R. D. D. RUPERTIABBATIS TUITIENSIS DE TRINITATEET OPERIBUS EJUSLIBRI XLII IN LIBRUM JUDICUM COMMENTARIORUM LIBER UNUS CAPUTPRIMUMQuodduodecimsintjudices usqueadSamuel,undeetliberJudicumdictus est. (CAPUT.I.)PostmortemJosueconsuluerunt filiiIsraelDominum,dicentes:Quisascendet antenoscontraChananaeumeteritduxbelli? Dixitque Dominus: Judas ascendet. Ecce terram inmanuejus,etc.Liberisteidcircoliber Judicum appellatur, eo quod de illis conscriptus sitquijudicaveruntIsrael,antequamingente illaregumnomen,velregiapotestas expeteretur.Fueruntautemjudicesnumero duodecim.Primus,OthonielfiliusCenezfrater Caleph.Secundus,AothfiliusJerafiliiGemini. Tertius,SangarfiliusAnat.Quartus,Barach filiusAbinoen,deCedesNephtalim.Quintus, GedeonfiliusJoas.Sextus,JairGalaadites. Septimus,JephteGalaadites.Octavus,Abesam deBethlehem.Nonus,AhialonZabulonites. Decimus,AbdonfiliusHellelPharathonites. Undecimus,Samson.Duodecimus,Samuel.De primohorumOthonielitaScripturarefert:Et clamaveruntfiliiIsraeladDominum,qui suscitaviteissalvatorem,Othonielvidelicet filiumCenezfratremCalephjuniorem.Fuitque in eo Spiritus Domini, et judicavit Israel (Judic. III).Quoniamergonominesalvatorisetofficio fungitur,etineofuitDominiSpiritus,recte spiritualiaSalvatorisnostriChristiFiliiDei mysteriainpersonaejusrequiruntur.Historia de illo talis est.CAPUTII.DeOthoniel,etuxoreejusAxafilia Caleph:quidsedensinasinoetsuspirans allegorice significet. DixitqueCaleph:QuidpercusseritCariath Sepheretvastaveriteam,daboeiAxamfiliam meamuxorem,CumquecepisseteamOthoniel filiusCenezfraterCalephminor,dediteifiliam suamconjugem.Quampergenteminitinere monuitvirsuusutpeteretagrumapatresuo. Quaecumsuspirassetsedensinasino,dixitei Caleph:Quidhabes?Atillarespondit:Damihi benedictionem;quiaterramarentemdedisti mihi, da et irriguam aquis. Dedit ergo ei Caleph irriguamsuperiusetirriguaminferius.Haec ipsaperanticipationeminlibroJosuedicta sunt(Jos.XV).PorroOthoniel,sive,utverius, juxtabeatumHieronymum,scribitur,Athoniel, tempusejusDei,velresponsioDei interpretatur.Significatautemmagnum judicem,imoSalvatoremIsraelChristumDei Filium, cujus typus quo populum suum visitavit tempusDei,cujusEvangeliumnimirum responsioDeiest.Axavero,sive,utverius legatur,Axaf,medicamentuminterpretatur: namAxainfuribundamvertitur.Locihujus sacramentumduplex,idesttamallegoricum quammoraleest.NamOthoniel,scilicet salvator noster et judex, tunc Cariath Sepher, id estcivitatemlitterarumpercussit,quaeprius Dabir,idestloquenssiveloquelavocabatur, quandomanifestataveritateEvangelii, loquacemScribarumetPharisaeorum synagogam in littera legis gloriantem redarguit. Nameademsynagogarectecivitaslitterarum dictaest,cuiprimumcreditasunteloquiaDei (Rom.III).DixitautemsalvatoristeScribiset Pharisaeis;dixit,inquam,etdictumopere complevit:Amendicovobis,quiaauferetura vobisregnumDei,etdabiturgentifacienti fructusejus(Matth.XII).Itapercivitatem litterarum,idesteosquituleruntclavim scientiae,percussitatquedamnavitproposito sibipraemio,utacciperetAxamconjugem,id estnovamdegentibusEcclesiam.Cujuspater perfidemfactusestCaleph,quodinterpretatur quasicor,scilicetDeus,quinobisfactusest quasicor,dicendo:Convertiminiadme,etego convertaradvos(Zach.I).Hincipsequifactus esteivirsalvatormundi,suasitutpetereta patresuoagrum.DocuitenimEcclesiamsuam orareetpetereaDeoPatreregnumcoelorum (Matth.VI;Luc.XI).Quaecumsuspirasset sedensinasino,dixiteiCaleph:Quidhabes? Axasedensasinosuspirat,quandoconversaad ChristumEcclesia,primajamgratia,idest peccatorumremissione,percepta,secundam gratiam,idestSanctiSpiritusillustrationem, regnicoelestisdesideriumpostulat.Undeet protinussubditur:Damihi,inquit, benedictionem;quiaterramarentemdedisti mihi, da et irriguam aquis. Terra namque arens estprimagratiaremissionispeccatorum,quam inbaptismopariteromnesaccipimus:irrigua veroaquis,cognitioveldesideriumcoelestium bonorum,quodindiversisdiversaoperatur unusatqueidemspiritus,dividenssingulis prout vult.CAPUTIII.Deeademremoraliter,quae sententia beati Gregorii est. CaeterumetmoraliterAxasuperasinumsedet, cum irrationabilibus carnis suae motibus anima praesidet.Quaesuspirans,apatreterram irriguampetit,quiaaCreatorenostrocum magnogemituquaerendaestlacrymarum gratia.Suntnamquenonnulli,quijamindono perceperuntprojustitialibereloqui,oppressos tueri,indigentibuspossessatribuere,ardorem fideihabere:sedadhucgratiamlacrymarum nonhabent.Hinimirumterramaustralemet arentemhabent,sedadhucirriguaindigent, quiainbonisoperibuspositi,inquibusmagni atqueferventessunt,oportetadminus,utaut timore supplicii, aut amore regni coelestis mala etiamquaeanteaperpetraverunt,deplorent.Et licetinmultisspeciebuscompunctiodividatur, quandosingulaequaequeapotentibusculpae planguntur,undeetvocequoquepoenitentium Jeremias,ait:Divisionesaquarumdeduxit oculusmeus(Thren.III).Principalitertamen compunctionisgeneraduosunt,quiaDeum sitiensanima,priustimorecompungitur,post amore.Priuseniminlacrymisseaffligit,quia, dummalorumsuorumrecolit,prohisperpeti suppliciaaeternapertimescit.Atverocum longamoerorisanxietatefueritformido consumpta,quaedamjamdepraesumptione veritasnascitur,etinamorecoelestium gaudiorumanimusinflammatur.Etquiprius flebat, ne duceretur ad supplicium, postmodum amarissimedeflet,quiadifferturaregno. Contemplaturenimmensquisintilli angelorumchori,quaesocietassanctorum spirituum,quaemajestasaeternaevisionisDei, et amplius plangit, quia bonis perennibus deest, quaeflebatpriuscummalainternametuebat. Sicquefitutperfectacompunctioformidinis tradatanimumcompunctionidilectionis.Quod beneinhacsacraveraciquehistoria,figurata narrationedescribitur.Quiaergo,utdixi,duo suntcompunctionisgenera,dediteipatersuus irriguumsuperius,etirriguuminferius. Irriguumsuperiusaccipitanima,cumsesein lacrymiscoelestisregnidesiderioaffligit: irriguumveroinferiusaccipit,cuminferni suppliciaflendopertimescit.Etquidemprius irriguuminferius,acpostirriguumsuperius datur,sedquiacompunctioamorisdignitate praeeminet,necessefuitutpriusirriguum superius,etpostmodumirriguuminferius commemorari debuisset.CAPUTIV.DeBarachetprophetissaDebbora uxore ejus, et quod idem sit Lapidoth. (CAP.IV.)Quartusjamnobisejudicibus assumiturBarach,naminAothquisecundus est,mysteriumrequirerevelsacramentum, peneviolentumest,quippequinontamdivino oraculoquamhumanoductusingenio,imoet dolointerfecitregemMoab,atqueidcirconon tammissusquampermissusdicaturaDeo,ut essetsalvator.Addiderunt,inquit,filiiIsrael faceremaluminconspectuDomini,post mortem Aoth, et tradidit illos Dominus in manu Jabin,regisChanaan,quiregnavitinAsor. HabuitqueducemexercitussuiSisaram,ipse autemhabitabatinArosethgentium. ClamaveruntquefiliiIsraeladDominum. Nongentosenimhabebatfalcatoscurrus,et vigintiannosvehementeroppresserateos.Erat autemDebboraprophetesuxorLapidoth,quae judicabatpopuluminillotempore,etsedebat subpalma,quaenomineilliusvocabatur,inter RamaetBethel,inmonteEphraim. AscendebantqueadeamfiliiIsraelinomne judicium.QuaemisitetvocavitBarachfilium Abinoen de Cedes Nephthalim. Barach idem qui LapidothvirDebboraeprophetesfuisse traditur.InterpretaturautemLapidothfulgur, Barachquoquefulmen.Fulguridcirco,quia antequamulciscereturIsraeldeChananaeis, quasifulgursplendebatinpopulo,meritis scilicet et praerogativis operum: postquam vero ultusestIsraeldeChananaeis,fulmen,idest percutiens,vocatusest.Planahistoriaest. Canticumergoeorumprimobreviter percurrentes,tuncdemumpulchrum perstringamusmysterium,quodintrinsecus latet.CAPUTV.Canticiillorumtractatusexbeato Hieronymo litteraliter. (CAP.V.)Domine,cumexiresdeSeir,et transiresperEdom,terramotaest,coeliqueac nubesdistillaveruntaquis.ExisseDominusde Seirdicitur,ettransisseperEdom,eoquod Idumaeislegemsuamreciperenolentibusin monteSinailegemIsraeldederit.Terramota est,coeliacnubesdistillaveruntaquis.Terrae motusmontisSinadescribitur.Etquoddixit, coeliacnubesdistillaveruntaquis,ad praesentiamDominicoeli,quasiquodam pavoresudorememittentes,aquisdistillasse dicuntur.Similiteretmontesfluxeruntafacie Domini.Quodverosequitur:EtSinaiafacie DominiDeiIsrael;subaudiendumest, contremuitetfumavit.IndiebusSangarfilii Anath,indiebusJahelquieveruntsemitae,et quiingrediebantur,ambulaveruntpercalles devios.Quievissedicuntursemitae,quia temporeSangarducisIsrael,praeoccupatae erantsemitaeabinimicisIsrael,etnon audebant in domum Domini libere orandi gratia ascendere,sedquiingrediebanturpereas, timoreinimicorumlatenteretpercallesdevios ascendebant.Dequibusinimicisnonpleneeos Sangar liberasse dicitur. Quod vero interponitur paulosuperius,indiebusJahel,intelligendum est quia, interempto Sisara a Jahel apertae sunt viae,etabsqueullotimoreibantindomum Domini,quianteapercallesdeviosilluc gradiebantur,etquodJahelautDebborahic ponitur,humilitatiscausahocDebborafecisse dicitur, eo quod Jahel uxor Aber Cynei Cisaram interfecerit.CessaveruntfortesinIsrael, quieveruntdonecsurgeretDebbora,surgeret materinIsrael.Forteshicdoctoreset praedicatoreslegisdicit,quiquievisse,idest, nonfuissedicuntur,donecsurgeretDebbora, quaeIsraeletpraedicationeetexhortatione doceret,etconsilioabhostibusliberaret.Hos etiamfortesinsuperioribusadDominum secumbenedicendum,eademDebboraverbis hisprovocat,dicens:Quisponteobtulistis animasvestrasdeIsraeladpericulum benediciteDomino.Hifortes,idestdoctores, obtulisse dicuntur suas animas ad periculum, id est legi Dei et servituti ejus se subdidisse, et die noctuqueinmeditationibuscorpusanimamque macerasse. Nova bella elegit Dominus, et portas hostiumistesubvertit.Quomodovelinquo novabella?Sequiturcontinuo,etinterrogando dicit:Clypeusethastasiapparueruntin quadragintamillibusIsrael?subauditur,non. Haecenimveriorlectio,veriorquesensusest, licet in plerisque codicibus, detracta dictiuncula si, affirmative soleat legi, quod scriptorum vitio inolevit.Quoddicit,clypeusethasta, intelligendum est hoc quasi jurejurando dixisse, quodinquadragintamillibusnecclypeusnec hastainveniriposset.IdcircoDeusnovabella elegissedicitur,etportashostiumsubvertisse, eoquoddeinermibusfortesetvictoriosos fecerit.QuodveroIsraelarmisexspoliati fuissent.aJabinregeChanaan,insuperioribus declaratur,ubidicitur:ClamaveruntfiliiIsrael adDominum,nongentosenimfalcatoshabebat currus,etpervigintiannosvehementer oppresserat eos (Jud. V). Vehementer oppressit eos, quia armis exspoliasse dicitur, sicut in libro Samuelisscribitur:Cumquevenissetdies praelii,nonestinventusensisetlanceatotius populi,quierantcumSauletJonatha,excepto SauletJonatha,filioejus(IReg.XIII).Cor meumdiligitprincipesIsrael.Sciendumquod inHebraeononprincipes,seddoctoreslegitur. HocDebborainpersonaDeiloquitur,quod DeusdiligatdoctoreslegiDeistudentes,de quibusdicitursubjungendo:Quipropria voluntateobtulistisvosdiscriminiinpopulo, benediciteDomino.Dequibusetiamjam superiusdictumestineoloco,ubiait:Qui sponteobtulistisanimasvestrasadpericulum, benedicite Domino. Quiascenditissupernitentesasinas,etsedetis injudicio,etambulatisinvia,loquimini. AscensoresasinarumpopulusIsraeldicitur. Asinaevero,inquibusascendunt,doctores tribus Israel dicuntur. Super quorum doctrinam reliquuspopulusquasisuperasinasascendisse dicitur,idestrequiescere.Etipsaeasinae nitentesdicunturhocestgradientesinstar lunae,inlegesedentessuperjudicium,idest super legem. Quae etiam super judicium sedere dicuntur, id est super legem, et ambulare in via, subauditur legis, eo quod viam legis nequaquam excederent.Populumitaquequisuperhas asinas, id est super hos doctores requiescebant, provocat Debbora ad benedicendum Dominum, etdicit:Loquimini,idestlaudate.Etquasi interrogassent,ubi,etquandolaudabimus Dominum,illarespondit:Ubicollisisunt currus,ethostiumsuffocatusestexercitus.Ibi narrenturjustitiaeDomini,etclementiaefortis Israel.Acsidiceret:Quamvissemperetubique Deus laudandus sit, modo tamen a vobis potius laudandusest,etbenedicendus,quiinimicos vestros subvertit, sicut Aegyptios in mari Rubro (Exod.XIV).Tuncdescenditadportaspopulus Domini,etobtinuitprincipatum.Adportas populusDominidescendit,idestadportas domus Domini, quia, benedicto et collaudato in loco victoriae Domino, descenderunt in domum Domini,utibietiamDominumcollaudarent, orationes et victimas ei offerentes. Quod vero de tribuIsachar,doctorescaeterarumtribuum essent,monstraturexlibroParalipomenonubi ait:DefiliisquoqueIsachareruditiviri,qui notant singula tempora, ad praecipiendum quid faceredeberentIsrael,principesducenti. Omnesautemreliquaetribuseorumconsilium sequebantur(IPar.XII).Etquodiidem doctoresasinisint,monstraturinlibroGenesis ubilegitur:Isacharasinusfortisaccubansinter terminos.Viditrequiemquodessetbona,et quodoptimaterra,etsupposuithumerum suumadportandum,factusqueesttributis serviens(Gen.XLIX).AsinusinlibroGenesis ubisequitur,fortisdiciturpropterfortitudinem legis,eoquodlegeminhumeroportaret,et caeteristribubustributum,idestdoctrinam legis impenderet.: In libro vero Judicum asinae dicuntur,eoquodviribusfractiethumiliati atqueinfirmimanerent,jugoscilicetgentium pressiatquehumiliati,etsolatantumlegeDei contenti.Surge,surge,Debbora,surge,surge, toquerecanticum.NotandumquodinHebraeo expergiscerelegatur,idestexpergiscerein spirituprophetiae.Praefatorumitaque doctorumvocibusDebboraprovocatur,ut expergiscaturinspirituprophetiaeetlaudis,et noncessetalaudibusDeiUndeetsequitur: Loquere canticum. Surge Barach et apprehende captivostuosfiliAbinoen.InHebraeodicitur: Praedarepraedamtuam,fili,Ahionem.Hac sententiavocibusetiameorumdemdoctorum Barachadmonetur,utdepraedeturreliquias inimicorumsuorum,etadinternecionemeos usqueperducat,etnomensibivictoriae laudabiliter acquirat. Tuncsalvataesuntreliquiaepopuli.Haec sententiaadintelligendum,jungendaest sententiaesuperiori,quadicitur,ubinarrentur justitiaeDomini,clementiaefortisIsrael,eo quodtuncsalvataesuntreliquiaepopuli. Dominusinfortibusdimicavit.InHebraeo legitur,Dominusproptermeinfortibus dimicavit,etestvoxtotiuspopuliIsrael. DimicavitenimproptereosinAegyptiiset caeterisinimicisIsrael.Undeetsequitur:Ex EphraimdeleviteosinAmalec,idestJosue, existensdetribuEphraim,delevitfortes inimicosIsraelinAmalecetpopulumejusin oregladii,sicutlegiturinlibroExodi: FugavitqueJosueAmalecetpopulumejusin oregladii(Exod.XVII).EtquodidemJosueex tribuEphraimfuerit,monstraturexlibro Numerorum,ubidicitur:DetribuEphraim, OseefiliumNun(Num.XIII),quemetin consequentibus Josue vocat, dicens: Vocavitque MoysesOseaefiliumNunJosue(Jos.VI).Et posteuminpopulostuosAmalecposteum,id estJosue,extribuBenjaminexistens,Saul populumAmalecpraecipienteDominodelevit. QuoddespirituprophetiaeDebboraetSaule futurumprophetavit,ethocsecundumschema, quodvocaturprolepsis,dictumest,quodipse essetdeleturusAmalec,sicuthabesinlibro Samuelis(IReg.XV).Sedetquodait:O Amalec,inHebraeononlegitur,sedLatinus interpressensusgratiahocaddidit.DeMachir principesdescenderuntetdeZabulon,qui exercitumducerentadbellandum.InHebraeo legitur:DeMachirprincipesdescenderunt,et subaudituradbellandum,idestad prosternendumSisaraprincipem,etde Zabulon,subauditurdescenderunt,qui ducerentdetribulitterarum,idesttribu Isachar,etsubaudituradbellandum,idestad Deumcollaudandumetexorandum,dequibus etsequitur.DucesIsacharfuerecumDebbora. InHebraeo,principes,idestdoctoreslegis fuerecumDebboraadcollaudandumDeum.Et Barachvestigiasuntsecuti.Intelligendumest quiaparsquaedamillorumcumDebboraad Deumcollaudandumremansit,etparsBarach vestigia sunt secuti ad populum exhortandum et debellandumSisaram.Quiquasiinpraecepsac barathrumsediscriminidedit.Barachscilicet, credensverbaDomini,sediscriminidedit, praecipitans se in torrentem Cyson, persequens etdebellansSisaraeexercitum.Barathrumin hoclocotorrensCysonintelligitur.Diviso contraseRuben,magnanimorumreperta contentioest.InHebraeononhabeturcontra se.VoxenimDebboraestincrepansRuben,id est tribum Ruben, eo quod imperio Domini non obtemperans cum fratribus suis contra inimicos Dominidebellandosnonierit,sedtimore perterritus,etverbisDominiincredulusabeis sediviserit,etproeomagnanimus,idest superbus,repertus,exstiterit.Undeetsequitur eorum increpatio in spiritu prophetiae dicens: Quarehabitasinterduosterminos,utaudias sibilosgregum.InHebraeononlegiturduos, sedinterterminos,etestsensus:ORuben, quarehabitas,idestquareremanesinter terminostuos,scilicetvicinarumtribuum tuarum, ut audias sibilos gregum? Ac si diceres: Gregesquibusabundas,servarecupiset amittere vereris, eorumque sibilos audire potius delectaris,quamcumfratribustuisad debellandoshostesIsraelprogrediniteris,et quiahocfacis,imperioDominisuperbus resistis,undeetsequituridipsum,quodet supra:DivisoRuben,magnanimorumreperta contentioest.Eoquodmalefecerit,imperium Dominiparvipendens,etsuperbusexistens. GalaadtransJordanemquiescebat.Ethoc increpandodicitur,eoquodremoranteRuben cum eo Galaad pari consilio remanserit. Et Dan vacabat navibus, quia videns quod tribus Ruben et tribus Galaad non irent cum fratribus suis ad bellandum,timorecorreptusnavibusvacando fugamarripuerit:Aserhabitabatinlittore maris,etinportubusmorabatur.Similiterhoc increpandoponitur,eoquodAserinlittore marishabitans,inportubusmoratusfuerit, fugampotiusarrepturusquamfratribus compraeliaturus.ZabulonetNephthalim obtuleruntanimassuasmortiinregione Meronie.InHebraeosuperregionemMeronie. Etestsensus:Quiacaeteristribubusire nolentibus,haeduaetribusanimassuasmorti dederintsuperregioneMeronie.Meronieenim interpretaturexcelsus.Proregioneenim Excelsi,idestDei,obtulissedicunturanimas suas,etidcircolaudibusefferuntur,cum caeteraecomprehendanturtribus.Venerunt regesetpugnaverunt.RegesterraeChanaan dicit,quiregiJabinsubditierant.Pugnarunt regesChanaan.Idipsumrepetit,inThanaac. Thanaacenimprovinciaest,ubiesttorrens Cyson,juxtaaquasMageddo.Mageddoenim civitasestpositasupertorrentemCyson.Et quoddicit,juxtaaquasMageddo,intelligitur juxtatorrentemCysoncivitasMageddo.Tamen nihiltulerepraedantes.Hocsubsannando dicitur,cumnonsolumnihilpraedaetulerint, quinpotiusanimaseruerenequiverunt.De coelodimicatumestcontraeos.Quiain quadragintamillibusIsraelclypeusethasta inveniri non poterant, idcirco Dominus de coelo lapidibusgrandinisetignidimicavitproeis contrahostessuos,sicutetilludinlibroJosue (Jos.X).Stellaemanentesinordinesuoet cursu,adversusSisarampugnaverunt.Stellae angeli intelligantur, qui de coelo contra Sisaram pugnaverunt. TorrensCysontraxitcadaveraeorum.Estenim hicdefectusetquasiinterrogando,ubiet respondeaturintorrentemCadumin,idestin mareRubrum.Undeetsequitur.Torrens Cadumin,torrensCyson.TorrentemCadumin mareRubrumvocat.Caduminenim interpretaturantiquorum,eoquodantique miraculaineofactafuerinttranseuntibusfiliis Israel,etAegyptiispereuntibus.Etquiamare RubrumAegyptiosmortuosevomuit,itauteos mortuosIsraelitaesuperlittusmarisviderent, eteademcadaverapiscibusetbestiismaris abstractafuerunt,idcircotraxittorrensCyson cadaveraeorum,utprocadaveribus Aegyptiorumsibiablatiscadavera ChananaeorumipsiusmarisRubripisceset bestiaecomederent.Conculcaanimamea robustos.HocDebborainpersonatotius Israelisdicit,utomnesunoanimorobustorum, idestfortissimoruminimicorumsuorumcolla conculcarent,sicutestilludinlibroJosuede quinqueregibusChananaeorum(Jos.X): Ungulae equorum. In Hebraeo sic legitur: Tunc ungulaeequorumcecideruntfugientibus impetum,etperpraecepsruentibusfortissimis hostium.Lapidibusenimgrandinumdecoelis abangelisungulaeequorumcecidisse traduntur,utsitsensus:Siungulaeequorum cecidissetactulapidumcreduntur,quidputas equitibus accidisse? Maledicta terra Meroz dixit angelus Domini. In Hebraeo legitur: Maledicite, Meroz,dicitangelusDomini.AngelusDomini abHebraeisMichaelintelligitur,quijubetper DebborampopuloIsrael,utmaledicantMeroz, idestpotestatemangelicam,quaepraeerat Chananaeis.Merozeniminterpretatur arcanum.Idcircomaledicijubetur,idest anathematizari,eoquodcaeterisangelis dimicantibusproIsrael,ipsenonsolumnon pugnaverit,verumetiaminadversitateeorum perstiterit.Maledicitehabitatoribusejus,idest etMerozetpopuloejus.Etredditurcausacur maledicantur.Quia,scilicet,nonveneruntin adjutoriumDomini,inauxiliumfortissimorum ejus.BenedictaintermulieresJaheluxorAber Cynei. Inter mulieres scilicet Saram, Rebeccam, Rachel,Liam,etcaeterasfermemulieres. Benedicatur in tabernaculo, subauditur Domini, et ibi memoriale sit ejus, sicut et Judith. Et bene redditurcausacurbenedicatur,quiascilicet sapienteretprudenterfecerit,eoquodpetenti aquamlacdederit.Idcircolacdedit,uthostis fugienssibipotioremfidemaccommodaret.Et siquaeriturcurvinumnondederit, respondendumestquiadomusRachabvinum nonbibebat,sicuthabesinJeremiapropheta (Jer. XXXV).CAPUTVI.QuodmysticeSisaradiabolum, Debboralegem,Barachveroquiinterpretatur fulmen,forteslegisvirossignificet,quiilla legitimeutentes,fortiterdiabolum percusserunt. Haecadlitteramdicta,magnaspiritusetvitae continentmysteria.Sisaraquippeduxadversi exercitushostemgenerishumaninomineipso significat.Interpretaturnamqueequivisio. Equi visio diabolus est, qui omne sublime videt, quisecundumnaturamequisuperbietfluxi spiritumhominisinsuperbiamerigit, carnemqueluxuriosamvelutequinofluxu polluit.HicduxJabin,quodinterpretatur intelligentiae,videturenimsibiessecherubin, idestplenitudinescientiae,dux,inquam, Chanaan,idestomniumquorumpedesper superbiammotisunt.Chanaanquippe interpretaturmotuseorum,nongentoshabuit falcatoscurrus,idestsuperbivitinomni potentatu,itautsibiproDeopraeesse videretur,cunctisangelorumordinibus.Erat autem,inquit,Debboraprophetesuxor Lapidoth. Debbora apes interpretatur. Significat autemlegem,quaetanquaminceramel,idest inlittera,spirituscontinetdulcedinem.Haec autemuxorLapidoth,quietipsevocatusest Barach.VirDebboraepopulusfuitJudaicus, legis studium vel scientiam professus. Lapidoth fulgur,Barachfulmeninterpretatur.Etfulgur quidemcoruscat,sedbreviter,fulmenautem feritfortiter.Lapidothergo,idestfulgur, populusilleeratproparteillorumquibreviter, imoinanitersololegislitteralissermone coruscaverunt,fulmenveroproparteillorum quilegemadimplendofortiterdiabolum percusserunt.IgiturDebbora,idestlexsancta etjustaetbona,misitetvocavitBarachfilium Abinoen,idempopulumJudaicum,Patrem Deumlabiishonorantemsecundumnomen Abinoen.AbinoenquippeinterpretaturPatris meidecor.Vade,inquit,etducexercitumin montemThabor.Thaborvenienslumen interpretatur,illumsignificansdequoveraciter Zacharias cecinit, dicens: Visitavit nos oriens ex alto(Luc.I),etc.ErgoinmontemThaborduc, inquit, exercitum, id est, crede in eum, spera in eumquiAbrahaepromissusest,quidesemine Abrahaeventurusest,scilicetChristumlumen verum,benedictionemomniumgentium.Nam in illum montem ducere exercitum, id est spem vitaeveljustitiaeponereinChristum,hoc DebborapraecipitBarach,hocenimlex universa,hoc,inquam,legisetprophetarum sanctaimperatJudaicopopuloScriptura.At ille: Si, inquit, venis mecum, vadam. Si nolueris venire,nonpergam.Hocplanepopulusille dixit,quiajustitiamsuamvolensstatuere, justitiaeDeisubjectusessenoluit(Rom.X). Hoc,inquam,illenonBarach,sedLapidothe dixerit,idestpopulusille,nonproparte fortiumetperfectorumfortiterfulminantium, sedproparteimperfectorumbreviter coruscantiumsivefulgurantium,quifiduciam habentesinoperibuslegisnescirentsibiesse adventumvelgratiamChristi.Sedenimex operibuslegisnonjustificabituromniscaro coramDeo(Rom.III).DicitergoDebbora:Ibo quidemtecum,sedinhacvicevictorianon reputabitur tibi, quia in manu mulieris tradetur Sisara.Quodestdicere:Tibiquidemlex observata,quamvisnonadperfectum adducendoproderit,sedcumChristusvenerit, Ecclesiadegentibuspersolamfidemejus speransjustificari,perfectionemplenamque victoriamobtinebit.AberautemCyneus recesseratquondamacaeterisCyneisfratribus suis,etc.CyneiposterierantObab,idest Jethro,cognatiMoysi,dequibusaliasjam dictumest.DescendititaqueBarachdemonte Thabor,etdecemmilliapugnatorumcumeo. DescenditBarach,Barach,inquam,nonjam Lapidoth,idest,nonjamfulgur,sedflumen descenditdemonteThabor,scilicetJudaei magnietveriChristiapostoliafflatiSpiritu sancto, missi a Christo, et cum eis decem millia pugnatorum,scilicetfidearmatusuniversus exercituscredentium.UndecaniturinPsalmo: CurrusDeidecemmillibusmultiplex,millia laetantium;DominusineisinSinainsancto (Psal.LXVII).Descenderunt,inquam, dignatione,scilicet,quiacredentesipsi illuminati,nondumcredentesetadhuccaecos respicere dignati sunt.CAPUT VII. De Jahel uxore Aber Cynei, qualiter Sisaraminterfecerit,etquodEcclesiaede gentibus typum gesserit. PerterruitqueDominusSisaram,etomnes currusejus,universamquemultitudineminore gladii,anteconspectumBaruch,intantumut Sisaradecurrudesiliens,pedibusfugeret,et Barachpersequereturfugientescurruset exercitumusqueadArosethgentium,etomnis hostiummultitudousqueadinternecionem caderet.Dominus,inquit,perterruitSisaram. QuisenimaliusnisiDominusnoster,Dominus virtutumetRexgloriaeperterruitdiabolum,et decurrusuperbiaeinpedesdejeciteum,juxta Psalmistamdicentem:Tuhumiliastisicut vulneratumsuperbum(Psal.LXXXVIII).Illum ipseperterruitadconspectumBarach,ad conspectumapostolorum,quifuereexJudaico populo, cui Debbora, sicut jam dictum est, id est sacralex,primonupsit.Illierantcoeli enarrantesgloriamDei(Psal.XVIII),etillis comminantibusatquefulminantibus,signaque etprodigiafacientibusperterritusdiabolusde curru desilivit. Imperatorum enim et principum saeculiconversorumadChristumaltitudinem perdidit. Quid deinde? Fugiens, inquit, pervenit adtentoriumJaheluxorisAberCynei.Erat enimpaxinterJabinregemAzor,etdomum AserCynei.Jahel,cervasiveconjugiumcervale interpretatur.SignificatautemEcclesiamde gentibus,quaeveluticervacervo,idest,viro suoChristonuncperfidemcopulatur.Quae comedit quidem serpentem, admittendo peccati venenum,sedprohocpoenitensdicit singulariterexpersonasingulorum,dicit universaliterinpersonaomniummembrorum suorum,quisuntunumcorpus,unaEcclesia, unus populus: Quemadmodum desiderat cervus adfontesaquarum,itadesideratanimameaad te,Deus(Psal.XLI).Dejectusdecurru,et pedibus fugiens tabernaculum ejus ingressus, et pallioejusopertusest,quiaperditofalso divinitatisvocabulo,quoadulterinpublicis gloriabaturconventibuspopulorum,occultus irrepsitinEcclesiaetabernaculum,utoccultis quasisubpalliovitiisrefollicaretur,utvictoriis Christinonvalensfuscarenomen,saltem morumindomoejuscorrumperet pulchritudinem.Sedquidillafecit?Tulit, inquit,clavumtabernaculi,assumenspariteret malleum, et ingressa abscondite et cum silentio posuitsupratempuscapitissuiclavum, percussumque malleo defixit in cerebrum usque adterram.Quisoporemmortisocians,defecit acmortuusest.Verejuxtascripturamaliam, mulier fortis accinxit fortitudine lumbos suos et roboravitbrachiumsuum(Prov.XXXI). Sinistrammanummisitadclavum,etdextram adfabrorummalleos.Talishabituscorporis profectofiguramcrucisexprimit.Clavus tabernaculiipsumeststigmapassionisChristi. Clavumtulit,quaejussamortificaremembra suasuperterram,crucemsuambajulavit, crucifigenscarnemsuamcumvitiiset concupiscentiis. Hoc tunc valide fit, quando non provanitatehumanaelaudis,sedprogloria assumiturDeiafflictiocarnis,non,inquam,in ambitioneauraepopularis,sedintimore Domini.IdcircoPsalmistapostulat:Confige timoretuocarnesmeas(Psal.CXVIII).Recte igitursinistrammanummisitadclavum,et dexteram ad fabrorum malleos. Sinistra inferius adclavumvisibilisoperatiopoenitentiaeestin oculishominum.Malleusindexteradesuper, timorDominiinintentionecordisest.Ita factum est, ut capiti ejus defigeret clavum valide incerebrumusqueadterram.Quareincapite quaesivitvulnerilocum?Videlicetquiapeccati caputestferiendum,nepostquamventre irrepserit,difficiliorpugnasit.Caputprima peccatisuggestioest,venterautemsubsequens delectatio.Porroconsensuscaudaest.Unde ligeturanimus,quemadmodumdeBeemothad beatumJobdicitur:Stringitcaudamsuam quasicedrus(JobXL),idest,fortiustenet quemcunqueperconsensumligaveritdiabolus. Igiturincapitequaeraturvulnerilocus,idest, nonexspectatacaudaconsensus,imo delectationisventre,primasuggestioclavo Dominicaecrucis,cumtimorisDominimalloo transfigatur.CAPUTVIII.DecanticoDebboraeetBarach,a qualibusrectesecundumsensummysticumin Ecclesia Christi sit canendum. (CAP.V.)CecineruntqueDebboraetBarach, filiusAbinoenindieillodicentes:Quisponte obtulistisdeIsraelanimasvestrasad periculum,benediciteDomino.Canticumhoc, juxtalitteramsupradecursum,spiritualiterin Ecclesiajugiterilliscanendumestquiadbella spiritualia sponte animas suas obtulerunt, id est quinoncontentiacceptassepraeceptum,ut fortiuspugnarentcontradiabolum,secutisunt etconsilium,sponteofferendoanimassuas, sponte,inquam,etexvotogratuito,cumrobus etpossessionibusipsis,quasproDomino reliquerunt,suasquoque,ubicausapoposcit, obtuleruntanimas.Istisuntreges,istisunt principes.Audite,inquit,reges;percipite auribus,principes.Egosum,egosum,quae Dominocanam,psallamDeoIsrael.Egosum, inquit,Debbora,egosum,inquit,lexdivina, quaeDominocanam.Quanticunquereges, quanticunqueprincipes,ossuumadcanendum aperiant,egosumquaeDominocanam,nam extralegemdivinam,extracanonicam ScripturamnihilestquodDominoDeocanat. Quidigiturcanam?QuidDominoDeoIsrael psallam?Domine,cumexiresdeSeyr,et transiresperregionesEdom,terramotaest, coeliqueacnubesdistillaveruntaquis.Montes fluxerunt a facie Domini, et Sinai a facie Domini DeiIsrael.Seyrpilosus,Edomterrenussive sanguinolentus,Sinaitentatiointerpretatur, quibusutiquenominibuspopulusilleJudaicus denotaturhactenuspersequensJacobfratrem suum,idest,supplantatoremdegentibus, populumChristianum,peccatishispidus, cupiditateterrenus,crudelitatesanguinolentus, maximeChristisanguine,etprophetarumejus. NotumautemetcertumestquiadeilloSeyr exivit,etperregionesilliustransivit,populum illumreliquit,etadnationestransivit,dicendo nimirumprophetica,dicendovoceevangelica: Eccerelinqueturvobisdomusvestradeserta (Matth.XXIII).Igitur:Domine,inquit,cum exiresdeSeyr,ettransiresperregionesEdom, terramotaest,coeliqueacnubesdistillaverunt aquis,idest,cumcarnalesrelinqueres Judaeorumcaeremonias,templumqueChristi Filiituisanguinepollutum,praesidibusejus angelistuis,utJosephusquoquetestatur clamantibus,Transeamusexhissedibus,terra omnis,auditaEvangeliituipraedicatione,ad poenitentiammotaest.Coelidequibus scriptumest,CoelienarrantgloriamDei(Psal. XVIII),coeli,inquam,idestapostoli, eaedemquenubesdequibusalibiscriptumest: Etnubibusmandabo,nepluantsupervineam meamimbrem(Isa.V),distillaveruntubique aquissapientiae,aquisdoctrinaeevangelicae, itautnonessentloquelaenequesermones quorumnonaudirenturvoceseorum,etin omnemterramexiretsonuseorumetinfines orbisterraeverbaeorum(Psal.XVIII).Hoc idemverbisquidempauloimmutatis,sed eodem sensu alibi Psalmista concinit: Deus cum egredererisinconspectupopulitui,cum pertransiresindeserto,terramotaest(Psal. LXVII),etc.Reliquacantici,superiuslitterali expositionedigesta,studioproficiscendi praeterimus.CAPUT IX. Moraliter de eo quod Gedeon, cum a paleisfrumentaexcuteret,angelumvidit,ad cujus imperium haedum coxit. (CAP.VI.)FeceruntautemfiliiIsraelmalumin conspectuDomini.Quitradiditeosinmanu Madianseptemannisetoppressisuntvaldeab eis.VenitautemangelusDomini,etseditsub quercu quae erat in Ephra, et pertinebat ad Joas patremfamiliaeEzei.CumqueGedeonfilius ejusexcuteretatquepurgaretfrumentain torculari,utfugeretMadian,apparuitei,etait: Dominustecum,virorumfortissime,etc.Hic primosensusmoralisnonpraetereundusest. Gedeoncumapaleisfrumentaexcuteret, angelumvidit,adcujusimperiumprotinus haedum coxit, quem super petram posuit, et jus carniumdesupereffudit.Quidestfrumentum virga caedere, nisi rectitudine judicii a vitiorum paleis,virtutumgranaseparare?Sedhaec agentibusangelusapparet,tantomagisenim Dominusinterioradenuntiat,quantose studiosiushominesabexterioribuspurgant. Quioccidihaedumpraecipit,idest,omnem appetitumnostraecarnisimmolari,carnesque suprapetramponi,etjuscarniumdesuper effundi.Quemaliumsignificatpetra,nisieum dequoperPaulumdicitur:Petraautemerat Christus?(ICor.X.)Carnesergosuprapetram ponimus,cumcorpusnostruminChristi imitationecruciamus.Jusetiamcarnium desupereffundit,quiinconversationeChristi, ipsasetiamcarnalescogitationesexinanit. Quasienimjusexcarneliquidapetrafunditur, quandomensacogitationumcarnaliumfluxu vacuatur. Quae tamen mox angelus virga tangit, quiaintentionemnostramnequaquampotestas diviniadjutoriideserit.Depetraautemignis exit,etjuscarnesqueconsumit,quiaafflatusa Redemptore spiritus, tanta cor nostrum flamma compunctionisconcremat,utomnequodineo estillicitumetoperisetcogitationisexurat. Perfectaenimmenssolertervigilat,utnon solumperversaagererenuat,sedomneetiam quodinsepercogitationesturpiterliquatur, tergat.CAPUTX.Degeminosignovelleris,qualein utroque futurorum praesagium fuerit. DixitqueGedeonadDominum:Sisalvumfacis permanummeamIsrael,sicutlocutuses, ponamvellushoclanaeinarea.Sirosinsolo vellerefuerit,etinomniterrasiccitas,sciam quodpermanummeam,sicutlocutuses, liberabisIsrael.Factumqueestita,etc.Juxta historiam delictum quidem est et tentatio, quod adhucsecundoettertiopetitsignumpostquam superioresignoquodprimumfuit,ascendente ignedepetra,etcarnesazimosquepanes consumente,viditetagnovit,quodesset angelus Domini. Nec mirum, quod contra legem potuit tentare Dominum, qui post victoriam, de auroejusdemvictoriaefacerepotuitEphot, quodetposuitincivitatesuaEphra, fornicatusqueestipse,etomnisIsraelcumeo. UndeGedeoninterpretaturtentatioiniquitatis eorum,licetetaliasinterpreteturcircuiens uterum.Porrojuxtasensummysticum, utrumquevellerissignumfuturorum praesagiumest.Quandiurosinvellere,tandiu in omni terra fuit siccitas. Itemque econtra, ubi omnisterraroremaduit,solumvellussiccum fuit.SicprofectoquandiuinJudaeanotuserat Deus,quandiuinIsraelmagnumeratnomen ejus (Psal. LXXV), totus mundus siccitate, id est ignorantia Dei marcebat, et econtra nunc, ubi in totamultitudineetlatitudinenumdi,Spiritus sanctidonadiffusasunt,JudaeaChristumnon habens,omnimodasupernaegratiaesqualet inopia.QuodrespiciensPsalmista,Domino canit.DominoPatrideFilioejusChristodicit: Descendetsicutpluviainvellus,etsicut stillicidiastillantiasuperterram(Psal.LXXI), idestpriusvenietincognitionemJudaeorum, etdescendetdeindesuperterram,idestin cognitionemgentium.Ideoautempervellus populusJudaeorumintelligitur,quiasicut vellus sine corruptione et dolore agni succiditur, itaJudaicuspopulusprimumDeoadhaerens,a fideChristisinedamnoipsiusDominiest separatus.Quamvisrecteetaliterdebeat intelligi.Namdescendetsicutpluviainvellus, id est sicut pluvia in vellus descendit, sine omni corruptione et dolore ipsius velleris: ita ipse rex nasceturdeVirginesineomnicorruptione Virginis,etposteadescendetsicutstillicidia stillantiasuperterram,idestincognitionem omnium hominum.CAPUTXI.Demysticaejuspugna,trecentis viris probatis contra Madian. (CAP.VII.)DixitqueDominusadGedeonem: Adhuc populus multus est, duc eos ad aquas, et ibi probabo eos. Et de quo dixero tibi, ut tecum vadat,ipsepergat.Quemireprohibuero, revertatur.Cumquedescendissetpopulusad aquas,dixitDominusadGedeon:Quilingua lambuerintaquas,sicutsolentcaneslambere, separabiseosseorsum.Quiautemcurvatis genibusbiberint,inalteraparteerunt.Fuit autemnumeruseorumquimanuados projicienteaquaslambueranttrecentiviri;et reliqua.Ethic,utsuperiusinBarachcantatum est, nova bella elegit Dominus (Judic. V). Actum quippeest,utcumtrecentisviristantummodo qui stantes manibus aquas hauserunt, et cum eo remanserunt,cumhisadpraeliumpergeret, eosquenonarmis,sedtubis,lampadibus lagenisquearmaret.Nam,sicutscriptumest, accensaslampadesmiseruntintralagunculas, ettubasindextera,lagenasauteminsinistra tenuerunt, et ad hostes suos cominus venientes, cecinerunttubis,confregeruntlagunculas, lampadesaperuerunt.Ethinctubarumsonitu, illinclampadarumcoruscationeterritihostes suntinfugamconversi.Dehocnamquebello per prophetam dicitur: Jugum enim oneris ejus, etsceptrumexactorissuperasti,sicutindie Madian(Isa.IX).Eripiensnempegentilitatem Dominus,superavitjugumonerisejus,cum eam adventu suo ab illa daemoniacae tyrannidis servituteliberavit.Superavitvirgamhumeri ejus,cumpercussoremillius,quaexperverso opere graviter deprimebatur, ab humano genere redemptocompescuit.Superavitsceptrum exactorisejus,cumregnumejusdemdiaboli, quipropestiferaperpetrationevitiorum consueverattributadebitapoenarumexigere, defideliumcordedestruxit.Quidesthoc,quod talebellumperprophetamadduciturad medium,etadventuiRedemptorisnostriistius pugnaevictoriacomparatur?Anindicarenobis prophetastuduitquodadventumRedemptoris nostricontradiabolumillaGedeonispugnae victoriadesignavit?Tallaillicnimirumacta sunt,quaequantomagisusumpugnandi transeunt,tantoampliusaprophetandi mysterio non recedunt. Quis enim unquam cum lagenisetlampadibusadpraeliumvenit?Quis contraarmaveniens,armadeseruit?Ridicula nobishaecprofectofuerant,siterribilia hostibusnonfuissent.Sedvictoriaista attestantedidicimus,neparvihaecquaesunt factapendamus.Gedeonitaqueadpraelium veniensRedemptorisnostrisignatadventum, dequoscriptumest:Tolliteportas,principes, vestras,etelevamini,portaeaeternales,et introibitrexgloriae.Quisestisterexgloriae? Dominusfortisetpotens,Dominuspotensin praelio(Psal.XXIII).HuncRedemptorem nostrum,nonsolumopere,sedetiamnomine prophetavit.Gedeonnamqueinterpretatur circuiensinutero.Dominusenimnosterper majestatispotentiamomniacircumplectitur,et tamenperdispensationissuaegratiamintra uterum Virginis venit. Quid est ergo circuiens in utero,nisiomnipotensDeussuadispensatione nos redimens, divinitate cuncta complectens, et humanitatemintrauterumsumens?Inquo uteroetincarnatusesset,etclaususnonesset? Quiaetintrauterumfuitperinfirmitatis substantiam:etextramundumperpotentiam majestatis.Madianverointerpretaturde judicio.Utenimhostesejusrepellendi, destruendiveessent,nondevitiorepellentis, sed de judicio juste judicantis fuit. Et idcirco de judiciovocantur,quiaalieniagratia Redemptoris justae damnationis meritum etiam invocabulonoministrahunt.Contrahos Gedeoncumtrecentispergitadpraelium.Solet incentenarionumeroplenitudoperfectionis intelligi.Quidergointroductocentenario numerodesignatur,nisiperfectacognitio Trinitatis?CumhisquippeDominusnoster adversariosdestruit,cumhisadpraedicationis belladescendit,quipossuntdivinacognoscere, quisciuntdeTrinitate,quaeDeusest,perfecta sentire.Notandumveroest,quiaiste trecentorumnumerusintaulitteracontinetur. Etpertaulitteram,sicutjamdiximus,species crucis ostenditur, quae crucis speciem tenet, cui sisupertransversalineaidquodincruce eminetadderetur,nonjamcrucisspecies,sed ipsacruxesset.Quiaergoistetrecentorum numerus in tau littera continetur, non immerito inhistrecentisGedeonemsequentibus,illi designatisuntquibusdictumest:Quivultpost me venire, abneget semetipsum et tollat crucem suam,etsequaturme(Matth.XII;Marc.VIII; Luc.IX).QuisequentesDominumtantoverius tolluntcrucem,quantoacriussedomant,et ergaproximossuoscharitatiscompassione cruciantur.UndeetperEzechielem(Ezech.IX) certoinhistrecentis,quiintaulittera continentur,hocexprimitur,quodferrum hostiumcrucislignosuperetur.Ductiquesunt adfluvium,utaquasbiberent.Etquicunque aquasflexisgenibushauserunt,abellica intentioneremotisunt.Aquisnamquedoctrina sapientiae,stantisautemgenu,rectaoperatio significatur.Quiergodumaquasbibuntgenu flexisseperhibentur,abeorumcertamine prohibitirecesserunt:quiacumillisChristus contrahostesfideipergitadpraelium,quicum doctrinaefluentahauriunt,arectitudine operumnoninflectuntur.Omnesquippetunc bibisseaquam,sednonomnesrectogenu stetissenarratisunt.Reprobatiquesuntqui genuadumaquasbiberent,inflexerunt,quia, attestanteApostolo:Nonauditoreslegisjusti suntapudDeum,sedfactoreslegis justificabuntur(Rom.XII).Quiaenim,ut diximus,dissolutiooperuminipsagenuum incurvatione signatur, recte per Paulum dicitur: Remissasmanus,etgenuadissolutaerigite,et gressus rectos facite pedibus vestris (Hebr. XII). Igitur Christo duce ad bellum prodeunt, qui hoc quodoreannuntiant,opereostendunt,qui fluentadoctrinaespiritualiterhauriunt,nec tameninpravisoperibuscarnaliter inflectuntur:quia,sicutscriptumest:Nonest speciosalausinorepeccatoris(Eccl.XV).Itum estigituradpraelium,cumtubis,cum lampadibus, cum lagenis, atque iste, ut diximus, fuitordopraeliandi:cecinerunttubis,intra lagenas autem missae sunt lampades: confractis verolagenis,lampadesostensaesunt,quarum coruscanteluce,hostesterritiinfugam vertuntur.Designaturergointuliisclamor praedicationis,inlampadibusclaritas miraculorum,inlagenisfragilitascorporum. Talesquippeduxnostersecumadbella praedicationisduxit,qui,despectasalute corporum, hostes suos moriendo prosternerent: eorumquegladiosnonarmisetgladiis,sed patientia superarent. Armati enim venerunt sub duce suo ad praelium martyres nostri, sed tubis, sedlampadibus,sedlagenis.Quiconsonuerunt tubisdumpraedicant,confregeruntlagenas, dumsolvendacorporainpassionehostilibus gladiis supponunt. Resplenduerunt lampadibus, dumpostsolutionemcorporummiraculis coruscaverunt.Moxquehostesinfugamversi sunt:quiadummortuorummartyrumcorpora miraculiscoruscareconspiciunt,luceveritatis fracti,quodimpugnaverantcrediderunt. Cecineruntergotubis,utlagenaefrangerentur: lagenaefractaesunt,utlampadesapparerent: apparueruntlampades,uthostesinfugam verterentur,idestpraedicaveruntmartyres, doneceorumcorporacumeoinmorte solverentur,utmiraculiscoruscarent. Coruscaveruntmiraculis,uthostessuosex divinaluceprosternerent,quatenus, nequaquamDeoerectiresisterent,sedeum subditiformidarent.Etnotandumquod steterunthostesantelagenas,fugeruntautem lampades,quianimirumpersecutoressanctae fideipraedicatoribusadhucincorporepositis restiterunt.Postsolutionemverocorporum apparentibusmiraculisinfugamversisunt, quiapavoreconterritiapersecutionefidelium cessaverunt.Praedicationescilicettubarum fractislageniscorporum,visistimuerunt lampadibus miraculorum. Intuendum est etiam hocquodillicscriptumest,quiaindextera tubas,insinistraautemlagenastenuerunt.Pro dexteroenimhaberedicimus,quidquidpro magnopensamus;prosinistrovero,quodpro nihiloducimus.Beneergohicscriptumest, quodindextratubas,etlagenasinsinistra tenuerunt:quiaChristimartyrespromagno habentpraedicationisgratiam,corporumvero utilitatem pro minimo. Quisquis enim plus facit utilitatemcorporisquamgratiam praedicationis,insinistratubam,atquein dexteralagenamtenet.Sienimprioreloco gratiapraedicationisattenditur,etposteriore utilitascorporis,certumestquiadextristubae et sinistris teneantur lagenae.CAPUTXII.DeJephteGalaadite,quod AbrahamquideminexemplumDeoparendi, hic autem in exemplum nobis sit temeraria vota cavendi,etqualissuperilloJoannis Chrysostomi homilia sit. (CAP.XI.)FuitillotemporeJephteGalaadites, virfortissimus,atquepugnator,filiusmulieris meretricis,quinatusestdeGalaad,etreliqua. Unumest,quodinistoJephtepietashumana rationiadmixtajusteaccusarepossit,idest quodinconsultevovit,quodsinecustodia discretionisossuumadDeumaperuit:Quid enim?Nunquidindiscretevoveredebuit? Nunquid non Dominus in lege dixerat: In omni oblationetuaofferessal?(Levit.II.)Anforte discrete vovit, vel in hac oblatione susal obtulit, qui dixerit: Si tradideris filios Ammon in manus meas,quicunqueprimusfueritegressusde foribusdomusmeae,mihiqueoccurrerit revertenticumpaceafiliisAmmon,eum holocaustumofferamDomino?Nonne cognoscerequisquedebetutrumbonumsitvel malumquodvovet,cognoscereetvidereutrum velmaculatumvelimmaculatumsitquod offerat?Hocigiturest,quodjustequisque reprehendat,hocunuministoest,quodanima Deodevotasapientervitaredebeat.Namquod adDeumconfugit,quodfideliteraDeo victoriamsperavit,nonsolumnon reprehensibile,sedetlaudedignumfuit,unde etinEpistolaquaediciturPauliapostoliad Hebraeos,incatalogopatrumfidelium conscriptusest,quiperfidemviceruntregna, operatisuntpromissiones(Hebr.XI).Porroet Deus in hoc facto inexcusabilis (sic) est qui non prohibuitquinillefiliamsuamsibisacrificaret. Nonneenimeadem,quasanctusAbraham (Gen.XXII),etisteviaveneratad sacrificandum?Nonutique:namillum laudandaobedientia:istumverocastiganda temeritasadduxerat.Recteigiturquando extenditmanumetarripuitgladium,ut immolaretfiliam,nonpraestofuitangelus Dominiquiclamaretdecoelodicens:Ne extendasmanumtuamsuperpuellam,neque facias illi quidquam (ibid.). Proinde ille quidem inexemplumDeoparendi;hicautem exemplumsitnobistemerariavotacavendi. ExstatdehochomiliaJoannisqui Chrysostomusdictusest,quaethocfactum Jephteinterillacomputarenondubitavit,de quibusdictumest:Haecautemomniainfigura contingebantillis(ICor.X).Unusquisque,ait, nostrumdebemusesseJephte,qui,devictis inimiciscupiditatumnostrarum,voluptatis carnisnostraeofferamusunicamanimam nostram,dequadicebatPropheta:Eruea framea, Deus, animam meam, et de manu canis unicammeam(Psal.XXI).Occisisinnobis omnibusdelectationibuscarnis,victores redimus ad Deum offerentes ei, ut dixi, animam nostram,quaeestsingularisetunica.Sed scissisvestimentismalarumcogitationum temporalium,quaevariantanimam,offeramus illamoccidendaminmalis,vivificandamin bonis. Unde dicebat Dominus in Evangelio: Qui perdideritanimamsuam,invenieteam(Matth. X, 16). Ac deinceps: Adhuc, inquit, istum Jephte existimoesseDominumnostrumJesum Christumvictoremmundi,quiobtulitfiliam suamunicamipsamEcclesiamtempore persecutionis,malispontificibusnonagnorum, sedluporum,ipsodicente:Ecceegomittovos sicut ores in medio luporum (Luc. X; Matth. X). ObtulitergoEcclesiamperimmolationem martyrumtemporepersecutionis,etvictima unicaoblataestDeo,utsacrificiumacceptabile essetPatriexlucrisUnigeniti.Offertunicus, unicam:sponsus,sponsam:pater,filiam.Quid enimpotestinvenirifortiusintegritateet virginitateEcclesiae:quaeconcipitin corruptione,creatinintegritate?Virgoestista, quaevirumnonnovit.Plangitautemsexaginta diebusvirginitatemsuam,idestomnibussuis diebus.NecenimmittitadDominumeosqui ipsaproficiunt,nisiexmagnatribulatione,nisi explanctu,etfletu,etlacrymis.HaecEcclesia cultoribus suis laetitiam non promittit, neque in praesentisaeculosecuritatem:quiarevera omnislaetitiapericulosaest,omnissecuritas casibusplena,omnisjucunditaslaqueis impeditur.HaecpraedictusJoannes.Verum noseapraetercurrentes,inquibusjubentis desupervelagentisDominimajestasnon effulget,adillaproperemus,inquibusauctore ipsogestis,manifestiormysteriorum pulchritudo perlucet.CAPUT XIII. De gestis Samson fortissimi, quod manifestefuerintoperavirtutisDei,etidcirco recte in illis quaerentur mysteria Dei. (CAP.XIII.)RursumquefiliiIsraelfecerunt malum in conspectu Domini. Qui tradidit eos in manusPhilistinorumquadragintaannis.Erat autemquidamvirdeSaraa,etdestirpeDan nomineManue,habensuxoremsterilem,et reliqua.SamsonishujusNazareifortissimi omnessuntactusmirabiles,manifestuminse divinaevirtutisvelfortitudinisopus exprimentes.Nequeenimoperasunthominis, sed Dei: non, inquam, viribus hominis acta, sed virtuteDeimirabiliafacientis,suntautem numeroseptem.Primusactusest,quod angelicopraenuntianteministerio,Nazaraeus Dei de muliere sterili natus est. Secundus, quod de comedente illi exivit cibus, et de forti egressa estdulcedo.Tertius,quod,captistrecentis vulpibus,caudasearumjunxitadcaudas,et faces ligavit in medio, quas et igne succendit, ut pergerentinsegetesPhilistinorum.Quartus, quodpercussiteosingentiplaga,utstupentes suramfemoriimponerent.Quintus,quodin maxillaasini,inmandibulapulliasinarum, delevitetpercussitmilleviros.Sextus,quod obsessusGazaedormivitusqueadnoctis medium,etexindeconsurgens,apprehendit ambasportaeforescumpostibussuisetsera, impositosquehumerisportavitadverticem montis.Septimus,quodconcussitduasmagnae domuscolumnas,etmultopluresinterfecit moriens, quam ante vivus occiderat. Igitur quia cunctahaec,utpraedictumest,operasuntDei, nequefieripotuerunt,nisiagenteSpiritu fortitudinisDei,insingulis,utrerumveritas, dignitasqueposcit,gloriosascrutemur sacramentaChristiFiliiDei,inquoseptiformis Spiritus sanctus requievit.CAPUTXIV.DeeoquodNazaraeusfore praenuntiatusest,etdeinjunctamatri continentia, quo sensu ad Christum et Virginem ejus matrem aspiciat. Sterilis,inquit,esabsqueliberis,sedconcipies etpariesfilium.Cavenevinumbibasac siceram,necimmundumquidquamcomedas, quia concipies et paries filium, cujus non tanget caputnovacula.EritenimNazaraeusDeiab infantiasua,etexmatrisutero:etipseincipiet liberareIsraeldemanuPhilistinorum.Jamex hocipsoquodsteriliexmatrenasciturus Samsonpromittitur,magnisetprimis comparabilisestpatribusIsaac,etJacob,et Joseph,quiomnessterilesdiumatres habuerunt,omnesque,fidepromerente, supernomuneredeficientinaturaedatisunt,et infactissuisChristiDomininostrifiguram praetulerunt,quemnonmoresuonatura,sed praecipuapraeomnibusNazaraeis,factumde ventrevirgineoprotulitgratia.Matrisvel mulierishujussterilitas,beataeMariae secundumfiguramestvirginitas.Quidenim secundumnaturamsteriliusvirginitate?Igitur ubiapparetangelusDomini,dicenshuic, Sterilisesetabsqueliberis,sedconcipieset pariesfilium,inmentemnobisveniatGabriel angelusDomini,dicensilli:Virgoes,etnon cognovistivirum,sedecceconcipiesetparies filium (Luc. I). Nempe et quod huic ait, Cave ne vinumbibasacsiceram,necimmundum quidquamcomedas,quiaconcipiesetparies filium,cujusnontangetcaputnovacula,illa mysticepraeparatioest,quaeinhisangeli verbisintelligendaest:Spiritussanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi.Ideoquequodnasceturextesanctum, vocabiturFiliusDei(ibid.).Deniquebeatae VirginiSpiritusanctosuperveniente,purificari, vinumacsiceramnonbibere,etimmundum nonquidquamcomederefuit.Vinumquippeac sicerambibere,velimmundumquidcomedere, estvoluntatemcarnisamare,virilesqueper libidinemcomplexusadmittere.Sedprofecto omnemejusmodiappetitumbeataeVirginis superveniensSpiritussanctusamenteet corporeejusexclusit.Igiturvinumacsiceram nonbibit,necimmundumquidquamcomedit pariturafilium:cujus,cumsitFiliusDei,caput tangereeinondebeatnovacula,idest blasphemacorroderelingua.Quisquisenim negatillumesseFiliumDei,quisquisnon hominem ac Deum, sed hominem tantum illum esseasserit,profectocaputejusaususacrilego, etnovaculanimisacutaradit,quodfecitDalila meretrix(Judic.XVI),idestsynagogacarnalis ingrataamanti.Eritenim,inquit,Nazaraeus Dei:Nazareus,inquam,Dei,idestsanctusDei: quodetdaemoniacaimpuritasconfessaest, Scio,inquiens,quissis,sanctusDei(LucIV). Praetereaquod,oblatosacrificioDominosuper petram,stanteManueetuxoreejus,flamma ascendit:Cumqueascenderetflammaaltarisin coelum,angelusDominiinflammapariter ascendit;illudnobispulchreinnuit,quia susceptoDeusPatersacrificiovirgineaefidei dicentisadangelum:EcceancillaDomini,fiat mihisecundumverbumtuum(Luc.I):statim Spiritussanctisplendoribuscastareplevit viscera, et recessit angelus ab ea.CAPUTXV.QuodnomineipsoChristum figuravitSamson,quicatulumleonismanibus infrustadiscerpsit,etfavummellisexoreejus sumptum, comedebat in via: et problemata ejus, etuxorealteritradita,quarumrerumChristi fuerint signa. Peperititaquefilium,etvocavitnomenejus Samson.IpsumquoqueNazaraeinomen resonat Christum, Samson quippe interpretatur soleorum:quisautemChristumessenesciat solem verum, solem eorum qui oculos habent et incoelumaspiciunt.Igiturcujusmunere peperitfilium,ejusinstructuvocavitnomen ejusSamson.Crevitquepuer,etbenedixitei DominuscoepitqueSpiritusDominiessecum eoincastrisDan,inSaraaetEstahol.(CAP. XIV.) Descendit igitur Samson in Thammata, et reliqua.Plenafortitudinisresgestaest.Irruit, inquit,SpiritusDominiinSamson,et dilaceravitleonem,quasihaeduminfrusta decerpens,nihilomninohabensinmanu. Catulusleonissaevusrugiens,quioccurritilli, typumpraetulitdiaboli,quivereutcatulus leonissaevusacrugiensSalvatorinostro occurrit,cumadamatamconjugemaccepturus esset,idestcumSynagogamsuapraesentia docturusadvenisset.Ubiprimumoccurritilli? Indesertojejunantietesurienti:Cumenim jejunassetquadragintadiebusetquadraginta noctibusposteaesuriit.Etaccedenstentator, dixit ei: Si Filius Dei es, dic ut lapides isti panes fiant(Matth.IV),etc.Illicoccurrentemsibi leonem in frusta decerpsit nihil omnino habens inmanu.Tertionamquetentantemconfutavit, nonfortitudine,quainillumpoteratutiDeus, sedrationeetScripturarumtestimoniis, qualibusetnosutivoluit,quotiescunque tentaremur.Etpostaliquotdies,inquit,ecce examen apum in ore leonis erat, ac favus mellis. Quemcumsumpsissetinmanibuscomedebat invia.RevertensSamsonexamenapum,et favummellissumpsitexoreleonis,quia,victo tentatore,ChristusregressusinGalilaeam,in virtuteSpiritusduodecimapostoloselegit. Quomodoillierantinoreleonis?Planeut taceamquoderantomnessecundumAdam naturafiliiirae,sicutetcaeteri(Ephes.II). PetrusetAndreasprimiapostoli,Philippus quoqueaBethsaidaerantcivitate,quamper infidelitatemleodiabolusinoretenuit,ipso testante Domino, cum dixit: Vae tibi, Corozaim, vaetibi,Bethsaida,quiasiinTyroetSydone factae essent virtutes, quae in vobis factae sunt, olimincilicio,etcinerepoenitentiamegissent (Matth. XI). Amplius autem tunc examen apum et favum mellis ex ore leonis assumpsit, quando palamincrucedehumanigenerishoste triumphans,nonsolumapostolos,sedomnes quiperverbumeorumcrediturierantinillum, de potestate ejus eripuit. Igitur favum mellis sic sumptuminmanibuscomedebatinvia,idest voluntatemPatrisinsalutemillorum delectabiliterfaciebatinpraesentivita, quemadmodumdicit:Meuscibusestutfaciam voluntatemPatrismei(Joan.IV).Intereaet problemaproposuitsodalibussuis:De comedente,inquiens,exivitcibus,etdeforti egressaestdulcedo.Judaeisnamque loquebaturDominusinparabolisjuxtailludin Psalmo:Aperiaminparabolisosmeum,loquar propositionesabinitio(Psal.LXXVII).Maxime autemtuncillisproblemaposuitejusmodi, quandosignificansquamorteessetmoriturus: Nunc,inquit,judiciumestmundi,nunc princepshujusmundiejicieturforas.Etegosi exaltatusfueroaterra,omniatrahamadme ipsum(Joan.XII).Ineonamquequod,ejecto forasprincipemundi,omniatraxitadse,de comedenteillicibusexivit,etdefortidulcedo egressa est. Et hujus problematis illi solutionem invenerunt.Dixeruntenim:Nosaudivimusex lege,quiaChristusmanetinaeternum. Quomodotudicis.Oportetexaltarifilium hominis?(Marc.XVI.)Itaquesolutionem invenerunt,verumtamennoninalienavitula, sedinpropriaarandoconscientia:namquod facerecogitabant,hocillumsignificasse intellexerunt.Quotandemilludconjugiumfine solutumest?Iratus,inquit,nimis,ascenditin domumPatrissui.Uxorautemejusaccepit maritumunumdeamicisejus,etpronubis. Certumest,palamomnimundoest,quia JudaeisiratusnimisascenditChristusin domumPatrissui:ascendit,inquam,incoelum etsedetadextrisDei.Uxorautemejus Synagoga maritum accepit unum de amicis ejus etpronubis,unumdemagnispatriarchiset prophetisamicisDomini,Moysenscilicet amicumetpronubumChristi,quiadeillo scripsit.IllumaccepitSynagoga.Imoillum accepissesibivisaest,gloriandoinlegisejus littera,legendolegemejussinehujusgratia. Verbigratia.Tu,inquiunt,discipulusejussis: nam nos Moysi discipuli sumus (Joan. IX).CAPUT XVI. Quod illum afferentem haedum de capris,etvolentemcubiculumintroire, prohibuitpaterpuellae,etidcircoiratus, Faciam,inquit,vobismala,quidmysteriiin Christo contineat. (CAP.XV.)Postaliquantumautemtemporis, cum dies triticeae messis instaret, venit Samson inviserevolensuxoremsuam,etattulitei haedum de capris. Post aliquantum temporis, id est postquam resurrexit a mortuis, et in coelum ascendit,sanctumqueSpiritumapostolissuis deditCumdiestriticeaemessisinstaret,idest cum tempus evangelicae praedicationis adesset, utoperariossuosDominusmessisinmundum universummitteret;venitipseChristusin apostolissuis,inquibusloquebatur,invisere volensuxoremsuam,converterevolens synagogam,afferensillihaedum,idest praedicanspoenitentiametremissionem peccatorum.Cumqueejuscubiculumsolito morevelletintrare,prohibuiteumpaterillius. PaterSynagogae,caetuspharisaicus,cujuserat officiumvelprofessiopopuluminstruere, severitatemagistri,patrisaffectu:talisprofecto paterclavimusurpansscientiae,Christum prohibuitneintraretcubiculumSynagogae. Caesisnamqueapostolis,denuntiaverunt,nein nomine ejus loquerentur ulli hominum (Act. V). CuiresponditSamson:Abhacdienonerit culpainmecontraPhilistaeos,faciamenim vobis mala. Sensus pene idem et verba consona sunthaec:Jerusalem,Jerusalem,quaeoccidis prophetas,etlapidaseosquiadtemissisunt, quotiesvoluicongregarefiliostuos, quemadmodumgallinacongregatpullossuos subalas,etnoluisti?Eccerelinqueturvobis domusvestradeserta(Matth.XXIII).Haec passurusorepropriodixit,etpostquampassus est, postquam resurrexit, et in coelum ascendit, itidemloquensinapostolissuis,inillos Philistaeos,inillospotionecadentes,ebriosque suosanguineJudaeos,excussopulverepedum, locutusest:Vobisquidemoportebatprimum loquiverbumDei,sedquoniamrepulistisillud, ecceconvertimuradgentes(Act.XIII).Itajam non est ab hac die culpa in me contra vos. Quid enim ultra debui facere, et non feci?CAPUTXVII.Quidineomysticumsit,quod trecentasvulpescepit,etcaudasearumad caudas,etfacesligavitinmedio,etdimisitut irentinsegetesPhilistinorum,quitam mulierem quam patrem ejus combusserunt. Perrexitque,etcepittrecentasvulpes, caudasqueearumjunxitadcaudas,etfaces ligavitinmedio.Quasignesuccendens,dimisit uthucatqueillucdiscurrerent.Quaestatim perrexeruntinsegetesPhilistinorum.Quo perrexit,velquascepitvulpesverusSamson? Adgentesperrexit,inomnemterramexivit, perscrutansquetemplorumantraac delubrorum foveas, illas cepit vulpes, de quibus PsalmistaPhilistaeosistos,idestJudaeos,ore propheticopercutiens:Tradentur,inquit,in manusgladii,partesvulpiumerunt(Psal. XCIX).Vulpesnamqueistae,malignispiritus sunt,quilatebantincordibushominum,in simulacrisgentiumdoloseagentes,responsa fallaciaesuaeproferentes.Cepititaque trecentas vulpes, id est in tribus orbis, partibus, Asia,Europa,etAfrica,retesuumexpandens, cunctosadjudiciumprotraxit,quiprodiis colebantur,daemones.Etnuncquidemde templisejecti,hucillucquediscurrunt, quaerentesetnoninvenientesrequiem,sedin caudis, ubi finis est corporis, colligatum portant incendium,idestconsecuturuminfinesaeculi nonignorantdamnationisjudicium.Statim, inquit,perrexeruntinsegetesPhilistinorum. SegetesPhilistinorum,operaerantJudaeorum, studiaScribarum,traditionesPharisaeorum. Illucomnesperrexerunt,quemadmodumin Evangelioestsignificatum:Cum,inquit, spiritusimmundusexieritabhomine,ambulat perlocainaquosa,quaerensrequiem,etnon inveniensdicit:Revertarindomummeam, undeexivi.Etcumvenerit,invenitscopis mundatam.Ettuncvadit,etassumitseptem aliosspiritusnequioresse,etingressihabitant ibi.Etfiuntnovissimahominisilliuspejora prioribus(Matth.XII;Luc.XI).Diabolus namquedecordegentilitatisejectus,cum septem,idestuniversismalignitatisspiritibus, ingentemillamreversusest,undeexivit: quandoprimumdeerroribusAegyptieductam, Deusverusadcultumsuumrevocavit.Igitur segetes Philistinorum, et confortatae jam fruges concrematae sunt: in tantum, ut vinens quoque etolivetaflammaconsumeret:quiavidelicet cunctaoperaJudaeorum,cunctaeceremoniae velrituseorumDeiodiodamnatisunt:in tantum ut civitatem quoque et templum hostilis flammaconsumeret.DixeruntquePhilistiim: Quisfecithancrem?Quibusdictumest: SamsongenerThannataei,quiatulituxorem ejus,etalteritradidit,haecoperatusest.Plane Judaeietsecundumcorpustraditiinmanus gladii,etsecundumanimampartesvulpium,id estmalignorumspirituumeffecti,ignorarenon poterant, qui fecisset hanc rem, quo pro scelere paterenturtampessimamrem.Eratitaque manifestumincordibusillorumjudicium, testimouiumreddentecontraillosconscientia ipsorum,etinterseinvicemcogitationum accusantium,etdefenderenonvalentium. AscenderuntquePhilistiim,etcombusserunt tammulierem,quampatremejus.Philistiim, inquam,combusseruntPhilistaeosvoluntate ulciscendi:JudaeautemJudaeosinteremerunt, nonvoluntateexigentevindictamsanguinis Christi,sedcausaoccultaagentecontra semetipsosarmati.Obsessinamqueforisa Romanorumexercitu,triplici,uthistoriae referunt,intrinsecusbellodissecabantur. Bellumeratintraurbem,bellumintercives, bellumantetemplum.Eleazarusinteriora,et circuitumomnemtemplioccupaverat.Simon superiora urbis tenebat. Medius eorum Joannes adversus utrumque pugnabat, Eleazaro inferior, Simonesuperior.Itaquepervulpesimmisso primumincendio,PhilistaeiPhilistaeos,idest desertricem Samsonis mulierem cum patre ejus combusserunt:quiavidelicetpermalignos spiritus, quibus potestas data est, Judaei contra semetipsosinflammati,ipsisynagogamsuam cunctumqueordinemsacerdotalemac Leviticumperdiderunt,tandemquevisibiliter quoque exusta est civitas, et templum eorum.CAPUTXVIII.Quomodopercusserit Philistaeos,utstupentessuramfemori imponerent;etqualeusquehodie,secundum haec sit opprobrium Judaeorum. QuibusaitSamson:Licethaecfeceritis,tamen adhucexvobisexpetaraultionem,ettunc quiescam.Juxtalitteramquoddicithocest, licetcausammeamvindicaveritiscomburendo mulierem quondam meam, et patrem ejus, quia illam viro alteri tradidit: tamen ultionem adhuc expetamexvobis,tanquamnondevindicibus, seddehostibusmeis.Nonenimmihifavendo, sedvestramultionemquaerendo,illos combussistis. Percussitque eos ingenti plaga, ita utstupentessuramfemoriimponerent. Stupentes,inquit,videlicetstuporecorporis. Nonenimmentis,sedcorporisstuporest, succisisvelcombustisvaricibus,geniculares quoquenervoscontrahi,sicquesurafemori cohaerentetamturpiter,quammiserenatesa terranonpossesublevare.Adhucigitur,inquit, exvobisexpetamultionem,utscilicetvulpes supradictae,quarumcaudasjunxiadcaudas facibusinmedioligatis,nonmajoremihi ridiculopersegetesvestrasnatessuasflamma urgenteagitaverunt,quamvosipsiperterram vestramnatesvestrasrependotrahetis.Et decedenshabitavitinspeluncapetraeEthan. Ethan interpretatur fortium. Quanta fortitudine secundumhocnomendepetraeademcontra hostempromoverit,claretexsubjectis.Sane verusSamsonvirtutumprincepssuisitidem inimicisJudaeisdixerit:Licethaecfeceritis, licetfactipartesvulpium,ettraditiinmanus gladii,bellisnihilominusintestinis,et seditionumpertinaciavobismetipsisexitio fueritisinvindictamsanguinismei:tamen adhucexvobisquicunquesuperestisexpetam ultionem.Percutiamvosingentiplaga,itaut stupentessuramfemoriimponatis:utvidelicet, quemadmodumisquiarefactismeatibus sanguinis,contractofemorisuramimponit,ad communemhominumstaturamassurgere nequit:sicvoscaptiviinomnesgentesabducti, etopprobriumomnibuseffecti,semper diminuticapitis,etminimaeconditionis habeamini.Tuncquiescam,idestnonomnino vosoccidam,quemadmodumdixiinPropheta: Deusostenditmihisuperinimicosmeos,ne occidaseos,nequandoobliviscanturpopuli mei:disperdeillosinvirtutetua(Psal.LVIII). Haecdixitetfecit,etdescendensatque discedensusquehodiehabitatinspelunca petraeEthan.PetraenamqueEthan,petrae fortium,speluncaEcclesiasticaefidei conscientia est tuta et solitaria, in qua nimirum illa requiescens habitat.CAPUTXIX.Deasinimandibula,quamille virospercussit,etquoditaChristusper contemptibiliaetinfirma,fortiaquaeque confundat. Descenderunt igitur tria millia virorum de Juda adspecumsilicisEthan.Dixeruntquead Samson:NescisquodPhilistiimimperant nobis?Acdeinceps.Inventamquemaxillam,id estmandibulamasini,quaejacebat,arripiens, interfecitineamilleviros.Jamsatisexperti fortitudinemSamsonNazaraei,idest compertamhabentesomnipotentiamChristi FiliiDei,adhuctamenascenderuntPhilistim, ascenderunt potione cadentes, vel casuri Judaei in terram Judam, in terram confessionis contra Ecclesiamcatholicam,inquaestfideset confessio veritatis. Descenderunt et propter eos triamilliavirorumdeJudaadligandum Samson:quiavidelicetpertresorbispartes, Asiam, Europam et Africam quamquam plurimi quideJudaessevidebantur,quiChristum confitebantur,dequalibusApostolus:Exnobis exierunt,sednonerantexnobis(IJoan.II), adjutoresfactisuntJudaicaeimpietatis,multis quidemscissuris,sedeodemChristum apprehenderevolentesspiritumalignitatis.Sed quidille?Inventammaxillam,idest mandibulamasini,quaejacebat,arripiens, interfecitineamilleviros.Maxillavel mandibulaasiniinmanuChristi,illastultaet infirmamundi,illasuntignobiliaet contemptibiliamundi,dequibusApostolus dicit:Videtevocationemvestram,fratres,quia nonmultisapientessecundumcarnem,non multipotentes,nonmultinobiles:sedquae stultasuntmundielegitDeusutconfundat fortia:etignobiliamundietcontemptibilia elegit Deus et ea quae non sunt, ut ea quae sunt destrueret(ICor.I).Inventamitaquemaxillam asiniquaejacebatarripiens,interfecitinea milleviros,quiavidelicetinventoseosquinon erant,quiignobilesetcontemptibilesmundo atqueabjectierant,confuditetdestruxit inimicossuos:quodjampartimfactumest commutandoillosinbono,partimfaciendum est,damnandoillosquibeneoccidinon potueruntinfuturojudicio.Hocmirabileopus fecitDeus,Samsonfortissimus,Christus omnipotentissimus.Sciebatquodgrandesibi certamen,gravisquedisceptatioforetcontra legisperitos,contraoratores,contramundi philosophos,contranobilesetfortes,reges, imperatores,tyrannos.Ethocsciensnon vocavitprimaexpeditionemultossapientes, nobiles,sivepotentes,quorumlinguis magniloquis,quorumgladiissivepotestatibus Evangelium suum roboraret: sed tales nimirum, quitanquamleonibusasini,sicdespectiessent sapientibus,nobilibus,atquepotentibusillis: scilicetidiotas,nonscribas:hominessine litteris,nonsedentesincathedraMoysi: simplices,nonoratores:piscatores,non imperatores.Etait:Inmaxillaasini,in mandibulapulliasinarumdelevieos.Asinus prior,idestJudaicus:pullusasinaejuniorest gentiliumpopulus.Ergomaxillaasini,apostoli deJudaeisnonvaldesecundumcarnemmagni autinclyti:mandibulapulliasinae,martyreset doctoresfueredegentibuselecti.Nametsi omnesquideJudaeis,etdegentibusininitio praedicationisEvangelicaefuerevocati, tanquamasinus,velutetpullusasinarum mundoerantdespecti,attamenhiquitotum ponduscertaminissusceperunt,quitotam victoriamperfecerunt,velutinmaxillaasini,et velutmandibulapulliasinarum,magisfuere contempti,idest,apudmundumistum, stultorumstultissimi,etdespectorum despectissimi,quicontumeliashonoribus praeferrent,proChristomoriquamvivere mallent.CAPUTXX.QuodaperuitDominusmolarem dentemasini,etegressaesuntaquae largissimae, cujus rei mysterium sit. Cumque haec canens verba complesset, projecit mandibulamdemanu:sitiensquevalde:En, inquit,sitimoriar,incidamqueinmanus incircumcisorum.AperuititaqueDominus molaremdenteminmaxillaasini,etegressae suntexeoaquae.Quibushaustis,refocillavit spiritum,etviresrecepit.Quomodoverus SamsonChristusDominusillamdemanusua projecitmaxillamsivemandibulam:inqua tantamsalutem,tantamquefecitvictoriam? Nunquidillosdeseruit,autdereliquit,perquos pugnavitetvicit?Nonutiquedeseruitaut projecit,sedtamenoccidipermisitatque prosterni,etvisisuntoculisinsipientiummori (Sapient.III):projecitergoillosdemanusua, noninvitos,sedspontaneos,tradentescorpora suapropterDeumadsupplicia.Clamavitqueet ait:Ensitimoriar,etc.Grandisenimilicura fuit,imoEcclesiaeejus,quaeestcorpusejus, magnasollicitudo,etgrandiseratmetus:ne decidentibusapostolis,quorummeritiset virtutibusinnitebatur,periretreligio,fides infirmaretur,etaddelendumChristianum nomenmanusincircumcisorum,manus infidelium et impiorum roborarentur. Sed quid? Aperuit,inquit,Dominusmolaremdentemin maxilla asini: et egressae sunt ex eo aquae. Nihil verius,nihilmanifestius.Prostratisenimin mortemsanctisapostolisetmartyribus, sepulcraillorumvivasaquasemanaverunt, corporaillorummiraculorumgratiam profuderunt.HocomnibusmembrisChristi dulcefuit,hocomnibusfidelibusejus desudantibusinagoneChristianotalefuit, qualequieslasso,qualeperaestum,dulcis aquaeproperantesitimrestinguererivo.Nam exindecrevitfides,roborataestspes,charitas magisacmagisinvaluit.Itaquerefocillavit spiritum Samson, et vires recepit.CAPUTXXI.Quodobsessushostibusmedia noctesurrexit,portastulit,etcumeisverticem montis ascendit. (CAP.XVI.)AbiitquoqueinGazam,etviditibi mulierem meretricem, ingressusque est ad eam. Quod cum audissent Philistiim, et percrebuisset apudeosintrasseurbemSamson, circumdederunteum,positisinportacivitatis custodibus,etibitotanoctecumsilentio praestolantes,ut,factomane,exeuntem occiderent.Etmeretrixistafornicariam synagogamsignificat,cuiperprophetamDeus dicit:Inomnicollesublimietsubomniligno frondosoprosternebarismeretrix(Jer.II).Ad huncSamsonillefortissimusingressusest, quandoChristusineacumhominibus conversatusest,etapudillampraedicareet miraculafaceredignatusest.Sed circumdederunteumPhilistaei, circumdederuntetobsederuntJudaei, quemadmoduminpsalmodicit:Quoniam circumdederuntmecanesmulti,consilium malignantiumobseditme(Psal.XXI).Quid enim Gaza civitas nisi infernum significat? Quid perPhilistaeosnisiJudaeorumperfidia demonstratur?QuicumDominummortuum viderent,ejusquecorpusinsepulcrojam positum,custodesillicodeputaverunt,eteum quiauctorvitaeclaruit,inferniclaustris retentum,quasiSamsoninGazase deprehendisselaetatisunt.Samsonveronocte medianonsolumexiit,sedetiamportastulit: quiavidelicetRedemptornosterantelucem surgens,nonsolumliberexiitdeinferno,sed inferno(sic)ipsainferniclaustradestruxit, portastulit,etmontisverticemsubiit,quia resurgendoclaustrainferniabstulit,et ascendendo coelorum regna penetravit.CAPUTXXII.QuodDalilaquaeSamsonrasit, Synagogamsignificet,quaeChristum blasphemavit,etinCalvariaelococrucifixit:et quid sit mystice Samson, id est, Christum ligari, etc. Posthaecamavitmulieremquaehabitavitin valleSorech,etvocabaturDalila.Veneruntque ad eam principes Philistinorum, atque dixerunt: Decipeeum,etdisceabeoinquotantam habeat fortitudinem, et quomodo eum superare valeamus,etvinctumaffligere.Quodsifeceris, dabimustibisingulimillecentumargenteos. Haecmuliertandemdecipiendopraevaluit. Primotentavitetnonpotuit.Secundoettertio tentavit,etnonpotuit.Quartotentavitet praevaluit.Etpersonaequidemvelmulieres secundumhistoriampluresacdiversae,sed secundummysteriumunaeademqueSynagoga est,quaeChristummultotiestentavit,etnec saltem in sermone capere potuit: tandem autem aliquandoquasicaputejusradendotentavit,et praevaluit,quiaChristumDeiFiliumregem suumnegando,acblasphemando,inmonte Calvariaecrucifixit.InterpretaturautemDalila paupercula,quonomineSynagogameamdem sensupauperrimamdenotat,cumsejactet magnas legis et prophetarum habere divitias, et ita habitare in Sorech, quod interpretatur electa veloptima.Sanequiveneruntadillam principesPhilistinorum,postulantesut deciperetamatoremsuumSamson,principes sacerdotumetseniorespopulifuerunt,qui plebemuniversamadversusChristum concitaverunt.Etquamvisillequidem secundumhistoriamfalsumlocutussit, dicendo:Siseptemnerviceisfunibus,necdum siccis,etadhuchumentibusligatusfuero, infirmuseroutcaeterihomines.Itemque:Si ligatusfueronovisfunibus,quinunquam fueruntinopere,infirmusero,etaliorum hominumsimilis.Acdeinceps:Siseptem crines,crinescapitismeicumlicioplexeris,et clavumhiscircumligatumterraedefixeris, infirmusero.InChristoautemnihilhorum falsumest,sedomniasecundummysterium verasunt.ImoquoniaminillospiritumChristi locutumessedubitareprohibemur,tantis praesentialitersignisdivinaefortitudinis apparentibus;necilludquodibidemsonuit, quodDalilaaudivitfalsumfuissefateamur,sed ipsam falsam dicentem: Ecce falsum locutus es. Quidenimfunesnisipeccatasunt,juxtaillud: Funibuspeccatorumsuorumunusquisque constringitur(Prov.V),Psalmistaquoque dicente: Funes peccatorum circumplexi sunt me (Psal.CXVIII).Ergoseptenariusfunium numerus,peccatorumnumerositasest,quia septenarionumeroplerumqueuniversitas significatur.Quisautemnesciat,quiaverus SamsonChristusJesusomniumpeccatorum nostrorumvinculasuscepturuserat,etcum essetfortissimusspirituumDeus,propternos homoinfirmus,homopassibilis,atquemortalis apparerehabebat?Igitursiseptemnerviceis funibus,inquitspiritusChristi,ligatusfuero, infirmusero,idestnon,nisipeccatamundi supermetulero,mortalisero,autmoripotero: necenimexmeocurmoridebeamcausam ullamhabeo.Quareautemtertioligaturam septenariamrepetivit?Videlicetproptertria temporasaeculi.Primumantelegem, secundum sub lege, tertium sub gratia; quorum omniumpeccatatollereventuruserat, secundumhominemfuturusinfirmuset moriturus,secundumdivinitatemsiceadem peccatorumvincularupturus,quomodosi rumpatquisfilumstupaetortum,velstaminis putamencumardoremignisacceperit.Et notandadistinctiopraedictorumtemporum secundumdiversitatemvinculorum.Primi temporis,quodfuitantelegem,peccata, nerviceisfunibusnecdumsiccisetadhuc humentibuscomparantur:quiavidelicetillius aevihominesdissolutos,etrecentesnulla temperaveratlex,nihilqueinterdixeratDeus, quocarnishumidaefluxumrestringeret. Secunditemporispeccatafunibusquidem,sed nequenerviceis,nequehumentibusrecte figurantur;quiapeccataillorum,quisublege erant,nequeadeonervosa,nequeadeofluxa fuerunt,quippequaejustitialegalis qualiscunque,etsinonconsumpsit,tamen utcunquemolluit,etsinoncombussit,tamen aliquantisper exsiccavit. Tertii quod nunc agitur temporispeccata,septemNazaraeicapilliscum licioplexis,clavoquecircumligatisrecte signantur: quia videlicet nostra, id est, omnium quiinChristocredimuspeccata,capitiejus propiusadmota,licioquetelaeevangelicae complexa,clavisquecrucipublicaconfessione circumnexasunt.Igituromniaquidem NazaraeusFiliusDeiincorporesuopertulit peccatamundi:etproomnibususquead morteminfirmatusest,proconditionecarnis, sed ex virtute Dei cuncta superando, ab inferno teneri non potuit, in sepulcro corruptionem non vidit.CAPUTXXIII.QuandovelubidixeritChristus quiaNazaraeussum,etquomodorasocapite infirmus,sicutcaeterihomineseffectussit, quomodo vel quibus defecerit. Cumqueeimolestaesset,etpermultosdies jugiteradhaereret,spatiumadquietemnon tribuens,defecitanimaejus,etadmortem usquelassataest.Tuncaperiensveritatemrei, dixitadeam:Ferrumnunquamascenditcaput meum, quia Nazaraeus sum, id est, consecratus Deo de utero matris meae. Si rasum fuerit caput meum, recedet a me fortitudo mea, et deficiam, eroqueutcaeterihomines.CaputChristiDeus, inquitApostolus(ICor.XI),quodtuncraditur, quandonovaculaacutalinguaeblasphemantis, virtusejusetDivinitasdenegatur.Sed quomodocunquevelquantumcunqueradatur, nunquid ab illo fortitudo sua recedet et deficiet, eritqueutcaeterihomines?Planeillisdeficiet, etillisinfirmabitur,quiillumblasphemando radunt, ut nihil prosit eis adventus Filii hominis inhuncmundum,quiillumnegantverum Deum,verumesseDeiFilium.Defecit,inquit, animaejus,etusqueadmortemlassataest. Juxtahistoriamsicfactumest,etsicfieri utiliterprovidentiadivinapermisit,utaudiret omnismundus,quantuminamoremeretricis naufragiumsit,etmuliebrissentinacedrinis quoquefortiumvirorumtabulisquam perniciosasit,ut,inquam,audiretomnis mundus,ethaberetomnissapiensexemplum cavendi,sciensquodnecSamsonefortior,nec Salomonesapientioressepossit.Porrout coeptumprosequamurmysterium,tuncanima DominiJesuquodammododefecit,etusquead mortemlassatusspiritusfortitudinisejus, quandopostmultastentationesDalilae,idest, pauperculaesynagogae,dicentis:Inqua potestate haec facis? Tu quis es? Quem teipsum facis?(Matth.XXI)tandemadjuratusestab eademdicente:AdjuroteperDeumvivum,ut dicasnobis,situesChristus,situesFiliusDei benedicti(Joan.I).Tunc,inquit,animaejus defecit,tristisusqueadmortem(Joan.VIII), molestenimisinterpellata,ettuncaperuitilli omnemveritatem,quodessetNazaraeus,idest sanctusDeiFilius.Dixitenim:Tudixisti.Ego sum. Et adjecit. Verumtamen dico vobis, amodo videbitisFiliumhominis,sedentemadextris virtutisDei,etvenienteminnubibuscoeli (Matth. XXVI).CAPUTXXIV.Quomodovelaquotonsore rasumfueritcaputhujusNazaraei,idest Christi,etdeeoquodPhilistiimclausumin carcereSamsonmolerefecerunt,erutisoculis, omni Christiano hoc exemplum cavendum sit. Atilladormireeumfecitsupergenuasuaetin sinusuoreclinarecaput.Vocavitquetonsorem, etrasitseptemcrinesejus,etcoepitabjicere eum,etaserepellere.Tonsor,quemmeretrix illaconduxit,utraderetseptemcrines dormientisNazaraei,Pilatusexstitit,cui vinctumDominumnostrum,Sanctum sanctorumtradiditetnegavit,etinmonte Calvariaecrucifigipostulavit(Joan.XIX).Ibi rasitseptemcrinesdormientis,idest,regem suumdetestataest,etuniversumjusejus abdicavit,quasiovisobmutescentis,quasiagni coram tondente se os suum non aperientis (Isa. LIII).Coepitqueeumabjicere,etaserepellere, insuperetinsultaredicendo,motoetagitato capite:Vah!quidestruitemplumDei,etin triduoilludreaedificas,salvumfactemetipsum (Marc.XV).Statimenimabeofortitudo recessit,scilicetutvisumestinimicis, praesertimcumdiceretipse:Deus,Deusmeus, utquidmedereliquisti?Quemcum apprehendissentPhilistiim,statimeruerunt oculosejus,etduxeruntGazamvinctum catenis,etclausumincarceremolerefecerunt. EvulsioneoculorumSamson,ipsainterfectio Dominifiguratasatisapteintelligitur:quia videlicetinmortenonsolumvisus,sedet caeteriomnessensusauferuntur.Gazacivitas infernumsignificat,inquocatenisvinctum impiiDominumtenerivoluerunt,sedhoc impossibileerat.NamDeus,inquitApostolus (Actor.II),illumsuscitavitsolutisdoloribus inferni, juxta quod impossibile erat, teneri illum abeo.Etclausum,inquit,incarceremolere fecerunt.HocjuxtalitteramsignificariHebraei voluntquodprosobolerobustissimorum virorummulieribus,aclibidinivacare compulsussit,etadhuncsensumpertinere, quodinIsaiaBabylondicitur:Tollemolamet molefarinam(Isa.XLVII),quodscilicetin moremscorticunctorumlibidinipateat, maximeproeoquodcontinuosubjungitur: denuda turpitudinem tuam. Sed nunquid hostes PhilistaeidesemineHebraeorumfortesviros multiplicari optaverunt? Ergo haec opinio quam turpis,tametfrivolaest.Moraliterexemplum hocomnihominicavendumest,sciendum quippeest,quodaliquandopriusoculus intellectusobtunditur,etpostmodumanimus captusperexterioravagaturdesideria,utcaeca mensquoduciturnesciat,etsecarnissuae illecebrissubdat.Aliquandoveroprius desideria carnis ebulliunt, et post longum usum illicitioperisoculumcordisclaudunt.Nam saepemensrectacernit,nectamenaudenter contraperversaseerigit,etrenitensvincitur, dumhocipsumquodtangitvelagitdijudicans, carnissuaedelectationesuperatur.Quiaenim plerumquepriusoculuscontemplationis amittitur,etpostcarnisdesideriahujusmundi laboribusanimussubjugatur,testaturSamson aballophyliscaptus,quipostquamoculos perdidit,admolamdeputatusest:quia nimirummaligniSpiritus,postquam tentationumstimulisintusaciem contemplationiseffoderint,forisinlaborem circuitus mittunt.CAPUTXXV.QuidsitmysticeNazaraeinostri, idestChristicapillosrenascicoepisse,et quomodo multo plures interfecit moriens, quam vivensocciderat,etquamdomum,etquibus discussis columnis dejecerat. Jamquecapilliejusrenascicoeperant,et principesPhilistinorumconveneruntinunum utimmolarenthostiasmagnificasDagondeo suo,etepularentur,dicentes:TradiditDeus nosterinimicumnostrumSamsoninmanus nostras.Quodetiampopulusvidens,laudabat deumsuum,eademquedicebat.Laetantesque perconviviasumptisjamepulis,praeceperunt utvocareturSamson,etanteeosluderet,etc. Ludusisteinluctum,laetitiahaecin moestitiam,epulaeistaeinvomitumconversae sunt,itautcruentascrapulatievomerent animas,oppressimagnaedomusruina.Nam multopluresinterfecitmoriens,quamante vivus occiderat. Porro capilli Samson fortissimi, invicti, et insuperabilis, scilicet Christi Filii Dei: capilli,inquam,hujusnuncrenascicoeperunt, quandoPetrusquiillumnegaverat,caeterique omnesApostoliquiomnesrelictoeofugerant, illoresurgenteamortuis,fidematquefiduciam resumpserunt,etPhilistinorumquidem principesetpopulusgaudebantdicentes.Quia mortuusestseductorille(Matth.XXVII),et periitnomenejus,quicommovituniversam terram,incipiensaGalilaeausquehuc,et docensseduxitplurimos.Haecdicentes,etita laetantesimmolabanthostiasmagnificas,non Deoseddiabolo,non,inquam,intemploDei, sedintemplodiaboli,scilicetDagon;Dagon quippeinterpretaturpiscistristitiae,illum significans,dequoinIsaiascriptumest:Indie illavisitabitDominusingladiosuoduroet grandi,etforti,superLeviathanserpentem vectem,etsuperLeviathanserpentem tortuosum, et occidet cetum qui in mari est (Isa. XXVII):huic,inquam,immolabanthostias,ex quomanussuasChristisanguineimpleverunt, etquidquiddeincepssacrificantvelofferunt, nonDeopatrumsuorum,seddiaboloofferunt. Laetantesitaqueinterhujusmodiepulas, praeceperuntutvocareturSamson,etanteeos luderet,etipsispectabantludentemSamson. ComprehensosquippeApostolosChristi pessimilusoresceciderunt(Actor.V),unde tamenilligaudentes,quoddigniessentpro nomineJesucontumeliampati,Spectaculum, inquiunt,factisumusmundo,ethominibus,et angelis(ICor.IV).Ludebatergoinillis membrissuisChristus,quidquidenim miraculorumagebat,quidquidsanaedoctrinae dicebat,luduserat,etvanitasimpiis spectatoribus.Atilleapprehendensambas columnasquibusinnitebaturdomus,alteram earumdextra,etalteramloevatenuit, concussisquefortitercolumnisceciditdomus superomnesprincipes,etcaeteram multitudinem,quaeeratibi.Quishocnon videat,quisnesciat,quiadesertafacta Jerusalem,desolataquoquedomus sanctificationiseorum,etgloriaeorum,cecidit superomnesprincipes,etcaeteram multitudinem?Nonenimitamediocriter,ut quondamaBabyloniis,noninquam,itaparce templumilludantiquissimumaRomano excidioeversumest:sedceciditfunditus,et cum gente ipsa periit, ita ut non sit relictus lapis superlapidemquinondestrueretur. Perdideruntlocumetgentem,cujusmetu simulatoneperderent,mortemDominisibi expedire voluerunt, dicendo: Si dimittimus eum sic,omnescredentineum,etvenientRomani, ettollentnostrumlocumetgentem(Joan.XI). Hocecontrariocontigit:nampotiusidcirco, quianondimiserunteumsic,omnesgentes credentineum,Romaniquoqueillorumet locum,etgentemtulerunt.Recteergodictum est,quiamultopluresinterfecitmoriens,quam vivusocciderat.Multomagisenim,quia mortuusest,nosineumcredimus,etinimici tamvisibilesquaminvisibilesperieruntet perdiderunt,imoetperditisunt:quamautnos credituri,autipsiperiturivelperditurierant,si dimisissent eum vivum. Igitur resumptis viribus columnasduas,quibusinnitebaturdomus, Samsontenuit,quibusetexcussadomuscum perditionemultorumcecidit:quiavidelicet Christus, a mortuis suscitatus, et claritate quam habuitpriusquammundusessetapudPatrem clarificatus,utramquecolumnamgentisillius, regnumscilicetetsacerdotiumvetus,iratus fortiterconcussit;etpermanusRomanorum cumduplici,idest,corporisetanimae Judaeorum contritione locum ipsum evertit.CAPUTXXVI.Dehistoria,quatribusDan tulisseidolumMichae,etviristirpisBenjamin narrauturmulieremincredibililibidinisfurore vexandointerfecisse,quodvehementer Israelites duplicis fornicationis crimine infamet. (CAP.XVII.)Fuiteotemporevirquidamin monte Ephraim, nomine Michas, qui dixit matri suae:Millecentumargenteosquosseparaveras tibi, et super quibus me audiente juraveras, ecce egohabeo,etapudmesunt.Acdeinceps: Reddiditigiturmatrisuae.Quaetulitducentos argenteos,etdediteosargentario,utfaceretex eissculptileetconflatile,etc.Duogentis Israeliticaemala,duplicemfornicationem populiIsrael,exhoclocousqueadfinemhujus libriScripturasanctaculpareet exsecrarilaborat: propter quae pene continua, et nunquamnisipaucissimisjndicibus,sive regibusjustisfrenantibusinterdumcoercita, Dominus terrae illi et populo toties iratus est, et adhucmanusejusextenta.Primanamque,id est,fornicatioanimaeest,quaaDeolegitimo virocreaturarecedens,idolisprostituitur,et divininominisadulteriumperpetrat,sculptili atqueconflatilicommunicandoillud.Hoc adulterium,hancfornicationemspiritualemin genteillapraesenslectiovehementerpercutit, quointantumardebat,utnunctemporisnon solum Michas, unus homo, sculptile fecerit, sed etintegratribusDanpromagnocommodosibi illudfuratasit:cumadhucintercaeterastribus sortemnonaccepisset,etidcircoDeiveri auxiliumsaltemprotemporalibusbonis impensiusquaereredebuisset.Sicenimdictum est: (CAP. XVIII.) In diebus illis non erat rex in Israel,ettribusDanquaerebatpossessionem sibi,uthabitaretinea.Usqueadillumenim diem,intercaeterastribussortemnon acceperant.Etpostaliqua:Tuleruntsculptile Ephod,etidola,atqueconflatile.Quibusdixit sacerdos:Quidfacitis?Cuiresponderunt:Tace, etponedigitumtuumsuperostuum,etveni nobiscum,uthabeamustepatremet sacerdotem.Ephodindumentumsacerdotale significat,quodinExodoetLevitico superhumeraledicimus.Teraphinautem proprieappellantur,figuraeetsimulacra.Haec ergoprimaestfornicatio,quapopulusIsrael pronusadidola,secundumanimam fornicabaturaDeosuo.Alterafornicatioest, quaediversislibidinumludibriiscorpora commaculat,tuncperniciosior,quandocontra naturamsodomiticadebacchaturinsania.Haec quantaeffrenationepopulumillumdissolverit, acerrimelectiopraesensinsinuat.(CAP.XIX.) Fuit,inquit,quidamLeviteshabitansinlatere montisEphraim,quiaccepituxoremde BethlehemJuda.Quaereliquiteum,etreversa estindomumpatrissuiBethlehem,mansitque apudeumquatuormensibus,etreliqua.Quid hocaudituturpius,scelestius,crudelius? Venerunt,inquit,viricivitatisilliusfiliiBelial, idestabsquejugo,etcircumdantesdomum senis,forespulsarecoeperunt,clamantesad dominumdomus,atquedicentes:Educvirum qui ingressus est domum tuam, ut abutamur eo. Illoobsecrantevixabactinescelushoccontra naturamoperarenturinvirum,facta commutationenequissimauxoremejustota nocteabutendo,incredibililibidinisfurore vexaverunt.Deniquemortuaest.Illacivitas GabaaintribuBenjaminerat.Totatribus Benjaminscelerisejusdemmaculam communemsibifuisse,atrociterprofessaest. (CAP. XX.) Congregatis quippe pariter omnibus filiisIsraeldeDanusqueBersabee quadringintismillibuspeditumpugnatorum,ut pugnarentcontraGabaaBenjamin,cum misissentnuntiosadomnemtribumBenjamin, quidicerent:Curtantumnefasinvobis repertumest?TraditehominesdeGabaa,qui hocflagitiumperpetrarunt,utmoriantur,et auferaturmalumdeIsrael;nolueruntfratrum suorumfiliorumIsraelaudiremandatum,sed excunctisurbibusquaesuaesortiserant, conveneruntinGabaa,utillisferrentauxilium, et contra universum Israel populum dimicarent. SedetcunctumIsrael,quicongregatusfuerat, reddereillisproscelerequodmerebantur, indubitabilisdivinioraculijustitiasceleris ejusdemcoarguissevidetur.Consultusenim Dominusadicentibus,Quiseritinexercitu nostro princeps certaminis? respondens: Judas, inquit,sitduxvester.AttamenEgressifilii BenjamindeGabaa,occideruntdefiliisIsrael dieillovigintiduomilliavirorum.Iterum consultus Dominus a dicentibus: Debemus ultra procedereaddimicandumcontrafilios Benjamin,annon?Ascendite,inquit,adeos,et initecertamen.AttamenOccurrenteseisfilii Benjamin,tantaineiscaedebacchatisunt,ut decemetoctomilliavirorumgladium educentiumprosternerent.Tertiotandem consulentibusatquedicentibus:Exireultra debemusadpugnamcontrafiliosBenjamin fratres nostros, an quiescere? Ascendite, inquit, crasenimtradameosinmanusvestras,etsic factumest.ErgononsolumBenjamin,quam manifestum scelus infamavit, sed et pugnantem contraillosIsraeloccultijudiciiDeiveritas redarguit.Curenimvindicibustantisceleris victoria tam sera tamque luctuosa provenit, nisi quiainquoaliosimpugnabant,seipsos accusabant?Igitur,utpraemissumest,duplicis fornicationis,animaescilicetetcorporis, populumIsraelpraesenshistoriaelocus vehementeraccusat,etacerrimepercutit,ad hocvalens,ut,quemadmodumaitApostolas, Omneosobstruatur,etnonmagisJudaeus quamGraecusdejustitiacoramDeoglorietur (Rom. III).CAPUTXXVII.QuodChristumRegemqui venturuseratScripturasanctasuspiret,toties dicendo: In diebus illis non erat rex in Israel. SuperhochicitidemScripturavehementer ingemiscit,cuminternarrandumsemelet iterum ac tertio dicit: In diebus illis non erat rex inIsrael,sedunusquisque,quodsibirectum videbatur, hoc faciebat. Quem putas, vel qualem regemindiebusillisinIsraelnonfuisse deplorat?NunquidquandorexdatusestSaul, abstulitfornicationesistas?NunquidAchaz? Nunquid Manasses? Imo tam hi, quam plerique regumcaeterorum,illasauxerunt,exstruendo altariauniversaemilitiaecoeli,hariolandoet observandoauguria,traducendofiliossuosper ignem,faciendopythones,etmultiplicando aruspices:adsummumpraeterDavidet EzechiametJosiam,omnespeccaverunt.Nam de peccato David quod fecit in Uriam silebimus, quiatranstulitilludDominus(Reg.XI).Quem ergoregeminillisdiebusnonfuisseScriptura deplorat,nisiillum,cujussoliusadventuvel regnoconsummareturpraevaricatio,etfinem acciperetpeccatum,etdelereturiniquitas,et adducereturjustitiasempiterna,etimpleretur visioetprophetia,etungereturSanctus sanctorum?(Dan.IX.)Hicnempedeeratrex cumdataessetlex.Etlexquidempeccatum ostenderepoterat,sedapeccatoliberarenon poterat.SolusisteRexeosomnesquiregnum ejussusciperent,apeccatogratiasualiberare habebat.CumigiturtantaenarratScriptura peccatapopuliIsrael,recteetopportune congemiscit dicens: Quia in diebus illis non erat rex in Israel.CAPUTXXVIII.DeRuthMoabitide,quodper illamalienigenamgeneratioChristi quodammodorecuperatasit,etquodillafuerit petradeserti,dequaIsaias:Emitte,inquit Agnum dominatorem terrae de petra deserti. (CAP.I,exlib.RUTH.)Indiebusuniusjudicis, quandojudicespraeerantinIsrael,factaest famesinterra.AbiitquehomodeBethlehem Juda,utperegrinareturinregioneMoabitide, cumuxoresua,acduobusliberis.Ipse vocabaturElimelech,etuxorejusNoemi,ete duobusfiliis,alterMaalon,etalterChelion, EphrateideBethleemJuda.Librumhunc Hebraei in librum Judicum compingunt: idcirco quiaindiebusjudicumfactanarraturhistoria. Valdehocfidelemanimumdelectat,quod nomineRuthpotiusquamBoozautNoemiin titulopraenotatur.Nonenimparumsplendoris habet,quodseriesgenerationisChristiin mortibusvirorumIsraelitarum,etJudaicae tribuspenedefecta,perfidemalienigenae resarcitaest,sicutipsehistoricaenarrationis ordocontinet.Quodprophetarespiciens: Emitte,inquit,Agnum,Domine,dominatorem terraedepetradesertiadmontemfiliaeSion (Isai.XVI).PetramdesertiRuthMoabitidem dicit,petramvidelicetpropterpropriamfidem, petramverodeserti,propterdesertitudinem Moabiticaegentis,quaevereidcircodesertum est, quia Dominum inhabitatorem non habebat, quemadmodum et reliqua gentilitas, quam alibi proptercausameamdemprophetaidem desertamappellat,dicendo:Laetabiturdeserta etinvia,etexsultabitsolitudo(Isa.XXXV). SciebatnasciturumesseChristumdesemine DavidfiliiJesse,filiiObed,quemdeBoozhaec alienigenapeperit,quamillebenevolus secundumlegemaccepit,utsuscitaretsemen propinquisui.Hoc,inquam,illerespiciens, emitte,inquit,Agnum,Domine,dominatorem terraedepetradesertiadmontemfiliaeSion, admirandoscilicetingratiaDei,quodAgnus Dei,dominatorterrae,cumsitexJudaeissalus ipsegentium,primumtamendefidegentili venturusessetadmontemfiliaeSion.Adhuc autemacriuspercutiensJudaeorum supercilium,inprincipiolibri:Nisi,inquit, Dominusexercituumreliquissetnobissemen, quasiSodomafuissemus,etquasiGomorrha similesessemus(Isa.I),continuosubjungens: AuditeverbumDomini,principesSodomorum, etpercipiteauribuslegemDeinostri,populus Gomorrhae(ibid.).Quoenimsecundum superioresgeminaefornicationisnarrationes: quo,inquam,populushicquilegemacceperat, populo Sodomorum aut Gomorrhae justior erat, qui legem non acceperat? Sed reliquit Dominus semenfideRuthMoabitidispromerente,et Boozperjustitiamlegissemenfratrisuo suscitante,undeChristussecundumcarnem nasceretur:quofactumestutgensIsraelitica nequaquamSodomaeautGomorrhaesimilisin perditioneremaneret.Hocigiturdicendo propheta,Judaicumosobstruerecontendit,ut demeritissuisnemoaudeatgloriari.Et signanterdixit:NisiDominusexercituum reliquissetnobissemen.Exercituum,inquam, quiavidelicetinexercitibussuprascriptis filiorumIsraelcontraBenjamin,judiciumcum misericordiamoderando,etinutrisquepeccata Sodomiticapunivit,additaetiamfame,propter quam vir primus de Juda peregre abiit cum filiis suis,etdeindepergentilem,utjamdictumest, fidem reliquum seminis, unde salus procederet, defunctis eisdem suscitavit.CAPUTXXIX.DeElimelechetuxoreejus,et duobusfiliis,quidvelquomododehisin Paralipomenon scriptum sit. Ipse,inquit,vocabaturElimelech,etuxorejus Noemi,eteduobusfiliis,alterMaalon,etalter ChelionEphrateideBethleemJuda.Ephratei dicti sunt, scilicet ab Ephrata uxore Caleph. Iste Elimelech in Paralipomenon vocatur Ahalai, vel Oholoi,etfiliusfuissescribiturSesainfiliiJesi, filiiAbpha