ระบบการจดการดานยา
มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ ๖๐ ป
Medication Management System
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)
การนา
การวางแผนกลยทธ
การมงเนนผปวยและสทธผปวย
การมงเนนพนกงาน
การจดการกระบวนการ
ผลลพธ
การจดการสารสนเทศและความร
ระบบงานสาคญของ รพ.
ความเส�ยง ความปลอดภย คณภาพการกากบดแลวชาชพโครงสรางภาพและส�งแวดลอมการปองกนการตดเช#อระบบเวชระเบยนระบบยาหองปฏบตการทางการแพทยการทางานกบชมชนกระบวนการดแลผปวย
แรกรบประเมนวางแผนดแลใหขอมลและเสรมพลงวางแผนจาหนาย/ดแลตอเน�อง
ดานคลนกดานผปวยและลกคาดานการเงนดานพนกงานและระบบงานดานประสทธผลองคกรดานธรรมาภบาลและสงคมดานสรางเสรมสขภาพ
ตอนท' IV
ตอนท' III
ตอนท' II
ตอนท' I
กระบวนการดแลผปวย
MBNQA/TQA Model
มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ ๖๐ ป
กระตนการพฒนา :สงเสรมการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพ
• ประสานกบสมาคมเภสชกรรมโรงพยาบาลเขาเย(ยมใหคาปรกษา ประเมนตามวชาชพ กอนการรบรอง HA
1. ภาวะผนาและการบรหารจดการงานเภสชกรรม
2. การบรการเภสชสนเทศ และการใหการศกษาดานยา
3. การสงเสรมการใชยาอยางสมเหตสมผล
4. การกระจายและการควบคมยา
5. อปกรณ สถานท=และส=งอานวยความสะดวกและแหลงขอสนเทศทางยา
6. การศกษาวจย
กระตนการพฒนา :สงเสรมการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพ
• มาตรฐานการบรการผสมและจายยาเคมบาบด
1. บคลากร
2. สถานท=และส=งอานวยความสะดวก
3. วธการผสมยาเคมบาบด
4. การกาจดขยะปนเปAอนยาเคมบาบด และการจดการเม=อยาหก หรอตกแตก
5. การจายยาเคมบาบด
Medication Management System
การคดเลอกและจดหายา
การส=งใชยา การเตรยมยาและการจายยา
การบรหารยา การตดตามการใชยา
เกณฑการคดเลอกและจดซ=อยา
สรางบญชยา วางมาตรการระบบตางๆเก(ยวกบการใชยาท(ปลอดภย
ประเมนความจาเปนของการใชยา
ส (งใชยา
จดซ=อ เกบรกษา
ทบทวนและยนยนคาส (ง
เตรยมยา กระจายยา
จายยาถงผปวย
ประเมนการตอบสนองตอยาของ ผปวย
รายงานอาการและความคลาดเคล(อน
ตรวจสอบคาส (ง
ประเมนผปวย
บรหารยา
คณะกรรมการสหสาขาวชาชพ
แพทย พยาบาลเภสชกร บคลากรการแพทย ผปวย/ญาต
II – 6.1 การวางแผน การจดการ การเกบและสารองยา
การใชยา
คาส 'งใชยาชดเจน เหมาะสม
ขอมลผปวยท �วไป โรค lab
นโยบายปองกน
ME/ADR
ส'อสาร/ถายทอดคาส 'ง
ถกตอง มมาตรฐาน
ขอมลยา
Drug Reconcileรบใหม ยาย จาหนาย
ทบทวน คาส 'งเหมาะสม ปลอดภย
จดเตรยม
ตดฉลาก
รายงาน
ยาท'ผปวยนามา
2
1
3
4
5
ก. การส 'งใชยาและถายทอดคาส 'ง
2
1
3
สงมอบใหหนวยดแลผปวย
สงมอบใหผปวยตรวจสอบความถกตอง
ใหยาแกผปวย
ตดตามผลบนทก
ผปวยไดรบขอมลมสวนรวม
ตรวจสอบ
เหตการณท'ไมพงประสงคความคลาดเคล'อนทางยา
7
10
9
8
7
5
4
ข. การเตรยม จดจาย และใหยา
6 ส'งแวดลอมทางกายภาพสะอาด พ#นท� แสงสวาง ไมรบกวน
คณะกรรมการสหสาขาวชาชพ
กาหนดทศทาง สงเสรมระบบท�มประสทธภาพ
1
Overall Req.
Multiple Req.องคกรสรางความม 'นใจในระบบการจดการดานยาท'ปลอดภย เหมาะสม และไดผล พรอมท Kงการมยาท'มคณภาพสงพรอมใชสาหรบผปวย
บญชยาโรงพยาบาลจากดรายการ มาตรการความปลอดภยสาหรบยา
ใหม การขอใชยานอกบญช�
จดหายายาในบญช ยาขาดแคลน ยา
จาเปนเรงดวน
ลดความเส'ยงในการใชยาระบยา ออกแบบกระบวนการ
นโยบายปองกน ME/ADE
ตอบสนอง ME/ADE อยางเหมาะสม
ส'อสารใหความร
ประเมนและปรบปรง
การเกบ/สารองยาเพยงพอ มคณภาพ คงตว พรอมใช
1
ยา/เวชภณฑฉกเฉนในหนวยดแลผปวย
ควบคม ทดแทน
ระบบจายยาเม'อหองยาปด
การจดการกบยาท'ถกสงคน
ก. การวางแผนและการจดการ
2 3
ข. การเกบและสารองยา
7
4
5 6
4
2
3
II – 6.2 การใชยา
คาส 'งใชยาชดเจน เหมาะสม
ขอมลผปวยท �วไป โรค lab
นโยบายปองกน
ME/ADR
ส'อสาร/ถายทอดคาส 'ง
ถกตอง มมาตรฐาน
ขอมลยา
Drug Reconcileรบใหม ยาย จาหนาย
ทบทวน คาส 'งเหมาะสม ปลอดภย
จดเตรยม
ตดฉลาก
รายงาน
ยาท'ผปวยนามา
2
1
3
4
5
ก. การส 'งใชยาและถายทอดคาส 'ง
2
1
3
สงมอบใหหนวยดแลผปวย
สงมอบใหผปวยตรวจสอบความถกตอง
ใหยาแกผปวย
ตดตามผลบนทก
ผปวยไดรบขอมลมสวนรวม
ตรวจสอบ
เหตการณท'ไมพงประสงคความคลาดเคล'อนทางยา
7
10
9
8
7
5
4
ข. การเตรยม จดจาย และใหยา
Overall Req.
Multiple Req.
องคกรสรางความม 'นใจวามการส 'งใชยาและการใหยา ท'ปลอดภย ถกตอง เหมาะสม และไดผล
6ส'งแวดลอมทางกายภาพ
สะอาด พ#นท� แสงสวาง ไมรบกวน
SIMPLE คออกษรยอของหมวดหมใหญๆ สาหรบ Patient Safety Goals เพ=อความงายในการจดจา และรองรบเปาหมายหรอความทาทายใหมๆ ท=จะมมาในอนาคต
S = Safe Surgery I = Infection Control M = Medication SafetyP = Patient Care ProcessL = Line, Tube, CatheterE = Emergency Response
HA_Thai Patient Safety goals 2008SI
MPL
E SI
MPL
E S
IMPL
E
HA_Thai Patient Safety goals 2010M
= M
edic
atio
n s
afet
y
M 1 Safe from ADE
M 1.1 Control of concentrated electrolyte solutions (WHO PSS#5)Managing concentrated injectable medicines (High 5s)
M 1.2 Improve the safety of High-Alert Drug
M 2 Safe from medication error
M 2.1 Look-Alike Sound-Alike medication names (LASA) (WHO PSS#1)
M 3 Medication Reconciliation / Assuring medication accuracy at transition in Care (High 5s / WHO PSS#6)
New Tackling antimicrobial resistance >>> DUE, ASU
Share and learnShare and learnShare and learnShare and learn
ประเดนสาคญตามมาตรฐาน
ตอนท( 2-6 ระบบยา
6.1ก
ารวา
งแผ
น ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ ตอนท( 2 : 6 ระบบการจดการดานยา
องคกรสรางความม=นใจในระบบการจดการดานยาท=ปลอดภย เหมาะสม และไดผล พรอมท Aงการมยาท=มคณภาพสงพรอมใชสาหรบผปวย
ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ
ข. การเกบ / สารอง ยา
รปแบบหรอระบบตางๆท(ออกแบบ อาจแตกตางไปตามบรบทของแตละโรงพยาบาล
(1) มคณะกรรมการหรอกลมบคคลท=มาจากสหสาขาวชาชพ ทาหนาท=กาหนดทศทางและสงเสรมใหเกดระบบการจดการดานยาท=มประสทธภาพ
รปแบบหรอบทบาท ความรบผดชอบ แตกตางไปตามบรบทของแตละโรงพยาบาล
ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
(2) มการจดทาบญชยาโรงพยาบาลเพ=อจากดใหมรายการยาท=จาเปน[1] มการทบทวน[2] บญชยาอยางนอยปละครAง มการกาหนดมาตรการความปลอดภย[3] สาหรบยาใหมท=มโอกาสเกดความคลาดเคล=อนสง รวมทAงมแนวทางปฏบตท=เหมาะสมในการขอใชยาท=อยนอกบญชยาเม=อจาเปน[4]
[1] โดยใชเกณฑคดเลอกซ=งประกอบดวยขอบงชA ประสทธผล ขอมลความปลอดภย ความเส=ยง และตนทน
[2] ขอมลท(ใชทบทวนบญชยา เชน ขอมลความปลอดภยจากการทบทวนอบตการณ ประสทธภาพของยา ยาท=มโอกาสเกดความคลาดเคล=อนสงครอบคลมรายการยาท=ช=อพอง มองคลาย หรอปจจยท=มผลกระทบ
ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
(2) มการจดทาบญชยาโรงพยาบาลเพ=อจากดใหมรายการยาท= จาเปน[1] มการทบทวน[2] บญชยาอยางนอยปละครAง มการกาหนดมาตรการความปลอดภย[3] สาหรบยาใหมท=มโอกาสเกดความคลาดเคล=อนสง รวมทAงมแนวทางปฏบตท=เหมาะสมในการขอใชยาท=อยนอกบญชยาเม=อจาเปน[4]
[3] มาตรการความปลอดภย เชน แบบฟอรมส=งยามาตรฐาน แนวทางการส=งใชยา ระบบตรวจสอบ ระบบเตอนใจ ขอจากดในการใช การบรหารยา และการเกบรกษายา ตลอดจนการตดตามอบตการณไมพงประสงคสาหรบยาท=ตองตดตามความปลอดภย (Safety monitoring program)
[4] กรณท=จาเปนตองใชยาท=อยนอกบญชยา มกระบวนการในการอนญาตและจดหาโดยพจารณา ความจาเปน ผลขางเคยงท=ไมพงประสงค ความเส=ยง และความสามารถในการตดตามผล
ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
(3) การจดหาเวชภณฑเปนไปตามบญชยาท=ผานการรบรอง มกระบวนการในการจดการกบปญหายาขาดแคลน[1]และยาท=จาเปนเรงดวน[2]
[1] ไดแก การจดหา การส=อสารกบผส=งใชยาและเจาหนาท= การจดทาแนวทางการใช หรอจายยาทดแทน การใหความรเก=ยวกบแนวทางปฏบต
[2] การจดหายาสาคญ เชน ยาชวยชวต ยาฉกเฉน (Emergency) วคซน เซรม หรอยาอ=นๆท=องคกรกาหนดใหเปนยาสาคญ รวมท Aงการจดหาในสถานการณภยพบต
ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
6.1ก
ารวา
งแผ
น ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ
(4) องคกรระบยาซ�งมความเส�ยงสงหรอตองมความระมดระวงในการใชสง [1] ท�ใชอย, ออกแบบกระบวนการท�เหมาะสมปลอดภยในการจดหา เกบรกษา ส�งใช ถายทอดคาส�ง จดเตรยม จาย บรหาร และตดตามกากบยา เพ�อลดความเส�ยงในการใชยาเหลาน+
[1] เปนยาทมโอกาสเกดความเสยงตอการใชผดวตถประสงค มโอกาสเกดคลาดเคลอนทางยาหรอเหตการณไมพงประสงคจากยาสง อาจรวมถงยาทอยระหวางการศกษาทดลอง ยาทตองควบคม ยาทไมอยในบญชยาโรงพยาบาล ยาทมพสยการบาบดแคบ (narrow therapeutic range) ยาทางจตเวช ยาทมชอคลายกนหรอออกเสยงคลายกน
6.1ก
ารวา
งแผ
น ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ
(5) องคกรกาหนดนโยบายและนาสการปฏบตเพ=อปองกนความคลาดเคล=อนทางยาและเหตการณไมพงประสงคจากการส=งใชยา[1]. มการตอบสนองตออบตการณเหตการณไมพงประสงคจากยาและความคลาดเคล=อนทางยาท=เกดขAนหรอท=มโอกาสเกดขAนอยางเหมาะสม.
[1] เชน การปองกนการส=งใชคยาท=มอนตรกรยารนแรง, สงเสรมการใชช=อสามญทางยา มาตรการเพ=อปองกนคาส=งใชยาท=มโอกาสเกดปญหา การใชคาส=ง PRN, การใชคาส=งยน, การใช คาส=งหยดยาอตโนมต, การใชคาส=งเดมตอ, การใชคาส=งท=ปรบขนาดยา, การใชคาส=งลดยา, การใชคาส=งท=ระบพสย, การส=งยาผสมซ=งไมมจาหนาย,การส=งใชอปกรณสาหรบใชยา, การส=งยาท=อยระหวางการศกษาทดลอง, การส=งยาสมนไพร, การส=งยาเม=อจาหนาย
ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
(6) ผประกอบวชาชพไดรบการประเมนและเพ=มความร ความสามารถเก=ยวกบระบบยา[1] และการใชยาท=เหมาะสม ปลอดภยกอนเร=มตนปฏบตงานและเปนประจาทกป.
[1] ครอบคลมเร=องระบบยาของโรงพยาบาล ความปลอดภยผปวย การดาเนนการเพ=อลดความคลาดเคล=อนและบทบาทหนาท=ของบคลากรการแพทยท=เก=ยวของ
ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
(7) องคกรประเมนและปรบปรงระบบบรหารจดการดานยาเปรยบเทยบกบเปาประสงคของระบบ[1]. มการทบทวนวรรณกรรมเก=ยวกบวธปฏบตท=ประสบความสาเรจและเทคโนโลยใหมๆ ในการบรหารระบบยาอยางสม=าเสมอ.
[1] เชน ความปลอดภย ความ
เหมาะสม ประสทธภาพ
ข. การเกบ/สารองยา6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
(1) ยาทกรายการไดรบการเกบ / สารองอยางเหมาะสมและปลอดภย เพ=อสรางความม=นใจวาจะมยาใชอยางเพยงพอ, มคณภาพและความคงตว[1],พรอมใช, ปองกนการเขาถงโดยผไมมอานาจหนาท=, ปองกนความคลาดเคล=อนทางยาและผลไมพงประสงคจากยา[2], สามารถทวนกลบถงแหลงท=มา, มการตรวจสอบบรเวณท=เกบยาอยางสม=าเสมอ, โดยมการปฏบตเพ=อเปาหมายดงกลาวท=วท Aงองคกร.
ข. การเกบ/สารองยา6.
1การ
วางแ
ผน ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ
[1] มการแยกหมดอาย หรอ ยาเส=อมสภาพออกไวตางหากอยางชดเจน, มการดแลส=งแวดลอมท=เหมาะสมในดานอณหภม แสงสวาง ความชAน การถายเทอากาศ สาหรบยาท=มความไวตออณหภม และ แสง.
[2] เชน มการแยกเกบยาท=มโอกาสสบสนไดงายออกจากกน (ยาท=มการเขยนช=อหรอมช=อเรยกท=คลายกน), มการจากดการสารองยาไวท=หนวยดแลผปวย, ไมมการเกบอเลกโตรไลทเขมขนไวในหนวยดแลผปวยยกเวนในหนวยท=มความจาเปนตองใชอยางเล=ยงไมได ซ=งในกรณดงกลาวตองมมาตรการเปนพเศษเพ=อปองกนการใหยาโดยพล Aงเผลอ.
6.1ก
ารวา
งแผ
น ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ ข. การเกบ/สารองยา
(2) มการจดใหมยา และ/หรอ เวชภณฑฉกเฉนในหนวยดแลผปวยตางๆ ตามความจาเปน, มระบบควบคม [1] และดแลใหเกดความปลอดภยอยตลอดเวลา, และมการจดทดแทนโดยทนทหลงจากท=ใชไป.
[1] มการจดเกบยาฉกเฉนในลกษณะท=สามารถระบไดวายาท=บรรจในภาชนะนAนยงมครบถวนและไมหมดอาย
6.1ก
ารวา
งแผ
น ท
รพยา
กร แ
ละก
ารจด
การ ข. การเกบ/สารองยา
(4) มการจดการกบยาท=สงคนมาท=หองยาอยางเหมาะสม เชน ยาท=แพทยส=งหยดใช.
(3) มระบบท=จะจายยาเพ=อตอบสนองความตองการของผปวยอยางปลอดภยในเวลาท=หองยาปด
ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง
องคกรสรางความม=นใจวามการส=งใชยาและการบรหารยาท=ปลอดภย ถกตอง เหมาะสม และไดผล.
(1) ผท=เก=ยวของกบระบบยาสามารถเขาถงขอมลเฉพาะของผปวยแตละราย ครอบคลม ขอมลท=วไป[1], การวนจฉยโรคหรอขอบงชAในการใชยา, และขอมลทางหองปฏบตการท=จาเปน [2].
[1] ขอมลท=วไปท=สาคญ เชน การแพยา การต Aงครรภ นAาหนกตว พAนท=ผวเม=อตองใชคานวณขนาดยา [2] เชน การทาหนาท=ของตบและไต ในกลมผปวยท=ใชยาท=ตองระมดระวงสง
ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง
(2) มขอมลยาท=จาเปนในรปแบบท=ใชงาย ในขณะส=งใช จด และใหยาแกผปวย
ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง(3) องคกรจดทานโยบายเพ=อปองกนความผดพล Aง/คลาดเคล=อนและเหตการณไมพงประสงคจากการส=งใช ยาและการถายทอดคาส=ง พรอมทAงนาสการปฏบต, ครอบคลมการระบรายละเอยดท=จาเปนในคาส=งใชยา[1], การระมดระวงเปนพเศษสาหรบยาท=ดคลายกนหรอช=อเรยกคลายกน, มาตรการเพ=อปองกนคาส=งใชยาท=มโอกาสเกดปญหา[2] และการปองกนการใชคยาท=มอนตรกรยารนแรง.[1] เชน เง=อนไขการระบช=อการคาหรอช=อท=วไป, เง=อนไขท=ตองระบขอบงชAในการใชยา [2] เชน การใชคาส=ง PRN, การใชคาส=งยน, การใชคาส=งหยดยาอตโนมต, การใชคาส=งเดมตอ, การใชคาส=งท=ปรบขนาดยา,การใชคาส=งลดยา, การใชคาส=งท=ระบพสย, การส=งยาผสมซ=งไมมจาหนาย, การส=งใชอปกรณสาหรบใชยา, การส=งยาท=อยระหวางการศกษาทดลอง, การส=งยาสมนไพร, การส=งยาเม=อจาหนาย
ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง
(4) มการเขยนคาส=งใชยาอยางชดเจนและถายทอดคาส=งอยางถกตอง. มการกาหนดมาตรฐานการส=อสารคาส=งใชยาเพ=อลดโอกาสเส=ยงตอความคลาดเคล=อน[1]. มการทบทวนและปรบปรงคาส=งใช ยาท=จดพมพไวลวงหนาใหทนสมยอยางสม=าเสมอ.
[1] เชน การส=งโดยวาจา ตวยอท=ไมควรใช
ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง
5) มกระบวนการในการระบบญชรายการยาท=ผปวยไดรบ[1]อยางถกตองแมนยา และใชบญชรายการนAในการใหยาท=ถกตองแกผปวยในทกจดของการใหบรการ. มการเปรยบเทยบบญชรายการยาท=ผปวยกาลงใชกบคาส=งแพทยทกคร Aงเม=อมการรบไว ยายหอผปวย และ/หรอ จาหนาย.
[1] ไดแก ช=อยา ขนาดยา ความถ= และวธการบรหารยา
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(1) มการทบทวนคาส=งใชยาทกรายการเพ=อความม=นใจในความเหมาะสมและความปลอดภย.
(2) มการจดเตรยมยาอยางเหมาะสมและปลอดภย[1]. แผนกเภสชกรรมเปนผเตรยมยาสาหรบผปวยเฉพาะราย [2] หรอยาท=ไมมจาหนายในทองตลาด โดยใช วธการปฏบตท=เปนมาตรฐาน[3].
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
[1] มการใชวสดอปกรณท=ปลอดภย, ใชเทคนคเพ=อใหม=นใจในความถกตอง, และใชเทคนคปองกนการปนเปAอนท=เหมาะสมสาหรบการเตรยมยาในทกจด
[2] การเตรยมยาสาหรบผปวยเฉพาะราย (extemporaneous preparation) คอเภสชภณฑท=เตรยมขAนใชในทนท หรอมไดเตรยมลวงหนา โดยอาศยศาสตรและศลปในการเตรยมยา อาจเน=องมาจากไมมรปแบบหรอขนาดดงกลาวจาหนายตอบสนองความตองการของแพทยสาหรบผปวยเฉพาะราย เฉพาะโรคหรอกลมท=มความสาคญเชนเดกเลก ทารก รวมท AงยาเตรยมปราศจากเชAอ เชน ยาฉด IV adm, TPN, Cytotoxic prep, ยาหยอดตา หรอยาท=มงหมายอ=นๆท=ตองเตรยมโดยวธปราศจากเชAอ เชน dilution ของ heparin
[3] โดยเฉพาะอยางย=งการปองกนการปนเปAอนจากเชAอโรค ซ=งจะตองใชความระมดระวงในทกข Aนตอนต Aงแตการเกบ เตรยม และบรรจ
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(3) ยาไดรบการตดฉลากอยางเหมาะสม ชดเจนและอานงายตดท=ภาชนะบรรจยาทกประเภท[1] และมฉลากยาตดจนถงจดท=ใหยาแกผปวย โดยระบช=อผปวย ช=อยา ความเขมขน และขนาดยา
[1] รวมท Aงไซรงกสาหรบ flush สายนAาเกลอ และยาฉดท=เตรยมนอกหองผปวยท Aงหมด ครอบคลมถงหองผาตด
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(4) มการสงมอบยาใหหนวยดแลผปวยในลกษณะท=ปลอดภย รดกม และพรอมใหใช ในเวลาท=ทนความตองการของผปวย.
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(5) การสงมอบยาใหแกผปวยทาโดยเภสชกรหรอบคลากรท=ไดรบมอบหมายและไดรบการฝกอบรม มการตรวจสอบความถกตองของยากอนท=จะสงมอบ และมการใหคาแนะนาการใชยาอยางเหมาะสม [1]
[1] การใหคาแนะนาการใชยาแกผปวยมเปาหมายเพ=อใหเกดความรวมมอ ความถกตอง ความสามารถในการบรหารยาและมงใหเกดประโยชนสงสดจากการใชยานAนๆ ควรครอบคลมอยางนอยในกลมยาเดก ยาท=มชวงการรกษาท=แคบ ยาท=มอาการอนไมพงประสงคสาคญ ยาท=มเทคนคการใชพเศษเชน ยาสดพน
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(6) การส=งใช คดลอกคาส=ง จดเตรยม จาย และให ยา กระทาในส=งแวดลอมทางกายภาพซ=งมความสะอาด มพAนท=และแสงสวางพอเพยง และเปดโอกาสใหผประกอบวชาชพมสมาธกบการใชยาโดยไมมการรบกวน.
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(7) มการบรหารยาหรอใหยาแกผปวยอยางปลอดภยและถกตองโดยบคคลซ=งมคณสมบตเหมาะสมและอปกรณการใหยาท=ไดมาตรฐาน[1], โดยมการตรวจสอบความถกตองของยา คณภาพยา ขอหามในการใช และเวลา/ขนาดยา/วธการใหยา ท=เหมาะสม[2]. ผส=งใชยาไดรบการรายงานเม=อมเหตการณไมพงประสงคจากยาหรอความคลาดเคล=อนทางยา.
[1] เชน infusion pump[2] เม=อมขอสงสยหรอความหวงกงวลในการใชยา ควรมการปรกษากบแพทยผส=งใชหรอเจาหนาท=ท=เก=ยวของ
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(8) ผปวยไดเขารวมเปนสวนหน=งของกระบวนการดแล โดยการใหความรเก=ยวกบยา เพ=อความถกตอง บรรลประสทธภาพและความปลอดภยในการใชยา[1].[1] เชน การปองกนความคลาดเคล=อนทางยา ขอบงชAเม=อควรขอคาปรกษาจากเภสชกร
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(9) ผปวยไดรบการตดตามผลการบาบดรกษาดวยยาและบนทกไวในเวชระเบยนเพ=อสรางความม=นใจในความเหมาะสมของเภสชบาบดและลดโอกาสเกดผลท=ไมพงประสงค [1].
[1] การตดตามผลควรระบถงการตอบสนองยาท=ผปวยไดรบ ปญหาท=เกดขAนหรอมโอกาสเกดขAน รวมท Aงมกระบวนการเฝาระวงการตอบสนองตอยาใหมท=ผปวยไดรบเปนคร Aงแรก
ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา
(10) มการจดการกบยาท=ผปวยและครอบครวนาตดตวมา เพ=อใหเกดความปลอดภยและสอดคลองกบแผนการดแลผปวยท=เปนปจจบน.
มาตรฐานหรอขอกาหนดทางวชาการตางๆท=มคงเปนเพยงสวนประกอบหน=งในการพฒนาระบบยาเทานAน ปจจยสความสาเรจในการพฒนาระบบยาไปสผลลพธท=คาดหวงซ=งกคอความปลอดภยของผปวยและผเก=ยวของได นAนมาจากการทางานเปนทมสหสาขาวชาชพท=เก=ยวของดวยความเขาใจ ไมตดรปแบบ โดยเฉพาะเภสชกรท=เปนกาลงสาคญมความร ความเขาใจในเปาหมายของการพฒนาระบบโดยยดผปวยเปนศนยกลาง นามาตรฐานวชาชพมาสการปฏบต และมการใชขอมลท=เกดจากการวเคราะหถงสภาพท=แทจรงในโรงพยาบาล ท Aงจดออน จดแขง ทรพยากรท=มมาใชใหเปนประโยชน และท= ส าคญอกข อคอผ น าหรอทม น า ให ความสาคญในการพฒนาระบบยาอยางแทจรงอกดวย
บทสรป
ประเดนสาคญ Act to Accreditation
� บทบาทหนาท�คณะกรรมการ ใหครอบคลมความปลอดภย
� มการใชขอมลความปลอดภยในการคดเลอกยาเขาออกโรงพยาบาล� การเกบรกษายาใหคงคณภาพ เนน ยาท�ตองรกษาอณหภม เชน วคซน EPO
� การสารองยาตามความเหมาะสม และจาเปน ท-งท�คลง substock (ใชขอมลความปลอดภยประกอบ)
� การส �งยาท�ถกตอง ชดเจน และเหมาะสม การทบทวนคาส �งแพทย (การเกบ Prescribing error)
� การจดเตรยมยา (ท-งท�หองยา และ หอผปวย) Predispensing error, Dispensing error, Trancribing error
ประเดนสาคญ Act to Accreditation
� การบรหารยาใหเกดความปลอดภย (Administration error)
� ระบบการเกบขอมล ME
� ADR เนน Type B ADR (ใหครอบคลม แพยากลมเดยวกน แพยาขามกลม)
� HAD เนนการกาหนดแนวทางปฏบตใหตรงประเดนครอบคลมการคดเลอกยาเขา การเกบรกษา การส �งยา การเตรยมยา การบรหารยา การตดตามผล
� DI กาหนดคยาและแนวทางการจดการใหชดเจน (Contraindicate, Monitoring, เล�ยงม- อ)
� Medication Reconciliation กาหนดกลมเปาหมายและดาเนนการใหครอบคลม
� Medication error: พดคยคาจากดความ
ประเดนสาคญ Act to Accreditation
� Double check ท� OPD
� สงมอบยาโดยเภสชกร
� การจดการกรณหองยาปด หรอไมไดจายยาโดยเภสชกร
� ระบบกระจายยาผปวยใน การกาหนดวงรอบบรหารยา การตรวจสอบขาม (Cross
check)
� RCA กรณพบระดบ E เปนตนไป
ประเดนสาคญ Acc to Reaccredition
�การประเมนประสทธผลของระบบตางๆ ท�วางไว
ขอบคณและสวสดคะ