คาระดบ (Elevation) อางองจากทไหน ธระ ลาภศชยางกล

อาจารยภาควชาวศวกรรมโยธา มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร E-mail: theera.lil@kmutt.ac.th

พนผวโลกทมนษยใชในการเดนทาง และอยอาศยตงแตอดตจนถงปจจบน จะพบวามความสง และตาแตกตางออกไปตามสถานทตาง ๆ บนโลกทเราสามารถพบเหนไดดวยตาในระหวางการเดนทาง และใชชวตบนพนทแหงนน ดงนนพดถงความสงของพนผวโลกทเราอาศยอย ถาเปนภเขากตองสงกวาพนททเปนทงนาอยางแนนอน แตกจะมบางในบางพนททม ความสงใกลเคยงกน จนทาใหเราไมสามารถแยกออกไดดวยตาเปลาจงตองมวธการวดแบบตางๆกนออกไป เชน ใชเทปวดระยะ การคานวณดวยวธการตรโกณจากการวดระยะและมมจากการเปรยบเทยบจากความกดอากาศ (หรอเรยกวาความดน) ทระดบนาทะเล มความดน760 มลลเมตรปรอท และทกๆความสงทเพมขน 11 เมตรโดยประมาณ ความดนอากาศ จะลดลง 1 มลลเมตรปรอทและเครองมอสารวจ เชน กลองประมวลผลรวม (Total Station) หรอเครองหาตาแหนงพกดดาวเทยมจพเอส

ก) ข)รปท 1 แสดงลกษณะของ ก) กลองวดมม ข)กลองประมวลผลรวม (Total Station) ยหอ Sokkia [1][2]

จากรปท 1 แสดงลกษณะของกลองวดมม กลองประมวลผลรวม (Total Station) ยหอSokkia สาหรบในการวดระยะและมมทางราบและดงเพอนาไปคานวณหาความสง

รปท 2 การหาความสงดวยกลองวดมมและกลองประมวลผลรวม [3]

รปท 3 เครองหาตาแหนงพกดดาวเทยมจพเอส [1]

การวดระยะและมมทางราบและดงเพอนาไปคานวณหาความสงดงรปท 2 เปนตวอยางการหาความสงของเจดยดวยกลองวดมมและรปท 3 แสดงเครองหาตาแหนงพกดดาวเทยมจพเอสทกาหนดคาพกดไดทางแกน x, y และ z ของจดทตองการทราบคาพกด เมอนาไปวดคาพกดทงสองจดกจะสามารถหาความสงทแตกตางระหวางสองจดนน ไดจากเครองมอทยกตวอยางจะเปนเครองมอในงานสารวจตงแตแบบเดมจนถงเครองมอสมยใหม ทใชกนในปจจบนทมววฒนาการเรอยมา ทาใหการหาคาความสงของพนผวโลกสามารถทาใหรวดเรวมความถกตองสงจากเครองมอและวธการทใชในการวด

แตการทวดความสงโดยทวไปเราจะนกถงการวดเฉพาะวตถทเราตองการกจะทราบเฉพาะความสง เมอทาการวดวตถอกสงหนงกจะทราบความสงของอกวตถหนงเชนกน จงสามารถเทยบกนได แตทราบหรอไมวาถาเราวดความสงของพนผวโลกในตาแหนงทตองการจดใดจดหนงนนจะอางองความสงของจดนนจากทใด ทาการวดอยางไรจงทาใหเราสามารถทราบไดวาพนท นสงกวาพนทอกแหงหนงเพอนาไปใชในการวางแผนกอสราง ทาแผนทเสนชนความสง และกาหนดตาแหนงของอาคาร บาน ในประเทศไทยกาหนด ความสงของพนหลกฐานอางองไวทใด

คาระดบ (Elevation) และพนหลกฐานอางองคออะไรคาระดบ (Elevation) คอคาความสงของจดทพจารณาทอยบนหรอใตพนผวโลก

ในระนาบดง โดยการนบความสงเรมตนจากพนผวทมคาเทากบศนยสาหรบเรมตนในการวดระยะทางดงของจดตางๆบนพนผวโลก

ดงรปท 4 แสดงตวอยางการวดระยะทางดงทกาหนดใหพนผวทสมมตขน (ขอบโตะ)มคาเทากบศนย ซงถาจดอนๆทตองการวดระยะทางในแนวดง ทสมพนธกบขอบโตะนจะมคาความสงตามรปทปรากกฎ จากตวอยางจะพบวาถาเราตองการทราบความสงของพนทใดพนทหนงวาสงตางกนเทาไรกจะใชการวดระยะทางดงของทงสองจด ทเทยบกบพนอางองทมนคง จะสามารทราบความแตกตางระหวางของจดทงสองนนไดอยางถกตอง แตในการทางานสารวจเพอทาแผนทหรอการกอสรางบนพนทภมประเทศจรงจะตองใชเครองมอในการสารวจและพนหลกฐานอางองคาระดบทมความถกตองสงและใชกนเปนสากลทกๆจงหวดหรอในระดบประเทศทหนวยงานตางๆใหความเชอถอ

รปท 4 แสดงตวอยางการวดระยะทางดงทกาหนดใหพนผวทสมมตขน (ขอบโตะ) มคาเทากบศนย

ดงนนพนหลกฐานทใชอางองความสงของจดตางๆบนพนผวโลกจะตองมคาความสง ทแนนอนตลอดเวลาและสามารถใชอางองอยางถกตองของแตละประเทศนน ซงปรกตจะใชคาระดบนาทะเลปานกลาง(Mean Sea Level) หรอ ร.ท.ก. เปนคาการวดความสงในการอางองถอเ ปนสากลในแตละประเทศ สาหรบคาระดบนาทะเลปานกลางจะเ ปนคาเฉล ย ของระดบนาทะเลขนสงสด (High Tide : HT) และลงตาสด (Low Tide : LT) ของแตละวนในชวงระยะเวลาทกาหนด แลวนาคามาเฉลย เปนระดบนาทะเลปานกลาง สาหรบระยะเวลา ททาการรงวดโดยทวไปจะตองวดเปนเวลา 18.6 ป ตามวฏจกรของนา

ก)

แตระดบนาทะเลปานกลางของแตของทวโลกในแตละประเทศอาจจะมความสงไมเทากนแตกไมไดหมายความวาระดบนาทะเลปานกลางของทกประเทศจะเทากนหมด เพราะบางประเทศอาจตางกนเปนเมตรหรอมากกวานนครบ ในประเทศไทยใชเวลาในการวด 5 ป โดยเลอกทตาบลเกาะหลก จงหวดประจวบครขนธ เปนทวดความสงแลวนามาหาคาเฉลย เพอใชเปนคาระดบนาทะเลปานกลาง ใหมคา 0.000 เมตรเพอนามาสรางเปนหมดหลกฐานถาวรอนแรกของไทยเรยกวาหมด BMA. ซงมคาระดบนาทะเลปานกลาง 1.4477 เมตร[4] และเรยก รทก. นวา “พนหลกฐานทางดงเกาะหลก 2458” (Kolak 1915 Vertical Datum) ซงความสงทวดเทยบกบระดบนาทะเลปานกลางนจงมคาทงบวกและลบ ถาอยสงกวาระดบนาทะเลปานกลางจะเปนคาบวก ในทางตรงขามถาอยตากวาระดบนาทะเลปานกลางจะเปนคาลบ ทาใหเราสามารถทราบไดวาพนทใดอยสงกวาระดบนาทะเลปานกลางหรอสงตากวากนเทาใดในแตละจดบนพนทเดยวกน ทสามารถบอกถงผลกระทบจากนาขนและลงเพอปองกนนาทวมและออกแบบอาคาร

ข)รปท 5 แสดงตวอยางหมดหลกฐานทางดง ก) BMA. ทเกาะหลก จ. ประจวบครขนธ

ข) BMR.5 สานกสงฆเขาหลาว จ ราชบร. [5]

รปท 6 โครงขายระดบชน 1 ของประเทศไทย [5][6]

ในปจจบนกรมแผนททหารโดยกองยออเดซ และ ยออฟสกส ไดมการขยายหมดหลกฐาน ทางดง (z) ไปทวประเทศจากตาบลเกาะหลก จงหวดประจวบครขนธดงรปท 5 และ 6 ตามมาตรฐาน “ระเบยบกองยออเดซและยออฟสกส กรมแผนททหาร วาดวยการสารวจวางหมดหลกฐานทางราบและทางดง พ.ศ. 2539” ซงเปนไปตามแนวทางของ Federal Geodetic Control Committee (FGCC) แหงสหรฐอเมรกา[5] เพอใหเกดประโยชนตอการวางแผนและวเคราะหในงานตางๆ จากโครงขายมความถกตอง มความนาเชอถอสงและ มความเปนเอกภาพ สามารถนาไปใชเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศและพฒนาระบบตางๆ ทตองการความละเอยดถกตองทางตาแหนงสง ทาใหหนวยงานตางๆ บรษทเอกชน และสถานศกษาสามารถนาคาระดบทเปนความสงแตละพนทจากหมดหลกฐานทางดงทกระจายอบยทวประเทศไปใชประโยชนในหนวยงานและพฒนาพนทไดอยางยงยนในอนาคต

บรรณานกรมวชาการ.คอม, 2004, เครองมอทางพกดภมศาสตร, Available URL : http://www.vcharkarn.com/vcafe/42253/3, [Monday, February 04, 2011]Sokkia Corp., 2011, Series 50RX Reflectorless Total Station, Available URL : http://www.sokkia.com/Products/Detail/Series50RX.aspx, [Monday, February 04, 2011]ภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2010, ความรทวไปเกยวกบเจดย, Available URL : http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=moonfleet&month=01-2010&date=07&group=104&gblog=87, [Monday, February 04, 2011]วกพเดย สารานกรมเสร, 2010, ระดบนาทะเล, Available URL : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5, [Monday, February 04, 2011]กองยออเดซ และ ยออฟสกส กรมแผนททหาร, 2011, การสารวจวางโครงขายหมดหลกฐานทางดงแหงชาต, Available URL : http://www.rtsd.mi.th/section/New_Section/Geodesy/Documents_Geo.html,[Tuesday, February 05, 2011]กองยออเดซ และ ยออฟสกส กรมแผนททหาร, 2011, พนหลกฐานอางองของประเทศไทย,Available URL : http://www.rtsd.mi.th/information/download/geodasy.htm,[Tuesday, February 05, 2011]