garip şiiri
DESCRIPTION
Bir Garip Orhan VeliTRANSCRIPT
(Birinci Yeni)
Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu ve Melih Cevdet
Anday’ın birlikte başlattıkları şiir akımının adıdır.
Bu üç genç şairin “Garip” adlı ortak bir şiir kitabı
çıkarmasıyla başlayan bu akım yerleşik bütün şiir
anlayışına meydan okumuştur.
Garip adlı kitabın önsözü bu şiir akımı için bildirge niteliği
taşır.
Şairaneliğe karşı çıkılmıştır.
Duyguya değil akla dayanılmıştır.
Günlük dili, şiir dili durumuna getirmişlerdir.
Parça güzelliğini değil bütün güzelliğini savunmuşlardır.
Dörtlük şiir anlayışını bırakıp uyağa önem vermemişlerdir.
Şiirin konusu sıradan insanın, halkın hayatından seçilmiştir.
Sokağı edebiyata taşımışlardır.
“Süleyman Efendi, Ciğercinin Kedisi, Nasır, Tohum” gibi
sözcüklerin yer aldığı yeni şiirle Türk edebiyatına yeni bir soluk
getirmişlerdir.
Ağlasam sesimi duyar mısınız,
Mısralarımda;
Dokunabilir misiniz,
Gözyaşlarıma ellerinizle?
Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu
Bu derde düşmeden önce.
Bir yer var, biliyorum;
Her şeyi söylemek mümkün;
Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;
Anlatamıyorum.
Nisan 1940(Garip, 1941)
Ne güzel enseyi geçmemesi saçların
Alnımızda bitmesi
Tane tane olması kirpiklerin
Tel tel olması kaşların
Ne güzel insan yüzü.
Elmacık kemiği ve on parmak
Ya dünyamız bütün bu mevsimler
Bulutlar telli kavak
Ya İstanbul
Oktay Rifat
Tanıdığım bir ağaç var
Etlik bağlarına yakın
Saadetin adını bile duymamışTanrı’nın işine bakın
Geceyi gündüzü biliyor
Dört mevsimi, rüzgarı, karı
Ay ışığına bayılıyor
Ama kötülemiyor karanlığı
Ona bir kitap vereceğimRahatını kaçırmak için
Bir öğrenegörsün aşkı
Ağacı o vakit seyredin.
Melih Cevdet ANDAY
“İstanbul ’u dinliyorum gözlerim kapalı”
Hayatı: İstanbul’da doğdu. 1932 yılında Ankara Gazi Lisesi’ni
bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe
Bölümündeki öğrenimini yarıda bıraktı. 1936-1942 yılları
arasına memurluk yaptı. 1947 yılında memurluktan ayrılınca
Yaprak dergisini çıkartmaya başladı. Ankara’da sarhoş olduğu
bir gece belediyenin kazdığı bir çukura düştü. Dört gün sonra
İstanbul’da 14 Kasım 1950’de beyin kanamasından vefat etti.
Garip akımının öncüsüdür.
İlk şiirlerini öz şiir anlayışına uygun olarak hece ile
yazan şair eski şiiri ve aruzu da iyi bilir. Fakat eski şiiri
yıkmak amacıyla arkadaşlarıyla yayımladığı Garip’le
başlayan çizisinde savundukları ilkeleri bütünüyle
uygular.
Türk şiirinin kuru ve şairane anlayışına son vererek
Çağdaş Türk şiirinin yolunu açmıştır.
Şiir
Vazgeçemediğim
Destan Gibi
Yenisi
Karşı
Nasrettin Hoca
Hikayeleri
Düzyazı
Nesir Yazıları
La Fontaine
Edebiyat Dünyamız
Sanat ve Edebiyat
Dünyamız
Bindiğimiz Dal
Hayatı: Trabzon’da doğdu. Ankara Erkek
Lisesini, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesini bitirdi. Maliye Bakanlığı
tarafından doktorasını yapmak üzere
Paris’e gönderildi. 2. Dünya Savaşı
nedeniyle eğitimini tamamlayamadı ve
1940’ta Türkiye’ye döndü. Bir süre Maliye
Bakanlığında daha sonra Basın Yayın
Genel Müdürlüğünde çalıştı. Serbest
avukatlık yaptı. 1955 yılında İstanbul’a
yerleşerek avukatlığını sürdürdü. Sonra
Devlet Demir Yollarına girdi ve emekli olana
dek bu kurumda çalıştı.
Halk masallarından, deyim ve tekerlemelerden yararlanmış ve
onlara yeni görüşler katmıştır.
Sürekli kendini yenilemeye çalışan ya da her türlü biçimi
denemeye çalışan bir yazardır.
Toplum sorunlarına eğilmiştir.
Sürrealist ilkeleri benimsemiştir.
Etkileyici gücünü olay ve yergiden alan dili yalın, 4-5 dizelik
şiirler yazmıştır.
Şiir
Yaşayıp Ölmek
Aşk ve Avarelik
Üzerine Şiirler
Aşağı Yukarı
Karga ile Tilki
Perçemli Sokak
Elifli
Roman
Danaburnu
Bir Kadının
Penceresinden
Oyun
Çil Horoz
Yağmur Sıkıntısı
Hayatı: İstanbul’da doğdu. Ankara Gazi Lisesini
bitirdi. Önce Ankara Hukuk sonra Dil ve Tarih
Coğrafya Fakültesine girdiyse de devam etmedi.
1938 yılında Sosyoloji öğrenimi için Belçika’ya gitti
ancak 2. Dünya Savaşı nedeniyle yurda döndü.
1942’den başlayarak Ankara Milli Eğitim Bakanlığı
Yayın Müdürlüğünde Danışmanlık, Ankara
Kitaplığında Memurluk ve sonrasında çeşitli
gazetelerde fıkra yazarlığı, sanat sayfası
yöneticiliği yaptı, denemeler yazdı. İstanbul
Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümü Fonetik
Diksiyon Öğretmenliğinden 1977 yılında emekli
oldu.
Akılcıdır ve toplumsal gerçekliği savunmuştur.
Söz oyunlarından kaçmış ve yalın bir dili tercih
etmiştir.
Duygu bakımından Orhan Veli ve Oktay Rifat’tan
ayrılır.
Özellikle 1946’dan sonra sanatını romantik
öğelerden kurtararak sosyal temellere
dayandırmıştır.
Şiir
Rahatı Kaçan Ağaç
Telgrafhane
Yan Yana
Teknenin Ölümü
Ölümsüzlük Ardına
Oyun
Mikado’nun Çöpleri
İçerdekiler
Roman
Ayaklar
Gizli Emir
Raziye
İsa’nın Güncesi
Deneme
Doğu Batı
Yeni Tanrılar
Sosyalist Bir Dünya
Mikado’nun Çöpleri- İhsan İskender Armağanı
Gizli Emir- TRT 1970 Sanat Ödülleri
Tarjel Vesaas’dan çevirdiği Buz Sarayı romanıyla-
TDK Çeviri Ödülü
Teknenin Ölümü- Yeditepe Şiir Armağanı
Sözcükler- Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü
Ölümsüzlük Ardına- 1981 İş Bankası Büyük Ödülü
ÇALIŞMA KAĞIDI
•Garip şiiri ile ilgili aşağıdaki cümlelerin sonuna doğru ise “D”,
yanlış ise “Y” yazınız.
•Garip akımı sadeliğin, sırdan insanın sesi olur ( )
•Garip akımı imgeyi, kafiyeyi, sanatlı sözü şiirin dışında
tutmaya çalışır ( )
•Garip şiiri şiirde hikaye etme tarzını benimser ( )
•Orhan Veli genellikle aruz ölçüsünü kullanmıştır ( )
•Garip akımının diğer ismi birinci yenidir. ( )
•Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday Garip akımının diğer iki
ismidir. ( )
•Aşağıdaki eserleri karşılarındaki yazarla
eşleştiriniz.
•Nasrettin Hoca Hikayeleri a) Orhan Veli Kanık
•Mikadonun Çöpleri b) Melih Cevdet Anday
•Yaşayıp Ölmek c) Oktay Rifat Horozcu
•Perçemli Sokak
•Vazgeçemediğim
•Aşağıda yazarlarıyla birlikte verilen eserlere türlerini
yazınız.
1. Perçemli Sokak (Oktay Rifat)…………..
2. Rahatı Kaçan Ağaç (Melih Cevdet Anday)…………
3. La Fontaine (Orhan Veli)……………..
4. Destan Gibi (Orhan Veli)……………..
5. Aylaklar (Melih Cevdet Anday)…………….
6. Bir Kadının Penceresinde (Oktay Rifat)…………….
7.Mikadonun Çöpleri (Melih Cevdet Anday)………………