1

ภาค ๑คำาทำาวตรเชา

คำาบชาพระรตนตรย

โยโส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ.พระผมพระภาคเจานน พระองคใด, เปนพระอรหนต, ดบเพลงกเลสเพลงทกขสนเชง, ตรสรชอบไดโดย

พระองคเอง.สว ากขาโต เยนะ ภะคะวะตา ธมโม.

พระธรรมเปนธรรมอนพระผมพระภาคเจา พระองคใด, ตรสไวดแลว.

สปะฏปนโน ยสสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา พระองคใด,

ปฏบตดแลว.ตมมะยง ภะคะวนตง สะธมมง สะสงฆง, อเมห สกกาเรห

ยะถาระหง อาโรปเตห อะภปชะยามะ.

ขาพเจาทงหลาย, ขอบชาอยางยง ซงพระผมพระภาคเจาพระองคนน,

พรอมทงพระธรรมและพระสงฆ, ดวยเครองสกการะทงหลายเหลาน,

อนยกขนตามสมควรแลวอยางไร.

2 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

สาธโน ภนเต ภะคะวา สจระปรนพพโตป.ขาแตพระองคผเจรญ, พระผมพระภาคเจา แม

ปรนพพานนานแลว, ทรงสรางคณอนสำาเรจประโยชนไวแกขาพเจาทงหลาย.

ปจฉมา ชะนะตานกมปะมานะสา.ทรงมพระหฤทยอนเคราะหแกพวกขาพเจาอนเปนชนรหลง.

อเม สกกาเร ทคคะตะปณณาการะภเต ปะฏคคณหาต.ขอพระผมพระภาคเจา, จงรบเครองสกการะ, อนเปนบรรณาการของคนยากทงหลายเหลาน.อมหากง ทฆะรตตง หตายะ สขายะ.เพอประโยชนและความสข

แกขาพเจาทงหลาย, ตลอดกาลนานเทอญ…

อะระหง สมมาสมพทโธ ภะคะวา. พระผมพระภาคเจา, เปนพระอรหนต, ดบเพลงกเลสเพลงทกขสนเชง, ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง.

พทธง ภะคะวนตง อะภวาเทม. ขาพเจาอภวาทพระผมพระภาคเจา, ผร ผตน ผเบกบาน.

(กราบ)

สว ากขาโต ภะคะวะตา ธมโม. พระธรรมเปนธรรมทพระผมพระภาคเจา, ตรสไวดแลว.ธมมง นะมสสาม. ขาพเจานมสการพระธรรม.

(กราบ)

3สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ. พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา, ปฏบตดแลว.สงฆง นะมาม. ขาพเจานอบนอมพระสงฆ.

(กราบ)

ปพพภาคนมการ( หนทะ มะยง พทธสสะ ภะคะวะโต ปพพะภาคะนะมะการง กะโรมะ

เส.).

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต ขอนอบนอมแดพระผมพระภาคเจา, พระองคนน.อะระหะโต. ซงเปนผไกลจากกเลส.สมมาสมพทธสสะ. ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง.

( ๓ ครง )

พทธาภถต

( หนทะ มะยง พทธาภถตง กะโรมะ เส )

โย โส ตะถาคะโต. พระตถาคตเจานน พระองคใด.อะระหง. เปนผไกลจากกเลส.

4 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

สมมาสมพทโธ. เปนผตรสรชอบไดโดยพระองคเอง.วชชาจะระณะสมปนโน. เปนผถงพรอมดวยวชชาและจรณะ.สคะโต. เปนผไปแลวดวยด.โลกะวท. เปนผรโลกอยางแจมแจง.อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ.เปนผสามารถฝกบรษทสมควรฝกได อยางไมมใครยงกวา.สตถา เทวะมะนสสานง. เปนครผสอนของเทวดา และมนษยทงหลาย.พทโธ. เปนผร ผตน ผเบกบาน ดวยธรรม. ภะคะวา เปนผมความจำาเรญ จำาแนกธรรมสง

สอนสตว.โย อมง โลกง สะเทวะกง สะมาระกง สะพ รห มะกง, สสสะมะณะพ ราห มะณง ปะชง สะเทวะมะนสสง สะยง อะภญญา สจฉกต วา ปะเวเทส.

พระผมพระภาคเจาพระองคใด, ไดทรงทำาความดบทกขใหแจง ดวยพระปญญาอนยงเองแลว, ทรงสอนโลกนพรอมทงเทวดา, มาร พรหม, และหมสตว พรอมทงสมณะพราหมณ, พรอมทงเทวดาและมนษยใหร ตาม.

โย ธมมง เทเสส. พระผมพระภาคเจาพระองคใด, ทรงแสดงธรรมแลว.อาทกล ยาณง. ไพเราะในเบองตน.มชเฌกล ยาณง. ไพเราะในทามกลาง.

5ปะรโยสานะกล ยาณง. ไพเราะในทสด.สาตถง สะพ ยญชะนง เกวะละปะรปณณง ปะรสทธง พ รห มะจะรยง ปะกาเสส.

ทรงประกาศพรหมจรรย, คอแบบแหงการปฏบตอนประเสรฐ,

บรสทธ บรบรณ สนเชง, พรอมทงอรรถ (คำาอธบาย) พรอมทงพยญชนะ.(หวขอ)

ตะมะหง ภะคะวนตง อะภปชะยาม. ขาพเจาบชาอยางยง, เฉพาะพระผมพระภาคเจา, พระองค

นน.ตะมะหง ภะคะวนตง สระสา นะมาม,

ขาพเจานอบนอมพระผมพระภาคเจา พระองคนน, ดวยเศยรเกลา.

( กราบ)

ธมมาภถต

( หนทะ มะยง ธมมาภถตง กะโรมะ เส. )

โย โส สว ากขาโต ภะคะวะตา ธมโม. พระธรรมนนใด, เปนสงทพระผมพระภาคเจา, ไดตรสไวดแลว.

6 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

สนทฏฐโก. เปนสงทผศกษาและปฏบต พงเหนไดดวยตนเอง.อะกาลโก. เปนสงทปฏบตไดและใหผลได ไมจำากดกาล.เอหปสสโก. เปนสงทควรกลาวกะผอนวา ทานจงมาดเถด.โอปะนะยโก. เปนสงทควรนอมเขามาใสตว.ปจจตตง เวทตพโพ วญญห. เปนสงทผรกรไดเฉพาะตน.ตะมะหง ธมมง อะภปชะยาม. ขาพเจาบชาอยางยง เฉพาะพระธรรมนน.ตะมะหง ธมมง สระสา นะมาม ขาพเจานอบนอมพระธรรมนน ดวยเศยรเกลา.

( กราบ)

สงฆาภถต ( หนทะ มะยง สงฆาภถตง กะโรมะ เส. )

โย โส สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน หมใด, ปฏบตดแลว.

อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตตรงแลว.

7ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.

สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด,ปฏบตเพอรธรรม เปนเครองออกจากทกขแลว.

สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตสมควร

แลว.ยะททง. ไดแกบคคลเหลานคอ.จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะ ปรสะปคคะลา. คแหงบรษ ๔ ค, นบ

เรยงตวบรษได ๘ บรษ.เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ. นนแหละสงฆสาวก ของพระผมพระ

ภาคเจา.อาหเนยโย. เปนสงฆควรแกสกการะ ทเขานำามาบชา. ปาหเนยโย. เปนสงฆควรแกสกการะ ทเขาจดไว

ตอนรบ.ทกขเณยโย. เปนผควรรบทกษณาทาน.อญชะลกะระณโย. เปนผทบคคลทวไปควรทำาอญชล.อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสะ. เปนเนอนาบญของโลก

ไมมนาบญอนยงกวา.ตะมะหง สงฆง อะภปชะยาม. ขาพเจาบชาอยางยง

เฉพาะพระสงฆหมนน.ตะมะหง สงฆง สระสา นะมาม. ขาพเจานอบนอมพระสงฆหมนน

ดวยเศยรเกลา.

( กราบ)

8 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

รตนตตยปปณามคาถา

( หนทะ มะยง ระตะนตตะยปปะณามะคาถาโย เจวะ สงเวคะปะรกตตะนะ ปาฐญจะ ภะณามะ เส)

พทโธ สสทโธ กะรณามะหณณะโว. พระพทธเจาผบรสทธ, มพระกรณาดจหวงมหรรณพ.โยจจนตะสทธพพะระญาณะโลจะโน. พระองคใด, มตาคอญาณ

อนประเสรฐหมดจดถงทสด.โลกสสะ ปาปปะกเลสะฆาตะโก. เปนผฆาเสยซงบาป, และ

อปกเลสของโลก.วนทาม พทธง อะหะมาทะเรนะ ตง. ขาพเจาไหวพระพทธเจา

พระองคนน, โดยใจเคารเออเฟ อ. ธมโม ปะทโป วยะ ตสสะ สตถโน. พระธรรมของพระศาสดา, สวางรงเรองเปรยบดวประทป.โย มคคะปากามะตะเภทะภนนะโก. จำาแนกประเภทคอ, มรรค

ผล นพพาน, สวนใด.โลกตตะโร โย จะ ตะทตถะทปะโน. ซงเปนตวโลกตตระ, และสวน

ใดทชแนวแหงโลกตตระนน.วนทาม ธมมง อะหะมาทะเรนะ ตง. ขาพเจาไหวพระธรรมนน,

โดยใจเคารพเออเฟ อ.

9สงโฆ สเขตตาภ ยะตเขตตะสญญโต. พระสงฆเปนนาบญอนยงใหญ

กวานาบญอนดทงหลาย.โย ทฏฐะสนโต สคะตานโพธะโก. เปนผเหนพระนพพาน, ตรสร ตามพระสคต, หมใด.โลลปปะหโน อะรโย สเมธะโส. เปนผละกเลสเครองโลเล,

เปนพระอรยเจามปญญาด.วนทาม สงฆง อะหะมาทะเรนะ ตง. ขาพเจาไหวพระสงฆหมนน,

โดยใจเคารพเออเฟ อ.อจเจวะเมกนตะภปชะเนยยะกง, วตถตตะยง วนทะยะตาภสงขะ

ตง, ปญญง มะยา ยง มะมะ สพพปททะวา, มา โหนต เว ตสสะ

ปะภาวะสทธยา.บญใด ทขาพเจาผไหวอยซงวตถสาม, คอพระรตนตรยอน

ควรบชายงโดยสวนเดยว, ไดกระทำาแลวเปนอยางยงเชนนน, ขออปทวะทงหลาย, จงอยามแกขาพเจาเลย, ดวยอำานาจความสำาเรจ, อนเกดจากบญนน.

(สงเวคปรกตตนปาฐะ)

10 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

อธะ ตะถาคะโต โลเก อปปนโน. พระตถาคตเจา เกดขนแลวในโลกน.อะระหง สมมาสมพทโธ. เปนผไกลจากกเลส

ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง.ธมโม จะ เทสโต นยยานโก. และพระธรรมททรงแสดง เปน

ธรรมเครองออกจากทกข.อปะสะมโก ปะรนพพานโก. เปนเครองสงบกเลส, เปนไปเพอ

ปรนพพาน.สมโพธะคาม สคะตปปะเวทโต. เปนไปเพอความรพรอม,

เปนธรรมทพระสคตประกาศ.มะยนตง ธมมง สตวา เอวง ชานามะ. พวกเราเมอไดฟงธรรมนนแลว, จงไดรอยางนวา.ชาตป ทกขา. แมความเกดกเปนทกข.ชะร าป ทกขา. แมความแกกเปนทกข.มะระณมป ทกขง. แมความตายกเปนทกข.โสกะปะรเทวะทกขะโทมะนสสปายาสาป ทกขา.แมความโศก ความรำาไรรำาพน,

ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ, ความคบแคนใจ กเปนทกข.

อปปเยห สมปะโยโค ทกโข. ความประสบกบสงไมเปนทรกทพอใจ กเปนทกข.ปเยห วปปะโยโค ทกโข. ความพลดพรากจากสงเปนทรกทพอใจ กเปนทกข.

11ยมปจฉง นะ ละภะต ตมป ทกขง. มความปรารถนาสงใดไมไดสงนน นนกเปนทกข.สงขตเตนะ ปญจปาทานกขนธา ทกขา. วาโดยยอ อปทานขนธทง ๕ เปนตวทกข. เสยยะถทง. ไดแกสงเหลาน คอ.รปปาทานกขนโธ. ขนธ อนเปนทตงแหงความยดมน คอรป. เวทะนปาทานกขนโธ. ขนธ อนเปนทตงแหงความยดมน คอเวทนา. สญญปาทานกขนโธ. ขนธ อนเปนทตงแหงความยดมน คอสญญา.สงขารปาทานกขนโธ. ขนธ อนเปนทตงแหงความยดมน คอสงขาร.วญญาณปาทานกขนโธ. ขนธ อนเปนทตงแหงความยดมน คอวญญาณ.เยสง ปะรญญายะ. เพอใหสาวกกำาหนดรอบร อปทานขนธเหลานเอง.ธะระมาโน โส ภะคะวา. จงพระผมพระภาคเจานน, เมอยงทรงพระชนมอย.เอวง พะหลง สาวะเก วเนต. ยอมทรงแนะนำาสาวกทงหลาย เชนนเปนสวนมาก.

12 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

เอวง ภาคา จะ ปะนสสะ ภะคะวะโต สาวะเกส อะนสาสะน พะหลา ปะวตตะต.

อนง คำาสงสอนของพระผมพระภาคเจานน, ยอมเปนไปในสาวกทงหลาย,

สวนมาก มสวนคอการจำาแนกอยางนวา.รปง อะนจจง. รปไมเทยง.เวทะนา อะนจจา. เวทนาไมเทยง.สญญา อะนจจา. สญญาไมเทยง.สงขารา อะนจจา. สงขารไมเทยง.วญญาณง อะนจจง. วญญาณไมเทยง.รปง อะนตตา. รปไมใชตวตน.เวทะนา อะนตตา. เวทนาไมใชตวตน.สญญา อะนตตา. สญญาไมใชตวตน.สงขารา อะนตตา. สงขารไมใชตวตน.วญญาณง อะนตตา. วญญาณไมใชตวตน.สพเพ สงขารา อะนจจา. สงขารทงหลายทงปวง ไมเทยง.สพเพ ธมมา อะนตตาต. ธรรมทงหลายทงปวง ไมใชตวตน ดงน.เต( ตา ) มะยง โอตณณามหะ. พวกเราทงหลาย เปนผถกครอบงำาแลว.ชาตยา. โดยความเกด.ชะรามะระเณนะ. โดยความแก และความตาย.

คำาทอยในวงเลบ สำาหรบผหญงวา

13โสเกห ปะรเทเวห ทกเขห โทมะนสเสห อปายาเสห.โดยความโศก ความรำาไรรำาพน,

ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ, ความคบแคนใจ ทงหลาย.

ทกโขตณณา. เปนผถกความทกข หยงเอาแลว.ทกขะปะเรตา. เปนผมความทกข เปนเบองหนาแลว.อปเปวะนามมสสะ เกวะลสสะ ทกขกขนธสสะ อนตะกรยา ปญญาเยถาต.

ทำาไฉน การทำาทสดแหงกองทกขทงสนน, จะพงปรากฎชดแกเราได.

(สำาหรบพระภกษ-สามเณร)จระปะรนพพตมป ตง ภะคะวนตง อททสสะ อะระหนตง สมมาสมพทธง.

เราทงหลาย อทศเฉพาะพระผมพระภาคเจา, ผไกลจากกเลส,

ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง, แมปรนพพานนานแลว, พระองคนน.

สทธา อะคารส มา อะนะคารยง ปพพะชตา.เปนผมศรทธาออกบวชจากเรอน, ไมเกยวของดวยเรอน

แลว.ตส มง ภะคะวะต พ รห มะจะรยง จะรามะ.

14 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ประพฤตอยซงพรหมจรรย, ในพระผมพระภาคเจาพระองคนน.

ภกขนง สกขาสาชวะสะมาปนนา. ถงพรอมดวยสกขา, และธรรมเปนเครองเลยงชวต ของ

ภกษทงหลาย.ตง โน พรหมะจะรยง อมสสะ เกวะลสสะ ทกขกขนธสสะ อนตะกรยายะ สงวตตะต.

ขอใหพรหมจรรยของเราทงหลายนน, จงเปนไปเพอการทำาทสด แหงกองทกขทงสนน เทอญ.

( สำาหรบอบาสก-อบาสกา)จระปะรนพพตมป ตง ภะคะวนตง สะระณง คะตา.

เราทงหลาย ผถงแลวซงพระผมพระภาคเจา, แมปรนพพานนานแลวพระองคนนเปนสรณะ.

ธมมญจะ สงฆญจะ ถงพระธรรมดวย, ถงพระสงฆดวย.ตสสะ ภะคะวะโต สาสะนง ยะถาสะต ยะถาพะลง มะนะสกะโรมะ อะนปะฏปชชามะ.

จกทำาในใจอย, ปฏบตตามอย, ซงคำาสงสอนของพระผมพระภาคเจานน ตามสตกำาลง.

สา สา โน ปะฏปตต. ขอใหความปฏบตนนๆ ของเราทงหลาย.อมสสะ เกวะลสสะ ทกขกขนธสสะ อนตะกรยายะ สงวตตะต.

จงเปนไปเพอการทำาทสดแหงกองทกข ทงสนนเทอญ.

15

ตงขณกปจจเวกขณปาฐะ ( หนทะ มะยง ตงขะณกะปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะ เส. )

(ขอวาดวยจวร )ปะฏสงขา โยนโส จวะรง ปะฏเสวาม. เรายอมพจารณาโดยแยบคายแลว นมหมจว(อาภรณ).

ยาวะเทวะ สตสสะ ปะฏฆาตายะ. เพยงเพอบำาบดความหนาว.อณหสสะ ปะฏฆาตายะ. เพอบำาบดความรอน.ฑงสะมะกะสะวาตาตะปะสรงสะปะสมผสสานง ปะฏฆาตายะ.

เพอบำาบดสมผสอนเกดจากเหลอบ ยง ลม แดด, และสตวเลอยคลานทงหลาย.

ยาวะเทวะ หรโกปนะปะฏจฉาทะนตถง. และเพยงเพอปกปดอวยวะ อนใหเกดความละอาย.

(ขอวาดวยบณฑบาต )ปะฏสงขา โยนโส ปณฑะปาตง ปะฏเสวาม.

เรายอมพจารณาโดยแยบคาย แลวฉนบณฑบาต(รบประทานอาหาร).

เนวะ ทวายะ. ไมใหเปนไปเพอความเพลดเพลน สนกสนาน. นะมะทายะ. ไมใหเปนไปเพอความเมามน เกดกำาลงพลงทางกาย,

คำาทอยในวงเลบตอทายเชนน สำาหรบ อบาสก-อบาสกา วา.

16 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

นะมณฑะนายะ. ไมใหเปนไปเพอประดบ.นะวภสะนายะ. ไมใหเปนไปเพอตกแตง.ยาวะเทวะ อมสสะกายสสะ ฐตยา. แตใหเปนไปเพยงเพอความตงอยไดแหงกายน.ยาปะนายะ. เพอความเปนไปไดของอตภาพ. วหงสปะระตยา. เพอความสนไปแหงความลำาบากทางกาย.พรหมะจะรยานคคะหายะ. เพออนเคราะหแกการประพฤตพรหมจรรย.อต ปราณญจะ เวทะนง ปะฏหงขาม. ดวยการทำาอยางน เรา

ยอมระงบเสยได, ซงทกขเวทนาเกาคอ ความหว.

นะวญจะ เวทะนง นะ อปปาเทสสาม. และไมทำาทกขเวทนาใหมใหเกดขน.ยาตรา จะเม ภะวสสะต อะนะวชชะตา จะ ผาสวหาโร จาต.

อนง ความเปนไปโดยสะดวกแหงอตตภาพนดวย, ความเปนผหาโทษมไดดวย, และความเปนอยโดยผาสกดวย, จกมแกเรา ดงน.

( ขอวาดวยเสนาสนะ )

ปะฏสงขา โยนโส เสนาสะนง ปะฏเสวาม. เรายอมพจารณาโดยแยบคาย แลวใชสอยเสนาสนะ.ยาวะเทวะ สตสสะ ปะฏฆาตายะ. เพยงเพอบำาบดความหนาว.อณหสสะ ปะฏฆาตายะ. เพอบำาบดความรอน.ฑงสะมะกะสะวาตาตะปะสรงสะปะสมผสสานง ปะฏฆาตายะ.

17เพอบำาบดสมผสอนเกดจากเหลอบ ยง ลม แดด, และสตวเลอยคลานทงหลาย.

ยาวะเทวะ อตปะรสสะยะวโนทะนง ปะฏสลลานารามตถง.

เพยงเพอบรรเทาอนตรายอนจะพงมจากดนฟา อากาศ, และเพอความเปนผยนดอยได ในทหลกเรนสำาหรบภาวนา.

( ขอวาดวยคลานเภสช )

ปะฏสงขา โยนโส คลานะปจจะยะเภสชชะปะรกขารง ปะฏเสวาม.เรายอมพจารณาโดยแยบคาย, แลวบรโภคเภสชบรขาร

อนเกอกลแกคนไข.ยาวะเทวะ อปปนนานง เวยยาพาธกานง เวทะนานง ปะฏฆาตายะ.

เพยงเพอบำาบดทกขเวทนา อนบงเกดขนแลว, มอาพาธตางๆ เปนมล.

อพยาปชฌะปะระมะตายาต. เพอความเปนผไมมโรคเบยดเบยน เปนอยางยง ดงน.

ธาตปฏกละปจจเวกขณปาฐะ

18 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

( หนทะ มะยง ธาตปฏกลละปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะ เส. )

(ขอวาดวยจวร)

ยะถาปจจะยง ปะวตตะมานง ธาตมตตะเมเวตง.

สงเหลานนเปนสกวาธาตตามธรรมชาตเทานน, กำาลงเปนไปตามเหตตามปจจยอยเนองนจ.

ยะททง จวะรง ตะทปะ ภญชะโก จะ ปคคะโล. สงเหลานคอจวร(อาภรณ) และบคคลผใชสอยจวร(อาภรณ)

นน.ธาตมตตะโก. เปนสกวาธาตตามธรรมชาต.นสสตโต. มไดเปนสตวะอนยงยน.นชชโว. มไดเปนชวะ อนเปนบรษบคคล.สญโญ. วางเปลาจากความหมายแหงความเปนตวตน.สพพาน ปะนะ อมาน จวะรา น อะชคจฉะนยาน.

กจวร(อาภรณ)ทงหมดน ไมเปนของนาเกลยดมาแตเดม.

อมง ปตกายง ปตวา. ครนมาถกเขากบกาย อนเนาอยเปนนจนแลว.อะตวยะ ชคจฉะนยาน ชายนต. ยอมกลายเปนของนาเกลยดอยางยงไปดวยกน.ยะถาปจจะยง ปะวตตะมานง ธาตมตตะเมเวตง.

คำาทอยในวงเลบตอทายเชนน สำาหรบ อบาสก-อบาสกา วา

19สงเหลานนเปนสกวาธาตตามธรรมชาตเทานน, กำาลงเปนไปตาม

เหตตามปจจยอยเนองนจ.

(ขอวาดวยบณฑบาต)ยะททง ปณฑะปาโต ตะทปะภญชะโก จะ ปคคะโล.

สงเหลานคอบณฑบาต(อาหาร) และบคคลผบรโภคบณฑบาต(อาหาร) นน.

ธาตมตตะโก. เปนสกวาธาตตามธรรมชาต.นสสตโต. มไดเปนสตวะอนยงยน.นชชโว. มไดเปนชวะ อนเปนบรษบคคล.สญโญ. วางเปลาจากความหมายแหงความเปนตว

ตน.สพโพ ปะนายง ปณฑะปาโต อะชคจฉะนโย.

กบณฑบาต(อาหาร)ทงหมดน ไมเปนของนาเกลยดมาแตเดม.

อมง ปต กายง ปตวา. ครนมาถกเขากบกาย อนเนาอยเปนนจนแลว.

20 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

อะตวยะ ชคจฉะนโย ชายะต. ยอมกลายเปนของนาเกลยดอยางยงไปดวยกน.

(ขอวาดวยเสนาสนะ)ยะถาปจจะยง ปะวตตะมานง ธาตมตตะเมเวตง.

สงเหลาน นเปนสกวาธาตตามธรรมชาตเทานน, กำาลงเปนไปตามเหตตามปจจยอยเนองนจ.

ยะททง เสนาสะนง ตะทปะภญชะโก จะ ปคคะโล.สงเหลานคอเสนาสนะ และบคคลผใชสอยเสนาสนะนน.

ธาตมตตะโก. เปนสกวาธาตตามธรรมชาต.นสสตโต. มไดเปนสตวะอนยงยน.นชชโว. มไดเปนชวะ อนเปนบรษบคคล.สญโญ. วางเปลาจากความหมายแหงความเปนตวตน.สพพาน ปะนะ อมาน เสนาสะนาน อะชคจฉะนยาน.

กเสนาสนะทงหมดน ไมเปนของเนาเกลยดมาแตเดม.

อมง ปต กายง ปตวา. ครนมาถกเขากบกาย อนเนาอยเปนนจนแลว.

อะตวยะ ชคจฉะนยาน ชายนต. ยอมกลายเปนของนาเกลยดอยางยงไปดวยกน.

(ขอวาดวยคลานเภสช)ยะถาปจจะยง ปะวตตะมานง ธาตมตตะเมเวตง.

สงเหลานนเปนสกวาธาตตามธรรมชาตเทานน,

21กำาลงเปนไปตามเหตตามปจจยอยเนองนจ.

ยะททง คลานะปจจะยะ เภสชชะปะรกขาโร ตะทปะภญชะโก จะ ปคคะโล.

สงเหลานคอ เภสชบรขารอนเกอกลแกคนไข, และบคคลผบรโภคเภสชบรขารนน.

ธาตมตตะโก. เปนสกวาธาตตามธรรมชาต.นสสตโต. มไดเปนสตวะอนยงยน.นชชโว. มไดเปนชวะ อนเปนบรษบคคล.สญโญ. วางเปลาจากความหมายแหงความเปนตวตน.สพโพ ปะนายง คลานะปจจะยะ เภสชชะปะรกขาโร อะชคจฉะนโย.

กเภสชบรขารน ไมเปนของนาเกลยดมาแตเดม.อมง ปต กายง ปตวา. ครนมาถกเขากบกาย อนเนาอยเปนนจนแลว.อะตวยะ ชคจฉะนโย ชายะต. ยอมกลายเปนของนาเกลยดอยางยงไปดวยกน.

22 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

( กรวดนำาตอนเชา )สพพปตตทานคาถา

( หนทะ มะยง สพพะปตตทานะคาถาโย ภะณามะ เส. )ปญญสสทาน กะตสสะ ยานญญาน กะตานเม. เตสญจะ ภาคโน โหนต สตตานนตาปปะมาณะกา.

สตวทงหลาย ไมมทสด ไมมประมาณ, จงมสวนแหงบญทขาพเจาไดทำาในบดน และแหงบญอนทไดทำาไวกอนแลว.

เยปยาคณะวนตา จะ มยหง มาตาปตาทะโย.ทฏฐา เม จาปยะทฏฐา วา อญเญ มชฌตตะเวรโน.

คอจะเปนสตวเหลาใด, ซงเปนทรกใครและมบญคณ เชนมารดาบดา

ของขาพเจาเปนตนกด, ทขาพเจาเหนแลว หรอไมไดเหนกด,

สตวเหลาอนทเปนกลางๆ หรอเปนคเวรกนกด.สตตา ตฏฐนต โลกสมง เต ภมมา จะตโยนกา.ปจเจกะ จะตโวการา สงสะรนตา ภะวา ภะเว.

สตวทงหลาย ตงอยในโลก, อยในภมท งสาม, อยในกำาเนดทงส, มขนธหาขนธ

23มขนธขนธเดยว มขนธสขนธ, กำาลงทองเทยวอยในภพ

นอยภพใหญ กด.ญาตง เย ปตตทานมเม อะนโมทนต เต สะยง.เย จมง นปปะชานนต เทวา เตสง นเวทะยง.

สตวเหลาใด รสวนบญทขาพเจาแผใหแลว, สตวเหลานนจงอนโมทนาเองเถด, สวนสตวเหลาใด ยงไมรสวนบญน, ขอเทวดาทงหลายจง

บอกสตวเหลานนใหร.มะยา ทนนานะ ปญญานง อะนโมทะนะเหตนา.สพเพ สตตา สะทา โหนต อะเวรา สขะชวโน.เขมปปะทญจะ ปปโปนต เตสาสา สชฌะตง สภา.

เพราะเหตทไดอนโมทนาสวนบญทขาพเจาแผใหแลว, สตวทงหลายทงปวง,

จงเปนผไมมเวร อยเปนสขทกเมอ, จนถงบทอนเกษม กลาวคอพระนพพาน,

ความปรารถนาทดงามของสตวเหลานน จงสำาเรจเถด.

(จบคำาทำาวตรเชา)ภาค๒

คำาทำาวตรเยน (คำาบชาพระรตนตรย และปพพภาคนมการ ใชอยาง

เดยวกบคำาทำาวตรเชา)

24 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

พทธานสสต ( หนทะ มะยง พทธานสสะตนะยง กะโรมะ เส.)

ตง โข ปะนะ ภะคะวนตง เอวง กลยาโณ กตตสทโท อพภคคะโต.

กกตตศพทอนงามของพระผมพระภาคเจานน, ไดฟงไปแลวอยางนวา.

อตป โส ภะคะวา. เพราะเหตอยางน ๆ, พระผมพระภาคเจานน.อะระหง. เปนผไกลจากกเลส.สมมา สมพทโธ. เปนผตรสรชอบไดโดยพระองคเอง.วชชา จะ ระณะ สมปนโน. เปนผถงพรอมดวยวชชา และจรณะ.สคะโต. เปนผไปแลวดวยด.โลกะวท. เปนผรโลกอยางแจมแจง.อะนตตะโร ปรสะ ทมมะสาระถ. เปนผสามารถฝกบรษทสมควรฝกได อยางไมมใครยงกวา.สตถา เทวะ มะนสสานง. เปนครผสอน ของเทวดา และมนษยทงหลาย.พทโธ. เปนผร ผตน ผเบกบาน ดวยธรรม.ภะคะวาต. เปนผมความจำาเรญ จำาแนกธรรมสงสอนสตว ดงน.

25

พทธาภคต(หนทะ มะยง พทธาภคตง กะโรมะ เส.)

พทธวาระหนตะวะระตา ทคณาภยตโต.พระพทธเจาประกอบดวยคณ, มความประเสรฐแหงอรหนต

คณ เปนตน.สทธาภญาณะกะรณาห สะมาคะตตโต.

มพระองคอนประกอบดวยพระญาณ, และพระกรณาอนบรสทธ.

โพเธส โย สชะนะตง กะมะลงวะ สโร.พระองคใดทรงกระทำาชนทดใหเบกบาน, ดจอาทตยทำาบวให

บาน.วนทามะหง ตะมะระนง สระสา ชเนนทง.

ขาพเจาไหวพระชนสห, ผไมมกเลสพระองคนน ดวยเศยรเกลา.พทโธ โย สพพะปาณนง สะระณง เขมะมตตะมง.

พระพทธเจาพระองคใด, เปนสรณะอนเกษมสงสด ของสตวทงหลาย.

26 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ปะฐะมานสสะตฏฐานง วนทาม ตง สเรนะหง.ขาพเจาไหวพระพทธเจาพระองคนน, อนเปนทตงแหงความระลก

องคทหนง, ดวยเศยรเกลา.พทธสสาหสม ทาโส (ทาส) วะ พทโธ เม สามกสสะโร.

ขาพเจาเปนทาสของพระพทธเจา, พระพทธเจาเปนนาย ม อสระเหนอขาพเจา.พทโธ ทกขสสะ ฆาตา จะ วธาตา จะ หตสสะ เม.

พระพทธเจาเปนเครองกำาจดทกข, และทรงไวซงประโยชนแกขาพเจา.พทธส สาหง นยยาเทม สะรรญ ชวตญจทง.ขาพเจามอบกายถวายชวตน แดพระพทธเจา.วนทนโตหง(ตหง) จะรสสาม พทธสเสวะ สโพธตง.

ขาพเจาผไหวอยจกประพฤตตาม, ซงความตรสรดของพระพทธเจา.นตถ เม สะระณง อญญง พทโธ เม สะระณง วะรง.

สรณะอนของขาพเจาไมม, พระพทธเจาเปนสรณะอนประเสรฐของขาพเจา.เอเตนะ สจจะวชเชนะ วฑเตยยง สตถสาสะเน.

ดวยการกลาวคำาสจจน, ขาพเจาพงเจรญในพระศาสนา ของพระศาสดา.

พทธง เม วนทะมาเนนะ(มานายะ) ยง ปญญง ปะสตง อธะ.ขาพเจาผไหวอยซงพระพทธเจา, ไดขวนขวายบญใดในบดน.

สพเพป อนตะรายา เม มาเหสง ตสสะ เตชะสา.อนตรายทงปวงอยาไดมแกขาพเจา, ดวยเดชแหงบญนน.

27(หมอบกราบลงวา)

กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา.ดวยกายกด ดวยวาจากด ดวยใจกด.

พทเธ กกมมง ปะกะตง มะยา ยง.กรรมนาตเตยนอนใด, ทขาพเจากระทำาแลว, ใน

พระพทธเจา.พทโธ ปะฏคคณหะต อจจะยนตง.

ขอพระพทธเจา จงงดซงโทษลวงเกนอนนน.กาลนตะเร สงวะรตง วะ พทเธ.

เพอการสำารวมระวง ในพระพทธเจา ในกาลตอไป.

ธมมานสสต( หนทะ มะยง ธมมานสสะตนะยง กะโรมะ เส. )

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม. พระธรรมเปนสงทพระผมพระภาคเจา, ไดตรสไวดแลว.สนทฏฐโก. เปนสงทผศกษาและปฏบต พงเหนไดดวยตนเอง.อะกาลโก. เปนสงทปฏบตไดและใหผลได ไมจำากดกาล.เอหปสสโก. เปนสงทควรกลาวกะผอนวา ทานจงมาดเถด.โอปะนะยโก. เปนสงทควรนอมเขามาใสตว.

28 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ปจจตตง เวทตพโพ วญญหต. เปนสงทผรกรไดเฉพาะตน ดงน.

ธมมาภคต

(หนทะ มะยง ธมมาภคตง กะโรมะ เส)

สวากขาตะตาทคณะโยคะวะเสนะ เสยโย.พระธรรมเปนสงทประเสรฐ, เพราะประกอบดวยคณ, คอความทพระผมพระภาคเจา ตรสไวดแลว เปนตน.

โย มคคะปากะปะรยตตวโมกขะเภโท.เปนธรรมอนจำาแนกเปนมรรค ผล ปรยต และนพพาน.

ธมโม กโลกะปะตะนา ตะทะธารธาร.เปนธรรมทรงไวซงผทรงธรรม จากการตกไปสโลกทชว.

วนทามะหง ตะมะหะรง วะระธมมะเมตง.ขาพเจาไหวพระธรรมอนประเสรฐนน, อนเปนเครองขจดเสย

ซงความมด.ธมโม โย สพพะปาณนง สะระณง เขมะมตตะมง.

พระธรรมใด เปนสรณะอนเกษมสงสด ของสตวทงหลาย.ทตยานสสะตฏฐานง วนทาม ตง สเรนะหง.

29ขาพเจาไหวพระธรรมนน, อนเปนทตงแหงความระลกองคท

สอง, ดวยเศยรเกลา.ธมมสสาหสม ทาโส(ทาส) วะ ธมโม เม สามกสสะโร.

ขาพเจาเปนทาสของพระธรรม, พระธรรมเปนนายมอสระเหนอขาพเจา.ธมโม ทกขสสะ ฆาตา จะ วธาตา จะ หตสสะ เม.

พระธรรมเปนเครองกำาจดทกข, และทรงไวซงประโยชนแกขาพเจา.ธมมสสาหง นยยาเทม สะรรญชวตญจทง.

ขาพเจามอบกายถวายชวตน แดพระธรรม.วนทนโตหง (ตหง) จะรสสาม ธมมสเสวะ สธมมะตง.

ขาพเจาผไหวอยจกประพฤตตาม, ซงความเปนธรรมดของพระธรรม.นตถ เม สะระณง อญญง ธมโม เม สะระณง วะรง.

สรณะอนของขาพเจาไมม, พระธรรมเปนสรณะอนประเสรฐของขาพเจา.เอเตนะ สจจะวชเชนะ วฑเฒยยง สตถสาสะเน.

ดวยการกลาวคำาสจจน, ขาพเจาพงเจรญในพระศาสนา ของพระศาสดา.

ธมมง เม วนทะมาเนนะ (มานายะ) ยง ปญญง ปะสตง อธะ.ขาพเจาผไหวอยซงพระธรรม, ไดขวนขวายบญใด ในบดน.

สพเพป อนตะรายา เม มาเหสง ตสสะ เตชะสา.อนตรายทงปวงอยาไดมแกขาพเจา, ดวยเดชแหงบญนน.

30 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

(หมอบกราบลงวา)กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา.

ดวยกายกด ดวยวาจากด ดวยใจกด.ธมเม กกมมง ปะกะตง มะยา ยง.

กรรมนาตเตยนอนใด ทขาพเจากระทำาแลว ในพระธรรม.

ธมโม ปะฏคคณหะต อจจะยนตง.ขอพระธรรม จงงดซงโทษลวงเกนอนนน.

กาลนตะเร สงวะรตง วะ ธมเม.เพอการสำารวมระวง ในพระธรรม ในกาลตอไป.

สงฆานสสต ( หนทะ มะยง สงฆานสสะตนะยง กะโรมะ เส. )

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ. สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตดแลว.

อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตตรงแลว.

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตเพอรธรรมเปนเครองออกจากทกขแลว.

สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตสมควร

แลว.ยะททง. ไดแกบคคลเหลานคอ.

31จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะ ปรสะปคคะลา.คแหงบรษ ๔ ค, นบเรยงตวบรษได ๘ บรษ.เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ.นนแหละ สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา.อาหเนยโย. เปนสงฆควรแกสกการะ ทเขานำามาบชา.ปาหเนยโย. เปนสงฆควรแกสกการะ ทเขาจดไวตอนรบ.ทกขเนยโย. เปนผควรรบทกษณาทาน.อญชะลกะระณโย. เปนผทบคคลทวไป ควรทำาอญชล.อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสา ต.เปนเนอนาบญของโลก, ไมมนาบญอนยงกวา ดงน.

สงฆาภคต(หนทะ มะยง สงฆาภคตง กะโรมะ เส.)

สทธมมะโช สปะฏปตตคณาทยตโต.พระสงฆทเกดโดยพระสทธรรม ประกอบดวยคณมความ

ปฏบตด เปนตน.โยฏฐพพโธ อะรยะปคคะละสงฆะเสฏโฐ. เปนหมแหงพระอรยบคคลอนประเสรฐ แปดจำาพวก.สลาทธมมะปะวะราสะยะกายะจตโต. มกายและจตอนอาศยธรรม มศลเปนตน อนบวร.วนทามะหง ตะมะรยานะคะณง สสทธง.

ขาพเจาไหวหมแหงพระอรยเจาเหลานน, อนบรสทธดวยด.สงโฆ โย สพพะปาณนง สะระณง เขมะมตตะมง.

32 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

พระสงฆ หมใด เปนสรณะอนเกษมสงสด ของสตวทงหลาย.

ตตยานสสะตฏฐานง วนทาม ตง สเรนะหง.ขาพเจาไหวพระสงฆหมนน, อนเปนทตงแหงความระลกองคทสาม, ดวยเศยรเกลา.

สงฆสสาหสม ทาโส (ทาส) วะ สงโฆ เม สามกสสะโร.ขาพเจาเปนทาสของพระสงฆ, พระสงฆเปนนายมอสระเหนอ

ขาพเจา.สงโฆ ทกขสสะ ฆาตา จะ วธาตา จะ หตสสะ เม.

พระสงฆเปนเครองกำาจดทกข, และทรงไวซงประโยชนแกขาพเจา.สงฆสสาหง นยยาเทม สะรรญชวตญจทง.

ขาพเจามอบกายถวายชวตน แดพระสงฆ.

วนทนโตหง (ตหง) จะรสสาม สงฆสโส ปะฏปนนะตง.ขาพเจาผไหวอยจกประพฤตตาม, ซงความปฏบตดของพระ

สงฆ.นตถเม สะระณง อญญง สงโฆ เม สะระณง วะรง.

สรณะอนของขาพเจาไมม, พระสงฆเปนสรณะอนประเสรฐของขาพเจา.เอเตนะ สจจะวชเชนะ วฑเฒยยง สตถสาสะเน.

ดวยการกลาวคำาสจจน, ขาพเจาพงเจรญในพระศาสนา ของพระศาสดา.สงฆง เม วนทะมาเนนะ (มานายะ) ยงปญญง ปะสตง อธะ.

33ขาพเจาผไหวอยซงพระสงฆ, ไดขวนขวายบญใด ในบดน.

สพเพป อนตะรายา เม มาเหสง ตสสะ เตชะสา.อนตรายทงปวงอยาไดมแกขาพเจา, ดวยเดชแหงบญนน.

(หมอบกราบลงวา)กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา.

ดวยกายกด ดวยวาจากด ดวยใจกด.สงเฆ กกมมง ปะกะตง มะยา ยง.

กรรมนาตเตยนอนใด ทขาพเจากระทำาแลว ในพระสงฆ.

สงโฆ ปะฏคคณหะต อจจะยนตง.ขอพระสงฆ จงงดซงโทษลวงเกนอนนน.

กาลนตะเร สงวะรตง วะ สงเฆ.เพอการสำารวมระวง ในพระสงฆ ในกาลตอไป.

อตตปจจเวกขณปาฐะ

(หนทะ มะยง อะตตะปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะ เส)

(ขอวาดวยจวร)

34 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

อชชะ มะยา อะปจจะเวกขตวา ยง จวะรง ปะรภตตง.จวร (อาภรณ)ใด อนเรานงหมแลว ไมทนพจารณาในวนน.

ตง ยาวะเทวะ สตสสะ ปะฏฆาตายะ.จวร (อาภรณ) นน เรานงหมแลว เพยงเพอบำาบดความ

หนาว.อณหสสะ ปะฏฆาตายะ. เพอบำาบดความรอน.ฑงสะมะกะสะวาตาตะปะสรงสะปะสมผสสานง ปะฏฆาตายะ.

เพอบำาบดสมผสอนเกดจากเหลอบ ยง ลม แดด, และสตวเลอยคลานทงหลาย.

ยาวะเทวะ หรโกปนะปะฏจฉาทะนตถง. และเพยงเพอปกปดอวยวะ อนใหเกดความละอาย.

(ขอวาดวยบณฑบาต)

อชชะ มะยา อะปจจะเวกขตวา โย ปณฑะปาโต ปะรภตโต.บณฑบาต (อาหาร) ใด, อนเราฉน(รบประทาน) แลว

ไมทนพจารณาในวนน.โส เนวะ ทวายะ. บณฑบาต (อาหาร) นนเราฉน (รบประทาน) แลว,

ไมใชเปนไปเพอความเพลดเพลนสนกสนาน. นะ มะทายะ. ไมใชเปนไปเพอความเมามน เกดกำาลงพลงทางกาย.นะ มณฑะนายะ. ไมใชเปนไปเพอประดบ.

คำาในวงเลบตอทายเชนนสำาหรบ อบาสก-อบาสกา วา

35

นะ วภสะนายะ. ไมใชเปนไปเพอตกแตง.ยาวะเทวะ อมสสะ กายสสะ ฐตยา. แตใหเปนไปเพยงเพอความตงอยไดแหงกายน.ยาปะนายะ. เพอความเปนไปไดของอตตภาพ.วสงสปะระตยา. เพอความสนไปแหงความลำาบากทางกาย.พรหมะจะรยานคคะหายะ. เพออนเคราะหแกการประพฤตพรหมจรรย.อต ปราณญจะ เวทะนง ปะฏหงขาม.

ดวยการทำาอยางน, เรายอมระงบเสยได ซงทกขเวทนาเกา คอความหว.

นะวญจะ เวทะนง นะ อปปาเทสสาม. และไมทำาทกขเวทนาใหมใหเกดขน.ยาตรา จะเม ภะวสสะต อะนะวชชะตา จะ ผาสวหาโร จาต.

อนง ความเปนไปโดยความสะดวกแหงอตตภาพนดวย, ความเปนผ

หาโทษมไดดวย, และความเปนอยโดยผาสกดวย, จกมแกเรา ดงน.

(ขอวาดวยเสนาสนะ)อชชะ มะยา อะปจจะเวกขตวา ยง เสนาสะนง ปะรภตตง.

36 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

เสนาสนะใดอนเราใชสอยแลว, ไมทนพจารณาในวนน.ตง ยาวะเทวะ สตสสะ ปะฏฆาตายะ.

เสนาสนะนนเราใชสอยแลว, เพยงเพอบำาบดความหนาว.อณหสสะ ปะฏฆาตายะ. เพอบำาบดความรอน.ฑงสะมะกะสะวาตาตะปะสรงสะปะสมผสสานง ปะฏฆาตายะ.

เพอบำาบดสมผสอนเกดจากเหลอบ ยง ลม แดด, และสตวเลอยคลานทงหลาย.

ยาวะเทวะ อตปะรสสะยะวโนทะนง ปะฏสลลานารามตถง.เพยงเพอบรรเทาอนตรายอนจะพงมจากดนฟาอากาศ, และเพอความเปนผยนดอยได, ในทหลกเรนสำาหรบภาวนา.

(ขอวาดวยคลานเภสช)

อชชะ มะยา อะปจจะเวกขตวา โย คลานะปจจะยะเภสชชะปะรกขาโร ปะรภตโต

คลานะเภสชบรขารใด, อนเราบรโภคแลว, ไมทนพจารณาในวนน.โส ยาวะเทวะ อปปนนานง เวยยาพาธกานง เวทะนานง ปะฏฆาตายะ.

คลานะเภสชบรขารนน, เราบรโภคแลว, เพยงเพอบำาบดทกขเวทนาอนบงเกดขนแลว, มอาพาธตาง

ๆ เปนมล.

37อพยาปชฌะปะระมะตายาต. เพอความเปนผไมมโรคเบยดเบยน เปนอยางยง, ดงน.

(กรวดนำาตอนเยน)อททสสนาธฏฐานคาถา

(หนทะ มะยง อททสสะนาธฏฐานะคาถาโย ภะณามะเส)

อมนา ปญญะกมเมนะ ดวยบญนอทศใหอปชฌายา คณตตะรา อปชฌายผเลศคณอาจะรยปะการา จะ แลอาจารยผเกอหนนมาตา ปตา จะ ญาตะกา ทงพอแมแลปวงญาตสรโย จนทมา ราชา สรยจนทรแลราชาคณะวนตา นะราป จะ ผทรงคณหรอสงชาตพรหมะมารา จะอนทา จะ พรหม มาร และอนทราชโลกะปาลา จะ เทวตา ทงทวยเทพ และโลกบาลยะโม มตตา มะนสสา จะ ยมราช มนษยมตรมชฌตตา เวรกาป จะ ผเปนกลาง ผจองผลาญสพเพ สตตา สข โหนต ขอใหเปนสขศานตทกทวหนา อยาทกขทนปญญาน ปะกะตาน เม บญผองทขาทำา จงชวยอำานวยศภผล

38 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

สขง จะ ตวธง เทนต ใหสขสามอยางลนขปปง ปาเปถะ โวมะตง ใหลถงนพพานพลน

อมนา ปญญะกมเมนะ ดวยบญนทเราทำาอมนา อททเสนะ จะ แลอทศใหปวงสตวขปปาหง สละเภ เจวะ เราพลนได ซงการตดตณหปาทานะเฉทะนง ตวตณหา อปาทานเย สนตาเน หนา ธมมา สงชวในดวงใจยาวะ นพพานะโต มะมง กวาเราจะถงนพพานนสสนต สพพะทา เยวะ มลายสนจากสนดานยตถะ ชาโต ภะเว ภะเว ทก ๆ ภพทเราเกดอชจตตง สตปญญา มจตตรงและสต ทงปญญาอนประเสรฐ สลเลโข วรยมหนา พรอมทงความเพยรเลศเปนเครอง

ขดกเลสหายมารา ละภนต โนกาสง โอกาสอยาพงม แกหมมารสนทงหลายกาตญจะ วรเยส เม เปนชองประทษราย ทำาลายลาง

ความเพยรจมพทธาทปะวะโร นาโถ พระพทธผบวรนาถธมโม นาโถ วะรตตะโม พระธรรมทพงอดมนาโถ ปจเจกะพทโธ จะ พระปจเจกพทธสม-สงโฆ นาโถตตะโร มะมง ทบพระสงฆทพงผยองเตโสตตะมานภาเวนะ ดวยอานภาพนน

39มาโรกาสง ละภนต มา ขอหมมารอยาไดชองทะสะปญญานภาเวนะ ดวยเดชบญทงสบปองมาโรกาสง ละภนต มา อยาเปดโอกาส แกมาร (เทอญ.)

( จบคำาทำาวตรเยน )

ภาค ๓บทสวดมนตพเศษบางบท

๑.นมสการพระอะระหนต ๘ ทศ(หนทะ มะยง สะระภญเญนะ พทธะมงคะละคาถาโย ภะณามะ เส.)

สมพทโธ ทปะทง เสฏโฐ นสนโน เจวะ มชฌเมโกณฑญโญ ปพพะภาเค จะ อาคะเนยเย จะ กสสะโปสารปตโต จะ ทกขเณ หะระตเย อปาล จะปจฉเมป จะ อานนโท พายพเพ จะ คะวมปะตโมคคลลาโน จะ อตตะเร อสาเณป จะ ราหโลอเม โข มงคะลา พทธา สพเพ อธะ ปะตฏฐตาวนทตา เต จะ อมเหห สกกาเรห จะ ปชตา

40 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

เอเตสง อานภาเวนะ สพพะโสตถ ภะวนต โนฯ

อจเจวะมจจน ตะนะมสสะเนยยงนะมสสะมาโน ระตะนตตะยง ยงปญญาภสนทง วปลง อะลตถงตสสานภาเว- นะหะตนตะราโย ฯ

๒. คาถาบชาพระพทธสหงค(หนทะ มะยง พทธะปะสงสาคาถาโย พทธะสหงโค นามะ ภะณามะ

เส.)

อต ปะวะระสหงโค อตตะมะยะโสป เตโชยตถะ กตถะ จตโตโส สกกาโร อปาโทสะการะพทธะสาสะนง โชตะยนโตวะ ทโปสระนะเรห มะหโต ธะระมาโนวะ พทโธต.

พทธสหงคา อบตมา ณ แดนใดประเสรฐ ธ เกรกไกร ดจกายพระศาสดา

41เปนทเคารพนอม มนษยพรอมทงเทวา

เปรยบเชนชวาลา ศาสนาทยนยงเหมอนหนงพระสมพทธ สวสทธพระชนมคง

แดนใดพระดำารง พระศาสนคงกจำารญดวยเดชสทธศกด ธ พทกษอนกล

พระศาสนบมสญ พระเพมพลมหทธาขาฯ ขอเคารพนอม วจคอมขนบชา

พทกษ ธ รกษา พระศาสนมาตลอดกาลปวงขาฯ จะประกาศ พทธศาสนใหไพศาล

ขอพระอภบาล ชนมารนรนดร เทอญ.

๓.คาถาโพธบาท(พระคาถาปองกนภยสบทศ)

บระพารสมง พระพทธคณง บระพารสมง พระธมเมตง บระพารสมง พระสงฆานง ทกขะโรคะภะยง ววญชยเย สพพะทกข สพพะโศก สพพะโรค สพพะภย สพพะเคราะหเสนยดจญไร ววญชยเย สพพะธะนง สพพะลาภง ภะวนต เม รกขนต สรกขนต

42 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

หมายเหตเทยวตอๆไปใหเปลยน บระพารสมง เปน อาคเนยรสมง, ทกษณรสมง, หรดรสมง,ปจจมรสมง, พายพรสมง, อดรรสมง, อสานรสมง, ปะฐะวรสมง, อากาศรสมง. นอกนนเหมอนกนหมด.

๔. พระคาถาปองกนภยสบทศ(อกแบบหนง) บระพารสมง พระพทธคณง บระพารสมง พระธมเมตง บระพารสมง พระสงฆานง ทกขะโรคะภะยง ววญชยเย สพพะทกข สพพะโศก สพพะโรค สพพะภย สพพะเคราะห ตวนอก สพพะเคราะหตวใน สพพะเคราะหกลางวน สพพะเคราะหกลางคน สพพะเคราะหขางขน สพพะเคราะหขางแรม เคราะหวนเดอนป เคราะหดเขามา เคราะหรายออกไปสพพะเคราะหเสนยดจญไร ววญชยเย สพพะธะนง สพพะลาภง ภะวนต เม รกขนต สรกขนต

หมายเหต. เทยวตอๆไปใหเปลยน บระพารสมง เปน อาคเนยรสมง, ทกษณรสมง, หรดรสมง, ปจจมรสมง, พายพรสมง, อดรรสมง, อสานรสมง, ปะฐะวรสมง, อากาศรสมง. นอกนนเหมอนกนหมด.

๕. คาถามงคลจกวาฬแปดทศอมสมงมงคลจกวาฬทงแปดทศ ประสทธจงมาเปนกำาแพงแกว

ทงเจดชน มาปองกนหอมลอมรอบครอบทวอนตตา ราชะเสมานา เขตเต สะมนตา สะตะโยชะนะสะตะสะหสสาน พทธชาละปะรกเขตเต รกขนต สรกขนตฯ

43อมสมงมงคลจกวาฬทงแปดทศ ประสทธจงมาเปนกำาแพงแกวทง

เจดชน มาปองกนหอมลอมรอบครอบทวอนนตา ราชะ เสมานา เขตเต สะมนตา สะตะโยชะนะสะตะสะหสสาน ธมมะชาละปะรกเขตเต รกขนต สรกขนตฯ

อมสมงมงคลจกวาฬทงแปดทศ ประสทธจงมาเปนกำาแพงแกว ทงเจดชน มาปองกนหอมลอมรอบครอบทวอนตตา ราชะเสมานา เขตเต สะมนตา สะตะโยชะนะสะตะสะหสสาน ปจเจกะพทธชาละปะรกเขตเต รกขนต สรกขนตฯ

อมสมงมงคลจกวาฬทงแปดทศ ประสทธจงมาเปนกำาแพงแกว ทงเจดชน มาปองกนหอมลอมรอบครอบทวอนตตา ระชะ เสมานา เขตเต สะมนตา สะตะโยชะนะสะตะสะหสสาน สงฆะชาละปะรกเขตเต รกขนต สรกขนตฯ.

๖. บทสวดบารม ๓๐ ทศ(แบบครบาศรวชย)

ทานะปาระม สมปนโน ทานะอปะปาระม สมปนโน ทานะปะระมตถะปาระม สมปนโน เมตตา ไมตร กรณา มทตา อเบกขา ปาระม สมปนโน อตป โส ภะคะวาฯ

หมายเหต . เทยวตอๆไปใหเปลยน ทานะปารม เปน- สละปาระม, เนกขมมะปาระม, ปญญาปาระม, วรยะปาระม, ขนตปาระม, สจจะปาระม, อะธฎฐานะปาระม, เมตตาปาระม, อเปกขาปาระม, ทะสะปาระม. นอกนนเหมอนกนหมด.

44 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

พทธง สะระณง คจฉาม,

ธมมง สะระณง คจฉาม,

สงฆง สะระณง คจฉาม, นะมามหงฯ

๗. ระลกถงคณพระศรรตนตรย

(หนทะ มะยง ระตะนะคณง ภะณามะ เส)

อมนา สกกาเรนะ ข า ข อ น อ ม ส ก ก า ร บ ช า องคสมเดจพระศาสดา ผ ท ร ง ป ญ ญ า แ ล ะ บ า ร ม ทรงสงาดวยราศร ป ร ะ เ ส ร ฐ เ ล ศ ด ม พ ร ะ ค ณ ทรงมเมตตาการญ แ ผ บ ญ ค ำา จ น ใ ห พ น ภ ย ทานเปนประทปดวงสดใส ใ ห ก ำา เ น ด ร ต น ต ร ย ด ว ง ง า ม องคแหงรตนมสาม ร ะ บ อ น า ม ไ ป ท ว ธ า น องคพระพทธชนสห ต ร ส ร ช อ บ ด ซ ง พ ร ะ ธ ร ร ม ชาวพทธทกคนจงจดจำา ช ว ย ก น แ น ะ น ำา ใ ห แ พ ร ไ ป ทกคนจะเกดความเลอมใส พ ร ะ ธ ร ร ม น ำา ส ข ใ จ ส ถ า พ ร

45ผแนะนำาซงคำาสงสอน ศษยพระชนวรทกพระองค มวลหมพระภกษสงฆ ไ ด ด ำา ร ง พ ร ะ ศ า ส น า ม า ลกขอกมกราบวนทา พทธศาสนาจงถาวรแดเทอญฯ

๘. ระลกถงคณบดา-มารดา(หนทะ มะยง มาตาปตคณง ภะณามะ เส)

อมนา สกกาเรนะ ข า ข อ ก ร า บ ส ก ก า ร บ ช า อนพระบดามารดา ผ ข า ข อ น อ ม ร ะ ล ก ถ ง ค ณ ทานมเมตตาและการญ อ ป ก า ร ค ณ ต อ บ ต ร ธ ด า ไดใหกำาเนดลกเกดมา ท ง ก า ร ศ ก ษ า แ ล ะ อ บ ร ม ถงแมนลำาบากขนขม ท ก ข ร ะ ท ม ส ก เ พ ย ง ไ ร ทานไมเคยหวนไหว ต อ ส ง ใ ด ท ไ ด เ ล ย ง ม า พระคณทานลนฟา ย ง ก ว า ธ า ร า แ ล ะ แ ผ น ด น ลกขอบชาเปนอาจณ ต ร า บ จ น ส น ด ว ง ช ว า ขอปวงเทพไทชวยรกษา พระบดามารดาของขาเทอญฯ

๙. ระลกถงคณครอปชฌายอาจารย( หนทะ มะยง อาจารยะคณง ภะณามะ เส)

อมนา สกกาเรนะ ข า ข อ น อ ม ค า ร ว ะ บ ช า อนคณพระอปชฌายา ผ ใ ห ก า ร ศ ก ษ า แ ล ะ อ บ ร ม เรมตนจากวยปฐม ใ ห ว ท ย า ค ม เ ส ม อ ม า เพมพนสตปญญา อ ก ว ช า ศ ล ธ ร ร ม ป ร ะ จ ำา ใ จ ทานชทางสวางสดใส ท ง ร ะ เ บ ย บ ว น ย ป ร ะ จ ำา ต น ศษยทดตองหมนฝกฝน ป ร ะ พ ฤ ต ต น ต ล อ ด ไ ป

46 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

จงสงวรสำารวมเอาไว ท ง ก า ย ท ง ใ จ ใ ห ม น ค ง ตงจตใจใหเทยงตรง เ พ อ จ ร ร โ ล ง ใ น พ ร ะ ค ณ ขอผลบญโปรดจงเกอหนน อาจารยผ มพระคณทกท านเทอญฯ

๑๐. บทสรรเสรญพระพทธคณ(ผนำาวา)องคใดพระสมพทธ (รบพรอมกน)สวสทธสนดานตดมลกเลสมาร บ มหมน มหมองมวหนงในพระทยทาน กเบกบานคอดอกบวราค บ พนพว สวคนธกำาจรองคใดประกอบดวย พระกรณาดงสาครโปรดหมประชากร มละโอฆะกนดารชทางบรรเทาทกข และชสขเกษมศานตชทางพระนฤพาน อนพนโศกวโยคภยพรอมเบญจพธจก- ษ จรสวมลใสเหนเหตทใกลไกล กเจนจบประจกษจรงกำาจดนำาใจหยาบ สนดานบาปแหงชายหญงสตวโลกไดพงพง มละบาปบำาเพญบญขาฯ ขอประณตนอม ศรเกลาบงคมคณสมพทธการณ ญ ภาพนนนรนดร ( กราบ )

๑๑.บทสรรเสรญพระธรรมคณ

(ผนำาวา)ธรรมะ คอ คณากร (รบพรอมกน)สวนชอบสาธร

47ดจดวงประทปชชวาล แหงองคพระศาสดาจารย

สองสตวสนดาร สวางกระจางใจมลธรรมใดนบโดยมรรคผล เปนแปดพงยลและเกากบทงนฤพาน สมญาโลกอดรพศ

ดารอนลกโอฬาร พสทธพเศษสกใสอกธรรมตนทางครรไล นามขนานขานไขปฏบต ปรยตเปนสอง คอทางดำาเนนดจ

ครองใหลวงลปอง ยงโลกอดรโดยตรงขาฯขอโอนออนอตมงค นบธรรมจำานงดวยจต และกาย วาจา ( กราบ )

๑๒.บทสรรเสรญพระสงฆคณ(ผนำาวา)สงฆใดสาวกศาสดา (รบพรอมกน)รบปฏบตมาแตองคสมเดจภควนตเหนแจงจตสจเสรจบรร- ลทางทอน ระงบและดบทกขภยโดยเสดจพระผตรสไตร ปญญาผองใสสะอาดและปราศมวหมองเหนหางทางขาศกปอง บ มลำาพอง

48 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ดวยกาย และ วาจา ใจ เปนเนอนาบญอนไพ- ศาลแตโลกยและเกดพบลยพนผลสมญาเอารสทศพล มคณอนนตเอนกจะนบเหลอตราขาฯขอนบหมพระศรา ผทรงคณานคณประดจรำาพนดวยเดชบญขาฯอภวนท พระไตรรตนอนอดมดเรกนรตสยจงชวยขจดโพยภย อนตรายใดใดจงดบและกลบเสอมสญ.. ( กราบ )

๑๓ . สรณคมนปาฐะ (หนทะ มะยง ตสะระณะคะมะนะปาฐง ภะณามะ เส)

พทธง สะระณง คจฉาม ขาพเจาถอเอาพระพทธเจา เปนสรณะ.

ธมมง สะระณง คจฉาม ขาพเจาถอเอาพระธรรม เปนสรณะ.

สงฆง สะระณง คจฉาม ขาพเจาถอเอาพระสงฆ เปนสรณะ.

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉามแมครงทสอง ขาพเจาถอเอาพระพทธเจา เปนสรณะ.

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

49แมครงทสอง ขาพเจาถอเอาพระธรรม เปนสรณะ.

ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉามแมครงทสอง ขาพเจาถอเอาพระสงฆ เปนสรณะ.

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉามแมครงทสาม ขาพเจาถอเอาพระพทธเจา เปนสรณะ.

ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉามแมครงทสาม ขาพเจาถอเอาพระธรรม เปนสรณะ.

ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉามแมครงทสาม ขาพเจาถอเอาพระสงฆ เปนสรณะ.

๑๔. อฏฐสกขาปทปาฐะ(หนทะ มะยง อฏฐะสกขาปาทะปาฐง ภะณามะ เส)

ปาณาตปาตา เวระมะณ. เจตนาเปนเครองเวนจากการฆา.อะทนนาทานา เวระมะณ, เจตนาเปนเครองเวนจากการถอเอาสงของทเจาของไมไดใหแลว.อะพรหมะจะรยา เวระมะณ, เจตนาเปนเครองเวนจากการกระทำาอนมใชพรหมจรรย.มสาวาทา เวระมะณ, เจตนาเปนเครองเวนจากการพดไมจรง.สราเมระยะมชชะปะมาทฏฐานา เวระมะณ,

เจตนาเปนเครองเวนจากการดมสราและเมรย, อนเปนทตงของความประมาท.

50 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

วกาละโภชะนา เวระมะณ, เจตนาเปนเครองเวนจากการบรโภคอาหารในเวลาวกาล.นจจะ คตะ วาทตะ วสกะ ทสสะนะ มาลา คนธะ วเลปะนะ ธาระณะ มณฑะนะ วภสะนฏฐานา เวระมะณ,

เจตนาเปนเครองเวนจากการฟอนรำา, การขบเพลง การดนตร, การดการเลนชนดเปนขาศกตอกศล, การทดทรงสวมใส การประดบการตกแตงตน, ดวยพวงมาลา ดวยเครองกลน และ

เครองผดทา.อจจาสะยะนะ มะหาสะยะนา เวระมะณ,

เจตนาเปนเครองเวนจาการนงนอนบนทนอนสง และทนอนใหญ.

๑๕. เขมาเขมสรณทปกคาถา

(หนทะ มะยง เขมาเขมะสะระณะทปกะคาถาโย ภะณามะ เส.)

51พาหง เว สะระณง ยนต ปพพะตาน วะนาน จะ,อารามะรกขะเจตยาน มะนสสา ภะยะตชชตา.

มนษยเปนอนมาก, เมอเกดมภยคกคามแลว, กถอเอาภเขาบาง ปาไมบาง อารามและรกขเจดยบาง

เปนสรณะ.เนตง โข สะระณง เขมง เนตง สะระณะมตตะมง,เนตง สะระณะมาคมมะ สพพะทกขา ปะมจจะต.

นนมใชสรณะอนเกษมเลย, นนมใชสรณะอนสงสด, เขาอาศยสรณะนนแลว, ยอมไมพนจากทกขทงปวงได.

โย จะ พทธญจะ ธมมญจะ สงฆญจะ สะระณง คะโต,จตตาร อะรยะสจจาน สมมปปญญายะ ปสสะต.

สวนผใดถอเอาพระพทธ พระธรรม พระสงฆ เปนสรณะแลว, เหนอรยสจจคอ ความจรงอนประเสรฐส ดวยปญญาอนชอบ.

ทกขง ทกขะสะมปปาทง ทกขสสะ จะ อะตกกะมง,อะรยญจฏฐงคกง มคคง ทกขปะสะมะคามนง.

คอเหนความทกข เหตใหเกดทกข ความกาวลวงทกขเสยได และหนทางมองคแปดอนประเสรฐ, เครองถงความระงบทกข,

เอตงโข สะระณง เขมง เอตง สะระณะมตตะมงเอตง สะระณะมาคมมะ สพพะทกขา ปะมจจะต

52 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

นนแหละ เปนสรณะอนเกษม, นนเปนสรณะอนสงสด, เขาอาศยสรณะ

นนแลว, ยอมพนจากทกขทงปวงได.

๑๖. ตลกขณาทคาถา(หนทะ มะยง ตลกขณาทคาถาโย ภะณามะเส)

สพเพ สงขารา อะนจจาต ยะทาปญญายะ ปสสะต,เมอใดบคคลเหนดวยปญญาวา สงขารทงปวงไมเทยง.

อะถะ นพพนทะต ทกเข เอสะ มคโค วสทธยา,เมอนน ยอมเหนอยหนายในสงทเปนทกข ทตนหลง,

นนแหละเปนทางแหงพระนพพาน อนเปนธรรมหมดจด.

สพเพ สงขารา ทกขาต ยะทา ปญญายะ ปสสะต,เมอใดบคคลเหนดวยปญญาวา, สงขารทงปวงเปน

ทกข.อะถะ นพพนทะต ทกเข เอสะ มคโค วสทธยา,

เมอนน ยอมเหนอยหนายในสงทเปนทกข ทตนหลง, นนแหละ

เปนหนทางแหงพระนพพาน อนเปนธรรมหมดจด.

53สพเพ ธมมา อนตตาต ยทา ปญญายะ ปสสะต,

เมอใดบคคลเหนดวยปญญาวา, ธรรมทงปวงเปนอนตตา.

อะถะ นพพนทะต ทกเข เอสะ มคโค วสทธยา,เมอนน ยอมเหนอยหนายในสงทเปนทกข ทตนหลง, นนแหละ เปนหนทางแหงพระนพพาน อนเปนธรรม

หมดจด.อปปะกาเต มนสเสส เย ชะนา ปาระคามโน,

ในหมมนษยทงหลาย, ผทถงฝงแหงพระนพพานมนอยนก.อะถายง อตะรา ปะชา ตระเมวานธาวะต,

หมมนษยนอกนน, ยอมวงเลาะอยตามฝงในนเอง.เย จะ โข สมมะทกขาเต ธมเม ธมมานวตตโน, กชนเหลาใดประพฤตสมควรแกธรรม, ในธรรมทตรสไวชอบแลว.เต ชะนา ปาระเมสสนต มจจเธยยง สทตตะรง,

ชนเหลานนจกถงฝงแหงพระนพพาน, ขามพนบวงแหงมจจทขามไดยากนก.

กณหง ธมมง วปปะหายะ สกกง ภาเวถะ ปณฑโต,จงเปนบณฑตละธรรมดำาเสย แลวเจรญธรรมขาว.

โอกา อะโนกะมาคมมะ วเวเก ยตถะ ทระมง,

54 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ตตราภระตมจเฉยยะ หตวา กาเม อะกญจะโน.จงมาถงทไมมนำา, จากทมนำา, จงละกามเสย, เปนผ

ไมมความกงวล, จงยนดเฉพาะตอพระนพพานอนเปนทสงด, ซงสตว

ยนดได โดยยาก.

๑๗. โอวาทปาตโมกขคาถา(หนทะ มะยง โอวาทะปาตโมกขะคาถาโย ภะณามา เส)

สพพะ ปาปสสะ อะกะระณง. การไมทำาบาปทงปวง.กสะลสสปะสมปะทา. การทำากศลใหถงพรอม.สะจตตะปะรโยทะปะนง. การชำาระจตของตนใหขาวรอบ.เอตง พทธานะ สาสะนง. ธรรม ๓ อยางน, เปนคำาสงสอนของพระพทธเจาทงหลาย.ขนต ปะระมง ตะโป ตตกขา.ขนต คอ ความอดกลน, เปนธรรมเครองเผากเลสอยางยง.นพพานง ปะระมง วะทนต พทธา.ผรทงหลาย กลาวพระนพพานวา เปนธรรมอนยง.นะ ห ปพพะชโต ปะรปะฆาต. ผกำาจดสตวอนอย ไมชอวาเปนบรรพชตเลย.สะมะโณ โหต ปะรง วเหฐะยนโต. ผทำาสตวอนใหลำาบากอย ไมชอวาเปนสมณะเลย.อะนปะวาโท อะนปะฆาโต การไมพดราย การไมทำาราย.ปาตโมกเข จะ สงวะโร การสำารวมในปาตโมกข.

55มตตญญตา จะ ภตตสมง ความเปนผรประมาณในการบรโภค.ปนตญจะ สะยะนาสะนง การนอน การนง ในทอนสงด.อะธจตเต จะ อาโยโค ความหมนประกอบในการทำาจตใหยง.เอตง พทธานะสาสะนง ธรรม ๖ อยางน, เปนคำาสงสอนของพระพทธเจาทงหลาย.

๑๘. ปจฉมพทโธวาทปาฐะ(หนทะ มะยง ปจฉมะพทโธวาทะปาฐง ภะณามะ เส)

หนทะทาน ภกขะเว อามนตะยาม โว.ดกอนภกษทงหลาย, บดน เราขอเตอนทานทงหลายวา.

วะยะธมมา สงขารา. สงขารทงหลาย มความเสอมไปเปนธรรมดา.อปปะมาเทนะ สมปาเทถะ. ทานทงหลาย, จงทำาความไมประมาทใหถงพรอมเถด.อะยง ตะถาคะตสสะ ปจฉมา วาจา. นเปนพระวาจามในครงสดทาย ของพระตถาคตเจา.

๑๙. อะภณหะปจจะเวกขณะ

(หนทะ มะยง อะภณหะปจจะเวกขะณะ ปาฐง ภะณามะ เส)

56 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ชะราธมโมมห (มามห) เรามความแกเปนธรรมดา.ชะรงอะนะตโต (ตา) เราไมลวงพนความแกไปได.พะยาธธมโมมห (มามห) เรามความเจบไขเปนธรรมดา.พะยาธงอะนะตโต (ตา) เราไมลวงพนความเจบไขไปได.มะระณะธมโมมห (มามห) เรามความตายเปนธรรมดา.มะระณงอะนะตโต (ตา) เราไมลวงพนความตายไปได.สพเพห เม ปเยห มะนาเปห นานาภาโว วนาภาโว

เรามความเปนตาง ๆ และมความละเวน, คอ เราจะตองพลดพรากจากของรกของชอบใจทงสน.

กมมสสะโกมห (กามห) เรามกรรมเปนของของตน.กมมะทายาโท (ทา) เราจะตองรบผลของกรรม.กมมะโยน เรามกรรมนำามาเกด.กมมะพนธ เรามกรรมเปนเผาพนธพวกพอง.กมมะปะฏสะระโณ (ณา) เรามกรรมเปนทพงทอาศย.ยง กมมง กะรสสาม เราจกทำากรรมอนใดไว.กลยาณง วา ปาปะกง วา เปนบญหรอเปนบาป.ตสสะ ทายาโท (ทา) ภะวสสาม เราจะตองรบผลของกรรมนน.อะภณหง ปจจะเวกขตตพพง เราพงพจารณาเหนเนอง ๆ ดงน.อะยงกาโย. อนวารายกายของเราน.อะจรง วะตะ. ไมนานหนอ.อะเปตะวญญาโณ. มวญญาณอนไปปราศแลว.ฉฑโฑ. เปนของสญเปลา.อะธเสสสะต จกนอนทบ.

57ปะฐะวง ซงแผนดน.นรตถงวะ กะรงคะลง . เปรยบประดจดงวาทอนฟนอนผไมมปะโยชนเปนแท.สงขารา. อนวาสงขารทงหลาย.อะนจจา วะตะ. ไมเทยงหนอ.อปปาทะวะยะธมมโน. บงเกดขนแลวกยอมเสอมไป.อปปชชตวา นรชฌนต. บงเกดขนแลวกยอมดบไป.เตสง วปะสะโม สโข. พระนพพานเปนทดบเพลงกเลสและกองทกข, เปนบรมสขอนใหญยง.สพเพ สตตา. สตวทงหลายทงปวง.มะรนต จะ มะรงส จะ มะรสสะเร. ตายอยดวย ตายแลวดวย จกตายดวย.ตะเถวาหง มะรสสาม เรากจกตายอยางนนเหมอนกน.นตถ เม เอตถะสงสะโย. ความสงสยในเรองตายน, ไมมแกเรา.

๒๐. บทพจารณาสงขาร

58 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

สพเพ สงขารา อนจจา. สงขารคอรางกายจตใจ, แลรปธรรมนามธรรม ทงหมดทงสน,

มนไมเทยง, เกดขนแลวดบไป มแลวหายไป.

สพเพ สงขารา ทกขา. สงขารคอรางกายจตใจ, แลรปธรรมนามธรรม ทงหมดทงสน,

มนเปนทกขทนยาก, เพราะเกดขนแลว, แก เจบ ตายไป.

สพเพ ธมมา อนตตา. สงทงหลายทงปวง, ทงทเปนสงขาร แลมใชสงขาร

ทงหมดทงสน, ไมใชตวไมใชตน, ไมควรถอวาเราวาของเรา วาตววาตนของเรา.

อะธวง ชวตง. ชวตเปนของไมยงยน.ธวง มะระณง. ความตายเปนของยงยน.อะวสสง มะยา มะรตพพง. อนเราจะพงตายเปนแท.มะระณะปะร โยสานง เม ชวตง. ชวตของเรา มความตาย เปนทสดรอบ.ชวตง เม อะนยะตง. ชวตของเรา เปนของไมเทยง.มะระณง เม นยะตง. ความตายของเรา เปนของเทยง.วะตะ. ควรทจะสงเวช.อะยง กาโย. รางกายน.อะจรง. มไดตงอยนาน.

59อะเปตะวญญาโณ. ครนปราศจากวญญาณ.ฉฑโฑ. อนเขาทงเสยแลว.อะธเสสสะต. จกนอนทบ.ปะฐะวง. ซงแผนดน.กะลงคะรง อวะ. ประดจดงวาทอนไมและทอนฟน.นรตถง. หาประโยชนมได

๒๑. บทพจารณาสงขาร

มนษยเราเอย เกดมาทำาไมนพพานมสข อยใยมไปตณหาหนวงหนก หนวงชกหนวงไวฉนไปไมได ตณหาผกพน

หวงนนพนผก หวงลกหวงหลานหวงทรพยสนศฤงคาร จงสละเสยเถดจะไดไปนพพาน ขามพนภพสามยามหนมสาวนอย หนาตาแชมชอย

งามแลวทกประการ แกเฒาหนงยานแตลวนเครองเหมน เอนใหญเการอยเอนนอยเกาพน มนมาทำาเขญใจใหรอนใหเยน เมอยขบทงตว

ขนควกขาว นยยตากมวเสนผมบนหว ดำาแลวกลบหงอก

60 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

หนาตาเวาวอก ดนาบดสจะลกกโอย จะนงกโอย

เหมอนดอกไมโรย ไมมเกสรจะเขาทนอน พงสอนภาวนาพระอนจจง พระอนตตาเราทานเกดมา มแตจะตาย

ผดเขญใจ กตายเหมอนกนเงนทองทงนน มตดตวไปตายไปเปนผ ลกเมยผวรกเขาชกหนาหน เขาเหมนซากผ

เปอยเนาพพอง หมญาตพนองเขาหามเราไป เขาวางเราไวเขานงรองไห แลวกกลบคนมาอยแตผเดยว ปาไมชายเขยว

เหลยวไมเหนใคร เหนแตฝงแรงเหนแตฝงกา เหนแตฝงหมายอแยงกนกน ดหนาสมเพชกระดกกเอย เรยรายแผนดน

แรงกาหมากน เอาเปนอาหารเทยงคนสงด ตนขนมนานไมเหนลกหลาน พนองเผาพนธเหนแตนกเคา จบเจาเรยงกน

เหนแตนกแสก รองแรกแหกขวญ

61เหนแตฝงผ รองไหหากนมนษยเราเอย อยาหลงนกเลยไมมแกนสาร ใหอตสาหทำาบญ

คำาจนเอาไว จะไดไปสวรรคจะไดทนพระพทธเจา จะไดเขาพระนพพานอะหง วนทาม สพพะโสอะหง วนทาม นพพานะปจจะโย โหต.

๒๒.พระคาถาชนบญชร ของ

สมเดจพระพฒาจารย(โต พรหมรำส)ปตตะกาโม ละเภ ปตตง ธะนะกาโม ละเภ ธะนงอตถ กาเย กายะญายะ เทวานง ปยะตง สตวา.

อตปโส ภะคะวา ยะมะราชาโน ทาวเวสสวณโณ มะระณง สขง อะหง สคะโต นะโม พทธายะ.

๑. ชะยาสะนาคะตา พทธา เชตวา มารง สะวาหะนงจะตสจจาสะภง ระสง เย ปวงส นะราสะภา.

๒. .ตณหงกะราทะโย พทธา อฏฐะวสะต นายะกาสพเพ ปะตฏฐตา มยหง มตถะเก เต มนสสะรา.

62 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

๓. สเส ปะตฏฐโต มยหง พทโธ ธมโม ทะวโลจะเนสงโฆ ปะตฏฐโต มยหง อเร สพพะคณากะโร.

๔. หะทะเย เม อะนรทโธ สารปตโต จะ ทกขเณโกณฑญโญ ปฏฐภาคสมง โมคคลลาโน จะ วามะ

เก.๕. ทกขเณ สะวะเน มยหง อาสง อานนทะ ราหโล

กสสะโป จะ มะหานาโม อภาสง วามะโสตะเก.๖. เกสนเต ปฏฐภาคสมง สรโย วะ ปะภงกะโร

นสนโน สรสมปนโน โสภโต มนปงคะโว.๗. กมาระกสสะโป เถโร มะเหส จตตะวาทะโก

โส มยหง วะทะเน นจจง ปะตฏฐาส คณากะโร.๘. ปณโณ องคลมาโล จะ อปาล นนทะ สวะล

เถรา ปญจะ อเม ชาตา นะลาเฏ ตละกา มะมะเสสาสต มะหาเถรา วชตา ชนะสาวะกา.

๙. เอเตสต มะหาเถรา ชตะวนโต ชโนระสาชะลนตา สละเตเชนะ องคะมงเคส สณฐตา.

๑๐. .ระตะนง ประโต อาส ทกขเณ เมตตะสตตะกง ธะชคคง ปจฉะโต อาส วาเม องคลมาละกง.

๑๑. ขนธะโมระปะรตตญจะ อาฏานาฏยะสตตะกง อากาเส ฉะทะนง อาส เสสา ปาการะสณฐตา.

๑๒. ชนา นานาพะละยตตา สตตะปาการะลงกะตา วาตะปตตาทสญชาตา พาหรชฌตตปททะวา.

63๑๓. อะเสสา วนะยง ยนต อะนนตะชนะเตชะสา

วะสะโต เม สะกจเจนะ สะทา สมพทธะปญชะเร.๑๔. ชนะปญชะระมชฌมห วหะรนตง มะหตะเล

สะทา ปาเลนต มง สพเพ เต มะหาปรสาสะภา.๑๕. อจเจวะมนโต สคตโต สรกโข

ชนานภาเวนะ ชตปททะโว ธมมานภาเวนะ ชตารสงโฆ สงฆานภาเวนะ ชตนตะราโย สทธมมานภาวะปาลโต จะราม ชนะปญชะเรต.

ภาค ๔สาระธรรมคำาสอน

64 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

๑.บทกลอนพทธประวตประสต

เพญเดอนหก ทรงประสต สทธตถะใตสาละ ซงเปนไพร ในกลางสวนลมพน ทประสต พอเนอนวลพอสงวน ดวยปราสาท สามฤด

สบหกป มพมพา ผงามสดราหลบตร มคนเดยว เมอมคยสบเกา ออกบวช ปราบศตรเพราะไดร เทวทต ทงสตน

ใกลอรณ รงสวาง รางนราศทรงองอาจ ขนทรงมา กณฑกะและเกาะหลง ตดตาม ดวยฉนนะทรงตดพระ โมล ทแสนงาม

ณ รมฝง อโนมา นทในชว ดวงจต คดวาบหวามทรงตดโลก มายา ราคะกามทรงฝาหนาม สพพญญ อยหกป

ทรงตรสรในวนเพญ วสาขะ กลางเดอนหก

เมอกอนศก สสบหา พรรษาสวรรคเหตจำานงค คอพระองค ตรสรพลนทกสงอน ตางสวาง กระจางใจ

ใตตนไม ใหญโข ตนโพธใหญ

65ปาพงไพร ตางสวาง กระจางศรเหลาหมสตว นอยใหญ ตางยนดพระองคม พระเมตตา ทกเขตคาม

ปรนพพานแปดสบป พทธองค กทรงดบ

ทรงลาลบ ไดปร- นพพานสญเหลาภกษ เทวดา ตางอาดรเพราะเสอมสญ องคปราชญ ศาสดา

ใตตนไม นางรง นนทงคซงตงอย เมองกส- นาราหนาสภททะ ออกบวช บรรพชา

เปนปจฉมา แหงสาวก ชนกเราฯ

๒. มาลาบชาคณ

มาลาพวงดอกไม มาลาพวงดอกไม มาตงไวเพอบชาบชาคณพระพทธ บชาคณพระพทธ ทไดตรสรมาบชาคณพระธรรม บชาคณพระธรรม ทไดนำาความสขมาบชาคณพระสงฆ บชาคณพระสงฆ ผดำารงพระวนย

66 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

มาลาพวงดอกไม มาลาพวงดอกไม มาตงไวเพอบชาบชาคณบดา บชาคณมารดา เลยงลกมาจนโตใหญบชาองคกษตรย บชาองคกษตรย อกทงรฐและชาตไทยบชาผมคณ บชาผมคณ ทเจอจนดวยนำาใจ

มาลาพวงดอกไม มาลาพวงดอกไม มาตงไวเพอบชาบชาแดคณคร บชาแดคณคร ทเอนดสอนศษยมา(ซำา).

๓.ขอขมาพอแม

ธปเทยนพานดอกไม ยกขนไหวเพอขอขมา (ซำา)

กรรมใดลกเคยทำา เลวระยำาหยาบตำาชา (ซำา)กรรมนนกายวาจา เจตนาทำาผดไป (ซำา)ตอไปไมทำาอกแลว ตงใจแนวตอพระศาสนา (ซำา)แทนคณบดามารดา ลกขอลาบวชแทนคณ (ซำา)ลาแลวลกขอลา สรมผากาสาวะพสตร (ซำา)ขอพรคณพอแม โปรดไดแผใจการณ (ซำา)อบรมบมนสย ฝกกายใจใหดงาม (ซำา)

67ทำาตามพระพทธพระธรรม พระสงฆนำาใหทำาด (ซำา)

๔. นำาตาพอแม

พอและแม ออกทำางาน กอนฟาสางลกคดสราง ความชว ใหมวหมองแมทำางาน เหนอยหนา หาเงนทองลกไปจอง ตวหนง แตยงวนพอฝาฟน ดนรนหา จนฟาสายลกสบาย อดบหร มความฝนแมกนขาว กบเกลอ เมอเทยงวนลกสขสนต ขาวมนไก ใจใหญพอพอมอแตก บอบชำา ปลำาถางปาลกเทยวบาร เตนรำา ชำาใจหนอแมนงผา ผนหนง ซงมอซอลกสดหลอ นงมอรส ยอดไปเลยพอแมหวง อนาคต ใหเรองรงลกมวยง แฟนชายหญง ไมนงเฉยแมรบจาง แสนรำาเคญ ไมเวนเลยลกไมเคย ตงใจ ในการเรยนพอรองให เมอทราบขาว เงนตราหมดลกคดคด ทำาใหพอ กอปวดเศยรแมถางไร ไถนา แทบอาเจยน

68 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ลกหมนเพยร รดไถ ใชเงนตราพอฝาฝน ขนของ ไปตลาดลกองอาจ เลนพนน ทางตณหาแมขาดเลอด เหลองผอม ตรอมอราแตลกยา ใจดำา แมชำาใจลกอปรย พอแมม แตลำาบากความทกขยาก เหลอลน พนวสยวาไมนอน สอนไมฟง กรรมปางใดพอทกขใจ แมมมาร รำาคาญครนทกนาท พอน มแตเศราทกคำาเชา ไมมสข ทกขมหนตเหนกงจกร เปนดอกบว พาตวตนลกกลบหน สรางกรรมชว มวทางพาลฯ

๕.สำานกถง พระคณแม“ ”พระคณแม เลศฟา มหาสมทร

พระคณแม สงสด มหาศาลพระคณแม เลศกวา สธาธารใครจะปาน แมฉน นนไมม อนพระคณ ใครใคร ในพภพยงรจบ แจงคำา มาพรำาขาน

69แมและพอ มคณตอบตร สดประมาณ ขอกราบกราน ระลกถง ซงพระคณฯ เจาขาเอย ใครหนอใคร ใหกำาเนดจงกอเกด เตบใหญ ดวยไออนทงกลอมเกลยง เลยงลกมา ดวยการณ

ชวยคำาจน จนรอดพน เปนคนมา ถงลำาบาก รางกาย ใจหวงลกดวยพนผก ดวงใจ ใหหวงหาหวอกใคร จะอนเทา อกเลานาคอยปลอบเชด นำาตา คราระทม เปนแดนใจ ใสสะอาด ปราศกเลส

เปนสรรเพชญ ของบตร พสทธสมความรกเปยม เมตตา นานยม

ประดจลม โชยเยน ใครเหนดฯ หอบสงขาร ทำางาน เลยงลกนอย

เกรงจะดอย ใจทราม ตำาศกดศรจงสงให ไดศกษา วชามใหไดด กวาแมพอ หวงรอคอย

เหมอนนกกา หาเหยอ มาเผอลก

70 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

เปรอความสข หาทรพยไว ใหใชสอยยามไกลพราก จากอรา ตงตาคอย

ใจละหอย นอนสะอน ขนขมทรวง กวาลกลก จะสำานก พระคณทาน

ชางเนนนาน บางชวา ลาลบลวงบางกปวย จนแทบ สนแดดวง

ลกจงหวง เอาใจใส ในกายา อยาใหรอ ใกลตาย จงกรายใกลเปนศพไป จงรบญ คณทานหนายามทานอย ควรรชด สรางศรทธา

ตอบแทนคณ มารดา บดาเอยฯ ขอนอมนอบ หมอบกราบแท พระแมแกว สำานกแลว ความเลว เคยเหลวไหลลกซงแลว แนววถ ทเปนไป

แมชำาใจ เพราะลกมา จนชาชน ลกสรางกรรม ทำาบาป กราบเทาแม

ซงใจแท แมอภย ใหหมดสนนำาตาแม แตละหยด ทรดรน

71ลกถวล ดงนำากรด รดหวใจ ลกขอบวช แทนพระคณ คณแมแลวรมโพธแกว โพธทอง ของลกเอยอนกศล ผลบญ ทคนเคย

ขอชดเชย คณแมพลน กตญญ.ฯ

๖.แมคำานมความหมาย

แมแมแม คำาน มความหมายมพระคณ มากมาย หลายสถานแมเปนได หลายสง หลายประการเปนธนาคาร เปนพระพรหม เปนรมไทรเปนผให กำาเนด เกดลกรกเปนผให ทพก พงอาศยเปนผให ความการณย อนกายใจเปนผให อะไร ไมรามอลกเจบไข แมกให การรกษาลกโตมา แมกสง เรยนหนงสอลกตองการ ตำารา แมหาซอลกปรกษา หารอ แมยนด

72 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ลกคนใด กระทำา กรรมแกแมสดเลวแท ชวชา สนราศรลกดาแม ตแม ลกกาลลกไมด นำามารดา นำาตารนนำาตาแม รนไหล เมอลกรายนำาตาแม เปนสาย เมอลกหมนนำาตาแม หลงลง รดพนดนเมอไดยน ลกเสเพล เนรคณฯ

๗.สำานกถง วนเกด“ ” งานวนเกด ยงใหญ ใครคนนนฉลองกน ในกลม ผลมหลงไดลาภยศ สรรเสรญ เพลนทะนงวนเกดสง ชพสน เรงวนตาย

อกมมหนง ซงเหงา นาเศราแทหญงแก แก นงหงอย และคอยหายโอ วนนน… เปนวน อนตรายแมคลอดสาย โลหต แทบปลดชนม

วนเกดลก เกอบคลาย วนตายแมเจบทองแท เทาไหร มไดบนทนอมทอง กวาจะคลอด รอดเปนคนเตบโตจน บดน นเพราะใคร

73แมเจบเจยน ขาดใจ ในวนนน

กลบเปนวน ลกฉลอง กนผองใสไดชวต แลวกหลง ระเรงใจลมผให ชวต อนจจา…

ไฉนจง เรยกกน วาวนเกดวนผให กำาเนด จะถกกวาคำาอวยพร ทเขยน ควรเปลยนมาใหมารดา คณเปนสข จงถกแท

เลกจดงาน วนเกด กนเถดนะควรทจะ คกเขา กราบเทาแมระลกถง พระคณ อบอนแดอยามวแต จดงาน ประจานตว. ฯ

๘.คำาวา พอ“ ”

พอคำาน มคา ทนาคดพอคำาน มชวต และเหตผลพอคำาน ลกควรจำา ใสกมลพอคำาน ลกทกคน ควรบชาคำาวาพอ พอพอ กบงชดคำาวาพอ เจนจด ไรกงขาคำาวาพอ เรยกแลว ชนชวาคำาวาพอ คอดวงตา ลกทกคน

74 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

พระคณพอ ลนฟา นภากาศพระคณพอ สามารถ คมแดดฝนพระคณพอ สรางลก ใหเปนคนพระคณพอ มากลนเหลอ จะพรรณา

๙. พระคณพอพระคณพอ เหมอนแผนฟา มาปกปองคอยคมครอง ลกมา จนเตบใหญทนเหนอยยาก ตรากตรำา มนำาใจจะหาใคร เหมอนทาน นนไมมถงวนพอ แลวหนอ เพอนทงหลายขอใหทาน สขสบาย เกษมศรทงโรคภย ไขเจบ อยาไดมพอแกเฒา เราน ทดแทนคณฯ

๑๐.ครอาจารยเหมอนทศเบองขวา

ครอาจารย เปรยบเหมอน ทศเบองขวาใหวชา อบรม บมนสยถอยเมตตา กรณา จากดวงใจเหนอยแคไหน กไมบน ทนสอนไปบางครงก ดดา วาเฆยนตหวงศษยม อนาคต ทสดใส

75เปนกำาลง ของชาต เตบโตไปศษยจำาไว อยาได ลมบญคณฯ

๑๑.พอแมคนทสองเพราะคณคร เหมอนพอแม คนทสอง

เราจงตอง กราบไหว ใหเหนอเศยรใจของคร สกปลง ดงแสนเทยนสองนกเรยน ใหสวาง ทางวญญาณ

สมควรยง ทพวกเรา เฝากมกราบรกซมซาบ ในกรณา มหาศาลเราจะรก คณคร คจกรวาลแมลมปราณ สนไป ไมลมเอยฯ

๑๒.ครถกดาวาเปนเรอจางครถกดา หาวาเปน เชนเรอจาง

แลนระหวาง สองฟาก ไมไปไหนนกเรยนส ศกษา กาวหนาไปไดเปนใหญ เปนโต มโหฬาร

นแหละงาน ของคร รไวเถด

76 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ประโยชนเกด แกประเทศ ยงไพศาลศษยไดด ครมใจ ชนสราญกลวยไมบาน ออกดอกสม เจตนา

มงอบรม บมนสย ใหศษยดความเหนอยยาก หากม กไมวาเจรญรอย ตามบาท พระศาสดาจะเรยกวา เรอจาง ไดอยางไรฯ

๑๓. บญทแทการทำาบญชาวพทธเราเขาขนแย ทำาเพยงแตไดสนก

สขหรรษาบางงานนนลอกนนวมวสรา อกทงฆาสตวเลน

เหนเปนบญงานบญนนไมวางานการไหนไหน ไมเลนไพ เลนโปโฮ

โลหมนกพาลหาคากำาไรไวเปนทน แลวบอกบญเทยวเรยไร

หลอกลวงกนอนาถแทชาวพทธเราเศราจรงหนอ บางกขอทำาเพยงให

ไดสวรรคบางทำาไปเพออวดความรำารวยกน แลวนมนจะไดบญ

กนอยางไรการทำาบญเพอใหไดบญทแท จะตองแกทำาจตใจให

ผองใส

77กเลสโลภโกรธหลงจะหมดไป ทำาเทาใดไดเทานน

นนแหละบญฯนราลย

หวขอธรรมในคำากลอน ของ หลวงพอพทธทาส

๑๔ . ชาวบาน ชาววดอนชาวบาน ทำางาน เพอกามเกยรต จงเกดความ

ตงเครยด จนสนเสยวสวนชาววด มงขจด ไปทาเดยว มใหเกยว เกยรตกาม มงงานธรรมจงเกดม เครองวด วดชาวบาน ดวย “เงน งาน ” “ ”

อดอยาก“ หรอ” “อมหนำา”?สวนเครองวด ชาววด, วดกจกรรม วาเขาทำา ใหวางได เทาไรแลถาชาววด ฮดฮด มงกามเกยรต มนนาเกลยด แสนกล คนตอแหลถาชาวบาน เกยจคราน งานเชอนแช กมแต ทกขทน หมนหมองไปจงขอให ชาวบาน เปนชาวบาน ผสมผสาน เกยรตกาม ตามวสย

78 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ใหชาววด เปนชาววด ขจดไกล เพอพนภย เกยรต กาม งานนกเอยฯ

๑๕ . สบบหร?สบบหร มแต จะคอยบน ทอนอาย ใหสน นน

แนๆ กำาลงจต ถกตดรอน ใหออนแอ เพราะตองแพ แกความเงยน ราบเตยนไปตองเสยทรพย บหรด ยงมคา เดอนกวาๆ เงนรอยๆ

พลอยกษยนำาเสยงเครอ ครอแคร เหมนแยไป เอาควนไฟ รมปอด

ยอดอนธพาลเปนผใหญ นำาเดกให สบบหร ใหพวกผ หวเราะคน

ควรสงสารแลวเกดมา ทำาไมกน มนปวยการ หลงลางผลาญ ตวเอง

เกงสดใจฯ

๑๖.เปนมนษยหรอเปนคนเปนมนษย เปนได เพราะใจสง เหมอนหนงยง มด

ทแววขนถาใจตำา เปนได แตเพยงคน ยอมเสยท ทตน ไดเกด

มา

79ใจสะอาด ใจสวาง ใจสงบ ถามครบ ควร

เรยก มนสสาเพราะทำาถก พดถก ทกเวลา เปรมปรดา คนวน

สขสนตจรงในสกปรก มดมว และรอนเรา ใครมเขา ควรเรยก วา

ผสงเพราะพดผด ทำาผด จตประวง แตในสง นำาตว

กลวอบายคดดเถด ถาใคร ไมอยากตาย จงรบยก ใจตน

รบขวนขวายใหใจสง เสยได กอนวนตาย กสมหมาย ทเกดมา

อยาเชอนเอยฯ

พทธทาสภกข

๑๗. ผราย ๖ ตว(อบายมข)ผท ๑ ชอบดมสรา เปนอาจนต ไมชอบกน ขาวปลา

เปนอาหารผท ๒ ชอบเทยว ยามวกาล ไมรกบาน รกลก

รกเมยตนผท ๓ ชอบเทยวด การละเลน ไมละเวน บารคลบ

ละครโขน

80 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ผท ๔ ชอบคบคนชว มวกบโจร หนไมพน อาญา ตราแผนดน

ผท ๕ ชอบเลนมา กฬาบตร สารพด ไพหวยถวโปว ไฮโลสน

ผท ๖ ชอบเกยจคราน การทำากน มทงสนหกผ อปรยเอย…

๑๘. โทษของสราอนสรา เมรย ใครเสพตด พาชวต มดมน จน

ฉบหายหนงสนทรพย ตนนน พลนวอดวาย สองอาจตาย เมอทะเลาะ เพราะความเมาสามอายสน เพราะโรคา พยาธ สคนตำาหน นนทา พาอบเฉาหาหนาดาน หนกหนา เวลาเมา หกโงเขลา ปญญาหด หมด

สนเอย…

ภาค ๔ ศาสนพธ คำาสมาทานพระกรรมฐาน

และบทแผเมตตา

๑. คำาอาราธนาศล ๕มะยง ภนเต (วสง วสง รกขะณตถายะ) ตสะระเณนะ สะหะ ปญจ

ะ สลาน ยาจามะ,

81ทตยมป มะยง ภนเต(วสง วสง รกขะณตถายะ) ตสะระเณนะ สะหะ ปญจะ สลาน ยาจามะ,ตะตยมป มะยง ภนเต (วสง วสง รกขะณตถายะ) ตสะระเณนะ สะหะ ปญจะ สลาน ยาจามะ,

คำาแปลขาแตทานผเจรญ ขาพเจาทงหลาย ขอศล ๕ พรอมทงไตร

สรณคมนเพอจะรกษา (ตาง ๆ กน หรอแยกรกษาแตละขอ) แมครงท๒ ……….. แมครงท๓…หมายเหต- ถาคนเดยวพงเปลยนคำาวา “มะยง เปน ” “อะหง ” “ยาจามะ เปน ” “ยาจาม ถาศล ๘ ใหเปลยน ” “ปญจะ เปน ” “อฏฐะ”

๒ . คำาอาราธนาอโบสถศลมะยง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ, อฏฐงคะสะมนนาคะตง, อโปสะถง ยาจามะ,

ทตยมป มะยง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ, อฏฐงคะสะมนนาคะตง, อโปสะถง ยาจามะ,ตะตยมป มะยง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ, อฏฐงคะสะมนนาคะตง, อโปสะถง ยาจามะ,

หมายเหต.- ถาคนเดยวพงเปลยนคำาวา มะยง“ เปน ” “อะหง ”ยาจามะ“ เปน” ”ยาจาม”

82 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

๓. คำาอาราธนาพระปรตรวปตตปะฏพาหายะ สพพะสมปตตสทธยาสพพะทกขะวนาสายะ ปะรตตง พรถะ มงคะ

ลงวปตตปะฏพาหายะ สพพะสมปตตสทธยาสพพะภะยะวนาสายะ ปะรตตง พรถะ มงคะ

ลงวปตตปะฏพาหายะ สพพะสมปตตสทธยาสพพะโรคะวนาสายะ ปะรตตง พรถะ มงคะ

ลง,คำาแปลขอพระคณเจาโปรดสวดพระปรตรอนเปนมงคล เพอปองกนความ

วบต เพอสำาเรจสมบตทกประการ เพอใหทกข ภย โรค อนตรายใดๆ ทกชนด, จงพนาศสญไป.

หมายเหต.- ใชอาราธนาเวลาพระเจรญพระพทธมนตในงานมงคลตางๆ

๔. คำาอาราธนาธรรมพรหมา จะ โลกาธปะต, สะหมปะต กตอญชะล อนธวะรง อะยา

จะถะ, สนตธะ สตตาปปะระชกขะชาตกา, เทเสต ธมมง อะนกมปมง

ปะชง.

83คำาแปลทาวสหมบด ผเปนอธบดแหงโลก ไดประครองอญชล ทลวงวอน

พระพทธเจาผประเสรฐวา สตวผมธลในดวงตานอยมอยในโลก ขอพระพทธเจาโปรดแสดงธรรมอนเคราะหดวยเถด

หมายเหต.- ใชอาราธนาเวลาพระแสดงธรรมและสวดงานอวมงคล เชน งานศพ เปนตน

๕. คำาถวายสงฆทานสามญอมาน มะยง ภนเต, ภตตาน, สะปะรวาราน, ภกขสงฆส

สะ, โอโณชะยามะ, สาธ โน ภนเต, ภกขสงโฆ, อมาน ภตตาน, สะปะรวาราน, ปะฏคคณหาต อมหากง, ฑฆะรตตง, หตายะ, สขายะ.

คำาแปลขาแตพระสงฆผเจรญ, ขาพเจาทงหลาย, ขอนอมถวาย,

ภตตาหาร, กบทงบรวารทงหลายเหลาน, แดพระภกษสงฆ, ขอพระภกษสงฆจงรบ, ภตตาหาร, กบทงบรวารทงหลายเหลาน, ของขาพเจาทงหลาย, เพอประโยชนและความสข, แกขาพเจาทงหลาย, สนกาลนานเทอญ.

84 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

๖. คำาถวายสงฆทานอทศใหผตาย อมาน มะยง ภนเต มะตะกะภตตาน, สะปะรวาราน ภกขสงฆสสะ, โอโณชะยามะ, สาธ โน ภนเต, ภกขสงโฆ, อมาน มะตะกะภตตาน, สะปะรวาราน, ปฎคคณหาต, อมหากญเจวะ, มาตาปตอาทนญจะ, ญาตะกานง, ทฆะรตตง, หตายะ, สขายะ.

คำาแปลขาแตพระสงฆผเจรญ, ขาพเจาทงหลาย, ขอนอมถวาย,

ซงมะตะกะภตตาหาร, กบทงบรวารทงหลายเหลาน, แดพระภกษสงฆ, ขอพระภกษสงฆจงรบ, มะตะกะภตตาหาร, กบทงบรวารทงหลายเหลาน, ของขาพเจาทงหลาย, เพอประโยชนและความสข, แกขาพเจาทงหลายดวย, แกญาตของขาพเจาทงหลาย, มมารดาบดาเปนตน, ผทละโลกนไปแลวดวย, สนกาลนานเทอญ.

๗. คำาถวายผาปาอมาน มะยง ภนเต, ปงสกละจวะราน, สะปะรวาราน, ภกข

สงฆสสะ, โอโณชะยามะ, สาธ โน ภนเต, ภกขสงโฆ, อมาน, ปงสกละจวะราน, สะปะรวาราน, ปะฏคคณหาต, อมหากง, ฑฆะรตตง, หตายะ, สขายะ,

85คำาแปลขาแตพระสงฆผเจรญ, ขาพเจาทงหลาย, ขอนอมถวาย, ผา

บงสกลจวร, กบทงบรวารทงหลายเหลาน, แดพระภกษสงฆ, ขอพระภกษสงฆจงรบ, ผาบงสกลจวร, กบทงบรวารทงหลายเหลาน, ของขาพเจาทงหลาย, เพอประโยชนและความสข, แกขาพเจาทงหลาย, สนกาลนานเทอญ.

๘.คำาสมาทานพระกรรมฐานอกาสะ อกาสะ ณ โอกาสบดน ขาพเจาขอสมาทานเอา ซ ง

พระกรรมฐาน ขอขณกสมาธ อปจารสมาธ อปปนาสมาธ และวปสสนาญาณ ขอจงบงเกดม ในขนธสนดานของขาพเจา ขาพเจาจะตงสตกำาหนดไว ท(ทอง ลมหายใจเขาทองพอง กำาหนดวาพองหนอ, ลมหายใจออกทองยบ กำาหนดวายบหนอ,)ลมหายใจเขาออก ลมหายใจเขาร ลมหายใจออกร สามหนและเจดหน รอยหนและพนหน ดวยความไมประมาท ตงแตบดนเปนตนไปเทอญ….

86 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

๙. กรวดนำาอมนา (หนทะ มะยง อททสสะนาธฏฐานะคาถาโย ภะณามะเส)

อมนา ปญญะกมเมนะ อปชฌายา คณตตะราอาจะรยปะการา จะ มาตา ปตา จะ

ญาตะกา สรโย จนทมา ราชาคณะวนตา นะราป จะ พรหมะมารา จะอนทา จะ โลกะปาลา จะ เทวตา ยะโม มตตา มะนสสา จะ มชฌตตา เวรกาป จะ สพเพ สตตา สข โหนต ปญญาน ปะกะตาน เม สขง จะ ตวธง เทนตขปปง ปาเปถะ โวมะตง อมนา ปญญะกมเมนะ อมนา อททเสนะ จะ ขปปาหง สละเภ เจวะ ตณหปาทานะเฉทะนง เย สนตาเน หนา ธมมา ยาวะ นพพานะโต มะมง นสสนต สพพะทา เยวะยตถะ ชาโต ภะเว ภะเว อชจตตง สตปญญา สลเลโข วรยมหนา มารา ละภนต โนกาสง กาตญจะ วรเยส เม

พทธาทปะวะโร นาโถ ธมโม นาโถ วะรตตะโม นาโถ ปจเจกะพทโธ จะ

สงโฆ นาโถตตะโร มะมง เตโสตตะมานภาเวนะ มาโรกาสง ละภนต มา

87ทะสะปญญานภาเวนะ มาโรกาสง ละภนต

มาฯ

๑๐.บทแผเมตตา

สพเพ สตตา, สตวทงหลาย, ทเปนเพอนทกข เกดแกเจบตาย ดวยกนทงหมดทงสน. อะเวรา โหนต, จงเปนสขเปนสขเถด อยาไดมเวรแกกนและกนเลย.

อพพะยาปชฌา โหนต,จงเปนสขเปนสขเถด อยาไดพยาบาทเบยดเบยน ซงกนและกนเลย.อนฆา โหนต, จงเปนสขเปนสขเถด อยาไดมความทกขกายทกข

ใจเลย.สข อตตานง ปะรหะรนต,

จงมความสขกายสขใจ รกษาตนใหพนจากทกขภย ทงหมดทงสนเถดฯ

๑๑.แผเมตตาใหตนเอง

อะหง สขโต โหม นททกโข โหม อะเวโร โหม อพยาปชโฌ โหม อะนโฆ โหม สข อตตานง ปรหะราม

88 ทำาวตรเชา- เยน / วดบรรพตสถต อำาเภอเมอง ลำาปาง

ขอใหขาพเจามความสข ปราศจากทกข ไมมเวร ไมมภย ไมมความพยาบาทเบยดเบยนตอผใด ไมมความลำาบาก ไมมความเดอดรอน ไมมความทกขกายทกขใจ จงมความสขกายสขใจรกษาประคองตน ใหรอดพน จากทกขภย อนตรายทงสนเถด

๑๒.บทแผสวนกศลขอกศลผลบญทไดทำาในวนน จงเปนทประจกษแจงทกแหงหน สำาเรจแกญาตมตรสนทชน ทเวยนวนตายเกดกำาเนดมา สรรพสตวทกถวนหนาเทพารกษ จงประจกษในกศลผลนหนา พนจากทกขประสบสขทกเวลา สมดงขาอทศใหดวยใจเทอญ

ขาพเจาขอตงสจจะอธษฐาน ขออานภาพแหงบญกศล ทขาพเจาไดบำาเพญแลวในวนน จงเปนพลวปจจย เปนอปนสยตามสง ใหเกดสตปญญาญาณ ทงในชาตนและชาตหนา ตลอดชาตอยางยง จนถงความพนทกข พบสนตสข คอพระนพพาน ในอนาคตกาลอนใกลนเทอญ..