แผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต(๑๘) ประเดน การเตบโตอยางยงยน

(พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐)

สารบญ

หนา

สวนท ๑

บทสรปผบรหาร ๑

สวนท ๒

แผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต ประเดน การเตบโตอยางยงยน

๓

๒.๑ บทนำ�๒.๑.๑

เป�หม�ยก�รพฒน�ต�มยทธศ�สตรช�ต ๓

๒.๑.๒

ประเดนภ�ยใตยทธศ�สตรช�ต ๔

๒.๒

เป�หม�ยและตวชวดของแผนแมบทภ�ยใตยทธศ�สตรช�ต

๗

สวนท ๓

แผนยอยของแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต ประเดน การเตบโตอยางยงยน

๘

๓.๑ แผนยอยก�รสร�งก�รเตบโตอย�งยงยนบนสงคมเศรษฐกจสเขยว

๘

๓.๑.๑

แนวท�งก�รพฒน� ๘

๓.๑.๒

เป�หม�ยและตวชวด ๑๐

๓.๒ แผนยอยก�รสร�งก�รเตบโตอย�งยงยนบนสงคมเศรษฐกจภ�คทะเล

๑๑

๓.๒.๑

แนวท�งก�รพฒน� ๑๑

๓.๒.๒

เป�หม�ยและตวชวด ๑๒

๓.๓ แผนยอยก�รสร�งก�รเตบโตอย�งยงยนบนสงคมทเปนมตรตอสภ�พภมอ�ก�ศ

๑๓

๓ แนวท�งก�รพฒน� ๑๓

.๓.๑๓.๓.๒

เป�หม�ยและตวชวด ๑๔

๓.๔ แผนยอยก�รจดก�รมลพษทมผลกระทบตอสงแวดลอมและส�รเคมในภ�คเกษตรทงระบบใหเปนไปต�มม�ตรฐ�นส�กล

๑๕

๓.๔.๑

แนวท�งก�รพฒน� ๑๕

๓.๔.๒

เป�หม�ยและตวชวด ๑๗

๓.๕ แผนยอยก�รยกระดบกระบวนทศนเพอกำ�หนดอน�คตประเทศ

๑๘

๓.๕.๑

แนวท�งก�รพฒน� ๑๘

๓.๕.๒

เป�หม�ยและตวชวด ๑๙

สวนท ๑บทสรปผบรหาร

ทผ�นม�ฐ�นทรพย�กรท�งธรรมช�ตของประเทศไทยถกนำ�ไปใชในก�รพฒน�จำ�นวนม�ก กอใหเกดคว�มเสอมโทรมอย�งตอเนอง พนทป�ไมลดลง ทรพย�กรดนและนำ�เสอมโทรม คว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พถกคกค�ม สงผลตอคณภ�พชวตของประช�ชนและตนทนท�งเศรษฐกจ ในขณะทก�รเปลยนแปลงของสภ�พภมอ�ก�ศมคว�มผนผวนและรนแรงม�กขน ดวยเหตน ประเทศไทยจงตองกำ�หนดทศท�งก�รพฒน�ทสนบสนนก�รเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม แผนแมบทประเดนก�รเตบโตอย�งยงยน ใหคว�มสำ�คญกบก�รเตบโตอย�งยงยนบนคณภ�พชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม ซงเปนก�รเตบโตทเนนหลกของก�รใชประโยชน ก�รอนรกษ รกษ� ฟ นฟและสร�งใหมฐ�นทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอมอย�งยงยน ไมใชทรพย�กรธรรมช�ตจนเกนคว�มพอด ไมสร�งมลภ�วะตอสงแวดลอมจนเกนคว�มส�ม�รถในก�รรองรบและเยยวย�ของระบบนเวศ ก�รผลตและก�รบรโภคเปนมตรกบสงแวดลอม และสอดคลองกบเป�หม�ยก�รพฒน�ทยงยน ทรพย�กรธรรมช�ตมคว�มอดมสมบรณม�กขนและสงแวดลอมมคณภ�พดขน ใหคว�มสำ�คญกบก�รมสวนรวมของประช�ชน และทกภ�คสวนในสงคม ยดถอและปฏบตต�มหลกปรชญ�ของเศรษฐกจพอเพยงเพอก�รพฒน�อย�งสมดล มเสถยรภ�พ และยงยน โดยกำ�หนดแผนแมบทภ�ยใตยทธศ�สตรช�ต ทงหมด ๕ แผนยอย ดงน

๑) การสรางการเตบโตอยางยงยนบนสงคมเศรษฐกจสเขยว อนรกษและฟ นฟคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พในและนอกถนกำ�เนด โดยเฉพ�ะสตวป�และพนธพชทใกลสญพนธ ดวยก�รดำ�เนนก�รปร�บปร�มและปองกนก�รบกรกทำ�ล�ยเพอปกปองรกษ�ทรพย�กรป�ไม บรห�รจดก�รก�รใชประโยชนทดนในพนทป�

-1-

ไมบนพนฐ�นใหคนและชมชนส�ม�รถอยรวมกบป�ได ฟ นฟทรพย�กรป�ไมใหกลบมสภ�พทสมบรณ รวมไปถงก�รสร�งกลไกเพอก�รใชประโยชนจ�กคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พในและนอกถนกำ�เนดอย�งยงยนภ�ยใตก�รแบงปนผลประโยชนทเท�เทยม รวมทงรกษ�และเพมพนทสเขยวทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยก�รบรห�รจดก�รป�ไมเชงพนทมก�รปกปองรกษ�หยดยงก�รทำ�ล�ยพนทป�ไม ฟ นฟระบบนเวศป�ธรรมช�ตทสมบรณ สงเสรมก�รใชประโยชนพนทตนนำ�ทเหม�ะสมและไมเกดผลกระทบ สงเสรมก�รปลกป�และไมเศรษฐกจและอตส�หกรรมจ�กป�ปลกแบบครบวงจร รวมไปถงก�รสร�งและพฒน�พนทสเขยวเพอก�รพกผอนหยอนใจและก�รเรยนรท�งธรรมช�ตในเขตชมชนเมองและชนบท เพอใหเกดจตสำ�นกในก�รอนรกษและก�รไดรบคว�มสขจ�กทรพย�กรธรรมช�ต โดยกำ�หนดเป�หม�ยพนทป�และพนทสเขยวไมนอยกว�รอยละ ๕๕ ของพนทประเทศโดยแบงเปนพนทสเขยวทเปนป�ธรรมช�ต รอยละ ๓๕ พนทสเขยวเพอก�รใชประโยชน รอยละ ๑๕ และป�ในเมองและพนทสเขยวเพอก�รพกผอนหยอนใจและเพอก�รเรยนร รอยละ ๕ และอนรกษฟ นฟสตวป�ห�ย�กใกลสญพนธทมมลค�ท�งเศรษฐกจ

๒) การสรางการเตบโตอยางยงยนบนสงคมเศรษฐกจภาคทะเล ปรบปรงฟ นฟและสร�งใหมทรพย�กรท�งทะเลและช�ยฝงทงระบบ โดยมงเนนก�รแกไขปญห�สงแวดลอมท�งทะเลทสำ�คญ ไดแก ขยะทะเลและมลพษอน ๆ ทเกดจ�กกจกรรมของมนษย รกษ�แนวปะก�รงทสำ�คญตอก�รทองเทยว รกษ�ป�ช�ยเลนทสำ�คญตอก�รดดซบก�ซเรอนกระจก รกษ�แหลงหญ�ทะเลทสำ�คญตอประมงและสตวทะเลห�ย�ก จดใหมพนทคมครองท�งทะเลในรปแบบต�ง ๆ ควบคมและยกเลกเครองมอประมงแบบทำ�ล�ยล�ง ประกอบกบก�รดแลทมประสทธภ�พโดยสงเสรมก�รมสวนรวมของภ�คเอกชนและประช�ชนในพนท พฒน�กลไกคมครองสตวทมคว�มสำ�คญตอระบบนเวศ ก�รทองเทยว และก�รอนรกษทมม�ตรฐ�นระดบส�กล พรอมทงมระบบควบคมและ

-2-

ตรวจสอบผลกระทบจ�กสงแวดลอมททนสมยและมประสทธภ�พ สอดคลองกบก�รพฒน�เศรษฐกจอย�งยงยนโดยคำ�นงถงมลค�ของระบบนเวศและสงมชวตท�งทะเล มระบบศนยขอมล คว�มรเชงรกทเข�ถงไดผ�นระบบเทคโนโลยดจทล มก�รศกษ�วจยเรองทะเลอย�งตอเนอง และพฒน�ฐ�นขอมลเปนคลงรวมคว�มรด�นผลประโยชนท�งทะเลเพอเปนเครองมอในก�รใหคำ�ปรกษ�และชวยก�รตดสนใจของผบรห�รรวมถงสงเสรมกจกรรมก�รสร�งคว�มตระหนกรและใหคว�มรแกประช�ชนทจะนำ�คว�มรไปพฒน�ใหเกดก�รใชประโยชนอย�งยงยน รวมถงสงเสรมก�รทองเทยวท�งทะเลมก�รคำ�นงถงคว�มส�ม�รถในก�รรองรบของระบบนเวศ

๓) การสรางการเตบโตอยางยงยนบนสงคมทเปนมตรตอสภาพภมอากาศ ลดก�รปลอยก�ซเรอนกระจก ใหคว�มสำ�คญกบก�รกำ�หนดเป�หม�ยและแนวท�งก�รลดก�ซเรอนกระจกของประเทศในระยะย�วทสอดคลองกบก�รพฒน�ในมตเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมอย�งยงยน พฒน�ระบบฐ�นขอมลกล�งเพอสนบสนนก�รดำ�เนนง�นด�นก�รลดก�ซเรอนกระจกของประเทศอย�งมประสทธภ�พ รวมทงพฒน�ระบบก�รร�ยง�นขอมลและระบบตดต�มประเมนผลก�รลดก�ซเรอนกระจกทครอบคลมทกส�ข� โดยมคว�มเชอมโยงของเครอข�ยขอมลในทกภ�คสวน และดำ�เนนง�นต�มแนวท�งก�รลดก�ซเรอนกระจกในส�ข�พลงง�นและขนสง กระบวนก�รอตส�หกรรมและก�รใชผลตภณฑ และก�รจดก�รของเสย มก�รปรบตวเพอลดคว�มสญเสยและเสยห�ยจ�กภยธรรมช�ตและผลกระทบทเกยวของกบก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ มงเนนในด�นก�รปรบปรงก�รบรห�รจดก�รพบตภยทงระบบ โดยคำ�นงถงปจจยก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศในระยะย�ว

๔) การจดการมลพษทมผลกระทบตอสงแวดลอม และสารเคมในภาคเกษตรทงระบบ ใหเปนไปตามมาตรฐานสากล ปรบปรงม�ตรฐ�นสงแวดลอมของประเทศต�มม�ตรฐ�นส�กล และมก�รบงคบใชม�ตรฐ�นสง

-3-

แวดลอม เชน ด�นดน นำ� อ�ก�ศ ป�ไม สตวป� และคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พกบทกภ�คสวนอย�งเครงครด ก�รพฒน�ม�ตรฐ�นและระบบจดก�รมลพษกำ�เนดใหม พรอมทงขจดมลพษและแกไขฟ นฟผลกระทบสงแวดลอม อนเกดจ�กโครงก�รพฒน�ประเทศด�นต�ง ๆ มก�รพฒน�ใชนวตกรรมและเทคโนโลย เพอลดมลพษและผลกระทบสงแวดลอม พรอมทงกำ�หนดเป�หม�ยก�รจดก�รขยะตงแตตนท�งถงปล�ยท�ง ดวยเป�หม�ยก�รจดก�รทรพย�กรอย�งยงยน และกำ�หนดกลไกกำ�กบดแลก�รจดก�รขยะและมลพษอย�งเปนระบบทงประเทศ ครอบคลมถงก�รบรห�รจดก�รส�รเคมในภ�คเกษตรอย�งครบวงจร ก�รผลตและก�รนำ�เข�ส�รเคมปองกนและกำ�จดศตรพชม�ใชในประเทศไทย กอใหเกดก�รปนเป อนของส�รเคมปองกนและกำ�จดศตรพชในสงแวดลอม ดงนน เพอสงเสรมใหมก�รลดและเลกก�รใชส�รเคมปองกนและกำ�จดศตรพช สำ�หรบก�รทำ�ก�รเกษตรทกประเภท ไดแก ก�รปฏบตท�งก�รเกษตรทด โดยใหมขอกำ�หนดสำ�หรบก�รทำ�เกษตรทกประเภท เพอควบคมและปองกนก�รแพรกระจ�ยของส�รเคมเกษตรออกสสงแวดลอม

๕) การยกระดบกระบวนทศนเพอกำาหนดอนาคตประเทศ สงเสรมคณลกษณะและพฤตกรรมทพงประสงคด�นสงแวดลอมและคณภ�พชวตทดของคนไทย พฒน�เครองมอ กลไกและระบบยตธรรม และระบบประช�ธปไตยสงแวดลอม จดโครงสร�งเชงสถ�บนเพอจดก�รประเดนรวมด�นก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอมทสำ�คญ พฒน�และดำ�เนนโครงก�รทยกระดบกระบวนทศน เพอกำ�หนดอน�คตประเทศ ด�นทรพย�กรธรรมช�ต สงแวดลอมและวฒนธรรม บนหลกของก�รมสวนรวมและธรรม�ภบ�ล

สวนท ๒ -4-

แผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต ประเดน การเตบโตอยางยงยน

๒.๑ บทนำาก�รเตบโตอย�งยงยน มงเนนก�รอนรกษ คมครอง คว�มหล�กหล�ย

ท�งชวภ�พในและนอกถนกำ�เนดเพอลดก�รสญเสยชนดพนธทถกคกค�ม ชนดพนธถนทมผลกระทบตอระบบนเวศ รวมทงก�รลดคว�มขดแยงระหว�งสตวป�กบคนและชมชน ก�รสร�งระบบฐ�นขอมลธน�ค�รพนธกรรม พฒน�ก�รมสวนรวมในก�รจดก�รทรพย�กรป�ไม สนบสนนก�รเพมพนทสเขยวทงในเขตเมองและชมชน สงเสรมก�รลงทนและเปลยนแปลงพฤตกรรมก�รผลตและก�รบรโภคไปสก�รผลตและก�รบรโภคอย�งยงยน มงเนนก�รใหคว�มสำ�คญกบก�รสร�งก�รเตบโตของประเทศจ�กกจกรรมท�งทะเลทหล�กหล�ยควบคไปกบก�รดแลฐ�นทรพย�กรท�งทะเลและช�ยฝงทงหมด ใหคว�มสำ�คญกบประเดนเรองก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ โดยใหประเทศไทยส�ม�รถรวมมอกบน�น�ช�ตในก�รลดก�รปลอยก�ซเรอนกระจกไดโดยไมสงผลกระทบตอก�รเตบโตท�งเศรษฐกจ เสรมสร�งใหทกภ�คสวนส�ม�รถลดคว�มเสยงและมคว�มพรอมทจะรบมอกบผลกระทบจ�กก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ โดยเกดคว�มสญเสยนอยทสด ก�รบรห�รจดก�รมลพษทงระบบ จดก�รมลพษทแหลงกำ�เนดโดยคำ�นงถงขดคว�มส�ม�รถในก�รรองรบของพนท ใชม�ตรก�รท�งเศรษฐศ�สตรเพอก�รเปลยนแปลงพฤตกรรมของผกอมลพษ พฒน�และดำ�เนนโครงก�รทยกระดบกระบวนทศน เพอกำ�หนดอน�คตประเทศ ด�นทรพย�กรธรรมช�ต สงแวดลอมและวฒนธรรม บนหลกของก�รมสวนรวมและธรรม�ภบ�ล

๒.๑.๑ เปาหมายการพฒนาตามยทธศาสตรชาต

ยทธศาสตรชาตดานความมนคง๒.๑ ประช�ชนอยด กนด และมคว�มสข

-5-

ยทธศาสตรชาตดานการสรางความสามารถในการแขงขน๒.๑ ประเทศไทยเปนประเทศทพฒน�แลว เศรษฐกจเตบโตอย�งมเสถยรภ�พและยงยน๒.๒ ประเทศไทยมขดคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนสงขน

ยทธศาสตรชาตดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย

๒.๑ คนไทยเปนคนด คนเกง มคณภ�พ พรอมสำ�หรบวถชวตในศตวรรษท ๒๑

๒.๒ สงคมไทยมสภ�พแวดลอมทเออและสนบสนนตอก�รพฒน�คนตลอดชวงชวต

ยทธศาสตรชาตดานการสรางโอกาสและความเสมอภาคทางสงคม

๒.๑ สร�งคว�มเปนธรรม และลดคว�มเหลอมลำ�ในทกมต๒.๒ กระจ�ยศนยกล�งคว�มเจรญท�งเศรษฐกจและสงคม

เพมโอก�สใหทกภ�คสวนเข�ม�เปนกำ�ลงของก�รพฒน�ประเทศในทกระดบ

๒.๓ เพมขดคว�มส�ม�รถของชมชนทองถนในก�รพฒน� ก�รพงตนเองและก�รจดก�รตนเองเพอสร�งสงคมคณภ�พ

ยทธศาสตรชาตดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม

๒.๑ อนรกษและรกษ�ทรพย�กรธรรมช�ต สงแวดลอมและวฒนธรรมใหคนรนตอไปไดใชอย�งยงยน มสมดล

-6-

๒.๒ ฟนฟและสร�งใหมฐ�นทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม เพอลดผลกระทบท�งลบจ�กก�รพฒน�สงคมเศรษฐกจของประเทศ

๒.๓ ใชประโยชนและสร�งก�รเตบโตบนฐ�นทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอมใหสมดลภ�ยในขดคว�มส�ม�รถของระบบนเวศ

๒.๔ ยกระดบกระบวนทศน เพอกำ�หนดอน�คตประเทศด�นทรพย�กรธรรมช�ตสงแวดลอมและวฒนธรรม บนหลกของก�รมสวนรวมและธรรม�ภบ�ล

ยทธศาสตรชาตดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ

๒.๑ ภ�ครฐมวฒนธรรมก�รทำ�ง�นทมงผลสมฤทธและผลประโยชนสวนรวม ตอบสนองคว�มตองก�รของประช�ชนไดอย�งสะดวก รวดเรว โปรงใส

๒.๑.๒ ประเดนภายใตยทธศาสตรชาต

ยทธศาสตรชาตดานความมนคง

๔.๒ ก�รปองกนและแกไขปญห�ทมผลกระทบตอคว�มมนคง๔.๒.๔ ก�รรกษ�คว�มมนคงและผลประโยชนท�ง

ทรพย�กรธรรมช�ตและ สงแวดลอมทงท�งบกและท�งทะเล

ยทธศาสตรชาตดานการสรางความสามารถในการแขงขน

๔.๑ ก�รเกษตรสร�งมลค�๔.๑.๒ เกษตรปลอดภย๔.๑.๓ เกษตรชวภ�พ

๔.๒ อตส�หกรรมและบรก�รแหงอน�คต๔.๒.๑ อตส�หกรรมชวภ�พ

-7-

๔.๓ สร�งคว�มหล�กหล�ยด�นก�รทองเทยว๔.๓.๑ ทองเทยวเชงสร�งสรรคและวฒนธรรม๔.๓.๔ ทองเทยวสำ�ร�ญท�งนำ�๔.๓.๕ ทองเทยวเชอมโยงภมภ�ค

๔.๔ โครงสร�งพนฐ�น เชอมไทย เชอมโลก๔.๔.๓ เพมพนทและเมองเศรษฐกจ

ยทธศาสตรชาตดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย

๔.๑ ก�รปรบเปลยนค�นยมและวฒนธรรม ๔.๑.๗ ก�รสงเสรมใหคนไทยมจตส�ธ�รณะและม

คว�มรบผดชอบตอสวนรวม

๔.๒ ก�รพฒน�ศกยภ�พคนตลอดชวงชวต๔.๒.๒ ชวงวยเรยน/วยรน

๔.๖ ก�รสร�งสภ�พแวดลอมทเออตอก�รพฒน�และเสรมสร�งศกยภ�พทรพย�กรมนษย

๔.๖.๑ ก�รสร�งคว�มอยดมสขของครอบครวไทย

ยทธศาสตรชาตดานการสรางโอกาสและความเสมอภาคทางสงคม

๔.๑ ก�รลดคว�มเหลอมลำ� สร�งคว�มเปนธรรมในทกมต๔.๑.๑ ปรบโครงสร�งเศรษฐกจฐ�นร�ก๔.๑.๒ ปฏรประบบภ�ษและก�รคมครองผบรโภค๔.๑.๓ กระจ�ยก�รถอครองทดนและก�รเข�ถง

ทรพย�กร

๔.๔ ก�รเพมขดคว�มส�ม�รถของชมชนทองถนในก�รพฒน� ก�รพงตนเองและก�รจดก�รตนเอง

-8-

๔.๔.๒ เสรมสร�งศกยภ�พของชมชนในก�รพงตนเองและก�รพงพ�กนเอง

๔.๔.๓ สร�งก�รมสวนรวมของภ�คสวนต�ง ๆ เพอสร�งประช�ธปไตยชมชน

ยทธศาสตรชาตดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม

๔.๑ สร�งก�รเตบโตอย�งยงยนบนสงคมเศรษฐกจสเขยว๔.๑.๒ อนรกษและฟ นฟคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พใน

และนอกถนกำ�เนด๔.๑.๔ รกษ�และเพมพนทสเขยวทเปนมตรกบสง

แวดลอม๔.๑.๕ สงเสรมก�รบรโภคและก�รผลตทยงยน

๔.๒ สร�งก�รเตบโตอย�งยงยนบนสงคมเศรษฐกจภ�คทะเล ๔.๒.๒ ปรบปรง ฟ นฟ และสร�งใหมทรพย�กรท�ง

ทะเลและช�ยฝงทงระบบ๔.๒.๓ ฟ นฟช�ยห�ดทเปนแหลงทองเทยว ช�ยฝง

ทะเลไดรบก�รปองกนและแกไขทงระบบ และมนโยบ�ยก�รจดก�รช�ยฝงแบบบรณ�ก�รอย�งเปนองครวม

๔.๒.๔ พฒน�และเพมสดสวนกจกรรมท�งทะเลทเปนมตรตอสงแวดลอม

๔.๓ สร�งก�รเตบโตอย�งยงยนบนสงคมทเปนมตรตอสภ�พภมอ�ก�ศ

๔.๓.๑ ลดก�รปลอยก�ซเรอนกระจก๔.๓.๒มก�รปรบตวเพอลดคว�มสญเสยและเสยห�ยจ�ก

ภยธรรมช�ตและ ผลกระทบทเกยวของกบก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ

-9-

๔.๓.๓ มงเป�สก�รลงทนทเปนมตรตอสภ�พภมอ�ก�ศในก�รพฒน�โครงสร�ง พนฐ�นของภ�ครฐและภ�คเอกชน

๔.๔ พฒน�พนทเมอง ชนบท เกษตรกรรม และอตส�หกรรมเชงนเวศ มงเนนคว�มเปนเมองทเตบโตอย�งตอเนอง๔.๔.๓ จดก�รมลพษทมผลกระทบตอสงแวดลอม

และส�รเคมในภ�คเกษตรทง ระบบ ใหเปนไปต�มม�ตรฐ�นส�กลและค�ม�ตรฐ�นส�กล

๔.๔.๔ สงวนรกษ� อนรกษ ฟ นฟ และพฒน�ทรพย�กรธรรมช�ต มรดกท�ง สถ�ปตยกรรม และศลปวฒนธรรม อตลกษณ และวถชวตพนถนบนฐ�น ธรรมช�ต และฐ�นวฒนธรรมอย�งยงยน

๔.๖ ยกระดบกระบวนทศนเพอกำ�หนดอน�คตประเทศ๔.๖.๑สงเสรมคณลกษณะและพฤตกรรมทพงประสงค

ด�นสงแวดลอมและคณภ�พชวตทดของคนไทย

๔.๖.๒ พฒน�เครองมอ กลไกและระบบยตธรรม และระบบประช�ธปไตย

สงแวดลอม๔.๖.๓ จดโครงสร�งเชงสถ�บนเพอจดก�รประเดน

รวม ด�นก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอมท

สำ�คญ ๔.๖.๔พฒน�และดำ�เนนโครงก�รทยกระดบกระบวนทศน

เพอกำ�หนดอน�คต ประเทศ ด�น

-10-

ทรพย�กรธรรมช�ต สงแวดลอมและวฒนธรรม บนหลกของ ก�รมสวนรวมและธรรม�ภบ�ล

ยทธศาสตรชาตดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ

๔.๗ กฎหม�ยมคว�มสอดคลองเหม�ะสมกบบรบทต�ง ๆ และมเท�ทจำ�เปน

๔.๗.๑ ภ�ครฐจดใหมกฎหม�ยทสอดคลองและเหม�ะสมกบบรบทต�ง ๆ ทเปลยนแปลง

-11-

๒.๒ เปาหมายและตวชวดของแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต ประเดน การเตบโตอยางยงยน

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

สภ�พแวดลอมของประเทศไทยมคณภ�พดขนอย�งยงยน

อนดบของประเทศด�นคว�มยงยนและคณภ�พสงแวดลอมในระดบโลก

อยในระดบตำ�กว� ๕๐

ประเทศแรกของโลก

อยในระดบตำ�กว� ๔๐

ประเทศแรกของโลก

อยในระดบตำ�กว� ๓๐

ประเทศแรกของโลก

อยในระดบตำ�กว� ๒๐

ประเทศแรกของโลก

-12-

สวนท ๓แผนยอยของแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต

ประเดน การเตบโตอยางยงยน

ก�รเตบโตอย�งยงยน มงเนนก�รใชประโยชนและสร�งก�รเตบโตบนฐ�นทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอมทงท�งบกและท�งทะเลใหสมดล ภ�ยในขดคว�มส�ม�รถของระบบนเวศ ลดผลกระทบท�งลบจ�กก�รพฒน�สงคมเศรษฐกจของประเทศ โดยก�รอนรกษ ฟ นฟ และสร�งใหมทรพย�กรธรรมช�ต สงแวดลอม พฒน�ก�รลดก�ซเรอนกระจก มงเนนก�รปรบตวตอผลกระทบจ�กก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศโดยคำ�นงถงคว�มเหม�ะสมกบบรบทของประเทศ จดก�รควบคมดแลมลพษทมผลตอสงแวดลอมทงระบบ พฒน�และดำ�เนนโครงก�รทยกระดบกระบวนทศนด�นทรพย�กรธรรมช�ต สงแวดลอมเพอก�รเตบโตยงยนโดยแทจรง

๓.๑ แผนยอยการสรางการเตบโตอยางยงยนบนสงคมเศรษฐกจสเขยว

ก�รเตบโตอย�งยงยนบนสงคมเศรษฐกจสเขยว เปนก�รใหคว�มสำ�คญกบก�รคงไวซงพนทคมครองไดรบก�รอนรกษ คมครอง เพอลดก�รสญเสยชนดพนธทถกคกค�ม ชนดพนธเฉพ�ะถนทมผลกระทบตอระบบนเวศ รวมทงก�รลดคว�มขดแยงระหว�งสตวป�กบคนและชมชน ตลอดจนใหคว�มสำ�คญกบก�รบรห�รจดก�รป�ไมเชงพนท โดยนำ�นวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมม�ประยกตใชในก�รหยดยงก�รบกรกทำ�ล�ยพนทป� พฒน�ก�รมสวนรวมในก�รจดก�รทรพย�กรป�ไม พฒน�องคกรของรฐและออกกฎระเบยบเพอสนบสนนก�รเพมพนทป� สนบสนนก�รเพมพนทสเขยวทงในเขตเมองและชมชน นอกจ�กนยงจะตองสงเสรมก�รลงทนและเปลยนแปลงพฤตกรรมก�รผลตและก�รบรโภคไปสก�รผลตและก�รบรโภคอย�งยงยน

-13-

๓.๑.๑ แนวทางการพฒนา

๑) อนรกษและฟ นฟระบบนเวศและแหลงทอยอาศยตามธรรมชาต ทมความหลากหลายทางชวภาพสง โดยอนรกษและฟ นฟระบบนเวศและแหลงทอยอ�ศยต�มธรรมช�ตทมคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พสง ควบคกบก�รลดภยคกค�มตอพนท ชนดสตวป� และพชเฉพ�ะถน ปองกนและกำ�จดชนดพนธต�งถนทรกร�น ในแหลงทอยอ�ศยต�มธรรมช�ต รวมถงก�รบรห�รจดก�รไมใหเกดคว�มขดแยงระหว�งสตวป�กบคนและชมชน สร�งระบบฐ�นขอมลและธน�ค�รพนธกรรม ใหคว�มสำ�คญกบพนธกรรมทองถนทมคณค�ตอระบบนเวศและ/หรอมคว�มสำ�คญท�งเศรษฐกจ และภมปญญ�ทองถนทเกยวของ พฒน�กลไกท�งเศรษฐศ�สตร และม�ตรก�รจงใจในก�รอนรกษและใชประโยชนจ�กคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พ สร�งกลไกก�รใชประโยชนอย�งยงยนและก�รแบงปนผลประโยชนอย�งเท�เทยมและยตธรรมในระดบทองถน รวมถงพฒน�และบงคบใชม�ตรก�รท�งกฎหม�ยทเกยวของ สงเสรมก�รทำ�ง�นบรณ�ก�รระหว�งภ�คสวน อ�ท ภ�คเกษตร ใหเกดก�รใชประโยชนคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พอย�งยงยน

๒) รกษาและเพมพนทสเขยวทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมทงการบรหารจดการปาไมอยางยงยน โดยหยดยงก�รบกรกทำ�ล�ยพนทป� โดยประยกตใชเทคโนโลยในก�รบรห�รจดก�รพนทเสยงตอก�รถกบกรก พรอมทงใหมก�รบรห�รจดก�รเชงพนทและมก�รบรณ�ก�รทกหนวยง�นในก�รตรวจสอบตดต�ม เฝ�ระวงและปองกนก�รบกรกป� และสงเสรมก�รฟ นฟระบบนเวศป�ธรรมช�ตทสภ�พเสอมโทรม พนทป�อนรกษต�มกฎหม�ย พนทป�ตนนำ�บนพนทสงชน และพนทแนวกนชน รวมทงสงเสรมก�รใชประโยชนพนทตนนำ�ทเหม�ะสมและไมเกดผลกระทบ โดยกำ�หนดสทธชมชนทเข�ไปใชประโยชนจ�กป�นน และสร�งกลไกทถกตองต�มหลกวช�ก�รและกฎหม�ย เพอส�ม�รถระบแหลงกำ�เนดของไม ปองกน

-14-

ก�รลกลอบทำ�ไมทผดกฎหม�ย และสงเสรมก�รพฒน�พนทสเขยวเพอก�รพกผอนหยอนใจและก�รเรยนรท�งธรรมช�ตในเขตชมชนเมองและชนบท เพอใหประช�ชนไดประโยชนและรสกใกลชดธรรมช�ต เกดคว�มรสกหวงแหน เกดจตสำ�นกในก�รอนรกษและไดรบคว�มสขจ�กทรพย�กรธรรมช�ต รวมทงสงเสรมก�รบรห�รจดก�รพนทป�ชมชนและป�ครอบครวแบบมสวนรวม

๓) สงเสรมการบรโภคและการผลตทยงยน โดยพฒน�และสงเสรมโรงง�นอตส�หกรรม นคมอตส�หกรรม และเมองอตส�หกรรม ต�มแนวท�งอตส�หกรรมเชงนเวศ ทชวยสร�งก�รเตบโตท�งเศรษฐกจและสงคม รวมทงก�รขบเคลอนเกษตรกรรมยงยน ทงก�รเพ�ะปลก ปศสตว และประมง ตลอดหวงโซคณค� และกำ�หนดใหผลตผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม พรอมตดฉล�กสงแวดลอม และสงเสรมก�รเปลยนแปลงเทคโนโลยก�รผลตใหเปนมตรตอสงแวดลอม และมม�ตรก�รเพอจำ�กดก�รใชเทคโนโลยหรอเครองจกรทไมเปนมตรตอสงแวดลอมต�มชวงเวล�ทเหม�ะสม พฒน�และสงเสรมก�รทองเทยวทยงยน เพอใหแหลงทองเทยวและสงอำ�นวยคว�มสะดวกต�ง ๆ มม�ตรฐ�นต�มแนวท�งก�รทองเทยวทยงยน โดยสงเสรมทงอปสงคและอปท�นและนวตกรรม เพอสร�งมลค�เพมและประโยชนสงสดตอประช�ชนในทองถน รวมทงก�รขบเคลอนก�รผลตและก�รบรโภคทยงยนในระดบประเทศ ทงด�นก�รพฒน�เครอข�ยทประกอบดวยสม�ชกจ�กทกภ�คสวนทเกยวของ ก�รยกระดบโครงสร�งพนฐ�นท�งวทย�ศ�สตรเทคโนโลยและนวตกรรม ด�นฐ�นขอมลตลอดวฏจกรชวต เครองมอ วธก�ร ทสอดคลองกบม�ตรฐ�นส�กล โดยก�รใชม�ตรก�รท�งเศรษฐศ�สตร ม�ตรก�รท�งสงคม และก�รบงคบใชกฎหม�ย เพอกระตนใหเกดก�รผลตและก�รบรโภคอย�งยงยน

-15-

๓.๑.๒ เปาหมายและตวชวด

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

1. ก�รบรโภคและก�รผลตของประเทศมคว�มยงยนสงขน

ดชนสมรรถนะสงแวดลอม (คะแนน)

๕๐ คะแนน ๕๕ คะแนน ๖๐ คะแนน ๖๕ คะแนน

2. พนทสเขยวทกประเภทเพมขน

สดสวนพนทสเขยวทกประเภท ไดแกพนทเปนป�ธรรมช�ตพนทป�

- สดสวนพนทสเขยวพนทเปนป�ธรรมช�ต รอยละ ๓๒- พนทป�

เศรษฐกจเพอก�รใชประโยชน

- สดสวนพนทสเขยวพนทเปนป�ธรรมช�ต รอย

ละ ๓๓- พนทป�

เศรษฐกจเพอก�รใชประโยชน

- สดสวนพนทสเขยวพนทเปนป�ธรรมช�ต รอยละ ๓๔- พนทป�

เศรษฐกจเพอก�รใชประโยชน

- สดสวนพนทสเขยวพนทเปนป�ธรรมช�ต รอยละ ๓๕- พนทป�

เศรษฐกจเพอก�รใชประโยชน

-16-

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

เศรษฐกจเพอก�รใชประโยชน พนทสเขยวในเมองและชนบท รวมทงป�ในเมองและชมชนเพอก�รเรยนรพกผอนหยอนใจ (รอยละของพนททง ประเทศ)

รอยละ ๑๐ - พนทสเขยวในเขตเมองและ

ชนบท รอยละ ๒

รอยละ ๑๒- พนทสเขยวใน

เขตเมองและชนบท

รอยละ ๓

รอยละ ๑๕- พนทสเขยวในเขตเมองและ

ชนบท รอยละ๔

รอยละ ๑๕- พนทสเขยวใน

เขตเมองและชนบท

รอยละ ๕

-17-

๓.๒ แผนยอยการสรางการเตบโตอยางยงยนบนสงคมเศรษฐกจภาคทะเลใหคว�มสำ�คญกบก�รสร�งก�รเตบโตของประเทศจ�กกจกรรมท�ง

ทะเลทหล�กหล�ยและเปนมตรตอสงแวดลอม ควบคไปกบก�รดแลฐ�นทรพย�กรท�งทะเลและช�ยฝงทงหมด โดยมงเนนก�รสร�งและถ�ยทอดองคคว�มรเรองทะเลทถกตอง พฒน�กลไกคมครองสตวทมคว�มสำ�คญตอระบบนเวศ และมแผนในก�รกำ�หนดวธก�รจดก�รในแตละพนททสำ�คญทวประเทศ เพอลดพนททมปญห�ก�รกดเซ�ะช�ยฝง รวมถงก�รทำ�ประมงทคำ�นงถงคว�มสมดลของฐ�นทรพย�กรและคว�มส�ม�รถในก�รรองรบของระบบนเวศ

๓.๒.๑ แนวทางการพฒนา

๑) ปรบปรงฟนฟและสรางใหมทรพยากรทางทะเลและชายฝงทงระบบ โดยก�รบรห�รจดก�รขยะและของเสยทปลอยลงสทะเลทงระบบ ฟ นฟและรกษ�ป�ช�ยห�ดของประเทศและลดปรม�ณของเสยโดยเฉพ�ะขยะพล�สตกทลงสทะเล ก�รรกษ�ระบบนเวศท�งทะเลและสตวทะเลห�ย�กและใกลสญพนธทสำ�คญ ปรบปรงและฟ นฟทรพย�กรท�งทะเลและช�ยฝงทงระบบ โดยรกษ�แนวปะก�รงทสำ�คญและรกษ�แหลงหญ�ทะเลทสำ�คญตอประมงและสตวทะเลห�ย�ก ตลอดจนรกษ�ป�ช�ยเลนทสำ�คญตอก�รดดซบก�ซเรอนกระจก เพมพนทคมครองท�งทะเลใหเปนไปต�มเป�หม�ยก�รพฒน�ทยงยน โดยสงเสรมก�รมสวนรวมอย�งแทจรงของภ�คเอกชนและประช�ชนในก�รดแลจดก�รพนทท�งทะเลดงกล�ว รวมถงสร�งองคคว�มร ระบบตดต�มตรวจสอบและประเมนผลทมประสทธภ�พในปญห�สงแวดลอม เพอลดผลกระทบตอระบบนเวศ สตวทะเลห�ย�ก หวงโซอ�ห�ร และคณภ�พอ�ห�รทะเล และเรงสงเสรมก�รเรยนก�รสอน เพอสร�งและประยกตใชองคคว�มรพนฐ�นต�ง ๆ ท�งทะเล

-11-

๒) พฒนาและเพมสดสวนกจกรรมทางทะเลทเปนมตรตอสงแวดลอม จดใหมก�รทองเทยวท�งทะเลทมก�รคำ�นงถงคว�มส�ม�รถในก�รรองรบของระบบนเวศ ก�รลดคว�มเหลอมลำ�และดแลผลประโยชนใหเกดขนกบประช�ชนในพนทก�รพฒน�ท�เรอและก�รขนสงท�งทะเลทงระบบใหเปนมตรตอสงแวดลอมและสงเสรมใหประเทศเปนศนยกล�งด�นพ�ณชยน�วของภมภ�ค รวมทงพฒน�ก�รเดนเรอสนค�ต�มแนวช�ยฝงใหเตบโตอย�งยงยน ตลอดจนสนบสนนใหเกดก�รเชอมตอเสนท�งเศรษฐกจสองฟ�กฝงสมทร ควบคมและยกเลกเครองมอประมงททำ�ล�ยล�ง และปองกนไมใหเรอประมงผดกฎหม�ย ทงจ�กภ�ยในและภ�ยนอกประเทศเข�ม�ทำ�ก�รประมงทผดกฎหม�ย และสงเสรมก�รประเมนทรพย�กรประมง เพอใชในก�รว�งแผนก�รบรห�รจดก�รใหสอดคลองกบศกยภ�พ รวมทงเรงพฒน�ก�รจดก�รด�นก�รเพ�ะเลยงในทะเล ทสอดคลองกบแผนก�รใชประโยชนเชงพนทท�งทะเล ตลอดจนก�รศกษ�และประยกตใชนวตกรรมใหม ๆ ม�พฒน�ก�รประมงครบวงจร เพอใหประเทศยงคงเปนผนำ�ด�นก�รผลตและสงออกผลตภณฑประมงมลค�สงและเปนมตรตอสงแวดลอม

-12-

๓.๒.๒ เปาหมายและตวชวด

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

คว�มสมบรณของระบบนเวศท�งทะเลเพมขน

ดชนคณภ�พมห�สมทร (คะแนน)

๗๐ คะแนน ๗๒ คะแนน ๗๕ คะแนน ๗๗ คะแนน

-13-

๓.๓ แผนยอยการสรางการเตบโตอยางยงยนบนสงคมทเปนมตรตอสภาพภมอากาศ

มงเนนแนวท�งก�รพฒน�ทครอบคลมทงในมตของก�รลดก�ซเรอนกระจก ก�รปรบตวตอผลกระทบจ�กก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ มงเป�สก�รลงทนทเปนมตรตอสภ�พภมอ�ก�ศในก�รพฒน�โครงสร�งพนฐ�นของภ�ครฐและภ�คเอกชน เพอส�ม�รถขบเคลอนและเสรมสร�งศกยภ�พก�รดำ�เนนง�นเพอแกไขปญห�ก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศของประเทศไดอย�งยงยน

๓.๓.๑ แนวทางการพฒนา

๑) ลดการปลอยกาซเรอนกระจก กำ�หนดเป�หม�ยและแนวท�งก�รลดก�ซเรอนกระจกของประเทศในระยะย�วทสอดคลองกบก�รพฒน�ในมตเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมอย�งยงยน พฒน�ระบบฐ�นขอมลกล�งเพอสนบสนนก�รดำ�เนนง�นด�นก�รลดก�ซเรอนกระจกของประเทศอย�งมประสทธภ�พ รวมทงพฒน�ระบบก�รร�ยง�นขอมลและระบบตดต�มประเมนผลก�รลดก�ซเรอนกระจกทครอบคลมทกส�ข� โดยมคว�มเชอมโยงของเครอข�ยขอมลในทกภ�คสวน ดำ�เนนง�นต�มแนวท�งก�รลดก�ซเรอนกระจกในส�ข�พลงง�นและขนสง กระบวนก�รอตส�หกรรมและก�รใชผลตภณฑ และก�รจดก�รของเสย เชน เพมสดสวนก�รใชพลงง�นทดแทน พฒน�ระบบโครงสร�งพนฐ�นและก�รจดก�รคมน�คม ปรบเปลยนกระบวนก�รผลตท�งอตส�หกรรมแบบปลอยค�รบอนตำ� ลดก�รเกดของเสย เปนตน

๒) ปรบตวเพอลดความสญเสยและเสยหายจากภยธรรมชาตและผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ปรบปรงก�รบรห�รจดก�รพบตภยทงระบบ โดยคำ�นงถงปจจยก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศในระยะย�วรวมทงพฒน�ระบบฐ�นขอมล ก�รค�ดก�รณสภ�พภมอ�ก�ศและระบบเตอนภยลวงหน�ทรวดเรว แมนยำ�และม

-13-

ประสทธภ�พ บรณ�ก�รประเดนด�นก�รปรบตวตอก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศในกระบวนก�รจดทำ�แผนร�ยส�ข�และร�ยพนท และมก�รดำ�เนนก�รและตดต�มประเมนผลอย�งตอเนอง

๓) มงเปาสการลงทนทเปนมตรตอสภาพภมอากาศในการพฒนาโครงสรางพนฐานของภาครฐและภาคเอกชน พฒน�ม�ตรก�รเพอขบเคลอนก�รบรห�รจดก�รด�นก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศเพอเอออำ�นวยใหใชม�ตรก�รใหม ๆ ด�นเศรษฐศ�สตร ก�รเงน และก�รคลง ในก�รสงเสรมและสนบสนนจงใจใหภ�คสวนทเกยวของส�ม�รถลดก�รปลอยก�ซเรอนกระจกไดอย�งมประสทธภ�พ และก�รปรบตวรองรบผลกระทบและภยพบตท�งธรรมช�ตอนเนองม�จ�กก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศไดอย�งมประสทธผล กำ�หนดใหโครงก�รลงทนขน�ดใหญของภ�ครฐตองจดทำ�ก�รวเคร�ะหและประเมนคว�มเสยงจ�กก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ เพอออกแบบโครงก�รใหสอดคลองกบสภ�พภมอ�ก�ศในปจจบนและในอน�คต รวมทงคว�มเสยงจ�กภยพบตรปแบบต�ง ๆ ทเกยวเนองกบก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ

 

-14-

๓.๓.๒ เปาหมายและตวชวด

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

ก�รปลอยก�ซเรอนกระจกของประเทศไทยลดลง

ปรม�ณก�รปลอยก�ซเรอนกระจกโดยรวมในส�ข�พลงง�นและขนสงส�ข�กระบวนก�รอตส�หกรรมและก�รใชผลตภณฑ และส�ข�ก�รจดก�รของเสยลดลง (ล�นตนค�รบอนไดออกไซด)

ก�รปลอยก�ซเรอนกระจกลดลงอย�งนอย รอยละ ๑๒ จ�กกรณ

ปกต

ก�รปลอยก�ซเรอนกระจกลดลงอย�งนอย รอยละ ๑๕ จ�กกรณ

ปกต

ก�รปลอยก�ซเรอนกระจกลดลงอย�งนอย รอยละ ๒๐ จ�กกรณ

ปกต

ก�รปลอยก�ซ

เรอนกระจกลดลงอย�งนอย รอยละ ๒๐ จ�กกรณ

ปกต

-15-

๓.๔ แผนยอยการจดการมลพษทมผลกระทบตอสงแวดลอม และสารเคมในภาคเกษตรทงระบบใหเปนไปตามมาตรฐานสากลมงเนนก�รจดก�รมลพษทแหลงกำ�เนด โดยคำ�นงถงขดคว�ม

ส�ม�รถในก�รรองรบของพนท และจดทำ�ระบบก�รอนญ�ตก�รระบ�ยมลพษ ลงทนในโครงสร�งพนฐ�นด�นก�รจดก�รมลพษ อ�ท ระบบรวบรวมและบำ�บดนำ�เสยและกำ�จดขยะมลฝอยทเหม�ะสมกบศกยภ�พของพนท ก�รใชม�ตรก�รท�งเศรษฐศ�สตรเพอก�รเปลยนแปลงพฤตกรรมของผกอมลพษ สงเสรมก�รลดหรอเลกใชส�รเคมอนตร�ย ควบคม ปองกนของเสยจ�กสนค�จ�กต�งประเทศ สงเสรมและพฒน�ระบบเทคโนโลยและนวตกรรมก�รจดก�รมลพษ

๓.๔.๑ แนวทางการพฒนา

๑) จดการคณภาพนำาในแหลงนำาผวดน แหลงนำาใตดน และแหลงนำาทะเลคณภาพเหมาะสมกบประเภทการใชประโยชน โดยกำ�หนดแนวท�งทสอดรบกบแนวท�งก�รพฒน�ทยงยน ใหคว�มสำ�คญกบก�รสร�งคว�มสมดลระหว�งเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ซงตองพจ�รณ�สถ�นก�รณของประเทศและของโลกทมก�รเปลยนแปลงตลอดเวล� มงเนนก�รปองกนผลกระทบลวงหน� โดยก�รสร�งระบบภมคมกนใหกบทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม โดยเฉพ�ะพนททมระบบนเวศทเปร�ะบ�งและพนทเสยง เพอนำ�ม�ใชเปนแนวท�งในก�รปองกนคว�มเสยห�ยทจะเกดขน และคำ�นงถงกจกรรมทจะกอใหเกดคว�มเสยงและเปนอนตร�ยตอสขภ�พอน�มยหรอสงแวดลอม ก�รลดและควบคมมลพษจ�กแหลงกำ�เนด เปนหลกก�รจดก�รมลพษตงแตตนท�ง และพจ�รณ�ถงขดคว�มส�ม�รถในก�รรองรบมลพษของแหลงนำ� รวมถงก�รประยกตใชระบบอนญ�ตก�รระบ�ยมลพษ และหลกก�รผกอมลพษเปนผจ�ย

-16-

๒) จดการคณภาพอากาศ เสยง และความสนสะเทอน โดยมแนวท�งและเป�หม�ยทสอดคลองกบแนวโนมสถ�นก�รณในอน�คตทงในระยะสน ป�นกล�ง และระยะย�วครอบคลมถงก�รบรห�รจดก�รหรอก�รควบคมมลพษจ�กแหลงกำ�เนดในเชงพนท โดยก�รกำ�หนดม�ตรฐ�นก�รควบคมก�รระบ�ยมลพษท�งอ�ก�ศในรปของปรม�ณรวม และเชงพนท และกำ�หนดใหมระบบก�รอนญ�ตก�รระบ�ยมลพษ รวมทงเรงรดก�รแกไขปญห�มลพษท�งอ�ก�ศทยงเปนปญห�เฉพ�ะพนท สร�งคว�มเขมแขงของชมชนในก�รตดต�มตรวจสอบเฝ�ระวงปองกนและแกไขปญห�มลพษในพนทของตนเอง กำ�หนดม�ตรก�รควบคมปรม�ณก�รจร�จรหรอย�นพ�หนะในพนททมก�รจร�จรหน�แนนหรอพนทเขตเมองเมอเกดภ�วะวกฤต รวมถงก�รพฒน�ระบบฐ�นขอมลกล�งด�นคณภ�พอ�ก�ศและเสยง เพอใหหนวยง�นทองถนตดต�มตรวจวดคณภ�พอ�ก�ศเสยงและคว�มสนสะเทอนในพนทของตนเอง รวมทงมระบบก�รแจงเตอนปญห�มลพษท�งอ�ก�ศและเสยงทส�ม�รถเข�ถงและทนเหตก�รณรวมถงก�รปองกนและลดปญห�มลพษข�มแดน

๓) จดการขยะมลฝอย มลฝอยตดเชอ ของเสยอนตรายและกากอตสาหกรรมใหเปนไปตามมาตรฐานสากล ก�รจดก�รขยะมลฝอยและของเสยอนตร�ยของประเทศ กำ�หนดเป�หม�ยและแนวท�งก�รดำ�เนนง�น ครอบคลมขยะชมชน ของเสยอนตร�ยชมชน มลฝอยตดเชอ และก�กของเสยอตส�หกรรม โดยใหคว�มสำ�คญกบก�รปองกนและลดมลพษจ�กขยะและของเสยอนตร�ยจ�กแหลงกำ�เนด ก�รบรห�รจดก�รควบคมมลพษจ�กก�รบำ�บด กำ�จดขยะ และของเสยอนตร�ย โดยปรบปรงฟ นฟ สถ�นทกำ�จดขยะใหดำ�เนนก�รถกตองต�มหลกวช�ก�ร สนบสนนก�รรวมกลมพนทเพอจดก�รขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถน ออกประก�ศสถ�นทกำ�จดขยะเปนแหลงกำ�หนดมลพษ กำ�หนดใหมระบบ

-17-

ก�รอนญ�ตก�รระบ�ยมลพษ และกำ�หนดม�ตรฐ�นก�รควบคมก�รระบ�ยมลพษจ�กสถ�นทกำ�จดขยะมลฝอย สงเสรมภ�คเอกชนรวมลงทนด�นก�รจดก�รขยะและของเสยอนตร�ย รวมทงมม�ตรก�รในก�รจดก�รซ�กผลตภณฑเครองใชไฟฟ�และอปกรณอเลกทรอนกสม�บงคบใช สงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนทมศกยภ�พดำ�เนนก�รจดก�รมลฝอยตดเชอแบบศนยรวม ก�รว�งระบบก�รจดก�รของเสยทค�ดว�จะเกดขนจ�กก�รพฒน�เทคโนโลยหรอผลตภณฑใหมบ�งประเภททค�ดจะเปนปญห�ในอน�คต ก�รจดก�รขยะจ�กก�รกอสร�งและก�รรอถอนสงกอสร�ง ก�รสร�งกระบวนก�รรบรใหกบประช�ชนเกยวกบปญห�มลพษจ�กก�รจดก�รขยะและของเสยอนตร�ยทไมถกตอง พรอมทงทบทวนและตรวจสอบกลไกก�รบรห�รจดก�รขยะของประเทศทงระบบ ซงรวมถงผเกยวของในทกภ�คสวนตงแตผผลต ผนำ�เข� ผบรก�ร ผบรโภค ผกำ�จด และหนวยง�นกำ�กบดแล ก�รจดก�รมลฝอยตดเชอยดหลกก�รบรห�รจดก�รแบบมสวนรวมต�มแนวท�งประช�รฐ เพอรวมกนแกไขปญห�ก�รจดก�รขยะมลฝอยในภ�พรวมของประเทศ บนฐ�นของคว�มรบผดชอบต�มบทบ�ทหน�ท

๔) จดการสารเคมในภาคเกษตรทงระบบใหเปนไปตามมาตรฐานสากล จำ�กดก�รใชส�รเคมปองกนและกำ�จดศตรพช สงเสรมใหมก�รลดและเลกก�รใชส�รเคมปองกนและกำ�จดศตรพช สำ�หรบก�รทำ�ก�รเกษตรทกประเภทเพอปองกนก�รปนเปอนของส�รเคมปองกนและกำ�จดศตรพชในสงแวดลอมในรปแบบม�ตรฐ�นส�กล ไดแก ก�รปฏบตท�งก�รเกษตรทดและเหม�ะสม โดยใหมขอกำ�หนดสำ�หรบก�รทำ�เกษตรทกประเภท เพอควบคมและปองกนก�รแพรกระจ�ยของส�รเคมเกษตรออกสสงแวดลอม ไดแก นำ�ใตดน แมนำ� ลำ�คลอง แหลงนำ�ทะเล ก�รชะล�งและตกค�งในดนรวมทงก�รฟงกระจ�ยในอ�ก�ศ โดยจะตองเปนคว�มรบผดชอบของผผลต ผจดจำ�หน�ย และผใชส�รเคมในก�รควบคมปองกนก�รแพรกระจ�ยของส�รเคมดงกล�ว

-18-

และรบผดชอบในก�รสงเสรมคว�มรและก�รใชส�รเคมอย�งถกตองและปลอดภย

-19-

๓.๔.๒ เปาหมายและตวชวด

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

1. คณภ�พนำ�ในแหลงนำ�ผวดน แหลงนำ�ใตดนและแหลงนำ�ทะเลมคณภ�พเหม�ะสมกบประเภทก�รใชประโยชน

คณภ�พของนำ�ในแหลงนำ�ผวดน แหลงนำ�ทะเล และแหลงนำ�ใตดน อยในเกณฑเหม�ะสมกบประเภทของก�รใชประโยชน (รอยละของพนทเป�หม�ยทงหมด)

รอยละ ๓๕ ของพนทเป�หม�ย

รอยละ ๙๐ ของพนทเป�หม�ย

รอยละ ๙๐ ของพนทเป�หม�ย

รอยละ ๙๐ ของพนทเป�หม�ย

2. คณภ�พ คณภ�พอ�ก�ศ รอยละ ๓๕ ของ รอยละ ๙๐ ของ รอยละ ๙๐ ของ รอยละ ๙๐ ของ

-20-

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

อ�ก�ศ เสยง และคว�มสนสะเทอนอยระดบม�ตรฐ�นของประเทศไทย

เสยง และคว�มสนสะเทอนอยในเกณฑม�ตรฐ�นประเทศไทย (รอยละของพนทเป�หม�ยทงหมด)

พนทเป�หม�ย พนทเป�หม�ย พนทเป�หม�ย พนทเป�หม�ย

3. ก�รจดก�รขยะมลฝอย มลฝอยตดเชอ ของเสยอนตร�ยส�รเคมในภ�ค

ดชนประสทธภ�พก�รจดก�รขยะ

๐.๗๔ ๐.๘๑ ๐.๘๙ ๐.๙๕

-21-

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

ก�รเกษตรและก�รอตส�หกรรมมประสทธภ�พม�กขน

-22-

๓.๕ แผนยอยการยกระดบกระบวนทศนเพอกำาหนดอนาคตประเทศก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอมจำ�เปนตอง

คำ�นงถงบรบทของพนททมคว�มเฉพ�ะตวและกระแสก�รเปลยนแปลงต�ง ๆ ทเกดขนอย�งรวดเรวในสงคม อ�ท เทคโนโลย นวตกรรมก�รบรห�รจดก�ร ทอ�จกอใหเกดประเดนอบตใหมด�นทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม ซงนโยบ�ยหรอแนวท�งก�รบรห�รจดก�รรปแบบเดมอ�จไมส�ม�รถทำ�ง�นไดอย�งมประสทธผล ดงนน ในก�รดำ�เนนง�นในอน�คตจงจำ�เปนตองมกลไกเพอเปดโอก�สใหเกดพนททดลองเชงนวตกรรม นโยบ�ยและกฎหม�ย และทำ�ใหมนใจว�ก�รบรห�รจดก�รรปแบบใหมจะตอบสนองตอบรบทของพนทและกระแสก�รเปลยนแปลงต�ง ๆ ไดอย�งครอบคลมและมประสทธผล อยบนหลกของก�รมสวนรวมและธรรม�ภบ�ล

๓.๕.๑ แนวทางการพฒนา

๑) สงเสรมคณลกษณะและพฤตกรรมทพงประสงคดานสงแวดลอมและคณภาพชวตทดของคนไทย โดยปรบปรงกลไกและพฒน�เครองมอต�ง ๆ ของภ�ครฐ ใหเออตอก�รปรบเปลยนพฤตกรรมของประช�ชนทกภ�คสวนใหเปนมตรกบสงแวดลอมเพอรองรบก�รเตบโตทมคณภ�พในอน�คตสร�งคว�มร คว�มเข�ใจ ก�รตระหนกร และก�รมสวนรวมด�นทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม ใหรองรบก�รเปลยนแปลงทงในระดบประเทศและระดบส�กล โดยสอดแทรกในหลกสตรก�รศกษ�และ/หรอก�รจดก�รเรยนรตลอดชวตทงในระบบและนอกระบบ

๒) พฒนาเครองมอ กลไกและระบบยตธรรม และระบบประชาธปไตยสงแวดลอม โดยก�รพฒน�และยกระดบก�รประเมนสงแวดลอมระดบยทธศ�สตร เพอ

-23-

เปนกลไกในก�รปองกนผลกระทบด�นสงแวดลอมเศรษฐกจและสงคม ก�รพฒน�และประยกตใชระบบสำ�หรบก�รรงสรรคนโยบ�ยทมงสก�รปฏบตได และสอดคลองกบก�รพฒน�อย�งยงยน เพอขบเคลอนนโยบ�ยทมงสก�รปฏบตไดและสอดคลองกบก�รพฒน�ทยงยน ก�รพฒน�ระบบยตธรรมและระบบประช�ธปไตยด�นสงแวดลอมเพอรองรบก�รเตบโตทมคณภ�พในอน�คต ก�รพฒน�คว�มรวมมอในก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอมและภยพบตข�มพรมแดนกบประเทศอ�เซยนและภมภ�คอนทปฏบตไดอย�งเปนรปธรรม

๓) จดโครงสรางเชงสถาบนเพอจดการประเดนรวมดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทสำาคญ โดยกำ�หนดและจดโครงสร�งเพอขบเคลอนประเดนรวมด�นก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม ในระดบประเทศและระหว�งประเทศทสำ�คญ โดยใชกลไกและเครองมอททนสมย เนนก�รบรณ�ก�รก�รทำ�ง�นระหว�งหนวยง�นภ�ครฐ ภ�คเอกชน ภ�คก�รศกษ� และภ�คประช�สงคม เพอจดก�รประเดนรวมด�นสงแวดลอมทมปฏสมพนธกบประเดนอนทงในระดบประเทศและระดบน�น�ช�ต

๔) พฒนาและดำาเนนโครงการทยกระดบกระบวนทศน เพอกำาหนดอนาคตประเทศดานทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและวฒนธรรม บนหลกของการมสวนรวม และธรรมาภบาล พฒน�กลไกเพอรองรบก�รบรห�รจดก�รประเดนอบตใหมด�นทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม และใหมก�รจดกจกรรมเชงพนทและ/หรอพนททดลองเชงนวตกรรม เสรมสร�งคณลกษณะและคณภ�พชวตทพงประสงค ใหกล�ยเปนทยอมรบในวถชวตของประช�กรต�มบรบทของพนทนน ๆ สนบสนนก�รกระจ�ยอำ�น�จและสงเสรมธรรม�ภบ�ลด�นก�รรกษ�และจดก�รทรพย�กรธรรมช�ตและสงแวดลอม ผ�นเครอข�ยในระดบชมชน ทครอบคลมภ�ครฐ ภ�คเอกชน ภ�คก�รศกษ� และภ�คประช�สงคม รวม

-24-

ถงสร�งกลไกและกระบวนก�รก�รมสวนรวมอย�งมธรรม�ภบ�ลเพอยกระดบกระบวนทศนทตองก�รสงเสรม

-25-

๓.๕.๒ เปาหมายและตวชวด

เปาหมาย ตวชวดคาเปาหมาย

ป ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕

ป ๒๕๖๖ - ๒๕๗๐

ป ๒๕๗๑ - ๒๕๗๕

ป ๒๕๗๖ - ๒๕๘๐

คนไทยมคณลกษณะและพฤตกรรมทพงประสงคด�นสงแวดลอมและคณภ�พชวตทด

ดชนก�รตระหนกรด�นสงแวดลอม

รอยละ ๒๐ รอยละ ๒๐ รอยละ ๒๐ รอยละ ๒๐

*อยระหว�งก�รจดทำ�ตวชวด

-26-