creative thailand magazine
DESCRIPTION
นิตยสารส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ผลักดันเศรษฐกิจไทยTRANSCRIPT
STAY FRESH.
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 5
ราวเดอนตลาคมปทแลว กลมแบรนดเสอผาเลกๆ สญชาตญปน 14 แบรนด ไดรวมกนเปดรานคาชวคราว
ในสงคโปร ภายใตชอ “ฮาราจก สตรท สไตล" (Harajuku Street Style) โดยมจดประสงคเพอแผขยายอทธพล
แฟชนสไตลฮาราจกใหแทรกซมและเขาถงวยรนเอเชยอยางเอาจรงเอาจง
อนทจรงแลว ไมมอะไรนาประหลาดใจและไมมอะไรใหม ทงฮาราจก ถนนแฟชนทวยรนไดแสดงออก
ถงความบดเบยวจากขนบดงเดม หรอ สตรทแฟชน (Street Fashion) ซงทกวนนไดกลายเปนรปแบบหนงของ
อตสาหกรรม ตงแต ฟาสต แฟชน (Fast Fashion) จนถง โอต กตร (Haute Couture) แตความนาสนใจกคอ
กระทรวงเศรษฐกจ การคา และอตสาหกรรมของญปน (METI) คอผสนบสนนหลกของโครงการดงกลาว
คำาถามกคอ อะไรดลใจให METI อนเกรยงไกรของญปน ซงเคยใหความสลกสำาคญแตกบกลม
อตสาหกรรมยานยนต ชนสวนอเลกทรอนกส และเครองใชไฟฟา มายาวนานหลายสบป หนมาใหความสำาคญ
กบความเพยนของวฒนธรรมการแตงกายวยรนบนทองถนนในโตเกยว และยงมอบความไววางใจใหคนกลมน
มบทบาทในการพลกฟนเศรษฐกจและภาพลกษณของประเทศ คำาตอบกคอ ญปนกำาลงวาเหวกบสภาพ
การแขงขนในตลาดสนคาอตสาหกรรมยกษใหญทตองสกบเกาหลใตและจน รวมถงภยพบตสนามทกระตน
ใหญปนตองลกขนทำาอะไรใหมเพอสรางจตวญญาณของตนเอง ซง METI เรยนสงนนวา "คล เจแปน"
(Cool Japan) อนเปนนโยบายสงเสรมฐานทมนใหมเพอกระตนเศรษฐกจ โดยมองคประกอบคอ แฟชน
ดนตร อาหาร และแอนเมชน โดยมการจดตงสำานกงาน The Cool Japan Promotion Strategy Program
ขนใน METI เพอตงเปาทจะสงออกสนคาจากความสรางสรรคของญปนใหได 140 พนลานเหรยญสหรฐฯ
ในป 2020 และททำาใหประหลาดใจขนไปอกกคอ การทแคมเปญนจะถกบรรจรวมไวในการประชมไอเอมเอฟ
(IMF) และเวลด แบงค (World Bank) ทโตเกยวในปนดวย
ความเพยนของฮาราจก กบวาระประชมไอเอมเอฟเปนเรองนาพศวง แตเมอหนไปมองปรากฏการณท
METI กำาลงตอสดนรนอยน อาจไมตางจากอตสาหกรรมในระบบทนนยมทวโลกทกำาลงเดนมาถงทางแคบ
และตบตน เพราะอยๆ แฟชน ดนตร และศลปะ กหมดทางทจะหยบฉวยความอลงการมานำาเสนอ ความเฉา
ทเกดจากความซำาซากนเองทกอใหเกดอาการหายใจตดขดในอตสาหกรรมการผลต ดวยเหตน เมอหนไป
ไดยนสำาเนยงแปรงหทเคยเปนเรองนารำาคาญ อกทก และกวนใจ กกลบกลายเปนเรองนาชนชมของวนน
เสยงทกรนดาสงคมถงความตำาตอย กดข ของเพลงฮปฮอป การบอนทำาลายแบบกราฟฟต หรอรสชาตอาหาร
ของผใชแรงงาน จงกลายเปนตนทนทสดใหมทางความคด อกทงยงสรางความใกลชดระหวางความเหนอก
เหนใจในความนอกคอก ใหเกดเปนความนยมในรปแบบการใชชวตสมยใหมรวมกน
วฒนธรรมเลกๆ จากทองถนนไดแสดงเจตจำานงอยางชดเจนถงความบบคนทพวกเขาไดรบจากความ
ไมเปนธรรมของสงคม ถอยแถลงของโลกอตสาหกรรมกเชนกน เมอความบบคนทางเศรษฐกจไดถาโถมเขามา
บรรทดฐานดานความงาม ความไพเราะ และความเลอเลศ กเปลยนแปลงไดทงนน
อภสทธ ไลสตรไกลบรรณาธการอำานวยการ
แถลงการณจากความบบคน
EDITOR'S NOTEบทบรรณาธการ
THE SUBJECTลงมอคด
6 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
ทมา: nytimes.comspiegel.devideo.nytimes.com
วากนวา หลงการรวมเยอรมนในชวงแรกๆ เบอรลนมสภาพคลายนวยอรก ในชวงทศวรรษ 1970 ซงเตมไปดวยกองทพศลปนทหลงใหลการวาดภาพ กราฟฟตในสถานทตางๆ ตงแตสถานรถไฟใตดน กำาแพงโบสถ และยอดอาคาร จนทำาใหเบอรลนฝงตะวนออกทเคยเครงขรมถกปกคลมไปดวย สสเปรยและมารกเกอร เทศบาลเมองเบอรลนไดจดตงหนวยงานพเศษในการกวาดลาง กลมศลปนใตดนเหลานมาตงแตป 1990 แตทวากจการรานขายสสเปรยกลบเฟองฟไปดวยสชนดพเศษ หนากากกนละอองส มาจนถงแฟชน รนพเศษ อยางเชนเสอยดเกรซ โจนส (Grace Jones) และรองเทาผาใบ (Sneaker shoes) รนลมเตด เชนกนกบแกลลอรในมทเทอะ (Mitte) ยานใจกลางเมองของเบอรลนทมการจดแสดงผลงานศลปะจากขางถนนอยบอยครง ขณะทนตยสารโลดาวน (Lodown) กไมเคยขาดแคลนภาพและเรองราวทจะมาตพมพ วงการกราฟฟตในเบอรลนยงขยายวงมากขนจากขอความในใบปลวทวา "Too old for graffiti? Never! (แกเกนไปสำาหรบกราฟฟตหรอ?
ไมมทาง!)” ยงคงปลกเราใหคนจำานวนมากซงเปนผสงอายทนาจะถกเรยกวาพวกอนรกษนยมพากนสมครเรยนในคอรสสอนการวาดศลปะบนกำาแพง สเตฟาน ฮานนา (Stephanie Hanna) กลาววา เธอเรมโครงการ "Senior Street Art" เมอป 2005 โดยไมคดวาจะมเสยงเรยกรองอยางตอเนองมาจนถงสนป 2012 ซงเธอคดวาเปนเพราะคนเรมมองเหนคณคาทางศลปะของกราฟฟตมากขน และในบางครงเธอยงไดเหนงานกราฟฟตทคาดวาจะเปนผลงานของลกศษยสงวยของเธอ ไดแอบนำาสงทไดเรยนรมานนไปใชจรงบนทองถนนอกดวย ปจจบนการจบกมผทำาลายทรพยสนกยงเปนเรองปกต ความคดของทงผลาและผถกไลลากยงคงสวนทางกนตามหนาท แตในยามคำาคน กลมศลปนใตดนยงคงเดนเสาะแสวงหาพนทวางเพอระบายความรสกผานสสเปรย และกลบมาชนชมผลงานของตนเองในเชาวนถดไป
แมขอถกเถยงวาลวดลายและสสนบนกำาแพงทปรากฏอยตามทสาธารณะนนเปนศลปะหรอการทำาลายทรพยสน จะยงไมจบสน แตในเบอรลน ทแมจะมการออกปราบปรามเฉกเชนกฎระเบยบทวไป แตดวยคาปรบอนนอยนดและระยะเวลาในการทำาความสะอาดททอดนานออกไป จงทำาใหเมองหลวงของเยอรมนแหงน กลายเปนผนผาใบชนเยยมสำาหรบระบายความในใจของเหลาศลปนสสเปรย
เรอง: มนฑณ ยงวกล
Underground help
© W
olfra
m Steinbe
rg/d
pa/C
orbis
THE OBJECTคดแลวทำ�
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 7
"สสน ความรนแรง และการวพากษ" คออดมการณดบๆ ภายใตวถพงกทผน จากการทำาวงดนตรตงแตวยเยาวสเนอหาและคอลเลกชนของภาพถาย บนหนานตยสาร กอตงโดยสมธ และสหายพงกรนเกาอก 2 คน คอ เกวน แมคอนส (Gavin McInnes) และ ซรช อลว (Suroosh Alvi) เปดตวครงแรก ในป 1994 ทมอนทรออล VICE พฒนาจากนตยสารแจกฟร Voice of Montreal ซงไดรบทนจากรฐบาลแคนาดา อนเปนสวนหนงของโปรแกรมการจดสวสดการเพอสงเสรมการใหบรการชมชน กอนทจะยายสำานกพมพ มาปกหลกทนวยอรกดวยเหตผลทางธรกจ VICE แตกตางจากนตยสารฉบบอนอยางชดเจนตงแตการคดและตงชอคอลมนไปจนถงการคดเลอกเนอหาภายใน ม "Dos & Don'ts" เปน คอลมนยอดฮตตลอดกาล นำาเสนอบทวจารณแฟชนจากภาพถายทชางภาพ เกบตกมาจากงานปารต รถไฟโดยสารขามเมอง หรอแมกระทงบนชายหาด วาแบบไหนควรใสหรอไมควรใส ดวยภาษาและเนอหาทตรงไปตรงมาแตแฝงการจกกดและมขตลกรายโดยอาจไมไดแตะทตวเสอผาเลยแมแตคำาเดยว ทกวนน VICE ไมไดเปนแคนตยสารแจกฟรทมยอดพมพถง 900,000
ฉบบตอเดอน ใน 28 ประเทศทวโลก และมลกคาเปนแบรนดเสอผาและอปกรณ กฬาชนนำา ไปจนถงโทรศพทมอถอและรถยนตจากอกฟากของโลก แตยงครอบคลมไปถงคายเพลง บรษทภาพยนตร รายการโทรทศนออนไลน VBS.tv ทม สไปก โจนส (Spike Jonze) เปนหวเรอใหญ VICE ยงคงเปดโอกาสใหกบนกเขยนและชางภาพรนใหมๆ ใหไดทดลองทำางานตามอยากเพอแสดง จดยนทชดเจนของตน ชางภาพหลายคนททำางานรวมกบ VICE ตางไดรบ การยอมรบในวงกวาง ไมวาจะเปนเทอรร รชารดสน (Terry Richardson) ไรอน แมคกนล (Ryan McGinley) และแดช สโนว (Dash Snow) “มนมาจากความเปนพงก พวกเราจะทำาอะไรเลกๆ สำาหรบพวกเราเอง ถาเราไดอะไรทมากกวานนกด ถาไมได กไมได ชางหวมน" วนน VICE นำาแกนของวฒนธรรมพงกมาสแบรนดทมมลคาหลายลานเหรยญสหรฐฯ อยางสงาผาเผย และขนแทนเปนนตยสารแจกฟรทเปนเหมอนกระบอกเสยง ใหกบวฒนธรรมยอยของเยาวชนขบถทวโลก ทมา:The Pirate's Dilemma: How youth culture is reinventing capitalism (2008) โดย Matt Masonvice.com
“เวลาทเรมทำาดนตร คณทำาเพอตวเองกบเพอนทคดเหมอนคณ คณไมสนใจอยางอนเลย... แตถาเผอญวามคนอนชอบดวย มนกจะเยยมมาก ไมตางจากดนตร เราไมตองการทำานตยสารเพอเอาใจคนอาน มนไมใช แบบวากลมเปาหมายของเราคอใคร เราควรตองใสเรองกฬาทาทายลงไปไหม เพราะเรองเหลานน เราไมแมแตจะสนใจมนดวยซำา เราจะเสนออะไรกตามทเราเหนวา นาสนใจเทานน" ฌน สมธ (Shane Smith) กลาวถงกฎเหลกของ VICE
เรอง: ศภมาศ พะหโล
VICE magazine
japa
.la
brok
elyn
.com
john
nyryan
.com
CREATIVE RESOURCEวตถดบทางความคด
8 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
วฒนธรรมสตรท วฒนธรรมขางถนนทแทรกซม เขาไปอยในวถชวตของคนหลายคน ไมใชแคแนวทาง ของแฟชน ไมใชแคแนวทางดนตร และไมใชแครปแบบของศลปะทขดเขยนอยตามกำาแพง แตเมอ พดถงสงทเปนวฒนธรรมแลว สงนนหมายถง รปแบบ การใชชวต การเปนกลมกอน และการสงตอ แตจด ททำาใหคนในเจเนอเรชนปจจบนสนใจวฒนธรรมแบบสตรทมากยงขน อาจเปนเพราะมนสะทอนความจรงบางอยางทอยในใจของพวกเขาไดด หรออาจทดแทนดวยสองคำาสนๆ วา “มนเรยล!” King Adz เปนคนหนงทใชชวตอยในวงจรของโลกแหงวฒนธรรมสตรทมานานนบสบป หนงสอเลมนของเขาจงแสดงใหเหนถงความรลก และรจรงในวฒนธรรมสตรทเปนอยางด การใสเสอผา
FEATURED BOOKเรอง: เลอชาต ธรรมธรเสถยร และ กรยา บลยะลา
Street Knowledgeโดย King Adz
แนวสตรทแฟชน ฟงเพลงฮปฮอป เลนกฬาทาทาย ชนชมศลปะกราฟฟต หรอกนอาหารรมทาง อาจ ทำาใหคณไดรจกกบวฒนธรรมนแคเพยงภายนอก เทานน เพราะหลงอานหนงสอเลมนจบ คณจะได คนพบจดเรมตนของวฒนธรรมทวาน ทซงคณจะได รทงหมดวา อะไรบางทมอทธพลในการผลกดนใหเกด การแสดงออก บคลก และรสนยม อยางทเหนในวนน นอกจากนน หนงสอเลมนยงรวบรวมสถานท ประวต ผลงาน ความเคลอนไหว ตลอดจนคนดง และกลมศลปนทมชอเสยงในแวดวงทเกยวของ อาท Hugo Haagman, Know Hope, John Fekner, Banksy, Quik และอนๆ ไวอกมากมายในระดบท สามารถใชเปนสารานกรมเฉพาะทางสำาหรบการอางองเพอทำาความเขาใจวฒนธรรมสตรทได
เปนอยางด ทกวนน วฒนธรรมสตรทอาจไมไดสะทอนฐานะทางสงคมหรอเศรษฐกจอยางทเคยเปนมา สนคาสตรทแฟชนบางอยางทวมลคาสงลบลว และ ไมไดถกจำากดอยในแวดวงแคบๆ อกตอไป เหตหนง คงมาจากการทวฒนธรรมนมสายสมพนธอนดกบเครอขายสงคมทกำาลงไดรบความนยมในปจจบน ความชวยเหลอจากสอสงคมออนไลน ทไดขยาย เสนหอนลกลบของสตรทอารตไปสคนในวงกวาง ใหไดมโอกาสชนชมสงเหลานไดมากยงขน จน ทำาใหวฒนธรรมเฉพาะกลมนสามารถกาวไปสราง อทธพลตอกระแสความนยมหลกของสงคมไดอยาง ชดเจนโดยไมตองหลบซอนอยในมมมดอกตอไป
CREATIVE RESOURCEวตถดบทางความคด
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 9
จะมทไหนในโลกทอาหารซงวางขายอยตามขางทาง นนจะทงถกและอรอยเชนในเมองไทย David Thompson หลงเสนหอาหารไทยเขาอยางเตมเปา และมงมนทจะศกษาศาสตรการปรงอาหารไทย จนปจจบนไดกลายเปนหนงในเชฟอาหารไทยทม ชอเสยงระดบโลก และยงเปนเจาของ “nahm” รานอาหารไทยชอดงรานแรกในกรงลอนดอนทไดรบ ดาวจากมชเชอแลง (Michelin Star) อกดวย หนงสอ เลมนไดบอกเลาเรองราวอาหารไทยทพบไดขางทาง แบบไมจำาเปนตองเขารานหรหรา โดยจดแบงเนอหา ตามชวงเวลา เชา กลางวน และเยน มรายละเอยด เครองปรง ตลอดจนวธการทำาตามขนตอน ทงยง มาพรอมกบรปภาพอาหารแตละชนดทชวยกระตน การทำางานของตอมนำาลายไดดทเดยว
BOOK MAGAZINE DVD
Streetwear TodayThai Street Food: Authentic recipes, vibrant traditions
โดย David Thompson
Exit Through the Gift Shopกำากบโดย Banksy
การลกขนมาปฏเสธแฟชนกระแสหลกของวยรนในยค 60 เปนจดเปลยนในการตงตวเปนขบถและเรมตนตงคำาถามถงการมรสนยมทดในการบรโภค แฟชน ความกลาออกจากกรอบปฏบตในเวลานน ชวยพลกหนาประวตศาสตรพรอมสรางไอคอนใหม ทเรยกวา “สตรทแวร” อนเปนแฟชนทางเลอกใน การแสดงตวตนอยางอสระตงแตหวจรดเทา รวมถง หวใจทปฏเสธการครอบงำาจากตลาดกระแสหลก ในความนยมสตรทยงมการแยกความนยมลงเปน กลมยอยซงสะทอนความหลากหลายของสไตลให ชดเจนลงไปอกทง โกธก กรนจ พงก ฮปป และ ฮปฮอป ทตางมรายละเอยดเสอผา หนาผม และ เครองแตงกายทบงบอกความเปนเดกแนวทางเลอก อยางชดเจน นตยสารเลมนจงเปนดงคหทคอยอพเดทสนคาแฟชนชนใหม เสนอคำาแนะนำา และ บทความจากกรทจะทำาใหเขาใจถงความเปนสตรท ในฐานะความทาทายใหมสำาหรบผคนในยคปจจบน
ภาพยนตรก งสารคดเร องนเปดตวครงแรก ณ เทศกาลหนงนอกกระแสซนแดนส (Sundance) โดย เกดจาก Thierry Guetta นกถายภาพเคลอนไหว เปนงานอดเรกทไดเรมตนถายทำาสารคดใหกบ กลมกราฟฟต จนมโอกาสไดคลกคลกบแบงกซ (Banksy) ระหวางการถายทำากลบมการสลบบทบาท หนาทใหเขากลายเปนผถกถายทำาเสยเอง ในฐานะ ผสรางงานศลปะทชอวา Mr. Brainwash ศลปน ผใชทางลดในการคดลอกงานศลปและจดจำาหนาย ดวยคำานงถงมลคาดานราคาเพยงอยางเดยว กอนจะ สงตองานศลปจอมปลอมใหมวลชนสงเคราะหตอ ซงสอดคลองกบชอภาพยนตรทตองการสะทอน พฤตกรรมการเสพงานศลปะเพยงแคหนาประต ทางเขาหรอรานขายของทระลกมากกวาการรบรส ทลกซงในหองแสดงผลงานทศลปนตงใจจดไว ทงยงบงบอกถงความไมเขาใจในความหมายและไมสนบสนนงานศลปะอยางสนเชง
MATTERวสดตนคด
10 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
KAWS Toy ของเลนเดกสตรท
ทมา: KAWS Speaks with Interview Magazine จาก thejailbreak.comurbanvinyltoyshop.com nstda.or.th
เรอง: พชรนทร พฒนาบญไพบลย
การเดนทางไปยงโตเกยวของ KAWS ศลปนกราฟฟตจากนวเจอรซทม ชอจรงวา ไบรอน ดอนเนลล (Brian Donnelly) เมอป 1997 ทำาใหเขาไดรวมงานกบศลปนหลายแขนงและนำามาสการสรางสรรคผลงานศลปะใหกบบรษทมากมาย รวมถงการไดผลตคอลเลกชนของเลนจากไวนลในจำานวนจำากด ซงไดรบความนยมอยางรวดเรวในหมนกสะสมโดยเฉพาะในญปน กอนทเขาจะคอยๆ พฒนาเอกลกษณของผลงานมาเปน KAWS Toy ภายใตแนวคดการลบเสนแบงงานศลปะออกจากการผลตจำานวนมาก เพอจำาหนาย เพราะสงท KAWS ตองการ คอการไดสงตอจนตนาการไปยง ผคนทวไปมากกวาทจะถกจำากดอยเฉพาะแตในแวดวงศลปะ โดยทผลงาน นนจะตองสามารถคงไวซงคณคาและมลคาของตวมนเอง และแมของเลนจากไวนลโดยสวนใหญจะเปนผลตภณฑทถกจดใหเปนสนคาราคาถก แต KAWS กยงเลอกทจะใชไวนลเปนวสดสอกลาง ในการสงผานความคด จนตนาการ และความสนกสนานของเขาไปสสาธารณชน จนกลายเปนทถกใจของคนทวโลก ดวยคณสมบตของไวนล (Vinyl) ทเปนโพลเมอรสงเคราะหซงมสวนผสมระหวางพลาสตกคณภาพสง และสารเพมประสทธภาพตางๆ เชน สารเพมความทนทานตอแสงแดด ทนทานตอแรงกระแทก ทนทานตอสภาวะอากาศ และทนทานความรอน จงทำาใหของเลนจากไวนลนอกจากจะมความแขงแรงสง ไมลามไฟ ทนตอ
รงสยว และสภาวะอากาศแลว ยงเปนวสดทไมมปญหาเรองแมลงกดเจาะ การผกรอนหรอบดงอ หรอเกดสนม และยงเปนมตรตอสงแวดลอม เพราะ สามารถนำากลบมารไซเคลไดนบครงไมถวน จงเหมาะอยางยงกบการนำามา ผลตเปนของสะสมทจะคงสถานะการเปนของรกของหวงไดนานกวาพลาสตกทวไปกวาครงทศวรรษ จากทมาทไปในการสรางงานของ KAWS ทเนนการผลตเพอคนสวนมาก ไดสงผานไปถงการเลอกสรรวสดทนำามาใชสรางงานททรงคณคาและเขาถง ไดงายในทกๆ สงคม พลาสตกไวนลจงกลายเปนคำาตอบทลงตว เพราะแมเบองหนาจะดธรรมดา แตเมอผานกระบวนการเพมเตมความคดสรางสรรคลงไปแลว วสดนกสามารถกาวขนมามบทบาทสำาคญตอหนาประวตศาสตรและกระแสความนยมของผคนจำานวนมากไดในทนท เชนเดยวกบท KAWS Toy ไดขนไปอยในทำาเนยบของสะสมยอดฮตในหมนกสะสมของเลนแนวสตรททวโลกแลวในวนน
อาจยงพดไดไมเตมปากวาเปน “ตวจรง” หากไมม KAWS Toy เรยงในตโชวคอลเลกชนของเลนของสะสมสำาหรบผทหลงใหลในวฒนธรรมสตรท ของเลนจากไวนลราคาแพงและ โดงดงไปทวโลกน มตนกำาเนดมาจากศลปนทมชอเดยวกน “KAWS” ซงมาพรอมเอกลกษณดวงตารปกากบาททงสองขางทสอทงความหมายและอารมณความรสกแบบสากลกบบรรดาคนรก KAWS Toy ของเลนจากวสดบานๆ ทกลายมาเปนของสะสมมากคณคาทางจตใจ
leez
ysworld.blogs
pot.c
om
CLASSIC ITEMคลาสสก
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 11
เรอง: นนทนร พานชกล
ทมา:beginnersguide.compocketcalculatorshow.com whoinventedit.net
แมจะไมไดรบการคดคนขนในสหรฐอเมรกา แตกปฎเสธไมไดวาวฒธรรมสตรทตามหวมมถนนของเมองใหญในดนแดนแหงเสรภาพ อยางนวยอรกและลอส แองเจลส ไดสรางภาพจำาของบมบอกซ (Boombox) ใหตดตา ตงแตกลางทศวรรษ 1970-1980 บมบอกซไดทลายขอจำากดดานพนทในการแสดงออกซงตวตนใหกบวยรนชายขอบ หนมสาวชาวละตนหรอชาวแอฟรกน-อเมรกนผนยมการเตรดเตร เลอกทจะเตนเบรกแดนซบนบาทวถ ตามเสยงดนตรแรปดงสนนทเลนจากบมบอกซ ซงพวกเขาแบกขนบาไปดวยทกหนแหง เรยกรองใหผคนหยดมอง ฟง และรบรถงการมอยของพวกเขา
บรษทฟลปสของเนเธอรแลนดคอผคดคนเครองเลนวทยและเทปคาสเซตตแบบพกพา ซง ใชแหลงพลงงานไดทงจากแบตเตอรและปลกไฟ ออกสตลาดครงแรกในป 1969 แตแบรนดสญชาต ญปน เชน เนชนแนล พานาโซนค และซนโย กลบ ครองตลาดเครองใชไฟฟาชนดนดวยการขยนพฒนาทงรปลกษณและลกเลน
บมบอกซทำาจากวสดพลาสตกหรอโลหะ โดย มสวนประกอบหลกๆ คอ ลำาโพง (สองตวขนไป) เครองขยายเสยง ปมปรบคลนความถวทย สวนเครองเลนและอดเทปคาสเซตต รวมถง “หหว” ชนสวนสำาคญทขาดไมได
ชวงทศวรรษ 1970 บมบอกซรจกกนในชอ “Ghetto blaster” (ระเบดเสยงจากสลม) สวนสำาคญททำาใหดนตรแรปสามารถออกจากคลบมา อาละวาดบนทองถนน อยางทเหนไดในภาพยนตร Do the right thing (1989) กำากบโดย สไปรก ล (Spike Lee)
บมบอกซเปนทรจกไปทวโลกจากมวสกวดโอ เพลงฮตของนกรองอยาง แอลแอล. คล เจ (LL. Cool J) มาดอนนา (Madonna) และ บสตต บอยส (Beastie Boys) รวมถงภาพยนตรฮอลลวดเรองดง ในทศวรรษ 1980 เชน Flashdance (1983) และ Krush Groove (1985)
“ทศวรรษ 1980 คอยคทองของบมบอกซ" สมาคมผบรโภคสนคาอเลกทรอนกสของสหรฐฯ รายงานวา ในป 1986 มการนำาเขาบมบอกซมายง สหรฐฯ มากถง 20.4 ลานเครอง
บมบอกซคอยๆ หายไปจากทองถนนในทศวรรษ 1990 เมอวอลกแมน (Walkman) ทเลกกวา เบากวา เขาตตลาด และหมวยรนยคตอมาเรมมองวาการแบกบมบอกซไปไหนมาไหนไม "คล” อกตอไป
ปจจบนบมบอกซกลบมาฮตอกครงเมอกระแส โหยหาอดตมาแรง บวกกบเทคโนโลยและดไซนททนสมยซงชวยใหสามารถเชอมตอกบยเอสบหรอ ไอพอดไดตามชอบใจในระบบเสยงสดกงวาน
beritalits.w
ordp
ress.
com
ในป 1975 แกลลอรยานโซโหของลอนดอน ไดเปดการแสดงนทรรศการกราฟฟต พรอมเปดใหมการซอขายงานกราฟฟตบนผนผาใบ และไดกลายเปนจดเรมตนของความงามทางศลปะรปแบบใหมของชนชนสง
ความฮตของมนสเกรตทแสดงออกถงความหวขบถของชาวฮปสเตอรส (Hipsters) ฝงองกฤษ กบสญลกษณดอกไมซงแสดงถงวฒนธรรมฮปปทมงตอตานสงคราม ไดกลายมาเปนแรงบนดาลใจ จากวฒนธรรมบนทองถนนทอฟ แซงต โลรองต (Yves Saint Laurant) เลอกมาใชผลตคอลเลกชนเสอผาชนสงในป 1967
เวบไซต CNNgo.com เลอกใหชาเยนของไทยเปนเครองดมยอดฮตอนดบท 27 จาก 50 อนดบ เครองดมยอดนยมทวโลก เพราะรสชาตทนมนวล และหาซอไดงาย ทงจากรมถนนและรานคา
12 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
เรอง: ศรอร หรมปราณภาพประกอบ: พชญ วซ
ยานบรองซ (The Bronx) ตนทศวรรษ 1970 ดเจ คล เฮรก (DJ Kool Herc) แอฟรกา แบมบาตา (Afrika Bambaata) และแกรนดมาสเตอร แฟลช (Grandmaster Flash) นำาดนตรแนวใหมมาสกลมผฟง “ฮปฮอป” ซงไดเตบโตและคบคลานจากกลมผฟงจำานวนเลกๆ ในคลบมาสทองถนน ในป 1983 ซงเกลเพลง White line (Don’t do it) ของ แกรนดมาสเตอร แฟลช และ เมลล เมล (Melle Mel) ซงเปนเพลงทใชเพอตอตานการเสพโคเคน กผลกดนใหวฒนธรรมดนตรของชาวฮปฮอป หลดจากตลาดอนเดอรกราวดมาสกระแสเพลงหลก
ลากนาบช แคลฟอรเนย ป 1980 ฌอน สตสซ (Shawn Stussy) เขยนนามสกลหวดๆ ของเขา ลงบนแผนกระดานโตคลน กางเกง และหมวกทขายสำาหรบนกเลนเซรฟ มนกลายเปนเครองแบบของหนมสาวผบาระหำาในกฬาเอกซเกม สบปตอมา ยอดขายสนคาของสตสซสงราว 20 ลานเหรยญสหรฐฯ วนนสตสซไดกลายเปนโฮลดงคอมปานไปแลว
ป 1984 รน-ด.เอม.ซ (Run-D.M.C) นำาการแตงกายของชาวฮปฮอปไมวาจะชดกฬา สรอยทองเสนโต และ My Adidas เขาสทำาเนยบเพลงฮตและแฟชนแบบสตรทสไตล (Street style) รน-ด.เอม.ซ เปนกลมดนตรฮปฮอปกลมแรกทอตสาหกรรมเสอผากฬา อยางอาดดาส ยอมทมเงนเปนสปอนเซอรในเวลาตอมา
ระบบรถไฟใตดนของนวยอรก คอทแสดงงานศลปะชนเลศของ ผปลดปลอยแรงขบภายใน ซงสวนใหญเปนกลมคนดำาผยากจน จากทศวรรษ 1960 ส 1970 กราฟฟต (Graffiti) ไดเดนเขา สพนทสาธารณะอยางเปดเผย การจดแสดงงานท เรเซอร แกลลอร (Razor gallery) ในป 1972 ไดรบการบนทกลงนวสวก ในป 1974 ประวตของศลปะกราฟฟตถกตพมพขนเปนครงแรก
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 13
เมอหน
ชวยราชสหครงหนง... มนคอโลกสวนตวของคนกลมเลกๆ ทตองการประกาศความแตกตาง ความตาตอยและตวตน ใหสงคมไดรบร แตวนน... เรองราวจากรมถนนของพวกเขากาลงหอบหวมลคาสนทรพยมหาศาลของโลกทนนยม
COVER STORYเรองจากปก
COVER STORYเรองจากปก
14 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
สามสบกวาปทแลว ดไซเนอรผมสไตลหรหราอยางครสเตยน ลาครวซ (Christian Lacroix) ไดนำาเสนอแฟชนตระการตาผานกระโปรงทรงสมทได แรงบนดาลใจจากราชนกลยโรปในสมยกลาง ความงามและสไตลอนมงคง เชนนดไมขดเขนกบราคาหนทวอลลสตรท ธรกจอสงหารมทรพยและภาคการเงนอนเฟองฟ หรอเหลายบป (Yuppie) หนมสาวทพรอมจะสงสรรคดวยไวนบรเนลโล วนเทจ จากตอนใตของเมองฟลอเรนซ
แตบงเอญวา… วนน ชวตดจะไมเรองรองเชนนนเสยแลว เพราะขบวน พาเหรดวกฤตหนของยโรปยงคงไรวแวววาจะสนสดลงในเรววน ภาวะเศรษฐกจถดถอยของสหรฐฯ ยงอาจดำาดงตอไป และความรอนแรงของ เศรษฐกจจนกเรมจะแผวลง โลกแหงการผลตทตกอยภายใตภาวะหายใจ ไมทวทองเชนน จะแสดงเวทมนตรเชนไรใหเกาะเกยวกบชวตประจำาวนของผคนไดอยางไมเสอมคลาย
บนความตบตนและอดอดจากความเหมอนและมากจนเกนพอด ไดเปดประตสโลกแหงชวตจรงของคนกลมเลกๆ ทไมมอะไรเกยวของ กบไวนวนเทจ หรอ โอต กตร แตอยางใด แตวนน วถชวตจากมมอบและทองถนนของพวกเขา คอยๆ เผยตวออกมาจากทซอน เกดเปนวถชวตของคนรนใหมทสงาผาเผย อตสาหกรรมอาหาร ภาพยนตร ดนตร แฟชน ตางพรอมใจการนต ความพเศษของวฒนธรรมยอยๆ เหลาน
บอนามนกลางทะเลทราย © A
shley Gilb
ertso
n/VII/C
orbis
COVER STORYเรองจากปก
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 15
ความกระหายของพวกเขา “ทำาไมผมถงใชชอคอรนเบรดเหรอ ผมไดชอมาตอนทอยโรงเรยน เพราะผมประทวงพอครวทโรงเรยนวาควรจะใชขนมปง ขาวโพด แทนทจะใหขนมปงขาวเกาๆ มาใหเรากนแบบนทกวน ผมจะโวยวายใสพวกเขา แลวพวกเขากจบผมใหไปเขาแถว ผมเรมเขยนทหลงเสอ คนเรมจำาชอผมแบบนน หลงจากนนกบนกำาแพง แลวกในคก” แตศลปะบนความแรนแคนและอดอนของพวกเขากลายเปนไมเบอไมเมากบผรกษากฎหมายและชาวเมอง เพราะไมใชทกคนทมองเหนลวดลาย กราฟกเหลานเปนงานศลปะ และปญหาอาชญากรรมจากกลมตางๆ ของ ชาวฮปฮอปกสงผลใหตำารวจหมายตาพวกเขาเปนพเศษ กราฟฟตถกมอง วาเปนสวนหนงของความฟอนเฟะของสงคม และถกเรยกวา “ศลปะดบๆ ของผกอการราย” ตอมาไมนานกกลายประเดนรอนในสงคมนวยอรก เกด เปนกลมการตอตานขนทวเมอง หนงในนนเปนสอหนงสอพมพยกษใหญ อยางนวยอรกไทมส แตบนการถกเถยงของ สงคมนวยอรกนนกเหมอนเปนการเปดตว วฒนธรรมฮปฮอปใหผคนไดรจกในวงกวางไป ในตว จะดวยความเบอหนาย สะใจ หรอเหนใจ กตามท ในทศวรรษ 1980 วฒนธรรมฮปฮอป ไดเดนทางสอตสาหกรรมดนตร ภาพยนตร และ แฟชนอยางเปดเผย ภาพยนตรเรอง Wild Style (1983), Style Wars (1983) และ Beat Street (1984) แสดงใหเหนวถของปารต ขณะทดนตร ฮปฮอปและศลปะการแรปกลายเปนของใหมของ อตสาหกรรมดนตร โดยระหวางป 1985-1993 ถอเปนยคทองแหงการเตบโตของฮปฮอปอยาง แทจรง ในดานดนตร เพลงฮปฮอปเดนหนาเขา บลบอรดชารตแทนเพลงปอปหวานหทซำาซาก ขณะทดานอตสาหกรรมแฟชนกไมเกยงงอน กบความนยมเชนน เพราะสตรทแฟชนคอมมมอง ใหมทเกดจากการผสมกลมกลนของวฒนธรรม ทมาพรอมกบสไตลพงกรอก ซงแสดงถงความขบถและการตอตาน สวนเครองประดบแบบฮปฮอปและ กฬาเอกซเกมทแสดงความโลดโผน กกลายเปนความแปลกใหมในโลกแฟชน แมจะเรมจากความนยมในหมคนเลกๆ ในยานแออด แตแฟชนชนสง กไมไดเบอนหนาหนจากสตรท แฟชนเชนกน ป 1988 แอนนา วนทวร แสดงเจตจำานงของเธอผานนตยสารโวก ฉบบอเมรกา ดวยหนาปกทแสนจะขดแยงดวยการแสดงภาพของนางแบบทสวมใสสเวตเตอรราคาหนงหมนเหรยญสหรฐฯ ของครสเตยน ลาครวซ เขาคกบกางเกงยนสตวละ 50 เหรยญสหรฐฯ ซงเปนแบรนดทไมมใครรจก และนบจากนนมากไมมใครคดวาแฟชนจากขางถนนเปนเรองนารงเกยจอกตอไป
วฒนธรรมสตรทเปนวฒนธรรมยอย (Subculture) ของคนกลมเลก ในสงคมเมองใหญทมกจะแตกตางจากการปฏบตในชวตของคนทวไป บาบน โลดโผน และดบ คอการแสดงออกซงตวตนผานกฬาทาทาย อาท การโตคลนและสเกตบอรด ผานจงหวะดนตรอยางแรปและพงก รวมไปถงศลปะ กราฟฟต การเตนเบรกแดนซ และการแสดงขางถนน (Street performance) กระทงอาหารการกนกสะทอนความเปนอยของชมชนและชนชนแรงงาน และสตรทแฟชนทแสดงอสรภาพภายใตความยอมเยา ทงหมดนยากจะปฏเสธวา คลนของผอพยพตางถน คนกลมนอย และชนชนแรงงาน ไดกอใหเกดการหลอหลอมทางจตวญญาณและตกผลกเปนสนทรพยทางวฒนธรรมในระบบ การผลตแบบทนนยมเชนน
บรรยากาศชวงยค 1970 ทามกลางภาวะสงครามเยน และผลกระทบของสงครามเวยดนามเปนสภาวะทางสงคมทนำาไปสวฒนธรรมยอยในเวลาตอมา ปฏกรยาของคนอเมรกนทสดโตงตอ สงคราม ยาเสพตดแพรระบาด นกการเมองถก ตงขอสงสย นโยบายตางประเทศถกตงคำาถาม ในยานบรองซ นวยอรก เขตทอยของชาวแอฟรกน-อเมรกน กลบสรางชองทางหลกหน จากความเจบปวยของสงคมดวยเสยงสะทอนจากวฒนธรรมดนตรแนวใหมทมจงหวะการรอง และเนอหาทสอเสยดตดพอ บรรยายสภาพชวต เซกซ หรอแมแตยาเสพตด “ฮปฮอป" ไดกลาย เปนสวนหนงของชวตในยานบรองซ และยงได สรางสสน เพอดงดดกลมผฟง ดวยงานปารต ลลาการเปดแผนของดเจ การพนสบนกำาแพงและ ขบวนรถไฟ การเตนเบรกแดนซ รวมถงเอมซผทำาหนาทแรปทจะขาดไมไดสำาหรบปารต จากงานปารตใตดนยานซอมซอ สญลกษณ ของฮปฮอปไดแตกตวไปสอาณาเขตอนๆ อยาง กวางขวาง ความดบ อนตราย และผดกฎหมายกลายเปนพฤตกรรมอนองอาจสำาหรบวฒนธรรมฮปฮอป ในสวนของกราฟฟต มนไดลนไหลไปสรถไฟใตดนของนวยอรก พนทแสดงผลงานแหงใหมทปะทะ สายตาสาธารณชน ซงเปนการบงบอกถงศกยภาพทยงใหญของผชมและการเชอมตอทางจตใจของพวกเขาทมตอเมองทอาศยอย “บรองซมนหวย” คอรนเบรด (CORNBREAD) ศลปนกราฟฟตจาก ฟลาเดลเฟยผสรางงานตงแตป 1967 นยามแหลงกำาเนดของฮปฮอป เขาเผยถงแรงกระตนทอยเบองหลงแกงขางถนนและพฤตกรรมเหลานนวา กราฟฟตเปนวธการเดยวทจะทำาใหรสกโดดเดน เหมอนเปน "ใครบางคน" ทรสกถงการไดรบการยอมรบและใหความสำาคญ สำาหรบคนซงเตบโตมาจากยานอนตำาตอย กจกรรมเหลานจงเปนวธเดยวทเตมเตมความรสกใน
© th
emey
dale.blogs
pot.c
om
COVER STORYเรองจากปก
16 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
และตลาด โดยมปจจยรวมทดใกลเคยงกบวฒนธรรมฮปฮอปและกราฟฟตอยาง
การทธรกจหาบเรแผงลอยเหลานมความสมพนธทไมสดนกกบเทศบาลเมอง
แตถงอยางนน ธรกจรมถนนกยงเปนแหลงจางงานและดดซบแรงงานทกษะ โดย
เฉพาะประเทศในแถบเอเชยและละตนอเมรกา ซงรายงานจากองคการอาหารโลก
(เอฟเอโอ) ระบวา สตรทฟดเปนแหลงจางงานผหญง เชนในฟลปปนส ซงผหญง
มบทบาทในธรกจนมากกวารอยละ 50 อนโดนเซยรอยละ 40 และยงเปนแหลง
รายไดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยรายไดเฉลยของผขายสงมากกวา 3-10 เทา
จากแรงงานขนตำา และในมาเลเซยพบวา ธรกจเหลานทำากำาไรสทธขนตำาเฉลยท
16-20 เหรยญสหรฐฯ ตอวน
ทกวนน สตรทฟดกลายเปนหวขอทการทองเทยวและการพฒนาเมองให
ความสนใจ มหานครใหญของโลกกลายเปนหนาตางแสดงวฒนธรรมการกนของ
ชนชนแรงงานหลากสญชาต หนาตาของอาหาร เจาของกจการ และการสอสาร
เปลยนแปลงไปมาก ในนวยอรกรถเขนขายอาหารจำานวนมากมเจาของเปน
นกศกษามหาวทยาลยทหนมาประกอบธรกจอาหารแทนการเขาทำางานกบ
องคกรตางๆ แอนดรว สมธ (Andrew Smith) ศาสตราจารยดานประวตศาสตร
อาหารและผแตงหนงสอ Eating History: Thirty turning points in the making
of American cuisine กลาววามนเปนปรากฏการณใหมของธรกจในเมองใหญ
และเกอบจะเปนกระแสความนยมระดบชาตของอเมรกาเพราะตลาดแรงงาน
เปนเรองทตองรอคอย แตการออกไปสรางธรกจของตวเองเปนเรองงาย เจาของ
ธรกจอยาง The Grilled Cheese Truck นำาของวางสไตลยโรปอยางเฟรนสฟราย
ราดซอสมายองเนสมาขายไดดในแอลเอ สวน เลฟ เอกสเตอร (Lev Ekster)
ทนายหนมวย 26 กเลอกการขายคพเคกบนรถบรรทก และประชาสมพนธชอง
ทางการขายผานขอความ “NYC's First Mobile Gourmet Cupcake Shoppe”
บนทวตเตอร ซงมลกคาตามกวา 12,000 คน หรอ โทมส หยาง (Thomas
Yang) บณฑตตกงานผกลายเปนเจาของซมขายกวยเตยวสไตลไตหวนทบอกวา
“ผมสมครงานมาเยอะ และผมเกลยดมน ทนวยอรกเราซอใบอนญาตขายอาหาร
ในราคา 200 เหรยญสหรฐฯ ลงทนรถ ลงทนอาหาร กบสไตลอาหารของแม และ
มนกกลายเปนสมบตของผม”
ตวอยางความสำาเรจของ แวน เลยวเวน อารตซาน ไอศกรม (Van Leeuwen
Artisan Ice Cream) ไดทำาใหอาหารประเภทนกลายเปนสมบตทจบตองได
เมอโฮลฟด มารเกต (Wholefood Market) ซเปอรมารเกตยกษใหญในตลาด
อาหารเพอสขภาพสนใจและตดตอใหไอศครมแบรนดนไดเขาไปขายในหางดง
หลงจากทแมวมองมาสงเกตการณและพบกบควอนแนนขนดของรานไอศกรม
และนนชวยใหอาหารสไตลสตรทกาวขนไปเทยบชนกบอาหารสไตลกรเมต
ไดจรงๆ
ทมา:Food entrepreneurs taking it to the streets (28 พฤษภาคม 2010) โดย Joseph Pisani จาก CNBC News Associate
Street Food...No Fast No Furious
ถาดนตรฮปฮอปและศลปะกราฟฟตเตบโตจากพลงงานดานลบ วฒนธรรม
อาหารรมถนนตางออกไปจากนน ดวยแงมมของความหวงทตดตวมากบแรงงาน
ตางถนเพอแสวงหาโอกาสในมหานคร พรอมกบนำาเอาวถชวตและการกนอย
ตามตดมาดวย
ในขณะทอตสาหกรรมอาหารของตะวนตกขยายตวอยางยงใหญส
ประเทศกำาลงพฒนาดวยธรกจฟาสตฟดและวฒนธรรมแฮมเบอรเกอร แตบางสวน
ของยโรปและอเมรกาเหนอ สตรทฟด (Street food) หรอ "อาหารรมทาง" ซง
มถนกำาเนดจากเอเชย ละตนอเมรกา และแอฟรกา กำาลงคอยๆ เตบโตขน จนเรม
กลายเปนสวนหนงของฉากหลงในชมชน การวงสลบขวนอยบนความตางระหวาง
วฒนธรรมและตวเลขทางเศรษฐกจ โดยธรกจฟาสตฟดนนไดรบการจดการอยางด
และเปนระบบ มชดพนกงาน มาสคอต และของเลน เปนสวนหนงของกลยทธ
การตลาดเพอการโฆษณา สปอนเซอร และขอเสนอพเศษ ซงมจดมงหมายเพอ
สรางความนยมตอแบรนดและการขายแฟรนไชส รวมถงการมบรษทขามชาต
เปนซพพลายเออรทคอยปอนมนฝรงใหสำาหรบผลตเฟรนชฟรายและไกทอด
จำานวนมหาศาล แตผลกำาไรจากการขายทสรางโดยชาวตางชาต ซงเปนผควบคม
หวงโซอาหารนกลบถกสงออกไปนอกประเทศ
ขณะทอาหารรมถนนนนสามารถสะทอนใหเหนถงวฒนธรรมทองถน
ดงเดมทหลากหลาย ทงในดานวตถดบและเมน รานขายอาหารเหลานตงอย
กลางแจงซงสามารถเขาถงไดงายจากถนน พวกเขามสงอำานวยความสะดวกเปน
ทนงเบยดเสยด ประสบความสำาเรจไดจากการตลาดแบบปากตอปาก ถนนธรกจ
อาหารรเรมจากบคคลหรอครอบครว แตผลประโยชนจากการคากระจายตวไป
ทวเศรษฐกจทองถน เชน แหลงวตถดบเชอมโยงโดยตรงกบฟารมขนาดเลก สวน
© p
bs.org
COVER STORYเรองจากปก
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 17
ยานแอบบอต สตรท (Abbot Street) กรงลอนดอน คอเวทแสดงเครองแตงกายโฉมใหมของอาหารรมถนนในแบบทแยบยลและเซกซกวา ภตตาคาร "เดอะ ลอง เทเบล" (The Long Table) ของบตสแตรป คอมพาน (Bootstrap company) นน แสดงจดยนอยางชดเจนถงความชนชมในพลงความคดสรางสรรคของกลมผประกอบการเลกๆ ในชมชน และอาหาร เปนตวเลอกทางธรกจของพวกเขา ในภตตาคารทคดสรรเมนทดทสดของสตรทฟดมานำาเสนอในบรรยากาศใหมแหงน มเมนสรางสรรคอยาง ทาปาส บารบคว และอาหารยำาแบบตะวนออก ซงไดรบการจดวางและเปลยนชอใหมใหดนาสนใจยงขนใหคอยใหบรการ ขณะทราน "อสต สตรท" (East Street) ในเขตเวสตมนสเตอร กดงดดใจลกคาดวยอาหารรมถนนสไตลเอเชยในราคาประหยด บวกกบบรรยากาศทไดรบการออกแบบ และคดคนมาเปนอยางดของสตดโอ ไอ-แอม (I-am) ทมจดเรมตนมาจากโจทยของ นก เจฟฟรย (Nick Jeffrey) กบ เดวด ฟอกซ (David Fox) ผกอตงเชนรานอาหาร "แทมโปโป" (Tampopo) ทไดเดนทางมาทองเทยวในเอเชยและเกดตดใจกบบรรยากาศ ความวนวาย แสงส และความอกทก
ของตลาดโตร งในเอเชย “เราอยากจำาลองบรรยากาศตลาดในเอเชยตะวนออกเฉยงใตและรานกาแฟขางถนน เราตองการรกษาบรรยากาศ แบบดงเดมไว เพอใหลกคารสกถงประสบการณการนงอยในตลาดรมถนน โตะไมยาว เพอใหเกดความรสกเหมอนนงอยในรานกาแฟยงๆ ในฮองกง หรอเวยดนาม ซงมแสงไฟนอยๆ ลอมรอบไปดวยปายไฟและเสยงจากในครว" การเดนทางของอาหารรมถนนเขาสทำาเนยบเมนระดบ เอลสตนน ไมไดเพงเรมตน เมนอยางสมตำาทเกดขนจากแรงงานชาวอสาน กลายเปนสลดหรในภตตาคารตางประเทศมาราวทศวรรษแลว แตลำาพงชนดอาหารดจะไมเพยงพอสำาหรบความสรางสรรค เมอปจจบนการขายอาหาร ถกตอเตมใหเปนการขายประสบการณการทองเทยวไปในตว ความพเศษบนทองถนนยงถกคนพบในรปแบบแฟชน และหยบยม ไปใชในบางโอกาสเมอดไซเนอรจากโอต กตรพงพอใจ แตวนนนกออกแบบ ใชเรองราวบนทองถนนมาปดชองวางของอตสาหกรรมแฟชน เพอสรางความรสกรวม และไมแปลกแยกจากสภาพเศรษฐกจ รวมถง “ความสด” ทเกดขนจากรสนยมสวนตวของผคนทมตวตนจรงๆ อฟส แซงต โลรองต
เมอความดบถกตคาเปนความสด และอนตรายกลายเปนเสนหทนาสนเทห วถชวตการกนอยหลบนอนของคนกลมเลกๆ จงกลายเปนตนทนอนเราใจของอตสาหกรรมทวโลก
ปรงโฉมโสตสมผสขางถนน Instant Street...
© i_
amon
line.co
m
COVER STORYเรองจากปก
18 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
flickr.
com/p
hotos/tulenh
eimo
flickr.
com/p
hotos/ba
yjade
.4.bp.blog
spot.com
mod
adelam
ode.blog
spot.com
ขวญใจชางภาพ
ทมา:“The Beauty Business: Brainy models and global talent pool are changing the catwalk” (11 กมภาพนธ 2012) จาก The Economist
ขวญใจของชาแนล และแอรเมส เปนบณฑตใหมสาขาประวตศาสตรศลปะจาก
มหาวทยาลยเคมบรดจ สวน อดย แคมเบลล (Edie Campbell) นางแบบอกคน
บนแคตวอลกกกำาลงเรยนอยทสถาบนคอรทาลด (Courtauld Institute) ในลอนดอน
แคเธอรน ออสตเลอร (Catherine Ostler) อดตบรรณาการนตยสารแทตเลอร กลาววา
ในยค 1960 ผคนชนชอบสาวนอยขางบานอยางทวกก (Twiggy) ซงเปนลกสาวคนงาน
ในโรงงาน ตอมาคนกหลงใบหนาของเคต มอสส (Kate Moss) ลกสาวของบารเทนเดอร
แตในยคทผคนลวนเปนตวของตวเองและนำาเสนอการแตงกายไดอยางมสไตล
การเปนนางแบบตองสอสารกบแฟชนใหมากขน นนคอยคของนางแบบทเปน
ธรรมชาต สขภาพด ฉลาด และมการศกษา
มารก เจคอบส กลาววา “ไมวาจะอยทไหน บนแคตวอลกหรอบนถนน คณตอง
ทำาใหกลองรกคณ”
ป 2005 สกอต ชมาน (Scott Schuman) นำากลองดจทลของเขาออกไปเดนเลนบน
ถนน และเรมถายภาพผคนทมบคลกสะดดตาและมสไตลในการแตงตวทไมซำาใคร
เขานำาภาพผคนบนทองถนนเหลานนมาใสในบลอกและเรมเขยนบรรยายสนๆ ถง
สไตลอนโดดเดนและมพลงลงบนบลอก The Sartorialist ซงไดรบความนยมอยาง
รวดเรวและเปนทกลาวถงในแวดวงแฟชน ไมนานจากนน บลอกเกอรนตยสาร
แฟชนอยาง Pop และเวบไซต Style.com กอทศพนทใหแกผคนทมรอยยมขอาย
กบเสอผาและสไตลทรวมสมยบนทองถนน
มารนา ลารราวเด (Marina Larroude) บรรณาธการดานการตลาดอาวโส
ของ Style.com กลาววา “พวกเขานาตนตาตนใจและเปนตวแทนทดเยยมของ
บทสนทนาเรองความสมพนธของโลกแฟชนกบชวตประจำาวนของตวเอง” นบเปน
การเตมเตมชองวางระหวางแฟชนไฮสตรทกบชวตจรง และสะทอนถงการหมดยค
ของสไตลสต นกออกแบบ บรรณาธการแฟชน เพราะผอานหรอลกคาเชอในหนาตา
และเสอผาจรงในชวตประจำาวนของคนทอยในบลอกหรอนตยสารมากกวา
สตรท แฟชนทำาใหมมมองความงามของอตสาหกรรมนางแบบเปลยนแปลง
ไปดวย ลอนดอนแฟชน วกส กมภาพนธ 2012 ลลล โคล (Lily Cole) นางแบบ
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 19
ทมา:The EuroZone Crisis and U.K. Fashion (2012) จาก apparelinsider.com The Hip Hop Economy and its Effects on Society (2011) จาก aarontwells.wordpress.com Street Fashion to High Fashion: Bridging the gap? (2012) โดย Shoshana Bachrach จาก yuobserver.com Yves Saint Laurent Mini-Dress c.1967 (2012) จาก fidmmuseum.orgTrendy Harajuku Draws Crowds (2011) โดย Kazuaki Nagata จาก The Japan TimeBomb it-Global Graffiti Street Art Film Documentary กำากบโดย John Reiss
COVER STORYเรองจากปก
ไมใชเพยง สตรท ฟด หรอ สตรท แฟชน ทเปนวตถดบใหนกสรางสรรค ในแวดวงอตสาหกรรมหลายสาขา แตในดานวงการศลปะ กราฟฟตซงเคย เปนปรากฏการณทใชแยกแยะคนกลมนอยออกจากสงคม วนนไดแตกตว ไปยงพนททกวางใหญยงขน จากพนทสรางงานในสถานรถไฟใตดนไดเปลยน มาเปนการแสดงงานในแกลลอรและพพธภณฑ นอกจากนบนโลกอนเทอรเนต กลมกราฟฟตรนใหมทวโลกยงสามารถตดตอสอสาร แลกเปลยนขอมลมมมอง และทศนคต รวมถงซอขายและสงภาพออนไลนผานเวบไซตชอดงอยาง American On Line นอกจากน กราฟฟตยงถกสรางสรรคจากคอมพวเตอร ผานอปกรณเมาสและโปรแกรม แทนกระปองสสเปรยแบบเดม งานกราฟฟต ในโลกของอนเทอรเนต ไดรบการเรยกขานวา "Art Crimes" ทงหมดนเปลยนแปลงไปมากหลงจากสสบปผานไป กราฟฟตกาวออกจากมมมด จาก การแสดงออกของตวตนของผไรตวตน การถกกดข ความไมเสมอภาคกลาย ไปเปนแฟชนและสวนหนงของธรกจโฆษณา เชนเดยวกบในมตของอตสาหกรรมเพลงและสนคาไลฟสไตลวฒนธรรมสตรทของชาวฮปฮอปไดสรางยอดขายแบบถลมทลายในวนน เอนแอลด กรป บรษทวจยการตลาดระหวางประเทศ รายงานวามากกวา รอยละ 50 ของกลมวยรนอาย 20 ปซออลบมฮปฮอป ขณะทเพลงรอกมสดสวนในตลาดรอยละ 25 และคนทรมวสกรอยละ 17 โดยตลาดผฟงเพลงฮปฮอปนน มากกวารอยละ 70 เปนกลมคนฟงผวขาว และมรายงาน จากฟอรบสระบวา วฒนธรรมฮปฮอปทเกยวของกบอตสาหกรรมดนตรและ ไลฟสไตล เปนตวขบเคลอนเศรษฐกจมากกวาหมนลานเหรยญสหรฐฯ ตอป เอช. ซาม อาลม (H.Samy Alim) ศาสตราจารยดานมานษยวทยาจากมหาวทยาลยยซแอลเอกลาววา “วฒนธรรมฮปฮอปไดกลายเปนสวนทชวย พยงโครงสรางสงคมอย เพราะสำาหรบคนรนทเตบโตในเจเนอเรชนเอกซแลว วฒนธรรมฮปฮอปคอสวนหนงของชวตไมทางใดกทางหนง และบางทเรา อาจตองขอบคณพระเจาทฮปฮอปเกดมา” ถามใครสกคนสมควรไดเหรยญตราในฐานะผประคบประคองความอยรอดของอตสาหกรรมยคใหม ผนำาสารของวฒนธรรมสตรททงหมดกควรไดรบเกยรตนน แมวารปแบบของเนอหาจะเปลยนแปลงไปมากจากจดทเกดมา แตคำาแถลงการณจากตวตนทแตกตางของพวกเขาจะยงคงอยเสมอ ไมวาจะถกทาทายจากสถานการณใดๆ กตาม
หยบจบวฒนธรรมฮปปมาใชในการออกแบบชดกระโปรงมนเดรสตงแตปลายยค 1960 เชนเดยวกบวเวยน เวสตวด ทฝากอดมการณพงกของเธอ ไวในเสอผาและถอยแถลงอนขดตอขนบสงคมองกฤษ แตเนอหาเหลานกลบดำาเนนไปไดดบนไฮสตรทแฟชนและพรมแดงมากกวา
จนกระทงป 2009 ความชดเจนเกยวกบกระแสการเคลอนตวของแฟชนไดเปลยนจากระดบสงสตลาดลางมาเปนการสรางสรรคจากระดบฐานราก (Bottom up) มาสแฟชนชนสง นกวจารณแฟชนบางคนเรยกกระแสนวา "มน-เรอเนสซองซ" (Mini-Renaissance) ทสรางตวจากบรบท ในสงคมและแผขยายออกไปอยางฉบพลนและมพลง แฟชนอาศยเรองราว ของกลมนกปนจกรยานทอยรอบๆ เมอง ภาพอากปกรยาของผคน สาวสวย ผมมนสมองคอตวแทนนางแบบหนาปกโวกรนใหม หองนอนกลายเปนพรมแดง อนเทอรเนตเขามาแทนทนตยสาร และบลอกเกอรคอผเตมเตมและขยายความอตสาหกรรมแฟชนแทนทสไตลสต ทงหมดน คอการเรยนร วถชวตของคนธรรมดาเพอใชเปนฐานของธรกจแฟชนทรวมสมยและมปฏสมพนธกบความเปนจรงมากยงขน
© A
llpix
/Splas
h Ne
ws/Co
rbis
INSIGHTอนไซต
ทกสปดาหแรกของเดอน ท TCDC รานหนงสอ หองสมด อาคารสำนกงานและรานกาแฟใกลบาน ในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล จงหวดเชยงใหมหวหน และ Mini TCDC 13 แหงทวประเทศ
หมายเหต: แสดงเพยงบางสวนของสถานทจดวางเทานน
รานหนงสอ• Asia Books• B2S• คโนะคนยะ• C Book (CDC)• Zero Book• ศกษตสยาม• โกมล
สมาคม• สมาคมธนาคารไทย• สมาคมโฆษณาแหงประเทศไทย• สมาคมอตสาหกรรมทอผาไทย• สมาคมหอการคาไทย• สมาคมอตสาหกรรมเครองนงหมไทย• สมาคมสโมสรนกลงทน• สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย• สถาบนบนกะแฟชน• สถาบนราฟเฟลส• สถาบนออกแบบนานาชาตชนาพฒน
รานกาแฟ / รานอาหาร• Chaho• คอฟฟ เวลด• อาฟเตอร ย• ดอยตง คอฟฟ• โอ บอง แปง• ซมทาม คอฟฟ• บานไรกาแฟ เอกมย• ทร คอฟฟ• ยอารสเตชน• รานกาแฟวาว• Sweets Cafe• วว คอฟฟ• แมคคาเฟ• Babushka• คอฟฟ คส• มลลเครป• ไล-บรา-ล คาเฟ• ก.เอย ก.กาแฟ• อะเดยอนซมเมอร • ชสเคกเฮาส• คอฟฟแอลลยอนเดอะการเดน• รมไมไออน ทาวนอนทาวน• บานกามป ทรอปคอล แกลเลอร• ไอเบอรร• Take a Seat• รานกวยเตยวเรอทงพญาไท• ซเฟ House Bakery• Greyhound (Shop and Café)• รานกาแฟบางรก
โรงภาพยนตร / โรงละคร• โรงภาพยนตรเฮาส• เมองไทย รชดาลย เธยเตอร • ภทราวดเธยเตอรหองสมด• หองสมดศศนทร จฬาฯ• หองสมดมารวย• ศนยหนงสอ สวทช.• หองสมด The Reading Room• SCG Experience• The Reading Roomพพธภณฑ / หอศลป• มวเซยม สยาม• อทยานการเรยนร (TK park)• หอศลปวฒนธรรม แหงกรงเทพมหานคร• การเดน แกลเลอร แอนด คาเฟ• ดโอบ หวลำโพง แกลเลอร• นบเบอรวน แกลเลอร• ไวท สเปซ แกลเลอร• HOF Artโรงแรม• หลบด (Hotel สลม)
กรงเทพฯและปรมณฑล
• รานนายอนทร• รานเลา• ดอยชาง• 94 Coffee• รานแฮปปฮท• คาเฟ เดอ นมมาน • Kanom• รานมองบลงค• หอมปากหอมคอ• กชาชก & โรต• จงเกล • Impresso Espresso Bar• Minimal• Luvv coffee Bar• Gallery Seescape• The Salad Concept• casa 2511• กาแฟโสด• รานสวนนม• กาแฟวาว ทกสาขา• อนไอรก • ชอกโก คาเฟ• Love at first Bite • เวยง จม ออน • Fern Forest Cafe'• Just Kao Soi
เชยงใหม• อฐภราดร• October• Tea House Siam Celadon• ดอยตง คอฟฟ• Mood Mellow • Little Cook Cafe' • มหาวทยาลยเชยงใหม• สรยนจนทรา• Rabbithood Studio• Things Called Art• หอศลปวฒนธรรมเมองเชยงใหม• หอการคาจงหวดเชยงใหม• โรงแรมดสต ดท• เดอะเชด • บรรทมสถาน • บานเส-ลา• Yesterday The Village• Hallo Bar• บานศลาดล• Cotto Studio (นมมานฯ)• 9wboutique Hotel• Food Coffee• รานวาซาบ ซชบาร (นมมานฯ)• Just Milk• ไหม เบเกอร• ดบเบลซ คกก แอนด คอฟฟ บายนตา• Hub 53
• เพลนวาน• ชบชวา หวหน คอฟฟ• ทร คอฟฟ หวหน• ดอยตง คอฟฟ• ทเกตเตอรเบเกอร แอนดคาเฟ • อยเยน บลโคน • สตารบคส หอนากา• วรบระ รสอรท แอนด สปา • หวหน มนตรา รสอรท • เลท ซ หวหน• กบาล ถมอ รสอรท• บานใกลวง• บานจนทรฉาย• ภตตาคารมกรณา• ลนาฮท รสอรท• The Rock• บานถวเยน (ถนนแนบเคหาสน)
หวหน• A little Handmade Shop• อาลมภางค เกสตเฮาส แอนด มอร • Egalite Bookshop
นาน• รานกาแฟปากซอย• Nan Coffee Bean
ภเกต• รานหนง (สอ) ๒๕๒๑ • The Oddy Apartment & Hotel
เลย• มาเลยเด เกสตเฮาส• บานชานเคยง
โคราช• Hug Station Resort
ปาย• รานเลกเลก
นครปฐม• Dipchoc Café
อทยธาน• Booktopia
ลาปาง
พบกบนตยสาร Creative Thailand
INSIGHTอนไซต
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 21
พลาสตกสเปรยภาพเครองบนกำาลงพงชนตกแฝดชอ Warning Sign (2006) นนสามารถประมลไดราคาสงถง 361,956 เหรยญสหรฐฯ (ราว 11 ลานบาท) ในขณะท Bird and Grenade (2002) ทยอกยอนความกระหายสงครามของ ประเทศมหาอำานาจผานรปนกนอยทกำาลงคาบระเบดมอ กไดปดการประมลไปท 228,043 เหรยญสหรฐฯ (เกอบ 7 ลานบาท) ในปทผานมา ผลงานของแบงกซยงมความหลากหลายและบาบนอยางคาดไมถง Vandalised Phone Box (2005) ตโทรศพทสแดงทถกทำาลายดวยขวานจนอยในสภาพหกงออาบเลอด กยงเรยกเสยงฮอฮาจากหองประมลซทเธอบส บรษทการ ประมลทเกาแกทสดในองกฤษ ดวยมลคาสงถง 605,000 เหรยญสหรฐฯ (ราว 18 ลานบาท) ซงนบเปนผลงานชนทแพงทสดเปนอนดบ 4 ของเขา เมอภาพขดเขยนขางถนนไดเบงบานมาเปนตวบงชรสนยมของผคนสมยใหม ความกลาแหกคอก คดตาง จงแปรเปลยนเปนผลงานสรางสรรค ทชวนใหตรกตรอง และนำาไปสการเปลยนแปลงททรงพลง ขณะเดยวกน การเปดประตตอนรบแนวคดใหมในวงการประมล กพสจนวาลายเซนของ ศลปนนอกกรอบสามารถสรางมลคาไดไมแพดอกผลทงอกเงยจากฝมอของศลปนระดบตำานาน
ทมา: arrestedmotion.com, artofthestate.co.uk, banksy.co.uk, christies.com, streetartnews.net, web.artprice.com
คงไมใชเรองแปลก หากเวบไซตของสถาบนการประมลครสตสจะยกยอง ปาโบล ปกสโซ (Pablo Picasso) ในฐานะศลปนรวมสมย 100 อนดบแรก ของโลก แตสงทอยเหนอความคาดหมายคอชอของศลปนสตรทอารตจอมขบถแหงลอนดอน ทเรยกขานตนเองวา “แบงกซ” (Banksy) ไดปรากฏ อยบนลสตนเชนกน ซำายงรงตำาแหนงอยทอนดบสองรองจากศลปนปอปอารต แอนด วอรฮอล (Andy Warhol) แบงกซขนชอเรองการสรางผลงานทเสยดสประชดประชนสงคมและการเมองรวมสมยอยางเจบแสบ เขามกเลอกใชเทคนคสเตนซล (Stencil) ทมเอกลกษณ พนระบายภาพและสญลกษณลงบนพนททถกเลอกสรรมาอยางด กอนจะทงลายเซนของตนแลวหายตวไปในเงามดของมหานคร องคประกอบเหลานทำาใหผลงานของเขาเขยาความคดของผพบเหน เกดการตงคำาถามในมวลชนและแปรสถานภาพเปนสมบตชนใหมทเหลานกสะสมแขงขนกนเพอครอบครอง ยงความลกลบของแบงกซดำาดงลงมาก เทาไหร คนทวโลกกพรอมจะเทความสนใจใหกบผลงานของเขามากขนเทานน เพราะแมแตครสตสทคดสรรเฉพาะศลปะ “สงคา” และ “หายาก” ก ยงเปดหองประมลผลงานของนกสรางสรรคคนนอยเรอยมา ปายจราจร
เรอง: ปยพร อรณเกรยงไกร
เวทน ไมไดมแคศลปะชนสง
ประเดนทวาสตรทอารตมกจะถกเลอกปฏบตเสมอนชนงานขางถนนทดอยคาและบอนทำาลายทศนยภาพชมชนกำาลงจะตกไป เพราะทก วนน สจดจานของตวอกษร กราฟกลอเลยนเสยดส รอยสเปรยบนพนถนนและกำาแพงพงผ ไดกลายเปน “เสนห” ทนกเสพสนทรยภาพ รวมสมยพากนคลงไคล เชนเดยวกบบรรดาภณฑารกษทพยายามผลกดน “มาสเตอรพซอนทรงคณคาทกลาแหกกรอบ” สสปอรตไลทในแกลลอรและพพธภณฑ ไปจนถงการเปน “เพชรเมดงาม” ในสงครามการประมลอนรอนระอของสถาบนการประมลยกษใหญ
© REU
TERS
/Luc
as Jac
kson
CREATIVE ENTREPRENEURคด ทำ� กน
22 l Creative Thailand l กรกฎาคม 255522 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
พรดวส (PREDUCE) คอคำาทไมมความหมายตรงตวในภาษาองกฤษ แตถาอานกลบเปนคำาภาษาไทยแลว ความหมายของคำานคอ “พรวด” อนหมายถงคำาชนชมทวงทาลลาทเคลอนไหวอยางมฝมอในวงการของผเลนสเกตบอรด พรดวสคอรานขายอปกรณสเกตบอรดแบบเตมตวแหงแรกในประเทศไทย และเปนหนงในธรกจทมสวนผลกดนใหวงการโปรสเกต (Pro-Skate) เปนรปเปนรางขน “แมจะมความแตกตางทางวฒนธรรม แตเราเลนสเกตบอรดเหมอนกน เราแตกตางกน แตเราแชรประสบการณกนได ถาหากคณตองการจะสรางเพอนหรอเครอขายจากการเลนสเกตบอรด มนเปนเรองงายมาก สเกตบอรดทำาใหเราเหมอนกน เพราะสเกตบอรด คอความเปนสากล” ไซมอน เพลโอ (Simon Pellaux) ตวแทน ของพรดวสแลกเปลยนทศนคตของเขาทมตอกฬาฮตตลอดกาลของวยรน ทวนนไดเปลยนแปลงบทบาทมาสการเปนหนงในตวแทน ของวฒนธรรมสตรททชดเจน
CREATIVE ENTREPRENEURคด ทำา กน
PREDUCE เรอง: กมลกานต โกศลกาญจน ภาพ: เจนชย มนตรเลศรศม
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 23
Preduce: สยามสแควร ซอย 1 preduce.com
อนๆ นอกจากน พรดวสยงไดรวมงานกบศลปนสตรทไทยอยาง MMFK (พฤษพล มกดาสนท) และ TRK(ธระยทธ พชเพญ) “ผมไมใชคนไทย แตพรดวสคอธรกจของไทย และเราอยากทำางานรวม กบศลปนไทย จะมประโยชนอะไรถาเราเปดรานในไทย แตเลอกใชกราฟกและทกอยางในรานจากอเมรกา เพราะการมเอกลกษณของความเปนไทยมาอยในผลตภณฑของเราเปนเรองทวเศษมาก”
รเลนอยางมออาชพเมอเปาหมายสำาคญคอการยกระดบนกสเกตบอรด ไทยใหดำาเนนชวตไดโดยยดการเลนสเกตบอรดเปนอาชพเหมอนกบกฬาชนดอนๆ ทำาใหพรดวสตองทำางานหนกกวาการทำาธรกจทวไป “สำาหรบนกสเกตมอสมครเลน การไดสปอนเซอรมาสนบ สนนเปรยบไดกบเปาหมายสงสด มอสมครเลนจะตองเลนอยางสมำาเสมอ เกบชวโมงบนใหสงและ แสดงใหคนอนเหนถงความสามารถและประสบการณ ของคณใหได เพราะเมอสปอนเซอรชนชอบในฝมอ ของคณ ไมวาเขาจะเหนผานคลปวดโอ รปถายในนตยสาร ภาพของคณจากหนาเวบไซต คณจะได รบการสนบสนนทงเงนเดอน และอปกรณตางๆ"พรดวสเองกเปนสปอนเซอรดวยเชนกน พรดวซ สนบสนนแผนสเกตใหกบโปรสเกต (เรยกยอมาจาก Professional Skateboard) โดยโปรสเกตแตละคน ไมวาจะเปน เกง จกรนทร เตา กจพลลาภ หรอ เลศ แซหล จะมชอจรงของตวเองอยบนแผนสเกต ในแตละคอลเลกชนทวางจำาหนาย "การมชอจรง ของตวเองอยบนแผนสเกต หมายความวาคณไดเปนโปรสเกตอยางเตมตว เมอถงวนนนสปอนเซอร จะออกแบบสนคาเพอใหโปรสเกตเลอกใส เพอจะไดเหนโลโกยหอตวเองอยคกบฝมอของพวกเขา” นอกจากการสนบสนนจากสปอนเซอรสนคาแลว การลงแขงขนเพอแสดงความสามารถและชงเงน รางวลกเปนอกหนทางหนงทชวยใหนกสเกตบอรด สามารถเลนกฬาชนดนเปนอาชพได
ขยายขอบเขตแหงความชอบคงปฏเสธไมไดวา เครองมอการสอสารทดทสดของวงการสเกตบอรดคอการถายทำาคลปวดโอ
สอภาพเคลอนไหวทมขนตอนการผลตไมยากเกนกำาลง การทำาคลปวดโอไมไดเปนเครองมอทแคประกาศใหคนอนๆ รบรถงสงทกำาลงทำาอยแตหมายถงการสรางแบรนด การสรางทม และขยาย เครอขายระหวางกลม การเปดหนารานในโลกออนไลนสำาหรบพรดวส จงเปนทงการโปรโมตคอลเลกชนใหม เปนแหลงรวมของกลมนกสเกต บอรดสำาหรบแลกเปลยนขอมลระหวางกน และแนนอนวารวมถงการอพเดตคลปวดโอใหมๆ ทงการแขงขนและออกทวรไปยงเมองตางๆ การ โพสตคลปลงอนเทอรเนตเปนชองทางทรวดเรว และไดกลมผชมทมากกวา แมจะลดชองทางการมรายได แตผลตอบแทนจากการไดขยายเครอขายทมากขนนนกคมคาเชนกน “กฎสำาคญขอแรกของการทำาธรกจสเกตบอรดคอเรองของเครอขายและการชวยเหลอกน เหมอนผมทอยตรงน พดไทย ไมได เปนแคคนเลนสเกตบอรดทอยประเทศไทย เทานน อยางมคนจากอเมรกาอยากมาเมองไทย พวกเขาเหนเราผานคลปในยทบ เขากตดตอเรา ผานเบอรทอยในคลปนน แลวเรากออกทวรดวยกน ทำาหนงสนดวยกน พวกเขามสวนสนบสนนรานเรา ไดมาก เพราะมทงชางภาพ กองบรรณาธการ นตยสาร คนทำาเวบไซตในอเมรกา ซงเรากรกษา เครอขายระหวางกนอยเสมอ สามารถตดตอแลก เปลยนเนอหาไปใหทางนนตพมพได ทงหมดนเกดขนเพราะเรารกในไลฟสไตลทเปนสงเดยวกน”
ในวนทแนวโนมของธรกจเกยวกบสเกตบอรดม จำานวนเพมขนอยางเหนไดชดนนถอวาเปนขาวด เพราะสำาหรบพรดวส การเพมโอกาสและชองทางใหมๆ ใหบรรดานกสเกตบอรดคอเปาหมายทตองไปใหถง “เราไมเหนรานทเกดใหมเปนคแขงเลย กลบรสกดมากทมนเกดขนจากตวนกสเกตเอง เพราะเราสามารถรวมมอหรอใหความชวยเหลอซงกนและกนไดอยแลว นคอววฒนาการทด เพราะประเทศไทยยงมพนทใหเร องเหลานอกมากเพยงเรมตนและลงมอทำาเทานน”
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 23
สเกตบอรดไทยสมาตรฐานสากล “ผมเซอรไพรสมากตอนมาเมองไทยครงแรกเมอสบปทแลว ตอนนนทนมคนเลนสเกตบอรดเยอะมาก ไมตางจากทยโรปเลย ผมบนไปกลบระหวางไทยและสวสเซอรแลนดอยราวๆ 2 ป มโอกาสไดพดคยกบนกสเกตบอรดไทยหลายคน ผมเจอ “หนง” (อาทตย พนนกล ผกอตงรานพรดวสรนแรกทอบลราชธาน) เราเลนสเกตบอรดและลง แขงดวยกน เมอคยกน เราพบวาการหาสปอนเซอรใหนกสเกตบอรดในไทยนนเปนเรองยากมาก ผมและ “กโยม” (กโยม วซ หนสวนชาวสวส) เลย ตดสนใจวาจะเปดรานเพอเปนแหลงรวมสนคาทเกยวกบสเกตบอรด นำาเขาแบรนดทมคณภาพ รวมทงหาและเปนสปอนเซอรใหกบนกสเกตบอรด ทมฝมอ ในตอนเรมตน เราไดสปอนเซอรจากไนก เขาสนบสนนเราจากทเขาเหนคลปวดโอท เราเคยโพสตกนไว รายตอมาคออาดดาส ซงทำาให เรามเงนทนมากพอเพอเรมตนทำารานได มนเปน เรองทดและนาสนใจมากนะทเราจะมรานขายของเพอการเลนสเกตบอรดจรงๆ เพราะมนไมม ประโยชน ถารองเทาสเกตบอรดจะไปอยในราน ขายของธรรมดา” ไซมอนเรมตนธรกจ พรดวสในป 2550 จำาหนายเสอผา รองเทา และอปกรณเฉพาะสำาหรบการเลนสเกตบอรด ทงทผลตขนเองภายใตแบรนดพรดวสและนำาเขาสนคารนทผลต จำานวนจำากดหรอเปนคอลเลกชนพเศษโดยเฉพาะรองเทา เชน ไนก เอสบ (Nike SB หรอ Nike Skateboarding) แวนส โปร สเกต (Vans Pro Skate) อาดดาส สเกตบอรดดง (Adidas Skate- boarding) หรอคอนเวรส คอนส (Converse Cons) พรดวสเปนกลมแรกในไทยทผลตแผนสเกต (Skateboard deck) ขายภายใตแบรนดของตวเอง ลวดลายบนแผนสเกตของพวกเขามกสอดแทรกความเปนไทย ดงทเหนในคอลเลกชน “ผตาโขน” หรอ "ปลากด" ไซมอนเชอวาการเลนสเกตบอรดในเมองไทย คอการเขาถงวฒนธรรมยอยได อยางแทจรง ความเขาใจและการยอมรบของคนไทย ทมตอวฒนธรรมจากตางประเทศ เมอนำามาผสมผสานกบเอกลกษณของตวเองจงกลายเปนเสนหทลงตว ไมแตกตางจากงานสตรทในแขนง
CREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค
24 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
คงไมเปนการกลาวเกนไป ทจะบอกวาโลกทงใบกระจกตวอยในแมนฮตตน โบโรฮ (Borough) พนททมขนาดเลกทสดของนวยอรก แตกลบมประชากรหนาแนนมากทสด พนทขนาด 59 ตารางกโลเมตรนอดแนนไปดวยผคนหลากหลายเชอชาตกวา 1.6 ลานคน ดนตรพงก ศลปะปอปอารต ฮปปหวขบถ และอาหารหลากหลายสไตล ลวนแลวแตเกดขนจากความแตกตางอนหลากหลาย มชวตชวา และแรงบนดาลใจจากวถแหงทองถนนอนเปนเอกลกษณของแมนฮตตนทงสน
เรอง: ณฐพร ศรศรรงสมากล
MANHATTANStreet is where it at
จากชอกเดาไดไมยากวา มตแพกกง ดสทรก (Meatpacking District) ยานทางตะวนตกของแมนฮตตน เคยเปนเขตโรงฆาสตวมากอน ยอนกลบไปราว 100 กวาปทแลว มโรงฆาสตวกวา 250 แหงอยในยานน และผคนสวนใหญกประกอบอาชพชำาแหละและแพกเนอขายเปนหลก แตธรกจนกเรมถดถอยลงในยค 80 จนเกดโกดงและโรงงานรางมากมายใหอนธพาล โสเภณ และสาวประเภทสอง จบจองเปนทคายาเสพตดและทำาธรกจคา “เนอสด” แทน แตดวยบรรยากาศดบๆ แฝงความอนตราย และคาเชาถก ยาน อโคจรแหงนจงเรมดงดดศลปน แฟชนดไซเนอร สถาปนก และนกธรกจ
ใหเขามาเปดรานรวง และเปลยนโกดงเกาใหกลายเปนสตดโอถายภาพ แกลลอร รานอาหาร และไนทคลบ ทหวานเสนหของวถแหงทองถนนใหกลมลกคาผมอนจะกนทยอยตามกนมาในมตแพกกง ภาพหญงสาวแตงตวนำาสมยเดนกรดกรายในรองเทาจมม ชส บนถนนปอฐทสกปรกดวยคราบมนและเลอดจากโรงงานชำาแหละเนอ ในขณะทคาเฟรมทางมสาวประเภทสองแวะมาทานมอสายเพอแกอาการเมาคาง อยขางๆ โตะทครเอทฟโฆษณากำาลงคยงานกน เปนความขดแยงทนาสนใจททำาให มตแพกกงเปลยนสถานภาพจากแหลงอโคจรมาเปนยานฮอตทนา จบตามอง
MEATPACKING DISTRICT: FROM GRIT TO GLOSS
mea
tpac
king-
distr
ict.c
om
CREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 25
ปจจบน มตแพกกงกลายเปนยานทคาเชาพงสงลบลว โรงงานชำาแหละเนอเหลออยเพยงหยบมอ แตกทำาธรกจสงเนอใหแกรานอาหารหรและโรงแรมทมาเปดใหม นวยอรกแมกกาซนยกใหอดตสถานทอโคจรแหงนเปนยานททนสมยทสดแหงหนงของนวยอรก เพราะคกคกมชวตชวาเกอบตลอด 24 ชวโมง ดวยผบบาร รานอาหาร และบตกของดไซเนอรอยาง สเตลลา แมคคารทนย (Stella McCartney), อเลกซานเดอร แมกควน (Alexander McQueen) และครสเตยน ลบแตง (Christian Louboutin) นอกจากน พพธภณฑวทนย (Whitney Museum) ทกำาลงจะมาเปดสาขาในป 2015 ยงจะมาเตมเตมใหมตแพกกงเปนยานทเพยบพรอมทงดานการคา ความบนเทง และวฒนธรรม
mea
tpac
king-
distr
ict.c
om
© C
ameron
Dav
idso
n/Co
rbis
mea
tpac
king-
distr
ict.c
om
ALONG THE HIGH LINE
สงทมสวนทำาใหมตแพกกงบมถงขดสด คงหนไมพน ไฮไลน (High Line)
ทางรถไฟลอยฟาทสรางขนในป 1934 เพออำานวยความสะดวกในการขนสง
สนคา เพราะตดผานตวอาคารและเชอมเขากบโรงงานและคลงเกบสนคา
โดยตรง แตในชวงตอระหวางยค 50 และ 60 เมอรถบรรทกเรมเขามาแทนท
การขนสงโดยรถไฟกเสอมความนยมลง จนไฮไลนปดตวลงในป 1980 และ
ถกทงใหรกรางและมวแวววาจะโดนทบทง กลม Friends of the High Line
จงไดรวมตวกนขนในป 1999 เพอยนเรองเสนอใหเปลยนทางรถไฟทรด
โทรมนเปนสวนสาธารณะลอยฟาความยาว 1.6 กโลเมตร ทเชอมมตแพกกง
เวสต เชลซ และคลนตน เขาดวยกน ไดแอน วอน เฟอรสเตนเบรก (Diane
von Furstenberg) ดไซเนอรทหลงเสนหในแบบอนดสเทรยลของมตแพกกง
จนมาอาศยในยานน กบรจาคเงนกอนโตเพอสนบสนนโครงการน และเมอ
ไฮไลนเปดใหบรการในป 2009 สถตอาชญากรรมในมตแพกกงลดลงอยาง
เหนไดชด แถมยงเปนการดงดดทงนกทองเทยวและโรงแรมชนนำาใหเขามา
เดนจบจายใชสอย ชมเมอง ทำาใหรานอาหาร บาร และรานขายของตางๆ
ในยานนคกคกและมชวตชวาขน
CREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค
และกเหมอนกบหลายยานของนวยอรก ทเมอเหลา “ฮปป” ทำาใหอสต วลเลจ “ฮป” ขนมา ชนชนกลางกเรมทยอยตามกนมาจนอสต วลเลจเปลยนแปลงหนาตาไป CBGB ผบในยาน The Bowery ทเคยเปนเมกะของดนตรพงกและอนเดอรกราวด ปจจบนกลายเปนบตกของจอหน วารวาทอส (John Varvatos) ทจดวางแผนเสยง เครองเสยงจากยค 70 และกราฟฟต ไวเคยงขางเสอผาผชายแบบคลาสสกแฝงกลนอายรอกแอนดโรลราคาแพงลบลว ทมศลปนอยาง กรนเดย (Green Day) และ อกก ปอบ (Iggy Pop) เปนพรเซนเตอร ยาน The Bowery เองทเคยเปนถนของสถานบำาบดคนตดยาเสพตด และบานพกคนจรจด กไดกลายเปนทตงของคอนโดมเนยมหรมากมาย แตดวยจตวญญาณโบฮเมยนทหยงลกในยานนมาอยางยาวนาน ประกอบกบคาครองชพทยงคงยอมเยาเมอเทยบกบทอน อสต วลเลจจงยงคงบรรยากาศแหงความคดสรางสรรคไวได เพราะศลปนรนใหมทเขามาเสรมกำาลง ทำางานรวมกบฮปปรนบกเบก อยางกลม Fourth Arts Block (FAB) ทรวมตวกนขนเพอโปรโมตและพฒนา East 4th Street Cultural District อนเปนทตงของกลมศลปะ โรงละคร แกลลอร และสถาบนการแสดงมากมาย พวกเขาเปนตวตงตวตในการโปรโมตนทรรศการ จดเวรกชอปศลปะ วอลกกงทวร และรวบรวมศลปนมาเปลยนไซตกอสราง ฟตปาธ และพนทรกราง ใหกลายเปนลานแสดงศลปะขางถนน
อสต วลเลจ (East Village) เคยเปนเขตชมชนแออดทคบคงไปดวย ผอพยพและแรงงานตางชาต ทางตะวนตกเฉยงเหนอของยานโลเวอร อสต ไซต (Lower East Side) มากอน จนมาในยค 60 ฮปป ศลปนไสแหง นกดนตร และนกศกษามหาวทยาลยนวยอรก ทเสาะแสวงหาหองเชาราคาถก เรมเขายดครองยานน และเรยกพนทตรงนเสยใหมวา อสต วลเลจ เพอแยกตวเองออกจากภาพของสลมและผอพยพทตดมากบโลเวอร อสต ไซต การทหนมสาวจากหลากหลายวฒนธรรมมาเบยดเสยดกนอยในยานน ทำาใหอสต วลเลจ กลายเปนแหลงจดไฟสรางสรรคชนดทขบเคลอนดวยพลงแหงความขบถของคนรนใหม การเคลอนไหวทางศลปะและวฒนธรรมครงสำาคญตางมจดกำาเนดท “หมบานศลปน” แหงน คธ แฮรง (Keith Haring) และฌอง-มเชล บาสเคย (Jean-Michel Basquiat) เรมชวตศลปนของพวกเขาจากการวาดภาพกราฟฟตในอสต วลเลจ แอนด วอรฮอล (Andy Warhol) จดงานแสดงศลปะมลตมเดยและถายทำาการแสดงของ The Velvet Underground ในบารบนถนนเซนต มารกส เพลซ (St. Marks Place) โจนาธาน ลารสน (Jonathan Larson) แตงละครเพลง Rent โดยดดแปลงมาจากโอเปรา La Boheme ถายทอดชวตของศลปน นกดนตร เกย เลสเบยน และสาวประเภทสอง ในยานอสต วลเลจชวงปลายยค 80 ทมการแพรระบาดของโรคเอดส เฮโรอน และอาชญากรรม
`
26 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
EAST VILLAGE:BOHEMIAN RHAPSODY
thetas
teny
c.wordp
ress.
com
CREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค
BOHEMIAN RHAPSODY
WHEELED KITCHEN: ครวตดลอ
นอกจากศลปะและดนตรแลว อาหารนบเปนอกหนงสสนของแมนฮตตน การรวมกลมของคนหลากเชอชาตทำาใหเกดรานอาหารเฉพาะทางมากมายทนำารสชาตจากทวโลกมาใหไดลมลอง ไมวาจะเปนนวยอรกไทมส หรอนวยอรกแมกกาซน ตางมคอลมนแนะนำาสตรทฟด รถเขนขางทาง และรถขายอาหารหรอ Food Truck สำาหรบนกชมทตองการอาหารถกและด และเจา Food Truck นเอง ทยกระดบของอาหารสตรทฟดใหเปนมากกวาแคฮอตดอกและเพรตเซล เปดชองทางใหแกคนทยงไมมกำาลงทรพยพอทจะเปดรานเปนเรองเปนราวไดเ รมธรกจเปนของตวเอง ตวอยางทประสบความสำาเรจนนมมากมาย อาท คม อมา (Kim Ima) ลกครงญปน-ยว อดตนกแสดงในโลเวอร อสต ไซต กหนมาเปด The Treats Truck ออกขายคกกและบราวนในราคา 1-3 ดอลลาร Wafels & Dinges กเรมขนโดยอดตพนกงานไอบเอม ททงเงนเดอนกอนโตมาขายวาฟเฟลตำารบเบลเยยม เจอโรม ชาง (Jerome Chang) อดตเชฟของหวานท Le Cirque ทงตำาแหนงทรานอาหารฝรงเศสเกาแกของนวยอรก เพอมาเปนเชฟใหญประจำารถ Dessert Truck ขายของหวานระดบภตตาคารในราคาไมถง 10 เหรยญ และ Schnitzel & Things ทนำารถ
สนำาตาลออนออกขายชนตเซล ไสกรอกบราทบรวสท และเมนออสเตรยสตรเดด จนไดรบรางวล Vendy ทมอบใหกบผประกอบการสตรทฟดในนวยอรกมาครอง โดยรานตดลอเหลานจะวงไปเรอยๆ และจอดไมเปนทตามแตกฎจราจรจะอำานวย ลกคาขาประจำาจงตองคอยเชกทวตเตอรของรถคนโปรดวาจะจอดทไหน เวลาไหน และตามไปตอควซอกนเอาเอง ถงแมนฮตตนจะเปลยนหนาตาไปไมเวนแตละวน แตสงหนงทไมเคยเปลยนคอวถแหงทองถนนทหยงรากลกจนกลายเปนสวนหนงของโบโรฮแหงนไปแลว หากคณตองการรจกแมนฮตตน วธทดทสดคอการเดนลดเลาะไปตามตรอกซอกซอยตางๆ ใหผคนอนหลากหลาย สงกอสรางสาธารณะ กราฟฟต อาหาร และงานสถาปตยกรรมตางๆ ชวยเลาเรองราวใหคณฟง
ทมา:
meatpacking-district.com
nycartspaces.com
nytimes.com
thehighline.org
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 27
© A
ndrew H
olbroo
ke/C
orbis
gourmetpigs
.blogs
pot.c
om
THE CREATIVEมมมองของนกคด
28 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
เรองและภาพ: อรรคพล สทศน ณ อยธยา
STR ET SAVVYครส โบเดน (Chris Bowden) หรอทรจกกนในวงการสตรทอารตในนาม “บชวร” (Beejoir) เขาคอศลปนสตรทอารต ทเปนทงนกสะสมผลงานและนกขายงานสตรทอารต (Art Dealer) ตวยง ครสอยในวงการนมานานนบสบปและมโอกาสรวมงานกบศลปนดงๆ มากมาย และนอกจากจะเปนขาใหญในวงการแลว ครส โบเดน ยงเคยเปนชางภาพขาว ครสอนดำานำา ไปจนถงชางตอโลงศพราคาแพงในยกนดา กอนทจะมาเปด “โซลด เอาท สตดโอ” (Souled Out Studio) ทกรงเทพฯ เพอผลตงานภาพพมพของศลปนสตรททวโลกแบบจำานวนจำากดและราคาไมสงจนเกนไป
EChris Bowden
THE CREATIVEมมมองของนกคด
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 29
STR ET SAVVY
คณหลงรกสตรทอารตตงแตเมอไรนาจะประมาณป 1995-1996 ทผมเรมสงเกตเหนงานสตรทอารต ตอนนน ผมอายสก 15-16 ป มศลปนสตรทแถวบานทนาสนใจอยสองสามคน พวกเขาทำางานศลปะทเกยวของกบเรองการเมอง (Political Art) เปนศลปะ ทไมเนนความสวยงามแตตองการสอสารความคดเปนหลก
ละแวกบานทคณหมายถง คอทไหนหมบานเลกๆ ทผมโตมาคอแถวนอรท เดวอน (North Devon) ในองกฤษ ทนนแวดลอมไปดวยธรรมชาตของชายฝงทะเลทางตอนเหนอ งานศลปะสวนใหญจงหนไมพนเรองสภาพแวดลอม และงานกราฟฟตททำาขนทนนกเพอ ตอตานการเขามาของบรษทใหญๆ ทเหนแกผลประโยชนของตนเปนหลก
คณแยกประเภทงานสตรทอารตอยางไร ทงในแงเนอหาและเทคนคมนงายกวามาก ถาจะใหผมจำาแนกประเภทงานสตรทอารตเมอ 5-6 ป ทแลว กอนทคนจะเรมสนใจมนมากเชนทกวนน แตกอน... สตรทอารต มนชดมาก คนททำามนกทำาไปโดยไมคดถงผลตอบแทน เราทำามนฟรๆ เราแคอยากขดเขยนตามกำาแพง ตามทองถนน เพราะฉะนนงานศลปะอะไรกตามทอยบนทองถนน เรากจะเรยกมนวาเปนสตรทอารตทงหมด แตสมยนมนไมใช ตอนนใครๆ กเลอกทจะเขยนกำาแพงเพอเรยกรองความสนใจ มากกวาพยายามเสนอสงทตวเองคดออกไป ผมเหนวากราฟฟต กเปนสตรทอารตดวยเหมอนกน
แตกอนสตรทอารตไมไดถกมองวาเปนงานศลปะ ผมยงชอบทคนคดอยางนน ผมชอบทมนจะไมไดถกจดรวมในกลมเดยวกน กบศลปะรปแบบดงเดม จะวาไปแลว คนเพงจะมายอมรบงานประเภทนกเมอมนขายไดราคานแหละ ยอนกลบไปเมอประมาณป 1995 1996 1997 มนไมมมลคาอะไรเลย คณไมสามารถขายงานสตรทอารตได ไมมทางเลย แตพอมนเรมขายไดเทานนละ คนสวนใหญจงกเรมหนมามองมน เรมเหน คณคา เรมมองมนเปนงานศลปะมากขน
นอกจากคณเปนศลปนแลว คณยงเปนนกสะสมงานศลปะดวยผมไมเคยสะสมอะไรเลยในชวต ผมไมมบานทจะสามารถซออะไรไปแขวนได เพราะผมเองยายทอยคอนขางบอย ผมไมเคยสะสมงานศลปะ ไมวาจะประเภทไหน แตพอผมอายสก 22-23 ป ผมเรมมรายไดจากการขายงานศลปะชนแรก ตอนนนผมอยทลอนดอน ผมเอางานของตวเองไปฝากไวทออฟฟศของแบงกซ (Banksy) เพอใหคนทตกลงซองานมารบไป ระหวางผมนงรอ ผมเหนงานของแบงกซวางกองเตมไปหมด งานพวกนนเขาทำาสำาหรบขาย ผมรสกชอบงานเขา งานเขาดสนกด ผมตดสนใจซองานภาพพมพของเขามา 5-6 ชน และงานเขยนสบนผาใบ 1 ชน ผมไมรจรงๆ วาทำาไมถงซอมา ไมรจรงๆ แตรไหม... หลงจากนนไมนาน ผมกเรมสะสม มนอยางบาคลง นนเปนชวงเวลากอนทเขาจะโดงดง ผมใชเงนไปประมาณ 300-400 ปอนดทไดมา ตอนนนมนเปนเงนทเยอะมากอย ผมขายงานศลปะ ของผมเพอซองานของเขา แตกถอวาเปนการตดสนใจซอดวยความอยาก ทออกจะมดวงสกหนอย (หวเราะ)
ตอนคณซองานแบงกซ คณคดวามนจะมมลคามากขนาดนไหมไมเลย ถามองยอนกลบไป ตอนผมขายงานชนแรกๆ ไดเนยะ ชนละ 100-150 ปอนด กถอวาเปนเงนมากโขอย แตหาปถดมา งานชนนนถกขาย ไปในราคา 5,000-10,000 ปอนด ซงนนทำาใหผมชอกไปเลย แตกอนเราคดไมถงหรอกวาจะแอบเกบงานภาพพมพไวบางสวนเผอขายเอากำาไร ในอนาคต ตอนนนเราไมรวาราคามนจะขนขนาดน อยางตอนทผมซองาน แบงกซ ผมกไมรวามนจะไดราคาขนาดน แตไมแน อาจมอะไรลกๆ ทสง ใหผมซองานเขากได จรงๆ ตอนทผมอยทออฟฟศของแบงกซ ผมกะจะซองานของเขาอกชน เปนงานออรจนล แตผมดนเมาและพลาดเหยยบเฟรมงานชนนนตอนตนขนมารงเชาอกวน ผมรบซอนงานชนทพงไวหลงโซฟา แลวซองานของ ด*เฟซ (D*Face) ทแขวนอยมาแทนดวยความรสกผด ถามองดานการลงทนแลว ผมนาจะไดกำาไรประมาณ 200,000 ปอนด ถาผมไมเหยยบงาน ชนนน แลวซอมนมา... นาเสยดายจรงๆ
THE CREATIVEมมมองของนกคด
30 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
คนเพงจะมายอมรบงานประเภทนกเมอมนขายไดราคานแหละ ยอนกลบไปเมอประมาณป 1995 1996 1997 มนไมมมลคาอะไรเลย คณไมสามารถขายงานสตรทอารตได ไมมทางเลย แตพอมนเรมขายไดเทานนละ คนสวนใหญจงกเรมหนมามองมน เรมเหนคณคา เรมมองมนเปนงานศลปะมากขน
,,,,
THE CREATIVEมมมองของนกคด
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 31
คณเรมเปนคนกลางในการขายงานศลปะตงแตเมอไร ผมขายของมาทงชวต พอแมใหผมไปชวยขายของทตลาดตงแตเลกๆ บางทกขายของตามบานบาง ผมเปนเซลลแมนมาทงชวต คอหลงจากทผมเรมขายงานศลปะของตวเองไดโดยไมผานเอเยนต พวกเพอนศลปนกขอใหผมชวยขายงานของพวกเขาให จากนนกมคนทมาขอใหผมชวย ขายงานเพมขนเรอยๆ เขาคงไวใจผมดวยมง เพราะผมเองกเปนศลปน ไมใชแคคนขายงาน ผมเขาใจศลปนวาเขาตองการอะไร การเปลยนจากการ ขายงานของตวเองไปเปนขายงานใหเพอน มนเปนอะไรทงายมาก แตสงทตามมา ซงมนคอนขางแย กคอผมไมคอยไดทำางานของตวเอง เพราะมวแตปนโชว ขายงานของศลปนคนอน ทำางานภาพพมพใหเขาบางละ แตผมกรกมนมาก ผมชอบควเรท (curated) โชว ชอบผลตงานออกมา ปนเปนปทสบแลวทผมขายงานศลปะเปนอาชพ ผมจำาไดวาครงแรกทผมขายงาน มคนเสนอราคามาให 2,500 ปอนดสำาหรบงานศลปะบนผนผาใบ 5 ชน มนไดราคาดมากนะผมวา และนนเปนจดเรมตนของทกอยาง
อะไรคอขอแตกตางระหวางอารต ดลเลอร (Art Dealer) และสถาบนการประมลศลปะ (Art Auction House) ผมคดวาทงอารตดลเลอรและสถาบนการประมลตางเปนเรองโกหก แตสถาบนการประมลดจะเปนทยอมรบในวงกวางกวา มการกำาหนดราคาตงตน แนนอน การขายงานสตรทอารตเหมอนเปนการเปดโลกใหมในตลาดซอขายงานศลปะ เพราะไมเคยมใครขายมากอน ศลปนบางคนยอมทจะจาย 3 เปอรเซนตใหสถาบนการประมล เพอปนราคางานศลปะใหขนสง เชนเขาจะตกลงราคาทสงกวาราคาทตงไว 10 เทา ทำาใหคนคดวาขายไปไดเทานนจรงๆ เชน สมมตเคาะราคาท 10,000 ปอนด แตจรงๆ ไมใช เพราะ มนจะถกซอกลบไปดวยศลปนเอง และนนเปนตวททำาใหเกดการตงมลคา สำาหรบชนงานของศลปนแตละคน จรงๆ แลวสถาบนการประมลกไมตาง อะไรกบตลาดหน
เลาเรองโซลด เอาท สตดโอ ใหฟงหนอยเราสรางโซลด เอาท สตดโอ ภายในหนงวน ทำาโลโก ทำาแบรนด ทำาเวบไซต พมพทกอยางเสรจในราคา 25 ปอนด นนเปนเงนกอนแรกในการตงตนธรกจ ของผมและเพอน จอน-ไมเคล โวโกล หรอ จอนน โวเทกซ (Jon-Michael Vogel AKA Jonny Votex) ตอนแรกพวกเราคดวาจะทำามนเลนๆ ไมจรงจง อะไร คอเราอยากลองทำางานภาพพมพของตวเองขายดบาง อยากรวาผลมนจะออกมายงไง ผลคอขายหมดเกลยงทนท จากนนมาเรากเรมทำางาน ของเราและรบทำางานใหกบเพอนศลปนคนอนๆ
คณทำางานศลปะประเภทไหนผมไมเคยเพนทอะไรสวยงาม ผมชอบทำางานประเภททมน "ปะทะหนาคณ" สอความหมายชดๆ เขาใจงาย ไมใชแบบมความหมายซอนอย ผมชอบพด เรองการเมอง เรองสงคม ซงมนคอนขางเปลยนบอย ผมอยากทำาใหงานศลปะของผมดไรกาลเวลา เพราะฉะนน ถาผมจะเลอกคาแรคเตอรอะไรมาใช มนตองอยไดนานๆ เพราะตวละครทเรารจกกนในสบปน รอยปหนา อาจไมมใครรจกแลว ซงผมคำานงถงเรองนมาก
มงานชนไหนไหมททำาใหคณตองตกอยในทนงลำาบากมบางบรษททขอใหผมเลกผลตเพราะตดปญหาเรองลขสทธ เชน หลยส วตตอง ขอรองใหผมหยดทำางาน LV Child ซงตอนแรกเขาตงใจจะฟองผม 100,000 ปอนด เหตเพราะผมใชสญลกษณของแบรนดเขาบนงานภาพพมพ แตผมไมหยด ผมทำางานตอ ผมเคยมปญหาทจนดวย ทจนคณไมมสทธเขยนหรอวาดอะไรลงบนผนงสาธารณะ ทเมองไทยคอนขางใจด ถาคณไม ไปวาดบนผนงหางสรรพสนคาหรอกำาแพงบานใคร คณกจะไมเจอกบปญหา แตทเมองจน คณไมสามารถพดสงทคณคดออกมาในงานกราฟฟตไดเลย
หลายคนนยมซองานศลปะบนอเบยมนคอดาบสองคม อยางงานทสตดโอของผม พอผมปลอยงานขายบนเวบไซตโซลด เอาท สตดโอ คนกจะแหกนมาซอ จากนนกเรมมการปลอย งานของเราในราคาทสงขนในอเบย แมมนจะไมดสำาหรบนกสะสมเพราะไมไดซอจากศลปนหรอสตดโอโดยตรง แตมนกทำาใหเกดกระแสความตองการงานชนนนๆ มากยงขน ทโซลด เอาท สตดโอ ขายหมดเรวกเพราะ
ผมคดวาทงอารตดลเลอรและสถาบนการประมลตางเปนเรองโกหก แตสถาบนการประมลดจะเปนทยอมรบในวงกวางกวา มการกำาหนดราคาตงตนแนนอน ,,,,
THE CREATIVEมมมองของนกคด
32 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
อยางนนดวย ผมเกลยดมนในฐานะศลปน แตผมกรกมนในฐานะนกธรกจ อกอยางทแยคอ มนงายมากทจะเจอของปลอมบนอเบย อยางงานออรจนล ของ แบรร แมคกย (Barry McGee) งานของแบงกซมนปลอมทงนน มนงายมากทจะขายงานศลปะปลอมๆ บนอเบย จรงๆ แลวมนงายมากทจะ ขายงานศลปะปลอมๆ ไมวาทไหนกตาม
คณคดยงไงกบเรองทรพยสนทางปญญา (หวเราะ) ผมไมสนวาจะมใครกอปปงานของผม หรอจะทำาขนใหมแลวไดเงนจากมน เพราะมนชวยกระจายสงทผมตองการสอใหออกไปใน วงกวางขน ผมคอนขางโอเค ถาจะมใครนำางานผมไปใช ใครกได ทไหนกได ใชไปเลย ผมไมสน
ทำาไมถงเลอกทจะทำาสตดโอในเมองไทยผมยายมาทกรงเทพฯ ผมเรมตงโซลด เอาท สตดโอ เรมทำาภาพพมพ จากนนผมกตดแหงกอยทน เพราะเราทำาสงทเรากำาลงทำาอยปจจบนทอนไมได เราทำาทยโรปไมได เพราะคาครองชพมนแพงเกนไป ทน เราอยไดแมในชวงทเศรษฐกจถดถอย
ถาตองเปรยบเทยบสตรทอารตของไทยกบตางชาตผมไมอยากเทยบในสเกลโลก แตถาเปรยบเทยบในกลมเอเชยตะวนออกเฉยงใต ผมวาเมองไทยมศลปนสตรทอารตทนาสนใจทสด มศลปนอย 4-5 คนทมฝมอดมากๆ ดเทยบระดบโลกไดเลย แตทไมไดถกมองหรอถกพดถงอาจเปนเพราะพวกเขาเปนคนไทย เปนคนเอเชย ผมเชอวาในอก สบปขางหนา ศลปนเหลานนาจะไปไดไกลทเดยว ตอนนคณอาจจะยงซองาน ของพวกเขาไดถก แตเมอมนเขาตลาดเมอไร มนกนาจะเกดการเปลยนแปลง
แลวคณคดอยางไรทงานสตรทอารตไดเขาไปอยในพพธภณฑผมชอบทมนอยในพพธภณฑ ผมคดวามนควรจะมสตรทอารตในพพธภณฑ มากกวางานศลปะชนดอนดวยซำา เพราะวามนเปนสวนหนงของวฒนธรรม กราฟฟตเปนงานศลปะทเกาแกทสด ยอนกลบไปไดถงงานศลปะบนกำาแพงถำา แตปญหาอยางหนงของสตรทอารต คอการทำางานดวยสสเปรย ซงทำาใหงานมอายสน เมอเทยบกบสนำามนซงอยไดเปนพนๆ ป เนอสสเปรย จะแตกและราวภายในชวงเวลาไมเกน 10 ป เพราะสสเปรยไมเคยถกคดให พนบนผาใบ มนเปนสสำาหรบไม คอนกรต และโลหะ เพราะฉะนนในอนาคต งานประเภทนจะมปญหาเรองการดแลรกษาตามมา
เพราะสสเปรยไมเคยถกคดใหพนบนผาใบ มนเปนสสำาหรบไม คอนกรต และ โลหะ เพราะฉะนนในอนาคตงานประเภทนจะมปญหาเรองการดแลรกษาตามมา
,,,,
soule
doutstu
dios
.com
THE CREATIVEมมมองของนกคด
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 33
งานศลปะทคณชอบผมชอบงานศลปนรนใหญ (Old Masters) งานทมอายเกนรอยปขนไป ผม ชอบศลปนอตาเลยนมาก ผมสามารถเดนในพพธภณฑไดทงวน โดยเฉพาะ National Portrait Museum (ลอนดอน) งานอยางเซซาน (Paul Cezanne) ผมกชอบเชนกน
งานศลปะทคณเกบผมชอบงานออรจนลของแบงกซชนหนงมาก ทเปนรปตำารวจเรยงหนากระดาน หนาทกคนเปนหนายมสมายล เฟซ (Smiley face) สวนอกงานหนง เปนศลปนกราฟฟตไทยชอ บอน (Bon) งานเขาสวยและมพลง และยงอยในราคาทคณสามารถซอเกบได คอตำากวา 1,000 ปอนด ผมชอบงาน ชนหนงมากเปนภาพเขาขคอแม เขาวาดหลงจากทตกบนไดลงเพอทำางาน กราฟฟตบนกำาแพง บางงานผมซอเพอเกบ แตบางงานจะมเรองการลงทน มาประกอบการตดสนใจ แตสำาหรบบอน ผมแคชอบมนเอามากๆ
เคลดลบการขายงานคณตองโกหกใหเปน (หวเราะ) คณตองใสใจในสงทคณขาย คณตองเขาใจ วาศลปนเชออะไร คดอะไร ตองการอะไร คณตองทำาใหเขาเชอในตวคณ คณถงจะสามารถชวยขายงานเขาได ในทางกลบกน คณตองเชอในงาน เชอในศลปนทคณขาย ถาคณไมเชอ ไมรกมน คณจะไมมทางขายมนได
ภาพยนตรสตรททคณชอบRockers (1978) ชาวจาเมกนในยานสลมของเมองเทรนชทาวนทตางดนรน หาเงนเลยงปากทองของตวเอง มนไมใชภาพยนตรสตรทซะทเดยว แตมนกสตรทมาก เวลาวางผมชอบถายภาพ ผมชอบดำานำา ชอบขายของ ผมชอบทะเล บางทการอย กรงเทพฯ มนกทำาใหผมจะบาไดเหมอนกน เพราะมนไมมทะเล ผมกำาลง จะสรางบานหลงหนงอยรมชายหาด ผมหวงวาจะทำามนเปนสตดโอสำาหรบ ศลปนดวย มนอาจมแรงขบเคลอนและแรงบนดาลใจนอยกวาในฐานะศลปนสตรท แตววกดกวาเยอะ อยเมองมนมเรองแยๆ ทใหคณตองใชงาน ของคณสเยอะ แตททะเลมนไมมอะไรผด คณกแคยดเสนยดสายและพกผอน
Creative Ingredients
CREATIVE WILLคด ทำ� ด
34 l Creative Thailand l กรกฎาคม 2555
ถนนทกเสนยอมมรองรอยแหงอดต ความเปนไปในปจจบน และการพฒนาใหเปลยนแปลงไปในอนาคต ถนนจงเปนหนาหนงของสมดบนทกชนดทบรรจเรองราวประวตศาสตรไวในทกมต ไมวาจะเปนการเมอง เศรษฐกจ สงคม ในดานหนงเสนถนนแบงพนทออกเปน 2 ฝงตรงขามกน แตอกดานหนงถนนไดทำาหนาทเชอมโยงแตละชมชนเขาไวดวยกน ทงยงสรางเครอขายทแขงแรงระหวางพนท เรองราวทางประวตศาสตรทถนนไดรกษาไวนน รวมถงมตทางสงคมอยางการแขงขนกฬาดวยเชนกน “โอลมปกเกม 2012” ณ กรงลอนดอน องกฤษ คอมหกรรมกฬาระดบโลกซงจะเกดขนในเดอนกรกฎาคมทกำาลงจะถงน นอกเหนอจากประเดนเรองความยงใหญของการจดงาน นำาใจนกกฬา หรอเรองตวเลขของเงนจำานวนมหาศาลทจะหมนเวยนภายในงานครงน เมอลองมองดอกมตทลอนดอนเลอกตอนรบผมาเยอนมหกรรมกฬาโอลมปก จะพบวามการปรบปรงถนนทกเสนทเชอมโยงแตละยานเขาดวยกน รวมถงการพลกฟนทกชมชนแออด และตอเตมดวยพนทใหเตมเปยมไปดวยพลงแหงความคดสรางสรรค ทดำาเนนงานควบคไปกบการรกษาเอกลกษณดงเดมของแตละทองถนเอาไว “ไฮ สตรท 2012” (High Street 2012) คอโครงการพฒนาถนนและปรบปรงวถชวตชาวลอนดอนทอาศยอยในอลดเกต (Aldgate) ยานทเปรยบเหมอนประตทางเขาสลอนดอน ไปจนถงสนามกฬาโอลมปกทยานสตารตฟอรด (Stratford) ระหวางเสนทางนผานยานสำาคญๆ อยาง ไวทชาเปล (Whitechapel) ไมล เอนด เวสต (Mile End Waste) โอเชยน กรน (Ocean Green) และโบว (Bow) ดวยการใหความชวยเหลอในเรองการเปลยนแปลงและฟนฟพนทใหเปนไปในทศทางทดขน เพอดงดดการลงทนทจะเกดขนในอนาคต อนประกอบไปดวยการปรบปรงเสนทางเพอรองรบทงผอยอาศยและนกทองเทยว การกระตนระบบสงแวดลอมดวยการเพมพนทสเขยวทงบนทางเทาและเลนจกรยาน การปรบปรงระบบการเดนทางใหมการคมนาคมทหมนเวยนถงกนอยางสะดวก รวมถงการเปดเผยคณคาทางประวตศาสตรและวฒนธรรมทมมายาวนานดวยการบรณะอาคารเกาและรกษาพนททางประวตศาสตรโดยรอบ ทงน ไฮ สตรท 2012 นบเปนสวนหนงของการรวมมอกนระหวาง 2 โครงการ คอ London’s Great Outdoors โครงการปรบปรงพนทสาธารณะภายใตการดแลของนายกเทศมนตร และ Mayor’s Great Spaces Initiative โครงการปลกพนทศลปะใหงอกเงยในทกเขตพนท
สาธารณะ รวมถงการใหความชวยเหลอจากองคกรอสระตางๆ อกหลายหนวยงาน ไมวาจะเปน Design for London, English Heritage หรอ Transport for London ตวอยางการดำาเนนงานของไฮ สตรท 2012 เชน การสรางระบบไฟใหมทงหมดในสถาปตยกรรมเกาแกยานอลดเกต การวางตำาแหนงอนสาวรยชาฮด มนาร (Shaheed Minar) ในสวนสาธารณะใหม เพอการเขาถงและดงดดความสนใจใหมมากขน การจดแสดงผลงาน สงประดษฐทนกโบราณคดคนพบในสวนสาธารณะอลเทบ อาล (Altab Ali Park) และการจดแสดงนทรรศการประวตศาสตรของพนทแบบหลายภาษาเพอรองรบนกทองเทยวหลากเชอชาต เปนตน “เปนความเหมาะสมอยางยง ทจะสรางถนนซงนำาเราไปสประวตศาสตรหนาใหมของลอนดอนในป 2012” คำากลาวของบอรส จอหนสน (Boris Johnson) นายกเทศมนตรของกรงลอนดอนคงจะไมเปนเรองเกนจรง ในวนนทเราเหนรปรางของความสำาเรจของโครงการไฮ สตรท 2012 ปรากฏอยตรงหนา แตอยางไรกตาม สงทไฮ สตรท 2012 มอบเปนของขวญใหกรงลอนดอนคงไมใชคำาชนชมเพยงอยางเดยว แตเปนการพฒนาทมอบความสมบรณใหกบชมชนอยางยงยนมากกวา
ทมาและภาพ: highstreet2012.com
เรอง: กมลกานต โกศลกาญจน
กรกฎาคม 2555 l Creative Thailand l 35
“สถาบนการเรยนรเพอปวงชน”เรยนรเพอความสข บนความพอเพยง