ax_daye

Upload: kurdishstudies

Post on 07-Apr-2018

277 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 8/3/2019 ax_daye

    1/39

    Mehmed NasWeannSrta Azad

  • 8/3/2019 ax_daye

    2/39

    AX DAY

    MEHMED NAS

  • 8/3/2019 ax_daye

    3/39

    Naverok

    1- Pgotin 2- JBO BRANNA XWEZA

    3- DV EZ HERM 4- AX DAY! 5- LTE GERYAM6- D EZ DM BXATR WE7- XEWNEK LBEHRA SP8- KEKA TAVSORK

    9- EVNA VEQET11- OX RBE YSV12- BAJAR MR13- PEK DN EVN14- LBEHRA SP PELN BOHTAN

    15- ROKN BAJAR XEMGN -1 16- ROKN BAJAR XEMGN -217- ROKN BAJAR XEMGN -3 18- ROKN BAJAR XEMGN -4 19- ROKN BAJAR XEMGN -5

    20- ROKN BAJAR XEMGN -6 21- ROKN BAJAR XEMGN -7

  • 8/3/2019 ax_daye

    4/39

    Pgotin

    ROKN HESTN XEMGNLokman Polat

    Karwan edebiyata kurd bi co dimee, qelebalix dibe, pve die. ji Amed,Mrdn, Hekariy, Bedls, Berfirat, Serhed herma Bohtan edebiyatvann kurd karwanedebiyata kurd dewlemend dikin. Niha j ji herma Bohtan, ji bajar Srt nivskarek ciwantev karwan edebiyata kurd b.Rojnamevan, nivskar Mehmed Nas bi berhema xwe ya yekem a edeb, kurd cih xwe di navkarwan edebiyata kurd de girt. Digel ku ev berhema w ya yekem e j, w bi v berhema xwedaye nandan ku ew di kar xebata afirandina berhemn edeb de bi ser ketiye.

    Ez gelek keyfxweim ku nivskarek kurd ciwan bi berhemeke edeb li pirtkxana

    kurd pirtkeke din zde kir. ez diladim ku wek xwendevan yekem v berhem, minpirtk beriya ap xwend di derbar pirtk de v nivs nivs.

    Ez di v kurtenivs de nikarim yekoyek behsa naveroka hem kurterokan bikim.L, bi tevah ez dikarim v bibjim; naveroka hem kurterokan balk in, ziman nivskar jba e pak e. Mehmed Nas bi kurdyek zelal hsan nivsiye ku xwendevan ji xwendinapirtk aciz nabin, zehmet naknin.

    Nivskar rojnamevan Mehmed Nas bi vegotineke edeb kurterokn xwe nivsiye.W bi metodeke n teknkeke ku ji nivsna kurterokn klask cuda ye bi kar anye. Yn kuzanna wan ten di derheq kurterokn klask de hebe haya wan ji rokn modern post-modern tunebe, d bibje qey ev kurterok nn in.

    Di kurterokn Mehmed Nas de derd, kul xemn rojane a civak hene. Demamirov rokan dixwne -bi taybet j rokn bajar Xemgn- dil mirov digizgize, mirovxemgn dibe, derniya mirov serbin dibe. Mirov ji pnsa nivskar rewa zilam ku 15 salanli hepis razaye pa derketiye, l tu karek nedtiye ku bixebite lewre j ew nikare pariyeknan ji bo malbata xwe bne dixwne, dil mirov bi hal rewa w diewite. Zilam bnav (kugelek kesn weha ku di rewa w de ne, hene bi min nivskar ba kiriye ku navek lnekiriye. Lewra ev roka v zilam bnav ku li hepis razaye, ne ten roka w ye, ev rokabi sedan kesn wek w ye j) ji ber rewa kambax near dimne biryara xwe dide ku bajarxwe terk bike bie ciheke dr. Bi rewa w bi sedan yn wek w wijdana mirov zz dibe,dil mirov dipirite. Derd, kul, roniyn civak rengek ku bi dramn civak hatiyenexandin, naveroka pirtk xemilandiye.

    Nivskar Mehmed Nas di nav civak de her roj bye ahid xem n kesan, w biavn ser xwe gelek byeran dtiye mijarn berhema xwe ji ber rewa civak afirandiye.W bi weyeke huner zimanek edeb dmeneke ji rewa gel kurd belgenameyeke jitevkjiya Meshyn Keldan rave kiriye.

    Helbet nivskar neten xemgniy, herweha xwe evn j nivsiye. Sahneyaereq vexwarina di nav rez ber dr, gelek xwea min . (Ez hvdarim ku d roj b, ez nivskar j bi hevre biin nav rezn wir li wir vexwin, bi hevre sohbet bikin.) Nivskarciwan Mehmed Nas di qalkirina evna Rojhat Hvday de ferbendn evn radixe ber avnmirov. Xewn xeyaln her nsan cuda ne. Hinek xewn xeyal proz in mirov b wannikare bij. Evn j weha ye. Evn wisa hzeke bi qdret e ku tu hz p nikare. Evn reng dide

    jyana mirov mirovn evndar ji bo evna xwe ji hertit re amade ne. Di jiyan de yn ku

    her pir diknin evndar in.

  • 8/3/2019 ax_daye

    5/39

    Xewn xeyaln edebiyatvanan bpayan in. Kar herkes nn e ku di nav tavsork dekeeka speh bibne rind bedewiya w taswr bike. Ji bo ku nivskar Mehmed Nas biedebiyat re heir neir e ew afirnkerek edeb ye, ew di nav tavsork de keeka delaldibne bedewiya w bi hunerek edeb ji xwendevanan re rave dike.

    Di kurterokn pirtka Mehmed Nas de titeke njen (ku mirov dikare bibje ev di

    edebiyata kurd de j njeniyeke) ev e ku; di rokan de mijar hene l nav leheng fgurantune. (di hinekan de leheng j tunin.) rok bi weya vegotin ne ji bo ku leheng fgurnediyarin, tunin, dyalog j tunin. Y gotbj -anku nvskar- behsa her tit dike qalkirinabyeran taswra titan ew bi xwe dike ew leheng fguran dide nasn. (Di qalkirina 7rokn bajar Xemgn de end gotbjn ji gel hene ew rengek gelr didin rokan. Mirov

    ji bo van rokan dikare bibje ew rokn gelr yn ku ji ber serphatiyn rasteqn hatineafirandin in. Helbet kurterokn w yn din j ji ber rastya jyan hatine hunandin.)

    Heft rokn dawn yn bi sernavn rokn bajar Xemgn rengek din dayepirtk. Di van 7 rokan de qetlama eqaliyeta ol -Meshiyn Keldan- t qalkirin. Nivskar jidev end prejin premran rokan pk xwendevanan kiriye. Nivskar ji dev kalepran bi taybet j bi dev zilamek kalepr Keldan ku nav w Ammo Caro ye bye ahid

    qetlama Keldaniyan, komkjiya w dem nivsiye.Wek t zann, dewleta dagirker a Osmaniyan di sala 1914-an de dest bi qetlama

    Meshiyan kirin. Jn-trkn rxistina "thad Terak" njadperest olperestn xedar bn. Bifermana wan bi hezaran Mesh -Ermen, Asr, Suryan, Keldan- hatin qetil kirin. AmmoCaro y fileh ew dem zarok bye ew bye ahid qetlama Meshiyan. Li gor ku ew behsdike, di gel kutina ke, jin, mr, kalepr zarokan, lekern Osmaniyan 30 hezar pirtkndra Keldaniyan jewitandine. Ew pirtk ji bo mirovahiy xezneyeke giranbiha bn. Pirtkbi tpn Suryan, l bi ziman kurd hatine nivsn. Ev xezneya giranbiha, i heyfe ku bi dest

    jn-turkn hov barbar hatin ewitandin.Dema min 7 rokn bajar Xemgn xwend, dil min iya, hestn min xemgn b.

    Min ku dema nivseke bixwendana ewqas cixare nedikand, di dema xwendina van 7rokn bajar Xemgn de min nr ku min cixare li ser cixar pxistiye kiandiye. Ji berweheta ku lekern dewleta dagirker li dij Meshiyn Keldan pk anbn, derniya ruhmin xirab b. Min di can ruh xwe de a ku ke jinn Keldan kiandine, zilma ku wandtine, di can ruh xwe de hs kir. Ji ber xwendina rokn komkjiya Srt xewa min nehat,ez li ser neheqiyn drok ramiyam.

    Pirtka Mehmed Nas di v war de weke belgenameyeke drok ye nivskar bi devAmmo Caro kaleprn din rastiyeke drok derxistiye ronahiy. Lewre j, rokn MehmedNas rokn hestn xemgniy ne div xwendevann kurd van rokan bixwnin.Ez nivskar pirtk Mehmed Nas proz dikim ku w berhemeke edeb, gelr bi reng drok

    afirandiye pk xwendevann kurd kiriye. W bi v berhema xwe and, edebiyat

    ziman kurd pve xistiye, pirtkxana kurd dewlemend kiriye.

  • 8/3/2019 ax_daye

    6/39

    J BO BRANNA XWEZA

    Xweza !Ma heft meh tra te dikir? Ji bo v dinya qehpe derewn. Te xwe amadeya v jiyanakambax teres dikir. Baweriya te p hat, l tu nvr hatiy hitin. Tu hatiy xapandin, pbaweriyn te leyistin. Ez dizanim pluxn agir berdan nav dil te. Ez dizanim birnabaweriyn ikest, iqas dijware! W ev t by mhvan dayik bav xwe. Mhvanekbdeng, bi v bdengiya xwe, te dil li me ewitand. L jana v jiyan te hilnegirt dsavegeriyay biht.

    Er Xweza h t di zik dayika xwe de by, Bijk tabban fermana tenivsandibun, li ser peln qirj gemar. Ji w ferman pns giriyabn, pirtk ji bo tepeyivbn. Baweriyame li w fermana gemar nehat, me nedixwest em bawer bikin. Tirs neten dil me hem la me girt. Hv dsa heb kur bav xwe. Em awa bikin ew biryara

    wan bi serket. L tu dij ferman hat te rapern kir, te li berxwe da. Heya seetekberxwedana te dom kir. Ez hatim alkariya te, te birndar kiribn, piyn te ikandibn tnedikariyay bime. Wek hevsaln xwe t negiriyay. Er Xweza ez hevaln xwe em hatinalkariya te, l me j nekar em v ferman tk bibin. Tr ji kevan hatibu berdan me nekar emli ber bisekinin. Rondik b perde li ber avn me. Gelo t ji me xeyidb qey? Te ne dayikaxwe dt, ne j bav xwe himbz kir. Em ji hesreta germah bhna te kizirn. Te me ji w tamaxwe cuda hit t y, bi ten qasek hindik min jiyana te dt. Bi dtina qasek hindikdestr hatib sitandin. Hem hviyn min ikestbn, min ronahiy digeriya, li nav taristanagemar de. Hd ji tariy neditirsiyam. H ez li nav v hlekana jiyan xilas nebym, hbirnn dilmin hik ne byn, birnn krtir li min peyda bn. Te digot qey ez bme behra jan keseran. Ez li nav van janan de digevizm. Digotin Jan mirovan dikemilne ecep wisa ye?Min dixwest j bifilitim xilas bibim. l ez hatibm girdan, Bi qeyd zincran. Bi w qasdtina te bes min b. Dilmin hat ferikandin, bhna min veb. Ez hd bbm bav, bavek dilsitxwar bar. T hd nay jibrkirin, wek her s birayn xwe. We paytexta dil min dehlna xwe kiriye Xweza, heta dawiy hlnek germ, hlnek tr aram azad de hn her her bijn ...

    Xweza ya min!Ez di nav w genge oka balk de dim dihatim. Bapr te gaz Mela Qedr

    kir, ji bo tina te. Nv ev me birnn te paqij dikir, l birn kr b. Ji w krahiy, wekleh xwna te ya rn diherik. Me te dit, Xwud j dil te paqij bike. Mela j ji berxwedanate ya jiyan a ma. P bawer nekir ku t jiyay te li ber xwe daye. tina te ve diayn

    qedm dihatin xwendin. Me te bi merasma diayn proz bi rdikir. Xweza titek bala minkiand, me te dit, l te qet avn xwe venedikir. Min avn te nedtin, gelo avn teawabn? Me av li te dikir, te dev xwe vedikir. Me te paqij dikir, t ge dibyay. Piyn teyn ikest te pir andibn Xweza. Dest piyn te yn bik iqas rn bn Xweza. Mindest xwe da te, h j piek germah bi te ve mab. Ji cih derziy xwn diherik, me w jpaqij kir. Kefenn sp me amadekir ji bo te. Hinek j axa x, bi toza ax bedena te ya bikhat ferikandin, xwe te di. T ji ax hatib l, te hja bhna ax tam dikir. Dsa li navkefenn sp t hat pandin li anena mal t hat raxistin heya berbang. cih te hnik bXweza. ax Xweza ax! Te rondikn avn min zwa kir. Ez nizanim bi v kefena bik wawa te bxin nava gor? awa axa sar berdin ser bedena te? Xweza t melayikek bik,pariyek can kezeba bav xwey

  • 8/3/2019 ax_daye

    7/39

    DV EZ HERM

    Jiyana min li v bajar daw b. d div ez herim; cihn dr, welatn biyaniy, warnxerb xrbet bibim penaberek li ser ry erd. Evnamin! d ez nikarim wek te dergehnv bajar vekim, kolan keyan de bigerim, silav bikim, hembz bikim l xwed derkevim.d ez nikaribim wek te li Gir Keikan, varan bi vexwarina ay re, temaeya daketinaroj trjn w yn bi naln bikim. Ez nikaribim dest te bigirim, germahiya te d dilminw neferkne mist nede. Ronah birskn avn te d dil min tar ron nake. Peyvn tebirnn rh min derman nake. Ji xwe te gotib Li v bajar evn qedexeye! v bajar t cardaw li evnn xwe ne aniye, her tim jiyan li v bajar nvr hitine jiyana evna me j wnvr bimne. L em bn dl dil xwe. Titek ji dest me nedihat. Bi ten biryaran me di an

    ch. Dsa biryar hatiye sitandin div ez herim, er ji hev veqetn re hindik ma. Ewr li serdilme w bigere birsk w dakevin li nv kezeb d s dilop hstir w ji avn me werinxwar. Ez bixwazim te himbz bikim bigirm, l ji snor kevneopiya ez nikaribim derbasbibim. Bi ten dil xwe de ez bjim bi xatir te t bi avn xwe, ji min re bj oxirbe dilxwe da t bj evna min, yara min nee nee nee...

    Evnamin; Qey her kes kerr bye ku kes qrna v bajar nabihse! Qey her kes korbye ku hstirn v bajar nabnin! Qey her kes b dil maye ku kes jana v bajar hs nake!Gelo kjan welat ji kerba mirovn xwe dn har bye. Kjan welat serphat rokn xweew qas bi ser hevdu re tr kirine. Kjan welat li ziman xwe geriyaye... ev bajar xwed serd, s em s ziman. Ev bajar kevnare qedm. Bi dewlemendiya xwe ve reng dayearistaniyn Mezrabohta. p ne ezim ku terka v bajar dikim ne j y daw. Ev bn endsirgn ku v bajar di dil xwe y tij de jiya! Ev bn end sirgn ku xwna v bajar mt! Ewsirgnn ber noht salan, Ew sirgnn gelan, geln Ermen, Ar, Kildan Sryaniyan. Ewsirgnn ku li dewsa ah hembzkirin; gir, veqetandin mirin hitibn li pey xwe... d liv bajar hem kes li hviya sirgn kirina xwe ye. Bajar birkirina zarokn xwe westiya!em Bohtan bi xm xma xwe rapern dike, Tehta Mendik qeli, germava Bilors sar b.Seyrangeha Ser Znewit, Qesrn cas hildiwein, Kolann bajar diqrn, Ke dinalin biqrn hawar...! Hey hawar hawaaar ev bajar, bajar miriyane! Bajar miriyane! Ma tnabihs evnamin deng nay te?

    ro j ev bajar zarokn xwe bi rdike, al tartiya mirin tnebn ve dine. Li kolan keyan de zarokn tnrk ji serma xwe li hev dipin, germahiya hevaltiy digerin,

    selpakfiron b hv, li benda debara xwe ne. Ji ry boyaxkarn plavan evn dirije. Linexwexanan de melayikn bik dimirin... ma t nabn? er evnamin div ez herimbajarek, kan digotin jan mirovan dikemilne l ez jann xwe bavjim. Ji br bikim hemkeseran. Tirs dibe s dikeve pey min, keser dibe birn, dikeve can min, hesret ji xwe byePlxeke agir ketiye dilmin. Bje evnamin ez neim, ez i bikim...?

  • 8/3/2019 ax_daye

    8/39

    AX DAY!

    Ma i ferq heye di nava Stenbol xerbstan da? Bajar veqetina dayik bavan, jin mran, bira xwahirziyan bajar veqetina evndaran. Ha Stenbol ha na b hatin, ma tuferq heye? K be v bajar, jan hesret ji xwe re kiriye s heta terk kirina v bajar dayep xwe. Stenbol, bajar di nava behra hstirn avn veqetiyan de may, bajar hviyabhviyan Bajar hvxwar. Er day dema ba bahozn xerbiy bi ser welat min de hat,dsa welat me zarokn xwe ber bi v xerbstan ve bi rdikir. Ez j bi xwe re birim, bi dilekeikest ser nizim.

    Ez dizanim di varn hnik de, t li benda min dimn, xwarinn her xwe ji bo min

    dipj. Bi evan dsa lihf doeka min li ser ban radix. L day tu j dizan d ez nikarimwerim. Ez bme dl hsr bahozn sar, ketime taya xerbiy bme xerb welatan. Tu jdizan d ez nikarim dest te j ramsim.

    Ax day! ez dsa ji te titek bixwazim. Dizanim ez gelek titan dixwazim gelek jbarim. L ez gelek bi hrsim aciz bme ji v jiyana malxirab. Li ser bedena min westahiyabi hezar salan heye. Xewa min t day, dixwazim bikevim li nav xew xewnn xwe. Eznaxwazim zdetir v lstoka jiyan bilzim. Ez tk m d ez ditirsim. Ev er byern diherikandina jiyan de diqewimin, hviyn min diiknin, xewn min didizin b wext bixeman iyar dibim. Ez ed bi evan, bi xemgn bi tirs derbas dikim. Byern, radyoy ynli ser pla kurt, buyrn ku ez ji radyo Deng Mezopotamyay dibihzim, min gelekditirsnin. d ez ji mirovan ditirsim day. Dengn komn mirovan, qrn hawara wan minker dikin. Ez dixwazim av guhn xwe bigirim day. Dixwazim nebnim, nebihzim nefikirim. L ma ev j dibe day? Lez beza jiyan, n hatina mirovan li kolanan de,min j dixe nava v helaket. av wan qerimne tev vala ne. d av j dikarin derewanbikin. Ma tu v j dizan day? Ez dsa bi tena ser xwe mame, d naxwazim di van kueyntar gewre de bimeim. Di kue kolann sar de, lez bezn mirovan, min dn har dike.Ez ji leza wan aciz bme, dixwazim demek dirj bisekinim. Ma ez demjimr an j saeta dimil xwe de biknim, t ji min bixeyid day? Ez i bikim d naxwazim zdetir li bendahatina dem dewranek an j li benda derbas kirina demeke bimnim. d ez li bendamayn

    j aciz bm. "wext gelek z diherike" dibjin, l ez bawer nakim, dixwazim rojn xwe tr tij

    bi heskirn xwe ra bijm. Ma tu dikar alkariya min bik day? Ma hewce dike ku ez bjim"Min briya axa welat min briya te kiriye". d dixwazim ji Ser Zn temaa derketinaroj, Mij dmana li ser iyayn Bohtan, keskahiya li rez bostanan heft girn ku li dorabajar min de ketiyn govend bikim... Ax day! ez dizanim hstirn avn te hesreta dtinamine, hema carek bi daw be j, ez j dixwazim dsa te bibnim...

    Li vir hawar qrnn mirovan rtiriya wan min ditirsne day. Ma tu dikar jihovtiya wan min biparz? Ez d xwe gelek b hz dibnim alkariya te dixwazim day.Dixwazim tkevim li nav xew xewnn xwe. Tu dikar li kleka lihfa min bimn? Destmin bigr min bx xew. L di xew de j, min bi ten nehle day. Xwez min careke dinser xwe dayna ser oka te heta rojeke n, rojeke germ razam. Di trjn w roja n de ji w

    xewa rn iyar bibim. Di asmanek n vekir de dixwazim temaeya teyr tilran bikim.Li ser girn bilind n bajr, dixwazim heta ev rnim ay qaax daqurtnim. Ez dixwazim

  • 8/3/2019 ax_daye

    9/39

    deng bajr, ji Gir Keikan bibihzim. Bi ev j ez dixwazim li wir bimnim. Li bin strknirus deng ev guhdar bikim. An j di rojek emiy de li ber em Bohtan, di hnikahiyde rnim deng pln av guhdar bikim. Ez dixwazim derketina heyveron j li virabibnim. Dema heyveron, ji pita wan iyayn bilind derkeve, ez xwe bixim nava nepeniyaw bi saetan li wira bimnim. Ez di bin ronahiy w de, dil xwe paqij bikim ji nve

    vejm.

    Ax day ma ez dsa bikaribim, bi te re li ser ban xua xua deng peln sipndaranbibihzim? An j ez dsa bikaribim li ser axa xwe jiyanek aram bijm? Day ma t dikar vandaxwaz xwestekn min bn cih?...Ax day vaye ez haleke wisa xerb da me. Ma gelo taway ba day?...

    L TE GERYAM

    av diket li nav avan, deng dernediket. Evndar bi ten p avn xwe dil xwedipeyivn, min j dixwest bi tere bipeyivim av bi av dil bi dil, l t tneb.

    Evna te quncika di dilda dijiya, min dest xwe da jiyana dil xwe deng dil xweghdarkir. Hat xeyaln min ketim payte li te geriyam, l t tneb, ne li vir, ne li wir ne

    j li t devern din. Tirsiyam ji tne bna te, l hv her her dilmin stxwar diferikand.Li bajar ku bhna mozaka gelan anda wan ya di talankir difra de ketim pey te, li

    kolann b mirov, keyn b zarok, xaniyn Ces ku hatibn valakirin, dmenn mayn bxwed de bajar b deng de li te geriyam. Li taxa kevnare qedm ya Keldanan, ku nihahatib wrankirin. li nav xaniyn Ces qesrn bi keviran hatibn kirin de min deng tedibihst l t nedihat xyakirin. Keyn teng tar de kesek tneb, l xeyala te ketibpiya min dimeiya. Min dixwest bigihjim te dest te bigrim l li nav taristan de t wendadib, t di keyek din. Li seranser Ayn Salb (kahniya xa), pirtkxaneya mezin yaKatedral de bi gavn hd hd dimeiyam, li ser mas vala pns ji kerba bdeng digiriya.av li ser klekn pirtkan ket, pirtk dipeyivn, li ser droka qirj gemar, roman helbestnnvcomay yn Sryanan. peyvn te min dibihst, l daw nedihat. li nav pirtkn sedsal

    proz, ku li ser bostek toz girt de, rpel bi rpel li te geriyam, t hatib nivsandin l minnedizan ez bixwnim tama evn mirovatiy j bistnim. Min t tam nekir, min te ne dt t ne li wir b. Ji wir m Dr Mar Yaqb ketim hndir. Li nav Dra qedm de min wneyte li nav neqn reng rengn dwar de geriya, t tne b. serpskopos Adday r li Drayn dikir p peyvn bihz xrt de diqriya, min peyva nav te ya xweik geriya, l minnebihst. Min t nedt t tuneb. Hatim ser kahniya Ayn Salb li nav Sabata hnik de libenda te mam, dilgerm bm min xwhda, min pirs t tneb. Ava zelal ya ji birk dihat, orbb min pirs dsa tu tneb. Ji qesra Ces pirs t ne li wir b. Min ji arab kera pirs ttneb, ji eraba sor pirs te serxwe kirib, l t nedihat xyakirin. Li bajar de meiyam gavbi gav dilekikest stxwar li erd digeriyam. Li nav kolann mezin hin keyn kudiketin ser kolanan dirniya l t tneb. Daketim Girkeika li bin dara Qizwan rnitim.

    Ew j bi ten mab wek min, ax peln xwe weandibn hik bb. Zor zehmetiynjiyan re tk b, demn ber dihatin bra w ew demn xwe... ber bhnek xwe cda j

  • 8/3/2019 ax_daye

    10/39

    difriya, bel bhna Ben . Li bin siha w da iqas mirov rnitibn, ketibn nav gotbjngerm de, hinek li ser bajar dipeyivn, li ser and, hner hinek j li ser evn dipeyivn diketin xeyaln kr bbin. av diket nav avan deng dernediket, evndar bi ten p avnxwe dil xwe dipeyivn, min j dixwest bi tere bipeyivim av bi av dil bi dil, l t tneb.m ser gira her bilind li Ser Zn b var, roj hd hd di ava. Roj, trjn xwe yn bi

    naln li ser bajar de berda, bedewiya xwe ya daw kif dikir bi zeraqa xwe ve daket heyarojek din.B ev, d ez westiyam, eva tar kiras re li xwe kirib, min nedizan ev k li ber

    strka ye, min nedizan heyv di end xwede ye? eva tar, iqas di xwe retir dikir. Min jiev pirs? Ma tent para mine ev?, ma kesek tne deng min bibihse ev?, her kes xweddost yare, ima yara min nay ev? Ez li bajar geriyam, ma taxa min kanev?, Gazqlingan bikin, bila yara min bnin, bibnim himbz bikim. Ma i ji yara min hat ev? evgot; dawiya evna te hat derbas b, dema te , ew roja bi naln daket, ew evna te b, tgeriyay l te nedt lawo...

    D EZ DM B XATR WE

    jiyan li ser min ve dimee, bi hem giraniya xwe ve. hest, raman kovan tije dibin didilmin da. dixwazim birevim l bare mame. Bi taybet j, mirov li ser min ve dimein. Ewkesn derewn, xayn bbav, dil bi kovan, kul derdan dinale, di v rew jiyana b bext dedifikirim... ji bo i k ez dijm? Derdor bi menfeet perestan dikele hinek mirov di rojek dery xwe txin deh iklan de.

    Dsa wek her car ji xew radibm, bi hv yn mezin min cil bergn xwe li xwedikir. Di ketim nav kolann bajr gav bi gav dimeiyam. Bi hviyn mezin min ji karxananpirs dikir. l b feyde dsa kar tne b. Berkn min vala li ska bajar ryek nas digeriyam.Rast gelek heval hogirn xwe dihatim mixabin min t silavn germ ji dil ji wan nedidt.Ev e meh min b ku ez ji girtxan derketibm. Panzdeh saln min li girtgeh derbas

    bbn. L d min briya girtgeh j dikir. Li wir hevaltiya germ heb, nanek dib d behr,birnek, derdek, ek dib d behr, s behr, ar behr l li vir bar hem ser miln min bn. Dicivak de t qedr siyanet ji bo min nemab. ji ber ku per min, mal milkn min tnebn.Hem hevsaln min bbn xwed mal milk, l ez h di trkirina zik xwe zarokn xwe deheyir mabm. Li nava bajar de d min nedixwest bigerim. Derdiketim dim li dervey bajrcihek bilind min temaeya bajr dikir. Gelo ewqas xan avah hebn. Xwedyo ma gelotitek li behra me j nediket. d min raperina jiyan dikir. Ew panzdeh saln bihr, xwezemr min hem bibranda. Gelo ez niha awa herim mal bi kjan av li xanima xwe zarokn xwe binrim. Ew bi hviya nanek germ, her roj min ji mal bi rdikin, mixabin dsadimnin bir ez dest vala vedigerim.

    Xwedyo!..

    jiyanek wisa iqas dijware, bese ez d naxwazim bijm. Ry min nemaye, dil minheliya, kezeba min re b. Hevaln min n girtgeh j d ch xwe girtine l min bi t away

  • 8/3/2019 ax_daye

    11/39

    nekar li v jiyan de cihek germ ji xwere ava bikim. Her her li nav xemsariy de diim tm. Bi hezar, bi milyon cara ji xwe pomanim, titek ecb d ez ji mirov bna xwe jpoman dibim. Xwez ez kevirek bma, xwez ez heywanek, an j darek bma, l sed xwez.Car caran difikirim niha ez j li v din dijm. wek her kes na, na, na, ez her roj dimirim hervar, vegeramin a mal mirine, ry xanim nrnamin mirine, ry nrna zarokn min dsa

    mirine. ji xwe li mal t tit ji dev min dernakeve, lal dibim, ker dibim, ez ne li mala xwe mewek ku ez li nav xaniyek cemed de bim wisa ez direcifim, dilerizim. Her hevokek axaftinaxatn ji bo min mirine. Ber de j min xwest wek ku ez her car, her roj bimirim, ez ji rehxwe xilas bibma. Mixabin min nekar, dsa hviyn bbext derewn min xapandin, minnekar ez xwe ji v rew xilas bikim. l niha min chek ji bo xwe peyda kiriye. Bi yek car ezdikarim ji v xilas bibim. V berbang min xatir ji xatn xwestib. Ev mehek b ku hmin xatn ra axiv. Ev peyv dil min birndar ferikand. Heta hatina min a vder, ji avnmin gir km ne b bn. Rondikn avn min zwa b bn. Zarokn min bi a mat may limin nihr bn, nedizann w i bibe. Paeroja wan awaye i li benda wane...

    Jna mirov mirovaniy bi xewn xeyalan ve girday b. Eger ez heya niha dijiyam,ew bi xra xewn xeyalan b. min gotina xwe ya dawn j got xewn xeyaln min d miiq

    bn. Ez li benda mirin bm. Mirina sar seqem ku w min ji v jiyana b bext derewnrizgar bikira.

    Wext d hatiye, wexta mirina sar seqem. Ber ku ez herim min malbat j dt, ermin ji wan re got; yn heye, hatin tne, hatin heye, dtin tne. d ez diim, bi xatir we!!!

    XEWNEK L BEHRA SP

    Ez bi ten xerba xwd k li welat xwe y ar pere ji dr ket. Min nedizan ima,ev bay bhna mirin bi xwere anb li vir j hatib min d behr ji bo min b b jehr. Liber perava behra sip, di xew de bi deng behr ji xewa nepeniyar b bm...

    Li wextek min zilamek nas dikir. Nav w Rojda b, her dem rpelek sip pnseksor bi xwere digerand. Gelek caran demn xwe bi nivsandin derbas dikir. Eiq keikek b

    nav w Hvda b. Keik bajarek kevin, ew bajarek n de dijiya. Ji xwe bi nameyn keikre Rojda j dest bi nivsandin kirib. Gelek caran ji hev d re rpeln tr tij, nameynevn dinivsandin. Temaa flm ghdar strann wekhev dikirin. L li bajarn cda cdade...

    Car caran Rojda nameyn ku dinivsand bi min dida xwendin, l t car nivsn Rojdamin nedikar heya dawiy, ji ser heya bin rz bi rz bixwnim. Gava min dixwend, dilmdib behra xeman tije kovan dibn. Di nava nivs de hevokn wisa bikartan ku min xwenedigirt namey dirj Rojda dikir. Bi ten ew hevok, li ber dil min hja b deh nameynevn. Dilm t car xwe nedigirt berdewama nivsan daw bnim. Wan evna xwe binivsandin dijiyan. Kul xemn xwe p hibr pns bikartann awayek hner serrpeln sip hem hrsn xwe direandin nemir dikirin. Evna wan di nameyan de li ser

    rpeln sip paqij dijiya. Li nava wan rzan de peyvn wisa b hempa, aram qedmbikartann k wisa evna xwe j dijiyan. Min peyv nedidt k v evn ba bidim qiset kirin.

  • 8/3/2019 ax_daye

    12/39

    Evna wan wisa mezin b k her roj peyvn evn n n diafirandin. Evna ji nameyan derkether roj mezintir dib. Ez ji v rewa wan gelek ditirsiyam. Ew xewnek de hatin ser din, dixewnek de mezin bn di xewnek de dijiyan. Ditirsiyam ku xewnek de ji hev dveqetiyan, ji xwe nedizann her xewnek xemeke mereqeke. Ez ditirsiyam ku birasti jneghin hevd, hviyn wan bikn bimnin b hv. Ji xwe bhvt mirov diand mirin.

    Min bawer nedikir k jiyana rastn jiyana nameyan li hev bikin xwe bidomnin. Titn kdinivsandin, ji xeyalan derdixistin dijiyan. iqas ez ditirsiyam ku d evndarn xeyalperest,di jiyana rastn de tk biin j, l disa j wan baweriya min ji evnre xrttir kiribn...

    Rojda nepen, aram, bedew germahiya xwe ve wek roj b. Gava bi hrs dib ewgermah dib dojeh. Ji nz ve mirov diheland, ji dr ve mirov hem bedewiya w didt wekxwedayek j hv dikir. Neyar taristan b, her her ronahiy dixwest belav dikir. Hvda

    j wek heyv, li nav strkan de ya her ronah, bedew xweik b. Bi kurtah wek heyv sip aram b. Min her dam ji Rojda re digot, tkiliyn we de lanetiya nav we heye. awa kroj heyv bi hevre bijn negihin hevd ez bawerim hn j tu car nagihin hev. L Rojda vyek qet nedipejirand. W ax min d cixare pdixist, yek ji bo w yek j ji bo xwe. L herd cixaran j min dikiand. Xemgn diket nav civata me ya germ. Ew jiyanek ji Hvda y dr

    ket qet qebul nedikir. Gava roj ji ev derdiket, p Hvda dihat braw, pa wek bahozekdiket dil. Roj di ava her tit bi daw dib, l ew bdawiya Rojda b. Carna bi hrs dib dervedikir, di li nav taristan de wenda dib...

    Ez dsa bi ten dimam xwe bi xwere diaxivm, diwestiyam li ser evna wan min jrpelek din dinivsand. Gava min li ser rewa wan bi rz dikir, di destn min de kllkvedibn evn bi hem nepeniya xwe ve bedena min dipand. Dilm dn har dikir. Hrsnxwe min j dinivsand nemir dikir ji bo paeroj nifn n. Evn nedihat zkirin, j rasebir diviya mna sebra iyayn Bohtan k li ber ba bahozan xwe digirt herdem aram bdeng bn. Pit k min nivsandin daw dikir, ji mal derdiketim li nav bajar de li kolanandimeiyam. Wek hercar dsa rast Rojda dihatim. Ji bo evndara xwe serxwe bb li navakolanan de strann evn digot. Min j bi w re dest bi vexwarin dikir. Eweraba sorvedixwar min j avceh dadiqurtand. Avceha cemed hem kovanan ve diket nava la min.Rojda li nava qedeh dirnt ji min re eqa xwe qiset dikir. Gava bi hrs dib digiriya, ez jbdeng dimam mijek kr heya kezeb min ji cixara xwe dikiand. Nizanim ima l hemserphat zaroktiya xwe ji min re qiset kirib. Wneyn Hvda y pra tneb, l dsa javn xwe digirt hem bedena w wek zindiyek dtibe xet bi xet qiset dikir. Gava wHvda re dijiya bi hrs dib direviya di seyrangeha Girkeikan. Xwe li wir dirj dikir guhdar deng ax dikir heya ev. Bi ev j li benda heyv dima, xweikiya heyv temaedikir. Tariya ev dib mna pora Hvday strk li pora w re dialiqn. Nepeniya heyv ev dil w paqij dikir. Ew digot, kes k bizanibe ziman ax fm bike, ax gelek titnxwe, balk, dem dewrn bihr qiset dike...

    Rojda hinek rojan gelek kfxwe dihat li ba min, w wext min dizan k ji Hvdayjra nameyek hatiye. Gava diket hindir der digirt rpel dixist dest xwe. Bi dilgerm destbi xwendin dikir. Pa cixareyek zarokwar dikiand rdinit li ber der. Min j bi dilewatwar temaa w dikir. Min rewa wan qet ba nedidt hesret ne titek hsan b. Belk sing ber bedena wan ji hev dr b, l dsa j dilwan her her bi hevre b. Nizanim ima l hezkirin

    ji bo wan pir hatib dtin. Wek her car cih xwe sekin di dest de cixare bdeng rawest b.Her tit bi leza birsk qewim, Rojda nekarb bar derd, kerb hesret hilgire. Min nezanawa b l ew b ser koa dawn. Agir berda bedena min, nefesa min ikiya, bi qasbskek dinya li ber av min re b. L i b, awan b, ez nizanim. Melkemot li xangeriyab, mirin li od b. Reng oda xwe raxist guherb, mirin bi reng xwe y sar bhnaxwe ya gen li hem od de b. Cil bergn me, dest, p, mil, r hem la min, mehfrn li

    erd raxist, dwarn od yn sip her tit di nav reng bhna mirin de mab. Ez bi sekneksebr y zana, k ji iyayn Bohtan hn w bbm, di ch xwe de wek iyayek bi sebr

  • 8/3/2019 ax_daye

    13/39

    sekinbm. Ez bi dv demek gelek dirj ji cih xwe bi hdka, k hem bedena min bi janekeb payan ket, rabm li ser piyan. Min nezan ez i bikim, di nav tariyeke hibr de bi tenmabm...

    Ez bi ten xerb xwd k li welat xwe y ar pere dr ket. Min nedizan ima evbay k bhna mirin bi xwere anb, li vir j hatib min, behr ji bo min bb jehr. Min

    nedizan ev rok ji k hatib. Li ber behra sip, di xewde bi deng behr ji xewa nepeniyarkiribm. Alk min xwdan day, bi bayn germ iyayn Bohtan, hv, xewn xeyaln min.Alk min bablsoka behra sip bay miriyan, a rast min te bi bran, bi te iyar bm. Nvev li ber behra sip, di bhnvedaneke havn de, xewnn min hatibn dizn. Xew li minqedexe kiribn, ez hiti bm bi ten ser xwe bi tev sret te y mna heyveron. Tasibehan nedikariyam razm, l dsa j ew xewna ku min dt de, ev gotina Rojda ji bo min dibhv ten bn titek krhatiye, hin caran li mirov t ez j bare li welat xerbiy, li berbehra sip li w tenbn de li benda w krhatin mabm...

    KEKA TAVSORK

    ev dsa kiras xwe y re em em li xwe kirib. Heyveron li asman nedihatxuyakirin, l strka me dsa di cih xwe de b. Strkn mayn li ser ev mna xalieyekerengn dihat xuyakirin. d bajar j westiya b, ketib xeweke nazenn ez li nav peyvnpirtkan de dim dihatim. Pns di dest min de bi xew ve bm ketibm nav brekebbin li nav deryaya xeyalan de wek ketiyek digeriyam.

    Roj dsa wek her car li ser coya xwe diherik ber bi qulibandin ve di. Dsa mintemaeya daketina roj dikir difikirm. Reng trjn roj xwe bi ser bajar de berdab. Hembedewiya xwe wek diyariyek berdab ser dil xwezay. Min j tama w bedewiy derdixist dil xwe bi v aramiy diferikand. avn min ketibn li ser tavsork kr bn. Ji nikave titek dihat xuyakirin. Di nav tavsorka gilover de iklek ecb dihat xuyakirin, iqas dinzktir dib. iqas nzk dib, krtir dinihr. P mna zarokek hat xuyakirin iqas dinzktir mezintir dib. Ew ikl ecb ji tavsork derket, l siha w li ser min ve dihat; bi

    matmay min l dinihr.Bel... ew keikek b; pora w heta nav mil w dirj dikir. Dil min germ dib,dilerizm. Bi a matmay di cih xwe de sekinbm. Bi ten min nefes distand, deng dildihat guh min. Xwna min dikelijiya, min nedizan t dernedixist ka i bi min hatiye. Belew tita bi nepen keikek b. Keikek zirav dirj, mna spndarek. Ruy w sp mnaruyek ji nav destan efsaneyan de hatib, mna ruyek peykereke antk ku xwe li hember ba bahozn wext dewranan ragirtibe. Ruyek sade, mna ruyek periyan henn delal. L tijsir sihr, mna berkanik maskek be. Dev lvn w yn xweik li hevhat. Xwednrnn henn, avn re n ron, avn kr, avn delal gelek sipeh. Ronahiya avn wtenik wek tava heyv. Ez nizanim ima, l di hundir min de titek mna pta irskekpdiket. Min dixwest titek ji v rew dernim, l b are dimam min titek j dernedixist.

    Min pir dixwest ku w keik binasim, krahiya dil ruh w binasim. Di bin w berkanikaxweik, sade, paqij saf de i heye min dixwest bibnim. Hundir min bi germahiya

  • 8/3/2019 ax_daye

    14/39

    ronahiyeke tij dib, keleke germ ji dil min radib. Ez li nav dilgerm, heyecan, co pirsndi ser min de dim dihatim, l min nedizan i dib. Ev keika henn k ye? Ez li ku derme? Ew ji kijan diyaran hat? W i bibe? Min nedizan van pirsan bi bersivnim. Di vnepeniy de dim dihatim, min nedizan i dibe w i bibe. Keika delal qet nedipeyiv.ez li cih xwe sekin, ew li dora min digeriya dest xwe dirj min dikir, dixwest ez p re

    herim cihek. Qet nedipeyiv bi ten bedena xwe ya xweik dilerizanda li dora min di dihat. Ji nika ve dengek j derket, ji wan dev lvn lihevhat de ev gotin herikn; Ma tudikar ava Botan berjor biherikn?, Kes ku tehlukeyan nede ber av xwe, nagihje cihxwe. ev gotin ji dev w derketin, gelo i dixwest bide fmkirin, min nedizan, min j pirs lti bersiv neda. Keniya, daket nava tavsork wendab. ez di nav pirs peyvn nepen dedim dihatim. Min dixwest titek ji van peyvan dernim. Gelek fikirm l min tu bersivnedidt. Keika tavsork min di nav nepeniya xwe de hitib. Ketibm nav ramann kr bbin.

    Ji nika ve bi deng banga mj, ji xewa kr iyarbm. Er di berbang de ji w xewatij nepen sihr iyar dibm. Bi ten ew keika tavsork a delal bedew dihat bra min ewpeyvn ku ji dev lvn xweik herikiyn man para min. Gelo dixwest i peyaman bide min

    hja j ez difikirim, difikirim, difikirim.

    EVNA VEQET

    Evna me li Srt n bu. Bajar xwed heft gir, s erd, s em s ziman. Ew bGirkeika, ez bum Ser Zn. Ew bu Xerzan, ez bm Bohtan. Ew b em Baur aram, ezem Bohtan dn har...

    Li nav heft giran de ya her delal bedew ew b, Girkeikan. Hem erd wnahbu. Her celeb dar li wir heb, mina daristanek biuk. Hemu cureyn kullkan li wir peydadibun, diibiya gulistanekrn. Hema bje ukn hatiy xuliqandin li wir bn, li nav wseyrangeh de wek stranek b hempa distriyan. Cih mirovn bi rmet bi qmet b. Cihmirovn zana, welatparz andparz b. ano, konser li wir dihatin amadekirin. Deng

    ahiy bajar fetih dikir. Ji xwe anda bajarvaniy j ev bi xwe b. Min te li Girkeikan dtib.Li w seyrangeha delal de, wek gulek n bikiv, te hawrdora xwe li nav bhna xwe dehitib. Bhna te ji wir difuriya. Gava avmin bi te ketin dem dewran sekinbn. Min liry te y gilover gewher, eniya te ya pak sip, bvila te ya biuk, lvn te yn mezin,dev te y hertim hinek vekir, enga te ya hinek gulover nerm, stuy te y dirj li gerdenate ya gewher dinihr ez difikirm... Girika her bilind li Serzn min dil dikir eniya te avn te yn re belek ramusa. Pora te ya reik mist da. Dest xwe bibira stuy te, di pa restuy heta pit mist da. Germahiya te bibihsa. Min bi nrnek zehf kr, bala xwe dida r,av dev te dil dikir dixwest. Ji ken te y sivik ermoke, ry te y delal re helbestekbi afiranda. Helbestek sedsala dawiy...

    Tu by gula Girkeika, bhna te li wir difuriya. Min te bhn dikir. Min pir dixwest,

    dest xwe dirj te bikim. L ji snor kevneopiya nediwriyam derbas bibim. Stuxwar fedkir, vedigeriyam cih xwe. Jan hem beden digirt dinaliyam, l min nedikar ez bigirm.

  • 8/3/2019 ax_daye

    15/39

    Min te hn kiandina cixar dikir te min hn dikir. Min te hn vexwarina avceh dikir,te min hn jan dikir. Min dixwest hviyn min bibihs evna min re biken. Em ji hevhatibun durxistin. Ber min dan Serzn, li wir bi ten ez hebm. Erdek rt taz ez. Mindistra ew guhdar dikir, ez diqriyam ew dihat hawara min. Li w cih bilind her der dihatxuyakirin, hem bajar li bin piya b. Girkeikan, Bitimk, Eynsalb, Kahn Bireyk, x

    Tirk, x Tayyar, taxa aqmaq, gund Ciwanika hwd. rn dihatin xuyakirin. min te jdidt Botan j. Gundn Bohtan Xrt, Gundx, Hilla, Trm Terhem hem ketibn rz.Ew xwezaya dewlemend delal de Teyr li ser Tehta Mendik de difiriyan. Er ez mirovekBoht me, ma te dizan belay mohra xwe li eniya min xistib? l dsa j Bohtiyek sernetewand bm ez. Min rapern dikir ji bo te. Srt ketibu navbera me, ew Srta mir razay.Roj li ser min de derdiket her der ronah dikir. Li ser te j dadiket her der dihit nav taristande. Ez li Serzn temaeya te daketina roj dikim. Min nedixwest roj dakeve, piek dinronahiy belav bike hawrdor ron bike. Li nav v gengeiy de ketibum nava taristanek re.Piek din ronah min dixwest ji dil xwe re, er t evna te bb ronah ji bo min. Ronahiyate mna heyverona li nav taristande dihat xuyakirin. Dil min diferikand. Ez bi bawer bm,min dizan pit taristan ron ye. L dsa j veqetandin ji dil min pereyek bi xwere birib.

    OXRBE YSV

    Em li meha Remezan de ne, wexta fitar ye, ev e, ev 8 t mijdar (sermawez) ya2002 yan e. Roj bi giran dadikev, dinya sar e payz e. Srt war derd keseran. ahdmirinan di dawiy da ahid mirina Ysiv, westiyay dikeve xew. eva giran westiyayrnitevann bajar kevin navdar Srt dixe nav hlekana xew dilorne. Xaleya jistrkan pkhat, li jor, li esmanan, bi rengn xwe yn xas n welat rojhilat, li xewa evaSrt nobedar dike.

    L li Srta xwed s herem heft gir a ch war Ar, Kildan, Cih, Ereb Kurdade malbatek ranezaye bel malbateke Boht, malbata Mrhac. Xew ji wan dure, ew dixwazin,pir dixwazin ku razn, her tit ji br bikin, deng, pjn, hs ji wan bi dr bikevin bikevin nav

    xewa bdawn. L nikarin... mirina kambax rre xwe li ser malbat ve rapaye. Lawikwan Ysiv ku ji roja hat din ve ew ji gewriya xwe ve seqet b d w ko dawiy kirib,dixwazin xwe bigihnin Ysiv. Bel Ysiv b. L malbat xwna wan miiq, dev wan qlfby, b tevger b lebat ji h, br mej pve winda bune. Roj buyern bihur, gotin xeberdann w tahm bhnn ji br buy niha yek bi yek tn ber avn wan. Niha v eva sar kambax de dixwazin bigihin w. Niha bi ten hsa winda bne, mirov awan fr v hs dibe?Mirin hat, Ysiv bedena w bir li pey xwe j ev hsa kambax xiste nav mal malbat.V hs niha mal vegirtiye. Mal rea xwe gir daye, ji roja mirin vir ve ye, mal, Latfexanim, zarok, nas xizm, mirov dost li n runitine. Roj bi gir dest p dikin diqedin. Bisedan kes tn sersaxiy. Latfe xanim her ewe buye sra hsn bdeng. Bi peyvan hsdayikan nay nivsn. Ew li oda rnitin ya mezin da runitiye. Navenda jiyana wan a ku ew

    hn bbn, li erd, dwar, tkber, xale krsiyan dinihre bdeng difikire ruy w y bi kensar bye. avn w ji giriyan sor buye rondikn w zwa bne.

  • 8/3/2019 ax_daye

    16/39

    Ysiv niha tne ye, winda ye? Mirov awan hn winda bn winda kirin dibe? Cihw y ku her tim li ser rdinit niha vala ye. Ken deng w y cda di nav dwaran de, liderek veartne. Peyv gotinn w niha nayn bihstin. Kinc, cil bergn w, li hviyne.Dayika w li benda w nexwe ket, di nav nivnan de, li hviy ye. L ew nay d ew tneye. Ne li w od, ne li oda razan, ne li ber der, ne li ber hew, ne j li t derek din. Bel

    eveke payz de, jn mirin ketibn nav hev. T kes nikar b ew ji hev d veqetandina.Cezb mirin bi ser her kes de hatib. Kes nikarib tovn jyan t de bidta.Ysv roja hat din ve, v dikiand, rehet xweiy nedt. Wek hevalbendn xwe

    nekar bilze, bigere, bixwe vexwe. Jiyana w ji hevalbendn w pir cuda bu, tim li nav chande dirjkir bu. Mirov perwer rkenna w dil mirov diheland. Mirov ku carek w bidtacareke din qet ji br nedikir. Hiek bi qwet p re b. Pariyeke zarok bsteke can dayikaxwe b. hatin na w b yek. ji mal deng dernakeve. Mala mezin di nav xewa sib da,bdeng, li neheqiyn jiyan difikire. K d zarok mehrm bibe w bio paqij bike? K dkefenek sp bik li bedena w ya bik rape? By hestirn avan, k d bikaribe li ser wmelayika biuk bilorne strann n bibje? K d w bi temam ji jiyan bi dr xne bixebin axa re sar? K dixwaze perg ry sar mirin bibe, xwestekn mirin qebl bike.

    Stuy xwe li ber mirin xwar bike, ji xwere nebe xwey bide ber sistiy? K? Jiyan zehmetiyn jiyan li aliyek l ev mirin, mirina ku dora Ysiv rapaye. Jiyan iqas ecbe. Div eva keser tij de, bi ronahiya irayeke biuk, bi zehmet van rzan dinivsim. Pirtkn minn dipeyvin rzn min n bi gir min fahm dikin. i bibjim mirin bila nav te bbext be!!!

    BAJAR MR

    Li aliy kolan dinriya, ew kolana ku ch me t da tne b, ew vala xuya dib.Tu kes ne di nej dihat. Ji der dor tu deng nedihat valahiyek ketib dil w, xemgn kovann xerb dil w tije kiribn di tirsiya, wek ku xewna xwe de kabsek dtibe. avnxwe bitirs girt vekir. L ji v rew t mane dernedixist. Dsa w der dora xwe nihr,

    kolan, seyrangeh, r kueyn ku derdiketin kolanan gi vala bubun li w der t pjinnedihat. rewa hewa y j iqas di xera dib. Valah kovann xerb di dil w da mezintirdibun, meraq, at, tirs dilgerm tkilhev bbn, ecp may a mab. Bhna w hindikmab biikiya, ser w gj b. erqniyek ji asman belav b bizdaha. Dest xwe xist berkaakta xwe pakta cixarey derxist hebek xist dev xwe, cixara xwe p xist. Mijek kr dirj kiand, bihneke ji kezeb kiand piek rehet b. Mija cixar xemgn kovanan belavkirib. Bayek hat, pora w li nav hev xist, dsa ji ewr birsk dadiketin erd, pjna birusk wditirsand, kut kuta dil w b dileriziya. Ch xwe de sekin hawrdor temae dikir. Kesekxuya nedib. Ji nikave baran dilop bi dilop l dikir, pora w cil bergn wil dibn, l jibaran germahiyek hs dikir. ji hawrdor bhna ax difriya bhneke cda, bhneke xwe!!!Baran her ku di xurttir dibu, der dor di nav av de dihit. Kolan keyn bajr, bi

    lehiyn baran dihatin tin, lehiy psatiyn bajr paqij dikir li ber av dibir. Kincn w giil bbn, pora w, miln w hem la w di nav av de mabn, d dileriziya. Destn w

  • 8/3/2019 ax_daye

    17/39

    berk da kolan bi kolan al mala xwe ve dimeiya. Ji bo hinek din il nebe, li ber xan dikanan ve dimeiya, gihtib ser kueyek da bifilite li ber xaniyek cas kevnare depiskek sp ku li ber baran da ew jil bb, xwe gum kir sekinb. Li ber pisk sekin,dest xwe avt w ji erd hilan kir ber mil xwe pisk avek cuda balk li w dinriya.Tirs, tent, xemgn jar ji av pisk dihat xuya kirin. Ew j wek w bi ten mab,

    germahiya pisk hs dikir. pisk j ji w germahiy kfxwe b. Baran her ku diu xurttirdibu. Li bin Sabatek Ces de sekinn bhna xwe vekirin, d tent ya mrik b. pisk danerd ku cixareyek din vexwe, l pisk nesekin ber bi kueyn tar ve ...Ew ev ji wpisk zdetir kesek xuya nedib. i bb gelo? gel v bajar kevnare ne dihat xuya kirin. Evbajar, bajar kevnare, bajar westiyay, bajar geln Ar, Ermen Kurda, war Cih,Sryan misilmanan, bajar Metropoltana Sryaniyan. Gelo i bb, i qewim b, nekder, al kjan diyara ve kober penaber bbn; Ev bajara xweza ya xwe ve rengn, bimtolojiya xwe ve dewlemend de kesek nedihat xuyakirin, i bb kesek nedizan. d xuyabu ku ev bajar kevnare, bb bajarek mir..!!!

    PEK DN EVN...

    W eva ku t rast min hat, dil min hindik mab bisekiniya. d min ji avn xwebawer nedikirin. Gelo ew t by an xewnek xweik b, d i bi min dihat min nedizan lhem la min dileriziya. Nav te y xweik, li ser ziman min bb stran diherikiya wek avaemn zelal, aram paqij. Min her her nav te dbare dikir. Dibe ku ez ne layiq wdilahiy bim, l dsa j gelek xwe min di. Ew roja ku ez rast te hatibm, ez dil a bbm.Ji xwe t li her dem di hi min de by. Min nav te li mejiy xwe de kola b min timdixwest rojek bi tere rnim heya demek dirj biaxivim...

    iqas xetn ry te, ba newe hi min dsa j, ez dikarim sret te y xweik xet bixet bikim. Bihrn te, avn te, lvn te, pora te, gliyn te, ew sekin rveuna te ya bi esl er. Li cem te titek din heb k dil min dikiand xwe. Min ba t dernedixist l mindizan wisa ye. Sekina te, nrnn te, axavtina te zz bna deng te. Taybetiyn te min tmirovande nedtib. Te aram, xweik ahiy dida kesn li dora xwe. Deng te ji ghn min

    km nedibn, wek deng stranbjek zz delal. Di hundir min de titn xerb diqewimiyan,min nedikar bi nav bikim, l dsa j ekere b k min ji bo te hinek titan hs dikir. Ez fahmkirin de dereng mam, l gelek fikirm. Demeke dirj w awa keng em dsa nzik hev d bibna. Ew temena ku di nav min te de by pirsgirk, wisa dixuya ku ew qet di navberame de derneketa. Ez niha d qat temen xwe evndar te bm. Bje, ma te v j dizan...

    Heya berbang di nav pirsgirkan de difikirm digewizm. Xew nediket avn min.Ba b ku di nav tentiyek da t gihat min te dest xwe dirj min kirib. Ez sipasiya tedikim, ji bo dirj kirina dest te y germ. Ji bo ku hatina te hem jiyan a min gherandib. Teez ji tentiy xilas kirim. Nrna min a jiyan hem hv yn min ghern. Bi w tentiy damin te li ba xwe dtib. Hd hem kar bar min bb dtina te. Di her dem da, bi ev, biroj, berbang hem wext de t dil min da dijiya. Jiyan a min ji n ve bikiv, ji n ve

    kllk da hv yn mezin dil min sr kiribn. Bi ten min dixwest ku t bib hevpara min.Nizanim ima l hem strann kovan, jar evn te dian bra min. avn te yn genim,

  • 8/3/2019 ax_daye

    18/39

    bihrn te yn re, ry te y esmer tne br a min. T wneyn te li cem min tnin ku, ez li serbedena xwe de hembz bikim ramsim. L dsa j, ez na qehirim. ji bo ku t hem beden amin dey, di ser min, hi min dil min ku zaroktiya xwe dij dey. De were min rizgarbike bikne al xwe ve, dsa dest xwe y germ dirj min bike de hayd ez li benda teme...bigre er er bigre l qet bernede. Biidne min bernede ku t min berd ez li Tehta Mendik

    de bikevim nav ava Bohta pere pere bibim. Hem la min d nagihe hev d dnheta hetay ez te nabnim. Evna min, min bernede, r heyva min, min bernede dibjim. Evnamin a bedew min bibihse. Derman tentiya min, ji jiyana xwe ya bedew de min netave.Wek ku t ji min re neb yar j, dsa j cih min dil xwede bi ch bike. Nalna min bi hembedena xwe de hs bike. Bila xew nekeve avn te, her dam bila ez di hi te de bim. Ji tedipirsim ma xilas kirina xwektina mirovek titek hindike? Ma ji hem bedewiyn jiyanne tire? Er evna min er t. Te ez ji mirin rizgar kirim, te miln min girtiye, ketime tor bext te evn, min bernede nava geremola jiyan...

    Hem evn awa ku t qiset kirin gotin ne hsane. Evn jar e, kovan e gelekdijware. Wisa dijware ku, wek xw berdana ser birneke il pile. Di her brann de wekglleyn bbext, ku li dil mirov ketibin dijware. Evn ne rehete, eq ne titek hsane, keng

    evndar bixwazin bigihin hev, div pirsgirk derkevin. Div bi ev roj binalin, jiyana wan linav naln axn de derbas bibe. Div hesret biknin, heya berbangan ranezin, nekaribin bihevre bipeyvin. Div her her di navbera wan de mirovn wek Beko hebin. Div her dilwan tij derd kovan be. Div histiriyek wek gl bibne glek j wek histiriyek bibne. Ez

    ji tere titek bibjim, min j hez ji evna bi dijwar kir, min hez ji evna hsan rehet nekir.Div hstirn ji bo evn hatiy rijandin nee valahiy. Div di nav evn de jiyanek din j tdil xwe de bij mna evna min te...

    Heya mirin bizanibe ku t ji dil min stxwar dernakev t dizan ku, ji v byerj kesek ji min pve p nahese. iqas min andibe birndar kiribe j ez dsa ji v evnqaylim. Bi ten dixwazim ev evn bila nemire ne yek al be. Di paeroj de gava t ji klekaevn de birn hem aram, xwe ah di nav v jiyan de da ku bimnin. Ez bi hew zde ibibjim. Ma qey piek sebir, piek hv piek xeyal j bil min te k j zirar dibne. Ji bilmin te kesek ji v zirar nedtiye em naxwazin bidin kesek din j. Em ibikin ku me nekaribe ev emn evn ku di dil me de diherikiyan ne sekinan dibe. Me v evn ji krahiyadil xwe de veartibe, evna me ji kre bye derd elem...

    Ji tera dibjim, t dibihs, evn stna jiyanye... ez di nav gnehbariya xwe de zwadibim. Di sermestiya xema te de, ez ji xwe pere dibm. Min ji evna xwe bpar nehle,ketime tor bext te. Ji bo jiyana min piek din evna xwe ji min texsr neke, li benda te me,

    ji te dixwazim piekdin evn...

    L BEHRA SP PELN BOHTAN

    W ev bi dengek bi xwe hesiyam, ji xew xewnek rn iyar bm. Hetagava ku p hesiyam, min fahm kir ku deng tilfona min a desta ye. Hinek wext di ser de

    derbas b. Ji nav nivnan rabm, min dest xwe dirj tilfon kir. Jixwe heya w gav, d-s caran zengila tilfon l xistib. Min tilfon girt bersv da, her iqas di w gjiy de min

  • 8/3/2019 ax_daye

    19/39

    du-s caran deng l kir l, y li ser telefon pjna xwe nekir tilfon di ser min re girt. Nimratilfon xef b saet li dor duduyn ev b. Min gelek meraq dikir ku k di v saeta ev datilfon min dikir. Ji bo v yek j, ez gelek li bend mam. Min digot dibe ku dsa li minbigere l tu deng ji tilfon nehat ez li bend mam.

    Gelo ew k b, ew bdengiya ev irandib min ji xew xewna rn iyar kirib?

    Pirs, mereq raman di w ev de li ser hev kom bbn. d min nedikar razm rakevim.Pit demeke dirj bdeng, ez derketim balkon min cixareyek pxist. Hewak sar, l necemid li derva heb. Asman bi strkan xemilb strka zvn, hv j, ronahiya xwe bi ser vbajar razay ve berdab. Min him b deng bi meraq li hv temae dikir him j difikirm.Gelo ew k b di saet duduyn ev de tilfon min kirib? Ez hatibm bra k? K b ewkes dixwest min ji xew iyar bike? Bi ten du-s peyvn tilfon; "Elo, Eloo, Elooo", ji minbibihse tilfona xwe girt. Min zehf dixwest kes/a nepen bizanibim b ka k ye. Ez li herkes fikirm li ser v yek min texmna xwe hr kr kir. Er, er, er bawerke j ew b. Lma ima ne axiv. Ma ew du-s peyvn min ji hestn w ra bbn derman gelo, ma dil wxwe bb? Ez nizanim... Ez li balkon di dest min da cixareyek bi avek ji xew nepix litemaeya bdawiya asman, ev strkn b hejmar bm. Heyveron cil xwe y zvn li

    xwe kirib ronahiya xwe li ser bajar qerax behra sip belav kirib. V ev heyva spehdmenn rojn min n jibrby dian hi min. Li perav jibrbyiyan de evndarek bdeng xef bm. Er ez niha bbm evndar, ji bo ku ew hv ahid evna min evndara min b. Mingelek dixwest ku hv van hestn min bigihne yara min a nepen...

    H yar iyar be! Evna min iyar be! Kleka qesra dil xwe ji min ra veke. Va yerih min li ber behra sip, gaz te dike li ser peln hov bi baskn xwe ve xwe digihne te. diyar be! Ji bo ku bdeng, pl li geremol heydedana v bajar mezin kiriye. Xew binepeniya xwe, rih mirovan paye. Bi ten ez tu iyar in. Jixwe, te min ji xewa rn iyarkir niha j tu min li benda xwe dihl. Jixwe dil min dn har bye, nahle ez j wek herkes rakevm. Axxx i bikim, evn nzk min dibe, l min ji rastiya xwe j ewqas bi drdixe. L dsa j ez terka rastiya xwe dikim va ye li benda tilfona te mame. diyar beevna min, bibihse deng dil min birndar. Deng dil te, deng nefesa te dibihsim.Hawara dil te, gihat v welat dr v bajar li ber behra sip. Ez ji odey derketim, di destmin de tilfon, li balkon, li heyverona me temae dikim. Dizanim niha tu j li bin hv strkan nobedar. Bi min ra bipeyive evna min, nefesa xwe gotinn xwe emanet bayniyayn Bohtan bike, da ku ji ser deta Mezopotamya qedm, xwe bigihne heya ber behrasip. Bipeyive, bi awayek ekere b tirs. Jixwe ez tu ji hv p ve keseke din nabihse.Jixwe ev, hem mirovan xistiye zindana xew d ew li benda roj ne. Niha bi ten ez tuazad in. Brannn min, perda jibrbyn ji ber avn min radikin. Niha ez bi awayek zelal tedibnim. Peln bay dsa bilind dibin, ji welat dr, awazn payzokn Bohtiyan ji min ra

    tnin. Bhna gul kullkn hewa me tev bayn iyayn Bohtan dibin ez bhn dikim,radimsim himbz dikim...

    d b sibeh evna min. Axir, te tilfon min nekir. Bila wek te be dsa. Min ji te regotib, li vir roj naxwey bi ten trjn w ronahiya w dibin para min, roj ji min xeydiyeli vir, germahiya xwe nade min. Ez dizanim niha li Srt, roj ji Ser Zn derdikeve, li ser det iyayn Bohtan bilind dibe xwe digihne bajr. Mizgniya rojeke n ji were tne. Gund nyn Bohta ji xew radibin. Deng banga mizgeft gaz mirovan dike xweza dibe ahiddiayn qedm proz. Dng banga mel bi ser bajr dikeve, pa dor t dkn gundiyan.Jiyan dsa dest p dike, koern taxa Bitimk Ser Zn pez dewarn xwe derdixin der.ivan tev bilra xwe serkiya wan dikin dimein. ev, d tartiya xwe ji ser bajar hildide

    bajar emanet rojeke n dike. Perde ji ber kulekn xaniyn ces tne hilkandin dergehnbi depn kevnare, ji bo jiyanek n vedibin heya ev. avn westiyay ryn bi kovan

  • 8/3/2019 ax_daye

    20/39

    xwiya dikin, di kolana Tillo de karker li benda karek n ne, d kolan j, ji mirovn b karwestiya ye. Karkern kolana Tillo, jiyana xwe di serkeftina tkn de hs dikin, ji ry wan qemer tirs b hvt dide der. Kueya ska Helewkaran, rihn avbir tije kirine. Etar dsadirtiya xwe dom dikin. Li her der deng hesin sor hewara hedadan t bihstin. Li xwartir

    j, dergehn xann kevnare vedibin. Bajar d dibe qada er bazirganiy, kesn xwed hz, b

    hz tolaza diperiqnin. Dewlemend, feqr xzanan dimijn, zordestiya xwe didomnin.Karkern paqijiy dikin, d westiyane li qehwexanan aya n demgirt firr dikirin. Dnnbajr xwe sipartine kolan kueyan, d roja n ya Srt destp kiriye, de hayd! Roj baSrt, roj ba hemwelatiyn min roj ba evna min...

    Jiyan iqas xwe e evna min, wek dil evndarek bi germ, wek tenbrahunermendek ji dil can wek awazn payizok herikbar zelal. Jiyan iqas dijwar e evnamin, wek min ji welat xwe dr, bi tena ser xwe, xerb penaber li v bajar Behra Sip...

    rokn Bajar Xemgn -1

    Ew roj bi serbilind coeke mezin me hejmara 22 ya rojnameya xwe Srta Azad derxistib.Li nivsgehame ya ku her tim tij xewn, xeyal gotbjn germ dihat kirin de, men dest bibelavkirina rojnam bikira. Ji nika ve dergeh nivsgeh veb mhvan min Ammo Caro yku cnarme y her kevin b, kete hndir. Pit bi xwe pwaz kirin, em li ser rojname navdar Srt ku di w hejmar de me li ser jiyana Mele Xell Srt de nivs wean dib, emli ser piek axivn. Di ser de me behsa medreseyn ku w dem de zanngehn Kurdistanbn kir. Pa peyv peyvan vekir Ammo Caro j behsa zanngehn Kurdan ku li Dr Manastirn hatibn talan kirin ewitandin kir. Ammo Caro bi vexwarina ay re v rok serphatiya ku ez j heya dawiya temen xwe ji br nekim, peyv bi peyv dest bi axaftina xwekir got;

    Min nedizan ev kul dil xwe y ku bi salane by s ketiye pey min ji min re bye

    wek kabs j kra bjim. L madem ku te gotin vekir te xwest, d wext hatiye ez j ji te rabibjim l ez dixwazim t van serphatiyan binvs biwen da ku hn ji v serphatiy jixwera hinek titan bizanibin ji br nekin ku hn k ne, bi v away j hn qmeta nivs droka ku bi awayek gemar de hatiy veartin derx hol j sd wergir.

    Srt, bajarek navenda s herman de maye perek w di herma Bohtan de ch digre.Di w dem da hema bje hem Mesh girday Dra Keldanan bn. Srt, navendaMetropoltan serpiskoposiya Keldanan b. Ji hla dar ve girday bajar Amed b. Di wherem da li der dora bajr, nzk sh gndn Keldanan hebn. Herm li rojava de girdayTr Abdn li herma Meshiyn Sryann li rojava de dijiyan bu. Di w dem da nzk bst pn hezar bawermend girday v Metropoltana Keldanan b. Li gor Piskoposiya sereke

    ku min pa bihstib, li Srt d hezar, gndn der dor j hejdeh hezar Mesihiyn Keldandijiyan. Ji wan gndn Keldan ku tda dijiyan yn ez dizanim; Sedeq, Ginyanis, Hedd,

  • 8/3/2019 ax_daye

    21/39

    Ridwan, Dehk, Qutmis, Tl Miar, Bngv, Hertivin, Bkend, Eyndar, Berk, Borem ernex. Her wiha end gndn din j hebn, li van gndan de kesn Misilman hinek kesn jioln din j bi awayek birat at bi hevre dijiyan.

    Li nav Dr Manastiran de hin kesn xizmetn sekreteriy j dikirin hebun. Ev

    sekreter ji al gel ve bi her tit ve dihatin agah kirin. Bi v away agahiyn ku distandin berhev dikirin. Her wiha bi awayek kronolojk j rz bi rz bi sebir dinivsandin. L carna jhinek sekreter byern poltkn girng de roveya xwe j l dikirin li ser rpeln sip wanbyeran ji bo paeroj nemir ebed dikirin. Mixabin ew kesn roveya xwe j l dikirin,dibe ku ji tirsa mirin be an j ji bo ku ji hinek kesan re nebin armanc, navn xwe yn rast, libin nedinivsandin. Hinek kes jna nav xwe, hin peyv navn ol, erdngar an j weknavek lhvk bikartann.

    Ji ber zilm, zordar nezann w dem li gelek cihan ev Rojane Salname gelek caranwenda dibn. Ji bo v yek j li Dr Manastiran gava rek li ser van kesan bihata kirin, diber r de agah distandin di ser da van belgename, pirtk salnameyan xef dikirin. Ji bo

    v yek da ku van berhemn drok dewlemend biparzin, gelek caran ji cihek ko cihekdin dikirin. L carna j rast ran dihatin ev berhem wenda dibn kesn ku berhemandiparastin j ji al rkaran ve dihatin ktin. Bi v away li cem van kesan i berhem hebnarast wendabun dibn dihatin ewitandin. Carna j ev berhem li ryan de an jikeftan dedihatin bin erd kirin ji bo paaroj van berhemn dirok bi v away diparastin.

    Li Srt taxa Ayn Salb (Kahniya Xa), an j ku w dem bi nav taxa Keldanan vedihat nas kirin de Pirtkxaneyek gelek mezin hja ya Katedrala mezin a Keldanan heb.Ev pirtkxane li w herem de a her mezin navdar b. Srt di w dem da navendaMetropoltana herem b. Ev pirtkxane j ad Katedrala mezin b. Di nava pirtkxan dagelek berhemn hja wek pirtk, kovar, rojname, belgename, salname xwed destnivsngelek kevin j b. Beek mezin ji wan destnivsan h derneketib ser r. Her wiha pirtknnivskarn Yewnan gelek welatn din nivskarn di w dem de ku bi nav deng bn j,li v pirtkxan peyda dibn. Gelek Alim, Zanyar Ronakbrn w dem li pirtkxan disalona mezin de diciviyan gotbjn ilm zann dikirin. Her wiha pirtkxane ji al hemgel bawermendn w dem ve j dihat bikarann. Misilman, sew, zd, Sryan Keldann w dem ve dihat bikarann hem j bb cih lgern, zanist ilm. L mixabinbyerek wisa qewim ku ev ah, xwe, birat hevkariya w dem bi ser neket tk. Didawiy de ji bo ku w dem destpka er qirj b tahrbatn and dihat jiyn, ev pirtkxane

    j rast v r hat ew destnivs pirtkn bhempa, ew berhemn dewlemend hemhatibn ewitandin bbn xwel.

    Min p li birn Ammo Caro kirib, hrs kerba dil w ji avn w yn ku wekpeykern efsanan ku xwe li hember ba bahozn dem dewrann bihr de li berxwe da be,wisa kevnar dihat xuyakirin. Qermokn li ser ryn w dileriz, pora w ya sip westiyay lihember temen w niha rabbn piya. Ez bdeng li cih xwe a matby l dinriyam min dixwest rewa w dem bifikirim. Ammo Caro ew sehpa ku li ber b li ser sehp ku avheb dest xwe dirj kir ji w sirahiy qedehek av vexwar. Demek fikir bhna xwe veda

    ji berka xwe qutiya titna qaax deran awayek hner cixare dipa. Li nivsgeh dengdernediket, ten deng pel cixar dengn tkeln ji sk dihatin bihstin bdengiy xerabdikirin. Cixara ku pab xist dev xwe, min j cixara w p xist. Gelek kr li min dinriya,min fam kir ku dixwaze titek din j bibje ji bo w yek difikire. Min fam kir ku

    serphatiyn qirj gemar dsa li dora w digeriyan. Birna w cebir b dsa dest bi gotinnserphatiya xwe ya nepen kir got;

  • 8/3/2019 ax_daye

    22/39

    Li wan deman de ez h zarok bm, Srt bajarek bi hizr aram b. Li herem de

    xwediy avahiyek cda b. Di navbera s heremn wek biht de hatib avakirin. Li milekherma Bohtan li mil din ku di sedsala nozdehan de digotin dil Kurdistan Xerzan dsawelat ah Dengbjan Evdal Zeynik, herma Serhed, Srt di nav van herman de di

    erdnigariya xwe ve xwed avahiyeke gelek taybete. Bi qesr qonaxn xwe yn sip ku ji Cesdihat avakirin bajar dibin sip paqiya xwe wek bkek serbixl dihit. Avahiyn ku ji gelekdr ve j dihatin xyakirin dmenn gelek xweik radixist li ber avan aramiy dixist navadil mirovan. Ji xwe ew rez bexeyn ku li heft girn bilindn bajr dorp kir de keskdikir, xweikiyek dida li dora bajr, carna bi peln bay ve bhneke xwe cda li ser bajarbelav dikir. Fkiyn van rezan bi taybet j tir y v bajar gelek navdeng b. Heta li gorriwayetek Qraleya Misr Qileopatra bi taybet ji bo vexwarina xwe, lekern xwe diandMezopotamya bi taybet j bajar Srt, bi ficiyn mezin araba Srt dibirin heya Misr.Carna deng banga melay Mizgefta Mezin deng zengil Dr tevlhev dibun ev deng liser heft girn bilind bajr diketin. Wek din dsa li wan deman de Srt navenda Zann Zanngehn gelek nav deng bu.

    Di mehn Temmz Tebaxa sala 1915 an de, d wext hatib ew biht w biba dojeh.Ew bihta ku ji dest keda mirovan va hatib avakirin w dsa ji al dest mirovn qirj nezan ve dojehek bihata ava kirin. Temel dojeh ji al dewleta serdest ve hatib avtin tr jikevan derketib. Dema komkj er qirj destp kirib. Bhna er gemar qirj hd hddihat poz mirovan dem hatib. Li Srt p hem mrn Keldaniyan li qadek fireh a bajrde berhev kirin. W i bikiran, ji bo i hatibn berhev kirin, wan dibirin kder, i ji wan wbihata kirin kesek ne dizan t kes careke din ji wan kesan t agah ne stand. Pa dest biberhev kirina jin me zarokan kirin me birin dervey bajr. Ez j wek hem kes gelekditirsiyam mejiy min tije bi pirs pirsgirk bbn. Me birin li ser gira her bilind bajrSerteht. Li ser ser me tev lekeran, eqiyayn bi xwed ek j hebn. Li ser gir Serteht jimere gotin rnin. d hem kes dizan ku dawiya jiyana wan hatiye. Hem kes texmn dikirku w li ser w teht de werin avtin, ji bo v yek gelek kes bi avek dilewat ji hev xatir helaliya hev dixwestin. Zarok li psra dayikn xwe de, d w cara dawn tahma himbzbikiran. Dayik dest bi giriyn bdeng dikirin. Hinek eqiya leker di nav hev de axaftinaxwe ya dawn kirin pa yek ji wan bi al kom ve meiya dest bi axaftina xwe kir got;Niha me biryar sitand ku em we nekujin, l bi ertek. Eger yek ji we cih erzaq zewadnku di nava Dr de hatine veartin ji mere bibje. Em ji biriyan perian mane, eger hn cihzewad zivistan niame bikin, em soza nams didin ku em yek ji we nekjin. Jineke ciwanku ew j li nav kom de b rab ser piya got; Ez cih wan dizanim, ez ji were bibjim.D eqiya hinek leker, ew jinik hinek ji kom ku ez j tda bm, me xwera birin ber biavahiyn bajr. Em hatin hewa Dr jinik p kete menzela li bin erd ku me jra mehzen

    digot dergeh menzela ku di hndir w de tije zewad Dr hebn nian wan da. Bhnaqedm ji Dr dihat me di dil xwe da diayn xweyn daw dikir. Hem ketibn hndir gelek kfxwe bn. Li wir her cre xwarin vexwarinn zivistan hebn. Bi taybet ev xwarin

    ji bo zivistann dijwar seqem dihatin hilann. Ji bo ku em van zewadan hilgirin gaz mekirin. Me dest bi kiandina zewadan dikir derdixist li hewa Dr de. Ewan j li nava wmenzela din tekilhev dikirin. Me dt ku ew ficiyn ku me derxistib hew de bi taybet kuficiyn tijaraba kevnare bn iknandin wan araban rijandin erd. L ficiyn dims ne dirijandin. d bhna Dr ya proz cda cih xwe gherandib hawrdor ji bhna arabsalane difriya. Yek ji eqiyayn ku di hundir de b, li mehzen dergehek din dt ku ew dimenzelek din. Qulfa dergeh p quntara ifteya xwe vekir kete hndir, li wir pirtkxaneyaDr a bi gelek bi awayek taybet hatib veartin dt. Ji hevaln xwera got; werin werin li

    vir pirtkn filehan hene pa gaz me kirin xwestin ku em van pirtkan biknin hewaDr. Bi seetan em bi kiandina van pirtkan ve ma bn, hewa Dr bi pirtkn cr bi cr

  • 8/3/2019 ax_daye

    23/39

    tije bb. Gelek ji wan pirtkan j bi awayek taybet hner ku hatibn neq kirin hinek jiwan j cild bergn reng kir bun hinek ji wan j destnivsn gelek kevnare bn. Pa kumin bihstib li wir ji sh hezar zdetir pirtk gelek dest nivsn kevnar belgenameynhem Drn herem li wir bn. Leker eqiyayan agir berdan wan pirtkan. Agir iqas dibilindtir dib. d dest bi avtina mirovan dikirin di ser da p bi taybet xwestin ku ew jina

    ch nan wan dab berdan nav agir, pa j ew kesn din. d naln hawara jinik feydenedikir. Di ser de ew jinik li ber avn me, avtin nava agir pa j ew kesn may. Bihnaewata mirovan tevl bhna pirtkan bb, qrn hawar li ser Dr bilind dib. Dmenek wisadijwar bi qabs b ku heya niha j ev byer her her t xewna min gelek evan ji bo vbyer min nedikar ez bi aram razm ez wek dnan l hatibm, min ne dikar ne diwrv byer bidim qiset kirin. Mirovah mna pirtkan pl bi pl hatib ewitandin. Kesn ku jiagir direviyan j leqay glleyn bbext dibn. Heta hem pirtk bn xwel wan rih medistandin. Ji xwe d leker j ew eqiya j westiyabn, ji ryn wan dojeh mirin dibariya,ew r herdem li hi min de, l di nav xewn xeyalan de tn diin. Ez j ji wan s kesn kubi awayek mcze ji w byera re xelas by me.

    Pa ku li ser wan pirtkan min hin agah standib. Li gor hinek avkaniyan gotina

    hin kesn w dem de, li ser v pirtkxaneya dewlemend de t dtin ku, ew destnivsn kuhatibn ewitandin, bea her mezin wan bi ziman Garn t gotin ku bi tpn Sryan lbi ziman Kurd hatibn nivsandin. Wisa hatib dtin ku, bi mirovayetiy ra, ji dewlemendiyaanda Kurd ya her girng j bb Xwel...

    Xal Caro d westiya ez ku avn min li ser her hevokn ku ji dev Xal Caroderdiketin mna em Bohtan bi awayek heybet diherik, her hevok Xal Caro wek trekmirovahiy li dil min diketin. Ew tr herkna wan peyv gotinan dil min tije kn nefretkirib, dil min diqeliqiya, hindik mab ku ez di cih xwe de vereiyam.Ammo Caro rab piya xatir ji min xwest got; te dixwest ji min re behsa alim mezin MeleXell Srt bik. L min ji te re behsa peroj paeroja te kir. Ew sh hezar pirtk berhemve peroja me jewit. ro d evqas rok serphat bese. Heya rok serphatiyek din bixatir te...

    - 2

    ro yekema meha Tebax ye, Srt germ bye dikele. Ez, kek El Zana Ammo Caroli nivsgeha rojnama Srta Azad de rnitine. Kek El Zana dibje; bhna min gelek teng bye

    ro ne roja xebatye, werin em herin ger an j herin li ber ava Bohtan piek bhna xwe vedin bi gotina xweya ku her tim digot yallah yeboo had em herin bikizirin

    Em li tirimbla xwe siwar bn ji sk j hinek fk end qt j avceha cemed mesitand em ne nav rezn hla Dr Mar Yaqb. Ji xwe rez Ammo Caro hema li klekaDr bi xwe b. Em li bin siha dara fisteq a gelek hnik de rnitin. Birast j bhn bayxwezaya v herem dil mirov diferikand aramiy dixist nava dil mirov. Min qtiyn

    avceh j ji tirimbl derxistibu tev w xwezay, avceha me ya cemed j la me hnik dikir ji gotineke Bohtiyan me xwe dsa gj dikir. Ammo Caro j li kleka min rnit tev cixara

  • 8/3/2019 ax_daye

    24/39

    xwe ya qaax ve p avceha cemed j rh xwe xwe dikir. Ji xwe t car xemgn ji ry w yqerm km nedib. Pit demek dsa dest bi axavtina xwe ya nepen serphatiyn xwe ynbalk kirib. Axavtin serphatiya w ya vcar li ser Dr Mar Yaqb destp kirib. L wisadixya ku w Ammo Caro dsa me bibira sed saln ber ku li bin her kevirek Srt deserphatiyek byern w yn gelek balk qewm hebn.

    Dr Mar Yaqub li nav rezan de hatib ava kirin Dr nav xwe dab hem rezn vherem. Dr ji Srt pn kilometir dr li ser girek bilind hatib ava kirin. Li wbilindahiy de li milek Srt, Ciwanika, Eyn Baran, iyay Mereto herma Xerzan dixuya. Jixwe hema li ber me de newalek gelek kr tj li nav w newala kr de j ava Bohtan biaram bi sebir diherik. Li piek jor j zinarek gelek bilind heb ku ew j bb ahidkomkjiya, nav w Serteht an j Rasl Hecar b. Mil din ava Bohtan ku ji drve keskxya dikir, gndn herma Bohtan j li wir destp dikir. Gnd Qtmis ji xwe rast me li binquntara w zinar de b, li jor tir j Xrt, Sedeq destp dikir gndn Bohtan wisa diketinrz. Hewa gelek vekir zelal b, ji bo v yek cihn gelek dr hem bedewiyn xwezay

    j li ber avan b. Dra ku li nav v xwezaya xweik bedew de hatib ava kirin, li dij

    xerabn gelek li berxwe da b niv Dr tev end mezeln fireh hnik h li ser xwe b.Gava mirov diket hundir Dr bhneke geleke balk rih mirov dixist nav aram y da ber xera bna w dihat li ber av mirov. Mixabin niha j ji al gelek kesn nezan ve ji bo zr pereyn zv dwar avahiyn w li ber xerabn ve r bi r mabn. Ev avahiya sedsal kevnar li ber v tehrbat rik girtib berxwedana xwe h j didomand.

    Ammo Caro dsa ji titna xwe ya qaax ku carina j re digot keziy ken zer Elman,bi awayek hner li ser peln sip bi sebir pab ji w sebr para xwe dikand. Dest dinde j avceha cemed dadiqrtand xwe hnik dikir. Pit demek aram ku me hem vedixwar hem j bedewiya xwezay temae dikir, Caro y kal daw li v aramiy an dest biserphatiyn ber ku ewahid l kirib kir. Min j cixarek p xist bi sebir, hevokn ku jilhvn w diherikn ghdar dikir.

    Ber ava kirina Komara Tirkiy, di navbera dewleta Osman Rsan de er dibn. Jixwe di wan deman de nav dewleta Osman kiribn Mirov nexwe. Hem dewletn bi hzdixwestin perek ji bermayiyn v mparatoriy ji xwere j bistnin. Ji bo v yek li hemdevern mparatoriy er heb, talan heb, ktin komkj hebn. Di nava mparatoriy de

    j nasyonalizmek Tirktiyek qirj j destp kirib, bi taybet jer komkjiyn ol yn li dijmisilmantiy destp kirib. Heremn me j ji van komkjiyan behra xwe sitandibn. alyar(Wal) Wan, Cewdet Bey xwed arteke bi dil b. Meha Gulana 1915 an de li ran dsaer Rs mparatoriy heb. Cewdet Bey bi arta xwe ya bi nav Tabra Qesap ve tk b

    ji lekern Rsan reviyab. Tabra Qesap ku w dem de deng vedab ber xwe dida hermaBohtan. Li r de pit ku gihab Bedls roja 25 Hezran komkujiyek gelek mezin pk anb hem herem li v komkjiy hesiyabn ji bo v yek gelek ditirsiyan. Byer gihatibSrt j, ji bo v yek Serpiskopos Metropoltana navendiya Keldanan Adday r li bajar deli taxa Keldanan an j Ayn Salb (kahniya xa) li katedrala mezin de ji bo v byera xerabcivnek mezin pkan. Di civn de, civata xwe an j cemeeta xwe dil xwe kir got, emCewdet Bey re axivne, 500 lirey Tirk ji me xwestiye me v perey j daye wan, ji bo v yekbila dil we rehet be. Em soz didin ku em we ji v rewa xerab rizgar bikin. Pit v byerhem bawermend belav bbn her kes b ser kar xwe. L pit v civn bi demek din,lekern Osman ketibn mala Serpskopos Adday r xwestibn w bigrin bikjin lAdday r ji dest wan karb bireve xwe ji wan xelas kirib. Adday r ji Srt revb xwe

    parastib axay gund Tanz, Osman axay Tanzy cilek din l kirib w li gnd xwe dediparast. Pit ku Adday r ji lekern Osman ji hikmet rev, ev rew j ji lekeran re

  • 8/3/2019 ax_daye

    25/39

    bb sebeba lgern komkjiya Keldanan.

    Ammo Caro piek bhna xwe veda, ez Eli Zana avn me l, em bdeng may ltemae dikin her gotinn ku ji dev w derdiketin me dibihst em j diketin nav vserphat rewa xerab de. Qtiyn avceh vala bbn, min s qtiyn din j vekir ji cixara

    xwe kram wan kir, ji xwere j hebek p xist li cih xwe de rnitim. El Zana ji xwe qetnediaxiv, ez bawerim dsa pirsgirkn w yn malbat dil w andibn, l ez texmn nakimku i bibe bi qewime j wek v serphatiya Ammo Caro nikare xemgniy bixe dil mirov.Ammo Caro li devern gelek dr dinr, ji ber ku ji van byeran gelek ab, avn wiyngenim kal gelek kr dr bbn. Ji nikave dsa dest bi axavtina xwe kir domand.

    Ev rew bb sebeba lgernek bi xwn ya taxa Keldanan. V lgerna bi xwn,mtasarrf xwnmij Hlm Beg destp kirib ev rew ji bo w bb fersendek gelek mezin.Fermandar Cendirma Hamd Beg Serok aredariya Srt p Ham Efend j pitgiriyekmezin dabn Hilm Beg. Di wan rojan de gelek mrn Keldanan bi awayek hovane, li malnxwe de, li ber zarokn xwe de hatibn ktin. Gelek Keeyn gndn Keldanan ku ew roj

    hatibn civn w roj li katedral bn, ew hem li mala Xwed de hatibn ktin. Byerekwisa hovane b ku ji komkjiya Ermenan ne kmtir b. Li v komkjiya Keldanan Hilm Begli ber kleka qesra xwe, bi dilxwe l temae dikir. Keldann ku ji v komkjiy nemirn dijiyan d ne diwriyan ji mala xwe derkevin der. L d dest bi xaniyn wan j kiribn,diketin kijan xaniy talan dikirin, diktin bermayiyan diewitandin. Hem mesihiynKeldann li gnd Mar Yaqb j hatibn ktin. Hinek Meleyn ku ji Mutasarrif Hilm Begpere wergirtiyn an j ku di v talan kirin de hevpar bn, li mizgeftan ji bo v komkjiydilxweiya xwe diann ziman ji bo carekedin t mesh ne xin li nava Srt de sonddixwarin gel ji bo van weez retan tehrk dikirin.

    Roj b ava ev hd hd qiras xwe y re li ser Srt herem da berda b. Strkd derdiketin, iya ava Bohtan di nav w reahiy de hd hd wenda dibn, ji xwe avcehame j xelas bb d em y rabn bn. Em her s li tirimbla xwe siwar bn tev mzikaEyaz Ysiv Zaxoy ku ew strana w ya Glek ten Bes mine ku gelek min j hezdikir, meghdar dikir em ber bi Srt ve tev tirimbl em bi r diketin. Srta xweik ku bb ahidvan byern qirj, bdeng may ber bi xewa ev ve bi aram diherik diket xewa nazennaheya rojeke din.

    - 3

    Ez Remezan li w eva havn de em bn mala Xaleta Berf. Xaleta Berf didemek de cnar me b ji esl xwe ji gnd Qalendera b. Her wiha dims, mewj xellnv gnd, ji ber ku her dem ji Xaleta Berf re ji gnd dihat behra min j t de heb, ji bo wyek j ez dizanim gelek navdar b. H di wan deman de ez zarok bm, her dam dim

    mala wan min mewj dixwar, Xaleta Berf j ji min re rokn xwe yn her sipeh digotin.L ez gelek caran diketim nav rokan diketim nav xewn rn, gelek caran ez li nav

  • 8/3/2019 ax_daye

    26/39

    himbza Xaleta Berf de razay mabm. Helbet ji w germahiya dil w, min j wek dayikaxwe j hez dikir. L niha ew gelek pr bye, taqeta w nemaye nexwee, ji bo v yek ez negihan rojnama me Srta Azad Remezan Oktay me serk li mala Xaleta Berf da. Lihewa xan de, li ser text an j somy dirjkir li bin betank sip de b. Gava avn w limin ket hdka rab ser xwe ez j m dest w min ramsa. avn w tije bbn, ji ber ku

    nedixwest bi v hal derkeve pber min. avn w yn bi gir, min j xistib nav kovan rondik ji avn min j hd hd hatin xwar. Min nedikar ez xwe bigrim, avn min j tije bbn, min ji Remezan erm dikir ku bigrm, l dsa j min nekar hrsn xwe ez bi awayekfediyok giriyam. Heya demek em giriyan pa min rondik hstirn av xwe paqij kir medest bi axaftina xwe kir.

    Ew got t awan, min got, ez baim, min got t awan ew j got, ez j baim,mixabin ne ew ba b ne j ez, birna me gelek kr b, me nedikar em bnin ser ziman biheriknin. Li hundir hew de kovan digeriya ketib hem bedena me. Em gelek xemgnbbn, l pit demek rew piek gher aram ket dil me gotin li ser rokan vebbn.

    Ji xwe di wan rojan de, me li ser nav Rojnam pbaziyek rokan li dar xistib.Gelek afn bi Kurd me li nava bajar Srt de daliqandib. Ji ber ku ev cara yekemn b kuli nava Srt de afin bi Kurd hatibn daliqandin, ji bo v yek j ev afi ketibn rojewaSrt. Her kes li ser af, rok rojnam diaxiv. Xaleta Berf j ji v Pbaziya ZargotinaKurd hesiyab, ji ber ku v pbaziy min li dar xistib j, gelek dil xwe bb gotibMem rken gelek qenc kiriye. Ji xwe pikatiy ve ji min re digot Mem niha j ez ji bow dsa Mem bik bm. Di wan demn ber de j Xaleta Berf her dem ji min re giringiyarok, and ziman Kurd dian ziman. Di nav gel Srt de rojewa rokn Kurd destpkirib lgern destp kirib, ji bo v yek j dilxwe bb. W ev j dsa li ser girngiyazargotin, and hnera Kurd de gelek axiv ji bo v xebat j me proz kir. Di xwestpitgiriy bide me got;

    Ez j dixwazim bedar v pbaziy bibim, l ez nikarim binivsim, ji bo v yek ezbjim hn j binivisin. Ji xwe em ji doh ve j qayl bn ku ew ji mere rokek bibje. L jiber nexweiya w ez j Remezan j em gelek ditirsiyan. Xaleta Berf; ez ev rokek herdijwar, dilewat balk bjim, a rast ev rok serphatiye. Serphatiya min jinek Keldaneku pikatiy de kea w hevala min a her bi taybet b. Beriya wexta xelay ji Srt hatibnSirgn kirin. Pit sirgn min gelek pirsa wan kirib di dema sirgn de titn gelek xirabhatibn ser wan. Rhevalek wan ji min re qiset kirib, ez j ji dev jinik byera wan jiwere bibjim. L di ser de ez dixwazim piek behsa w hevaltiya me j bikim.

    Nav hevala min Cella b, ew Mesh bn. Nav bav w Msay Corkis b, navdayika w j Rab Nano b, l min ji dayika wra digot day Nano. L ji v nav qet aciznedib, btir kyfa w ji min re dihat. Dayika Nano iqas min bidta, hjr, qizwan mewjdidan min. Carna j ji bo me erbetek gelek xwe dikir, min Celilay me erbeta xwevedixwar li hewa mala wan de me ji xwere dileyist. Em ji gnd Qelender hatibn Srtawa ku dayika min digot ji xwe deh sal heb ku em kober Srt bbn. Li gnd meQelendera de li nav gndiyan hin byer qewimbn, ji bo v yek bav min j mala me anbSrt em li wir bi ch bbn.

    Min Celila me gelek hez ji hev dikir, t roj tneb ku me hev nedta, di navbera me detkiliyek gelek germ heb. Ber veqetandina min Celilay li Srt gelek byer diqewimn

    ku me nedizan i dibe, bi ten ji ry mirovan tirs dihat xyakirin. Beriya w roj ez dsa limala Day Nano bm, ez Celilay li hewa xaniyn wan Ces de, me ji xwere dileyist. Bav

  • 8/3/2019 ax_daye

    27/39

    Celilay w roj h z hatib mal dergeh xaniy wan texte, bi deng erqniyek bilindhatib vekirin. Ez Cella li hew da gelek tirsiya bn, bav w bi lez hate hndir gazday Nano kir jra got li bajar Bils bawermendn me ji al Tabra Qesap ve hatine ktin Tabr ber xwe daye herma Bohtan. Ez wisa bawerim ku em nein w me j li vir bikjin.Ry bav Celilay ji tirsa zer bb me j gelek tirsan dib. Ji xwe dayika Nano gava v

    byer bihst, ev tasika kevir desta de ku tij qizwan mewj bn kete erd tev rijiyan erdbelav bn. Me ji tirsa dev ji lstika xwe berda me wan temae dikir. Bav w di cih xwe dene disekin li nava hew da di dihat, kuf kufa dev w b, ji hlek va difikir ji hla dinve j ketib nav derdek b derman. Pit demek ku d bb var, xatir min ji wan xwest vegeriyam mal. Ji xwe roja din dayik bav min ku ew j gelek ditirsiyan, nehitin ez herimmala Celilay. Min nedizan w i bibe, i biqewime bi ten tirs heb, her kes ditirsiya, ew roj

    ji Srt deng leker tivingan, pa j qrn nalnn mirovan tevl van dengan bbn. Lmin nedizan i diqewime, bav min j ew roj neb kar.

    Ji xwe ew her sibeh z ji xew radib, ciln xwe yn kar li xwe dikir Hstira xwesiwar dib di Serzn li ocaxa Ces. Li nava ocax de dixebitiya, Ces ku hatibamadekirin, li hstira xwe bar dikir dibir bajr. kesn ku ji xwere xan an j Qesr ava bikiran

    gaz bav min dikirin ew j ji wan re Ces dikiand. L ji ber ku li ocax herdem toz dmankm nedib, bav min j gava dihat mal ciln li ser sip, ry w, pora w, li nav toza cesdiman sip dikir. L h nehat mal dayika min j bra di hewa me de av derdixist dixistqazan li ser tifik germ dikir. Bav min p p w av li serok ser xwe dit pa jdihat ser sifr xwarin dixwar. L w roj bav min j neb kar xwe, li hewa mal dernit difikiriya.

    Ez j d tirsiya bm, l dsa j min mereq dikir ka li derve i diqewime. Ji bo v yekj ez m ber kleka xn min keyn teng temae dikir. Leker li keyan din dihatincarna j hinek kesn din bi xwere dibirin. Dest hinekan ji pave hatib girdan hinek kes jciln qirj qetiyay ve tev lekeran din cihek. Dayik bav min li hew da rnitibn bavmin digot; Xanim Fermana Meshiyan hatiye sitandin w gelek xwn biherike, heyfa vanmirovan xanim. Ji dest titek nay xatn ev fermana Osmaniyane, ev fermana Osmaniyane!min nedizan ferman iye, Osman k ne, xwn awa diherike. L ji ber ku hem kes ditirsiya min j ne careke din ne Celilay dtib ne j dayika Nano, ji bo v yek ev gotin ji ghnmin qet dernediketin.

    Ez dsa m ber klek min dt ku dsa swariyek ji dest yek p benik girday tev hesp xwe mrik j bi xwe ve dikine. L ew i b? min w kes ku ji dest hatib girdannas dikir, er er ew bav Celilay b. Min ser xwe ji klek dirj kir gaz xal Msa kir.L min nebihst, min dsa gaz kir got Xal Msa! Xal Msa. V car min bihst, ji nika veber xwe da klek, ry w sor bb hstir ji avn w diherik, digiriya. Xal Msa bidemek sekin awa ku ji min xatir bixwaze, bi avek xemgn li min nr. Min ji avn w

    t derxist ku ferman an j Osman ne titek ba ya xr b. Leker ku Xal Msa bi xweredibir, ber xwe zivirand dsa Xal Msa bi al xweve kiand ji w keya meya teng bidr b . L av ryn Xal Msa ney xr bn. ez ji klek hatim xwar dmena kumin dtib hal rewa Xal Msa ez her tim difikiriyam. Ez dsa m li cem bav xwe min

    jra got; Xal Msa hespek ve xwe girdab di, min gaz w kir, min got were mala me,l qet xeber neda l digiriya, av ry w sor bb bavo. Tev van gotinn min bav min jdest bi giriy kir got Xal Msa cihek dr kea min, d ji wir nay. Mi j ji bav xweregot; bavo em herin mala Celilay, em herin ba Day Nano, niha Day Nano erbet kiriye,em herin, em herin l bav min qet gh nedida min ew roj li ser ok bav xwe ez giriyabm di xew de bm. Heya s ar rojan, bav dayika min nehitin ez ji mal derkevim. Pitend rojeke din ez m mala Celilay l ne Celila heb ne j Dayika Nano. Lekerek xwed

    simbln dirj, der vekir ji min re got ji vir here nexwe w Kik min te bixwe. Eztirsiyabm pit w roj d ez qet nem mala wan, l min her ji drve, Xaniy wan temae

  • 8/3/2019 ax_daye

    28/39

    dikir. Celila Dayika Nano Xal Msa ku hatib girdan ferman Osman pit v byermin qet ji br nekirin.

    Xaleta Berf westiya, qedehek av vexwar. Min Remezan me w ghdar dikir fkiyn ku kea Xaleta Berf ku nav w j Celile b anb li ber me, me dixwar. W evstrk asman gelek xweik xya dikirin. Heyverona sip pak merhemet aram xistib

    dilme, em gelek xemgn bdeng kiribn. Ji nika ve deriy hewa wan veb, cnar wanXal Behr Sosin xanim hatibn. Ew j hatibn cem Xaleta Berf, da rewa w bipirsin. Liser text rnitin wan j ghdida qisetan. Xaleta Berf pit demek dsa dest bi axaftina xwekir domand. Pit van byeran hevalek Dayika Nano van serphatiyn Celila DayikaNano ji min re gotib, ez j v serphatiy ji dev wan kesan ji tere bibjim.

    Meha Temmz sibehek roja yekem b, me jin zarokan anbn bex lekeriy.W ev em li bex de rz kir, li bin w hewaya hnik de di xew de bn. Sibeha roja din,me hem yan ber end rojan ku mrn Keldanan j li wir civan di bn biri bn hewanexwexan. Li wir, li ser rpelek navn me nivsandin. l pit destpka sirgnn Bils de,me j dest bi me kirib. Koma me li ser hezar kes ra heb. Jin, ken ciwan zarokn kutemen wan j km panzdeh ve pk dihat bi ten end zarokn duwazdeh anj deh sal j

    hebn. Me hinek alav tkbern xwe bi taybet j betan nivnn xwe j bi xwere anbn. Bimere ar cenderme j hatibn em hem bi hevre dimeiyan.

    Kesn ku di r de diwestiyan disekinn, bi taybet j kal prn ku ne dikarn bimeinch da li wir dihatin ktin. Em li gnd Kzer r eqiyayan ku hevpar lekeran bn hatin.Ketin nav me ciln me dirandin, xwarin pern me dizn. li newalek de, cendirmeyan me rzkirin. Yek yek ciln li ser me xistin, pere gstil, ghar hem bazinn me, ji me sitandin.

    Gava me li derek li bhna xwe vedida, diketin nava komame, jin ken her sipehdibirin li wan newalan de tecawuz wan dikirin. Kesn li ber xwe didan dihatin ktin.Gelek ji wan kesan hatin ktin. Li nav van kesan de mirov xismn min j hebn. Pit sroj din Cendirme Tahir awi hate cem min kea mina h het sal Celilay xwest. Ez liber w rabm min got min bikje kea min ji min nestne. L ji min re got ne hewceye tbitirs, w kea te li ba min rehet bike. L heya demek dsa bi sax selamet t dikar w bibli cem xwe. Min iqas li ber xwe da j feyde nekir. Tahir awi kea min Celilay hesp xwesiwar kir gh neda qrn, gir hawara min, kea min girt bir, ji wir dr b .

    Bi rojan em meiyan, em ji gelek gndan derbas bn. gelek jinan zarokn xwe dihimbza xwe de hildigirtin. Tava roj a germ me diewitand. Bi derbasbna iyak da, hin jin mrn wan gndan, av berda bn tels eltikn me. Nzk sed kesn xwed ekn giran,r me kirin. Me birin deta Vavel wek zihak li w det de r me kirin. Jinn wan jkevirn mezin davtin me. Ciln me ji me xistin birin. Yek av berda b akt sola min.Nzk min b bi zor ji min sitand klmek gelek giran j li min xist. Min gelek dixwest

    ji wir bi revim l beriya min de jineke din revb bi derbn xencer birndar bb. r

    rviyn w yn ji zik derket, dixwest dsa bxe hundir zik xwe. ir ira xwna w bdiherikiya ska mirin dida. W xwestib bireve l ji derba xencer nekarib xilas bibe. Jibo w yek j min ne di wriya ez birevim. Xwarziy min bik j di himbza min deb.Jinbira min j kr xwey s sal Fad xistib himbza xwe em qedera xwere r bi rmabn.

    Koma zaliman li w det ketibn rz di pey me de dihatin. Em westiyay ji tirsawan ketibn w erd. Hem bedena min dileriz. Hema di w gav de yek keeke ciwangirtib bi xwe ve dixiriqand. Ew keik Sayd kea Petros akay Kee b. Ew kes zalimhate cem min pirs T ke an jin? Min got ma t zarok min nabn. Hema wextavegeriya li cem min, deng cendirmeyek hat digot; Jina nebin bikjin, bi ten ken ciwanbibin. Ew kes diqriya digot diyariya min keeke ciwan e. Min xwest rabim li ser xwe ji

    wir birevim. L ew kes ji erd kevirek mezin hilda ji pa ve li min xist. Kevir li ser minketib, dsa ketibm erd nzk nv seet ez ji xweve bm.

  • 8/3/2019 ax_daye

    29/39

    Giriy w zarok ku di hmbza min de b min iyar kir ser xwe ve an. Zarok li bingermahiya roj de razab, hema bje heliyab. Kl n w gneh dikiand nrnn avnw yn xemgn dilmin qeqilan di b. Min zarok hilda bedena wiya bik xist himbza xwe li bin siha darek de rnitim. Dest xwe min bir ser xwe, h j ji ser min xwn diherikiya.Gelek jinn wan gndiyan dest wan de tls hacetn diziy li ber min de derbas bn. Gava

    min dtin wiha gotin Waye yek din h nemiriye, em ciln w j bistnin yek ji wan hat gora ling min de kiand, l lingn min werim bn xwna li ser gor ku hik bb ji bo vyek j ji lingn min dernediketin ji xwe w j nekar derne dev ji min berda li ser riyaxwe. Pa ar kes din hatin ba min xwestin min bikjin l zilamek kal hat, nehit minbikjin. Pit ew ar mrik n, zilam kal min tesell kir xwest min bibe mala xwe. L ji bov yek j diviya min hinek pere biday. Min jre got hem titn min hatin dizn. Zarok liber singa min nr dil w mab w zarok b gneh ve. Zilam kal lek xwe xist da min got; p v lek zarok bi pe li vir bisekine, ez demek din werim pit demek hat min bir gnd xwe y nzk Mrdn. Jina w zilam kal end rojek li min nr. Pit birnamin ba b, i kar ji dest min bihata min ji wan re dikir min gelek sipasiya xwe ji wan rekir.

    Metek min li Mrdn rdinit, min gelek dixwest bima cem wan. Pit demek din,li gnd rast jineke Ar Keldan ku ew j ji Srt sirgn bb hatim. W ji min re gotdwazdeh jinn din re em dixwazin herin Mrdn. Ji bo v yek ez dil xwe bm min ewkes kal re got; ez dixwazim herim Mrdn ji bo v yek ji we destr dixwazim. Pa tevend jinn gnd re li piya em n Mrdn. Min mirovn xwe dtin, pa j bi hinek peranmin kea xwe Celilay ji wan zaliman xilas kir. Pit saleke din yna Heleb derket hol, ez

    j m tev xwarziy xwe bi ch bm.Xaleta Berf me xemgn kirib, Sosin Xanim Xal Behr j, ji v komkj wexta

    Xelay de hinek titan bihstibn. Ji xwe gotin, gotin vekirib. Em li w hewa hnk debbn rwiyn demn ber hetih sal bn nava komkj, er ktinan de. Sosin Xanimpit roka Xaleta Berf, xwest ew j li ser van byeran de rokek bibje. roka wSerphatiya Xaleta Hanay Srt b. Xaleta Hana j ji fermana Ar Keldaniyan de, bi iklekmcze xelas bye.

    - 4

    Sosin xanim v serphetiya w nzk sih il sal ber j bihstiye dibje. Xaleta Hanarehma xwed li ser gora w be, gelek kiandib. Ew cnar me b, pit sirgn dsavegeriya b Srt xwestib li ser axa xwe de bimre. Xaleta Hanna dayika Siltan me ySrt ye. Me bi wanre cinartiyek gelek ba kirib, wexta xwarin bihatan kirin, tebaqnxwarin di navbera mala me mala wan de din dihatin. Rojn xwe reahiy de j emher dem li ba hev bn. di navbera me de tkiliyek gelek germ hevaltiyek gelek ba bb. H ne y rehma xwed, dsa evek ku em mhvan wan bn gotin li ser Xelay

    Fermana Osmaniyan veb b. Ji mere v serphatiya xwe qiset kirib.

  • 8/3/2019 ax_daye

    30/39

    Di destpk de mrn ku hatibn girtin, li hewa lekeriy de hatibn berhev kirin. Jiwan xwestibn ciln xwe bxin pa wan biribn deta Zeryeb. Li wir ji al hzn mlsanve hatibn ktin. Li nav wan mlsan de gelek kesn diz eqiya hebn. Hinek mrn me ynciwan, ji bo v komkjiy xilas bibin xwe li xan kavilan de xef kiribn, an j ciln jinan lixwe kiribn. L gelek ji wan hatibn girtin. Ji dest piyan ve hatibn girdan, ling wan

    hespa ve gir dabn li kolan keyn bajr de dixiriqan din ku heta hatibn ktin. Hinekjin derketibn li ban xaniyn xwe ji wir xwe amadeya parastin dikirin. Ji bo ran xwebiparzin 30-40 kes kom dibn. Rojek lekeran hem zarokn 6 15 sal berhev kirin wanbirin qereqola polsan. Ji wir j birin cihek yay ku jra me digot Ser teht (Rasl Hecar) li wir ew zarokn b gneh hatin ktin la wan li w tehta bilind de hatin avtin.

    Pit v byer end rojek din, li ber hem xaniyn taxa me nobedar hatibn bi chkirin da ku kesek ji mala xwe dernekeve. Ji me re gotibn end rojek de em we bininsirgn. end rojek din d nnern hikmet hatin kesn ku bihatan rkirin dest binivsandina nav wan kirin lsteyan amadekirin. Ser kesek qrek nv per Tirk dihatdayn. Pit v yek j ji me re gotin em r de j ji bo her rojek qurek nv din j bidin we.Mixabin dixwestin ku hejmara wan kesn ku bihatan sirgn kirin derxin hol. Bi v away j

    kesek d xwe xef ne dikir ne direv. Pn rojn din dora qafila me hatib em ketin r.Di r de qafila kesn ku piya me de yn hatiyn ktin me di dt. La wan li wan

    deran raxist piraniya wan j jin zarok bn. Lekeran xwarin ne didan me, gava em ji em rbaran derbas dibn, destr nedidan ne dihitin em av vexwin. Gava b ev, me li det newalan de bhna xwe vedida. L leker di dest wan de ira find, li ry kesn ku radizandinrn. Dest bi lgerna keikn ciwan dikirin. Ji nav kom end keikan birin, tecawz wankirin pa j teslm eqiyayan dikirin. Di r da 200 keikn ciwan hatibn ktin.

    Min awiek Tirk li hember perek mezin ikna kirib ku destr n bida me. Ez kea xwe em bina gnd Tlan li cem x Aso. e jinn din j pere dabn aw dadestr yn bida. aw pit demek destr da me em ketin r. Nzk girek bilind,hinek kes hviya me bn. Nzk bst kes t hebn, di nav wan de hinek jin j hebn. Da ku emherin cem wan gaz me dikirin digotin werin werin em we bibin gnd l gava em nzkwan bn, hem bi hevre r me kirin. Hem titn me ji me dizn, heta ciln li ser me jbirin. Li w der em nv taz mabn. Ew dikeniyan digotin Niha hn dikarin herin cem xAso.

    Pit demek du kes hatin cem me, li ber avn me xwe avtin ser s keikn ciwan tecawz wan kirin. Pit ew kes n, em nv taz li ser xwe mabn, kesek nedizan emawa herin gnd. Roja din ivanek Kurd me dt, hate cem me pa me bire gnd Tlancem x Aso. x li halme gelekewit. P ji mere xwarin ann pa dew ann mevexwar. Ji bo em xwe bi nixwimn s ar pere cil ji me re ann. L x Aso got ez gelekdixwazim alkariya we bikim l ez nikarim we zde xef bikim. L me and gnd ku Ar

    Keldan j li wir dijiyan, gnd Bkend. Ji bo me biparzin x ar kesan bi me re rkir lgot ji bo we nekjin hinek pere bidin wan di r da Halleya kea sa Horre, ji al eqiyak vebi xencer hate ktin. Li Bkend me birin mala Amnay. Amna ber mesh b, derbasmisilmantiy bb. Amna pere da ew kesn bi me re hatibn. Pa me li xr de xef kir.Mr w sof Hemze b lekeriy.

    L h gelek wext derbas neby, cran li me hesiyabn diviya em bina cemMxtar gnd. ar cenderme hatibn, w me bibirana cih Keldann Bkend ku hatibnktin. Li wir w me j biktan. Titn hatibn ser me, me helandib. Em ketibn halekwisa de ku kesek, ji bo me merhemet dilovaniy nedixwest, dil kesek li me ne diewitiya.Ji xwe mirin xilasiya me b, ji bo v yek j kesek ji me ne ditirsiya. Bi zarokan re em hetkes bn. d tev cendermeyan, em din cih ktin. Em end seetek meiyabn. Di w

    navber de deng cendermeyek hate bihstin got Mxtar gaz we dike, hem vegerin. Pamczeyek b b, biray Mxtar Sabr Efend ku min w ji Srt nas dikir, titn hatiyn

  • 8/3/2019 ax_daye

    31/39

    ser me bihstib ji bo me rizgar bike, biray xwe kna kirib ji bo me bexandinxwestib. Heftiyek din j, em li gnd Bkend man. Bi rojan me li malan qerwaiy dikir evan j em li xran de radizan.

    Ji Srt re waliyek n bi nav Bayram Fahm Beg hatib bi r kirin. Da ku li mala wqerwaiy bikim gaz min kiribn. Min kea xwe emanet Amnay li gnd x Asoy

    Tlan kir. Rhevaln min n qeder j, dixwestin bi min re werin Srt li wir xwe xef bikin.L gava Tirkan bihstib end kesn mesh hatine, li wan geriyan hemyan dan ktin. Yekji wan xeniqandin yn din j dan ber xencera. Bi ten ez li bin parastina wal de sax ma bm.

    Li ser ktina Metropoltan me serpskopos Adday r ez van titan hn bbm.Hikmet gava dest bi taqbata Adday r kirib, Metropolt bi alkariya Osman AxayTanzy reviyab. Osman Axa serok ern Kurdn Atamsa Hedd b. Osman axa biriyek nepen da, ciln gndiyan l kirib birib malek ku ji al er Osman axa ve dihatparastin. Metropolt end rojek li gnd Tanz, li cem Kurdn w der mab. Lcendermeyan li her der w digeriyan dixwestin w bikjin. Di dawiy de zanbn li gndOsman axa hatiye xef kirin. W ji Osman axa xwestibn ku teslm wan bike. L Osman axadi ser de v yek qebl nekirib. Cendirmeyn r Osman axa j kirin di dawiy de cih

    Metropolt hn b bn. Adday r xwestib bireve, l b