bÖlÜm 4 yasal, polİtİk ve kurumsal ÇerÇeve · yasal, polİtİk ve kurumsal ÇerÇeve ........

BÖLÜM 4

YASAL, POLİTİK VE KURUMSAL ÇERÇEVE

TANAP DOĞALGAZ İLETİM A.Ş TRANS ANADOLU DOĞAL GAZ BORU HATTI (TANAP) PROJESİ ÇED RAPORU

i

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

İÇİNDEKİLER ..................................................................................................................... i

TABLOLAR ........................................................................................................................ ii

KISALTMALAR ................................................................................................................. iii

4. YASAL, POLİTİK VE KURUMSAL ÇERÇEVE ........................................................... 4-1

4.1. Uluslararası (Hükümetler Arası Anlaşmalar dâhil) Mevzuat, Standartlar ve Rehber Dokümanlar ................................................................................................................... 4-1

4.1.1. Uluslararası Mevzuat ve Rehber Dokümanlar ...................................................... 4-1

4.1.2. Hükümetler Arası Anlaşmalar ............................................................................... 4-7

4.2. Ulusal Mevzuat, Standartlar ve Rehber Dokümanlar ............................................... 4-9

4.3. Finans Kuruluşlarının Standartları ve Rehber Dokümanları ................................... 4-12

4.4. TANAP Proje Standartları ..................................................................................... 4-12

4.5. Ülkenin Kurumsal Gereksinimleri .......................................................................... 4-42


ii

TABLOLAR

Sayfa No

Tablo 4.4-1. Türk Mevzuatı ve IFC ve Avrupa Rehber Dokümanlarında Ortam Hava Kalitesi Standartları ...................................................................................................... 4-13

Tablo 4.4-2. Ulusal Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği – Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri için Emisyon Sınır Değerleri ............................................................................................... 4-14

Tablo 4.4-3. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Hakkında Avrupa Yönetmeliği – Büyük Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri için Emisyon Sınır Değerleri .................................. 4-14

Tablo 4.4-4. Küçük Yakma Tesisleri için IFC Emisyon Rehber Dokümanları ................ 4-15

Tablo 4.4-5. Ulusal Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği Kıta İçi Suların Kalite Sınıflandırması ............................................................................................................. 4-16

Tablo 4.4-6. Kıta İçi Suların Kalitesine İlişkin Avrupa Birliği Mevzuatı........................... 4-18

Tablo 4.4-7. Yeraltı Sularının Kalitesine İlişkin Ulusal Mevzuat .................................... 4-21

Tablo 4.4-8. Ulusal Mevzuatta Deniz Suyu Kalitesi Kriterleri ........................................ 4-21

Tablo 4.4-9. IFC ve Avrupa Rehber Dokümanlarında ve Ulusal Mevzuatta Evsel Atıksu Deşarj Standartları ....................................................................................................... 4-22

Tablo 4.4-10. Ulusal Mevzuata Göre Evsel Nitelikli Olmayan Atıksu Deşarj Standartları ..... .................................................................................................................................... 4-23

Tablo 4.4-11. İçme Suyuna İlişkin Ulusal ve Avrupa Birliği Mevzuatı ............................ 4-24

Tablo 4.4-12. Arıtılmış deşarj suları için IFC Rehber Dokümanları ............................... 4-25

Tablo 4.4-13. Kirletici Limit Değerleri ........................................................................... 4-26

Tablo 4.4-14. Türkiye’de Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Limit Değerleri ..... 4-34

Tablo 4.4-15. Türkiye’de İnşaat Sahaları için Çevresel Gürültü Limit Değerleri ............ 4-34

Tablo 4.4-16. Maden ve Taş Ocaklarında Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın ve Çok Hassas Kullanım Alanlarında Yaratacağı Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri ......................................................................................................... 4-34

Tablo 4.4-17. İnşaatlarda Kazık Çakma Operasyonları nedeniyle En Yakın ve Çok Hassas Alanlarda Oluşacak Titreşimlerin İzin Verilen En Yüksek Değerleri (1 Hz- 80 Hz arasındaki frekans bantlarında) ..................................................................................................... 4-34

Tablo 4.4-18. Gürültüye İlişkin IFC Rehber Dokümanları ............................................. 4-35

Tablo 4.4-19. Projenin Hava Kalitesi Standartları ......................................................... 4-36

Tablo 4.4-20. Projenin Evsel Atıksu Deşarj Standartları ............................................... 4-38

Tablo 4.4-21. İçme Suyu Standartları ........................................................................... 4-39

Tablo 4.4-22. Evsel Nitelikli Olmayan Atıksu Deşarj Standartları.................................. 4-40

Tablo 4.4-23. Endüstriyel Tesisler için Gürültü Standartları .......................................... 4-41

Tablo 4.4-24. İnşaat Sahaları için Gürültü Standartları ................................................. 4-41


iii

KISALTMALAR

AB Avrupa Birliği

BAT Mevcut En İyi Teknik

BOD Biyolojik Oksijen İhtiyacı

BREF Mevcut En İyi Teknik Referans Dokümanları

CAS Kimyasal Kuramlar Servisi

CBD Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi

CCD Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi

CITES Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme

CMS Göçmen Türler Sözleşmesi

CO Karbonmonoksit

COD Kimyasal Oksijen İhtiyacı

ÇKS Çevresel Kalite Standardı

ÇSG Çevre, Sağlık ve Güvenlik

DF Seyreltme Faktörü

EMS En Muhtemel Sayı

EP Ekvator Prensipleri

EPFI Ekvator Prensipleri Finansal Kurumları

GIIP İyi Uluslararası Endüstri Uygulamaları

HGA Ev Sahibi Hükümet Anlaşma

IFC Uluslararası Finans Kurumu

IGA Hükümetler Arası Anlaşma

IPPC Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü

ISO Uluslararası Standartlar Teşkilatı

IUCN Uluslararası Doğayı Koruma Birliği

KVS Kısa Vadeli Sınır Değeri

L&FS Yaşam ve Yangın Güvenliği

MAP Akdeniz Eylem Planı


iv

MED POL Deniz Kirliliği Değerlendirme ve Kontrol Bileşeni

MKEK Kabul Edilebilir Maksimum Konsantrasyon

NOx Azot Oksitleri

OHSAS İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri

PM10 Partikül Madde < 10 μm

PPE Kişisel Koruyucu Ekipmanları

PS Performans Standardı

RDB Kırmızı Veri Kitabı

SAP/BIO Biyolojik Çeşitliliğin Korunmasına Yönelik Stratejik Eylem Programı

TAKM Toplam Askıda Katı Madde

TANAP Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı

TKYY Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği

UNEP Birleşmiş Milletler Çevre Programı

UVS Uzun Vadeli Sınır Değer

WHC Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi

WHO Dünya Sağlık Örgütü

YO-ÇKS Yıllık Ortalama Değer-Çevresel Kalite Standardı


4-1

4. YASAL, POLİTİK VE KURUMSAL ÇERÇEVE

4.1. Uluslararası (Hükümetler Arası Anlaşmalar dâhil) Mevzuat, Standartlar ve Rehber Dokümanlar

4.1.1. Uluslararası Mevzuat ve Rehber Dokümanlar

Ekvator Prensipleri ve IFC Standartları ve Rehber Dokümanları

Ekvator Prensipleri (EP), proje finansman pazarında etkili olan önemli sayıda finansal kurum (birlikte Ekvator Prensipleri Finans Kurumları (EPFI) olarak anılmaktadır) tarafından kabul edilmiş bir dizi gönüllü çevresel ve sosyal rehber dokümanlardır. EP’leri, çevresel ve sosyal politikalar, standartlar ve rehber dokümanlar ile desteklenen on adet geniş kapsamlı prensiplerden oluşmaktadır.

EPFI’ler, kredi alan kurumun EPFI’nin sosyal ve çevresel politikalarına ve Ekvator Prensipleri uygulayan prosedürlere uymayacak ya da uyamayacak projelere kredi sağlayamayacaklarını vurgulamaktadır.

EPFI on adet prensipten oluşmaktadır1:

Prensip 1: Değerlendirme ve Sınıflandırma

Prensip 2: Çevresel ve Sosyal Değerlendirme

Prensip 3: Yürürlükteki Çevresel ve Sosyal Standartlar

Prensip 4: Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi ve Ekvator Prensipleri Eylem Planı

Prensip 5: Paydaş Katılımı

Prensip 6: Şikâyet Mekanizması

Prensip 7: Bağımsız Değerlendirme

Prensip 8: Taahhütler

Prensip 9: Bağımsız İzleme ve Raporlama

Prensip 10: Raporlama ve Şeffaflık

Ayrıca EPFI’ler, yürürlükteki IFC Performans Standartlarını, IFC Genel Çevre, Sağlık ve Güvenlik (ÇSG) Rehber Dokümanları ve IFC Sektöre Özel ÇSG Rehber Dokümanları desteklemektedir. Performans Standartları, IFC ya da başka bir ilgili finans kuruluşunun yaptığı yatırım süresince projenin uyması gereken standartları belirler. Genel ve Sektöre Özel ÇSG Rehber Dokümanları projenin uyması gereken uygulama rehber dokümanları ve çevresel kalite limit değerlerini sunar.

1Belirtilen ilkeler, 4 Haziran 2013’ten beri yürürlükte olan Ekvator Prensipleri sürüm III’de yer almaktadır. EP III için geçiş

süresi, 31 Aralık 2013’te sona ermiştir ve EP III, 1 Ocak 2014’ten itibaren tüm yeni faaliyetler için zorunludur (ilgili belgenin 31 Aralık 2013’ten sonra imzalandığı durumlarda). EP III geçmişe dönük olarak uygulanmaz. Dolayısıyla, ilgili belgelerin 1 Ocak 2014 tarihinden önce imzalandığı durumlarda EP Üyelerinden faaliyetler için EP II’den EP III’e geçmeleri beklenmemektedir.


4-2

IFC Performans Standartları

Dünya Bankası – Uluslararası Finans Kurumu (IFC), desteklediği projelerin olumsuz çevresel ve sosyal etkilerini en aza indirmek ve bu projelerden elde edilen faydaları optimize etmek için performans standartları, politikalar, genel çevre, sağlık ve güvenlik rehber dokümanları ve sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik hakkında sektöre özel çevre, sağlık ve güvenlik rehber dokümanları oluşturmuştur.

IFC 2012 Performans Standartları (IFC 2012 PS), uluslararası bir mali kurum tarafından yayımlanan en güncel çevresel ve sosyal standartları temsil ettiği için başlıca referans olarak değerlendirilmektedir. Sekiz adet PS, IFC ya da başka bir ilgili finansal kurumun yaptığı bir yatırımın başından sonuna kadar projenin sağlamak zorunda olduğu standartları oluşturur:

PS 1: Çevresel ve Sosyal Risklerin ve Etkilerin Değerlendirilmesi ve Yönetimi

PS 2: İş ve Çalışma Koşulları

PS 3: Kaynak Verimliliği ve Kirliliğin Önlenmesi

PS 4: Toplum Sağlığı, Güvenliği ve Emniyeti

PS 5: Arazi Edinimi ve Zorunlu Yerleşim

PS 6: Biyolojik Çeşitliliğin Korunması ve Canlı Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi

PS 7: Yerli Halklar

PS 8: Kültürel Miras

IFC ÇSG Rehber Dokümanları

ÇSG Rehber Dokümanları, IFC’nın Kirliliğin Önlenmesi ve Azaltılması hakkındaki Performans Standardı 3’te tanımlandığı gibi İyi Uluslararası Endüstri Uygulamalarının (GIIP) genel ve endüstriye özel örneklerini içeren teknik referans belgeleridir. Performans Standardı 3’e göre IFC müşterilerinin ÇSG Rehber Dokümanlarına atıfta bulunması şarttır.2 Dünya Bankası Grubu üyelerinden biri ya da daha fazlası bir projede yer aldığında bu ÇSG Rehber Dokümanları, her üyenin ilgili politika ve standartlarının gerektirdiği şekilde uygulanır.

Genel ÇSG Rehber Dokümanları, potansiyel olarak tüm endüstri sektörleri için uygulanabilir olan çevre, sağlık ve güvenlik konuları hakkında bilgiler içermektedir. İlgili endüstri sektörü ile birlikte tasarlanır ve birlikte kullanılmalıdır.

Genel ÇSG Rehber Dokümanları aşağıdakileri kapsamaktadır:

1. Çevresel

Hava Emisyonları ve Ortam Hava Kalitesi

Enerjinin Korunması

Atıksu ve Ortam Su Kalitesi

Suyun Korunması

2 http://www.ifc.org


4-3

Tehlikeli Maddelerin Yönetimi

Atık Yönetimi

Gürültü

Kirlenmiş Sahalar

2. İş Sağlığı ve Güvenliği

Genel Tesis Tasarımı ve İşletme

İletişim ve Eğitim

Fiziksel Tehlikeler

Kimyasal Tehlikeler

Biyolojik Tehlikeler

Radyolojik Tehlikeler

Kişisel Koruyucu Ekipmanları (PPE)

Özel Tehlike Ortamları

İzleme

3. Toplum Sağlığı ve Güvenliği

Suyun Kalitesi ve Kullanımı

Proje Altyapısının Yapısal Güvenliği

Yaşam ve Yangın Güvenliği (L&FS)

Trafik Güvenliği

Tehlikeli Maddelerin Taşınması

Hastalık Önleme

Acil Durumlara Hazırlıklı Olma ve Müdahale

4. İnşaat ve İşletmeye Kapatma

Çevre

İş Sağlığı ve Güvenliği

Toplum Sağlığı ve Güvenliği

Endüstri sektörü ÇSG Rehber Dokümanları, potansiyel olarak tüm endüstri sektörleri için geçerli olan ortak ÇSG konuları hakkında kullanıcılara rehberlik sunan Genel ÇSG Rehber Dokümanları ile birlikte kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Karada Petrol ve Gaz Geliştirmeye yönelik ÇSG Rehber Dokümanları, sismik araştırma, araştırma ve üretim sondajları, geliştirme ve üretim faaliyetleri, boru hatları dâhil olmak üzere taşıma faaliyetleri, pompa istasyonları, ölçüm istasyonları, pig istasyonları, kompresör istasyonları ve depolama tesisleri dâhil olmak üzere diğer tesisler, yardımcı ve destekleyici operasyonlar ve işletmeye kapatma ile ilgili bilgiler içermektedir. Bu doküman, aşağıdaki bölümlere göre düzenlenmiştir:

Sektöre Özel Etkiler ve Yönetim

o Çevresel

Hava emisyonları


4-4

Atıksu/çıkış suyu deşarjları

Katı ve sıvı atık yönetimi

Gürültü oluşumu

Karasal etkiler ve projenin ayak izi

o Toplum Sağlığı ve Güvenliği

Yangın ve patlama

Hava kalitesi

Tehlikeli maddeler

Ulaşım

Kuyulardan kaçak

Acil durumlara hazırlıklı olma ve müdahale

Performans Göstergeleri ve İzleme

Diğer Uluslararası Standartlar ve Rehber Dokümanlar

Aşağıda verilen Dünya Sağlık Örgütü (WHO) standartları, IFC Rehber Dokümanları olarak anılmaktadır:

WHO Ortam Hava Kalitesi Standartları;

WHO İçme Suyu Standartları.

Ayrıca, aşağıdaki rehber doküman ve standartlar da dikkate alınmıştır (Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin tam listesi için Bölüm 4.3’e bakınız):

Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) korunan türler (fauna ve flora) için Kırmızı Veri Kitabı (RDB);

Akdeniz’de denizel bitki örtüsünün/floranın korunmasına yönelik Eylem Planı. Barselona Sözleşmesi çerçevesinde denizel çevre ve Akdeniz’e kıyısı olan alanların korunması için 1999 yılında kabul edilmiştir.

Akdeniz Bölgesinde Biyolojik Çeşitliliğin Korunmasına yönelik Stratejik Eylem Programı (SAP/BIO). 2003’te Barselona Sözleşmesine taraf ülkelerce kabul edilmiştir.

SAP/BIO Protokolüne (Barselona Sözleşmesi) göre öncelikli habitatlar (1999);

Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin VIII/28 sayılı Karara ilişkin Etki Değerlendirmede Biyolojik Çeşitlilik Arka Plan Dokümanı – CBD Teknik Seriler No. 26;

Akdeniz Deniz Kaplumbağalarının Korunmasına Yönelik Eylem Planı (UNEP-MAP);

MED POL Programı (MAP deniz kirliliği değerlendirme ve kontrol bileşeni).


4-5

İlgili Avrupa Yönetmelikleri

Avrupa Birliği’nin (AB) yasal araçları, çevrenin korunması, kirlilik ve diğer faaliyetler, üretim süreçleri, prosedürler ve prosedürel haklar ve ürünleri (örneğin; ÇED’ler, çevresel bilgiye erişim ve iklim değişikliği ile mücadele) kapsayan yaklaşık 300 direktifi içermektedir. Hava, atık yönetimi, su, doğanın korunması, endüstriyel kirliliğin kontrolü, kimyasallar ve genetiği değiştirilmiş organizmalar, gürültü, nükleer güvenlik ve radyasyondan korunma konuları için kalite ve ilgili emisyon standartları oluşturulmuştur. Proje için geçerli AB Mevzuatı aşağıda verilmektedir:

ÇED Direktifi

Belirli kamu ve özel projelerin çevre üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi hakkında 85/337/EEC sayılı Konsey Direktifi (ÇED Direktifi). 1985 tarihli ÇED Direktifi, 1997, 2003 ve 2009’da olmak üzere üç kez değişikliğe uğramıştır.

97/11/EC sayılı Direktif, bu Direktifi Sınır Ötesi Kapsamda Çevresel Etki Değerlendirmesi Hakkında BM ECE Espoo Sözleşmesi ile uyumlu hale getirmiştir. 1997 tarihli Direktif, kapsamda yer alan proje türlerinin ve zorunlu çevresel etki değerlendirme gerektiren projelerin sayısını artırarak ÇED Direktifinin kapsamını genişletmiştir (Ek I). Ayrıca, Ek II projeleri için yeni eleme kriterleri (Ek III’de) de dâhil olmak üzere yeni eleme düzenlemeleri ve asgari bilgi gerekliliklerini getirmiştir.

2003/35/EC sayılı Direktif, halkın katılımı hakkındaki hükümleri, karar verme süreçlerine halkın katılımı ve çevre konularında adalete erişim hakkındaki Aarhus Sözleşmesi ile uyumlu hale getirmeye çalışmıştır.

2009/31/EC sayılı Direktif, karbondioksitin (CO2) taşınması, yakalanması ve depolanması ile ilgili projeleri ekleyerek ÇED Direktifinin I ve II. Eklerinde değişiklik yapmıştır.

1985’in ilk Direktifi ve üzerinde yapılan üç değişiklik, 13 Aralık 2011 tarihli ve 2011/92/EU sayılı Direktif ile yayımlanmıştır.

Doğanın Korunması

2009/147/EEC sayılı Kuş Direktifi

Doğal habitatların ve yabani fauna ve floranın korunması hakkında 92/43/EEC sayılı Konsey Direktifi Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi

Kirlilik Kontrolü

Endüstriyel emisyonlar hakkında 2010/75/EC sayılı Direktif (entegre kirlilik önleme ve kontrolü)

Entegre kirlilik önleme ve kontrolü (IPPC) hakkında 2008/1/EC sayılı Direktif

Belirli boya ve cilalarda ve araç yüzeyi son kat ürünlerinde organik çözücülerin kullanımından kaynaklanan uçucu organik bileşenlerin kısıtlanması hakkında 2004/42/CE sayılı Direktif


4-6

Endüstriyel tesislerden kaynaklanan hava kirliliği ile mücadele hakkında 84/360/EEC sayılı Konsey Direktifi (91/692/EEC sayılı Direktif ile revize edilmiştir)

İklim Değişikliği

Ozon tabakasını incelten maddeler hakkında EC/1005/2009 sayılı Yönetmelik

Sera gazı emisyonlarını izleme ve azaltmaya yönelik bir mekanizma öngören, kıta içi suyolu taşıtlarının kullandığı yakıtın özelliklerine ilişkin 1999/32/EC sayılı Direktifi değiştiren ve 93/12/EEC sayılı Direktifi ilga eden, petrol, dizel ve benzin özelliklerine ilişkin 2009/30/EC sayılı Direktif

Topluluk sera gazı emisyonlarının izlenmesi ve Kyoto Protokolü’nün uygulanmasına yönelik bir mekanizma hakkında 280/2004/EC sayılı Karar

Ortam havasındaki ozon hakkında 2002/3/EC sayılı Direktif

Hava Kalitesi

Ortam havası kalitesi ve Avrupa için daha temiz hava hakkında 2008/50/EC sayılı Direktif

Belirli atmosfer kirleticilerine ilişkin ulusal emisyon üst değerleri hakkında 2001/81/EC sayılı Direktif

Ortam havasındaki kükürt dioksit, azot dioksit ve azot oksitleri ile partikül madde ve kurşuna ilişkin limit değerler hakkında 1999/30/EC sayılı Direktif

Ortam havasındaki benzen ve karbonmonoksitin limit değerleri hakkında 2000/69/EC sayılı Direktif

Ortam havasındaki kükürt dioksit, azot dioksit ve azot oksitleri ile partikül madde ve kurşuna ilişkin limit değerler hakkında 1999/30/EC sayılı Direktif

Petrolün depolanması ve terminallerden hizmet istasyonlarına dağıtımından kaynaklanan uçucu organik bileşik (VOC) emisyonlarının kontrolü hakkında 94/63/EC sayılı Direktif

Belirli Akaryakıtların Kükürt İçeriği Hakkında 93/12/EEC sayılı Konsey Direktifi (99/32/EC sayılı Direktif, EC/1882/2003 sayılı Yönetmelik ve 2005/33/EC sayılı Direktif ile revize edilmiştir)

Konsey Direktifi 93/12/EEC’yi değiştiren, petrol ve dizel yakıtların kalitesi hakkında 98/70/EC sayılı Direktif (2000/71/EC ve 2003/17/EC sayılı Direktiflerle ve EC/1882/2003 sayılı Yönetmelikle revize edilmiştir)

Karayolu dışında kullanılan mobil makinelerde yer alan içten yanmalı motorlardan çıkan gaz ve partikül kirletici emisyonları hakkında 97/68/EC sayılı Direktif

Su Kalitesi

Su politikası alanında Topluluk eylemi için bir çerçeve oluşturan 2000/60/EC sayılı Direktif


4-7

Su politikası alanında çevresel kalite standartları hakkında 2008/105/EC sayılı Direktif

91/692/EEC sayılı Direktif ile tadil edilen (daha sonra 1882/2003/EC sayılı Yönetmelikle değiştirilmiştir) yeraltı sularının belirli tehlikeli maddelerin sebep olduğu kirliliğe karşı korunması hakkında 80/68/EEC sayılı Konsey Direktifi

Yeraltı sularının kirlenme ve bozulmaya karşı korunması hakkında 2006/118/EC sayılı Direktif

98/83/EC sayılı İçme Suyu Direktifi

91/271/EEC sayılı Kentsel Atıksu Arıtma Direktifi (98/15/EC sayılı Direktif ve 93/481/EEC sayılı Karar ile revize edilmiştir)

75/440/EEC sayılı Yüzey Suları Direktifi

Atık Yönetimi

2008/98/EEC sayılı Atık Çerçeve Direktifi

Kalıcı organik kirleticiler hakkında EC/850/2004 sayılı Yönetmelik

Atıkların taşınması hakkında EC/1013/2006 sayılı Yönetmelik

Piller ve aküler ile atık piller ve aküler hakkında 2006/66/EC sayılı Direktif

Düzenli Katı Atık Depolama Sahaları Hakkında 99/31/EC sayılı Direktif

Poliklorlu bifeniller (PCB) ve poliklorlu terfenillerin (PCT) bertarafı hakkında 96/59/EC sayılı Direktif

Ambalaj ve ambalaj atıkları hakkında 94/62/EC sayılı Direktif

Tehlikeli atıklar hakkında 91/689/EEC sayılı Direktif

Gürültü

Çevresel gürültünün değerlendirilmesi ve yönetimi hakkında 2002/49/EC sayılı Direktif

Genel

Belirli plan ve programların çevre üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi hakkında 2001/42/EC sayılı Direktif

Çevresel bilgiye erişim özgürlüğüne ilişkin 90/313/EEC sayılı Direktif (2003/4/EC sayılı Direktif ile revize edilmiştir)

4.1.2. Hükümetler Arası Anlaşmalar

TANAP Projesi için Hükümetler Arası Anlaşma (IGA) 25.10.2011, Mutabakat Zaptı 24.12.2011, Ev Sahibi Hükümet Anlaşması ise 26.06.2012 tarihinde imzalanmış olup, Proje kapsamında imzalanan anlaşmalar aşağıda kronolojik sırada verilmiştir.


4-8

Hükümetler Arası Anlaşma - 25 Ekim 2011

“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti arasında Türkiye Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Satışına ve Azerbaycan Cumhuriyeti Kaynaklı Doğal Gazın Türkiye Cumhuriyeti Toprakları Üzerinden Transit Geçişine ve Doğal Gazın Türkiye Cumhuriyeti Toprakları Üzerinden Taşınması için Münhasır Boru Hattının Geliştirilmesine İlişkin Hükümetler Arası Anlaşma” 25.10.2011 tarihinde İzmir’de imzalanmıştır.

Bu Anlaşma 12.07.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6349 sayılı 29.06.2012 tarihli Kanun ile onaylanmıştır.

Mutabakat Zaptı - 24 Aralık 2011

“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti arasında Azerbaycan Cumhuriyeti Kaynaklı ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nden Transit Geçen Doğal Gazın Türkiye Cumhuriyeti Toprakları Üzerinden Taşınmasına için Münhasır Boru Hattı Geliştirilmesine ilişkin Mutabakat Zaptı” 24.12.2011 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır.

Bu Zapt, 12.07.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6342 sayılı 29.06.2012 tarihli Kanun ile onaylanarak, Bakanlar Kurulu’nun onayını takiben 11.10.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Ev Sahibi Hükümet Anlaşması – 26.06.2012

“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti arasında Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemine İlişkin Hükümetler Arası Anlaşma” ile eki “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Trans Anatolian Gas Pipeline Company B.V arasında Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemi Hakkında Ev Sahibi Hükümet Anlaşması” 26.06.2012 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır.

Bu Anlaşmalar, 17.01.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6375 sayılı 02.01.2013 tarihli Yasa ile onaylanmış, Bakanlar Kurulunun onayını takiben 19.03.2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

26.06.2012 tarihinde Hükümetler Arası Anlaşma ile Ev Sahibi Hükümet Anlaşmalarının imzalanmasını takiben, TANAP Doğalgaz İletim A.Ş. kurulmuş ve Trans Anatolian Gas Pipeline Company B.V, Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının onayıyla Ev Sahibi Hükümet Anlaşması kapsamındaki haklarını ve yükümlülüklerini TANAP Doğalgaz İletim A.Ş.’ye devretmiştir. İki ülke tarafından projeye özel ortak konsorsiyum oluşturmak üzere tayin edilen şirketler SOCAR ve Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ)’dir.

Hükümetler Arası Anlaşma ve Ev Sahibi Hükümet Anlaşması (HGA)’nın imzalanmasının ardından TANAP Doğalgaz İletim A.Ş. kurulmuş ve TANAP B.V. şirketi, Ev Sahibi Hükümet Anlaşması kapsamındaki hak ve yükümlülüklerini Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın onayıyla TANAP Doğalgaz İletim A.Ş.’ye devretmiştir. Projeye özel bir ortak konsorsiyum kurmak üzere iki ülke tarafından görevlendirilmiş olan şirketler SOCAR ve Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi’dir (BOTAŞ).

Ev Sahibi Hükümet Anlaşması, Projenin Çevresel ve Sosyal Standartlarının Ulusal Kanunlara uygun olmasını ve Uluslararası Finans Kurumunun ilgili Performans Standartları da dâhil olmak üzere genellikle Doğal Gaz boru hattı endüstrisinde geçerli olan uluslararası standart ve uygulamaların dikkate alınmasını şart koşmaktadır.


4-9

4.2. Ulusal Mevzuat, Standartlar ve Rehber Dokümanlar

Ulusal Mevzuat

Çevrenin korunmasına yönelik Türk mevzuatı, ulusal ve uluslararası girişimler ve standartlara paralel olarak oluşturulmuştur ve bunlardan bazıları, Türkiye’nin AB’ye katılımı öncesi çalışmalar kapsamında AB Direktifleri ile uyumlu hale getirilmek üzere revize edilmiştir. TANAP’ın Türkiye’nin çevre mevzuatında temel yasal dayanağı, 26.04.2006 tarihli ve 5491 sayılı Kanun ile değişik, 11.08.1983 tarihli ve 18132 sayılı Resmi Gazete yayımlanmış olan 2872 sayılı Çevre Kanunudur. Türk çevre mevzuatının yapısı, temelde Çevre Kanunu ve onu izleyen ilgili kanunlar, yönetmelikler, genelge ve tebliğlerden oluşmaktadır. Çevre Kanununun amacı, sürdürülebilir kalkınma ilkelerine uygun olarak çevreyi korumaktır. Çevre Kanunu, önlemleri ve yasakları ve devletin ve vatandaşların temel yükümlülüklerini tanımlamaktadır. İlgili usul ve esaslar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayınladığı yönetmeliklerle belirlenmektedir. Proje ile ilgili ulusal yönetmelikler, su kalitesi, hava kalitesi, toprak kalitesi, gürültü ve titreşim, atık yönetimi, enerji ve iklim değişikliği, kimyasalların ve tehlikeli maddelerin yönetimi, sağlık ve güvenlik, çevre ve biyolojik çeşitlilik başlıklarıyla aşağıda açıklanmaktadır.

Proje ile ilgili mevzuatın listesi Ek 4.6’da verilmektedir.

Proje, 29.06.2000 tarihli ve 24094 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Petrolün Boru Hatları ile Transit Taşınması Hakkında Kanuna (Kanun No. 4586) tabidir. Kanun, petrol veya hidrokarbonların boru hatları ile transit geçişine ilişkin şartları tanımlamakta ve her bir transit petrol boru hattı projesi için Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların hükümlerinin uygulanmasının dayanağını sunmaktadır.

Etüt, güzergâh belirlenmesi, mühendislik, finansman, kamulaştırma, inşaat, işletmeye alma, işletme, bakım, onarım, uzatma, istasyonlardan sevkiyat, depolama, yönetim, işletmeye kapatma, işletmeye kapatmadan sonraki arazinin eski haline getirilmesine ilişkin faaliyetler ve proje ile ilgili diğer tüm faaliyetler söz konusu kanunun kapsamında yer almaktadır.

Proje kapsamında edinilecek arazi, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre Ev Sahibi Hükümet Anlaşması uyarınca Atanmış Devlet Kuruluşu olarak görevlendirilmiş bulunan BOTAŞ Genel Müdürlüğü tarafından kamulaştırılacaktır.

Proje güzergâhında yer alan ormanlık alanların, tarım arazilerinin, meraların ve yüzeysel suların kullanılması için sırasıyla 6831 sayılı Orman Kanunu, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 4342 sayılı Mera Kanunu, 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu, 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu dikkate alınacak ve ilgili mevzuatın şartları yerine getirilecektir.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun hükümlerine uygun hareket edilecektir. Arazi çalışmalarından önce gerekli izinler Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınacaktır ve tüm arazi çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bakanlığın Yerel/İl Müdürlükleri ile koordinasyon içinde yürütülecektir. Tescil edilen sahalar güzergâh seçiminde dikkate alınacaktır.

Marmara Denizi geçişi ile ilgili tüm çalışmalarda 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve ilgili yönetmelikler dikkate alınacaktır.


4-10

Kıyı Yapı ve Tesislerinde Planlama ve Uygulama Sürecine İlişkin Tebliğe uygun olarak gerekli izinler alınacaktır.

Ulusal Standartlar

Atıksu deşarjları, emisyonlar, gürültü ve titreşime ilişkin standartların tanımlandığı ulusal çevre yönetmelikleri aşağıda belirtilmektedir. Bu standartlara uygunluk sağlamak için gerekli emisyon limit değerleri, Proje Standartları Bölüm 4.4’te verilmektedir.

Atıksu Deşarjı

Projenin arazi hazırlama, yapım ve işletme aşamaları sırasında meydana gelecek evsel nitelikli atıksular, Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tablo 21 “Evsel Nitelikli Atıksuların Alıcı Ortama Deşarj Standartları”nda yer alan parametrelere uygun olarak Paket Atıksu Arıtma Tesislerinde arıtılacaktır. Arıtılan atıksu, sınır değerlerin aşılmaması kaydıyla en yakın alıcı ortama deşarj edilecektir.

Evsel nitelikli olmayan atıksuların deşarjı, aynı yönetmelikteki “Karışık Endüstriyel Atıksuların Alıcı Ortama Deşarj Standartları” başlıklı Tablo 19’a tabi olacaktır.

Emisyonlar

Projenin inşaat aşamasında meydana gelecek toz emisyonları (PM10), Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğindeki sınır değerler ile karşılaştırılacaktır.

Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği Ek IV’deki “Gaz Türbinlerinde Emisyon Sınır Değerleri” projenin işletme aşamasında kompresör istasyonları bacalarından çıkan NOx ve CO emisyonları için karşılanacaktır.

Gürültü ve Titreşim

İnşaat aşamasında en yakın hassas alıcılar veya yerleşim alanlarında ölçülecek gürültü değerleri, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Ek VII, Tablo 5’te verilen limit değerleri aşmayacaktır.

Patlatmaların, iş makinelerinin ve inşaat aşamasında kullanılan diğer ekipmanın meydana getireceği titreşime ilişkin olarak Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Ek VII, Tablo 6 ve Tablo 7’de yer alan limit değerlere uyulacaktır.

İşletme aşamasında en yakın hassas alıcılar veya yerleşim alanlarında ölçülecek gürültü değerleri, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Ek VII, Tablo 4’te verilen limit değerleri aşmayacaktır.

Uluslararası Sözleşmeler

Ulusal çevre mevzuatı, Türkiye’nin uluslararası taahhütlerini yerine getirmek için imzaladığı çeşitli uluslararası sözleşmeler ile tamamlanmaktadır.

a. Türkiye’nin 1994 yılında imzaladığı Tehlikeli Atıkların Uluslararası Taşınması hakkında Sözleşme,

b. Türkiye’nin 2010 yılında imzaladığı Kalıcı Organik Kirleticiler hakkında Stockholm Sözleşmesi,


4-11

c. Türkiye’nin 2004 yılında imzaladığı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi,

d. Türkiye’nin 1991 yılında imzaladığı Ozon Tabakasının Korunması Hakkında Viyana Sözleşmesi,

e. Türkiye’nin 1983 yılında imzaladığı Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği Hakkında Sözleşme,

f. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi. Türkiye bu sözleşmeyi 1992’de imzalamıştır,

g. Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) (Türkiye üye ülkelerden birisidir),

h. Türkiye’nin 1990 yılında imzaladığı Gemilerin Kaynaklanan Deniz Kirliliğin Önlenmesine Yönelik Uluslararası Sözleşme (MARPOL),

i. Yaban Hayvanlarının Göçmen Türlerinin Korunması Hakkında Sözleşme (CMS) (Türkiye henüz üye değildir),

j. Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Ramsar Sözleşmesi (Türkiye bu sözleşmeye taraftır),

k. Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi (WHC) (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

l. Gıda ve Tarım için Bitki Genetik Kaynakları Uluslararası Antlaşması (Türkiye üye ülkelerden birisidir),

m. Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi (BERN) (1984) (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

n. Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme (RAMSAR) (1994) (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

o. Cartagena Biyogüvenlik Protokolü (2004) (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

p. Avrupa Peyzaj Sözleşmesi (2001) (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

q. Akdeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona) (1981) ve Akdeniz’de Özel Korunan Alanlar ve Biyolojik Çeşitlilik Protokolü (1988) dâhil olmak üzere protokolleri (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

r. Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Bükreş) (1994) ve Karadeniz’de Biyolojik Çeşitliliğin ve Peyzajın Korunması Protokolü (2004) dâhil olmak üzere protokolleri (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

s. Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi (CCD) (1998) (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),

t. Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi (Türkiye bu sözleşmeyi imzalamıştır),


4-12

u. Türkiye’nin 1991 yılında imzaladığı Ozon Tabakasını İncelten Maddeler Hakkında Sözleşme,

v. Türkiye’nin 2009 yılında imzaladığı Kyoto Protokolü,

w. Endüstriyel Kazaların Sınır Aşan Etkileri Sözleşmesi, 2000.

4.3. Finans Kuruluşlarının Standartları ve Rehber Dokümanları

Finans kuruluşları tarafından zorunlu tutulan özel bir rehber doküman veya standart bulunmamaktadır. TANAP Projesi, bu ÇED Raporundaki Bölüm 4’de yer alan Uluslararası Standartlar ve Rehber Doküman gerekliliklerine uygun olarak yürütülecektir. HGA kapsamında, ihtiyaç duyulması durumunda, Finans Kuruluşları tarafından istenebilecek ek şartlar da ayrıca değerlendirilecektir.

4.4. TANAP Proje Standartları

Proje standartlarının belirlenmesi için bir mevzuat incelemesi gerçekleştirilmiştir. Bu incelemenin bir parçası olarak Türkiye Cumhuriyeti Kanun ve Yönetmelikleri, IFC Rehber Dokümanları ve Avrupa Direktifleri, Proje için uygulanabilir en sıkı standartların tespiti için karşılaştırılmıştır.

Yürürlükteki tüm yasal şartlarda yer alan çevresel standartlar aşağıda verilmektedir. Projede tam olarak uyulacak proje standartları, aşağıdaki bileşenler için bu yasal şartlar arasında en sıkı şartlar olarak özellikle tanımlanmaktadır:

Hava Kalitesi

Atıksu Deşarjları

Gürültü ve Titreşim Emisyonları

İçme Suyu

Toprak Kirliliği

1. Türk Yönetmeliklerinde, Avrupa Yönetmeliklerinde ve IFC Rehber Dokümanlarında Çevresel Standartlar

A. Hava Kalitesi


4-13

Tablo 4.4-1. Türk Mevzuatı ve IFC ve Avrupa Rehber Dokümanlarında Ortam Hava Kalitesi Standartları

Parametre

Ortalama Süre Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008 tarihli ve 26898 sayılı) Ortam Hava Kalitesi Limitleri

WHO Ortam Hava Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Hava Kalitesi (Bölüm 1.1, Tablo 1.1.1)

Ortam Havası Kalitesi ve Avrupa için Daha Temiz Hava Hakkında 21 Mayıs 2008 tarihli ve 2008/50/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi

Ek I: Gelecek Hedef Değerler (hedef yılı) Genel Kılavuz İlkeler (insan sağlığı için)

Avrupa Rehber Dokümanları (ekosistem için)

SO2 (µg/m

3)

Saatlik 350 (2019)

(yılda 24 kereden fazla aşılmaz) 500 (10 dakika - (kılavuz değer)

350

24 saatlik 125 (2019)

(yılda 3 kereden fazla aşılmaz)

125 (Ara hedef-1) 50 (Ara hedef -2) 20 (kılavuz değer)

125

Yıllık ve kış dönemi (Ekim 1 – Mart 31)

(yaban hayatı ve ekosistem için) 20 (2014)

20 (ormanlar ve doğal bitki örtüsü için)

30 (tarım mahsulleri için)

NO2 (µg/m

3)

Saatlik 200 (2024)

(yılda 18 kereden fazla aşılmaz) 200 (kılavuz değer)

200

Yıllık 40 (2024) 40 (kılavuz değer) 30 40

NOx (µg/m

3)

Yıllık (bitki örtüsü için)

30 (2014)

30 (NO2)

PM10 (µg/m

3)

24 saat (insan sağlığı için)

50 (2019) (yılda 35 kereden fazla aşılmaz)

150 (Ara hedef -1) 100 (Ara hedef -2) 75 (Ara hedef -3) 50 (kılavuz değer)

50

Yıllık (insan sağlığı) 40 (2019)


40

PM2.5 (µg/m

3)

24 saat

75 (Ara hedef -1) 50 (Ara hedef -2) 37,5 (Ara hedef -3) 25 (kılavuz değer)

1 yıl


25 (2015’te) 20 (2020’de)

Kurşun (µg/m

3)

UDL – yıllık (insan sağlığı)

0.5 (2019) 1.0 (Endüstriyel faaliyetlerden uzun yıllar boyunca kirlenmiş olmuş

sanayi kaynakların yakınlarında)

0,5

Benzen (µg/m

3)

Yıllık 5 (2021)

5

CO (mg/m

3)

Maksimum günlük 8 saatlik ortalama 10 (2017)

10

Ozon (µg/m

3)

Maksimum günlük 8 saatlik ortalama (*) 160 (Ara hedef -1) 100 (kılavuz değer)

120 μg/m3 (üç yıl ortalaması

alındığında bir takvim yılında 25 günden fazla aşılmaz)

Mayıs - Temmuz arası (vejetasyonun korunması) AOT40 (**) (1 saatlik değerlerden hesaplanır) 18 000 μg/m

3 x s beş

yılın ortalaması alınır

UVS – Uzun Vadeli Sınır Değer: Aşılmaması gereken ve tüm ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerdir. Uzun Vadeli Değer: Tüm ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması; KVS – Kısa Vadeli Sınır Değer-KVS, maksimum günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm sonuçlarının yüzde doksan beşini aşmaması gereken değerlerdir. Çöken tozlar için farklı olarak aşılmaması

gereken maksimum aylık ortalama değerdir; Kısa Vadeli Değer: KVD, bütün ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre düzenlendiğinde ölçüm sonuçlarının yüzde doksan beşinin altında, yüzde beşinin ise üstünde kaldığı değerdir (*)Maksimum günlük sekiz saatlik ortalama konsantrasyon, saatlik verilerden hesaplanıp her saat güncellenen sekiz saatlik dinamik ortalamalar incelenerek seçilir. Böyle hesaplanan her sekiz saatlik ortalama, sona erdiği güne ait olur, diğer bir ifade ile herhangi bir gün için ilk

hesaplama süresi önceki günün 17:00‘dan o günün 01:00‘a kadarki süredir. Herhangi bir gün için son hesaplama süresi ise o günün saat 16.00‘dan 24:00‘a kadar olan süredir. (**)Merkezi Avrupa Saat Dilimi cinsinden belirtilir. AOT40 ( (µg/m³)· saat olarak ifade edilir), her gün, Merkezi Avrupa Saat Dilimi 8:00 ve 20:00 arasında ölçülen sadece 1 saatlik değerler kullanılarak belirli bir zaman dilimi sonunda, 80 µg/m³ ile 80 µg/m³ (= 40ppb) den daha büyük

saatlik konsantrasyonlar arasındaki farkın toplamı demektir. Not: Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği – Ek I: Limit Değerler, Hedef Değerler, Uzun Vadeli Hedefler, Değerlendirme Eşik Değerleri, Bilgilendirme ve Uyarı Eşik Değerleri, 1 Ocak 2014 sonrası için insan sağlığı ve ekosisteme ilişkin ortam havası kalite değerleri

sunmaktadır.


4-14

Tablo 4.4-2. Ulusal Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği – Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri için Emisyon Sınır Değerleri

Büyük Yakma Tesisleri Hakkında Türk Yönetmeliği – Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri için Emisyon Sınır Değerleri (08.06.2010 tarihli ve 27605 sayılı)

Yakıt Türü Termik enerji

Emisyon Sınır Değerleri (mg/Nm3)

Toz SO2 NO2 (NO ve NO2) CO

Doğal Gaz, Fuel Gaz, LPG vb. 50 MW≤Yakıt Isıl Gücü

≤300 MW

5 35 150 100

Yakıt Isıl Gücü ≥ 300 MW

100

Yüksek Fırın Gazı

10 200 200

Demir-çelik sanayinde ortaya çıkan ve başka yerlerde de kullanılabilecek olan gazlar

30 400*

200**

Sıvılaştırılmış Gaz

5 5

Kok fırınında oluşan düşük kalorili gazlar

30 400

Yüksek fırınlarda oluşan düşük kalorili gazlar

10 200

* Kok fırınında oluşan düşük kalorili gazlar ** Yüksek fırınlarda oluşan düşük kalorili gazlar

Tablo 4.4-3. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Hakkında Avrupa Yönetmeliği – Büyük Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri için Emisyon Sınır Değerleri

Direktif 2001-80-EC Büyük Yakma Tesisleri için Emisyon Sınır Değerleri (>50 MW)

Yakıt SO2

mg/Nm3

NO2

mg/Nm3

Toz mg/Nm

3

Genel olarak gaz yakıtlar

35

(O2 içeriği %3)

5 (O2 içeriği %3) gaz türbinleri hariç

Doğal gaz

150 (50-300 MW) (O2 içeriği %3) gaz türbinleri hariç

100 (>300 MW) (O2 içeriği %3) gaz türbinleri hariç

50 (O2 içeriği %15) gaz türbinleri için

Gaz yakıtlar (doğal gaz haricinde)

120 (O2 içeriği %15) gaz türbinleri için


4-15

Tablo 4.4-4. Küçük Yakma Tesisleri için IFC Emisyon Rehber Dokümanları

IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi (Bölüm 1.1, Tablo 1.1.2)

Küçük Yakma Tesisleri Emisyon Rehber Dokümanları (3MWth-50MWth)- (mg/Nm3 olarak veya belirtilen şekilde)

Motor

Yakma Teknolojisi/Yakıt Partikül Madde (PM) Kükürt Dioksit (SO2) Azot Oksitleri (NOx) Kuru Gaz, Fazla O2 İçeriği (%)

Gaz Uygulanamaz Uygulanamaz

200 (Kıvılcım Ateşlemeli) 400 (Çift Yakıtlı) 1.600 (Sıkıştırmayla Ateşlemeli)

15

Türbin

Yakma Teknolojisi/Yakıt Partikül Madde (PM) Kükürt Dioksit (SO2) Azot Oksitleri (NOx) Kuru Gaz, Fazla O2 İçeriği (%)

Doğal Gaz =3MWth ile < 15MWth

Uygulanamaz Uygulanamaz

42 ppm (Elektrik üretimi) 100 ppm (Mekanik tahrik)

15

Doğal Gaz =15MWth ile < 50Mwth

Uygulanamaz Uygulanamaz 25 ppm 15

Doğal gaz dışındaki yakıtlar 3MWth ile < 15MWth

Uygulanamaz

Önemli derecede ekstra yakıt masrafı olmadan ticari olarak mümkünse yüzde 0,5 sülfür veya daha düşük yüzdeli sülfür (örneğin, yüzde 0,2 sülfür)

96 ppm (Elektrik üretimi) 150 ppm (Mekanik tahrik)

15

Doğal gaz dışındaki yakıtlar 15MWth ile < 50MWth

Uygulanamaz

Önemli derecede ekstra yakıt masrafı olmadan ticari olarak mümkünse yüzde 0,5 S veya daha düşük S (%0,2 S)

74 ppm 15


4-16

B. Su Kalitesi

Tablo 4.4-5. Ulusal Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği Kıta İçi Suların Kalite Sınıflandırması

Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği (30.11.2012 tarihli ve 28483 sayılı)

Su Kalitesi Sınıflandırması

PARAMETRELER Birim Su Kalite Sınıfları

Sınıf I Sınıf II Sınıf III Sınıf IV

Genel Şartlar

Sıcaklık oC ≤ 25 ≤ 25 ≤ 30 > 30

pH

6,5-8,5 6,5-8,5 6,0-9,0 <6,0 veya >9,0

İletkenlik µS/cm < 400 400-1000 1001-3000 > 3000

Renk

RES: 436 nm: 1,5 RES525 nm: 1,2 RES 620 nm: 0,8

RES436 nm: 3 RES525 nm: 2,4 RES620 nm: 1,7

RES436 nm: 4,3 RES525 nm: 3,7 RES620 nm: 2,5

RES436 nm: 5 RES525 nm: 4,2 RES620 nm: 2,8

(A) Oksijenlendirme Parametreleri

Çözünmüş oksijen (O2)a mg O2/l > 8 6-8 3-6 <3

Oksijen Doygunluğu (%)a % 90 70-90 40-70 <40

Kimyasal Oksijen İhtiyacı (COD) mg/l <25 25-80 50-70 >70

Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOD) mg/l <4 4-8 8-20 >20

(B) Besin Elementleri Parametreleri

Amonyum azotu (NH4+-N) mg/l <0,2

b 0,2-1

b 1-2

b >2

Nitrit azotu (NO2--N) mg/l <0,002 0,002-0,01 0,01-0,05 >0,05

Nitrat azotu (NO3--N) mg/l <5 5-10 10-20 >20

Toplam kjeldahl-azotu mg/l 0,5 1,5 5 >5

Toplam Fosfor (P) mg/l <0,03 0,03-0,16 0,16-0,65 >0,65

(C) İz Elementler (Metaller)

Cıva (Hg) µg/l <0,1 0,1-0,5 0,5-2 >2

Kadmiyum (Cd) µg/l ≤ 2 2-5 5-7 >7

Kurşun (Pb) µg/l ≤ 10 10-20 20-50 >50

Bakır (Cu) µg/l ≤ 20 20-50 50-200 >200

Nikel (Ni) µg/l ≤ 20 20-50 50-200 >200

Çinko (Zn) µg/l ≤ 200 200-500 500-2000 >2000

(D) Bakteriyolojik Parametreler

Fekal Koliform EMS/100 mL ≤ 10 10-200 200-2000 >2000

Toplam Koliform EMS/100 mL ≤ 100 100-20000 20000-100000 >100000

Tehlikeli Maddeler Tehlikeli maddeler ve bu tabloda verilmeyen diğer kirleticiler konuyla ilgili ülke envanteri (referans değerler) oluşturulduktan sonra, 1 Ocak 2015’den itibaren değerlendirilecektir.

(a) Çözünmüş Oksijen Konsantrasyonu ve Oksijen Doygunluğu Yüzdesi parametrelerinden birisinin karşılanması yeterlidir.

(b) pH değerine bağlı olarak serbest amonyak azotu konsantrasyonu 0.02 mg NH3-N/L’yi aşmamalıdır.


4-17

Sınıf I Yüksek Kaliteli Su

1. İçme suyu olma potansiyeli yüksek olan yüzeysel sular

2. Yüzme gibi vücut teması gerektirenler dâhil rekreasyonel amaçlı kullanılabilir su

3. Alabalık üretimi için kullanılabilir nitelikte su

4. Hayvan üretimi ve çiftlik ihtiyacı için kullanılabilir nitelikte su

Sınıf II Az Kirlenmiş Su

1. İçme suyu olma potansiyeli olan yüzeysel sular

2. Rekreasyonel maksatlar için kullanılabilir nitelikte su

3. Alabalık dışında balık üretimi için kullanılabilir nitelikte su

4. Mer’i mevzuat ile tespit edilmiş olan sulama suyu kalite kriterlerini sağlamak şartıyla sulama suyu,

Sınıf III Kirlenmiş Su Gıda, tekstil gibi nitelikli su gerektiren tesisler hariç olmak üzere, uygun bir arıtmadan sonra su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılabilir nitelikte su ve sanayi suyu

Sınıf IV Çok Kirlenmiş Su Sınıf III için verilen kalite parametrelerinden daha düşük kaliteye sahip olan ve üst kalite sınıflarına ancak iyileştirilerek ulaşabilecek sular


4-18

Tablo 4.4-6. Kıta İçi Suların Kalitesine İlişkin Avrupa Birliği Mevzuatı

AVRUPA PARLAMENTOSU VE KONSEYİ’NİN 16 ARALIK 2008 TARİHLİ VE 2008/105/EC SAYILI DİREKTİFİ

Madde adı Yıllık ortalama – Çevresel Kalite Standartları (2)Kıta İçi yüzeysel sular (3)

Yıllık ortalama - Çevresel Kalite Standartları (2) Diğer yüzeysel sular

Kabul Edilebilir Maksimum Konsantrasyon - Çevresel Kalite Standartları (4) Kıta İçi yüzeysel sular (3)

Kabul Edilebilir Maksimum Konsantrasyon - Çevresel Kalite Standartları (4) Diğer yüzeysel sular

Alaklor 0,3 0,3 0,7 0,7

Antrasen 0,1 0,1 0,4 0,4

Atrazin 0,6 0,6 2,0 2,0

Benzen 10 8 50 50

Bromlu difenileter (5) 0,0005 0,0002 Uygulanamaz Uygulanamaz

Kadmiyum ve bileşikleri (su sertliği sınıflarına bağlı olarak) (6)

≤0,08 (Sınıf1) 0,08 (Sınıf2) 0,09 (Sınıf3) 0,15 (Sınıf4) 0,25 (Sınıf5)

0,2



Karbon-tetraklorür (7) 12 12 Uygulanamaz Uygulanamaz

C10-13 Kloroalkanlar 0,4 0,4 1,4 1,4

Klorfenvinfos 0,1 0,1 0,3 0,3

Klorpirifos(Klorpirifos -etil) 0,03 0,03 0,1 0,1

Siklodien pestisitler: Aldrin(7) Dieldrin(7) Endrin(7) İsodrin(7)

Σ=0,01 Σ=0,005 Uygulanamaz Uygulanamaz

DDT toplam(7)(8) 0,025 0,025 Uygulanamaz Uygulanamaz

para-para-DDT(7) 0,01 0,01 Uygulanamaz Uygulanamaz


4-19






1,2-Dikloroetan 10 10 Uygulanamaz Uygulanamaz

Diklorometan 20 20 Uygulanamaz Uygulanamaz

Di(2-etilheksil)-ftalat(DEHP) 1,3 1,3 Uygulanamaz Uygulanamaz

Diüron 0,2 0,2 1,8 1,8

Endosülfan 0,005 0,0005 0,01 0,004

Flüorantene 0,1 0,1 1 1

Heksakloro-benzen 0,01(9) 0,01(9) 0,05 0,05

Heksakloro -bütadiyen 0,1(9) 0,1(9) 0,6 0,6

Heksakloro -sikloheksan 0,02 0,002 0,04 0,02

İsoproturon 0,3 0,3 1,0 1,0

Kurşun ve bileşikleri 7,2 7,2 Uygulanamaz Uygulanamaz

Cıva ve bileşikleri 0,05(9) 0,05(9) 0,07 0,07

Naftalin 2,4 1,2 Uygulanamaz Uygulanamaz

Nikel ve bileşikleri 20 20 Uygulanamaz Uygulanamaz

Nonilfenol(4-Nonilfenol) 0,3 0,3 2,0 2,0

Oktilfenol((4-(1,1′,3,3′-tetrametilbütill)-fenol)) 0,1 0,01 Uygulanamaz Uygulanamaz

Pentakloro-benzen 0,007 0,0007 Uygulanamaz Uygulanamaz

Pentakloro-fenol 0,4 0,4 1 1

Poliaromatik hidrokarbonlar(PAH)(10) Uygun değil Uygun değil Uygulanamaz Uygulanamaz

Benzo(a)piren 0,05 0,05 0,1 0,1

Benzo(b)flüor-anten Σ=0,03 Σ=0,03


Benzo(k)flüor-anten

Benzo(g,h,i)-perilen Σ=0,002 Σ=0,002


İndeno(1,2,3-cd)-piren


4-20






Simazin 1 1 4 4

Tetrakloro-etilen(7) 10 10 Uygulanamaz Uygulanamaz

Trikloro-etilen(7) 10 10 Uygulanamaz Uygulanamaz

Tribütiltin bileşikleri(Tribütiltin -katyon) 0,0002 0,0002 0,0015 0,0015

Trikloro-benzenler 0,4 0,4 Uygulanamaz Uygulanamaz

Trikloro-metan 2,5 2,5 Uygulanamaz Uygulanamaz

Trifluralin 0,03 0,03 Uygulanamaz Uygulanamaz

(1)CAS: Kimyasal Kuramlar Servisi (Chemical Abstracts Service). (2) Bu parametre, yıllık ortalama değer (YO-ÇKS) olarak ifade edilen ÇKS’dir. Aksi belirtilmedikçe tüm izomerlerin toplam konsantrasyonları için geçerlidir. (3 Kıta İçi yüzeysel suları, nehirleri, gölleri ve ilgili yapay veya büyük ölçüde değiştirilmiş su kütlelerini içerir. (4) Bu parametre, kabul edilebilir maksimum konsantrasyon (MKEK-ÇKS) olarak ifade edilen ÇKS’dir. MKEK-ÇKS’nin ‘uygulanamaz’ olarak işaretlendiği yerlerde YO-ÇKS değerleri akut

toksisite bazında elde edilen değerlerden önemli derecede düşük olduğundan sürekli deşarjlarda kısa dönem kirlilik tepe nokta değerlerine karşı koruyucu olarak değerlendirilmektedir. (5) Karar No. 2455/2001/EC’de belirtilen bromlu difenileterleri (No. 5) kapsayan öncelikli maddeler grubuna ilişkin olarak, yalnızca benzer 28, 47, 99, 100, 153 ve 154 için ÇKS

oluşturulmuştur. (6) Kadmiyum ve bileşikleri için (No. 6) ÇKS değerleri, beş sınıf kategorisinde belirtildiği gibi suyun sertliğine göre değişiklik göstermektedir (Sınıf 1: < 40 mg CaCO3/l, Sınıf 2: 40 ile < 50 mg

CaCO3 /l, Sınıf 3: 50 ile < 100 mg CaCO3/l, Sınıf 4: 100 ile < 200 mg CaCO3 /l ve Sınıf 5: ≥ 200 mg CaCO3/l). (7) Bu madde öncelikli bir madde değil, ÇKS’nin 13 Ocak 2009’dan önce geçerli olan mevzuatta belirtilen ÇKS’ye özdeş olduğu diğer kirleticilerden birisidir. (8) Toplam DDT: 1,1,1-trikloro-2,2 bis (p-klorofenil) etan (CAS numarası 50-29-3; EU numarası 200-024-3); 1,1,1- trikloro -2 (o- klorofenil)-2-(p- klorofenil) etan (CAS numarası 789-02-6; EU

numarası 212-332-5); 1,1-dikloro-2,2 bis (p- klorofenil) etilen (CAS numarası 72-55-9; EU numarası 200-784-6) ve 1,1-dikloro-2,2 bis (p- klorofenil) etan (CAS numarası 72-54-8; EU numarası 200-783-0) İzomerlerinin toplamından oluşur.

(9) Üye Devletler, biyota için ÇKS’yi uygulamazsa, bu Direktifte Madde 3(2)’de belirtilen biyotaya yönelik ÇKS ile aynı düzeyde koruma sağlamak için sulara ilişkin olarak daha katı ÇKS uygulayacaklardır. Bu yaklaşımın gerekçe ve dayanaklarını, sulara ilişkin olarak oluşturulan alternatif ÇKS’yi, bu alternatif ÇKS’nin elde edilmesinde kullanılan verileri ve metodolojiyi ve bunların uygulanacağı yüzeysel suların kategorilerini Direktif 2000/60/EC’de Madde 21’de belirtilen Komite aracılığıyla Komisyona ve diğer Üye Devletlere bildireceklerdir.

(10) Poliaromatik hidrokarbonlar (PAH) (No. 28) içeren öncelikli maddeler grubu için her bir ÇKS geçerlidir. Yani, Benzo(a)piren için olan ÇKS, Benzo(b)flüoranten ve Benzo(k) flüorantenin toplamı için olan ÇKS ve Benzo(g,h,i)perilen ve İndeno(1,2,3-cd)pirenin toplamı için olan ÇKS karşılanmalıdır.


4-21

Tablo 4.4-7. Yeraltı Sularının Kalitesine İlişkin Ulusal Mevzuat

Yeraltı Sularının Kirlenme ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik (07.04.2012 tarihli ve 28257 sayılı)

Kirletici Kalite Standartları

Nitratlar 50 mg/L

İlgili metabolitler, bozulma ve reaksiyon ürünlerini içeren pestisitlerdeki aktif maddeler

0,1 µ/L

0,5 µ/L (Toplam) (1)

“Toplam” ilgili metabolitler, bozulma ve reaksiyon ürünlerini içeren izleme usulünde tespit edilen ve hesaplanan her bir bitki koruma ürününün toplamıdır.

Tablo 4.4-8. Ulusal Mevzuatta Deniz Suyu Kalitesi Kriterleri

Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı)

Deniz Suyu için Genel Kalite Kriterleri (Yönetmelik Tablo 4)

PARAMETRELER Kriterler Notlar

pH 6-9

Renk ve Bulanıklık Doğal

Doğal su içi yaşam için gerekli fotosentez aktivitesinin, ölçüm derinliğindeki normal değerini % 90’dan fazla etkilemeyecek kadar olmalıdır.

Yüzer Maddeler -- Yüzer halde yağ, katran vb. sıvılar, çöp vb. sıvılar ve çöp vb. katı maddeler bulunamaz.

Askıda Katı Madde (mg/l) 30 --

Çözünmüş Oksijen (mg/l) Doygunluğun %90’ından fazla Çözünmüş oksijen değerleri derinlik boyunca izlenmelidir.

Parçalanabilir Organik Kirleticiler -- Seyreldikten sonra çözünmüş oksijen varlığını yukarıda öngörülen değerden daha fazla tehlikeye düşürecek miktarda olmamalıdır.

Ham Petrol ve Petrol Türevleri (mg/l) 0,02 Su, biyota ve sediman için ayrı değerlendirilmeli ve tercihen hiç bulunmamalıdır.

Radyoaktivite --

Söz konusu deniz ortamına ait doğal radyoaktivite tür ve seviyeleri aşılmayacaktır. Yapay radyoaktivite ölçülmeyecek düzeyde bulunacaktır.

Üretkenlik -- Söz konusu deniz ortamına ait mevsimsel üretkenlik seviyeleri korunacaktır.

Zehirlilik Bulunmamalı

Fenoller (mg/l) 0,001

Çeşitli Ağır Metaller

Bakır (mg/l) 0,01

Kadmiyum (mg/l) 0,01

Krom (mg/l) 0,1

Kurşun (mg/l) 0,1

Nikel (mg/l) 0,1

Çinko (mg/l) 0,1

Cıva (mg/l) 0,004

Arsenik (mg/l) 0,1

Amonyak (mg/l) 0,02


4-22

Tablo 4.4-9. IFC ve Avrupa Rehber Dokümanlarında ve Ulusal Mevzuatta Evsel Atıksu Deşarj Standartları

PARAMETER BİRİM





Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08.01.2006 tarihli ve 26047 sayılı)

Kentsel Atıksuların Arıtımı Hakkında 21 Mayıs 1991 tarihli ve 91/271/EEC sayılı Konsey Direktifi

IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları

Tablo 21.1 Tablo 21.2 Tablo 21.3 Tablo 21.4 (8.1.2006 tarihli)

(Komisyon Direktifi 98/15/EC, Yönetmelik (EC) No. 1882/2003 ve Yönetmelik (EC) No. 1137/2008 ile değişik)

Tablo 1.3.1

Evsel Atıksu Deşarj Standartları

Evsel Atıksu Deşarj Standartları Evsel Atıksu Deşarj Standartları Evsel Atıksu Deşarj Standartları

Arıtılmış Atıksu Deşarjları için Gösterge Değerler*

84-2.000 arası eşdeğer nüfus için

2.000 – 10.000 arası eşdeğer nüfus için

10.000-100.000 arası eşdeğer nüfus için

100.000’den fazla arası eşdeğer nüfus için

(31.12.2014’den sonra uygulanacak sınır değerler)

Kompozit Örnek

Kompozit Örnek Kompozit Örnek

Kompozit Örnek Kompozit Örnek Kompozit Örnek Kompozit Örnek Kompozit Örnek Konsantrasyon Minimum Arıtma Verimliliği (%)

Konsantrasyon Minimum Arıtma Verimliliği (%)

2 Saat 24 Saat 2 Saat 24 Saat 2 Saat 24 Saat 2 Saat 24 Saat (mg/L) (mg/L)

Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOD5)

mg/l 50 45 50 45 50 45 40 35 25 70-90 40

25 70-90 40*

30

Kimyasal Oksijen İhtiyacı (COD)

mg/l 180 120 160 110 140 100 120 90 125 75 125 75 125

Askıda Katı Maddeler (SS)

mg/l 70 45 60 30 45 30 40 25

35 35 (10.000 E.N.’den fazla) 60 (2.000-10.000 E.N.)

90 90 (10,000 E.N.’den fazla) 70 (2.000-10.000 E.N.)

35 35 (10.000 E.N.’den fazla) 60 (2.000-10.000 E.N.)

90 90 (10.000 E.N.’den fazla) 70 (2.000-10.000 E.N.)

50

pH - 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9 6-9

6-9

Toplam azot mg/l

10

Toplam fosfor mg/l

2

Yağ ve gres mg/l

10

Toplam koliform bakterisi

MPN** / 100 ml

400*

* Su ve atıksuya ilişkin ÇSG Rehber Dokümanlarında yer alan merkezi kentsel atıksu arıtma tesisleri için geçerli değildir. ** EMS = En Muhtemel Sayı Not: Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde yer alan Tablo 21 ve Tablo 22, sırasıyla 84 - 2.000 arası eşdeğer nüfus ve 2.000 - 10.000 arası eşdeğer nüfus için evsel atıksu deşarj standartlarını göstermektedir. Ancak, deşarj kalitesi standartları 31.12.2014 itibarıyla geçerlilik kazanacak

olan Kentsel Atıksuların Arıtımı Yönetmeliğinde yer alan hükümler, Kentsel Atıksuların Arıtımı hakkındaki 91/271/EEC sayılı AB Direktifinde yer alan hükümlerle tamamen aynıdır. 91/271/EEC sayılı AB Direktifi, tüm alanlarda ikincil arıtmaya ilişkin genel kuralları belirler ve hassas alanlar için besin maddelerinin üst düzeyde uzaklaştırıldığı üçüncül arıtma gereklidir.


4-23

Tablo 4.4-10. Ulusal Mevzuata Göre Evsel Nitelikli Olmayan Atıksu Deşarj Standartları

Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı) Tablo 19: Karışık Endüstriyel Atıksuların Alıcı Ortama Deşarj Standartları

(Sektör tespiti yapılamayan endüstriler) Parametre Birim Kompozit Örnek (2 saat) Kompozit Örnek (24 saat)

Kimyasal Oksijen İhtiyacı (COD) mg/l 400 300 Toplam Askıda Katı Madde (TAKM) mg/l 200 100

Yağ ve Gres (Y. Ve G.) mg/l 20 10 Toplam Fosfor mg/l 2 1 Toplam Krom mg/l 2 1 Krom (Cr+6) mg/l 0,5 0,5 Kurşun (Pb) mg/l 2 1

Toplam Siyanür (CN-) mg/l 1 0,5 Kadmiyum (Cd) mg/l 0,1 -

Demir (Fe) mg/l 10 - Florür (F-) mg/l 15 - Bakır (Cu) mg/l 3 - Çinko (Zn) mg/l 5 - Cıva (Hg) mg/l - 0,05

Toplam Kjeldahl Azotu mg/l 20 15 Balık Biyodeneyi (ZSF) - 10 10

Renk (Pt-Co) 280 260 pH - 6-9 6-9


4-24

Tablo 4.4-11. İçme Suyuna İlişkin Ulusal ve Avrupa Birliği Mevzuatı

İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik (17.02.2005 tarihli, Resmi Gazete No:25730)

İnsani tüketim amaçlı suların kalitesi hakkında 3 Kasım 1998 tarihli ve 98/83/EC sayılı KONSEY DİREKTİFİ

WHO (İçme suyu kalitesi için kılavuz ilkeler, dördüncü baskı, Dünya Sağlık Örgütü 2011

Evsel kullanım için (İçme-kullanma suyu )

Mikrobiyolojik Parametreler

Parametre Parametrik değer (sayı

/100 ml) Parametrik değer/(sayı/100 ml)

Escherichia coli (E. coli) 0/100 ml 0/100 ml 0/100 ml

Enterokok 0/100 ml 0/100 ml

Koliform bakteri 0/100 ml - 0/100 ml

Kimyasal Parametreler

Parametre Birim Parametrik

Değer Parametrik Değer

Akrilamid µg/l 0,1 0,1 0,5

Antimon µg/l 5 5 2

Arsenik µg/l 10 10 10

Benzen µg/l 1 1 10

Benzopiren µg/l 0,01 0,01 0,7

Bor mg/l 1 1 0,5

Bromat µg/l 10 10 10

Kadmiyum µg/l 5 5 3

Krom µg/l 50 50 50

Bakır mg/l 2 2 2

Siyanür µg/l 50 50 70

1,2-Diklorasetan µg/l 3 3 30

Epiklorhidrin µg/l 0,1 0,1 -

Florür mg/l 1,5 1,5 1,5

Kurşun µg/l 10 10 10

Cıva µg/l 1 1 1

Nikel µg/l 20 20 70

Nitrat mg/l 50 50 50

Nitrit mg/l 0,5 0,5 3

Pestisitler µg/l 0,1 0,1 1 (DDT ve metabolitler)

Toplam pestisit µg/l 0,5 0,5 -

Polisiklik aromatik hidrokarbonlar µg/l 0,1 0,1 -

Selenyum µg/l 10 10 40 (P, Sağlık veritabanındaki belirsizlikler sebebiyle geçici kılavuz ilke değeri)

Tetrakloroetan ve Trikloroetan µg/l 10 10 Tetrakloroeten: 40 Trikloroeten: 20

Trihalometanlar-toplam µg/l 100 100

Monokloroasetat: 20 N-Nitrosodimetilamin 0,1 Trikloroasetat: 0,2

2,4,6-Triklorofenol 200

Vinil klorür µg/l 0,5 0,5 0,3


4-25

Tablo 4.4-12. Arıtılmış deşarj suları için IFC Rehber Dokümanları

IFC Çevre, Sağlık ve Güvenlik Rehber Dokümanları: Karada Petrol Ve Gaz Üretimi (Bölüm 2.1-Tablo 1)

Tablo 1.Karada Petrol ve Gaz Üretimi Faaliyetlerinden Emisyonlar, Deşarj Suları ve Atıkların Seviyeleri

Parametre Kılavuz İlke Değeri

Üretilen su

Yüzeysel sulara ya da karaya deşarj için:

Toplam hidrokarbon içeriği: 10 mg/L

pH: 6-9

BOD: 25 mg/L

COD: 125 mg/L

TAKM: 35 mg/L

Fenol: 0,5 mg/L

Sülfürler: 1 mg/L

Ağır metaller (toplam)*: 5mg/L

Klorürler 600 mg/L (ortalama), 1200 mg/L (maksimum)

Hidrotest suyu Yüzeysel sulara ya da karaya deşarj için, bu tabloda yer alan üretilen suya ilişkin parametrelere bakın.

Yağmur suyu drenajı Yağmur suyu akışı, 10mg/L’lik petrol ve yağ konsantrasyonu sağlayabilecek bir yağ/su ayırma sistemi ile arıtılmalıdır.

*Ağır metaller şunları içerir: Arsenik, kadmiyum, krom, bakır, kurşun, cıva, nikel, gümüş, vanadyum ve çinko.

TANAP DOĞALGAZ İLETİM A.Ş. TRANS ANADOLU DOĞAL GAZ BORU HATTI (TANAP) PROJESİ ÇED RAPORU

4-26

C. Toprak Kalitesi

Tablo 4.4-13. Kirletici Limit Değerleri

Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Türk Yönetmeliği (08.06.2010 tarihli Resmi Gazete No. 27605)

Jenerik Kirletici Sınır Değerleri

Kirletici CAS No. Toprağın yutulması ve deri teması yoluyla emilim

Uçucu maddelerin dış ortamda solunması

Kaçak tozların dış ortamda solunması

Kirleticilerin yeraltı suyuna taşınması ve yeraltı suyunun içilmesi

1

(mg/kg Fırın Kuru Toprak)




SF = 10 SF = 1

ORGANİK MADDELER

Akrilamid 79-06-1 0,1 e - i - 0,00003 e, g 0,000003 e, g

Akrilonitril 107-13-1 1 c, e 0,3 e - 0,0003 e, g 0,00003 e, g

Akrolein 107-02-8 39 b, c 0,2 b - 0,04 b, g 0,004 b, g

Aldrin 309-00-2 0,03 e - i - 0,008 e, g 0,0008 e, g

Antrasen 120-12-7 17203 b - f - 4490 b, g 449 b, g

Asenaften 83-32-9 3441 b - f - 272 b, g 27 b, g

Aseton (2-Propanon) 67-64-1 70393 b, c - f - 67 b, g 7 b, g

Atrazin 1912-24-9 2 e - f - 0,01 h 0,001 h

Benz(a)antrasen 56-55-3 0,6 e - f - 0,4 e, g 0,04 e, g

Benzen 71-43-2 12 c, e 1 e - 0,006 ı 0,0006 ı

Benzidin 92-87-5 0,002 e - i - 0,00002 e, g 0,000002 e, g

Benzo(a)piren 50-32-8 0,06 e - f - 0,1 e, g 0,01 e, g

Benzo(b)floranten 205-99-2 0,6 e - f - 1 e, g 0,1 e, g

Benzo(k)floranten 207-08-9 6 e - f - 14 e, g 1 e, g

Benzoik asit 65-85-0 244420 b - f - 334 b, g 33 b, g

Bis(2-etilhekzil)fitalat 117-81-7 35 e - f - 16 e, g 2 e, g

Bis(2-kloroetil)eter 111-44-4 0,6 c, e 0,3 e - 0,0001 e, g 0,00001 e, g

Bis(2-kloroetoksi)metan 111-91-1 183 b - f - 0,2 b, g 0,02 b, g

Bis(klorometil)eter 542-88-1 0,003 c, e 0,0003 e - 0,0000006 e, g 0,00000006 e, g

Bromodiklorometan 75-27-4 10 c, e - f - 0,003 e, g 0,0003 e, g

Bromoform 75-25-2 61 e - i - 0,3 h 0,03 h

Butanol 71-36-3 6110 b - f - 7 b, g 0,7 b, g


4-27







1





SF = 10 SF = 1

ORGANİK MADDELER

Butil benzil fitalat 85-68-7 256 e - f - 7 e, g 0,7 e, g

DDD 72-54-8 2 e - f - 0,9 e, g 0,09 e, g

DDE 72-55-9 1 e - f - 0,6 e, g 0,06 e, g

DDT 50-29-3 2 e - i - 0,9 e, g 0,09 e, g

Dibenz(a,h)antrasen 53-70-3 0,06 e - f - 0,5 e, g 0,05 e, g

1,2-Diklorobenzen 95-50-1 7039 b, c 222 d - 11 h 1 h

1,4-Diklorobenzen 106-46-7 118 c, e 9762 b - 3 h 0,3 h

3,3'-Diklorobenzidin 91-94-1 1 e - f - 0,02 e, g 0,002 e, g

1,1-Dikloroetan 75-34-3 15643 b, c 1167 b - 21 b, g 2 b, g

1,2-Dikloroetan 107-06-2 7 c, e 0,5 e - 0,002 e, g 0,0002 e, g

1,1-Dikloroetilen 75-35-4 1 c, e 0,06 e - 0,0004 e, g 0,00004 e, g

1,2-cis-Dikloroetilen 156-59-2 782 b, c - f - 0,2 h 0,02 h

1,2-trans-Dikloroetilen 156-60-5 1564 b, c 118 b - 2 b, g 0,2 b, g

2,4-Diklorofenol 120-83-2 183 b - f - 2 b, g 0,2 b, g

2,4-Diklorofenoksi asetik asit 94-75-7 686 b - f - 0,08 h 0,008 h

1,2-Dikloropropan 78-87-5 18 c, e 16 b - 0,1 h 0,01 h

1,3-Dikloropropen 542-75-6 6 c, e 2 e - 0,003 e, g 0,0003 e, g

Dieldrin 60-57-1 0,03 e - i - 0,0009 e, g 0,00009 e, g

Dietilfitalat 84-66-2 48884 b - f - 132 b, g 13 b, g

1,2-Difenilhidrazin 122-66-7 0,6 e - i - 0,006 e, g 0,0006 e, g

2,4-Dimetilfenol 105-67-9 1222 b - f - 12 b, g 1 b, g

Dimetilfitalat 131-11-3 611049 b - f - 1001 b, g 100 b, g

Di-n-butil fitalat 84-74-2 6110 b - f - 99 d 11 b, g

4,6-Dinitro-o-kresol 534-52-1 6 b - f - 0,05 b, g 0,005 b, g

2,4-Dinitrofenol 51-28-5 122 b - f - 0,7 b, g 0,07 b, g

2,4-Dinitrotoluen 121-14-2 122 b - f - 0,7 b, g 0,07 b, g


4-28







1





SF = 10 SF = 1

ORGANİK MADDELER

2,6-Dinitrotoluen 606-20-2 61 b - f - 0,3 b, g 0,03 b, g

Di-n-oktil fitalat 117-84-0 2444 b - f - 24 d 24 d

Endosülfan 115-29-7 367 b - f - 97 b, g 10 b, g

Endrin 72-20-8 18 b - f - 0,1 h 0,01 h

Etilbenzen 100-41-4 7821 b, c 14 e - 4 h 0,4 h

Fenol 108-95-2 18331 b - f - 81 b, g 8 b, g

Floranten 206-44-0 2294 b - f - 2073 b, g 207 b, g

Fluoren 86-73-7 2294 b - f - 333 b, g 33 b, g

Furan 110-00-9 78 b, c - f - 0,1 b, g 0,01 b, g

α-HCH (α-BHC) 319-84-6 0,08 e - i - 0,0007 e, g 0,00007 e, g

β-HCH (β-BHC) 319-85-7 0,3 e - i - 0,003 e, g 0,0003 e, g

γ-HCH (Lindan) 58-89-9 0,5 e - f - 0,1 h 0,01 h

Hekzakloro-1,3-bütadien 87-68-3 6 e - i - 0,01 h 0,001 h

Hekzaklorobenzen 118-74-1 0,3 e - i - 0,003 e, g 0,0003 e, g

Hekzakloroetan 67-72-1 35 e - i - 0,03 e, g 0,003 e, g

Hekzaklorosiklopentadien 77-47-4 367 b - i - 8 b, g 0,8 b, g

Heptaklor 76-44-8 0,1 e - i - 0,02 e, g 0,002 e, g

Heptaklorepoksit 1024-57-3 0,05 e - i - 0,0008 e, g 0,00008 e, g

Hidrokinon 123-31-9 9 e - f - 0,01 e, g 0,001 e, g

Indeno(1,2,3-cd)piren 193-39-5 0,6 e - f - 5 e, g 0,5 e, g

İzoforon 78-59-1 511 e - f - 0,2 e, g 0,02 e, g

Karbaril 63-25-2 6110 b - f - 25 b, g 2 b, g

Karbazol 86-74-8 24 e - f - 0,8 e, g 0,08 e, g

Karbofuran 1563-66-2 306 b - f - 0,6 b, g 0,06 b, g

Karbon disülfid 75-15-0 7821 b, c 257 d - 9 b, g 0,9 b, g

Karbon tetraklorit 56-23-5 5 c, e 0,3 e - 0,02 h 0,002 h


4-29







1





SF = 10 SF = 1

ORGANİK MADDELER

Klordan 57-74-9 2 e - i - 0,3 e, g 0,03 e, g

p-Kloroanilin 106-47-8 9 e - f - 0,004 e, g 0,0004 e, g

Klorobenzen 108-90-7 1564 b, c 374 b - 5 b, g 0,5 b, g

Klorodibromometan 124-48-1 6 e - f - 0,3 h 0,03 h

2-Klorofenol 95-57-8 391 b, c - f - 2 b, g 0,2 b, g

Kloroform 67-66-3 105 c, e 0,3 e - 0,8 h 0,08 h

Klorometan 74-87-3 49 c, e 2 e - 0,01 e, g 0,001 e, g

beta-Kloronaftalin 91-58-7 6257 b, c - f - 180 b, g 18 b, g

m-Kresol 108-39-4 3055 b - f - 19 b, g 2 b, g

o-Kresol 95-48-7 3055 b - f - 20 b, g 2 b, g

p-Kresol 106-44-5 306 b - f - 2 b, g 0,2 b, g

Krizen 218-01-9 62 e - f - 43 e, g 4 e, g

Ksilen, karışım 1330-20-7 15643 b, c 298 d - 81 b, g 8 b, g

m-Ksilen 108-38-3 156429 b, c - f - 444 d 80 b, g

o-Ksilen 95-47-6 156429 b, c - f - 297 d 81 b, g

Maneb 12427-38-2 306 b - f - 0,4 b, g 0,04 b, g

MCPA 94-74-6 31 b - f - 0,005 h 0,0005 h

Metil bromür 74-83-9 110 b, c 8 b - 0,1 b, g 0,01 b, g

Metil tersiyer-bütil eter (MTBE) 1634-04-4 355 c, e 6941 d - 0,08 e, g 0,008 e, g

Metilen klorür 75-09-2 85 c, e 12 e - 0,05 h 0,005 h

Metoksiklor 72-43-5 306 b - f - 156 b, g 16 b, g

Naftalin 91-20-3 1147 b 165 b - 28 b, g 3 b, g

Nitrobenzen 98-95-3 39 b, c 147 b - 0,1 b, g 0,01 b, g

2-Nitrofenol 88-75-5 - f - f - - f - f

4-Nitrofenol 100-02-7 489 b - f - 2 b, g 0,2 b, g

N-Nitrozodimetilamin 62-75-9 0,01 e 0,02 e - 0,3 h 0,03 h


4-30







1





SF = 10 SF = 1

ORGANİK MADDELER

N-Nitrozo-di-N-propilamin 621-64-7 0,07 e - f - 0,0001 e, g 0,00001 e, g

N-Nitrozodifenilamin 86-30-6 99 e - f - 2 e, g 0,2 e, g

PCB 2 1336-36-3 0,2 e - i - 0,03 e, g 0,003 e, g

PCB 3 1336-36-3 6 e - f - 0,9 e, g 0,09 e, g

Pentaklorobenzen 608-93-5 49 b - f - 1 b, g 0,1 b, g

Pentaklorofenol 87-86-5 3 e - f - 0,04 e, g 0,004 e, g

Piren 129-00-0 1720 b - f - 1522 b, g 152 b, g

Piridin 110-86-1 78 b, c - f - 0,1 b, g 0,01 b, g

Siklohekzanon 108-94-1 305525 b - f - 421 b, g 42 b, g

Stiren 100-42-5 15643 b, c 1001 d - 0,2 h 0,02 h

1,2,4,5-Tetraklorobenzen 95-94-3 18 b - f - 0,3 b, g 0,03 b, g

2,3,7,8-Tetraklorodibenzo-p-Dioksin 1746-01-6 0,000004 e - f - 0,000002 e, g 0,0000002 e, g

1,1,2,2-Tetrakloroetan 79-34-5 3 c, e 0,7 e - 0,001 e, g 0,0001 e, g

Tetrakloroetilen 127-18-4 1 c, e 1 e - 0,2 h 0,02 h

Tetraetil kurşun 78-00-2 0,006 b - f - 0,0001 b, g 0,00001 b, g

Toksafen 8001-35-2 0,4 e - i - 0,1 e, g 0,01 e, g

Toluen 108-88-3 6257 b, c 925 d - 5 h 0,5 h

Toplam Petrol Hidrokarbonları (Alifatik) (EC5 - EC8)

4

0-01-0 4693 b, c - i - 4 b, g 0,4 b, g

Toplam Petrol Hidrokarbonları (Alifatik) (EC8> - EC16)

4

0-01-1 7821 b, c - i - 7 b, g 0,7 b, g

Toplam Petrol Hidrokarbonları (Alifatik) (EC16> - EC35)

4

0-00-9 156429 b, c - f - 146 b, g 15 b, g

Toplam Petrol Hidrokarbonları (Aromatik) (EC5 - EC9)

4

0-01-3 15643 b, c - i - 15 b, g 1 b, g

Toplam Petrol Hidrokarbonları (Aromatik) (EC9> - EC16)

0-01-4 1564 b, c - i - 1 b, g 0,1 b, g

Toplam Petrol Hidrokarbonları (Aromatik) 0-01-2 2346 b, c - f - 2 b, g 0,2 b, g


4-31







1





SF = 10 SF = 1

ORGANİK MADDELER (EC16> - EC35)

4

Tributiltin oksit 56-35-9 18 b - f - 8249 b, g 825 b, g

Triklorobenzen 120-82-1 782 b, c 95 b - 6 b, g 0,6 b, g

1,1,1-Trikloroetan 71-55-6 156429 b, c 677 d - 261 b, g 26 b, g

1,1,2-Trikloroetan 79-00-5 11 c, e 1 e - 0,004 e, g 0,0004 e, g

Trikloroetilen 79-01-6 2 c, e 0,05 e - 0,07 h 0,007 h

2,4,5-Triklorofenol 95-95-4 6110 b - f - 94 b, g 9 b, g

2,4,6-Triklorofenol 88-06-2 44 e 532 e - 0,2 e, g 0,02 e, g

Vinil asetat 108-05-4 78214 b, c 969 b - 78 b, g 8 b, g

Vinil klorür (kloroetilen) 75-01-4 0,4 c, e, k 0,6 e,l - 0,0002 e, g, k 0,00002 e, g, k

İNORGANİKLER

Antimon 7440-36-0 31 b, c - - f 2 ı 0,2 ı

Arsenik 7440-38-2 0,4 e - 471 e 3 ı 0,3 ı

Bakır 7440-50-8 3129 b, c - - f 514 b, g 51 b, g

Baryum 7440-39-3 15643 b, c - 433702 b 288 h 29 h

Berilyum 7440-41-7 0,1 c, e - 843 e 0,1 e, g 0,01 e, g

Cıva 7439-97-6 23 b, c 3 d - 3 d 0,6 b, g

Çinko 7440-66-6 23464 b, c - - f 6811 b, g 681 b, g

Gümüş 7440-22-4 391 b, c - - f 16 b, g 2 b, g

Kadmiyum 7440-43-9 70 b,m - 1124 e 27 b, g 3 b, g

Kalay 7440-31-5 46929 b, c - - f 54794 b, g 5479 b, g

Kobalt 7440-48-4 23 b, c - 225 e 5 b, g 0,5 b, g

Krom (III) 16065-83-1 117321 b, c - - f - j - j

Krom (VI) 18540-29-9 235 b, c - 24 e 10 ı 1 ı

Krom (toplam) 5 7440-47-3 235 b, c - 24 e 900000 ı 1 ı

Kurşun 7439-92-1 400 n - - f 135 b, g 14 b, g


4-32







1





SF = 10 SF = 1

ORGANİK MADDELER

Molibden 7439-98-7 391 b, c - - f 14 h 1 h

Nikel 7440-02-0 1564 b, c - - f 13 ı 1 ı

Selenyum 7782-49-2 391 b, c - - f 0,5 ı 0,05 ı

Talyum 7440-28-0 5 b, c - - f 2 b, g 0,2 b, g

Titanyum 7440-32-6 312857 b, c - - f - j 146029 b, g

Vanadyum 7440-62-2 548 b, c - - f 2556 b, g 256 b, g

Siyanür 57-12-5 1564 b, c - - f 5 ı 0,5 ı

Tiyosiyanat 463-56-9 16 b, c - - f 0,02 b, g 0,002 b, g 1 Akifere olan mesafenin 3m’den az olması, akiferin çatlaklı veya karstik olması ya da kirlilik kaynağı alanının 10 hektar veya daha büyük olması koşullarından herhangi birinin geçerli olması halinde

seyrelme faktörü SF “1” ; diğer durumlarda SF “10” olarak kabul edilmelidir. 2 Aroklor 1016 dışında kalan tüm karışımlar için dikkate alınmalıdır.

3 Sadece Aroklor 1016 karışımları için dikkate alınmalıdır.

4 EC: Eşdeğer karbon sayısı. Detaylı bilgi için bakınız ABD EPA, 2002. (Toplam Petrol Hidrokarbon için İncelemeden Geçmiş Toksisite Değerleri. Çevresel Değerlendirme için Superfund Sağlık

Riski Teknik Destek Merkezi Ulusal Merkezi, Araştırma ve Geliştirme Dairesi, Cincinnati, OH 45268). 5 Krom (VI) için hesaplanan sınır değerler kullanılmıştır.

a Jenerik Kirletici Limit Değerlerinin hesaplanmasında insan sağlığı üzerine riskler dikkate alınmıştır.

b Bu değerin hesaplanmasında tehlike endeksi “1” olarak kabul edilmiştir.

c Bu kirletici için deri emilim faktörü bulunmadığından sadece toprağın yutulması maruziyet yolu dikkate alınmıştır.

d Toprak doygunluk konsantrasyonu ( ).

e Bu değerin hesaplanmasında kanser riski “10

-6” olarak kabul edilmiştir.

f Bu maruziyet yolu için toksikolojik değer bulunmamaktadır.

g Bu değerin hesaplanmasında değeri kullanılmıştır.

h Bu değerin hesaplanmasında Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği içme suyu standardı kullanılmıştır.

ı Bu değerin hesaplanmasında TS-266 İnsani Tüketim Amaçlı Sular standardında içme ve kullanma suları için verilmiş olan sınır değer kullanılmıştır.

i Bu kirleticiye ait , ve değerleri bulunmadığı için bu maruziyet yolu için sınır değer hesaplanamamıştır.

j Topraktaki kirletici konsantrasyonu ne olursa olsun, kimyasala özgü özellikler nedeniyle, bu maruziyet yolunun dikkate alınmasına gerek bulunmamaktadır. k Bu sınır değer vinil klorür’e ömür boyunca sürekli olarak maruz kalındığı varsayılarak hesaplanmıştır.

l Bu sınır değer vinil klorür’e yetişkinlik döneminde sürekli olarak maruz kalındığı varsayılarak hesaplanmıştır.

m Bu sınır değerin hesaplanmasında Kadmiyum’un besin yoluyla vücuda alınması için belirlenen değeri kullanılmıştır.


4-33

n Bu değer ABD EPA, 1994'den alınmıştır (ABD EPA, 1994. CERCLA Sitesi ve RCRA Düzeltici Faaliyet İmkanları için Revize Edilmiş Geçici Toprak Rehber İlkeleri, EPA/540/F-94/043, Katı Atık ve

Acil Müdahale Ofisi, Washington, D.C. Yönerge 9355.4-12.). o Bu değer cıva klorür (CAS No. 7847-94-7) için belirlenen değeri kullanılarak hesaplanmıştır.

ö Bu değer talyum sülfat (CAS No. 7446-18-6) için belirlenen değeri kullanılarak hesaplanmıştır.


4-34

D. Gürültü ve Titreşim

Tablo 4.4-14. Türkiye’de Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Limit Değerleri

Türkiye’de Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ek-VII Tablo 4) (04.06.2010 tarihli ve 27601 sayılı)

Alanlar LAeq (dBA) Gündüz saatleri

06:00 – 19:00

LAeq (dBA) Akşam saatleri

19:00 – 22:00

LAeq (dBA) Gece saatleri

22:00 – 06:00

Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar

60 55 50

Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar

65 60 55

Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar

68 63 58

Endüstriyel alanlar 70 65 60

Tablo 4.4-15. Türkiye’de İnşaat Sahaları için Çevresel Gürültü Limit Değerleri

Türkiye’de İnşaat Sahaları için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (Çevresel Gürültü Limit Değerleri (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ek-VII Tablo 5) (04.06.2010 tarihli ve 27601 sayılı)

Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım) LAeq (dBA)

Gündüz saatleri (06:00 – 19:00)

Bina 70

Yol 75

Diğer kaynaklar 70

Tablo 4.4-16. Maden ve Taş Ocaklarında Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın ve Çok Hassas Kullanım Alanlarında Yaratacağı Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri

Maden ve Taş Ocaklarında Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın ve Çok Hassas Kullanım Alanlarında

Yaratacağı Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi

Yönetmeliği Ek-VII Tablo 6) (04.06.2010 tarihli ve 27601 sayılı)

Titreşim Frekansı (Hz) İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı (Tepe Değeri – mm/sn)

1 5 4-10 19

30-100 50

Tablo 4.4-17. İnşaatlarda Kazık Çakma Operasyonları nedeniyle En Yakın ve Çok Hassas Alanlarda Oluşacak Titreşimlerin İzin Verilen En Yüksek Değerleri (1 Hz- 80 Hz arasındaki frekans bantlarında)

İnşaatlarda Kazık Çakma Operasyonları nedeniyle En Yakın ve Çok Hassas Alanlarda Oluşacak Titreşimlerin İzin Verilen En Yüksek Değerleri (1 Hz- 80 Hz arasındaki frekans bantlarında) (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ek-VII Tablo 7) (04.06.2010 tarihli ve 27601 sayılı)

İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı (Tepe Değeri-mm/sn)

Sürekli Titreşim Kesintili Titreşim

Yerleşim Yerleri 5 10

Endüstri ve Ticaret Alanları 15 30


4-35

Tablo 4.4-18. Gürültüye İlişkin IFC Rehber Dokümanları

IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları – WHO Rehber Dokümanlarına göre Gürültü Standartları (Bölüm 1.7 Tablo 1.7.1 )

Alıcı

Saatlik LAeq (dBA)

Gündüz 07:00 - 22:00

Gece 22:00 - 07:00

Yerleşim; kurumsal; eğitim 55 45

Endüstriyel; ticari 70 70

(1) Mevcut En İyi Teknikler (BAT)

“Mevcut En İyi Teknikler” ya da BAT sürecinin amacı, proje için seçilen teknolojilerin faydalarının değerlendirilmesi için projede objektif bir sürecin izlenmesinin ve projenin tasarımında en son teknolojilerin dikkate alınmasının sağlanmasıdır.

TANAP Projesi Kompresör İstasyonları için değerlendirme yapılmış ve bu değerlendirmede aşağıdakilere odaklanılmıştır:

Temel teknoloji ve tasarım; Mekanik enerji için türbin tahrik gücü seçimi; Gaz türbinlerinin yakıt tüketim oranı; Gürültü ve atmosferik emisyonların yönetimi; Hidrokarbon kirliliğinin yönetimi.

Boru hattının kendisinin BAT yaklaşımının kapsamı dışında bırakılma düşünülmese de BAT Referans Dokümanları çoğunlukla Projenin kompresör istasyonu tesisleri için geçerlidir.

Çevresel Korumaya ilişkin Mevcut En İyi Teknikler, tesis tasarımının değerlendirilebilmesi için çeşitli kriterler öngörmektedir. BAT Standardı, aşağıdaki temel çerçeveyi düzenlemektedir:

Yeni gelişmelerin genel çevresel etkilerinin, tasarımda, ekipman seçiminde ve işletmede BAT kullanılarak en aza indirilmesi;

Çevresel etkilerin en aza indirilmesi için BAT’ın mümkün olan en erken aşamada uygulanması.

BAT değerlendirmesi, Avrupa Komisyonu Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü Mevcut En İyi Teknik Referans (BREF) Dokümanlarına göre gerçekleştirilir. Mevcut En İyi Teknikler (BAT) Değerlendirme Raporu, ekte, BREF Dokümanlarının listesi aşağıda verilmiştir:

Büyük Yakma Tesisleri Referans Dokümanları, 07.2006; Depolama Kaynaklı Emisyonlara İlişkin Şartlar Referans Dokümanları, 07.2006 Enerji Verimliliği Referans Dokümanları, 02.2009

(2) Proje Standartları

Aşağıdaki bölümde Projenin yukarıda belirtilen yasal gerekliliklere tam uyumunu sağlayacak proje standartları derlenmiştir.


4-36

Tablo 4.4-19. Projenin Hava Kalitesi Standartları

Projenin Hava Kalitesi Standartları

SO2 (µg/m3)

Saatlik 350 (2019) (yılda 24 kereden fazla aşılmamalıdır)

Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ortam Havası Kalite Limit Değerleri (Ek I: Gelecek Hedef Değerleri) Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Ortam Havası Kalitesi ve Avrupa için Daha Temiz Hava hakkında 21 Mayıs 2008 tarihli ve 2008/50/EC sayılı Direktifi

24 saatlik 20 (kılavuz ilke) WHO Ortam Havası Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi – İnsan Sağlığı için Genel Kılavuz İlkeler

Yıllık ve Kış Dönemi (Ekim 1 – Mart 31) (yaban hayatı ve ekosistem için)

20 (2014) Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ortam Havası Kalite Limit Değerleri (Ek I: Gelecek Hedef Değerleri)

NO2 (µg/m3)

Saatlik 200 (2024) (yılda 18 kereden fazla aşılmamalıdır)

Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ortam Havası Kalite Limit Değerleri (Ek I: Gelecek Hedef Değerleri) WHO Ortam Havası Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi – İnsan Sağlığı için Genel Kılavuz İlkeler Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Ortam Havası kalitesi ve Avrupa için Daha Temiz Hava hakkında 21 Mayıs 2008 tarihli ve 2008/50/EC sayılı Direktifi

Yıllık 30 WHO Ortam Havası Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi – Avrupa için Kılavuz İlkeler (ekosistem için)

NOx (µg/m3) Yıllık (vejetasyon için) 30 (2014)

Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ortam Havası Kalite Limit Değerleri (Ek I: Gelecek Hedef Değerleri)

PM10 (µg/m

3)

24 saatlik (insan sağlığı için)

50 (2019) (yılda 35 kereden fazla aşılmamalıdır)

Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ortam Havası Kalite Limit Değerleri (Ek I: Gelecek Hedef Değerleri)

Yıllık

(insan sağlığı için) 20 (kılavuz ilke)

WHO Ortam Havası Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi – İnsan Sağlığı için Genel Kılavuz İlkeler

PM2.5 (µg/m3)

24 saatlik 25 (kılavuz ilke) WHO Ortam Havası Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi – İnsan Sağlığı için Genel Kılavuz İlkeler

1 yıl 10 (kılavuz ilke) WHO Ortam Havası Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları:


4-37

Projenin Hava Kalitesi Standartları

Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi – İnsan Sağlığı için Genel Kılavuz İlkeler

Kurşun (µg/m3) Yıllık (insan sağlığı için) (UDL) 0,5 Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Ortam Havası Kalitesi ve Avrupa için Daha Temiz Hava

hakkında 21 Mayıs 2008 tarihli ve 2008/50/EC sayılı Direktifi

Benzen (µg/m3) Yıllık 5 (2021)

Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ortam Havası Kalite Limit Değerleri (Ek I: Gelecek Hedef Değerleri) Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Ortam Havası kalitesi ve Avrupa için Daha Temiz Hava hakkında 21 Mayıs 2008 tarihli ve 2008/50/EC sayılı Direktifi

CO (mg/m3)

Maksimum günlük 8 saatlik ortalamalar

10 (2017)

Ulusal Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ortam Havası Kalite Limit Değerleri (Ek I: Gelecek Hedef Değerleri) Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Ortam Havası kalitesi ve Avrupa için Daha Temiz Hava hakkında 21 Mayıs 2008 tarihli ve 2008/50/EC sayılı Direktifi

Ozon (µg/m3)

Maksimum günlük 8 saatlik ortalamalar

100 (kılavuz ilke) WHO Ortam Havası Kalitesi Rehber Dokümanları - IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları: Çevresel Hava Emisyonları ve Ortam Havası Kalitesi – İnsan Sağlığı için Genel Kılavuz İlkeler

UDL: Uzun Dönem Limiti KDL: Kısa Dönem Limiti


4-38

Tablo 4.4-20. Projenin Evsel Atıksu Deşarj Standartları

Projenin Evsel Atıksu Deşarj Standartları

Parametre Birim Konsantrasyon (mg/L) Minimum Arıtma Verimliliği (%) Referans yasal gereklilikler

Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOD5)

mg/L 25 70-90 40

Ulusal Kentsel Atıksuların Arıtımı Yönetmeliği (08.01.2006 tarihli ve 26047 sayılı)


Kimyasal Oksijen İhtiyacı (COD) mg/L 125 75



Askıda Katı Maddeler (AKM) mg/L 35 35 (10.000 E.N.’den fazla) 60 (2.000-10.000 E.N.)

90 90 (10,000 E.N.’den fazla) 70 (2.000-10.000 E.N.)



pH - 6-9 IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları

Toplam Azot mg/L 10 IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları

Toplam Fosfor mg/L 2 IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları

Yağ ve Gres mg/L 10 IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları

Toplam Koliform EMS**/100mL 400* IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları

* Su ve Atıksuya ilişkin ÇSG Rehber Dokümanlarında yer alan merkezi kentsel atıksu arıtma tesisleri için geçerli değildir. ** EMS = En Muhtemel Sayı Not: Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde yer alan Tablo 21 ve Tablo 22, sırasıyla 84 - 2.000 arası eşdeğer nüfus ve 2.000 - 10.000 arası eşdeğer nüfus için evsel atıksu deşarj

standartlarını göstermektedir. Ancak, deşarj kalitesi standartları 31.12.2014 itibarıyla geçerlilik kazanacak olan Kentsel Atıksuların Arıtımı Yönetmeliğinde yer alan hükümler, Kentsel Atıksuların Arıtımı hakkındaki 91/271/EEC sayılı AB Direktifinde yer alan hükümlerle tamamen aynıdır. 91/271/EEC sayılı AB Direktifi, tüm alanlarda ikincil arıtmaya ilişkin genel kuralları belirler ve hassas alanlar için besin maddelerinin üst düzeyde uzaklaştırıldığı üçüncül arıtma gereklidir.

TANAP DOĞALGAZ İLETİM A.Ş TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI (TANAP) PROJESİ ÇED RAPORU

4-39

Tablo 4.4-21. İçme Suyu Standartları

Projenin İçme Suyu Standartları

Mikrobiyolojik Parametreler

Parametre Birim Parametre Değeri /100 mL

Referans yasal şartlar

Escherichia coli (E.coli) - 0/100 ml

İnsani tüketim amaçlı suların kalitesi hakkında 3 Kasım 1998 tarihli ve 98/83/EC sayılı Konsey Direktifi Enterococcus - 0/100 ml

Koliform bakteri - 0/100 ml

Kimyasal Parametreler

Parametre Birim Parametre Değeri Referans Yasal Şartlar

Akrilamid µg/l 0,1

İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik

İnsani tüketim amaçlı suların kalitesi hakkında 3 Kasım 1998 tarihli ve 98/83/EC sayılı Konsey Direktifi (Antimon, Kadmiyum ve Vinil Klorür hariç)

WHO parametreleri, bu parametreler için proje standartları olarak kullanılmaktadır.

Antimon µg/l 2

Arsenik µg/l 10

Benzen µg/l 1

Benzopiren µg/l 0,01

Bor mg/l 1

Bromat µg/l 10

Kadmiyum µg/l 3

Krom µg/l 50

Bakır mg/l 2

Siyanür µg/l 50

1,2-Diklorasetan µg/l 3

Epiklorhidrin µg/l 0,1

Florür mg/l 1,5

Kurşun µg/l 10

Cıva µg/l 1

Nikel µg/l 20

Nitrat mg/l 50

Nitrit mg/l 0,5

Pestisitler µg/l 0,1

Toplam pestisitler µg/l 0,5

Polisiklik aromatik hidrokarbonlar µg/l 0,1

Selenyum µg/l 10

Tetrakloroetan ve Trikloroetan µg/l 10

Trihalometanlar-toplam µg/l 100

Vinil klorür µg/l 0,3


4-40

Tablo 4.4-22. Evsel Nitelikli Olmayan Atıksu Deşarj Standartları

Parametre Birim Kompozit Örnek (2 saat) Kompozit Örnek (24 saat) Referans Yasal

Şartlar Kimyasal Oksijen İhtiyacı

(COD) mg/l 400

300

Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği

Tablo 19: Karışık Endüstriyel Atıksu Deşarj Standartları (Sektör tespitinin

yapılamadığı endüstriler için)

Toplam Askıda Katı Madde

(TAKM) mg/l 200

100

Yağ ve Gres mg/l 20 10 Toplam Fosfor mg/l 2 1 Toplam Krom mg/l 2 1 Krom (Cr+6) mg/l 0,5 0,5 Kurşun (Pb) mg/l 2 1

Toplam Siyanür (CN-) mg/l 1 0,5 Kadmiyum (Cd) mg/l 0,1 -

Demir (Fe) mg/l 10 - Florür (F-) mg/l 15 - Bakır (Cu) mg/l 3 - Çinko (Zn) mg/l 5 - Cıva (Hg) mg/l - 0,05

Toplam Kjeldahl Azotu mg/l 20 15 Balık Biyodeneyi (ZSF) - 10 10

Renk (Pt-Co) 280 260 pH - 6-9 6-9

Toprak Kalitesi Standartları

8 Haziran 2010 tarihli ve 27605 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan ve bağlayıcı hükümlerin geçici olarak 8 Haziran 2013 itibarıyla geçerli olacağı ifade edilerek 14 Haziran 2012 tarihli ve 28323 sayılı Resmi Gazete tadil edilmiş olan “Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalar Hakkında Yönetmelik”. 11 Temmuz 2013 tarihinde yönetmelikte başka bir değişiklik daha yapılmıştır. Bu son değişiklikte, toprak kirliliğinin araştırılması, risk değerlendirme kriterleri ve raporlama sürecine yönelik bağlayıcı hükümlerin 6 Mayıs 2015’te yürürlüğe gireceği belirtilmektedir.

8 Haziran 2010’da yürürlükten kaldırılmış olan Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (TKKY) adlı önceki yönetmelik, belirli türlerde kirlilik veya faaliyetler ile ilgili özel rehber dokümanlar içermemekteydi. TKKY’de verilen sınır değerlerde arazi kullanım türü için ayrım yapılmamakta ve dolayısıyla endüstriyel alanlar için toprak kirliliği sınır değerleri de sağlanmamaktaydı. TKKY, arazinin bulunduğu yerden bağımsız olarak yönetmelikte verilen sınır değerlere uyulması şartını koşmakta idi.

Yeni yönetmelikte kirliliğin jenerik eşik değerleri tanımlanarak boru hattı ile taşıma faaliyetinde toprak için kirletici gösterge parametreleri verilmektedir.

TANAP DOĞALGAZ İLETİM A.Ş. TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI (TANAP) PROJESİ ÇED RAPORU

4-41

Tablo 4.4-23. Endüstriyel Tesisler için Gürültü Standartları

Endüstriyel Tesisler için Gürültü Standartları

Alanlar Zaman Gürültü Düzeyi Referans yasal şartlar

Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar

LAeq (dBA) Gündüz saatleri

06:00 – 19:00 60

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği – Türkiye’de Endüstri Tesisleri için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri


19:00 – 22:00 55


22:00 – 06:00 50

Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar

Bir Saatlik LAeq (dBA) Gündüz saatleri 07:00 - 22:00

55 IFC Genel ÇSG Rehber Dokümanları – WHO Rehber Dokümanlarına göre Gürültü Standartları Bir Saatlik LAeq (dBA) Gece

saatleri 22:00 - 07:00 45

Endüstriyel Alanlar

LAeq (dBA) Gündüz saatleri

06:00 – 19:00 70

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği – Türkiye’de Endüstri Tesisleri için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri


19:00 – 22:00 65


22:00 – 06:00 60

Tablo 4.4-24. İnşaat Sahaları için Gürültü Standartları

İnşaat Sahaları için Gürültü Standartları

Faaliyet türü

(Yapım, Yıkım ve Onarım)

Gürültü Düzeyi

Referans yasal şartlar LAeq (dBA)

Gündüz saatleri (06:00 – 19:00)

Bina 70 Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği – Türkiye’de İnşaat Sahaları için Çevresel Gürültü Limit Değerleri

Yol 75

Diğer kaynaklar 70


4-42

4.5. Ülkenin Kurumsal Gereksinimleri

Projede, asgari ulusal mevzuat gerekliliklerinin yerine getirilmesini sağlamak için kurumsal yönetim sistemlerin yapılandırılması planlanmıştır.

Proje için Çevre Kanunu ve yürürlükteki diğer mevzuatın gerektirdiği tüm izinler alınacaktır.

ÇED raporu hazırlanması gereken projelerin tanımları, ÇED süreci ve ilgili usul ve esaslar, ÇED yönetmeliğinde ayrıntılı bir şekilde açıklanmaktadır. Yönetmelik Ek 1’de ÇED çalışmalarına tabi projeler ve Ek 2’de seçim ve eleme kriterlerine tabi projeler belirtilmektedir.

ÇED yönetmeliği Ek 1 Madde 30’da, “Gaz, petrol veya kimyasalların taşınmasına yönelik çapı 600 mm’den büyük ve uzunluğu 40 km’den fazla boru hatlarının” ÇED çalışmalarına tabi projeler listesinde yer aldığı belirtilmektedir. Önerilen TANAP Projesi, yaklaşık 1800 km uzunluğundaki 56 inçlik ve 48 inçlik bir boru hattı sistemidir ve ÇED çalışmalarına tabidir. Bu yüzden, atılması gereken ilk adım ÇED Yönetmeliğine uygun olarak ÇED olumlu kararının alınmasıdır. ÇED çalışmalarına ilişkin prosedürler, bu ÇSED Raporunda Bölüm 1.6.3 ve Bölüm 3.1’de ayrıntılı bir şekilde verilmektedir.

Planlanan TANAP Projesinde çeşitli noktalarda proje güzergâhında yer alan otobanlar, karayolları, köy yolları, demiryolları, nehirler, sulama kanalları, su boru hattı ve kanalizasyon sistemleri ve diğer boru hatlarından geçiş yapılacaktır. ÇED sürecinden sonra ve inşaat aşamasından önce söz konusu geçişler için ilgili makamlarla (Savunma Bakanlığı, Devlet Demiryolları Bölge Müdürlükleri veya Genel Müdürlüğü, Karayolları Bölge Müdürlükleri veya Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Bölge Müdürlükleri veya Genel Müdürlüğü, BOTAŞ Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş., Tüm İl Özel İdareleri, İl Sulama Kooperatifleri) protokoller imzalanacak ve gerekli izinler alınacaktır. TANAP, geçişlere ilişkin inşaat çizimlerini hazırlatacak ve bu çizimler onay için ilgili makamlara sunulacaktır. Geçişler, inşaat çizimlerine uygun olarak gerçekleştirilecektir.

İnşaat aşamasında içme suyu ve evsel su ihtiyaçları, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ve Umumi Hıfzıssıhha Kanununun şartlarına uygun olarak karşılanacaktır. Şehir şebekesi suyunun temin edilemediği yerlerde kuyu açmak için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınacaktır.

Projenin tüm aşamalarında meydana gelecek katı atıklar, özelliklerine göre geçirimsiz ve kapalı konteynerlerde ayrı ayrı depolanacaktır. Geri dönüştürülebilir katı atıklar, geri dönüştürülemeyen atıklar ve tehlikeli atıklar birbirlerinden ayrılacaktır. Proje kapsamında katı atık depolama sahaları oluşturmak yerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilmiş mevcut Düzenli Katı Atık Depolama Sahaları ve Geri Dönüşüm, Depolama ve Bertaraf Tesislerinden faydalanılması planlanmaktadır.

Proje kapsamında edinilecek arazi, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre Ev Sahibi Hükümet Anlaşması uyarınca Atanmış Devlet Kuruluşu olarak görevlendirilmiş bulunan BOTAŞ Genel Müdürlüğü tarafından kamulaştırılacaktır.

Orman niteliğindeki alanların proje kapsamında kullanılmasına ilişkin izinler, 6831 sayılı Orman Kanununun 17. Maddesine uygun olarak alınacak ve izin çalışmaları ve prosedürleri Orman Genel Müdürlüğünün ilgili talimatlarına uygun olarak yürütülecektir.

Ayrıca, tarım alanlarının proje kapsamında tarım dışı amaçlarla kullanılması için gerekli izinler; 19.07.2005 tarihli ve 25880 sayılı Resmi Gazete yayımlanmış olan 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun hükümlerine uygun olarak ilgili Gıda,


4-43

Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüklerinden ve/veya duruma göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından alınacaktır.

Proje alanında mera niteliğinde olan alanların mevcut olması halinde söz konusu alanların tahsis amacının değiştirilmesine yönelik gerekli başvuru, Petrolün Boru Hatları ile Transit Geçişine Dair Kanuna uygun olarak yatırımın yapılmasından önce Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüklerine (İl mera Komisyonları) başvuru yapılacak ve gerekli izinler alınacaktır.

Proje güzergâhında bulunan yüzeysel suların 130 sayılı Su Ürünleri Kanununda tanımlanan yerlere tabi olduğu durumlarda yönetmeliğin 7. Maddesi uyarınca Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne başvuru yapılacak ve kurum görüşü alınacaktır.

Proje güzergâhındaki onaylanmış planların (tüm ölçeklerde) hükümleri, 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca dikkate alınacaktır. Boru hattı ve kalıcı yer üstü yapılar, ÇED sürecinden sonra Çevre Düzeni Planlarına ve diğer ilgili imar planlarına dâhil edilecektir. Proje kapsamındaki binalar, İmar Kanunu ile ilgili imar planlarına, yönetmeliklere, ruhsatlara ve eklere uygun olarak yapılacak ve bina ruhsatları alınacaktır.

Proje güzergâhında yer alan sit alanları için Kültürel Varlıklar ve Müzeler Genel Müdürlüğünden ve ilgili Kültürel Varlıkları Koruma Kurulu Bölge Müdürlüklerinden gerekli izinler alınacaktır. Proje güzergâhında yer alan sit alanlarının ayrıntılı bilgileri Bölüm 7.3.3.8’de verilmektedir. Bu sahalar için Kültürel Varlıklar ve Müzeler Genel Müdürlüğünün denetimi altında kurtarma kazıları gerçekleştirilecektir. Kurum görüşleri Ek 4.3’te verilmektedir. Ek 4.7’de yer alan Taahhüt Kayıtlarında belirtilen hususlar yerine getirilecektir.

Eğer çalışmalar sırasında proje güzergâhında Kültür ve Doğa Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında herhangi bir kültürel varlık üzerinden geçiş varsa çalışma durdurulacak ve ilgili mevzuat uyarınca en yakın İdari Makam ve Müze Müdürlüğü konu hakkında bilgilendirilecektir.

Güzergâhın belirlenmesinden önce ilgili Valiliklerin Defterdarlık Milli Emlak Müdürlükleri ile gerekli yazışmalar yapılmıştır (bkz. Ek 4.4). ÇED sürecinden sonra makamların istediği bilgiler (haritalar, mülk ve arazi parsel bilgileri vb.) sunulacak ve kurum görüşleri alınacaktır.

Proje güzergâhındaki maden sahaları için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü ve İl Özel İdareleri ile yazışmalar yapılmıştır. Kurum görüşleri Ek 4.3’te verilmektedir. Madencilik ruhsatı sahipleri ile protokoller yapılacak ve gerekli izinler alınacaktır. Ek 4.7’de yer alan Taahhüt Kayıtlarında belirtilen hususlar yerine getirilecektir.

Proje kapsamındaki tüm inşaat çalışmaları, 06.03.2007 tarihli ve 26454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren (03.05.2007 tarihli ve 26511 Resmi Gazetede yayımlanarak değişiklik yapılan) “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilecektir.

Proje güzergâhını belirleme çalışmaları, mümkün olduğunca yüksek toprak kayması, sel, çığ ve kaya düşmesi riski içeren alanlardan kaçınılarak gerçekleştirilmiştir ve TANAP inşaat teknolojisi ve tasarımı, deprem riskleri ve aktif fay hattı geçişleri dikkate alınarak yürütülmüştür.

Tesisler için işletme aşamasından önce Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak çevre izinlerinin alınması gerekmektedir.


4-44

Doğal gaz boru hatları, söz konusu yönetmeliğe göre çevre izinlerine tabi değildir ancak kompresör istasyonlarındaki yakma tesisleri gibi yer üstü yapılarda gerçekleştirilecek faaliyetler sebebiyle Proje kapsamında çevre izinlerinin alınması gerekmektedir.

Çevre izni, yönetmeliğe göre izne tabi tüm Proje faaliyetlerini kapsayacaktır (örneğin, emisyon izni, deşarj izni, çevresel gürültü izni). Çevre izinlerine yönelik başvurularda yönetmeliğe uygunluk ispatlanacak ve ÇED raporunda verilen taahhütlerin yerine getirildiği belgelenecektir. Ancak, Proje faaliyetlerine başlanmadan önce izinlere dair taahhütler belgelenemeyeceğinden “Geçici Faaliyet Belgesi” alınacaktır. Bir yıl boyunca geçerli olacak bu belgenin alınmasıyla faaliyetlerin başlamasına izin verilecek ve bu süre içinde gerekli bilgiler, ruhsatlar ve izinler sağlanacaktır. Geçici Faaliyet Belgesinin geçerlilik tarihinin sona ermesinden 3 ay önce gerekli prosedürler tamamlandığında çevre iznine yönelik başvuru yapılacaktır. Prosedürler bu süre içinde tamamlanamazsa, bunun gerekçesinin belirtildiği bir resmi yazı sağlanarak Geçici Faaliyet Belgesinin geçerlilik süresi uzatılır. Çevre İzni alındığında geçerlilik süresi 5 yıl 3 ay olur. İznin süresinin uzatılması için bu sürenin bitiminden önce yeniden bir başvuru yapılmalıdır.

TANAP Projesinin her aşaması, ulusal ve uluslararası mevzuata ve kurum görüşlerine göre gerekli yasal prosedürlere uygun olarak yürütülecektir. Kurumlar, Projenin kapsam belirleme aşamasında halkın katılım toplantılarında alınan halk görüşlerini ve önerileri de dikkate alarak Projeye dair kendi kapsamlarındaki önemli konular hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığını bilgilendirmiştir. Projede önemli konuların ele alınması için birçok yöntem uygulanacaktır. Bu konulara ilişkin Projede sunulan açıklamalar ve taahhütler Ek 4.7’de ve ÇED raporunun ilgili bölümlerinde verilmektedir.

Ayrıca, TANAP’ın kurumsal standartları Projenin tüm aşamalarında uygulanacaktır. TANAP, tüm işlevlerinde, Projelerde ve gerçekleştirilen faaliyetlerde başarı sağlanması için kalite, işçi sağlığı ve güvenliği, çevresel ve sosyal konuların birinci derecede öneme sahip olduğunun bilincindedir. TANAP, ilgili tüm risklerin ve hususların tespit edilmesini, değerlendirilmesini ve uygun bir şekilde azaltılmasını sağlayarak yükümlülüklerini her zaman azami kaliteyle ve sağlık, güvenlik, çevre ve insanlar üzerinde en az etkiye sebep olacak şekilde gerçekleştirecektir. Çalışanlarının ve üçüncü tarafların sağlık ve güvenliğini, karlılığın her zaman üzerinde tutar. Bu sebeple entegre yönetim sistemlerine gerekli öncelik verilecektir.

TANAP’ın politikasının ayrılmaz bir parçasını oluşturan ilkeler aşağıda belirtilmektedir:

TANAP, tüm faaliyetleri için geçerli olacak etkili ve dinamik Entegre Yönetim Sistemlerini uygulamaya çalışmaktadır. Bu Entegre Yönetim Sistemleri, süreç bazlı ve ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001’e tam uyum sağlayacak ve tüm yönlerini kapsayacaktır.

TANAP, kazaları ve çalışanlarımızın sağlığına ve faaliyetlerimizden dolayı sağlığı etkilenen taraflara gelecek zararları önlemek, meslek hastalıklarını önlemek ve çevresel ve sosyal etkileri önlemek için tüm güvenlik tedbirlerini uygular.

TANAP, sağlık ve güvenlikle ilgili ve çevresel ve sosyal konuların, TANAP’ın her seviyesinde ortak bir sorumluluk olduğuna ve yüklenici ve tedarikçilerin TANAP standartlarına uygun olarak hareket etmek zorunda olduklarına inanmaktadır.

TANAP, güvenlik şartlarına itiraz eden veya güvensiz koşullar altında iş yapmayı reddeden herhangi bir çalışanın işi yapmaya zorlanmasına izin vermez.


4-45

TANAP, tüm faaliyetlerde kazalara ve acil durumlara müdahale edebilmek için Acil Durum Müdahale Planları oluşturur.

TANAP, benzer olayların yeniden meydana gelmesini önlemek amacıyla tüm olayların araştırılmasını sağlamak için Olay Araştırma Prosedürleri oluşturur.

TANAP, faaliyetlerin olumsuz etkilerini önlemeye, azaltmaya, düzeltmeye ve duruma göre telafi etmeye yönelik bir etki azaltma hiyerarşisi uygulayarak kirliliği önleyecek ve çevre ve insanları koruyacaktır.

TANAP, sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunmayı ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ilişkin kesin kazanımlar sağlamayı amaçlamaktadır.

TANAP, düzenli, serbest, önceden planlanan ve bilgilerin sunulduğu görüşmelerle sosyal, çevresel, güvenlik ve emniyetle ilgili ve diğer ilgili konularda şeffaflık, sorumluluk ve paydaş diyalogu sağlayacaktır.

TANAP, endişe ve şikayetleri zamanında, tarafsız olarak ve şeffaf bir şekilde ele almaya yönelik bağımsız bir mekanizma oluşturmak için dezavantajlı ve kırılgan gruplara özel önem verecektir.

TANAP, mümkün ölçüde zorunlu yeniden yerleştirmeden kaçınacak; dikkatli planlamalar ve uygun etki azaltıcı tedbirler uygulayarak arazi edinimine bağlı gelir kaybına uğrayacak insanlar üzerindeki olumsuz etkileri azaltacaktır.

TANAP, toplulukların ekonomik ve sosyal gelişimini destekleyecek ve TANAP Projesi güzergâhı boyunca topluluklar için sürdürülebilir sosyal sorumluluk projeleri ile olumlu faydaları geliştirecektir.

TANAP, risk değerlendirmelerine göre projelerinin, çalışmalarının, girişimlerinin ve donanımlarının ihtiyaçlarını tutarlı bir şekilde karşılayan ve böylelikle TANAP’ın, Ev Sahibi Hükümetin, paydaşların ve iş ortaklarımızın faydalarını koruyan yüksek kaliteli sistemler, bileşenler, hizmetler ve çözümler sunacaktır.

TANAP, tüm faaliyetlerinde yürürlükteki mevzuata, uluslararası düzeyde kabul edilen standartlara ve Uluslararası Doğal Gaz Boru Hattı Endüstrisinin en iyi iş uygulamalarına uygun hareket etmeyi taahhüt eder.

TANAP, iş faaliyetlerinin her yönünde entegre yönetim sistemlerinin etkinliğini ve verimliliğini sürekli olarak geliştirmeyi taahhüt eder.

TANAP, çalışanlarının ve iş ortaklarının motivasyonunu ve memnuniyetini önemser. TANAP, ek eğitimleri ve sağlık, güvenlik, çevre ve toplum politikalarının gerekliliklerinin iletilmesinin ve çalışanların, yüklenicilerin ve iş yerindeki diğer kişilerin sağlık, güvenlik ve çevre ile ilgili becerilerinin yeterlik şartlarının geliştirilmesini teşvik ederek bireysel ilerlemenin ve kurumsal gelişimin önemini vurgular.

TANAP, hissedarlarının, müşterilerinin, iş ortaklarının ve çalışanlarının faydası için kullanmaktan gurur duyacağı mükemmellik, bağımsızlık ve sorumluluğa ilişkin uluslararası bir itibar kazanmak için çaba göstermektedir.

TANAP, “TANAP İş Ahlakı Kurallarına” sıkı bir şekilde bağlı olarak hareket edecektir.

bÖlÜm 4 yasal, polİtİk ve kurumsal ÇerÇeve · yasal, polİtİk ve kurumsal ÇerÇeve ........

Documents