การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน:ตวชวด

และปจจยเชงสาเหต Public Land Management Based on Community Participation : Examining

Indicators and Causal Factors

คมสน หลงละเลง Khomsan Hlonglaloeng

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Public Administration Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(1)

การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน:ตวชวด

และปจจยเชงสาเหต Public Land Management Based on Community Participation : Examining

Indicators and Causal Factors

คมสน หลงละเลง Khomsan Hlonglaloeng

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Public Administration Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน : ตวชวดและปจจยเชงสาเหต

ผเขยน นายคมสน หลงละเลง สาขาวชา รฐประศาสนศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบน เปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ………………………………………….. (ผชวยศาสตราจารย ดร.คณน ไตรจนทร)

คณะกรรมการสอบ

………………………...ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.รงค บญสวยขวญ)

…..………………….................กรรมการ (ดร.อศรฏฐ รนไธสง)

…..………………….................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.คณน ไตรจนทร)

…….………………..…….…………. (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ)

คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคลทมสวนชวยเหลอแลว ลงชอ…………………...........….…….. (ผชวยศาสตราจารย ดร.คณน ไตรจนทร) อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ลงชอ………………………….............. (นายคมสน หลงละเลง) นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน ลงชอ………………………….............. (นายคมสน หลงละเลง) นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน : ตวชวดและปจจยเชงสาเหต

ผเขยน นายคมสน หลงละเลง สาขาวชา รฐประศาสนศาสตร ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงคเพอพฒนาตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน และวเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง การศกษาแบงเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 เปนการวจยเชงคณภาพ กลมตวอยางเปนผน าชมชนทเลอกแบบเจาะจง จ านวน 14 คน โดยการสมภาษณเจาะลก และวเคราะหขอมล ทไดมาดวยการสรปความ ตความ สงเคราะหขอมลโดยพจารณาขอมลทซ าๆ กนหลายๆ ตวมาจดเขากลม แลวคดแยกใหตรงในแตละดานของการบรหารจดการทดน และจบคกบระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบในแตละตวชวดของดานตางๆ ดานละ 7 ตวชวด จ านวนทงสน 28 ตวชวด ระยะท 2 ซงเปนการวจยเชงปรมาณ ใชประชากรและกลมตวอยางในต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ทมอายตงแต 20 ปขนไป จ านวน 200 ตวอยาง และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชน เครองมอทใชเปนแบบสอบถาม วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา และการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง

ผลการวจย ปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง พบวาความพงพอใจของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ อาชพธรกจสวนตว เพศ การศกษาระดบประถม รายไดในชวง 10,001-15,000 บาท รายไดในชวง 15,001 – 20,000 บาท และรายไดในชวง 20,001-25,000 บาท มอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชนดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความพงพอใจของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน บทบาทผ น าหมบาน ความเขมแขงของหมบาน และการศกษาระดบประถม มอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชนดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ความพงพอใจของประชาชนในการบรหาร

(6)

จดการทดนสาธารณะประโยชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ เพศ บทบาทผน าหมบาน และการศกษาระดบมธยมตน มอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชนดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ความพงพอใจของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ เพศ อาชพรบราชการ อาชพรบจางทวไป การศกษาระดบประถม การศกษาระดบมธยมตน บทบาทผน าหมบาน และชวงรายได 20,001 – 25,000 บาท มอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนทอาศยความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ

(7)

Thesis Title Public Land Management Based on Community Participation : Examining Indicators and Causal Factors

Author Mr. Khomsan Hlonglaloeng Major Program Public Administration Academic Year 2016

ABSTRACT

The objectives of this study were to develop indicators for public land management based on community participation, and to analyze causal factors affecting public land management based on community participation in Ban Khuan Sub-district, Mueang District, Trang Province. The study was divided into two phases. Phase 1 was a qualitative study; the subjects were 14 community leaders selected through purposive sampling. Data were collected through in-depth interviews. In data analysis, the data were concluded, interpreted, synthesized, classified, and paired with seven levels of participation in each aspect consisting of seven indicators totaling 28 indicators. Phase 2 was a quantitative study with a population and a sample group of 200 people aged 20 or over selected using stratified sampling. The instrument was a questionnaire; data were analyzed using descriptive statistics and structural equation model analysis.

The study found that the causal factors affecting public land management based on community participation in Ban Khuan Sub-district, Mueang District, Trang Province which were people satisfaction towards public land management, promotion and support from related governmental organizations, the occupation of private business, gender, primary education level, income in the range of 10,001-15,000 Baht,15,001 – 20,000 Baht, and 20,001-25,000 baht had influence on public land management based on community participation in the aspect of natural balance protection. Promotion and support from related governmental organizations, people satisfaction towards public land management, the role of village leaders, village strength, and primary education level had influence on public land management based on community participation in the aspect of land use for highest benefits and fairness.

(8)

People satisfaction towards public land management, promotion and support from related governmental organizations, gender, the role of village leaders, and the lower secondary education level had influence on public land management based on community participation in the aspect of land allocation for the underprivileged people. People satisfaction towards public land management, promotion and support from related governmental organizations, the occupation of government service, general employment occupations, the primary education level, the ower secondary education level, the role of village leaders, and the income range of 20,001 – 25,000 Baht had influence on public land management based on community participation in the aspect of land management with the cooperation of concerning parties.

(9)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน ส า เ รจลลวงไปดวยด ดวยความชวยเหลอของ ผ ชวยศาสตราจารย ดร.คณน ไตรจนทร ทปรกษาวทยานพนธทไดกรณาใหค าแนะน าและขอคดเหนตางๆ อนเปนประโยชนอยางยงในการท าว จย อกทงยงชวยแกปญหาตางๆ ท เกดขนระหวาง การด าเนนงานอกดวย

ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.รงค บญสวยขวญ อาจารย ดร.อศรฐ รนไธสง คณะกรรมการสอบวทยานพนธทไดสละเวลาในการสอบ เสนอแนะและแกไข ขอบกพรอง ท าใหวทยานพนธฉบบนสมบรณและถกตองมากขน

ขอขอบพระคณผ น าชมชน ไดแก นายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน รองนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน สารวตรก านน ผ ชวยผ ใหญบานในพน ท ต าบลบานควน สมาชกองคการบรหารสวนต าบล แกนน ากลมแกไขปญหาทดนในต าบลบานควน และภาคประชาสงคม ตลอดจนประชาชนกลมตวอยางในต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ทไดเสยสละเวลาในการอนเคราะหตอบแบบสอบถาม ส าหรบการศกษาในครงน

ทายทสดผ วจยขอขอบพระคณบดามารดา และครอบครว ทคอยสนบสนนเปนก าลงใจทส าคญมาโดยตลอด คณคาหรอประโยชนจากวทยานพนธฉบบน ผวจยจงขอมอบแกทกทาน หากมขอบกพรองประการใดผวจยขออภยและนอมรบไว ณ โอกาสน

คมสน หลงละเลง

(10)

สารบญ

หนา

บทคดยอ (5) ABSTRACT (7) กตตกรรมประกาศ (9) สารบญ (10) สารบญตาราง (13) สารบญภาพประกอบ (16) บทท 1 บทน า 1 ความเปนมาของปญหาและปญหา 1 ค าถามการวจย 6 วตถประสงคของการวจย 6 สมมตฐานการวจย 6 ความส าคญและประโยชนของการวจย 7 ขอบเขตของการวจย 7 นยามศพทเฉพาะ 8 บทท 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ 11 แนวคด และทฤษฎการบรหารจดการ 11 แนวคดเรองการมสวนรวม 21 แนวคดและหลกการเกยวกบความรวมมอ 36 แนวคดเกยวกบการบรหารจดการแบบรวมมอ 52 แนวคดการบรหารจดการแบบมสวนรวม 63 แนวคดเรองทดนของรฐ ทดนสาธารณประโยชน 64 แนวคดเกยวกบการพฒนาตวชวด 71 แนวคดตวชวดการมสวนรวม 79 ปจจยทมผลตอการมสวนรวม 80 โมเดลสมการโครงสราง 94 งานวจยทเกยวของ 101

(11)

สารบญ (ตอ)

หนา

กรอบแนวคดในการวจย 108 บทท 3 วธด าเนนการวจย 110 วธด าเนนการวจยระยะท 1 การวจยเชงคณภาพ 110 วธด าเนนการวจยระยะท 2 การวจยเชงปรมาณ 112 บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 120 ผลการศกษาระยะท 1 พฒนาตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 120 ผลการศกษาระยะท 2 วเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดน สาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 128 ผลวเคราะหปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง 131 ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรอสระและตวแปรตามทใชใน การวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง 133 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร 150 ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะห คาสมประสทธอทธพล 152 บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 170 สรปผล 170 อภปรายผล 175 ขอเสนอแนะ 180 บรรณานกรม 183 ภาคผนวก 194 ก เครองมอในการวจย 195 ข ผลการประเมนความสอดคลอง 205

(12)

สารบญ (ตอ)

หนา

ค การวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) 210 ง ประมวลภาพประกอบการลงพนท 233 จ ผลการวเคราะหสถต 237 ประวตผ เขยน 260

(13)

สารบญตาราง

ตาราง หนา 1 การเปรยบเทยบแนวความคดเกยวกบการปฏรประบบการบรหารภาครฐ 16 2 นยามการบรหารจดการแบบรวมมอ 53 3 ผลการค านวณจ านวนกลมตวอยางทใชในการวจย 113 4 ผลวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม 116 5 คาสถตทเปนเกณฑการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการ

โครงสราง 119 6 แสดงคาจ านวน และรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามปจจยสวนบคคล 131 7 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวน

รวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน 133

8 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม 135

9 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 137

10 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ 140

11 คาสถตพนฐานของตวชวดความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน 142

12 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความพงพอใจของประชาชน 143

13 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานบทบาทผน าหมบาน 144

(14)

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 14 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนใน

การปกครองทองทระดบต าบล ดานความเขมแขงของหมบาน 146

15 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ 147

16 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสอสารและการประชาสมพนธ 149

17 ผลวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรอสระทใชวดตวแปรตามการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน 151

18 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต 154

19 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต 156

20 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม 158

21 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม 160

22 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 162

23 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 164

(15)

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 24 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการ

บรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน 165

25 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน 169

(16)

สารบญภาพประกอบ

ภาพท หนา 1 รปแบบการมสวนรวมของประชาชนตามแนวคดของ Cohen and Uphoff 28 2 บนไดของการมสวนรวม 8 ขน ของอารนสไตน 30 3 ตวแบบการบรหารจดการแบบรวมมอ 58 4 กรอบแนวคดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวม

ในระดบชมชน : ตวชวดและปจจยเชงสาเหต ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 109

5 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต 154

6 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม 158

7 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 162

8 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน 166

บทท 1

บทน ำ

1. ควำมเปนมำของปญหำและปญหำ การมสวนรวมของประชาชนในระบอบประชาธปไตยของไทยนบจากอดตตงแต

ในระยะ 30 ปแรกของการเปลยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตยชวงป พ.ศ.2489-2519 จนถงปพ.ศ.2549 พบวาพฒนาการของการมสวนรวมของประชาชนมความแตกตางกนตาม ยคสมย กลาวคอ ในระยะ 30 ปแรกของการเปลยนแปลงการปกครองเปนระบอบประชาธปไตย พ.ศ.2489-2519 ถอเปนยคแรกทประชาชนไดมสวนรวมเพยงเลกนอย สวนใหญเปนการแสดงออกทางการเมอง การปฏวต รฐประหาร การประทวง หรอเดนขบวนของนกศกษาสถาบนการศกษาหรอประชาชนเพอเรยกรองเรองตางๆ ตอรฐบาล ในขณะทการมสวนรวมรปแบบอนๆเกดขนนอยและในยคตอมา ในชวงปพ.ศ.2520-2539 การมสวนรวมในทางการเมองทประชาชนกลมตางๆ ไมพอใจรฐบาลยงคงเกดขน จนน าไปสการมสวนรวมของประชาชนในการรางรฐธรรมนญ พ.ศ.2540 เกดขนส าหรบในระยะ 10 ปตอมา พ.ศ.2540-2549 เปนยคแรกของประชาธปไตย แบบมสวนรวมเพราะรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดก าหนดเจตนารมณเรองการมสวนรวมของประชาชนไวอยางชดเจน ตงแตการรบรขอมลขาวสาร รวมใหขอมล ปรกษาหารอ ตดสนใจ ตดตามตรวจสอบและถอดถอนผ ทจรต ทงยงเปดโอกาสใหประชาชน มสวนรวมในกระบวนการทางนโยบาย มการกระจายอ านาจไปสองคกรปกครองสวนทองถน (ถวลวด บรกล, 2550)

การมสวนรวมของประชาชน เปนปจจยส าคญในการด าเนนนโยบายรฐบาล ในการแกไขปญหาดานตางๆ ใหบรรลผลส าเรจ ตรงความตองการแทจรงของประชาชน อกทงยงท าใหประชาชนมความรสกเปนเจาของการตดสนใจดงกลาว รวมถงเปนการสรางความนาเชอถอและความชอบธรรมตอสาธารณชนในเรองทตองตดสนใจ โดยเฉพาะเรองทมการโตแยงกน และประโยชนอยางหนงของการมสวนรวมของประชาชน คอ ท าใหประชาชนมความรทงในสวนของเนอหา โครงการและกระบวนการตดสนใจของรฐ รวมทงเปนการฝกอบรมผน า ซงท าใหประชาชนไดเรยนรทกษะการท างานรวมกนเพอแกปญหาตางๆ อยางมประสทธภาพในอนาคต นอกจากน เมอเจาหนาททเกยวของไดมาท างานรวมกบสาธารณชนในกระบวนการมสวนรวม พวกเขาจะไดรบรถงความหวงกงวลและมมมองของสาธารณชนตอการท างานขององคกร ซงจะท าใหเจาหนาท

2

สามารถคาดการณปฏกรยาตอบสนองของสาธารณชนตอกระบวนการและการตดสนใจขององคกรได (James, L. Creighton, 2008)

รฐบาลพยายามสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในทกๆ กระบวนการ เรมตงแตการมสวนรวมในการคดคนปญหา การวางแผน การด าเนนการ การตรวจสอบตดตามผล และ การมสวนรวมในการรบผลประโยชน ตวอยางเชน การมสวนรวมในการจดการลมน า การม สวนรวมในการจดการชมชน การมสวนรวมในการจดการทดน เปนตน ดงจะเหนไดจากมตคณะรฐมนตร เมอวนท 3 มถนายน พ.ศ.2546 ไดเหนชอบกบแผนงานในการแกไขปญหาทดน ตามนโยบายการบรหารจดการทดนของประเทศ ซงไดมการด าเนนการตามแผนการแกไขปญหา โดยเฉพาะการทบทวนกฎหมาย และการก าหนดขอบเขตการใชประโยชนทดนและการพฒนาการจ าแนกประเภททดนของประเทศไทยตงแต พ.ศ. 2503 จนถงปจจบน ซงการทบทวนกฎหมายจะครอบคลมตงแต รฐธรรมนญซง เ ปนแมบทกฎหมาย ไดแก กลมกฎหมายเ กยวกบทดน กลมกฎหมายเกยวกบปาไม กลมกฎหมายเกยวกบสงแวดลอม และกฎหมายเกยวกบการปกครองทองถน และกฎหมายทเกยวกบการมสวนรวมของทองถน โครงการน ารองใหทองถนมสวนรวมในการก าหนดเขตการใชประโยชนจากทดนและการอนรกษ ฟนฟ ทรพยากรดนและทดน ด าเนนการในปงบประมาณพ.ศ.2548 (ตอเนองจากโครงการเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดน: แนวทางการก าหนดเขตการใชประโยชนทดนและการอนรกษ ฟนฟ ทรพยากรดนและทดน โดยการมสวนรวมของภาคประชาชนในปงบประมาณ พ.ศ.2547) (กองบรหารจดการทดน, 2559) แตในทางปฏบตอาจสวนทางกน ซงสามารถพบไดจากขอเทจจรงทเกดขนตามสอตางๆ ทพบวาการด าเนนงานของภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาชนขาดการมสวนรวมซงกนและกน ไมใหความส าคญของการมสวนรวม น าไปสปญหาขอโตแยงตางๆตามมาโดยเฉพาะปญหาขอโตแยงดานการบรหารจดการทรพยากรทดน

ทดน หมายถง พนดนทวๆ ไปบนพนผวโลก ไมวาทดนนนจะเปนทดนชนดใด จะอยเหนอหรอใตน ากถอเปนทดนทงสน "ทดน" นอกจากจะหมายถง ทดนบนบก อนไดแก พนดนทวๆ ไปและภเขาแลว ยงรวมไปถงดนทอยใตผวน าตนๆ ดวย เชน ทดนทอยในหวย หนอง คลอง บงตางๆ (วนดา พรไพบลย, 2552) ทดนในประเทศไทยนน แบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ทดนของเอกชน มกรรมสทธหรอสทธครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายและทางราชการออกเอกสารสทธใหตามประมวลกฎหมายทดนในรปของโฉนดทดน หรอหนงสอรบรอง และทดนของรฐทอยในความรบผดชอบของหนวยงานตางๆ ตามประเภท เชน อทยานแหงชาต พนทปาไมททางหลวง เปนตน ส าหรบกระทรวงมหาดไทย นายอ าเภอรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน เปนผ ม

3

อ านาจดแลทดนใน 2 ประเภท ไดแก ทดนรกรางวางเปลาและทดนสาธารณประโยชนส าหรบประชาชนใชประโยชนรวมกน โดย 1) ทดนรกรางวางเปลา ไดแก ทดนของรฐทมไดมบคคลใด มสทธครอบครองโดยชอบดวยกฎหมาย และตองมการสงวนหรอหวงหามไวเพอสาธารณประโยชน หรอ ใชประโยชนรวมกน เชน ทเขา ภเขา ปรมณฑลเขา ภเขา 40 เมตร เปนตน ทดนทมพระราชกฤษฎกาหวงหามไวตามพระราชบญญตวาดวยการหวงหามทดนรกรางวางเปลาอนเปน สาธารณสมบตของแผนดน พ.ศ.2478 ทดนทจดหาผลประโยชนตามมาตรา 10 หรอ 11 แหงประมวลกฎหมายทดน ทดนทจดใหสมปทานตามมาตรา 12 แหงประมวลกฎหมายทดน เปนตน 2) ทดนส าหรบพลเมองใชรวมกน หรอทเรยกวา “ทสาธารณประโยชน” นนเอง เชน เดมประชาชนสวนใหญใช วว ควาย ท าการเกษตร จงไดมการกนพนทไวสาหรบใหประชาชนน า วว ควาย ไปเลยง หรอเดมไมมเมรกจะกนพนทไวเปนทปาชาสาหรบเผาหรอฝงศพ หรอ ล าคลอง บง ทางสาธารณะ ท เ กดข นตามธรรมชาต เ ปนตน การทจะพจารณาวา ทดนดงกล าวเปน ทสาธารณประโยชนหรอไมนน ตองพจารณาจากการเกดของทดนสาธารณประโยชนนน โดยจะตองพจารณาวา ทดนสาธารณประโยชนนน เกดขน ในชวงเวลาใด ซงจะเกยวของกบประมวลกฎหมายในชวงเวลานนๆ เชน ชวงระหวางป พ.ศ.2478–พ.ศ.2479 ในชวงนมพระราชบญญตวาดวยการหวงหามทดนรกรางวางเปลาอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน พ.ศ.2478 ใชบงคบการสงวนหวงหามตองออกเปนพระราชกฤษฎกาเทานน พจารณาโดยสภาพธรรมชาต เชน แมน า คลอง หวย หนอง บง ตลอดจนพจารณาโดยการใชรวมกนของราษฎร เชน เดมเปนทรกราง วางเปลา ตอมาราษฎร น า วว ควาย เขาไปเลยงจนกลายเปนทสาธารณประโยชน เปนตน และพจารณาโดยการอทศ ม 2 กรณ คอ 4.1) อทศโดยตรง เชน ท าหนงสอ หรอ จดทะเบยนในโฉนด ยกใหเปนทสาธารณะ และ 4.2) อทศโดยปรยาย (ชชวาล สมจตต, 2559)

ในปพ.ศ.2559 ประเทศไทยมทดนสาธารณประโยชน จ านวน 115,530 แปลง เนอท 6,772,262 ไร 0 งาน 90 ตารางวา (ธญญวฒน ชาญพนจ, 2559) ในจ านวนนบางพนท ไดเกดปญหาจากการก าหนดขอบเขตทดนของรฐบาล ทมปญหาทบซอนแนวเขตทดนของหนวยงานรฐดวยกนเองเปนประเดนทถกเถยงวาทดนของรฐสวนททบซอนนน อยในการดแลรกษาของสวนราชการใดตามกฎหมายและเฉพาะอยางยงในการก าหนดขอบเขตทดนของรฐทบซอนกบการถอครองทดนของราษฎรหรอกรณราษฎรบกรกทดนของรฐ จะเกดมปญหาถกเถยงวาใครควรมสทธดกวาระหวางรฐกบราษฎร อนเปนประเดนน าไปสการรองเรยนขอความเปนธรรมเปนการเฉพาะรายหรอเปนกลมมวลชนตลอดจนการใชสทธทางศาลและดวยปจจบนการเพมขนของประชากรทมมากขน แตทดนมจ ากดท าใหราษฎรบกรกทดนของรฐ เพอใชเปนทดนท ากนและอย

4

อาศยกนมากขน จงเกดปญหาการบกรกทดนของรฐเพมขนจ านวนมาก ท าใหทดนของรฐทใช เพอประโยชนสวนรวมเหลอนอยลง รฐจงตองหาแนวทางแกไขปญหาน เพอหาความเปนธรรมในสงคมอยางทวถง ดวยการตรวจสอบการครอบครองทดนของราษฎรผ เขาครอบครองทดนของรฐหรอการพสจนสทธ ซงเปนวธประนประนอมประสานประโยชนระหวางกน หากผลการพสจนสทธปรากฏวาราษฎรมสทธดกวา รฐกจะออกเอกสารสทธใหตอไป แตหากรฐมสทธในทดนดกวาราษฎรกจะจดทดนในสวนทรฐยงไมใชประโยชนใหราษฎรผบกรกเชาทท ากนและอยอาศยตอไป (ช านาญ เอกวฒนโชตกรและคณะ, 2549)

จากขอมลทกลาวมา ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง มเนอทประมาณ 18.64 ตารางกโลเมตรหรอ 11,650 ไร โดยพนทสวนหนงไดประกาศเปนเขตพนทของรฐซงมอย 2 ประเภทคอ เขตทดนสาธารณะประโยชน และเขตพนทราชพสด ส าหรบทดนสาธารณะประโยชนนนไดประกาศและขนทะเบยนไวเปนจ านวน 2,605 -2-47 5/10 ไร (นสล.เลขท 3055) สวนเขตพนทราชพสดนน ขณะนไมไดมการรงวดตรวจสอบแนวเขตทแนนอน จากขอมลทกลาวมาขางตน ในปจจบนไดมหนวยงานเขามาจบจองพนทและขอใชพนทสาธารณะประโยชนเกอบเตมพนท บางหนวยงานมการถอครองทดนไวมากเกนความจ าเปน ถอครองไวแลวทงรกรางวางเปลา บางสถานทใชท าแหลงศกษาระบบนเวศ ศกษาพนธไมแตกลบไมไดรบความสนใจจากประชาชนในพนทเทาทควร สะทอนใหเหนปญหาการบรหารจดการทดนทไมไดเกดประโยชนสงสด และเมอศกษาขอมลในเรองน พบวาบางหนวยงานยงตองเชาพนท เชาอาคารส านกงาน ไมมอาคารส านกงานเปนของตนเองเพราะไมมพนท ทจะสรางเพอด าเนนงาน เชน ส านกงานต ารวจทองเทยวจงหวดตรง ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 13 เปนตน ท าใหเกดปญหาความเหลอมล าในการจดการทดนสาธารณะประโยชน นอกจากน หากกลาวถงประเดน การมสวนรวมส าหรบต าบลบานควนนน ยงขาดความรวมมอกนระหวางภาครฐ ภาคเอกชนและ ภาคประชาชน สงผลใหเกดปญหาตามมามากมาย โดยปญหาทเหนไดชด คอ การประกาศทสาธารณะประโยชนทบทท ากนของชาวบานซงเกดขนเมอ ป พ.ศ. 2473 หนวยงานภาครฐไดประกาศพนทสาธารณะประโยชน จากนนไดน าพนทดงกลาวไปออกหนงสอส าคญส าหรบทหลวง เมอวนท 20 มกราคม พ.ศ.2529 ซงปรากฏวาไดทบทท ากนของชาวบานต าบลบานควนในพนท หมท1, 4, และหมท 6 และตอมาภาครฐกไดด าเนนการขบไลใหชาวบานออกจากพนทดงกลาว จนน าไปสปญหาความขดแยง หากกอนการประกาศหรอการออกหนงสอส าคญส าหรบทหลวงดงกลาว ภาครฐและภาคประชาชนมการอธบายท าความเขาใจ ประชาสมพนธสบประวตการตงถนฐานของชมชน เพอสรางการมสวนรวมรวมกนปญหาตางๆ กจะไมเกดขน

5

ตามขอเทจจรงทผานมา ชาวบานต าบลบานควนไดมการตอส เ รยกรองเอกสารสทธทดนท ากนโดยใชว ธการประทวงและไดรวมกบส านกงานกองทนสนบสนนการวจย เพอทองถนจงหวดตรงศกษาและท างานวจยรวมกนภายใตโครงการกระบวนการถอดบทเรยน เพอสรางการเรยนรกรณการแกไขปญหาสทธทดนท ากน ต าบลบานควน อ าเภอเมองจงหวดตรง จนปญหาไดรบการคลคลายไปแลวบางสวน แตยงมพนทอกมากทยงไมไดรบการแกไข ชาวบานควนใชกระบวนการมสวนรวมในการแกไขปญหาทเกดขนระหวางภาครฐและภาคประชาชน ในสวนภาคประชาชนไดรวมกลมและคดเลอกตวแทนขน เพอแกไขปญหาการจดการทดนของแตละหมบาน เพอตองการศกษาและท าความเขาใจในปญหาทดนทเกดขน เชน มการรวบรวมเอกสารหลกฐานเกยวกบทดน สบประวตการไดมาของทดน ศกษาระเบยบ ขอกฎหมายทเกยวของ รวมถงสรางกระบวนการท าความเขาใจกบเจาหนาทองคการปกครองสวนทองถน เชน ก านน ผ ใหญบาน องคการบรหารสวนต าบลบานควน นอกจากนนยงมการจดตงสภาองคการชมชนต าบลบานควน ตามหลกการของพระราชบญญตสภาองคกรชมชน พ.ศ.2551 โดยมก านนเปนผ รบจดแจง มจดประสงคเพอเสนอแผนพฒนาทองถนแกองคการบรหารสวนต าบลบานควนและใชเปนเครองมอในการแกไขปญหาทดนรวมดวย ซงในปจจบนทางส านกงานทดนจงหวดตรง ไดเหนความส าคญในการแกไขปญหาทดนของชาวบาน โดยไดด าเนนการจดตงคณะกรรมการท างานรวม เพอแกไขปญหาการจดการทดนทเกดขนโดยมชอวา “คณะท างานรวมแกไขปญหาทดนเชงบรณาการ” โดยมจดประสงคเพอใหมการประชมแกไขปญหาทดน มการจดประชมทกๆ เดอน จนท าใหสามารถออกเอกสารสทธใหแกชาวบานไดบางสวน แตยงมอกหลายพนททไมไดรบการแกไขเนองจากยงขาดการมสวนรวมจากทงสามฝาย กลาวคอ ประชาชนเองกยงขาด การมสวนรวม ไมเขาใจประเดนปญหาทเกดขนรวมถงประเดนปญหาทเกยวของกบตนเอง อกทงยงขาดการมสวนรวมจากหนวยงานทรบผดชอบและไมพยายามแกปญหาทเกดขนอยางจรงจง (ศนยประสานงานวจยเพอทองถนโครงการกระบวนการถอดบทเรยนเพอสรางการเรยนรกรณ การแกไขปญหาสทธทดนท ากน ต าบลบานควน อ าเภอเมองจงหวดตรง, 2556)

จากสภาพปญหาดงกลาว ผวจยสนใจทจะศกษาการพฒนาตวชวดในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน กลาวคอ เปนการศกษาวามตวชวดอะไรบางทแสดงใหเหนถงการมสวนรวมของประชาชน การมตวชวดจะท าใหเรารวาสภาวะการ มสวนรวมของชมชนอยในระดบใด มมากนอยแคไหน และถาเราจะท าใหคนเกดการมสวนรวม เราจะดไดจากอะไรบาง และตองการวเคราะหปจจยเชงสาเหตวา มสาเหตใดบางหรอปจจยใดบาง ทท าใหเกด ความรวมมอกนทกๆ ฝาย ทงการมสวนรวมของภาคประชาชนและภาครฐทขาดการม

6

สวน รวมในการบรหารจดการ ทดนสาธารณะรวมกนระหวางหนวยงานของภาครฐ และภาคประชาชนทอยในต าบลบานควนตลอดไปจนถง ผ มสวนเกยวของทงหมด เพอใช เปนแนวทางแกไขปญหาทเกดขนและใหเกดการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจ ากดใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาความขดแยงของการใชประโยชนทดนระหวางประชาชนและภาครฐ ซงหากมการบรหารจดการทดนอยางเหมาะสม กสามารถท าใหหนวยงานภาครฐในพนท ประหยดงบประมาณคาใชจายทสญเสยไปในการจดซอ ทดนหรอเชาทดนของประชาชน และ/หรอเอกชน ขณะทประชาชนทมการครอบครองทดนกอนการประกาศเปนพนทสาธารณะประโยชนของภาครฐไดรบความเปนธรรมในการบรหารจดการทดนดวยแนวทางการสรางการมสวนรวมใหเกดประโยชน กบทกฝาย 2. ค ำถำมกำรวจย

2.1 ตวชวดในการบรหารจดการทดนสาธารณประโยชนแบบมสวนรวม ในพนท

ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรงมอะไรบาง 2.2 ปจจยใดบางทเปนปจจยเชงสาเหตของการมสวนรวมของชมชน ในการ

บรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวม ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

3. วตถประสงคของกำรวจย

3.1 เพอพฒนาตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวม

ในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 3.2 เพอวเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการดนสาธารณะ

ประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 4. สมมตฐำนกำรวจย

4.1 ปจจยสวนบคคลมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะสาธารณประโยชน

แบบมสวนรวม ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

7

4.2 ปจจยภายในมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบม สวนรวม ในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมองจงหวดตรง

4.3 ปจจยภายนอกมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบม สวนรวม ในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

5. ควำมส ำคญและประโยชนของกำรวจย

5.1 ท าใหทราบตวชวดในการบรหารจดการทดนสาธารณประโยชนแบบม

สวนรวม ในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 5.2 ท าใหทราบปจจยเชงสาเหตทท าใหชมชน ภาครฐและผ มสวนเกยวของ

มสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน 5.3 ชมชน ภาครฐและผ มสวนเกยวของสามารถน าองคความรทไดไปปรบใชเปน

แนวทางในการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนทของตนเองได

6. ขอบเขตของกำรวจย 6.1 ขอบเขตดานพนท ในการวจยครงนขอบเขตในการวจยใชพนทต าบลบานควน

อ าเภอเมอง จงหวดตรง 6.2 ขอบเขตดานประชากร ในการวจยครงนไดก าหนดประชากรในการท าวจย

แบงออกเปน 2 กลม ไดแก 6.2.1 กลมผน าชมชนทอยในพนทต าบลบานควน อยางเชน นายก

องคการบรหารสวนต าบลบานควน รองนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน สารวตรก านน ผชวยผ ใหญบานในพนทต าบลบานควน จ านวน 3 คน สมาชกองคการบรหารสวนต าบลบานควน 2 คน แกนน ากลมแกไขปญหาทดนในต าบลบานควน จ านวน 4 คนและภาคประชาสงคม จ านวน 2 คน รวมมผใหขอมลหลกทงสน จ านวน 14 คนเหลานเปนตน

6.2.2 กลมประชากร (จ านวนครวเรอน) ในต าบลบานควน ประกอบดวย 6 หมบาน หมท 1 ชอวาบานทงไทรงาม หมท 2 ชอวาบานหนองใหญ หมท 3 ชอวาบานควน หมท 4 ชอวาบานควนกอ หมท 5 ชอวาบานควนนาแคและหมท 6 ชอวาบานเกาะมะมวง รวมจ านวนครวเรอนทงหมด 2,457 ครวเรอน

6.3. ขอบเขตดานตวแปร

8

6.3.1 ตวแปรอสระไดแก 6.3.1.1 ปจจยสวนบคคลประกอบดวย เพศ อาย ระดบ

การศกษา อาชพ รายได 6.3.1.2 ปจจยภายในประกอบดวย ความพงพอใจของประชาชน

ความรความเขาใจของประชาชน บทบาทผน าหมบาน ความเขมแขงของหมบาน 6.3.1.3 ปจจยภายนอก เปนการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ และการสอสารและการประชาสมพนธ

6.3.2 ตวแปรตามไดแกการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชนประกอบไปดวย 4 ดาน ดงน

6.3.2.1 ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน

6.3.2.2 ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม 6.3.2.3 ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 6.3.2.4 ดานการบรหารจดการทดน

7. นยำมศพทเฉพำะ

7.1 ทสาธารณประโยชน หมายถง ทดนบนบก และภเขารวมไปถงดนทอยใต

ผวน าตนๆ ดวย เชน ทดนทอยในหวย หนอง คลอง บง ตางๆ ททางหนวยงานภาครฐไดประกาศไวใหพลเมองใชรวมกนกอนป พ.ศ.2478 ในต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

7.2 ชมชน หมายถง ชาวบานหรอกลมคนทอาศยอยรวมกนใน ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ประกอบดวย 6 หมบ าน คอ หม ท 1 บานทงไทรงาม หม ท 2 บานหนองใหญ หมท 3 บานควน หมท 4 บานควนกอ หมท 5 บานควนนาแค และหมท 6 บานเกาะมะมวง

7.3 การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน หมายถง การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ทงทมปญหาในเรองการทหนวยงานภาครฐมการถอครองทดนเกนความจ าเปน ไมมการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนใหเกดประโยชนสงสด มการปลอยทดนทงรกราง วางเปลา อกทงปญหาในเรองการประกาศทสาธารณะประโยชนทบทท ากนของชาวบานทยงแกไข

9

ปญหาไมแลวเสรจ จงจ าเปนตองอาศยและใชความรวมมอการมสวนรวมกนทกๆ ฝายเพอแกไขปญหาเหลาน ซงในงานวจยชนนผ วจยไดน าแนวคดการบรหารจดการทสาธารณะประโยชน มาจากส านกงานนโยบายและแผนกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมาเปนแนวทาง ซงมยทธศาสตรการบรหารจดการทดน ทง 4 ดาน ดงตอไปน

7.3.1 ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต มงเนนใหประชาชนในต าบลบานควน มการอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน เพอรกษาความสมดลระหวางพนทอน รกษ พ น ทท า กนและพ น ทอย อาศย ลดปญหาความขดแยงระหวาง กจกรรมตาง ๆ เพมประสทธภาพดานการใหบรการสาธารณปโภคและลดปญหาการใชทดนผดประเภท ก าหนดใหมเขตพนทอนรกษปาไมหรอเขตสงวนหวงหามทดนของรฐและเขตพนทพฒนา โดยม การก าหนดเปาหมายทดนของรฐและทดนของเอกชน ก าหนดเขตการใชประโยชนทดนตามศกยภาพดนและศกยภาพทรพยากรธรรมชาตในทดนนน ใหมการควบคมการใชประโยชนทดนในพนทอนรกษ โดยการสรางกลไกการมสวนรวมของประชาชนในการปกปองพนทอนรกษ สรางเครองมอดานกฎหมาย ผงเมองและมาตรการจงใจเพอควบคมการใชประโยชนทดน ใหมการจดการชวยเหลอประชาชนทตองโยกยายออกจากพนทอนรกษในกรณทมการพสจนแลวาไดตงถนฐานกอนการประกาศเปนพนทอนรกษ และมการก าหนดการใชประโยชนและพฒนาทดนปาอนรกษ ทสอดรบกบระบบนเวศและสมดลทางธรรมชาต

7.3.2 ดานการใช ทดน เ พอใหเ กดประโยชนสงสดและเปนธรรม หมายความวา เปนการมงเนนการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควน ทไมไดมการใชประโยชน ทงรกรางวางเปลา สามารถน าเอามาใชใหเกดประโยชนทงตอประชาชนและภาครฐอยางคมคา

7.3.3 ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส เพอมงเนนใหประชาชนผ ดอยโอกาสในพนทต าบลบานควนไดมทดนท ากน ทอยอาศย และบรการขนพนฐานอยางมประสทธภาพ เพอใหพงตนเองได รวมทงปองกนมใหมการถายโอนทรพยสนของรฐไปยง กลมผลประโยชน

7.3.4 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหเกดการมสวนรวมกนทกๆ ภาคสวน ทงภาครฐหรอ ภาคประชาชน มความเปนเอกภาพในการบรหารจดการทดนทอาศยความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดน ลดปญหา ความซ าซอนและความลาชา

10

ซงในแตละดานนน เราจะมการน าเอาระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบ มาจบคเขาดวยกน โดยจะมระดบการมสวนรวมอยดวยกนดงตอไปน (1) ระดบการใหขอมล (2) ระดบการเปดรบความคดเหนของประชาชน (3) ระดบการปรกษาหารอ (4) ระดบการวางแผนรวมกน (5) ระดบการรวมปฏบต (6) การรวมตดตามตรวจสอบและประเมนผล และ (7) ระดบการควบคมโดยประชาชน

บทท 2

เอกสารงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจย เรอง การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวม ในระดบชมชน: ตวชวดและปจจยเชงสาเหตในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ผวจยไดด าเนนการศกษา คนควาหาความรจากแนวคด ทฤษฎและเอกสารทางวชาการ ตลอดไปจนถงงานวจยทเกยวของ เพอน ามาเปนแนวทางในการวจยดงน

1. แนวคด และทฤษฎการบรหารจดการ 2. แนวคดเรองการมสวนรวม 3. แนวคดและหลกการเกยวกบความรวมมอ 4.แนวคดเกยวกบการบรหารจดการแบบรวมมอ 5. แนวคดการบรหารจดการแบบมสวนรวม 6. แนวคดเรองทดนของรฐ ทดนสาธารณประโยชน 7. แนวคดเกยวกบการพฒนาตวชวด 8. แนวคดตวชวดการมสวนรวม 9. ปจจยทมผลตอการมสวนรวม 10. โมเดลสมการโครงสรางและการวเคราะหกลมพหคณ 11. งานวจยทเกยวของ 12. กรอบแนวคดในการวจย

1. แนวคด และทฤษฎการบรหารจดการ 1.1 ความหมายของการบรหารจดการ ในเ รองแนวคดและทฤษฎการบรหารจดการ ผ วจยไดศกษาแนวคดของ

นกวชาการตางๆ ดงน บญทน ดอกไธสง (2537) ใหความหมายวา การบรหาร คอ การจดการทรพยากร

ทมอยใหมประสทธภาพมากทสด เพอตอบสนองความตองการของบคคล องคการหรอประเทศ หรอการจดการเพอผลก าไรของทกคนในองคการ

12

วรช วรชนภาวรรณ (2545) มความเหนวา การบรหารในฐานะทเปนกระบวนการหรอกระบวนการบรหาร เกดไดจากหลายแนวคด เชน โพสคอรบ (POSDCoRB) เกดจากแนวคด ของลเทอร กลค (Luther Gulick) และ ลนดอล เออรวค (Lyndall Urwick) ประกอบดวยขนตอนการบรหาร 7 ประการ ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การบรหารงานบคคล (Staffing) การอ านวยการ (Directing) การประสานงาน (Coordinating) การรายงาน (Reporting) และการงบประมาณ (Budgeting) ขณะทกระบวนการบรหารตามแนวคดของเฮนร ฟาโยล (Henry Fayol) ประกอบดวย 5 ประการ ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การบงคบการ (Commanding) การประสานงาน (Coordinating) และการควบคมงาน (Controlling) หรอรวมเรยกวา พอคค (POCCC)

Frederick W. Taylor (1998 อางถงใน สมพงศ เกษมสน, 2523) ใหความหมายการบรหารวางานบรหารทกอยางจ าเปนตองกระท าโดยมหลกเกณฑ ซงก าหนดจากการวเคราะหศกษาโดยรอบคอบ ทงน เพอใหมวธทดทสดในอนทจะกอใหเกดประสทธภาพในการผลตมากยงขนเพอประโยชนส าหรบทกฝายทเกยวของ

Peter F. Drucker (1909-2005 อางถงใน สมพงศ เกษมสน, 2523) กลาววา การบรหาร คอ ศลปะในการท างานใหบรรลเปาหมายรวมกบผ อน การท างานตางๆ ใหลลวงไปโดยอาศยคนอนเปนผ ท าภายในสภาพองคการทกลาวนน ทรพยากรดานบคคลจะเปนทรพยากร หลกขององคการทเขามารวมกนท างานในองคการ ซงคนเหลานจะเปนผ ใชทรพยากรดานวตถอนๆ เครองจกร อปกรณ วตถดบ เงนทน รวมทงขอมลสนเทศตางๆ เพอผลตสนคาหรอบรการออกจ าหนายและตอบสนองความพอใจใหกบสงคม

Ernest (1968) ใหค าจ ากดความของค าวา การบรหารหรอการจดการไวสอดคลองกนวา การบรหารหรอการจดการ หมายถง การด าเนนงานของบคคลตงแตสองคนขนไปรวมกนปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคทตงไว โดยอาศยปจจยทงหลาย ไดแก คน เงน วสดสงของ ซงนบวาเปนอปกรณของการจดการนนๆ รวมถงกระบวนการจดหนวยงานและการใชทรพยากรตางๆ ใหการท างานบรรลเปาหมายรวมกน

Fesler & Kettl (1991) ใหความหมายวา การบรหารเปนการจดการท าใหเกดความส าเรจและเหนวาการบรหารเปนการระดมใหบคคลด าเนนการใหไปสเปาหมาย

Bartol & Martin (1991) ใหไดความหมายวาการจดการเปนกระบวนการทท าใหเปาหมายขององคการประสบความส าเรจโดยผานหนาทหลก 4 อยาง คอ การวางแผน การจดองคการ การใชภาวะผน าและการควบคมและพจนานกรมนานาชาต

13

สมศกด คงเทยง และภาวดา ธาราศรสทธ () กลาวไวสอดคลองกนวา การบรหาร หมายถง กจกรรมตางๆ ทบคคลตงแตสองคนขนไปรวมมอกนด าเนนการ เพอใหบรรลวตถประสงคอยางหนงอยางใดหรอหลายๆ อยางทบคคลรวมกนก าหนดโดยใชกระบวนการอยางมระบบและ ใชทรพยากร ตลอดจนเทคนคตางๆ อยางเหมาะสม

จากผ ใหความหมายขางตนสรปไดวา 2542การบรหารจดการ หมายถง การบรหารจดการทดนใหเกดประโยชนสงสด โดยเฉพาะทดนทมการทงรกรางวางเปลาไมไดใชประโยชน สามารถน ามาใชประโยชนรวมกน โดยประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดการ เปนการบรหารทรพยากรทมอยอยางจ ากดใหเกดประโยชนมากทสดภายใตการบรหารโดยใชหลกการ ดงตอไปน การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การบรหารงานบคคล (Staffing) การอ านวยการ (Directing) การประสานงาน (Coordinating) การรายงาน (Reporting) และการงบประมาณ (Budgeting) เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผล ในอนทจะตอบสนองความตองการของประชาชนใหไดมากทสด

1.2 แนวคดเกยวกบการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management) เดมการบรหารจดการภาครฐจะเปนลกษณะของการบรหารและการจดการ

องคการขนาดใหญอยางมแบบแผน หรอเปนการบรหารและการจดการแบบระบบราชการ ซง Max Weber ไดเสนอแนวคดเรองการจดองคการแบบระบบราชการ หรอ Bureaucracy วาเปนวธการจดองคการ ทสามารถท าใหการด าเนนงานขององคการมประสทธภาพมากกวาวธอนใด การทจะใหการบรหารงานของรฐมประสทธภาพสงสดได จะตองมการจดระบบการบรหารภายในหนวยงานของรฐใหเปนไป ตามแบบระบบราชการ ซงการจดองคการแบบระบบราชการตามแนวคดของเวบเบอรเปนทรจกกนอยางแพรหลายในนามของระบบราชการแบบอดมคตหรอ แบบบรสทธนน (ศรพงษ ลดาวลย ณ อยธยา, 2542) ในสายตาของเวบเบอรนน องคการระบบราชการเปนองคการทดทสด เมอเทยบกบองคการประเภทอนในสมยนน เชน องคการภายใตระบบ เจาขนมลนาย และภายใตผน าทมบารมสวนตวเนองดวยองคการระบบราชการยดหลกการบรหารทอาศยความมเหตมผล ความสามารถทจะพยากรณพฤตกรรมหรอปรากฏการณได การไมค านงถงตวบคคล การใชหลกความรความสามารถ (ระบบคณธรรม) เปนเกณฑในการเลอนชนเลอนต าแหนง และการแบงงานกนท าอยางเปนทางการตามตวบทกฎหมาย ซงในสายตาของเวเบอรนน หากองคการใดสามารถน าเอาหลกการเหลาน ไปใชไดอยาง เต ม ท แลว การบรหารงานในองคการนนกจะประสบความส าเรจอยางแนนอน (ตน ปรชญพฤทธ, 2527)

14

อยางไรกดการบรหารจดการภาครฐดวยรปแบบองคการแบบดงเดมของเวบเบอร อาจไมสอดคลองกบสภาวการณปจจบน เนองดวยดวยอทธพลของโลกาภวตนทท าใหรฐตองพงพาเกยวเนองกน รวมทงการด ารงอยในสภาพแวดลอมทมการแขงขนสง ท าใหระบบราชการกลายเปนอปสรรคตอการพฒนาดานเศรษฐกจและเปนตนตอของปญหาตางๆ มากมาย ซงสมาน รงสโยกฤษฎ (2546) เองกมความเหนวาองคการราชการในปจจบนไดมการเปลยนแปลงจากรปแบบองคการดงเดมตามแนวคดของเวบเบอรไปแลว เนองจากการบรหารและการจดการในระบบราชการ ซงเปนลกษณะการบรหารและการจดการแบบระบบราชการนนไมเหมาะสมกบยคปจจบน ซงเปน ยคโลกาภวฒน กลาวคอ ไมมประสทธภาพ ลาชา ไมทนการณ และขาดสมรรถนะทจะแขงขนในเวทโลก จ าเปนตองมการปรบปรงปฏรปการจดการระเบยบการบรหารและการจดองคการ โดยการน าเทคนคการบรหารและการจดการรปแบบใหมๆ มาปรบใช เพอใหการบรหารราชการมประสทธภาพและประสทธผลยงขน ซงในอนาคตรปแบบการบรหารและการจดการรปแบบใหมจะมการน ามาใชเพมมากขนเรอยๆ ทงนเพออ านวยความสะดวกแกลกคาหรอประชาชนผ รบบรการและเปนการประหยดคาใชจ ายทงของผ รบบรการและผ ใหบรการ ซงรปแบบ การบรหารและการจดการรปแบบใหมน สวนใหญสามารถน าไปปรบใชกบการบรหารและ การจดการขององคการหรอหนวยงานทงของรฐบาลกลางและของการปกครองสวนทองถนได ตามความเหมาะสมกบลกษณะงานและสภาพแวดลอมของแตละองคการหรอหนวยงานได

ผลการศกษาของ B.Guy Peters (1994) ไดอธบายถงกระบวนการและลกษณะส าคญของการปฏรประบบราชการทเกดขนในชวงทศวรรษ 1980 – 1990 ทผานมา ซงปเตอรสไดสะทอนใหเหนถงความเปลยนแปลงของการบรหารระบบราชการในประเทศทพฒนาแลว อยางชดเจนวาการบรหารงานภาครฐดวยแนวคดองคการ แบบระบบราชการดงเดม หรอ Bureaucracy ของเวเบอรไมเหมาะสมอยางยงในบรบทปจจบน การบรหารงานภาครฐในอนาคตมแนวโนมทจะน าภาคธรกจเอกชนและภาคประชาชนเขามามสวนรวมมากขน ดงนน ปเตอรสจงไดแสดงทศนะตอการเปลยนแปลงรปแบบการบรหารงานภาครฐในอนาคต โดยการเสนอตวแบบทางเลอกของการปฏรปการบรหารงานภาครฐไวสองตวแบบดวยกน คอ ตวแบบตลาด หรอ Market Model และตวแบบการมสวนรวม หรอ Participatory Model (B. Guy Peters, 1995) นอกจากน ปเตอรสยงเรยกรองใหมการปฏรปการบรหารจดการในระบบราชการมากขน เนองจากตระหนกถงผลกระทบในเชงลบทเกดขนจากการใชระบบราชการเปนกลไกหลกเพยงกลไกเดยวในการน านโยบายไปปฏบต โดยเสนอรปแบบการบรหารรฐกจทจะเปนแนวโนมการเปลยนแปลงในระบบราชการไว 2 รปแบบดวยกน คอ 1) รปแบบตลาด 2) รปแบบการมสวนรวมในเรองรปแบบ

15

การบรหารน ทศพร ศรสมพนธ (2545) ไดสรปและจ าแนกตวแบบทางเลอกการปฏรประบบบรหารงานภาครฐตามทศนะของ บ กาย ปเตอรสไวเชนกนวา ระบบการบรหารภาครฐประกอบไปดวยตวแบบ 2 ตวแบบใหญๆ คอ ตวแบบระบบตลาด และตวแบบการมสวนรวม

1) ตวแบบตลาด เปนการเสนอใหมการลดขนาดและจ ากดบทบาทของภาครฐอนเนองมาจากความลมเหลวและขาดประสทธภาพของรฐบาลและระบบราชการในการเขาไปแทรกแซงระบบเศรษฐกจและสงคม เกดสภาพการผกขาดในการใหบรการสาธารณะและ การแสวงหาผลประโยชนสวนตว นอกจากนยงไดเสนอใหมการแปรสภาพกจการของรฐเปนเอกชนและประยกตใชมาตรการทองกบกลไกตลาดใหมากทสดถงแมวาบทบาทของภาครฐยงคงไดรบ การยอมรบวา มความจ าเปนและเปนปจจยส าคญในการเอออ านวยใหระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสรสามารถด าเนนไปไดดวยด แตการด าเนนงานของภาครฐจ าเปนตองมการปรบเปลยนใหมความทนสมยเชนเดยวกบภาคธรกจเอกชนโดยแยกการก าหนดนโยบายออกจากการน านโยบายไปปฏบต การปรบโครงสรางใหมความเหมาะสม การมงเนนถงประสทธภาพ ประสทธผล และคณภาพของการใหบรการประชาชนเปนส าคญ การผอนคลายการควบคมและลดกฎระเบยบลง การโอนถายอ านาจหนาทและใหอสระ ความคลองตวทางการบรหารแกหวหนาหนวยงาน การจดท าสญญาขอตกลงวาดวยผลงานใหเปนไปอยางชดเจน และการตรวจสอบวดผลสมฤทธของการด าเนนงานอยางจรงจง

2) ตวแบบการมสวนรวม เปนการพยายามใหประชาชนและองคกรประชาสงคมไดมโอกาสเขามสวนรวมในการบรหารปกครองบานเมองโดยตรงมากขน ไมใชเพยงการออกเสยงเลอกตงผแทนการเมองเทานน นอกจากนยงสงเสรมใหมการรวมตวกนเปนกลม เพอดแลพฒนาตนเองบนพนฐานของจตส านกสาธารณะหรอผลประโยชนสวนรวมแนวความคดนตองการใหประชาชนไดมโอกาสเขามามสวนรวมทางการเมองอยางแทจรง ดงนนตวแบบนจงมกปฏเสธภาครฐทพยายามเขามามอทธพลและแสดงบทบาทเปนผ น าและผกขาดอ านาจการตดสนใจเกยวกบ การก าหนดนโยบายสาธารณะและการสงมอบบรการสาธารณะ โดยพยายามเปดใหรฐบาลตอง มกระบวนการรบฟงการแลกเปลยนความคดเหนและใหประชาชนเขามามสวนรวมในการตดสนใจมากกวาอาศยขอมลทางเทคนคและความคดเหนของฝายขาราชการประจ าแตเพยงอยางเดยว นอกจากนยงใหความส าคญตอบทบาทขององคการอาสาสมครทไมมงแสวงหาก าไร ในฐานะทเปนกลไกทางเลอกใหมของการใหบรการสาธารณะแมวาตวแบบตลาดและตวแบบการมสวนรวมจะมมมมองทแตกตางและขดแยงกนอยางสนเชง แตพบวากระแสแนวความคดของทงสองตวแบบ ตางมวตถประสงคทตรงกนในแงของความพยายามทจะลดขนาดและจ ากดบทบาทของรฐบาล

16

และระบบราชการลง ขณะทตวแบบตลาดใหความส าคญตอเรองผลสมฤทธ ประสทธภาพ ประสทธผลและความคมคาของเงน โดยเนนถงการปรบเขาสระบบตลาดและการปรบเปลยนกระบวนการท างานใหทนสมย แตตวแบบการมสวนรวมกลบใหความส าคญตอสทธเสรภาพและการมสวนรวมของประชาชน ความเสมอภาคและเทยงธรรม ไมเลอกปฏบต ความเปดเผย โปรงใสและการกระจายอ านาจ โดยเนนถงการเสรมสรางความเปนประชาธปไตยและยดหลกการนตรฐปจจบนกระแสแนวคดหลกทงสองขวตามตวแบบทงสองประการของบ กาย ปเตอรส ไดเขามามอทธพลตอการปฏรประบบบรหารงานภาครฐ หรอเรยกวาวสยทศนใหมในการบรหารปกครองบานเมอง ไดแก

1) แนวคดเกยวกบการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) อนเปนการผสมผสานระหวางเศรษฐศาสตรนโอคลาสสค เศรษฐศาสตรเชงสถาบน และเทคนคการบรหารจดการสมยใหม

2) แนวคดเกยวกบประชาธปไตยในแนวทางใหม (New Democracy) อนเปน การผสมผสานระหวางประชาธปไตยแบบมสวนรวมและหลกนตธรรม

ตาราง 1 การเปรยบเทยบแนวความคดเกยวกบการปฏรประบบการบรหารภาครฐ

แนวคดการจดการภาครฐแนวใหม แนวคดประชาธปไตยแนวใหม

วตถประสงค การปรบเขาสระบบตลาด การปรบเปลยน การท างานใหทนสมย

การท าใหมความเปนประชาธปไตย หลกนตธรรม

คานยม การแขงขน ประสทธภาพ ผลสมฤทธ คณภาพ ประสทธภาพ ประสทธผลความคมคาของเงน

สทธและเสรภาพ ความเสมอภาคและความเทยงธรรม ความถกตองและยตธรรม การไมเลอกปฏบต

องคความร ทเกยวของ

เศรษฐศาสตรนโอ คลาสสค, ทฤษฎ ทางเลอกสาธารณะ

การบรหารจดการสมยใหม - การบรหารแบบ มงผลสมฤทธ - การบรหารเชงกลยทธ - การบรหารคณภาพ โดยรวม

รฐศาสตร - ชมชนนยม - ประชาธปไตยแนวปรกษาหารอ - ประชาธปไตยทางตรง

17

ตาราง 1 (ตอ)

แนวคดการจดการภาครฐแนวใหม แนวคดประชาธปไตยแนวใหม

เศรษฐศาสตรสถาบนใหม กฎหมายมหาชน กลยทธและเครองมอ การปฏรป

การลดขนาดก าลงคนและ การตดทอนงบประมาณ - การแปรสภาพ หนวยงานราชการ ใหเปนรฐวสาหกจ - การแปรสภาพกจการของรฐ ใหเปนของเอกชน - การทดสอบตลาด - การคดคานเพอเปด ใหมการแขงขน - การจางเหมาบรการ - การลดการควบคม - การท าใหถกตอง ตามกฎหมาย

- การใหอสระและ ความคลองตวทาง การบรหาร - การแยกสวนหนวยงาน - การจดท าสญญา ขอตกลงวาดวยผลงาน - การเทยบเคยงผล การด าเนนงาน - การวดผลการ ด าเนนงาน - มาตรฐานการใหบรการ ลกคาผ รบบรการ - ระบบงบประมาณแบบ มงเนนผลงาน - การตรวจสอบผลการ ด าเนนงาน

- การกระจายอ านาจ - การมสวนรวมของประชาชน - การประชาพจารณ - การประชาหารอ - ประชามต - การเปดเผยขอมลขาวสาร ของทางราชการ

1.3 แนวคดการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) ในชวงปลายทศวรรษท 1980 จนถงปจจบน ผน าประเทศตางๆ เรมไมพอใจกบ

ระบบราชการทไมสามารถปรบตวใหทนตอการทาทายของกระแสโลกาภวฒนได ประกอบกบ การเผชญกบภาวะวกฤตการคลง เมอระบบราชการตองเผชญกบปจจยตางๆ ซงสรางแรงกดดนใหภาครฐประเทศตางๆ ตองหนมาพจารณาตวเองวาจะปรบตว อยางไรทามกลางสงแวดลอม ทเปลยนไปทงภายในและภายนอก การตอบสนองของภาครฐทมตอแรงกดดนเหลาน ท าให การบรหารภาครฐจงเกดการเปลยนแปลงขน โดยมการน ากลไกตลาดมาใชกบภาครฐ โดยการท าใหรฐเปนระบบตลาดซงเปนการน าเทคนคกลยทธแบบเอกชนมาใช สงผลใหความสมพนธ ของภาครฐกบเอกชนเปลยนแปลงไปรฐกลายสภาพเปนผประกอบการทผลตและบรการสาธารณะใหประชาชนในฐานะลกคา ประกอบกบรฐเองกเผชญหนากบวกฤตทางดานการคลง รฐจงตอง ลดภาระงบประมาณคาใชจายลง ขณะเดยวกนภาคธรกจเอกชนเองกเสนอตวเขามาใหบรการ

18

สาธารณะมากขน ดวยเงอนไขตางๆ ทเกดขนนเองทสงผลใหภาคธรกจเอกชนเขามามบทบาท ในการบรหารจดการภาครฐมากขน รวมถงเปนแรงผลกใหเกดการปฏรประบบราชการขน ไมวาจะดวยวธการรอปรบระบบและการใชวธทางธรกจกบภาครฐ (Pierre & Savoie, 1995)

การปฏรประบบราชการจงเกดขนเพอลดขนาดราชการ มงเพมประสทธภาพ การวดคณคา การกระจายอ านาจ การสละอ านาจและการใหบรการดวยระบบตลาดและเทคนคการบรหารจดการสมยใหม การปฏรประบบราชการลกษณะนนยมเรยกวา “การจดการภาครฐ แนวใหม” (New Public Management: NPM) หรอเรยกวา “การจดการนยม” (Managerialism) หรอ “การบรหารภาครฐทอาศยระบบตลาด” (Market-based Public Administration) หรอ “รฐบาลแบบผประกอบการ” (Entrepreneurial Government) (เรองวทย เกษสวรรณ, 2545)

ค าวา “การจดการภาครฐแนวใหม” ถอไดวาเปนกรอบแนวคดทครอบคลมทฤษฎแนวคดและเทคนควทยาการทางการจดการอยางกวางขวางและหลากหลาย จนน าไปส ความสบสน ในการจ ากดความหมายและขอบขายเปนอยางมาก อยางไรกด การจดการภาครฐแนวใหม มลกษณะรวมทส าคญ คอ การสะทอนถงการมงเนน “การปฏรป” การบรหารงานในภาครฐ เพอเขามาแกไขปญหาทางการบรหารทตวแบบดงเดมหรอระบบบรหารแบบเดมมอาจจดการไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ดงเชนในอดต โดยมจดเนนทส าคญคอ การเนนความส าคญไปทระบบการจดการมากกวานโยบาย การมงเนนผลงานและประสทธภาพ การมงปรบโครงสรางในแบบระบบราชการทมความเทอะทะและใหญโตไปสองคการทมขนาดเลก การปรบระบบการบรหารจดการทวางอยบนกลไกทางการตลาดมากขน เพอกระตนการแขงขน การตดทอนและลดคาใชจายของภาครฐ และสดทาย ไดแก การปรบรปแบบการจดการทเนนเปาหมายการใชระบบสญญาวาจางระยะสนและการใหแรงจงใจทางการเงนและความเปนอสระทางการจดการ (วสนต เหลองประภสร, 2548)

ในการประชมของ The Commonwealth Association for Public Administration and Management (CAPAM) ทประกอบไปดวยผ แทนกวา 50 ประเทศ เมอป 1994 ไดสรปวาองคประกอบหลกของ การจดการภาครฐแนวใหมประกอบไปดวย

(ทพาวด เมฆสวรรค, 2541 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการปฏรประบบราชการ, 2541)

1) การใหบรการทมคณภาพแกประชาชน 2) การลดการควบคมจากสวนกลางและเพมอสระในการบรหารใหแกหนวยงาน

19

3) การก าหนด วด และใหรางวลแกผลการด าเนนงานทงในระดบองคกรและในระดบบคคล

4) การสรางระบบสนบสนนทงในดานบคลากร (เชน การฝกอบรม ระบบคาตอบแทนและระบบคณธรรม) และเทคโนโลย (เชน ระบบขอมลสารสนเทศ) เพอชวยใหหนวยงานสามารถท างานไดบรรลวตถประสงค

5) การเปดกวางตอแนวคดการแขงขน ทงการแขงขนระหวางหนวยงานของรฐดวยกนเองและระหวางหนวยงานของรฐกบหนวยงานของภาคเอกชน ในขณะเดยวกนภาครฐกหนมาทบทวนตวเองวาสงใดควรท าและสงใดควรปลอยใหเอกชนท าถงแมวาการจดการภาครฐ

แนวใหมจะถอไดวาเปนกระแสหลกของการปฏรประบบราชการทวโลกในปจจบน แตในการน าแนวคดมาปรบใช ควรพจารณาถงการน าไปปฏบตอยางละเอยด เพอใหมความเหมาะสมกบ ความตองการคานยมและวฒนธรรมของแตละประเทศลกษณะเดนของการบรหารจดการภาครฐแนวใหม จงอยทความพยายามแกปญหาของระบบราชการแบบดงเดม โดยเฉพาะอยางยง การปรบปรงในดานประสทธภาพและการใหบรการประชาชน อยางไรกด การบรหารจดการภาครฐแนวใหมแยกไมออกจากบรบทของวกฤตการคลงทรายแรง เพราะวกฤตการคลงเปนตนเหตส าคญทท าใหเกดการปฏรประบบราชการตามแนวคดการจดการภาครฐแนวใหม อกทงการปฏรประบบราชการยงเปนหวใจของการบรหารจดการภาครฐแนวใหม เนองจากเหตผล 4 ประการคอ (เรองวทย เกษสวรรณ, 2545)

1) ระบบราชการเปนกลไกหลกทจะท าใหรฐเลกลง ซงจะชวยใหการขาดดล การคลงลดลง

2) การท าใหระบบราชการมความยดหยนมากขน เปนวธการส าคญทจะท าใหผบรหารสามารถบรหารงานไดส าเรจ

3) การวดผลงานเปนหลกในการคดและวเคราะหของการจดการภาครฐแนวใหม ดงนน การท างานของระบบราชการใหม จะเปลยนไปอยภายใตสญญาการท างานตามผลงาน ซงจะตองสามารถวดผลงานทใหแกประชาชนได สวนความรบผดชอบกตองระบ เอาไว อยางชดเจนและเปนทเขาใจตรงกนทงฝายผบรหารและพนกงาน จะตองไมก าหนดไวกวางๆ เหมอนเมอกอน

4) ประเดนทางการเมอง ทเกดจากการน าการจดการภาครฐแนวใหมไปปฏบต กลบปรากฏวาปญหาไมไดอยทการตอตานของฝายการเมอง แตปญหาอยทการตอตานของระบบราชการเอง โดยเฉพาะการตอตานการลดขนาดองคการและการตอตานสงทจะมาท าลาย

20

ความมนคงในการท างานของขาราชการ ดงนนอาจกลาวไดวาการจดการภาครฐแนวใหมเปนแนวคดหลกในการปฏรประบบราชการโดยการน าเอาหลกการจดการสมยใหมมาประยกตใช เพอการพฒนาระบบราชการใหเปนระบบราชการยคใหม ซงสามารถท างานตอบสนอง การเปลยนแปลงตางๆ ในศตวรรษท 21 ไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ซงระบบราชการตามแนวคดการจดการภาครฐแนวใหมในปจจบนจะมลกษณะดงตอไปน (ทวศกด สทกวาทน, 2550)

1) เปนระบบราชการทมความหลากหลาย แตยดถอคานยมหลกเดยวกน ซงแตกตางจากระบบราชการในอดตทพยายามท าทกอยางในระบบราชการใหเปนโหลเดยวกนทงหมด

2) นยามความหมายของระบบคณธรรมใหม ใหหมายถง ระบบคณธรรมทเนนใหขาราชการท างานมประสทธผลสงขนและยอมรบความแตกตางตาง ๆ ทเกดขนจากการมขดความสามารถทไมเทาเทยมกน ซงแตกตางจากระบบคณธรรมของระบบราชการในอดต ทเนนการปกปองสทธประโยชนตอบแทนใหกบขาราชการทปฏบตหนาทแตกตางกนและมขดความสามารถแตกตางกนได

3) มงเนนสมฤทธผลของการปฏบตงาน โดยมตวชวดผลการปฏบตงาน อยางชดเจน ซงแตกตางจากระบบราชการในอดตทเนนการท างานตามกฎระเบยบตามกระบวนการและขนตอนการท างานทก าหนดไว

4) การจาง การถนอมรกษา ตลอดจนการสงเสรมความกาวหนาของขาราชการเนนทการแสวงหาผ ทมขดความสามารถสงและสงเสรมใหมความกาวหนา โดยเปดโอกาสใหไดท างานทมความทาทาย ซงตรงกนขามกบระบบราชการแบบเดม ซงเนนใหขาราชการมความรความสามารถทางเทคนคทตรงกบต าแหนงงานเปนส าคญ

5) มมมมองตอขาราชการทมขดความสามารถวา เปนสนทรพยหรอเปนทนมนษยทมคาขององคการ ยงลงทนใหไดรบการพฒนา ยงสามารถท างานสรางประโยชนให กบระบบราชการไดมากยงขน ซงแตกตางจากระบบราชการในอดตทมองขาราชการในฐานะทเปน สวนหนงของปจจยการผลต รายจายตางๆ เ กยวกบขาราชการ จงถอวาเปนคาใชจาย ทสนเปลองของระบบราชการ

6) การจางงานมหลากหลายรปแบบ มทง (1) กลมทเปนขาราชการประจ าภายใตระบบการจางงานจนถงการเกษยณอาย (2) กลมพนกงานราชการหรอพนกงานของรฐ ภายใตรปแบบการจางงานตามสญญาจางทมก าหนดระยะเวลาจาง (3) กลมทจางเหมาแรงงานมาจาก

21

เอกชน เปนตน ซงแตกตางจากระบบราชการแบบเดม ทมรปแบบการจางงานแบบเดยว คอ ขาราชการประจ า ซงจางจนเกษยณอายราชการ แมวาจะมลกษณะการจางงานทหลากหลาย แตทกกลมตองยดถอคานยมหลกของระบบราชการเปนแบบเดยวกน

7) ล กษณะการจางงานไมเนนทความมนคงในการจางงาน แตเนนทผล การปฏบตงาน ถาผลการปฏบตงานอยในระดบทไมนาพอใจ กสามารถยกเลกการจางได ทงน เพราะระบบราชการเองกมขอจ ากดในการหารายไดไมแตกตางจากภาคเอกชน จงตองค านงถงความสามารถในการจางงานของภาครฐเองดวย ซงแตกตางจากระบบราชการในอดตทเนน ความมนคงของการจางงานเปนหลกทส าคญ การจางงานของภาครฐแบบเดมจงมลกษณะเหมอนกบการใหสงคมสงเคราะหแกขาราชการ

8) การประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการมสวนตอความส าเรจของเปาหมายขององคการ ซงแตกตางจากการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการในแบบเดม ทประเมนตามกจกรรมการท างานของขาราชการแตละคน

9) ความสมพนธระหวางขาราชการกบฝายบรหารอยบนพนฐานความรวมมอระหวางกนในการผลกดนใหองคการบรรลเปาหมาย ในขณะเดยวกนองคการกใสใจความพงพอใจการท างานของขาราชการ รวมทงการเปดโอกาสใหมสวนรวมในกระบวนการท างาน ซงแตกตางจากความสมพนธระหวางขาราชการกบฝายบรหาร ภายใตระบบราชการแบบเดม ทมลกษณะ เปนการท างานตามสายการบงคบบญชา การท างานตามกฎระเบยบและระบบงาน ซงมกกอใหเกดความขดแยงในประเดนตางๆ ระหวางกน เชน ขาราชการมเปาหมายทไมสอดคลองกบองคการท าใหเกดขอพพาททตองแสวงหาแนวทางการแกไข

10) องคการกลางบรหารงานบคคลกระจายอ านาจใหหวหนาสวนราชการตางๆ มอ านาจและหนาทบรหารงานบคคลไดอยางเตมท ซงแตกตางจากระบบราชการแบบเดมทองคกรกลางบรหารงานและสงวนอ านาจและหนาทงานดานการบรหารบคคล เพอด าเนนการเองเปน สวนใหญ

2. แนวคดเรองการมสวนรวม

การมสวนรวมเปนเ รอง ท มความส าคญและ ได รบการยอมรบในสงคม

ประชาธปไตย กฎหมายรฐธรรมนญ ซงเปนกตกาสงสดของประเทศไทยทสะทอนเจตนารมณ ในการสงเสรมการมสวนรวมของประเทศอยางชดเจนรวมถงการปฏรปการบรหารภาครฐภายใตแนวคดการบรหารภาครฐแบบมสวนรวม (Participatory Governance) และ แนวคดธรรมาภบาล

22

(Good Governance) ใหความส าคญของการมสวนรวมของประชาชนดานการมสวนรวมและก าหนดหนาทของภาครฐในการเปดใหประชาชนมามสวนรวม อาทเชน พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ .ศ. 2540 พระราชกฤษฎกาวาดวยการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการรบฟงความคดเหนของประชาชน พ .ศ. 2548 นอกจากนนแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการยงก าหนดเรองการมสวนรวมของประชาชนไวเชนกน (อรทย กกผล, 2552)

2.1 ความหมายของการมสวนรวม ในเรองเกยวกบการมสวนรวม นกวชาการและนกการศกษาหลายทานไดกลาวถง

ความหมายของการมสวนรวมไวดงน จ ารส นวลนม (2540) ในสภาพการณทมความสมพนธระหวางบคคล เกดการ

รวมมอกน มความพงพอใจซงกนและกน มความพยายามทจะชวยเหลอกน ประสานงานกน โดยมจดมงหมายหรอเปาหมายรวมกน

สรฤทธ จนสข (2553) ไดใหความหมายการมสวนรวมวา การเขารวมอยางแขงขนของกลมบคคลในขนตอนตางๆ ของการด าเนนกจกรรมอยางหนง การมสวนในการสนบสนนทเปนไปในรปของผ เขารวมมสวนกระท าใหเกดผลของกจกรรมทเขารวม มใชเปนเพยงผ รวมคดตดสนใจหรอผ ไดรบประโยชนเทานน การมสวนรวมของประชาชนในกจกรรมพฒนาไมใชกระท าถงประชาชนเขามาท ากจกรรมตามทไดจดท าขน และหมบานหรอชมชนมกจกรรมและวธด าเนนงานของตนเองอยแลว ประชาชนมศกยภาพทจะพฒนาชมชนของตนเองได การทประชาชนหรอชมชนสามารถเขาไปมสวนรวมในการตดสนใจส าหรบการก าหนดนโยบายการพฒนาทเปนกระบวนการขนตนของการวางแผนการพฒนาชมชนในสวนทเปนทอยอาศยในการด ารงชวตของตนเอง

เนตนา โพธประสระ (2541) การก าหนดวตถประสงคและวางแผนรวมกนกเปนการมสวนรวมในการพฒนาตามแผนงานโครงการดงกลาว และมสวนรวมในการรบประโยชนจากการบรการ รวมทงมสวนรวมในการควบคมประเมนโครงการของชมชน ซงอาจเปนไปโดยการมสวนรวมแบบตวแทนหรอเปนไปโดยการไดเขามามสวนรวมดวยตนเอง ทงน การไดเขาไปเกยวของทอาจเปนการเขารวมแบบทางตรง หรอทางออมในการท ากจกรรมใดกจกรรมหนงกได

เมตต เมตตการณจต (2541) ใหความหมายไวอยางหลากหลายแตสงส าคญของการมสวนรวมกคอ การเปดโอกาสใหประชาชน ไมวาจะเปนบคคลหรอกลมบคคลเขามามสวนรวม

23

ในกจกรรม ไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออม ในลกษณะของการรวมรบร รวมคด รวมท า ทมผลกระทบตอตนเองหรอชมชน

บวรศกด อวรรณโณ และ ดร.ถวลวด บรกล (2549) เสรมวา การมสวนรวมในระบอบประชาธปไตย อ านาจในการตดสนใจไมควรเปนของกลมคนจ านวนนอย แตอ านาจควรไดรบการจดสรรในระหวางประชาชน เพอทกๆ คนไดมโอกาสทจะมอทธพลตอกจกรรมสวนรวม หรอทเรยกวาการมสวนรวมของประชาชน (Public Participation) เปนการกระจายโอกาสใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองและการบรหารเกยวกบการตดสนใจในเรองตางๆ รวมทง การจดสรรทรพยากรของชมชนและของชาต ซงจะสงผลกระทบตอวถชวตและความเปนอยของประชาชน โดยการใหขอมล แสดงความคดเหน ใหค าแนะน าปรกษา รวมวางแผน รวมปฏบต รวมตลอดจนการควบคมโดยตรงจากประชาชน (คนงนจ ศรบวเอยม, 2545)

ปทมา สบก าปง (2552) ไดสรปความหมายของการมสวนรวมของประชาชนไวในรายงานการศกษา เ รอง การมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการนโยบายสาธารณะ วาหมายถง การเปดโอกาสใหประชาชนมสทธในกระบวนการนโยบายสาธารณะทงในดานการใหและรบรขอมลขาวสาร การใหความคดเหนหรอขอเสนอแนะ การรวมตดสนใจ ทงในขนตอน การรเรมนโยบาย การจดท าแผนงาน โครงการหรอกจกรรมทอาจมผลกระทบตอคณภาพชวตและส ง แวด ลอม การวางแผนพฒนา เศรษฐ กจและสงคม การจดการส ง แวด ลอมและทรพยากรธรรมชาต รวมทงการปฏบต การตดตาม และประเมนผลตามนโยบายแผนงานโครงการหรอกจกรรมนน

จากความหมายของการมสวนรวมดงกลาวนนสรปไดวา การมสวนรวม หมายถง การเปดโอกาสใหประชาชน ภาครฐ ภาคเอกชนหรอผ มสวนเกยวของ ทกคนมสวนในการรวมคด รวมท า รวมแสดงความคดเหนในทกๆ เรองไมวาจะเปนการมสวนรวมในการคดคนหาปญหา การมสวนรวมในการวางแผน การมสวนรวมในการด าเนนโครงการ การมสวนรวมในการแบงปนผลประโยชนและการมสวนรวมในการประเมนผล

2.2 ทฤษฎการมสวนรวม การมสวนรวมของประชาชนปรากฏในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท 5

(2525-2529) เปนตนมา รฐไดใชการมสวนรวมนเปนเครองมอใหประชาชนเขารวมโครงการของรฐ โดยทค าจ ากดความของการมสวนรวมมจ านวนมากแตกไปในทศทางเดยวกน ทงในแงการเมองการปกครองทเหนวาการเขามามสวนรวมของชาวชนบท เปนกระบวนการเรยนรซงกนและกน ของทกฝายและยงอาจเปนการปพนฐานมนคงส าหรบววฒนาการไปสการปกครองตนเองของ

24

ทองถนไดในบนปลาย และไดกลาวถงจดเรมตนของการมสวนรวมของประชาชนวาเรมตนจาก การเขารวมกจกรรมทแตละคน มผลประโยชนเกยวของและสนใจเปนเรองๆ เชน การสรางแหลง กกเกบน าฝน การศกษา การสาธารณสข ขอส าคญกจกรรมเหลานจะตองสมพนธกบปญหาและความตองการของชาวบาน

การมสวนรวมยงอธบายไดในหลายมต ทงในแงของมตความลกทงในเชงกวาง 1) การมสวนรวมในความหมายทแคบ คอ การพจารณาถงการมสวนชวยเหลอ

โดยสมครใจ โดยประชาชนตอโครงการใดโครงการหนงของโครงการสาธารณะตางๆ ทคาดวา จะสงผลตอการพฒนาชาต แตไมไดหวงวาจะใหประชาชนเปลยนแปลงโครงการหรอวจารณเนอหาของโครงการ

2) การมสวนรวมในความหมายทกวาง หมายถง การใหประชาชนในชนบทรสกตนตวเพอทจะทราบถงการรบความชวยเหลอและตอบสนองตอโครงการพฒนา ขณะเดยวกน กสนบสนนความคดรเรมของคนในทองถน

3) ในเรองของการพฒนาชนบท การมสวนรวม คอ การใหประชาชนเขามาเกยวของในกระบวนการตดสนใจ กระบวนการด าเนนการและรวมรบผลประโยชนจากโครงการพฒนา นอกจากนยงเกยวของกบความพยายามทจะประเมนผลโครงการนนๆ ดวย

4) การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนานนอาจเขาใจอยางกวางๆ ไดวา คอ การทประชาชนไดเขารวมอยางแขงขนในกระบวนการตดสนใจตางๆ ในเรองทจะมผลกระทบตอเขา

5) การมสวนรวมในชมชน หมายถง การทประชาชนจะมทงสทธและหนาท ทจะเขารวมในการแกปญหาของเขา มความรบผดชอบมากขนทจะส ารวจตรวจสอบความจ าเปนในเรองตางๆ การระดมทรพยากรทองถนและเสนอแนวทางแกไขใหมๆ เชนเดยวกบการกอตงและด ารงรกษาองคกรตางๆ ในทองถน

6) การมสวนรวมนนจะตองเปนกระบวนการด าเนนการอยางแขงขน ซงหมายถงวาบคคลหรอกลมทมสวนรวมนนไดเปนผ มความรเรมและไดมงใชความพยายามตลอดจน ความเปนตวของตวเองทจะด าเนนการตามความรเรมนน

7) การมสวนรวม คอ การทไดมการจดการทจะใชความพยายามทจะเพมความสามารถทจะควบคมทรพยากรและระเบยบในสถาบนตางๆ ในสภาพสงคมนนๆ ทงน โดยกลมทด าเนนการและความเคลอนไหวทจะด าเนนการนไมถกควบคมโดยทรพยากรและระเบยบตางๆ

25

2.3 เงอนไขพนฐานของการมสวนรวมของประชาชนม 3 ประการ คอ 1) ตองมอสรภาพ หมายถง ประชาชนมอสระทจะเขารวมหรอไมกได การเขารวม

ตองเปนไปดวยความสมครใจ การถกบงคบใหรวมไมวาจะในรปแบบใดไมถอวาเปนการมสวนรวม 2) ตองมความเสมอภาค ประชาชนทเขารวมในกจกรรมใดจะตองมสทธเทาเทยม

กบผ เขารวมคนอนๆ 3) ตองมความสามารถ ประชาชนหรอกลมเปาหมายจะตองมความสามารถ

พอทจะเขารวมในกจกรรมนนๆ หมายความวา ในบางกจกรรมแมจะก าหนดวาผ เขารวมมเสรภาพและเสมอภาคแตกจกรรมทก าหนดไวมความซบซอนเกนความสามารถของกลมเปาหมาย การมสวนรวมยอมเกดขนไมไดมเชนนน ตองเสรมสรางความสามารถของประชาชนใหมความสามารถเขารวมได

2.4 สวนองคประกอบของการมสวนรวมม 3 ดาน คอ 1) ตองมวตถประสงคหรอจดมงหมายชดเจน การใหประชาชนเขารวมในกจกรรม

หนงๆ จะตองมวตถประสงคและเปาหมายทชดเจนวาเปนไปเพออะไร ผ เขารวมจะไดตดสนใจถกวาควรเขารวมหรอไม

2) ตองมกจกรรมเปาหมาย การใหประชาชนเขามสวนรวมตองระบลกษณะของกจกรรมวามรปแบบและลกษณะอยางไร เพอทประชาชนจะไดตดสนใจวาควรเขารวมหรอไม

3) ตองมบคคลหรอกลมเปาหมาย การใหประชาชนเขามสวนรวมจะตองระบกลมเปาหมาย อยางไรกตาม โดยทวไปกลมบคคลเปาหมายมกถกจ ากดโดยกจกรรมและวตถประสงคของการมสวนรวมอยแลวโดยพนฐานทง น มกพจารณาผ เ ขารวมจาก กลมผ มสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ซงเปนกลมผ อาจไดรบโดยแทจรงนน กระบวนการ มสวนรวมของประชาชนอาจจะไมสามารถกระท าไดในทกๆ ประเดน ดงนน จงมแนวทางทวๆ ไปบางประการเกยวกบประเดนทควรใชกระบวนการมสวนรวมของประชาชน ประเดนตางๆ ทตองการกระบวนการมสวนรวมของประชาชน ไดแก (วนชย วฒนศพท, 2543)

1) การตดสนใจและผลกระทบทส าคญ 2) การตดสนใจจะมผลกระทบตอบางคนมากกวาคนอน 3) การตดสนใจจะมผลกระทบตอผลประโยชนของบางคนหรอกลมคน

ทมอยเดม 4) การตดสนใจทเกยวของกบเรองทมความขดแยงอยกอนแลว 5) ความจ าเปนเพอใหมการสนบสนนตอผลการตดสนใจ

26

ดงนน การมสวนรวมของประชาชนจงมอยในเกอบทกกจกรรมของสงคมขนอยกบความสนใจและประเดนในการพจารณา แตมเงอนไขพนฐานในการมสวนรวมวาประชาชนตองมอสรภาพ ความเสมอภาพและความสามารถในการเขารวมกจกรรม นอกจากนการมสวนรวมตองมวตถประสงคหรอจดมงหมายตองมกจกรรมเปาหมายและตองมกลมเปาหมาย ทงนเพอใหกระบวนการมสวนรวมของประชาชนด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพสงสดการมสวนรวมของประชาชน (Public Participation) จงเปนการกระจายโอกาสใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองและการบรหารเกยวกบการตดสนใจในเรองตางๆ รวมทงการจดสรรทรพยากรของชมชนและ ของชาต ซงจะสงผลกระทบตอวถชวตและความเปนอยของประชาชน โดยการใหขอมลแสดงความคดเหน ใหค าแนะน าปรกษา รวมวางแผน รวมปฏบต รวมตลอดจนการควบคมโดยตรงจากประชาชน

การมสวนรวมของประชาชนจงเปนกระบวนการซงประชาชน หรอผ มสวนได สวนเสยไดมโอกาสแสดงทศนะ และเขารวมในกจกรรมตางๆ ทมผลตอชวตความเปนอยของประชาชนรวมทงมการน าความคดเหนดงกลาวไปประกอบการพจารณาก าหนดนโยบายและ การตดสนใจของรฐ การมสวนรวมของประชาชนเปนกระบวนการสอสารในระบบเปด กลาวคอ เปนการสอสารสองทาง ทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการ ซงประกอบไปดวยการแบง สรรขอมลรวมกนระหวางผ มสวนไดสวนเสยและเปนการเสรมสรางความสามคคในสงคมทงน เพราะการมสวนรวมของประชาชน เปนการเพมคณภาพของการตดสนใจ การลดคาใชจายและการสญเสยเวลาเปนการสรางฉนทามตและท าใหงายตอการน าไปปฏบต อกทงชวยหลกเลยง การเผชญหนาใน “กรณทรายแรงทสด” ชวยใหเกดความนาเชอถอและความชอบธรรมและชวยใหทราบความหวงกงวลของประชาชนและคานยมของสาธารณชน รวมทงเปนการพฒนา ความเชยวชาญและความคดสรางสรรคของสาธารณชน (วนชย วฒนศพท, 2543)

2.5 ขนตอนและระดบของการมสวนรวม จากการศกษาล าดบขนของการใหประชาชนมสวนรวมนน พบวา ประชาชนมสวนรวม

ในการตดสนใจ มสวนรวมด าเนนการ และมสวนรวมสนบสนน ซงการมสวนรวมของประชาชนนน มหลายระดบ ขนอยกบการใหความส าคญของรฐบาลดวย ซงสามารถจดล าดบการมสวนรวมของประชาชนจากมากไปหานอยได ดงนคอ ประชาชนเปนผ ใชอ านาจ ประชาชนมสวนรวม ประชาชนเปนทปรกษา ประชาชนแสดงความคดเหนประชาชนรบทราบ และรฐบาลใชอ านาจ (ถวลวด บรกล, 2551)

27

ธระพงษ แกวหาวงษ (2543) ไดจ าแนกการมสวนรวมตามขนตอนการมสวนรวมสามารถจ าแนกขนตอนหรอประเภทของการมสวนรวมแบงออกเปน 4 ขน ดงน

ขนท 1 การมสวนรวมในการตดสนใจ: ในกระบวนการของการตดสนใจนนประการแรกทสดทจะตองกระท ากคอ การก าหนดความตองการและการจดล าดบความส าคญตอจากนนกเลอกนโยบายและประชาชนทเกยวของ การตดสนใจนเปนกระบวนการตอเนองทตองด าเนนการไปเรอยๆ ตงแตการตดสนใจในชวงเรมตน การตดสนใจในชวงด าเนนการวางแผนและการตดสนใจในชวงการปฏบตตามแผนทวางไว

ขนท 2 การมสวนรวมในการด าเนนงาน: จะไดมาจากค าถามทวาใครจะท าประโยชนใหแกโครงการไดบางและจะท าประโยชนไดโดยวธใด เชน การชวยเหลอดานทรพยากร การบรหารงานและประสานงาน การใหความชวยเหลอดานแรงงานหรอขอมล เปนตน

ขนท 3 การมสวนรวมในการรบผลประโยชน: ในสวนทเกยวกบผลประโยชนนนจากความส าคญของผลประโยชนในเชงปรมาณและเชงคณภาพแลว ยงจะตองพจารณาถง การกระจายผลประโยชนภายในกลมดวย รวมทงผลทเปนประโยชนในทางบวกและผลทเกดขนในทางลบทเปนผลเสยของโครงการ ซงอาจจะเปนประโยชนและเปนโทษตอบคคลและสงคม

ขนท 4 การมสวนรวมในการประเมนผล: การมสวนรวมในการประเมนผลนน สงส าคญทจะตองสงเกต กคอ ความเหน (Views) ความชอบ (Preferences) และความคาดหวง (Expectations) ซงจะมอทธพลสามารถแปรเปลยนพฤตกรรมของบคคลในกลมตางๆ ได

Cohen & Uphoff (1977 อางถงใน ยทธพงษ เฮาประมงค, 2555) ไดอธบายและวเคราะหรปแบบการมสวนรวมโดยสามารถแบงออกเปน 4 รปแบบ คอ

1. การมสวนรวมในการตดสนใจ (Decision Making) ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ รเรมตดสนใจ ด าเนนการตดสนใจและตดสนใจลงมอปฏบตการ

2. การมสวนรวมในการปฏบตการ ( Implementation) ประกอบไปดวย การสนบสนนทางดานทรพยากร การเขารวมในการบรหารและการประสานขอความรวมมอ

3. การมสวนรวมในผลประโยชน (Benefits) ทางดานตางๆ ประกอบไปดวยผลประโยชนทางดานวสด ผลประโยชนทางสงคมและผลประโยชนสวนบคคล

4. การมสวนรวมในการประเมนผล (Evaluation) เกยวกบการควบคมและ การตรวจสอบ การด าเนนกจกรรมทงหมดและเปนการแสดงถงการปรบตวในการมสวนรวมตอไป

รปแบบการมสวนรวมของประชาชนทโคเฮน และอฟฮอฟฟ (Cohen & Uphoff, 1977) เสนอไว สรปไดดงภาพประกอบ 1 ทแสดงใหเหนวาการมสวนรวมของประชาชนในขน

28

การตดสนใจมความส าคญมากกวาสาเหตวาการตดสนใจ จะสงผลตอการปฏบตการและ การปฏบตการจงมผลตอไปยงการรบผลประโยชนและการประเมนผลในขณะเดยวกน เพราะฉะนนการตดสนใจจะมผลโดยตรงตอการรบผลประโยชนและการประเมนผลดวย

แนวคดของ โคเฮน และอพฮอฟ เปนแนวคดทเปนระบบมากทสด สวนแนวคดของ

อคน รพพฒน (2547) นน เปนแนวคดทไดจากประสบการณภาคปฏบตในประเทศไทยและ มความสอดคลองกบบรบททางการเมอง เศรษฐกจและสงคมของไทย ดงนนเมอผสมผสานแนวคดเชงทฤษฎของโคเฮนและอพฮอฟ เขากบแนวคดภาคปฏบตของอคน รพพฒน (2547) แลวสามารถจ าแนกประเภทการมสวนรวมตามขนตอนในการพฒนาเปน 5 ขนตอน คอ

ขนท 1 การมสวนรวมในขนรเรมในขนรเรมโครงการ: เปนขนทประชาชนเขามามสวนรวมในการคนหาปญหาและสาเหตของปญหาภายในชมชน ตลอดจนมสวนรวมในการตดสนใจก าหนดความตองการของชมชนและมสวนในการจดล าดบความส าคญของความตองการนนๆ

หมายถง การสงผลโดยตรง ---------------- หมายถง การสงผลยอนกลบ

ภาพประกอบ 1 รปแบบการมสวนรวมของประชาชนตามแนวคดของ Cohen and Uphoff

29

ขนท 2 การมสวนรวมในขนวางแผนโครงการพฒนา: เปนขนทประชาชนเขามา มสวนรวมในการก าหนดนโยบาย และวตถประสงคของโครงการ ก าหนดวธการและแนวทาง การด าเนนงานก าหนดทรพยากรและแหลงของทรพยากรทจะใชในโครงการ เปนตน

ขนท 3 การมสวนรวมในขนด าเนนโครงการ: เปนขนทประชาชนเขามามสวน ในการท าประโยชนใหแกโครงการรวมชวยเหลอดานทนทรพยวสดอปกรณและแรงงานหรอโดยการบรหารงานและประสานงาน ตลอดจนการด าเนนการขอความชวยเหลอจากภายนอก เปนตน

ขนท 4 การมสวนรวมในขนรบผลทเกดจากโครงการพฒนา: เปนขนทประชาชนเขามามสวนในการรบผลประโยชนทพงไดรบจากโครงการ หรอมสวนในการบผลเสยทอาจเกดจากโครงการ ซงผลประโยชนหรอผลเสยนอาจเปนดานกายภาพหรอดานจตใจทมผลตอสงคมหรอบคคลกได

ขนท 5 การมสวนรวมในขนประเมนผลโครงการพฒนา: เปนขนทประชาชนเขามามสวนรวมในการประเมนวาโครงการพฒนาทพวกเขาด าเนนการนน บรรลวตถประสงคทก าหนดไวหรอไม การประเมนผลนอาจเปนการประเมนผลยอย (Formative evaluation) ซงเปนการประเมนผลความกาวหนาของโครงการทกระท ากนเปนระยะๆ หรอการประเมนผลรวม (Summative evaluation) ซงเปนการประเมนผลสรปรวมยอดของโครงการทงหมด (ธระพงษ แกวหาวงษ, 2543)

การแบงระดบของการมสวนรวมสามารถแยกไดตามระดบความเขมของการมสวนรวมตามแนวคดสมาคมสาธารณสขของอเมรกา ไดกลาวไววา การมสวนรวมนนไมไดม ความแปรเปลยนเฉพาะชนด (Kinds) และปรมาณของกจกรรมทกระท าเทานน แตยงม ความแปรเปลยนในระดบความเขม (Degree) ในการเขาไปมสวนรวมรบผดชอบในการรเรมและวางแผนกจกรรม ดงนนพสยของการมสวนรวม อาจจะมตงแตระดบการยอมรบบรการทจดไวใหแลวไปจนถงการรวมกลมเพอตดสนใจและรเรมโครงการพฒนาเอง ซงระดบความเขมของการมสวนรวมหรอระดบการมสวนรวมตามแนวคดของสมาคมสาธารณสขของอเมรกานน อาจจ าแนกได 3 ระดบ คอ

(1) ระดบการตดสนใจ (Decision making) ในระดบนประชาชนจะเขามามสวนรวมในการวางแผนและจดการกบกจกรรมการพฒนาดวยตวของเขาเอง

(Level of responsibility by themselves) (2) ระดบการรวมมอ (Cooperation) ในระดบนประชาชนจะให

ความรวมมอตอแผนงานทรเรม โดยหนวยงานภายนอก ซงอาจตองการความเสยสละจาก

30

ประชาชนในดานเวลา ทรพยสนและแรงงาน เพอชวยใหโครงการประสบผลส าเรจ การมสวนรวมในระดบนถอวาเปนการมสวนรวมในระดบทยอมรบได (Acceptable level of participation)

(3) ระดบการใชประโยชน (Utilization) ในระดบนประชาชนจะยอมรบและใชประโยชนจากบรการทไดวางโครงการไวใหเปนการมสวนรวมในระดบการยอมรบบรการเทานน

สวนความคดของอารนสไตล (Arnstein) เหนวาการมสวนรวมมลกษณะเปนรปของบนไดการมสวนรวม (Participation ladder) 8 ขน ดงภาพประกอบ 2

ภาพประกอบ 2 บนไดของการมสวนรวม 8 ขน ของอารนสไตน ทมา: Arnstein, 1969: 216 อางถงใน ธระพงษ แกวหาวงษ, 2543: 154

ในขนต าของบนไดคอขนถกจดกระท าและขนทสองคอขนชแจงนน เรยกวาการม

สวนรวมเทยมหรอไมมสวนรวม เปนขนทประชาชนเขาไมถงการมสวนรวมทแทจรงในการตดสนใจ

31

ในกรณนจะมกลมบคคลจ านวนนอยทอยในอ านาจเทานนท าหนาทตดสนใจ โดยไมมการพดถงเนอหา วธการของการตดสนใจหรอต าแหนงและอ านาจหนาทของผ มอ านาจตดสนใจนน ขนทสองนสรางขนมาเพอทจะทดแทนการมสวนรวมทแทจรง วตถประสงคทแทจรงของสองขนนไมใชเปนการกระท าใหประชาชนเขาถงการมสวนรวมในการวางแผนหรอควบคมโครงการ แตจะชวยใหผกมอ านาจอยด าเนนการใหการศกษา (Educate) หรอการชแจงแกผ ทเขามารวม

บนไดขนท 3 ถง 5 กาวหนาถงระดบทเรยกวาการมสวนรวมแบบพธกรรมหรอ การมสวนรวมบางสวน โดยขนท 3 ขนใหขอมลขาวสารและขนท 4 ขนปรกษาหารอนน ความเหนหรอขอคดของประชาชนไดรบการรบฟงจากผ กมอ านาจอยมากขน แตภายใตเงอนไขเหลาน พวกเขาไมมอ านาจทจะรบประกนไดวาความคดเปนของพวกเขาจะไดรบการเอาใจใสจากผ มอ านาจเตมเมอการมสวนรวมถกจ ากดอยทระดบเหลาน จงไมมทางทจะท าการเปลยนแปลงสภาพตาม ขอเรยกรองของผ มสวนรวมบางสวนน คอ ยอมใหคนไรอ านาจ (Have-nots) ใหค าแนะน าไดแตกยงคงไวซงสทธในการตดสนใจของผ มอ านาจตอไป

บนไดล าดบสงขนไปเปนระดบทเรยกวา อ านาจเปนของประชาชนซงเพมระดบของการมสวนรวมในการตดสนใจมากขน ประชาชนสามารถเขาไปสขนท 6 ขนเปนหนสวน ซงจะท าใหสามารถเขารวมในการเจรจาเพอผลไดผลไดผลเสย (Trade-offs) กบผ มอ านาจดงเดม สวนในขนท 7 ขนใชอ านาจผานตวแทนและขนท 8 ขนควบคมโดยประชาชน เปนการใชอ านาจตดสนใจของประชาชนโดยผานตวแทนหรอประชาชนเปนผใชอ านาจนนเอง (ธระพงษ แกวหาวงษ, 2543)

วธการแบงระดบขนการมสวนรวมของประชาชนอาจแบงไดหลายวธ ขนอยกบวตถประสงคและความละเอยดของการแบงเปนส าคญ การแบงระดบขนการมสวนรวมของประชาชนอาจแบงไดจากระดบต าสดไปหาระดบสงสดออกเปน 7 ระดบ และจ านวนประชาชน ทเขามสวนรวมในแตละระดบจะเปนปฏภาคกบระดบของการมสวนรวม กลาวคอ ถาระดบการมสวนรวมต า จ านวนประชาชนทเขามสวนรวมจะมาก และยงระดบการมสวนรวมสงขนเพยงใด จ านวนประชาชนทเขามสวนรวมกจะลดลงตามล าดบ ระดบการมสวนรวมของประชาชน เรยงตามล าดบจากต าสดไปหาสงสด ไดแก (1) ระดบการใหขอมล (2) ระดบการเปดรบ ความคดเหนของประชาชน (3) ระดบการปรกษาหารอ (4) ระดบการวางแผนรวมกน (5) ระดบการรวมปฏบต (6) รวมตดตามตรวจสอบ และ (7) ระดบการควบคมโดยประชาชน

1 ) ระดบการให ขอมล เ ปนระดบต าสดและเปนว ธการ ทง าย ทสดของ

32

การตดตอสอสารระหวางผก าหนดนโยบายหรอผวางแผนโครงการกบประชาชน เพอใหขอมลแกประชาชนเกยวกบการตดสนใจของผก าหนดนโยบายหรอผวางแผนโครงการ แตไมเปดโอกาสใหแสดงความคดเหนหรอเขามาเกยวของใดๆ วธการใหขอมลอาจกระท าไดหลายวธ เชน การแถลงขาว การแจกขาว การแสดงนทรรศการ และการท าหนงสอพมพใหขอมลเกยวกบกจกรรมตางๆ ตลอดจนการใชสออนๆ เชน โทรทศน วทย สอบคคลและหอกระจายขาว เปนตน อยางไรกด เพอปองกนมใหรฐบาลหรอเจาหนาทของรฐใชอ านาจดลพนจในการใหหรอไมใหขอมลดงกลาวแกประชาชน จงควรมขอก าหนดใหรฐบาลหรอเจาหนาทของรฐตองกระท าและกระท าอยางทวถงดวย ยกเวนขอมลบางประเภท เชน เรองเกยวกบความมนคงของชาต เปนตน นอกจากน การใหขอมลแกประชาชนจะตองใหอยางทวถง ถกตอง เทยงตรง ทนการณ เขาใจไดงายและไมมคาใชจาย มาเปนอปสรรคในการไดรบขอมลนนๆ

2) ระดบการเปดรบความคดเหนจากประชาชน เปนระดบขนทสงกวาระดบแรก กลาวคอ ผก าหนดนโยบายหรอผวางแผนโครงการเชญชวนใหประชาชนแสดงความคดเหนเพอใหไดขอมลมากขนและประเดนในการประเมนขอดขอเสยชดเจนยงขน เชน การส ารวจความคดเหน ของประชาชนเกยวกบการรเรมโครงการตางๆ และการบรรยายใหประชาชนฟงเกยวกบโครงการตางๆ แลวขอความคดเหนจากผ ฟง เปนตน อนง การรบฟงความคดเหนนจะกระท าไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล กตอเมอประชาชน ผ มสวนไดสวนเสย ไดมขอมลทถกตองและพอเพยง

3) ระดบการปรกษาหารอ เปนระดบขนการมสวนรวมของประชาชนทสงกวา การเปดรบความคดเหนจากประชาชน เปนการเจรจากนอยางเปนทางการระหวางผก าหนดโยบายและผวางแผนโครงการและประชาชน เพอประเมนความกาวหนาหรอระบประเดนหรอขอสงสยตางๆ เชน การจดประชม การจดสมมนาเชงปฏบตการ ตลอดจนการเปดกวางรบฟงความคดเหน โดยใชรปแบบตางๆ อาท การสนทนากลมและประชาเสวนา เปนตน

4) ระดบการวางแผนรวมกน เปนระดบขนทสงกวาการปรกษาหารอ กลาวคอ เปนเรองการมสวนรวมทมขอบเขตกวางมากขน มความรบผดชอบรวมกนในการวางแผนเตรยมโครงการ และผลทจะเกดขนจากการด าเนนโครงการเหมาะสมทจะใชส าหรบการพจารณาประเดนทมความยงยากซบซอนและมขอโตแยงมาก เชน การใชกลมทปรกษาซงเปนผทรงคณวฒในสาขาตางๆ ทเกยวของการใชอนญาโตตลาการเพอแกปญหาขอขดแยงและการเจรจาเพอหาทางประนประนอมกน การประชมวางแผนแบบมสวนรวม เปนตน

33

5) ระดบการรวมปฏบต เปนระดบขนทสงถดไปจากระดบการวางแผนรวมกน คอ เปนระดบทผ รบผดชอบนโยบายหรอโครงการกบประชาชนรวมกนด าเนนการตามนโยบายหรอโครงการ เปนขนการน านโยบายไปปฏบตรวมกนด าเนนตามนโยบายหรอโครงการวมกนเพอใหบรรลผลตามวตถประสงคทวางไว

6) รวมตดตามตรวจสอบ ประเมนผล เปนระดบการมสวนรวมทมผ เขารวมนอย แตมประโยชนทผ ทเกยวของหรอไดรบผลกระทบสามารถมาคอยตดตามการด าเนนกจกรรมนนๆ ได รปแบบของการตดตามตรวจสอบหรอประเมนผล อาจอยในรปแบบของการจดตงคณะกรรมการตดตามประเมนผลทมาจากหลายฝาย การสอบถามประชาชน โดยการท าการส ารวจเพอใหประชาชนประเมน การประเมนผลนมความส าคญมากเพราะจะมผลตอการพจารณาจดสรรประโยชน การยตหรอคงไว ตลอดจนปรบปรงนโยบายหรอโครงการ

7) ระดบการควบคมโดยประชาชน เปนระดบสงสดของการมสวนรวมโดยประชาชนเพอแกปญหาขอขดแยงทมอยทงหมด เชน การลงประชามต เปนตน ขอสงเกตเกยวกบ การลงประชามต ม 2 ประการ คอ ประการแรกการลงประชามตจะสะทอนถงความตองการของประชาชนไดดเพยงใด อยางนอยขนอยกบความชดเจนของประเดนทจะลงประชามตและ การกระจายขาวสารเกยวกบขอดขอเสยของประเดนดงกลาว ใหประชาชนเขาใจอยางสมบรณและทวถงและประการทสองในประเทศทมการพฒนาทางการเมองแลว ผลของการลงประชามตจะมผลบงคบใหรฐบาลตองปฏบตตาม (ถวลวด บรกล, 2551)

จากขนตอนและระดบของการมสวนรวมทกลาวมาสามารถสรปไดวาตามทนกวชาการไดกลาวถงในเรองขนตอนการมสวนรวมสรปไดวา ขนตอนการมสวนรวมเรมจาก การตดสนใจ เปนขนตอนแรกทจะน าไปสขนปฏบตการหรอขนด าเนนงาน เปนการชวยเหลอ ดานทรพยากร การบรหารงานและประสานงาน การใหความชวยเหลอดานแรงงานหรอขอมล การมสวนรวมในการรบผลประโยชนในสวนทเกยวกบผลประโยชนนน พจารณาถงการกระจายผลประโยชนภายในกลมรวม ทงผลทเปนประโยชนในทางบวกและผลทเกดขนในทางลบทเปนผลเสยของโครงการ ซงอาจจะเปนประโยชนและเปนโทษตอบคคลและสงคม และขนตอนสดทาย การมสวนรวมในการประเมนผล การมสวนรวมในการประเมนผลนนสงส าคญทจะตองสงเกต กคอ ความเหน (Views) ความชอบ (Preferences) และความคาดหวง (Expectations) ซงจะมอทธพลสามารถแปรเปลยนพฤตกรรมของบคคลในกลมตางๆ ไดส าหรบระดบของการมสวนรวม ดงทกลาวมาขางตนสรปไดวา เมอพจารณาการแบงระดบขนการมสวนรวมของประชาชนจากระดบต าสดไปหาระดบสงสด สามารถแบงได 7 ระดบ โดยเรมจากระดบการใหขอมล ซงเปนระดบต าสด

34

เปนวธการสอสารทงายทสดทผ ก าหนดนโยบายจะใชเพอใหขอมลแกประชาชนเกยวกบการตดสนใจของตน อนไมเปดโอกาสใหแสดงความคดเหนหรอเขามาเกยวของใดๆ ระดบการเปดรบความคดเหนของประชาชนเปนระดบทผ ก าหนดนโยบายเปดโอกาสใหประชาชนแสดงความคดเหนมากขนและประเดนในการประเมนขอดขอเสยชดเจนยงขน ระดบการปรกษาหารอเปนระดบทมการเจรจากนอยางเปนทางการระหวางผ ก าหนดโยบายและผ วางแผนโครงการ และประชาชน เพอประเมนความกาวหนาหรอระบประเดนหรอขอสงสยตางๆ ระดบการวางแผนรวมกน เปนระดบทมการขยายขอบเขตไปสการวางแผนเตรยมโครงการและผลทจะเกดขนจากการด าเนนโครงการ เหมาะสมทจะใชส าหรบการพจารณาประเดนทมความยงยากซบซอนและมขอโตแยงมาก ระดบการรวมปฏบตเปนระดบทผ รบผดชอบนโยบายหรอโครงการกบประชาชนรวมกนด าเนนการตามนโยบายหรอโครงการ เพอใหบรรลผลตามวตถประสงคทวางไว รวมตดตามตรวจสอบ จนถงระดบการควบคมโดยประชาชน ซงเปนระดบสงสดของการมสวนรวม

2.6 ตวแบบการมสวนรวม ปกรณ ศรประกอบ (2558) กลาววาสมมตฐานหลกของตวแบบการมสวนรวม คอ

การรบฟงวาประชาชนตองการอะไรและจดบรการสาธารณะใหตรงกบความตองการของประชาชน ตวแบบนมองวาปญหาของการบรหารจดการในยค OPM คอ ล าดบขนบงคบบญชาและ การบรหารแบบบนลงลาง (Top – Down) ท าใหเจาหนาทภาครฐขาดการมสวนรวมในการบรหารจดการและการน าไปสการบรหารจดการภาครฐทขาดประสทธภาพ ตวแบบใหความส าคญกบเจาหนาทภาครฐในระดบตนและความสมพนธทภาครฐมตอพลเมองมากกวาเจาหนาทภาครฐ ในระดบสง ตวแบบนมองวาการบรหารจดการภาครฐไมไดใชประโยชนจากเจาหนาทรฐใน ระดบตนอยางเพยงพอ ทงๆ ทเปนกลมคนทท างานอยางใกลชดกบประชาชนและมขอมลเชงลก และถาภาครฐสามารถเอาขอมลสวนนมาใชประโยชนอยางเตมทภาครฐจะสามารถท างานไดดยงขน ดวยเหตน ตวแบบนจงใหความส าคญกบการบรหารจดการแบบมสวนรวมและเทคนค Total Quality Management เนองจากพจารณาวาการจะท าใหองคการมคณภาพไดนน เจาหนาททกคนตองใหค ามนกบคณภาพและการท างานรวมกนเปนทม เพอท าใหไดมาซงคณภาพนน ดงนนตวแบบการมสวนรวมนจงไมสนบสนนหลกล าดบขนบงคบบญชา (Hierarchy)

อกค าศพทหนงทมความส าคญมากกบตวแบบนคอ “ขาราชการระดบทองถนน (Street Level Bureaucrat)” (Lipsky, 1980) ซงเปนวรรณกรรมทใหความส าคญกบเจาหนาทภาครฐในระดบตน ไมวาจะเปนบรษไปรษณย ครในโรงเรยน นกสงคมสงเคราะห ต ารวจ

35

นกวชาการสรรพากร ตวแบบนเนนการเสรมพลงใหกบเจาหนาทระดบทองถนน เพราะกลมนจะมอ านาจในเชงขอมลและสามารถน าขอมลเหลานมาบรหารจดการภาครฐใหดขน

อกแนวคดหนงทมความส าคญส าหรบตวแบบการมสวนรวม คอ ประชาธปไตยเชงวาทกรรม (Discursive Democracy) ซงเปนการใหความส าคญกบความสมพนธระหวางภาครฐกบภาคประชาชน โดยการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการตดสนใจเชงนโยบายผานการประชาพจารณ และดวยเหตทนกบรหารจดการภาครฐไมสามารถมขอมลทครอบคลม จนสามารถก าหนดนโยบายไดอยางถกตอง ท าใ ห รฐ ตองมความโปรงใส(Transparency) โดยตองเปดเผยขอมลทภาครฐมเพราะขอมลเหลานจะท าใหภาคประชาชนทเขามามสวนรวม มขอมลส าหรบชวยในการก าหนดนโยบาย

อกแนวคดหนงทเปนรากฐานของตวแบบนคอ ชมชนนยม (Communitarianism) ซงเปนแนวคดทใหประชาชนมองถงผลประโยชนสาธารณะทชมชนจะได แทนทจะมองทผลประโยชน สวนตนทตวเองจะได ดงนน แนวคดนจงใหความส าคญกบแนวคด “การรวมกนผลต (Coproduction)” แทนทจะใหภาครฐเปนผผลตเพยงฝายเดยว

ในเชงโครงสราง ตวแบบการมสวนรวมมองวาล าดบขนบงคบบญชาแนวตง เปนการจ ากดการมสวนรวมของเจาหนาทภาครฐระดบตนและประชาชน ดงนนโครงสรางองคการทเหมาะสมทตวแบบนเสนอ คอ โครงสรางองคการแบบแนวราบ (Flatter Organization) ทมล าดบขนบงคบบญชาจ านวนนอยและเปดโอกาสใหเจาหนาทภาครฐในระดบตนมโอกาสเขามาแสดงความคดเหนในการตดสนใจเชงนโยบาย ซงการมสวนรวมจะเปนสงจงใจทมคณคาอยางมาก ตอเจาหนาทภาครฐกลมน นอกจากนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมผานรปแบบตางๆ กลวนแลวแตมความส าคญ ไมวาจะเปนรปของสมชชา กลมทปรกษา การท าประชาพจารณ ลวนแลวแตเปนการสนบสนนการมสวนรวมของภาคประชาชนทมากขน

ในสวนของการบรหารจดการความชดเจน คอ การเปดโอกาสใหเจาหนาทภาครฐระดบตนและประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดการภาครฐ เพอเปนการสงเสรมการมสวนรวมตามระบอบประชาธปไตยและสนบสนนใหใชระบบ Total Quality Management (TQM) ในการบรหารจดการภาครฐ เพอเปดโอกาสใหสมาชกในองคการทกคน เขามามสวนรวมในการบรหารจดการ โดยรฐอาจเปดโอกาสใหพลเมองเขามาบรหารจดการโครงการดวยตนเอง โดยรฐก าหนดแนวทางไวให การบรหารจดการรปแบบน นอกจากจะเปนการประหยดงบประมาณของภาครฐแลว ยงเปนการเปดโอกาสใหโครงการสามารถปรบเปลยนไปตามความตองการของชมชนและสรางประสทธภาพทางการเมองอกดวย

36

ในสวนของการก าหนดนโยบาย ตวแบบการมสวนรวมเนนการก าหนดนโยบายในลกษณะลางขนบน (Bottom – Up) ซงเปนการใหความส าคญกบการบรหารแบบกระจายอ านาจ (Decentralization) รวมทงเปนการเปดโอกาสใหเจาหนาทภาครฐทเปนผปฏบตการมสวนรวม ในการก าหนดนโยบาย ซงนาจะเปนการตดสนใจเชงนโยบายทมความเปนวตถวสย (Objective) มากขนเนองจากขอมลทมมากกวา อยางไรกตาม มขอโตแยงทวาขาราชการระดบทองถนนเหลาน มอทธพลอยางสงในการก าหนดนโยบายอยแลว แตสงทขาดหายไปคอการเพมความรบผดชอบใหกบพวกเขา

ในดานผลประโยชนสาธารณะ ตวแบบการมสวนรวมตความวาการบรรลผลประโยชนสาธารณะสามารถท าไดโดยการกระตนใหเจาหนาทภาครฐ ลกคาและพลเมองเขามา มสวนรวมในการบรหารจดการภาครฐใหมากทสด ทงทางดานนโยบายและการบรหารจดการ โดย Peters, B.G. (1994). ระบวาการบรรลผลประโยชนสาธารณะไดนนจ าเปนตองมองคประกอบ 4 ประการ คอ

1. สทธ ทจะเรยกรองถาไมไ ด รบความเปนธรรม ดงนน รฐบาลตองม ความโปรงใส ตรวจสอบไดและใหบรการสาธารณะอยางครบถวน

2. เจาหนาทภาครฐไดรบการเสรมแรงและสามารถตดสนใจไดโดยอสระ 3. การตดสนใจเชงนโยบายควรผานกระบวนการทเรยกวา “วาทกรรม” ซงเปน

สทธทพลเมองสามารถทเรยกรองไดจากรฐบาล 4. การเปดโอกาสใหประชาชนสามารถเลอกสง ทตวเองตองการไดผาน

การลงคะแนน

3. แนวคดและหลกการเกยวกบความรวมมอ 3.1 ความหมายของความรวมมอ วทย เทยงบรณธรรม (2547) ไดอธบายค าวา “ความรวมมอ หรอ การรวมมอ”

ตรงกบค าศพทในภาษาองกฤษ 2 ค าดวยกน ไดแก “Cooperation” และ “Collaboration” โดยท “Cooperation” หมายถง การรวมกระท าหรอรวมแสดงออกเพอผลประโยชนรวมกน หรอการรวมมอกน สวน “Collaboration” หมายถงการลงมอปฏบตงานรวมกน หรอการรวมมอกบผ อน หรอ การรวมมอกน การท างานรวมกบผ อน การสมรรวมคด ผลตผลของการรวมมอกน

37

พยงศกด จนทรสรนทร (2543) ระบวาความรวมมอ (Collaboration) หมายถง การท างานรวมกบผ อนเพอสรางบางสงบางอยางรวมกน การรวมมอกน การรวมรรวมคดเปนคณลกษณะส าคญทท าใหการท างานรวมกน หรอการท างานเปนทมประสบความส าเรจ เปนความรวมมอทเนนในการแกปญหา เพอใหเกดความพอใจสงสดดวยกนทงสองฝาย และเปนคณลกษณะทกลม ทม หรอองคกรพงปรารถนา ความรวมมอจะประสบความส าเรจเมอถอวาความขดแยงทเกดขนไดเปนเรองธรรมดา ตองแสดงใหเหนความซอสตยและไววางใจตอผ รวมงาน และพยายามกระตนความรสก เจตคตของผ รวมงาน ถงความส าคญของสทธและความรวมมอของผ รวมงาน และใหผ รวมงานไดเรยนร และใชขอมลอยางกวางขวางเพอทจะน าไปสขอยตรวมกน ซงการท างานรวมกบคนอนเพอผลประโยชนรวมกนม 3 ลกษณะ ไดแก 1) ความรวมมอ (Collaboration) หมายถง การปฏบตงานรวมกนหรอลงแรงรวมกนในลกษณะตางๆ อนเรมตนจากสภาวะทขาดความสมพนธมากอน การจะใหเกดความสมพนธทยงยนไดนน จ าเปนตองสรางความไววางใจใหเกดขนเปนเบองตนของการท างานรวมกน 2) หนสวน (Partnership) หมายถง การปฏบตงานรวมกนอยางใกลชดในฐานะหนสวน แมวาจะไมมความผกพนเกยวดองหรอพนธะสญญามากอน หนสวนแตละฝายตางมสทธหรอความรบผดชอบเหมอนกนโดยนยทางกฎหมายหรอพฤตกรรม ความรวมมอแบบหนสวนเปนสงน ามาซงความเปนหนง เพราะมความเสมอภาค เฉลยมโนทศน เฉลยทกษะ และมการพฒนาไปพรอมๆ กนของห นสวน และ 3) พนธมตร (Alliance) หมายถง การปฏบตงานรวมกนแบบพนธมตรในลกษณะทรวมตวกนอยางใกลชด โดยมพนฐานเชอมโยงทมความผกพน เ กยวดอง หรอพนธะสญญาระหวางพนธมตร เปนความภาคภมใจสวนบคคลทเกดขนจากคณลกษณะและคณสมบตทสบสานพฒนารวมกนมา จงเปนความรวมมอทเกดขนดวยความสมครใจและจะเปนความรวมมอทยงยน นอกจากนยงมลกษณะรวมปรากฏอก คอ การท ากจกรรมตามกลยทธทสามารถกอใหเกดกระบวนการรวมกน ทน าไปสผลประโยชนตามวตถประสงครวมกน ซงรปแบบความรวมมอม 4 รปแบบ ไดแก รปแบบการปรกษา (Consultative Model) รปแบบหนาท (Function model) รปแบบปฏบตการ (Operational Model) และรปแบบบรณาการ (Integrative Model)

David Straus (2002) นยามค าวา ความรวมมอ วาหมายถง กระบวนการทประชาชนท างานรวมกนเปนกลม องคการ ชมชน เพอวางแผน สรางสรรค แกปญหาและตดสนใจรวมกน

Russ Linden (2002) ไดก าหนดความหมายของค าวา ความรวมมอ วาตาม รากศพทหมายถง การรวมแรง (Co-labor) รวมพยายามและรวมเปนเจาของผลสมฤทธทเกดขน

38

โดยความรวมมอนเกดขนเมอบคคลจากตางองคการ (หรอตางหนวยภายในองคการเดยวกน) ไดรวมกนด าเนนการบางสง ซงตองใชความพยายาม ทรพยากรและการตดสนใจรวมกน รวมถงรวมเปนเจาของผลผลตหรอบรการสดทายทเกดขน

Robert Agranoff (2003) ใหความหมายของความรวมมอไววาเปนกระบวนการทกระตนใหองคการตางๆ เขามาปฏบตงานรวมกน โดยมวตถประสงคเพอแกไขปญหาทศกยภาพขององคการหนงองคการใดเพยงองคการเดยวจะสามารถท าใหส าเรจลลวงไปได หรอถาสามารถ ทจะท าไดกอาจจะประสบความส าเรจไดยาก นอกจากนการสรางความรวมมอยงหมายรวมถง การคนหาหรอคดคนทางเลอกส าหรบการแกไขปญหาภายใตขอจ ากดตางๆ ทมอย เชน องคความร เวลา งบประมาณและการแขงขน เปนตน

Lank E. (2006) ใหความหมายของความรวมมอ วาหมายถง การทองคการมากกวาหนงองคการด าเนนงานรวมกนอยางแทจรง เพอบรรลผลลพธอยางใดอยางหนงหรอ หลายอยาง โดยตองเปนผน ารวมกนและเสรมสรางฉนทามตใหเกดขน

Ann Marie Thomson และคณะ (2006) ใหความหมายของความรวมมอหมายถง ความรวมมอเกดจากปฏสมพนธระหวางองคการ ทงความสมพนธทเปนทางการและ ไมเปนทางการโดยการเจรจา การท าความตกลง การบรหารขอตกลงรวมกน

Peter Smith Ring and Andrew H.Van de Ven (cited in Ann Marie Thomson, 2006) นยามค าวาความรวมมอ โดยทงสองกลาววาความรวมมอหมายถงกระบวนการทตวแสดงทมอสระ มปฏสมพนธผานการเจรจาอยางเปนทางการและไมเปนทางการสรางกฎเกณฑ โครงสรางรวมกน รบผดชอบในความสมพนธและการปฏบตตอกน หรอตดสนใจตอประเดนปญหารวมกน กระบวนการดงกลาวเปนการแบงปนแนวปฏบตและผลประโยชนรวมกน

พทธยา เนตรธรานนท (2540) ใหความหมายถงความรวมมอไววา หมายถง การกระท ากจกรรมใดๆ ในลกษณะของการมสวนรวม รเรม ประสานงาน ชวยเหลอ สงเสรม สนบสนนซงกนและกนเพอใหบรรลจดมงหมายในกจกรรมนนๆ

ธรภทร แกวจนนท (2543) กลาววา ความรวมมอ หมายถง พฤตกรรมของบคคลตงแต 2 คนขนไปโดยมจดมงหมายอยางเดยวกน ทง นพฤตกรรมดานความรวมมอนน มความสมพนธโดยตรงกบความตองการพนฐานของของบคคล ไมวารางกายหรอจตใจ พฤตกรรมความรวมมอเกดจากความรวมมอประสบความส าเรจรวมกน โดยทกคนไมจ าเปนตองด าเนนการใหบรรลจดมงหมายเหมอนกน แตการทตางคนตางด าเนนการไปสจดมงหมายจะมผลให

39

กระบวนการนนไดมผลงานทนาพอใจและสามารถบรรลเปาหมายของแตละคนได ในรปแบบ การพงพาอาศยกน

สรปความหมายของความรวมมอ คอ การลงมอปฏบตงานรวมกน หรอ การรวมมอกบผ อน หรอการรวมมอกน การท างานรวมกบผ อน การสมรรวมคด ผลตผลของ การรวมมอกน เปนกระบวนการทภาคสวนตางๆ ซงมมมมองตอปญหาทตางกน สามารถแสวงหาทางออกรวมกน การคดรวมกนขององคการทมากกวาหนงองคการ เปนการตกลงใชทรพยากร อ านาจและศกยภาพรวมกน เปนกระบวนการทประชาชนท างานรวมกนเปนกลม องคการ ชมชน เพอวางแผน สรางสรรค แกปญหาและตดสนใจรวมกน เปนกระบวนการทกระตนใหองคการตางๆ เขามาปฏบตงานรวมกน ด าเนนงานรวมกนอยางแทจรง เพอบรรลผลลพธอยางใดอยางหนง

3.2 องคประกอบของความรวมมอ Weltch et al. (2000 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดสรปองคประกอบ

ของความรวมมอวาม 4 ประการ ไดแก ประการแรก การประนประนอมเพอใหเกดความเคารพความคดใหมและการเปลยนแปลง ประการทสอง การสอสารทประกอบดวยการฟงและการเสนอความคด ความรสก ประการทสาม การแกปญหาทมการระบความตองการ ความจ าเปน การระดมสมอง การปรบสงทไดเพอใชในการสรางแผนปฏบตการ และการประเมน และประการ ทส การพฒนาแผนปฏบตการและการประเมนการปฏบตการ ซงองคประกอบส าคญทจะท าใหความรวมมอประสบความส าเรจ ประกอบดวย 1) การมสวนชวยเหลอแบงปน (Contribution) เปนการคนหาและรวบรวมสารสนเทศ การแบงปนขอมลขาวสาร การตรงตอเวลา 2) การรบผดชอบ (Taking Responsibility) เปนการปฏบตตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมาย การมสวนรวมในการประชม และ 3) การมองเหนคณคาความเหนของผ อน (Valuing Other’s Viewpoint) เปนการรบฟงความคดเหนของสมาชกคนอน การรวมมอกบสมาชกในทมและ การตดสนใจดวยความยตธรรม นอกจากนความรวมมอ ควรประกอบดวย 3 มต ไดแก มตทหนง ความรวมมอกนในการตดสนใจวาอะไรควรท าและท าอยางไร มตทสอง ความรวมมอกนเสยสละในการพฒนา ลงมอปฏบตการตามทไดตดสนใจ และมตทสาม ความรวมมอกนในการแบงปนผลประโยชนทเกดจากการด าเนนงาน ดงนน จะเหนไดวาความรวมมอกนครอบคลมถง การตดสนใจ การเสยสละ และการไดรบการแบงปนผลประโยชนจากการด าเนนงาน และท าใหสมาชกขององคการรสกอยากเขามามสวนรวมในองคการนน

40

Byme & Hansberry (2007 อางถงใน เฉลมศกด บญน า, 2559) ไดอธบายวาความรวมมอกอใหเกดประโยชนตอการท างานรวมกนอยางชวยเหลอเกอกลซงกนและกนได เปนอยางด ซงความรวมมอตองมองคประกอบอยหลายอยาง โดยองคประกอบของความรวมมอท าใหเกดแนวทางการสรางความรวมมอขน การสรางความรวมมอ (Collaborat ion) เปนกระบวนการทกระตนใหองคการตางๆ หนมาปฏบตงานรวมกน เพอแกไขปญหาทไมสามารถท าใหส าเรจลลวงไปไดดวยศกยภาพขององคการเพยงองคการเดยว หรอถาสามารถท าไดแตอาจประสบความส าเรจไดยาก

Agranoff & McGuire (2003 อางถงใน เฉลมศกด บญน า, 2559) ระบวาองคประกอบหนงทมผลตอความส าเรจในความรวมมอ คอ ประสทธภาพองคกร โดยความรวมมอระหวางองคกรจะประสบความส าเรจ ขนอยความสมพนธทมตอกนอยางอสระ เพอการท างานใหบรรลวตถประสงครวมกน ความรวมมอทประสบความส าเรจสามารถปรบปรงการท างานขององคกร รวมถงตองมความรบผดชอบ การเปดกวาง ความเสยง การวางแผนการท างาน การจดการความขดแยงอยางสรางสรรคและการจดการทรพยากรทเหมาะสม

Fullan and Hargreaves (1991 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดกลาวถงองคประกอบของความรวมมอในสถานศกษาวา ประกอบดวย 4 กรอบ ไดแก กรอบโครงสราง กรอบทรพยากรบคคล กรอบทางการเมองและกรอบทางสญลกษณ

สรปองคประกอบของความรวมมอประกอบดวยประสทธภาพองคกร โดยความรวมมอระหวางองคกรจะประสบความส าเรจขนอยความสมพนธทมตอกนอยางอสระ เพอการท างานใหบรรลวตถประสงครวมกน การประนประนอมเพอใหเกดความเคารพ ความคดใหมและการเปลยนแปลง การสอสารทประกอบดวยการ ฟงและการเสนอความคด ความรสก การแกปญหาทมการระบความตองการ ความจ าเปน การระดมสมอง การพฒนาแผนปฏบตการและการประเมนการปฏบตการ กรอบโครงสราง กรอบทรพยากรบคคล กรอบทางการเมอง กรอบทางสญลกษณ

3.3 ลกษณะตวชวดความรวมมอ โดยทวไปนน สงทจะบงบอกถงลกษณะทมความรวมมอตองประกอบดวย

สงตางๆ ดงน เชน มการแชรความคดซงกนและกน มการใหประสบการณในกจกรรมรวมกน มการใหความสนใจในกจกรรม มความสมพนธกนและสรางแนวความคด มการใสใจซงกนและกน มความเปนอนหนงอนเดยวกน เกดการเสยงรวมกน มการเปนผสนบสนนดานทรพยากร มการเปนผสนบสนนตามต าแหนงหนาท มการเปนผ ทมสถานภาพตามทชมชนนบถอ มการเปนผ ทสามารถ

41

น าไปสสมาชกหรอแหลงทรพยากรส าคญ มการเปนผ ทมความรความช านาญ และมการเปนผ ทมบคลกภาพเหมาะสมกบการเปนผ น า ดงนนลกษณะของความรวมมอ อาจแบงออกเปน ความรวมมอในการสนบสนนทรพยากร อาท สนบสนนเงน วสดอปกรณ แรงงาน หรอการชวยท ากจกรรม เชน การเขารวมในการวางแผน การประชมแสดงความคดเหน การด าเนนการตดตามและการประเมนผล และความรวมมอตามอ านาจหนาท อาท เปนผน า กรรมการ สมาชก โดยการรวมมอในลกษณะนแสดงถงระดบอ านาจของผ เขารวม ซงการท างานทจะใช ความรวมมอในการแกปญหานนจะตองน าไปสความส าเรจของกลมท างาน โดยพจารณาไดจากการแกปญหา การทมปญหาเกดขนและสมาชกภายในกลมไมสามารถแกปญหาไดนน แสดงถงการไมประสบผลส าเรจของการรวมมอในระดบหนง ดงนนอาจกลาวไดวา ยทธศาสตรในการสงเสรมในการสรางความรวมมอเปนกระบวนการสรางจตส านก และสรางแรงจงใจใหผ เขารวมตระหนกถงความรวมมอทจะตองใหผ เขารวมนนมความสามารถในการวเคราะหปญหาการวางแผนและการตดสนใจแกปญหาในชมชนของตน และมการเชอมโยงกลมตางๆ เปนเครอขาย แลกเปลยนประสบการณ ดงาน และลงมอปฏบต (ฐตมา อศวพรหมธาดา และคณะ, 2550; ปารชาต วลยเสถยร และคณะ, 2546; Lenning and Ebbers, 1999; White, 2004; Rose, 2003 (อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

Graham et al. (1999 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดสรปตวชวด ความรวมมอ ประกอบดวยการวางแผน (Planning) การแบงปน (Sharing) และการด าเนนการเพอใหบรรลเปาหมาย (Goal Achieving Activity) นอกจากนยงอาจชวดดวยการคนควาและรวบรวมสารสนเทศ การตรงตอเวลา การปฏบตตามหนาท การมสวนรวมในการประชมกลมและการรวมมอกบทม จะเหนไดวาความรวมมอเปนความสามารถในการสนบสนนเพอนรวมงานและท างานรวมกบผ อนอยางมประสทธภาพ เพอมงไปสเปาหมายรวมกน ซงตวบงชความรวมมอ ประกอบดวยความมงมนพยายามทจะรวมมอ การสอสารอยางมประสทธภาพและการสอสาร ทแสดงการเคารพผ อน การแสวงหาและสนบสนนความเหนรวมกนของกลม การตระหนกและรบรงานของผ อน การตงเปาหมายและจดล าดบความส าคญรวมกบผ อน และการท าตามสญญาทไดใหไวกบผ อน

โดยสรปจะเหนไดวาลกษณะทบงบอกวามความรวมมอ ประกอบดวยมการแชรความคดซงกนและกน มการใหประสบการณในกจกรรมรวมกน มการใหความสนใจในกจกรรม มความสมพนธกนและสรางแนวความคด มการใสใจซงกนและกน มความเปนอนหนงอนเดยวกนเกดการเสยงรวมกน มการเปนผสนบสนนดานทรพยากร มการเปนผสนบสนนตามต าแหนงหนาท

42

เหลาน เปนตน สวนกจกรรมทเขาขายความรวมมอประกอบดวยการเปนสมาชก(Membership) เปนผ เขาประชม (Attendance at Meeting) เปนผ บรจาคเงน (Financial Contribution) เปนกรรมการ (Membership on Committees) และเปนประธาน (Leader) ซงผวจยไดประยกตใชขอบขายและตวชวดความรวมมอเหลานในการออกแบบแบบสอบถาม เพอใชในการเกบรวบรวมขอมลการวจยในครงนดวย

3.4 กระบวนการสรางความรวมมอ นกวชาการไดกลาวถงกระบวนการความรวมมอกนไว ดงน Robert Agranoff และ Michael McGuire (2003) นยาม“กระบวนการ

ความรวมมอ” ไววาเปนกระบวนการทกระตนใหองคการตางๆ หนมาปฏบตงานรวมกน เพอแกไขปญหาทไมสามารถท าใหประสบความส าเรจลลวงไปไดดวยศกยภาพขององคการเพยงองคการเดยว หรอถาสามารถท าไดกอาจจะประสบความส าเรจไดยาก

Peter Smith Ring (1994) ไดน าเสนอกรอบแนวคดเกยวกบกระบวนการ ความรวมมอไว ดงน 1) การเจรจา (Negotiation) 2) การตกลงยอมรบ (Commitment) 3) การด าเนนการ (Implementation 4) การประเมน (Assessment) เปนการประเมนบนพนฐานของกระบวนการทง 3 ขนตอนขางตนวาตงอยบนพนฐานของการแลกเปลยนผลประโยชนตอกนหรอไม

พสฐ เทพไกรวล, 2554; กนกอร สมปราชญ และคณะ, 2548; สมต สชฌกร, 2553; Gordon, 1996 (อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) กระบวนการสรางความรวมมอ (Collaborative Process) ประกอบดวย 1) การก าหนดปญหา 2) การก าหนดทศทางโดยการก าหนดขนตอนและก าหนดกลมยอยทจะท างาน เพอทจะแสวงหาขอมลทางเลอกและก าหนดขอตกลงรวมกนและ 3) การปฏบต การก าหนดหลกการทจะท างานรวมกบหนวยสนบสนนภายนอก รวมทงการจดการทจะตรวจสอบการปฏบต

Ann Marie Thomson และ Ted Miller (2002) ท าการวจยและพบวากระบวนการความรวมมอมหลายมต ไดแก 1) มตดานการปกครอง ประกอบดวยการตดสนใจรวมกนเกยวกบกฎระเบยบ ซงประกอบดวยการเจรจาและการท าความตกลงรวมกน 2) มตดานการบรหาร ผ เกยวของในเครอขายมหลากหลายและมบทบาทแตกตางกน เชน สงเสรมสนบสนน อ านวยความสะดวก สนบสนนการเงน โดยแตละคนมารวมมอกนเพอบรรลเปาหมายรวมกน 3) มตดานความเปนอสระ ซงหมายถงการผสานผลประโยชนสวนตนเขากบผลประโยชนสวนรวม

43

4) มตดานการปนขอมลทเกดประโยชนรวมกน เนองจากเปนการพงพาซงกนและกน 5) มตการแลกเปลยนและการสรางความไวใจซงกนและกนหรอการสรางแนวปฏบตรวมกน

อทย ดลยเกษม และอรศร งามวทยาพงศ, 2540 ; สภาพร แพรวพนต, 2546; ชรวฒน นจเนตร,2528; พนจดา วระชาต, 2542 (อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดอธบายวากระบวนการสรางความรวมมอระหวางโรงเรยนกบชมชน มขนตอนประกอบดวย1) การแสวงหาระบบหรอกลไกทจะสรางหรอพฒนาบคลากร เพอใหมทศนคตและวสยทศน ทเออตอความรวมมอในการท างานรวมกน เพอแสวงหาชองทางในการปรกษาหารออยางจรงจงระหวางผ ทมองเหนประเดนปญหาทมทศนคตหรอวสยทศนรวมกน 2) เมอผานการปรกษาหารอและมองเหนปญหารวมกนแลวจงขยายไปสการรวมคดวเคราะหและก าหนดแนวทางแกไขปญหา วางแผนจดการกจกรรมทชวยแกไขปญหารวมกน 3) จดการเรยนรจากการปฏบตและการจดการโดยมการสรปประเมนผลการด าเนนกจกรรมรวมกนอยางสม าเสมอ เพอพฒนากจกรรมและการเรยนรใหมอยางตอเนอง 4) แสวงหาแนวทางการขยายความคด กจกรรมการเรยนรไปสประชาชนในชมชนและภาคตางๆ เพอขยายการมสวนรวมใหทวถง ผลกดนใหเกดโครงสรางของกจกรรมแนวราบอยางตอเนองในชมชน และ 5) ส ารวจหารปแบบและระบบของความรวมมอและความสมพนธกบภาคอนๆ ภายนอกชมชนทจะพฒนาการศกษาของทองถน เพอสรางความเขมแขงของบคคล โรงเรยนและชมชน มงเนนใหเกดการพฒนาอยางบรณาการ นอกจากนการสรางความรวมมอระหวางสถานศกษากบชมชน อาจใหโรงเรยนจดโครงการทใหโอกาสแกประชาชนท างานรวมกบนกเรยนได เชน ใหนกเรยนท ากจกรรมทบานโดยใหผปกครองชวยท าพานกเรยนออกไปชวยพฒนาหมบาน ปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการชมชน

โดยสรปจะเหนไดวา กระบวนการสรางความรวมมอขนอยกบการก าหนดปญหาก าหนดทศทางและก าหนดการปฏบตการ แตมขนตอนทแตกตางกนไปตามบรบทของ ความรวมมอในแตละสภาพการณ โดยมแนวทางในการปฏบต คอ ชใหเหนประโยชนจากการรวมกนและท าความเขาใจถงผลงานทจะเปนประโยชนรวมกน ผกมตรไมตรตอกน ท าใหผปฏบตงานมน าใจทจะชวยเหลอกน แนะน าซงกนและกน ท าใหผปฏบตงานทเกยวของกน มความสามารถทดเทยมกน มการสอสารทดและเพมความใกลชด พบปะหารอกนอยเสมอ เพอใหเกดความไววางใจกน ยงใกลชดกนมากเทาใดกจะเกดความเขาใจและรจกคนเคยกนมากขน

3.5 เครอขายความรวมมอ ส าหรบแนวคดทเกยวของกบเครอขายความรวมมอ มนกวชาการหลายทานได

กลาวไวมากมาย ซงพอจะสรปได เชน

44

ธนา ประมขกล และคณะ (2547 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดกลาวไววา เครอขายความรวมมอ (Collaboration Network) หมายถง รปแบบหนงของการประสานงานของบคคล กลม องคกรทมทรพยากรของตวเอง มการประสานงานกนในระยะเวลาพอสมควร มกจกรรมรวมกนสม าเสมอหรอไมกตามแตจะมการวางรากฐานเอาไว เมอฝายหนงฝายใด มความตองการจะขอความชวยเหลอหรอขอความรวมมอจากกลมอนๆ เพอแกปญหากจะสามารถตดตอกนได แตอยางไรกตาม เพยงแคการรวมกลมกนยงไมอาจถอเปนเครอขายงานได เพราะจะมลกษณะเพยงการท างานรวมกน มบคคลรวมสนทนากน แตถาจะใหเปนเครอขายทดจะตองมปจจยความรวมมอกน ทจะตดตอสอสารกน เตมใจทจะประสานงานกน และสมาชกตองยอมรบทจะท ากจกรรมรวมกน ไมใชเพยงแคแลกเปลยนความคดเหนเทานน อาจมอง “เครอขาย” คอ ภาพขายใยแมงมม ทแสดงใหเหนการถกทอโยงใยกนของเสนใยทพาดผานกนไปมาหลายเสน หลากทศทาง ดงนน ค าวาเครอขายกคอ “การเชอมโยง อยางมเปาหมาย” เปนการเชอมโยงระหวางระบบเขาดวยกน เชน การเชอมโยงระหวางบทบาท ของบคคล/องคกรตางๆ ภายใตวตถประสงครวมกนของภาคสมาชก ดงนน เครอขายจงเปนรปแบบการท างานในลกษณะ สรางความรวมมอ ประสานงานกนในแนวราบระหวางผ ทเกยวของดวยสรรพก าลง อนรวมถง คน สตปญญา ความสามารถ และทรพยากรในการท างานเพอเอาชนะอปสรรค ส าหรบโครงสรางทางสงคมอาจมองในลกษณะของเครอขายใยสมอง โดยทโครงสรางของสมองนน จะท าใหเกดการเรยนรในระดบทสงเพอการมชวตรอด และโครงสรางทางสงคมจะมววฒนาการไปเหมอนโครงสรางทางสมองมากขนเรอยๆ กอใหเกดความเปลยนแปลงทางพฤตกรรมของสงคม จากสงคมใชอ านาจไปเปนสงคมแหงการเรยนร และการทจะเกดสงคมแหงการเรยนรไดนน จะตองปรบเปลยนโครงสรางทางสงคมจากแนวดงไปเปนเครอขายสงคมทมการโยงใยความสมพนธใน ทกทศทาง เปนเครอขายทางสงคมแหงกลยาณมตรหร อเครอขายสงคมแหงการเรยนร (Learning Social Network) โดยทเครอขายสงคมจะตองมความสามารถในการเรยนรได อยางตอเนองหรอมการขยายแนวคด กระบวนการออกไป จงจะสามารถปรบตวใหอยในดลยภาพได

ปารชาต วลยเสถยร และคณะ (2543 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดกลาวไววาการสรางเครอขายความรวมมอ เรมจากตวแทนทมโอกาสจะขยายแตกสาขาของเครอขายออกไปได โดยมจดเรมตนทส าคญจดหนงหรออาจเรมในหลายจดพรอมกน มการสรางกลมผน าใหเกดขนกอน ไดแก คณะกรรมการกลมทมความรความสามารถ มวสยทศนในการ

45

พฒนาและมความคดรเรมสรางสรรค จนกระทงน าไปสการเชอมโยงเครอขายระหวางกลมดวยกนซงลกษณะของการเชอมโยงเครอขาย หรอการสงขาวสารระหวางกลมโดยผานเครอขายนน มลกษณะของการเชอมโยงหรอรปแบบของการสอสาร 5 รปแบบ ไดแก แบบลกโซ (Chain) แบบวงลอ (Wheel) แบบวงกลม(Circle) แบบทกชอง (All Channel) และแบบตววาย (Y-shape) การสรางเครอขายจะเปนลกษณะของการสงตอ การสบทอดการสอสารซงกนและกน เชน การสรางเครอขายการเรยนรของประชาชน ทตองอาศยบทบาทจากหลากหลายหนวยงาน โดยเฉพาะหนวยงานภาครฐ จะชวยประสานเสรมสรางสนบสนนการเรยนรของประชาชน สวนผน าจะเปน ผประสานงานการเรยนรตางๆ ในระดบชมชนมการใชวธการสอสารทเหมาะสม เพอใหสมาชกเกดแนวคด (Concept) ทไมใชวธการสงการเปนการสอสารในระดบทกอใหเกดความเขาใจแบบยนยนได (Positive Approach) และทส าคญไมวาจะเปนการประสานงานระหวางบคคลภายใน หรอจากหนวยงานภายนอก ตองสรางจตส านกรวมกนใหไดวาท าเพออะไร มคณคาอยางไร ซงเมอประสานแลวผลทตามมาจะตองกอใหเกดการเปลยนแปลงในทศทางอนเปนทตองการของบคลองคกร และนอกจากนยงมการจดการเครอขาย 6 ประการ เพอใหเกดการเชอมโยงเปนแสงสวางพนธมตรแหงดวงดาว ไดแก

1) การสรางจดมงหมายรวม การททกฝายก าหนดจดมงหมายรวมกนได แสดงใหเหนถงการท างานเครอขายทกอใหเกดประสทธภาพสง 2) คน บคคลในเครอขายจะตองมจตส านกรวม มความถนดในงานทท าและมสวนรวมในกระบวนการท างาน รวมทงไดรบผลประโยชนจากความเปนสมาชกในเครอขาย 3) การเชอมโยง โดยอาจเชอมตอกนผานศนยประสานงานในการท ากจกรรมตางๆ และมการเชอมตอผานเทคโนโลย 4) การสรางความรสกรวม หลงจากการเขารวมเครอขายแลว ทกฝายจะตองมความรสกรวมกบกระบวนการท างานของเครอขาย เพอใหเ กดพลงในการผลกดนสเปาหมาย 5) การพฒนาระบบทโปรงใสตรวจสอบได ระบบการท างานของเครอขายจะตองสามารถพฒนาใหเกดระบบการบรหารจดการทโปรงใส ตรวจสอบได อนจะเปนการสรางความรสกทดตอทกฝาย และผ ทจะมารวมเปนสวนหนงของเครอขาย และ6) การจดระบบขอมลขาวสาร ระบบการตดตอสอสารและสารสนเทศเปนสงทมความส าคญยงตอความยงยนของเครอขาย เพราะจะชวยใหเกดการแลกเปลยนเรยนรและทราบถงกจกรรมความเคลอนไหวของเครอขาย (ปารชาตสถาปตานนท และชยวฒน ถระพนธ, 2546 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

โดยสรปจะเหนไดวา เครอขาย (Network) หรอเครอขายความรวมมอเปนรปแบบการท างานในลกษณะสรางความรวมมอ ประสานงานกนในแนวราบระหวางผ ทเกยวของดวย

46

สรรพก าลง อนรวมถงคน สตปญญา ความสามารถ และทรพยากรสงแวดลอม ในการท างานเพอเอาชนะอปสรรค เปนการเชอมโยงระบบเขาดวยกนอยางมเปาหมาย ดงนน เครอขายความรวมมอ (Collaboration Network) จงเปนรปแบบหนงของการประสานงานระหวางบคคล กลมบคคล หรอองคกร ในระยะเวลาพอสมควร มกจกรรมรวมกนอยางสม าเสมอหรอไมกตาม แตจะมการวางรากฐานเอาไว โดยมรปแบบของการเชอมโยงแบงออกเปน 5 รปแบบ ไดแก แบบลกโซ (Chain) แบบวงลอ (Wheel) แบบวงกลม (Circle) แบบทกชอง (All Channel) และแบบตววาย (Y-shape) ซงการจดการเครอขายเพอใหเกดการเชอมโยงทด ประกอบดวยการจดการใน 6 สวน ไดแก คน การสรางจดมงหมายรวม การเชอมโยง การสรางความรสกรวม การพฒนาระบบทโปร งใส และการจดระบบขอมลขาวสาร

3.6 รปแบบความรวมมอ รปแบบความ รวม มอตามแนวทางขององ คการอนามย โลก (WHO)

จะประกอบดวย 4 ขนตอน ขนตอนท 1 การวางแผน (Planning) คอ รวมมอกนในการวเคราะหปญหา จดล าดบความส าคญของปญหา ตงเปาหมาย ก าหนดการใชทรพยากร ก าหนดวธการตดตามประเมนผลและความส าคญของปญหา ตงเปาหมาย ก าหนดการใชทรพยากร ก าหนดว ธการตดตาม ประเมนผลและการตดสนใจ รวมกน ขนตอนท 2 การด าเนนกจกรรม (Implementation) คอ การรวมมอกนในการจดการและบรหาร การใชทรพยากรมความรบผดชอบในการจดสรร ควบคมทางการเงนและการบรการ ขนตอนท 3 การใชประโยชน (Utilization) ตองมความสามารถในการน ากจกรรมมาใชใหเกดประโยชน ซงเปนการเพมระดบ การพงตนเองและควบคมทางสงคม และขนตอนท 4 การไดรบผลประโยชน (Obtaining Benefits) เปนการรวมมอทแจกจายผลประโยชนสชมชนในพนฐานทเทากน ซงขนตอนของความรวมมอขางตนมความสอดคลองกบลกษณะขนตอนของการท างาน เปนทมแบบพลวตของกลม ซงการท างานแบบพลวตของกลมนนเปรยบเสมอนกบพลงของทมททมเททงแรงกายแรงใจในการท างานรวมกน ทกคนในทมตางน าความรและประสบการณของตนทมอยมาใชใหเกดประโยชน ทงการคนหาปญหา (Problem Identification) การรวบรวมขอมล (Data Gathering) การวเคราะหขอมล (Diagnosis) การวางแผน (Planning) การด าเนนงาน (Implementing) และการประเมนผล (Evaluating) (ฐตมา อศวพรหมธาดาและคณะ, 2550; พงษพนธ พงษโศภา, 2542; Deuis & Hubert, 2001; Canwill,2003 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

ส าหรบแนวคดเกยวกบรปแบบความรวมมอมอยหลายแนวคดดวยกนในงานวจยชนนจะขอน าเสนอ 3 รปแบบดวยกน ไดแก รปแบบความรวมมอแบบ A-I-C รปแบบกระบวนการ

47

สรางอนาคตรวมกน (FSC) และรปแบบเวทประชาคม ซงทง 3 รปแบบน เปนแนวคด ทกอใหเกดความรวมมอของกลมประชาชนในชมชน ทจะชวยใหเกดกระบวนการคดรวมกน และสงผลของความคดทเปนประโยชนไปสการปฏบต เพอฟนฟเศรษฐกจในชมชนและสามารถน าไปประยกตใชในเรองการใหความรวมมอตางๆ ระหวางองคกรหรอชมชนใหเกดประสทธภาพยงขน โดยมรายละเอยดดงน

1. รปแบบความรวมมอแบบ A-I-C ยอมาจาก Appreciation-Influence-Control: A-I-C เปนกระบวนการทใชในการระดมความคดจากผ มสวนเกยวของกบองคกรหรอชมชน เพอการวางแผนพฒนา โดยมการชวยกนวเคราะหสถานการณและปญหา ก าหนดเปาหมายและหาแนวทางพฒนารวมกน รปแบบความรวมมอ A-I-C ในประเทศไทยเกดจาก Turid Sato และ William E. Smith รวมกบสมาคมพฒนาประชาชนและชมชน และสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย น ามาทดลองใชและเผยแพรในประเทศไทยในป 2533 ตอมาในป 2536 สถาบน เพอการพฒนาประเทศไทยรวมกบสมาคมพฒนาประชาชนและชมชน และกองฝกอบรมกรมการพฒนาชมชน ไดน าเอาแนวความคดนไปดดแปลงและใชฝกปฏบตการในระดบหมบานและต าบลหลงจากนนกมการน าไปใชในองคกรตางๆ มากขน ซงมกระบวนการแหงการพฒนาความรวมมอโดยใชเทคนค A-I-C ม 3 ขนตอน

ขนตอนท 1 Appreciation (A) เปนการท าใหทกคนเกดการยอมรบและชนชมคนอน (Appreciate) โดยไมรสกหรอแสดงการตอตานหรอวพากษวจารณผ อน ในขนตอนนทกคนจะไดมโอกาสแสดงออกอยางทดเทยมกนดวยภาพ ขอเขยนและค าพด วาเขาเหนสถานการณในปจจบนเปนอยางไรและอยากเหนความส าเรจในอนาคตเปนอยางไร ท าใหทกคนไดมโอกาสใชทงขอเทจจรง เหตผลและความรสก ตลอดจนการแสดงออกตามทเปนจรง เมอทกคนแสดงออกโดยไดรบการยอมรบจากคนอนๆ จะท าใหทกคนมความรสกทด มความสข มความอบอนอยในระหวางคนทมาประชมดวยกน ขนตอนท 2 Influence (I) เปนการใชความคดรเรมสรางสรรคทมอยของแตละคนมาชวยกนก าหนดวธการส าคญหรอยทธศาสตร (Strategy) ในการทจะท าใหบรรลวสยทศนรวม (Shared Vision) หรออดมการณรวม (Shared Ideal) ของกลมทเขารวมประชม ในขนนทกคนยงคงมโอกาสทดเทยมกนทจะใหขอคดเหน เมอทกคนไดแสดงความคดเหนแลวกจะน าวธการทเสนอทงหมดมาจดหมวดหมแยกแยะและพจารณารวมกน จนกระทงในกลมเหนพองตองกนวาจะใชวธการใดน าไปสความส าเรจตามทกลมตองการ และขนตอนท 3 Control (C) เปนการน าวธการส าคญมาก าหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan) อยางละเอยดวาจะท าอะไร มหลกการเหตผลอยางไร หมายความวาอยางไร ใครเปนผ รบผดชอบหลก ใครตองเปนผ ให

48

ความรวมมอ ตองใชงบประมาณคาใชจายเทาใด จากแหลงใด มรายไดจากการท างานหรอไม ถามประมาณเทาไร ตลอดจนรายละเอยดอนๆ ตามทกลมเหนวาควรระบไว กระบวนการ A-I-C เปนวธการประชมระดมความคด (Brainstorming) ทรวมพลงปญญาและพลงสรางสรรคของแตละบคคลเขามาเปนพลงในการพฒนา โดยใชหลกการมสวนรวมอยางเปนประชาธปไตย ดวยพลงพฒนานจะสามารถชวยใหชมชนแกไขปญหาทยงยากและซบซอนได โดยสรปเทคนคการระดมความคดเพอการพฒนา A-I-C แบงออกไดเปน 3 ขนตอน ไดแก ขนตอนการสรางความร (A) แบงเปน 2 ชวง คอ ชวงการวเคราะหสถานการณในปจจบน (A1) และชวงการก าหนดอนาคตวาตองการใหเกดการพฒนาในทศทางใด (A2) ขนตอนการสรางแนวการพฒนา (I) แบงเปน 2 ชวง คอ ชวงการคดโครงการทจะใหบรรลวตถประสงค (I1) และชวงการจดล าดบความส าคญของกจกรรมหรอโครงการ (I2) โดยแยกออกเปน 3 ประเภท คอ กจกรรมหรอโครงการทท าเอง กจกรรมหรอโครงการทท าเองบางสวนและขอความชวยเหลอจากแหลงทนภายนอกบางสวน และกจกรรมหรอโครงการทสามารถขอจากภาครฐได และขนตอนการสรางแนวปฏบต (C) แบงเปน 2 ชวง คอชวงการแบงกลมรบผดชอบ (C1) และชวงการตกลงรายละเอยดในการด าเนนงาน (C2) อยางไรกตาม แนวคด A-I-C กระบวนการในการระดมความคดของผ ทเกยวของกบองคกรหรอชมชนเพอการวางแผนพฒนา มจดออนทควรระมดระวง คอ เนองจากการทเราจะกอใหเกด ความผกพนทางจตวญญาณระหวางกน กอใหเกดการเรยนร การจดการและการควบคมนน ถากลมบคคลทมารวมมอกนมไดสงเสรมในทางสรางสรรคแลว อาจจะใชรปแบบ A-I-C สงผลในทางทไมพงปรารถนาและกอใหเกดความเสยหายตอชมชนได (นรนทรชย พฒนพงศา, 2547; โกวทย พวงงาม, 2542; สมพนธ เตชะอธก และคณะ, 2543; ฐตมา อศวพรหมธาดา และคณะ, 2550 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

2. รปแบบกระบวนการสรางอนาคตรวมกน (Future Search Conference: FSC) เปนกระบวนการประชมเชงปฏบตการของผ แทนกลมหลายประเภท หลายระดบ ซงตางกม สวนเกยวของในเรองนนๆ มารวมกนท างาน โดยน าประสบการณของแตละคนมาสรางวสยทศนรวมกนในเรองนน และไดแผนหรอแนวทางปฏบตใหไปถงวสยทศนรวมของกลม โดยมจตส านกพนธะรวมกน เปนกระบวนการทใชอนาคตเปนจดประสงคทเตมไปดวยความหวงในการท างาน แทนการใชปญหาและการแกไขปญหาเปนตวตงในการท างานทมกจะท าใหเกดความขดแยง รสกทอแทสนหวง ในการแกปญหาตามมา กระบวนการ FSC จะชวยท าใหเปาหมายระยะยาวและแนวทางของกลมหรอองคกรชดเจนขน เปนเปาหมายรวมทสมาชกทกคนยอมรบ และชวยเพมพนธะสญญาของสมาชก ในการรวมมอปฏบตตามแผนงานหรอแนวทางของกลม เพอไปส

49

อนาคตรวมกนของกลมตามทไดตกลงกนไว การสรางอนาคตรวมกน ( FSC) เปนเทคนคทใชเพอใหคนในองคกรหรอชมชนมสวนรวม ใหความรวมมอ คดถงอดต วเคราะหสภาพปจจบน และรวมวางแผนส าหรบอนาคตขององคกรหรอชมชนนน ใหเปนไปตามทคนสวนใหญตองการ กอใหเกดประโยชนคอ 1) การเขาใจปจจยองคประกอบ และเหตการณในอดตทมผลตอสภาพปจจบน และแนวโนมทมผลกระทบตออนาคต 2) ทกคนเหนภาพรวมเปนภาพเดยวกน เกดวสยทศนในอนาคตรวมกนทเตมไปดวยความหวงและพนธะสญญารวมกน และ 3) ทกคนเกดความตระหนก ไดแลกเปลยนแนวคดใหมๆ รวมกนเปนการขยายเครอขาย มสมพนธภาพทด เขาใจและเหนคณคาซงกนและกน ความคดทกอยางอยในสมอง ของทกคน และตระหนกวาทกคนลงเรอล าเดยวกน มจดมงหมายปลายทางรวมกนและมแผนงานทชดเจนรวมกน (ทวศกด นพเกษร, 2540; นรนทรชย พฒนพงศา, 2547 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

3. รปแบบเวทประชาคม (Civic Forum) เปนการใชพนทสาธารณะ (Public Space) หรอสถานททผคนสามารถมาพบปะรวมตวกนได เปนเวทใหเกดการพดคย แลกเปลยน ถกแถลง (ไมใชโตเถยง) ขอมล ความคดเหน คณคา อดมการณ ปญหา การแกไขปญหา การวางแผนงาน และการกระท า/ปฏบตรวมกน เพอเปนประโยชนสาธารณะหรอของชมชน ไมวาจะเปนการพดคยทเปนทางการ เชน เวทหรอการประชมของเมอง ฯลฯ หรอการพดคยท ไมเปนทางการ เชน การสนทนาของคนกลมเลกในศาลาวด ฯลฯ อาจพบปะกนเปนครงคราวสม าเสมอ หรอเฉพาะกจเมอมวกฤตเหตการณ หรอประเดนรวมกน อาจรวมกนเปนกลมหรอองคกรทเนนงานดานใดดานหนง หรอเปนองคกรแมขายหรอองคกรรวมทเชอมโยงองคกรสมาชกและสมาช ก เ ข าหากน เ ปน เค รอข าย ส ง เหล า น คอ โครงส ราง พ นฐานสาธารณะ (Civic Infrastructure) ของชมชน การพบปะในรปแบบตางๆ หรอองคกรทกประเภทขางตน เปนชองทางสอสาร ซงจะน าไปสกระบวนการรวมกนตดสนใจและด าเนนการในชมชน เวทประชาคมควรมบรรยากาศของความรวมมอในการพดคยสอสาร ท าความเขาใจกน ท าอยางไรกไดทจะใหผ เชยวชาญ/นกวชาการ ขาราชการ องคกรพฒนาเอกชน (NGOs) และประชาชน คนธรรมดาไดมโอกาสพบปะพดคยกนในบรรยากาศทเปนมตร สนกสนาน และสมพนธภาพท เทาเทยมกน แตไมใชเรองททกฝายทมาพบกนตองคดและท าอะไรเหมอนกนหมด อนทจรง ความแตกตางหลากหลายของผ คนทมวธคดแตกตางกน สามารถท าใหเกดความกลมกลน อยางสมานฉนท (Harmony) เกดเปนประโยชนในสงใหมๆ ความแตกตางหลากหลายทแตละคน มอยเปนจดแขงทจะสรางประชาสงคมทแขงแกรงขนมา เวทประชาคมทดผ เขารวมตองสามารถสอสารความคดเหน ความรสก และการใหคณคาเรองตางๆ ใหผ อนไดรบรอยางตรงไปตรงมาได

50

จะเหนไดวารปแบบความรวมมอทสรางความเปนอนหนงอนเดยวกนขางตน จะกอใหเกดการสรางทมงาน (Teamwork) หมายถง การจดกลมเครอขายใหเปนความรวมมอซงกนและกน โดยทองคประกอบของ “TEAMWORK” ประกอบดวย Trust (T) ความไวใจเชอใจกน Empathy (E) ความเขาใจเหนใจกน Agreement (A) ความเหนรวมกน Mutual benefit (M) ผลประโยชนรวมกน Willingness (W) ความเตมใจ Opportunity (O) ใหโอกาสกบทกคน Recognition (R) การยอมรบซงกนและกน และ Knowledge transfer (K) การแลกเปลยนความรและประสบการณรวมกน ขอคดทส าคญ คอ ไมสมควรใหมอ านาจหนาทตามต าแหนง (Authority) เนองจากเปนเพยงแมขายไมจ าเปน ตองอาศยอ านาจสงการอะไร ควรอาศยความเปนกลยาณมตรจะท าใหสามารถท างานไดดกวาหรอใชหลกการธรรมาภบาลประกอบกน จะเกดประสทธภาพการท างานเชงวชาการสนบสนนซงกนและกน (ทวศกด นพเกษร, 2540: 41; ฐตมา อศวพรหมธาดา และคณะ, 2550: 40 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

จากแนวคดของนกวชาการตางๆ เราสามารถสรปไดวารปแบบความรวมมอ จะเรมตงแตกระบวนการวางแผน โดยรวมมอกนในการวเคราะหปญหา จดล าดบความส าคญของปญหา ตงเปาหมาย ก าหนดการใชทรพยากร ก าหนดวธการตดตามประเมนผลและการตดสนใจรวมกน จากนนมการด าเนนกจกรรมรวมกน (Implementation) ใชประโยชนรวมกน (Utilization) และไดรบผลประโยชนรวมกน (Obtaining Benefits)

สวนแนวคดเกยวกบรปแบบความรวมมอมอยหลายแนวคดดวยกน ซงสามารถอธบายไดดงน

1. รปแบบความรวมมอแบบ A-I-C (Appreciation-Influence-Control) เปนกระบวนการทใชในการระดมความคดจากผ มสวนเกยวของกบองคกรหรอชมชน เพอการวางแผนพฒนา โดยชวยกนวเคราะหสถานการณและปญหา ก าหนดเปาหมายและหาแนวทางพฒนารวมกน

2. รปแบบกระบวนการสรางอนาคตรวมกน (Future Search Conference: FSC) เปนกระบวนการประชมเชงปฏบตการของผแทนกลมหลายประเภท หลายระดบ ซงตางกมสวนเกยวของในเรองนนๆ มารวมกนท างาน โดยน าประสบการณของแตละคนมาสรางวสยทศนรวมกน ในเรองนนๆ และไดแผนหรอแนวทางปฏบตใหไปถงวสยทศนรวมของกลม โดยมจตส านกพนธะรวมกน เปนกระบวนการทใชอนาคตเปนจดประสงคทเตมไปดวยความหวงในการท างาน แทนการใชปญหาและการแกไขปญหาเปนตวตงในการท างาน ทมกจะท าใหเกดความขดแยงรสกทอแทสนหวง ในการแกปญหาตามมา

51

3. รปแบบเวทประชาคม (Civic Forum) เปนการใชพนทสาธารณะหรอสถานท ทผ คนสามารถมาพบปะรวมตวกนได เพอใหเกดเวททมการพดคย แลกเปลยน ถกแถลง (ไมใชโตเถยง) ขอมล ความคดเหน คณคา อดมการณ ปญหา การแกไขปญหา การวางแผนงานและการกระท า/ปฏบตรวมกน เพอเปนประโยชนสาธารณะหรอของชมชน ไมวาจะเปนการพดคย ทเปนทางการหรอไมเปนทางการกตาม

3.7 ปจจยทท าใหความรวมมอประสบผลส าเรจ จากการศกษาและทบทวนวรรณกรรมพบวาปจจยทเ กยวของสมพนธกบ

ความส าเรจ ในความรวมมอ มองคประกอบทหลากหลายขนอยกบแตละบรบทของความรวมมอ ซงปจจยทกอใหเกดความส าเรจในความรวมมอของสถานทหนงอาจจะใชไดหรออาจจะใชไมได กบสถานทอน ขนอยกบองคประกอบหลายประการทงในเรองคน เงน ระยะเวลาและปจจยอนๆ ทเกยวของ โดยมแนวคดของนกวชาการตางๆ และสรปเอาไวไดดงน

Balum (1993 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดเสนอปจจยความรวมมอระหวางภาครฐกบเอกชนทมอทธพลตอความส าเรจของโครงการ Healthy Cities จากการศกษาในภาคพนยโรปวาประกอบดวยการตดสนใจรวมกนของกลมตางๆ การสรางกลไกประสาน การท างานรวมกนอยางมประสทธภาพ เพอระดมความคดเหนประสบการณและทรพยากร การมสวนรวมของชมชนและประชาชนในการตดสนใจและควบคมในเรองทมผลกระทบตอคณภาพชวต สขภาพอนามย และการกนดอยด การสงเสรมนวตกรรมใหมๆ และทกหนวยงานทงภาครฐและเอกชนมนโยบายเกยวกบสขภาพทสอดคลองและมการสงเสรมซงกนและกน

Fagence (1977 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) กลาววา ยงมการกระจายความรวมมอไปยงกลมตางๆ ทเปนตวแทนผลประโยชน กจะยงมแผนมนวตกรรมมากยงขน ท าใหความรวมมอในการน าแผนไปสการปฏบตมมากขน การท างานรวมกนจงจ าเปนตองมการปรบตวเขาหากนระหวางองคกรและหนวยงานทเกยวของ ทงนทงสองฝายตองรบสภาพ ความเปนจรงวาองคกรหรอหนวยงานใดๆ กตาม โดยตวของมนเองแลวทรพยากรอาจไมเพยงพอทจะบรรลถงเปาหมายไดอยางเตมท จ าเปนตองประสานงานและสรางเครอขายการท างาน สอดคลองกบนกวชาการของไทยหลายทานกลาววาการรวมมอกนท างานจ าเปนจะตองม การปรบตวเขาหากนระหวางองคกรและหนวยงานทเกยวของ โดยทงสองฝายจะตองรบสภาพความจรงทวาองคกรหรอหนวยงานใดๆ กตาม โดยตวของมนเองแลวทรพยากรและศกยภาพทมอยอาจไมเพยงพอทจะบรรลเปาหมายไดอยางเตมท จงจ าเปนตองประสานงานและสรางเครอขายการท างานรวมกน ซงปจจยทจะท าใหบรรลผลไดทงสองฝายกคอการประสานงานในเรองตางๆ

52

ไดแก การท าความเขาใจและยอมรบเปาหมายรวมกน การก าหนดวธการวเคราะหปญหาและ แนวทางแกไข รวมทงวางแผนปฏบตและอ านวยความสะดวกในทรพยากรรวมกน การจดระบบการประสานงานทมประสทธภาพ ผ บรหารระดบสงควรสงเสรมการสรางบรรยากาศในการประสานงาน และการท างานรวมกนของทงสองฝาย และการพฒนาภายใตความรวมมอการยอมรบในความเปนอสระของแตละองคกรในการก าหนดกจกรรมในสวนของความรบผดชอบของตนและสงเสรมการสรางนวตกรรมใหมๆ โดยยดเปาหมายการท างานมากกวาว ธการ (ธระพงษ แกวหาวงษ, 2544; วฑรย สมะโชคด: 2539; เรวตร ชาตรวศษฐ, 2539; อมรรตน ภญโญอนนตพงษ, 2546 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

Coombs (1981อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดชใหเหนวา ปจจยทเกยวของสมพนธกบความส าเรจในความรวมมอ ไดแก 1) ความสามารถ ความตงใจและ ความจรงจงของผน าทเกยวของ 2) ทศนะของผปฏบตงานในการยอมรบซงกนและกน ซงจะตองหาวธการสรางการยอมรบในความรวมมอและวธการดงกลาวอยภายใตการปฏบตการแบบเผชญหนาและการสงการทเปดเผย 3) ความรวมมอจะประสบความส าเรจลงได จะตองมมาตรการในการกระจายอ านาจการบรหารและกระจายความรบผดชอบ เพอใหเจาหนาทมบทบาทสงเสรมและประสานงานระดบลาง ทใกลชดกบปญหาโดยตรงมากกวาในระดบสง 4) ความคลองตวขององคกร โดยความคลองตวดงกลาวปราศจากการผกขาดอ านาจ 5) การปรบตนเองเพอลดปญหาอปสรรคในความรวมมอและพรอมในทางปฏบต

โดยสรปจะเหนไดวาปจจยส าคญทกอใหเกดความส าเรจในความรวมมอนน มดวยกนหลายปจจย แตในงานวจยชนนเลอกทจะเอาปจจยบางตวทเกยวของมาท าการศกษา ซงประกอบดวยปจจยดงตอไปน การวางแผนปฏบต การสนบสนนทรพยากร มการรวมมอกน ในการพฒนาชมชน มการตดสนใจรวมกน การยอมรบและสนบสนนความรวมมอระหวางกน การมทศนคตทดตอกน การจดโครงสรางองคกรภายใตความรวมมอ การแลกเปลยนประสบการณ มความรบผดชอบ มความกระตอรอรนในการท างานและเขารวมในทกโครงการทเกดขน การตดตอสอสาร เชน กลมมการตดตอสอสารกนอยางเปดเผยเปนประจ า

4. แนวคดเกยวกบการบรหารจดการแบบรวมมอ (Collaborative Governance)

วสนต ศรสมพงศ (2559) การบรหารจดการแบบรวมมอ เปนการบรหารจดการ

(Governance) รปแบบหนงในบรบทของการจดการภาครฐ(Public Management)(Purdy, 2012) ซงประกอบดวยแนวคดการรวมมอ (Collaboration) และการบรหารจดการโดยการรวมมอ

53

เปนกระบวนการแกไขปญหารวมกน แบบขามขอบเขตความสมพนธหลายภาคสวนอยางเปนอสระ ดวยการแลกเปลยนขอมล แบงปนทรพยากร และสนบสนนความสามารถขององคกรอน เพอด าเนนงานใหบรรลเปาหมายรวมกน

4.1 นยามการบรหารจดการแบบรวมมอ ในงานวจยน ผ วจยไดนยาม Collaborative Governance เปนภาษาไทย

วาการบรหารจดการแบบรวมมอ เนองจากเหนวาเปนค าทงายตอการท าความเขาใจมากกวา ค าอนๆ และสอดคลองกบนยามทผวจยไดสงเคราะหจากผนยามแตละราย ทไดนยามความหมายของ Collaborative Governance ในขอบเขตของการก าหนดนโยบาย (Policy Formulation) และการน านโยบายไปปฏบต (Policy Implementation) ซงการก าหนดนโยบายมความเกยวของกบ การบรหาร สวนการน านโยบายไปปฏบตมความเกยวของกบการจดการ ซงจะกลาวใหทราบ ในล าดบตอไป

นยามการบรหารจดการแบบรวมมอ มผนยามไวอยางหลากหลาย แตลวนเปนการใหความหมายในเชงนโยบาย ดวยเหตน ผ วจยจงสงเคราะหนยามตามกระบวนการนโยบาย ทประกอบไปดวยการก าหนดนโยบาย การน านโยบายไปปฏบต การประเมนผลนโยบาย (Policy Evaluation) และการจดการขอมลปอนกลบทางนโยบาย (Policy Feedback) (Parsons, 1995; Hill, 1997; Dunn, 1994; วรเดช จนทรศร, 2556; ทศพร ศรสมพนธ, 2546; ศภชย ยาวะประภาษ, 2552; สมบต ธ ารงธญวงศ, 2554; มยร อนมานราชธน, 2556; ธนยวฒน รตนสค, 2555; เรองวทย เกษสวรรณ, 2550; ปกรณ สวานช, 2552 อางถงใน วสนต ศรสมพงศ, 2559) เมอสงเคราะหนยามตามกระบวนการนโยบายแลว พบวาบางนยาม มขอบเขตครอบคลมเฉพาะการก าหนดนโยบาย ขณะทบางนยามมขอบเขตครอบคลมเฉพาะ การน านโยบายไปปฏบต สวนบางนยามมขอบเขตครอบคลมทงการก าหนดนโยบายและการน านโยบายไปปฏบต ซงนยามแตละกลม สามารถสรปใหทราบได ดงตารางตอไปน ตาราง 2 นยามการบรหารจดการแบบรวมมอ

ขอบเขตนยาม

นยาม ผนยาม

การก าหนดนโยบาย

การรวมตวกนขององคกรภาคสาธารณะ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม เพอท าการตกลงรวมกน

Donahue (2004)

54

ขอบเขตนยาม

นยาม ผนยาม

แนวทางการบรรลผลส าเรจในการบรหารงานสาธารณะอยางค มคายงขนดวยความช านาญเฉพาะทางการประหยดจากขนาด ความยดหยน และความสรางสรรคขององคกรทไมใชรฐบาล

Rosenbloom และ Gong (2013)

แนวคดเกยวกบกระบวนการมสวนรวมของพลเมอง ซ ง เ ปนเค รองมอในการเสวนาและปรกษาหารอ เพอแกไขปญหาระดบชมชน จนกลายเปนนโยบายสาธารณะ

Eppel (2013)

กระบวนการรวมมอตามหลกความเสมอภาคของ ผ มสวนรวม ซงไดรบความเปนอสระในการตดสนใจรวมกน โดยผ มสวนไดสวนเสย ทกคนมโอกาสทเสมอภาคในการตดสนใจเลอกสงทตนพงพอใจ

Robertson และ Choi (2012)

กระบวนการหาขอตกลงรวมกนของพลเมอง ดวยวธการตดสนใจรวมกน โดยมระบบทปรบตวไดอยางซบซอนในการคนพบความตองการใหม เ พ อแ ก ไข ปญหาสาธารณะ

The William and Flora Hewlett Foundation (n.d.)

การรวมกนปฏบตงานระหวางรฐบาลกบหนวยงานอน โดยอาศยความเปนภมภาคนยม ความรวมมอขาม ภาคสวน เครอขายบรการสาธารณะ การสรางฉนทามต และขอตกลงสาธารณะ

Morse และ Stephens (2012)

การทกลมของหนสวนจากหลายภาคสวนทพงพาอาศยกน ไดรวมกนพฒนาและน านโยบายไปปฏบตภายใตปญหาหรอสถานการณเฉพาะหนาทซบซอน

Choi และ Robertson (2013)

กระบวนการทองถนทประสานงานดวยทรพยากร ความคดและแรงงาน ขามภาคสวนของตวแสดง

Rich & Stoker (2014)

การบรหารจดการทหนวยงานภาครฐ มสวนรวมโดยตรง Ansell และ Gash

55

ขอบเขตนยาม

นยาม ผนยาม

กบผ มสวนไดสวนเสยทไมใช รฐ ดวยกระบวนการตดสนใจรวมกน โดยมแบบแผนทมงเนนฉนทามต และการปรกษาหารอ เพอน านโยบายไปปฏบต รวมทง จ ด ก า ร แ ผ น ง า น แ ล ะ ป ร ะ โ ย ช น ส า ธ า ร ณ ะ ตามหลกเกณฑ 6 ประการ คอ 1) การประชมแสดงความคดเหน ซงเ รมตนโดยหนวยงานหรอสถาบนภาครฐ

(2007)

2) ผ มสวนเกยวของทไมใชรฐเปนผ มสวนรวมในทประชมแสดงความคดเหน 3) ผ มสวนรวมจะมสวนรวมโดยตรงในการตดสนใจ ไมใชเปนการพจารณาโดยหนวยงานภาครฐเพยงฝายเดยว 4) การประชมแสดงความคดเหนมการจดองคกรอยางเปนทางการและเปนการประชมรวมกน 5) มวตถประสงคการประชมแสดงความคดเหนเพอตดสนใจโดยฉนทามต และ 6) จดมงเนนของการรวมมอเปนเรองของนโยบายสาธารณะและการจดการสาธารณะกระบวนการรวมมอตามหลกความเสมอภาคของผ มสวนรวม ไดรบความเปนอสระในการตดสนใจรวมกน โดยผ มสวนไดสวนเสย ทกคนมโอกาสทเสมอภาคในการตดสนใจเลอกสงทตนพงพอใจ

Robertson และ Choi (2012)

กระบวนการและโครงสรางการตดสนใจและการจดการนโยบายสาธารณะรวมกบประชาชนขามขอบเขตของหนวยงานสาธารณะเชงโครงสราง ขามระดบของรฐบาล ภาคสาธารณะ ภาคเอกชนและภาคพลเมอง จนเกด ผลส าเรจตามเปาหมายสาธารณะ

Emerson et al. (2011)

แนวทางก าหนดกจกรรมการรวมมอและน าไปปฏบต บนพนฐานฉนทามต และการรวมกนผลตระหวาง ผ มสวนไดสวนเสยทเกยวของ

Buuren et al. (2012)

56

ขอบเขตนยาม

นยาม ผนยาม

การบรหารจดการทสนบสนนความพยายามรวมกนของรฐ กบผ มสวนไดสวนเสยทไมใชรฐ ในการท างานรวมกนภายใตปญหาทซบซอน ดวยการตดสนใจหรอการปฏบตรวมกน

Agbodzakey (2012)

การรบผดชอบตอความลมเหลวของกลไกการจดสรรทรพยากร การก าหนดและการบงคบใชหลกประกนประสทธภาพของบรการสาธารณะแบบดงเดม

Zadek (2006)

การบรหารจดการแบบรวมมอตามนยามในขอบเขตความหมายของการก าหนด

นโยบาย หมายถง กระบวนการรวมมอเพอหาขอตกลงรวมกนในการแกไขปญหาระหวางองคกรภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาสงคม ดวยความช านาญเฉพาะทาง การประหยดจากขนาด ความยดหยน ความสรางสรรค และความเปนอสระในการตดสนใจรวมกนขององคกรทไมใชรฐบาล ขณะทการบรหารจดการแบบรวมมอตามนยามในขอบเขตความหมายของการน านโยบายไปปฏบต หมายถง การรวมกนพฒนาและน านโยบายไปปฏบตระหวางรฐบาลกบหนวยงานอน ดวยความเปนภมภาคนยม ความรวมมอขามภาคสวนเครอขายบรการสาธารณะ การสราง ฉนทามต (Consensus) ขอตกลงสาธารณะและการประสานงาน (Coordinates) ขามภาคสวน สวนการบรหารจดการแบบรวมมอตามนยามในขอบเขตความหมายทครอบคลมทงการก าหนดนโยบายและการน านโยบายไปปฏบต หมายถง การตดสนใจและน านโยบายไปปฏบต เพอแกปญหารวมกนระหวางหนวยงานภาคสาธารณะกบผ มสวนไดสวนเสยทไมใชรฐขามขอบเขตของหนวยงานสาธารณะเชงโครงสราง ขามระดบของรฐบาล ภาคสาธารณะ ภาคเอกชน และภาคพลเมอง แทนกลไกการจดสรรทรพยากร และการใชหลกประกนประสทธภาพของบรการสาธารณะแบบดงเดมทลมเหลว เพอใหประสบความส าเรจตามเปาหมายสาธารณะ นอกจากน การบรหารจดการแบบรวมมอ ยงมนยามคลายกบบรรษทนยม (Corporatism) การบรหารจดการรวมกน (Associational Governance) เครอขายนโยบาย (Policy Network) และความเปนห นสวนระหวางภาครฐกบภาคเอกชน (Public-Private Partnership; PPP) โดยมประเดนทคลายกบบรรษทนยมในเรองของการรวมกลมระหวางกลมแรงงาน กลมทนและภาครฐ ซงเปนตวแทนของผ

57

มสวนไดสวนเสยเพอเจรจาตกลงทางการเมอง รวมถงผลผลตทางนโยบายสาธารณะ (Molina & Rhodes, 2002; Schmitter, 1974 อางถงใน วสนต ศรสมพงศ, 2559) แตบรรษทนยมมระบบผกขาดความเปนตวแทน ซงการบรหารจดการแบบรวมมอจะไมมระบบผกขาดดงกลาว สวนประเดนทคลายกบการบรหารจดการรวมกน คอ ความรวมมอทางการบรหารจดการ แตการบรหารจดการรวมกนเปนการรวมตวอยางเปนทางการ สวนการบรหารจดการแบบรวมมอเปนการรวมตวอยางไมเปนทางการ ส าหรบประเดนทคลายกบเครอขายนโยบาย คอ การรวมด าเนนงานระหวางภาครฐกบภาคสงคม การปรกษาหารอ (Deliberative) หรอตดสนใจภายในเครอขายและอธบายความสมพนธระหวางหนวยงานภาครฐกบผ มสวนไดสวนเสยทไมใชรฐ แตเครอขายนโยบายจะไมมความชดเจน ในรปแบบการรวมตวเปนกระบวนการพหภาค โดยเปนเพยงการเจรจาเพอคลคลายปญหาหรอกรณพพาทเทานน ขณะทการบรหารจดการแบบรวมมอมความชดเจนในรปแบบการรวมตวเปนกระบวนการพหภาค รวมทงการตดสนใจทมงฉนทามตและประเดนทคลายกบความเปนหนสวนระหวางภาครฐกบภาคเอกชน คอ การรวมปฏบตงานระหวางภาครฐและภาคธรกจเอกชน แตความเปนห นสวนระหวางภาครฐและภาคเอกชน มงบรรล การประสานงานมากกวาการบรรลฉนทามต สวนการบรหารจดการแบบรวมมอ มงการบรรล ฉนทามต นอกจากแนวคดทมนยามคลายกนแลว ยงมแนวคดทนยมใชแทนกน ไดแก การจดการ แบบมสวนรวม (Participative Management; PM) การก าหนดนโยบายแบบปฏสมพนธ (Interactive Policy Making; IPM) การบรหารจดการผ มสวนไดสวนเสย (Stakeholder Governance) การจดการแบบรวมมอ (Collaborative Management) (Ansell & Gash, 2007) การจดการภาครฐแบบรวมมอ (Collaborative Public Management) และการบรหารจดการสาธารณะแนวใหม (New Public Governance) หรอการบรหารจดการแนวใหม(New Governance) ดงนน การบรหารจดการแบบรวมมอ จงหมายถง การรวมกนก าหนดขอตกลงและปฏบตตามขอตกลง เพอแกไขปญหารวมกนระหวางภาครฐกบผ มสวนไดสวนเสยทไมใชรฐ ขามขอบเขตความสมพนธทางโครงสรางองคกรภาครฐ ภาคสาธารณะ ภาคเอกชนและ ภาคพลเมอง ทงน ความเขาใจนยามการบรหารจดการแบบรวมมอ เปนเพยงความเขาใจพนฐานทน า ไ ป ส ค ว า ม เ ข า ใ จ ส า ร ะ ส า คญ ข อ ง ต ว แ บบก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร แบบ ร ว ม ม อ (Model of Collaborative Governance) ของ (Chris Ansell และ Alison Gash 2007 อางถงใน วสนตศรสมพงศ, 2559) ซงงานวจยหลายชนไดน าไปประยกตและพฒนา เพอใชเปนแนวทางศกษาการบรหารจดการแบบรวมมอ

58

4.2 ตวแบบการบรหารจดการแบบรวมมอ Chris Ansell และ Alison Gash (2007 อางถงใน วสนต ศรสมพงศ, 2559)

ไดสรางตวแบบการบรหารจดการแบบรวมมอดวยวธการวจยเอกสาร (Documentary Research) จากวรรณกรรมการบรหารจดการแบบรวมมอในทางปฏบตหลายชน เพอท าการวเคราะหแบบเมทา (Meta-Analysis) ผานกระบวนการค านวณความสอดคลองแบบตอเนอง (Successive Approximation) จนไดตวแบบการบรหารจดการแบบรวมมอ โดยสามารถสรปสาระส าคญของตวแบบได ดงภาพประกอบท 3 ตอไปน

ตวแบบการบรหารจดการแบบรวมมอของ Chris Ansell และ Alison Gash

(2007 อางถงใน วสนต ศรสมพงศ, 2559) ท าใหทราบวาการบรหารจดการแบบรวมมอเกด

ภาพประกอบ 3 ตวแบบการบรหารจดการแบบรวมมอ

ทมา: Chris Ansell และ Alison Gash (2007 อางถงใน วสนต ศรสมพงศ, 2559)

ภาวะผน าแบบอ านวยความสะดวก

(รวมถงการมอบอ านาจ) สงผลให

กระบวนการรวมมอ

การสรางความไววางใจ ความผกพนตอกระบวนการ

- การยอมรบรวมกนถงการพงพา

อาศย

- แบงปนความเปนเจาของ

กระบวนการ

- ยนยอมใหคนหาผลประโยชน

รวม

การเสวนาแบบเผชญหนา

- การเจรจาตอรองทยตธรรม

การออกแบบสถาบน

- การมสวนรวมของทกฝาย

- ความเฉพาะตวของการอภปราย

- หลกเกณฑพนฐานทชดเจน

- ความโปรงใสของกระบวนการ

ผลลพธ

เงอนไขการเรมตน

ความไมสมดลทาง

อ านาจ/ทรพยากร

การจงใจใหเกด

การมสวนรวม

ผลลพธกอนสนสดการ

ด าเนนงาน

- ความส าเรจกอนสนสด

การปฏบตงาน

- แผนกลยทธ

- การคนพบความจรงรวมกน

ประวตความขดแยง และความรวมมอ (ระดบความไววาง

แรกเรม)

ความเขาใจรวมกน

- พนธกจทเขาใจงาย

- ระบปญหารวมกน

- การเปนหนงเดยวของคานยม

59

จากเ ง อนไขการเ รมตน ประกอบก บภาวะผน าแบบอ านวยความสะดวก (Facilitative Leadership) และการออกแบบสถาบน (Institutional Design) จนเกดกระบวนการรวมมอ และน าไปสการเกดผลลพธ (Outcome) โดยสาระส าคญขององคประกอบแตละสวน สามารถสรปได ดงน

4.2.1 เงอนไขการเรมตน จดเรมตนของกระบวนรวมมอ มาจากเงอนไขการเรมตนกระบวนการรวมมอ ซงประกอบดวย ความไมสมดลทางอ านาจหรอทรพยากร การจงใจใหเกดการมสวนรวมและประวตความขดแยงและความรวมมอ ซงอธบายได ดงน

4.2.2 ความไมสมดลทางอ านาจหรอทรพยากร เปนปญหาโดยทวไประหวาง ผ มสวนไดสวนเสย ในการบรหารจดการแบบรวมมอ ซงจะน าไปสการรวมมอเพอปรบความสมดลทางอ านาจหรอทรพยากร แมวาผ มสวนไดสวนเสยบางรายจะไมมความสามารถ องคกร สถานภาพ และทรพยากรส าหรบการรวมมอ หรออาจจะมแตมไมเทาเทยมกบผ มสวนไดสวนเสยรายอนกตาม ผมสวนไดสวนเสยทไดเปรยบจะเปนฝายด าเนนการปรบความสมดลทางอ านาจหรอทรพยากร อยางไรกตาม ยงคงพบวาปญหาของการปรบสมดลทางอ านาจหรอทรพยากรระหวาง ผ มสวนไดสวนเสยอย เนองจากผ มสวนไดสวนเสยรายส าคญ (ผ มสวนไดสวนเสยทมสวนเกยวของอยางมาก) ไมมโครงสรางพนฐานขององคกรทรองรบการเปนตวแทนในกระบวนการบรหารจดการแบบรวมมอและผ มสวนไดสวนเสยบางราย ไมมทกษะและความเชยวชาญในการอภปรายปญหาทางเทคนคขนสง อกทงยงไมมเวลา ก าลงความสามารถหรอเสรภาพในการเขารวมกระบวนการรวมมอในเวลาอนเรงรดได จนมผ เสนอใหมกลยทธการมอบอ านาจ (Empower) ใหแกผ มสวนไดสวนเสยทเสยเปรยบหรอเปนตวแทนไดไมสมบรณเพอแกไขปญหาดงกลาว

4.2.3 การจงใจใหเกดการมสวนรวม เกดขนจากความไมสมดลทางอ านาจหรอทรพยากร และประวตความขดแยงและความรวมมอ ซงเปนการสรางการมสวนรวมในลกษณะสมครใจและความพรอมทางสถาบน (Institutional Readiness) ซงมความส าคญตอการจงใจใหผมสวนไดสวนเสยรวมกนบรหารจดการ โดยมหนวยงานภาครฐเปนผสนบสนน ประกอบกบความคาดหวงของผ มสวนไดสวนเสยในผลทจะไดรบจากกระบวนการรวมมอและความไมสมดลทางอ านาจและทรพยากรระหวางผ มสวนไดสวนเสย

เปนสงจงใจใหเกดการมสวนรวมในกระบวนการรวมมอ แตกไมไดเปนเชนนเสมอไป เนองจากผ เขารวมซงไดรบต าแหนงทมอ านาจ อาจเหนวาตนไมจ าเปนตองมขอผกพนในการรวมมอ แรงจงใจในการมสวนรวมจะเพมขนเมอมการประชมทส าคญ ซงผ มสวนไดสวนเสยเหนวา การมสวนรวมในการคด การแสดงออกและก าหนดผลบงคบของนโยบาย มความสมพนธโดยตรง

60

กบตนและมผลตอการบรรลเปาหมายของตน สวนการลดลงของแรงจงใจ ในการมสวนรวมจะลดลงเมอผ มสวนไดสวนเสยทราบวาตนมสวนเกยวของเพยงแคเสนอแนะหรอมสวนรวมในทางพธการเทานน และลดลงเมอสามารถบรรลเปาหมายสวนบคคลหรอพบทางเลอกอน ดงนน จงตองมการก าหนดแนวทางการบรหารจดการแบบรวมมอทเปนค าสงศาลหรอสภานตบญญต เพอใหผ มสวนไดสวนเสยมขอผกมดสงและท าใหการมสวนรวมมลกษณะสมครใจอยางมแบบแผน แตค าสงดงกลาวจะเปนอปสรรคในการบรรลเปาหมายสวนบคคลของผ มสวนไดสวนเสย ซงอาจท าให ผ มสวนไดสวนเสยเกดความไมพอใจและเรยกรองใหมทชมนมอสระเพอบรรลเปาหมายของตนเพยงฝายเดยว

4.2.4 ประวตความขดแยงและความรวมมอ เปนความขดแยงและความรวมมอระหวางผ มสวนไดสวนเสยในอดตทเกดจากการถกเถยงกน เพอแกไขปญหาการหยดชะงกของนโยบาย ความขดแยงดงกลาวจงเปนสงทสนบสนนใหเกดการรวมมอ แตอาจจะท าให ความไววางใจและความผกพนอยในระดบต า หากไมมวธการจดการความขดแยงใหกลายเปนความรวมมอ กจะน าไปสวงจรแหงปญหาของความระแวง ความไมไววางใจ และการเกดภาพพจนเชงลบ ในทางกลบกน หากมวธการจดการความขดแยงใหกลายเปนความรวมมอ กจะท าใหเกดวงจรแหงความรงเรองของการรวมมอ

4.3 ภาวะผน าแบบอ านวยความสะดวก ภาวะผ น าแบบอ านวยความสะดวก ส าคญตอการน าผ มสวนไดสวนเสย

ใหมารวมตวกน ดวยการแทรกแซงทมความเปนกลาง ใหผ มสวนไดสวนเสยสามารถรวมมอไดโดยตรงและอ านวยความสะดวกในการสรางฉนทามตทเกดจากผ มสวนไดสวนเสยเอง รวมทงใหความส าคญกบสทธการแสดงความคดเหน กระตนการสรางสรรคแนวคดและความเขาใจรปแบบใหมจากการสงเคราะหความรของกลมทหลากหลาย ผ น าตองมทกษะ 4 ประการ ไดแก การสงเสรมและจงใจใหเกดการมสวนรวมอยางกวางขวาง การมอทธพลและความสามารถในการควบคมอยางกวางขวาง การก ากบดแลความเปนพลวตรของกลมผ ใหผลผลตและการขยายขอบเขตของกระบวนการรวมมอ หากมการจงใจใหเกดการมสวนรวมนอยและเกดความไมสมดล ทางอ านาจและทรพยากรสง ผน าจะตองมคณลกษณะเปนคนกลางทสตยซอ (Honest Broker) เพอเขาแทรกแซงและมอบอ านาจใหแกผ มสวนไดสวนเสยทเสยเปรยบและหากมความขดแยงในระดบสง จะตองอาศยคนกลางจากภายนอก และถาหากมการแบงสรรอ านาจทไมเทาเทยมกนอยางมากหรอมการจงใจใหเกดการมสวนรวมในระดบต าหรอไมเทาเทยมกน จะตองอาศยผน า

61

โดยก าเนด (Organic Leader) ทไดรบการยอมรบและไววางใจจากผ มสวนไดสวนเสยตงแตแรกเรมกระบวนการเพอใหกระบวนการรวมมอเกดผลส าเรจ (วสนต ศรสมพงศ, 2559)

4.4 การออกแบบสถาบน การออกแบบสถาบน เพอใหเกดกระบวนการรวมมอ เปนการออกแบบองคกรให

มลกษณะทเออตอการมสวนรวมของทกฝาย มความเฉพาะตวของการอภปราย มหลกเกณฑพนฐานทชดเจนและมความโปรงใสของกระบวนการ โดยลกษณะความเปนสถาบนทเออตอการมสวนรวมของทกฝาย ตองมการเปดโอกาสอยางเปนธรรมในการมสวนรวมและสามารถพฒนาไปสความผกพนตอระบวนการได ดวยการสรางการมสวนรวมในขอบเขตทกวางขวาง เพอใหผมสวนไดสวนเสยทไดรบผลกระทบเชงลบ ไดมโอกาสรวมระบปญหาใหสมบรณยงขน นอกจากน ยงตองมการพจารณาผ มสวนไดสวนเสยทจะเขามามสวนรวม เนองจากผ มสวนไดสวนเสยบางราย อาจเปนสาเหตส าคญทท าใหการมสวนรวมเกดความลมเหลวได สวนลกษณะความเฉพาะตวของการอภปราย เปนการอภปรายภายใตระ เบ ยบวาระการประช ม ซ งก าหนดข นตาม ความประสงคของผ มสวนไดสวนเสย สวนลกษณะของหลกเกณฑพนฐานทชดเจนและ ความโปรงใสของกระบวนการ เกยวของกบความเปนธรรมและความไววางใจตอผมสวนไดสวนเสยเนองจากผมสวนไดสวนเสยสวนใหญทเขาสกระบวนการรวมมอ ตางกงวลตอความ ไมเสมอภาค อ านาจของผ มสวนไดสวนเสยรายอนและความเปนไปไดในการปรบสถานะระหวาง ผ มสวนไดสวนเสยทเหมาะสม จงตองมการก าหนดหลกเกณฑพนฐานใหมความชดเจนในเรองความยตธรรม ความเสมอภาคและการเปดกวางทางโอกาส รวมทงตองสรางความโปรงใสของกระบวนการใหผ มสวนไดสวนเสยเหนขอเทจจรงในการเจรจาตอรองสาธารณะ และไมไดเปนกระบวนการรวมมอทถกดดแปลงมาจากขอสญญาทางธรกจเอกชน สงส าคญอกประการหนงในการออกแบบสถาบน คอ การก าหนดเวลาสนสดของการออกแบบสถาบน เนองจากความรวมมอเกดขนอยางไมมทสนสด ท าใหการก าหนดเวลาสนสดของการออกแบบสถาบนไมมหลกเกณฑ ทแนนอน แตถาตองการก าหนดหลกเกณฑทแนนอน จะตองใชความระมดระวงในการก าหนด เนองจากการก าหนดเวลาสนสดของการออกแบบสถาบนเปนการลดความตอเนองและลดแรงจงใจใหเกดความรวมมอในระยะยาว (วสนต ศรสมพงศ, 2559)

4.5 กระบวนการรวมมอ องคประกอบของกระบวนการรวมมอ ประกอบดวย การเสวนา แบบเผชญหนา

(Face-to-Face Dialogue) การสรางความไววางใจ (Trust Building) ความผกพนตอกระบวนการ

62

ความเขาใจรวมกน (Shared Understanding) และผลลพธกอนสนสดการด าเนนงาน (Intermediate Outcomes) ซงสามารถอธบายได ดงน

4.5.1 การเสวนาแบบเผชญหนาเปนการสอสารกนอยางใกลชดระหวาง ผ มสวนไดสวนเสย เพอใหเกดฉนทามต ถอเปนหวใจส าคญตอกระบวนการสรางความไววางใจ การยอมรบซงกนและกน ความเขาใจรวมกน และความผกพนตอกระบวนการ อกทง ยงชวยปรบระดบการตดตอสอสารใหเปนการสอสารในระดบงาย อยางไรกตาม การเสวนาแบบเผชญหนาอาจเปนการเพมความขดแยงและการไมเคารพซงกนและกนไดเชนกน ดงนนจงตองก าหนดการเสวนาแบบเผชญหนาใหมลกษณะเปนการเจรจาตอรองทยตธรรมตอผ มสวนไดสวนเสย และตองระมดระวงการเกดความขดแยงและการไมเคารพซงกนและกน

4.5.2 ก า ร ส ร า ง ค ว าม ไ ว ว า ง ใ จ ต อ ง อ า ศย ผ น า แบบ ร วม ม อ (Collaborative Leader) ในการสรางความไววางใจระหวางผ มสวนไดสวนเสยทมความขดแยงกนในอดต และตองด าเนนการกอนการปรบความสมพนธระหวางผ มสวนไดสวนเสย ทงนการด าเนนการสรางความไววางใจไมไดเปนการด าเนนการในอกชวงหนง ตางหางจากชวงการเจรจาตอรองและการเสวนา แตตองด าเนนการระหวางทก าลงเจรจาตอรองและเสวนา ซงจ าเปนตองใชระยะเวลานานเพอสรางความผกพนจนบรรลผลลพธของการรวมมอ และถาหากผ มสวนได สวนเสยมความขดแยงกนในอดตอยในระดบสง ผก าหนดนโยบายหรอผ มสวนไดสวนเสยตองมการปรบงบประมาณและเวลาใหเทาเทยมกน หากไมสามารถปรบงบประมาณและเวลาให เทาเทยมกนได กไมควรเรมด าเนนกลยทธการรวมมอ

4.5.3 ความผกพนตอกระบวนการ บางครงเรยกวาความเปนเจาของกระบวนการ เปนความสมพนธระหวางผ มสวนไดสวนเสยกบกระบวนการรวมมอซงเปนแรงจงใจใหผมสวนไดสวนเสยเขารวมกระบวนการ รวมมอหรอเปนการแบงปนความรบผดชอบระหวาง ผ มสวนไดสวนเสย และเปนการปองกนการเกดความไมสมดลทางอ านาจหรอการเกดความคดเหนทตางกนเกยวกบผ รเรมกระบวนการ ดวยการพฒนาการเจรจาตอรองใหมความยตธรรมในผลประโยชนรวมกน และบรรลผลลพธทางนโยบายทนาพอใจ ซงตองอาศยความสมครใจตงแตเรมแรกจากผ มสวนไดสวนเสย ตลอดจนความไววางใจ ความใกลชด ความยตธรรม และ ความโปรงใสในกระบวนการ ขณะเดยวกนตองระมดระวงความลมเหลวทอาจเกดจากความเปนพลวตรของการเจรจาตอรอง ซงท าใหเกดขอตกลงทไมคาดหวงกลายเปนแรงกดดนทผ มสวนไดสวนเสยตองปรบตว โดยไมสามารถท าตามขอตกลงไดอยางสมบรณ

63

4.5.4 ความเขาใจรวมกนเปนการยอมรบหรอตระหนกถงการก าหนดปญหารวมกนวาจะตองรวมกนน าความรของผ มสวนไดสวนเสยแตละราย ใชในการก าหนดประเดนปญหา ซงมสวนท าใหเกดกระบวนการเรยนรรวมกน

4.5.5 ผลลพธกอนสนสดการด าเนนงาน เกดผลขนเมอผลประโยชนและความไดเปรยบในการรวมมอ รวมถงความส าเรจกอนสนสดการปฏบตงาน (Small Wins) แผนกลยทธและการคนพบความจรงรวมกน ไดเกดผลอยางเปนรปธรรม ซงผลลพธกอนสนสด การด าเนนงานอาจถอไดวาเปนผลผลตทสมผสได ทอยในกระบวนการรวมมอ ซงมความส าคญในการสงเสรมการสรางแรงผลกดนทน าไปสความส าเรจของการรวมมอ ทงนหากผ มสวนไดสวนเสยหรอผ ก าหนดนโยบายไมสามารถคาดการณการเกดความส าเรจกอนสนสดการปฏบต งานได กไมควรเรมด าเนนการตามแนวทางการรวมมอ และหากผ มสวนไดสวนเสยมเปาหมายเพอตนเองมากกวาผลลพธกอนสนสดการด าเนนงาน จะท าใหไมสามารถสรางความไววางใจดวยความส าเรจกอนสนสดการปฏบตงานได แตสามารถสรางความไววางใจดวยการรวมกน คนหาคานยมรวมของการรวมมอ (วสนต ศรสมพงศ, 2559)

5. การบรหารจดการแบบมสวนรวม

การบรหารแบบมสวนรวม (Participative Management) มนกวชาการไดให

ความหมายทแตกตางกนไวหลายประการ ดงน ท านอง ภเกดพมพ (2551) กลาววา การบรหารแบบมสวนรวม เปนการท างาน

รวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค ทงนขนอยกบสภาพความคด ความเชอและความยดมนของแตละบคคลแตละหนวยงาน แตละองคกร อกทงยงขนอยกบกาลเวลาแตละยคแตละสมย

ธรรมรส โชตกญชร (2544 อางถงในธรพงษ สารแสน, 2557) กลาววา การบรหารโดยการมสวนรวมมลกษณะทส าคญเกยวกบเรองตอไปน

1. เปนกระบวนการของการใหผใตบงคบบญชามสวนเกยวของในการตดสนใจ 2. เปนการมสวนรวมอยางแขงขนของบคคล 3. ใชความคดสรางสรรคและความเชยวชาญในการแกปญหาของการบรหาร 4. การบรหารโดยใชการมสวนรวมตงอยบนพนฐานของแนวคดของการแบงหนาท

ทผบรหารแบงอ านาจใหผใตบงคบบญชา 5. ตองใหผ ใตบงคบบญชามสวนเกยวของอยางแทจรงในกระบวนการตดสนใจของ

องคกรไมใชเพยงแตหวงใย

64

ประพนธพงศ ชณพงษ (2551 อางถงใน ปยฉตร ทองแพง, 2557) กลาววา การบรหารแบบมสวนรวม เปนผลมาจากการเหนพองตองกนในเรองของความตองการ ความเหนพองตองกนนนจะมมากพอ จนเกดความคดรเรมโครงการเพอการปฏบตการนน และเหตผลทคนรวมปฏบตการไดจะตองตระหนกวาการปฏบตการทงหมดโดยกลมหรอในนามของกลม ดงนนองคกรจะตองเปนเสมอนตวทท าใหการปฏบตการบรรลถงความเปลยนแปลงทตองการ

สถต กองค า (2543 อางถงใน ธรพงษ สารแสน, 2557) กลาววา การเขามามสวนรวมในการบรหารเปนการทบคคลและกลมมความรบผดชอบและความผกพนทางใจ เพอความส าเรจของเปาหมายตางๆ ถาหากไดมสวนรวมสรางสรรคขนมาดวยตนเอง ไมวาจะเปนหลกการหรอวธการยอมมคณคาแกกระบวนการพฒนาทงสน

สมยศ นาวการ (2545 อางถงใน ธรพงษ สารแสน, 2557) กลาววา การบรหารแบบมสวนรวม คอ กระบวนการของการใหผอยใตบงคบบญชามสวนเกยวของในกระบวนการตดสนใจ การบรหารแบบมสวนรวมเนนการมสวนเกยวของอยางแขงขนของบคคล การบรหาร แบบมสวนรวมใชความคดสรางสรรคและความเชยวชาญของพวกเขาในการแกปญหาของ การบรหารทส าคญ การบรหารแบบมสวนรวมอยบนพนฐานของแนวความคดของอ านาจหนาท ทถอวาผบรหารแบงอ านาจหนาทการบรหารของพวกเขาใหเขากบผอยใตบงคบบญชาของพวกเขา ประการสดทายการบรหารแบบมสวนรวมตองการใหผ อยใตบงคบบญชามสวนเกยวของ อยางแทจรงในกระบวนการตดสนใจทส าคญ ไมใชเพยงแตสมผสปญหาหรอแสดงความหวงใย

จากความหมายทกลาวมาขางตน สรปไดวาการบรหารแบบมสวนรวม (Participative Management) เปนกระบวนการทกลมคนหรอกลมประชาชนไดมสวนเกยวของในการท างานรวมกน รวมแสดงความเหนคดเหนพองตองกนในเรองของความตองการและทศทางการเปลยนแปลง สวนรวมในการใชความคดสรางสรรคและความเชยวชาญในการปฏบตงานเพอใหบรรลวตถประสงคหรอแกไขปญหาตางๆ ทอาจเกดขนจากการบรหารงานในภาครฐ การด าเนนการบรหารจดการแบบมสวนรวมในระดบชมชนของงานวจยน เปนการเนนในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมวาจะมวธการอยางไรบาง ในการทจะแกไขปญหาทเกดขนโดยมการบรหารจดการทดนแบบมสวนรวมอยางเหมาะสมใหเกดประโยชนอยางคมคามากทสด

6. แนวคดเรองทดนของรฐ ทดนสาธารณประโยชน

6.1 ความหมายของทดน

65

ทดนหมายถง พนดนทวๆ ไปบนพนผวโลก และไมวาทดนนนจะเปนทดนชนดใด จะอยเหนอหรอใตน ากถอเปนทดนทงสน "ทดน" นอกจากจะหมายถง ทดนบนบก อนไดแกพนดนทวๆ ไปและภเขาแลว ยงรวมไปถงดนทอยใตผวน าตนๆ ดวย เชน ทดนทอยในหวย หนอง คลอง บง ตางๆ (วนดา พรไพบลย, 2552)

6.2 ประเภทของทดน ทดนในประเทศไทยนน แบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ทดนของเอกชน และ

ทดนของรฐ โดยทดนของเอกชนนน ไดแก ทดนทประชาชนมกรรมสทธหรอสทธครอบครองโดยชอบดวยกฎหมาย และทางราชการออกเอกสารสทธใหตามประมวลกฎหมายทดน ในรปของโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน (น.ส.3 , น.ส.3 ก) สวนทดนของรฐนน ไดแก ทดนทรฐเปนเจาของ ซงมหลายประเภท แตละประเภทกจะมกฎหมายเฉพาะใหอ านาจในการดแลรกษา เชน

1. ทปาไม เปนไปตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ.2507 มกรมปาไม เปนผ มอ านาจดแล

2. อทยานแหงชาต เปนไปตามพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ.2504 มกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช เปนผ มอ านาจดแล

3. ทแมน า เปนไปตามพระราชบญญตการเดนเรอในนานน าไทย พ.ศ.2546 มกรมขนสงทางน าและพาณชยนาวเปนผ มอ านาจดแล

4. ททางหลวง เปนไปตามพระราชบญญตทางหลวง พ.ศ.2535 มกรมทางหลวง เปนผ มอ านาจดแล

5. ทราชพสด เปนไปตามพระราชบญญตทราชพสด พ.ศ.2518 มกรมธนารกษ เปนผ มอ านาจดแล

6. ท ส.ป.ก. เปนไปตามพระราชบญญตการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม พ.ศ.2518 ม ส.ป.ก. เปนผ มอ านาจดแล

7. ทนคมสรางตนเอง เปนไปตามพระราชบญญตจดทดนเพอการครองชพ พ.ศ.2511 มกรมพฒนาสงคมและสวสดการ เปนผ มอ านาจดแล

8. ทสาธารณประโยชน เปนไปตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พ.ศ.2457 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท ฉบบท 11 (พ.ศ.2551) มนายอ าเภอรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน เปนผ มอ านาจดแล

66

9. ท ด น รก ร า ง ว า ง เปล า เ ป น ไปตามประมวลก ฎหมาย ท ดน โดย มกระทรวงมหาดไทยและองคกรปกครองสวนทองถน เปนผ มอ านาจดแล เปนตน

จะเหนไดวาทดนของรฐทอยในความรบผดชอบของกระทรวงมหาดไทย โดยม 2 ประเภท ไดแก ทดนรกรางวางเปลาและทดนสาธารณสมบตของแผนดนส าหรบประชาชนใชประโยชนรวมกนหรอทสาธารณประโยชน โดย

1. ทดนรกรางวางเปลา ไดแก ทดนของรฐทมไดมบคคลใดมสทธครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายและตองมการสงวนหรอหวงหามไวเพอสาธารณประโยชน หรอใชประโยชนรวมกน เชน ทเขาภเขา ปรมณฑลเขา ภเขา 40 เมตร ทดนทมพระราชกฤษฎกาหวงหามไวตามพระราชบญญตวาดวยการหวงหามทดนรกรางวางเปลาอน เปนสาธารณสมบตของแผนดน พ.ศ.2478 ทดนทจดหาผลประโยชนตามมาตรา 10 หรอ 11 แหงประมวลกฎหมายทดน ทดนทจดใหสมปทานตามมาตรา 12 แหงประมวลกฎหมายทดน เปนตน

2. ทดนส าหรบพลเมองใชรวมกน หรอทเรยกวา “ทสาธารณประโยชน” นนเอง เชน ประชาชนสวนใหญใชวว ควาย ท าการเกษตร จงไดมการกนพนทไวส าหรบใหประชาชนน าวว ควายไปเลยง หรอเดมไมมเมร กจะกนพนทไวเปนทปาชาสาหรบเผาหรอฝงศพ หรอล าคลอง บง ทางสาธารณะ ทเกดขนตามธรรมชาต เปนตน การทจะพจารณาวาทดนดงกลาว เปน ทสาธารณประโยชนหรอไมนน ตองพจารณาจากการเกดของทดนสาธารณประโยชนนน โดยแยกเปน 4 ประการ

(1) เกดขนกอน ปพ.ศ.2478 ชวงนไมมก าหนดรปแบบไว อาจเปนการสงวน หวงหามโดยพระบรมราชโองการ ผวาการมณฑล สมหเทศาภบาล กรมการอ าเภอ ก านน เปนตน

(2) เกดขนชวงระหวาง ปพ.ศ.2478 – พ.ศ.2497 ในชวงนมพระราชบญญตวาดวยการหวงหามทดนรกรางวางเปลาอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน พ.ศ.2478 ใชบงคบการสงวนหวงหาม ตองออกเปนพระราชกฤษฎกาเทานน

(3) เกดขนหลง ปพ.ศ.2497 จนถงปจจบน ชวงนมประมวลกฎหมายทดน ใชบงคบการด าเนนการสงวนหวงหามจะตองด าเนนการตามประมวลกฎหมายทดน โดยความเหนชอบของคณะกรรมการจดทดนแหงชาตกอน

การจะดวามการสงวนหวงหามโดยชอบดวยกฎหมายหรอไมนน สามารถดจากทะเบยนทสาธารณประโยชน โดยทะเบยนดงกลาวจะเกบไวททวาการอ าเภอและทส านกงานทดนทองท ซงในทะเบยนทสาธารณประโยชน จะระบผ หวงหาม วน เดอน ป ทหวงหามและวตถประสงคในการหวงหามไว

67

แตอยางไรกด ถงแมวาจะไมปรากฏวามการสงวนหวงหามไว หรอไมมการขนทะเบยนทสาธารณะไว กไมไดหมายความวา ทดนนนจะไมเปนทสาธารณประโยชน ทสาธารณประโยชนอาจเกดขนโดยเหตประการอนๆ ไดดงน

1. เกดขนโดยสภาพธรรมชาต เชน แมน า คลอง หวย หนอง บง ซงประชาชนสามารถใชประโยชนรวมกนได

2. เกดขนโดยการใชรวมกนของราษฎร เชน เดมเปนทรกรางวางเปลา ตอมาราษฎรน าวว ควาย เขาไปเลยงจนกลายเปนทสาธารณประโยชน เปนตน

3. เกดขนโดยการอทศ ม 2 กรณ 3.1 อทศโดยตรง เชน ท าหนงสอ หรอจดทะเบยนในโฉนด ยกใหเปนท

สาธารณะ 3.2 อทศโดยปรยาย เชน เจาของทดนยนยอมใหประชาชนทวไปเดนโดย

ไมมการโตแยงเปนเวลานาน กเปนการอทศโดยปรยายเปนทางสาธารณะแลว ดงนน ในการพจารณาวาทดนแปลงใดเปนทสาธารณประโยชนหรอไม จะตอง

พจารณาวาเกดขนเมอใด อยางไร การทเราจะทราบขอมลดงกลาว กตองดจากเอกสารราชการ เชน ทะเบยนทสาธารณประโยชน หนงสอส าคญส าหรบทหลวง ระวางแผนท เอกสารทดนแปลงขางเคยง ภาพถาย ทางอากาศ เปนตน แตถาไมมหลกฐานดงกลาว กตองน าสบจากพยานบคคล ผ ปกครองทองทในอดต ผ สงอาย เจาของทดนขางเคยงททราบประวตความเป นมาของ ทสาธารณประโยชนดงกลาวและตรวจสอบจากสภาพทดนจรง (ชชวาล สมจตต, 2559)

6.3 แนวคดการบรหารจดการทดน แนวคดระบบการบรหารจดการทดนในประเทศไทยนนเรมมาจากการมองเหน

ปญหาทเกดจากการบรหารจดการทดนภายในประเทศไทยในปจจบนซงม 7 ประเดนดวยกน โดยจากการศกษาของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2553) ไดสรปปญหาไวดงน

1) การบกรกพนทสงวนหวงหามของรฐ 2) ความขดแยงเรองแนวเขตทดน 3) การกระจายการถอครองทดนท ากน 4) การไรทดนท ากน 5) การไมท าประโยชนในทดนหรอการใชทดนไมเตมศกยภาพ 6) การถอครองทดนขนาดใหญ

68

7) ปญหาดานการบรหารจดการทดน จากนนจ ง มการศกษาและว เคราะห ขอมลประ เดน ปญหาหลกส าคญ

ทง 7 ประเดนดงกลาวมาขางตน เพอหามาตรการและแนวทางการแกไขปญหาเหลานน โดยไดมการค านงถงความสอดคลองและความเชอมโยงกบนโยบายและแผนตางๆ ทเกยวของ อาท รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 นโยบายรฐบาล แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554) และแผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ.2550-2554 ทงน เพอก าหนดเปนกรอบยทธศาสตรการบรหารจดการทดนส าหรบใชเปนเครองมอในการบรหารจดการทดนของประเทศตอไป โดยภายใตกรอบยทธศาสตรการบรหารจดการทดน ไดก าหนดวสยทศนเปาประสงค ยทธศาสตรและตวชวด ในแตละยทธศาสตร ไวดงน

วสยทศนในการศกษา คอ การใชประโยชนทดนของประเทศไทย ใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม โดยมวตถประสงค คอ การมเครองมอและกลไกในการบรหารจดการทดนทมประสทธภาพเปนไปตามแนวทางปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยมยทธศาสตรการบรหารจดการทดน 4 ดานคอ

ยทธศาสตรท 1 ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน มวตถประสงคเพอรกษาความสมดลระหวางพนทอนรกษ พนทท ากนและพนทอยอาศย ลดปญหาความขดแยงระหวางกจกรรมตางๆ เพมประสทธภาพดานการใหบรการสาธารณปโภคและลดปญหาการใชทดนผดประเภท โดยมตวชวดความส าเรจ คอ ก าหนดใหม ปาไมไมนอยกวารอยละ 40 โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไวดงน

(1) ใหมเขตพนทอนรกษปาไมหรอเขตสงวนหวงหามทดนของรฐและเขตพนทพฒนา โดยมการก าหนดเปาหมายทดนของรฐและทดนของเอกชน ก าหนดเขตการใชประโยชนทดนตามศกยภาพดนและศกยภาพทรพยากรธรรมชาตในทดนนน และไมควรยกเลกเพกถอนทดนของรฐ

(2) ใหมการควบคมการใชประโยชนทดนในพนทอนรกษ โดยการสรางกลไกการมสวนรวมของประชาชนในการปกปองพนทอนรกษ สรางเครองมอดานกฎหมาย ผงเมองและมาตรการจงใจ เพอควบคมการใชประโยชนทดน ใหมการจดการชวยเหลอประชาชนทตองโยกยายออกจากพนทอนรกษในกรณทมการพสจนแลวาไดตงถนฐานกอนการประกาศเปนพนทอนรกษ และมการก าหนดการใชประโยชนและพฒนาทดนปาอนรกษทสอดรบกบระบบนเวศและสมดลทางธรรมชาต

69

(3) ใหมการตดตามการบงคบใชกฎหมาย โดยการสรางกระบวนการตรวจสอบสาธารณะ

ยทธศาสตรท 2 ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม มงเนนผลสมฤทธของการจดการทดน เพอน าไปสการใชทดนใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาการทอดทงไมท าประโยชนหรอปลอยทดนใหเปนทรกรางวางเปลา ขนาดการถอครองและเพมความเปนธรรมตอเจาของทดน มตวชวดความส าเรจ 2 ตว คอ สดสวนของพนททไมไดใชประโยชนลดลงและมการกระจายการถอครองทดนทดขน โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

(1) ใหมการใชประโยชนจากทดนของรฐอยางมประสทธภาพ ใหมการส ารวจทดนของรฐทไมไดใชประโยชน จดท ารายงานการใชและจดหาผลประโยชนและด าเนนการแกไขปญหาการบกรกทดนของรฐ

(2) ปรบปรงกฎหมายและระเบยบ เชน พฒนาระบบคาธรรมเนยมและระบบภาษทดนและทรพยสน ปรบปรง พ.ร.บ. จดรปทดนเพอพฒนาพนท พ.ศ.2547 เปนตน

(3) ใหมระบบขอมลพนฐานทชวยสนบสนนการซอ ขาย และการเชาซอทดนใหเปนไปอยางมประสทธภาพและเปนธรรมกบเจาของทดนและผ ซอ/ผ เชา

(4) ใหรฐมธรรมาภบาลดานขอมลขาวสาร การใชประโยชนและการพฒนาทดนโดยมระบบการเปดเผยขอมลแผนการพฒนาของรฐ การสรางกลไกเพอใหเกดการพฒนาระบบการประเมนมลคาทดนในระดบจงหวดและระดบประเทศ

(5) ตดตามการบงคบใชกฎหมายทเกยวกบการถอทดนของตางชาต โดยใหมการสรางฐานขอมล การถอทดนของคนตางชาตและนตบคคลตางดาว และการสราง กลไก การตรวจสอบโดยองคการภาคประชาชน

ยทธศาสตรท 3 ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส เพอมงเนนใหประชาชนผ ดอยโอกาสไดมทดนท ากน ทอยอาศย และบรการขนพนฐานอยางมประสทธภาพเพอใหพงตนเองได รวมทงปองกนมใหมการถายโอนทรพยสนของรฐไปยงกลมผลประโยชน มตวชวดความส าเรจ คอ มจ านวนผ ไรทดนท ากนลดลง โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

(1) พฒนาทดนเพอจดใหประชาชนมทดนท ากนและทอยอาศย โดยมการจดตงธนาคารทดนหรอกองทนทดน มกลไกการจดทดนเพอทอยอาศยใหผ ดอยโอกาสในเมองและชนบท และมระบบขอมลของผไดรบการจดสรรทดนท ากนและทอยอาศยจากภาครฐ

70

(2) บรณาการการจดทดนควบคไปกบแผนพฒนาตางๆ โดยมการศกษา เพอจดท าแผนปฏบตการในแตละโครงการ เรงรดการใชผงเมองเพอก าหนดทศทางการเตบโตของเมองและชมชน

(3) พฒนาโครงสรางพนฐานส าหรบโครงการจดทดนท ากนของรฐ รวมทงสงเสรมและสนบสนนดานเศรษฐกจและสงคมในพนทโครงการจดทดนท ากนของรฐ

ยทธศาสตรท 4 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทอาศยความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดน ลดปญหาความซ าซอนและความลาชา โดยมตวชวดความส าเรจ คอ มระบบการบรหารจดการทดนตามหลกธรรมาภบาล โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงาน เพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

(1) จดตงอง คกร ทก าหนดนโยบายทดนแหงชาต ซ ง รวมท งการจดต งคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาตและจดตงส านกงานคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาต

(2) พฒนาระบบการจดท าแผนทก าหนดแนวเขตทดนของรฐ โดยเรงรดจดท าฐานขอมลแนวเขตทดนของรฐใหชดเจนและเปนทยอมรบและด าเนนการปรบขอมลแนวเขตทดนของรฐใหเปนไปตามกฎหมาย

(3) พฒนาระบบฐานขอมลทดนและขอมลศกยภาพทรพยากรธรรมชาตในทดนนน โดยสรางระบบโครงขายขอมลทดนและขอมลศกยภาพทรพยากรธรรมชาตดานอนๆ และใหมการบรณาการฐานขอมลทดนใหทนสมยทงทดนของรฐและทดนของเอกชน

(4) สรางมตการมสวนรวมของประชาชน โดยการสรางเครอขายภาคประชาชนเพอน าไปสการบรหารจดการทดนทด

(5) เสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการทดน โดยเพมบทบาท ภาคประชาชนในการบรหารจดการทดน จดตงกลไกระบบตรวจสอบการบรหารจดการทดน มกลไกการแกไขปญหาความขดแยงโดยเปดโอกาสใหภาคทเกยวของและชมชนทองถนเขามารวมด าเนนการ

(6) พฒนาองคความรดานการบรหารจดการทดน โดยสนบสนนการศกษาวจยเกยวกบการบรหารจดการทดน โดยมแผนงานการวจยทเปนระบบและตอเนอง มการเผยแพรและประชาสมพนธงานวจยดานการบรหารจดการทดนอยางตอเนอง ใหมการถายทอดองคความรและเครอขายองคความรระหวางประเทศดานการบรหารจดการทดน (ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2553)

71

จะเหนวาการบรหารจดการทดนของประเทศไทยในปจจบนยงคงตองการพฒนาดานการบรหารจดการทดน ถงทกภาคสวนทเกยวของเขามารวมแกไขปญหาเนองมาจากการทประเทศไทยมหนวยงานทเ กยวของกบการบรหารจดการทดนอย ในหลายๆ กระทรวง ซงคณะกรรมการแตละกระทรวงมการก าหนดนโยบายการบรหารจดการทดนทแตกตางกนไปตามอ านาจหนาททมอย ท าใหการบรหารจดการทดนไมมความเปนเอกภาพ ไมมทศทางเดยวกนและบางนโยบายไมมความตอเนอง เมอมการเปลยนตวรฐมนตรหรอเปลยนรฐบาลท าใหการบรหารจดการทดนไรทศทาง ขาดการประสานงานและความตอเนอง ท าใหเกดความสบสนตอผปฏบตงานและประชาชนในพนท จงตองมการเสนอใหจดตงคณะกรรมการจดทดนแหงชาตขนมา เพอท าหนาทก าหนดทศทาง ยทธศาสตรและประสานแผนงานตางๆ กบหนวยงานทเกยวของกบการบรหารจดการทดน เพอใหเกดการบรณาการและพฒนาไปในทศทางเดยวกน โดยตงอยบนหลกยทธศาสตรหลก 4 ขอขางตน

7. แนวคดเกยวกบการพฒนาตวชวด

7.1 ความส าคญและความหมายของตวชวด ตวชวด (Indicator) เปนเครองมอในการบรหารงานอยางหนงไมวาจะเปนการ

บรหารโครงการหรอบรหารองคการในทกระดบ ทงองคกรภาคเอกชนและภาครฐ การบรหารงาน ทขาดตวชวดหรอมตวชวดทไมเหมาะสม จะท าใหผบรหารไมทราบขอเทจจรงหรอปญหาตางๆ ทเกดขน ซงอาจจะน าไปสความลมเหลวของการด าเนนงานได ดงนนในการด าเนนงานกจกรรมตางๆ ภายใตโครงการหรอตามภารกจขององคกร จ าเปนทจะตองมการก าหนดตวชวดใหชดเจน เพอตดตามประเมนผล การปฏบตงานของผ ทเกยวของและผลทไดจากการด าเนนงานเปนระยะๆ ซงจะท าใหสามารถแกไขปญหาไดทนตอเหตการณหรอใชผลการประเมนทผานมาเปนแนวทางในการวางแผนการปฏบตงานใหดยงขน

ค านยามของ “ตวชวด” ไดมผ ใหความหมายไวอยางหลากหลาย ขอยกตวอยางเปนแนวทางของความหมายของตวชวด ดงน

เมธ ครองแกว (2540) ไดใหความหมายของตวชวดวาเปนเครองมอบอกทศทางวาการพฒนาหรอการด าเนนกจกรรมทเปนนโยบายสาธารณะของรฐในแตละเรองไดไปถงจดใด บรรลวตถประสงคและเปาหมายแคไหน ซงเปนเรองของการดสมฤทธผลของงานหรอระบผลส าเรจของงาน

72

เมธ ครองแกว, 2540; เอมอร จงศรพรปกรณ, 2542; และ วรรณ แกมเกต, 2540 (อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ไดใหความหมายของ ตวชวด (Indicators) และไดกลาววาตวชวด สามารถจ าแนกความหมายของตวชวดตามกลมนกวชาการออกไดเปน 2 กลม คอ กลมแรกใหความหมายวา ตวชวดเปนเครองมอทสรางขน เพอใชส าหรบการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานอยางเปนรปธรรม เพอบอกทศทางวาการพฒนาหรอด าเนนกจกรรมใหบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายไดเพยงใด บงบอกถงสง ทตองการตรวจสอบหรอสถานการณทสะทอนใหเหนลกษณะของการด าเนนงาน บงบอกสภาวะของสงทมงวดหรอสะทอนลกษณะปญหาหรออปสรรคในการด าเนนงาน โดยสามารถระบหรอบงบอกสมรรถนะของผลการด าเนนงานไดโดยเปรยบเทยบผลแตกตางระหวางการด าเนนงานครงสดทายกบปจจบน เปนเรองของการดสมฤทธผลของงานหรอระบผลส าเรจของงาน ตลอดจนสามารถวนจฉยและชวยช บทบาทหนาทปญหาและอปสรรคของการด าเนนงาน

ศกดชาย เพชรชวย, 2541; อานภาพ ธงภกด, 2543; สรพงศ เออศรพรฤทธ, 2547; รตนาพร ไกรถาวร, 2545; เพชรลดา สหะวงศ, 2550; พรภาว บญเพลง, 2550; และ Johnstone, 1981 (อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ใหความหมายทบงบอกในเชงปรมาณทเปนตวเลขหรอเชงคณภาพ โดยนกวชาการกลมนกลาววา ตวชวดเปนสงทน ามาวด ทบงบอกสถานการณหรอสภาวะอยางใดอยางหนงในเชงประมาณหรอเชงคณภาพของระบบการศกษา สวนใดสวนหนงในชวงเวลาใดเวลาหนง ซงสงทน ามาวดดงกลาวอยในรปของคาทสงเกตไดเปนตวเลข ขอความ ตวแปร องคประกอบ หรอปญหาทเกดขนในชวงใดชวงหนง โดยมตวแปรหรอขอเทจจรงทสมพนธกน เพอใหเกดคณคาหรอเปนสภาพองครวมอยางกวางๆ แตมความชดเจนเพยงพอทใชในการเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไว เพอประเมนสภาพทตองการศกษาไดและ ยงใชในการเปรยบเทยบระหวางจดเวลาหรอชวงเวลาทตางกน เพอใหทราบถงความเปลยนแปลงของสภาพทตองการ

จากความหมายของตวชวด สามารถสรปไดวาตวชวด (Indicators) หมายถง สงทใชชหรอบอกทศทางไปทสงใดสงหนง สงทก าหนดขนเพอใชบงชสงทตองการวดคา ณ เวลาใด เวลาหนงเพอบงบอกทศทางวาสงทตองการวดคานนบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายเพยงใด ซงคาทวดไดอาจจะเปนตวเลข ขอความ ตวแปร องคประกอบ หรอปญหาใดๆ ทเกดข นในชวงใดชวงหนง การสรางตวชวดมเปาหมายตองการท าใหแคบลงเพอความชดเจนในสงทก าลงศกษา และจะใชเฉพาะกบเรองใดเรองหนงเทานน ตวชวดเปนเครองมอทสรางขนเพอใชส าหรบ

73

การตดตามและประเมนผลการด าเนนงานอยางเปนรปธรรม บงบอกถงสงทตองการตรวจสอบหรอสถานการณทสะทอนใหเหนลกษณะของการด าเนนงานบงบอกสภาวะของสงทมงวดนนๆ

7.2 ประเภทและการสรางตวชวด การแบงประเภทตวชวดโดยอาศยแนวทางการใชตวแปรตางๆ มาก าหนดเปน

ตวชวด แบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก 1) ตวชวดทเปนตวแทน (Representative Indicators) เปนการเลอกเอาตวแปรใดตวแปรหนงมาเปนตวแทนของตวชวด เพอบงชสภาพใดสภาพหนง เปนเรองทผวจยก าหนดเองโดยไมมเหตผลใดมาอางองชดเจน ซงการขาดเหตผลอางองเชนนเปนผลใหไมสามารถสรปผลไดโดยทวไปวาท าไมจงก าหนดเชนนน 2) ตวช วดทเปนรายละเอยด (Disaggregate Indicators) เปนตวชวดทน ามาแยกยอยใหละเอยดลกลงไปเปนการเฉพาะ ซงตองอาศยความหมายของตวแปรเพอทจะอธบายแตละสวนหรอแตละองคประกอบ อนจะชวยใหไดขอมลทชดเจนในแตละสวนหรอแตละองคประกอบ แตหากด าเนนการใหครบถวนทงระบบจ านวนตวแปรกจะมมากขน และ 3) ตวชวดโดยรวม (Composite Indicators) ตวชวดประเภทน เปนการรวมตวแปรเดยวๆ จ านวนหนงดวยวธการทางสถตเขาดวยกน โดยมการถวงน าหนกของแตละตวแปร ท าใหคาทไดของตวชวดนจะเปนคาตวชวดโดยรวม เพอบงบอกถงสภาพโดยรวมและสามารถทจะอธบายสภาพการณไดดกวาตวชวดทเปนตวแทนและตวชทเปนรายละเอยด

พรศกด สจรตรกษ (2553 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ตวชวด เปนสงทถกก าหนดขนเ พอใชวดวาผลการปฏบตราชการในเ รองทพจารณาอยไ ดผลเปนเชนใด ตามแนวทางของส านกงาน ก.พ. ไดแบงตวชวดออกเปน 3 ประเภทใหญๆ ดงน

7.2.1 ตวชวดเชงปรมาณ ตวชวดเชงปรมาณ คอ ตวชวดทถกก าหนดขนเพอใชวดสงทนบไดหรอสงทมลกษณะเชงกายภาพ โดยมหนวยการวด เชน จ านวน รอยละและระยะเวลา เปนตน ตวชวดเชงปรมาณจะเหมาะส าหรบการวดในสง ทจบตองได เปนรปธรรมและมความชดเจน

7.2.2 ตวชวดเชงปรมาณทใชวดสงทเปนนามธรรม (ตวชวดเชงสงคม) การวดในหลายกรณจะเกยวกบสงทเปนนามธรรม เชน ความพงพอใจ ระดบความเขาใจของผ เขารบ การอบรม สงเหลาน แมจะไมมลกษณะเชงกายภาพทสามารถนบเปนจ านวนไดอยางชดเจน แตสามารถวดเปนเชงปรมาณได โดยสรางเครองมอวดเพอใชวดสงทเปนนามธรรมเหลานขน เชน การวดความพงพอใจ อาจท าไดโดยการพฒนาเครองมอวด ซงไดแก แบบสอบถามความพงพอใจ เพอใหผ รบบรการเปนผประเมน โดยคะแนนสง หมายถง พงพอใจมาก สวนคะแนนต า หมายถง

74

พงพอใจนอย ทงน คะแนนทไดรบมาจากผ รบบรการแตละราย เมอน ามาประมวลผลรวมกนจะไดคะแนนเฉลยทแสดงถงระดบความพงพอใจของผ รบบรการโดยรวม วธการวดสงทเปนนามธรรม คอ การด าเนนการตามแนวทางของการวจยเชงสงคม (Social Science Research) โดยผก าหนดตวชวดสามารถประยกตแนวทางของการวจยเชงสงคมดงกลาวมาใชกบการวด เพอการประเมนผลการปฏบตราชการได

1) พจารณาสงทเปนนามธรรมทตองการวด จากนนจงก าหนดชอตวชวดทสะทอนถงสงทเปนนามธรรมนนๆ (ส านกวจยและพฒนาระบบงานบคคล, 2552)

2) ก าหนดกลมเปาหมายทจะใหขอมลในการวดและวธการเกบรวบรวมขอมลจากกลมเปาหมายเหลานน รวมถงจ านวนกลมเปาหมายทจะเกบขอมล การเกบขอมลขนอยกบ สงทตองการวด กลมเปาหมายทจะใหขอมลและความสามารถในการเขาถงกลมเปาหมายทจะใหขอมล โดยอาจเลอกเกบขอมลไดดงน

3) พฒนาเครองมอเพอใชในการวด โดยเครองมอดงกลาวตองมคณลกษณะอยางนอย 2 ประการ ดงน

- ความตรง (Validity) หมายถง เครองมอนนตองสามารถวดสงทตองการวดไดจรง

- ความเทยง (Reliability) หมายถง เครองมอนนมความคงเสนคงวา สามารถน าไปใชวดซ าไดโดยไมท าใหผลการวดคลาดเคลอน ส าหรบการพฒนาเครองมอวด ควรด าเนนการ ดงน

- ท าความเขาใจในตวชวดและแนวคดเชงนามธรรม ตลอดจนนยามตางๆ ทเกยวของกบ ตวชวดนน

- ตความแนวคด (Concept) ทเปนนามธรรมของตวชวดนน ออกเปนมตตางๆ ทจะใชในการวดและขอค าถามทใชในการวดในแตละมต

7.2.3 ตวชวดเชงคณภาพ ตวชวดเชงคณภาพ คอ ตวชวดทใชวดสงทไมเปนคาเชงปรมาณหรอเปนหนวยวดใดๆ แตจะเปนการวดทองกบคาเปาหมายทมลกษณะพรรณนาหรอเปนค าอธบายเกณฑการประเมน ณ ระดบคา เปาหมายตางๆ ตวชวดและคาเปาหมายน จงท าหนาทเสมอนหนงเปนเกณฑหรอกรอบกบการใชวจารณญาณของผประเมน โดยทวไปการก าหนดตวชวดเชงคณภาพ ควรพจารณาถงคาเปาหมายควบคไปพรอมกน เนองจากชอของตวชวดเชงคณภาพนน มแนวโนมทจะเปนคากวางๆ ไมเฉพาะเจาะจง เชน ระดบความส าเรจของการพฒนาระบบงาน ระดบประสทธภาพในการจดท าแผนยทธศาสตร เปนตน ดงนน คาเปาหมายจงเปนตวท

75

จะชวยบอกถงนยามหรอความหมาย หรอความคาดหวงของผลสมฤทธของงานทตวชวดนนๆ ตองการสะทอนถง

สรปประเภทของตวชวดโดยอาศยแนวทางการใชตวแปรตางๆ มาก าหนดเปนตวชวดแบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก 1) ตวชวดทเปนตวแทน (Representative Indicators) 2) ตวชวดทเปนรายละเอยด (Disaggregate Indicators) 3) ตวชวดโดยรวม (Composite Indicators) ตามแนวทางของส านกงาน ก.พ. ไดแบงตวชวดออกเปน 3 ประเภทใหญๆ ดงน ตวชวดเชงปรมาณ ตวชวดเชงปรมาณทใชวดสงทเปนนามธรรม (ตวชวดเชงสงคม) และตวชวดเชงคณภาพ

7.3 ลกษณะของตวชวดทด คณลกษณะของตวชวดทด ไดก าหนดตวชวดตามแนวทางของ SMART

Objective ดงน 7.3.1 Specific: S = เจาะจง มความเฉพาะเจาะจง ตวชวดควรมความ

ชดเจนและมความหมายมงไปยงสงทวด ควรก าหนดตวชวดใหชดเจนไมก ากวม เพอมใหเกด การตความผดพลาดและเพอสอสารความเขาใจใหตรงกนทวทงองคกร

7.3.2 Measurable: M = วดได เปนตวชวดทสามารถน าไปวดผล การปฏบตงานไดจรง

7.3.3 Attainable/ Achievable : A = บรรลผล สามารถบรรลผลส าเรจได องคกรไมควรใชตวชวดผลการด าเนนงานหลกทองคกรไมสามารถควบคมใหเกดผลไดโดยตรง

7.3.4 Realistic: R = เปนจรงได มความสมจรง ตวชวดผลการด าเนนงานหลกมความเหมาะสมกบองคกรและไมใชตนทนการวดทสงเกนไป

7.3.5 Time Bound: T = ภายใตกรอบเวลาทเหมาะสม สามารถใชวดผลการปฏบตงานไดภายในเวลาทก าหนด ควรปรบปรงตวชวดใหทนสมยอยเสมอ (ส านกพฒนาระบบบรหาร ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2554)

ตวชวดโดยทวไปมลกษณะดงน คอ 1) ตวชวดเปนเพยงตวบงบอกสงตางๆ ในลกษณะของการประมาณ จงไมจ าเปนจะตองชบอกสงตางๆ ไดอยางแมนย า อาจจะมากกวาหรอนอยกวาความเปนจรงกได 2) ตวชวดประกอบไปดวยตวแปรหลายๆ ตวทเกยวของกนและ บงบอกใหเหนลกษณะกวางๆ ของสภาพการณนนๆ 3) ตวชวดจะใชบงชปรมาณของสงใดๆ จงคดเปนคาตวเลขไดไมใชเปนการก าหนดในลกษณะบรรยายขอความเพยงอยางเดยว 4) ตวชวด

76

ไมตายตว สามารถเปลยนแปลงไดตามกาลเวลาในระยะเวลาหนง ขนอยกบการผนแปรของระบบทน ามาก าหนดตวชวดนน และ 5) การพฒนาตวชวดตองมการรวบรวมอยางเปนระบบดวยการศกษาวจยเพราะจะท าใหตวชวดทพฒนาขนมความนาเชอถอ ซงลกษณะของตวชวดทด ควรมความแกรงแบบวทยาศาสตร (Scientific all Robust) มความถกตอง (Validity) เชอถอได (Reliable) มความไว (Sensitive) มความเฉพาะเจาะจง (Specific) ใชประโยชนได (Useful) มความเปนตวแทน(Representative) เขาใจไดงาย (Understandable) เขาถงขอมลไดงาย (Accessible) และมคณธรรม (Ethical) ค านงถงสทธสวนบคคลและสามารถน าไปใชได โดยทเกณฑในการคดเลอกตวชวด ประกอบดวย 1) ความสอดคลอง (Relevant) เปนตวชวดทสามารถบงบอกไดวาผลลพธนนเปนคานยมของหนวยการจดการนนและทกคนมสวนรวม 2) การสอความหมายของขอมล (Informative) เปนตวชวดทสอดคลองไปตามบรบท และใหผลยอนกลบไปยงหนวยการจดการ 3) การยอมรบได (Acceptable) เปนตวชวดทมคณธรรม ทกคนเขาถงได อธบายได ตรวจสอบได ไมบดเบอนและบอกถงการเปลยนแปลงทมประโยชนในการน าตวชวดไปใช 4) มประโยชน (Beneficial) เปนการน าตวชวดไปใชใหเกดประโยชนทงปจเจกบคคลหรอองคกรตางๆ ทเกยวของ และ 5) มความค มคา (Cost Effective) เปนตวชวดทมตนทนสมเหตสมผล (นตยา ส าเรจผล, 2547; เอมอร จงศรพรปกรณ, 2542; ศภนนท พหธนพล, 2553; Johnstone, 1981 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557)

สรปลกษณะของตวชวดทด มความเฉพาะเจาะจง เปนตวชวดทสามารถน าไปวดผลการปฏบตงานไดจรง สามารถบรรลผลส าเรจได เปนจรงได มความสมจรงภายใตกรอบเวลาทเหมาะสม บงบอกสงตางๆ ในลกษณะของการประมาณ ตวชวดประกอบไปดวยตวแปรหลายๆ ตวทเกยวของกนและบงบอกใหเหนลกษณะกวางๆ ของสภาพการณนนๆ ตวชวดไมตายตว สามารถเปลยนแปลงไดตามกาลเวลาในระยะเวลาหนง ขนอยกบการผนแปรของระบบทน ามาก าหนดตวชวดนน

7.4 ลกษณะส าคญของตวชวดทด 7.4.1 ตรงประเดน (Relevant) เปนตวชวดทสามารถบงบอกถงสงทเรา

ตองการทราบไดอยางชดเจน สอดคลองกบวตถประสงคของแผนงาน/โครงการ ซงในหลายๆ กรณกไมเปนเรองยงยากแตประการใด เชน ตวชวดทใช ถาวตถประสงคของโครงการ คอ ตองการเพมรายไดเกษตรกร ตวชวดทตรงประเดนทสดกคอ รายไดหรอรายไดเฉลยของเกษตรกร หรอถาวตถประสงคตองการเพมผลผลตตอไร ตวชวดทตรงประเดนทสดกคอ ผลผลตเฉลยตอไร ในบาง

77

กรณอาจไมงายนก เชน วตถประสงคคอ ตองการวดคณภาพชวตหรอความผาสกของประชาชน การทจะหาตวชวดตวใดตวหนงใหตรงประเดนเลยท าไดยากมาก จ าเปนจะตองใชตวชวดทางออม และวดหลายมต เชน วดจากรายได สภาพของทอยอาศย สขภาพอนามย แลวสรางเปนดชนรวมขนมา เปนตน

7.4.2 มหลกเกณฑทแนนอน เปนตวชวดทหลกเกณฑและวธการหรอสตรค านวณทแนนอน ค านยามของตวแปรทใชในการค านวณตองชดเจนวาจะรวมหรอไมรวมอะไรบาง มการก าหนดเกณฑการตดสนไวลวงหนา มการใชดลพนจหรอความรสกของผประเมนนอย

7.4.3 มผลกระทบจากปจจยภายนอกนอย เพอความถกตองและเปนธรรมกบผ ถกประเมน การก าหนดตวชวดผลการด าเนนงานควรมตวแปรเฉพาะทผ ถกประเมนสามารถควบคมไดเทานน เชน ตวชวด คอ ผลผลตเฉลยตอไรทเพมขนจากการสงเสรม การใชพนธดของเกษตรกรภายใตโครงการหนง ซงปลกในเขตน าฝน อาจมปญหาในทางปฏบตได เพราะการเพมผลผลตตอไรขนอยกบหลายปจจยไมใชพนธอยางเดยว แตขนอยกบดนฟาอากาศดวย ซงปกตเราไมสามารถควบคมไดทงฝนแลงหรอน าทวม กรณนตวชวดผลผลตเฉลยตอไรอาจไมเหมาะสมเทาใดนก ยกเวนเปนงานทดลองในสถานทดลองทสามารถควบคมปจจยอนๆ ได หรอถายงตองการตวชวดน กอาจตองระบเงอนไขไวดวย เชน ภายใตสภาวะดนฟาอากาศเปนปกต เปนตน หรอใชอตราการเจรญเตบโต (Growth Rate) เฉลยตอปเปนตวชวด เพอดแนวโนม (Trend) ในระยะยาว แทนทจะดปตอปจะเปนตวชวดทเหมาะสมกวา อกตวอยาง เชน ถาก าหนดมลคา การสงออกสนคาการเกษตรเปนตวชวดผลการปฏบตงานอยางหนงของกระทรวงเกษตรและสหกรณกอาจจะไมเหมาะสมเชนเดยวกน เพราะโดยหนาทความรบผดชอบแลว การสงเสรม การสงออกเปนภารกจหลกของกระทรวงพาณชย ในสวนของกระทรวงเกษตรและสหกรณ แมมสวนทจะตองรบผดชอบในการสงเสรมดแลการผลตของเกษตรกรใหไดทงปรมาณทเหมาะสมและคณภาพทด เพอสนบสนนการสงออกกตาม แตการสงออกกไมเปนภารกจหลก ดงนน ตวชวดนจงไมเหมาะสม เพราะมปจจยทกระทรวงเกษตรและสหกรณไมสามารถควบคมไดอยดวย

7.4.4 มระบบการจดเกบขอมลทด สามารถจดเกบขอมลไดอยางถกตอง รวดเรวทนตอสถานการณและประหยดคาใชจาย รวมทงสามารถจดเกบขอมลไดอยางตอเนองดวยและหากจะใชเปนขอมลอางองในภาพกวาง จ านวนตวอยางทเกบขอมลตองมมากพอ เพอความนาเชอถอของขอมลทได

78

7.4.5 เปนทยอมรบของผ ทเกยวของ ถาเปนการประเมนผลการท างานภายในองคกร ตวชวดทก าหนดขนตองเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ ทงผประเมน (ผบรหาร) และผถกประเมน (ผปฏบต) และเปนสากลถาตองการเปรยบเทยบระหวางประเทศ

7.5 ขนตอนการจดท าตวชวด การจดท าตวชวดโดยทวไปมขนตอน ดงน 7.5.1 วเคราะหขอมล วเคราะหวตถประสงคขององคกร ยทธศาสตร

แผนงาน โครงการและกจกรรมขององคกรให ชดเจนวามวตถประสงคอะไร เปาหมายทเปนผลผลต (Output) หรอผลลพธ (Outcome) ในระยะสนระยะยาว

7.5.2 ก าหนดประเดน ประมวลเปนประเดนทตองตดตาม ประเมนผลใหครบทกขนตอน โดยเรมตงแตขนตอนการใชปจจย (Input) ทใชในการด าเนนงาน กระบวนการด าเนนงาน (Process) ไปจนถงผลผลต

7.5.3 เลอกประเดนส าคญ ในแตละประเดนใหเลอกเฉพาะประเดนทส าคญทมผลตอความส าเรจ ไมส าเรจของการด าเนนงาน (Critical Success Factor : CSF) หรอสอดคลองกบวตถประสงคของการด าเนนงานมากทสด มาเปนประเดนท ตองตดตามหรอประเมนผล

7.5.4 ก าหนดตวชวด ก าหนดตวชวดโดยเลอกตวชวดทตรงประเดนมากทสด เพอประหยดงบประมาณและเวลาในการเกบรวบรวมและประมวลผลขอมล ซงในแตละประเดนอาจมมากกวา 1 ตวชวดกได ในบางกรณอาจจ าเปนตองจดท าเปนดชน ( Index) ขนมาดวย โดยเฉพาะกรณทมตวชวดหลายตวหรอมเรองทเกยวของหลายประเดนหรอหลายมต จะตองจดท าเปนดชนรวม (Composite Index) เพอใหสามารถสรปเปนภาพรวมในประเดนนนๆ ได บางกรณอาจจะตองเรมจากระดบยอยกอน เชน ระดบบคคล/ครวเรอนทเขารวมโครงการ ไปจนถงระดบโครงการหรอระดบพนท เชน ต าบล อ าเภอ จงหวดและประเทศ ซงจะตองมการก าหนดตวชวดหรอดชนขนมาเปนขนเปนตอนในแตละระดบ โดยตวชวดระดบลางจะตองสอดคลองกบตวชวดระดบบนดวย ในการค านวณจากระดบยอยมาเปนระดบทกวางขวางขน ส าหรบตวชวดบางตวอาจจะตองมการถวงน าหนก (Weight) ดวย แทนทจะเปนการรวมหรอหาคาเฉลยเลขคณตธรรมดา (ส านกแผนงานและโครงการพเศษ ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2550)

7.5.5 วางระบบจดเกบและประมวลผลขอมล ก าหนดรายละเอยดขอมลทจะจดเกบในแตละชวงเวลาอยางเหมาะสม เชน กอน หลงโครงการ หรอระหวางด าเนนการตาม

79

โครงการ เพอใหสามารถด าเนนการไดอยางตอเนองและทนตอเหตการณ (ส านกแผนงานและโครงการพเศษ ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2550)

สรปขนตอนการจดท าตวชวด วเคราะหขอมล วเคราะหวตถประสงคขององคกร ยทธศาสตร แผนงาน โครงการและกจกรรมขององคกรใหชดเจนวามวตถประสงคอะไร เปาหมายทเปนผลผลต (Output) หรอผลลพธ (Outcome) ในระยะสนระยะยาว ก าหนดประเดน เลอกประเดนส าคญในแตละประเดนใหเลอกเฉพาะประเดนทส าคญทมผลตอความส าเรจ ไมส าเรจของการด าเนนงาน (Critical Success Factor : CSF) หรอสอดคลองกบวตถประสงคของ การด าเนนงานมากทสดมาเปนประเดนทตองตดตามหรอประเมนผล ก าหนดตวชวดโดยเลอกตวชวดทตรงประเดนมากทสด วางระบบจดเกบและประมวลผลขอมล (ส านกพฒนาระบบบรหาร ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2554)

8. แนวคดตวชวดการมสวนรวม

Chapin (อางถงใน จกรพงษ พวงงามชน, สวชญา ศภอดมฤกษ ตรรตน และ

นคเรศ รงควต, 2556) ไดเสนอเครองชวดระดบการมสวนรวมของประชาชนทางสงคม โดยก าหนดระดบความส าคญของการมสวนรวมกจกรรมของสมาชกในองคกรของชมชน ดงน

1. การมความสนใจและรวมประชม 2. การใหความสนบสนนและชวยเหลอ 3. การเปนสมาชกและกรรมการ 4. การเปนเจาหนาท ทงน ดจากลกษณะตางๆ ทแสดงออก คอ การเปนสมาชกกลม การเขารวม

กจกรรมตางๆ การบรจาคเงนทอง วสดสงของ การเสยสละเวลา แรงงาน เปนสมาชกของคณะกรรมการและเปนผด าเนนการใชกจกรรมนนโดยตรง

จกรพงษ พวงงามชน และคณะ (2556) พฒนาดชนชวดการมสวนรวม ดงน 1. การมสวนรวมในการตดสนใจ มดชนชวด 3 ประการคอ 1) รวมปรกษาหารอ

ปญหาเรองปาชมชน 2) รวมประชมเพอแกปญหาและตดสนใจ และ 3) เสนอแนวทางแกไข หรอทางออกส าหรบปญหาปาชมชน

2. การมสวนรวมการด าเนนงาน มดชนชวด 7 ประการ คอ 1) รวมทบทวนกฎเกณฑของปาชมชน 2) รวมส ารวจปาชมชน 3) รวมปลกปา 4) รวมอบรมเรองปาไม 5) รวมทบทวนแนวเขตพนทปาชมชน 6) รวมตดตอกบหนวยงานราชการตางๆ และ

80

7) รวมพธกรรมตางๆ ทเกยวของกบปา 3. การมสวนรวมผลประโยชนมดชนชวด 5 ประการคอ 1) ใชไมปลกสรางหรอ

ซอมแซมบานเรอน 2) ใชไมเปนเชอเพลงท า ฟน 3) เกบเหด หนอไมผกหวานหรอพชชนดอนๆ 4) เกบหาพชสมนไพรรกษาโรค และ 5) ใชน าในปาชมชนเพออปโภคบรโภคและการเกษตร

4. การมสวนรวมในการประเมนผล โดยมดชนชวด 3 ประการ คอ 1) รวมตดตามและควบคมการด าเนนกจกรรมอนรกษปาชมชน 2) รวมประเมนการใชประโยชนจากปา และ 3) รวมประเมนปญหาและอปสรรคทเกยวของ

9. ปจจยทมผลตอการมสวนรวม

จากการทบทวนวรรณกรรมและแนวคดทฤษฎตางๆ นน พบวาปจจยทมผลตอการมสวนรวมมอยหลายตวแปรดวยกน ดงตอไปน ธนาศลป เสยวทอง (2553) ไดสรปปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนทกขนตอน พบวา ตวแปรอสระมความสมพนธ 5 ตวแปร มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความรความเขาใจของประชาชน การสอสารและการประชาสมพนธและผลประโยชนทไดรบจากการปกครองทองท

เอกสทธ สทธศาสนกล (2545) ไดสรปวาปจจยสวนบคคลทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนม 6 ตวแปร ไดแก อาชพ ระดบการศกษา ภาวะผน า ความรความเขาใจ ระยะเวลาการเขามาตงถนฐานมผลตอการมสวนรวมของประชาชน การเปนสมาชกกลมทางสงคม โดยไดแบงปจจยทมผลตอการมสวนรวมดงน

1. ปจจยภายในตวบคคล 2. ปจจยสงแวดลอม ไดแก สภาพแวดลอมทางกายภาพ เศรษฐกจ สงคม

การเมอง 3. ปจจยผลกดนจากบคคลอน 4. รางวลตอบแทน อนภาพ ถรลาภ (2528 อางถงใน วลลภ บญกตตเจรญ, 2547) ไดศกษาปจจยทม

ผลกระทบและกระตนใหเกดการมสวนรวมในการพฒนาม 4 ประการ 1. ความใกลชดเจาหนาทรฐ 2. การค านงถงผลประโยชนในการตอบแทน

81

3. การยอมรบแบบอยาง 4. ความเชอถอในตวผน า ประยร ศรประสาธน (2542) พบวาปจจยทสงผลตอการมสวนรวม มอยดวยกน

3 ปจจยดวยกน คอ ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย เพศ ปจจยทางสงคมและเศรษฐกจ การศกษา อาชพ รายได ปจจยดานการสอสาร การรบขาวสารจากสอมวลชนและสอบคคล

ชตมา ตนาราง (2553) ไดสรปไววาปจจยทสงผลตอการมสวนรวมของประชาชนนนขนอยกบสถานภาพในครวเรอน อาชพ รายไดตอเดอน ระดบการศกษา จ านวนปทอยอาศย ความร ทศนคต และความยนดเขารวมในการจดการ

สรยทธ หลมตระกล (2548) ไดสรปไววาปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการอนรกษทรพยากรปาไม ปาชมชนบานหวยสะพานม 3 ประการ ไดแก การมผน าทจรงใจและเสยสละเพอประโยชนของสวนรวม การทชมชนมความรความเขาใจเกยวกบการอนรกษทรพยากรปาไมสง และการสนบสนนจากเจาหนาทของรฐ และปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการอนรกษทรพยากรปาไม ปาชมชนบานหวยสะพานอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก เพศ อาชพหลก ความรสกเปนเจาของปาชมชน และการไดรบขาวสารเกยวกบปาชมชน รองลงมาไดแก ระยะเวลาทอาศยอยในหมบานและการใชประโยชนจากปาชมชน สวนปจจยอนๆ ทมอทธพลตอการอนรกษทรพยากรปาไม ปาชมชนบานหวยสะพาน ไดแก อาย ระดบการศกษา จ านวนสมาชกในครวเรอน จ านวนทดนท ากน การเปนสมาชกกลมในชมชน และความร ความเขาใจเกยวกบปาชมชน นอกจากน ยงพบวาการมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรปาไมของประชาชน ซงเปนกลมตวอยางเพศชายมสวนรวมมากกวาเพศหญง ผ มอายมากมสวนรวมมากกวาผ มอายนอย ผ มการศกษาสงมสวนรวมมากกวาผ มการศกษาต า ผ ทอยอาศยในชมชนมานานมสวนรวมมากกวาผ ทอยอาศยมาไมนาน ผ ทประกอบอาชพภาคเกษตรกรรมมสวนรวมมากกวาผ ทประกอบอาชพนอกภาคเกษตรกรรม ผ มรายไดสงมสวนรวมมากกวาผ มรายไดต า ผ ทมทดนท ากนมากมสวนรวมมากกวาผ ทมทดนท ากนนอย ผ ทใชประโยชนจากปามสวนรวมมากกวา ผ ทไมไดใชประโยชนจากปา ผ ทเคยเปนสมาชกกลมในชมชนมากอนมสวนรวมมากกวาผ ทไมเคยเปนสมาชกกลมมากอน ผ ท ไดรบขาวสารเกยวกบปาชมชนมากมสวนรวมมากกวาผ ทไดรบขาวสารเกยวกบปาชมชนนอย เกรยงศกด (2531: 5-6) กลาววาการเขาไปมสวนรวมนน ม 3 ลกษณะคอ

1. การเขาไปมสวนรวมและการไดรบประโยชนจากโครงการ โดยคนในชนบทจะเขาไปมสวนรวมในโครงการใดโครงการหนงไดใน 3 ลกษณะคอ 1) การชวยเหลอในการจดหา

82

ทรพยากรตางๆ เชน ทดน ทน 2) การเขาไปมสวนในการบรหารงานและประสานงานในโครงการนน และ 3) การเขาไปมสวนรวมในกจกรรมตางๆ และการเขาไปมสวนรวมในโครงการหนงๆ นน สามารถทจะไดรบผลประโยชนตางๆ 3 ลกษณะ คอ 3.1) ทางวตถ ไดแก รายได ทรพยสน 3.2) ทางสงคม ไดแก การไดรบบรการทางสาธารณปโภค รวมทงการปรบปรงทอยอาศย สภาพแวดลอมใหดขน และ 3.3) ทางตวบคคล ไดแก ความมชอเสยงและความมหนามตาในสงคม

2. ปจจยภายนอกทเกยวของกบการเขาไปมสวนรวมในโครงการทส าคญ ไดแก ตวบคคล ความแตกตางระหวางบคคล จะเปนปจจยทมสวนส าคญตอการเขาไปมสวนรวมไดแก 1) อายและเพศ 2) สถานะภาพครอบครว 3) ระดบการศกษา 4) ศาสนา 5) การประกอบอาชพ 6) ระดบของรายได

3. ปจจยภายในทเกยวของกบการเขาไปมสวนรวมในโครงการไดแก 1) ความซบซอนของวชาความร ถาโครงการตองการคนมทกษะสง คนทมการศกษานอยจะขาดทกษะทส าคญ ไมอาจเขาไปมสวนรวม 2) ความตองการเงนทน ถาโครงการมความตองการเงนทนมาก คนมฐานะดกจะเขารวมโครงการได สวนคนยากจนกไมอาจเขาไปมสวนรวมได 3) การเขาถงซงการไดรบประโยชน หากโครงการกอใหเกดประโยชนเหนไดอยางแทจรง คนในชนบทกเขาไป มสวนรวมมากขน 4) ปจจยทางสงคม การอยหางไกลและโดดจากทตงของโครงการ มกจะท าใหคนชนบทเขาไปมสวนรวมนอยลง

ธวช เบญจาธกล (2529) กลาววาปจจยทมผลผลกดนการมสวนรวมของประชาชน ไดแก

1. ปจจยสภาพแวดลอมทางกายภาพ เศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง ความปลอดภย

2. ปจจยผลกดนจากบคคลอน โดยเฉพาะผน า เชน ก านน ผใหญบาน 3. รางวลตอบแทน เชน คาตอบแทนแรงงาน ประวทย พจตรกานนท (2530) ไดศกษา เรอง ปจจยการบรหารกบการเขามาม

สวนรวมทางธรกจของสมาชกสหกรณเกษตร สรปวาปจจยทมผลตอการเขามามสวนรวมของประชาชน ม 5 ปจจย คอ

1. ปจจยดานสงคม 2. ปจจยดานเศรษฐกจ 3. ปจจยดานการเมอง

83

4. ปจจยดานวฒนธรรม 5. ปจจยดานจตวทยาสงคม ศรชย กาญจนวาส (2547) ไดก าหนดรปแบบและปจจยทมอทธพลตอการม

สวนรวมของบคคลในองคกร ดงน 1. การมสวนรวมในการประชม 2. การมสวนรวมในการเสนอปญหา 3. การมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมตางๆ ขององคกร 4. การมสวนรวมตดสนใจในการเลอกแนวทางแกไขปญหา 5. การมสวนรวมในการประเมนผลในกจกรรมตางๆ 6. การมสวนรวมในการไดรบประโยชน มงคล จนทรสอง (2544) พบวา ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการอนรกษ

ทรพยากรปาไม ไดแก อายและความคาดหวงผลประโยชนทจะไดรบจากการมสวนรวม กลาวโดยสรปไดวา การมสวนรวมนนขนอยกบตวแปรหลายอยาง ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา การเปนสมาชกกลม ระยะเวลาทอาศยอยในชมชน การรบรขอมลขาวสารตางๆ และการอนรกษสงแวดลอม

จากผลการศกษาขางตน ผ วจยไดสรปตวปจจยทมความส าคญและเกยวของสมพนธกบบรบทชมชน รวมทงไดน าแนวคดทฤษฎมาอธบายเพมเตม ซงประกอบดวยปจจยดงตอไปนคอ

1. ปจจยสวนบคคล เชน เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได 2 2. ปจจยภายใน ประกอบดวยความพงพอใจ ความรความเขาใจ บทบาทผน า

หมบาน ความเขมแขงของชมชน ดงรายละเอยดตอไปน 2.1 ความพงพอใจ 2.1.1 ทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ Kotler and Armstrong (2002) รายงานวา พฤตกรรมของ

มนษยเกดขนตองมสงจงใจ (motive) หรอแรงขบดน (drive) เปนความตองการทกดดนจนมากพอทจะจงใจใหบคคลเกดพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการของตนเอง ซงความตองการของแตละคนไมเหมอนกน ความตองการบางอยางเปนความตองการทางชววทยา(biological) เกดขนจากสภาวะตงเครยด เชน ความหวกระหายหรอความล าบากบางอยาง เปนความตองการทางจตวทยา (psychological) เกดจากความตองการการยอมรบ (recognition) การยกยอง (esteem)

84

หรอการเปนเจาของทรพยสน (belonging) ความตองการสวนใหญอาจไมมากพอทจะจงใจใหบคคลกระท าในชวงเวลานน ความตองการกลายเปนสงจงใจ เมอไดรบการกระตนอยางเพยงพอจนเกดความตงเครยด โดยทฤษฎทไดรบความนยมมากทสด ม 2 ทฤษฎ คอ ทฤษฎของอบราฮม มาสโลว และทฤษฎของซกมนด ฟรอยด 2.1.2 ทฤษฎแรงจงใจของมาสโลว (Maslow’s theory motivation) อบราฮม มาสโลว (A.H. Maslow) คนหาวธทจะอธบายวาท าไมคนจงถกผลกดนโดยความตองการบางอยาง ณ เวลาหนง ท าไมคนหนงจงทมเทเวลาและพลงงานอยางมากเพอใหไดมาซงความปลอดภยของตนเองแตอกคนหนงกลบท าสงเหลานน เพอใหไดรบการยกยองนบถอจากผ อน ค าตอบของมาสโลว คอ ความตองการของมนษยจะถกเรยงตามล าดบจากสงทกดดนมากทสดไปถงนอยทสด ทฤษฎของมาสโลวไดจดล าดบความตองการตามความส าคญ คอ

1) ความตองการทางกาย (physiological needs) เปนความตองการพนฐาน คอ อาหาร ทพก อากาศ ยารกษาโรค

2) ความตองการความปลอดภย (safety needs) เปนความตองการทเหนอกวา ความตองการเพอความอยรอด เปนความตองการในดานความปลอดภยจากอนตราย

3) ความตองการทางสงคม (social needs) เปนการตองการการยอมรบจากเพอน

4) ความตองการการยกยอง (esteem needs) เปนความตองการการยกยองสวนตว ความนบถอและสถานะทางสงคม

5) ความตองการใ หตนประสบความส า เ รจ (self – actualization needs) เปนความตองการสงสดของแตละบคคล ความตองการท าทกสงทกอยางไดส าเรจ

บคคลพยายามทจะสรางความพงพอใจใหกบความตองการทส าคญทสดเปนอนดบแรกกอน เมอความตองการนนไดรบความพงพอใจ ความตองการนนกจะหมดลงและเปนตวกระตนใหบคคลพยายามสรางความพงพอใจใหกบความตองการทส าคญทสดล าดบตอไป ตวอยาง เชน คนทอดอยาก (ความตองการทางกาย) จะไมสนใจตองานศลปะชนลาสด (ความตองการสงสด) หรอไมตองการยกยองจากผ อน หรอไมตองการแมแตอากาศทบรสทธ

85

(ความปลอดภย) แตเมอความตองการแตละขนไดรบความพงพอใจแลวกจะมความตองการในขนล าดบตอไป

วรฬ (2542) กลาววา ความพงพอใจเปนความรสกภายในจตใจของมนษยทไมเหมอนกน ขนอยกบแตละบคคลวาจะมความคาดหมายกบสงหนงสงใดอยางไร ถาคาดหวงหรอมความตงใจมากและไดรบการตอบสนองดวยดจะมความพงพอใจมาก แตในทางตรงกนขามอาจผดหวงหรอไมพงพอใจเปนอยางยง เมอไมไดรบการตอบสนองตามทคาดหวงไว ทงนขนอยกบสงทตงใจไววาจะมมากหรอนอย

ฉตรชย (2535) กลาววา ความพงพอใจหมายถงความรสกหรอทศนคตของบคคลทมตอสงหนงหรอปจจยตางๆทเกยวของ ความรสกพอใจจะเกดขนเมอความตองการของบคคลไดรบการตอบสนองหรอบรรลจดมงหมายในระดบหนง ความรสกดงกลาวจะลดลงหรอไมเกดขน หากความตองการหรอจดมงหมายนนไมไดรบการตอบสนอง

สรป ความพงพอใจข นอยกบแตละบคคลวาจะมความคาดหมายกบสงหนงสงใดอยางไร ถาคาดหวงหรอมความตงใจมากและไดรบการตอบสนองดวยด จะมความพงพอใจมากแตในทางตรงกนขามอาจผดหวงหรอไมพงพอใจเปนอยางยง เมอไมไดรบการตอบสนองตามทคาดหวงไว ทงนขนอยกบสงทตงใจไววาจะมมากหรอนอย ความพงพอใจในชมชนอาจจะเปนความพงพอใจตอรฐบาลหรอหนวยงานราชการทเปดโอกาสใหราษฎรมสวนรวมในกระบวนการพฒนาหมบานของตนเอง ความพงพอใจในการท างานของผน าทองถน ไมวาจะเปน นายก อบต. ส.อบต ก านน ผญ.บ ตลอดไปจนถงหนวยงานราชการทเกยวของทกหนวยงานและมความพงพอใจทไดรบประโยชนทงทางตรงและทางออมอยางทวถงและเปนธรรมจาก การพฒนาดานตางๆ ของหมบาน ทมสวนเขามาชวยเหลอและสนบสนนในโครงการหรอกจกรรมตางๆ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควนอ าเภอเมอง จงหวดตรง

2.2 ความรความเขาใจ ความรความเขาใจของประชาชนนนมผลอยางมากตอการมสวนรวมของ

ประชาชนในการทจะท าการสงใดสงหนง หรอเสนอแนวความคดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ระดบชมชน ใหประสบความส าเรจเปนไปตามเปาหมาย ซงผลจากการทบทวนวรรณกรรมในงานวจยชนน ท าใหผวจยคดวาตวแปรความรความเขาใจเปนตวแปรส าคญและเปนปจจยทนาจะสงผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ซงการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนนนประกอบดวย 4 ดานหลกๆ ดงตอไปน

86

1) ยทธศาสตรท 1 ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน มวตถประสงคเพอรกษาความสมดลระหวางพนทอนรกษ พนทท ากนและพนทอยอาศย ลดปญหาความขดแยงระหวางกจกรรมตางๆ เพมประสทธภาพ ดานการใหบรการสาธารณปโภคและลดปญหาการใชทดนผดประเภท โดยมตวชวดความส าเรจ คอ ก าหนดใหมปาไมไมนอยกวารอยละ 40 โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไวดงน

1.1) ใหมเขตพนทอนรกษปาไมหรอเขตสงวนหวงหามทดนของรฐและเขตพนทพฒนา โดยมการก าหนดเปาหมายทดนของรฐและทดนของเอกชน ก าหนดเขต การใชประโยชนทดนตามศกยภาพดนและศกยภาพทรพยากรธรรมชาตในทดนนน และไมควรยกเลกเพกถอนทดนของรฐ

1.2) ใหมการควบคมการใชประโยชนทดนในพนทอนรกษ โดยการสรางกลไกการมสวนรวมของประชาชนในการปกปองพนทอนรกษ สรางเครองมอ ดานกฎหมาย ผงเมองและมาตรการจงใจ เพอควบคมการใชประโยชนทดน ใหมการจดการชวยเหลอประชาชนทตองโยกยายออกจากพนทอนรกษในกรณทมการพสจนแลวาไดตงถนฐานกอนการประกาศเปนพนทอนรกษ และมการก าหนดการใชประโยชนและพฒนาทดนปาอนรกษทสอดรบกบระบบนเวศและสมดลทางธรรมชาต

1.3) ใหมการตดตามการบงคบใชกฎหมาย โดยการสรางกระบวนการตรวจสอบสาธารณะ

2) ยทธศาสตรท 2 ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม มงเนนผลสมฤทธของการจดการทดน เพอน าไปสการใชทดนใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาการทอดทงไมท าประโยชนหรอปลอยทดนใหเปนทรกรางวางเปลา ขนาดการถอครองและเพมความเปนธรรมตอเจาของทดน มตวชวดความส าเรจ 2 ตว คอ สดสวนของพนททไมไดใชประโยชนลดลงและมการกระจายการถอครองทดนทดขน โดยมพนธกจและแนวทาง การด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

2.1) ใหมการใชประโยชนจากทดนของรฐอยางมประสทธภาพ ใหมการส ารวจทดนของรฐทไมไดใชประโยชน จดท ารายงานการใชและจดหาผลประโยชนและด าเนนการแกไขปญหาการบกรกทดนของรฐ

2.2) ป รบป รงกฎหมายและระ เบยบ เชน พฒนาระบบคาธรรมเนยมและระบบภาษทดนและทรพยสน ปรบปรง พ.ร.บ. จดรปทดนเพอพฒนาพนท

87

พ.ศ.2547 เปนตน 2.3) ใหมระบบขอมลพนฐานทชวยสนบสนนการซอ ขาย และ

การเชาซอทดนใหเปนไปอยางมประสทธภาพและเปนธรรมกบเจาของทดนและผ ซอ/ผ เชา 2.4) ใหรฐมธรรมาภบาลดานขอมลขาวสาร การใชประโยชน

และการพฒนาทดนโดยมระบบการเปดเผยขอมลแผนการพฒนาของรฐ การสรางกลไกเพอใหเกดการพฒนาระบบการประเมนมลคาทดนในระดบจงหวดและระดบประเทศ

2.5) ตดตามการบงคบใชกฎหมายทเกยวกบการถอทดนของตางชาต โดยใหมการสรางฐานขอมล การถอทดนของคนตางชาตและนตบคคลตางดาว และการสรางกลไกการตรวจสอบโดยองคการภาคประชาชน

3) ยทธศาสตรท 3 ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส เพอมงเนนใหประชาชนผ ดอยโอกาสไดมทดนท ากน ทอยอาศย และบรการขนพนฐานอยางมประสทธภาพเพอใหพงตนเองได รวมทงปองกนมใหมการถายโอนทรพยสนของรฐไปยงกลมผลประโยชน มตวชวดความส าเรจ คอ มจ านวนผ ไรทดนท ากนลดลง โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

3.1) พฒนาทดนเพอจดใหประชาชนมทดนท ากนและทอยอาศย โดยมการจดตงธนาคารทดนหรอกองทนทดน มกลไกการจดทดนเพอทอยอาศยใหผ ดอยโอกาสในเมองและชนบท และมระบบขอมลของผไดรบการจดสรรทดนท ากนและทอยอาศยจากภาครฐ

3.2) บรณาการการจดทดนควบคไปกบแผนพฒนาตางๆ โดยมการศกษาเพอจดท าแผนปฏบตการในแตละโครงการ เรงรดการใชผงเมองเพอก าหนดทศทาง การเตบโตของเมองและชมชน

3.3) พฒนาโครงสรางพนฐานส าหรบโครงการจดทดนท ากนของรฐ รวมทงสงเสรมและสนบสนนดานเศรษฐกจและสงคมในพนทโครงการจดทดนท ากนของรฐ

4) ยทธศาสตรท 4 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทอาศยความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดน ลดปญหาความซ าซอนและความลาชา โดยมตวชวดความส าเรจ คอ มระบบการบรหารจดการทดนตามหลกธรรมาภบาล โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงาน เพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

88

4.1) จดตงองคกรทก าหนดนโยบายทดนแหงชาต ซงรวมทงการจดตงคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาตและจดตงส านกงานคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาต

4.2) พฒนาระบบการจดท าแผนทก าหนดแนวเขตทดนของรฐ โดยเรงรดจดท าฐานขอมลแนวเขตทดนของรฐใหชดเจนและเปนทยอมรบและด าเนนการปรบขอมลแนวเขตทดนของรฐใหเปนไปตามกฎหมาย

4.3) พฒนาระบบฐาน ขอมล ท ด นและ ขอมลศกยภาพทรพยากรธรรมชาตในทดนนน โดยสรางระบบโครงขายขอมล ทดนและขอมลศกยภาพทรพยากรธรรมชาตดานอนๆ และใหมการบรณาการฐานขอมลทดนใหทนสมยทงทดนของรฐและทดนของเอกชน

4.4) สรางมตการมสวนรวมของประชาชน โดยการสรางเครอขายภาคประชาชนเพอน าไปสการบรหารจดการทดนทด

4.5) เสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการทดน โดยเพมบทบาทภาคประชาชนในการบรหารจดการทดน จดตงกลไกระบบตรวจสอบการบรหารจดการทดน มกลไกการแกไขปญหาความขดแยงโดยเปดโอกาสใหภาคทเกยวของและชมชนทองถน เขามารวมด าเนนการ

4.6) พฒนาองคความ รดานการบรหารจดการทดน โดยสนบสนนการศกษาวจยเกยวกบการบรหารจดการทดน มแผนงานการวจยทเปนระบบและตอเนอง มการเผยแพรและประชาสมพนธงานวจยดานการบรหารจดการทดนอยางตอเนอง ใหมการถายทอดองคความรและเครอขายองคความรระหวางประเทศดานการบรหารจดการทดน (ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2553)

สรป การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนนนประกอบดวย 4 ดานหลกๆ ดงตอไปน 1) ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน มวตถประสงคเพอรกษาความสมดลระหวางพนทอนรกษ พนทท ากนและพนทอยอาศย ลดปญหาความขดแยงระหวางกจกรรมตางๆ 2) ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม มงเนนผลสมฤทธของการจดการทดน เพอน าไปสการใชทดนใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาการทอดทงไมท าประโยชนหรอปลอยทดนใหเปนทรกรางวางเปลา 3) ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส เพอมงเนนใหประชาชนผ ดอยโอกาสไดมทดนท ากน ทอยอาศย และบรการขนพนฐานอยางมประสทธภาพเพอใหพงตนเองได รวมทงปองกนมใหมการถายโอน

89

ทรพยสนของรฐไปยงกลมผลประโยชน 4) ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทอาศยความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดน ลดปญหาความซ าซอนและความลาชา

2.3 บทบาทผน าหมบาน (ผใหญบาน ผชวยผใหญบาน สมาชก อบต.) ธนวรรณ ตงสนทรพยศร (2550 อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553)

ไดจ าแนกองคประกอบของการเปนผน าม 4 ประการ ดงน 1) ความสามารถในการใชอ านาจใหเกดประสทธผลเปนทยอมรบ ลกษณะของอ านาจและความแตกตางระหวางอ านาจ และอ านาจหนาท 2) ความสามารถในการใชแรงจงใจบคคลทกระดบและทกสถานการณ เปนความสามารถในการเขาใจบคคล สามารถใชทฤษฎการจงใจ ชนดของอทธพลการจงใจ ลกษณะของระบบการจงใจ สามารถใชความรกบบคคลและสถานการณ ผ บรหารจะตองเขาใจทฤษฎการจงใจและเขาใจสวนประกอบในการจงใจ และสามารถประยกตใชได 3) ความสามารถในการชกน า ความสามารถทจะใหผตามใชความสามารถในการท างานของกลม ในขณะทการใชผจงใจจะเปนจดกลางของผ ใตบงคบบญชา และ 4) ความสามารถในการแกไขปญหาเฉพาะหนาตางๆ สงส าคญของการจงใจขนกบ ความคาดหวงรางวลทไดรบ และความพยายามทจะไดรบรวมกบปจจยอนๆ เชน สงแวดลอมตลอดจนบรรยากาศองคการ การระลกถงปจจยเหลาน จะตองน าไปใชส าหรบพฤตกรรมผน าและพฒนาทฤษฎตางๆ การศกษาทฤษฎจตวทยาของความสมพนธระหวางบคคลจะน าไปสทศนะกลมบคคล

เรองยศ ปรด (2542 อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553) สรปไววา ภาวะผน าเปนกระบวนการทบคคลหนง (ผน า) ใชอทธพลและอ านาจของตนชน าใหบคคลอน (ผตาม) มความกระตอรอรนเตมใจในสงทเขาตองการ โดยมเปาหมายขององคกรเปนจดหมายปลายทาง ความสามารถในการมศลปะในดานภาวะผ น านนประกอบดวย 4 สวน ไดแก 1) ความสามารถในการใชอ านาจอยางมประสทธผล และการปฏบตหนาทตามความรบผดชอบ 2) ความสามารถเขาใจมนษยทมแรงจงใจแตกตางกน ตามสภาพของเวลาและสถานการณตางๆ3) ความสามารถในการสรางแรงดลใจใหผ ใตบงคบบญชาใชความสามารถทมอยอยางเตมใจในการปฏบตงานตางๆ ทไดรบมอบหมาย และ 4) ความสามารถในการจดบรรยากาศ สามารถกระตนและจงใจใหปฏบตงานตนตวในการปฏบตตามภารกจตางๆ และสรปคณสมบตทเปนบคลกทาทางส าคญของผน าไววาตองซอสตย กลาหาญ ความสามารถ คณธรรม และสงทชวยเสรม

90

เพมขนอก คอ บคลกด นานบถอ พดเกง เสยงด นาฟง ฉลาด มเกยรต เขาสงคม วางตวการกระท าตางๆ เหมาะสม

รงสรรค ประเสรฐศร (2548 อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553) กลาววา ผน า (Leader) เปนบคคลทท าใหองคการประสบความกาวหนา และบรรลผลส าเรจโดยเปนผ ทมบทบาทแสดงความสมพนธระหวางบคคลทเปนผ ใตบงคบบญชา หรอผน าคอบคคล ซงกอใหเกดความมนคง และชวยเหลอบคคลตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายของกลม หรอผน าเปนผมวสยทศน มความคดรเรม มความเปนอสระ กลาหาญในการตดสนใจ มแรงกระตน มความกระตอรอรนสง มความยดหยนผน าเปนบคคลทมคณสมบตดงน 1) เปนบคคลทท าใหองคการประสบความกาวหนา และบรรลผลส าเรจ 2) เปนผ ทมบทบาทแสดงการตดตอสอสารและแสดงความสมพนธระหวางบคคลทเปนผ ใตบงคบบญชา 3) การจงใจใหผ อนปฏบตตาม 4) ผน ามสวนท าใหเกดวสยทศนขององคการและพนกงาน และ 5) เปนผ ทสามารถใชอ านาจอทธพลตางๆ ทงทางตรงและทางออมเพอน ากลมประกอบกจกรรมใดกจกรรมหนงดวย ตวอยางเชน การมอทธพลตอผใตบงคบบญชาตามอ านาจหนาททางการบรหารทด ารงต าแหนงอย

สรป บทบาทผน าหมบานนบวามความส าคญเพราะเปนคนทจะน าพาหมบานหรอพฒนาหมบานไปในทศทางใดและสงส าคญนนผน าหมบานหรอผน าชมชนจะรปญหาและความตองการของคนในชมชนเพอน าปญหาเหลานนกลบไปจดท าเปนแผนพฒนาตอไป ผน าชมชนทด จะตองสรางความเชอมน แสดงใหเหนถงศกยภาพของตนวาสามารถพฒนาชมชนไดอยางแทจรง มใชเปนเพยงการเขามารบต าแหนง เพออ านาจบารมเพยงเทานน แตจะตองสรางแนวคด ทศนคตใหมใหชาวบานไดเหนและเกดการยอมรบ ผ น าจะเปนผก าหนดปญหา ตดสนใจวางแผน และรบผดชอบตอความอยรอดหรอการพฒนา รวมทงใชความสามารถของบคคลในการใชอ านาจและจงใจใหผ อนปฏบตตามจนบรรลเปาหมาย บทบาทผน านนตองเปนเปนผ ทมความรความสามารถ มบคลกด มความนาเชอถอ มคณธรรมและจรยธรรม สอสารท าความเขาใจใหคนในพนทเ ขาใจในเ รองตางๆ ไดเปนอยางด และเปนทยอมรบนบถอของคนในหม บาน มความสามารถในการพดโนมนาวจตใจใหประชาชนเขามามสวนรวมในกจกรรมและโครงการตางๆของหมบาน เปนผ ทบรหารงานอยางโปรงใสและตรวจสอบได มความคดรเรมสรางสรรค มวสยทศน สามารถพฒนาหมบานใหมความเจรญกาวหนาได ผ น าหมบานสามารถใหการชวยเหลอ และแกไขปญหาความเดอดรอน เปนตวกลางในการเจรจาในการแกไขปญหาตางๆ ใหแกประชาชนในหมบาน สนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในกจกรรมตางๆเพอสามารถน าพาชมชนสการพฒนาทยงยนไดในอนาคต

91

2.4 ความเขมแขงของชมชน กรมทรพยากรน า (2550 อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553) พบวา

ความเขมแขงของชมชนมความส าคญตอปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของชมชนในการบรหารจดการทรพยากรน า ประกอบดวย 1) ความสามคคทงในระดบหมบานกนเอง สามคคกนระหวางชาวบานกบหนวยงานทองถน 2) มการรวมกลม 3) รวมกนจดทาแผนชมชน 4) สมาชก รบทบาทหนาทและใหความรวมมออยางพรอมเพรยง 5) สรางกฎเกณฑเรองการมสวนรวมในกจกรรมเปนเปนประเพณปฏบต 6) ความตอเนองของการรณรงค ประชาสมพนธ 7) มประเพณอนดงาม กฎหมบาน และ 8) กรรมการหมบาน/ ชมชนรบผดชอบ ขยนขนแขง

สรป ความเขมแขงของชมชนมความส าคญและมอทธพลตอการมสวนรวมของชมชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ชมชนทมความเขมแขงมลกษณะทส าคญดงนคอ สมาชกในชมชนมความรกความสามคค มการชวยเหลอกนไมมความแตกแยก สมาชกของชมชนมความเชอมนในศกยภาพของตนและชมชนทจะแกไขปญหาและพฒนาชวตความเปนอยของตนเอง สมาชกของชมชนพรอมทจะรวมกนจดการกบปญหาของตนและชมชน มกระบวนการของชมชนทมการเคลอนไหวอยางตอเนองจน เปนวถของชมชนภายใตการสนบสนนของผน าองคกรชมชน ในลกษณะเปดโอกาสใหกบสมาชกทงมวลเขามามสวนรวม โปรงใส และพรอมทจะใหตรวจสอบ สมาชกทกคนมสวนรวมในการประเมนสถานการณของชมชน ก าหนดวสยทศนรวม รวมคดและตดสนใจด าเนนงานตดตามและประเมนผลการแกปญหาและการพฒนาของชมชนผานกระบวนการชมชน สมาชกชมชนเกดการเรยนรผานการเขารวมในกระบวนการของชมชน มแผนของชมชนทประกอบดวยการพฒนาทกๆ ดานของชมชน ทมงการพงตนเอง เออประโยชนตอ สมาชกชมชนทก ๆ คนและมงหวงการพฒนาชมชนทยงยนการพงความชวยเหลอจากภายนอก เปนการพงเพอใหชมชนสามารถพงตนเองได สามารถอยรวมกนได อยางสนตสข ผน าในหมบานทกฝาย เชน ผ ใหญบาน สมาชก อบต. ผน าศาสนา และผน าธรรมชาต เปนตน มความสมพนธทด ตอกนไมมความแตกแยกหรอขดแยงกน และใหความ รวมมอ สนบสนนกนในการพฒนาหมบานเปนอยางดหมบานมแผนชมชน และน า แผนชมชนไปใชเปนฐานขอมล ในการพฒนา ดานตางๆ ไดเปนอยางด ในหมบานประชาชนเปนพลเมองด เคารพกฎหมาย มระเบยบวนย รบทบาท หนาท และใหการสนบสนนแกทกหนวยงานราชการทเขามาปฏบตงานในพนท 3. ปจจยภายนอก มดงน

3.1 การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ

92

บญญตเ กยวกบแผนนโยบายพนฐานแหง รฐ (อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553) ก าหนดไววา

มาตรา 76 รฐตองสงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการก าหนดนโยบายการตดสนใจทางการเมอง การวางแผนพฒนาเศรษฐกจ สงคมและการเมอง รวมทงการตรวจสอบการใชอ านาจรฐทกระดบ

มาตรา 79 รฐตองสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการสงวนบ ารงรกษาและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต และความหลากหลายทางชวภาพ อยางสมดลรวมทงมสวนรวมในการสงเสรม บ ารงรกษา และคมครองคณภาพสงแวดลอมตามหลกการทพฒนาทยงยน ตลอดจนควบคมและกาจดภาวะมลพษทมผลตอสขภาพอนามย สวสดภาพ และคณภาพชวตของประชาชน

สรป การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของกเปนปจจยหนงทมความส าคญเปนอยางยง ถาหนวยงานภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของไมไดมการสนบสนนปลอยใหประชาชนชวยเหลอตนเอง กอาจจะท าใหเกดการไมน าพาไปสการพฒนาทยงยนได เพราะประชาชนบางพนทขาดความรความเขาใจ อกทงยงขาดงบประมาณอกตางหาก เพราะฉะนนทกหนวยงานราชการควรทจะสงเสรมใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารจดการตามโครงการหรอกจกรรมตางๆ ของชมชนมากขน ออกพบปะใหความรและรวมประชมกบประชาชน เพอวางแผนการพฒนาชมชนหรอหมบาน โดยผานเวทประชาคมในระดบต าบลหรอหมบาน ปฏบตตอประชาชนในหมบานดวยความเสมอภาค และค านงถงศกดศรของความเปนมนษย หนวยงานราชการและประชาชนไดมสวนรวมในการก าหนดระเบยบขอบงคบของโครงการหรอกจกรรมตางๆ โดยมความสอดคลองและเหมาะสมกบพนท และทส าคญรฐบาลและหนวยงานทเกยวของควรมการสนบสนนงบประมาณตามโครงการหรอกจกรรมตางๆ ของชมชนหรอหมบานดวย

3.2 การสอสารและการประชาสมพนธ ถวลวด บรกล (2550 อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553) ไดกลาววา การมสวน

รวมของประชาชนทมประสทธผลจะตองประกอบไปดวยปจจย ดงตอไปน 1) ขอมลจากประชาชนสงผานไปยงผ เสนอโครงการตางๆ เพอใหความรแกผ เสนอโครงการนนๆ ใหทราบถงธรรมชาตและแนวคดของสงคม 2) ขอมลทางเทคนค เกยวกบเรองทเปนประเดนสนใจจากผ เสนอโครงการสงผานไปยงประชาชน และ 3) มการแลกเปลยนขอมลขาวสาร มความเชอใจกนระหวางประชาชนกบผ เสนอโครงการ หรอระหวางประชาชนดวยกนเองในการทจะรบฟงขอมลของกนและกน

93

ในยคปจจบนนเปนยคของขอมลขาวสาร ใครมขอมลขาวสารททนสมยยอมไดเปรยบในการประกอบการงานทงปวง ดงนน การรบทราบขอมลขาวสารททนสมยเกยวกบงานในหนาท จงมความส าคญเปนอยางยงตองานและอาชพของตน ซงถอเปนสงประกอบทส าคญทท าใหการท างานมความสขและประสบความส าเรจดวยด การใหขอมลขาวสารมวธการดงตอไปน

1. รบทราบขาวสารจากสอสารมวลชนทกชนด เชน หนงสอพมพ วทย โทรทศน โทรสารและเครองมอโทรคมนาคมอนๆ

2. รบทราบขาวสารขอมลจากแหลงขาว หมายถง การหาขาวดวยตนเอง หรอมอบหมายใหบคคลทเกยวของเขาไปดขอเทจจรงในแตละเรองหรอแตละพนทจะเปนการไดขอมลทถกตองทสด มประโยชนมากส าหรบงานอาชพของตน เชน การส ารวจความตองการของผบรโภค ส ารวจแหลงผลตและจ าหนายสนคาแตละชนด

3. การรบทราบขาวสารจากการศกษาคนควาและการศกษาดงาน จะเปนประโยชนในการน าความรทไดมาพฒนางานในอาชพของตน เพราะจะไดขอเทจจรงทชดเจนยงขน

4. การรบทราบขาวสารขอมลในกลมอาชพ เชน จากสมาคม ชมรม สหกรณ ตลาดหลกทรพย จะมประโยชนส าหรบการรบทราบขาวสารความเคลอนไหวททนสมยในงานอาชพเดยวกน ทงยงสามารถคาดการณแนวโนมของปจจบนและอนาคตได

5. การรบทราบขาวสารขอมลจากหนวยงานของทางราชการ ถอเปนเรองส าคญ เพราะรฐบาลจะพยายามสงเสรมใหประชาชนไดประกอบอาชพทมรายไดเพยงพอกบคาใชจายในครอบครว โดยจะตงหนวยงานสงเสรมงานอาชพ ตามกระทรวง ทบวง กรมตางๆ ครอบคลม ทกอาชพ ดงนน บคคลทจะประสบความส าเรจในงานอาชพของตนตองตดตอขอทราบขอมลขาวสารจากสวนราชการทงสวนกลางและสวนภมภาค

6. การรจกการวเคราะหขาวเปนขนตอนส าคญยง เพราะเปนการกลนกรองขอมลทไดมาจากแหลงตางๆ เพอน ามาสรปใหเกดประโยชนตองานอาชพของตน โดยยดหลกการส าคญ คอ 1) ทมาของขาวหรอแหลงขาว มความนาเชอถอมากนอยเพยงใด 2) วธการไดมาซงขาวสาร หมายถง วธการเกบขอมลหรอบคคลใหขาว มประสบการณ มความรความสามารถนาเชอถอหรอไม 3) ศกษาแนวโนม คอ การดขอมลยอนหลงหลายๆ ป เพอดแนวโนมทนาจะเกดขน ในอนาคต และ 4) ศกษาความเปนไปได เพอการเลอกแนวทางหรอตดสนใจน าสงทดมประโยชนตองาน อาชพของตนไปวางแผนในการท างาน

สรปไดวา การสอสารและประชาสมพนธนนมความส าคญเปนอยางยง ถาเกดการสอสารและประชาสมพนธไมทวถงแลวยอมเกดปญหาตางๆ ตามมามากมาย ท าใหประชาชน

94

ไมไดรบรขอมลขาวสารทถกตอง จนท าใหประชาชนตองเสยผลประโยชนในเรองนนๆ ไปในการสอสารใหประชาชนไดรบทราบขอมลความรตางๆ จากหนวยงานภาครฐ เมอประชาชนไดรบทราบขอมลเหลานน การขบเคลอนโครงการหรอกจกรรมตางๆ กสามารถบรรลผลตามเปาหมายหรอเปนไปตามวตถประสงคทตองการอยางรวดเรวขนได โดยในงานวจยชนนผ วจยไดเลงเหนวาแนวคดทกลาวมามความส าคญและไดหยบยกมาเปน ตวแปรหนงทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ.ตรง เพราะทผานมาการสอสารและประชาสมพนธในเรองนมนอยมากจนท าใหเกดปญหาตามมามากมาย เพราะฉะนนผวจยคดวาการสอสารและประชาสมพนธทดในระดบชมชนควรจะตองมการสอสารและประชาสมพนธในสงเหลาน คอ มการศกษาคนควาและการศกษาดงาน มการจดประชมประชาชนในระดบต าบลหรอหมบานเปนประจ าอยางนอยเดอนละหนงครงเพอเปนการขบเคลอนแกปญหาในเรองตางๆ ของชมชน จดประชมเพอสรางการมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน หรอพฒนาดานตางๆ ตามรปแบบของการปกครองในระดบชมชน มการแจงขอมลขาวสารจากทางราชการเพอใหประชาชนไดรบทราบขอมลขาวสารอยางทวถง อยางเชน มหอกระจายขาว แจกใบปลว หนงสอพมพในชมชน วทยชมชน มการจดประชมเพอท าประชาคมหมบาน อบรมใหความร และสมมนาใหกบประชาชนในชมชน ตามโครงการหรอกจกรรมตางๆ เพอเปนการเปดโอกาสใหประชาชนไดแสดงความคดเหนและทส าคญควรมการสรางกลมหรอเครอขายภาคประชาชน เพอประชาสมพนธกจกรรมตางๆ ใหราษฎรไดรบทราบและใหความรวมมอกบทางราชการมากขน และประชาชนสามารถตดตอสอสารกบทางราชการดวยตนเองหรอผานผน าชมชนหรอหมบานไดโดยสะดวกและรวดเรว

10. โมเดลสมการโครงสราง

โมเดลสมการโครงสรางเปนการเชอมตอความคดของนกพนธกรรมศาสตรชอ

Sewall Wright และนกเศรษฐศาสตรอก 2 คนชอ Trygve Haavelmo และ Herbert Simon โมเดลสมการโครงสรางใชวเคราะหเพอยนยนโมเดลมากกวาใชวเคราะหเ พอส ารวจหรอระบโมเดล จงเหมาะส าหรบการทดสอบทฤษฎมากกวาการสรางทฤษฎ การวเคราะหดวยโมเดลสมการโครงสราง จะเรมจากสมมตฐานการวจยทแสดงในรปของโมเดล โดยโมเดลนนสามารถสรางเครองมอวดตวแปรทอยในโมเดลได แลวตรวจสอบโมเดลวาเปนไปตามสมมตฐานการวจยหรอไม ซงขอตกลงเบองตนในโมเดลบางอยางสามารถผอนคลายได ในระหวางการวเคราะหเพอยนยนโมเดล อาจตองมการปรบโมเดลเพอใหสอคดลองกลมกลนกบขอมล แตโมเดลสมการโครงสราง

95

มไดใชเพอสรางทฤษฎใหมโดยปราศจากทฤษฎพนฐาน (สภมาส องศโชต และคณะ, 2554) จดเดนของโมเดลสมการโครงสราง คอ สามารถสรางตวแปรแฝง (Latent Variable) ซงเปนตวแปรทไมสามารถวดไดโดยตรง โดยการประมาณคาจากโมเดลดวยตวแปรสงเกตได (Observed Variable) ซงเปนตวแปรทวดคาได และยงสามารถทราบคาความเทยงของตวแปรสงเกตได พรอมทงสามารถประมาณคาความสมพนธของตวแปรไดอกดวย การทดสอบสมมตฐานทเขยนขนในเชงทฤษฎทก าหนดขน ประกอบดวยตวแปรตนและตวแปรตามจ านวนหนง โดยตวแปรนนไมเปนอสระจากกนหรอตางมความสมพนธกนไมมากกนอยและทฤษฎก าหนดไวใหหาคาสมประสทธ เชงสาเหต เพออธบายถงผลลพธทางตรงและผลกระทบทางออม ซงการวเคราะหมการควบคมคาความแปรปรวนระหวางตวแปรตนและตวแปรตาม ในกระบวนการความสมพนธระหวางตวแปรทงในรปแบบเชงทฤษฎ หรอโครงสราง โดยมการประยกตวธการวเคราะหตางๆ เขาดวยกนดงน

1. การวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปร (Path Analysis) 2. การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) 3. การจ าลองสาเหตเกยวกบตวแปรแฝง (Causal Modeling with Latent

Variable) 4. การวเคราะหการเปลยนแปลงของความแปรปรวน (Even Analysis of

Variance) 5. การวเคราะหการถดถอยเชงเสนหลายตวแปร (Multiple Linear Regression

Analysis) การวเคราะหขอมลจะตองเปนไปตามขอตกลงเบองตน ซงขอตกลงเบองตนของ

สมการโครงสรางจะมความยดหยนมากกวาขอตกลงของสมการเชงเสนทวๆ ไป ดงน 1. ตวแปรทงตวแปรอสระ ซงเปนตวแปรแฝงภายนอก (Exogenous) และ

ตวแปรแฝงภายใน (Endogenous) รวมทงตวแปรตาม ไมจ าเปนตองมการแจกแจงแบบปกต 2. ความคลาดเคลอนตองเปนการแจกแจงแบบปกต 3. ความคลาดเคลอนของตวแปรภายนอกแตละตวตองเปนอสระตอกน 4. ลกษณะความสมพนธระหวางตวแปรทงหมดในโมเดล เปนความสมพนธเชง

เสน (Linear) แบบบวก (Additive) และเปนความสมพนธเชงสาเหต 5. ความสอดคลองกนหรอความสมพนธกนระหวางตวแปร ถาตวแปรภายนอก

หรอตวแปรภายในไมสอดคลองกน ใหสงเกตวาตวแปรทแฝงอยมความสอดคลองกนหรอไม ถาสอดคลองกน กสามารถน ามาวเคราะหได และถาตวแปรตามไมมความสอดคลองกนแลว โมเดล

96

สมการโครงสรางจะไมสามารถน ามาค านวณได ขนตอนการด าเนนงานของการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง มขนตอนดงน (สภมาส องศโชต และคณะ, 2551 อางถงใน สรญณ อเสนยาง 2559)

1. สรางโมเดลเชงสาเหตตามสมมตฐาน 2. สรางเครองมอและเกบรวบรวมขอมล 3. วเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปร 3.1 วเคราะหโมเดลเชงสาเหตแบบเตมรป 3.2 วเคราะหโมเดลเชงสาเหตตามสมมตฐาน 3.3 ทดสอบโมเดลเชงสาเหตตามสมมตฐาน 3.4 ค านวณผลทางตรง ผลทางออมและผลรวม 4. สรปผลเชงสาเหตของตวแปรอสระทมตอตวแปรตามโมเดลสมการโครงสราง

ประกอบดวยสวนส าคญ 2 สวน คอ โมเดลการวด (Measurement Model) และโมเดลโครงสราง (Structural Model) (สภมาส องศโชต และคณะ, 2551; สชาต ประสทธรฐสนธ และคณะ, 2551 อางถงใน สรญณ อเสนยาง 2559)

4.1 โมเดลการวด (Measurement Model) เปนโมเดลทระบความสมพนธเชงเสนระหวางตวแปรแฝงกบตวแปรสงเกตได ม 2 ชนดคอ โมเดลวดส าหรบตวแปรแฝงภายนอกและโมเดลวดส าหรบตวแปรแฝงภายใน หรอเปนสวนของการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนโมเดล การสรางมาตรวด เปนกระบวนการสรางมาตรวดของตวแปร ทก าหนดไวเปนตวแปรแฝงทตองการศกษา ซงอาจท าหนาทเปนตวแปรอสระ (Independent Variable) หรอตวแปรตาม (Dependent Variable) ในแตละชวงตอนของกรอบแนวความคด ตวแปรแฝงทสรางขนมาดวยตวชวด (Indicators) จะถกประมวลดวยเทคนคการวเคราะหปจจยเชงยนยน (Confirmatory)

Factor Analysis พบวาตวชวดทงหมดอธบายการผนแปรของตวแปรแฝงไดมากนอยเพยงใด ดงนน ความรความเขาใจเกยวกบการวเคราะหปจจยจงเปนความรพนฐานทส าคญของการออกแบบโมเดลสมการโครงสราง ในการน าเอาเทคนคการวเคราะหปจจยมาใชในกระบวนการสรางมาตรวด จะตองมความรความเขาใจเกยวกบขนตอนของการสราง มาตรวด ซงเรมจากการใหค านยามจรง (Real Definition) ทระบวาตวแปร (แฝง) ทสรางขนมามองคประกอบ (Components) หรอตวแปรประจกษอะไรบาง

4.2 โมเดลโครงสราง (Structural Model) เปนโมเดลทระบความสมพนธเชงสาเหตและผลระหวางตวแปรหลก (ตวแปรแฝง) ทระบไวในแบบจ าลองมาตรวด โดยปกตจะ

97

แสดงเปนภาพในลกษณะทคลายคลงกบภาพเสนทางความสมพนธ (Path Model) สงทแตกตางกน คอ แทนทจะมแตเฉพาะเสนทางระหวางตวแปรแฝงเทานน ยงมเสนทางระหวางตวแปรประจกษกบตวแปรแฝงและเสนทางคาผดพลาด (Error) ของตวแปรประจกษและของตวแปรแฝงอกดวย ขนตอนการวเคราะหขอมลดวยโมเดลสมการโครงสราง มขนตอนการด าเนนงานดงน (สภมาส องศโชต และคณะ, 2554 อางถงใน สรญณ อเสนยาง 2559)

ขนท 1 การศกษาทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ความส าคญของการศกษาทฤษฎและงานทเกยวของกบเรองทศกษา จะท าใหสามารถพฒนากรอบแนวคดของการวจยไดอยางเหมาะสม และท าใหทราบวาควรเลอกตวแปรใดบางเขามาอยในโมเดลและยงท าใหทราบอกวาตวแปรทเลอกมานนควรสรางเครองมอวดตวแปรเหลานนอยางไร

ขนท 2 การพฒนาโมเดลการวจย หลงจากทศกษาทฤษฎอยางดพอแลวจะสามารถน าตวแปรตางๆ ทเกยวของกบการวจยมาพฒนาเปนกรอบแนวคดของการวจยและก าหนดใหเปนโมเดลการวจย

ขนท 3 การระบความเปนไดคาเดยวของโมเดล (Model Identification) เปนการศกษาลกษณะการก าหนดคาพารามเตอรทยงไมทราบคาในโมเดลการวจยวาเปนไปตามเงอนไขของการวเคราะหหรอไม โดยการเปรยบเทยบคา n(n+1)/2 กบจ านวนพารามเตอรทตองการประมาณคา โดยท n แทนจ านวนตวแปรสงเกตไดในโมเดล ทงตวแปรสงเกตได X และ Y โดยมเงอนไขการพจารณาดงน

ถา n(n+1)/2 นอยกวาจ านวนพารามเตอรทตองการประมาณคา จดวาเปนภาวะ Under identification โปรแกรมจะรายงานวา df เปนลบ ไมมการประมาณคาพารามเตอร

ถา n(n+1)/2 เทากบจ านวนพารามเตอรทตองการประมาณคา จดวาเปนภาวะ Just Identification โปรแกรมจะรายงานวามความเคลอนโดยสมบรณ

ถา n(n+1)/2 มากกวาจ านวนพารามเตอรทตองการประมาณคา จดวาเปนภาวะ Over Identification โปรแกรมจะรายงานวา df เปนบวก โปรแกรมจะท าการประมาณคาพารามเตอรตางๆ ในโมเดลและรายงานคา SE และ t-value

ขนท 4 การประมาณคาพารามเตอร เมอตรวจสอบความเปนไดคาเดยวแลวปรากฏวาอยในภาวะ Over Identification โปรแกรมจะท าการประมาณคาพารามเตอรทกคาในโมเดล แลวน าคาพารามเตอรเหลานน ค านวณกลบเปนคาความแปรปรวน - ความแปรปรวนรวมของตวแปรสงเกตไดในโมเดล แลวแสดงในรปของเมทรกซ เรยกเมทรกซนวา เมทรกซ

98

ความแปรปรวน ความแปรปรวนรวมจากการประมาณคาตามโมเดล (Computed Covariance

matrix: Σ ซงในผลการวเคราะหจะแสดงเปน Fitted Covariance Matrix ขนท 5 การตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลการวจยกบขอมลเชง

ประจกษ (Model Fit) โดยโปรแกรมจะน าเมทรกซความแปรปรวน-ความแปรปรวนรวมจากการ

ประมาณคาตามโมเดล (Computed Covariance Matrix: Σ) ลบจากเมทรกซความแปรปรวน-ความแปรปรวนรวมของขอมลดบ (Sample Covariance Matrix : S) เรยกเมทรกซผลตางนวา

เมทรกซสวนเหลอ (Residual Covariance Matrix) โปรแกรมจะใชสถตทดสอบ -test ตรวจสอบคา Computed Covariance Matrix (Σ) ตางจาก Sample Covariance Matrix (S)

หรอไม โดยตงสมมตฐานวาง H0 : S = Σ และสมมตฐานทางเลอก H1: S ≠ Σ คา ทไมมนยส าคญจะแสดงวาโมเดลการวจยกบขอมลเชงประจกษสอดคลองกลมกลนกน

ขนท 6 การปรบโมเดล ถาโมเดลการวจยกบขอมลเชงประจกษยงไม

สอดคลองกลมกลนกน ( มนยส าคญ) จะตองมการปรบโมเดล แลวด าเนนการวเคราะหใหมจนกวาโมเดลการวจยกบขอมลเชงประจกษจะสอดคลองกลมกลนกน จากนนจงนาคาพารามเตอรตางๆ โมเดล ไปเขยนรายงานได ประเภทของพารามเตอรในโมเดลสมการโครงสราง จ าแนกได 3 ประเภทคอ พารามเตอรอสระ (Free parameter) พารามเตอรคงท (Fixed Parameter) และพารามเตอรบงคบ (Constrained Parameter) (Joreskong & Sorbom, 1996 อางถงใน สรญณ อเสนยาง, 2559)

1) พารามเตอรอสระ (Free Parameter) คอ พารามเตอรทไมทราบคาและตองการใหมการประมาณคา (Estimation) พารามเตอรเหลาน ไดแก สมประสทธถดถอยในโมเดลโครงสรางหรอน าหนกองคประกอบในโมเดลการวด

2) พารามเตอรคงท (Fixed Parameter) มได 2 แบบ แบบแรกคอพารามเตอรทไมตองการใหมการประมาณคาหรอมคาเปนศนยนนเอง เพราะเปนคาพารามเตอรทกรอบทฤษฎหรอเอกสารงานวจยไมไดระบวามคาพารามเตอรน หรอบอกไดวาความสมพนธระหวางตวแปรมคาเปนศนย หรอไมตองใหโปรแกรมประมาณคาพารามเตอรเหลาน แบบทสองคอพารามเตอรทไมทราบคา แตตองการประมาณคา แลวใหมคาเทากบตวเลขคาใดคาหนงทไมเทากบศนยซงเปนคาใดๆ กตามทตองการ

3) พารามเตอรบงคบ (Constrained Parameter) คอ พารามเตอร

99

ทไมทราบคา แตตองการใหโปรแกรมประมาณคาใหเทากบคาพารามเตอรตวอน ตามทระบใหมคาเทากน ซงจะใชในการวเคราะหโมเดลกลมพห (Multiple Group) หรอการทดสอบโมเดลตงแต 2 โมเดลทเหมอนกนตงแต 2 กลมขนไป

การน าขอมลความสมพนธระหวางตวแปรซงเปนขอมลเชงประจกษทเกบรวบรวมไดมาวเคราะหโดยสมการโครงสราง จะตองด าเนนการดวยความรอบคอบและสมเหตสมผล ตองมความรอบรในหลกการ ทฤษฎทเกยวของ สามารถคดเลอกตวแปรหรอองคประกอบส าคญทเกยวของไดอยางเหมาะสม และสามารถสรางโมเดลทแสดงถงโครงสรางความสมพนธระหวางตวแปรหรอองคประกอบไดอยางสอดคลองกบทฤษฎ จงมบทบาทส าคญในการชวยใหพนฐาน การเชอมโยงความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรเพอสรางโมเดลเชงสาเหต (Causal Model) และจะตองสามารถน าความสมพนธนน มาตรวจสอบกบขอมลเชงประจกษทเกบรวบรวมมาไดเพอยนยนความนาเชอถอของของโมเดล ถาปราศจากพนฐานทางหลกการ เหตผล ทฤษฎและโมเดลทเหมาะสม การวเคราะหเชงสาเหต กไมสามารถน าไปใชไดอยางมประสทธภาพ การวเคราะหขอมลเชงประจกษเปนวธการอยางหนงในการหาหลกฐาน เพอตอบวาโมเดลเชงสาเหตทพฒนาขนมามความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษหรอไม ถาโมเดลไมสอดคลองกบขอมล อาจมงความสงสยไปททฤษฎทน ามาใชในการสรางโมเดลวามความเหมาะสมเพยงใด หรออาจสงสยถงความเหมาะสมของการออกแบบการวจยและการด าเนนการวจย แตถาพบวาโมเดล มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ผลทไดยงไมใชหลกฐานพสจนทฤษฎหรอโมเดล เพยงแตแสดงวายงไมมหลกฐานทมาปฏเสธทฤษฎหรอโมเดล อกนยหนงนนคอ หลกฐานเชงประจกษสนบสนนความเปนไปไดของทฤษฎและโมเดลเชงสาเหตนนเอง (ศรชย กาญจนวาส, 2550 อางถงใน สรญณ อเสนยาง, 2559)

ดชนทใชในการตรวจสอบความสอดคลองกลมกลนของโมเดลกบขอมล เชงประจกษ การตรวจสอบความตรงของโมเดล ในการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง โปรแกรมจะประเมนความสอดคลองกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ แลวรายงานคาดชนตางๆ ในรายงานผลการวเคราะห (Print Out) คาดชนเหลานนจะแสดงวาโดยภาพรวมโมเดลสมการโครงสรางสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษเพยงใด (สภมาส องศโชต และคณะ, 2554)

1. คาไค-สแควร (Chi-Square Statistics) เปนดชนทใชแพรหลายในการตรวจสอบความสอดคลองกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ โดยภาพรวมคาไค-สแควรค านวณจากผลคณระหวาง Minimum Fit Function Value (Fmin) กบ n-1 เมอ n แทนขนาดของกลมตวอยาง มชนของความเปนอสระ (df) เทากบ k(k-1)/2 เมอ k แทนจ านวนตวแปรสงเกตได

100

และ t แทนจ านวนพารามเตอรในโมเดลทตองการประมาณคา สมมตฐานการทดสอบคอ H0: S =

Σ เมอ S แทนเมทรกซความแปรปรวน - ความแปรปรวนรวมของขอมลเชงประจกษ และ Σ แทนเมทรกซความแปรปรวน – ความแปรปรวนรวมของตวแปรสงเกตไดทประมาณมาจากโมเดล ถาคาไค - สแควร มนยส าคญ แสดงวาโมเดลกบขอมลเชงประจกษไมสอดคลองกลมกลนกน

2. คารากทสองของคาเฉลยความคลาดเคลอนก าลงสองของการประมาณคา (Root Mean Square Error of Approximation: RMSEA) ใชทดสอบสมมตฐาน H0: S = Σ แตน าคาองศาความเปนอสระมาปรบแก โดยมสตรการค านวณดงน RMSEA = (F0 /df)1/2 เมอ F0 คอ population discrepancy function value หรอคาฟงกชนความกลมกลน เมอโมเดลสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ถา F0 เทากบศนย RMSEA จะเทากบศนย แสดงวาโมเดลสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษดมาก โดยท Diamantopoulos และ Siguaw (2000) เสนอวา คา RMSEA ทดมากๆ ควรมคานอยกวา 0.05 คาระหวาง 0.05-0.08 หมายถง โมเดลคอนขางสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ คาระหวาง 0.08-0.10 แสดงวาโมเดลสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษเลกนอยและคาทมากกวา 0.10 แสดงวาโมเดลยงไมสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

3. ดชนวดความสอดคลองกลมกลนเชงสมบรณ (Absolute Fit Index) (Diamantopoulos & Siguaw, 2000) GFI (Goodness of Fit) แสดงถงปรมาณความแปรปรวน – ความแปรปรวนรวม ทอธบายไดดวยโมเดล AGFI (Adjusted Goodness of Fit) แสดงถง ความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมทอธบายไดดวยโมเดล โดยปรบแกดวยองศาความเปนอสระโดยทวไปคา GFI และ AGFI มคาระหวาง 0 - 1 หรอคา GFI และ AGFI ทยอมรบไดควรมคามากกวา 0.90

4. คารากทสองของสวนเหลอกาลงสองเฉลยมาตรฐาน (Standardized Root Mean Squared Residual: SRMR) เปนคาเฉลยของความคลาดเคลอนมาตรฐานของการประมาณคา ซงเปนคาทใชในการเปรยบเทยบความสอดคลองขามโมเดล (Comparing Fit Across Model) คาทนอยแสดงถงความสอดคลองทด คาดชน SRMR ควรมคาตางกวาหรอเทากบ 0.05

การประเมนโมเดล การวดโมเดลการวด (Measurement Model) เปนโมเดลทใชตวแปรสงเกตได วดตวแปรแฝง ซงในการแปลผลการวเคราะห ควรจะพจารณาวาตวแปรสงเกตไดวดตวแปรแฝงไดมากนอยเพยงใด การพจารณาประสทธภาพของโมเดลการวดพจารณาถง

101

ความตรง (Validity) และความเทยง (Reliability) (สภมาส องศโชตและคณะ, 2554 อางถงใน สรญณ อเสนยาง, 2559)

ความตรง คอ ความสามารถของตวแปรสงเกตได หรอตวบงชทใชวดตวแปรแฝงในโมเดล โดยพจารณาจากความมนยส าคญของนาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ในเมทรกซ LX หรอ LY คาน าหนกองคประกอบควรมคาสงและมนยส าคญทางสถต (t-value มากกวา 1.96) (Diamantopoulos & Siguaw, 2000) และสามารถเปรยบเทยบคาน าหนกองคประกอบมาตรฐาน (Standardized Loading) ตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมาก จะมน าหนกองคประกอบมาตรฐานสง

ความเทยง คอ ความคงเสนคงวาของการวด หรอระดบทตวแปรปราศจาก ความคลาดเคลอน การพจารณาความเทยงของตวแปรพจารณาทผลการวเคราะหในสวนของ squaremultiple correlation (R2) เปนสดสวนความแปรปรวนของตวแปร ทอธบายไดโดยตวแปรแฝงซงมคาเทากบคาการรวมกน (Communality) ในการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจการประเมนโมเดลโครงสราง ในโมเดลสมการโครงสราง แสดงความสมพนธของตวแปรแฝงในรปสมการถดถอยระหวางตวแปรตนกบตวแปรตาม สงทตองประเมน ประกอบดวย

1) ทศทางของสมประสทธการถดถอย ควรมทศทางสอดคลองกบทฤษฎ 2) สมประสทธการถดถอยควรมนยส าคญทางสถต 3) ควรมคาสมประสทธการท านายของสมการโครงสราง (R2) มากกวา 0.50

หากทศทางของสมประสทธการถดถอยมนยส าคญทางสถต แตมทศทางตรงกนขามกบทฤษฎทเปนฐานของการพฒนาโมเดล จะตองมการอธบายหรอน าไปอภปรายผลทเกดขน วาเหตใดผลการวจยจงขดแยงกบทฤษฎ

11. งานวจยทเกยวของ

ธนาศลป เสยวทอง (2553) ศกษาวจย เรอง การมสวนรวมของประชาชนในการ

ปกครองทองทระดบหมบาน: กรณศกษาอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ไดสรปไววาผลการวจย พบวา 1) การมสวนรวมของประชาชนในภาพรวมอยในระดบมาก 2) ปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนทกขนตอน พบวา ตวแปรอสระมความสมพนธ 5 ตวแปร มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความรความเขาใจของประชาชน การสอสารและการประชาสมพนธและ

102

ผลประโยชนทไดรบจากการปกครองทองท 3) การเปรยบเทยบความแตกตางของการมสวนรวมของประชาชนตามต าบลตางๆ ในภาพรวม พบวา ประชาชนในต าบลเจะเห ต าบลพรอน ต าบลไพรวน ต าบลเกาะสะทอน และ ต าบลโฆษต มสวนรวมในการปกครองทองทระดบหมบานแตกตางจากประชาชนในต าบลศาลาใหม โดยประชาชนในต าบลเจะเห มสวนรวมมากทสด 4) ปญหาดานการมสวนรวมในการปกครองทองทระดบหม บาน พบวา ประชาชนไมใหความส าคญตอการมสวนรวมอยางจรงจง ผน าหมบานไมเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวม อยางทวถง เจาหนาทหรอหนวยงานของรฐไมใหความส าคญตอการมสวนรวมในการด าเนนโครงการอยางจ ร งจง ประชาชนไม มความ รและขาดขอมล ท เ กยวของและหม บาน ขาดความเขมแขง ทงนประชาชนไดเสนอแนะใหหนวยงานราชการและผ เกยวของควรกระตนใหประชาชนหนมาใหความส าคญตอการมสวนรวมมากขน ผน าหมบานควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมอยางทวถงและประชาชนควรมสวนรวมในการประชมประชาคม

กฤษฎากรณ ยงทอง (2555) ศกษาวจย เรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาเทศบาลต าบลนางว อ าเภอเมองเพชรบรณ จงหวดเพชรบรณ: กรณศกษาระดบการมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาเทศบาลต าบลนางว ไดสรปไววาปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาของเทศบาลต าบลนางว อ าเภอเมองเพชรบรณ จงหวดเพชรบรณ เปนการศกษาการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาทองถน เทศบาลต าบลนางว ภาพรวมอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาในองคประกอบแตละดานพบวาประชาชนมสวนรวมมากทสด คอ ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ดานการมสวนรวม รบผลประโยชน ดานการมสวนรวมในการปฏบตการ และดานการมสวนรวมในการประเมนผล ดงน 1) ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ พบวาประชาชนมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาทองถน ดานการมสวนรวมในการตดสนใจจดท าแผนพฒนาทองถน และประชาชนทเขารวมประชมทเกยวของกบโครงการหรอกจกรรมตางๆ ของเทศบาลต าบลนางว โดยทประชาชนไดเสนอความตองการของชมชนใหไดรบการบรรจในโครงการหรอกจกรรมของเทศบาลต าบลนางว เพอน ามาเปนแนวทางในการด าเนนงานพฒนาในปถดไป ดานการมสวนรวมรบผลประโยชนพบวาประชาชนไดผลจากการวางแผนพฒนาทองถน ของเทศบาลต าบลนางว ท าใหประชาชนในทองถนไดรบการบรการจากเทศบาลต าบลนางว ไดจดท าแผนงาน/โครงการทมลกษณะเปนวตถสงของ เชน เครองอปโภคบรโภค เครองมอเครองใชส าหรบการประกอบอาชพของกลมแมบาน เพอแจกจายใหกบประชาชนโดยทางปฏบตงานประจ าวนของประชาชน รวมถงเปนแนวทางในการเกดการสรางงาน/สรางอาชพ ดานการมสวนรวมด าเนนการ พบวาการด าเนนการประชาชน

103

มสวนรวมในการไดเขารวมประชม จดท าแผนพฒนาทองถน เพราะคดวาจะท าใหมความร ความเขาใจในการจดท าแผนพฒนาทองถน เพราะจะท าใหมความรความเขาใจในการจดท าแผนพฒนาทองถนมากขน และสงผลตอประชาชนไดเขารวมปฏบตตามนโยบาย แผนงาน โครงการเทศบาลต าบลนางว ใหมประสทธภาพและประสทธผลแกประชาชน ดานการมสวนรวมในการประเมนผล พบวาเทศบางต าบลนางว ไดเปดโอกาสใหทานเขามารวมควบคมตรวจสอบการปฏบตงานตามแผนพฒนาทองถน โดยไดมการแตงตงประชาชนเขาเปนกรรมการประเมนผลแผนงาน หรอโครงการตามแผนพฒนาและมสวนรวมในการจดแผนพฒนาทองถน เพอเปนการสรางความเชอมนจากประชาชนในการด าเนนงานของเทศบาลต าบลนางว

วรนทร นาสมใจ (2556) ศกษาวจย เ รอง แนวทางการบรหารจดการพนทสาธารณะปาโคกหนองขา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม งานวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาลกษณะทางประชากรของผ ใชประโยชนพนทสาธารณะปาโคกหนองขา 2) ศกษาสภาพการใชประโยชนและการบรหารจดการพนทสาธารณะปาโคกหนองขา 3) ศกษาปญหาการใชประโยชนพนทสาธารณะปาโคกหนองขา และ 4) ศกษาแนวทางในการบรหารจดการพนทสาธารณะปาโคกหนองขาอยางมสวนรวม ไดสรปผลการวจยไววา ลกษณะทางประชากรสวนใหญเปนเพศหญง (63.70%) มอายอยในชวง41 - 50 ป (26.20%) สวนใหญจบระดบประถมศกษา (53.50%) ประกอบอาชพท านา (71.10%) มรายไดต ากวา 5,000 บาทตอเดอน (53.5%) สวนใหญใชประโยชนพนทสาธารณะปาโคกหนองขาเพอการบรโภคในครวเรอนและเปนรายไดเสรมกจกรรมทเขาใชประโยชนตลอดทงป คอ การเพาะปลกและเลยงสตว การบรหารจดการยงขาดการวางแผนการใชประโยชน โดยชมชนขาดการก าหนดมาตรการดานการอนรกษ ระเบยบและขอตกลงในการใชประโยชนจากพนท การจบจองพนทเพอท าการเกษตร การเลยงสตวมากเกนไป และความขดแยงของคนในชมชนเปนปญหาทพบเปนสวนใหญ แนวทางการบรหารจดการหลกๆ คอ (1) จดตงและก าหนดโครงสรางองคกรขนมาบรหารจดการพน ทสาธารณะ ปาโคกหนองขา (2) ใหคณะกรรมการทไดรบการคดเลอก เขยนโครงการเพอของบประมาณสนบสนนจากองคกรปกครองสวนทองถนในพนทเพอใชส าหรบการด าเนนกจกรรมตางๆ (3) การด าเนนงานและกจกรรมการบรหารจดการพนทสาธารณะปาโคกหนองขา จะตองใหทกภาคสวน ทเกยวของเขามามสวนรวมและ (4) ก าหนดกฎระเบยบตางๆ ในการจดการและใชประโยชนพนทสาธารณะปาโคกหนองขา เพอเปนแนวทางส าหรบปฏบตรวมกน

นกล โปรยเงน (2550) ศกษาวจย เรอง การจดการพนทสาธารณะโดยชมชน ล าน าแมลา จงหวดสงหบร วตถประสงคของการวจย คอ เพอศกษาถงลกษณะการใชประโยชน

104

และศกยภาพของพนทบรเวณล าน าแมลา บทบาทและศกยภาพของชมชนในการจดการพฒนาทรพยากรธรรมชาตในบรเวณล าน าแมลา ความตองการมสวนรวมของประชาชนในชมชน ในการจดการพนทสาธารณะบรเวณล าน าแมลารวมกน เพอก าหนดตดสนใจเรองทมผลกระทบในชมชนล าดบความตองการใชประโยชนพนทสาธารณะและความสมพนธระหวางการมสวนรวมของประชาชนกบความตองการของชมชน เพอเปนแนวทางบรหารจดการพนทสาธารณะบรเวณล าน าแมลา ซงผลการวจยพบวา จากการสมภาษณโดยใชแบบสอบถาม ผ ทอาศยอยบรเวณล าน าแมลาประเมนระดบความตองการใชประโยชนพนทสาธารณะในดานการทองเทยวเปนล าดบแรก ตอมาเปนดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตร ดานภมปญญาพนถนและดานการอปโภคบรโภค ตามล าดบ จากการสนทนากลมพบวาประชาชนทอาศยอยบรเวณล าน าแมลาตอนบน มล าดบความตองการมสวนรวมสง โดยประชาชนตองการมสวนรวมในการแสดง ความคดเหน วางแผนในการพฒนาและเตมใจเขารวมกบกลมองคกรอสระ เพอท ากจกรรมการบรหารจดการพนทสาธารณะบรเวณล าน าแมลา งานวจยไดเสนอแนะใหชมชนมสวนรวมในการบรหารจดการพนทสาธารณะบรเวณล าน าแมลา ใหความส าคญกบการพฒนาในดานการทองเทยวเชงนเวศ นอกจากน การพฒนานนควรด าเนนรอยตามเศรษฐกจพอเพยง ท าการเกษตรแบบผสมผสาน ใชเทคโนโลยชวภาพและปลอดสารพษ ซงจะตองสอดคลองกบความตองการและสงเสรมคณภาพชวตทดของชมชน

ณฏยาณ บญทองค า (2555) ศกษาวจย เรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาต าบล องคการบรหารสวนต าบลทาพล อ าเภอเมอง จงหวดเพชรบรณ สาขาวชายทธศาสตรการพฒนาตามหลกปรชญาของหลกเศรษฐกจพอเพยง คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ การคนควาอสระมวตถประสงคเพอศกษา 1) กระบวนการการมสวนรวมของประชาชนกบการจดท าแผนพฒนาต าบลขององคการบรหารสวนต าบล 2) เปรยบเทยบระดบความคดเหนของประชาชนในดาน เพศ อาย อาชพ รายไดและระดบการวจยตางกนตอการมสวนรวมของประชาชนกบการจดท าแผนพฒนาต าบลแตกตางกน 3) ความสมพนธการมสวนรวมของประชาชนกบการจดท าแผนพฒนาต าบล ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง มอายตงแต 41 ปขนไป มอาชพเกษตรกรรม มรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 5,000 บาท และการศกษาในระดบประถมศกษา ในการวเคราะหการบรหารองคกรปกครองสวนทองถน ตามแนวทางหลกธรรมาภบาลพบวากลมตวอยางสวนใหญ มความคดเหนตอหลกธรรมาภบาลของเทศบาลต าบลนางวภาพรวมอยในระดบมาก โดยเหนวาเทศบาลต าบลนางวบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลในดานหลกนตธรรมมากทสด รองลงมาคอ ดานหลก

105

ความรบผดชอบ ดานหลกการมสวนรวม หลกความคมคาและหลกความโปรงใส โดยมหลกคณธรรมนอยทสด ผลการทดสอบสมมตฐานสรปไดวาตวแปรทใชในการทดสอบไดแก เพศ อาย อาชพรายได และระดบการศกษา ตางมความสมพนธกบการมสวนรวมใน การจดท าแผนพฒนาองคการบรหารสวนต าบล ภาพรวมและดานการมสวนรวมในการตดตามประเมนผล

เอกสทธ สทธศาสนกล (2545) ศกษาวจย เรอง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดกาญจนบร การวจยครงนวตถประสงคเพอศกษาการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดกาญจนบร และปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดกาญจนบร ผลการวจยพบวาปจจยสวนบคคล ไดแก อาชพ ระดบการศกษา ระยะเวลาการเขามาตงถนฐานในต าบล การเปนสมาชกกลมทางสงคม ความรความเขาใจเรองการปกครองสวนทองถนและภาวะผน า มผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดกาญจนบร สวนเพศ อายและรายได ไมมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถน ในดานการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดาน พบวาประชาชนจะมสวนรวมรบผลประโยชนสงสด รองลงมา ไดแก รวมวางแผน รวมด าเนนการ รวมคนหาปญหาและรวมตรวจสอบ และตดตามผลมคาต าสด ตามล าดบ

รตนะ บวสนธ (2555) ระบวาวธการวจยเชงผสมผสานทางการศกษา (Mixed Method in Education Research) เกดขนจากการน าเอาแนวคดวธการวจยเชงปรมาณและวธการเชงคณภาพมารวมกนศกษาหาค าตอบเกยวกบปรากฏการณ หรอตวแปรตางๆทเกยวของกบสถานการณทางการศกษานนๆ โดยหวงจะไดรบค าตอบทเปนความรของปรากฏการณหรอตวแปรดงกลาว ทงภาพกวางและภาพลก หรอไดรบความรหลากหลายแงมมขน ทงนการวจยเชงผสมผสานทางการศกษา สามารถทจะเลอกใชแบบแผนการวจย 4 แบบแผนหลก ไดแก 1) แบบแผนสามเสา 2) แบบแผนรองรบภายใน 3) แบบแผนเชงอธบาย และ 4) แบบแผนเชงส ารวจบกเบก ซงในแตละแบบแผนกยงแบงเปนแบบแผนยอยๆ หลากหลายแบบอกดวย แบบแผนการวจยเชงผสมผสานแตละแบบ มความเหมาะสมกบปญหาและวตถประสงคการวจยทางการศกษาทแตกตางกนออกไป การเลอกใชแบบแผนการวจยใดๆ จงจ าเปนตองค านงถงการตอบปญหาและวตถประสงคการวจยเปนหลก

จนทรเพญ มนคร (2554) ศกษาวจย เรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยของชมชนต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม การวจยครงน

106

มวตถประสงคเพอศกษาการมสวนรวมของประชาชนของชมชนและปจจยทสงผลกระทบตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชน การจดการขยะมลฝอยในเขตพนท ต าบลบางนางล และเพอศกษาถงปญหาและอปสรรคในการมสวนรวมของประชาชนดานการจดการขยะในเขตพนทต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เพอหาแนวทางแกไขปญหาตอไป ผลการศกษาพบวาในภาพรวมระดบการมสวนรวมของประชาชนดานการจดการขยะอยในระดบปานกลาง คอ การน าถงผาหรอภาชนะอนไปตลาดเพอใสของแทนการใสถงพลาสตก ไมมสวนรวมในการคดวางแผนในกจกรรมหรอโครงการ มสวนรวมในการประชมและทราบถงปญหาสาเหต มสวนรวมในการมความร ความเขาเกยวกบการจดการขยะมลฝอยอยในระดบมาก มการคดแยกประเภทมลฝอยท าใหสามารถวางแผนในการก าจดมลฝอยครงสดทายไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ มสวนรวมในการประชาสมพนธหรอชกชวนใหรวมท ากจกรรม เขาไปมสวนรวมในกจกรรมหรอโครงการ ซงดไดจากการมสวนรวมในกจกรรมหรอโครงการททาง ต าบลบางนางลเปนผ ก าหนด เชน กจกรรมโครงการจดรถคดแยกขยะออกใหบรการ กจกรรมรณรงคจดทงขยะใหเปนททางหรอการคดแยกขยะทจดทง กจกรรมใหความรเกยวกบการจดการขยะดวยวธตางๆ กจกรรม การรณรงคประชาสมพนธดานการคดแยกขยะ คอ ประชาชนยงมโอกาสในการเขาไปรวมขนตอนการคนหาปญหา การก าหนดแนวทางแกไขปญหา การประชาสมพนธหรอชกชวนรวมในโครงการรวมถงการเขารวมโครงการอาจกลาววาประชาชนยงไมไดเขาไปมสวนรวมในกจกรรมหรอโครงการอยางแทจรง สวนการศกษาปญหาและอปสรรคในการมสวนรวมของประชาชนดานการจดการขยะจากการศกษา พบวาสวนใหญเหนวาการจดการปญหาขยะยงไมเปนทนาพงพอใจ ประชาชนไมเลงเหนความส าคญในการแยกขยะกอนทจะน าไปทงหรอก าจดขยะมปรมาณมาก ท าใหเสยเวลายากตอการแยก ขาดแนวทางหรอขาดการสงเสรมใหความรวมมอในการแยกขยะ การใชประโยชนทเกดมาจากขยะ ขาดงบประมาณและขาดการใหการสนบสนนวสด อปกรณในการแยกขยะขาดการรณรงคและการประชาสมพนธทเกยวกบความรและความเขาใจ รวมไปถงประชาชนไมมสวนรวมในการจดท าโครงการ

ชตมา ตนาราง (2553) ศกษาวจย เรอง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการมลฝอยชมชนในเขตเทศบาลนครสมทรปราการ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการมลฝอยชมชนในเขตเทศบาลนครสมทรปราการ และคนหาแนวทางพฒนาการบรหารจดการมลฝอยชมชนในทองทดงกลาว ใหดกวาทเปนอยในปจจบน ผลการศกษา พบวากลมตวอยางมสวนรวมในการจดการมลฝอยชมชนอยในระดบปานกลาง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการมลฝอย

107

ทระดบนยส าคญ 0.05 คอ สถานภาพในครวเรอน ระดบการศกษา อาชพ รายไดตอเดอน จ านวนปทอยอาศย ความรความเขาใจเกยวกบมลฝอย ทศนคต และความยนดเขารวมในการจดการมลฝอยชมชน ขอเสนอแนะเพอการพฒนาปรบปรงการบรหารจดการมลฝอยชมชนในเขตเทศบาลนครสมทรปราการ คอใหความรและสรางเสรมแรงจงใจในการมสวนรวมจดการมลฝอย นายกเทศมนตรตองแสดงภาวะผน าอยางชดเจน และควรก าหนดคาธรรมเนยมในการก าจดมลฝอยเปนแบบอตรากาวหนา เพอใหประชาชนตระหนกถงการลดปรมาณมลฝอยมากขน

วรตน หมนจนะ (2549) ศกษาวจย เรอง ปจจยทเกยวของกบบทบาทการม สวนรวมในการบรหารจดการของผ แทนประชาชนในคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานในจงหวดเชยงราย การวจยครงน มความมงหมายเพอศกษาและเปรยบเทยบระดบการมสวนรวมในการบรหารจดการสถานศกษาของผน าชมชนในโรงเรยน ทตงอยในชมชนทนบถอศาสนาอสลาม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาพระนครศรอยธยาเขต 1 และเขต 2 ทมสถานภาพตางกน ประชากร คอ ผน าชมชนแบบเปนทางการและแบบไมเปนทางการ จ านวน 126 คน ผลการวจยสรปไดดงน 1) ผน าชมชนมระดบการมสวนรวมในการบรหารจดการสถานศกษาโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบปานกลาง เรยงตามล าดบดงน ดานการบรหารวชาการ ดานการบรหารทวไป ดานการบรหารงบประมาณและดานการบรหารงานบคคล เมอพจารณาลกษณะระดบการมสวนรวมในภาพรวมและรายดานอยในระดบปานกลาง เรยงตามล าดบดงน รวมตดสนใจ รวมรบผลประโยชน รวมวางแผน รวมด าเนนการ และรวมประเมนผล 2) ผน าชมชนแบบเปนทางการและแบบไมเปนทางการ มระดบการมสวนรวมในการบรหารจดการสถานศกษาโดยภาพรวมและ รายดานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยผน าชมชนแบบเปนทางการจะมสวนรวมมากกวาผน าชมชนแบบไมเปนทางการ

พรนคพเชษฐ แหงหน (2557) ศกษาวจย เรอง การพฒนาองคประกอบ ตวชวด และแนวทางเสรมสรางความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบสถาบนการเรยนร เพอปวงชนในการจดการศกษานอกระบบระดบอดมศกษาในพนทภาคใตของประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอศกษาสภาพและองคประกอบความรวมมอ ยนยนองคประกอบและตวชวด ความรวมมอ และแนวทางเสรมสรางความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.)กบสถาบนการเรยนรเพอปวงชน (สรพ.)ในการจดการศกษานอกระบบระดบอดมศกษาในพนทภาคใต 5 จงหวด ผลการวจยพบวาในสวนของสภาพความรวมมอ สรพ.ไดออกแบบให ศรช. เปนศนยเรยนรของชมชนทไมถอวาเปนสาขาของตน โดยจดท าบนทกความรวมมอเปน 3 ฝายระหวาง สรพ.อปท.และศรช.แตความรวมมอระหวาง อปท.กบ ศรช. ยงขาดความชดเจนทงในดาน

108

วชาการ งบประมาณ บคลากรและการบรหารจดการทวไป มองคประกอบความรวมมอ ประกอบดวย 4 องคประกอบหลก 8 องคประกอบยอย ซงแบบจ าลองความรวมมอระหวางอปท และ สรพ ในการจดการศกษานอกระบบระดบอดมศกษาในพนทภาคใตมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษอยางมนยส าคญทางสถต ส าหรบในสวนของแนวทางเสรมสรางความรวมมอพบวาแบงออกเปน 3 ระยะ ไดแก ระยะท 1 การปรบแนวคดใหตรงกน โดยน าองคประกอบหลกความเปนมาตรฐานมาเปนแนวทางในการปรบตวเพอใหมแนวคดทตรงกน จากนนจงปรบตวสระยะท 2 การรวมมอซงกนและกน โดยอาศย 3 องคประกอบหลกทเหลอมาเปนแนวทางในการปรบตวเพอใหเกดความรวมมอกนทเขมแขงมากขน จนกระทงท าอะไรทคลายๆ กบเสมอนกบวาเปนหนวยงานเดยวกน แลวจงปรบตวเขาสระยะท 3 การเปนสวนหนงของกนและกน อนเปนระยะททงสองฝายเหนความส าคญดานการพฒนาการศกษาของทองถนตรงกน และเพอใหเกด ความคลองตวและมงบประมาณสนบสนนทเพยงพอ จงปรบตวไปสการเปนสวนหนงของกนและกน 12. กรอบแนวคดในการวจย

การก าหนดกรอบแนวคด การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ตวชวดและปจจยเชงสาเหตในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

109

3. ปจจยภายนอก 3.1 การสง เส รมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ 3.2 การสอสารและการประชาสมพนธ

การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบม

สวนรวมในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง

จงหวดตรง 1. ดานการรกษาความสมดล ทางธรรมชาต 2. ดานการจดทดนใหประชาชน ผ ดอยโอกาส 3. ดานการบรหารจดการทดน 4. ดานการใชทดนเพอใหเกด ประโยชนสงสดและเปนธรรม

1. ปจจยสวนบคคล 1.1 เพศ 1.2 อาย 1.3 ระดบการศกษา 1.4 อาชพ 1.5 รายได

2. ปจจยภายใน 2.1 ความพงพอใจของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน 2.2 ความรความเขาใจของประชาชน ในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน 2.3 บทบาทผน าหมบาน 2.4 ความเขมแขงของหมบาน

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพประกอบ 4 กรอบแนวคดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวม ในระดบชมชน: ตวชวดและปจจยเชงสาเหต ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน: ตวชวดและปจจยเชงสาเหต ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ผวจยไดใชวธการวจยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) กลาวคอ เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) และเพมเตมดวยการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) แบงออกเปน 2 ระยะ โดยไดด าเนนการวจยตามขนตอนดงตอไปน

1. ประชากร กลมตวอยาง วธการสมตวอยาง 2. แบบแผนการวจย 3. เครองมอในการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล วธการทางสถตตางๆ ทใช 1. วธด ำเนนกำรวจยระยะท 1 การวจยระยะท 1 เพอตอบวตถประสงคการวจยขอท 1ผ วจยใชวธการวจยเชงคณภาพโดยมรายละเอยดดงน 1.1 ประชำกร กลมตวอยำง วธกำรสมตวอยำง ประชำกร การวจยเชงคณภาพ ประชากรทใชในการศกษาวจยครงน คอ ผน าชมชนจ านวน 14 คน ดงน นายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน รองนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน สารวตรก านน ผ ชวยผ ใหญบานในพนทต าบลบานควน สมาชกองคการบรหารสวนต าบลบานควน แกนน ากลมแกไขปญหาทดนในต าบลบานควน และภาคประชาสงคม

กลมตวอยำง การวจยเชงคณภาพ ใชวธการสมภาษณผน าชมชนแบบเจาะจงจ านวน 14 คน ดงน นายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน รองนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน สารวตรก านน ผชวยผ ใหญบานในพนทต าบลบานควน จ านวน 3 คน สมาชกองคการบรหารสวนต าบลบานควน 2 คน แกนน ากลมแกไขปญหาทดนในต าบลบานควน จ านวน 4 คนและภาคประชาสงคม จ านวน 2 คน

111

1.2 เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล การวจยเชงคณภาพ ซงแนวทางค าถามหรอการสมภาษณเปนการสมภาษณเกยวกบการบรหารจดการทดนของรฐทง 4 ดานไมวาจะเปนดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการ ใชประโยชนทดนทยงยน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ดานการบรหารจดการทดน จะมวธการอยางไรและประชาชนหรอรฐควรมสวนรวมอยางไรในระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบเพอน าไปสการพฒนาตวชวด 1.3 วธกำรสรำงเครองมอ

การสรางเครองมอเชงคณภาพในระยะท 1 ใชวธการสมภาษณผน าแบบเชงลก (In-Depth Interview) เปนวธการสมภาษณทตองการรายละเอยดมากทสด ซงจะท าใหไดขอมลครบถวนตามวตถประสงค ดงนนเพอใหไดค าตอบทเปนมาตรฐานเดยวกน จงใชการสมภาษณแบบปลายเปดเปนการสมภาษณผน าในชมชนเกยวกบการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง โดยค าถามจะครอบคลมในประเดนการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนทง 4 ดานและใชระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบมาจบคในแตละดานเขาดวยกนเพอใหไดตวชวด และผวจยไดท าการศกษา เกบรวบรวมขอมลแนวคด ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของซงไดจากเอกสารทางวชาการตางๆ ขอมลอเลกทรอนกส เพอใชเปนขอมลในการสรางเครองมอส าหรบการสมภาษณแบบรายบคคลเกยวกบการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในพนทต าบลบานควน ควรท าอยางไร จากนนจงน าเครองมอทสรางเสรจแลวเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบ เสนอแนะและปรบปรงแกไขกอนน าไปใช ซงประเดน คณภาพของขอมลวจยทไดมาจากเครองมอ ผวจยด าเนนการใน 3 สวนไดแก สวนท 1 ความวางใจ (Credibility) โดยการใหผ ใหสมภาษณตรวจสอบความถกตองและความครบถวนของหลกฐานทเกดขนจากการสมภาษณ (Member Checks) สวนท 2 การถายโอน(Transferability) ผ วจยแสดงรายละเอยดในประเดนเกยวกบ เวลา สถานท บรบทและสภาพแวดลอมทเกยวพนกบการวจยเพ อใหผ อานรายงานผลการวจยสามารถใชดลยพนจตดสนความเปนไปไดในการน าขอสรปผลการวจยไปใชในบรบทอน สวนท 3 ความเชอใจ (Dependability) โดยการก าหนดใหมผ เ ชยวชาญ

112

ทเกยวของกบหวขอการวจยแสดงบทบาทเปนผตรวจสอบภายนอก เกยวกบแหลงขอมล หลกฐานและการบนทกขอมลหลกฐานทเกบรวบรวมมา ซงในการวจยครงน ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธเปนผตรวจสอบ 1.4 กำรวเครำะหขอมล การวจยเชงคณภาพเพอตอบวตถประสงคการวจย ขอท 1 การวเคราะหขอมล ในขนตอนน ด าเนนการโดยน าขอมลทไดจากการสมภาษณมาตรวจสอบขอมลโดยคดเลอกผน าชมชนทมความร จ านวน 3 คน มาท าหนาทตรวจสอบขอมลวามความถกตองหรอไม ซงจะท าใหไดขอมลหรอตวชวดทมความเทยงตรงและแมนย ามากขน หลงจากนนน าขอมลทไดมาสรปความ ตความ สงเคราะหขอมล โดยดจากขอมลหรอวธการทซ าๆ กนหลายๆ ตวมาจดเขากลมแลวคดแยกใหตรงในแตละดานๆ ซงตวชวดแตละดานทไดจะสะทอนใหเหนถงวธการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในมมมองของประชาชนพนทต าบลบานควน ภายใตยทธศาสตรการบรหารจดการทดนทง 4 ดาน หลงจากนนน าผลการสมภาษณไปสรปหรอวเคราะหเพอพฒนาตวชวดตอไป 2. วธด ำเนนกำรวจยระยะท 2

2.1 ประชำกร กลมตวอยำง วธกำรสมตวอยำง ประชำกร การวจยเชงปรมาณ ใชกลมประชากรในต าบลบานควน อ าเภอเมอง

จงหวดตรง ทมอายตงแต 20 ปขนไปครวเรอนละ 1 คน

กลมตวอยำง การวจยเชงปรมาณ ผ วจยไดก าหนดการสมตวอยาง คอ ระดบบคคลโดยเกบขอมลจากประชากร ในเขตพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง โดยในงานวจยชนน ผวจยใชแนวทางของแฮรและคณะ (Hair et al. 1998: 605) ทเหนวาจ านวนตวอยางทมความเหมาะสมอยท 200 ตวอยาง ถาหากมจ านวนตวอยางมากเกนไปกจะท าใหโมเดลมความไวตอความแตกตางของขอมล ซงจะน าไปสความไมกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ วธกำรสมตวอยำง เกณฑในการเลอกกลมตวอยาง ผวจยใชวธการสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Sampling) โดยแยกประชากรออกเปนกลมประชากรยอยๆ หรอแบงเปนชนภมกอน โดยหนวยประชากรในแตละชนภมจะมลกษณะเหมอนกน (Homogeneous) แลวสมแบบบงเอญเพอใหไดจ านวนกลมตวอยางตามสดสวนของขนาดกลมตวอยาง โดย 1 ครวเรอนจะม

113

ตวแทนในการตอบแบบสอบถามเพยงจ านวน 1 คนและผตอบแบบสอบถามตองมอาย 20 ปขนไป โดยการค านวณหาจ านวนกลมตวอยาง ค านวณจากสตร จ านวนกลมตวอยางแตละหม (ครวเรอน) = จ านวนครวเรอนในแตละหม x ขนาดกลมตวอยาง จ านวนครวเรอนทงหมด ดงตาราง 3 ตอไปน ตำรำง 3 ผลการค านวณจ านวนกลมตวอยางทใชในการวจย

ต ำบล/แขวง จ ำนวน (ครวเรอน)

กลมตวอยำงจ ำนวน (ครวเรอน)

หมท 1 บานทงไทรงาม 458 37 หมท 2 บานหนองใหญ 429 35 หมท 3 บานควน 126 10 หมท 4 บานหนองกก 847 69 หมท 5 บานควนนาแค 98 8 หมท 6 บานเกาะมะมวง 499 41

ต ำบลบำนควน 2,457 200 ทมำ: ขอมลจากงานทะเบยนราษฎร อ าเภอเมองตรง ณ เดอนธนวาคม พ.ศ.2559

2.2 แบบแผนกำรวจย การวจยครงนเปนการวจยแบบส ารวจ (Survey Research) มขนตอนการวจยดงน 2.2.1 ศกษาคนควาจากเอกสาร (Documentary Research) หนงสอ บทความ เอกสาร รายงานการวจย วทยานพนธ และสอสาระสนเทศนตางๆ ทเกยวของกบปจจยเชงสาเหตทสงผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 2.2.2 รวบรวมขอมลทไดจากการศกษา แลวน ามาพฒนาเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) เพอใชเปนเครองมอในการเกบขอมล 2.2.3 น าแบบสอบถามเสนออาจารยทปรกษาเพอขอความเหนชอบ และตรวจสอบความถกตองของเนอหาและภาษาใหสอดคลองกบวตถประสงคและนยามศพท

114

2.2.4 น าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลวใหผ เชยวชาญตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) แลวน าแบบสอบถามมาปรบปรงแกไข ตามขอเสนอแนะของผ เชยวชาญจ านวน 3 ทาน เพอใหไดแบบสอบถามทมคณภาพตรงตามจดหมายของการวจย 2.2.5 น าแบบสอบถามทผานการทดสอบในขนตอนท 4 ไปทดสอบแบบสอบถาม (Pre-test) กบบคลากรทไมใชกลมตวอยางจ านวน 30 คน 2.2.6 น าแบบสอบถามททดลองใชแลวไปหาความเชอมนดวยว ธของครอนบาช (Cronbach ) ท เ รยกวาสมประสท ธแอลฟา (Coef f ic ient Alpha ) (สวมล ตระกานนท, 2543: 137)

2.2.7 น าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลว ท าเปนฉบบสมบรณเพอเกบขอมลตอไป 2.2.8 รวบรวมขอมลทงหมดทไดจากการเกบแบบสอบถามไปวเคราะหขอมลดวยวธทางสถต ทดสอบสมมตฐาน สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ

2.3 เครองมอในกำรวจย 2.3.1 เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล

การวจยเชงปรมาณแบงออกเปน 5 สวน คอ สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามเปนปจจยสวนบคคล เปนแบบตรวจรายการ (Check List) และเตมขอความเกยวกบเพศ อาย ระดบการศกษา รายไดตอเดอน อาชพ สวนท 2 แบบทดสอบความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน เปนแบบใหเลอกตอบถกหรอจ านวน 10 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ทง 4 ดาน

3.1 ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน

3.2 ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

3.3 ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส

115

3.4 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนเกดการมสวนรวมกนทกๆ ภาคสวน

สวนท 4 แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรงซงมตวแปรดงตอไปน ความพงพอใจ ความรความเขาใจ บทบาทผน าหมบาน ความเขมแขงของหมบาน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ และการประชาสมพนธ สวนท 5 ขอเสนอแนะ

2.3.2 วธกำรสรำงเครองมอ น าตวชวดทไดจากขนตอนท 1 ทง 28 ตวชวด ปจจยภายในและปจจย

ภายนอก มาสงเคราะหเนอหา (Content Synthesis) เพอสรางแบบสอบถามทมลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา (rating scale) 5 ระดบ (5 เทากบมากทสด, 4 เทากบมาก, 3 เทากบปานกลาง, 2 เทากบนอย, 1 เทากบนอยทสด) โดยแตละขอค าถามใหสอดคลองกบแตละองคประกอบและตวชวด การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน และในสวนของการแปลความหมายคะแนนแบบสอบถามแบงออกเปน 5 กลม โดยก าหนดคะแนนซงองกลมจากคะแนนเฉลยของค าตอบทงหมด โดยใชเกณฑดงน คอ ชวงคาเฉลย 4.21-5.00 หมายถง ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนอยในระดบมากทสด ชวงคาเฉลย 3.41-4.20 หมายถง ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนอยในระดบมาก ชวงคาเฉลย 2.61-3.40 หมายถง ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนอยในระดบ

ปานกลาง ชวงคาเฉลย 1.81-2.60 หมายถง ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนอยในระดบนอย ชวงคาเฉลย 1.00-1.80 หมายถง ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนอยในระดบนอย

ทสด ส าหรบแบบทดสอบความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดน

สาธารณะประโยชน ก าหนดคะแนนซงองกลมจากคะแนนเฉลยของค าตอบทงหมด โดยใชเกณฑพสย (วชต ออน, 2550)ในการก าหนดระดบความรความเขาใจ ดงน ชวงคะแนนเฉลย 6.67 – 10.00 หมายถง มความรในระดบมาก ชวงคะแนนเฉลย 3.34 – 6.66 หมายถง มความรในระดบปานกลาง ชวงคะแนนเฉลย 0 – 3.33 หมายถง มความรในระดบนอย

116

2.3.3 กำรตรวจสอบคณภำพของเครองมอ น าแบบสอบถามทสรางขนมาไปท าตามขนตอนดงตอไปน

(1) น าแบบสอบถามทสรางไปหาคณภาพของเครองมอและตรวจสอบความตรงเชงเนอหา โดยใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบความครอบคลมของเนอหาและความเหมาะสมของภาษาทใช หลงจากปรบปรงแลวจงน าไปใหผ เชยวชาญในสาขาทเกยวของ จ านวน 3 คน ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) เพอท าการตรวจสอบความสอดคลองของขอค าถามกบนยามศพทเฉพาะในแตละตวชวด ความครอบคลมของค าถาม ตลอดจนความชดเจนของภาษาควบคกบการสรางเครองมอใหผ ทรงคณวฒทมความเชยวชาญในสาขาทเกยวของ กรอกผลการพจารณาความสอดคลอง (+1 เทากบขอค าถามนนสอดคลองกบนยามของตวแปรทก าหนด, 0 เทากบไมแนใจ, และ -1 เทากบขอค าถามนนไมสอดคลองกบนยามของตวชวด) เพอน าไปค านวณหาคาดชนความสอดคลองโดยการวเคราะหคา Index of Consistency (IC) จากผ เชยวชาญ 3 ทาน ของแบบสอบถามเปนรายขอ โดยพจารณาเลอกขอค าถามทมคา IC > 0.66-1.00 ขนไป ผลการวเคราะหขอมลหากพบวาขอค าถามมคา IC มากกวา 0.66 ทกขอ (รายละเอยดดงภาคผนวก ข) จงถอวาแบบสอบถามมความเทยงตรงเชงเนอหา

(2) น าแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาแลวไปทดลองเกบขอมลกบกลมตวอยาง จ านวน 30 คน แลวน ามาวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach Alpha Coefficient) โดยแตละขอค าถามตองมคา Cronbach’s Alpha ไมต ากวา 0.7 ทกขอค าถาม โดยเฉพาะขอค าถามลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา ผลการค านวณคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคในแตละดานและภาพรวมของขอค าถามดงกลาวแสดงในตาราง 4 มคาตงแต 0.78- – 0.96 ดงนนแบบสอบถามมคาสงเพยงพอตอการน าไปใชเกบรวบรวมขอมลได (รายละเอยดดงภาคผนวก ค)

ตำรำง 4 ผลวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม

รำยกำร คำสมประสทธแอลฟำของครอนบำค(α)

กำรมสวนรวมในกำรบรหำรจดกำรทดนสำธำรณะประโยชนในพนท ต ำบลบำนควน อ ำเภอเมอง จงหวดตรง

0.962

ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน

0.917

ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสด 0.884

117

รำยกำร คำสมประสทธแอลฟำของครอนบำค(α)

และเปนธรรม ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 0.860 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหาร

จดการทดนเกดการมสวนรวมกนทกๆ ภาคสวน 0.941

ควำมคดเหนเกยวกบปจจยท มผลตอกำรมสวนรวมของประชำชนในกำรบรหำรจดกำรทดนสำธำรณะประโยชนในพนทต ำบลบำนควน อ ำเภอเมอง จงหวดตรง

0.930

ความพงพอใจของประชาชน 0.911 ความเขมแขงของหมบาน 0.776 บทบาทผน าหมบาน 0.859 การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ 0.863 การสอสารและการประชาสมพนธ 0.887

(3) น าแบบสอบถามทปรบแกสมบรณแลวไปเกบขอมลจรงกบกลม

ตวอยาง โดยก าหนดขนาดของกลมตวอยางตามแนวคดของผ วจย ทก าหนดขนาดของกลมตวอยางในการวจยครงนไวทจ านวน 200 ครวเรอน

2.4 กำรเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนตางๆ ดงน 2.4.1 ตดตอขอหนงสอจากภาควชารฐประศาสนศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร เพอเปนหนงสอแนะน าตวใชในกรณทน าไปเกบขอมลกบประชาชนตลอดไปจนถงนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน 2.4.2 น าหนงสอแนะน าตวในการเกบรวบรวมขอมลทออกจากภาควชารฐประศาสนศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทรไปยนตอประชาชนตลอดไปจนถงนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน เพอชแจงและขออนญาตเกบขอมล 2.4.3 ลงพนทเพอเกบขอมลโดยใชแบบสอบถามและแบบสมภาษณใหเพยงพอกบกลมตวอยาง

118

2.4.4 รบเอกสารสงกลบตรวจสอบความถกตองและสมบรณของการตอบแบบสอบถามและแบบสมภาษณ 2.4.5 น าแบบสอบถามและแบบสมภาษณทไดมาท าการวเคราะหขอมล 2.5 กำรวเครำะหขอมล วธกำรทำงสถตตำงๆ ทใช การวจยเชงปรมาณเพอตอบวตถประสงคการวจย ขอท 2 วเคราะหขอมลจากแบบสอบถามโดยมการวเคราะหคาดงน สถตเชงพรรณนา ไดแก คารอยละ คาเฉลย (X ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เพอแสดงขอมลทวไปของกลมตวอยาง การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ เพอตอบวตถประสงคการวจย ขอท 2 คอ เพอวเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรงวามปจจยใดบางทเปนปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบ มสวนรวมในระดบชมชน ผ วจยใชการประมวลผลขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต โดยมขนตอนการวเคราะห ดงน (1) การวเคราะหคาสถตเบองตนและขอตกลงเบองตนของสถต ผ วจยท าการวเคราะห โดยใชสถตบรรยาย ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน โดยน าเสนอในรปตารางและตรวจสอบขอตกลงเบองตนของสถต (2) การวเคราะหเพอตรวจสอบปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง เปนการวเคราะหระหวางตวแปรอสระซงประกอบดวยตวชวดทไดจากการวจยเชงคณภาพในระยะท 1 ปจจยสวนบคคล ปจจยภายใน และปจจยภายนอก กบตวแปรตามซงกคอยทธศาสตรการบรหารจดการทดนทง 4 ดานดงตอไปน ยทธศาสตรท 1 ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน ยทธศาสตรท 2 ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

ยทธศาสตรท 3 ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ยทธศาสตรท 4 ดานการบรหารจดการทดน โดยใชการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง(Structural Equation Modeling: SEM) มาเปนตววเคราะห ผลลพธทไดจากขนตอนนจะท าใหทราบวาปจจยใดบางทเปนปจจย

119

เชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง โดยใชเกณฑการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษ (Diamantopoulos และ Siguaw, 2000)ดงตาราง 5 ตำรำง 5 คาสถตทเปนเกณฑการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสราง

ดชน เกณฑกำรพจำรณำ

2/DF นอยกวา 3.00

CFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 RMR นอยกวา 0.08

RMSEA นอยกวา 0.08 GFI มากกวาหรอเทากบ 0.90

AGFI มากกวาหรอเทากบ 0.90

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล การวจยเรอง การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบ

ชมชน: ตวชวดและปจจยเชงสาเหต ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ผ วจยไดก าหนดผลการวเคราะหและการน าเสนอผลวเคราะหขอมลออกเปน 2 ระยะ เพอตอบวตถประสงคของการวจย ดงน

ผลการศกษาระยะท 1 พฒนาตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

จากการสมภาษณผน าชมชนในพนทต าบลบานควนในเรองการบรหารจดการทดน

สาธารณะประโยชน ซงมผน าชมชน ไดแก นายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน รองนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน สารวตรก านน ผ ชวยผ ใหญบานในพนทต าบลบานควน จ านวน 3 คน สมาชกองคการบรหารสวนต าบลบานควน 2 คน แกนน ากลมแกไขปญหาทดนในต าบลบานควน จ านวน 4 คนและภาคประชาสงคม จ านวน 2 คน รวมทงหมด 14 คน ผลทไดจากการสมภาษณน าไปพฒนาเปนตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนและพฒนาเปนขอค าถามตอไป ซงจากการสมภาษณแลวเกบรวบรวมขอมลน ามาวเคราะหโดยการหาขอมลทไดจากการสมภาษณทซ า ๆ กนมาเปนค าตอบ โดยมรายละเอยดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนทไดจากการสมภาษณผน าชมชนทง 4 ดาน ดงตอไปน

1. ดานความสมดลทางธรรมชาตและการใชประโยชนทดนอยางย งยน ซงจาก

การสมภาษณผน าชมชนทง 14 คน สามารถสรปไดวา การก าหนดแนวเขตระหวางพนทอนรกษ พนทท ากน พนททอยอาศยของประชาชน

ใหชดเจนแนนอน แตเนองจากทสาธารณะประโยชนของต าบลบานควนยงตดปญหาความขดแยงกน ในเรองการประกาศทสาธารณะประโยชนทบซอนกบทท ากนของชาวบาน เพราะฉะนนตองแกปญหาเหลานใหเสรจสนโดยใชวธการหรอกระบวนการพสจนสทธ เปนการน าเอาเอกสารหลกฐานเกยวกบทดนมายนยนหรอพสจนกนวามาอยกอนหรอหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน โดยพจาณาจากผลมตการบกรกทดนของรฐหรอ(กบร) หลงจากทมการพสจนสทธแลวประชาชนทเขามาอยกอนการ

121

ประกาศทสาธารณะประโยชนหนวยงานภาครฐควรจะมการชวยเหลอผคนเหลานนโดยการออกโฉนดทดนหรออาจจะมการจายคาทดแทนให สวนประชาชนทมาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชนหนวยงานภาครฐควรจะมการชวยเหลอผคนเหลานนโดยการใหท ากนตอไปแตอาจจะมการจดทดนแบบใหเชา หลงจากผานกระบวนการพสจนสทธจนหมดแลวหนวยงานทเกยวของควรจะมการก าหนดแนวเขตพนทอนรกษใหชดเจนและไมทบซอนกบพนทใด ๆ มการออกกฎระเบยบหรอมาตรการตาง ๆ ปองกนไมใหใครบกรกหรอท าลายพนทอนรกษ

ขอค าถามหลกเพอใหไดมาซงตวชวดดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต คอ การชวยกนดแลรกษาพนทสาธารณะประโยชน พนทท ากน และพนทอยอาศยของชาวบาน ในต าบลบานควน ใหอยรวมกนไดอยางสมดล

ประเดน การรงวดแนวเขต พนทอนรกษ พนทท ากน พนท ทอยอาศย “ค ำถำม: ทผำนมำทำนไดมสวนรวมกำรรงวดแนวเขต พนทอนรกษ ทอยอำศย มำก

นอยแคไหน ค ำตอบ: รฐตองมกำรพสจนสทธ โดยชำวบำนตองรวมหลกฐำน/เอกสำรทบอกวำ

ตนเขำมำอยกอนประกำศเปนทสำธำรณะ” ประเดน การออกกฎระเบยบขอกฎหมายบงคบใช “ค ำถำม: ทำนไดเขำไปใชประโยชน ในเขตพนทอนรกษ เชน ตดไม หำมเขำไปเกบ

เหด หำปลำ หำหอย ลำสตว มำกนอยแคไหน ค ำตอบ: ในชมชนมกำรออกกฎระเบยบ ในเขตพนทอนรกษ เชน ตดไม หำมเขำไป

เกบเหด หำปลำ หำหอย ลำสตว” จากผลการสมภาษณซงเปนการถามซ าในประเดนเดยวกนดงกลาวและใชระดบการ

มสวนรวมทง 7 ระดบมาจบคในแตละประเดนไดตวชวดในดานความสมดลทางธรรมชาตและการใชประโยชนทดนอยางยงยน จ านวนทงสน 7 ตวชวด ดงน

(1) การไดรบขอมลความรจากหนวยงานภาครฐ ในเรอง การรงวดแนวเขต ระหวาง พนทท ากน พนทอนรกษ ทอยอาศย ในพนท ต.บานควน

(2) หนวยงานภาครฐไดเปดโอกาสใหแสดงความคดเหนเกยวกบการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

(3) การไดเขารวมการประชมปรกษาหารอ เกยวกบการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวาง พนทท ากนพนทอยอาศยและพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

(4) การมสวนในการวางแผนการปฏบตงานเกยวกบการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวาง พนทท ากนพนทอยอาศยและพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

122

(5) การมสวนรวมในการปฏบตงานในเรองการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

(6) การมสวนรวมในการตดตาม/ตรวจสอบและประเมนผลกบหนวยงานภาครฐ ในการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

(7) การมโอกาสเสนอแนะแนวทางการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนใหกบหนวยงานภาครฐเกยวกบพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

2. ดานการใชทดนใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม เราควรจะบรหาร

จดการอยางไรใหเกดประโยชนสงสดโดยไมกระทบกบบคคลอน ซงจากการสมภาษณผน าชมชนทง 14 คน สามารถสรปไดวา ในพนทต าบลบานควนมพนททประกาศเปนทสาธารณะประโยชนจ านวน 2,605 ไร ทบซอนกบพนทท ากนของชาวบาน 1,574 ไรสวนทเหลอ 1,031 หนวยงานราชการถอครองไวหมด เพราะฉะนนมบางหนวยงานถอครองทดนทเกนความจ าเปน ใชประโยชนไมคมคา ปลอยทงทดนใหรกรางวางเปลาไมเกดประโยชนใด ๆ จากผลการสมภาษณผน าชมชนทง 14 คนไดอธบายและใหค าแนะน าวา ควรใหมการน าทดนทมการทงรกรางวางเปลาไมไดเกดประโยชนเหลานมาจดสรรทดนใหกบหนวยงานภาครฐดวยกนเอง เพราะหนวยงานภาครฐบางหนวยงานยงตองมการเชาทเชาอาคารของเอกชนอย เพราะฉะนนถาเกดมการจดสรรทดนเหลานใหกบหนวยงานดงกลาว จะสามารถน าไปสการประหยดงบประมาณของแผนดนปหนง ๆ ไดพอสมควร

ทางออกอกประเดนหนงกคอ รฐควรจดสรรทดนใหกบประชาชนในพนทใหไดมโอกาสใชทสาธารณะประโยชนทมการทงรกรางวางเปลาเหลานน เปนการจดสรรทดนในลกษณะใหประชาชนไดเชาเปนทท ากน ไดมการปลกผก เลยงปลา หรออาจจะรวมตวกนตงเปนกลม ท าเปนโครงการ โดยมการท าสญญาเชาเปนรายป ทงนเพอท าใหประชาชนในพนทมรายไดเพมขน และเปนการสงเสรมเศรษฐกจฐานรากของชมชนอกแนวทางหนงดวย

ขอค าถามหลกเพอใหไดมาซงตวชวดดานการใชทดนสาธารณะ เพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม แกทกฝาย คอ การใชประโยชนของทดนใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาการปลอยทงทดนใหเปนทรกรางวางเปลา

ประเดน พนทสาธารณะประโยชนยงมทดนทงรกรางวางเปลา บางหนวยงานถอครองมาก แตใชไมคมคา เกนความจ าเปน

“ค ำถำม: หนวยงำนภำครฐทอยในพนทต ำบลบำนควนมกำรจดสรรพนท ททงรกรำงวำงเปลำใหกบหนวยงำนอนทมกำรเชำพนท เชำอำคำรหรอไม อยำงไร

123

“ค ำถำม: หนวยงำนรฐ ไดจดสรรทดนใหประชำชน ไดเขำไปท ำกน เชน ปลกผกเลยง ปลำ มำกแคไหน

ประเดน พนทสาธารณะประโยชน ต าบลบานควนเปนพนท แบบพลเมองใชรวมกน แตชาวบานไมไดมสวนในการใชประโยชน

“ค ำถำม: ทำนไดมสวนรวมในกำรใชพนทสำธำรณะประโยชน เชน กำรปลกผก เลยงปลำ มำกนอยแคไหน

“ค ำถำม: หนวยงำนภำครฐทอยในพนทต ำบลบำนควนมกำรจดสรรพนท ททงรกรำงวำงเปลำใหกบชำวบำนมำกแคไหน

จากผลการสมภาษณซงเปนการถามซ าในประเดนเดยวกนดงกลาวและใชระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบมาจบคในแตละประเดนไดตวชวดในดานการใชทดนใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม จ านวนทงสน 7 ตวชวด ดงน

(1) การไดรบขอมลจากหอกระจายขาวของ ต. บานควนในเรองการจดสรรทดนใหประชาชน เชน ในการปลกผกหรอเลยงปลา ในพนทสาธารณะประโยชน

(2) การแสดงความคดเหนเกยวกบการจดการพนทสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสด เชน การส ารวจความคดเหนของโครงการตลาดชมชน ต. บานควน

(3) การมสวนรวมประชมปรกษาหารอกบหนวยงานภาครฐในเรองการใหประชาชนในพนทเชาทดนสาธารณะประโยชนเพอใชเปนพนทท ากน

(4) การมสวนรวมในการวางแผนเกยวกบการจดการทดนเพอน าไปสการใชทดนใหเกดประโยชนสงสด เชน การรวมวางแผนการจดท าโครงการท าตลาดชมชน หรอ โครงการอนรกษพนธกรรมและพนธพช

(5) การมสวนรวมในการปฏบตตามโครงการตลาดชมชน หรอโครงการอนรกษพนธกรรมและพนธพช ต. บานควน เชน การมสวนรวมในการปลอยนกปลอยปลา การน าตนไมมาปลกในเขตอนรกษ การน าของมาขายในตลาดชมชน

(6) การเขารวมตดตามผลการด าเนนงานในกจกรรม หรอโครงการตลาดชมชน หรอ โครงการอนรกษพนธกรรมและพนธพช ต.บานควน

(7) การลงประชามต หรอ ออกเสยงในการขอใชพนทสาธารณะประโยชน ในการจดท าตลาดชมชน หรอโครงการอนๆ ของ ต.บานควน

3. ดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส เพอมงเนนใหประชาชน

ผ ดอยโอกาสไดมทดนท ากน ทอยอาศย และบรการขนพนฐานอยางมประสทธภาพ สามารถให

124

พงตนเองได รวมทงปองกนมใหมการถายโอนทรพยสนของรฐไปยงกลมผลประโยชน มตวชวดความส าเรจคอ มจ านวนผ ไรทดนท ากนลดลง โดยมพนธะกจและแนวทางการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

3.1 พฒนาทดนเพอจดใหประชาชนมทดนท ากนและทอยอาศย โดยมการจดตงธนาคารทดนหรอกองทนทดน มกลไกการจดทดนเพอทอยอาศยใหผ ดอยโอกาสในเมองและชนบท และมระบบขอมลของผไดรบการจดสรรทดนท ากนและทอยอาศยจากภาครฐ

3.2 บรณาการการจดทดนควบคไปกบแผนพฒนาตาง ๆ โดยมการศกษาเพอจดท าแผนปฏบตการในแตละโครงการ เรงรดการใชผงเมองเพอก าหนดทศทางการเตบโตของเมองและชมชน

3.3 พฒนาโครงสรางพนฐานส าหรบโครงการจดทดนท ากนของรฐ รวมทงสงเสรมและสนบสนนดานเศรษฐกจและสงคมในพนทโครงการจดทดนท ากนของรฐ

หนวยงานทเกยวของอยางเชน อบต. หรอผน าทองท ผ ใหญบาน ก านน ควรจะมการส ารวจประชาชนในพนททไมมทท ากนทตนเองปกครองอยวามจ านวนเทาไหร หลงจากนนกควรจะมการจดสรรทดนใหกบประชาชนทไมมทท ากนไดมโอกาสไดใชพนทสาธารณะประโยชนอยางเชนพนททมการทงรกรางวางเปลา ไมไดใชประโยชน เพราะอยางนอยพนทสาธารณะประโยชนเหลานนถาพดกนในแงกฎหมายกเปนประเภทพลเมองใชรวมกน ประชาชนทกคนกยอมจะตองมสทธรวมใชประโยชนไดดวย ไมใชหนวยงานภาครฐใชประโยชนอยเพยงฝายเดยว

ขอค าถามหลกเพอใหไดมาซงตวชวดดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส คอ การจดสรรใหผไมมทดนท ากน ไดใชประโยชนในทดนตามความเหมาะสม

ประเดน ภาครฐตองมมาตรการชวยเหลอประชาชน หลงจากการตรวจสอบแลววาเขามาอยกอนหรอหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

“ค ำถำม: ส ำนกงำนปฏรปเกษตรกรรม (สปก.) หรอหนวยงำนทเกยวของ ไดมกำรจดสรรทดนใหกบชำวบำน ในพนทต ำบลบำนควน ส ำหรบคนทไมมทดนท ำกน หรอคนทถกใหออกจำกพนท หลงจำกตรวจแลววำเขำมำอยหลงกำรประกำศทสำธำรณะประโยชน อยำงไร

ค ำตอบ: ทผำนมำรฐมกำรยำยคนออกจำกพนทสำธำรณะประโยชน หลงจำกทตรวจสอบแลววำ เขำมำอยหลงกำรประกำศทสำธำรณะประโยชน

ค ำถำม: ทำนเคยตองยำยออกจำกพนทสำธำรณะประโยชน หลงจำกทตรวจสอบแลววำ เขำมำอยหลงกำรประกำศทสำธำรณะประโยชน รฐมมำตรกำรชวยเหลอ”

จากผลการสมภาษณซงเปนการถามซ าในประเดนเดยวกนดงกลาวและใชระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบมาจบคในแตละประเดนไดตวชวดในดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส จ านวนทงสน 7 ตวชวด ดงน

125

(1) การไดรบขอมลจากหนวยงานภาครฐระดบใด เชน ส านกงานปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ในการจดสรรพนททดนท ากนใหกบประชาชน ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

(2) การไดมโอกาสไดแสดงความคดเหนระดบใด ในประเดนการจดสรรทดนใหกบประชาชน ทไมมทท ากน หลงจากตรวจสอบแลววา ประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

(3) การมโอกาสรวมปรกษาหารอกบหนวยงานภาครฐในระดบใด เชน การสนทนากลมประชาเสวนา ในประเดนการจดสรรทดนใหกบประชาชนทไมมทท ากนในพนท ต.บานควน

(4) การวางแผนรวมกนกบหนวยงานภาครฐระดบใดในเรองการจดสรรทดนใหประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

(5) การรวมปฏบตงานกบหนวยงานภาครฐระดบใด เชน มการลงพนทส ารวจ เพอจดหาทดนใหกบคนทไมมทท ากน ทอยอาศยในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

(6) การมโอกาสเปนกรรมการตดตามตรวจสอบและประเมนผลหลงจากมการจดสรรทดนใหประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

(7) การไดเสนอแนะแนวทางใหกบหนวยงานภาครฐในเรองการจดสรรทดนใหกบประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน

4. ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนท

อาศยความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดน ลดปญหาความซ าซอนและความลาชา โดยมตวชวดความส าเรจคอ มระบบการบรหารจดการทดนตามหลก ธรรมาภบาล โดยมพนธกจและแนวทางการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงน

4.1 จดต งองคกรทก าหนดนโยบายทดนแหงชาต รวมท งการจดต งคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาต และจดตงส านกงานคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาต

4.2 พฒนาระบบการจดท าแผนทก าหนดแนวเขตทดนของรฐ โดยเรงรดจดท าฐานขอมลแนวเขตทดนของรฐใหชดเจนและเปนทยอมรบและด าเนนการปรบขอมลแนวเขตทดนของรฐใหเปนไปตามกฎหมาย

126

4.3 พฒนาระบบฐานขอมลทดนและขอมลศกยภาพทรพยากรธรรมชาตในทดนนน โดยสรางระบบโครงขายขอมลทดนและขอมลศกยภาพทรพยากรธรรมชาตดานอน ๆ และใหมการบรณาการฐานขอมลทดนใหทนสมยทงทดนของรฐและทดนของเอกชน

4.4 สรางมตการมสวนรวมของประชาชน โดยการสรางเครอขายภาคประชาชนเพอน าไปสการบรหารจดการทดนทด

4.5 เสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการทดน โดยเพมบทบาทภาคประชาชนในการบรหารจดการทดน จดตงกลไกระบบตรวจสอบการบรหารจดการทดน มกลไกการแกไขปญหาความขดแยงโดยเปดโอกาสใหภาคทเกยวของและชมชนทองถนเขามารวมด าเนนการ

4.6 พฒนาองคความรดานการบรหารจดการทดน โดยสนบสนนการศกษาวจยเกยวกบการบรหารจดการทดนโดยมแผนงานการวจยทเปนระบบและตอเนอง มการเผยแพรและประชาสมพนธงานวจยดานการบรหารจดการทดนอยางตอเนอง ใหมการถายทอดองคความรและเครอขายองคความรระหวางประเทศดานการบรหารจดการทดน

ขอค าถามหลกเพอใหไดมาซงตวชวดดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ คอ การรวมมอกนการจดการทดน โดยทกๆ ฝายทเกยวของ

ประเดน ฝายปกครอง ฝายทองถน และภาคประชาชน ยงขาดความรวมมอ และการมสวนรวมการรวมมอในการแกไขปญหาทดน

“ค ำถำม: มกำรเขำรวมกจกรรมกบกลมแกไขปญหำทดน/สภำองคองคชมชน ต. บำนควน / สกว. จงหวดตรง ในเรองกำรแกไขปญหำทดน ของต บำนควน หรอไม อยำงไร

ประเดน ฝายปกครอง อบท ขาดความร ความเขาใจ ยงไมเหนถงปญหาความเดอดรอนของประชาชน

“ค ำถำม: ทผำนมำ อบต ฝำยปกครอง ไดเขำมำชวยเหลอ แกไขปญหำ เขำมำคลคลำย ปญหำควำมเดอดรอน ของชำวบำน ต บำนควน อยำงไร

ประเดน เรองการแกไขปญหาทดนยงไมไดก าหนดนโยบายของทองถน หนวยงานทเกยวของ และไมไดบรรจในแผนพฒนา 3-5 ป

“ค ำถำม: ประชำชนยงขำดกำรมสวนรวม ขำดกำรใหขอมล เกยวกบเอกสำร หลกฐำน ทเกยวกบทดน เชน หลกฐำน สค 1 นส 3 รองรอยกำรท ำประโยชน หลกฐำน อำยของตนมะพรำว หลกฐำนกำรยนขอทนสงเครำะห กำรท ำสวนยำง กำรสบประวตรำยแปลง กำรไดมำของทดน รบมรดก เบกสรำงดวยตนเอง ซอมำจำกใคร เมอใด

127

จากผลการสมภาษณซงเปนการถามซ าในประเดนเดยวกนดงกลาวและใชระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบมาจบคในแตละประเดนไดตวชวดในดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ จ านวนทงสน 7 ตวชวด ดงน

(1) การไดรบขอมลขาวสารจากหนวยงานภาครฐระดบใด เชน การประกาศหรอประชาสมพนธใหคนทมหลกฐานทดน (สค1, นส3) ไปแจงสนง.ทดน เพอออกเอกสารสทธโฉนดทดน

(2) การไดแสดงความคดเหนการแกไขปญหาทดนระดบใด เชน เวทเสวนาในงานท าบญประจ าป ต.บานควน

(3) การเขารวมประชมกบหนวยงานภาครฐในเรองการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน

(4) การมสวนรวมในการวางแผนการท างานในกระบวนการพสจนสทธ เพอแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน

(5) การมสวนรวมในการรวมกนปฏบตตามขนตอนกระบวนการพสจนสทธ เพอแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน

(6) การมสวนรวมในการตดตามตรวจสอบและประเมนผล มต กบร. ในประเดนปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน

(7) การมสวนรวมในการเสนอแนวทางในเรองการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน

จะเหนวาการบรหารจดการทดนยงคงตองการพฒนาดานการบรหารจดการทดนท

ทกภาคสวนทเกยวของเขามารวมแกไขปญหา เนองจากการทประเทศไทยมหนวยงานทเกยวของกบการบรหารจดการทดนอยในหลาย ๆ กระทรวง ซงคณะกรรมการแตละกระทรวงมการก าหนดนโยบายการบรหารจดการทดนทแตกตางกนไปตามอ านาจหนาททมอย ท าใหการบรหารจดการทดนไมมความเปนเอกภาพ ไมมทศทางเดยวกนและบางนโยบายไมมความตอเนอง เมอมการเปลยนตวรฐมนตรหรอเปลยนรฐบาลท าใหการบรหารจดการทดนไรทศทาง ขาดการประสานงานและความตอเนอง ท าใหเกดความสบสนตอผ ปฏบตงานและประชาชนในพนท จงตองมการเสนอใหจดตงคณะกรรมการจดทดนแหงชาตขนมาเพอท าหนาทก าหนดทศทาง ยทธศาสตรและประสานแผนงานตาง ๆ กบหนวยงานทเกยวของกบการบรหารจดการทดนเพอใหเกดการบรณาการและพฒนาไปในทศทางเดยวกน

128

ส าหรบในสวนของการมสวนรวมนน ทผานมาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในดานนถอวานอยมาก ประชาชนกยงไมเขาใจปญหาทเกดขน หนวยงานภาครฐกไมไดสรางการมสวนรวมกบประชาชนอยางจรงจง ไมมการปรกษา ไมมการวางแผนรวมกน จะท าโครงการอะไรกไมไดสอบถามถงความตองการของประชาชน จนน าไปสความขดแยงระหวางรฐกบประชาชน เพราะฉะนนรฐควรจะมการใหขอมลและท าความเขาใจกบประชาชนในเรองการก าหนดแนวเขตระหวางพนทอนรกษ พนทท ากน พนทอยอาศย และเปดรบฟงความคดเหนของประชาชนทกมมมอง ทก ๆ ฝายทเกยวของ และทส าคญควรจะมการอธบายท าความเขาใจใหประชาชนไดรบรถงความส าคญของพนทอนรกษใหมากขน

การใหขอมลกบประชาชน อาจกระท าไดหลายวธ เชน การแถลงขาว การแจกขาว การแสดงนทรรศการ และการท าหนงสอพมพใหขอมลเกยวกบกจกรรมตาง ๆ ตลอดจน การใชสออน ๆ เชนโทรทศน วทย สอบคคล และหอกระจายขาว เปนตนควรมการเปดโอกาสใหประชาชนแสดงความคดเหนหรอเขามาเกยวของใหมากหรอถาใหดควรจะใหตวแทนจากภาคประชาชนไปมสวนรวมในการแสดงความคดเหน รวมคด รวมท าในโครงการตาง ๆ ใหมากขน ซงถอวาเปนทางออกทดและเหมาะสมมาก อยางไรกด เพอปองกนมใหรฐบาลหรอเจาหนาทของรฐใชอ านาจดลพนจในการใหหรอไมใหขอมลดงกลาวแกประชาชน จงควรมขอก าหนดใหรฐบาลหรอเจาหนาทของรฐตองกระท าและกระท าอยางทวถง การใหขอมลแกประชาชนจะตองใหอยางทวถง ถกตอง เทยงตรง ทนการณ เขาใจไดงายและไมมคาใชจายมาเปนอปสรรคในการไดรบขอมลนน ๆ

ผลการศกษาระยะท 2 วเคราะหปจจยเชงสาเหตท มผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

การวเคราะหในระยะทสองเปนวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามทไดจากการพฒนามาในระยะทหนง ซงผวจยไดน าเสนอผลการวเคราะหแบงเปน 5 ตอน ดงน

ตอนท 1 ผลวเคราะหปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง ตอนท 2 ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรอสระและตวแปรตามทใชใน

การวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง ตอนท 3 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร ตอนท 4 ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสม

ประสทธอทธพล

129

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอความสะดวกในการน าเสนอ ผ วจยจงก าหนดใหใชสญลกษณแทนคาสถต

และตวแปรตาง ๆ ดงตอไปน

1. สญลกษณทใชแทนคาสถต ไดแก

แทน คาเฉลย S.D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน Max แทน คาสงสด Min แทน คาต าสด SK แทน คาความเบ KU แทน คาความโดง

แทน คาสถตไค-สแควร df แทน คาองศาอสระ p แทน ระดบนยส าคญทางสถต GFI แทน ดชนวดระดบความกลมกลน AGFI แทน คาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว CFI แทน ดชนวดระดบความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ RMSEA แทน รากทสองของคาเฉลยของความความเคลอนใน การประมาณคายกก าลงสอง RMR แทน ดชนรากทสองของคาเฉลยของสวนทเหลอยกก าลงสอง SRMR แทน ดชนรากทสองของคาเฉลยของสวนทเหลอยกก าลงสอง มาตรฐาน R2 แทน สหสมพนธพหคณก าลงสอง b แทน สมประสทธการถดถอยของตวแปรในรปคะแนนดบ β แทน สมประสทธการถดถอยของตวแปรในรปคะแนนมาตรฐาน SE. แทน ความคลาดเคลอนมาตรฐาน 2. สญลกษณทใชแทนตวแปร ไดแก Balance แทน ดานการรกษาสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและ

การใชประโยชนทดนทยงยน

X

130

Using แทน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม Manage แทน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส Unity แทน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ

ในการบรหารจดการทดน Sex แทน เพศ Satis แทน ความพงพอใจ Role แทน บทบาทผน าหมบาน Strength แทน ความเขมแขงของหมบาน Promote แทน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการ

ทเกยวของ Commun แทน การสอสารและการประชาสมพนธ Knowledge แทน ความรความเขาใจ Age1 แทน ชวงอาย 20-30 ป Age2 แทน ชวงอาย 31-40 ป Age3 แทน ชวงอาย 41-50 ป Age4 แทน ชวงอาย 51-60 ป Age5 แทน ชวงอาย 61 ปขนไป education1 แทน การศกษาระดบประถมศกษา education2 แทน การศกษาระดบมธยมตน education3 แทน การศกษาระดบมธยมปลาย education4 แทน การศกษาระดบปรญญาตรขนไป Career1 แทน อาชพท าสวนยาง Career2 แทน อาชพรบราชการ Career3 แทน อาชพธรกจสวนตว Career4 แทน รบจางทวไป Career5 แทน พนกงานบรษท Income1 แทน ชวงรายได 5000-10000 Income2 แทน 10001-15000 Income3 แทน 15001-20000

131

Income4 แทน 20001-25000 Income5 แทน 25001-30000 Income6 แทน รายไดมากกวา 30000 บาทขนไป

ตอนท 1 ผลวเคราะหปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง

ปจจยสวนบคคลของกลมตวอยางประชาชนในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ไดแก ขอมลดานเพศ อาย เพศ อาย วฒการศกษา อาชพ และรายได ผลการวเคราะหดงแสดงในตาราง 6 ตาราง 6 แสดงคาจ านวน และรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

ตวแปร จ านวน (n=200) รอยละ เพศ ชาย 97 48.5 หญง 103 51.5 อาย (ป) 20 – 30 18 9.0 31 – 40 45 22.5 41 – 50 65 32.5 51 – 60 46 23.0 61 ขนไป 26 13.0 วฒการศกษา ประถม 95 47.5 มธยมตน 14 7.0 มธยมปลาย 38 19.0 ปรญญาตรขนไป 53 26.5

132

ตาราง 6 (ตอ) ตวแปร จ านวน (n=200) รอยละ

อาชพ ท าสวนยาง 99 49.5 รบราชการ 27 13.5 ธรกจสวนตว 32 16.0 รบจางทวไป 19 9.5 พนกงานบรษท 2 1.0 อนๆ 21 10.5 รายได (บาท) 5,000 - 10,000 96 48.0 10,001 - 15,000 53 26.5 15,001 - 20,000 13 6.5 20,001 - 25,000 14 7.0 25,001 - 30,000 10 5.0 มากกวา 30,000 ขนไป 14 7.0

จากตาราง 6 พบวา กลมตวอยางเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 51.5 เพศชายรอยละ 48.5 มอายอยในชวง 41 – 50 ปมากทสด คดเปนรอยละ 32.5 รองลงมามอายอยในชวง 51 – 60 ป รอยละ 23.0 อายในชวง 31 – 40 ป รอยละ 22.5 นอกจากนนมอายตงแต 61 ขนไป และในชวง 20 – 30 ป รอยละ 13.0 และ 9.0 ตามล าดบ มวฒการศกษาระดบประถมมากทสด คดเปนรอยละ 47.5 รองลงมามการศกษาในระดบปรญญาตรขนไป รอยละ 26.5 มการศกษาระดบมธยมปลาย และมธยมตน รอยละ 19.0 และ 7.0 ตามล าดบ

ส าหรบอาชพของกลมตวอยาง พบวา มอาชพท าสวนยางมากทสด คดเปนรอยละ 49.5 รองลงมามอาชพธรกจสวนตว รอยละ 16.0 อาชพรบราชการ รอยละ 13.5 อาชพอนๆ รอยละ 10.5 นอกจากนนมอาชพรบจางทวไป และพนกงานบรษท รอยละ 9.5 และ 1.0 ตามล าดบ โดยมรายได 5,000 - 10,000 บาท มากทสด คดเปนรอยละ 48.0 รองลงมามรายได 10,001 - 15,000 บาท รอยละ 26.5 มรายได 20,001 - 25,000 บาท และมากกวา 30,000 บาทขนไป รอยละ 7.0 เทากน

133

นอกจากนนมรายได 15,001 - 20,000 บาท และ 25,001 - 30,000 บาท รอยละ 6.5 และ 5.0 ตามล าดบ

ตอนท 2 ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรอสระและตวแปรตามท ใชในการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง

1. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรตามท ใชในการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง

ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรตามในแตละดาน ดงแสดงในตาราง 7-10

ตาราง 7 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน

ตวชวดดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. ทานเคยไดรบขอมลความรจากหนวยงานภาครฐ ในเรองการรงวดแนวเขต ระหวาง พนทท ากน พนทอนรกษ ทอยอาศย ในพนท ต.บานควน

1.84 .972 นอย 1.00 5.00 0.95 0.27

2. หนวยงานภาครฐไดเปดโอกาสใหทานไดแสดง ความคดเหนเกยวกบการการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวาง พนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

1.83 .919 นอย 1.00 5.00 0.97 0.48

3. ทานเคยไดเขารวมการประชมปรกษาหารอ เกยวกบการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวาง พนทท ากนพนทอยอาศยและพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

1.84 .939 นอย 1.00 5.00 0.89 -0.04

4. ทานเคยมสวนในการวางแผนการปฏบตงานเกยวกบการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวาง พนทท ากนพนทอยอาศยและพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

1.76 .958 นอยทสด

1.00 5.00 1.16 0.79

5. ทานเคยมสวนรวมในการปฏบตงานในเรองการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

1.73 .916 นอยทสด

1.00 5.00 1.30 1.51

134

ตาราง 7 (ตอ) ตวชวดดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน X S.D. ระดบ Min Max SK KU

6. ทานไดมสวนรวมในการตดตาม/ตรวจสอบและประเมนผลกบหนวยงานภาครฐ ในการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

1.61 .838 นอยทสด

1.00 5.00 1.32 1.25

7. ทานไดมโอกาสเสนอแนะแนวทางการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนใหกบหนวยงานภาครฐเกยวกบพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน

1.54 .813 นอยทสด

1.00 5.00 1.54 2.04

รวม 1.73 .728 นอยทสด

1.00 4.29 1.00 0.37

จากตาราง 7 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนยงยน พบวา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน เทากบ 1.73 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทยงยน อยในระดบนอยทสด และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.728 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชนในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยนแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานความสมดลทางธรรมชาตการอนรกษและการใชประโยชนทยงยน ทง 7 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 1.54 - 1.84 แสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอย

135

โดยตวชวดขอ 1 เรองไดรบขอมลความรจากหนวยงานภาครฐ ในเรองการรงวดแนวเขต ระหวาง พนทท ากน พนทอนรกษทอยอาศย ในพนท ต.บานควน มระดบมากทสด ( X = 1.84) และตวชวดขอ 7 เรองการมโอกาสเสนอแนะแนวทางการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชนใหกบหนวยงานภาครฐเกยวกบพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษในพนท ต.บานควน ( X =1.54) มระดบนอยทสด สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาระหวาง 0.813 - 0.972 หมายความวา กลมตวอยาง มความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทยงยนแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง 0.89 – 1.54 และคาความโดงอยระหวาง -0.04 – 2.04 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยนไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต ตาราง 8 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมใน

ระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

ตวชวดดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. ทานเคยไดรบขอมลจากหอกระจายขาวของ ต. บานควนในเรองการจดสรรทดนใหประชาชน เชน ในการปลกผกหรอเลยงปลา ในพนทสาธารณะประโยชน

1.79 .931 นอยทสด

1.00 5.00 1.02 0.30

2. ทานเคยแสดงความคดเหนเกยวกบการจดการพนทสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสด เชน การส ารวจความคดเหนของโครงการตลาดชมชน ต. บานควน

1.78 .993 นอยทสด

1.00 5.00 1.36 1.46

3. ทานไดมสวนรวมประชมปรกษาหารอกบหนวยงานภาครฐ ในเรองการใหประชาชนในพนทเชาทดนสาธารณะประโยชน เพอใชเปนพนทท ากน

1.65 .889 นอยทสด

1.00 5.00 1.43 1.96

136

ตาราง 8 (ตอ) ตวชวดดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอให

เกดประโยชนสงสดและเปนธรรม X S.D. ระดบ Min Max SK KU

4. ทานไดมสวนรวมในการวางแผนเกยวกบการจดการทดน เพอน าไปสการใชทดนใหเกดประโยชนสงสด เชน การรวมวางแผนการจดท าโครงการท าตลาดชมชน หรอ โครงการอนรกษพนธกรรมและพนธพช

1.69 .905 นอยทสด

1.00 5.00 1.36 1.66

5. ทานไดมสวนรวมในการปฏบตตามโครงการตลาดชมชนหรอโครงการอนรกษพนธกรรมและพนธพช ต. บานควน เชน การมสวนรวมในการปลอยนกปลอยปลา การน าตนไมมาปลกในเขตอนรกษ การน าของมาขายในตลาดชมชน

1.95 1.041 นอย 1.00 5.00 1.05 0.59

6. ทานเขารวมตดตามผลการด าเนนงานในกจกรรม หรอโครงการตลาดชมชน หรอ โครงการอนรกษพนธกรรมและพนธพช ต.บานควน

1.84 .990 นอย 1.00 5.00 1.18 1.05

7. ทผานมาทานเคยลง ประชามต หรอ ออกเสยงในการขอใชพนทสาธารณะประโยชน ในการจดท าตลาดชมชน หรอ โครงการอนๆ ของ ต.บานควน

1.74 .921 นอยทสด

1.00 5.00 1.33 1.73

รวม 1.78 0.752 นอยทสด

1.00 4.86 1.24 1.68

จากตาราง 8 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม จ านวน 7 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 1.77แสดงวาในภาพรวมผ ตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบม สวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม อยในระดบนอยทสด และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.751หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผ ตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม แตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

137

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทง 7 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 1.65 - 1.95 แสดงวาผตอบแบบสอบถามม ความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอยทสด โดยตวชวดขอ 5 ทานไดมสวนรวมในการปฏบตตามโครงการตลาดชมชน หรอโครงการอนรกษพนธกรรมและพนธพช ต. บานควน เชน การมสวนรวมในการปลอยนกปลอยปลา การน าตนไมมาปลกในเขตอนรกษ การน าของมาขายในตลาดชมชน ( X =1.95) มระดบมากทสด และตวชวดขอ 3 ทานไดมสวนรวมประชมปรกษาหารอกบหนวยงานภาครฐในเรองการใหประชาชนในพนทเชาทดนสาธารณะประโยชน เพอใชเปนพนทท ากน ( X =1.65) ม ระดบนอย ทสด สวนคา สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาระหวาง 0.889 -1.041 หมายความวา กลมตวอยาง มความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรมแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง 1.02 – 1.43 และคาความโดงอยระหวาง 0.30 – 1.96 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรมไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

ตาราง 9 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส

ตวชวดดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. ทานเคยไดรบขอมลจากหนวยงานภาครฐระดบใด เชน ส านกงานปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ในการจดสรรพนททดนท ากนใหกบประชาชน ต.บานควน หลงจากตรวจสอบ แลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

1.81 .993 นอย 1.00 5.00 1.22 1.11

2. ทานมโอกาสไดแสดงความคดเหนระดบใด ในประเดนการจดสรรทดนใหกบประชาชน ทไมมทท ากน หลงจากตรวจสอบแลววา ประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

1.78 .920 นอยทสด

1.00 5.00 1.16 1.10

138

ตาราง 9 (ตอ) ตวชวดดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส X S.D. ระดบ Min Max SK KU

3. ทานไดมโอกาสรวมปรกษาหารอกบหนวยงานภาครฐในระดบใด เชน การสนทนากลมประชาเสวนา ในประเดนการจดสรรทดนใหกบประชาชนทไมมทท ากนในพนท ต.บานควน

1.70 .901 นอยทสด

1.00 5.00 1.33 1.62

4. ทานไดมการวางแผนรวมกนกบหนวยงานภาครฐระดบใดในเรองการจดสรรทดนใหประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

1.72 .903 นอยทสด

1.00 5.00 1.25 1.18

5. ทานมการรวมปฏบตงานกบหนวยงานภาครฐระดบใด เชน มการลงพนทส ารวจ เพอจดหาทดนใหกบคนทไมมทท ากน ทอยอาศยในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

1.63 .910 นอยทสด

1.00 5.00 1.53 2.08

6. ทานไดมโอกาสเปนกรรมการตดตามตรวจสอบและประเมนผลหลงจากมการจดสรรทดนใหประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

1.58 .894 นอยทสด

1.00 5.00 1.80 3.31

7. ทานไดเสนอแนะแนวทางใหกบหนวยงานภาครฐในเรองการจดสรรทดนใหกบประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน ระดบใด

1.60 .880 นอยทสด

1.00 5.00 1.64 2.87

รวม 1.68 .737 นอยทสด

1.00 4.57 1.25 1.15

จากตาราง 9 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส จ านวน 7 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 1.68 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส อยในระดบนอยทสด และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.737 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน

139

ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชนในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาสแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ทง 7 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 1.58-1.81 แสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอย โดยตวชวดขอ 1 เรองการไดรบขอมลจากหนวยงานภาครฐระดบใด เชนส านกงานปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ในการจดสรรพนททดนท ากนใหกบประชาชน ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชนมระดบมากทสด ( X = 1.81) และตวชวดขอ 6 เรองการมโอกาสเปนกรรมการตดตามตรวจสอบและประเมนผลหลงจากมการจดสรรทดนใหประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน ( X = 1.58) มระดบนอยทสด สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาระหวาง 0.880 – 0.993 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาสแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง 1.16 – 1.80 และคาความโดงอยระหวาง 1.10 – 3.31 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาสไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

140

ตาราง 10 คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ

ตวชวดดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. ทานเคยไดรบขอมลขาวสารจากหนวยงานภาครฐระดบใด เชน การประกาศหรอประชาสมพนธใหคนทมหลกฐานทดน (สค1, นส3)ไปแจงสนง.ทดน เพอออกเอกสารสทธ โฉนดทดน

1.99 .969 นอย 1.00 5.00 0.91 0.53

2. ทานเคยไดแสดงความคดเหนการแกไขปญหาทดนระดบใด เชน เวทเสวนาในงานท าบญประจ าป ต.บานควน

1.77 .981 นอยทสด

1.00 5.00 1.15 0.66

3. ทานเคยเขารวมประชมกบหนวยงานภาครฐในเรองการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควนระดบใด

1.81 1.006 นอย 1.00 5.00 1.21 0.86

4. ทานมสวนรวมในการวางแผนการท างานในกระบวนการพสจนสทธ เพอแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน ระดบใด

1.82 1.044 นอย 1.00 5.00 1.08 0.22

5. ทานมสวนรวมในการรวมกนปฏบตตามขนตอนกระบวนการพสจนสทธ เพอแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน ระดบใด

1.91 1.050 นอย 1.00 5.00 0.98 0.16

6. ทานมสวนรวมในการตดตามตรวจสอบและประเมนผล มต กบร. ในประเดนปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน ระดบใด

1.78 .984 นอยทสด

1.00 5.00 1.17 0.69

7. ทานมสวนรวมในการเสนอแนวทางในเรองการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน ระดบใด

1.88 1.017 นอย 1.00 5.00 1.09 0.68

รวม 1.85 .829 นอย 1.00 5.00 0.96 0.35

141

จากตาราง 10 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ จ านวน 7 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 1.85 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ อยในระดบนอยทสด และพบวา คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.829 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชนในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ ทง 7 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 1.77 -1.99 แสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอย โดยตวชวดขอ 1 ทานเคยไดรบขอมลขาวสารจากหนวยงานภาครฐระดบใดเชน การประกาศหรอประชาสมพนธใหคนทมหลกฐานทดน (สค1, นส3) ไปแจงสนง.ทดน เพอออกเอกสารสทธ โฉนดทดนมระดบมากทสด ( X =1.99) และตวชวดขอ 2 ทานเคยไดแสดงความคดเหนการแกไขปญหาทดนระดบใดเชน เวทเสวนาในงานท าบญประจ าป ต.บานควน มระดบนอยทสด ( X =1.77) สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาอยระหวาง0.969 - 1.050 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะน แสดงวาผ ตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง 0.91 – 1.21 และคาความโดงอยระหวาง 0.16 – 0.86 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง พบวา คาเฉลยของตวแปรอยในระดบนอย และระดบนอยทสด โดยตวชวดขอท 1 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ ม

142

คาเฉลยสงทสด และตวชวดขอท 7 ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนยงยน มคาเฉลยนอยทสด การแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคา ความเบอยระหวาง 0.89 – 1.80 และคาความโดงอยระหวาง -0.04 – 3.31 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรในสวนนไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต และมความเหมาะสมทจะใชวธการประมาณคาดวยวธไลคลฮดสงสด (Maximum Likelihood Estimate)

2. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรอสระทใชในการวเคราะห

แบบจ าลองสมการโครงสราง ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรอสระ ไดแก ตวแปรภายในและ

ภายนอก ดงแสดงในตาราง 11 - 16

ตาราง 11 คาสถตพนฐานของตวชวดความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

ตวชวด X S.D. ระดบ Min Max SK KU

ความรความเขาใจ 6.84 1.73 ปานกลาง

3.00 10.00 0.34 -0.86

จากตาราง 11 พบวา ประชาชนมระดบความรความเขาใจในเรองการบรหาร

จดการทดนสาธารณะประโยชน อยในระดบปานกลาง มคาเฉลย 6.84 สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคา 1.73 หมายความวา กลมตวอยางมความรความเขาใจไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบ 0.34 และคาความโดง – 0.86 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานความรความเขาใจในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

143

ตาราง 12 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความพงพอใจของประชาชน

ตวชวดความพงพอใจของประชาชน X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. หนวยงานราชการทเกยวของไดเปดโอกาสใหมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

2.16 1.08 นอย 1.00 5.00 0.78 0.06

2. หนวยงานราชการทเกยวของมการสงเสรมและสนบสนนการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

2.19 1.05 นอย 1.00 5.00 0.72 0.02

3. ผน าทองถนและผน าหมบานมสวนรวมในการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชน

2.37 1.14 นอย 1.00 5.00 0.42 -0.58

4. โครงการหรอกจกรรมเกยวกบการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

2.44 1.07 นอย 1.00 5.00 0.17 -0.76

5. ประชาชนไดรบประโยชนทงทางตรงและทางออมอยางทวถงและเปนธรรมจากการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

2.36 1.05 นอย 1.00 5.00 0.19 -0.73

รวม 2.31 0.92 นอย 1.00 5.00 0.36 -0.25

จากตาราง 12 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความพงพอใจของประชาชน จ านวน 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 2.31 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความพงพอใจของประชาชน อยในระดบนอย และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.92 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความพงพอใจของประชาชน แตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานความพงพอใจของประชาชน ทง 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 2.16 – 2.44 แสดงวาผ ตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอย โดยตวชวดขอ 4 โครงการหรอกจกรรมเกยวกบการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนมระดบมากทสด ( X =2.44) และตวชวด

144

ขอ 1 หนวยงานราชการทเกยวของไดเปดโอกาสใหมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน มระดบนอยทสด ( X = 2.16) สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาอยระหวาง 1.05 - 1.14 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความพงพอใจของประชาชน แตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง 0.17 – 0.78 และคาความโดงอยระหวาง -0.76 – 0.06 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานความพงพอใจของประชาชนไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

ตาราง 13 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานบทบาทผน าหมบาน

ตวชวดดานบทบาทผน าหมบาน X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. ผน าหมบานของทานเปนผมความรความสามารถ มบคลกดมความนาเชอถอ มคณธรรมและจรยธรรม และเปนทยอมรบนบถอของประชาชนในหมบาน

2.73 1.11 ปานกลาง

1.00 5.00 0.10 -0.76

2. ผน าหมบานของทานมความสามารถในการพดโนมนาวจตใจประชาชนใหเขามามสวนรวมในกจกรรมและโครงการตาง ๆ ของหมบาน

2.60 1.10 นอย 1.00 5.00 0.19 -0.74

3. ผน าหมบานของทานเปนผทรบฟงความคดเหนของผอน และใหราษฎรมสวนรวมในกจกรรมตางๆ เพอท าใหเปาหมายทตงไวบรรลผลส าเรจรวมกน

2.64 1.09 ปานกลาง

1.00 5.00 0.09 -0.72

4. ผน าหมบานของทานสามารถทจะเปนตวกลางในการเจรจาแกปญหาตางๆ ระหวางรฐกบชาวบานไดเปนอยางด

2.59 1.09 นอย 1.00 5.00 0.09 -0.80

5. ผน าหมบานของทานสามารถอธบายและท าความเขาใจในเรองตางๆ ไดเปนอยางด

2.50 1.03 นอย 1.00 5.00 0.14 -0.57

รวม 2.61 0.98 ปานกลาง

1.00 5.00 0.10 -0.65

145

จากตาราง 13 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานบทบาทผน าหมบาน (ผ ใหญบานและผชวยผ ใหญบาน) จ านวน 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 2.61 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานบทบาทผน าหมบาน (ผใหญบานและผชวยผใหญบาน) อยในระดบปานกลาง และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.98 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานบทบาทผน าหมบาน (ผใหญบานและผชวยผใหญบาน) แตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานบทบาทผน าหมบาน (ผ ใหญบานและผชวยผ ใหญบาน) ทง 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 2.50 – 2.73 แสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอยและปานกลาง โดยตวชวดขอ 1 ผน าหมบานของทานเปนผ มความรความสามารถ มบคลกดมความนาเชอถอ มคณธรรมและจรยธรรม และเปนทยอมรบนบถอของประชาชนในหมบานมระดบมากทสด ( X = 2.73) และตวชวดขอ 5 ผน าหมบานของทานสามารถอธบายและท าความเขาใจในเรองตางๆ ไดเปนอยางดมระดบนอยทสด ( X = 2.50) สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาอยระหวาง 1.03 - 1.11 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานบทบาทผน าหมบาน (ผ ใหญบานและผชวยผใหญบาน)แตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง 0.09 – 0.19 และคาความโดงอยระหวาง -0.57 ถง -0.80 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานบทบาทผน าหมบาน (ผใหญบานและผชวยผ ใหญบาน)ไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

146

ตาราง 14 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความเขมแขงของหมบาน

ตวชวดดานความเขมแขงของหมบาน X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. ประชาชนมความรกและสามคคกน และสามารถอยรวมกนไดอยางสนตสข

2.84 1.01 ปานกลาง

1.00 5.00 0.12 -0.11

2. ผน าในหมบาน มความสมพนธทดตอกน ไมมความขดแยงและใหความรวมมอในการพฒนาหมบานเปนอยางด

2.84 1.06 ปานกลาง

1.00 5.00 -0.07 -0.63

3. หมบานมแผนชมชน และน าแผนชมชนไปใชเปนฐานขอมลในการพฒนาดานตางๆ ไดเปนอยางด

2.65 1.09 ปานกลาง

1.00 5.00 0.16 -0.51

4. ประชาชนในหมบานเปนพลเมองด เคารพกฎหมาย มระเบยบวนย รบทบาทหนาทของตนเอง

2.97 1.05 ปานกลาง

1.00 5.00 -0.11 -0.42

5. ประชาชนในหมบานประกอบอาชพสจรต ไดรบการศกษาอยางทวถง มคณธรรม จรยธรรมและเปนหมบานเขมแขงไมมปญหาสงคม ปญหายาเสพตด

2.89 1.06 ปานกลาง

1.00 5.00 -0.10 -0.43

รวม 2.84 0.90 ปานกลาง

1.00 5.00 -0.18 -0.35

จากตาราง 14 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบน

มาตรฐาน (S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความเขมแขงของหมบาน จ านวน 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 2.84 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความเขมแขงของหมบาน อยในระดบปานกลาง และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.90 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความเขมแขงของหมบานแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานความเขมแขงของหมบาน ทง 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 2.65 – 2.97 แสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบปานกลาง โดยตวชวดขอ 4 ประชาชนใน

147

หมบานเปนพลเมองด เคารพกฎหมาย มระเบยบวนย รบทบาทหนาทของตนเองมระดบมากทสด ( X = 2.97) และตวชวดขอ 3 หมบานมแผนชมชน และน าแผนชมชนไปใชเปนฐานขอมลในการพฒนาดานตางๆ ไดเปนอยางด มระดบนอยทสด ( X = 2.65) สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาอยระหวาง 1.01 - 1.09 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานความเขมแขงของหมบานแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนลบ โดยมคาความเบอยระหวาง -0.11 – 0.16 และคาความโดงอยระหวาง -0.63 ถง -0.11 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานความเขมแขงของหมบาน ไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

ตาราง 15 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ

ตวชวดดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. หนวยงานราชการทเกยวของมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนตามโครงการ หรอ กจกรรมตางๆ ของต าบล

2.31 1.03 นอย 1.00 5.00 0.52 -0.31

2. หนวยงานราชการทเกยวของไดใหความรและรวมประชมกบประชาชน เพอวางแผนการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

2.19 1.03 นอย 1.00 5.00 0.69 0.04

3. หนวยงานราชการทเกยวของปฏบตตอประชาชนดวยความเสมอภาค

2.29 1.08 นอย 1.00 5.00 0.48 -0.41

4. หนวยงานราชการทเกยวของมสวนรวมในการก าหนดกฎระเบยบ ขอบงคบของโครงการหรอกจกรรมใหเหมาะสมกบพนท

2.26 0.96 นอย 1.00 5.00 0.60 0.04

5. หนวยงานราชการทเกยวของไดมการสนบสนน งบประมาณตามโครงการหรอกจกรรมตางๆของต าบล

2.17 1.09 นอย 1.00 5.00 0.67 -0.22

รวม 2.24 0.89 นอย 1.00 5.00 0.76 0.38

148

จากตาราง 15 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ จ านวน 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 2.24 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของอยในระดบนอย และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.89 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ทง 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 2.17 – 2.31 แสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอย โดยตวชวดขอ 1 หนวยงานราชการทเกยวของมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนตามโครงการ หรอ กจกรรมตางๆ ของต าบลมระดบมากทสด ( X = 2.31) และตวชวดขอ 5 หนวยงานราชการทเกยวของไดมการสนบสนน งบประมาณตามโครงการหรอกจกรรมตางๆของต าบล มระดบนอยทสด ( X = 2.17) สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาอยระหวาง 0.96 - 1.09 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผ ตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง 0.48 – 0.69 และคาความโดงอยระหวาง -0.41 ถง 0.04 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต

149

ตาราง 16 คาสถตพนฐานของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสอสารและการประชาสมพนธ

ตวชวดดานการสอสารและการประชาสมพนธ X S.D. ระดบ Min Max SK KU

1. หนวยงานราชการทเกยวของมการจดประชมประชาชนเปนประจ าอยางนอยเดอนละหนงครง

2.19 1.03 นอย 1.00 5.00 0.59 -0.20

2. หนวยงานราชการทเกยวของมการแจงขอมลขาวสารหลากหลายชองทาง

2.20 1.08 นอย 1.00 5.00 0.57 -0.40

3. หนวยงานราชการทเกยวของมการเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในการพฒนาตนเอง

2.33 1.13 นอย 1.00 5.00 0.54 -0.52

4. หนวยงานราชการทเกยวของมการสรางเครอขายประชาชนเพอใหประชาชนไดรบประโยชนสงสด

2.37 1.01 นอย 1.00 5.00 0.39 -0.37

5. ประชาชนสามารถตดตอสอสารกบทางราชการดวยตนเองหรอผานผน าหมบานไดโดยสะดวกรวดเรว และเปนกนเอง

2.56 1.13 นอย 1.00 5.00 0.31 -0.76

รวม 2.33 0.94 นอย 1.00 5.00 0.56 -0.18

จากตาราง 16 จะเหนไดวาเมอพจารณา คาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยภาพรวมของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสอสารและการประชาสมพนธ จ านวน 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) โดยรวมเทากบ 2.33 แสดงวาในภาพรวมผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสอสารและการประชาสมพนธอยในระดบนอย และพบวาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมเทากบ 0.94 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสอสารและการประชาสมพนธแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

เมอไดวเคราะหคาเฉลย ( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปนรายตวชวดในดานการสอสารและการประชาสมพนธ ทง 5 ตวชวด พบวา คาเฉลย ( X ) อยระหวาง 2.19 – 2.56 แสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนรายตวชวดอยในระดบนอย โดยตวชวดขอ 5 ประชาชน

150

สามารถตดตอสอสารกบทางราชการดวยตนเองหรอผานผน าหมบานไดโดยสะดวกรวดเรว และเปนกนเองมระดบมากทสด ( X = 2.56) และตวชวดขอ 1 หนวยงานราชการทเกยวของมการจดประชมประชาชนเปนประจ าอยางนอยเดอนละหนงครง มระดบนอยทสด ( X = 2.19) สวนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มคาอยระหวาง 1.01 - 1.13 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผ ตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบต าบล ดานการสอสารและการประชาสมพนธแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน

ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนลบ โดยมคาความเบอยระหวาง 0.31 – 0.59 และคาความโดงอยระหวาง -0.76 ถง -0.20 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรดานการสอสารและการประชาสมพนธไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต ตอนท 3 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร

ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรอสระหรอตวแปรสงเกตไดทใชวดตวแปรตามในแบบจ าลองสมการโครงสรางของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดงแสดงในตาราง 17

151

ตาราง 17 ผลวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรอสระทใชวดตวแปรตามการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน

Sex Age1 Age2 Age3 Age4

educa

tion1

educa

tion2

educa

tion3

Caree

r1

Caree

r2

Caree

r3

Caree

r4

Caree

r5

Incom

e1

Incom

e2

Incom

e3

Incom

e4

Incom

e5

knowl

edge satis role

streng

th

prom

ote

comm

un

bala

nce

Sex 1

Age1 .060 1

Age2 .044 -.169* 1

Age3 -.053 -.218** -.374** 1

Age4 .031 -.172* -.294** -.379** 1

education1 -.039 -.159* -.297** -.019 .194** 1

education2 -.008 -.018 .040 .061 -.057 -.261** 1

education3 .087 .070 .075 -.037 .038 -.461** -.133 1

Career1 .060 -.137 -.174* .103 .053 .420** .003 -.097 1

Career2 .091 .029 .067 .038 -.042 -.346** -.051 -.005 -.391** 1

Career3 -.122 .101 .157* -.186** .053 -.169* .094 .102 -.432** -.172* 1

Career4 .041 -.042 .111 .066 -.056 -.035 -.022 .104 -.321** -.128 -.141* 1

Career5 .098 .144* .066 -.070 -.055 -.096 -.028 -.049 -.100 -.040 -.044 -.033 1

Income1 -.109 -.022 .058 -.090 -.073 .389** .011 -.083 .350** -.292** -.174* .064 -.097 1

Income2 .107 -.030 .002 -.005 .076 -.095 .013 .113 .017 .028 .109 -.117 -.060 -.577** 1

Income3 .012 -.012 -.093 .077 .049 -.048 -.072 .079 -.058 .015 .051 -.085 .177* -.253** -.158* 1

Income4 .031 .119 .134 -.107 -.010 -.222** .078 -.033 -.272** .064 .148* -.022 .169* -.264** -.165* -.072 1

Income5 -.007 .008 -.014 .086 -.071 -.172* .027 .064 -.227** .044 .025 .239** -.023 -.220** -.138 -.060 -.063 1

knowledge .055 .029 .113 -.035 -.094 -.022 .060 -.059 -.111 .105 .001 .060 -.020 -.039 -.030 .036 .025 .075 1

satis .040 -.074 -.005 -.036 .040 .021 -.015 .058 .001 .113 -.089 .018 -.033 .081 -.113 -.052 .062 .043 -.009 1

role .104 -.044 -.003 -.058 .102 -.007 -.032 .071 .019 .180* -.143* .041 -.115 -.053 .015 -.079 -.020 .063 -.037 .677** 1

strength .072 -.095 .060 -.006 .017 -.071 .058 .005 -.060 .211** -.006 -.010 -.127 -.061 -.040 -.047 .023 .046 -.014 .579** .697** 1

promote -.028 -.066 -.009 .020 -.055 -.018 .013 -.051 -.132 .165* -.033 -.019 -.061 -.023 -.084 -.063 .009 .108 -.076 .687** .598** .561** 1

commun -.053 .038 -.031 -.039 -.015 -.055 -.026 .033 -.161* .126 .059 -.067 -.078 -.088 -.013 -.015 .071 .037 -.101 .589** .593** .531** .813** 1

balance .176* -.026 .057 -.048 .019 -.125 -.031 .093 -.088 .132 .051 .034 -.003 .044 -.109 -.100 -.020 .097 .030 .580** .413** .410** .552** .462** 1

หมายเหต * หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

151

152

ผลการวเคราะหจากตาราง 17 เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรอสระเพอตรวจสอบความสมพนธระหวางคตวแปร และปญหา Multicollinearity พบวา ความสมพนธระหวางตวแปรอสระทแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 มจ านวน 36 ค และทแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 มจ านวน 21 ค ซงมความสมพนธทงทางบวกและลบ มคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรตงแต -0.577 – 0.813 โดยคทมความสมพนธกนสงสด คอ การสอสารและการประชาสมพนธกบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาความสมพนธเทากบ 0.813 ทระดบนยส าคญทางสถต .01 ตอนท 4 ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพล

ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ทง 4 ดาน ไดแก (1) ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต (2) ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม (3) ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส และ (4) ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน โดยมรายละเอยดในแตละดาน ดงน

(1) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต

(1.1) ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลอง แบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหาร

จดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต มตวแปรสงเกตได 11 ตวแปร จ านวนสมาชกในเมทรกซความแปรปรวน - ความแปรปรวนรวมเทากบ 66 ตวแปร พารามเตอรทตองการประมาณคา จ านวน 24 ตวแปร แบบจ าลองมคาองศาความเปนอสระเทากบ 42 ดงนนจงสามารถสรปไดวาแบบจ าลองสมมตฐานสามารถระบคาไดและมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด

153

(1.2) ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษ

ผลการวเคราะหแบบจ าลองตามกรอบแนวคดทพฒนาขนในตอนแรก พบวา แบบจ าลองไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค -สแควรมคาเทากบ 1954.005 ทองศาอสระเทากบ 276 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 7.080 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.061 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.602 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.531 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.105 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.175

จากผลการวเคราะหดงกลาว ผ วจยไดปรบแบบจ าลองทมความเปนไปไดทางทฤษฎ โดยก าหนดใหความคลาดเคลอนของตวแปรอสระหรอตวแปรสงเกตไดมความสมพนธกน ผลการปรบท าใหไดแบบจ าลองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 67.568 ทองศาอสระเทากบ 42 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.609 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.900 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.947 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.917 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.014 และดชน รากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.055 ดงแสดงในตาราง 18 และภาพประกอบ 5

154

ตาราง 18 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต

ดชน เกณฑการพจารณา กอนปรบแบบจ าลอง หลงปรบแบบจ าลอง

2/DF นอยกวา 3.00 7.080 ไมผาน 1.609 ผาน

CFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.061 ไมผาน 0.900 ผาน RMR นอยกวา 0.08 0.105 ไมผาน 0.014 ผาน RMSEA นอยกวา 0.08 0.175 ไมผาน 0.055 ผาน GFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.602 ไมผาน 0.947 ผาน AGFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.531 ไมผาน 0.917 ผาน

ภาพประกอบ 5 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมใน

ระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต

155

(1.3) ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพล โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ จากตาราง 19 พบวา R2= 0.491 นน

คอ การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต ถกอธบายความแปรปรวนดวยปจจยเชงเหตไดรอยละ 49.1 ซงปจจยเชงเหต ทกตวมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต ยกเวนปจจยดานอายทอยในชวง 51 – 60 ป และการศกษาระดบมธยมตน ทไมมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต โดยตวแปรทมอทธพลในทางบวกตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตทระดบนยส าคญ .01 เรยงตามล าดบ ไดแก ความพงพอใจของประชาชน ซงมคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.366 (S.E.= 0.056, C.R.= 5.261, p=.000) ซงหมายความวา เมอคะแนนความพงพอใจของประชาชน เพมขน 1 คะแนนมาตรฐานจะท าใหการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตเพมขน 0.366 คะแนนมาตรฐาน และตวแปรเชงเหตอน ๆ สามารถอธบายไดในท านองเดยวกน ไดแก การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.284 (S.E.= 0.058, C.R.= 4.076, p=.000) เพศ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.194 (S.E.= 0.075, C.R.= 3.832, p=.000) และอาชพธรกจสวนตว มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.132 (S.E.= 0.102, C.R.= 2.607, p=.009) มอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตทระดบนยส าคญ .01 นอยทสด สวนปจจยทมอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตทระดบนยส าคญ .01 ไดแก การศกษาระดบประถม มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.173 (S.E.= 0.078, C.R.= -3.31, p=.001) หมายความวา การศกษาระดบประถม มคะแนนมาตรฐานการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต 0.173 คะแนนมาตรฐานในทางตรงกนขาม เมอก าหนดใหการศกษาระดบอน ๆ คงท และตวแปรเชงเหตอน ๆ สามารถอธบายไดในท านองเดยวกน ไดแก รายได 10,001 - 15,000 บาท มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.136 (S.E.= 0.085, C.R.= -2.698, p=.007) และรายได 20,001 - 25,000 บาท มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -1.33 (S.E.= 0.147, C.R.= -2.626, p=.009) ตามล าดบ ส าหรบปจจย

156

ดานรายไดในชวง 15,001 - 20,000 บาท มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.117 (S.E.= 0.152, C.R.= -2.325, p=.020) พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตทระดบนยส าคญ .05

โดยโมเดลมความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01ไดแก ความพงพอใจของประชาชนกบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของอาย 51 – 60 ป กบการศกษาระดบประถม และการศกษาระดบประถมกบการศกษาระดบมธยมตน โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.69, 0.18 และ -0.25 ตามล าดบ

ตาราง 19 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบม

สวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต

ปจจยเชงเหต คาอทธพล

b S.E. C.R. β ความพงพอใจของประชาชน (satis) 0.294** 0.056 5.261 0.366** การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ(promote)

0.236** 0.058 4.076 0.283**

เพศ (Sex) 0.287 0.075 3.832 0.194** การศกษาระดบประถม (education1) -0.257** 0.078 -3.31 -0.173** รายได 10,001 - 15,000 (Income2) -0.229** 0.085 -2.698 -0.136** อาชพธรกจสวนตว (Career3) 0.266** 0.102 2.607 0.132** อาย 51 – 60 ป (Age4) 0.088 0.089 0.994 0.05 การศกษาระดบมธยมตน (education2) -0.228 0.152 -1.502 -0.079 รายได 15,001 - 20,000 (Income3) -0.353* 0.152 -2.325 -0.117* รายได 20,001 - 25,000 (Income4) -0.385** 0.147 -2.626 -0.133** R2 = 0.491 หมายเหต ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 * หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

157

(2) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

(2.1) ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลอง แบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการ

ทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม มตวแปรสงเกตได 10 ตวแปร จ านวนสมาชกในเมทรกซความแปรปรวน-ความแปรปรวนรวมเทากบ 55 ตวแปร พารามเตอรทตองการประมาณคา จ านวน 27 ตวแปร แบบจ าลองมคาองศา ความเปนอสระเทากบ 28 ดงนนจงสามารถสรปไดวาแบบจ าลองสมมตฐานสามารถระบคาไดและมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด

(2.2) ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษ

ผลการวเคราะหแบบจ าลองตามกรอบแนวคดทพฒนาขนในตอนแรก พบวา แบบจ าลองไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 1954.005 ทองศาอสระเทากบ 276 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 7.080 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.051 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.602 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.531 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.105 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.175

จากผลการวเคราะหดงกลาว ผวจยไดปรบแบบจ าลองทมความเปนไปไดทางทฤษฎ โดยก าหนดใหความคลาดเคลอนของตวแปรอสระหรอตวแปรสงเกตไดมความสมพนธกน ผลการปรบท าใหไดแบบจ าลองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 48.160 ทองศาอสระเทากบ 28 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.720 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.963 คาดชน ความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.957ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.915 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.015 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.060 ดงแสดงในตาราง 20 และภาพประกอบ 6

158

ตาราง 20 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

ดชน เกณฑการพจารณา กอนปรบแบบจ าลอง หลงปรบแบบจ าลอง

2/DF นอยกวา 3.00 7.080 ไมผาน 1.720 ผาน

CFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.051 ไมผาน 0.963 ผาน RMR นอยกวา 0.08 0.105 ไมผาน 0.015 ผาน RMSEA นอยกวา 0.08 0.175 ไมผาน 0.060 ผาน GFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.602 ไมผาน 0.957 ผาน AGFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.531 ไมผาน 0.915 ผาน

ภาพประกอบ 6 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมใน

ระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

159

(2.3) ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพล โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ จากตาราง 21 พบวา R2= 0.396 นน

คอ การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ถกอธบายความแปรปรวนดวยปจจยเชงเหตไดรอยละ 39.6 ซงปจจยเชงเหตทกตวมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ยกเวนปจจยดานเพศ ชวงอาย 20-30 ป ชวงอาย 41-50 ป และชวงอาย 51-60 ปทไมมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม โดยตวแปรทมอทธพลในทางบวกตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทระดบนยส าคญ .01 เรยงตามล าดบ ไดแก การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.420 (S.E.= 0.067, C.R.= 5.274, p=.000) ซงหมายความวา เมอคะแนนการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ เพมขน 1 คะแนนมาตรฐานจะท าใหการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรมเพมขน 0.420 คะแนนมาตรฐาน และตวแปรเชงเหตอน ๆ สามารถอธบายไดในท านองเดยวกน ไดแก ความพงพอใจของประชาชน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.227 (S.E.= 0.070, C.R.=2.657, p=.008) ปจจยความเขมแขงของหมบาน พบวา มอทธพลทางบวกตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทระดบนยส าคญ .05 โดยมคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.196 (S.E.= 0.067, C.R.= 2.459, p=.014) สวนปจจยดานบทบาทผน าหมบาน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.199) (S.E.= 0.068, C.R.= -2.265, p=.024) และการศกษาระดบประถม มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.113 (S.E.= 0.085, C.R.= -2.001, p=.045) พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทระดบนยส าคญ .05 หมายความวา เมอคะแนนดานบทบาทผน าหมบาน เพมขน 1 คะแนนมาตรฐานจะท าใหการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ลดลง 0.199 คะแนนมาตรฐาน สวนการศกษาระดบประถม มคะแนนมาตรฐานในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม 0.113 คะแนนมาตรฐานในทางตรงกนขาม เมอก าหนดใหการศกษาระดบอน ๆ คงท

160

โดยโมเดลมความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ไดแก ความเขมแขงของหมบาน กบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความพงพอใจของประชาชน และบทบาทผน าหมบาน โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.56, 0.58 และ 0.70 ความสมพนธระหวาง บทบาทผน าหมบานกบความพงพอใจของประชาชน และการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสหสมพนธเทากบ 0.60 และ 0.68 ความสมพนธระหวาง ความพงพอใจของประชาชน กบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสหสมพนธเทากบ 0.69 ความสมพนธระหวาง อาย 51 – 60 ป กบการศกษาระดบประถม และชวงอาย 41-50 ป มคาสหสมพนธเทากบ 0.19 และ-0.38 ตามล าดบ

ตาราง 21 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบม

สวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

ปจจยเชงเหต คาอทธพล

b S.E. C.R. β เพศ (Sex) 0.142 0.083 1.709 0.094 ชวงอาย 20-30 ป (Age1) 0.224 0.145 1.542 0.085 ชวงอาย 41-50 ป (Age3) 0.067 0.096 0.696 0.041 ชวงอาย 51-60 ป (Age4) 0.122 0.109 1.125 0.068 การศกษาระดบประถม (education1) -0.17* 0.085 -2.001 -0.113* ความพงพอใจของประชาชน (satis) 0.186** 0.07 2.657 0.227** ความเขมแขงของหมบาน (strength) 0.164* 0.067 2.459 0.196* บทบาทผน าหมบาน (Role) -0.153* 0.068 -2.265 -0.199* การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ (promote)

0.355** 0.067 5.274 0.420**

R2 = 0.396 หมายเหต ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 * หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

161

(3) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส

(3.1) ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลอง แบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการ

ทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส มตวแปรสงเกตได 7 ตวแปร จ านวนสมาชกในเมทรกซความแปรปรวน-ความแปรปรวนรวมเทากบ 28 ตวแปร พารามเตอรทตองการประมาณคา จ านวน 16 ตวแปร แบบจ าลองมคาองศาความเปนอสระเทากบ 12 ดงนนจงสามารถสรปไดวาแบบจ าลองสมมตฐานสามารถระบคาไดและมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด

(3.2) ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษ

ผลการวเคราะหแบบจ าลองตามกรอบแนวคดทพฒนาขนในตอนแรก พบวา แบบจ าลองไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 1954.005 ทองศาอสระเทากบ 276 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 7.080 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.053 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.602 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.531 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.105 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.175

จากผลการวเคราะหดงกลาว ผวจยไดปรบแบบจ าลองทมความเปนไปไดทางทฤษฎ โดยก าหนดใหความคลาดเคลอนของตวแปรอสระหรอตวแปรสงเกตไดมความสมพนธกน ผลการปรบท าใหไดแบบจ าลองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควร มคาเทากบ 20.290 ทองศาอสระเทากบ12 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.691 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.975 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.972 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.936 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.013 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.059 ดงแสดงในตาราง 22 และภาพประกอบ 7

162

ตาราง 22 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการบรหาร

จดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส

ดชน เกณฑการพจารณา กอนปรบแบบจ าลอง หลงปรบแบบจ าลอง

2/DF นอยกวา 3.00 7.080 ไมผาน 1.691 ผาน

CFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.053 ไมผาน 0.975 ผาน RMR นอยกวา 0.08 0.105 ไมผาน 0.013 ผาน RMSEA นอยกวา 0.08 0.175 ไมผาน 0.059 ผาน GFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.602 ไมผาน 0.972 ผาน AGFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.531 ไมผาน 0.936 ผาน

ภาพประกอบ 7 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส

163

(3.3) ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพล โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ จากตาราง 23 พบวา R2= 0.305

นนคอ การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ถกอธบายความแปรปรวนดวยปจจยเชงเหตไดรอยละ 30.5 ซงปจจยเชงเหตทกตวมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ยกเวนปจจยดานการศกษาระดบประถม ทไมมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส โดยตวแปรทมอทธพลในทางบวกตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ทระดบนยส าคญ .01 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.363 (S.E.= 0.073, C.R.= 3.976, p=.000) ซงหมายความวา เมอคะแนนความพงพอใจของประชาชน เพมขน 1 คะแนนมาตรฐานจะท าใหการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส เพมขน 0.363 คะแนนมาตรฐาน และตวแปรเชงเหตอน ๆ สามารถอธบายไดในท านองเดยวกน ไดแก การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.291 (S.E.= 0.07, C.R.= 3.468, p=.000) และเพศ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.166 (S.E.= 0.087, C.R.= 2.816, p=.005) มอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ทระดบนยส าคญ .01 นอยทสด สวนปจจยการศกษาระดบมธยมตน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.126 (S.E.= 0.171, C.R.= -2.133, p=.033) และดานบทบาทผน าหมบาน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.164 (S.E.= 0.063, C.R.= -1.979, p=.048) พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ทระดบนยส าคญ .05 หมายความวา การศกษาระดบมธยมตน มคะแนนมาตรฐานในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 0.184 คะแนนมาตรฐานในทางตรงกนขาม เมอก าหนดใหการศกษาระดบอน ๆ คงท สวนคะแนนดานบทบาทผน าหมบาน เพมขน 1 คะแนนมาตรฐานจะท าใหการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ลดลง 0.164 คะแนนมาตรฐาน

โดยโมเดลมความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01ไดแก ความสมพนธระหวาง บทบาทผ น าหมบาน กบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงาน

164

ราชการทเกยวของ และความพงพอใจของประชาชน มคาสหสมพนธเทากบ 0.60 และ 0.68 ความสมพนธระหวางความพงพอใจของประชาชน กบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสหสมพนธเทากบ 0.69 ตามล าดบ

ตาราง 23 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบ

มสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส

ปจจยเชงเหต คาอทธพล

b S.E. C.R. β ความพงพอใจของประชาชน (satis) 0.291** 0.073 3.976 0.363** การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ(promote)

0.242** 0.07 3.468 0.291**

บทบาทผน าหมบาน (Role) -0.124* 0.063 -1.979 -0.164* เพศ (Sex) 0.246** 0.087 2.816 0.166** การศกษาระดบประถม (education1) -0.152 0.087 -1.734 -0.102 การศกษาระดบมธยมตน (education2) -0.365* 0.171 -2.133 -0.126* R2 = 0.305 หมายเหต ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 * หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

(4) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประ

สทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน

(4.1) ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลอง แบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการ

ทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน มตวแปรสงเกตได 14 ตวแปร จ านวนสมาชกในเมทรกซความแปรปรวน-ความแปรปรวนรวมเทากบ 105 ตวแปร พารามเตอรทตองการประมาณคา จ านวน 43 ตวแปร แบบจ าลองมคาองศาความเปนอสระเทากบ 62 ดงนนจงสามารถสรปไดวาแบบจ าลองสมมตฐานสามารถระบคาไดและมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด

165

(4.2) ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษ

ผลการวเคราะหแบบจ าลองตามกรอบแนวคดทพฒนาขนในตอนแรก พบวา แบบจ าลองไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 1954.005 ทองศาอสระเทากบ 276 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 7.080 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.061 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.602 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.531 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.103 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.175

จากผลการวเคราะหดงกลาว ผ วจยไดปรบแบบจ าลองทมความเปนไปไดทางทฤษฎ โดยก าหนดใหความคลาดเคลอนของตวแปรอสระหรอตวแปรสงเกตไดมความสมพนธกน ผลการปรบท าใหไดแบบจ าลองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 83.404 ทองศาอสระเทากบ 62 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.345 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.977คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.947 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI)มคาเทากบ 0.910 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.020 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.042 ดงแสดงในตาราง 24 และภาพประกอบ 8

ตาราง 24 คาสถตจากการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน

ดชน เกณฑการพจารณา กอนปรบแบบจ าลอง หลงปรบแบบจ าลอง

2/DF นอยกวา 3.00 7.080 ไมผาน 1.345 ผาน

CFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.061 ไมผาน 0.977 ผาน RMR นอยกวา 0.08 0.103 ไมผาน 0.020 ผาน RMSEA นอยกวา 0.08 0.175 ไมผาน 0.042 ผาน GFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.602 ไมผาน 0.947 ผาน AGFI มากกวาหรอเทากบ 0.90 0.531 ไมผาน 0.910 ผาน

166

ภาพประกอบ 8 โมเดลโครงสรางการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมใน

ระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน

167

(4.3) ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพล โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ จากตาราง 25 พบวา R2= 0.467

นนคอ การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ถกอธบายความแปรปรวนดวยปจจยเชงเหตไดรอยละ 46.7 ซงปจจยเชงเหตทกตวมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ยกเวนปจจยดานการสอสารและการประชาสมพนธ ความเขมแขงของหมบาน ชวงรายได 5000-10000 บาท และชวงรายได 10,001 - 15,000 บาท ทไมมอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน โดยตวแปรทมอทธพลในทางบวกตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนทระดบนยส าคญ .01 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.416 (S.E.= 0.075, C.R.= 5.170, p=.000) ซงหมายความวา เมอคะแนนความพงพอใจของประชาชน เพมขน 1 คะแนนมาตรฐานจะท าใหการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน เพมขน 0.416 คะแนนมาตรฐาน และตวแปรเชงเหตอน ๆ สามารถอธบายไดในท านองเดยวกน ไดแก การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.325 (S.E.= 0.096, C.R.= 3.262, p=.001) และ เพศ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ 0.184 (S.E.= 0.089, C.R.= 3.555, p=.000) ซงหมายความวา ผชาย มคะแนนมาตรฐานการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน 0.184 คะแนนมาตรฐาน เมอก าหนดใหเพศหญงคงท

สวนตวแปรทมความสมพนธในทางตรงกนขามการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนทระดบนยส าคญ .01 ไดแก อาชพรบราชการ มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.246 (S.E.= 0.145, C.R.= -4.287, p=.000) หมายความวา กลมตวอยางทมอาชพ รบราชการมคะแนนมาตรฐานการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนตางจากกลมอาชพอน ๆ 0.246 คะแนนมาตรฐานในทางตรงขาม และตวแปรเชงเหตอน ๆ สามารถอธบายไดใน

168

ท านองเดยวกน ไดแก การศกษาระดบประถม มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.238 (S.E.= 0.104, C.R.= -3.89, p=.000) การศกษาระดบมธยมตน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.184 (S.E.= 0.185, C.R.= -3.358, p=.000) อาชพรบจางทวไป มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.162 (S.E.= 0.152, C.R.= -3.136, p=.002) มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทระดบนยส าคญ .01 นอยทสด สวนปจจยดานบทบาทผน าหมบาน มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.169 (S.E.= 0.074, C.R.=-2.02, p=.043) และชวงรายได 20,001 - 25,000 บาท มคาสมประสทธถดถอยมาตรฐานเทากบ -0.134 (S.E.= 0.193, C.R.= -2.354, p=.019) พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดนเพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทระดบนยส าคญ .05

โดยโมเดลมความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01ไดแก ชวงรายได 5000-10000 กบการศกษาระดบประถม อาชพรบราชการ และรายได 10,001 - 15,000 โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.27, -0.26, -0.31 และ -0.60 ความสมพนธระหวาง ความพงพอใจของประชาชน กบบทบาทผน าหมบาน ความเขมแขงของหมบาน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ และการสอสารและการประชาสมพนธ มคาสหสมพนธเทากบ 0.68, 0.58, 0.69 และ 0.59 ความสมพนธระหวางการสอสารและการประชาสมพนธกบบทบาทผน าหมบาน ความเขมแขงของหมบาน และการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ มคาสหสมพนธเทากบ 0.59, 0.53 และ 0.81 ความสมพนธระหวางการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของกบบทบาทผน าหมบาน และความเขมแขงของหมบาน มคาสหสมพนธเทากบ 0.60 และ 0.56 ความสมพนธระหวางบทบาทผน าหมบาน กบความเขมแขงของหมบาน มคาสหสมพนธเทากบ 0.70 ความสมพนธระหวางการศกษาระดบประถม กบการศกษาระดบมธยมตน และอาชพรบราชการ โดยมคาสหสมพนธเทากบ -0.29 และ -0.36 ตามล าดบ

169

ตาราง 25 ผลการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน

ปจจยเชงเหต คาอทธพล

b S.E. C.R. β การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ(promote)

0.315** 0.096 3.262 0.325**

การสอสารและการประชาสมพนธ (commun) -0.149 0.084 -1.77 -0.162 เพศ (Sex) 0.317** 0.089 3.555 0.184** ความเขมแขงของหมบาน (strength) 0.129 0.072 1.795 0.135 รบจางทวไป(Career4) -0.477** 0.152 -3.136 -0.162** รายได 10,001 - 15,000 (Income2) -0.207 0.137 -1.512 -0.106 ความพงพอใจของประชาชน (satis) 0.389** 0.075 5.17 0.416** บทบาทผน าหมบาน (Role) -0.149* 0.074 -2.02 -0.169* อาชพรบราชการ (Career2) -0.621** 0.145 -4.287 -0.246** รายได 20,001 - 25,000 (Income4) -0.454* 0.193 -2.354 -0.134* การศกษาระดบประถม (education1) -0.406** 0.104 -3.89 -0.238** การศกษาระดบมธยมตน (education2) -0.62** 0.185 -3.358 -0.184** ชวงรายได 5000-10000 (Income1) -0.205 0.136 -1.513 -0.119 R2 = 0.467 หมายเหต ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 * หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ในบทนเปนการน าเสนอสรปผลจากการวจย การอภปรายผล ตลอดจนขอเสนอแนะตาง ๆ ทไดจากการวจย และขอเสนอแนะส าหรบการศกษาในครงตอไป โดยมรายละเอยดดงน 1. สรปผล

การวจยเรอง การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน: ตวชวดและปจจยเชงสาเหต ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง และ 2) วเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ประชากรและกลมตวอยางในการท าวจยแบงออกเปน 2 กลม ตามระยะของการศกษา ไดแก ระยะท 1 ประชากร คอ ผน าชมชนจ านวน 14 คน เลอกแบบเจาะจง ไดแก นายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน รองนายกองคการบรหารสวนต าบลบานควน สารวตรก านน ผชวยผ ใหญบานในพนทต าบลบานควน จ านวน 3 คน สมาชกองคการบรหารสวนต าบลบานควน 2 คน แกนน ากลมแกไขปญหาทดนในต าบลบานควน จ านวน 4 คนและภาคประชาสงคม จ านวน 2 คน ระยะท 2 การวจยเชงปรมาณ ใชกลมประชากรในต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ทมอายตงแต 20 ปขนไปครวเรอนละ 1 คน โดยก าหนดจ านวนตวอยางทมความเหมาะสมอยท 200 ตวอยาง ตามแนวทางของแฮรและคณะ (Hair et al. 1998: 605) และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Sampling) เครองมอทใชในการวจยแบงตามระยะของการศกษาเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การวจยเชงคณภาพ แนวทางค าถามหรอการสมภาษณเปนการสมภาษณเกยวกบการบรหารจดการทดนของรฐทง 4 ดานไมวาจะเปนดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการ ใชประโยชนทดนทยงยน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ดานการบรหารจดการทดน และระยะท 2 การวจยเชงปรมาณ เปนแบบสอบถามเชงโครงสรางทผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา ตรวจสอบความสอดคลอง โดยการวเคราะหคา Index of

171

Consistency (IC) วเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค กอนจะน าไปใชจรงกบกลมตวอยาง การวเคราะหขอมลแบงออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การวจยเชงคณภาพ ท าการวเคราะหขอมลทไดมาดวยการสรปความ ตความ สงเคราะหขอมล โดยดจากขอมลหรอวธการทซ าๆ กนหลายๆ ตวมาจดเขากลมแลวคดแยกใหตรงในแตละดานๆ หลงจากนนน าผลการสมภาษณไปสรปหรอวเคราะหเพอพฒนาตวชวดตอไป ระยะท 2 การวจยเชงปรมาณ ท าการวเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหเพอตรวจสอบปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง โดยใชการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง(Structural Equation Modeling: SEM) ผลการวจยสรปไดดงน

ผลการศกษาระยะท 1 พฒนาตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะ

ประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ขอสรปจากการสมภาษณผ น าชมชนในพนทต าบลบานควนซ า ๆ กน ในเรองการ

บรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน เพอใหไดค าตอบทมความแมนตรง น าไปสการพฒนาเปนตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนและพฒนาเปนขอค าถามในเชงปรมาณระยะทสองนน สามารถสรปผลการสงเคราะหในแตละดาน ไดดงน

1. ดานความสมดลทางธรรมชาตและการใชประโยชนทดนอยางย งยน เปนการชวยกนดแลรกษาพนทสาธารณะประโยชน พนทท ากน และพนทอยอาศยของชาวบาน ในต าบลบานควน ใหอยรวมกนไดอยางสมดล พจารณาจากประเดนการรงวดแนวเขต พนทอนรกษ พนทท ากน พนท ทอยอาศย และประเดนการออกกฎระเบยบขอกฎหมายบงคบใช

2. ดานการใชทดนใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม เปนการใชประโยชนของทดนใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาการปลอยทงทดนใหเปนทรกรางวางเปลา โดยพจารณาจากประเดน พนทสาธารณะประโยชนยงมทดนทงรกรางวางเปลา บางหนวยงานถอครองมาก แตใชไมคมคา เกนความจ าเปน ประเดน พนทสาธารณะประโยชน ต าบลบานควนเปนพนท แบบพลเมองใชรวมกน แตชาวบานไมไดมสวนในการใชประโยชน

3. ดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส เปนการจดสรรใหผ ไมมทดนท ากน ไดใชประโยชนในทดนตามความเหมาะสม พจารณาจากประเดน ภาครฐตองมมาตรการชวยเหลอประชาชน หลงจากการตรวจสอบแลววาเขามาอยกอนหรอหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน

172

4. ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนทอาศยความรวมมอจากทกฝายท เกยวของ เปนการรวมมอกนการจดการทดน โดยทกๆ ฝายทเกยวของ ซงพจารณาจากประเดน ฝายปกครอง ฝายทองถน และภาคประชาชน ยงขาดความรวมมอ และการมสวนรวมการรวมมอในการแกไขปญหาทดน ประเดน ฝายปกครอง อบต ขาดความร ความเขาใจ ยงไมเหนถงปญหาความเดอดรอนของประชาชน ประเดน เรองการแกไขปญหาทดนยงไมไดก าหนดนโยบายของทองถน หนวยงานทเกยวของ และไมไดบรรจในแผนพฒนา 3-5 ป

จากผลการสมภาษณซงเปนการถามซ าในแตละประเดนดงกลาวและใชระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบมาจบคในแตละตวชวดในดานตาง ๆ ดานละ 7 ตวชวด จ านวนทงสน 28 ตวชวด น าไปสขอค าถามในเชงปรมาณระยะทสองตอไป

ผลการศกษาระยะท 2 วเคราะหปจจยเชงสาเหตท มผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

(1) ผลวเคราะหปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง กลมตวอยางเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย มอายอยในชวง 41 – 50 ปมากทสด

วฒการศกษาระดบประถม อาชพท าสวนยาง มรายได 5,000 - 10,000 บาท มากทสด (2) ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรอสระและตวแปรตามทใชในการ

วเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง คาสถตพนฐานของตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวน

รวมในระดบชมชน พนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง พบวา ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวตวชวดในแตละดานอยในระดบระดบนอย และระดบนอยทสด เรยงตามล าดบไดแก ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ (คาเฉลย = 1.85) ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม (คาเฉลย = 1.77) ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนยงยน (คาเฉลย = 1.73) และดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส (คาเฉลย = 1.68) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยรวมอยระหวาง 0.728 - 0.829 หมายความวา กลมตวอยางมความเหนไปในทางเดยวกน ในลกษณะนแสดงวาผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบระดบความส าคญของตวชวดของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน แบบมสวนรวมในระดบชมชนในพนท ต.บานควน อ.เมอง จ. ตรง ในแตละดานแตกตางกนนอยหรอใกลเคยงกน ส าหรบการแจกแจงของขอมล ทกขอมคาความเบเปนบวก โดยมคาความเบอยระหวาง

173

0.89 – 1.80 และคาความโดงอยระหวาง -0.04 – 3.31 ซงเปนไปตามเกณฑของ Byrne (2010) และ Kline (2010) ทก าหนดวาความเบควรนอยกวา 2.0 และคาความโดงควรนอยกวา 7.0 จงสรปไดวาตวแปรในสวนนไมเบยงเบนมากจากการแจกแจงปกต และมความเหมาะสมทจะใชวธการประมาณคาดวยวธไลคลฮดสงสด (Maximum Likelihood Estimate)

(3) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพล

(3.1) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดล

ทางธรรมชาต ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลองมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด และตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต ทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 67.568 ทองศาอสระเทากบ 42 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.609 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.900 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.947 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.917 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.014 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.055 โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลในทางบวกตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตทระดบนยส าคญ .01 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ และอาชพธรกจสวนตว สวนปจจยดานรายไดในชวง 15,001 – 20,000 บาท พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาตทระดบนยส าคญ .05

(3.2) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสด

และเปนธรรม ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลองมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด และตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชง

174

ประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 48.160 ทองศาอสระเทากบ 28 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.720 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.963 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.957ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.915 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.015 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.060 โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลในทางเดยวกนตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทระดบนยส าคญ .01 ไดแก การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความพงพอใจของประชาชน สวนความเขมแขงของหมบาน พบวา มอทธพลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทระดบนยส าคญ 0.05 ส าหรบปจจยดานบทบาทผ น าหมบาน และการศกษาระดบประถม พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ทระดบนยส าคญ .05

(3.3) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะห คาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชน

ผดอยโอกาส ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลองมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด และตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 20.290 ทองศาอสระเทากบ12 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.691 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.975 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.972 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.936 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.013 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.059 โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลในทางเดยวกนตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ทระดบนยส าคญ .01 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ และเพศ สวนปจจยดานบทบาทผ น าหมบาน และการศกษาระดบมธยมตน พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะ

175

ประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ทระดบนยส าคญ .05

(3.4) ผลการวเคราะหแบบจ าลองสมการโครงสราง และการวเคราะหคาสมประสทธอทธพลในแบบจ าลองสมการโครงสรางหรอโมเดลปจจยเชงเหตและผลของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการ

ทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ผลของการตรวจสอบการระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจ าลองมลกษณะเปนแบบจ าลองระบเกนพอด และตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาไค-สแควรมคาเทากบ 83.404 ทองศาอสระเทากบ 62 และความนาจะเปน (p<.001) คาไค-สแควรสมพทธเทากบ 1.345 ดชนความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI) มคาเทากบ 0.977 คาดชนความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.947 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคาเทากบ 0.910 ดชนรากก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) มเทากบ 0.020 และดชนรากทสองของคาเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคายกก าลงสอง (RMSEA) มคาเทากบ 0.042 โมเดลทปรบใหสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ เพบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลในทางเดยวกนตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทระดบนยส าคญ .01 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ และเพศ สวนปจจยดานอาชพรบราชการ และอาชพรบจางทวไป การศกษาระดบประถม และการศกษาระดบมธยมตน พบวามอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ส าหรบปจจยดานบทบาทผน าหมบาน และชวงรายได 20,001 – 25,000 บาท พบวา มอทธพลในทางตรงขามตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทระดบนยส าคญ .05 2. อภปรายผล

จากผลการศกษาในครงน ผวจยสามารถอภปรายผลการศกษาตามวตถประสงคของการวจย ดงน

(1) ผลจากการพฒนาตวชวดการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน พนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ซงเปนการถามซ าในแตละ

176

ประเดนและใชระดบการมสวนรวมทง 7 ระดบมาจบคในแตละตวชวดในดานตาง ๆ 4 ดาน ๆ ละ 7 ตวชวด จ านวนทงสน 28 ตวชวด โดยตวชวดทไดดงกลาวเปนลกษณะของตวชวดเชงสงคม เปนการวดเกยวกบสงทเปนนามธรรม ถงระดบความคดเหนตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ในพนท ซงไมมลกษณะเชงกายภาพทสามารถนบเปนจ านวนไดอยางชดเจน แตสามารถวดเปนเชงปรมาณได จากการก าหนดชอตวชวดทสะทอนถงการบรหารจดการดงกลาว (ส านกวจยและพฒนาระบบงานบคคล, 2552) โดยประเดนจากการสมภาษณกลมผ ใหขอมลหลกทเปนผน าชมชนใหขอสรปของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง โดยมงเนน เปนการชวยกนดแลรกษาพนทสาธารณะประโยชน พนทท ากน และพนทอยอาศยของชาวบาน ในต าบลบานควน ใหอยรวมกนไดอยางสมดล นอกจากนนยงเหนวาควรมการใชประโยชนของทดนใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาการปลอยทงทดนใหเปนทรกรางวางเปลา ตลอดจนการจดสรรใหผ ไมมทดนท ากน ไดใชประโยชนในทดนตามความเหมาะสม และมการรวมมอกนการจดการทดน โดยทกๆ ฝายทเกยวของ ซงประเดนตาง ๆ ดงกลาวไดถกน ามาก าหนดเปนตวชวดถงการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในเบองตน รวมกบตวชวดการมสวนรวม (จกรพงษ พวงงามชน และคณะ, 2556) ทง 7 ระดบ ไดเปนเครองมอในการวดเชงปรมาณทมคณลกษณะทสามารถวดสงทตองการวดไดจรง คอมความตรง และ ความเทยง ซงไดทดสอบกบกลมทดสอบ 30 ราย ไดคาความเทยง (Reliability) ของเครองมอทสรางและพฒนาขนเทากบ 0.96 ผานเกณฑก าหนดไมต ากวา 0.70 (Burns and Grove, 1997 : 327) อาจกลาวไดวาตวชวดทพฒนาขนเปนเครองมอในการวจยครงนถอเปนตวชวดท มความเหมาะสมสอดคลองกบลกษณะของตวชวดทด ตามแนวคดของนตยา ส าเรจผล (2547) เอมอร จงศรพรปกรณ (2542) ศภนนท พหธนพล (2553) และ Johnstone (1981 อางถงใน พรนคพเชฐ แหงหน, 2557) ซงลกษณะของตวชวดทด ควรมความเฉพาะเจาะจง เปนตวชวดทสามารถน าไปวดผลการปฏบตงานไดจรง สามารถบรรลผลส าเรจได เปนจรงได มความสมจรงภายใตกรอบเวลาทเหมาะสม บงบอกสงตางๆ ในลกษณะของการประมาณ ตวชวดประกอบไปดวยตวแปรหลายๆ ตวทเกยวของกนและบงบอกใหเหนลกษณะกวางๆ ของสภาพการณนนๆ ตวชวดไมตายตว สามารถเปลยนแปลงไดตามกาลเวลาในระยะเวลาหนง

(2) ผลจากการวเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ซงไดเปนแบบจ าลองสมการโครงสรางของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบ มสวนรวมในระดบชมชนทง 4 ดาน ดงน

177

ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต พบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลทางตรงตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ อาชพธรกจสวนตว และรายไดในชวง 15,001 – 20,000 บาท จากผลดงกลาวจะเหนไดวาการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในดานการรกษาความสมดลทางธรรมชาต ซงพจารณาจากประเดนการรงวดแนวเขต พนทอนรกษ พนทท ากน พนท ทอยอาศย และประเดนการออกกฎระเบยบขอกฎหมายบงคบใช จะด าเนนการไดบรรลผลส าเรจหรอเปนไปในทางทดขนไดนนเปนผลมาจากความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารจดการทดขน และการไดรบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ เพมขนมากขนดวยเชนกน นอกจากนนกลมประชาชนทประกอบอาชพและมรายไดทตางกน มความคดเหนตอการบรหารจดการทดนแตกตางกนดวย โดยเฉพาะประชาชนทประกอบอาชพธรกจสวนตวจะมความคดเหนไปในทางบวกตอการบรหารจดการทดนแตกตางไปจากกลมอาชพอนๆ สวนประชาชนทมรายไดในชวง 15,001 – 20,000 บาท จะมความคดเหนไปในทางลบตอการบรหารจดการทดนแตกตางไปจากประชาชนทมรายไดระดบอนๆ

ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม พบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลทางตรงตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ไดแก การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความพงพอใจของประชาชน บทบาทผน าหมบาน ความเขมแขงของหมบาน และการศกษาระดบประถม จากผลดงกลาวจะเหนไดวา การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม ซงพจารณาจากประเดน พนทสาธารณะประโยชนยงมทดนทงรกรางวางเปลา บางหนวยงานถอครองมาก แตใชไมคมคา เกนความจ าเปน ประเดนพนทสาธารณะประโยชน ต าบลบานควนเปนพนท แบบพลเมองใชรวมกน แตชาวบานไมไดมสวนในการใชประโยชน การบรหารจดการดงกลาวจะประสบความส าเรจหรอมแนวทางทดไดมผลมาจากการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความพงพอใจของประชาชน ความเขมแขงของหมบาน และตองลดบทบาทของผ น าหมบาน สวนระดบการศกษาของประชาชนทแตกตางกน สงผลความคดเหนตอการบรหารจดการทดนในดานดงกลาวแตกตางกนดวย โดยเฉพาะประชาชนทมการศกษาระดบประถมจะมความคดเหนไปในทางลบตอการบรหารจดการทดนดานการใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม แตกตางไปจากประชาชนทมการศกษาระดบอน ๆ

178

ดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส พบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลทางตรงตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ เพศ บทบาทผน าหมบาน และการศกษาระดบมธยมตน จากผลดงกลาวจะเหนไดวา การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส ซงพจารณาจากประเดน ภาครฐตองมมาตรการชวยเหลอประชาชน หลงจากการตรวจสอบแลววาเขามาอยกอนหรอหลงการประกาศทสาธารณะประโยชน การบรหารจดการดงกลาวจะประสบความส าเรจหรอมแนวทางทดไดมผลมาจากความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารจดการทดขน และการไดรบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของเพมขนมากขน รวมกบการลดบทบาทของผน าหมบาน นอกจากนนเพศ และการศกษาของประชาชนทแตกตางกน สงผลความคดเหนตอการบรหารจดการทดนในดานดงกลาวแตกตางกนดวย โดยเฉพาะประชาชนทมการศกษามธยมตน จะมความคดเหนไปในทางลบตอการบรหารจดการทดนดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส แตกตางไปจากประชาชนทมการศกษาระดบอน ๆ

ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน พบวาปจจยเชงเหตทมอทธพลทางตรงตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ เพศ อาชพรบราชการ อาชพรบจางทวไป การศกษาระดบประถม ระดบมธยมตน บทบาทผน าหมบาน และชวงรายได 20,001 - 25,000 บาท จากผลดงกลาวจะเหนไดวา การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ซงพจารณาจากประเดน ฝายปกครอง ฝายทองถน และภาคประชาชน ยงขาดความรวมมอ และการมสวนรวมการรวมมอในการแกไขปญหาทดน ประเดน ฝายปกครอง อบท ขาดความร ความเขาใจ ยงไมเหนถงปญหาความเดอดรอนของประชาชน ประเดน เรองการแกไขปญหาทดนยงไมไดก าหนดนโยบายของทองถน หนวยงานทเกยวของ และไมไดบรรจในแผนพฒนา 3-5 ป การบรหารจดการดงกลาวจะประสบความส าเรจหรอมแนวทางทดไดมผลมาจากความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารจดการทดขน และการไดรบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของเพมขนมากขน รวมกบการลดบทบาทของผน าหมบาน นอกจากนน เพศ

179

การประกอบอาชพ และการศกษาของประชาชนทแตกตางกน สงผลความคดเหนตอการบรหารจดการทดนในดานดงกลาวแตกตางกนดวย โดยเฉพาะประชาชนทเปนเพศชายและหญงจะมความคดเหนไปในทางบวกตอการบรหารจดการทดนดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนแตกตาง สวนประชาชนทมอาชพรบราชการ อาชพรบจางทวไป จะมความคดเหนไปในทางลบตอการบรหารจดการทดนดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน แตกตางไปจากประชาชนทมอาชพอนๆ เชนเดยวกนกบประชาชนทมการศกษาในระดบประถมและมธยมตน จะมความคดเหนไปในทางลบตอการบรหารจดการทดนดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน แตกตางไปจากประชาชนทมการศกษาระดบอนๆ

อาจกลาวไดวาการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน ในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรงสามารถด าเนนไปไดดวยปจจยส าคญไดแก การทประชาชนมความพงพอใจตอการบรหารจดการดงกลาว และจะตองไดรบการสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของใหมากขนดวย ซงเปนนโยบายพนฐานของรฐ (อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553) ทไดก าหนดไววา รฐตองสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการสงวนบ ารงรกษาและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต ซงในการศกษาครงน ทรพยากรหลกคอทดนสาธารณะประโยชนของพนท ในขณะเดยวกนบทบาทของผน าหมบานนนสงผลในทางลบตอการบรหารจดการ ซงแสดงใหเหนวาผน าหมบานไมสามารถใชอ านาจใหเกดประสทธผลในการบรหารจดการ รวมทงไมสามารถใชแรงจงใจ การชกน าบคคล และไมสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาตางๆ ได (ธนวรรณ ตงสนทรพยศร (2550 อางถงใน ธนาศลป เสยวทอง, 2553) ดงนนควรมการลดบทบาทของผน าหมบานส าหรบการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนของพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

ผลการศกษาดงกลาวยงสอดคลองในแงของตวแปรเชงเหตกบการศกษาของ

ธนาศลป เสยวทอง (2553) ซงไดศกษาวจย การมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบหมบาน: กรณศกษาอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ผลการวจยพบวา ปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนทกขนตอน พบวา ตวแปรอสระมความสมพนธ 5 ตวแปร มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความพงพอใจของประชาชน การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ ความรความเขาใจของประชาชน การสอสารและการประชาสมพนธและผลประโยชนทไดรบจากการปกครองทองท ปญหาดานการมสวนรวมในการปกครองทองทระดบหมบาน สวนหนงมาจากผน าหมบานไมเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมอยางทวถง เจาหนาท

180

หรอหนวยงานของรฐไมใหความส าคญตอการมสวนรวมในการด าเนนโครงการอยางจรงจง นอกจากนเมอเปรยบเทยบกบการศกษาของนกล โปรยเงน (2550) ศกษาวจย เรอง การจดการพนทสาธารณะโดยชมชนล าน าแมลา จงหวดสงหบร ผลการวจยพบวา ประชาชนตองการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน วางแผนในการพฒนาและเตมใจเขารวมกบกลมองคกรอสระ เพอท ากจกรรมการบรหารจดการพนทสาธารณะบรเวณล าน าแมลา ทสอดคลองกบความตองการและสงเสรมคณภาพชวตทดของชมชน แตส าหรบการศกษาครงนกลบพบวา ประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนของพนทอยในระดบนอยและปานกลาง

ส าหรบปจจยสวนบคคล ซงในการศกษาครงนพบวา เพศ อาชพ รายได และระดบการศกษาสงผลทางตรงตอการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนของพนท ซงสอดคลองกบการศกษาของชตมา ตนาราง (2553) ศกษาวจย เรอง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการมลฝอยชมชนในเขตเทศบาลนครสมทรปราการ ผลการศกษา พบวากลมตวอยางมสวนรวมในการจดการมลฝอยชมชนอยในระดบปานกลาง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการมลฝอยทระดบนยส าคญ 0.05 คอ สถานภาพในครวเรอน ระดบการศกษา อาชพ รายไดตอเดอน จ านวนปทอยอาศย ความรความเขาใจเกยวกบมลฝอย ทศนคต และความยนดเขารวมในการจดการมลฝอยชมชน 3. ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาในครงน สามารถเสนอแนะตอผ มสวนเกยวของตาง ๆ และเสนอแนะผลการศกษาครงตอไป ดงน

3.1 ขอเสนอแนะส าหรบผมสวนเกยวของ (1) ขอเสนอแนะส าหรบหนวยงานภาครฐทเกยวของ (1.1) หนวยงานของรฐทเกยวของเขามามสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนตามโครงการ หรอ กจกรรมตางๆ ของต าบล ในทกกระบวนการ โดยเฉพาะการใหความรและรวมประชมกบประชาชนอยางสม าเสมอ เพอวางแผนการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน (1.2) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในทกขนตอนของการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน โดยเฉพาะการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชน ระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษ ในพนท ต.บานควน ซงจ าเปนตองรบฟงขอเสนอแนะของประชาชนทมตอการจดการในประเดนดงกลาว

181

(1.3) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในทกขนตอนของการจดสรรทดนใหกบประชาชน ทไมมทท ากน หลงจากตรวจสอบแลววา ประชาชนเขามาอยกอนการประกาศทสาธารณะประโยชน โดยเฉพาะการใหโอกาสเปนกรรมการตดตามตรวจสอบและประเมนผลหลงจากมการจดสรรทดนใหประชาชนทไมมทดนท ากนในพนท ต.บานควน หลงจากตรวจสอบแลววาประชาชนเขามาอยกอนการประกาศทสาธารณะประโยชน รวมถงตดตามตรวจสอบมต กบร. ในประเดนปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต.บานควน เพอใหเกดความเปนธรรมและมเอกภาพในการบรหารจดการทดน (2) ขอเสนอแนะส าหรบชมชน จากผลการศกษาทพบวาการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนของพนทจะด าเนนการไปไดนน สวนหนงเปนผลมาจากความพงพอใจของประชาชน แตกลบพบวาความ พงพอใจของประชาชนยงอยในระดบนอยกบหลายประเดน ดงนนควรมการด าเนนการตาง ๆ ส าหรบทเกยวของกบชมชน ดงน (2.1) การมสวนรวมของผน าทองถนและผน าหมบานในการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชน โดยเฉพาะการท าหนาทเปนตวกลางในการเจรจาแกปญหาตางๆ ระหวางรฐกบชาวบานอยางโปรงใสและเปนธรรมมากขน นอกจากนนตองสามารถอธบายและท าความเขาใจในเรองตางๆ ไดเปนอยางด (2.2) ชมชนควรมแผนชมชนทเกยวเนองกบโครงการหรอกจกรรมเกยวกบการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนของพนท และน าแผนชมชนไปใชเปนฐานขอมลในการพฒนาและแกไขปญหาดานตาง ๆ เกยวกบการใชประโยชนทดนสาธารณะ ท าใหประชาชนไดรบประโยชนทงทางตรงและทางออมอยางทวถงและเปนธรรมจากการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน (2.3) สรางความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนของพนทแกประชาชนทกกลมทมสถานภาพสวนบคคลแตกตางกน โดยเฉพาะในกลมทมอาชพและระดบรายไดทแตกตางกน การใหความส าคญกบการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนของพนทของประชาชนในกลมอาชพบางอาชพ เชน รบราชการ หรอรบจางทวไป ซงตองใชเวลาสวนใหญอยกบงานทท า จงไมมเวลาเพยงพอทจะท าความเขาใจในประเดนดงกลาว ผน าชมชนหรอผ เกยวของจงตองพจารณาใหความส าคญกบสถานภาพทแตกตาง เพอสรางความเขาใจกบสมาชกของชมชนใหเกดความเทาเทยมกน

182

3.2 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงตอไป ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงตอไป มดงน

(1) ตวชวดในการบรหารจดการทดนสาธารณประโยชนแบบมสวนรวมในครงน เปนตวชวดทสรางขนเฉพาะกรณศกษา ในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ซงกระบวนการไดมาซงตวชวดจงมความเฉพาะเจาะจงส าหรบพนทดงกลาว ดงนนในการสรางตวชวดทสามารถวดไดครอบคลมมากยงขนนนจ าเปนตองศกษาในบรบททกวางขน และสรางตวแปรทมความเกยวโยงไดมากขนตามบรบทตางๆ เหลานน เชน ศกษาในระดบจงหวด ระดบประเทศ เปนตน

(2) ตวชวดในการบรหารจดการทดนสาธารณประโยชนแบบมสวนรวม อาจมองคประกอบทหลากหลาย ดงนนในการศกษาครงตอไปควรศกษาถงองคประกอบของการบรหารจดการทดนสาธารณประโยชนแบบมสวนรวมในหลากหลายมต และในวธการไดมาซงตวชวดทมความหลากหลายมากขน เชน การพฒนาตวชวดจากการวเคราะหองคประกอบ ( Factor Analysis) เพอน าไปสแบบจ าลองสมการโครงสรางทมความหลากหลายมากยงขน

183

บรรณานกรม กนกอร สมปราชญ และคณะ. 2548. ภาวะผน าทางการศกษา. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน. กฤษฎากรณ ยงทอง. 2555. “การมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาเทศบาล

กรณศกษา: ต าบลนางว จงหวดเพชรบรณ”, สารนพนธนตศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยรามค าแหง.

กองบรหารจดการทดน. 2559. นโยบายและแผนการบรหารจดการทดนและทรพยากรดนของประเทศ. กรงเทพฯ: ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. 2531. เรยนร: วถสความส าเรจ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย. . 2545. การคดเชงสรางสรรค. กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย. โกวทย พวงงาม. 2542. การปกครองทองถนไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: วญญชน. จกรพงษ พวงงามชน และคณะ. 2556. การพฒนารปแบบการมสวนรวมของประชาชนในการจดการ

ปาชมชน กรณศกษา บานทาปาเปา ต าบลทาปลาดก อ าเภอแมทา จงหวดล าพน. วารสารการวจยและพฒนา มจธ. 2536.

จนทรเพญ มนคร. 2554. “การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยของชมชน ต าบลนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม”, วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา.

จ ารส นวลนม. 2540. การศกษากบการพฒนาประเทศ: แนวคดและวธปฏบต. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

ฉตรชย คงสข. 2535. “ความพงพอใจของผ รบบรการของแผนกคลงพสด ฝายภตตาคารและโภชนาการภายในประเทศ บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน)”, สารนพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เฉลมศกด บญน า. 2559. สภาองคกรชมชนขบเคลอนการเมองภาคพลเมองเพอชมชนสมานฉนท. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

ชชวาล สมจตต. 2559. การบรหารจดการการใชประโยชนในทดน. กรงเทพฯ: กรมทดน. ช านาญ เอกวฒนโชตกรและคณะ. 2549. แนวทางและวธการด าเนนการแกไขปญหาการบกรกทดน

ของรฐ. กรงเทพฯ: ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร. ชรวฒน นจเนตร. 2528. การศกษากบการพฒนาชมชน. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา.

184

ชตมา ตนาราง. 2553. “ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนและแนวทางในการพฒนาการบรหารจดการมลฝอยชมชนในเขตเทศบาลนครสมทรปราการ”, การศกษาคนควาอสระปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ฐตมา อศวพรหมธาดา และคณะ. 2550. “การพฒนารปแบบความรวมมอดานสหกจศกษาระหวางภาควชาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศกบสถานประกอบการภาคอตสาหกรรม”, สารนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ณฏยาณ บญทองค า. 2555. “การมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาต าบล องคการบรหารสวนต าบลทาพล อ าเภอเมอง จงหวดเพชรบรณ ”, สารนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ.

ตน ปรชญพฤทธ. 2557. ภาวะผน าและการมสวนรวม พฤตกรรมมนษยในองคการ. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ถวลวด บรกล. 2550. วดระดบการบรหารจดการทด. กรงเทพฯ: บรษท พมพด จ ากด. . 2551. การมสวนรวม: แนวคด ทฤษฎและกระบวนการ. กรงเทพฯ: สถาบน

พระปกเกลา. ทวศกด นพเกษร. 2540. วกฤตสงคมไทย 2540 กบบทบาทวทยากร กระบวนการมสวนรวมเพอจดเวท

ประชาคม. กรงเทพฯ: คณะอนกรรมการเสรมสรางความเขมแขงของชมชนเพอเผชญปญหาวกฤต.

ทวศกด สทกวาทน. 2550. เอกสารประกอบการประชมวชาการรฐประศาสนศาสตรระดบประเทศ ครงท 1 เรอง การถายโอนความสามารถดานการจดการทรพยากรมนษยจากองคการกลางบรหารงานบคคลภาครฐใหกบหวหนาสวนราชการ. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ทศพร ศรสมพนธ. 2545. การปฏรประบบการบรหารงานภาครฐ. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทน. . 2546. การบรหารราชการแนวใหม บรบทและเทคนควธ. กรงเทพฯ: บรษท วชน

พรนท แอนดมเดย จ ากด. ท านอง ภเกดพมพ. 2551. แนวคดการบรหารแบบมสวนรวมในการจดการศกษาของชมชน. กรงเทพฯ:

เอกสารอดส าเนา. ธนวรรณ ตงสนทรพยศร. 2550. พฤตกรรมองคกร. กรงเทพฯ: อรณการพมพ. ธนา ประมขกล. 2547. ขอนแกน ศนยสงเสรมสขภาพ. ขอนแกน: เอกสารอดส าเนา.

185

ธนาศลป เสยวทอง. 2553. “การมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองทระดบหมบาน : กรณศกษาอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส”, วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ธวช เบญจาธกล. 2529. “ปจจยทมอทธพลตอการเขามามสวนรวมของชาวนาในการพฒนา: หมบานชาวเขาชนะเลศการประกวดหมบานพฒนาตวอยางของศนยพฒนาและสงเคราะหชาวเขาจงหวดเชยงใหม ประจ าป พ.ศ.2527”, วทยานพนธสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ธญญวฒน ชาญพนจ. 2559. ทดนสาธารณประโยชน. กรงเทพฯ: กรมทดน. ธนยวฒน รตนสค. 2555. นโยบายสาธารณะ. พมพครงท 4. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม. ธรพงษ สารแสน. 2557. แนวทางการน านโยบายการใชคอมพวเตอรพกพา Tablet เพอการศกษาสการ

ปฏบตอยางมประสทธภาพ กรณศกษาจงหวดหนองคาย:รายงานการศกษากลม Group Project. นครปฐม: สถาบนพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา.

ธรภทร แกวจนนท. 2543. “ความรวมมอของเกษตรกรตอการด าเนนการจดรปทดนในรปแบบประชาอาสาของจงหวดส งหบ ร ”, วทยานพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ธระพงษ แกวหาวงษ. 2543. กระบวนการเสรมสรางชมชนเขมแขง: ประชาคม ประชาสงคม. พมพครงท 6. ขอนแกน: คลงนานาวทยา.

. 2544. กระบวนการเสรมสรางชมชนเขมแขง. พมพครงท 7. ขอนแกน: โครงการจดตงมลนธชมชนเขมแขง.

นรนทรชย พฒนพงศา. 2547. การมสวนรวม หลกการพนฐาน เทคนคและกรณตวอยาง. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นตยา ส าเรจผล. 2547. “การพฒนาตวบงชการจดการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวต”, ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

นกล โปรยเงน. 2550. “การจดการพนทสาธารณะโดยชมชนบรเวณล าน าแมลา จงหวดสงหบร”, การคนควาแบบอสระศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

เนตนา โพธประสระ. 2541. “ปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมและความผกพนตอองคการของพนกงาน: ศกษาเฉพาะกรณบรษทสทธผล 1919”, สารนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

186

บวรศกด อวรรณโณ และ ถวลวด บรกล. 2549. ประชาธปไตยแบบมสวนรวม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

บญทน ดอกไธสง. 2537. การจดการองคการ. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ปกรณ ศรประกอบ. 2558. 3 พาราไดมทางรฐประศาสนศาสตร: แนวคด ทฤษฎและการน าไปปฏบต

จรง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประยร ศรประสาธน. 2542. “ปจจยทสงผลตอการมสวนรวมในการด าเนนงานของคณะกรรมการ

การศกษาประจ าโรงเรยนประถมศกษา”, สารนพนธรฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ประวทย พจตรกานนท. 2530. “ปจจยการบรหารกบการเขามามสวนรวมของธรกจสมาชกสหกรณการเกษตร”, สารนพนธรฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ประเวศ วะส. 2541. ยทธศาสตรชาตเพอความเขมแขงทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม. กรงเทพฯ: หมอชาวบาน.

ปทมา สบก าปง. 2552. การมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการรางกฎหมาย. นนทบร: ส านกวจยและพฒนา สถาบนพระปกเกลา.

ปารชาต วลยเสถยร. 2543. กระบวนการพฒนาและเทคนคการท างานของนกพฒนา. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ปารชาต วลยเสถยร และคณะ. 2546. กระบวนการและเทคนคการท างานของนกพฒนา. กรงเทพฯ: อษาการพมพ.

ปยฉตร ทองแพง. 2557. “การเสรมสรางกระบวนการเรยนรโดยการมสวนรวมของชมชนบนฐานบญชครวเรอนเพอทองถน”, สารนพนธรฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎศรษะเกษ.

พงษพนธ พงษโศภา. 2542. จตวทยาทางการศกษา. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา. พยงศกด จนทรสรนทร. 2543. “การพฒนารปแบบความรวมมอระหวางโรงเรยนมธยมศกษากบ

สถาบนอดมศกษาเพอพฒนาวชาชพคร ”, วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรนคพเชษฐ แหงหน. 2557. “การพฒนาองคประกอบ ตวชวดและแนวทางการเสรมสรางความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบสถาบนการเรยนรเพอปวงชนในการจดการศกษานอกระบบระดบอดมศกษาในพนทภาคใตของประเทศไทย”, วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

187

พทธยา เนตรธรานนท. 2540. “การศกษาความคดเหนของผบรหารโรงเรยนและเจาอาวาสทมตอความรวมมอในการจดการศกษาระหวางโรงเรยนกบวด: กรณศกษาโรงเรยนประถมศกษา กรงเทพมหานครทใชพนทของวด”, วทยานพนธสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พสฐ เทพไกรวล. 2554. “การพฒนารปแบบเครอขายความรวมมอเพอคณภาพการจดการศกษาในโรงเรยนประถมขนาดเลก”, วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑตมหาวทยาลยขอนแกน.

พรภาว บญเพลง. 2550. “การพฒนาตวชวดรวมความส าเรจในการด าเนนงานของโรงเรยนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง”, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เพชรลดา สหะวงศ. 2550. “การพฒนาตวชวดคณลกษณะเดกทมความสามารถพเศษทางคณตศาสตร”, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มงคล จนทรสอง. 2544. “การมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรปาไมของสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลอ าเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ”, วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มยร อนมานราชธน. 2556. นโยบายสาธารณะ: แนวความคด วธการวเคราะห และก าหนดนโยบายสาธารณะทสามารถน าไปประยกตใชเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน ใหกบประเทศ. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท.

เมตต เมตตการณจต. 2541. “การมสวนรวมในการบรหารโรงเรยนของคณะกรรมการศกษาประจ าโรงเรยนเทศบาลในจงหวดนครราชสมา”, วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เมธ ครองแกว. 2540. รายงานการศกษาเพอจดท าเครองชวดส าหรบประเมนผลการพฒนาของกระทรวงมหาดไทย. กรงเทพฯ: ส านกนโยบายและแผน ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย.

ยทธพงษ เฮาประมงค. 2555. “การมสวนรวมของคณะกรรมการชมชนในการพฒนาชมชนในเขตเทศบาลต าบลบางพระ อ าเภอศร ราชา จงหวด ชลบ ร ”, วทยานพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

รตนะ บวสนธ. 2555. วธการวจยเชงผสมผสานส าหรบการวจยและประเมน. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

188

รตนาพร ไกรถาวร. 2545. “การพฒนาตวบงชรวมประสทธผลการปฏบตงานของคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต”, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เรวตร ชาตรวศษฐ. 2539. การบรหารองคกรยคใหม. กรงเทพฯ: โรงพมพธรรมนต. เรองวทย เกษสวรรณ. 2545. การบรหารคาจางและเงนเดอน. กรงเทพฯ: บพธการพมพ. . 2550. นโยบายสาธารณะ. กรงเทพฯ: บพธการพมพ. วนดา พรไพบลย. 2552. ค าอธบายกฎหมายทดนปาไม เอกสารสทธในทดนและการตรวจพสจนสทธ

ในท ดน พรอมดวยค าพพากษาศาลฎกาและค าวนจฉยของคณะกรรมการ กฤษฎกา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: พมพพจตร.

วรเดช จนทรศร. 2556. ทฤษฎการน านโยบายสาธารณะไปปฏบต. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: สหายบลอกและการพมพ.

วรรณ แกมเกต. 2540. “การพฒนาตวบงชประสทธภาพการใชคร: การประยกตใชโมเดลสมการโครงสรางกลมพหและโมเดลเอมทเอมเอม”, วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรนทร นาสมใจ. 2556. “แนวทางการบรหารจดการพนทสาธารณะปาโคกหนองขา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม”, สารนพนธ รฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช.

วสนต ศรสมพงศ. 2559. “การบรหารจดการแบบรวมมอในโครงการคลองหมอนนา: การศกษาเบ องตน”, วทยานพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลย สงขลานครนทร.

วสนต เหลองประภสร. 2548. สารานกรมการปกครองทองถนไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

วนชย วฒนศพท. 2543. คมอการมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจของชมชน. นนทบร: สถาบนพระปกเกลา.

วลลภ บญกตตเจรญ. 2547. “การมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานในสถานศกษา สงกดจงหวดฉะเชงเทรา”, วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎราชนครนทร.

วฑรย สมะโชคด. 2539. การปฏรปราชการและการจดการภาครฐ. กรงเทพฯ: โนเบลมเดย.

189

วทย เทยงบรณธรรม. 2547. พจนานกรมองกฤษ-ไทย ฉบบทนสมยและสมบรณ. กรงเทพฯ: บรษท เอม เอ เอช พรนตง จ ากด.

วชต ออน. 2550. การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ. (พมพครงท 9). กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรช วรชนภาวรรณ. 2545. การบรหารจดการและการบรหารการพฒนาขององคกรตามรฐธรรมนญและหนวยงานของรฐ. กรงเทพฯ: ส านกพมพนตธรรม.

วรตน หมนจนะ. 2549. “ปจจยทเกยวของกบบทบาทมสวนรวมในการบรหารจดการของผ แทนประชาชนในคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานในจงหวดเชยงราย”, วทยานพนธบรหารการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย.

วรฬ พรรณเทว .2542. “ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการของหนวยงานกระทรวงมหาดไทยในอ าเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน”, วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศกดชาย เพชรชวย. 2541. “การพฒนาตวบงชรวมคณภาพการศกษาของคณะครศาสตรในสถาบนราชภฎ”, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรชย กาญจนวาส. 2547. การมสวนรวมของชมชนในการอนรกษสงแวดลอมของเกาะชาง จงหวดตราด. กรงเทพฯ: บญศรการพมพ.

. 2547. ทฤษฎการประเมน. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศรพงษ ลดาวลย ณ อยธยา. 2542. การบรหารคณภาพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศภชย ยาวะประภาษ. 2552. นโยบายสาธารณะไทย: ก าเนด พฒนาการและสถานภาพของศาสตร.

กรงเทพฯ: จดทอง. ศภนนท พหธนพล. 2553. “การพฒนาตวบงชการสงเสรมนสยรกการอาน ส าหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาตอนตน ”, สารนพนธครศาสตรมหาบณฑ ต มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช.

ศนยประสานงานวจยเพอทองถน. 2556. โครงการกระบวนการถอดบทเรยนเพอสรางการเรยนร กรณการแกไขปญหาสทธทดนท ากน ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง. ตรง: เอกสารอดส าเนา.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. 2553. รายงานทดอารไอ: ทางเลอกของสวสดการสงคมส าหรบคนไทย. กรงเทพฯ: เอกสารอดส าเนา.

190

สมบต ธ ารงธญวงศ. 2554. การเมอง: แนวความคดและการพฒนา. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร.

สมพงศ เกษมสน. 2523. การบรหาร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สมพนธ เตชะอธก และคณะ. 2543. อบต. ในอดมคต. กรงเทพฯ: คลงนานาวทยา. สมศกด คงเทยง และภาวดา ธาราศรสทธ. 2542. หลกและทฤษฎการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ:

มตรภาพการพมพและสตดโอ. สมาน รงสโยกฤษฎ. 2546. การบรหารราชการไทย อดต ปจจบน และอนาคต. กรงเทพฯ:

บรรณกจ. สมต สชฌกร. 2553. ทกษะการประสานงาน. กรงเทพฯ: เอกสารอดส าเนา. สรฤทธ จนสข. 2553. “การศกษาตวชวดการพฒนาชมชนตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง”,

วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. สรญณ อเสนยาง. 2559. “สขภาพองคการขององคกรปกครองสวนทองถนเขตพนทภาคใตประเทศ

ไทย: การพฒนาโมเดลสมการโครงสรางและการทดสอบความไมแปรเปลยนของโมเดลตามบรบทวฒนธรรมและประเภทขององคกร”, ว ทยาน พนธป ร ชญาดษ ฎบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ส านกงานคณะกรรมการปฏรประบบราชการ. 2541. แผนแมบทการปฏรปราชการ พ.ศ.2540-2544. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2554. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 พ.ศ.2550-2554. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2553. คมอรปแบบกลไกการมสวนรวมของผมสวนไดเสยในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภายใตโครงการจดท ารปแบบกลไกการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยในการจดท านโยบาย แผน มาตรการ หลกเกณฑและแนวทางปฏบตในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรงเทพฯ: กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

. 2559. คมอรปแบบกลไกการมสวนรวมของผมสวนไดเสยในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภายใตโครงการจดท ารปแบบกลไกการมสวนรวมของผมสวนไดเสยในการจดท านโยบาย แผน มาตรการ หลกเกณฑและแนวทาง

191

ปฏบตในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ฉบบปรบปรง. กรงเทพฯ: กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

ส านกแผนงานและโครงการพเศษ ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2550. แนวทางการสรางตวชวด. กรงเทพฯ: ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ.

ส านกพฒนาระบบบรหาร ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2554. แนวทางการบรหารยทธศาสตรและบรณาการการเกษตร. กรงเทพฯ: ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ.

สชาต ประสทธรฐสนธ และคณะ. 2551. เทคนคการวเคราะหตวแปรหลายตวส าหรบการวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรม. มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สทตย อาภากโร. 2547. เครอขาย ธรรมชาต ความรและการจดการ. กรงเทพฯ: ส านกงานเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข.

สภมาส องศโชต และคณะ. 2551. สถตวเคราะหส าหรบการวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร: เทคนคการใชโปรแกรม LISREL. กรงเทพฯ: บรษท มสชน มเดย จ ากด.

. 2554. สถตวเคราะหส าหรบการวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร: เทคนคการใชโปรแกรม LISREL. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: เจรญดมนคงการพมพ.

สภาพร แพรวพนต. 2546. “ยทธศาสตรและรปแบบความรวมมอระหวางสถานศกษากบชมชน: กรณศกษาศนยกลางสถาบนเทคโนโลยราชมงคล”, ปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต สถาบนเทคโนโลยราชมงคล.

สรพงศ เออศรพรฤทธ. 2547. “การพฒนาตวบงชรวมความเปนองคกรแหงการเรยนรของสถานศกษาขนพนฐานในจงหวดภาคใต”, ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สรยทธ หลมตระกล. 2548. “ปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการอนรกษทรพยากรปาไม: ศกษาเฉพาะกรณปาชมชนบานหวยสะพาน ต าบลหนองโรง อ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร”, วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร.

สวมล ตระกานนท. 2543. การประเมนโครงการ: แนวทางสการปฏบต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง.

เสร พงศพศ. 2548. คมอนกศกษาหลกสตรเตรยมความพรอมกอนเปดภาคเรยนป 2552. กรงเทพฯ: เจรญวทยการพมพ.

192

อคน รพพฒน. 2547. การมสวนรวมของประชาชนในงานพฒนา. กรงเทพฯ: ศนยการศกษานโยบายสาธารณสข.

อนภาพ ถรลาภ. 2528. “การวเคราะหเชงสมฎฐานการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาชนบท: ศกษาเฉพาะกรณ อ าเภอพบลมงสาหาร จงหวดอบลราชธาน”, สารนพนธรฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อรทย กกผล. 2552. คมอการมสวนรวมของประชาชนส าหรบนกบรหารทองถน. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

อานภาพ ธงภกด. 2543. “การพฒนาตวบงชรวมของคณภาพการศกษาของคณะครศาสตรในสถาบนราชภฎโดยกลมบคลากรภายในและกลมผ ทรงคณวฒภายนอก”, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อทย ดลยเกษม และอรศร งามวทยาพงศ. 2540. ระบบการศกษากบชมชน: กรอบความคดและขอเสนอแนะเพอการศกษาวจย. กรงเทพฯ: แปลนพรนตง จ ากด.

เอกสทธ สทธศาสนกล. 2545. “ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดกาญจนบร”, วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร.

เอมอร จงศรพรปกรณ. 2542. “การพฒนาตวบงชสถานภาพทางเศรษฐกจสงคมของครอบครวนกเรยน โรงเรยนมธยมศกษาของรฐในกรงเทพมหานคร”, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Burns, N., & Grove, S.K. 1997. The practice of nursing research: Conduct, critique, and utilization (3rd ed.). Philadelphia: Saunders.

Creswell, John W. & Plano Clark, Vicki L. 2011. Designing and Conducting Mixed Methods Research. Thousand Oaks, California: Sage.

Deuis, B. & Hubert, S. 2001. Collaborative learning in an educational robotics environment. Computers in Human Behavior. 175, 465-480.

Diamantopoulos, A. & Siguaw, A.D. 2000. Introducing LISREL: A guide for the uninitiated. London: Sage Publication.

Emerson, Richard. 2011. Power-Dependence Relations. American Sociological Review. 27, 31-41.

193

Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L., and Black, W.C. (1998). Multivariate Data Analysis. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

James, L. Creighton. 2008. The Public Participation Handbook: Making Better Decisions through Citizen Involvement. Jossey Bass Publisher.

Kotler, Philip and Armstrong, Grey. 2002. Principle of Marketing. USA: Prentice Hall. Parsons, T. 1995. Events in the Semantics of English: A Study in subatomic semantics.

Cambridge, MA: MIT Press. Zadek, Simon. 2006. Responsible Competitiveness: Reshaping Global Markets through

Responsible Business Practices. Corporate Governance. 64: 334-348.

ภาคผนวก

195

ภาคผนวก ก

เครองมอในการวจย

เครองมอการวจยเชงปรมาณในระยะท 2 : แบบสอบถาม เรอง การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวมในระดบชมชน : ตวชวดและปจจยเชงสาเหต

ค าชแจง แบบสอบถามแบงออกเปน 5 สวน คอ สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 แบบทดสอบความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน เปนแบบใหเลอกตอบ หรอ จ านวน 10 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต. บานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง ทง 4 ดาน 3.1 ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน 3.2 ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม 3.3 ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส 3.4 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนเกดการ มสวนรวมกนทกๆ ภาคสวน สวนท 4 แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง สวนท 5 ขอเสนอแนะ

โปรดตอบแบบสอบถามใหครบทกขอ ขอมลนถอเปนความลบและถาน าเสนอผลงาน จะน าเสนอในภาพรวม ซงไมมผลทกอใหเกดความเสยหายแตประการใดตอผตอบหรอหนวยงาน ของทาน โดยค าตอบเหลานจะใชเพอประโยชนในการศกษาวจยและทางวชาการเทานน ซงผวจย ตองขอขอบคณในความรวมมอมา ณ โอกาสนดวย

ขอแสดงความนบถอ

(นายคมสน หลงละเลง) นกศกษามหาบณฑต สาขารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

196

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ ชาย หญง 2. อาย ……………… ป

3. วฒการศกษา ประถม มธยมตน มธยมปลาย ปรญญาตร ปรญญาโท อนๆ ..................

4. อาชพ ท าสวนยาง รบราชการ ธรกจสวนตว รบจางทวไป พนกงานบรษท อนๆ ..................

5. รายได (บาท) 5,000-10,000 10,001-15,000 15,001-20,000 20,001- 25,000 25,001-30,000 มากกวา 30,000

6. ทอยปจจบน หมท 1 หมท 2 หมท 3 หมท 4

หมท 5 หมท 6 ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

สวนท 2 แบบทดสอบความรความเขาใจ ในเรองการบรหารจดการทดนสาธารณะ

ประโยชนเปนแบบใหเลอกตอบ หรอ

1………. การรกษาความสมดลทางธรรมชาต ไมไดมงเนนใหประชาชนมการอนรกษและ การใชประโยชนทดนทยงยน

2………. การรกษาความสมดลทางธรรมชาตมเปาหมายเพอรกษาความสมดลระหวาง พนทอนรกษ พนทท ากน และพนททอยอาศย

3………. การรกษาความสมดลทางธรรมชาตไมสามารถลดปญหาความขดแยง และลด ปญหาการใชทดนผดประเภทได

4………. การใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรมเปนการใชประโยชนของทดน ใหเกดประโยชนสงสด ลดปญหาการปลอยทงทดนใหเปน ทรกราง วางเปลา 5………. การใชทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรมเปนการมงเนนการใช

ประโยชนทดนเพอใหเกดประโยชนทงตอประชาชนและภาครฐอยางคมคา 6………. การจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาสไมไดมเปาหมายเพอใหประชาชน

ผ ดอยโอกาสในพนทไดมทท ากน ทอยอาศย และบรการขนพนฐานอยางมประสทธภาพเพอใหพงตนเองได

7………. การจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาสเปนการปองกนมใหมการถายโอนทรพยสนของรฐไปยงกลมผลประโยชน

197

8………. การบรหารจดการทดน เพอใหเกดการมสวนรวมกนทกภาคสวนเปนการรวมมอกนบรหารการจดการทดนทงภาครฐ ภาคประชาชนมเอกภาพในการบรหารจดการทดน โดยทกๆ ฝายทเกยวของ

9………. การบรหารจดการทดน ทอาศยความรวมมอกนทกภาคสวนไมไดเปนการเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดน

10………. การบรหารจดการทดน ทอาศยความรวมมอกนทกภาคสวนเปนการลดปญหาความซ าซอนและความลาชา

สวนท 3 แบบสอบถามความคดเหน การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ในพนท ต. บานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง (โปรดเตมเครองหมาย ลงในตารางใหตรงตามความคดเหนของทาน) (5 = มากทสด, 4 = มาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด)

รายละเอยด ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

1. ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน

1.1 หนวยงานทเกยวของมการใหขอมลเกยวกบการก าหนด แนวเขตทดนสาธารณะประโยชน ระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษ

1.2 หนวยงานทเกยวของเปดโอกาสประชาชนไดแสดงความ คดเหนเกยวกบการก าหนดแนวเขตทดน สาธารณะ ประโยชน ระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนท อนรกษ

1.3 หนวยงานทเกยวของจดการประชมปรกษาหารอ เพอลด ปญหาความขดแยงระหวางพนท ท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษ

1.4 ประชาชนมสวนรวมในการวางแผนการท างานกบหนวยงาน ทเกยวของในการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชน ระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษ

198

รายละเอยด ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

1.5 ประชาชนมสวนรวมในกระบวนการการก าหนดแนวเขต ทดนสาธารณะประโยชน ระหวาง พนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษ

1.6 ประชาชนมสวนรวมในการตดตาม/ตรวจสอบและ ประเมนผล หลงจากการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะ ประโยชน ระหวางพนทท ากน พนทอยอาศย และ พนทอนรกษ

1.7 ประชาชนไดมก าหนดแนวทางแกหนวยงานทเกยวของ เกยวกบการก าหนดแนวเขตทดนสาธารณะประโยชน ในพนทท ากน พนทอยอาศย และพนทอนรกษ

2. ดานการใชทดนสาธารณะประโยชน เพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

2.1 หนวยงานทเกยวของใหขอมล เกยวกบการจดสรรทดน ททงรกรางวางเปลา แกประชาชน เพอน าไปใชประโยชน

2.2 ประชาชนไดแสดงความคดเหนเกยวกบการจดการพนท สาธารณะประโยชนททงรกรางวางเปลา

2.3 ประชาชนไดมสวนรวมประชม ปรกษาหารอกบหนวยงาน ทเกยวของ เกยวกบการเชาทดนททงรกรางวางเปลา

2.4 ประชาชนไดมสวนรวมในการวางแผนการจดการทดน สาธารณะประโยชน เพอน าไปสการใชทดนใหเกดประโยชน

2.5 ประชาชนไดมสวนรวมในการปฏบตตามโครงการของรฐ เกยวกบการใชทดนสาธารณะประโยชน

2.6 ประชาชนไดมโอกาสเขารวมตดตามผลการด าเนนงานใน กจกรรมหรอโครงการทเกยวของกบการใชทดนสาธารณะ ประโยชน

199

รายละเอยด ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

2.7. ประชาชนไดมการลงประชามต หรอออกเสยงในการขอใช พนทสาธารณะ ประโยชนในการจดท าตลาดชมชนหรอ โครงการอนๆ ของต าบลบานควน

3. ดานการจดทดนใหประชาชนผ ดอยโอกาส

3.1 ประชาชนไดรบขอมลจากส านกงานปฏรปทดน เพอเกษตรกรรม ในการจดสรรพนท ทดนท ากนใหกบ ประชาชนทไมมทท ากนในต าบลบานควน

3.2 ประชาชนมโอกาสไดแสดงความคดเหน ในประเดนการ จดสรรทดนใหกบคนทไมมทท ากน

3.3 ประชาชนไดมโอกาสรวมปรกษาหารอกบหนวยงาน ภาครฐ ในประเดนการจดสรรทดนใหกบคนทไมมทท ากนในพนท ต าบลบานควน

3.4 ประชาชนมการวางแผนรวมกนกบหนวยงานภาครฐ ในการ จดสรรทดนใหกบคนทไมมทดนท ากนในพนท ต าบลบานควน

3.5 ประชาชนมโอกาสรวมปฏบตงานกบหนวยงานภาครฐ เชน มการลงพนทส ารวจ เพอจดหาทดนใหกบคนทไมมทท ากน

3.6 ประชาชนไดมโอกาสเปนกรรมการตดตามตรวจสอบและ ประเมนผลกบหนวยงานภาครฐในเรองการจดสรร ทดนใหประชาชนทไมมทท ากน

3.7 ประชาชนมโอกาสไดเสนอแนะแนวทางใหกบหนวยงาน ภาครฐในเรองการจดสรรทดนใหกบ ประชาชนทไมมทท ากน

200

รายละเอยด ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

4. ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดน ทอาศยความรวมมอ ทกฝายทเกยวของ

4.1 หนวยงานทเกยวของไดใหขอมล ความรเกยวการสราง ความรวมมอในชมชน

4.2 ประชาชนไดแสดงความคดเหนใหกบหนวยงานท เกยวของในการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนใน พนทต าบลบานควน

4.3 ประชาชนไดมโอกาสเขารวมประชมกบหนวยงานภาครฐ ในเรองการแกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต าบลบานควน

4.4 ประชาชนไดมสวนรวมในการวางแผนการท างานใน กระบวนการพสจนสทธ เพอแกไขปญหาทดนสาธารณะ ประโยชนในพนทต าบลบานควน

4.5 ประชาชนมสวนรวมในการรวมกนปฏบตตามขนตอน กระบวนการพสจนสทธเพอแกไขปญหาทดนสาธารณะ ประโยชนในพนทต าบลบานควน

4.6 ประชาชนมสวนรวมในการตดตามตรวจสอบและ ประเมนผลในประเดนปญหาทดนสาธารณะประโยชน ในพนทต าบลบานควน

4.7 ประชาชนมสวนรวมในการเสนอแนวทางในเรองการ แกไขปญหาทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต าบลบานควน

201

สวนท 4 ความคดเหนเกยวกบปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองท ระดบต าบล (โปรดเตมเครองหมาย ลงในตารางใหตรงตาม ความคดเหนของทาน โดยทระดบความคดเหน 5 = มากทสด, 4 = มาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด)

ปจจย ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

1. ความพงพอใจของประชาชน

1.1 หนวยงานราชการทเกยวของไดเปดโอกาสใหมสวนรวม ในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

1.2 หนวยงานราชการทเกยวของมการสงเสรมและสนบสนน การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

1.3 ผน าทองถนและผน าหมบานมสวนรวมในการแกไขปญหา ทดนสาธารณะประโยชน

1.4 โครงการหรอกจกรรมเกยวกบการบรหารจดการทดน สาธารณะประโยชน

1.5 ประชาชนไดรบประโยชนทงทางตรงและทางออมอยางทวถง และเปนธรรมจากการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน

2. บทบาทผน าหมบาน (ผใหญบานและผชวยผใหญบาน)

2.1 ผน าหมบานของทานเปนผ มความรความสามารถ มบคลกด มความนาเชอถอ มคณธรรมและจรยธรรม และเปนทยอมรบ นบถอของประชาชนในหมบาน

2.2 ผน าหมบานของทานมความสามารถในการพดโนมนาวจตใจ ประชาชนใหเขามามสวนรวมในกจกรรมและโครงการตางๆ ของหมบาน

202

ปจจย ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

2.3 ผน าหมบานของทานเปนผ ทรบฟงความคดเหนของผ อน และใหราษฎรมสวนรวมในกจกรรมตางๆ เพอท าให เปาหมายทตงไวบรรลผลส าเรจรวมกน

2.4 ผน าหมบานของทานสามารถทจะเปนตวกลางในการเจรจา แกปญหาตางๆ ระหวางรฐกบชาวบานไดเปนอยางด

2.5 ผน าหมบานของทานสามารถอธบายและท าความเขาใจใน เรองตางๆ ไดเปนอยางด

3. ความเขมแขงของหมบาน

3.1 ประชาชนมความรกและสามคคกน และสามารถอยรวมกนได อยางสนตสข

3.2 ผน าในหมบาน มความสมพนธทดตอกน ไมมความขดแยง และใหความรวมมอในการพฒนาหมบานเปนอยางด

3.3 หมบานมแผนชมชน และน าแผนชมชนไปใชเปนฐานขอมล ในการพฒนาดานตางๆ ไดเปนอยางด

3.4 ประชาชนในหมบานเปนพลเมองด เคารพกฎหมาย มระเบยบ วนย รบทบาทหนาทของตนเอง

3.5 ประชาชนในหมบานประกอบอาชพสจรต ไดรบการศกษา อยางทวถง มคณธรรม จรยธรรมและเปนหมบานเขมแขง ไมมปญหาสงคม ปญหายาเสพตด

4. การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ

4.1 หนวยงานราชการทเกยวของมสวนรวมในการบรหารจดการ ทดนสาธารณะประโยชนตามโครงการ หรอ กจกรรมตางๆ ของต าบล

203

ปจจย ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

4.2 หนวยงานราชการทเกยวของไดใหความรและรวมประชม กบประชาชน เพอวางแผนการบรหารจดการทดนสาธารณะ ประโยชน

4.3 หนวยงานราชการทเกยวของปฏบตตอประชาชนดวย ความเสมอภาค

4.4 หนวยงานราชการทเกยวของมสวนรวมในการก าหนด กฎระเบยบ ขอบงคบของโครงการหรอกจกรรมใหเหมาะสม กบพนท

4.5 หนวยงานราชการทเกยวของไดมการสนบสนน งบประมาณ ตามโครงการหรอกจกรรมตางๆของต าบล

5. การสอสารและการประชาสมพนธ

5.1 หนวยงานราชการทเกยวของมการจดประชมประชาชนเปน ประจ าอยางนอยเดอนละหนงครง

5.2 หนวยงานราชการทเกยวของมการแจงขอมลขาวสาร หลากหลายชองทาง

5.3 หนวยงานราชการทเกยวของมการเปดโอกาสใหประชาชนได มสวนรวมในการพฒนาตนเอง

5.4 หนวยงานราชการทเกยวของมการสรางเครอขายประชาชน เพอใหประชาชนไดรบประโยชนสงสด

5.5 ประชาชนสามารถตดตอสอสารกบทางราชการดวยตนเอง หรอผานผน าหมบานไดโดยสะดวกรวดเรว และเปนกนเอง

204

สวนท 5 ขอเสนอแนะ ขอเสนออนๆ เพอการปรบปรงและพฒนาการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง (ถาม) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

205

ผนวก ข

สรปผลการประเมนความสอดคลอง (Index of Consistency : IC) ของขอค าถามเรอง การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนแบบมสวนรวม: ตวชวดและปจจยเชงสาเหต สวนท 1 เปนขอค ำถำมกำรทดสอบควำมรควำมเขำใจของประชำชนใน ต ำบลบำนควน อ ำเออเมอง จงหวดตรง ในเรองกำรบรหำรจดกำรทดนสำธำรณะประโยชนวำมควำมรควำมเขำใจในเ รองกำรบรหำรจดกำรทดนสำธำรณะประโยชนหรอไมซงขอค ำถำมเปนแบบใหตอบ ถก หรอ ผด

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง(IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 0 0.67 .ใชได 2 +1 +1 0 0.67 ใชได 3 +1 +1 0 0.67 ใชได 4 +1 +1 0 0.67 ใชได 5 +1 +1 0 0.67 ใชได 6 +1 +1 0 0.67 ใชได 7 +1 +1 0 0.67 ใชได

8 +1 +1 0 0.67 ใชได

9 +1 +1 0 0.67 ใชได 10 +1 +1 0 0.67 ใชได

206

สวนท 2 แบบสอบถามความคดเหน การบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 1. ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได 6 +1 +1 +1 1 ใชได 7 +1 +1 +1 1 ใชได

2. ดานการใชทดนสาธารณะประโยชน เพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได 6 +1 +1 +1 1 ใชได 7 +1 +1 +1 1 ใชได

207

3. ดานการจดการทดนใหประชาชนผดอยโอกาส

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 0 0.67 ใชได 2 +1 +1 0 0.67 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 0 0.67 ใชได 5 +1 +1 0 0.67 ใชได 6 +1 +1 0 0.67 ใชได 7 +1 +1 +1 1 ใชได

4. ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพ

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได 6 +1 +1 +1 1 ใชได 7 +1 +1 +1 1 ใชได

208

สวนท 3 ความคดเหนเกยวกบปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชน ในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 1. ความพงพอใจของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได

2. บทบาทผน าหมบาน (ผใหญบานและผชวยผใหญบาน)

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได

209

3. ความเขมแขงของหมบาน

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได

4. การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได

5. การสอสารและการประชาสมพนธ

ขอท ผลกำรใหคะแนนของผ เชยวชำญ คำดชน

ควำมสอดคลอง (IC)

ผลกำรประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 1 ใชได 2 +1 +1 +1 1 ใชได 3 +1 +1 +1 1 ใชได 4 +1 +1 +1 1 ใชได 5 +1 +1 +1 1 ใชได

210

ภาคผนวก ค

การวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม 1. การมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 1.1 ดานความสมดลทางธรรมชาต การอนรกษและการใชประโยชนทดนทยงยน Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha

N of Items

.917 7

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

C1.1 2.03 .850 30

C1.2 1.93 .740 30

211

Item Statistic

s

Item Statistics

Item Statistics Item

Statistics

C1.4 2.07 .980 30

C1.5 1.90 .960 30

C1.6 1.93 .944 30

C1.7 1.70 .794 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

C1.1 11.40 19.903 .660 .913

C1.2 11.50 20.466 .690 .911

C1.3 11.57 19.564 .661 .913

C1.4 11.37 17.482 .877 .890

C1.5 11.53 17.844 .847 .893

C1.6 11.50 18.741 .734 .906

C1.7 11.73 19.651 .760 .904

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

13.43 25.633 5.063 7

212

1.2 ดานการใชทดนสาธารณะประโยชนเพอใหเกดประโยชนสงสดและเปนธรรม Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha

N of Items

.884 7

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

C2.1 1.77 .898 30

C2.2 1.97 .928 30

C2.3 1.87 .937 30

C2.4 1.80 .847 30

C2.5 2.13 .937 30

C2.6 2.00 .871 30

C2.7 1.87 .860 30

213

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

C2.1 11.63 17.068 .729 .860

C2.2 11.43 17.909 .575 .880

C2.3 11.53 18.326 .508 .888

C2.4 11.60 17.145 .773 .856

C2.5 11.27 16.478 .779 .853

C2.6 11.40 17.007 .768 .856

C2.7 11.53 18.120 .604 .876

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

13.40 23.283 4.825 7

1.3 ดานการจดทดนใหประชาชนผดอยโอกาส Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

214

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha

N of Items

.860 7

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

C3.1 2.20 1.126 30

C3.2 1.77 .728 30

C3.3 1.73 .691 30

C3.4 1.90 .960 30

C3.5 1.73 .785 30

C3.6 1.83 .986 30

C3.7 1.90 .960 30

215

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

C3.1 10.87 15.844 .514 .864

C3.2 11.30 17.528 .601 .846

C3.3 11.33 16.989 .746 .831

C3.4 11.17 15.385 .719 .827

C3.5 11.33 17.264 .589 .846

C3.6 11.23 15.357 .698 .830

C3.7 11.17 15.937 .635 .840

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

13.07 21.720 4.660 7

1.4 ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนเกดการมสวนรวมกนทกๆ ภาคสวน Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

216

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha

N of Items

.941 7

tem Statistics

Mean Std. Deviation N

C4.1 2.20 .997 30

C4.2 1.87 1.137 30

C4.3 2.00 1.083 30

C4.4 2.10 1.062 30

C4.5 2.13 1.106 30

C4.6 1.90 .885 30

C4.7 2.03 .964 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

217

C4.1 12.03 28.861 .849 .929

C4.2 12.37 27.275 .874 .926

C4.3 12.23 27.633 .891 .924

C4.4 12.13 30.947 .581 .952

C4.5 12.10 27.817 .849 .928

C4.6 12.33 30.713 .760 .937

C4.7 12.20 28.993 .869 .927

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

14.23 38.944 6.240 7

1.5 ภาพรวมการมสวนรวมในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนท ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

218

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha

N of Items

.962 28

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

C1.1 2.03 .850 30

C1.2 1.93 .740 30

C1.3 1.87 .900 30

C1.4 2.07 .980 30

C1.5 1.90 .960 30

C1.6 1.93 .944 30

C1.7 1.70 .794 30

C2.1 1.77 .898 30

C2.2 1.97 .928 30

C2.3 1.87 .937 30

C2.4 1.80 .847 30

C2.5 2.13 .937 30

C2.6 2.00 .871 30

C2.7 1.87 .860 30

C3.1 2.20 1.126 30

C3.2 1.77 .728 30

C3.3 1.73 .691 30

C3.4 1.90 .960 30

C3.5 1.73 .785 30

219

C3.6 1.83 .986 30

C3.7 1.90 .960 30

C4.1 2.20 .997 30

C4.2 1.87 1.137 30

C4.3 2.00 1.083 30

C4.4 2.10 1.062 30

C4.5 2.13 1.106 30

C4.6 1.90 .885 30

C4.7 2.03 .964 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

C1.1 52.10 314.852 .669 .961

C1.2 52.20 317.614 .668 .961

C1.3 52.27 313.789 .664 .961

C1.4 52.07 305.513 .855 .959

C1.5 52.23 309.771 .743 .960

C1.6 52.20 313.407 .642 .961

C1.7 52.43 314.392 .737 .960

C2.1 52.37 314.309 .649 .961

C2.2 52.17 314.971 .606 .961

C2.3 52.27 310.271 .746 .960

C2.4 52.33 316.575 .613 .961

C2.5 52.00 317.862 .510 .962

220

C2.6 52.13 319.637 .494 .962

C2.7 52.27 316.823 .595 .961

C3.1 51.93 311.582 .576 .962

C3.2 52.37 319.344 .611 .961

C3.3 52.40 317.903 .705 .960

C3.4 52.23 309.564 .749 .960

C3.5 52.40 316.041 .685 .960

C3.6 52.30 312.493 .640 .961

C3.7 52.23 312.599 .656 .961

C4.1 51.93 307.375 .784 .960

C4.2 52.27 302.202 .817 .959

C4.3 52.13 304.878 .786 .960

C4.4 52.03 313.068 .574 .961

C4.5 52.00 307.862 .688 .960

C4.6 52.23 311.633 .748 .960

C4.7 52.10 308.162 .788 .960

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

54.13 335.775 18.324 28

221

2. ความคดเหนเกยวกบปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง 2.1 ความพงพอใจของประชาชน Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.911 5

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

D1.1 2.37 1.033 30

D1.2 2.33 1.061 30

D1.3 2.13 1.042 30

D1.4 2.37 .999 30

D1.5 2.27 .907 30

222

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D1.1 9.10 11.679 .858 .873

D1.2 9.13 11.637 .835 .878

D1.3 9.33 13.195 .598 .928

D1.4 9.10 11.541 .923 .859

D1.5 9.20 13.476 .677 .910

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

11.47 18.809 4.337 5

2.2 ความเขมแขงของหมบาน Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

223

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.776 5

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

D2.1 2.53 1.106 30

D2.2 2.40 1.003 30

D2.3 2.63 .890 30

D2.4 2.40 .894 30

D2.5 2.27 .785 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D2.1 9.70 6.700 .660 .694

D2.2 9.83 9.109 .262 .831

D2.3 9.60 7.697 .651 .702

D2.4 9.83 7.454 .706 .683

D2.5 9.97 8.585 .544 .740

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

224

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

12.23 11.702 3.421 5

2.3 บทบาทผน าหมบาน Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.859 5

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

D3.1 2.63 .890 30

D3.2 2.63 .850 30

D3.3 2.33 .959 30

225

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

D3.4 2.97 .964 30

D3.5 2.87 1.074 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D3.1 10.80 9.821 .690 .827

D3.2 10.80 10.372 .614 .845

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D3.3 11.10 9.472 .689 .827

D3.4 10.47 9.223 .736 .815

D3.5 10.57 9.013 .666 .836

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

13.43 14.461 3.803 5

2.4 การสงเสรมและสนบสนนจากหนวยงานราชการทเกยวของ Reliability Scale: ALL VARIABLES

226

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.863 5

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

D4.1 2.30 .915 30

Mean Std. Deviation N

D4.3 2.17 .913 30

D4.4 2.07 .740 30

D4.5 2.13 .730 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D4.1 8.50 7.155 .669 .839

227

D4.2 8.67 7.333 .686 .833

D4.3 8.63 7.068 .694 .832

D4.4 8.73 7.651 .751 .820

D4.5 8.67 8.092 .636 .846

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

10.80 11.269 3.357 5

2.5 การสอสารและการประชาสมพนธ Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.887 5

228

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

D5.1 2.33 .802 30

D5.2 2.43 .935 30

D5.3 2.40 1.037 30

D5.4 2.27 .944 30

D5.5 2.60 1.037 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D5.1 9.70 11.666 .617 .885

D5.2 9.60 10.317 .748 .857

D5.3 9.63 9.275 .845 .832

D5.4 9.77 9.771 .851 .833

D5.5 9.43 10.599 .594 .895

Scale Statistics

Mean Variance Std. Deviation N of Items

12.03 15.689 3.961 5

229

2.6 ภาพรวมความคดเหนเกยวกบปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการทดนสาธารณะประโยชนในพนทต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง Reliability Scale: ALL VARIABLES

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.930 25

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

D1.1 2.37 1.033 30

D1.2 2.33 1.061 30

D1.3 2.13 1.042 30

D1.4 2.37 .999 30

D1.5 2.27 .907 30

230

D2.1 2.53 1.106 30

D2.2 2.40 1.003 30

D2.3 2.63 .890 30

D2.4 2.40 .894 30

D2.5 2.27 .785 30

D3.1 2.63 .890 30

Mean Std. Deviation N

D3.2 2.63 .850 30

D3.3 2.33 .959 30

D3.4 2.97 .964 30

D3.5 2.87 1.074 30

D4.1 2.30 .915 30

D4.2 2.13 .860 30

D4.3 2.17 .913 30

D4.4 2.07 .740 30

D4.5 2.13 .730 30

D5.1 2.33 .802 30

D5.2 2.43 .935 30

D5.3 2.40 1.037 30

D5.4 2.27 .944 30

D5.5 2.60 1.037 30

231

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D1.1 57.60 189.628 .537 .928

D1.2 57.63 191.413 .457 .929

D1.3 57.83 186.351 .652 .926

D1.4 57.60 188.938 .583 .927

D1.5 57.70 191.114 .559 .927

D2.1 57.43 189.151 .513 .928

D2.2 57.57 201.702 .114 .934

D2.3 57.33 191.402 .559 .927

D2.4 57.57 186.668 .757 .924

D2.5 57.70 191.252 .649 .926

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D3.1 57.33 189.816 .626 .926

D3.2 57.33 193.747 .486 .928

D3.3 57.63 185.757 .738 .924

D3.4 57.00 191.931 .490 .928

D3.5 57.10 189.817 .507 .928

D4.1 57.67 193.264 .466 .929

D4.2 57.83 190.833 .605 .927

D4.3 57.80 188.786 .652 .926

D4.4 57.90 192.576 .626 .927

232

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

D4.5 57.83 190.420 .745 .925

D5.1 57.63 194.447 .486 .928

D5.2 57.53 190.878 .550 .927

D5.3 57.57 186.599 .645 .926

D5.4 57.70 187.390 .684 .925

D5.5 57.37 185.413 .689 .925

233

ผนวก ง

ประมวลภาพประกอบการลงพนท 1. การประชมกลมยอย

234

2. การสมภาษณผน าชมชนและกลมตวอยาง

235

236

237

ผนวก จ

ผลการวเคราะหสถต

1. โมเดลดานสมดลธรรมชาต การใชประโยชนทดนและยงยน Computation of degrees of freedom (Default model)

Number of distinct sample moments: 66

Number of distinct parameters to be estimated: 24

Degrees of freedom (66 - 24): 42

Result (Default model) Minimum was achieved Chi-square = 67.568 Degrees of freedom = 42 Probability level = .007 Estimates (Group number 1 - Default model) Scalar Estimates (Group number 1 - Default model) Maximum Likelihood Estimates

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

balance <--- satis .294 .056 5.261 ***

balance <--- promote .236 .058 4.076 ***

balance <--- Sex .287 .075 3.832 ***

balance <--- education1 -.257 .079 -3.252 .001

balance <--- Income2 -.229 .085 -2.698 .007

balance <--- Career3 .266 .102 2.607 .009

balance <--- Age4 .088 .090 .977 .329

balance <--- education2 -.228 .152 -1.505 .132

balance <--- Income3 -.353 .152 -2.325 .020

balance <--- Income4 -.385 .147 -2.626 .009

Standardized Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate

balance <--- satis .366

balance <--- promote .284

balance <--- Sex .194

balance <--- education1 -.173

balance <--- Income2 -.136

balance <--- Career3 .132

balance <--- Age4 .050

238

Estimate

balance <--- education2 -.079

balance <--- Income3 -.118

balance <--- Income4 -.133

Covariances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

satis <--> promote .564 .071 7.987 ***

education1 <--> education2 -.032 .009 -3.493 ***

education1 <--> Age4 .038 .015 2.581 .010

Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

satis <--> promote .687

education1 <--> education2 -.251

education1 <--> Age4 .180

Variances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

satis

.849 .085 9.975 ***

promote

.793 .080 9.975 ***

Sex

.250 .025 9.975 ***

education1

.248 .025 9.995 ***

Income2

.195 .020 9.975 ***

Career3

.134 .013 9.975 ***

Age4

.177 .018 9.975 ***

education2

.065 .007 9.975 ***

Income3

.061 .006 9.975 ***

Income4

.065 .007 9.975 ***

e1

.278 .028 9.975 ***

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

balance

.491

Matrices (Group number 1 - Default model) Implied Covariances (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis balance

Income4 .065

Income3 .000 .061

education2 .000 .000 .065

Age4 .000 .000 .000 .177

Career3 .000 .000 .000 .000 .134

239

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis balance

Income2 .000 .000 .000 .000 .000 .195

education1 .000 .000 -.032 .038 .000 .000 .248

Sex .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .250

promote .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .793

satis .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .564 .849

balance -.025 -.021 -.007 .006 .036 -.045 -.053 .072 .352 .382 .547

Implied Correlations (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis balance

Income4 1.000

Income3 .000 1.000

education2 .000 .000 1.000

Age4 .000 .000 .000 1.000

Career3 .000 .000 .000 .000 1.000

Income2 .000 .000 .000 .000 .000 1.000

education1 .000 .000 -.251 .180 .000 .000 1.000

Sex .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 1.000

promote .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 1.000

satis .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .687 1.000

balance -.133 -.118 -.035 .019 .132 -.136 -.144 .194 .535 .561 1.000

Total Effects (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis

balance -.385 -.353 -.228 .088 .266 -.229 -.257 .287 .236 .294

Standardized Total Effects (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis

balance -.133 -.118 -.079 .050 .132 -.136 -.173 .194 .284 .366

Direct Effects (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis

balance -.385 -.353 -.228 .088 .266 -.229 -.257 .287 .236 .294

Standardized Direct Effects (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis

balance -.133 -.118 -.079 .050 .132 -.136 -.173 .194 .284 .366

Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis

balance .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000

Standardized Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

Income4 Income3 education2 Age4 Career3 Income2 education1 Sex promote satis

balance .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000

Modification Indices (Group number 1 - Default model) Covariances: (Group number 1 - Default model)

240

M.I. Par Change

Career3 <--> Income4 4.331 .014

Income2 <--> Income4 5.400 -.019

Income2 <--> Income3 4.988 -.017

education1 <--> Income4 8.868 -.026

education1 <--> Career3 5.334 -.028

Variances: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Minimization History (Default model)

Iteration

Negative eigenvalues

Condition # Smallest eigenvalue

Diameter F NTries Ratio

0 e 1

-.253 9999.000 322.692 0 9999.000

1 e* 0 76.224

.754 113.672 18 .866

2 e 0 25.700

.606 109.085 2 .000

3 e 0 29.852

.221 76.593 1 1.227

4 e 0 32.401

.105 68.633 1 1.188

5 e 0 33.399

.043 67.598 1 1.102

6 e 0 32.352

.009 67.569 1 1.022

7 e 0 32.099

.000 67.568 1 1.001

Model Fit Summary CMIN

Model NPAR CMIN DF P CMIN/DF

Default model 24 67.568 42 .007 1.609

Saturated model 66 .000 0

Independence model 11 342.906 55 .000 6.235

RMR, GFI

Model RMR GFI AGFI PGFI

Default model .014 .947 .917 .603

Saturated model .000 1.000

Independence model .097 .776 .731 .647

Baseline Comparisons

Model NFI Delta1

RFI rho1

IFI Delta2

TLI rho2

CFI

Default model .803 .742 .915 .884 .911

Saturated model 1.000

1.000

1.000

241

Model NFI Delta1

RFI rho1

IFI Delta2

TLI rho2

CFI

Independence model .000 .000 .000 .000 .000

Parsimony-Adjusted Measures

Model PRATIO PNFI PCFI

Default model .764 .613 .696

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 1.000 .000 .000

NCP

Model NCP LO 90 HI 90

Default model 25.568 6.982 52.063

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 287.906 233.187 350.128

FMIN

Model FMIN F0 LO 90 HI 90

Default model .340 .128 .035 .262

Saturated model .000 .000 .000 .000

Independence model 1.723 1.447 1.172 1.759

RMSEA

Model RMSEA LO 90 HI 90 PCLOSE

Default model .055 .029 .079 .338

Independence model .162 .146 .179 .000

AIC

Model AIC BCC BIC CAIC

Default model 115.568 118.649 194.728 218.728

Saturated model 132.000 140.471 349.689 415.689

Independence model 364.906 366.318 401.188 412.188

ECVI

Model ECVI LO 90 HI 90 MECVI

Default model .581 .487 .714 .596

Saturated model .663 .663 .663 .706

Independence model 1.834 1.559 2.146 1.841

HOELTER

Model HOELTER .05

HOELTER .01

242

Model HOELTER .05

HOELTER .01

Default model 172 195

Independence model 43 48

2. โมเดลดานการใชประโยชนทดนอยางย งยน Notes for Model (Default model) Computation of degrees of freedom (Default model)

Number of distinct sample moments: 55

Number of distinct parameters to be estimated: 27

Degrees of freedom (55 - 27): 28

Result (Default model) Minimum was achieved Chi-square = 48.160 Degrees of freedom = 28 Probability level = .010 Estimates (Group number 1 - Default model) Scalar Estimates (Group number 1 - Default model) Maximum Likelihood Estimates

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

using <--- Sex .142 .083 1.709 .087

using <--- Age1 .224 .145 1.542 .123

using <--- Age3 .067 .096 .696 .487

using <--- Age4 .122 .109 1.125 .261

using <--- education1 -.170 .085 -2.001 .045

using <--- satis .186 .070 2.657 .008

using <--- strength .164 .067 2.459 .014

using <--- role -.153 .068 -2.265 .024

using <--- promote .355 .067 5.274 ***

Standardized Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate

using <--- Sex .094

using <--- Age1 .085

using <--- Age3 .041

using <--- Age4 .068

using <--- education1 -.113

using <--- satis .227

243

Estimate

using <--- strength .196

using <--- role -.199

using <--- promote .420

Covariances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

role <--> strength .611 .076 8.066 ***

satis <--> promote .564 .071 7.987 ***

satis <--> role .608 .077 7.906 ***

role <--> promote .520 .072 7.244 ***

satis <--> strength .479 .068 7.065 ***

strength <--> promote .450 .065 6.906 ***

Age3 <--> Age4 -.074 .015 -5.045 ***

Age4 <--> education1 .039 .014 2.793 .005

Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

role <--> strength .697

satis <--> promote .687

satis <--> role .677

role <--> promote .598

satis <--> strength .579

strength <--> promote .561

Age3 <--> Age4 -.376

Age4 <--> education1 .187

Variances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

Sex

.250 .025 9.975 ***

Age1

.082 .008 9.975 ***

Age3

.219 .022 9.975 ***

Age4

.177 .018 10.025 ***

education1

.249 .025 9.975 ***

satis

.849 .085 9.975 ***

role

.951 .095 9.975 ***

strength

.809 .081 9.975 ***

Estimate S.E. C.R. P Label

promote

.793 .080 9.975 ***

e2

.343 .034 9.975 ***

244

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

using

.396

Matrices (Group number 1 - Default model)

Factor Score Weights (Group number 1 - Default model)

Total Effects (Group number 1 - Default model)

promote strength role satis education1 Age4 Age3 Age1 Sex

using .355 .164 -.153 .186 -.170 .122 .067 .224 .142

Standardized Total Effects (Group number 1 - Default model)

promote strength role satis education1 Age4 Age3 Age1 Sex

using .420 .196 -.199 .227 -.113 .068 .041 .085 .094

Direct Effects (Group number 1 - Default model)

promote strength role satis education1 Age4 Age3 Age1 Sex

using .355 .164 -.153 .186 -.170 .122 .067 .224 .142

Standardized Direct Effects (Group number 1 - Default model)

promote strength role satis education1 Age4 Age3 Age1 Sex

using .420 .196 -.199 .227 -.113 .068 .041 .085 .094

Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

promote strength role satis education1 Age4 Age3 Age1 Sex

using .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000

Standardized Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

promote strength role satis education1 Age4 Age3 Age1 Sex

using .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000

Modification Indices (Group number 1 - Default model) Covariances: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Age1 <--> Age4 12.171 -.027

Age1 <--> Age3 17.471 -.037

Variances: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

245

Minimization History (Default model)

Iteration

Negative eigenvalues

Condition # Smallest eigenvalue

Diameter F NTries Ratio

0 e 6

-.416 9999.000 551.135 0 9999.000

1 e* 0 21.006

.804 196.679 18 1.028

2 e 0 21.502

.393 117.105 3 .000

3 e 0 41.157

.470 66.429 1 1.129

4 e 0 72.224

.387 51.184 1 1.209

5 e 0 110.907

.261 48.345 1 1.145

6 e 0 131.627

.088 48.161 1 1.050

7 e 0 136.410

.008 48.160 1 1.004

8 e 0 133.720

.000 48.160 1 1.000

Model Fit Summary CMIN

Model NPAR CMIN DF P CMIN/DF

Default model 27 48.160 28 .010 1.720

Saturated model 55 .000 0

Independence model 10 594.638 45 .000 13.214

RMR, GFI

Model RMR GFI AGFI PGFI

Default model .015 .957 .915 .487

Saturated model .000 1.000

Independence model .200 .576 .481 .471

Baseline Comparisons

Model NFI Delta1

RFI rho1

IFI Delta2

TLI rho2

CFI

Default model .919 .870 .964 .941 .963

Saturated model 1.000

1.000

1.000

Independence model .000 .000 .000 .000 .000

Parsimony-Adjusted Measures

Model PRATIO PNFI PCFI

Default model .622 .572 .599

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 1.000 .000 .000

246

NCP

Model NCP LO 90 HI 90

Default model 20.160 4.750 43.425

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 549.638 474.630 632.086

FMIN

Model FMIN F0 LO 90 HI 90

Default model .242 .101 .024 .218

Saturated model .000 .000 .000 .000

Independence model 2.988 2.762 2.385 3.176

RMSEA

Model RMSEA LO 90 HI 90 PCLOSE

Default model .060 .029 .088 .261

Independence model .248 .230 .266 .000

AIC

Model AIC BCC BIC CAIC

Default model 102.160 105.320 191.215 218.215

Saturated model 110.000 116.436 291.407 346.407

Independence model 614.638 615.808 647.621 657.621

ECVI

Model ECVI LO 90 HI 90 MECVI

Default model .513 .436 .630 .529

Saturated model .553 .553 .553 .585

Independence model 3.089 2.712 3.503 3.095

HOELTER

Model HOELTER .05

HOELTER .01

Default model 171 200

Independence model 21 24

3. โมเดลดานการจดทดนใหผดอยโอกาส Parameter Summary (Group number 1)

Weights Covariances Variances Means Intercepts Total

Fixed 1 0 0 0 0 1

Labeled 0 0 0 0 0 0

Unlabeled 6 3 7 0 0 16

Total 7 3 7 0 0 17

247

Sample Moments (Group number 1) Sample Covariances (Group number 1)

education2 education1 Sex role promote satis manage

education2 .065

education1 -.033 .249

Sex -.001 -.010 .250

role -.008 -.004 .051 .951

promote .003 -.008 -.013 .520 .793

satis -.003 .010 .018 .608 .564 .849

manage -.018 -.027 .059 .201 .288 .312 .541

Condition number = 37.126 Eigenvalues 2.131 .479 .338 .264 .227 .201 .057 Determinant of sample covariance matrix = .000 Sample Correlations (Group number 1)

education2 education1 Sex role promote satis manage

education2 1.000

education1 -.261 1.000

Sex -.008 -.039 1.000

role -.032 -.007 .104 1.000

promote .013 -.018 -.028 .598 1.000

satis -.015 .021 .040 .677 .687 1.000

manage -.097 -.073 .161 .280 .440 .461 1.000

Condition number = 9.564 Eigenvalues 2.614 1.264 1.053 .800 .654 .342 .273 Notes for Model (Default model) Computation of degrees of freedom (Default model)

Number of distinct sample moments: 28

Number of distinct parameters to be estimated: 16

Degrees of freedom (28 - 16): 12

Result (Default model) Minimum was achieved Chi-square = 20.290 Degrees of freedom = 12 Probability level = .062 Estimates (Group number 1 - Default model) Scalar Estimates (Group number 1 - Default model) Maximum Likelihood Estimates Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

248

Estimate S.E. C.R. P Label

manage <--- satis .291 .073 3.976 ***

manage <--- promote .242 .070 3.468 ***

manage <--- role -.124 .063 -1.979 .048

manage <--- Sex .246 .087 2.816 .005

manage <--- education1 -.152 .087 -1.734 .083

manage <--- education2 -.365 .171 -2.133 .033

Standardized Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate

manage <--- satis .363

manage <--- promote .291

manage <--- role -.164

manage <--- Sex .166

manage <--- education1 -.102

manage <--- education2 -.126

Covariances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

promote <--> role .520 .072 7.244 ***

satis <--> role .608 .077 7.906 ***

satis <--> promote .564 .071 7.987 ***

Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

promote <--> role .598

satis <--> role .677

satis <--> promote .687

Variances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

satis

.849 .085 9.975 ***

promote

.793 .080 9.975 ***

role

.951 .095 9.975 ***

Sex

.250 .025 9.975 ***

education1

.249 .025 9.975 ***

education2

.065 .007 9.975 ***

e3

.380 .038 9.975 ***

249

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

manage

.305

Matrices (Group number 1 - Default model) Implied Covariances (Group number 1 - Default model)

education2 education1 Sex role promote satis manage

education2 .065

education1 .000 .249

Sex .000 .000 .250

role .000 .000 .000 .951

promote .000 .000 .000 .520 .793

satis .000 .000 .000 .608 .564 .849

manage -.024 -.038 .061 .185 .291 .308 .546

Implied Correlations (Group number 1 - Default model)

education2 education1 Sex role promote satis manage

education2 1.000

education1 .000 1.000

Sex .000 .000 1.000

role .000 .000 .000 1.000

promote .000 .000 .000 .598 1.000

satis .000 .000 .000 .677 .687 1.000

manage -.126 -.102 .166 .256 .443 .452 1.000

Total Effects (Group number 1 - Default model)

education2 education1 Sex role promote satis

manage -.365 -.152 .246 -.124 .242 .291

Standardized Total Effects (Group number 1 - Default model)

education2 education1 Sex role promote satis

manage -.126 -.102 .166 -.164 .291 .363

Direct Effects (Group number 1 - Default model)

education2 education1 Sex role promote satis

manage -.365 -.152 .246 -.124 .242 .291

Standardized Direct Effects (Group number 1 - Default model)

education2 education1 Sex role promote satis

manage -.126 -.102 .166 -.164 .291 .363

Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

250

education2 education1 Sex role promote satis

manage .000 .000 .000 .000 .000 .000

Standardized Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

education2 education1 Sex role promote satis

manage .000 .000 .000 .000 .000 .000

Modification Indices (Group number 1 - Default model) Covariances: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

education1 <--> education2 13.552 -.033

Variances: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Minimization History (Default model)

Iteration

Negative eigenvalues

Condition # Smallest eigenvalue

Diameter F NTries Ratio

0 e 3

-.297 9999.000 324.566 0 9999.000

1 e* 0 28.221

.734 84.701 18 .981

2 e 0 21.068

.396 41.525 2 .000

3 e 0 33.054

.331 23.900 1 1.205

4 e 0 53.752

.227 20.537 1 1.152

5 e 0 66.078

.083 20.292 1 1.057

6 e 0 65.434

.008 20.290 1 1.006

7 e 0 67.306

.000 20.290 1 1.000

Model Fit Summary CMIN

Model NPAR CMIN DF P CMIN/DF

Default model 16 20.290 12 .062 1.691

Saturated model 28 .000 0

Independence model 7 352.398 21 .000 16.781

RMR, GFI

Model RMR GFI AGFI PGFI

Default model .013 .972 .936 .417

Saturated model .000 1.000

Independence model .206 .648 .531 .486

251

Baseline Comparisons

Model NFI Delta1

RFI rho1

IFI Delta2

TLI rho2

CFI

Default model .942 .899 .976 .956 .975

Saturated model 1.000

1.000

1.000

Independence model .000 .000 .000 .000 .000

Parsimony-Adjusted Measures

Model PRATIO PNFI PCFI

Default model .571 .539 .557

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 1.000 .000 .000

NCP

Model NCP LO 90 HI 90

Default model 8.290 .000 24.818

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 331.398 274.241 395.991

FMIN

Model FMIN F0 LO 90 HI 90

Default model .102 .042 .000 .125

Saturated model .000 .000 .000 .000

Independence model 1.771 1.665 1.378 1.990

RMSEA

Model RMSEA LO 90 HI 90 PCLOSE

Default model .059 .000 .102 .329

Independence model .282 .256 .308 .000

AIC

Model AIC BCC BIC CAIC

Default model 52.290 53.630 105.063 121.063

Saturated model 56.000 58.346 148.353 176.353

Independence model 366.398 366.984 389.486 396.486

ECVI

Model ECVI LO 90 HI 90 MECVI

Default model .263 .221 .346 .269

Saturated model .281 .281 .281 .293

Independence model 1.841 1.554 2.166 1.844

252

HOELTER

Model HOELTER .05

HOELTER .01

Default model 207 258

Independence model 19 22

Execution time summary

Minimization: .063

Miscellaneous: .312

Bootstrap: .000

Total: .375

4. ดานการบรหารจดการทดน เพอใหมเอกภาพในการบรหารจดการทดนเกดการมสวนรวมกนทกๆ ภาคสวน

Parameter Summary (Group number 1)

Weights Covariances Variances Means Intercepts Total

Fixed 1 0 0 0 0 1

Labeled 0 0 0 0 0 0

Unlabeled 13 16 14 0 0 43

Total 14 16 14 0 0 44

Sample Moments (Group number 1) Sample Covariances (Group number 1)

Sample Covariances (Group number 1)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote unity

education1 .249

education2 -.033 .065

Career2 -.059 -.004 .117

Income4 -.028 .005 .006 .065

Income1 .097 .001 -.050 -.034 .250

satis .010 -.003 .036 .015 .037 .849

role -.004 -.008 .060 -.005 -.026 .608 .951

Income2 -.021 .001 .004 -.019 -.127 -.046 .006 .195

Career4 -.005 -.002 -.013 -.002 .009 .005 .012 -.015 .086

strength -.032 .013 .065 .005 -.027 .479 .611 -.016 -.003 .809

Sex -.010 -.001 .015 .004 -.027 .018 .051 .024 .006 .032 .250

commun -.026 -.006 .040 .017 -.041 .508 .542 -.005 -.018 .447 -.025 .878

promote -.008 .003 .050 .002 -.010 .564 .520 -.033 -.005 .450 -.013 .678 .793

unity -.046 -.023 -.005 -.007 -.014 .378 .242 -.017 -.025 .257 .074 .249 .325 .685

Condition number = 96.521 Eigenvalues 3.199 .592 .539 .464 .300 .252 .209 .194 .141 .106 .094 .074 .043 .033 Determinant of sample covariance matrix = .000

253

Condition number = 96.521 Eigenvalues 3.199 .592 .539 .464 .300 .252 .209 .194 .141 .106 .094 .074 .043 .033 Determinant of sample covariance matrix = .000 Sample Correlations (Group number 1)

Sample Correlations (Group number 1)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote unity

education1 1.000

education2 -.261 1.000

Career2 -.346 -.051 1.000

Income4 -.222 .078 .064 1.000

Income1 .389 .011 -.292 -.264 1.000

satis .021 -.015 .113 .062 .081 1.000

role -.007 -.032 .180 -.020 -.053 .677 1.000

Income2 -.095 .013 .028 -.165 -.577 -.113 .015 1.000

Career4 -.035 -.022 -.128 -.022 .064 .018 .041 -.117 1.000

strength -.071 .058 .211 .023 -.061 .579 .697 -.040 -.010 1.000

Sex -.039 -.008 .091 .031 -.109 .040 .104 .107 .041 .072 1.000

commun -.055 -.026 .126 .071 -.088 .589 .593 -.013 -.067 .531 -.053 1.000

promote -.018 .013 .165 .009 -.023 .687 .598 -.084 -.019 .561 -.028 .813 1.000

unity -.111 -.109 -.017 -.031 -.035 .495 .300 -.046 -.103 .345 .178 .321 .440 1.000

Condition number = 25.887 Eigenvalues 3.856 2.014 1.331 1.102 1.043 .991 .938 .802 .552 .416 .361 .245 .202 .149 Condition number = 25.887 Eigenvalues 3.856 2.014 1.331 1.102 1.043 .991 .938 .802 .552 .416 .361 .245 .202 .149 Notes for Model (Default model) Computation of degrees of freedom (Default model)

Number of distinct sample moments: 105

Number of distinct parameters to be estimated: 43

Degrees of freedom (105 - 43): 62

Result (Default model) Minimum was achieved Chi-square = 83.404 Degrees of freedom = 62 Probability level = .036 Estimates (Group number 1 - Default model) Scalar Estimates (Group number 1 - Default model) Maximum Likelihood Estimates Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

unity <--- promote .315 .096 3.262 .001

unity <--- commun -.149 .084 -1.770 .077

254

Estimate S.E. C.R. P Label

unity <--- Sex .317 .089 3.555 ***

unity <--- strength .129 .072 1.795 .073

unity <--- Career4 -.477 .152 -3.136 .002

unity <--- Income2 -.207 .137 -1.512 .131

unity <--- satis .389 .075 5.170 ***

unity <--- role -.149 .074 -2.020 .043

unity <--- Career2 -.621 .145 -4.287 ***

unity <--- Income4 -.454 .193 -2.354 .019

unity <--- education1 -.406 .104 -3.890 ***

unity <--- education2 -.620 .185 -3.358 ***

unity <--- Income1 -.205 .136 -1.513 .130

Standardized Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate

unity <--- promote .325

unity <--- commun -.162

unity <--- Sex .184

unity <--- strength .135

unity <--- Career4 -.162

unity <--- Income2 -.106

unity <--- satis .416

unity <--- role -.169

unity <--- Career2 -.246

unity <--- Income4 -.134

unity <--- education1 -.238

unity <--- education2 -.184

unity <--- Income1 -.119

Covariances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

strength <--> role .611 .076 8.066 ***

role <--> satis .608 .077 7.906 ***

strength <--> satis .479 .068 7.065 ***

commun <--> role .542 .075 7.196 ***

commun <--> strength .447 .068 6.614 ***

commun <--> satis .508 .071 7.159 ***

promote <--> strength .450 .065 6.906 ***

promote <--> role .520 .072 7.244 ***

promote <--> commun .678 .076 8.899 ***

255

Estimate S.E. C.R. P Label

promote <--> satis .564 .071 7.987 ***

Income2 <--> Income1 -.133 .017 -7.894 ***

Income1 <--> Income4 -.039 .007 -5.486 ***

education2 <--> education1 -.037 .009 -4.326 ***

Career2 <--> education1 -.062 .012 -4.943 ***

Income1 <--> Career2 -.044 .009 -4.633 ***

Income1 <--> education1 .069 .013 5.121 ***

Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

strength <--> role .697

role <--> satis .677

strength <--> satis .579

commun <--> role .593

commun <--> strength .531

commun <--> satis .589

promote <--> strength .561

promote <--> role .598

promote <--> commun .813

promote <--> satis .687

Income2 <--> Income1 -.603

Income1 <--> Income4 -.307

education2 <--> education1 -.288

Career2 <--> education1 -.358

Income1 <--> Career2 -.256

Income1 <--> education1 .275

Variances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

promote

.793 .080 9.975 ***

commun

.878 .088 9.975 ***

Sex

.250 .025 9.975 ***

strength

.809 .081 9.975 ***

Career4

.086 .009 9.975 ***

Income2

.195 .020 9.975 ***

role

.951 .095 9.975 ***

satis

.849 .085 9.975 ***

Income1

.248 .023 10.932 ***

Income4

.065 .007 9.975 ***

256

Estimate S.E. C.R. P Label

Career2

.117 .012 9.975 ***

education2

.065 .007 9.975 ***

education1

.254 .025 10.144 ***

e4

.395 .040 9.975 ***

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

unity

.467

Matrices (Group number 1 - Default model) Implied Covariances (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote unity

education1 .254

education2 -.037 .065

Career2 -.062 .000 .117

Income4 .000 .000 .000 .065

Income1 .069 .000 -.044 -.039 .248

satis .000 .000 .000 .000 .000 .849

role .000 .000 .000 .000 .000 .608 .951

Income2 .000 .000 .000 .000 -.133 .000 .000 .195

Career4 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .086

strength .000 .000 .000 .000 .000 .479 .611 .000 .000 .809

Sex .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .250

commun .000 .000 .000 .000 .000 .508 .542 .000 .000 .447 .000 .878

promote .000 .000 .000 .000 .000 .564 .520 .000 .000 .450 .000 .678 .793

unity -.056 -.025 -.038 -.022 -.007 .403 .256 -.013 -.041 .274 .079 .257 .348 .741

Implied Correlations (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote unity

education1 1.000

education2 -.288 1.000

Career2 -.358 .000 1.000

Income4 .000 .000 .000 1.000

Income1 .275 .000 -.256 -.307 1.000

satis .000 .000 .000 .000 .000 1.000

role .000 .000 .000 .000 .000 .677 1.000

Income2 .000 .000 .000 .000 -.603 .000 .000 1.000

Career4 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 1.000

strength .000 .000 .000 .000 .000 .579 .697 .000 .000 1.000

Sex .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 1.000

commun .000 .000 .000 .000 .000 .589 .593 .000 .000 .531 .000 1.000

promote .000 .000 .000 .000 .000 .687 .598 .000 .000 .561 .000 .813 1.000

unity -.129 -.115 -.131 -.098 -.016 .508 .305 -.034 -.162 .354 .184 .319 .454 1.000

Total Effects (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote

unity -.406 -.620 -.621 -.454 -.205 .389 -.149 -.207 -.477 .129 .317 -.149 .315

Standardized Total Effects (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote

unity -.238 -.184 -.246 -.134 -.119 .416 -.169 -.106 -.162 .135 .184 -.162 .325

257

Direct Effects (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote

unity -.406 -.620 -.621 -.454 -.205 .389 -.149 -.207 -.477 .129 .317 -.149 .315

Standardized Direct Effects (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote

unity -.238 -.184 -.246 -.134 -.119 .416 -.169 -.106 -.162 .135 .184 -.162 .325

Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote

unity .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000

Standardized Indirect Effects (Group number 1 - Default model)

education1 education2 Career2 Income4 Income1 satis role Income2 Career4 strength Sex commun promote

unity .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000

Modification Indices (Group number 1 - Default model) Covariances: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Income4 <--> education1 5.657 -.017

satis <--> Income4 5.408 .023

satis <--> Income1 5.655 .033

Career4 <--> Career2 5.104 -.014

Variances: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

M.I. Par Change

Minimization History (Default model)

Iteration

Negative eigenvalues

Condition # Smallest eigenvalue

Diameter F NTries Ratio

0 e 9

-.571 9999.000 1020.039 0 9999.000

1 e* 0 66.334

.981 415.263 18 1.082

2 e 0 87.297

.348 304.922 5 .000

3 e 0 105.581

.774 174.294 2 .000

4 e 0 103.809

.528 108.247 1 1.244

5 e 0 201.790

.476 88.202 1 1.224

6 e 0 345.175

.355 83.804 1 1.165

7 e 0 447.559

.147 83.409 1 1.070

8 e 0 451.732

.019 83.404 1 1.009

9 e 0 439.811

.000 83.404 1 1.000

258

Model Fit Summary CMIN

Model NPAR CMIN DF P CMIN/DF

Default model 43 83.404 62 .036 1.345

Saturated model 105 .000 0

Independence model 14 1038.998 91 .000 11.418

RMR, GFI

Model RMR GFI AGFI PGFI

Default model .020 .947 .910 .559

Saturated model .000 1.000

Independence model .182 .534 .462 .463

Baseline Comparisons

Model NFI Delta1

RFI rho1

IFI Delta2

TLI rho2

CFI

Default model .920 .882 .978 .967 .977

Saturated model 1.000

1.000

1.000

Independence model .000 .000 .000 .000 .000

Parsimony-Adjusted Measures

Model PRATIO PNFI PCFI

Default model .681 .627 .666

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 1.000 .000 .000

NCP

Model NCP LO 90 HI 90

Default model 21.404 1.546 49.328

Saturated model .000 .000 .000

Independence model 947.998 847.982 1055.444

FMIN

Model FMIN F0 LO 90 HI 90

Default model .419 .108 .008 .248

Saturated model .000 .000 .000 .000

Independence model 5.221 4.764 4.261 5.304

259

RMSEA

Model RMSEA LO 90 HI 90 PCLOSE

Default model .042 .011 .063 .715

Independence model .229 .216 .241 .000

AIC

Model AIC BCC BIC CAIC

Default model 169.404 176.415 311.231 354.231

Saturated model 210.000 227.120 556.323 661.323

Independence model 1066.998 1069.281 1113.174 1127.174

ECVI

Model ECVI LO 90 HI 90 MECVI

Default model .851 .751 .992 .887

Saturated model 1.055 1.055 1.055 1.141

Independence model 5.362 4.859 5.902 5.373

HOELTER

Model HOELTER .05

HOELTER .01

Default model 195 217

Independence model 22 24

Execution time summary

Minimization: .000

Miscellaneous: .281

Bootstrap: .000

Total: .281

260

ประวตผเขยน

ชอ สกล นายคมสน หลงละเลง รหสประจ ำตวนกศกษำ 5810521503 วฒกำรศกษำ วฒ ชอสถำบน ปทส ำเรจกำรศกษำวทยาศาสตรบณฑต มหาวทยาลยราชภฏสงขลา 2548 (เทคโนโลยยางและพอลเมอร) ต ำแหนงและสถำนทท ำงำน ต าแหนงผจดการกลมเครอขายสหกรณการเกษตรอ าเภอเมองตรงสาขาบานไสปด เลขท 108/2 หม 6 ต าบลบานควน อ าเภอเมอง จงหวดตรง