Beinmergsskipti

Þorgerður Guðmundsdóttir

Stud med

29/4’05

Beinmergsskipti HSCT = Hematopoietic stem cell transplantation

• Enduruppbygging blóðfrumumyndunar með infusion/ígræðslu stofnfrumna blóðfruma

• Reconstitution of hematopoiesis via infusion (transplantation) of hematopoietic progenitor or stem cells (SCs)

Ábendingar• Meðferð við ýmsum illkynja sjd og öðrum sjd sem

hafa áhrif á blóðmyndun eða ónæmiskerfið• ALL• AML• MDS (Myelodysplastic sx), JMML (Juvenile

myelomonocytic leukemia)• CML• Solid tumorar

– Heilaæxli, Neuroblastoma, Sarcomas, Hodgkin’s disease og – Non-Hodgkin’s Lymphoma,

• Acquired aplastic anemia, β-Thalassaemia major • ofl

Mism teg transplanta

• Autologous stofnfr -safnað; fryst þar til meðf lokið

• Fæst úr sjúklinginum sjálfum• Geta fengist úr beinmergi (BM) og jafnvel úr perifer

blóði (PB) (nýrri aðf). BM vs PB• Mikilvægt að screena alla sjúkl f cytogenetískum

abnormalitetum áður en HSC er safnað!• Ýmisl verið reynt til að “hreinsa” leukemic residual fr

• Allogenic stofnfr -yfirl gefið strax i.v.• Þarf að vera frá HLA identical einstaklingi ss systkini• Vega og meta ávinning sjúklings vs áhættu f donor

• BM (bonemarrow)• PBSC (peripheral blood stem cells)

Aðferðin

• Aspiration, á skurðstofu við sterilar aðstæður og í svæfingu

• Mestur BM fæst úr post.iliac crest• Ef þegi er mun stærri en gjafi, eða þörf er á meira

magni, er einnig hægt að fá BM frá ant.iliac crest

• Heildarrúmmál BM ~10-20mL/kg (þyngd þega)

• Hægt að geyma autologousblóð gjafans f BMgjöfina og gefa það aftur tilbaka e aðg.

Beinmergi aspirerað úr post.iliac crest gjafans

Beinmergur síaðurog síðan gefinn beinmergsþeganum

Undirbúningur

• Gagnsemi HSCT þarf að vega meira en áhættan!

• Mögulegir gjafakandídatar verða að: • hafa hentugar HSC (hematopoietic stem cells) og• vera til staðar á viðeigandi tíma í sjd.gangi

• ‘Conditioning’ meðferðaráform - 3 hlutverk:1. Tæma hematopoietic rými fyrir infuserað HSCs2. Veita nægilega ónæmisbælingu þegans (svo gjafafr verði

ekki hafnað)3. Útrýma residual tumor

• Sjúklingur þarf (helst) að vera kominn í remission!

Fylgikvillar

• Sýkingar! prophylaxis• Veno-occlusive disease of the liver (VOD)• Acute • Chronic • Graft failure• Late complications

• Secondary illkynja sjd• Endocrine complicationir• Cataracht• Vaxtarskerðing (+/-þroskaskerðing)• Ofl

GVHDMeirihl posttransplantation

failures eru v/ sjd relaps

Horfur

• Mjög mismunandi eftir sjd, alvarleika sjd, ástandi sjúklings, samsvörun þega vs gjafa, fylgikvillum ofl ofl