การบ าบดรกษาผเสพผตดยาเสพตดตามรางประมวลกฎหมายยาเสพตด

นายแพทยชลอวฒน อนปาผชวยผอ านวยการศนยอ านวยการปองกนและปราบปรามยาเสพตด

กระทรวงสาธารณสข

การรองรบรางประมวลกฎหมายยาเสพตด

กฎหมายล าดบรองทเกยวของกบกระทรวงสาธารณสข

สป.สธ. ๘ ฉบบ อย. ๔๑ ฉบบค าสงกระทรวงสาธารณสข

แตงตงคณะกรรมการก าหนดนโยบาย แนวทาง และการด าเนนการตามรางพ.ร.บ.ใหใชประมวลกฎหมายยาเสพตด พ.ศ. .... รางประมวลกฎหมายยาเสพตด และพ.ร.บ.วธพจารณาคดยาเสพตด (ฉบบท ..) พ.ศ. ....

คณะอนกรรมการท ๑(อย. กฤษฎกา อยการ สป. กรมแพทย กรมจต กรมแพทยแผนไทย กรมวทยฯ สบส. ปปส. สตช. กลาโหม ราชวทยาลย กองกม. ศอ.ปส.สธ.)

รางกฎกระทรวง ประกาศกระทรวงส า ธ า รณ ส ข ร ะ เ บ ย บ ก ร ะ ท ร ว งสาธารณสข ประกาศคณะกรรมการควบคมยาเสพตด เกยวกบการควบคมยาเสพตดใหโทษ วตถออกฤทธตอจตและประสาท และสารระเหย และของกลาง

จ านวน ๔๑ ฉบบ

คณะอนกรรมการท ๒(กรมแพทย กฤษฎกา สป. กรมจต กรมแพทยแผนไทย กรมวทยฯ สบส. อย. คร. อนามย ปปส. สตช. มท. กลาโหม กทม. แพทยสภา กองกม. ศอ.ปส.สธ.)

รางประกาศคณะกรรมการบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตด เกยวกบหลกเกณฑ ว ธ ก า ร เ ง อ น ไ ข ร บ ร อ ง ค ณ ภ า พสถานพยาบาลยา เสพตด สถานฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด และศนยคดกรอง, การบ าบด รกษา การฟนฟ การประเมนผล และก าหนดสถานททเปนศนยคดกรอง และการสนนษฐานวาเสพ

จ านวน ๕ ฉบบ

คณะอนกรรมการท ๓(สป. กฤษฎกา กรมแพทย กรมจต กรมแพทยแผนไทย กรมวทยฯ สบส. อย. คร. อนามย ปปส. สตช. มท. พม. กลาโหม แรงงาน กทม. ราชวทยาลย กองกม. ศอ.ปส.สธ.)

ราง ประกาศคณะกรรมการบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตด กฎกระทรวง เกยวกบหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการจดตง และการรบรองคณภาพศนยฟนฟสภาพทางสงคม เงอนไขการฟนฟสภาพทางสงคม และตดตาม ดแล และช วย เห ลอ ผ ต ด ย า เ สพต ดห รอ ผ ผ านก า รบ าบดรกษา

จ านวน ๒ ฉบบ

คณะอนกรรมการท ๔(สป. อยการ กรมแพทย กรมจต กรมวทยฯ กรมแพทยแผนไทย สบส. อย. แพทยสภา ปปส. ชมรมเภสชสสจ. กองกม. ศอ.ปส.สธ.)รางกฎกระทรวง เกยวกบการขออนญาตการออกใบอนญาต และเงอนไขในการโฆษณาเกยวกบการบ าบดรกษายาเสพตด

จ านวน ๑ ฉบบ

การคดกรอง การบ าบดฟนฟฯ

ผเสพสมครใจปชส. หรอ

ชมชนชกชวนจตสงคมบ าบด (Modified Matrix)บ าบดความคดและพฤตกรรม(CBT) ใน รพ.จ านวน 3-12 ครงใน 4 เดอน หรอศนยปรบเปลยนพฤตกรรม 12 วน

จนท.ตาม กม. ยสตพบผเสพ โดยการ

ตงดานจดระเบยบ

และตรวจปสสาวะ

ศาลสงควบคมตวชวคราวระหวางตรวจพสจน พนง.จนท.สบเสาะพฤตการณ คดกรองสภาพการเสพตด เพอจดท าแผนการฟนฟฯ เสนอคณะอนกรรมการฟนฟฯ ใหความเหนชอบ

การฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด1) แบบควบคมตว (หลกสตรมาตรฐานแกนกลาง)1.1) เขมงวด 6 -12 เดอน : คป./ทอ./ทร./ทบ.1.2) ไมเขมงวด 4 เดอน : ทบ./ทร./ตร./ปค./รพ.เฉพาะทาง

สมครใจ

เนนการใหโอกาสแกผเสพผตดเขารบการบ าบดในระบบสมครใจ โดยไมถอเปนความผดตามกฎหมาย

ตองโทษ

บงคบบ าบดพนกงานสอบสวนด าเนนคดฐานเสพกอนสงตวไปศาลภายใน 48 ชม.

(กรณเยาวชน 24 ชม.)

เดกและเยาวชน และผทกระท าความผดและมประวตการเสพยาเสพตด

เดกต ากวา 18 ป จนท.พนจ คดกรอง โปรกรมกลมผใชครงคราว/กลมเสพ/กลมตด/กลมตดรนแรง

18 ป ขนไป จนท.รท. ด าเนนการจ าแนกคดกรองตองขงทตดยาฯ

1) ชมชนบ าบด (ผตด) ระยะเวลา 4 เดอน2) คายปรบเปลยน ระยะเวลา 12 วน3) ววฒนพลเมองลกเสอราชทณฑ ระยะเวลา 3 เดอน+เตรยมความพรอมกอนปลอย ระยะเวลา 3 วน

การตดตามและชวยเหลอ

ตอเนอง 4 - 7 ครง

1 ป

การบ าบดแบบผปวยนอกและผปวยใน 4 เดอนขนไป

การใหค าแนะน าแบบสน (BA)/การบ าบดแบบสน(BI) ใน รพ. อยางนอย 1 ครง

ผใชคะแนนแบบคดกรอง V.2ระหวาง 2-3 คะแนน

ผเสพคะแนนแบบคดกรอง V.2ระหวาง 4-26 คะแนน

ผตดคะแนนแบบคดกรอง V.2ตงแต 27 คะแนนขนไป

ระบบบ าบด

สมครใจคสช.108

คนหารพ.รฐทกแหง หรอสถาน

บ าบดทไดรบอนญาต

ศนยคดกรอง (รพช./สธ.) ตรวจสอบประวต

จนท.ตาม กม.ยสตพบผตองสงสยวาเสพ ด าเนนการตรวจปสสาวะเบองตน/แจงขอกลาวหา

ไมสามารถใชสทธเขารบบ าบดฟนฟตาม คสช.108

ตดตามชวยเหลอ

2) แบบไมควบคมตว 4 เดอน (Modified Matrix ใน รพ.)

ผเสพ/ผครอบครองเพอเสพ

สมครใจเขาบ าบด จพง.ปปส. /ฝายปกครองหรอ ตร. พบพฤตการณ

ไมสมครใจ/ไมเขาเงอนไข ม.112/ม.113สถานพยาบาลยาเสพตด

นส. รบรองเปนผผานการบ าบดฯ

พนจากความผด

ศนยฟนฟสภาพทางสงคม

ตดตาม/ดแล/ใหค าปรกษา/ชวยเหลอ/สงเคราะห

ศนยคดกรอง/สถานพยาบาลยาเสพตด

นส. รบรองเปนผผานการบ าบดฯ

พนจากความผด

พนกงานสอบสวน

พนกงานอยการ

ศาล

ลงโทษ

เปลยนโทษจ าคกเปนวธการเพอความปลอดภย/คมประพฤต ตาม ปอ. ม.56

สถานพยาบาลยาเสพตด

นส. รบรองฯ

ศาลยตคด/ พนความผด

ไมรวมมอ

ศาลยกคดขนพจารณาตอไป

ไมใหความรวมมอ

จดท าประวตพฤตการณ

ม.112

หนาท/อ านาจ ม.119

ม.112

ม.113

ไมเปนผตองหา/ถกด าเนนคดอนทมโทษจ าคก/ระหวางรบโทษ/ไมมพฤตกรรมทอาจกออนตราย และสมครใจเขาบ าบด

จดใหอยในความดแลไมเกน 24 ชม. ม.114 (6)

ม.113 ว. 2 ม.113 ว. 3

ส าเรจ ไมส าเรจ

ม.160/ม.161/ม.162

ค านงถงการสงเคราะห/ความรายแรง/อาย/ประวต

ม.163

ม.164

สมควรลงโทษ ม.164ยงไมสมควรลงโทษ ม.166

ม.167 ว.1 ม.167 ว.2

ค าสงศาลเปนทสด ม.168

ม.117 ว.2

ม.117 ว.2

ม.117 ว.2

บ าบดตามประกาศ คกก.บ าบดฯ ม.112

เขารบการบ าบดฯ ม.112

มท. และ กทม. จดตง ม.117 ว.1

ม.115

แผนภมการบ าบดรกษาและฟนฟผเสพ/ผตดยาเสพตด ตาม “รางประมวลกฎหมายยาเสพตด”

ผเสพ/ผครอบครองเพอเสพ

สมครใจเขาบ าบด จพง.ปปส. /ฝายปกครองหรอ ตร. พบพฤตการณ

ไมสมครใจ/ไมเขาเงอนไข ม.112/ม.113

ศนยฟนฟสภาพทางสงคม

ตดตาม/ดแล/ใหค าปรกษา/ชวยเหลอ/

สงเคราะห

ศนยคดกรอง/สถานพยาบาลยาเสพตด

นส. รบรองเปนผผานการบ าบดฯ

พนจากความผด

พนกงานสอบสวน

พนกงานอยการ

ศาล

ลงโทษ

เปลยนโทษจ าคกเปนวธการเพอความปลอดภย/คมประพฤต ตาม ปอ. ม.56

ไมใหความรวมมอ

จดท าประวตพฤตการณ

ม.112

หนาท/อ านาจ

ม.113

ไมเปนผตองหา/ถกด าเนนคดอนทมโทษจ าคก/ระหวางรบโทษ/ไมมพฤตกรรมทอาจกออนตราย และสมครใจเขาบ าบด

จดใหอยในความดแลไมเกน 24 ชม. ม.114 (6)

ส าเรจ ไมส าเรจ

ยงไมสมควรลงโทษ

มท. และ กทม. จดตง

แผนภมการบ าบดรกษาและฟนฟผเสพ/ผตดยาเสพตด ตาม “รางประมวลกฎหมายยาเสพตด”

1.4 ลานคน : ผใชสารเสพตดชนดใดชนดหนงใน 1 ป

คดกรอง3.2 แสนคน

ผเสพ/ผตดตดสารเสพตดชนดใดชนดหนง

1.1 ลานคนผใชสารเสพตดชนดใดชนดหนงใน1 ป Primary Care

การดแลตนเอง(CARE)

การตดตาม

ครอบครว/ชมชน

การรกษา(Treat)

การตดตามใชกลไกครอบครว ชมชน ตดตามอยางเปนระบบ และมฐานขอมล

1. ไมจ าแนกระบบ (ภายใตการดแลของสาธารณสข)2. จ าแนกตามภาวะการณเสพตด3. จ าแนกตามโรค อาการ พฤตกรรม ความสมพนธครอบครว

1. กลไกครอบครว และชมชน2. กลไกระดบต าบล(ก านน/ผใหญบาน/รพ.สต./อสม. 3. กลไกระดบอ าเภอ(พชอ)

แนวคดการบ าบดรกษายาเสพตด

คนหา

3.2 แสนคนผเสพ/ผตดตดสารเสพตดชนดใดชนดหนง

1.1 ลานคนผใชสารเสพตดชนดใดชนดหนง

แนวคดการบ าบดในชมชน UNODC น าสการบ าบดฟนฟผใชยาเสพตดโดยใชชมชนเปนศนยกลาง Community Based Treatment and Care

โรงเรยน / บาน / ชมชน / วด

Community Based Treatment

Residential Treatment (ศวว/คป.)

Therapeutic Communityกรมสขภาพจต/กรมการแพทย

สถานพยาบาลยาเสพตด(สธ.กทม.)

สถานพยาบาล/ฟนฟยาเสพตด (เอกชน.)

ระบบบ าบดฟนฟผตดยาเสพตดตามรางประมวลกฎหมายยาเสพตด

ศนยคดกรอง๘๙๖ แหง

ศนยฟนฟสภาพทางสงคม

๙๗ แหง๘๗๘ แหง

(ราง)แนวทางกระบวนการบ าบดรกษาและฟนฟสภาพทางสงคมแกผตดยาเสพตดตาม “รางประมวลกฎหมายยาเสพตด”

ผเสพ/ผครอบครองเพอเสพ

สมครใจเขาบ าบด สงใหบ าบดแทนการลงโทษ

ศนยคดกรอง/สถานพยาบาลยาเสพตด

เลอกรปแบบทเหมาะสมกบผปวย

ศนยฟนฟสภาพทางสงคม

ไมเปนผตองหา

โรงเรยนและสถานประกอบการ

Community Based Treatment & Care

Residential Treatment4 เดอน

Therapeutic Communityโดย กรมการแพทย กรมสขภาพจต

สถานพยาบาลยาเสพตด(สธ.)

สถานพยาบาล/ฟนฟสมรรถภาพ(เอกชน)

ผใช (v=2-3)ผเสพ (v=4-26)ผตด (v=≥27)

ลงโทษจ าคก ทณฑสถาน

?

?

ผเสพ/ผครอบครองเพอเสพ

สมครใจเขาบ าบด

จพง.ปปส. /ฝายปกครองหรอ ตร. พบพฤตการณ

ไมสมครใจ/มคดอนรวม

สถานพยาบาลยาเสพตดรพ.ศ รพท.

ศนยฟนฟสภาพทางสงคม

ตดตาม/ดแล/ใหค าปรกษา/ชวยเหลอ/สงเคราะห

ศนยคดกรอง/สถานพยาบาลยาเสพตด

นส. รบรองเปนผผานการบ าบดฯ

พนกงานสอบสวน

พนกงานอยการ

ศาล

ลงโทษ

บ าบดในเรอนจ า

ประชาสมพนธ ชกจง เชญชวน To Be number 1

ไมเขาเงนไจตองคด/ไมมคดอนรวม

ส าเรจ

ม.160/ม.161/ม.162

สมควรลงโทษ ม.164

(ราง)ขนตอนการบ าบดรกษาและฟนฟผเสพ/ผตดยาเสพตด ตาม “รางประมวลกฎหมายยาเสพตด”

Community Based Treatment

(ex-addicted)+จนท รฐ

Residential Treatment

4เหลาทพ63+มท7+ คป 2

Therapeutic Community

โดย กรมแพทย กรมจต(20แหง)

Therapeutic Community(บรณาการ)

สงบ าบดกอน

ไมส าเรจ

คนหา

คดกรอง

บ าบด

ตดตาม

คณะอนกรรมการบ าบดฯจงหวด

โรงเรยน และ สถานประกอบการ

สถานพยาบาลยาเสพตด(รพ.ช)

รพ.สต

ศอปส.อ

ศอปส.จ.

คณะกรรมการบ าบดฯจงหวด

การควบคมก ากบ

คมประพฤตNGO

ระบบเกา ระบบตามรางประมวลกฎหมายใหม

ราชทณฑ สถานพนจ

สธ. ดแลคมประพฤต

ราชทณฑ สถานพนจ ดแล

รพ.896 แหง +กรมจต 13แหง + กรมแพทย 7 แหงบคลากรCapacity : 91,000 +3,600+3,350

ศวว 70 + คปป 2 แหงบคลากร :Capacity :26,650

ศนยปรบเปลยน116 แหงบคลากร:Capacity : 40,000

สธ ดแลและก ากบควบคมมาตรฐาน.

ศวว 70 + คปป 2 แหงบคลากร :Capacity : 26,650

เรอนจ า 143 แหงสถานพนจ 52 แหงบคลากร:Capacity:33,000

เรอนจ า 143 แหงสถานพนจ 52 แหงบคลากรCapacity:33000

ชมชน50,000 ราย(10,000 ชมชน)

ศนยปรบเปลยน116 แหงบคลากร:Capacity : 40,000

รพ.896 แหง +กรมจต 13แหง + กรมแพทย 7 แหงบคลากร Capacity : 91,000+36,000+3,350รวม : 130,350

ระบบสมครใจรกษาการบ าบดฟนฟผใชยาเสพตดโดยใชชมชนเปนศนยกลาง

คนหา กลไกคณะกรรมการฯ (พชอ.) กลไกประชารฐ คณะกรรมการชมชน ผน า ทมงานชมชน ประชาสงคม & ภาครฐ (มท & ต ารวจมวลชน สธ.และ ภาคเครอขาย)

บ าบด ฟนฟ

ศนยคดกรอง รพ.สต. และ ชมชน

คะแนนคดกรอง ผใช V.2=2-3ผเสพ V.2=4-26

ตดตาม ตดตามโดยชมนม ก านน ผใหญบาน ผอ.รพสต. อสม.

1. มาตรฐานการบ าบดในชมชน : ประเมนตนเอง โดย พชอ.2. ประเมนจากทมผตรวจประเมนภายนอกระดบจงหวด

รปแบบการบ าบดในชมชน

กลมผใช : ใหความชวยเหลอ ขอมลความรดานสขภาพ ควบคกระบวนการชมชนฯกลมผเสพ : แบงออกเปน ๒ กลม๑. เสพนอย คะแนน ๔-๑๕๒. เสพมาก คะแนน ๑๖-๒๖ ใหการบ าบดแบบ BI ควบคการใหความชวยเหลอ ขอมลความรดานสขภาพ ควบคกระบวนการชมชนฯ พรอมสมตรวจปสสาวะเปนระยะฯ ระยะเวลา ๑ ป

ฐานขอมล บสต. - คดกรอง : มท.-บ าบด สธ. : สธ.-ศนยบ าบดในชมชน ฯ : มท.&สธ.&เครอขาย พชอ.

สธ.ก ากบมาตรฐาน

ก ากบมาตรฐาน

การบ าบดในชมชน คณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอ าเภอ (พชอ.) เปนหลก รวมกบ ภาค ฯ

การฟ

นฟทา

งสงคม

การบ าบดในชมชน (มท.& สธ & ภาคเครอขาย พชอ. & ภาคประชาสงคม)

แนวคด : รพ.สต. 1 แหง : ผเขารบการบ าบด