คู่มือปฏิบัติงาน (work...

คมอปฏบตงาน (WORK MANUAL) กรมแพทยทหารเรอ

หนวยงานผรบผดชอบ : โรงพยาบาลทหารเรอกรงเทพ กรมแพทยทหารเรอ

สขภาพจตและยาเสพตด

คมอปฏบตงาน (WORK MANUAL) กรมแพทยทหารเรอ

หนวยงานผรบผดชอบ : โรงพยาบาลทหารเรอกรงเทพ กรมแพทยทหารเรอ

สขภาพจตและยาเสพตด 1. การใหความรเรองสขภาพจตเบองตน 2. การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน 3. การใหค าแนะน า/การปรกษาปญหาสขภาพจตเบองตน 4. การใหความรเรองยาเสพตดเบองตน 5. การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ 6. การตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะเพอการตดตามผลหลงการ

บ าบดรกษายาเสพตด

คมอปฏบตงาน (WORK MANUAL) กรมแพทยทหารเรอ กรมแพทยทหารเรอ หนวยงานผรบผดชอบ : รพ.ทร.กรงเทพ พร.

เลขทเอกสาร WM-NMD-PFU8-1-R00 สถานะเอกสาร :

เรอง : การใหความรเรองสขภาพจตเบองตน หนา 1/12

ระบบงานการดแลสขภาพจตก าลงพล ทร.

สารบญ 1. วตถประสงค 2. ขอก าหนดทส าคญของกระบวนการ 3. ค าจ ากดความ 4. ก าหนดขอบเขตและความรบผดชอบ 5. กระบวนการขนตอน (Work Flow) 6. การตดตามประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการ 7. เอกสารอางอง

บนทกการอนมตและการแกไข

ส าเนาท………………..…

ฉบบท รายละเอยดการแกไข ผอนมต วนบงคบใช ฉบบ R01 ฉบบ R02 ฉบบ R03

คมอปฏบตงาน : การใหความรเรองสขภาพจตเบองตน

เลขทเอกสาร WM-NMD-PFU8-1-R00 หนา 2/12

1. วตถประสงค 1.1 เพอใหก าลงพลของกองทพเรอมความรในเรองสขภาพจตเบองตน 1.2 เพอใหก าลงพลทไดรบความรเรองสขภาพจตเบองตน สามารถน าความรทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม

2. ขอก าหนดทส าคญของกระบวนการ 2.1 หนวยของ ทร. ทมหนวยแพทยปฐมภม ไดรบการสนบสนนตามทรองขอ

3. ค าจ ากดความ 3.1 การใหความรเรองสขภาพจต หมายถง การบรรยายใหความร เผยแพรประชาสมพนธ การจดนทรรศการ การจดกจกรรม ใหความรเรองทเกยวของกบสขภาพจตเบองตน

4. ก าหนดขอบเขตและความรบผดชอบ 4.1 รพ.ทร.กรงเทพ พร. เปนเจาภาพหลกในการเกบรวบรวมขอมล จากหนวยแพทย พร. 5. กระบวนการขนตอน (Work Flow) 6. การตดตามประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการ 6.1 การน าเสนอผลการปฏบตงาน การรายงานผลการปฏบตงาน การสมตรวจตามกระบวนการ 7. เอกสารอางอง 7.1 กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข(2550) .คมอคลายเครยด (ฉบบปรบปรงใหม).กรงเทพมหานคร : บรษท บยอนด พบลสชง. 7.2 สมบต ตาปญญา (2526). คมอคลายเครยด ความรเรองความเครยด การปองกนและแกไข. กรงเทพมหานคร : เหรยญบญการพมพ. 7.3 http://www.dmh.go.th

http://www.dmh.go.th/



รบการรองขอ

เตรยมการ

ด าเนนกจกรรม

รวบรวมสถต / รายงาน

หนา 4/12

5. ขนตอนภายในกระบวนการและเสนทางการเลอนไหลของงาน (Work flow) ชอกระบวนการ...การใหความรเรองสขภาพจตเบองตน................................................................ .....หมายเลข/รหส.................................................................. ตวชวดทส าคญของกระบวนการ...หนวยใน ทร. ไดรบการสนบสนนใหความรเรองสขภาพจตตามทรองขอ..............................………………..

ล าดบ ขนตอนของกระบวนการ เวลา ค าอธบาย หนวย/ผรบผดชอบ

ขนตอน เอกสารทเกยวของ

1

1. หนวยแพทยรบการรองขอการใหความรเรองสขภาพจตจากหนวยใน ทร.

2

1 สปดาห

2. เตรยมการ - รวบรวมขอมล : กลมเปาหมาย : วน เวลา สถานท : รปแบบการใหความร ; การบรรยาย การจดนทรรศการ แจกแผนพบ

หนวยแพทยปฐมภม

-เอกสารหมายเลข 1 ความรเรองสขภาพจต -ชดนทรรศการใหความรเรองสขภาพจต

1 วน

3. การด าเนนกจกรรม -การด าเนนการโดยบรรยายใหความร / การจดนทรรศการใหความร/ แจกแผนพบ


-เอกสารหมายเลข 1 ความรเรองสขภาพจต -ชดนทรรศการใหความรเรองสขภาพจต




หนา 5/12



ทก 3 4. รวบรวมสถต / รายงาน -การด าเนนการรายงานสถตทกไตรมาส ให รพ.ทร.กรงเทพ พร. ทราบ

หนวยแพทยปฐมภม ผนวก ก แบบรายงานผลการด าเนนการ รวบรวมสถต /

รายงาน



ความรเรองสขภาพจตเบองตน

สขภาพจตเปนเรองทมความสมพนธระหวางคนกบสงแวดลอม โดยมความรสกหรอสภาวะทางจตใจเกยวของอยดวย การมสขภาพจตทด คอ การสามารถใชกลไกในการปรบตวทถกตอง สามารถปรบอารมณความรสกสสภาวะสมดลไดโดยทตนเองและสงแวดลอมไมเดอดรอน ผทมสขภาพจตทด มลกษณะดงน

1. เกยวกบตนเอง จะพงพอใจในการกระท าทพจารณาวาดวาถกตองแลว เขาใจตนเองด แกไขปญหาตางๆ ของตนเองไดตลอดจนสามารถควบคมอารมณได

2. เกยวกบบคคลอน ยอมยอมรบฟงความเหนของผอน นบถอและมความรกผอนอยางจรงใจ มความไววางใจผอน และท าใหประโยชนใหแกหมคณะตลอดจนรสกวาตนเปนสวนหนงของหมคณะ

3. เกยวกบความสามารถในการด าเนนชวต ผมสขภาพจตดยอมแกปญหาของตนได มความมงหมายในชวต มความรบผดชอบในหนาทของตน และรจกใชความสามารถของตนใหเปนประโยชนตอตนเองและผอน

ความเครยด และการฝกการผอนคลายความเครยด

ความเครยดคออะไร ความเครยด คอ การหดตวของกลามเนอสวนใดสวนหนงหรอหลายสวนของรางกาย ซงทกคนจ าเปนตองมอยเสมอในการด ารงชวต เชน การทรงตว เคลอนไหวทวๆไป มการศกษาพบวาทกครงทเราคดหรอมอารมณบางอยางเกดขนจะตองมการหดตว เคลอนไหวของกลามเนอแหงใดแหงหนงในรางกายเกดขนควบคเสมอ ในทางวชาการ ความเครยด หมายถง ปฏกรยาของรางกายและจตใจ ทมตอสงทมากระตน ซงค าวาปฏกรยากไมไดจ าเพาะเจาะจงวาสวนใดสวนหนง อาจจะเปนการตอบสนองของรางกายบางสวน เชน ปวดหว หวใจเตนแรง เหงอออก หรอเปนความรสกกระวนกระวาย และสงทมากระตน หรอสงเราทจะท าใหเกดความเครยดกแตกตางกนไปในแตละคน ความเครยด มทงประโยชนและโทษ แตความเครยดทเปนโทษนน เปนความเครยดชนดทเกนความจ าเปน แทนทจะเปนประโยชนกลบกลายเปนอปสรรคและอนตรายตอชวต เมอคนเราอยในภาวะตงเครยด รางกายกจะเกดความเตรยมพรอมทจะ “ส” หรอ “หน” โดยทรางกายมการเปลยนแปลงตางๆ เชน หวใจเตนแรงและเรวขน เพอฉดเลอดซงจะน าออกซเจนและสารอาหารตางๆไปเลยงเซลลทวรางกาย พรอมกบขจดของเสยออกจากกระแสเลอดอยางเรว หายใจเรวขน มานตาขยายเพอใหไดรบแสงมากขน กลามเนอหดเกรงเพอเตรยมการเคลอนไหว เตรยมสหรอหน เมอวกฤตการณผานพนไปรางกายจะกลบสสภาวะปกต แตความเครยดทเปนอนตราย กคอความเครยดทเกดขนมากเกนความจ าเปน เมอเกดแลวคงอยเปนประจ า ไมลดหรอหายไปตามปกต หรอเกดขนโดยไมมเหตการณทเปนการคมคามจรงๆ คนทจะเอาตวรอดจากความเครยดได ตองรจก “จดการ” กบความเครยดนน ซงโดยความหมายแลว การ “จดการ”ไมไดหมายความวาใหเราขจดความเครยดใหหมดไป แตหมายถงวธการทเราจะอยกบความเครยดของเราใหได



สาเหตของความเครยด 1. สภาพแวดลอมทวไป เชน มลภาวะ ไดแก เสยงดงเกนไป จากเครองจกรเครองยนต อากาศเสย จากควนทอไอเสย น าเสย ฝน ละออง ยาฆาแมลง การอยกนอยางเบยดเสยด

2. สภาพเศรษฐกจทไมนาพอใจ เชน รายไดนอยกวารายจาย 3. สภาพแวดลอมทางสงคม เชน การสอบแขงขนเขาเรยน 4. การเปลยนแปลงสงแวดลอมการท างานใหม เชน เขาท างานใหม เลอนขน เลอนต าแหนง เปนตน 5. นสยในการกน-ดม ทสงเสรมความเครยด เชน ผทดมกาแฟบอยๆ สบบหร ดมเหลา ตลอดจนกน

ของกนทมน าตาลมากๆ 6. มสมพนธภาพกบคนอนๆทไมราบรน มกมขอขดแยง ทะเลาะเบาะแวงกบคนอนเปนปกตวสย

7. ความรสกตนเองต าตอยกวาคนอน ตองพยายามตอสเอาชนะ ตองการมอ านาจเหนอผอน นอกจากนความเครยด ยงอาจเกดจากอปนสยหรอวธการด าเนนชวต ของคนบางคนทมลกษณะตอไปน

1. คนทชอบแขงขนสง ชอบทาทาย ชงดชงเดนเอาชนะ 2. คนทเขมงวด เอาจรงเอาจงกบทกอยางไมมการผอนปรน 3. คนทพยายามท าอะไรหลายๆอยางในเวลาเดยวกน 4. คนทมอารมณรนแรงอดแนนในใจเปนประจ า 5. คนทใจรอน จะท าอะไรตองใหไดผลทนทไมชอบรอนาน

ผลของความเครยดตอชวต 1. ผลตอสขภาพทางกาย ไดแก อาการไมสบายทางกายตางๆเชน ปวดหว ปวดเมอยตามสวนตางๆ

ของรางกาย ความผดปกตของหวใจ ความดนโลหตสง โรคกระเพาะ อาการทองผก ทองเสยบอยๆ นอนไมหลบ หอบหด เสอมสมรรถภาพทางเพศ ฯลฯ 2. ผลตอสขภาพจตใจ น าไปส ความวตกกงวล ซมเศรา กลวอยางไรเหตผล อารมณไมมนคง เปลยนแปลงงาย หรอโรคประสาทบางอยาง นอกจากนความเครยดสงผลตอรางกายและจตใจ ยอมสงผลไปถง ประสทธภาพในการท างาน สมพนธภาพตอครอบครวและบคคลแวดลอม และเมอประสทธภาพในงานตกต า สมพนธภาพเสอมทรามลง จตใจยอมไดรบผลตงเครยดมากขน ซ าซอน นบวาความเครยดเปนภยตอชวตอยางยง

การฝกผอนคลายความเครยด วธปฏบตเพอลดความเครยดมมากมาย หลายคนอาจเคยใช เชน การเลนดนตร การฟงเพลง วาดรป

ปลกตนไม หรอออกก าลงกาย เหลานเปนวธการทไมเจาะจง สามารถเลอกใชไดเมอเผชญกบความเครยดไมรนแรง สวนวธทจะน าเสนอตอไปน นบเปนวธการเฉพาะในการลดความเครยดในทางวชาการ ซงสามารถลดความเครยดได ขนอยกบวาใครใชไดผลมากนอยแคไหน



เมอเครยด กลามเนอสวนตางๆ ของรางกายจะหดเกรงและจตใจจะวนวาย สบสน ดงนน เทคนคการ ผอนคลายความเครยดสวนใหญจงเนนการผอนคลายกลามเนอ และการท าจตใจใหสงบเปนหลก ซงวธทจะน าเสนอในทน เปนวธงายๆ สามารถท าไดดวยตวเอง ม 6 วธดงน

1. การฝกเกรงและคลายกลามเนอ 2. การฝกการหายใจ 3. การท าสมาธเบองตน 4. การจนตนาการ 5. การนวดคลายเครยด

วธการผอนคลายความเครยดนน ขนอยกบบคลกภาพของแตละบคคล ด งนนจงควรเลอกวธทเหมาะกบตนเอง และน าไปฝกฝนดวยความตงใจตอไป ในการฝกครงแรกๆ ใจอาจจะยงคอยพะวงอยกบขนตอนการฝก จนรสกวาความเครยดยงไมไดรบการผอนคลายออกไปเทาทควร แตเมอฝกหลายครงจนเกดความช านาญ จะชวยคลายเครยดไดเปนอยางด

ส าหรบการฝกคลายเครยดนน เมอเรมฝกควรฝกบอยๆ วนละ 2 - 3 ครง และควรฝกทกวน ตอเมอฝกจนช านาญแลวจงลดลงเหลอเพยงวนละ 1 ครงกพอ หรออาจฝกเฉพาะเมอรสกเครยดเทานนกได แตอยากแนะน าใหฝกทกวน โดยเฉพาะกอนนอนจะชวยใหจตใจสงบ และนอนหลบสบายขน

1. การฝกเกรงและคลายกลามเนอ กลามเนอทควรฝกม 10 กลมดวยกน คอ 1. แขนขวา 2. แขนซาย 3. หนาผาก 4. ตา แกมและจมก 5. ขากรรไกร รมฝปากและลน 6. คอ 7. อก หลง และไหล 8. หนาทอง และกน 9. ขาขวา 10. ขาซาย

วธการฝก - นงในทาสบาย - เกรงกลามเนอไปทละกลม คางไวสก 10 วนาท แลวคลายออก จากนนกเกรงใหมสลบกนไป

ประมาณ 10 ครง คอยๆ ท าไปจนครบทง 10 กลม - เรมจากการก ามอ และเกรงแขนทงซายขวาแลวปลอย - บรเวณหนาผาก ใชวธเลกควใหสง หรอขมวดควจนชดแลวคลาย - ตา แกม และจมก ใชวธหลบตาป ยนจมกแลวคลาย - ขากรรไกร รมฝปากและลน ใชวธกดฟน เมมปากแนนและใชลนดนเพดานโดยหบปากไวแลวคลาย - คอ โดยการกมหนาใหคางจรดคอ เงยหนาใหมากทสดแลวกลบสทาปกต - อก หลง และไหล โดยหายใจเขาลกๆ แลวเกรงไว ยกไหลใหสงทสดแลวคลาย



- หนาทองและกน ใชวธแขมวทอง ขมบกนแลวคลาย - งอนวเทาเขาหากน กระดกปลายเทาขนสง เกรงขาซายและขวาแลวปลอย การฝกเชนนจะท าใหรบรถงความเครยดจากการเกรงกลามเนอกลมตางๆ และรสกสบายเมอคลาย

กลามเนอออกแลว ดงนน ครงตอไปเมอเครยดและกลามเนอเกรงจะไดรตว และรบผอนคลายโดยเรว กจะชวยไดมาก

2. การฝกการหายใจ ฝกการหายใจโดยใชกลามเนอกระบงลมบรเวณหนาทองแทนการหายใจโดยใชกลามเนอหนาอก เมอ

หายใจเขา หนาทองจะพองออก และเมอหายใจออก หนาทองจะยบลง ซงจะรไดโดยเอามอวางไวทหนาทองแลวคอยสงเกตเวลาหายใจเขาและหายใจออกหายใจเขาลกๆ และชาๆ กลนไวชวครแลวจงหายใจออก ลองฝกเปนประจ าทกวน จนสามารถท าไดโดยอตโนมต

การหายใจแบบนจะชวยใหรางกายไดรบออกซเจนมากขน ท าใหสมองแจมใส รางกายกระปรกระเปราไมงวงเหงาหาวนอน พรอมเสมอส าหรบภารกจตางๆ ในแตละวน

วธการฝก นงในทาทสบาย หลบตา เอามอประสานไวบรเวณทอง คอยๆ หายใจเขา พรอมๆ กบนบเลข 1 – 4

เปนจงหวะชาๆ 1…….2…….3……..4 ใหมอรสกวาทองพองออก กลนหายใจเอาไวชวคร นบ 1 ถง 4 เปนจงหวะชา ๆ เชนเดยวกบเมอหายใจเขา คอยๆ ผอนคลายลมหายใจออก โดยนบ 1 - 8 อยางชาๆ 1…..2…..3……4….…5…...6.….7..….8

พยายามไลลมหายใจออกมาใหหมด สงเกตวาหนาทองแฟบลง ท าซ าอก โดยหายใจเขาชาๆ กลนไว แลวหายใจออก โดยชวงทหายใจออกใหนานกวาชวงหายใจเขา

ขอแนะน า การฝกหายใจ ควรท าตดตอกนประมาณ 4 - 5 ครง ควรฝกทกครงทรสกเครยด รสกโกรธ รสกไมสบายใจ หรอฝกทกครงทนกได ทกครงทหายใจออก ใหรสกวาไดผลกดนความเครยดออกมาดวยจนหมด เหลอไวแตความรส กโลงสบายเทานน ในแตละวน ควรฝกการหายใจทถกวธใหไดประมาณ 40 ครง แตไมจ าเปนตองท าตดตอในคราวเดยวกน

3. การท าสมาธเบองตน เลอกสถานททเงยบสงบ ไมมใครรบกวน เชน หองพระ หองนอน หองท างานทไมมคนพลกพลาน หรอ

มมสงบในบาน นงขดสมาธ เทาขวาทบเทาซาย มอชนกนหรอมอขวาทบมอซายตงตวตรง หรอจะนงพบเพยบกไดตามแตจะถนด ก าหนดลมหายใจเขาออก โดยสงเกตลมทมากระทบปลายจมก หรอรมฝปากบน ใหรวาขณะนนหายใจเขาหรอออก



วธการฝก - หายใจเขาทองพอง หายใจออกทองยบ - หายใจเขานบ 1 หายใจออกนบ 1 - นบไปเรอยๆ จนถง 5 - เรมนบใหมจาก 1 - 6 แลวพอ - กลบมานบใหมจาก 1 – 7 แลวพอ - กลบมานบใหมจาก 1 – 8 แลวพอ - กลบมานบใหมจาก 1 – 9 แลวพอ - กลบมานบใหมจาก 1 – 10 แลวพอ - ยอนกลบมาเรม 1 – 5 ใหม วนไปเรอยๆ

ขอเพยงจตใจจดจออยกบลมหายใจเขาออกเทานน อยาคดฟงซานเรองอน เมอจตใจแนวแนจะชวยขจดความเครยด ความวตกกงวล ความเศราหมอง เกดปญญาทจะคดแกไขปญหาและเอาชนะอปสรรคตางๆ ในชวตไดอยางมสต มเหตมผล และยงชวยใหสขภาพรางกายดขนดวย

4. การจนตนาการ การใชจนตนาการ เปนกลวธอยางหนงทจะเบยงเบนความสนใจจากสถานการณอนเครงเครยดใน

ปจจบน ไปสประสบการณเดมในอดตทเคยท าใหจตใจสงบและเปนสขมากอน การยอนระลกถงประสบการณทสงบสขในอดตจะชวยใหจตใจผอนคลาย ละวางจากความเครยดได

ระยะหนง การใชจนตนาการเปนวธการคลายเครยดไดชวคราว ไมใชวธการแกปญหาทสาเหต จงไมเหมาะทจะ

น ามาใชบอยๆ ในขณะจนตนาการ ตองพยายามใหเหมอนจรงทสด คลายจะสมผสไดครบทงภาพ รส กลน เสยง และ

สมผส เพอจะไดเกดอารมณคลอยตาม จนรสกสขสงบไดเหมอนอยในสถานการณนนจรงๆ วธการฝก เลอกสถานททสงบ เปนสวนตว ปลอดจากการรบกวนของผอน นงในทาทสบาย ถาไดเกาอทมพนกพง

ศรษะดวยจะเปนการดมาก หลบตาลง เรมจนตนาการถงเหตการณทสงบสขในอดต เชน การนงดพระอาทตยตก การด าน าชมธรรมชาต การเดนชมสวนดอกไม การนงตกปลารมตลง เมอจนตนาการจนจตใจสงบ และเพลดเพลนแลวใหบอกสงดๆ เกยวกบตวเองวา ฉนเปนคนด ฉนเปนคนเกง ฉนไมหวนกลวตออปสรรคใดๆ ฉนสามารถเอาชนะอปสรรคตาง ๆ ไดอยางแนนอน นบ 1.........2.........3 แลวคอย ๆ ลมตาขน คงความรสกสงบเอาไว พรอมทจะตอสกบปญหา

อปสรรคในชวตตอไป



5. การนวดคลายเครยด ความเครยดเปนสาเหตท าใหกลามเนอหดเกรง เลอดไหลเวยนไมสะดวก ปวดตนคอ ปวดหลง เปนตน

การนวดจะชวยผอนคลายกลามเนอ กระตนการไหลเวยนของเลอด ท าใหรสกปลอดโปรง สบายตว หายเครยด และลดอาการเจบปวดตาง ๆ ลง

การนวดทจะน าเสนอในทน เปนการนวดไทย ซงสามารถนวดไดดวยตนเอง และเหมาะส าหรบผทมอาการปวดศรษะ ปวดเมอยบรเวณตนคอ บา ไหล อนมสาเหตมาจากความเครยด

ขอควรระวง 1. ไมควรนวดขณะทก าลงเปนไข หรอกลามเนอบรเวณนนอกเสบ หรอเปนโรคผวหนง ฯลฯ 2. ควรตดเลบใหสนกอนนวดทกครง หลกการนวดทถกวธ 1. การกด ใหใชปลายนวทถนด ไดแก นวหวแมมอ นมช หรอนวกลาง 2. ในทนการนวดจะใชการกด และการปลอยเปนสวนใหญ โดยใชเวลากดแตละครงประมาณ 10

วนาท และใชเวลาปลอยนานกวาเวลากด 3. การกดใหคอย ๆ เพมแรงทละนอย และเวลาปลอยใหคอยๆ ปลอย 4. แตละจด ควรนวดซ าประมาณ 3- 5 ครง

จดทนวด มดงน

1. จดกลางระหวางคว ใชปลายนวช หรอนวกลางกด 3 - 5 ครง

2. จดใตหวคว ใชปลายนวช หรอนวกลางกด 3 – 5 ครง

3. จดขอบกระดกทายทอย จดกลาง ใชนวหวแมมอกด 3 – 5 ครง

จดสองจดดานขาง ใชวธประสานมอบรเวณทายทอย

แลวใชนวหวแมมอทงสองขางกดจดสองจดพรอมๆ กน 3 – 5 ครง

4. บรเวณตนคอ ประสานมอบรเวณทายทอย

ใชนวหวแมมอทงสองขางกดตามแนวสองขางของกระดกตนคอ

โดยกดไลจากตนผมลงมาถงบรเวณบา 3 – 5 ครง



5. บรเวณบา ใชปลายนวมอขวาบบไหลซายไลจากบาเขาหาตนคอ

ใชปลายนวมอซายบบไหลขวาไลจากบาเขาหาตนคอ ท าซ า 3 – 5 ครง

6. บรเวณบาดานหนา ใชนวหวแมมอขวากดจดใตกระดกไหปลารา

จดตนแขน และจดเหนอรกแรของบาซาย

ใชนวหวแมมอซายกดจดเดยวกน ทบาขวา ท าซ า 3 – 5 ครง

7. บรเวณบาดานหลง ใชนวทถนดของมอขวาออมไปกดจดบน

และจดกลางของกระดกสะบก และจดรกแรดานหลงของบาซาย

ใชนวทถนดของมอซายกดจดเดยวกนทบาขวา ท าซ า 3 – 5 ครง



เรอง : การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน หนา 1/24




ส าเนาท………………..…


คมอปฏบตงาน : การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน


1. วตถประสงค 1.1 เพอใหก าลงพลของกองทพเรอ ทตองการทราบภาวะสขภาพจตของตนเอง ไดรบการประเมนภาวะ สขภาพจต และทราบผลสขภาพจตของตนเองในเบองตน 1.2 เพอใหก าลงพลทมภาวะสขภาพจตในระดบต าไดเขาสกระบวนการปรกษาทางสขภาพจตหรอไดรบ ค าแนะน าทางสขภาพจตในเบองตน

2. ขอก าหนดทส าคญของกระบวนการ 2.1 ก าลงพลของกองทพเรอ ไดรบการประเมนภาวะสขภาพจตและทราบผลสขภาพจตของตนเอง และ

ไดรบการปรกษาหรอค าแนะน าในเบองตน 3. ค าจ ากดความ

3.1 ภาวะสขภาพจต หมายถง ภาวะทบคคลมอารมณมนคง สามารถปรบตวใหเขากบสงคมทเปลยนแปลง มาก ๆ ได มสมรรถภาพในการท างานและอยรวมกบผอนดวยความพอใจเบกบานแจมใสอยเสมอ ไมม ความวตกกงวลใด ๆ มแนวคดทถกตอง และมสภาพชวตทเปนสข

3.2 การประเมนภาวะสขภาพจต หมายถง การประเมนสขภาพจตโดยใชแบบประเมนดงน 3.2.1 แบบสอบถามสขภาพทวไป General Health Questionnaire ฉบบภาษาไทย ( Thai GHQ 30 )

3.2.2 แบบคดกรองและประเมนโรคซมเศรา/ แบบคดกรองความเสยงตอการฆาตวตาย 3.2.3 แบบคดกรองโรคจต

4. ก าหนดขอบเขตและความรบผดชอบ 4.1 รพ.ทร.กรงเทพ พร. เปนเจาภาพหลกในการเกบรวบรวมขอมล จากหนวยแพทย พร. 5. กระบวนการขนตอน (Work Flow) 6. การตดตามประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการ 6.1 การน าเสนอผลการปฏบตงาน การรายงานผลการปฏบตงาน การสมตรวจตามกระบวนการ 7. เอกสารอางอง 7.1 ธนา นลชยโกวทย จกรกฤษณ สขยง และชชวาลย ศลปกจ. “ความเชอถอได และความแมนตรงของ General Health Questionnaire ฉบบภาษาไทย. “วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย. 2539 ; 41(1) : 2 – 17 7.2 http://www.dmh.go.th




ก าลงพล ทร. ขอรบการประเมน

ประเมนภาวะสขภาพจตโดยใช Thai GHQ30

ผดปกต ปกต

แจงผล

ใหค าแนะน าเบองตน

คดกรองโรคซมเศรา/โรคจต

ผดปกต/มความเสยง

ปกต/ไมมความเสยง

สงตอผเชยวชาญ

กลบไปปฏบตหนาทตามปกต

รายงานสถต

หนา 4/24

5. ขนตอนภายในกระบวนการและเสนทางการเลอนไหลของงาน (Work flow) ชอกระบวนการ...การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน.....................................................................หมายเลข/รหส.................................................................. ตวชวดทส าคญของกระบวนการ...การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตนใหแกก าลงพลทตองการประเมนสขภาพจตของตนเอง..............................………………..



1

1. ก าลงพล ทร. ตดตอหนวยแพทยปฐมภมเพอขอตรวจสขภาพจต/ หนวยแพทยรบการรองขอ

หนวยแพทยปฐมภม เอกสารหมายเลข 2 การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน

2

5-1 นาท 2. ประเมนภาวะสขภาพจตโดยใชแบบสอบถามสขภาพทวไป (Thai GHQ 30)

หนวยแพทยปฐมภม เอกสารหมายเลข 2 การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน

3

10 -20 นาท

3. ผลการประเมน - กรณผลการประเมนอยในเกณฑปกต จนท.สายแพทย แจงผลใหผรบการประเมนทราบ แจกแผนพบความรเกยวกบสขภาพจต ค าแนะน าเบองตน และกลบไปปฏบตหนาทตามปกต - กรณผลการประเมนอยในเกณฑผดปกต จนท.สายแพทย แจงใหผรบการประเมนทราบและท าการประเมนเพมเตมโดยใชแบบคดกรองโรคซมเศรา และการฆาตวตาย และแบบคดกรองโรคจต - ประเมนเพมเตมโดยใชแบบคดกรองโรคจต และ แบบคดกรองโรคซมเศราและการฆาตวตาย

หนวยแพทยปฐมภม เอกสารหมายเลข 2 การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน เอกสารหมายเลข 3 การใหค าแนะน า/การปรกษาสขภาพจตเบองตน

ก าลงพล ทร. ขอรบการประเมน

ประเมนภาวะสขภาพจตโดยใช Thai GHQ30

ผดปกต ปกต

คดกรองโรคซมเศรา/โรคจต

แจงผล

ใหค าแนะน าเบองตน

หนา 5/24



4

4. - กรณประเมนเพมเตมแลวพบวาปกต(ไมมโรคจต) ไมมความเสยงเปนโรคซมเศรา จนท.สายแพทยใหค าแนะน าเบองตน - กรณประเมนเพมเตมแลวพบวาผดปกต/มความเสยงเปนโรคซมเศรา และฆาตวตาย ใหสงตอผเชยวชาญ

หนวยแพทยปฐมภม เอกสารหมายเลข 2 การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน เอกสารหมายเลข 3 การใหค าแนะน า/การปรกษาสขภาพจตเบองตน

5

ทก 3 เดอน 1. รายงานผลการปฏบตงานทกไตรมาส หนวยแพทยปฐมภม ผนวก ก แบบรายงานผลการด าเนนการ

ปกต/ไมมความเสยง

ผดปกต/มความเสยง

กลบไปปฏบตหนาทตามปกต สงตอผเชยวชาญ

รายงานสถต



การประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน

การเขาใจถงสภาพจตใจของบคคลทมาขอรบบรการดานสขภาพจต หรอผทมปญหาดานสขภาพจตนนเปนเรองทละเอยดออนและตองใชระยะเวลา รวมทงตองมความรความเขาใจเกยวกบสขภาพจต แตในทางปฏบตมขอจ ากดทงในเรองเวลาและ บคลากร ดงนนเพอใหเจาหนาทสายแพทยเขาใจในด าเนนการดานสขภาพจตเบองตน จงไดรวบรวมแบบประเมนภาวะสขภาพจตเบองตน เพอใหเจาหนาทสายแพทยสามารถเขาใจ และชวยเหลอผรบบรการไดอยางถกตองเหมาะสม โดยผทจะแบบประเมนเหลานไปใช ตองไดรบการฝกอบรมกอน แบบประเมนภาวะสขภาพจตเบองตนทน าไปใชกบก าลงพล ทร. มดงน

1. แบบวดสขภาพคนไทย (TMHQ 30) 2. การคดกรองและประเมนโรคซมเศรา

3. แบบคดกรองโรคจต



แบบสอบถามสขภาพทวไป (Thai GHQ – 30)

ค าชแจง แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอตองการทราบถงสภาวะสขภาพของทานในระยะสองถงสามสปดาหทผานมาวาเปนอยางไร กรณาตอบค าถามตอไปน โดยขดเครองหมายวงกลมรอบค าตอบทใกลเคยงกบสภาพของทานในปจจบนหรอในชวงสองถงสามสปดาหทผานมามากทสด โดยไมรวมถงปญหาททานเคยมในอดต และกรณาตอบ ค าถามทกขอ ในระยะสองถงสามสปดาหทผานมานทาน 1) สามารถมสมาธจดจอกบสงทก าลงท าอยได ก. ดกวาปกต ข. เหมอนปกต ค. แยกวาปกต ง. แยกวาปกตมาก 2) นอนไมหลบเพราะกงวลใจ ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 3) มอาการกระสบกระสาย หลบไมสนท ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 4) หาอะไรท าและท าใหตวเองไมมเวลาวางได ก. มากกวาปกต ข. เหมอนปกต ค. คอนขางนอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 5) ออกไปนอกบานบอยเทาทเคย ก. มากกวาปกต ข. เทาปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 6) จดการกบสงตางๆ ไดดพอๆ กบคนสวนใหญทอยในสภาพเดยวกบทาน

ก. ดกวามาก ข. ดพอๆ กน ค. คอนขางนอยกวา ง. นอยกวามาก 7) รสกวาโดยทวไปแลวท าอะไร ๆ ไดด ก. ดกวาปกต ข. เหมอนปกต ค. ดนอยกวาปกต ง. ดนอยกวาปกตมาก 8) พอใจกบการทท างานลลวงไปได ก. มากกวาปกต ข. พอๆ กบตามปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 9) สามารถมความรสกรกและอบอนตอคนใกลชดได ก. ดกวาปกต ข. เทาปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 10) รสกวาสามารถเขากบคนอนไดงาย ก. ดกวาปกต ข. เทาปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 11) ใชเวลาคยเลนกบคนอนมาก ก. ใชเวลามากกวาปกต ข. เทาปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวามาก

ยศ-ชอ -สกล…………….……………….………………...…............... อาย……….ป สงกด………………….…………………..…............



12) รสกวาไดท าตวใหเปนประโยชนในเรองตางๆ ก. มากกวาปกต ข. เหมอนปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 13) รสกวาสามารถตดสนใจในเรองตางๆ ได ก. มากกวาปกต ข. เหมอนปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 14) รสกตงเครยดอยตลอดเวลา ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 15) รสกวาไมสามารถทจะเอาชนะความยากล าบากตางๆ ได

ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 16) รสกวาชวตตองดนรนอยตลอดเวลา ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 17) สามารถมความสขกบกจกรรมในชวตประจ าวนตามปกตได ก. มากกวาปกต ข. เหมอนปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 18) มองอะไรเครงเครยดไปหมด ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 19) รสกกลวหรอตกใจโดยไมมเหตผลสมควร ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 20) สามารถทจะเผชญหนากบปญหาตางๆ ของตวเองได ก. ดกวาปกต ข. เหมอนปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก 21) รสกเรองตางๆ ทบถมจนรบไมไหว ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 22) รสกไมมความสขและเศราหมอง ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. ชากวาปกต ง. ชากวาปกตมาก 23) รสกเสยความมนใจในตวเองไป ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 24) คดวาตวเองเปนคนไรคา ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 25) รสกวาชวตนหมดหวงโดยสนเชง ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 26) รสกมความหวงในอนาคตของตวเอง ก. มากกวาปกต ข. เทาปกต ค. นอยกวาปกต ง. มความหวงนอยมาก 27) รสกมความสขด ตามสมควร เมอดโดยรวมๆ ก. มากกวาปกต ข. เทาปกต ค. นอยกวาปกต ง. นอยกวาปกตมาก



28) รสกกงวล กระวนกระวาย และเครยดอยตลอดเวลา ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 29) รสกไมคมคาทจะมชวตอยตอไป ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก 30) รสกวาบางครงท าอะไรไมไดเลยเพราะประสาทตงเครยด ก. ไมเลย ข. ไมมากกวาปกต ค. คอนขางมากกวาปกต ง. มากกวาปกตมาก



ขอแนะน าในการใช แบบสอบถาม General Health Questionnaire ฉบบภาษาไทย

( Thai GHQ 30 ) วตถประสงคของแบบสอบถาม เพอคดกรองปญหาสขภาพจตของประชากรในชมชน ทสามารถคดกรองปญหาส าคญ 2 ประการ คอ

1. การไมสามารถด าเนนชวตในดานตาง ๆ ไดอยางปกตสขตามทควรจะเปน 2. การมปญหาทท าใหเกดความทกขใจ โดยเนนถงปญหาทผดไปจากสภาวะปกตของบคคลตาง ๆ เชน

ปญหาบคลกภาพ วธการใช

เปนแบบสอบถามทประชาชนสามารถตอบไดดวยตนเอง ดงนนจงเหมาะทจะน าไปใชกบบคคลท สามารถอานออกเขยนได ในกรณทไมสามารถอานดวยตนเองได อาจใชวธใหบคคลอนอานใหฟงและผตอบ แบบสอบถามเปนผเลอกค าตอบดวยตนเอง ขอค าถามของ Thai GHQ จะครอบคลมปญหาใหญๆ 4 ดาน คอ ความรสกไมเปนสข (Unhappiness) ความวตกกงวล (Anxiety) ความบกพรองเชงสงคม (Social impairment) และความคดวามโรคทางกายโรคใดโรคหนงหรอหลายโรค (Hypocondriasis)

เวลาทใชในการตอบค าถาม Thai GHQ – 60 ผทอานออกเขยนได และไมมปญหาอน ๆ ทจะเปนอปสรรค ตอการตอบจะใชเวลาประมาณ 5 – 10 นาท สวนฉบบ Thai GHQ – 30 กจะใชเวลานอยลงตามล าดบ ค าชแจง แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอตองการทราบถงสภาวะสขภาพของทานในระยะสองถงสาม สปดาหทผานมา เปนอยางไรบาง กรณาตอบค าถามตอไปน โดยเขยนเครองหมายวงกลมรอบค าตอบทใกลเคยง กบสภาพของทานในปจจบน หรอในชวงสปดาหทผานมามากทสด โดยไมรวมถงปญหาททานเคยมในอดตและกรณาตอบค าถามทกขอโดยค าตอบแตละขอม 4 ตวเลอก การใหคะแนน

GHQ score (0–0–1–1) คอ ตอบ ก ให 0 คะแนน / ข ให 0 คะแนน / ค ให 1 คะแนน / ง ให 1 คะแนน

การแปลผล คะแนนตงแต 4 ขนไป ถอวาผดปกต อยางไรกตาม Thai GHQ เปนเพยงแบบคดกรองปญหา

สขภาพจต และบอกเพยงวานาจะมความผดปกตทางจตเวชเทานน แตไมสามารถบอกไดวามความผดปกตทางจตเวชชนดใด การน าไปใชประโยชน

เปนแบบคดกรองทสามารถน าไปใชในการส ารวจชมชนทวไป และสถานบรการสาธารณสขหรอคลนก ผปวยนอกทวไป



แบบคดกรองและประเมนโรคซมเศรา ขอแนะน าในการใช

การคดกรองและประเมนโรคซมเศรา แนวทางปฏบตในการคดกรองและประเมนโรคซมเศรา

1. ชแจงการคดกรองโรคซมเศรา ใบเอกสารท 1

2. ซกประวตทวไป ใบเอกสารท 2 ในสวนท 1

3. สอบถามตามแบบคดกรองโรคซมเศรา 2 ค าถาม (2 Q) ใบเอกสารท 2 ในสวนท 2

4. แปลผลแบบคดกรอง 2 ค าถาม (2 Q) ใบเอกสารท 3

5. เมอพบผทมแนวโนมปวยเปนโรคซมเศรา มแนวทางในการแจงผลและใหสขภาพจต ใบเอกสารท 4

6. การประเมนอาการซมเศราดวย 9 ค าถาม (9 Q) (ประเมนทกรายทคดกรองไดผลบวก และควร

ประเมนทนทหลงคดกรองและไมควรเวนชวงนานเกน 3 เดอน) ใบเอกสารท 5

7. การแปลผลแบบประเมนโรคซมเศราดวย 9 ค าถาม (9 Q) ใบเอกสารท 6

8. ถาผลการประเมนดวย 9 Q > 7 คะแนนขนไป ตองประเมน 8 Q ทนท

9. ประเมนการฆาตวตาย 8 ค าถาม (8 Q) ใบเอกสารท 7

10. การใหคะแนนแบบประเมนการฆาตวตาย 8 ค าถาม (8 Q) ใบเอกสารท 8

11. ตารางการแปลผลการประเมนการฆาตวตาย 8 ค าถาม (8 Q) ใบเอกสารท 9

12. โดยคะแนนรวมอยในระดบใดใหด าเนนการตามขนตอนของแตละชวงคะแนนนน



ใบเอกสารท 1

ชแจงการคดกรองโรคซมเศรา

1. ชแจงคดกรองโรคซมเศราใหกบกลมเปาหมายเพอขอความรวมมอและสรางความเขาใจ ความส าคญ

ของการคดกรอง ดงตวอยางการชแจง

“หนวยแพทย ทร. ไดเหนความส าคญของสขภาพจต โดยเฉพาะโรคซมเศรา ซงเปนโรคทเกดจากสมองท างานผดปกต โรคนสามารถปองกน และรกษาใหหายได หากทราบตงแตเรมม อาการแลวไดรบการชวยเหลอแตเนนๆ

วนน ดฉน..../ผม....ขออนญาตท าการสมภาษณทานเพอคนหาอาการของโรคซมเศราดวยการถาม อาการทเกดขนในรอบ 2 สปดาหทผานมา ถาหากทานอนญาต จะเปนประโยชนตอการดแลสขภาพของทานอยางมาก...ทานยนดใหสมภาษณหรอไม”

2. กรณทไดรบอนญาต กใหใชแบบคดกรองโรคซมเศราดวย 2 ค าถาม (2Q) โดยเนนการถามถงอาการท

เกดขนในชวง 2 สปดาหทผานมาจนถงวนทสอบถาม

3. ในขณะทถาม หากผถกถามไมเขาใจ ใหถามซ า ไมควรอธบายหรอขยายความเพม แลวใหผถกถามตอบ

ตามความเขาใจของเขาเอง ถามตามแบบคดกรองทละขอ โดยพยายามถามใหไดค าตอบทกขอ




แบบคดกรองโรคซมเศรา สวนท 1 ขอมลทวไป ชอ – สกล.......................................................................................อาย...............ป HN……………………………... เพศ ( ) ชาย ( ) หญง สถานภาพ ( ) โสด ( ) สมรส ( ) หมาย ( ) หยา/ราง จ านวนสมาชกในครอบครว.............คน ทอย.................................................................................... .................................................................................. ....................................................................................................................................................................... หมายเลขโทรศพททสามารถตดตอได...................................................................................................................................................................... สมาชกในครอบครว/บคคล ททานมความสนทสนม ไววางใจ ในการขอค าแนะน าปรกษา หรอใหการดแลทาน ในเวลาททานมความรสกไมสบายใจหรอเจบปวย คอ............................................................................................................................................. ........................ มความสมพนธเปน..................ทอย............................................................................................ ................... ............................................................................................................................. ......................................... หมายเลขโทรศพททสามารถตดตอได................................................................................................................................................ ...................... สวนท 2

ค าถาม ระยะเวลา ม ไมม 1. ใน 2 สปดาหทผานมารวมวนน ทานรสกหดห เศรา หรอทอแท สนหวง

หรอไม

2. ใน 2 สปดาหทผานมารวมวนน ทานรสกเบอ ท าอะไรกไมเพลดเพลน หรอไม




การแปลผลแบบคดกรอง 2 ค าถาม (2Q)

1. ถาค าถาม ไมม ทง 2 ค าถาม หมายถง ปกต ไมเปนโรคซมเศราในขณะน โดยใหแจงผลดงน

“ผลจากการสมภาษณ...ทานไมมอาการส าคญของโรคซมเศราในขณะน แตกควรสงเกตและเฝาระวงอาการของทานเอง หากมอาการคลายกบทถามไปแลว ควรไปปรกษาสถานบรการสาธารณสขใกลบาน”

2. ถาค าตอบ ม ขอใดขอหนง หรอทง 2 ขอ (มอาการใดๆ ในค าถามท 1 และ 2 )

หมายถง มแนวโนมทจะเปนโรคซมเศรา หรอมโอกาสทจะปวยเปนโรคซมเศรา ใหแจงผลการคดกรอง และใหความรเรองโรคซมเศรา




แนวทางในการแจงผลและใหสขภาพจตศกษาแกผทมแนวโนมปวยเปน โรคซมเศรามดงน หลงคดกรองเสรจ ใหประเมนความรเดมของผถกสมภาษณกอนวา

“ไมทราบวาทานรจกหรอเคยไดยนเกยวกบโรคซมเศราหรอไม” 1. ถาผถกสมภาษณตอบวา “เคย” ใหถามตอวา “เทาททานทราบมา...โรคนเปนอยางไร” หากผถก

สมภาษณบอกไดถกตอง ใหชนชมวา มความรดมาก แตหากตอบไมถกตอ งใหเพมเตมตามค าอธบาย

เชนเดยวกบกรณทผถกสมภาษณตอบวา “ไมเคย”

2. ถาผถกสมภาษณตอบวา “ไมเคย” ใหอธบายวา

“โรคซมเศรา ไมใชโรคจตหรอวกลจรต เปนบา โรคซมเศราเปนโรคทเกดจากความผดปกตของสมองอยางหนงทท าใหผปวยมอาการซมเศรา ทอแท สนหวง เบอไมอยากท าอะไร เหนอยงาย ไมคอยมแรง บางรายท างานไมได หรอ มความคดอยากฆาตวตาย

โรคนมอาการเปนๆ หายๆ เรอรง สามารถรกษาใหหายไดถาตรวจพบแตเนนๆ และรกษาถกวธดวยยาและจตบ าบด ถามอาการนอยๆ สามารถลดอาการไดดวยการออกก าลงกาย”

3. แจงผลการคดกรอง โดยบอกผถกสมภาษณวา

“จากการคดกรองเบองตน พบวา ทานมโอกาสทจะเปนโรคซมเศรา...ทานควรจะตองไปรบการตรวจประเมนอยางละเอยดทโรงพยาบาล ใหเรวทสด ภายใน 2 สปดาห เพอวา ทานจะไดรบการชวยเหลอและรกษาแตเนนๆ ปองกนไมใหลกลาม รนแรง หรอเรอรง”

4. ตรวจสอบความเขาใจและอารมณความรสกของผถกสมภาษณโดยการถาม

“จากทฟงมาทงหมด ทานมความคดเหนหรอความรสกอยางไร” หรอ “ทานคดวาจะไปรบการตรวจประเมนโรคซมเศราอยางละเอยดทโรงพยาบาลหรอไม....ไปทไหน

..อยางไร” 5. หากผถกสมภาษณมแนวโนมทจะไมไปรบการตรวจประเมน ใหสงรายชอไปทเจาหนาทสาธารณสข

ในสถานบรการใกลบานโดยตรง เพอตดตามใหไดรบการประเมน อาการซมเศราดวย 9Q ตอไป

6. รวบรวม และสงผลการคดกรองทงหมดใหแกเจาหนาททสาธารณสขใกลบาน และผถกสมภาษณ

ทกรายทผลการคดกรองมแนวโนมปวยเปนโรคซมเศรา(ตอบวาใชในขอใดขอหนงหร อทงสองขอจากการ

สมภาษณดวย 9Q ) ควรไดรบการประเมนอาการซมเศราดวย 9Q ภายใน 2 สปดาหไมเกน 3 เดอน




ชอ – สกล.................................................อาย..........ปHN................................................................................

แบบประเมนโรคซมเศราดวย 9 ค าถาม (9Q)

ล าดบค าถาม

ในชวง 2 สปดาหผานมา รวมทงวนน

ทานมความรสก/อาการเหลานบอยแคไหน

ไมมเลย

เปนบางวน

1-7 วน

เปนบอย >7 วน

เปนทกวน

1 เบอ ไมสนใจอยากท าอะไร 0 1 2 3

2 ไมสบายใจ ซมเศรา ทอแท 0 1 2 3

3 หลบยาก หรอหลบๆ ตนๆ หรอหลบมากไป 0 1 2 3

4 เหนอยงาย หรอ ไมคอยมแรง 0 1 2 3

5 เบออาหาร หรอกนมากเกนไป 0 1 2 3

6 รสกไมดกบตวเอง คดวาตวเองลมเหลวหรอท าใหตนเองหรอครอบครวผดหวง

0 1 2 3

7 สมาธไมดเวลาท าอะไร เชน ดโทรทศน ฟงวทย หรอ ท างานทตองใชความตงใจ

0 1 2 3

8 พดชา ท าอะไรชาลงจนคนอนสงเกตเหนได หรอกระสบกระสาย ไมสามารถอยนงได เหมอนทเคยเปน

0 1 2 3

9 คดท ารายตนเอง หรอคดวาถาตายไปคงจะด 0 1 2 3

0 1 2 3

คะแนนรวมทงหมด




การแปลผลแบบประเมนโรคซมเศราดวย 9 ค าถาม (9 Q)

คะแนนรวม การแปลผล < 7 ไมมอาการของโรคซมเศราหรอมอาการของโรคซมเศราระดบนอยมาก

7 – 12 มอาการของโรคซมเศรา ระดบนอย (สงตอผเชยวชาญ) 13 – 18 มอาการของโรคซมเศรา ระดบปานกลาง (สงตอผเชยวชาญ)

> 19 มอาการของโรคซมเศรา ระดบรนแรง (สงตอผเชยวชาญ) หมายเหต ผลการประเมนดวย 9 Q > 7 ขนไปตองประเมน 8 Q ทนท




ชอ – สกล.................................................อาย..........ปHN.......................................................... ....................

แบบประเมนการฆาตวตาย 8 ค าถาม (8Q)

ล าดบ ค าถาม

ระยะเวลา ค าถาม ไมใช ใช

1 ในเดอนทผานมา รวมวนน

คดอยากตาย หรอ คดวาตายไปจะดกวา


อยากท ารายตวเอง หรอ ท าใหตวเองบาดเจบ


คดเกยวกบการฆาตวตาย (ถาตอบวา คดเกยวกบฆาตวตาย ใหถามตอ) ทานสามารถควบคมความอยากฆาตวตายททานคดอยนนไดหรอไม หรอ บอกไดไหมวา คงจะไมท าตามความคดนน ในขณะน

ได

ไมได


มแผนการทจะฆาตวตาย


ไดเตรยมการทจะท ารายตนเอง หรอ เตรยมการจะฆาตวตายโดยตงใจวาจะ ใหตายจรงๆ


ไดท าใหตวเองบาดเจบ แตไมตงใจทจะท าใหเสยชวต


ไดพยายามฆาตวตาย โดยคาดหวง/ ตงใจทจะใหตาย

8 ในชวตทงหมด ทผานมา

ทานเคยพยายามฆาตวตาย




การใหคะแนนแบบประเมนการฆาตวตาย 8 ค าถาม (8Q)

ล าดบ ค าถาม

ระยะเวลา ค าถาม ไมใช ใช


คดอยากตาย หรอ คดวาตายไปจะดกวา 0 1


อยากท ารายตวเอง หรอ ท าใหตวเองบาดเจบ

0 2


คดเกยวกบการฆาตวตาย (ถาตอบวา คดเกยวกบฆาตวตายใหถามตอ) ทานสามารถควบคมความอยากฆาตวตายททานคดอยนนไดหรอไม หรอบอกไดไหมวา คงจะไมท าตามความคดนน ในขณะน

0 ได 0

6 ไมได

8


มแผนการทจะฆาตวตาย 0 8


ไดเตรยมการทจะท ารายตนเอง หรอเตรยมการจะฆาตวตายโดยตงใจวาจะใหตายจรงๆ

0 9


ไดท าใหตวเองบาดเจบแตไมตงใจทจะท าใหเสยชวต

0 4


ไดพยายามฆาตวตาย โดยคาดหวง/ ตงใจทจะใหตาย

0 10

8 ในชวตทงหมดทผานมา

ทานเคยพยายามฆาตวตาย 0 4




ตารางการแปลผลการประเมนการฆาตวตาย 8 Q

คะแนนรวม การแปลผล

0 คะแนน ไมมแนวโนมทจะฆาตวตายในปจจบน

1 – 8 คะแนน แนวโนมทจะฆาตวตายในปจจบน ระดบนอย (ใหการปรกษา และใหความรแกญาตเรองการดแลเฝาระวงผปวย)

9 – 16 คะแนน แนวโนมทจะฆาตวตายในปจจบน ระดบปานกลาง (ใหการปรกษา หากไมมญาตมาดวยควรสงใหแพทยเพอท าการรกษา)

> 17 คะแนน แนวโนมทจะฆาตวตายในปจจบน ระดบรนแรง (สงแพทยเพอท าการรกษา รบปวยในโรงพยาบาล)



แบบคดกรองโรคจต (Psychotic Screening Test)

ชอ – สกล................................................................................ อาย..................ป เพศ ชาย หญง การศกษา........................................................ สถานภาพ....................... อาชพ............... ................................... กรณากาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบอาการทพบเหน (ภายใน 1 เดอนจนถงปจจบนมอาการเหลานหรอไม ถามอาการตองมอาการอยางนอย 6 เดอน และมอาการทเกดขนตองมอาการตตอกน 1 เดอน)

อาการทพบเหน จากสมภาษณญาต /

บคคลใกลชด ไมม (0) ม (1)

1. พดเพอเจอ 2. แตงกายทมลกษณะแปลกไมเหมาะสม 3. กาวราว วนวาย ท ารายผอน 4. แยกตวเองออกจากสงคม ไมสงสงกบใคร 5. หวาดระแวงโดยไมมเหตผล 6. คดวาตนเองมความสามารถพเศษกวาคนธรรมดา 7. หแววหรอเหนภาพหลอน 8. มพฤตกรรมอนๆ ทผดปกตจากคนทวไป คะแนนรวม

อาการทพบเหน จากสมภาษณผปวย

ไมม (0) ม (1) 1. หวาดระแวงโดยไมมเหตผล 2. คดวาตนเองมความสามารถพเศษกวาคนอน 3. หแววหรอเหนภาพหลอน คะแนนรวม

คะแนนรวมทงหมด



การแปลผลและการใหคะแนนแบบคดกรองโรคจต

การใหคะแนน แบบคดกรองโรคจตทงหมด 11 ขอ โดยสมภาษณญาตผปวย 8 ขอ และสมภาษณผปวยหรอบคคลทอยในกลม 3 ขอ ใหคะแนน ดงน โดยไดคะแนน 1 คะแนนขนไปใหสงสยวาเปนโรคจต ควรแนะน าใหเขารบการรกษาตงแตระยะเรมแรก

ตอบ ไมม ให 0 คะแนน ตอบ ม ให 1 คะแนน



ขอแนะน าในการใช โรคจต หรอตามความเขาใจของชาวบานวา ผบา บา

ภายใน 1 เดอน จนถงปจจบนน มอาการเหลานหรอไม (มอาการอยางนอย 6 เดอน และอาการทเกดขนตองมอาการตดตอกน 1 เดอน)

แบบสมภาษณญาตหรอบคคลใกลชด

1. พดเพอเจอ หมายถง ลกษณะการพดทผดปกตขอใดขอหนง ดงตอไปน 1.1 พดคนเดยวไปเรอยๆ 1.2 เปลยนเรองพดไปเรอยๆ เนอหาไมสมพนธกน 1.3 พดมากหรอเรวกวาปกต

2. แตงตวทมลกษณะแปลกไมเหมาะสม ไดแก ความผดปกตของการแตงกายขอใดขอหนง ดงตอไปน 2.1 สวมเสอผาทสกปรกโดยไมยอมเปลยนหรอเปลยนเสอผาใหมวนละหลายๆครง 2.2 ไมสนใจความสะอาดของรางกาย เชน ไมอาบน า หนวดเครา หรอผมเผารงรงสกปรก มคราบไคล

ตามตว หรออาบน าบอยๆ 2.3 แกผาในทสาธารณะ 2.4 ใสเสอผาสฉดฉาด และแตงตวดวยเครองประดบมากไปกวาเดม จนผดกาลเทศะ เชน แตงชดลเก

ซงไมใชงานเทศกาลตางๆ 3. กาวราว วนวาย ท ารายผอน ไดแก การอาละวาด ท าลายขาวของ ท ารายผอน โดยไมมเหตผล 4. แยกตวเองออกจากสงคม ไมสงสงกบใคร หมายถง พฤตกรรมขอใดขอหนง ดงตอไปน

4.1 เกบตวอยแตในหอง 4.2 แยกตวเองอยคนเดยว ไมสงสงกบใคร

5. หวาดระแวงโดยไมมเหตผล มพฤตกรรมขอใดขอหนง ดงตอไปน 5.1 หวาดระแวงกลวคนจะมาปองรายหรอท าราย 5.2 คดวาตนเองถกกลนแกลงหรอถกจบผด 5.3 ระแวงมคนคอยตดตาม 5.4 มความคดวามอ านาจบางอยางมาบงคบหรอควบคม 5.5 คดวาคนรอบขางมกนนทาหรอพดถงตนเอง 5.6 มความเชอหรอมความคดทไมมเหตผลและไมสอดคลองกบวฒนธรรม 5.7 สะสมอาวธไวปองกนตวจากความระแวง

6. คดวาตนเองมความสามารถพเศษกวาคนธรรมดา 6.1 เปนผวเศษ มอทธฤทธ 6.2 คดวาตนเองร ารวย แจกจายเงน โดยไมมเหตผลอนสมควร



6.3 คดวาตนเองเปนบคคลส าคญหรอมความสมพนธกบผสงศกด 7. หแววหรอเหนภาพหลอน มอาการขอใดขอหนง ดงตอไปน

7.1 ไดยนเสยงโดยไมเหนตวคนพด หรอไดยนเสยงเพยงคนเดยว 7.2 เหนภาพทคนอนไมไดเหน 7.3 พดคนเดยวเหมอนกบโตตอบกบใคร 7.4 ท าตามเสยงแววทสง

8. มพฤตกรรมอนทผดปกตจากคนทวไป 8.1 หวเราะหรอรองไหโดยไมมเหตผล 8.2 อารมณเปลยนไปมา 8.3 กราบไหวบอยโดยไมมเหตผล 8.4 เกบสะสมสงของทไมมปะโยชน เชน เศษขยะ เศษกระปอง เศษขวด ฯลฯ

แบบสมภาษณผปวย 1. มอาการหวาดระแวง มพฤตกรรมขอใดขอหนง ดงตอไปน

1.1 หวาดระแวงกลวคนจะมาท ารายหรอปองราย 1.2 คดวาตนเองถกกลนแกลงหรอถกจบผด 1.3 ระแวงวามคนคอยตดตาม 1.4 มความคดวามอ านาจบางอยางมาบงคบหรอควบคม 1.5 คดวาคนรอบขางมกนนทาหรอพดถงตนเอง 1.6 มความเชอหรอมความคดทไมมเหตผลและไมสอดคลองกบวฒนธรรม 1.7 สะสมอาวธไวปองกนตวจากความระแวง

2. คดวาตนเองมความสามารถพเศษกวาคนธรรมดา ไดแก ผท 2.1 เปนผวเศษ มอทธฤทธ 2.2 คดวาตนเองร ารวย คดอยากแจกเงนทองโดยญาตไมเหนดวย 2.3 คดวาตนเองเปนบคคลส าคญหรอมความสมพนธกบผสงศกด

3. หแวว หรอเหนภาพหลอน มอาการขอใดขอหนง ดงตอไปน 3.1 ไดยนเสยงโดยไมเหนตวตวคนหอไดยนเสยงเพยงคนเดยว 3.2 เหนภาพทคนอนไมไดเหน 3.3 พดเพอโตตอบกบเสยงทไดยน 3.4 ท าตามเสยงแววสง



เรอง : การใหค าแนะน า/การปรกษาปญหาสขภาพจตเบองตน หนา 1/7




ส าเนาท………………..…


คมอปฏบตงาน : การใหค าแนะน า/การปรกษาปญหาสขภาพจตเบองตน


1. วตถประสงค 1.1 เพอใหก าลงพลของกองทพเรอทมปญหาสขภาพจตไดรบการชวยเหลอในเบองตน

2. ขอก าหนดทส าคญของกระบวนการ 2.1 ก าลงพลทมปญหาดานสขภาพจต ไดรบค าแนะน า/การใหการปรกษาเบองตน

3. ค าจ ากดความ 3.1 การใหค าแนะน าทางสขภาพจต หมายถง การใหค าแนะน าในการดแลสขภาพจตเบองตน โดยการพดคย หรอแจกแผนพบความรเกยวกบสขภาพจตเบองตน 3.2 การใหการปรกษาสขภาพจต หมายถง การชวยเหลอผทมความทกขทางดานอารมณ - จตใจ ดวยการพดคยกน อยางมล าดบ ขนตอน ในกระบวนการใหการปรกษาเชงจตวทยา จนผรบการปรกษาเกดการเรยนรทจะเขาใจตนเอง และเขาใจปญหา สามารถตดสนใจเลอกทางแกไขปญหาท เหมาะสมดวยตนเอง

3.3 ผทควรไดรบการแนะน า/การปรกษาเบองตน หมายถง ผทไดรบการประเมนภาวะสขภาพจต 3.4 แบบสอบถามสขภาพทวไป (Thai GHQ 30) แลวพบวาผดปกต รวมถงบคคลทมความตองการปรกษาปญหาสขภาพจตโดยตรง 4. ก าหนดขอบเขตและความรบผดชอบ 4.1 รพ.ทร.กรงเทพ พร. เปนเจาภาพหลกในการเกบรวบรวมขอมล จากหนวยแพทย พร. 5. กระบวนการขนตอน (Work Flow) 6. การตดตามประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการ 6.1 การน าเสนอผลการปฏบตงาน การรายงานผลการปฏบตงาน การสมตรวจตามกระบวนการ 7. เอกสารอางอง 7.1 กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (2546). คมอการใหการปรกษาขนพนฐาน. กรงเทพมหานคร : ส านกงานกจการโรงพมพ องคการสงเคราะหทหารผานศก



กระบวนการ (Work Flow)

No

ปญหาสขภาพจตมความซบซอน ไมสามารถให

การชวยเหลอได

สงตอผเชยวชาญ

รายงานสถตตามไตรมาสสง รพ.ทร.กรงเทพ พร.

เจาหนาทใหค าแนะน า/บรการปรกษาสขภาพจต ตามกระบวนการ

ผทควรไดรบการแนะน า/การปรกษาเบองตน

Yes

No

หนา 4/7

5. ขนตอนภายในกระบวนการและเสนทางการเลอนไหลของงาน (Work flow) ชอกระบวนการ การใหค าแนะน า/การปรกษาปญหาสขภาพจตเบองตน หมายเลข/รหส.................................................................. ตวชวดทส าคญของกระบวนการ.................................………………..



ผทควรไดรบการแนะน า/การปรกษาเบองตน เขารบการนดหมายเพอเขาสกระบวนการใหการปรกษา

หนวยแพทย ทร. -เอกสารหมายเลข 1 ความรเรองสขภาพจต -ชดนทรรศการใหความรเรองสขภาพจต

15 นาท – 1 ชวโมง

ด าเนนการใหค าแนะน า/การปรกษา ตามกระบวนการ

หนวยแพทย ทร. -เอกสารหมายเลข 1 ความรเรองสขภาพจต -ชดนทรรศการใหความรเรองสขภาพจต

ทก 3 เดอน


หนวยแพทย ทร. ผนวก ก แบบรายงานผลการด าเนนการ



การใหการปรกษาปญหาสขภาพจตเบองตน ความหมายของการใหการปรกษา

การใหการปรกษาเปนกระบวนการทอาศยสมพนธภาพทดตอกน ระหวางผใหการปรกษากบผรบการปรกษา ดวยการสอสารสองทางจนเกดความรวมมอโดยผใหการปรกษาเปนผชวยเหลอดวยการใชคณสมบตของผใหการปรกษา และทกษะตาง ๆ เพอเอออ านวยใหผรบการปรกษาไดใชศกยภาพของตนเองในการส ารวจตวเองเพอท าความเขาใจ สามารถคนหาปญหาทแทจรง สาเหตของปญหาและความตองการ ตลอดจนสามารถหาวธการแกปญหา และปรบเปลยนแปลงพฤตกรรมจนปรบตวใหดขนไดดวยตนเอง

วตถประสงคของการใหการปรกษา 1. ชวยใหผรบการปรกษาเกดการเรยนร เขาใจตนเอง และเขาใจปญหาของตน 2. ชวยใหผรบการปรกษามทกษะในการแกปญหา และสามารถตดสนใจไดดวยตนเองอยางฉลาดและ

เหมาะสมกบตน 3. สามารถปรบเปลยนพฤตกรรมทไมพงประสงคไปสพฤตกรรมทพงประสงค

ลกษณะเฉพาะของการใหการปรกษา 1. เปนการใหความชวยเหลอในปญหาดานจตใจ อารมณและสงคม อนประกอบดวย ความเชอ คานยม วฒนธรรม ซงเปนปจจยทมผลกระทบตอผรบการปรกษา ดงนนการใหความชวยเหลอจะเนนการแกไขปญหาทใหความส าคญในเรองอารมณ ความรสกทจะเปนตวทจะสบคนตอไปถงปญหาพฤตกรรมทเกดขน และสงผลไปถงการปรบเปลยนพฤตกรรม 2. เนนสมพนธภาพทดระหวางผใหและผรบการปรกษาตลอดกระบวนการใหการปรกษา เพอใหผให การปรกษาเกดความความไววงใจ ผอนคลาย กลาเปดเผยตนเอง ยอมรบร ตลอดจนท าความเขาใจและแกไขปญหาของตนเอง 3. เนนการสอสารสองทาง เปนการสรางความเขาใจใหตรงกนระหวางผใหและผรบการปรกษา โดยผใหการปรกษาเอออ านวยใหผรบการปรกษาไดแสดงออกและแยกแยะความรสกทอยภายในความคดและเรองราวทเกยวของทสอดวยค าพด และทาทาง ซงขอมลทไดจะตองไดจากผรบการปรกษาไมใชไดจากการคาดคะเน หรอ คาดเดาเอาเอง ดงนนจะตองมการซกซอมท าความกระจาง และท าความเขาใจใหตรงกนเปนระยะๆ ตลอดจนกระบวนการใหการปรกษา 4. เปนกระบวนการทมการพดคยกนอยางมเปาหมาย มขนตอนและมการใชทกษะทเหมาะสม ขนอยกบโอกาส จงหวะ และสถานการณทผใหการปรกษาจะเลอกใช 5. ยดผรบการปรกษาเปนศนยกลาง คอ ใหความส าคญตอความรสกนกคด ปญหาความตองการของผรบการปรกษาในขณะนน นอกจากนการรบรปญหาการตดสนใจเลอก และการแกไขปญหาตงอยบนศกยภาพของผรบการปรกษาเปนส าคญ



6. เนนปจจบน เปนการเนนปฏกรยาทแสดงออกถงความรสกนกคด และความเชอทมากระทบในปจจบน คอ ทน และเดยวน จากทาท และค าพด ของผรบการปรกษาในขณะนน สวนเรองราวทเปนอดต เชน ปญหาทเกดจากการอบรมเลยงดนน ถอวาเปนสงทผานพนไปและเรองราวในอนาคตเปนสงทยงมาไมถงปจจบนเทานนทส าคญ และเมอผรบการปรกษาไดตระหนกถงสงทก าลงท าอะไรอยจรงในขณะนและเดยวนแลว ผรบการปรกษาจะสามารถตดสนใจทจะกระท าสงทเปนประโยชนแกตวเขาได หรอสามารถแกไข หรอเลอกปฏบตไดในปจจบน 7. ไมมค าตอบส าเรจรป หรอตายตว เนองจากการใหการปรกษาเปนเรองของการสอสารระหวางผใหการปรกษาและผรบการปรกษา ผลสนสดของการใหการปรกษา อาจจบลงในขณะใดกได ขนอยกบการความตองการ การตดสนใจเลอกและศกยภาพ ตลอดจนแรงจงใจของผรบการปรกษาเปนส าคญ ซงเปนปญหาเฉพาะบคคล 8. การใหการปรกษา ไมใชการแนะแนว การสงสอนอยางเดยว หรอ การชถกชผด แตการใหการปรกษาเปนการชวยใหผรบการปรกษามแนวทางแกไขปญหา สามารถพจารณาทางเลอกไดมากขน และตดสนใจไดงายขน โดยผใหการปรกษาเปนผทพยายามดงศกยภาพของผรบการปรกษาทมอยมาใชประโยชนใหมากทสด แตในขณะเดยวกนผใหการปรกษาอาจใหขอมลในสวนทขาด หรอแนะน าไดเฉพาะบางกรณทเกยวของกบหลกการปฏบตตวทเปนความรทจ าเปน

กระบวนการใหการปรกษา

กระบวนการใหการปรกษาม 5 ขนตอนดงน

1. การสรางสมพนธภาพ และตกลงบรการ การสรางสมพนธภาพ : เพอไววางใจ คนเคย อบอนใจ มความรสกทดตอผใหการปรกษา เชอมนใน

ผรบการปรกษา น าไปสการเปดเผยปญหา และความรสกทแทจรง โดยใชทกษะ เชน การทกทาย (Greeting) การพดเรองทวไป (Small Talk) การใสใจ (Attending) และการเปดประเดน (Opening)

ตกลงบรการ : เพอมความเขาใจตรงกนในองคประกอบตางๆ ของการใหการปรกษา (ระยะเวลา/ ประเดน/ บทบาท / ความลบ) ท าใหการใหการปรกษา มทศทางน าสการเขาใจปญหา สาเหต และความตองการ 2. การส ารวจปญหา เปนขนตอนทผใหปรกษาเปดโอกาสใหผรบการปรกษา เลาถงปญหาตางๆ ใหผรบการปรกษาไดเรยนรถง ความคด อารมณ ความรสก และพฤตกรรมของตนเอง เปนการส ารวจตนเอง เหนปญหาทแทจรง พบสาเหตปญหาและรบรความตองการของตนเอง



3. การเขาใจปญหา สาเหต และความตองการ เปนขนตอนทผใหการปรกษา จดเรยง และเชอมโยงขอมลตาง ๆ ทไดจากการส ารวจปญหารวมกบผรบการปรกษา เพอใหผรบการปรกษาเขาใจถงปญหา สาเหต และความตองการของตนเอง เพอประกอบในการวางแผนแกไขปญหา 4. การวางแผนแกไขปญหา เพอจดล าดบความส าคญของปญหา ท าใหทราบวาปญหาไหนเปนปญหาหลก เรงดวน ของผรบการปรกษา และวางแผนแกไขตามลกษณะของปญหา 5. การยตบรการ เปนการยตการปรกษาแตละครง (ยต Session) และยตเพอสนสดการใหการปรกษา (ยต Case) การตรวจสอบความเขาใจรวมระหวางผใหและผรบการปรกษาในสงทไดพดคยกน ก าหนดแนวทางปฏบตและการนดหมาย



เรอง : การใหความรเรองยาเสพตดเบองตน หนา 1/10




ส าเนาท………………..…


คมอปฏบตงาน : การใหความรเรองยาเสพตดเบองตน


1. วตถประสงค 1.1 เพอใหก าลงพลของกองทพเรอมความรในเรองยาเสพตดเบองตน 1.2 เพอใหก าลงพลทไดรบความร เรองยาเสพตดเบองตน สามารถน าความรทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม

2. ขอก าหนดทส าคญของกระบวนการ 2.1 หนวยของ ทร. ทมหนวยแพทยปฐมภม ไดรบการสนบสนนตามทรองขอ

3. ค าจ ากดความ 3.1 การใหความรเรองยาเสพตด หมายถง การบรรยายใหความร เผยแพรประชาสมพนธ การจดนทรรศการ การจดกจกรรม ใหความรเรองทเกยวของกบยาเสพตดเบองตน 4. ก าหนดขอบเขตและความรบผดชอบ 4.1 รพ.ทร.กรงเทพ พร. เปนเจาภาพหลกในการเกบรวบรวมขอมล จากหนวยแพทย พร. 5. กระบวนการขนตอน (Work Flow) 6. การตดตามประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการ 6.1 การน าเสนอผลการปฏบตงาน การรายงานผลการปฏบตงาน การสมตรวจตามกระบวนการ 7. เอกสารอางอง 7.1 หนวยบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตด กรมแพทยทหารเรอ (2553).คมอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด(ส าหรบหวหนาหนวย). กรงเทพมหานคร. บรษทศรเมองการพมพ จ ากด. 7.2 http://www.dmh.go.th


หนา 4/10

5. ขนตอนภายในกระบวนการและเสนทางการเลอนไหลของงาน (Work flow) ชอกระบวนการ...การใหความรเรองยาเสพตดเบองตน.....................................................................หมายเลข/รหส.................................................................. ตวชวดทส าคญของกระบวนการ...หนวยใน ทร. ไดรบการสนบสนนใหความรเรองยาเสพตดตามทรองขอ..............................………………..



1

1. หนวยแพทยรบการรองขอการใหความรเรองยาเสพตดจากหนวยใน ทร.


2

1 สปดาห

2. เตรยมการ - รวบรวมขอมล : กลมเปาหมาย : วน เวลา สถานท : รปแบบการใหความร ; การบรรยาย การจดนทรรศการ แจกแผนพบ


เอกสารหมายเลข 4 ความรเรองยาเสพตด

1 วน

3. การด าเนนกจกรรม -การด าเนนการโดยบรรยายใหความร / การจดนทรรศการใหความร/ แจกแผนพบ

หนวยแพทยปฐมภม -เอกสารหมายเลข 4 ความรเรองยาเสพตด -ชดนทรรศการความรเรองยาเสพตด




หนา 5/10



ทก 3 เดอน

4. รวบรวมสถต / รายงาน -การด าเนนการรายงานสถตทกไตรมาส ให รพ.ทร.กรงเทพ พร. ทราบ

หนวยแพทยปฐมภม ผนวก ก แบบรายงานผลการด าเนนการ รวบรวมสถต /

รายงาน



ความรเรองยาเสพตดเบองตน

ยาเสพตด หมายถง ยาหรอสารเคม หรอวตถชนดใดๆ ทอาจเปนผลตภณฑจากธรรมชาต หรอจากการสงเคราะห ซงเมอเสพเขาสรางกายไมวาจะโดยวธการกน ดม สบ ฉด หรอวธใดๆ กตาม เปนชวงระยะเวลาๆ หรอนานตดกน จนท าใหรางกายทรดโทรมและตกอยไตอ านาจหรอเปนทาสของสงนน ทงดานรางกายและจตใจ หรอจตใจเพยงอยางเดยว เนองจาก 1. ตองเพมขนาดการเสพมากขนเรอยๆ เพราะเมอเสพเขาไปสกระยะจะเกดภาวะดอยา ปรมาณยาเดมไมสามารถท าใหเมาได 2. เมอถงเวลาเสพ หากไมไดเสพจะท าใหเกดอาการขาดยา ท าใหทรมานทงทางดานรางกายและจตใจ หรอจตใจเพยงอยางเดยว

ลกษณะการตดยาเสพตด ยาเสพตดบางชนดกอใหเกดการตดไดทงทางรางกายและจตใจ แตยาเสพตดบางชนด กกอใหเกดการตดทางดานจตใจ เพยงอยางเดยว การตดยาทางกาย เปนการตดยาเสพตดทผเสพมความตองการเสพอยางรนแรง ทงทางรางกายและจตใจ เมอถงเวลาอยากเสพแลวไมไดเสพ จะเกดอาการผดปกตอยางมาก ทงทางรางกายและจตใจ ซงเรยกวา "อาการขาดยา" เชน การตดฝน มอรฟน เฮโรอน เมอขาดยาจะมอาการคลนไส อาเจยน หาว น ามกน าตาไหล นอนไมหลบ เจบปวดทวรางกาย เปนตน การตดยาทางใจ เปนการตดยาเสพตดเพราะจตใจเกดความตองการ หรอ เกดการตดเปนนสย หากไมไดเสพรางกายกจะไมเกดอาการผดปกต หรอทรนทรายแตอยางใด จะมบางกเพยงเกดอาการหงดหงดหรอกระวนกระวายใจเทานน

การตดยาทางกาย การตดยาทางใจ

1. ตองตกอยภายใตการบงคบใหตองเสพ จะหยดเสพไมได

1. ไมถงกบตกอยภายใตการบงคบใหตองเสพ แตมความตองการทจะเสพตอไป

2. ตองเพมปรมาณในการเสพยงขนเรอยๆ 2. ไมมแนวโนมทจะตองเพมปรมาณการเสพมากนก

3. ตกเปนทาสทงทางรางกายและจตใจ หากไมเสพจะเกดอาการขาดยา ตองทรนทราย ทงทางรางกายและจตใจ

3. ไมมอาการขาดยา



ประเภทของยาเสพตด ปจจบนยาเสพตดมมากมายหลายรอยประเภท ซงสามารถแบงไดดงน 1. แบงตามการออกฤทธตอระบบประสาทสวนกลาง 1.1 ประเภทกดประสาท ไดแก ฝน มอรฟน เฮโรอน ยากลอมประสาท สารระเหย ยานอนหลบ 1.2 ประเภทกระตนประสาท ไดแก แอมเฟตามน กระทอม โคเคอน ยาอ เอคตาซ

1.3 ประเภทหลอนประสาท ไดแก แอลเอสด ดเอมท เหดขควาย ยาเค 1.4 ประเภทออกฤทธผสมผสาน (อาจกด กระตน หรอหลอนประสาท รวมกน) ไดแก

กญชา 2. แบงตามแหลงทมา

2.1 จากธรรมชาต เชน ฝน มอรฟน กระทอม กญชา ฯลฯ 2.2 จากการสงเคราะห เชน เฮโรอน แอมเฟตามน ยาอ เอคตาซ ฯลฯ

3. แบงตามกฎหมาย 3.1 พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ.2522 เชน แอมเฟตามน เฮโรอน LSD ยาอ ฯลฯ 3.2 พ.ร.บ.วตถทออกฤทธตอจตใจและประสาท พ.ศ.2518 เชน อเฟดรน 3.3 พระราชก าหนดปองกนการใชสารระเหย พ.ศ.2533 เชน ทนเนอร กาว แลกเกอร

การสงเกตผตดยาเสพตด

เนองจากยาเสพตดทงหลาย เมอเกดการเสพตดจะมผลกระทบตอรางกายและจตใจของผเสพ ซงท าใหลกษณะ และความประพฤตของผเสพยาเสพตดเปลยนไปจากเดม

การสงเกตสมาชกในครอบครว หากสงสยวาสมาชกในครอบครวตดยาเสพตดหรอไม อาจสงเกตไดจาก

1. การใชเงนสนเปลอง เดกจะใชเงนเพมขนเรอยๆ ภายในไมเกน 1 ป ซงผปกครองสามารถตรวจสอบ หรอควบคม

การใช เงนของเดกได 2. อปกรณการเสพ อาจพบบหรทมรอยยบ และมกจะเกบไวตางหาก หรอพบกระดาษฟรอย ไฟแชค และหลอด 3. มนสยโกหก เดกจะเรมโกหกจากเรองเลกๆ นอยๆ เชน เสพยาในหองน านานแตโกหกวาทองผก เปนตน จนกระทงเรองทโกหกจะมความส าคญมากขน เชน โกหกวาเครองประดบหาย หรอ โรงเรยนบงคบใหซอเครองมอทราคาแพงๆ เปนตน

http://www1.oncb.go.th/document/p1-bykind.htm

http://www1.oncb.go.th/document/p1-bykind01.htm































4. มนสยลกขโมย 5. มนสยเกยจคราน และไมรบผดชอบ หลงจากทเสพยาเสพตดแลว ผเสพจะมอาการเมายา ท าใหลดความตงใจ และลดพฤตกรรมตางๆ ลง ไมสนใจสงแวดลอมรอบตว 6. รางกายไมแขงแรง ผอมแหงแรงนอย เนองจากไมมอาการอยากรบประทานอาหารเพราะอยในอาการเมายา หรอตองการพยายาม เกบเงนไว เพอซอยาเสพตดในครงตอไป 7. ขาดความเปนระเบยบเรยบรอย สกปรก 8. อารมณฉนเฉยว หงดหงดงาย เอาแตใจตวเอง ในการตรวจสอบหวขอน ผปกครองจะตองมความหนกแนน มเหตผล และตงอยบนพนฐานความรก และความเขาใจในครอบครว 9. เกบตว ไมสงสงกบคนอนไมรบรปญหาภายในบาน และใชหองน านาน 10. ตดตอกบคนแปลกหนา ซงสวนใหญเปนพวกทเสพยาเสพตดเหมอนกน

จากหวขอทควรตรวจสอบสมาชกในครอบครวดงกลาว ถาพบวามลกษณะสมพนธกบหวขอใดหวขอหนง หรอหลายหวขอ กพจารณาไดวา สมาชกในครอบครวของทานมแนวโนม พฤตกรรมทไมเหมาะสม ไมถกตอง สมควรแกไข ซงยงไมจ าเปนวาตองใหเหนชดเจนวา ใชยาเสพตดแลวจงตองแกไข เพราะปญหาจากการใชยาเสพตดจะคอยๆ กอตวจากเลกไปสใหญ ถารอใหชดวามการใชยาเสพตด โดยผใชยาเสพตดไมสนใจค าแนะน าค าสงสอนอบรมของคนในครอบครวแลว นบวาเปนเรองยากตอการแกไขอยางมาก

การตดยาเสพตดบางชนด ผเสพอาจมลกษณะและความประพฤตทอาจสงเกตเหนได ดงน 1. การสงเกตอาการของผเสพหรอตดยาบา การเสพยาบา ผเสพอาจจะไมเกดอาการเสพตดในครงหรอสองครงแรกทเสพ เหมอนเขนการเสพเฮโรอน แตเมอใชไปเปนระยะเวลานาน จะท าใหรางกายเสอมโทรมลง เนองจากรางกายไมไดรบการพกผอน และยงไปท าลายระบบประสาทอกดวย การสงเกตอาการของผตดยาสามารถสงเกตได ดงน

1. อาการทางรางกาย 1.1 ผปวยมกจะผอมลง น าหนกลดโดยเฉพาะรายทใชมากและใชมาเปนเวลานาน 1.2 การดแลความสะอาดรางกายมกจะลดลง 1.3 มการเคลอนไหวเพมมากขน เชน แขนขา ใบหนา บางรายชอบกดกราม บางรายไมอยนงเดนไป

เดนมา



2. ดเรองของจตใจ และอารมณ 2.1 เวลาไมไดรบยา มกจะมความซมเศราหรอหงดหงดงาย 2.2 อปนสยเปลยนไป เชน จากเปนคนเรยบรอย เชอฟงกลายเปนคนกาวราว ดดน หงดหงดโมโหงาย

3. ดเรองการหลบการตน 3.1 มกจะนอนดกมาก และมกชอบฟงเพลงเสยงดงแลวตนสายมาก เหนไดชดในวนสดสปดาห (มกจะมวสมใชยาในเยนวนศกร) 3.2 มกจะหลบในหองเรยน หรองวงนอน ขาดสมาธ

4. ผลการเรยน 4.1 ผลการเรยนโดยรวมมกจะลดลงเพราะขาดสมาธ และความจ ามกจะมประสทธภาพลดลง 4.2 ความรวมมอในกจกรรมการเรยนลดลง ขาดเรยนบอยและมกมาสาย

5. การคบเพอน 5.1 คบเพอนทใชยาดวยกนซงมกจะเปนกลมเพอนทไมคอยสนใจเรยน 5.2 เมอผปวยรบโทรศพท มกจะระมดระวงในการพดเหมอนมความลบ หรอเมอมโทรศพทเขามา ถาคนอนรบสายมกจะเงยบไป ไมยอมพดหรอสงขอความไว 5.3 การคบเพอนมกจะมลกษณะพากนเทยวกลางคนและกลบดก มการใชเหลาบหรดวย 5.4 บางรายอาจจะมเงนทองใชจายมากกวาผดปกต โดยไมมแหลงทมาของเงนชดเจน อาจเปนไปไดผปวยอาจจะเรมกลายเปนผคารายยอย

6. อปกรณการเสพ มกจะมกระดาษฟรอยทพบเปนกรวยหรอกระทง พรอมเทยนหรอไฟเชคส าหรบเผายา และหลอดดด ซงอาจจะพบในหองน าหรอกระเปา

นอกจากนนการเขาใจธรรมชาตของผเสพตดหรอผตดยา การมความสนพนธทดมความเออเฟออาทร

ของผททปวยเคารพรก หรอคนทรกเรา จะเปนเหตใหเขายอมเลาความจรง โดยไมตองกลววาจะถกต าหนอยางรนแรง และควรน าความจรงและขอผดพลาดนน มาวเคราะหแลวหาวธการชวยเหลอ จะเปนการปองกนการกลบไปตดยาซ า (Relapse prevention) เพราะผตดยามโอกาสผดพลาดอก แมจะเลกไดเปนเวลานานแลวกตาม ผปกครองควรสงเกตอาการ และเขาใจธรรมชาตของผเสพตด มากกวาเปนการจบผด ซงการมความ สมพนธทดมความเอออาทร จะท าใหเขายอมเลาความจรง โดยไมตองเกรงกลววาจะถกต าหนอยางรนแรง และน าขอผดพลาดเหลานนมาวเคราะหหาวธการชวยเหลอ ซงจะเปนการปองกนการกลบไปตดยาซ า (Relapse prevention) อยางไรกตามหากผปกครองไมแนใจ อาจจะใชวธการตรวจสอบปสสาวะกได แตตองระวงเรองของผลบวกปลอม ซงเกดจากการผดพลาดของการใชยาแกหวดบางตว อาจท าใหเขาใจผดกนได



2. การสงเกตอาการของผเสพหรอตดฝน มอรฟน เฮโรอน ผทเสพยาเสพตด ประเภทน จะมลกษณะทสงเกตไดชด คอ รางกายซบซดผอม เหลอง นยนตาเหลอง

ซด มานตาหรไมกลาสแสง (จงสวมแวนกนแดด) รมฝปากเขยวคล า งวงเหงาหาวนอนตลอดเวลา และสวนใหญจะมอาการเฉยเมยตอสงแวดลอม และสภาพการณของตวเอง หลายคนกลายเปนคนฟงซาน เกยจคราน หรอไมมอารมณเปลยนแปลง ถาสงเกตตามรางกายอาจพบรองรอยบางอยาง เขน จมกแดง มผงตดตามจมก (ถาสดเฮโรอนผง) มรอยเขมดานในทองแขน (ถาฉดเฮโรอนเขาเสน) มกจะใสเสอแขนยาว เพอปกปดรองรอยการฉด ยาบรเวณแขน หรอหลงมอทงสองขาง และ หลงจากใชเฮโรอนแลว จะมอารมณด ยมงาย ครนเครง ปากหวาน ถาใชมากอาจนงสปหงก นอกจากนยงมอปกรณการเสพ เชน กลองฝน กอนฝนด า ผงสขาวในถงในแคปซล ชอนคบ กระบอกและเขมฉดยา ฯลฯ ซกซอนอยตามทปกปดมดชด 3. การสงเกตอาการของผเสพหรอตดยาหลอนประสาท

ผเสพตดมนจะนอนหรอนงสะลมสะลม บางรายมอาการเปลยนแปลงทางดานสายตา การรบรและการสมผส ท าใหกลาเปนคนขตระหนกตกใจ หวาดกลว นอกจากนยงมน าลายออกมาก ฝามอมเหงอออก อารมณ และนสยเปลยนแปลงจากเดมจนเหนไดชด 4. การสงเกตอาการของผเสพหรอตดกญชา ผเสพตดมกมความคดเลอนลอย สบสน ออนไหวจาควบคมตวเองไมได บางครง แสดงอาการแปลกๆ เพราะการรบรภาพผดปกต บางรายทเสพมากๆ อาจมอาการตนเตน กระสบกระสายตลอดเวลา กลามเนอลบ มอเทาเยน และหายใจขดบอยๆ ในสวนทตวอาจพบวาผเสพซกซอนบองกญชา หรอซกซอนบหร ทมมวนบหรรปทรงผดแปลกจากปกต เชน มวนหนาขน กระดาษมสน าตาลเกอบขาว กระดาษมวนยบ (ไมเรยบ) ปลายมวนบหรทงสองขางจะถกพบไว ไสในมวลบหร จะมสเขยวกวาปกต เปนตน ในกรณ ทเหนผสบบหรทยดไสกญชา จะไดกลนเหมนเหมอนหญาหรอเชอกไหมไฟ 5. การสงเกตอาการของผเสพหรอตดสาระเหย

ผเสพตดจะมกลนสาระเหยทางลมหายใจ และตามเสอผา มกงวงเหงาหาวนอน ขาดสตสมปชญญะ มอาการเหมอนคนเมาเหลา พดจาออแอ เดนโซเซ น ามกไหล มกมแผลในปาก ในทสวนตว อาจพบภาชนะ หรอวสดใสสารระเหยซกซอนไว หากพบขณะเสพอาจเหนทนวมอมผาส าล ซงชบสารระเหยพนอย และผเสพ ยกนวนนขนสดดมอยตลอดเวลา หรออาจพบวา ก าลงดมถงพลาสตกทใสสารระเหย



เรอง : การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ หนา 1/8

ระบบงาน การเตรยมการ วนจฉยและคนหาผปวยยาเสพตด



ส าเนาท………………..…


คมอปฏบตงาน : การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ


1. วตถประสงค 1.1 เพอเปนแนวทางการปฏบตงานในการตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะและน าเขาสระบวนการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด

2. ขอก าหนดทส าคญของกระบวนการ 2.1 ตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะแกก าลงพล ทร.

3. ค าจ ากดความ 3.1 ตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ หมายถง การสมเกบปสสาวะเพอตรวจหาสารเสพตด รวมกบการสมภาษณซกประวตในก าลงพลของ ทร. อยางสม าเสมอ และตอเนอง เพอคนหาก าลงพลผทใชสารเสพตดโดยแบงกลมผทเกยวของกบสารเสพตด เปนกลมด กลมเสยง กลมเสพและกลมตดยาเสพตด เพอการดแลและน าเขาสกระบวนการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพตอไป 4. ก าหนดขอบเขตและความรบผดชอบ 4.1 รพ.ทร.กรงเทพ พร. เปนเจาภาพหลกในการเกบรวบรวมขอมล จากหนวยแพทย พร. 5. กระบวนการขนตอน (Work Flow) 6. การตดตามประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการ 6.1 การน าเสนอผลการปฏบตงาน การรายงานผลการปฏบตงาน การสมตรวจตามกระบวนการ 7. เอกสารอางอง 7.1 หนวยบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตด กรมแพทยทหารเรอ (2553).คมอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด(ส าหรบหวหนาหนวย). กรงเทพมหานคร. บรษทศรเมองการพมพ จ ากด. 7.2 ค าสง ทร. ท 151 / 2555 ลง 14 ม.ค. 55 เรอง การจดตงศนยอ านวยการพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด กองทพเรอ



รบแจงขอรบการสนบสนน

นดแนะวนเวลาด าเนนการและสถานท

ด าเนนการตรวจ

ผลบวก

สมภาษณหาขอมลเพมเตม

แบงกลมผทตรวจพบสารเสพตดในปสสาวะ

ยนยน/ใหค าแนะน า

แจงใหตนสงกดทราบ

รายงานการตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ

ผลลบ

หนา 4/8

5. ขนตอนภายในกระบวนการและเสนทางการเลอนไหลของงาน (Work flow) ชอกระบวนการ...: การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ.....................................................................หมายเลข/รหส.................................................................. ตวชวดทส าคญของกระบวนการหนวยแพทยสามารถตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะรวมกบการสมภาษณซกประวต เพอคนหาก าลงพล ผทใชสารเสพตดโดยแบงกลมผทเกยวของกบสารเสพตด และน าเขาสกระบวนการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตดใน ทร. ได



1

1.รบแจงขอรบการสนบสนนตรวจ คดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ


2

1 สปดาห 2.นดแนะวนเวลาด าเนนการและสถานท หนวยแพทยปฐมภม เอกสารหมายเลข 5 การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ

3

1 วน

3.ด าเนนการตรวจคดกรองตามกระบวนการ 3.1 กรณผลการตรวจปสสาวะเปนบวก - จนท.สายแพทยสมภาษณหาขอมลเพมเตม - แบงกลมผทตรวจพบสารเสพตดในปสสาวะ - ยนยนผลการตรวจ และใหค าแนะน าเบองตน - แจงใหตนสงกดทราบ 3.2 กรณผลการตรวจปสสาวะเปนลบ - แจงใหตนสงกดทราบ


เอกสารหมายเลข 5 การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ

รบแจงขอรบการสนบสนน


ยนยน/ใหค าแนะน า

ค าแนะน า

ด าเนนการตรวจ

สมภาษณหาขอมล

เพมเตม

แจงใหตนสงกดทราบ

ผลลบ

แบงกลมผทตรวจพบสารเสพตดในปสสาวะ

ผลบวก

หนา 5/8



4

ทก 3 เดอน 4.รายงานผลการปฏบตงานตามไตรมาส


ผนวก ก แบบรายงานผลการด าเนนการ

รายงานการตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ



การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ

การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในหนวยปฐมภม 1. เจาหนาทพยาบาลประจ าหนวยปฐมภม มหนาทตรวจหาหาสารเสพตดในปสสาวะใหแกก าลงพลของหนวยงานทตนเองรบผดชอบ เมอไดรบการสงการใหตรวจหาสารเสพตดในหนวย 2. ใหประสานกบเจาหนาทผรบผดชอบก าลงพลของหนวย เพอก าหนดวนเวลาและสถานทในการเกบปสสาวะและท าการตรวจ โดยตนสงกดหรอหนวยงานนนตองไมใหก าลงพลของหนวยรบทราบวาจะมการเกบปสสาวะตรวจหาสารเสพตด พรอมทงขอรายชอก าลงพลทงหมดในการตรวจสารเสพตด 3. เมอถงวนเวลาทนดหมายใหประสานเจาหนาททเกยวของใหก าลงพลทจะรบการตรวจมาเขาแถวรวมกนตามรายชอททางหนวยเตรยมไว เจาหนาทพยาบาลใหความรตางๆเกยวกบโทษและพษภยของยาเสพตดรวมถงปญหาตางๆในปจจบน 4. อธบายวธการปสสาวะ ใหปสสาวะประมาณ 1 ใน 3 ของกระบอกทใสปสสาวะ 5. การปฏบตในการเกบปสสาวะ เจาหนาทพยาบาลปฐมภม ตรวจสอบรายชอและหมายเลขขางกระบอกใหตรงกน พรอมมอบกระบอกใหผรบการตรวจ การเกบปสสาวะใหเจาหนาทชวยควบคมในการปสสาวะเพอไมใหมการเปลยนปสสาวะหรอเตมน าลงไปในกระบอกปสสาวะ ใหเปนไปดวยความเรยบรอย 6. ท าการตรวจดวยชดตรวจสารเสพตด ตามกระบอกใหตรงกบรายชอ เมอทราบผลการตรวจแลวใหแจงผลการตรวจใหหนวยทรองขอมาทราบ 7. หากบคคลผนนตองสงสยวาจะเกยวของกบยาเสพตดใหเกบปสสาวะทผลตรวจเปนบวกและไมยอมรบผลการตรวจ ใหผรบการตรวจและผตรวจเซนชอก ากบพรอมกบตดไวขางกระบอกปสสาวะสงหนวยทมเจาหนาทพยาธวทยาตรวจยนยน ในกรณทผรบการตรวจยอมรบผลการตรวจ ไมจ าเปนตองสงปสสาวะมาตรวจยนยนอก 8. รวบรวมสถต สงสถต ผลการตรวจปสสาวะทกวนท 20 ของทกเดอน โดยมรายละเอยดของ จ านวนผเขารบการตรวจ ผลการตรวจ ตลอดจนแยกประเภทชาย หญง ขาราชการ ทหารกองประจ าการ ลกจางและพนกงานราชการ



การพสจนยาเสพตดเบองตน ระยะเวลาทจะตรวจพบยาเสพตดในปสสาวะ

• ยาบา และ อนพนธ Amphetamines 2 – 3 วน

• โคเคน concaine metabolites 2 – 3 วน

• ยานอนหลบ Barbiturates 2 - 7 วน

• ยากลอมประสาท benzodiazepines 3 วน

• สารฝน เชน เฮโรอน opiates 2 วน

• เมธาโดน methadone 3 – 4 วน

• กญชา marijuana : casual use เพงใช 3 วน Regular use ใชประจ า 7 – 17 วน

Heavy use ใชอยางมาก 21 วน

• Phencyclidine/ketamine ยาเค 8 วน

ขนตอนการตรวจพสจน 1. การตรวจสอบทางกายภาพ เชน ส ตราประทบ ขนาดของเมดยา น าหนก การบรรจ/หบหอ/ซอง และรายละเอยดอนๆ 2. การตรวจคณภาพวเคราะห เปนการตรวจพสจนใหรวาของกลางตองสงสยเปนยาเสพตดหรอไม ประเภทใด หรอชนดใด 2.1 การตรวจพสจนเบองตน โดยใชน ายาเคม เพอดการเปลยนแปลงสของน ายา 2.1.1.Marquis reagent - ทดสอบกบยาบา น ายาจะเปลยนเปนสสม แลวคอยเปลยนเปนสน าตาล - ทดสอบกบยาอ น ายาจะเปลยนเปนสเทาออกด า - ทดสอบกบเฮโรอน มอรฟน ฝน น ายาจะเปลยนเปนสมวง 2.1.2. Mecke reagent - ทดสอบกบเฮโรอน น ายาจะเปลยนเปนสเขยว 2.1.3 Fordhe reagent - ทดสอบกบเฮโรอน น ายาจะเปลยนเปนสมวง 2.2. การตรวจเพอยนยนผล - ทน เลเยอร โครมาโตกราฟฟ ( Thin Layer Chromatography,THC ) - เครองมอแกสโครมาโตกราฟ ( Gas Chromatograph,GC ) 3. การตรวจหาปรมาณวเคราะห เปนการตรวจพสจนใหรวาของกลางยาเสพตดนนมปรมาณความบรสทธของตวยาเสพตดเทาใด ดวยเครองมอแกสโครมาโตกราฟ ( Gas Chromatograph,GC )



การเกบตวอยางปสสาวะเพอสงตรวจ การเกบปสสาวะเพอสงตรวจในการตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ สามารถ เกบเวลาใดกได

(random urine collection) เปนการเกบตวอยางทใหผรบการตรวจถายปสสาวะทนท โดยด าเนนการ ดงน 1. รบกระบอกปสสาวะ ตรวจดรายชอนามสกลทตดภาชนะใหตรงกบของผรบการตรวจเอง

2. ใหผปวยท าความสะอาดอวยวะขบถายดวยน าสะอาด 3. ถายปสสาวะชวงแรกทงไปกอน แลวน าภาชนะรองปสสาวะชวงกลาง(ขณะทพงเปนสาย) ประมาณ

1 ใน 3 ของกระบอกประมาณ 15 มล. 4. ถายปสสาวะชวงหลงทงไป 5. ปดฝากระบอกปสสาวะใหสนท ตรวจดชอนามสกล และเลขทอกครงเพอไมใหลบเลอนไปหรอเปยก

น าจากนนน าไปวางไวททจดไวตามหมายเลขชองทตองสงตรวจ

วธการตรวจวเคราะหโดยใชแผนทดสอบ หยดตวอยางปสสาวะลงในหลม S ประมาณ 3 หยด รอใหปสสาวะซมผานแผนทดสอบ 5 นาท จงแปล

ผล (ไมควรแปลผลหลงท าการทดสอบเกน 10 นาท)

การแปลผล ผล Positive คอ มสาร Methamphetamine ในปสสาวะ ตลบทดสอบชองแปลผลจงมแถบสขนตรง

ต าแหนง C เพยงเสนเดยว ผล Negative คอ ไมมสาร Methamphetamine ในปสสาวะ ตลบทดสอบจะมแถบสตรงต าแหนง C

และ T ผล Invalid ผลหลงการทดสอบ เมอปสสาวะซมผานตลบทดสอบแลวไมปรากฏแถบสขนตรงต าแหนง

C แสดงวาตลบทดสอบนนเสอมคณภาพไมสามารถทจะแปลผลได



เรอง : การตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะเพอการตดตามผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตด หนา 1/11

การตดตามชวยเหลอและประเมนผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตด



ส าเนาท………………..…


คมอปฏบตงาน : การตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะเพอการตดตามผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตด


1. วตถประสงค 1.1 เพอเปนแนวทางการปฏบตงานในการตดตามชวยเหลอและประเมนผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตด

2. ขอก าหนดทส าคญของกระบวนการ 2.1 การตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะเพอการตดตามผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตด

3. ค าจ ากดความ 3.1 การตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะเพอการตดตามผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตด หมายถง การนดผปวยยาเสพตดทผานการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพแลวเขามาเกบปสสาวะเพอตรวจหาสารเสพต ดรวมกบการสมภาษณสรางแรงจงใจไมกลบไปใชสารเสพตดอก ประเมนผลและใหความชวยเหลอแกก าลงพลของ ทร. และประชาชนทวไปตามระยะเวลาทก าหนด เพอประคบประคองใหสามารถด ารงตนอยในสงคมไดอยางปกต 4. ก าหนดขอบเขตและความรบผดชอบ 4.1 รพ.ทร.กรงเทพ พร. เปนเจาภาพหลกในการเกบรวบรวมขอมล จากหนวยแพทย พร. 5. กระบวนการขนตอน (Work Flow) 6. การตดตามประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการ 6.1 การน าเสนอผลการปฏบตงาน การรายงานผลการปฏบตงาน การสมตรวจตามกระบวนการ 7. เอกสารอางอง 7.1 หนวยบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตด กรมแพทยทหารเรอ (2553).คมอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด(ส าหรบหวหนาหนวย). กรงเทพมหานคร. บรษทศรเมองการพมพ จ ากด. 7.2 ค าสง ทร. ท 151 / 2555 ลง 14 ม.ค. 55 เรอง การจดตงศนยอ านวยการพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด กองทพเรอ



รบแจงรายชอผทจะเขาตรวจปสสาวะ


ด าเนนการตรวจฯ

ผลบวก ผลลบ

สงเขารบการบ าบด

ฯ

สรางแรงจงใจใหค าแนะน า

ดแลเฝาระวงในหนวย

รายงานผลการตดตามผลหลงการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพ

ใช ไมใช

หนา 4/11

5. ขนตอนภายในกระบวนการและเสนทางการเลอนไหลของงาน (Work flow) ชอกระบวนการ..การตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะเพอการตดตามผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตด...............หมายเลข/รหส................................................. ตวชวดทส าคญของกระบวนการ .หนวยแพทยสามารถการตดตามชวยเหลอและประเมนผลหลงการบ าบดรกษายาเสพตดโดยการตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะรวมกบการใหค าแนะน าไมกลบไปใชสารเสพตด ใหแกก าลงผลทผานกระบวนการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตดของ พร.



1

1.รบแจงรายชอผทจะเขาตรวจปสสาวะเพอตดตามผลหลงการบ าบดรกษาฯตามระยะเวลาทก าหนด


2

1 สปดาห 2.นดแนะวนเวลาด าเนนการและสถานท หนวยแพทยปฐมภม เอกสารหมายเลข 6 การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ

3

1 วน

3. ด าเนนการตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ - กรณผลปสสาวะเปนบวก จนท.สายแพทย ประสานกบ น.บฟ.ส.พร.(รพ.ทร.กรงเทพ พร.และรพ.อาภากรฯ) เพอสงผทตรวจพบวามสารเสพตดในปสสาวะเขารบการบ าบดรกษาฯ หากไมสามารถเขารบการบ าบดฯตามกระบวนการไดใหดแลและเฝาระวงในหนวย - กรณผลปสสาวะเปนลบ จนท.สายแพทย สรางแรงจงใจและใหค าแนะน าในการดแลตนเองเพอไมใหกลบไปใชยาเสพตดอก


เอกสารหมายเลข 6 การตรวจคดกรองหาสารเสพตดในปสสาวะ

รบแจงรายชอผทจะเขาตรวจปสสาวะ


ด าเนนการตรวจฯ

ผลบวก ผลลบ

สงเขารบการบ าบด

ฯ

ดแลเฝาระวงในหนวย

สรางแรงจงใจใหค าแนะน า

ใช ไมใช

หนา 5/11



4

ทก วนท 20 ของเดอน

4.รายงานผลการปฏบตงานตามไตรมาส หนวยแพทยปฐมภม ผนวก ก แบบรายงานผลด าเนนการ

รายงานผลการตดตามผลหลงการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพ



การตดตามชวยเหลอและประเมนผลหลงการบ าบด การตดตาม ชวยเหลอและประเมนผล (After Care) หมายถง การตดตามดแล ชวยเหลอผทผานการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพยาเสพตด ทงรปแบบผปวยในและผปวยนอก ทกขนตอนเปนทเรยบรอยแลว เพอใหค าแนะน าปรกษา แกไขปญหาใหก าลงใจแกผเลกยาเสพตดเหลานน อนเปนการปองกนมใหผเลกยาเสพตดแลวหวนกลบ ไปตดยาเสพตดซ าอก

วตถประสงค 1. เพอการตดตามและประเมนผลหลงการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผปวยยาเสพตดแบบผปวยในและผปวยนอกแลว อยางตอเนอง

2. เพอเปนการใหความชวยเหลอ ประคบประคอง ใหบรการปรกษาแกผเลกยาเสพตดแลวและครอบครว ใหสามารถแกไขปญหา พฒนาคณภาพชวต ด ารงตนอยในชมชน สงคม อยางปกตสขโดยไมกลบไปใชยาเสพตดซ าอก

หลกการและเหตผล กรมแพทยทหารเรอ โดย น.บฟ.ส.พร.(รพ.ทหารเรอกรงเทพ พร. และ รพ.อาภากรเกยรตวงศ ฐท.สส.) ไดใหความส าคญกบขนตอนการตดตาม ชวยเหลอและประเมนผล ภายหลงการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพยาเสพตดเสรจแลวมาก เพราะผปวยไดรบการบ าบดเปนชวงสนๆ ในสถานพยาบาลจนหยดยาไดนน ยงไมเพยงพอ เปนความส าคญทสงคมภายนอกจะตองใหการชวยเหลอ ประคบประคองไปอกระยะหนง จนกวาผปวยจะพฒนาตนเองใหเขมแขงพอทจะด าเนนชวตอยไดโดยไมเกยวของกบยาเสพตด ดงนนเพอใหการตดตามชวยเหลอและประเมนผล ผปวยยาเสพตดหลงการบ าบดรกษาทงแบบผปวยนอกและผปวยในผานการประเมนผลเปนทนาพอใจเมอครบก าหนดการบ าบดรกษาแลวตามแนวทางการปฏบตและระเบยบของกองทพเรอ ตามบนทก ศปส.ทร. ท ลง 20 ม.ค.30 เรอง การปฏบตตอทหารหรอขาราชการทตดยาเสพตดใหโทษ ขอ 1.5 ใหหนวยตนสงกดลงค าสงแตงตงนายทหารชนสญญาบตร ใหมหนาทก ากบดแลรบผดชอบ ผทเขารบการรกษาครบก าหนด และ รพ.ทร.กรงเทพ สงตวกลบตนสงกดแลวอยางใกลชด โดยใหมหนาท สงเกตพฤตกรรมทมแนวโนม หรอสงบอกเหตวาจะกลบไปเสพยาเสพตดอก รวมทงการตดตามความประพฤตของผทตดยาเสพตด ในระหวางทรบราชการอยภายในหนวย ควบคมดแลและหากจกรรมใหผทเคยตดยาเสพตดท า และสงใหผทเคยตดยาเสพตดไปรบการตรวจตาม วน เวลา ททาง รพ.ทร.กรงเทพ พร. นดหมาย ไวในบตรตดตามผลใหครบทกครง หากมเหตขดของใหแจงให รพ.ฯ ทราบ

และตามค าสง ทร. ท 151 / 2555 ลง 14 ม.ค.55 เรอง การจดตงศนยอ านวยการพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด กองทพเรอ ขอ 6.3 การสนบสนนสวนราชการตางๆ ในการปฏบตตามยทธศาสตรพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด ขอ.6.3.2 ให พร. จดตงศนยปฏบตการพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด กรมแพทยทหารเรอ (ศปพส.พร.) มหนาท วางแผน สงการ อ านวยการ ประสานงาน ก ากบดแล และใหการสนบสนน



ศปพส. หนวยตางๆ นขต.ทร. และหนวยเฉพาะกจ ทร. ตลอดจนหนวยงานนอก ทร. ทงภาครฐและเอกชนตามความเหมาะสม ในการตรวจหาสารเสพตดจากขาราชการ ทหาร และลกจาง ด าเนนการบ าบดรกษาผตดยาเสพตด พรอมทงตดตามผลการด าเนนการโดยการประสานการปฏบตกบ ศปพส.หนวยตางๆ นขต.ทร. และหนวยเฉพาะกจ ทร. รวมทงด าเนนการประชาสมพนธเผยแพรความรเกยวกบโทษของยาเสพตดและปฏบตงานอนๆ ตามทไดรบมอบหมาย แนวทางการปฏบตของหนวยในการด าเนนการตดตาม ชวยเหลอและประเมนผล

1. กรณผปวยทเปนทหารกองประจ าการ 1.1 กรณผปวยทหารกองประจ าการเมอครบก าหนดการบ าบดรกษาและผลการประเมนเปน

ทนาพอใจแลว เจาหนาทตดตามผลของหนวยบ าบดยาเสพตดจะจดท าเอกสารบตรตดตามผลจ านวน 2 ชด ตามแบบทฟอรมท น.บฟ.ส.พร. ก าหนด โดย

1.1.1 ชดท 1. จะสงใหหนวยตนสงกดผปวยเพอใหนายทหารชนสญญาบตร ผมหนาทก ากบดแลรบผดชอบผทผานการบ าบดรกษาจนครบก าหนดทราบ เพอตดตามสงเกตพฤตกรรมและสงใหผปวยไปรบการตรวจทหนวยแพทยทก าหนดตาม วน เวลา ททางหนวยบ าบดนดหมายไวในบตรตดตามผลใหครบทกครง หากมเหตขดของใหแจงหนวยแพทยนนๆ ทราบ

1.1.2 ชดท 2 จะสงใหหนวยแพทยตนสงกดผปวยเพอใหหนวยแพทยนนๆ ทราบจ านวนผปวยตดตามผล ก าหนดวนเวลาทผปวยจะตองเขารบการตรวจปสสาวะและสมภาษณและด าเนนการประสานกบนายทหารผทไดรบมอบหมายในการดแลผปวยทผานการบ าบดรกษาเขารบการตรวจตดตามผลและบนทกขอมลการตดตามผลรายงานประจ าเดอนไปยง รพ.ทร.กรงเทพ พร.

1.2. รพ.ทร.กรงเทพ พร. จะจดท าบนทกแจงหนวยแพทยตนสงกดใหท าการตดตามผลผปวยทครบก าหนด วน เวลาทผปวยตดตามผลจะตองเขารบการตรวจปสสาวะและสมภาษณ ในรอบประจ าเดอนโดยเมอผปวยออกจากโรงพยาบาลกลบตนสงกดไปแลวจะไดรบการตดตามชวยเหลอประเมนผลทกๆ 1 เดอน จ านวน 3 ครง และตอไปอกทกๆ 3 เดอน จนกวาจะปลดประจ าการ หนวยแพทยตนสงกดเมอด าเนนการตดตามผลในรอบประจ าเดอนแลวเสรจ ใหจดท าบนทกเพอแจงผลการตดตามสง รพ.ทร.กรงเทพ พร. ทราบเพอจดท าขอมล บสต.5 และรายงานผลตอ ศพส.ทร. ตามล าดบ ตอไป

2. กรณผปวยทเปนขาราชการ ทหารประจ าการ สงกดกองทพเรอและพลเรอน 2.1 เมอผปวยขาราชการ ทหารประจ าการสงกดกองทพเรอและพลเรอน เมอครบ

ก าหนดการบ าบดรกษาและผลการประเมนเปนทนาพอใจแลวเจาหนาทตดตามผลของหนวยบ าบดยาเสพตดจะจดท าเอกสารบตรตดตามผลจ านวน 2 ชด ตามแบบทฟอรมท น.บฟ.ส.พร. ก าหนดโดย

2.1.1 ชดท 1. กรณเปนขาราชการ ทหารประจ าการสงกดกองทพเรอ จะสงใหหนวยตนสงกดผปวยเพอใหนายทหารชนสญญาบตร ผมหนาทก ากบดแลรบผดชอบผทผานการบ าบดรกษาจนครบก าหนดทราบเพอตดตามสงเกตพฤตกรรมและสงใหผปวยไปรบการตรวจทหนวยแพทยทก าหนดตาม วน



เวลา ททางหนวยบ าบดนดหมายไวในบตรตดตามผลใหครบทกครง หากมเหตขดของใหแจงหนวยแพทยนนๆ ทราบ สวนกรณผปวยพลเรอนจะใหบตรตดตามผลกบผปวยหรอญาต

2.1.2 ชดท 2 กรณเปนขาราชการ ทหารประจ าการสงกดกองทพเรอจะสงใหหนวยแพทยตนสงกดผปวยเพอใหหนวยแพทยนนๆ ทราบจ านวนผปวยตดตามผล ก าหนดวนเวลาทผปวยจะตองเขารบการตรวจปสสาวะและสมภาษณและด าเนนการประสานกบนายทหารผทไดรบมอบหมายในการดแลผปวยทผานการบ าบดรกษาเขารบการตรวจตดตามผลและบนทกขอมลการตดตามผลรายงานประจ าเดอนไปยง รพ.ทร.กรงเทพ พร. สวนกรณผปวยพลเรอนจะเกบบตรตดตามไวทหนวยบ าบดรกษาของ พร.(รพ.ทร.กรงเทพ พร.และ รพ.อาภากรเกยรตวงศ ฐท.สส.)

2.2. หนวยบ าบดรกษาของ พร.(รพ.ทร.กรงเทพ พร.และ รพ.อาภากรเกยรตวงศ ฐท.สส.) จะจดท าบนทกแจงหนวยแพทยตนสงกด (กรณเปนขาราชการ ทหารประจ าการสงกดกองทพเรอ) ใหท าการตดตามผลผปวยทครบก าหนด วน เวลาทผปวยตดตามผลจะตองเขารบการตรวจปสสาวะและสมภาษณ ในรอบประจ าเดอน หรอกรณผปวยพลเรอนจะแจงนดหมายการตดตามผลทางโทรศพทหรอทางจดหมาย โดยผปวยทเปนเปนขาราชการ ทหารประจ าการสงกดกองทพเรอและพลเรอน เมอผปวยออกจากโรงพยาบาลไปแลวจะไดรบการตดตามชวยเหลอประเมนผลทกๆ 15 วน จ านวน 2 ครง ตอจากนนจะตดตามทก 1 เดอน อก 2 ครง หลงจากนนจะตดตามทกๆ 3 เดอน รวมเปนระยะเวลา 1 ป จะใชวธการ สมภาษณตามแบบสอบถาม ประเมนสภาพรางกายและจตใจ และการตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะ จากสถานพยาบาลหรอหนวยแพทยทก าหนดไวในบตรตดตามผล

2.3 รพ.ทร.กรงเทพ พร. และ รพ.อาภากรเกยรตวงศ ฐท.สส. จะเปนหนวยงานหลกในการออกบตรตดตามผล การรวบรวมสถตและแจงเตอนหนวยตนสงกดของผปวยใหน าผปวยเขารบการตรวจปสสาวะและสมภาษณเพอการตดตามผล และจดท าขอมล บสต.5 พรอมกบรายงานผลตอ ศตส.ทร. ตามล าดบ ตอไป

3. การด าเนนกบผปวยหลงการตดตามผล เมอรบทราบขอมลผลการตดตาม ชวยเหลอ และประเมนผลแลว เพอใหการด าเนนการแกไขปญหาทเกดขนหลงการตดตาม ชวยเหลอ และประเมนผลเปนไปตามแนวทางการปฏบตเดยวกนและถกตองตามระเบยบของกองทพเรอ ดงน

3.1 ภายหลงการตดตามผลและสมภาษณแลว พบวาผปวยตดตามผลยงเกยวของกบยาเสพตดและตรวจพบสารเสพตดในปสสาวะเปนบวก

3.1.1 กรณผปวยตดตามผลทเปนทหารกองประจ าการ ใหสงตวเขาบ าบดรกษายาเสพตดทหนวยบ าบดรกษายาเสพตดของ พร.(รพ.ทร.กรงเทพ พร.และ รพ.อาภากรเกยรตวงศ ฐท.สส.) ในโอกาสแรก โดยประสานกบหนวยบ าบดของ พร. เพอนดหมายก าหนดวนรบปวย ซ งเปนไปตามบนทก ศปส.ทร. ท ลงวนท 28 ม.ค. 30 เรอง การปฏบตตอทหารหรอขาราชการทตดยาเสพตดใหโทษ

3.1.2 กรณผปวยตดตามผลทเปนขาราชการ ทหารประจ าการสงกดกองทพเรอ ใหหนวยตนสงกดพจารณาด าเนนการตามค าสง ทร. ท 151 / 2555 ลง 14 ม.ค.55 เรอง การจดตงศนย



อ านวยการพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด กองทพเรอ ขอ 6.2 การปองกนและปราบปรามยาเสพตดในหนวยทหารของ ทร. ขอ. 6.2.1 ให นขต.ทร. และหนวยเฉพาะกจ ทร. สอดสองดแลก าลงพลมใหมพฤตกรรมเกยวของกบยาเสพตดทงการผลต การคา และการเสพ หากตรวจพบตองด าเนนการลงโทษทางวนยรายแรง และด าเนนคดตามกฎหมาย โดยใหยดถอนโยบาย ทร. วา “ผมพฤตกรรมผดกฎหมายโดยยงเกยวกบยาเสพตด ไมสมควรรบราชการใน ทร.” และถอเปนความผดของหวหนาหนวยหรอผบงคบบญชาของหนวยตางๆ ใน ทร. ทกระดบชน นอกจากนนจะตองสอดสองดแลมใหผทอาศยในทพกของทางราชการ ทร.ยงเกยวกบยาเสพตด หากจ าเปนกตองใหออกจากราชการและออกจากทพกของทางราชการ ส าหรบก าลงพล ทร. ทเปนผเสพยาเสพตดนน ใหหนวยตนสงกดน าสงเขาบ าบดรกษาและตองถกลงโทษตามสมควรแกกรณ รวมทงใหหนวยตางๆ สงรายชอก าลงพล ทร. ทเกยวของกบยาเสพตดทงเปนผผลต ผคา และผเสพ ให ศพส.ทร.(ผาน ฝกพ.ฯ) เพอสงตวด าเนนการตามกฎหมาย รวมทงพจารณาความผดทางวนยตอก าลงพลดงกลาวดวย

3.1.3 กรณผปวยพลเรอน ใหหนวยบ าบดยาเสพตด ของ พร. ใหความชวยเหลอ ประคบประคอง และใหบรการปรกษาแกญาตและผปวย เพอใหสามารถหางไกลจากยาเสพตด ด ารงตนอยในสงคมอยางปกตสข และพจารณารบปวยซ าเปนรายกรณไป

3.2 ภายหลงการตดตามผลและสมภาษณแลว พบวาผปวยตดตามผลไมเกยวของกบ ยาเสพตดและตรวจพบสารเสพตดในปสสาวะเปนลบ ใหผบงคบบญชาของผปวยตดตามผลสอดสองดแล ใหความชวยเหลอ ใหก าลงใจและประคบประคอง ใหสามารถด ารงตนอยในสงคมอยางปกตสข หางไกลจากปญหายาเสพตด และปฏบตงานตามปกต ตอไป

3.3 กรณผปวยทอยระหวางการตดตามผลทปลดประจ าการ หนราชการ เสยชวต ใหแจงไวในบนทกรายงานการตดตามผลและกรณยายสงกดใหมใหแจงรายชอสงกดใหมของผปวยทอย ระหวางตดตามผลมาในบนทกรายงานการตดตามผลประจ าเดอนไปยง รพ.ทร.กรงเทพ พร. ดวย



บตรตดตามผล

ดานหนา



บตรตดตามผล

ดานหลง

คู่มือปฏิบัติงาน (work...

Documents