 ม. 3/1 – 2

-Have been - have gone -Invitation -Accepting Invitation -Refusing Invitation -Suggestion

Midterm Examination 1 20

4. The media

มฐ อ1.1 ม. 3/1 - 4 มฐ อ1.2 ม. 3/1 - 2 และ มฐ ต1.2 ม. 3/4 มฐ อ1.3 ม. 3/1 - 3 มฐ อ2.1 ม. 3/1 และ มฐ ต2.1 ม. 3/3 มฐ อ2.2 ม. 3/1 - 2 มฐ อ3.1 ม. 3/1 มฐ อ4.1 ม. 3/1 มฐ อ4.2 ม. 3/1 - 2

-Past simple & past continuous -Past perfect & -past perfect continuous -Forming adjective from noun -Everyday English expressions -To act out an Interview -To give and react to news -Ask and answer questions

12 10

5. Our future มฐ อ1.1 ม. 3/1 - 4 มฐ อ1.2 ม. 3/2 - 4 มฐ อ1.3 ม. 3/1 - 2 มฐ อ2.1 ม. 3/1 - 3 มฐ อ2.2 ม. 3/1 - 2 มฐ อ3.1 ม. 3/1 มฐ อ4.1 ม. 3/1 มฐ อ4.2 ม. 3/1 – 2

-will / be going to – present continuous ( future meaning ) -conditionals -wishes

12 10

Final Examination 1 30

217

แผนการเรยนการสอน (Lesson Plan)

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ (วชาภาษาองกฤษ) ชนมธยมศกษาปท 3 หนวยการเรยนร At the restaurant จ านวน 1 ชวโมง หนวยการเรยนรยอย Food and Drink and Dessert จ านวน 1 ชวโมง สอนวนท 6 เดอน กมภาพนธ พ.ศ. 2557 เวลา 13.00-13.50 น 1.มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ต 1.2 มทกษะการสอสารทางภาษาในการแลกเปลยนขอมลขาวสาร แสดงความรสกและความคดเหนอยางมประสทธภาพ ตวชวด ม.3/1 สนทนาและเขยนโตตอบขอมลเกยวกบตนเอง เรองตางๆ ใกลตว สถานการณขาว เรองทอยในความสนใจของสงคม และสอสารอยางตอเนองและเหมาะสม

2. สาระส าคญ ความหมายของค าศพทหมวดอาหารและเครองดม ประโยคค าถามและประโยคบอกเลาในการขอและใหขอมลการสงอาหาร

3. จดประสงคการเรยนร 1. ผเรยนรความหมายของค าศพทหมวดอาหาร เครองดม และของหวานรวมทงประโยคบทสนทนาภาษาองกฤษทเกยวกบสถานการณในรานอาหารได 2.ผเรยนสามารถสนทนาเปนภาษาองกฤษไดเกยวกบสถานการณในรานอาหารได 3. ผเรยนสามารถเขยนโตตอบประโยคบทสนทนาเปนภาษาองกฤษในรานอาหารไดในการใหขอมลการสงอาหารไดถกตอง

4. สมรรถนะส าคญ 1. ดานการสอสาร

218

5. คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน

6. การบรณาการ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย (การบอกความหมายของค าศพท และประโยคบอกเลาเปนภาษาไทย)กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย (อาหารไทย)

7. สาระการเรยนร ความรเรองค าศพทหมวดอาหาร เครองดมและของหวาน (Vocabulary)

Foods = อาหาร Steak = สเตก Fried rice = ขาวผด Omelets = ไขเจยว French fried = มนฝรงทอด Noodle = กวยเตยว Chicken fried = ไกทอด Pizza= พซซา Sausage= ไสกรอก Salad= สลด Prawn and lemon grass soup with mushroom = ตมย ากง Basil fried chicken and fried egg = กระเพราไกไขดาว Thai chicken with coconut milk= ตมขาไก

Desserts= ของหวาน Custard= คทตารด Cupcake = คพเคก Pudding = ขนมพดดง Doughnut = โดนท Brownie = บราวน Vanilla ice cream =ไอศกรมวานลา Mango with sticky rice = Sticky rice in coconut cream with ripe mango = ขาวเหนยวมะมวง Drinks/Beverages = เครองดม Soda pop= น าอดลม Orange juice = น าสม Milk= นม Pure water =น าเปลา Tea= น าชา Lemonade=น ามะนาว Coconut juice =น ามะพราว

219

ความรเรองประโยคค าถามและประโยคบอกเลาการขอและใหขอมลการสงอาหาร

Good Morning/Good Afternoon สวสดครบ/สวสดคะ

Table for two. โตะส าหรบสองทานนะครบ/คะ

Right this way, please. เชญทางนครบ/คะ

I’ll be back in a few minutes to take your order. สกครผมจะกลบมารบรายการอาหารนะ

ครบ May I take your order now? ขออนญาตรบรายการอาหารครบ

What would you like to drink? คณตองการเครองดมอะไรครบ

Would you like something for dessert? จะรบของหวานอะไรดครบ

I’ll take the spaghetti and a salad. ขอสปาเกตตและสลด

Could we have the check, please? รบกวนเกบเงนดวย

Thank you. Please come again. ขอบคณครบ แลวมาใหมนะครบ

8. ภาระงาน

ปฏบตตามใบงานเรอง “At the Restaurant” โดยใหนกเรยนน าค าศพทในชองสเหลยมท

ก าหนดใหมาเตมลงในชองวางใหถกตอง

9. กระบวนการเรยนร ขนประมวลความรเดม

1. ผสอนทกทายผเรยน Good Morning? How are you? นกเรยนตอบ I’m fine. ผสอนพด

เกรนน าเขาสบทเรยน เกยวกบการรบประทานอาหารในรานอาหาร

2. ผสอนยกสถานการณสมมตวาถาหากผเรยน ตองการสงอาหารเปนภาษาองกฤษ ผเรยน

สามารถบอกเมนไดหรอไมวามอะไรบาง โดยบอกเปนภาษาองกฤษ

3. ผสอนและผเรยน รวมกนสนทนาซกถาม เกยวกบอาหารประเภทตาง ๆ โดยผสอนถาม

วา”นกเรยนรจกอาหารประเภทใดบาง”โดยถามเปนภาษาองกฤษ พรอมกบค าแปลภาษาไทยเพอให

220

ผเรยนเขาใจมากยงขน ซงผเรยนอาจตอบเปนภาษาไทยกลบมา ผสอนอาจจะตองพดย าเปนภาษาองกฤษ

อกครง

ขนสรางเสรมความรใหม 4. ผสอนอธบายวา ในวนนผสอนจะสอนใหผเรยนมความรเกยวกบค าศพทในรานอาหารและบทสนทนาในรานอาหาร โดยมสอการเรยนร คอ บตรค าศพทเกยวกบ food, drink and dessert 5. ผสอนอานออกเสยงค าศพทและบอกความหมายแกผเรยน และใหผเรยนอานออกเสยงตาม จนครบจ านวนค าศพททไดเตรยมไว 6. ผสอนทดสอบความรความเขาใจของผเรยน โดยผ เรยนจะตดบตรค าทเปนหวขอหมวดหมของอาหารทงสามชนด ซงประกอบไปดวย food, drink, dessert ไวบนกระดาน จากนนผสอนแจกบตรค าศพทใหผเรยนแตละคน เพอน าค าศพททตนเองไดรบใหถกตองตามหมวดหมของอาหารทผสอนไดก าหนดไว 7. ผสอนสอนประโยคบทสนทนาทใชในรานอาหารใหแกผเรยน เชน May I take your order now? ขออนญาตรบรายการอาหารครบ What would you like to drink? คณตองการเครองดมอะไรครบ Would you like something for dessert? จะรบของหวานอะไรดครบ I’ll take the spaghetti and a salad. ขอสปาเกตตและสลด Could we have the check, please? รบกวนเกบเงนดวย Thank you. Please come again. ขอบคณครบ แลวมาใหมนะครบ 8. ผสอนสรางสถานการณ โดยก าหนดเปนรานอาหารขนแหงหนง และแบงกลมผเรยนออกเปนสองกลม จากนนใหผเรยนชวยกนระดมความคดเพอสรางประโยคสนทนาในรานอาหาร โดยใชความรจากสงทไดเรยนมา และใหผเรยน ออกมาแสดงสถานการณสมมตหนาชนเรยน

ขนสรปการใชและสรางสรรค 9.ผสอนแจกใบงานเรอง “At the restaurant” ใหผเรยน เพอเปนการตรวจสอบความรความเขาใจเกยวกบค าศพททเกยวของกบอาหารและบทสนทนาทใชในรานอาหาร 10.ผเรยนสรปกจกรรมทงหมดและสรปสงทผเรยนไดรบการจดกจกรรมการเรยนในครงน

221

10. สอการเรยนร 1. บตรค าศพทภาษาองกฤษ เรอง Food, Drink, Dessert

2. ใบงานเรอง “At the restaurant” บนทกผลการจดการเรยนร

ผลการจดการเรยนร

ปญหาและอปสรรค

แนวทางแกไข

ลงชอ………………………….. (ผสอน) ความคดเหนของครประจ าวชา …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... …………………………………… (……………………………………) ครประจ าวชา

222

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคดานการใฝเรยนร

พฤตกรรมบงช ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0)

1. ตงใจเรยน เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน ไดอยางดเยยม

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เปนอยางด

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เปนบางครง

ไมตงใจเรยน

2. เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร

เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนรเปนประจ า

เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร

เอาใจใสในการเรยน

ไมเอาใจใสในการเรยน

4. เขารวมกจกรรม การเรยนรตางๆ

มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทงภายในและภายนอกโรงเรยนเปนประจ า

มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ บอยครง

มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนร ตาง ๆ เปนบางครง

ไมใหความรวมมอในการเขารวมกจกรรมตาง ๆ

223

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคดานความมงมนในการท างาน


1. เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย

เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายเปนอยางด

เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย มอบหมายใหส าเรจไดเปนอยางด

เอาใจใสตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายเปนบางครงมอบหมายใหส าเรจ

ไมตงใจปฏบตหนาทการงาน

2. ตงใจและรบผดชอบใน การท างานใหส าเรจ

ตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจ ไดเปนอยางด

ตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจไดอยางด

ตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายเปนบางครง

ไมตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย

3. ปรบปรงและพฒนาการท างานดวยตนเอง

มการปรบปรงและพฒนาการท างานใหดขนดวยตนเองไดอยางดเยยม

มการปรบปรงและพฒนาการท างานใหดขนไดในระดบด

มการปรบปรงการท างานใหดขนใหอยในระดบทนาพอใจ

ไมมการปรบปรงและพฒนาการการท างานดวยตนเอง

224

แบบประเมนการแสดงบทบาทสมมต (รายกลม)

ประเดนการประเมน เกณฑการใหคะแนน / ระดบคณภาพ

3 2 1

1. ความเหมาะสมของบทบาทการน าเสนอ

แสดงบทบาทเหมาะสม เสยงดงฟงชด ลลาประกอบดมาก

แสดงบทบาทเหมาะสม เสยงดงปานกลาง ลลาประกอบด

แสดงบทบาทเหมาะสม เสยงเบา ลลาประกอบคอนขางนอย

2. ความถกตองขอมล สาระ ความร

เนอหาสาระถกตองครบถวน

เนอหาสาระถกตองเปนสวนมาก

เนอหาสาระถกตองเปนสวนนอย

3. สวนประกอบอนๆและความคดรเรมสรางสรรค

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ดมาก

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ด

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ คอนขางนอย

225

แผนการประเมน (Evaluation Plan)

แบบประเมนผลการใชหลกสตร

ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย / ลงในชองตามความคดเหนของทาน

หวขอการประเมน ดมาก ด ปานกลาง พอใช ควร

ปรบปรง

1. การประมนสภาวะแวดลอม (Context valuation) 1.1 วสยทศน

1.2 พนธกจ 2. การประเมนปจจยน าเขา [Input Evaluation]

2.1 งบประมาณ

2.2 บคลากร 2.3 วสด/อปกรณ 2.4 เทคโนโลย 2.5 แผนการด าเนนงาน

3. การประเมนกระบวนการ [Process Evaluation] 3.1 การวางแผนหลกสตร

3.2 การออกแบบหลกสตร 3.3 การจดหลกสตร 3.4 การประเมนหลกสตร

4. การประเมนผลผลต [Product Evaluation] 4.1 ผลการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

226

วสยทศน

หลกสตรภาษาเพอการสอสาร มงพฒนาผเรยนใหสามารถใชภาษาองกฤษในการฟง พด อาน เขยน อยางมประสทธภาพและสรางความสมพนธระหวางบคคลอยางเหมาะสม

กระบวนการพฒนาหลกสตรของกลม สาระท 1 ภาษาเพอการสอสาร

จากการศกษาเรองการพฒนาหลกสตร ท าใหกลมสามารถน าความรเรองการออกแบบหลกสตรของไทเลอรมาประยกตในการออกแบบหลกสตรกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ชนมธยมศกษาปท 3 สาระท 1 ภาษาเพอการสอสาร

1.ขนวางแผน (planning) ตรงกบค าถามขอทหนงของไทเลอร ซงถามวามจดมงหมายอะไรบางในการศกษาทโรงเรยนตองแสวงหา ท าใหกลมเรมตนการศกษาบรบทของโรงเรยนปยะมหาราชาลย จงหวดนครพนม เพอใหทราบขอมลพนฐานทางสงคม ปรชญาและจตวทยาในการออกแบบหลกสตร ซงท าใหทราบวาจดมงหมายคอการใหนกเรยนสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสารไดอยางมประสทธภาพ

โดยกลมของเรายด ปรชญาการศกษา อตถภาวะนยม (Existentialism) และสเสาหลกทใชคอ Learn to be และ Learn to live together (เรยนรเพอชวตและเรยนรเพอทจะอยรวมกน)

2. ขนออกแบบหลกสตร (Design)

ขนตอนการออกแบบหลกสตรอาศยแนวคดจากค าถามขอทสองของไทเลอร สรปไดวาการเลอกประสบการณการเรยนรอยางไร ซงการออกแบบหลกสตรน าจดหมาย และจดมงหมายของหลกสตรมาจดท ากรอบการปฏบต โดยหลกสตรทจดท าขนน จะมงพฒนาผเรยนใหไดรบการพฒนาตามกระบวนการของหลกสตรหรอมผลสมฤทธตามเจตนารมณของหลกสตร สอดคลองกบค าถามของไทเลอร เพอใหมกจกรรมหรอประสบการณทตอบสนองจดหมายและจดมงหมายของหลกสตร ในขนตอนนท าใหไดมาซงพนธกจของหลกสตรทจะน าไปใชในโรงเรยนปยะมหาราชาลย จงหวดนครพนม โดยพนธกจทไดคอ

http://theorycurri.blogspot.com/2013/03/groups-curriculum.html

227

3. ขนการจดการหลกสตร (Organize)

ตรงกบค าถามขอทสามของไทเลอร ซงถามวาจะจดประสบการณการเรยนรอยางไรใหมประสทธภาพซงกลมของเราไดศกษาหลกสตรกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศของโรงเรยน ปยะมหาราชาลย จงหวดนครพนมโดยมการตดตอประสานงานกบผอ านวยการโรงเรยนและหวหนาหมวดกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศของโรงเรยน หลงจากไดทราบถงขอมลพนฐานตางๆของโรงเรยน อาท วสยทศน เปาหมาย พนธกจ ตลอดจนแนวทางการพฒนาโรงเรยน ท าใหกลมของพวกเรามาเรมวเคราะหและศกษามาตรฐานการเรยนร หลกสตร ธรรมชาตของกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ตลอดจนการวดผลและการประเมนผล เพอน ามาจดท าแผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ (วชาภาษาองกฤษ) ชนมธยมศกษาปท 3 โดย

สอนเรอง Food and Drink and Dessert โดยไดจดท าแผนการจดการเรยนรเรอง At the Restaurant

1. พฒนาผเรยนใหมความรทางดานภาษาองกฤษเพอการสอสาร

2. ฝกใหผเรยนใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร

3. สงเสรมใหผเรยนน าความรทางดานภาษาองกฤษไปใชเพอการสอสารในชวตจรง

4. ปลกฝงใหนกเรยนมเจตคตทดตอการใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร

228

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ (วชาภาษาองกฤษ) ชนมธยมศกษาปท 3 หนวยการเรยนร At the restaurant จ านวน 1 ชวโมง หนวยการเรยนรยอย Food and Drink and Dessert จ านวน 1 ชวโมง สอนวนท 7 เดอน กมภาพนธ พ.ศ. 2557 เวลา 10.00-10.50 น 1.มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ต 1.2 มทกษะการสอสารทางภาษาในการแลกเปลยนขอมลขาวสาร แสดงความรสกและความคดเหนอยางมประสทธภาพ ตวชวด ม.3/1 สนทนาและเขยนโตตอบขอมลเกยวกบตนเอง เรองตางๆ ใกลตว สถานการณขาว เรองทอยในความสนใจของสงคม และสอสารอยางตอเนองและเหมาะสม

2. สาระส าคญ ความหมายของค าศพทหมวดอาหารและเครองดม ประโยคค าถามและประโยคบอกเลาในการขอและใหขอมลการสงอาหาร

3. จดประสงคการเรยนร 1. ผเรยนรความหมายของค าศพทหมวดอาหาร เครองดม และของหวานรวมทงประโยคบทสนทนาภาษาองกฤษทเกยวกบสถานการณในรานอาหารได 2.ผเรยนสามารถสนทนาเปนภาษาองกฤษไดเกยวกบสถานการณในรานอาหารได 3. ผเรยนสามารถเขยนโตตอบประโยคบทสนทนาเปนภาษาองกฤษในรานอาหารไดในการใหขอมลการสงอาหารไดถกตอง

4. สมรรถนะส าคญ 1. ดานการสอสาร

5. คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน

229

6. การบรณาการ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย (การบอกความหมายของค าศพท และประโยคบอกเลาเปนภาษาไทย) กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย (อาหารไทย)

7. สาระการเรยนร ความรเรองค าศพทหมวดอาหาร เครองดมและของหวาน (Vocabulary)

Foods = อาหาร Steak = สเตก Fried rice = ขาวผด Omelets = ไขเจยว French fried = มนฝรงทอด Noodle = กวยเตยว Chicken fried = ไกทอด Pizza= พซซา Sausage= ไสกรอก Salad= สลด Prawn and lemon grass soup with mushroom = ตมย ากง Basil fried chicken and fried egg = กระเพราไกไขดาว Thai chicken with coconut milk= ตมขาไก

Desserts= ของหวาน Custard= คทตารด Cupcake = คพเคก Pudding = ขนมพดดง Doughnut = โดนท Brownie = บราวน Vanilla ice cream =ไอศกรมวานลา Mango with sticky rice = Sticky rice in coconut cream with ripe mango = ขาวเหนยวมะมวง Drinks/Beverages = เครองดม Soda pop= น าอดลม Orange juice = น าสม Milk= นม Pure water =น าเปลา Tea= น าชา Lemonade=น ามะนาว Coconut juice =น ามะพราว ความรเรองประโยคค าถามและประโยคบอกเลาการขอและใหขอมลการสงอาหาร

Good Morning/Good Afternoon สวสดครบ/สวสดคะ

Table for two. โตะส าหรบสองทานนะครบ/คะ

Right this way, please. เชญทางนครบ/คะ

I’ll be back in a few minutes to take your order. สกครผมจะกลบมารบรายการอาหาร

นะครบ

230

May I take your order now? ขออนญาตรบรายการอาหารครบ

What would you like to drink? คณตองการเครองดมอะไรครบ

I’ll take the spaghetti and a salad. ขอสปาเกตตและสลด

Could we have the check, please? รบกวนเกบเงนดวย

Thank you. Please come again. ขอบคณครบ แลวมาใหมนะครบ

8. ภาระงาน ปฏบตตามใบงานเรอง “At the Restaurant” โดยใหนกเรยนน าค าศพทในชองสเหลยมท

ก าหนดใหมาเตมลงในชองวางใหถกตอง

9. กระบวนการเรยนร ขนประมวลความรเดม 1. ผสอนทกทายผเรยน Good Morning? How are you? นกเรยนตอบ I’m fine. ผสอนพดเกรนน าเขาสบทเรยน เกยวกบการรบประทานอาหารในรานอาหาร 2.ผสอนยกสถานการณสมมตวาถาหากผเรยน ตองการสงอาหารเปนภาษาองกฤษ ผเรยนสามารถบอกเมนไดหรอไมวามอะไรบาง โดยบอกเปนภาษาองกฤษ 3.ผสอนและผเรยน รวมกนสนทนาซกถาม เกยวกบอาหารประเภทตาง ๆ โดยผสอนถามวา”นกเรยนรจกอาหารประเภทใดบาง”โดยถามเปนภาษาองกฤษ พรอมกบค าแปลภาษาไทยเพอใหผเรยนเขาใจมากยงขน ซงผเรยนอาจตอบเปนภาษาไทยกลบมา ผสอนอาจจะตองพดย าเปนภาษาองกฤษอกครง ขนสรางเสรมความรใหม 4.ผ สอนอธบายวา ในวนนผ สอนจะสอนใหผ เรยนมความรเกยวกบค าศพทในรานอาหารและบทสนทนาในรานอาหาร โดยมสอการเรยนร คอ บตรค าศพทเกยวกบ food, drink and dessert 5. ผสอนอานออกเสยงค าศพทและบอกความหมายแกผเรยน และใหผเรยนอานออกเสยงตาม จนครบจ านวนค าศพททไดเตรยมไว 6.ผสอนทดสอบความรความเขาใจของผเรยน โดยผเรยนจะตดบตรค าทเปนหวขอหมวดหมของอาหารทงสามชนด ซงประกอบไปดวย food, drink, dessert ไวบนกระดาน จากนนผสอนแจกบตรค าศพทใหผเรยนแตละคน เพอน าค าศพททตนเองไดรบใหถกตองตามหมวดหมของอาหารทผสอนไดก าหนดไว

231

7.ผสอนสอนประโยคบทสนทนาทใชในรานอาหารใหแกผเรยน เชน May I take your order now? ขออนญาตรบรายการอาหารครบ What would you like to drink? คณตองการเครองดมอะไรครบ Would you like something for dessert? จะรบของหวานอะไรดครบ I’ll take the spaghetti and a salad. ขอสปาเกตตและสลด Could we have the check, please? รบกวนเกบเงนดวย Thank you. Please come again. ขอบคณครบ แลวมาใหมนะครบ 8.ผสอนสรางสถานการณ โดยก าหนดเปนรานอาหารขนแหงหนง และแบงกลมผเรยนออกเปนสองกลม จากนนใหผเรยนชวยกนระดมความคดเพอสรางประโยคสนทนาในรานอาหาร โดยใชความรจากสงทไดเรยนมา และใหผเรยน ออกมาแสดงสถานการณสมมตหนาชนเรยน ขนสรปการใชและสรางสรรค 9.ผสอนแจกใบงานเรอง “At the restaurant” ใหผเรยน เพอเปนการตรวจสอบความรความเขาใจเกยวกบค าศพททเกยวของกบอาหารและบทสนทนาทใชในรานอาหาร 10.ผเรยนสรปกจกรรมทงหมดและสรปสงทผเรยนไดรบการจดกจกรรมการเรยนในครงน

10. สอการเรยนร 1. บตรค าศพทภาษาองกฤษ เรอง Food, Drink, Dessert

2.ใบงานเรอง “At the restaurant”

232

บนทกผลการจดการเรยนร

ผลการจดการเรยนร

ปญหาและอปสรรค

แนวทางแกไข

ลงชอ…………………………..

(ผสอน) ความคดเหนของครประจ าวชา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... …………………………………… (……………………………………) ครประจ าวชา

233

แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยน ค าชแจง: แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนนสรางขนเพอบนทกพฤตกรรมทเปนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคดานการใฝเรยนร


1. ตงใจเรยน เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน ไดอยางดเยยม

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เปนอยางด

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เปนบางครง

ไมตงใจเรยน

2. เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร

เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนรเปนประจ า

เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร

เอาใจใสในการเรยน

ไมเอาใจใสในการเรยน

3. เขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ

มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทงภายในและภายนอกโรงเรยนเปนประจ า

มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ บอยครง

มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนร ตาง ๆ เปนบางครง

ไมใหความรวมมอในการเขารวมกจกรรมตาง ๆ

234

แบบประเมนการแสดงบทบาทสมมต (รายกลม)

4. ขนการประเมน (Evaluation) ตรงกบค าถามขอทสของไทเลอร ซงถามวาจะประเมนผลสมฤทธของประสบการณในการเรยนอยางไร จงจะตดสนใจไดวาบรรลถงจดประสงคทก าหนดไว โดยกลมคดวาตองมการประเมนผลการเรยนรของผเรยนและการประเมนหลกสตรตามแนวคดทไดศกษาไว

ขนตอนการประเมนหลกสตรของกลม - การประเมนหลกสตรกอนน าหลกสตรไปใช

มจดมงหมายเพอประเมนเอกสารและคณคาของหลกสตร - การประเมนหลกสตรระหวางด าเนนการใชหลกสตร

มจดมงหมายเพอประเมนการน าไปใชและผลสมฤทธของหลกสตร - การประเมนหลกสตรหลงน าหลกสตรไปใช

มจดมงหมายเพอการประเมนระบบหลกสตร

ประเดนการประเมน เกณฑการใหคะแนน / ระดบคณภาพ

3 2 1

1. ความเหมาะสมของบทบาทการน าเสนอ

แสดงบทบาทเหมาะสม เสยงดงฟงชด ลลาประกอบดมาก

แสดงบทบาทเหมาะสม เสยงดงปานกลาง ลลาประกอบด

แสดงบทบาทเหมาะสม เสยงเบา ลลาประกอบคอนขางนอย

2. ความถกตองขอมล สาระ ความร

เนอหาสาระถกตองครบถวน

เนอหาสาระถกตองเปนสวนมาก

เนอหาสาระถกตองเปนสวนนอย

3. สวนประกอบอนๆและความคดรเรมสรางสรรค

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ดมาก

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ด

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ คอนขางนอย

235

แผนการประเมน (Evaluation Plan)

แบบประเมนผลการใชหลกสตร

ค าชแจงโปรดเขยนเครองหมาย / ลงในชองตามความคดเหนของทาน

หวขอการประเมน ดมาก ด ปานกลาง

พอใช ควร

ปรบปรง

1. การประมนสภาวะแวดลอม (Context valuation) 1.1 วสยทศน

1.2 พนธกจ 2. การประเมนปจจยน าเขา [Input Evaluation]

2.1 งบประมาณ

2.2 บคลากร 2.3 วสด/อปกรณ 2.4 เทคโนโลย 2.5 แผนการด าเนนงาน

3. การประเมนกระบวนการ [Process Evaluation] 3.1 การวางแผนหลกสตร

3.2 การออกแบบหลกสตร 3.3 การจดหลกสตร 3.4 การประเมนหลกสตร

4. การประเมนผลผลต [Product Evaluation] 4.1 ผลการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

236

คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม วชาการพฒนาหลกสตร

1. เมอมความจ าเปนในการใหค าปรกษาเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา นกศกษาจงน าเสนอแนวทางการพฒนาหลกสตรทมรายละเอยดขอมล ประกอบแผนภม ตามประเดนตาง ๆ โดยเขยนอธบายในลกษณะกระบวนการปฏบตงานกลมในการเรยนรวชาน ดงตอไปน

1. คณะกรรมการพฒนาหลกสตร โดยระบบทบาทหนาท และขอบขายการปฏบตงาน คณะกรรมการพฒนาหลกสตร ตองมาจากผทมความรความเขาใจการพฒนาหลกสตร

ใหสอดคลองกบสภาพโรงเรยน สภาพของผเรยน และสภาพสงคม เพอทจะท าใหไดหลกสตรทเหมาะสมกบตวผเรยนมากทสด คณะกรรมการหลกสตรจะตองท าความเขาใจในประเดนดงตอไปน

1.โรงเรยนจะเปนเลศดานใดบาง มวสยทศน ภารกจ เปาหมายอยางไร

2.หลกสตรสถานศกษาเปนกลมสาระการเรยนรใด

3.จดการศกษาตามแนวคดใด

4.ประเมนการเรยนรอยางไร ขอบขายทางการศกษาในประเดน ดงน

1. การศกษาสภาพและความตองการของทองถน

2. การศกษาสภาพและความตองการของผเรยน

3. การศกษาศกยภาพของโรงเรยน

4. ศกษาหลกสตรแมบท คณะกรรมการในการพฒนาหลกสตร ไดแก คณะกรรมการอ านวยการ มหนาทในการพฒนาหลกสตร และศกษาสงทจ าเปนในการพฒนาหลกสตรทงในดาน สงคม จตวทยา และ ปรชญาโดยมบทบาทในพฒนาหลกสตรประสานองคความรทง 3 ดานใหเปนหนงเดยวใหมมประสทธภาพและประสทธผล โดยแบงเปนแตละฝายดงน 1. คณะกรรมการทางดานสงคม ในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาเปนเรองจ าเปนอยางยงทจะตองดถงสภาพสงคมและวฒนธรรมของผเรยนเพอเปนการปรบปรงและเพมเตมในสวนทผเรยนขาดซงเปนหนาทของคณะกรรมการสงคมทจะก าหนดหลกสตรอยางไรใหสอดคลองกบสงคมของผเรยนอนจะชวยสงเสรมศกยภาพของผเรยนไดดมากยงขน

237

บทบาทของคณะกรรมการสงคม 1. ท าหนาทในการตรวจสอบสภาพความเปนอยทางสงคมของนกเรยน 2. เขยนถงรปแบบทจะใชในการพฒนาหลกสตรวาควรใชรปแบบใดทงนรปแบบนนควรมความหลากหลายและตอบสนองตอผเรยนไดอยางเหมาะสม 3. ตรวจสอบหลกสตรใหสอดคลองกบสภาพสงคม 4. น าหลกสตรไปใหคณะกรรมการแตละชดตรวจสอบใหสอดคลองกน ขอบขายการปฏบตงานของคณะกรรมการสงคม 1. ประสานงานกบครประจ าชนในการถามถงรายละเอยดทางดานสงคมของผเรยน 2.หลงจากทไดประมวลถงสภาพสงคมแลวกน ามาเปนแนวทางในการเขยนหลกสตรใหสอดคลองกบผเรยน 3. ตรวจสอบการพฒนาหลกสตรภายในคณะกรรมการสงคมและคณะกรรมการแตละชดเพอน ามาแกไขตอไป 2. คณะกรรมการทางดานจตวทยา กระบวนการทางดานจตวทยาตอการพฒนาหลกสตรวาจะด าเนนงานเนนผเรยนทางดานใดเพอใหเขากบธรรมชาตของผเรยนและการจดหลกสตรทเหมาะสม โดยตองอาศยทฤษฎการเรยนรทง 3 กลม คอกลมพฤตกรรมนยม กลมปญญานยม กลมมนษยนยม เปนตน บทบาทของคณะกรรมการทางดานจตวทยา 1. ด าเนนการศกษาทฤษฎทางจตวทยา 2. ก าหนดแนวทางของหลกสตรดานจตวทยาโดยองกบคณะกรรมการทกๆดาน 3. น ารปแบบทางดานจตวทยาทพฒนารวมกนไปปรกษาคณะกรรมการแตละชด พรอมทงปรกษาผเชยวชาญ 4. ก าหนดรปแบบ กจกรรมแนวทางการสนบสนนใหแนวคดทางจตวทยาบรรลผล 5.ด าเนนการตรวจสอบ ขอบขายการปฏบตงานของคณะกรรมการทางดานจตวทยา 1.ศกษาทฤษฎทางจตวทยาตางๆและน ามาองกบหลกสตรทเราจะพฒนาโดยมเปนกระบวนการคดเลอกแนวคดทางจตวทยาทเหมาะสมทสด 2.ก าหนดรปแบบแนวทางการใชหลกสตร ก าหนดกจกรรมใหรองรบกบกบแนวคดทางจตวทยา 3.การตรวจสอบคณภาพทางดานจตวทยาโดยคณะกรรมการแตละชดและผอ านวยการคณะกรรมการพฒนาหลกสตร

238

4.หากแนวคดมความเหมาะสมกด าเนนการามาใชในการพฒนาหลกสตรแตถาหากยงไมเหมาะสมกน ามาแกไขปรบปรงตอไป 3. คณะกรรมการทางดานปรชญา ปรชญามสวนส าคญตอการสรางหรอการพฒนาหลกสตรการพฒนาหลกสตรตองใชปรชญาในการชวยก าหนดจดประสงคในการจดหลกสตร การสอนส าหรบผเรยนโดยคณะกรรมการกควรทจะศกษาถงความตองการของโรงเรยน สภาพทางสงคม จตวทยา วชาการ วทยาศาสตรและเทคโนโลย บทบาทของคณะกรรมการปรชญา 1. ท าการปรกษาหารอในแนวทางทจะน ามาใชในการพฒนาหลกสตร 2. ศกษาขอมลทางดานปรชญาการศกษา 3. เขยนแนวทางการพฒนาหลกสตรทางดานปรชญาการศกษา 4. ตรวจสอบรวมกนพรอมทงปรบปรงแกไขใหมความเหมาะสม ขอบขายการปฏบตงานของคณะกรรมการปรชญา 1. ภายในคณะกรรมการการพฒนาหลกสตรควรศกษาถงความเหมาะสมทางดานตางๆทจะน ามาใชในการเลอกปรชญาการศกษาโดยตองใหสอดคลองกบสภาพสงคมของผเรยนและโรงเรยน รวมถงดานจตวทยา ดานวชาการ ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2. ศกษาขอมลทางดานปรชญาการศกษาทเลอกใหเหมาะสมกบการทจะน ามาพฒนาหลกสตร 3. ก าหนดทศทางการสรางหลกสตรการศกษาโดยองกบปรชญาการศกษาทเลอกไว ทงนควรก าหนดถงรปแบบการสอน กจกรรม และ สอทเลอกมาใชใหมความเหมาะสมมากยงขน 4.ท าการตรวจสอบโดยกระบวนการกลมเพอน ามาสปรชญาการศกษาทเหมาะสมกบตวผเรยน

2. แบบจ าลองการพฒนาหลกสตร (Curriculum Development Model) แบบจ าลองการพฒนาหลกสตร NPU Model

239

จากการศกษาแนวคดของนกพฒนาหลกสตรทงตางประเทศและในประเทศ เมอน ามาประมวลผลรวมกบการศกษาวจย และประสบการณในการสอนวชาการพฒนาหลกสตร ในสถาบนอดมศกษา ไดมโนทศนทเปนแบบจ าลองการพฒนาหลกสตร NPU Model 3. การตรวจสอบคณภาพของหลกสตร

การประเมนหลกสตร เปนการพจารณาทบทวนเกยวกบคณภาพของหลกสตร โดยใชผลจากการวดในแงมมตางๆ ของสงทประเมน เพอน ามาพจารณารวมกนเชน เอกสารหลกสตร วสดหลกสตรกระบวนการเรยนการสอน ผเรยน ความคดเหนของผใชหลกสตรและความคดเหนจากผทเกยวของในชมชนและสงคม เปนตน

การประเมนหลกสตร เปนการเตรยมขอมลสารสนเทศ เพอประโยชนในการตดสนใจในระยะตางๆ ของการพฒนาหลกสตร ขอมลสารสนเทศดงกลาวอาจเกยวกบหลกสตรทงหมดหรอองคประกอบเพยงบางสวน (กาญจนา คณารกษ.2540:220) ทงน เพอพจารณารวมกนและสรปคณคาของหลกสตรทสรางหรอพฒนาขนมาใช วาคณภาพดหรอไมดเพยงใด หรอไดผลตรงตามวตถประสงคทก าหนดไวหรอไม ไมตองมสวนใดทปรบปรงแกไขบาง

แนวคดพนฐานเกยวกบการประเมน ถาเราจะเปรยบเทยบววฒนาการของการประเมน (evaluation evolution) กบการ

พฒนาการของมนษย ( human development) ถงเวลาแลวหรอยงทการประเมนไดเขามาสในวยแหงการเปน ”ผใหญ” บางทการประเมนอาจอยแคเพยงในระยะวยรนหรออาจเปนวย “ผใหญตอนตน” กลาวคอ มววฒนาการไปสความเปนสาขาวชา (discipline) ทมองคความรหลกเปนรากฐาน (foundation) ส าคญของตนเองอยางไรกตาม ไมควรมองขามขอเทจจรงทวา การประเมนในปจจบนนไดมววฒนาการกาวหนามาถงระดบททกคนเกอบจะมความคดเหนไมแตกตางกนคอ “การประเมนเปนสาขาวชา” หรอาจจะเปนศาสตร “ขามสาขาวชา” (Tran discipline) เชนเดยวกบสาขาวชาสถตหรอสาขาวชาตรรกศาสตร ทมองคความรหรอเนอหาสาระ (subject matter) เปนของตนเองและยงไดถกใชเปนเครองมอส าคญส าหรบการแสวงหาความรความจรงในสาขาวชาอนๆ อกดวย ยงไปกวานนการประเมนอาจมพฒนาการมาถงจดทสามารถพจารณาไดวาก าลงจะกาวไปสความเปน “วชาชพ” (profession) ในอนาคตอนใกลน (Scriven. 1991 : 17) ดวยแรงผลกดนจากความตองการจากภายนอก ทใหมการรายงานเกยวกบประสทธผล (effectiveness) ของโครงการทางการศกษาตางๆ ภายในตางประเทศสหรฐอเมรกาในระหวางป ค.ศ. 1960 ถง 1970 ท าใหการประเมนไดถกพฒนาขนตามล าดบ ในรปแบบทมลกษณะคลายคลงกบววฒนาการ ทเราเหนไดจากสาขาวชาอนๆ ผน าของการประเมนในยคบกเบกมาจากหลายสาขาความรและอาชพ และทาน

240

เหลานนตางกน าความร ความเชยวชาญ ตลอดจนประสบการณตางๆ ของตนมาผสมผสานกนสรางเปนแนวคดและหลกการพนฐาน (foundations) ทมผลตอการน ามาใชในการด าเนนกจกรรมทางการประเมนในเวลาตอมา อาท นกวจยและนกประเมนทางสาขาจตวทยา (psychology) กมกจะมมมมองเกยวกบการประเมนต งอยบนรากฐานความคดทขนอยกบหลกการและวธการทางวทยาศาสตร โดยเฉพาะอยางยงอาศยการทดลอง (experimentation) และการวดผล (measurement) เปนเครองมอส าคญในการประเมน ในขณะทนกศกษาทมความถนดหรอผเชยวชาญทางการจดการเรยนการสอน การบรหารการศกษา และสงคมวทยาการศกษา (sociology of education) กน าความรหรอวธการทไดรบจากการศกษาทเกยวของกบองคกรมาใชในการประเมน สวนนกการศกษาทมพนฐานทางการศกษาหรอมความสนใจทางดานมนษยศาสตร (humanity) กมกสนบสนนและเสนอแนวคดพนฐาน ไดมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอทศนะในประเดนส าคญตางๆ เกยวกบการประเมน จดมงหมายแหลงทมาของความรทางการประเมน กรอบแนวความคดหรอรปแบบของการประเมน บทบาทของผประเมนและผเกยวกบการประเมน และผทคาดวาจะไดผลของการประเมน

นอกจากน กระบวนการประเมน ยงประกอบดวยการเกบดวยการเกบรวบรวมขอมล การก าหนดเกณฑและกระบวนการของการตดสนทประกอบดวยการสรางเครองมอเกบขอมล การใหน าหนกและการเลอกเกณฑ จากแนวคดตางๆ ทกลาวไวแลวนน สามารถสรปไดวา จดมงหมายของการประเมนหลกสตร เพอทตรวจสอบและปรบปรงคณภาพขององคประกอบของหลกสตร และประเมนการน าหลกสตรไปใชวา บรรลตามจดมงหมายของหลกสตรมากเพยงไร

ระยะเวลาของการประเมนหลกสตร การจดการศกษาในระดบตางๆ นน ผทรบผดชอบไมวาจะเปนหนวยงานในระดบชาต

ระดบภาค หรอระดบทองถน ยอมมความตองการทจะปรบปรงการศกษาใหดยงขน เปนล าดบซงอาจจะเปนการปรบปรงหลกสตร เนอหาวชาหรอวธการเรยนการสอน แตปญหาทเกดขนกคอท าอยางไรจงจะรวาสงทเปนอยนนเปนอยางไร จ าเปนทจะตองแกไขปรบปรงในเรองอะไร ค าถามเหลานเปนเรองทตองอาศยการประเมนทงสน ปญหาส าคญทพบกคอ การสรางความเขาใจในเรองวธการประเมน เทคนคการประเมน คอยงไมมความมนใจวาจะใชวธการประเมนแบบใด เพอการตอบค าถามทางการศกษา ดวยเหตนสงทนกประเมนจะตองคนหาตอไปกคอ ระยะเวลาของการประเมนทเหมาะสมทจะน ามาใชในการประเมนเพอการปรบปรงหลกสตรใหมประสทธภาพ

ใจทพย เชอรตนพงษ (2539 : 193-194) ไดระยะการประเมนหลกสตรวาแบงออกเปน 3 ระยะ คอ

241

ระยะท 1 การประเมนหลกสตรกอนน าหลกสตรไปใช ( Project Analysis ) ในชวงระหวางทมการสรางหรอพฒนาหลกสตร อาจมการด า เนนการ

ตรวจสอบทกขนตอนของการจดการ นบแตการก าหนดจดมงหมายไปจนถงการก าหนดการวดและประเมนผลการเรยนซงสามารถท าได 2 ลกษณะ คอ

1.ประเมนหลกสตรเมอสรางสตรรางเสรจแลวกอนจะน าหลกสตรไปใชจรง ควรมการการประเมนตรวจสอบคณภาพของหลกสตรฉบบราง และองคประกอบตางๆของหลกสตร การประเมนหลกสตรในระยะนตองอาศยความคดเหนจากผเชยวชาญทางดานพฒนาหลกสตร ทางดานเนอหาวชาทางดานวชาชคร ทางดานการวดผล หรอจะใหผเชยวชาญวเคราะหหรอพจารณากได

2.ประเมนหลกสตรในขนทดลองใช เพอปรบปรงแกไขสวนทขาดตกบกพรองหรอเปนปญหา ใหมความสมบรณเพอประสทธภาพในการน าไปใชตอไป เชน หลกสตรประถมศกษา พ.ศ.2521 มการทดลองใชตงแต พ.ศ. 2519 และ 2520 เพอหาขอบกพรอง อปสรรค จะไดแกไขใหเหมาะสมและมประสทธภาพ ระยะท 2 การประเมนหลกสตรระหวางการด าเนนการใชหลกสตร ( Formative Evaluation ) ในขณะทมการด าเนนการใชหลกสตรทจดท าขน ควรมการประเมนเพอตรวจสอบวาหลกสตรสามารถน าไปใชไดดเพยงใดหรอบกพรองในจดไหน จะไดแกไขปรบปรงใหเหมาะสม เชน ประเมนกระบวนการใชหลกสตรในการบรหาร การจดการหลกสตร การนเทศก ากบดแล และการจดกระบวนการเรยนการสอน ระยะท 3 การประเมนหลกสตรหลงการใชหลกสตร ( Summative Evaluation) หลงจากทมการใชหลกสตรมาแลวระยะหนง หรอครบกระบวนการเรยบรอยแลว ควรจะประเมนหลกสตรทงระบบ เพอสรปผลการตดสนวาหลกสตรทจดท าขนนนควรจะด าเนนการใชตอไปหรอควรปรบปรงแกไขใหดขนหรอควรยกเลก 4. การศกษาการใชหลกสตรภาคสนาม

การน าหลกสตรไปใช เปนขนตอนทส าคญในการพฒนาหลกสตร เพราะเปนการน าอดมการณ จดหมายของหลกสตร เนอหาวชา และประสบการณการเรยนรทกลนกรองอยางดแลวไปสผเรยน ขนตอนการน าหลกสตรไปใช มความส าคญยงกวาขนตอนตอนใดๆ ทงหมด เปนตวบงชถงความส าเรจหรอความลมเหลวของหลกสตร ถงแมหลกสตรจะสรางไวดเพยงใดกตาม ยงไมสามารถจะกลาวไดวาประสบความส าเรจหรอไม ถาหากวาการน าหลกสตรไปใชด าเนนไปอยางไมถกตองหรอไมดเพยงพอ ความลมเหลวของหลกสตรกจะเกดขนอยางหลกเลยงไมไดเพราะฉะนนการน าหลกสตรไปใช จงมความส าคญทผเกยวของในการน าหลกสตรไปใช จะตองท าความเขาใจ

242

กบวธการขนตอนตางๆ เพอใหสามารถน าหลกสตรไปใชอยางมประสทธผลสงสดตามความ มงหมายทกประการ การน าหลกสตรไปใชเปนงานหรอกจกรรมทเกยวของกบบคคลหลายฝาย ตงแตผบรหารระดบกระทรวง กรม กอง ผบรหารระดบโรงเรยน ครผสอน ศกษานเทศก และบคคลอนๆขอบเขตและงานของการน าหลกสตรไปใชเปนงานทมขอบเขตกวางขวาง เพราะฉะนนการน าหลกสตรไปใชจงเปนสงทตองท าอยางรอบคอบและระมดระวง

หลกการส าคญในการน าหลกสตรไปใชไดดงน 1. มการวางแผนและเตรยมการในการน าหลกสตรไปใช ผมสวนเกยวของควรจะ

ศกษาวเคราะห ท าความเขาใจหลกสตรทจะน าไปใชใหมความเขาใจตรงกนเพอใหการปฏบตเปนไปในท านองเดยวกนและสอดคลองตอเนองกน

2. มคณะบคคลทงสวนกลางและสวนทองถนทจะตองท าหนาทประสานงานกนเปนอยางด ในแตละขนตอนในการน าหลกสตรไปใช

3. ด าเนนการอยางเปนระบบเปนไปตามขนตอนทวางแผนและเตรยมการไวการน าหลกสตรไปใชจะตองค านงถงปจจยส าคญ ทจะชวยใหการน าหลกสตรไปใชประสบความส าเรจได ปจจยตางๆ ไดแก งบประมาณ วสดอปกรณ เอกสารหลกสตรตางๆ ตลอดจนสถานทตางๆ ทจะเปนแหลงใหความรประสบการณตางๆ สงเหลานจะตองไดรบการจดเตรยมไวเปนอยางด และพรอมทจะใหการสนบสนนไดเมอไดรบการรองขอ

4. ครเปนบคลากรทส าคญในการน าหลกสตรไปใช ดงนนครจะตองไดรบการพฒนาอยางเตมทและจรงจง ตงแตการอบรมความร ความเขาใจทกษะและเจตคตเกยวกบการใชหลกสตรอยางเขมขน

5. การน าหลกสตรไปใชควรจดตงใหมหนวยงานทมผช านาญการพเศษ เพอใหการสนบสนนและพฒนาครโดยการท าหนาทนเทศ ตดตามผลการน าหลกสตรไปใช และควรปฏบตงานรวมกบครอยางใกลชด

6. หนวยงานและบคลากรในฝายตางๆ ทเกยวของกบการน าหลกสตรไปใช ไมวาจะเปนสวนกลางหรอสวนทองถนตองปฏบตงานในบทบาทหนาทของตนอยางเตมทและเตมความ สามารถ

7. การน าหลกสตรไปใชส าหรบผทมบทบาทเกยวของทกฝาย ทกหนวยงาน จะตองมตดตามและประเมนผลเปนระยะ เพอจะไดน าขอมลตางๆ มาประเมนวเคราะห เพอพฒนาทงในแงการปรบปรงเปลยนแปลง และการวางแนวทางในการน าหลกสตรไปใช ใหมประสทธภาพ ดยงขน

243

2. ในการพฒนาหลกสตรตองอาศยพนฐานการพฒนาดานใดบาง อยางไร นกศกษาเหนวาเนอหาสาระใดมความส าคญอยางยง จงน าเสนอแนวคดถงความส าคญ

ขอมลพนฐานเปนขอมลในดานตางๆทจ าเปนซงนกพฒนาหลกสตรจะตองศกษาวเคราะหและใชประกอบการพจารณาในการสรางหรอจดท าหลกสตรในทกองคประกอบของหลกสตร อนไดแก ขอมลทางสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การเมองการปกครอง

การพฒนาการทางเทคโนโลย ประวตศาสตรการศกษา หลกสตรเดม ขอมลจาก

บคลากร ไดแกบคคลภายนอก นกวชาการแตละสาขา ขอมลทางธรรมชาตของความรทางปรชญาและจตวทยาการศกษา การศกษาขอมลพนฐานเปนขนตอนแรกสดของกระบวนการพฒนาหลกสตร ผลจากการศกษาวเคราะหขอมลดงกลาวจะน าไปใชในกระบวนการพฒนาหลกสตรในขนตอนตางๆตงแตกระบวนการก าหนดจดมงหมายของหลกสตร กระบวนการก าหนดเนอหาและประสบการณการเรยนร กระบวนการจดการกจกรรมการเรยนการสอนวนและกระบวนการประเมนผล เพอใหไดหลกสตรทสอดคลองกบความตองการของผเรยนและสงคม เพราะฉะนนในการพฒนาหลกสตรระดบตางๆในอนาคตจะตองศกษาขอมลพนฐานในเรองตางๆจากหลายๆแหงและจากบคคลหลายๆฝาย เพอใหไดขอมลทแทจรงมาพฒนาหลกสตร สามารถพฒนาผเรยนใหเจรญเตบโตทงทางดานรางกาย จตใจ สตปญญา และอารมณ เปนพลเมองทมความรบผดชอบตอตนเองและประเทศชาตหรอกลาวโดยสรปคอสามารถใชหลกสตรเปนเครองมอในการสรางสงคมใหมในทศทางทถกตองได

การพฒนาหลกสตรจ าเปนตองศกษา วเคราะห ส ารวจ วจย สภาพพนฐานดานตางๆเพอใหไดขอมลอยางเพยงพอทจะใชสนบสนน อางองในการตดสนใจด าเนนการตางๆเพอใหไดหลกสตรทด สามารถพฒนาใหผเรยนมความรความสามารถ และทศนคตทจะน าไปใชใหเปนประโยชนตอตนเองและสงคมได

การพฒนาหลกสตรเปนงานทมขอบเขตกวางขวางมาก การทจะจดหลกสตรใหมคณภาพนนผพฒนาหลกสตรตองศกษาขอมลหลายๆ ดานเพอทจะไดขอมลทสมจรงไมวาจะเปนขอมลเกยวกบตวผเรยน สงคมหรอการเปลยนแปลงในดานตางเพราะขอมลเหลานจะชวยนกพฒนาหลกสตรในเรองตางๆคอ

1. ชวยใหมองเหนภาพรวมวา ในการจดท าหลกสตรนนจ าเปนตองค านงถงสงใดบางและสงตางๆเหลานนมอทธพลตอหลกสตรอยางไร

2. ชวยใหสามารถก าหนดองคประกอบของหลกสตรไดอยางเหมาะสม เชน การก าหนดจดมงหมายของหลกสตร และการก าหนดเนอหาวชา ฯลฯ

244

3. ชวยใหสามารถก าหนดยทธศาสตรการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

4. ชวยเพมพนความรและทกษะในการออกแบบและพฒนาหลกสตรอนจะสงผลใหการด าเนนการในอนาคตประสบผลดยงขน

ขอมลตางๆทน ามาเปนขอมลพนฐานในการพฒนาหลกสตรน น นกการศกษาท งตางประเทศและนกการศกษาไทย ไดแสดงแนวทางไวดงน

1. เซเลอร อเลกซานเดอรและเลวส กลาวถงขอมลพนฐานในกานพฒนาหลกสตรไววา

1.1 ขอมลเกยวกบตวผเรยน 1.2 ขอมลเกยวกบสงคมซงสนบสนนโรงเรยน 1.3 ขอมลเกยวกบธรรมชาตและลกษณะของกระบวนการเรยนร 1.4 ความรทไดสะสมไวและความรทจ าเปนอยางยงทตองใหแกนกเรยน 2. ทาบา กลาววาการพฒนาหลกสตรโดยใชวธการทางวทยาศาสตรจะตองค านงถง

สงตอไปน 2.1 สงคมและวฒนธรรม 2.2 ผเรยนและกระบวนการเรยน 2.3 ธรรมชาตของความร 3. ไทเลอร กลาวถงสงทควรพจารณาในการสรางจดมงหมายของการศกษาคอ 3.1 ขอมลเกยวกบตวผเรยน ซงไดแก ความตองการของผเรยนและความสนใจ

ของผเรยน 3.2 ขอมลจากการศกษาชวตภายนอกโรงเรยน 3.3 ขอมลทไดจากขอเสนอแนะของผเชยวชาญในสาขาตางๆ 3.4 ขอมลทางดานปรชญา 3.5 ขอมลทางดานจตวทยาการเรยนร 4. จากการรายงานของคณะกรรมการวางพนฐานการปฏรปการศกษาไดก าหนดขอมล

ตางๆในการก าหนดจดมงหมายทางการศกษาและในการจดการศกษาของประเทศดงน 4.1 สภาพแวดลอมทางธรรมชาต 4.2 สภาพแวดลอมทางประชากร 4.3 สภาพแวดลอมทางสงคม 4.4 สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ

245

4.5 สภาพแวดลอมทางการเมอง 4.6 การปกครองและการบรหาร 4.7 สภาพแวดลอมทางศาสนาและวฒนธรรม 4.8 สภาพของสอมวลชนเพอการศกษา 5. กาญจนา คณารกษ กลาวถงขอมลพนฐานในการพฒนาหลกสตรไวดงน 5.1 ตวผเรยน 5.2 สงคมและวฒนธรรม 5.3 ธรรมชาตและคณสมบตของการเรยนร 5.4 การสะสมความรทเพยงพอและเปนไปไดเพอการใหการศกษา 6. ธ ารง บวศร กลาววาพนฐานการพฒนาหลกสตรมดงน 6.1 พนฐานทางปรชญา 6.2 พนฐานทางสงคม 6.3 พนฐานทางจตวทยา 6.4 พนฐานทางความรและวทยาการ 6.5 พนฐานทางเทคโนโลย 6.6 พนฐานทางประวตศาสตร 7. สงด อทรานนท กลาวถงพนฐานในการพฒนาหลกสตรไวดงน 7.1 พนฐานทางปรชญาการศกษา 7.2 ขอมลทางสงคมและวฒนธรรม 7.3 พนฐานเกยวกบพฒนาการของผเรยน 7.4 พนฐานเกยวกบทฤษฎการเรยนร 7.5 ธรรมชาตของความร 8. สมตรคณานากร กลาวถงขอมลตางๆ ในการพฒนาหลกสตรจ าแนกตามแหลงทมา

ได 6 ประการ คอ 8.1 ขอมลทางปรชญา 8.2 ขอมลทไดจากนกวชาการแตละสาขา 8.3 ขอมลทไดจากจตวทยาการเรยนร 8.4 ขอมลทไดจากการศกษาสงคมของผเรยน 8.5 ขอมลทไดจากการศกษาความตองการของผเรยน 8.6 ขอมลเกยวกบพฒนาการทางเทคโนโลย

246

9. สาโรช บวศร ไดกลาววา ในการจดการศกษาหรอจดหลกสตรตองอาศยพนฐาน 5 ประการ คอ

9.1 พนฐานทางปรชญา 9.2 พนฐานทางจตวทยา 9.3 พนฐานทางสงคม 9.4 พนฐานทางประวตศาสตร 9.5 พนฐานทางดานเทคโนโลย จะเหนไดวาขอมลพนฐานทน ามาศกษาเพอพฒนาหลกสตรมมากมายหลายดาน ส าหรบ

ประเทศไทยควรจดล าดบขอมลพนฐานทส าคญในดานตางๆ ดงตอไปน 1. สงคมและวฒนธรรม 2. เศรษฐกจ 3.การเมองการปกครอง 4. สภาพปญหาและแนวทางการแกไขปญหาสงคม 5. พฒนาการทางเทคโนโลย 6. สภาพสงคมในอนาคต 7. บคคลภายนอกและนกวชาการแตละสาขา 8.โรงเรยน ชมชน หรอสงคมทโรงเรยนตงอย 9.ประวตศาสตรการศกษาและหลกสตรเดม 10.ธรรมชาตของความร 11.ปรชญาการศกษา 12. จตวทยา

1. พนฐานทางดานปรชญาการศกษา ในวงการศกษาปรชญาไดเขามามบทส าคญตอการจดการศกษา โดยเฉพาะปรชญาการศกษา ซงหมายถงอดมคต อดมการณอนสงสดซงยดเปนหลกในการจดการศกษามบทบาทในการเปนแมบทเปนตนก าเนดความคดในการก าหนดความมงหมายของการศกษา และเปนแนวทางในการจดการศกษา ตลอดจนกระบวนการในการเรยนการสอน ดงน นในการจดการศกษาโดยเฉพาะระดบประเทศปรชญาการศกษาจงมความส าคญมาก เพราะเปนสงทชวยก าหนดทศทางในการจดการศกษา ชวยก าหนดหลกการและ จดมงหมายของหลกสตร รวมทงสงอนทจะตามมาคอ การเลอกเนอหาการจดกจกรรมการเรยนร และการประเมนผลเปนตน ปรชญาการศกษาตาง ๆ มดงน

247

ปรชญาสารตถนยมหรอสาระนยม (essentialism) เปนปรชญาทไดรบอทธพลจากปรชญาทวไปสาขาจตนยม (idealism) และสจนยม (realism) ถอวาบคคลเปนสวนหนงของสงคม และเปนเครองมอของสงคม บคคลตองอทศตนเพอสงคม สะสมมรดกของสงคม และสบทอดวฒนธรรมของสงคมใหคงอยตอไป การจดการศกษาตามแนวคดนจงมลกษณะเปนการถายทอด และอนรกษวฒนธรรมของสงคมเพราะเหนวา สงทน ามาสอนนน ดงาม ถกตอง และกลนกรองมาดแลวเนอหาวชาทน ามาสอนจะเปนการเตรยมผเรยนใหมชวตทด เชน การอาน การเขยน เลขคณต ประวตศาสตรวรรณคด ปรชญาศาสนา เปนตน เนอหาเรยงล าดบจากงายไปสสงทซบซอน จากรปธรรมไปสนามธรรม การจดการเรยนรยดครผสอนเปนศนยกลาง เนนการถายทอดความรใหผเรยน รบรและจ า ค านงถง เนอหาสาระมากกวาความแตกตางระหวางบคคล วธสอนทใชมากคอการบรรยายหรอการพดของคร ผเรยนตองอยในระเบยบวนยจนสามารถท าสงตาง ๆ ได การประเมนผลเนนดานความร ปรชญานรนตรนยม (parennialism) ปรชญานมความเชอวา สงทมความคงทนถาวร ยอมเปนสงทดงามเปนจรงมากกวาสงทเปลยนแปลงได การจดการศกษาจงควรใหเรยนในสงทดงาม มนคง มเสถยรภาพ เนอหาวชาทเรยนจะเปนวชาทพฒนาเชาวนปญญาและจตใจ เชน วทยาศาสตร ตรรกศาสตร ภาษาศาสตร วรรณคด ไวทยากรณศลปะการพด คณตศาสตร ดาราศาสตร และดนตร ถอเปนความส าคญของมนษยและเตรยมตว เพอการด ารงชวตการจดการเรยนรใหผเรยนทกคนเรยนเหมอนกนหมด วธสอนใชการฝกฝนทางปญญา เชน การอาน การเขยน การฝกทกษะ การทองจ า การค านวณ และการถามตอบ ปรชญาพพฒนาการนยม หรอปรชญาพพฒนนยม หรอปรชญาววฒนาการนยม(progressivism) ปรชญาการศกษานถอวาการศกษาเปนเครองมอของสงคมในการถายทอดวฒนธรรมแกชนรนหลง มความเชอวาการศกษาเปนชวตมากกวาเปนการเตรยมตวเพอชวต และสงเสรมวธการแบบประชาธปไตย การจดการศกษาตามแนวนจะมงสงเสรมพฒนาการเดกทกดาน เนนการปฏบตจรง และความสมพนธกบสภาพจรง การจดการเรยนรยด ผเรยนเปนศนยกลาง ใหผเรยนไดรบประสบการณตรง กระบวนการจดการเรยนรมหลายลกษณะยดหลกความสนใจของผเรยนทจะแกปญหาสงคมตาง ๆ วธการใชมากคอการท าโครงการการอภปรายกลมและการแกปญหาเปนรายบคคล ปรชญาอตนยม หรอปรชญาอตถภาวนยม หรอปรชญาสวภาพนยม (existentialism) ปรชญานมความเชอวา ธรรมชาตของคน สภาพแวดลอมทางสงคมเปนสงทเปลยนแปลงได ทกคนสามารถก าหนดชวตของตนเองจงเนนการอยเพอปจจบน การปรบตวใหเขากบสภาพของสงคม เผชญกบปญหาตาง ๆ ไดอยอยางมความสขการจดการศกษาจงให ผเรยนมอสระในการเรยนร การ

248

ตดสนใจ สอนใหเดกเปนตวของตวเอง มเสรภาพในการเรยน และเลอกเรยนมความรบผดชอบในตนเอง ครผสอนเปนเพยงผชแนะแนวทาง การจดการเรยนรเนนพฒนาการของผเรยนแตละคน วชาทเรยนเปนวชาทพฒนา ความสามารถของบคคลเฉพาะลงไปเชนศลปะปรชญาวรรณคดการเขยนการละคร เปนตน ปรชญาปฏรปนยม (deconstructionism) ปรชญานมความเชอวาการศกษาควรจะเปนเครองมอในการเปลยนแปลงสงคมโดยตรง เนนการจดการศกษาเพอสรางสงคมใหด รจกการอยรวมกนในสงคม ชวยแกปญหาตาง ๆ ทเกดขนในสงคม อนาคตเปนศนยกลาง มงพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถและทศนคตทจะออกไปปฏรปสงคมใหดขน เนอหาวชาเนนหนกในหมวดสงคมศกษา ดานพฤตกรรมศาสตร อทธพลของชมชนการจดการเรยนร สงเสรมใหผเรยนส ารวจความสนใจและความตองการของตนเองใชวธสอนแบบใหผเรยนคนควาหาความรดวยตนเองเนนการอภปรายการแสดงความคดเหนในเรองตางๆ โดยเฉพาะเรองปญหาของสงคม พรอมใหขอเสนอแนะในการปฏรปสงคมดวย ตารางสอนจดแบบยดหยน 2. พนฐานทางดานจตวทยา ในการจดท าหลกสตรนนนกพฒนาหลกสตรตองค านงอยเสมอวาตองพยายามจดหลกสตรใหสนองความตองการและความสนใจของผเรยนอยางแทจรง ดวยการศกษาขอมล พนฐานเกยวกบตวผเรยนวาผเรยนเปนใคร มความตองการและความสนใจอะไร มพฤตกรรมอยางไร ซงเปนเรองทเกยวกบจตวทยาทงสน ดงนนขอมลพนฐานทางดานจตวทยาจงเปนสวนส าคญทนกพฒนาหลกสตรจะละเลยมไดในการน ามาวางรากฐานหลกสตร เชน การก าหนดจดมงหมายหลกสตร การก าหนดเนอหาวชา และการจดการเรยนร เพอใหไดหลกสตรทเหมาะสม ทสดนกพฒนาหลกสตรจะตองมความรความเขาใจในเรองของจตวทยา โดยเฉพาะ จตวทยาพฒนาการ(developmental psychology) และจตวทยาการเรยนร (psychology of learning) ซงจตวทยาทง 2 สาขานจะเกยวของกบการจดท าหลกสตรโดยตรง นอกจากน นกพฒนาหลกสตรยงใหความส าคญกบจตวทยาทวไป (generalpsychology)ในสวนทเกยวกบการสงเสรมการเรยนรของมนษยดวยเชนกน จตวทยาพฒนาการกบการพฒนาหลกสตรจตวทยาพฒนาการจะบอกถงพฒนาการของมนษยทงดานรางกาย อารมณ สงคม และเชาวนปญญา ท าใหทราบถงความสามารถ ความสนใจ ความตองการ เจตคต และศกยภาพดานตางๆ ทแตกตางกนของผเรยนแตละคนองคประกอบของพฒนาการของมนษยม 2 ประการคอ

249

1. วฒภาวะ (maturity) หมายถง กระบวนของความเจรญเตบโตสงสดของอนทรยในรางกายทท าใหเกดความพรอมทจะท ากจกรรมอยางใดอยางหนงในขณะนนโดยไมตองอาศยการฝกฝนหรอเรยนรใด ๆ หรอเปนไปโดธรรมชาต 2. การเรยนร (learning) เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนผลมาจาก ประสบการณ การเรยนรอาจเกดขนดวยการจงใจ หรออาจเกดขนโดยไมตงใจกไดพฒนาการและการเจรญเตบโตของมนษย แบงออกเปน 2 ดาน คอ 1. พฒนาการทางดานรางกาย (physical development) เปนการเปลยนแปลงในดานโครงสรางทงขนาดรปราง และการท างานของอวยวะตาง ๆ ในรางกาย 2. พฒนาการทางดานสตปญญา (mental development) เปนความเจรญงอกงามทบงบอกถงการเพมพนความ สามารถในประกอบกจกรรมอยางมประสทธภาพ และรวบรวมความรความเขาใจไวเปนหมวดหม เปนพฒนาการทางดานความคด ความจ า และความเขาใจ การวางหลกสตรตองก าหนดเนอหาวชาใหเปนล าดบจากงายไปสเนอหาทซบซอนขน สอดคลองกบล าดบขนพฒนา การดานตาง ๆ ของผเรยนและค านงถงวฒภาวะและความพรอมของผเรยน จตวทยาการเรยนรกบการพฒนาหลกสตร จตวทยาการเรยนรจะบอกถงธรรมชาตของการเรยนร การเกดการเรยนรและปจจยทางจตวทยาทสงเสรมการเรยนร สามารถน าไปใชในการจดการเรยนรใหกบผเรยนไดอยางมประสทธภาพแนวคดของนกจตวทยาทเกยวกบทฤษฎการเรยนรม 3 กลมใหญ ๆ ดวยกน ดงน 1. ทฤษฎการเรยนรกลมความรนยมหรอปญญานยม (cognitivist theory) 2. ทฤษฎการเรยนรกลมมนษยนยม (humanist theory) หรอกลมแรงจงใจ (motivation theory) 3. ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (behaviorist theory) 1. ทฤษฎการเรยนรกลมความรนยมหรอปญญานยม (cognitivist theory) นกจตวทยากลมปญญานยมใหความสนใจในการศกษาปจจยภายในตวบคคลทเรยกวาโครงสรางทางปญญา (cognitive structure) ทมผลตอความจ า การรบรและการแกปญหาของบคคล นกจตวทยากลมนมความเชอวาการกระท าตาง ๆ ของบคคลนนเกดขนจากตวบคคลนนเองไมใช เกดจากเงอนไข บคคลเปนผกระท า สภาพแวดลอมทจะท าใหบคคลเรยนรไดดนนจะตองเปนสภาพแวดลอมทบคคลรบรและมความหมายตอบคคลเทานน อกทงสงใดทบคคลไดเรยนรมากอนจะมผลตอการเรยนรในปจจบน ดงนน นกจตวทยากลมนใหความสนใจตอสงทบคคลไดเรยนรมาแลว เพอจะไดจดประสบการณทมความหมายเพอใหเกดการเรยนรใหมไดอยางมประสทธภาพ

250

ตวอยางนกจตวทยากลมน เชน เกสตอลส (Gestalt) วลเลยม เจม (William Jame) จอหน ดวอ (JohnDewey) เอดวารด โทลแมน (Edword Tolman) เพยเจต (Piaget) และบรเนอร (Burner) 2.ทฤษฎการเรยนรกลมมนษยนยม (Humanist theory) หรอกลมแรงจงใจ (motivation theory) นกจตวทยากลมนค านงถงความเปนคนของคน มองธรรมชาตของมนษยในลกษณะวามนษยเกดมาพรอมกบความด มนษยเปนผทมอสระสามารถน าตนเองและพงตนเองได เปนผทมความคดสรางสรรคท าประโยชนใหสงคม มอสระทจะเลอกท าสงตาง ๆ ยดการเรยนรจากแรงจงใจเปนหลก นกจตวทยากลมนไมยอมรบวาการเรยนรเกดจากการก าหนดเงอนไขและกลไกตาง ๆ แตเขาใหความสนใจในลกษณะเฉพาะซงเปนลกษณะของปจเจกบคคลโดยเนนสงทเรยกวาตวตน (self) ตลอดจนความม อสรภาพการท บคคลไดมโอกาส เ ลอก การก าหนดดวยตนเอง (self determinism) และการเจรญงอกงามสวนตน (growth) ซงลกษณะของการจดการเรยนการสอนตามแนวคดของนกจตวทยากลมนจะเนนทเดกเปนศนยกลาง (child - centered) นกจตวทยากลมนทเปนทรจกกนทวไป ซงมอทธพลในการจดการเรยนรคอโรเจอร (Rogers) และมาสโลว (Maslow) 3.ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (behaviorist theory) นกจตวทยากลมนเนนทการศกษาพฤตกรรมของบคคลทสามารถสงเกตเหนไดเปนหลก โดยมความเชอวาปจจยหลกทมผลตอพฤตกรมของมนษยน นนาจะมาจากสงเราในสภาพแวดลอม นนคอ ถาครสามารถจดสงเราในสภาพแวดลอมไดอยางเหมาะสมแลวกจะสามารถท าใหเดกเรยนรไดอยางมประสทธภาพ นกจตวทยากลมพฤตกรรมนยมทมการกลาวถงเสมอคอ วตสน (Watson) กาเย (Gagne) สกนเนอร (Skinner) พาฟลอฟ (Parlor) ธอนรนไดค (Thorndike) และกททร (Guthrie) ขอมลทางดานจตวทยาการเรยนรจะท าใหไดแนวคดในการจดท าหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยน เชน 1. หลกสตรจะตองค านงถงการฝกหด เพราะเปนการเชอมโยงระหวางสงเราและการตอบสนอง 2. จดกจกรรมการเรยนรทเนนการแกปญหา การคนควา และวธการอนๆ ทสงเสรมการหยงร 3. หลกสตรควรมความยดหยน โดยเปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกเรยนบางรายวชา ตามความถนดและความสนใจ

251

4. การจดกจกรรมการเรยนการสอนเนนบรรยากาศและสงแวดลอมใหมสถานทเปนแรงจงใจใหเกดการเรยนร จตวทยาทวไปกบการพฒนาหลกสตร ความรเกยวกบจตวทยาทวไปทนกพฒนาหลกสตรจะตองค านงถงในการพฒนาหลกสตร ไดแก 1. ความพรอม (readiness) เปนสภาวะทเกดขนในรางกายและจตใจทสามารถพฒนาขนไดจากการจดประสบการณและสงแวดลอม 2. เจตคต (attitude) หมายถง ทาททบคคลมตอสงใดสงหนง ซงจะสงเกตไดจากการแสดงออก ทาทาง ค าพด 3. แรงจงใจ (motive) และการจงใจ (motivation) แรงจงใจชวยสงเสรมใหท างาน จนส าเรจ และน าพฤตกรรมของตนไปใหตรงทศทาง สวนการจงใจกบวธการชกจงใหบคคลกระท าอยางใดอยางหนงตามทผชกจงตองการ 4. การถายโยงการเรยนร (transfer of learning) เปนวธการอยางหนงทน าไปสการเรยนรสงใหม ๆ และน าผลการเรยนรไปใชในชวตประจ าวน การถายโยงการเรยนรเกดจากความรความเขาใจในสงทเรยนมา เจตคตทจะรบรตอไปประกอบกบทกษะของการฝกฝนสงทก าลง เรยนรอยจนเกดความเขาใจใหม 5. การจ า การลม การคด (memory, forget, thinking) การจ า หมายถง ความสามารถทางสมองทจะเกบหรอคงทสงทไดเรยนรไวนานในชวงเวลาทควรจ า การลม หมายถง การไมรกษาความจ าไวได ซงอาจเกดไดทงทรตวและไมรตว การคด เปนกระบวนการสรางภาพใหปรากฏขนในสมอง ซงบางครงอาจตอเนองมาจากความจ าขอมลทางดานจตวทยาทวไป จะท าใหไดแนวคดในการจดท าหลกสตรทเหมาะสม กบ ผเรยน เชน การก าหนดเนอหาในวชาทกษะตองยดหลกความพรอม 3. ขอมลพนฐานทางดานสงคมและวฒนธรรม การศกษาท าหนาทส าคญคอ อนรกษและถายทอดวฒนธรรมของสงคมไปสคนรนหลงและปรบปรงเปลยนแปลงวฒนธรรมของสงคมใหเขากบการเปลยนแปลงทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยตางๆโดยหนาทดงกลาวการศกษาจะชวยควบคมการเปลยนแปลงสงคมใหเปนไปในทศทางทพงปรารถนา เพราะฉะนนหลกสตรทจะน าไปสอนอนชนเหลานนจงตองมความเกยวของสมพนธกบสงคมอยางแยกไมออกดงนนการพฒนาหลกสตรจงจ าเปนตองค านงถงขอมลทางสงคมและวฒนธรรมทเปนปจจบนอยเสมอทงนขนอยกบความสามารถในการวเคราะหความตองการใหมผลการวเคราะหออกมาอยางไรหลกสตรกจะเปลยนจดหมายไปในแนวนนสามารถจ าแนกขอมลใหเหนชดเจนไดดงน

252

1. โครงสรางทางสงคม โครงสรางสงคมไทยแบงออกเปน 2 ลกษณะคอ ลกษณะสงคมชนบทหรอสงคมเกษตรกรรมและสงคมเมองหรอสงคมอตสาหกรรมในปจจบนความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมมากดงนนการพฒนาหลกสตรจ าเปนจะตองศกษาโครงสรางทางสงคมทเปนอยในปจจบนและแนวโนมโครงสรางสงคมในอนาคตเพอทจะไดขอมลมาจดการหลกสตรวาจะจดหลกสตรอยางไรเพอยกระดบการพฒนาสงคมเกษตรกรรมและเตรยมพนฐานเพอการเปลยนแปลงทางดานสงคมสการพฒนาอตสาหกรรมตามความจ าเปน 2. คานยมในสงคม คานยมหมายถงสงทคนในสงคมเดยวกนมองเหนวามคณคาเปนทยอมรบหรอเปนทปรารถนาของคนทวไปในสงคมนนๆดงนนการพฒนาหลกสตรจงจ าเปนตองศกษาคานยมตางๆในสงคมไทย หนาทของนกพฒนาหลกสตรทจะศกษาและเลอกคานยมทดและสอดแทรกไวในหลกสตรและการจดการเรยนการสอนเพอปลกฝงและสรางคานยมทดในสงคมไทย 3. ธรรมชาตของคนในสงคม จากสภาพวฒนธรรมและคานยมของสงคมไทยท าไหคนไทยสวนใหญมลกษณะบคลกภาพดงตอไปน 3.1 ยดมนในตวบคคลมากกวาหลกการและเหตผล 3.2 ยกยองบคคลทมความรหรอไดรบการศกษาสง 3.3 เคารพและคลอยตามผมวยวฒสง 3.4 ยกยองผมเงนและผมอ านาจ 3.5 รกความอสระและชอบท างานตามล าพง 3.6 เชอโชคลางทางไสยศาสตร 3.7 นยมการเลนพรรคเลนพวก 3.8 มลกษณะเฉอยชาไมกระตอรอรน ฯลฯ ในการพฒนาหลกสตรควรค านงถงลกษณะธรรมชาต บคลกภาพของคนในสงคม โดยศกษาพจารณาวาลกษณะใดควรจะคงไว ลกษณะใดควรจะเปลยนแปลงไปในทางท พงประสงคของสภาพสงคมปจจบน เพอทจะจดการศกษาในอนทจะสรางบคลกลกษณะของคนในสงคมตามทสงคมตองการ เพราะหลกสตรเปนแนวทางในการสรางลกษณะสงคมในอนาคต 4. การชน าสงคมในอนาคต การศกษาควรมบทบาทในการชน าสงคมในอนาคตดวยเพราะในอดตทผานมาระบบการศกษา และระบบพฒนาหลกสตรของไทยเปนลกษณะของการตงรบมาโดยตลอด เชนการตงรบการเปลยนแปลงตางๆเชน กระแสความเจรญของประเทศทางตะวนตก กระแสวชาการตะวนตก ความตองการและปญหาของสงคม จงท าใหการศกษาเปนตว

253

ตาม เปนเครองมอทคอยพฒนาตามกระแสของการเปลยนแปลงอยเสมอ ฉะนนการจดการศกษาทดควรใชการศกษาเปนเครองมอในการพฒนาประเทศในอนาคตใหเปนไปตามเปาหมายทวางไว 5. ลกษณะสงคมตามความคาดหวง การเตรยมพฒนาทรพยากรใหมคณภาพ มคณลกษณะ หรอคณลกษณะอยางใดอยางหนงนนเปนเรองไมคงท การพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพในการด ารงชวต จรรโลงสภาพสงคมในอนาคตใหดขน ลกษะประชากรทมคณภาพดมดงน 5.1 มสขภาพกาย สขภาพจตด 5.2 มอาชพเพอเลยงตวเองและครอบครว ท าประโยชนแกครอบครว 5.3 เปนสมาชกทดของสงคม เปนพลเมองทดของชาต 5.4 มสตปญญา หมนเสรมสรางความรความคดอยเสมอ 5.5 มนสยรกการท างาน ขยน อดทน ประหยด ซอสตยภกด 5.6 มมนษยสมพนธ และมมนษยธรรม 6. ศาสนาและวฒนธรรมในสงคม ศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจของคนในสงคม เพราะฉะนนสงทบรรจไวในหลกสตรควรเปนหลกธรรมในศาสนาตางๆและควรเปรยบเทยบหลกธรรมของศาสนาเหลานนเพอใหผเรยนไดทราบวาทกศาสนามเปาหมายสงสดรวมกน คอสอนใหคนเปนคนดเพอความสงบสขในการอยรวมกนในสงคม สวนดานวฒนธรรมนนปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวเพราะวทยาการตางๆเจรญกาวหนามาก ในการพฒนาหลกสตรจงตองค านงถงการเปลยนแปลงการเปลยนแปลงทางวฒนธรรม การศกษาขอมลขนพนฐานทางสงคมอยางรอบคอบจะท าใหเราสามารถน าไปพฒนาหลกสตรทดตามลกษณะดงตอไปน 6.1 สนองความตองการของสงคม 6.2 สอดคลองกบความเปนจรงในสงคม 6.3 เนนในเรองรกชาตรกประชาชน 6.4 แกปญหาใหสงคม มใชสรางปญหาใหสงคม 6.5 ปรบปรงสงคมใหดขน 6.6 สรางความส านกในเรองของความเปลยนแปลงทางสงคม 6.7 ชน าในเรองการเปลยนแปลงประเพณและคานยม 6.8 ตองถายทอดวฒนธรรมและจรยธรรม 6.9 ปลกฝงในเรองความซอสตยและความยตธรรมในสงคม 6.10 ใหความส าคญในเรองผลประโยชนในสงคม

254

3. การพฒนาหลกสตรมขนตอนอยางไรบาง จงอธบาย เมอไดทราบถงรปแบบหรอประเภทของหลกสตรรวมทงทฤษฎหลกสตรตางๆแลวจ าเปนทจะตองมความรและความเขาใจหลกการพฒนาหลกสตร ซงมความส าคญเปนอยางมากในการจดหลกสตรทกประเภท ในการพฒนาหลกสตรนนจะมสวนสมพนธและเกยวของกบการวางแผนการจดท าหลกสตร และกระบวนการสรางหลกสตรควบคกนไป หลกสตรทกรปแบบทกประเภทจะตองไดรบการพฒนาอยเสมอใหสอดคลองกบสภาวการณตางๆของประเทศรวมท งระบบการศกษาของประเทศดวย หลกสตรทกชนดจะหยดอยกบทไมไดจะตองมการพฒนาใหทนเหตการณตางๆอยางตอเนอง หลกการพฒนาหลกสตร การพฒนาหลกสตรจะเกดขนเมอมเหตการณตางๆทส าคญ ดงน 1. เมอวทยาการตางๆของสงคมและของโลกมการเปลยนแปลงไป 2. เมอนโยบาย ปรชญา และแนวทางการพฒนาการศกษาเปลยนแปลงไป 3. เมอผใชหลกสตรอนไดแก ผบรหารการศกษา ครผสอน นกเรยน และผปกครองเรยกรอง 4. เมอขอมลพนฐานของสงคมและชมชนเปลยนแปลง การพฒนาหลกสตรเปนสงทนกการศกษา ครอาจารยจะตองด าเนนการอยเสมอจนเปนกจนสย จะกระท าทกครงเมอสงคมมสงหนงสงใดเปลยนแปลงไป โดยเฉพาะสงทเปลยนแปลงไปนนจะท าใหผเรยนไดเพมพนประสบการณขนมาใหม และพรอมทจะน าประสบการณและความรทเกดขนมานน ไปพฒนาตนและสงคมใหเจรญงอกงามยงขน (ชศร สวรรณโชต. 2544 : 89) ล าดบขนตอนของการพฒนาหลกสตร ขนตอนของการพฒนาหลกสตรถอวามความส าคญอยางหนงในการพฒนาหลกสตร สวนใหญผพฒนาหลกสตรทงหลายไมไดใหความเอาใจใสในเรองนมากนก ผลทปรากฏกคอความยงยากในการพฒนาหลกสตรใหสมบรณ และความยงยากนกตอเมอมาถงการใชหลกสตรในภายหลงดวย ล าดบขนตอนในการพฒนาหลกสตรมดงน ขนท 1 ศกษาขอมลพนฐานของสงคมและชมชนทมการเปลยนแปลงไปจากเดม ขนท 2 วเคราะหขอมลทมความจ าเปนอนจะน ามาซงการปรบปรงหลกสตร ขนท 3 ส ารวจความตองการและความจ าเปนของสงคม ชมชน และผเรยน ขนท 4 ก าหนดวตถประสงคของการใหการศกษาใหตรงกบความตองการของสงคม ขนท 5 เลอกเนอหาวชาทตองการน ามาใหผเรยนไดศกษาทตรงกบวตถประสงค

255

ขนท 6 เลอกบคลากรทมความช านาญในเนอหาวชานนๆมารวมจดท าหลกสตร ขนท 7 จดเรยงล าดบเนอหาความรทไดมาจากขนท 6 ขนท 8 สรางประสบการณการเรยนรใหตรงกบเนอหาวชาเพอการจดการเรยน การสอน ขนท 9 ก าหนดการประเมนผลใหตรงกบวตถประสงคทศกษา จากแนวคดของเทอรเนอร ( Turner, Nov-Dee Vol 90 No2 : 170-173 )สามารถแสดงขนตอนของการพฒนาหลกสตรดงรปแบบดงน

หลกสตรทน ามาใช 6 สรางเสรมประสบการณการเรยน 5 ก าหนดเนอหาวชา 4 ศกษาความตองการสงคม 3 ศกษาขอมลทกประเภท 2 ก าหนดบคลากร 1 การพฒนาหลกสตรเปนสงทสามารถด าเนนการไดเสมอทกระยะเวลา การพฒนาหลกสตรทดควรจะไดเรมตนเมอหลกสตรนนไดใชไปแลวไมควรเกน 1 ป เพราะหลกสตรทดจะเปนหลกสตรทก าหนดใหผเรยนไดเกดการเรยนรเนอหาสาระและกระบวนการทมองไปขางหนาอยางนอย 5 ป และไมควรเกน 10 ปเปนอนขาด ดงนนเมอใชหลกสตรเปนเวลา 1 ปแลว ผพฒนาหลกสตรจะตองเรมการประเมนผลหลกสตรการใชหลกสตรทนท และจะตองเรมรวบรวมขอมลพนฐานในทกดานไมวาจะเปนดานเศรษฐกจสงคม วทยาศาสตรและเทคโนโลยจะตองน ามาเปนขอมลเพอการพฒนาหลกสตรตอไป การเรมพฒนาหลกสตรจะตองเรมตงแตปท 3 ของการน าหลกสตรนนมาใช และควรจะพฒนาแลวเสรจภายในปท5 ซงนนกหมายความวาเปนปทไดก าหนดเปาหมายอายของหลกสตรทสามารถเพมพนความร ทกษะ และประสบการณใหกบผเรยนแลว (ชศร สวรรณโชต. 2544 : 99- 100)

256

4. การน าหลกสตรไปใชควรค านงถงปจจยใดบาง อยางไร การน าหลกสตรไปใชเปนกระบวนการทส าคญในการน าองคประกอบตางๆ ทก าหนดไวในหลกสตร เพอน าไปสการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม การน าหลกสตรไปใชมความส าคญอยางยง เพราะเปนตวบงชถงความส าเรจหรอความลมเหลวของหลกสตรถงแมหลกสตรจะดเพยงใดกตามยงไมสามารถทจะกลาวไดวาประสบความส าเรจตามวตถประสงคหรอไม ถาหากมการน าหลกสตรไปใชอยางไมถกตอง ความลมเหลวของหลกสตรกจะเกดขนอยางหลกเลยงไมได เพราะฉะนนการน าหลกสตรไปใช จงมความส าคญทผเกยวของในการน าหลกสตรไปใช จะตองท าความเขาใจกบวธการขนตอนตางๆ เพอใหสามารถน าหลกสตรไปใชอยางมประสทธผลสงสดตามความมงหมายทกประการ ความหมายของการน าหลกสตรไปใช คอ การน าหลกสตรไปปฏบต โดยกระบวนการทส าคญคอ “การแปลงหลกสตรไปสการสอนโดยคร” ดงนนสงทส าคญและควรค านงถงในการน าหลกสตรไปใชใหไดผลตามเปาหมาย คอ ครผสอนควรมสวนรวมในการรางหลกสตร ผบรหาร ครใหญตองเหนความส าคญและสนบสนนการด าเนนการใหประสบความส าเรจ หลกการส าคญในการน าหลกสตรไปใช วชย วงษใหญ (2551: 140-141) กลาววา ผมบทบาทส าคญในการน าหลกสตรไปใชม 3 กลม ไดแก ผบรหาร ครประจ าชน และชมชน โดยเฉพาะครใหญทถอวาเปนผทมบทบาทมากทสดทตองศกษาและวางแผนเกยวกบการใชหลกสตร โดยมขนตอน ดงน 1. เตรยมวางแผนงาน 2. เตรยมจดอบรม 3. การจดครเขาสอน 4. การจดตารางสอน 5. การจดวสดประกอบหลกสตร 6. การประชาสมพนธ 7. การจดสภาพแวดลอมและการเลอกกจกรรมเสรมหลกสตร 8. การจดโครงการประเมนผล จากเอกสารการประชมของประเทศตางๆในเอเชย (APEID: 1977:29) สรปหลกการส าคญในการน าหลกสตรไปใชไว ดงน 1. วางแผนและเตรยมการน าหลกสตรไปใชโดยใหคนหลายกลมเขารวมแสวงหาการสนบสนนจากประชาชนและจดเตรยมทรพยากรมนษยและวสดใหพรอม 2. จดใหมหนวยงานสงเสรมการน าหลกสตรไปใชใหไดอยางรวดเรวและสะดวก

257

3. ก าหนดวถทางและกระบวนการน าหลกสตรไปใชอยางเปนขนตอน รวมเหตผลตางๆ ทจะใชในการจงใจครและตดตามผลการปฏบตงาน การน าหลกสตรไปใชเปนงานหรอกจกรรมทเกยวของกบบคคลหลายฝาย ตงแตผบรหารระดบกระทรวง กรม กอง ผบรหารระดบโรงเรยน ครผสอน ศกษานเทศก และบคคลอนๆขอบเขตและงานของการน าหลกสตรไปใชเปนงานทมขอบเขตกวางขวาง เพราะฉะนนการน าหลกสตรไปใชจงเปนสงทตองท าอยางรอบคอบและระมดระวง หลกการส าคญในการน าหลกสตรไปใชไดดงน 1. มการวางแผนและเตรยมการในการน าหลกสตรไปใช ผมสวนเกยวของควรจะศกษาวเคราะห ท าความเขาใจหลกสตรทจะน าไปใชใหมความเขาใจตรงกนเพอใหการปฏบตเปนไปในท านองเดยวกนและสอดคลองตอเนองกน 2. มคณะบคคลทงสวนกลางและสวนทองถนทจะตองท าหนาทประสานงานกนเปนอยางด ในแตละขนตอนในการน าหลกสตรไปใช 3. ด าเนนการอยางเปนระบบเปนไปตามขนตอนทวางแผนและเตรยมการไวการน าหลกสตรไปใชจะตองค านงถงปจจยส าคญ ทจะชวยใหการน าหลกสตรไปใชประสบความส าเรจได ปจจยตางๆ ไดแก งบประมาณ วสดอปกรณ เอกสารหลกสตรตางๆ ตลอดจนสถานทตางๆ ทจะเปนแหลงใหความรประสบการณตางๆ สงเหลานจะตองไดรบการจดเตรยมไวเปนอยางด และพรอมทจะใหการสนบสนนไดเมอไดรบการรองขอ 4. ครเปนบคลากรทส าคญในการน าหลกสตรไปใช ดงนนครจะตองไดรบการพฒนาอยางเตมทและจรงจง ตงแตการอบรมความร ความเขาใจทกษะและเจตคตเกยวกบการใชหลกสตรอยางเขมขน 5. การน าหลกสตรไปใชควรจดตงใหมหนวยงานทมผช านาญการพเศษ เพอใหการสนบสนนและพฒนาครโดยการท าหนาทนเทศ ตดตามผลการน าหลกสตรไปใช และควรปฏบตงานรวมกบครอยางใกลชด 6. หนวยงานและบคลากรในฝายตางๆ ทเกยวของกบการน าหลกสตรไปใช ไมวาจะเปนสวนกลางหรอสวนทองถนตองปฏบตงานในบทบาทหนาทของตนอยางเตมทและเตมความ สามารถ 7. การน าหลกสตรไปใชส าหรบผทมบทบาทเกยวของทกฝาย ทกหนวยงาน จะตองมตดตามและประเมนผลเปนระยะ เพอจะไดน าขอมลตางๆ มาประเมนวเคราะห เพอพฒนาทงในแงการปรบปรงเปลยนแปลง และการวางแนวทางในการน าหลกสตรไปใช ใหมประสทธภาพ ดยงขน

258

กจกรรมทเกยวของกบการน าหลกสตรไปใช 1. การแปลงหลกสตรไปสการสอน คอ การตความหมายและก าหนดรายละเอยดของหลกสตรโดยจะด าเนนการในรปของเอกสารประกอบหลกสตร และวสดอปกรณการสอน เชนโครงการสอน ประมวลการสอน คมอครเปนตน 2.การจดปจจยและสภาพตางๆภายในโรงเรยนเพอใหหลกสตรบรรลเปาหมาย ผบรหารโรงเรยนควรส ารวจปจจยและสภาพตางๆของโรงเรยนวา เหมาะสมกบสภาพการน าหลกสตรมาปฏบตหรอไม 3. การสอนซงเปนหนาทของครประจ าการถอวาเปนหวใจส าคญของการน าหลกสตรไปใช ครตองสอนใหสอดคลองกบจดมงหมายของหลกสตร เลอกวธสอนใหเหมาะสม โดยผบรหารคอยใหความสะดวกใหค าแนะน าและใหก าลงใจ 5. การประเมนผลหลกสตรมแนวคด วธการ อยางไร เพอทจะทราบวาหลกสตรนบรรลจดมงหมายตามทก าหนดไวหรอไม ในการท ากจกรรมใดๆ กตาม ถามการประเมนผลการท ากจกรรมดวยแลว จะท าใหทราบวาขอบกพรองหรอความผดพลาดทเกดขนมาจากสาเหตและปจจยใด ซงจะท าใหสามารถหาทางแกไขขอบกพรองนนไดทนทวงท ในการพฒนาหลกสตร กเชนเดยวกน หากมการประเมนเปนระยะๆ กจะลดปญหาทเกดขนได เชน เมอรางหลกสตรเสรจแลว กตองมการประเมนเอกสาร คอ ตรวจสอบคณภาพของหลกสตรวาเปนอยางไร มขอดและขอเสยทควรแกไขอยางไรบางจะไดปรบปรง น าหลกสตรไปใช เมอไดหลกสตรมาแลว ยงตองน าหลกสตรไปทดลองใช ซงทกขนตอนของการน าหลกสตรไปใชเพอดวาสามารถใชไดดกบสถานการณจรงเพยงใด มปญหาหรออปสรรคอะไรตอการใชหลกสตร หรอปรบปรงแกไขใหดขน และเปนทยอมรบได ถงแมวาจะไดมการน าหลกสตรไปใชอยางแพรหลายทงประเทศ นกการพฒนาหลกสตรตองมการตรวจสอบและประเมนตลอดเวลา เชนวา การปฏบตจรงนนไดผลใกลเคยงกบเปาหมายทก าหนดไวหรอไม ดงนนการประเมนหลกสตร จงเปรยบเสมอนกบกระจกเงาทสะทอนใหเหนภาพทกขนตอนของการพฒนาหลกสตรอยางแจมชดวาสามารถบรรลตามเปาหมายหรอประสบความลมเหลว หรอมขอบกพรอง ปญหาและอปสรรคอะไร เพอหาทางแกไขไดทนทวงท อยางไรกตามการประเมนหลกสตรเปนงานส าคญทตองการผทมความรในเรองของหลกสตรและการประเมนผล และด าเนนกจกรรมอยางตอเนอง การประเมนหลกสตร หมายถง กระบวนการการเกบรวบรวมขอมลและการประมวลผลขอมลเพอน ามาตดสนใจเกยวกบคณภาพทงประสทธภาพและประสทธผลของหลกสตร รวมถงสง

259

ทจะเกดขนจากการใชหลกสตรน นในอนาคต แนวคดการประเมนหลกสตรประกอบดวยคณลกษณะส าคญ ดงน 1. การประเมนเปนการประเมนคาของเรองทตดสนใจ 2. การตดสนใจมเกณฑทชดเจน 3. เกณฑการตดสนใจมประเดนทครอบคลมและเหมาะสมกบเนอหา 4. เกณฑแสดงใหเหนดวยบคคลและสอดคลองกบแนวคดของแบบจ าลองเพอน าไปสการตดสนใจ แนวคดการประเมนหลกสตร การประเมนตามจดประสงค (Goal-based) เปนการตดสนใจตามจดประสงคของการศกษา หรอโปรแกรมการฝกอบรม การประเมนทไมยดจดประสงค (Goal-free) การตดสนใจทมความเปนอสระจากผลทเกดจากโอกาสทางการศกษาหรอโปรแกรม การประเมนตามหนาท (Responsive) (contingency- unforeseen event) เปนการเปรยบเทยบความมงมนในการสอนและผลทเกดขนจรงทสงเกตได การประเมนทมงการตดสนใจ (The decision-making) เปนการเกบรวบรวมขอมลสารสนเทศทเกยวของกบการจดการศกษาหรอโปรแกรมการฝกอบรม โดยมจดมงหมาย (Purpose) เพอการตดสนใจยตหรด าเนนการตอไป การประเมนเพอการรบรอง(The accreditation) เปนการตดสนใจเกยวกบการรบรองเกยวกบกระบวนการของการพฒนาวชาชพในการจดการศกษาหรอโปรแกรมการฝกอบรมการประเมนหลกสตร กอน ระหวาง และหลงการน าหลกสตรไปใช วธการประเมนหลกสตรม 3 ขนตอน ไดแก 1.การประเมนหลกสตรกอนน าหลกสตรไปใช 2.การประเมนหลกสตรระหวางด าเนนการใชหลกสตร 3.การประเมนหลกสตรหลงน าหลกสตรไปใช 1.การประเมนหลกสตรกอนน าหลกสตรไปใช เมอนกพฒนาหลกสตรพฒนาหลกสตรเรยบรอยแลว จะตองมการตรวจสอบทบทวนวาหลกสตรมคณคาหรอสามารถตอบสนองความตองการจ าเปนของผเรยนกลมเปาหมายหรอไม หรอกลาวไดอกอยางหนงวา หลกการและเหตผลหรอความเปนมาและความส าคญของหลกสตรเปนไปเพอตอบสนองความตองการจ าเปนของผเรยนกลมเปาหมาย มเหตผลเพยงพอทจะตองจดท าหลกสตร ดงนนสรปไดวาหลกสตรมคณคาเมอหลกสตรนนตอบสนองความตองการ

260

จ าเปนของผเรยนกลมเปาหมาย จากนนพจารณาประเดนสบเนองคอ มความพรอมในการน าหลกสตรไปใชหรอไม ดวยการประเมนเอกสารหลกสตร สอและอปกรณทจ าเปนทจะตองใชประกอบการเรยนการสอน วชย วงษใหญ (2544: 122-125) สรปขนตอนการประเมนหลกสตรกอนน าไปใช 4 ขนตอน คอ 1. ก าหนดจดมงหมายการประเมนหลกสตร 2. วางแผนด าเนนการประเมน 3. ทดลองใชหลกสตรฉบบราง 4.การประเมนผลจากการทดลองใช และน าผลมาวเคราะหเพอปรบปรงหลกสตรกอนน าไปใชจรง 2. การประเมนหลกสตรระหวางด าเนนการใชหลกสตร เมอนกพฒนาหลกสตรทดลองน ารอง (pilot study) แลว นนคอ หลกสตรมเอกสาร สอ และอปกรณการเรยน การสอน พรอมใชหลกสตรแลวจงน าหลกสตรไปใช การประเมนการน าไปใช ใหความส าคญกบ ระบบบรหารจดการหลกสตร และกระบวนการเรยนการสอน โดยศกษาขอมลจากการวางแผนการประเมนกอนการใชหลกสตร เพอจดระบบ บรหารจดการหลกสตร รวมถงการนเทศก ากบตดตาม (งานบรหารบคคล- ฝกอบรมกอน/ ระหวางประจ าการ งานบรหารงบประมาณ- สงอ านวยความสะดวกในการใชหลกสตร) และการประเมนผลสมฤทธของหลกสตร (การออกแบบการเรยนการสอน การเขยนแผนจดการเรยนการสอน/จดการเรยนร กลวธการสอน/กลยทธในการจดการเรยนร และการวดและประเมนผลการเรยนร) มเครองมอวดผลความกาวหนาของผเรยน (กอนเรยน-ระหวางเรยน-หลงเรยน) และเครองมอสงเกตการณสอนเพอการนเทศการสอน วชย วงษใหญ (2554: 125-128) เสนอแนวคดการประเมนไว 3 ประเดน คอ 1. การประเมนระบบบรหารและการจดการหลกสตร 2. การประเมนการจดกระบวนการเรยนการสอน 3. การประเมนระบบบรหารและวธการนเทศก ากบดแล 3. การประเมนหลกสตรหลงน าหลกสตรไปใช เปนการประเมนระบบหลกสตรในลกษณะทมความสมบรณและสลบซบซอนมาก คอ การประเมนระบบหลกสตร จะประเมนทกๆองคประกอบของหลกสตรอยางละเอยด มความเกยวของกบองคประกอบอนๆ ทมสวนเกยวของกบหลกสตรดวย เชน ทรพยากรทตองใชความสมพนธของระบบหลกสตร กบระบบบรหารโรงเรยน ระบบการจดการเรยนการสอน และระบบการวดและประเมนผลการเรยนการสอน เปนตน ทงนเพอเปนการประเมนวาหลกสตรดจรง

261

สามารถน าไปใชไดจรง มขอผดพลาดทใด จะตองแกไขอยางไร ถอเปนการประเมนทสมบรณและครอบคลมมากทสด แนวคดและวธการประเมนหลกสตรกอนน าหลกสตรไปใช ระหวางด าเนนการใชหลกสตรและหลงน าหลกสตรไปใช สรปไดดงตาราง ดงน

ขนตอนการประเมนหลกสตร จดมงหมายการประเมน การประเมนหลกสตรกอนน าหลกสตรไปใช การประเมนเอกสารและคณคาของหลกสตร การประเมนหลกสตรระหวางด าเนนการใชหลกสตร

การประเมนการน าไปใชและผลสมฤทธของหลกสตร

การประเมนหลกสตรหลงน าหลกสตรไปใช การประเมนระบบหลกสตร 6. จงประเมนตนเองในประเดนเกยวกบความร ความสามารถ ในการพฒนาหลกสตร ตามเกณฑมาตรฐานหนวยงานดานวชาชพคร-ครสภา จากประกาศคณะกรรมการครสภา เรอง สาระความรและสมรรถนะของผประกอบวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษาตามมาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ ทไดก าหนดสาระความรและสมรรถนะของผประกอบวชาชพทางการศกษาตามมาตรฐานความรและประสบการณวชาชพในดานการพฒนาหลกสตร ดงตอไปน การพฒนาหลกสตร ประกอบดวย (ก) สาระความร 1. ปรชญา แนวคดทฤษฎการศกษา 2. ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย 3. วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย 4. ทฤษฎหลกสตร 5. การพฒนาหลกสตร 6. มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร 7. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 8. ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร (ข) สมรรถนะ 1. สามารถวเคราะหหลกสตร 2. สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย 3. สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร

262

4. สามารถจดท าหลกสตร กอนเรยนรายวชา การพฒนาหลกสตร ตนเองไมมความรเกยวกบการพฒนาหลกสตรเลย เคยไดยนค าวา “หลกสตร” กมความเขาใจวาหลกสตรกคอแบบแผน หลกการปฏบตทเราก าลงเรยนกนอย เราตองเรยนตามทหลกสตรก าหนด แตเมอไดเรยนแลว กรวา หลกสตรเปนสงส าคญของการจดการศกษา เพราะเปนสงทก าหนดแนวทางการปฏบตในการจดการเรยนการสอนใหบรรลจดมงหมายทก าหนดไว หลกสตรทดตองมการพฒนาอยเสมอ เพอใหมเนอหาสาระทนกบสภาพการเปลยนแปลงของสงคม เศรษฐกจ เทคโนโลย และการเมอง มนกวชาการหลายทานทงไทยและตางประเทศไดใหความหมายของหลกสตรไวตางๆ กน แตโดยสรปแลว หลกสตรกคอ โครงสรางของเนอหาวชา หรอประสบการณตางๆ หรอศาสตรตางๆ ทก าหนดใหผเรยนไดศกษาหาความรทงภาคทฤษฎ ภาคปฏบต รวมทงการมสวนรวมกจกรรมเสรมสรางประสบการณ การพฒนาหลกสตรและการสรางหลกสตรนนไมไดท ากนงายๆ แตตองมรปแบบ กระบวนการ ทเปนรปธรรม เพอใหไดหลกสตรทมคณภาพ เรมตงแตการวางแผนหลกสตร การออกแบบหลกสตร การจดหลกสตร และการประเมนหลกสตร ในการพฒนาหลกสตรยงตองอาศยพนฐานการพฒนาดานปรชญา สงคม และจตวทยา รวมถงความรทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประกอบดวย ในการเรยนนนกลมของขาพเจาคอ กลมภาษากบการสอสาร ไดด าเนนการจดท าหลกสตร โดยเรมจากการวางแผนหลกสตร ไดสรางวสยทศน พนธกจ และแผนการจดการเรยนรขน โดยจะมการทดลองใชหลกสตรนทโรงเรยนปยะมหาราชาลย จงหวดนครพนม กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในวนท 6 กมภาพนธ 2557 ซงในการจดท าหลกสตรน ขาพเจาและเพอนๆ ไดชวยกนระดมความคด วางแผน ออกแบบรวมกน เพอทจะใหไดหลกสตรทมประสทธภาพมากทสด และเปนประโยชนในการพฒนาผเรยนไดจรง

ภาคผนวก ช แบบทดสอบความร

วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

264

แบบทดสอบความร

วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

ค าชแจง

1.แบบทดสอบฉบบนเปนสวนหนงของการท าวทยานพนธ เรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร 2.แบบทดสอบฉบบนสรางขนเพอตองการวดความรของนกศกษาวชาชพคร ดานการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร 3.แบบทดสอบฉบบนเปนขอค าถามแบบปรนย ประกอบดวย 4 ตวเลอก คอ ก ข ค และ ง จ านวน 30 ขอ ขอละ 1 คะแนน รวมคะแนนทงสน 30 คะแนน ขอใหทานไดศกษาแบบประเมนและเลอกค าตอบทพจารณาเหนวาถกทสด เพอประโยชนในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

ขอขอบคณในความรวมมอ

พจตรา ทสกะ

265

โครงสรางแบบทดสอบความร วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

ขนตอนรปแบบการเรยนการสอน NPU Model



3. การจดระบบหลกสตร (Curriculum Organization)

4. การประเมนหลกสตร (Curriculum Evaluation)

ขอสอบจ าแนกตามสาระความร มาตรฐานท 2 การพฒนาหลกสตร

สาระความร ตามมาตรฐานท 2 วชาการพฒนาหลกสตร

ความรความจ า

ความเขาใจ

การน าไปใช

การวเคราะห

การ สงเคราะห

การประเมน

คา รวม

ปรชญาแนวคดทฤษฎการศกษา 1 2 - - - - 3 ประวตความเปนมาและระบบ การจดการศกษาไทย

1 - - - - - 1

วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย 2 - - - - - 2 ทฤษฎหลกสตร 3 2 - 1 - - 6

การพฒนาหลกสตร 3 2 3 1 - - 9

มาตรฐานและมาตรฐานชวงชน ของหลกสตร

1 1 - 1 - - 3

การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 1 1 2 - - - 4 ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร

1 1 - - - - 2

รวมจ านวนขอสอบปรนยแบบเลอกตอบ 13 9 5 3 - - 30

266

1. หลกสตรทพฒนามาจากหลกสตรกวาง โดยน าเอาเนอหาของวชาตางๆ มาหลอมรวมผสมผสานกน คอ หลกสตรใด ก. หลกสตรสมพนธวชา ข. หลกสตรบรณาการ ค. หลกสตรประสบการณ ง. หลกสตรรายวชา 2. การศกษาทก าหนดจดหมาย วธการศกษาหลกสตรระยะเวลาของการศกษา การวดประเมนผล ซงเปนเงอนไขของการศกษาส าเรจทแนนอน เปนการจดการศกษาตามขอใด ก. การศกษาในระบบ ข. การศกษานอกระบบ ค. การศกษาตามอธยาศย ง. การศกษาตลอดชวต 3. ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง คอ พ.ศ. ในขอใด ก. พ.ศ. 2552 – 2554 ข. พ.ศ. 2552 – 2561 ค. พ.ศ. 2552 – 2565 ง. พ.ศ. 2552 – 2566 4. ขอใดไมใชกรอบแนวทางการปฏรปการศกษา ก. พฒนาคณภาพคนไทยยคใหม ข. พฒนาคณภาพครยคใหม ค. พฒนาคณภาพการศกษา ง. พฒนาคณภาพสถานศกษาและแหลงเรยนรใหม 5. หลกสตรทไมแพรหลายไมเปนทรจกในนกศกษา ไมไดปรากฏใหเหนในแผนการเรยนรเปนสงทโรงเรยนไมไดสอน คอหลกสตรใด ก. หลกสตรสญ ข. หลกสตรเกลยวสวาน ค. หลกสตรแกน ง. หลกสตรแฝง

6. การพฒนาหลกสตรตามแนวคดปรชญาใดมงเนน “ผเรยนเปนส าคญ (student center learning: SCL) ก. ปรชญาสารตถนยม (Essentialism) ข. ปรชญาพพฒนาการ (Progressivism) ค. ปรชญาอตถภาวนยม หรอ อตนยม (Existentialism) ง. ปรชญาปฏรปนยม (Reconstructionism) 7. ระบบการศกษาของประเทศไทยถอวามระบบแบบแผนในสมยใด ก. พอขนรามค าแหงมหาราช ข. สมเดจพระนารายณมหาราช ค. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ง. พระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหว

267

8. หลกสตร (curriculum) มรากศพทมาจากภาษาลาตนวา “currere” มความหมายส าคญตรงกบเรองใด ก. ต าราทใชในการเรยนการสอน ข. เนอหาทน าจดการเรยนการสอน ค. แนวปฏบตเกยวกบผลการเรยนการสอน ง. แนวทางในการเรยนการสอน 9. ค าวา “หลกสตร และ การสอน” กลาวถงเรองใด ก. ชอวชา และ ชอผสอน ข. สอนอะไร และสอนอยางไร ค. รปแบบหลกสตร และ รปแบบการสอน ง. ผจดท าหลกสตร และ อาจารยผสอน 10. การประเมนหลกสตรมวตถประสงคส าคญในการน าไปใชเรองใด ก. พฒนาเครองมอวดและประเมนการเรยนรตามหลกสตร ข. พฒนาวสยทศน พนธกจของหลกสตรสถานศกษา ค. พฒนาการเรยนการสอน ง. พฒนาสอนวตกรรมเทคโนโลยการเรยนการสอน 11. กระบวนการพฒนาหลกสตรจะตองตอบค าถามหลกขอใด ก. จดประสงคการเรยนร เนอหาสาระ การเรยนการสอน และการประเมนการเรยนร ข. วสยทศน พนธกจ เปาหมาย และการวดผลและประเมนผล ค. รางหลกสตร น าหลกสตรไปใช การประเมนการเรยนรตามหลกสตร ง. การออกแบบหลกสตร การวางแผนหลกสตร การบรหารหลกสตร และการประเมน หลกสตร 12. “ประเมนหลกสตรในลกษณะทมความสมบรณและสลบซบซอน มความเกยวของกบองคประกอบอน ทมสวนเกยวของกบหลกสตรดวย” หมายถงการประเมนเรองใด ก. การประเมนเอกสารหลกสตร ข. การประเมนการใชหลกสตร ค. การประเมนสมฤทธผลของหลกสตร ง. การประเมนระบบหลกสตร 13. ขอใดกลาวถงการน าหลกสตรไปใชไดถกตอง ก. การน าหลกสตรแกนกลาง จดท าเปนหลกสตรสถานศกษา ข. การบรหารหลกสตร และการจดการเรยนการสอนตามหลกสตร ค. การจดการเรยนการสอนตามหลกสตรและการประเมนการเรยนรตามหลกสตร ง. การออกแบบหลกสตร การวางแผนหลกสตร การบรหารหลกสตร และการประเมน หลกสตร

268

14. หลกสตรใดเปนหลกสตรบงคบใหทกคนตองเรยน อาจเปนสวนหนงของหลกสตรแมบท หรอเปนตวหลกสตรแมบทกได จดเนนของหลกสตรจะอยทวชาหรอสงคมกได แตสวนใหญจะเนนสงคมโดยยดหนาทของบคคลในสงคม ก. หลกสตรรายวชา หรอหลกสตรเนอหาวชา (the subject curriculum) ข. หลกสตรกวางหรอหลกสตรหมวดวชา (the broad-field curriculum) ค. หลกสตรบรณาการ (the integrated curriculum) ง. หลกสตรสมพนธวชา หรอหลกสตรแบบสหสมพนธ (correlated curriculum) 15. ขอมลพนฐานดานสงคมเรองใดท ไมใช เหตผลหรอความจ าเปนในการน ามาเปนพนฐานในการพฒนาหลกสตร ก. โครงสรางทางสงคม เพอผลตสมาชกของสงคมใหมโครงสรางแบบเดม เหมาะสมกบ สงคมในยคนนๆ ข. คานยมในสงคม เพอน าไปสอดแทรกในหลกสตรและการจดการเรยนการสอนเพอ ปลกฝงและสรางคานยมทดในสงคมไทย ค. ธรรมชาตของคนในสงคม เพอจะจดการศกษาในอนทจะสรางบคลกลกษณะของคน ในสงคมตามทตองการ ง. ศาสนาและวฒนธรรมในสงคม เพอน าหลกธรรมทางศาสนาตางๆมาบรรจในหลกสตร แลวสอนวาทกศาสนามเปาหมายสงสดรวมกน คอ สอนใหเปนคนด 16. “หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 จะระบเปาหมายส าคญของการพฒนาคณภาพผเรยน สงทผเรยนพงรและปฏบตได มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค” โดยก าหนดไวในเรองใด ก. มาตรฐานการเรยนร ข. ตวชวด ค. สมรรถนะของนกเรยนเมอจบหลกสตร ง. คณลกษณะอนพงประสงค 17. “ส ารวจความตองการและความจ าเปน” ตามแนวคดของทาบา น าไปใชประโยชนในเรองใด ก. ทรพยากรของหลกสตร ข. การบรหารหลกสตร ค. หลกและเหตผลทตองจดหลกสตร ง. การก าหนดผลผลตของหลกสตร 18. การตรวจสอบคณภาพหลกสตร เพอศกษาความเปนไปไดของหลกสตรหมายถงการปฏบตอยางไร ก. สอบถามผเชยวชาญและวเคราะหหาคา IOC ข. การทดสอบกอนและหลงเรยน และวเคราะหหาคาดชนประสทธผล ค. สอบถามผเชยวชาญโดยใชเทคนคเดลฟาย (Delphi technique) ง. ทดลองใชหลกสตรน ารอง

269

19. คณลกษณะของผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ขอใดทเปนประโยชนตอการเรยนรเพออยรวมกนเมอประเทศไทยเปดประตสอาเซยน ก. รกความเปนไทย ข. มงมนในการท างาน ค. มจตสาธารณะ ง. ใฝเรยนร 20. ความสามารถของผเรยนในขอใดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทจ าเปนอยางยงในศตวรรษท 21 ก. ความสามารถในการสอสาร ข. ความสามารถในการแกปญหา ค. ความสามารถในการใชทกษะชวต ง. ความสามารถในการใชเทคโนโลย 21. ขอใดเปน ไมใช ประเดนส าคญของ “ทฤษฎสรางความรใหมโดยผเรยนเอง (Constructivism)” ก. เปนทฤษฎการเรยนรทมพนฐานทางจตวทยา ปรชญา มานษยวทยา สงแวดลอม และวฒนธรรมมผลตอการเรยนรของผเรยน ข. การออกแบบการสอนควรจะ พจารณาเกยวกบ การสรางความคดหรอปญญาใหเปน เครองมอ ส าหรบน าเอาสงแวดลอมของการเรยนทมประโยชนมา ชวยใหเกดการสราง ความรใหแกผเรยน ค. ไมเนนการใหเนอหาทผเรยนจะตองเรยนแตเนนทตวผเรยน และประสบการณของผเรยน การสอนจะมการยดหยนโดยยดหลกวาไมมวธการสอนใดทดทสด ง. ผเรยนจะตองเกดแรงจงใจในการเรยนรและควบคมการเรยนรไดดวยตนเอง ผเรยนรบเอา ขอมลและเกบขอมลความรมาเปนของตนทนท แลวแปลความหมาย ของขอมลความร เหลานน โดยประสบการณของตน และเสรมขยาย 22. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มหลกการใดทสะทอนแนวโนมของหลกสตรในอนาคต ก. เปนการศกษาทเนนความเปนเอกภาพของชาต บนพนฐานความเปนไทยควบคกบความ เปนสากล ข. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอ ภาคและมคณภาพ ค. เปนหลกสตรทสนองการกระจายอ านาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาให สอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน ง. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยน ทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจดการ เรยนร 23. ขอใด ไมใช เกณฑการพจารณาเครองมอทใชวดผลหลกสตร ก. ความเปนปรนย ข. ความเปนอตนย ค. ความเชอมน ง. ความเทยงตรง

270

24. การพฒนาหลกสตรมาตรฐานสากล ใหความส าคญกบเรองใด ก. จดประสงคการเรยนร ทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ข. เนอหาสาระ 8 กลมสาระการเรยนร ค. การจดประสบการณ หลกสตรนานาชาต ง. การประเมนการเรยนรตามสภาพจรง 25. ขอใด คอคณสมบตทส าคญของหลกสตร ก. มความเปนพลวตปรบเปลยนทางสงคม ข. มความเปนเอกภาพ มความเหมาะสมทกสถานการณ ค. เปนขอสรปของนกวชาการทกสาขาแลว ง. สงคมจะเปลยนแปลง หลกสตรสามารถคงอยได 26. ขอใดคอ ประโยชน ทเกดจากการพฒนาหลกสตร ส าหรบครผสอน ก. พฒนาการศกษาใหสอดคลองความเจรญของสงคมและของโลก ข. สามารถจดการเรยนการสอนใหบรรลวตถประสงค ค. ระบบการศกษากาวหนาทนตอการเปลยนแปลง ง. ประพฤตตนเปนพลเมองดของสงคม 27. การด าเนนงานในการพฒนาหลกสตร เรมตนจากขอใด ก. การเลอกและการจดเนอหาวชา ข. ก าหนดจดมงหมาย ค. การน าเสนอสตรไปใช ง. การประเมนผลหลกสตร 28. การพฒนาหลกสตร ใหมคณภาพและเหมาะสมกบสถานการณ คอขอใด ก. ผสอนพฒนาคณวฒของตนใหทดเทยมทอน ข. ผเรยนและชมชนสนใจแสวงหาสถานศกษาทด ค. ผบรหารสนใจพฒนาศกยภาพดานวชาการและวชาชพ ง. การประชมปรกษารวมกนของทกฝายทเกยวของ 29. เกณฑในการพจารณา เลอกประสบการณการเรยนร ทไทเลอรไมไดก าหนดไว คอ ขอใด ก. ครพงพอใจในการจดประสบการณ ข. ผเรยนพงพอใจในการจดประสบการณ ค. ผเรยนมโอกาสฝกและเรยนร ง. ประสบการณทกดานเนน ตอบสนองจดประสงค 30. การวดและวเคราะหสถานการณ ทท าใหเกดพฤตกรรมเหลานนตรงกบขอใด ก. การก าหนดจดมงหมาย ข. การเลอกกจกรรม ค. การจดประสบการณ ง. การประเมนผล

ภาคผนวก ซ แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาของนกศกษาวชาชพคร

272

แบบประเมนความสามารถในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา

ค าชแจง การใหคะแนนการปฏบตงานพฒนาหลกสตรสถานศกษา ดวยการพจารณาขอความจากกจกรรมการปฏบตจากตารางเกณฑการใหคะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตร และเลอกคาระดบหรอหรอ

ชอ นกศกษา................................................................รหส......................................... การเรยนการสอน

ความสามารถ การพฒนาหลกสตร

1. การท าความกระจางชดในความร

2. การเลอกรบและท าความเขาใจสารสนเทศใหม

3 การตรวจสอบทบทวนและใชความรใหม

1. การวางแผนหลกสตร(Curriculum Planning)

ภาระงาน 1 (Task – 1) ไดคาระดบ

การน าเสนอและประเมนตนเอง 1 (Presentation-Test – Unit 1) ไดคาระดบ

วสยทศนของหลกสตร (Curriculum Vision) สามารถวเคราะหหลกสตร ไดคาระดบ

2. การออกแบบหลกสตร(Curriculum Design )



พนธกจของหลกสตร (Curriculum Mission - Aim) สามารถจดท าหลกสตร ไดคาระดบ

3. การจดหลกสตร (Curriculum Organization)



แผนการจด-โครงสรางหลกสตร (Lesson Organize –Unit Plan ) สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย ไดคาระดบ

4.การประเมนหลกสตร(Curriculum Evaluation)



แผนการประเมน (Evaluation Plan) สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร ไดคาระดบ

สรป คาระดบ ความสามารถในการพฒนาหลกสตร ไดคาระดบ......./.........../.......... เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตร ก าหนดคาระดบ 3 ระดบ

273

นกศกษาจะไดรบคาคะแนนเปน 1, 2 , หรอ 3 วธการใหคะแนน น าภาระงาน ชนงานและผลงาน ตรวจใหคะแนนตามเกณฑ ผลการประเมนเปนคาระดบความสามารถในการพฒนาหลกสตร ระดบต า ระดบกลาง และระดบสง ตามล าดบ คะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตรของนกเรยนแตละคน ค านวณจากการน าคะแนนทกชองมาค านวณหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการพฒนาหลกสตร ก าหนดคาระดบ 3 ระดบ

คะแนน ความหมายคาระดบ

กจกรรมการปฏบตการพฒนาหลกสตร (วางแผนหลกสตร-ออกแบบหลกสตร-จดหลกสตร-ประเมนหลกสตร)

1 ความ สามารถในการพฒนาหลกสตรระดบต า

มขอมลระดบโครงสรางเดยว (Uni-structural level) ผเรยนเชอมโยงขอมลพนฐาน งายตอการขาใจ แตไมแสดงความหมายของความเกยวโยงของขอมล ตวอยางกรยาบงช: ระบชอ ท าตามขนตอนงายๆ ภาระงานสวนใหญ อยในขนการสรางทกษะเบองตน (Building skills) :ภาระงาน ชนงาน ผลงาน น าเสนอระบ (identify)บอกชอ (name) ปฏบตตามขนตอนงายๆ (follow simple procedure), สวนใหญเปนการน าเสนอในระดบความจ า และหรอเปนการปฏบตกระบวนการงายๆ ไมซบซอน(do simple procedure) เปนตน

2

ความ สามารถในการพฒนาหลกสตรระดบกลาง

มขอมลระดบโครงสรางหลากหลาย (Multi-stuctural level) ผเรยนเชอมโยงขอมลหลายๆ ชนดเขาดวยกน แสดงความหมายของความสมพนธระหวางความเกยวโยงของขอมล มองคประกอบ(หลกสตร)ครบถวนตวอยางกรยาบงช: อธบาย ยกตวอยาง เชอมโยง ภาระงานสวนใหญ อยในขนการประยกตใชความร (Applying skills) : ภาระงาน ชนงาน ผลงาน น าเสนอ ใชความรในการจดกลม จ าแนกประเภท (classify), การอธบาย (describe), การล าดบรายการ(list), แจงนบ(enumerate) ปฏบตตามล าดบทกษะ (perfrom serial skill) สวนใหญการน าเสนอเปนการรวมสงตางๆ เขาดวยกน เพยงอาศยหลกการหรอกฎกตกา (combine), การปฏบตตามกฎระเบยบ (do algorithms) เปนตน

3 ความ สามารถในการพฒนาหลกสตรระดบสง

มขอมลระดบโครงสรางสมพนธ (Relational level) ผเรยนแสดงความสมพนธของความเชอมโยงของขอมลไดในลกษณะเดยวกนกบการสงเคราะห ผ เ รยนแสดงความสมพนธของความเกยวโยงของขอมล : มเอกสารประกอบสามารถน าไปใชไดจรงและมการประเมนคณภาพเบองตน ตวอยางกรยาบงช: วเคราะห น าไปใช เปรยบเทยบ ระบความ ตาง อธบายเหตผล แสดงความสมพนธภาระงานสวนใหญ อยในขนการใชทกษะแบบมออาชพ (Using skills professionally) : ภาระงาน ชนงาน ผลงาน น าเสนอมการเชอมโยงแสดงความสมพนธ(Relate) อธบายเหตผล(explain causes) ใหเหตผลอธบาย (justify) มการใชความสามารถในการเปรยบเทยบ/เปรยบตาง(compare/contrast), การอธบายเหตผล(explain causes), การผสมผสานเปนหนงเดยว (integrate), สวนใหญการน าเสนอเปนการวเคราะหทมหลกการในการจดกลม (analyse),ความสมพนธ (relate), และการประยกตใช (apply) เปนตน

ภาคผนวก ฌ แบบประเมนความคดเหนของนกศกษาวชาชพคร ทมตอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน

โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

275

แบบประเมนความคดเหนของนกศกษาวชาชพครทมตอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร

ค าชแจง 1. แบบประเมนชดนสรางขนเพอตองการวดความคดเหนทมตอการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยใชวจยเปนฐาน วชาการพฒนาหลกสตร ส าหรบนกศกษาวชาชพคร 2. แบบประเมนชดนแบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลผตอบแบบประเมน ตอนท 2 ความคดเหนของนกศกษาวชาชพครในการประเมนความเหมาะสมของการใชหลกสตร ตอนท 3 ความคดเหนเพมเตม 3. ขอใหทานศกษาแบบประเมน และใหขอมลความคดเหนทเหนจรง ใหตรงกบความคดของทานมากทสด และกรณาใหขอเสนอแนะเพมเตม ผลการประเมนครงน จะเปนประโยชน ใหมประสทธภาพมากขน ขอขอบคณในความรวมมอ พจตรา ทสกะ

276

ตอนท 1 ขอมลผตอบแบบประเมน ค าชแจง กรณาใสเครองหมาย ลงในชอง ( ) ทเปนขอมลของทาน 1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย ( ) ต ากวา 18 ป ( ) 18 – 22 ป ( ) 23 – 27 ป ตอนท 2 ความคดเหนของนกศกษาวชาชพครในการประเมนความเหมาะสมของการใชหลกสตร โดยมเกณฑพจารณาดงน

5 หมายถง มากทสด 4 หมายถง มาก 3 หมายถง ปานกลาง 2 หมายถง นอย 1 หมายถง นอยทสด

ขอท ความคดเหน ระดบความคดเหนของนกศกษา

5 4 3 2 1

1 ดานกจกรรมเนอหาสาระ กจกรรมใหความร RBLไปกบกระบวนการพฒนาหลกสตร

2. กจกรรมชวยใหแนวคดในการพฒนาหลกสตร 3. กจกรรมชวยในการปฏบตการดานการพฒนา

หลกสตร

4. มการใชค าถามกระตนผเรยนใหองคความรดวยตนเอง

5. การฝกปฏบตในการพฒนาหลกสตร(สถานศกษา)ดวยกระบวนการวจย

6. กจกรรมมงแสวงหาองคความรในการพฒนาหลกสตร

7. การพฒนาหลกสตรความสามารถของนกศกษา 8. ภาระงานการเรยนรกระบวนการเรยนรทพฒนา

หลกสตร

277

ขอท ความคดเหน ระดบความคดเหนของนกศกษา

5 4 3 2 1 9 ดานบรรยากาศ

สงเสรมใหวางแผนการเรยนรดวยตนเอง

10 บรรยากาศสงเสรมการเรยนรรวมกน 11 มการเสรมแรงการเรยนรอยางสม าเสมอ 12 ใหเลอกทจะเรยนรจากแหลงความรตางๆ 13 ใหนกศกษาแสวงหาความคดในการพฒนา

หลกสตรดวยตนเอง

14 การใหรบผดชอบในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา

15 ดานประโยชนทไดรบ การเรยนรเนนเชอมโยงกบสาขาวชาเอกของนกศกษา

16 การเรยนรเนอหาสาระครอบคลมตามมาตรฐานครสภา

17 การเรยนรตาม NPU ชวยพฒนาความสามารถในการพฒนาหลกสตร

18 การสรปมโนทศนการพฒนาหลกสตรดวย NPU Model

19 การเรยนรวชาการพฒนาหลกสตร ทไดรบจะเปนการเรยนรตามแบบชวยพฒนาทกษะการเรยนรดวยตนเอง

20 มความมนใจทจะน าความรและการปฏบตการพฒนาหลกสตรทไดเรยนรไปใช

ตอนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ภาคผนวก ญ ประวตผวจย

279

ประวตผวจย

ชอ – สกล นางสาวพจตรา ทสกะ ทอย 46/24 ถนนสารภาณนมตร อ าเภอเมอง จงหวดนครพนม 48000 ทท างาน คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ประวตการศกษา

พ.ศ. 2544 ส าเรจการศกษา ศลปศาสตรบณฑต วชาเอกภาษาไทย วชาโทสอสารมวลชน มหาวทยาลยมหาสารคาม

พ.ศ. 2545 ส าเรจการศกษา ประกาศนยบตรวชาชพคร พ.ศ. 2549 ส าเรจการศกษา ครศาสตรมหาบณฑต

สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร พ.ศ. 2556 ส าเรจการศกษา ปรชญาดษฎบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน

กลมวชาหลกสตรและการนเทศ มหาวทยาลยศลปากร ประวตการท างาน

พ.ศ. 2549-ปจจบน อาจารยสาขาหลกสตรและนวตกรรมการจดการเรยนร คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม

ยเป - silpakorn university ·...

Documents