cardiac teory anatomy

CARDIOVASCULAR

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Цусны эргэлтийн тогтолцооны физиологи• Хүний бие махбод олон эст тогтолцоо учир эд эрхтэн

хоорондоо бодис, энерги болон мэдээлэл солилцох

зайлшгүй шаардлагатай байдаг.Мэдрэлийн тогтолцоогоор

дамжиí солилцох мэдээллээс бусад солилцооны тээвэрлэгч

нь цус байдаг бол цусыг бие махбодиор түгээж эргэлдүүлэх

үүргийг цусны эргэлтийн тогтолцоо гүйцэтгэнэ.

• Цусны эргэлтийн тогтолцоо нь:

- Цусны их эргэлт

- Цусны бага эргэлт

- Тунгалагын тогтолцоо гэсэн бүрэлдэхүүн хэсэгт

хуваагдана.


Цусны их, бага эргэлт

• Цусны бага эргэлт: Зүрхний баруун тосгуурын цус баруун

ховдолд орж тэндээсээ шахагдан уушигны артериар урсаж

уушигны цулцангийн хялгасан судсаар дамжихдаа О2 –р

баяжин СО2 алдаж артерийн цус болж уушигны венээр

дамжин зүрхний зүүн тосгуурт орж улмаар зүүн ховдол уруу

дамжин цусны их эргэлттэй залгана.

• Цусны их эргэлт: Зүрхний агшилтаар артерын цус нь зүүн

ховдлоос аорт уруу шахагдаж цаашид артер артериолоор

дамжин хялгасан судсанд очиж бодисийн солилцоонд

оролцон тэндээс СО2 –г тээвэрлэх венийн цус болж

хувираад венул вена улмаар дээд доод хөндийд венээр

дамжин зүрхний баруун тосгуурт орохыг хэлнэ.


Цусны эргэлтийн тогтолцооны физиологи

• Тунгалагийн тогтолцоо: Эдийн бодисийн солилцооны

явцад үүснэ. Эдийн хялгасан судсанд эргэж ороогүй илүүдэл

шингэн, зарим том молекулт бодис тунгалагийн судсаар

дамжин хөндий венд цутгаснаар цусны эргэлтэнд буцаж

ирнэ.

• Цусны эргэлтийн тогтолцооны физиологийг

- Зүрхний физиологи

- Судасны физиологи гэж 2 хэсэгт хуваан авч үздэг.


Зүрх судасны эрхтэн тогтолцоо

•Энэ систэм нь өөрийн үйл ажилгаагаар бие

мах бодийн эд эсэд цусний эргэлтийн

тусламжтайгаар 02 болон тэжээлийн бодисыг

үүсгэж, бодисийн солилцооны дүнд үүссэн

бүтээгдэхүүнийг биеээс зайлуулах үндсэн

үүрэгтэй.


Зүрх• Зүрх ойролцоогоор атгасан гарын хэмжээтэй буюу 250-300гр

жинтэй бөгөөд цээжний хөндийд биеийн гол шугамнаас зүүн

тийш 2/3% байрлана.

-эндокард / дотор /

-миокард / дунд /

-эпикард /гадар / гэсэн 3 бүрхүүлээс тогтоно.

• Үнхэлцэг-Перикард

Эпикардтай их төстэй боловч түүнтэй харьцуулахад холбогч

эдэн давхарга илүү хөгжсөн байдаг. Үнхэлцэгт 5-8мл орчим

шингэн байж зүрхний агшилт хөдөлгөөнд үрэлт үүсгэхгүй

чөлөөтэй байх нөхцөлийг бүрдүүлдэг.


Зүрхний физиологè• Зүрхний үндсэн үүрэг, үйл àæèëëàãàà

- Цусанд энерги өгч гидростатик даралтын ялгаа үүсгэн цусныэргэлтийн тогтолцоогоор эргэлдэх нөхцлийг бүрдүүлэхэдзүрхний үндсэн үүрэг оршино.

- Энэхүү үүргээ зүрх шахуурга байдлаар ажиллаж гүйцэтгэнэ. Үүний тулд зүрх химийн энергийг механик энерги болгонхувиргахаас гадна дараах хүчин зүйлс бүрдсэн байхшаардлагатай.

- Үүнд : Тосгуурын болон ховдлын эсүүд нэг цул бүтэц болонажиллаж үндсэндээ зэрэг агших, сулрах ѐстой.

Энэхүү агшилт нь тодорхой хэмнэл, дэс дараалалтай өрнөх батосгуур , ховдол агших, сулрах явцад цусны урсгалыг нэг чигтхандуулах.

Химийн энергийг механик энгерги болгон хувиргах ажлыгзүрхний миокардын эс /кардиомиоцит/ гүйцэтгэдэг бол эдгээрэс нэг цул бүтэц болон тодорхой хэмнэл, дэс дараалалтайагших нөхцлийг автомат болон дамжуулах тогтолцооны эсийн/пейсмейкэр эс/ ү/а бүрэлдүүлэнэ.


Зүрхний механик үйл ажиллагаа

• Зүрхний механик ү/а нь зүрхний агшилт /систол/ болон

сулралт /диастал/ гэсэн давтагдах зүрхний мөчлөгөөс

бүрдэнэ .

• 1 минутанд шахаж байгаа цусны хэмжээг зүрхний минүтын

эзэлхүүн “МЭ” гэнэ. Физиологийн тайван нөхцөлд зүрхны

минутын эзэлхүүн дунджаар 4-6 л/мин байдаг. Зүрхны

минутын эзэлхүүн нь тухайн үеийн бие махбодийн бодисийн

солилцооны эрчим, цусан хангамж болон О2 –н хэрэгцээнээс

хамааран хэлбэлзэж байдаг.

• Зүрхний ховдол тус бүрийн 1 удаагийн агшилтаар судасруу

шахаж байгаа цусны хэмжээг зүрхний агшилтын эзэлхүүн

“АЭ” гэнэ. Тайван үед зүрхний “АЭ” нь 70-100мл байдаг.

МЭ=АЭ-АТ “агшилтын тоо”

• Ховдолын агшилтын дараа ховдолд тодорхой хэмжээгээр цус

үлдэх бөгөөд үүнийг ховдолын нөөц цус гэнэ.


Зүрхний мөчлөг

•Зүрх нэг удаа агшиж, сулрах, амрах, үеийг

зүрхний нэг мөчлөг гэх бөгөөд 0.8сек

үргэлжилнэ.

•Зүрхний мөчлөг бүр нь тосгуурын агшилтаар

эхэлнэ. Энэ нь 0.1сек үргэлжилнэ.Үүний дараа

тосгуурын диастол 0.3сек, систол 0.5сек тус тус

үргэлжилнэ. Зүрхний мөчлөгийг ихэвчлэн зүүн

ховдлын мөчлөгөөр авч үздэг.


Судасны физиологи• Цусны даралт: Энэ нь судсаар урсан өнгөрөх цус судасныхананд үзүүлж буй хүчийг /P/ хэлэх бөгөөд цусны эзэлхүүн , хурд /Q/ ба судасны эсэргүүцлээр /R/ тодорхойж нийлбэрхэмжигдэхүүн байдаг. P=Q·R

• Цус нь их даралттай газраасаа бага даралтай газар уруугааурсдаг. Артерийн даралтийг систолийн, диастолын, пульсындаралт гэж 3 ангилдаг. Зүрхний агшилтын үед артерийндаралт хамгийн их байдаг бөгөөд үүнийг систолын даралт“120мм.муб” гэнэ. Харин зүрх сулрах үед артерийн даралтхамгийн бага байхыг диастолын даралт “80мм.муб” гэнэ. Харин систол ба дистолын даралтын ялгаварыг пульсийндаралт “30-40” гэнэ.

• Зүрхнээс шахагдах цус даралт ихтэй байдгаас артерийнсудсуудад даралт өндөр байдаг. Зүрхнээс алслагдахынхирээр цусны даралт буурч, хөндий вен ба зүрхний баруунтосгуурт даралт бараг 0 байна. Судасны тогтолцоонысалаалалтаас хамаарч даралт буурдаг. Цусны даралт артерт20%, артер иолд 50%, хялгасан судсанд 20%, венд 10% буурдаг.


Аэробик дасгал

• Аэробик дасгал нь зүрх, амьсгалын эрхтэний ачаалал даах чадвар, булчингийн хүчийг нэмэгдүүлэх зэрэг зорилгод чиглэгдсэн болно.Дасгалын явцад зүрх судас, амьсгалын эрхтэн тогтолцооны тусламжтай О2 болон шимт бодис биеэр түгээгдэж, бодисын солилцооны эцсийн бүтээгдэхүүн болон гадагшилдаг. /Н2О-хөлсөөр, СО2-агаараар, АТР-биед эрчим болон тархдаг/.


Аэробик дасгалд:

• Алхах

• Гүйх

• Дугуйтай дасгал

• Дээс

• Иог зэрэг багтах бөгөөд дасгалын үед ачааллыг нэмэх тусам хүний биед шаардагдах О2-н хэмжээ нэмэгдэж байдаг.Үүнийг дагаад зүрхний ачаалал мөн нэмэгддэг.


Äàñãàëûí ¿å äýõü ç¿ðõ ñóäàñíû õàðèó

óðâàë

Äàñãàëûí ýõíèé ôàçàä ç¿ðõíèé öîõèëò èõñýæ öîõèëòûí

õýìæýý äóíäæààð Frank-Starling mechanism áîëîí heart

rate-èéã àøèãëàíà.

Äàñãàëûí äàðààãèéí ôàçàä öóñíû ýðãýëò ñàéæèðíà.

Ýð÷èìòýé äàñãàëûí ¿åä sympathetic ìýäðýë

èäýâõèæäýã.¯¿íèé ¿ð ä¿íä ñóäàñíû àãøèëò àâòîìàòààð

çîõèöóóëàãäàæ àìèí ÷óõàë ýðõòýí áîëîõ òàðõè,ãîë

ñóäàñíû öóñíû ýðãýëòèéã çîõèöóóëíà.


Äàñãàëûí ¿å äýõü ç¿ðõ ñóäàñíû õàðèó

óðâàë

Äèíàìèê äàñãàëààð õè÷ýýëëýõ ¿åä ç¿ðõ

ñóäàñíû ýðãýëò ñàéæèð÷ ñèìïàòèê

ìýäðýëèéã öî÷ðîîäîã.¯¿íèé ¿ð ä¿íä

öóëöàíãèéí òýëýãäýë áîëîí âåíèéí áóöàõ

óðñãàë ò¿ðãýñäýã.Öóñíû ýðãýëòýýñ

õàìààð÷ áóë÷èíãèéí ìàññ èõñýæ

äàñãàëûí õ¿÷ áîëîí á¿òýýìæ íýìýãääýã


Àíõààðàë õàíäóóëñàíä

áàÿðëàëàà


cardiac teory anatomy

Documents

www

zaluu