ชนประถมศกษาปท 5

เลมท 10

นายส าราญ พพฒนวชรา ครช านาญการ

โรงเรยนวดชางขาม (ประชาชางขาม) ส านกงานเขตพนทการศกษาจนทบร เขต 1 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ค าน า

เอกสารประกอบการเรยนลกเสอ-เนตรนารชดน มวตถประสงคเพอพฒนา การเรยนรในเรอง “รอบรเรองเงอนเชอก” ซงเปนหนงในเนอหาการเรยนรกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร ระดบชนประถมศกษาปท 5

หวงเปนอยางยงวา เอกสารประกอบการเรยนชดน จะสามารถพฒนา การเรยนร ในเรอง เชอก ของลกเสอ-เนตรนารไดเปนอยางดตามเจตนารมณ ของหลกสตรกจกรรมพฒนาผเรยน สงเสรมใหผเรยนเกดแนวทางพฒนาศกยภาพ ของตนเอง ทงทางดานรางกาย สตปญญา จตใจ ความมระเบยบวนย มความสามคค มความเสยสละ บ าเพญตนเพอสาธารณประโยชน มทกษะและพฒนาตนเองอยเสมอ

ส าราญ พพฒนวชรา ครช านาญการ

-ก-

สารบญ

หนา เรอง

ค าน า ก

สารบญ ข

ค าแนะน าในการใชเอกสารประกอบการเรยน 1

จดประสงคการเรยนร 2

แบบทดสอบกอนเรยน 3

ใบความร 6

ใบงาน 17

แบบทดสอบหลงเรยน 19

เฉลยใบงาน 22

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 24

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 25

บรรณานกรม 26

-ข-

ค าแนะน าในการใชเอกสารประกอบการเรยน “รอบรเรองเงอนเชอก”

เอกสารประกอบการเรยน เรอง รอบรเรองเงอนเชอก ใหลกเสอ-เนตรนาร ท าตามล าดบดงน 1. ท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ 2. ศกษาใบความร เรอง รอบรเรองเงอนเชอก 3. ท าแบบฝกหดในใบงาน 4. ท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ 5. ตรวจค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนจากเฉลย 6. ตรวจค าตอบแบบทดสอบหลงเรยนจากเฉลย 7. ตรวจค าตอบใบงานจากเฉลย 8. ไมท าเครองหมายใด ๆ ลงในเอกสารประกอบการเรยนชดน

-1-

จดประสงคการเรยนร “รอบรเรองเงอนเชอก”

1. บอกและแสดงวธผกเงอนโดยใชเชอกทมขนาดเดยวกนได 2. บอกและแสดงวธผกเงอนโดยใชเชอกทมขนาดตางกนได 3. บอกประโยชนของเงอนแตละชนดได 4. น าความรเรองการผกเงอนไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได

-2-

แบบทดสอบกอนเรยน เรอง รอบรเรองเงอนเชอก

ค าสง ใหลกเสอ-เนตรนารท าเครองหมายกากบาท ลงในกระดาษค าตอบทแจกให ……………………………………………………………………………………….

1. เงอนในขอใด เปนหวใจของการเรยนผกเงอนและเปนพนฐานการผกเงอนอน ก. เงอนประมง ข. เงอนตะกรดเบด ค. เงอนขดสมาธ ง. เงอนผกรง 2. เงอนหวลานชนกน คอเงอนในขอใด ก. เงอนขดสมาธ ข. เงอนผกรน ค. เงอนประมง ง. เงอนผกซง 3. ขอใดเปนการผกเงอนทถกตอง ก. ผกยาก แกยาก ข. ผกงาย แกไมได ค. ผกแนน แกยาก ง. ผกแนน แกงาย

-3-

4. ใชส าหรบตอเชอกทมขนาดตางกน คอประโยชนของเงอนชนดใด ก. เงอนตะกรดเบด ข. เงอนขดสมาธ ค. เงอนผกรน ง. เงอนประมง 5. เชอกทใชในกจกรรมลกเสอ – เนตรนาร ควรมความยาวเทาใด ก. ขนาดยาว 2 เมตร ข. ขนาดยาว 3 เมตร ค. ขนาดยาว 2.5 เมตร ง. ขนาดยาว 3.5 เมตร 6. ลกษณะการผกของเงอนแบงออกเปนกประเภท ก. 3 ประเภท ข. 4 ประเภท ค. 5 ประเภท ง. 6 ประเภท 7. ใชผกตอไมพลองท าเสาธงลอย คอประโยชนของการผกแนนประเภทใด ก. ผกทแยง ข. ผกกากบาท ค. ผกประกบ ง. ผกกากบาทแบบญปน

-4-

8. การผกแนน มความหมายสอดคลองกบขอใดมากทสด ก. เชอมไมอนเลกและใหญเขาดวยกน ข. ผกเชอกกบไมใหยดแนนแกออกยาก ค. ท าเชอกใหมเนอแนนโดยใชไมดง ง. ผกไม 2 ทอน เขาดวยกนโดยใชเชอก 9. การผกทแยง ตองเรมตนดวยเงอนอะไรและจบดวยเงอนอะไร ก. เงอนตะกรดเบด - เงอนตะกรดเบด ข. เงอนผกซง - เงอนตะกรดเบด ค. เงอนผกซง - เงอนผกซง ง. เงอนตะกรดเบด - เงอนผกซง 10.ขอใดไมใชประโยชนของการผกกากบาท ก. ใชผกนงรานกอสราง ข. ใชผกตอมอสะพาน ค. ใชท ารวหรอคอกสตว ง. ใชตอไมหลายๆ ทอนใหยาว ………………………………………………………………………………………

-5-

ใบความร เรอง รอบรเรองเงอนเชอก

เชอก (Rope) หมายถง เสนเชอกทท าดวยใยธรรมชาต หรอใยสงเคราะห น ามาฟนเปนเกลยว หรอน ามาถกเปนเสนยาวขนาดตางๆกน เพอน ามาใชประโยชนในการผกหบหอ หรอเพอการใชงานลากจงผกโยงไวกบหลก แตเชอกในทน หมายถงเชอกเพอการฝกหด และใชงานส าหรบลกเสอและเนตรนาร ซงจะตองน าตดตวไป ควรมลกษณะดงตอไปน

-6-

1. เปนเชอกปอหรอปานมนลา ไมควรใชเชอก

ไนลอน เพราะเชอกไนลอนลน ผกแลวปม

หลดงาย มความยดตว(แตถาเปนเชอกไนลอน

ชนดไมเปนเกลยวจะใชฝกผกไดด

2. เปนเชอก 3 เกลยว พนรวมเปนเสนเดยวกน

(ใชฝกแทนเชอกไดดกวาชนด 4 เกลยว)

3. ขนาดความยาวประมาณ 3 เมตร ไมควรสน

กวาน

เงอน หมายถง การเอาปลายเชอกผกกบเชอกหรอเอาเชอกผกกบวตถ หรอ ผกเปนบวงคลองวตถ หรอเอาปลาย 2 เสนมาตอกนเปนเสนเดยว เงอนแบงออกเปน 3 ประเภทตามลกษณะการผก ดงน

การผกเงอนโดยใชเชอกทมขนาดเทากน เงอนประมง (Fisherman’s Knot) เปนเงอนทรจกกนทวไปอกชอหนงวา เงอนหวลานชนกน

วธผกเงอนประมง

1. เงอนทใชผกตอเชอกทมขนาดเทากน หรอผกในเชอกเสนเดยวกน (Knot) เชน เงอนประมง เงอนผกรน เงอนผกคนลาก เปนตน

2. เงอนทผกตอกบเชอกทมขนาดใหญกวาหรอผกกบหวง (Bend) เชน เงอนขดสมาธ เงอนขดสมาธ 2 ชน เปนตน

3. เงอนทใชผกวตถตางๆ เชน ผกกบเสาหรอหลกเพอการยดโยง (Hitch) เชน เงอนผกซงเงอนกระหวดไม เงอนตะกรดเบด เปนตน

-7-

ขนท 1 จบเชอก ก เชอก ข ใหคกน ปลายเชอกลกษณะดงรป

ขนท 2 ผกปลายเชอก ข รอบปลายเชอก ก ดวยการผกขดชนเดยว

ขนท 3 ผกปลายเชอก ก รอบเชอก ข ดวยวธเดยวกน

ขนท 4 ดงเชอก ก และ ข ใหปมเงอนเขาไปชนกน

ประโยชนของเงอนประมง มดงน 1. ใชตอเชอกทมขนาดเดยวกน 2. ใชตอเชอก 2 เสน ทมขนาดเดยวกน

3. ใชตอเชอกทมขนาดใหญ ทลากจง 4. ใชผกสายไฟ

-8-

การผกเงอนโดยใชเชอกทมขนาดตางกน เงอนขดสมาธ

ลกษณะ : เปนเงอนทใชผกกบหวงทมอยแลว ผกกบเชอกทมขนาดไมเทากน หรอ

กบวสดแขง

ขนท 1 น าเชอกเสนทใหญกวามาท าเปน

หวง แลวน าเสนทเลกกวามาพนขด

(ดงภาพ)

ขนท 2 ใชเชอกเสนเลกหรอออนกวาอก

เสนหนงพนโดยปลายเชอกแทง

สอดใตหวงขนมาแลวพนรอบ

หวง (ดงภาพ)

ขนท 3 ใชปลายเชอกเสนเลกเดมลอดใตเสน

เชอกทพนรอบหวงแตสอดขนไว

บนหวงดงปลายเชอกทง 2 ใหแนน

ประโยชนของเงอนขดสมาธ มดงน

1. ใชตอเชอกมขนาดเทากนหรอไมเทากนกได

2. เหมาะในการตอเชอกเสนโตแขงกบเสนเลกออน

-9-

3. ใชผกเพอตอกบวสดทแขง เชน ใชคลองผกสมอเรอ ผกกบขอหวง

หรอผกเถาวลย

การผกเงอนโดยใชเชอกกบวสดอนๆ

เงอนตะกรดเบด (Rolling Hitch) เปนเงอนทผกงาย แกงาย ถอเปนหวใจของ

การเรยนผกเงอน เพราะเปนจดเรมตนของการผกเงอนแบบตางๆ

ขนท 1 - จบปลายเชอก ก คลองหลก ข แลวน าปลายเชอก ก กลบมา

ทบเชอก ก

ขนท 2 จบปลายเชอก ก ออมหลก ข อกรอบหนง

ขนท 3 จบปลายเชอก ก สอดใตเชอก ก เปนตะกรดเบดชนเดยว

-10-

ขนท 4 - จบปลายเชอก ก ออมหลก ข

- ปลายเชอก สอดใตเชอก ก เปนตะกรดเบด 2 ชน

ขนท 5 จดเงอนใหเรยบรอยและดงใหแนน ประโยชน

1. ใชท าบนไดเชอก บนไดลง

2. เปนเงอนส าคญของวชาลกเสอ เพราะใชผกเงอนอนๆ อกหลายเงอน

เชน ผกแนน ผกประกบ ผกกากบาท

-11-

ทกษะในทางวชาลกเสอ “การผกแนน” ผกประกบ (SheerLasbing)

ผกประกบ 2 ทอน ใชส าหรบตอไม หรอเสา 2 ตน เขาดวยกน มคาดคอ เรมผกดวยเงอนตะกรดเบดทไมหลก ลงเงอนตะกรดเบดทไมตอ

ขนท 1 น าไมทจะตอมาวางซอนกนใหปลายทจะตอขนานกนประมาณ 1 ใน 4 หรอ 1 ใน 5 ของความยาวของไม จากนนผกดวยเงอนตะกรดเบดทเสาตนใดตนหนง เอาปลายเชอกพนปดเขากบตวเชอก (แตงงาน) เอาลมหนาเทาเสนเชอกคนระหวางเสาทงสอง

ขนท 2 - พนเชอกรอบไมทงสองอน ใหเชอกเรยงกน - วนรอบ จนกวางเทากบความกวางของไมทงสองอน

ขนท 3 สอดเชอกเขากลางระหวางไมทงสอง ซงยงหางอยเพราะมลมยดไว แลวพนหกคอไกประมาณ 3 รอบ

-12-

ขนท 4 - ผกปลายเชอกดวยเงอนตะกรดเบด ทไมตางอนกนกบอนขนตน

ขนท 5 - ผกอกดานหนง เชนเดยวกบขนตอนท 1-4 จดเงอนใหเรยบรอยและดงใหแนน ประโยชน 1. ใชผกตอไมพลองท าเสาธงลอยหรอรว 2. ใชผกตอไมในการกอสราง 3. ใชตอไมหลายๆ ทอนใหยาวออกไป ผกทแยง(Diagonal Lashing) ผกทแยง เปนการผกไมทไขวกนอยใหตดแนนเขาดวยกน

ขนท 1 น าเชอกพนรอบเสาทง 2 ตน ตรงระหวางมมตรงขามดวยเงอนผกซง

-13-

ขนท 2 พนรอบไมเสาทง 2 ตน ตามมมทแยงประมาณ 3-4 รอบ

ขนท 3 หกคอไก แลวพนเปลยนมมตรงขามคท 2 อกประมาณ 3-4 รอบ

ขนท 4 - เอาปลายเชอกผกตะกรดเบดทไมเสาตนใดตนหนง

- เกบปลายเชอกใหเรยบรอย

ประโยชน

1. ใชสรางนงราน หรอหอคอย

2. ใชสรางตอมอสะพาน

3. ใชผกไมค ายนเสา

-14-

ผกกากบาท(Square Lahing)

ผกกากบาท เปนการผกไมทไขวกนอย ซงคลายกบการผกทแยง

ขนท 1 - น าไมหรอเสามาวางซอนกนเปนรปกากบาท (กางเขน) - เอาเชอกผกตะกรดเบดทเสาอนตง - จบปลายเชอกแตงงานกนกบเชอก

ขนท 2 - ดงเชอกพนออมไมอนตง ดงขนเหนอไมอนขวางพนออมไป ดานหลงไมอนตง ดงใหตง

ขนท 3 - เรมพนจากขวาไปใหม ทกรอบตองดงใหเชอกตง - เรยงเสนเชอกใหเรยบพนวนไปประมาณ 3 รอบแลวหกคอไก 2-3 รอบ (พนรอบออมเงอนในขนท 2 เพอรดเชอกใหตงจะไดไมรดลง)

-15-

ขนท 4 ดงเงอนใหแนน จบลงดวยตะกรดเบดทไมอนนอน ประโยชน 1. ใชในงานกอสราง ท านงรานทาสอาคาร 2. ใชในงานสรางคายพกแรม อปกรณการสรางคายพกแรม

....จบแลวครบ…

มาท าใบงานตอไดเลยครบ

-16-

ใบงาน เรอง รอบรเรองเงอนเชอก

ค าชแจง ใหลกเสอ-เนตรนาร ศกษาความรจากใบความรโดยละเอยดเพอหาค าตอบ ท าลงในใบงาน 1. จงอธบายประเภทของเงอนตามลกษณะของการผก พรอมกบยกตวอยางประกอบ ตอบ ..................................................................................................................... .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

2. จงอธบายขนตอนการผกเงอนมาอยางนอย 1 เงอน ตอบ ..................................................................................................................... .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

-17-

3. จงอธบายขนตอนการผกแนนมาอยางนอย 1 อยาง

ตอบ ..................................................................................................................... .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

4. จงอภปรายแสดงความคดเหนถงประโยชนทสามารถน าไปใชในชวตประจ าวน

ตอบ ..................................................................................................................... .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

18-

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง รอบรเรองเงอนเชอก

ค าสง ใหลกเสอ-เนตรนารท าเครองหมายกากบาท ลงในกระดาษค าตอบทแจกให ……………………………………………………………………………………….

1. เงอนในขอใด เปนหวใจของการเรยนผกเงอนและเปนพนฐานการผกเงอนอน ก. เงอนประมง ข. เงอนตะกดเบด ค. เงอนขดสมาธ ง. เงอนผกรง 2. ใชส าหรบตอเชอกทมขนาดตางกน คอประโยชนของเงอนชนดใด ก. เงอนตะกรดเบด ข. เงอนขดสมาธ ค. เงอนผกรน ง. เงอนประมง 3. ลกษณะการผกของเงอนแบงออกเปนกประเภท ก. 3 ประเภท ข. 4 ประเภท ค. 5 ประเภท ง. 6 ประเภท

-19-

4. เชอกทใชในกจกรรมลกเสอ – เนตรนาร ควรมความยาวเทาใด ก. ขนาดยาว 2 เมตร ข. ขนาดยาว 3 เมตร ค. ขนาดยาว 2.5 เมตร ง. ขนาดยาว 3.5 เมตร 5. เงอนหวลานชนกน คอเงอนในขอใด ก. เงอนขดสมาธ ข. เงอนผกรน ค. เงอนประมง ง. เงอนผกซง 6. ขอใดเปนการผกเงอนทถกตอง ก. ผกยาก แกยาก ข. ผกงาย แกไมได ค. ผกแนน แกยาก ง. ผกแนน แกงาย 7. ใชผกตอไมพลองท าเสาธงลอย คอประโยชนของการผกแนนประเภทใด ก. ผกทแยง ข. ผกกากบาท ค. ผกประกบ ง. ผกกากบาทแบบญปน

-20-

8. การผกแนน มความหมายสอดคลองกบขอใดมากทสด ก. เชอมไมอนเลกและใหญเขาดวยกน ข. ผกเชอกกบไมใหยดแนนแกออกยาก ค. ท าเชอกใหมเนอแนนโดยใชไมดง ง. ผกไม 2 ทอน เขาดวยกนโดยใชเชอก 9. ขอใด ไมใช ประโยชนของการผกกากบาท ก. ใชผกนงรานกอสราง ข. ใชผกตอมอสะพาน ค. ใชท ารวหรอคอกสตว ง. ใชตอไมหลายๆ ทอนใหยาว 10. การผกทแยง ตองเรมตนดวยเงอนอะไรและจบดวยเงอนอะไร ก. เงอนตะกรดเบด - เงอนตะกรดเบด ข. เงอนผกซง - เงอนตะกรดเบด ค. เงอนผกซง - เงอนผกซง ง. เงอนตะกรดเบด - เงอนผกซง ……………………………………………………………………………………….

-21-

เฉลยใบงาน 1. จงอธบายประเภทของเงอนตามลกษณะของการผก พรอมกบยกตวอยางประกอบ ตอบ เงอนแบงตามลกษณะการผกเปน 3 ประเภท ดงน

1. เงอนทใชผกตอเชอกทมขนาดเทากน หรอผกในเชอกเสนเดยวกน เชน เงอนพรอด

2. เงอนทผกตอกบเชอกทมขนาดใหญกวาหรอผกกบหวง เชน เงอนขดสมาธ เงอนขดสมาธ 2 ชน

3. เงอนทใชผกกบวตถตางๆ เชน ผกกบเสา หรอหลกเพอการยดโยง ไดแก เงอนกระหวดไม เงอนตะกรดเบด

2. จงอธบายขนตอนการผกเงอนมาอยางนอย 1 เงอน ตอบ เงอนตะกรดเบด (Rolling Hitch) เปนเงอนทผกงาย แกงาย ถอเปน

หวใจของการเรยนผกเงอน มขนตอนการผกดงน

ขนท 1 - จบปลายเชอก ก คลองหลก ข แลวน าปลายเชอก ก กลบมา

ทบเชอก ก

ขนท 2 จบปลายเชอก ก ออมหลก ข อกรอบหนง

ขนท 3 จบปลายเชอก ก สอดใตเชอก ก เปนตะกรดเบดชนเดยว

-22-

3. จงอธบายขนตอนการผกแนนมาอยางนอย 1 อยาง

ตอบ ผกทแยง เปนการผกไมทไขวกนอยใหตดแนนเขาดวยกน

ขนท 1 น าเชอกพนรอบเสาทง 2 ตน ตรงระหวางมมตรงขามดวยเงอนผกซง

ขนท 2 พนรอบไมเสาทง 2 ตน ตามมมทแยงประมาณ 3-4 รอบ

ขนท 3 หกคอไก แลวพนเปลยนมมตรงขามคท 2 อกประมาณ 3-4 รอบ

ขนท 4 - เอาปลายเชอกผกตะกรดเบดทไมเสาตนใดตนหนง

- เกบปลายเชอกใหเรยบรอย

4. จงอภปรายแสดงความคดเหนถงประโยชนทสามารถน าไปใชในชวตประจ าวน

ตอบ เงอนเชอกสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนไดมากมายหลายอยาง ตวอยางเชน

เงอนประมง ใชตอเชอกทมขนาดเทากน ใชผกคอขวดเพอเปนทถอหว เงอนขนสมาธ ใชตอเชอกทมขนาดตางกน ใชคลองผกสมอ

-23-

คค8

ค-

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

ขอท เฉลย 1 ข 2 ค 3 ง 4 ข 5 ข 6 ก 7 ค 8 ง 9 ข

10 ง

สดยอดเลยเพอน ๆ...

-24-

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ขอท เฉลย 1 ข 2 ข 3 ก 4 ข 5 ค 6 ง 7 ค 8 ง 9 ง

10 ข

ท าไดกนอยแลว

ใชไหมครบผม...

-25-

บรรณานกรม

คณะลกเสอแหงชาต. “แนวทางการเรยนการสอนกจกรรมลกเสอให สอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544.” หลกสตรการเรยนการสอนกจกรรมลกเสอ. <htpp: // www.scoutthailand.org/scout.page/?id=id.04&i44> 4 กนยายน 2546 ก. –––––––––. “หลกการจดกจกรรมลกเสอ.” หลกสตรการเรยนการสอน กจกรรมลกเสอ. <htpp: // www.scoutthailand.org/scout.page/?id=id.04&i44> 4 กนยายน 2546 ข. วชาการ กรม, กระทรวงศกษาธการ. คมอการจดกจกรรมพฒนาผเรยน. กรงเทพฯ : โรงพมพ องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.) , 2545. –––––––––. แนวการจดกจกรรมเพอสรางเสรมคณลกษณะด เกง มสข. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา, 2542. วรพจน ภพานเพชร. การจดกจกรรมการสอนลกเสอสามญโดยใชเกม ภมปญญาทองถนของผสอนในสงกดส านกงานการประถมศกษา อ าเภอยางตลาด จงหวดกาฬสนธ. รายงานการศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2545. สมหมาย วงศวทยากล. “กระบวนการลกเสอกบคณธรรมจรยธรรม,” วทยาจารย. 100 (4) : 10-12 ; กรกฎาคม , 2544.