hawlati765

19
تىةت بة هاو تايب سةرؤكىرزانى با مةسعودوة مى كوردستان، جةختى لة هةريو تاكإةوى كة ئةوةت�ة ك� ردووةا ئاستىء ت ناكات لةماليكى قبوإوات، هةرت دة لةحكومةوة كشانةت يدا نةبي كيش لةطةل ةنيي كةسءى، مةبةستةكانى ئةوا كةيفى خؤيةترزانيش بؤستةى با وي ثشت ئةو هةلوة. تة ندري طةإي تى دة ةكي ي��م��ة، ��ش��ةم س��ي ����ن����ى دويرزان��ىء ب��ةس��ةرؤك��اي��ةت��ى ب��ايةكانى كوردي كوتلةونى ئامادةبو وةزيرةكانى راقء عي ثةرلةمانى ل�ةش�ارى ��م، ه��ةري حكومةتىي�ةك بؤوةون�ة �ر، ك�ؤب�و ه�ةول�ي سياسى رةوش��ى كردنى توي تاودس�ت�انء ثرسىاقء ك�ور ��ر ع��ي ةكةى خال22 ةكردنى ن بةجي جي ��ر، ��ةوت��ن��ةك��ةى ه��ةول��ي ��ك��ك ريو. وةضو ي بةر،تى هاويةكانىاري زاني ى بةثي باسىرزانى باكةداوةونة لةكؤبو ماليكىءيةنةى تاكتىسةدة لةةوتنةكةى كك ريةكردنى ن بةجي جي ويستى بةثي ك���ردووة، ر هةوليستى وي هةل ك���وردوة زان��ي��وةرانبةر ب خ��ؤىوى ي�ةك�ط�رت�و تا �ت ي �ب�ر مالكى دةرب ت�اك�إةوى لةحكومةتءوة كشانة ئاستى حكومةتىوةىش�ان�دن�ة �وة ه�ةل راق. عي��ى ن�زي�كي��ةكرض��اوة س��ة وتتىهاو بةكة،وةونة لةكؤبووةونةتوإةبو بة زؤررزانىبا« يدا لةطةل وة كردووة كى باسى لةت كةيفى يدا نةبي ش لةطةل تء كي بي قبول لةماليكى ئ�ةوان خؤيةتى،.«اكةن ن سياسى،ي�ةك�ىرض�اوة س�ةت مةسعود دةضي ثي« وتتىهاو بة مةبةستى قسةيةى لةورزانى با ط��ؤإان ضونكة �ت، ب�ي تى ةكي يو حكومةت تاوةك لةحكومةتدا نيية.«وة تة ني بوةشي هةل قسةيةئةو« وتىروةه�ا ه�ةستا وةى تائيةكيشة بؤ ئة ئاماذةين وت��ارى هاوبةشرد خ��اوة ك��وك�ردن�ىس�ةرإ ض�ارةين ل�ةم�ة ن.«ن لةبةغداشةكانيا كي دكتؤريةكان،اري زاني ى بةثي ثةرلةمانتارى عوسمانةحمود م��ى ك��وردس��ت��ان، ه��اوث��ةي��م��انرزانى بةباك�ةداوةون�ة ل�ةك�ؤب�و كى يداري لةد ماليكىياندووة، راطةويةتى كة ئةوانتوؤنيدا و تةلةفزينةكانى دوا لي لةسةرونه�ات�و را خؤى دواتررزانى، ضونكة هةر باوة. تة ني ثؤزش دةهيرزان��ى، ب��ا��ةران��ب��ةردا ل��ةب نيا كةى دلوةونةانى كؤبوو ئامادةبوستةى وي كة لةم هةلوةتة كردووةوةىا ئاستى ئةوة ت تة ثاشطةز نابي ئةطةروة، تة بكشي لةحكومةتت. ةى كردبييةنانةش ئةو كار تاكوةش��ي��ةك��ان ئ���ة��اري زان��يكةداوةونة، كة لةكؤبوخةنةإوو دة لةبةغدا، طؤإان كى ثةرلةمانتاريوة ئة بؤشةكانى لةكيك بةشي ة تؤكؤل ثرؤ كةوةت�ةران�دووة ط�ة رادةستىنءارؤشن نةوتييةكان نةكراون. نى كوردستان ثةرلةمان هةمان ترى كى ثةرلةمانتاري كةوةداوةى ب���ة ليست، ئ�ام�اذة تة بي ث�ةرل�ةم�ان بوة ب��إي��ارب��وستةكان، وي و هةل مةرجةع بؤ هةموروةها هةكراوة، نةستا تائيم بة كورد يةكإيزى كةويةتىتو وةكانيةن ككةوتنى زماتء ري بةئيليتستا نيية. كة تائيت دةكري،ت��ى ه��اوك��ةىرض��اوة س��ة، لةمةودابإيارةراى كرد كة وا ئاشك وان لةني هةماهةنطىذنةيةك لييةكانىة كوردي هةمو كوتلة سياسيي مانطانةتء وستبكري در بةغداوة.بنة مدا كؤب سةرؤكى هةري ةطةل ل��ؤرشوة، شي��ةم��ب��ارة ل��ة فراكسيؤنى س�ةرؤك�ى حاجى بؤ راق، عي لةثةرلةمانى ط�ؤإانرةسمى بة مة ئي« وت�ىت��ى ه��او ئةو ب��ؤوينشتكرابو بانطهيياندووةمانطة راية،وةونة كؤبو ثشتيوانىك ةنيي ك�ةسء هةرداينء ي ورد بكات لةطةل لةداخوازى ك.«ى دةبين ثشتيوان موئةيةدوة، خ�ؤش�ي�ةى ستى هاوثةيمانى ذى لي وتةبي تةيب راق، عي لةثةرلةمانى كوردستانيةنةكانى وهةمو« وتتىهاو بةون ت بو س وي كة يةكهةلوةونة كؤبوا لةحكومةتىوةى داوى ئةبارة لةةكوتلةىايبةت ل بةتت راق بكري عيدبنت ثابةن دةبيولةتى ياسا كة دة.« ر ككةوتنةى هةولي بةو ريوةشكردةوةةيب، جةختى لة تيةى كوردكاري كة ئةطةر ئةو داوا وةف��دى ئ�ةوك�ات كرا، بةجي جيانى بةغدا م سةرد حكومةتى هةريو نةبو ميشيان ر وةكات، ئةطة دة كى تريان ستي وي كاتة كورد هةل ئةوت. دةبيتى ث. هاو �ران، ئ�يمى ئيس ك��ؤم��ارىسةرؤك« سوثاكةىنى ناو كوردا ��ت بؤ ��ري رادةس��ث��ي« ج�اش�ةك�انةكو تاويةنطر، وةى ك�ؤك�ردن�ةيانورةكان لةسن بكاتء ضةكيان ثر �م�ى ك�وردس�ت�ان، ه�ةري ��ةط��ةل لريان بكات. طي جي كوردة كى ثرسي بةر) ىح،( سةرؤك« رانداء كة بة سوثاى ئي لةناوتىهاوت، بة دةكري ناوزةند« جاش�ة ضةكك�راوي�ن كدارئ�اط�ا« وتكةين لةسةر دة نء كارى ثيدةطري وةر.« سنورة، باس«س��ةرؤك ج��اش« ئةوةكو كورد،ت كة ئةوان ووة دةكا لةونابو داوثا كيان بؤ سو ضةند مةرجي دذى جةنط بؤشمةرج ثيةك�و و ء سوثاش مةرجةكانى قبول ثذاك هيضشتر ثي كدا لةكاتي ك��ردووة،و. نةبو كى قبول مةرجء شتي كوردةكان مةرجةكانةى ئةوى كةوةتين لة وو، بري ويانةتةر خستويانون طيربو ةكانى جي ن زادى شوي بةئا لةناو خاكى ةكان نء شةر ر بذي هةل ضةند ةطةل لت نةبي ت رؤذه���ة.«وة تة وبكريت ب نابي« جى تر كة مةرك��ة، وتىة«س���ةرؤك ج��اش« كى كات كة خةل ران داوا دة ستا ئي ئي« دووين هةر كر انلينء داواي زؤر بنوسيو ثذاك،ت لةنا كمان هةبي كةسءكاريتء ئةطةر ناكري وةو هيضى لي تة بابي.« خزمةت بكاتت دةتوانيت ةوي بييرةوة نة دا بخوي4ة ليى زياتر ل وردةكارتى ث. هاو وان ني كاني نيلم كى تر، م جاري موحافيزكارةكان ريفؤرمخوازءمييةكانى ئيس حيزبة ل�ةن�اوو،يةكطرتو( ةتايبةتى ب كوردستانوةء ثرسىداتة دة سةرهةل) كؤمةل سياسةت دةعوةءوةى جياكردنةوة. تة نري دةوروذي ئةوثرسانى بةر لةك بةشي ويستى بةثي ئاماذة حيزبة دوو سياسةتةو دةعووةى جياكردنة ى بالةرانبةريشدا لةبك� �ةن، دة حيزبانة ئةو ناو موحافيزكارىةى ئةو حيزبانةشتا زؤرين كة هيوةى جياكردنة دذىن ن كدةهي ثيء سياسةتن. دةعوة ئةندامى ع�ةل�ى، ئةبوبةكرو يةكطرتو سياسى مةكتةبى لةسةرمةشقةكانىك ةكي بةي كة �ت كة داواى دادةن�ريوت��ةو رة ئة سياسةت دةعوةءوةى جياكردنةك نيية سا دةبواواية ي كةن، ثي دة بنراية،نطاوة هة ئ�ةووترشو ثي سياسى ناو حيزبةم هؤشيارى بةوة تاستةدا نةبومييةكان لةو ئا ئيست. بكري ة قبول ئةو هةنطاورةداغ�ى ه��اوك��ات، ف��ازل ق�ة نيلمواية م ي ر، ثي وسةرء ضاودي نوحمةتة،رة زة ئةو دوو جةمسة و لةنيت يةويرةى دةنكة ئةو جةمسة ضو يةكة نيلم م لةت بكرينطةواز باء ئاكامى ئةووة �ت�ة ك�ةوي دووردة لةيةوة دووركةوتنة يان كةسانةستياننديةكى سيوةزب ياخود ثة حيت. ني دةميرةوة نة دا بخوي5ة لك ل راثؤرتيتي هاوwww.hawlati.co ةريدةكاتي رةنج د ئةهليية ضاثخانةي طشتيي سياسيةكي رؤذنامةي دانة)10000( اذ ت دينار)1000( نرخوة دةكاتةى كشانةأةش كورد هةة كةيفى خؤيةتى مدا نيي ناكةمء كآ لةطةل نى: لةماليكى قبورزا باوة دةكاتندى بةثةكةكةيوة ئيسرائيل ثة2011/9/14 مة ضوارشةم)765( ذمارةور بؤ سةرسنو«جاشةكان« ران، ئي دةكات ثأضةكء موحافيزكارى وان ريفؤرمخواز ى ني نيلم موةداتة دة مييةكان سةرهةل ناو ئيس2 لدنى با ن ةزيرى خوي وناسازى دةكات لة ثرؤسةى توا باسةى حكومةت وادةكايى هات كؤت2 ل16 ل

Upload: hawlati-hawlati

Post on 08-Mar-2016

276 views

Category:

Documents


25 download

DESCRIPTION

hawlati newspaper

TRANSCRIPT

Page 1: hawlati765

تايبةت بة هاوآلتى

سةرؤكى بارزانى مةسعود لةوة جةختى كوردستان، هةريمى تاكإةوى ئةو كة ك��ردووةت��ةوة ئاستى تا ناكاتء قبوأل لةماليكى كشانةوة لةحكومةت دةإوات، هةر نةبيت لةطةليدا اليةنيكيش كةسء ئةوا كةيفى خؤيةتى، مةبةستةكانى ثشت ئةو هةلويستةى بارزانيش بؤ

يةكيتى دةطةإيندريتةوة.دوي����ن����ى س��ي��ش��ةم��م��ة، ب��ةس��ةرؤك��اي��ةت��ى ب��ارزان��ىء كوردييةكانى كوتلة ئامادةبوونى وةزيرةكانى عيراقء ثةرلةمانى ل��ةش��ارى ه��ةري��م، حكومةتى

ه��ةول��ي��ر، ك��ؤب��وون��ةوةي��ةك بؤ سياسى رةوش��ى تاوتويكردنى ثرسى ك��وردس��ت��انء ع��ي��راقء خالةكةى 22 جيبةجينةكردنى ري��ك��ك��ةوت��ن��ةك��ةى ه��ةول��ي��ر،

بةريوةضوو.هاوآلتى، زانيارييةكانى بةثيى باسى بارزانى لةكؤبوونةوةكةدا ماليكىء تاكاليةنةى لةدةسةآلتى ريككةوتنةكةى جيبةجينةكردنى بةثيويستى ك���ردووة، هةولير هةلويستى ك���ورد زان���ي���ووة بةرانبةر خ��ؤى ي��ةك��ط��رت��ووى تا دةرب��ب��ري��ت مالكى ت��اك��إةوى لةحكومةتء كشانةوة ئاستى حكومةتى ه��ةل��وةش��ان��دن��ةوةى

عيراق.س���ةرض���اوةي���ةك���ى ن��زي��ك وت بةهاوآلتى لةكؤبوونةوةكة، بةتوإةبوونةوة زؤر »بارزانى لةطةليدا كى كردووة لةوة باسى كةيفى نةبيت لةطةليدا كيش بيتء قبول لةماليكى ئ��ةوان خؤيةتى،

ناكةن».سياسى، س��ةرض��اوةي��ةك��ى مةسعود »ثيدةضيت وت بةهاوآلتى مةبةستى قسةيةى لةو بارزانى ط��ؤإان ضونكة ب��ي��ت، يةكيتى حكومةت تاوةكو نيية لةحكومةتدا

هةلبوةشينيتةوة».قسةية وتى»ئةو ه��ةروةه��ا تائيستا ئةوةى بؤ ئاماذةيةكيشة

هاوبةش وت��ارى خ��اوةن ك��ورد ض��ارةس��ةرك��ردن��ى ل��ةم��ةإ نين

كيشةكانيان لةبةغدا».دكتؤر زانيارييةكان، بةثيى ثةرلةمانتارى عوسمان مةحمود ه��اوث��ةي��م��ان��ى ك��وردس��ت��ان، بةبارزانى ل��ةك��ؤب��وون��ةوةك��ةدا لةديداريكى ماليكى راطةياندووة، ئةوان كة وتوويةتى تةلةفزيؤنيدا ليدوانةكانى لةسةر راه��ات��وون دواتر خؤى هةر ضونكة بارزانى،

ثؤزش دةهينيتةوة.ل��ةب��ةران��ب��ةردا، ب��ارزان��ى ئامادةبووانى كؤبوونةوةكةى دلنيا هةلويستةى لةم كة كردووةتةوة ئةوةى ئاستى تا نابيتةوة ثاشطةز

ئةطةر بكشيتةوة، لةحكومةت تاكاليةنانةش ئةو كارةى كردبيت.

زان��ي��اري��ي��ةك��ان ئ���ةوةش لةكؤبوونةوةكةدا كة دةخةنةإوو، لةبةغدا، طؤإان ثةرلةمانتاريكى ئةوة بؤ لةكيشةكانى بةشيك ثرؤتؤكؤلة كة ط��ةران��دووةت��ةوة رادةستى نارؤشننء نةوتييةكان

ثةرلةمانى كوردستان نةكراون.هةمان ترى ثةرلةمانتاريكى كة ب���ةوةداوة ئ��ام��اذةى ليست، ببيتة ث��ةرل��ةم��ان ب��إي��ارب��ووة هةلويستةكان، هةموو بؤ مةرجةع هةروةها نةكراوة، تائيستا بةآلم كورد يةكإيزى كة وتوويةتى بةئيليتزماتء ريككةوتنى اليةنةكان

دةكريت كة تائيستا نيية.س��ةرض��اوةك��ةى ه���اوآلت���ى، ئاشكراى كرد كة وابإيارة، لةمةودا لةنيوان هةماهةنطى ليذنةيةك هةمو كوتلة سياسيية كوردييةكانى مانطانة دروستبكريتء بةغدا لةطةل سةرؤكى هةريمدا كؤببنةوة.

ل���ةم���ب���ارةي���ةوة، ش��ؤرش فراكسيؤنى س��ةرؤك��ى حاجى بؤ عيراق، لةثةرلةمانى ط��ؤإان بةرةسمى »ئيمة وت��ى ه��اوآلت��ى ئةو ب��ؤ بانطهيشتكرابووين رامانطةياندووة كؤبوونةوةية، ثشتيوانى اليةنيك ك��ةسء هةر لةداخوازى كورد بكات لةطةليداينء

ثشتيوانى دةبين».

موئةيةد خ��ؤش��ي��ةوة، الى هاوثةيمانى ليستى وتةبيذى تةيب عيراق، لةثةرلةمانى كوردستان اليةنةكانى »هةموو وت بةهاوآلتى بوون يةكهةلويست كؤبوونةوةكة لةحكومةتى داوا ئةوةى لةبارةى لةكوتلةى بةتايبةت بكريت عيراق ثابةندبن دةبيت كة ياسا دةولةتى

بةو ريككةوتنةى هةولير».لةوةشكردةوة جةختى تةيب، كورد داواكارييةى ئةو ئةطةر كة وةف��دى ئ��ةوك��ات جيبةجيكرا، بةغدا سةردانى هةريم حكومةتى نةبوو وةالميشيان ئةطةر دةكات، ئةو كاتة كورد هةلويستيكى تريان

دةبيت.

ث. هاوآلتى

ئ��ي��ران، ئيسالمى ك��ؤم��ارى »سةرؤك سوثاكةى ناو كوردانى ج��اش��ةك��ان» رادةس��ث��ي��ري��ت بؤ تاوةكو اليةنطر، ك��ؤك��ردن��ةوةى لةسنورةكانيان بكاتء ثرضةكيان ل��ةط��ةل ه��ةري��م��ى ك��وردس��ت��ان،

جيطيريان بكات.كوردة بةرثرسيكى ى( )ح، لةناو سوثاى ئيرانداء كة بة»سةرؤك بةهاوآلتى دةكريت، ناوزةند جاش»

ضةك ك��ة »ئ��اط��ادارك��راوي��ن وت وةردةطرينء كارى ثيدةكةين لةسةر

سنور».باس »س��ةرؤك ج��اش»ة، ئةو كورد، وةكو ئةوان كة دةكات لةوة ضةند مةرجيكيان بؤ سووثا دانابوو دذى جةنط بؤ ثيشمةرج وةك��و قبول مةرجةكانى سوثاش ثذاكء هيض ثيشتر لةكاتيكدا ك���ردووة،

مةرجء شتيكى قبول نةبوو.كوردةكان مةرجةكانةى ئةو خستوويانةتةروو، بريتين لةوةى كة

بةئازادى شوينةكانى جيطيربوونيان خاكى لةناو شةرةكان هةلبذيرنء ضةند لةطةل نةبيت رؤذه���ةالت مةرجى تر كة »نابيت بآلوبكريتةوة».

»س���ةرؤك ج��اش»ةك��ة، وتى »ئيستا ئيران داوا دةكات كة خةلكى زؤر بنوسينء داوايانليكردووين هةر كةسءكاريكمان هةبيت لةناو ثذاك، ئةطةر ليناكريتء هيضى بابيتةوةو

بييةويت دةتوانيت خزمةت بكات».

وردةكاريى زياتر لة ل4دا بخوينةرةوة

ث. هاوآلتىنيوان ملمالنيكاني تر، جاريكى موحافيزكارةكان ريفؤرمخوازء ئيسالمييةكانى حيزبة ل��ةن��او )يةكطرتوو، بةتايبةتى كوردستان ثرسى سةرهةلدةداتةوةء كؤمةل( سياسةت دةعوةء جياكردنةوةى

دةوروذينريتةوة.ئةو بةرثرسانى لة بةشيك

بةثيويستى ئاماذة حيزبة دوو سياسةت دةعوةو جياكردنةوةى بالى لةبةرانبةريشدا دةك���ةن، حيزبانة ئةو ناو موحافيزكارى حيزبانة ئةو زؤرينةى هيشتا كة جياكردنةوةى دذى ثيكدةهينن

دةعوةء سياسةتن.ئةندامى ع��ةل��ى، ئةبوبةكر يةكطرتوو سياسى مةكتةبى

لةسةرمةشقةكانى بةيةكيك كة داواى كة دادةن��ري��ت رةوت��ة ئةو سياسةت دةعوةء جياكردنةوةى ساآلنيك دةبواية ثييواية دةكةن، بنراية، هةنطاوة ئ��ةو ثيشووتر بةآلم هؤشيارى سياسى ناو حيزبة ئيسالمييةكان لةو ئاستةدا نةبووة تا

ئةو هةنطاوة قبول بكريت.ه��اوك��ات، ف��ازل ق��ةرةداغ��ى

نووسةرء ضاودير، ثييواية ملمالني لةنيو ئةو دوو جةمسةرة زةحمةتة، دةيةويت جةمسةرةى ئةو ضونكة ملمالنييةكة لة بكريت بانطةواز ئةو ئاكامى دووردةك��ةوي��ت��ةوةء لة دووركةوتنةوةية يان كةسانة حيزب ياخود ثةيوةنديةكى سستيان

دةمينيت.راثؤرتيك لة ل5دا بخوينةرةوة

هاوآلتيwww.hawlati.co

نرخ )1000( دينار ترياذ )10000( دانةرؤذنامةيةكي سياسيي طشتيي ئةهليية ضاثخانةي رةنج دةريدةكات

كورد هةأةشةى كشانةوة دةكاتبارزانى: لةماليكى قبوأل ناكةمء كآ لةطةلمدا نيية كةيفى خؤيةتى

ئيسرائيل ثةيوةندى بةثةكةكةوة دةكات

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

ئيران، »جاشةكان» بؤ سةرسنوور ملمالنيى نيوان ريفؤرمخوازء موحافيزكارى ثأضةك دةكات

ناو ئيسالمييةكان سةرهةلدةداتةوة

ل 2

وةزيرى خويندنى باآلباس لة ثرؤسةى تواناسازى دةكات

وادةكةى حكومةت

ل2كؤتايى هات ل16

Page 2: hawlati765

رؤذنامةيةكي سياسيي طشتيي ئةهليية ضاثخانةي رةنج دةريدةكات

www.hawlati.infoهاوآلتي

دانا رةزطةيى

سةر وةرزش��ى يانةيةكى دةك��ات ئاشكراى بةيةكيتى، بارةطاء سالة، 15 م��اوةى كة ذير كةوتووةتة ياريطايةكيان دةستى يانةيةكى وةرزشى سةر كوردستان، ديموكراتى بةثارتى بيدةنط لةوبارةيةوة ضيتر بؤية

نابن.دوو ئ��ةو ن��ي��وان كيشةى يانةية، دةطةإيتةوة بؤ سةردةمى يةكيتىء نيوان ناوخؤى شةإى تيثةإبوونى دواى كة ثارتى،

تائيستاش س���ال، ض��ةن��دي��ن زؤربةى كاريطةريية سلبييةكانى

بةضارةسةرنةكراوى ماوةتةوة.برايةتى وةرزش��ى يانةى ئةو دةيةويت بةيةكيتى، سةر بارةطاء ياريطايةى وةربطريتةوة ئابى 1996ةوة لةدواى 31ى كة بروسكى ي��ان��ةى ل���ةالي���ةن دةستى بةثارتييةوة، س��ةر

بةسةرداطيراوة.س��ةرض��اوةي��ةك��ى ئ��اط��ادار كة برايةتى وةرزش��ى لةيانةى بآلوبكريتةوة، ناوى نةيويست ب���ةه����اوآلت����ى وت»ي���ان���ةك���ة

حيزبء لةريطةى ضةندينجار تؤثى س��ةرؤك��ى ث��ةرل��ةم��انء هةوليداوة كوردستانةوة ثيى بةآلم كيشةكة، ضارةسةرى بؤ

كةس طويى ثينةداون».الى خؤشيةوة، دكتؤر سامى عةزيز سةرؤكى يانةى وةرزشى هاوآلتى، بؤ لةليدوانيكدا برايةتى، بؤ لةخاوةنداريتييان جةخت دةكاتةوة بارةطاية ياريطاو ئةو ناوخؤ ش���ةإى ب��ةه��ؤى ك��ة

جييانهيشتووة.وتى»ئيستاش ه��ةروةه��ا ل��ةب��ةر ب��ةرذةوةن��دى ك��وردو

قسةمان يةكيتى ث��ارت��ىء ناشكريت ب��ةآلم ن��ةك��ردووة، دةبيت بيدةنطبين، هةر ئيمة بؤ يانةيةمان ئةو يان حكومةت قةرةبوومان يان وةربطريتةوة

بكاتةوة».ئ��ةوةش��ى خ��س��ت��ةإوو كة ئةوا نةكريت، بؤ هيضيان ئةطةر لةبةشى ياسايى ثةرلةمان داواى

ياسايى تؤماردةكةن.ل���ةم���ب���ارةي���ةوة، ت��اري��ق يانةى سةرؤكى عةبدوإلةحمان بروسك، ثييواية هةموو يانةكان بينايةكانيش بةحكومةتنء سةر

مولكى خؤيان نيية، بةلكو مولكى حكومةتة.

ن��اوب��راو، ب��ةه��اوآلت��ى وت ياريطاية بارةطايةو ئةو »بةالم بةلطةى تاثؤو ئيمة ئيمةيةء هى لةوةزارةتى كة هةية تةواومان يانةى ب��ةن��اوى ش���ارةوان���ى

بروسكةوةية».ئاماذة بةوة عةبدوإلةحمان، حكومةت هةركاتيك كة دةدات ئاسايية س��ةن��دةوة، ل��ةوان��ى يانةيةكى ه��ةر ب��ة ب��ي��دات��ةوة مولكى ئ��ةوة ب��ةالم وةرزش��ى،

يانةى بروسكة.

ث. هاوآلتى

ئةو فةوجةى سةر بةسكرتارييةت كة لةاليةن بةرثرسةكةيةوة هيرشكراية كفرى، ئاسايشى بنكةى س��ةر بارةطاكةى لةكفرييةوة طواسترايةوة بؤ لةقةالضواالن بةرثرسةكةشى بةغداء

دةستبةسةر دةكريت.لةقةزاى حكومى بةرثرسيكى كفرى، بةهاوالتى وت »ساالر حةمةخان ئامر فةوجةكةى سةر بة سكرتارييةت ئاسايش، س��ةر هيرشيكردة ك��ة بةدةستبةسةركراوى 9/12 رؤذى لةوى ئيستا قةالضواالنء بؤ براوة

دةستبةسةرة».ئةو بةرثرسة كة نةيويست ناوى 9/13 وتى»دوينى بآلوبكريتةوة، لةكفرييةوة فةوجةكةش بارةطاى دواى ئةمةش بةغدا، بؤ طواسترايةوة

ئةوةى هيرشى بةرثرسةكةى بؤ سةر لةشارؤضكةكةدا ثشيوى ئاسايش

دروستكرد».راب��ردوودا، يةكشةممةى رؤذي فةوجيكي سةر ئامر ساالر حةمةخان سةر هةليكوتاية سكرتارييةت بة بارةطاكة لة تةقةي كفري و ئاسايشي كردء كارمةنديكي ئاسايشيان رفاند وو كفريدا لةناو برينداركراوي بة دواتر لةدادطا هؤيةشةوة بةو دؤزراي��ةوة. ساالر بؤ دةستطيركردني فةرماني

حةمةخان دةرضوو.ئ��ةوة ب��ؤ كيشةكة ه��ؤك��اري كفري ئاسايشي كة دةطةإينريتةوة، ضةند ك���ردووة فةوجة ل��ةو داواي كةسيكيان رادةست بكات كة تؤمةتبارن بة رفاندن و كوشتني طةنجيك لةشاري ئ��ةوةي��ان فةوجةكة ب���ةالم ك��ف��ري ،

رةتكردووةتةوة.

دانا رةزطةيى

جياواز ب��ي��روإاى ب��ةه��ؤى ئالؤزى طرذىء ئاينةوة، لةبارةى دةكةويتة نيوان اليةنطرانى كؤمةلى شارى سةلةفييةكانى ئيسالمىء روو شةإ بةوهؤيةشةوة رانيةوة،

دةداتء بريندارى ليدةكةويتةوة.

س��ةرض��اوةي��ةك��ى ئ��اط��ادار ل���ةك���ي���ش���ةك���ة، ب���ةه����اوآلت����ى كة ناجيةخان وت»لةمزطةوتى

سةردانى سةلةفييةكان زياتر دروستبوونى بةهؤى دةك���ةن، جياواز بيروإاى لةسةر كيشةوة لةنيوان شةإ ئاينةوة، لةبارةى سةلةفييةكان كؤمةلء ئةندامانى

روويداوة».نةيويست كة سةرضاوةية ئةو كرد ئاشكراى بآلوبكريتةوة، ناوى كة لةئةنجامى ئةو شةإةوة، يةكيك برينداربووةء لةسةلةفييةكان

سةرى شكاوة.

لةشكر عةميد لةمبارةيةوة، ثؤليسى ب��ةإي��وةب��ةرى سةعيد هاوآلتى، بؤ لةليدوانيكدا رانية، ثشتإاستكردةوةء رووداوةك��ةى مزطةوت لةبةردةم »شةإةكة وتى دةستطيرنةكراوةو كةسيش بووةو

كةسيش سكاآلى نةكردووة».مينة سليمان خؤشيةوة، الى رانييةى مةلبةندى بةرثرسى لةليدوانيكدا ئيسالمى، كؤمةلى بوون طةنج »دوو وتى هاوآلتى بؤ

لةنيوانياندا كيشة مزطةوتدا لةناو ث��ةي��وةن��دى هيض رووي�����داوةو

بةكؤمةلء سةلةفييةوة نةبووة».دان ك��ؤم��ةل، بةرثرسةكةى لةكيشةكةدا كة دةنيت ب��ةوةدا هةبووةء حيزبةكةى اليةنطرانى براى تريش ئةوانى »ب��ةالم وتى ليك بةهؤى كيشةكة ئيمةنء دواتر ب��ووةء نةبوونةوة حالى مامؤستاى مزطةوتء خةلكى ئةوى

ليكيانكردوونةتةوة».

ث. هاوآلتى

ثؤليس دوو هاندانى بةتؤمةتى بؤ دروستكردنى وينةى موقةدةميكى بةبةرنامةى دارس��ت��ان ثؤليسى بةوةى تؤمةتباركردنى فؤتؤشؤثء راوى كردووة، بإيارى دةستطيركردن دارستانى ثؤليسى بةإيوةبةرى بؤ

طةرميان دةردةكريت.س��ةرض��اوةي��ةك��ى ئ��اط��ادار

ل��ةدؤس��ي��ةك��ة، ب���ةه���اوالت���ى وت دارستان ثؤليسى »موقةدةميكى خؤى ثؤليسى دوو لةسةر سكاالى بةفؤتؤشؤب طواية تؤماركردووة، وي��ن��ةى ئ��ةوي��ان دروءس��ت��ك��ردووة س��ةرب��إاوى كيوى ئاذةليكى كة

بةدةستةوةية».سةرضاوةكة، ئاماذةى بةوةدا كة دوو ثؤليسةكة دةستطيركراون، دانيان فؤتؤشؤب وينةكة كة ناوة ب��ةوةدا

بووةء بةإيوةبةرى ثؤليسى دارستانى بكةن، كارة ئةو هانيداون طةرميان بؤية دادطا بإيارى دةستطيركردنى بؤ

ئةو بةإيوةبةرةش دةركردووة.

شوان موقةدةم لةمبارةيةوة، ثؤليسى ب��ةري��وةب��ةرى محةمةد لةليدوانيكدا طةرميان، دارستانى شيوةيةك »بةهيض وتى هاوآلتى بؤ

دروستكردنى بؤ نةداوة كةسم هانى زؤر قسةية ئةو فؤتؤشؤبء وينةى دوورة لةراستييةوة، بةثيضةوانةوة من

لةبنةإةتدا دذى ئةو جؤرة كارانةم».

فةوجةكةىسكرتارييةت لةكفرى دةطوازريتةوةء بةرثرسةكةشى

دةستبةسةر دةكريت

رانية: شةأ دةكةويتة نيوان اليةنطرانى سةلةفىء كؤمةلى ئيسالمييةوة

لةسةر وينةيةك، بأيارى دةستطيركردن بؤ بةأيوةبةرى ثؤليسى دارستانى طةرميان دةردةكريت

يانةيةكى وةرزشى ثارتى، 15 سالة بارةطاو ياريطاى يانةيةكى يةكيتى داطيركردووة

Page 3: hawlati765

دانا رةزطةيى

دةست زانيارييانةى ئةو بةثيى ثةيوةندى ئيسرائيل كةوتوون، هاوآلتى كريكارانى ث��ارت��ى بةرثرسانى ب��ة كوردستانةوة كردووة، وابإيارة هةردوو بؤ تاوتويكردنى مةسةلةى هاوكاريكردنى نوي ثةإةيةكى هةلدانةوةى يةكترىء

لةثةيوةندييةكانيان، كؤببنةوة.الي��ةن، ه��ةردوو هةنطاوةى ئ��ةو لةماوةى كة ديت ثيشنيارة ئةو دواى هاوكاريكردنى بؤ ئيسرائيل رابردوودا، لةباكورى ك��ورد كيشةى ثةكةكةء

كوردستان، خستةيةإوو.ئيسرائيليش، ثيشنيارانةى ئ��ةو بةهؤى تيكضوونى ثةيوةندييةكانيانةوةية

لةطةل وآلتى توركيا.ئةحرؤنؤتي يةديؤت رؤذنامةي وةزيري كة بآلويكردةوة ئيسرائيلي، ليبةرمان ئةظيطدؤر ئيسرائيل دةرةوةي وةزارةتةكةي بة سةر تيميكي لةطةل دواي لة كة كردووة ئةوةيان تاوتويي نيوان ثةيوةنديةكاني ط��رذب��وون��ي حكومةتي ثيويستة توركيا، و ئيسرائيل ثةكةكة هاوكاري و يارمةتي ئيسرائيل

بكات و ضةكيان ثيبدات.

دةرةوةى وةزي��رى ئؤغلؤ داود ثيشنيارةكةى لةبةرانبةر توركيا، كة ل��ةوةك��ردةوة جةختى ئيسرائيل، هيزةكانى تةواوى هاوكارى ئةوانيش

فةتحء حةماسى فةلةستينى دةكةن.هةرضةندة ثةكةكة تائيستا بةفةرمى ثيشنيارانةى ئ��ةو ئةرينى وةآلم��ى ب��ةآلم ن����ةداوةت����ةوة، ئيسرائيلى سةرضاوةكانى ئةو ثارتة باس لةئةطةرى دةك��ةنء هاوكارييةكة قبولكردنى بةضةند ئاماذة ثةكةكةش بةرثرسانى

مةرجيك دةكةن.ئ���ةم ه��اوك��ي��ش��ةي��ة، ه��ةري��م��ى ئةو دةن��طء هيناية كوردستانيشى دةن��ط��ؤي��ان��ةى ل��ةب��ارةى ه��اوك��ارى ئيسرائيلةوة بؤ هاوكارى كورد، بةكاريكى

»ئيستفزازيي» وةسف كرا.وت��ةب��ي��ذي ف��ةرم��ي ب��ةن��اوي كوردستانةوة، هةريمي سةرؤكايةتي ئةوة بؤ ئاماذة لةراطةياندراويكدا لةو كاريكي دةضن، بؤ واي كة دةكات لةسةر ئيستفزازيية، كاريكي ج��ؤرة »ئيمة بزانن ثيويستة، اليةكيش هةموو ناشبينء نينء بةردةست شؤإشطيإي

ضةكي دةستي كةساني ديكةش نين».هةريم، سةرؤكايةتى وتةبيذةكةى

لةاليةن ئةوان، كة لةوةدةكاتةوة تةئكيد بةكارنةهينراونء دي��ك��ةوة ئ��ةوان��ي مامةلكردنيشيان لةطةل والتاني دراوسي، بةرذةوةندي هاوبةش و بنةماي لةسةر

ريزطرتنة.ئةو هةلويستةى سةرؤكايةتى هةريم سةرؤكى قةرةيالن موراد لةكاتيكداية، جظاكين كؤما سةرؤكايةتى كؤنسةى هاوكاريكردنى لةبارةى كوردستان، داوايكردووة ثةكةكة، بؤ ئيسرائيلةوة سةرةتا ئةو وآلتة داواى ليبوردن لةطةلى

كورد بكات.ئةطةر كة رايطةياندووة قةرةيالن، كورد لةطةلى ليبوردن داواى ئيسرائيل هةبووة دةستيان ئةوةى بةهؤى نةكات ئؤجةالن عةبدولال لةدةستطيركردنى ئةوا ثةكةكة، زيندانيكراوى ريبةرى

هةرطيز ئةوة قبول ناكريت.هةروةها جةختى لةوةشكردووةتةوة نيية ب��زووت��ن��ةوةي��ةك ث��ةك��ةك��ة، ك��ة بةكاربهينريت لةاليةن هيض دةولةتيكةوة،

ئةطةر بةرانبةر توركياش بيت.دةست زانيارييانةى ئةو بةثيى ليدوانةى ئةو دواى كةوتوون، هاوالتى كردووة ثةيوةندى ئيسرائيل قةرةيالن، دانيشتنى داواى ثةكةكةو بةبةرثرسانى

ليكردوون.كة دةكةن ئاشكراى زانيارييةكان، بؤ كردووة لةثةكةكة داواى ئيسرائيل، ئةوةى ثةإةيةكى نوى لةثةيوةندييةكانيان ت��ةواو، بةشيوةيةكى هةلبدةنةوةء

هاوكارى يةكترى بكةن.سةرضاوةيةكى ل��ةم��ب��ارةي��ةوة، زانيارييةكانى لةثةكةكة، ب��ةرث��رس ئةوة بؤ ئاماذةى ثشتإاستكردةوةء دواى ئيسرائيل، داواي��ةى ئةو كة كرد لةبارةى هاتووة قةرةيالن ليدوانةكةى لةدةستطيركردنى تؤمةتباربوونيان

ئؤجةالندا.ئ���ةو س��ةرض��اوةي��ة ك��ة ل��ةب��ةر ناوى نةيويست بابةتةكة هةستيارى »ئيسرائيل وت بةهاوآلتى بآلوبكريتةوة، لةماوةيةكى ك��ردووةو قبول ئ��ةوةى دةك��ري��ت ك��ؤب��وون��ةوةي��ةك نزيكدا، بةرثرسانى لةنيوان وآلت ل��ةدةرةوةى ثةكةكةو ئيسرائيلدا، بؤ ئةوةى لةسةر ض

بنةمايةك ريكبكةون».كة دةكات ئاشكراى سةرضاوةكة، ئةوةى لةسةر بووة رةزامةند ثةكةكة مةرجيشى دابنيشيتء ئيسرائيل لةطةل

هةبووة.ئةوةية وتى»مةرجةكة هةروةها

دةكريت، ئيتيفاقييةى ئةو هاوكارىء كة تةنيا بيتء نوسراو لةشيوةى هةمووى

قسة نةبيت».ليدوانى هةوليدا زؤر ه��اوالت��ى لةمبارةيةوة ثةكةكة بةرثرسانى ئامادةنةبوون وةربطريت، بةآلم زؤريان نةتوانرا بةشيكيشيان ب��دةنء ليدوان

ثةيوةندييان ثيوةبكريت.باغستانى داود ت��رةوة، لةاليةكى ئيسرائيل، ل��ةك��اروب��ارى ش����ارةزا ب��اوةإى ك��ورد دةزان��ي��ت بةثيويستى بةخؤى هةبيت نةوةكو ئيسرائيل، ضونكة ئةطةر كورد باوةإى بةخاك ء نيشتيمانى خؤى هةبيت، ئةوا هةموو كةس ئامادةية

هاوكارى بكات.هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا باغستانى، ئيسرائيل هاوكارييةى »ئ��ةو وت��ى تايبةتى بةرذةوةنديى بؤ دةي��ةوي��ت، خؤيةتى نةوةكو كورد، باوةإناكةم ئةوة

بةشيوةيةكى رةسمى بيت».ئ��ةو ش���ارةزاي���ة ل��ةك��اروب��ارى كوردةكان اليةنة دةكات داوا ئيسرائيل، ضونكة بن، بابةتة ئةو ئاطادارى باش تيدا كوردى بةرذةوةندى ئةو، بةبإواى قوربانى بكريتة كورد ناشبيت نييةء

ئيسرائيلء توركيا.

دلشاد ئةنوةر

رؤذيك ضةند تيثةإبوونى دواى حكومةتى وادةي���ةى ئ��ةو بةسةر ئةنجامدانى بؤ كوردستان هةريمى ثاريزطاكانى ئةنجومةنى هةلبذاردنى لةئيستادا دياريكردبوو، ه��ةري��م ض���ارةن���ووسء داه���ات���ووى ئ��ةو

هةلبذاردنة بةناديارى ماوةتةوة.بةسةر زؤرة م��اوة ئ��ةو ث��اش وادةى ياسايى كاركردنى ئةنجومةنى رؤيشتبوو، هةريمدا ثاريزطاكانى لةكؤبوونةوةيةكدا هةريم حكومةتى رؤذي بةإيوةضوو، ٢٠١١/٣/٢٨ كة ٢٠١١/٩/١٠ بؤ ئةنجامدانى هةلبذاردن

دياريكرد. ،٢٠١١/٩/١4 ضوارشةممة ئةمإؤ حكومةت وادةك��ةى رؤذيكة ضةند هيض تائيستاش، كؤتاييهاتووةء ئةو ئةندجامدانى بؤ نوى وادةيةكى ضاوديران ديارينةكراوة، هةلبذاردنة ئةو لةمسالدا دةزان��ن، بةئةستةمى

ثرؤسةية بةإيوةبضيت.هاوآلتى، زانيارييةكانى بةثيى ئةنجامنةدان لةطةل لةئيستادا يةكيتى هةلبذاردنةكةداية، دواخستنى يان لةبةرئةوةى ترسى هةية ئؤثؤزسيؤن ه��ةل��ب��ذاردن��ةك��ة ب����راوةى ببيتة ئةو بةهؤى طةرميان، لةسليمانىء كيشانةى ضةند مانطيطة رووبةإووى

هةريمى سةوز بووةتةوة.لةهةريم، ئؤثؤزسيؤنيش بةرةى ئ��ام��ادةك��ارى دةك���ةن ب��ؤ ئ��ةوةى طفتووطؤ دةستثيكردنةوةى لةكاتى ثينجقؤلييةكان، ئةو ثرسة يةكيك بيت لةطةل طفتووطؤكانيان لةتةوةرةكانى

دةسةآلت.ريطرى لةهةلبذاردنى ئةنجومةنى

ثاريزطاكان دةكريتاليةنة دوو زانيارييةكان، بةثيى يةكيتى بةتايبةت دةسةآلتدارةكة هةلبذاردنى ئةنجامدانى ل��ةط��ةل هةريمدا ثاريزطاكانى ئةنجومةنى

ئةو ئةوةدةكات بؤ كار بؤية نيية، هةلبذاردنة ئةنجام نةدريت يان بةالى

كةمةوة دوابخريت.يةكيتى، ه��ةل��وي��س��ت��ةى ئ��ةو لةكاتيكداية ض��اودي��ران ب��ةب��إواى ثةرلةمانى هةلبذاردنةكانى ئةنجامى دةريخستووة، عيراق كوردستانء دةس���ةالت هاوبةشةكةى ليستة طةرميان سليمانىء لةثاريزطاى شكستى ئؤثؤزسيؤندا لةبةرانبةر

خواردووة.زان��ي��اري��ي��ةك��ان، ئ��اش��ك��راى بؤ ب��إي��اري��داوة ثارتى كة دةك��ةن ثاريزطاكان ئةنجومةنى هةلبذاردنى بكات، ثرؤسةكة بةشدارى بةجيا يةكيتى الى ئ��ةوةى ترسى ئ��ةوةش دروستكردووة لةاليةن ئؤثؤزسيؤنةوة ناوضةى ئيدارييةكانى دام��ودةزط��ا

سةوزى لةضنط دةربهينريت.خؤثيشاندانةكانى لةطةرمةى بةلينيدا هةريم حكومةتى هةريمدا، )سيبتيمبةر( مانطةدا ئةم ل��ة١٠ى بةآلم بدريت، ئةنجام هةلبذاردن دواخستنى ب��اس��ى ل��ةئ��ي��س��ت��ادا مانطى بؤ دةكريت هةلبذاردنةكة

ضوارى سالى داهاتوو.ئاطادار، سياسي سةرضاوةيةكى مةكتةبى »زؤرينةى وت بةهاوآلتى يةكيتى سةركردايةتى سياسىء ئةنجومةنى هةلبذاردنى ئةوةن دذى

ثاريزطاكان ئةنجام بدريت».نةيويست كة سةرضاوةية ئةو جةخت ب��آلوب��ك��ري��ت��ةوة، ن���اوى ترسى حيزبةكةى، كة لةوةدةكاتةوة طةرميانى سليمانىء لةدةستضوونى يان نةدان ئةنجام بؤ كار بؤية هةية، بةالى كةمةوة دواخستنى بؤماوةيةكى

زؤر دةكات.هةلبذاردنى دةزطاى بةرثرسى يةكيتى، رةتيدةكاتةوة حيزبةكةى كار بؤ ثةكخستنى ئةنجامدانى هةلبذاردنى

ثاريزطاكانى هةريم بكات.بةرثرسى ئيسماعيل ش��ؤرش

يةكيتى، ه��ةل��ب��ذاردن��ى دةزط���اى ه���اوآلت���ى وتى ل��ةل��ي��دوان��ي��ك��دا ب��ؤ لةطةل يةكيتى »بةثيضةوانةوة ثاريزطاكان هةلبذاردنى ئةوةداية هةولمانداوة زؤريش بدريت، ئةنجام هةلبذاردنةكة لةوادةى خؤيدا بكريت».

ئاماذة بةوةدةدات كة ئيسماعيل، هةمواركردنى ضاوةإيى هةمووان ئيستا ك��ة ه��ةل��ب��ذاردن��ن، ي��اس��اى

لةثةرلةمانى كوردستانة.

ئؤثؤزسيؤن: هةلبذاردن تةوةريكى كؤبوونةوةى ثينجقؤلى دةبيت

دانوستكارى شاندى ئةنداميكى كة دةك��ات ئاشكراى ئؤثؤزسيؤن، طفتوطؤ دةستثيكردنةوةى لةحالةتى ثينجقؤلييةكاندا، تةوةريكى طفتوطؤكان هةلبذاردنى مةسةلةى باسكردنى ئةنجومةنى ثاريزطاكانى هةريم دةبيت.

شاندى ئةندامى حةكيم محةمةد لةكؤمةلى ئؤثؤزسيؤن دانوستكارى هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا ئيسالمى، وتى »ئاطادارى هةولةكان بؤ ريطرتن بةالم نين، هةلبذاردن لةئةنجامدانى تةوةريكى هةلبذاردن باسكردنى

طفتوطؤى ثينجقؤلى دةبيت».دةخ��ات��ةإوو ئ��ةوةش حةكيم، دةستثيكردنةوةى لةحالةتى كة باسى ثينجقؤليدا، طفتووطؤى هةلبذاردن ياساى هةمواركردنةوةى حالةتةشدا لةو »بيطومان دةكريت، ئةنجامدانى ل��ةب��ارى طفتووطؤ

هةلبذاردنيش دةكريت».حكومةت ثةلةيةتى

بؤ ئةنجامدانى هةلبذاردنس��ك��رت��ي��رى ئ��ةن��ج��وم��ةن��ى جةخت هةريم، حكومةتى وةزيرانى لةوةدةكاتةوة كة حكومةت ئةركةكانى هةلبذاردن ئةنجامدانى بؤ خ��ؤى هةلبذاردنى رؤذى طةياندووة، بةجي كؤميسيؤن بؤ ثارةى دياريكردووةء

تةرخانكردووة.سكرتيرى قةرةداغى محةمةد لةليدوانيكدا وةزي��ران، ئةنجومةنى كؤميسيؤن »بةآلم وتى هاوآلتى بؤ حكومةت كة وادةي��ةى لةو دةليت هةلبذاردن ناتوانن دياريكردووة

ئةنجام بدةن».قةرةداغى، ئاماذة بؤ ئةوة دةكات كة حكومةت ثةلةيةتى بؤ ئةنجامدانى

ل��ةس��ةرؤك��ى داوا ه��ةل��ب��ذاردن، فراكسيؤنةكانى ثةرلةمان كراوة لةطةل كؤميسيؤن ريكبكةون بؤ دياريكردنى

وادةى هةلبذاردن.

كؤميسيؤن: دواخستنةكةبةهؤى ياساكةوةية

ئ��ةن��دام��ي��ك��ى ئ��ةن��ج��وم��ةن��ى سةربةخؤى كؤميسيؤنى ب���االى هؤكارةكانى لةعيراق، هةلبذاردنةكان ئةنجامدانى وادةى دواك��ةوت��ن��ى ثاريزطاكان، ئةنجومةنى هةلبذاردنى ياساكة ه��ةم��وارك��ردن��ةوةى ب��ؤ

دةطةإينيتةوة.ئةندامى عةبدولكةريم س��ةردار كؤميسيؤن، ب���االى ئةنجومةنى لةليدوانيكدا بؤ هاوآلتى وتى »دواخستنى هةلبذاردن ثةيوةندى بةهةمواركردنى هةية، هةلبذاردنةكانةوة ياساى كوردستان ثةرلةمانى بإيارة كة

موناقةشةى بكات».رةتكردةوة ئةوةشى ناوبراو، كة هيض اليةنيكى سياسى راستةوخؤ هةلبذاردنى دواخستنى داواى

لةكؤميسيؤن كردبيت.

هاوآلتي ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14هةواألء سياسةت2

عارف قوربانى

دياريكراويش بة و 7/٢5 هةلبذاردنةكانى دواى زؤرى ريذةيةكى طؤران بزوتنةوةى ئةوةى بةهؤى خؤيبرد، بؤ يةكيتيى جينفوزى ناوضةكانى دةنطى بةشيكى زؤرى كةنالةكانى ميديا هةواأل و مانشيت و ئةوةى لةسةر بابةتى جؤراوجؤريان بآلو دةكردةوة

ثارتى حكومةت ناداتةوة بة يةكيتيى.يةكيتيى نيوان ريككةوتنى ستراتيذى بةثيى كاتآ يةكيتيى، بة بدريتةوة حكومةت برياردرا ثارتى، و هةلمةتيكيان سياسى، هةندآ و كةناآلنة ئةو هةمان دةستثيكرد كة يةكيتيى ئامادة نيية سةرؤكى حكومةت بةم دريذةيان دواتريش سليمانى، خةلكى بداتة ئةطةر بشدريتة خةلكى سليمانى، دايةوة كة بالؤرةية نادريتة بةرهةم سالح. واقيع ئةوةى نيشانداين ئةوةى

لة راطةياندنةكان دةوترا طةرمكردنى بازار بوو.ذمارةيةك ثيش، هاتؤتة تر دؤخيكى ئيستاش ئةم تةرويجى هةندآ سياسيش، كةنالى راطةياندن و طةرمكردنةوةى سةرلةنوآ كاآلى كردؤتة بابةتةيان

بازارى خؤيان و بازارى سياسةت.دةوتريت و دةنوسريت )ثارتى حكومةت لة يةكيتيى قةرةبووكردنةوةيةك وةك ثارتى وةردةطريتةوة، دةدات��ةوة حكومةت سالةش دوو ئةم يةكيتيى بؤ ئةم بارزانى و تالةبانى دةوت��ري��ت يةكيتيى، بة ئيستا تا دةنوسريت يةكالكردؤتةوة، مةسةلةيةيان بارةيةوة لةم قسةيةكيان هيض تالةبانى و بارزانى و يةكالبؤتةوة خؤيةوة ثارتى الى دةلين نةكردووة. لة سةركردايةتى براندويةتييةوة و نيضيرظان بارزانى كؤبونةوةى لة ئيستا تا دةدريت ليدوان كانديديانة، بارةيةوة لةو قسةيةك هيض ثارتى سةركردايةتى طؤرينى لةطةأل ئؤثؤزسيؤن دةلين هةنديك نةكراوة. بيت، نيضيرظان حةزدةكةن ئةوانيش و حكومةتداية ئةو باشة ثيى يةكيتيش لة بةشيك دةنوسريت ثؤستة بدريتةوة ثارتى( ئةوانة و زؤر شتى تريش لة

ميدياكانةوة باس دةكرين.مةسةلةى طؤرين و نةطؤرينى كابينةى حكومةت، الى مانةوةى و ثارتى بة سةرؤكايةتى دان��ةوةى هاوثةيمانيتيى ناوخؤيى مةسةلةيةكى ئةمة يةكيتيى، ثارتى و يةكيتية، ثةيوةستة بة ريككةوتنى ستراتيذى ئةوان كوردستاندا هةلبذاردنى لة و نيوانيانةوة ضوار بؤ و بةدةستهيناوة دةنطةكانيان زؤرينةى خولةى ئةم بؤ وةرطرتووة خةلكيان متمانةى ساأل لةنيوان يةكيتيى و ثارتى ئةطةر ئيتر حوكمرانى. لةم ضوار ئارةزوو دةكةن يان ريككةوتوون خؤياندا كةى ئةمة ثيبكةن، ئالوطؤر ثؤستةكان ضؤن سالةدا ليستى لةاليةن ساأل ضوار بؤ حكومةت كيشةية. هيزةش دوو ئةم و بةريوةدةبريت كوردستانيةوة لة خؤيان كارةكتةرةكانى ضؤن ل��ةوةى ئ��ازادن

هةلسوإاندنى كاروبارةكانى حكومةتدا بةكاردةبةن.هةندآ بةينةى و كةين ل��ةم ئ���ةوةى ب��ةآلم سياسيةكاندا لة هةندآ طةمةى و ميديايى ناوةندى دةيانةوآ خةلك هةندآ كة ئةوةية دةخوينريتةوة، هةريم سةرؤكى شكؤى شكاندنى بؤ مةسةلةية ئةم

بةكاربةرن.ناوبانطى و ناو بؤ ثةرؤشيم لةوثةرى بةندة و تيروانين ثيطةكةى، لة ثاريزطارى و بارزانى تيبينيةكم بؤ ئةو هةلمةتة ئيعالمية ال دروست بووة و

ليرةدا دةيخةمةروو. داواى ب��ي��ان��ةوآ ب��ارزان��ى و ث��ارت��ى ئ��ةط��ةر يةكيتيى لة حكومةت سةرؤكى وةرط��رت��ن��ةوةى عاريكى و عةيب نة و دةكةن شةرم نة بكةنةوة، دوو ديدارى لة راشكاوانة و رةوان و تيداية، راست مةكتةبى لة ياخود تالةبانى و بارزانى نيوان قؤلى كة دةكةنةوة. يةكال ئةم مةسةلةية نيوانياندا سياسى ئةمة رووى نةداوة، ليرةوة مرؤظ سةرنجى بؤ شتى

تر دةضيت. لة دةيخوينمةوة و تييطةيشتووم من ئ��ةوةى نيشاندانى سةرؤكى )خراث بؤ هةلمةتةكة جةوهةردا هةريمة بة دونياى دةرةوة( ئةويش لةو ريطةيةوة كة لة كاتيكدا هيشتا ئاثؤراو دةنطى ضةثلةى خؤثيشاندةرانى موبارةك تةحرير( )ساحةى نةطةيشتبووة ميسر و كور نة و دةكاتةوة كانديد خؤى نة رايطةياند سةرؤكى دةثاليويت، دةسةآلت بؤ كةسوكارةكةى دةستكردنى دةستاو بؤ دةرب��إى ئامادةيى يةمةن و سياسى سيستةمى وآلتانةى لةو زؤر دةسةآلت، بة بنةمالةيية، و ميراتطرى لة جؤريك حوكمرانيان بؤ دلنيايى دروستكردنى و ئيسآلحات كةوتنة ثةلة نةوةكانى داهاتوو كة هاوآلتى ثلة دوو نابن. تةنانةت بةرلةوةى لة بةغداش بانطةشةى خؤثيشاندان بكريت، ماليكى هةلويستى خؤى راطةياند كة دواى ئةم خولةى

سةرؤكايةتى بةهيض جؤريك خؤى كانديد ناكاتةوة.بةسةر ض��اودي��ري��ك وةك��وو كةسيك ئةطةر ئةم لةسةر ئةوةى كورديةوة راطةياندنى كةنالةكانى باسة دةوتريت بخوينيتةوة، تيدةطات لةوةى كة هةندآ اليةن و كةسايةتى سياسى و ئيعالمى كوردستان وةك جيهان بة دةيانةوآ بارزانى بؤ بؤسةدابن لة ئةوةى بلين )ئةها لة كاتيكدا رؤذ لة دواى رؤذ شؤرش لةوآلتى بة كؤتاييهينان بؤ ثةرةدةسينآ ناوضةكة و عةرةبى دةيةوآ بارزانى كوردستان لة بنةمالة، دةسةآلتى بةمةش دةسةآلتةوة(. ثيطةى بةريتة كةسوكارةكةى لةمثةريك وةك ثياوة ئةم ثيطةى و سيما دةيانةوآ

لةبةردةم طؤرانكاريةكان نمايش بكةن.

س���ةرن���جلة بارةى ئةطةرى طؤرينى

سةرؤكى حكومةتةوة

ئيسرائيل ثةيوةندى بةثةكةكةوة دةكاتوابريارة هةردوواليةن بؤ تاوتويكردنى هاوكاريكردنى يةكترى كؤببنةوة

وادةكةى حكومةت كؤتاييهاتئايندةى هةلبذاردنى ئةنجومةنى ثاريزطاكانى هةريم بةناديارى ماوةتةوة

طةورةترين - ئاسياسيل كؤمثانياي كؤمثانيا ويةكةمين عيراقي كؤمثانياي عيراق هةموو خزمةتطوزارييةكاني كة سثؤنسةري كة رايطةياند – دةطريتةوة دةكات عيراق ثيي تؤثي هةلبذاردةي جامي ثاالوتني لة بةشداريكردني بؤ هةرلة ئةمةش ،٢٠١4 ثيي تؤثي جيهاني دريذةثيداني سثؤنسةركردني يةكيتي تؤثي ثيي عيراق و هةموو ئةو هةلبذاردانةي كة

سةر بةو يةكيتييةن.كؤمثانياي جيبةجيكاري بةإيوةبةري هةموو لةبري دي��ار دكتؤر ئاسياسيل

خؤي ب���اوةإي كؤمثانيا كارمةنداني ئةندامةكاني تواناي بةرامبةر دةرب��إي تيثي هةلبذاردةي عيراق، و وتي»هيوادارم لة بيت سةركةوتوو هةلبذاردةكةمان كة جامي بؤ ثاالوتنةدا لةم بةشداريكردني بؤ سةربكةويت كة بةهيواين و جيهاني سالي جيهاني لةجامي بةشداريكردن ٢٠١4 و سةركةوتن بةدةست بيني وناوي ناوةندة لة بكاتةوة ب��ةرز والتةكةمان

نيودةولةتييةكاندا».ئاسياسيل »كؤمثانياي هةروةها رايطةياند لة هةية وةرزش رؤلي بة ب��اوةإي زؤر

بؤية هةر كؤمةلطاكةماندا، طةشةثيداني ئيمة سورين لةسةر ثشتطيريكردني كةرتي وةرزش بة هةموو شيوةيةك تا ببوذيتةوةو تؤثي تايبةت بة وينةي وةرزشي وآلتمان

ثي بطيإينةوة بؤ سةردةماني خؤي».سثؤنسةري ئاسياسيل باسة شاياني كردووة عيراقي ثيي تؤثي هةلبذاردةي ئاسيادا لةجامي بةشداريكردني ب��ؤ لةسةرةتاي سالي ٢٠١١ لة قةتةر. هةروةها ئاسياسيل سثؤنسةري سةرةكي فةرمي و ليذنةي ضاالكييةكاني هةموو دياريكراوي

ئؤلؤمثي عيراقي دةكات.

ئاسياسيأل سثؤنسةري هةلبذاردةي تؤثي ثيي عيراق دةكاتلة ثاآلوتني جامي جيهاني تؤثي ثيي 2014

Page 4: hawlati765

[email protected]هاوآلتي

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

سةرتيث قةشقةيى

كوردستان ئيسالمييةكانى حيزبة بةرةو كؤمةل( )يةكطرتوو، بةتايبةتى جياكردنةوةى دةعوةء سياسةت هةنطاو دةنينء ملمالنيكاني نيوان ريفؤرمخوازء م��وح��اف��ي��زك��ارةك��ان ل��ةو ب��ارةي��ةوة سةرهةلدةدةنةوة، بةتايبةتى ثاش ئةوةى مؤديلى ميسر لة موسليمين ئيخوان

كاركردنى بةرةو ئةو ئاراستةية طؤرى.دوو ئةو بةرثرسانى لة بةشيك حيزبة ئاماذة بةثيويستى جياكردنةوةى دةعوةو سياسةت دةكةن، لةبةرانبةريشدا كة ئةو حيزبانة ناو بالى موحافيزكارى هيشتا زؤرينةى ئةو حيزبانة ثيكدةهينن

دذى جياكردنةوةى دةعوةء سياسةتن.كؤنطرةى ض��اوةروان��دةك��ري��ت داهاتووى ئةو دوو حيزبة يةكالكةرةوة لةئيستاوة مةسةلةيةداء ل��ةو بيت حيزبة ل��ةن��اوخ��ؤى مةسةلةية ئ��ةو طفتوطؤء بابةتى بووةتة ئيسالمييةكاندا

قسةلةسةركردن.

ئيسالمييةكانء هةوليكىترى مؤديلى كارى سياسى

ناو لة راب��ردوو لة ئةوةى بةهؤى ثارتة ئيسالميةكانى كوردستان، طوتارى تيكةلبووة، ئةخالقى دينى سياسىء رةخنةطرانى ئةو رةوتة ثييانواية، كة ئةو طوتارة سيماى رةوتى موحافيزكارةكانى ثيويستدةكات ئيسالميةكانةء ثارتة ناو فؤرميكى تر بة كارى حيزبايةتى بدريت سياسةت لة بانطةواز ج��ؤري��ك بة

جيابكريتةوة.حيزبة لةناو راب��ردوودا لةساآلنى لةدوايين بةتايبةتى ئيسالمييةكاندا كؤنطرةى يةكطرتووى ئيسالميدا هةوليك دةع��وةء جياكردنةوةى بؤ هةبوو ئاينىء كةسايةتيية ب��ةآلم سياسةت، ريطةيان حيزبة ئةو موحافيزكارةكانى هةولةيان ئةو طرتء سةركةوتنى لة

لةباربرد.مةكتةبى ئةندامى عةلى، ئةبوبةكر لةسةر بةيةكيك كة يةكطرتوو سياسى دادةن��ري��ت رةوت��ة ئ��ةو مةشقةكانى دةع��وةء ج��ي��اك��ردن��ةوةى داواى ك��ة دةبواية ثييواية دةك��ةن، سياسةت بنراية، هةنطاوة ئةو ثيشووتر ساآلنيك حيزبة ناو سياسى هؤشيارى ب��ةآلم ئيسالمييةكان لةو ئاستةدا نةبووة تا ئةو

هةنطاوة قبول بكريت.ثيشووى ئةندامى ق��ادر، ئ��ارام ئيسالمى، كؤمةلى سياسى مةكتةبى شةثؤلى ئ��ةو ل��ةط��ةل راي��ط��ةي��ان��د هاتنى ئ��اراوةء هاتؤتة طؤرانكاريانةى طؤرانكاريةكى كة عةرةبى بةهارى

دروستكردووة، ناوضةكة لة طةورةى ثيويستدةكات طؤرانكاريش لة سيستةمى

حيزبىء ثارتة سياسيةكانيشدا بكريت.رؤذ بؤضونة «ئةم وتى هةروةها ثاش بةتايبةت دةبيتةوة زةق ب��ةرؤذ ئيسالمييةكان سالة ضةندين ئ��ةوةى خةبات دةكةن بةآلم لة زؤربةى وآلتاندا بطةنة نةيانتوانيووة ئيسالميةكان ئامانجة لة يةكيك كة ئامانجةكانيان طرنطةكان بريتية لة طةيشتنة دةسةآلت«.

ملمالنيكة لةناو يةكطرتوودا طةرمةلة ئيستادا لة نيو ثارتة ئيسالميةكانى ك��وردس��ت��ان، ب��ةه��ؤى ب��ؤض��وون��ى لةسياسةت، بانطةواز جياكردنةوةى ملمالنيكان توندتر بونةتةوةء اليةنطرانى ثارتةكانى بةرةء دوو جةمسةرى جياواز دابةش كردووة، بةجؤريك هةريةكةيان

بةرطرى لة بؤضوونى خؤيان دةكةن.ئيسالميدا يةكطرتووى ل��ةن��او

ئ��ةم��ي��ن��دارى ط��ش��ت��ىء زؤري��ن��ةى مةكتةبى ئةندامانى سةركردايةتىء سياسىء قاعيدة جةماوةريةكةى بة بالى موحافيزكار ناودةبرينء لةطةل ئةوةدان بمينيتةوةء خؤى وةك مةسةلةية، ئةو جؤرة لةهةر بطرن ب��ةدوور خؤيان فيكرةيةك كة ببيتة هؤى جياكردنةوةى بانطةواز لة سياسةت، ضونكة بة برواى ئةوان لة قؤناغيكى هةنوكةيى كة ئيستا كوردستانى ثيدا تيثةردةبيت، بانطةشة بؤ طوتاريكى لةم جؤرة ثيطةى ثارتةكةيان

الواز دةكات لة رووى جةماوةرييةوة. ل���ةب���ةرام���ب���ةري���ش���دا ب��ال��ة سياسيةكة بالة بة كة ريفؤرمخوازةكة ئةنداميكى ضةند لة ثيكديت ناسراوةء لة سياسى مةكتةبي سةكردايةتىء ئةمجؤرة واية ثييان كةمينةنء ئيستادا دةبيت ئةستةم كاركردن لة تيكةلكردنة لة بةردةم بةرةء ثيشضوونء زيادبوونى

ثيطةى جةماوةرى.

ئةبوبكر علىء مةولود لة هةريةك ثيشتريش علىء ه��ادى ب��اوةم��ورادء ئةو ديارترين سديق عةبدورةحمان سةركردانةن، كة بانطةشةى ئةوة دةكةن داهاتووى كؤنطرةى لة ثيويستة كة مانطى هةشت لة كةمتر كة يةكطرتوو، ماوة بريار لةسةر ئةم مةسةلةية بدريت.

يةكطرتووى باآلى سةرضاوةيةكى ئيسالمى كة نةيويست ناوةكةى بهينري مانطى كؤنطرةى راطةياند بةهاوآلتى كةرةوة يةكاليى داهاتوو سالى ثينجى ثيدةضيت فكريةء كيشة ئةو بؤ دةبيت تورةيي بةر خوازةكان ريفؤرم بالى موحافيزكارةكان ئةميندارء بالةكةى

بكةون.عةلى، ئةبوبةكر خ��ؤي��ةوة، الى يةكطرتوو سياسي مةكتةبي ئةندامى رايطةياند كؤنطرةى داهاتووى يةكطرتوو بيتء داهاتوو كؤنطرةكانى وةك نابي

دةبيت وةك ويستةطةيةك سةيربكرين.

رونيشيكردةوة «طفتووطؤ لةبارةى سياسةت بانطةوازء جياكردنةوةى دةستى ئاستةكان ه��ةم��وو ل��ةس��ةر دارشتنى مةسةلةى بؤ ثيكردووة ئيستادا لة حيزب، ت��ازةى ثةيكةرى بؤ قةناعةتيان زؤرت���ر ري��ذةي��ةك��ى دروستبووة كة ثيويستة جيابكريتةوة«.

ف���ازل ق���ةرةداغ���ى، ن��ووس��ةرء ئةو نيو لة ملمالني ثييواية ضاودير، ئةو ضونكة زةحمةتة، جةمسةرة دوو جةمسةرةى دةيةويت بانطةواز بكريت لة ئاكامى دووردةكةويتةوةء ملمالنييةكة لة دووركةوتنةوةية يان كةسانةى ئةو سستيان ثةيوةنديةكى ياخود حيزب

دةميني.لة ملمالنيية «ئةو وتى قةرةداغى ناو رةوتيكى ئيسالمى ئةو كاتة دةست رةوتى بيةويت تاقميك كة ثيدةكات لة دوور بانطةوازيكى بؤ حزبةكة

سياسةت بطؤريت«.

ريفؤرمخوازةكانى ناو يةكطرتوو; وازهينان يان ضةسثاندنى

فكرةكةيانيةكطرتووى باآلكةى سةرضاوة ئ��ي��س��الم��ى راي��ط��ةي��ان��د ض��ةن��د كةسانةى ئةو ناو لة سةركردةيةك كة بانطةشةى جياكردنةوةى بانطةواز كؤنطرةى لة دةك��ةن سياسةت لة ثيشة لة هةلبذاردةيان دوو داهاتوو ياخود فكرةكةيان، ضةسثاندنى يان

وازهينانيان لة يةكطرتووة.جار زؤر زانياريةكان بةثيى بةهؤى دابةشبوونى ئةو دوو بؤضوونة شةخسىء بوونةتة ناكؤكيةكان بةشيك لة موحافيزكارانى يةكطرتوو، بانطةشةى سياسيانةى ئةو ثييانواية جياكردنةوة دةكةن، دةيانةوي هةموو حيزبةكةيان سةركردايةتى ئةندامانى

بخةنة ذير بالى خؤيان.

كؤمةأل: سةرةتاي ضةكةرةكردنى هةولى جياكردنةوةى

بانطةوازء سياسةتهةرضةند ئيسالمى كؤمةلى فيكريء قوتابخانةى رووى ل��ة بيركردنةوةيان جياوازن لة يةكطرتوو هةية، جياوازيان تيروانينيكى جؤرة جياكردنةوةى مةسةلةى ب��ةآلم بانطةواز لة سياسةت بة دةرنةبووة لة بيركردنةوةى ئةندامانى ئةو حيزبةية.

هةرضةند تاوةكو ئيستا هيض كام لة بةرثرسانى باآلى ئةو حيزبة بة ئاشكرا ن��ةرووذان��دووةء مةسةالنةيان ئةو بة ب��ةآلم ن��ةك��ردووة، ليوة باسيان كةسيكى ضةند زانياريةكان ثيى لة نزيكن حيزبة ئةو سةركردايةتى

بؤضوونيكى لةو شيوةيةوة. كؤمةلى ل��ة س��ةرض��اوةي��ةك راط��ةي��ان��د ه���اوآلت���ى ب��ة ئيسالمى سةركردايةتى زؤريك «لةبةرئةوةى قوتابخانةيةكى بة ثةيوةستن كؤمةل ذينطةيةكى لة تايبةتةوةء فيكرى جياواز ثةروةردةبوون ئةستةمة باس

لة مةسةلةيةكى لةم جؤرة بكري«.ثييواية قادر، ئارام الى خؤيةوة، لة بانطةواز جياكردنةوةى مةسةلةى بةيةكطرتوى نيية تايبةت سياسةت رةوتى هةموو بةلكو ئيسالميةوة،

ئيسالمى كوردستانى طرتوةتةوة. ئيسالمى كؤمةلى سةرضاوةكةى ناوةكةى بة ئاماذة نةيويست كة بكريت، ئةوةش دةخاتةروو، ملمالنيى ئةو دوو رةوتة لةناو كؤمةلى ئيسالمى بةروونى بؤية خوارةوةية لةئاستى ثيش ئ��ةوان ئةطينا دةرن��اك��ةوي،

يةكطرتوو ئةو فيكرةيةيان هةبووة.

ئارام قادر، جةخت لةوة دةكاتةوة، دةبيتة سةرةئةنجام بؤضوونة ئةو ث���رؤذةء ك��ارى ل��ةس��ةردةك��ري��ت، ثرؤذة ئةم ئةو ب��رواى بة ضونكة بابةتى بكريتة نابيت وبيربؤضونانة ملمالنيي ناو كؤنطرة و ببيتة هؤكاريك بؤملمالنيى لةسةرثؤست، بةلكو خؤى دةس��ةآلت شيوازى ضاككردنى بؤ

ودابةشكردنى ثؤستةكانة.

ئةزموونى ئيخوانء طولةنييةكانضةند ئةزمووونى دواب���ةدواى توركياء لة طولةن فةتحوآل سالةى دةمةزراوةى هةردوو جياكردنةوةى دوو وةك ب��ان��ط��ةواز س��ي��اس��ىء سةركةوتنى سةربةخؤ، دامةزراوةى ئةزموونةكةء طرتنة دةستى دةسةآلت طولةنيةكان سياسى بالى اليةن لة ئيستادا لة سال، دوازدة ماوةى بؤ ثارتيكى ضةند ميسرء ئيخوانةكانى رةوتى بة سةر ناوضةكة بضووكى ئيخوان موسلمين بير لة دروستكردنى

فؤرميكى لةو جؤرة دةكةنةوة.ئةندامى ك��اروان��ى، ئةبوبةكر يةكطرتووى سياسى مةكتةبى ئةو بةرجةستةكردنى ئيسالمى، ء دةدات قةلةم لة ئاسايى بة مؤديلة ثييواية، ثاشخانى فيكرى ئيسالميةكانى ئيخوانة، ع��ي��راق ك��وردس��ت��انء كوردستانى بة ثرؤسةيةكى «بةآلم دروشمةكانى تةبةنى رووي���داوةء ئةو بؤية ك��راوة، كوردى نةتةوةيى ليرة دةب��ي دةط��ؤري كة مؤديلةش

ئةوالتر بيت«.شؤرشى سةركةوتنى دواى لة ئيخوان ئيستادا لة ميسر، طةالنى دام���ةزراوةى ه���ةردوو موسلمين دام���ةزراوةى تةنهاء بة بانطةواز تةشكيلكردووة، تةنها بة سياسيشى شمولى سياسى حيزبيكى بةجؤريك دةمةزراندووةء 100 ئةندامى دةستةى جيطرى حيزبةكةء دامةزرينةرى

ئةميندارى حزبةكةى مةسيحين. ئارام قادر وتى «ئةم بؤضونة بؤ جيابكرينةوةو ثسثؤريةكان ئةوةية لةهةمان نةكرينء تيكةل كارةكان ثاوان حيزبيةكان ثؤستة ثلةو كاتدا

نةكريت لة اليةن ضةند كةسيكةوة«.رون��ي��ش��ي��ك��ردةوة «ن��اك��ري��ت كةسايةتيةكى بانطخواز برواتة مةيدانى كارى سياسى، يان زانايةك كة ثسثؤرة لةبوارى زانستة شةريعةكانداء كار و ئةركى لةو بوارةداية بيةويت لةبوارى ثالندارشتنيشدا و بانطةواز سياسةت ثيشةنطء لةويش بيتء باآلدةست

براطةورة بيت«.

ملمالنيى جياكردنةوةى دةعوةء سياسةت لةناو ئيسالمييةكان سةرهةلدةداتةوةئةبوبةكر عةلى: ريذةيةكى زؤر لةناو يةكطرتوو قةناعةتيان بة جياكردنةوةيان هيناوة

ئارام قادر: ئةو مةسةلةية تايبةت نيية بة يةكطرتوو، ئيمةش كارى لةسةردةكةين

دلشاد ئةنوةر، شيركؤ عةبدوآل

ه��ؤش��ي��ار زي���ب���ارى وةزي���رى ليستى ل��ةالي��ةن ع��ي��راق، دةرةوةى ئةياد بةسةرؤكايةتى عيراقييةوة عةلالويي بة وةزيريكى »بي هةلويستء لةبةرانبةر الواز»وةس��ف��دةك��ري��ت بؤ ئ��ي��ران ت��ورك��ي��اء هيرشةكانى هةريمى سنورييةكانى ناوضة سةر

كوردستان.توركياء مانطة ضةندين م��اوةى سنورييةكانى ناوضة تؤثبارانى ئيران هةريمى كوردستان دةكةنء تائيستاش زيبارى كة وةزيرى درةرةوةى عيراقة بطيريت طةورة رؤلي ضاوةرواندةكرا لة جطة تؤثبارانةكان، وةستانى بؤ ديكةى هةلويستيكى ئيدانةكردن

رانةطةياندووة.

عيراقية هؤشيار زيبارىتؤمةتبار دةكات

وةزيرى عيراقية، ليستى وتةبيذى تؤمةتباردةكات ع��ي��راق دةرةوةى ب��ى »الوازء ب���ةوةزي���ري���ك���ى هةلويست»لةبةرانبةر دةستدريذيةكانى سوثاى ئيران و توركيا بؤسةر هةريمى

كوردستان.ليستى وتةبيذى كةتاب شاكر

»وةزي��رى وتى ه��اوآلت��ى بؤ عيراقية، وةزيريكى كوردة كة عيراق دةرةوةى بةهيزيمان ليدوانيكى ضونكة الوازة، دةستدريذية بة بةرانبةر نةبينى هةريم، خاكى بؤسةر دةرةكيةكان عيراقى س��ي��ادةى ئ��ي��ران لةكاتيكدا

ثيشيلكردووة». ئاماذةى عيراقية ليستى وتةبيذى بةوةشكرد ثاساوى ئيران بوونى ثذاك و ثةكةكةية لةناوضة شاخاوييةكان، بةآلم كيشةى ئؤثؤزسيؤنى هةر وآلتيك بةثيى ضارةسةردةكريت نيودةولةتى ياساى

نةك هيرشى سةربازى.وآلتان »هةموو رونيشيكردةوة وآلتان ئةطةر هةية، ئؤثؤزسيؤنيان وةكو ئيران ثةنا ببةنة بةر لةشكركيشى ويران دنيا ئؤثؤزسيؤنةكانيان دذى

دةبيت».

عادل بةروارى: زيبارى بى رةزامةندى ماليكى ناتوانيتئيدانةى ئيرانء توركيا بكات

وةزيرانى س��ةرؤك راوي��ذك��ارى بةرطرى هةريم، كاروبارى بؤ عيراق و دةكات عيراق دةرةوةى لةوةزيرى

وةزيرة »سةركةوتووترين» ثييواية لةميذووى عيراقدا.

ع���ادل ب�����ةروارى ب��ؤ ه��اوآلت��ى وةزيرى زيبارى هؤشيار وتى»راستة مالكى رةزامةندى بى بةآلم دةرةوةية، دةرةوة سياسةتى سةربةخؤ ناتوانيت و ئيران لةطةل بةتايبةت بطؤريت

توركيادا».وةزيرانى سةرؤك راويذكارةكةى عيراق، هؤكارى هةلويست وةرنةطرتنى بةرانبةر عيراقى حكومةتى ثيويستى بؤ سنوريةكان ن��اوض��ة تؤثبارانى نةطةرانةوةى سيادة بؤ عيراق و بوونى دوو ئةو لةطةل بةهيز بةرذةوةندى

دةولةتة طيرايةوة.بةروارى وتى »سةربارى ئةوانةش سةربازيةوة ل��ةرووى عيراق هيزى

الوازة و ناتوانيت بةرطرى بكات». مةحمود عوسمان: عيراق هاوكارى ئيرانء توركياية بؤ ليدانى هةريم

نوينةرانى ئةنجومةنى ئةنداميكى عيراق، حكومةتى عيراق تؤمةتباردةكات بؤ توركيا ئيرانء بةهاوكاريكردنى سنوريةكانى ناوضة تؤثبارانكردنى

هةريم.»عيراق وتى عوسمان د.مةحمود هةية ئيران و توركيا لةطةل ريكةوتنى ليدانى ناوضة سنوريةكانى هةريم و بؤ

هاوكاريان هةريم هاوآلتيانى لةدذى ئؤبالى شةرعيةتثيدانيش بؤ دةك��ات، خستووةتة مةسةلةكانى ه��ةم��وو

ئةستؤى ثذاك و ثةكةكة».

دةولةتى ياسا: هةريم ناهيليتهيز رةوانةى سنور بكريت

ياسا، دةول��ةت��ى سةركردةيةكى حكومةتى هةريم تؤمةتباردةكات بةوةى كةريطة بةسوثاى عيراق نادات بؤضوونة بةرطريكردن و سنوريةكان ناوضة

لةخاكى هةريم.س��ةرك��ردةى مةتلةبى س��ةع��د عيراقى »حكومةتى ياسا، وتى دةولةتى هةريم، لةخاكى بةرطريكرنة ئامادةى بةآلم حكومةتى هةريم ريطةنادات سوثا

بؤ ئةو ناوضانة بنيريت».ياسا، دةول��ةت��ى سةركردةكةى عيراقى حكومةتى روون��ي��ك��ردةوة بةرانبةر وةرط��رت��ووة هةلويستى باليؤزةكانيان توركياو و بةئيران مةبةستة ئ��ةو بؤ مالكيةوة لةاليةن

بانطهيشتكراوة.و ئيران وتى»باليؤزى مةتلةبى توركيا وتوويانة كةثذاك و ثةكةكة لةناو سةريان، دةكةنة هيرش عيراق خاكى لةخؤيان بةرطرى ناضارن ئةوان بؤية

بكةن».

هؤشيار زيبارى بة »بي هةلويستء الواز» وةسفدةكريت

Page 5: hawlati765

دانا رةزطةيى

ئ��ي��ران، ئيسالمى ك��ؤم��ارى »سةرؤك سوثاكةى ناو كوردانى بؤ ج��اش��ةك��ان»رادةس��ث��ي��ري��ت ك��ؤك��ردن��ةوةى الي��ةن��ط��ر، ت��اوةك��و لةسنورةكانيان بكاتء ثرضةكييان لةطةل هةريمى كوردستان، جيطيريان

بكات.ئةو هةنطاوةى ئيران، بةمةبةستى ري��ط��ري��ك��ردنء ك��ةم��ك��ردن��ةوةى ئازادى ذيانى ثارتى ضاالكييةكانى ك��وردس��ت��ان��ة )ث����ذاك( ل��ةن��اوض��ة

سنورييةكانى هةريمى كوردستان.هةرضةندة زانيارييةكان ئاشكراى دةك����ةن ك��ة ئ���ةو ف��ةوج��ان��ةى بؤ ئيرانةوة لةاليةن ناوضةسنورييةكان بةرثرسانى بةئاطادارى ثيكدةهينرين هةريمء بةشدارى كوردانى باشوريش ئةو بةفةرمى تائيستا ب��ةآلم بيت،

زانيارييانة ثشتراستنةكراونةتةوة.ئةو هةنطاوةى ئيران، رووبةرووى ضاالكوانانى ض��اودي��رانء رةخنةى بةرثرسانى دةب��ي��ت��ةوةء سياسى دةزانريت، بةكةمتةرخةم تييدا، كورد كورد لةسةر بةكآلوانان ه��ةروةك دادةنريت، بةوةى ئامانجى بةيةكدادانى

كوردى ليدةكةويتةوة.ضةند ك����ورد، ب��ةرث��رس��ان��ى ئيران كة دةكةن ئاشكرا ثيشنياريك كيشةكانى ض��ارةس��ةرك��ردن��ى ب��ؤ خستوويةتيةروو، س��ةرس��ن��وور ثيشنيازانةش ئةو جيبةجيكردنى سربوونى ل��ةط��ةرةن��ت��ى ج��ؤري��ك

ضاالكييةكانى ثذاك دةدات بةئيران.

سةرؤك جاشيك: مةرجمان هةيةبؤ جةنط دذى ثذاك

لةناو دةسترؤيشتوو كورديكى ج��اش»، »س���ةرؤك ئ��ي��ران سوثاى فةوجيان ئيران كة دةكات ئاشكراى دةياننيريتة دةك���اتء ثرضةك بؤ سةرسنوور، بةآلم كوردةكان مةرجيان

هةية بؤ جةنط دذى ثذاك.لةناو كوردة بةرثرسيكى ئ( )ح، سوثاى ئيرانداء كة بة»سةرؤك جاش» ناوزةند دةكريت، ئاماذة بؤئةوة دةكات

نةغةدة، ئةركانى سوثاى كة سةرؤك ثييانراطةياندون كة لةطةل تةواوى هيزة

ضةكدارةكانى رؤذهةآلتدا كؤدةبنةوة.ئةو، بةهاوآلتى وت »ئاطاداركراوين كة ضةك وةردةطرينء كارى ثيدةكةين

لةسةر سنور».ئةو »سةرؤك جاش»ة، باس لةوة ضةند كورد، وةكو ئةوان كة دةكات وةكو دانابوو سوثا بؤ مةرجيكيان ث��ذاكء دذى جةنط بؤ ثيشمةرج كردووة، قبول مةرجةكانى سوثاش شتيكى مةرجء هيض ثيشتر لةكاتيكدا

قبول نةبوو.ك��وردةك��ان مةرجةكانةى ئ��ةو كة لةوةى بريتين خستوويانةتةروو، جيطيربوونيان شوينةكانى بةئازادى خاكى لةناو شةرةكان هةلبذيرنء رؤذهةالت نةبيت لةطةل ضةند مةرجى

تر كة »نابيت بآلوبكريتةوة».وتى ج���اش»ةك���ة، »س����ةرؤك خةلكى كة دةكات داوا ئيران »ئيستا داوايانليكردووين دةنوسنء زؤر بؤ بنوسين خؤشمان كةسوكارى

ئةوةى هيزى تؤكمة دروستبكةين».لةو خ��ؤى بيئاطايى ه��ةروةه��ا لةوة باس كة نيشاندا، زانيارييانة دةكةن هيزى هاوبةش لةنيوان كوردانى كوردستاندا باشورى رؤذه��ةالتء

دروست بكريت.لةئيمة داواى ئيران وتى»بةالم هةبيت كةسوكاريكمان هةر كردووة لةناو ثذاك، بابيتةوةو هيضى ليناكريتء خزمةت دةتوانيت بييةويت ئةطةر

بكات».

«ئيران كآلومان لةسةر دادةنيت«ك��ورد سياسى ضاالكوانيكى ئيران ه��ةن��ط��اوةى ئ��ةو ل��ةئ��ي��ران، دادةنيتء كورد لةسةر بةكآلونان وآلتة، ئةو كة لةوةدةكاتةوة جةخت دةيةويت شةرى كوردء ثذاك بةهةريم

بكات.سياسى ضاالكوانى فةرد قانيعى هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا لةئيران، كورد هةلةيةكى ه��ةم��ووى وت��ى«ئ��ةم��ة بةتايبةت كوردة سياسى سةركردةى نةيتوانيووة ئةو كة بارزانى مةسعود تائيستا سياسةتيكى راستطؤيانةو باش لةطةل والتانى دراوسىء خودى بةغدا بكات، ئةمانةش هةمووى هةلةيةكة كة

ضارةسةرةكةى ئةستةمة«.كة دةزانيت ئيرانى بةمافى فةرد، ثذاك لةناوضة سنورييةكان نةمينيتء ئةو عيراقةوة دةول��ةت��ى لةريطةى

كيشةية ضارةسةربكريت.«ب���ةالم خودى ه��ةروةه��ا وت��ى

باش ثياو خؤى دةيةويت بارزانى هةموو من ئةوةتا ئيران بليت بكاتء هةماهةنطييةك بؤ ئيوة دةكةم، ئةوةش دبلؤماسيية ريطاى ئةوة دةزانيت وا كورد نةوةيةكى رؤذي��ك هةموو كة توركياوة ئيرانء لةاليةن دةكوذريت بةالم ئةمة هةمووى هةلةى سياسةتة«.

سياسيية، ض��االك��وان��ة ئ���ةو سةردانى سيفةتى لةشيوازء رةخنة بةرثرسانى كورد بؤ والتانى دراوسآ كة لةوةدةكاتةوة جةخت دةطريتء مةرامى بؤ دةك��ات داوةتيان ئيران هاوبةشى ك��ارى ن��ةوةك��و خؤيان لةسةر كالومان «لةوةشةوة سياسى، كورديان ثذاكء شةرى دادةنريتء

ثيدةكةن«.

نوينةراى حكومةت لةتاران:شةرى كوردء كورد ناكةين

هةريمى حكومةتى نوينةرى ئيران، ثايتةختى لةتارانى كوردستان ئةو ثيشنيارانة ئاشكرا دةكات كة ئيران ثذاك ضاالكييةكانى سركردنى بؤ ثيشكةشى هةريمى كردووة، هةروةك هةريم كة ل��ةوةدةك��ات��ةوة جةخت شةرى ئةوةية بؤ ضارةسةرةكانى

كوردء كورد دروست نةبيت.حكومةتى نوينةرى دةب��اغ نازم

هةريم لةتاران، ئاماذة بؤ ئةوة دةكات لةيةكةم حكومةت نوينةرى وةكو كة كؤبوونةوةى تاوةكو كؤبوونةوة لةطةل ك��ردووة بةشدارى كؤتايى كؤبوونةوةيةكى هيض ئيرانييةكانء

نهينى نةكراوة لةنيوان كوردء ئيراندا.باسيان زانيارييةكان ثيشتر بةرثرسانى ئيرانء كة دةكرد لةوة ئةوةى لةسةر ريككةوتن هةريم، هةردووالدا لةنيوان هاوبةش هيزى دروستبكريتء لةناوضة سنورييةكاندا نوينةرةكةى بةآلم ثيبكريت، بآلوةيان حكومةت ئةو زانيارييانة رةتدةكاتةوة.

هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا دةب��اغ، لةطةل هةريم حكومةتى «وةكو وتى ريككةوتوين ئيران ئيسالمى كؤمارى ضةكدارى دةستبةردارى ث��ذاك كة بيتء تةنيا كارى سياسى خؤى بكات«.

هةريم حكومةتى نوينةرةكةى لةتاران، هيما بؤ ئةو ثيشنيارانة دةكات كة ئيران وةكو طةرةنتى ريككةوتنةكة لةثذاكء ه��ةري��ةك ك��ردووي��ةت��ىء ئازاد هةريميان حكومةتى ثةكةكةء

كردووة لةوةى كاميان هةلدةبذيرن.خاآلنةدا لةم ئيران ثيشنيارةكانى ثذاك سةنطةرى دةبينيتةوة، خؤى هةموويان نةمينيتء ئيران لةخاكى دةبيت ه��ةري��م، ناوخاكى بضنةوة مةرزةكان سةر هةريم لةسنورى لةاليةن ضؤلبكريت مةتر( 1000(ثذاكةوة، دةبيت حكومةتى هةريم هيز بنيريتة سنورء جيطاى ثذاك بطريتةوة، زةمانةتى هةريم حكومةتى دةبيت ثةكةكة ثذاكء نابيت كة بدات ئةوة

بطةرينةوة ئةو شوينة.دةدات بةوة ئاماذة دةب��اغ، نازم ماوةيةك بؤ ئيران بةوهؤيةوة كة ض��اوةري��ى راط��رت��ووةء تؤثبارانى هةلويستى ثذاك بووة، بةالم ثذاك هيض سةعاتى ئيستا نةبووةء هةلويستى سفرة بؤ ئيران، ضونكة ئيستا كيشةكة

بةهةلواسراوى ماوةتةوة.حكومةتى وةك��و وتيشى«ئيمة كيشةية ئةو ويستوومانة هةريم، نةوةكو ضارةسةربكريت بةئاشتى ئيمة هيز بهينينة سةر سنورو شةرى

كوردو كورد دروستبيتةوة«.

هاوآلتي [email protected]

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

لةنيوان ئيران و سعوديةدا ئةنقةرة هةية، سعودية وةك بنكةيةكى سةرةكى سونة مةزهةب شكستى هيناوة لةرابةرايةتى كردنى ئةو هيزانةى سونةن، بؤئةوةى ئةم ئةركى نةبيت بةردةواميى تاران بة بةرامبةر شكستة ثاش ئةنقةرة، بؤ دةطوازريتةوة رابةرايةتى كردنة ئةو سةركةوتنى ئؤردوغان لةهةلبذاردنةكان و طةرانةوةى ئةو ئابوورى عوسمانيةوة بةفؤرميكى دةس��ةالت دةنيت، هةنطاو طةشةكردن بةرةو لةداتةثينةوة والتة وةك ئةوةياندا هةولى و نةوةستان هةربةوةشةوة ئةو بؤ ببةن دةست رؤذهةالت كؤلةكةيةكى سةرةكى طؤرانكاريانةى لةنةخشةى نويى رؤذهةالتدا رودةدات، ببيتة رابةرى تا ئيدى نة ميسريكى ناسيوناليست ماوة ئةو ماوة بةهيز سعوديةيةكى نة سونةكان دةولةتة دةخاتة ئةركةكة توركيا ئ��ةوان لةبرى بكات، كارة سةرشانى و هةولى ئةوةدةدات لةطةل طؤرانكاريةكاندا بةذدارى ثةرةبسينيت، خؤى هةيمةنةى لةرؤذهةالتدا ئابوورى تةنها ديويكى ليبيا لة روخانى كردنى توركيا ليبيا بنياتنانةوةى و قةزافى ثاش هةرضةندة نيية، والتةدةكةن لةو روو توركى كريكارى هةزار »50» »3 نزيكةى« ساالنة والتةو ئةو دةضنة كؤمثانياكان و بةديوة توركيا، ناو بؤ دةطوازنةوة ثارة دؤالر مليار يةكةمى ب��ةذدارى دةبيتة توركيا سياسيةكةشدا كال دةسةالتى سعودية والتةو ئةو سياسى نةخشةى لةئالوطؤرى دةيةويت توركيا ليبيا ثاش دةكاتةوة، توركيا بؤ سوريا هةبيت، ب��اآلى دةستى سوريادا دةكاتةوة، يةكاليى باالنسةكان هةموو و طرنطة زؤر و دةسةالت ئةوا بكةويت ئةسةد دةسةالتةكةى طةر بؤية دةكةون، ئيسرائيليش و ئيران بةرذةوةنديةكانى كاتيك توركيا هةنطاو دةنيت بؤ كةوتنى سوريا لة سى الوة هةرةشةى ليدةكريت، لةاليةك ثةكةكة وةك دؤستى و توركيا سةر خستنة بؤفشار سوريا عةلةويةكانى ئؤثؤزسيؤنى لةتةك تيكةلكردن دةست لة كشانةوةى لةاليةكى دا، توركياى بنكةكانى ثةالمارى سورى خستة فشاريان هةرةشةيانكردو ئيرانيةكان ديةوة ئيسرائيليش هةمان كارى لةاليةكى ديش توركيا، سةر كيشةكانى رؤذهةالت بونةوةى يةكاليى باالنسى كرد، سورياية، ئةطةر دةسةالتةكةى ئةسةد سةركةويت ئةوا تاران دةبيتة ئاراستةكةرى يةكةم لة رؤذهةالتدا، ئةطةر يةكةمةية هيزة ئةو توركيا ئيدى بكةويت ئةسةديش دةكات، مةزهةب سونة نوينةرايةتى رؤذهةالتدا لة ثةكةكةيان هيزةكانى سوريا عةلةويةكانى هةرضؤن ئيسرائيليةكانيش بةكارهينا توركيا بؤسةر فشار وةك بكةويت سوريا نايةويت ئيسرائيل دةكةن، كار هةمان رؤذهةالتدا، لة نةبيت نهينى هاوثةيمانيكى ئيدى و توركياش بؤبةدةستهينانى باالدةستى خؤى ئةو فايلةى لةنةخشةى دةيةويت و خؤى دةستى ذير خستوةتة طةورة بةخةتى خؤى هةيمةنةى رؤذهةالتدا ئايندةى

بنوسيتةوة.ساالنة «2« مليار دؤالر ئالوطؤرى بازرطانى لةنيوان توركيادا و ئيران لةنيوان رودةدات، توركياو سوريادا نزيكةى «3« مليار دؤالر ئالوطؤرى بازرطانى رودةدات، داناخات سوريادا بةسةر خؤى دةرطاكانى توركيا وةرطريتةوة ثارةية ئةو هةمان تونس و ليبيا لة تاكو ئالوطؤرة زانى كاتيك وةرطرتووة، لةسورياى كة بارزطانيةكانى لةطةل ليبيا باالنسى ئابوورى والتةكةى دةكات لةسوريا ثشت بةتةواوةتى ئيدى رادةطريت ئؤثؤزسيؤنى بةهيزى ثيطةيةكى دةكاتة والتةكةى و سوريا لةطةل دةرطاكانى كة دةزانيت ضونكة سورى، دوو كارةى بةم دادةخرين، ئيرانيش لةطةل داخست تؤلةى يةكةميان هةنطاوى دةنيت، طةورة هةنطاوى خؤى لةسوريا دةكاتةوة كة لةساالنى ثيشوودا ثيطةى يةكةمى ثةكةكة بووة، خالى دووهةميش دةرطا دةكاتةوة بازنةيةكى ناو دةخاتة ئيران و خؤى باآلدةستى بؤ لةو ئالوطؤرةكانيش كة دؤخةوة ئةو ودةيخاتة بضوك هةر لةتوركيا ئيسرائيليةكان ترسى روب��دةن، والتة لةسةر هةرةشة دةبنة هةنطاوانةى ئةم دةزانن ئةوةية بةم كاتيشدا لةهةمان والتة، ئةو نةتةوةيى ئاسايشى رادةكيشيت، مةزهةبةكان سونة سةرنجى كارانةى سةركةوتنيان ت��ورك��ةك��ان لةعيراقدا ه��ةرض��ؤن بةدةستهينا طةر لةسوريا و ليبيا و تونسيش سةركةوتن بةرةنطارى نامينيتةوة هيزيك ئيدى بةدةستبهينن توركيا ملمالنيكانى رؤذهةالتدا، لة بكات كيوة ئةم كة خولدةخؤنةوة بازنةيةدا ل��ةو ئيسرائيليش و رؤذهةالتدا لةئايندةى بؤئةوةدةكات كار هةريةكةيان خؤى باالدةست بيت و ئةمريكاش وةك تةماشاكةريك ئةوةى دةك��ات، اليةكيان هةر سةركةوتنى سةيرى بةشيكى كوردةكان كوردةكانن، نيوانةدا لةم طرنطة و ئيران ب��ةرةى لةنيوان ملمالنييةن، ئةم سةرةكى بةرةى توركيا كام اليةن دةطرن، طومانى تيانيية دواى دةبيت، الواز لةعيراقيش ئيران بةرةى سوريا كةوتنى ئيران لةم هاوكيشةيةدا دةضيتة ئةوةى دةضيتة بةرةى ئيدى سوريا كةوتنى ثاش ضونكة كالبونةوة، بةرةى ئةو هةموو و دةضيت الوازى بةرةو تاران هةيمةنةى هيزانةى لةبةرى ئيران بوون دةضنة دؤخى ثاشةكشيوة، لةطةل بةهيزى ثرؤتؤكؤليكى نيوانةدا كورد لةم ئةطةر بةردةم دةكةويتة ئةوا نةبيت مةزهةبدا سونة بةرةى سوريا عةلةويةكانى كةوتنى طةورةوة. مةترسيةكى

كةوتنى بةرةى شيعةية لةرؤذهةالتدا.

جةنطى فارسةكانء

عوسمانييةكان

لةتاريكيدانةبةز طؤران دةينووسيت

ئيران، »جاشةكان» بؤ سةرسنوور ثأضةك دةكاتئةو هةنطاوة بة«كآلونان« لةسةر كورد دةزانريتء حكومةتيش شةرى كوردء كورد رةتدةكاتةوة

ئا: هاوآلتى

كوردستان، هةريمى حكومةتى بةشيوةيةكى هةفتةيةء ئةم سةرةتاى كتوثر، هةموو بؤرييةكانى هةناردةكردنى طرتةوة، عيراق دةرةوةى بؤ نةوتةكةى ئةوةش ضةندين كاردانةوةى جؤراوجؤرى

ناوخؤيى بةدواى خؤيدا هينا.ك��اردان��ةوةك��ان��ى ئ��ةو ب��ري��ارةى سةريهةلداء لةبةغداوة هةريم، حكومةتى هةريمى بؤ بةطشتىء عيراق بؤ بةزيان بةبى ليكدرايةوة، بةتايبةتى كوردستان بةهؤكارةكانى ئاماذةيةك هيض ئةوةى كورد داواكارييةكانى هةلويستةء ئةو نةوت، دةرةوةى ناردنة دووبارة لةمةر

بآلوبكريتةوة.لةضاوديران بةشيك هةرضةندة يان تةكنيكى كيشةى بؤ هؤكارةكةى ن��ارةزاي��ى ب��ةران��ب��ةر ي��اس��اى ن��ةوتء

كورد ط��از ن��ي��ش��ان��دةدةن كة كشانةوةى داواى دةك��������ات، ب����ةآلم

ب��ةث��ي��ى ئ��ةو

كةوتوون، هاوآلتى دةست زانيارييانةى ئةو سةرةكييةكانى ه��ةرة لةهؤكارة بريارة، ئةوةية حكومةتى ناوةندى ثارةى طريبةستيان كة نادات كؤمثانيايانة ئةو لةطةل حكومةتى هةريم هةية، بؤية هةريم وةكو كارتيكى فشار لةبةرانبةر حكومةتى

ناوةندى هةناردةكردنى نةوتى راطرتووة.بةبرواى ثةرلةمانتاريك، ئةو كارتةى حكومةتى لةبةرانبةر هةريم حكومةتى

ناوةند، كارتيكى شكستخواردووة.كيشةكانى تر جاريكى لةئيستادا، ه��ةري��مء حكومةتى ه���ةردوو ن��ي��وان سةرؤكى وروذاوةت��ةوةء بةقولى ناوةند هةريميش بةغداى لةدريذةثيدانى كيشةكان ئاطاداركردةوة، بؤ تاوتويكردنى ئةو كيشة حكومةت سةرؤكى هةلوسراوانةش

سةردانى بةغدادي كرد.

راطرتنى هةناردةكردنى نةوتى هةريمكوردستان، هةريمى حكومةتى مانطةوة، ئةم 10ى يةكشةممة لةرؤذى هيلى لةريطةى نةوتى هةناردةكردنى

بؤ نيشتيمانييةوة

هؤكارى ئ��ةوةى ب��ى راط��رت، دةرةوة راطرتنى هةناردةكردنةكة رابطةيةنيت.

ثيشتر حكومةتى هةريمى كوردستان، ه��ةزار ثةنجا لةسةدء زياتر رؤذان��ة دةكرد، دةرةوة نةوتى هةناردةى بةرميل نةوت هةناردةكردنى ماوةيةك ب��ةآلم لةرؤذيكدا بةرميل ه��ةزار ثةنجا بؤ يةكشةممةش رؤذى كةمكردووةتةوةء

هةناردةكردنةكةى راطرت.ن��ةوت ه��ةن��اردةك��ردن��ى راطرتنى ثيشتر لةكاتيكداية هةريمةوة، لةاليةن دابةزينى لةسةر شةهرستانى حسين داواى ن���ةوت، ه��ةن��اردةك��ردن��ى ب��رى هةريم لةحكومةتى روون��ك��ردن��ةوةى

كردبوو.عيراق، نةوتى وةزارةت��ى بريكارى حكومةتى لةبريارةكةى خؤى بيئاطايى نةوت هةناردةكردنى راطرتنى بؤ هةريم

دةردةبريت.بريكارى ئ��ةك��رةم م��وع��ت��ةس��ةم بؤ لةليدوانيكدا عيراق، نةوتى وةزارةتى نةوتى هةناردةكردنى «برى وتى هاوآلتى هةريم لةرؤذيكدا طةيشتووةتة سةدء هةشتا هةزار بةرميل

نةوت«.ئ����ةو ب��ةرث��رس��ة ب���اآلي���ةى وةزارةت�����ى ئاشكراى عيراق، نةوتى ماوةيةكة، كة دةك��ات

نةوتى هةناردةكردنى هةريم حكومةتى كةمكردووةتةوةء رؤذانة لةنيوان ثةنجا تا شةست هةزار بةرميل هةناردةى دةرةوة

دةكات.

هؤكارى راطرتنى هةناردةكردنى نةوتبةثيى زانيارييةكانى هاوآلتى، هؤكارى لةاليةن نةوت هةناردةكردنى راطرتنى بةوةوة ثةيوةندى هةريمةوة، حكومةتى ئةو ث��ارةى عيراقى حكومةتى كة هةية كؤمثانيايانة نادات كة طريبةستى نةوتييان

لةطةل هةريم هةية.لةبريارةكةى ئاطادار سةرضاوةيةكى حكومةتى هةريم بؤ راطرتنى هةناردةكردنى نةوت، ئاماذة بؤ ئةوة دةكات كة حكومةتى ذمارةيةك لةطةل طريبةستى هةريم دةبيت هةية، نةوتدا ب��وارى كؤمثانياى حكومةتى عيراقى ثارةى ئةو كؤمثانيايانة بدات، ضونكة ثارةى نةوتى هةريم دةضيتة

سةر حسابى وةزارةتى دارايى عيراق.ئامادةنةبوو كة سةرضاوةية ئةو وت بةهاوآلتى بآلوبكريتةوة، ن��اوى دةستى دةستى عيراق حكومةتى «بةالم نادات كؤمثانيايانة ئةو ثارةى دةكاتء بؤية هةية، هةريم لةطةل طريبةستيان كة

هةريم هةناردةكردنى نةوتى راطرت«.ئةكرةم موعتةسةم خؤشيةوة، الى ع��ي��راق، ن��ةوت��ى وةزارةت����ى بريكارى ثارةى عيراق دوو وةجبة وتى«حكومةتى طريبةستيان كة داوة كؤمثانيايانةى ئةو ئةوة دواى ب��ةالم هةية، هةريم لةطةل

نةيداوة«.لةوةشدةكاتةوة جةخت ئةكرةم، يةكةم وةجبةى عيراق، حكومةتى كة دووسةدء ضلء سى مليؤن دؤالرى داوةتة كؤمثانياكان، بةالم «نازانم وةجبةى دووةم

ضةند دراوةتة كؤمثانياكان«.

كارتةكةى هةريم بى كاريطةرييةثيشةسازىء ليذنةى ئةنداميكى ثةرلةمانى سروشتييةكانى سامانة كوردستان، ثييواية راطرتنى هةناردةكردنى نةوت لةاليةن هةريمةوة، دةريدةخات هيض هةريمء لةنيوان نوسراو ريككةوتنيكى ناوةنددا نيية لةسةر مةسةلةى طريبةستة

نةوتييةكان.ثةرلةمانتارى مةالنورى عةبدوال سامانة ثيشةسازىء لةليذنةى ط��ؤران هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا سروشتييةكان، هيض نةوت هةناردةكردنى وتى«راطرتنى ناكاتء دروست ناوةند لةسةر فشاريك

بةزيانى هةريم دةشكيتةوة«.بؤضوونةكةى هؤكارى مةالنورى، كةناليكى هيض كة دةطةرينيتةوة ئةوة بؤ ليوة هةريمى نةوتى ئةوةى بؤ نيية تر

هةناردة بكريت.قةرةداغى محةمةد لةمبارةيةوة، وةزي����ران، ئةنجومةنى سكرتيرى «ئاطادارى وتى هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا هةناردةكردنى هةريم حكومةتى ئةوةنيم

نةوتى راطرتبيت«.ئاشتى ليدوانى هةوليدا زؤر هاوآلتى هةورامى وةزيرى سامانة سروشتييةكانء وةزارةتى راويذكارى ئةبوبةكر سيروان سامانة سروشتييةكانى حكومةتى هةريمى كوردستان وةربطريت، بةالم هةولةكان بى

ئاكام بوون.

هةريم، بؤرييةكانى نةوتةكةى دةطريتةوةهاوآلتى هؤكارى ثشت راطرتنى هةناردةى نةوت ئاشكرادةكات

رؤذنامةكةمان خوينةرانى بةشى دةتوانن ئاطاداردةكةينةوة دووةمء كؤتايى ضاوثيكةوتنةكةى هاوآلتى لةمالثةرى باهير زاهير

بخويننةوةwww.hawlati.co

Page 6: hawlati765

7ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14هاوآلتي [email protected]ئـــابــوورى

ساالر حةسةن

كة دةردةخ��ةن، ئةوة ئاماذةكان كوردستاندا لة كةمدةرامةت ضينى ضينى هةنطاودةنيتء زؤربوون بةرةو دةروات، نةمان بةرةو مامناوةنديش داهاتيكى ساآلنة كاتيكداية لة ئةمةش كؤدةبيتةوة، كةمينةيةك الي زؤر ك��ة ب����ةزؤري خ��ةل��ك��ى ب��ةرث��رسء

دةسترؤيشتوون. جياوازى س��األ دواى لة س��األ كوردستاندا هةريمى لة ضينايةتى بة و دةض��ي��ت تؤخبونةوة ب���ةرةو ضينى ئابووريش، ضاوديرانى برواى مامناوةنديش لة لةناوضوندايةو ثييانواية ضينى الوازى و ضينايةتى السةنطى ئابورى بة مامناوةند طةورةترين زيان

هةريم دةطةيةنيت .بةثيى بنةماكانى زانستى ئابوورى كؤمةلطة دابةشدةكريت بؤ سآ ضين و هةر ضينةش رؤل و كاريطةرى تايبةتى نةمانى يان الوازى بة هةيةو خؤى ئابوورى شيرازةى ضينانة لةو يةكيك

تيكدةضيت .ئابوورى ب��وارى شارةزايةكى روونيدةكاتةوة كة لةئابووريدا كؤمةلطة لةسةر ضين سآ بؤ دابةشدةكريت تاك كة داهاتةى ئةو ب��رى بنةماى

دةستى دةكةويت .يونس عةلى خويندكارى دكتؤرا لة بوارى ئابوورى لة وآلتى ماليزيا دةليت لةسةر ضينانةش ئةم دابةشكردنى ئةو ئةويش كة ثيوةريكة تاكة بنةماى كؤمةلطة تاكةكانى كة برةثارةيةية رؤذانةيان ئابووريةكانى لةضاالكيية داهاتيش ئاستى دةكةويتء دةستيان

ثيوةرى جياكردنةوةى ضينةكانة. لةروانطةى ئابوورييةوة كؤمةلطة ضينى و بةرز داهات خاوةن ضينى لة خاوةن داهات مامناوةند و ضينى خاوةن داهات نزم ثيكديت، بةآلم لة كوردستاندا زياتر ضينى داهات نزم )هةذار(ء داهات

بةرز دةركةوتوون.كةضينى بةرزةكان داهات ضينى ئةوكةسانةن ثيدةوتريت باالشيان ك��ة س��اآلن��ة داه��ات��ي��ك��ى زؤري���ان لةهةردوو ئةمانة دةستدةكةويت، كةرتى طشتى)حكومى( وكةرتى تايبةتدا خاوة طشتيدا كةرتى لة هةية بونيان مانطانة كة دةطريتةوة تايبةتةكان ثلة موضةيةكى زؤر وةردةطرن و لةكةرتى تايبةتيشدا سةرمايةدارةكان دةطريتةوة.

ضينى ل��ةب��ارةى عةلى يونس ئةو دةليت نزمةكانةوة داهات خاوةن كةميان داهاتيكى كةساالنة كةسانةن جار زؤربةى ئةمانةش دةستدةكةويت خوارةوةى لةفةرمانبةرةكانى ثيكدين كةرتى كريكارانى و طشتى كةرتى خاوةن مامناوةنديش ضينى تايبةت. نيوان دةكةويتة مامناوةندة داهاتيكى

هةردوو ضينةكةى ترةوة.و رؤأل ل��ة ب��اس عةلى يونس لة دةكات مامناوةند ضينى كاريطةرى »داينةمؤ دةليت و ئابووريدا ثرؤسةى ئابوورييةكانن، ضاالكيية بزوينةرى و داهينةر و ريطة ئةو كةسانةن كة واتة

نيشاندةرى ئابورى والتن».»تائيرة ئابووريناسة ئةو بةراى ئاسايية، شتيكى ضينايةتى جياوازى تيكضونى كيشةية ئ���ةوةى ب���ةالم ئابوورييةكانى ضينة نيوان هاوسةنطى شيواوييةك ج��ؤرة كة كؤمةلطةية

و دروستدةكات ئابووريدا ذيانى لة تةطةرةيان ئابوورييةكان ضاالكية

تيدةكةويت». م.يونس وتيشي »طةر لةكؤمةلطةدا ريذةى ضينةكانى خاوةن داهات بةرزو خاوةن داهات نزم زؤربن، ضين داهات مامناوةنديش كةمبيت ئةوا شيواوييةك

لة ئابووريدا دروستدةبيت» .هةريمى لة عةلى يونس بةراى

هةية ضينةكة هةرسى كوردستاندا بةالم ضينى مامناوةند بةرةو كةمبونةوة ضينةش ئةم كةمبونةوةى و دةروات داه��ات خ��اوةن كةضينة واي��ك��ردووة هةلكشان بةرةو بةتةواوى نزمةكان

برؤن و بونةتة زؤرينةى كؤمةلطا.ئةو زيندوكردنةوةى »بة وتيشي لة كوردستان ئابوورى طرنطة ضينة ثاشكؤيةتى وةكو قةيرانى كؤمةليك

ناوخؤ بةرهةمى نةبوونى و ئابوورى رزطارى ئابوورى الوازى بةطشتى و

دةبيت».بةثيى ماستةرنامةيةك كة لة سالى سليمانى زانكؤى لة دا 2007-2006ى %70 زياتر دةرك��ةوت��ووة ك��راوة بؤ سليمانيدا شارى لة ساآلنة داهاتى كةمتر لة 20% ى دانيشتوانى شارةكةية و لةبةرامبةردا كةمتر لة 25% ى داهاتى

هةريم بؤ 80% ى دانيشتوانى هةريمة .»ج��ي��اوازى وت��ى عةلى يونس لة جياوازى و طةندةلى و موضة برى دابةشكردنى ثرؤذة خزمةتطوزاييةكانى جياوازةكاندا ناوضة بةسةر حكومةت جياوازى بؤ هؤكارن سةرةكيترين ئاسمان ب��ةرةو ضينيك و ضينايةتى هةلدةكشيت كة كةمينةى كؤمةلطان و ضينيك بةرةو ناخى زةوى كةزؤرينةى

كؤمةلطان ضينيكيش بةرةو كةمبونةوةو لةناوضوون كةهةلسورينةرى ئابوورى

هةريمن» .وتيشي»دةكريت حكومةتى هةريم طةندةلى رووبةروبونةوةى ريطةى لة موضةو جياوازى كةمكردنةوةى و داهاتى دابةشكردنى لة دادث��ةروةرى وآلت، دةتوانريت هاوسةنطى ضينايةتى

بهينريتةوة ئاراوة».

ضيا ياسين

خ���راث���ى ب����ارى ئ���اب���وورى بةهؤكاريكى سةرةكى كيشة و ناكؤكية دةرونيةكان و كؤمةآليةتى سياسىء كيشة لةوانيشةوة هةر دادةن��ري��ت، ثةرةدةسينن، ئالؤزةكان كؤمةآليةتية ه���ةروةه���ا ن��ةخ��ؤش��ى دةرون����ىء

جةستةييش بالودةبيتةوة.خ���راث���ى ب����ارى ئ���اب���وورى ءكةمدةرامةتى كاريطةرى هةية لةسةر ناو نيطةتيظةكانى دياردة دةركةوتنى دياردانةى ئةو زيادكردنى كؤمةلطةء كؤمةلطةى بة روو ف��رة زيانى كة هةروةها دةطةيةنيت، مرؤظايةتى رةوت��ى وةستاندنى ه��ؤى دةبيتة بةرةوثيشضوونى كؤمةلطةو بةمةدةنى بةرةوثاشضون طةشةى ب��وون��ىء ئةم لةئةنجامدا دةك��ةوي��ت��ةط��ةر،

دةركةوتانةى ليدةكةويتةوة:1. تيرؤريزم :

تيرؤرء زيادبوونى بيطومان ت��ؤق��ان��دن دةرك���ةوت���ةي���ةك���ة كة بؤ دةطةريتةوة هؤكارةسةرةكيةكةى وا كة ئابوورى دارمانى و ه��ةذارى لةتاك دةكات بةئاسانى هةلبخةلةتينرى تيروريستيةكانةوة باندة لةاليةن كةبذيوى ث��ارةدا بريك لةبةرامبةر بةرةو باشتر ببات هةلدةسيت بةكارى تيرؤر و تؤقاندن جا لةناو تاقمى طةورة كاربكات تيروريستيدا بضوكى يان لة خؤى رؤحيى تيرؤرى تاوانى كة نائاسايشيدا ترساندنء دلةراوكىء جةستةيى، تيرؤرى يان دةبينيتةوة، روخانى ل��ةدواى دي��اردةي��ةش ئ��ةم رذيمى ثيشوى عيراقةوة بةشيوةيةكى نالةبارى بةهؤى دةرك��ةوت بةرضاو سياسى بارى ناجيطيرى و ئابوورى ئةو والتةوة، زؤرجار تيرؤر مةراميكى كةبةرذةوةندى لةثشتةوةية سياسى لةترس وتؤقاندنى تاكةكانى كؤمةلطةدا هؤكاريكة تيرؤريزميش هةية،بوونى بؤ سلكردنةوةى كؤمثانيا بيانيةكان و وةبةرهينةكان كةنةتوانن ثرؤذةكانيان بةئةنجامبطةيةنن ،كةواتة كةمدةرامةتى يةكةميان زيانبةخشة اليةن ب��ةدوو اليةنى دةبيت، دروست لى تيرؤرى دوةميش تيرؤر دةبيتة ريطر لةبةردةم

طةشةى ئابوورى والت. ت��ي��رؤري��زم ج��ط��ةل��ةوةى كة مةزهةبى و سياسى ه��ؤك��ارى بةردةواميدانى بؤ لةثشتيةوةيةتى

و راك��ي��ش��ان��ى خ��ةل��ك ب���ةدةورى بةهةلخةلةتاندنى ثيويستى خؤيةوة هةروةها هةية، كةمدةرامةت كةسانى جا لةثشتةوةية باآلشى دةسةآلتيكى وآلت��ةوة ل���ةدةرةوةى دةسةالتةكة تيرؤريستى طروثةكانى ثالثشتى بيت، ناوخؤيى دةسةالتى يان بكات طوزةرانى باشتركردنى هةربؤية ريطةيةكى سةرةكية عيراقدا لة خةلك و تيروريزم بةرةنطاربوونةوةى بؤ ئةنجامدا لة وة تيرؤريستيةكان تاقمة كةمكردنةوةولةناوبردنى ئةم دياردةية.

2. طةندةلى :جؤرةكانيةوة بةهةموو طةندةلى دارمانى لةدةركةوتةكانى بةيةكيك ئ��اب��وورى ئ��ةذم��ار دةك��ري��ت كة جيبةجيكردنى ل��ةب��ةردةم ري��ط��رة كشتوكالى بةرهةمهينانى ثرؤذةكانى و وطواستنةوةوطةياندن وثيشةسازى بازرطانيكردن و و خزمةتطوزاريةكان هةناردةو هاوردةكردنى ثيويستيةكانى سةرماية ك��ؤب��ون��ةوةى خ��ةل��ك، و حيزبى بةرثرسة لةذيردةستى بوبانكةكانى ناردنيان و حكوميةكان خستنةطةرى يان والت دةرةوةى لةئابوورى طةورة زيانيكى لةدةرةوة مةحروم ترةوة دةدات،لةاليةكى والت ك��ردن��ى ه��اوالت��ي��ان دةب��ي��ت��ة ه��وى

كةمكردنةوةى هةستى نيشتمانيان.ثيشةوةى ريزى لة عيراق والتى والتانى طةندةلكار لةبوارةكانى ئيدارى و دارايي ئةذمار دةكريت، كة لةئةنجامدا بيبةش بةشيكى بةرفراوانى هاوالتيان سةرهةلدانى هوى ودةبيتة دةك��ات ب��ي��ك��ارى، ه����ةذارى ،ت��ي��روري��زم وتاكةكانى ريكخراوةكان وتاوانة و مةحسوبيةت بة كؤمةلطةية ئةم جيبةجيدةبيت كارةكانى مةنسوبيةت بةشةراكةت قازانج ءدةسةآلتداران دةكةن لةطةل كؤمثانيا وبازرطانةكان ، كة ئةمةش هؤكاريكة بؤ تةمةلى كردن لةجيبةجيكردنى خزمةتطوزارى خةلك

و كارةكانى دةولةت.3. جياوازى ضينايةتى:

لةدةركةوتةكانى تر يةكيكى طةورةتربوونى ئابوورى دارمانى دةول��ةم��ةن��دان ن��ي��وان قةلشتى ب��ازار قؤرخكردنى وه���ةذاران���ة، دةبيتة هؤى لةاليةن ضةند كةسيكةوة هةذار و ضينيك دةولةمةندبوونى دةركةوتنى ت��رء ضينيكى بوونى جياوازى ضينايةتى لة رووى مادةيةوة،

ضينى زورى بةشى عيراقدا لةناو لةدةسةالتدارانى بريتين دةولةمةند وكةسوكارةكانيان حكومى و حيزبى كةهةر لةاليةن ئةوانةوة كارئاسانييان بؤ دةكريت بؤ جموجؤلى بازرطانى و كشتوكالى و ثيشةسازى و ثةرةثيدانى كةرتى تايبةت، ئةو ضينةى تريش دةبنة

كريار وبةكاربةر و كةمدةرامةت . 4. برسيتى و هةذارى :

سايتى لة راثؤرتةى ئةو بةثيى مةدا لة زارى وةزيرى ثالندانانى عيراق كةس مليون )6( نزيكةى بالوبؤتةوة هةذاريةوةن هيلى لةذير لةعيراق عيراق، دانيشتوانى ى %40 كةدةكاتة )ئةلئةنبار( موسةنا ث��اري��زط��اى لةناو دادةنريت ثاريزطا بةهةذارترين ،%75 دةطاتة كة ثاريزطاكاندا طشت طةندةلى ء والت سياسى سيستمى بؤ هؤكاريكة ب��ةري��وةب��ردن��ي��دا لة

بالوبونةوةى هةذارى ء برسيتى .نية ورد ئاماريكى ئيستا هةتا هةذارى ء بيكاريى ري��ذةى لةسةر لةناو عيراقدا ئةوةى كة هةية ريذةيية، ه��ةروةه��ا ه����ةذارى واي��ك��ردووة كة واز قوتابيان ل��ة زؤري���ك ك��ة و كاركردن لةثيناو بهينن خويندن بةدةستخستنى بذيوى بؤ خيزانةكانيان كة قورسة بةجؤريك ذيان ضونكة خيزانيك بةريوةضوونى بؤ ثيويستة ناريكى كاربكات، كةسيك ضةند هؤكاريكة والتدا سياسى لةكاروبارى ئةطةر كؤمةلطة، هةذاربوونى بؤ هةذارى بوايةو جيطير سياسى بارى هؤكارةكة كاتة ئةو ئ��ةوا هةبواية دةطةرايةوة بؤ هةذارى والت، بةالم لة بة عيراق وةكو دةولةمةندى والتيكى سةرضاوة سروشتيةكان ءنةوت ماناى

دةولةمةندبوونى ئةو والتةية.ه��ةروةه��ا ث��س��ث��ؤرى ب��وارى ئابوورى دكتور عةبدولرةزاق ئاماذةى لة هةذاريى ريذةى كة كردووة بةوة والتى عيراق نزيكة لة 40% ى دانيشتوان الدي لةناوضة زياتر هةذارييةكة ء شارنشينةكانداية، لةضاو نشينةكانن كيشةيةكى ئابوورى ب��ارى خراثى دةبيتة كيشةيةش ئ��ةم ئينسانية، و ئاسايش ب��ارى تيكضوونى هؤى

بةرزبونةوةى ريذةى تاوان.هةر بةثيى ئةو راثؤرتةى سايتى دةطاتة طوند لة هةذارى ريذةى مةدا ،%16 دةطاتة لةشاريشدا و ل��ة%39 ل��ة%11، ولةبةسرة ل��ة%13 بةغدا لة

لةثاريزطاى موسةنا بةرز دةبيتةوة بؤ 75% و لة بابل 61% و لة واست لة%60، زؤر كوردستان هةريمى لةشارةكانى كةمترة كة دةطاتة لة10% ى دانيشتوان.

هةناويةكان ئةندامة بةخشينى .5لةبةرامبةر بريك ثارةدا:

لةش ئةنداميكى بةخشينى ل��ة والت���ى ع��ي��راق دةرك��ةوت��ووةو كةس ه��ةن��دي��ك ك��ة دةبيستريت دةفرؤشن خؤيان هةناوى ئةنداميكى فرؤشتنى بةرضاو بةشيوةيةكى كة طورضيلة هةية ضونكة ئينسان خاوةنى يةكيكيانى ئةطةر طورضيلةيةو دوو تر ب��ةوةى دةتوانيت ئ��ةوا نةبيت عةدةوية راثؤرتةى ئةو بةثيى بذى. هةن خةلكانيك كردوويةتى ئةلهياللى كة نةخؤشخانانةى ئةو ل��ةب��ةردةم ء يةرموك وةك دةضينن طورضيلة حكومين نةخؤشخانةى كة كةرامة طورضيلةى ئامادةن بةغدا لةشارى خؤيان ببةخشن هةروةك ضؤن خوين طورضيلةيةك نرخى دةبةخشريت بةهةزارةها دوالرة، دكتؤريكى ثسثؤر بكريت ئاشكرا ن��اوى نةيويست كة اليةنى دوو طورضيلة بةخشينى وتى كةسيك كة ئينسانية اليةنيكيان هةية كةسيكى بة دةبةخشيت طورضيلة بارى تريش اليةنةكةى خؤى، نزيكى كةسيك ث��ارةدا لةثيناوى ئابوورية ئةنداميكى لةشى ئةفرؤشيت، بةثيى ئةو بة بازرطانيكردن لةناوةندى ئامارةى واليةتى لة لةبيركلى لةشةوة ئةندامى ضينء والتى ئةنجامدراوة، كاليفؤرنيا ليستةدان ئةو لةسةرةوةى هندستان جةستةى بةئةندامةكانى بازرطانى كة مرؤظةوة دةكةن، لةطةل هةبوونى تؤرى لة ئةندامةكان فرؤشتنى بؤ ناياسايى ئيران و ئيسرائيل و كوبا و بةرازيل باشورى بةريتانياو ئةمةريكاو و ئةفريقا، ئةطةر بةم دواييةش لة وآلتى بيطومان ئةوا بالوبوبيتةوة عيراق

هؤكارةكةى هةذاريية.ك��وش��ن��دةو ن��ةخ��ؤش��ى .6

دريذخايةن:)فيرخؤ( ثزيشك و زاناى ميشك لةسةدةى نؤزدةدا دةليت ثةيوةنديةكى و نةخؤشى نيوان لة هةية توندوتؤل خراثى طوزةراندا،لةطةل بارى خراثى خواردنى نةبوونى و ئابوورى بارى ثيويست و دروست هؤكارة بؤ نةخؤش ثيداويستى بوونى ضونكة كةوتن، ء ئابوورى بارى باشى و خ��ؤراك

خويندن ء نيشتةجيبوون ثيداويستى بة دةبةخشيت تةندروست ذيانيكى و تةندروستى لةليكؤلينةوة مرؤظ، ئابووريةكاندا هاتووة كة ئةو كةسانةى هةذارن زياتر رووبةرووى نةخؤشى لة كورتترة، تةمةنيشيان دةبنةوةو هاتووة تازةكاندا ثزيشكية راثؤرتة بة توشبوون ري��ذةى ه��ةذارى كة هةروةها دةك��ات زي��اد نةخؤشى دلتةنطى ءهاوكات توندوتيذى لةطةليدا ئينسان كةمدةرامةتيةوة ئةنجامى لة دريذخايةن دةرونى فشارى توشى داخستنى ه��ؤى دةبيتة دةك���ات،

خوينبةرةكان ءنةخؤشى شةكرة.تةندروستيةكان ليكولينةوة طةيشتونةتة ئةو ئةنجامةى كة خراثى ريطة ئابوورى و كؤمةاليةتى بارى خؤشكةرة بؤ توشبوون بة نةخؤشى برينى طةدة و كيشة تةنطةنةفةسى ء لة جومطةكانء نةخؤشية كوشندةكان، ه��ةروةه��ا دةرك���ةوت���ووة ك��ة ئةو كؤمةاليةتىء رووى لة كةسانةى بةرزتردان ثلةيةكى لة ئابووريةوة تياياندا نةخؤشية ئةو ري��ذةى ئةوا ئةو بةثيى كةمدةكات، هيندة دة زانكؤى لة مارموت ليكؤلينةوةيةى لةندةن ئةنجاميداوة ئةو كةسانةى كة ئةكةن حةمالى و بارهةلطرى كارى دل بةنةخؤشى مردن توشى زياتر كارى كة كةسانةى ئةو لةضاو ئةبن هةروةها دةك��ةن، ثيشةيى ئيدارىء و جومطةكان هةوكردنى نةخؤشى هةذارةكاندا لةناو شةكرة نةخؤشى

زؤرترة.7. كيشة كؤمةاليةتيةكان :

ئةو بةثيى منال: كاركردنى •ئ��ام��ارةى ك��ة ري��ك��خ��راوى ك��ارى ئاماذةى يونيسيف و نيودةولةتى تةمةنيان كة منداالنةى ئةو ثيكردوة مليون بة 200 لةخوار 14 ساليةوةية والتانى لة ئةذماردةكريت مندال

جيهانى سيهةم.خ����ي����زانء داب�����ران�����ى •بذيويةك نةبوونى هةلوةشانةوةى: ئينسان ثيداويستيةكانى هةموو كة وا ناشايستة بكاتءذيانيكى دابين لةمرؤظةكان دةكات كة كةلين بكةويتة

ذيانيانةوة.داب ث��ةروةردةي��ىء كيشةى •وازهينان دواك��ةوت��وو: ونةريتى كة ك��ض��ان، بةتايبةت لةخويندن كض خويندنى ثييواية كؤمةلطةيةك

لةسةر نيية ئةوتؤى كاريطةريةكى و كاربكات ثيويستة وئةوةى خيزان هةر ءثياوة كور بكات ثةيدا بذيوى وبروانامة بخوينن طرنطة ئةوانيش

بةدةست بهينن .• لةشفرؤشى:

ئةم دةرك��ةوت��ن��ى س��ةرةت��اى دةوران��ى بؤ دةطةريتةوة دياردةية ك��االك��ان، ئ��ال��وط��ؤرى ثةيدابوونى فرؤشتنى لةش بةبريك ثارة يان خشل يان هةر كااليةكى ترى بةبةها بةشيكة دياردةية ئةم كااليى، لةسيستةمى سةرةكييةكةى هؤكارة جيهانيةو

خراثى بارى ئابووريية. بةشيوازى لةشفرؤش زؤرجار ناضار يان بووة ناضار جؤراوجؤر لةشفرؤشى بةئةنجامدانى ك��راوة كةسى لةاليةن بةكارهاتووة ي��ان ثةيداكردنى لةثيناو خؤيةوة، نزيكى بةهوي ناضاربووة كةس زؤر ثارة، كةمدةرامةتيةوة بؤثةيداكردني بذيوى

ذيان ثةنابةنة بةر ئةوكردارة. هؤكارة سةرةكيترين ه��ةذارى بازرطانيكردن لةشفرؤشىء ب��ؤ لةليكؤلينةوةكان كةزؤريك بةذنانةوة راثؤرتةى ئةو بةثيى ئةوةن، بةلطةى ريكخراوى )سةربةخؤيى ذن لة عيراق( لةشفرؤشى كةذن ثيكردوة ئاماذةى بةجةستةيانةوة بازرطانيكردن و ئاسانترين ريطةية كةبةبى كاركردن و هيالكى بريك ثارةيان دةستدةكةويت، سةرةكيترين كةمدةرامةتى هؤكارى كؤمةاليةتى هؤكارة لةثال هؤكارة هاتووة لةراثؤرتةكةدا ءدةرونيةكاندا، بةبروانامةى ثيويستى ك��ارة ئةو شةخسىء موئةهالتى ء خويندن تةنها كارةكان خاوةن نيية، مةعريفى جوانى روو لةشوالر طرنطة بةاليانةوة. لةشفرؤشى ه��ؤك��ارةك��ان��ى دي��اردةى بة ثةيوةستة لةجيهاندا باندةكانى زؤرجار بؤية هةذاريةوة، خةلكى ئيستغاللى لةشفروشى بو دةكةن ءهةذارنشينةكان هةذار بةكارهينانيان، ئيغراكردن ثالنةريكة بؤ ذيانيكى كة كةسانةى ئةو تيوةطالنى

قورسيان هةية لةرووى ئابووريةوة.بةثيى ئةو راثؤرتةى كةريكخراوى )س��ةرب��ةخ��ؤي��ى ذن��ان ل��ة ع��ي��راق( بازرطانيكردن بة ذنانةوة لة زيادبونداية ذن ل��ة15%ى دواييدا، ساالنةى لةم ميردةكانيان و بيوةذنن عيراق لة لةناوضوون ش���ةرةوة لةئةنجامى

ئةطةرين كاتيدا هاوسةريكى بةدواى دةكةن سيكس فرؤشتنى كارى يان طوزةرانيان، بةريوةضوونى لةثيناو زؤرب��ةى راثؤرتة ئةو بةثيى هةر لةشارةكانى لةشفرؤشى ت��ؤرى بةغداى لةدواى هةوليرن و سليمانى بةسرةو لةشارةكانى ثايتةختةوة موسليش بةشيوةيةكى كةمتر، لةسةر لةعيراقةوة ذن ئيقليمى تؤرى ئاستى ئةبرين بازرطانيكردن بةمةبةستى دوبةى بةتايبةت ئيمارات والتى بؤ لةشفرؤش ذنيكى داواك��ردن��ى كة لةداواكردنى ئاسانترة بةتةلةفون

بيتزايةك .8. كؤض بةرةو هةندةران:

ذيانى بةدةستخستنى لةثيناو باشتر ئ��اب��ووري��ةك��ى شايستةو لةدةركةوتةكانى يةكيكة كوضكردن خراثى بارى ئابوورى كة وا لة مرؤظ دةكات جيطةى هاتنة دنياو طةورةبوونى كاركردن بةمةبةستى بطؤريت خؤى بؤ باشتر بذيويةكى وبةدةستخستنى خؤى و خيزانةكةى، لة والتى عيراق سةردةمى لة بةرضاو بةشيوةيةكى دياردةية ئةم ئابووريدا طةماروى دةركةوت ورويدا،بةزؤرى لة هةريمى دوو رووب���ةرووى كة كوردستان يةكيكيان ببوةوة ئابوورى طةماروى وةك نةتةوةيةكطرتووةكان لةاليةن تريش ئ��ةوةى ع��ي��راق لة بةشيك مرؤظى كة عيراقةوة رذيمى لةاليةن لةوثةرى كةم دةرامةتيدا دةذيا كورد والتى بةجيهيشتنى بة بوو ناضار و سةرةكيةكةش ه��ؤك��ارة كة خ��ؤى دةسكةوتنى بةئامانجى بوو ئابوورى مرؤظةكان باشتر، بذيويةكى و كار مةترسيةوةو دةخستة خؤيان ذيانى رووب����ةرووى م��ردن دةب��وون��ةوة

لةسةرسنوورةكان وناو دةرياكان.ب��ةم ش��ي��وةي��ة خ��راث��ى ب��ارى ئابوورى دةبيتة هوى ثةيدابوونى زور وسياسى كومةاليى كيشةوطرفتة لة دياردة ئةو وئيداريةكان،سةرضاوةى وطرفتة زيانبةخشانةية كة هةرةشةية كومةاليةتى،بوية ئاشتى بوسةر كيشة سةرةكية ئةم ضارةسةركردنى هاوالتيان طوزةرانى وباشتركردنى سةرةكي ه��ةن��ط��اوة ل��ة ثيويستة و عيراق حكومةتةكانى ويةكةمةكانى هةريمى كوردستان بيت بوضاكسازى ذيانيكى ودابينكردنى ريشةيى

شايستةى سةردةميانة بو هاوآلتيان.

»ضينى بزوينةرى ئابوورى لة كوردستاندا خةريكة لةناودةضيت»شارةزايةكى ئابوورى بؤ هاوآلتى

خراثى بارى ئابوورى كؤمةلطةو دةركةوتةكانى

Page 7: hawlati765

د.كامةران مةنتك

لة ماوةى تةمةنى دةسةالتى كورديدا ، يةكيتى و ثارتى هيندةى هةولى لةباربردن داوة، كورديان تاكةكانى بيتواناكردنى و ئيرادةى ثيكردنى ستؤك شةرى هيندةى هةر و رؤشنبيرةكان و طةنج سياسى هةبيت هيواى ترووسكاييةكى كةسيك شةرى كردووة،هةرطيز ، نةتةوةكةى بؤ دوذمنانى كورديان نةكردووة ، ئةو ستايلة خةباتةى ئةوان قةتاوقةت بةراورد ناكريت لةطةل رووب��ةرووب��وون��ةوةي��ان لةطةل نةوةستاون بةمةش ك��ورد، دوذمنانى بنياتنةرةى هيزة ئةو هةوليانداوة بةلكو كورد ، دذ بة يةكترو لة ثيناو تيكشكاندنى بهينن. بةكار كورد ئاواتةكانى و خةون

ئةمة وايكرد هةموو شتيك لةم والتة ببيتة ئةوان قازانجى بؤ و بازرطانى شمةكيكى لةبارو حةآلل بيت ، كار طةيشتة ئةوةى وتة خؤشييانى سياسيةكانى بةناوبانطةكانى بة باوةرم هةرطيز »من بكةن بينا لةسةر ثلةو بؤ هةمووى نية، كورد رؤشنبيرى »ئةوةى ياخود « دادةدات ضؤك ث��ارة قةلةم بةدةست بيت من بروام ثيى نةماوة» ترى رستةى دةيان ....بة ياخود....ياخود لةم شيوةية، كة تةواوكةرةكةى ناتةواوى هيزيك ض دةبيت كة ثرسيارةية ئةو بةم كردبيت خةلكة هةموو لةو واى بيت ض داب��دات!؟ ثارة ثلةو بؤ ضؤك شيوةية بنةما ئةو نةتةوةثاريزيك هونةرمةندو خاوةنى ك��ردووة، دروس��ت طةندةليةى بة رؤشنبيريكى ، هةلويست بة قةلةميكى ئةوانةوة( ديدطاى لة )بيطومان هةلويست لةو والتةدا نةمينى!؟ ض قارةمانيكن ئةوانةى وا كورديان بةنرخةكانى ب��ةرزو بةها تيكشكاند، لة جياتى راستطؤيى درؤزنى و لة جياتى ثياوةتى دوو روويى و لة جياتى جاشايةتيان و خيانةت تؤوى كوردايةتى

لةو كؤمةلطايةدا ضاند!؟ب���ةس���ةره���ات���ى م��ل��م��ان��ي��ى و بيروبؤضوونةكانى بةرةنطاربوونةوةى زؤر كوردى دةسةالتى ناو بة لةطةل من ثيشمةرطايةتيةوة لةسةردةمى كؤنة، دةست راب��ردودا سةدةى هةشتاكانى لة ثيدةكات ، كاتيك لة شارةوة ضووم بؤ شاخ ، لة واقعيكى ثر لة جوانى و لة خؤ بووردةيى ثر واقعيك بؤ ، شؤرشطيرى ثيرؤزى و, دةسةالتى بةناو دةليم بؤية - خيانةت لة دةسةالتى سياسةتةكانى ضونكة كوردى لةبةرذةوةندى هيندةى ئيستا تا كوردى نيو ، دةخوينريتةوة ك��ورد دوذمنانى بة ، نيية دا كورد لةبةرذةوةندى هيندة لةو سةداميش ئةطةر ثيمواية داخ��ةوة قؤناغةدا بمابواية ، ئةطةر بيزانيبواية كورد بةمةى ئيستا رازى دةبن ، بة دلنيايي و بة ثيادة سياسةتةى ئةو سوثاسطوزارييةوة دةمةوى تةنيا وتارةدا لةم بةالم دةكرد- كؤمؤتراذيدياية لةو بةشيك بةضرى بطيرمةوة ، كة لة ماوةى خؤثيشاندانةكانى نيازم تر ئةوانةى ، رووياندا شوباتدا 17تويى دوو لة بدا بوار تةمةن ئةطةر واية

كتيبيكى سةربةخؤدا باويان بكةمةوة .دةسةالتى ملمانيى بوونةوةى زةق كوردى ، بة تايبةتيش لةو قؤناغةى ئيستادا بةرامبةر بة من، كاتيك بوو سةرؤكى هةريم سةردانى توركياى كرد ، من لة دوانيكمدا خيليك سةرؤك »وةكو طوتم هاوالتى بؤ تراذيديايةك ئةمة كة كرد» ثيشوازيان سةرؤكى كة كورديك هةموو بؤ بوو ناشايستةية شيوة ب��ةو هةريمةكةى ئةوةى وةك كةضى ، بكريت ثيشوازى وةردابيت زةنطةزؤرة كونة لة دةستم شيوةيةكى بة ثارتى راطةياندنةكانى ناراستةوخؤ كةوتنة ويزةى من و ثاشان سةردانةكرد ئةو بؤ شيكردنةوةيةكم

رؤذنامةى لة هةر نووسى ترم وتاريكى بى سةرؤكيكى ب��ووةوة) ب��او ه��اوالت��ى لة دواتر ،) سةرؤك بى هةريميكى ، ئاال راشكاوانة شيوةيةكى بة 7\2 ذمارةى رؤذنامةى خةبات كة زمانحالى ئةو حيزبة جويننامةيةكى و بوختاننامةيةك بوو، مةنتك ك��ام��ةران بؤ ( نووسيبووم بؤ هاوشيوةى ئةو، با كةس موزايةدة لةسةر ضةند منيش ئةوة دواى نةكات(، بارزانى ئةكاديميم شرؤرظةكاري ترى وتاريكى لةسةر هةمان بابةت نووسى ، )لة ئازاديةوة بذى دياليكتيكى ( و ) قولةرى قاثى بؤ سةرؤك و بروخى سةرؤك ( بؤضونةكانى خؤم زياتر روونكردةوة . لة ثر رؤذيكيان زؤر كة ، ثيوةكردم ثةيوةندى برادةريك ريزى دةطرم ئيستاش ثلةيكى لةناو ثارتى هةية ، دواى ئةوةى كة دانيشتين، كؤمةليك شتمان باس كرد،وةزيفةيةكى بة بن طوى راويذكارى ببية دةكةين حةز ( دام دا ثيكةنينةوة بة منيش بدةيت، يارمةتى )...زانكؤم مامؤستاى من طيان كاكة طوتم ئيوة بةالم وةزيفةية باشترين ئةمةش و بة خزاحافيزى لةطةل ، كردوة سووكتان ثيكةنينةوة طوتى كاكة نة لةسةر سةرؤك لةسةر نة بنووسة عةشيرةتةكةمان

سةرؤك عةشيرةتةكةتان دةنووسين !!!ناخةوة لة هةلويستة ئةم بةراستى ، هةستمكرد وةكو كةلوثةليك ئازارى دام دةيانةويت بازرطانيم ثيوة بكةن و بمكرن ،ضؤن دةبيت لة كوردستانى بةناو ئازاديدا بةم ديموكراسيدا، لة ثر كوردستانى لة ،مرؤظةكانةوة بة سووكايةتى شيوةية مانطيك نزيكةى ب���ك���ري���ت...!!!دواى ثيشمةرطةيةك كرا،كؤنة بؤ تةلةفؤنيكم بوو ، كة ثيشتر لة يةك سةنطةردا بووين ، ئيستاش راويذكارى ... طوتى حةزدةكةم بتبينم ، منيش بؤ ريزطرتن لةو رابردووةى كة بة يةكةوةى كؤدةكردينةوة ، ئامادةيى

خؤم نيشاندا ..-كاتذمير 7 لة هوتيل ضوارضرا دةبين

- زؤر باشةكاك طوتى ، كردةوة تةلةفؤنى دواتر حزبيكى سةركردايةتى ئةندامي كة )س( دينم، خؤم لةطةل كوردستانة، بضووكى خولةكيك ئاسايية.ضةند طوتم منيش ضوار طةيشتمة ح��ةوت كاتذمير دواى ماض يةكترمان ، دةكردم ضاوةرييان ضرا، كرد، دواى كةميك طوتى بابضينة شوينيك فةرموو طوتم، بخؤين، بةيةكةوة نانيك كة ك��ردةوة ل��ةوة بيرم هةمانكاتدا لة ،ضوارضرا!!! ديتة خواردن نان بؤ خةلك بةالم بةسةر خؤم نةهينا ، دواى ماوةيةك ريطاى لةسة )س( ضيشتخانةى طةيشتينة

، طةيشتين كة ، هةولير فرؤكةخانةى ،لة ئامادةكرابوو شوين ثيشتر وادياربوو ذووريكدا دانيشتين!!!كةوتينة قسة ، باسى دةيانةوى ب��رادةر كةهةنديك ئةوةيكرد لةمة خؤم بيئاطايى من ، دابنين حيزب ئةمانة طوتم هةمانكاتيشدا لة و دةربرى هاوريى منن و من ئامادةم خؤم لةسةريان بةكوشت بدةم! لة راستيدا لةو كاتةدا وةك

تةلةفزيؤنى لةبةرنامةيةكى ، وابوو ئةوة كة دةك��رد هةستم ضونكة ، دانيشتبم دانيشتنةكة تؤمار دةكريت ، لةطةل ئةوةش ، ضونكة من متانةى نةبوو الى من طرنط خؤم باوةرى بيرو بة و خؤم بة تةواوم

هةبوو!!!نزيكةى بة ماوةى لة 17 شوبات بةر بارى ئالؤزى بة هةستم هةفتة، دوو سةرؤكى بؤ ثةياميكم كرد، كوردستان هاوالتى رؤذنامةى لة ، نووسى هةريم روونكردةوة ئةوةم تيايدا ، باومكردةوة دةروا تةقينةوة ب��ةرةو كوردستان كة ئةو رووب���ةرووى بويرانة ثيويستة ،بةالم دياربوو كيشةكة ، ببيتةوة طةندةلية لةوة طةورةتر بوو ، ئةوان تةنيا فيرى ئةوة ، كة خةلك ئةو شتانة تةنيا بؤ بوو بوون ثلةو ثاية دةليت ، لة اليةكى تر ئةو برادةرة بةسةرؤكى خؤى ثيدةضيت وا ئيستا تا نةيتوانيوة ئيستا تا بؤية ، نازانيت هةريم بكات! رةفتار هةريميك سةرؤك وةكو لة رؤذيكيان وتارة لةم ماوةيةك دواى تازيةيةك بووم ،تةلةفؤنيكم بؤ كرا ، كؤنة ، بتبينم برادةريك بوو، طوتى حةز دةكةم طوتم بةسةرضاو ، ئيوارةيةك هاتة مالمان كردم لةطةل قسةى ثارتيةوة بةناوى و بكةيتة وت��ارة ئةم باشة ثيمان طوتى ،اليةك لة من طوتم، منيش ث��رؤذةي��ةك، بة ئيوة تر اليةكى لة ، نيم ئيوة ئةندامى تةكنؤكراتتان رؤشنبيرو خةلكى دةيان وةكو من ، ث��رؤذة بيكةنة لةطةلداية،با ثيكردوةو هةستم ئ��ةوةى نووسةريك بينيومة ئةوةية ، ئةوةى تر دةكةويتة سةر

ئيوة!!!ثيوةكرا،بةراستى ترم ثةيوةنديةكى بريارمدابوو كة ضيتر لةطةل كةس دانةنيشم !!! بةالم لةبةر ريزى ئةو كةسةى كة داواى كردبوو ، ضووم ، ضونكة بةر لةوةى وةالمى ئازيزم برادةريكى بؤ تةلةفؤنم بدةمةوة كرد ، ئةويش طوتى مرؤظيكى زؤر بةريزة ضيشتخانةكانى لة يةكيك لة دا، ثةسةنى سةر ريطاى شؤرش دانيشتين ، ئةمة ريك 17ى شوبات بوو ، بة تةلةفون ناوة ناوة لة رووداوةكانى سليمانى ئاطادار دةكرانةوة ، طوتى بةراى تؤ ضى بكريت باشة ، طوتم » تاكة ريطا وةآلمدانةوةى داواكانى خةلكة » كة هةوال هات خةلك تيادا شةهيد بووة ئيوة تازة بوةوةو قوول مةسةلة طوتم ،لةم ئةوةى ، نابيتةوة والتة لةم شوينتان زؤر دكتؤرة ئةو كرد، تيبينيم دانيشتنةدا بؤ ب��ةالم ، رووداوان��ة بةو بوو دلطران

هةلويستى نةبوو!!! ئةمةيان شتيكى ترة...كة طةيشتمة مالةوة،زؤر دلطران بووم

بة تايبةتى بة شةهيد بوونى ئةو خةلكة .كة زانيم خةلك دذى طةندةلى بةردةوام شوينى هةميشة منيش لةراثةرين، بوو دؤزيوةتةوة، خةلكدا سةنطةرى لة خؤم وتاريكى ثشتطيريم بؤ خؤثيشاندةرانى بةر دةرطاى سةراى ئازادى نووسى ثشتطيرى بة ثشتطيرية ئةم ، راطةياندن بؤ خؤم بةلكو ، نا ناوخؤ راطةياندنةكانى لة تةنيا لةسةر راطةياندنة عةرةبيةكانيش شتى لة هةوليرو لة جةستةم ئةوة نووسرا،دواى من ضونكة ، بوو ئ��ازادى لةسةراى دلم طةندةلية ئةو ئةطةر دلنيام و بووم دلنيا هةموو سةرى ئةوا نةكريت، ضارةسةر ئةو دؤخة نويية دةخوات و ئةو هةلة لةبار

دةبات ...برادةرةى ئةو لةاليةن ئيوارةيةكيان بكةم بؤ وتارةكةيان ليكردم داواى كة دواى ك��را، بؤ تةلةفؤنيكم ث��رؤذة، بة كؤتاييدا لة بةردة وبينةو ثرسين ئةحوال طوتى» كاكة ئةطةر هاتنة سةرت تةلةفؤنم لة ئةمة « الت بؤ ديم خؤم من ، بكة بؤ هةرةشةيةكى بة زياتر دؤستانة خةميكى بايةخم بةالم تيطةيشتم ناراستةوخؤى شةو 11 كاتذمير دواتر ،رؤذى ثينةدا تةلةفؤنيكى ترم بؤ كرا،برادةريكى تر بوو، كاتذمير تاوةكو ، الم هاتنة شةوة بةو ، ئةو برادةرة 3,30 خولةكى شةو مانةوة بةيةكةوة ئةوةى بؤ هينابوو ثرؤذةيةكى ناتوانم منيش طوتم ، بكةين لةسةر كارى كار لةسةر هيض ثرؤذةيةك بكةم ، ضونكة من خؤم لة بةرنامةيةكى KNN دا ثيشنيارى ئةنجومةنيكم دامةزراندنى بيرؤكةى دةسةالت بالةكانى هةموو لة كة كردبوو، نوينةرى و رؤشنبيران و ئؤثؤزسيؤن و فةرموون ،طوتم بيت ثيك خؤثيشاندةران ئةو راستيدا ...لة بكةن ئةوة لةسةر كار ئةوةيان بنوسى خيريان خوا برادةرانة كة كردمةوة ئاطاداريان و ثيراطةياندم خةلك هاتؤتة خوارةوةو ئامادةى كوشتن ثييان بيت هةرضؤنيك !!! تةسفياتن و سةرؤكى لةطةل راستةوخؤ بوو باش

حيزبةكةيان دانيشم ، بةراستى منيش زؤر راشكاوانة طوتم ئامادةنيم لةطةل سةرؤكى ضةكدارةكانى كة دابنيشم حيزبيك هيض وةكو با ، بكوذن سالى 11 مندالى سةرؤكى هةريم بة نووسراوى فةرمى داوا بكريم، ئةو كاتة ئامادة دةبم ، بة مةرجيك داواكانى لة هةنديك لةسةر كار سةرةتا كرد مالئاواييان كة دواتر بكريت، خةلك رؤيشتن بؤ بةيانى،فةرماندةيةكى سةبازى ثيشمةرطايةتيم هاوسةنطةرى كة ، ثارتى بووة بة تةنطةتاوى هاتةالم، لةطةل ئةوةش زوير زؤر ن��اردووة تؤيان ثيمووت كة بوو،لة راستيدا ئةو نةيتوانى لةبةر جؤرى ، روونبكاتةوة شتةكان ثةيوةنديةكةمان بةالم من ليى تيطةيشتم،لة نيوان وتةكانيدا طوتى » فةرماندةيةكى سةربازى طوتويةتى ضؤن دةبيت ، كامةران مةنتك ئةو هةموو ئ��ارةزووى بة و ليبطرى رةخنةيةمان بسووريتةوة»!!! هةولير لة خؤشى تر يةكيكى ثيمطةيشتةوة وةك ثيشتريش طووتبووى »ئةو برادةرة تا ئاوى تةرى لة

لةشدا بيت ، قسةمان ثيدةليت»لة هةنديك ئ��ةوةى سةربارى ئةمة تةنانةت كورى و بةرثرسة سةربازيةكان

هةنديكشيان سؤراغى منيان دةكرد و ...ه��ةر ل��ةو م��اوةي��ةدا ل��ة ن��اوض��ةى برادةريكةوة ضةند ريطاى لة سةوزيش ضيتر واية باشتر كة دةكرامةوة ئاطادار ،نةكةم قسة ،knn لة و سليمانى نةيةمة داواي��ان��ةم ئ��ةو بةتةنطةتاويش زؤر ،فشاريان ئةوانيش دياربوو كة ، ليدةكرا لةطةل سياسةتانة بةالم سةر، خرابووة من كاركردنى بيركردنةوةو شيوازى دؤخةدا لةو دةمويست من ، زؤر جيابوو ئةركى بتوانم كورد ئةكاديميةكى وةكو زؤر بؤية ، جيبةجيبكةم خؤم سةرشانى راستةوخؤو هةرةشة جؤرة بةو بايةخم

ناراستةوخؤيانة نةدةدا!!!شارى لة كاتيك ،2011\3\24 لة ثيشكةشكردنى خةريكى سليمانى »رؤلى ناوى ذير لة ، بووم سيميناريك ئةقل لة دروستكردنى رووداودا» لة اليةن رةنطاورةنطةوة!!! راويذكارة ئةو هةمان راستتر ئةو ضاوساغةى كة دةعوةتى كردم نامة ضةندين كراو بؤ تةلةفؤنم دةيان ،نيردرا ، بةآلم تازة متمانةى هاوسةنطةريى دادى نةدةداو بة شايستةى ئةوةم نةزانى وةك من ضونكة ب��دةم��ةوة... وةالم���ى سةنطةرى من سةنطةرى ثيكرد، ئاماذةم ض دوذمنةكةى جا كوردستانة، خةلكى ، بيت كوذ كورد بةعسى دةسةالتيكى طةندةل كوردى بةناو دةسةالتيكى ياخود ئةساسى ئةسلو مةبةستى كة بيت،

بازرطانى بيت بة مةسةلةى نةتةوةكةى ... ، بوو ديريكى زؤر كورت ئةمة ضةند بةالم ثيموابيت الثةرةيةكى ثر لة ناشيرينى دةسةالتى م��ي��ذووى لة تراذيدياية و

كوردى.

هاوآلتي ذمارة )765( ضوارشةممة 62011/9/14 ت��اي�ب����ةت

ئةطةر هاتنة سةرت تةلةفونم بؤ بكة!كؤمؤتراذيدياى ضةند بيرةوةريةكى قيزةون

ض هيزيك

بيت واى لةو

هةموو خةلكة كردبيت

بةم شيوةية ضؤك بؤ

ثلةو ثارة دابدات!؟

ض هونةرمةندو

نةتةوةثاريزيك ئةو

بنةما طةندةليةى

دروست كردووة،

خاوةنى قةلةميكى بة

هةلويست ، رؤشنبيريكى

بة هةلويست )بيطومان

لة ديدطاى ئةوانةوة(

لةو والتةدا نةمينى!؟

سياسةتةكانى دةسةالتى كوردى

تا ئيستا هيندةى لةبةرذةوةندى دوذمنانى كورد دةخوينريتةوة، نيو هيندة لةبةرذةوةندى

كورد دا نيية ، بة داخةوة ثيمواية ئةطةر سةداميش لةو قؤناغةدا بمابواية ، ئةطةر بيزانيبواية كورد

بةمةى ئيستا رازى دةبن ، بة دلنيايي و بة

سوثاسطوزارييةوةئةو سياسةتةى

ثيادة دةكرد

ثشتيوان ئةحمةد

هةر كةدادطاى تاوانةكانى عيراق نوتقى ئيعدامكردنى سولتان هاشميدا، مقؤمقؤ و غةلبةغةلب كةوتة نيو عةرةبة سونةكان و عةرةبة شيعة بةعسيةكان. دواييش دادطاى تياهةلضونةوة )محكمة التمييز( حوكمةكةى سةلماند، ئيدى حوكمةكة بوو بة )قطعي و بات

و ملزم(.لةوماوةيةدا ئةياد عةالوى سةردانى هةريمى كوردستانى كرد و لةطةأل سةرؤكى هةريم كؤبونةوةى كردبوو، لةبةغداش لةطةأل سةرؤك كؤمار وةكو سةركردةيةكى عةالوى كردبوو. تاووتوآ هاشمى ئيعدامكردنى سولتان مةسةلةى حوكمى كورد ئيعدامكردنى لةطةأل برا كوردةكان كردوة و ئةوان لةطةأل لةليدوانيكيدا وتى: قسةم

سولتان هاشم نين.ئيعدامى حوكمى )المصادقة( راستاندنى دةستور دةزان��ن سوننةكان عةرةبة .– هاتووة هةشتةمدا خالى )72( لةمادةى وةكو – سثاردوة كؤمار بةسةرؤك سةرؤك كؤماريش فةرمويةتى: من هةرطيز حوكمى ئيعدام ئيمزا ناكةم و لةمةسةلةى ئيعدامكردنى سولتان هاشم ريطريش دةكات. ئةمةيان كردة قةوانيكى بةردةوام ليدراو بةدةستورةوة. ثابةندبين دةبآ هاشم بةسولتان ثةيوةست لةكيشةى دةيانوت: و د.عةلى دةباغيش قسةكةرى فةرمى سةرؤكايةتى ئةنجومةنى وةزيران لةليدوانيكيدا وتى: سةبارةت بةدياريكردنى ضارةنووسى سولتان هاشم دةبآ بةدواى دةرضونيكى

ياسايى بطةريين )يجب أن نبحث عن مخرج قانوني(.ئةم بؤ دانيشتنةكةى زؤرى بةشى عيراق ثةرلةمانى 2007/11/26 لةبةروارى بابةتة تةرخانكرد، ئةمةش لةسةر داواى ثةرلةمنتارانى شيعة بو نةك ئيمةى كورد،

كةخاوةنى سةرةكيى دؤسييةى ئةنفال و دةرهاويشتةكانيين.يةكةم ثةرلةمانتارى كورد كةقسةى كرد دواى عةلى عةلاف ثةرلةمانتارى شيعة،

من بووم، لةقسةكانمدا وتم:* بريارى دادطا ثاش تيهةلضونةوةى لةاليةن دادطاى تيهةلضونةوةوة )محكمة التمييز(

بات و ئيلزامة و دةبآ جيبةجآ بكريت.* هةنديك كةس و اليةن بةشيوةيةكى ئينتيقائى مامةلة لةطةأل مادة دةستوريةكاندا دةكةن. لةمةسةلةى فيدراليزم و دروستكردنى هةريم و مادةى )140( دةستور ثيشيل

دةكةن، كةضى لةم كيشةيةدا دةلين با دةستور حةكةم بيت.* ضةند رؤذيكة دةبيستين بةرثرسيكى عيراقى دةليت: لةطةأل بةرثرسانى كورد كيشةكة ثيداوم بةلينيان - بارزانية و تالةبانى بةريزان مةبةستى - دانيشتووم بةشيوازيكى ديكة ضارةسةر بكريت. ئةز حةز دةكةم لةحزورى بةريزان ئةندامانى ثةرلةمان ئةوة رابطةيةنم كةكيشةى ئةنفال نةك يةك كةس ياخود دوو كةس بؤيان نيية بريار لةضارةنووسى بدةن، بةلكة خةلكى كوردستانى باشوريش بؤيان نية بةتةنها

لةدياريكردنى ضارةنووسى ئةنفال و دةرهاويشتةكانى قةزاوةت بكةن.دةرهةق ئةنجامدراوة، كورد ئينسانى مليؤن بةضل دةرهةق تاوانيكة ئةنفال

بةمرؤظايةتى ئةنجامدراوة.كؤلين طةردونة ئةم مرؤظدؤستى مرؤظيكى هةموو لةيادةوةرى تاوانيكة ئةنفال

كراوة و هةرطيز لةبير ناضيتةوة.* هةنديك كةس و اليةن دةلين: سولتان هاشم ثياويكى عةسكةرى و ثرؤفيشناأل ضؤن دةثرسم: ليرةدا من كردووة. جيبةجآ خؤى سةروى فةرمانةكانى و بووة دةبآ كةسيكى ثرؤفيشناأل فةرمانى ديكتاتؤريكى ناثرؤفيشناأل جيبةجآ بكات؟! ئةمة لةاليةك، لةاليةكى ديكةوة، دادطاى نورنبرط كةثاش شةرى جيهانى دووةم بةمةبةستى دادطاييكردنى تاوانبارة نازيةكان ثيكهينرا و ضةندين بريارى لةسيدارةدانى دةرهةق بةئةفسةرة نازيةكان دةركرد و جيبةجيى كرد، ئةطةر بةمةنتيقى ثرؤفيشنالى بواية

دةبواية كةسيان لةسيدارة نةدرين ضونكة فةرمانةكانى هيتلةريان جيبةجيكردوة.ثةيوةست دادطايى بةحوكمى سةبارةت دةيوت: دةباغ عةلى د. رؤذانةدا لةم *

بةسولتان هاشم بةدواى دةربازبونيكى ياسايى دةطةريين )البحث عن مخرج قانوني(.باس دةكرآ بةآلم نيية، نيوانةدا لةم ياسايى دةربازبونيكى هيض دةليم: ئةزيش لةدةربازبونى ئينسانى بكةين )أيجاد مخرج أنساني(. ئةويش بةوة دةكرآ سولتان هاشم داواى ليبوردن لةطةلى كورد بةطشتى و كةسوكارى ئةنفالكراوةكان بةتايبةتى بكات. لةنيو خةلكى كوردستان بةطشتى و كةسوكارى تاوانبارة دوايى ضارةنووسى ئةم

ئةنفالكراوةكان بةتايبةتى بخريتة دةنطدانةوة.كؤنفرانسدا ثريس و بؤنة لةضةندين ثةرلةمان، لةهؤلى قسانةم ئةم ثاش رادةستى تاوانباران كرد، ئةمةريكى لةاليةنى داواشم دوثاتكردةوة، داواكاريةكانم اليةنى عيراقى بكات و نابيت ئةوان دةست وةربدةنة كاروبارى دادطاى تاوانةكانى عيراق. سولتان هاشم لةدادطا شانازيكرد بةوةى رؤلى هةبوة لةئةنجامدانى ثرؤسةى لةطةلى كورد ليبوردن داواى بؤئةوةى بؤ رةخساند دادوةر هةلى كاتيك ئةنفال و بكات ئةو ئةوةى نةكرد. ئةلفيلد مارشاأل )ظيلهلم كيتأل( يةكةم سةركردةى سةربازى بو لةميذودا كةلةبةروارى 1946/10/16 ئيعدام كرا. ثاش ئةوةى دادطاى نورنبرط ثاش سةركردةى دوانزة ئيعدامكردنى بريارى 1946/10/1 لةبةروارى دانيشتن، )216(نازييدا لةنيوانياندا كيتأل بوو. لةو بةروارةوة )ضةمكيكى تازة( بةثيى ياساى نيودةولةتى ثاش شةرى جيهانى دووةم هاتة كايةوة، ناوةخنى ضةمكةكةش ئةمةى خوارةوةية: و دةربازبن لةسزادان نيية بؤيان المحترفين( )الجنود ثرؤفيشنالةكان ]]دةرةجةدارة ببورين كاتيك بةشدارى دةكةن لةئةنجامدانى شةرى نارةوا و تاوانى دذى مرؤظايةتى

ئةنجام دةدةن بةبيانووى ئةوةى فةرمانةكانى سةرةوةى خؤيان جيبةجآ كردوة[[لةم ماوةيةدا كاتيك ئةمةريكا تاوانبارانى دؤسيةى ئةنفالى رادةستى اليةنى عيراقى كرد و ئةطةرى لةسيدارةدانى سولتان هاشم و حسين تكريتى و ئةوانى ديكة نزيك ريطةطرتن بةمةبةستى جموجؤأل كةوتنةوة دوبارة شؤظينيةكان عةرةبة بوةوة، لةحوكمى دادطا، بيانووةكان دوبارة خرانة روو، لةوانة: دةبآ دةستور حةكةم بيت و سةرؤك كؤمار ئيمزاى بكات، ضونكة دلنيان سةرؤك كؤمار ئيمزاى جيبةجيكردنى نية. كةمتر ثرؤسةكة خودى لةكارةساتى كارةساتيكة ئةمةش ناكات، حوكمةكة بينيووة، بةرةنطارى لةئةنجامدانى سةرةكى رؤلى و كةكوردة كؤماريك سةرؤك كةضى ئيستا بةريزيان بؤتة كؤسث لةبةرانبةر جيبةجيكردنى حوكمى دادطا و هةر ئةم

هةلويستةش بو دادوةر )محمد العريبي(ى توشى شؤك كرد!العراقية )كتلة س�ثى ئةلعراقييةى كوتلةى بةرثرسى وةكو ئةلعةلةويش حةسةن ليدوانيكدا وتى: بةم مةسةلةية البيضاء[، كةكابرايةكى شيعةى بةعسية سةبارةت –تةرحةى ئةم واية. مؤنتيطمرى ئيعدامكردنى وةكو هاشم سولتان ئيعدامكردنى مؤنتطمرى نيية. ديكة هيضى ميذوييةكان راستية لةئاوةذؤكرنى جطة ئةلعةلةوى ئةلعةلةمةيندا بةناوبانطى لةشةرى لةئةفريقيا، بوو بةريتانيا هيزةكانى سةركردةى رؤمل بةسةركردايةتى نازى ئةلمانياى هيزةكانى بةسةر سةركةوتن توانى بةدةستبهينآ. ئةو شةرةى مؤنتطمرى بةشدارى تيداكرد شةريكى رةوا بوو، شةرى مرؤظايةتى بوو دذ بةنازيزم و فاشيزم، بةآلم سولتان هاشم رؤلى سةرةكى بينيووة لةشةريكى نارةوا دذ بةدةولةتى ئيران و دوايى )UN(يش رذيمى عيراقى ئةو زةمانةى ئيدانةكرد بةوةى دةستثيشخةربووة لةهةلطيرساندنى ئةو شةرة هةشت ساليةدا. جطة لةو شةرة نارةواية، سولتان هاشم ئةنفالى دذ بةكورد ئةنجامداوة و شانازيشى ثيوة

دةكات.لةجيبةجيكردنى ريطرى كاتيك شؤظينى، عةرةبى ديكةى ئةوانى و ئةلعةلةوى

بريارى دادطا دةكةن دةرهةق بةسولتان هاشم بةشيوةيةكى ناراستةوخؤ دةلين:•هيض كورديك لةثرؤسةى ئةنفال نةكورذاوة و زيندةبةضاأل نةكراوة ياخود ئةوانةى

كوذراون تاونبار و خائينن و شايانى لةناوبردنن!!! ئةمانةية هةردووالى هاوكيشةكة، ئةوةى جيى سةرسورمان و تيرامانى بةندةية، بيدةنطى نوينةرانى كوردة لةبةغدا لةئاست ئةم ليدوانة نامةسئوالنةيةى ئةلعةلةوى و

هاوبيرةكانى.سةرةنجام، ئيمةى كورد دةبآ ثيداطرين لةسةر جيبةجيكردنى حوكمى دادطا، نةك ئةطةر لةبةرئةوةية بةلكة تؤلةسةندنةوةية، و لةخوين رشتن لةبةرئةوةى حةزمان حوكمةكة جيبةجآ نةكريت ئةوا لةطرنطى كارةساتى ئةنفال و راستيى روودانى دذ

بةخةلكى بيتاوانى كوردستان كةم دةكريتةوة.

تاوانى ئةنفال و تاوانبار سولتان هاشم

Page 8: hawlati765

سازدانى: هاوآلتى

بةشى دووةمء كؤتايى

بةلطةنةويستة، ئ��ةوةي هاوآلتي: بةهةندوةرطرتني ديموكراسيةت و ضةمكي زيندويي مرؤظ و كةرامةتي ياسا و س����ةروةري ه��اولت��ي��ب��ون و بةها ئامادةطي رةفاهيةت و ئ��ازادي و خةلكي واي��ك��ردووة دي...، بالكاني هات و ريطايةكي هةموو دي ولتاني نةهات بطرنةبةر، بؤ ئةوةي بةتةنها ببنة ئةوروثي، يان ئةمريكي، هاولتييةكي تاكدا لةئاستي بةتةنها حالةتةش ئةم ئاستي طةيشتوةتة بةلكو نةماوةتةوة وةك دةولةتيكي بةجؤريك دةول��ةت، ئةوة هةولي سالة ضةندين توركيا ببيتة ئةندامي يةكيتي ئةوروثا و دةدات دؤلري مليار ضةندين ثيناوةشدا لةو ئةوةية ثرسيارةكة ب��ةخ��ةرج��داوة. )نةتةوةي دةولةت( نةك دروستكردني خزمةت ضةنديك نةتةوةيي( )دةولةتي خاوةني دةيكاتة دةك��ات و بةكورد دةولةت؟ بةجؤريك نةك هةر دذايةتي موزمينةكانيشي كيشة بةلكو بكريت، كيشةي لةوانةش ضارةسةربكات، دي. دابراوةكاني ناوضة كةركوك و دةولةتي ضةمكي كورد ئةطةر بةمانا )واتة دةولةت نةتةوةي بؤ نةتةوةيي هةموو تاكيك خؤي بةخاوةني دةولةت تاكيك هةموو دةول��ةت نةك بزانيت، تيثةرينيت، بزانيت( خؤي بةرةعيةتي بةهةموو ك��ةرك��وك��ي��ي��ةك��ان ئ���ةوا ثيكهاتةكانييةوة بؤ خؤيان مةمنون نابن بةشةكاني دةولةتة؟، لةو بةشيك ببنة هةولنادةن؟ هةمان كوردستان ديكةي هةروا ئةو نةتةوةي دةولةتة، كؤمةلطاي نيودةولةتيش ناضار ناكات دانيثيدابنين و ريزي بطرن)وةك كيشةيةكي موزميني ئيسرائيل و ريزي ضؤن وةك كورد(؟ ئةوة كاتي ضيدي ئايا دةطرن؟ توركيا دةولةتيكي خاوةني ببينة نةهاتووة طوتارة و ئةم غيابي ئايا موطناتيزي؟ بيركردنةوةية جؤرة ئةم نائامادةطيي ل���ةدةول���ةت ه��ؤك��اري س��ةرةك��ي كوردستان دةولةتي دروستنةبووني وةك دةولةت دةتوانين ضؤن نةبووة؟ خستوينيةتة بةردةوام كة دةزطايةك نيودةولةتي و كؤمةلطاي نةفرةتي بةر حةساسيةتي دةوروب���ةر و ولت��ان��ي دةزطايةكي بكةينة دي نةتةوةكاني موطناتيزي و لةبري ئةوةي ناشيرينمان بكات، مةرغوبمان بكات لي هةمووان؟ ئةم وةلمي بةشيكي حةمة: دلشاد لةطةل دراوةتةوة لةسةرةوة ثرسيارة ثرسياري ثيشوو. وةكوو طووتم )شتيكي و باروزروف ،لةئيستادا ناليم( نويش جوطرافياي سياسي كوردستاني عيراق دةولةتدا دروستكردني لةخزمةتي ثراطماتيكيش كاريكي ئةطةر بؤية نيية.

بدةين باش نموونةيةكي دةب��ي بيت لةسةر دنيا سياسةتي راستة بةدنيا. دةولةتاكان ب��ةرذةوةن��دي بنةماي باشيش بواريكي بةلم بةريوةدةضيت دةولةتيكي ئةخالقي. طوتاري بؤ هةية زلهيزي وةكوو ئةمةريكا بؤ داطيركردني ثيشكةشكردني بة ثيويستي عيراق هةبوو. ئةخالقي بةهانةيةكي ضةند كؤكوذ ضةكي هةبووني كة بؤنموونة، بؤ ن��ةب��وو ب��اش زؤر بةهانةيةكي لثةرة دةهات بؤش دةستتيوةردان، لةو هةلدةدايةوةو رةشةكاني سةدامي كةرةستةيةكي شيعة كوردو بةينةدا بةرلةشةر. ثيكهينا باشيان راطةياندني باسيان ئةمةريكيةكان سياسية يان ل��ة دي��م��وك��رات��ي��زةك��ردن دةك���رد. لةوولتاني دةسترؤيشتووي دنيادا، كة ئةوروثاو لة زؤربةيان نيية بةسودفة مةدةني كؤمةلطةي رؤذئ����اوادان،

بريارة لة بةرضاودةطيريت رؤل��ي بة دةرةكيةكاندا. و ناوةكي سياسية ذياني نموونةيةكي ثيشكةشكردني ديموكراسي و تةندروست سياسي هيزانةي ئةو ثشتيواني دةتواني كورد بؤخؤي جيهاني مةدةني كؤمةلطةي 2003 شةري لةدواي بكات. مسؤطةر

هيزانة لةو هةنديك بؤ ئوميديك وة كوردستاني كة بةوةي دروستبووبوو باقي لة جياوازة نموونةيةكي عيراق كاتانة ئةو عيراق. تري بةشةكاني ضةند دةربرينيكمان دةبيست دةربارةي مةشخةلي وةك����وو ك��وردس��ت��ان ديموكراسيةت لة رؤذهةلتي ناوةراست و the beacon of democracy(عيراقةكةي ترthe other Iraq(. بةلم سياسيةتي و هةلسوكةوت بةداخةوة دواتري هيزةبالدةستةكاني كوردستان نةبوون وةس��ف��ان��ةدا ئ��ةو لةئاستي كوردستاني ئةوةي دواي بةتايبةتي عيراق بة ريكؤردي خراثةوة ضووة ناو جيهانيةكاني ريكخراوة راثؤرتةكاني و م��رؤظ مافي ض��اودي��ري وةك��و

ليبووردني نيودةولةتي. هةية كيشةم بريك من هةلبةتة )نةتةوةي بؤ تؤ ثيناسةكةي لةطةل دةولةت(. ئةو ثيناسةي تؤ بؤي دةكةي ثيناسةي دةولةتي تؤتاليتارية، كة دةشي ئةم بؤ بطؤريت نةتةوةيي دةولةتي ئاستةو لةميذووشدا دةيان نموونةمان ئةلمانياي سةردةمي ديارترينيان هةية تؤتاليتاريةت دةشي بةلم هيتلةرة. ب��ةش��ي��وازي دي��ك��ةش دةرك����ةوي، لةميذوودا نموونةي دةولةتي شموولي كؤمؤنيستي و دينيش كةم نيية. كيشةي بةراي نيية ئةوة كوردستان سياسي زالة ناسيؤناليستي طوتاري كة من نةتةوةييمان دةول��ةت��ي خةوني يان ثيمواية من بةثيضةوانةوة هةية، زماني نيية، ناسيؤناليستيمان طوتاري وةلي عةباس هةية. ناسيؤناليستيمان هةية كوردي ناسيؤناليستي ثييواية كوردي. ناسيؤناليزمي هةبووني بةبي بةرهةمي ئ��ةم��رؤم��ان كيشةكاني بةلكو نيية ناسيؤناليستي طوتاريكي نةبووني بةرهةمي بةشيكي، كةم لني تؤكمةية. ناسيؤناليستي طوتاريكي دوات��ر و سياسي ط��وت��اري ئ��ةط��ةر سياسية ه��ي��زة سياسي رةف��ت��اري بؤ بيت كاركردن طوتاري كورديةكان نةتةوة ئةوكاتة نةتةوةيي دةولةتي لةو ب��ةلم دةب��ي. دةول��ةت خاوةني ناجيطيرةي و بضووك جوطرافيا هةرضي كة كوردستانيشدا هةريمي س��ةروةري خ��اوةن دةولةتيكي بيت سياسي ق��ةوارة سيستمة ئةو نيية، نةتةوة مولكي هةية كة ئيداريةي و هيزيكي ضةند مولكي بةلكوو نيية نةطةيشتؤتة دنيابينيان كة دياريكراوة ئاستي دنيابيني نةتةوة. ئةم قسةية بةو طةيشتنة و ناسيؤناليزم كة نيية ماناية بةدوادابيت. بةهةشتي نةتةوة ئاستي شةروئاشووبةكاني زؤرترين نةخير، لةجؤرةكان بةجؤريك مؤديرن دنياي تيدابووة. ناسيؤناليزمي دةستي بؤ بوختان كة ئةوةية من مةبةستي دةيان كة نةكةين سياسيانة هيزة ئةو سالة بة زماني ناسيؤناليزم قسةدةكةن ناسيؤناليستي طوتاريكي هيشتا بةلم و ضةوت سياسةتي و نية تؤكمةيان ئةستؤي نةخةينة فاشيليان ئيدارةي

ناسيؤناليزم. ه���اوآلت���ى: ه��ةر ب��ةط��ةران��ةوة بؤ كوردستان، هةنووكةي دؤخي ئيستا و دؤخيك كة زةقترين شت تييدا جؤريكة بؤ هةريةك بةجؤريك لةثةرتةوازةيي، خؤي ئةم هةريمة بةليةكدا رادةكيشيت و دةبات، كويي بؤ بزانيت ئةوةي بةبي ئؤثؤزيسيؤن و دةس����ةلت و وات��ة ئةهلي... ميدياي مةدةني و كؤمةلطاي ئةوةي بةلم دةكةن، كار هةموويان كة ضوارضيوةيةكة نيية، ئامادةطي خؤشيان و كؤببنةوة و تييدا هةمووان كة ضوارضيوةيةك ببينن، يةكتريش هةمووان بكات و ثيناسة هةمووان ثيناسةي بكةن؟ لةذير رؤشنايي ئةمةي دةول��ةت( ئايا)نةتةوةي س���ةرةوةدا ناتوانيت ببيتة ئةو ضوارضيوةية و هةولة جؤراوجؤرةكاني يةكبخات و ئةنجاميك

بةدةستةوة بدات؟كيشةي دووب���ارة حةمة: دل��ش��اد طوتاريكي نةبووني ليرةدا ط��ةورة هاوبةشة؛ نةبووني ضةند جةمسةريكي لةوديووي كة هاوبةشة دةستةجةمعي

ئامادةيي تايبةتيةكانةوة جياوازية فةزايةكمان دةليي تؤ وةكوو هةبيت. جياجيا سياسي طوتاري لة ثرة هةية هاوبةشيان خ��ال��ي زةق��ت��ري��ن ك��ة سنووري و ئايدؤلؤذي بةرتةسكي دروستيانكردووة. كة دنيايةية ئةو هةر لةطوتاري ناسيؤناليستيةوة بيطرة لةيةك هةمووان ض��ةث. و ئاييني تا دةثاريزن خؤيان جياوازيةكاني كاتدا تر ئةواني سيماكاني هةولدةدةن و وةكوويةك كة هةولدةدةن وةربطرن، زيادبكةن خؤيان نفوزي هةتا بضن نةك لةثيناوي دروستكردني بةرةيةكي نةتةوةيي يةكطرتوو. ناسيؤناليستةكان دةكةن دين تةسخيري زياتر هةرضي خؤيان. ئةجينداي ب��ةرذةوةن��دي بؤ هةرضي دينيةكانيش كاتدا، لةهةمان قةوميةكان سيماكاني و زمان زياترة لةثيناوي ب��ةك��اردي��ن��ن ب��ؤخ��ؤي��ان كؤكردنةوةي خةلك لةدةوري خؤياندا.

طووتم لةثيشتردا وةكو هةلبةتة و نةتةوةيي دةولةتي منةوة ب��ةلي نيية. دذايةتيان دةول��ةت نةتةوةي كة ئةوةنيية كورد كيشةي ديسان،

دةك��ات، نةتةوةيي دةولةتي بؤ كار بؤناكات. جيددي كاري بةثيضةوانةوة كة ناسنامةيةي ئةو سنوورةكاني نةتةوةدانيية. لةئاستي هةليدةضني لةهةموو سياقيكي سياسي و جوطرافيدا لةزؤربةي ب��ةلم هةية، فرةطوتاري جةمسةريكي ضةند حالةتةكاندا هةموو ب��ةن��او ك��ة هةية ه��اوب��ةش ئةو دةروات. جياوازةكاندا طوتارة طروثانةي كة دةولةتيان هةية لني كةم طةورةي جةمسةريكي دةبيتة دةولةت هةموو لةتوركيا بؤنموونة كؤكةرةوة. جةمسةري لة لةدواييدا طوتارةكان دةولةتي توركيدا كؤدةبنةوة. سيكيولر و دةولةت و ضةث ليبرال ئيسالمي، و جةمسةرة ئةو توركيا خاكي يةكيتي كؤدةكاتةوة. هةمووان كة مةزنةية كة موطناتزةية ئةو تؤ بةقةولي يان ثةلكيشدةكاتةوة. ناوةوة بؤ هةمووان من بةقةناعةتي ئيمة طةورةي كيشةي كة هةية طوتاريكمان ضةند كة ئةوةية بضوكي بضوك فةلةكي لة لةوةي جطة وةكوو حيزب و ناوضةدا دةسورينةوة، لةيةكتري هيندةش ليكدةضن ضةند كوردستانيش حكومةتي دوورن. رةن���ط���دان���ةوةي ئ���ةم ح��ال��ةت��ةي��ة، بةرتةسكي سياسةتي رةنطدانةوةي

بضووكة. ب��ةرذةوةن��دي و حيزبي رةن��ط��دان��ةوةي ل��ي��رةدا حكوومةت نةتةوةيي طروثيكي و خةلك خواستي نةبؤتة ه��ةر ن��ةك نيية. دياريكراو هؤكاري بةهيزكردني هةست و ئينتيماي زياني زؤرترين بةلكوو نةتةوةيي ثيطةياندووة. بةكوورتي حكومةت)نةك هيزيكي ضةند لةماشيني دةول��ةت( خاوةني كة بةرهةمديت سياسيةوة نين. دام��ةزراو نةتةوةيي طوتاريكي ليرةوة ناتوانن ببن بةو موطناتيزةي كة قورباني كةركوكيش رابكيشن. خةلكي ضةند ل��ةم طوتارةية. بؤشايي ئ��ةو كة بةوةكرد هةستمان دواييدا سالةي ناوضانة لةو هيزةكورديةكان كيشةي هةريمي لة نيية كةمتر )دابراوةكان( ئةوة نةبيت. زياتر ئةطةر كوردستان لة سليماني كة ئ��ةوةي جطةلةوةي دةكات قبوول كورديةكاني دةسةلتة ناوضانة ئ��ةو توركماني و ع��ةرةب مةجبوور نين قبوولي بكةن و سياسةت بة طريدةدةنةوة سةقةت ئيدارةي و نةتةوةييةوة، و ئيتني و ثةيوةندي خةستتر ناوضانة لةو قورةكة ليرةوة

بؤتةوة بؤ كورد. ه����اوآلت����ى: دروس��ت��ن��ةك��ردن��ي لةليةن زؤرجار كوردستان دةولةتي بابةتي ه��ؤك��اري بؤ ت��وي��ذةران��ةوة بليين ناشيت بةلم طةرينراوةتةوة، هؤكاري سةرةكي ئةوةية، كورد ثياوي سالةي 20 نةبووة)لةوانةية دةولةتي ئةزمووني حكومةتي هةريم ئةم راستيية ضةنديك وات��ة بسةلمينيت(، زياتر هؤكارةكة بابةتي بووة زؤر زياتر لةوة لة بةر ئيمة ئايا ثيية بةم بووة. زاتي لةجوطرافياي دةول��ةت دروستكردني دروستكردني بة ثيويستيمان خاكدا، ناخي جوطرافياي لة نيية دةول��ةت روةوة لةم كوردستاندا؟ بةتاكي تاك ك���ردن���ةوةي دؤس��ي��ةي دةول��ةت��ي وروذاندني كوردستان و سةربةخؤي ئةو بابةتة لة رؤذنامةي هاولتي و قسة هةنووكةييانة جدي و لةسةركردنيكي دةكات، دؤزة بةو خزمةت ضةنديك هؤكاري بةهةر ئيستا كة بةتايبةت بةدوور خةونة ئةو كورد مرؤظي بيت

دةزانيت؟دلشاد حةمة: هةرضةندة ئةم ثرسيارة ثيمواية بةلم طووتراوة لةسةر زؤري باسمان دةوي��ت. زياتريشي طةليك كرد بابةتيةكان لةهؤكارة لةهةنديك كة نةك بؤ كورد بؤ زؤربةي ميللةتان هاتؤتة ثيش بةرلةوةي ببن بة دةولةت. هيندستان لة ئاساني بة ثاكستان جيابوونةوةي دواي��ي جيانةبؤتةوة، هيندةكان بةخواستي بةنطالديش تةيمووري كؤسؤظؤو بؤسنةو نةبوو، رؤذهةلت و باشووري سودان ئةمانة هيضيان كة دي��ارن نموونةي هةموو كؤسثي لةكيشةو نةبوون بيبةش طةورةش. زؤر جار هةنديك بابةتي لةوانة كوردستان حالةتي رةنطة هةموويان جيابيت و هؤكارة بابةتيةكان ثيمان تالة راستية ئ��ةم ب��ن. زياتر دةولةتي عيراق كوردي ئةطةر دةلي دةولةتيكي دةبي دةوي سةربةخؤي ئةوة ديارة بكات. بةرقةرار ديفاكتؤ زماني و دةرثةراندن بازوو بة تةنها تووندي دذة-ئةواني تر ناكريت. ضونكة لةوةدا ئةواني تر رةنطة بؤرمان بدةن، سةربازي هيزي ئةوان كة بةتايبةتي زياترة طةليك سياسيان نفوزي و لةكوردو بةتايبةتيتريش لةدواي ئةوةي بةكاري شاخ حةماسةتي ضيدي كة لةوةي جطة ئةمة نايةت. ئيستامان نائوميديان دويني ثيشمةرطةكاني كة نةتةوةيي طوتاريكي ليرةوة، كردين. سيستميكي ب��ةرف��راوان؛ و هاوبةش لةخؤطر و ديموكراسي سياسي جياوازية تةنها نةك كة )inclusive(كولتووريةكاني و ئاييني و ئيتني خةلكي كوردستان لةخؤبطريت بةلكوو ئايدؤلؤذيةكانيش؛ و فيكري جياوازية و راش��ن��ال دةزط��اي��ي ئيدارةيةكي ب��اردا ب��ةدوو ئةمانة ثيشكةوتوو، هةستي يةكةم: ك��ورددان، لةخزمةتي نةتةوةيي ناسنامةي و هاوآلتيبوون

بناعةي كة ث��ةرةث��ي��دةدةن خةلكي ضارةنووسي بريارداني بؤ سةرةكين هةريم سةرؤكي دوايية بةم ك��ورد. كوردستان خةلكي »ئةطةر طووتي بذين بةبرسيتي سال يةك بن ئامادة سةربةخؤيي و ثةرلةمان دةضمة طومانيكي بؤخؤي ئةوة رادةطةينم». طةورةترين كة طةليك لة ئاشكراية ئايديالة ئةو لةثيناوي داوة قورباني بوو سالنيك كةئةوان كة نةتةوةييةدا باسيان دةكرد. بةلم طومانيكي بي بنةما نةيتوانيووة كوردي حوكمراني نيية، و ث��ةروةري نيشتيمان هةستي ئةو كة ثةرةثيبدات نةتةوةيية ئينتيماي تاكةكاني لة ئيستا ثيش س��ال 20كورددا هةبوو. دووةم: لةم سةردةمي جيهانطيري و رؤلي كؤمةلطةي مةدةنيدا لةدياريكردني سياسةتي دةرةكي هيزة دةتواني دنيادا برياربةدةستةكاني خواستةكاني بؤ ثشتيواني زؤرترين ئةم جا مسؤطةربكات. ك��ورد طةلي يان بيت نةتةوةيي دةولةتي خواستة بةرهةمي كة بيت تر فؤرميكي هةر ديموكراسي نيشتيماني طفتوطؤيةكي

خةلكي كوردستاني عيراق بيت.

ثرؤفايل:

دلشاد حةمة، نوسةر و وةرطير. ماستةر لة سياسةت و

سياسةتي كؤمةليةتي لةزانكؤي نؤتينطهام، بةريتانيا، 2007،

تيزي ماستةرةكةى لةسةر) كورد لة طوتاري سياسةتي دةرةكي

ئةمريكا(دا بووة. ئيستاش قوتابي دكتؤراية لةبةشي سياسةت و ثةيوةندية نيودةولةتيةكاني

زانكؤي نؤتينطهام لة بةريتانيا. تيزي دكتؤراكةى) داينةمؤكاني

بنياتناني ناسنامةي كوردي لةكوردستاني عيراق لة 1991ةوة(.

9 [email protected]هاوآلتي

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

ثرسى دةولةت لةباشوورى كوردستاندؤسية

دلشاد حةمة: كيشةي كورد ئةوة نيية كار بؤ دةولةتي نةتةوةيي دةكات، كيشةكة ئةوةية كاري جديي بؤ ناكات

لةبةشى دووةمء كؤتايى ئةم ديدارةدا دلشاد حةمة سةبارةت

بة دةولةتى نةتةوةيىء نةتةوةى دةولةت زياتر دةدويتء جةخت

لةوة دةكاتةوة كةدةسةآلتى كوردى دةتوانى بة ثيشكةشكردني نموونةيةكي ذياني سياسي تةندروست و ديموكراسي

ثشتيواني ئةو هيزانةي كؤمةلطةي مةدةني جيهاني بؤخؤي مسؤطةر

بكات، هةرضةند ئةو راى واية كة دةسةآلتى سياسى ئةمةى نةكردوة

بةثيضةوانةوة هةلسوكةوت و سياسةتي هيزة باآلدةستةكاني

كوردستان لةئاستي ئةو وةسفانةدا نةبوون بةتايبةتي

دواي ئةوةي كوردستاني عيراق بة ريكؤردي خةراثةوة ضووة

ناو راثؤرتةكاني ريكخراوة جيهانيةكانةوة ، هاوكات لةسةر

ئةو خالةش دةوستيت كة ئةو سيستمة سياسي و ئيداريةي كة

هةية مولكي نةتةوة نيية بةلكوو مولكي ضةند هيزيكي دياريكراوة كة دنيابينيان نةطةيشتؤتة ئاستي

دنيابيني نةتةوة.

فةزايةكمان هةية ثرة لة طوتاري سياسي

جياجيا كة زةقترين خالي هاوبةشيان

بةرتةسكي ئايدؤلؤذي و سنووري ئةو دنيايةية

كة دروستيانكردووة. هةر لةطوتاري

ناسيؤناليستيةوة بيطرة تا ئاييني و ضةث.

هةمووان لةيةك كاتدا جياوازيةكاني خؤيان

دةثاريزن و هةولدةدةن سيماكاني ئةواني تر

وةربطرن، هةولدةدةن كة وةكوويةك بضن

هةتا نفوزي خؤيان زيادبكةن

كيشةي

طةورةي ئيمة

بةقةناعةتي من ئةوةية

كة ضةند طوتاريكمان

هةية كة جطة لةوةي لة

فةلةكي بضوك بضوكي

وةكوو حيزب و ناوضةدا

دةسورينةوة، ضةند

ليكدةضن هيندةش

لةيةكتري دوورن.

حكومةتي كوردستانيش

رةنطدانةوةي ئةم

حالةتةية، رةنطدانةوةي

سياسةتي بةرتةسكي

حيزبي و بةرذةوةندي

بضووكة

جوطرافياي سياسي كوردستاني

عيراق لةخزمةتي دروستكردني دةولةتدا نيية. بؤية ئةطةر كاريكي

ثراطماتيكيش بيت دةبي نموونةيةكي باش

بدةين بةدنيا. راستة سياسةتي دنيا لةسةر بنةماي بةرذةوةندي

دةولةتاكان بةريوةدةضيت بةلم

بواريكي باشيش هةية بؤ طوتاري ئةخالقي

Page 9: hawlati765

هاوآلتيدؤسية8 [email protected]

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

ثرسى دةولةت لةباشوورى كوردستان

د. سةربةست علي توفيق ئاغا *

ياسايي ئينسترؤمينتي طرنطترين دةستورة، دةولةتدا بووني دروست لة دةستور بؤ دةولةت دةكاتة ثلةي ثيكهينةر، دةسةالتي لة بريتيية دةول��ةت ضونكة دياريكردني و حوكمراني ثراكتيزكردني جياجياكاني دةسةالتة و ماف هةموو دةولةت تةنها بة هؤي دةستورةوة كؤريزي لة نةتةوةيةك ذياني بووني ثيكةوة سيستةميكي سياسي دةستةبةر دةكريت. بةدي جيابوونةوة ثرؤسةي بيطومان دامةزراندني قؤناغي بريني دواي ديت دةستوريكي ديموكراتي وة ثشتبةستن بةم ريفراندؤم قؤناغي بريني دواي دةستورة ثرؤكليم و دةبيت جيطير سةربةخؤيي )Proclamation of Independence(

دةكريت .ه��ةر ب��ؤي��ة ي��ةك��ةم ه��ةن��ط��او لةم ب����وارةدا دةب��ي��ت ك��ارك��ردن ب��ي��ت بؤ ديناميكي بة دةس��ت��ور دام��ةزران��دن��ي قؤناغةدا ئ��ةم يةكةمي ه��ةن��ط��اوي , )Promulgation ثرؤميوليطاتسؤن)دةبيت بؤ كؤكردنةوةي لؤبيةكي بةهيز بؤ ئةم دةستورة وة كؤكردنةوةي راي طشتي و خةلكي ثسثؤر بؤ ثيداويستي دةستور لةم قؤناغةدا ئةويش بة ثياضونةوةي ثرؤذةي ثركردنةوةي وة كوردستان دةستوري ريفراندؤم هةروةها كورتيةكان و كةم مافي ئيعالنكردني و لةسةري ك��ردن ثرينسيثيكي وةكو خؤنووسين ضارةي

بنةرةتي لةناو دةستوردا . م��اف��ي ض����ارةي خ��ؤن��ووس��ي��ن بؤ يةكةمجار وةكو كؤنسيثت سةريهةلداوة لةاليةن 1789 سالي راطةيةندراوة وة فةرةنساوة كة رؤشنبير و شؤرشطيراني يةكساني تاكو ئازادي لة بةشيك وةكو )سليظن مانيظيستؤي لة تايبةتي بة طةالن The Manifesto of Sylvan( شال( مارمانيظيستؤيا لةم تايبةتي بة ،)Marshallمؤتؤيةك وةكو سةر كراوةتة ئةكسينتي كة ئةوتريت »دةبي بذين بة ئازادي ياخود بيرؤكةش ئ��ةو هةلدةبذيرين» م��ردن ، يةكساني ، ئ���ازادي بنةماي لةسةر ئةمةش خةلك بؤ سةروةري و برايةتي كؤنسيثتةش تةسبيت كرا وةكو برينسيث مافي و يةكساني لةطةل يةكةمجار بؤ ئةم لةسةر طةالن خؤنووسيني ضارةي ناوةرؤكة »ئةم ستيمؤالنة طةل رادةثةريني يةكة وةك شوينيك هةموو لة هةميشة رازي زةوي لةسةر نية تاكيك هةروةها بنةماية ئةم لةسةر بذي» عةبد وةك بي بة بمرين يان بذين دةبي راطةيةندراوة يةكسانيةوة وةك ضؤن لة دايك بووين بة

يةكساني .نةتةوةكان يةكساني بة دانثيانان سيادةيان لة طرتن ري��ز بؤ مةرجيكة لة دةكري ثيادة ئةمةش )Sovereignty(

ريطةي مافي ضارةي خؤنووسين . يةكةمدا جيهاني جةنطي كؤتايي لة »ودرؤ ولسن» ة كة ثيشنياري ثرينسيثي بؤ ك��ردووة خؤنووسيني ض��ارةي مافي كؤنسيثتة بةو ئاماذةي طةالن كؤمةلي كردووة كة دةبي هةموو نةتةوةيةك مافي ئةمة بةالم هةبيت خؤنووسيني ضارةي تةنها ضةند نةتةوةيةكي ئةوروثي طرتةوة نةتةوةيي دةول��ةت��ي توانيان ئةوانيش خؤيان دروست بكةن بةالم وةك برينسيث زؤرب��ةي بؤ نةكرا تةسبيت مافة ئ��ةو

نةتةوةكاني ترلة ياساي نيودةولةتيدا وةك كورد، ئةرمةن ...

ثاش كؤتاييهاتنى جةنطى جيهانى يةكةم وة دامةزراندنى نةتةوة يةكطرتووةكان وة دةركةوتنى ياسايى نيودةولةتى هاوضةرخ نيودةولةتى بريارةكانى ضةسثاندنى وة دةربارةى مافى مرؤظ بة طشتى وة مافى ضارةنووس بؤ هةموو طةالن بةشيوةيةكى تايبةت،ليرةدا بة ثيويستى دةزانين ئاماذة ثةيوةندارة كة بريارةكانى طرنطترين بة بة مافى ضارةنووسى طةالنى ذير دةست ياساى ثرةنسيثيكى وةكو ضةسثاندنيان

نيودةولةتى وة طرنطترينيان:1- ج��ى ب��ةج��ى ك��ردن��ى ب��ري��ارى ماترياليزكردنى بة ذم���ارة1514 UNدانيشتى لة 1960 ديسمبرى 14ى لة طشتى كؤمةلةى ى )XV(ذم��ارة ئاسايى بريارة ئةو نةتةوةيةكطرتووةكان.وة هةموو نةهيشتنى بة لةخؤدةطريت ئةوة جؤرة سيستةميكى كؤلؤنيالى لةسةر ئةو ئيستعماردا دةسةآلتى لةذير كة طةالنةى بوون وة لة ئةنجامى ئةم بريارة زؤربةى ضارةنووسى مافي طةالنة نةتةوةو ئةم دةولةتى بنياتى وة كرد ثيادة خؤيان

نةتةوةيى خؤيان كرد لةسةر خاكةكةيان.2- بريارى 2787 لة 1971 دادةنريت بة طرنطترين بريار كة نةتةوة يةكطرتووةكان و ياسايى خةباتى مافى بة نا دان��ى رزطارى بزوتنةوةكانى هةموو سياسى بؤ رزطار كردنى طةالن بؤ بةدةستهينانى فةلةستين ( نموونة ، ضارةنووس مافى ، ئةفريقا باشوري ، رؤذئاوا سةحراي ،

نةميبيا... (.3- راطةياندنى ثرةنسيثة طشتييةكانى ياساى نيودةولةتى لة 1970 كة لة مادةى ) 3 ( دا هاتووة لةسةر هةموو نةتةوةكانة دةبيت ريكةون لةسةر ثرةنسيثي يةكسانى لة نيوان نةتةوةكان و طةالن وة ريزطرتن لة مافى ضارةنووس بؤ ئةو طةالنة بة بى

جياوازى رةطةزى.جينيف لة دا 2000 سالي 4-ل��ة لةسةر بةسترا تايبةت كؤنفرانسيكي خؤنووسين ض��ارةي مافي كؤنسيبتي دةربارةي كةمة نةتةوةكان وة ثيادةكردني ئةم مافة لة ريطةي ريفراندؤمةوة كة خؤيان )UN( لة ريطةي برياري لةسةر بدةن كة

ةوة ريكخرا وة زؤربةي كةمة نةتةوةكان لة بيجطة كرد كؤنفرانسة لةم بةشداريان كورد ، لةم كؤنفرانسةدا ثينج خالي طرنطيان لةسةر مافي ضارةي خؤنووسين تةسبيت كؤنكريتي بة ضوارةمدا خالي لة كة كرد

كةمة خؤنووسيني ضارةي مافي لة باس نةتةوةكان دةكات بة ثيي ئيختياري خؤيان لة ضوارضيوةي ئؤتؤنؤمي يان فيدرالي يان

. )Cessation( جيابوونةوة

رةنطدانةوةي ضةند تا ثرينسيثة ئةم هةبووة لة بةرنامة وئةجينداي بزووتنةوةي

رزطاري خوازي كوردستان ؟ثرؤطرامي لة دةكري رةضاو ئةوةي باشور لةكوردستانى ثارتانةى ئ��ةو رزط��اري بزوتنةوةى سةركردايةتى توانيوة نةيان كردووة كورديان خوازى سيريكالي ب��ةردةم بةرنة كورد دؤزى )Decisions Maker Circle( وة بريارى دروست كةيسة ئةم لةسةر نيودةولةتى بكةن وةهةميشة داواكانيان لةسةر ئاستى زياتر داواكانيان كةواتة بووة، ناوخؤيى وةديالؤط بووة ناوخؤيى ئاستى لةسةر كردن بووة بؤ ضارةسةري كيشةي كورد مةركةزى دةول��ةت��ى ضيوةي ض��وار لة )Ruling Majority( لةطةل و ب��ووة دةست ب��اال كوردستان ثارتانةى ئةو زياتر بةرنامةكانيان لةكوردستان بوون ليرةدا بووة، تراديشنال )Traditional(لة كةوا بكةين فاكتة بةو ئاماذة ثيويستة نةتةوةيي بزوتنةوةى سياسيةدا ثرؤسة هةبووة وةكو فكر و ثارت بةشدار بوون دوو ئةو بةالم دا كوردايةتى لةشؤرشى ريطاى داون قوتيان ط��ةورةي��ة ثارتة ئةمةش وة ن��ةداون ثي ثةرةثيسندنيان بزووتنةوةي سةركردةي فاكتيك وةك كةسايةتي هةندي و وثاسؤك كاذيك بوون داب��ةش نةتةوةيي سةربةخؤي هةنديكيشيان و ثارتةدا دوو ئةم بةسةر هةروةها دةكةن، كار طؤراندا ريزي لة كةسايةتي هةنديك وة ثاسؤك و كاذيك ئةوةيان فيذيني نةتةوةيي سةربةخؤي نةبووة بؤ ئةوةي ستراتيجي و ئةجينداي خؤنووسين ضارةي مافي لةسةر تايبةت فؤرميولة بكةن لةضوارضيوةي ستراتيذي هيض و بووة ئايديا تةنها خايةن دري��ذة ثةيوةندييةكي نيودةولةتيان نةبووة لةسةر ئاستي ديثلؤماسي بي جطة لة مامؤستاي بةريز )جةمال نةبةز( و هةندي كةسايةتي

تري نةتةوةيي.ئةطةر بمانةوي باسي ثرينسيثي مافي ضارةي خؤنووسين بكةين بة ثيي ياساي لة دانةبراوة بةشيكي ئةوة نيودةولةتي مافي مرؤظ، ياساي مافي مرؤظ بة طشتي ثيكهاتووة لة دوو ئيليمينت : يةكةميان مافي تاكة بة طشتي دووةميان مافي كؤلةكتيظة لةوةي بريتية ئةويش الجماعية( )الحقوق نةتةوةيةك كةمة يان نةتةوةيةك هةموو هةبيت خؤي خ��ودي حوكمراني مافي ياساييدا ضوارضيوةيةكي لة بتوانيت كة ثيادةي بكات، ئةو مافةش دوو ئةسثيكتي يةكةميان : UN ضارتةري ثيي بة هةية دةولةتيكي ثيكهيناني ضوارضيوةي لة ذيردةستي لة دةرض��وون وة سةربةخؤ بيطانة ئةمةش خؤي بةرجةستة كردووة لة برياري 1514 سالي 1960 كة ثيي دةلين ،Declaration of Decolonizationكةمة يان هةريميك هةر دووهةميان هةبي بووني ووآلتيك ناو لة نةتةوةيةك ثيي بة تيابي نةتةوةيي ئيليمةنتةكاني و كرابيت دي��اري ووالت��ة ئةو دةستوري وةكو كيانيكي جوطرافي وئةتنيكي جياواز، جةنطي كؤتايي دواي بيطومان ئةمةش )Tendencies(تينديسياية ئةم س��ارد

بةرةو ثيشةوة ضووني بةخؤيةوة بينيووة .كيانة ئةم خةلكي ويستي بة ئةطةر ئيختيارةكة ه���ةردوو ئةتوانيت بيت ريفراندؤم ئيختيار يةكةم هةلبذيريت، خؤنووسين ضارةي مافي لةسةر بكات بة ثيي دةستوري ئةو دةولةتة و ئيعالني بؤ سةربةخؤ كيانيكي وةكو بكات خؤي مؤنتينيطرؤ ، كؤسؤظؤ ئةريتيريا، نموونة

، سلؤظاكيا وة تازةترين نموونة باكووري لة كة وداخ��ة سةرنج جيي ، س��ودان دةستوري عيراقدا ئارتيكليك نية ئاماذة بةم ثرينسيثة بدات ئةم ئيختيارةش بؤ هةريمي External Self- دةلين ثيي كوردستان

دةستوري لة ئةمةش Determinationئيختيار دووةم نية، بووني عيراقدا كيان دوو نيوان لة ئيختيارية يةكيتيةكي ياخود زياتر لة ضوارضيوةي دامةزراندني بة كيانانة ئةم كة فيدرالي دةستوريكي ئةو حوكمراني المةركةزي شيوةيةكي ثيي دةلين كيانةي خؤيان دةكةن ئةمةش يان Internal Self-Determination Devolution of Powers Among

. Entitiesلةو بارودؤخةى كة هةية لة ئةمرؤدا بةرةو نةتةوةكان و كةمينةكان ئاواتى هينانةدى مافى ضارةي خؤنووسين شتيكى كيشةى بة هينان كؤتايي بؤ طونجاوة لة كةمينانة ئةو كة كةمينة ضةوساوةكان رابردوو زؤريك لة مامةفةكانيان لى زةوت ديكؤلينايزةيشن دؤكومينتي لة و كرابوو نموونة كؤلؤني وةك نةكراون ليست لة وة ) ، كوردستان كيوبيك ، )كؤسؤظؤ سةربةخؤ دةولةتى دروستكردنى مافى ، نموونةيةكى زيندووش بي بةشكربوون طةلى كورد و كيوبيك كة كورد بةدريذايي ك��ردووة خةباتى راب��ردوو سةدةكانى سروشتى مافيكى بةدةستهينانى بؤ مافى ضارةنووس هينانةدى بؤ وة خؤى، و ئةنفال وةكو دراوة زؤر قوربانيةكى تاوانى ثيادةكردنى و رةطةزى ثاكتاوى نةتةوةية هةروةها ئةم كؤمةلكوذى دذى

لةاليةن نةتةوةيى ناسنامةى سرينةوةى تاوانانة ئةم بةعس ناوضووى لة رذيمى ياساي لةاليةن كراوة )Atrocities(ئيدانة نيودةولةتي وبة تاواني نيودةولةتي ليست كراوة، ئةم تاوانانة مؤتيظي ياسايي ئةدات كة رةزامةند نةبن لةطةل ئةو كةسانةي ئةم ذياني ئةنجامدراون بةرامبةر تاوانانةيان هاوبةشيان لةطةل بكةن، نموونة )كؤسؤظؤ و تةيموري رؤذهةالت( وة كوردستانيش دةتواني ئةم ئيختيارة هةلبذيري لة ريطةي وةك ه��ةر ريفراندؤم و ديموكراسي

باشووري سودان .ئاماذة بةو راستيانةو ئةو تاوانانةى كة ئةنجام دراون دذ بة طةلى كورد، ئيستا ئةو بارودؤخةى كة لة ئاراداية لةسةر ئاستى بةرذةوةندى لة نيودةولةتى و ناوخؤيى طةلى كورد داية بؤ ئةوةى هةنطاو بنريت بة طةيشتن بؤ كاريطةر ش��ي��وةى بة ئامانجةكانيان كة ضةندةها سالة لة ثيناوى مافي ضارةي خؤنووسين خةباتي بؤ كراوة

و ئةسثيراسيؤني هةموو كورديك بووة .طرنطانة هةنطاوة بةو ئاماذة ليرةدا دةكةين كة دةبيت كةركوك و ناوضة كيشة لةسةرةكانى)تةعريبكراوةكان( كوردستان جيطةى تيروانين بن كة لة رووى جوطرافى هةريمى سنورى دةكةويتة ميذوويي مؤتيظيك هيض حالةتةش ئةم كوردستان ئةرطومينتةي بةو نادات )Motivation(ناوضة طةرانةوةي ضاوةرواني ئيمة كة دةولةتي ئينجا بكةين بةعةربكراوةكان كوردي دروست بيت ضونكة ماددةي 140 ثيدةضي زؤر لة دةستوردا جيبةجيكردني بي، وةك هةموو ضاوديريكي دريذخايةن Dead( سياسي ئاطادارة ئةم ماددةية لةضةند لة حالةتةش ئ��ةم داي��ة، )Lockهةية وبووني رووي��داوة تر هةريميكي ضارةي مافي ئيعالني ئةوةشدا ولةطةل دةولةتي لةضوارضيوةي خؤنووسين وةك ك���ردووة خ��ؤي��ان سةربةخؤيي ودةولةتي سودان( باشوري ، )كؤسؤفؤ فةلةستينيش بةريوةية بؤ ئيعالنكردن بةم زؤريان ناكؤكي ئةوةشدا لةطةل زووانة لةسةر ضةند خاليك هةية، كةواتة ئيمةش باسكرا س��ةرةوة نموونانةي ئةم وةكو بة نية ثةيوةندي دةول��ةت ئيعالنكردني هةنطاوى ليرةدا بؤية دابراوةكان ناوضة يان ثيشكةشكردن ريطةى لة يةكةم حكومةتى رووى بة كؤتايي طةفيكى جيبةجيكردنى بؤ هةنطاونان بؤ ناوةندى مادةى ) 140( ى دةستورى عيراقى بة ثيي زؤرينةي ياساناسان و ضاوديري سياسي ئةم ماددةية فاليديةتي بةسةرضووة كةواتة لةم وةربطرين تر ئةلتةرنةتيظي دةبي

بوارةدا.رةخساندنى داه��ات��وو هةنطاوى رؤشنبيرى و ئيعالمى بارودؤخيكى دةرب��ارةى كوردستان طةلى هةموو بؤ ببيت كة ضارةنووس مافى ثرةنسيثى ضةسثاندنى وة طشتى ستراتيجيةكي بة ضوارضيوةي لة نةتةوةيي قةوارةيةكي ئةم طؤرينى خؤنووسين، ضارةي مافي بةم تةنها ثراكتيكى، واقعيكى بؤ شيعارة بارودؤخة لةم دةتوانين ئيمة ريطايانة Stagnation Situation بةستووة ضةق دةربضين كة ئةو كيانةى ثيدا تيثةريووة بة دريذايى ميذووي كؤن و تازةي دةولةتي ثاكتاوي ئيستا تا هةروةها و عيراق باالدةستةكةي نةتةوة لةاليةن رةطةزي ئةم رووداوةكاني و بةردةوامة عيراق

ئةم بؤ سةرةكين شاهيدحالي دواييةش فاكتانة، لة راستيدا ئةرطومينتي زؤر هةية بةرةو 140 ماددةي كردني جيبةجي كة وةك ثيشةوة بةرةو نةك دةروات دواوة حكومةتي لة بيجطة تةنانةت ثيويست مةركةزي حكومةتةكاني )دراوسي( ريطرن

لة جي بة جي كردني دا ناراستةوخؤ .لةسةروو هةموويانةوة ئيمة ثيويستة بخةينةكار ديناميكي و ئةكتيظ هةوليكي تايبةتي كاركردن لةسةر ئةم ثرؤذةية بة شياوي دةستوريكي دامةزراندني لةسةر مافي لةسةر ئةكسينت كة ديموكراسي بكات كورد طةلي خؤنووسيني ضارةي بدريت هةول و سروشتي مافيكي وةك )Motto( ببيت بة مؤتؤي ئةم ستراتيجية

لةريطةي وة كوردستان طةلي هةموو ك���وردةوة طةلي ل��ةالي��ةن ري��ف��ران��دؤم دةبيتة كاتة ئةو بدريت لةسةر دةنطي و سةربةخؤيي بؤ ياسايي بنةمايةكي ئةم . كوردستان طةلي سؤظيرنيتيةتي ثشت تةنها دةكات ثيويست وا هةنطاوة بةلكو نةبةستين عيراق دةستوري بة كورد ئيدينتيتي كوردستان دةستوري سةرةكيدا، ياسايةكي لةناو بضةسثيني لةم سابيقةي نيودةولةتيةدا ياساي لةم لة حالةتي دروست . ئاكتة زؤرة شيوازة نيوان لة ج��ي��اوازي و ناكؤكي بووني هةردوو دةستوري عيراقي و كوردستاني، دوو حالةتةش ئةم ضارةسةركردني بؤ ريطاي هةية، يةكةمنيان دادطاي دةستوري نيودةولةتي عةدلي دادطاي دووةميان و ئةمانةش ثرؤسيجةري خؤيان هةية، ليرةدا دةرفةت كة هةية زيندوو نمونةي دوو بابةتة ئةم ناو روونكردنةوةي نيية بضمة تةنها ئةتوانم ئاماذة بدةم بة كؤسؤظؤ كة ذير ضووة )1244( برياري بة ديفاكتؤ بريارةوة ئةم لةاليةن ةوة UN مةنداتي كؤنستيتيؤشينال )Statute( ستاتوتي Constitutional(ف����رةي����م����وؤرك����يئةم ي ثي بة وةرطرت )Frameworkبريارة وة لة ذير مةنداتي UN ة ثرؤسةي دامةزراند يوةبردني بةر ودةزط��اي دام و دام و حكومةت و ثةرلةمان وةك ميللي هةلبذاردنيكي بة قةزايي دةزطاي بة بي رةزامةندي والتي سربيا بؤ ماوةي حوكمراني شيوازة بةم ساليك ضةند خؤي كرد وة لةسالي 2008 دا ثرؤكليمي لةاليةن ئاكتةش ئةم كرد، سةربةخؤيي سؤظيرنيةتي شكاندني بة دانرا سربياوة بةرزكردةوة داواي سربيا بؤية سربيا ئاكتةي سةربةخؤيي ئةم بؤ UN ئةويش عةدلي دادطاي بةردةم بردة كؤسؤظؤي بة ليطالة ئاكتة ئةم ئايا كة نيودةولةتي ثيي ياساي نيودةولةتي، دواي ليكؤلينةوة ئيعالنكردنة ئةم ئةنجام طةيشتة دادط��ا بوو ئةوة نيية نيودةولةتي ياساي دذي واقيعيكي بة بوو كؤسؤظؤ سةربةخؤيي نيودةولةتي ضونكة تةوافق نةبوو لة نيوان ياساي لة كؤسؤظؤ، ناوضةي و سربيا نيودةولةتي ئاكتي لةم جؤرة هةبووة ثيي

. )Remedial Secession( دةلينكوردستانة باشووري حالةتي لة بدريت ج��ؤرة ل��ةم هةنطاوي ئ��ةط��ةر لةسةر نية تةوافوق ضونكة دةستووريية طةلي داواي وة سةرةكيةكان خالة زؤر لة رةواية كاريكي سةربةخؤيي بؤ كورد

ريطةي ريفراندؤمةوة . * مامؤستاي ياساي نيودةولةتيكؤليذي ياسا و رامياري / زانكؤي سةالحةدين

فةرةيدون بيوار، هةولير

زوو سةردةمانى ضؤن ه��ةروةك مرؤظةكان لة دار و بةرد و قؤر »بت»يان خواوةند دةيانكردة و دروستدةكرد لةبةري و دةب��رد بؤ كرنوشيان و دةثارانةوة، بةهةمانشيوة لة دواى سالى خةريكى كورد ئةوةى جياتى لة 2003ثتةوكردنى و ناومالى خؤي ريكخستنى كةضي بيت، خؤي حكومرانى ثايةكانى حيسابي لةسةر كورد سةركردةكانى ماف و الشةى كورد، عيراقى خؤلةميشي حكومةتؤكةيةكى و ن��اي��ةوة بونياد ئيستا ك��ة ك��رد، دروس���ت ن��اوةن��دى بتةكة وةك و سؤثةرمان بؤتة ليمان ليدةكةين داواى و دةثاريينةوة لةبةري

لة بمانثاريزيت و بداتي عانةيةكمان دوذمنان، كةخؤي دوذمنترين دوذمنة.

شانديكى نزيكانة بةم واب��ري��ارة بكات بةغدا سةردانى هةريم حكومةتى

تؤثبارانكردنى لةسةر كردن قسة بؤ كيشة و هةريم سنوورييةكانى ناوضة هةلواسراوةكان. هةرضةندة ماوةى ثينج سالة توركيا و ئيران لة وةرزى هاويندا تؤثباران هةريم سنوورييةكانى ناوضة هةريم حكومةتى ئ��ةوةى بي دةك��ةن، لة داوا هةبيت، كردارةكى هةلويستى حكومةتى ناوةندى دةكات كة هةلويستى كردارةكى هةبيت. سةيرة سةركردايةتى حكومةتى لة هةلويست داواى كورد حكومةتى بثرسين دةبا دةكات! عيراقي سةرؤك حكومةتةى ئةو كيية؟ عيراقي كؤمارةكةى، جيطري سةرؤك وةزيرانى، جيطري سةرؤكى ئةنجومةنى نوينةرانى، سوثاساالرةكةى، دةرةوة، وةزي��رى ب��اآلدان ثؤستى و دةس���ةآلت لة كة

ئةوةى ويراى ئةمة كوردن، هةموويان و وةزير 7 و ثةرلةمانتار 60 بة نزيك عام مودير و وةزي��ر بريكارى دةي��ان بة و ك��وردن دةستةكان، سةرؤكى و هةريمى و ك��ورد نوينةري حيساب ئةمانة ثيمنالين ئ��ةري كوردستانن! ئةمانة ئةى ضيية؟ ئةركيان و ئيشوكار حكومةتى و دةسةآلت لة نين بةشيك كورد سةركردايةتى ئ��ةى عيراقى؟

نابيذي ئيمة هاوبةشي عيراقين؟ئيمةن، نوينةري ئةمانة كة باشة ئةى بؤ دةيان بريار و ياسايان بةسةردا ئةى ك��وردة؟ دذي بة كة تيثةريوة شاندى جار سي دوو ساآلنة بؤضي و حكومةت و هةريم سةرؤكايةتى بةغدادا بة خؤ كوردستان ثةرلةمانى

جوينةوةى تاوتويكردنى بؤ دةك��ةن و نةبوونة ضارةسةر كة ثرسةكان

ضارةسةريش نابن!و نةخةلةتينين خؤمان ئةطةر ميذة لة ئةوا بكةينةوة، بير واقيعانة خؤي هةلويستى عيراقي حكومةتى ساليك هةموو ئةويش راطةياندووة، ئيران، و توركيا هيرشةكانى طةل لة )ساآلنى داب��ري��ن��راوةك��ان ناوضة لة و خانةقين(ة و كةركوك لة ثيشوو جةلةوال( و )سةعديية لة ئةمساليش

دينيت و فشار دةخاتة سةر ةوة هيرش لة جطة ئةمة كوردنشينةكان، ناوضة هاوهةلويستى بؤ توركيا و ئيران شتيكى

تر ناطةيةنيت!.هةلويستى ئ��ةوةى راستيدا لة

لة ك��وردة نوينةرانى ن��ةن��وان��دووة، حكومةتى عيراقي، ئةوة كوردة لة بةغدا جيطرتن لة كردووة، جطة بيدةنط خؤي شتيكى بة شت نةكردووة! ئةوان بةناوى كورد حيسابي لةسةر نوينةرايةتى

دةذين.و ث��رس و بابةت ه��ةر بؤ ئةطةر ناوةندى، حكومةتى لةطةل مةسةلةيةك بضيتة هةريمةوة لة شانديك ناضارانة ئيمة هاوبةشييةكةى كوا ئةدى بةغدا، ئةو هةموو ئةدى عيراقى؟ لة حكومةتى بةرثرسة كوردة ضي دةكةن لة ناوضةى

سةوز؟نوينةر ئيوة وةرن��ةوة، واية مادام

نين[email protected]

دةستوريكي ديموكراسي بؤ مانيفيستكردني مافي ضارةي خؤنووسين

ئةوةي رةضاو دةكري لة ثرؤطرامي ئةو

ثارتانةى لةكوردستانى باشور سةركردايةتى بزوتنةوةى رزطاري

خوازى كورديان كردووة نةيان توانيوة

دؤزى كورد بةرنة بةردةم سيريكالي

Decisions Maker(Circle( وة بريارى

نيودةولةتى لةسةر ئةم كةيسة دروست بكةن

وةهةميشة داواكانيان لةسةر ئاستى

ناوخؤيى بووة

وةرنةوة، ئيوة نوينةر نين!

Page 10: hawlati765

جةالل جةوهةر عةزيز

لة سةردةمي ديكتاتؤريةت ذياني هةميشة مرؤظ عيراق، لة شتيك ،ضونكة بوو مةترسيدا لة مرؤظ مافي ناوي بة نةمابوو و مرؤظ بايةخةكاني و بةها و

دادثةروةري.بةعسيةكان ثيوانةي بة ك���ورد ه��اوآلت��ي��ةك��ي س��ادةش كورديان تةواوي نةبوو، ضونكة و ئ��ةرك ل��ه ك��ردب��وو بيبةش )مافي هاوآلتيبوون مافةكاني لة ك��ؤم��ةلي��ةت��ي( و سياسي

ضوارضيوةي عيراق.سالي راثةريني دواي لة )١٩٩١( لة كوردستان و دواتر لة دواي روخاني رذيمي ديكتاتؤري لة ع��ي��راق،دةس��ةلت لة بةعس هةريمي كوردستان بةرنامةيةكي دياريكراوي نةبوو بؤ هةستانةوة بةهاو و خ��اك ط��ي��ران��ةوةي و كورد. مرؤظي بؤ كةرامةت و بضوكي ئ��ةق��ل��ي��ةت��ي ب��ةه��ؤي ئةقليةتي زالبووني حيزبايةتي،و دةس��ةآلت��داران��ي بةسةر ش��ةر يةكيتي،دةسةآلت و ثارتي ناو لةو ك��وردس��ت��ان هةريمي ل��ة بارة ئ��ةو نةيتواني م��اوةي��ةدا كةوتووةي كؤمةآليةتي_دةرونية جؤريك بكاتةوة،بة راست كورد ،و بي كورد ئوميدي بؤ دروست و بي خؤي بة متمانةي ب��رواو ،هةست بة بوون و دةوري خؤي بكات لة كؤمةل ،و بةهاوريزي بؤ

بطةريتةوة،ئةنجام: هةريمي لة دةس���ةلت -١لة ن��ةي��ت��وان��ي ك��وردس��ت��ان كةلين ئ��ةو راب���وردوو م��اوةي كة ، بكاتةوة ثر جياوازيانة و

كردبوو دروستي ديكتاتؤريةت لة نيوان خةلكي عيراق بة طشتي،

و كوردستان بةتايبةتي.نيطةرانية جيطاي ئ��ةوةي سايةي ،ل��ة ،ئ��ةوةي��ة ئ��ةم��رؤ حوكمراني ثارتي و يةكيتي دريذة دةدري جياوازية ئةم بووني بة لة نيوان هاوآلتيان لة كوردستان

بةآلم بة شيوازيكي نوي.ميللةتةكةيان دةس���ةآلت هاوآلتي سةر بة دابةشكردووة ب����ةرةي ح��ي��زب ،ك���ة ه��ةم��وو و ئ���ةرك و ئ����ازادي و م��اف بةتايبةتي ( هةية دةسةلتيكي حيزب ناو رؤشتوةكاني دةست بياليةن و سادة هاولتياني ،و )ئةركي و ئ��ازادي و ماف كة ،ئةوة كة . نيية هاولتيبوونيان نةك هةر بيدادية ،بةلكو ستةميكي

طةورةشة لة مرؤظي كورد.هاوآلتياني دابةشكردني دوو ئ���ةم ب��ؤ ك��وردس��ت��ان زؤري جياوازيةكي ، بةرةية كؤمةل ناو لة دروستكردووة شؤر بةشيوةيةك جياوازية ،ئةم

،كة كؤمةل ناو بؤ ب��ووةت��ةوة ثي هةستي هاوآلتيةك هةموو مةسةلةي لة ،بةتايبةتي دةكات دامةزراندن و خويندن و ثاداشت

كردن و ليثرسينةوة . ثيوةريكي كوردستان لة دادثةروةرانة نيية بؤ دامةزراندن خويندني ل��ة وةرط��رت��ن ، و و سةربازي و كؤليجي و بال وةرطرتن و ئاسايش و ثؤليس سلكي بواري لة دامةزراندن و ئةوةشيان كة ... و ديبلؤماسي

بيداديةكي ترة.سةرضاوةكاني و داهات -2كيشة لة ب��ووة يةكيك داه��ات ط��ةورةك��ان��ي ه���ةرة عةيبة و هةريمي كوردستان لة دةسةآلت تا راب���وردوو سالي بيست لة هؤية لة بووة يةكيك ،و ئةمرؤ ناوخؤي شةري سةرةكيةكاني

نيوان ثارتي و يةكيتي.هةريمي داهاتي و بودجة ناوخؤ شةري ثيش كوردستان و لةكاتي شةري ناوخؤ ،و دواي كؤتايي شةر و روخاندني رذيمي حكومةتي ثيكهيناني و بةعسيش تاريكيدا لة هةر يةكطرتووش

بووة.خةلكي كوردستان كة نازاني داهاتي نيشتيماني لة نةوت و غاز لة و ضةندة ...، باج و طومرط و ،و دةكريت كويية و ضؤن خةرج و ضةندة هاوآلتيان تاكي بةشي

ضي بة سةر ديت!ئةمة نةك هةر عةدالةتي تيدا ثيشيلكاريةكي ،بةلكو زولم و نية هاوآلتي مافي بة دةرحةق زؤرة لةو ،بةتايبةتي كوردستان لة دواي زؤرةي ميزانية و داهات ئةمرؤ تا بةعس رذيمي روخاني

و ثارتي دةستي طةيشتووةتة يةكيتي لة كوردستان.

رذيمي روخاني ثيش طةر ،بؤ هةبووبي بيانوو بةعسيش ،ئةمرؤ كةموكوري و نةبووني داهاتة هةموو ئةم سايةي لة ئةو عيراق و كوردستان زؤرةي باري ناكري ،و نةماوة بيانووة كوردستان لة طوزاري خزمةت ،لة كارةبا ،ئاو ،ئاوةرؤ ،ريطاوبان ،ت��ةن��دروس��ت��ي ،ث����ةروةردة و نيشتةجي ،شويني خويندن لنيكةمي بؤ ،دةرام���ةت ب��وون ،لةو ئاستة ثيداويستيةكاني ذيان نزمةدا بي كة ئةميشيان نةك هةر ثيشيلكاريةكي ،بةلكو بيدادية مافي ب��ة دةرح���ةق ط��ةورةي��ة

سروشتيي كورد .3- سةبارةت بة دادثةروةري ديكتاتؤريةت سايةي لة سياسي هةموو عيراق،بةعسيةكان لة عيراقيةكانيان سياسيةكاني مافة زةوتكردبوو ،جطة لة بةعسيةكان هيض كةس و ليةنيك مافي كاري بةشداريكردني مافي و سياسي ن��ةب��وو ل��ة ب���ةري���وةب���ردن و عيراق لة . عيراق حوكمراني و ماف ن��اوي بة نةبوو شتيك

ئازادية طشتيةكان.سالي راث��ةري��ن دواي ل��ة لة س��ي��اس��ي ب���اري )١٩٩١(طةورةي طؤرانيكي كوردستان رووخاني ،ب��ة ه��ات ب��ةس��ةردا 2٠٠3 بةهاري لة بةعس رذيمي و ت���ةواوي ب��ة سياسي ب��اري

سةرلةبةر طؤرا لة عيراق.ئ��ازادي��ة و سياسي م��اف��ة ط��ش��ت��ي��ةك��ان ج��ي��ط��ر ب���وو لة ،دادثةروةري عيراق دةستووري سياسي لة عيراقي نويدا هةنطاوي

ضؤتة زؤر و ، ن��اوة ط��ةورةي ثيشةوة.

دادث���������������ةروةري ل��ة ك��وردس��ت��ان ل��ة ك��زب��وون و زؤر ثاشةكشةداية،ئازاديةكان كراوة،بةدةستهيناني تةسك بةر مافة سياسي و ئازادية طشتيةكان لة سايةي دةسةآلتداراني ئةمرؤي كوردستان زةحمةت بووة،و باجي دةوي،بةهؤي سياسي و طياني ه��ةل��س��وك��ةوت��ي و رةف���ت���ار دةسةلت دةزطاكاني فاشيانةي

ليةنةكاني و هاوآلتيان لةطةل ئؤثؤزسيؤن بة كوشتن و بريندار و كردن،ليدان،طرتن،هةرةشة كرداري و رةفتار لة تؤقاندن...(

حيزبة فاشيةكان دةضي!4- سةبارةت بة دادثةروةري ياسايي لة عيراق و كوردستان لة

ماوةي رابوردوو ...ديكتاتؤريةت سةردةمي لة لةسةر و هةبوو، ياسا عيراق لة جيبةجي س���ادة ه��اوآلت��ي��ان��ي و حوسين صدام ،ب��ةلم دةك��را سةروي لة هةميشة حيزبةكةي

ياساوة بوون.دةركردني ياسا له سةردةمي حوكمي بةعسيةكان بؤ خزمةت و بةرذةوةندي صدام و بةعسيةكان

بوو.بيست دواي ئ���ةم���رؤش لة خؤمالي حوكمراني لة سال نيية سةروةر ياسا كوردستان، لة نين يةكسان هاوآلتيانيش ،و ،دةسةآلتداراني ياسادا بةردةمي حيزبي لة كوردستان لة سةرووي

ياساوةن !ناوخؤ شةري هةلطيرساني و ثارتي ليةنةكان، نيوان لة بي ،نيشانةي بةتايبةتي يةكيتي ياسا سةروةري بة بوو بروايي ،نيشانةي ئةوة بوو ياسا نرخيكي

نيية تا هيزي ضةكداري هةبي.مةترسية جيطاي ئ��ةوةي ب��ؤ س���ةر دي��م��وك��راس��ي��ةت و س��ةر ،ب���ؤ و دادث�������ةروةري هةريمة،ئةوةية، ئةم دوارؤذي كوردستان ثةرلةماني ئةمرؤ بةرهةمهيناني بؤ كارطةيةك بؤتة ويست و خواست بةثيي ياسا،و و بةرذةوةندي دةسةلت بةناوي زؤري��ن��ةوة ي��اس��اك��ان دةرب��از

ئةوة بؤ كار ئاشكرا بة دةكةن.و لة دةس��ةلت��ةك��ان كة دةك��ري��ت حيزب تاكة و كةس تاكة دةست

كؤبكريتةوة لة كوردستان.م��ةت��رس��ي ت���ر ئ��ةوةي��ة ل����ة ك����وردس����ت����ان ت��ةن��ي��ا لة دةس���ةلت���ة س��ةرث��ي��ض��ي ي���اس���ادا دةك���ات،ه���اوآلت���ي دةك�����وذي،ب�����ري�����ن�����داري دةكات،بة دةكات،لييئةدات،بةندي ريزي بي حاكم،و برياري بي ثيدةكات بي ئةوةي ليثرسينةوةي ضةند لة ...ئةوةتا بكري لةطةلدا س��ةدان ب��ة راب����وردوو مانطي برينداركردن و كوشتن حالةتي و دةستطيركردن و ليدان و روويداوة،و ثيكردن سوكايةتي واية ئةوة نيية،وةكو دةنطي ياسا بووني ياسا ئيمةدا ولتةي لةم

نةبي!مةترسي طةورةتريش ئةوةية يةكيك بة بكري ياسا دةسةلتي ضةسثاندني ئ��ام��رازةك��ان��ي لة دةس���ةلت���ي ت���اك ح��ي��زب��ي لة

كوردستان!

ب���ؤ ن��وس��ي��ن��ةوةي ئ��ةم سةرضاوانة لةم س��ودم بابةتة

وةرطرتووة العصر يف العدالة فلسفة )ا( )1العومله اعداد و تنسيق : بومدين بوزيد )ب( فلسفة العدالة يف العصر العومله االخالقية الفلسفة زتيلي د.خديجة اعداد

عند افالتونج( العدالة مفهومها و منطلقاتها .ابو

بكر علي امنيالعومله العصر يف العدالة فلسفة د( تشومسكي فلسفة يف العدالة اشكالية .يف مساعد استاذ / علي بو نابي آ. _

الفلسفة. قسم

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14هاوآلتي

[email protected]عيراق

هاوآلتي

سفرةكاني لبردني ثرؤسةي بةقؤناغ قؤناغ عيراقي دراوي سةر لةهةنطاوي كؤتايي نزيك دةبيتةوةو زياني هؤشداريي ليةنيش هةنديك هاوآلتييان بةر كة دةدةن ط��ةورة

دةكةويت.

ئةطةري ساختةكارييلةدراوة نوييةكةدا

راثؤرتيكي »العالم» رؤذنامةي بآلوكردةوة كة تيايدا ئاماذة بؤ ليةنة لبردني زيانةكاني سوودمةندء عيراقي دراوي سةر سفرةكاني هاوآلتييان بةرؤكي كة ك��ردووة

دةطريت.ثيشتر عةبدولحسةين عةنبةكي، بؤ وةزي��ران سةرؤك راويذكاري بةئاذانسي ئابووريي، كاروباري راطةياندبوو عيراق»ي »دةنطةكاني دراو، سةر سفرةكاني لبردني كة دةرط��ا ك��ردن��ةوةي ه��ؤي دةبيتة طةندةلييدا طةورةترين ب��ةرووي

لةميذووي عيراقدا.برياري وت��ب��ووي عةنبةكي، ناوةنديي بانكي كة دراو طؤريني ثرؤسةي طةورةترين رايطةياندووة، ثارةية سثيكردنةوةي طةندةليء راويذكارةكةي عيراقدا. لةميذووي بريارة، ئةو وتيشي ماليكي نوري ري��ذةي زيادبووني هؤي دةبيتة

هةآلوسان. راويذكارةكةي وت��ةي بةثيي ثرؤسةي ئابووريي، ك��اروب��اري سفرةكاني، بةلبردني دراو طؤريني مافياي باندةكاني كة دةك��ات وا ساختةكردني دراو، ثارة ساختةكانيان بةثارة نوييةكة دةطؤرنةوة، هةروةها دراو سثيكردنةوةي كاري ئةوانةي دةهيننء ثارة بةتريليؤن دةك��ةن،

دةيطؤرنةوة».

بانكي ناوةنديي رةتيدةكاتةوةل��ةب��ةران��ب��ةر وت��ةك��ان��ي ماليكييدا، نوري راويذكارةكةي ئةو ع��ي��راق ن��اوةن��دي��ي بانكي ئةو وتي رةتكردةوةء رةخنانةي لةناوةرؤكي ئاطاي راويذكارة

ثرؤسةي لبردني دراوةكة نيية.محةمةد م��ةزه��ةر دك��ت��ؤر بانكي راوي���ذك���اري س��ال��ح، ل��ةوب��ارةوة ع��ي��راق، ناوةنديي ب���ةرؤذن���ام���ةي )ال��ع��ال��م(ي بريتيية ه��ةآلوس��ان، راطةياند ميذووييء لةكةلةكةبوونيكي كة لةئابوورييدا تيكضوونيكة ضةند سالء ضةندين بةدريذايي كؤبووةتةوة، رابردوو دةيةيةكي دراو، ثةيكةربةنديي ب��ةآلم ب��ةرن��ام��ةي��ةك��ي ك��ارط��ي��ري��ي

ضاكسازيي ثوختة.

عيراق وتي مةزهةر دكتؤر رابردوو، سالي 3٠ بةدريذايي طيرؤدةي ثارةيةكي قةبة بووبوو طةورةكةيدا قةبارة لةطةل كة

ئةدايةكي لوازي هةبووة.بانكي راوي���ذك���ارةي ئ��ةو كرد ئةوة بؤ ئاماذةي ناوةنديي كة طةورةترين ثارة لةهةشتاكاني ديناريي 25 رابردوودا، سةدةي بةرانبةر كريني، تواناي كة بوو، ئيستاية، ديناري هةزار بة3٠٠ دؤلر. ب��ة25٠ بةرانبةر وات��ة ئيستا ثارةي طةورةترين بةآلم تةنها بةهاكةي كة هةزاريية، 25

بةرانبةر بة 2١ دؤلرة.سةرنجي مةزهةر دكتؤر جياوازيي كة راكيشا ئةوة بؤ نيوان ئةو دوو ذمارةية، روونء هاوآلتي هاتوو ئةطةر ئاشكراية،

كة بةبةهايةك كاآليةك بيةويت هاوتاي هةزار دؤلر بيت، دةبيت ئةو ثيبيت، زؤري ثارةيةكي مووضةكةي كة فةرمانبةرةش ثارةيةكي ناضارة وةردةطريت، ئيستا ب��ةآلم وةربطريت، زؤر بانكي ناوةنديي كار بؤ ضاككردني بتوانين تا دةك��ات حالةتة ئةو بةتوانا كةمء بةذمارة ثارةيةكي

زؤر، بةكاربهينين.بانكي راوي���ذك���ارةك���ةي ن���اوةن���دي���ي دةل����ي����ت ئ��اي��ا دةتوانيت مالكي راويذكارةكةي وةآلمي ئةو ثرسيارة بداتةوة كة لةوة خؤيان بةرثرسان بؤضي قسة عيراقي بةثارةي دةدزنةوة بكةنء لةجياتييدا ثةنا دةبةنة بةر دؤلر؟، بيطومان بةهؤي لوازيي

تواناي ثارةكةوةية.

هاوآلتي زيان ناكاتل��ةب��ارةي ئ��ةط��ةري ئ��ةوةي ه��اوآلت��ي��ي��ان ب��ةه��ؤي لب��ردن��ي سفرةكاني سةر دراوي عيراقييةوة، زي���ان ب��ك��ةن، دك��ت��ؤر م��ةزه��ةر رؤذن��ام��ةي بؤ لةليدوانةكةيدا )العالم( دةليت هاوآلتي زيان ناكات، بةهةزار كاآليةك ئةوةي لةجياتي بةديناريك ئ��ةوا بكريت، دينار

دةيكريت.ه���ةرض���ي ث��ةي��وةن��دي��ي ساختةكارييةوة بةباندةكاني ئابوورييةكة ثسثؤرة ه��ةي��ة، تاوانيكي »ساختةكاريي، دةليت ئابوورييةء ياسا سزاي بؤ داناوة، هيض وآلتيك نيية ساختةكاريي تيدا دراو ديارترين تةنانةت نةبيت، لةجيهاندا كة دؤلرة، ضةندين جار

ساختة كراوة».

هةموو ثينج ساليكثارة خراث دةبيت

محةمةد مةزهةر دكتؤر بانكي راوي���ذك���اري س��ال��ح ئاماذة ع��ي��راق، ن��اوةن��دي��ي ب��ؤ ئ���ةوة دةك���ات ك��ة ث��ارة جاريك س��ال ثينج هةموو رووب������ةرووي خ��راث��ب��وون بةطؤرين ثيويستي دةبيتةوةء خةرجي ئ��ةم��ةش دةب��ي��ت، زؤري دةويت بةتايبةتي ئةطةر نةتةوةيي داهاتي بري بزانين دينار، تريليؤن 3٠ دةطاتة ثةيكةربةنديكردني ثاش بةآلم سفرةكاني، لبردني ء دراو مليار 3٠ بؤ كةمدةبيتةوة

دينار.دك��ت��ؤر م��ةزه��ةر وت��ي وآلتن تاكة ئةمةريكا عيراقء

تريليؤن ذمارةي كة لةجيهاندا بةكاردةهينن، ئةمةريكا بةهؤي جيهاني ئابووري كة ئةوةوة ب��ةدةس��ت��ةوةي��ةء ئ��ي��دارةي لةمامةلةكردنةكانيدا دةكاتء هةية، ذمارةية بةو ثيويستيي هؤكاري ل��ةع��ي��راق��دا ب��ةآلم تريليؤن ذمارةي بةكارهيناني بؤ ئةوة دةطةريتةوة كة بةهاي

دراو بةهايةكي نزمة.ل���ةب���ارةي ض��اث��ك��ردن��ي زمان، بةسي نوييةكة دراوة راويذكارةكةي بانكي ناوةنديي داوة ئةوةي برياري طةل وتي عةرةبيء زماني هةردوو كة فةرميين زم��ان��ي ك��وردي��ي ئةوةمان ئيمةش ل��ةوآلت��دا، جيبةجي كردووة لةسةر دراوة

نوييةكة.

ثاشماوةي بةشي يانزةهةم :

دادثةروةري لة سايةي دةسةآلتي حيزبيدا

عيراقء ئةمةريكا تاكة وآلتن كة ذمارةي »تريليؤن» لةدراوةكانياندا بةكاردةهيننبانكي ناوةنديي عيراق رايدةطةيةنيت بةالبردني سفرةكان هاوآلتييان زيان ناكةن

ئةمرؤش دواي بيست

سال لة حوكمراني خؤمالي لة

كوردستان، ياسا سةروةر نييةء هاوآلتيانيش

يةكسان نين لة بةردةمي ياسادا دةسةآلتداراني

حيزبي لة كوردستان لة سةرووي

ياساوةن!

Page 11: hawlati765

هاوآلتي ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14 هـةمـةإةنــط

زانستى تويذينةوةيةكى ن���وآ دةي��س��ةل��م��ي��ن��ي��ت، ئ��ةو ثزيشكانةى لةهةنديك ثسثؤريى دي���اري���ك���راودا ك���اردةك���ةن لةضوارضيوةى دةت��وان��ري��ت كة بكرين ريز تويذانةدا ئةو دةكةن، خؤكوشتن ئ��ارةزووى ثزيشكانة ئةو ئةطةر بةتايبةت

خةمؤكييان هةبيت. تويذينةوة ئةو بةثيى هةر لة كةسانةى ئ��ةو زانستيية ئةو كةسانةش تاراوطة دةذينء تيكضوونى ق��ورب��ان��ي��ى ك��ة بةشى لة خيزانن ش��ي��رازةى سةرةوةى ليستى ئةو كةسانةدا كوشتن خؤ بؤ ثةنا كة دي��ن

دةبةن. د. كة تويذينةوةية ئ��ةو ثسثؤرى ئةلشناوى فاتيمة هاوسةرييء ثةيوةنديية بوارى ثزيشكى خ��ي��زان��ي��ي��ةك��انء لةندةن زانكؤى لة دةروون��ى بةوة ئاماذةى ئةنجاميداوة، بردن ثةنا ري���ذةى ك���ردووة ب��ؤ خ��ؤك��ووش��ت��ن ل��ةن��ي��وان ئةمةش كةمترة هاوسةرةكاندا بةبوونى كردن هةست بةهؤى واب��ةس��ت��ةي��ى ك��ؤم��ةآلي��ةت��ى شيوةش بةهةمان لةنيوانياندا، ئةزمة جةنطء لةكاتى ريذةكة كةمدةبيتةوة سياسييةكاندا ئامانجيكى ئ���ةوان ضونكة هةولى كة دةبيت دياريكراويان

بؤ دةدةن. ميسريية، ثسثؤرة ئ��ةو كة قاهيرة ل��ة كؤريكيدا ل��ة بؤ جيهانى رؤذى بةبؤنةى خؤكوشتن بةرةنطاربوونةوةى بةهؤى رايطةياند ريكخرابوو، كؤمةآليةتييةى بارودؤخة ئةو زؤريك لة كؤمةلطة عةرةبييةكان ه��ةذارىء لة تيدةثةرى ثييدا ب���آوب���وون���ةوةى ب��ي��ك��ارى، خؤكوشتن ريذةى بةمدواييانة عةرةبييةكاندا ووآلت���ة ل��ة

بةشيوةيةكى زؤر ترسناك بةرز بوو بؤوة.

دةروونيية ثسثؤرة ئ��ةو خؤكوشتن روون��ي��دةك��ات��ةوة ئارةزوومةندانةيةء «كاريكى ب��ري��اردةدات تييدا تاكةكةس لةسةر كوشتنى خؤى« هةروةها دوذمنايةتى بة خؤكوشتنيش

كردنى خوود وةسف دةكات. ئ��ةل��ش��ن��اوى ف��ات��ي��م��ة د. رايدةطةيةنيت ريذةى خؤكوشتن لةنيوان كؤضكردووانء ئةوانةى ئةندامانى دةذي��ن، لةتاراوطة هةلوةشاوةكان، ليك خيزانة ليك ث��ي��اوان��ةى ذنء ئ���ةو ج��ي��اب��وون��ةت��ةوة، دك��ت��ؤرة ثزيشكى ب��وارى ثسثؤرةكانى ثزيشكى دةروون��ىء هةناوىء سركردن زؤر زياترة بةبةراورد تويذةكانى نيوان لة ريذةكة بة

ديكةى كؤمةلطةدا. ه��ةرض��ى دةط���ةري���ت���ةوة بةشيوازةكانى خؤشكوشتن، ئةو رايدةطةيةنيت ميسريية ثسثؤرة مرؤظةكان رةط��ةزى بةثيى كة ئةو شيوازةش دةطؤريت كة خؤ دةدري��ت، ئةنجام ثى كوشتنى باشة ثييان ثياوان دةليت« ئةو بةكارهينانى يان خنكاندن بةخؤ

دةمانضةو طوللة بيت، بةآلم ذنان دةرمان خؤيان باشترة ثييان

خوارد بكةن«.ه����ةروةك ش��ي��وازةك��ان��ى ئاستى بةجياوازى خؤكوشتن حالةتى خويندنء رؤشنبيرىء دةطؤريت، تةمةن كؤمةآليةتىء زؤرينةى كاتيشدا لةهةمان نيوان لة حالةتةكانى خؤكوشتن 19-15 لةنيوان هةرزةكاراندا لةنيوان دةكرينء تؤمار ساليدا لةنيوان بةتةمةنةكانيشدا

ساآلنى 55-60ساليدا دةبيت. تةندروستى ري��ك��خ��راوى ج��ي��ه��ان��ى ل��ةراث��ؤرت��ي��ك��ي��دا «رؤذى س��ال��رؤذى بةبؤنةى بةرةنطاربوونةوةى جيهانى 9/10ى دةكاتة خؤكوشتن«كة راثؤرتي لة ساليك، هةموو ه��ات��ووة ت��ي��اي��دا ئةمساليدا كةس هةزار 3 رؤذيك هةموو ثةنا جيهاندا لةسةرانسةرى هاوكات دةبةن، خؤكوشتن بؤ بانطهيشتى دةزطاكانى راطةياندن رومالى هوشيارانةتر تا دةكات بكةن خؤكوشتن حالةتةكانى لة ري��ط��ةط��رت��ن بةمةبةستى ئةو زياترى بةردةوامبوونى

حالةتانة.

ذنة ليمؤس« ئةميليا «ئانا دكتؤريكى بةرازيليية كة ثسثؤريتى هةية، دةروونيدا ثزيشكى لةبوارى لةنويترين تويذينةوةيدا ئةو ثسثؤرة لةوةدةكاتةوة جةخت دةروونيية ل��ةن��ي��وان ملمالنآ ش����ةرو ك��ة واقعييةء شتيكى هاوسةرةكاندا هيض كةس ناتوانيت بانطةشةى ئةوة دةمةقاليى شةرو هةرطيز كة بكات نةبووة، هاوسةرةكةيدا لةطةأل هةبيت جؤرةش لةو حالةتى ئةطةر باوةركردن نموونةييةو زؤر ئةوا ئةوةى بةآلم قورسة، كاريكى ثيى بةدلنيياييةوة زؤر دةت��وان��ري��ت كة ئ��ةوةي��ة ثيبكريت ب����اوةرى ئةو لةزؤرينةى خؤمان دةتوانريت بخةينةوة دةمةقالييانة دوور شةرو كة زؤر جار بةبى ثاساو روو دةدةن، زانستييةكانيش تويذينةوة هاوكات هاوسةرةكان كة جةختدةكةنةوة كيشانة شةرو ئةو 90%ى دةتوانن ضارةسةر بوونى لةدروست بةر

بكةن.

لةطةأل خ��ؤت جياوازييةكانى نهينييةكانى بكةو لةياد ثياوةكةت

ثياو بدؤزةرةوةبةجياوازى ثياويك هةموو ئ���ارةزووى م��ةي��لء ء ناسنامة دةك��ةنء ش��ةر اليةندارييانةوة هةلويستةكانياندا لةبؤضوونء شتيكى ئةمةش هةية، جياوازييان ئاسايى ئ��ةوةى ب��ةآلم ئاساييية، نييةء جيطةى رةتكردنةوةية ئةوةية لةنيوانيياندا بووبيتة كة شةر كردن دؤزينةوةى سةرةكىء بنةمايةكى بووبيتة ثياوةدا ئةو لةطةأل ئارامى مرؤظيك هةموو شاز. حالةتيكى جياوازة لةيةكيكى ديكة ئةمةش بةسة بؤئةوةى بةشيوةيةكى طشتى ثاساو نيوان كةسةكانى بؤ جياوازييةكانى تةنها ثيويستة ئيتر ض ثيبهينريتةوة، ذنانء نيوان جياوازى لةسةر قسة بة سةر ثياو ذنء بكريت؟ ثياوان بةآلم جياوازن، زؤر جيهانى دوو هةردووكيشيان ثيويستيان بةيةكترة كةواتة ذيان، بةردةوامبوونى بؤ

نيوان جياوازييانةى ئ��ةو ض��ؤن ذنء ثياو لةبير بكريت كة هةر ئةو جياوازييانة بةرةو شةرو ئاذاوةمان

دةبةن؟

ئاطات لةكاردانةوةكانت هةبيت.. سةرثيييةكانت ك��اردان��ةوة هةنديك ه��ؤى ببيتة ل��ةوان��ةي��ة بةتايبةت تام، بى دةمةقاليى شةرو نازانن كة ثياوانةوة ئةو لةاليةن ك��اردان��ةوة لةطةأل خؤيان ض��ؤن بطونجينن، ذنان ثيييةكانى سةر سةلماندوويةتى تويذينةوةيةك كاردانةوةى سةرثيييان زياتر ذنان هةربؤية بةثياوان، بةبةراورد هةية لةسةرةتاى هةر ثياوان ثيويستة ثرؤسةى هاوسةرطيرييةوة كاربكةن لةطةأل خؤطونجاندن ضؤنيتى بؤ وةها ذنةكانيانء سروشتةى ئةو كاردانةوةية ئةم بؤ شيكردنةوة مةبةستى بةتايبةتي كة نةكات

لةثياوةكةيةتى.

ئامؤذطارييةك بؤ ذنان ..ئةو كاتةى دةتةويت كاردانةوةى ثيشان شتيك دةرب���ارةى خ��ؤت ديبلؤماسى زؤر بدة هةوأل بدةيت، دةزانيت ئةطةر بةتايبةت بيت، كاردانةوة سةرثيييةكانت ثياوةكةت نيطةران دةكات، ئةو زانيارية بزانة كة تويذينةوةكة جةختدةكاتةوة لةسةر

ثياوان 68%ى لة راستييةى ئةو خؤيان ناتوانن شيوةيةك بةهيض سةرثيييةكانى كاردانةوة لةطةأل ئةمة بطونجينن، ذن��ةك��ان��ي��ان بة سةرثيى كاردانةوةى لةكاتيكدا طوزارشتكردنيكى زؤر راستطؤييانة لة هةستء بؤضوونةكان دادةنريت.

شيكردنةوةى هةلة...ب��ةث��ي��ى ت��وي��ذي��ن��ةوةي��ةك، ش��ي��ك��ردن��ةوةى ه��ةل��ة ب��ؤ وشة بة وتنيان شيوازى دةربراوةكانء دادةنريت طرنط زؤر هؤكاريكى ل��ةخ��ول��ق��ان��دن��ى ش���ةرى ن��ي��وان ثياوانن ئ��ةوة ه��اوس��ةرةك��ان��دا، هةلة بةشيوةيةكى ذنان وشةكانى ئةطةر بةتايبةت شيدةكةنةوة، بة هةبيت ثةيوةندى طفتوطؤكة جوانىء كةشخةيىء رؤمانسييةتةوة. بؤنموونة ئةو كاتةى باس لة جوانىء سينةمايى ئةكتةريكى كةشخةيى خؤى ثياوةكةت ئ��ةوا دةك��ةي��ت، كردنةوةء بةراورد خانةى دةخاتة ئةكتةرة بةو ثياوةكةت تؤ ثييواية جوانء كةشخةية بةراورد دةكةيت، بةدلنياييةوة ياخود رةنطة كة ت��ؤ م��ةب��ةس��ت ب���ةراووردك���ردن ن��ةب��ووة، ب��ةآلم ب����ةردةوام ئةو نيية بةخؤيان متمانةيان ثياوانةى هةلة بةشيوةيةكى شتيك هةموو

شيدةكةنةوة.

ثيدانى ضارةسةر..«ئانا تويذينةوةيةى ئ��ةو دةك��ات ب��ةوة ئ��ام��اذة ئةميليا« ئةوكاتةى ذنان كيشةيةكيان دةبيت بؤ طوييان بةكةسيكة ثيويستيان كةسيك ضارةسةرى نةك بطريت، ثييانواية ثياوان ب��ةآلم بداتآ، كيشة ضارةسةركردنى بؤ ذنان تيدةكةن، روويان تايبةتييةكانيان دةست بةجآ دةس��ت هةربؤية ئامؤذطارىء بةثيدانى دةك��ةن لةضؤنيتى فيركردنيان بةمةبةستى كيشةكة. ض��ارةس��ةرك��ردن��ى تيبطةن لةوة ثياوان بؤ قوورسة لةتواناياندا بةهيزنء ذنانيش كة هةية خؤيان ئةو كيشانة ضارةسةر نةتوانن ثياوان لةوانةية كة بكةن بوةستنةوة. روبةرووى تةنانةت «ئانا ئةميليا« دةليت «ذنان ئةو كاتة هةست بة خؤشىء ئارامى دةكةن كيشةكانيان بؤ طوآ ثياوان كة بطريت بةبى ثيدانى ضارةسةريى«.

بؤضوونى تؤ ثةسةند ناكات..تويذينةوةكة ئاشكراى دةكات ناكةن ئارةزوو ثياوان زؤرينةى بؤضوونةكانى راو بيستى طوآ بةمةبةستى ب��ن ذن��ةك��ان��ي��ان ئةو ي��ان ك��اردان��ةوة، طؤرينى ثياوةكانيان هةلسوكةوتانةى تةنانةت دةبن، نيطةران ثيى كة بةو ن��اي��ةن��ةوي��ت هةنديكيان سكاآليانة ئاشنا ببن كة ذنةكانيان ئةو دةي��ك��ةن. لةبةرانبةرياندا لةوة زياتر دةرونيية ثسثؤرة ئةمة دةل��ي��ت« دةك���اتء ب��اس تةنانةت ثةيوةنديية زؤر تايبةتييء ذنء ن��ي��وان سؤزدارييةكانى لةوانةية دةط��ري��ت��ةوة، ثياويش ثةيوةنديية ئةو اليةنى هةنديك دةكات، نيطةران ذنةكة كة هةبيت خؤ بيدركينيت، ناتوانيت بةآلم ئ��ةط��ةر ئ��ةم ك���ارة ب��ك��ات ئ��ةوا تورةيىء لوتكةى دةطاتة ثياوةكة كة شيدةكاتةوة بةشيوةيةك ثةيوةندييةى بةو حةزى ذنةكةى

نيوانيان نةماوة«.

سةيرترين ذةمة خؤراكةكانى ثيش لة سيدارةدان لة ئةمةريكا

WHO: رؤذانة سآ هةزار كةسثةنا بؤ خؤكوشتن دةبةن

دكتؤرء تةآلقدراو زياتر ثةنا بؤ خؤكوشتن دةبةن

تويذينةوةيةك يارمةتيت دةدات لة شةأكردن لةطةأل هاوسةرةكةت دووربكةويتةوة

ئةم خوينةرى تؤى ثيدةضيت نوكتةو هةنديك ثيشتر بابةتة بةسةرهاتى ثر لةثيكةنينت بيستبيت ئةو داواكارييةكانى دوا دةربارةى كةسانةى كة لة زينداندا بوون، يان دوا داواكارييةكانى ئةو كةسانةى كة بةسةردا سيدارةدانيان لة حوكمى بابةتةدا لةم ئةوةى سةثينراوة، لةو ديكةية بةشيكى دةيخوينيتةوة سةيرو داواكاريية سةرطوزةشتةو بة حوكمدراوان كة سةمةرانةى سزاى لةسيدارةدان لةئةمريكا ثيش داوايان سزاكةيان جيبةجيكردنى

كردووة. زيندانييةكان ياساى بةثيى ل����ةزؤري����ن����ةى وي���الي���ةت���ة ئةمريكادا، يةكطرتووةكانى ح��وك��م��دراوةك��ان ب��ة س��زاى ئ��ةوةي��ان مافى ل��ةس��ي��دارةدان لة رؤذ دوو ث��ي��ش ه��ةي��ة س��زاى جيبةجيكردنى وادةى ل��ةس��ي��دارةدان��ي��ان ئ��ةو ذةم��ة دوا كة بكةن دي��ارى خؤراكيية ذياندا، لة دةبيت ذةمى خواردنيان داواكراوةش خؤراكيية ذةمة ئةو لةاليةن يان طشتى بةشيوةيةكى طرتوخانةكةوة تايبةتى شيفى ل��ي��دةن��ري��ت، ي��ان ل����ةدةرةوةى ط��رت��وخ��ان��ةك��ةوة دةه��ي��ن��ري��ت، ذةم��ة ئ��ةو كرينى بةمةرجيك 40 لة زياتر داواك��راوة خؤراكيية

دؤالرى ئةمريكى تينةضيت. ثيش ك��ات��ذم��ي��ري��ك ض��ةن��د ذةمة سزاكةش جيبةجيكردنى خؤراكييةكة دةدريت بةزيندانييةكة، خؤراكييانةش ذةمة ئةو زؤرينةى ثةتاتةى لة بريتين داوادةكرين كة مريشكى ستيك، س��ورةوةك��راو،

كوآلو، دؤندرمةو ساردةمةنى.ب���ةآلم ل��ةن��ي��و ئ���ةو ذةم��ة داواك���راوان���ةش���دا داواك����ارى

لةدوو كة هةية سةمةرة سةيرو دوايين بةناوى«لة كتيبيك تويى زيندانيية خؤراكييةكانى ذةم��ة ئةمريكيية حوكمدراوةكان بةسزاى

لةسيدارةدانةوة« تؤماركراوة.لة Karla Faye Tuker يةكةمين تةكساس وي��الي��ةت��ى ذن��ى زي��ن��دان��ي��ك��راوة ك��ة س��زاى ل���ةس���ي���دارةدان���ى ب���ةس���ةردا

ج��ي��ب��ةج��ي��ك��راب��ي��ت، ئ���ةو ذن��ة 1984 لةسالى كوشتن بةتاوانى 1998 سالى دةستطيركراوةء داواكارى دوايين دراوة، لةسيدارة ئةو ذنة سينييةكى ثر لةميوة بووة،

بةآلم هيضى لى نةخواردووة. Victor Harry Fegur دوايين لةسيدارةدانى سزاى كة زيندانيية بةسةردا جيبةجيكرابيت لةوياليةتى

ثيش 1963 س��ال��ى ل��ة ئ��ةي��وا هةلثةساردنى بريارى دةرضوونى كاركردن بةو سزاية، دوا داواكارى كة ب��ووة خؤراكييةك ذةم��ة ئةو زةيتون يةك تةنها هينانى ئةويش

بووة. لةوياليةتى James Hudson 2004 ك��ةل��ةس��ال��ى ظيرجينيا، يةك داواك��ارى دوا درا لةسيدارة

كؤكا بتأل شةش ثسكيتء ثارضة كؤال بووة.

وياليةتى لة Lewis Gilbertئايس قاث دوو داواى ئؤكالهؤما ئ��ةوةى ثيش ك���ردووة كريمى

لةسالى 2003دا لةسيدارة بدريت. كة Jackie Barron Wilsonكوشتنء بةتاوانى بووة تاوانبار دةستدريذى سيكسى لةسالى 2006

تةنها داواى يةك سةلك ثيازو دوو بتأل كؤكا كؤالو بنيشتيكى كردووة. Pall ثاكةتيك جطةرة لةجؤرىداواكارى دوا شقارتةيةك Mallء بووة لةسيدارةدان سزادراويكى Eddlie Lee بةناوى نيؤيؤرك لة

Mays لةسالى 1963. داواى John wayne Gacyثيش ك���ردووة KFC ذةم��ي��ك��ى

1994 لةسالى ل��ةس��ي��دارةدان��ى كوشتنء بة ب��ووة تاوانبار كة سةر كردنة سيكسى دةستدريذى

33 طةنجء مناأل. داواى Thomas Treshawnشؤكةآلتةى كيكء ثارضةيةك

شيريى كردووة.لة Gary Mark Gilmore داواى ئؤتاوا وياليةتى لة 1977

ضةند هيلكةيةكى كردووة. ديكةى داواكارييةكى ضةند

سةير:زيندانيكراوةكانى لة يةكيك تةكساس داواى 24 ثارضةى تاكؤى كردووة كة خواردنيكى مةكسيكيية بؤ ثارضةى 4 تةنها بةآلم شيفةكة

ئامادة كردووة. لة Philip Workmanداوايكردووة Tennesse وياليةتى ليقةوماوةكانى ب��ةس��ةر ثيتزا ناوضةى Nashvile دابةش بكريت، بةرثرسةكان الي��ةن��ة ط��ةرض��ى بةآلم رةتكردةوة، داوايةيان ئةو نيشتيمانى طروثيكى ضةند دواتر هةستان بةدابةشكردنى ثيتزا وةك

ريزلينانيك بؤ ئةو داواية. ث��ي��ش 2000 ل���ةس���ال���ى لةسيدارةدان سزاى جيبةجيكردنى بةسةر ، Odell Barnes كة تاوانبار دةستدريذى بةكوشتنء ب��ووة سيكسى داواى ذةميكى كردووة لة ئاشتى يةكسانىء «دادثةروةرىء

جيهانى«.Ricky Ray Rector كة بةهؤى كوشتنى دواى لةخؤى تةقةكردن تيكدةضيت، ميشكى ثؤليسيك لةسيدارةدانى ثيش 1999 لةسالى داواى ذةميكى ثيكهاتوو لة ستيكء داواش ئةكاتء ك��وآلو ثةتاتةى بؤ طويزةكةشى لةفةي دةك��ات

كاتيكى ديكة بؤ هةلبطيريت.

Page 12: hawlati765

بـــيـــــروراهاوآلتي [email protected]

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

عةبدولرةحمان هةلشؤيى

ياساو لة دةرضوون لة بريتية طةندةلى دةستهينانى بة ثيناو لة طشتى سيستةمى ئابوورى,سياسى ب��ةرذةوةن��دي��ي��ةك��ى يان كةسيك بؤ تايبةت كؤمةاليةتى يان حسابى سةر لة دياريكراو كوتلةيةكى كاتةى ئةو تا طشتى.طةندةلى بةرذةوةندى لةاليةن تاكيكةوة بةإيوة دةضيت جا ض وةكو بةرثرسيكى يان ئاسايى فةرمانبةريكى مةترسييةكةى تاكةكةسى( ئيدارى)طةندةلى لةاليةن ك��ة طةندةلييةى ل��ةو كةمترة حيزبيكةوة يان كراو دي��ارى كوتلةيةكى حيزبى(,يان دةضيت)طةندةلى ب��ةإي��وة كة شاريك بةرثرسانى طةندةلى مةترسى ريكدةكةون)طةندةلى سةرى لة يةكةوة بة كة طةندةلييةى لةو كةمترة ناوضةيى( هةية طةندةلييةوة تاقميكى بة ثةيوةندى لةسةر ئاستى حكومةتيك يان وةزارةتيك لة خوارةوة تا لوتكةى وةزارةت لةسةر ئاستى وةزارى(,ل��ة ئيدارى)طةندةلى زنجيرةى طةندةليةية ئةو مةترسيدارتر هةمووشيان كة سةركردةكانى والتيك دةبن بة بازرطان و خاوةن كؤمثانياو لةطةل كؤمثانياى والتانى نيودةولةتى( ريكدةكةون)طةندةلى تر قازانجةكةشى و حكومةت ئاطادارى بةبى نةك خؤيانةوة تايبةتى طيرفانى دةضيتة طريبةستة ,نمونةشمان دةولةت خةزينةى بإيارى طةندةلييةكانى و نةوتييةكان خؤراك.طةندةلييةكان بة بةرامبةر نةوت بةرثرسيك ضةند يان حيزبيك ئاستى لة كة دةردةكةويت كاتة ئةو مةترسييةكةى وةكو بانديك خؤيان ريكدةخةن هاوشيوةى و بيهؤشكةرةكان م���اددة باندةكانى مانةوة ثيناو لة كاتة دةريا،ئةو ضةتةكانى ئامادةى بةرذةوةندييةكانيان ثاراستنى و نامرؤظانةن. كاريكى هةموو ئةنجامدانى

طةندةلي داخةوة بة كوردستان لة ئةمإؤ بؤية دةكريت بةدى ئاستةكاندا هةمو لة زؤر ئاستيكى تا طةندةلى بةرطريكارانى زياديان كردووة كة دور نية ذمارةيان لةناو دةسةالتدا زياتر بيت لةو كةسانةى دذايةتى ثةتايةكى وةك��و بؤية دةك��ةن، طةندةلى كة دةكات طةشة خيرايى بة زؤر كوشندة دةبينين ئةستةمة،بؤية كردنى كؤنترؤل ليثيضينةوة لة سل هةر نةك طةندةلكاران ناو لة ئةوان بةلكو ناكةنةوة دادطاكان و هجومدان حالةتى لة و زالترن كؤمةلطادا ئةوانةى بؤية ثاشةكشى، و بةرطرى نةك دذايةتى طةندةلى دةكةن كة بة ثلةى يةكةم لة زياتر سةربةخؤكانن ميدياكارة ميدياو مةترسيدان نةك خودى طةندةلكاران، ضونكة مةترسى روبةإووى طةندةلكاريك كاتيك دادطا دةبيتةوة ثشتيوان و تةداخوالتى دادطا لةوانةى زياترن زؤر كردنى ثشيوانى بؤ هاوكارى دادطا دةكةن بؤ بة سزا طةياندنى، ميدياكاريك كاتيك ثيضةوانةوة بة بةالم روبةإووى دادطا دةبيتةوة ئةطةر داوايةكى ناكات ثشتيوانى كةس بيت ناياسايش ريككارة كاتذميريكدا ضةند م��اوةى لة باند بةر،بة دةطيريتة بةرامبةر ياساييةكانى ئاستيكى لة كوردستان لة طةندةلى بوونى و بوونةوة بةرةنطار مةترسيداردايةو بنبإكردنيشى مةترسيدار تر، ضونكة نوسين كة مةدةنييةكان و ضاالكيية و خؤثيشاندان طةندةلى كردنى دذايةتى و ضاكسازى بؤ روبةروويان شيوةيةك بة دةخرين ريك دةبنةوة مةترسيدارة،لةبةرئةوةى طةيشتؤتة ئاستى تيرؤر كردن و ليدانى نهينى ريكخراو ناكرين،بؤية ئاسايى كةسانى ب��ة ك��ة ئةركى طةندةلى ب��وون��ةوةى روب���ةروو هةموو اليةكة لة سةرؤكايةتى هةريمةوة تا ثةروةدةو تاك،مامؤستايانى ئاستى دةطاتة خويندنى باال هةلسن بة هوشيار كردنةوةى طةندةلى دي��اردةى مةترسى لة خويندكار و طةندةلى كردنى دذاي��ةت��ى ضؤنيةتى شيوازى بة طةندةلكاران ريسواكردنى مةدةنى،مامؤستايانى ئاينى هانى موسلمانان ببنةوةو طةندةلى روب��ةرووى ضؤن بدةن هانيان بدةن ضؤن دذايةتى طةندةلكاران بكةن وة بة ئةركى سةرشانى هةمو موسلمانيكى زؤرى بةشى ك��ة ثييةش ب��ةو دابنين موسلمانة،سةرؤكايةتى كوردى كؤمةلطاى طيإانةوةى بة هةلسن حكومةت و هةريم دةسةالت بؤ دادطاكان و دةسةالتى جيبةجى كردن كة ثؤليسةو رؤليكى باالشى هةية لة سةرخستنى دادطا،لةبةر يةك هةلوةشاندنى باندة طةندةليية ناوضةيةكان و وةزاريةكان، ئةمةش تةنيا بة ضاكسازى ريشةيى دةكرى ضونكة حكومةتدا، دةزطاكانى و دام لة تةمةنى دريذايى بة هةن بةرثرس ضةندين طةنيون ثؤستيكدا لة هةريم حكومةتى بؤ هةية ريككةوتنيكيان خؤياندا لةناو و بة بووة لةاليان طةندةلى بطرة طةندةلى،وة

كةلتورودياردةيةكى ئاسايى.

بة تيرؤرست بوونى

باندةكانى طةندةلى

ناتوانين ضيتر )ضي مانكردوة(بة نةوةي نوآ بفرؤشين..

بؤ مافياو ضةتةكان:طةليك بةبى شيعر طةليكى بى رؤحة ،

نةتةوةيةكى بةبى رةخنة نةتةوةيةكى مردووةحسين فةتاح – سويد

مرؤظ بةئاساني دةتوانيت ئةوةي لة تونس و ميسر و ليبيا ئيستاش لة سوريا روويدا لييان تيبطات. ضونكة ئةو شتانةي ئةم دةولةتانة تيايدا هاوبةشن ئةوةية كةوا ك��ردووةو خؤي كؤتايي قسةي ميذوو تايبةتمةندي بةثيي طؤإاني رةشةباي

هةريةك لةم والتانة هةلكرد و طؤإاندني..وآلتانة لةم خؤثيشاندانانةي ئةو رووياندا بيطومان دةسةآلتدارانيان تووشي سةرطةرداني و شؤكيكي واكرد كة باآلنس ضونكة ب��دةن. لةدةست كؤنتإؤليان و ض��اوةإوان و لةناكاو وا ثإؤسيسةكان ن��ةك��راو ب��وون ك��ة دةس��ةآلت��دارةك��ان نةبوون ضاوةرواني شيوةيةك بةهيض بةخؤياندا نةبوو ئةوةيان دةرفةتي بؤية

بضنةوةو ضارةسةريك بدؤزنةوه.رةوشيكي ئيمة كة ئةوةشدا لةطةل هةريم لة خؤمان بة تايبةت جياوازو بةهةنطاو هةنطاو وا ب���ةآلم ه��ةي��ة. طؤإانكاريةكاني و ضاكسازي رةشةباي دةبنةوةو نزيك ليمان خةريكة دةظةرةكة دةرطامان لة ت��ةق.. ت��ةق.. زؤرن��ةم��اوة، دةرفةتيكي دةسةآلتدارةكانمان ب��دةن. هةموو كة هةلكةوتووة بؤ وايان زيإيني كةوتوون، رةشةباكة بةر وآلتانةي ئةو ئةطةر ثيمواية نةبووة. شةنسةيان ئةو دةرفةتةيان ئةم وآلتانة لةو هةركاميك باز بةسةرياندا بيطومان بإةخساية. بؤ بؤمانةوةي شيوة بةجوانترين و نةدةدا هاوآلتيانةوة داخوازيةكاني بةثير خؤيان دةضوون. بؤية دةبيت بليم بةإاستي ميذوو دلؤظان و ميهرةبانة لةطةل دةسةآلتداراني

ئةمإؤي كوردستان..وانة دةسةآلت لةوةناضيت بةداخةوة لة رووداوةكاني ئةم وآلتانة وةربطريت و بزانيت باآلنسي هيزةكان لةمإؤدا كامانةن.

كة كاتي دياربوو ئةوكاتة ئةمةش دةسةآلت بةردةوام لة ذير هؤ و بةهانةي دةمكوتكردني لة بةردةوامة جياجيادا جيا. جيا شيوةي ريطاو بة هاوآلتيان دةسةآلت كة دةطةيةنيت ئةوة ئةمةش بإياري داوة كة خؤي كةإ بكات و بير لةوة داواكاريةكاني بؤ تةنازول كة نةكاتةوة هاوآلتيان بكات. بةمةش خؤي دةخاتة ناو نةبيت. بؤ طةإانةوةي كة واوة تونيليكي دلسؤزي كةسيكي هةموو شيوةية بةم

ئةم طةل و وآلت و ئةم ئةزمونة، بيهيوا و دلطران و نائوميد بووة.

ئ���ةم س��ةرس��ام��ي��ةش��م��ان ل��ةوة نوخبة ك��ة ط��رت��ووة س���ةرض���اوةي سياسيةكانمان جياواز لة سياسةتمةداراني بؤ ليهاتوون و زي���رةك دةظ��ةرةك��ة، ليكجياكردنةوةي و م��ن��اوةرةك��ردن وسةرلةنوي تيكةلكراوةكان ئةوراقة ريكخستنةوةيان ئةوةش ئةوكاتة دةركةوت كة لةم ماوة كورتةي دةسةآلتياندا ضةندين جار توانيويانة خؤيان لة كيشة و قةيراني

طةورة بة سةالمةتي رزطار بكةن. ب���ةآلم ئ��ةم��ج��ارةي��ان زاه��ي��رةي هةرة سيفاتةكاني لة خؤدزينةوةوعينادي هيدي بؤية دةسةآلتدارة. ئةقلي دياري دويني ه��ةواداران��ي خةريكة وا هيدي ئةمةش دةدةن. دةس��ت لة ثيرييان و لةطةل طؤشةطيري ب��ةرةو دةس��ةآلت

جيهاني دةوروبةري ثال دةدات.ثيمواية كيشةي دةسةآلت ئةوةية كة بير لة خراثتربووني رةوشةكة ناكاتةوة و ئةوةي لة دةظةرةكةش روو دةدات، دورة بةخؤداضونةوة بة ثيويست و لةخؤيي

ناكات! ل���ةوالش���ةوة م��ةس��ت ب��وون��ي بة جيطاي ديسان زلهيزةكان بة ثشتبةستن زلهيزةكان هةلويستي طؤإاني ثرسيارة. دةظةرةكة، دةسةآلتداراني بة بةرامبةر بةتايبةتي ميسر. ثيويست دةكات كة وانةي كة دابنيين وا بيت بةس با ليوةربطيريت. نية جيهان لة ئاطامان ئةشكةوتيكداين لة رووداوةكاني كارتيكردني لة دوورين و باري كة بدةين ثيشان وا و دةظةرةكة بي و خؤشي ل��ةوث��ةإي وآلتةكةمان

كيشةييداية.ديارة ئيمة لة بةردةم ئةزمونيكداين يان ئةوةتا بة ثير داخوازيةكاني هاوآلتييانةوة وةرطةإان رةشةباي بةر بة وةيان ديين. لة ضارةنوسمان واتة دةكةوين طؤإان و دةظةرةكة دةسةآلتداراني ضارةنووسي

باشتر نابيت.نابيت لة بيربكةين كة تةنها هاوآلتيان هةتا هةتا و هةميشةيي بةشيوةيةكي خاوةني راستةقينةي وآلتةكةيانن، هةرضي كاتين ميواني حكومةتيشن و دةسةآلت يان بوو ق��ورس رةزاي���ان هةركاتي و مال خاوةن ئةطةر تةواوبوو كاتةكةيان بكةن.ئةمة دةبيت خواحافيزي كرد داواي

لةم كؤمةلطاكانة ريساي ي بي و ئةلف سةردةمةدا.

بةآلم لة دةظةرةكةمان ئةوانةي بةهةر كةوتووةتةدةست، دةسةآلتيان شيوةيةك كة واية ثييان و تيطةيشتوون بةهةلة بؤية ! خؤيانة مولكي و مال وآلتةكان كه دادةن��ي��ن نةخشة ه��ةره��ةم��ووي��ان بهيلنةوة هةربؤخؤيان نةك دةس��ةآلت ثشت بة ثشت نةوةكانيشيان بؤ بةلكو

بطوازنةوة!هاوآلتيان ثيويستة خراثتر لةوةش ضونكة بن خزمةتكاريان هةتاية هةتا دةناسينن ميللةت بة بةشيوةيةك خؤيان

كة ثيناسي نيشتمان بةبي ئةوان بيماناية.هةلبذاردني دةزانيت كةس هةموو كاريكي طؤإاني دةسةآلت بؤ توندوتيذي رةوشةكة ئةوةي بةآلم ناديموكراتيانةية. دةطةيةنيتة ئةو ئاستة دةرئةنجامي باريكي با كةواتة وةختة. ثيش ناديموكراتي بةخؤماندا بضينةوةو رةوشةكة نةطةيةنينة

ئةو بارة تالة.طةورةي زؤر دةسكةوتي دةسةآلت بةآلم بةدةستهيناوة. وآلت و خةلك بؤ مةيدانةكاني و ب��ازاإ لة ك��راوة ئ��ةوةي ئيستا كة رةشةبايةيي ئةم سيبةري ذير بة ناتوانين طرتووةتةوة دةظةرةكةماني نةوةي تازةى بفرؤشين. ئةمةش لةراستيدا تةنها لةم دةظةرة رووي نةداوة. ضةرضل بةريتانيياي جيهانيدا دووةمي شةإي لة طةياندة سةركةوتن، بةآلم دواي شةإةكة ناضاربوو و دؤإاندي هةلبذاردنةكاندا لة لةمالةوة دانيشيت و خؤي بة وينةكيشان و نووسين خةريك بكات. ديطؤل فةإةنساي اليةن لة داطيركردني و دابةشبوون لة ئةلمانياوة رزطار كرد، بةآلم لة راثرسيةكة طونديكي لة ناضاربوو ئيدي دؤإان��دي بةريت. بةسةر ذيان ثاريس دةرةوةي بؤ طةإاندةوة ذياني تارضةر مارطةريت دؤإاندن دواي بةآلم مردوو بةريتانيياي وةكو ب��وو ناضار هةلبذاردنةكان لة بضيت ئاديناوةر و ضةرضل ئةيزنهاوةرو

ذيان لة خانووة كؤنةكةيدا بةسةر ببات.. ناكإيت. )وامانكرد( ن��وي ن��ةوةي لةبازاإةكانيان دةكةين( )ضي ئةمإؤ رةواجي هةية . بؤ راوةستاوين؟ دةبا قؤلي

ليهةلكةين وثيشكةشيان بكةين.

[email protected]

ثاريزةر: ئةحمةد فاتيح محةمةد

ئةم وتةيةى شاعيرى طةورةى مةكسيك ئؤكتاظيؤ باز جوانترين طوزارشتة لةبةرامبةر ئةو دؤخةى ئيمرؤ كة رؤشنبيرى وفةرهةنط دةكات.هيض ثياطوزةر رؤذنامةنوسى و وكةم خةوش لة بيت بةدةر نية كؤمةليك بةدةر نية كؤمةلطايةكيش وهيض وك��وإى مرؤظ ورةخنةكارى،وهيض رةخنة لة بيت هةلةى نية وسةركردةيةكيش وكةسايةتى لة خؤى وبتوانيت نةكات وهةلة نةكردبيت رةخنة رزطار بكات،رةخنة شتيك نية ئيمة ليى هةلسوكةوتى ثةروةردةية رةخنة بترسين و ئ��ازادى بوونى بؤ وثيوةريكة رؤذانةية ونويبونةوة.لى نويطةرى بؤ و بؤداهينان خؤى باجى وروذينةر و جيدى رةخنةى جؤرةى بةو نةك ويستووة،بةالم و دةويت ولةبةرامبةر فيشةك رؤذنامة لةبةرامبةر قةلةم ثةالماردان و سوكايةتى وتةشهيركردن بطريت رةخنة ئةوةى بؤ بيت.لةكوردستان بؤ ئامادةكردبيت خ��ؤت ثيشتر دةب��ي��ت تيهةلدان بؤ ئامادةكردبيت زيندان،خؤت رةخنةطرتنى باجى ئةمة وسوكايةتى سياسية لةكوردستان،ئةطةر رةخنةى ئةدةبى وهونةريش بطرين ئةوة دونيايةك لة سةلةفية ئيسالمييةكان دينة سةر خةت ودونيا دةكةن بة جةهةنةم. كةواتة رةخنةى سياسى ورةخنةى ب��ةوةى مةحكومة ئيمة لةوآلتى ئةدةبى رووبةإووى دادطاييكردن وزيندانى وتةنانةت كوشتنيش ببيتةوة.عةقليةتى ئيمة لةم كلتورةدا وعةقليةتيكى ثاوانخوازيية عةقليةتيكى لة بةدةر شتيك هةموو بؤ شةهوةتطةرايية وتار و رةخنة ياسا.رةنطة لة بةدةر رةخنة لةراستى كةبالودةكريتةوة هةية زانيارى و لةكةداركردن بؤ وهةنديكيش بةدوربيت بيت،بةالم ئةمةش هةموو جاريك رونادات و روينةداوة وزؤريك زانيارى هةية ثةيوةندى بة راى طشتيةوة هةية ودوورة لة لةكةداركردن كةدةطيريت رةخنةيةى ئةم و وسوكايةتى مةحسوبيةت نةهيشتنى وبؤ ضاكسازى بؤ

ئةو ونةهيشتنى وطةندةلي ومةنسوبيةت داوة. م��ةآلس كةخؤيان وضةتانةية مافيا

رؤذنامةنوس و رةخنةطر وقةلةمى ئازاد هيض كاتيك لة تؤقاندن وتوندوتيذى نةترساوة،بةالم سازشى ئ��ازاد وقةلةمى ئ��ازادى ميذووى نةكردووة،لى خؤى وثيشةى ثةيام لةسةر ئازادى نةفةسيكة لةطةل ترثةى دلى ذيانداية بةردةوام ئازاديش بيت ب��ةردةوام ذيان تا دةبيت. بةردةوام ئازادى بؤ وخةبات دةبيت

لة نيوسةركردة و سياسييةكان رابةر ئةطةر هةية وسةرؤك هةية،بيطومان لةنيو روناكبير نةترس وقةلةمى داهينةر ورؤشنبيرانيشدا سةرمايةى قةلةمةكةى نوكى كةتةنها هةية تةواوى ودةتوانيت ومةعنةوييةتى مادى بوروذينيت.مةبةستى هةستيارةكان ثرسة بةندة ليرةدا تةنها ئاسؤس هةردى نية كةثيش جةذن دوور لةهةموو ويذدانيك وئةخالقياتى و خانةوادةكةى بؤ ديارى كرديانة سياسى لةكوردستان.لةكاتى رؤشنبيرى رةوتى بؤ هةموومان جؤرة لةو حالةتيكى روودان��ى بؤ فرميسك وئؤثؤزسيؤنةوة بةدةسةآلت هةلدةإذين،ئةمةش ئازادى قوربانييةكانى كؤمةلطا ئازادى ضونكة نية بةهايةكى هيض باجةكةى وكؤمةلطاش ليدةكات داكؤكى دةبيت كاتيك ليثرسراوان دةدات،سةردانى راى وكؤمةالنى راطةياندنةكان كةلةبةردةم سيناريؤيةك لةهةر دوور تاوانبار طشتى ثيشكةش بةدادطا بكةن،ضؤن لةسةر وتاريك وغةرامة دادط��ا دةدريتة رؤذنامةنوسيك دةكريت وزيندانى دةكريت بةهةمان شيوةش روناك وب��ةرؤذى دةدةن ثةالمار ئةوانةى ئةوا دةك��ةن ئ��ازاد ثةيامى بؤسةر هيرش خؤيان وثشتةكانيان ئاشكرا بكرين ودادطايي بكرين.لةكاتيكدا باس لةوة دةكريت دةزطاكانى ثؤليس و ئاسايش يةكيك لةطومانليكراوةكانيان تا بةياسا طرتووة دةليم طومانليكراو ضونكة طومانليكراوة،ئةمةش هةر نةبيتةوة ساغ جيطاى دةستخؤشية ورةوتى روداوةكانيش ئةمة ضونكة بطوازريتةوة طشتى راى بؤ تايبةتى ثةيوةندى نية وثرسيك كيشة هةبيت،ئةمة هةردييةوة ئاسؤس بةكاكة كؤمةالنى بةتاكى ب��ةت��اك ث��ةي��وةن��دى ثةيوةندى و كوردستانةوةهةية خةلكى وشةرعييةتةوة وئ��ازادى ديموكراسى بة حكومةتدا بةسةر ثرسة ئةم هةية،ئةطةر دةبين نيطةران هةموومان تيثةإيت،دلنيام وهةموومان ثرسةكانى ئازادى دةخةينة ذير

ثرسيارةوة.

ثةيوةنديةكاني ئةمةريكاو كورد لة سةردةمي دواي سةدداموةرطيإاني سابير حةسةن/

زانكؤي ليدز – بةريتانياسياسةتي سةددام، دواي سةردةمي ثرؤسةي لة زؤري بة ئةمةريكا دةرةوةي دواي لة عيراق سةقامطيري بؤ هةولدان جةنطي سييةمي كةنداو و كيشةي كورد لة

عيراقدا خؤي بينيوةتةوة. و سةددام حوكمي بة هينان كؤتايي هاوثةيماني كاتي دةسةآلتي دامةزراندني عيراق تةسليمبووني سةرةتاي بة بوون و ئةمةريكا دةرةوةي سياسةتي ب��ة سةرةتاي سةرهةلداني كورد وةك فاكتةري هةلبذارنةكاني ناوضةكة. لة سةقامطيري رةنطدانةوةي 2005 ي 12/30 و 1/20لة 22 كاتيك كوردن ضاالكانةي بةشداري طةيشتة شدارية به ئةو 2006 نيساني ي لوتكة ئةوكاتةي جةالل تالةباني كةسايةتي بة بوو ي.ن.ك سكرتيري كوردو سياسي

سةرؤك كؤماري عيراق. عيراق دةستوري دانثيداناني دواتر )له تشر يني يةكةمي 2005( بة طةلي كورد وة جياواز، نةتةوةيي قةوارةيةكي وةك وةك كوردستان هةريمي بة ن��ان دان هةريميكي ئؤتؤنؤمي، وة يةكةم هةلبذاردني هةموو كوردستان، هةريمي ثاريزطاكاني ئةمانة تيشك دةخةنة سةر بةرةوثيشضووني كورد باآلدةستي دةرةوة. ثةيوةنديةكاني لة هةلبذاردنةكاني دواتردا لة كةركوك كة بةدةستهينا دةنطةكانيان ي 60% ريذةي رؤليكي ك��ورد ك��ة دةردةخ����ات ئ��ةوة كاروباري سياسي لة دةطيإيت ستراتيجي عيراقدا. بةدةر لةوةش، ئامانجي ئةمةريكا لة سةقامطيري ناوضةكة و يةكثارضةيي عيراق دةخوازيت ناوضةي باكور لة ئاراميدا بيت. بؤية، ئةمإؤ كورد ثيويستي بة ثاريزطاري ثيطةي بةهيزكردني ئةمةريكايه بؤ هةريمةكةيان، لةكاتيكدا ثيدةضيت ئةمةريكا له كورد هاوكاري بة بيت بةستوو ثشت سةقامطيركردني عيراق و هةروةها ثإؤذةي ئةمةريكا بؤ بة ديموكإاسي كردني ناوضةكة.

راستةوخؤي سياسةتي ثييةش، ب��ةم كردني دةزطايي بة وة كوردي-ئةمةريكي يةكدا و بيست لة سةدةي ثةيوةنديةكاني بي ثاساو نية، لةو روانطةيةشةوة، سةرؤك كوردستان هةريمي حكومةتي وةزيراني 2003 لة « كة: رايطةياند 2007 سالي لة بةشيك وةك بإيارماندا خؤويستانة هةولي باشترين بمينينةوة... عيراق لة خؤمانداوة كة هاوثةيمانيكي دلسؤز بين بؤ ئةمةريكا ]ضونكة[ هيض ئةلتةرناتيظيكي تر نية

كة ئامادةيي ئةمةريكا لة عيراق بهيليتةوة.»كورد ثةيوةنديةكاني ئيستادا لة بةآلم بةرةو و ضاالكن و ئةمةريكا سةربةخؤ و قؤناغيكي نوي هةنطاو دةنين. بةهيزبووني كوردستان هةريمي حكومةتي ثيطةي نةوت ياساي ثةسندكردني لة هةر نةك لة بةلكو دا، )2007 )ئابي هةريم غازي و طريبةستة نةو تية سةربةخؤكاني هةريميشدا ئة مانةش، س��ةرةإاي دةبينيتةوة. خؤي وةك تازةي نةوتي كيلطةي دؤزينةوةي تةقتةق و تاوكي و شوينةكاني تر لة هةريمي كوردستان ضاالكيةكاني حكومةتي هةريمي فراوانتر كردووة بة جؤريك دةتوانين ئيستا باس لة 34 طريبةستي نةوت و غاز بكةين كة لةاليةن حكومةتي كورديةوة واذوويان دانثيداناني ه��اوك��ات، ك���راوة. لةسةر نيودةولةتي بة كوردي عيراق رةنطدانةوةي هةية لة ثةيوةندية بةردةوامةكاني حكومةتي تري كاريطةرةكاني دةولةتة لةطةل هةريم دةستثيشخةري و ئةمةريكا هاوشيوةي بإياري ثإؤذة ثةسةندكردني بؤ ئةمةريكا قونسولخانةي كردنةوةي داواي كة )873(كوردستان، هةريمي لة دةكات ئةمةريكا لةطةل ئةمةريكي ئاسايشي هاوكاري وة هةريةك لة كورد و حكومةتي عيراق بؤ بة هيزكردني دةولةت. هةموو ئةم رةهةندانةي باسكران نيشانةي ثشتبةخؤبةستني كوردة

لة ثةيوةنديةكاني دةرةوةدا. ناكؤكةكاني ثرسة ئةمانةشدا، لةطةل كورد وةك خؤيان ماونةتةوة. ئةم ثرسانة

و ئةمةريكا لة هةريةكة بايةخي جيطةي كورد وتورك وبةغدان كة بريتين لة ثرسي بةطةإخستني و ثةرةثيدان و ثةكةكة و هةريم حكومةتي نةوتيةكاني داهاتة حةفتاكانةوة لة )كة كةركوك سةرةنجامي دةسةآلتداراني ومإي مشت جيي بووةتة ناوضةكة واتا بةغدا و توركيا وكورد(، لةطةل ثرسي بةردةواميدان بة مانةوةي ئةمةريكا ئةمةريكا ئةطةر راستيدا لة عيراق. لة ت��ةواوي كشانةوةي بة بيت ثابةنديش تا 2011/12/31، ئةوا بةطويرةي هيزةكاني ئةمةريكا، دةرةوةي وةزارةت��ي ليدواني »ئةمةريكا هةر سةرقالي ثةيوةندية سياسية لة ثشتطيري بؤية دةبيت، بةردةوامةكاني بةئاإاستةي دةكات ئاشتيانة راطواستنيكي دبلؤماسي و مةدةنيانة مانةوةيةكي

ئاسايي.» حكومةتي ئيستا تا ك��ةوا دةوتريت هةريم بي طةإانةوة بؤ بةغدا 15 طريبةستي نةوتي سةربةخؤ واذوو كردووة بةطويرةي ياساي نةوت و غازي هةريم كة لة ئابي 2007 ثةسةندكرا، كوردستان ثةرلةماني لة دا تيبيني هةبوو لةسةري لةطةل ئةوةشدا كة رةشنوسي لة نوسخةيةكة كة ب��ةوةي ياساي نةوتي نيشتيماني. نيضيرظان بارزاني كوردستان هةريمي »حكومةتي دةليت: داهاتة لة دةبيت سودمةند %17 بةريذةي بةغدا لةطةل %83 لةكاتيكدا نةوتيةكاني، بةشدةكريت.»)1( فةالح مستةفاش دةليت: » تةواوي وآلت لة داهاتة نةوتيةكان سودمةند سةرؤكي بارزاني نيضيرظان دةبيت.»)2( «: ك��ةوا ووت���ووة ئ��ةوةش��ي حكومةت حكومةتي هةريم ثينض مانط لة ضاوةإواني وةآلمي ئةنجومةني نيشتماني عيراقدا بووة

بؤ تيثةإاندني ياساي نةوت.»رةمزي بة كةركوك كورد لةكاتيكدا بة و دادةنيت ضةوسانةوة و نادادطةري بةهؤي و دةزانيت، خؤي مافي و مولك طرنطي بووني 6%ي نةوتي يةدةطي جيهان تيايدا و نائامادةيي كورد بؤ دانوستانكردن

دةبيت ب���ارةدا ل��ةم ك��ةرك��وك، لةسةر بؤ دؤخي بين ضاوةإواني ض ضارةسةريك

كةركوك.كة ئةوةية مشتومإة جيطةي ئةوةي بؤضووني كورد ثيضةوانةي ترسي هيزةكاني ناوضةكةية كة ثييانواية طيإانةوةي كةركوك دةبيتة تةنها كوردستان هةريمي سةر بؤ ئيران و توركيا »هانداني كوردةكاني هؤي بؤ جيابوونةوة و دامةزراندني كوردستاني ئاسايي بؤ كورديش داواك��اري ط��ةورة.» ماددةي طويرةي بة كةركوك كردنةوةي و بةغدا نيوان لة زياتري ناكؤكي 140حكومةتي هةريم هيناوةتة ئاراوة. هةرضةند ئيداري دابةشكردني حالةتي لة ثيدةضيت نيوان لة ئاشتيانة بةشيوازيكي ثاريزطاكة ثيشبيني ك��ورد جياوازةكاندا، ثيكهاتة ئةطةري وةرطرتني دوو لةسةر سيي خاكي

راستةقينةي كةركوك بكات، واتا زؤرينة.نيوان ناكؤكيةكاني ،2007 سالي لة لةسةر ديموكراتةكان و كؤماريةكان عيراق لة ئةمةريكا مانةوةي داهاتووي ثإؤسةي بة بؤش طوينةداني بابةتي و كؤدةنطي طشتي، بؤ يةكةمجار زياني طةياند و كؤماريةكان نيوان ثةيوةنديةكاني بة لةاليةن ظيتؤ بةكارهيناني ديموكراتةكان. ئةنجومةني دةنطداني بة دذ بؤشةوة نوينةراني ئةمةريكا بؤ داناني سيثتةمبةري تيكإاي 2008 وةك دوا وادةي كشانةوةي هيزةكاني ئةمةريكا لة عيراق و سةرنةكةوتني ديموكراتةكان لة ظيتؤكردني بإياري ناردني و بؤشةوة لةاليةن عيراق بؤ زياتر هيزي ضةك فرؤشتني سةرؤكايةتيةكاني بإيارة 2 بةهاي بة ئةمةريكاوة لةاليةن عيراق بة تريليؤن و 300 مليؤن دؤالرو زياردكردني هاوكاري دارايي عيراق لةاليةن ئةمةريكاوة زةبةالحةي خةرجية ئةو حسابي لةسةر بةرهةلستي سةرةإاي هةيبوو ئةمةريكا راستية ئةو ئةمانة هةموو كؤنطريس، )بؤش( س��ةرؤك ضةندة كة دةردةخ���ةن دةست ئاوةآل بووة لة سيستةمي بإيارداندا.

ئيدارةي لةسةردةمي ئةوةشدا، لةطةل و كورد كيشةكاني ضارةسةري بؤشدا، ثيشةوةي ري��زي لة عيراقي كيشةكاني ئةمةريكاي دةرةوةي سياسةتي ئةجينداي دانابوو بةهةرنرخيك بيت، وةك وترا بإيارة بوون دةست باآل تةواو سةرؤكايةتيةكان بة جؤريك لة 2007-2008 ئةو باآلدةستية طةيشتة لوتكة كاتيك سياسةتي جيهاني بة

خؤيةوة سةرقال كرد. جيطةي ك��ة كيشةيةك دواج����ار ميزي كؤماريةكان و لةسةر بيت مشتومإ ديموكراتةكان بريتي بوو لة داهاتووي عيراق. ئةنجومةني بإياري ثإؤذة رةتكردنةوةي ديموكراتةكان كة بؤشةوة اليةن لة ثيران ثالني بة سةبارةت كردبوو ئامادةيان هيشتنةوةي بؤ )2007/9/27( جؤبايدن ريطةي دةسةآلتي المةركةزيةوه لة عيراق هةريمي سي بؤ ووآلت دابةشكردني و كؤنترؤلي ذير لة و سوننة و شيعة كورد باآلدةستي تر جاريكي ئةمةش دا، بةغدا بإيارةكاني لة دةردةخ��ات سةرؤكايةتي ئةم لةكاتي ئةمةريكا. دةرةوةي سياسةتي نووسينةدا، ئةوةي دةمينيتةوة ئةوةية ئاخؤ باراك ئؤباما و سةرؤكةكاني دواي دةبيت ئةو ثشتطيري لة يةكثارضةيي عيراق بكةن سياسةتي هةمان هيشتنةوةي ريطةي لة فيدإاليزم نةك دابةشكردني ووآلت بؤ سي هةريم، وة ئايا هةمان سياسةتي ثشتطيري

لة كوردةكاني عيراق ثةيإةو دةكةن؟

The Kurds( ئةم بابةتة لة كتيبيand the US Foreign Policy(ي

)Marianna Charountaki( الثةإة 234-236 وةرطيإدراوة.

Nechrvan Barzani, Taking )1.the lead on Iraqi oil

Falah Mustafa Bakir, )7 )2December 2007(, cited in: http://

www.iraqupdates.com/p_articles.php/article24799

Page 13: hawlati765

عةبدوآل مةحمود

ك��رةدةوةي بةسةر س��ال دة دواي تيرؤريستي ١١ سيبتةمبةردا، ئيستا جةنطي جيطةي دةإوات ئةوة بةرةو تيرؤر، دذة

خؤي بدات بةجةنط دذي شؤإش. سيبتةمبةر تيرؤريستي ١١ كردةوةي و لة خوين هةلكيشان و هةزاران ئينساني بيتاوان و بةكةالوةكردني ضةند تاوةريك لة دةسةآلتي ئابوري و سياسي و سيخوري ريخكراوي لةاليةن ئةمريكادا، دةولةتي قاعيدةي تيرؤريستي دةست ثةروةرةدةي خودي ئةمريكاو خؤرئاوادا، بووة سةرةتاي دةورةيةك و هةليكي ميذوويي تا ئةمريكا روولةخواري ريطاي جيطاو ريطايةوة لة بكاتةوة ثيناسة دنيادا، لة ئةوكاتةي خؤي و توانايي و هةذمووني سياسي و ئابوري نيشاني ديبلؤماسيةكةي و سةربازي و

نةيارةكاني لة دنيادا بداتةوة.ئةو تيرؤر، دذة جةنطي ئةمريكا بؤ طرت بةدةستيةوة كة بوو فؤرمؤلبةنديية جةنط شةيثوري كورتدا لةماوةيةكي و سةرةتا ليدا، دنيادا لة تيرؤري! دذي ئةفغانستان و ثاشان عيراق كرانة نؤبةرةي دةسةآلتي ه��ةردوو تيرؤر. دذة جةنطي تاليبان و بةعس، وةالنران و لةو نيوةشدا، ذيربيناي مةدةنيةت، لة ئاسةواريك ذياني و خزمةتطوزارييةكان ئابوري، ئينساني كلور كلور نةمايةوة. ... ئاسايي لة ثاشان و جةنط ئاطري لة بيتاوان قةرةبروت. بونة تيرؤريستيدا بةيةكداداني بةضكة س��ةدام، سةدان و س��ةدان دةي��ان باندي تيرؤريستي شيوة تاليباني، سةريان فراونترو تيرؤر ذينطةي ب��ةرزك��ردةوة. بةرينتر بؤووة. كؤمةلطاي بةشةري نائةمن بوونة دنيا كةناريكي طؤشةو هةموو كرا. دورطةي نائارام و ترس هةلطرتوو. هةوالي بوونة تيرؤريستةكان شةرة و ك��ردةوة بةيةك نزيك هةولي يةكةم سةرديري نوسراو... بيستراو بينراو ميدياي دةهةي

تاد.

دابةشي دنياي تيرؤر، دذة جةنطي كرد، تيرؤريستةكان جةنطي بةرةي دوو بةسةركردايةتي نيودةولةتي تيرؤريزمي ك��وي��ران��ةي ت��ي��رؤري��زم��ي و ئةمريكا رةوتطةلي ئيسالمي. لةم نيوةدا ثاشةوثاش كؤمةلطاي بةسةر طةورة طةرانةوةيةكي مؤديرن قوتبي هيزو سةثينرا. ئينسانيدا، بةرجةستةي جيطايةكي ئينساني و رووداو ه��ةم��وو ن��ةه��ي��ل��راي��ةوة... ب��ؤ كيشمةكيشيكي ناو ئةم طؤي زةويية كةوتة تيرؤرستيية جةنطي ئةم ذيركاريطةري ئةمريكا دةستيوةرداني رادةيةيي ئةو تا و كيشمةكيش و جةنط زؤري لةزوربةي راستيةكي حاشا بووة دنيادا، روداوةكاني هةلنةطر. هيض جموجؤل و رووداو جةنط و روبةروبوونةوةيةك نةما مؤري هةذموني

ئةمريكا ثيوة نةلكي.بةرطري سةرباري بةكورتيةكةي ئةمريكا نةيارةكاني راوةستانةوةي و ناإةزايةتي بزوتنةوةي لة شةثؤليك و جةنطي سياسةتي دذي لة جةماوةري دنيا تيوةردانةكاني، دةست ئةمريكاو باآلدةستي دوب��ارةي ركيفي ذير كةوتة ئةمريكا بة ثشتيواني هاوثةيمانةكاني. ئةوة ئةمريكا بوو كة بإياري لة ديموكرات بوون و تيرؤريست بووني وآلتاني دنيا و حزب وآلت ضةندين دةدا، سياسي رةوتطةلي و سةدان حزب و اليةن و كةسايةتي ليستي

ناو فايلي تيرؤر كران.

دنياي شارستاني، خوازياراني ئازادي و دؤست ئينسان ئؤردوي بةرابةري، و نةطيرا، بةهةند جةنط...ئيرادةيان دذي لينةطيراو طويي دةنطي و هيز بوونة لة ضاو تاإادةيةك كةنار خراو و شاراوة،

بؤمب و ضةك و نائارامي دنيادا.شارستاني، دنيا خستنةي كةنار ئةم و جةنط و نواندن ملهوإي هةموو ئةم ناوي لةذير كة تيرؤرستيية، بةيةكدادانة طيرانةوةي ئارامي و كؤتايي بة تيرؤريزمدا، دنيا بؤ ئارامي نةيتواني وةري��خ��را... بطيريتةوة، بة ثيضةوانةوة جةنط و ملهوري سةربازي بووة هؤي ئةوةي دنيا نائارام تر، سةربزيو ديكتاتؤرةكان تر، برسي خةلك ئيسالميةكان اليةنة و رةوت��ط��ةل ت��رو

فراوانتر و دإندةتر ...بن.ئابورييةي و سياسيي ستراتيجة ئةم ١١ دواي ئةمريكاي سةربازييةي و رةوت��ي نةخاياند زؤري سيبتةمبةر، هينا، خ��ؤي��دا ب���ةدواي روولةنشيوي كردةوة بلند سةريان ئةفغان تاليبانةكاني ث��ةي��داك��ردةوةو ب��ةردةوام��ي تيرؤر و سةوز تيادا ديموكراسي لة ئاسةواريك نةبوو، عيراق بؤوة سةزةمينيكي جةنط و بةيةكداداني تيرؤرستي و سةهةلداني دةيان سةرة زةرقاوي و سةدام حسين و توتةلةي توانايي ئيسالمي، ئيراني خزمةتضي بةرطةي نةيتواني ئةمريكا س��ةرب��ازي ناكاميةكةي و بطريت دريذماوة جةنطي نيودةولةتيةكةي دنيا سةلما. ثشتيواني بؤ ثاشةكشةي هاوثةيمانةكاني دارم���او راطةياند، سياسييان ثاشان و سةربازي تواناي ئابوري ئةمريكا لةم دؤخةدا بةرةو سياسي دةستإؤشتويي رؤشت. دارمان بة شؤرشي ئةمريكا دةخالةتي سياسي و خؤي ميسر...داكوذاني ثاشان و تونس شؤرشي شاراوةي و هيزي كرد نمايش برسيةكان خوازياراني ئازادي و و ئيرادة ئةمريكاو دنياي سةراسيمةكرد، ثيشتريش داروخاني ئابووري ئةمريكا كة لة ٢٠٠٨ و دريذةي هةيةو تائيستا كة ثيكرد، دةستي

تونيليكي لة ليي بؤدةرضوون ريطاكان داخراودا طير دةخؤن.

ئةمريكاو ملهوري لة دوور ئيستا لةدةرةوةي ويست و توانايي ئةو و جةنطي عةرةب لةدنياي ش��ؤإش تيرؤريستي، العابدين زين ثةرةسةندنداية، كلثةو لة ميسرو موبارةكي حوسني و تونس ي بةدةستي ئةمريكا، دؤستي ديكتاتؤري ج��ةم��اوةري شؤإشي بة و ج��ةم��اوةر تا ب��ةردةوام��ة شؤرشيش و راون���ران بن دةسةتةمؤي ج��ةم��اوةري شؤإشي لة تر موبارةكةكاني حوسني و عةلي دذي سورياي ليباو نةبن. تردا بةرطي ئةمريكايي و ثشت بةستوو بة ئيسالميةكان و قةبائيلةكان...قوتبي ئيسالمي لة دارماني

كؤتاييدان. ئ��ةم��ري��ك��او غ���ةرب ل��ة ب��ةرام��ب��ةر هيزي ئيستا شؤإشانةدا، ئةم بةشةثؤلي ريطاي لة ش��ؤإش��ن...دةي��ان��ةوي دذة راستةوخؤ سياسي دةس��ت��ي��وةردان��ي دةستيوةرداني ي��ان ناإاستةوةخؤ و سةربازيدا، ئيرادةي طؤإانطاريي بةدةستي و بارببةن لة راث��ةري��وو، ج��ةم��اوةري دةستيان ليبيادا لة ئ��ةوةي ه��ةروةك��و راثةرين لة بؤثشيواني نة ئةمةش بؤبرد، بة شؤرش بةرطرتن بؤ بةلكة و شؤإش، طيرانةوةي بؤ هةوليك راثةرين...وةكو و

دةورو دةخالةتيان. ئةطةر ثيشتر ئةمريكا بإياري روخاندن اليةني و دةول��ةت ئةم لةدذي جةنطي و سياسي دةخستة دةستورةوة، ئيستا خةلكي دؤستةكاني ئ��ازادي، خوازياري و توإة وةطةرخستويي ه��ي��زي ب��ة ئةمريكا ميذوو زبلداني رةوان��ةي جةماوةريان

دةكةن. تيرؤرستي جةنطي لةدةوراني ئةطةر غةرب ئةمريكاو ئةمريكادا، باآلدةستي و يةكاليكرنةوةي بإياردةري دروستكةرو كاتي ئيستا بوون، دنيا ملمالنيي كيشةو هةلثيضاني بؤ ل��ةخ��وارةوة كة خةلكة ئةمريكا، هاوثةيماني ديكتاتؤرةكاني

ميذووي نوي دروست دةكةن.هةموو غ���ةرب ئةمريكاو ئيستا هةوليكيان بؤ ئةوةية شؤإشةكاني ناوضةكة دةستةمؤ بكةن و بةر بطرن بةسةرهةلداني ش��ؤإش ل��ة وآلت��ان��ي ت��ري دن��ي��ادا، وة بوةستنةوة بةرووي هةلساني جةماوةريدا. وغةرب ئةمريكا شاراوةي ديكتاتؤريةتي لةوشوينةي تا سازيداية ئامادة لة و... ثيويستي كرد، هيزةكانيان بةربدةنة طياني ئؤردوي توإةكان و برسيةكاني كؤمةلطا و بة ئاذاوةطير لةقةلةميان بدةن. بة ئاذاوةطير كوشتني و بةريتاني الوان��ي نيشانداني ه��ةزارن دةستطيري و خؤثيشاندةران دةمي ثاروي بريني هةإةشةي و كةسي فةيس تؤإي بإيني خؤثيشاندةرو الواني بوك و داباراندني ١٦ هةزار ثوليس لة ثال دةولةتيدا... نائاسايي دةزطاي ئامادةباشي تةنها طؤشةيةك لة ديكتاتؤريةتي دةسةآلتي

بةريتاني بوو.ئيستا ئيتر داكوذاني رةونةقي ئابوري دنيا، سةرمايةداري سةرجةم ئةمريكاو ئاسؤي داكوذاني ثلة ثلة لةطةل هاوكاتة شؤإشي سياسياندا. دةخالةتطةري برسيةكان بةثيضةوانةي بانطةشةي ئيستاي ئةمريكاو غةرب، ضةندة لة دذي ديكتاتؤري كةمثي بة س��ةر وآلتةكاني بيثةردةي خؤيةتي، هيندةش دذي ئةو ديموكراتيية كة ديفد كاميرؤن لة دنياي غةربدا، نمونةيةكي

بةرجةستةيةتي.ترسي شؤإش ئيستا نةك لة وآلتاني لة شؤرش لة ترس بةلكة عةربيدا، دنياي ئيتاليا...تاد، و ثرتوطال ئيسثانيا، و يؤنان ئةو تارمايةية كة بؤرذوازي لةسةراسةري جةنطي ئيستا ك��ردوة، هةراسان دنيادا، دذي جةنطي جةرطةي لة تيرؤر دذة توانةوةية... و كزي لة روو شؤإشدا، ئيسالمي سياسيش لةدؤخي ئيرادةنواندني جةماوةريي و شؤإشدا بؤ نان و ئازادي و و بةست بن ، بإاوبةخؤبوونةوة لةريطاي

بي ئاسؤية[email protected]

هاوآلتي [email protected]بـــيـــــروإا12

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

دواي ١٠ ساأل بةسةر ١١ى سيبتةمبةردائةمريكا لةجةنطي دذة تيرؤرةوة بؤ جةنطي دذة شؤرش!

خاوكردنةوةي تووأةيي خؤثيشاندةرانء طةمةي ئؤثؤزيسيؤنةكانحةمةئةمين ئيسماعيل

رؤذهةآلت شؤإشةكاني بةهاري وا دةبيت، تيثةإ بةالماندا بةئاساني خةريكة واجاريكيتر ضارةنوسي سياسيمان كةوتةوة ئةم ثيربووةكاني( سياسية) ب���ةردةم بةدوو ئةمجارة واديسانةوة كؤمةلطةية، دةسةآلت(، ئؤثؤزيسيؤنةكان،)نةك قسةي لةبيرمان دةضيت كة رؤذهةآلتي ناوةإاست وئيمةش دةطةشيتةوة ئازاديدا لةبةردةم طةشانةوةية ئ��ةم شانبةشاني دةب��ي��ت ئةوةين ض��اوةإوان��ي ريبكةين.وائيمةش وةك وشةعبي ثؤثؤلست ئؤثؤزيسيؤنيكي ئيسالمةويةكان وئؤثؤزيسيؤني )طؤإان( ضارةنوسي كؤمةل( و وةك)يةكطرتوو ثرؤتؤكؤلة بةردةم بخةنة حةظدةي شوبات خؤثيشاندان خاليةكان.ضارةنوسي ضةند طةندةلي نشوستيةكاني ب��ةردةم بخةنة ميذووي ماناكاني هةموو تائةوانيش حةظدةي شوبات خالي نةكةنةوة لةماناكاني واز دوور، راب���ووردووي نةيكةنة خؤي، ئةم طةمةية نةهينن. دانوستان لةبانطةشةي بةإيزان واخةريكة هيض حوجةتيكي نامينيت بؤئةوةي بةدةنطي بةرز دذي نةوةستينةوة، ئةم بةدةنطي بةرز دذي ئةوة هاتووة كاتي كةئؤثؤزيسيؤنةكان بوةستين سيناريؤية سةرةكين. ئةكتةري تييدا نا، يان بيانةويت حةظدةي خاليكردنةوةي ئةمة بةداخةوة كةم بي وينةيةكة لةماناكاني، شوباتة ئةوةندة ئامادةية، لةبةردةماندا وزي��اد لةبةردةم دنيا هةموو كةخةريكة ئامادةية ئةو واخةريكة كةضي دةكريتةوة، ئازاديدا ئؤثؤزيسيؤنةكانةوة لةاليةن توإةييةمان بزةي ولةنيو لةمانا دةب��ي��ت��ةوة خالي ل��ةب��ةردةم دةس��ةآلت��دا و ئؤثؤزيسيؤن خؤي ميذووييةكاني بةها كاميراكاندا ئةوة خؤ ترةوة لةسةريكي لةدةستدةدات. ئةوة خؤ كرد، خؤثيشانداني نةبوو طؤإان يةكطرتوو و كؤمةل نةبوون كةثيشتر، ثيش ديواني دذايةتي سةرقالي شوبات، رؤذاني و فةتواياندةدا بوون، باآل ئةدةبي و شيعر هةلطيرساندبوو. ئةدةب لةدذي شةإيان خؤ ئةوة سياسية مووضةخؤرةكان نةبوون خؤئةوة جادةكان، لةسةر رذا كةخوينيان كةتائيستاش نةبوون ثةإلةمانتارةكان

شةإ لةسةر خانةنيشي دةكةن وئينشقاقيان جطة نةبوو كةس خؤئةوة تيدةكةويت!، شوبات كةلةحةظدةي نةبيت طةنجانة لةو خوينيان رذا، كةس نةبوو جطة لةريذوان و جطةلةوان نةبوو كةس نةبيت، هاوةلةكاني

زياتر. بةإيزانم ب��ةوج��ؤرةن راستيةكان وطةمةكاني دةس���ةآلت كةهاوكيشةي ضةند كؤبونةوة سايةي لةذير طةندةلي بةلكو نةبووة، الواز هةر نةك قؤليةكاندا كةلةمردن ثيبةخشرايةوة هةناسةيةكي ئؤليطاريشي سيستمي ب��وو. رزط���اري ل��ةب��ةردةم وخيلخوازي سةرؤكايةتي مانةوةيدا طوماني لةبةردةم بوو، لةرزيندا رةمزيدا مالئاوايي لةبةردةم سةرؤك بوو، جادة كةلةسةر هيزةي ئةو ضونكة بوو، هيزبوون هةمان كوشتين، طةنجةكاني ئةوةتا وةستابوون. سةرؤكةوة كةلةثشت ثيكديت وليذنةيةك دةستطيرناكريت كةس وئةويتريش هةلدةوةشيتةوة ئةويتر و دانوستان تري جةولةيةكي سايةي لةذير طةندةليش دذة دروستدةبيتةوة،ليذنةكاني بةهةمان طةمةدا تيدةثةإن، طةمةي باوةخولة دةدات، بةخؤي ب��ةردةوام��ي مةكة طيذم طةندةل دةسةآلتي بةداخةوة طةمةيةكة نةك بةإيوةيدةبةن. وئؤثؤزيسؤنةكان دانوستاندا سايةي لةذير بةلكو ئةوة، هةر ئةم يةكةمي تيرمي دةبيتة فةالقةكردن ورؤذنامةنوسان طفتوطؤهةمةاليةنانة لةسةر جادةكان تةعةدايان ليدةكريت. لةذير دانوستانكارانةوة،خاوكردنةوةي سايةي نةك دةستيثيكردووة، توإةيمان زةمةني ئةوة، بةلكو تةمبيكردنيش دةبيتة هةإةشةي

بةردةوام لةسةر نوسةران ورؤذنامةنوسان سايةي ئ��ازادةك��ان.ل��ةذي��ر وئةكتيظيستة بةشار شةبيحةكاني كؤثي دانوستانةوة لةسةر ئةوةتا و ئامادةن ئيمة الي ئةسةد و سةردةشكينن سليماني جادةكاني بةطةإانةوةي خ��ةون ئؤثؤزيسيؤنيش ليي طةورة كةباوكي دةبينيت خةرجيةكةي بإيوون.. ئةم ئةم طةمة ترسناكةية بةإيزان، حةوزي لةم ئازادي زةمةني لةبةرئةوةي دةطةشيتةوة ناوةإاستةدا رؤذه��ةآلت��ي داوةت��ة خؤمان ضارةنوسي ئيمة كةضي كةبةهةمان سياسي كؤمةليك دةس��ت وبةهةمان كاردةكةن دةسةآلت ئةقليةتي تةنها بيردةكةنةوة، ئةوانيش ميكانزمي ئةوةندة نةبيت، ئةوان جلي تريان لةبةرداية بةإاي وينةية جياوازة..ئةم فؤإمةكانيان و من، لةبةردةم قؤستنةوةي بةهاري ئازادي ريالستي سياسةتي رؤذهةآلتدا،ديمةني

ئؤثؤزيسيؤنة.تردا مةبةستم روونبكةمةوة، بةديويكي بةإيزان جةماوةر توإةيي دةليم، بةكورتي بانقيك وةك فيكريدا، تيؤرةي لةتازةترين وةهاية كةبؤ طؤإيني شتروكتوري كؤمةلطة وهاوكيشةكاني دةسةآلت وخةلك بةكارديت، توإةيي كةهةلدةكشيتة دةرةوة، وةك ئةو ثارة نوستووة وةهاية لةسةر كؤنتؤي بانقةكان بؤ وةبةردةهينريتةوة، و بةكارديت ثإؤذةكان ثيكدةهينيت شارستانيةتةكان توإةيي دووبارة وسياسةت مؤإال وهاوكيشةكاني تةنها توإةيي بةكورتي، هةلدةوشينيتةوة، وةك نيية خراث دوذمنكارانةي وزةيةكي ئةوةي باوة، توإةيي وةك فةيلةسوفي ئةلماني )ثيتةر سلؤتيردايك( باسي ليوةدةكات، خؤي بةزةمةنيكي هةستكردنة سةرةتاي لةخؤيدا تازة كاتيكي خؤثيناسةكردنةوةية، نوي،و دةليت:ئةوة وةك دةهينيت خؤيدا لةطةل ذيانةي ئةم لةنيو ترة ذيانيكي دةسةآلتي ئيستادا ياريدةكات.. بةهةقةت ئةوة دةسةآلتي لةنيو ئيمةدا لةنيو كورديية تري ذيانيكي توإةيي خؤثيشاندانةكانةوة خؤي نمايشكرد، بةآلم واخةريكة ئؤثؤزيسيؤن بةرةو ئاقاريكي خؤثيشاندان رؤذةوةي لةو دةبات. ديكةي وةستاوة، دةسةآلت لةجاران زياتر طةندةلتر ئ��ازاردةدات، خةلك زياتر لةجاران بووة، ثيشيلدةكات، بيروإا ئازادي زياتر لةجاران

ودةلةسة درؤ ثةيماني زياتر ل��ةج��اران وحةياضوونةكاني بةغرورةوة نمايشدةكات.

بةداخةوة ئيمة لةبةردةم ئؤثؤزيسيؤنيكي وسةيرداين، بيتوانا و وسةوداكار شةرمن بةتايبةت جيطةي داخة كةئةم قسةية بةتةواوي طؤإاني رووي ب��ةرةو ليثسراويتيةوة ثالتؤ كؤنينةكاني ثيضدا دةكةمةوة، كةلةزؤر كاديريي دانةكةندووة، ئةم تةحالوفة سةيرةش نويذ ئيسالميةكاندا،لةدريذكردنةوةي لةطةل بيطرة، جادة بؤ سةر ثيرؤزةوة لةمزطةوتي بةرطري، بةرةمزي مةالكان كردني تاوةكو ثرؤذةيةك بوون طؤإان لةنةزانيةوة دةستي تيدا هةية، نةك مةبةستي بيت. جيطةي داخة زؤر لةئيمة بةناوي تؤلةرانس و ليبوردنةوة بةوةي هةموو تيناطةين، ئاسانة لةو ضةمكة مةترسيدارن سياسيةكان ئاينية بزوتنةوة زياندةطةيةنن اليةنيكيان اليةنةوة: لةدوو نيوان طةورةيةي رؤحية( )رةهةندة بةو و وبةسياسةتكردنيتي مرؤظ خوادةوةندو بةدنياكردنيتي، بةمانا ئاينيةكةي بةفانيكردني لةم ئيمة دنياي سياسةتدا. لةنيو رؤح��ة وسياسةت فانية دنياي طؤشةنيطايةوة لةضوارضيوةي رؤح بةآلم فانيةكانة، كاري نةك دةكريت، لةسةر قسةي ميتافيزيكيادا وئيسالميةكانةوة. كريست ثارتي لةريطةي وكريست ئيسالميةكان مةزنترة لةوة خوادا نوييةكان موحافزكارة و ديموكراتةكان نوينةري سياسي بن. اليةني دووهةم ئةوةية، تيبطةين ئيسالمي وكريستةكان لةوة وةهمة دينة خ��ؤي��ان موحافزكاري لةعةرشي تةحالوفيان ئةوةي ئةوة لةبةر خ��وارةوة، لةطةلدا دةكات، دةبيت باجي موحافزكارانةش لةدايكبوون بةموحافزكاري ئةوان بدات. لةدواكةوتوويي ئيمةي كورديش ونةخؤشي ئةقليةتي سياسي موحافزكاري خيلةكيانةية. زياتر بةئاإاستةي خؤثيشاندان طةر ئيدي كؤنزةظاتيظيةتي ئيسالمةويدا بشكيتةوة وئةو ئةوا كردي، وةك بكات، طةورةتر هيزانة

نشوستي كولتوري دةرئةنجاميتي. وا رؤيشت، قةزافي وا ح��ال، بةهةر ميسر بؤ جاري دووهةم شؤإشدةكاتةوة بؤ شؤإشةكةي، ئاإاستةكردنةوةي دووبارة شةبيحة ل��ةدذي ئازايانة سوريةكان وا دةوةستن، كةضي ئيمةش تازة لةذير سايةي ثإؤسةي خاوكردنةوةي ئؤثؤزيسيؤنةكاندا،

ثراكتيزة تينووبؤئازادي خةلكاني توإةيي ساردبوونةوةي ئاإاستةيةكي دةكةين، ئ��ي��ج��ط��اري ض���اوةإوان���م���ان دةك���ات، بيت. ب���ةردةوام وةه��ا ط��ةر مةترسيدارة كةشة ئ��ةم ط��ةر مةترسيدارة بةتايبةت تيثةإبيت. ناوةإاست رؤذهةآلتي ئازادةي بيتواناية ط��ؤإان، بةتايبةت ئؤثؤزيسيؤن ئةمإؤ توإةييةي بانقة ئةو لةبةكارهيناني لةسةر كةمي بةشيكي لةكوردستاندا ئؤثؤزيسيؤني نمايشكرد. خؤي جادةكان بووة شةعبي و ثؤثؤلست ئةوةندة طؤإان لةكويدا و ئيسالمةوية لةكويدا كةنازانين لةطةل كؤمةلطةي مةدةنيداية، ئةمةش طرفتي داوةتة خؤيان كةهيلةفيكرييةكاني ئةوانة دةست ضةند دةستةواذةيةك كةئيسالميةكان بيطومان ئيمةن!، كؤمةلطةي ثيكهاتةيةكي ج��ي��اوازي ضةمكي دةس��ت��ةواذةي��ة ئ��ةم ميذوويةكان بزوتنةوة كاري رةتدةكاتةوة، ، نمايشبكةن خؤيان جياوازيةكاني ئةوةية و كاراكتةر لةسةر بكةن سةوداكاري نةك سي و دووبارة ئةوانيتر. بؤ ثيكهاتةكانيان بطؤإيت دنيا دةتةويت طةر دةيليمةوة بارة بيت سةركيش ئةكرؤباتة ئةو وةك دةبيت هةنطاو لةرزؤكدا و شل ثةتيكي كةبةسةر مادامةكي لةبةربوونةوة، بيت دةنيت،بيباك لةم خؤيةتي، جياوازي نمايشكردني ئةمة وسةبري دانوستان كؤي نيطايةوة طؤشة كوشتني ماناي ئؤثؤزيسيؤن ئةيوبي جياوازيية لةنيوان دةسةآلت و ئؤثؤزيسيؤن لةسةريكةوة، ولةسةريكي ترةوة سإينةوةي جياوازييةكاني نيوان طؤإان و ئيسالميةكانة. لةسياسةتي خؤثيشاندان طةر ثيمواية من رستةي بخرينة ئؤثؤزيسيؤندا ئةمإؤي لةثإؤسةي وةك دوورةوة، راب��ووردووي طةورةترين ئةوا لةئاراداية، دانوستانةكاندا باوكساالريي نموزةجة ب��ةو خزمةتي كردووة،كةلةهةموو ساالرية وسةركردة يةك لةدواي يةك ناوةإاستدا رؤذهةآلتي لةسايةي ب��إوات وةه��ا طةر دةإووخ��ي��ن. ئةبةدييةكاني ئؤثؤزيسيؤنةكانةوة، سةرؤكة وةك موبارةك الي ئيمة تازة دةطةشينةوة...

لةفؤإمي ناإةزايي و خؤثيشاندان دةب��ا كولتوري نويدا دةستثيبكاتةوة، دةبا بةهاري تيثةإ ئازادي رؤذهةآلت بةئاساني بةالماندا

نةبيت.

شوان سديق

ني ند تا سو خؤبةدةستي ب��ةن��از ط��ي��ان و خ����ؤي لةاليةن لةدةستداني خ����ؤي����ةوة، ئ��ةم ضيرؤكي جارةيان لةدةستاني طيان ط��ةن��ج��ي��ك��ي ت��ري وآلت��ةك��ةم��ان��م��ان ب���ة ش��ي��وةي��ةك��ي خةمناكتر تراذيدياو ثةلةيةكي ئةمةش ديارة بووين. طويبيستي ت��ري رةش��ي دةس��ةآلت��ي ن��اع��ةدال��ةت و كؤمةلطةيةكي غياب دةردةخات، كة طةنجاني وآلت لةجياتي ئازاد بوونيان و خةون بينين، كةضي رووناك بةداهاتوويةكي طةيشتن بؤ بةر ببةنة ثةنا دةق دةقاو بةثيضةوانةوة،

خؤسوتاندن، يان هةلهاتن لة نيشتيمان.بة لة هةواليكي سايتي سبةيدا كةثشتي دةنطيكي تؤماركراو بةستووة، تييدا هاتووه، لة هةولير »بةناز جةواد»ي تةمةن “٢٢” سال، ثةيمانطاي بووة، نيويك و سال ماوةي كة ت��ةواو ك��اري كارطيإي بةشي تةكنيكي دةنطيدا تؤماريكي لة خؤي وةك كردووة، ئاماذةي ثيكردوة بة هؤي دانةمةزراندنيةوة بةهؤي و خؤي الشةي بةرداوةتة ئاطري ئةمإؤ سوتاوييةكةيةوة ري��ذةي زؤري��ي

)يةكشةممة( طياني له دةستداوة». سةرهةلداني لةمشيوةية رووداويكي الواني و طةنجان ناإةزاي تري بةرةيةكي هةموو لةبةرانبةر دةردةخات، وآلتةكةمان ئاريشانةي و بةربةست و ناإةزايي ئةو لة طونجاو ميكانيزميكي نةبووني بةهؤي ريطة تاهةنووكةش كة رؤذانةياندا، ذياني نةدؤزراوةتةوة بؤ طونجاوي ضارةيةكي هةلي رةخساندني بؤ ض��ارةس��ةر وةك ريطة ئ��ةوان طةنجان. خؤشطوزةراني

مةرطةسات و تراذيدياكان بطرنةبةر.و دام��ةزران��دن ل���ةرووي تةنيا م��ن رةخساندني هةلي كار لةاليةن دةسةآلتةوة، ناإوانمة ذياني طةنجان، ئةوةي من سةرنجي دةدةم طةنجي وآلتي ئيمة هاوشيوةي ضين و تويذةكاني تري ناو كؤمةلطة طيرخواردووي »نادادثةروةر، دةستي سيستميكي تيكةل بة ئةمةش دةسةآلتةوة، لةاليةن نايةكسانن»، رابردوويةكي بطرة ناطةإيتةوة، ئيستاي بؤ

دورودريذي هةية! كؤمةآليةتييةوة ل��ةرووي هةروةها فةزايةكي نةبووني و رةط��ةزي جياكاري يةك ثلة بة خيزان كة طةنجان بؤ ئ��ازاد سايكؤلؤذي و دةرووني فشاري بةإيطةي ئةو هةموو و دي��ن هةذمووني بةهؤي دواكةوتوو نةريتة و كةلتوري عةقائيدة كة ك��ردووة، وايان كاريكي هاوردانةوة، ذياني م��وم��ارةس��ةي نةتوانن طةنجان

ئاساييانةي خؤيان بكةن.ئةو هةموويةوة ل��ةس��ةرووي ب��ةآلم ئةو بؤ طةإينيتةوة دةم��ان رووداوان���ة لةهةر بيزانين، دةبيت كة ثيناسةيةي وآلتيكدا حوكميكي نايةكسان و نادادثةروةر بنةمالة ويستي و بةخواست ياسا هةبيت، مامةلةي حيزبي طروثطةليكي و خيزان و دةرئةنجامةكةي بيطومان بكريت، لةطةلدا بةوجؤرة دةبيت، كة مةرط بةرؤكي بةنازي

تةمةن )٢٢( سالي طرت. هةإةشة رووداوةش ئةم كة ئاشكراية وآلت ت��ري ئينسانةكاني ذياني لةسةر ضونكة طةنجان بةتايبةتي دةكات، بةطشتي فراوانيان ئارةزوويةكي خولياو طةنجان ثرشنطدار داهاتوويةكي ضاوةإيي و هةية

دةكةن.ئ��ةم��إؤ ل��ةه��ةري��م��ي ك��وردس��ت��ان��دا، ئامادةييةكي نادادثةروةري و نايةكساني لةذياني تيكةلة و ه��ةي��ة ب��ةرض��اوي داوةتةوة، رةنطيشي و وآلت بةإيوةبردني بؤ ناو كايةكاني ذياني رؤذانةي ئينسانةكان، بة هةست خةلك كة وايكردووة ئةمةش بكات، بيمتامانةييةك و ئ��اس��وودةي نا ئوميديكيشي هيض و خؤي داهاتووي بة ئيستاي دةسةآلتي بة بةرانبةر نةبيت، وةعد و ثةيمان ئةو هةموو كوردي ضونكة داوة، بةخةلكيان ئ��ةوان كة بةلينانةي و نةيانتوانيوة بةقةد قةبارةي خةوني طةنجيك

بةلينةكان ببةنة سةر!ئةو طةيشتوومةتة دةميكة من بؤية لة خيزان ثةروةردةي هةم كة قةناعةتةي دونياي ئيستامان و هةم دةسةآلتي سياسي شيوةيةي بةو كوردستان لة حيزبي و روويةكةوة لةهةموو دةيبينين ئةمإؤ كة ذياني بةإيوةبردني لة شكستيانهيناوة،

هاوآلتيان و ثيطةياندني تاك لةو وآلتة[email protected]

خؤسوتاندني بةناز

سةرةتاي زةنطيكي

مةترسيدار

Page 14: hawlati765

جيهاد جةالل

فةرمانطةى ك��ارم��ةن��دان��ى كؤمةاليةتى ضاكسازىء زيندانى مةعةسكةر بة ناسراو سليمانى سةالم، دةرمالةى مةترسيان نييةو مةدةنى دةرمالةى لة هةروةها بيبةشدةكرينء سةبازييش و بةغدا لة كة زيادكردنانةش ئةو ئةوانى دراوة لةسةر بريارى

نةطرتووةتةوة. ك���ارم���ةن���دةك���ان دةل���ي���ن فةرمانطة دةرمالةى هةركاتيك زيادبكريت، سةربازييةكان ئ��ةوان ثيياندةليت حكومةت فةرمانطةيةكى ضونكة ناطريتةوة دةرمالةى هةركاتيش مةدةنين، ثياندةلين زيادبكريت، مةدةنى

ئيوة سةربازين.تايبةتةكانى مووضة لة جطة ئةو هةركارمةنديكى خ��ؤي��ان، ه��ةزار 230 ب��ري فةرمانطةية ثيشةيي دةرمالةى وةكو ديناري كارمةندانى ب��ةالم ث��ي��دةدري��ت، بري بةغدا لة فةرمانطة هةمان وةردةط��رن، دينار ه��ةزار 450ه��ي��ن��دةى دوو ن��زي��ك��ةى ك��ة هةريمى لة دةرمالةيةية ئ��ةو

كوردستان دةدريت.ك��ارم��ةن��دان��ى ثيشتريش شيوة بةهةمان ثؤليس ئاسايشء لةو كةمتربوو مووضةكانيان دةدريت، بةغدا لة كة مووضةيةى زؤر كيشمةكيشيكى ثاش بةالم

مووضةكانيان هاوتا كرايةوة.كردنةدا، هاوتا ل��ةو ب��ةالم

دةرمالةى كارمةندانى ئةو زيندانيية ثييانوتوون زي��ادن��ةك��راوةو ناتانطريتةوة، مةدةنينء ئيوة سالى حةوت مووضةى لةكاتيكيدا فةرمانبةرانى سةرجةم فةوتاوى ثيش مانط ضةند كة سليمانيش ئةواني قةربووكراوةنةوة، ئيستا

ن��ةط��رت��ووةت��ةوةول��ةو ك��ات��ةدا ثييانوتوون ئيوة سةربازين.

مةئمورى م��ةه��دى، س��ةالح زيندانى لة ياسايي ضاكسازى ض��اك��س��ازىء ك��ؤم��ةالي��ةت��ى م��ةع��ةس��ك��ةر س�����ةالم، وت��ى ماندوون زؤر »فةرمانبةرةكانمان

بة بؤية هةية، زؤرمان كيشةى ء دةزانين خؤمانى ياسايي مافيكة بكريت، زياد بؤ دةرمالةكةمان ثيماندةدريت ئةوةى لةبةرئةوةى،

لة ئاستى ئيشةكانماندا نيية».زي��ادك��ردن��ى بةمةبةستى لة ئيستادا لة دةرمالةكانيان

وةزارةت�����ى ك��اروك��اروب��ارى ك���ؤم���ةالي���ةت���ى داواك������ارى زيندانيية كارمةندانى هةموو سليمانيء ضاكسازييةكانى بةرزكراوةتةوة دهؤك هةوليرء ب��ؤ ئ��ةن��ج��وم��ةن��ى وةزي����رانء

ضاوةريي بريارى ئةوان دةكةن.

ل��ة ن���او ك��ارم��ةن��دةك��ان��دا سال 10 لة زياتر هةية تيياندا هةية، خزمةتى شوينةكةى لة بةالم سةرةتا ض ثلةيةكى هةبووة هةيةو ثلةيةى ئةو هةر ئيستاش ن��ةك��راوةت��ةوة. ب��ةرز ثلةكةى بةهؤي هؤيةو ب��ةو هةشبووة شوينةكةى موضةكةيةوة كةمى رؤشتووةتة بةجيهيشتووةو

فةرمانطةيةكى تر.ليثرسراوى حةميد ثيشةنط بةشي جيبةجيكردن ه��ي��زى ضاكسازى زيندانى لة ط��ةوران باسي سليمانى كؤمةاليةتى زؤر ماوةيةكى ئةوان لةوةكرد كة ث��ي��دراوة بةلينيان زؤرة دةرمالةكةيان بؤ زيادبكةن، بةالم نةكردوونء بؤ هيضيان تائيستا

هةر لة ضاوةروانيدان.ئيمة »ئةركى وتى ثيشةنط نيية كةمتر هيضي قورسةو زؤر زيندانةكانى كارمةندةكانى لة بةغداد، كارمةندمان كةمة، ئةمةش

وايكردوووة ئةركمان زؤر بيت».هيشتا ك��ة ئ���ةوةى ل��ةط��ةل ئةوان كة نةكراونةتة يةكاليي مةدةنى، يان سةربازين هيزيكى كارمةندةكانيش، وت��ةى بةثيي ك��ات��ي��ك ئ��ي��ن��زاري��ك دةب��ي��ت، ئيوة ثياندةلين دةيانهيلنةوةو كاتى ل��ة ب���ةالم ع��ةس��ك��ةري��ن، زي��ادب��وون��ى م��وض��ةى ه��ي��زة ئةوة ثيياندةلين عةسكةرييةكاندا ئيوة ضونكة ناكات، ئيوة شمولي

مةدةنين.ع��ةق��ي��د ش���وان ع��ةب��دوال،

ضاكسازى زيندانى بةريوةبةرى سليمانى طةورانى كؤمةاليةتى وتى ه��اوالت��ى بؤ ليدوانيكدا لة كة دةرمالةيةى ئةو »بةراستى زؤر هةيانة كارمةندةكانمان وةك كة ثيويستة زؤر كةمةو زيادبكريت، ب��ةغ��داد ئ���ةوةى قورسةو ئيشةكانيان ليرة ضونكة

موضةكةشيان زؤر كةمة».ئ��ةح��م��ةد ن��ةج��م��ةدي��ن، ضاكسازىء طشتى بةريوةبةرى كارو وةزارةت��ى لة كؤمةاليةتى داواى وتى كؤمةاليةتى كاروباى كردووةو دةرمالةيان زيادكردنى ئةنجومةنى وةالم��ى ض��اوةري��ي

وةزيران دةكةن.ديكةى فةرمانطةى ضةندين زي��ادك��ردن��ي داواي حكومي، دةرم����ال����ةي����ان ك�����ردووةء هةمةجؤرن، دةرم��ال��ةك��ان��ي��ش سكرتيري ق��ةرةداغ��ى محةمةد ياسايي ئةنجومةنى وةزيران وتى ثيويستيان زيادكردنانة ئةو كة دةبيت. ميزانيية ئامادةكردنى بة ئةو ئيستادا لة رونيشيكردةوة دي��راس��ةداي��ةو ل��ة مةسةلةية ب��ري��ارء ن��ةب��ووةت��ة هيشتا »بةثيي ديراسةكردنى دواى

توانا»بريارى لةسةر دةدةن.وتى نةجمةدين ئةحمةد وةزي��ري��ش جةنابي »منيشء دةرمالةى زيادكردنى ثشتطيري ئ���ةو ك��ارم��ةن��دان��ة دةك��ةي��ن، بؤ باشة ثالثشتييةكى ضونكة هةريمى لة ضاكسازى سيستةمى

كوردستان».

15ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14هاوآلتي

ئا: هاوآلتى

بارودؤخى مانطيكة ماوةى بةتةواوةتى كفرى قةزاى ئةمنى دي��اردةى كؤمةليك تيكضووة، كوشتنء وةك���و، ترسناكى م��االن، ضوونةسةر رف��ان��دن، دي����اردةى ض��ةن��دي��ن دزىء شيوةية ل��ةو ت��ر ترسناكى

سةريهةلداوة.هيزيكي ماوةيةدا، لةو هةر ئاسايش ضوونة ثؤليس و زؤري جةالل فةوجيكي ئامر س��ةر كؤماري س���ةرؤك تالةباني هةنديك ئةوةى بةهؤى عيراق، كة دال����دةداوة، تؤمةتباريان ئالؤزييةكانى بة تؤمةتبارن

كفرى.رؤذى ه������ةروةه������ا ساالر راب��ردوش، يةكشةممةي فةوجةكةى ئامر كة حةمةخان، هةليكوتاية تالةبانيية، جةالل تةقةي كفري و ئاسايشي سةر كارمةنديكي كرد بارةطاكة لة بة دوات��ر رفاند وو ئاسايشيان كفريدا لةناو برينداركراوي هؤيةشةوة ب��ةو دؤزراي����ةوة. دةستطيركردن فةرماني لةدادطا

بؤ ساالر حةمةخان دةرضوو.ناوضةكة، رووداوةك��ان��ى ت��رس��ي��ان خ��س��ت��ووةت��ة دل��ى ضةند دان��ي��ش��ت��وان��ةك��ةي��ةوة، طةنجيكى لةمةوبةر مانطيك ت��ةم��ةن ب��ي��س��تء س��ى س��ال دةرضوونى دواى )د(، بةناوى ماوةى بؤ ديارنةمانى و لةمال ض��ةن��د رؤذي����ك، ت��ةرم��ةك��ةى دؤزراي���ةوةو بةسوتينراوى تائيستا ئةنجامدةرانى ئةو تاوانة

ئاشكرانةكراوة.كوشتنء رووداوى دواى ئةو تةرمى سوتاندنى دوات��ر ضةندين ف��ري��دان��ى، طةنجةو رفاندن، وةكو ترى رووداوى م��االن س��ةر ض��وون��ة دزىء دانيشتوانى ئةمةش روويداوةو ق����ةزاك����ةى ب���ةت���ةواوةت���ى

نيطةرانكردووة.

شةويك ضةند ه��ةروةه��ا كة رفاندن بانديكى لةمةوبةر رفاندبوو، ثارة بؤ منداليكيان بؤ ئاسايشدا هةولدانى لةكاتى كةسيكي دةستطيركردنيان، )ب( بةناوى رفينراوةكة نزيكي

دةكوذريت.

ئةمنى س��ةرض��اوةي��ةك��ى ب��ةرث��رس ل��ةق��ةزاى ك��ف��رى، روونيكردةوة بارةطاى فةوجيكى كؤمار سةرؤكايةتى بة سةر هؤكارى فةوجة »ئةو لةكفرين، ثشيوى ل��ة زؤر ب��ةش��ي��ك��ى

قةزاكةن».س���ةرض���اوة ئ��ةم��ن��ي��ةك��ة كةنةيويست ناوى بالوبكريتةوة، و الدةر لةياسا »هةرضى وتى

دةدةنة خؤيان هةية داواك��راو ث���ال ئ��ةو ف��ةوج��ة ب��ؤئ��ةوةى

دةستطيرنةكرين».براى سةرضاوةكة، بةوتةى تؤمةتبار لةكفرى فةوجةكة ئامر تؤمةتبارانى ب��ةوةي دةكريت كة كردبيت دةرباز باندةى ئةو ضةند شةويك لةمةوبةر )ب( يان

كوشتووة.س���ةرض���اوة ئ��ةم��ن��ي��ةك��ة روون��ي��ش��ي��ك��ردةوة ب��ري��ارى دةس��ت��ط��ي��رك��ردن ب��ؤ ب��راى ف���ةرم���ان���دةى ف��ةوج��ةك��ةى ئاسايش دةرض��ووةو تالةبانى ك��ردووة لةفةوجةكة داواي��ان دادطا رادةستى داواك��راوةك��ة داواكةيان ئ��ةوان ب��ةالم بكةن،

رةتكردووةتةوة.ئامادةنةبوونى ب��ةه��ؤى بؤ ل���ةك���ف���رى ف���ةوج���ةك���ة كةسةي ئةو رادةستكردنةوةي كيشةى داواك���راوة، دادط��ا لة و تالةبانى فةوجةكةى نيوان دةكات تةشةنة كفرى ئاسايشى و دواتر ثيكدادانى ليدةكةويتةوة.

سةرضاوة ئةمنيةكةى كفرى، سةرلةبةيانى باسيلةوةكرد ف��ةرم��ان��دةى 9/11 رؤذى براكةى كة تالةبانى فةوجةكةى داواك���راوة، دادط���اوة لةاليةن ئاسايشى هيرشيكردووةتة سةر

كفرى.ب��ةوت��ةى س��ةرض��اوةك��ة، لةوكاتةدا تةقة دروستبووة، بؤية فيشةكيك بةر دةستى )س ،ح( ى كةوتووة، فةوجةكة فةرماندةى تةقةكردن ويراى ئةويش بؤية ل��ةئ��اس��اي��ش ك��ارم��ةن��دي��ك��ى لةطةل )ت( بةناوى ئاسايشى

خؤى بردووة.»دواى وتى سةرضاوةكة، كارمةندةكةى زؤر، ليدانيكى و ئ��ازادك��ردووة ئاسايشيان نةخؤشخانةيان رةوان����ةى

كردووة».ف��ةرةج، مستةفا هةروةها كارمةندةكةى نزيكى كةسي ثزيشك ك��ة وت��ى ئ��اس��اي��ش،

ضاوي دةماري دوو ثييوتوون بةهؤى ث��ض��راوة ك��ورةك��ةي��ان كة رونيشيكردةوة ليدانييةوة. بةلطةكانى ثزيشكيان بردووة بؤ

دادطاو سكاآليان تؤماركردووة.ئةمنيةكة، س���ةرض���اوة ئاسايش دواتر باسيلةوةشكرد فةرماندةى لةسةر س��ك��االى ف��ةوج��ةك��ة ت��ؤم��ار ك���ردووة دةستطيركردنى ب��ري��ارى و ب��ؤ دةرض�����ووة، ب����ةالم ئ��ةو لةدةوروبةرى زؤرى هيزيكى و جيطيركردووة م��ال��ةك��ةى خ��ؤرادةس��ت��ك��ردن��ة دادط���اى

رةتكردووةتةوة.بةرثرسي كويخا، س��ةالح بارةيةوة لةو طةرميان ئيدارةى هةموو راط��ةي��ان��د، بةهاوآلتى

طرتووةتة ياساييان ريطةيةكى كة كةسانةى بةو تايبةت بةر ثةشيوييةكانى لة دةستيان كة وتيشي ه��ةي��ةو كفرييدا

هةموويان دةستطيردةكةن.س����ةب����ارةت ب���ة ئ��ام��ر ثلةى كةسة ئةو وتى فةوجةكة لة دةبيت هةيةو سةربازيي خؤيةوة مةرجةعي ري��ط��ةى بكريت، لةطةل ليثرسينةوةي كةسة ئ��ةو ئيستا كة وتيشي

براوةتةوة بؤ قةآلضوالن.طروثى ت���رةوة، لةاليةكى كيشةكانى ب��ةدواداض��وون��ى داواى لةراطةيةندراويكدا كفرى، ئةو ناسنامةى ئاشكراكردنى و كةئارامى دةك��ةن كةسانة

ئاسايشى كفريان »تيكداوة».

ذمارةيةك كةلة طروثةكة رؤذنامةنوسى و رؤشنبير ثيكهاتوون، ك��ف��رى ق���ةزاى ئاراستةى كة لةراطةيةندراويكدا اليةنة و هةريم دةسةالتةكانى ك��ردووة، ثةيوةنديدارةكانيان طرفتى ك��ردن��ى ب��ؤض��ارةس��ةر دروستكردنى داواى شارةكةيان

ذووريكى عةمةلياتيان كردووة.ئةو ل��ةراط��ةي��ان��دراوةك��ةى طروثةى كفريدا، هاتووة »جؤريك هةلداوة سةرى كيشة و دياردة لةم قةزايةدا كة ترس و تؤقاندن و دلةراوكيى الى دانيشتوانةكةى حالةتى بةجؤريك خولقاندووة، ماالن سةر ضوونة و دزيكردن سوتاندن و ب��ةرؤذ و شةو بة كاسبكاران دوكانى برينى و

تةشةنةى كردووة».ه������������ةروةه������������ا بةوةشةوة هاتووة»مةسةلةكان نةوةستاوة، كار طةيشتة ئةوةى كفريدا لةناو نةناسراو بانديكى دواتر و دةرفينن ميردمناليك اليةنة روبةروبوونةوةى دواى باندةكةو لةطةل ئةمنييةكان نزيكى كةسيكى ك��وذران��ى لى هةنديكيان رف��ي��ن��راوةك��ة،

دةستطير دةكريت». كةريم سامان رؤذنامةنوس طروثى لةئةندامانى يةكيك بةدواداضوونى كيشةكانى كفرى، ئةدايان الي��ةن وتى»كؤمةليك بضووكى قةزايةكى بؤية الوازة، الواز ئةمنى بارى كفرى وةكو

بووة».

كارمةندانى مةعةسكةر سةالم؛ مةدةنين يان سةربازي؟كارمةندانى فةرمانطةكة دةلين حكومةت لةهةردوو جةذنةكةى كردوونءبةو هؤيةوة دةرمالةكانيان زةوتدةكات

جؤريك

دياردةو كيشة

سةرى هةلداوة

لةم قةزايةدا

كة ترسء

تؤقاندنء

دلةإاوكيى الى

دانيشتوانةكةى

خولقاندووة

كفري روبةرووى ثشيوى دةبيتةوةرووداوى كوشتنء رفاندن، دانيشتوانى كفري رادةضلةكينىء ئامر فةوجيكى تالةبانيش تؤمةتباردةكريت

ك��ؤم�ةل�طا

Page 15: hawlati765

ديمانة: شيالن شةهاب

ب��ةراوردي بيين ئةطةر ت��ي: ه��اولانيوان رةوشي ئافرةتان ئةمسال لةطةل رةوشةكة رابردووبكةين سالي ضةند

ضؤنة؟ه���ودا زةن��ط��ةن��ة: ئ��ةوةن��دةي من لةطةل ئيجرائات تارادةيةك ئاطاداربم ئةو كةسانة مامناوةندية كة توندوتيذيان هةنديكيان نواندووة بةرامبةرئافرةتان بةندكراون لةبةنديخانةكان ئيستا حكومي تةنانةت راب��ردوو لةسالني لةسيدارةدانيش هةبووة، جا هةرجؤرة يان بةكوشتن ببيت توندووتيذيةك هةرشتيكي تر بةلم ئةمةش دةطةريتةوة بؤ ئةو كةسةي كة توندوتيذي بةرامبةر دةكريت تاضةند دةزطاي ثةيوةنديداري ئةطةر ضونكة دةك��ات��ةوة، ليئاطادار ئةو بؤ بةدواداضوون نةبيت كةسيك بابةتة بكات ئةوا توندوتيذي و تاوانيش

زؤردةبيت. تي: باس لةوةدةكري زؤربةي هاولائةو ئافرةتانةي كةتووشي توندووتيذي كاربةدةست كةساني لةليةن دةبنةوة و سةرؤك خيلةكانةوة دةبيت دواتريش لةدةست ياسا رادةكةن، ئايا ئةم حالةتة

بةدي دةكريت؟ جؤرةها خ��ؤي زةن��ط��ةن��ة: ه���ودا ئافرةت لةبةرامبةر هةية توندوتيذي جياوازة، خيزان لةناو مامةلةكردن ئيمة دةتوانين توندوتيذية قورسةكاني لةطةل كوشتن و سوتاندن وةك ئازارو وةك سوكةكاني توندوتيذية ليكجيابكةينةوة. سةبارةت ئيهانةكردن تارادةيةك قورسةكان بةتوندوتيذية رابردوو لةضاوسالني بؤتةوة كةم ياخود شكايةتكردن لةليةن ئافرةتةوة كةم بؤتةوة، بةلم سوتان ئةويش هةر

لةزيادبوون داية ثيويستة هةولي جيدي كةبةداخةوة بدريت كةمكردنةوةي بؤ لةكوردستان هيض هةوليكي بؤنةدراوة

راطةياندن دةزطاي رؤلي تي: هاولاضؤن دةبيني، ضونكة باس لةوة دةكري

زؤرجار رؤلي نيطةتيظ دةبينن؟ثيمواية م��ن زةن��ط��ةن��ة: ه����ودا رول��ي زياتر راطةياندن دةزطاكاني ئةمةش ئيجابي نةك هةية سلبيان ئةو ناثرؤفيشنالي بؤ دةطةريتةوة دةزطايةي كة دةست بؤئةم كيشة دةبات دياردة لةوةي هةبووة رؤليان بةلم

نةطةتيظةكان بةشيوةيةك بطؤرن .لةرؤلي باس زؤرج��ار ت��ي: ه��اولائافرةتان ريكخراوةكاني بزوتنةوة ئ��ةوان رؤل���ي جةنابت دةك��ري��ت، لةرووبةربوونةوةي دةبيني ضؤن

ثيشةلكاريةكاني دذي ئافرةتان؟

كة ئةوكةسانةي زةنطةنة: ه��ودا كاردةكةن ئافرةتان لةريكخراوةكاني ئةو راستيية دةزانن كة بيويذدانيةكي طةورةية ئةطةر لةدذي ئةو ريكخراوانة بوةستينةوة من هةميشة وتومة ئةطةر ثرسي يةك ئافرةتيان ضارةسةركردبيت ب��ةخ��ت��ةوةري��ي��ان ب��ؤي��ةك خ��ي��زان ئةوةن شايستةي طةراندبيتةيةوة

دةستيان بؤببردريت.و حكومةت زؤرج���ار ت��ي: ه��اولادروشمي ئافرةتان ريكخراوةكاني بةرزدةكةنةوة جييندةر و يةكساني ئةمةش ئافرةتان، يادةكاني لةبؤنةو دروستبووة ك��اردان��ةوة لة جؤريك باس ثاشانيش ث��ي��اوان، لي��ةن ل��ة ناويكي ريكخراوانة ئةو لةوةدةكري لةم تؤ بووة، بؤدروست ناشرينيان

بارةيةوة ضي دةليي؟

جيندةر ضةمكى زةنطةنة: ه��ودا دةطريت خؤى لة ليكدانةوة كؤمةليك بةلم دةكريت، ثيناسة وشة ضونكة بةهاى بةثيى نيية وشة ضةمكة ئةمة ئةم كة كؤمةلطايةى ئةو كؤمةليةتى ثيناسةيةكى بوكاردةهينن ضةمكةى كؤك ه��ةم��وو بؤية ليةنةية ي��ةك نةبوون لةسةر ئةوةى ضةمكى جةندةر جيندةر ضةمكى يةكسانى كؤمةليك ئةو وةك واقيع ثيى بة وةردةط��رى ضةمكةى كة بةكاردةهينى لة كؤمةلطاى كوردى جياواز دةبيت وةك كؤمةلطاى ئةو ياساي و بةها بةثيى سويدى

كؤمةلطاية.بةراوردكردني ثيتانواية تي: هاولارؤذئاوا و كوردي ئافرةتاني رةوشي ضونكة عةقالنيية، شتيكي ضةند تا ئافرةتان ريكخراوةكاني زؤرج��ار هةموو كورتدا لةماوةيةكي دةيانةويت

بارودؤخةكة بطؤرن؟ ئةوة ثيموانية من زةنطةنة: هودا ئةمةش بيت ريكخراوةكان نيازي ريكخراوةكان كةناوي ئةوةية بؤ بؤ بكريت ناشرين ض��الك��وان��ان و . هةبيت ترسيكي خةلك ئةوةشة و طؤران دةبنة هؤي هةر ضالكوانانن طؤرانكاريةش ئةم رةنطة ثيشكةوتن ئةوماف قةبولنةكريت ثييان كةسانيك ئةورووثي ولتاني ئيمتيازانةي و كةبةئافرةتانيان داوة بةئافرةتي ئيمةش لةهةموو ئةركةش و ئةوماف بدريت ضؤنيةتي يةكةبةلم وةك ولت���ان

جيبةجي كردني كؤمةلطا جياوازة. تي: لةطةل بووني ياسايةكداى هاولاب���ةن���اوي ب��ةرةن��ط��ارب��وون��ةوةي

توندوتيذي؟ لةئيستادا خؤي زةنطةنة: ه��ودا دةبينين هةر ياسايةك كةدةردةضيت لة ثةرلةمان جيبةجي دةكريت وةك ياساي دذي توندوتيذي بةرةنطاربوونةوةي ئافرةت كةماوةيةكي كةمة جيبةجيكراوة هةلبةتة ئةو ياساية دةستكة وتيكي زؤر

طرنطة بؤ كؤمةلطاي كوردي .

هاوآلتي [email protected]

ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

دةكات ذن لة ئةوة ضاوةريي ئيمة كؤمةلي كؤنترؤلي قسةدةكات تردا خةلكي لةطةل كاتيك زالبيت سؤزيدا و هةست بةسةر بكات، خؤي ذني بةطشتي بؤية دةرينةبريت، بةراشكاوي و وثياودا ذن لة تيكةل كؤروكؤمةلي لة كورد نزمتر زؤر دةنطيكي بة و كةمتر زؤر ثياو لة قسةدةكةن. لة كؤنطرةيةكي ذناني سؤشياليستي رابةري و شؤرشطير ذنة ١٩١٩ سالي لة دا بة لؤكسمبؤرط( خ��ات��وو)رؤزا سؤشياليست وئازاديتان بروابةخؤبوون بةرايي دةليت ذنان ثياواندان لةطةل كاتيك كة دةستثيدةكات بةوة و زولل وا دةنطيكي بة خؤتان راوبؤضوني بةرز دةربرن كة هةمووان لة شوينةكةدا طوييان تةمةن ي )فاتمة( جار يةكةم بؤ كة ليبيت. هةتا ويست زؤري كاتيكي هاتةلم، سال ٣٢دةرووني باري طيرانةوةي كةوتة و ثذا زماني سكالي تايبةتي بة )فاتمة( كؤمةليةتيي. و لةسةرخؤيي و نتمي و ئارامي كة دةكرد لةوة و وردةشت سادةترين لةسةر داوة، لةدةست ئةم خيزانةكةيان رؤذانةي ذياني وردةكيشةي طرذدةبي ،هةلدةضي و تورةدةبي. )فاتمة( هةست ناكات، ذيان ضيذيكي و تام و خؤشي هيض بة تيكةلي بة حةز جاران وةك ضيدي خةوة، كةم كاتيك ناكات. كةس و خزم لةطةل كؤمةليةتي زؤرتر بري بوو، زؤرتر ثي�م برواي و متمانة ذياني هةلومةرجي لة وردتر منيش ، كرايةوة كرد. ثرسيارم طشتي بة كؤمةليةتيي باري و وزة ثرلة و زيتةلة و زيرةك ئةطةرضي )فاتمة( و ثرلة ذيانة، بةلم داب و نةريتي كؤنةثةرستيي تةواوبكات، ليطرتووة خويندن ريي خيزانةكةيان براكانيةوة و باوك ليةن لة مالة، كضي ئيستا خؤي شانسي و بةخت ضاوةريي دةذيينري، حالي و مال سةر بضيتة و شوبكات كة دةكات خؤي. مةطةر بؤ كضيكي ئاوا لة خيزانيكي ئاوادا، شوكردن لة ئيمرؤماندا،جطة لةكوردستاني ثيشةي و كار بكات؟ ضاوةريي هةية تر شتيكي لةبار و طونجاو يان ضالكي لة بواري هونةري و فيربوني و كؤرسي و خول و وةرزش ئةدةبي لة دةرةوةي و.... ئيشي دةست و ثيشة و زمان يان دةستناكةون و نين هةر يان خيزانةكةيان، بيبةشة بيثارةيي لةبةر ثينادا يان خيزان ريطةي و جةستةيي جوانيي رووي لة )فاتمة( لييان. روالةتي دةرةوةي سةروناوةندة، رةط و ريشةي دةرونيي نةخؤشيةكي لة دةرونيةكاني كيشة وام نةطرتووة. سةرضاوةي طشتطيرةوة و قول هةستثيكرد كة كةسيتيةكي بةسؤز و كؤمةليةتي لةميذبوو شوي لةباري واي هةية كة دةبواية و بة داو خؤم جةرطي بة نا ثيم بؤية بكرداية، شيوازيكي زؤر هةستياري و دةرونزاني ليمثرسي ضؤنة كة تا ئيستا شوي نةكردووة. ثرسيارةكةم )فاتمة( ذياني سةر لة زؤرتر بةزانيني حةز لة ماكي و هؤ لة هةتا بو ئةوة بؤ بةلكو نةبوو، باشترين بة بتوانم تيبطةم و كيشة دةرونيةكاني هةورةبروسكةي بكةم. ض��ارةس��ةري شيوة و ش��ةرم جامخانةي شوشةي ثرسيارةكةم ترس و عةيب و راستي شاردنةوة كة كؤمةل لة بةردةم لة طةورةييش بة بةردةوام و منداليةوة دةكات، دروستي فاتمة( ليرةدا كورد) مرؤظي هةنسك هةنسكة دواي وردوخاشكرد. و شكاند و طريانة بةكولةكةي وردة وردة ئارامتر دةبوو، ريك وةك روني و ئاراميي دواي هةورةبروسكة و رةوانتر و سافتر دةنطي بةهار تاوةباراني و لة كة دةرونيةكةي كيشة ماكي دةبوو. زوللتر تائيستا طيرايةوة: ئاوا كؤمةليةتية بنةرةتدا طونجاو و رةسمي شيوةيةكي بة كوريك ضةند طويدانة بي براكاني و باوك داواي، هاتونةتة بةهانةي جؤراوجؤر بة ئةم راوبؤضوني و حةز داواكانياني رةتكردؤتةوة. دوا كةس كوريك بووة كة بة ريكةوت يةكتريان ناسيوة و ثاش ماوةيةك طور و وطةرم ثاك ثةيوةنديةكي خؤشةويستيي دروستبووة. نيوانياندا لة ريز و وةفا لة ثر و هةبووة ي سادة كةمئةنداميةكي كورةكة ديارة و نةبووة ئةوتؤي طرنطيةكي )فاتمة( بؤ كة بةم )فاتمة( خيزاني بةداخةوة رازيبووة. ثيي كورةش رازي نابن، بةمةش راناوةستن، لة روي بة لقرتي و طالتةثيكردن دةكةونة دا )فاتمة( دةكةن )فاتمة( سةركؤنةي و خؤشةويستةكةي كة ضؤن حةزي لة »نوقسان» يكي ئاوا كردووة.

من دلنيام )فاتمة( نوينةري هةموو ئةو كض و ئازاديي نةبووني بةهؤي كة ذنانةي كوردستانة برياردان لةسةر طرنطترين شت لة ذياني مرؤظ دا، كة هةلبذاردني ئازادانةي هاوذيني ئايندةيةتي، هؤي دةبنة يان دةكوذرين يان دةكوذن خؤيان كوشتني كةساني تر يان دةكةونة سةر جادةكان

و كؤمةل دةيانكاتة لةشفرؤش.

كة خؤشةويستيت، كة مافي ذيانت لي قةدةغة دةكةن!

د. هةذار عوسمان مةعروف ـ ثسثؤإي ميشكء دةرووني / سليمانى

56

كؤمةآليةتىء لوان

هودا زةنطةنة وةك ضاالكوانيكى كؤمةلطاى

مةدةنى و داكؤكيكار لة مافي ئافرةتان لة ديمانةيةكى

تيدا تايبةت بة هاولاتيشكدةخاتة سةر ضةند

ثرسيكى تايبةت بة ئافرةت و رةوشي ئافرةت لة هةريمى

كوردستان.هودا ثييواية توندوتيذية قورسةكان

تارادةيةك كةمبووةتةوة لةضاوساالني رابردوو،

بةآلم سوتان ئةويش هةر لةزيادبوونداية.

هودا كة ضاالكوانيكة لةبواري كؤمةلطاي مةدةني لةكؤمةلةي ئةمةريكي بؤكورد كاردةكات،

داوادةكات هةولى جيدي بؤ كةمكردنةوةي توندوتيذيي دذ بة ئافرةتان لة هةريمى

كوردستان بدريت.

شاناز حةسةن

هيشتا ٢٩س��ال، ج��ةزا، شيالن هاوسةرطيرى نةكردووة، لةبةرئةوةى لةخؤى داواى هاتوونة ئةوكةسانةى ذنى ثيشتر ي��ان ب��وون، ط��ةورةت��ر ياخود داوة، ت��ةلق��ى و ه��ةب��ووة

سةربةهةوى بووة.ئةوة لةوانةية دةل��ي��ت شيالن ئةو ب��ةلم بيت، ئ��ةو ضارةنوسى هاوسةرطيرى كةسةى ئةو دةيةويت

لةطةل دةكات لة تة مةنى خؤيدا بيت.شيالن طويي لة دةولةمةندي نيية، ماليكى طرنكة ب��ةلوة ئ��ةوةى ب��ةلم كةسةشي ئةو ئةطةر هةبيت، جياي نةكةويت، دةستى دةيةويت خؤى كة ئاسايية زؤر »بةلمةوة شووناكات من ضونكة نةكةم، هاوسةرطيرى هيضم لة و خؤشة زؤر ذيانم ئيستا كةم نيية، تةنيا لةم ولتةدا ئةوة هةية خةلك هةموو نةكةى هاوسةرطيرى

باست ئةكات».ه��ةن��دي��ك ل��ة ك��ض��ان ب��ةه��ؤى سوارضاكي لة زؤر بيركردنةوةى قةيرةيي روبةرووى خةونةكانيانةوة، دةبنةوة. تويذةرانى كؤمةآليةتى دةلين، بيربكاتةوة وا كةسيك ئةطةر هةلةية دةيةويت خؤي شتانةى ئةو هةموو دةستبكةويت، بةرامبةركةيدا لة ليكتيطةيشتن بة ثييانباشة بةلكو

جياوازييةكانيان كةمبكةنةوة.كضان لة هةنديك هةرضةندة ئةوة بؤ شوونةكردنيان هؤكاري خؤيان كةسةي ئةو كة دةطةريننةوة، بةلم ناكةويت، دةستيان دةيانةويت خويةكء دةبيتة ئةمة جار هةنديك بيانوويةك هةموو خوازبينيكاريك بؤ

دةدؤزنةوة.كضيكى ٣٩س��ال، كةريم ئاظان فةرمانبةرةو هاوسةرطيرى نةكردووة، دةسنيشان كةسيك ناتوانم »من وتى دوودليةك نية، خؤم بةدةست بكةم،

هةلدةبذيرم كةسيك ئةمرؤ دلماية لة بةبيانووى دةبمةوة، ثةشيمان سبةى ئةمةى وايةو ضاوى ئةمةيان ئةوةى بؤم ئةمةش نيية، بةرز بالى تريان

بؤتة نةخؤشيةكى دةرونى».زؤر ئاظان ثيشةكةيةوة بةهؤى ئ��ةوةى ل��ةط��ةل دةرةوة، ض��ووةت��ة داواكارى زؤرى هةبووة، بةلم لةطةل ئةوةشدا بة هيض كام لة داواكارةكانى لة كام هيض ضونكة نةبووة، رازى داواكارةكانى بةدلى خؤى نةبووةو بؤ هةر يةكيكان بيانوويةكى دؤزيوةتةوة.

خؤمدا لةناخى وتى»من ئاظان تيروانينيكم كةس هةموو بةرامبةر تيروانينى هاوسةرطيريش بؤ هةية، تايبةتيم هةية، ثيويستة بونى خؤت لةو نةمتوانيوة بؤية بدؤزيتةوة، كةسةدا بؤ ه��ةل��ب��ذي��رم كةسيك تائيستا

هاوسةرى داهاتووم».ئيستادا لة كضان لة زؤري���ك كورانةوة بةردةوامى بينينى بةهؤى بةدواى سوارضاكيكى باشدا دةطةرين، لةيةكةم زؤرجار كؤندا لة كاتيكدا لة داواكارييدا كضةكة رازي بووة، ئةطةر

مالى باوكي رةتيانةكردايةتةوة.68سال عةبدولرةحمان ئامينة سالة هةشت و و سى مالةوةية ذنى بوكينى تاشةوى ك��ردووة، زةواج��ى تائيستا دةليت نةبينيووة، زاواى

كيشةى لةطةل هاوسةرةكةى نةبووة.ئيمةدا »لةسةردةمى وتى ئامينة ثيبكرديتاية، ثرسيان ئةطةر تةنيا بؤئةوةى ئاطاداربيت كة هاوسةرطيرى دةكةين، لةطةل ئةوةشدا هةست دةكةم ئةو ثرؤسةية سةركةوتوو تر بووة لة ئيستا، ضونكة ئيستا كضان و كورانيش متمانةى ناتوانن ئةبن تيكةل ئةوةندة

خؤيان بةكةسى بدةن».خؤشة »راستة وتيشى ئامينة داهاتووت هاوسةرى خؤت بةدلى ئةوةشدا لةطةل بةلم هةلبذيريت، كة طرنطترة لةوة متمانة و طونجان

لةئةمرؤدا زؤر كةمبووةتةوة».بةهؤى كةس هةنديك بةوتةى لةم كضةوة كورو تيكةلوبوونى زؤر هاوسةرطيرى ثرؤسةى رؤذط��ارةدا، جيابونةوة ياخود كةمبووةتةوة،

زياديكردووة. تةنها بة نةكردن، هاوسةرطيريي بةلكو كضان، لي طرفتيك نةبووةتة بةلم طرفت، بووةتة ثياوانيش لى

ثياوان وةكو ذنان ترسيان لة قةيريي نيية.

ئيستا تا 4٢س��ال، عةلى عومةر هاوسةرطيرى بؤ كةسيك نةيتوانيوة بةوتةى ضونكة بكات، دةستنيشان خؤى كضيكى باشى دةست نةكةوتووة، ئةو وتى »زؤر سةختة بتوانى كةسيك بكةيت، بؤ هاوسةرطيرى دةستنيشان تةمةنت دوان، نة ساليكةو نة ضونكة

هةمووى لةطةل ئةو كةسةداية».ئ���ةم ك����ورة وت��ي��ش��ى »ك���ة لة ذنةكةى لة كوريك ئةبيستم، خةلكى ج��ي��اب��ووةت��ةوة، ل��ةب��ةرئ��ةوةى زؤر شتيكى بةيةكةوة، نةطونجاون ئةوةشى بؤ زياتر بةلمةوة، ناخؤشة ئ��ةط��ي��رم��ةوة ك��ة ك��ض و ك��ور زي��اد ناتوانم بؤية تيكةلبوون، لةثيويست كةسيك بؤ هاوسةرطيرى دةستنيشان

بكةم». تويذةرى ن��ورى حةمة شيالن كؤمةليةتى ئاماذة بةوةدةكات طةليك هؤكار هةية، كة طةنج كض ياخود كور لةتةمةنى خؤيدا نةتوانى هاوسةرطيرى بكةن، ئةويش زياتر بؤ كور بيكاريى و شوينى نيشتة جيبونة، »بة طشتى كور ثرؤسةية لةو بير كاتيك كضيش و زؤريان خةيالى و خةون دةكةنةوة، لة ئةبيت هةمووى هةية، كة وائةزانن ئةمةش كة هةبيت بةرامبةردا كةسى

شتيكى زؤر مةحالة».ش��ي��الن ئ��ام��اذة ب��ةوةدةك��ات تةمةنى دةطةنة كة كةسانةى ئةو تووشى س��ةرووت��ر، يان سالى ٣5باريكى دةرونى ناخؤش دةبن، رةنطة قورس بةليانةوة هاوسةرطيريكردن

تر بيت.ريذةيةكى ئةمةشدا هيشتا لةطةل تةمةنى لة ك��وران كضانء لة زؤر كةمتر تةمةنى يان خؤياندا ئاسايي هيشتا بةلم دةكةن، هاوسةرطيريي تةمةنى لة نةكردن هاوسةرطيري

زؤردا نةبووةتة دياردة. »ثيمباشة وتى شيالن هةروةها بزانيت دةطمةنة ئةوة هةموو كةسيك هةموو سيفةتى بةرامبةرةكةت بة دل باشة دةزطيرانى ماوةى بؤية بيت، زياتر بنةوةو نزيك لةيةك بؤئةوةى سيفةتة هاوبةشةكانيان ثةرةثيبدةن و سيفةتة جياوازةكانيان ضارةسةربكةن، سةركةتوو و ختةوةر بة ذيانيكى تا

ثيكةوةبنين».

»توندوتيذى دذ بة ذنان كةميكردووة، بةآلم خؤسووتاندن هةر لة زيادبوونداية» هودا زةنطةنة، ضاالكوانء داكؤكيكار لة مافةكانى ذنان بؤ هاوآلتى

كين ئةوانةى سوارضاكي خةونةكانيان دةستناكةويت؟بةهؤى وردبوونةوةى زؤرةوة؛ هةنديك لة كضان قةيرةيي دةبيتة بةشيان

Page 16: hawlati765

17 ريـكــالمذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14 هاوآلتي

هةريمى كوردستان – عيراقذمارة: 31901 سةرؤكايةتى ئةنجومةنى وةزيران

بةروار: 2011/9/12 وةزارةتى شارةوانىء طةشتءطوزار بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى/ ثالندانان

بانطةوازى ذمارة )71( سالى 2011بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى – ثالندانان كة دةكةويتة )طةرةكى بةختيارى ثشت ثةروةردة( بانطهيشتى طشت كؤمثانياو )دروستكردنى ثرؤذةى بؤ كة نهينية كةمكردنةوة ئةم بؤ هةية كردنيان بةشدارى ئارةزووى كة دةكات بيانى ناوخؤو بةليندةرانى

شةقامىبةشى ناوخؤيى كضان( لةسنورى شارةوانى )رانية( .بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى – باسةردانى ئةم كةمكردنةوةيةى هةية ئارةزووى بةشداريكردنى هةر كؤمثانيايةك

ثالندانان. بكات لةطةل ثيشاندانى ناسنامةى تايبةت بة كؤمثانيا.• )دوو شةممة 2011/9/12( بةمةبةستى وةرطرتنى تةندةر بةرانبةر بة )5,000( ثينج هةزار دينارى عيراقى كة ناطةريتةوة بؤ خاوةنةكةىء

كريى بآلوكردنةوةى ئةم ئاطادارية دةكةويتة ئةستؤى ئةو كؤمثانيايةى كة تةندةرةكةى بؤ دةردةضيت.• دوا رؤذى فرؤشتنى تةندةر دوو شةممة 2011/9/26 تا كاتذمير )12(ى نيوةرؤ.

• وةرطرتنةوةى تةندةر لةرؤذى ضوار شةممة 2011/9/28 تا كاذمير )10:05( خولةكى سةرلةبةيانى دةبيت وة هيض تةندةريك لةدواى كاتى دياريكراو وةرناطيريتء سندوقى تةندةر دادةخريت.

• رؤذى كردنةوةء ئاشكراكردنى تةندةر لة )ضوار شةممة 2011/9/28( كاتذمير )11( ثانزةى سةرلةبةيانى دةبيت.• ثيويستة كريارى تةندةر نوسراوى نوينةرايةتى ثيبيت لةكاتى وةرطرتنى تةندةردا.

مةرجةكانى بةشداريكردن:1- ثيويستة ئةو كؤمثانيا و بةليندةرانةى كة بةشدارى دةكةن ثلةى ثؤلينكردنيان لة )1-8(بيت. ثيناسةى )يةكيتى بةليندةرانى كوردستان(

و ثيناسةى ليذنةى تؤماركردنى )كؤمثانياكان(يان ثيبيت. Join( ياخود )2- دةبيت كؤمثانيا ياخود بةليندةر ثسثؤرى هةبيت و تايبةتمةندبن لةبوارى ديزاينء جيبةجى كردنى )ثرؤذةى ئاماذةثيكراوVenture( بكات لةطةل كؤمثانيايةكى بيانى كة ثسثؤربن لةبوارى ديزاينء جيبةجى كردنى )ئةم ثرؤذةية(، وة ليستيك بةناوى ثرؤذةى

هاوشيوةكان كة كؤمثانياكة جيبةجى ى كردبيت ثيشكةش بكات.3- ئةستؤ ثاكى باجى دةرامةت بهينن كة ئاراستةى بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى – ثالندانان كرابيت.

4- ئةو كؤمثانياء بةليندةرانةى كة لةدةرةوةى هةريمن ثيويستة ثشتطيرى تؤماركردنيان هةبيت لةاليةن بةريوبةرايةتى طشتى بازرطانى.5- برى بارمتةى ياساى )4,000,000( ضوار مليؤن دينار بة ضةكى ثةسةنكراو يان )خطاب ضمان( تةنيا لةبانكى حوكمى وةردةطيريتء دةبيت لةكاتى طةراندنةوةى تةندةر ئامادةبيتء ئاراستةى بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى كرابيت بؤ ماوةى سى مانط

بيت.6- ثيويستة بةليندةر يان كؤمثانيا ئامادةى كردنةوةى تةندةربيت يان نوينةريان ديارى بكةن بؤ ئةم مةبةستة، بةآلم ئةطةر نوينةريان ئامادةنةبوو، و تةندةرةكةى طشت مةرجةكانى ثيشكةش كردنى تيدابوو، ئةوا تةندةرةكة دةكريتةوة بة ئاطادارى نوينةرةكانى ترو خاوةن

تةندةر ثابةند دةبيت وةك ئةوةى خؤى ئامادةبووبيت.7- ثيويستة بةليندةر زانيارى يةكانى لةدوو رةفدا ثيشكةش بكات بةمشيوةية:

أ-زةرفى يةكةم تةندةر بةتةواوى ثربكاتةوةء نرخ بةذمارةء بةنوسين ثيشكةش بكات بة بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى –ثالندانان.

ب-زةرفى دووةم تايبةتة بة )خطاب ظمان، كارى هاوشيوة، تعريفى كؤمثانيا، ئاميرةكانى كؤمثانيا، ستافى كؤمثانيا(8- مةرج نيية كةمترين نرخ ثةسةند بكريت.

9- ئةم بةلطةنامانةى سةرةوة هةريةكةيان ئةوى تر تةواودةكات بةنةبوونى هةريةكيكيان تةندةرةكة ثشت طوى دةخريت.10- ثيشكةشكردنى تةندةر بؤ سكرتيرى تةندةرةكان دةبيت لةناو زةرفى داخراو دةبيت و ثيويستة مؤرى كؤمثانياء ناوى كؤمثانيا و

ناوى ثرؤذةكةى لةسةر بيت.11- بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى – ثالندانان ئامادةية بؤ وةآلمدانةوةى هةر ثرسيار و تيبينيةكى تةكنيكى بةشداربووانى

كةمكردنةوةكة.لةئايندةدا ئاشكرابوو بةثيى )بةندى ضوار 12- بةليندةر لةسةريةتى خؤى راستةوخؤ جيبةجى ى بكات، ئةطةر ثيضةوانةى ئةم راستية

لةمةرجة طشتيةكانى بةليندةرايةتى بؤ كاروبارى ئةندازيارى شارستانى( بةرثرس دةبيت.13- لةكاتى وردبينى كردنى تةندةرةكاندا بةهيض جؤريك برى جيطيركراو لةاليةن خاوةن كار ونرخى جيطيركراو لةاليةن بةليندةرةوة يارى ثي ناكريت )دةست كارى ناكريت( وةك خؤى دةمينيتةوة هةر هةلةيةك روبدات لةئةنجامى ليكدانى برو ترخ ئةنجامةكة راست دةكريتةوة.

14- نابيت بةليندةر ماوة ديارى بكات )لة تةندةردا ئاماذةى ثيكراوة(.15- ثيويستة كؤمثانيا وينةيةكى )كؤثى كراوى( دةرخستةى تةندةرى ثيشكةش كراو بطةرينيتةوة لةطةل تةندةرةكةدا.

ئةندازيار نوشيروان حمة كةريم

ليثرسراوى بةشى ثالن دانانء بةدواداضوون

هةريمى كوردستان – عيراقذمارة: 31899 سةرؤكايةتى ئةنجومةنى وةزيران

بةروار: 2011/9/12 وةزارةتى شارةوانىء طةشتءطوزار بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى/ ثالندانان

بانطةوازى ذمارة )70( سالى 2011بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى – ثالندانان كة دةكةويتة )طةرةكى بةختيارى ثشت ثةروةردة( بانطهيشتى طشت كؤمثانياو بةليندةرانى ناوخؤو بيانى دةكات كة ئارةزووى بةشدارى كردنيان هةية بؤ ئةم كةمكردنةوة نهينية كة بؤ ثرؤذةى

)ئاوةرؤيى لوولةيى( لةسنورى شارةوانى )طردة طؤزينة(.شارةوانيةكانى طشتى بةريوةبةرايةتى باسةردانى هةية كةمكردنةوةيةى ئةم بةشداريكردنى ئارةزووى كؤمثانيايةك هةر

سليمانى – ثالندانان. بكات لةطةل ثيشاندانى ناسنامةى تايبةت بة كؤمثانيا.• )دوو شةممة 2011/9/12( بةمةبةستى وةرطرتنى تةندةر بةرانبةر بة )15,000( ثانزة هةزار دينارى عيراقى كة ناطةريتةوة بؤ

خاوةنةكةىء كريى بآلوكردنةوةى ئةم ئاطادارية دةكةويتة ئةستؤى ئةو كؤمثانيايةى كة تةندةرةكةى بؤ دةردةضيت.• دوا رؤذى فرؤشتنى تةندةر دوو شةممة 2011/9/26 تا كاتذمير )12(ى نيوةرؤ.

• وةرطرتنةوةى تةندةر لةرؤذى ضوار شةممة 2011/9/28 تا كاذمير )10:05( خولةكى سةرلةبةيانى دةبيت وة هيض تةندةريك لةدواى كاتى دياريكراو وةرناطيريتء سندوقى تةندةر دادةخريت.

• رؤذى كردنةوةء ئاشكراكردنى تةندةر لة )ضوار شةممة 2011/9/28( كاتذمير )11( ثانزةى سةرلةبةيانى دةبيت.• ثيويستة كريارى تةندةر نوسراوى نوينةرايةتى ثيبيت لةكاتى وةرطرتنى تةندةردا.

مةرجةكانى بةشداريكردن:1- ثيويستة ئةو كؤمثانيا و بةليندةرانةى كة بةشدارى دةكةن ثلةى ثؤلينكردنيان لة )1-7(بيت. ثيناسةى )يةكيتى بةليندةرانى

كوردستان(و ثيناسةى ليذنةى تؤماركردنى )كؤمثانياكان(يان ثيبيت.2- دةبيت كؤمثانيا ياخود بةليندةر ثسثؤرى هةبيت و تايبةتمةندبن لةبوارى ديزاينء جيبةجى كردنى )ثرؤذةى ئاماذةثيكراو( وة ثرؤذةية(، )ئةم كردنى جيبةجى ديزاينء لةبوارى ثسثؤربن كة بيانى كؤمثانيايةكى لةطةل بكات )Join Venture( ياخود

ليستيك بةناوى ثرؤذةى هاوشيوةكان كة كؤمثانياكة جيبةجى ى كردبيت ثيشكةش بكات.3- ئةستؤ ثاكى باجى دةرامةت بهينن كة ئاراستةى بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى – ثالندانان كرابيت.

4- ئةو كؤمثانياء بةليندةرانةى كة لةدةرةوةى هةريمن ثيويستة ثشتطيرى تؤماركردنيان هةبيت لةاليةن بةريوبةرايةتى طشتى بازرطانى.

لةبانكى حوكمى تةنيا )خطاب ضمان( يان ثةسةنكراو بة ضةكى دينار مليؤن هةذدة )18,000,000( ياساى بارمتةى برى -5وةردةطيريتء دةبيت لةكاتى طةراندنةوةى تةندةر ئامادةبيتء ئاراستةى بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى كرابيت

بؤ ماوةى سى مانط بيت.ئةطةر بةآلم مةبةستة، ئةم بؤ بكةن ديارى نوينةريان يان تةندةربيت كردنةوةى ئامادةى كؤمثانيا يان بةليندةر ثيويستة -6ئاطادارى بة دةكريتةوة تةندةرةكة ئةوا تيدابوو، كردنى ثيشكةش مةرجةكانى طشت تةندةرةكةى و ئامادةنةبوو، نوينةريان

نوينةرةكانى ترو خاوةن تةندةر ثابةند دةبيت وةك ئةوةى خؤى ئامادةبووبيت.7- ثيويستة بةليندةر زانيارى يةكانى لةدوو رةفدا ثيشكةش بكات بةمشيوةية:

أ-زةرفى يةكةم تةندةر بةتةواوى ثربكاتةوةء نرخ بةذمارةء بةنوسين ثيشكةش بكات بة بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى –ثالندانان.

ب-زةرفى دووةم تايبةتة بة )خطاب ظمان، كارى هاوشيوة، تعريفى كؤمثانيا، ئاميرةكانى كؤمثانيا، ستافى كؤمثانيا(8- مةرج نيية كةمترين نرخ ثةسةند بكريت.

9- ئةم بةلطةنامانةى سةرةوة هةريةكةيان ئةوى تر تةواودةكات بةنةبوونى هةريةكيكيان تةندةرةكة ثشت طوى دةخريت.ناوى ثيويستة مؤرى كؤمثانياء و دةبيت داخراو لةناو زةرفى دةبيت تةندةرةكان بؤ سكرتيرى تةندةر ثيشكةشكردنى -10

كؤمثانيا و ناوى ثرؤذةكةى لةسةر بيت.11- بةريوةبةرايةتى طشتى شارةوانيةكانى سليمانى – ثالندانان ئامادةية بؤ وةآلمدانةوةى هةر ثرسيار و تيبينيةكى تةكنيكى

بةشداربووانى كةمكردنةوةكة.12- بةليندةر لةسةريةتى خؤى راستةوخؤ جيبةجى ى بكات، ئةطةر ثيضةوانةى ئةم راستية لةئايندةدا ئاشكرابوو بةثيى )بةندى

ضوار لةمةرجة طشتيةكانى بةليندةرايةتى بؤ كاروبارى ئةندازيارى شارستانى( بةرثرس دةبيت.لةاليةن جيطيركراو ونرخى كار خاوةن لةاليةن جيطيركراو برى جؤريك بةهيض تةندةرةكاندا كردنى وردبينى لةكاتى -13بةليندةرةوة يارى ثي ناكريت )دةست كارى ناكريت( وةك خؤى دةمينيتةوة هةر هةلةيةك روبدات لةئةنجامى ليكدانى برو ترخ

ئةنجامةكة راست دةكريتةوة.14- نابيت بةليندةر ماوة ديارى بكات )لة تةندةردا ئاماذةى ثيكراوة(.

15- ثيويستة كؤمثانيا وينةيةكى )كؤثى كراوى( دةرخستةى تةندةرى ثيشكةش كراو بطةرينيتةوة لةطةل تةندةرةكةدا.

ئةندازيار نوشيروان حمة كةريم

ليثرسراوى بةشى ثالن دانانء بةدواداضوون

Page 17: hawlati765

سازداني: ئةردةآلن ئةبوبةكر

زانكؤكاني دةوت��ري��ت ه��اوآلت��ي: زانستي الوازي لةئاستيكي هةريم بة جاريش هةنديك مةعريفيدان، و ناوي مةعريفي زانستيء »قةيراني

دةبةن»، هؤكاري ئةمة ضيية؟لة راستيدا لة د.دالوةرع���ةالدي���ن: جياوازييةكي زانستييةوة رووي هةريم زانكؤكاني ن��ي��وان لة زؤر رووي دلنياييةوة بة و دةكري بةدي بةرزبوونةوةية. ب��ةرةو زؤربةيان شيوةيةكي بة كة نيية نهيني بةآلم زانكؤكاني لة زانستي ئاستي طشتي نيية. خ���وازراودا ئاستي لة هةريم ئةكاديمي رووانطةيةكي بة ئةطةر سةيري بابةتيانة بةشيوةيةكي و بكةيت، بؤتدةردةكةوي كة ئةو كيشةو فاكتةري زؤر بة ثةيوندي قةيرانة ليكبةستراوةوة هةية. هةيانة ميذوويي و هةيانة دارايي و كةلتوري و كارطيري

و سياسي و هي تر. ئاستي ميذووييةوة رووي لة زانست دةميك بوو لة تةواوي عيراقدا بة تايبةتي لة بواري تويذينةوة و داهينان و كوالتيي فيركردندا لة ئاستيكي نزمدا دةخواليةوة، و زانكؤيةكي تاقانةيش لة هةريمدا هةبوو كة ئةويش بةشيك بوو سةرباري دواتر سيستةم. هةمان لة هةريم دابراني و دارايي دةستكورتي سالدا، بيست لة دةرةكي، دونياي لة ئةهلي و حكومةتي زانكؤي بيست لة خويندكاران ذمارةي و ثةيدابوون ضةند هةزاريكةوة بوونة زياتر لة سةد تواناي ذمارةو نيوةشدا لةو هةزار. مامؤستايان بة هةمان خيرايي طةشةي شيوازي طرنطتر، لةوانةش نةكرد. ئةكاديمي دةزطاكاني بةريوةبردني تةركيز كؤنةو كالسيكي شيوازيكي كواليتي. ثشتطيريكردني سةر ناخاتة هةلسةنطاندن بؤ زانستي ثيوةري لة بةخشين متمانة و مؤلةتدان و لة دةزطايةك هيض نةبوو، هةريمدا كارضاكي بؤ نةبوو ئةدا فشاري ذير هيض كواليتي. ثر بةرهةمهيناني و ضاك بةرهةمي بؤ ثاداشتيك جؤرة بةرهةمهيناني كاتي لة ليثرسينةوة و دةيان ئةوانةو ئيتر نةبوو. خ��راث فاكتةري تر بوونةتة هؤي ئةو كةشةي

كة بؤمان ماوةتةوة.ه���اوآلت���ي: ئ��ي��وة ث��رؤذةي��ةك��ى ضاكسازيتان راطةياندووة، ئايا جيطةي ئوميدة بؤ ضارةسةركردني ئةو طرفتة؟

ئةو ب��ةل��ي د.دالوةرع�����ةالدي�����ن: دوو لة كة ضاكسازييةي ث���رؤذة بواري كةوتؤتة راب��وردوودا سالي ئيستاوة لة هةر جيبةجيكردنةوة لة ريشةيي. طؤرانكاري هؤي بووةتة نةخؤشيية هؤكارو بوارةوة ضةندين دةستنيشانكراون بنةرةتيةكاني بؤ دريذخايةنيان ض��ارةس��ةري و جؤري دلنيايي ثرؤسةي دان��راوة. و داهينراون و راهينان فيركردن بؤ بؤ بةردةوام زانستخوازي ثرؤسةي بةهةزاران داهينراوة، مامؤستيان والت دةوةوةي دةنيردرينة خويندكار و زانست بة هةريم بةستنةوةي بؤ كارطيري ثةيكةري سةردةم، جيهاني دةستكاريي زانكؤكان داراي���ي و سيستةمي ك��اراك��ردن��ي ب��ؤ ك��راوة كارطيري و كةمكردنةوةي بةفيرؤداني زيدة. داهاتي ثةيداكردني و داراي��ي سةالمةتي و تةندروستي سيستةمي ضةسثيندراوة بؤ باشتركردني ذينطةي ث��رؤس��ةي ك��ارك��ردن. و خويندن زانكؤ بة متمانةبةخشين و مؤلةتدان داهينراون. حكومةتييةكان و ئةهلي زانكؤ ذيرخاني لة نوي وةبةرهيناني لة ئيتر كراون. كؤنةكان و تازةكان و ئ��ةرك كورتدا زؤر مةودايةكي

ماندووبووني خةلكة ريفؤرمخوازةكان هيناوةو وةدةس��ت ضاكي بةرهةمي جيطاي بوونةتة دةستكةوتةكان ئ��وم��ي��دي خ��ةل��ك��ي ئ��ةك��ادي��م��ي و خويندكارانءخةلكي هةريم بة طشتي.

ه����اوآلت����ي: ئ���ةو ث���رؤذةي���ةي ضةندي م���اوةي رات��ان��ط��ةي��ان��دووة

ثيويستة ؟.ثرؤذةية ئ��ةو د.دالوةرع���ةالدي���ن: هةية دةستثيكي كاروانيكة، جؤرة ب��ةري ق��ؤن��اخ دواي ل��ة ق��ؤن��اخ و دةكري نايةت. كؤتايي بةالم دةكات دوايي سالةي دوو ئةو كة بووتري بدريت. لة قةلةم يةكةم قؤناغي بة و روانطة يةكالييكردنةوةي قؤناغي قؤناغي دريذخايةن، ستراتيذيةتي قؤناغي ن��اوم��ال، تةرتيبكردني سال لةمةودوا ك��اروان. بةريكردني ثيشكةوتني ب��ة هةست س��ال ب��ة ثرؤسةكة دةكري و لة هةر ساليكيشدا ئاوردانةوةيةك بؤ ضاوثيخشاندنةوةي ئ��ةزم��وون و ث��الن��دان��ان ب��ؤ ت��ةواو ثرؤذةية ئةو واتة دادةنريت. كردن بؤ بةلكو نيية دوان و رؤذي��ك بؤ ضيندراوة ئيمرؤ ئةوةي سالة. دةيان لة ئايندة ن��ةوةك��ان��ي ئ��ةوةي��ة ب��ؤ ليببينن. خيري و بخؤن بةرهةمةكةي بةردةواميتي مسؤطةركردني بؤ ثرؤذةياسايةك طؤرانكاريةكانيش رةنطدانةوةي كة ك��راوة ثيشنياز

خودي ئةو ضاكسازيانةية. ثرؤذةيةكي ضي ئايا ه��اوآلت��ي:

نويتان لةبةردةستداية؟.د.دالوةرعةالدين: لةو هةفتةيةدا دوو ثرؤسةي طرنط رادةطةيةنين. يةكةميان ثرؤسةي ثةرةثيداني ثرؤطرامةكانة كة بؤ ئةوة دانراوة خويندكاريك لة الويكي بطوازيتةوة نةونةمامةوة و خونضة و زانستخواز بيركةرةوةيةكي بؤ ببيتة ثيشرةويكي ثيشةيي و ثيشةنط، برياردةر. فيري ضؤنيكي دةستكةوتني رةخنةطرتن و شيكردنةوة و زانياري فيري و بي ثةيام ثوختةكردني و طةياندني زانياري بؤ هاوكاراني بي، لة هةمانكاتدا فيري تةكنؤلؤذياي زانياري سةردةم و زماني ئينطليزي و عةرةبي وةرضةرخانيكة ثرؤسةية ئةو ببي. و زانكؤ لة فيركردن كةلتوري لة هةريم. تةكنيكي خويندني دةستةكاني شيوازي لة بريتية دووةم ثرؤسةي زانكؤ بؤ ثيشكةشكردن بؤ ئؤنالين ريطةي ل��ة وات��ة ثةيمانطاكان. و ناوةندي ك��اروب��اري ئينتةرنيتةوة ئةوةش ئةنجامدةدريت، وةرطرتن ئاشنايةتي هونةرو كة شؤرشيكة ئينتةرنيت و ئيمةيل و كؤمثيوتةر هةموو و ماليك هةموو دةخ��ات��ة هةفتةيةشدا لةو هةر خيزانيكةوة.

خولي سيهةمي بةرنامةي تاواناسازي بؤ ناردنةدةرةوةي هةزار خويندكاري وةك رادةطةيةنين. دةرةوة بؤ تر دةبينن ئةو ثرؤذانةي دةستيانثيكراوة و دريذخايةنن ث��رؤذةي هةموويان مرؤييةكاني توانا لة وةبةرهينانن بؤ بونيادناني باشتر خاتري بؤ هةريم

دامةزراوةكاني هةريم.طؤريني ل��ةط��ةل ئايا ه��اوآلت��ي: حكومةت و وةزيرةكان، ئةم ثرؤذةية بةهاتني نايةت، تةمةني بة كؤتايي

حكومةت و وةزيريكي تر؟.ريفؤرم كارواني د.دالوةرعةالدين: طؤرانكارييةكان و ب���ةردةوام���ة خواستي سةرجةم سةركردة سياسي خةلكي خواستي و ئةكاديميةكان و مان بة نين ثةيوةست و هةريمن وةي��ان وةزي��ري��ك تاكة نةماني و ئيمة لة يةكيك ه��ةر حكومةتيك. دةكات، تةواو زنجيرةكة ئةلقةيةكي و دادةن��ي��ت بناغة لةسةر بةرديك قؤناغيكةوة لة ري��ف��ؤرم ك��اروان��ي تر. قؤناغيكي ب��ؤ دةط��وازي��ت��ةوة بيطومان ئيمةش دواي خةلكاني طشتيدا ب��ةرذةوةن��دي خزمةتي لة خؤ دةدةن. رةوتة بةو بةردةواميتي مانةوةي بة طؤرانكاريةكان ئةطةر ضارةنووسي وةيان وةزير كةسيي ئةوا بةسترابنةوة تاكه ك��ةس��ةوة ثي بةردةواميتيان مةحالة و دةستيان دلنياييةوه، بة بةالم باشترة. نةكريت دةستي ضاكسازيةي ث���رؤذة ئ��ةو ضونكة دةبيت ب���ةردةوام ثيكراوة خةلكي و ب��ووة خ��ةل��ك خواستي هةريم لة كةس قةبول ناكات خولةكي

ثيشكةوتن بطةرينيتة دواوة. كةسانيكي ولةوآ ليرة هاوآلتي: دةوت��ري��ت بةرثرسةكان بة س��ةر تواناسازي ثرؤذةي ناو خزينراونةتة هةلويستتان دان��راون، واستة بة و

ضيية؟.دلنياييةوة بة د.دالوةرع���ةالدي���ن: دةي��ل��ي��م ك��ة ل��ة ل��ي��ذن��ةي ب���االي تواناسازييةوة هةردةم جةخت لةسةر دادوةري كؤمةاليةتي و يةكسانكردني لةسةر دةرةوة ناردنة و دةرفةتةكان بنةماي ثيشبركيي توانا كراوةتةوة. لة وةزارةتةكانيشةوة ميكانيزمي شةفاف دانراوة. ثرؤسةية ئةو ئةنجامداني بؤ مةسةلةي كة ك��راوة جيددي كاري نةكةويتة واستةكاري و دةستكاري دةكري زؤر قسة بيطومان ن��اوةوة. طةورةكة رةسمة ئيمة ن��اك��ري و ثرؤسةكة ت��ةواوي و بيربكةين لة ناشيرين بكةين. شةفافيةتي سيستةمي رؤذ ثرؤسةكة ئةنجامداني و كيبركي

لة دواي رؤذ بةرةو ضاكتري دةضن.زانكؤ ئ��ةوةي لةطةأل ه��اوآلت��ي:

و زانستي تويذينةوةي بؤ ناوةنديكة درككردن بة كيشةو قةيرانةكان، بةآلم لةئاست كوردستان زانكؤكاني لة بةرادةيةكي يان الوازن بابةتة ئةم بؤضي ئةمة ناوة» »تةنها دةوتريت وا

دةطةرينيتةوة؟.بارودؤخ لة ئيمة د.دالوةرعةالدين: تايبةتدا زؤر ميذوويي قؤناغيكي و ثيويستي سيستةممان و دةذي��ن تةرتيبكردني بؤ بيوضانة كاري بة كواليتي زامنكردني و وردةكاريةكان دةزطايةكي هةموو ثابةندكردني و و ياسا بة تايبةت و طشتي كةرتي كات بابةتة ئةو هةريم. ريساكاني

دةخايةني.ئيمة ل��ةك��ات��ي��ك��دا ه����اوآلت����ي: هةية ت��وي��ذي��ن��ةوةم��ان ن��اوةن��دي كيشةو بةآلم كوردستان، لةهةريمي تويذةراني لةاليان نةخؤشييةكانمان وةك دةدؤزريتةوة، دةرةوة وآلتاني تويذةريكي كة ليكؤلينةوةي ئةو خؤلبارين »دياردةي لةسةر ئةلماني دةريخست ك��ة ك���ردي» ل��ةه��ةري��م ثيوةيةو يؤرانيؤمي خؤلةكان طةردي شيرثةنجة، نةخؤشي بؤ هؤكاريكة ئايا ئةمانة لة غيابي دةزطاكاني خؤمان

نيية؟.كة نيية شاراوة د.دالوةرع��ةالدي��ن: ليكؤلينةوة و تويذينةوة سيستةمي ثيويستي ئاستيكداية لة هةريمدا لة لة هةية. ثيشخستن و ضاكردن بة سةنتةري باالدا خويندني دةزطاكاني دارايي تواناي رووي لة تويذينةوة كارطيريدا و مرؤيي و زانستي و ئةو ضاكردني زؤرة، كةموكورييان دةخايةني. سال دةيان كةموكوريانة ري��ف��ؤرم��دا ث��رؤس��ةي مياني ل��ة لة ئةوةي بؤ نراوة بةرضاو هةنطاوي خؤمان دةزطاكاني دري��ذدا م��ةوداي زانستي ليكؤلينةوةي لة ثيشرةويتي لؤكالييةكان نةخؤشيية كيشة لةسةر تويذينةوةكانيشيان بةرهةمي بكةنء نيودةولةتيشدا ئاستي لة كاريطةري ثيويستي ئاواتة و ئامانج ئةو هةبي. طؤرانطارييةكاني سةرخستني بة ش��ي��وازي و زان��ك��ؤك��ان هةيكةلي و كردنيان تةمويل و بةريوةبردن

شيوازي هانداني زانايانة.سةرجةم كة بةوةية ثيويستيمان زانكؤكان ناو تويذةرةوةكاني و زانا ك��اري و ب��ك��ةن يةكتر ه��اوك��اري تويذينةوةي هةرةوةزي ئةنجام بدةن. ثةرلةمانيش و حكومةت هةروةها و تةمويل بؤ طونجاوتر ميكانيزميكي ضونكة دابهينيت تويذينةوة هانداني نيية هاندةر ئيستا تةمويلي شيوازي لة بؤيةش داهينان. لة ريطرة بةلكة ميكانيزميكي نويدا ياساي ث��رؤذة

مةبةستة ئ��ةو ب��ؤ س��ةردةم��ي��ان��ة خراوةتةروو.

راب��وردوودا م��اوةي لة هاوآلتي: فشارة حيزبيةكاني هةندي ريكخراوي قوتابيان بؤ سةر وةزارةتةكةتان زؤر بووبوو، ئايا ئةو فشارانة ضؤن دةبيني

وة بؤضي دةطةرينيتةوة؟نيية م���ةرج د.دالوةرع�����ةالدي�����ن: ريكخراوة سةركردةكاني رةفتاري ج��ةم��اوةري��ي��ةك��ان رةن��ط��دان��ةوةي بيت، و ستراتيذيةتي حيزب سياسةت لة زؤربةي حالةتةكاندا رةفتارةكان بة حيزبةوة ئؤرطارني لة دوور برياري بريارانة لةو هةندي رةنطة دةدرين. رةن��ط��دان��ةوةي ئ��ةو ب��ةرذةوةن��دي��ة ئةنجامداني هؤي بة كة بيت تايبةتانة بوونة. ثاشةكشةدا لة ريفؤرمةوة دةرةنجامي رةفتار هةندي لةوانةيشة نةزانين و ليك تينةطةيشتن بن، ضونكة زؤر تويذيك رةفتاري تةفسيركردني زةحمةتة لة كاتيكدا كة خودي ريفؤرم ثرؤسةي ئ��ةوان��داي��ة. خزمةتي لة قوتابيان مافي ثاراستني بؤ ريفؤرم باشتر ئايندةيةكي مسؤطةركردني و بؤ قوتابيان داهينراوة. بؤيةش ئيمة وا لة ريكخراوة قوتابي و خويندكار ةكان ثشتطيريكردن كة دةكةين ضاوةروان نيشتيماني ئةركيكي بة ريفؤرم لة سةردةمي لةطةل خؤيان و بزانن ثيشرةويتي بطرة و بطونجينن نوي نةخؤشييةكاني ضارةسةركردني لة

سيستةم بكةن. زانكؤي كيشةي ئايا ه��اوآلت��ي:

شاهانة بةكوي طةيشت؟ئيمةوة بةالي ع��ةالدي��ن: د.دالوةر بةريتاني شاهانةي زانكؤي كيشةي كؤبوونةوةي لة ثيهاتووة. كؤتايي برياريكي وةزارةتمان ئةنجومةني دلخؤشكةرانة بؤ سةرجةم قوتابيةكان لة وةرطرتنيان بة ئةويش دةرضوو، ئةوانةي واتة تر. ئةهلييةكاني زانكؤ دووةم ثؤلي لة ياسايي بة ثيشتر طةيشتوونةتة ئيستا و دةيانخويند قؤناغي سييةم و ئةوانةي تريش كة بة ناياسايي وةرطيرابوون ئيستا لة ثؤلي لةسةر هةموويان ئةوانة يةكةمن، بؤ جيطةيان تر ئةهلي زانكؤي سي ضوار شاهانة زانكؤي تةرخاندةكري. وةزارةتمان لةسةر دادطا لة داواي ثيشكةش كردبوو و بة برياري هةمان رةتكرايةوةو داوا ضوار هةر دادطا ب���ري���ارةك���ان ل��ة ب���ةرذةوةن���دي ئةو ب��ة ه��ؤي دران. وةزارةت��م��ان ئةنجومةني ياساييانة؛ ثيشلكاريية جةختيكردةوة ديسان وةزارةت بة ل��ةم��ةودواو كة ئ��ةوةي لةسةر قوتابي ضيتر هةميشةيي شيوةيةكي

بةو زانكؤية نادريت.

هاوآلتيذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

د. دالوةر عةالدين، وةزيري خويندنى باآلو تويذينةوةى حكومةتى

هةريمى كوردستان، لةبارةى دواهةمين بةرنامةى

وةزارةتةكةىء ئةو قسانةى لةسةر ثرؤسةى تواناسازيي

دةكرين؛ بؤ هاوآلتى دةدويت.

[email protected] ثةروةردةو خويندنسةبارةت بةو ناوانةى خزينراونةتة نيو ثرؤسةى تواناسازييةوة

وةزيرى خويندنى باآل:

ناكرآ تةواوي ثأؤسةىتواناسازى ناشرين بكةين

ب����ؤردي س��ث��ي

بةريز جةنابى وةزيرى خويندنى

باال، بؤ بيدةنطى لةطؤرينيك؛

كة ساليكة وةعدتداوة

ث.ى.د.وةلى مةحمود حةمةد

عةالدين( دالوةر )د. ب��ةري��ز ئ��ةوةى دواى زانستى تويذينةوةى ب��االو خويندنى وةزي��رى، بوو، هةرزوو دةستى كرد لةثؤستةكةى دةستبةكار كة راطرانةى ئةو هةموو طؤرينى و بةطؤرانكاريى لةهةندى لةثؤستةكانيان تةواوكردبوو ساليان )4(ثؤستيان تر لةشوينيكى راطرانة لةو بريك شوين دةكراو قةدةغة لييان شوين لةهةنديك ثيدةدراو لةشوينكى تر بة )cv( خةلك دادةنران لةهةنديكى تر بةبى )cv( و بة فةرز كردن دادةنران هةنديكيان بةر بةريوةضوو ثرؤسةكة ئةوةبوو كةوتبوون غةزةب ثاشكوى بةالم ليكرا. خؤشى دةست الوة لةزؤر شوين لةضةندين وةزي��ر كةبةريز ئةوثرؤسةية ئةم ك��ةدواي داب��وو وةع��دى ثيدابوو ئيشارةتى هةردوو و زانكؤكان سةرؤكى ثرؤسةيةسةرجةم دةستةش طؤران و الدان دةيان طريتةوة و جيبةجيى

دةكات. زانست رةوتى ئةطةر دةزانين باش هةموومان لةكوردستان بووبى باش باال خويندنى ئاستى و ئ���ةوا رؤل���ى س��ةرؤك��ى زان��ك��ؤك��ان و ي��اري��دة راطرى لةرؤلى بووة زياتر هةميشة دةرةكانيان و مووضة ئيمتيازو ئةطةر ثةيمانطاكان كؤليذو ئةوةى هةميشة ئةوا راطرةكان بة درابى دةسةالت و بووة زياتر لةمان دةستةكان و زانكؤ سةرؤكى ئاستى ئةطةر و نةبوون كةمتر ياريدةدةرةكانيش خويندن و زانست خراث بووبى؟ ئةوا سةرؤكى زانكؤ بةرثرسيارةتى ياريدةدةرةكانيان و دةستةكان و بووة زياتر تاوانيان ئةستؤو كةوتؤتة زياتريان لةراطرةكان. ئةمةش لةبةرئةوةى سروشتى كاركردن نوسينةم لةم )من تيانيية كةسى خةتاى واب��ووة تاوانباربكةم بةريزيك و كةس هيض نيية مةبةستم دياريكراو بؤكةسيكى بى تةعن خوانةخواستة يان ثرؤسةى بةالم حالة(. واقعى و راستى ئةمة بةلكو بةسةردا زياترى ساليك راطرةكان الدانى و طؤران بى زانكؤكان سةرؤكى بابةتى كةضى بووة تيثةر مامؤستا و هةظال زؤر لةطةل من ليكراوة دةنطى طفتوطؤى ئةم بابةتةمان كردووة، ضةند راوسةرنج و بؤضوون المان درووستبووة وةك خؤى دةيانخةمة

بةردةست. ط��ؤران��ك��اري��ى ك��ة ثييانواية ه��ةن��دي��ك -1سةر هينابيتة وةزيرى جةنابى لةوانةية راطرةكان بةبى بةثةلةو ئاوا باشتربوواية لةوانةية ئةورايةى هةلسةندطاندن ئةنجامى نةدابوواية لةوانةية هةنديك لة هةنديكى بووبى تر )كفاءة( بة راطرى الدراو زؤر هةظاليكةو ضةند بؤضوونى هةر ئةمة هتد .. دانراو

نازانين بؤضوونى جةنابى وةزير ضؤنة. لةطةل كةخؤشم ثييانواية زؤر بةشيكى -2باال خويندنى وةزيرى بةريز بووضوونةيانم ئةم لةاليةك دووقؤناغ كردة ثرؤسةيةى ئةم زيرةكانة ئةوا بطرتابوايةوة دةستبةجى ئةوانيشى ئةطةر دروستدةكردو ثرؤسةية ئةو بؤتةواوى طرفتيان جةنابى تر لةاليةكى ثيبهاتاية شكستى لةوانةية بةرنامةكانى بؤ بةكارهيناوة ئةواني ثالثشتى وةزير ياساى ه��ةم��وارك��ردن��ةوةى و طؤرانكارى ت��رى تيثةراندنى لة ب��ووة كةسةركةوتوو وةزارةت حكومةت سةرؤكايةتى بؤ وةزارةت لةئةنجومةنى

كةزؤر مةبةستى بوو. وةزير كةجةنابى ثييانواية تر هةنديكى -3ئةوةندة موراعاتى سةرؤكى زانكؤكان و دةستةكانى دةستى بؤية )2( خالى مةبةستةكانى بؤ ك��رد دةستةكانيش و زانكؤ سةرؤكى لةياريدةدةرانى نةداوة )بةداخةوةم بةثيى هةموو عورف و ياساكانى كوردستان هةريمى حكومةتى و عيراق حكومةتى بةثيى شارةزايى و خزمةتى زياتر لة )20(سالةم لةم يان زانكؤ سةرؤكى ياريدةدةرى هةرطيز دةزطاية هةلسةندطاندنى و دانان لةليذنةى دانةنراوة دةستة وةزير جةنابى ب��ةالم ثةيمانطا، و كؤليج راط��رى ئةمةشى كرد هةر بؤ رازيكردن و دلنةوايى سةرؤكى راثةراندنى لة هةميشة ضونكة دةستةكان زانكؤو كراوة زياتر كؤليج راطرى بؤ حساب كارةكاندا نةوةك ياريدةدةرى سةرؤكى زانكؤ ضونكة )مساعد( يان )وكيل( لةطةل جياية واتاكةى عةرةبى لةزمانى

)نائب(. لةثرؤسةى واية بؤضوونيان تر هةنديكى -4طورينى راطرةكان ضةندين راطرى بةريز خانةنيشين مامؤستايان ذمارةى بةر زيان بةمةش كة بوون كةوت. نةبادا ئةم ضةند بةريزةى كة سةرؤكى زانكؤ بطؤردرين طةر ياريدةدةرةكانيان و دةستةكانن و خانةنيشينى مالةوةو ضوونةوة ريطاى ئةوانيش ليكردووة بيدةنطى وةزير بؤيةجةنابى بةر ناطرنة نةبن هةمووشيان ئةطةر بةدلنياييةوة ضونكة

زؤربةيان طةر البدرين خانةنيشين دةبن. ئةوةية القصيد( )بيت دةل��ى ع��ةرةب وةك ثرؤسةى بؤضى بداتةوة وةالممان وةزير جةنابى زانكؤو سةرؤكى دابوو كةوةعدى طؤرانكاريةكةى دةستةكان و ياريدةدةرةكانيان ئةنجامبدا راطرتووةو مانان ئيمة كة ضين هؤكارةكان ناكات، جيبةجي

نايزانين.* ثةيمانطةى تةكنيكى كؤية

Page 18: hawlati765

ونبوون:بةناوى )G( ج��ؤرى جةوازيكى *ونبووة، ئيبراهيم( عمر ثشيوان (بكات ثةيوةندى دؤزييةوة هةركةس

بةم ذمارةيةوة: 07701974205كؤليذى سليمانى زانكؤى باجيكى *بةناوى باخدارى بةشى كشتوكال ونبووة، تؤفيق( ريبوار )ثيشةوا بكات ثةيوةندى دؤزييةوة هةركةس

بةم ذمارةيةوة: 07702122762* هةويةكى ئاسايشى سليمانى بةناوى ونبووة، ئةمين( ج��ةالل )ه��اوك��ار بكات ثةيوةندى دؤزييةوة هةركةس

بةم ذمارةيةوة: 07702403106مليؤنى )6.000.000( وةسليكى *شارةوانى سليمانى بؤ وةرطرتنى بامتة بةناوى )ئاسؤ عوسمان حسن( ونبووة، ذمارةى وةسلةكة )944554( لةبةروارى 2011/6/14، هةركةس دؤزييةوة ثةيوةندى

بكات بةم ذمارةيةوة: 07701549335بةناوى خانةنشينى هةويةكى *ونبووة، عةلى( جةميل )جةمال بكات ثةيوةندى دؤزييةوة هةركةس

بةم ذمارةيةوة: 07705004296ونبووة خانةنشينى ناسنامةيةكى *هةر ) باييز احمد )حمد ن��اوى بة با هةية دةرب��ارةى زانيارى كةسيك ثةيوةندى بكات بةم ذمارة تةلةفؤنةوة :

. )07504630932(

19هاوآلتي جــؤراوجــؤر ذمارة )765( ضوارشةممة 2011/9/14

خاوةني ئيمتيازتاريق فاتيح

[email protected]

سةرنووسةركةمال رةئوف

[email protected]

جيطري سةرنووسةر كاذاو جةمال

[email protected]

ناونيشان: سليماني شةقامي سالم نزيك باخي طشتي

تةلةفؤن: 3207607 - 3209647

هةولير: دووإيانى سةيداواتةلةفؤن: 07504703919

هاوآلتي

فإنى كوليرةى ئيرانى ضلكانيانبة كة دةستدةكةويت، ال ئيرانيمان نانى كوليرةو هةموو جؤرةكانى باشترين شيوةو بةدةستى وةستاى شارةزاى رؤذهةآلت دروستدةكريت.

ثةيوةندى بكةن بة ذ.م: 07702268924ناونيشان: سليمانى/ طةإةكى ئاسايش/

بةرامبةر بةإيوةبةريتى كارةباى سليمانى

دةتةويت رؤذنامةو طؤظارت ثيبطات؟رؤذنامةو طةياندنى بؤ ئامادةية محيدين دارا

طؤظارةكان بؤ شوينة طشتييةكانى ناو شارى سليمانى.ذ.م: 07701584764 07501546464

نوسينطةى نويكار

بؤ كإينء فرؤشتنى خانوو سليمانى لةشارى زةوى زيرينؤكء لةطةإةكةكانى ق��ةرةت��ؤغ��ان ض��وارب��اخء وة عةباس شيخ ولوبةو هةر شوينيكى ترى شارى سليمانى ء دةوروبةرى وة

زةوى دؤنمء باخ.داشكاندنى كإيى نوسينطة

بةريذةى لة %50سليمانى ن��اون��ي��ش��ان: ول��وب��ة ط���ةرةك���ى –بةنزينخانةى ث��ش��ت ش�����ارةزوورو ئ��ةزم��ةر

ذم�������ارة م���ؤب���اي���ل: 07701587283

o2 ثيشانطاى

تةنها ب��ةك��إي��ن��ى كة ئ���ام���ي���ري���ك، بةستنء دابينكردنء سالى ي��ةك طرةنتى ئيمةية، ئةستؤى لة ث���اش���ةإؤذى خ��ؤتء لة خ���ي���زان���ةك���ةت بثاريزةو نةخؤشى ثلة س��ازط��ارى ئ��اوى

يةكيان بؤ دابين بكة.زياتر زانياريى بؤ بة: بكة ثةيوةندى

يان 0770148674807501507612

ي��اخ��ود ل��ة ري��ط��ةى ئيمةيلى:

[email protected]سليمانى ناونيشان: - ت��ازة زةرطةتةى -دواناوةندى بةرامبةر

يةكيتى كضان

@õb üØH & Mòìóîa‹Ø@ôäbáŽïÝ@óÜ@õ‡îí@õ@@

@×a‹Žï÷@ì@çbn†ŠíØ@óÜ@Šbu@µàóØóî@üi@@

@õ‡îí@ôäbmò‹Ðb÷@ô Šói@ì@Þu@õóØŠbàH & M@òìóîa‹Ø@ôäbáŽïÝ@óÜN@@

çb“ïäìbä@M@@ôäbáŽïÝ–õŠóÜó @‡äòŠMŽßb‚ìò‹ó‚@õ†‹q@ÚŽîäM@ãóØóî@ôàüéäN@@

@óÜ@@熋؊bØ@ômbØ10bm@ôäbîóióÜ@Šó@õ@11ìó’@õ@@

Mobile: 07708182222                     mail: [email protected]  

Facebook‐ http://www.facebook.com/pages/HM‐SUL/221500267864093 

ئامانجمان ئاسانرتكردنى ذيانى هاوآلتيانء يارمةتيدانى تاكةكةسة )بؤ ماوةيةك بى بةرانبةرة( [email protected] :بؤ ثةيوةندي كردن

نوءسينطةي هةوليرو دهؤك 07504703919 نوءسينطةي سليمانيء كةركوكء طةرميان 07708678400

نووسينطةى جانآفرؤشتنى كإينء بؤ دؤنم، زةوىء خانوو ل���ة ن��اوض��ةك��ان��ى قةرةتؤغانء قإطةو دةورووب�����������ةرى، بؤ ت��ةواو كارئاسانى هاوآلتييانء بة نرخيكى

طونجاو.متمانةى بةدةستهينانى

ئيوة ئامانجى ئيمةية

ناونيشان: سليمانى - نزيك شةقامى عةربةت

- لةناو ثرؤذةى طولى شار - ثشت شوقةكانى

يةكطرتوو.بؤ ثةيوةندى كردن:

07701494242يان

07501195235خاوةنى: ريبوار فةريق

سيوسينانى

ئةنجومةنى دادوةرى ذمارة:258/ب/2011 سةرؤكايةتى دادطاى تيهةلضونةوةى ناوضةى سليمانى ريكةوت: 2011/8/12 دادطايى بةرايى دوكان

ئاطانامةداواكار/ قارةمان على فتاح/ باوكى منالة ناكامةكةى )ماردين(

داوالةسةكراو/ راستطرى تؤمارى بارى شارستانى لةدوكان ويراى كارةكةىتؤماركردووة لةدادطاكةمان سةرةوةى ذمارةى داواى فتاح( على )قارةمان داواكار بريارماندا بؤية )محمد(، بؤ )ماردين(ةوة لة كورةكةى( )ناوى ناوطؤرينى بؤ بةبآلوكردنةوةى لةم رؤذنامةيةكدا بةثيى مادةى )21( لةياساى بارى شارستانى، جار هةركةسى مافى ريطرتنى )اعتراض( هةية لةماوةى )10( رؤذدا لةدواى بآلوبوونةوةى ئةم ئاطانامةية سةردانى دادطاكةمان بكات بةثيضةوانةوة داواكةى دةبينريت بةثيى

ياسا.دادوةر

عبدالقادر اسعد مامة

كؤمثيوتةري سؤز

بؤ فؤإمات و دابةزاندني ضاككردني ثرؤطرام- فرؤشتني كؤمثيوتةر كؤمثيوتةرو ثارضةي

بةرنامةي كؤمثيوتةرسليماني- ناونيشان:

م��ةول��ةوي- شةقامي بازاإي سؤز- نهؤمي سي

ذ.م: 07701490024

ئةنجومةنى دادوةرى سةرؤكايةتى دادطاى تيهةلضونةوةى ناوضةى سليمانى ذمارة:221/ب/2011دادطايى بةرايى شارباذير بةروار: 2011/9/7

ئاطادارىداواكار/ بةرهةم غريب توفيق

داوالةسةكراو/ رازطرى بارى شارستانى ويراى كارةكةىداواكار )بةرهةم غريب توفيق( داواى ذمارةى سةرةوةى لة خؤى ناوى طؤرينى بؤ دادطاية لةم تؤماركردووة لةياساى )21( مادةى بةثيى )رةيان( بؤ )بةرهةم(ةوة ئةم بةبآلوكردنةوةى برياريدا دادطا شارستانى بارى ناوخؤييةكاندا رؤذانة لةرؤذنامة لةيةكيك ئاطادارية لةماوةى داواية لةم هةية ريطرى اليةنيك هةركةسء )10( رؤذدا لةبآلوكردنةوةى ئةم ئاطادارييةوة ثةيوةندى بكات بةم دادطايةوة بةثيضةوانةوة داواكةى دةبينريت

بةثيى ياسا.

دادوةرجمال صدرالدين على

ئةنجومةنى دادوةرى سةرؤكايةتى دادطاى تيهةلضونةوةى ناوضةى سليمانى ذمارة:220/ب/2011دادطايى بةرايى شارباذير بةروار: 2011/9/7

ئاطادارىناكامةكةى كورى لةبرى احمد توفيق غريب داواكار/

)بةهنام(داوالةسةكراو/ رازطرى بارى شارستانى ويراى كارةكةى

ناكامةكةى كورة لةبرى احمد( توفيق )غريب داواكار لةم تؤماركردووة س��ةرةوةى ذمارةى داواى )بةهنام( دادطاية بؤ طؤرينى ناوى كورة ناكامةكةى لة )بةهنام(ةوة شارستانى بارى لةياساى )21( مادةى بةثيى )بينةر( بؤ ئاطادارية ئةم بةبآلوكردنةوةى برياريدا دادط��ا هةركةسء ناوخؤييةكاندا رؤذانة لةرؤذنامة لةيةكيك رؤذدا )10( لةماوةى داواية لةم هةية ريطرى اليةنيك بةم بكات ثةيوةندى ئاطادارييةوة ئةم لةبآلوكردنةوةى دادطايةوة بةثيضةوانةوة داواكةى دةبينريت بةثيى ياسا.

دادوةرجمال صدرالدين على

ثيتزاى ميالن

بةهةموو ثيتزا بةتامترين جؤرةكانيةوة

مةولةوى شةقامى ناونيشان/ ذ.م: ك��ةن��ار ب�����ازارى –

0770195197312 كاتذمير خزمةتى بةردةوام

لة 9 بةيانييةوة تا 9 شةو

ثيشانطاى ئاشتى

)سفر ن��وآ ك��ؤرى ئؤتؤمبيلى بؤ جؤرةكانييةوةء بةهةموو كيلؤمةتر(

بةنرخيكى زؤر طونجاوتر لة بازاإ،جؤرةكانى )كيا ئؤثتيما، كيا سثؤرتاج، كيا ئيلنترا، هؤنداى سيراتؤ، كيا سؤرينتؤ، هؤنداى ئيكسنت، شؤفرليتى ئؤثترا ئيل

ئيس( بؤ شارى سليمانىء دةوروبةرى

بؤ زانيارى زياتر: 07480117147

لةت وآلتيكي لة )ئةوين ذنة لةاليةن لةتكراودا( بةناوبانطي رؤماننوسي ساسؤن جين ئةمريكي بةسةرهاتي كة نووسراوة، كضة راس��ت��ةق��ي��ن��ةي بةناوي ثيشمةرطةيةكة

)جوانة عةسكةر(.دايكي جوانة ذنة كورديكي باوكيشي سليمانييةو شاري خةلكي عةرةبي ثياويكي بةهؤي ب���ووة، ب��ةغ��داد رؤمانة ئ��ةم بةناوبانطي نةهامةتييةكاني باسي كة خ��ةل��ك��ي ك��وردس��ت��ان 18 ب��ؤ تائيستا دةك���ات، جيهان زي��ن��دووي زماني وةرطيردراوة، بةم وةرطيرانة 19 دةبيتة كورديةشةوة

زمان.

Page 19: hawlati765

هةورامان وريا قانع

كؤتايي بسوتينيتء خؤت نةدةبواية نا بةداخةوة بينيت، هةذاريت ثر ذياني بة يةكساني نة دادث��ةروةريء نة تؤ مةرطي دينيتء نة كيشةي بيكاريء دانةمةزراندني ئةو هةزاران بةنازةي ديكة ضارةسةردةكات تؤ مةرطي دامةزراندنن. ض��اوةري��ي كة كةمناكاتةوة بيبةشبوونة لةو تؤزقاليك ئاراوة. هيناويانةتة هةريم بةرثرساني كة و دام��ةزارن��دن مافي لة بةشبوون ب��ي بودجة ل��ةو خ��ؤت بةشي وةرط��رت��ن��ي دةدريت وةلي تؤ، بة نادريت كة قةبةيةي بة ئةفسوس ياوةراني. يارء حيزبء بة خيزانة خ��ؤتء تةنها خ��ؤت، سوتاندني ن��ةدارةك��ةت زةرةرم��ةن��د دةبن، ه��ةذارء خؤت وةك نزيكي هاوريي هةندي تةنها دانةمةزراو خةفةتبارء رةشثؤش ء هةذار هةناسةيان كةم ذمارةيةكي تةنها دةبن، ثر دةبيت لة حوزنء ئاهيكي طرياناويت بؤ زؤرةكةي هةرة بةشة ئيدي هةلدةكيشن. كؤمةلطا، نة ئاورت ليدةدةنةوةء نة باكييان بةو جةستة سوتاوةت دي كة ثرة لة ثةيامي طرنط، وةلي كةم كةس ئةو ثةيامانة دةبينن. كضةي ئةو ئةي جوانةمةرط، بةنازي ناتناسمء ثيشتر نةمبينيويت، تؤ لة وآلتيكدا خؤت سوتاند ئةطةر اليةكي ئاو بيبات الكةي ديكةي ئاوري ليناداتةوة. وآلتيك ثري بووة لة مرؤظي كةمتةرخةم، نابةرثرسيار، بيباك بةرامبةر هةموو ئةو رووداوة جةرطبرانةي دينء دةرؤن، بةبي ئةوةي هيض لة دؤزةخي

واقع بطؤرن. نوقمي بةردا لةخؤت طرت شاريكدا لة لة ثر بووة، شاريكي بيدةنطييةكي كوشندة ء نةوتن لة ليوانليو كؤمةلء بة قروقةثي قسةنةكردن. بةتايبةتي لةو رووداوانةدا كة تييدا دةسةآلتي شارةكة بةرثرسي يةكةمة. خؤت ذياني بة كؤتايت ثايتةختيكدا لة تؤ بةهادارترة، مرؤظ لة بالةخانة تييدا هينا هةلي دؤزينةوةي لة ثؤر ثانء شةقامي طرنطترة. تؤ وةك هةزاراني ء تؤ بؤ كار دروس��ت��ك��ردن��ي ب��ةرزةث��ردء ن��اف��ورةي ء تؤ ذياني دروستكردني لة ناشرين، رؤشتيتء تؤ لةثيشترة. هاوريكانت ثيويست وةك تراذيديةت مةرطة ئ��ةم باسوخواسي ن��ةب��ووة نةيهةذاندين، بةرفراوانةكةي زؤرء كةنالة رؤذنامةء سةر نةيهيناينة ساتيك بؤ راطةياندن. بةشيوةيةكي ماوةيةكء بؤ شةقامةكانء رانةطرت. هاتووضؤمان جوولةي ئاشتيانة بةو دةرهةق فةرمانطةكاندا قوتابخانةء لة ء تؤ بةرامبةر رؤذانة ناحةقييةي زولمء مانطرتنمان دةكريت، تؤ هاوشيوةكاني طةورةمان نارةزايةتيةكي ء رانةطةياند وةك تؤ مةرطي داخ��ةوة بة دةرن��ةب��ري. تيثةري، ه��اتء س��ادة مةرطي ه��ةزاران ئةو هةموو وةك خؤسوتاندت هةوالي بيستمانء ديكة تراذيديانةي ه��ةوال��ة طوزةشت، بي ئةوةي تؤزقاليك رامانطريتء

بمانهةذينيت.ثيدةليت ئ��ةوةم��ان بيدةنطيية ئ��ةم جةرطبرء كارةساتي مةرطء ضيتر ئيمة نامانجولينيتء ت��راذي��دي، ه��ةوال��ي ئيمة دينء كارةساتةكان كؤمانناكاتةوة. يا ئةوةتا بيدةنطينء هيض كاردانةوةيةكمان نابيت، يان كؤمةلي كاردانةوةء بةرامبةري هؤل و ضؤل شةرمنانةء خؤثيشانداني رادةطةيةنين كة هيض كاريطةرييةكي بةسةر نيية. دروست وةك ريرةوي رووداوةكاندا دذي لة شةرمنانةي خؤثيشاندانة ئةو كةسيء حةوت خيزانيكي شةهيدكردني

تؤثبارانةكاني سنور ريكخران.وآلت تابيت ثر دةبي لة مةرطي لةناكاء، مرؤظة كوتوثري برينداركردني ليدانء لة بةرثرسةكاني وآلتيك ثاكةكان. ء راستطؤ ئ��اوةدان��يء بؤ نةخشة ئ��ةوةي لةباتي دابنيت، نادادثةروةي طةندةليء نةهيشتني سةر هيرشكردنة ل��ي��دانء بؤ نةخشة دادةنيت هاوآلتيانة ئةو رؤذنامةنوسانء كة قسةيةكي خير بؤ ئةم نيشتيمانة دةكةن. سادة خةلكي ذياني تابيت هةريمةدا لةم سةختء سةختتر دةبيء هةذاريء نةبووني سادةكاني مرؤظة ذياني ديوةزمة وةك بة دةكات ناضاريان دؤزةخء بة كردووة بكةن، رزطار هةذاريية لةو خؤيان مةرط ئةمة لة وآلتيكدا روودةدات كة بودجةيةكي دةسةآلتيكي ئةطةر هةيةء زةب��ةالح��ي هةبيت، نيشتيمانثةروةري دادث��ةروةرء ئةوا بةشي هةمووان دةكاتء ثيويست بةو بؤ مرؤظةكاني ناكات كوشندةية هةذاريية خؤيان ذياني بة كؤتايي ليي دةربازبوون

بينن.

هاوآلتي ذمارة )765( ضوار شةممة 202011/9/14

هـةنـاسـةهةرجارةو كةسيك دةينووسيت

بؤ بةناز جةواد

ئؤفةريكي نوي بؤ بةشداربوواني ئيستاو داهاتوو، هةموو جاريك كة هيلةكةت

ثردةكةيتةوة دةقيقةي بيبةرامبةر بةدةستبينة.سةرةتا بةشداري بكة بة ناردني نامةيةكي بيبةرامبةر و بةتال بؤ ذمارة

600 ثاشان هيلةكةت ثر بكةرةوة.بؤ زانيني باالنسي بي بةرامبةر دةست بني بة 133#* ماوةي كاركردني باالنسي بيبةرامبةر 14 رؤذة لة دواي رؤذي ثركردنةوةي. ئةو دةقيقة بيبةرامبةرانة تةنها لة ناو تؤري ئاسياسيلدا بةكارديت.

لةطةل هةموو ثركردنةوةيةك

دةقيقةي بي بةرامبةر وةرطرة

The University of Kurdistan-Hewler is seeking enthusiastic and qualified candidates to fill in the following vacant positions:1- Director of Finance2- Director of Human Resources3- Legal Advisor4- Library AssistantFor job description, person’s specifications, and application form, please visit Jobs @ UKH in the website of the University at http://www.ukh.ac/

زانكؤي كوردستان -هةولير ثيويستي بة كةساني بة توانا و ئارةزوومةند هةية بؤ ئةم ثؤستانةي خوارةوة:1- بةريوةبةري ذميرياري

2- بةريوةبةري سةرضاوة مرؤييةكان3- راويذكاري ياسايي

4- ياريدةدةري ثةرتوكخانة/http://www.ukh.ac بكةن لة مالثةري زانكؤ Jobs @UKH بؤ ثيناسةي كار و تايبةتمةندي كةسةكة و فؤرمي ثيشكةشكردن، تكاية سةرداني بةشي