in_vitro_september

•IN•VITRO•

h μηνιαια εκδοση με θεμα την υγεια • διανεμεται δωρεαν h

h σεΠτεμΒριοσ 2011 h τ. 28

h Εφόδια υγείας για το σχολείο

h Η ψυχολογία του φθινοπώρου

h Τεχνητό σπέρμα έφτιαξαν οι Ιάπωνες

h Εναλλακτικά: Ενεργειακή φωτογράφηση

Θωρακίστε την υγεία

του προστάτη

30

Οι φίλοι μας τα ζώαΗ θεραπεία με τη βοήθεια ζώων συμπληρώνει και ενισχύει την κλασική ιατρική. Τα οφέλη που ασκεί στην ψυχική και σωματική υγεία του ανθρώ-που η συνύπαρξή του με τα ζώα, έχουν τεκμηριωθεί από πολλές μελέτες και έρευνες. Εδώ και πολλά χρόνια διάφορα νοσοκομεία, ιδρύματα, παι-διατρικές κλινικές, γηροκομεία ή και ψυχιατρεία, κυρίως στη Βρετανία και την Αμερική, έχουν εντάξει θεραπευτικά προγράμματα με ζώα στο πλαίσιο των θεραπευτικών μεθόδων.

24«Προΐσταται» και... προστατεύει!Για τον αποκλειστικά ανδρικό αδένα (δεν υπάρχει στις γυναίκες), τον γνωστό προστάτη, όλοι οι άνδρες γνωρίζουν λίγο - πολύ τη φύση και τη λειτουργία του, όπως επίσης και ότι αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της ανδρικής υγείας. Λίγοι ωστόσο γνωρίζουν ότι πρώτος τον εντόπισε και τον μελέτησε ο Έλληνας Αλεξανδρινός ιατρός Ηρόφιλος τον 3ο αιώνα π.Χ., ο οποίος περι-έγραψε ένα μικρό όργανο που περιέβαλλε την ουρήθρα ακριβώς μπροστά από την ουροδόχο κύστη, δίνοντας και το όνομά του. Στο ενδιαφέρον άρθρο μάθετε όλα όσα πρέπει να γνωρίζε-τε για τον προστάτη.

35Ιός του Δυτικού ΝείλουΗ λοίμωξη από τον Ιό του Δυ-τικού Νείλου (West Nile Virus -WNV) είναι νόσημα που μετα-δίδεται κυρίως από τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού και προσβάλλει ζώα (από άγρια πτηνά έως και τα άλογα), αλλά και τον άνθρωπο. Την καλοκαιρινή περίοδο παρατη-ρείται έξαρση της νόσου, γε-γονός που επαναλήφθηκε και φέτος, θέτοντας σε επιφυλα-κή τις υγειονομικές αρχές της χώρας.

08 Πόνος στο στήθος

14 Υποχόνδριος με την τελειότητα

18 Ιαματικές πηγές

21 Σώστε τα όργανα της αντίληψης

32 Φάρμακο για το AIDS;

34 Λέμφωμα - Εχθρός η άγνοια

36 Η δίαιτα της ευφυίας

38 Ποιο άθλημα να διαλέξει το παιδί

39 Η μελαγχολία του Σεπτεμβρίου

40 Φωτογραφίζοντας το ενεργειακό πεδίο

42 Τριχόπτωση

DELLA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε.Καφαντάρη 27, Αθήνα, 11631Τηλ.: 210.68.56.700,Fax.: 210.68.51.008

EΚΔoΤΗΣ

Αντωνης ΔελλΑτoλΑς

ΓΕΝΙΚoΣ ΔΙΕυθυΝΤhΣ ΕΚΔoΣΕΩΝ DELLA

ΒΑγγελης Β. ΠΑΠΑκωςτΑς

ΔΙΕυθυΝΤρΙΑ

Βικυ κΑρΑτζΑφερη

ΑρΧΙΣυΝΤΑΚΤΗΣνικος ςτΑυρουλλΑκις

ΣυΝΕρΓAΤΕΣ: Ηλέκτρα Αλευρίτη, Αλέκα Κόγκα, Βασιλική Μανιάτη, Εμμανουήλ Σιγιολτζάκης, Μαρία Ορφανίδου

ΔΙΟρθΩΣΗ: Κώστας θέος Μαρία Παπαρρηγοπούλου

ART DiREcToRΔημήτρης Λύρας

EΠΕΞΕρΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓρΑΦΙΑΣ Γιώργος Καπελούζος

ΕΜΠΟρΙΚΗ ΔΙΕυθυΝΣΗΜάρκος Δελατόλας

υΠΕυθυΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣΕλένη Σαμπάνη[email protected]

υΠΕυθυΝΟΣ ΠΑρΑΓΩΓΗΣ - ΔΙΑΝΟΜΗΣΜάριος Φιλιππούσης

ΕΚΤυΠΩΣΗ: Τυποεκδοτική

ΦΩΤΟΓρΑΦΙΕΣ: shutterstock.com

Μηνιαία έκδοση για την υγεία

Διανέμεται δωρεάν

Σύνταξη 210 6856700, εσωτ. 311

Διαφήμιση210 6847222

4•in•vitro

IndexΣΕΠΤΕΜΒρΙΟΣ 2011

28Συνέντευξη Hans RollemΜαγικές συνταγές δεν υπάρ-χουν. Ούτε μαγικά χάπια. Έτσι, και το χάπι για το κάπνι-σμα χρειάζεται συνεπικουρι-κά και τη θέλησή μας για να σταματήσουμε τη βλαβερή αυτή συνήθεια. Ο επιστήμο-νας που πρωτοστάτησε στην έρευνα για την ανακάλυψη του φαρμάκου που βοηθά να κόψουμε το κάπνισμα, ο hans Rollem, μιλάει στο «in Vitro» για τη λειτουργία του.

13Γνωστό το φύλο του παιδιού από την 7η εβδομάδαΈνα απλό αιματολογικό τεστ, με το οποίο εντοπίζεται το DNA του εμβρύου στο αίμα της μητέρας, μπορεί να δείξει με πολύ μεγάλη ακρίβεια, της τάξης του 95%, το φύλο του παιδιού από την έβδομη κιόλας εβδομάδα της κύησης – αρκετά νωρίτερα από το υπερηχογράφημα του «πρώ-του τριμήνου», που συνήθως μαρτυρά τι θα είναι το μωρό.

16Ξεκινά η χορήγηση μεθαδόνηςΣχεδόν όλα τα νοσοκομεία της χώρας – εκτός από τα παιδιατρικά – θα ενταχθούν προσεχώς στο σύστημα χο-ρήγησης μεθαδόνης (θερα-πεία υποκατάστασης στους εξαρτημένους ασθενείς σε ναρκωτικές ουσίες). Προσπά-θεια του υπουργείου υγείας και της Τοπικής Αυτοδιοίκη-σης είναι το ευαίσθητο αυτό θέμα να αντιμετωπίζεται στην «καρδιά» της περίθαλψης.

[email protected]

Webwww.issuu.com/invitromagazine

6•IN•VITRO

EditorialTης Βίκυς Καρατζαφέρη

Η µελέτη και οι θεωρίες γύρω από τα όνειρα ξεκίνησαν αιώνες πριν. Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης αναφέρουν τα όνειρα ως ενδείξεις της ψυχικής και της σωµατικής κατάστασης του ατόµου.

Δεν σταµατάµε να ονειρευόµαστε

Ήταν η απόλυτη «λαδιά». Τα αχνογάλαζα νερά της παραλίας θύµιζαν λίµνη και οι µεγάλοι αµµόλο-φοι απλώνονταν εντυπω-

σιακοί κατά µήκος της χρυσής αµµουδιάς… Η Παχιά Άµµος. Η χαµογελαστή νοσοκόµα, σε κατάσταση ζεν στην ψάθα της, παρακο-λουθούσε ένα ζευγάρι ηλικιωµένων από τη Γερµανία που έπαιζαν χαρτιά χωρίς να µιλούν. Η «χρυσή» σιωπή της απόλυτης επικοινωνίας, που µάλλον προκύπτει από την πολυετή αρ-µονική συµβίωση… Στην άλλη άκρη της παραλίας, µια οικογένεια έτρωγε καρπούζι, δροσερό… από τα νερά της θάλασσας. Τα γέλια και τα πειράγµατα των µελών της οικογένειας αντηχούσαν στην άδεια, ακόµη, παραλία. Ήταν 10 το πρωί και η επιδροµή των λουοµένων δεν αναµενόταν νωρίτερα από τις 12 (κι άσε τους γιατρούς να φωνάζουν για το µελάνωµα…).Λίγο πιο 'κει, µια αυτοσχέδια σκηνή: Τρία ψηλά και λεπτά ξύλα στερέωναν ένα πολύ-χρωµο παρεό, κι από κάτω ξεκουραζόταν ένα µωρό. Οι καθηµερινές εικόνες της καλοκαι-ρινής ζωής. Τι άλλο θέλει κανείς για να είναι ευτυχισµένος, αναλογίστηκε η νοσοκόµα και αναδεύτηκε στον ύπνο της. Υγεία, αγάπη, συ-ντροφικότητα, επαφή µε τη φύση. Μ’ αυτές τις ωραίες εικόνες ξύπνησε, κρατώντας τες καθ’ όλη τη διάρκεια της ηµέρας. Τι ωραίο όνειρο και πόσο ζωντανό! Τι να σηµαίνει άραγε; Τα όνειρα συνιστούν για την ψυχολογία την πιο τυπική µορφή ψυχικής δραστηριότητος του ανθρώπου που κοιµάται. Ορίζονται ως το σύνολο ή µια σειρά ασυνάρτητων παραστά-σεων, ιδεών και συγκινήσεων, οι οποίες πα-ρουσιάζονται στον νου του ανθρώπου κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα όνειρα εµφανίζονται όταν ανασταλεί η συνειδητή ενέργεια του υποκειµένου κατά τον ύπνο, παρότι αυτό δεν σηµαίνει ότι η εν λόγω ενέργεια έχει σταµα-τήσει εντελώς.Με την ερµηνεία των ονείρων έχουν ασχο-ληθεί αρκετοί ψυχαναλυτές, µε κυριότερους τον Sigmund Freud και τον Carl Jung. Ο Freud άρχισε να ασχολείται µε την ανάλυση των ονείρων, καθώς πίστευε ότι κάθε ανθρώπινη πράξη δεν συµβαίνει τυχαία αλλά υποκι-νείται ως ένα βαθµό από το ασυνείδητο. Ο άνθρωπος στη σηµερινή κοινωνία τείνει να καταστέλλει τις επιθυµίες και τα ένστικτά του, τα οποία «ξεπηδούν» κατά τη διάρκεια των ονείρων και εκφράζονται µέσα από συµ-βολισµούς.

O Jung υποστήριζε και αυτός την ύπαρξη του υποσυνείδητου, δίνοντάς του, ωστόσο, µια πιο πνευµατική µορφή. Σύµφωνα µε αυτή, τα όνειρα δεν πρέπει να λαµβάνονται ως τα πραγµατικά αισθήµατα του συνειδητού µυαλού, αλλά ως ένα «παράθυρο» στο υποσυνείδητο, προσφέροντας προ-τεινόµενες λύσεις για ένα πρόβλη-µα του συνειδητού κόσµου του ατόµου.Τα περισσότερα όνειρα είναι εικονικά (και στατικά), έχουν δηλαδή ως βάση τους διάφο-ρες εικόνες ή παραστάσεις. Δεν αποκλείονται, όµως, και περιπτώσεις ονείρων που συνοδεύονται από κινητικές αντιδράσεις (όνειρα κινητικά) του ανθρώπου που κοιµά-ται, όπως γέλιο, παραµιλητό, αναπήδηση ή ακόµα και υπνοβασία. Στην περίπτωση της υπνοβασίας, ενώ το άτοµο έχει σηκωθεί κοιµώµενο από το κρεβάτι του, κά-νει όλα τα συνηθισµένα πράγµατα τα οποία πράττει και όταν είναι ξύπνιο. Ωστόσο, όταν ξυπνήσει, δεν µπορεί να θυµηθεί κάποια ενέργεια απ’ αυτές που έπραξε κατά τη διάρκεια της υπνοβασίας.Η χαµογελαστή νοσοκόµα σκέφτηκε ότι είναι αναφαίρετο δικαίωµα του καθενός να ονειρεύεται στον ύπνο του ή στον ξύ-πνιο του. Κανείς, άλλωστε, δεν µπορεί να κλέψει τα όνειρά µας. Όταν κάποιος βιώνει µία δύσκολη κατάσταση, τα όνειρα αποτε-λούν µία διέξοδο, µία πνευµατική φυγή από τη σκληρή πραγµατικότητα, ένα αποκούµπι. Στα χρόνια που δούλευε, η νοσοκόµα είχε δει πολλούς ασθενείς να αντέχουν ή ακόµη και να ξεπερνούν τα προβλήµατα υγείας τους αντλώντας δύναµη από τα σχέδιά τους για το µέλλον, από τα όνειρά τους. Κάποιοι, βέβαια, από την άλλη πλευρά, θα υπερτονίσουν ότι κανείς δεν ξέρει τι επιφυ-λάσσει το αύριο. Όπως λέει και η λαϊκή σο-φία: «Όταν κάνουµε σχέδια, ο Θεός γελάει». Όµως αλίµονο σε κείνους που δεν κάνουν ή που δεν βλέπουν όνειρα.

8•in•vitro

WarningΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Πόνος στο στήθοςΤι είναι. Ο πόνος στην ευρύτερη θωρακική περιοχή. Η εντόπισή του, η επέκτασή του, οι καταστάσεις που τον προκαλούν (αν, για παράδειγ-μα, προκαλείται έπειτα από άσκηση, τότε είναι πιθανό να οφείλεται σε στεφανιαία ανεπάρκεια), αλλά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, θα οδηγήσουν τον γιατρό στην αιτιολογία του.Δεν θα πρέπει να ανησυχούμε. Όταν ο πόνος έρχεται και φεύ-γει μέσα σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα. Αθώα είναι, επίσης, και τα γνωστά «τσιμπηματάκια» τα οποία, παρότι ανησυχούν πολλούς, γενικά δεν κρύβουν κινδύνους.Θα πρέπει να ανησυχούμε. Όταν έχει τα χαρακτηριστικά συσφιχτικού πόνου, είναι ισχυρός και συνοδεύεται από εφίδρωση ή δύσπνοια. Ιδιαίτερα ανησυχητικός είναι και ο χρόνιος πόνος, και θα πρέπει να μας οδηγήσει σε εξετάσεις, καθώς στις περισσότερες περιπτώ-σεις υποκρύπτει κάποια πάθηση.

Γιατί έχω πόνους στην καρδιά;Καρδιακές παθήσεις: Είναι το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό, και πρόκειται για τις πιο επικίνδυνες. Ένας πόνος που εντοπίζεται πίσω από το στέρνο, είναι συσφικτικός, και με αντανάκλαση στην πλάτη, στον λαιμό ή στα χέρια είναι ύποπτος για κάποιο στεφανιαίο επεισόδιο. Αν διαθέτει τα παρα-πάνω χαρακτηριστικά και διαρ-κέσει για περισσότερο από είκοσι λεπτά, τότε μπορεί να υποδηλώνει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ένας πόνος, που μπορεί να επιτείνε-ται με τις αναπνευστι-κές κινήσεις και να συνοδεύεται από πυρετό, ενδέχε-ται να οφείλεται σε περικαρδίτιδα – πά-θηση που οφείλεται σε φλεγμονή του περικάρδιου, της μεμβράνης δηλαδή που περιβάλλει την καρδιά. Μία ακόμα σοβαρή κατάσταση είναι το διαχωριστικό ανεύρυσμα της αορτής, που συνήθως εμφανίζεται με ισχυρό πόνο στο θώρακα και ο οποίος μπορεί να επεκτείνεται προς την κοιλιά. Η κατάσταση αυτή είναι πιο συχνή σε άτομα με σοβαρή αρτηριακή υπέρταση και απαιτεί έγκαιρη

διάγνωση και αντιμετώπιση.Μυοσκελετικές παθήσεις: Άνθρωποι που ταλαιπωρούνται από αρθρί-

τιδα είναι πιθανό να εκδηλώσουν πόνο στο στήθος, εξαιτίας της φλεγμονής στις αρθρώσεις του θωρακικού τοιχώματος. Πόνο μπο-

ρεί να προκαλέσουν επίσης οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες είναι πιθανό να επηρεάζουν τα μεσοπλεύρια νεύρα

και ο πόνος να αντανακλάται στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα. Μπορεί, τέλος, απλές μυαλγίες να προκαλέσουν πόνο στην

περιοχή. Ένα «πιάσιμο» από κακή στάση σώματος στον ύπνο ή στην οδήγηση – ή ακόμη ένα τράβηγμα από κά-

ποιο βάρος – μπορεί να ευθύνονται για έναν παροδικό πόνο.

Γαστρεντερολογικές παθήσεις: Παθήσεις του οισο-φάγου και της χοληδόχου κύστεως είναι πιθανό να

αντανακλούν πόνο στην περιοχή του θώρακος. Κάποιες φορές είναι πιθανό να υπάρχει σπα-

σμός του οισοφάγου, ο οποίος μπορεί να προ-έρχεται από φλεγμονή και να «υποδύεται»

στηθάγχη. Πνευμονολογικές παθήσεις: Αν ένας πό-

νος συνοδεύεται από δύσπνοια, τότε μπορεί να κρύβει πνευμοθώρακα ή

πνευμονική εμβολή. Στη δεύτερη πε-ρίπτωση, μπορεί να εμφανιστεί σε

κάποιον ο οποίος είναι για καιρό σε κατάκλιση – οπότε δημιουρ-

γούνται θρόμβοι, οι οποίοι πάνε στον θώρακα, φράζουν

την πνευμονική αρτηρία και προκαλούν πνευμονι-

κή εμβολή. Επίσης, όταν κάποιος έχει καρδιακή

ανεπάρκεια ή φλεβο-θρόμβωση (δηλα-δή θρόμβους στις φλέβες των κάτω

άκρων), ένας θρόμ-βος μπορεί να «φύγει»

και να φράξει ένα τμήμα της πνευμονικής αρτηρίας, εμποδίζοντας την κυκλοφορία του αίματος στον πνεύμονα. Ένας πόνος που εντείνεται με την αναπνευστική πίεση και συνοδεύεται από πυρετό, ενδέχεται να προ-καλείται, τέλος, και από πλευρίτιδα – μια φλεγμονή της μεμβράνης που καλύπτει τον πνεύμονα.

Πονάει η καρδιά μου…Ένας πόνος στο στήθος σχεδόν ποτέ δεν περνάει απαρατήρητος, καθώς όλοι φοβούνται ότι κρύβει πίσω του σοβαρές καρδιακές παθήσεις. Είναι αλήθεια ότι το θωρακικό άλγος μπορεί να είναι προάγγελος καρδιακών νόσων και όχι μόνο, καθώς και άλλες σοβαρές παθήσεις έχουν επιλέξει την καρδιά για να εκδηλώσουν το σύμπτωμά τους. Ό,τι και να κρύβει, πάντως, ο πόνος στην περιοχή της καρδιάς, όταν τα συμπτώματα είναι ανησυχητικά, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και από ειδικούς. Εκτός κι αν έχει προκύψει εξαιτίας του φτερωτού θεού Έρωτα – οπότε οι λύσεις θα πρέπει να δοθούν από άλλους…

• Κάπνισμα, υπέρταση, διαβήτης,

υπερχοληστεριναιμία και βεβαρυμένο οικογενειακό

ιστορικό είναι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να εμφανίσει κανείς θωρακικό πόνο, ο οποίος να οφείλεται σε ανεπάρκεια στεφανιαί-

ων αρτηριών.• Η κλινική εικόνα αλλά

και η ηλικία έχουν τη σημασία τους. Είναι πιο εύκολο να σκε-φτεί ένας ειδικός την πιθανότητα

στεφανιαίου επεισοδίου

σε έναν 55χρονο άνδρα, παρά

σε μια νεαρή 20χρο-

νη γυναί-κα.

• Ένας θωρακικός πό-νος μπορεί να είναι προάγ-

γελος ενός έρπητα ζωστήρα, ο ιός του οποίου ενδέχεται να προκαλέσει φλεγμονή σε νεύρα στο στήθος, με

αποτέλεσμα έντονο πόνο.

tips

Συνεργάστηκε ο Γιάννης Λεκάκης, καρδιολόγος, καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Αττικό νοσοκομείο

Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Περισσότερες πληροφορίες για την καρδιά στη σελίδα 45

AdvertorialPCA3

in•vitro•09ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Δαβίλας Ηλίας, Ουρολόγος MD, PhD, Διαγνωστικό & Θεραπευτικό Κέντρο Αθηνών ΥΓΕΙΑ Νασιούλας Γεώργιος, PhD, Επιστημονικός Διευθυντής Genekor A.E.

Οι αναλύσεις και εξετάσεις που χρησιμοποιούνται σήμε-ρα ως ενδείξεις για διενέρ-γεια βιοψίας του προστάτη είναι το ειδικό προστατικό

αντιγόνο (PSA - Prostate Specific Antigen) και η δακτυλική εξέταση (Digital Rectum Examination - DRE). Παρ’ όλα αυτά αυτές οι διαγνωστικές προσεγγίσεις δημιουρ-γούν αρκετά διλήμματα. Έτσι αναπτύχθη-κε μια νέα μοριακή εξέταση, ο δείκτης PCA3 (Prostate CAncer- gene 3), που συνεισφέρει στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Πρόκειται για μια νέα, ελ-πιδοφόρα, μη επεμβατική ανάλυση που ποσοτικοποιεί την «έκφραση» του ειδικού γονιδίου του προστάτη, PCA3, στα ούρα. Το υλικό που χρησιμοποιείται είναι ούρα. Η ανάλυση, που ονομάζεται PROGENSA PCA3, μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια, κυρίως στις περιπτώσεις όπου το PSA είναι αυξημένο και η πρώτη ή η δεύτερη βιοψία αρνητική. Ένας αυξημέ-νος βαθμός PCA3 δίνει αυξημένη πιθα-νότητα ανεύρεσης θετικής βιοψίας, ενώ ένας χαμηλός βαθμός σημαίνει μικρότερη πιθανότητα θετικής βιοψίας. Οι κλινικές μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα δείχνουν ότι ο συγκεκριμένος δείκτης σχετίζεται με τον όγκο του καρκινικού ιστού, καθώς και με την επιθετικότητα του όγκου.

Η νέα εξέταση και οι εφαρμογές τηςΗ ανάλυση PROGENCA PCA3 χρησιμοποι-εί την τεχνολογία Transcription Mediated Amplification (ΤΜΑ) για να ποσοτικοποι-ήσει το mRNA του PCA3. Το αποτέλεσμα δίδεται ως βαθμός PCA3 (score) (εικόνα 1). Η 60 με 100 φορές μεγαλύτερη έκφραση του PCA3 σε καρκινικούς ιστούς του προ-στάτη απ’ ό,τι σε καλοήθεις, του προσδίδει ειδικότητα για τον καρκίνο. Η ύπαρξη ενός δείκτη που να σχετίζεται με την επιθετικό-τητα του όγκου είναι προφανώς επιθυ-μητή. Πράγματι, διάφορες ερευνητικές ομάδες έχουν αποδείξει ότι τα επίπεδα του PCA3 αυξάνεται αναλογικά με τον προ-στατικό όγκο καθώς και τον βαθμό κακοή-θειας. Επιπλέον η τιμή του PCA3 ήταν ση-μαντικά χαμηλότερη σε άνδρες με μικρούς όγκους (< 0.5 mL) και χαμηλό βαθμό κακο-ήθειας (Gleason score < 6). Όσο υψηλότε-ρη είναι η τιμή του PCA3 τόσο πιθανότερο είναι να βγει θετική η αρχική ή η επαναλη-πτική βιοψία. Η μεγαλύτερη διαγνωστική αξία επιτυγχάνεται με όριο το «35».

Η χρησιμότητα του δείκτη PCA3 Η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του προ-στάτη σε πολλές περιπτώσεις είναι ένα αρ-κετά δύσκολο εγχείρημα. Το PCA3 προσθέ-τει χρήσιμη πληροφορία, όταν το PSA και η δακτυλική εξέταση (DRE) δεν οδηγούν σε διάγνωση. Μέχρι σήμερα υπάρχουν επαρκή κλινικά δεδομένα που υποδεικνύουν ότι η ανάλυση δίνει καθοριστική πληροφορία στους ασθενείς που πρέπει να αποφασι-

στεί αν χρειάζονται επαναληπτική βιοψία (εικόνα 2). Επιπλέον το τεστ είναι χρήσιμο και για ασθενείς με σχετικά χαμηλό PSA (2,5-10ng/ml), με συμπτώματα και ύποπτη DRE, για τους οποίους υπάρχει δίλημμα για το αν πρέπει να γίνει μια αρχική βιοψία.Στην ανάλυση μπορεί να υποβληθεί οποιοσδή-ποτε φέρει την υποψία ότι έχει καρκίνο του προστάτη, και ειδικότερα εκείνοι οι οποίοι είχαν μία ή περισσότερες αρνητικές βιοψί-ες. Έτσι, ο δείκτης PCA3 μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμος στη μείωση του αριθμού των αδικαιολόγητων βιοψιών στις οποίες είναι αναγκασμένοι να υποστούν πολλοί ασθενείς με υποψία για καρκίνο του προστάτη.

Πρόσθετο «εργαλείο» για την επιλογή επόμενης βιοψίαςΟ καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συ-χνά εμφανιζόμενος καρκίνος στους άν-δρες και ευθύνεται για 200.000 θανάτους τον χρόνο παγκοσμίως. Σήμερα η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη βασίζεται κυρίως στη δακτυλική εξέταση (DRE) και στη μέτρηση του PSA. Αν η δα-κτυλική εξέταση και / ή το PSA του αίμα-τος είναι παθολογικά, διενεργείται βιοψία του προστάτη. Όμως μόνο το 25% των βιοψιών που διενεργούνται είναι θετικές. Αυτό σημαίνει ότι το 75% είναι άσκοπες, δημιουργώντας διαγνωστικά διλήμματα στον γιατρό. Ταυτόχρονα επιβαρύνεται και ο ασθενής σωματικά, αλλά και οικονο-μικά, ενώ σε περίπτωση που είναι ασφα-λισμένος δημιουργείται οικονομικό βάρος στα Ταμεία.

Αλγόριθμος που δείχνει τη χρησιμότητα του PCA3 στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Μέ-χρι σήμερα, υπάρχουν αρκετά δεδομένα που δείχνουν ότι το PCA3 μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη λήψη απόφασης για επαναληπτική βιοψία προστάτη.

PCA3: Το πρώτο γονιδιακό τεστ για τον καρκίνο του προστάτη

ΕΙΚΟΝΑ 2

ΕΙΚΟΝΑ 1

Εδώ και έναν χρόνο η διεύθυνση της ΣΤ’ Μαιευτικής Γυναικο-λογικής Κλινικής του «Έλενα Βενιζέλου» δίνει αγώνα, ώστε η Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων Κύησης να πάρει σάρκα και οστά,

«βομβαρδίζοντας» τη διοίκηση του νοσοκομείου, την υγειονομική περιφέρεια και το υπουργείο Υγείας με επιστολές σχετικά με το θέμα. Αρωγός στην προσπάθεια αυτή στέκεται το ΚΕΕΛΠΝΟ, από το οποίο έχει αποσπαστεί μαιευτήρας γυναικολό-γος στη μαιευτική κλινική του «Έλενα Βενιζέλου», για να συμβάλει στη λειτουργία της μονάδας. Με τη βοήθεια των ειδικών της μονάδας έχουν δει το φως της ζωής ήδη επτά υγιή μωρά, προερχό-μενα από οροθετικές μητέρες. Η Επιτρο-πή Κοινωνικού Διαλόγου του ΚΕΕΛΠΝΟ απέστειλε επιστολή προς το μαιευ-τήριο, η οποία κοινοποιήθηκε και στον πρωθυπουργό, ζητώντας απαντήσεις στο θέμα της κα-θυστέρησης της επίσημης λειτουργίας της μονά-δας και απαιτώντας την άμεση διευ-θέτηση του θέματος.

10•in•vitro

ΕπίκαιραΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ελλάδα Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Προβλημα-τική είναι

η συμμόρ-φωση των ασθενών που

πάσχουν από υπέρταση στη θεραπεία τους, λόγω του μεγά-

λου αριθμού χαπιών που λαμβάνουν καθημερινά. Όπως ανακοινώθηκε στο πλαίσιο του 21ου Συνεδρίου της Ευρω-

παϊκής Εταιρείας Υπέρτασης, που πραγμα-τοποιήθηκε στη χώρα μας, πάνω από το 40%

των υπερτασικών ασθενών διακόπτει την αγωγή του από το πρώτο κιόλας εξάμηνο, επειδή κουράζε-

ται και δυσκολεύεται να λαμβάνει σε καθημερινή βάση όλα τα σκευάσματα που απαιτούνται. Οι ειδικοί εκτιμούν,

βασισμένοι και στα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών, ότι οι σταθεροί συνδυασμοί παίζουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση της

συμμόρφωσης των ασθενών και στην καλύτερη ρύθμισή τους. Οι για-τροί που συμμετείχαν στο συνέδριο συζήτησαν τα νεότερα θεραπευ-

τικά δεδομένα στην υπέρταση και, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκαν στον υπολειπόμενο καρδιαγγειακό κίνδυνο και στις νέες τεχνικές αξιολό-γησής του, αλλά και σε ζητήματα στεφανιαίας νόσου. Παρουσίασαν,

επίσης, θέματα για την υπέρταση σε εγκύους, σε ηλικιωμένους και σε ασθενείς με διαβήτη.

Δεν παίρνο

υν τα φάρμακά

τους

Αγώνα

ς για τη

μονάδα

UpDown

FACTS

> Τα χαρτιά της υπόθεσης βρί-

σκονται στη Διεύ-θυνση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας του υπουργείου Υγείας και αναμένουν υπο-γραφή.

> Η άτυπη ύπαρξη της κλινικής –

στερείται επίσημου διοικητικού οργάνου – έχει ως συνέπεια να λειτουργεί μετ’ εμποδίων, καθώς ειδικός εξοπλισμός και χειρουργεία δεν παραχωρούνται εύ-κολα.

> Ο μαιευτήρας Στέφανος Παππάς

χαρακτηρίζει ρατσι-στική την αντιμετώ-πιση των γυναικών με ειδικές λοιμώ-ξεις από το δημόσιο σύστημα υγείας και υπογραμμίζει ότι μέχρι σήμερα οι γυναίκες με ειδικές λοιμώξεις παρα-κολουθούνταν στα εξωτερικά ιατρεία, όταν όμως ερχόταν η ώρα να γεννήσουν δεν τις αναλάμβανε κανείς.

FACTS

>�Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου παρουσιάστηκαν και οι νέες καινο-τόμες θεραπείες στην αντιμετώπι-ση της υπέρτασης και τα εξαιρετικά οφέλη τους για τους ασθενείς. Πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι η νέα τριπλή αντιυπερτασική θεραπεία σε ένα μόνο χάπι λύνει το πρόβλημα της συμμόρφωσης στη θεραπεία της υπέρτασης.

ΕΙΠΑΝ

Γεώργιος Στεργίου, επίκουρος καθηγητής παθολογίας, πρόεδρος Ελληνι-κής Εταιρείας Μελέτης της Υπέρτασης

«Ο τριπλός συνδυασμός βοηθά στη συνεργασία ασθε-νών - γιατρών με αποτέλεσμα υψηλότερα ποσοστά ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης»


Έρευνα του ΚΕΕΛΠΝΟ

στο ιστορι-κό κέντρο

της Αθήνας καταγράφει πρωτοφανή αύξηση των λοιμώξεων από τον ιό HIV κατά

580% μέσα σε μόλις

έναν χρόνο, σημαίνοντας συναγερμό

στις υγειονο-μικές αρχές της χώρας.

Το κόστος της αντιμε-τώπισης των νεφρο-παθών είναι δυσβά-σταχτο για τη χώρα μας. Αναφέρθηκε στη Βουλή ότι φθάνει τα 80 εκατ. ευρώ. Η Ελ-λάδα δαπανά τουλά-χιστον 500 εκατομμύ-ρια ευρώ/έτος.

Σταθερά πιστό στο κί-νημα «Δεν πληρώνω» παραμένει το ελλη-νικό Δημόσιο, καθώς οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ανήλθαν στα 6,628 δισ. ευρώ – οι περισσότερες αφορούν και στα νο-σοκομεία (1,848 δισ. ευρώ).

Οδηγία της Ευρωπαϊ-κής Επιτροπής επιτρέ-πει στους Ευρωπαί-ους ασφαλισμένους να νοσηλευτούν οπουδήποτε θέλουν στην Ευρωπαϊκή Ένω-ση, υπό συγκεκριμέ-νες προϋποθέσεις, και να αποζημιωθούν εκ των υστέρων από τον ασφαλιστικό τους φορέα.

Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο για πρώ-τη φορά προτείνεται η αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκω-τικών ουσιών από εξαρτημένα άτομα, αλλά και η αυστηρό-τερη ποινική μεταχεί-ριση μεγαλεμπόρων ναρκωτικών. Δεν θα μπαίνουν στη φυλακή όσοι είναι χρήστες.

Ενοποιημένα νοσήλιαΝέο σύστημα χρέωσης των ασφαλιστικών ταμείων εφαρμόζουν πιλοτικά τα νοσοκο-μεία. Πρόκειται για τα ενοποιημένα νοσή-λια, τα οποία καλύπτουν περισσότερες από 700 θεραπευτικές κατηγορίες. Το σύστημα επιτρέπει στις διοικήσεις των νοσοκομείων να χρεώνουν τα ταμεία πιο κοντά στο πραγ-ματικό κόστος νοσηλείας των ασφαλισμέ-νων τους.Σύμφωνα με κοινή απόφαση των υπουργών Υγείας, Εργασίας και Οικονομι-κών, η εφαρμογή του συστήματος αυτού είναι πιλοτική και στόχος είναι να λειτουρ-γήσει μόνιμα στο ΕΣΥ από την 1η Οκτωβρί-ου.Μέχρι σήμερα, τα νοσήλια διαμορφώνο-νταν με βάση το πόσες μέρες νοσηλεύτηκε ο ασθενής και σε ποια θέση. Με το νέο σύστημα οι χρεώσεις θα διαμορφώνονται ανάλογα με την πάθηση του ασθενούς.

STOP στο όζονστηΝ απαγόρευση διαφήμισης κάθε εί-δους συσκευής παραγωγής όζοντος, καθώς και κάθε σχετικού έντυπου, που συνοδεύει τα προϊόντα αυτά, προχώρησε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκου (ΕΟΦ), στο πλαίσιο της προστασίας της Δημόσιας Υγείας. Ο Οργανισμός σε ανακοίνωσή του αναφέ-ρει ότι «απαγορεύει κάθε είδους διαφή-μιση των συσκευών παραγωγής όζοντος, που περιλαμβάνουν ισχυρισμούς οι οποίοι προσδίδουν στο παραγόμενο οζονοποιη-μένο νερό θεραπευτικές ή προφυλακτικές ιδιότητες έναντι των ασθενειών. Οι ισχυ-ρισμοί αυτοί εμπίπτουν στον ορισμό του φαρμάκου (βάσει της Οδηγίας 2001/83/ΕΚ όπως ισχύει) και η διάθεση των αντίστοι-χων προϊόντων στην αγορά προϋποθέτει τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας φαρμάκου από τον ΕΟΦ». Ο ΕΟΦ τονίζει ότι τέτοια άδεια δεν έχει χορηγηθεί έως σήμερα και επομένως δεν είναι γνωστές οι επιδράσεις των προϊόντων αυτών στον ανθρώπινο ορ-γανισμό.

Άδεια ιατρικού επαγγέλματοςΤο αίτημα 30 χρόνων να μεταφερ-θεί η αρμοδιότητα έκδοσης άδειας άσκησης του ιατρι-κού επαγγέλματος από τις περιφέρειες (πρώην νο-μαρχίες) στους ιατρικούς συλλόγους έκανε δεκτό ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος δε-σμεύτηκε να συμπεριλάβει ειδική διάταξη στο πολυνο-μοσχέδιο που ετοιμάζει για την υγεία, αναβαθμίζοντας με τον τρόπο αυτό, συνολικά τον ρόλο των ιατρικών συλλόγων.

FACTS

> Διαταραχή στη χοληστερόλη, στα λιπίδια και στα τριγλυκερί-δια δήλωσε ότι αντιμετωπίζει το 14,98% του πλη-θυσμού. Από καρ-κίνο δήλωσε ότι πάσχει το 1,72% του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, πάσχει το 1,65% των ανδρών και το 1,78% των γυναικών. Χρόνιο άγχος δήλωσε ότι αντιμετωπίζει το 4,22% του πλη-θυσμού.

> Το 3,46% του πληθυσμού δή-λωσε ότι πάσχει από χρόνια βρογ-χίτιδα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπά-θεια, εμφύσημα, το 1,45% από έμφραγμα του μυοκαρδίου, το 2,17% από στε-φανιαία νόσο ή και στηθάγχη, το 2,09% από καρ-διακή ανεπάρ-κεια και το 5,68% από αρρυθμία (ταχυπαλμία, κολ-πική μαρμαρυγή, κοιλιακές αρρυθ-μίες, βραδυκαρ-δίες).

Σχολαστικοί με την υγεία τους

Οι Έλληνες σε γενικές γραμμές είναι καλά στην υγεία τους, καθώς, σύμφωνα με αποτελέ-σματα της Εθνικής Έρευνας Υγείας, το 75,33% του πληθυ-

σμού ηλικίας 15 ετών και άνω δηλώνει ότι έχει πολύ καλή ή καλή υγεία, η πλειοψηφία των γυναικών κάνει προληπτικό γυναικολο-γικό έλεγχο, έξι στους δέκα καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά καθημερινά, ενώ σε ποσοστό 70,80% δήλωσαν ότι περπατούν τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα. Από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι σε πο-σοστό 53,87% δηλώνουν ικανοποιημένοι (πολύ ή μέτρια) από τις υπηρεσίες που παρέχονται στα δημόσια νοσοκομεία και 46,40% δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες που παρέχονται από τους γιατρούς. Το ανησυχητικό, ωστόσο, είναι ότι περισσότεροι από το 50% των Ελλήνων είναι υπέρβαροι (38,5%) ή παχύσαρκοι

(17,3%), καταναλώνουν φάρμακα, τρεις στους δέκα καπνίζουν καθημερινά και ένας στους δέκα καταναλώνει καθημερινά αλκο-όλ, κλείνοντας τα αυτιά στις συστάσεις των ειδικών. Η Εθνική Έρευνα Υγείας πραγματοποιήθηκε το τελευταίο τρίμηνο του 2009 σε ολόκληρη τη χώρα, στο πλαίσιο ενός κοινοτικού στα-τιστικού προγράμματος στο οποίο συμμετέ-χουν όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βασικός στόχος της έρευνας είναι η καταγραφή και παρακολούθηση της υγείας του πληθυσμού ανάλογα με τα δημογραφι-κά χαρακτηριστικά (φύλο και ηλικία), την εκπαίδευση και την ασχολία. Διερευνώ-νται θέματα που αφορούν: στην κατάσταση υγείας, στη χρήση υπηρεσιών υγείας, στους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρ-νητικά την κατάσταση της υγείας, όπως η φυσική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, το κά-πνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ κ.τ.λ.

Ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι μπορούν να ανιχνεύσουν τον καρκί-νο του πνεύμονα, διαχωρίζοντάς τον από τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Αν και ακόμη δεν έχει γίνει κατανοητό τι είναι

αυτό που οσμίζονται οι σκύλοι, οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι καρκινικοί όγκοι εκκρίνουν ουσίες, τις οποίες τα τετράποδα ανιχνεύουν.Στη νέα μελέτη, Γερμανοί επιστήμονες εκπαίδευσαν τέσσερις σκύλους – τρία σέφερντ και ένα λαμπραντόρ – για να μπο-ρέσουν ν’ ανιχνεύουν τον καρκίνο του πνεύμονα. Στη συ-νέχεια, τους έβαλαν να μυρίσουν σωλήνες, μέσα στους οποίους είχαν εκπνεύσει τρεις ομάδες εθελοντών: 110 υγιείς άνθρωποι, 60 πάσχοντες από καρκίνο του πνεύμονα και 50 με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).Οι σκύλοι μύριζαν τους σωλήνες και κάθο-νταν κάτω, όταν ανίχνευαν τη «μυρω-διά» του καρκίνου του πνεύμονα. Και το έκαναν με επιτυχία, στο 71% των περιπτώσεων.Στο 90% των περιπτώσεων, η ΧΑΠ και ο καρκίνος του πνεύμονα οφείλονται στο κάπνισμα.

12•in•vitro

ΕπίκαιραΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Κόσμος Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Η ψωρί-αση

μπορεί και να υποδηλώνει να αύξηση του κινδύνου

εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου και κολπικής μαρ-μαρυγής έως και τρεις φορές

περισσότερο από ανθρώπους χωρίς ψωρίαση, ενώ ο κίνδυνος είναι ακόμη

μεγαλύτερος σε ασθενείς με σοβαρή ψω-ρίαση. Τα παραπάνω ευρήματα Δανών επι-

στημόνων, τα οποία δημοσιεύτηκαν πρόσφα-τα στο επιστημονικό περιοδικό «European Heart

Journal», ενισχύουν τις έρευνες που συνδέουν την ψωρίαση με καρδιακά προβλήματα, όπως κι αυξημένο κίν-

δυνο καρδιακής προσβολής, αλλά και θανάτου από καρδιαγ-γειακή νόσο, ενώ επιβεβαιώνονται απόψεις που υποστηρίζουν ότι

δεν είναι απλώς ένα δερματικό πρόβλημα, αλλά μια κατάσταση που κρύβει πολλές παγίδες. Οι ασθενείς με ψωρίαση θεωρείται ότι αντι-

μετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακές νόσους, καθώς, ως ομάδα, τείνουν να έχουν περισσότερους παράγοντες κινδύνου, όπως

παχυσαρκία, κάπνισμα και υπερλιπιδιαιμία.

Η ψωρίαση ένοχη

για εγκ

εφαλικά

Σκύλο

ι «μυρίζο

νται» το

ν καρκίνο

UpDown

FACTS

>�Η ψωρίαση είναι μια φλεγμονώδης μη μεταδοτική δερμα-τική ασθένεια που εκδηλώνει φαγού-ρα, κοκκινίλες και βγάζει παχιά λευκά λέπια. Υπάρχει γενε-τική προδιάθεση και κληρονομικότητα, πλήττει οργανισμούς με χαμηλό ανοσοποι-ητικό σύστημα και αναφέρεται στο 2% του γενικού πληθυ-σμού.

>�Ασθενείς με ψωρί-αση θα πρέπει να ελέγχονται για καρδι-αγγειακές νόσους, μεταξύ των οποίων και η αρρυθμία. Καλό θα είναι, επίσης, να περιορίσουν αυτά που εντείνουν ένα πιθανό πρόβλημα – όπως το κάπνισμα – και να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους προσθέτοντας περισ-σότερη άσκηση.

FACTS

>Ο καρκίνος του πνεύμονα, που συνδέεται κυρίως με

το κάπνισμα, είναι η δεύτερη πιο κοινή μορφή καρκίνου σε άνδρες και γυναίκες στην Ευ-ρώπη, προκαλώντας περισσό-τερους από 340.000 θανάτους ετησίως. Είναι επίσης η πιο συ-χνή αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως.

>Δεν είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται ότι η ευαί-

σθητη μύτη των σκύλων μπορεί να εντοπίσει καρκίνους, αφού κατά το παρελθόν έχουν εντο-πίσει διάφορους τύπους καρ-κίνου, όπως μαστού, δέρματος και εντέρου.

ΕΙΠΑΝ

�Δρ�Θόρστεν�Βάλες,�επικεφαλής ερευνητής

«Στην ανάσα των ατόμων με καρκίνο του πνεύμονα εκλύονται χημικές ουσίες διαφο-

ρετικές απ’ ό,τι στους υγιείς ανθρώπους, στους καπνιστές ή στα άτομα με ΧΑΠ.

Η οσφρητική ικανότητα των σκύλων είναι οξεία και έτσι αντιλαμβά-

νονται τις αδιόρατες χημικές διαφορές, ακόμα και στα

πρώτα στάδια του καρ-κίνου».


Ένα απλό αιματολογικό τεστ, με το οποίο εντοπίζεται το DNA του εμβρύου στο αίμα της μητέρας, μπορεί να δείξει με πολύ μεγάλη

ακρίβεια – της τάξης του 95% – το φύλο του παιδιού από την έβδομη, κιόλας, εβδομάδα της κύησης – αρκετά νωρίτερα από το υπε-ρηχογράφημα του «πρώτου τριμήνου», που συνήθως μαρτυρά τι θα είναι το μωρό. Με το τεστ αυτό αναζητείται στο αίμα της εγκύου το χρωμόσωμα Υ, το οποίο υπάρ-χει μόνο στους άνδρες. Αν εντοπιστεί, τότε συνεπάγεται ότι η γυναίκα κυοφορεί αγόρι, καθώς το συγκεκριμένο χρωμόσωμα δεν υπάρχει στο δικό της αίμα. Αν, όμως, δεν βρεθούν ίχνη του, τότε το μωρό είναι κορί-τσι. Το τεστ αυτό μπορεί να πραγματοποι-ηθεί και πριν από την έβδομη εβδομάδα.

Ωστόσο, η ακρίβειά του είναι στο 75% για τα αγόρια – ένα ποσοστό που προοδευτικά αυξάνεται, φτάνοντας το 99% την εικοστή εβδομάδα. Ειδικοί προβλέπουν ότι τέτοιου είδους τεστ, μη επεμβατικά, θα γνωρίσουν μεγάλη εξά-πλωση στο μέλλον, καθώς πολλοί υποψήφιοι γονείς είναι ιδιαίτερα ανυπόμονοι ως προς το φύλο του παιδιού, αλλά και για ιατρικούς λόγους, καθώς θα φανεί εξαιρετικά χρήσιμο σε όσους αντιμετωπίζουν κληρονομικές δια-ταραχές όπως η αιμοφιλία. Η μελέτη, που υπογράφει η Δρ Νταϊάνα Μπι-άνκι, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Tufts, δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυ-πο «JAMA» («Journal of the American Medical Association») και ήδη σε αρκετές χώρες της Ευρώπης αναφέρεται ως εναλλακτική επιλο-γή για τους μέλλοντες γονείς.

Η υπερ-βολική

κατανάλωση τσίχλας

μπορεί να προκαλέσει

γαστρε-ντερικές

διαταραχές εξαιτίας του γλυκαντικού σορβιτόλη που περιέ-

χει, το οποίο διαθέτει

καθαρτικές ιδιότητες.

Το απέδειξε πείραμα

σε ζευγάρι Γερμανών, που κατα-νάλωνε 15

- 20 τσίχλες καθημερινά.

Άνθρωποι που κατα-ναλώνουν μεγάλες ποσότητες αντιο-ξειδωτικών, όπως η βιταμίνη C, έχουν μικρότερο κίνδυνο εκδήλωσης καταρ-ράκτη. Η βιταμίνη C βοηθά στην προστα-σία των κυττάρων που βάλλονται.

Αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας έχουν γυναίκες που εκδη-λώνουν υπερβολικό άγχος στη δουλειά τους. Το εργασια-κό στρες, που μέχρι σήμερα θεωρείτο ότι προκαλούσε βλάβες στην καρδιά των αν-δρών, πλήττει και το γυναικείο φύλο.

Μαθητές που κατα-νάλωναν περισσότε-ρο φυλλικό οξύ στη διατροφή τους είχαν καλύτερους βαθμούς στο σχολείο. Είναι η πρώτη φορά που έρευνα δείχνει τη σχέση μεταξύ φυλλι-κού οξέως και σχολι-κής επίδοσης.

Μόλις 15 λεπτά καθη-μερινής άσκησης μπο-ρούν να προσθέσουν τρία χρόνια επιπλέον ζωής και να μειώσουν τον κίνδυνο θανάτου κατά 14%. Αυτό ανα-φέρει μελέτη Άγγλων και Ταϊβανών επιστη-μόνων, οι οποίοι προ-τείνουν περπάτημα, βάδην ή κηπουρική.

Οικιακές συσκευές προκαλούν βρεφικό άσθμα Τον κίνδυνο να εμφανίσουν άσθμα παιδιά, των οποίων οι μητέρες έρχονταν σε επαφή με πυλώνες υψηλής τάσης και ηλεκτρικές συσκευές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επισημαίνει νέα αμερικανική μελέτη.Έγκυοι που χρησιμοποιούν συχνά πιστολάκι μαλ-λιών, ηλεκτρική σκούπα, φούρνο μικροκυμάτων – ή ζουν κοντά σε πυλώνες υψηλής τάσης – είναι πιθανό να «κληροδοτήσουν» στο παιδί τους ανα-πνευστικά προβλήματα, καθώς διαπιστώθηκε ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που παράγεται από διάφορες οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, όπως και από γραμμές μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ενδεχομένως να βλάπτει το έμβρυο, αυξάνοντας τις πιθανότητες εμφά-νισης άσθματος. Είναι γνωστό από παλαιότερες μελέτες ότι η έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία επηρεάζει την ανοσολογική απόκριση του οργα-νισμού, αυξάνοντας τον κίνδυνο άσθματος, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν ενοχοποιηθεί για αποβολές και καρκίνους.

Ψευδάργυρος για το κρυολόγημα Μια πασΤίλια ψευδαργύρου μπορεί να ανακου-φίσει από τον βήχα, το φτάρνισμα, αλλά και το κοινό κρυολόγημα, περιορίζοντας τη διάρκεια των συμπτωμάτων του, όπως υποστηρίζουν Φινλανδοί επιστήμονες.Παρότι σε δοκιμές όπου εθελοντές λάμβαναν καθημερινά δόση οξικού άλατος ψευδαργύρου, που δεν ξεπερνούσε τα 75mg, δεν σημειώθηκε καμία μείωση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος, αντιθέτως, όταν η δόση αυξήθηκε, παρατηρήθηκε μείωση της διάρκειας των συμπτωμάτων κατά 42%. Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των εθελο-ντών δεν εμφάνισε παρενέργειες στη συγκεκρι-μένη δόση, κάνει τους ειδικούς να μιλούν για μια αποτελεσματική θεραπεία το μυστικό της οποίας κρύβεται… στη δόση.

Αλκοόλ κατά του ΑλτσχάιμερΕρΕυνηΤέσ υποστηρίζουν ότι 1-2 ποτήρια κρασί ή μπύρα την ημέρα είναι πιθανό να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ, καθώς διαπίστωσαν ότι όσοι έπιναν με μέτρο, είχαν 23% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κάποια μορφή άνοι-ας ή γνωστικής εξασθένησης.Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι μικρές ποσότητες αλκοόλ ασκούν πίεση και σκληραίνουν τα εγκεφαλικά κύτταρα, επιτρέποντάς τους να αντεπεξέρχονται στις πιέσεις στον εγκέφαλο, οι οποίες προκα-λούν την άνοια.

FACTS

>�H νέα μέθοδος είναι πιο ακρι-βής από το τεστ ούρων (ακρίβεια 41%) και τα υπε-ρηχογραφήματα και ταυτοχρόνως πολύ πιο ασφαλής από την αμνιο-παρακέντηση, η οποία απαιτεί λήψη υγρού από τον αμνιακό σάκο, που περιβάλλει το έμβρυο και κρύβει έναν μικρό κίνδυνο αποβολής (γύρω στο 1%).

ΕΙΠΑΝ

Δρ Μέρι Ρόσερ, γυναικολόγος Ιατρι-κού Κέντρου Μοντε-φιόρε Νέας Υόρκης.

«Αν οι γονείς χρησι-μοποιήσουν το τεστ για να μάθουν το φύλο του εμβρύου και μετά τερματίσουν την εγκυμοσύνη ανά-λογα με το αποτέλε-σμα, αυτό θα ήταν πρόβλημα. Ας θυμη-θούμε ότι το φύλο δεν είναι ασθένεια».

Αγόρι ή κορίτσι από την 7η εβδομάδα!

Ο τελειο-μανής είναι επιπλέον πολύ τακτικός, πιθανώς τσιγκούνης στην τσέπη και στα συναισθή-ματα, πει-σματάρης, ευέξαπτος, αλλά και εκδικη-τικός. Ο χρόνος είναι από τους χει-ρότερους εχθρούς του, αφού σπάνια του φτάνει για το τέλειο, που τόσο διακαώς επιθυμεί.

Παρ’ όλο που για τον Τζέιμς Τζόις «τα λάθη είναι οι πύ-λες της ανακάλυψης», για τους τελειομανείς, αντιθέ-τως, είναι… κατάρα. Ένας

πραγματικός εφιάλτης που κάνει τη ζωή τους θλιβερή, αφού της αφαιρεί τη χαρά. Το ίδιο, όμως, εφιαλτικά είναι γι’ αυτούς η αποτυχία, καθώς και η μανία για τελειότητα: τίποτα δεν τους ικανοποιεί, εφόσον όλα θα μπορούσαν να γίνουν καλύτερα…Υπό μία έννοια, βέβαια, σε μια κοινωνία υπερβολικά ανταγωνιστική σαν τη δική μας, με μια πρώτη ματιά, η τελειοθηρία φαίνε-ται σαν να μην συνιστά πρόβλημα, αφού οι «πρώτοι» συνήθως επιβραβεύονται. Μέχρι εδώ, λοιπόν, όλα καλά για όσους επιλέγουν να χάσουν την ηρεμία και τη γαλήνη τους επιζητώντας την… πρωτιά. Όταν, όμως, ο άνθρωπος ταυτίζει την προσωπική του αξία με τις επιδόσεις του και μόνο μ’ αυτές, όταν βάζει υπερβολικά υψηλούς στόχους, ζώ-ντας διαρκώς υπό την απειλή μιας πιθανής αποτυχίας, τότε κινδυνεύει να παγιδευτεί από διαρκές άγχος ή από κατάθλιψη και να παρουσιάσει καταναγκαστική διαταραχή της προσωπικότητας, που στην περίπτωσή μας έχει ως κύριο χαρακτηριστικό της την τελει-ομανία. Πού όμως τελειώνει η φυσιολογική και αρ-

χίζει η παθολογική τελειοθηρία; Σίγουρα το να επιδιώκει κάποιος την τελειότητα δεν σημαίνει ότι νοσεί εξαιτίας της. Αντίθετα, απολαμβάνει πολλά καλά από τους κόπους του στους διάφορους τομείς της ζωής του. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, όταν κάποι-ος επιζητά το τέλειο με τόσο υπερβολικό τρόπο, ώστε είτε να βλάπτεται η κοινωνική, εργασιακή και προσωπική του ζωή είτε να του προκαλείται υπέρμετρο άγχος, υπάρ-χει διαταραχή προσωπικότητας. Με άλλα λόγια, ένας άνθρωπος δεν αναγνωρίζεται ως παθολογικά τελειομανής, παρά μόνον όταν η εμμονή του αυτή εμποδίζει σημαντικά την προσωπική και κοινωνική του ζωή ή προκα-λεί προβλήματα στο περιβάλλον του. Γιατί, όμως, κάποιος γίνεται τελειομανής; Οι αιτίες δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες. Σύμφω-να όμως με τη γνωσιακή - συμπεριφορική θεωρία, όσοι μεγάλωσαν σε οικογένειες οι οποίες έδιναν μεγάλη σημασία στην επίτευ-ξη στόχων και εφάρμοζαν κανόνες, έχουν πολλές πιθανότητες να καταλήξουν τελει-ομανείς. Όπως κι εκείνοι που για να γίνουν αποδεκτοί από τους γονείς τους – από τη παιδική τους ήδη ηλικία – πάσχιζαν να μην κάνουν λάθη, αλλά μεγαλώνοντας να γίνουν «τέλειοι», έτσι ώστε να καταφέρουν επιτέ-λους να αποσπάσουν την έγκριση, την οποία ποτέ δεν κέρδισαν από τους δικούς τους.

Ένας δικός του «τυραννικός θεός» επιβάλλει στον τελειομανή να λέει «ναι» σε αναρίθμη-τα «πρέπει», που δυστυχώς ρυθμί-ζουν τη ζωή του δημιουργώντας του έντονες ψυχικές συγκρούσεις.

Στο μυαλό του τε-λειομανούς υπάρχει ένα φίλτρο που κα-τακρατεί κάθε θε-τικό συμβάν, αφή-νοντας να περνούν μόνο τα αρνητικά γεγονότα. Όμως, ένα και μόνο αρνη-τικό σχόλιο αρκεί για να αμαυρώσει την οποιαδήποτε επιτυχία του και να τον κάνει δυστυχι-σμένο.

Η τελειοθηρία ξεκινά από την παιδική ηλικία, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί. Εμφανίζεται σε παιδιά που νιώθουν ότι δεν εκτιμώνται από τους γονείς τους και, φοβούμενα ότι έτσι θα χάσουν την αγάπη και

την αποδοχή τους, αρνούνται να κάνουν… λάθη.

14•in•vitro

ΥποχόνδριοςΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

…με την τελειότητα

Το προφίλ του τελειομανούςΕίναι συνήθως άνδρας, υπερήφανος για την ηθική του ακεραιότητα και τη λογική του και καχύποπτος με όσους θεωρεί παρορμητι-κούς και επιπόλαιους. Χαρακτηρίζεται από αυστηρότητα και τα πάντα στη σκέψη του έχουν χρώμα μαύρο ή άσπρο. Η απόχρω-ση του γκρίζου του είναι άγνωστη, αφού γι’ αυτόν υπάρχει πάντα μόνο μία «τέλεια» αντι-μετώπιση κάθε προβλήματος. Σπάνια δείχνει κάποια τρυφερότητα στον άλλο ή κάνει κάποιο κομπλιμέντο, ενώ οι έντονες συναι-σθηματικές εκδηλώσεις του προκαλούν αμη-χανία ή δυσφορία. Για κανέναν λόγο δε θα παραβλέψει τους τύπους και την ιεραρχία, τις λεπτομέρειες και τις τυπικές διαδικασίες. Ακόμα κι όταν ασχολείται με το αγαπημένο του χόμπι, θα σχεδιάσει τα πάντα με απόλυ-τη σχολαστικότητα. Ο τελειομανής είναι επίσης συχνά αναπο-φάσιστος και ανίκανος να τελειώσει μια δουλειά που άρχισε. Το αποτέλεσμα; Πολύ συχνά να μην αρχίζει καν μια δραστηριότη-τα από φόβο μήπως και κάνει κάποιο λάθος. Η αναβλητικότητα, λοιπόν, είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματά του. Τέλος, ο τελειομανής επειδή σχεδόν ποτέ δεν ικανοποιείται από τις αποδόσεις τους είναι φυσικό να είναι ιδιαίτερα ευάλωτος σε καταστάσεις όπως: γενικευμένο άγχος, ψυχοσωματικές διαταραχές (νευρική ανορε-ξία ή βουλιμία, ημικρανίες, κ.ά.) και κυρίως κατάθλιψη.

Για λιγότερη… τελειότητα Η θεραπεία για όσους πάσχουν από τελει-ομανία δεν είναι και τόσο εύκολη, γιατί οι άνθρωποι αυτοί διαθέτουν γερές άμυνες. Οι ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν διάφο-ρες τεχνικές (συμπεριφορικές, γνωσιακές, ψυχαναλυτικές) για ν’ απαλύνουν κυρίως τις επιπτώσεις της διαταραχής (άγχος, κατάθλι-ψη, απότομη κούραση ή εκρήξεις οργής). Στόχος; Να έλθει στο φως η βαθιά ανασφά-λεια του τελειομανούς. Διάφορες τεχνικές χαλάρωσης μπορούν επίσης να βοηθήσουν και αυτές.Πάντως, γεγονός είναι πως η θεραπεία δεν θ’ αλλάξει εντυπωσιακά τον τελειομανή, αφού τα χαρακτηριστικά μιας προσωπικότη-τας είναι βαθιά ριζωμένα μέσα της. Απλώς, αυτός που έπασχε από τελειομανία, μετά τη θεραπεία θα είναι μετρημένος στα έξοδά του (και όχι τσιγκούνης), επιφυλακτικός (κι όχι καχύποπτος), τακτικός (κι όχι μανιώδης της τάξης), ηθικός (και όχι ισχυρογνώμων), υπερήφανος για τις επιδόσεις του (και όχι απελπισμένος από τις ατέλειές του) και προ-σεκτικός στις επιλογές του (και όχι αιωνίως αναποφάσιστος από τον φόβο του λάθους).

Το τέλειο, ο «εχθρός»

του καλού

«Ανέ-καθεν ήμουν παχύσαρ-κη, αλλά ο κόμπος έφτασε στο χτέ-νι όταν δημιουρ-γήθηκε πρόβλη-μα με τη μέση μου. Πήρα την απόφαση να κάνω δαχτυλίδι και τώρα βλέπω τα κιλά να φεύ-γουν».

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήμουν ένα ιδιαίτερα παχουλό παιδί, που ποτέ δεν είχε υπάρξει αδύνατο και που πάντα προσπαθούσε να κάνει δίαιτα. Το παράξενο είναι πως κανένας από την οικογένειά μου δεν είναι παχύσαρκος. Εγώ έκανα χημικές δίαιτες, θερμιδικές, δοκίμα-σα τα πάντα. Πάντα, όμως, έπαιρνα ξανά το βά-ρος, κατρακυλούσα. Ώσπου έφτασα τα 120 κιλά και δημιουργήθηκε πρόβλημα στη μέση μου. Τότε είπα πως δεν πάει άλλο.

ΥπήρχΑν πολλές φορές που αισθανόμουν άβολα με τα κιλά μου. Χαρακτηριστικά θυμάμαι κάθε φορά που ταξίδευα με το αεροπλάνο, πά-ντα είχα άγχος αν μπορεί να βολευτεί ο διπλα-νός μου. Τον παρατηρούσα, για να δω αν είναι αδύνατος, ώστε να μην τον ενοχλώ.

τΑ περισσότερΑ κιλά τα πήρα μετά τα δεκαέξι μου χρόνια. Ήταν τότε που έχασα τη μητέρα μου. Εγκατέλειψα τον εαυτό μου κι ενώ ήμουν σε πρόγραμμα διατροφής και έχανα σταδιακά κάποια κιλά, τα παράτησα με αποτέλεσμα όχι μόνο να πάρω αυτά που είχα χάσει, αλλά και ακόμα πιο πολλά.

Η ψΥχολογίΑ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία μας. Ό,τι κακό κι αν μου τύχαινε – με απο-κορύφωμα τον θάνατο της μητέρας μου –, το έριχνα στο φαγητό. Και το χειρότερο ήταν πως δεν άκουγα τους τριγύρω μου, οι οποίοι μου εφι-στούσαν την προσοχή για το βάρος μου.

το σκεφτόμοΥν κΑιρό, αλλά τόλμησα να κάνω την εγχείρηση για απώλεια βάρους μόνο όταν το συζήτησα με τον γιατρό μου. Μαζί απο-φασίσαμε πως ο δακτύλιος ήταν η κατάλληλη μέθοδος για μένα – και όχι το γαστρικό bypass. Ο γιατρός μου με βοήθησε πολύ ψυχολογικά. Μου έφυγε κάθε ενδοιασμός, κάθε φόβος, μου ενέπνευσε εμπιστοσύνη και με στήριξε απόλυ-τα.

Δεν μπορώ νΑ πω ότι έχω βιώσει τον ρα-τσισμό λόγω κιλών. Βέβαια, ενίοτε υπήρχαν κάποια βλέμματά και σχόλια, αλλά τίποτε παρα-πάνω. Ούτε το περιττό βάρος με εμπόδισε ποτέ στις διαπροσωπικές μου σχέσεις, αλλά ποτέ δεν μπόρεσα να ντυθώ όμορφα ή να ασχοληθώ με τις δραστηριότητες που ήθελα – όπως, για παρά-δειγμα, το bungee jumping.

Δεκέμβριοσ τοΥ 2010. Η ημέρα για την επέμ-βαση έφτασε. Το παράξενο ήταν πως, καθώς με πήγαιναν προς το χειρουργείο, δεν αισθάνθηκα ούτε φόβο ούτε άγχος, παρά μόνο χαρά και ανυ-πομονησία. Όλα έγιναν πολύ γρήγορα και έπειτα από λίγες ώρες ήμουν στο δωμάτιο μιλώντας με τον γιατρό.

τώρΑ είμΑι στο στάδιο που αρχίζω να βλέπω τα κιλά να χάνονται και να ανυπομονώ για το αύριο. Έχω χάσει ήδη 20 κιλά, ενώ, σε συνδυασμό με τον γιατρό μου, με παρακολουθεί κι ένας διαιτο-λόγος. Νιώθω, πια, χαρούμενη και ευτυχισμένη. Αισθάνομαι όμορφα και περιμένω με λαχτάρα να φτάσω στα 70 κιλά, έτσι ώστε να κάνω πράγματα που δεν μπορούσα να κάνω πριν. Το παν είναι η αισιοδοξία. Άλλωστε, είμαι από τους ανθρώπους που βλέπουν το ποτήρι πάντα μισογεμάτο.

Διαμαντiνα ανΔρικοποyλου

Βλέπω το αύριο με αισιοδοξίαΠαχυσαρκία: μία συνήθης αλλά επικίνδυνη ασθένεια, καθώς μπορεί να δη-μιουργήσει ανεπανόρθωτα, πολλές φορές, προβλήματα υγείας. Η Διαμα-ντίνα Ανδρικοπούλου μας μιλάει για την απόφαση που πήρε να βάλει τέλος στα κιλά που την ταλαιπωρούσαν, με τη μέθοδο του «δακτύλιου».


ΕxperienceΠαχυσαρκία

Εντός των προσεχών ημερών αναμένεται να ενταχθούν σχεδόν όλα τα νοσοκομεία της χώρας – εκτός από τα Παιδιατρικά – στο σύστημα

χορήγησης μεθαδόνης (θεραπεία υποκα-τάστασης στους ασθενείς με προβλήμα-τα εθισμού σε ναρκωτικές ουσίες), στην προσπάθεια που επιχειρείται από την ηγε-σία του υπουργείου Υγείας και την Τοπική Αυτοδιοίκηση το θέμα να αντιμετωπίζεται στην «καρδιά» της περίθαλψης και των παροχών υπηρεσιών υγείας. Βασικός στό-χος, εξάλλου, ήταν και παραμένει να εξα-

16•in•vitro ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ο υπουρ-γός

Εθνικής Άμυνας

κ. Πάνος Μπεγλί-της, στο πλαίσιο κοινής

συνέντευ-ξης Τύπου

με τον υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα

Λοβέρδο, ανακοίνω-σε ότι και τα στρατι-ωτικά νο-σοκομεία θα συμμε-

τάσχουν ενεργά

στο πρό-γραμμα χορήγη-

σης μεθα-δόνης

ΡεπορτάζΓράφει η Βασιλική ΜανιάτηΠολιτική Υγείας

Θετική ανταπόκρισηΉδη – όπως τόνισαν ο υπουργός Υγείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος και ο υφυπουργός κ. Μιχάλης Τιμοσί-δης σε συνάντηση που είχαν με εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – έχει αποσταλεί σε όλα τα νοσοκομεία σχετική εγκύκλιος και οι απαντή-σεις από τις διοικήσεις είναι θετικές, τόσο από την Αττική όσο και από την περιφέρεια. Στόχος του εγχειρήματος αυτού, την επιστημονική ευθύνη του οποίου θα έχει ο Οργανισμός Κατά των Ναρκωτι-κών (ΟΚΑΝΑ) και προσωπικά η διοικητής του κυρία Μένη Μαλλιώρη, είναι σταδιακά να εξαλειφθούν οι λεγόμενες «λίστες της ντροπής», καθώς η Ελλά-δα διαθέτει τις μεγαλύτερες λίστες αναμονής σε όλη την Ευρώπη με επτά χρόνια, την ώρα που στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η αναμονή είναι μόλις έξι μήνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η λίστα αναμονής για χορήγηση υποκατάστατης θεραπείας στη Θεσσαλονίκη φθάνει σήμερα τα 887 άτομα, στον Πειραιά τα 670, ενώ στον δήμο της Αθήνας είναι κατά πολύ μεγαλύτερη. Όπως ανακοίνωσε ο κ. Λοβέρδος, σε δεύτερο χρόνο θα εξεταστεί η προοπτική να ενταχθούν στο εν λόγω σύστημα και τα στρατιωτικά νοσοκομεία, ενώ από την πλευρά της η κυρία Μαλλιώρη πρότεινε οι σταθεροποιημέ-νοι ασθενείς να λαμβάνουν τη θεραπεία τους από φαρμακεία που θα είναι πιστοποιημένα από τον ΟΚΑΝΑ. Ο υπουργός ανακοίνωσε ακόμη ότι στις 2 Οκτωβρίου θα κλείσει η Μονάδα του ΟΚΑΝΑ στον Πειραιά. Αναφορικά με το ιατρικό και το νοσηλευ-τικό προσωπικό, το οποίο θα απασχολείται για τους εν λόγω ασθενείς, θα είναι το ίδιο που εργάζεται στα νοσοκομεία και θα υποστηρίξει το όλο εγχεί-ρημα. Οι αιτήσεις των ασθενών, πάντως, για την ένταξή τους στα προγράμματα των νοσοκομείων θα κινηθούν ανάλογα με τον τόπο κατοικίας τους.

Συμμαχία με τους δήμουςΟ υπΟυργός υγείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος, αφού άκουσε προσεκτικά όλους τους δημάρχους και τους εκπροσώπους των κομμάτων, επισήμανε με νόημα ότι «εάν το εγχείρημα δεν περπατήσει, εσείς οι δήμαρχοι θα συμπλεύσετε με το πρόβλη-μα μέχρι το τέλος της θητείας σας». Από την πλευ-ρά του ο κ. Τιμοσίδης επισήμανε ότι «θα πρέπει να ελαττώσουμε με κάθε τρόπο το φαινόμενο της ‘‘λί-στας της ντροπής’’ και γι’ αυτό απλοποιήσαμε όλες τις διαδικασίες, προκειμένου να ‘‘τρέξει’’ το θέμα των νοσοκομείων, ενώ τα ίδια τα νοσηλευτήρια θα στελεχώσουν τις μονάδες τους».Πάντως, το κλίμα που κυριάρχησε στη συνάντηση ήταν πολύ θετικό και το σύνολο των δημάρχων τάχθηκε υπέρ του εγχειρήματος. Ο δήμαρχος Αμαρουσίου και πρό-εδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αττικής κ. Γιώργος Πατούλης τόνισε ότι «όταν συνεργαζόμαστε όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε σπουδαία αποτελέ-σματα» και πρότεινε στα νοσοκομεία να ενταχθούν και πιστοποιημένοι γιατροί. Την πρόταση του κ. Πα-τούλη αποδέχθηκε ο υπουργός Υγείας, μαζί με την πρόταση της κυρίας Μαλλιώρη για πιστοποιημένα φαρμακεία. Ο βουλευτής και τομεάρχης Υγείας της Νέας Δημοκρατίας κ. Αθανάσιος Γιαννόπουλος υπογράμμισε ότι είναι ελπιδοφόρο που ο ΟΚΑΝΑ παίρνει τον ρόλο που του ανήκει, δηλαδή τον συμ-βουλευτικό.

λειφθούν σταδιακά οι τεράστιες λίστες αναμονής, στις οποίες είναι εγγεγραμμέ-νοι περίπου 7.000 χρήστες. «Ως αρχη-γός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο κ. Καραμανλής μας αντιπολιτευόταν επειδή στις λίστες αναμονής ήταν 2.500 άτομα», τόνισε ο υπουργός Υγείας για να σημει-ώσει: «Επί των ημερών της Ν.Δ. η λίστα έφτασε τα 5.000 άτομα και με τη δική μας κυβέρνηση έχουν φτάσει τα 7.000».

Αρχικά πρόκειται να λειτουργήσουν 30 μονάδες χορήγησης μεθαδόνης στα εξής νοσοκομεία της Αττικής:> Ευαγγελισμός > Λαϊκό > Σισμανόγλειο > Ελπίς > Αγία Όλγα > Παμμακάριστος > ΚΑΤ > Γεννηματά > Ιπποκράτειο > Ερυθρός Σταυρός > Αμαλία Φλέμιγκ > Άγιος Σάββας > Πατησίων > Έλενα Βενιζέλου > Αλεξάνδρα > Αγία Ελένη > Άγιοι Ανάργυροι > 3ο και 7ο ΙΚΑ > Πολυκλινική > Ανδρέας Συγγρός > Τζάνειο > Ασκληπιείο Βούλας > ΙΚΑ Περάματος > Κρατικό Νίκαιας > Θριάσειο > Μεταξά > Αττικόν Σχετικό αίτημα έχει απευθυνθεί από τον ΟΚΑΝΑ στο Δρομοκαΐτειο και στο νοσο-κομείο Αγία Βαρβάρα, από τα οποία ανα-μένονται απαντήσεις. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, στην υπόλοιπη χώρα (πλην Αττικής και Θεσσαλονίκης) θα λειτουργεί μια μονάδα στο μεγαλύτερο νοσοκομείο του νομού, εκτός εάν υπάρχει αυξημένη ζήτηση.

Ξεκινά η χορήγηση μεθαδόνης

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Οαυχενικός πόνος, ο οποίος αντανακλά πολλές φορές στην πλά-τη, στην ωμοπλάτη, στο ένα ή και στα δυο άνω άκρα, ταλαιπωρεί μεγάλο ποσοστό πληθυσμού μεγαλύτερης αλλά και μικρότερης ηλικίας. Στα μεγαλύτερα άτομα οφείλεται κυρίως σε οστεόφυτα που εμφανίζονται στον αυχένα, ενώ στα μικρότερα κυρίως σε

δισκοκήλη. Αυτός ο επίμονος, οξύς πόνος δεν υποχωρεί συνήθως με τη φαρμακευτική αγωγή και έχει αποτέλεσμα την κακή ποιότητα της ζωής των ασθενών, την αποχή τους από την εργασία αλλά και από τις καθημερινές τους δραστηριότη-τες. Συχνά δημιουργεί σημαντικές νευρολογικές βλάβες, από μικρή παράλυση έως πλήρη παράλυση των άνω και κάτω άκρων. Λόγω της αδυναμίας της φαρμακευτικής αγωγής αλλά και των άλλων συντηρη-τικών μέσων θεραπείας να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, αναπτύχθηκαν και εφαρμόστηκαν πολλές χειρουργικές τεχνικές για την επίλυση της αυχενικής δισκο- κήλης, όπως αντικατάσταση δίσκου με οστικό αυτομόσχευμα,

με αλλομόσχευμα και επιπρόσθετη εάν χρειάζεται σπονδυλοδεσία με πλάκα και βίδες. Η τεχνική αυτή

οδηγεί σε ενοποίηση των σπονδύλων (σπονδυλο-δεσία) και ακινητοποίηση αυτών.

Μία νέα τεχνική, όμως, έχει καλύτερα απο-τελέσματα: η τοποθέτηση τεχνητού δίσκου

τύπου nunec.o, το υλικό του οποίου είναι απολύτως καλά ανεκτό από τον οργανισμό

του ασθενή. Η τεχνική είναι μικροχει-ρουργική και με τη βοήθεια της ρομποτι-κής φτάνει σε υψηλά επίπεδα ασφαλεί-ας και τελειότητας. Βοηθάει στην αποκατάσταση της φυ-σιολογικής κίνησης της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα την ελεύθερη κίνηση γύρω από το επίπεδο που έχει τοποθετηθεί ο τεχνητός δίσκος, η οποία δεν εξασφαλίζεται με τις άλλες τεχνικές. Επίσης, δεν παρουσιάζει επιπλοκές, όπως έκτοπη οστεοποίηση, με αποτέλεσμα τον πόνο στην περιοχή της αυχενικής μοίρας. Μετεγχειρητικά, δεν απαιτείται η χρήση

κολάρου, σε αντίθεση με τις άλλες τεχνι-κές που είναι απαραίτητη για 2 με 3 μήνες, ενώ ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην

εργασία του σε 15 ημέρες. Οι άλλες χειρουργι-κές τεχνικές απαιτούν τουλάχιστον 3 μήνες αποχή

από την εργασία, χρόνος απαραίτητος για την επίτευξη σπονδυλοδεσίας.

Νέα χειρουργική τεχνική

Συνεργάστηκε ο Κωνσταντίνος Λιαρόπουλος - νευροχειρουργός, Ιατρικό Αθηνών www.neuroservices.gr

Αυχενική δισκοκήλη

Η Ελλάδα είναι μία από τις πλουσιό-τερες χώρες σε φυσικές πηγές με-

ταλλικού νε-ρού. Το νερό

αναβλύζει από 752

διαφορετικά γεωγραφικά

σημεία. Η γεωγραφική

κατανομή τους συν-δέεται με

την ύπαρξη τεκτονικών ρηγμάτων και ηφαι-στείων.

18•in•vitro

Με ενδιαφέρειΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Προληπτική και θεραπευτική λουτροθεραπείαΗ προλΗπτική λουτροθεραπεία βοηθά όσους θέλουν να χαλαρώσουν και ν’ ασκη-θούν. Μάλιστα, τα ιαματικά νερά – λόγω των συστατικών τους – μπορούν να βοηθήσουν μακροχρόνια και την αμυντική ικανότητα του οργανισμού. Όσο για τη θεραπευτική λου-τροθεραπεία, αυτή απευθύνεται σε άτομα με παθολογικά προβλήματα, όπως ρευματοπάθει-ες, ουρολογικά, καρδιογενετικά, κ.ά. Όσο πιο συχνές είναι οι επισκέψεις στις πηγές τόσο πιο γρήγορα φαίνεται και το αποτέλεσμα. Πάντως, η θεραπεία πρέπει να γίνεται πάντα έπειτα από σύσταση γιατρού, με την παράλληλη παρακο-λούθηση από εκείνον.

Χρήσιμες συμβουλές >Πρέπει να ακολουθούνται αυστηρά οι συ-

στάσεις του γιατρού.

>Να αξιοποιείται ο ελεύθερος χρόνος με πε-ριπάτους, γυμναστική, κ.τ.λ.

> Η σωστή διατροφή με φρέσκιες κυρίως τροφές είναι απαραίτητη. Μακριά από πι-κάντικα φαγητά, αλλαντικά, καφέδες και οινοπνευματώδη.

> Πρέπει να γίνεται αφού περάσουν τουλάχι-στον 3 ώρες από το τελευταίο γεύμα ή ένα πλούσιο πρωινό.

>Δεν πρέπει να παρατείνεται πέραν του κα-θορισμένου χρόνου.

> Πρέπει να εγκαταλείπεται ο χώρος των λου-τρών 30 λεπτά μετά το τέλος της θεραπείας.

>Οι γυναίκες δεν πρέπει να κάνουν λουτρο-θεραπεία κατά τη διάρκεια της περιόδου.

Μην ξεχνάτε ότι:> Ανεξάρτητα από την πάθηση που έχει ο κα-

θένας, πρέπει πάντα πριν από ένα πρόγραμ-μα λουτροθεραπείας, να κάνει μία προλη-πτική ιατρική εξέταση, έτσι ώστε να υπάρχει ιατρική καθοδήγηση και παρακολούθηση.

> Ένας άρρωστος κινδυνεύει να μην ωφεληθεί από μια λουτροθεραπεία, όταν δεν είναι σω-στά πληροφορημένος ή όταν καθοδη-γείται από αναρμόδια πρόσωπα.

> Σε κάθε ιαματική πηγή πρέ-πει να υπάρχει επιτόπου γι-ατρός, για να παρακολου-θεί τους ασθενείς στη διάρκεια των λουτρών.

> Για τη διάρκεια του λουτρού, αρμόδιος είναι μόνο ο γιατρός, αφού πρέπει να υπάρχει έγκρισή του.

> Η επιλογή της πηγής εξαρ-τάται από την πάθηση. Με άλλα λόγια, κάθε πηγή δεν είναι κατάλληλη για όλες τις παθήσεις.

Ιαματικές Πηγές

Συνεργάστηκε ο Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας

Η ευεργετική δράση και η χρησιμότητα των ιαμα-τικών νερών για τον αν-θρώπινο οργανισμό ήταν γνωστή από πολύ παλιά.

Από τότε που ο Ηρόδοτος συνιστούσε τη λουτροθεραπεία και ο Ιπποκράτης καθόρι-ζε τις παθήσεις, για τις οποίες ενδείκνυται η χρήση της. Και ήταν πράγματι «θεϊκά» τα δώρα που πρόσφεραν και εξακολουθούν να προσφέρουν τα ιαματικά νερά με τα πο-λύτιμα στοιχεία τους, ώστε σήμερα – στην εποχή που η εναλλακτική και η προληπτική ιατρική αποτελούν επιστημονικούς τομείς έρευνας και εφαρμογής – η χρήση των νερών από τις θερμές πηγές να χαρίζει όχι μόνο υγεία, αλλά και ευεξία, σθένος και ομορφιά.

Τα ιαματικά νερά είναι αναντικατάσταταΤα πολύτιμα μέταλλα που αναβλύζουν από τις ιαματικές πηγές (κάλιο, μαγγάνιο, θείο, σίδη-ρο, μαγνήσιο, κ.ά.), τα οποία συμπαρασύρουν τα νερά στο πέρασμά τους, από το υπέδαφος και τους βράχους, κάνουν καλό στο μυοσκελε-τικό, αναπνευστικό, καρδιαγγειακό, ουροποι-ητικό, νευρικό και πεπτικό μας σύστημα. Και, βέβαια, προλαμβάνουν και γιατρεύουν δερ-ματικές παθήσεις.Ο πλούτος της χώρας μας σε ιαματικές πηγές είναι ανεκτίμητος, αφού στην Ελλάδα υπάρχουν ήδη 80 αναγνωρισμέ-νες ιαματικές πηγές. Θειοπηγές, καλιοπηγές, σιδηροπηγές, κ.τ.λ., βρίσκονται σε πολλές περιοχές της χώρας μας, όπως στην Κύθνο, στην Αιδηψό, στο Λουτράκι, στην Ολυμπία, στα Καμένα Βούρλα, στη Νιγρίτα, ακόμα και δίπλα στην πρωτεύουσα, στη Βουλιαγμένη.

Το νερό της… υγείας

Πηγαία νερά αναβλύζουν στη χώρα μας από 752 διαφο-ρετικά γεωγραφικά σημεία. Όμως, για ιαματικά λουτρά κάνουν μόνον εκείνες οι φυσικές πηγές οι οποίες έχουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις και τον ανάλογο τεχνικό εξο-πλισμό για τη διευκόλυνση των αρρώστων.

Ιαματικός τουρισμόςΣτην Αιδηψό: Αν πάσχετε από ρευματικά, αρθρίτιδα, αγκυλώσεις, νευραλγίες, φλεβίτιδες, αιμορροΐδες και χρό-νια γυναικολογικά προβλήματα. Ή αν αντιμετωπίζετε προ-βλήματα με τα νεύρα σας, το συκώτι και τη σπλήνα σας.

-Στα Λουτρά των Ελευθερών, Καβάλας: Όσοι υποφέρετε από ρευματικά, αρθριτικά και γυναικολογικές παθήσεις. -Στα Μέθανα: Αν αντιμετωπίζετε δερματικά, γυναικολογι-κά και νευρολογικά προβλήματα. Ή ισχιαλγίες, ρευματι-σμούς και αναιμία. -Στον Καϊάφα: Για ποσιθεραπεία για χολολιθιάσεις και ηπατίτιδες. Επίσης, για αρθριτικές, γυναικολογικές και δερματικές παθήσεις. -Στα Καμένα Βούρλα: Όσοι πάσχετε από παθήσεις των ενδοκρινών αδένων, από αναιμία, χρόνιους ρευματισμούς, ισχιαλγίες, νευρίτιδες, κ.ά.

Πλούσιοι σε φυσικές πηγές

(Α)σθενές φύλο20•in•vitro ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Πλαστική χειρουργική Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Συνεργάστηκε ο Απόστολος Γαϊτάνης, πλαστικός χειρουργός MD CCST, Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής, Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Πλαστικών Χειρουργών ISAPS.

Το περιττό λίπος δεν

συσσωρεύ-εται μόνο γύρω από τη μέση, αλλά και

γύρω από εσωτερικά

όργανα όπως η

καρδιά και το συκώτι,

εμποδί-ζοντας

τη σωστή λειτουργία

τους κι αυξάνοντας

τις πιθα-νότητες

καρδιακών παθήσεων και διαβή-

τη.

Χωρίς αναισθητικόΣε περιπτώΣειΣ που το πρόβλημα δεν είναι πολύ έντονο (υπάρχει δηλαδή μικρή ή μέτρια χαλάρωση και στόχος είναι η απώλεια τοπι-κού πάχους κι ορισμένων πόντων), προσφέ-ρονται και μη επεμβατικές λύσεις. Με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων και μέσω ειδικών κεφαλών, ο γιατρός κάνει μασάζ στην περι-οχή καταφέρνοντας να αυξήσει τη θερμό-τητα κάτω από το δέρμα, επιτυγχάνοντας τη διέγερση των κυττάρων και την αποβολή των τοξίνων – κάνοντας, ταυτοχρόνως, να περι-οριστούν οι κατακρατήσεις και να παραχθεί νέο κολλαγόνο από τον οργανισμό. Εκτός από τη βελτίωση της ποιότητας του δέρμα-τος, η συγκεκριμένη εφαρμογή προσφέρει σύσφιξη αλλά και απώλεια πόντων. Συνήθως απαιτούνται 5 - 6 συνεδρίες που διαρκούν από 15 έως 45 λεπτά και επαναλαμβάνονται κάθε 10 - 15 μέρες. Η διαδικασία της θερα-πείας είναι γρήγορη και ανώδυνη. Καλό θα είναι, όμως, να αποφεύγεται από ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής δερμα-τοπάθεια ή έχουν βηματοδότη.Τελευταία, πραγματοποιείται και μία ακόμη μη επεμβατική τεχνική, η οποία βασίζεται στην ελεγχόμενη χορήγηση τροφής και οδη-γεί σε απώλεια 10% του σωματικού βάρους εντός δέκα ημερών, χωρίς απώλεια μυϊκής μάζας. Μέσω ενός λεπτού ρινογαστρικού σω-λήνα, ο γιατρός χορηγεί για ένα διάστημα 7 - 10 ημερών την κατάλληλη τροφή, έτσι ώστε ο ασθενής να σιτίζεται μεν σωστά αλλά να μην καταναλώνει τίποτε περιττό. Ο ειδικός αυτός σωλήνας συνδέεται με μία μίνι αντλία, η οποία επιτρέπει την έγχυση τροφής όλο το 24ωρο. Το σύστημα αυτό «χτυπά» γενικότερα τα προ-βλήματα παχυσαρκίας που αντιμετωπίζουν οι άνδρες, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρ-μογής του ελέγχεται από τον ειδικό γιατρό, καθώς και από διατροφολόγο.

Γιατρέ, βοήθειαΌλο και περιΣΣΌτεροι άνδρες απευθύ-νονται, πλέον, σε ειδικούς, προκειμένου να απαλλαγούν από το περιττό λίπος. Αν υπάρχει χαλάρωση, η επεμβατική λύση είναι η λιποα-ναρρόφηση ή η κοιλιοπλαστική. Τα τελευταία χρόνια, οι τεχνικές λιποαναρρόφησης έχουν εξελιχθεί, και έτσι μπορούν να πραγματοποι-ηθούν ταυτοχρόνως σε διάφορες περιοχές του σώματος, προσφέροντας αδυνάτισμα, σύ-σφιξη και γλυπτική, ενώ είναι σχεδόν «αναί-μακτες». Δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία, παρά μόνο μία βδομάδα πριν από την επέμβαση να αποφευχθεί η έκθεση στον ήλιο και να χορηγηθεί ειδική φαρμακευ-τική αγωγή, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το μετεγχειρητικό πρήξιμο. Μετά την επέμβα-ση, ο ασθενής θα χρειαστεί να φοράει έναν ελαστικό κορσέ για 2 - 4 εβδομάδες, ενώ τις πρώτες μέρες απαιτείται ξεκούραση. Η διάρ-κεια της επέμβασης δεν ξεπερνά τη μιάμιση ώρα και το αποτέλεσμα είναι μόνιμο. Ωστόσο, όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως τα καρδιαγγειακά, η λιποαναρρόφηση αντενδείκνυται.

Για πολλούς, το σωσίβιο δεν είναι καλοκαιρινό αξεσουάρ, ούτε έμεινε πίσω στις παρα-λίες. Παραμένει εκεί, γύρω από την κοιλιά, να εμποδίζει

το φερμουάρ του παντελονιού, να απαιτεί φαρδιά πουκάμισα, να γεμίζει ενοχές και – το σοβαρότερο – να υπονομεύει την υγεία. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι η αυξημένη περί-μετρος της μέσης συνδέεται με την εμφάνι-ση καρδιαγγειακών προβλημάτων… Το συσ-σωρευμένο λίπος, πάντως, είναι «προνόμιο» πολλών ανδρών – και όχι απαραίτητα όσων έχουν προβλήματα παχυσαρκίας. Η σωστή διατροφή και η άσκηση βοηθούν στη βελ-τίωση της κατάστασης, ενώ και η επιστήμη μπορεί να βάλει ένα χεράκι.

Αλλάζω συνήθειεςΟ βασικότερος λόγος ύπαρξης λίπους γύρω από τη μέση και την κοιλιά είναι η κατανά-λωση λιπαρών τροφών. Αν αφαιρέσετε τα τηγανητά από τη διατροφή σας, προσθέ-τοντας αντ’ αυτού φρούτα και λαχανικά, αντικαταστήσετε κάποια γεύματα κόκκινου κρέατος με γαλοπούλα και εκτιμήσετε την

αξία των τυριών με χαμηλά λιπαρά, τότε κάποιοι πόντοι θα εξαφανιστούν. Επίσης, όπως προτείνει η μεσογειακή διατροφή, η κατανάλωση ελαιολάδου και οι πράσινες σαλάτες βελτιώνουν γενικότερα την εικόνα του σώματος.Το ίδιο ισχύει για τα όσπρια και για φρούτα όπως τα μήλα, το γκρέιπφρουτ και το ρύζι, τα οποία έχουν λιποδιαλυτική δράση. Το πρά-σινο τσάι, από την άλλη, δεν προσφέρει μόνο ενέργεια στον οργανισμό, αλλά βοηθάει και στην απώλεια βάρους. Στα περισσότερα γυμναστήρια υπάρχουν ειδικά προγράμματα για κάθε σημείο που χρειάζεται «φροντίδα». Συγκεκριμένα, για το σωσίβιο, το πιο ενδεδειγμένο είναι η αερο-βική γυμναστική σε συνδυασμό με ασκήσεις που επικεντρώνονται στους μυς της μέσης. Αρκεί, βέβαια, να γίνει μέρος της καθημερι-νότητάς σας ή να συστηματοποιηθεί για 2 - 3 φορές την εβδομάδα.Ακόμη, όμως, και το καθημερινό χαλαρό περπάτημα στο γειτονικό πάρκο για 45 λεπτά ή μια βόλτα με το ποδήλατο είναι αξι-όπιστες λύσεις, αν το γυμναστήριο πέφτει «βαρύ» ή οι ώρες σας είναι περιορισμένες.

Σωσίβιο; Μόνο για την παραλία

ΑντιγήρανσηΑυτιά


Συνεργάστηκε η Ελένη Χ. Παπαϊωάννου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος ΙΚΑ Γλυφάδας

Το αυτί είναι από τα σημαντι-κότερα όργανα αντίληψης. Οποιαδήποτε βλάβη μπορεί να αποτελέσει αιτία ατυχημάτων


Άνθρωποι που ζουν

σε μεγάλες πόλεις,

έχουν υπερ-λιπιδαιμία, σακχαρώδη

διαβήτη, χοληστερί-νη, πίεση και καρδι-αγγειακά

προβλήματα, εμφανίζουν

σε μεγαλύτε-ρο ποσοστό διαταραχές ακοής και

ισορροπίας και σε νεότε-ρες ηλικίες. Η κακή αι-

μάτωση του οργανισμού

γενικώς, επηρεάζει και το αυτί και οδηγεί

σταδιακά σε μείωση της

λειτουργικό-τητάς του και σε βαρηκοΐα.

Επιβάρυνση και αποφυγήΣτη φθορά του χρόνου έρχονται να προστε-θούν περιβαλλοντικοί εξωγενείς παράγοντες που προκαλούν με τη σειρά τους καταστροφή των νευρικών κυττάρων του έσω αυτιού προ-καλώντας προβλήματα ακοής και ισορροπίας.Έκθεση σε θόρυβο είτε λόγω εργασίας είτε λόγω διασκέδασης μπορεί να δημιουργήσει ακουστικό τραύμα, να καταστρέψει δηλαδή τα εσωτριχωτά κύτταρα του κοχλία. Ακου-στικό τραύμα μπορεί να προκληθεί είτε από συνεχή έκθεση σε θόρυβο είτε στιγμιαία. Ερ-γαζόμενοι σε αεροδρόμια, εργοστάσια και με 8ωρα σε θορυβώδη περιβάλλοντα κινδυνεύ-ουν το ίδιο με κάποιον που μπορεί να εκτεθεί ξαφνικά σε δυνατά ντεσιμπέλ όπως ο ήχος ενός κομπρεσέρ, η δυνατή μουσική από ένα ηχείο, μια έκρηξη φωτοβολίδας ή ένας πυρο-βολισμός. Το τελευταίο αφορά κυρίως τους φαντάρους. Βαρηκοΐα μπορεί να προκύψει από μια κάκωση στην περιοχή του κροταφι-κού οστού εξαιτίας μιας πτώσης ή ενός τρο-χαίου ατυχήματος. Το χτύπημα στην περιοχή μπορεί να προκαλέσει από απλή διάσειση του έσω αυτιού μέχρι κάταγμα στο οστό κι αυτά με τη σειρά τους απώλεια ακοής.

Το περιβάλλον εκδικείταιη μόλυνΣη του περιβάλλοντος από μέταλλα, διαλύτες, εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, τα οποία περνούν στην τροφική μας αλυσίδα και καταλήγουν στο πιάτο μας είτε μέσω πόσης είτε μέσω βρώσης, βλάπτουν και τα αυτιά μας, καθώς θεωρούνται και είναι ωτοτοξικές ουσίες, αν και η δράση τους δεν είναι αποσαφηνισμένη. Ωτοτοξική δράση μπορεί να έχουν και φάρ-μακα καθημερινής χρήσης, όπως ασπιρίνη, αντιβιοτικά, διουρητικά καθώς και αντινεο-πλασματικά. Δεν είναι ωστόσο αναπόφευκτη η βαρηκοΐα που συνοδεύει την πρόοδο της ηλι-κίας, καθώς υπάρχουν άνθρωποι που φτάνουν σε πολύ προχωρημένη ηλικία και διατηρούν φυσιολογική ακοή. Έχουν όμως περάσει όλο ή το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους σε ένα ήσυχο περιβάλλον, ασκούνται καθημερινά, δεν καπνίζουν και έχουν μια σωστή και ισορρο-πημένη διατροφή χωρίς πολλά ζωικά λιπαρά.

Προσέχω για να έχωοι ειδικοί συνιστούν σε όλους τους ανθρώ-πους άνω των 55 ετών να ελέγχονται κάθε χρόνο για προβλήματα ακοής και ισορροπίας καθώς και για τον κίνδυνο πτώσης. Προληπτι-κό έλεγχο επίσης θα πρέπει να κάνουν όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό πτώσης, ζάλης και αστάθειας. Σταθερή παρακολούθηση από τον γιατρό θα πρέπει να έχουν φυσικά άτομα που αντιμετωπίζουν έτσι κι αλλιώς προβλήμα-τα βαρηκοΐας και ιλίγγου.

Κάποτε τα προβλήματα ακο-ής ήταν συνδεδεμένα με την πάροδο του χρόνου και με τις μεγάλες ηλικίες. Είναι αλήθεια ότι ο χρόνος χτυπά

την ακοή, τα αυτιά μας ωστόσο απειλούνται επιπλέον από παθήσεις, ατυχήματα, φάρ-μακα και δηλητήρια. Τόσο η επιστήμη όσο και η καθημερινή φροντίδα και προσοχή βοηθά να αποφύγουμε ένα πρόβλημα που αφορά μια από τις βασικές αισθήσεις, δεν χτυπά μόνο ηλικιωμένους και μειώνει την ποιότητα ζωής.

Χρόνος και όχι μόνο Υπάρχουν δύο ειδών βαρηκοΐες. Η νευροαι-σθητήριος και η βαρηκοΐα αγωγιμότητας. Η απώλεια ακοής λόγω γήρατος ανήκει στην πρώτη περίπτωση (στην οποία υπάγεται και η εκ γενετής βαρηκοΐα) και η στιγμή που θα εμφανιστεί έχει να κάνει με το γονίδιο που κληρονομήσαμε από τους γονείς μας.Η δυσλειτουργία του λεγόμενου αιθουσαίου συστήματος, εκτός από βαρηκοΐα, δημιουρ-

γεί και προβλήματα ισορροπίας (αστάθεια) και είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τις πτώ-σεις που σημειώνονται σε ανθρώπους άνω των 65 ετών. Το 20-40% των ατόμων αυτών έχει μια τουλάχιστον πτώση μέσα στο σπίτι κάθε χρόνο, ενώ είναι βασική αιτία θανάτου, αφού ένας στους τέσσερις ηλικιωμένους που

έχουν υποστεί κάταγ-μα λεκάνης πεθαίνει μέσα στο επόμενο έτος. Στη δεύτερη περί-πτωση συναντάμε παθήσεις αγνώστου

αιτιολογίας και η ηλικία δεν παίζει ρόλο. Οι συχνότερες βαρηκοΐες αγωγιμότητος είναι η ωτοσκλήρυνση και η εκκριτική ωτίτιδα στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Για την αντιμετώπιση χρειάζεται πρώτα η δι-άκριση. Για τους ενήλικες η πρώτη λύση είναι η χρήση ενός ακουστικού. Παθήσεις ωστόσο όπως η ωτοσκλήρυνση αντιμετωπίζονται πλέον χειρουργικά με πολύ καλά αποτελέ-σματα.

Σώστε τα όργανα αντίληψης

22•IN•VITRO

Ηealthy tipsΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ηealthy tips

Προετοιµάστε ψυχολογικά το παιδί σας για την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες που ενθαρρύνουν, ενισχύουν τις προ-σπάθειες των παιδιών και αποδέχονται τις αποτυχίες τους, είναι συνήθως καλύ-τερα προετοιµασµένα να ανταποκριθούν σε ό,τι έχει να προσφέρει το σχολείο.

Καλό είναι τα παιδιά να µην χάνουν την επαφή τους µε το βιβλίο κατά τη διάρ-κεια των διακοπών, ώστε να µπουν πιο οµαλά στη σχολική χρονιά. Αν όµως δεν είχατε µεριµνήσει γι’ αυτό, δεν είναι αργά ακόµα και τώρα, καθώς µπορείτε να προµηθευτείτε παραµύθια, κόµικς µε τους αγαπηµένους τους ήρωες, βιβλία µε περιπέτειες και µυθολογία.

Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να απολαύσει ένα νόστιµο και θρεπτικό σνακ, που θα του ετοιµάσετε από το σπί-τι. Έτσι, φροντίζετε την υγιεινή διατρο-φή του, ξέρετε τι τρώει και παράλληλα κάνετε οικονοµία.

Εξηγήστε στο παιδί σας πως η καθηµερι-νή µελέτη είναι µια από τις υποχρεώσεις της ηλικίας του και βάλτε όρια στο διά-βασµά του. Βέβαια, φροντίστε να είστε δίπλα του, όποτε εκείνο το χρειάζεται, για τυχόν απορίες και επεξηγήσεις.

Ασχοληθείτε µε τα εργαλεία της µάθη-σης των λιλιπούτειων. Στην έναρξη της σχολικής χρονιάς όλα τα παιδιά ανυ-ποµονούν να αγοράσουν τα καινούρια σχολικά και τους αρέσει να συµµετέχετε κι εσείς σε αυτήν τη διαδικασία. Ξυλο-µπογιές, µολύβια, κασετίνες και φόρµες γυµναστικής θα πάρουν αρκετό από τον χρόνο σας!

Εάν το παιδί σας είναι ατίθασο ή υπερ-βολικά συνεσταλµένο, η επαφή σας µε έναν παιδίατρο - παιδοψυχολόγο, ικανό να εντοπίσει τυχόν προβλήµατα συµπε-ριφοράς ή εξέλιξης και να τα χειριστεί κατάλληλα, είναι απαραίτητη. Πρέπει φυσικά και το σχολείο να έχει τακτική συνεργασία µε κάποιον ειδικό.

Φροντίστε να µάθετε πληροφορίες για τον χώρο που περνάει το παιδί σας τη µισή του µέρα. Το αίσθηµα ζεστασιάς, εµπιστοσύνης, δηµιουργικότητας και ελευθερίας είναι αναγκαίο στο σχολείο ή στον παιδικό σταθµό, τόσο για εσάς όσο και για το παιδί.

Δείξτε στο παιδί σας ότι το εµπιστεύεστε να κάνει τη δουλειά που του έχουν ανα-θέσει οι δάσκαλοι. Πολλοί γονείς θέλουν τα παιδιά να τα κάνουν όλα «τέλεια» κι έτσι παρεµβαίνουν µε άσχηµο τρόπο στη µελέτη τους. Έτσι, πολλές φορές κατα-φέρνουν να µεγαλώνουν άβουλα, αγχω-µένα για τις επιδόσεις τους παιδιά, µε µηδενική εµπιστοσύνη στον εαυτό τους.

Μάθετε στο παιδί σας να κουβαλά πάντα µαζί του ένα µπουκάλι νερό, ειδικά όταν ο καιρός είναι ζεστός και οι αθλητικές δραστηριότητές του αυξηµένες. Η σω-στή ενυδάτωση είναι απαραίτητη για την υγεία των παιδιών.

Εάν το παιδί σας είναι δυσαρεστηµένο για την έναρξη της σχολικής χρονιάς και γκρινιάζει µε τη γνωστή πρόταση «Δεν θέλω να πάω σχολείο», η λύση είναι µία: ο διάλογος. Μιλήστε µαζί του για τα θετικά του σχολείου, τις γνώσεις που θα αποκτήσει και τους νέους φίλους που θα κάνει.go

odΓια το σχολείο

IN•VITRO•23ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Οι πόνοι στην πλάτη των παιδιών από το βάρος της σχολικής τσάντας είναι συχνοί και πολλές φορές οδηγούν σε προβλήµα-τα υγείας της σπονδυλικής στήλης, όπως σκολίωση κ.τ.λ. Μην αφήνετε να φορτώ-νεται το παιδί µε βάρος δυσανάλογο για το σώµα και την ηλικία του.

Μην επιτρέπετε να ξενυχτά διαβάζοντας, εκτός αν είναι περίοδος εξετάσεων. Τα παιδιά χρειάζονται ύπνο και ένα ισορρο-πηµένο πρόγραµµα, στο οποίο θα υπάρχει χρόνος τόσο για το σχολείο όσο και για τη φροντίδα του εαυτού τους.

Η γυµναστική µε την επίβλεψη του δασκά-λου είναι απαραίτητη για τη σωστή σωµα-τική άσκηση. Μην ανέχεστε δικαιολογίες όπως «δεν έκανα γυµναστική γιατί πονάει η κοιλιά µου», καθώς µπορούν να καλοµά-θουν και µετά… ποιος τα πιάνει!

Μην αµελήσετε την επίσκεψη µε το παιδί σας στον παιδίατρο, στον οφθαλµίατρο και στον οδοντίατρο. Αυτή η διαδικασία περνάει στο παιδί το µήνυµα ότι κάτι και-νούριο ξεκινάει και πρέπει να είναι υγιές, ενώ παράλληλα είναι αυτονόητο πως ελέγ-χουµε και την υγεία του παιδιού.

Η κακή κυκλοφοριακή αγωγή του παιδι-ού, όταν ξεκινά από το σπίτι να πάει στο σχολείο, είναι απόρροια της δικής µας ανάρµοστης συµπεριφοράς. Μην ξεχνάτε, λοιπόν, να το µαθαίνετε να έχει µια σωστή συµπεριφορά στους δρόµους, καθώς όλοι θέλουµε τα παιδιά µας να επιστρέφουν από τα σχολεία ασφαλή.

Μην σπεύδετε να σώσετε το παιδί σας από µικρές δύσκολες καταστάσεις (π.χ. κάποια στιγµή που θα ξεχάσει την εργασία του ή θα έχει κάνει κάποιο λάθος). Αφήστε το να µάθει από τα λάθη του και παράλληλα τονώστε την αυτοπεποίθησή του επιβρα-

βεύοντάς το κάθε φορά που φτάνει στους στόχους του.

Μην βιάζεστε και αγχώνεστε χωρίς λόγο για να φύγει το παιδί στην ώρα του το πρωί. Εάν το ξυπνήσετε δέκα λεπτά πιο νωρίς, σίγουρα θα είστε πιο χαλαροί και δεν θα αµελήσετε το πρωινό του – που, αν το παραλείψει λόγω χρόνου, µόνο καλό δεν του κάνει.

Μην περιµένετε ότι τα παιδιά θα διαβά-σουν αν η τηλεόραση στο σπίτι είναι µονί-µως ανοιχτή. Άλλωστε, τα παιδιά αποκτούν τις συνήθειες που έχουν οι γονείς. Η τηλε-όραση θα πρέπει να λειτουργεί συγκεκρι-µένες ώρες και µε την επίβλεψή σας, ώστε το παιδί να µην αµελεί τη µελέτη του.

Μην αφήνετε τα «σηµάδια» που δείχνει το παιδί σας, προκειµένου να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του ή πιθανά προβλήµατα που αντιµετωπίζει στο σχολείο, να περάσουν απαρατήρη-τα. Η ενδοσχολική βία και οι ανάρµοστες συµπεριφορές µαθητών αλλά και δασκά-λων είναι, δυστυχώς, συχνά φαινόµενα, που οι γονείς πολλές φορές αργούν να εντοπίσουν.

Μην αµελείτε τις εξω-σχολικές δραστηριό-τητες, µε τις οποίες πρέπει να ασχολεί-ται το παιδί παρέα µε τον γονιό. Οι εν λόγω δραστηριότη-τες συµβάλλουν στη βιωµατική µάθηση, το φέρνουν σε επαφή µε τις τέχνες, εµπλουτίζουν τα ερεθί-σµατα και εξάπτουν τη φαντασία του.b

ad

24•in•vitro

Cover StoryΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Προστάτης

Συνεργάστηκε ο Ιωάννης Δημητριάδης, Συντονιστής Διευθυντής της Ουρολογικής Κλινικής του Αχιλλοπούλειου Γενικού Νοσοκομείου Βόλου.

Απειλή γένους αρσενικούΣ

ε σχήμα και μέγεθος κά-στανου, ο προστάτης παίζει σημαντικό ρόλο στη λει-τουργία του ανδρικού οργα-νισμού. Είναι ένας αδένας

που υπάρχει αποκλειστικά στους άνδρες και αποτελεί τμήμα του συστήματος αναπαραγωγής, του οποίου η βασική λειτουργία έγκειται στην παραγωγή του προστατικού υγρού. Ο προστάτης βρί-σκεται μπροστά από το ορθό και ακρι-βώς κάτω από την ουροδόχο κύστη. Η ουρήθρα (ο σωλήνας μέσω του οποίου μεταφέρονται τα ούρα από την ουροδόχο κύστη στο εξωτερικό του οργανισμού) διαπερνά τον προστάτη από το κέντρο του. Με την πάροδο της ηλικίας, το μέ-γεθος του προστάτη εμφανίζει αυξητική τάση, δηλαδή διογκώνεται (η λεγόμενη και καλοήθης υπερπλασία του προστά-τη). Το γεγονός αυτό μπορεί να προκαλέ-σει στένωση της ουρήθρας, με αποτέλε-σμα τη μείωση της ροής των ούρων.Σε ορισμένες περιπτώσεις, στον προστά-

τη αναπτύσσεται κακοήθεια. Ωστόσο, παρότι ο καρκίνος του προστάτη είναι μία ύπουλη όσο και επικίνδυνη νόσος (αποτε-λεί τη συχνότερη κακοήθεια στις δυτικές κοινωνίες και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο), απειλεί λιγότερο από το 10% των Ελλήνων μετά την ηλικία των 50 ετών. Επιπλέον, θεωρείται ένας «καλός» καρκίνος – γεγονός που σημαίνει ότι θε-ραπεύεται πλήρως και, επιπροσθέτως, έχει αργή εξέλιξη. Χάρη στην πρόληψη και στις σύγχρονες διαγνωστικές μεθό-δους, εντοπίζονται και αντιμετωπίζονται εγκαίρως τα περιστατικά εκείνα, που κατά το παρελθόν θα έμεναν αδιάγνωστα. Παράλληλα, η επιστημονική έρευνα στο-χεύει στην αναζήτηση νέων θεραπειών. Καρκίνος προστάτη: Παράγοντες κινδύνουΟι ακριβείς αιτίες εμφάνισης του καρ-κίνου στον προστάτη δεν είναι γνωστές. Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που ευνοούν την

ανάπτυξή του. Αυτοί είναι:Η ηλικία άνω των 60 - 65 χρόνων. Η πι-θανότητα να νοσήσει κάποιος αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία. Σύμφωνα με τα στοιχεία στη χώρα μας, οι περισσότεροι ασθενείς είναι πάνω από 65 χρόνων ενώ, όπως έχει φανεί, η ασθένεια είναι σπά-νια σε άνδρες κάτω των 45 ετών.Οικογενειακό ιστορικό. Παίζει ρόλο εάν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού είχε νοσήσει από αυτή τη μορφή καρκίνου. Σε αυτή την περίπτωση, ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος.Φυλή. Ο καρκίνος αυτός εμφανίζεται πιο συχνά στους Αφροαμερικανούς άνδρες στις Ηνωμένες Πολιτείες από ό,τι στους λευκούς ή στους Λατινοαμερικανούς.Συγκεκριμένες αλλαγές του προστά-τη. Άνδρες που παρουσιάζουν υψηλού βαθμού προστατική ενδοεπιθηλιακή νε-οπλασία στη βιοψία προστάτη, έχουν αυ-ξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο.Συγκεκριμένες αλλαγές των γονιδίων. Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική

έρευνα, ορισμένες αλλαγές στα γονίδια των χρωματοσωμάτων πολλαπλασιά-ζουν τον κίνδυνο εμφάνισης της αρρώ-στιας.

Η σημασία της πρόληψηςΕίναι ζωτικής σημασίας όλοι οι άντρες μετά την ηλικία των 50 χρόνων να υπο-βάλονται σε προληπτικές εξετάσεις κάθε χρόνο.O ουρολόγος, με δακτυλική εξέταση από το ορθό, θα διαπιστώσει αν ο προστάτης είναι διογκωμένος ή σκληρός. Επίσης, θα ζητήσει να γίνει εξέταση αίματος για τις τιμές του ειδικού προστατικού αντιγό-νου (PSA), μιας πρωτεΐνης που παράγε-ται από τον προστάτη. Τις εξετάσεις συ-μπληρώνει ένα υπερηχογράφημα κύστης και προστάτη. Παράλληλα, ο ουρολό-γος θα ρωτήσει για τυχόν αλλαγές στο συνήθη τρόπο ούρησης, προκειμένου να διαπιστώσει τον βαθμό των αποφρα-κτικών συμπτωμάτων που δημιουργεί η υπερπλασία του προστάτη.

Οξύς πόνος κατά την ούρηση με πυρετό. Αν παρουσιάσετε υψηλό πυρετό (πάνω από 38), ρίγος, αίσθημα κόπωσης και έντονο τσούξιμο κατά την ούρηση, είναι πολύ πιθανό να πάσχετε από οξεία προστατίτιδα. Πρόκειται για φλεγμονή του προστάτη που οφείλεται σε μι-κρόβια. Επίσης, θα έχετε συχνουρία (αυτό σημαίνει ότι θα πηγαίνετε πάνω από 8 φορές την ημέρα για να ουρήσετε) και νυχτουρία (δηλαδή θα διακόπτετε τον ύπνο σας αρκε-τές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας για να επισκεφθείτε την τουαλέτα). Ακόμη, μπορεί να νιώθετε τσούξιμο κατά την εκσπερμάτιση. Συνήθως, τα παραπάνω συμπτώματα συνυπάρχουν. Ωστόσο, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να εμφανίσετε κάποια μόνο από αυτά. Είναι μια οξεία κατά-σταση που χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Αντιμετώπιση: Ο γιατρός θα σας δώσει αντιβίωση για μερικές εβδομάδες, έτσι ώστε να καταπολεμηθεί πλήρως η λοίμωξη. Για να ουρείτε συχνά, καλό είναι να πίνετε άφθονα υγρά, και έτσι να απομακρύνονται τα μικρόβια. Το σεξ είναι καλό να περι-ορίζεται κατά την περίοδο της έξαρσης, ενώ μετά την πά-ροδό της ίσως είναι χρήσιμο – καθώς με την εκσπερμάτιση απομακρύνονται τα μικρόβια που απέμειναν. Πιο σπάνια, απαιτείται νοσηλεία σε νοσοκομείο, όταν η λοίμωξη είναι πιο σοβαρής μορφής.

Επέκταση του πόνου στην κοιλιά με άτυπα συμπτώματα Σε περιπτώσεις οξείας προστατίτιδας, ενδεχομένως ο πό-νος επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές, όπως λ.χ., στην κοιλιά, πίσω στη μέση ή στους όρχεις. Εάν παρόμοια ενο-χλήματα παρουσιάζονται χωρίς πυρετό, θα πρέπει να συμ-βουλευτείτε τον γιατρό σας, καθώς μπορεί να πάσχετε από χρόνια προστατίτιδα. H χρόνια προστατίτιδα εμφανίζεται σε αρκετούς ενηλίκους άνδρες, συνήθως από την ηλικία των 25 έως των 40 χρόνων. Δυστυχώς, οι ενοχλήσεις είναι συνήθως άτυπες, δηλαδή δεν υπάρχουν αποκλειστικά συ-μπτώματα, οπότε η διάγνωση γίνεται με τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι ένας στους δύο άνδρες έχει περάσει ή θα περάσει χρόνια προστατίτι-δα. Εκδηλώνεται με υφέσεις και εξάρσεις.

Αντιμετώπιση: Aφού προηγηθεί καλλιέργεια ούρων – και κυρίως προστα-τικού υγρού – και εφόσον ανιχνευθεί το μικρόβιο που έχει προσβάλει τον προστάτη, ο γιατρός θα σας δώσει την κα-τάλληλη φαρμακευτική αγωγή. H θεραπεία περιλαμβάνει αντιβίωση και θα διαρκέσει συνολικά μερικές εβδομάδες.

Δυσκολίες στην ούρηση Το συχνότερο πρόβλημα του προστάτη είναι η καλοήθης υπερπλασία. O προστάτης πιέζει την ουρήθρα, με αποτέλε-σμα να εμφανίζονται συμπτώματα όπως δυσκολία έναρξης της ούρησης, διακεκομμένη ούρηση, επιτακτική ανάγκη για ούρηση (δεν μπορείτε να «κρατηθείτε») και μερικές φορές ακράτεια. H υπερπλασία αποτελεί ένα συνηθισμένο φαινόμενο για τον άνδρα, συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών. Από τα 80 έτη και μετά, η υπερπλασία του προστάτη εμφανίζεται στο 80% των ανδρών.

Αντιμετώπιση: Αν η υπερπλασία βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο, απαι-τείται απλή παρακολούθηση. H θεραπεία που θα ακολου-θηθεί, μπορεί να είναι: α) Φαρμακευτική: χορηγούνται φάρμακα που ανακουφί-ζουν από τα συμπτώματα και τα οποία είτε περιορίζουν τον ρυθμό αύξησης του όγκου του προστάτη είτε αυξάνουν τη δύναμη σύσπασης του μυϊκού τοιχώματος της κύστης. β) Χειρουργική, κατά την οποία αφαιρείται το υπερτροφικό τμήμα του προστάτη είτε διουρηθρικά είτε ανοικτά (συνή-θως ενδείκνυται όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν επιφέρει αποτελέσματα). H εγχείρηση έχει πολύ καλά αποτελέσμα-τα και οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι η πιο ριζική θεραπεία για την καλοήθη υπερπλασία. Το ποσοστό επιπλοκών είναι μικρό.

Συμπτώματα που ενοχλούν


Περισσότερες πληροφορίες για τον προστάτη στη σελίδα 45

SOS για PSA και βιοψίαΣχετικά με την εξέταση του PSA, φαίνεται ότι από μόνη της δεν αρκεί, καθώς ο εν λόγω δείκτης μπορεί να είναι αυξημένος χωρίς να υπάρχει κακοήθεια. Η τιμή του PSA επηρεάζεται από φλεγμονές (προστατίτιδα), από τη δακτυλική εξέταση (γι’ αυτό και μεταξύ των δύο εξετάσεων καλό είναι να μεσολαβεί χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας), καθώς και από τη σεξουαλική επαφή. Το υψηλό PSA, λοιπόν, δεν μπορεί από μόνο του να αποτελέσει μέσο διάγνωσης καρκίνου. O μόνος τρόπος για να διαπιστωθεί η ύπαρξη κακοήθειας είναι η βιοψία (γίνεται από το ορθό). Φυσιολογικά, πάντως, το PSA πρέπει να είναι κάτω από 3,5 ng/ml.Εξάλλου, για την παρακολούθηση ενός άνδρα με υψηλό ή οριακά υψηλό PSA, απαιτείται σύνεση από τη μεριά του ουρολόγου ως προς το πόσο συχνά θα τον υποβάλλει σε βιοψία. Για τον λόγο αυτό, ο ειδικός παρακολουθεί στενά τον ρυθμό αύξησης του PSA, δεδομένου ότι ο χρόνος διπλασιασμού του (doubling time) θεωρείται σημαντικός. Επιπλέον, στις μέρες μας γίνονται και εξετάσεις μοριακής βιολογίας (μέτρηση του RTPCR του PSA), οι οποίες βοηθούν να διαπιστωθεί πόσο επιθετικός είναι ο καρκίνος – άρα και πόσο γρήγορα πρέπει να επαναληφθεί η βιοψία.

Τα… χρόνια του προστάτηΣτα 50: Οι περισσότεροι έχουν καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Στα 60: Παρατηρούνται ενοχλήσεις στην ούρηση λόγω της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, και πιθανόν να λαμβάνεται φαρμακευτική αγωγή. Στα 70: Οι ενοχλήσεις από τη διόγκωση του προστάτη είναι καθημερινό φαινόμενο και λαμβάνονται φάρμακα για τη διευκόλυνση της ούρησης. Εκτιμάται ότι οι 5 στους 10 έχουν καρκίνο του προστάτη. Στα 80: Σχεδόν όλοι οι 80άρηδες έχουν αναγκαστεί να πάρουν μέτρα για την αντιμετώπιση της υπερτροφίας του προστάτη (φάρμακα ή εγχείρηση). Επίσης, περίπου οι 8 στους 10 έχουν καρκίνο του προστάτη αλλά, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, ο καρκίνος εξελίσσεται αργά.

Ο λέξη προστάτης δεν συνδέ-εται με το

ρήμα «προ-στατεύω»

– όπως ίσως νομίζουν

πολλοί – αλλά με το ρήμα «προ-

ΐσταμαι», όπως πρώτος

διατύπωσε ο Έλληνας

γιατρός Ηρό-φιλος τον 3ο

π.Χ. αιώνα στην Αλε-

ξάνδρεια της Αιγύπτου. Μιλούσε,

ειδικότερα, για «προϊ-στάμενο» αδένα της

ουροδόχου κύστης.

26•in•vitro

Cover StoryΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Προστάτης

Σήμερα οι θεραπευτικές επιλογές είναι:• Η προσεκτική παρακολούθηση• Η ριζική προστατεκτομή• Η ακτινοθεραπεία - βραχυθεραπεία• Η ορμονοθεραπεία.Υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές επιλογές, είτε υπό με-λέτη είτε σε περιπτώσεις ορμονάντοχων καρκίνων.

Η ενεργός παρακολούθησηΗ λογική αυτής της επιλογής βασίζεται στο γεγονός ότι η εξέλιξη του προστατικού καρκίνου μπορεί πολλές φορές να είναι πολύ αργή, χωρίς να εμποδίζει μια πιο δραστική λύση, εάν διαπιστωθεί πως η νόσος αρχίσει να εξελίσσεται. Είναι κατάλληλη για ασθενείς με:• χαμηλό στάδιο νόσου• όγκους χαμηλής κακοήθειας• μικρό προσδόκιμο επιβίωσης• και με ασθενείς που δεν δέχονται άλλη θεραπείαΥπάρχει βέβαια ο κίνδυνος εξάπλωσης του όγκου, με αποτέλεσμα να καταστεί μη θεραπεύσιμος.

Ριζική προστατεκτομή Είναι η μέθοδος εκλογής για τον εντοπισμένο καρκί-νο. Συνίσταται στη αφαίρεση του προστάτη μαζί με την κάψα του και τις σπερματοδόχες κύστεις. Το βασικό πλεονέκτημα είναι η εκρίζωση του καρκίνου και η ίαση εφόσον είναι εντοπισμένος.Επιπλοκές της είναι η ακράτεια ούρων και η ανικανότη-τα. Ριζική προστατεκτομή μπορεί να γίνει είτε ανοικτά, είτε λαπαροσκοπικά, είτε ρομποτικά.

Ανοιχτή ριζική προστατεκτομήΈχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακόμη και σήμερα εξακολουθεί ν’ αποτελεί την αξιόπιστη μέθοδο αντιμε-τώπισης του καρκίνου του προστάτη, με την οποία συ-γκρίνονται όλες οι υπόλοιπες τεχνολογικά εξελιγμένες μέθοδοι. Τα καινούργια και πλέον σύγχρονα μέσα, που έχουν στη διάθεσή τους οι χειρουργοί ουρολόγοι, καθι-στούν τις επεμβάσεις πιο ακριβείς και πιο σύντομες, μει-ώνοντας ταυτόχρονα και τον μετεγχειρητικό πόνο.

Λαπαροσκοπική ριζική προστατεκτομή και ρομποτικά υποβοηθούμενη τεχνική Η δεύτερη αποτελεί την πιο πρόσφατη, παγκοσμίως, εξέλιξη στον τομέα της λαπαροσκοπικής ριζικής προ-στατεκτομής. Παρέχει μεγάλες δυνατότητες λεπτών χειρισμών στους χειρουργούς, καθιστώντας τις χειρουρ-γικές επεμβάσεις λιγότερο επώδυνες και αιματηρές, καθώς οι επεμβάσεις γίνονται πλέον με τομές λίγων χιλιοστών. Το μειονέκτημα της μεθόδου είναι το υψηλό οικονομικό της κόστος, καθώς και το ότι είναι χρονο-βόρα ως διαδικασία. Το ρομπότ δεν αντικαθιστά τον χειρουργό, αλλά λειτουργεί υπό τον πλήρη έλεγχο και την καθοδήγηση του γιατρού. Στην Ελλάδα, η μέθοδος εφαρμόζεται ήδη σε αρκετά νοσοκομεία.Οι τεχνικές εξελίξεις στη χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη – όπως εκείνη της ρομποτικά υποβοηθούμενης λαπαροσκοπικής ολικής αφαίρεσης του προστάτη ή της ανοιχτής ολικής αφαίρεσης – έχουν περιορίσει σημαντικά τη συχνότητα των επιπλοκών, όπως π.χ., την ακράτεια των ούρων και τη στυτική δυ-

σλειτουργία, ενώ έχουν μειώσει και τον χρόνο ανάρρω-σης.

Η ακτινοθεραπεία (Σκοπός της είναι να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα και να σταματήσει την ανάπτυξη του όγκου) έχει ένδει-ξη στον εντοπισμένο ή στον τοπικά προχωρημένο καρκί-νο (μέχρι δηλαδή στάδιο Τ3).Επιπλοκές της διακρίνονται σε πρώιμες – όπως οι διαρ-ροϊκές κενώσεις, εντερίτιδα, συχνουρία, καταβολή και η ερυθρότητα της ακτινοβολούμενης περιοχής – και σε απώτερες, όπως η χρόνια βλάβη του εντέρου και της κύ-στης, η οποία προκαλεί έντονο πόνο στα συρίγγια.

Η βραχυθεραπεία Είναι μια μορφή ακτινοθεραπείας με την τοποθέτηση μι-κρών ραδιενεργών βελονών μέσα στον προστάτη.Πλεονέκτημα ο μικρός χρόνος νοσηλείας.Μειονέκτημα το κόστος, αλλά και η ειδική εμπειρία που απαιτείται.

Η ρομποτική ακτινοθεραπεία Με τη χρήση, τελευταία, της ρομποτικής τεχνολογίας, προσπαθεί να «θεραπεύσει» με ακτίνες, αντί με χει-ρουργικό νυστέρι, και έτσι να επιτύχει μια αναίμακτη επέμβαση που δεν απαιτεί νάρκωση, δεν προκαλεί πόνο ή ναυτίες και ταυτοχρόνως δεν αφήνει σημάδια στο δέρ-μα, αφού δεν γίνεται τομή. Το ρομποτικό αυτό σύστημα είναι σχεδιασμένο ούτως ώστε να ακτινοβολεί στοχευμέ-να μόνο την πάσχουσα περιοχή, εκτελώντας με μεγάλη ακρίβεια κινήσεις που ελέγχονται από ένα γρήγορο και ισχυρό ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο οποίος δεν επιτρέ-πει σφάλμα απόκλισης μεγαλύτερο των 0,2 χιλιοστών. Εντούτοις, δεν υπάρχει ακόμη ευρεία αποδοχή του.

Η ορμονοθεραπεία Αποτελεί την κύρια φαρμακευτική θεραπευτική επιλογή στον μεταστατικό καρκίνο του προστάτη. Αποβλέπει στην εξάλειψη της τεστοστερόνης, μιας ορμόνης που παράγεται κυρίως στους όρχεις, ενώ επίσης διεγείρει την ανάπτυξη του όγκου. Ελαττώνει ή εξαφανίζει τα συ-μπτώματα από τη νόσο, χωρίς να υπάρχει ομοφωνία ως προς την επιβίωση.Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι παρενέργειες, όπως η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, η ανικανότητα, η οστεοπόρωση, η αύξηση του σωματικού βάρους, η αναι-μία και οι εξάψεις.

Μορφές ορμονοθεραπείας:1 Ορχεκτομή: εφαρμόζεται ολοένα και λιγότερο.2 Ανάλογα γοναδορελίνης - LHRH ανάλογα: (λεπρολίδη,

μπουσερελίνη, γοσερελίνη, τριπτορελίνη).3 Αντιανδρογόνα: διακρίνονται σε μη στεροειδή

(φλουταμίδη, μπικαλουταμίδη, νιλουταμίδη) και στα στεροειδή (οξική κυπροτερόνη). Στις ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χρήση τους περιλαμβάνονται οι γαστρεντερικές διαταραχές, η αύξηση των τρανσα-μινασών και η γυναικομαστία. Δεν επηρεάζουν την σεξουαλική επιθυμία και ικανότητα.

4 Οιστρογόνα: χρησιμοποιούνται μόνο σε μερικά πρω-τόκολλα, σε συνδυασμό με χημειοθεραπευτικά φάρ-μακα σε ορμονοάντοχο καρκίνο του προστάτη.

Η θεραπεία του καρκίνου στα χέρια της τεχνολογίας


Γενετικό «παράθυρο»Μια σημαντική ανακάλυψη σχετικά με το γενετικό υπόβαθρο του καρκίνου του προστάτη – της πιο συ-νηθισμένης μορφής καρκίνου στους άνδρες – μπο-ρεί να οδηγήσει σύντομα στην ανάπτυξη ενός νέου αιματολογικού τεστ ή σε έναν νέο έλεγχο βιοψίας, ο οποίος θα μπορεί να ξεχωρίσει έγκαιρα τους πιο επι-κίνδυνους από τους πιο αθώους όγκους. Οι ερευνητές του διάσημου γενετικού εργαστηρίου Cold Springs Harbor της Νέας Υόρκης (με επικεφα-λής τον καθηγητή Λόιντ Τρότμαν), οι οποίοι δημοσί-ευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό για θέματα βιολογίας του καρκίνου «Cancer Cell», πιστεύουν ότι εντόπισαν για πρώτη φορά μια κρίσιμη γονιδια-κή διαφορά ανάμεσα σε έναν μεταστατικό όγκο που εξαπλώνεται γρήγορα σε άλλα μέρη του σώματος και σε έναν αργά αναπτυσσόμενο όγκο, που δεν είναι μεταστατικός. Η ανακάλυψη μπορεί να οδηγήσει σε ένα τεστ που θα ανιχνεύει τους επικίνδυνους όγκους, ενώ, παράλ-ληλα, θα βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων, τα οποία θα εμποδίζουν την μετάσταση. Από την άλλη, πολλοί άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρ-κίνο του προστάτη, θα γνωρίζουν πλέον κατά πόσο η περίπτωσή τους ανήκει όντως στις επικίνδυνες. Αν όχι, θα αποφεύγουν να προχωρούν σε περιττές θεραπείες.

Κοντά στο «τεστ Παπ» του προστάτη Η επιστημονική κοινότητα βρίσκεται πλέον κοντά

στην επινόηση ενός γενετικού τεστ, με τη βοήθεια του οποίου θα μπορούν να εντοπίζονται οι άνδρες που κινδυνεύουν να αναπτύξουν καρκίνο του προ-στάτη. Όσοι διαπιστώνεται ότι διατρέχουν αυξημέ-νο κίνδυνο, θα μπορούν να ελέγχονται συστηματι-κά και να υποβάλλονται νωρίς σε θεραπεία, στην περίπτωση που επαληθευτεί η ύπαρξη της νόσου. Τα αισιόδοξα νέα δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature Genetics» και, σύμφωνα με το άρθρο, το νέο τεστ βασίζεται στον εντοπισμό 12 νέων γονιδίων που συνδέονται με τον καρκίνο του προστάτη. Οι ερευ-νητές εκτιμούν ότι τέτοια διαγνωστικά τεστ θα είναι διαθέσιμα στο άμεσο μέλλον, μέσα στα επόμενα 2 - 3 χρόνια.

Τι κρύβει το μήκος του δείκτηΈρευνα δείχνει ότι όσοι άνδρες έχουν σχετικά μακρύ δείκτη, κινδυνεύουν λιγότερο από τον καρκίνο του προστάτη. Όσοι, αντιθέτως, έχουν κοντό δείκτη, κιν-δυνεύουν περισσότερο. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευ-νητές εξήγησαν ότι κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο στον προστάτη όσοι έχουν στο δεξί τους χέρι δείκτη πιο κοντό από τον παράμεσο. Αντίθετα, όσοι έχουν δείκτη (πάντα στο δεξί χέρι) μακρύτερο από τον παράμεσο, φαίνεται από την ίδια έρευνα ότι έχουν 33% λιγότερες πιθανότητες από τους άλλους να παρουσιάσουν τη νόσο. Το μήκος του δείκτη εξαρτάται από τα επίπεδα της τεστοστερόνης στα οποία είχε εκτεθεί ο άνδρας όταν ήταν έμβρυο στη μήτρα της μητέρας του.

Θεραπεία για καλοήθη υπερπλασία (ΚΥΠ)Δύο κύριες φαρμακευτικές κατηγορίες είναι διαθέσιμες για τη θεραπευτική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του κατώτερου ουροποιητικού, που οφείλονται στην ΚΥΠ. Καθεμία από τις κατηγορίες δρα με διαφορετικό μη-χανισμό δράσης:Οι α-αναστολείς δρουν άμεσα, χαλαρώνουν τους μυς στην περιοχή του προστάτη και της ουροδόχου κύστης, βελτιώνοντας τη ροή των ούρων και μειώνοντας την παρεμπόδιση εξόδου των ούρων. Η κατηγορία αυτή στο-χεύει στην ταχεία βελτίωση των συμπτωμάτων της ΚΥΠ. Ωστόσο, δεν επιδρά στην εξέλιξη της νόσου και κατ’ επέκταση στη μείωση του κινδύνου επιπλοκών. Η δεύτερη θεραπευτική κατηγορία αποτελείται από τους ανα-στολείς της 5α-αναγωγάσης, οι οποίοι επιτυγχάνουν σταδιακή βελτίωση των συμπτωμάτων και δρουν μακρο-πρόθεσμα, μειώνοντας τον όγκο του προστάτη και προλαμβάνοντας τις επιπλοκές και την εξέλιξη της νόσου (οξεία επίσχεση ούρων και ανάγκη για χειρουργική επέμβαση). Επιπλέον, η θεραπεία συνδυασμού με α-ανα-στολέα και αναστολέα 5α-αναγωγάσης έχει δείξει ότι παρέχει στατιστικά σημαντική και μακρόχρονη βελτίωση των συμπτωμάτων, σε σύγκριση με κάθε μονοθεραπεία. Η βελτίωση αυτή συνοδεύεται με μείωση του κινδύ-νου οξείας επίσχεσης ούρων, αλλά και μείωση του κινδύνου χειρουργικής επέμβασης που οφείλεται σε ΚΥΠ.

Τι λένε οι έρευνες

Φυσιολογικός προστάτης Διογκωμένος προστάτης

28•in•vitro

ΣυνέντευξηΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Διακοπή καπνίσματος Στη Βίκυ Καρατζαφέρη

Προσηνής, ιδιαίτερα ευγενικός, με άμεσο, σαφή λόγο και πρόθυμος να μας λύσει όλες τις απορίες, ο διεθνούς κύρους Oλλανδός νευρολόγος - βιολόγος και ερευνητής Hans Rollema αποκαλύπτει στο «In Vitro» άγνωστες πτυχές της ερευνητικής διαδικασίας, που οδήγησε τον ίδιο και την ομάδα του στην ανακάλυψη μιας από τις πιο σημαντικές θεραπείες του 21ου αιώνα: του χαπιού κατά του καπνίσματος. Γιος καπνιστή και ο ίδιος, δηλώνει δικαιωμένος που έχει αποτελέσει την αφορμή για ν’ απαλλαγούν από το τσιγάρο εκατομμύρια καπνιστές διεθνώς.

Το κάπνισμα είναι χρόνια

νόσος που χρειάζεται

θεραπεία

Hans rollema

Κύριε Rollema, στην Ελλάδα έχουµε πολλούς φανατικούς καπνιστές που δεν αποφασίζουν να κόψουν το τσιγάρο, παρά τις συστάσεις των ειδικών και την απαγόρευση του καπνί-σµατος. Το κάπνισµα, όµως, είναι εθισµός, καθώς η νικοτίνη «προσδένεται» στον εγκέ-φαλο. Έτσι δεν είναι; Σωστά. Η εισπνεόµενη νικοτίνη «προσδένε-ται» σε εγκεφαλικούς υποδοχείς (οι οποίοι συνήθως µεσολαβούν στη δράση του νευ-ροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη) και µπορεί να προκαλέσει µια σειρά από καταστάσεις που οδηγούν σε εθισµό στη συγκεκριµένη ουσία, µέσω του επαναλαµβανόµενου καπνίσµα-τος. Ο εν λόγω εθισµός θεωρείται πλέον σοβαρή χρόνια νόσος και µία από τις πιο ση-µαντικές αιτίες πρόκλησης θανάτων, οι οποί-οι θα µπορούσαν να αποφευχθούν. Πρέπει, εποµένως, να αντιµετωπιστεί.

Είστε ο ερευνητής που ανακάλυψε πρώτος την ουσία για τη διακοπή του καπνίσµατος. Πώς αποφασίσατε να επικεντρωθείτε σε αυτό το ερευνητικό αντικείµενο;Πρώτον, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι δεν είµαι ο πρώτος που ανακάλυψε την ουσία. Όταν σχηµατίσαµε µια οµάδα µε σκοπό την ανακάλυψη ενός φαρµάκου που θα βοηθή-σει στη διακοπή του καπνίσµατος, οι χηµικοί άρχισαν να συνθέτουν ουσίες που δεν υπήρ-χαν στο παρελθόν. Εποµένως, «εφηύραν» µια νέα µοριακή δοµή. Αυτή η ουσία µελετή-θηκε στη συνέχεια από βιολόγους, οι οποίοι ανέλυσαν τις φαρµακολογικές και φαρµακο-κινητικές της ιδιότητες, µελετώντας τη δυνα-τότητα να αναπτυχθεί ως φάρµακο κατά του καπνίσµατος. Τέλος, γιατροί µελέτησαν την ουσία σε ανθρώπους και διαπίστωσαν ότι το φάρµακο είναι κλινικά αποτελεσµατικό.Από την αρχή αυτού του προγράµµατος, οι χηµικοί µας αποφάσισαν να αναζητήσουν στη φύση ουσίες που έχουν ιδιότητες παρό-µοιες µε αυτές της νικοτίνης (υπάρχουν πολ-λές τέτοιες ουσίες στα φυτά – όπως η ίδια η νικοτίνη – ενώ µπορούν ακόµη να βρεθούν στα µανιτάρια, στο δέρµα του βατράχου κ.τ.λ.) για να διαπιστώσουν εάν αυτά τα φυ-σικά προϊόντα µπορούν να µας δώσουν χρή-σιµα «στοιχεία» και να µας οδηγήσουν στην ανακάλυψη ενός µορίου, που θα βοηθήσει στη µάχη κατά του καπνίσµατος. Αυτή η προ-σέγγιση αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτυχηµένη, καθώς οι επιστήµονές µας «εφηύραν» νέα

µόρια, τα οποία βασίζονται σε ένα φυσικό προϊόν που καλείται κυτισίνη, αλλά και στη δοµή µορίων τύπου οπιοειδών. Αυτή η οµάδα µορίων µάς οδήγησε στην βαρενικλίνη.

Ποια ήταν η µεγαλύτερη πρόκληση που αντι-µετωπίσατε κατά τη διάρκεια των ερευνών; Η πρόκληση για µας ήταν αν µπορεί πραγµα-τικά ένας χηµικός να κατασκευάσει ένα µό-ριο, ενώ ακόµη µεγαλύτερη πρόκληση αν το εν λόγω µόριο θα λειτουργήσει στον άνθρω-πο. Οπότε, όταν ανακαλύψαµε ότι το µόριο του φαρµάκου φαινόταν να λειτουργεί στ’ αλήθεια, ήταν εντυπωσιακό. Μετά προχωρά-ει η ανάπτυξη, και κάποια χρόνια αργότερα ακούς ότι «ναι, είναι ασφαλές στις έρευνες της πρώτης φάσης». Το δίνουν σε εθελοντές και δεν έχει σοβαρές ανεπιθύµητες ενέργει-ες, είναι ασφαλές. Και την επόµενη χρονιά – ή έπειτα από δύο ή τρία χρόνια – χορηγείται για πρώτη φορά σε ασθενείς και λειτουργεί. Αυτή είναι η πιο ενθουσιώδης στιγµή. Είναι εντυπωσιακό, γιατί κάνεις κάτι πολύ καλό: βοηθάς τους ανθρώπους να σταµατήσουν το κάπνισµα. Και το να είµαι µέλος αυτής της οµάδας, µε ανταµείβει πάρα πολύ.

Πόσο δύσκολο ήταν να εστιάσετε στη διακο-πή του καπνίσµατος, καθώς είστε ο πρώτος που αναπτύσσει ένα τέτοιο φάρµακο;Τα προγράµµατα ανάπτυξης φαρµάκων χα-ρακτηρίζονται συνήθως από δύο βασικές προκλήσεις: η πρώτη είναι να πείσεις την εταιρεία ότι υπάρχει πραγµατική ιατρική ανάγκη και µπορεί, εποµένως, να διατεθεί στην αγορά ένα νέο φάρµακο. Η δεύτερη εί-ναι να υπάρχει µια καλή αιτιολόγηση του µη-χανισµού δράσης ενός νέου φαρµάκου, που θα είναι δυνητικά αποτελεσµατικό στους ασθενείς.Στην περίπτωσή µας, η πρώτη πρόκληση ήταν εύκολο να αντιµετωπιστεί εξαιτίας της αυξανόµενης επίγνωσης ότι οι παθήσεις που σχετίζονται µε το κάπνισµα προκαλούν πολ-λούς πρόωρους θανάτους (οι εκτιµήσεις για τις ΗΠΑ αναφέρουν 450.000 κάθε χρόνο) και επειδή η µόνη υπάρχουσα θεραπεία, εκείνη τη στιγµή, ήταν η ίδια η νικοτίνη, ως θερα-πεία υποκατάστασης νικοτίνης – η οποία, ωστόσο, δεν είναι πολύ αποτελεσµατική. Αυτά τα δύο στοιχεία καταδεικνύουν το µέ-γεθος της ιατρικής ανάγκης.Η δεύτερη πρόκληση αντιµετωπίστηκε µε τη

βοήθεια της θεωρίας που θέλει ένα φάρµα-κο µε διπλή δράση να επιτυγχάνει ανώτερη αποτελεσµατικότητα. Ένα φάρµακο που θα µπορούσε να µιµηθεί µε κάποιον τρόπο τη δράση της νικοτίνης, θα µείωνε την έντονη «επιθυµία» για τσιγάρο (την οποία νιώθουν οι καπνιστές που προσπαθούν να κόψουν το κάπνισµα), χωρίς όµως να προκαλεί και το ίδιο εθισµό. Εάν αυτό το φάρµακο µπορού-σε, επίσης, να παρεµποδίσει τις δράσεις της νικοτίνης, σε περίπτωση που ο καπνιστής «υποκύψει» και ανάψει ένα τσιγάρο (παρόλο που προσπαθεί να το κόψει), τότε θα µειω-νόταν ή θα εξαλειφόταν η ικανοποίηση που του προσφέρει η νικοτίνη. Με άλλα λόγια, το τσιγάρο δεν θα έδινε µεγάλη ευχαρίστηση. Οπότε, γιατί να καπνίσει κανείς; Μπορείτε να µας εξηγήσετε µε απλά λόγια πώς δρα η βαρενικλίνη στον εγκέφαλο του καπνιστή;Μόλις ο καπνιστής καταπίνει το δισκίο, τα µόρια βαρενικλίνης εισέρχονται στη ροή αί-µατος και καταλήγουν στον εγκέφαλο, όπου και δεσµεύονται στους ίδιους υποδοχείς που χρησιµοποιεί η νικοτίνη (και η ακετυλοχολί-νη). Ο ασθενής που προσπαθεί να κόψει το κάπνισµα, βιώνει τη δράση της βαρενικλίνης όπως αυτή της νικοτίνης. Δεν είναι πανοµοι-ότυπη και το ίδιο ικανοποιητική και ευχάρι-στη µε αυτή της νικοτίνης, αλλά µπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να αντιµετωπίσει την επιθυµία για κάπνισµα και να αποφασίσει ότι δεν θα ανάψει τσιγάρο. Αυτή η επιθυ-µία, ωστόσο, µπορεί να υπερισχύσει (το σύνδροµο στέρησης νικοτίνης είναι σοβαρό πρόβληµα, καθώς σχετίζεται µε κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου, οξυθυµία, άγχος, δυ-σκολία συγκέντρωσης, επιθετικότητα κ.τ.λ., – ρωτήστε γι’ αυτά έναν πρώην καπνιστή….) και έτσι ο ασθενής να καταφύγει στο κάπνι-σµα ενός τσιγάρου. Παρότι η εισπνεόµενη νι-κοτίνη περνά από τους πνεύµονες και εισέρ-χεται µε ταχύτητα στον εγκέφαλο, εντούτοις δυσκολεύεται να βρει «ελεύθερο» υποδο-χέα για να προσδεθεί, επειδή η βαρενικλίνη βρίσκεται ήδη εκεί, έχοντας µπλοκάρει τους υποδοχείς στους οποίους απευθύνεται η νικοτίνη. Συνεπώς, η νικοτίνη δεν προκαλεί τη συνήθη ικανοποίηση και ευχαρίστηση, και ο καπνιστής αρχίζει να σκέφτεται: «Δεν µε ικανοποιεί πλέον τόσο πολύ το κάπνισµα, δεν χρειάζεται να καπνίζω πια» – κι’ αυτό

είναι κάτι που βοηθά στην επιτυχία της προ-σπάθειας διακοπής.

Πιστεύετε ότι υπάρχει ένας «µαγικός» τρό-πος να σταµατήσει κανείς το κάπνισµα; Όχι, γιατί πιστεύω ότι είναι τόσο διαφο-ρετικό για τον καθένα. Γνωρίζω κάποιους ανθρώπους – συµπεριλαµβανοµένου και του πατέρα µου – που ενώ όταν ήταν νέος κάπνιζε δύο πακέτα τη µέρα, ξαφνικά µια µέρα, όλα τα τσιγάρα εξαφανίστηκαν. Δεν µίλησε ποτέ γι’ αυτό, και εγώ, σαν µικρό αγόρι που ήµουν, ούτε που τον ρώτησα. Δεν ξέραµε. Απλώς, µια µέρα είχε τελειώσει… Αυτό το λέµε «cold turkey»: σταµατάς να καπνίζεις χωρίς καµία βοήθεια. Και εκεί-νος, προφανώς, δεν είχε κανένα πρόβλη-µα. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν µπορούν να το κάνουν αυτό. Οπότε, οι πε-ρισσότεροι απ’ αυτούς χρειάζονται ή µόνο την απαιτούµενη ψυχολογική βοήθεια ή πραγµατικά ένα φάρµακο που τους βοηθή-σει. Και σύµφωνα µε όλη τη βιβλιογραφία, είναι ξεκάθαρο ότι δεν αποτελεί συχνό φαι-νόµενο να διακόπτει κάποιος το κάπνισµα επιτυχώς από την πρώτη του προσπάθεια. Μερικές φορές χρειάζονται επανειληµµέ-νες προσπάθειες. Συχνά, ο κόσµος αναφέ-ρεται στον Αµερικανό συγγραφέα Μαρκ Τουαίην, ο οποίος έχει πει: «Είναι πολύ εύ-κολο να σταµατήσει κανείς το κάπνισµα. Το έχω κάνει πάρα πολλές φορές».

Ως ερευνητής, ανησυχείτε σχετικά µε τον αντίκτυπο του αρνητικού οικονοµικού περι-βάλλοντος στους πόρους που διατίθενται για την έρευνα;Ανησυχώ όχι µόνο για τη µείωση της χρηµα-τοδότησης των ερευνών, αλλά και για την εκπαίδευση (παράδειγµά µου είναι οι ΗΠΑ, η χώρα όπου ζω, αφού είµαι πολλά χρόνια µα-κριά από την Ολλανδία και δεν είµαι σίγου-ρος πώς είναι η κατάσταση εκεί). Η επίλυση προβληµάτων – είτε αυτά είναι ιατρικά, περι-βαλλοντικά ή πολιτικά – εξαρτάται από τους κατάλληλα εκπαιδευµένους επιστήµονες και την ποιοτική έρευνα. Εποµένως, η επαρκής χρηµατοδότηση θα πρέπει ν’ αποτελεί προ-τεραιότητα για κάθε κυβέρνηση. Υπό το φως των τωρινών οικονοµικών προβληµάτων, αυτό γίνεται σίγουρα δυσκολότερο, καθώς όλοι στρέφονται σχεδόν αυτόµατα σε περισ-σότερο βραχυχρόνιες λύσεις.


Έπειτα από δύο ή τρία χρόνια έρευνας, η ουσία χορηγείται για πρώτη φορά σε ασθενείς

και λειτουργεί. Αυτή είναι η πιο ενθουσιώδης στιγµή. Βοηθάς τους

ανθρώπους να σταµατήσουν το κάπνισµα. Και το να είµαι µέλος

αυτής της οµάδας, µε ανταµείβει πάρα πολύ.

Η πρώτη πρόκληση είναι να πείσεις ότι υπάρχει πραγµατική ιατρική ανάγκη και µπορεί να διατεθεί στην αγορά ένα νέο

φάρµακο. Η δεύτερη να υπάρχει µια καλή αιτιολόγηση του

µηχανισµού δράσης ενός νέου φαρµάκου που θα είναι δυνητικά αποτελεσµατικό στους ασθενείς.

Συχνά, ο κόσµος αναφέρεται στον Αµερικανό συγγραφέα

Μαρκ Τουαίην, ο οποίος έχει πει: «Είναι πολύ εύκολο να σταµατήσει κανείς το κάπνισµα. Το έχω κάνει

πάρα πολλές φορές».

Οι επιστήµονές µας «εφηύραν» νέα µόρια, τα οποία βασίζονται

σε ένα φυσικό προϊόν που καλείται κυτισίνη, αλλά και στη δοµή µορίων τύπου οπιοειδών.

Αυτή η οµάδα µορίων µάς οδήγησε στην βαρενικλίνη.

Πολλοί είναι οι άνθρωποι που έχουν ευχάριστες αναμνήσεις από κατοικίδια ή ζώα φάρμας. Όσοι μεγάλωσαν με έναν χνουδωτό, τρυφερό φίλο μέσα στο σπίτι μιλούν αργότερα με ικανοποίηση για την περίοδο εκείνη της παιδικής ηλικίας. Είναι γεγονός ότι πολλές από τις ικανότητές μας για τη διαμόρφωση υγιών, ενήλικων σχέσεων μπορεί να προέρχονται από τις πρώτες ευχάριστες εμπειρίες με κατοικίδια. Ωστόσο, τα ζώα δεν συμβάλλουν μόνο στη διαμόρφωση καλής ψυχικής υγείας, αλλά χρησιμοποιούνται πλέον από την επιστήμη ως μέσα για τη βελτίωση της κατάστασης ανθρώπων που πάσχουν κυρίως από κινητικά προβλήματα.Έτσι, ενδιαφέρουσα πτυχή στην υγεία των ανθρώπων, είναι η συμμετοχή των ζώων σε θεραπείες

Σύντροφοι... ψυχής!Τα νοικοκυριά με κατοικίδια είναι πιθανό να περιλαμβάνουν γονείς με παιδιά. Σε μια μελέτη, το 90% των ιδιοκτητών κατοικίδιων είπε ότι το κατοικίδιό του ήταν «εξαιρετικά σημαντικό» ή «πολύ σημαντικό» γι’ αυτό, το 87% θεωρούσε το κατοικίδιό του μέλος της οικογένειας, το 50% είχε φωτογραφίες του κατοικίδιού του στο γραφείο ή το σπίτι ή και στο πορτοφόλι του και το 50% επέτρεπε στο κατοικίδιό του να κοιμάται με τα μέλη της οικογένειας. Το 15% γιόρταζε τα γενέθλια των κατοικίδιών του. Σε μια εποχή όπου οι παραδοσιακές οικογένειες εξαφανίζονται, το 79% των ιδιοκτητών κατοικίδιων τονίζει ότι μερικές φορές το κατοικίδιό του είναι ο στενότερος σύντροφός του. «Η φύση της μη διγνωμίας, της ανταλλαγής τρυφερότητας μεταξύ ανθρώπων και ζώων διαφέρει από τις αντίστοιχες ανταλλαγές συ-ναισθημάτων με στενά μέλη της οικογένειας και άλλους συγγενείς. Τα κατοικίδια είναι πηγή παρηγοριάς που μάλιστα μπορεί να προσαρμοστεί με βάση τις ανάγκες του ιδι-οκτήτη, σε ευρεία κλίμακα και κυρίως χωρίς “διαπραγμάτευση ή παρακάλια’’», δηλώνουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές Aaron Katcher και Erika Friedmann.

Οφέλη στην ψυχική υγείαΗ παρουσία κατοικίδιων στον χώρο του ανθρώπου και η φροντίδα τους παρουσιάζει συγκεκριμένα οφέλη, σε ό,τι έχει να κάνει με την ψυχική υγεία του ατόμου:

>Προσθέτουν μια αίσθηση ασφάλειας και προστασίας.

>�Ενθαρρύνουν τη σωματική δραστηριότητα λόγω των δικών τους αναγκών και επηρε-άζουν την κοινωνική συναναστροφή.

>�Συνιστούν διέξοδο για χόμπι και προσφέ-ρουν ευκαιρίες για ομαδικά ενδιαφέρο-ντα.

>Αποτελούν το υποκατάστατο απόντων παι-διών ή γενικότερα της έλλειψης οικείων.

>�Οι ευθύνες και οι καθημερινές τελετουρ-γίες φροντίδας τους μπορεί να προσφέ-ρουν τη λυδία λίθο της πραγματικότητας.

>Παίζουν τον ρόλο του φυλαχτού κατά της μοναξιάς και της κατάθλιψης.

>�Έχει παρατηρηθεί ότι συμβάλλουν δραστι-κά στην ανάπτυξη της δύναμης του «εγώ» σε ανθρώπους σε ιδρύματα.

>�Γίνονται πολύτιμοι σύντροφοι για τους αν-θρώπους τρίτης ηλικίας. Τους βοηθούν να διατηρήσουν τα ενδιαφέροντα, τη ζωτικό-τητα και την οξύτητα του πνεύματός τους, και να αντιμετωπίσουν τη μελαγχολία που πολλές φορές εμφανίζεται σε αυτές τις ηλικίες.

>�Συγκροτούν πολύ ιδιαίτερες συναισθημα-τικές σχέσεις με τους ανθρώπους με ειδι-κές ανάγκες. Τα ζώα γίνονται η παρηγοριά τους, γίνονται οι πολύτιμοι συμπαραστά-τες τους, γίνονται κάποιες φορές το φως τους...

Σκυλιά, δελφίνια και ελέφαντεςΕξαιΤίασ του εύρους και της ποικιλίας των θεραπειών με ζώα, δεν μπορούν να κα-ταταγούν σε κατηγορίες αυτές οι μορφές θεραπευτικών παρεμβάσεων.Ορισμένες θεραπείες, όπως οι θεραπείες με δελφίνια και ελέφαντες, παρουσιάζουν και ορισμένα ηθικά προβλήματα (αιχμα-λωσίες των ζώων που δεν ανέχονται από τη φύση τους τη ζωή σε περιορισμένους χώρους), αλλά, επιπλέον, μπορεί να δημι-ουργήσουν σωματικές απειλές τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ίδια τα ζώα.Άλλες θεραπείες, όπως η χρήση των σκύ-λων (Σκύλοι Θεραπευτικής Επαφής), μπο-ρεί να αποδειχθούν ευεργετικές σε άτομα με αυτισμό. Τα οφέλη που έχουν κατα-γραφεί δεν είναι εντυπωσιακά, ωστόσο βελτιώνουν σημαντικά τη ζωή ορισμένων ατόμων. Η συγκεκριμένη θεραπευτική μέ-θοδος είναι σχεδιασμένη για μια ευρεία ομάδα ατόμων με αναπηρίες, συμπερι-λαμβανομένων ατόμων με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, όπως αυτισμό ή σύνδρομο Asperger με εφαρμογή σε όλες τις ηλικίες.

30•in•vitro

ReviewΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

�Θεραπευτική�ζώων

Συνεργάστηκαν οι Γιώτα Παπαγεωργίου, ψυχολόγος, και Πάνος Μαυράκης, δάσκαλος ιππασίας

Γράφουν οι Εμμανουήλ Σιγιολτζάκης, Ηλέκτρα Αλευρίτη

Πώς τα ζώα επιδρούν στην ψυχική υγεία


Ζώα και παιδική ψυχολογίαΗ παρουσία κατοικίδιων σε ένα σπίτι φαί-νεται να συμβάλει στην ανάπτυξη της εμπι-στοσύνης και της αυτοεκτίμησης των παιδι-ών. Τα κατοικίδια μπορούν να βοηθάνε στο να μάθουν τα παιδιά τις υποχρεώσεις της καθημερινής ζωής, τη συμπόνια για άλλα πλάσματα τα οποία μοιράζονται τον πλα-νήτη μαζί μας και τους κύκλους της ζωής και του θανάτου. Μπορούν να βοηθάνε στη δημιουργία της αυτοπεποίθησης. Έχει επι-στημονικά αποδειχθεί ότι η ύπαρξή τους κοντά σε παιδιά, τα διδάσκει αξίες όπως η υπευθυνότητα, η φιλία και ο σεβασμός και αναπτύσσει την κοινωνικότητα, την ευαισθησία και την προσωπικότητά τους. Τα οικιακά ζώα μπορεί να είναι ανεκτίμητοι φίλοι, με τους οποίους τα παιδιά μπορούν να μοιραστούν τα πιο κρυφά τους όνειρα, τις μυστικές σκέψεις, τις ιδιωτικές στιγμές και τη συντροφικότητα κατά τη διάρκεια μοναχικών ή γεμάτων στρες περιόδων.

Υποβοηθούμενη θεραπείαΕιδικοί υποστηρίζουν ολοένα και περισ-σότερο ότι η θεραπεία με τη βοήθεια ζώων μπορεί να συμπληρώνει και ενισχύει την κλασική ιατρική. Η διαπίστωση δεν είναι «θεωρητική», καθώς οι μέθοδοι μέσω συ-γκεκριμένων ζώων έχει αποδεδειγμένα αποτελέσματα. Τα οφέλη που ασκεί στην ψυχική και σωματική υγεία του ανθρώπου η συνύπαρξή του με τα ζώα έχουν τεκμηρι-ωθεί από πολλές μελέτες και έρευνες. Εδώ και πολλά χρόνια νοσοκομειακά κέντρα, ιδρύματα, παιδιατρικές κλινικές, γηροκο-μεία και ψυχιατρεία, κυρίως στη Βρετανία και την Αμερική, έχουν εντάξει τη θεραπεία με τη βοήθεια ζώων στα προγράμματα που εφαρμόζουν με πολύ καλά αποτελέσματα.Η υποβοηθούμενη από τα ζώα θεραπεία, όπως ονομάζεται κάθε συμπληρωματική (οπωσδήποτε) μέθοδος αποκατάστασης, φέρνει σε επαφή τα ζώα με τους ανθρώ-πους με σκοπό να επιταχύνει ή και να συ-μπληρώσει την ανάρρωση από μια νόσο. Εκτός από την ψυχολογική βοήθεια και ενίσχυση που προσφέρουν, κάνοντας τα αφεντικά τους να νιώθουν μεγαλύτερη αυ-τοεκτίμηση και να αισθάνονται μεγαλύτερη ηρεμία και ευεξία, προσφέρουν και πρακτι-κή βοήθεια.

Σκύλοι «οδηγοί»Η χρΗσιμότΗτα ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων στην καθημερινή ζωή ανθρώπων που έχουν χάσει την όρασή τους εφαρμό-ζεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Στην κατηγορία αυτή δεν μιλούμε για «θεραπεία», αλλά για «αρωγή» προς τον πάσχοντα. Οι «εκπαιδευμένοι σκύλοι συ-νοδείας» παρέχουν σε άτομα χωρίς την όρασή τους, με κινητικά προβλήματα, ή ακόμα και με νοητική υστέρηση και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας σπουδαία βο-ήθεια στις δυσκολίες της καθημερινότητάς τους (άνοιγμα πόρτας, επείγουσα τηλε-φωνική κλήση, μεταφορά ειδών ανάγκης στους πάσχοντες, μετακίνηση στον δρόμο, προστασία από εξωτερικές απειλές κ.ά.). Δεν είναι λίγες, δε, οι περιπτώσεις που έχουν σώσει από βέβαιο θάνατο το αφε-ντικό τους. Αντίστοιχες είναι οι ιστορίες σωτηρίας ανθρώπων με τη βοήθεια σκύ-λων που χρησιμοποιούνται από Αστυνομία, Πυροσβεστική, Στρατό, Εθελοντικά Σώματα σε περιπτώσεις σεισμών ή φυσικών κατα-στροφών.

Θεραπευτική ιππασίαόταν μιλάμΕ για θεραπευτική ιππασία, εννοούμε ουσιαστικά μια εναλλακτική μορφή αποκατάστασης που χρησιμοποιεί το άλογο ως μέσον θεραπείας και έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά οφέλη στα άτομα με αναπηρία.Η θεραπευτική ιππασία έχει ευεργετικές ιδιότητες, καθώς απευθύνεται σε άτομα με σωματικά, νοητικά, αισθητηριακά και ψυχο-λογικά προβλήματα, ενώ πρωταρχικός σκο-πός της είναι να δοθεί η ευκαιρία για ιππα-σία στο κάθε άτομο ξεχωριστά και μάλιστα να ωφεληθεί από αυτήν και να βελτιωθεί η σωματική - ψυχολογική του κατάσταση.Η θεραπευτική ιππασία περικλείει διαφορε-τικές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα την ιπποθεραπεία, την ιππασία σαν σπορ, τη θεραπευτική εκπαιδευτική ιππασία, την ιπ-πική δεξιοτεχνία, το άλμα και την οδήγηση. Οι εν λόγω δραστηριότητες επενεργούν στις αρθρώσεις, στη σπονδυλική στήλη, στους μυς και στο κεντρικό νευρικό σύστημα, που ρυθμίζει τις κινητικές, αισθητηριακές, γνωστικές, ψυχολογικές και κοινωνικές λει-τουργίες, καθώς ο αναβάτης με αναπηρία προσαρμόζει τη στάση του σώματός του για να διατηρήσει την ισορροπία του σε κάθε βήμα του αλόγου. Αυτή η σχεδόν αντανα-κλαστική ανταπόκρισή του στις «τρισδιά-στατες ταλαντώσεις» του κορμού, καθώς αυτές επαναλαμβάνονται, βελτιώνει την κινητικότητά του.

32•in•vitro

Γνωρίζεις ότι... ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Νέα φάρμακα

Χάπι news

Νέος δρόμος για τον μεταστατικό καρκίνο μαστούΗ ισχύουσα ένδειξη της μπεβα-

σιζουμάμπης πήρε πράσινο φως να συνδυαστεί με καπεσιταβίνη ή πακλιταξέ-λη για τη θεραπεία πρώτης γραμμής του με-ταστατικού καρκίνου μαστού. Πρόκειται για μια επιπλέον θεραπευτική επιλογή και αφο-ρά γυναίκες, στις οποίες η θεραπεία με άλ-λες μορφές χημειοθεραπείας δεν θεωρείται κατάλληλη. Σύμφωνα με τις μελέτες των ει-δικών, γυναίκες που έλαβαν τη συνδυασμέ-νη θεραπεία παρουσίασαν παράταση στον χρόνο επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου, σε σύγκριση με όσες έλαβαν μόνο καπεσιτα-βίνη. Ο καρκίνος μαστού είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο σε γυναίκες.

Εξελίξεις για την ηπατίτιδαΒελτίωση της καθημερινότη-τας όσων πάσχουν από χρόνια

ηπατίτιδα C ίσως προσφέρει η ουσία μποσεπρεβίρη. Σε συνδυασμό με πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη άλφα και ριμπαβιρίνη προτείνεται για ενήλικες ασθενείς, οι οποίοι δεν είχαν σημαντι-κά αποτελέσματα από προηγούμενες θεραπείες. Η μποσεπρεβίρη αποτελεί την πρώτη από μια νέα κατηγορία φαρμάκων, γνωστών ως αναστολείς της πρωτεάσης (ένζυμο που διασπά τις πρωτεΐνες σε αμινοξέα) της ηπατίτιδας, χορηγείται από το στόμα και θεωρείται ότι αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές εξε-λίξεις για τη θεραπεία της νόσου.

Πειραματική θεραπεία για Ντουσέν Φάρμακο που βοηθά τον οργα-

νισμό να παρακάμψει τη μεταλ-λαγή που προκαλεί τη μυϊκή δυστροφία Ντουσέν κατάφερε να αυξήσει τη μυϊκή μάζα και τη λειτουργία των μυών ορισμένων ασθενών. Παιδιά ασθενείς, ηλικίας 5-15 ετών, που δοκίμασαν το σκεύασμα παρουσίασαν ση-μαντική αύξηση στις μυϊκές ίνες και στην παραγωγή της πρωτεΐνης δυστροφίνη, η οποία λείπει από τον οργανισμό τους και είναι απαραίτητη για την παραγωγή και διατήρηση των μυϊκών ινών. Δεν διερευνή-θηκε, ωστόσο, εάν βελτιώνει και κινητική τους κατάσταση.

Φάρμακο για την προστα-

σία των παχύ-σαρκων από ασθένειες που σχετί-

ζονται με τα κιλά τους

αναμένεται το επόμενο διάστημα. Βασίζεται

στο κόκκινο κρασί και συ-γκεκριμένα στην ουσία

ρεσβερατρό-λη, που είναι

όπλο κατά της καρδιο-

πάθειας.

Οι επιστήμΟνεσ τΟυ μιτ, του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης, φαίνεται ότι βρήκαν το φάρμακο που σκοτώνει όλους τους θανατηφόρους ιούς, ανάμεσά τους και αυτόν του AIDS.Στόχος του, η ενεργοποίηση της αυτο-καταστροφής κυττάρων, τα οποία έχουν επιμο-λυνθεί από οποιονδήποτε ιό, με αποτέλεσμα να σταματήσει η εξάπλωση της μόλυνσης στα υγιή κύτταρα. Χρησιμοποιεί, δηλαδή, τα ανθρώπινα κύτταρα, που προέρχονται από τα συστήματα φυσικής άμυνας του οργανισμού, εναντίον κάθε μορφής ιογενούς επιμόλυνσης.Τα πρώτα δείγματα δείχνουν ότι καταπολεμά τον ιό της πολιομυελίτιδας, της λύσσας, της

ισπανικής γρίπης (δάγκειος πυρετός) και της ιλαράς, ενώ θεράπευσε στο 100% το θανατη-φόρο στέλεχος Η1Ν1 της γνωστής γρίπης των χοίρων. Ακόμη, φαίνεται ότι εξουδετερώνει μια σειρά από γνωστούς ιούς (ρινοϊούς) που προκα-λούν το κοινό κρυολόγημα. «Η θεραπεία είναι ταχεία. Μπορεί να εξολο-θρεύσει τους παθογόνους οργανισμούς, αλλά και να εξαφανίσει άμεσα τα συμπτώματα της λοίμωξης. Προπαιδευτικά τεστ δείχνουν ότι μπορεί να δράσει και προληπτικά, γεγονός που σημαίνει ότι ίσως είναι σε θέση να αποτρέψει εξαρχής τη λοίμωξη από κάποιον ιό», εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης Δρ Μάικ Ράιντερ.

Φάρμακο για το AIDS;

Ασπίδα για τη γρίπηΑντίσωμα που μπορεί να καταπολεμήσει όλους τους ιούς γρίπης εντόπισε διεθνής ομάδα επιστημόνων. Πιο συγκεκριμένα, απομόνωσαν από δείγματα ανοσοποιητικών κυττάρων ένα αντίσωμα, το οποίο επιτίθεται σε μια πρωτεΐνη που υπάρχει στην επιφάνεια όλων των ιών της γρίπης Α. Από τις δοκιμές διαπιστώθηκε ότι το αντίσωμα εξουδετέρωσε όλους τους υπότυπους της γρίπης Α.Το γεγονός αυτό κάνει τους ειδικούς να αισιοδοξούν ότι ανοίγει ο δρόμος για ένα καθολικό εμβόλιο, το οποίο θα χορηγείται μια φορά και θα διαρκεί μια ζωή.

Κατά της εξασθένησης οστώνΜια καινοτόμο θεραπεία για τις οστικές μεταστάσεις ενέκρινε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συγκεκριμένα σε όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δόθηκε άδεια κυκλοφορίας σε ουσία για την πρόληψη των σκελετικών συμβαμμάτων (παθολογικό κάταγμα, ακτινοβολία στα οστά, συμπίεση του νωτιαίου μυελού ή χειρουργική επέμβαση σε οστό) σε ενήλικες με οστικές μεταστάσεις από συμπαγείς όγκους. Πρόκειται για ένα πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα, το οποίο δεσμεύει την πρωτεΐνη που έχει βασικό ρόλο στον σχηματισμό, τη λειτουργία και την επιβίωση των κυττάρων που αποδομούν τα οστά, με τελικό αποτέλεσμα τη μείωση της καταστροφής τους. Χορηγείται ως υποδόρια ένεση 120 mg και δεν σχετίζεται με νεφρική τοξικότητα.


Μεταμόσχευση μήτρας στην ΤουρκίαΤη δεύΤερη παγκοσμίως μεταμόσχευση μή-τρας πραγματοποίησαν Τούρκοι επιστήμονες στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Αττάλει-ας. Λήπτρια η 21χρονη Ντεριά Σερτ, η οποία έπασχε από το σύνδρομο Mayer, είχε δη-λαδή γεννηθεί χωρίς μήτρα. Η δύσκολη και περίπλοκη επέμβαση διάρκειας δέκα ωρών ήταν επιτυχής και οι χειρουργοί ελπίζουν ότι ο οργανισμός της νεαρής θα δεχτεί το μόσχευμα, ενώ έπειτα από ειδικές θεραπεί-ες θα καταφέρει στο μέλλον, μέσω εξωσω-ματικής γονιμοποίησης, να κυοφορήσει και να γίνει μητέρα. Να σημειώσουμε ότι είναι η δεύτερη προσπάθεια μεταμόσχευσης του αναπαραγωγικού οργάνου, και όλοι ελπίζουν να είναι και η πρώτη επιτυχημένη. Η πρώτη απόπειρα είχε γίνει δέκα χρόνια πριν, στη Σαουδική Αραβία, σε μια 26χρονη ασθενή. Ωστόσο, το μόσχευμα δεν λειτούργησε καλά και οι γιατροί υποχρεώθηκαν να το αφαιρέ-σουν τρεις μήνες μετά την επέμβαση.

Δίσκοι σαν αληθινοίΝέα κυΤΤαρικά εμφυτεύματα μεσοσπονδύ-λιων δίσκων, πιστά αντίγραφα των αληθινών, υπόσχονται να λύσουν τα προβλήματα στη σπονδυλική στήλη και στη μέση, τα οποία ταλαιπωρούν χιλιάδες ανθρώπους παγκο-σμίως. Οι δίσκοι αυτοί περιέχουν ζωντανά κύτταρα που απορροφούν τους κραδασμούς και λειτουργούν όπως οι αληθινοί δίσκοι, που βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους. Πρό-κειται ουσιαστικά για ζωντανούς ιστούς που μπορούν να προσαρμοστούν στις συνθήκες του κάθε οργανισμού και – όπως έχουν δείξει τα πρώτα πειράματα – αντέχουν στην πίεση, ενώ με την πάροδο του χρόνου βελτιώνεται η λειτουργία τους. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους των νέων μεσοσπονδύλιων δίσκων θα μπορούσαν να γίνουν μέσα στην επόμενη πενταετία.

Ηλεκτρονικό tattoo Μια συσκευή λεπτότερη κι από ανθρώπι-νη τρίχα – κάτι σαν ηλεκτρονικός αισθητή-ρας – τοποθετείται πάνω στο δέρμα και παρακολουθεί την καρδιά και τον εγκέφαλο ασθενών. Το «ηλεκτρονικό» αυτό τατουάζ κολλάει πάνω στο δέρμα και κινείται μαζί του χωρίς να σπάει, έχοντας παράλλη-λα τη δυνατότητα, μέσω ειδικών κυψελών, να μετρά και να ελέγχει τη δραστηρι-ότητα των κάτω άκρων, της καρδιάς και του εγκεφάλου, απαλλάσσοντας τους ασθενείς από τα καλώδια και τις οθόνες των εργαστηρίων. Οι μετρήσεις, μάλιστα, ήταν αντίστοιχες με εκείνες των συμβατικών μεθόδων για την παρακολούθηση ασθενών.

Μια συσκευή που μοιάζει

με ρολόι μετράει τις μπουκιές μας, βοη-

θώντας μας να χάσουμε

βάρος. Φοριέται στο χέρι, μετρά

τις θερμίδες που κατανα-

λώνονται, τόσο σε κάθε

γεύμα όσο και ημερη-σίως, και μπορεί να

εξελιχθεί σε απαραίτητο

εργαλείο κατά των περιττών

κιλών.

Science

Μια μελέτη από την Ιαπωνία έρχεται να δώσει ελπίδα σε πολλούς άνδρες που αντι-μετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας, καθώς σπέρμα

εργαστηρίου χάρισε την πατρότητα σε στεί-ρα πειραματόζωα.Οι ερευνητές μπόρεσαν να μετατρέψουν εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα σε κύτταρα που μοιάζουν επιβλαστικά (πρόκειται για κύττα-ρα που εντοπίζονται στα έμβρυα των θηλα-στικών, όταν εκείνα βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης και μπορούν να μετατρα-πούν με φυσικό τρόπο στον οργανισμό, τόσο σε κύτταρα που μπορούν να δώσουν σπέρμα όσο και σε εκείνα από τα οποία μπορούν να δημιουργηθούν ωάρια). Εν συνεχεία, μέσω ειδικών τεχνικών που μιμούνται τη φύση, τα κύτταρα αυτά μετατράπηκαν σε αρχέγονα σπερματοκύτταρα, τα οποία με τη σειρά τους μεταμοσχεύθηκαν στους όρχεις αρσενικών πειραματόζωων που δεν μπορούσαν να πα-ράγουν σπέρμα. Το «τεχνητό» σπέρμα που προέκυψε, μπόρε-σε να γονιμοποιηθεί και τελικά να γεννήσει φυσιολογικούς, υγιείς και γόνιμους απογό-νους. Οι πρωταγωνιστές, μάλιστα, του εγχει-ρήματος λένε ότι τα ποσοστά επιτυχίας είναι

συγκρίσιμα με την σπερματέγχυση.Παρότι η δημιουργία σπέρματος δεν είναι κάτι άγνωστο για τους εργαστηριακούς κύκλους, είναι η πρώτη φορά που η χρήση σπέρματος εργαστηρίου οδηγεί στη γέννηση απογόνων χωρίς προβλήματα υγείας.Προκειμένου μια τέτοια τεχνική να εφαρ-μοστεί στον άνθρωπο, θα πρέπει να γίνει χρήση ενήλικων κυττάρων (καθώς οι υπο-ψήφιοι πατεράδες δεν διαθέτουν εμβρυϊκά κύτταρα), τα οποία θα πρέπει προηγουμέ-νως να αποκτήσουν τις ιδιότητες των εμ-βρυϊκών βλαστοκυττάρων (iPS). Η μέθοδος αυτή, που ονομάζεται επαναπρογραμματι-σμός των κυττάρων, είναι πολλά υποσχόμε-νη – πλην, όμως, βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο. Χρειάζονται πολλές βελτιώσεις και έρευνες μέχρι να δημιουργηθεί ανθρώπινο σπέρμα στο εργαστήριο. Ωστόσο, όπως λένε οι επιστήμονες, είναι κάτι που κάποια στιγ-μή θα συμβεί.Επόμενος στόχος των ερευνητών του Κιότο είναι η παραγωγή και θηλυκών γεννητικών κυττάρων, τα οποία αποτελούν γι’ αυτούς μια πρόκληση, καθώς η δημιουργία τους είναι διαφορετική και πιο δύσκολη, δεδομένου ότι δεν έχει βρεθεί ο τρόπος που θα εμφυτευ-θούν τα ωάρια στις ωοθήκες.

Ένα πρωτοποριακό πείραμα μπορεί να φέρει επανάσταση στις μεταμοσχεύσεις καρδιάς, καθώς στο μέλλον ίσως είναι εφικτή η δη-μιουργία νέα καρδιάς από βλαστοκύτταρα. Ερευνητές αφαίρεσαν όλα τα μυϊκά καρδια-κά κύτταρα από πειραματόζωο, προσθέτο-ντας στη συνέχεια νέα κύτταρα στα αγγεία και στις καρδιακές βαλβίδες που είχαν κρα-

τήσει. Αυτά αναπτύχθηκαν αμέσως λειτουρ-γώντας ως αντλίες αίματος κι αυξάνοντας τις ελπίδες για την παραγωγή τεχνικών οργά-νων. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι στο μέλλον θα μπορέσουν ενδεχομένως όλα τα όργανα να δημιουργούνται από βλαστοκύτταρα, και να δίνουν λύσεις ζωής σε ασθενείς με σοβαρές παθήσεις όπως η καρδιακή ανεπάρκεια.

Νέα χτυποκάρδια


ΤεχνολογίαΓράφει η Αλέκα Κόγκα

Γόνιμο τεχνητό σπέρμα


ΡεπορτάζΓράφει η Βασιλική ΜανιάτηΛέμφωμα

Τις τελευταί-ες δεκαετίες οι στατιστι-κές κατα-

γράφουν μία μικρή, συνε-χή αύξηση

του αριθμού των νέων

περιστατικών με λέμφωμα,

κάτι που προβλη-

ματίζει την επιστημονική κοινότητα και κινητοποιεί

διαρκώς μεγαλύτερα

κεφάλαια και ειδικευμένο προσωπικό στην έρευ-να και την

αντιμετώπισή του.

Συνεργάστηκε ο Α. Ζώμας, επιστημονικός υπεύθυνος του Αιματολογικού Τμήματος της Δ’ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Αττικόν» και Διευθυντής ΕΣΥ

Το σώμα μας αποτελείται από κύτταρα, τα περισσότερα από τα οποία έχουν έναν μικρό, αλλά αυστηρά καθορισμένο κύκλο ζωής και στη συνέχεια

αντικαθίστανται από νεότερα. Ορισμέ-νες φορές, ο κύκλος ζωής των κυττάρων δεν εξελίσσεται ομαλά, οπότε τα κύτταρα αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται χω-ρίς έλεγχο, ενώ μπορεί να μην πεθάνουν, σύμφωνα με τον αρχικό τους προγραμ-ματισμό. Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει στον καρκίνο. Στο λέμφωμα, ο ανώμαλος πολλαπλασιασμός των κυττάρων αφορά στα λεμφοκύτταρα (αμυντικά κύτταρα του αίματος). Το λεγόμενο λεμφικό σύστημα, στο οποίο ανήκουν τα λεμφοκύτταρα, συμ-μετέχει ενεργά στη ρύθμιση των αμυντι-κών μηχανισμών του οργανισμού και της βελτίωσης της κυκλοφορίας των υγρών και των ηλεκτρολυτών. Κάποιες φορές το λέμφωμα συγχέεται με άλλες παθήσεις, όπως λοιμώξεις, φλεγμονές, νοσήματα του κολλαγόνου, απλές κύστες ή μεταστατικό καρκίνο συμπαγών οργάνων και γι’ αυτό τον λόγο στη βιβλιογραφία αναφέρεται ως «ο μεγάλος μίμος».

Τα είδη της νόσουΤο λέμφωμα είναι ο πέμπτος πιο συ-

χνός καρκίνος στην Ευρώπη. Προσβάλλει συχνότερα άτομα μεγαλύτερα των 50 ετών και χαρακτηρίζεται κυρίως από ανώ-δυνη και προοδευτική διόγκωση ενός ή περισσότερων λεμφαδένων. Η διάγνω-ση του λεμφώματος γίνεται με βιοψία μέρους ή ολόκληρου του λεμφαδένα, η οποία, μάλιστα, καλό θα ήταν να εξετάζεται σε εξειδικευμένα παθολο-γοανατομικά κέντρα, όπου γίνεται και

ακριβέστερα η τυποποίηση του είδους του λεμφώματος (υπάρχουν τουλάχι-

στον 40 μείζονες τύποι).Σύμφωνα με τις πρόσφατες ταξινομή-σεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα λεμφώματα γενικά ταξινομούνται ως επιθετικά ή βραδέως εξελισσόμενα. Το λέμφωμα Hodgkin χαρακτηρίζεται από λεμφοκύτταρα τύπου Reed-Sternberg, ενώ τα λεμφώματα Μη Hodgkin αφορούν στα Β και τα Τ κύτταρα.Τα συμπτώματα του λεμφώματος είναι τα εξής:• Διόγκωση λεμφαδένων (κυρίως του λαι-

μού, της μασχάλης και της κοιλιάς), η οποία συνήθως είναι ανώδυνη και μπορεί να είναι το μοναδικό σύμπτωμα

• Πυρετός • Νυχτερινές εφιδρώσεις • Απώλεια βάρους, χωρίς ο ασθενής να το

έχει επιδιώξει ή χωρίς να οφείλεται σε κάποιον άλλο γνωστό λόγο

• Έντονο αίσθημα κόπωσης και αναιμία • Διόγκωση του σπλήνα ή και του ήπατος • Πόνοι στα οστά και φαγούρα.

Εχθρός η άγνοιαΣύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, εξάλλου, άγνοια για το πρόβλημα της υγείας τους δη-λώνουν περισσότεροι από τους μισούς ασθε-νείς με λέμφωμα. Πιο συγκεκριμένα, από τους συμμετέχοντες στην έρευνα πάνω από το 50% δήλωσε καθόλου ή μέτρια ενημε-ρωμένο σχετικά με το είδος θεραπείας που ακολουθεί, την πιθανή πορεία της νόσου, τις ανεπιθύμητες ενέργειες και τη διάρκεια της θεραπείας. Η ιατρική αντιμετώπιση της εν λόγω ασθένει-ας γίνεται από αιματολόγους και σε ορισμέ-νες περιπτώσεις από ογκολόγους και ξεκινά υποχρεωτικά από τη διαδικασία εκτίμησης της έκτασης και της εντόπισης του λεμφώ-ματος (δηλαδή του σταδίου), που καλείται «σταδιοποίηση». Η θεραπευτική στρατηγική κάθε περιστατικού ξεχωριστά καθορίζεται, εκτός από τον τύπο και το στάδιο της νόσου, από την ηλικία και τις άλλες παθήσεις του ασθενούς, από άλλες φαρμακευτικές αγω-γές και – υπό ορισμένες συνθήκες – από το κοινωνικό και επαγγελματικό status. Σε αδρές γραμμές, σε λεμφώματα που εκτιμώνται ως χαμηλού ρίσκου και βραδεί-ας εξέλιξης, ο πρωταρχικός θεραπευτικός στόχος είναι η διατήρηση της μακροβιότητας με την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής, ενώ στα λεγόμενα επιθετικά λεμφώματα υψηλού ρίσκου, κύριο στόχο των ειδικών αποτελεί η διάσωση του ασθενούς την κρίσιμη περίοδο του κινδύνου και η οριστική ίασή του.

Νέες θεραπείεςΣτα συμβατικά όπλα αντιμετώπισης των λεμ-φωμάτων – και γενικότερα των κακοηθειών –, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοβο-λία, τα τελευταία χρόνια προστέθηκαν η χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων (ανοσο-θεραπεία), η χρήση λεγόμενων βιολογικών παραγόντων, η ανοσο-ραδιοθεραπεία, ενώ προ των πυλών της ευρύτερης εφαρμογής της βρίσκεται και η γονιδιακή θεραπεία. Μικρό, αλλά αξιόλογο ποσοστό ασθενών θεραπεύεται και με τη μεταμόσχευση αιμο-ποιητικών κυττάρων (ή μεταμόσχευση μυε-λού των οστών, όπως ονομαζόταν παλαιό-τερα), που πραγματοποιείται σε ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό ιδρυμάτων τόσο στην Ελλάδα (10 αυτή τη στιγμή) όσο και στο εξωτερικό.Πάντως η ποιότητα ζωής των ασθενών στην Ελλάδα φαίνεται να είναι συνολικά καλύτερη, σε σύγκριση με άλ-λους Ευρωπαίους πάσχοντες από τη νόσο. Επιπλέον στις κλίμακες της κοινωνικής λειτουργικότητας και του ρόλου τους στη ζωή, οι Έλληνες ασθενείς έχουν υψηλότερη μέση βαθμο-λογία, καθώς φαίνεται ότι ο κοινωνικός τους ρόλος δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα από το γεγονός ότι είναι ασθενείς. Αντίθετα, συναισθηματικά βρίσκονται σε δυσμενέστερη σχέση.

Ένας μεγάλος«μίμος»

Ιός του Δυτικού Νείλου


Συνεργάστηκε το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ)

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

> Να αποφεύγονται τα τσιμπήματα των κουνουπιών.

> Χρήση εντομοαπωθητικών στο ακά-λυπτο δέρμα και πάνω από τα ρούχα. Χρησιμοποιούνται δραστικές ουσίες, μεταξύ των οποίων το DEET (Ν,Ν διε-θυλο-μετα-τολουαμίδη), ικαριδίνη ή πικαριδίνη (Picaridin [KBR 3023]) και φυσικές ουσίες όπως αιθέρια έλαια ευκαλύπτου (που όμως έχουν σχετικά μειωμένη εντομοαπωθητική δράση). Ο χρόνος δράσης των εντομοαπωθητικών ουσιών κυμαίνεται από 1 έως 4-5 ώρες. Για τα εντομοαπωθητικά που περιέ-χουν DEET προτιμώνται τα σκευάσμα-τα με συγκέντρωση 30-50% για τους ενήλικες και 10-30% για τα παιδιά. Δεν υπάρχει αντένδειξη για τη χρήση σε εγκύους και θηλάζουσες μητέρες, ενώ δεν συστήνεται η χρήση τους στα βρέφη μέχρι 2 μηνών. Τα εντομοαπω-θητικά προϊόντα πρέπει να επαλείφο-

νται μετά τα αντιηλιακά και δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με το στόμα, τα μάτια και το βλεννογόνο της μύτης. Σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να ακο-λουθούνται οι οδηγίες του κατασκευ-αστή.

> Χρήση εντομοκτόνων στον αέρα. Πε-ριέχουν πυρεθρινοειδή (π.χ. περμε-θρίνη), ουσίες που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα των εντόμων και τα αποπροσανατολίζουν. Κυκλοφορούν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυ-μα (αεροζόλ), ταμπλέτες, εξατμιζόμε-νο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κ.τ.λ. Πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή. Δεν πρέπει να εφαρμό-ζονται στο δέρμα.

> Προσοχή κατά τις πιο σημαντικές ώρες έκθεσης στα τσιμπήματα. Τα περισσό-τερα είδη κουνουπιών που μεταφέρουν τον ιό τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.

> Χρήση κατάλληλων ενδυμάτων. Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνε-ται το σώμα (μακριά μανίκια και παντε-λόνια). Πιο αποτελεσματικά είναι τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.

> Συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.

>Να απομακρύνονται τα κουνούπια από τους εσωτερικούς χώρους του σπιτιού.

> Αντικουνουπικά πλέγματα (σίτες που εμποδίζουν τη δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγματα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγοί τζακιού), περιοδι-κός έλεγχος και συντήρησή τους.

> Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως χρήση εντομοαπωθητικών από θηλάζουσες μητέρες και βρέφη). Είναι πιο αποτελεσματικές όταν είναι εμβα-πτισμένες σε εντομοαπωθητικό.

> Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σημειώνεται ότι ακόμα και το έδαφος που παραμένει για μεγάλα διαστήματα υγρό μπορεί να αποτελέ-σει σημείο εναπόθεσης αυγών.

> Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστη-ριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει, πάντως, την προ-σέγγιση των εντόμων.

> Καλό κούρεμα γρασιδιού, θάμνων, φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν κα-ταφύγιο ενήλικα κουνούπια).

> Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για τον φωτισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).

Η επιδρομή των κουνουπι-ών φέτος το καλοκαίρι διέσπειρε τη μόλυνση από τον ιό του Δυτικού Νείλου και κρατά ακόμη

σε επιφυλακή τις υγειονομικές αρχές της χώρας. Τι είναι, όμως, αυτή η λοί-μωξη και τι πρέπει να προσέχουμε; Η λοίμωξη από τον ιό του Δυτι-κού Νείλου (West Nile virus, WNV) είναι νόσημα που μεταδίδεται κυρίως από τσίμπημα κουνουπιού και προσβάλλει ζώα (άγρια πτηνά, άλογα) και τον άνθρωπο.

Τα ναι και τα όχι της μετάδοσης Μολυσμένα κου-νούπια: Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω τσιμπή-ματος μολυσμένου κουνουπιού (συνήθως το κοινό κουνούπι). Τα κουνούπια μολύνονται από άρρωστα πτηνά ή άλλα ζώα (π.χ. άλογα). Μεταγγίσεις, μεταμο-σχεύσεις: Σε πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση ορ-γάνου, μετάγγιση αίματος και σπάνια από τη μητέρα στο έμβρυο (συγγενής λοίμωξη).

Ο ιός δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτο-μο: Δεν μεταδίδεται μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλι-κής ή άλλης επαφής.

Τα συμπτώματα της λοίμωξηςΣύμφωνα με τους ειδικούς από το Κέ-

ντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημά-των (ΚΕΕΛΠΝΟ), οκτώ στους δέκα

που μολύνονται δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Δύο στους δέκα

εμφανίζουν ήπια συμπτωμα-τολογία, όπως πυρετό, πονο-κέφαλο, αδυναμία, πόνους στους μυς και τις αρθρώ-σεις κ.ά., ενώ 1 στους 100

ασθενείς εμφανίζει σοβαρή κλινική νόσο, που προσβάλλει

το κεντρικό νευρικό σύ-στημα, με πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαμ-ψία αυχένα, απάθεια,

αποπροσανατολισμό, κώμα, τρόμο, σπασμούς, μυϊκή αδυνα-

μία και παράλυση.Μετά το τσίμπημα του κουνουπι-ού μεσολαβούν συνήθως 2 - 14

ημέρες (χρόνος επώασης) μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Στις ήπιες περιπτώσεις τα συμπτώ-

ματα περνούν μόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά, που χρει-

άζεται να νοσηλευτούν, χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση

ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας για μηχανική αναπνευστική υποστήριξη κ.λπ.).

Τρόποι αποφυγής της μόλυνσης

Ο ιό

ς της

ανη

συχίας

Ρεπορτάζ

Ο ιός ονομάστηκε έτσι,

γιατί αναγνωρίστηκε για πρώτη

φορά στην επαρχία του Δυτικού Νείλου

στην Ουγκάντα το 1937. Το 1999

αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά

στις ΗΠΑ.

Από τα πολύ παλιά χρόνια ήταν γνωστή η ευεργετική επίδραση που έχει η φυσική δραστηριότητα στη διατήρη-ση ενός υγιούς πνεύματος.

Το πιο σημαντικό όμως στο ρητό «νους υγιής εν σώματι υγιεί» είναι η αλληλεπί-δραση σώματος και πνεύματος. Κανένα από τα δύο δεν μπορεί να διατηρηθεί υγι-ές, εάν το δεύτερο «πάσχει».Στις μέρες μας, η ενασχόληση με το σώμα είναι διάχυτη παντού. Η δημιουργία και η διατήρηση ενός υγιούς και καλλίγραμμου σώματος αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. Γυμνα-στήρια, ινστιτούτα αισθητικής και αδυνα-τίσματος αλλά και πολυάριθμα προϊόντα ομορφιάς διατίθενται για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Με το πνεύμα, όμως, τι γίνεται; Δίνεται εξίσου μεγάλη σημασία για τη διατήρηση ενός υγιούς πνεύματος; Όλοι γνωρίζου-με ότι ο εγκέφαλος αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά όργανα του ανθρώπινου

σώματος. Χωρίς αυτόν όλο το οικοδόμημα του ανθρώπινου σώματος μπορεί να κα-ταρρεύσει. Με την πάροδο του χρόνου τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου εκφυλί-ζονται. Αποτέλεσμα: Βασικές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η συγκέντρωση, η πνευμα-τική απόδοση αλλά και η διαδικασία της μάθησης, γίνονται βραδύτερες και ασθε-νέστερες.Ένας από τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσει την εκφύλιση των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου είναι αναμφι-σβήτητα η διατροφή. Πολλά από τα θρε-πτικά συστατικά που ο άνθρωπος πρέπει να προσλαμβάνει καθημερινά, συμβάλ-λουν στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος, ενώ η έλλειψή τους σχετίζε-ται με πνευματική κόπωση, αδυναμία συ-γκέντρωσης και κακή μνήμη. Το σωματικό βάρος φαίνεται επίσης, με βάση επιστη-μονικά δεδομένα, να σχετίζεται με τη μνήμη. Άλλωστε, η παχυσαρκία θεωρείται ότι αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας.

Γράφει η Βασιλική Μανιάτη

36•in•vitro

Η δίαιταΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Συνεργάστηκε η κ. Παρασκευή Κουστουράκη, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Ενδεικτικό διαιτολόγιο

Πρωινό:

• Γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά, νιφάδες βρώ-μης, αποξηραμένα δαμάσκηνα και σταφί-δες.Δεκατιανό:

• Μία μπανάνα.ΜεσηΜεριανό:

• Φιλέτο σολομού ψητό με σάλτσα σόγιας και μελιού, καστανό ρύζι και σαλάτα πράσι-νων λαχανικών με ελαιόλαδο.αΠογευΜατινό:

• Μία μικρή μαύρη σοκολάτα με ξηρούς καρπούς.ΒραΔινό:

• Σαλάτα πράσινων λαχανικών (π.χ. σπανάκι ή ρόκα) με ρόδι, καρύδια, ελαιόλαδο και μοτσαρέλα.

Τips > Δεν βοηθούν όλα τα γλυκά στην πνευμα-

τική διέγερση. Επιλέξτε μαύρη σοκολά-τα, που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά (φλαβονοειδή) και καφεΐνη. Προτιμήστε αυτή που έχει και ξηρούς καρπούς.

> Μην αμελείτε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Σας προσφέρουν πληθώρα αντιοξειδωτικών, καταναλώνονται σε διά-φορες μορφές και αποτελούν απολαυστι-κό σνακ για όλες τις ώρες.

> Τα αβγά περιέχουν χολίνη, ένα συστατικό που ενδυναμώνει τη μνήμη και ενισχύει τη δυνατότητα συγκέντρωσης. Άτομα που εμ-φάνισαν έλλειψη χολίνης είχαν ασθενή μνή-μη και ήταν επιρρεπή στη νόσο Αλτσχάιμερ.

> Το πρωινό είναι εξαιρετικά σημαντικό γεύμα, μην το παραλείπετε. Τα παιδιά που κατανάλωναν πρωινό είχαν υψηλότερη απόδοση σε πρωινά τεστ σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν κατανάλωναν.

> Η μεσογειακή διατροφή φαίνεται πως σχε-τίζεται με την καλύτερη υγεία του εγκε-φάλου. Απολαμβάνοντας, λοιπόν, την πα-ραδοσιακή ελληνική κουζίνα, ταυτόχρονα θωρακίζετε τον εγκέφαλό σας.

Νους υγιής εν σώματι

υγιεί

της

ευφ

υΐας


Έρευνες έδειξαν ότι η

καλή δια-τροφή από

την αρχή της ζωής µας,

αµέσως µετά το θηλασµό, παίζει σηµα-ντικό ρόλο,

ενδεχοµένως πολύ µεγα-λύτερο από

αυτόν της κα-λής δίαιτας σε µεγαλύ-τερη ηλικία, ως προς τη βελτιστο-

ποίηση της αντιληπτικής ανάπτυξης.

Τι χρειάζεται για «κοφτερό» µυαλόΠΟΛΛΆ ΤΡΌΦΙΜΑ που καταναλώνονται καθηµερινά αποτελούν πολύτιµη ασπίδα για τη διατήρηση «κοφτερού» µυαλού. Μέγιστης σηµασίας συστατικό για τη σω-στή λειτουργία του εγκεφάλου αποτελεί η γλυκόζη. Η γλυκόζη είναι το βασικό συστατικό των υδατανθράκων και το αποκλειστικό καύσιµο του εγκεφάλου. Χωρίς την παρουσία γλυκόζης η οµαλή λειτουργία του εγκεφάλου διαταράσσε-ται µε άµεσες συνέπειες στη µνήµη. Τα αντιοξειδωτικά είναι επίσης απαραί-τητα για την προστασία των εγκεφαλι-κών κυττάρων. Πρόκειται για ουσίες που δεσµεύουν τις ελεύθερες ρίζες – τους κύριους υπεύθυνους της φθοράς των κυττάρων – και τις εξουδετερώνουν, µε-τατρέποντάς τις σε µη τοξικές, άρα και ακίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισµό. Η διαδικασία αυτή προστατεύει τον εγκέ-φαλο από τη γήρανση, µε αποτέλεσµα τη βελτίωση της µάθησης και της µνήµης. Τα γνωστά σε όλους πολυακόρεστα λι-παρά οξέα (ω-3) είναι σηµαντικά και στη λειτουργία του εγκεφάλου. Είναι απαραί-τητα για την οικοδόµηση των εγκεφαλι-κών κυττάρων. Σύγχρονες µελέτες έδει-ξαν ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα προστατεύει από την απώλεια της µνήµης, την καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων και τη νόσο Αλτσχάιµερ.

Αμινοξέα "κλειδιά"Η τρυπτοφάνη είναι ένα από τα αµι-νοξέα που απαιτούνται για την οµαλή λειτουργία του εγκεφάλου. Αποτελεί την πρόδροµη ουσία για τη σύνθεση της σεροτονίνης, η οποία σχετίζεται µε την καλή διάθεση, τη µείωση του άγχους, την τόνωση και την καλή λειτουργία της µνήµης.Η καλή λειτουργία του νευρικού συστή-µατος εξαρτάται και από την επαρκή πρόσληψη των βιταµινών του συµπλέγ-µατος Β. Η έλλειψή τους σχετίζεται µε την πνευµατική κόπωση και την εξασθέ-νηση της µνήµης.Οι βιταµίνες Ε και C, ο σίδηρος, το σελή-νιο, το µαγνήσιο και το καροτένιο έχει, επίσης, βρεθεί ότι σχετίζονται µε τη δια-τήρηση της µνήµης. Η αντιοξειδωτική δράση τους είναι ένας από τους λόγους, κάποια, όµως, από τα προαναφερόµενα θρεπτικά συστατικά συντελούν στην όλη διαδικασία και µε άλλους τρόπους. Το µαγνήσιο, για παράδειγµα, φαίνεται πως αυξάνει την αυτοσυγκέντρωση, ενώ η έλλειψή του οδηγεί σε αύξηση των ορµονών του στρες, γεγονός που µπορεί να οδηγήσει ακόµα και σε κατάθλιψη. Η µακροχρόνια έλλειψη σιδήρου επίσης µπορεί να έχει ως επακόλουθο την αδυ-ναµία συγκέντρωσης και τις δυσκολίες στη µάθηση.

Σολωμός206 kcal/113 γρ., κάλυψη ΣΗΠ: τρυπτο-φάνη 103%, ω-3 λιπαρά οξέα 87%, σελήνιο 76%, µαγνήσιο 34%.

Ρόδι234 kcal/1 µέτριο (282 γρ.), κάλυψη ΣΗΠ: βιταµίνη C 48%, µαγνήσιο 17%.

Καρύδια773 kcal/1 φλιτζάνι (125 γρ.), κάλυψη ΣΗΠ: βιταµίνη C 48%, µαγνήσιο 63%, σίδηρος 22%, βιταµίνη E 11%, ω-3 λιπαρά οξέα 500%.

Καστανό ρύζι216 kcal/1 φλιτζάνι (195 γρ.), κάλυψη ΣΗΠ: υδατάνθρακες 15%, νιασίνη 15%, βιταµίνη Β6 14%, µαγνήσιο 21%, σελήνιο 27%.

Μπανάνα200 kcal/1 φλιτζάνι (225 γρ.), κάλυψη ΣΗΠ: υδατάν-θρακες 17%, βιταµίνη C 33%, βιταµίνη Β6 41%, µαγνήσιο 15%.

5 τρόφιµα must για υψηλό IQ

500%.


Επιλογή αθλήματος

Συνεργάστηκε ο φυσίατρος dr. Θεόκριτος ΦελουκατζήςBaby boom

Η παιδική παχυσαρκία μπορεί να

αντιμε-τωπιστεί ή και να

αποφευχθεί αν τα παιδιά έρθουν σε επαφή με τον αθλη-τισμό. Η

ενασχόληση μαζί τους

δημιουργεί αθλητική

συνείδηση και μυεί τα παιδιά σε έναν πιο

υγιεινό τρό-πο ζωής.

Διάπλασις των παίδωνΗ σωματική διάπλαση οδηγεί, συχνά χωρίς να γίνεται αντιληπτό, στο άθλημα που θα τα καταφέρνει καλύτερα ένα παιδί. Πριν από το γήπεδο, εξάλλου, τα παιδιά αντιμετωπί-ζουν τον αθλητισμό ως παιχνίδι. Είναι λογικό παιδιά που είναι γρηγορότερα από άλλα να κυνηγήσουν μια μπάλα και προοδευτικά να αγαπήσουν το παιχνίδι μαζί της ώστε αργό-τερα να ζητήσουν να συμμετάσχουν σε μια ομάδα ποδοσφαίρου. Το ύψος είναι μια καλή κληρονομιά για το μπάσκετ και το βόλεϊ, όπως ο ισχυρός κορμός για την άρση βαρών, τα μακριά πόδια για δρόμους με εμπόδια και τα μακριά χέρια και πέλματα για την κολύμ-βηση.Παρ’ όλα αυτά η σωματική διάπλαση δεν παίζει πάντα καθοριστικό ρόλο, καθώς έχουμε δει αθλητές μπάσκετ διεθνούς κύ-ρους μετρίου αναστήματος (για τα δεδομένα του αθλήματος πάντα), όπως ο Νίκος Γκάλης.

Πρώτα αθλήματαανάλογα με τον χαρακτήρα και την προσω-πικότητά του, ένα παιδί θα διαλέξει ατομικό (π.χ. κλασικό αγώνισμα) ή ένα από τα ομαδικά αθλήματα. Η κοινωνικοποίησή του και οι επι-δράσεις του περιβάλλοντός του παίζουν τον ρόλο τους. Παιδιά με ομαδικότητα και υψηλό πνεύμα συνεργασίας κατευθύνονται στα ομαδικά αθλήματα, ενώ όσα έχουν αυξημένο εγωισμό, υψηλότερο από τα άλλα το αίσθημα του νικητή ή είναι γενικά πιο «ατομιστές», επι-λέγουν ατομικά αθλήματα. Ποτέ δεν είναι αργά για να ασχοληθεί ένα παιδί με τον αθλητισμό. Σε κάθε ηλικία όμως και σε κάθε στάδιο ανάπτυξης υπάρχουν ασκήσεις που ενδείκνυνται και αντενδείκνυ-νται. Η κολύμβηση είναι κατάλληλη για πρώ-το άθλημα, καθώς μπορεί να ξεκινήσει πριν ακόμη περπατήσει ένα παιδί. Η άνωση του νερού δεν καταπονεί το σώμα και τη σπονδυ-λική του στήλη, οι κραδασμοί στο σώμα είναι ελάχιστοι και συντροφιά με έναν γονιό του, το μωρό παίζει, γυμνάζεται, εξοικειώνεται με το νερό και έρχεται σε επαφή με άλλα παιδιά. Προοδευτικά με τα χρόνια αυξάνο-νται οι επιλογές. Στην προσχολική ηλικία τα παιδιά έχουν ανάγκη άσκησης, που θα τα βοηθήσει να αναπτύξουν τις βασικές δεξιότητες χωρίς να καταπονηθεί το σώμα τους. Εκτός από παιχνίδια, όπως το κρυφτό και το κυνηγη-τό, ιδανικό είναι το ποδήλατο. Στη σχολική ηλικία τα παιδιά κατέχουν τις βασικές δε-ξιότητες και τις περισσότερες κινήσεις και μπορούν να κατανοήσουν τους κανόνες των ομαδικών παιχνιδιών. Μπορούν, λοιπόν, εύ-κολα να ακολουθήσουν ποδόσφαιρο, μπά-σκετ, τένις, πινγκ πονγκ αλλά και ενόργανη γυμναστική. Η ηλικία της εφηβείας απαιτεί ποικιλία δραστηριοτήτων για ολοκληρωμέ-νη μυοσκελετική ανάπτυξη. Αν ο έφηβος δεν αντιμετωπίζει προβλήματα, τότε μπορεί να παρακολουθήσει οποιοδήποτε άθλημα επιθυμεί.

Μικροί πρωταθλητές


Αν και όσοι δραστηριοποιού-νται με τον αθλητισμό επιση-μαίνουν ότι δεν θα πρέπει να υπάρχουν κριτήρια για την επιλογή αθλητικής δραστη-

ριότητας στα παιδιά, καθώς ο στόχος είναι να αθλούνται και να εκτονώνονται, εν τού-τοις τα ίδια τα παιδιά από νωρίς εμφανί-ζουν τη διάθεση για αθλοπαιδιές αλλά και ενδιαφέρον για τα σπορ. Το στοίχημα των γονιών είναι να το διακρίνουν, ώστε να τα κατευθύνουν σωστά, μακριά από δικά τους απωθημένα και όνειρα, σύμφωνα με τις ανάγκες τους και έξω από οποιαδήπο-τε τάση ή μόδα της εποχής.

Αθλητικοί παράγοντεςΌσοι αναλύουν τους βαθύτερους λόγους επιλογής ή απόρριψης κάποιας

αθλητικής δραστηριότητας αναφέρονται σε εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες. Όπου εξωγενείς σημειώστε τις επιδράσεις των media, την υπερβολική συχνά προβολή αθλητών και αθλημάτων αλλά και τη μόδα ενός αθλήματος.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η απήχηση του μπάσκετ μετά την επιτυχία της Εθνικής ομάδας το 1987.

Ενδογενείς ορίζονται οι επιδράσεις από τους γονείς και οι προτροπές τους. Αν και ο ρόλος τους είναι να καθοδηγήσουν τα παιδιά προς τον αθλητισμό, η προτροπή ή αποτροπή ενός αθλήματος δεν είναι μέσα στο πλαίσιο της καθοδήγησης και θα πρέπει να μένει έξω από το σπίτι.

Συνετό είναι να αφήνουμε τα παιδιά να διαλέγουν το άθλημα που τους αρέσει, παρακολουθώντας στενά τις αντιδράσεις τους


ΨυχολογίαΗ μελαγχολία του Σεπτέμβρη

Συνεργάστηκε η Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Είναι αλήθεια ότι όσο διαρ-κούν οι καλοκαιρινές διακο-πές, λίγο πολύ, όλοι ξεφεύ-γουμε από τα προβλήματα της καθημερινότητας και

βρισκόμαστε σε ένα εντελώς διαφορετι-κό περιβάλλον. Επιπλέον, οι καλοκαιρινές μας ασχολίες δεν θυμίζουν τίποτα από τον χειμώνα: πολύωρη ενασχόληση με τη θά-λασσα και τα καλοκαιρινά σπορ, χαλάρω-ση και ξεκούραση ακόμα και το μεσημέρι, ξενύχτια, διασκέδαση…Όπως είναι, λοιπόν, φυσικό, η επιστροφή το φθινόπωρο στην πόλη και τη δουλειά προκαλεί σε πολλούς διατάραξη της ψυχι-κής ισορροπίας και δυσφορία, που μερικές φορές, μάλιστα, μπορεί να είναι τόσο έντο-να που να οδηγούν σε: ταχυκαρδία, αϋπνία και δύσπνοια. Με άλλα λόγια, στη «μελαγ-χολία της επιστροφής». Πώς, όμως, μπορεί κάποιος να προσγειωθεί μάλλον ομαλά στη φθινοπωρινή πραγματικότητα, δίχως άγχος και νευρικότητα; Απλώς, αντιμετωπίζοντας με σωστό τρόπο τα παρακάτω συμπτώμα-τα του «στρες της επιστροφής» στην πόλη μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, όπως:

ΜελαγχολίαΠρόκειται για κατάσταση που αναβιώνει τα νηπιακά συναισθήματά μας. Όπως δυσφο-ρεί δηλαδή ένα παιδί που πρέπει να ξα-ναμπεί στην τάξη μετά το διάλειμμα, έτσι και οι ενήλικοι ενοχλούνται όταν πρέπει να επιστρέψουν στις εργασίες τους έπειτα από ένα μεγάλο διάλειμμα που λέγεται… θερινές διακοπές. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, το άγχος της επιστροφής για πολλούς είναι τόσο επώδυνο, που μπορεί να προκαλεί ημικρα-νίες, κοιλιακό άλγος και αϋπνίες.Η μελαγχολία πάντως αυτή εκδηλώνεται κυρίως σε ανθρώπους συναισθηματικούς, ευαίσθητους και, κατά κάποιο τρόπο, ανώ-ριμους.

Ψυχολογική πίεση Σίγουρα, η επιστροφή στην πόλη από τις διακοπές είναι συχνά σκληρή, εφόσον ση-μαίνει για τους περισσότερους δουλειά, ωράρια, υποχρεώσεις… Στρεσογόνες δη-λαδή καταστάσεις που απαιτούν αυξημένη ενεργητικότητα και ευελιξία, έτσι ώστε ο κάθε εργαζόμενος να μπορεί να βρει την ψυχική εκείνη δύναμη που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει κάθε πίεση, τόσο στο επαγγελματικό όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον.Όλα αυτά, λοιπόν, εξηγούν τη δυσφορία που νιώθουμε σχεδόν όλοι τις πρώτες ημέρες της επιστροφής, στην προσπάθειά μας να ξαναπροσαρμοστούμε στην πεζή πραγματικότητα. Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι χρειάζονται αρκετές μέρες για να προ-σαρμοστεί κανείς απόλυτα.

Νοσταλγία Μετά το τέλος των διακοπών, οι αντιδρά-σεις κατά την επιστροφή εντείνονται πε-ρισσότερο όταν μάλιστα οι διακοπές ήταν θαυμάσιες. Αρχικά, αναπτύσσει κανείς

νευρικότητα, η οποία θεωρείται από τους ειδικούς φυσιολογική. Στη συνέχεια, όμως, παρουσιάζεται νοσταλγία που συνοδεύεται από έλλειψη ενδιαφέροντος για τη δου-λειά, καθώς και από αμφιβολίες για την επαγγελματική σταδιοδρομία. Τι σημαίνει, όμως, θαυμάσιες διακοπές; Οι ειδικοί θεωρούν επιτυχημένες τις διακο-πές εκείνες που καταφέρνουν να διώξουν το στρες και την κούραση προσδίδοντας στους παραθεριστές την ενέργεια και τη

Οι ειδικοί συνιστούν μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές που θα μπορέσουν να διώξουν σε μεγάλο βαθμό τη ρουτίνα και το άγχος από τη ζωή μας, δίνοντάς της έτσι γεύση... καλο-καιρινή. Έχουμε και λέμε, λοιπόν:

> Επιστρέψτε στην καθημερινότητά σας με το… μαλακό. Αποφύγετε όσο μπορείτε τα δύσκολα και φτιάξτε ένα πλάνο που θα σας βοηθήσει να ανακτήσετε βαθμιαία τις υποχρεώσεις σας.

> Φροντίστε να έχετε ελεύθερο χρόνο (προτιμάτε, για παράδειγμα, αν είστε νοικοκυρές, απλά φαγητά, που μα-γειρεύονται εύκολα και γρήγορα) και ζητήστε από τους άλλους να σας βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού.

> Βρείτε χρόνο για ξεκούραση. Επτά έως οκτώ ώρες ύπνου, κάθε βράδυ, είναι ένας καλός μέσος όρος. Απο-φεύγετε επίσης τις ζωηρές βραδινές συζητήσεις. Τρώτε κάτι ελαφρύ για βράδυ.

> Αντίθετα, το πρωινό σας πρέπει να είναι πλούσιο, ώστε να σας παρέχει την ενέργεια που χρειάζεστε κατά τη διάρ-κεια της ημέρας.

> Αποφεύγετε να κάθεστε ώρες μπροστά στην τηλεόραση. Προτιμότερο είναι να διαβάζετε κάποιο βιβλίο (αποφεύ-γετε τα βιβλία τρόμου).

> Όταν προκύπτει κάποιο πρόβλημα, προσπαθείτε να κρα-τάτε την ψυχραιμία σας.

> Ασκείτε το σώμα σας, καθώς αυτό θα σας βοηθά να εκτο-νώνετε την ένταση που συσσωρεύεται μέσα σας.

> Επιδοθείτε σε θετικές σκέψεις, καθώς θεωρείται ο κα-λύτερος τρόπος για να ελαφρύνει κανείς από την ένταση μιας κοπιαστικής μέρας. Αμβλύνετε τα προβλήματά σας, ξεχάστε τις ανταγωνιστικότητες του περιβάλλοντός σας και αφήστε τον νου να τρέχει σε κάποιες ευχάριστες στιγ-μές από το καλοκαίρι που μόλις τελείωσε...

διάθεση που χρειάζονται για να βιώσουν πρωτόγνωρα πράγματα και καταστάσεις.Ωστόσο, δεν είναι και λίγοι εκείνοι που ισχυ-ρίζονται ότι η νοσταλγία και τα παρεπόμενά της δεν εξαρτώνται τόσο από την ποιότητα των διακοπών, αλλά από το τι θα συναντήσει κανείς όταν επιστρέψει. Αν, λόγου χάρη, κά-ποιος έχει περάσει θαυμάσιες διακοπές και επιστρέφοντας αντιμετωπίσει σοβαρά επαγ-γελματικά ή οικογενειακά προβλήματα, το πιθανότερο είναι ν’ αναπτύξει μελαγχολία.

Ομαλή «προσγείωση» μετά τις διακοπές

Χειμώνας με γεύση… καλοκαιριού

40•in•vitro

ΕναλλακτικάΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ενεργειακή φωτογράφηση Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Συνεργάστηκε η Σοφία Χατζή, ειδική στα Ψυχομετρικά Τεστ και την Ενεργειακή Φωτογράφηση (PIP)

Φωτογραφίζοντας το ενεργειακό μας πεδίο

Αν και οι ρίζες της ενεργειακής φωτογράφησης ξεκινούν από την πανάρχαια ολιστική θερα-πευτική (στηρίζεται στην ενέρ-γεια του ανθρώπινου σώματος

και στα επτά ενεργειακά κέντρα), η μέθοδος εφαρμόζεται σήμερα με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Αυτό οφείλεται κυρίως στον εμπνευστή της, Δρα Harry Oldfild (Φυσικός, Ομοιοπαθητικός, διδάκτορας της Βιολογίας και ηλεκτρο - κρυσταλλοθεραπευ-τής), ο οποίος το 1992 κατάφερε – έπειτα από μακροχρόνιες έρευνες – να τελειοποιή-σει τον τρόπο απεικόνισης της ενεργειακής κυκλοφορίας μέσα και γύρω από το ανθρώ-πινο σώμα. Σε τι μπορεί να βοηθήσειΕπειδή έχουμε να κάνουμε με μια φωτογρά-φηση του ενεργειακού μας πεδίου, μπορού-με να έχουμε μια σαφή εικόνα όλων των οργάνων του σώματός μας (συκώτι, νεφρά, πάγκρεας, καρδιά, πνεύμονες, στομάχι, παχύ έντερο, χολή, γεννητικά όργανα, θυρεοειδής αδένας, εγκέφαλος, σπλήνας, επινεφρίδια). Επίσης, η φωτογράφηση αυτή μας δίνει και την εικόνα του οστεομυϊκού συστήματος, κα-θώς επίσης και της κυκλοφορίας του αίματος. Ταυτόχρονα απεικονίζεται και η ψυχολογι-κή μας κατάσταση (ένταση, στρες, μελαγ-χολία, κ.ά.) που, πολλές φορές, συμβάλλει στο μπλοκάρισμα της βιοενέργειας. Τέλος, η ενεργειακή φωτογράφηση απεικονίζει και τις εκφραστικές μας δυσκολίες ( λόγος, σεξουαλικότητα, εκφραστικότητα χεριών, σώματος).Σήμερα – με την ανάπτυξη της τεχνολογίας – μπορούν όλοι να δουν το ενεργειακό τους πεδίο και τα χρώματά του αποτυπωμένα σε μία «φωτογραφία». Τα χρώματα αυτά είναι μοναδικά για κάθε άνθρωπο, πληροφορώ-ντας τον για το επίπεδο υγείας και ευεξίας, για τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της προσωπικό-τητάς του, αλλά και για την εξελικτική πορεία του. Όπως φαίνεται στη «φωτογραφία», το σχήμα του ενεργειακού πεδίου ενός υγιούς ανθρώπου είναι ωοειδές. Το χρώμα που υπάρχει στο κέντρο είναι το βασικό ή μόνιμο χρώμα που προσδίδει στοιχεία στην προσωπι-κότητα του ανθρώπου. Οι χρωματιστοί κύκλοι κατά μήκος του κορμού δείχνουν τόσο τα ενεργειακά κέντρα (τσάκρας) όσο και το επί-πεδο λειτουργίας και ευεξίας τους. Όσο για τα χρώματα που υπάρχουν στην περιφέρεια του σώματος, αυτά πληροφορούν για την κα-τεύθυνση προς συγκεκριμένα βιώματα ή την εξελικτική πορεία, γενικότερα.

Πώς γίνεταιΓίνεται απλά, με μία βιντεοκάμερα κι ένα κομπι-ούτερ. Ο «ασθενής» – φορώντας όσο το δυνατόν λιγότερα ρούχα – στέκεται απέναντι από τη βιντεοκάμερα, η οποία «τραβά» τις απαραίτη-τες λήψεις (ανφάς, προφίλ, πλάτη κ.λπ.). Με τη φωτογράφηση αυτή, η κάμερα συλλαμβάνει τις μη ορατές συχνότητες του φωτός γύρω από το σώμα. Στη συνέχεια, η κάμερα συνδέεται με το κομπι-ούτερ, το οποίο επεξεργάζεται τις συχνότητες, δίνοντας στην καθεμία διαφορετική χρωματική απεικόνιση. Σε μια ενεργειακή φωτογράφηση διακρίνονται τέσσερα βασικά χρώματα (κίτρινο, κόκκινο, μπλε και πράσινο) στις διάφορες αποχρώσεις τους. Τα χρώματα αυτά έχουν τη σημασία τους, η οποία ερμηνεύεται από τον ειδικό. Έτσι, από το χρώμα που εμφανίζεται σε κάθε σημείο του σώματος – αλλά και από το σχήμα του χρώματος –, ο ειδι-κός είναι σε θέση να καταλάβει αν κάτι δεν πάει καλά ή εάν έχει επέλθει κάποια αλλαγή στον οργανισμό. Η ψυχοσωματική μας υγεία – όπως εμφανίζεται

στον υπολογιστή – τυπώνεται υπό μορφή φω-τογραφιών, τις οποίες μπορεί να πάρει μαζί του ο ενδιαφερόμενος στο τέλος.

Τι δείχνουν τα χρώματαΣε γενικές γραμμές, τα χρώματα στα διά-φορα σημεία του σώματος φανερώνουν: Κίτρινο: ενέργεια θεραπευτική. Κόκκινο: ενέργεια που δηλώνει φυσικό πόνο ή ένταση.

Μπλε: ενέργεια που δηλώνει κατακράτη-ση υγρών, οιδήματα.

Πράσινο: ενέργεια ισορροπίας και θεραπείας.Προσοχή!Σε μια ενεργειακή φωτογραφία είναι καλό να υπάρχει κάθε χρώμα. Όμως, παίζει ρόλο σε ποιο σημείο βρίσκεται το χρώμα αυτό, πόσο έντονο είναι ή τι είδους απόχρωση έχει.

Γνωρίζετε ότι…

> η ενεργειακή φωτογράφηση είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Αγγλία, όπου υπάρχει και ειδικό κέντρο εκπαίδευσης, με επικεφαλής τον Δρ Harry Ordfield;

> η μέθοδος αυτή, ως προληπτική και διαγνωστι-κή που είναι, χρειάζεται να γίνεται μία με δύο φορές τον χρόνο, ούτως ώστε να ελέγχεται πλήρως η κατάσταση της υγείας μας;

> εφαρμόζεται επίσης στην Αυστραλία, τον Καναδά, τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και τελευταία και στη χώρα μας;

Η ενεργειακή φωτογράφηση είναι ένα απλό και ανώδυνο τσεκ - απ της ψυχοσωματικής μας κατάστασης. Ή – σύμφωνα με τον Oldfield – μία αξονική τομογραφία του ενεργειακού

πεδίου, η οποία χρησιμεύει στον εντοπισμό τυχόν διαταραχών – σωματικών και ψυχικών – του οργανισμού.

Business mail

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 IN•VITRO•41

ΠροτείνουμεΙατρικές σελίδες

To «In Vitro» και σε ηλεκτρονική μορφήΠλέον µπορείτε να διαβάσετε το «In Vitro» και µέσω Διαδικτύου. H διαδικασία είναι πολύ απλή. Πληκτρολογήστε την παρακάτω διεύθυνση issuu.com/invitromagazine και θα εµφανιστούν στην οθόνη σας όλα τα τεύχη του περιοδικού. Πατώντας στο εξώφυλλο του ενός θα µπορέσετε να το ανοίξετε και να το ξεφυλλίσετε σε πραγµατικό χρόνο. Aν θέλετε µπορείτε να το κατεβάσετε σε µορφή PDF στην επιφάνεια του υπολογιστή σας. Έτσι δηµιουργείτε το προ-σωπικό σας αρχείο από τεύχη του «In Vitro». Προσοχή όµως διότι απαγορεύεται η αναπαραγωγή και αναδηµοσίευση των θεµάτων του περιοδικού.

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣΑντιγόνη Αρσένη

Είναι γνωστό ότι ο ανθρώπι-νος οργανισµός αποτελείται κατά το µεγαλύτερο µέρος του από νερό. Αυτό σηµαί-νει ότι το νερό αποτελεί ουσιαστικά τη βάση πολλών υγρών, τα οποία παράγει ή ανα-παράγει φυσιολογικά ή νοσολογικά το σώµα.Από το αίµα, το βασικό συστατικό της ζωής, µέχρι το µητρικό γάλα και από το σπέρµα µέχρι τον ιδρώτα, ο οργανισµός παράγει συνεχώς – καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής – υγρά, καθώς πολλές από τις λειτουργίες του συντελούνται µε τη βοήθεια των εκκρίσεων.Η Ια-τρική ήδη αξιοποιεί αποτελεσµατικά εξετάσεις των υγρών του σώµατος, βγάζοντας χρήσιµα συµπερά-σµατα για την κατάσταση της υγείας των ασθενών. Το ενδιαφέρον αυτό βιβλίο της Αντιγόνης Αρσένη (εκδό-σεις Ζήτα) δεν προσφέρει ευσύνοπτα τα θεωρητικά εργαλεία µόνο σε ειδικούς τεχνολόγους ιατρικών εργαστηρίων, αλλά και στον κάθενα που θα ήθελε να γνωρίζει την ποικιλία των υγρών που υπάρχουν στο σώµα.

υγρών, τα οποία παράγει ή ανα-

ΤΟΛΜΗΣΕΛύδια Ιωαννίδου-Μουζάκα

Ο τίτλος «Τόλµησε» του βιβλίου της επίκουρης καθηγήτριας και ειδικής µαστολόγου Λύδιας Ιωαννίδου-Μουζάκα δεν αφο-ρά µόνο τις γυναίκες εκείνες που πέρασαν από το δύσκο-λο µονοπάτι της διάγνωσης καρκίνου του µαστού, αφού απευθύνεται προς κάθε µα-χόµενο άνθρωπο.Ο βίος της, άλλωστε, αποτελεί παράδειγµα και συνεχής µάχη για τη βελτίωση της ζωής των γυναικών µε καρκίνο του µαστού, αλλά και τη διεύρυνση των υποδοµών και των συνθηκών πρόνοιας, τις οποίες πρέπει να διαθέτει κάθε προηγµένη Πολιτεία στον συγκεκριµένο τοµέα.«Μία ζωή αγώνας», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο κείµενο, στο οποίο εξιστορεί πολλές από τις µάχες που έδωσε κατά τη διάρκεια της ιατρικής της καριέρας.Φεύγοντας από την Κωνσταντινούπολη, τον Σεπτέµ-βριο του 1955, για να γλιτώσει από τον µαινόµενο όχλο εναντίον των Ελλήνων, εν συνεχεία ήλθε στην Αθήνα και ξεκίνησε τις ιατρικές της σπουδές, για να φτάσει µερικά χρόνια αργότερα στην κορυφή της επιστήµης της, ως καθηγήτρια και πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Μα-στολογίας.

ΙΑΣΩ: Μείωση τζίρου αλλά κι ενίσχυση κερδοφορίας στο 2ο τρίµηνο

Συµφωνίες της Alapis µε ΜΑΚ A.E. - Εξέλιξη A.E.

Μείωση κύκλου εργασιών κατά 21,3% παρουσί-ασε το Ιασώ κατά το πρώτο εξάµηνο του 2010, εξαιτίας της µείωσης του τιµολογίου των παρε-χοµένων υπηρεσιών υγείας, η οποία οδήγησε το δεύτερο τρίµηνο σε αύξηση της κερδοφορίας. Συγκεκριµένα, σε ενοποιηµένη βάση, ο κύκλος εργα-σιών διαµορφώθηκε στα 65,2 εκατ. ευρώ, από 82,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάµηνο πέρυσι, τα EBITDA υποχώρησαν 10,1 εκατ. ευρώ, από 12,6 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάµηνο του 2010, ενώ τα κέρδη έπειτα από φόρους και δικαιώµατα µειοψηφίας διαµορφώ-θηκαν στα 1,62 εκατ. ευρώ, έναντι 1,96 εκατ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τη µητρική εταιρεία, ο κύκλος εργα-σιών µειώθηκε κατά 24,79%, στα 35,8 εκατ. ευρώ από 47,6 ευρώ πέρυσι, τα ΕΒITDA κατά 22,2%, σε 9,5 εκατ. ευρώ από 12,2 εκατ. ευρώ, ενώ τα καθα-

ρά κέρδη µειώθηκαν κατά 6,25%, δηλαδή από 4,5 εκατ. ευρώ σε 4,8 εκατ. ευρώ. Με τη δηµοσίευση των ενδιάµεσων οικονοµικών καταστάσεων του Α’ εξαµήνου του 2011, ο πρόεδρος του Δ.Σ. κ. Γεώρ-γιος Σταµατίου σχολίασε: «Είµαστε ικανοποιηµένοι από τα αποτελέσµατα του Α’ εξαµήνου του 2011, τα οποία επιτεύχθηκαν υπό ιδιαίτερα δυσµενείς συνθήκες. Τα βασικά οικονοµικά µεγέθη της µητρι-κής εταιρείας και του οµίλου µας είναι µειωµένα, έναντι της προηγούµενης χρήσης. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι δεν είναι απολύτως συγκρίσιµα, λόγω της επιβολής ΦΠΑ από 1/7/2010».

H εισηγµένη φαρµακοβιοµηχανία Alapis γνωστοποίησε τελικώς – κατόπιν ερωτήµατος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και του Χρηµατιστηρίου Αθηνών – πωλήσεις και συµφωνίες πώλησης ση-µαντικών κλάδων της δραστηριότητάς της, στις εταιρείες Εξέλιξη Α.Ε. και ΜΑΚ Α.Ε. Συγκεκριµένα, µε πρόσφατη ανακοίνωσή της, η Alapis επιβεβαίωσε την πώληση στην εταιρεία Εξέλιξη Α.Ε. της παραγωγής και εµπορίας προϊόντων τα οποία διακινούνται µέσω φαρµακείων. Επιβεβαίωσε ακόµη τη συµφωνία πώλησης φαρµά-

κων, για νοσοκοµειακή χρήση, στη ΜΑΚ Α.Ε., η οποία αναµένεται να ολοκληρωθεί µέσα στους επόµενους δύο µήνες. Παράλληλα, επιβεβαίωσε τη συµφωνία απόσχισης και πώλησης του κλάδου έρευνας και ανάπτυξης στην εταιρεία ACOLAB.Πάντως, σύµφωνα µε την ανακοίνωση της εταιρείας, οι κινήσεις αυτές «δεν αποτελούν κάποιο έκτακτο ή ασυνήθιστο ουσιώδες γεγονός, έξω από τις επιχειρηµατικές δραστηριότητες του οµί-λου, ώστε να απαιτείται υποχρέωση ειδικής ανακοίνωσης».

42•IN•VITRO

ΟμορφιάΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Τριχόπτωση Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Συνεργάστηκε ο Δρ Ανδρέας Πανουριάς, Δερµατολόγος

Οι περισσότεροι όταν χτε-νιζόµαστε και βλέπουµε τη βούρτσα µας να γεµίζει τρίχες, αµέσως σκεφτόµα-στε πως αυτή την εποχή τα

µαλλιά πέφτουν ή ότι οι τρίχες αυτές ανήκουν σ’ εκείνες τις 50-100 που, όπως λένε οι γιατροί, χάνουµε φυσιολογικά κάθε µέρα, στο πλαίσιο της ανανέωσης του τριχωτού της κεφαλής. Εποµένως, τα λίγα µαλλιά που µένουν στη βούρτσα ή που φεύγουν όταν περ-νάµε τα δάχτυλά µας ανάµεσά τους δεν πρέπει να µας ανησυχούν.

Η ιστορία μιας… τρίχαςΜε άλλα λόγια, αν από τις περίπου 100 τρίχες που πέφτουν ξαναφυτρώνουν περί-που οι 85 µε 90, τότε µπορούµε να µιλάµε για φυσιολογική τριχόπτωση, δηλαδή τρι-χόπτωση η οποία δεν θα προκαλέσει ση-µαντική µείωση του αριθµού των τριχών, ώστε ν’ αραιώσουν τα µαλλιά. Για πραγµατική τριχόπτωση όµως, δηλαδή για τριχόπτωση η οποία, αν συνεχιστεί, πιθανόν να προκαλέσει και σταδιακή αραίωση του τριχωτού της κεφαλής, µπο-ρούµε να µιλήσουµε όταν ο κύκλος ζωής της τρίχας διαταραχθεί. Δηλαδή, όταν για κάθε περίπου 100 τρίχες που πέφτουν βγαίνουν λιγότερες από τις 85-90 που αναφέραµε πριν.

Η γήρανση των ριζώνΤόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα η τριχόπτωση συνδέεται µε την πρόωρη γήρανση των ριζών, που χαρακτηρίζεται από µια µορφή ίνωσης. Η ίνωση αυτή σκλη-ραίνει τη ρίζα και συµπιέζει τα αιµοφόρα αγγεία που την τροφοδοτούν και τη διεγείρουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα η κυκλο-φορία του αίµατος να δυσχεραίνεται, η ρίζα να αδυνατίζει και η τρίχα να µη µεγαλώνει σωστά και, τελικά, να πέφτει πρόωρα.

Tips

Την τριχόπτω-ση αντιµε-τωπίζουν και ειδικά laser, που

προκαλούν διέγερση του

επιθηλίου, αγγειοδια-στολή και

αύξηση της διαβατότητας των απαραί-τητων ουσι-

ών, έτσι ώστε να αυξάνεται η ανάπτυξη και ο πολλα-πλασιασµός

των ανα-γεννητικών

κυττάρων της τρίχας.

Oι πρωτεΐνες του κρέατος, των πουλε-ρικών και των ψαρι-ών είναι ό,τι καλύτε-ρο για την ανάπτυξη των µαλλιών.

Οι πλούσιες σε σίδη-ρο τροφές (συκώτι, κόκκινο κρέας, πρά-σινα φυλλώδη λαχα-νικά και φακές) δεν πρέπει να λείπουν από τη διατροφή.

Μη φορµάρετε συχνά τα µαλλιά σας µε πιστολάκι, σίδερο, ρόλεϊ κ.ά., ειδικά τις εποχές που εντείνεται η τρι-χόπτωση (φθινόπω-ρο - άνοιξη).

Χτενίζετε απαλά τα µαλλιά σας, µην τα καίτε µε το σεσουάρ και φροντίζετέ τα µε προϊόντα καλής ποιότητας.

Καλό είναι να λού-ζεστε 2-3 φορές την εβδοµάδα εάν έχετε λιπαρά µαλλιά, 1-2 φορές εάν έχετε κανονικά και 1 φορά την εβδοµάδα εάν έχετε ξηρά µαλλιά.

Ένα αβγό + µια κου-ταλιά της σούπας ελαιόλαδο + µια κουταλιά της σού-πας γάλα σε σκόνη = η καλύτερη λοσιόν για τα ταλαιπωρηµέ-να µαλλιά.

Χρησιµοποιείτε για το χτένισµα πιρού-να και όχι βούρτσα για να µην σπάνε οι τρίχες.

Για styling προτιµή-στε κερί και κρεµώ-δη προϊόντα, παρά ζελέ ή αφρό, που ξηραίνουν τα µαλλιά και τα αφυδατώ-νουν.

Συνηθισμένες αιτίεςΗ τριχόπτωση µπορεί να οφείλεται σε συνδυασµό γενετικών και ορµονικών παραγόντων, σε παθήσεις όπως είναι οι ενδοκρινικές διαταραχές (παθήσεις θυ-ρεοειδούς), σε λοιµώξεις του τριχωτού της κεφαλής από µύκητες, σε ανεπάρκεια βιταµινών, µετάλλων και ιχνοστοιχείων, καθώς και σε εποχικούς λόγους (τότε µιλάµε για εποχική τριχόπτωση άνοιξης ή φθινοπώρου). Από το ιστορικό του ασθε-νούς και από τον τύπο της τριχόπτωσης, ο γιατρός είναι σε θέση να διακρίνει πότε αυτή οφείλεται σε φυσιολογικά αίτια ή σε κάποια πάθηση

Κι αν είναι αλωπεκία; Στην περίπτωση αυτή η έλλειψη ή η αραί-ωση των τριχών του κεφαλιού ή του σώµα-τος οφείλεται στην πτώση ή σπανιότερα στην αγενεσία των τριχών. Υπάρχουν δύο είδη αλωπεκίας: η γυροει-δής και η ανδρογενετικού τύπου, η οποία εµφανίζεται κυρίως στα γυναικεία κεφά-λια, µε τα εξής χαρακτηριστικά: σε πρώτο στάδιο, τα µαλλιά αραιώνουν µεν στην κορυφή του κεφαλιού, αλλά παραµένουν στις παρυφές του µετώπου, ενώ σε δεύ-τερο στάδιο η αραίωση των µαλλιών στην κορυφή του κεφαλιού είναι έντονη. Στις γυναίκες σπάνια η αλωπεκία προχωρά στα επόµενα στάδια, στα οποία έχουµε πλήρη πτώση των µαλλιών.

Στον γιατρό για θεραπείαΟ ειδικός δερµατολόγος είναι αυτός

που θα διαγνώσει τα ακριβή αίτια της τριχόπτωσης και θα συ-

στήσει την πλέον κατάλληλη θεραπευτική αντιµετώπιση.

Συνήθως προτείνονται κά-ποια συµπληρώµατα δι-ατροφής (ιδίως σίδηρος και βιταµίνες του συ-

µπλέγµατος Β), καθώς και ειδικά σαµπουάν και λοσιόν.

Όταν πέφτουν τα μαλλιά

Ειδικά σαµπουάν, φυτικά διατροφικά συµπληρώµατα

και εξειδικευµένες φόρµου-λες για τον άνδρα ή τη γυναίκα,

που αντιµετωπίζουν δυναµικά το πρόβληµα της τριχόπτωσης και

των αδύναµων µαλλιών.

IN•VITRO•43

ShoppingΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Γερά μέχρι τη ρίζα

Ειδικά σαµπουάν, φυτικά διατροφικά συµπληρώµατα

και εξειδικευµένες φόρµου-λες για τον άνδρα ή τη γυναίκα,

που αντιµετωπίζουν δυναµικά το πρόβληµα της τριχόπτωσης και

των αδύναµων µαλλιών.

λες για τον άνδρα ή τη γυναίκα, που αντιµετωπίζουν δυναµικά το

πρόβληµα της τριχόπτωσης και των αδύναµων µαλλιών.

beauty

Kerastase Specifique Stimuliste Anti-Hairloss Spray, L’OREAL Ειδικό σπρέι που δίνει µια επιστηµονική απάντηση στο πρόβληµα της τριχόπτω-σης. Εµπλουτισµένο µε Αminexil, αργινί-νη, βιταµίνη PP και Gluco-Liped GL, βοηθά να διατηρείται η πυκνότητα των µαλλιών και να µειώνεται ο ρυθµός απώλειάς τους. Όταν εφαρµόζεται καθηµερινά, επεκτεί-νει τη διάρκεια ζωής της τρίχας και βελτι-ώνει το πάχος της.

Cure De Force Doseur, KLORANΚαινοτόµο προϊόν κατά της τριχόπτωσης, 3ης γενιάς, ειδικό για γυναίκες. Περιέχει καφεΐ-νη και κινίνη, δύο συστατικά που διεγείρουν την ανάπτυξη των κυττάρων του τριχοθύλα-κα, προστατεύουν τον αδένα από το οξειδω-τικό στρες και αυξάνουν την κυκλοφορία του αίµατος. Ποιο είναι το αποτέλεσµα έπειτα από 6 εβδοµάδες; Να µπλοκάρεται η τριχόπτωση κατά 80%.

Men-Hair Strenght, ULTREX Ένα σαµπουάν κατά της τριχόπτωσης, ειδικό για άνδρες, που, χάρη στην τεχνολογία Pro-Strength Ginseng, περιορίζει την τριχόπτωση έως και 95%. Πρόκειται για ένα δυναµικό επαναλανσάρισµα του προϊόντος, αφού η νέα σύνθεσή του Nutrium 10 συνδυάζει ισχυρή αντιπιτυριδική δράση, µε θρεπτικά συστατικά, που εισχωρούν στην επιδερµίδα σε βάθος 3 στιβάδων, προσφέροντας έτσι ολική φροντίδα της επιδερµίδας.

The Men’s Hair Formula, ΚΟΡΡΕΣΈνα συµπλήρωµα διατροφής για τον άνδρα, πλούσιο σε βιταµίνες, αµινοξέα και φυτικά εκχυλίσµατα που συµβάλλουν στη διακοπή της τριχόπτωσης, στην ενίσχυση της τριχο-φυΐας και στην καλή υγεία των µαλλιών. Για παράδειγµα, η Κυστίνη και η Μεθειονίνη είναι αµινοξέα που συναντώνται στην α-κερατίνη, κύριο συστατικό της τρίχας, ενώ το εκχύλισµα Equisetum αποτελεί πλούσια πηγή πυριτίου (βασικό συστατικό στον συν-δετικό ιστό, όπως τα µαλλιά).

Skin, Nails and Hair, SOLGAR Προηγµένη διατροφική φόρµουλα, ειδικά σχεδιασµένη για να προάγει την καλή υγεία των µαλλιών, του δέρµατος και των νυχιών. Το Skin, Nails and Hair παρέχει διατροφικά στοιχεία απαραίτητα για τη βιοσύνθεση του κολλαγόνου και της κερατίνης, όπως οργανι-κό θείο (MSM), βιταµίνη C, προλίνη, λυσίνη, οργανικό πυρίτιο και κιτρικό ψευδάργυρο.

Σαμπουάν ενέργειας Phytolium, PHYTOΣαµπουάν κατά της τριχόπτωσης, εξαιρε-τικής ενέργειας, µε εκχυλίσµατα ασπά-λαθου και φλοιού quinquina, µε 100% φυσικό άρωµα και χωρίς Paraben, θειικά άλατα και φθαλικές ενώσεις. Η καινοτό-µα φόρµουλά του επαναφέρει τη ζωή στα µαλλιά, προσδίδοντάς τους, παράλληλα, δύναµη και πυκνότητα από την πρώτη ήδη εφαρµογή.

Anti- Hair Loss, HEAD & SHULDERSΠροϊόν κατά της τριχόπτωσης για µια έως και 95% λιγότερη τριχόπτωση, που προκαλείται από το σπάσιµο της τρίχας. Ο ενεργός του συνδυασµός διασφαλίζει ότι τα συστατικά που συµβάλλουν στη φροντίδα των µαλλιών, δρουν ακριβώς στο σηµείο όπου χρειάζεται (κυρίως για τα άτονα µαλλιά), ενώ η ειδική σύνθεση καθαρισµού περιποιείται τα µαλλιά κατά το λούσιµο.

Kerastase Specifique Stimuliste

Phytolium 4, PHYTOΑγωγή κατά της επίµονης και χρόνιας τριχό-πτωσης µε CapicellPro (ένα φυτικό σύµπλο-κο). Με τέσσερα διπλώµατα ευρεσι-τεχνίας, το προϊόν αυτό: επιταχύνει την ανάπτυξη της τρίχας, επιβραδύνει την τριχόπτωση, αυ-ξάνει την τριχοειδή µάζα και παρατείνει τη ζωή της τρίχας, καταπολεµώντας κατά 88% την τρι-χόπτωση.

το λούσιµο.

beautyτης επιδερµίδας.

Σαμπουάν ενέργειας Phytolium,

44•IN•VITRO

ΣημειώσειςΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Δεν πρέπει να ξεχάσω...

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣΑΘΗΝΑ> Νοσοκοµείο Αιγινήτειο, Βασ. Σοφίας 72 > Γενικό Νοσο κο µείο Αθηνών «Γ. Γεννηµατάς» (Γενικό Κρατικό Αθηνών) Μεσογείων 154, Χολαργός > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Η Ελπίς» Δηµη-τσάνης 7, Αµπελό κηποι > Ερρίκος Ντυ-νάν, Μεσογείων 107 > Γενικό Αντικαρ-κινικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Άγιος Σάββας», Λ. Αλεξάνδρας 171> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ιπποκράτειο», Βασ. Σοφίας 114 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Λαϊκό», Αγ. Θωµά 17> Μαιευ-τήριο Αθηνών «Έλενα Βενιζέλου», πλ. Έλενας Βενιζέλου 2 > Γενικό Νοσοκο-µείο Αθηνών «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» (Ερυθρός Σταυρός), Αθανασάκη 1> Γ.Ν. Νοσηµάτων Θώρακος «Σω-τηρiα», Μεσογείων 152 > Αρεταίειο Νοσοκοµείο, Βασ. Σοφίας 76 > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Ευαγγελισµός», Υψηλάντου 45 > Γενικό Νοσοκοµείο Παίδων Aγλαΐα Κυριακού, Θηβών και Λεβαδείας, Αµπελόκηποι > Νοσοκοµείο Αφρ. & Δερµ. Νόσων Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός», Δραγούµη 5 > Οφθαλµια-τρείο Αθηνών, Σίνα & Πανεπιστηµίου 26, > Ιασώ General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Xολαργός > Doctors’ Hospital, Κε-φαλληνίας 26 > ΝΕΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ, Αστυ-

δάµαντος 83, Τηλ.: 210 7228511

ΠΕΙΡΑΙΆΣ> Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Μεταξά, Μπότσαρη 51 > Γενικό Νοσο-κοµείο Πειραιά «Τζάνειο», Zαννή και Αφεντούλη

ΧΑΐΔΑΡΙ> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο κοµείο «Αττικό», Ρίµινι 1

ΚΑΛΛΙΘΕΑ> Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Λ. Συγγρού 356

ΦΆΛΗΡΟ> Metropolitan Hospital, Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ.Βενιζέλου 1 Ν. Φά-ληρο

ΚΗΦΙΣΙΑ> Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2

ΜΑΡΟΎΣΙ> Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σισµανό-γλειο, Σισµανoγλείου 1

Ν. ΙΩΝΊΑ> Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3

ΝΊΚΑΙΑ> Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου Δηµ. 3

ΜΕΛΊΣΣΙΑ> 1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ “Η Πεντέλη” (Πα-παδηµητρίου), Τέρµα Ζαΐµη> Γ.Ν.Μ. Αµ.

Φλέµιγκ, 25ης Μαρτίου 4, ΒΟΎΛΑ > Γενικό Νοσοκοµείο «Ασκλ η πιείο Βού-λας», Βασ. Παύλου 1

ΝOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ

ΕΥΚΑΡΠΊΑ> Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου ΘεσσαλονΙκη > ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ. 1 > Γ. Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύνης και Αγ. Δηµητρίου 41 > Λοιµωδών, Λα-µπράκη Γρ. 13 > ΕΚΑΒ, Πλαταιών 26 > Ιπποκράτειο, Παπαναστασίου Αλ. 49 > Γ. Ν. Αγ. Δηµήτριος, Ζωγράφου 2

ΚΑΛΑΜΑΡΙΆ> Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος, Αντιστά-σεως 161

ΧΟΡΤΙΑΤΗ> Γ. Ν. Παπανικολάου

IKA> Πλατεία Αττικής: Τσουδερού 61, > Περιστέρι: Β. Αλεξάνδρου 105, > Πατήσια: Ιωάννου Δροσοπούλου 157, > Αλεξάνδρας: Πανόρµου & Κα-ρύστου 7, > Νέος Κόσµος: Μάχης Ανα-λάτου & Λαγουµιτζή, > Πειραιάς: Αγ. Κωνσταντίνου 1 .ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ> Κολοκούρη Ελένη Μεσογείων 117, εντός εµπορικού κέντρου, > Γρηγορό-

πουλος Σωτήρης Δευ τέρας Μεραρχίας 2 & Ακτή Μιαούλη, Πειραιάς, > Πλυ τάς Νικόλαος Κηφισίας 125-127, Ν. Ψυχι-κό, > Λουράντος Κώστας Οµήρου 6, Ν. Σµύρνη, > Μπακάκος Αγ. Κων/νου 3, Οµόνοια > Λένα Τριανταφύλλη Μπα-κάκου, Λεωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά > Βλάχος Κων/νος Στουρνάρη 53 (δί-πλα στο θέατρο Αλάµπρα), Αθήνα, > Βλάχος Παντελής Θεοτοκο πούλου 6, Χαλάνδρι, (πλησίον AGORA CENTER), > Αντωνό πουλος Νίκος Περικλέους 79, Κηπούπολη Περιστέρι, > Μαρούλης Γεώργιος Πανεπιστη µίου 6, Αθήνα, > Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πολυτεχνεί-ου 37, Πειραιάς, > Λαζαρίδου-Παπαδο-πούλου Ευγενία Τραλέων 61, Γαλάτσι, > Λύγδας Νικόλαος Παναγή Τσαλδάρη 37, Περιστέρι, > Μαραγκού Βασιλεί-ου - Μαραγκού Ιωάννη Ακαδηµίας 76, Αθήνα, > Μώρος Δηµήτρης 2ας Μαίου, 26, Ν. Σµύρνη, > Ραφτόπουλος Γιώργος Κηφισίας 5, Αµπελόκηποι, > Σαµαράς Ανδρέας Αλεξάνδρας 146Β & Λουκάρε-ως, Αµπελόκηποι, > Σταµατίου-Βέρου Μαρία Ε. Βενιζέλου 126, Ν. Ερυθραία, > Σταυροπούλου Αικατερίνη Μεσογεί-ων 437 & Αγ. Παρασκευής, Αγ. Παρα-σκευή, >Σκρέκα Αθανασία, Αττικής 94, Άνω Γλυφάδα > Τσιροπούλου Σοφία Σπερχειού 61, Χρυσούπολη Περιστέρι,

> Γιαννακάκου-Σκουµπουρδή Αγγελική Περικλέους 11, Μαρούσι > Μπακογιάν-νη Πολυξένη, Δωδεκανήσου 39, Άλιµος > Αικατερίνη Παγιαύλα- Ευαγγέλου, Κώστα Βάρναλη 38, Χαλάνδρι

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΊΤΕ ΕΠΊΣΗΣ:> Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθη-νών, Μικράς Ασίας 75, Γουδί> Διαγνωστικό κέντρο «ΔΙΑΓΝΩΣΗ» (υποκατάστηµα Λεωφόρου Αλεξάν-δρας) Λ. Αλεξάνδρας 166, Αθήνα> Holmes Place Athens, Εµπορικό Κέντρο “City Link” Βουκουρεστίου & Σταδίου 4> Ηolmes Place Μαρούσι, Εµπορικό κέ-ντρο “Αίθριο” Αγ. Κωνσταντίνου 40> GymTonic: Λεωφόρος Βουλιαγµένης 96, Γλυφάδα> Hercules: Εθνικής Αντιστάσεως 33, Νέα Ερυθραία> Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σοφίας 46, Αθήνα> Press & Tabac - Εµπορικό κέντρο “THE MALL“ - Μαρούσι> Εµπορικό κατάστηµα Public Καρα-γεώργη Σερβίας 1, Πλα τεία Συντάγµα-τος, Αθήνα.

Πού θα μας βρίσκετε...

Ç óåëßäá

áõôÞ óáò áíÞêåé.

Óôåßëôå ìáò ìéêñÜ

ìõóôéêÜ ðïõ óáò

âïçèïýí íá æåßôå

ðéï õãéåéíÜ

[email protected]

Για φυσικούς τρόπους αντιµε-

τώπισης των εντόµων, χρησι-

µοποιώ πάντα βασιλικό για τις

µύγες και τα κουνούπια, δάφνη

και φλούδες αγγουριού για τις

κατσαρίδες και λεβάντα για

τον σκώρο. Π.Κ.

Τους λεκέδες από παγωτό στα

ρουχαλάκια των παιδιών µου

τους αποµακρύνω µε τον εξής

τρόπο: Ξεκινάω µε διάλυµα

απορρυπαντικού, συνεχίζω µε

διάλυµα αµµωνίας και ξυδιού

και στη συνέχεια ξεβγάζω καλά

µε νερό. Τέλος, στεγνώνω την

περιοχή πολύ καλά και βγαίνει

πεντακάθαρο! Μ.Β.

Αντί για την κοινή πλαστική σα-κούλα, καλό θα ήταν να χρησι-µοποιούµε πάνινη σακούλα για τα ψώνια και αντί για πλαστικές συσκευασίες τροφίµων και άλ-λων ειδών, χάρτινες ή γυάλινες συσκευασίες. Όσο είναι στο χέρι µας, οφείλουµε να προστατεύου-µε το περιβάλλον…

Α.Ν.

Οι φουσκάλες είναι εφιάλτης όταν τοποθετούµε µια ταπετσα-ρία. Εγώ για να τις εξαλείψω κάνω µια µικρή εντοµή σε σχήµα σταυρού στο κέντρο της φουσκάλας και ξαναρίχνω λίγη κόλ-λα µε µια σύριγγα. Έπειτα, ενώνω πάλι τις άκρες πιέζοντας µε δύναµη και αποµακρύνω την περίσσεια της κόλλας µε ένα υγρό σφουγγάρι. Α.Π.

Κάτι που µε έχει ιδιαίτερα «βολέψει» στην καθηµερινότη-τά µου είναι τα χρωµατιστά κλειδιά. Επειδή µερικά κλειδιά µοιάζουν µεταξύ τους, για να τα αναγνωρίζω βάζω µια σταγόνα βερνίκι νυχιών σε διαφορετικά χρώµατα στο κα-θένα κι έτσι δεν χάνω χρόνο µέχρι να βρω το κατάλληλο κλειδί!

Δ.Ι.

ΧρηστικάΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Καρδιολογικά ΙατρείαΑΤΤΙΚΗ> Iπποκράτειο / τηλ: 210-7483770> Γενικό Kρατικό Nικαίας / τηλ: 210-

4915061 > Eρυθρός Σταυρός / τηλ: 210-6414000

και 210-6414274> Σωτηρία / τηλ: 210-7719981 και 210-

7778611> Tζάνειο / τηλ: 210-4519411> Eυαγγελισμός / τηλ.: 210-7201000 > Γεώργιος Γεννηματάς / τηλ: 210-

7778901> 7ο Θεραπευτήριο I.K.A. / τηλ: 210-

2022510-19> Aγία Όλγα / τηλ: 210-2776612 και

210-2796897> Σισμανόγλειο / τηλ: 210-8039911 και

210-8047165> Aλεξάνδρα / τηλ: 210-3381.100 και

210-3381483> Λαϊκό / τηλ: 210-7456000> Ωνάσειο Kαρδιοχειρουργικό Kέντρο

/ τηλ: 210-9493933> Aσκληπιείο Bούλας / τηλ: 210-

8924444> Θριάσιο / τηλ: 210-5551501> Aττικό / τηλ: 210-5831000 και 210-

5831100> Aγία Bαρβάρα (Λοιμωδών) / τηλ: 210-

5301100> Παμμακάριστος / τηλ: 210-2011091

και 210-2284851> Eλπίς / τηλ: 210-6434001> KAT / τηλ: 210-6280200> Aμαλία Φλέμινγκ / τηλ: 210-80.30.303

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ> AXEΠA / τηλ: 2310-993111> Iπποκράτειο / τηλ: 2310-892000> Παπαγεωργίου / τηλ: 2310-693229> Παπανικολάου / τηλ: 2310-358278> Ψυχιατρικό Nοσοκομείο Θεσσαλονί-

κης / τηλ.: 2310-647100

AΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ> Γεν. Παν/μιακό Nοσ. Aλεξανδρούπο-

λης / τηλ.: 25510-75461

ΚΡΗΤΗ> Bενιζέλειο και Πανάνειο / τηλ: 2810-

368000 και 2810-368189> Γενικό. Nοσ. Hρακλείου / τηλ: 2810-

392.111 και 2810-542.107

ΙΩΑΝΝΙΝΑ> Γ. Xατζηκώστα / τηλ: 26510-80111

> Γενικό Παν/μιακό Nοσ. Iωαννίνων / τηλ: 26510-99111 και 26510-99509

ΠΑΤΡΑ> Aγ. Aνδρέας / τηλ: 2610-227000> Γεν. Παν/μιακό Nοσ. Πατρών / τηλ.:

2610-999111

ΛΑΡΙΣΑ> Γεν. Παν/μιακό Nοσ. Λάρισας / τηλ.:

2410-617000> Γεν. Nοσ. Λάρισας / τηλ: 2410-

230031

ΗμικρανίαΑΤΤΙΚΗ> Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Γενικό

Νοσοκομείο Βασ. Σοφίας 72 11528 Αθήνα Αττική Τηλ: 210 7220811

> Αττικό Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ρίμινι 1 Χαϊδάρι 12462 Χαϊδάρι Αθήνα Αττική Τηλ: 210 5831000

> Ευαγγελισμός Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Υψηλάντου 45-47 10676 Αθήνα Αττική Τηλ. Κέντρο: 210 7201000

> ΚΑΤ Γενικό Νοσοκομείο Αττικής Νίκης 2 14561 Κηφισιά Αθήνα Αττι-κή Τηλ. Κέντρο: 210 6280000, 213 2086000

> Κοργιαλένειο - Μπενάκειο ΕΕΣ Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Ερυθρού Σταυ-ρού 1 11526 Αθήνα Αττική Τηλ: 210 6414147

> Παμμακάριστος Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Ιακωβάτων 43 11144 Αθή-να Αττική Τηλ: 210 2284851, 210 2001100

> Παπαδημητρίου-Πεντέλη 1ο Νοσοκο-μείο ΙΚΑ Αθηνών Τέρμα Ζαΐμη 15127 Μελίσσια Αττική Τηλ: 210 8106200

> Πολυκλινική Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Πειραιώς 3 Αθήνα 10552 Αθήνα Αττική Τηλ. Κέντρο: 213 2044000

> Άγιος Παντελεήμων Γενικό Νοσοκο-μείο Νίκαιας Μαντούβαλου 3 18454 Νίκαια Πειραιάς Τηλ. Κέντρο: 213 2077000

ΘΕΣΣΑΛΟΝίΚΗ> ΑΧΕΠΑ Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσο-

κομείο Θεσσαλονίκης Σ. Κυριακίδη 1 54636 Θεσσαλονίκη Τηλ. Κέντρο: 2310 993111

> Γεώργιος Παπανικολάου Κεντρικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Β. Ελλάδος Εξοχή 57010 Χορτιάτης Θεσ-

σαλονίκη Τηλ: 2313 307000> Παπαγεωργίου Γενικό Νοσοκoμείο

Θεσσαλονίκης Περιφερειακή Οδός Θεσσαλονίκης 56429 Ευκαρπία Τηλ. Κέντρο: 2310 693000

ΠροστάτηςΑΘήΝΑ> Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας ΑΓ. ΟΛΓΑ Βασ.

‘Ολγας 3-5 - 142 33 Ν. Ιωνία – Τηλ: 2102776612

> ΑΓ. ΣΑΒΒΑΣ Λ. Αλεξάνδρας 171 - 115 22 Αθήνα – Τηλ: 2106409399

> Παίδων ΑΓ.ΣΟΦΙΑ Θηβών & Μικράς Ασίας - 115 27 Γουδί-Αθήνα – Τηλ: 2107467423

> ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Λ. Βασ. Σοφίας 80 - 115 28 Αθήνα – Τηλ: 2103381473

> ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ Ζαϊμη & Πηγής 2 (Πτέρυγα Μπόμπολα) - 151 27 Μελίσ-σια – Τηλ: 210 8038122

> ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΝ Βούλας 166 73 Βούλα – Τηλ: 2108952736

> Παν/μιακό Γεν. Νοσοκ. Δυτ. Αττικής “ΑΤΤΙΚΟ” Ρίμινι 1, 124 62 Χαϊδάρι – Τηλ: 2105831000

> Περιφερειακό ΓΝ Αθηνών Γ. ΓΕΝΝΗ-ΜΑΤΑΣ Λ. Μεσογείων 154 - 115 27 Αθήνα – Τηλ: 2107776819

> Γενικό Νοσοκομείο Δ. ΑΤΤΙΚΗΣ Δω-δεκανήσου 1 - 123 51 Αιγάλεω – Τηλ: 2105301137

> Γενικό Ν. Ελευσίνας ΘΡΙΑΣΙΟ 192 00 Ελευσίνα – Τηλ: 2105534200

> Νομαρχιακό ΓΝ Αθηνών ΕΛΠΙΣ Δη-μητσάνης 7 - 115 22 Αθήνα – Τηλ: 2106434001

> Νοσοκομείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (ΕΕΣ) Αθανασάκη 1 - 115 26 Αθήνα – Τηλ: 2106414744

> ΠΓΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Υψηλά-ντου 45-47 - 106 76 Αθήνα – Τηλ: 2107201694

> 3ο Θεραπευτήριο ΙΚΑ Αθηνών Κα-ποδιστρίου 4 - 106 82 Αθήνα – Τηλ: 2103820303

> 7ο Θεραπευτήριο ΙΚΑ Αθηνών Kαυ-τατζόγλου 11 - 111 44 Αθήνα – Τηλ: 2102283744

> 1ο Θεραπευτήριο ΙΚΑ Πεντέλης 151 27 Μελίσσια

> ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΓΝ Αθηνών Βασ.Σο-φίας 114 - 115 27 Αθήνα – Τηλ: 2107483770

> Νοσοκομείο Ατυχημάτων – Κέ-ντρο Αποκατάστασης Τραυμάτων (ΚΑΤ) Νίκης 2 - 145 61 Κηφισιά - Τηλ.:2108014411

> Γενικό Νοσοκομείο ΛΑΙΚΟΑγ.

Θωμά 17 - 115 27 Γουδί Αθήνα - Τηλ.:2107701141

> Περιφερειακό ΓΝ Πειραιώς ΜΕΤΑΞΑ Μπόταση 51 - 185 37 Πειραιάς – Τηλ: 2104284444

> Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΝΝΑ) Δεινοκράτους 70 - 115 21 Αθήνα – Τηλ: 2107241311

> Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας “Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ” Μαντούβαλου 3 - 184 54 Νίκαια – Τηλ: 213 2077205

> Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μ.Τ.Σ. Μονής Πετράκη 10 - 115 21 Αθήνα – Τηλ: 2107288001

> Νομαρχιακό Γ.Ν.ΠΑΤΗΣΙΩΝ Xαλκί-δος 15-17 - 111 43 Αθήνα – Τηλ: 2102522612

> ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ Αθηνών Πειραιώς 3 - 105 52 Αθήνα – Τηλ: 2105244694

> ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ Νοσηλευτικό Ίδρυμα 151 26 Μαρούσι – Τηλ: 2108044703

> Γενικό Νοσοκομείο Πειραιώς ΤΖΑ-ΝΕΙΟ Αφεντούλη - Ζαννή 1, 185 36 Πειραιάς – Τηλ: 2104592386

> 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας (ΓΝΑ) Τέρμα Οδού Κατεχάκη - 115 25 Αθήνα – Τηλ: 2107463399

> 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο (ΓΣΝ) Τέρμα Οδού Κατεχάκη - 115 25 Αθήνα – Τηλ: 2107494179

> Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Ανα-πήρων (ΕΙΑΑ) Λ. Χασιάς & Σπ. Θεολό-γου - 8η Στάση - 131 22 Ίλιον – Τηλ: 210 2381003

ΘΕΣΣΑΛΟΝίΚΗ> Νοσοκομείο ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Θεσ-

σαλονίκης Ελ. Ζωγράφου 2 - 546 34 Θεσσαλονίκη – Τηλ: 2310.203121

> ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Νοσοκομείο Θεσσαλο-νίκης Αλεξ. Συμεωνίδου 2 - 546 39 Θεσσαλονίκη – Τηλ: 2310.829212

> Β’ Νοσοκομείο ΙΚΑ Θεσσαλονίκης Ν. Πλαστήρα 22 (Νέα Κρήνη) - 551 32 Καλαμαριά – Τηλ: 2310.479684

> ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γενικό Νοσοκομείο. Θεσσαλονίκης Κωνσταντινουπόλε-ως 49 - 546 42 Θεσσαλονίκη – Τηλ: 2310.826666

> Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Εθν. Αμύνης 41 - 546 35 Θεσσαλονίκη – Τηλ: 2310.992541

> Π.Γ.Ν.Θ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Περιφε-ρειακή οδός Θεσ/νίκης - 564 03 Νέα Ευκαρπία Θεσσαλονίκη – Τηλ: 2310.992549

> 424 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Εθν. Αμύνης 1-3 - 546 21 Θεσσαλονίκη – Τηλ.: 2310.249300

in•vitro•45

46•IN•VITRO

Last pageΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ο ανθρώπινος οργανισμός

Σπερµατοζωάρια σε έναν όρχι

Ώριµα σπερµατοζωάρια (µπλε) καταλαµβά-νουν την θέση αποθήκευσης σε έναν όρχι. Αντίθετα µε τα ώριµα ανθρώπινα ωάρια, που παράγονται µε ρυθµό ένα τον µήνα από την

εφηβεία µέχρι την εµµηνόπαυση, τα σπερµα-τοζωάρια παράγονται συνεχώς από την εφη-βεία µέχρι το γήρας.

[µικροφωτογραφία από ηλεκτρονικό µικροσκόπιο σάρωσης]

in_vitro_september

Documents