บทท 4 การใชเรอยางทองออน

ดวยกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ไดจดซอเรอยางทองออนมาใชในภารกจชวยเหลอกภย เนองจากพบเกบได และน าไปยงพนทซงมความจ าเปนในการใชงานไดงาย ดวยลกษณะเดนดงกลาวจงขอแนะน าคณลกษณะของเรอยางทองออน ดงตอไปน

คณลกษณะทวไป เปนเรอยางส าหรบปฏบตงานทมความแขงแรงทนทานตอการใชงานหนก สามารถน าออกใชงาน

และพบเกบไดโดยสะดวกและรวดเรว เพอใชปฏบตภารกจไดทนท ตวเรอเปนหองลอยมลกษณะเปนลกบวบท าดวยยาง สวนหวเรอเรยว ทายตด พนเรอปดวยอะลมเนยม กระดกงเปนกระดกงลม ใชเครองยนตเบนซนตดทาย(Outboard gasoline engine)

ภาพท 4.1 เรอทองออน บนรถพวงบรรทกเรอ 1. ขนาดของเรอ

- ความยาวตลอดล า 4.30 เมตร - ความกวางสดภายนอก 1.88 เมตร - ขนาดเสนผานศนยกลางลกบวบ 0.48 เมตร - น าหนกตวเรอ 121 กโลกรม - จ านวนบรรทกผโดยสาร 8 คน - ตดเครองยนตตดทายขนาดก าลงเครองยนต 40 แรงมา

2. ตวเรอท าดวยยาง Hypalon ทมคณภาพด มความเหนยวแนนสง คงทนตอน าทะเลและแสงแดดเปนพเศษ ยางทใชในการผลตเรอยางสวนตางๆ มความหนาแนนของ Fabric ของยาง 1,100 decitex

3. ตวเรอซงเปนหองลอยมลกษณะเปนลกบวบคแบงออกเปนสวนๆ 3 สวน เปนอสระตอกนเพอลดอนตรายจากอบตเหต เมอสวนใดสวนหนงช ารดจะไมท าใหเรอจม มการทรงตวดในขณะเลยวไมลนแฉลบ

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 28

4. กระดกงเปนกระดกงลมแยกอสระจากตวเรอ (Speed tube) เพอการบงคบควบคมเรอใหไดในทศทางทตองการ แมในขณะทมคลนลมแรง โดยทงสองสวน มทเตมลมตามมาตรฐานบรษทผผลต

5. ตวเรอบรเวณลกบวบภายนอกมเชอกชวยชวตโดยรอบ ดานขางมหวงยกเรอทมนคงแขงแรง จ านวนเหมาะสมกบขนาดของเรอ

6. ตวเรอบรเวณสวนหวเรอและสวนทายเรอ มหวงเหลกไรสนมส าหรบพวง และลากเรอตดตงไวอยางมนคงแขงแรง

7. บรเวณรอบตวเรอ ตดยางกนกระแทกอยางด 2 แถบ 8. พนเรอปดวยอะลมเนยม เพอความสะดวกในการขนยาย และน าออกใชงาน 9. สามารถสบลมไดทงจากสบลมมอหรอเทา(Hand/Foot pump) 10. สแดงสม (High - visibility red)

อปกรณส าหรบเรอแตละล า ประกอบดวย - สบลมพรอมสาย - พาย - อปกรณซอมเรอ - อปกรณอนๆตามมาตรฐานของผผลต - คมอการใชงานและบ ารงรกษา

คณลกษณะของเครองยนตตดทายเรอ เปนเครองยนตตดทาย (Outboard) ใชน ามนแกสโซลน - ชนด 4 จงหวะ SOHC - แรงมาสงสด 40 แรงมา ทรอบเครองยนตระหวาง 5,500 – 6,000 รอบตอนาท - ระบบสตารท Manual - ระบบเกยร F – N – R - ความจถงน ามน 25 ลตร

ขนตอนการประกอบเรอ น าเรอยางออกมาวางบนพนทเรยบ และสะอาด สบลมเขากระดกง แลวประกอบแผนพนตาม

ภาพประกอบ หากโรยผงแปง (มนส าปะหลง เทานน) ตามรอยตอจะชวยใหการประกอบเรองายขน (ศนยฝกอบรมปฐมพยาบาลและสขภาพอนามย สภากาชาดไทย, 2553) การประกอบเรอยางเปลาไมรวมเครองยนต ใชเวลาประมาณ 10 นาท

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 29

ภาพท 4.2 น าเรอยางมามาวางบนพนทเรยบและสะอาด

ภาพท 4.3 ประกอบแผนพน และฝาประกบขาง

ภาพท 4.4 เหยยบกดยอดหลงคาแผนพนทองเรอใหราบ ระวงไมใหแผนพนเรอไปหนบเนอยาง

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 30

ภาพท 4.5 ปดวาลว ทงหมด

ภาพท 4.6 หลงจากนนใหสบลมตามแรงดนในคมอ

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 31

ภาพท 4.7 การทดสอบเรอยางในทะเล ส าหรบเรองของเครองยนตใหบ ารงรกษาเครองยนตตามทคมอก าหนด เมอเลกใชงานเปน

เวลานานใหถอดเครองยนตออกและแขวนไวกบราวแขวน ใหเครองยนตอยในแนวดง ในการใชงานใหผกหรอเกยวเชอกดบเครอง (Engine stop switch lanyard) กบผใช เพราะจะชวยดบเครองในกรณทผใชตกน าโดยอบตเหต ท าใหไมไดรบอนตรายจากเรอยาง และใบพด

ภาพท 4.8 ใหลางน าจดทกครงหลงใชงาน

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 32

บทท 5 การใชวทยคมนาคม

ในคราวเกดภยพบตอทกภยเมอ พ.ศ. 2549 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดพระราชทานพระราชด ารให 3 เหลาทพใชเทคโนโลยและระบบสอสารทมอย โดยเฉพาะอยางยงใหเตรยมพรอมเรองวทยสอสาร อยาพงแตโทรศพทมอถอเพยงอยางเดยว (ทศพนธ นรทศน, 2554) ดงนน เราควรนอมน าแนวพระราชด ารมาใชในการปฏบตงาน เพราะในสถานการณฉกเฉนระบบโทรศพทอาจขดของได และการใชวทยสอสารยงเปนการประหยดเพราะไมมคาบรการ

เครองรบ –สงวทยในปจจบนสวนใหญนยมใชวธสงเคราะหความถ วงจรทท าหนาทสงเคราะหความถเรยกวา Synthesizer ตามระเบยบกรมไปรษณยโทรเลขวาดวยการใชเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถ (Synthesizer) ของหนวยราชการและรฐวสาหกจ พ.ศ. 2537 กรมไปรษณยโทรเลขไดแบงประเภทเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะห ความถของหนวยราชการและรฐวสาหกจไว 2 ประเภท คอ

1. เครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถประเภท 1 หมายถง เครองวทยคมนาคมทผใชงานสามารถตงความถวทยไดเองจากภายนอกเครองวทยคมนาคม

2. เครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถประเภท 2 หมายถง เครองวทยคมนาคมทผใชงานไมสามารถตงความถวทยไดเองจากภายนอกเครองวทยคมนาคม แตสามารถตงความถวทยดวยเครองความถวทย (Programmer) หรอโดยวธอน ๆ

ในขอ 6 ระบวา ผใชเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถประเภท 1 ตองมคณสมบตครบถวนดงน

1. เปนขาราชการในสงกดหนวยงานและมหนาทรบผดชอบหรอไดรบมอบหมายโดยตรง ใหปฏบตหนาทตามอ านาจหนาทของหนวยงาน

2. เปนขาราชการในสงกดหนวยงานอนและไดรบมอบหมายใหปฏบตหนาทตามอ านาจหนาทของหนวยงาน ซงคณะกรรมการประสานงานการจดและบรหารความถวทยแหงชาต (กบถ.) พจารณาอนญาตใหใชเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถประเภท 1 แลว

3. ตองไมเปนผทมพฤตกรรมเปนทเสยหายหรอเปนภยตอสงคมหรอความมนคงของชาต 4. ตองผานการฝกอบรมการใชเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถประเภท 1 จาก

หนวยงานทตนสงกด หรอหนวยงานทเกยวของกบหนวยงานทตนสงกด 5. ตองผานการฝกอบรมตามระเบยบวาดวยการรกษาความปลอดภยเกยวกบการสอสาร พ.ศ.

๒๕๒๕ จากหนวยงานทตนสงกด หรอหนวยงานทเกยวของกบหนวยงานทตนสงกด 6. ตองไดรบความเหนชอบจากหวหนาหนวยงานวามความจ าเปนตองใชเครองวทยคมนาคมแบบ

สงเคราะหความถประเภท 1

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 33

สวนผใชเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถประเภท 2 ตองมคณสมบตครบถวนดงน 1. เปนบคคลซงมฐานะดงน

1.1 เปนขาราชการ พนกงานรฐวสาหกจ พนกงานองคการของรฐ ลกจางประจ า ซงอยในสงกดหนวยงานอนหรอมาชวยราชการในหนวยงานอน หรอลกจางประจ าซงอยในสงกดหนวยงาน หรอมาชวยราชกา รในหนวยงาน

1.2 เปนพนกงานขององคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล สขาภบาล กรงเทพมหานคร เมองพทยา สภาต าบล องคการบรหารสวนต าบล หรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนอนๆ ซงอยในสงกดหรอมาชวยราชการในองคกรปกครองสวนทองถนนน

1.3 เปนผใหญบาน ผชวยผใหญบาน ก านน สารวตรก านน หรอแพทยประจ าต าบล 1.4 เปนบคคลธรรมดาทไดรบอนญาตใหรวมใชความถวทยกบหนวยงานหรอหนวยงานอนทไดรบ

จดสรรความถวทยจากกรมไปรษณยโทรเลขในการปฏบตหนาทเพอชวยเหลอหนวยงานหรอหนวยงานอน 2. ตองไมเปนผมพฤตกรรมเปนทเสยหายหรอเปนภยตอสงคมหรอความมนคงของชาต 3. ตองผานการฝกอบรมการใชเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถประเภท 2 จาก

หนวยงานอนทตนสงกด หรอหนวยงานอนทเกยวของกบหนวยงานอนทตนสงกด 4. ตองผานการฝกอบรมตามระเบยบวาดวยการรกษาความปลอดภยเกยวกบการสอสาร พ.ศ.

2525 จากหนวยงานอนทตนสงกด หรอหนวยงานอนทเกยวของกบหนวยงานอนทตนสงกด 5. ตองไดรบความเหนชอบจากหวหนาหนวยงานอนวามความจ าเปนตองใชเครองวทยคมนาคม

แบบสงเคราะหความถประเภท 2

หลกปฏบตในการใชเครองวทยคมนาคมแบบสงเคราะหความถ 1. ใหใชเฉพาะความถวทยทไดรบอนญาต การใชความถวทยนอกเหนอจากทไดรบอนญาตเจาของ

ความถวทยตองอนญาตเปนลายลกษณอกษรและเสนอใหกรมไปรษณยโทรเลขอนมต 2. การพกพาเครองวทยคมนาคมไปใชงานนอกทตงหนวยงาน จะตองพกพาไปเพอการปฏบตราชการเทานน และพกพาในลกษณะทเหมาะสม 3. ผใชเครองวทยคมนาคมตองมบตรประชาชนตวผใชเครองวทยคมนาคม และบตรประจ าเครองวทยคมนาคมส าหรบแสดงตอเจาพนกงานเมอถกตรวจคนในกรณเครองวทยคมนาคมสวนตว ผใชจะตองแสดงใบอนญาตตอเจาพนกงานเมอถกตรวจคน

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 34

ภาพท 5.1 วทยสอสารของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

หลกปฏบตในการตดตอสอสาร 1. ตองจดบนทกหรอเตรยมขอความทจะพดไวกอน เพอความรวดเรว การทว งถามถกตอง และ

เปนหลกฐานในการตดตอของสถานตนเองอกดวย 2. ขอความทจะพดทางวทย ตองสน กะทดรด ชดเจน และไดใจความ 3. กอนพดตองฟงกอนวาขายสอสารนนวางหรอไม เพอจะไดไมเกดการรบกวนการท างานของ

สถานอน โดยตองใชนามเรยกขานทก าหนดใหเทานน 4. ตรวจสอบนามเรยกขานของหนวยงานหรอบคคลทจะตองท าการตดตอสอสารกอน 5. การเรยกขานหรอการตอบการเรยก ตองปฏบตตามระเบยบปฏบตของขายสอสารการเรยกขาน

การเรยกขานตองครบองคประกอบ ดงน - “นามเรยกขาน” ของสถาน บคคล ทถกเรยก - “จาก” - “นามเรยกขาน”ของสถาน บคคล ทเรยก - “เปลยน”

การตอบรบการเรยกขาน การตอบในการเรยกขาน ครงแรกตองตอบแบบเตม ซงประกอบดวย ก.“นามเรยกขาน” ของสถาน บคคล ทเรยก ข.“จาก” ค. “นามเรยกขาน” ของสถาน บคคล ทถกเรยก ง. “เปลยน”

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 35

* ตวอยาง (ศนยฯ เรยก) กภย 401 จาก ทท าการ เปลยน (ลกขายตอบ) ทท าการ จาก กภย 401 เปลยนหรอ (ลกขายตอบ) กภย 401 ว.2 เปลยน (ตอบอยางยอ)

ขนตอนการตดตอสอสาร 1. การตดตอสอสารโดยทวไปเรยกศนยฯ ทสงกด

- การเรยกขาน / การตอบ - ใชนามเรยกขานทก าหนด

2. แจงขอความ / วตถประสงค / ความตองการ - สน กะทดรด ชดเจน ไดใจความ - ใชประมวลสญญาณ ว. ทก าหนด

3. จบขอความลงทายค าวาเปลยน

การรบ/แจงเหตฉกเฉน 1. เมอพบเหตหรอตองการความชวยเหลอใหแจงศนยฯ ทสงกดหรอสญญาณ ทสามารถตดตอ

สอสารได 2. เตรยมรายละเอยด (ใคร ท าอะไร ทไหน เมอไร อยางไร) ของเหตเพอจะไดแจงไดทนท 3. เมอแจงเหตแลวควรเปดเครองรบ –สงวทยใหพรอมไวเพอจะไดฟงการตดตอประสานงาน

รายละเอยดเพมเตม 4. เมอแจงเหตแลวควรรายงานผลคบหนาในการประสานงานเปนระยะ 5. เมอมผแจงเหตแลวไมควรสอดแทรกเขาไป ควรฟงอยางสงบเพอมใหเกดการรบกวนและความ

สบสน

หลกการใชวทยสอสารทวไป (เชดชย นลมภาชาต, ไมระบป) 1. ควรพดดวยค าสนๆเขาใจงาย

2. การกดคย พดวทยสอสารควรกดไมเกน 30 วนาท เวนระยะในการพด หากกดคยนานหรอแชไวจะท าใหตวสงก าลงช ารดเสยหายไดงาย หากซอมคอนขางแพง

3. การใชสายอากาศใหเลอกใช หากสถานทใกลกนควรใชสายอากาศยาง 4. การใชสายอากาศยาวหรอสายอากาศสไลด หากใชพดตดตอควรดงสายอากาศออกจนสด

5. ไมควรใชวทยพดหยอกลอเลน หรอดมสราในขณะใชวทยสอสาร หากมเหตการณดวน ผมความจ าเปนเรงดวนไมสามารถตดตอแทรกได และหากอยในเครอขายความถจะไดยนทกสถาน แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 36

6. เมอน าวทยสอสารเขาเครองชารตแบตเตอร ไมควรพดในขณะชารตเพราะจะท าใหถานเสอมสภาพเรวขน และระบบก าลงสงเสอมสภาพดวย

7. การพกพาวทยสอสาร ควรพกพาในขณะสวมเครองแบบปฏบตงาน 8. ไมควรน าวทยสอสารไปตงไวบนโตะรบประทานอาหารตามรานอาหารสาธารณะทวไป 9. ไมควรน าวทยสอสารในสวนทเปนแบตเตอรไปทบ หรอเคาะแทนคอน 10. การใชรหสบางรหสทวไป เลกใช หรอใชแลวเกดความสบสนได เชน ว. 2 ว.8 ใช 28 ควรใช

ค าวา ทราบขอความแลว หรอเลกตดตอ ขอบคณ( ว.61 ทวไปจะเลกใชแลว) 11. เมอปฏบตงานเขาไปในพนทหางไกล และไปเปนกลมควรใชวทยสอสารเพยงเครองเดยว สวน

ทเหลอควรปดไวเพอประหยดพลงงาน 12. ในการเขาซม(งานปราบปราม) ใหระมดระวงการใชวทยสอสาร ควรปดไว หากมการตดตอ

ควรใชก าลงพลสอสารหรอใชสญญาณมอในการตดตอ 13. การใชรหสตวเลขตอบคคล ควรหลกเลยงหมายเลข 9 14. พงสงวรวา ไมมความลบบนความถ

โดยทวไปหนวยราชการจะใชประมวลรหสสญญาณ ตามตารางท 5.1

การใชและการบ ารงรกษาเครองรบ–สงวทยคมนาคม 1. การใชเครองวทยคมนาคมชนดมอถอไมควรอยใตสายไฟฟาแรงสง ตนไมใหญ สะพานเหลก หรอสงก าบงอยางอนทเปนอปสรรคในการใชความถวทย 2. กอนใชเครองวทยคมนาคมใหตรวจดวาสายอากาศ หรอสายน าสญญาณตอเขากบขวสายอากาศเรยบรอยหรอไม

3. ขณะสงออกอากาศไมควรเพมหรอลดก าลงสง (HI – LOW) 4. ในการสงขอความ หรอพดแตละครงอยากดสวทซ (PTT) ไมควรสงนานเกนไป (เกนกวา 30 วนาท)

แบตเตอร 1. แบตเตอรใหมใหท าการประจกระแสไฟฟาครงแรกนานประมาณ 16 ชวโมง กอนการน าไปใชงาน และครบ 16 ชวโมงแลว ใหน าแบตเตอรออกจากเครองประจแบตเตอรจนกวาแบตเตอรจะเยนจงจะน าแบตเตอรไปใชงานได

2. แบตเตอร (NICKEL CADMIUM) ตองใชงานใหหมดกระแสไฟฟาจงจะน าไปประจกระแสไฟฟาได 3. การประจกระแสไฟฟาหลงจากกระแสไฟฟา ตามขอ 2 หมดแลว ใหน าไปท าการประจกระแสไฟฟาใหมตามระยะเวลาใชงานแบตเตอร 4. ถาแบตเตอรใชงานไมหมดกระแสไฟฟา ไมควรท าการประจกระแสไฟฟาเนองจากจะท าใหแบตเตอร (NICKEL CADMIUM) เสอมสภาพเรวกวาก าหนด 5. ถาแบตเตอรสกปรกทงทตวเครองรบ – สง และขวแบตเตอรใหท าความสะอาดโดยใชยางลบส าหรบลบหมกท าความสะอาด แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 37

สายอากาศ 1. ความยาวของสายอากาศจะตองสมพนธกบความถวทยทใชงาน 2. สายอากาศชนดชก ตองชกสายอากาศใหสดในขณะใชงาน และเกบทละทอน

การพกพาเครองวทยคมนาคม 1. วทยสอสารใหใชไดเฉพาะพนททไดรบอนญาต

2. การพกพาเครองวทยชนดมอถอ ตองน าใบอนญาตตดตวไปดวย หรอถายส าเนาและมการรบรองส าเนาดวย 3. การพกพาเครองวทยชนดมอถอเขาไปในสถานทตาง ๆ ควรพจารณาถงสภาพของสถานทดวยวาควรปฏบตอยางไร เชน ในหองประชม ในรานอาหาร ถาจ าเปนควรใชหฟง

4. ขณะพกพาวทยควรแตงกายใหเรยบรอย และมดชดโดยสภาพ 5. ในกรณทมเจาหนาทขอตรวจสอบ ควรใหความรวมมอ โดยสภาพ

ตารางท 5.1 ประมวลรหสสญญาณวทย รหส ความหมาย ว.0 ขอรบค าสง แจงใหทราบ ว.2 ไดยนหรอไม ว.1 อยทไหน ว.2 ไดยนหรอไม ว.3 ทบทวนขอความ ว.4 ออกปฏบตหนาท ว.5 ความลบ ว.6 ขออนญาตตดตอโดยตรง(ทางวทย) ว.7 ขอความชวยเหลอ ว.8 ขาว ขาวสาร ขอความ ว.9 มเหตฉกเฉน ว.10 อยประจ าท ตดตอทาง ว. ได ว.11 หยดพก ตดตอทาง ว. ได ว.12 หยดพก ตดตอทาง ว. ไมได ว.13 ใหตดตอทางโทรศพท

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 38

รหส ความหมาย ว.14 เลกปฏบตหนาท ว.15 พบ/ใหไปพบ ว.16 ขอทดสอบสญญาณวทย

ว.16-1 จบใจความไมได ว.16-2 ไมชดเจน แตพอฟงได ว.16-3 ชดเจนพอใช ว.16-4 ชดเจนด ว.16-5 ชดเจนดมาก

ว.17 มเหตอนตรายหามผาน ว.18 รถเสย ว.19 ถกโจมต สถานถกปด ว.20 ตรวจคน/ จบกม ว.21 ออกเดนทางจาก...(สถานท) ว.22 ถง...(สถานท) ว.23 ผาน...(สถานท) ว.24 เวลา/ ขอทราบเวลา ว.25 ไปยง...(สถานท) ว.26 ใหตดตอทางวทยใหนอยทสด ว.27 ตดตอทางโทรพมพ ว.28 ประชม ว.29 มราชการ/ ธระ ว.30 ขอทราบจ านวน คน/ สงของ ว.31 เปลยนไปใชชอง 1 ว.32 เปลยนไปใชชอง 2 ว.33 เปลยนไปใชชอง 3 ว.34 เปลยนไปใชชอง 4 ว.35 เตรยมพรอมเพอปฏบตการ ว.36 เตรยมพรอมเตมอตรา ว.37 เตรยมพรอมครงอตรา ว.38 เตรยมพรอม 1 ใน 3 อตรา

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 39

รหส ความหมาย ว.39 การจราจรตดขด ว.40 อบตเหตจากรถยนต ว.41 สญญาไฟจราจรเสย ว.42 การเดนทางเปนขบวน ว.43 ตงจดตรวจ ว.44 สงโทรสาร ว.45 เหตการณปกต ว.50 รบประทานอาหาร ว.51 ปวย ว.52 ยกเลก ว.53 อยรานอาหาร ว.54 อยโรงแรม ว.55 ผกก. มาตรวจ ว.56 เพอนมา ว.57 ก าลงโดยสารทางเรอ ว.59 เปลยนทศทาง ว.60 ญาต เพอน ว.61 ขอบคณ ว.62 สงของ ว.63 บานพก

นอกจากประมวลรหสสญญาณวทยดงกลาวขางตนแลว ยงมรหสแจงเหตทวไป และรหสแจงเหต เพลงไหม ทเจาหนาทควรรหากจ าเปนตองปฏบตงานรวมกบหนวยงานอน

ตารางท 5.2 รหสแจงเหตทวไป

รหส ความหมาย เหต 100 มเหตประทษรายตอทรพยสน เหต 111 ลกทรพย เหต 121 วงราวทรพย เหต 131 ชงทรพย เหต 141 ปลนทรพย

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 40

รหส ความหมาย เหต 200 มเหตประทษรายตอรางกาย เหต 211 ท ารายรางกายไมไดรบบาดเจบ เหต 221 ท ารายรางกายไดรบบาดเจบ เหต 231 ท ารายรางกาย บาดเจบสาหส เหต 241 ฆาคนตาย เหต 300 การพนน เหต 510 วตถตองสงสยเกยวกบระเบด เหต 511 ไดเกดระเบดขนแลว เหต 512 วตถระเบดตรวจสอบแลวไมระเบด

ตารางท 5.3 รหสแจงเหตเพลงไหม

รหส ความหมาย เหต 501 การบรการน า ยกรถ ตดตนไม เหต 502 ขนสงผปวย เหต 503 สาธารณภย ทางบก น า อากาศ เหต 201 เพลงไหมหญา เหต 202 ไฟฟาลดวงจร เหต 203 เพลงไหมยานพาหนะ เหต 204 เพลงไหมชมชน ตกแถว บานเรอน เหต 205 เพลงไหมอาคารเกบเชอเพลง เหต 206 เพลงไหมอาคารสง ขนาดใหญ

ทมา: สถานดบเพลงธนบร http://www.fire2rescue.net

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 41

บทท 6 การปฐมพยาบาลเบองตน

การชวยฟนคนชพขนพนฐาน เปนเรองแรกทจ าเปนในการชวยชวต เปนการชวยฟนคนชพ ซงหมายถง การชวยเหลอผทหยด

หายใจ หรอหวใจหยดเตน (จากแผนพบของ สพฉ.)

ลกษณะของผปวยทตองท าการฟนคนชพ คอ หมดสต ไมรสกตว ไมหายใจ หรอหายใจเฮอก

ขนตอนการชวยฟนคนชพขนพนฐานในผปวยอาย 8 ป ขนไป ใหปฏบตดงน

1. ตรวจดวาผปวยรสกตวหรอไม โดยการใชมอทง 2 ขาง

จบบรเวณหวไหล เขยาใหแรงพอควรพรอมเรยกผปวยดงๆ

2. หากผปวยไมตอบสนอง ใหโทรศพทขอความ ชวยเหลอ ผานหมายเลข 1669 ใหเรวทสด

3. ตรวจดวาผปวยหายใจหรอไม หากไมหายใจ หรอหายใจเฮอก ใหปฏบตดงน แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 42

3.1 กดนวดหวใจ (Cardiopulmonary Resuscitation : CPR) - จดใหผปวยนอนหงายบนพนราบและแขง

ผชวยเหลอนงคกเขาอยทางดานขางของผปวย - วางสนมอลงไปขนานกบแนวกงกลางหนาอก

แลวน ามออกขางมาประกบ ประสานนว และท าการลอกนว กระดกขอมอ ขน โดยใหสนมอสมผสกบหนาอกเทานน โนมตวมาใหแนวแขนตงฉากกบ หนาอกของผปวย

- แขนตรงและตง ออกแรงกดลงไปโดยใชแรง จากหวไหล กดใหหนาอกยบลงไปอยางนอย 5 ซม. โดยใหสนมอสมผสกบ หนาอกผปวยตลอดการกดนวดหวใจ สนมอไมหลดจากหนาอกผปวยดวย อตราความเรวตามจงหวะเพลง “สขกนเถอะเรา”หรอดวยความเรว 100 ครง/นาท

3.2 เปดทางเดนหายใจ

- ถามผชวยเหลอมากกวา 1 คน ใหท าการเปด ทางเดนหายใจ โดยการกดหนาผากและเชยคาง

3.3 ชวยการหายใจ ถาเปนญาตสนทและมนใจวาไมเปนโรคตดตอใดๆ

ใหท าการชวยหายใจโดยการเปาปากผปวย 2 ครง โดยวางปากผชวยเหลอ ครอบปากผปวยใหแนบสนท บบจมกผปวยและเปาลมเขาไป โดยการเปาแตละ ครงใหยาว ประมาณ 1-2 วนาท จนเหนหนาอกผปวยยกตวขนพรอมกบปลอย ใหหนาอกผปวยยบลงมาอยต าแหนงเดมกอนทจะเปาครงท 2

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 43

การหามเลอด เลอดออกแบงไดเปน 2 กรณ

1. เลอดออกภายนอก คอ การทเลอดไหลออกมาจากบาดแผล ไรฟน เหงอก จมก (เลอดก าเดา) และอนๆ ทเหนไดชดเจน

2. เลอดออกภายใน คอ การทเลอดออกภายในรางกายไมสามารถมองเหนได แตสงเกตไดจากปสสาวะสแดง ไอเปนเลอด แขน/ขา/สะโพกพองใหญขน รวมกบอาการหนามดเปนลม เปนตน ในคมอเลมนจะกลาวถง เฉพาะภาวะเลอดออกภายนอก ซงสามารถชวยเหลอไดดงน - ถาเลอดออกจากบาดแผล และบาดแผลมขนาดเลก ใหลางแผล แลวใชแผนผาทสะอาดวางลงบนบาดแผล แลวกดใหแนนประมาณ 5 – 10 นาท จนเลอดหยด จงหยดกดและใชผาพนไว - ถาเลอดออกจากบาดแผล และบาดแผลมขนาดใหญ ใหลางแผล ใชแผนผาพบปดปากแผลแลวใชสนมอหรอฝามอกดใหแนนประมาณ 10 – 15 นาท จนเลอดหยด แลวรบสงโรงพยาบาล หากเลอดไมหยดไหล และแผลเกดทแขนหรอขา ใหใชสนมอกดทหลอดเลอดแดงทแขนพบ หรอขาหนบ จนเลอดพอไหลซมๆ อยากดจนแขนหรอขาซดหรอเขยว แลวรบสงโรงพยาบาล ควรใสถงมอยางกอนสมผสเลอดผบาดเจบ (สนต หตถรตน, 2552)

ภาพท 6.1 การท าแผลผบาดเจบเนองจากรถจกรยานยนตลม

ภาวะเจบปวยฉกเฉน (ศนยฝกอบรมปฐมพยาบาลและสขอนามย สภากาชาดไทย, 2553) ไดแก การเปนลม การเปนลมเนองจากสญเสยเหงอมาก (ลมรอน) และภาวะชอก 1. การเปนลม หมายถง การหมดความรสกในชวงสนๆ เนองจากเลอดไปเลยงสมองไมพออาการ

ออนเพลย เวยนศรษะ หนาซด ตวเยน ชพจรเบา การปฐมพยาบาล

- นอนราบ ยกปลายเทาสงกวาหวใจประมาณ 1 ฟต หรอ 1 ศอก หรอนงแลวโนมศรษะลง มออยระหวางเขาทงสองขาง

- คลายเสอผาใหหลวม หายใจเขาออกลกๆ

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 44

- ใหดมน าหวาน และหรอน าเกลอแร (น าสะอาด 1 แกว ผสมผงเกลอแร 1 ซอง) - จดใหมอากาศถายเทด หามคนมง 2. การเปนลมเนองจากสญเสยเหงอมาก (ลมรอน) หมายถง การทรางกายเสยเหงอมาก จนท าให

สญเสยเกลอแรและน ามากผดปกต ซงเปนสาเหตใหเลอดไปเลยงสมองลดลง อาการเปนตะครว หรอปวดศรษะมาก หนาซด เหงอออกมาก ออนเพลย คลนไส ตวรอนเลกนอย (ถาตวรอนมากหนาจะแดง ชพจรเบา เรว อาจหมดสตไปชววบ

การปฐมพยาบาล - จดใหนอนราบ ในทเยนกวาบรเวณทท าใหเปนลม - คลายเสอผาใหหลวม ถาหนาซดยกขาสง 1 ฟต หรอ 1 ศอก (ถาหนาแดงตวรอนจดหามยกขา

สงเพราะจะท าใหเลอดไปเลยงสมองมากเกนไป) - เชดตวดวยผาชบน าธรรมดาจนอณหภมของรางกายปกต - ใหดมน าผสมผงเกลอแร หรอน าเกลอเจอจาง (เกลอแกง ¼ - ½ ชอนชาตอน า 1 แกว) 3. ภาวะชอก หมายถง สภาวะทเลอดไปเลยงเซลลตางๆ ของรางกายไมเพยงพอ สงผลใหเนอเยอ

ขาดออกซเจน อาการ เมอเรมชอก ชพจรเตนเรวและเบา หนาซด ตวเยน มเหงอชน ขณะชอก อาการออนเพลย เวยนศรษะ คลนไส หายใจเรวขนไมสม าเสมอ กระหายน า (รมฝปากแหง) ชพจรเบามาก กระสบกระสาย แววตาเลอนลอย ไมมแวว รมานตาขยาย เรมไมรสกตว และหวใจหยดเตน

การปฐมพยาบาล - ถามเลอดออกมากใหหามเลอดกอน

- นอนราบตะแคงหนายกปลายเทาสงกวาล าตว (ถามกระดกหกรวมดวย ควรดามกระดกกอนยกปลายเทา)

- คลายเสอผาใหหลวม - หมผาใหอบอนและรบน าผบาดเจบสงโรงพยาบาลโดยเรว - ควรประเมนความรสกและการหายใจตลอดเวลา ถาไมหายใจใหปฏบตการชวยชวตขน

พนฐาน (โดยการเปาปาก 2 ครง กดหนาอก 30 ครง) - ถาชอกและหมดสตแตยงหายใจอยใหจดทานอนทปลอดภย - ควรหลกเลยงสงทแพเพอปองกนภาวะชอก

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 45

ภาพท 6.2 แสดงการจดทานอนทปลอดภย

4. สารพษ และพษจากสตว (สนต หตถรตน, 2552)

4.1 แผลงพษกด - ดรอยแผล ถางไมมพษ แผลจะเปนรอยถลอก ใหท าแผลแบบแผลถลอก ถาแผลไม

ลกลาม หรอไมมอาการอน ไมตองไปหาหมอ แผลจะหายเอง ถางมพษจะมรอยเขยว เหมอนรอยเขมฉดยา 1 หรอ 2 จด

แผลงไมมพษ แผลงพษกด

ภาพท 6.3 แสดงรอยแผลงกด

- พดปลอบใจไมใหกลวหรอตกใจ ใหนอนนงๆ ถาจ าเปนใหเคลอนไหวนอยทสด (อยาเคลอนไหว สวนทถกกดถาไมจ าเปน)

- หามดมเหลา ยาดองเหลา หรอยากลอมประสาท - หามใชมดกรดปากแผล หามบบเคนบรเวณแผล เพราะจะท าใหแผลช า สกปรก และ

ท าใหพษกระจายเรวขน - หามขนชะเนาะรดแขนหรอขา เพราะจะเกดอนตรายมากขน (ถาจะรดควรใชผา

มากกวาเชอก และอยารดแนนจนสอดนวผานไมได) - รบพาไปหาหมอ ถาเปนไปไดควรน าซากงทกดไปดวย แตผปวยไมควรตงเอง เพราะ

หลงถกงกด ควรอยนงๆ และใหคนอนตงแทน แตไมควรเสยเวลากบการตง ควรสงเกตสและรปรางถามองเหนแลวรบไปโรงพยาบาล

- ถาหยดหายใจ ใหเปาปากชวยหายใจ

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 46

ภาพท 6.4 เซรมแกพษง 4.2 แผลถกสตวกด (เชน ลง และสนข)

- ใหรบท าแผลทนท โดยลางแผลดวยน าสะอาด ( เชน น าประปา และน าสก) กบสบฟอกสบหลายๆครง - เชดรอบแผลดวยน ายาโพวโดนไอโอดน หรอแอลกอฮอล หรอทงเจอรใสแผลสด

- รบพาไปหาหมอ เพอพจารณาฉดยาปองกนบาดทะยก ยาปองกนโรคกลวน า และใชยาปฏชวนะ

4.3 แผลแมลงกดตอย 4.3.1 ผง แตน ตอ ตอย

- ใชหลอดดดนม (หลอดกาแฟ) เลกๆ แขงๆ หรอปลายดามปากกาลกลนทถอดไสออกแลว ครอบจดทถกกด กดลงใหเหลกในโผล แลวดงเอาเหลกในออกถาท าไดทนทและท าไดส าเรจ ถาชาจนบรเวณทถกตอยบวมแลวอยาพยายามไปบบเคนเพราะจะท าใหอกเสบบวมมากขน

- ใชหวหอมผาครง เอาดานทผาถบนผวหนงบรเวณทถกแมลงกดหรอตอย ท าซ าทก 5 นาท

- ทาแผลดวยแอมโมเนย หรอครมไตรแอมซโนโลน - ถาปวดใหกนยาพาราเซตามอล แลวใชน าแขงประคบ - ถาหนงตาบวมหรอหายใจไมสะดวก หรอถกตอยหลายแหง รบไปหาหมอเพอให

การรกษาทเหมาะสม 4.3.2 ตะขาบ แมงมม แมงปอง กด

- ทาแผลดวยแอมโมเนย หรอครมไตรแอมซโนโลน - ถาปวดใหกนยาพาราเซตามอล หรอใชน าแขงประคบ - ถาปวดมาก ควรพาไปหาหมอ

4.4 พษสตวทะเล (รวมทงเงยงปลาทมพษ) การไดรบพษจากสตวทะเล เชน เทาถกเงยงปลากระเบนหรอปลาดกทะเลต า ใหรบแชสวน

ทเจบในน าอน (รอนพอทนได) นานประมาณ 4 – 5 นาท ถายงปวดใหกนยาพาราเซตามอล แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 47

4.5 แผลถกแมงกะพรนไฟ - ใชใบมดคมๆ หรอแผนพลาสตกบางๆ ขดบรเวณนน เพอเอาเมอกออก - ลางแผลดวยน าสะอาด - ใชใบผกบงทะเล (ขยใหมน า) ทา หรอ ทาดวยน าปนใส แอมโมเนย หรอ ครมไตร- แอมซโนโลน - ถาอาการไมดขน รบน าสงโรงพยาบาล

4.6 เมนทะเลต าเทา พยายามเอาหนามออก ถาเอาออกไมได ใหใชกอนหนทบหนามทต าอยในเทาใหแหลกละเอยด ถาไมหายปวด ใหกนยาพาราเซตามอล แลวใชน าแขงประคบ

อทยานแหงชาตทกแหงควรมกระเปายาส าหรบใชประจ าชดกภยทกชด รายละเอยดของยาและอปกรณทควรมในกระเปายา ใหดในตารางท 6.1 และควรเพมน าเกลอ 0.9 % ส าหรบท าความสะอาดบาดแผล และน ายาใสแผล Povidine Iodine Solution

ภาพท 6.5 การเตรยมชดปฐมพยาบาล

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

หนา | 48

ตารางท 6.1 ยาและอปกรณทควรมในกระเปายา

ทมา: ศนยฝกอบรมปฐมพยาบาลและสขอนามย สภากาชาดไทย

แหงชาต | ส านกอทยานแหงชาต

ล าดบท รายการ จ านวน

1 พลาสเตอรยา 10 ชน 2 ไฟฉาย 1 กระบอก 3 พลาสเตอรตดแผล 1 มวน 4 กรรไกร 1 อน 5 ผามวนยดขนาด 2 นว 1 มวน 6 ผามวนยดขนาด 3 นว 1 มวน 7 ผากอสสะอาดขนาด 2x2 นว 1 หอ 8 ผากอสสะอาดขนาด 4x4 นว 1 หอ 9 ผากอสหมส าล(Pad) 2 ชน 10 ผากอสสะอาดปดตา 2 ชน 11 ผาสามเหลยมขนาด 36x36x51 นว 2 ผน 12 ผาพลาสตก ขนาด 2 เมตร (หมได) 1 ผน 13 ถงมอยาง ชนดใชแลวทง 3 ค 14 หนงสอพมพเพอใชแทนเฝอก 2 ฉบบ 15 สมดโนตเลมเลกพรอมดนสอหรอปากกา 1 ชด 16 คมอปฐมพยาบาล 1 เลม 17 ผงเกลอแร 5 ซอง 18 ยาเคลอบกระเพาะ 1 ขวด 19 ยาแกผนคน 1 ขวด 20 ยาแกปวดเมอย 1 หลอด 21 ยาแกปวด แกไข 10 เมด 22 เจลลางมอ 1 ขวด