แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 มวล...

42

แผนการจดการเรยนรท 2

มวลอะตอม

43

แผนการจดการเรยนรท 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 4 รายวชาเคม 2 รหสวชา ว30222 หนวยการเรยนร ปรมาณสมพนธ เวลา 33 ชวโมง เรอง มวลอะตอม เวลา 3 ชวโมง ............................................................................................................................. ....................................... มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรละจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐานการเรยนร ว8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการ สบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตรและเทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน สาระส าคญ

มวลอะตอมเปนมวลของธาตทเกดจากการเปรยบเทยบกบมวลคารบอน-12 จ านวน 1 อะตอม มวลอะตอมเฉลยเปนมวลเฉลยของไอโซโทปแตละธาต

ผลการเรยนร อธบายความหมายพรอมค านวณมวลอะตอม มวล 1 อะตอม และมวลอะตอมเฉลยได

จดประสงคการเรยนร 1. ดานความร (K-Knowledge)

1) อธบายความหมายของของมวลอะตอม มวล 1 อะตอม มวลอะตอมเฉลยได 2. ดานทกษะกระบวนการ (P-Process)

1) ค านวณหามวลอะตอม มวล 1 อะตอม มวลอะตอมเฉลย 2) การน าเสนอขอมลและผลงาน 3) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4) มทกษะการท างานเปนกลมและมเจตคตทดตอวทยาศาสตร

3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (A-Attitude) 1) ความสนใจใฝเรยนร มความกระตอรอรนและสนใจในการสบคนและศกษาขอมล 2) ความมงมนในการท างาน 3) การมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหนของผอน 4) มความซอสตย

สาระการเรยนร 1. มวลอะตอม หมายถง มวลของธาตทเกดจาการเปรยบเทยบมวลธาตนนจ านวน 1 อะตอม

กบธาตคารบอน-12 จ านวน 1 อะตอม 2. มวล 1 อะตอม หมายถง มวลของธาตนน จ านวน 1 อะตอม 3. มวลอะตอมเฉลย หมายถง มวลเฉลยจากมวลของธาตนน ๆ ในแตละไอโซโทป

44

สอ/แหลงการเรยนร 1. สอการเรยนร

1) หนงสอเรยนเคม 2 ม.4-6 2) สออเลกทรอนกส Power Point เรอง มวลอะตอมและมวลโมเลกล 3) ใบความรเรอง มวลอะตอม 4) ใบงาน เรอง มวลอะตอม

2. แหลงการเรยนร 1) หองสมดโรงเรยนไพรบงวทยาคม 2) สอ/อนเทอรเนต

กระบวนการจดการเรยนร ครจดกจกรรมการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนร โดยใชวธการสบเสาะหาความร รวมกบการ

ใชปญหาเปนฐาน เพอเสรมสรางทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และการคดแกปญหา ซงมขนตอนดงน

1. ขนน าเขาสบทเรยน 1.1 ครตรวจสอบความพรอมและความรพนฐานเดมของนกเรยน โดยใหท าแบบทดสอบ

กอนเรยน แลวแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบกอนจดกจกรรมการเรยนร 1.2 ครกระตนความสนใจของนกเรยนโดยการสนทนา ซกถาม ทบทวนเกยวกบทฤษฎ

อะตอมของดอลตนและไอโซโทป ซงนกเรยนเรยนผานมาแลวในภาคเรยนท 1 โดยใหนกเรยนแตละกลมบอกใจความส าคญของทฤษฎอะตอมของ ดอลตนมากลมละ 1 ขอ เชน

- ธาตประกอบดวยอนภาคเลก ๆ หลายอนภาค อนภาคเหลาน เรยกวา อะตอม ซงแบงแยกและท าใหสญหายไมได

- อะตอมของธาตชนดเดยวกนมสมบตเหมอนกน เชน มมวลเทากน แตจะมสมบต แตกตางจากอะตอมของธาตอน

- สารประกอบเกดจากอะตอมของธาตมากกวาหนงชนดท าปฏกรยาเคมกนในอตราสวนทเปนเลขจ านวนเตมลงตวนอย ๆ

1.3 เนนใหนกเรยนพจารณาโดยตงค าถามวา นกวทยาศาสตรมวธหามวลของธาตไดอยางไรในเมออะตอมมขนาดเลกมาก

- นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ นกเรยนจะไดค าตอบทถกตองในบทเรยนทนกเรยนจะเรยนตอไป

2. ขนสบเสาะหาความร ครกระตนใหนกเรยนวางแผนก าหนดแนวทางเพอตรวจสอบปญหาดวยวธการเรยนร

แบบการใชปญหาเปนฐาน เพอเสรมสรางทกษะการคดอยางมวจารณญาณและการคดแกปญหา โดยใหนกเรยนศกษาและท าใบงาน เรอง มวลอะตอมและมวลอะตอมเฉลย

2.1 ขนท าความเขาใจปญหาและขอความของปญหา นกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบค าถามตามความคดเหนของแตละคนเพอเชอมโยง

ไปสการเรยนร เรอง มวลอะตอม

45

2.2 ขนการด าเนนการศกษาคนควาแกปญหา นกเรยนรวมกนศกษาใบความร เรอง มวลอะตอม โดยไดความรวา มวลอะตอมเปน

มวลทเกดจากการเปรยบเทยบกบมวลอะตอมของธาตอน โดยคณะนกวทยาศาสตรยคกอน ประกอบ ไปดวย จอหน ดอลตน เกยลสแซก ลาววซเอและอาโวกาโดร ไดเสนอใหใชธาตไฮโดรเจน 1 อะตอม โดยใหเหตผลวาธาตทเบาทสดในตารางธาตและมมวลใกลเคยงกบมวลของโปรตอนมากทสด

ค านวณหามวลอะตอม

มวลอะตอมของธาต = มวลของธาต 1 อะตอม (กรม)

มวลของไฮโดนเจน 1 อะตอม (กรม)


1.66 ×10-24(กรม)

ถดมานกเคมและนกฟสกสไดเสนอ ธาต O ในการเปรยบเทยบในการหามวลอะตอมของธาต โดยเทยบกบ 1

16เทาของมวลอะตอม O16 แตเกดการโตเถยงกนโดยนกเคมจะใชมวลอะตอมเฉลยของธาต O

แตนกฟสกสใช O16 ค านวณหามวลอะตอม


1 16 มวลของออกซเจน 1 อะตอม (กรม)


1 16 ×1.66×10-24 (กรม)

ตอวา ในยคปจจบน องคกร IUPAC ไดเสนอการใช คารบอน-12 ในการเทยบหามวลอะตอมของธาตโดยจะเทยบเปน

1

12มวลของคารบอน − 12 1 อะตอม

ค านวณหามวลอะตอม


1 12 มวลของคารบอน 1 อะตอม (กรม)

ตวอยางการค านวณ จงค านวณหามวล 1 อะตอมของธาตไฮโดรเจน เมอก าหนดให มวลอะตอมของ ไฮโดรเจนเทากบ 1.0079



มวลอะตอมของ H = มวลของธาต H 1 อะตอม (กรม) 1 12 ×12×1.66×1 0-24 (กรม)

1.0079 × 1.66×10-24 = มวลอะตอมของ H

46

มวลอะตอมเฉลยจะเปนมวลทเกดจากการเฉลยมวลไฮโซโทปของธาตทพบในธรรมชาตทงหมด การค านวณหามวลอะตอมเฉลย

มวลอะตอมเฉลย = ∑ (มวลอะตอมของไอโซโทป × รอยละทพบในธรรมชาต)

100

ตวอยางการค านวณ ธาต X พบในธรรมชาตมสองไอโซโทปคอ ธาตX ทมมวล 20 และ 23 ตามล าดบ โดยรอยละ

ทพบในธรรมชาตคอ 70 และ 30 ตามล าดบ จงหามวลอะตอมเฉลย


100

มวลอะตอมเฉลย = (20×70)+(23×30)

100

มวลอะตอมเฉลย = 20.90

มวลอะตอมเฉลยจะเปนมวลทเกดจากการเฉลยมวลไฮโซโทปของธาตทพบในธรรมชาตทงหมด การค านวณหามวลอะตอมเฉลย


100

ตวอยางการค านวณ ธาต Y พบในธรรมชาตมสองไอโซโทปคอ ธาต Y ทมมวล 10 และ 23 ตามล าดบ โดยรอยละ

ทพบในธรรมชาตคอ 70 และ 30 ตามล าดบ จงหามวลอะตอมเฉลย


100

มวลอะตอมเฉลย=(10×70)+(23×30)

100

มวลอะตอมเฉลย = 13.90

2.3 ขนน าเสนอค าตอบหรอผลการแกปญหา นกเรยนในแตละกลมรวมกนรวบรวมขอมลและน าความรทไดจากการศกษาคนควา

แลกเปลยนเรยนรกนในกลม วเคราะห สงเคราะหความร ตรวจสอบความรทไดมาวามความถกตองเหมาะสม อภปราย สรปผลเปนองคความรของกลม เพอน าเสนอในระดบหองเรยนตอไป

3.ขนอธบาย 3.1 นกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน 3.2 นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปจากการปฏบตกจกรรมตามใบงาน

โดยใชแนวค าถามตอไปน

47

- มวลอะตอมของธาต หมายถง (ตวเลขทไดจากการเปรยบเทยบระหวางมวลของธาต 1 อะตอม กบ 1/12 มวลของธาตคารบอน –12 1 อะตอม)

- มวลของธาต 1 อะตอม หมายถง (ตวเลขทแสดงใหทราบวาธาตนน จานวน 1 อะตอมจะมมวลกกรม หรอธาตนนจานวน 1 อะตอมมมวลเปนกเทาของ 1/12 มวลของ C-12 1 อะตอม) - ธาต A มมวลอะตอมเทากบ 31 ดงนนธาต A 1 อะตอม จะมมวลกกรม

มวลอะตอมของธาต A = มวลของธาต 1 อะตอม (กรม)

1.66 ×10-24(กรม)

31 = มวลของธาต A 1 อะตอม (กรม)

1.66 ×10-24(กรม)

มวลของธาต A 1 อะตอม = 31 X 1.66 ×10-24g = 5.146 ×10-23 g

4. ขนขยายความร 4.1 นกเรยนในกลมรวมกนอภปรายซกถามจนสมาชกในกลมมความเขาใจตรงกน แตละกลม

รวมกนลงขอสรปหลกการหามวลอะตอม พรอมทงตงค าถามไวซกถามเพอนกลมอน เพอตรวจสอบความเขาใจ

4.2 นกเรยนแตละกลมไปศกษาเพมเตมเกยวกบมวลอะตอม แบบฝกหดจากหนงสอเรยน แหลงเรยนร เชน หองสมด อนเทอรเนต

4.3 ครเนนย าใหนกเรยนจดจ าสตรการหามวลอะตอม คอ



4.4 นกเรยนรวมกนศกษาและอภปรายค าถามเกยวกบมวลอะตอมและมวลอะตอมเฉลย ตามเนอหาในแบบฝกหดท 4.1

5. ขนประเมนผล 5.1 ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวาจากหวขอทเรยนมามจดใดบางทยงไมเขาใจ หรอยงมขอสงสย ถามอาจถามเพอนหรอครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ

5.2 นกเรยนรวมกนประเมนวามปญหาหรออปสรรคใด และควรมการแกไขอยางไรบาง 5.3 นกเรยนและครรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบต

กจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน 5.4 ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถามในแบบฝกหด เชน

- จงหามวลอะตอมของก ามะถน (S) เมอก ามะถน 1 อะตอม มมวล 32.0655 x 1.66 ×10-24g

48

ตอบ

หามวลอะตอมของกามะถน = 32.0655 x 1.66 ×10-24 (กรม)

1.66 × 10-24(กรม)

มวลอะตอมของกามะถน = 32.0655 g

- มวลอะตอมของธาตไฮโดรเจน (H) เทากบ 1.0079 ไฮโดรเจน 2 อะตอม จะมมวล กกรม

ตอบ

1.0079 = 1.0079 x 1.66 ×10-24 (กรม)

1.66 × 10-24(กรม)

ไฮโดรเจน 1 อะตอม มมวล 1.0079 x 1.66 ×10-24g ไฮโดรเจน 2 อะตอม มมวล 2 x 1.0079 x 1.66 ×10-24g = 2.0158 x 1.66 ×10-24g

5.5 นกเรยนและครรวมกนสรปผลเกยวกบมวลอะตอมอกครง แลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนโดยใชแบบทดสอบแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท เพอประเมนผลการเรยนเรอง มวลอะตอม

5.6 ครและนกเรยนรวมกนเฉลยแบบฝกหดและแบบทดสอบหลงเรยน ใหนกเรยนเปลยน กนตรวจ บนทกคะแนน ชมเชยนกเรยนทผานเกณฑ และส ารวจนกเรยนทไดคะแนนในระดบปรบปรง ใหนกเรยนทไดคะแนนมาก ท าการซอมเสรมเพอนในกลมตนเองนอกเวลาเรยน แลวท าแบบทดสอบใหม

5.7 ครใหคะแนนทกษะกระบวนการวทยาศาสตร และคะแนนดานคณลกษณะอนพงประสงค รายงานการทดลอง และผลงาน จากเกณฑการใหคะแนน หากขอมลไมเพยงพอใชวธสมภาษณเพมเตม

การวดและประเมนผล สงทตองการวด

1. ดานความร (K-Knowledge) 1) อธบายความหมายของของมวลอะตอม มวล 1 อะตอม มวลอะตอมเฉลยได

2. ดานทกษะกระบวนการ (P-Process) 1) ค านวณหามวลอะตอม มวล 1 อะตอม มวลอะตอมเฉลย 2) การน าเสนอขอมลและผลงาน 3) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4) มทกษะการท างานเปนกลมและมเจตคตทดตอวทยาศาสตร

3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (A-Attitude) 1) ความสนใจใฝเรยนร มความกระตอรอรนและสนใจในการสบคนและศกษาขอมล 2) ความมงมนในการท างาน 3) การมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหนของผอน 4) มความซอสตย

49

วธการวดและประเมนผล 1. ดานความร (K-Knowledge) และดานทกษะกระบวนการ (P-Process)

1) ท าแบบทดสอบกอนและหลงเรยนเรอง มวลอะตอม 2) ท ากจกรรมใบงาน เรอง มวลอะตอม 3) ท าแบบฝกหด 4.1 ในหนงสอเรยน เคม 2

4) การอภปรายและการน าเสนอในชนเรยน การสรปความร 5) สงเกตพฤตกรรมการท างานกลม

2. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (A-Attitude) 1) สงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะอนพงประสงค 2) สงเกตพฤตกรรมการท างานกลม

เครองมอ 1. ดานความรความคด (K-Knowledge) และดานทกษะกระบวนการ (P-Process)

1) แบบทดสอบกอนและหลงเรยน เรอง มวลอะตอม 2) ใบความร เรอง มวลอะตอม 3) ใบงาน เรอง มวลอะตอม 4) แบบฝกหด 4.1 ในหนงสอเรยน เคม 2 5) แบบตรวจใบงาน 6) แบบประเมนดานทกษะกระบวนการ 2. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (A-Attitude)

1) แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม 2) แบบประเมนดานคณลกษณะอนพงประสงค

เกณฑการวดและประเมนผล 1. คะแนนการทดสอบหลงเรยน เรอง มวลอะตอม

มเกณฑการวดและประเมนผล ดงน ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป ระดบคณภาพ 4 หมายถง ดมาก

ไดคะแนนรอยละ 70 -79 ระดบคณภาพ 3 หมายถง ด ไดคะแนนรอยละ 50 - 69 ระดบคณภาพ 2 หมายถง พอใช

ไดคะแนนต ากวารอยละ 50 ระดบคณภาพ 1 หมายถง ปรบปรง 2. คะแนนประเมนใบงาน มเกณฑการวดและประเมนผล ดงน

8 - 9 คะแนน ระดบคณภาพ ดมาก 6 - 7 คะแนน ระดบคณภาพ ด

4 - 5 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช 1 - 3 คะแนน ระดบคณภาพ ควรปรบปรง

50

3. คะแนนประเมนการน าเสนองานโดยประเมนเปนรายกลมมเกณฑการวดและประเมนผล ดงน ปฏบต 9 - 10 ขอ ระดบคณภาพ ดมาก

ปฏบต 7 - 8 ขอ ระดบคณภาพ ด ปฏบต 5 - 6 ขอ ระดบคณภาพ พอใช

ปฏบตต ากวา 5 ขอ ระดบคณภาพ ควรปรบปรง 4. คะแนนประเมนพฤตกรรมการท างานกลม/รายบคคล โดยประเมนเปนรายกลม/รายบคคล

มเกณฑการตดสนผล การประเมนพฤตกรรมการท างานกลม ดงน

18 - 20 คะแนน ระดบคณภาพ ดมาก 14 - 17 คะแนน ระดบคณภาพ ด

10 - 13 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช ต ากวา 10 คะแนน ระดบคณภาพ ควรปรบปรง

5. คะแนนประเมนดานคณลกษณะอนพงประสงค มเกณฑการวดและประเมนผล ดงน ปฏบต 9 - 10 ขอ ระดบคณภาพ ดมาก

ปฏบต 7 - 8 ขอ ระดบคณภาพ ด ปฏบต 5 - 6 ขอ ระดบคณภาพ พอใช ปฏบตต ากวา 5 ขอ ระดบคณภาพ ควรปรบปรง

6. คะแนนประเมนทกษะกระบวนการ มเกณฑการวดและประเมนผล ดงน ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป ระดบคณภาพ 4 หมายถง ดมาก

ไดคะแนนรอยละ 70 - 79 ระดบคณภาพ 3 หมายถง ด ไดคะแนนรอยละ 50 - 69 ระดบคณภาพ 2 หมายถง พอใช

ไดคะแนนต ากวารอยละ 50 ระดบคณภาพ 1 หมายถง ปรบปรง

51

แบบทดสอบกอนเรยน เรอง มวลอะตอม รายวชา เคม 2 รหสวชา ว30222 ชนมธยมศกษาปท 4 ค าชแจง 1. แบบทดสอบนเปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ 10 คะแนน 2. ใหนกเรยนท าเครองหมาย () ลงในกระดาษค าตอบเพยงขอละ 1 ตวเลอก 1. มวล 1 อะตอมของธาต คอขอใด

ก. มวลทแทจรง ข. มวลเปรยบเทยบ ค. มวลอะตอมของธาตนน

ง.

(g)อะตอม1Cมวลของ

121

(g)อะตอม1มวลของธาต12

2. มวลอะตอมตางจากมวลของธาต 1 อะตอมอยางไร ก. มวลอะตอมเปนคาเปรยบเทยบไมมหนวย ข. มวลอะตอมและมวลของธาต 1 อะตอม มคาเทากนเสมอ ค. มวลของธาต 1 อะตอม เปนมวลทแทจรงมหนวยเปนกรม ง. ถกทง ก และ ค

3. เหลกมมวลอะตอม 55.8 ขอความตอไปน ขอใดถกตอง ก. เหลก 1 อะตอม หนก 55.8 g ข. มวลอะตอมของเหลก เทากบ 55.8 g ค. เหลก 1 อะตอม หนก 55.8 เทา ของมวลอะตอมของเหลก

ง. เหลก 1 อะตอมหนกเปน 55.8 เทาของ )g(อะตอม1Cมวลของ121 12

4. ธาต A มมวลอะตอม 30 ดงนน ธาต A 1 อะตอม หนกเทาใด ก. 30 g ข. 1.66 x 10-24 g ค. 6.02 x 1023 g ง. 30 x 1.66 x 10-24 g

5. ธาตยเรเนยม (U) มมวลอะตอม = 238 ธาตยเรเนยม (U) 5 อะตอม หนกกกรม ก. 1,190 g ข. 1.98 x 10-21 g ค. 5 x 1.66 x 10-24 g ง. 238 x 1.66 x 10-24 g

52

6. ธาต A 5 อะตอมมมวล 60 x 1.66 X 10-24 g มวลอะตอมของ A มคาเทาใด ก. 5 ข. 12 ค. 60 ง. 12 x 1.66 x 10-24

7. ธาตออกซเจน 1 อะตอม มมวลเทากบขอใด ก. 16 g ข. 1.66 x 10-24 g ค. 6.02 x 1023 g ง. 16 x 1.66 x 10-24 g

8. ธาต X จ านวน 3 ไอโซโทป ซงมมวลอะตอมและปรมาณไอโซโทปดงน

ไอโซโทป มวลอะตอมของไอโซโทป ปรมาณไอโซโทป % 1 2 3

19.99 20.99 21.99

90.92 0.26 8.86

มวลอะตอมของธาต X เทากบขอใด ก. 19.79 ข. 20.09 ค. 20.18 ง. 21.89

9. ธาต Z ม 2 ไอโซโทป มมวลอะตอม 14.00 และ 15.00 มปรมาณในธรรมชาตรอยละ 99.63 และ 0.37 ตามล าดบ มวลอะตอมเฉลยของธาต Z มคาเทากบขอใด ก. 13.0024

ข. 14.0037 ค. 15.0045 ง. 16.0066

10. คารบอนม 2 ไอโซโทป คอ 12C และ 13C มคามวลอะตอมเฉลย 12.011 12C มในธรรมชาต 98.89% มมวลอะตอม 12.00 13C มในธรรมชาต 1.11% จงค านวณหามวลอะตอมของ 13C ก. 12.005

ข. 12.112 ค. 13.003

ง. 13.050

53

ใบความร

มวลอะตอม (Atomic Mass)

ปรมาณสมพนธ (stoichiometry) มาจากภาษากรก 2 ค า คอ stoicheion แปลวาธาต และ metron แปลวา การวด ปรมาณสมพนธเปนค าศพททใชระบความความสมพนธเชงปรมาณขององคประกอบของสารและปฏกรยาหรอ สมการเคมทเกยวของ ซงมความส าคญอยางยงเพราะใชคาดคะเนหรอค านวณปรมาณของสารทตองใชเปนสารตงตน (reactant) เพอใหไดปรมาณสารผลตภณฑ (product) ตามตองการ หรอใชบอกวาสารตงตนจะท าปฏกรยาหมดหรอมเหลอและปฏกรยาจะไดผลผลตอยางมากทสดเทาใด ดงนนปรมาณสมพนธจงหมายถงการวดปรมาณของสารตาง ๆ โดยเฉพาะปรมาณของสารทเกยวของกบการเกดปฏกรยาเคมทงของสารตงตนและสารผลตภณฑตลอดจนปรมาณของพลงงานของสารทเปลยนแปลงในปฏกรยาเคม

มวลและน าหนกของสาร

มวลของสาร คอ ปรมาณทขนอยกบเนอของสาร ซงมคาคงทเสมอไมวาจะอยทใดกตาม น าหนกของสาร คอ แรงดงดดของโลกทกระท าตอมวลของวตถ วตถทมวลมากน าหนก กจะมาก วตถทมมวลนอยน าหนกกจะนอย นนคอน าหนกของสารแปรผนโดยตรงกบมวลของสาร น าหนกมคาไมคงทเปลยนแปลงไปตามสถานท เชน เมอชงวตถทเชงเขาวตถจะหนกกวาเมอชง บนยอดเขา โดยปกตน าหนกของสารบนพนโลกมคาใกลเคยงกบมวลของสารนน ดงนนในทางปฏบตเราวดมวลของสารโดยการชง ดวยเหตนค าวามวลและน าหนกใชแทนกนได ยกเวนบางกรณทใชค าวาน าหนกแทนแลวท าใหความหมายผดไป (ทมา: ส าราญ พฤกษสนทร. 2547, หนา 1)

54

การหามวลอะตอมโดยใชธาตไฮโดรเจนเปนมาตรฐาน

มวลอะตอม (Atomic mass)

อะตอม มาจากภาษากรก “Atomos” ซงมความหมายวาแบงแยกไมได ดงนน อะตอม

จงเปนอนภาคทเลกทสดของธาตทไมสามารถแบงแยกไดอกโดยวธทางเคม องคประกอบพนฐานของอะตอมไดแก อเลกตรอน โปรตอน และนวตรอน ซงมประจไฟฟาเปนประจลบ ประจบวก และเปนกลาง ตามล าดบ โดยโปรตอนและนวตรอนรวมกนอยตรงกลางของอะตอม เรยกวา นวเคลยส และมอเลกตรอนวงอยรอบ ๆ นวเคลยส ดอลตน เชอวาอะตอมของธาตตางชนดกนมมวลไมเทากน จงไดพยายามหามวลของอะตอมของแตละธาต แตเนองจากอะตอมมขนาดเลกมาก (ปจจบนพบวารศมอะตอมยาวประมาณ 1010 เมตร เทานน) อะตอมทเบาทสดคออะตอมของไฮโดรเจน มมวลประมาณ 1.6610-24 กรม และอะตอมทหนกทสดมมวลประมาณ 250 เทาของมวลน ท าใหไมสามารถชงมวลของอะตอมโดยตรงได เนองจากอะตอมมมวลนอยมาก และไมสะดวกแกการชงนนเอง ดอลตนจงหามวลอะตอมของธาตโดยใชวธเปรยบเทยบ อะตอมของธาตทตองการศกษา มมวลเปนกเทาของอะตอมของธาตมาตรฐานทก าหนดใหโดยพจารณาวาอะตอมของธาตหนงมมวลมากกวา หรอนอยกวาอะตอมของอกธาตหนงกเทา คาทไดจากการเปรยบเทยบเรยกวา “มวลอะตอม” (ทมา: ส าราญ พฤกษสนทร. 2547, หนา 1)

ดอลตน ใหใชไฮโดรเจนเปนมาตรฐาน เพราะไฮโดรเจนเปนธาตทเบาทสดคอ 1 อะตอม มมวลประมาณเทากบ 1.6610-24 g และก าหนดใหไฮโดรเจน 1 อะตอม มมวลประมาณ 1.6610-24 g มมวลเปน 1 หนวย หรอ 1 amu ( amu = atomic mass unit) เ ม อ ใ ช ธ า ตไฮโดรเจนเปนมาตรฐาน จงก าหนดนยามของมวลอะตอมดงน

รปท 1.1 ดอลตน (Dalton)

ทมา: http://th.wikipedia.org/wiki/

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:John_Dalton_by_Charles_Turner.jpg

http://th.wikipedia.org/wiki/

55

“ มวลอะตอม หมายถง ตวเลขทบอกใหทราบวาธาตนน 1 อะตอม มมวลเปนกเทาของธาต ไฮโดรเจน 1 อะตอม ”

เขยนเปนสตรแสดงความสมพนธไดดงน

มวลอะตอมของธาต = อะตอม 1 รเจนมวลของไฮโด

อะตอม 1 มวลของธาต

ทมา: สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2554, หนา 2

กรณน มวลอะตอม คอ ตวเลขทแสดงใหทราบวาธาตใด ๆ 1 อะตอมมมวลเปนกเทา

ของมวลไฮโดรเจน 1 อะตอม เชน โพแทสเซยม (K) มมวลอะตอม 39 หมายความวา โพแทสเซยม 1 อะตอม มมวลเปน 39 เทา ของมวลของไฮโดรเจน 1 อะตอม

ตอมานกเคมชาวเบลเยยม ชอ Jean Stas ไดใชออกซเจนเปนมาตรฐานในการเปรยบเทยบ เนองจากออกซเจน 1 อะตอม มมวล 16 หนวย หรอ 16 เทาของไฮโดรเจนมาตรฐาน แตตองมมวล 1 หนวย

ทมา : http://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Stas

รปท 1.2 Jean Stas

http://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Stas

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Stas_Jean_Servais_young.jpg

56


มวลอะตอมของธาต = อะตอม1 เจนมวลของออกซ

161

อะตอม1มวลของธาต

ทมา : สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2554, หนา 2

กรณน มวลอะตอม คอ ตวเลขทแสดงใหทราบวาธาตใด ๆ 1 อะตอม มมวลเปนกเทาของ 161

มวลของ

ออกซเจน 1 อะตอม เชน โพแทสเซยม มมวลอะตอม 39 หมายความวา โพแทสเซยม 1 อะตอมมมวลเปน 39 เทา ของออกซเจน 1 อะตอม เนองจากธาตออกซเจนมหลายไฮโซโทป คอ O16 , O17 และ O18 นกเคมกบนกฟสกสก าหนดมวลอะตอมของออกซเจนไมเหมอนกน โดยนกเคมใชมวลอะตอมเฉลยของออกซเจนทงสามไอโซโทป แตนกฟสกสใชมวลอะตอมของ O16 เทานน นกวทยาศาสตรจงยกเลกการใชธาตออกซเจนเปรยบเทยบ ป ค.ศ. 1961 (พ.ศ. 2504) นกวทยาศาสตรไดตกลงใหใช C12 หรอ C12 ซงเปนไอโซโทปทมปรมาณมากทสดในธรรมชาตของคารบอนเปนมาตรฐาน โดยก าหนดให 12C มมวลเทากบ 12 หนวย

มวลอะตอม ดงนน 1 หนวยมวลอะตอมจงมคาเทากบ Cมวลของ121 12 จ านวน 1 อะตอม

(ทมา: ส าราญ พฤกษสนทร. 2547, หนา 1)


มวลอะตอมของธาต = )g(อะตอม1Cมวลของ

121

)g(อะตอม1มวลของธาต12

ทมา: สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2554, หนา 2

กรณน มวลอะตอม คอ ตวเลขทแสดงใหทราบวา ธาตใด ๆ 1 อะตอม มมวลเปนกเทาของ

)g(อะตอม1Cมวลของ121 12

เนองจาก )g(อะตอม1Cมวลของ

121 12 = 1.6610-24 g

มวลอะตอมไมมหนวย

มวลอะตอมของธาต = g1066.1

)g(อะตอม1มวลของธาต24

57

มวลอะตอมเฉลยของธาตทมไอโซโทป

ธาตในธรรมชาตสวนใหญมหลายไอโซโทป เชน คารบอนม 3 ไอโซโทป คอ C12 C13

และ 14C แตละไอโซโทปมมวลอะตอมและปรมาณทพบในธรรมชาตแตกตางกนคอ C12 มมวลอะตอม 12.0000 มปรมาณรอยละ 98.93 14C มมวลอะตอม 13.0034 มปรมาณรอยละ 1.070 สวน 14C เปนไอโซโทปกมมนตรงสมปรมาณนอยมาก การค านวณมวลอะตอมของคารบอนคดจากมวลอะตอมและปรมาณของไอโซโทปเฉพาะทพบอยในธรรมชาต ดงน

มวลอะตอมของ C =

1000034.13070.10000.12930.98

= 11.872 + 0.1391

มวลอะตอมของ C =

1000034.13070.10000.12930.98

= 11.872 + 0.1391 = 12.011

มวลไอโซโทปเฉลยของธาต =

100

ในธรรมชาต %โทปงแตละไอโซมวลอะตอมขอ

ตารางแสดงมวลอะตอมและปรมาณไอโซโทปของธาต

ธาต ไอโซโทป มวลของไอโซโทป ปรมาณไอโซโทป มวลอะตอมเฉลย

คารบอน

ออกซเจน

ไนโตรเจน

C12 C13 O16 O17 O18 N14

N15

12.000 13.003 15.995 16.999 17.999 14.003 15.000

98.89 1.11 99.76 0.04 0.20 99.63 0.37

ทมา: วระชาต สวนไพรนทร. 2553, หนา 5

12.011

15.999

14.007

58

การค านวณหามวลอะตอมจากการเปรยบเทยบ

ตวอยางท 1 ธาต A มมวลอะตอมเทากบ 7 อยากทราบวา ธาต A 1 อะตอม จะมมวลกกรม

วธท า มวลอะตอมของธาต A = (g)อะตอม1Cของมวล

121

(g)อะตอม1Aมวลของธาต12

7 = g1066.1

(g)อะตอม1Aมวลของธาต24

มวลของธาต A 1 อะตอม = 241066.17 g = 2310162.1 g

ตอบ มวลของธาต A 1 อะตอม = 2310162.1 g

ตวอยางท 2 ธาต B 1 อะตอมมมวล 241064.6 g อยากทราบวา ธาต B จะมมวลอะตอมเทาใด

วธท า มวลอะตอมของธาต B = (g)อะตอม1Cของมวล

121

(g)อะตอม1Bมวลของธาต12

มวลอะตอมของธาต B = g1066.1

)g(อะตอม1Bมวลของธาต24

มวลอะตอมของธาต B = g1066.1g1064.6

24

24

= 4 ตอบ มวลอะตอมของธาต B = 4

59

ตวอยางท 3 ธาต X 2 อะตอมมมวล 241052.36 g อยากทราบวา ธาต X จะมมวลอะตอมเทาใด

วธท า มวลอะตอมของธาต X = (g)อะตอม1Cของมวล

121

(g)อะตอม1Xมวลของธาต12

มวลอะตอมของธาต X = g1066.1

2g1052.36

24

24

= g1066.1g1026.18

24

24

= 11 ตอบ ธาต X จะมมวลอะตอม = 11 ตวอยางท 4 ธาต K 50 อะตอม มมวลกกรม (K = 39)

วธท า มวลอะตอมของธาต K = (g)อะตอม1Cของมวล

121


มวลอะตอมของธาต K = g1066.1

อะตอม1Kมวลของธาต24

39 = g1066.1

)g(อะตอม1Kมวลของธาต24

มวลของธาต K 1 อะตอม = 241066.139 g มวลของธาต K 50 อะตอม = 501066.139 24 g

= 2410237,3 g = 2110237.3 g

ตอบ ธาต K 50 อะตอม มมวล = 2110237.3 g

60

ตวอยางท 5 ธาต A ม 2 ไอโซโทปในธรรมชาต ไดแกไอโซโทป 20 มมวลอะตอม 19.995 และไอโซโทป 22 มมวลอะตอม 22.005 มเปอรเซนตในธรรมชาต 80% และ 20% ตามล าดบ จงหามวลอะตอมเฉลยของธาต A

วธท า มวลไอโซโทปเฉลยของธาต A =

100


=

10020005.2080995.19

= 19.997 ตอบ มวลอะตอมเฉลยของธาต A = 19.997 ตวอยางท 6 ทองแดงมไอโซโทปเสถยร 2 ไอโซโทปคอ Cu63

และ Cu65 สมมตวาทงสองไอโซโทปมมวลอะตอมเทากบ 63 และ 65 ตามล าดบจะม Cu63

และ Cu65 ในธรรมชาต อยางละกเปอรเซนต ก าหนดมวลอะตอมเฉลยของทองแดง = 63.546 วธท า สมมตใหม Cu63 ในธรรมชาต = X % ม Cu65 ในธรรมชาต = 100 - X%

มวลไอโซโทปเฉลยของธาต Cu =

100


63.546 = 100

)X100(65)X63(

63.546 100 = 63X + 6,500 – 65X

6354.6 = 63X + 6,500 – 65X = – 2X + 6,500

2X = 6,500 – 6,354.6 = 145.4

X = 2

4.145

= 7.72 % ตอบ ม Cu63 ในธรรมชาต = 7.72 % และม Cu65

ในธรรมชาต = 100 – 7.72 % = 27.3 %

61

ใบงาน เรอง มวลอะตอม

จดประสงคการเรยนร

อธบายความหมายมวลอะตอมของธาตได ค าชแจง ใหนกเรยนปฏบตดงน

1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายแลกเปลยนความรทไดจากใบความร 2) นกเรยนแตละกลมระดมความคดตอบค าถามในใบงาน ดงน ตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามขอ 1-5 ใหสมบรณ ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอทถกและท าเครองหมาย หนาขอทผด ขอ 6-10

ตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามขอ 1-5 ใหสมบรณ

1. มวลอะตอม คอ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..................

2. มวลของธาต 1 อะตอม คอ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..................

3. ธาต A มมวลอะตอมเทากบ 31 ดงนนธาต A 1 อะตอม จะมมวลกกรม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..................

4. ธาตแคลเซยม 1 อะตอมมมวล 241066.140 g มวลอะตอมธาตแคลเซยมมคาเทาใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..................…………………………………………………………………………………………………………………………………..................

5. ธาตโซเดยมมมวลอะตอมเทากบ 23 หมายความวาอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..................…………………………………………………………………………………………………………………………………..................

62

ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอทถกและท าเครองหมาย หนาขอทผด

………….6. มวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมแตกตางกนคอ มวลอะตอมของธาต ไมมหนวย มวลของธาต 1 อะตอม มหนวยเปนกรม

………….7. มวลอะตอมของ Mg เทากบ 24 หมายความวามวลของ Mg 1 อะตอมมมวลเปน

24 เทาของ )g(อะตอม1Cมวลของ121 12

………….8. Al มมวลอะตอมเทากบ X หมายความวา Al 1 อะตอม มมวล เปน X เทา ของ


………….9. Na มมวลอะตอมเทากบ Y หมายความวา ธาต Na 1 อะตอมมมวลเทากบ 241066.1 g

………….10. Ca มมวลอะตอมเทากบ Z หมายความวา ธาต Na 1 อะตอมมมวลเทากบ 241066.1Z g

63

แบบฝกหด เรอง มวลอะตอม จดประสงคการเรยนร

ค านวณหามวลอะตอมของธาตได

ค าชแจง ใหนกเรยนท าแบบฝกหดทกขอตามล าดบขน ดงน

ขนท 1 ใหนกเรยนเตมขอความลงในสตรทหายไป ใหสมบรณ

1. มวลอะตอมของ K = g1066.1

........................................................................................................24

2. มวลของออกซเจน 1 อะตอม = ……………………………………………………………..

3. มวลอะตอมเฉลยของโซเดยม = 100

............................................................................................

ขนท 2 ใหนกเรยนแสดงวธท าใหชดเจน

4. จงหามวลอะตอมของธาต Al เมอธาต Al 1 อะตอมมมวล 241066.127 g ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............……

5. ธาต Cl มมวลอะตอม 35.5 ธาต Cl 1 อะตอม มมวลกกรม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............……

64

6. ธาตก ามะถน 100 อะตอม มมวลกกรม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… 7. ธาต O ม 3 ไอโซโทปดวยกน คอ O16

มวลอะตอม 15.9949 , O17 มวลอะตอม 16.9991

และ O18 มมวลอะตอม 17.9992 ถา O16

และ O17 มปรมาณในธรรมชาตเทากบ 99.759 % และ 0.037 % ตามล าดบ จงหามวลอะตอมเฉลยของธาต O ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… 8. คารบอนมไอโซโทป 2 ชนด คอ C12 และ C13

มคามวลอะตอมเฉลย 12.01113 C12 มในธรรมชาต 98.89% มมวลอะตอม 12.00 C13 มในธรรมชาต 1.11% มมวลอะตอม 12.00 จงค านวณมวลอะตอมของ C13 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............…… ……………………………………………………………………………………………………………………………...............……

65

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง มวลอะตอม รายวชา เคม 2 รหสวชา ว30222 ชนมธยมศกษาปท 4 ค าชแจง 1. แบบทดสอบนเปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ 10 คะแนน 2. ใหนกเรยนท าเครองหมาย () ลงในกระดาษค าตอบเพยงขอละ 1 ตวเลอก ใชเวลา 15 นาท

1. ธาตออกซเจน 1 อะตอม มมวลเทากบขอใด ก. 16 g ข. 1.66 X 10-24 g ค. 6.02 X 1023 g ง. 16 X 1.66 X 10-24 g

2. เหลกมมวลอะตอม 55.8 ขอความตอไปน ขอใดถกตอง ก. เหลก 1 อะตอม หนก 55.8 g ข. มวลอะตอมของเหลก เทากบ 55.8 g ค. เหลก 1 อะตอม หนก 55.8 เทา ของมวลอะตอมของเหลก

ง. เหลก 1 อะตอมหนกเปน 55.8 เทาของ )g(อะตอม1Cมวลของ121 12

3. มวล 1 อะตอมของธาต คอขอใด ก. มวลทแทจรง

ข. มวลเปรยบเทยบ ค. มวลอะตอมของธาตนน

ง. (g)อะตอม1Cมวลของ

121


4. ธาต A 5 อะตอมมมวล 60 X 1.66 X 10-24 g มวลอะตอมของ A มคาเทาใด ก. 5 ข. 12 ค. 60 ง. 12 X 1.66 X 10-24

5. ธาตยเรเนยม (U) มมวลอะตอม = 238 ธาตยเรเนยม (U) 5 อะตอม หนกกกรม ก. 1,190 g ข. 1.98 X 10-21 g ค. 5 X 1.66 X 10-24 g ง. 238 X 1.66 X 10-24 g

66

6. ธาต A มมวลอะตอม 30 ดงนน ธาต A 1 อะตอม หนกเทาใด ก. 30 g ข. 1.66 X 10-24 g ค. 6.02 X 1023 g ง. 30 X 1.66 X 10-24 g

7. ธาต Z ม 2 ไอโซโทป มมวลอะตอม 14.00 และ 15.00 มปรมาณในธรรมชาตรอยละ 99.63 และ 0.37 ตามล าดบ มวลอะตอมเฉลยของธาต Z มคาเทากบขอใด ก. 13.0024

ข. 14.0037 ค. 15.0045 ง. 16.0066

8. มวลอะตอมตางจากมวลของธาต 1 อะตอมอยางไร ก. มวลอะตอมเปนคาเปรยบเทยบไมมหนวย ข. มวลอะตอมและมวลของธาต 1 อะตอม มคาเทากนเสมอ ค. มวลของธาต 1 อะตอม เปนมวลทแทจรงมหนวยเปนกรม ง. ถกทง ก และ ค

9. คารบอนม 2 ไอโซโทป คอ 12C และ 13C มคามวลอะตอมเฉลย 12.011 12C มในธรรมชาต 98.89% มมวลอะตอม 12.00 13C มในธรรมชาต 1.11% จงค านวณหามวลอะตอมของ 13C ก. 12.005

ข. 12.112 ค. 13.003

ง. 13.050

10. ธาต X จ านวน 3 ไอโซโทป ซงมมวลอะตอมและปรมาณไอโซโทปดงน

ไอโซโทป มวลอะตอมของไอโซโทป ปรมาณไอโซโทป % 1 2 3

19.99 20.99 21.99

90.92 0.26 8.86

มวลอะตอมของธาต X เทากบขอใด ก. 19.79 ข. 20.09 ค. 20.18 ง. 21.89

67

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

เรอง มวลอะตอม

กอนเรยน หลงเรยน ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ก 1 ง 2 ง 2 ง 3 ง 3 ก 4 ง 4 ข 5 ข 5 ข 6 ข 6 ง 7 ง 7 ข 8 ค 8 ง 9 ข 9 ค 10 ค 10 ค

68

เฉลยใบงาน เรอง มวลอะตอม

จดประสงคการเรยนร

อธบายความหมายมวลอะตอมของธาตได

ค าชแจง ใหนกเรยนปฏบตดงน

1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายแลกเปลยนความรทไดจากบตรเนอหา 2) นกเรยนแตละกลมระดมความคดตอบค าถามในบตรกจกรรม ดงน ตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามขอ 1–5 ใหสมบรณ ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอทถกและท าเครองหมาย หนาขอทผด ขอ 6–10

ตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามขอ 1 – 5 ใหสมบรณ

1. มวลอะตอม คอ ตอบ มวลเปรยบเทยบทบอกใหทราบวา ธาตใด ๆ 1 อะตอม มมวลเปนกเทาของ


2. มวลของธาต 1 อะตอม คอ ตอบ มวลทแทจรงของอะตอมนน ๆ 1 อะตอม มหนวยเปนกรม หรอกโลกรม

3. ธาต A มมวลอะตอมเทากบ 31 ดงนนธาต A 1 อะตอม จะมมวลกกรม

ตอบ มวลอะตอมของธาต Al = )g(1066.1

)g(อะตอม1Alมวลของธาต24

31 =

)g(1066.1

)g(อะตอม1Alมวลของธาต24

มวลของธาต A 1 อะตอม = 241066.131 g = 2310146.5 g

69

4. ธาตแคลเซยม 1 อะตอมมมวล 241066.140 g มวลอะตอมของธาตแคลเซยมมคาเทาใด

ตอบ มวลอะตอมของธาต Al = g1066.1

g1066.14024

24

มวลของธาต A 1 อะตอม = 40

5. ธาตโซเดยมมมวลอะตอมเทากบ 23 หมายความวาอยางไร

ตอบ ธาตโซเดยม 1 อะตอม มมวลเปน 23 เทาของ )g(อะตอม1Cมวลของ121 12

ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอทถกและท าเครองหมาย หนาขอทผด

……….6. มวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมแตกตางกนคอ มวลอะตอมของธาต ไมมหนวย มวลของธาต 1 อะตอม มหนวยเปนกรม กโลกรม หรอ amu. ……….7. มวลอะตอมของ Mg เทากบ 24 หมายความวามวลของ Mg 1 อะตอมมมวลเปน

24 เทาของ )g(อะตอม1Cมวลของ121 12

……….8. Al มมวลอะตอมเทากบ X หมายความวา Al 1 อะตอม มมวล เปน X เทา ของ


…..…..9. Na มมวลอะตอมเทากบ Y หมายความวา ธาต Na 1 อะตอมมมวลเทากบ 241066.1 g .….....10. Ca มมวลอะตอมเทากบ Z หมายความวา ธาต Na 1 อะตอมมมวลเทากบ 241066.1Z g

70

เฉลยแบบฝกหด เรอง มวลอะตอม สาระการเรยนร ค านวณหามวลอะตอมของธาตได

ค าชแจง ใหนกเรยนท าแบบฝกหดทกขอตามล าดบขนดงน

ขนท 1 ใหนกเรยนเตมขอความลงในสตรทหายไป ใหสมบรณ

1. มวลอะตอมของ K = g1066.1

)g(อะตอม1Kมวลของธาต24

2. มวลของออกซเจน 1 อะตอม = 241066.1งออกซ เจนมวลอะตอมขอ g

3. มวลอะตอมเฉลยของโซเดยม =

100

)ในธรรมชาต %งไอโซโทปมวลอะตอมขอ(

ขนท 2 ใหนกเรยนแสดงวธท าใหชดเจน 4. จงหามวลอะตอมของธาต Al เมอธาต Al 1 อะตอมมมวล 241066.127 g

ตอบ มวลอะตอมของธาต Al = (g)อะตอม1Cของมวล

121

(g)อะตอม1Alมวลของธาต12

มวลอะตอมของธาต Al = g1066.1

g1066.12724

24

มวลอะตอมของธาต Al = 27

5. ธาต Cl มมวลอะตอม 35.5 ธาต Cl 1 อะตอม มมวลกกรม

ตอบ มวลอะตอมของธาต Cl = (g)อะตอม1Cของมวล

121

(g)อะตอม1Clมวลของธาต12

35.5 = g1066.1

)g(อะตอม1Clมวลของธาต24

มวลของธาต Cl 1 อะตอม = 241066.15.35 g = 2310893.5 g

71

6. ธาตกมะถนมมวลอะตอม 32 ธาตก ามะถน 100 อะตอม มมวลกกรม

ตอบ มวลอะตอมของธาต S = (g)อะตอม1Cของมวล

121

(g)อะตอม1Sมวลของธาต12

มวลอะตอมของธาต S = g1066.1

)g(อะตอม1Sมวลของธาต24

32 = g1066.1

)g(อะตอม1Sมวลของธาต24

มวลของธาต S 1 อะตอม = 241066.132 g = 241012.53 g

มวลของธาต S 100 อะตอม = 1001012.53 24 g = 2410312,5 g = 2110312.5 g

7. ธาต O ม 3 ไอโซโทปดวยกน คอ O16

มวลอะตอม 15.9949, O17 มวลอะตอม 16.9991

และ O18 มมวลอะตอม 17.9992 ถา O16

และ O17 มปรมาณในธรรมชาตเทากบ 99.759% , 0.037% และ 0.204% ตามล าดบ จงหามวลอะตอมเฉลยของธาต O

ตอบ มวลไอโซโทปเฉลยของธาต O =

100


= 100

)204.09992.17()037.09991.16()759.999949.15( = 15.9994

8. คารบอนมไอโซโทป 2 ชนด คอ C12

และ C13 มคามวลอะตอมเฉลย 12.01113 C12

มในธรรมชาต 98.89% มมวลอะตอม 12.00 C13

มในธรรมชาต 1.11% มมวลอะตอม 12.00 จงค านวณมวลอะตอมของ C13

ตอบ มวลไอโซโทปเฉลยของธาต C =

100


12.01113 = 100

)11.1X()89.9801113.12(

0.0111 X = 12.01113 – 11.8668 = 0.14433

X = 0111.0

14433.0

= 13.003

72

ความคดเหนและขอเสนอแนะ

แผนการจดการเรยนรท 2 มวลอะตอม ค าชแจง ใหเขยนเครองหมาย ลงในตารางแสดงความคดเหนของทานทมตอแผนการจดการเรยนร วชาเคม 2 เรอง ปรมาณสมพนธ ชนมธยมศกษาปท 4 ตามความเหนในรายการประเมนความสอดคลอง เหมาะสมของแผนการจดการเรยนรในแตละสวน

ล าดบขน รายการ ความคดเหน

สอดคลอง เหมาะสม

ไมสอดคลอง เหมาะสม

1 เวลาในการจดกจกรรมการเรยนร 2 มาตรฐานการเรยนร 3 สาระส าคญ 4 ผลการเรยนร/จดประสงคการเรยนร 5 สาระการเรยนร 6 การจดกจกรรมการเรยนร 7 สอการเรยนร/แหลงเรยนร 8 เครองมอวดผลและประเมนผลการเรยน 9 วธวดผลและประเมนผลการเรยน 10 เกณฑการวดผลและประเมนผลการเรยน

ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................. .........................

.......................................................................................................... ..........................................................

............................................................................................................................. .......................................

(ลงชอ) (นายสรสทธ สญญารตน)

หวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

73

ขอเสนอแนะและความคดเหนของรองผอ านวยการกลมบรหารงานวชาการ

แผนการจดการเรยนรแผนน มความเหมาะสม ความสอดคลองสมพนธ ครบกระบวนการในการจดกจกรรมการเรยนร เหนสมควรอนญาตใหใชจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรแผนน ยงไมเหมาะสม เหนสมควรปรบปรงตามขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ...................................................... ............................................................................................................................. ..................................... ..................................................................................................................................................................

(ลงชอ) (นางนรศรารตน ชยภรโภคหรญ)

รองผอ านวยการกลมบรหารงานวชาการ

ขอเสนอแนะและความคดเหนของผอ านวยการสถานศกษา

แผนการจดการเรยนรแผนน มความเหมาะสม ความสอดคลองสมพนธ ครบกระบวนการในการจดกจกรรมการเรยนร อนมต/อนญาตใหใชจดการเรยนรได

แผนการจดการเรยนรแผนน ยงไมเหมาะสม เหนสมควรปรบปรงตามขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................. .................................................................................................................... ..................................................................... ............................................................................................................................. ..................................... ............................................................................................................................. .....................................

(ลงชอ) (นายศก ลกอนทร)

ผอ านวยการโรงเรยนไพรบงวทยาคม

74

บนทกผลหลงการสอน

ผลการเรยนร ผเรยนทผานมาตรฐาน/จดประสงค มจ านวน..........................คน คดเปนรอยละ..................................... ผเรยนทไมผานมาตรฐาน/จดประสงค มจ านวน......................คน คดเปนรอยละ.................. ................... 1)......................................................สาเหต................................................................ .................. 2)......................................................สาเหต................................................................ .................. 3)......................................................สาเหต................................................. .................................

แนวทางการแกปญหา............................................................................................................ ....... ......................................................................................... ........................................................................... ............................................................................................................................. ....................................... ผเรยนไดรบความร (K)............................................................................................................................ .... ..................................................................................................................... ............................................... ............................................................................................................................. ....................................... ผเรยนเกดทกษะกระบวนการ (P)............................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... ....................................... ผเรยนมคณลกษณะอนพงประสงค (A)....................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................... ................................................................................................................................................................ .... ปญหา / อปสรรค ...................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... ....................................... .................................................................................................................................................................. .. การแกไข / ขอเสนอแนะ ...................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... ....................................... ................................................................................................................................................. ...................

ลงชอ........................................ผสอน

(นายปรดา คณวงษ ) วนท............เดอน..................................พ.ศ. ..............

75

แบบบนทกคะแนนทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน เรอง มวลอะตอม รายวชาเคม 2 ชนมธยมศกษาปท 4

เลขท แบบทดสอบกอนเรยน (10)

แบบทดสอบหลงเรยน (10)

รวมเฉลย (10)

คารอยละ ผลการประเมน ผาน ไมผาน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

…….

40

เฉลย

รอยละ

เกณฑการประเมน - นกเรยนไดคะแนนแบบทดสอบกอนเรยน และหลงเรยนอยางนอยรอยละ 70 ถอวาผานเกณฑ

ลงชอ ผประเมน (นายปรดา คณวงษ) …………/……………………./……….…

76

แบบประเมนดานทกษะกระบวนการ ชนมธยมศกษาปท 4

ค าชแจง ครผสอนประเมนดานทกษะกระบวนการของนกเรยนในชนเรยน โดยท าเครองหมาย ในชองผานเกณฑหรอไมผานเกณฑ

เลขท

รายการประเมน/คะแนน ผลการประเมน การสบคนขอมล (3)

การน าเสนอผลงานและขอมล (3)

การสอความหมาย (3)

การสรปขอมล (3) ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 …… 40

ลงชอ ผประเมน (นายปรดา คณวงษ) …………/……………………./……….……

เกณฑการประเมน : ไดคะแนนตงแต 9 ขนไป ผานเกณฑ

77

เกณฑการประเมนดานทกษะ/กระบวนการ

ประเดน การประเมน

เกณฑการใหระดบคะแนน 3 2 1

1. การสบคนขอมล

สบคนขอมลไดถกตอง ครบถวน

สบคนขอมลไดถกตอง สบคนขอมลไมได

2. การน าเสนอผลงานและขอมล

น าเสนอผลงานและขอมลไดถกตองชดเจน

น าเสนอผลงานและขอมลไดเปนสวนใหญ

ไมสามารถน าเสนอ ผลงานและขอมล ไดถกตอง

3. การสอความหมาย

อธบายและชแจงเหตผลของค าตอบทไดถกตอง ครบถวน

อธบายและชแจงเหตผล ของค าตอบทไดถกตอง เปนสวนใหญ

ไมสามารถอธบายชแจงเหตผลของค าตอบทได

4. การสรปขอมล สรปความร ทางวทยาศาสตรกบสถานการณปญหา ไดถกตอง

สรปความร ทางวทยาศาสตรกบสถานการณปญหาได

สรปความร ทางวทยาศาสตรกบสถานการณปญหาไมได

78

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ชนมธยมศกษาปท 4

เลขท

ระดบคะแนน คะแนน

รวม

ความสนใจ ใฝร

ความมงมนท างาน

การมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหน

มความซอสตย

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 ….. 40

ลงชอ ผประเมน (นายปรดา คณวงษ) …………/……………………./……….…… เกณฑตดสนคณภาพกรณประเมน 2 คณลกษณะ เกณฑตดสนคณภาพกรณประเมน 4 คณลกษณะ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

7 – 8 ดมาก 14 – 16 ดมาก 5 - 6 ด 10 – 13 ด 3 - 4 พอใช 7 – 9 พอใช 1 - 2 ปรบปรง 1 - 6 ปรบปรง

79

เกณฑการใหคะแนนการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

พฤตกรรม ระดบคะแนน

4 3 2 1 ความสนใจ ใฝเรยนร

เปนบคคลทมความสนใจใฝเรยนร ชอบซกถาม คนหาความร ท ากจกรรมไดถกตองสมบรณและครบทกชดกจกรรม

เปนบคคลทมความ สนใจใฝเรยนร คนหาความร ท ากจกรรมไดถกตองสมบรณเกอบครบ

เปนบคคลทมความสนใจใฝเรยนร แต ท ากจกรรมไดถกตองสมบรณเปนบางสวน

เปนบคคลทไมสนใจใฝเรยนร สงผลให ท ากจกรรมไมถกตองสมบรณ

ความมงมน ท างาน

เปนบคคลทมความ มงมนในการท างาน ท าใบงานไดถกตองสมบรณและครบทกใบงาน

เปนบคคลทมความ มงมนในการท างาน ท าใบงานไดถกตองสมบรณเกอบครบ

เปนบคคลทมความมงมนในการท างาน แตท าใบงาน ไดถกตองสมบรณ เปนบางสวน

เปนบคคลทไมม ความมงมนในการท างาน สงผลใหการท าใบงานไมถกตองสมบรณ

การมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหน

เปนบคคลทมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหน ท างานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค

เปนบคคลทมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหน ท างานรวมกบผอนไดเปนสวนใหญ

เปนบคคลทมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหน ท างานรวมกบผอนไดเปนบางครง

เปนบคคลทไมมความใจกวางยอมรบฟงความคดเหน ท างานรวมกบผอนไดเปนบางครง

มความซอสตย เปนบคคลทมความซอสตย ซอตรง อดทน ยตธรรม เชน ท าใบงานดวยตนเองไดถกตองสมบรณและครบทกใบงาน

เปนบคคลทมความซอสตย ซอตรง ท าใบกจกรรมไดถกตองสมบรณเกอบครบ

เปนบคคลทมความซอสตย ซอตรง แตลอกใบกจกรรม จากเพอนหรอจากเฉลยเปนบางสวน

เปนบคคลทไมมความซอสตย ซอตรง ลอกใบกจกรรมจากเพอนหรอจากเฉลย

80

แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานรายบคคล ค าชแจง : ให ผสอน สงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในระหวางเรยนและนอกเวลาเรยน แลวขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

ล าดบ

ท

ชอ-สกล ของผรบการประเมน

ความ

รวมม

อในก

ารท า

กจกร

รม

การแ

สดงค

วามค

ดเหน

การร

บฟงค

วามเ

หน

ความ

ตงใจ

ท างา

น

การแ

กไขป

ญหา

/ปร

บปรง

ผลงา

น

รวม

20 ค

ะแนน

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 ….. 40

ลงชอ ผประเมน

(นายปรดา คณวงษ) …………/……………………./……….…… เกณฑการใหคะแนน

ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมสม าเสมอ ให 4 คะแนน ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบอยครง ให 3 คะแนน ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบางครง ให 2 คะแนน ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมนอยครง ให 1 คะแนน

เกณฑการตดสนคณภาพ ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

18-20 ดมาก 14-17 ด 10-13 พอใช

ต ากวา 10 ปรบปรง

81

แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม ค าชแจง : ให ผสอน สงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในระหวางเรยนและนอกเวลาเรยน แลวขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

กลมท

ชอ-สกล ของสมาชกในกลม

ความ

รวมม

อกนท

ากจ

กรรม

การแ

สดงค

วามค

ดเหน

การร

บฟงค

วามเ

หน

ความ

ตงใจ

ท างา

น

การแ

กไขป

ญหา

/ปร

บปรง

ผลงา

นกลม

รวม

20 ค

ะแนน

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 ….. 40

ลงชอ ผประเมน

(นายปรดา คณวงษ) …………/……………………./……….…… เกณฑการใหคะแนน

ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมสม าเสมอ ให 4 คะแนน ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบอยครง ให 3 คะแนน ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบางครง ให 2 คะแนน ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมนอยครง ให 1 คะแนน

เกณฑการตดสนคณภาพ ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

18-20 ดมาก 14-17 ด 10-13 พอใช

ต ากวา 10 ปรบปรง

82

ชอกลม………………………………ชนมธยมศกษาปท 4/……………..….สมาชกในกลมมดงน 1. …………………………….………… เลขท…...…. 2. ………………………….…………เลขท……..… 3. ……………………….……………… เลขท…….…. 4. ……………………………………เลขท……….. 5. ………………………………….…… เลขท….……. 6. ……………………………………เลขท……….. ชอผประเมน ……………………………………………………………………………………………..………………….. ( ) คร ( ) เพอน ( ) ตนเอง ค าชแจง ใหท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนมากทสด

รายการประเมน ระดบการประเมน

ปฏบต ไมปฏบต 1. มการแจงสาระส าคญของเรองทจะน าเสนอ 2. มสอประกอบการน าเสนอ 3. ใชภาษาในการน าเสนอไดถกตอง เขาใจงาย 4. มบคลกการน าเสนอทเหมาะสม นาสนใจ 5. สามารถตอบค าถามไดชดเจน ตรงประเดน 6. สามารถแกปญหาเฉพาะหนาไดอยางเหมาะสม 7. แสดงและยอมรบความคดเหนของผอน 8. การน าเสนอราบรน เนนประเดนส าคญ 9. เนอหาถกตอง ครบถวน 10. ตรงตอเวลาในการน าเสนอ

รวม

สงทดในการน าเสนอครงน…………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………..……………………….……… สงทควรปรบปรง........................................................................................................................ ………………………………………………………………………………………………………………………….………

เกณฑการประเมนผล ปฏบต 9 -10 ขอ ระดบคณภาพ ดมาก ปฏบต 7 - 8 ขอ ระดบคณภาพ ด ปฏบต 5 – 6 ขอ ระดบคณภาพ พอใช ปฏบตต ากวา 5 ขอ ระดบคณภาพ ควรปรบปรง สรปผลการประเมน

ระดบคณภาพของนกเรยนโดยรวม ( ) ดมาก ( ) ด ( ) พอใช ( ) ควรปรบปรง

ลงชอ ผประเมน (นายปรดา คณวงษ)

แบบประเมนการน าเสนองาน

83

…………/……………………./……….……

เนอหาเรอง มวลอะตอม วชาเคม 2 รหสวชา ว30222 ชนมธยมศกษาปท 4

สาระการเรยนรวทยาศาสตรเพมเตม

ล าดบท ชอ – สกล

เกณฑการใหคะแนน คะแนน รวม

9 คะแนน

ตอบค าถามไดถกตอง

3 คะแนน

เขยนอธบายและแสดงวธท า 3 คะแนน

เขยน เปนระเบยบ 3 คะแนน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 ….. 40


แบบประเมนผลใบงาน (การตรวจใบงาน)

84

เกณฑในการใหคะแนนการท าใบงาน

เกณฑ คะแนน

3 คะแนน 2 คะแนน 1 คะแนน 1. ตอบค าถาม

ไดถกตอง ตอบค าถามไดถกตอง ชดเจน ครบประเดนค าถามทกขอ

ตอบค าถามไดถกตอง ชดเจน ไมครบประเดนค าถาม

ตอบค าถามไมถกตอง ไมชดเจน ไมครบประเดนค าถาม

2. เขยนอธบายและแสดงวธท า

เขยนอธบายและแสดงวธท าไดถกตองทกขอ และตรงตามประเดนค าถามทกขอ

เขยนอธบายและแสดงวธท าไดถกตองทกขอ และตรงตามประเดนอยางนอย 3 ขอ

เขยนอธบายและแสดงวธท าไดถกตอง และตรงตามประเดนอยางนอย 2 ขอ

3. เขยน เปนระเบยบ

เขยนดวยตวบรรจง อยางเปนระเบยบ ลายมออานงาย

เขยนดวยตวบรรจง เปนระเบยบ แตลายมออานยาก

เขยนไมเปนระเบยบ ลายมออานยาก

เกณฑการประเมน

8 - 9 คะแนน ระดบคณภาพ ดมาก 6 - 7 คะแนน ระดบคณภาพ ด 4 - 5 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช 1 - 3 คะแนน ระดบคณภาพ ควรปรบปรง

สรปผลการประเมน

ระดบคณภาพของนกเรยนโดยรวม ( ) ดมาก ( ) ด ( ) พอใช ( ) ควรปรบปรง


แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 มวล...

Documents