csr thaioil ชุมชนของเรา 6

สวสดคะ เพอนบานไทยออยลทกทาน จากเหตการณแผนดนไหวครงรนแรงทประเทศญปน และประเทศพมา ความแปรปรวนของสภาพภมอากาศ จนถงวกฤตการณนำทวมในหลายจงหวดทางภาคใตของประเทศเราเอง อาจสงสญญาณอะไรบางอยางใหรวาโลกของเรากำลงตองการการดแลอยางจรงจง ปญหาโลกรอนสงผลกระทบกบทกชวตบนโลกอยางไมอาจหลกเลยง แมกระทงชวตสตวตวเลก ๆ ใตทะเลอยางปะการง ในชวง 2-3 ปทผานมา ไดเกดปรากฏการณฟอกขาวขนกบปะการงทวโลกรวมทงประเทศไทยของเรา ดวยความหวงใยตอปญหาทเกดขน เครอไทยออยล จงไดรวมกบกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และพนองทประกอบอาชพประมงในชมชนของเรา ชวยกนดแลรกษาแนวปะการงบรเวณ หมเกาะสชง เพอใหชมชนบานเราคงความอดมสมบรณของทรพยากรทางทะเลไปตราบนานเทานาน เนองจากแนวปะการงนนมความสำคญตอระบบนเวศในทองทะเลเปนอยางสง และยงเปนทอนบาลของสตวนำหลากหลายสายพนธ ชมชนของเราฉบบตอนรบฤดรอนน เราขออาสาพาเพอนบานไทยออยลทกทานหลบรอนไปเยยมชมสถานเกษตรหลวงอางขาง จ.เชยงใหม และพาไปสถานททองเทยวใกลบานทเตมไปดวยมนตเสนหแตมกถกมองขามอยางเกาะสชง รวมทงนานาสาระทสรรหาฝากทกทานอยางเชนเคย อาท การเตรยมตวรบมอกบหนารอน บทสมภาษณอาจารยไพบลย กญญาคำ ประธานชมชนบานเขานำซบ กจกรรมทศนยสขภาพและการเรยนรเครอไทยออยลเพอชมชน เปนตน สดทาย ตองขอขอบคณทกความเหน ขอเสนอแนะ และคำตชมจากทกทานทเสยสละเวลาตอบแบบสำรวจความพงพอใจทมตอจลสารชมชนของเรา และสงกลบมาทกองบรรณาธการ เสยงสะทอนเหลานลวนเปนกำลงใจใหทมงานของเราทกคน มงมนในการสรางสรรคผลงานเพอชมชนของเราตอไปคะ อยาลมนะคะ ใครมเรองราวความประทบใจในชมชน อยาเกบไวคนเดยว ขอเชญสงมารวมแบงปนความประทบใจใหผอานทานอน ๆ ไดทกองบรรณาธการ เรามของทระลกมอบใหคะ พบกนใหมฉบบหนานะคะ บรรณาธการ

สารบญ

เรองจากปก 1

ตามรอยพอ 4

รอบรวไทยออยล 6

บอกเลาเกาสบกบศนยสขภาพ 7

CSR Focus 8

เคลดลบสขภาพ 10

กาวทนโลก 11

ปลอดภยใกลตว 12

ลบสมองลองเลนเกม 13

พเกาเลาเรอง 14

ปราชญชมชน 16

กระบอกเสยงชมชน 18

ของดบานเรา 20

รานนรกษสงแวดลอม 22

เยยมเยอนเพอนบาน 24จลสารชมชนของเรา เจาของ : บรษท ไทยออยล จำกด (มหาชน) จดทำโดย : แผนกกจการเพอสงคมและแบรนดองคกร สำนกงานกรงเทพฯ : เลขท 555/1 ศนยเอนเนอรยคอมเพลกซ อาคารเอ ชน 11 ถนนวภาวดรงสต แขวงจตจกร เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 0-2299-0000, 0-2617-8300 โทรสาร 0-2299-0024 โรงกลน : เลขท 42/1 หมท 1 ถนนสขมวท กม.ท 124 ตำบลทงสขลา อำเภอศรราชา จงหวดชลบร 20230 โทรศพท 0-3840-8500, 0-3835-9000 โทรสาร 0-3835-1554, 0-3835-1444 แผนกบรหารงานชมชน 08-1835-2524, 08-9092-5089

เรองจากปก โดย กองบรรณาธการ

แนวปะการงถอเปนระบบนเวศทมความสำคญอยางหนงของชายฝงทะเลเพราะเปรยบเสมอนกำแพงปองกนการกดเซาะพงทลายของชายฝงจากคลนลมเปนแหลงดงดดใหสงมชวตตาง ๆ ใชเปนทอยอาศย วางไข และเลยงตวออน แนวปะการงจงมความหลากหลายทางชวภาพสง เชอหรอไมวาเราสามารถพบพชและสตวทสามารถมองเหนดวยตาเปลามากกวา 2,000 ชนด ยงไปกวานน แนวปะการงยงมความสำคญทางดานเศรษฐกจทงตอภาคอตสาหกรรมประมงและอตสาหกรรมการทองเทยว ในชวง 1-2 ปทผานมา ปญหาสภาวะโลกรอนทำใหเกดปรากฏการณปะการง ฟอกขาวรนแรงขนทวโลก เนองจากนำทะเลมอณหภมสงขน เกนกวาทปะการงจะดำรงชวตอยได สงผลใหแนวปะการงไดรบความเสยหายและมสภาพเสอมโทรมลงมาก ซงหากปลอยทงไวอาจสงผลกระทบตอวถชวต การประกอบอาชพประมงเพราะจำนวนปลาและสตวนำตาง ๆ ลดนอยลง การเปลยนแปลงของระบบนเวศทางทะเล รวมถงความเปนอยของคนในพนทได ดวยความหวงใยตอปญหาและปองกนความเสยหายทอาจเกดขน เครอไทยออยล ทดำเนนธรกจดวยความรบผดชอบตอสงคมควบคกบการดแลสงแวดลอม โดยเฉพาะ การดแลระบบนเวศและสงแวดลอมของชมชนทเราอาศยอยมานานเกอบครงศตวรรษ จงไดรวมดแลแนวปะการงบรเวณหมเกาะสชง พรอมดวยกรมทรพยากรทางทะเล และชายฝง (ทช.) และคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โครงการความรวมมอในการเพาะเลยงขยายพนธปะการงและการฟนฟแนวปะการง น จะดำเนนการเพาะเลยงขยายพนธปะการง ดวยวธการยายปลกปะการงและการเพมพนทลงเกาะของตวออนปะการง รวมถงการขยายพนธปะการงดวยการเพาะขยายพนธจากเซลลสบพนธของปะการง ซงยงไมเคยมการดำเนนการอยางเปนรปธรรมมากอนในประเทศไทย แตมการดำเนนการกนอยางแพรหลายในหลายประเทศทวโลก

ไทยออยลหวงใย รวมดแลแนวปะการง

หมเกาะสชง

เรองจากปก โดย กองบรรณาธการ

ชมชนของเรา เดอนมนาคม-เมษายน 2554 �

วตถประสงคของโครงการความรวมมอน นอกจากการเพาะเลยงและขยายพนธปะการงบรเวณหมเกาะสชง บนพนท 0.63 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 394 ไร เพอเพมศกยภาพในการขยายพนธปะการงและขดความสามารถในการฟนตวของปะการงตามธรรมชาต และการจดสรางแหลงอนบาลพนธปะการงแลว ยงมงหวงใหโครงการในพนทนเปนแหลงศกษาดงาน สถานททองเทยวเชงนเวศสำหรบนกเรยน นกศกษา และบคคลทวไป คณเกษมสนต จณณวาโส อธบดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง (ทช.) กลาวถงพนธมตรผรวมโครงการวา “ขอขอบคณบรษทไทยออยล จำกด (มหาชน) ทไดเลงเหนความสำคญโดยใหการสนบสนนการดำเนนงานโครงการนอยางเตมท และขอขอบคณทางจฬาลงกรณมหาวทยาลยทนำงานวจยการขยายพนธปะการงดวยการเพาะขยายพนธ จากเซลลสบพนธของปะการงมาใชในโครงการน นอกจากจะทำใหแนวปะการงทเสอมโทรมบรเวณหมเกาะสชงไดรบการฟนฟแลว ยงเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศเพอเรยนรระบบนเวศแนวปะการง และวธการฟนฟแนวปะการงใหแก นสต นกศกษา นกทองเทยวและผทเกยวของตอไป” ทางดานศาสตราจารยนายแพทย ภรมย กมลรตนกล อธการบดจฬาลงกรณมหาวทยาลย กลาวเพมเตมวา “ปจจบน ปะการงทเพาะขยายพนธดวยวธนมมากกวา 10 ชนด ทงปะการงกงและปะการงกอน ซงวธการเพาะขยายพนธดวยวธน มอตราการปฏสนธมากกวารอยละ 95 อตราการลงเกาะรอยละ 50-75 และอตราการรอดภายหลงการเลยงเปนเวลา 6 เดอน รอยละ 40-50 ทสำคญ ความรวมมอครงนนบเปนอกกาวหนงทสำคญของทกภาคสวน ทจะมารวมกนเรมตนแกไขปญหาแนวปะการง”

คณสรงค บลกล ประธานเจาหนาทบรหาร บรษท ไทยออยล จำกด (มหาชน) ในฐานะผสนบสนนโครงการครงน เปดเผยวา “บรษทฯ เหนความสำคญของการรกษาสภาพแวดลอมทงบนบกรวมถงสงแวดลอมในทะเล เรามนโยบายในการดแลรกษาและเนนการปองกนผลกระทบทอาจเกดขน สงผลใหทะเล

ใชวธผกทนแทนการ ทงสมอเรอลงในแนวปะการง

เพอความยงยนของระบบนเวศและ หวงโซอาหาร และความสมบรณของ

สตวนำทางทะเล ใหคงอยคทองทะเลไทย ไปตราบนานเทานาน

เรองจากปก

ชมชนของเรา เดอนมนาคม-เมษายน 2554�

ทอยรายรอบโรงกลนยงอยในสภาพทด ชาวประมงสามารถหาเลยงชพได ชมชนอยได ไทยออยลกอยได ดงนนการทบรษทฯ สนบสนนโครงการนถอเปนการดแลชมชนดวย นอกจากนบรษทฯ ยงมโครงการนำหอกลนขนาดใหญทไมไดใชงานแลวไปทำแนวปะการงโดยมการประสานกบกองทพเรอ เพอใชเปนแหลงอนบาลกลาปะการงไดอกทางหนง” ในสวนของพนองชมชนบานอาวอดมทยดอาชพประมงมานานแตครงรนปยา ตายาย ใหความเหนตอโครงการวา

พวกเราทกคนเองกมสวนชวยอนรกษและฟนฟแนวปะการงได ดวยการไมซอปะการงมาประดบบานหรอตปลา เวลาไปเทยวดำนำชมปะการง ขอใหดำดวยความระมดระวง อยาเหยยบยำลงบนแนวปะการง เพราะปะการงมความบอบบางมากและใชเวลาในการฟนตวนาน ชวยกนไมทงขยะลงชายหาดและในทะเล เพราะปะการงอาจตายไดหากนำทะเลสกปรก ไมทงสมอเรอลงในแนวปะการง แตใชวธผกทนแทน เพอความยงยนของระบบนเวศทางทะเลและหวงโซอาหารคงอยคทองทะเลไทยไปตราบนานเทานาน

“การอนรกษแนวปะการง ถาทำไดกด แตขอใหระบบรเวณทวางปะการงใหชดเจนและเหมาะสม เรอหาปลาจะไดระวงไมไปวางอวนในบรเวณนน ปกตเรอทบานกไปถงเกาะสชง ไปวางปลา สวนถาเปนปจะวางแถวชายฝง ไมเกนรศมประมาณ 4 กม.”

คณชะเอม ทรงนสย

“ถาทำโครงการแถวชายฝงกคงไมเปนไร แตถาทำขางนอก กลววาเราจะไปวางอวนโดนได ปกตแถวชายฝงไมคอยมปลาอยแลว เรอวางอวนไม ได เพราะมทนเรอ สมอเรอ หากทำโครงการแลว ตรงไหนวางอวนไดกวาง วางไม ไดเรากจะไมวาง โดยมากพมกจะออกไปตรงแถวหวสะพานไทยออยล กหวงวาปลาคงจะเยอะขน แตชวงน ไมคอยไดออกเรอเพราะมมรสม”

คณยนด เรองด

“ผมอยทนตงแตเกด ทำอาชพประมงมาตลอด ตอนนกพอจบป จบปลาไดอย กเหนดวยกบการทำโครงการฟนฟแนวปะการงนครบ แตตองบอกแนวทวางปะการงไวดวย”

คณประกอบทรพย เรองด

เรองจากปก


ฉบบนขออาสาพาผอานตามรอยพอไปไกลถงจงหวดเชยงใหม เพอเยยมชมการดำเนนงานของสถานเกษตรหลวงอางขาง ทนอกจากจะงดงามไปดวยไมดอกเมองหนาวนานาพนธแลว ทนยงเปนสถานทดลอง คนควา และวจย พชผลเมองหนาว ททำใหเมองไทยของเราสามารถปลกพชผลเมองหนาวได และชาวเขามรายไดทดแทนจากการปลกฝนหรอการทำไรเลอนลอย

ยอนกลบไปกวา 40 ปกอน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวพรอมดวยสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ได เสดจพระราชดำเนนเย ยมราษฎรทหมบ านผกไผ อำเภอฝาง อำเภอเชยงใหม และไดเสดจผานบรเวณดอยอางขาง ทรงทอดพระเนตรเหนวาชาวเขาสวนใหญ ทอาศยอยบรเวณนเลยงชพดวยการปลกฝน แตยงยากจน ทงยงทำลายทรพยากรปาไม ตนนำลำธารทเปนแหลงสำคญตอระบบนเวศ ซงจะกอใหเกดความเสยหายตอสวนอนของประเทศได จงทรงมพระราชดำรวา พนทนมภมอากาศหนาวเยน มการปลกฝนมาก ไมมปาไมอยเลย และสภาพพนทไมลาดชนนก ประกอบกบพระองคทรงทราบวาชาวเขาไดเงนจากฝนเทากบทไดจากการปลกทอพนเมอง และทรงทราบวาทสถานทดลองไมผลเมองหนาวของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดทดลองวธตดตา ตอกงกบทอฝรง จงสละพระราชทรพยสวนพระองค เพอซอทดนจากชาวเขาในบรเวณดอยอางขางสวนหนง จากนนจงโปรดเกลาฯ ตงโครงการหลวงขนเปนโครงการสวนพระองคเมอ พ.ศ. 2512 โดยทรงแตงตงให หมอมเจาภศเดช รชน เปนผรบสนองพระบรมราชโองการในตำแหนงประธานมลนธโครงการหลวง ใชเปนสถานวจยและทดลองปลกพชเมองหนาวชนดตาง ๆ ไมวาจะเปน ไมผล ผก ไมดอก เมองหนาว เพอเปนตวอยางแกเกษตรกรชาวเขาในการนำพชเหลาน มาเพาะปลกเปนอาชพ ซงตอมาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานนามวา “สถานเกษตรหลวงอางขาง” จงกลาวไดวาทแหงนคอจดกำเนดของโครงการหลวงนนเอง

สถานเกษตรหลวงอางขาง... ตนกำเนดโครงการหลวง

ตามรอยพอโดย ลกคนเลก

ชมชนของเรา เดอนมกราคม-กมภาพนธ 2554�

ตดตอไดท โทรศพท : 0 5345 0107-9 โทรสาร : 0 5345 0106 เวบไซต : www.angkhangstation.com

เราใชเวลาประมาณ 3 ชวโมงจากตวเมองเชยงใหมมาถงสถานเกษตรหลวงอางขาง ถนนสภาพดตลอดสาย แมบางชวงบางตอนจะคอนขางสงชน แตกไมยากลำบากเกนไป รถยนตสามารถขบขนมาได เมอมายนอยบรเวณสโมสรอางขาง แมจะเปนเวลาบายตนทแดดจด แตยงสมผสไดถงความเยนสดชน มมดานหนาสโมสรมปายบอกอณหภมตำสดของวน ทำใหเราอดขยาดไมไดวาคนนจะทนหนาวไหวหรอ เพราะบนพนราบทเราจากมา เรมเขาหนารอนแลว จงไมมใครเตรยมเครองกนหนาวมา สถานเกษตรหลวงอางขางตงอยในเขตตำบลแมงอน อำเภอฝาง จงหวดเชยงใหม ม ความสงจากระดบนำทะเลประมาณ 1,400 เมตร จงทำใหมสภาพภมอากาศเยนสบายตลอดป เหมาะแกการเปนสถานในการศกษาวจยพชเมองหนาวของโครงการหลวง ไมวาจะเปนไมผลอยาง สาล พช พลบ พลม สตรอเบอรร ผกเมองหนาว สมนไพร ชาจน ไผชนดตาง ๆ รวมทงไมดอกไมประดบกวา 50 สายพนธ นบเปนสถานวจยพชเมองหนาวทสำคญทสดของประเทศไทย นอกจากภารกจหลกในการวจยเกษตรบนพนทสงแลว สถานเกษตรหลวงอางขางยงมหนาทถายทอดเทคโนโลยเกษตรบนพนทสง เพราะเปนแหลงรวมวชาการดานการปลกพชบนทสง แตละปมผเขาเยยมชมการดำเนนงานเปนจำนวนมาก สถานฯ จงเปนสถานทฝกอบรมใหผทสนใจจากทงในและตางประเทศ งานพฒนาและสงเสรมอาชพแกเกษตรกรชาวเขาเปนอกภารกจทสำคญของสถานเกษตรหลวงอางขาง ชาวเขาทอาศยอยบรเวณรอบ ๆ สถานเกษตรหลวงอางขางม 3 เผา ไดแก ปะหลอง

ม เซอ และจนยนนาน โดยมกจกรรมทสำคญ เชน การพฒนาแหลงนำ การวางแผนการใชทดน การสงเสรมการปลกไมผล ไมตดดอก พชผก ชาจน การผลตไหลสตรอเบอรร เปนตน ในครงนเราโชคดไดเหนสถานทเพาะพนธเหดพอรโทเบลโล (Portobello Mushroom) หรอเหดหอมชนดหนงทมขนาดใหญ นอกจากจะมรสอรอยและมกลนหอมแลว ยงมสรรพคณชวยบำรงสมอง ชวยใหหลบงาย ซงเปนผลตภณฑตวใหมของโครงการหลวงดวย ตลอดสองวนบนดอยอางขาง เมอมโอกาสไดเยยมชมการดำเนนงานโดยรอบสถานเกษตรหลวงอางขาง เราพบเหนความสขแบบเรยบงายไดจากรอยยม

ของเจาหนาท ชาวเขาทเขามาทำงาน ตลอดจนนกทองเทยว ทสำคญคอความภาคภมใจ จากการชมผลงานทไมใชการจดโชวเพอตอนรบนกทองเทยว แตทนคอสถานททำงานโครงการตาง ๆ ของพอ ผทมเททกอยางเพอลกอยางแทจรง

ดอยอางขาง อางขางเปนภาษาเหนอ หมายถง อางรปสเหลยมตามลกษณะของ

ดอยอางขาง ซงเปนดอยทมรปรางของหบเขายาวโดยรอบประมาณ 5 กโลเมตร กวาง

3 กโลเมตร ตรงกลางของอางขางเดมเปนภเขาสงเชนเดยวกบบรเวณโดยรอบ แตเนองจาก

เปนภเขาหนปน เมอถกนำฝนชะกจะคอย ๆ ละลายเปนโพรง แลวยบตวลงกลายเปนแอง

มพนทราบ ความกวางไมเกน 200 เมตร ซงเปนทตงของสถานเกษตรหลวงอางขาง

ปจจบนสถานเกษตรหลวงอางขางมบรการบานพก ลานกางเตนท และรานอาหารใน

สโมสรทใชผลผลตจากโครงการหลวง โดยรบประกนความสดและความปลอดภย


รอบรวไทยออยลโดย หนวยกลนขาว

ความคบหนาอาคารฉกเฉน รพ.อาวอดม ตามทเครอไทยออยลไดมเจตนารมณทจะบรจาคเงนเพอการกอสรางอาคารฉกเฉน โรงพยาบาลอาวอดม เนองในโอกาส การดำเนนงานครบรอบ 50 ปของเครอฯ โดยในเบองตนทางโรงพยาบาลเปนผกำหนดรปแบบการใชงานของอาคาร วาชนใด จะใชเปนหองอะไรเพอใหบรการทางการแพทยกบชมชนไดอยางเตมประสทธภาพจากนนจงสงไปใหกองสถาปตยกรรม กระทรวงสาธารณสขปรบแกไขแบบเพอใหสอดคลองกบความตองการของทางโรงพยาบาล ซงในขณะนแบบอาคารใหมเสรจเรยบรอยแลวแลว เหลอแคการประเมนราคากลาง คาดวาจะสามารถวางศลาฤกษไดในชวงไตรมาสท 2 ของปน

กจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรมและสรางเสรมสขภาพ ตงแตเดอนกมภาพนธทผานมา เครอไทยออยลรวมกบโรงพยาบาลอาวอดม จดกจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรมและสรางเสรมสขภาพขนเปนประจำทกสปดาห โดยมวทยากรใหการอบรมการเลนโยคะ รำกระบอง เตนฮลาฮป เพอใหผเขารวมกจกรรม มสขภาพแขงแรง ลดความเสยง ปองกนไมใหเกดโรครายตามแนวทางเวชศาสตรชมชน

ณ หองอเนกประสงคเพอชมชน ศนยสขภาพและการเรยนรเครอไทยออยลเพอชมชน

โครงการปองกนโรคพษสนขบา ศนยสขภาพและการเรยนรเครอไทยออยลเพอชมชน รวมกบฝายสงเสรมปองกนควบคมโรค สำนกงานสาธารณสขและสงแวดลอม เทศบาลนครแหลมฉบง โดยสตวแพทยสรพล ขรมประเสรฐ ไดเปดใหบรการฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบา ฉดฮอรโมน คมกำเนด รวมทงการตอนสนขและแมวฟร ณ บรเวณพนทศนยสขภาพฯ โดยมชาวชมชนนำสนขและแมวเขามารบบรการทงหมด 28 ตว แบงเปนแมว 16 ตว สนข 12 ตว

เมอวนท 4 มนาคม 2554 ตงแตเวลา 09.00 -15.00 น.

สมาคมสอมวลชนศรราชา ประชมใหญสามญประจำป 2554 เมอวนท 3 มนาคม ทผานมา สมาคมสอมวลชนศรราชา ไดจดประชมใหญสามญประจำป 2554 ขน โดยไดมแจงผลการเลอกตงคณะกรรมการและนายกสมาคมสอมวลชน ศรราชา ซงผทไดรบการแตงตงเปนนายกสมาคมคอ นายโต บางแค พรอมทงแจงเรองการจดแขงขนกฬาประเพณของสมาคม โดยมผเขารวมการประชมครงน

34 คน ตงแตเวลา 10.00-12.00 น. ณ หองอเนกประสงคเพอชมชน ศนยสขภาพฯ


ปจจบนน การกระโดดเชอกไดพฒนาขนเปนกฬาชนดหนงทมรปแบบวธการเลนหลากหลาย มกฎ กตกามากมาย และตอง

อาศยทกษะ เรยนรเทคนคทตองฝกฝน จนทำใหมทากระโดดทพลกแพลง ซบซอน มสสนความสวยงาม นาตนตาตนใจ สนกสนาน

และทาทายความสามารถ โดยการจดแขงขนนนจะแบงออกเปนเพศชายและเพศหญง ตงแตระดบผเรมเลนระดบกลาง จนสระดบ

มออาชพ และมเวทการแขงขนทงในระดบประเทศ และระดบโลก

ศนยสขภาพและการเรยนรเครอไทยออยลเพอชมชน ขอเชญชวนนอง ๆ เยาวชน อายระหวาง 10-18 ป และคณครทงทอยใน

โรงเรยนหรออยอาศยในเขตชมชน ต.ทงสขลา เขารวมรบฟงและชมการสาธตกระโดดเชอก โดยทมสาธตจากมลนธหวใจแหง

ประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ ทงนผเขารวมการสาธตครงน จะมสทธ

สมครเพอคดเลอกเปนตวแทนของพนท ไปฝกอบรมการกระโดดเชอกเพอ

แขงขน ซงจดโดยมลนธหวใจแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ รวมกบ

สำนกวชาวทยาศาสตรการกฬา จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทกรงเทพฯ เปนเวลา

ประมาณ 5 วน

การสาธตนมกำหนดจดขน ณ ศนยสขภาพและการเรยนรเครอไทยออยล

เพอชมชน ประมาณเดอนพฤษภาคม 2554 ทงน ผทสนใจสามารถตดตามได

จากปายประชาสมพนธหนาศนยสขภาพฯ

ศนยสขภาพและการเรยนรไทยออยล จะจดสาธตกระโดดเชอกและรบสมคร

ครและนกเรยนทสนใจ เพอฝกซอม คดเลอกเปนทมตวแทนพนท เขาอบรมระดบประเทศ

ชมชนบานอาวอดม รวมกบเทศบาลนครแหลมฉบง ศนยสขภาพและการเรยนรเครอไทยออยล เรมโครงการ ชมชนปลอดขยะ โดยจดใหมการรบซอขยะเปนครงแรกทวดใหมเนนพะยอม ในวนท 27 เมษายน 2554 น

ประเภทขยะทนำมาขายได คอ กระดาษ โลหะทกประเภท ขวดพลาสตกทงใสและขน แกว อปกรณไฟฟา ทงนขอความรวมมอทกทานใหแยกประเภทขยะ เพอความสะดวกรวดเรว เมอชงนำหนกแลวไดเงนทนท ยงนำมาขายกนมาก นำหนกทไดทงหมดจะถกนำมาคำนวณเปนเงนกองทนใหกบชมชนใชประโยชนตอไป สำหรบเวลานดหมายใหตดตามจากเสยงตามสาย และปายประชาสมพนธตอไป

ชมชนบานอาวอดม เทศบาลนครแหลมฉบง

และศนยสขภาพฯ ทำโครงการชมชนปลอดขยะ

บอกเลาเกาสบกบศนยสขภาพโดย ตกแตน


เมอแรกสำรวจพนท เพอทำโครงการกาซชวภาพจากฟารมเลยงสกร ณ หมบานนเรศ อ.ดอนเจดย จ.สพรรณบรนน สภาพดานหนาฟารม เจาของขดบอขนาดใหญสำหรบใชเปนบอนำทง ซงเตมไปดวยขหมและนำลางจากการทำความสะอาดเลาหมขนาด 700 ตว ถดออกไปคอลานขนาดใหญ สำหรบตากขหมขายสงเปนปย คงไมตองบรรยายถงกลนตลบอบอวลชนดทวาพอลงจากรถปบ ชาวบานรบบอกดวยความหวงดวาใหปดรถทนท ไมอยางนนกลนจะเขารถตามตดตวเรากลบไปบานดวยเปนแน โครงการกาซชวภาพ พลงงานสะอาด จากไทยออยลเพอชมชน ณ หมบานนเรศ อ.ดอนเจดย จ.สพรรณบร เปนหนงในโครงการทเครอไทยออยลดำเนนงานรวมกบมลนธพลงงานเพอสงแวดลอม (มพส.) ภายใตโครงการกลไกพลงงานสเขยว ทมวตถประสงคสงเสรมการนำพลงงานทมอยตามธรรมชาต หรอวสดเหลอใชทางการเกษตรมาผลตเปนพลงงาน รวมถงการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ โครงการกาซชวภาพ พลงงานสะอาด จากไทยออยลเพอชมชนน เปนโครงการทสามารถชวยลดปรมาณกาซเรอนกระจก ซงเปนสาเหตสำคญของปญหาภาวะโลกรอนทรนแรงขนทกวน ดงนน บรษทฯ จงยนดสนบสนนเพราะตระหนกถงการมสวนรวมในการลดปญหาภาวะโลกรอน ขณะเดยวกนเงอนไขสำคญประการหนง คอตองมครวเรอนทไดรบประโยชนจากโครงการฯ มากพอ แมชอาจารย ดร.สายจตร จะวะนะ นกวชาการอสระดานพลงงาน ผดแลโครงการและเจาของเทคโนโลยกาซชวภาพ ไดอธบายใหเราฟงวา “จรง ๆ แลวเทคโนโลยกาซชวภาพนน สามารถใช ในการกำจดของเสยไดทกรปแบบ ไมวาจะเปนนำเสย เศษอาหาร มลสตว สามารถใชไดหมด การทไทยออยลสนใจทจะเอาขหมมาผลตกาซชวภาพกรสกยนด เพราะเปนเปาหมายอยแลวในการทจะกำจดขยะ บำบดนำเสย นอกจากนนยงเปนจดจดหนงในการเผยแพรเทคโนโลยงาย ๆ อยางนใหกบชมชน แลวตอยอดไปสชมชนอนไดอกเรอย ๆ ถงแมเทคโนโลยนจะไมใชเรองใหมและไมใช เรองยาก แตสำคญตรงทตองทำใหด ถามหนวยงานด ๆ มาใหทนสนบสนน ใหทนเพอตอยอด มนกเปนสงทด ทำใหพลงงานสงแวดลอม และชมชนอยคกนไปไดเรอย ๆ”


โดย พรบพนดาว

จากไทยออยลเพอชมชน

กาซชวภาพ พลงงานสะอาด

ในชมชนของเราเองกมโครงการด ๆ แบบนเชนเดยวกนนะคะ ปจจบนเราม การดำเนนโครงการชมชนปลอดขยะ โดยความรวมมอของเครอไทยออยล เ ทศบาลนครแหลมฉบ ง และช มชน บานอาวอดม รวมทงโครงการทไทยออยล รวมกบ ม.เกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา ศกษาการทำกาซชวภาพจากเศษอาหารสำหรบใชในโรงพยาบาลอาวอดม เพอใหชมชนของเราเปนชมชนพลงงานสะอาด และมสภาพแวดลอมทสวยงามและถก สขอนามยคะ

ขนตอนการดำเนนงานเรมจากชาวบาน จำนวน 23 หลงคาเรอน ไดลงชอเพอเขารวม โครงการฯ ทมงานผรบเหมาเรมดำเนนการกอสรางเมอเดอนธนวาคม 2553 โดยไดปรบสภาพพนทหนาฟารม กลบบอนำทงเดม และสรางบอหมกกาซชวภาพแบบโดมคงท (Fixed Dome) คอมรปทรงกลมคลายโองขนาดใหญ ขนาด 100 ลกบาศกเมตร บอลน บอตากกากขหม พรอมงานวางระบบทอจายกาซชวภาพจากบรเวณบอหมกเปนทอหลกไปตามแนวถนนหลกในหมบาน สำหรบ ตอทอยอยเขาไปยงครว เรอนท เขารวม โครงการฯ เพอนำไปใชในการประกอบอาหาร ทดแทนกาซหงตม (LPG) รวมระยะเวลากอสรางและเดนทอประมาณ 2 เดอน แมวาจะมปญหาเรองทอขาดตลาด แตยงสามารถสรางเสรจทนตามกำหนดเวลา โครงการกาซชวภาพฯ ทบานนเรศนคงไมอาจสำเรจลงได หากขาดการมสวนรวมของชาวบาน ทางโครงการฯ ไดจดประชมชาวบานทรวมโครงการเปนระยะ เพอสรางความเขาใจเกยวกบโครงการฯ การบรหาร

จดการโครงการฯ และจดตงคณะกรรมการประจำโครงการฯ เพอใหเกดความยงยน โดยสมาชกมขอสรปรวมกนวาจะใหมการจดเกบคาสมครสมาชกแรกเขาจำนวน 300 บาทตอครวเรอน และใหมการจดเกบคากาซจำนวน 50 บาทตอครวเรอนตอเดอน โดยแตละครวเรอน ทเขารวมโครงการฯ ตองดแลคาใชจายในสวนของทอกาซทตอจากทอหลกเขาตวบานและหวเตาเอง ทงน เพอนำเงนทจดเกบไดไปจายคนเงนททางชมชนจดหามาเพอสมทบ คาใชจายในการกอสรางของโครงการ และใช สำหรบบำรงรกษาระบบบอหมกกาซชวภาพตอไป คณศรสรางค บำรงวงษ เจาของฟารมสกรในหมบาน (ตองจายเงนจำนวน 50,000 บาท สบทบคาใชจายในการกอสรางโครงการฯ) กลาวถงโครงการฯ ดวยความภาคภมใจวา “กอนทจะเขารวมกไดศกษามากอนเรองพลงงานทดแทน หรอกาซชวภาพจากหนงสอและการอบรมของกระทรวงเกษตรฯ พาไปดงานเรากเหนวาด โชคดทเรามฟารมเปนของตวเอง ถงแมวาฟารมนจะ

คณชมพล อยวงศอน สมาชกองคการ บรหารสวนตำบลดอนเจดย หนงในชาวบานทเขารวมโครงการฯ เสรมวา “จรง ๆ แลว ทแรกมโครงการของ อบต. ของจงหวด เปนแบบขนาดเลกใชพลาสตกคลม โดยแตละบานตองมหลมของตวเอง สวนตวผมเอง คดวามนไมคอยไดผล เพราะการดแลคอนขาง ยงยาก กลววาแกสมนจะรวงาย แตกมบานบางหลงเขาทำ ปกตทบานผมขายกวยเตยว ซอถาน 100 บาท ใชไดไมกวนกหมด เดอน ๆ หนงเสยคาถานหลายรอยบาท ไดระบบแกสขหม

นมาใชกคดวานาจะประหยดลงได คงจะ คมทนในระยะยาว ผมอยากฝากขอบคณบรษทฯ และพนกงานไทยออยลทกคน โดยเฉพาะ ทมารวมงานในวนน กขอขอบคณทกทานทใหความรวมมอชวยเหลอชาวบานนเรศ หากอยากมาเยยมชมดงานกยนดเสมอครบ” เดยวนกลนเหมนหายไป บอทเคยเตมไปดวย ขมล นำลางคอกหม ไมมเหนใหรำคาญตาแลว เหลอเพยงบอหมกกาชชวภาพ ทชวยลดปญหาสภาวะโลกรอน ปญหาดานสขอนามย แมลงพาหะนำโรคราย และทสำคญลดคาใชจายในกระเปาของชาวชมชนบานนเรศ อ.ดอนเจดย แหงนดวย

อเราไมเหมนอกตอไปแลวยงดตอ

สงแวดลอมดวย

เกดกอนหมบาน ซงไมไดรบกวนใครอยแลว เพยงแตเรามองถงภาวะโลกรอนทมนมผลกระทบตอสภาพแวดลอมในปจจบน เลยคดวาถาเราทำแลวมนเกดประโยชนกบชาวบาน เรากวามนคมและไดประโยชนสงสด แลวกชวยโลกได ถงแมวาจะเปนจดเลก ๆ แตเรากชวยได ปกตฟารมของเรามบอทงมลสตวอยหนาฟารม เวลาใครผานไปผานมา มนไมนาด แตตอนนหลงจากททำบอนขนมา สภาพแวดลอมหรอภมทศนมนดขนมาก และกลนกไมม ทำใหเราภมใจมาก” สวนเรองวตถดบหมกกาซชวภาพใหมปรมาณคงทสมำเสมอสำหรบลกบานจำนวน 23 หลงคาเรอนนน เจาของฟารมคนขยนเลาใหฟงวา “ปกตแลวเรากตองกวาดขหม ทำความสะอาดหม ลางเลาอยแลว เปนเรองทตองทำทกวน ทนเรากแคดนขหมลงสระบบเทานนเอง พรสกวาเหมอนไดทำบญอยางหนงเหมอนกนนะ”


แหลงขอมล • ขอมลสขภาพ มลนธหมอชาวบาน

• หนงสอพมพเดลนวส

อยเยนอยางไรในหนารอน

รอนจง! รอน...รอน! ทำไมถงรอนอยางนนะ! สารพดเสยงบนเมอยางเขาสฤดรอน ของบานเราทเรยกไดวารอนเอาการ ยงดนะทชมชนของเราอยรมทะเล ทำใหพอมลมพดใหคลายรอนกนไดบาง เพอไมใหอณหภมรอน ๆ มาเผาผลาญบนทอนสขภาพกายใจของเรา จนพาใหเจบไขไดปวยลงได เรามาลองดเคลดลบการดแลสขภาพเพอรบมอหนารอนกนดกวาคะ

• ดมนำมาก ๆ อยางนอยวนละ 8 แกว ความทในหนารอนนน รางกายจะสญเสยเหงอมาก จงตองการนำเพอชดเชย แตควรหลกเลยงนำหวาน เพราะจะยงทำใหกระหายนำมากขน อาจเลอกดม นำผลไมหรอนำสมนไพรทมรสไมหวานจดแทน สวนใหญผคนนยมทานนำแขงหรอดมนำเยนจด ๆ เพอดบรอน แตเปนสงทพงหลกเลยงนะคะ เพราะของเยน ๆ เหลานจะมผลกระทบตอระบบการยอยอาหาร นำเยนปรมาณมากจะไปเจอจางนำยอย และมผลใหเลอดทมาหลอเลยงกระเพาะอาหารเพอทำการยอยลดนอยลง ทำใหสมรรถภาพการยอยอาหารลดลง • หลกเลยงเครองดมแอลกอฮอล เนองจากแอลกอฮอลจะทำใหเสนเลอดขยายตว เปนผลใหรางกายสญเสยนำมากขน อาจทำใหเกดการขาดนำ นอกจากน ในหนารอนแอลกอฮอลจะซมเขาสกระแสโลหตไดเรว ทำใหเมางาย รางกายอาจชอกหรอหมดสตได • เลอกทานอาหารทเหมาะสม อาหารทเหมาะสำหรบหนารอน คอ อาหารรสขมเยน เชน ฟกแฟง มะระ สะเดา ซงมคณสมบตชวยลดความรอนในรางกาย นอกจากน ควรเลอกทานอาหารทสะอาด สด ใหม เพอปองกนการเกดโรคทางเดนอาหารทตดมากบอาหารปนเปอนแบคทเรย • ออกกำลงกายแตพอด ในฤดรอนอยาออกกำลงกายหกโหม และควรหลกเลยงการออกกำลงกายกลางแจงหรอแดดเปรยง เพราะจะทำใหเจบปวยงายขน อยางไรกด ควรออกกำลงกาย

สปดาหละ 3-4 วน ครงละครงชวโมง เพราะจะชวยใหรางกายมภมตานทานโรคตาง ๆ ไดด • เลอกสวมเสอผาทใสสบาย ระบายความรอนไดงาย เชน เสอผาฝาย ผาปาน และควรดแลความสะอาดของรางกายไมใหเกดการอบชน หากเกดผดผนคนควรปรกษาแพทย • ใชครมกนแดดอยางถกวธ ใชครมกนแดดเมอออกกลางแจงหรอในทแดดแรง ๆ เพอปองกนการเกดผวไหมจากการไดรบแสงแดดมากเกนไป และควรสวมแวนกนแดดเพอปกปองสายตา ไมควรทาครมกนแดดอยางเรงรบ แพทยผวหนงแนะนำใหทาให ทวถง แมแตในรมผาดวย โดยทาซำทก 2 ชวโมง • ไมควรนอนใหลมหรอความเยนโกรก ความรอนจากลมแดดทำใหเสยเหงอ เสยพลง เมอนอนหลบตากลมในขณะเหงอออก จะทำใหอณหภมรางกายลดตำลง ถาอณหภมภายนอกยงสงอย แลวเหงอไมสามารถระบายออกมาได จะมความรอนสะสมอยขางใน ทำใหเวยนหว รสกหนกหว ไมสดชนแจมใส อาจทำใหเปนหวดได สวนการใชพดลมหรอเครองปรบอากาศไมควรใหกระทบโดยตรงกบรางกายนาน ๆ โดยเฉพาะบรเวณทอง หากโดนลมนาน ๆ จะทำใหทองอด ปวดทอง ทองเสยได

• อากาศรอนจดมผลตออารมณ ทำใหหงดหงดและหดห จากสถต ผหญงจะเปนมากกวาผชาย ดงนน ลองออกไปเดนเลนชวงบายแก ๆ หรอชวงทคนไมมาก สงสำคญ คอ พยายาม กระฉบกระเฉงเขาไวคะ รวธรบมอกบหนารอนกนแลว กลองนำไปปฏบตดนะคะ เมอดแลสขภาพกายแลว อยาลมดแลสขภาพใจกนดวย อยาไปหงดหงดกบสภาพอากาศรอน เพราะยงอารมณเสย กยงพาลใหรอนไป กนใหญ ลองทำใจใหสบาย เผลอเดยวเดยว ฝนกตกแลวละคะ

เคลดลบสขภาพโดย คนใกลหมอ

ชมชนของเรา เดอนมนาคม-เมษายน 2554�0

กาวทนโลกโดย ตมา

ลองนกถงประสบการณงวงสดขด หรอกำลงจะหลบฝนด แตแลวกตองโอย ๆ คน คน คน บางทกเจบจนสะดง หากเจายงรายนน เปนพนธตวใหญ ปากแหลมยาวเปนพเศษ เวลากดทเหมอนจะไดยนเสยงปากเขมของมนกดเจาะเขาไปในเนอดงจกเลยทเดยว ขนชอวา ยง ไมวาจะตวเลก ตวใหญ กกดคนเหมอนกน คนมากคนนอยกทำใหนอนไมหลบ ยงไมนบเสยงบน หง ๆ วง ๆ ๆ ขางหอกตางหาก ยงกคอตวยง ทนารำคาญเปนทสด วธปราบยงซงเปนทนยมในปจจบน คอ ใชไมชอตยง หรอฉดยากนยงทอาจมสารเคมอนตรายได เรานาจะลองหนกลบมาดวธดงเดมของคนโบราณทนมนวลกวา (เพราะไมม เสยงเปรยะ ๆ ใหชวนสะดง) ในการปองกนตว จากยง คอ การกางมง เชอหรอไมคะวาประเทศไทยเปนผผลตมงรายใหญของโลก โดยมยอดสงออกมากกวา 1 ลานหลงตอป แตมยอดนำเขามงฆายงไดจากตางประเทศ จำนวน 200,000-250,000 หลงตอปเชนเดยวกน ทนคนไทยจะยอมเสยดลการคาอกไดอยางไร ในเมอบานเรากมยงมากไมเปนรองใคร แลวกเสยเลอด (ใหยง) กนมาแลวไมใชนอย คนไทยเกง ๆ เลยชวยกนคดคน มงพฆาตยงขน หรอทเรยกเท ๆ วา มงนาโน เพราะผลตดวยเทคโนโลยนำสมยสดคอ นาโนเทคโนโลย ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาต คอ หนวยงานทรวมคนไทยคนเกง ชวยกนศกษาขอมล วจยและพฒนาวสดและผลตภณฑทมคณสมบตฆายง จนในทสดสามารถผลตสารสงเคราะหเลยนแบบธรรมชาตได ศ.นพ.สรฤกษ ทรงศวไล ผอำนวยการศนยฯ ระบวาสารสำคญ

เรอง (ใหม) ของ ‘มง’.. ท ‘ยง’ ไม (กลา) ยง

ทใชในการผลตมงนาโน คอ สารสงเคราะหทางเคมชอ เดลตาเมทรน (Deltamethrin) ซงเลยนแบบจากสารสกดในธรรมชาตชนดทมคณสมบตปองกนและกำจดยงได เชน สารในดอกเกกฮวย ดอกดาวเรอง สารชนดนจะมผลหรอมฤทธกบยงกนปลองและยงรำคาญเปนหลก และอาจมผลตอแมลงอน ๆ อกหลายชนด แตไมเปนอนตรายตอสขภาพของคนอยางแนนอน ทนททยงมาเกาะโดนเสนใยของมง สารสงเคราะหชนดนจะซมผานประสาทสมผสยงทปลายขา ซงมความไวตอสารกลมนเปนพเศษ สารนจะมผลตอระบบประสาทของยงทำใหชอกภายในเวลา 6 วนาท และตายในทสด ผลการทดสอบของนกวจยบอกวาสถต 6 วนาทนเกดเฉพาะกบยงกนปลองซงเปนพาหะของไขมาลาเรยเทานน สวนยงชนด อน ๆ เชน ยงรำคาญและยงลาย มระยะเวลาตาย เรว ชาตางกนไป ประเทศไทยถอเปนรายแรกของโลกทผลตมงกนยงดวยนาโนเทคโนโลย ซงไดจดลขสทธเรยบรอยแลว ขณะนเตรยมพรอมถายทอดเทคโนโลยไปสภาคอตสาหกรรม สงทอ เพอตอยอดเชงพาณชย หากมผลตวาง

จำหนายออกสตลาด คาดวาราคาจะอยทประมาณ 200-500 บาทตอหลง เชอกนวาแมราคาจะสงกวามงทวไปแตคมคาแนนอน เพราะเปนการนำสารสงเคราะหทเลยนแบบจากสารสกดธรรมชาตมาผสมเขากบเมดพลาสตกแลวฉดเปนเสนใยทำมง ทำใหสารกนยงตดอยในเสนใยมงอยางทนทาน ซกลางไดมากกวา 30 ครง ความสำเรจครงนยงนำไปประยกตใหเกดผลตภณฑกำจดยงอกหลายชนด เชน ผามาน เสอ หรอประยกตใชในเครองแบบทหารตำรวจ เพอปองกนโรคทเกดจากยงเปนพาหะขณะเจาหนาทปฏบตงานในพนทปา หรอใชสงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษ นอกจากน ยงตอยอดเพมมลคาใหอตสาหกรรม สงทอในประเทศไทยไดอกดวย เพราะสงทอทผานการเคลอบดวยนาโนเทคโนโลยจะมราคาสงขนประมาณ 1 เทาถง 1 เทาครง มงนาโน จงถอเปนการผสมผสาน ภมปญญาดงเดมกบความรเทคโนโลยของ คนรนใหมไดอยางลงตว ทนกเหลอเพยงแครอวาเมอไร จะมวางจำหนายเทานน ...จะไดหลบสบายกนซกท ลากอนเจายง ตวยง

คำโบราณวา “ยงรายกวาเสอ” นนเปนคำเปรยบเปรย ทสดยอดมาก เพราะเสอกดตายไมตายกรกนไปเลย แตยงกดนอาจเจบนดหนอยแตทรมานมากกวา จรงไหมคะ

ชมชนของเรา เดอนมนาคม-เมษายน 2554 ��

หองนำ อนตรายสวนใหญมาจากสารระเหยจากนำยาทำความสะอาด พวกคลอรนและสารเคมทมอนตรายตอสขภาพและสงแวดลอม ไมวาจะเปนกอนดบกลนในหองนำทมสารเคมอนตราย เราอาจจะใชพวกนำมนหอมระเหย หรอใชวธปลกตนไมประดบในกระถางอยางเฟรน พลดาง เปนตน ขอควรระวงสำคญ อยาผสมนำยาทำความสะอาดหองนำทเปนคลอรนกบแอมโมเนย เพราะอาจทำใหเกดกาซพษทเปนอนตรายถงชวตได

แหลงขอมล • นตยสารรกลก • ASTV ผจดการออนไลน

ปลอดภยใกลตวโดย เซฟตแมน

บานปลอดพษ ทกชวตปลอดภย

ชมชนของเรา เดอนมนาคม-เมษายน 2554��

ตงแตหลงสงครามโลกครงท 2 เปนตนมา มการผลตสารเคมขนมากกวา

72,000 ชนด โดยมเพยงรอยละ 2 เทานน ทเรารจกคณสมบตทแทจรง รวมทงวธททำใหเกดพษและการแกพษ ในขณะทปจจบนใน

แตละบานมสารเคมเฉลย 62 ชนด

หองรบแขก เฟอรนเจอรตกแตงบานจำนวนมากใชสารฟอรมาลดไฮดซงระเหยแลว กลายเปนพษตอสขภาพ สรางความระคายเคองตอตา คอ จมก และระบบหายใจได มรายงานจากศนยควบคมและปองกนโรคตดตอประเทศจนไดเปดเผย ผลการศกษาสารพษฟอรมาลดไฮด ซงพบมากในวสดตกแตงอาคาร ไมอดและผลตภณฑททำจากไมอด โฟมทใชทำฉนวนกนความรอน ผามาน พรมปพน และเฟอรนเจอร โดยทสารเคมตวนจะคอย ๆ ระเหยออกมาชา ๆ ตลอดเวลา และอบอวลอยในอาคารบานเรอนนานหลายป การคอย ๆ รบสารพษอยางชา ๆ และไมรตวน ทำใหคนเปนจำนวนมากปวยดวย โรคทางเดนหายใจ ภมแพ หอบหด รวมถงความผดปกตของระบบสบพนธอกดวย ในบางราย อาจร นแรงถ งข น เป น โ รคมะ เ ร ง นอกจากน นฝ า เพดานท ใ ชแรใยหน กกอมลพษไดเชนกน โดยฝนจะไปสะสมทปอด กอใหเกดโรคมะเรงได

หองครว สงทควรตรวจตราและระวงเปนพเศษ คอมลพษทเกดจากแกสหงตมและปรงอาหาร ไมวาจะเปนเตาแกสหรอเตาถาน เพราะวาความรอนตางๆ นนเปนแหลงสะสมมลพษ หากระบบการระบายอากาศไมดพอ ไมมอากาศบรสทธหมนเวยน สมาชกในบานอาจตายผอนสงกได ควรมหนาตางและระบบระบายอากาศในหองครว ซงเปดไวในเวลากลางวนและเวลาทำอาหาร นอกจากนนในหองครวควรจดการเรองขยะใหถก

สขอนามย มการคดแยกขยะเปยก จำพวกเศษอาหาร เศษผก เปลอกผลไม ออกจากขยะแหงอยางถงพลาสตก กระดาษ และจดหาวสดบรรจทมดชด เพอปองกนสตวพาหะนำโรคอยางแมลงสาบ แมลงวน หรอหน

“บานคอวมานของเรา” เพราะบานคอทรวมของความรก ความเขาใจระหวางสมาชกในครอบครว เมออยบาน เรารสกอบอน ปลอดภย มความสข และเปนตวของตวเองไดเตมท ฉบบน เซฟตแมนขอนำทกทานออกสำรวจบาน (ของตวเอง) กน เพอตรวจดวาบานของเรามสารเคมอนตรายใดแอบแฝงอย คอยทำรายคนในบานหรอไม จะไดรทนและเตรยมตวปองกนอยางถกวธ

หองนอน เครองปรบอากาศหรอแอรคอนดชนททำใหหองเยนฉำ อาจกลายเปนมลพษตอรางกาย ถาคณละเลยการทำความสะอาดอยางสมำเสมอ เพราะฝนละอองและความชนจะสะสมกนจนเปนบอเกดของเชอโรค นอกจากนน เราควรทำความสะอาดเครองนอนดวยการซกผาปทนอน ปลอกหมอน หรอหมนนำหมอน ทนอนออกตากแดด เพอปองกนไมใหเปนแหลงสะสมของเชอโรค ตลอดจนไรฝน ตวการสำคญของโรคภมแพ ขอสำคญทควรจำไวอกอยางหนง คอ ไมควรวางตนไมไวในหองนอน เพราะตนไมคายกาซคารบอนไดออกไซดทเปนพษตอรางกายได

สำรวจบานหลายหองจนมาถงตรงน อยาเพงกงวลใจจนเครยดเกนไปนะครบ เพราะสารเคมทกชนดเปนอนตรายกจรง แตถาเราใชใหถกขนาด ถกวธ จดเกบในทปลอดภย หางไกลจากมอเดก ๆ จะชวยลดอนตรายและสามารถใชประโยชนจากมนได อกประการหนงในปจจบนน มการคดคนการใชสารทมอนตรายนอยกวาหรอเลยงไปใชสารสกดจากธรรมชาตทดแทน แตวธทดทสดคอพยายามใชเทาทจำเปน เพอใหทกชวตในบานของเราปลอดภยจากสารเคมเปนพษนะครบ

ลบสมองลองเลนเกมโดย กองบรรณาธการ

จบคผลตภณฑใหมจากวสดเหลอใช

ปลาปกเปา

ปะการงเขากวาง

ปลาการตน

ปลาสงโต

ปะการงออน

ปลาผเสอ

เพอน ๆทราบหรอเปลาคะวาทจรงแลว ปะการงและดอกไมทะเลไมใชพชแตจดเปน

สตวทะเลชนดหนงเชนกน ฉะนนวนนเรามาทำความรจกกบสงมชวตทสวยงามในโลก

ใตทะเลกนนะคะ มสตวนารกอย 6 ชนด รอใหทกคนเรยกชอใหถกตอง เพอน ๆชวย

เตมชอใตภาพใหถกตอง..พรอมแลวเรมไดเลยคะ...


ถายเอกสารและสงคำตอบชงรางวลไดท แผนกกจกรรมเพอสงคมและแบรนดองคกร บรษท ไทยออยล จำกด (มหาชน) สำนกงานกรงเทพฯ เลขท 555/1 ศนยเอนเนอรยคอมเพลกซ อาคารเอ ชน 11 ถนนวภาวดรงสต แขวงจตจกร เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 ภายในวนท 15 มนาคม 2554

ชอ ................................................. นามสกล .....................................................................ทอย...........................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................

เฉลยเกมฉบบทแลว

ขอแสดงความยนดกบผตอบคำถามไดถกตอง

และโชคดจากการจบฉลากรายชอ ดงน

1. คณไพโรจน เขยวเหลอง

2. คณจฬาภรณ เทพจนทรดา

3. คณเรยม ธญญะกจ

4. ด.ญ.รงฤด ชะเอม

5. คณอบล วองไว

6. คณณฐยาวรรณ แกวชนะ

7. คณมณฑล สายคำ

8. คณสามารถ คงเคน

9. คณไพศาล แกวงาม

10. คณพรพทธา นลมล

พเกาเลาเรองโดย ฤทธพร รกลสรกาน

จากอดตสปจจบน

ไทยออยลมงมนพฒนาชมชน

เมอเดอนมกราคม 2507 บรษทฯ ไดยายสำนกงานจาก เลขท 14 ถนนสาทรใต บางรก กรงเทพมหานคร มาทสำนกงานใหมทโรงกลน

อำเภอศรราชา ในชวงแรกนสงอำนวยความสะดวกตาง ๆ ยงมไมมาก ไมมโรงอาหาร นำดมโพลารสกตองไปขนมาจากจงหวดนนทบร ใน

สมยนนมความรสกวาสำนกงานอยหางไกลจากชมชนมาก หนาสำนกงาน site office ปจจบน เดมเปนหนองนำใหญ เชาวนหนงประมาณ

เจดโมงเศษ พนกงานหลายคนวงไลจบเกงไดตวหนงทหนาสำนกงาน ตามบรเวณทตงถง (Tank Farm) พนกงานเจองเหลอม รงผง รงตอ

อยบอย ๆ ในปแรกทเรมการกลน คนไหนทฝนตกตอนกลางคน แมงดานาจะมาเลนไฟทใต flare เจาหนาทรกษาความปลอดภยจบแมงดานา

ไดกนเปนปบนำมนกาด แตเดยวนหาดไมไดแลว แมจะไมสะดวกนก แตการทำงานของพวกเรากอบอนชวยเหลอซงกนและกนเปนอยางด

เพราะตางกพลดถนกนมาทงนน ชาวชมชนหมบานอาวอดมกใหความรวมมอและชวยเหลอพนกงานและบรษทฯ เปนอยางมาก ใหความ

เอนดพนกงานเหมอนลกหลาน ตอนเยนหลงเลกงาน แมบานจากอาวอดมจะมาทำความสะอาดสำนกงานซงเปนงานพเศษนอกเวลา บางคน

เปนแมบานอยบานวาง ๆ กมาทำงานเปนรายไดเสรม และไดพบปะเพอนฝง

เมอถงหนาเทศกาล เชน งานทอดกฐน บรษทฯ รวมกบชาวชมชนทอดกฐน โดยหมนเวยนกนในสามวดบรเวณขางโรงกลน คอ วดใหมเนนพยอม อาวอดม วดมโนรม ขางสถานดาวเทยมภาคพนดนและวดตนมะมวง ในคนฉลองกฐนพนกงานจะมาชมมหรสพ และมการละเลนตาง ๆ รวมกบชาวชมชน เชาวนทอดกฐนจะมการแขงขนกฬาระหวางพนกงานกบทมชาวชมชนอยางสนกสนาน พอตกบายกจะแหกฐนเวยนรอบพระอโบสถ 3 รอบ ผจดการโรงกลนจะถอพานผากฐน สวนพนกงานอน ๆ กชวยกนถอเครองอฐบรขาร ไปถวายแดพระภกษสงฆ ในงานนทำใหหนมสาวไดรจกกน และเวลาตอมาพนกงานหลายคนไดเปนเขยอาวอดมและหมบานใกลเคยงอยางนาอจฉาทเดยว


พอถงป 2509 พนกงานไดยายเขาพกอาศยทบานพกของ บรษทฯ ทหมบานไทยออยล 1 ตำบลบางพระ ณ ทนเองทำให เกดสงคม สรางวฒนธรรมในหมพนกงานหลายอยาง ลองนกดวาหนม ๆ เกอบสองรอยคนมาอยรวมกนในหมบานเดยวกน ทำงานทเดยวกน เลนกฬาดวยกน มกจกรรมมากมายเกดขน งานสงสรรคสวนใหญจะจดขนกนเอง อาหารทะเลทไปซอหามา กมาทำมาปรงกนเอง ชวยกนจดชวยกนทำอยางสนกสนาน และในวนสำคญตาง ๆ เชน วนขนปใหม กชวยกนจดงานทำบญตกบาตรเพอความเปน สรมงคลในเทศกาลขนปใหมสบมาจนถงทกวนน วนสงกรานตกมการจดขบวนแหพระพทธรป มขบวนกลองยาวนำไปรอบหมบานเพอใหสมาชกในหมบานไดสรงนำพระ และตอนเยนกมารวมรบประทานอาหารทสนามเดกเลน กรรมการหมบานนำปลกตนไมรอบหมบานหลายครงหลายครา ทำใหหมบานรมรนเปนทกลาวขวญของหมบานอน ๆ และหนวยราชการบางหนวยยงยกเปนตวอยางใหชมชนอน ๆ ไดปฏบตตาม การทอดกฐนสมยกอน พนกงานจะรวมกบชาวชมชนชวยกนแตงองคกฐนและสมโภชกนทหมบานในวนทอดกจะแหจากหมบานไปทวด วนสำคญทางศาสนา เชน วนมาฆบชา วนวสาขบชา

วนอาสาฬหบชา พนกงานสวนหนงและครอบครวพากนเดนตามทางขางหมบานไปเวยนเทยนทวดปาลไลวลย (วดเขาฉลาก) การมสวนรวม ในกจกรรมตาง ๆ ไมวาการดแลพฒนาหมบาน งานเลยงฉลองตาง ๆ งานตามประเพณนยมงานบญงานกศล ลวนจดกนเอง ทำใหเกดความสามคค ความเปนกนเอง เขาอกเขาใจกน ผดถกไมถอโกรธ อภยแกกน ซงมผลตอการทำงานรวมกน แมอยตางแผนกแตกใหความรวมมอชวยเหลอกนเปนอยางด ในสมยนนทกคนทำงานกนอยางสนกสนานและมความสขมาก กบชาวชมชนรอบโรงกลน การทำกจกรรมรวมกนกทำใหเกดความเปนเพอน พ ปา นา อา มปญหาอะไรกจะบอกกลาวกน ชวยกนแกไข เราอยกนอยางมความสข เมอนกถงปแรก ๆ ทเรามาอยทศรราชาใหม ๆ ศรราชากยงเปนเมองเลก ๆ หมบานอาวอดมกยงเปนหมบานเลก ๆ มอาชพการเกษตรและการประมง เมอบรษทฯ มาตงโรงกลนและมพนกงานเปนจำนวนมาก ทำใหเกดการจางงานแกชาวชมชน เกดอาชพตาง ๆ ขนมากมาย เชน การคาขาย การรบจางซกรดเสอผา เสรมสวย งานกอสรางและพฒนาอสงหารมทรพย และงานอน ๆ อกมากมาย เมอเศรษฐกจด ศรราชาจงเจรญรงเรองเปนเมองใหญเมองหนง นบวาบรษทฯ เปนสวนสำคญสวนหนงทสรางความเจรญใหศรราชา สวนผมเองกแอบภมใจทเปนสวนเลก ๆ ของบรษทฯ ในการพฒนาเมองนเชนกน และหวงวา รนนอง ๆ ซงมความรดานเทคโนโลยททนสมยกวารนพ ๆ จะยงมสวนเสรมสรางความเจรญและความอยดมสขใหแกศรราชายง ๆ ขนไปนะครบ


ความเปนลกผชายแบบอยางตาไช ไมใชแคเรองความขยนอดทนและสงาน แตรวมไปถงนำจตนำ ใจแบบนก เลงโบราณ เสยงดง มงมนและทำจรง

หากมใครสกคนเฝามองถนนสายเลก ๆ ในชมชนบานทงกจะ

เหนผ เฒาสงวยคนหนงเดนไปมาอย เปนประจำ นนคอ ตาไช

(ไช ดานเทศ) คนบานทงแตกำเนด สวนใหญเวลาเดนแกจะเอามอ

ไขวหลง และหลงคอมลงเลกนอยตามประสาวยทมากขน ระยะหลง

แกจะเรมมไมพาย (ทใชกวนขนม) ถอตดมอมาดวยใชตางไมเทา

เดนทอม ๆ ไปตามถนนแวะคยบาง แวะรานชำซอเครองดมสดโปรด

บาง แกจะกาวชา ๆ แตมนคงไปเรอย ๆ ไปใกลบาง ไกลบาง (สวนจะ

เปนทไหนบางนนผเขยนจะคอย ๆ เลาใหฟง) ภาพตาไชเดนไปมาจง

กลายเปนภาพชนตาของชาวชมชนบานทงและละแวกใกลเคยง

ไมมใครไมรจกตาไช

กอนจะเอยถงทชอเสยงของแก ขอยอนประวตสกเลกนอย

ตาไชเกดและโตทบานทง ญาตพนองครอบครวกคนบานทง แก

ทำงานมาแลวหลายอาชพ สมยหนม ๆ กเปนชาวนามทของตวเอง

อย 2 ไร นอกนนกเชาคนอน ลงเนา (อลม ดานเทศ) ลกชายตาไช

เลาใหฟงวา สมยหนมนนตาไชแกเปนคนด เสยงดง กนเหลาเกง

คบเพอนมาก มชวงหนงแกไปรจกกบตาปอม คนทางอาวอดมทเลน

หนงตะลงเปน ตาไชกไปเลนกบเขาดวย ไปชวยทำหนาทตกลอง

สวนเรองเหลาเมอกอนเชาดม เยนดม แตกเลกมานานแลวหลาย

สบป มเขาพรรษาปหนงแกหยดเหลา แลวกหยดยาวเลย ไมกนอก

ตาไช ลกผชายบานทง แตทกวนนทดมหนก ๆ กลบเปน เปบซ ลงเนาเลาใหฟงพรอม

กบหวเราะขำพอตวเอง “แกกนวนละ 5-6 ขวด ไมใชขวดเลกนะ

เปนขวดใหญ ขวดละ 10 บาท กนจนเมอสองวนกอนตองพาไปหมอ

เพราะปวดทอง หมอถามไปถามมา พอรสาเหตกสงใหหยดกน เพง

หยดไดสองสามวนนเอง”

ชอเสยงของตาไชเปนทรจกมานานนมไมใชเรองกนเหลาเกง

แตเปนฝไมลายไมในการทำงามหนงสตก ทำจากไมเนอด ไมฉำฉา

ไมประด ไมแดงบางแลวแตจะหาได แลวแกะเปนรปรางผหญงเปลอย

หนด สดสวนอวบอมเปนทตองตาตองใจ ชวนใหหลายคนอยากได

เปนเจาของ ถาสงเกตดใหดงานของตาไชไมใชแคงานหตถกรรมท

พอมฝมอเทานน แตตาไชเปนคนมหว หวในทนเปนภาษาพดชม

หมายถงวาแกเปนพวกมความคดสรางสรรค ตวงามหนงสตกถก

ออกแบบใหสดสวนของรปทรงผหญงนนจบไดเหมาะมอ สวนมอทง

สองขางทยกชขนกทำเปนตวงามสำหรบรอยหนงสตก สวนศรษะเลก

กวาปกตกเพราะออกแบบใหเปนเพยงสวนประกอบ ไมใชสวนสำคญ

ของชนงาน เรยกวาเขาใจเนนในสวนทควรเนนจรง ๆ (สวนทลกคาชอบ)

นอกจากฝมอการทำงามหนงสตก งานไมทตาไชถนดอกอยาง

คอ การทำพายกวนขนม แมคาจากหลายท อยไกลถงอาวอดม

กมกตตศพทแบบปากตอปากทำใหมคนเวยนมาสงไมพายอนเลกบาง

ใหญบาง ลงเนากมหนาทไปหาไมจากทนนทนมาให ลกคาบางคนก


ปราชญชมชนโดย สรชา

หาไมด ๆ มาเองเพราะรวาเชอมอไดแนวาจะไดของดและปราณต

พายแตละอนตาไชจะนงถาก วนละนดวนละหนอย (ตามกำลง

ในปจจบน) จนไดรปแลวกใชตะไบคอย ๆ ขด ๆ ถ ๆ อกหลายวน

กวาจะเสรจ เมอยกพก นอนบาง เดนบาง

พดถงเรองเดนกตองยกใหตาใชเปนปราชญเรองการเดน

เพราะแกเดนเกงจรง ๆ เดนไปทวทงบานทง บางทเลยไปไกลเปน

กโล ๆ กม เชน ถาจะไปเยยมพสาวซงบานอยไกลออกไปอกชมชน

หนง ตองเดนไปตามถนนใหญทมแตรถสบแปดลอวงทงวน (ขอยำวา

สบแปดลอ) แกกไม เคยยน ไม เคยขนรถ ขอเดนไปเทานน

คณสำราญ เพงหน ชาวไทยออยลเลาใหฟงวา “ครงหนงผมขบรถ

ผานไปเสนนน เหนแกเดนอยขางถนน กกลววาสปแปดลอจะสอยแก

ไปซะ เลยจอดชวนแกขนรถ จะไปสงให ตาไชแกโบกมอไล ไมตอง ๆ

แกไมขนรถ แกจะเดนไป”

เหนแขงแรงอยางน ถาถามอาย ปนตาไชกกวา 82 ป จะยาง

83 ในเรววน ลงเนาลกชายเลาตอวา “แกไมคอยยอมอยเฉยๆ ถาไม

ใหทำกจะบนวาปวดหลง กอนหนานเคยไปเผาถานกตองขอใหหยด

เพราะกลวเวลาทเขาไปเรยงไมในเตาเผา เกดลมอยในนนแลวไมม

ใครเหน มาหลงๆ นแกกเลยเปลยนไปปลกผกแทน”

ทดนทตาไชไปปลกผกเปนทดนวางเปลาทบรษทไทยออยล

ซอไว แตยงไมไดดำเนนการใด ๆ ตาไชกเขามาพลกฟนกลายเปน

แปลงผกใหญ ขนาดแกบอกวาทำเลน ๆ แตผกทกอยางทแกปลก

ลวนงามนากนทงนน ไมวามะเขอเปราะ มะเขอมวง พรก มะระขนก

มะละกอ กลวย ฯลฯ สวนแปลงใหมทเพงทำไปไมนานกำลงรอ

ผกบงขนอย

วธปลกผกของตาไช นอกจากจะตองเดนจากบานมาพกใหญ

แลว วธเขาแปลงผกกไมธรรมดา ทางลดแบบบนไดขน 3 ขน ขาม

กำแพงแลวลงอก 3 ขน คนอาย 82 ปนขนลงคลองแคลวจนหนม ๆ

สาว ๆ ตององ ผกทงบรเวณทเหนน เวลารดนำกไมใชงาย ตองใช

วธตกนำแบบสาวเชอกดงขนจากบอซงลกไมตำกวา 10 เมตร ตกขน

มาทละถง หวไปรดทละแปลงทจนกวาจะหมด (ไมกลาคดวาทงหมดน

จะกถงกนแน) แลวอยางนจะไมขอปรบมอให ตาไช ลกผชายบานทง

ไดอยางไร

ความเปนลกผชายแบบอยางตาไช ไมใชแคเรองความขยน

อดทนและสงาน แตรวมไปถงนำจตนำใจแบบนกเลงโบราณ เสยงดง

มงมน และทำจรง วาไงวากน ไมคดเลกคดนอย อยางงามหนงสตกน

แกทำขายมาตงแตรนหนม ขายอนละรอยบาท ทกวนนกยงรอยเดยว

รปทรงทแกะกรปเดยว คอ รปผหญงหนดทหนม ๆ ชอบนกกเลย

ขายดมาตลอด มออเดอรครงละไมตำกวา 10 อน ใครมาบานแก

ขอซอบาง ขอบาง ทหยบไปเฉย ๆ กม (แกกไมวาอะไร) จนไมมเหลอ

สวนท เหนในภาพถาย อนสนำตาลออนเปนงานท เพงทำเสรจ

สวนอนสนำตาลเขมนนทำใหลกชายคอลงเนา ตงหลายสบปมาแลว

(ทดใหมกเพราะแกเพงหยบมาขดทาสใหใหม) สวนผลตภณฑไมพาย

กวนขนม ราคาแลวแตขนาด ขนาดปกตราคากเดม ๆ ตาไชคด

อนละ 200 บาทมานานนม

งามหนงสตกกบไมพาย กลายเปนรายไดหลกทแกกนอยได

โดยไมตองพงลกหลาน แถมยงปลกผกใหทำกนกนในบานโดยไม

ตองซอ เหลอกนกเกบใหลงเนาเอาไปขายเปนรายไดเสรม นอกจาก

งานสรางรายไดและความเพลดเพลน (แกปวดหลง) งานเพอชมชน

ตาไชกทำมาตงแตรนหนม คอ แกะมะพราวออน (บรเวณเปลอกทม

ใยหนา) ใหเปนรปทรงสวยๆ ไวใชในงานบญ งานบวช งานแตง คน

บานทงและชมชนใกลเคยงลวนเคยใชบรการแกมาแลวทงนน ใครจะ

ใหสตางคหรอไมใหแกกไมวาเพราะถอวาเปนนำใจคนบานเดยวกน

(เสยดายทไมเคยมใครถายรปผลงานของตาไชเกบไว) แตนาจะเชอ

ไดวางามแน เพราะเมอถามลงเนาลกชายวาสบทอดฝมอตอจากพอ

บางหรอเปลา ลงเนาหวเราะแลวตอบวา “ผมมนใจรอนทำไมได

หรอก พอแกปราณต ใจเยน”

แถมมอเยนดวย (อนนผเขยนการนต) หลงจากเหนแปลงผก

แบบปลกเลน ๆ ของแกแลว ถามวา ฉดยาอะไรบางไหม แกกวาไม

ใชแคสองมอกบความใสใจเทานนเอง เพราะถาเบอกบการถาก

ไมพาย แกะงามหนงสตก ตาไชกจะมาเดนถอนหญา ดแลแปลงผก

อยางด

ชวตตาไชเปนเสมอนแบบอยางของการใชชวตอยอยาง

เรยบงายและเปนประโยชนใหลกหลานชาวบานทงไดเหนและเรยนร

แมจะสงวยแลวแตตาไช กคอ ตาไช ผทรนงในฝมอการทำงาน

อนเปนเอกลกษณ ลกผชายเสยงดง มงมน ขยน และทำจรง เปนอก

คนหนงทชมชนตองภมใจ


ขอบคณ คณสำราญ เพงหน เออเฟอเรองราวปราชญชมชน

อาจารยไพบลย กญญาคำ

ประธานชมชนบานเขานำซบ

วน เดนทาง ไปบ านประธานชมชน เขานำซบตามเวลานดหมาย เราตกใจเมอเหนกลมควนโขมงเตมหนาบาน พอเขาไปใกลสกหนอยถงไดมองเหนอาจารย ไพบลย กญญาคำ แขกคนสำคญของเรา กำลงปฏบตหนาทอยางแขงขน ในการอำนวยการดแลงานพนควนไลยงในเขตชมชนบาน เขานำซบอยนนเอง คณไพบลย กญญาคำ หรอทใคร ๆ ตางเรยกขาน ทานดวยความเคารพวาอาจารยไพบลย เลาถงความเปนมา ของชมชน บานเขานำซบใหเราฟงวา แรกเรมเดมทกลมบานในบรเวณนเรยกกนวาหมบานเขานำซบ หมท 6 ต.ทงสขลา อ.ศรราชา จ.ชลบร พนทตดกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา สมยกอนพนทบรเวณชมชนใชเปนทเลยงววเลยงควายของชาวบาน พอเสรจจากหนานา ชาวบานตางพากนนำววควายมาปลอยให หากนตามลำพงของมน พอถงหนานาอกครง กจะมาจบเอาววควายทปลอยไวกลบไปไถนา สมยนนไมมขโมยเหมอนในปจจบน ชาวบานรจกมกคนกน เปนญาตกน อยกนดวยความสงบสขเปนอยางดมาก

ตอมาประมาณป 2542 เทศบาลตองการใหประชาชนมสวนรวมในการปกครอง จงไดจดตงเปนชมชนบานเขานำซบขน มกรรมการ 9 คน ทปรกษาชมชน 5 คน โดยมอาจารยไพบลยรบหนาทประธานชมชนเรอยมา


โดย กองบรรณาธการกระบอกเสยงชมชน

“ผมเปนประธานมาตงแตแรก ไดรบความรวมมอจาก คณะกรรมการดวยดเสมอมา เราปกครองดแลซงกนและกนเหมอนกบพ ๆ นอง ๆ เปนแบบคนในครอบครว มอะไรเรากปรกษาหารอกน อาจมความเหนขดแยงกนบาง แตโดยรวมแลวถาเปนประโยชนตอชมชน เปนประโยชนตอพนองทกคนโดยสวนรวม ทกคนกเขาใจ เลยไมมปญหาอะไร” อาจารยเลาถงหลกการบรหารงานชมชนทยดถอมาโดยตลอด

จากอดตครหนมไฟแรงชาวรอยเอด ทยายมาอาศยและทำงานอยทชมชนแหงนตงแตป 2499 ตอมาไดกลายเปนเขย ชาวบานอาวอดม ระยะเวลา 50 กวาปทผานมาเปนบทพสจนไดอยางดถงความรกและความผกพนกบชมชนทองถนบานเขานำซบแหงน รวมถงการดแลลกหลานในชมชนดวยความเมตตาดวย จตวญญาณแหงความเปนคร อาจารยเลาใหเราฟงตอดวยสหนายมแยมวา

“ผมเปนครตงแตมาอยทน สอนทโรงเรยนบานชากยายจนจนเกษยณ สอนลกศษยรนแลวรนเลา ผมอยากใหลกหลานในชมชนของเราเวลามปญหาอะไรใหมาพด ไปทำอะไรผดมากขอใหมาเลาใหฟง เมอ 2-3 วนมเดกทกำลงเรยน ปวช. ปวส.อย เขาอยากใหผมเซนรบรองวา เยาวชนคนนมสวนรวมชวยเหลอชมชนอยางไรบาง ผมเซนรบรองให และอดไมไดทจะสอนเขาตามประสาครใหตงใจเรยน ตองมความกตญญกตเวทตอทองถน ตอพอแม และผมพระคณทกคน สอนใหตงใจเรยน เพราะวชาความรเปนสงสำคญ ใหตงใจเรยน อยาไปทำในสงทไมด”

ตอคำถามเรองอปสรรคในการดแลชมชน อาจารยไพบลยกลาววา “นอกจากปญหาเรองยาเสพตดและปญหาลกเลกขโมยนอยแลว ชมชนทนมปญหาเกยวกบเรองขยะมลฝอย ถาสงเกตดจะเหนวา ทบานเขานำซบนมรานคาของเกามากมายเตมไปหมด บางรานคาของเกาบางคนตองขอชมเชยวา เขามความรบผดชอบสง แตมบางแหง ทยงไมคอยเรยบรอย คณะกรรมการเรากใชวธเขาไปคยกบเขาเพอหาขอมล เพอชวยเหลอเขา ถอเปนการชวยซงกนและกน”

“นอกจากนน ในสวนของพอแมพนองในชมชน ผมอยากขอรองใหทกทานใหความรวมมอกบทางเทศบาล ชมชน หรอบรษทตาง ๆ เวลาทเขามาสอบถามขอมลดานตาง ๆ หากทานใหความรวมมอ หนวยงานทเกยวของกบการพฒนาชมชนกจะไดขอมลทถกตอง เปนจรง เพอทจะไดนำไปแกปญหาทตรงจด ทำใหทองถนของเราเจรญ และพอแมพนองอยอยางเปนสขขน”

สำหรบมตรใกลชดทคนเคยกนมานานอยางโรงกลนไทยออยล อาจารยไพบลยกลาวทงทายใหเราฟงวา “ผมขอเรยนจากใจจรงวา ไทยออยลเปนบรษทฯ ทจรงใจและจรงจงในการทำงานเพอชมชน โดยไมมอะไรเคลอบแฝง นกถงแตประโยชนและความสขของพอแมพนอง และมความเมตตากรณาตอชาวบานทก ๆ คนเปนอยางด มความเปนประชาธปไตย ใหความสำคญกบความคดของชาวบานมาโดยตลอด ผมอยากบอกวา ชมชนทง 7 ชมชนของเรากรกไทยออยล เหมอนกบพนองครอบครวเดยวกน เปนอยางนนจรง ๆ ครบ”

คณะกรรมการเรากใชวธเขาไปคยกบเขาเพอหาขอมล เพอชวยเหลอเขา ถอเปนการ

ชวยซงกนและกน


ถาพดถงของดบานเราจะพลาดเกาะสชงไปไดอยางไร คนชลบรรอยทงรอยตองรจกเกาะสชง ถามวามกคนเคยไปเทยวไหม กรบรองวาเกอบรอยบอกวาเคย แตถาถามวาไมไดไปเทยวนานหรอยง นนแน เรมมเสยงคดดงตก ๆ ๆ บางคนจำไดครงลาสดกหลายปมาแลว อาจเปนเพราะใกลตวจนลมคดถง อยางเนอเพลงทวา สชง ชงแตชอ เกาะนนหรอจะชงใคร ดงนน เราอยาเพงชงหรอเบอเกาะใกลบานของเราเลยนะคะ เพราะสชงมอะไรด ๆ มากกวาทคดคะ

เกาะสชงเปนเกาะขนาดใหญ มพนทรวมประมาณ 7.9 ตารางกโลเมตรอยหางจากแผนดนคอตวอำเภอศรราชา ประมาณ 12 กโลเมตร บนเกาะมชมชนตงถนฐานอยนานนบรอยป สวนใหญจะอยดานทศตะวนออกของเกาะ มทงหมด 7 หมบาน จดเปนหนงอำเภอของจงหวดชลบร ความสำคญของเกาะสชงเปนทงทตงของทาเรอและทจอดพกเรอสนคานานาชาต และขนชอเรองทศนยภาพและสถานทสวยงามมากมาย จนกลายเปนเสนหเฉพาะตวของเกาะสชง ทผคน ทวประเทศนบแตอดตนยมมาเทยวทน จนปจจบนความนยมกยงไมเสอมคลาย คณสามารถเลอกมาทองเทยวในวนเดยวหรอพกคางคนกได เสนหความงามทางธรรมชาตของเกาะสชงขนชอ จนกระทงเกาะแหงนกลายเปนเกาะประวตศาสตรแหงหนง ของเมองไทย เพราะมพระมหากษตรยถง 3 พระองค คอ รชกาลท 4 รชกาลท 5 และรชกาลท 6 เสดจมาประพาสพกผอน โดยเฉพาะรชกาลท 5 ทรงโปรดเกลาฯ ใหสรางพระราชฐานขนเปนพระราชวงฤดรอน โดยพระราชทานนามวา พระจฑาธชราชฐาน ตงอยบรเวณทางทศตะวนออกเฉยงใตของเกาะสชง ประกอบดวยพระทนง 4 องค พระตำหนก 14 หลง ศาลา 1 หลง ทงหมดปลกสรางอยตามชนเนนเขาทสงตำลดหลนกนอยางเหมาะเจาะงดงาม ลอมรอบดวยหมตนลนทมทยามออกดอก สงกลนหอมเยนทงบรเวณ อาคารทงดงามรายรอบ อาท เรอนผองศร ซงโดดเดนดวยรปอาคารแปดเหลยมชนเดยวทาสขาว หลงคารปโดมโดดเดน มบนไดขน 3 ทาง มเฉลยงโดยรอบพรอมลกกรงไม มประตทงหมด 9 ประต เพดานไมซงออกแบบชองระบายอากาศกงกลางเปนรปกลบดอกไม มการวางแนวไมเปนวงแหวนโดยรอบอยางสวยงาม เรอนวฒนา เปนอาคารสเหลยมผนผาทาสเหลองหมน หลงคาทรงปนหยามงกระเบองเกลดเตา ตวอาคารสรางดวยอฐถอปน แตพนบนไดในอาคาร ประต หนาตาง เพดาน และโครงสรางของหลงคาทำดวยไมสก มเฉลยงดานหนาทโดดเดน อกหลงหนงทนาสนใจคอ เรอนอภรมย เปนอาคารชนเดยวผงรปสเหลยมผนผายาวหนหนาออกสทะเลดานทศตะวนออก หลงคามงกระเบองเกลดเตา ลกษณะอาคารแบงเปน 2 หลงขนานกน มลานซเมนตเชอมกลาง ใตถนมเสาใหญเรยงกน ดานหนา 8 ตน รบแนวเฉลยงทมลกกรงกนตกดเรยบงายแตลงตว สงกอสรางทโดดเดนไมแพอาคารตาง ๆ คอ สะพานอษฎางค สะพานทาเรอขนาดใหญซงสรางดวยไมสกทาสขาวทอดยาวลงไปในทะเล บรเวณสะพานมศาลาใหนงพกผอนชมววได 3 แหง คอ บรเวณตน กลาง และปลายสะพาน ตวศาลานนจะมหนาบนซงแกะสลกอยางประณตดวยฝมอชางชาวจน นบเปนแหลงทองเทยวทสาว ๆ ชอบมาถายรปมากทสด

สชง ...เกาะทไมนาชง

ชมชนของเรา เดอนมนาคม-เมษายน 2554�0

ของดบานเราโดย คนศร

หากมาเปนคกตองมาเดนจงมอกนทนในยามเยน เพราะบรรยากาศ โรแมนตกมาก นอกจากนยงมพพธภณฑพระจฑาธชราชฐาน ซงมนกเรยนโรงเรยนเกาะสชงมาทำหนาทยวมคคเทศก นำชมรอบบรเวณพรอมขอมลและคำอธบายทถกตอง คาตอบแทนนนกแลวแตเหนสมควร เรองรายไดของเดก ๆ อาจเปนสวนเสรม แตทไดแน ๆ คอ เพยงแคมพ ๆ มาเดนตามฟงนอง ๆ พดกชวยใหเดกเกดความภาคภมใจ และจตสำนกรกบานเกดมากขนแลวคะ สถานทอกแหงททกคนมาถงเกาะสชงแลวนยมไปสกการะ คอ ศาลเจาพอเขาใหญ ชาวจนทงในไทยและตางประเทศใหความเคารพนบถอมาก รวมถงศาลเจาแมกวนอม ศาลเจาพอเหงเจย และวหารพระสงกจจายน สวนวดไทยกเปนทเคารพไมตางกน คอวดอษฎางคนมตร ซงมความงดงามมาก พระอโบสถรปกลมหลงคาแบน มเจดยซอนอยขางบน ภายในพระอโบสถเปนโถงกลม เพดานโคงตามรปเจดย ประตทางเขาทง 2 ประต สรางเปนรปโคงยอดแหลม พรอมชองแสงโคงตดกระจกคลายศลปะสไตลโกธค เกาะสชงยงมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทงดงาม ไมวา จะเปน ถำเสาวภา ชองอศรยาภรณ (ชองเขาขาด) ยามเยนสามารถมองเหนพระอาทตยหายลบไปกบขอบนำ หาดถำพง (อาวอษฎางค) อาวโคงทางทศตะวนตกของเกาะ ซงมหาดทรายขาวสวยงาม นำใสสะอาด เหมาะแกการเลนนำและพกคางแรม มรานอาหารและทพกใหบรการ สำหรบขาลยทชอบการแคมปปงกางเตนท กเลอกจบจองพนทไดเลยโดยไมตองเสยคาใชจาย เสยเพยงคาอาบนำจดและเขาหองนำเทานน ชวงทเหมาะกบการมาเยอนเพอพกผอน คอ ชวงฤดหนาวจนถงกอนถงฤดฝน เสนหของเกาะสชงไมใชแคสถานทและบรรยากาศเทานน เพยงกาวเทาขนถงทาเรอบนเกาะสชง กจะพบกบหลากวธการทองเทยว ทคณเลอกได ขาลยอยากซอนทายมอเตอรไซคเทยวรอบเกาะหรอ

โครงการความรวมมอในการเพาะเลยงขยายพนธปะการงและ การฟนฟแนวปะการง บรเวณหมเกาะสชง เพราะเลงเหนความสำคญของแนวปะการง บรษท ไทยออยล จำกด (มหาชน) กรมทรพยากร ทางทะเลและชายฝง และสถาบนวจยทรพยากรทางนำ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย จงรวมมอกนพลกฟนแนวปะการงทเสอมโทรมใหกลบคนสภาพสมบรณตามธรรมชาต โครงการความรวมมอ ในครงนมระยะเวลา 5 ป ตงแตป 2555-2559 โดยระดมทรพยากรทงองคความร งบประมาณ และกำลงของผเชยวชาญเพอเพาะเลยงขยายพนธปะการง เพมศกยภาพและขดความสามารถในการฟนตวของปะการงตามธรรมชาต และจดสรางแหลงอนบาลพนธปะการง ในอนาคตบรเวณหมเกาะสชงจะสามารถเปนแหลงทองเทยวเพอการเรยนรเชงนเวศสำหรบบคคลทวไป นกเรยน นกศกษาไดอกดวย

การขามไปเกาะสชง ขามไดทเกาะลอยและท “ทาเรอจรนทร”

ซงมทรบฝากรถ ชวคราว 50 บาท และจอดคางคน 100 บาท

อตราคาโดยสารคนละ 40 บาท ใชเวลาเดนทางประมาณ

45 นาท เรอออกจากฝงศรราชาเวลา 06.00-20.00 น.

สวนเรอออกจากเกาะสชงเวลา 06.00-18.00 น. โดยมเรอออก

ทก ๆ ชวโมง

มาเปนกวนอยากเชาขกนเองกเทยวสนกไดพรอมกน หรอถาเปนหมสาวสวยหรอมาเปนครอบครว กมรถสกายแลปใหเลอก นงเทยวรอบเกาะ อารมณเดยวกบนงรถตกตกเทยวกรงเทพฯ แตสกายแลปทนสนกกวาแนนอน เพราะมลมเยน ๆ จากทะเลให ชนใจ ใชเวลาประมาณชวโมงเศษกเทยวไดทวเกาะ คาเชารถคดเปนรอบ ๆ รอบละประมาณ 150-250 บาท นอกจากนทราบไหมคะวารอบ ๆ เกาะสชงมแหลงปะการง ทนาสนใจอยดวย หากสนใจเทยวชมมนตเสนหใตนำ ขอแนะนำททายายทมทางทศใตของเกาะ ซงเชอมอยกบเกาะยายทาว เวลานำทะเลลดลงเราจะสามารถเดนจากเกาะสชงขามไปยงเกาะยายทาวได ซงบนเกาะกจะมหาดเลก ๆ เปนจดดำนำชมปะการงและตกปลาไดดวย ปจจบนมถนนคอนกรตสามารถเดนทางไปไดสะดวก หรอถามาเทยวหลายวนจะขามไปเกาะอน ๆ ทอยใกลเคยง กมจดชมปะการงสวย ๆ และจดทนาเทยวอกหลายแหงคะ เหนไหมคะ สชง คอ เกาะทไมนาชง แตนาเทยวอยางจรงจง ตางหาก เพราะมหลายแงมมใหชมไดไมมเบอ ใครไมไดมาเทยวสชงถอวายงไมถงชลบรคะ สวนคนชลบรถาไมเทยวใกลบานใหทะลปรโปรงจะนอยหนาคนมาไกลไดนะคะ

สอบถามรายละเอยดเกยวกบเกาะสชงเพมเตมไดท ททท. ภาคกลางเขต 3 โทร. 0-3842-7667, 0-3842-8750


หนงในเมนอาหารจานเดยวยอดนยม

ของคนทวไปกคงไมแคลว “กวยเตยว” คาท

หากนงาย กนสะดวก ไดเนออมทอง ไดนำซด

คลองคอ ฉบบนจงขอเสนอรานกวยเตยว

รสด ไมไกลโรงกลนไทยออยล เชอวาหลายคน

ยงคงไมไดลมลอง เพราะรานนเพงเปดมาได

เพยงปเศษนด ๆ

รานชอ กวยเตยวบญยงเจาเกา แตคนแถวนเรยกรานพออย หรอเจออย (สายสวาท สนทขำ) หนสวนใหญของรานซงเปนทงหนสวนชวต และเจาของพนทคอสามนนกไมไดชอบญยง หลายคนจงงงวาทำไมตองชอรานบญยง พออยเฉลยวาตงชอรานใหเกยรตเพอนคนหนองคลา ศรราชา ทเปนเจาของสตรพะโล ทงเปดพะโล และขาหม “เมอกอนกขายแตอาหารตามสง ขายมาได 7-8 ปแลวแตไมไดอยตรงน เพงยายมาอยทนและขยายมาขายกวยเตยวดวยไดแคปกวา เพราะเหนวาแถวนไมคอยมรานกวยเตยว โดยเฉพาะกวยเตยวเปดยงไมมใครขาย รวมถงขาวขาหมดวย” พออยเลาทมาของราน

เมนของรานนอกจากอาหารตามสงตาง ๆ ทหลายคนคนเคยและตดใจในรสมอมาอยแลวนน พอเปลยนบรรยากาศมากน กวยเตยว ตางกยกใหเปนเมนขนชอของรานไปเลยทเดยว เพราะพออย นำสตรพะโลจากเพอนมาตนทงเปดและขาหมไดเนอนม รสกลมกลอม ขนาดสามทยนเชยรอยขาง ๆ ยงแซวขนวา “เดยวนฝมอดขน” ทำเอาคนพามาชม และคนชมสงสยตองถามกลบ “อาว! แลวเมอกอน ไมอรอยหรอ” คณสามจงรบบอกทนทกอนทพออยจะหนมาวา “เมอกอนกอรอย แตตอนนรสชาตนมนวลขน” ออหอ ! ชมกนแบบน ไมตองสงสยวาตกเยนตองกนขาวบานทกมอแนนอน นอกจากรสมอดเยยมแลว ไอเดยพออยยงเลศไมซำใคร จากสตรพะโลของเพอนนำมาขยายเปนเมนทงขาวขาหม ขาวหนาเปด กวยเตยวเปด และท เดดสะระตหากนท ไหนไมได คอ กวยเตยวขาหม เรมแรกจากมคนไมกนเปด แตอยากกนกวยเตยว พออยเลยเสนอใหใสขาหมแทน ปรากฏหลายคนตดใจจนกลายเปนเมนประจำ นอกจากนยงดดแปลงเพมความอรอยไดอกเปนขาวราดกะเพราเปดและขาวราดกะเพราขาหม ทกเมนทงเปดและขาหม ใครไดกนกตองตดใจ เพราะไมใชแครสด คณภาพเยยม แตปรมาณกยอด ทกชาม ทกจานคณจะไดสมผสลมรสเปดและขาหมแบบเตม ๆ (ลองดในภาพ) ซงพออย ยนยนวานคอ ปกต ไมใชพเศษแตอยางใดในราคาเพยง 30 บาทเทานน แลวจะไมใหตดทองตดใจกนไดอยางไร


รานนรกษสงแวดลอมโดย หงวน ชวน ชม

บญยงเจาเกา...

รานเลกแต ใจใหญ

รานบญยงอยทชมชนบานทงถนนเสนตรงจากโรงกลนไทยออยลทางแยกกอนถงทางเขาบ.ไทยพาราไซลนใหเลยวซายตรงไปประมาณ200เมตรรานจะอยทางขวามอตรงขามวงเดอนอพารทเมนทเปดทกวนตงแต07.00–17.00น.สอบถามโทร.08-7835-1242

มาวาเรองอปกรณ ขาวของเครองใช พออยบอกเลอกใชแตของด ๆ แมวาจะแพงหนอย แตถาไดของดและสะอาด ลกคากสบายใจ เรมตงแตหมอพะโล ตอนพออยไปเลอกซอ เลาวาเหนมทงหมอธรรมดาและหมอไรสารตะกว ไมรหรอกวาหมอแบบนจะชวยใหตนเนอไดเปอยเรว รอนนาน ชวยประหยดแกสดวย เรยกวาพอเหนคำวา “ไรสาร” แสดงวาตองดตอผบรโภคแนนอน พออยกซอเลยไมลงเลใจ ผลดเลยไดคนกลบมาทงคนกน เจาของราน และชวยรกษโลกดวย

สวนผกคะนาทเลอกมาลวกกนกบขาหม กตองเปนคะนาจากเจาประจำ ทรจกกนดวา สะอาดปลอดภย เปดกตองเปนเปดไทย เหนแขวนเขาแถวอยในตตวเลก ๆ ไมใหญไมโตอยางรานในเมองกอยาตเตยนกนไป เพราะพออยบอกวาตงใจเลอกเอาแบบน เปดไทยจะตวเลกกวาเปดปกกง หรอเปดพนธอนทเหนตวโต ๆ คอยาว ๆ อยางนนพออยบอกวา เนอจะคอนขางสาบ กนยาก แตเปดไทยทพเลอกมานเปนเปดไข ตวเลก ตนแลวเนอนมและไมคอยมกลน คนไมเคยกนเปดกกนได ไมรสกวาเหมนหรอคาว นนแน อยากชมแลวใชไหมคะ ทตดใจเปนพเศษ คอ นำดมฟรทมใหทกโตะ เพราะนอกจากจะมนใจไดวาเปนนำถงสะอาดแลว ทสำคญคอนำแขง พออยกเลอกนำแขงหลอด ซงราคาแพงกวานำแขงปนทวไป แตการนตเรองความสะอาดไดมากกวา ยงหนารอนอยางน นอกจากอาหารทตมสกสะอาดแลว ตวอนตรายทชวนใหทองเสยไดงาย ซงคนสวนใหญมองขามไปกคอ นำแขง นนเอง แตมาทรานพออยแลวสบายใจหายหวง จะกน จะดมเทาไร ดบรอนแกกระหาย กสบายใจได รานนใหฟรคะ นงนาน ๆ ดมนำเยน ๆ แลวรบลมเยน ๆ กยงได เพราะพออยกบคณสามจดรานใหโลงโปรงสบายตามทางลมผาน ลมจงพดตลอดทะลหนาราน หลงราน ไมงอแอรใหเปลองไฟ (และอาจยงตองมาคดคาไฟเพมในคากวยเตยวอก) พดลมตวเดยวกอยแลว ใครวารานเลก ๆ จะชวยดแลสงแวดลอมไมไดคะ แคทำอะไรงาย ๆ เพยงใชหวใจคดถงคนอนอยางพออย กทำใหทงอาหารอรอยและชวยโลกไดอกดวย เพราะฉะนนอยาลมไปอดหนนรานเลกทมหวใจใหญกนนะคะ


เยยมเยอนเพอนบานโดย คำละไม

รอยยม เสยงหวเราะทผสานกนของคนขบเรอและนกทองเทยว ทำใหลำคลองหวยแรงยามตนหนาวมชวตชวามากขน เกาะแกงทผดชดมากกวาสบแหง กลายมาเปนตนทนทไมตองซอหาของชมชนรมคลองแหงน ความเอ ออารช วยสานสมพนธระหวางชาวชมชนและผมาเยอน นำไปส การแลกเปลยนเรยนรทมคณคา สงผลใหชมชนสามารถรกษาอตลกษณและสภาพแวดลอมเอาไวได

งานอนรกษสงแวดลอม : ปฐมบทของชมชน

บานใกลเรอนเคยงไมไกลชลบรบานเรา ทอำเภอเมอง จงหวดตราด ชมชนบานหวยแรง เปนชมชนเลก ๆ รมคลองทมเสนหเฉพาะตว ดวยวถชวตแบบดงเดมรมสายนำ จากคลองหวยแรงท ไหลเรอยลงสทะเล ในชมชนจงมทงพนทปา พนทสวน พนทชมนำ อนเปนธรรมชาตทรมรนและสวยงาม ชาวบาน สวนใหญเปนคนดงเดม มอาชพเกษตรกรรม ทำสวนยางพารา สวนผลไม ไรสบปะรด เปนตน “ทนเปนชมชนเกษตร บานแตละหลงมกจะอยหาง ๆ กนจนดเหมอนตางคนตางอย แตทกคนกจะมารวมตวกนเสมอเมอมงานประเพณ งานบญตาง ๆ” คณสทศน สนทรเวช เลขานการกลมการทองเทยว

เชงนเวศตำบลหวยแรง เรมตนเรองราวทจะนำไปสการอนรกษสงแวดลอมของชาวหวยแรง “ชมชนของเรามธรรมชาตสวยงาม แตคน ในชมชนเหนเปนของธรรมดาเพราะเหนกนมาตงแตปยาตายาย จนกระทงมคณลงคนหนง ไปประชมทตำบลเนนทรายและไดพบกบอาจารยอรณศรออศรวงศ ซงทำเรองอนรกษปาชายเลนอยแลวรสกประทบใจ กเลยขอใหอาจารยมาชวยทชมชนบาง อาจารยยงไมไดมา แตกใหเบอรโทรตดตอไว จนไปเชญอาจารยอกครงอาจารยกมาด และเหนวาสภาพแวดลอมของชมชนสวยมาก” ในขณะนนอาจารยอรณศรออศรวงศ กำลงทำปรญญาเอกอยทมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน เมอไดเหนธรรมชาตทยงคงอดมสมบรณ และความมจตสำนกในการอนรกษของชาวชมชนหวยแรง จงไดนำโมเดลการวจยเรอง “การทองเทยวเชงนเวศโดยการมสวนรวมของชมชน” มาเสนอใหชาวหวยแรงปรบใชเพอเปนเครองมอสำคญในการอนรกษสงแวดลอม

วจยชาวบาน ทมาของความยงยน

เมอชาวบานตกลงใจรวมกนแลวกเชญตวแทนชมชนจาก 11 หมบานในตำบลหวยแรงกวา 300 คน รวมคนทง 3 วย คอ เยาวชน ผใหญ และผเฒาผแกมารวมคยกนโดยมอาจารยอรณศรเปนวทยากรกระบวนการ

“...ภาครฐจะเอาเงนมาใหตองสอดคลองกบบรบทสงคมของชมชนถงจะรบและเราไมรองขอเพราะเงนกเปนสวนหนงของ

ความขดแยงจงตองระวงโดยเฉพาะถาชมชนยงไมเขมแขงพอ...”

สทศน สนทรเวช

เลขานการกลมการทองเทยว เชงนเวศตำบลหวยแรง

บ า น ห ว ย แ ร ง

รกษาอตลกษณ อนรกษนเวศ


สรปเนอหาเรองราวของชมชนตงแตอดตวามความเปนมาอยางไร จนถงปจจบนชาวบาน อยกนอยางไร และในอนาคตชาวชมชนอยากจะอยกนอยางไร “ชาวบานกตกลงใจกนวาอยากจะรกษาสงแวดลอมของชมชนเอาไว โดยใชการทองเทยว มาเปนเครองมอในการอนรกษสงแวดลอม แลวกชวยกนคดตอวา พวกเราตองการอะไร อยากไดการทองเทยวแบบไหน โดยยกตวอยางแหลงทองเทยวตาง ๆ ขนมาคยกน แลวกสรปกนวาเปนการทองเทยวเชงนเวศ” คณสทศนเลาถงสงทเกดขนในเวทของการคยกน แบบมสวนรวมครงแรกของชมชน

หลงจากนนชาวชมชนหวยแรงไดจดเวทขนอกเปนระยะ ๆ พรอมกบลงมอทดลองทำการทองเทยวเชงนเวศของชมชนจงคอยกอรปขน และถกปรบปรง พฒนาจากการมสวนรวมจรง ๆ จนนบเปนงานวจยชาวบานทประสบความสำเรจกลายมาเปนตนแบบใหชมชนอนมาศกษาดงานในปจจบน “แรก ๆ อาจารยอรณศรใหลกศษยมาชวยทองเทยวและพกตามบานกบชาวบาน แลวใหตอบแบบสอบถามเพอนำมาปรบปรงแกไข” คณสทศนยอนเรองราวแรกเรม “กทำไปปรบไปจนคอย ๆ เกดเปนกลมโฮมสเตยขนมา และพฒนาตอมาเรอย ๆ หลงจากโดนประเมนแบบยำแยในตอนแรก ๆ ชาวบาน กเรมมหองหบเปนสดสวน มทนอนหมอนมงแยกตางหาก หองนำสะอาด ทำกนจนไดรบรองมาตรฐานจากกระทรวงการทองเทยวและกฬา” นอกจากกลมโฮมสเตยทประสบความสำเรจจากการทดลองปฏบต และพฒนาจนไดมาตรฐานแลว การทองเทยวเชงนเวศของชมชนแหงนยงกอใหเกดกลมตาง ๆ ทใชความรและกระบวนการวจยมาเปนฐาน ตอยอดจนสรางองคความรไดดวยตวของชาวบานเอง “เชนเรองของฝาก เรามาดความเหนของคนทมาเทยววาอยากจะซอของฝากเปนสนคาชมชน พอดชวงนนมงคดราคาตกขายไมได ชาวสวนมงคดเลยไมเกบกน

ปลอยใหรวงทง อาจารยอรณศรกชวยไปเอางานวจยเกยวกบมงคดมาให ชมชนกนำมาทดลองทำผลตภณฑตาง ๆ เชน สบ ครมอาบนำ ครมพอกหนา แชมพ ยาสระผม ทำไปใชกนไปเองกอน แลวคอย ๆ พฒนาไปจนกลายเปนสนคาคณภาพด” วนนชาวชมชนหวยแรงพฒนาศกยภาพ ตนเอง เกดเปนคณะวจยกลมตาง ๆ อาท กลมทำสนคาจากมงคด กลมอาหารรองรบนกทองเทยวทเขามาเทยว กลมลองแกงและกจกรรมทองเทยวตาง ๆ กลมชมสวนผลไม กลมกลองยาวตอนรบนกทองเทยวทมาเปน กลมใหญ ๆ กลมทำนา กลมบำบดแผนไทย เปนตน “จากเรองทองเทยวเชงนเวศเรองเดยวทำใหเกดการพฒนาเปนกลมตาง ๆ ในชมชนไดมากมาย และทกกลมเกดขนจากการม ส วนร วมของชมชนท งหมด ชาวบานชวยกนคดขนเอง ไมมเจานายสง และเราทำแบบเปนกระบวนการทนอกจากเนนการมสวนรวมแลวเรายงใหความสำคญกบการองคความรของเราเอง สงทเกดขนในชมชนจงมความยงยน” คณสทศนกลาว

รกษาอตลกษณและเปนหนงเดยว

ปจจยความสำเรจทสำคญนอกจากการทำงานรวมกน ดวยจตสำนกทเหนความสำคญของธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตวแลว คอการตงกฎรวมกนไวเพอหลกเลยง

ความขดแยงในชมชนวา “พวกเราจะไมเอาเงนเปนตวตง คนในชมชนตองมจตอาสา จะทำอะไรกตามตองไมไปคนเดยว และจะไมทำส งทจะทำใหวถชวตชมชนเปลยน รกษาความเปนอตลกษณของชมชนไวใหได สงเหลานจงจะเปนหวใจของการพฒนาท ยงยน” คณสทศนกลาวสรปถงเสนทาง การพฒนาของชาวชมชน ความเขมแขงท เปนเอกลกษณของชมชนหวยแรงในวนน คอ การทำงานรวมกนแบบแบงตามกลม แตละกลมไมมใครเปนประธานใหญ แตจะมเลขานการคอยประสานงานใหกลมทำงานรวมกน ทกกลมจะทำหนาทของตวเองอยางดตามความถนด และดวยเอกลกษณนเองทำใหชาวชมชนหวยแรงสามารถรกษาความอดมสมบรณของทรพยากรชมชนเอาไวได และยงไดรบรางวลตาง ๆ มากมาย จนกลายมาเปนชมชนตนแบบทมผขอเขามาศกษาดงานอยางไมขาดสาย ซงเปนความภาคภมใจของชาวบานทกคนในชมชนหวยแรง

ขอบคณ

ชาวชมชนหวยแรง

http://www.trat.go.th/tat

/index_huayrang.htm

ขอมลบางสวนจาก

http://worranit.multiply.com

/photos/album/114

/Huai_Raeng


csr thaioil ชุมชนของเรา 6

Documents