1

การบรหิารจดัการยคุใหม่สําหรบัองคก์รสง่เสรมิการเกษตรและพฒันาชนบท

(ภาคเอกชน)

ทฤษฎีองคก์ารสมยัใหม่เป็นการนําเอาทฤษฎีมนษุยสมัพันธ์ประยกุต์กบัการจดัการ

องคก์าร นั�นคือ

การใหค้วามสําคญักบัปัญหาดา้นจิตวิทยา และปัญหาดา้นสงัคมที�เกี�ยวขอ้งกบับคุคลในองคก์ารและ

กล ุ่มคนงานในองคก์าร

องคก์าร คือ กล ุ่มคนกล ุ่มหนึ�งที�ร่วมกนัทํากิจกรรม เพื�อบรรลเุป้าหมายรว่มกนั

ถือว่าบคุคลแตกต่างกนัและยอมรบัความสําคญั

ของกล ุ่มงานและปัจจยัอื�นๆ ทางสงัคม

ทกุคนในองคก์ารเท่ากบั

บคุคลทางเศรษฐกิจ

ความแตกต่างระหว่างทฤษฎีดั�งเดิมและทฤษฎีสมยัใหม่

องคก์าร

ดั�งเดิม สมยัใหม่

ทฤษฎีหมดุเชื�อมโยง (Linking Pin Function Theory)ประมาณ ค.ศ.1967 เรนซิส ไลเคิรต์ ผ ูอํ้านวยการสถาบันวิจัยทาง

สงัคมศาสตร ์แห่งมหาวิทยาลยัมิชิแกน ไดต้ั�งทฤษฎีการจดัองคก์รเชิงมนษุยสมัพนัธ์ขึ�น ซึ�งสามารถสรปุได ้ดงันี�

1) การทํางานเป็นกล ุ่ม

จะช่วยใหง้านมีประสิทธิภาพมากขึ�น และทําใหม้ีสิ�งจงูใจในการปฏิบติังานมากขึ� นด้วย โดยหลักแล้วองค์การจะได้ผลงานที� ดีที�สดุ เมื�อทกุคนในองค์การร่วมกันปฏิบติังาน มิใช่ ต่างคนต่างแยกกนัทํา

2

2) การทํางานกล ุ่มสามารถใชไ้ดท้กุระดบั

ทั�งนี�จะขึ�นอย ู่กบั หมุดเชื�อมโยง หมายถึง ผ ูบ้ังคับบัญชาชั�นเหนือขึ�นไปเป็น

ผ ูน้ํากล ุ่มหรือตวัแทนของกล ุม่เพื�อเชื�อมโยงกบักล ุ่มในระดบัที�สงูขึ�นไป

3) การวางแผนและการแกปั้ญหาเป็นเรื�องของกล ุ่ม

กล ุ่มตดัสินใจโดยสมาชิกทกุคนมีส่วนร่วมดว้ย ทกุคนในกล ุ่มจึงจะพอใจ ผกูพนั และยอมรบันบัถือซึ�งกนัและกนั

ทฤษฎีหมดุเชื�อมโยง (Linking Pin Function Theory)

องคป์ระกอบสําคญัของทฤษฎีองคก์ารสมยัใหม่

องคป์ระกอบที� 1 บคุคล (Individual)

ทฤษฎีสมัยดั�งเดิมเชื�อว่า “คนจะถูกจูงใจด้วยปัจจัยทางเศรษฐกิจ (เงิน) แต่เพียงอย่างเดียว” แต่ทฤษฎีใหม่พบว่า คนมีความแตกต่างกนัออกไป เช่น บางคนเบื�อหน่าย บางคนอาจจงูใจได้ด้วยไม่ใช่ เงิน และบางคนสนกุสนานกับการทํางาน ดังนั�น การจูงใจย่อมต้องพิจารณาความแตกต่างระหว่างบุคคลเป็นสําคัญ

องคป์ระกอบสําคญัของทฤษฎีองคก์ารสมยัใหม่

องคป์ระกอบที� 2 กล ุ่มงาน (Work Group)

เนื�องจากคนในองค์การไม่ต้องการอย ู่ลําพังแต่ต้องการมีความสัมพันธ์หรือรวมกล ุ่มกับเพื�อนๆ เสมอ ความเขา้ใจหรือการรบัร ูข้องบคุคลใดที�เกี�ยวกบัตนเองและสิ�งแวดลอ้มรอบตวัจะขึ�นอย ูก่บักล ุ่มของตน ดงันั�น ค่านิยม ความคิดเห็น ความตอ้งการ และแรงดลใจย่อมถูกกําหนดโดยกลุ่มงาน กล ุ่มงานจึงมีอิทธิพลอย่างสงูต่อการจงูใจและผลผลิต

3

องคป์ระกอบสําคญัของทฤษฎีองคก์ารสมยัใหม่

องคป์ระกอบที� 3 การบริหารโดยการใหเ้ขา้มามีส่วนรว่ม (Participation management)

การเปิดโอกาสใหค้นในองคก์ารเขา้มามีส่วนร่วมในการตัดสินใจหรือการบริหารด้วยการแสดงความคิดเห็นต่างๆ จะเป็นสิ�งจงูใจใหท้กุคนปรบัปรงุงานของตนใหดี้ขึ�น ซึ�งสําคญัต่อบคุคลและกล ุ่มคน

องคป์ระกอบสําคญัของทฤษฎีองคก์ารสมยัใหม่

องคป์ระกอบที� 4 ขวญัหรือกําลงัใจ (Morale)

จากงานวิจัยหลายชิ� น พบว่า คนในองค์การมีความพอใจมากเท่าใดก็จะยิ�งเพิ�มผลผลิตมากขึ�นเท่านั�น ดงันั�นกลยทุธ์ในการปรบัปรงุประสิทธิภาพในการทํางานจึงอย ู่ที�การสร้างขวัญและกําลังใจให้เกิดขึ� นกับคนในองคก์ารทกุคน

หวัใจสําคญัในการบริหารจดัการยคุใหม่สําหรบัองคก์รส่งเสรมิการเกษตรและพฒันาชนบท

(ภาคเอกชน)

คลื�นลกูที� 1 “สงัคมเกษตรกรรม” 1) ปัจจยัแห่งยคุ คือ ดิน 2) ผ ูนํ้าแห่งยคุ คือ จอมพล ผ ูก้มุอํานาจทหาร เพื�อ ปกป้องปัจจยั และหาปัจจยัใหม่ใหส้งัคมของตนเอง3) เป็นยคุที�พ่อคา้วานิช จะหลบซ่อนอย ูห่ลงัทหาร

4

คลื�นลกูที� 2 “สงัคมอตุสาหกรรม” 1) ปัจจยัแห่งยคุ คือ ทนุ2) เครื�องมือแห่งยคุ คือ เครื�องจกัรกล (ไอนํ�า)3) มีการเดินทางไปมาหาส ู่กนัมากขึ�น (มีถนน สาธารณปูโภคต่างๆ)

4) เป็นยคุที�ทหารจะซ่อนอย ูห่ลงันายทนุ พ่อคา้

คลื�นลกูที� 3 “สงัคมแห่งขอ้มลู” 1) ปัจจยัแห่งยคุ คือ ขอ้มลู (มีการเปลี�ยนแปลงรวดเร็ว) 2) เครื�องมือแห่งยคุ คือ อปุกรณ ์IT ต่างๆ3) ผ ูนํ้าแห่งยคุ คือ ผ ูที้�เขา้ถึงขอ้มลูกอ่น ซึ�งจะไดเ้ปรียบ ในการแข่งขนั

คลื�นลกูที� 4 “สงัคมแห่งองคค์วามร ู”้ 1) ปัจจยัแห่งยคุ คือ ความร ู้2) เครื�องมือแห่งยคุ คือ ศาสตรแ์ขนงต่าง (Nanotechnology, Biotechnology, Pharmaceutical)3) ประชากร USA อย ูใ่นคลื�นลกูที� 4 (70%)

คลื�นลกูที� 5 “สงัคมแห่งปัญญา” หรือเรียกว่า “ปราชญส์งัคม”1) เป็นยคุของนกัคิด การบรูณาการความร ู ้และการใช ้ ปัญญา เพื�อการเปลี�ยนแปลงครั�งใหญ่ 2) สงัคมใดสามารถพาตนส ูก่ารเป็นปราชญส์งัคมได้ สําเร็จ สงัคมนั�นจะอย ูแ่ถวหนา้ของโลก

5

องคก์รอจัฉริยะ (Smart organization)หรือ องคก์รแห่งการเรียนร ู ้คือ องคก์รที�ม ุ่งเนน้ใหม้ีการถ่ายทอด

ความร ูร้ะหว่างบคุลากรภายในองคก์ร ผ่านการสื�อสารในรปูแบบต่างๆ ทั�งที�เป็นทางการและไม่เป็นทางการ ควบค ู่ไปกับการแสวงหาความร ู้จากภายนอกองคก์ร เพื�อใหเ้กิดการเชื�อมโยงความร ูท้ ั�งสองส่วน อนันําไปส ู่การสรา้งแนวปฏิบติัที�ดีที�สดุ

ความร ู ้คือ หวัใจสําคญัขององคก์ร ทําไม “ความร ู”้ จึงเป็นสิ�งสําคญั

1. ความร ูท้ั�วไป หรือ ความร ูช้ดัแจง้ (Explicit Knowledge)

เป็นความร ูที้�สามารถรวบรวมถ่ายทอดไดโ้ดยผ่านวิธีต่างๆ เช่น การบนัทึกเป็นลายลกัษณอ์กัษร (เช่น หนงัสือ ค ู่มือ เอกสาร และ

รายงานต่างๆ) บางครั�งเรียกว่าเป็น

“ความร ูแ้บบรปูธรรม”

การจดัการความร ูจ้ะทําไดเ้ด่นชดั โดยจะเนน้ไปที�การเขา้ถึงแหลง่ความร ู ้ตรวจสอบ และตีความได ้เมื�อนําไปใชแ้ลว้ เกิดความร ูใ้หมก่็

นํามาสรปุไว ้เพื�อใชอ้า้งอิงหรือใหผ้ ูอื้�นเขา้ถึงไดต้่อไป

ความร ูใ้นองคก์าร มี 3 ประเภท ดงันี� 2. ความร ูเ้ฉพาะตวั หรือ ความร ูท้ี�ฝังอย ูใ่นคน

(Tacit Knowledge)

เป็นความร ูที้�ไดจ้ากประสบการณ์ พรสวรรค ์หรือสญัชาตญาณของแต่ละบคุคลในการทําความเขา้ใจในสิ�งต่างๆ เป็นความร ูที้�ไมส่ามารถ

ถ่ายทอดออกมาเป็นคําพดู หรือลายลกัษณอ์กัษรไดโ้ดยง่าย

การจดัการความร ูจ้ะเนน้ไปที�การจดัเวที เพื�อใหม้ีการแบ่งปันความร ูที้�อย ูใ่นตวัผ ูป้ฏิบติั ทําใหเ้กิดการเรียนร ูร้ว่มกนัอนันําไปส ูก่ารสรา้งความร ูใ้หม่ที�แต่ละคนสามารถนําไปใชใ้นการปฏิบติังานไดต้อ่ไป

6

ที�มา : pharm.kku.ac.th/km/pdf/kmpr3.pdf [ 19 สิงหาคม 2557]

สามารถแสดงออกมาไดแ้ค่ 5%

ความร ู้ภายใน

มีอย ูใ่นตัวเรา 95%

ที�มา : http://58.181.223.131/km/tacit.html [19 สิงหาคม 2557]

ความร ูใ้นองคก์าร

3. ความร ูภ้ายในองคก์ร(Implicit Knowledge)

อย ูใ่นกระบวนการปฏิบติั กฎระเบียบ และขอ้บงัคบัตา่งๆ หวัใจสําคญัขององคก์รอจัฉริยะ

1. บคุคลที�รอบร ู ้ (Personal mastery)

2. รปูแบบความคิด (Mental model)

3. การมีวิสยัทศันร์่วม (Share vision)

4. การเรียนร ูเ้ป็นทีม (Team learning)

5. การคิดเชิงระบบ (System thinking)

7

รปูแบบการสรา้งองคก์รอจัฉริยะ

S-Socialization

E-Externalization

C-Combination

I-Internalization

การถ่ายโอนความร ูท้ั�งที�เป็นทางการและไม่เป็นทางการ

การเรียนร ูเ้พื�อหาสิ�งใหม่จากภายนอก

การเชื�อมโยงความร ูภ้ายในกบัภายนอก

การนําความร ูท้ี�เชื�อมโยงไปปฏิบัติ

ตวัอยา่งองคค์วามร ูที้�กอ่ใหเ้กิดการเปลี�ยนแปลงในการดําเนินกิจการต่างๆ

Technology

ใชไ้ดจ้ริง

ราคาถกู

ตอบสนองความตอ้งการ

ไม่ซบัซอ้น

8

1) การเรียนร ู ้(Learning)6) อื�นๆ (Other)

2) องคก์ร (Organization)

3) คน (People)

5) เทคโนโลยี (Technology)

4) ความร ู ้(Knowledge)

องคก์รยคุใหม่