Bài học về tranh luận

Tổng hợp ý kiến đại biểu Quốc hội khóa XII, khóa tập huấn về tranh

luận tháng 3/2009

Bài học về Kỹ năng tranh luận: Trả lời các câu hỏi NÊN-KHÔNG NÊN bằng

một câu

1. Thu th p, x lý thông tinậ ử2. Xây d ng l ân đi mự ụ ể3. Ví d , minh ho , c li uụ ạ ứ ệ4. Ph ng pháp trình bày thuy t ph cươ ế ụ5. Nêu m t câu ng n v ph ng châm ộ ắ ề ươ

tranh l ân mà anh/ch thíchụ ị

Nguyễn Chí Dũng TCER Feb 20093

Làm gì để có tranh luận tại QH

• Để tạo tranh luận cần có chủ toạ tốt bảo đảm bình đẳng trên cơ sở qui định về thủ tục; đại biểu ở vị trí đứng đầu địa phương nên tham gia tranh luận để thúc đẩy không khí tranh luận.

• Lý lẽ, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, hướng tới thính giả, quan sát vấn đề nhiều góc, thông tin dữ liệu chính xác; có chứng cứ.

• Đại biểu không chuyên trách: chủ động chọn vấn đề để tranh luận từ địa phương, tầm quốc gia

5. Nhìn hình- Đoán chữ

5

Đ t tên cho tranhặ

• Tranh1: Đòn ph đ u, Giun xépo mãi cũng qu n, ủ ầ ằđĩa bay, c n tam bành, ch p mũ, c m lãnh canh ơ ụ ơng t, tham bát b mâmọ ỏ

• Ch y đua, gi m m gi mi ng, theo đ n cùng, ạ ữ ồ ữ ệ ếgai góc, không bi t d ng, thao thao b t tuy tế ừ ấ ệ

• Th t đè ng i, c vú l p mi ng em, ông ch ng bà ị ườ ả ấ ệ ẳchu c, Không cân s cộ ứ

• CHân chính, chân lý đâu, thi u nh t quán, mày ở ế ấbi t tay ông, b t r t, chênh l ch, m t chi u, chân ế ứ ứ ệ ộ ềco chân du iỗ

Bài học: Nhận thức1. Tranh luận rất quan trọng:

– Sáng rõ chính sách; minh bạch; dân chủ;– Tăng đồng thuận và chế độ giải trình, sự tuân thủ;– Hiện diện trong mọi hoạt động của ĐB.

2. Nhưng rất khó:– Do chưa thành nếp; vấn đề mới;– Do thiếu thủ tục; thiếu thông tin;– Do điều hành;– Cân bằng giữa ý Đảng, lòng dân;– Cơ cấu; kiêm nhiệm; xung đột lợi ích;…3. Điều kiện để tranh luận: – Cần có các thủ tục tranh lụân chính thức;– Cần có thông tin minh bạch;– Văn hoá tranh lụân;– Kỹ năng.

Bài học: những điều nên làm

1. Nhằm vào ý kiến; Không nhằm cá nhân

2. Tranh luận về chính sách, tránh sa vào kỹ thuật;

3. Dựa trên lo-gic và chứngT cứ ;

4. Tuân thủ các quy đinh về thủ tục (thơi gian, số lần phát biểu…);

5. Chuẩn bi kỹ lưỡng nội dung đinh tranh luận: Ý-Lý - Chứng

6. Chuẩn bi rất kỹ thông điệp

Bài học: những điều nên làm

7. Lắng nghe người tranh luận;8. Phân tích các ý kiến khác, phần nào đồng

tình, phản đối, vì sao phản đối;9. Nói năng khúc triết, ôn tồn nhưng sắc

bén;10. Sử dụng đúng lúc các giá trị chung;11. Sử dụng đúng lúc các ý kiến có uy tín;12. Chính kiến và quan điểm nhất quán;13. Biết thừa nhận sai lầm;

Bài học: những điều nên làm

14.Tôn trọng ý kiến người khác;

15.Đặt mình vào hoàn cảnh người khác;

16. Xử lý các thông tin thô;

17. Cởi mở và chân thành ;

18. Cảm thông với những mong muốn của người khác;

19. Biết dừng đúng lúc

Bài học: những điều cần tránh20. Không phát biểu chi để phát biểu;21. Không nói những điều không nắm vững;22. Không đọc;23. Tránh sử dụng ngụy biện (Xem Phụ lục);24.Tránh áp đặt bằng các giá trị định sẵn ;25.Tránh dùng quyền uy để áp đặt;26. Đả kích, “chụp mũ” những ý kiến khác

mình;27. Lồng động cơ cá nhân vào tranh luận,

bảo vệ lợi ích cục bộ, ngầm đề cao mình…

Bài học: Những điều cần tránh28.Không lắng nghe ý kiến của người khác

29. Nói vòng vo, tránh né

30. Đưa ra các dẫn liệu thiếu chính xác

31.Nói dài và không rõ quan điểm

32.Lập trường “ba phải”, thỏa hiệp vô nguyên tắc

33.Tự ti về tuổi tác, học vấn, địa vị công tác;

34.Không sa vào tiểu tiết kỹ thuật;

Bài học kỹ năng (TP HCM)

1. K năng thông tin-d li u cho tranh lu nỹ ữ ệ ậ– u tiên s d ng thông tin chính th ng: Báo cáo, Ư ử ụ ố

Th m tra c n nghiên c u đ i ch ng; làm c s ẩ ầ ứ ố ứ ơ ởch n v n đọ ấ ề đ đ nh h ng tìm ki m thông tin.ể ị ướ ế

– Ch đ ng: ủ ộ Trên c s u tiên nghiên c u c a cá ơ ở Ư ứ ủnhân T ch c s u t m b sung thu ng xuyên ổ ứ ư ầ ổ ờC s d li u cá nhân v lĩnh v c u tiênơ ở ữ ệ ề ự ư

– S d ng Văn phòng tìm ki m, x lý TTử ụ ế ử– Tham kh o thông tin báo chí cóả ki m ch ngể ứ– Tham v n chuyên gia v các lu n ch ngấ ề ậ ứ– Tham v n ý ki n c triấ ế ử

13

2. Xây d ng và th hi n Lu n đi m tranh lu n NH ự ể ệ ậ ể ậ ƯTH NÀOẾ– Trên c s th c ti n đ a ph ng, ch ng c , ý ki n ơ ở ự ễ ị ươ ứ ứ ế

c tri xây d ng quan đi m cá nhân v “V n đ ”ử ự ể ề ấ ề– Nghiên c u các c s lý lu n, nguyên t c, đ xây ứ ơ ở ậ ắ ể

d ng quan đi m tranh lu nự ể ậ– Ti p c n l i ích? Ti p c n quy n? Ph ng án t i ế ậ ợ ế ậ ề ươ ố

u kh thi?ư ả

Nguyễn Chí Dũng TCER Feb 200914

3.Chứng cứ, ví dụ, cứ liệu• AI làm? Tìm nh th nào? L a ch n? Hình th c: s li u, ư ế ự ọ ứ ố ệ

th ng kê? Đi u tra XHH?ố ề• Xác th c, Liên quan: ự Tìm ch ng c , ví d xác th c, liên ứ ứ ụ ự

quan, ch ng minh cho lu n đi mứ ậ ể• S ngố : C li u, ví d , s li u ph i xu t phát t th c t ứ ệ ụ ố ệ ả ấ ừ ự ế

(d báo ch a ch c trúng v i th c t )ự ư ắ ớ ự ế• Tính ph bi nổ ế c a các ch ng c , s li uủ ứ ứ ố ệ• C n tìm: ầ

– C li u c a đ i tác tranh lu n đ chu n b phân tíchứ ệ ủ ố ậ ể ẩ ị– Đ a ra Ch ng c , c li u mà đ i tác không cóư ứ ứ ứ ệ ố

• Ch ng c là gì? Khó tìm đ c ch ng c nh trong t ứ ứ ượ ứ ứ ư ốt ng, hay là thông tin minh ho : dùng l i c triụ ạ ờ ử

15

4.Xây dựng đề cương, Phương pháp trình bày

• Linh ho t, m m d o tuỳ theo tr ng thái Tranh lu nạ ề ẻ ạ ậ• Linh ho t s d ng cách ti p c n Tr c ti p, b c c uạ ử ụ ế ậ ự ế ắ ầ• Ch tr ng thuy t ph c qua gi ng nói, c ch thu ủ ươ ế ụ ọ ử ỉ

hút ng i khácườ• Tuỳ theo th i đi m: là ng i kh i tranh lu n hay tham ờ ể ườ ở ậ

gia tranh lu n; k t n i v i các ý tr cậ ế ố ớ ướ• Xác đ nh tr ng tâm đ chu n b và qu th i gian, n u ị ọ ể ẩ ị ỹ ờ ế

đã có ng i nói, ph i đ t v n đ khác điườ ả ặ ấ ề• Ph ng pháp liên k t, t o áp l c: thu hút s h tr , ươ ế ạ ự ự ỗ ợ

chia s v i các đ i bi u tr c đóẻ ớ ạ ể ướ• Phong cách cá nhân, b n lĩnh, b n s c riêngả ả ắ• T n d ng m i hình th c ngôn ng , c th , m t, tayậ ụ ọ ứ ữ ơ ể ắ

16