วรรณทณ ศรพมไข กรมตรวจบญชสหกรณ

7 ตลาคม 2560

การควบคมภายใน และการลงทน

หวขอบรรยาย

แนวคดการควบคมภายใน

การควบคมภายในดานเงนลงทนของสหกรณ

2

การประเมนความเพยงพอของการควบคมภายในดวยตนเอง

แนวคดการควบคมภายใน

3

ความหมาย และ วตถประสงค

การควบคมภายใน หมายถง กระบวนการทฝายบรหารก าหนดข น เพอให

เกดความมนใจวาการด าเนนงานของกจการจะบรรล วตถประสงค 3 ประการ

1. ประสทธผล และ ประสทธภาพ ของการด าเนนงาน

2. ความเชอถอได ของการรายงานทางการเงน

3. การปฏบตตามกฎหมาย และระเบยบขอบงคบ

4

การควบคมภายใน

หนาทของฝายบรหาร : การควบคมภายใน

1. จดใหม การควบคมภายในทเหมาะสมกบ ลกษณะ ขนาด และ

ความซบซอนของหนวยงาน

2. ตดตาม/ประเมนผล การควบคมภายในอยางตอเนอง

3. สรางบรรยากาศ เพอใหเกดสภาพแวดลอมของการควบคมทด

4. ก าหนดบทบาทในการปฏบตตน ใหเปนตวอยางทดในเรองความซอสตย ความมคณธรรม และ จรยธรรม

5 ทบทวน/ปรบปรงเปลยนแปลง การควบคมภายในใหมความรดกม

6. ปลกฝง ผใตบงคบบญชา ใหมวนย และ จตส านกทดเกยวกบ

การควบคมภายใน

5

แนวทางทจะท าใหการควบคมภายใน ประสบความส าเรจ :

1. การควบคมภายใน เปนกระบวนการ /สวนประกอบทแทรก

หรอ แฝงอยกบการปฏบตงาน/กจกรรมตามปกตของกจการ

2. การควบคมภายใน เกดขนไดโดยบคลากรของหนวยงาน

ตองรวมมอกนกระท าตาม และตองมการปรบปรงใหทนสมย

อยางตอเนอง

6

การควบคมภายใน COSO 2013

การด าเนนงานตามภารกจของหนวยงานใหบรรลตามวตถประสงค

และ เปาหมายทก าหนด ม 5 องคประกอบ

1. สภาพแวดลอมของการควบคม

2. การประเมนความเสยง

3. กจกรรมควบคม

4. สารสนเทศ และการสอสาร

5. การตดตามประเมนผล

องคประกอบทส าคญทสด คอ สภาพแวดลอมการควบคม

7

องคประกอบท 1 สภาพแวดลอมของการควบคม ( CONTROL ENVIRONMENT )

1. ความซอสตยและจรยธรรม สงเสรมใหทกคนมจตส านกทด ในการ

ปฏบตงานในความรบผดชอบ

2. ใหทกคนมสวนรวม ตระหนกถงความจ าเปน และ ความส าคญของการ

ควบคมภายใน

3. การก าหนดโครงสรางองคกร นโยบาย ค าสง ระเบยบปฏบต

4. การมอบอ านาจ หนาท ความรบผดชอบทเหมาะสมกบงาน

5. ความรความสามารถในการปฏบตงาน

6. นโยบายดานทรพยากรบคคล

8

องคประกอบท 2 การประเมนความเสยง ( RISK ASSESSMENT )

9

ความเสยง หมายถง

โอกาส ทจะเกดความผดพลาด ความเสยหาย การรวไหล หรอ

เหตการณทไมพงประสงค ทท าใหการด าเนนงาน ไมประสบความส าเรจ

ตามวตถประสงค และ เปาหมายทก าหนด

การประเมนความเสยง ประกอบดวย :- 1. การระบความเสยง อปสรรคตางๆ ทท าให ผลการด าเนนการไมบรรลตามวตถประสงค 2. การวเคราะหความเสยง ก าหนดน าหนก/ความส าคญ ของปญหาอปสรรคนน ๆ 3. การบรหารความเสยง ก าหนดกจกรรมควบคม ยอมรบความเสยง กระจายความเสยง

องคประกอบท 3 กจกรรมการควบคม : ( CONTROL ACTIVITIES )

10

กจกรรมการควบคม ในเบองตน จะตองแบงแยกหนาทงานภายในหนวยงานอยางเหมาะสม ไมมอบหมายบคคลใด บคคลหนง มหนาทรบผดชอบ ปฏบตงานทส าคญ หรอเสยงตอความเสยหาย ตงแตตนจนจบ

กจกรรมควบคม หมายถง นโยบาย และวธการตาง ๆ ทฝายบรหารก าหนดใหบคลากรของหนวยงานปฏบต เพอลดหรอควบคมความเสยง และไดรบการตอบสนอง โดยการปฏบตตาม

องคประกอบท 4 สารสนเทศและการสอสาร (INFORMATION AND COMMUNICATIONS)

11

สารสนเทศ หมายถง

ขอมลขาวสารทางการเงน และขอมลขาวสารตาง ๆ ทเกยวของกบ

หนวยงาน ไมวาเปนขอมลจากแหลงภายในหรอภายนอก

คณลกษณะของขอมล ตองเปนขอมลท :-

1 เกยวของกบหนวยงาน 2 นาเชอถอ ถกตอง 3 ทนเวลา 4 หนวยงานตองการ เพอชวยใหสามารถบรรลวตถประสงคทก าหนด

องคประกอบท 4 สารสนเทศและการสอสาร (INFORMATION AND COMMUNICATIONS)

12

การสอสาร ควรใหมการสอสารขอมลอยางมประสทธภาพ และเหมาะสม โดยใหม :-

1. การสอสารขอมลทงระดบบน ลงลาง ลางขนบน และในระดบเดยวกน

2. การสอสารทเพยงพอ กบภายนอกหนวยงาน และ ภายในองคกร 3 . การสอสารขอมล เหมาะสมเพยงพอ กบระดบการด าเนนงาน

การตดตามประเมนผล กระบวนการประเมนคณภาพการปฏบตงาน และ

ประเมนประสทธผลของการควบคมภายใน ในระหวางปฏบตงาน /การประเมนตนเอง/การประเมนอยางอสระ ตองด าเนนการท าอยางตอเนองและสม าเสมอ

เพอใหเกดความมนใจวา : -

1. ระบบควบคมภายในทวางไว เพยงพอ เหมาะสม มประสทธภาพ และ

มการปฏบตจรง

2. การควบคมภายใน ด าเนนไปอยางมประสทธผล

3. ขอตรวจพบ จากการตรวจสอบ และ สอบทานอนๆ ไดรบการปรบปรงแกไข

อยางเหมาะสม และทนเวลา

4. การควบคมภายใน ไดรบการปรบปรงแกไขใหสอดคลองกบสถานการณท

เปลยนแปลงไป

13

องคประกอบท 5 การตดตามประเมนผล ( MONITORING )

การประเมนการควบคมดวยตนเอง

ฝายบรหารควรก าหนดให มการประเมนการควบคมดวยตวเอง ทวทง

หนวยงาน โดยใหกลมผปฏบตงาน มสวนรวมในการประเมนการควบคมภายใน

ของสวนงานนนๆ โดย :-

1 รวมกนพจารณาถง ความมประสทธผลในดาน การด าเนนงาน การรายงาน

ทางการเงน การปฏบตตามกฎระเบยบ

2 รวมกนวเคราะหความเสยง ทมผลกระทบตอการบรรลวตถประสงค ใน

ดานตางๆ เพอการปรบปรงกระบวนการและ กจกรรมควบคมทมอย ใหม

ประสทธภาพ

3 รวมกนพจารณา ลดกจกรรมควบคม ทท าใหการด าเนนงานลาชา ไมม

ประสทธผล ไมมผลตอการลดหรอปองกนความเสยง หรอไมคมคา

14

การประเมนการควบคมอยางอสระ

เปนการประเมนโดย ผทไมมสวนเกยวของโดยตรง กบการด าเนนงาน

การประเมนกระท าโดย :-

1 ผตรวจสอบภายใน

2 ผตรวจสอบภายนอก หรอทปรกษาภายนอก

15

ขอบกพรอง ปญหาทตรวจพบ ตองไดรบการสอสารไปยงผรบผดชอบในหนาทนน ๆ

และผบงคบบญชาเหนอขนไปหนงระดบ

ขอจ ากดการควบคมภายใน

1. การละเวน/ ไมปฏบตตามระบบการควบคมภายใน

2. การรวมมอกนกระท าทจรต

3. การขามขนตอน/แทรกแซงโดยผบรหาร

4. เหตการณเหนอการควบคมของกจการ

16

การควบคมภายใน ดานการลงทนในหลกทรพย

17

ความหมาย เงนลงทนสหกรณ

เงนลงทน หมายถง หลกทรพย ตาม พ.ร.บ. สหกรณ พ.ศ. 2542 และประกาศคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต (คพช.) ทสหกรณถอไว เพอไดรบผลประโยชนในรปของรายได เชน ดอกเบย เงนปนผล ก าไร(ขาดทน) จากการจ าหนาย ทงน ไมรวมถง สนคาคงเหลอ ทดนฯ ทเปนการลงทนในอสงหารมทรพย

18

สทธของผลงทน

ประเภทของเงนลงทน

รปแบบ/วธการลงทน

ตราสารหน ตราสารทน

ตวแลกเงน

ตวสญญาใชเงน

หนสามญ

หนบรมสทธ

ใบส าคญแสดงสทธในหน

หนวยลงทน ในกองทนรวม ตราสารทน

ผานบรษทจดการ

หลกทรพย ทมการซอ

ขายในตลาด

กองทนรวม

กองทน สวนบคคล

หลกทรพย ทไมมการซอขายในตลาด

นโยบายการลงทน

การจดจ าหนายและรบซอคน

กองทนเปด

กองทนปด

ดอยสทธ

ไมดอยสทธ มประกน ไมมประกน

พนธบตรรฐบาล/

รฐวสาหกจ

ลงทนโดยตรง

หนกภาคเอกชน

ดอยสทธ

ไมดอยสทธ มประกน ไมมประกน

กองทนรวม ตราสารหน

กองทนรวมตราสารทน กองทนรวมแบบผสม

19

6

พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2553 ม. 62 ประกาศคณะกรรมการพฒนาสหกรณแหงชาต (คพช.) พ.ศ. 2558 ลว. 3 ก.ค. 58

1

2

3

4

5

กฎหมาย ระเบยบทเกยวของ

ค าแนะน า กตส. วธปฏบตทางบญช เกยวกบเงนลงทน พ.ศ. 2544 หนงสอท กษ 0404/2800 ลว. 25 ก.ย. 45 เรอง หารอเกยวกบวธปฏบตการบญชเงนลงทน ในตราสารหนทบรหารโดยกองทนรวม หนงสอท กษ 0402/3208 ลว. 25 พ.ย. 51 เรอง ตอบหารอเกยวกบวธปฏบตทางบญช (ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด) หนงสอท กษ 0404/6126 ลว. 1 ธ.ค. 52 เรอง การตราคา และจดประเภทเงนลงทนฯ

20

การลงทนตามกฎหมายสหกรณ • ตราสารหน

• ตราสารทน – เปนการลงทนถอหน

ปฏบตตามกฎหมายสหกรณ

มาตรา 62 (3) ซอหนรฐวสาหกจ

(4) ซอหนธนาคารใหการชวยเหลอสหกรณ

(5) ซอหนชมนมสหกรณหรอสหกรณอน

(6) ซอหนสถาบนประกอบธรกจท าใหเกดความสะดวก สงเสรมความเจรญแกกจการสหกรณ ผาน นทส.

มาตรา 62 (3)

ซอหลกทรพย รฐบาลหรอรฐวสาหกจ

มาตรา 62 (7)

คพช. (ธนาคารซง ไมใชรฐวสาหกจ และบรษท ฯ -ไมดอยสทธ หรอ มหลกประกน - จดอนดบระดบ A -

มาตรา 62 (3) ซอ หลกทรพยรฐบาล หรอรฐวสาหกจ

มาตรา 62 (3) รฐบาล หรอรฐวสาหกจ คพช. เพมเตมขอ (3) ธนาคารทมใชรฐวสาหกจเปนผออก

คพช. ก าหนดขอ (2) สหกรณลงทนตวแลกเงนและตวสญญาใชเงนได ตองเปน - ตวแลกเงน ทธนาคารเปนผรบรอง สลกหลง หรออาวล - ตวสญญาใชเงน ทธนาคารเปนผสลกหลงหรอรบอาวลโดยไมมขอจ ากดความรบผด

- พนธบตรรฐบาล

- หนก

- ตวแลกเงน &

ตวสญญาใชเงน

21

การลงทนตามกฎหมายสหกรณ

• ตองไดรบความเหนชอบจาก คพช. กอนการลงทน ตาม ม. 62 (7) (เวนแต คพช.ไดก าหนดใหลงทนไดเปนการทวไป เชน กองทนรวมวายภกษหนง ก ) • หนวยลงทนของกองทนรวมทรฐวสาหกจจดตงขนโดยความเหนชอบของ

คณะรฐมนตรและอยในการก ากบดแลของคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (หนสามญ กองทนรวมโครงสรางพนฐานโรงไฟฟาพระนครเหนอ : :EGAETIF)

• ตองมสญญาจดจางบรษทจดการ : บรษทจดการเปนบรษทหลกทรพยจดการกองทน (บลจ.) หรอสถาบนการเงนทไดรบใบอนญาตจดการกองทนสวนบคคล

• ตองมขอก าหนดในสญญาจดจางบรษทจดการ คอ – การลงทนตองเปนไปตาม พ.ร.บ.สหกรณ และ คพช. ก าหนด

การลงทนผานกองทนรวม

การลงทนผานกองทนสวนบคคล

New

22

การลงทนท นทส. /คพช. ไมเหนชอบ : 1) การลงทนในตวสญญาใชเงนของบรษทแมและบรษทเอกชนทวไป (ตวสญญาใชเงนเปนหลกประกนหนเงนใหก และเงนฝาก ไมมอ านาจกระท าการ) 2) การลงทนในกองทนรวมทมนโยบายการลงทนในหลกทรพยหรอตราสารหน ทไมสอดคลองกบ ม.62 และประกาศ คพช. (ผบรหารสหกรณไมมอ านาจตดสนใจลงทนดวยตนเอง) 3) การลงทนซอหนสามญ (เปนอ านาจนายทะเบยนสหกรณ) 4) การใหความเหนชอบยอนหลง 5) กองทนเปดไทยพาณชยสะสมทรพยตราสารหน (กองทนไปลงทนในสญญาซอขายลวงหนา ซงสหกรณไมมอ านาจกระท าการและธนาคารแหงประเทศไทยเตอนวามความเสยง 100%) 6) กองทนรวมสทธการเชาอสงหารมทรพย สนามบนสมย (เกดความเสยงจากปจจยแวดลอมภายนอกทไมแนนอนและควบคมยาก) 6) การไมปฏบตตามเงอนไข - การลงทนดงกลาวเกนกวาทนส ารอง - ไมเสนอทประชมใหญอนมตกอนการลงทน

ผลของการฝาฝน หรอกระท าโดยไมมอ านาจ : ไมผกพนสหกรณ หากเกดความเสยหาย ตองรบผดชอบเปนสวนตว : นทส. มค าสงใหแกไข เกดผลขาดทน/ลงทนไมคมคา 23

หลกปฏบตกอนลงทนนอกเหนอจาก ม. 62 และประกาศ คพช. 1) ขอความเหนชอบทประชมใหญ 2) ท าหนงสอขอความเหนชอบ : เอกสารประกอบ - ส าเนารายงานการประชมใหญ - รายงานกจการประจ าป และงบการเงน - ทมาของเงนลงทน - เหตผลการน าเงนไปลงทน - ขอมลตราสารและสถาบนทออกตราสาร (การจดอนดบเครดต ฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของผออกตราสาร รายละเอยดการลงทน และเงอนไขตางๆ ตามหนงสอชชวน)

24

1. การน าเงน/ทรพยสนไปลงทนในโครงการตางๆ โดยมวตถประสงคเพอด าเนนธรกจ เชน ผลตและจ าหนายสนคา จดหาสนคามาจ าหนาย ธรกจปมน ามน มนมารท คารแคร ทงน โครงการดงกลาวมไดเปนหนวยธรกจใหมแยกจากสหกรณ ดงนน สหกรณตองน าทรพยสน

หนสน รายได และคาใชจายจากการด าเนนธรกจในโครงการดงกลาว มาจดท างบการเงนรวมกบ การด าเนนงานปกตของสหกรณตามหลกการเปนหนวยงานเดยวกนในการจดท าและน าเสนองบการเงนใหเปนไปตามทนายทะเบยนสหกรณและมาตรฐานการบญชก าหนด

การท าธรกรรมทางการเงนดงตอไปน ไมถอวาเปนเงนลงทนของสหกรณ

2. การน าเงน/ทรพยสนไปรวมลงทนกบนตบคคล/บคคลธรรมดา โดยมการจดท าสญญาในลกษณะการรวมคา (Joint Venture) ทงน ขอตกลงในสญญารวมคา ก าหนดใหผ รวมคาทกรายมอ านาจในการควบคมกจกรรมเชงเศรษฐกจรวมกน โดยกจการรวมคาดงกลาวถอเปนหนวยธรกจใหมแยกจากสหกรณ

25

3. ธรกรรมการซอคนภาคเอกชน (Private Repo) เปนการตกลงกนระหวางผขายหลกทรพยและผซอหลกทรพย ซงผขายหลกทรพยตกลงจะขาย

หลกทรพยใหกบผซอหลกทรพยโดยมสญญาจะซอคนหลกทรพยในอนาคตในขณะเดยวกนผซอหลกทรพยตกลงทจะซอหลกทรพยโดยมสญญาจะขายคนหลกทรพยในอนาคตตามวนและราคาทตกลงกนไวลวงหนา ทงน ธรกรรมซอคนมกลไกเหมอนธรกรรมการซอขายโดยทวไป แตโดยสาระส าคญแลวธรกรรมการซอคนภาคเอกชน คอธรกรรมของการก ยมเงน โดย “ผขายหลกทรพย” (ผก ) ตกลงจะขายหลกทรพยใหกบ “ผซอหลกทรพย” (ผ ใหก ) โดยใชเงนลงทนประเภทตราสารหนเปนหลกทรพยค าประกนการก ยม ดงนน การบนทกบญชในธรกรรมการซอคนภาคเอกชน คอ การกยมเงนตามเนอหาของธรกรรม มใชการลงทนของสหกรณ ซงวธปฏบตทางบญชตองเปนไปตามแนวปฏบต เรอง การบนทกบญชส าหรบธรกรรมซอคน ทก าหนดโดยสภาวชาชพบญช

การท าธรกรรมทางการเงนดงตอไปน ไมถอวาเปนเงนลงทนของสหกรณ

26

กจกรรมทเกยวของกบเงนลงทน

รบร ก าไร (ขาดทน)

จากการปรบมลคาและการจดประเภท เงนลงทน

การบนทก บญช

ขาย

เกบรกษา เอกสารสทธ

รบรผลตอบแทน

ประเมนผลการลงทน และการรายงาน

ซอ

เลอก

(เปรยบเทยบ)

(ตดสนใจ) 27

แนวทางการควบคมภายในดานเงนลงทน

1. ดานการบรหาร 2. ดานการบญช

28

แนวทางการควบคมภายในดานเงนลงทน

1. ดานการบรหาร วตถประสงค เพอใหมนใจวา 1. การก าหนดระเบยบ แนวปฏบต เปนไปตามกฎหมาย และขอบงคบ

2. นโยบายการลงทนสอดคลองกบวตถประสงคในขอบงคบและสภาวะ เศรษฐกจทางการเงนของสหกรณ

3. การจดแบงสวนงานและการก าหนดหนาทเกยวกบการลงทนของสหกรณ เปนไปอยางเหมาะสม

4. คณะกรรมการด าเนนการของสหกรณ รวมทงเจาหนาทมความร ประสบการณเพยงพอในการปฏบตงาน 5.การลงทนเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบและขอบงคบทเกยวของ 6. มการตดตามประเมนผลการลงทนและการรายงานอยางเหมาะสม

29

การวางแผน/นโยบายการลงทน

- สอดคลองกบวตถประสงคของสหกรณ - สอดคลองกบสถานการณทางการเงนของสหกรณ

- ผลตอบแทนเหมาะสม - ระดบความเสยงยอมรบได - การลงทนเปนไปตามกรอบของกฎหมาย

แนวทางการควบคมภายในดานเงนลงทน

31

α การวางแผน/นโยบายการลงทน 1) เตรยมความพรอมกอนการลงทน “รจกตนเอง” - ฐานะการเงนของสหกรณ ตองมเงนเหลอ/มสภาพคลองสวนเกน - มความรและประสบการณในการลงทน 2) นโยบายในการลงทน - เปาหมายการลงทน จ านวนเงน ระยะเวลาในการลงทน และ ผลตอบแทนทตองการ “High Risk, High Return”

- การตดตามตรวจสอบสถานการณลงทนเหมาะสม เชน ทกเดอน ทก 6 เดอน หรอ 1 ป

- ก าหนดเกณฑมาตรฐาน (Benchmark) ในการวดผลการลงทน

3) การวเคราะหเงนลงทน และการตดสนใจลงทน “ การวเคราะหปจจยพนฐาน”

- วเคราะหเศรษฐกจ แนวโนมภาวะเศรษฐกจในอนาคต นโยบายเศรษฐกจของรฐ - วเคราะหอตสาหกรรม สภาพการแขงขนและแนวโนมการเจรญเตบโตของอตสาหกรรม - วเคราะหบรษท ประสบการณและความนาเชอถอ การวเคราะหงบการเงน รายงานของผสอบบญช

ดานการบรหาร

แนวทางการควบคมภายในดานเงนลงทน

32

α การจดองคกรและการก าหนดหนาทดานการลงทน 1) มอบหมายหนาทเกยวกบการลงทนใหกบคณะกรรมการและบคลากรทมความร และความสามารถทเหมาะสม 2) นโยบายในการลงทน 2) การก าหนดล าดบชนของการอนมตทเกยวของกบการลงทนของ ผ มอ านาจอนมตแตละระดบเปนลายลกษณอกษร เชน วงเงนลงทน - ไมเกน 1 ลานบาท เปนอ านาจผจดการ - เกน 1 ลานบาท ไมเกน 10 ลานบาท เปนอ านาจคณะอนกรรมการลงทน - เกน 10 ลานบาท เปนอ านาจคณะกรรมการ 3) แบงแยกหนาท ความรบผดชอบในงาน 3 ดาน ตอไปน ออกจากกนอยางเดดขาด

- อนมตเงนลงทน

- หนาทบนทกรายการบญชและขอมลสารสนเทศเงนลงทน -หนาทในการดแลจดเกบรกษาเอกสารสทธเงนลงทน

ดานการบรหาร

แนวทางการควบคมภายในดานเงนลงทน

33

α การพฒนาบคลากรดานการลงทน พฒนาความรบคลากรทปฏบตงานเกยวกบการลงทนในหลกทรพยของสหกรณอยางเหมาะสม และตอเนอง เชน อยางนอยปละ 1 ครง หรอเมอมการเปลยนแปลงดานกฎหมาย ระเบยบ มาตรฐานการบญช α การตดตาม ประเมนผล และการรายงานการลงทน 1) วเคราะหและประเมนผลการลงทนของสหกรณ เชน ผลตอบแทนเหมาะสมหรอคมคากบ ตนทนเงนลงทนหรอไม สอดคลองกบสถานการณทางการเงนของสหกรณ วตถประสงคและความตงใจ ถอเงนลงทนหรอไม 2) จดท ารายงานผลวเคราะหและประเมนผลการลงทนเสนอทประชมคณะกรรมการด าเนนการ เพอพจารณาตดสนใจ ถอเงนลงทนตอไป ลงทนเพมเตม ขายเงนลงทน

ดานการบรหาร

แนวทางการควบคมภายในดานเงนลงทน

2. ดานการบญช วตถประสงค เพอใหมนใจวา 1. การแบงแยกหนาทเกยวกบการบนทกบญชเงนลงทนเปนไปอยางเหมาะสม 2. นโยบายการบญชและการบนทกรายการบญชเกยวกบการลงทนของสหกรณ เปนไปตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณและมาตรฐานการบญชก าหนด 3. การเกบรกษาทรพยสน และการเขาถงทรพยสนเปนไปอยางเหมาะสม

4. การจดท าขอมลทางบญชและรายงานทางการเงนถกตอง เชอถอได เปนไปตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณและมาตรฐานการบญชก าหนด สามารถใชในการตดสนใจไดทนเวลา 34

การควบคมภายในทจ าเปน

กจกรรม การควบคมภายในทจ าเปน

1. การซอเงนลงทน มการก าหนดระเบยบเกยวกบการลงทน มการศกษาวเคราะหขอมลกอนการซอ มการอนมตการซอเงนลงทน มเอกสารประกอบการซอเงนลงทนครบถวน

2. การรบรผลตอบแทนจากการลงทน

มเอกสารประกอบการรบผลตอบแทนจากการลงทนครบถวน มการสอบทานการค านวณผลตอบแทนจากการลงทน

3. การขายเงนลงทน มการก าหนดระเบยบเกยวกบเงนลงทน มการอนมตการขายเงนลงทน มเอกสารประกอบการขายเงนลงทนครบถวน

35

การควบคมภายในทจ าเปน

กจกรรม การควบคมภายในทจ าเปน 4. การรบรก าไร (ขาดทน) จากการปรบมลคาและการจดประเภทเงนลงทน

ก าหนดนโยบายการถอเงนลงทน มการทดสอบการค านวณก าไร (ขาดทน) จากการปรบมลคา เงนลงทน สอบทานรายการปรบปรงมลคาเงนลงทน เปรยบเทยบกบ หลกฐานการแสดงมลคาเงนลงทน

5. การบนทกบญชเกยวกบเงนลงทน (ตามระเบยบและค าแนะน า ทนายทะเบยนสหกรณก าหนด)

การแบงแยกหนาทบนทกบญชออกจากการเกบรกษาเอกสารสทธ เงนลงทน มการอนมตกอนการบนทกบญช การตรวจสอบความครบถวน สมบรณของเอกสารประกอบ การบนทกบญช จดท าทะเบยนคมเงนลงทนเปนปจจบน การสอบยน/พสจนยอด การตรวจสอบความถกตองกบบคคลทสาม

36

การควบคมภายในทจ าเปน

กจกรรม การควบคมภายในทจ าเปน 6. การดแลและเกบรกษาเอกสารสทธ เงนลงทน

การแบงแยกหนาทการเกบรกษาเอกสารสทธเงนลงทนออกจากหนาทบนทกบญช การตรวจนบเอกสารสทธเงนลงทนเปรยบเทยบกบทะเบยนคมเปนครงคราว การยนยนยอดเงนลงทน

7. การประเมนผลการลงทนและ การรายงาน

การควบคมและประเมนผล เพอใชประกอบการตดสนใจขาย/ซอเงนลงทนเพมเตม

37

เอกสารหลกฐานประกอบการบนทกบญช

รายงานการประชมใหญ/คณะกรรมการด าเนนการ ใบเสนอขายของผแทนจ าหนาย/ผคาตราสารหน หนงสอชชวน เอกสารแสดงสทธในหลกทรพย หนงสอใหความเหนชอบการลงทน หลกฐานการรบ/จายเงน - ใบเสรจรบเงน/ใบช ำระรำคำหลกทรพยจำกตวแทนคำหลกทรพย - ตนขวเชค/ส ำเนำใบน ำฝำกธนำคำร/ใบแจงยอดธนำคำร

38

ไมใช

ตราคาและแสดง ในงบดลดวยมลคา

ยตธรรม

แสดงก าไรหรอ ขาดทนทยงไม

เกดขนในสวนทน ของสหกรณ

จดประเภทเปน หลกทรพย เผอขาย (สนทรพยหมนเวยน หรอไมหมนเวยน)

จดประเภทเปน หลกทรพยเพอคา

(สนทรพยหมนเวยน)

ตราคาและแสดงใน งบดลดวยมลคา

ยตธรรม

แสดงก าไรหรอ ขาดทน

ทยงไมเกดขน เปนรายไดในงวด

ใช

ไมอยในความตองการของตลาด

ตราสารทน

จดประเภทเปน หลกทรพยทจะถอจน

ครบก าหนด

ใช ไมใช

ตงใจจะถอจนครบก าหนดหรอไม?

ถอไวเพอขาย ในงวดหรอไม ?

อยในความตองการของตลาด

ใชวธราคาทน ตดจ าหนาย

การพจารณาวดมลคาและแสดงรายการในงบการเงน

ราคาทน

ใชวธมลคา ยตธรรม

ตราสารหน

39

การวดมลคาในงบการเงน

มลคายตธรรม เรยงตามล าดบ ดงน 1. ราคาเสนอซอในตลาด* หรอ 2. ราคาซอขายครงลาสด กอนการปดบญช หรอ ทเรยกวาราคาปด 3. ราคาทเผยแพรตอสาธารณาชน เชน มลคาสนทรพยสทธ (NAV) ของกองทนเปด/กองทนรวม

ราคาทนตดจ าหนาย ค านวณโดย ราคาทนเรมแรก บวก (สวนต าฯ) หรอ หก (สวนเกนฯ) จ านวนตดจ าหนายสะสมสวนตางระหวางราคาทนเรมแรกกบราคามลคา

40

การแสดงรายการในงบการเงน

ประเภทเงนลงทน ราคาทน ราคาทนตดจ าหนาย มลคา

ยตธรรม

ก าไร (ขาดทน) จากการปรบมลคา

งบก าไรขาดทน สวนทนของสหกรณ

ตราสารทน เพอคา - - -

เผอขาย - - -

ทวไป - - - -

ตราสารหน เพอคา - - -

เผอขาย - - -

ถอจนครบก าหนด - -

41

การเปดเผยขอมลในงบการเงน

- นโยบายการถอเงนลงทนของสหกรณ - นโยบายการบญชเกยวกบการตราคาเงนลงทน/การเปลยนแปลงมลคาเงนลงทน - ก าไร (ขาดทน)ทยงไมเกดขน - ภาระผกพนหรอค าประกน - การลงทนไมเปนไปตามกฎหมาย - อน ๆ เชน อยระหวางช าระบญช/ลมละลาย/ ผดนดช าระดอกเบยหรอเงนตน

42

ลงทนผานกองทนรวม

การเปดเผยขอมลในงบการเงน

1. วธการลงทน วาสหกรณใหบรษทจดการเปนผบรหารกองทน ความเสยงและหรอความเสยหายอยในความรบผดชอบ

ของสหกรณ

เปดเผยเพมเตม ดงน

2. ประเภทของตราสารทลงทน เปนไปตามกฎหมายและประกาศ คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต (คพช.) หรอไม

43

44

การประเมนความเพยงพอของการควบคมภายในดวยตนเอง

แนวคดและวตถประสงค

44

แนวคด การลงทนในหลกทรพยมความเสยง สหกรณจะตองด าเนนการใหมนใจวา สหกรณมการควบคมภายในดานเงนลงทนทเหมาะสม และเพยงพอในการดแลการด าเนนการใหเปนไปตามกฎหมาย แผน/นโยบาย วตถประสงคอยางมประสทธภาพ สามารถปองกนทรพยสนความเสยหาย รวมทงการจดท าบญชและรายงานทางการเงนทถกตอง นาเชอถอ ดงนน สหกรณตองประเมนหรอทบทวนความเพยงพอของการควบคมภายใน ดานเงนลงทนอยางนอยทกป

วตถประสงค เพอใหมนใจวา 1. สหกรณมการควบคมภายในดานเงนลงทนทเหมาะสมและเพยงพอ

2. การควบคมภายในทก าหนดไว มการปฏบตตามอยางจรงจง และตอเนอง

การประเมนความเพยงพอของการควบคมภายในดวยตนเอง

แนวคดและวตถประสงค

45

แนวคด การลงทนในหลกทรพยมความเสยง สหกรณจะตองด าเนนการใหมนใจวา สหกรณมการ ควบคมภายในดานเงนลงทนทเหมาะสม และเพยงพอในการดแลการด าเนนการใหเปนไป ตามกฎหมาย แผน/นโยบาย วตถประสงคอยางมประสทธภาพ สามารถปองกนทรพยสน ความเสยหาย รวมทงการจดท าบญชและรายงานทางการเงนทถกตอง นาเชอถอ ดงนน สหกรณตองประเมนหรอทบทวนความเพยงพอของการควบคมภายใน ดานเงนลงทนอยางนอยทกป วตถประสงค เพอใหมนใจวา 1. สหกรณมการควบคมภายในดานเงนลงทนทเหมาะสมและเพยงพอ

2. การควบคมภายในทก าหนดไว มการปฏบตตามอยางจรงจง และตอเนอง

การประเมนความเพยงพอของการควบคมภายในดวยตนเอง

แบบประเมนความเพยงพอ ฯ

จดท าตามแนวคด COSO 2013 ประกอบดวย 5 องคประกอบ ดงน 1. การควบคมภายในองคกร (Control Environment) 2. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) 3. การควบคมการปฏบตงาน (Control Activities) 4. ระบบสารสนเทศและการสอสารขอมล (Information &

Communication) 5. ระบบการตดตาม (Monitoring Activities) แบบประเมน ฯ เปนแนวทางส าหรบใหสหกรณใชเพอประเมน

ตนเอง ทงน สามารถปรบเปลยน/เพมเตมใหเหมาะสมกบสภาวการณการลงทนของสหกรณ

46

ตวอยาง แบบประเมนความเพยงพอ ของการควบคมภายในดวยตนเอง

47