Chương 4

Chi phí sử dụng vốn

- Khái niệm: Chi phí sử dụng vốn là tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư đối với số vốn mà doanh nghiệp huy động cho một dự án đầu tư nhất định.

- Như vậy, trên góc độ doanh nghiệp: chi phí sử dụng vốn là chi phí cơ hội của vốn đối với nhà đầu tư.

- Đặc điểm: - Dựa trên đòi hỏi của thị trường- Phản ánh tỷ lệ % trên mỗi đồng vốn huy động.- Dựa trên mức độ rủi ro của dự án đầu tư cụ thể.- Là chi phí sử dụng vốn danh nghĩa (bao gồm lãi thực và tỷ lệ

lạm phát dự kiến)

2

1. Chi phí sử dụng từng nguồn vốn

a. Chi phí sử dụng vốn vay:* Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế:- Cách 1: tính bằng lãi suất vay vốn (rd)

- Cách 2: là lãi suất chiết khấu làm cân bằng giữa tổng giá trị hiện tại của dòng tiền phải trả trong tương lai với số vốn vay được hôm nay.

* Chi phí sử dụng vốn vay sau thuế = rd(1-t%)

Trong đó:• rd: lãi suất vay

• t%: thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp.

3

1. Chi phí sử dụng từng nguồn vốn

vay ngân hàng với lãi suất vay vốn là 12%, thuế suất thuế TNDN là 22%, hãy tính chi phí sử dụng vốn sau thuế của khoản nợ vay này.

rd= 12%(1-22%)=9,36%/năm

4

Ví dụ

1. Chi phí sử dụng từng nguồn vốn b. Chi phí sử dụng cổ phiếu thường

Trong đó:◦ rs: Chi phí sử dụng cổ phiếu thường

◦ e : Tỷ lệ phí phát hành◦ I0: Cổ tức trả cuối năm trước, I1: cổ tức năm nay

◦ P0: Giá thị trường cổ phiếu thường

◦ g : Tốc độ tăng cổ tức hàng năm

geP

Ig

eP

gIrs

)1()1(

)1(

0

1

0

0

5

Giá thị trường cổ phiếu thường của công ty C là 40 ngàn đồng. Cổ tức sẽ trả năm nay là 4 ngàn đồng, tỷ lệ phí phát hành là 10%, tốc độ tăng trưởng cổ tức hàng năm là 6%.

Hãy tính chi phí sử dụng vốn cổ phiếu thường mới phát hành?

6

Ví dụ

Giải

Chi phí sử dụng vốn cổ phiếu thường mới phát hành:

%11,17%6%)101(40

4

sr

7

1. Chi phí sử dụng từng nguồn vốn

c. Chi phí sử dụng vốn lợi nhuận giữ lại (re)

• c1

• c2 re = lãi suất phi rủi ro + mức bù rủi ro

• c3: Phương pháp CAPM re = rf + (rm – rf)-

Trong đó: re là CPSDV lợi nhuận giữ lại

rf là lãi suất phi rủi ro

rm là lãi suất bình quân trên thị trường

- là hệ số rủi ro của công ty

gP

Ig

P

gIre

0

1

0

0 )1(

8

%16%640

4er

9

Ví dụ

Lấy lại ví dụ trên, hãy tính chi phí sử dụng vốn lợi nhuận giữ lại?

Giải

chi phí sử dụng vốn lợi nhuận giữ lại

1. Chi phí sử dụng từng nguồn vốn d. Chi phí sử dụng vốn cổ phiếu ưu đãi

Trong ®ã:◦ Id : Cổ tức cổ phiếu ưu đãi

◦ Pd: Giá thị trường hiện hành cổ phiếu ưu đãi

◦ e : Tỷ lệ phí phát hành ◦ rd: Chi phí sử dụng vốn cổ phiếu ưu đãi.

)1( eP

Ir

d

dd

10

Cổ tức cổ phiếu ưu đãi công ty C là 5 ngàn đồng, giá bán là 30 ngàn đồng một cổ phiếu trên thị trường. Phí phát hành là 1,5 ngàn đồng trên một cổ phiếu.Hãy tính chi phí sử dụng vốn cổ phiếu ưu đãi?

11

Ví dụ

Giải

Chi phí sử dụng vốn cổ phiếu ưu đãi mới phát hành

%53,10)

305,1

1(30

3

ur

12

2. Chi phí sử dụng vốn bình quân (WACC)

Trong đó:

◦ fk: Tỷ trọng từng loại vốn k

◦ rk: Chi phí sử dụng vốn sau thuế của từng loại vốn k

n

kkk rfWACC

1

13

Vay ngân hàng 3,000 30% 12% 9.36% 2.81%Cổ phiếu ưu đãi 2,000 20% 10.53% 2.11%Cổ phiếu thường mới PH 5,000 50% 17.11% 8.56%TỔNG CỘNG 10,000 100% 13.47%

CPSDV ST

WACCNguồn Vốn TiềnTỷ

trọng CPSDV

TT

14

Ví dụ

Khái niệm: Chi phí sử dụng vốn cận biên là chi phí phải trả để huy động thêm một đồng vốn mới trong một thời kỳ nhất định.

Chi phí sử dụng vốn cận biên thực chất là chi phí sử dụng vốn bình quân của đồng vốn mới tăng thêm.

15

3. Chi phí sử dụng vốn cận biên

Khái niệm: Điểm gãy là mức vốn huy động mà tại đó có sự thay đổi về chi phí sử dụng của một hoặc nhiều thành phần vốn, từ đó chi phí sử dụng vốn bình quân cũng thay đổi.

- Tổng lượng vốn có chi phí thấp hơn của nguồn vốn i Điểm gãy=

- Tỷ trọng của nguồn vốn I trong tổng số vốn

16

4. Xác định điểm gãy

17

5. Xác định ngân sách vốn tối ưu

IRR, MCC

IOS

MCC

Ngân sách vốn tối ưu

Qui mô vốn