Web Based Learning (WBL)

WBL หมายถง รปแบบการเรยนการสอนทอาศยเทคโนโลยอนเทอรเนต โดยมการใช TCP/IP , HTTPS เปน Protocal หลกในการถายโอนขอมล เปนรปแบบการประยกตใชคณสมบตไฮเปอรมเดย (Hyper media) เขากบคณสมบตของอนเทอรเนต เพอสรางเสรมสงแวดลอมแหงการเรยนในมตทไมมขอบเขตจำากดดวยระยะทาง และเวลาทแตกตางกนของผเรยน (Learning without Boundary) อนจะชวยขจดปญหาตางๆ ทเกยวกบการศกษาทเกดขนในปจจบน เชน การขาดแคลนครผสอนทไดรบยอมรบ หรอมประสทธภาพ สรางมาตรฐานเนอหาการเรยนร สรางโอกาสการเรยนรใหกบกลมคนทดอยโอกาสทางการศกษา รวมทงเปดชองทางการเรยนรตามอธยาศย (Informal Learning) และการเรยนรดวยตนเองตลอดชวต (Lifelong Learning)

WBI/WBL/WBT

เนองจากเทคโนโลยอนเทอรเนต ทสรางรปแบบการเรยนรรปแบบใหม และมการนำาคำาตางๆ มาเรยกเพอสอความหมาย ไมวาจะเปนคำาวา WBI (Web Based Instruction) หรอ WBL (Web Based Learning) หรอ WBI (Web Based Training) ทง 3 คำา คอ การเรยนการสอนดวยสออเลกทรอนกส ผานเครอขายเวบไซตเชนเดยวกน แตมใชตางกนอนเนองจากรปแบบการนำาไปประยกตใช ทงนจะพบวาหนวยงาน องคกรตางๆ ทตองการพฒนาระบบฝกอบรมพนกงานดวยสออเลกทรอนกสผานเครอขายเวบ มกจะใชคำาวา WBT ในขณะนทสถานศกษาตางๆ จะใชคำาวา WBI สวน WBL จะหมายถงสอการเรยนการสอนอเลกทรอนสกผานเครอขายเวบ ทผพฒนาจะเปนใครกได ผเรยนเปนใครกได จงเนนไปทการเรยนรดวยตนเองตลอดชวตนนเอง

1

WBI และ CAI

CAI  ทำางานภายใต  Standalone  หรอ  อาจทำาภายใต  Local  Area  Network 

CAI  มไดออกแบบเพอการสอสารถงกนได WBI  ทำางานบนระบบเครอขายอนเทอรเนต  ผเรยนและอาจารย 

สามารถตดตอสอสารถงกนได  และอาจารยสามารถตดตามพฤตกรรมการเรยน  ตลอดจนผลการเรยนของผเรยนได

สงททำาให  WBI  ตางจาก  CAI  กคอ  การสอสารนนเอง WBI  สามารถสอสารภายใตระบบ  Multi-user  ไดอยางไร

พรมแดน  โดยผเรยนสามารถตดตอสอสารกบผเรยนดวยกน  อาจารย  หรอผเชยวชาญ  ฐานขอมลความร  และยงสามารถรบสงขอมลการศกษาอเลกทรอนกส(Electronic  Education  Data)  อยางไมจำากดเวลา  ไมจำากดสถานท  ไมมพรมแดนกดขวางภายใตระบบเครอขายอนเทอรเนต หรออาจเรยกวาเปน  Virtual Classroom  เลยกได  และนนกคอการกระทำากจกรรมใดๆ  ภายในโรงเรยน  ภายในหองเรยน สามารถทำาไดทกอยางใน  WBI  ทอยบนระบบเครอขายอนเทอรเนต

คณสมบตของ WBI/WBT/WBL

2

WBI เปนการผนวกคณสมบตไฮเปอรมเดย (Hyper media) เขากบคณสมบตของเครอขาย  เวลด  ไวด  เวบ  เพอสรางเสรมสงแวดลอมแหงการเรยนในมตทไมมขอบเขตจำากดดวยระยะทางและเวลาทแตกตางกนของผเรยน  (learning  without  boundary)

การใชคณสมบตของไฮเปอรมเดยในการเรยนการสอนผานเครอขายนน  หมายถง  การสนบสนนศกยภาพการเรยนดวยตนเองตามลำาพง  (One  Alone)  กลาวคอ  ผเรยนสามารถเลอกสรรเนอหาบทเรยนทนำาเสนออยในรปแบบไฮเปอรมเดย  ซงเปนเทคนคการเชอมโยงเนอหาหลก  ดวยเนอหาอนทเกยวของรปแบบการเชอมโยงนเปนไดทงการเชอมโยงขอความไปสเนอหาทมความเกยวของ  หรอสอภาพ  และเสยง  การเชอมโยงดงกลาวจงเปนการเปดโอกาสใหผเรยนสามารถควบคมการเรยนดวยตนเอง  โดยเลอกลำาดบเนอหาบทเรยนตามความตองการ  และเรยนตามกำาหนดเวลาทเหมาะสมและสะดวกของตนเอง  (criss-crossed  landscape)   สวนการใชคณสมบตของเครอขายเวลด  ไวด  เวบ  หมายความถง  การเปดโอกาสใหผเรยนสามารถปฏสมพนธกบผสอนหรอผเรยนอนเพอการเรยนรโดยไมจำาเปนตองอยในเวลาเดยวกน  หรอ ณ  สถานทเดยวกน  (Human  to  Human  Interaction)  เชนผเรยนนดหมายเวลา  และเปดหวขอการสนทนาผานโปรแกรมประเภท  Synchronous  Conferencing  System  เชน  IRC  (Internet  Relay Chat)  หรอผเรยนผเรยนสามารถตามหวขอและรวมการสนทนาในเวลาทตนเองสะดวกผานโปรแกรมประเภท  Asynchronous  Conferencing  System  เชน  E-mail  Bulletin  Board  System หรอ  Listserv  การปฏสมพนธเชนนเปนไปไดทงลกษณะบคคลตอบคคล  (Person  to  Person) ผเรยนกบกลม  (Person  to  Group)  หรอกลมตอกลม  (Group  to  Group)

e-Learning

สอการเรยนการสอนในรปแบบ e-Learning สามารถกลาวไดวาเปนรปแบบทพฒนาตอเนองมาจาก WBI โดยมจดเรมตนจากแผนเทคโนโลยเพอการศกษาของชาต สหรฐอเมรกา (The National Educational Technology Plan'1996) ของกระทรวงศกษาธการสหรฐอเมรกา ทตองการพฒนารปแบบการเรยนของนกเรยนใหเขากบศตวรรษท 21 การพฒนาระบบการเรยนรจงมการนำาเทคโนโลยอนเทอรเนตมาชวยเสรมอยางเปนจรงเปนจง

3

e-Learning จงเปนการใชทรพยากรตางๆ ในระบบอนเทอรเนต มาออกแบบและจดระบบ เพอสรางระบบการเรยนการสอน โดยการสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย ตรงกบความตองการของผสอนและผเรยน เชอมโยงระบบเปนเครอขายทสามารถเรยนรไดทกท ทกเวลา และทกคน โดยจะตองมการจดสภาวะแวดลอมการเรยนรใหเสมอนหองเรยนจรง ดงนนระบบ e-Learning จงจำาเปนตองประกอบดวยคณสมบต ดงน

เวบไซตทเกยวของกบการศกษา เวบไซตทเกยวของการเนอหารายวชาใด วชาหนงเปนอยางนอย

หรอการศกษาตามอธยาศย ผเรยนสามารถเรยนรไดตนเอง จากทกททกเวลาโดยอสระ ผเรยนมอสระในการเรยน การบรรลจดประสงคการเรยนรแตละ

เนอหา ไมจำาเปนตองเหมอนหรอพรอมกบผเรยนรายอน มระบบปฏสมพนธกบผเรยน และสามารถเรยนรรวมกนได มเครองมอทวดผลการเรยนได มการออกแบบการเรยนการสอนอยางมระบบ ผสอนมสภาพเปนผชวยเหลอผเรยน ในการคนหา การประเมน

การใชประโยชนจากเนอหา จากสอรปแบบตางๆ ทมใหบรการ มระบบบรหารจดการการเรยนการสอน (Learning Management

System: LMS) มระบบบรหารจดการเนอหา/หลกสตร (Content Management

System: CMS)

4

ดงนนจะเหนไดวา e-Learning เปนระบบการเรยนการสอนทเกยวของกบเทคโนโลยเวบ และเครอขายอนเทอรเนต มสภาวะแวดลอมทสนบสนนการเรยนรอยางมชวตชวา (Active Learning) และการเรยนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง (Child Center Learning) ผเรยนเปนผคด ตดสนใจเรยน โดยการสรางความรและความเขาใจใหมๆ ดวยตนเอง สามารถเชอมโยงกระบวนการเรยนรใหเขากบชวตจรง ครอบคลมการเรยนทกรปแบบ ทงการเรยนทางไกล และการเรยนผานเครอขายระบบตางๆ

e-Learning ชวยสงเสรมการเรยนรทผเรยนเปนศนยกลาง การเรยนรวมกน การเสรมแรงในการเรยนรเนอหา การเขาถงขอมลทวโลก การเขาถงขอมลทเปนปจจบน การเรยนรอยางมปฎสมพนธ การเรยนรเนอหาทนำาเสนอในลกษณะมลตมเดย เปนการเรยนทางไกลทไรระยะทาง

e-Learning ชวยทำาใหผสอนและผเรยนเปนอสระจากปญหาการจดตารางเรยนตารางสอน สามารถเขาถงสอการเรยนการสอนนนเมอมความสะดวก ผเรยนเปนผควบคมการเรยนของตนเอง ทำาใหเกดการเรยนรทเปนไปตามกาวจงหวะของตนเอง ชวยในการปรบเปลยนบทบาทผสอนจากผบอกและถายทอดมาเปนผใหคำาแนะนำา ใหคำาปรกษา และอำานวยความสะดวก ในขณะทผเรยนมบทบาทเปนผศกษาคนควาและสำารวจขอมลในลกษณะการเรยนรรวมกนและมปฎสมพนธตอกน เปนผเรยนทลงมอปฏบตไมใชเปนเพยงผรอรบ

e-Learning จงเปนวธการเรยนรทสรางสรรคแหงการเรยนรใหเกดขน การศกษาเกดขนไดทกท ทงทบาน ททำางาน สถานศกษาและอนๆ การเรยนรเนนการแสวงหาและการรจกเลอกขอมลเพอการเสรมเตมแตงความร เปนการเรยนรทสรางความสมพนธไปยงบคคลภายนอกกลมทตดตอหรอเปนแหลงทรพยากรของการแลกเปลยนความคดเหนและพงพาชวยเหลอกน ทงนการเชอมตอถงกนผานระบบเครอขาย ทำาใหมชองทางของการตดตอระหวางกน ชวยลดชองวางระหวางผเรยนและผสอน และระหวางผเรยนกบผเรยนไดอกดวย

ทง WBI และ e-Learning สามารถแบงลกษณะของเนอหาทนำาเสนอได 3 รปแบบใหญ คอ

5

Text Online เปนลกษณะของเวบไซตทนำาเสนอดวยขอความทงทอยในรปของ Text หรอเอกสาร PDF หรอ PPT เพอใหดาวนโหลดไปเรยกด เชนเวบไซต

o www.drkanchit.com o www.vcharkarn.com o www.school.net.th/library o www.geocities.com/inno_thai o www.uni.net.th

Low Cost Multimedia Online เปนลกษณะของเวบไซต WBI ทนำาเสนอดวยสอตางๆ ทงรปภาพ และภาพเคลอนไหว ตลอดจน Flash แตยงไมมระบบสมาชก และ Web Programming ควบคม เชนเวบไซต

o www.nectec.or.th/courseware o www.geocities.com/Eureka/Business/4452 o www.geocities.com/tpsoft2000/topic.html o www.kradandum.com/classroom/index.htm o www.learn.in.th

Full Multimedia Online จดเปน WBI ทใชเทคโนโลยมลตมเดย รวมทงการใช Web Programming มาควบคมการนำาเสนอ เชน ระบบสมาชก, ระบบทดสอบและรายงานผล แตยงขาดระบบตดตาม, ตรวจสอบและรายงานผลการใชงานและบรหารจดการเนอหา (Course/Learning Management System: CMS/LMS) เชนเวบไซต

o www.chulaonline.com o www.ramacme.org o www.thai2learn.com

รปแบบการพฒนา E-learning ในประเทศไทย

ทง WBI และ E-learning ทมอยประเทศไทย พบวาแตละหนวยงานไดพฒนาระบบ LMS/CMS ของตนเอง องมาตรฐานของ AICC เปนสวนใหญ ซงแตละหนวยงานกใช Web Programming แตกตางกนออกไปทง PHP, ASP, Flash Action Script, JavaScript ทงนอาจจะจดตงหนวยงานรบผดชอบโดยตรง หรออาจจะพฒนาโดยบคคลหรอกลมบคคลเปนการสวนตวกได

6

เนองจากปญหาสวนใหญจะมาจากการขาดงบประมาณและการสนบสนนทเปนรปธรรมจากผบรหาร

นอกจากนมบรษทภายในประเทศไทยทพฒนาซอฟตแวรบรหารจดการการเรยนชอ Education Sphere (http://www.educationsphere.com/) คอบรษท Sum System จำากด ทพฒนา LMS Software ออกมาใหจำาหนายและพฒนาใหกบมหาวทยาลยรามคำาแหง เปนหนวยงานแรก รวมทงศนยการศกษาตอเนองแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย กพฒนาโปรแกรมจดการหลกสตรเนอหาวชา และการจดการเรยนการสอนชนด Web Based Instruction โดยตงชอโปรแกรมวา Chula E-learning System (Chula ELS) ออกมาใหบรการเชนกน

ปญหาการพฒนา E-learning ในประเทศไทย

การพฒนา WBI และ E-learning ในประเทศไทย ตางกประสบปญหาตางๆ ซงสามารถสรปไดดงน

ปญหาการสนบสนนดานงบประมาณและบคลากร และการสนบสนนจากผบรหาร

ปญหาการขาดความรดานเทคโนโลย E-learning และเทคโนโลยทเกยวของ

ปญหาเรองราคาของซอฟตแวร CMS/LMS และการลขสทธ ปญหาเรองทมงานดำาเนนการ ทงดานความร, การคดสรางสรรค

และเงนสนบสนน ปญหาเกยวกบเนอหาทจะนำาเสนอ ทงแหลงทมา, ผลตอบแทน และ

การละเมดเมอเผยแพรผานเวบไซต ปญหาเกยวกบ Infrastructure ของประเทศ ทยงขาดความพรอม ปญหาเกยวกบมาตรฐานการพฒนาเวบภาษาไทย ทงการเขารหส,

การใชฟอนต และรปแบบ ปญหาเกยวกบมาตรฐานการจดทำาระบบ CMS/LMS

ลกษณะสำาคญของ e-Learning

7

e-Learning นบเปนคำาใหมพอสมควร ทมความหมายถงการอบรมดวยระบบเครอขาย หรอผานระบบเครอขาย ไมวาจะเปนเครอขายอนเทอรเนต หรอเครอขายอนทราเนตในองคกร ดงนน e-Learning จงไดผนวกเขากบโลกแหงการศกษา และวงจรธรกจอยางหลกเลยงไมได ปจจบนนบรษทหลายบรษทพฒนาระบบ e-Learning เพออบรมพนกงานขายของบรษท ใหทราบและรจกผลตภณฑใหม พรอมเทคนคการขาย มหาวทยาลยชนนำาตางๆ เชน Stanford หรอ Harvard กนำาระบบ e-Learning มาใหบรการนสต นกศกษาจากทวโลก เพอสมครเรยนในหลกสตรตางๆ ทเปดใหบรการ ดงนนจงพอจะสรปลกษณะสำาคญของ e-Learning ไดดงน

Anywhere Anytime —เรยนไดทกททกเวลา ผเรยนมอสระเตมท จะเลอกเรยนเมอไหร ทไหนกไดโดยมบรการ

เครอขายอนเทอรเนตตอบสนองการสอสารไดตลอด 24 ชวโมง ซงนบเปนขอไดเปรยบหากเทยบกบการเรยนในหองเรยนปกตทตองมการกำาหนดเวลาสถานทแนนอน เปนการขยายฐานการศกษาไปยงกลมผเรยนไดกวางขน

Multimedia – ใชสอผสมนำาเสนอเนอหา เนองจากบรรยากาศการเรยนทผเรยนตองนงอยหนาจอ

คอมพวเตอรเพยงคนเดยว วธการนำาเสนอบทเรยนจงตองนาสนใจ ปจจบนเนอหา e-learning ทวๆ ไปทเหนเปนขอความประกอบภาพกราฟฟกเหมอนอานหนงสอเปนอบกสนน จะดงดดความสนใจของผเรยนไดนอยกวาการนำาเสนอแบบเคลอนไหว ครบทงภาพ เสยง และมการโตตอบได ดงนนการผลตสอ e-learning จงตองเนนใหการเรยนการสอนนนมความเสมอนจรงมากทสด โดยอาศยการนำาเทคโนโลยการผลตสอมาผสมผสานกนอยางเหมาะสม ซงในปจจบนมทนยมอย 4 แบบ คอ

1. Streaming Media – การเรยนการสอนโดยใชวดโอเปนสอ มเอกสาร พาวเวอรพอยตประกอบแลวสงไปยงระบบเครอขาย ผเรยนดาวนโหลดไปเรยนไป มภาพวดโอ ครผสอน พดบรรยาย สามารถเลอนเนอหาไดตามตองการ มแบบทดสอบในตว เหมาะกบวชาทอาศยการบรรยาย สรปรายละเอยดเนอหาเปนหลก

2. Macromedia Flash – ใชสรางสอ Interactive เนนการมปฏสมพนธ อาจจะทำาเปนเกม วธการสรางคอนขางยาก จะเสยเวลามาก เหมาะกบหลกสตรทมการเวรกชอป การปฏบต เนนการเรยนแบบมสวนรวม เชน วชา

8

เคมทตองผสมสารเคม ทำาใหเหนวาผสมตวนแลวไดอะไร เกดคาอะไรเกดขน จะมการสรางภาพจำาลองใหเหนได เปนตน

3. Broadband Technology -- เปนชนดของความเรวสง สอสามารถสงผานไปยงผเรยนไดสะดวก รวดเรว ครบถวนในลกษณะ vdo conference ทวไป เหมอนเรยนทางไกล ตองอาศยเครอขายทมความเรวสง

4. Simulation – การสรางสถานการณจำาลอง ใหผเรยนเหนภาพไดชดขน ตองใชการคดรวมกนของหลายฝายทงผผลตหลกสตรและผผลตสอมาชวยกนดไซนรปแบบวาเนอหาแบบไหนจะใชเทคโนโลยแบบใดผเรยนจงจะเขาใจบทเรยนไดงายขน

Non-linear – เขาถงเนอหาไดตามความตองการ ใหผเรยนควบคมการเรยนดวยตนเอง เลอกเรยนไดตามจงหวะ

ความสนใจ และลำาดบเนอหาตามพนฐานความรความถนดของตนได เชน หลกสตรม 10 บท หากบทท 1 ผเรยนมพนความรอยแลว จะขามไปเรยนบทตอไปเลยกได

Interaction – มชองทางการตดตอสอสารสะดวก สอสารโตตอบกบเนอหาบทเรยนได โดยผานกจกรรมการทำาแบบ

ฝกหด แบบทดสอบทสามารถตรวจสอบความเขาใจไดดวยตวเอง และม link ไปยงหองสมดออนไลนหรอแหลงสบคนขอมลอนๆ ทเกยวของกบบทเรยนได

สอสารโตตอบกบผอนได เพอปรกษา ซกถามขอสงสย แสดงความคดเหนตางๆ ระหวางผเรยนกบผสอนหรอกบเพอนๆ ผานการเขยนขอความใน webboard คยกนใน chatroom หรอ ICQ การสงจดหมายทาง e-mail การประชมอภปรายดวย vdo conference ฯลฯ

Immedia Response –แสดงผลตอบกลบไดทนท ในการทดสอบ ประเมนผล การวดผล ทงกอนและหลงการเรยน

เพอตรวจสอบผลสมฤทธทางการเรยนนน ตองมการออกแบบใหประมวลผลกลบมาใหรไดในทนท

ดงนนรปแบบการเรยนการสอนผานเวบ จงมความยดหยนสง ผเรยนจะตองมความรบผดชอบ มความกระตอรอรนในการเรยนมากกวาปกต มความตงใจใฝหาความรใหมๆ ตรงกบระบบการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง โดยมผสอนเปนเพยงผแนะนำา ทปรกษา และแนะนำาแหลงความร ใหมๆ ทเกยวของกบการเรยน ผเรยนสามารถทราบผลยอนกลบของการเรยน รความกาวหนาไดจาก E-Mail

9

การประเมนผลควรแบงเปน การประเมนยอย โดยใชเวบไซตเปนทสอบ และการประเมนผลรวม ทใชการสอบแบบปกตในหองเรยน เพอเปนการยนยนวาผเรยนเรยนจรงและทำาขอสอบจรงไดหรอไม อยางไร

องคประกอบของ e- learning

การใหบรการการเรยนแบบออนไลน หรอ e-learning มองคประกอบทสำาคญ 4 สวนคอ

1. เนอหาของบทเรยน สำาหรบการเรยน การศกษาแลวไมวาจะเรยนอยางไรกตามเนอหาถอวาเปนสงทสำาคญทสด แตเนองจาก e-learning นนถอวาเปนการเรยนร แบบใหมสำาหรบวงการการศกษาในประเทศไทย ดงนนเนอหาของการเรยนแบบนทพฒนาเสรจเรยบรอยแลว จงมอยนอยมากทำาใหไมเพยงพอกบความตองการในการฝกอบรม เพมพนความร พฒนาศกยภาพทงของบคคลโดยสวนตวและของหนวยงานตางๆ ทางโครงการฯจงไดเรงตดตอ ประสาน สรางเครอขายความรวมมอกบมหาวทยาลยชนนำาของประเทศ จดนำาเนอหาความรทมอย มาพฒนาเปนบทเรยนออนไลน โดยเจาของเนอหาวชา (Content Provider) ทเปนแหลงความรทงหลายนน จะมความเดนในเนอหาดานตางๆ ครอบคลมทงดานวชาการและวชาชพ ตลอดจนความรทเปนภมปญญาทองถน

เนอหาของ e-learning สามารถแบงเปน 3 ลกษณะดงน1. ระดบเนนขอความออนไลน (text online) เนอหาจะอยในรป

ของขอความเปนหลก ซงมขอดคอเปนการประหยดเวลาและคาใชจายในการผลตเนอหาและการบรหารจดการรายวชาโดยผสอนหรอผเชยวชาญเนอหาสามารถผลตไดดวยตนเอง

2. ระดบรายวชาออนไลนเชงโตตอบและประหยด (low cost interactive online course) เนอหาจะอยในรปตวอกษร ภาพ เสยง และวดทศน ทผลตขนมาอยางงาย ๆ ซงควรมการพฒนา LMS ทด เพอชวยผสอนหรอผเชยวชาญดานเนอหาในการสรางและปรบเนอหาใหทนสมยไดดวยตนเอง

3. ระดบรายวชาออนไลนคณภาพสง (high quality online course) เนอหาจะอยในรปของมลตมเดยทมลกษณะมออาชพ การผลตตองใชทมงานในการผลตทประกอบดวยผเชยวชาญดานเนอหา (content experts) ผเชยวชาญการออกแบบการสอน (instructional designers) และผเชยวชาญการผลตมลตมเดย (multimedia experts) เนอหาในระดบนตองมการใชเครอง

10

มอหรอโปรแกรมเฉพาะสำาหรบการผลตและเรยกด เชน Macromedia Flash หรอ Flash Player เปนตน

2.ระบบบรหารการเรยน เนองจากการเรยนแบบออนไลนหรอ e-learning นนเปนการเรยนทสนบสนนใหผเรยนไดศกษา เรยนรไดดวยตวเอง ระบบบรหารการเรยนททำาหนาทเปนศนยกลาง กำาหนดลำาดบของเนอหาในบทเรยน นำาสงบทเรยนผานเครอขายคอมพวเตอรไปยงผเรยน ประเมนผลความสำาเรจของบทเรยน ควบคม และสนบสนนการใหบรการทงหมดแกผเรยน จงถอวาเปนองคประกอบของ e- learning ทสำาคญมาก โดยจดเตรยมหลกสตร, บทเรยนทงหมดเอาไวพรอมทจะใหผเรยนไดเขามาเรยน เมอผเรยนไดเรมตนบทเรยนแลวระบบจะเรมทำางานโดยสงบทเรยนตามคำาขอของผเรยนผานเครอขายคอมพวเตอร(อนเทอรเนต, อนทราเนต หรอเครอขายคอมพวเตอรอนๆ) ไปแสดงท Web browser ของผเรยน จากนนระบบกจะตดตามและบนทกความกาวหนา รวมทงสรางรายงานกจกรรมและผลการเรยนของผเรยนในทกหนวยการเรยนอยางละเอยด จนกระทงจบหลกสตร

3.การตดตอสอสารการเรยนทางไกล

โดยทวไปแลวมกจะเปนการเรยนดวยตวเอง โดยไมตองเขาชนเรยนปกต ซงผเรยนจะเรยนจากสอการเรยนการสอนประเภทสงพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และสออนๆ การเรยนแบบ e-learning กเชนกนถอวาเปนการเรยนทางไกลแบบหนง แตสงสำาคญททำาให e-learning มความโดดเดนและแตกตางไปจากการเรยนทางไกลทวๆไปกคอการนำารปแบบการตดตอสอสารแบบ 2 ทาง มาใชประกอบในการเรยนเพอเพมความสนใจความตนตวของผเรยนทมตอบทเรยนใหมากยงขน และเปนเครองมอทจะชวยใหผเรยนไดตดตอ สอบถาม ปรกษาหารอ และแลกเปลยนความคดเหนระหวางตวผเรยนกบคร อาจารยผสอน และระหวางผเรยนกบเพอนรวมชนเรยนคนอนๆ

4.การสอบ/วดผลการเรยน โดยทวไปแลวการเรยนไมวาจะเปนการเรยนในระดบใดหรอเรยนวธใดกยอมตองมการสอบ/การวดผลการเรยนเปนสวนหนงอยเสมอ ดงนนการสอบ/วดผลการเรยนจงเปนสวนประกอบสำาคญทจะทำาใหการเรยนแบบ e-learning เปนการเรยนทสมบรณ ซงการจดการเรยนการสอนแบบ e –

11

learning จะมระบบการบรหารการเรยนทจะสามารถทดสอบ โดยเรยกขอทดสอบนนๆมาจากระบบบรหารการเรยนทเรยกวา ระบบคลงขอสอบ (Test Bank System) นำามาทดสอบไดเลย ซงจะทำาใหการวดผล ประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ และสะดวกรวดเรวมากยงขน

รปแบบการเรยนการสอน

e-Learning ออกแบบเพอใหผเรยนสามารถเขาลงทะเบยนเรยนหลกสตรตางๆ ทตนสนใจ โดยม features ตางๆ ชวยใหผเรยนจดหลกสตร วางแผนการเรยน และเขารวมในหลกสตรตางๆ ได เนองจากการเรยนในลกษณะนเปนการเรยนดวยตนเอง e-Learning จงทำาหนาทเหมอนผจดการทกำาหนดลำาดบเนอหาของบทเรยน นำาสงบทเรยนผานทางเครอขายคอมพวเตอรไปยงผเรยน ทำาการตดตามและประเมนผลผเรยนจนจบหลกสตร

หลกสตร ในแตละหลกสตรจะประกอบดวยรายละเอยดของหลกสตร ไดแก

โครงสรางหลกสตร เนอหา บทเรยน เอกสารประกอบการเรยน (หากม) วนเรมเรยน และรายละเอยดของผสอน

หองเรยน (Classroom) เมอลงทะเบยนเรยนใน e-Learning ผเรยนจะไมไดเรยนคนเดยว โดยผ

เรยนสามารถตรวจสอบรายชอเพอนรวมลงทะเบยนเรยนไดโดยเขาไปใน "หองเรยน (Classroom)" ของแตละหลกสตร ซงในนจะม "กระดานขาว (Message Board)" ทจะเปนเครองมอใหผเรยนสามารถตดตอกบผสอน หรอรวมสนทนากบผเรยนคนอนๆ ได

บทเรยน (Lessons) เมอเขาไปในหวขอ "บทเรยน (Lesson)" ของแตละหลกสตรกอน

หลกสตรเปด ผเรยนจะสามารถทราบไดวาหลกสตรนประกอบดวยบทเรยนอะไรบาง จะมการทดสอบหรอการบานอะไรบาง และหากเมอหลกสตรนนเปดสอนแลว ผเรยนกจะสามารถเขาอานบทเรยน ทำาแบบทดสอบหรอการบานไดตามกำาหนดเวลาทแจงไวลวงหนา

12

ขอด - ขอเสยของการเรยนการสอนผานเวบ

ขอด เอออำานวยใหกบการตดตอสอสารทรวดเรว ไมจำากดเวลาและ

สถานท รวมทงบคคล ผเรยนและผสอนไมตองการเรยนและสอนในเวลาเดยวกน ผเรยนและผสอนไมตองมาพบกนในหองเรยน ตอบสนองความตองการของผเรยน และผสอนทไมพรอมดาน

เวลา ระยะทางในการเรยนไดเปนอยางด ผเรยนทไมมความมนใจ กลวการตอบคำาถาม ตงคำาถาม ตง

ประเดนการเรยนรในหองเรยน มความกลามากกวาเดม เนองจากไมตองแสดงตนตอหนาผสอน และเพอนรวมชน โดยอาศยเครองมอ เชน E-Mail, Webboard, Chat, Newsgroup แสดงความคดเหนไดอยางอสระ

เพมประสทธภาพการเรยนการสอน สนบสนนการเรยนการสอน เกดเครอขายความร เนนการเรยนแบบผเรยนเปนศนยกลาง ตรงตามหวใจของการ

ปฏรปการศกษา ลดชองวางการเรยนรระหวางเมองและทองถน

ขอเสย ไมสามารถรบรความรสก ปฏกรยาทแทจรงของผเรยนและผสอน ไมสามารถสอความรสก อารมยในการเรยนรไดอยางแทจรง

13

ผเรยน และผสอน จะตองมความพรอมในการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนต ทงดานอปกรณ ทกษะการใชงาน

ผเรยนบางคน ไมสามารถศกษาดวยตนเองได

ขอคำานงในการจดการเรยนการสอนผานเวบ

การจดการเรยนการสอนผานเวบ ควรคำานงถงประเดนตางๆ ตอไปน ความพรอมของอปกรณและระบบเครอขาย เนองดวยการเรยนการ

สอนผานเวบ เปนการปรบเนอหาเดมสรปแบบใหม จำาเปนตองมเครองมอ อปกรณ และระบบเครอขายทพรอมและสมบรณ เพอใหไดบทเรยนดจตอลทมคณภาพ และทนตอความตองการเรยน ผเรยนสามารถเลอกเวลาเรยนไดทกชวงเวลาตามทตองการ ซงในประเทศไทยพบวามปญหาในดานนมาก โดยเฉพาะในเขตนอกเมองใหญ

ทกษะการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนต ผเรยนและผสอน ตองมความรและทกษะทงดานคอมพวเตอรและเครอขายอนเทอรเนตพอสมควร โดยเฉพาะผสอนจำาเปนตองมทกษะอนๆ ประกอบเพอสรางเวบไซตการสอนทนาสนใจใหกบผเรยน

ความพรอมของผเรยน ผเรยนจะตองมความพรอมทงทางจตใจ และความร คอ จะตองยอมรบในเทคโนโลยรปแบบน ยอมรบการเรยนดวยตนเอง มความกระตอรอรน ตนตว ใฝร มความรบผดชอบ กลาแสดงความคดเหนและศกษาความรใหมๆ

ความพรอมของผสอน ผสอนจะตองเปลยนบทบาทจากผแนะนำา มาเปนผอำานวยความสะดวก ยดผเรยนเปนศนยกลาง กระตนใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหน อยากเรยนร กระตนการทำากจกรรม เตรยมเนอหาและแหลงคนควาทมคณภาพ รวมทงความพรอมดานการใชคอมพวเตอร การผลตบทเรยนออนไลน และการเผยแพรบทเรยนผานเครอขายอนเทอรเนต

เนอหา บทเรยน เนอหาบทเรยนจะตองเหมาะสมกบผเรยนใหมากกลมทสด มหลากหลายใหผเรยนแตละกลมเลอกเรยนไดดวยตนเอง มกจกรรมวตถประสงคทชดเจน เลอกใชสอการสอนทเหมาะสม และ

14

เหมาะสมกบความพรอมของเทคโนโลย การลำาดบเนอหาไมซบซอน ไมกอใหเกดความสบสน ระบแหลงคนควาอนๆ ทเหมาะสม

Moodle ฟรซอฟทแวรสำาหรบนโยบายการเรยนอเลกทรอนกส

Moodle เปน ฟรซอฟทแวรสำาหรบนโยบายการเรยนอเลกทรอนกส เปนความรเชนเดยวกบ ระบบการจดการหลกสตร(Course Management System :CMS), ระบบการจดการการเรยนร (Learning Management System :LMS), สงแวดลอมการเรยนรเสมอนจรง (Virtual learning Environment :VLE)) มความแพรหลายตอฐานผใชดวยผทมาขอจดทะเบยนแหลงทรพยากร 25,281 แหลง ผใชจำานวน 10,405,167 คนตอ 1,023,914 หลกสตร ( 13 พฤษภาคม 2007 )

Moodle ถกออกแบบมาเพอชวยอาจารยสรางหลกสตรออนไลนเมอมโอกาสในการแพรหลายอยางยง มการอนญาตใหเปดแหลงทรพยากร และเกณฑในการออกแบบทประชาชนสามารถทจะพฒนาการใชงานเพมเตมไดและการพฒนานเองทจะแพรหลายเครอขายครอบคลมไปทวโลกของผใชทงทเปนเชงพาณชยและไมใชเชงพาณชย สำานกงานใหญของบรษท Moodle อยท เมองเพรท ประเทศออสเตเรยตะวนตก

ลกษณะพเศษMoodle มลกษณะพเศษจากนโยบายการจดการเรยนรอเลกทรอนกสท

ม ดงน1. สถานท2. การจดการเนอหา (แหลงทรพยากร)3. การสอบดวยคำาถามทหลากหลาย4. Blog5. Wikis6. กจกรรมเกยวกบฐานขอมล7. การสำารวจ8. การพดคย9. การประมวลศพท10.การประเมนเทยบคา11.รองรบไดหลายภาษา (มากกวา 60 ภาษาทรองรบจากหนาแสดงผล)

15

Moodle เปนเกณฑของการคดคนและสามารถยดหยนไดดซงสรางจากการใชงานทคดคนมาใหมในการเลอกเฉพาะ ฐานเศรษฐกจของ Moodle รองรบชนดการเลอก ดงน

1. กจกรรม2. ชนดของแหลงทรพยากร3. ชนดของคำาถาม4. ชนดของฐานขอมล (สำาหรบกจกรรมทเกยวกบฐานขอมล)5. ธมภาพ6. วธการรบรองทเปนจรง7. วธการลงทะเบยน8. การกรองเนอหา

PHP ใหผสรางสามารถทจะใชและชวยเหลอในเกณฑใหม การพฒนา Moodle ไดรบการชวยเหลอจากการหาทรพยากรของโปรแกรมเมอร ดวยเหตนจงมการพฒนาอยางรวดเรวและมผทสนใจอยางมาก

ลกษณะเฉพาะMoodle ทำางานโดยปราศจากการเปลยนแปลงของ Unix, Linux,

FreeBSD, Windows, Mac OS X, Netware และระบบอนๆทรองรบ PHP รวมทงเจาของเวบทมอยอยางมาก

ขอมลทเกบไวในฐานขอมลเดยว: MySQL และ PostgreSQL คอตวเลอกทเปนไปไดใน Moodle 1.6 เทานน ในขณะท เวอรชน 1.7 ไดออกมาในเดอนพฤศจกายน ป 2006 และทำาใหการใชงานฐานขอมลฉบบยอไดเตมทดงนนฐานขอมลอนจงสามารถทจะใชไดงายขน ( Oracle และ Microsoft SQL Server เปนสองเปาหมายเฉพาะของ DBMSes) เวอรชนปจจบนของ Moodle คอเวอรชน 1.8 ทออกมาในเดอน มนาคม ป 2007 มการปรบปรงการจดการบทบาทการใชงาน

ตนกำาเนดMoodle เปนการคดคนโดย Martin Dougiamas ซงแตกอนเปนผ

จดการ WebCT ท มหาวทยาลย Curtin จบปรญญาโทสาขา วทยาศาสตรคอมพวเตอรและศกษาศาสตร ตอมา Martin ไดทำาการศกษา “ การใชซอฟทแวรในการคนทรพยากรทรองรบในผสรางสงคมการสอนและการเรยนร

16

ภายในผลสะทอนกลบของชมชนฐานอนเตอรเนต” และการวจยนมผลโดยตรงตอการออกแบบ Moodle บางสวน การกำาหนดหลกการสอนมลกษณะทผดพลาดจากนโยบายการเรยนอเลกทรอนกสอนๆ

(การแกไข) กลยทธการสอนปรชญาของ Moodle มสวนทเกยวกบกลยทธการศกษาการสรางและ

สงคมของการสราง การทบทวนแกผเรยน (ซงไมใชอาจารย) สามารถชวยเหลอตอเสนทางประสบการณการศกษา ลกษณะของ Moodle มการออกแบบทหลากหลาย ซงจะทำาใหนกเรยนแสดงความคดเหนในฐานขอมลได (หรอชวยในการเขามาใชสทธนนดวยตนเอง) หรอทำางานรวมกนกบ Wiki

มการกลาวเอาไววา Moodle มการยดหยนพอทจะใหการจดระเบยบไดอยางเตมทตอวธการสอน มการจดสงเนอหาไดอยางงายดาย (ตวอยางเชน หนา HTML) หรอการประเมนคาและไมจำาเปนตองสรางกลยทธการสอนขนดวย

การสรางในบางครงมกจะมองเหนความขดแยงในความคดตอจดการรบผดชอบทเกยวกบการศกษา ซงเชนเดยวกบสถาบน The No Child Left Behind Act (NCLB) ในสหรฐ ความรบผดชอบทกดดนนมผลลพธในการทดสอบวา ไมใชกลวธการสอน หรอวชาเกยวกบการเปนคร แต Moodle มประโยชนในสภาพแวดลอมภายในหองเรยนของฝงทางตะวนออกเพราะมนมความยดหยน

(แกไข) ตนกำาเนดของชอ คำาวา Moodle การผสมคำาระหวางคำาวา Modular Object-Oriented

Dynamic Learning Environment ถงแมวาตวอกษร M จะมาจากอกษรในชอของ Martin Dougiamas ผคนคดคนแรก

คำาวา Moodle ยงเปนคำากรยา (ซงมอยในพจนานกรมเลมใหญเทานน) ซงอธบายถงกระบวนการทำางานทกระทำาบางอยางทเกดขนกบคณเมอทำาบางอยาง สามารถทจะนำาไปซอมแซมไดบอยตามความพอใจตอความเขาใจและความคดสรางสรรค ซงนำาทงสองอยางนมาประยกตเปนแนวทางการพฒนา Moodle และเปนเสนทางกลยทธการเรยนรของอาจารยหรอนกเรยนหรอหลกสตรการสอนออนไลน

17

การแพรหลายและการพฒนาMoodle คอยๆมการเผยแพรตงแตป 1999 (ตงแตป 2001 ทมการ

ออกแบบจดสรางในปจจบน) เวอรชน 1.8 ในปจจบน มการเผยแพรในเดอนเมษายน ป 2007 มการแปลภาษาถง 61 ภาษา การปรบปรงหลกอยทการสามารถเขาถง การแสดงผลทยดหยนได มการพฒนามาจากเวอรชน 1.5

ในเดอนพฤศจกายน ป 2005 มผมาขอจดทะเบยนใช Moodle กวา 7000 แหลงจาก 142 ประเทศ ตวเลขจรงทมในปจจบนยงไมทราบแนชด แต Moodle สามารถดาวนโหลดไดมากกวา 500 ครงตอวน ซงไมจำาเปนตองเสยคาใชจาย และจำากดการเตบโต สถาบนสามารถเพมผใหบรการ Moodle ไดตามตองการ แหลงทรพยากรเดยวขนาดใหญมรายงานมากกวา 6,000 หลกสตร และมนกเรยนมากกวา 45,000 คน และมมหาวทยาลยเปด ของ UK ซงไดสรางการตดตง Moodle จากผใชของพวกเคา จำานวน 200,000 คน

โครงการพฒนาฟรซอฟทแวร Moodle ยงคงมอยางตอเนอง ซงไดรบการสนบสนนจากทมผพฒนาโปรแกรมและชมชนผใชทวโลก สามารถทจะเขาไปเพอทำาการสงเสรมการชวยเหลอแบบออนไลนท http://moodle.org ชมชน Moodle ทคอยรบฟงขอถกเถยงและคำาวจารณ

มชดรปแบบการตดตงอตโนมตททำาใหสะดวกในการตดตง คอ Fantastico และ Moodle package สำาหรบ Debain GNU/Linux ผใชคอผทจะเผยแพรและเปลยนแปลงซอฟทแวรภายใตขอสญญาของ GNU General Public License.

ตวอยางเวบไซต E-Learning

• http://www.chulaonline.com

18

สอนบทเรยนออนไลน ครบทงภาพและเสยง ผานระบบมลตมเดย โดยมบทเรยนหลากหลายใหเลอก เชน หลกสตรพฒนาทกษะภาษา, หลกสตรคอมพวเตอร, หลกสตรเรยนรเพอการประกอบธรกจ ฯลฯ

• http://www.ram.edu/

ศนย e-Learning Center มหาวทยาลยรามคำาแหง มหลกสตรมากมาย รวมทงขาวสารในแวดวง e-Learning ทนาสนใจ มกระดานขาวใหแลกเปลยนความร

19

• http://th.i-tutor.net/

บรการบทเรยนชนประถมศกษาปท 1-6 เปนภาษาองกฤษ โดยมหลายวชาเรยน เชน ภาษาองกฤษ วทยาศาสตร คณตศาสตร ฯลฯ และยงมมมใหผปกครอง และอาจารยมสวนรวมในการเรยนรของเดกไดอกดวย

สรป

E-learning ทำาใหระบบการเรยนการสอนเปลยนจากเดม ทเปนระบบปดเปนสวนใหญ มาเปนระบบเปดทเปดโอกาสใหเรยนรสรรพาศาสตร ทมเชอมโยงอยในเวบ โดยไมมอปสรรคทางดานภมศาสตร ระยะทางและเวลา

เทคโนโลยสารสนเทศเปนปจจยสำาคญททำาใหการศกษาเปดกวางกระจายไปไดกวางไกล นำาสงคมใหเปลยนแปลงไปเปนสงคมแหงการเรยนร เทคโนโลยในเวบไดสรางหนทางของการประยกตใชเพอการศกษามากขนโดย เฉพาะการพฒนามลตมเดยบนเวบ ทำาใหสามารถแสดงผลเพอตอบสนองกระบวนการเรยนรตามแนวการเรยนรทผเรยนเปนผสรางความร จากการมปฏสมพนธโดยการเรยนรรวมกน

E-learning ชวยทำาใหผสอน และผเรยนเปนอสระจากปญหาการจดตารางเรยนตารางสอน สามารถเขาถงสอการเรยนการสอนนนเมอมความสะดวก ผเรยนเปนผควบคมการเรยนของตนเอง ทำาใหเกดการเรยนรทเปนไป

20

ตามกาวจงหวะของตนเอง ชวยในการปรบเปลยนบทบาทผสอนจากผบอกและถายทอดมาเปนผใหคำาแนะนำา ใหคำาปรกษาและอำานวยความสะดวก ในขณะทผเรยนมบทบาทเปนผศกษาคนควา และสำารวจขอมลในลกษณะการเรยนรรวมกนและมปฏสมพนธตอกน เปนผเรยนทลงมอปฏบตไมใชเปนเพยงผรอรบ ชวยสงเสรมการเรยนรทผเรยนเปนศนยกลาง

E-learning จงเปนวธการเรยนรทสรางสงคมแหงการเรยนรใหเกดขนการศกษาเกดขนไดทกท ทงทบาน ททำางาน การเรยนรเนนการแสวงหาและการรจกเลอกขอมลเพอการเสรมเตมแตงความร เปนการเรยนรทสรางความสมพนธระหวางกนภายในกลมทเรยนรรวมกน และยงขยายความสมพนธไปยงบคคลภายนอกกลมทตดตอหรอเปนแหลงทรพยากรของการแลกเปลยนความคดเหนและพงพาชวยเหลอกน

21

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ, สำานกนโยบายและพฒนาสถาบน, สำานกงานสภาสถาบนราชภฏ---

กรมการศกษานอกโรงเรยน, ชดวชาวจยทางการศกษานอกโรงเรยน,

กรงเทพมหานคร: บรษทประชาชน, 2538---

เจนภพ มณนาค, องคกรของทานพรอมหรอยงสำาหรบ e – learning , ตพมพในหนงสอ ---

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต, พ.ศ. 2542---

สรรรชต หอไพศาล, การจดกาเรยนการสอนผานเวบ, วารสารศรปทมปรทศน, กรกฎาคม – ธนวาคม, 2544---

E – ECONOMY, ปท 1 ฉบบท 27 1 – 15 ธนวาคม 2544 หนา 46 ---

http://www.thai2learn.com/elearning/index.php ---

http://www.thaiwbi.com---

http://e-learning.aidsthai.org/ewl.html---

http://www.learnsquare.com/index.php?mod=Courses&op=lesson_show&cid=32&lid=208&sid=&page=1---

ttp://www.ecitizen.go.th/view.php?SystemModuleKey=&id=633cc ทมา life&family (kids&family) ปท 9 ฉบบท 100 กรกฎาคม 2547

22

http://www.thaicleannet.com/modules.php?name=tcn_stories_view&sid=276

http://arch.kku.ac.th/system_el_fiat/ln1/index.php?mod=Message&op=aboutus

http://www.school.net.th/library/create-web/10000/generality/10000-12010.html

23