jaarverslag 201 /156 · 2016-12-02 · tydperk 1 april 2015 tot 31 maart 2016 voor te lê. mnr...

Jaarverslag 201 /15 6

Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme

Ekonomiese Ontwikkelingen Toerisme

Wes-Kaapse

Regering

Provinsie van die Wes-Kaap

Jaarverslag 2015/16

Departement van

Ekonomiese Ontwikkeling en

Toerisme

Departement van ekonomiese ontwikkeling en toerisme – Jaarverslag 2015/16iv

VOORLEGGING VAN DIE JAARVERSLAG AAN DIE UITVOERENDE GESAG

Mnr Alan WindeMinister van Ekonomiese Geleenthede

Dit is vir my ’n eer om die Jaarverslag van die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme vir die tydperk 1 April 2015 tot 31 Maart 2016 voor te lê.

MNR SOLLY FOURIE REKENPLIGTIGE BEAMPTE 19 AUGUSTUS 2016

Departement van ekonomiese ontwikkeling en toerisme – Jaarverslag 2015/16 1

INHOUDSOPGAWE

DEEL A: ALGEMENE INLIGTING .......................................................................................31. Algemene inligting oor die departement .......................................................................................................4

2. Lys van afkortings/akronieme ...........................................................................................................................5

3. Voorwoord deur die Minister .............................................................................................................................9

4. Verslag van die Rekenpligtige Beampte ......................................................................................................10

5. Verklaring van verantwoordelikheid en bevestiging van die akkuraatheid van die jaarverslag ..........15

6. Strategiese oorsig ............................................................................................................................................16

6.1 Visie .........................................................................................................................................................16

6.2 Missie ......................................................................................................................................................16

6.3 Waardes ..................................................................................................................................................16

7. Wetgewende mandaat .................................................................................................................................16

8. Organisatoriese struktuur .................................................................................................................................19

9. Entiteite wat aan die Minister rapporteer ....................................................................................................20

DEEL B: PRESTASIE-INLIGTING ........................................................................................ 211. Ouditeur-Generaal se verslag: Voorafbepaalde doelwitte .......................................................................22

2. Oorsig van departementele prestasie ..........................................................................................................22

2.1 Diensleweringsomgewing .....................................................................................................................22

2.2 Strategie om gebiede van onderprestasie op te los ........................................................................24

2.3 Diensleweringverbeteringsplan............................................................................................................24

2.4 Organisatoriese omgewing ..................................................................................................................33

2.5 Belangrike beleidsontwikkeling en wetgewende veranderinge ....................................................33

3. Strategiese uitkomsgeoriënteerde doelwitte ...............................................................................................33

4. Prestasie-inligting per program ......................................................................................................................36

4.1 Program 1: Administrasie ......................................................................................................................36

4.2 Program 2: Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste ........................................................43

4.3 Program 3: Handel- en Sektorontwikkeling ........................................................................................55

4.4 Program 4: Sakeregulering en Beheer ...............................................................................................73

4.5 Program 5: Ekonomiese Beplanning ....................................................................................................85

4.6 Program 6: Toerisme, Kunste en Vermaak ..........................................................................................94

4.7 Program 7: Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie ........................................................................101

5. Opsomming van finansiële inligting .............................................................................................................108

5.1 Departementele ontvangste .............................................................................................................108

5.2 Programuitgawes ................................................................................................................................108

5.3 Oordragbetalings aan openbare entiteite ......................................................................................109

5.4 Oordragbetalings aan alle organisasies buiten openbare entiteite .............................................110

5.5 Voorwaardelike toelaes en geoormerkte fondse betaal ...............................................................114

5.6 Voorwaardelike toelaes en geoormerkte fondse ontvang ...........................................................114

5.7 Donateursfondse ontvang ................................................................................................................114

5.8 Kapitale belegging, instandhouding en batebestuursplan ......................................................... 115

DEEL C: KORPORATIEWE BEHEER ................................................................................. 1171. Inleiding ..........................................................................................................................................................118

2. Risikobestuur ...................................................................................................................................................118

3. Bedrog en korrupsie .......................................................................................................................................119

4. Minimalisering van belangebotsing .............................................................................................................120

Departement van ekonomiese ontwikkeling en toerisme – Jaarverslag 2015/162

INHOUDSOPGAWE (vervolg)

5. Gedragskode .................................................................................................................................................120

6. Gesondheid-, veiligheid- en omgewingskwessies ......................................................................................120

7. SKOOR-besluite ..............................................................................................................................................121

8. Vorige wysigings aan ouditverslae ..............................................................................................................121

9. Interne kontrole-eenheid ..............................................................................................................................121

10. Interne oudit en ouditkomitees ...................................................................................................................121

11. Verslag van die Ouditkomitee ......................................................................................................................123

DEEL D: MENSLIKE HULPBRONBESTUUR ........................................................................ 1241. Wetgewing wat mensebestuur bepaal .....................................................................................................125

2. Inleiding ..........................................................................................................................................................126

3. Oorsig van mensebestuurstatistiek ...............................................................................................................127

3.1 Personeelverwante uitgawes .............................................................................................................127

3.2 Indiensneming en vakatures ..............................................................................................................130

3.3 Posevaluering .......................................................................................................................................131

3.4 Veranderinge in indiensneming .........................................................................................................133

3.5 Diensbillikheid ......................................................................................................................................135

3.6 Ondertekening van prestasie-ooreenkomste deur SBD-lede ........................................................138

3.7 Vulling van SBD-poste ..........................................................................................................................139

3.8 Werknemerprestasie ...........................................................................................................................140

3.9 Buitelandse werkers ............................................................................................................................142

3.10 Verlofgebruik vir die tydperk 1 Januarie 2015 tot 31 Desember 2015 ............................................143

3.11 Gesondheidsbevorderingsprogramme, insluitend MIV en Vigs ....................................................145

3.12 Arbeidsverhoudinge ...........................................................................................................................149

3.13 Vaardigheidsontwikkeling ...................................................................................................................150

3.14 Besering aan diens ...............................................................................................................................151

3.15 Benutting van konsultante ..................................................................................................................152

DEEL E: FINANSIËLE JAARSTATE .................................................................................... 161Verslag van die Ouditeur-Generaal ........................................................................................................................ 162

Begrotingstaat ............................................................................................................................................................ 165

Aantekeninge tot die begrotingstaat ..................................................................................................................... 209

Staat van finansiële prestasie ................................................................................................................................... 212

Staat van finansiële posisie ....................................................................................................................................... 213

Staat van veranderinge in netto bates ................................................................................................................... 214

Kontantvloeistaat ....................................................................................................................................................... 215

Rekeningkundige beleide ......................................................................................................................................... 216

Aantekeninge tot die finansiële jaarstate............................ ................................................................................... 221

Bylaes............ .............................................................................................................................................................. 246


Deel A:ALGEMENE INLIGTING


DEEL A: ALGEMENE INLIGTING

1. ALGEMENE INLIGTING OOR DIE DEPARTEMENT

STRAATADRES: St George-wandelgang 80 Waldorf-gebou Kaapstad 8001POSADRES: Posbus 979 Kaapstad 8000TELEFOONNOMMER: +27 21 483 3840FAKSNOMMER: +27 21 483 7527E-POSADRES: [email protected]: www.westerncape.gov.za

Bron: Google Maps, 2015


ACSA Lughawensmaatskappy SA

AIBP Assesseringsinstrument vir Bestuursprestasie

AIFMRM Afrika-instituut vir Finansiële Markte en Risikobestuur

BAS Basiese rekeningkundige stelsel

BBO Bestemmingbemarkingsorganisasie

BBP Bruto binnelandse produk

BBPS Bruto binnelandse produk per streek

BBSEB Breedgebaseerde swart ekonomiese bemagtiging

BEN Buro vir Ekonomiese Ondersoek

BGMO Bevoegdheidsgebaseerde modulêre opleiding

BOOP Beboude Omgewing-ondersteuningsprogram

BPeSA Sakeprosesse wat Suid-Afrika bemagtig

CATHSSETA Sektorale Onderwys- en Opleidingsowerheid vir Kultuur, Kuns, Toerisme, Gasvryheid en Sport

CITI Kaapse Inligtings- en Tegnologie-inisiatief

CLOTEX Kaapse Klerasie- en Tekstieldienssentrum

DBBK Departementele Bodbeoordelingskomitee

DBSA Ontwikkelingsbank van Suider-Afrika

DEOT Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme

DH Departementshoof

DITCom Departementele IT-komitee

DLBV Departement van Landbou, Bosbou en Visserye

DLO Diensleweringsooreenkoms

DLT Dranklisensiëringstribunaal

DLVP Diensleweringverbeteringsplan

DOSOB Departement van Omgewingsake en Ontwikkelingsbeplanning

DSA Departement van Staatsdiens en Administrasie

DSMV Deelnemende beoordeling van mededingende voordeel

DTB Departementele Topbestuur

dti Departement van Handel en Nywerheid

DVOW Departement van Vervoer en Openbare Werke

DWT Departement van Wetenskap en Tegnologie

EE Diensbillikheid

EIB Elektroniese inhoudsbestuur

EOV Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap

EVL Erkenning van vorige leer

GBO Gesamentlike bemarkingsooreenkoms

GEM Globale Entrepreneurskapsmonitor

GFS Geouditeerde finansiële state

GSA Gevestigde sake-aktiwiteit

HBI Histories benadeelde individu

HSO Handel- en sektorontwikkeling

ICAN Interaktiewe Gemeenskaptoegangsnetwerk

IFVS Internasionale Finansiële Verslagdoeningstandaarde

IKT Inligting- en kommunikasietegnologie

IOS Industriële Ontwikkelingsone

2. LYS VAN AFKORTINGS/AKRONIEME


ISO Internasionale Organisasie vir Standaardisasie

IT Inligtingstegnologie

JPP Jaarlikse prestasieplan

KAVGOLG Kaapse Agentskap vir Volhoubare Geïntegreerde Ontwikkeling in Landelike Gebiede

KDS Korporatiewe Dienstesentrum

KHOI Kaapse Handwerk- en Ontwerpinstituut

KIKS Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum

KKTK Kaapse Kleding- en Tekstielkluster

KMMO Klein, medium en mikro-ondernemings

KMO Klein en medium ondernemings

KMR Kaapstadse Moderaad

KSUT Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie

KTGV Kaapse Toergidsvereniging

KVB Kantoor van die Verbruikersbeskermer

KZN KwaZulu-Natal

LPEO Landelike en plaaslike ekonomiese ontwikkeling

LRA Wet op Arbeidsverhoudinge

LUR Lid van die Uitvoerende Raad

M&E Monitering en evaluering

MBT MIV-berading en -toetsing

MERO Munisipale ekonomiese oorsig en uitsig

MHO Menslike Hulpbronontwikkeling

MMG Mense met gestremdhede

MNP Menslike Nedersettingsplan

MTUR Mediumtermyn-uitgaweraamwerk

MVPKT Kleding en Tekstiel Mededingendheidverbetering-program

MVO Memorandum van ooreenkoms

NBF Nasionale Bemagtigingsfonds

NDOW Nasionale Departement van Openbare Werke

NDT Nasionale Departement van Toerisme

NFVS Nasionale Film- en Videostigting

NOK Nywerheidsontwikkelingskorporasie

NOP Nasionale Ontwikkelingsplan

NRO Nieregeringsorganisasie

NT Nasionale Tesourie

NU Nasionale uitkoms

OBAD Onafhanklike berading- en adviesdiens

OGSA Ouditeur-Generaal van Suid-Afrika

OIB Omgewingsimpakbepaling

OLOP Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram

OO Ondernemingsontwikkeling

OO Organisatoriese ontwerp

ORB Ondernemingsrisikobestuur

OSB Onderneming in staatsbesit

OSW Organisasie sonder winsbejag


OVPI Ouditering van prestasie-inligting

PEO Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling

PERA Premier se toekennings vir die erkenning van entrepreneurskap

PERO Provinsiale ekonomiese oorsig en uitsig

PGOS Provinsiale Groei- en Ontwikkelingstrategie

PILIR Beleid oor ongeskiktheidsverlof en aftrede weens swak gesondheid

PPV Publieke-private-vennootskap

PSCBC Staatsdienskommissie-bedingingskamer

PSD Provinsiale strategiese doelwit

PSD 1 Provinsiale strategiese doelwit 1

PSO Provinsiale strategiese oogmerk

PSP Provinsiale Strategiese Plan

PT Provinsiale Tesourie

PVOF Provinsiale Vaardigheidontwikkelingsforum

RB Rekenpligtige Beampte

RIB Regulatoriese impakbepaling

ROR Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk

SAID Suid-Afrikaanse Inkomstediens

SALGA Suid-Afrikaanse Plaaslike Regeringsvereniging

SAOGA Suid-Afrikaanse Olie- en Gasalliansie

SAPD Suid-Afrikaanse Polisiediens

SAT Suid-Afrikaanse Toerisme

SDV Spesiale-doel voertuig

SEDA Kleinsake-ontwikkelingsagentskap

SEFA Kleinsake-finansieringsagentskap

SEI Sentrum vir e-Innovasie

SES Spesiale ekonomiese sone

SETA Sektorale Onderwys- en Opleidingsowerheid

SIN Streeksinnovasienetwerk

SITA Staatsagentskap vir Inligtingstegnologie

SKOOR Staande Komitee oor Openbare Rekeninge

SMA Sny, maak en afwerking

SMV Staatsmotorvervoer

SPU Sakeprosesuitbesteding

STATSSA Statistiek Suid-Afrika

STSK Streekstoerisme-skakelkomitee

TBRB Totale buitelandse regstreekse besteding

TGRSA Toerismegraderingsraad van Suid-Afrika

TNPA Transnet Nasionale Hawe-owerheid

UK Universiteit van Kaapstad

UNWTO Verenigde Nasies se Wêreldtoerisme-organisasie

UOWP Uitgebreide Openbare Werke-program

VBD Voorafbepaalde doelwitte

VK Verenigde Koninkryk

VKB Voorsieningskanaalbestuur


VOO Verdere Onderwys en Opleiding

W&R SETA Onderwys- en Opleidingsowerheid vir die Groothandel- en Kleinhandelsektor

Wesgro Wes-Kaapse Agentskap vir die Bevordering van Handel en Beleggings

WGWP Werknemergesondheid- en Welstandsprogram

WISP Wes-Kaapse Industriële Simbiose-projek

WKAOI Wes-Kaapse Akwakultuur-ontwikkelingsinisiatief

WKBI Wes-Kaapse Bewerking-inisiatief

WKDO Wes-Kaapse Drankowerheid

WKFVI Wes-Kaapse Fyn Voedsel-inisiatief

WKR Wes-Kaapse Regering

WKV Wêreldklas vervaardiging

WKVD Wes-Kaapse Verskafferdatabasis

WOFB Wet op Openbare Finansiële Bestuur

DEPARTEMENT VAN EKONOMIESE ONTWIKKELING EN TOERISME – JAARVERSLAG 2015/16 9

3. VOORWOORD DEUR DIE MINISTER

Ons ekonomiese strategieë het verder begin veld wen deurdat die Wes-Kaap gedurende die oorsigtydperk die snelgroeiendste werkskeppende streek in Suid-Afrika geword het.

In 2015 was die toename in werkgeleenthede in die Wes-Kaap dubbel dié van nasionaal en Gauteng.

Dit is deels te wyte aan keuses wat ons as ’n regering gemaak het om spesiale aandag te skenk aan daardie gebiede van ons ekonomie waar ons die grootste verskil kan maak, en wat werkskepping en groei kan versnel.

Met die oog hierop is Projek Khulisa suksesvol van stapel gestuur, met ’n volgehoue fokus op Toerisme, Agriverwerking en Olie en Gas.

Ons ervaar fenomenale groei in hierdie sektore.

Ons het gedurende die 2015/16-boekjaar 1 418 513 besoekers gelok. Die Wes-Kaap het 17 konferensiebotte gewen, insluitend die Wêreld Oftalmologiese Kongres. Dit is die eerste keer dat hierdie kongres in Afrika gehou sal word. Daar word verwag dat ongeveer 15 000 afgevaardigdes die vyf dag lange geleentheid sal bywoon, wat R210 miljoen tot die plaaslike ekonomie sal bydra.

R1.5 miljard in direkte buitelandse beleggings is na die Olie- en Gassektor en deur die Suid-Afrikaanse Olie- en Gasalliansie gelok; dit het meer as 5 000 werkgeleenthede geskep.

Gedurende die tydperk onder oorsig het ons in vennootskap met die sektor Agriverwerking ’n omvattende groeistrategie vir die sektor voltooi. Deur middel van hierdie plan van optrede beoog ons om 100 000 bykomende werksgeleenthede in ons provinsie se sektor Agriverwerking te skep.

Buiten hierdie gefokusde benadering, is ’n verbintenis tot die verwydering van hindernisse tot groei een van die ander redes waarom ons deurlopend vir nasionaal klop.

Sedert die Eenheid vir Rompslompvermindering se ontstaan in 2011 het die eenheid ongeveer 5 500 ondernemings bygestaan met die ondersteuning wat hulle nodig het om hul ondernemings uit te brei.

Die Eenheid vir Rompslompvermindering het in die 2015/16-boekjaar meer as 1 000 entrepreneurs gehelp, met ’n oplossingskoers van 93%.

Sodoende bevorder ons deurlopend die handelsmerk van die Wes-Kaap as ’n ideale beleggingsbestemming. Wesgro het R11.1 miljard in buitelandse beleggings gelok, wat 6 849 werksgeleenthede in 2015/16 geskep het.

Dit is ons mikpunt om oor die volgende vyf jaar meer as 300 000 werkgeleenthede vir die ekonomie te skep. As daar na ons werkskeppingsrekord en prestasies van die afgelope jaar gekyk word, is dit duidelik dat ons op die regte spoor is.

Ek wil Solly Fourie en sy span prys vir hulle verbintenis tot die uitvoering van ons groeistrategie vir die Wes-Kaap. Dit is te danke aan hulle harde werk dat hierdie provinsie die land se voorloper in werkskepping is.

Alan WindeMinister van Ekonomiese GeleenthedeAlan Winde


4. VERSLAG VAN DIE REKENPLIGTIGE BEAMPTE

Die departement het in die oorsigjaar weereens die geleentheid gekry om homself as ’n leier in die daarstelling van ’n bevorderlike en groeiende ekonomiese omgewing te vestig.

Elk van die sewe programme het aansienlik daartoe bygedra dat daar aan die verwagtinge van sake en ekonomiese belanghebbendes voldoen is deur die skepping van ’n bemagtigende ekonomiese omgewing wat groei en indiensneming ondersteun. Die aktiwiteite van die departement strek oor ’n wye reeks ekonomiese ingrypings, en die oogmerk om ’n vraag-geleide, private sektor-gedrewe benadering tot ekonomiese ontwikkeling te volg, is weereens suksesvol bereik.

Prestasies vir die jaarOndanks die trae wêreldwye ekonomiese prestasie, het die Wes-Kaap 92 000 werksgeleenthede jaar-op-jaar tussen kwartaal 1 (2015) en kwartaal 1(2016) geskep. Dit het gelei tot ’n werkloosheidskoers van 20.9% aan die einde van kwartaal 1 (2016). Wat meer belangrik is, is dat die streek die hoogste koerse van arbeidsabsorpsie en arbeidsmagdeelname met onderskeidelik 54.3% en 68.6% ervaar het. (Stats SA: K1 Werkmagopname)

Die departement het ook op die medium- tot langtermyntrajek ondersteuning aan ondernemings gebied, en 1 210 ondernemings het gedurende die jaar finansiële en/of niefinansiële ondersteuning ontvang.

Ons Eenheid vir Rompslompvermindering lewer steeds puik werk en talle ondernemings is bygestaan met die uitskakeling van inhiberende rompslomp. Trouens, die eenheid was baie suksesvol in die hantering van ondernemings se behoeftes en het aandag geskenk aan 93.41% van die navrae wat aangemeld is. Dit is duidelik dat hierdie program ’n beduidende rol gespeel het om sakevertroue te wen.

Beide die Energie- en Vaardighede-spelwysigers is deur die loop van die jaar van stapel gestuur en die toegewyde benadering om twee van die belangrikste infrastruktuurhefbome aan te spreek sal ’n belangrike bydrae lewer om die streek meer mededingend en reagerend op beleggers se eise te maak. Daarbenewens is die eerste van ’n reeks Wi-Fi-punte in 50 munisipale wyke oor die provinsie uitgerol. Dit is die begin van die voorsiening van ’n Wi-Fi-toegangspunt in elke munisipale wyk regdeur die provinsie.

Projek Khulisa is suksesvol van stapel gestuur. Die projek is daarop gemik om die sektore van Toerisme, Agriverwerking en Olie en Gas te laat groei. Hierdie drie sektore het gedurende die jaar sterker fokus ontvang en, tesame met ons volgehoue befondsing van ander sleutelsektore, het sektorondersteuning oor ’n wye gebied van die ekonomie floreer. Ons sektorontwikkelingspan het weereens as katalisator opgetree om sektore te help om meer produktief te wees deur klusterbenaderings en meer mededingende en beter metodes van vervaardiging.

Te danke aan Wesgro se pogings is beleggings van R2.045 miljard gerealiseer. Dit voorspel goeie dinge vir toekomstige groei en gevolglike werkskepping wat uit die toenemende belangstelling deur beleggers sal voortspruit. Daarbenewens het die streek weereens ’n baie suksesvolle besoekerseisoen ervaar en dit kan toegeskryf word aan sterk pogings in bestemmingsbemarking.

Die suksesvolle stigting van die Saldanha IOS-lisensiëringsmaatskapy is die grondslag vir beduidende groei in die industrialisering van die Weskus. Die IOS sal as ’n belangrike katalisator vir ekonomiese groei in die streek dien.

Die breedvoerige prestasies van die departement word later in hierdie verslag as deel van die programmatiese terugvoer verskaf.

Uitdagings vir die jaarDie globale handelstoestande veroorsaak steeds trae groei en tesame hiermee het ons huiwerige beleggersentiment ervaar. Ten spyte hiervan is ons vol vertroue dat deur vol te hou om ’n bemagtigende ekonomiese omgewing te skep, beleggers geleenthede in die streek sal vind wat meer mededingend en ondersteunend is.

Die uitdagende en onsekere wêreldwye ekonomiese situasie het steeds spesifieke sistemiese eise aan die Wes-Kaapse streek gestel; die onsekerhede oor voorspelbare verbruikersgedrag het ons beplanning beïnvloed.


Departementele ontvangste


2015/16 2014/15

Beraming Werklike bedrag

ingevorder

(Oor-)/ Onder-invordering


ingevorder

(Oor-)/ Onder-invordering

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Belastingontvangste 27 000 26 178 822 25 000 27 411 (2 411)

Casinobelasting

Perdewedren-belasting

Dranklisensies 27 000 26 178 822 25 000 27 411 (2 411)

Motorvoertuig-lisensies

Niebelasting-ontvangste

6 123 12 661 (6 538) 6 074 9 874 (4 236)

Verkoop van goedere en dienste buiten kapitale bates

270 428 158 270 436 (166)

Oordragte ontvang 500 500

Boetes, strafgeld en verbeurings

Rente, dividende en huur vir grond

42 (42) 3 (3)

Verkoop van kapitale bates

Finansiële transaksies in bates en laste

5 853 12 191 (6 338) 5304 9 871 (4 567)

Totaal 33 123 38 839 (5 716) 31 074 37 721 (6 647)

Werklike inkomste ingevorder ten opsigte van dranklisensiegelde was ’n onderinvordering van R822 000.

Wat registrasiegeld vir toergidse betref, is 1 617 toergidse gedurende die boekjaar geregistreer wat ’n oorinvordering van inkomste ter bedrae van R158 000 tot gevolg gehad het.

Die departement het gedurende die boekjaar met sy finansiële transaksies in bates en laste ’n oorinvordering van R6.338 miljoen gehad.

ProgramuitgawesWat finale uitgawes oor die afgelope twee boekjare betref, kon die departement daarin slaag om 97.4% of R432.784 miljoen van sy aangesuiwerde begroting in die 2015/16-boekjaar te bestee, vergeleke met die 99.7% of R509 008 miljoen wat in die 2014/15-boekjaar bestee is.

Gegewe die voortgesette beperkte ekonomiese en fiskale omstandighede wat in die afgelope jaar geheers het, het die Nasionale en Provinsiale Kabinet sterker maatreëls aanvaar om ’n volhoubare fiskale pad te verseker. Die stygende loonrekening van die openbare sektor is geïdentifiseer as ’n geskikte beginpunt om die fiskale buffer te herstel. Die Nasionale Tesourie het aanbeveel dat ’n totale opskorting op die aanstelling van nie-BSB-personeel landswyd toegepas moet word en die Wes-Kaap het Nasionale Tesourie se aanbeveling ondersteun. Die provinsie het besluit om die kwessie van koste-van-indiensneming te benader met die plasing van moratoriums op die vul van vakatures, en om weer te kyk na die benaderings tot MH-kwessies met befondsingsimplikasies, bv. prestasiebonusse, kerfvorderings en waarnemende toelaes, ens.

As sodanig was die grootste deel van die departement se onderbesteding vir die oorsigjaar toe te skryf aan Vergoeding van Werknemers.


Program Aangesuiwerde begroting

Verskuiwing van fondse

Virement Finale begroting

Werklike uitgawes

Afwyking Uitgawes as ’n

persentasie

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 %

1. Administrasie 41 904 – – 41 904 40 330 1 574 96.2

2. Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelings-dienste

54 968 – – 54 968 53 802 1 166 97.9

3. Handel-en Sektor-ontwikkeling

176 622 – – 176 622 171 451 5 171 97.1

4. Sakeregulering en Beheer

50 137 – – 50 137 49 778 359 99.3

5. Ekonomiese Beplanning

25 816 – – 25 816 24 997 819 96.8

6. Toerisme, Kunste en Vermaak

40 271 – – 40 271 39 882 389 99.0

7. Vaardigheids-ontwikkeling en Innovasie

54 545 – – 54 545 52 544 2 001 96.3

Totaal 444 263 – – 444 263 432 784 11 479 97.4

VirementeIn teenstelling met die 2014/15-boekjaar, toe die departement ’n totaal van 14 viremente uitgevoer het, was dit teen die einde van die 2015/16-boekjaar nie nodig vir enige viremente oor die hoofafdelings in die begrotingspos nie.

Bedrae omgerolAltesaam vier (4) versoeke om omrolle is gedurende die 2015/16-boekjaar goedgekeur. Die aard van hierdie bedrae omgerol is soos volg:• Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum (KIKS): Met ’n 2015/16-begrotingstoekenning van R80

miljoen, het die departement homself verbind tot ’n opname van R15 miljoen in die 2015/16-boekjaar en het versoek dat R65 miljoen omgerol word na die 2016/17-boekjaar vir opname van aandele in Convenco.

• Breëband Stroom 2: Nadat die aanstelling van die diensverskaffers vir die Internet Kampioen-projek afgehandel is, was daar ’n afsonderlike heronderhandeling oor die implementeringstydlyn tussen die diensverskaffer en Ce-I. Hierdie heronderhandeling het ’n kontraktueel ooreengekome uitstel in die bereiking van teikens tot gevolg gehad. Hierdie uitstel het ’n aansienlike impak gehad op Stroom II se projekte wat afhanklik is van en gekoppel is aan Stroom I se uitrol. In wese het dit daartoe gelei dat Stroom II se projekte met vyf maande vertraag is.

• Saldanha- Draadlose Netwerk: Die projek wat in die 2013/14-boekjaar via die Saldanhabaai Munisipaliteit onderneem is (Saldanha- Draadlose Netwerk), is amptelik gedurende die 2015/16-boekjaar beëindig. Die munisipaliteit het ingestem om die begroting (wat R2.8 miljoen beloop het) aan die departement terug te besorg. Die omrolversoek ter waarde van R2.8 miljoen is goedgekeur en die fondse sal na die 2016/17-boekjaar omgerol word om deel te vorm van die Breëband Stroom 2 Geoormerkte Prioriteitstoekenning.

• Halal Park: Die omrolversoek ter waarde van R6.3 miljoen is goedgekeur en die fondse sal na die 2016/17-boekjaar omgerol word.

Toekomstige planne van die departementDie departement is ten volle verbind tot die vervulling van sy mandaat om leierskap te voorsien vir die voortgesette vestiging van ’n bemagtigende omgewing vir ekonomiese groei en uitbreiding, wat sal lei tot toenemende geleenthede vir voorspoed vir alle burgers.

Die fokus op spelwysigers vir Energiesekuriteit, Beroeps- en Ambagsvaardighede, en die drie sektore wat vir Projek Khulisa geïdentifiseer is, sal oor die volgende paar jaar bepaalde aandag geniet. Daarbenewens is ons verbind tot die ondersteuning van die spelwysiger Alkoholskadevermindering. Die departement sal ook voortgaan met ingrypings wat daarop gemik is om rompslomp te verminder en die gemak van sake doen oor die hele ekonomie


te ondersteun.

Belegging in Katalitiese Ekonomiese Infrastruktuur sal ook sterk fokus op die vestiging van die Saldanhabaai Industriële Ontwikkelingsone en sal saam met die uitrol van die volgende fase van die Breëband vir die Ekonomie-planne verdere groeistimulus verskaf.

Publieke-Private VennootskappeGeen PPV is deur die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme onderneem nie.

Gestaakte aktiwiteite / aktiwiteite wat gestaak gaan wordGeen aktiwiteite is gedurende die 2015/16-boekjaar gestaak nie, maar die Wes-Kaapse Drankowerheid sal egter vanaf 1 April 2016 deur die Departement van Gemeenskapsveiligheid verslag doen.

Nuwe of beoogde aktiwiteiteTerwyl die departement sal voortgaan om die bepaalde stappe te doen vir die ondersteuning van die algehele langtermynstrategie om ’n vraaggeleide, privaatsektorbenadering tot die ekonomie te ondersteun, is daar ’n sterk verbintenis om die kwessie van groei oor al die sektore van die ekonomie aan te spreek.

In die lig hiervan het die departement nie enige nuwe aktiwiteite of ingrypings geïdentifiseer wat nie in die mediumtermyn- strategiese benadering vervat is nie en, soos hierbo genoem, sal die fokus op Projek Khulisa en die spelwysigers die meeste van die departement se strategiese fokus opneem.

VKB-prosesse en -stelsels om onreëlmatige uitgawes te verhoed‘n Groot persentasie van die departement se werk word deur die voorsieningskanaalprosesse onderneem en as sodanig is dit van kritieke belang vir die werksaamhede van die departement. In die boekjaar onder oorsig is die VKB-prosesse krities hersien om verkwisting en korrupsie te bekamp, asook om doeltreffendheid te verbeter.

Die doel van die VKB-beleid is om effektiewe en doeltreffende verkrygingsprosesse in plek te stel om die kwotasie- en tenderomgewing vir die aanstelling van professionele diensverskaffers, en die verkryging van algemene goedere en dienste te ondersteun. Die departement het dus die VKB-beleid hersien, met inagneming van alle toepaslike omsendbriewe en praktyknotas wat deur die Provinsiale en Nasionale Tesourie uitgereik is.

Die grondwet/samestelling van die Departementele Bodbeoordelingskomitee (DBBK) is hersien en bestaan uit alle Programbestuurders en ’n paar SBD-lede om beter verteenwoordiging op DBBK-vergaderings te verseker. Alle lede van die DBBK is ingevolge die VKB-beleid formeel deur die Rekenpligtige Beampte aangestel. Die DBBK-vergaderings is gereeld belê volgens die aangenome DBBK-vergaderingkalender vir die genoemde boekjaar en aldus was geen DBBK-sake vir die jaar onder oorsig uitstaande nie.

Belangebotsing word op die minste deur verkrygings- en ander prosesse bestuur. DEOT verseker deurlopend dat:• Senior bestuur, voorsieningskanaalbestuurspraktisyns, rolspelers en lede van die bodkomitee hulle

finansiële belange verklaar. Daar word van diensverskaffers verwag om deur die prosesse van voorsieningskanaalbestuur hulle finansiële belange en verband met staatsdiensamptenare te verklaar.

• Keuring van senior bestuur, personeel en belangrike verskaffers.• Verifiëring van bieërs se handelinge teen die register van tenderwanpresteerders.

Daarbenewens voltooi alle personeel wat in die eenheid Voorsieningskanaalbestuur aangestel word ’n vorm oor verklaring van belange en erkenning van die inhoud van die gedragskode, en dit word deur die hoof van VKB op lêer gehou.

Geskenke en donasies wat in goedere van nieverwante partye ontvang is

Naam Posbenaming Aard Beraamde waarde Verhouding met ontvanger

Solly Fourie Departementshoof Bottel whisky R2 000 Indiese toeroperateur

Solly Fourie Departementshoof Geskenkbewys R2 000 Belegger

Marian Schroeder Gegradueerde intern Rekenaarsleutelbord +/-R400 Verskaffer

Jo-Ann Johnston Hoofdirekteur: Strategiese Inisiatiewe

Bottel wyn R200 Verskaffer


Vrystellings en afwykings van Nasionale Tesourie ontvangDie departement het geen vrystellings of afwykings van Nasionale Tesourie ontvang nie.

Gebeure na die verslagdoeningsdatum• Tydens die voorbereiding en voorlegging van die finansiële jaarstate was daar ’n bykomende aandeel-

houding in die Kaapstad Internasionale Konvensiesentrum (KIKS) wat gedurende die 2016/17-boekjaar verkry sal word.

• Die Kabinet het ’n oorplasing van die uitvoerende verantwoordelikheid vir die Wes-Kaapse Drankowerheid vanaf die Minister van Ekonomiese Geleenthede na die Minister van Gemeenskapsveiligheid deur die Premier aanvaar. Die Kabinet het besluit dat 1 April 2016 die datum sou wees vir die formele oorplasing van die administrasie van die Wes-Kaapse Drankwet, en enige bevoegdheid of funksie opgedra deur daardie Wet, vanaf die Minister van Ekonomiese Geleenthede na die Minister van Gemeenskapsveiligheid.

Erkennings Ek erken en waardeer die ondersteuning, leierskap, leiding en aanmoediging wat gedurende die boekjaar deur LUR Winde en sy kantoorpersoneel asook die Kabinet van die Wes-Kaap voorsien is. Dankie ook aan my hardwerkende en toegewyde bestuurspan en DEOT-werknemers wat verbind en gefokus gebly het om te verseker dat ons deurlopend vorder om ons doelwitte en oogmerke te bereik.

Laastens, dankie aan al ons sakevennote en ekonomiese belanghebbendes wat oor die jaar met DEOT saamgewerk het en bygedra het tot ons visie om die ekonomie te laat groei.

MNR SOLLY FOURIEREKENPLIGTIGE BEAMPTE DATUM: 29 JULIE 2016


5. VERKLARING VAN VERANTWOORDELIKHEID EN BEVESTIGING VAN DIE AKKURAATHEID VAN DIE JAARVERSLAG

Na die beste van my kennis en wete bevestig ek die volgende:Alle inligting en bedrae wat in die jaarverslag bekendgemaak word, is konsekwent. Die jaarverslag is volledig, akkuraat en vry van enige weglatings.Die jaarverslag is opgestel in ooreenstemming met die riglyne vir die jaarverslag, soos uitgereik deur Nasionale Tesourie.Die Finansiële Jaarstate (Deel E) is voorberei ooreenkomstig die gewysigde kontantstandaard en die toepaslike raamwerke en riglyne wat deur Nasionale Tesourie uitgereik is.Die Rekenpligtige Beampte is verantwoordelik vir die voorbereiding van die finansiële jaarstate en vir die meningswat in hierdie inligting gestel word.Die Rekenpligtige Beampte is verantwoordelik vir die daarstelling en implementering van ’n stelsel van interne kontrole wat ontwerp is om redelike versekering oor die integriteit en betroubaarheid van die prestasie-inligting, die menslike hulpbronne-inligting en die finansiële jaarstate te verskaf.Die eksterne ouditeure is verbind om ’n onafhanklike mening oor die finansiële jaarstate te gee.Na my mening is die jaarverslag ’n redelike weerspieëling van die bedrywighede, die prestasie-inligting, die menslike hulpbronne-inligting en die finansiële sake van die departement vir die boekjaar geëindig 31 Maart 2016.

Die uwe

MNR SOLLY FOURIEREKENPLIGTIGE BEAMPTE DATUM: 29 JULIE 2016


6. STRATEGIESE OORSIG

6.1 Visie Die departement se visie is een van ’n Wes-Kaap wat ’n lewendige, innoverende en volhoubare ekonomie het, gekenmerk deur groei, indiensneming en toenemende billikheid, en gebou op die volle potensiaal van almal.

6.2 MissieTen einde uitvoering te gee aan bovermelde visie sal die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme leierskap aan die Wes-Kaapse ekonomie voorsien deur die departement se begrip van die ekonomie, sy vermoë om ekonomiese geleenthede en potensiaal te identifiseer en sy bydrae tot die regering se ekonomiese prioriteite.

Die departement sal ook optree as ’n katalisator vir die transformasie van die ekonomie en sal reageer op die uitdagings en geleenthede van sy ekonomiese burgers, ter ondersteuning van die regering se doelwit om geleenthede vir sake en burgers te skep om die ekonomie te laat groei en werk te skep.

Laastens sal dit bydra tot die voorsiening van ’n voorspelbare, mededingende, billike en verantwoordelike omgewing vir belegging, onderneming en handel.

6.3 WaardesDie departement ondersteun die volgende kernwaardes:• Bevoegdheid• Aanspreeklikheid• Integriteit• Responsiwiteit• Sorgsaamheid• Innovasie

7. WETGEWENDE MANDAAT

Verskeie wette speel ’n rol in die departement se werkbestek. Die belangriker wette en beleide word gemeld:

Wet op Openbare Finansiële Bestuur, 1999 (Wet 1 van 1999 soos gewysig deur Wet 29 van 1999)Die Wet reguleer finansiële bestuur in die departement om te verseker dat alle inkomste, uitgawes, bates en laste doeltreffend en doelmatig bestuur word en ken die verantwoordelikhede en bevoegdheid toe aan persone aan wie finansiële bestuur in die departement opgedra is.

Wet op die Wes-Kaapse Agentskap vir die Bevordering van Handel en Beleggings, 1996 (Wet 3 van 1996)Die Wet maak voorsiening vir die instelling van die Wes-Kaapse Agentskap vir die Bevordering van Handel en Beleggings (Wesgro) (soos gewysig). Wesgro is ’n skedule 3- openbare entiteit met die wetgewende mandaat om toerisme, handel en belegging vir die Wes-Kaap te bevorder.

Drankwet, 2003 (Wet 59 van 2003)Die Drankwet, Wet 59 van 2003, het op 13 Augustus 2004 in werking getree en het die huidige Drankwet, Wet 27 van 1989, vir nasionale funksies vervang, terwyl dit as ’n oorgangsmaatreël vir provinsiale funksies behou is. Dit het ’n drievlak-stelsel in die drankbedryf ingestel en reguleer die vervaardiging- en verspreidingsvlak. Dit maak voorsiening vir die devolusie van funksies met betrekking tot die verspreidingsvlak na die Provinsiale Minister en vereis van die Provinsiale Drankowerheid om dit van statistiese inligting ten opsigte van die kleinhandel- en mikrovervaardigingsvlak te voorsien.

Besigheidswet, 1991 (Wet 71 van 1991)Die Besigheidswet is toegewese nasionale wetgewing wat die regulering van informele handel deur munisipaliteite bepaal, onderworpe aan monitering van die tersaaklike verordeninge wat deur die Provinsiale Minister uitgevaardig is. Dit bepaal verder dat die Provinsiale Minister as appèlgesag kan optree in gevalle waar munisipaliteite aansoeke van sekere soorte sakeondernemings om handelslisensies afwys.

Wet op Breedgebaseerde Swart Ekonomiese Bemagtiging (BBSEB), 2003 (Wet 53 van 2003)Die Wet maak voorsiening vir ’n wetgewende raamwerk vir die bevordering van swart ekonomiese bemagtiging; magtig die Minister om kodes vir goeie praktyk uit te reik en om handveste vir transformasie te publiseer; stel die Adviesraad vir Swart Ekonomiese Bemagtiging in; en maak voorsiening vir aangeleenthede wat daarmee verband hou.


Wysigingswet op BBSEB (Wet 46 van 2013)

Bring ’n aantal veranderinge aan, waarvan die volgende as die belangrikste beskou word:• Die instelling van ’n BBSEB-kommissie wat ’n rol van toesighouding en voorspraak vervul.• Die definisie van praktyke van “frontvoorhouding” en die kriminalisering van sulke praktyke.• Alle staatsorgane moet in hul jaarverslae oor nakoming van BBSEB-regulasies verslag lewer.

Die wysiging van die BBSEB-Kodes van Goeie Praktyk sal op 1 April 2015 in werking tree.

Wet op Verbruikersbeskerming, 2008 (Wet 68 van 2008)Die Wet op Verbruikersbeskerming bevorder ’n billike, toeganklike en volhoubare markplek vir verbruikersprodukte en -dienste en vir daardie doel bepaal dit nasionale norme en standaarde met betrekking tot verbruikersbeskerming, maak voorsiening vir verbeterde standaarde van verbruikersinligting, verbied sekere onbillike bemarkings- en sakepraktyke, bevorder verantwoordelike verbruikersgedrag, bevorder ’n bestendige wetgewende en toepassingsraamwerk rakende verbruikerstransaksies en -ooreenkomste; en stel die Nasionale Verbruikerskommissie in.

Wet op Nasionale Kleinsake, 1996 (Wet 102 van 1996), soos gewysig deur die Wet op Nasionale Kleinsake, 2004Die wetsontwerp het die Wet op Nasionale Kleinsake, 1996 gewysig ten einde alle bepalings rakende die Ntsika Enterprise Promotion Agency (Ntsika) te herroep; maak voorsiening vir die instelling van die Kleinsake-ontwikkelingsagentskap (SEDA) en maak voorsiening vir die inlywing van Ntsika, Namac en enige ander aangewese instansie by die agentskap.

Wet op Munisipale Stelsels, 2000 (Wet 32 van 2000)Die Wet maak voorsiening vir kernbeginsels, meganismes en prosesse waarvolgens munisipaliteite meer progressief in die rigting van die sosiale en ekonomiese opheffing van gemeenskappe kan beweeg en om toegang tot noodsaaklike en bekostigbare dienste te verseker.

Wes-Kaapse Wet op Verbruikersake (Onbillike Sakepraktyke), 2002 (Wet 10 van 2002)Die wet maak voorsiening vir die ondersoek, verbod en beheer van onbillike sakepraktyke en die instelling van ’n Kantoor van die Verbruikersbeskermer en Verbruikersaketribunale.

Wet op Toerisme (Wet 3 van 2014) (soos gewysig)Bepalings in die Wet sluit verdere opleiding en registrasie van toergidse, ’n etiese en gedragskode vir toergidse, prosedures om klagtes aanhangig te maak en dissiplinêre maatreëls in.

Wysigingswet op Koöperasies (Wet 6 van 2013)Die Wet bepaal dat die departement wat verantwoordelik is vir ekonomiese ontwikkeling in die provinsiale regering toesien dat die beplanning, begroting, verskaffing van dienste en ondersteuning aan en monitering en evaluering van koöperasies gekoördineer word.

Wet op die Lidmaatskap van die Wes-Kaapse Ekonomiese OntwikkelingsvennootskapDie doel van die Wet is om magtigende wetgewing te voorsien om die verhouding tussen die Wes-Kaapse Regering en die EOV te reguleer. Die Wet bepaal dat die Wes-Kaapse Regering ’n lid van die EOV kan word en vestig ’n formele verhouding (insluitende die voorsiening vir oordragbetalings) tussen die twee partye. Die Wet stel voorwaardes met betrekking tot die Wes-Kaapse Regering se lidmaatskap van die EOV en befondsing van die EOV deur oordragbetalings. Die Wet reguleer nie die beheer en werksaamhede van die EOV nie, aangesien dit deur maatskappywette gereguleer word. Die Wet is in Desember 2013 deur die Provinsiale Kabinet goedgekeur.

Beleidsmandate

Nasionale Ontwikkelingsplan (NOP)Die sleutelbegrippe van die NOP is:a) Vereniging van Suid-Afrikaners rondom ’n gemeenskaplike program;b) Burgers wat aktief in hul eie ontwikkeling is;c) Sneller en meer inklusiewe ekonomiese groei;d) Die bou van bevoegdhede;e) ’n Bekwame staat;f) Leierskap en verantwoordelikheid regoor die samelewing.


Die Nasionale Evalueringbeleidsraamwerk (NEPF, 2011)Hierdie beleidsraamwerk verskaf die grondslag vir ’n minimum stelsel van evaluering regoor die regering. Die hoofdoel is die bevordering van gehalte-evaluerings wat gebruik kan word om die doeltreffendheid en impak van regering te verbeter deur te besin oor wat werk en wat nie werk nie, en ingrypings dienooreenkomstig te hersien. Dit poog om te verseker dat geloofwaardige en objektiewe bewyse van evaluering gebruik word in beplanning, begroting, organisatoriese verbetering en beleidhersiening, asook volgehoue program- en projekbestuur ten einde prestasie te verbeter. Dit verskaf ’n gemeenskaplike taal vir evaluering in die staatsdiens.

EenKaap2040EenKaap2040 is ’n daadwerklike poging om ’n oorgang na ’n meer inklusiewe en veerkragtige ekonomiese toekoms vir die Wes-Kaapse streek te stimuleer. Dit is ’n visie en strategie vir die samelewing, eerder as ’n plan van die regering, alhoewel al drie vlakke van regering noodsaaklik is vir die implementering daarvan. Dit vervang nie enige bestaande statutêre planne wat van die provinsie of munisipaliteite vereis word nie. Dit is eerder bedoel om ’n verwysingspunt en riglyn vir alle belanghebbendes te wees ten einde:• nuwe denke en kritiese samesprekings oor die toekoms te bevorder;• ’n gemeenskaplike agenda vir samewerking tussen die private en openbare sektor en die burgerlike

samelewing daar te stel;• te help om regeringsoptrede en beleggingsbesluite in lyn te bring;• die veranderinge te fasiliteer wat nodig is om by die (snel) veranderende plaaslike en globale konteks

aan te pas;• aandag te skenk aan die vereistes vir ons ontwikkeling, volhoubaarheid, insluiting en mededingendheid.

Provinsiale Strategiese Plan (PSP)Die PSP is ’n vyfjaarplan wat die Wes-Kaapse Regering se strategieë en planne vir die volgende vyf jaar uiteensit.

Dit bestaan uit vyf strategiese doelwitte, naamlik:• Strategiese Doelwit 1: Skep geleenthede vir groei en werk• Strategiese Doelwit 2: Verbeter onderwysuitkomste en geleenthede vir jeugontwikkeling.• Strategiese Doelwit 3: Verbeter welstand en veiligheid en pak die maatskaplike euwels aan• Strategiese Doelwit 4: Bou ’n lewensomgewing van gehalte, wat klimaatsverandering kan teenstaan• Strategiese Doelwit 5: Vestig goeie beheer en geïntegreerde dienslewering deur middel van

vennootskappe en ruimtelike aanpassing

Wes-Kaapse Groen Ekonomie Strategiese RaamwerkDie doel van die raamwerk is om die Wes-Kaap te posisioneer as die laagste koolstof-provinsie in Suid-Afrika en die leidende groen ekonomie-sentrum op die Vasteland van Afrika.


8. ORGANISATORIESE STRUKTUUR

Minister: Ekonomiese Geleenthede

Mnr A Winde

Departementshoof: Ekonomiese Ontwikkeling en

Toerisme

Mnr S Fourie

VDG: Ekonomiese Koördinasie en

Belanghebbende-interaksie(Vakant)

VDG: Ekonomiese Operasies (Vakant)

Hoofdirekteur: Finansiële Bestuur

Me M Abrahams

Direkteur: Strategiese en Operasionale

Steun(Vakant)

Hoofdirekteur: Ekonomiese

StrategieMe J Johnston

Hoofdirekteur: Breëband-toegang

en -gebruik(vakant)

Hoofdirekteur: Groen Ekonomie en

Vernuwing(Vakant)

Hoofdirekteur: Ekonomiese

InstaatstellingMnr J Peters

Hoofdirekteur: Ekonomiese Sektor-steun

Me L Schuurman

Hoofdirekteur: Vaardigheidsontwik-

kelingMnr A Phillips

Hoofdirekteur: SakereguleringMnr A Searle

Direkteur: Ekonomiese Navorsing en OntwikkelingMnr N Joseph

Direkteur: Gekonnekteerde

Huishouding en Plaaslike Regering(Vakant)

Direkteur: Groen Ekonomie-programme

en Projekte(Vakant)

Direkteur: Onderne-mingsontwikkelingMnr J Wolmarans

Direkteur: Agriverwerkingsektor

Mnr G Dingaan

Direkteur: Vaar-digheidsaansporings

(vakant)

Direkteur: Ekonomiese Ontwikkeling en

Integrasie(Vakant)

Direkteur: Gekonnekteerde

Ekonomie(Vakant)

Direkteur: Energie(Vakant)

Direkteur: Rompslomp-vermindering

Mnr R Windvogel

Direkteur: Olie, Gas en Maritieme

(Vakant)

Direkteur: Vaar-digheidsprogramme

en -projekteMe R Loghdey

Direkteur: Katalitiese Ekonomiese Infrastruktuur

(Vakant)

Direkteur: Openbare Toegang(Vakant)

Direkteur: Munisipale Ekonomiese Steun

Me F Dharsey

Direkteur: Diens- en IKT-sektor(Vakant)

Direkteur: Provinsiale Vaardighede en

Vennootskap(Vakant)

Direkteur: Staatsbeheerde Ondernemings

(Vakant)

Direkteur: ToerismeMe N Ntenetya

Direkteur: Vervaardiging

(Vakant)


9. ENTITEITE WAT AAN DIE MINISTER RAPPORTEER

Naam van entiteit Wetgewende mandaat Finansiële verwantskap Aard van werksaamhede

Wes-Kaapse Agentskap vir die Bevordering van Handel en Beleggings (Wesgro)

Wet op die Wes-Kaapse Agentskap vir die Bevordering van Handel en Beleggings, 1996 (Wet 3 van 1996)

Ontvanger van oordragbetaling

Wesgro is die amptelike Agentskap vir die Bevordering van Toerisme, Handel en Beleggings vir die Wes-Kaap.

Saldanhabaai Industriële Ontwikkelingsone-lisensiëringsmaatskappy (SBIOS LiCo)

Geen Ontvanger van oordragbetaling

Die SBIOS LiCo is ’n filiaal van Wesgro en is verantwoordelik vir die bevordering, bestuur en bemarking van die industriële ontwikkelingsone in die Saldanhabaai-gebied, asook aanvullende aktiwiteite wat vir die vestiging van die IOS vereis word.

Wes-Kaapse Drankowerheid Wet op die Wes-Kaapse Drankowerheid 2008 (Wet 4 van 2008)

Ontvanger van oordragbetaling

Die Wes-Kaapse Drankowerheid reguleer die kleinhandel-verkope en mikro-vervaardiging van drank in die provinsie. Dit sal ook transformasie van die drankbedryf in die Wes-Kaap fasiliteer deur die toetrede van nuwe lisensiehouers te bevorder en poog om die verantwoordelike verbruik van drank te verseker.


Deel B:PRESTASIE-INLIGTING


1. VERSLAG VAN DIE OUDITEUR-GENERAAL: VOORAFBEPAALDE DOELWITTE

Die OGSA voer tans die nodige ouditprosedures op die prestasie-inligting uit om redelike versekering in die vorm van ’n ouditbevinding te gee. Die ouditbevinding oor die prestasie teen voorafbepaalde doelwitte is by die verslag aan bestuur ingesluit, met wesenlike bevindinge wat onder die Voorafbepaalde Doelwitte-opskrif in die verslag oor ander regs- en regulatoriese vereistes van die ouditeur se verslag gerapporteer word.

Verwys na bladsy 162 van die verslag van die Ouditeur-Generaal, gepubliseer as Deel E: Finansiële inligting.

2. OORSIG VAN DEPARTEMENTELE PRESTASIE

2.1 Diensleweringsomgewing

Aangesien dit die fundamentele oortuiging van hierdie departement is dat ekonomiese groei die grondbeginsel van alle suksesvolle ontwikkeling is en dat groei hoofsaaklik deur die besigheidsektor, wat in ’n markomgewing sake doen, gedryf word, moet dit dus die rol van die staat wees om ’n magtigingsomgewing vir besigheid te skep en te handhaaf, en om vraag-geleide private sektor-gedrewe ondersteuning aan verhandelbare of aandrywende sektore, nywerhede en besighede te voorsien.

Die LPEO-eenheid het sy ondersteuning gefokus op die industrieë wat as belangrike aandrywers geïdentifiseer is deur area-spesifieke ingrypings in die sektore Agriverwerking en Olie en Gas te implementeer. Die doel was om ’n positiewe impak te maak op ruimtelike lewering deur landelike ondernemings beter toegang tot finansiële hulp te bied, asook om Weskus- plaaslike owerhede in staat te stel om aan te pas by en ondersteuning te bied vir beoogde industriële planne. Die eenheid, in vennootskap met Provinsiale Tesourie, het die behoefte en geleentheid om verkryging op plaaslike vlak te bevorder uitgelig as ’n ekonomiese instrument om ekonomiese ontwikkeling en sterker groei te behaal. In die strewe om ekonomiese geleenthede te ontgin, het die eenheid ondersteuning vir gesamentlike beplanningsinisiatiewe met munisipaliteite ondersteun, asook die haalbaarheid van ’n Boks Park-ontwikkeling in ’n landelike agtergrond. Die eenheid het ook die verskuiwing in departementele mandaat en fokus op ondersteuning van plaaslike munisipaliteite geïnisieer – weg van tradisionele kapasiteitsbou en PEO na die vermindering van koste en verbetering van die gemak van sake doen – deur geleenthede te bied wat sakeprosesverbeterings ondersteun sodat hulle gereed is vir belegging in plaaslike gebiede.

Die Eenheid vir Ondernemingsontwikkeling het gefokus op die voorsiening van steun aan ondernemings en om by te dra tot die daarstelling van ’n meer bevorderlike en bemagtigende omgewing waarin sake kan groei. Die eenheid het finansiële asook niefinansiële ondersteuning aan klein, medium en mikro-ondernemings (KMMO’s) voorsien om die haalbaarheid en volhoubaarheid van hul ondernemings te versterk. Die fokusareas het die ontwikkeling van ’n kultuur van entrepreneurskap, entrepreneuriese denke, innovasie en volhoubare verkryging (bv. BBSEB en plaaslike inhoud) ingesluit. Ondernemings kon toegang verkry tot dienste soos mentorskap en afrigting (opleiding en adviserend), die ontwikkeling van sake- en finansiële kennis, toegang tot finansiële geleenthede en die ontwikkeling van menslike kapitaal om te verseker dat die kern van die besigheid versterk word.

Die Eenheid vir Rompslompvermindering het voortgegaan met die verskaffing van dienste aan die sakesektor deur middel van sy primêre leweringsplatform, die Rompslompvermindering-kontaksentrum, wat heelwat meer as 1 000 ondernemings van raad en bystand voorsien het. Daar is gepoog om die vlak van dienslewering te verbeter deur die ontwikkeling van standaard bedryfsprosedures wat in die loop van die jaar in werking gestel is. Verskeie projekte is onderneem om minder as optimale sakedienste wat deur die regering gelewer word, veral op plaaslike en provinsiale regeringsvlak, stelselmatig aan te spreek. Hierdie ingrypings het spesifiek verband gehou met geleentheidsverwante aktiwiteite, veral geleentheids- en filmpermitte, asook aansoeke om dranklisensies vir tydelike en spesiale geleenthede. Daarbenewens is ’n projek van stapel gestuur om die beleggingsgereedheid van munisipaliteite te verbeter deur die ontwikkeling van standaard bedryfsprosedures en ’n beleggings-gereedheidpakket. ’n Projek vir die normering van munisipale dienste is in twee munisipaliteite bekendgestel, met medebefondsing van die Nederlandse regering. Ten einde ’n basislyn van die koste van rompslomp vir die Wes-Kaapse ekonomie te bepaal, is ’n projek onderneem om rompslomp in geselekteerde gebiede van die drie Khulisa-prioriteitsektore te kwantifiseer.

Die Wes-Kaap het altesaam 1 418 513 toeriste gelok deur middel van verskeie aktiwiteite m.b.t. bemarking en toerismebevordering en het altesaam 17 konferensiebotte gewen. Die Wêreld-oftalmologiekongres (WOC) sal

DEEL B: PRESTASIE-INLIGTING


in 2020 vir die eerste keer op die vasteland van Afrika gehou word wanneer die Wes-Kaap ongeveer 15 000 afgevaardigdes by die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum verwelkom. Die kongres sal na verwagting oor die vyf dae ’n bykomende R210 miljoen in die Wes-Kaapse ekonomie stort, met elke afgevaardigde wat ’n geskatte R2 800 per dag in en rondom die stad Kaapstad bestee.

Wat handelsbevordering betref, het Wesgro ’n totaal van 708 Wes-Kaapse maatskappye met uitvoer bygestaan. Wesgro het ’n totaal van R2.045 miljard se beleggings in die Wes-Kaap verseker wat altesaam 681 werksgeleenthede geskep het. Die agentskap het ’n totaal van 10 beleggingsprojekte vir die Wes-Kaap gefasiliteer.

Projekte en programme in die olie- en gasbedryf sluit die voltooiing van ’n pre-haalbaarheidstudie oor die vestiging van ’n olieboorgat-sementfabriek in die Wes-Kaap in. ’n Ander projek het die plasing van ongeveer 208 vakman-interns vir die volgende drie jaar by Krygkor, die Suid-Kaap Kollege, Eskom, Nautic Africa en ander maatskappye behels, en ongeveer 28 internasionale stroomop-maatskappye vestig streekkantore en logistieke basisse in die Wes-Kaap, insluitend Anadarko, Hunting Energy, Jacobs en Weatherford.

Die departement, saam met die Departement van Landbou en ’n wye verskeidenheid belanghebbendes in die bedryf, het planne voltooi om Projek Khulisa te ondersteun om die groei van die sektor Agriverwerking in die Wes-Kaap te lei. Die vestiging van ’n Halaal Industriële Park is ’n groot infrastrukturele komponent van hierdie projek, aangesien die sleutelaktiwiteite ter bereiking van die projek se landelike diversifikasiedoelwitte met die daarstelling en ondersteuning van waardekettings vir agriverwerking verband hou. Hierdie waardekettings sal die vloei van inligting tussen produsente, verspreiders, verwerkers en kleinhandelaars verbeter om plaaslike voedsel-geleenthede te identifiseer, doeltreffendheid te verbeter en uiteindelik die agriverwerkingsbedryf uit te brei.

’n Groot prestasie in die SPU-sektor was die skepping van ’n bykomende netto 4 300 uitvoer-genererende werksgeleenthede in die SPU-sektor as gevolg van DEOT se strategie om die Wes-Kaap as ’n globale ligging vir aflandige sake en IT-dienste te bevorder. Verlede jaar was daar 11 700 aflandige poste en vanjaar is daar 16 000 volgens BPeSA se verslag oor sleutelaanwysers, ’n toename van 37%. Dit is gelykstaande aan uitvoerinkomste van sowat R3.7 miljard per jaar.

Groot vooruitgang is in IKT gemaak op die gebied van ondernemingsontwikkeling en KMO-innovasie, asook die ontwikkeling van vaardighede. Die departement het in die afgelope jaar twee baanbrekende IT-vaardigheidsprojekte geïmplementeer wat werkloosheid onder die jeug teiken. Met die eerste projek is 66 hoërskoolleerlinge deur skole en onderwysers van die Wes-Kaapse Onderwysdepartement in Java-programmering opgelei en hulle sal binnekort die werkmark betree.

Die departement het op 6 November 2015 die eerste Wes-Kaapse Vervaardigingsindaba Indaba met sukses by die KIKS gehou. Die geleentheid is deur meer as 200 afgevaardigdes bygewoon. Die kleding- en tekstielbedryf se sektorliggame het voortgegaan om die mededingendheid van die bedryf te verbeter d.m.v. verskeie programme, naamlik die Program vir die Verbetering van Mededingendheid, die Program vir Snelle Reaksievermoë, die Program vir die Belyning van die Waardeketting en die Jong Ontwerpers Modeprogram. Die sektor Metale en Ingenieurswese het die Sentrum vir Uitnemendheid by die Connaught Sakepark in Parow opgerig, wat toegang tot moderne tegnologie en toerusting aan die industrie en studente sal voorsien. Die handwerkbedryf is deur die sake-ondersteuningsprogram ondersteun wat handwerkers bygestaan het d.m.v. die Ontwerp Innovasie Ontwerpinnovasie-saadfonds en die Werkfonds-projek, asook sake-ontwikkeling en kreatiwiteitswerkswinkels wat op ’n gereelde basis aangebied is.

Die bekendstelling van die Vaardighede-spelwysiger en identifisering van die sektore wat ’n platform vir verbeterde ekonomiese groei en werksgeleenthede skep, het die eenheid ’n geleentheid gegee om te fokus op sy pogings om die getal jeugdiges in tegniese en beroepsopleiding en werkplasingsgeleenthede te vermeerder. Verbeterde koördinering van vaardighede-inisiatiewe onder vennote het gesorg vir ’n beter aanpassing van befondsing by die vaardighedepyplyn wat deur nasionale regering befonds word, deur die Departement van Hoër Onderwys en Opleiding (Nasionale Vaardighedefonds), aangevul deur DEOT- en SETA-befondsing. Die belegging in 150 ambagskandidate 18 maande gelede het ’n stewige grondslag gelê, met ’n 90%-suksessyfer van diegene wat hul finale vaktoets geslaag het.

Gedurende die jaar onder oorsig het die Kantoor van die Verbruikersbeskermer die meerderheid van sy doelwitte óf bereik óf oorskry. Daar moet op gelet word dat die omgewing waarin die Kantoor van die Verbruikersbeskermer werk grootliks wetgewend van aard is en dat baie van die doelwitte volgens nasionaal ooreengekome prestasie-aanwysers gestel is. Dit is veral van toepassing op die gebied van klagtebestuur en verbruikersopvoeding. In


Klagtebestuur hou die uitsetteikens verband met die aantal gevalle vir navrae wat ontvang word en die aantal gevalle wat gevolglik opgelos word. In hierdie omgewing is dit uiters uitdagend om akkuraat te voorspel watter aantal gevalle van verbruikers ontvang sal word en hoeveel daarna opgelos sal word. Dit is veral omdat die ontvangs en hantering van gevalle van ’n magdom faktore kan afhang wat buite die beheer van die program is. Die vasstelling van hierdie teikens is histories gegrond op die evaluering van tendense oor die vorige jare en deur die toepaslike aanpassings te maak. Dit was ’n relatief aanvaarbare metode van teikenstelling aangesien die program gedurende die tydperk 2007-2013 konsekwent op ’n jaargrondslag ’n toename in die getal klagtes ervaar het. Maar met die akkreditasie van sekere bedrywe se Ombudskantore deur die Nasionale Minister van Handel en Nywerheid het ’n ander tendens ontwikkel. Die voorgemelde akkreditasie word toegelaat kragtens die Wet op Verbruikersbeskerming en het tot gevolg gehad dat hierdie Ombudskantore nou magtiging het om ook klagtes van hul spesifieke bedrywe te ontvang en op te los. Die gevolg hiervan is dat die verbruiker nou ’n keuse het oor watter entiteit hy of sy om hulp wil nader. Die uitwerking is dat provinsiale kantore soos die Verbruikersbeskermer ’n afswaai in die aantal klagtes ervaar het as gevolg van die opsies wat nou beskikbaar is. Ten spyte van die verwagte afswaai bly dit ’n uitdaging om presies te voorspel wat die afname in syfers sal wees.

Die Kantoor van die Verbruikersbeskermer het ook uitstekende resultate op ’n paar uitdagende gebiede behaal. Die tevredenheidskoers van kliënte wat die program se dienste gebruik het, het byvoorbeeld ’n resultaat van 61% opgelewer. Dit is prysenswaardig, veral as die aard van die werk wat die program verrig in oënskou geneem word. In klagtebestuur sal nie alle navrae tot ’n suksesvolle uitkoms vir ’n verbruiker lei nie – dit is vanweë die aard van die klagte en die meriete van die geskil. Met hierdie konteks in gedagte is die prestasie noemenswaardig. Wat hulp aan verbruikers betref was die program suksesvol in die beslegting van geskille wat ’n besparing vir verbruikers tot gevolg gehad het. Hierdie besparing is bereken op meer as R10 miljoen en is prysenswaardig. Op die gebied van verbruikersopvoeding bly die program die leier sover dit die uitvoering van ’n evaluering van die impak van sy diensaanbod aangaan. In hierdie verband het een van die belangrike uitkomsaanwysers wat gestel is, verband gehou met die verandering in finansiële bestuursgedrag van verbruikers wat die program se werkswinkels bygewoon het wat deur die Eenheid vir Verbruikersopvoeding aangebied is. Hierdie werkswinkels was daarop gemik om ’n kultuur van beter finansiële bewustheid en bestuur onder kwesbare verbruikers te skep. Gedurende die jaar onder oorsig het altesaam 68% van die deelnemers ’n positiewe verandering in hul gedrag met betrekking tot finansiële geletterdheid en bestuur aangedui. Dit is ook prysenswaardig.

2.2. Strategie om gebiede van onderprestasie op te los

Die ekonomiese omgewing waarin die departement werksaam is, is markgedrewe en vraag-gelei. Die proses van teikens stel is dus uiters kompleks, gegewe die aard van die ekonomiese toestande wat spesifiek t.o.v. beleggingsbevordering, handel, werkskepping en sakevertroue heers.

Om te verseker dat die program nie op enige van sy prestasie-aanwysers onderpresteer nie, het die departement begin met ’n proses waarvolgens aanwysers beter bepaal kan word. Dokumente vir befondsingsvoorstelle is ontwerp en saamgestel vir elke projek wat tot die departement se doelwitte sou bydra. Hierdie dokument stel die program in staat om die omgewing te beskryf waarin dit werksaam is, ’n probleemstelling en vervolgens ’n sub-probleemstelling te identifiseer en die strategieë en projekte wat hierdie probleme sal mitigeer of regstel, te verwoord. Alle aanwysers word daarop gerig om die werklike uitdagings of markmislukkings in die onderskeie werkgebiede reg te stel. Hierdie proses het ook die departement in staat gestel om sy aandag te fokus op aanwysers wat die dinge meet wat gemeet kan word en behoort te word.

Verder het hierdie proses ook voorsiening gemaak vir die departement om vir projekte en programme te begroot wat ’n direkte impak op die bereiking van doelwitte het. Dit moet egter in ag geneem word dat vorige prestasie ’n primêre maatstaf vir die stel van teikens is. Deur die verlede te ondersoek, kan die departement tot ’n sekere mate teikenstelling meet volgens enige wysigings in begrotingstoekennings en gepaardgaande veranderinge in prestasietendense.

Om gereelde prestasiemonitering te verseker, word maandelikse verslae aan die Rekenpligtige Beampte voorsien, wat deur middel van een-tot-een-vergaderings met elke Programbestuurder die prestasie van elke program evalueer. Prestasie van elke werksgebied word ook maandeliks op vergaderings van die departement se topbestuur bespreek. Gebiede van onsekerheid word gedebatteer en regstellende stappe, waar nodig, word ooreengekom. Daarbenewens word alle prestasie-inligting op ’n kwartaallikse basis nagegaan in ooreenstemming met die kwartaallikse prestasieverslae wat aan die einde van elke kwartaal aan die Provinsiale Tesourie voorgelê word.


2.3 Diensleweringverbeteringsplan

Die departement het ’n diensleweringverbeteringsplan (DLVP) voltooi. Onderstaande tabelle toon die diensleweringsplan en prestasie tot op hede aan.

Hoofdienste en standaarde

Hoofdienste Begunstigdes Huidige/werklike standaard van diens

Gewenste standaard van diens

Werklike prestasie

Om as ’n verbruikersbeskermingsagentskap in die Wes-Kaap uit hoofde van die bepalings van provinsiale en nasionale wetgewing op te tree.

• Verbruikers

• Kleinsake (met ’n jaarlikse omset of batewaarde van minder as R2 miljoen)

• NRO’s

• Regerings-departemente

• Plaaslike owerhede

a) 80% van verbruikersklagtes opgelos

a) 65% van verbruikersklagtes opgelos

a) 100% van verbruikersklagtes opgelos.

b) Tevredenheids-koers van 47% is aangeteken. Die werklike prestasie het betrekking op die dienste binne een komponent van die Kantoor van die Verbruikers-beskermer, naamlik klagte-bestuur. Let wel dat indien die bykomende eenhede se diensaanbiedinge gemeet sou word, dit tot die bereiking of oorbereiking van die gestelde teiken sou lei.

b) 65% van verbruikers wat tevrede is met die vlak en standaard van diens deur die KVB gelewer

b) Tevredenheids-koers van 68.4% is aangeteken

Bykomende prestasie:

c) 61.3% van verbruikers (op grond van steekproef) wat verandering in gedrag aandui a.g.v. die KVB se finansiële geletterdheids-projek vir verbruikers

d) 235 verbruiker-opvoedings-programme aangebied

e) 69 werkwinkels oor finansiële geletterdheid aangebied

f) 25 interaksies met klein, medium- en mikrogrootte- ondernemings (KMMO’s)


Hoofdienste en standaarde (verwolg)

Hoofdienste Begunstigdes Huidige/werklike standaard van diens

Gewenste standaard van diens

Werklike prestasie


• Toeristegidse

• Vereniging van Toeristegidse

• Toerismebedryf

a) 1 666 toeristegidse is geregistreer en/of hernu. Teiken hersien na 1 000 in lyn met die Jaarlikse Prestasieplan.

a) 3 000 toeristegidse geregistreer.

a) 1 617 toeriste-gidse geregistreer/ hernu gedurende 2015/16. Teiken hersien na 1 100 in lyn met die Jaarlikse Prestasieplan (JPP). Die totale getal geregistreerde toeristegidse op die Wes-Kaapse databasis is 3 638.

b) Geen formele klagtes rakende die standaard van prestasie van die eenheid is ontvang nie.

b) 90% van toeriste-gidse dui tevredenheid aan met die vlak en standaard van diens deur die registrasiekantoor gelewer.

b) Die persentasie respondente wat aandui dat hulle tevrede is met die standaard van diens wat gelewer is, 96%.


c) 154 toeristegidse ontwikkel.

d) 127 inspeksies uitgevoer om nakoming te verseker.


Batho Pele-reëlings met begunstigdes (raadpleging, toegang, ens.)

Huidige/werklike reëlings Gewenste reëlings Werklike prestasie


Raadpleging: Raadpleging: Raadpleging:

a) ’n Burgerlike opname wat gehandel het oor tevredenheidsvlakke asook gebiede waar dienslewering verbeter kan word, is voltooi. Die gebiede vir verbetering sal by die werksaamhede van die eenhede ingesluit word.

a) Burgerlike opname(s) a) ’n Opname is onder burgers uitgevoer en die bevindings was soos volg:

- Bewustheidsvlakke van verbruikers oor die KVB: 78.9%;

- Tevredenheidsvlak van verbruikers met KVB-diens: 61%;

- Verandering inverbruikersgedrag m.b.t. finansiële geletterdheid na hulp van KVB: 68%.

b) Werkswinkels aangebied. b) Werkswinkels b) Die volgende werkswinkels is in 2015/16 gehou:

- 69 werkwinkels oor finansiële geletterdheid;

- 25 KMMO-werkswinkels; en - 235 projekte oor

verbruikersopvoeding.

c) Die standaard bedryfsprosedure wat in plek is bepaal dat alle aangeleenthede by wyse van ’n skriftelike verslag aan die verbruiker afgehandel moet word. Dit is tans in bedryf.

c) Skriftelike korrespondensie c) Die standaard bedryfsprosedure wat in plek is bepaal dat alle aangeleenthede by wyse van ’n skriftelike verslag aan die verbruiker afgehandel moet word. ’n Klagte van ’n verbruiker oor ’n afgehandelde saak moet op skrif wees en word aan die Direkteur vir evaluering en skriftelike afhandeling voorgelê.

d) Die KVB bly een van die vooraanstaande provinsiale kantore wat die voorsiening van ’n tolvrye inbelsentrum aan kliënte betref. Dit verseker dat oproepe aandag geniet en dat kommunikasie met kliënte doeltreffend is.

d) Telefonies d) ’n KVB tolvrye inbelsentrum is beskikbaar vir kliënte. Dit verseker dat oproepe aandag geniet en dat kommunikasie met kliënte doeltreffend is.

e) Die standaard bedryfsprosedure verplig tans die KVB om aan hierdie meganisme van kommunikasie te voldoen.

e) E-posse e) Die standaard bedryfsprosedure maak tans voorsiening dat die KVB hierdie meganisme van kommunikasie kan gebruik as die verbruiker e-pos het en hierdie meganisme verkies. Indien geen e-pos beskikbaar is nie, vind skriftelike en telefoniese kommunikasie plaas.

f) Die KVB het verskeie uitreikinisiatiewe geïmplementeer wat daarop gerig is om die verbruiker se kennis oor hul verbruikersregte en -verpligtinge te verbreed. Daarbenewens is ’n spesifieke projek geïmplementeer om die kwessie van finansiële geletterdheid in landelike gebiede aan te spreek.

f) Gemeenskapsuitreikinisiatiewe f) 69 werkswinkels in finansiële geletterdheid en 235 programme oor verbruikersopvoeding is as deel van die gemeenskapsuitreikprogram uitgevoer.

g) Die tolvrye inbelsentrum is in bedryf en verskaf ’n toeganklike en gebruikersvriendelike punt van kontak vir burgers.

g) Tolvrye inbelsentrum g) Die tolvrye inbelsentrum is in bedryf en verskaf ’n toeganklike en gebruikersvriendelike punt van kontak vir burgers.


Batho Pele-reëlings met begunstigdes (raadpleging, toegang, ens.) (vervolg)


Om as ’n verbruikersbeskermingsagentskap in die Wes-Kaap uit hoofde van die bepalings van provinsiale en nasionale wetgewing op te tree (vervolg)


h) Die mediaskakeling was deel van die KVB se inisiatiewe oor verbruikersopvoeding en het tot verskeie aktiwiteite op hoofstroom- en gemeenskapsradiostasies gelei. Die onderwerpe wat bespreek is, het met verbruikersregte verband gehou en het vir burgers van toepaslike inligting voorsien.

h) Mediaskakeling h) Die mediaskakeling het deel van die KVB se inisiatiewe oor verbruikersopvoeding uitgemaak. Dit het gelei tot verskeie aktiwiteite op hoofstroom- en gemeenskapsradiostasies. Die onderwerpe wat bespreek is, het alles met verbruikersregte verband gehou en het vir burgers van toepaslike inligting voorsien.

Bykomende prestasie:i) Besprekingsforums: Die

besprekingsforums is deel van die algemene projekte oor verbruikers-opvoeding wat onderneem word. Altesaam 235 projekte oor verbruikersopvoeding is voltooi.

Toegang: Toegang: Toegang:

a-c) Die verskeie toegangspunte is almal geoperasionaliseer. Die enigste uitsondering was die kantoor in Saldanhabaai, waar daar ’n vakature bestaan. Hierdie pos sal in die 2015/16-boekjaar gevul word.

a) Hoofkantoor: Grondverdieping, Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad

Die diens is toeganklik:a) By die Hoofkantoor,

Grondverdieping, Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad, bedryfsure: 07:30 – 16:00.

b) Distrikskantore: o Saldanha, Weskus-

sakeontwikkelingsentrum, Gebou 234, Tonynstraat.

o Paarl, Paarl Thusong-sentrum, Van der Stelstraat, Chicago, Paarl-Oos

o George, Thembalethu Thusong-sentrum, Sandkraalweg.

b) Via Distrikskantore (Koördineerders): o Saldanha-kantoor is gesluit. o Paarl, Paarl Thusong-sentrum,

Van der Stelstraat, Chicago, Paarl-Oos.

o George-kantoor het verskuif na Knysna, Winkel nommer 8, Demar-sentrum, Hoofweg, Knysna.

c) 0800 007 081 (tolvry). c) Via tolvrye lyn: 0800 007 081.

Hoflikheid: Hoflikheid: Hoflikheid:

Die burger-gesentreerde aard van dienste wat gelewer word, verplig die KVB om kliëntgerig te wees. As sodanig is hoflikheid uiters belangrik in alle prosesse en dit geskied deur die geïdentifiseerde amptelike kanale, nl.:a) Bestuurb) Hoof: Kommunikasie c) E-posd) Telefoniese) Skriftelike korrespondensie f) Persoonlikg) Klagteregisterh) 0800 007 081 (tolvry)

Deur amptelike kanale, m.a.w.

a) Bestuurb) Hoof: Kommunikasie c) E-posd) Telefoniese) Skriftelike korrespondensie f) Persoonlikg) Klagteregisterh) 0800 007 081 (tolvry)

Die burger-gesentreerde aard van die dienste wat gelewer word, verplig die KVB om kliëntgerig te wees. As sodanig is hoflikheid uiters belangrik in alle operasionele prosesse en dit is aangeteken en gemeet deur:a) Bestuurb) Hoof: Kommunikasie c) E-posd) Telefoniese) Skriftelike korrespondensie f) Persoonlikg) Klagtetoonbankh) 0800 007 081 (tolvry)

Bykomende prestasie: Bykomende prestasie:

i) Alle navrae is deur die DH se kantoor d.m.v. die interne korrespondensie-naspoorstelsel gemoniteer en alle gevalle is afgehandel.

i) Opname oor kliëntetevredenheid




Om as ’n verbruikersbeskermingsagentskap in die Wes-Kaap uit hoofde van die bepalings van provinsiale en nasionale wetgewing op te tree (vervolg)

Openlikheid en deursigtigheid: Openlikheid en deursigtigheid: Openlikheid en deursigtigheid:

Die diensleweringsmodel van die KVB is veral gerig op die implementering van ’n gevalle-oplossingstelsel wat oop en deursigtig is. As sodanig is alle geïdentifiseerde inisiatiewe uitgevoer, naamlik:

Die diensleweringsmodel van die KVB is veral gerig op die implementering van ’n gevalle-oplossingstelsel wat oop en deursigtig is. As sodanig is openlikheid en deursigtigheid bereik deur:

a) Telefoniesb) Skriftelike korrespondensie c) E-posd) Persoonlike vergaderingse) Rondetafelbesprekings f) Jaarverslagg) Terreinbesoekeh) 0800 007 081 (tolvry)



Waarde vir geld: Waarde vir geld: Waarde vir geld:

a-c) Die prestasie was hoër as die teiken van R5 miljoen wat gestel is. Dit is ’n merkbare prestasie.

a) Verskaf ondersteuning en advies aan alle verbruikers in die Wes-Kaap

a) Ondersteuning en advies aan alle verbruikers in die Wes-Kaap verskaf.

b) Kliënte ontvang nuttige en bruikbare inligting kosteloos.

b) Kliënte het nuttige en bruikbare inligting kosteloos ontvang.

c) Kliënte ontvang gratis bystand met die oplossing van geskille.

c) Kliënte het gratis bystand met die oplossing van geskille ontvang.

Om voorsiening te maak vir die registrasie van toeristegidse in die provinsie ingevolge die Wet op Toerisme, No. 3 van 2014.

Raadpleging: Raadpleging: Raadpleging: Kliënte is geraadpleeg d.m.v.

a) Die volgende werkswinkels/ skakeling het plaasgevind:

i. Future Stars-geleentheid in September 2014 met 20 toerismestudente van Zola Hoërskool as teiken;

ii. Vier werkswinkels vir registrateurs (een per kwartaal);

iii. Samesprekings met die vereniging en vakbond in Julie 2014; en

iv. Avontuur Toerisme Selfregulering Bestuurskomitee.

a) Werkswinkels a) Werkswinkels:i. Vier werkswinkels vir registrateurs is

gehou (een per kwartaal).ii. Inligting-/bewusmakingsessie is in

Februarie 2016 gehou.iii. NDT Kapasiteitsbou-werkswinkel op

10 en 11 Maart 2016 gehou.

b) Verskeie grootmaat-kommunikasies is aan toeristegidse en rolspelers in die bedryf gestuur, bv.

i. Beroepsprofiel van toergidse;ii. Gehalteraad vir handel en beroep

(GRHB) – modules oor die aard en kultuur vir kommentaar; en

iii. Toeristegids-opname vir Nasionale Departement van Toerisme (NDT).

c) Telefonies d) E-possee) Nuusbrief versprei in April 2014

b) Skriftelike korrespondensie

c) Telefonies d) E-possee) Nuusbrief versprei in April 2014

b) Verskeie grootmaat-kommunikasies is aan toeristegidse en rolspelers in die bedryf gestuur, bv.

i. Kommentaar oor toergidse se nuwe kwalifikasie;

ii. Blitsopname oor betalingsopsies; iii. Versoeke gerig aan vakkundiges; iv. Kommunikasie oor padwerke by

Kaappunt;v. Elke toeristegids wat registreer of

hul registrasie hernu of opgradeer ontvang ’n skrywe met hulle toeristegids-ID-kaart;

vi. Raadpleging oor die Toergidsregulasies; en

vii. E-pos oor Lilizela-toekennings wat inskrywings vir die toergids-kategorie aanmoedig.

c) Telefonies d) E-possee) Nuusbrief oor Toerismeregulasies in

September 2015 versprei.




Om voorsiening te maak vir die registrasie van toeristegidse in die provinsie ingevolge die Wet op Toerisme, No. 3 van 2014


Bykomende prestasie:f) Besprekingsforums: Besprekings is in

November 2015 met 7 Cathsseta-geakkrediteerde toeristegids-opleidingsverskaffers gehou. Insette van kliënte is in ag geneem tydens besluitneming oor watter dienste verskaf moet word en op watter vlak.

Toegang:a) Die eenheid is steeds sentraal

geleë by die Hoofkantoor: Grondverdieping, Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad.

Toegang:a) Hoofkantoor: Grondverdieping,

Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad

Toegang:Die diens is toeganklik:a) By die Hoofkantoor, Grond-

verdieping, Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad

Hoflikheid: Alle geïdentifiseerde meganismes is benut, naamlik

Hoflikheid: Deur amptelike kanale, naamlik

Hoflikheid: Hoflikheid is aangeteken en gemeet deur:

a) Bestuurb) Hoof: Kommunikasie c) E-posd) Telefoniese) Skriftelike korrespondensie f) Persoonlik




g) Die eenheid het ’n generiese e-posadres opgestel: Registrasie van toeristegidse, wat deur drie personeellede hanteer word.

g) Die eenheid kon daarin slaag om weer die grootmaat-e-posdiens deur CEI in te stel nadat groot probleme aanvanklik ondervind is.

h) Alle navrae wat deur die LUR of DH se kantoor ontvang is, is op skrif behandel.

h) Beoordeling van die Lilizela-toekenning se toeristegids-kategorie vir die Wes-Kaap is deur die eenheid gereël.

Openlikheid en deursigtigheid: Openlikheid en deursigtigheid: Openlikheid en deursigtigheid:Openlikheid en deursigtigheid is bereik deur:

a) Telefoniesb) Skriftelike korrespondensie c) E-posd) Persoonlike vergaderings e) Jaarverslag



Bykomende prestasies:

f) Veldtogkaarte is by die ontvangs beskikbaar sodat kliënte e-pos direk aan die registrateur kan stuur.

g) Openbare kommentaar aangevra oor die GRHB-proses en opleidingsmodules.

h) Kommunikasie met Cathsseta- geakkrediteerde opleidings-verskaffers is versterk en hoflikheid-e-posse is namens gidse gestuur waar dokumentasie vanaf die opleidingsverskaffer uitstaande was.

Waarde vir geld: Waarde vir geld: Waarde vir geld:

a) Die koste van registrasie is R240 maar die registrasie is kragtens die Wet op Toerisme (Wet 3 van 2014) na drie jaar verleng.

a) Die koste van registrasie is R240 en is elke twee jaar hernubaar.

a) Die koste van registrasie is R240 en is elke drie jaar hernubaar.

b) Die registrasiekoste word deur nasionale wetgewing bepaal.




Inligtingshulpmiddel vir dienslewering

Huidige/werklike inligtingshulpmiddels Gewenste inligtingshulpmiddels Werklike prestasie

Om as ’n verbruikersbeskermingsagentskap in die Wes-Kaap uit hoofde van die bepalings van provinsiale ennasionale wetgewing op te tree.

Alle geïdentifiseerde inisiatiewe is suksesvol geïmplementeer, nl.:

Inligting is gekommunikeer deur:

a) Departementele webwerf: Die KVB werk aan ’n meer verfynde webwerf wat interaktief vir verbruikers is.

b) Jaarverslagc) Persoonlike vergaderings d) Publikasiese) Mediaverslaef) Inligtingsessies g) Terreinbesoekeh) Padskoue

a) Departementele webwerfb) Jaarverslagc) Persoonlike vergaderings d) Publikasiese) Mediaverslaef) Inligtingsessies g) Terreinbesoekeh) Padskoue

a) Departementele webwerf wat interaktief vir verbruikers is.

b) Jaarverslagc) Persoonlike vergaderings d) Publikasiese) Mediaverslaef) Inligtingsessies g) Terreinbesoekeh) Padskoue

Om voorsiening te maak vir die registrasie van toeristegidse in die provinsie ingevolge die Wet op Toerisme, No. 3 van 2014.

Alle geïdentifiseerde meganismes is benut, d.w.s.:

Inligting is gekommunikeer deur:

a) Departementele webwerf word voortdurend gemoniteer en wanneer probleme voorkom, word IT-ondersteuning in kennis gestel.

a) Departementele webwerf a) Departementele webwerf

b) Jaarverslag b) Jaarverslag b) Jaarverslag

c) ’n Aantal persoonlike vergaderings is met toeristegidse gehou om verskeie probleme aan te spreek, bv. kwessies rondom werkpermitte

c) Persoonlike vergaderings c) Persoonlike vergaderings

d) Nuusbrief vir toeristegidse d) Nuusbrief vir toeristegidse d) Nuusbrief vir toeristegidse

e) Inligtingsessies e) Inligtingsessies e) Inligtingsessies

f) 10 000 brosjures: Het jy jou toeriste-gids vir sy kaart en kenteken gevra? is herdruk en versprei tydens inspeksies, inlopers, by die inloopsentrum en op versoek. 10 000 veldtogkaarte met die Provinsiale Registrateur se kontakbesonderhede is gedruk en is by ontvangs beskikbaar.

f) Brosjure: Het jy jou toeristegids vir sy kaart en kenteken gevra?

f) Geen nuwe brosjures is gedruk nie aangesien nuwe regulasies onder oorsig was.


g) Die nuutste verwikkelinge is per e-pos aan toeristegidse gestuur deur ’n databasis van alle geregistreerde toeristegidse in die provinsie.

g) Die Provinsiale Registrateur het besluit om een aansoeker nie te registreer nie a.g.v. ’n kwessie met werkspermit. Die aansoeker het by die Nasionale Registrateur geappelleer oor die besluit. Die Provinsiale Registrateur se besluit is bekragtig. Dit was die eerste appèl wat gehou is.

h) Omsendbriewe

i) Vergaderings


Meganisme vir klagtes

Huidige/werklike meganisme vir klagtes Gewenste meganisme vir klagtes Werklike prestasie

Om as ’n verbruikersbeskermingsagentskap in die Wes-Kaap uit hoofde van die bepalings van provinsiale ennasionale wetgewing op te tree.

Die burger-gesentreerde aard van die KVB se dienste het beteken dat al die geïdentifiseerde meganismes geïmplementeer is, naamlik:

Klagtes/voorstelle/komplimente/ navrae is:

a) Direkte kontak, e-pos, telefonies met bestuur of toesighouers by hoofkantoor op die grond-verdieping, Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad

a) Direkte kontak, e-pos, telefonies met bestuur of toesighouers by hoofkantoor op die grond-verdieping, Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad

a-b) Ingedien by die betrokke sake-eenheid via die toegewyde inbel-/ inloopsentrum en skriftelik beantwoord (formele skrywe per pos, e-pos of faks) of mondeling per telefoon of persoonlik na gelang van kliënt se versoek.

b) Deur die Hoof van Kommunikasie rakende klagtes/voorstelle en komplimente.


c) Klagteregister. c) Klagteregister. c) Klagteregister.

d) 0800 007 081 (tolvry). d) 0800 007 081 (tolvry). d) Klagtes/voorstelle/komplimente/ navrae ontvang via 0800 007 081 (tolvry).

To provide for registration of Tourist Guides in the Province as per the Tourism Act, No. 3 of 2014.

a-b) Gedurende die oorsigjaar: a) Direkte kontak, e-pos, telefonies met bestuur of toesighouers by hoofkantoor op die grond-verdieping, Waldorf-arkade, St George-wandelgang 80, Kaapstad

Klagtes/voorstelle/komplimente/ navrae is

a-b) Ingedien by die betrokke sake-eenheid via die toegewyde inbel-/inloopsentrum en skriftelik beantwoord (formele skrywe per pos, e-pos of faks).


i. is ’n klagte is by die Provinsiale Registrateur ten opsigte van ’n spesifieke toeristegids gelê. Ná ondersoek is ’n waarskuwing aan die toeristegids uitgereik, wat vir ’n bepaalde tydperk op sy lêer geplaas is.

ii. ’n Toeristegids het by die Nasionale Registrateur appèl aangeteken teen ’n besluit van die Provinsiale Registrateur om sy hernuwing op grond van ’n verkeerde werkspermit af te wys. Die eenheid wag vir die uitslae van die appèl.

c) Klagteregister. c) Klagteregister. c) Klagteregister.

d) 0800 007 081 (tolvry). d) 0800 007 081 (tolvry). d) Klagtes/voorstelle/komplimente/ navrae ontvang via 0800 007 081 (tolvry).


e) Na algemene klagtes oor gidsaktiwiteite, is gesamentlike ondersoeke (buite wetgewing) met die Vervoerraad en verkeersbeamptes uitgevoer om inligting in te samel en operateurslisensies, voertuiglisensies asook toergidsregistrasies na te gaan.


2.4 Organisatoriese omgewingDie departement se strategie is ontwikkel binne die konteks van en in aanpassing by die Wes-Kaapse Regering se visie vir die provinsie wat in Provinsiale Strategiese Plan (PSP) saamgevat is. Ten einde die provinsie se strategiese agenda vir meer doeltreffende dienslewering te rasionaliseer en te stroomlyn, is die Provinsiale Strategiese Plan in 2015 ontwikkel en goedgekeur.

Voortvloeiend uit die Provinsiale Strategiese Plan, is die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme (DEOT) gelas om ’n leidende rol te speel in die uitvoering van die Wes-Kaapse Regering se agenda vir Provinsiale Strategiese Doelwit 1 (PSD1), naamlik om geleenthede vir groei en werk te skep.

Die betrokkenheid van die ekonomiese rolspelers is van kritieke belang vir die suksesvolle lewering van PSD1 en dis veral noodsaaklik dat daar ’n begrip is van ondernemings se behoeftes om hulle meer mededingend te maak en sodoende die streek meer mededingend te maak om eksterne belegging te lok.

Die departement het die gemoderniseerde struktuur geïmplementeer en die sewe programme is in plek gestel om doeltreffende lewering van die planne en doelwitte te verseker.

’n Uitdaging wat deurlopend deur die departement ervaar word, is om die behoefte aan toepaslike vaardighede te balanseer met die fiskale beperkings wat deur die boonste perke van die Vergoeding van Werknemers-begroting gestel word.

Deur die prioritisering van vakante poste op die gebiede waar die grootste behoefte bestaan asook ’n toegewyde benadering tot transversale hulpbronbenutting, is ’n lenigingsproses nou in plek gestel om die lewering van planne en doelwitte te verseker.

2.5 Belangrike beleidsontwikkelings en wetgewende veranderingeDie beleidsomgewing het gedurende die oorsigjaar staties gebly, met geen beduidende veranderinge aan beleid en wetgewing nie.

3. STRATEGIESE UITKOMSGEORIËNTEERDE DOELWITTE

Die strategiese uitkomsgeoriënteerde doelwitte van die departement is in lyn met die doelwitte soos vervat in Provinsiale Strategiese Doelwit 1: Om geleenthede vir groei en indiensneming te skep deur middel van fasilitering en versnelde ekonomiese groei om teen 2020 ’n toename in werksgeleenthede en toename in BWT van R25 miljard te realiseer.

Die departement het deur Projek Khulisa ’n paar belangrike, mededingende sektore geïdentifiseer waardeur ons glo ons versnelde groei en werkverskaffing kan ontsluit. Dit is: Toerisme, Olie en Gas en Agriverwerking. Hierdie sektore is geïdentifiseer in ’n uitgebreide oefening om sektore te prioritiseer wat hoë indiensneming asook sterk groeipotensiaal openbaar. Terwyl ons sal voortgaan om die skepping van ’n bemagtigende omgewing vir die hele ekonomie te ondersteun, sal hierdie sektore beklemtoonde fokus ontvang, aangesien ons glo dat hulle die potensiaal het om direkte en indirekte werkverskaffing en BWT-groei te maksimeer.

Om ’n ekonomies bemagtigende omgewing te skep, het die departement begin met ’n 7-punt aksieplan wat daarop gemik is om ’n sterk, inklusiewe en mededingende Wes-Kaap te bou. Hierdie sewe strategiese ingrypings kan soos volg opgesom word:• Voorsien leierskap in ekonomiese groei• Verminder die koste en verbeter die gerief van sake doen• Vestig en bevorder ’n innoverende en mededingende sake-omgewing• Ontwikkel programme t.o.v. belangrike vaardighede om in die vraag na gepaste vaardighede te

voorsien• Belê in belangrike ekonomiese, katalitiese infrastruktuur• Bevorder die globale profiel van Kaapstad en die Wes-Kaap in die toerismebedryf• Bevorder handel en belegging.

Die ekonomie het op nasionale vlak gedempte verbruikersbesteding ervaar, wat nadelig geraak is deur stygende inflasie, stygende rentekoerse en die skerp verswakking van die wisselkoers van die rand. Daarbenewens het elektrisiteitstekorte en ernstige droogtetoestande ook ’n negatiewe invloed op groei gehad. Verder het investeringsbesteding ook onder druk gekom as gevolg van dalende sakevertroue, die bedreiging van ’n afgegradeerde kredietgradering en anemiese groei (OPRE, 2016; SARB, 2016).

Die Wes-Kaapse ekonomie bly nou gekoppel aan globale en nasionale gebeure, gegewe sy uitvoeroriëntasie en die provinsie wat dieselfde strukturele uitdagings as die res van Suid-Afrika ondervind. Gevolglik is 2015-groeivooruitskattings vir die Wes-Kaap op tussen 1.4% en 1.7% geskat, effens hoër as die nasionale ekonomiese


groeikoers van 1.3%1. Ten spyte hiervan word daar verwag dat die prestasie van die provinsiale ekonomie die nasionale ekonomie op die pad vorentoe sal oortref. Wat belangrik is, is dat indiensneming in 2015 met 9.7% gegroei het; dit kom neer op 210 000 werkgeleenthede wat geskep is. Op ’n jaargrondslag het die Wes-Kaap die grootste daling in die werkloosheidsyfer gehad (3.5 persentasiepunte) van 22.9% in 2014 K4 na 19.4% in 2015 K4.

In die geval van die Nasionale Ontwikkelingsplan 2030 en stawende Mediumtermyn Strategiese Raamwerk (MTSR) (2014-2019), kan die aanpassing van die departement se strategiese plan by die nasionale strategiese imperatiewe in die volgende uitkomste gevind word:– Uitkoms 4: Indiensneming deur inklusiewe ekonomiese groei;– Uitkoms 5: ’n Geskoolde en bevoegde werksmag om ’n inklusiewe groeipad te ondersteun; en– Uitkoms 6: ’n Doeltreffende, mededingende en reagerende ekonomiese infrastruktuurnetwerk.

Die Program vir Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste het voortgegaan om ’n bemagtigende sakeomgewing en ekosisteem te bevorder en te ondersteun waarin ondernemings kan groei en ontwikkel, wat krities is vir ekonomiese groei en werkskepping.

Die aktiwiteite van die Eenheid vir Ondernemingsontwikkeling het gefokus op toegang tot finansiering, toegang tot markte, kapasiteitsbou, ontwikkeling van ’n kultuur van entrepreneurskap met die gepaardgaande pyplyn van potensiële toetreders wat deur verskeie inisiatiewe geïdentifiseer is, sake-ontwikkelingsondersteuning en volhoubare verkryging. Hierdie inisiatiewe het bygedra tot werkskepping en die uitbreiding van ondernemings deur hulle in staat te stel om onder meer by die waardekettings in sektore soos Agriverwerking en Olie en Gas op te beweeg. Die belegging wat deur die departement gemaak is, het dit moontlik gemaak om befondsing van organisasies soos ontwikkelingsfinansiers, die privaat sektor en die akademie in te win. Die voorgenoemde vennootskappe het die departement in staat gestel om beplande ingrypings in terme van grootte en reikwydte te gradeer.

Om die strategiese uitkomsgeoriënteerde doelwitte te bereik, het die inisiatiewe van die Eenheid vir Streek- en Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling (SPEO) gefokus op die verbetering van die sake-omgewing in niemetrogebiede deur middel van doeltreffende PEO-koördinering wat die groei van die streeksekonomie ondersteun. Dit het die voorsiening van munisipale ondersteuning en sterker samewerking in streke behels om te verseker dat ’n gesonde plaaslike sake-omgewing geskep word waarin sektore wat werk verskaf sal floreer, en waarin bevoegde en goed funksionerende instellings werksaam is om ’n omgewing te skep wat bevorderlik is vir sake-ontwikkeling, volhoubare groei en werkskepping. In ’n ruimtelike konteks speel ’n munisipaliteit ’n deurslaggewende rol om die ekonomiese trajek van die streek te bepaal. Munisipale kapasiteit om te beplan en plaaslike ekonomiese ontwikkelingsinisiatiewe uit te voer onderstut dus ’n streek se vermoë om te groei, mededingend te word en werk te skep.

Die Eenheid vir Rompslompvermindering se aktiwiteite vir die jaar is beplan en uitgevoer volgens die departement se strategiese doelwitte en meer spesifiek met die doel om ’n meer sakevriendelike omgewing daar te stel. Die Sakehulplyn was nes in vorige jare in bedryf, met verbeterde standaard bedryfsprosedures wat die getal ondernemings wat sedert die hulplyn se ontstaan bygestaan is op meer as 5 500 te staan bring. Voorts is inisiatiewe vir sake-prosesverbetering uitgevoer wat tot aansienlike besparings in tyd, geld en moeite gelei het. Die institusionalisering van regulatoriese impakbepaling (RIB) as ’n instrument om die formulering van wette en beleide te verbeter, is ná baie jare van ondersoek, raadpleging en wysiging deur ’n voorlegging aan Kabinet verder gevoer. Basislyne is bepaal vir die koste van rompslomp in die prioriteitsektore van Projek Khulisa en sal die maatstaf wees vir inisiatiewe oor rompslompvermindering sover dit geldelike voordeel vir ondernemings en die regering betref.

Die Subprogram vir Strategiese Inisiatiewe het in 2015/16 bygedra tot die algehele departementele strategiese doelwit om geleenthede vir groei en werkgeleenthede te skep deur die uitrol van die breëband vesel-gesteunde infrastruktuur regoor die provinsie. Die onmiddellike uitkoms was bykans R3.7 miljard se belegging in infrastruktuur, maar volgens die ekonomiese impakstudie wat deur die haalbaarheidsnavorsing onderneem is, sal die impak op die Wes-Kaapse ekonomie en sy BBP na verwagting baie groter wees. Met die positiewe impak wat toenemend met die tyd vorder, sal die verwagte ekonomiese bydrae van die breëband-inisiatief tot die BBP in jaar 10 ná voltooiing van die vesel-uitrol R11 miljard per jaar beloop. Die voordele van die belegging in breëband-infrastruktuur vir die algehele BBP sal hoofsaaklik gesien word in die verbeterde produktiwiteit van ondernemings, asook die verwesenliking van nuwe sakegeleenthede en verbeterde toegang tot markgeleenthede wat deur breëbandpenetrasie gebied word.

Die gebied van verbruikersbeskerming is een wat in terme van die program se strategiese doelwitte akkuraat aanpas by die ontwikkeling van ’n kliënt-gesentreerde staatsdiens wat ten doel het om ’n bemagtigde burgerskap te skep. As sodanig is baie van die program se projekte in lyn met die provinsiale en nasionale uitkomste wat

1 Die bogenoemde voorspellings vir 2015 WK BBP-groei sluit die BEO en Nasionale Tesourie in. WK BBP-groei vir 2014 was

2.2% (Stats SA). Dit is die mees onlangse amptelike syfer beskikbaar.


gemik is op die ontwikkeling van ’n staatsdiens wat op die beskerming van burgers se verbruikersregte gefokus is. As sodanig is die program goed aangepas by Nasionale Uitkoms 12 en die Provinsiale Strategiese Doelwitte, wat gerig is op die daarstelling van ’n doeltreffende, effektiewe en ontwikkelingsgeoriënteerde staatsdiens en ’n bemagtigde, billike en inklusiewe burgerskap. Dit is dus duidelik dat die werk van die program kliëntgerig is, aangesien daar ’n direkte skakeling met die burgers van die provinsie is en regstreekse dienste oor kwessies rakende verbruikersbeskerming en -opvoeding gelewer word. Die resultate van die werk wat gedurende die oorsigjaar verrig is, het aangedui dat verskeie suksesse deur die program behaal is en dat aansienlike vooruitgang gemaak is om te verseker dat ’n kliëntgerigte diens oor verbruikersbeskerming en -opvoeding regoor die provinsie aangebied is. Die program het deur middel van verskeie inisiatiewe weereens bewys dat dit ’n vlak van diens lewer wat vergelykbaar is met, as dit nie meer doeltreffend is nie, as ander soortgelyke inisiatiewe in ander provinsies. Dit is bewys deur beide die getal klagtes ontvang en gevalle opgelos en die talle inisiatiewe in verbruikersopvoeding wat regoor die provinsie onderneem is.

In terme van die bereiking van die gestelde doelwitte volgens die departementele vyfjaarstrategie, het die program positiewe vordering in dié verband gemaak. Wat die oplossing van verbruikersklagtes betref, het die program in die oorsigjaar die uitkomsaanwyser met betrekking tot die finansiële rand-besparing wat te danke aan die program se hulpverlening verbruikers toekom, oorskry. Hierdie noemenswaardige prestasie is ’n aanduiding dat die program op pad is om sy vyfjaarteikens te bereik. Eweneens is uitstekende uitslae bereik deur die program se Eenheid vir Verbruikersopvoeding ten opsigte van bewusmaking van verbruikers in die provinsie oor hul verbruikersregte- en verpligtinge. Die fokus op basiese finansiële geletterdheid en die belangrikheid van goeie begrotingsbestuur deur gewone verbruikers het ook positiewe resultate in die uitsette en uitkomste van die program opgelewer. Dit blyk dus dat die program goed op dreef is om sy teikens te bereik oor die tydperk wat in die vyfjaarstrategie strategie geïdentifiseer is.

Ten einde die departement te help om sy doelwit te bereik om ’n gunstige omgewing vir ekonomiese groei en werkskepping te bewerkstellig, het Ekonomiese Beplanning navorsingsondersteuning aan die lynfunksies voorsien, primêre navorsing soos die insameling van firma-vlak-data in drie munisipaliteite in die Weskus-distrik onderneem, ’n gesentraliseerde ekonomiese data-opgaarplek geskep en ekonomiese inligting deur middel van ’n kwartaallikse ekonomiese bulletin versprei. Hierdie inisiatiewe was daarop gemik om die belangrikheid van geloofwaardige data in ekonomiese besluitneming te beklemtoon, ekonomiese dialoog te stimuleer en die ekonomiese landskap in te lig. Die program was ook betrokke by samesprekings oor ekonomiese beleid ten einde die departement se ekonomiese leierskaprol te ondersteun.

Daarbenewens het die program ook die Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap ondersteun met die doel om ekonomiese belanghebbendes aan te moedig om betrokke te raak op ’n wyse wat bestaande vennootskappe uitbou en versterk. Ekonomiese Beplanning het ook moniterings- en evalueringsdienste aan die departement gelewer as deel van die proses om effektiewe dienslewering te verseker.

Die Sektorontwikkelingsprogram het steeds verwagtinge oorskry, met sterk lewering oor die meeste van die sektore waarby die departement betrokke is. Die waarde van befondsing wat gedurende die 2015/16-boekjaar deur die SDV’e ingevorder is, was R89.180 miljoen teen die teiken van R24 miljoen wat verdere ontwikkeling en groei van die onderskeie sektore in staat gestel het. Dit het tot meer werkskepping gelei en die provinsiale ekonomie laat groei. ’n Totale waarde van R2.451 miljard in handels- en beleggingsprojekte is gerealiseer teenoor die 2015/16-teiken van R1.010 miljard, met altesaam 9 102 poste wat gefasiliteer is.

Projek Khulisa het toerisme geïdentifiseer as een van die belangrikste sektore wat vir die provinsie die grootste potensiële opbrengs in terme van werksgeleenthede en groei bied. Toerisme-inisiatiewe is deur die Toerisme-aksieplan geïdentifiseer wat sal bydra om werkgeleenthede wat regstreeks deur toerisme geskep is, met 100 000 bykomende werkgeleenthede aan te vul en die GVA van R17 miljard na R28 miljard te verhoog. Wesgro het gedurende 2015/16 altesaam 48 geleenthede met ’n ekonomiese waarde van R2.220 miljoen ondersteun. Die Konvensieburo het ook 17 konferensiebotte met ’n geskatte ekonomiese impak van R373.7 miljoen verseker.

Vir die bestemming om wêreldwyd mededingend te wees, is dit belangrik dat die produkaanbod gevarieerd en van ’n goeie gehalte is; en in staat is om wêreldklas toerisme-ervarings te bied. Projek (Toerisme) Khulisa het siklustoerisme en die Madiba Nalatenskaproete geïdentifiseer as nismarkte wat die aantreklikheid van die bestemming sal versterk en die besoekersgetalle sal verhoog, aangevul deur die gepaardgaande ekonomiese voordele wat hierdie besoekers na die Wes-Kaap bring.

4. PRESTASIE-INLIGTING PER PROGRAM

4.1 PROGRAM 1: ADMINISTRASIE

DoelOm sterk, innoverende leierskap te voorsien en om skoon, doeltreffende, kostedoeltreffende, deursigtige en reaktiewe korporatiewe dienste aan die departement te lewer.


ProgramstruktuurDie Program is soos volg gestruktureer:• Subprogram 1.1: Kantoor van die Departementshoof• Subprogram 1.2: Finansiële Bestuur• Subprogram 1.3: Korporatiewe Dienste

Diensleweringsdoelwitte en -aanwysersVir Provinsiale Strategiese Doelwit 1: Skep geleenthede vir groei en indiensneming (PSD1) om te ontluik in ’n lewende strategie wat die beoogde belofte van ekonomiese groei met werkskepping nakom, moet Finansiële Bestuur aanpas en ’n lewende strategiese vennoot van diensleweringseenhede word, terwyl die hoogste standaarde van bestuur steeds gehandhaaf word.

Die integrasie van verskeie strategieë en verwante prosesse het die afgelope jaar plaasgevind om Finansiële Bestuur se ondersteuningsdiens te verbeter. Dit versterk die departement se vermoë om sy rol as die leierdepartement vir PSD1 te vervul, sonder om afbreuk te doen aan die beoogde doel om uitmuntendheid in finansiële beheer te behaal.

Die program erken en verstaan dat die pad na hoë standaarde van finansiële beheer volop uitdagings bied en dat dit ’n langtermyn-, inklusiewe strategie verg wat staatmaak op ’n kultuur van koherente nakoming en prestasie, ondersteuning van belanghebbendes en dienslewering. Hierdie strategiese doelwit is verder onderverdeel in drie hoofstrategieë, naamlik:a) Bevorder uitstekende kliëntedienste.b) Verseker ’n wetgewende en beleidsraamwerk waarvolgens doeltreffende en effektiewe prosesse

geïmplementeer kan word.c) Verseker dat die departement die kapasiteit het om aan die finansiële en beheerstandaarde te voldoen.

Bevordering van uitstekende kliëntediensteDie departement het ’n ongekwalifiseerde oudit behaal met geen verdere aangeleenthede nie. Alhoewel ’n paar ander departemente ’n soortgelyke ouditmening behaal het, was dit ’n trotse oomblik vir hierdie afdeling dat dit behaal is sonder enige bevindings oor Finansiële Bestuur. Dit is die eerste keer dat ’n departement daarin kon slaag om ’n heeltemal ‘skoon’ oudit te behaal wat goed deur die Ouditeur-generaal, SKOOR en die Lid van die Uitvoerende Raad erken en ontvang is.

Gegewe personeeltekorte asook wetgewing en die ouditomgewing wat voortdurend verander, was hierdie prestasie nie ’n maklike taak nie. Die ongekwalifiseerde oudit kon slegs bereik word deur ’n Finansiële Bestuurspan wat onder leiding van die Hoof- Finansiële Beampte ’n kultuur van innovasie, professionaliteit, uitnemendheid en goeie korporatiewe beheer begryp en aanvaar het. En dít bo en behalwe al die harde werk en toewyding wat deurlopend oor die boekjaar vereis word.

As ’n finansiële bestuurseenheid van die departement kan ons nie die eng opvatting hê dat ons kliënte slegs intern tot die departement is nie, maar moet eerder ons siening verbreed as ’n diensverskaffers vir die departement.

Die departement is verbind tot die 30-dae omkeertyd vir die betaling van goedere en dienste aan begunstigdes, aangesien ons deeglik bewus is van die feit dat die meeste klein en mikro-ondernemings (KMO’s) en sake wat deur histories benadeelde individue (HBI’s) besit word, ernstige kontantvloeiprobleme in die gesig staar. Met behoorlike stelsels en monitering in plek, word betalings aan begunstigdes gemiddeld binne 17.19 dae vanaf die datum van ontvangs van die faktuur in die departement tot die datum van betaling in die begunstigde se bankrekening verwerk. Hierdie omkeertyd is bereik sonder om enige bestuurstandaarde in gedrang te bring.

In ooreenstemming met sy rol as die departement se kliëntbediener van finansiële bestuur wat korporatiewe beheerdienste aanbied om personeel finansieel verantwoordelik te maak, het die direktoraat tegnologies gefunksioneer en die departementele gedeelde aandrywer as ’n platform vir kommunikasie gebruik. Dié medium is gedurende die 2015/16-boekjaar geïnisieer en het ontstaan weens die behoefte om dubbelsinnigheid te vermy en die vlak van doeltreffendheid te verbeter.

Die ondersteunende aard van die gedeelde aandrywer bied slegs toegang tot finale, goedgekeurde en dus bruikbare template, raamwerke, omsendbriewe en inligting, en sodoende word navrae verminder en die omkeertye vir dienslewering word verbeter.

Aangesien die groen beweging en ’n beroep op meer maatskaplike verantwoordelikheid oor die afgelope dekade gegroei het, wou die departement ’n voertuig vind wat dit op die beste manier moontlik kon benut. Die departement het dus sy uitgediende bates geskenk aan verdienstelike NRO’s en entiteite wat


’n deurslaggewende rol speel om hul gemeenskappe met vaardigheidsontwikkeling en maatskaplike opheffingsprogramme te help. Die volgende organisasies het die bates aanvaar:• St Anne’s Homes wat skuiling, versorging en bemagtiging bied aan behoeftige, mishandelde en

benadeelde moeders en hul kinders.• BADISA wat ’n breë spektrum maatskaplike welsynsdienste aan vier fokusgroepe bied, naamlik kinders

en hul families, ouer mense en hul families, andersbevoegde mense en mense wat probleme met middelmisbruik ervaar.

• Die ACVV wat ten doel het om omvattende maatskaplike welsynsdienste aan gesinne in nood te lewer.• West Coast Step Down Facility wat maatskaplike welsynsdienste bied aan bejaardes en mense wat

probleme met middelmisbruik ervaar.• EROS Skool vir Serebraal Verlamdes wat bystand verleen aan leerders wat aan serebrale verlamming ly

en fisies gestremd is as gevolg van beserings aan die onvolwasse brein, asook fisies gestremde leerders met spierdistrofie, spina bifida, sindrome of genetiese afwykings.

• Bellevue Laerskool wat leerder- akademiese ondersteuningsaktiwiteite/-klasse, sportafrigting van topgehalte, vaardighede in dans, rekenaar, kultuur en maatskaplike verantwoordelikheid en leerder- akademiese ondersteuning aanbied.

• Oval North Hoërskool wat ’n ingenieurswese-gefokusde skool is en ’n aantal sterk opvoedkundige programme het wat daarop gemik is om leerders te help.

• Princeton Hoërskool wat in ’n redelik behoeftige gebied geleë is waar ouers sukkel. Die elektroniese toerusting wat geskenk is, sal gebruik word om die lewering van die kurrikulum te versterk.

• Kerk van die Nasarener, Wellington, wat gedurende skoolvakansies jeugprogramme aanbied, asook inleidende rekenaaropleiding en programme oor hoe om ’n Curriculum Vitae op te stel. Die projekte is gemik op gemeenskapslede wat tussen sewe en 35 jaar oud is.

• Endless Life Ministries wat vakansieprogramme vir die kinders aanbied om ’n veilige leeromgewing, ’n ruimte waar hulle huiswerk kan doen en beradingsdienste vir lede van die gemeenskap te verskaf.

• Woodstock Herwinningsdepot, ’n amptelike herwinningsdepot van die Stad Kaapstad wat die groen ekonomie d.m.v. herwinning bevorder.

Versekering van ’n wetgewende en beleidsraamwerk waarvolgens doeltreffende en effektiewe prosesse geïmplementeer kan wordTen einde ’n wetgewende en beleidsomgewing te verseker waarin doeltreffende en effektiewe prosesse geïmplementeer kan word, en ter nastrewing van die korporatiewe bestuurswaardes van deursigtigheid en aanspreeklikheid, het die direktoraat die delegasies van finansiële en voorsieningskanaalbestuur hernu deur middel van die jaarlikse hersiening van hierdie stel magtigings.

Die hoofdoel van hierdie hernuwing was om verantwoordelikheid, aanspreeklikheid en beheer teenoor die houers van begrotings te verseker, en om die risiko en administratiewe las om hoë-waarde kontrakte uitsluitlik aan die gesag van die Rekenpligtige Beampte te onderwerp, te desentraliseer. ’n Ander doelwit, en wat ook met enige wetgewende hersiening gepaardgaan, was om relevansie, gemak van verwysing en die vaartbelyning van ondersteuningsdienste te verseker. Hierdie desentralisasie gee ook uitvoering aan ’n fundamentele beginsel wat in die Wet op Openbare Finansiële Bestuur uiteengesit word, naamlik om bestuurders te laat bestuur terwyl aanspreeklikheid gehandhaaf word.

In ooreenstemming met die oogmerk van Finansiële Bestuur om die hoogste vlakke van finansiële beheer te handhaaf, het die eenheid die template vir die opstel van Befondsingsvoorstelle hersien. Die Befondsingsvoorstel is ’n belangrike rat in die masjien om doeltreffende toekennings tydens die begrotingsproses te verseker, en as sodanig moes sterk klem op hierdie element geplaas word. Die Befondsingsvoorstel help die departement om te bepaal watter projekte befonds moet word, op die korrekte vlak, asook om risiko’s te identifiseer, en watter betalingsmetodes om toe te pas.

Met die vaartbelyning van die Befondsingsvoorstel-proses en vereenvoudiging van die dokument is die departement beter daartoe in staat om sy skaars finansiële hulpbronne toe te ken waar dit die grootste uitwerking sal hê. Daarbenewens help die oop proses nie slegs om hulpbronne in die departement te belyn nie, maar ook regdeur die ekonomiese kluster en spelwysigers.

Versekering dat die departement geskikte kapasiteit het om aan die finansiële en beheerstan-daarde te voldoen“Wat in die lewe tel is nie net die blote feit dat ons geleef het nie. Dit is die verskil wat ons aan die lewens van ander maak wat die betekenis van die lewe wat ons lei sal bepaal” (Nelson Mandela). As deel van die Hoofdirektoraat: Finansiële Bestuur se maatskaplike opheffingsprogram vir 2015/16, het die finansiële bestuurspan EROS Skool vir Serebraal Verlamdes benoem as die begunstigde vir die Mandela Dag-ingryping. Na gesprekke met die bestuur en personeel van EROS Skool vir Serebraal Verlamdes is daar besluit om twee klaskamers op te gradeer wat leerders met ernstige geestelike en fisiese gestremdhede bedien.


Deur hulle tyd op te offer en moeite te doen, het die personeel van Finansiële Bestuur ’n betekenisvolle bydrae gelewer tot die verryking van die lewens van die leerlinge van EROS Skool deur ’n omgewing te skep wat meer bevorderlik vir leer is. Hierdie geleentheid om terug te gee het ook ’n sterk impak op die personeel in die eenheid gehad deurdat hulle kon sien hoe ’n betekenisvolle verskil gemaak word, en dat hulle kon saamwerk en spanwerk kon versterk.

In die huidige ekonomiese klimaat waar streng beheer oor begrotings ’n noodsaaklikheid is, is daar ’n al hoe groter behoefte om fondse doeltreffend, effektief en ekonomies te bestee en dus is daar geen ruimte vir foute of verkwisting deur amptenare wat staatsgeld hanteer nie.

As ’n onveranderlike het die verbetering van werknemers se vermoëns en vaardighede aan die voorpunt gebly van alle ingrypings wat gedurende die oorsigjaar geïmplementeer is. Die hoofdoel van hierdie strategie spruit voort uit die erkenning dat ’n hoogs bevoegde en relevante personeelkorps ’n hoë-prestasie personeelkorps is wat ’n belangrike bydrae lewer tot die bereiking van enige organisasie se doelwitte.

Vir hierdie doel het die direktoraat Finansiële Bestuur ’n opleidingsprogram in voorsieningskanaalbestuur geïnisieer wat spesifiek gefokus is om projekbestuurders in staat te stel om strategie in doelwitte en doelwitte in programme te omskep, en om projekte te omskep in duidelike, onbevooroordeelde en haalbare spesifikasies wat waarde vir geld en gehalte van diens verseker.

In hierdie verband het die eenheid oor drie sessies opleiding aan 60 amptenare verskaf om die kommersiële aspek van Waarde vir Geld (WVG) te bevorder, naamlik:• Duidelikheid oor wat ons nodig het;• ’n Goeie verkrygingstrategie wat die mees gepaste verkrygingsmetode en -roete na die mark identifiseer

om maksimum WVG te lewer;• Die ontwikkeling van ’n goed gefokusde verwysingsraamwerk wat duidelik vir bieërs sê wat daar van

hulle verwag word om te lewer en teen wanneer;• Toepaslike kriteria vir evaluering en beoordeling;• Handhawing van geskikte verhoudings met diensverskaffers;• Uitvoering van doeltreffende monitering; en• Betaling volgens resultate.

Korporatiewe diensteDie Eenheid vir Korporatiewe Dienste bestaan uit die Eenheid vir Kliënteverhoudinge en die Kommunikasiediens.

Die eenheid het gedurende die boekjaar volgehou om kommunikasie-ondersteuningsdienste aan die direktorate in die departement te lewer.

Die departement het ’n aantal kommunikasieveldtogte geloods om die doelwitte van departementele projekte te ondersteun. Die kommunikasiebegrotings van die departement se direktorate is in die Kommunikasie-eenheid gesentraliseer om ’n vaartbelynde benadering tot die uitrol van kommunikasieveldtogte te verseker. Die eenheid het ’n kernrol vervul om die verhouding met die gekontrakteerde media-agentskappe te fasiliteer; en te verseker dat kommunikasieveldtogte behoorlik ingelig en geïmplementeer is. Noemenswaardige projekte was onder meer veldtogte vir die Premier se Erkenning van Entrepreneurskap-toekennings, ’n beroep op aansoeke vir die Kaapse Kapitaalfonds en Wes-Kaapse Befondsingsmark, bewusmaking van die dienste van die Eenheid vir Rompslomp-vermindering en die skepping van oudiovisuele materiaal vir die Kantoor van die Verbruikersbeskermer en Projek Khulisa. In ’n poging om die omvang van die departement se kommunikasieveldtogte uit te brei, het die eenheid ook kommunikasieprodukte in Afrikaans, Engels en isiXhosa vertaal en geproduseer.

Die Kommunikasie-eenheid, in samewerking met die lynfunksies, het die taak om te verseker dat die departement se webwerf bygehou word. Bywerking van die webwerf was oor die algemeen projek-spesifiek. Die departementele webwerf is dikwels gebruik as ’n instrument om aansoeke vir departementele projekte te lok (bv. aansoeke vir Kaapse Kapitaalfonds, en die Ondersteuningsprogram vir Ontluikende Sake), om meer grondige inligting aan belanghebbendes te verskaf (bv. navorsingsverslae oor digitale gereedheid in die provinsie), en om bewustheid te skep oor programme wat in die departement plaasvind (bv. kleinsake-ondersteuningsprogramme).

Die Kommunikasie-eenheid het ook deelgeneem aan die beplanning van departementele geleenthede soos die Premier se Entrepreneurskap-toekennings, die Rompslompverminderingsuitdaging-toekenningseremonie, en die bekendstelling van Wi-Fi-punte vir openbare toegang.


UitkomsaanwyserBasislyn

(Werklike uitkoms) 2014/15

Werklike prestasie teen teiken

Afwyking van

beplande teiken teen

werklike prestasie 2015/16

Rede vir afwykingTeiken

2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Finansiële Bestuur

1.1 Ongekwalifiseerde ouditmening

Ongekwalifiseerde ouditverslag



–

Prestasie-aanwysers en -teikens

Prestasie-aanwyserBasislyn (Werklike

uitset) 2014/15


Afwyking van




2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Finansiële Bestuur

1.1 Gemiddelde getal dae vir die verwerking van betalings aan krediteure.

Betaling aan krediteure binne 30 dae.

Betaling aan krediteure binne 30 dae.

Betaling aan krediteure binne 17.12 dae.

12.88 dae Met die stelsels en monitering in plek, word betalings aan begunstigdes in minder as 30 dae van ontvangs van die faktuur deur die departement verwerk. Hierdie omkeertyd is bereik sonder om enige bestuur-standaarde in gedrang te bring.

1.2 Getal interne kontroleverslae ontwikkel

10 8 12 4 ’n Gekonsoli-deerde opvolg-verslag oor die gekombineerde post-oudit-verslae vir die tydperk Aug 2015 - Des 2015 is voltooi. Die opvolg-oudit was bykomend tot die beplande oudit vir die oorsigtydperk.


Prestasie-aanwyserBasislyn

(Werklike uitset) 2014/15


Afwyking van




2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Finansiële Bestuur (vervolg)

1.3 Kumulatiewe uitgawes as ’n persentasie van die begroting (Werklike uitgawes / Aangesuiwerde begroting).

99.71% 98% 97.4% (0.6%) Die departe-ment het 97.4% behaal weens vertragings in die vul van vakante poste. Wat die besparing op KvI verder verhoog het, was die uitreiking van PT Omsend-brief 23 van 2006 (aanvul-lend 1 van 2016) wat die verskuiwing van KvI-besparings na ander ekono-miese klassifi-kasies verhoed het.

1.4 Persentasie van departementele Voorafbepaalde Doelwitte bereik (Totale getal aanwysers bereik / totale getal aanwysers in JPP).

83.13% 80% 95% 15% ’n Daadwerk-like poging en fokus op prestasie wat deur Program ervaar is, het gelei tot ’n oor-prestasie vir die departement.

1.5 Persentasie nakoming van die implementerings-raamwerk. (Gemiddelde telling per personeellid teen NT-bevoegdhede / Totale telling per raamwerk).

70% 70% 75% 5% Toenemende verbintenis tot stelsels-opleiding deur die direktoraat wat tot hoër vlakke van bevoegdheid gelei het.

1.6 Getal ingrypings vir finansiële doeltreffendheid geïmplementeer.

9 4 5 1 Verande-ringe in die steun-dienste vir finansiële bestuur het doeltreffend-heid in verskeie prosesse op-gelewer.





Afwyking van




2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Finansiële Bestuur (vervolg)

1.7 Aantal opleidingsessies oor handleiding uitgevoer.

20 12 14 2 Benewens die opleiding in bedrog-bewustheid het Risiko-bestuur gedurende die boek-jaar hulle opleiding aan de-partemente bekend-gestel. Opleiding in die opstel van spesifi-kasies is as ’n risiko in Voorsienings-kanaal-bestuur geïdentifi-seer, waarna opleiding versoek en aan die de-partement voorsien is.

Subprogram: Korporatiewe Dienste

2.1 Getal departementele gebeure gekoördineer en/of ondersteun.

29 20 20 –

2.2 Getal afskrifte van Jaarverslag in Engels geproduseer.

300 300 300 –

2.3 Getal amptelike dokumente vertaal.

29 20 29 9 Vertaalwerk hang af van versoeke van Program en is moeilik om te skat. Ge-produseerde kommuni-kasie-materi-aal is vertaal ten einde ’n wyer gehoor te bereik en aan die Wes-Kaapse Taalbeleid te voldoen.





Afwyking van




2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Korporatiewe Dienste (vervolg)

2.4 Instandhouding en bywerking van die departementele webwerf.

17 12 20 8 Inligting (navorsings-verslae) wat by die geleentheid bespreek is, het die by-werking van die webwerf genoodsaak aangesien gaste na die departe-mentele webwerf verwys is vir meer breed-voerige inligting.

Strategie om gebiede van onderprestasie te oorkomNie van toepassing nie.

Veranderinge aan beplande teikensNie van toepassing nie.

Koppeling van prestasie aan begrotings’n Bedrag van R41.904 miljoen is gedurende die 2015/16-boekjaar vir die program begroot. Hiervan het werknemers se vergoeding R23.767 miljoen, goedere en dienste R14.473 miljoen, oordragte en subsidies R16 000 en betalings vir kapitale uitgawes R3.648 miljoen beloop.

Daar moet egter op gelet word dat hierdie program hoofsaaklik die res van die departement bedien. Vergoeding van werknemers het in hierdie verband 53.13% van die program se uitgawes uitgemaak.

Goedere en dienste het 34.37% van die totale finale uitgawes van die program uitgemaak. Die bewilliging vir goedere en dienste was grotendeels om die korporatiewe kommunikasiefunksies van hulpbronne te voorsien, wat binne die program gesentraliseer is. Die bewilliging vir goedere en dienste van R14.473 miljoen is aangewend om kommunikasiestrategieë en veldtogte van hulpbronne te voorsien ten einde ’n volhoubare, groeiende, arbeidsabsorberende en mededingende ekonomie te bevorder.

Hierdie veldtogte en strategieë was gerig op volgehoue dialoog tussen die departement en sy belanghebbendes, doeltreffende interne en eksterne kommunikasiedienste en die voorsiening van samehangende, gekoördineerde en bestendige bestuur ten opsigte van kommunikasie in die departement. Benewens korporatiewe kommunikasiefunksies, is ouditkoste ook deur die programmatiese uitgawes befonds.

Betalings vir kapitale bates het R3.648 miljoen beloop, waarvan R3.018 miljoen bewillig is vir die aankoop van nuwe voertuie wat regdeur die departement aangewend sal word.


Subprogramuitgawes

Naam van subprogram

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Kantoor van die DH 6 113 5 423 690 2 230 2 221 9

Finansiële Bestuur 25 731 24 847 884 24 717 24 714 3

Korporatiewe Dienste 10 060 10 060 - 8 609 8 594 15

Totaal 41 904 40 330 1 574 35 556 35 529 27

4.2 PROGRAM 2: GEÏNTEGREERDE EKONOMIESE ONTWIKKELINGSDIENSTE

DoelOm ’n bemagtigende omgewing vir die skepping van geleenthede vir groei en indiensneming te bevorder en te ondersteun.

ProgramstruktuurDie Program is soos volg gestruktureer:• Subprogram 2.1: Ondernemingsontwikkeling• Subprogram 2.2: Streek- en Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling• Subprogram 2.3: Ekonomiese Bemagtiging• Subprogram 2.4: Rompslompvermindering•

Diensleweringsdoelwitte en -aanwysers’n Gemeenskaplike draad wat deur die voorgenome stappe van Projek Khulisa loop, is die verbetering van die magtigingsomgewing waarin ondernemings kan begin, ontwikkel en groei. Dit beteken oorweging van al die faktore wat die groei en ontwikkeling van ondernemings inhibeer of begunstig en wat uiteindelik tot ekonomiese groei en die absorbering van arbeid lei. Vir hierdie doel het die program gefokus op die daarstelling van ‘die gemak van sake doen’ waar die volgende geprioritiseer is: (1) regulasies en wetgewing, (2) stelsels en prosedures, (3) kommunikasie, en (4) enige ander faktore (bv. toegang tot finansiering). Hierdie fokus is gerig op die drie prioriteitsektore soos geïdentifiseer deur Projek Khulisa. Die strategiese voorneme was dus (1) ’n toename in die getal nuwe ondernemings, (2) die groei van bestaande ondernemings, en (3) die verbetering van die sake- regulatoriese omgewing, asook om die aandag te rig op die koördinering van groei- en ontwikkelingsaktiwiteite buite die Kaapstadse metropolitaanse gebied en die bou van institusionele kapasiteit van belanghebbendes en instellings (bv. munisipaliteite) in die landelike gebiede. Die volgende kan per subprogram berig word:

OndernemingsontwikkelingDie impak van die inisiatiewe vir Ondernemingsontwikkeling het bygedra en gelei tot die uitbreiding van ondernemings wat krities vir ekonomiese groei en werkskepping is. Deur middel van die verskillende programme en projekte van die eenheid (bv. Business Bridge, Leningsfonds vir KMMO’s en Koöperasies, Toelaagfonds vir Ondernemingsontwikkeling, Innoveer Wes-Kaap en die Saadfonds vir Ontwerpinnovasie), het 100 kleinsake hul bedrywighede uitgebrei wat duidelik was in faktore soos verhoogde omset, werkgeleenthede en produktiwiteit. Die regstreekse belegging van R4 607 770.63 (lenings- en toelaebefondsing) in hierdie ondernemings het tot die skepping van 364 werkgeleenthede gelei.

Die Wes-Kaapse DEOT/NBF Ondernemingsontwikkelingsfonds-inisiatief, ’n gesamentlike inisiatief met die Nasionale Bemagtigingsfonds (NBF) bestaande uit ’n toelaagfonds- en leningsfondsmeganisme wat ontwerp is om Wes-Kaap-gebaseerde entrepreneurs by te staan, was een van die belangrike inisiatiewe om befondsing te bewerkstellig. Deur hierdie inisiatief, met ’n bydrae van R6 447 775.00, het die departement verbonde fondse ter waarde van R9 671 662.50 van die Nasionale Bemagtigingsfonds bekom vir die uitsluitlike gebruik deur kwalifiserende Wes-Kaap-gebaseerde entrepreneurs. ’n Totaal van R5 194 200.00 van die verbonde fondse is deur die Wes-Kaapse DEOT/NBF Ondernemingsontwikkelingsfonds-inisiatief gerealiseer.


Streek- en Plaaslike Ekonomiese OntwikkelingOm geleenthede vir groei en indiensneming op munisipale vlak te skep, het die Subprogram vir Streek- en Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling verseker dat dit opgetree het as ’n belangrike fasiliteerder en koördineerder van ondersteuning aan plaaslike en distriksgebiede. Ten einde die sake-omgewing in niemetropolitaanse gebiede deur middel van doeltreffende PEO-koördinering te verbeter, het die eenheid daarop gefokus om ondersteuning vir die versterking van plaaslike regeringskapasiteit te bied, goeie streekskoördinering van provinsiale regering se ondersteuningsaktiwiteite te fasiliteer, en te help om deurlopende distriks- en plaaslike ekonomiese intelligensie te bou om te verseker dat ondersteuning van die openbare sektor relevant en toepaslik is. Hierdie benadering is nie slegs in ooreenstemming met PSD1 nie, maar ook met geïdentifiseerde nasionale uitkomste. As ons aan plaaslike sake ’n bemagtigende omgewing wil voorsien wat geleenthede vir vestiging, uitbreiding en werksgeleenthede bied, dan is goed funksionerende en bevoegde plaaslike regering noodsaaklik. Dit is dus belangrik dat pogings aangewend word om bevoegde munisipaliteite te bou wat geskikte plaaslike en instaatstellende sake-omgewings kan voorsien.

Twee uitkomste is vir hierdie doel gekies (een wat regstreeks op munisipaliteite gerig is, en een wat op streeks- en plaaslike belanghebbendes in samewerkingsingrypings gerig is) om die doeltreffendheid van ondersteuning te demonstreer deur te kyk na die impak op belanghebbendes en begunstigdes regoor distrikte. Die eerste uitkoms, die PEO-rypheidsindeks (PRI), dui ’n waarde aan wat munisipale sistemiese vermoë aandui om die PEO-rol volhoubaar en geloofwaardig te vervul, d.w.s. die assesseringsproses van PEO-rypheid evalueer en adviseer oor die areas van kernbevoegdhede wat op plaaslike vlak bestaan en areas wat aangespreek moet word om gesonde munisipaliteite te bou. Die LMI- gemiddelde verhoging was 18% oor die tydperk, wat duidelik toon dat die meerderheid van die 30 munisipaliteite hul PEO-praktyke en bewustheid oor geleerde lesse en terugvoer verbeter. Die beduidende toename is toe te skryf aan groter deelname deur die senior besluitnemers by munisipaliteite (d.w.s. burgemeesters, raadslede en munisipale bestuurders) wat aktief deelneem en hervormings dryf. Besinning deur plaaslike amptenare dui daarop dat die sukses van die program in vorige jare gelei het tot ’n toename in belangstelling deur politici om te verseker dat hul munisipaliteite se tellings verbeter.

Die tweede area het gefokus op die handhawing van ’n Koördinasietevredenheidsindeks van 70% onder belanghebbendes. Die daarstelling van ’n Koördinasietevredenheidsindeks was om te bepaal in watter mate die rolspelers wat ’n belang in koördinasie-inisiatiewe het, positiewe vlakke van bevrediging ervaar het met hulle betrokkenheid by inisiatiewe wat deur die departement gedryf of ondersteun is. Die doel was om te bepaal of die departementele projekte wat op lewering gerig is, in staat is om ’n verandering mee te bring in hoe streeks- en plaaslike koördinasie oor sektore plaasvind en of dit enigsins doeltreffend is. Indien dit doeltreffend is, kan die departement ’n aanduiding gee dat dit die sake-omgewing in gebiede buite die metro verbeter het deur middel van effektiewe PEO- koördinasie wat die groei van die streeksekonomie ondersteun. ’n Matige normsyfer van 70% is gebruik om ’n basislyn te stel, maar die uitslae van die opnames het aangedui dat ’n 85% koers van tevredenheid met dienste behaal is.

RompslompverminderingDie eenheid se aktiwiteite vir die jaar is beplan met inagneming van die verbintenis om tot die departement se strategiese doelwitte by te dra. Die Sakehulplyn, ’n platform vir sake wat rompslomp ervaar om met die regering te skakel, is gereeld deur ondernemings in die provinsie gebruik, en soms ook deur ondernemings buite sy grense. Bystand aan sulke ondernemings is geregverdig deur die feit dat die grondstowwe wat hulle in hul vervaardigingsprosesse gebruik, deur Wes-Kaap-gebaseerde maatskappye verskaf word. Deur hulle te help om hul doeltreffendheid en omset te verhoog sal dus die betrokke Wes-Kaapse ondernemings bevoordeel. Die oplossing van die meerderheid sake wat deur hierdie platform aangemeld is, het gelei tot individuele klagtes wat verwyder is en, in sommige gevalle, sistemiese oplossings wat geïmplementeer is. Daarbenewens het die verskillende inisiatiewe oor sakeprosesse aansienlike besparings in tyd, geld en moeite tot gevolg gehad. Die terugvoer van ondernemings, staatsdepartemente, entiteite en munisipaliteite wat bygestaan is, was oor die algemeen dat die eenheid se ingrypings tot minder administratiewe laste en ’n meer sakevriendelike omgewing in die provinsie bygedra het. Op lang termyn sal die nastrewing van RIB as ’n instrument vir beter wetgewing en die bepaling van basislyne vir die koste van rompslomp in die prioriteitsektore (Toerisme, Agriverwerking en Olie en Gas, met ’n fokus op olieboor- en skeepsherstelwerk) aansienlik bydra tot die doelwit om geleenthede vir groei en indiensneming te skep, aangesien ondernemings minder aan administratiewe nakoming sal bestee en hulpbronne ter bereiking van daardie strategiese doel sal kan aanwend.


Uitkomsaanwyser

Basislyn (Werklike uitkoms) 2014/15

Werklike prestasie teen teiken Afwyking van




2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Ondernemingsontwikkeling

1.1 Getal ondernemings uitgebrei

339 100 100 –

1.2 Getal poste gefasiliteer – – – –

1.3 Waarde van finansiering bekom

– R2m R5m R3m Die departe-ment het sy verhouding met die Nasionale Bemagti-gingsfonds versterk deur surplusfondse te gebruik om Wes-Kaap-gebaseerde sake d.m.v. die WKDEOT-NBF Onderne- mingsont-wikkelings-inisiatief te ondersteun. Die aard van die werk-verhouding vereis dat die NBF R0.60. bydra vir elke R0.40 wat die departement bydra. Hierdie vraaggeleide inisiatief (’n leningsfonds) het meer as verwagte suksesse opgelewer, d.w.s. meer lenings- goed- keuring.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram 2.2: Streeks- en Plaaslike Ontwikkeling

2.1 Verseker dat die PEO Rypheidsindeks-gemiddelde jaarliks met 6% styg.

– PEO Rypheidsvlak-gemiddelde styg met 6%.

PEO Rypheidsvlak-gemiddelde styg met 18%.

12% Die aansien-like toename is weens groter deel-name deur sleutelbesluit-nemers by munisipaliteite. Plaaslike amptenare voel dat die sukses van die program in vorige jare gelei het tot meer belangstel-ling deur politici om te verseker dat hul munisipa-liteite se tell-ing verbeter.

2.2 Om ’n Koördinasie-tevredenheidsindeks van 70% onder belang-hebbendes te handhaaf.

– Koördinasie-tevredenheids-indeks = 70%

Koördinasie-tevredenheids-indeks = 85%

15% 2015/16 was die jaar waarin die norm gestel is. Die syfer van 70% is as ’n matige skatting gestel.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram 2.3: Rompslompvermindering

3.1 Geldelike waarde van kostekostebesparing a.g.v. verbeterde sakeprosesse.

– – – – –

3.2 Persentasie oplossing van oproepe en gevalle ontvang.

– 85% (basislyn 1475)

93% (1404/1505)

8% Die getal gevalle ont-vang word bepaal deur die behoefte en vraag van sake en is dus buite die departement se direkte beheer. Eweneens word die oplos-singskoers beïnvloed deur faktore buite die de-partement se beheer, bv. moeilikheids-graad van die geval en die bereidwillig-heid aldan nie van die responsiewe departe-ment, open-bare entiteit of agentskap om betrokke te raak en insette of aanbevelings te aanvaar.

Prestasie-aanwysers en teikens:Die aangetekende prestasies in elke subprogram wat bydra tot die daarstelling en handhawing van ’n bemagtigende omgewing vir groei en werkskepping word aangegee.

Ondernemingsontwikkeling

EntrepreneurskapDie verskillende inisiatiewe het gefokus op die daarstelling van ’n kultuur van entrepreneurskap deur die entrepreneuriese skeppendheid aan te wakker, veral in potensiële en jong entrepreneurs en studente.

Die Premier se Toekennings vir die Erkenning van Entrepreneurskap (PERA) is die ondersteuningsprogram wat daarop gefokus is om innoverende entrepreneurs wat uitmuntendheid op verskeie gebiede gedemonstreer het, te identifiseer, bekend te stel en erkenning aan hulle te gee. Die PERA 2015 was die derde agtereenvolgende jaarlikse kompetisie wat ’n waardevolle platform gebied het vir baie van die entrepreneurs en sake-eienaars om hul ondernemings in verskeie mediums bekend te stel, wat hul blootstelling en voetspoor bevorder het. Die getal en


gehalte van aansoekers het sedert die eerste seremonie aansienlik toegeneem, wat duidelik was in die PERA 2015 wenner – Triggerfish, ’n animasie-maatskappy gesetel in Kaapstad – wat ’n internasionale teenwoordigheid het.

Triggerfish het vanaf 2009 tot 2012 twee rolprente geproduseer, wat gesamentlik meer as $75 miljoen in bruto inkomste uit lokette en tuisvermaak in meer as 150 lande gegenereer het. Die onderneming het 9 miljoen fliekkaartjies verkoop en hulle rolprente is in 27 verskillende tale oorgeklank. Triggerfish het ‘n kortfilm van ‘n halfuur lank geproduseer wat op 25 Desember 2015 in die Verenigde Koninkryk vrygestel is. Die kortfilm het op die eerste dag 9.4 miljoen kykers gehad. Die ondernemings is tans besig om aan Roald Dahl se “Revolting Rhymes” te werk.

Die Tersiêre Inkubasie-projek het uit drie fases bestaan: Werkswinkels oor die generering van sake-idees, sessies oor die aanbieding van sake-idees, en inkubasie. Dit het bewustheid geskep oor entrepreneursgeleenthede en ’n platform vir aspirant-studente en jong entrepreneurs geskep om hul sake-idees by openbare aanbiedings voor te lê. Deur middel van hierdie inisiatief het 227 jong entrepreneurs die werkswinkels bygewoon en 107 deelnemers hul nuwe sake-idees aangebied. Die vyf mees lewensvatbare en haalbare sake-idees is geïnkubeer met die voorneme om volhoubare ondernemings te skep.

Die Hoërskool Entrepreneurskap-projek is moontlik gemaak deur ’n dinamiese, goedgestruktureerde en praktiese naskoolse entrepreneurskapprogram vir 250 leerders (Graad 8 tot 11) by 20 hoërskole, veral uit voorheen benadeelde gebiede. Die inisiatief was daarop gemik om die entrepreneuriese denke van leerders te ontwikkel deur hul kennis oor entrepreneurskap en die gepaardgaande vaardighede en bevoegdhede te verbreed. Die projek het daarop gefokus om leerders se sake-idees te ontgin, geleenthede te identifiseer en netwerke te bou. Die projek het geëindig met ’n gradeplegtigheid wat deur alle leerders bygewoon is.

Toegang tot finansiële en niefinansiële ondersteuning vir KMMO’s in die prioriteitsektoreDie voorsiening van toegang tot finansiële en niefinansiële ondersteuning is van kritieke belang om ’n bemagtigende omgewing te skep. Die gebrek aan finansiële gereedheid asook die gebrek aan bewustheid (inligting) is geïdentifiseer as belangrike beperkings waarvoor KMMO’s in toegang tot finansiële en niefinansiële ondersteuning te staan kom. Gegewe hierdie beperkings het die departement ingrypings gekonseptualiseer en geïmplementeer wat gerig is op die verspreiding van inligting met betrekking tot finansiële instellings en hul diensaanbiedings, die toerusting van KMMO’s met die nodige vaardighede om hul geleentheid vir toegang tot befondsing te verbeter en die voorsiening van innoverende befondsingsoplossings in die vorm van toelaag- en lae-koste leningsbefondsing aan KMMO’s. Die benadering van die departement was dus om toegang tot niefinansiële en finansiële uitdagings aan beide die vraag- en aanbodkant deur middel van ondergemelde meganismes aan te spreek.

Die departement se pogings om regstreekse finansiële ondersteuning te bied het die Wes-Kaapse DEOT/NBF Ondernemingsontwikkelingsfonds-inisiatief en die Kaapse Kapitaalfonds behels (’n koste-delende toelaag wat ontwerp is om KMMO’s te help wat in die sektore Agriverwerking en Olie en Gas werk). Die departement en die NBF het verseker dat die leningsfonds vir die afgelope drie jaar ’n terugbetalingskoers van 100% gehandhaaf het. Die Kaapse Kapitaalfonds se doel was om die begunstigdes met marktoegang te help (toegang tot nuwe markte en/of uitbreiding van bestaande markte) deur die verkryging van masjinerie, toerusting, nakomingsverwante lisensies, uitstalruimte (plaaslik en internasionaal), ens. ’n Totaal van R3 miljoen is toegeken om 27 KMMO’s help.

Die Cape Accelerate-program het ondernemings deur middel van ’n gestruktureerde proses ontwikkel (ommekeer of verbetering van ondernemings) om hulle te help om by die waardekettings van die sektore Agriverwerking en Olie en Gas op te beweeg. Die program het die vaardighede van die entrepreneurs en die mededingende posisie van die ondernemings (skaal en doeltreffendheid) versterk ten einde toegang tot nuwe markgeleenthede vir 54 ondernemings deur middel van ’n reeks ingrypings te verbeter.

Die departement se inisiatiewe wat gerig is op uitdagings aan die vraagkant (die KMMO’s se oënskynlike gebrek aan beleggingsgereedheid) is gedeeltelik deur die Ondersteuningsprogram vir Ontluikende Ondernemings (EBSP) aangespreek. Die EBSP was ’n gesamentlike inisiatief tussen die departement en die Universiteite van Wes-Kaapland (UWK) en Stellenbosch (US). Die departement het saam met die UWK-gebaseerde Sentrum vir Entrepreneurskap en Innovasie (SEI) meer as 1 000 ondernemings in die provinsie bygestaan deur tweedaagse werkswinkels oor kapasiteitsbou aan te bied. Die kapasiteitsbou-inisiatief het die kwessies van strategiese, operasionele en finansiële bestuur behandel. Hierdie inisiatief is met die Universiteit Stellenbosch Bestuurskool herhaal en nog 150 ondernemings is bygestaan.


Die Opheffingsprogram vir Informele Sake het sy sake-ondersteuningsdienste op informele township-entrepreneurs in die Kaapse metropolitaanse gebied gefokus. Die gestruktureerde inkubasieprogram het eerstens aandag geskenk aan die opleiding van entrepreneurs in die informele sektor en tweedens aan die inkubasie van die suksesvolle entrepreneurs. 20 mikro-ondernemings is regstreeks ontwikkel deur die Mama Mimi’s Micro Franchise-opleidingsprogram, die ‘Container Walk’ en die Business Builder-inkubator wat by The Business Place Philippi (TBPP) geleë is.

Die Program vir Verskafferontwikkeling aan die Weskus het 24 kleinsake ondersteun deur die implementering van bepaalde ingrypings wat nodig is om die sakevernuf van die eienaars te verbeter en die ondernemings te ondersteun met die kompleksiteite van nakoming wat nodig is om toegang tot plaaslike geleenthede te ontgin. Sewe ondernemings is deur middel van hierdie program in staat gestel om geleenthede in die waardekettings en stroomaf-geleenthede te benut wat deur maatskappye in Saldanhabaai aangebied word.

As deel van sy strategie om toegang tot markte vir kwalifiserende ondernemings te verhoog, het die departement 40 ondernemings ondersteun om die Smart Procurement World Expo by te woon. Die ekspo het ten doel om aan die openbare sektor en maatskappye die geleentheid te gee om hul voorste KMMO’s in swart besit bekend te stel en met ander KMMO’s in swart besit te skakel ten einde hierdie KMMO’s by hul waardekettings te inkorporeer.

Die eenheid was aktief betrokke by die sakegemeenskap om die gewysigde Breedgebaseerde Swart Ekonomiese Bemagtiging (BBSEB) Kodes van Goeie Praktyk en die gewysigde regulasies van die Wet op die Raamwerk vir Voorkeurverkrygingsbeleid (PPPFA) te behandel. Die eenheid was instrumenteel in die uitrol van en bewusmaking oor die implementering van die Sentrale Verskaffersdatabasis (CSD). Ses-en-vyftig werkswinkels is tussen Oktober 2015 en Maart 2016 in alle munisipaliteite gehou.

Chris Punt, die Burgemeester van Theewaterskloof Munisipaliteit, het tydens die Desember 2015 Burgemeesters se Sakeontbyt in Grabouw erkenning gegee aan Streeks- en Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling vir hul volgehoue ondersteuning.

Streek- en Plaaslike Ekonomiese OntwikkelingDie eenheid het oor die afgelope jaar, om die sake-omgewing in niemetrogebiede deur middel van doeltreffende PEO-koördinering te verbeter, daarop gefokus om ondersteuning te bied vir die versterking van plaaslike regeringskapasiteit, deur streekskoördinasie van provinsiale regering se ondersteuningsaktiwiteite te fasiliteer, en deur bystand te lewer met die ontwikkeling van distriks- en plaaslike ekonomiese intelligensie om seker te maak dat ondersteuning van die openbare sektor relevant en toepaslik is.

As ons aan plaaslike sake ’n bemagtigende omgewing wil voorsien wat geleenthede vir vestiging, uitbreiding en werksgeleenthede bied, dan is goed funksionerende en bevoegde plaaslike regering noodsaaklik. Dit is dus belangrik dat pogings aangewend word om bevoegde munisipaliteite te bou wat geskikte plaaslike en instaatstellende sake-omgewings kan voorsien. Die subprogram het 30 evaluerings van munisipale GOP’s en PEO-rypheidsassessering uitgevoer om te verseker dat munisipaliteite behoorlik ingelig is oor aspekte van aanpassing, uitdaging en geleentheid, maar ook om die departement se ondersteuningsingryping behoorlik in te lig. Ten einde plaaslike regering se kapasiteit te versterk, het die departement ’n strategiese


kapasiteitsbouprojek gelei en geïmplementeer om die kennis en vaardighede van PEO-bestuurders en -praktisyns in die provinsie op te skerp en te verbreed, in vennootskap met die Departement van Handel en Nywerheid (dti) en UWK. Hierdie Professionele Program vir Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling sluit aan by die nasionale doelwitte vir professionalisering van die staatsdiens, en word ondersteun deur SALGA en ander nasionale en provinsiale eweknieë. Dit is die enigste pasgemaakte, geakkrediteerde opleidingsprogram in die provinsie wat loopbaanbeplanning ondersteun om internasionale akkreditasie as Gesertifiseerde Ekonomiese Ontwikkelaars te verwerf. Die finale akkreditasie ná suksesvolle voltooiing van die Internasionale Raad vir Ekonomiese Ontwikkeling (IEDC) se raadseksamen sal verseker dat munisipaliteite geakkrediteerde plaaslike ekonome in hul instellings het. Die eerste suksesvolle kandidate van die opleidingsprogram sal teen Oktober 2016 gradueer.

As ’n fasiliteerder en koördineerder van ondersteuning aan plaaslike en landelike gebiede, is ’n program oor streekskoördinering geïmplementeer om te verseker dat noodsaaklike skakeling tussen nasionale, provinsiale en plaaslike prioriteite binne streke op ’n meer geïntegreerde wyse plaasvind. Ingrypings wat onderneem is om aanpassing by en verbetering van streekskoördinasie te bewerkstellig, het die fasilitering van sektoraal-gefokusde inisiatiewe ingesluit om op Projek Khulisa en die drie prioriteitsektore te lewer. In die sektor Agriverwerking is ondersteuning deur die Cape Accelerate-program gebied wat sake-ondersteuning aan KMMO’s teiken met die doel om toegang tot markte te verhoog en die vermoë om in die agriverwerking-gespesifiseerde markte handel te dryf, te verbeter. Vir Toerisme was ondersteuning gefokus op sterker bewustheid oor die impak en prioriteite van fietsry-toerisme in die gebiede van Eden en Overberg, waar dit as ’n noodsaaklikheid deur Khulisa gedryf word. In die sektor Olie en Gas is ondersteuning aan die Weskus-streek voorsien m.b.t. die prioriteite van die Saldanhabaai Industriële Ontwikkelingsone.

Verdere ingryping het ook die ondersteuning van vyf transversale inisiatiewe ingesluit. Hierdie inisiatiewe was gemik op die ondersteuning van nasionale en provinsiale imperatiewe waar daar ’n behoefte vir die departement bestaan om deel te neem aan beplanning en implementering wat met transversale programme en projekte verband hou (soos die JPI, die RSEP-VPUU, geografies-gefokusde inisiatiewe soos die OLOP-nodusse, ens.). Die spesifieke projekte het ingesluit die Overstrand Onderwys Imbizo waar die Overstrand Munisipaliteit bystand versoek het met die bevordering van langtermynbeplanning om beter onderwysuitkomste te verseker en entrepreneursvaardighede onder leerders wat die imbizo bygewoon het, te bevorder; aanbieding van die Provinsiale PEO Forum by alle munisipaliteite om huidige, bygewerkte inligting te verskaf wat kundigheid verbeter, aanvullende rolle en verantwoordelikhede identifiseer vir sinergie, en PEO-netwerke bou om die plaaslike ekonomie te laat groei. Die Beleggingsfasilitering-projek het veelvlakkige ondersteuning gebied vir die versterking van Theewaterskloof Munisipaliteit (TWK) se vermoëns om prioriteite vir groei en geleenthede in hulle streek op grond van goeie beleggingskennis en -fasilitering te bepaal; samewerking met die Provinsiale Tesourie om elemente van strategiese verkryging vir alle munisipaliteite te implementer; en laastens, die Swartland Boks Park-ontwikkeling in oorleg met die munisipaliteit om te bepaal wat die haalbaarheid is om vraghouers in sake-infrastruktuur te omskep en die ontwerpplanne vir ’n sakestudie te ondersteun.

Ten slotte het die subprogram die ontwikkeling en vestiging van ’n opgaarplek vir ekonomiese data en inligting ondersteun om op plaaslike vlak beter ingeligte intelligensieverslae vir die departement te voorsien. Die verslae wat opgestel word, poog om omvattende munisipale ekonomiese profiele te skep ter ondersteuning van tendensontledings wat uitgevoer word, en om beplanning beter in te lig en te lei sodat plaaslike ekonomieë die beste geleentheid het om produktiewe gebiede te word wat tot die streeksekonomie bydra.


Die Eenheid vir Rompslompvermindering het in November 2015 die Rompslomp-uitdagingtoekennings aangebied. Die Rompslomp-uitdaging bied aan werknemers van die Wes-Kaapse Regering die geleentheid om idees voor te lê om sakedienste aan die publiek te verbeter.

RompslompverminderingGedurende die jaar onder oorsig het die Eenheid vir Rompslompvermindering (RTRU), deur die sorgvuldige ontwerp en uitvoering van sy projekte en verwante aktiwiteite, daarna gestreef om by te dra tot die doelwitte van die departement en die breër WKR, soos vervat in Provinsiale Strategiese Doelwit Een (PSD1) en Projek Khulisa. Meer bepaald het die eenheid gepoog om die regulatoriese omgewing vir sake in die provinsie te verbeter, met die inisiëring van projekte wat ’n basislyn sou bepaal vir die berekening en bereiking van die 2017/18-teiken van R200 miljoen in besparings as gevolg van inisiatiewe oor rompslompvermindering.

Die RTRU het eerstens ’n paar groot navorsingsinisiatiewe geloods en gemoniteer, mees noemenswaardig in Projek Kwantifiseer, wat drie afsonderlike en bepaalde stelle navorsing behels het oor die administratiewe las wat ervaar word deur ondernemings in subsektore van die drie Horison 1 prioriteitsektore van Projek Khulisa, naamlik Toerisme, Agriverwerking en Olie en Gas (olieboorherstelwerk). Die navorsingswerk het kwalitatiewe en kwantitatiewe (statistiese) inligting verskaf ná omvattende opnames en fokusgroepe in die sektore om die koste van rompslomp vir die betrokke subsektore te bepaal. Uitgebreide navorsing is ook in die munisipale omgewing gedoen, veral met betrekking tot landelike munisipaliteite se gereedheid vir belegging – die Standaardbedryfsprosedure vir Beleggingsfasilitering (IFSOP) in die Theewaterskloof Munisipaliteit – en algemene verbetering van sakedienste wat deur landelike munisipaliteite gelewer word. Dit is gedoen deur ’n normstellende projek wat gedeeltelik deur die Nederlandse regering befonds is (die Merk van Goeie Staatsdiens-projek [MGSP], ’n voortsetting van ’n inisiatief wat in die vorige boekjaar ontstaan het.

Sakeprosesverbetering-projekte (SPVs) is ook uitgevoer, met die aanbevelings wat voorgestel is m.b.t. prosesse vir aansoek om tydelike en spesiale-geleentheid-dranklisensies wat veral ’n hoogtepunt was. Teen jaareinde was die eenheid en die Wes-Kaapse Drankowerheid in gesprek om die pad vir versnelde implementering van die aanbevelings in 2016/17 te baan.

Die RTRU het sy rol van stemwerwery en voorspraak voortgesit, met aansienlike sukses wat uiteindelik behaal is met sy langlopende pogings ten opsigte van die verslapping van die land se immigrasie-regime. Die voorleggings aan die nasionale regering (Departement van Binnelandse Sake – DBS) en uiteindelik die presidensie, deur die kantoor van die Premier, aan die President se Koördinerende Komitee (PKK) het ’n aantal voorstelle vir verbetering ingesluit, waarvan sommige opgeneem is in ’n reeks verslappings van die immigrasieregulasies wat halfpad deur die verslagjaar deur minister Gigaba aangekondig is. Dit het ook gelei tot ’n PKK-besluit in Maart 2016 dat die Minister van Binnelandse Sake met die WKR moet skakel oor die verskeie kwessies wat geopper is – wat op sy beurt gelei het tot die instelling van ’n formele DBS-DEOT-taakspan wat aan die Minister van Binnelandse Sake en minister Winde verslag doen. Verskeie ander inisiatiewe vir voorspraak (byvoorbeeld, vir sistemiese/beleidsverandering ten opsigte van verfilming in klein hawens) het vrugte afgewerp. Ander inisiatiewe, veral op die gebied van vervoer (vervoer van abnormale vragte), produkregistrasie en goedkeuring vir invoere (Departement van Landbou,


Bosbou en Visserye – DLBV – en die Nasionale Reguleerder vir Verpligte Spesifikasies – NRVS, onderskeidelik) het nog nie die gewenste resultate gelewer nie en word opgevolg.

Die Sakehulplyn-staatmakerdiens, wat in die oorsigtydperk meer as 5 500 aangemelde gevalle sedert die aanvang van die diens in 2011 ontvang het, verskaf ’n platform waar sake wat rompslomp ervaar hulle gevalle kan aanmeld (versoeke om inligting wat andersins nie geredelik beskikbaar is nie, of versoek om ingryping). ’n Oplossingskoers van 93% (onder altesaam 1 505 gevalle) is ’n bewys van die duidelike behoefte aan, en gehalte van, die diens. Sakeondernemings is etlike miljoene rande bespaar, en soortgelyke miljoene rand se geleenthede is deur die eenheid se ingrypings geskep. ’n Projek wat in 2015/16 begin het en in 2016/17 voltooi sal word, sal deur middel van ’n instrument vir kosteberekening (of berekening van besparing) die eenheid in staat stel om die voordele van hierdie besparing en geleenthede met ’n hoë vlak van akkuraatheid te bepaal.

Die eenheid se bewusmakingsinisiatiewe het ’n ander benadering gevolg, met ’n sterker fokus op landelike gebiede, waar 10 gebeure plaasgevind het. Benewens ’n radioveldtog (met onderhoude wat deur minister Winde gevoer is) en twee beperkte (weens begrotingsbeperkings) gedrukte media- en advertensiebord-inisiatiewe, is bewustheid oor die eenheid se dienste onder ’n breë deursnit van die provinsie se sakelui geskep. Dit het ook verder gestrek, met die advertensiebord by die Kaapstadse Internasionale Lughawe wat verskeie navrae van ander provinsies se sakelui gelok het oor of ’n soortgelyke diens ook in hulle streke beskikbaar is. Daarbenewens het die gereelde bywerking van prestasies sowel as gebeure, insluitend die derde aanbieding van die Rompslomp-uitdaging en die eenheid se nominasie vir produktiwiteit- en diensvoortreflikheidstoekennings, die sakesektor én die privaat sektor op hoogte gehou van verwikkelinge en vordering wat op die gebied van rompslompvermindering in die provinsie gemaak word.

Die eenheid se werk word erken deur die nasionale regering (Departemente van Kleinsake-ontwikkeling (DKO), Samewerkende Regering (DSR) en Prestasiemonitering en -evaluering (DPME) en ander provinsiale regerings. Die eenheid het gehoor gegee aan die versoek om twee feitebepalingsbesoeke deur die genoemde departemente en verskeie van die ander provinsies aan te bied. Teen jaareinde was die DEOT se susterdepartement in Gauteng besig om planne te finaliseer vir ’n hoë-vlak (ADG) besoek aan die RTRU voor die beplande instelling van ’n soortgelyke eenheid in daardie regering.

In ooreenstemming met die benadering om internasionale beste praktyke te vestig en daaruit te leer, het amptenare van die eenheid in Maart ’n besoek in Mauritius afgelê vir ’n reeks hoë-vlak vergaderings met daardie land se regering, openbare entiteite en sakeleiers. Die lesse wat geleer is uit die opwindende en dikwels baanbrekende inisiatiewe vir rompslompvermindering in Mauritius, die Afrikaland wat vir die afgelope vier jaar in die Wêreldbank se jaarlikse Doing Business-verslae die hoogste gegradeer word, sal vanaf 2016/17 toegepas word, met aanpassings waar nodig.


Prestasie-aanwyser (Uitset)

Basislyn (Werklike uitset)

2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Ondernemingsontwikkeling

1.1 Getal ondernemings ondersteun.

3 560 1 210 1 210 –

1.2 Getal ingrypings vir die bevordering van entrepreneurskap en sake-ondersteuning

– 10 10 –

Subprogram: Streek- en Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling

2.1 Getal prioriteitsektor-inisiatiewe (PSI) ondersteun.

– 3 3 –

2.2 Getal transversale inisiatiewe ondersteun.

- 5 5 –

2.3 Getal PEO-assesserings. 30 30 30 –

2.4 Getal ingrypings vir kapasiteitsbou in munisipaliteite.

5 1 1 –

2.5 Getal tweejaarlikse distriksintelligensieverslae.

– 10 10 –

Subprogram: Rompslompvermindering

3.1 Getal regulatoriese hersienings uitgevoer.

– 2 2 –

3.2 Getal prosesverbeterings voorgestel.

– 6 6 –

3.3 Bepaling van ’n basislyn-koste van rompslomp in prioriteitsektore (Horison 1) in die Wes-Kaap.

- 1 1 –

3.4 Getal werkswinkels oor bewusmaking vir sakelui.

– 10 10 –

3.5 Getal gevalle ontvang. 1 881 1 400 1 505 105 Die getal gevalle ont-vang hang af van die vraag aan die kant van sakeonder-nemings en is dus buite die onmiddellike beheer van die eenheid, wat verplig is om te reageer op alle gevalle wat ont-vang word (aanhangig gemaak word).




Koppeling van prestasie aan begrotings’n Bedrag van R54.968 miljoen is gedurende die 2015/16-boekjaar vir die program begroot. Hiervan het R17.253 miljoen die vergoeding van werknemers uitgemaak. R23.444 miljoen is vir goedere en dienste begroot, R13.401 miljoen vir oordragte en subsidies en R870 000 vir betalings vir kapitale uitgawes.

Vergoeding van werknemers het in hierdie verband 31.39% van die program se uitgawes uitgemaak. Goedere en dienste het 47.32% van die totale finale uitgawes van die program uitgemaak. Voorts is 20.44% vir oordragte en subsidies bewillig.

Die toekenning van R33.133 miljoen aan die Subprogram vir Ondernemingsontwikkeling het bygedra tot die daarstelling van ’n bemagtigende omgewing waarin kleinsake in die provinsie bedryf kan word. Die inisiatiewe wat deur die eenheid geïmplementeer is, het daarop gefokus om toegang te fasiliteer en ook finansiering deur middel van ’n meganisme vir lenings en subsidies te verskaf. Die niefinansiële ondersteuningsinisiatiewe het ingesluit: opleiding en kapasiteitsbou vir meer as 1 000 sake-eienaars, die registrasie van ondernemings op die Sentrale Verskaffersdatabasis en gefokusde ondersteuning in sake-ontwikkeling aan KMMO’s wat vir hulle toegang tot die voorsieningskanale van groot maatskappye gegee het. Die eenheid het volgehou met sy pogings om ’n kultuur van entrepreneurskap te skep deur suksesvolle entrepreneurs bekend te stel en ’n pyplyn van potensiële entrepreneurs te ontwikkel. Hierdie inisiatiewe het bygedra tot regstreekse steun aan ondernemings en dit behoort by te dra tot die uitbreiding van ondernemings wat krities is vir ekonomiese groei en werkskepping.

Met ’n toekenning van R5.88 miljoen, het die Subprogram vir Streek- en Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling gefokus op ondersteuning vir die versterking van plaaslike regering se kapasiteit, fasilitering vir sterk streekskoördinering van provinsiale regering se ondersteuningsaktiwiteite, en hulpverlening met die ontwikkeling van distriks- en plaaslike ekonomiese intelligensie om te verseker dat die ondersteuning van die openbare sektor toepaslik en geskik is ten einde die sake-omgewing in niemetrogebiede te verbeter.

Die volle toekenning van projekfondse aan die Subprogram vir Rompslompvermindering is aangewend ter bereiking van die strategiese doelwit om die regulatoriese omgewing te verbeter en ’n bemagtigende omgewing vir sake te skep. Befondsde ingrypings was onder meer die volgehoue ondersteuningsdiens aan ondernemings wat aanvangs- en verwante inligting en bystand met rompslomp benodig het; die Sakehulplyn; ’n derde aanbieding van die Rompslomp-uitdaging; die BIZChallenge waarin besighede, in teenstelling met staatsdepartemente, die geleentheid gekry het om uitdagings met rompslomp en voorstelle vir verbetering in te dien; en ’n aantal Sakeprosesverbetering-projekte (SPV’s) wat onderneem is, veral by die Wes-Kaapse Drankowerheid en Theewaterskloof Munisipaliteit. Daarbenewens is die langlopende projek om RIB te institusionaliseer met interne hulpbronne voorgesit en was teen jaareinde bykans afgehandel.

Subprogramuitgawes

Naam van subprogram

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Ondernemingsontwikkeling 33 133 32 728 405 38 553 38 200 353

Streek- en Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling

5 880 5 583 297 8 138 8 138

Ekonomiese Bemagtiging 1 040 1 019 21 4 032 4 032

Rompslompvermindering 11 701 11 431 270 6 893 6 893

HD: Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste

3 214 3 041 173 2 006 2 006

Totaal 54 968 53 802 1 166 59 622 59 269 353


4.3 PROGRAM 3: HANDEL- EN SEKTORONTWIKKELING

Doelwit Om ekonomiese groei deur nywerheidsontwikkeling, handel- en beleggingsbevordering te stimuleer.

ProgramstruktuurDie Program is soos volg gestruktureer:• Subprogram 3.1: Handel- en Beleggingsbevordering• Subprogram 3.2: Sektorontwikkeling• Subprogram 3.3: Strategiese Inisiatiewe• Subprogram 3.4: Bestuur: Handel- en Sektorontwikkeling

Diensleweringsdoelwitte en -aanwysersProvinsiale Strategiese Doelwit 1 (PSD1) fokus op die ontsluiting van vinniger ekonomiese groei en werkskepping. Die departement het deur Projek Khulisa vir Agriverwerking, Toerisme en Olie en Gas as prioriteitsektore geïdentifiseer. Projek Khulisa het spesifieke aktiwiteite geïdentifiseer wat geïmplementeer sal word om vinniger ekonomiese groei en toenemende werkskeppingsgeleenthede te bewerkstellig. Die Khulisa-aksieplanne vir hierdie sektor is in die 2015/16-boekjaar afgehandel en is in Augustusus 2015 deur die Kabinet goedgekeur.

Terwyl die implementering van die Khulisa-aksieplan in die 2016/17-boekjaar sal begin, het die departement reeds sy hulpbronne en kapasiteit in die 2015/16-boekjaar geskuif om ten volle aan te pas by lewering in die Khulisa-prioriteitsektore. Die departement se moderniseringsproses is in ooreenstemming met die prioritisering van Khulisa. Die Program van Handel- en Sektorontwikkeling en die Program vir Toerisme, Kunste en Vermaak is as deel van hierdie proses gekombineer in die Hoofdirektoraat vir Ekonomiese Sektorondersteuning.

Die Subprogram vir Strategiese Inisiatiewe bestuur drie belangrike instaatstellers van die departement, naamlik katalitiese infrastruktuur, die digitale ekonomie en die groen ekonomie. Terwyl die fokus van hierdie inisiatiewe op langer-termyn impakte van die algehele mededingendheid van die streeksekonomie is, word die meer onmiddellike uitkomste in die waarde van belegging weerspieël.

Die Breëband-implementering van harde infrastruktuur het in die 2015/16-boekjaar regoor die Wes-Kaap plaasgevind, met meer as R3.6 miljard se belegging in infrastruktuur wat gekataliseer is. Die uitrol van hierdie infrastruktuur, onder die regstreekse bestuur van die Sentrum vir e-Innovasie, was die afhandeling van vier jaar se werk deur die departement. Dit het die ontwikkeling van ’n Wes-Kaapse Breëband- Strategiese Raamwerk en voltooiing van haalbaarheidstudies behels om te verseker dat die provinsie ’n haalbare en lewensvatbare benadering volg om die breër sosio-ekonomiese behoefte aan ’n plaaslike veselnetwerk aan te spreek. Hierdie benadering het behels dat die regering die ankerhuurder is om die vesel-uitrol te help befonds en daardeur die oorhoofse doelwitte van ’n vraaggeleide en privaat sektor-gedrewe departement te bereik en te verseker dat die DEOT ’n sterk bydrae lewer om ’n bemagtigende omgewing te skep waarin sake kan floreer.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Handel- en Beleggingsbevordering

1.1 Randwaarde van beleggingsprojekte wat tot die Wes-Kaap verbind is.

R986.720m R800m - R1.600mj

R2,045,8mj R445.8m Die oor-prestasie is toe te skryf aan ’n redelike groot belegging in die hernubare sektore, wat ’n hoër as verwagte CA-PEX-waarde behaal het.

1.2 Getal poste gefasiliteer. 1 422 600 – 1 200 681

Subprogram: Sektorontwikkeling

2.1 Waarde van handel en belegging gefasiliteer.

R7.7mj R1.010mj R2.451mj R1.39mj Die oor-prestasie is as gevolg van die aanlok-king van beleggings in die sektore Olie en Gas, SPU en Akwakultuur.

2.2 Waarde van befondsing/ ondersteuning verkry.

R43.437m R24m R89.180m R65.180m Aansienlike fondse is van SETA’s verkry vir sake- en vaardigheids-opleiding en van die dti vir sake-verbetering, bemarking en toenemende doeltreffend-heid in alle sektore.

2.3 Aantal poste gefasiliteer 13 494 4 500 9 102 4 602 Die sektore SPU en Olie en Gas was die grootste bydraers tot werkskep-ping weens die bevorde-ring van die Wes-Kaap as ’n globale lig-ging vir aflan-dige sake- en IT-dienste en die aanlok-king van buitelandse regstreekse beleggings-projekte vir olieboor-her-stelwerk.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Strategiese Inisiatiewe

3.1 Waarde van belegging in strategiese inisiatiewe

R958.724m (waarde van infrastruktuur-belegging)

R3.6mj R3.697mj R97m Die departe-ment het die belegging met 2.7% onderskat.

Prestasie-aanwysers en teikens: Handel- en BeleggingsbevorderingIn direkte verhouding tot Wesgro se mandaat vir handel en belegging en die prioriteitsfokus wat gegee moet word aan die sektore wat in Projek Khulisa geïdentifiseer is, is die volgende in die 2015/16-boekjaar bereik:

Wesgro het ’n totaal van 10 beleggingsprojekte ter waarde van R2.0458 miljard gerealiseer, wat bygedra het tot die skepping van 681 werksgeleenthede en om die industriële basis van die Wes-Kaap te laat groei. Die kommersialisering van beleggings in die sektor Hernubare Energie het R1.189 miljard tot gevolg gehad (bydrae tot die totale belegging gerealiseer). Beleggingsprestasie het ook bygedra tot die doelwitte wat in Projek Khulisa uiteengesit is.

Strategiese beleggings van internasionale bronne wat in die provinsie geplaas is, sluit die volgende in:

Maatskappynaam Land van oorsprong Industrie

Acciona Spanje Hernubare energie

Netwerkverbinding Australië IKT

Kimberly-Clark VSA Vervaardiging

SACMI Australië Vervaardiging

Verdere beleggings wat uit plaaslike bronne verkry is, sluit onder meer die uitbreiding van Yoco; die LA Groep; Okuhle Media; en Triggerfish in.

Wesgro het altesaam 708 ondernemings met uitvoere bygestaan. Die meerderheid van hierdie maatskappye was in die wyn- en landbousektore. Ander bedrywe wat bygestaan is, het olie en gas, chemikalieë, skeppende bedrywe, ingenieurswese en IKT ingesluit. Benewens die aanvanklike uitwaartse missies, is bykomende missies onderneem. Hierdie bykomende missies het reise na Angola, China en ’n feitesending na Ethiopië ingesluit, aangesien hierdie markte is as potensiële toekomstige groeimarkte vir handel geïdentifiseer is.

Meer maatskappye het belangstelling in die Uitvoerder Ontwikkelingsprogram (UOP) getoon as wat aanvanklik verwag is. Een sessie oor uitvoerontwikkeling het gefokus op die Stille Oseaan Alliansie (Peru, Meksiko, Columbia en Chili). Die doel van hierdie sessie was om die geleenthede en uitdagings in die versterking van bande tussen die Wes-Kaap en die Stille Oseaan Alliansie te bespreek.

Nege inwaartse missies is aangebied. Die meerderheid van hierdie missies was uit die res van die vasteland en het ’n multisektorale afvaardiging van Ghana en Nigerië ingesluit. Hierdie missies het ’n belangstelling in die sektore Landbou en Olie en Gas getoon.

Wesgro het altesaam 61 nuwe beleggingsprojekte by die projekpyplyn gevoeg. Die teiken is oorskry as gevolg van die implementering van ’n meer proaktiewe benadering om beleggers te teiken. Hierdie nuwe beleggingsprojekte is uit die volgende sektore gewerf:• Olie en Gas• Hotel- en Eiendomsontwikkeling• Hernubare Energie• Vervaardiging.


SektorontwikkelingIn verslagdoening teen die teikens wat in die boekjaar 2015/16 gestel is, was die waarde van befondsing wat ingewin is ’n beduidende bedrag van R89.180 miljoen om verskillende sektore te ondersteun met die implementering van strategiese inisiatiewe om werk te skep en die ekonomie te laat groei. Die waarde van die handel- en beleggingsprojekte was ’n bedrag van R2.451 miljard, met 9 102 werkgeleenthede wat gefasiliteer is.

Die sektore het hul uitsetteikens oorskry, met 1 928 sakeondernemings wat bygestaan is met proaktiewe ingrypings en 53 handel- en beleggingsprojekte wat gerealiseer het. Die oorprestasie is behaal as gevolg van meer fondse wat ingewin is om meer ondernemings met die sakeverbetering te help, en as gevolg van beleggingsprojekte wat deur die sektore Olie en Gas, SPU en Akwakultuur gelok is.

Olie en GasSAOGA het 35 buitelandse regstreekse beleggingsprojekte vir die 2015/16-boekjaar gelok. Hierdie projekte het gelei tot R1.587 miljard se bestellings vir die sektor en het 5 669 werkgeleenthede geskep. R8.226 miljoen is ingewin van suksesvolle befondsingsvoorstelle wat aan verskeie sektorale onderwys- en opleidingsowerhede (TETA, CHIETA, MERSETA) voorgelê is. Met die huidige ekonomiese afswaai in die sektor Olie en Gas, het die maatskappye in skeeps- en olieboorherstelwerk goed onder die omstandighede gereageer en die prestasie teen teikens is oorskry.

Gedurende die 2015/16-boekjaar het SAOGA internasionale platforms bygewoon en verskeie referate gelewer,insluitend:• Internasionaal: Offshore Technology Conference (VSA) 2015• Subsea UK• Africa Oil Week, waar die eerste uitgawe van die Sub-Saharan Africa Oil en Gas-handboek saam met

globale sakeverslae geloods is. Die handboek sal jaarliks gepubliseer word

SAOGA bied ’n platform deur die Mariene, Olie- en Gas-akademie (MOGA). MOGA verskaf ’n ‘eenstop-winkel’ vir rolspelers in die bedryf, werksoekers, voornemende studente en skole om proaktief te skakel oor kwessies soos inhoudverwante kurrikulum en opleiding, kursusinligting, toegang tot kursusse, werksgeleenthede en loopbaaninligting.

AgriverwerkingDie departement het saam met belanghebbendes in die bedryf gefokus op die uitdagings wat in die sektor Agriverwerking ervaar word. Die departement het sessies met die betrokke belanghebbendes gefasiliteer om die verskillende soorte geleenthede en ondersteuning te identifiseer wat in hierdie sektor nodig is om groei te realiseer. Gedurende die 2015/16-boekjaar het die departement saam met die Departement van Landbou die Agriverwerking Khulisa Aksieplan voltooi om ’n riglyn te voorsien om die sektor Agriverwerking in die Wes-Kaap te laat groei.

Die departement het ander waardekettings in agriverwerking ondersteun, insluitend ’n studie wat in samewerking met HORTGRO ontwikkel is en wat geleenthede en inisiatiewe uiteensit om die sektor Natuurlike Produkte te ontwikkel, aangesien die Wes-Kaap oor ’n oorvloed natuurlike en inheemse gewasse beskik. Ter ondersteuning van die groei van hierdie sektor, het die departement ’n aantal strategiese samesprekings met belanghebbendes in die bedryf gefasiliteer om die aanbevelings van die studie te implementeer. Hierdie studie het die departement se bestaande verhouding met die Sentrum vir die Bevordering van Invoere (CBI) in Nederland verder verstewig. Die CBI het maatskappye in die sektor Natuurlike Bestanddele bygestaan om deel te neem aan CBI- befondsde programme ten einde toegang tot die Europese mark te kry. Die departement het ook die vorming van die Nasionale Biodiversiteit Ekonomiese Strategie deur die Departement van Omgewingsake (DOS) ondersteun wat in November 2015 in Durban van stapel gestuur is.

Die Wes-Kaapse Fyn Voedsel-inisiatief (WKFVI) het R4.505 miljoen se fondse ingewin en ondersteuning aan die sektor Agriverwerking verskaf met markontwikkeling, toegang tot aansporingsbefondsing, innovasie, en hulpverlening aan maatskappye om aan voedselveiligheid te voldoen. 246 ondernemings is deur die volgende ingrypings ondersteun:• Marktoegang en nakoming van voedselveiligheidstandaarde deur middel van ’n papierlose

voedselveiligheidstelsel genaamd iComply, wat die vermoë van die voedselbedryf (veral KMO’s) versterk om aan die minimumvereistes vir plaaslike en uitvoer-voedselveiligheid te voldoen.

• Bekendstelling en uitstalling van produkte en skakeling met globale kleinhandelaars by internasionale handelskoue en uitwaartse verkoopsmissies, soos die 12de Malaysia International Halal Showcase (MIHAS), die 2015 AfriCando Miami Food and Beverage Show, SA Week-vieringe in Italië en die Food & Hotel China Trade Show in Sjanghai. Deelname aan hierdie skoue het gelei tot maatskappye wat deur kleinhandelaars gelys is, wat weer gelei het tot die groei van hul ondernemings, omset en werkskeppingsvermoëns. Wat noemenswaardig is, is dat die maatskappy Munch Bowls, wat eetbare en bros koringbakke produseer, die Internasionale Spesiale Innovasie-toekenning by die SIAL China Mei 2015-handelskou in Sjanghai gewen het.


• Toegang tot die dti-aansporingskemas, soos die Vervaardiging Mededingendheid Versterkingsprogram (MCEP), Sektorspesifieke Bystandskema (SSAS), Uitvoerbemarking- en Beleggingsbystand (EMIA). Hierdie aansporings help maatskappye om hul stelsels en fasiliteite op te gradeer ten einde toegang tot internasionale markte te kry en in die plaaslike mark uit te brei.

• Inligtingsessies en werkswinkels oor vervaardigingsprosesse, kosteberekening en prysvasstelling, etikettering en verpakking, bemarking en logistiek het maatskappye ondersteun om meer mededingend met die prysvasstelling en ontwikkeling van produkte en skakeling met kleinhandelaars te wees.

AkwakultuurDie departement het verskeie ontwikkelingsinisiatiewe in die akwakultuursektor geïmplementeer. Die departement en die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye (DLBV), die Wes-Kaapse Departement van Landbou (DvL) en die Departement van Omgewingsake en Ontwikkelingsbeplanning (DOOB) het gesamentlik die Provinsiale Akwakultuur Taakspan gestig. Hierdie taakspan het met die sektor geskakel en gepoog om ontwikkelingskwessies meer vaartbelyn te maak. Die departement het ook die geleenthede ontgin wat deur die Kaapse Kapitaalfonds aangebied en deur die Eenheid vir Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelings-ondersteuning (IEDS) bestuur word. Fondse van die Omvattende Landbou-ondersteuningsprogram (CASP) wat deur die Departement van Landbou aangebied om ’n paar akwakultuurbesighede te ondersteun, is benut.

Die departement het die volgende teikens vir die 2015/16-boekjaar bereik:• 2 beleggingsprojekte gerealiseer.• R12.28 miljoen se beleggings gefasiliteer.

DiensbedryweDie Finansiële en Sakedienstebedryf maak 19% van die Suid-Afrikaanse ekonomie uit, met groei wat aansienlike geleenthede vir werkskepping bied. In ooreenstemming met Projek Khulisa het die departement daarop gefokus om groei in indiensneming aan te dryf, en om uitsette in die Sakeprosesdienste- en IKT-bedrywe te verhoog.

Sakeprosesuitbesteding (SPU)’n Groot prestasie in die 2015/16-boekjaar was die skepping van ’n bykomende netto 333 uitvoer-genererende werksgeleenthede in die SPU-sektor as gevolg van die bevordering van die Wes-Kaap as ’n globale ligging vir aflandige sake en IT-dienste. Die sektor se aflandige poste in die streek het in 2015 met 37% tot 16 000 gegroei. Dit beteken dat die sektor na raming R3.7 miljard per jaar in uitvoerinkomste bydra.

R864.4 miljoen in SPU-beleggings (insluitend twee beleggingsprojekte) en nuwe kontrakte is deur BPeSA gefasiliteer. Die toetrede van hierdie ondernemings is ’n teken van die toenemende voorkoms van die Wes-Kaap as ’n wêreldklas ligging vir die lewering van SPU-dienste. ’n Belangrike aanwins was die belegging van ’n groot VSA-genoteerde SPU-operateur wat hoër waardetoevoegende versekeringsdienste vanuit Kaapstad aanbied. Die Wes-Kaap is die grootste streek vir internasionale SPU-bedrywighede, met 59.9% van die internasionale markaandeel. Dit het 87% tot die nasionale groei in 2015 bygedra.

BPeSA het R5.561 miljoen se fondse ingewin en ’n verskeidenheid projekte en vaardighede-ingrypings geïmplementeer om te verseker dat die streek se mededingendheid versterk word. BPeSA het begin om ’n ‘Gamification’- mobiele foontoepassing te toets, wat ontwikkel is met ’n toekenning van die Rockefeller Foundation. Dit sal help om jongmense vir die sektor te werf. ’n Beduidende verwikkeling vir die bedryf was die loodsing van die Vaardighede Voorsieningskanaal-model deur BPeSA. Die inisiatief behels die vestiging van Vaardighede Voorsieningskanale in relevante streke d.m.v. die werwing en opleiding van 5 000 jong werksoekers vir indiensneming in die sektor Sakeprosesdienste (SPD). Dit voorsien aan bestaande en nuwe internasionale SPD-operateurs ’n betroubare bron van vaardighede.

Inligting- en kommunikasietegnologie (IKT)Die departement het gedurende die jaar die plaaslike IKT-bedryf deur middel van verskeie ingrypings ondersteun. Die primêre fokus was op vaardighede en ondernemingsontwikkeling. IKT-vaardigheidsprojekte is in vennootskap met verskillende belanghebbendes deur die departement gelewer. Suksesvolle medewerking is gedurende die 2015/16-boekjaar met die Universiteit van Wes-Kaapland, die Kollege van Kaapstad, die Universiteit Kaapstad en die Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie en die Kaapse IT-inisiatief (CiTi) onderneem. Die departement het in die afgelope jaar twee baanbrekende IT-vaardigheidsprojekte geïmplementeer wat werkloosheid onder die jeug teiken. Die eerste hiervan was die opleiding van 66 hoërskoolleerlinge en onderwysers deur die Wes-Kaapse Onderwysdepartement (WKOD) in Gevorderde Java-programmeertaal. Dit is na aanleiding van ’n vennootskap met die WKOD, Oracle, die MICT Seta en ander belanghebbendes. Leerlinge was afkomstig van nege skole, van Worcester Gimnasium en Brackenfell Hoërskool na COSAT in Khayelitsha en Rocklands Hoërskool in Mitchells Plain.


Die lint word gesny by die bekendstelling van die Skills Hub by die Bandwidth Barn deur Esmaré Weideman, Media 24 se Uitvoerende Hoof (in die middel, met skêr in die hand), Alethea Hagemann, Hoof van Vaardigheidsontwikkeling by CiTi en Ian Merrington, CiTi se Uitvoerende Hoof.

In die tweede projek is 170 skoolverlaters by die Kollege van Kaapstad opgelei en in IT- tegniese vaardighede soos netwerke, webdienste en draadlose tegnologie geplaas. Beide projekte is strategies in soverre dit vorm verleen aan die manier waarop tradisionele instellings van leer hulle leerders vir die wêreld van werk voorberei en die jeug help om toegang tot werksgeleenthede te kry.

Die departement het ook die Kaapse IT-inisiatief (CiTi) se vlagskip Vaardigheidsontwikkeling- en Werkgereedheidsprogram CapaCiTi ondersteun. ’n Reeks IT-opleidings- en plasingsprojekte is met behulp van die Werkfonds geïmplementeer as deel van ’n wyer R120 miljoen DEOT- drie jaar lange vaardigheids ontwikkelingsprojek. CapaCiTi het hierdie jaar sy uitsette verdubbel en 102 tegnologie-geletterde en hoogs gespesialiseerde kandidate regstreeks aan hoë-aanvraag IKT-poste beskikbaar gestel, bv. sake- en stelselontleding Php en Java-programmeertaal. Die departement se betrokkenheid in hierdie vaardigheidsprojekte het ten doel om die grootte van die IKT-vaardigheidspoel uit te brei, asook die gehalte van talent wat die mark betree. Dit sal lei tot ’n meer doeltreffende en produktiewe poel van IKT-hulpbronne en sal die absorpsie van jeug in die sektor verhoog.

Die departement het ondersteuning aan die CiTi gebied met die inwinning van R37.189 miljoen se fondse. CiTi en die Bandwidth Barn het steeds prima multinasionale maatskappye na die Wes-Kaap gelok. Hulle het ’n suksesvolle vennootskap met Barclays Afrika aangegaan om Rise, ’n inkubator en versneller van finansiële tegnologie, bekend te stel. Dit sal meer as R30 miljoen in ondersteuning vir nuwe IT-ondernemings beteken. Dit het gevolg op ’n suksesvolle innovasievennootskap met Telkom wat vroeër in 2015 van stapel gestuur is, waar die Barn Telkom se ‘Future Makers Innovation and Acceleration’-program bestuur met die oog op die versnelling en inkubasie van ondernemings in swart besit.

Die Block Chain Academy en Bithub, die voorste finansiële tegnologie-inisiatief op die vasteland van Afrika, is ook hierdie jaar by Bandwidth Barn geloods. Die Barn in Khayelitsha het ’n Agritech-inisiatief geloods en werk saam met 76 landelike produsente om tegnologiese kapasiteit in landbou te versterk. Hulle help ook die informele kleinhandelsektor (spazawinkels) om mededingendheid deur die gebruik van tegnologie te versterk. 300 spazawinkels neem tans deel aan die program wat op die Mitchells Plain-Khayelitsha-korridor gefokus is. CiTi het ook mentorskap en opleiding gebied aan 35 klein IT-ondernemings d.m.v. proaktiewe ingrypings as deel van die departement se befondsde Band Barn Velocity-projek.


CiTi en die Bandwidth Barn het ’n vennootskap met Barclays Afrika aangegaan om Rise, ’n inkubator en versneller van finansiële tegnologie, bekend te stel. By die Rise-bekendstelling in Kaapstad is, van links na regs, Ian Merrington, CiTi se HUB, met die Rise-span, Camilla Swart en Shirley Gilbey.

VervaardigingVervaardiging is ’n globale aandrywer vir produktiwiteitsgroei, innovasie en handel. Die toekoms van vervaardiging word beïnvloed deur veranderinge in vraag, faktorkoste, innovasie, beleid en regulering. Die plaaslike vervaardigingsektor het ’n gediversifiseerde basis van vervaardiging wat goed ontwikkel en vir mededinging in die globale ekonomie gevestig is. Die industrieë wat die vervaardigingsektor oorheers sluit motorvoertuie, chemikalieë, IKT en elektronika, metale en tekstiele, kleding en skoeisel in. Vervaardiging en produksie het in Februarie met 1.9% op ’n jaargrondslag gegroei. Ten spyte van uitdagende omstandighede, implementeer baie plaaslike vervaardigers maatreëls om mededingend te word, veerkragtigheid te bevorder en groei te versterk.

Kleding en tekstieleDie spesiale-doel-voertuie (SDV’s) vir kleding, tekstiele en skoeisel het ’n bedrag van R6.119 miljoen ingewin, hoofsaaklik van die NOK, FP&M SETA en die dti, en het 528 ondernemings met proaktiewe sake-ingrypings ondersteun. Die Suid-Afrikaanse kleding- en tekstielbedryf het ’n aansienlik sterker voet in die plaaslike mark teenoor die internasionale mark. Daar was ’n verskuiwing onder plaaslike kleinhandelaars na die konsepte van vinnige mode en lenige kleinhandel.

Die Kaapse Kleding- en Tekstielkluster (KKTK) het R1.935 miljoen se fondse ingewin en 97 ondernemings in lyn met plaaslike markvereistes bygestaan met firma-vlak opgradering deur die volgende ingrypings:• Wêreldklas Vervaardigingsprogram – 27 plaaslike normstellings is vir die jaar voltooi en firmas kan hul eie

prestasie op ’n jaargrondslag meet en monitor teen SA en internasionale firmas wat soortgelyke produkte vervaardig.

• Tegniese opleiding in spanverantwoordelikheid en -mededingendheid (TRACE), waar befondsing van die FP&M SETA ingewin is om 20 deelnemers oor lenige entrepreneursvaardighede op te lei.

• Quick Response-program, wat studietoere oor beste praktyk na ZARA in Spanje en Madagaskar en ’n plaaslike beste-praktyk-toer na KZN-maatskappye ingesluit het.

• Sakegeleenthede in die mark is saam met Cotton On geïdentifiseer, wat van voorneme is om plaaslike vervaardigers te gebruik, en die skoeiselhandelaar Zoom wat ook belangstelling getoon het om by die kluster aan te sluit. KKTK sal ook verdere geleenthede in die Noordwes-korridor van Europa vir SA vervaardigers identifiseer.

Clotex het ’n viervoudige heliksbenadering gevolg en by nasionale prioriteite aangepas in pogings om tot armoedeverligting, werkskepping en die groei van volhoubare ondernemings by te dra, veral in die KMMO-sektor. Clotex, met fondse ter waarde van R1.363 miljoen ingewin en 191 ondernemings bygestaan, werk in vennootskap met provinsiale en plaaslike regering en ander sektorontwikkelingsagentskappe aan die volgende projekte:

• Inkubatorprogram – die program het aansienlik ontwikkel en die vlak van sake-eienaar het ’n pasgemaakte mentorskapprogram vereis. Clotex het aan Bookha Creations en The Hive SMA-ondersteuning met die


bekendstelling van hul reekse by die Jazz-fees 2016 voorsien. Hulle het 45 jeugdiges op ’n agt weke lange program bygestaan wat in die PEPCLO-vervaardigingslyne geplaas is.

• Waardekettingaanpassing-program – 11 lede van die JC Bags-Peppertree Koöperasie is in MH-ontwikkeling opgelei.

• Landelike Koöperasie-ontwikkeling – die organisasie het die Velddrift Koöperasie bygestaan met ’n omkeerstrategie en ’n perseel in Maitland bekom om ’n nuwe koöperasie te begin wat aan die Velddrift Koöperasie gekoppel is. Werkswinkels is gefasiliteer om koöperasies in Touwsrivier en Prins Albert te help.

• Vaardigheidsontwikkeling – Clotex het R720 000 ingewin om 100 werklose kandidate op te lei en sal ook nuwe masjinerie aankoop om die sentrum met bykomende plaaslike en gespesialiseerde industriële masjiene uit te brei. Opleiding as masjienoperateur is gefasiliteer vir 15 kandidate in Langa en 12 kandidate in die Umthombo Wesizwe Koöperasie in Gugulethu.

Die Kaapstadse Moderaad (KMR) het deur middel van talle strategiese vennootskappe en samewerking op sektorvlak R2.557 miljoen se fondse ingewin en 240 ondernemings bygestaan met ingrypings om die afwaartse tendens in die kleinhandelmarkte van kleding, skoeisel en juweliersware, wat ’n regstreekse invloed op die plaaslike vervaardiging het, teen te werk. Die organisasie het in samewerking met die dti die deelname van 17 ontwerpers aan die Magic Trade Fair in Las Vegas gefasiliteer, asook vir 14 maatskappye om die Pure London Tradeshow by te woon. ’n Langtermynvennootskap is met Botswana aangegaan en die KMR het ’n vennootskap met Mercedes Benz International gesluit vir ’n nuwe Jong Ontwerper Mode-filmprogram wat by Bokeh 2016 bekendgestel sal word.

Die tweede jaarlikse Fashion Graduate Recruitment Showcase is by die Fire and Ice Protea Hotel met 37 gegradueerdes van Kaapstad Kollege, KSUT, Design Academy of Fashion en Northlink aangebied. Werkswinkels in loopbaanontwikkeling is by skole en tersiêre instellings aangebied om studente oor loopbaangeleenthede in die modewêreld in te lig. Die KMR het by die African Ministerial Conference in Dakar, Senegal, ’n referaat gelewer oor hoe om Intellektuele Eiendom in die modewêreld te beskerm.

HandwerkDie Kaapse Handwerk- en Ontwerpinstituut (KHOI) het R5 miljoen se befondsing ingewin en inisiatiewe geïmplementeer, soos die ontwikkelingsprogram vir handwerkondernemings, fasilitering van toegang tot markte, produkontwikkeling en innoverende handwerk. Hulle het ook die proses gelei om ’n ontwerpstrategie vir die Wes-Kaap te ontwikkel. Die KHOI het hul Nasionale Tesourie Werkfonds-projek suksesvol voltooi wat tot die skepping van 464 nuwe permanente werksgeleenthede in 45 ondernemings in die skeppende sektor gelei het. Die organisasie het gedurende hierdie boekjaar 998 ondernemings met raadpleging, werkswinkel-opleiding en markgeleenthede bygestaan. Die volgende belangrike ingrypings is geïmplementeer:• Sake-ondersteuning: 12 begunstigdes is, te danke aan die R6.5 miljoen wat die KHOI vir die Ontwerp

Innovasie Saadfonds van TIA ontvang het, met bedryfskoste en kapitaal bygestaan. ’n Verdere 23 ondernemings is met die inkubasieprogram vir ontluikende ondernemings bygestaan. ’n Werkswinkel oor sake-ontwikkeling en kreatiwiteit is vir handwerkondernemings gefasiliteer.

• Markondersteuning: ’n Platform is by verskillende geleenthede vir ontluikende en gevestigde ondernemings geskep, insluitend die Oranjezicht City Farm, KHOI-aandmark, Kaapstadse Internasionale Jazz-fees, Watershed, Decorex Cape, 100% Design en Spier. Ondernemings is ook bygestaan om die Maison et Object Export Tradeshow in Parys en die Décor & Design Melbourne in Australië by te woon.

• Produkondersteuning: Meer as 500 konsultasies en sewe werkswinkels is saam met 130 unieke ondernemings aangebied oor prototipering, die maak van eksemplare, proseswerkswinkels en 3D-drukwerk.

• Uitreik: KHOI het hul voetspoor in die Kaapse Metropolitaanse gebied uitgebrei na Philippi Village, Bredasdorp en George.

• Ontwerpondersteuning: Ingrypings, gesprekke en kreatiewe werkswinkels oor mode het voortgegaan, en KHOI het daarin geslaag om befondsing van die Nederlandse Oorgangsfonds in te win. Die Beter Lewe-uitdaging word as ’n volgehoue kompetisie aangebied en ondernemings het ook aan die Nando’s SA Beste Jong Ontwerper-kompetisie deelgeneem.

Metale, Ingenieurswese en verwante industrieëDie Wes-Kaapse Bewerking-inisiatief (WKBI) het gefokus op die verbetering van die mededingendheid van die metale-, ingenieurswese- en verwante sektore ten einde ’n groter bydrae tot werkskepping en -behoud en inkomstegenerering te lewer, en ter ondersteuning van volhoubare ekonomiese groei wat aan die algehele ekonomie in die provinsie en nasionaal ’n hupstoot sal gee.

Die WKBI het deur die National Tooling Initiative Programme (Pty) Ltd ’n bedrag van R22.844 miljoen vir die Wes-Kaapse Bewerkingsentrum van Uitnemendheid ingewin vir die deurlopende ontwikkeling van vaardighede. Die perseel van die WKBI sal uitgebrei word om vir meer masjinerie en toerusting voorsiening te maak ten einde


toegang tot moderne tegnologie aan maatskappye te voorsien. Altesaam 121 maatskappye is bygestaan met proaktiewe sake-ingrypings deur normstelling, netwerksessies, werkswinkels oor gehaltebestuur en ander ingrypings vir ondernemingsontwikkeling in maatskappye, asook die mentorskap van ’n aantal ondernemings. ’n Aansoek is by die dti ingedien vir SSAS-befondsing vir ’n Sake-ondersteuningsprojek wat die verbetering van die mededingendheid van nog 20 Wes-Kaapse ondernemings sal finansier. Passende geleenthede is met groot maatskappye soos Faurecia Emissions Control Technology, Hunting Energy Services, Gibela Consortium, Reutech Radar Systems, Lister Petter, SAREBI en Shonaquip geïdentifiseer.

Die TDM-aangedrewe program duur voort met studente op verskillende vlakke by Northlink Kollege, Kollege van Kaapstad en die WK Bewerkingsentrum van Uitnemendheid. Die departement het hierdie inisiatief ondersteun met bykomende befondsing om die toelae van studente aan te vul ten einde hulle in die program te hou en om nog vyf studente te werf. Die organisasie het deelgeneem aan die Eko-innovasie-inisiatief wat deur die Verenigde Nasies se omgewingsprogram (UNEPS) befonds is, in oorleg met die Nasionale Sentrum vir Skoner Produksie, SASSDA, en die Universiteit Stellenbosch. Hierdie inisiatief het daarop gefokus om winsgewendheid te verhoog, belegging te lok en die produktiwiteit van maatskappye te versterk.

Strategiese Inisiatiewe

Kaapse Katalisator-instaatstellerMet die Kaapse Katalisator-inisiatief se hooffokus op projekontwikkeling en ondersteuning aan infrastruktuur-gerigte of katalitiese ingrypings in die ekonomie, het die eenheid ondersteuning aan agt infrastruktuurverwante projekte gebied.

Saldanhabaai IOS. Die Saldanhabaai Industriële Ontwikkelingsone (IOS) het die implementeringsfase betree met meer as R100 miljoen se kerninfrastruktuur wat in die 2015/16-boekjaar uitgerol is. Dit het R88 miljoen se grootmaat-infrastruktuur op die eerste van twee fases van grondontwikkeling ingesluit en ongeveer R16 miljoen se vordering met eksterne grootmaat-infrastruktuuropgraderings. Hierdie uitrol is gekoördineer met die hawe ontwikkelings-pogings van die Transnet Nasionale Hawe-owerheid (TNPA), wat ver gevorder het met die konstruksie van die Aflandige Verskaffingsbasis (OSB). Hierdie beleggings in infrastruktuur sal gesamentlik die Mariene, Olie- en Gas-herstelkompleks skep wat deur die SBIOS in die vooruitsig gestel is.

Die SBIOS het vroeg in 2015 ook die struktuur van hulle raad afgehandel, met nuwe aanstellings uit belanghebbendes op al drie vlakke van regering, insluitend die WKR, die dti, die Saldanhabaai Munisipaliteit, die NOK en die TNPA. Na ’n volledige parlementêre en openbaredeelnameproses, is die SBIDZ-wet as wetgewing aanvaar en maak voorsiening vir die amptelike bestuursraamwerk vir die SBIOS-lisensiëringsmaatskappy om ’n afsonderlike provinsiale entiteit te word en met beleggers in die IOS te handel. Die SBIOS se volgehoue werk in vaardigheidsontwikkeling, ondernemingsontwikkeling en bevordering van die gemak van sake doen het in samewerking met DEOT en Projek Khulisa voortgeduur.

Weskus Industriële Plan. Die ontwikkeling van die IOS het begin om ander industriële projekte te kataliseer en die departement het bewus geword van ’n aantal groot potensiële beleggings in benefisiëring, mineraalverwerking en waardetoevoeging in vervaardiging. Sommige van hierdie projekte sal slegs moontlik wees as die geskikte grootmaathulpbronne (bv. water en elektrisiteit) deur middel van aansienlike belegging in openbare infrastruktuur voorsien word. Aan die ander kant word sulke grootskaalse infrastruktuurbeleggings slegs geregverdig as die vraag na hierdie hulpbronne bestaan, wat beplanningsowerhede in ’n moeilike posisie plaas – belegging te ver vooruit lei tot onderbenutte, kapitaal-intensiewe infrastruktuur, en as daar nie belê word voor die vraag ontstaan nie, lei dit tot beperkings (en verlore beleggingsgeleenthede).

Benewens die werk op die SBIOS, is die Weskus Industriële Plan dus gedurende die 2015/16-boekjaar deur die departement ontwikkel en afgehandel, wat meer as 20 direkte projekonderhoude ingesluit het om breedvoerige industriële vraagmodelle vir elektrisiteit, water, afval en vragvervoer in die groter Saldanhabaai-gebied te finaliseer. Ná omvattende samesprekings met belanghebbendes sal die Weskus Industriële Plan ’n kritiese inset lewer vir die koördinering van beplanning in departemente en forums, waar aanbevelings van die WKIP sal help om die beplanning van infrastruktuur te koördineer ten einde ’n nuwe groeitrajek vir die Weskus moontlik te maak.

Verbeterde lugtoegang. DEOT het in die 2015/16-boekjaar ’n suksesvolle vennootskap met ACSA, Wesgro, Kaapstad Toerisme en die Stad Kaapstad aangegaan om verskeie roete-stimulasieplanne te ontwikkel om verbeterde lugtoegang vir Kaapstad te realiseer, in ooreenstemming met Projek Khulisa se doelwitte. Die implementering van hierdie planne deur Wesgro en sy vennote het gelei tot die Kaapstad na Nairobi (Kenia) -roete wat weer ingestel is en vanaf Augustusus 2016 operasioneel was. Die Kaapstad na Gatwick (VK) -roete is ook uitgebrei met British Airways en Thomas Cook wat vlugte op hierdie roete bedryf. Die Lugtoegang-span, deur Wesgro, het ook befondsing en in-natura ondersteuning van die privaat sektor bekom om oor die volgende twee jaar voort te gaan met die implementering van die roete-ontwikkelingsplanne, met die fokus op Afrika en die VSA.

DEPARTEMENT VAN EKONOMIESE ONTWIKKELING EN TOERISME – JAARVERSLAG 2015/1664

Kaapse Gesondheid-Tegnologiepark. Met die doel om ’n kluster vir gesondheidstegnologie te stimuleer deur die voorsiening van instaatstellende infrastruktuur en skale van agglomerasie, is die Kaapse Gesondheid-Tegnologiepark ’n gesamentlike projek deur DWT, DEOT, Wesgro en die Stad Kaapstad. Die projek het hierdie jaar traksie gekry met die projekspan wat bystand aan die Mediese Toestelle-kluster gelewer het om ’n sakeplan te ontwikkel en by die dti om klusterbefondsing aansoek te doen. Die projekspan het die vraagontleding en konsepontwerp vir die Park in Pinelands voltooi en was besig om die haalbaarheidstudie en sakeplan af te handel ten einde aansoek om SES-status en befondsing te doen.

Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum. Die KIKS Oos-uitbreiding, wat daarop gemik is om die kapasiteit- voetspoor van die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum (KIKS) te verbreed, het bestendig gevorder met kappe en balke van strukturele staal vir die dak wat op 1 April 2016 opgerig is. Die projek is steeds binne die begroting en word vir voltooiing in die eerste helfte van 2017 beplan. Convenco het goedkeuring van ’n Vierster (4) Groen-gradering vir die bouwerk ontvang. In 2015/16 het Convenco 502 geleenthede aangebied en 555 286 besoekers aan handelskoue, bankette en spesiale geleenthede gelok, teenoor 473 131 in die vorige jaar (2013/14).

Atlantis Skoon Tegnologie Spesiale Ekonomiese Sone (SOS). Met die doel om die groei van groen en skoon tegnologiese industrieë te fasiliteer, is die aansoek om die aanwysing van die Atlantis Skoon Tegnologie SOS na die promulgering van die SEZ-wet en -regulasies in 2015/16 by die Departement van Handel en Nywerheid (dti) ingedien. Daar word verwag dat die aanwysing van die Atlantis SOS teen die einde van 2016 voltooi sal word. Gedurende die jaar onder oorsig het ’n aantal maatskappye in Atlantis hul besighede uitgebrei om groen produkte te vervaardig, en ’n Deens-Suid-Afrikaanse maatskappy wat die vervaardiger van windturbinetorings in Atlantis verskaf en ook in die skoon-tegnologie-sone geleë is, het ’n bykomende 30 poste geskep. As gevolg van die meer doeltreffende toepassing van lokaliseringsreëls in die hernubare-energie verkrygingsprogram – ’n saak waaroor die departement gereeld by die dti voorspraak gelewer het – het die vervaardiger van windturbine-torings (Gestamp) ’n groei in aanvraag ervaar wat tot die uitbreiding van hul bedrywighede in Atlantis gelei het.

Ontwerp- en Innovasiepark. Die Ontwerppark fase 1 is suksesvol in Barrackstraat 37 en Harringtonstraat 75 gevestig om die aannames van die Ontwerppark-sakeonderneming te toets. Hierdie geboue het 45 ontwerp-maatskappye geïnkubeer en ondersteuning aan meer as 100 ontwerpers en innoveerders gebied. Na aanleiding van ’n formele versoek aan die Stad en DVOW vir eiendom in die stad om fase 2 te ontwikkel, het DVOW aangedui dat hulle in staat is om aan die vereistes van die versoek te voldoen. Aanvullend tot hierdie ontwikkeling is die vestiging van ’n Ontwerp-verwysingsgroep wat in 2015/16 plaasgevind het, met die Ontwerp- en Innovasiepark wat ’n kernprojek tussen die Stad, KSUT, KHOI en DEOT is.

Die tegnologie-aangedrewe oplossing vir brandwaarskuwings wat deur die Khayafi ghters ontwikkel en voorgelê is, het die uitdaging vir entrepreneuriese produkontwikkeling gewen wat in September 2015 deur die Barn Khayelitsha aangebied is. Van links is Wongamele Mafi lika, Thobeka Norman, Ncebakazi Felicity Qxako, Thatho Miya en Masabata Magdalene Ishmael.


Kaapse Groot Data-fasiliteit Die doel van die voorgestelde fasiliteit is om sektore in die bedryf, die regering en die akademie te help om die geleenthede wat deur gevorderde rekenaar-, berging- en netwerkstelsels gebied word, te ontgin ten einde hul prosesse, produkte en dienste te verbeter tot die uiteindelike voordeel van sterker mededingendheid in die ekonomie. ’n Sleutelfokus van die projek is om ’n kommersieel volhoubare hoë-prestasie rekenaarfasiliteit te bou wat deur die regering, die akademie en sake gebruik kan word.

Die departement het gedurende die boekjaar ’n diensverskaffer aangestel om te help met die ontwikkeling van ’n sakemodel en tegniese implementeringsplan. ’n Hoë-vlak bestuurskomitee is gestig, met verteenwoordiging deur die Stad Kaapstad, SKA, en die UK. Die eerste fase van die sakemodel is teen Maart 2016 voltooi.

Breëband vir die Ekonomie-instaatstellerDie Breëband vir die Ekonomie-inisiatief is verantwoordelik vir die sosioëkonomiese doelwitte van die Wes-Kaapse Breëband Strategiese Raamwerk. Volgens die strategiese raamwerk het die projekte wat deur die Breëband vir die Ekonomie-eenheid onderneem word ten doel om toegang tot breëband, vaardighede in breëband en die benutting van breëband deur burgers en sake in die provinsie te verbeter. Die Breëband vir die Ekonomie-inisiatief het vervolgens 14 projekte deur die loop van die 2015/16-boekjaar ondersteun.

Openbare Toegang Wi-Fi. Een van die mees noemenswaardige prestasies van die Breëband-inisiatief gedurende 2015/16 was die aktivering in Maart 2016 van die eerste 50 publieke toegangspunte in 50 wyke oor die provinsie as deel van die Wes-Kaapse Regering se vennootskap met Neotel. 384 toegangspunte sal oor die volgende drie jaar regoor die Wes-Kaap ontplooi word.

’n Aansienlike hoeveelheid tegniese werk is gedurende 2015/16 onderneem om die projek in die operasionele fase te kry, insluitend ’n uitgebreide karteringsproses om die optimale perseel in elke wyk in die provinsie te identifiseer om te verseker dat die mees geskikte persele gekies word. Die mobiele webblad vir die toegangspunt is in oorleg met Neotel ontwikkel, insluitend onbeperkte toegang tot regeringswebwerwe via die toegangspunte. Elke burger word voorsien van 250Mb per maand gratis internettoegang, waarna hulle hoogs kostedoeltreffende internetbundels by Neotel-verkopers kan koop.

Burger Internet Kampioen-projek. Hierdie projek loop parallel en in oorleg met die Neotel Openbare Toegang Wi-Fi-projek en het ten doel om burgers te voorsien van vaardighede in digitale geletterdheid wat met die internet en openbare toegang Wi-Fi verband hou.

Die projek het begin met ’n proses om ’n stel van sewe opvoedkundige video’s oor digitale geletterdheid te ontwikkel. Hierdie kort en leersame, geanimeerde video’s leer burgers van die geleenthede wat die internet aanbied, en verskaf ook leiding oor internetveiligheid.

Die tweede komponent van die projek hou met die Internet Kampioene verband, waar twee persone vir ’n tydperk van drie maande na ’n toegangspunt gestuur word. ’n Diensverskaffer is aangestel om hierdie komponent van die projek te bestuur, naamlik die aanstelling van die Internet Kampioene en hulle opleiding in digitale geletterdheid, en hulle is toegerus met ’n digitale toestel ten einde die burgers in digitale geletterdheid te kan oplei. Om te verseker dat twee kampioene per toegangspunt gedurende die aanvanklike implementering aangestel is, is 100 Internet Kampioene na die 50 Neotel-toegangspunte ontplooi. Hierdie projek, tesame met die Wi-Fi-toegangspunte, bied ’n baie belangrike grondslag om digitale aanname in die Wes-Kaap aan te dryf.

ICAN Elsiesrivier. Die Interaktiewe Gemeenskaptoegangsnetwerk-projek beoog om gemeenskappe te help om te leer, studeer, skep en speel deur die aanlyn omgewing te voorsien van fisiese infrastruktuur, die gebruik van hoë-spoed, bekostigbare breëband, digitale tegnologie en verskeie opvoedkundige en vaardighede-ontwikkelingsprogramme. ICAN Elsiesrivier is ’n vennootskap met die Stad Kaapstad en die operateur van die sentrum, Genesis Community IT Initiative. Die Stad Kaapstad is die verhuurder van die eiendom, naamlik die Elsiesrivier Veeldoelige Sentrum, asook die verskaffer van tegnologie deur middel van hulle SmartCape-aanbieding by die sentrum. Die Elsiesrivier ICAN-projek is in wese ’n loodsprojek sodat die departement die funksionaliteit van ’n franchise-model kan bepaal en ook om die reeks dienste te toets wat by hierdie fasiliteite aangebied kan word.

Die aanvang van werksaamhede by die sentrum het vereis dat ’n paar stelsels en prosedures ontwikkel moes word om die dienste wat deur die ICAN gelewer word, te monitor en bestuur. ’n Omvattende proses van belanghebbende-skakeling en bemarking is deur die operateur van die sentrum vir die opening van die sentrum onderneem, en dit bly ’n volgehoue vereiste van die projek.


ICAN Programmering (Broadband4Skills). Broadband4Skills is die leweringsmeganisme van die ICAN-program se opleidingsprogram in digitale vaardighede wat deur die ICAN-sentrums aangebied sal word. Dit is ’n multi-vlak en multi-kategorie vaardigheidsprogram wat gratis/bekendstellende; DEOT-ondersteunde; lae-koste en gebruiker-betaalde opleidingsmodules insluit wat d.m.v. ’n kombinasie van die ICAN-sentrumoperateur en verskeie diensverskaffers en medewerkers gelewer word.

Die ICAN Bewys-van-Konsep in Elsiesrivier stel die departement in staat om die reeks digitale opleidingsprogramme te toets en verfyn. Die opleidingsprogram bied ’n verskeidenheid digitale kursusse in 3-maande pakkette, en twee 3-maande fases is in die 2015/16-boekjaar geïmplementeer. Altesaam 525 kursusse is gedurende die 2015/16-boekjaar deur die sentrum voltooi.

ICAN Model. Die departement het samelopend met die Bewys-van-Konsep toesig gehou oor die ontwikkeling van ’n ICAN Franchise-model wat gedurende die vorige PPV-proses geïdentifiseer is as die mees haalbare meganisme vir die vermenigvuldiging van openbare digitale toegang-sentrums. ’n Versnelde beplanningsproses het gevolg, met navorsing en raadpleging wat onderneem is om ’n model te ontwikkel wat maatskaplike entrepreneurskap aanmoedig. Die volhoubaarheid van die ICAN is ’n kritiese oorweging en hierdie aspek was teen die einde van die boekjaar ’n sleutelfokus, asook die ontwikkeling van die geskikte institusionele model vir die uitvoering daarvan. Die insette wat in die Franchise-model ontwikkel is, sal in die nuwe boekjaar gebruik word om die projek na die implementeringsfase te neem.

Kaapse Digitale Stiging. Voortspruitend uit die WKR se 10-jaar vennootskap met Neotel as die verskaffer van die breëbandnetwerk via SITA, is die Kaapse Digitale Stiging (KDS) amptelik in Maart 2015 gestig met ’n gelyke aandeel saaikapitaal van R1 miljoen van DEOT en Neotel. Die KDS (voorheen bekend as die Breëband Stigting of SEBO Stigting) is ingestel om die sosioëkonomiese breëband-doelwitte (SEBO) van die Wes-Kaapse Breëband Strategiese Raamwerk aan te dryf.

Die jong KDS het een volle jaar van bedryf agter die rug. Sy primêre fokus aan die begin van die boekjaar was die inbedryfstelling van die KDS met sleutelpersoneel, die aanstelling van ’n breër verteenwoordigende raad asook die vestiging van ’n fisiese en virtuele teenwoordigheid.

Die geleentheid om die Kaapse Digitale Stiging (KDS) as ’n belangrike fondsinsamelaar vir ondersteuning van die E-Leer-spelwysiger onder leiding van die Wes-Kaapse Onderwysdepartement en die Departement van die Premier te benut, is halfpad deur die jaar aangegryp. Hierdie verskuiwing en verfyning van fokus het daartoe gelei dat die projekte wat oorspronklik deur DEOT geïdentifiseer is vir ondersteuning deur die KDS, vir interne implementering verskuif is.

Die Stigting werk tans aan die opstel van sy sakeplan met die aanvanklike fokus op e-leer, maar DEOT bied volgehoue ondersteuning en leiding soos nodig.

Breëband-hulpmiddel vir sake. In ooreenstemming met die tematiese gebied van Gekonnekteerde Sake, was die fokus op die eerste-fase-ontwikkeling van ’n Breëband-hulpmiddel vir sake. Hierdie virtuele hulpmiddel sal vir KMMO’s toegang bied tot ’n wye reeks toepassings en sagteware ter ondersteuning van sakedoeltreffendheid en ontwikkelingsbehoeftes. Die hulpmiddel was teen die einde van die boekjaar in ’n toetsfase waarby ’n klein aantal KMMO’s betrokke was.

Breëband-opname Stimulasieplan. Die departement het die behoefte geïdentifiseer om ’n omvattende en geteikende model vir belanghebbende-skakeling te ontwikkel ten einde dialoog en samewerking proaktief na te streef om deelname deur en betrokkenheid van sake en industrie te verseker. Dit was uiters belangrik, aangesien dit die WKR se sleuteldoelwit is om oor die volgende vyf jaar die aansienlike groei in internet-opname te ondersteun.

Die Breëband-opname Stimulasieplan is ’n strategiese kommunikasiebenadering wat die departement sal gebruik om beter aanpassing en vennootskappe rakende breëband-ontplooiing en opname in die Wes-Kaap te bevorder.

Die projek het ’n breedvoerige oefening van belanghebbende-kartering ingesluit, asook ’n kommunikasie- en boodskaphulpmiddel wat die departement kan gebruik om breëband-opname te aktiveer. ’n Belangrike hefboom wat geïdentifiseer en geïmplementeer was, is die aanbieding van ’n Digitale Leierskap-byeenkoms met sakeleiers in die Wes-Kaap, waar die WK Digitale Gereedheidsbepaling aan die publiek bekendgestel is.


Mobiele Interaktiewe Meningspeiling om deelnemers se bywoning by die Digitale Leierskap-byeenkoms in Februarie 2016 te aktiveer

Khayelitsha Bandwidth Barn. Die Khayelitsha Barn (K-Barn) wat in November 2014 oopgemaak het, het in die boekjaar 2015/16 sy eerste volle jaar van werksaamhede as ’n gemeenskapsgebaseerde IKT-sake-inkubator gehad. Die K-barn se programme behels ’n kombinasie van IKT en sakegefokusde programme, met ontwikkelings- en digitale geletterdheidsprogramme, ten einde op die behoeftes van die Mitchells Plain- en Khayelitsha-gemeenskappe te reageer. Die eerste jaar het belowende resultate gelewer met 56 opleidingsessies wat onderneem is, 1 999 mense wat opgelei is en die aanbieding van 31 gebeure met 3 258 mense wat deelgeneem het. Daarbenewens is 45 huurders in die inkubator ondersteun.

E-vaardighede-platform. Die doel van die e-vaardighede-platform is die voorsiening van toepaslike e-vaardigheidsprogramme en inligting aan burgers en sake, en hierdie projek word gesamentlik deur die Breëband-span en Program 7 bestuur. Die breë lewerbare uitsette vir die breëband-instaatstellende Skills Cloud-ekostelsel vir 2015/16 het ingesluit die verfyning van die Vaardighede Intelligensie-platform (VIP), die verdere ontwikkeling van die Leerbestuurstelsel (LBS) fase 2 en die ontwikkeling van fase 1 van die Loopbaanbewustheid-platform (LBP) om leerders en studente op hul loopbaanpad by te staan. Die LBP sal inskakel by die VIP en LMS om die gebruikers se paadjie te voltooi deur hulle te voorsien van spesifieke vaardighede, opleiding en kursusinligting oor hoe om te kwalifiseer en aan die vraag te voldoen. Die VIP, wat ’n kritiese komponent van die Provinsiale Vaardigheid-ontwikkelingsforum sal vorm, sal na verwagting vroeg in 2016/17 van stapel gestuur word.

Intellektuele eiendom vir digitale industrieë. Hierdie projek was daarop gemik om ’n begrip te kry van die kwessies rondom intellektuele eiendom en valutabeheer wat die bedryf van digitale inhoudskepping raak. Die navorsing het ’n skandering van die bestaande wetgewing en beleidsomgewing rakende Intellektuele Eiendom (IE) en valutabeheer behels. Hierdie navorsing is toe as deel van die konsultasieproses na die bedryf se belanghebbendeforum gebring. Die tweede fase was ’n proses van onderhoude en ontleding van die impak van hierdie regime op KMMO’s. Gegewe die insette van belanghebbendes, is hierdie navorsing as baanbrekerswerk beskou en daar is besluit dat verdere ontleding in 2016/17 moet plaasvind met betrekking tot steunwerwing om ’n paar van die geïdentifiseerde kwessies in die beleidsomgewing te verander.

Wi-Fi-kompetisie. Die Wi-Fi-kompetisie was gemik op die stimulering van die aanvaarding van tegnologie deur burgers en sake, en burger-gebaseerde innovasie aan enigiemand wat in die Wes-Kaap woon. Die projek het twee kompetisiekategorieë gehad, naamlik die “WKR Internet Innovasie”-kategorie wat toegeken is aan die persoon of persone wat die beste innoverende idee met behulp van die Internet gehad het, en “Hoe die Internet my lewe/onderneming verbeter het”-kategorie, wat inspirerende stories van hoe die Internet burgers in hul lewens gehelp of gemotiveer het, opgelewer het. Met ’n totaal van 12 wenners en 6 naaswenners oor die loop van die boekjaar, is ’n afsluitingseremonie gehou om al die wenners en naaswenners wat aan die kompetisie deelgeneem het, geluk te wens.

Gereedheidspadkaarte. ’n Aantal padkaarte is gedurende die boekjaar onderneem, nie slegs as interne beplanningsprojekte nie, maar ook as beïnvloedingsvoorstelle vir ander belanghebbendes in die regering om in hul beleidsbenaderings te oorweeg. Die Verkrygingskollektief-projek spruit voort uit die PPV-proses wat die departement voorheen onderneem het as die aanbevole model vir die fasilitering van laaste-myl-konnektiwiteit


aan KMMO’s in ’n spesifieke geografiese ligging, naamlik die oostelike stedelike gebied van Kaapstad. As gevolg van die snelveranderende telekommunikasie-omgewing, is ’n markontleding onder sake in die oostelike stadsgebied en verskaffers van telekommunikasie gedoen. Aangesien die model op ’n munisipale nutsbasis gebou is, is die werk van die departement met die Stad Kaapstad gedeel om vir uitvoering te oorweeg. Die eenheid het ook sy Gekonnekteerde Besigheid-raamwerk afgehandel, wat meer holisties gekyk het na maatskappye se behoeftes in die digitale ruimte, en die kwessies en uitdagings van gereedheid en gebruik in die sake-omgewing duideliker gemaak het. ’n Konsepplan is aan die einde van die boekjaar ter tafel gelê. Ander padkaarte wat ontwikkel is, het die Gekonnekteerde Munisipaliteite-padkaart, waarvan elemente by die Departement van Plaaslike Regering se Stroom 5 munisipale ondersteuningsprogram ingesluit is, die Openbare Toegang-padkaart en die Inhoudstimulasie-padkaart ingesluit. Die Openbare Toegang- en Inhoudstimulasie-padkaarte is in die beplanning van projekte in die 2016/17-boekjaar opgeneem.

Ontwerp- en Innovasie-instaatstellerDie algemene motivering vir die ontwerp-instaatsteller is om die ontwerp-ekostelsel te ondersteun en om gesamentlike projekte te ontwikkel en implementeer wat die positiewe gevolge van ontwerp en innovasie in die streek aanmoedig en ten toon stel, met die doel om dienslewering te verbeter en die vraag na plaaslik ontwerpte en vervaardigde/geproduseerde produkte en dienste te stimuleer. As sulks is vyf projekte ondersteun ter verwesenliking van die doel om ontwerp en innovasie as ’n belangrike mededingende voordeel vir die Wes-Kaap te gebruik.

Versterking van die ontwerp- en innovasie-ekostelsel. Die Kaapse Handwerk- en Ontwerpinstituut (KHOI) is in 2015/16 by wyse van ’n deursigtige proses as die Ontwerpinstituut geïdentifiseer, ’n voorlegging wat deur die ontwerpbedryf, insluitend die SABS Ontwerpinstituut, ondersteun is. KHOI het ontwerpers en innoveerders wat deur die Wêreld Ontwerphoofstad 2014 en ander inisiatiewe geïdentifiseer is, ondersteun deur verskeie programme en projekte te voorsien om sake-gereed ontwerpers te ontwikkel, insluitend die opstel van die V&A Watershed KHOI-winkels en die Langstraat-opslaanwinkels. Hierdie kleinhandelafsetgebiede is gevestig om KMMO’s se plaaslik ontwerpte en vervaardigde produkte en dienste regstreeks aan die publiek te verkoop.

Die KHOI het ’n vennootskap met die Wes-Kaapse Fyn Voedsel-inisiatief aangegaan en het befondsing van die Nederlandse konsulaat se mede-ontwerpprogram ontvang om ’n ontwerp-ingryping in die sektor Agriverwerking te ontwikkel en implementeer ten einde doeltreffendheid en mededingende voordeel in hierdie sektor te verbeter.

Die Beter Lewe-uitdaging. Die projekte van die Beter Lewe-uitdaging maak staat op samewerking tussen die Stad Kaapstad, DEOT, Departement van Menslike Nedersettings, die privaat sektor, KHOI, ontwerpers en innoveerders om die uitdagings in lewensomstandighede van laerinkomstegroepe deur middel van innoverende oplossings aan te spreek. Beter Lewe Uitdaging 1 het daartoe gelei dat nuwe oplossings gevind is vir brand-opsporing, waterhulpbronbestuur en volhoubare bakstene wat KHOI saam met die privaat sektor vir kommersialisering ondersteun, met een van die wenners wat reg is om dit voor skedule te bereik. Die KHOI het ook vennootskappe met verskeie organisasies aangegaan om ontwerp in besigheid, die burgerlike samelewing en die regering te vestig met die doel om doeltreffendheid te verbeter, en om innovasie en mededingende voordeel te ontsluit. Voorbeelde hiervan sluit in die Vroeëkindontwikkeling-projek met Standard Bank wat poog om ontwerp en ontwerp-denke te gebruik om die kurrikulum, infrastruktuur, hulpmiddels en onderrigmetodologieë te verbeter.

Malmesbury Boks Park. Die tweede samewerkingsprojek oor ontwerp-denke is die Swartland Malmesbury Boks Park wat staatgemaak het op samewerking tussen Swartland Munisipaliteit, toepaslike formele en informele sakegemeenskappe, inwoners, die DOSOB RSEP-span, en DEOT. Hierdie projek het ten doel om ’n volhoubare en geskikte ruimte te skep waarin informele sake in hierdie gemeenskap kan floreer en groei. Die jaar is bestee deur die lewensvatbaarheid van die Park te ontwikkel deur te fokus op die eindgebruiker se behoeftes, plaaslike informele sake en die gemeenskap wat deur die potensiële ontwikkeling geraak word. Gegewe die feit dat landbou ’n primêre sektor van Malmesbury Munisipaliteit is, is daar veral gefokus op hoe agriverwerking deel van hierdie ontwikkeling kan word, en positiewe resultate is gelewer insluitend hoe tradisionele maatskappye soos SASKO ondernemings in die park kan ondersteun en ontwikkel om plaaslike ekonomiese ontwikkeling deur middel van agriverwerking te stimuleer.

Ontwerp in Gesondheid. Die KHOI het ’n ontwerpproses met die Stad Kaapstad en Philips onderneem om uitdagings met gesondheid-pasiënt-vloei aan te spreek. Dit sal in die 2016/17-jaar in Delft geloods word.

Innovasie in regering. DEOT is in Julie 2015 deur die PSD1- uitvoerende komitee gemandateer om ’n proses te lei vir die ontwikkeling van die ‘Koesterende Innovasie’-tema wat as uiters belangrik vir groei en werkskepping geïdentifiseer is. Na aanleiding van hierdie mandaat het DEOT sy eie situasieskrif oor Innovasie ontwikkel en


samesprekings met elke departement gehou om hulle begrip van geleenthede vir innovasie te bepaal. Algemene uitdagings wat tot nuwe prosesse, produkte en dienste kan lei as innoverende hulpmiddels soos ontwerp- en stelselsdenke en tegnologiese instrumente daarop toegepas word, is geïdentifiseer. Die aanvaarding van innovasie kan uiteindelik beter doeltreffendheid en dienslewering tot gevolg hê.

Groen Ekonomie-instaatstellerTen einde uitvoering te gee aan die Wes-Kaapse Groen Ekonomie Strategiese Raamwerk se visie om ’n vooraanstaande groen ekonomiese middelpunt te wees en lae-koolstof ekonomiese groei te verseker, het die span van Groen Ekonomie en Energie 11 projekte gedurende die 2015/16-boekjaar ondersteun.

Ontwerplaboratorium vir Energiesekuriteit. Twee ontwerplaboratoriums vir energiesekuriteit is met verteen-woordigers van sake, die akademie asook plaaslike regering en die WKR uitgevoer. Die doel van Ontwerp-laboratorium 1 was om ’n duidelike, sterk agenda vir optrede oor energiesekuriteit vir die WKR en plaaslike munisipaliteite saam te stel. Dit is gevolg deur ’n tydperk van intense raadpleging om te bepaal watter hefbome en aandrywers aandag moet geniet, en het gelei tot ’n tweede Ontwerplaboratorium wat hierdie hefbome en aandrywers bekragtig het. ’n Hoë-vlak aksieplan vir die Energie-spelwysiger is ontwikkel, met ’n uiteensetting van die projekte wat sal bydra tot die bereiking van hierdie uitkomste, die mense verantwoordelik vir die verskeie projekte, tydsraamwerke en begrotingsvereistes.

Slim Netwerke. Die Slim Netwerke-projek, wat deel uitmaak van die Energie-spelwysiger, het op vier belangrike areas gefokus, naamlik beter bestuur van beurtkrag, die ontwikkeling van kleinskaalse ingebedde kragopwekking, die invoer van vloeibare aardgas (LNG) en die implementering van en voorspraak vir energiedoeltreffendheid.

Aansienlike vordering is gemaak met die ontsluiting van die kleinskaalse mark vir kragopwekking, met ’n fokus op die skepping van ’n bemagtigende omgewing vir dakgemonteerde son- fotovoltaïese (PV) installasies. Inkoppel-tariewe vir die grootste vyf Wes-Kaapse munisipaliteite buite Kaapstad is afgehandel ter ondersteuning van die omgewing vir die installering van dakgemonteerde son-PV. GreenCape het ’n sleutelrol gespeel in die ontwikkeling van ’n nasionale slim-meter-standaard en bedryfsriglyne vir die installering van kleinskaalse kragopwekking.

Vloeibare Aardgas. Die WKR se werk ter ondersteuning van die gas-agenda is by die Energie-spelwysiger ingesluit en die fokus oor die afgelope jaar was op volgehoue skakeling met belanghebbendes in die openbare en privaat sektor. Die Departement van Energie het in Mei 2015 ’n versoek om inligting vir die ontwikkeling van 3000MW gas-aangedrewe krag gepubliseer – dit het gedien as ’n eerste geleentheid vir die IPP-kantoor om kommersiële belang in die invoer en gebruik van LNG te toets. DEOT se skakeling met nasionale belanghebbendes het gepoog om te verseker dat die kommersiële LNG-geleentheid wat met die Weskus verband hou, ’n grondige deel van die nasionale plan is. DEOT – as een van die aandrywers van die Atlantis skoon tegnologie Spesiale Ekonomiese Sone (SES)-proses – het ook met die Atlantis SES-span saamgewerk om die geleentheid te bevorder om ’n IPP op Stadsgrond aanliggend aan Ankerlig te vestig. Die SES-projekkantoor het ’n omgewingsimpakbepaling laat onderneem om ’n reeks gas-tot-krag-tegnologieë te dek – dit bied ’n voorsprong op hierdie onvermybare maar tydsintensiewe regulatoriese vereiste wat aansienlik kan bydra tot ’n beter tydlyn vir projekontwikkeling deur enige gas-tot-krag-ontwikkelaar wat beoog om vir die Atlantis-terrein te bie.

Wes-Kaapse Industriële Simbiose-program. Werk het voortgeduur op die bou van industriële simbiosenetwerke in die provinsie, en die Wes-Kaapse Industriële Simbiose-program (WISP) het die afwending van meer as 1 000 ton afval van opvulterreine in die Wes-Kaap verseker. Die streek se leierskap het in hierdie verband nasionale pogings vir die implementering van industriële simbiose aangespoor, en GreenCape was instrumenteel in die deel van inligting en kapasiteit met twee ander streke, naamlik Gauteng en KwaZulu-Natal.

Hulpbronproduktiwiteit. Hierdie projek, wat fokus op hulpbrondoeltreffendheid in die sektor Agriverwerking, het met die derde jaar van projekimplementering voortgegaan. Die uitsette het belangrike insigte gebied om die opneem van groen tegnologieë moontlik te maak en die groei van die skoon-tegnologie-industrie (aanbodkant) te ondersteun deur geteikende bevordering in die sektore Landbou en Agriverwerking (vraagkant). Die projek het ook ’n fondasie van analitiese bewyse opgebou om strategiese ingrypings deur die WKR in te lig sodat die Wes-Kaapse sektore Landbou en Agriverwerking by groen tegnologieë kan baat.

Ontwikkeling van Afvalekonomie-sakeplan. Die projek het in die laaste kwartaal van 2015/16 begin met die inisiëring van ’n status quo-verslag oor afval-ingrypings, plaaslik asook in die buiteland. Hierdie projek sal in die nuwe finansiële jaar voortduur, wanneer ’n gapingsontleding gedoen en aanbevelings gemaak sal word oor die mees doelmatige pad vorentoe vir die WKR met betrekking tot die Afvalekonomie in die Wes-Kaap.


Water as ’n beperking vir Ekonomiese Ontwikkeling. Dit is ’n projek wat oor drie boekjare strek, met die eerste jaar wat in die tweede helfte van 2015/16 begin het. Die projek is ’n vier-rigting vennootskap tussen die nasionale Kommissie oor Waternavorsing, GreenCape, UK en DEOT. Die doel is om aandag te vestig op die behoefte om ekonomiese ontwikkeling en groei in berekening te hou tydens besluitneming oor waterverdeling deur die regering. Dit sal ingrypings van korporatiewe beheer en ’n instrument vir besluitneming, tot praktiese ingenieursingrypings insluit.

Groen Ekonomie Leierskap en Koördinering. Die Groen Ekonomie is ’n hoogs transversale gebied, met implementering wat oor verskeie entiteite en departemente strek. Die Groen Ekonomie Ekostelsel Koördinering-inisiatief is in 2015/16 ingestel. Hierdie inisiatief bestaan uit drie forums, naamlik die Groen Ekonomie DH-komitee, die Groen Ekonomie Werkgroep en die Groen Ekonomie Verwysingsgroep. In 2015/16 het hierdie forums leiding verskaf met die opstel en afhandeling van ’n Groen Ekonomie Implementeringsraamwerk, die finalisering van ’n verwysingsraamwerk vir die nuutingestelde forums, voorsiening van insette en leiding vir die verwysingsraamwerk vir ’n Afvalekonomie-sakeplan, en het inligting gedeel oor verskeie projekte wat deur verskillende departemente en die Stad Kaapstad onderneem is.

110% Groen-handelsmerkbevordering. Die ingryping vir die 110% Groen-handelsmerkbevordering is gedurende die oorsigjaar uitgebrei in ’n breër kommunikasieplan wat aanvanklik gefokus het op die Energie-spelwysiger, die platform vir klusternetwerke wat deur GreenCape gedryf word, asook die koördinering van alle inter- en intra-departementele belanghebbende-verhoudings.

Die 110% Groen-inisiatief het die handelsmerkbevordering asook netwerkplatform van die Groen Ekonomie en die vlagskipprogram behels, waar organisasies aangespoor is om iets prakties te doen wat groen aan die ekonomie koppel.

Ekostelselontwikkeling en -groepering. Ekostelselontwikkeling en -groepering ten opsigte van die groen ekonomie word deur GreenCape onderneem. Die sleutelfokus van die werk – waarvan baie deur sektor-afdelings uitgevoer word – was om die kollektiewe begrip van die geleenthede en beperkinge in Groen Ekonomie-subsektore te verbeter en te handhaaf, verhoudinge te bou en kommunikasie tussen verskeie nasionale en provinsiale belanghebbendes en industrie in die Groen Ekonomie te fasiliteer. Die skepping van ’n bemagtigende omgewing het byvoorbeeld beteken dat die provinsie die tuiste is van meer as 60% van projekontwikkelaars, ingenieursfirmas en omgewingspraktisyns wat dienste aan die sektor Hernubare Energie lewer. GreenCape het sy reputasie as ’n neutrale makelaar in die groen ekonomie en as ’n belangrike bron van markintelligensie deurlopend ontwikkel. Daar bestaan ’n noue skakel tussen hierdie klusteraktiwiteite en die projekwerk wat onder die Groen Ekonomie-program uitgevoer word, aangesien die benadering om hindernisse te verwyder voortdurend ingelig word deur die bedryf se behoeftes.

Koop Plaaslik, Gaan Groen-projek (BL,gg)Die “Gee Groen-inisiatief” – nou bekend as Koop Plaaslik, Gaan Groen – is om die Wes-Kaapse Regering (WKR) in staat te stel om groen-verwante geskenke by klein handwerkprodusente in die provinsie te koop deur ’n enkele kanaal wat die wetlike en kommersiële risiko’s verbonde aan verkryging van mikro- en klein produsente versag. Gedurende die twee jaar van die loodsprojek, is korporatiewe geskenke ter waarde van R263 000 van 42 klein en mikro-ondernemings gekoop. ’n Assessering is in 2015/16 gedoen en op grond hiervan is daar besluit dat die omvang en bestek van die projek uitgebrei sal word om op die geleerde lesse in die eerste fase van die projek te bou en kapitaliseer.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Handel- en Beleggingsbevordering

1.1 Getal beleggingsprojekte gerealiseer.

7 10 10 –

1.2 Getal ondernemings bygestaan met uitvoere.

652 200 705 505 Oorprestasie as gevolg van ’n toename in die getal mense wat die EOV by-woon en die bykomende uitwaartse missies wat onderneem is.

1.3 Getal nuwe beleggings-projekte in die pyplyn.

52 32 61 29 Oorprestasie is regstreeks as gevolg van ’n meer proaktiewe benadering om beleggers te teiken.

Subprogram: Sektorontwikkeling

2.1 Getal ondernemings bygestaan met proaktiewe ingrypings.

736 550 1 924 1 374 Toename in fondse bekom kon ons in staat stel om meer firmas behulpsaam te wees.

2.2 Getal handel- en beleggingsprojekte gerealiseer.

23 11 53 42 In die Olie en Gas-sektor het firmas wat oliebore herstel het herfokus op kleiner projekte in die skeeps- en mariene-ver-wante sektor.

Die SPU-sektor is steeds be-voordeel deur die Wes-Kaap se profiel as ’n vooraan-staande bestemming in die globale SPU-mark.

Akwakul-tuur het ’n aansienlike toename in uitbreidings en nuwe beleg-gings ervaar, grootliks voortspruitend uit Operasie Phakisa.




2014/15


Afwyking van




2015/16Werklike 2015/16

Subprogram: Strategiese Inisiatiewe

3.1 Getal infrastruktuur-projekte ondersteun.

7 7 8 1 ’n Voorheen ondersteunde pro-jek het weer traksie opgebou.

3.2 Getal breëbandprojekte ondersteun.

– 13 14 1 Daar was ’n behoefte om ander belangheb-bendes te bekom en beïnvloed.

3.3 Getal ontwerpprojekte ondersteun.

– 5 5 –

3.4 Getal Groen Ekonomie-projekte ondersteun.

– 11 11 –



Koppeling van prestasie aan begrotings

Sektore’n Bedrag van R176.622 miljoen is gedurende die 2015/16-boekjaar vir die program begroot. Hiervan het werknemers se vergoeding R24.231 miljoen, goedere en dienste R35.221 miljoen, oordragte en subsidies R116.826 miljoen en betalings vir kapitale uitgawes R337 000 beloop. Vergoeding van werknemers het in hierdie verband 88.18% en goedere en dienste het 93.92 % van die finale uitgawes van die program uitgemaak.

Strategiese InisiatieweDie subprogram se begroting vir die 2015/16-boekjaar het R118.483 miljoen beloop. Die bedrae wat onder die ekonomiese klassifikasies begroot is, is soos volg: R13.194 miljoen vir vergoeding van werknemers, R34.288 miljoen vir goedere en dienste, R70.755 miljoen vir oordragte en subsidies en R246 000 vir betalings vir kapitale uitgawes.

In hierdie verband het oordragte en subsidies 60% van die subprogram se uitgawes uitgemaak, en goedere en dienste het 27% uitgemaak.

Strategiese Inisiatiewe het hul toekenning grotendeels aan die implementering van infrastruktuur-verwante projekte bestee, naamlik die Breëband-inisiatief, Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum en Saldanha IOS.

Subprogramuitgawes

Naam van subprogram

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Handel- en Beleggingsbevordering 23 000 23 000 – 19 235 19 235 –

Sektorontwikkeling 33 306 32 915 391 51 683 51 061 622

Strategiese Inisiatiewe 118 483 113 788 4 695 164 719 164 711 8

Bestuur: Handel- en Sektorontwikkeling 1 833 1 748 85 958 952 6

Totaal 176 622 171 451 5 171 236 595 235 959 636


4.4 PROGRAM 4: SAKEREGULERING EN BEHEER

Doel Om ’n billike, sosiaal verantwoordelike sake-omgewing in die Wes-Kaap te verseker – deur middel van algemene ingrypings in die handelsomgewing en deur spesifieke ingrypings volgens mandate van die Grondwet en nasionale en provinsiale wetgewing en beleide.

ProgramstruktuurDie Program is soos volg gestruktureer:• Subprogram 4.1: Regulerende Dienste• Subprogram 4.2: Verbruikersbeskerming• Subprogram 4.3: Drankregulering

Diensleweringsdoelwitte en -aanwysersDie Sakeregulering en Beheer-program voer hoofsaaklik regulerende mandate uit wat deur die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika, 1996 (Wet 108 van 1996), asook die bepalings van provinsiale en nasionale wetgewing opgelê word. Wat verbruikersbeskerming betref, bepaal deel A van bylae 4 tot die Grondwet dat die gebied van verbruikersbeskerming ’n funksionele gebied van konkurrente nasionale en provinsiale wetgewende bevoegdheid is. As sodanig het beide die nasionale en provinsiale sfeer van regering wetgewende bevoegdheid op die gebied van verbruikersbeskerming. As gevolg van bogenoemde, het die provinsiale departement die Wes-Kaapse Wet op Verbruikersake (Onbillike Sakepraktyke), 2002 (Wet 10 van 2002), uitgevaardig. Hierdie wetgewing vestig die Kantoor van die Verbruikersbeskermer (KVB) as ’n provinsiale owerheid wat verantwoordelik vir die ondersoek en oplossing van onregverdige sakepraktyke is.

Dit blyk dus uit bogenoemde dat die KVB ’n uiters breë mandaat het om optredes te ondersoek wat ’n nadelige uitwerking op verbruikers in die provinsie kan hê. Daar moet egter op gelet word dat hierdie mandaat nie beperk is tot slegs die ondersoek van verbruikersklagtes nie, aangesien die belangrike kwessie van verbruikersopvoeding ook deel van die statutêre verpligtinge van die program uitmaak. Op nasionale vlak het ons egter die Wet op Verbruikersbeskerming, 2008 (Wet 68 van 2008), wat op 1 April 2011 ten volle in werking getree het. Hierdie wetgewing het verder die provinsiale KVB se rol en mandaat op die gebied van verbruikersbeskerming verskans. Die nasionale wetgewing konkretiseer verder sekere onwettige praktyke en skryf ook die verskillende rolle en funksies voor wat provinsiale kantore en provinsiale tribunale nou sal moet uitvoer om die doeltreffende implementering van die nasionale wetgewing te verseker. Dit beteken in werklikheid dat die KBV navrae of ondersoeke loods oor klagtes teen die optrede/produk/diens van ’n onderneming wat deur verbruikers ontvang is. Hierdie mandaat word ingevolge provinsiale én nasionale wetgewing uitgevoer.

Daar moet op gelet word dat die daarstelling van ’n bemagtigende sake-omgewing om hindernisse tot sake-ontwikkeling en -groei aan te spreek een van die kernelemente van Provinsiale Strategiese Doelwit 1 (PSD1) is. Ingevolge PSD1, naamlik: “Om geleenthede vir groei en indiensneming te skep”, is die vermindering van sogenaamde rompslomp, wat sake-ontwikkeling en groei in die provinsie kniehalter, beskou as een van die sleutelgebiede wat aandag moet geniet. Hindernisse tot sakegroei is ’n sluipende bedreiging vir sake en inhibeer veral kleiner ondernemings wat van soveel belang vir die Wes-Kaapse ekonomie is. Een van die hindernisse tot sake-ontwikkeling is geïdentifiseer as die onvermoë om ’n sakelisensie van ’n munisipaliteit te kry sodat die onderneming handel kan dryf. Die huidige wet verplig tans slegs sekere ondernemings, bv. kroeë, restaurante/ drinkplekke, vermaakgeriewe, ens. om ’n sakelisensie te hê voordat hulle kan sake doen. Aansoeke om ’n sakelisensie word in sekere gevalle deur ’n munisipaliteit geweier en kragtens die huidige Besigheidswet, 1993, het die onsuksesvolle aansoeker die reg om by die Provinsiale Minister verantwoordelik vir Ekonomiese Ontwikkeling appèl aan te teken. Die departement het ’n rol om in hierdie proses te vervul, aangesien ’n departementele aanbeveling oor die meriete van die appèl aan die Provinsiale Minister vir oorweging voorgelê word. Dit is egter ’n funksie wat grootliks afhang van die feit of appèlle vir oorweging ingedien word of nie. Daar is in onlangse jare opgemerk dat ’n beperkte hoeveelheid appèlle deur voornemende ondernemings ingedien is. Daar is talle redes hiervoor en een is moontlik die feit dat ’n beperkte hoeveelheid aansoeke deur munisipaliteite geweier word of weens ’n aansoeker wat besluit om nie met ’n appèl voort te gaan nie, gegewe die geringe kans op sukses. Hierdie faktore is in beide gevalle buite die beheer van die program en as sodanig moet die prestasie ten opsigte van hierdie teiken in hierdie konteks beskou word.

Die program het in die oorsigjaar die teiken gehad om aanbevelings te maak oor een sakelisensie-appèl wat aan die Provinsiale Minister voorgelê is. Die departement het gedurende die oorsigjaar geen appèlle van ondernemings ten opsigte van ’n onsuksesvolle aansoek ontvang nie. Soos voorheen gemeld, moet daar op gelet word dat die getal appèlle wat deur die departement ontvang word ’n gebied is waaroor die departement


geen beheer het nie, veral aangesien die besluit om te appelleer aldan nie ’n besluit is wat deur die aansoeker geneem word. Daarbenewens word baie aansoeke goedgekeur en dus word die behoefte om te appelleer uitgeskakel. Twee faktore het dus ook bygedra tot die teiken wat deur die departement gestel is.

Verhaaldienste vir die verbruikerDie gebied van verbruikersbeskerming is een waarvan die strategiese doelwitte streng aanpas by die ontwikkeling van ’n kliënt-gesentreerde staatsdiens wat ten doel het om ’n bemagtigde burgerskap te skep. As sodanig is baie van die program se projekte in lyn met die provinsiale en nasionale uitkomste wat gemik is op die ontwikkeling van ’n staatsdiens wat op die beskerming van burgers se verbruikersregte gefokus is. Die program identifiseer dus nou met Nasionale Uitkoms 12 en die Provinsiale Strategiese Doelwitte wat gerig is op die daarstelling van ’n doeltreffende, effektiewe en ontwikkelingsgeoriënteerde staatsdiens en ’n bemagtigde, billike en inklusiewe burgerskap. Dit is daarom duidelik dat die werk van die program kliëntgerig is, aangesien daar ’n direkte skakeling met die burgers van die provinsie is en regstreekse dienste word oor kwessies rakende verbruikersbeskerming en -opvoeding gelewer. Die resultate van die werk wat gedurende die oorsigjaar verrig is, het aangedui dat verskeie suksesse deur die program behaal is en dat aansienlike vooruitgang gemaak is om te verseker dat ’n kliëntgerigte diens oor kwessies in verband met verbruikersbeskerming en -opvoeding regoor die provinsie aangebied word. Die program het deur middel van verskeie inisiatiewe weereens bewys dat dit ’n vlak van diens lewer wat vergelykbaar is met, as dit nie meer doeltreffend is nie as ander soortgelyke inisiatiewe in ander provinsies. Dit word gesien in beide die getal klagtes ontvang en gevalle opgelos en die talle inisiatiewe in verbruikersopvoeding wat regoor die provinsie onderneem is.

In ’n poging om die impak van die KVB se besluite te monitor en op te teken, is ’n spesifieke uitkomsaanwyser vanaf die 2011/12-boekjaar by die JPP ingesluit. Die aanwyser het in die boekjaar onder oorsig voortgeduur. Hierdie prestasie-aanwyser hou verband met die finansiële besparing vir ’n verbruiker as gevolg van die KVB se navraag en/of ondersoek oor ’n verbruiker se geskil. Die kriteria om die finansiële besparing te bepaal, is deur die Nasionale Verbruikerskommissie (NVK) onderskryf en vervolgens deur alle provinsiale owerhede in verbruikersbeskerming aanvaar. In terme van hierdie spesifieke uitkomsaanwyser het die ingryping van die KVB oor klagtes wat by sy kantoor aanhangig gemaak is, die betrokke verbruikers ’n totaal van net oor die R10 miljoen bespaar. Hierdie prestasie is noemenswaardig, veral in die lig van die afname in die aantal gevalle wat gedurende die oorsigjaar ontvang is. Die afname in die aantal gevalle wat ontvang is, is toe te skryf aan verskeie redes, veral die akkreditasie ingevolge die Wet op Verbruikersbeskerming van sekere Ombudskantore in die bedryf as alternatiewe owerhede vir geskilbeslegting. Hierdie akkreditasie is deur die Nasionale Minister van Handel en Nywerheid gemagtig en het gevolglik is die Ombudsman vir die Motorbedryf en die Ombudsman vir Verbruikersgoedere en -dienste geakkrediteer om hierdie dienste te verskaf. Die impak hiervan was dat verbruikers nou bykomende entiteite gehad het waardeur hul klagtes ondersoek en opgelos kon word. Hierdie proses het daartoe gelei dat gevalle wat deur die Program ontvang sou word, nou deur die genoemde entiteite hanteer is. Dit is ’n nasionale verskynsel en alle provinsiale kantore vir verbruikersbeskerming het ’n afname in die aantal gevalle ervaar. In afwagting hiervan is die verskillende doelwitte vir die oorsigjaar aangepas. Dit moet egter op gelet word dat die voorspelling van die aantal gevalle op hierdie werkgebied ’n uitdaging bly, veral as mens die veranderlikes hierbo in ag neem. Een van die doelwitte wat aangepas is, is die voorspelde finansiële Randbesparing vir verbruikers. Ten spyte van die laer as verwagte aantal gevalle wat ontvang is, het die Program egter die teiken van Randwaarde-besparing oorskry. Dit is toe te skryf aan ’n toename in gevalle met ‘n hoë Randwaarde. Dit is veral in die motorvoertuig-kategorie waar talle suksesse behaal is met geskille wat aansienlike bedrae geld behels het. Die positiewe aspek hiervan is dat die verbruikers van die provinsie gebaat het as gevolg van die suksesvolle oplossing van gevalle en dit is uiteindelik een van die primêre doelwitte van die Program.

Die finansiële waarde van besparing aan verbruikers weerspieël die waarde van besparings in herstelwerk, terugbetalings, kontrakwaarde of produkte wat vervang is. Daar moet egter op gelet word dat hierdie besparing die koste van regs- of ander fooie uitsluit wat verbruikers sou moes betaal as hulle hul klagte volgens die regsproses aanhangig gemaak het. As hierdie addisionele koste by die KVB se berekening gevoeg moes word, is dit vanselfsprekend dat die werklike finansiële besparing aan die verbruiker baie meer as hierdie opgetekende bedrag is. Die impak wat die KVB in die lewens van gewone verbruikers maak, is onbetwisbaar duidelik in hierdie spesifieke aanwyser.

As deel van die KVB se strategie om die doeltreffendheid van sy verskillende ingrypings te meet, is daar bepaal dat ’n omvattende opname oor spesifieke diensleweringsinisiatiewe uitgevoer moet word. As sodanig is ’n jaarlikse opname begin om die persentasie verbruikers te meet wat tevrede is met die vlak en standaard van dienste wat deur die KVB gebied word. Die resultate van hierdie assessering sou ’n aanduiding gee of die KVB inderdaad waardevolle bystand aan burgers van die provinsie lewer. Die teiken wat in die JPP gestel is, is ’n tevredenheidsvlak vir al die dienste van die program, m.a.w. klagtebestuur én verbruikersopvoeding.


Die bevindings van die opname dui tans op ’n gemiddelde tevredenheidsvlak van 61% vir die program. Die tevredenheidsvlak wat vir klagtebestuur aangeteken is, is egter noemenswaardig, veral in die lig van die feit dat ’n verbruiker se klagte nie altyd ten gunste van die verbruiker sal wees nie, aangesien geen oortreding van die wet deur ’n onderneming gepleeg is nie. Bowendien moet daarop gelet word dat die Wet op Verbruikersbeskerming, 2008, sekere beperkings op die mandaat van die Verbruikersbeskermer plaas. Byvoorbeeld, sekere dispute soos eise vir skade en kontrakte wat beëindig is, word binne die jurisdiksie van die siviele howe geplaas en nie die Verbruikersbeskermer nie. Dit is dus algemene kennis dat die Verbruikersbeskermer nie gevalle kan hanteer wat buite sy jurisdiksie val nie en vir klaers in kennis moet stel dat gevalle soos hierbo genoem, wat nie in der minne geskik word nie, nie mee voortgegaan kan word nie. ’n Verbruiker wie se klagte onsuksesvol was, sal dus nie hulle interaksie met die KVB as bevredigend aandui nie. Hierdie prestasie is dus ’n positiewe weerspieëling van die werk wat deur die KVB gelewer word. Die spesifieke konteks van dispuutoplossing en regsmandaat moet dus in berekening gehou word wanneer hierdie spesifieke prestasie-aanwyser geëvalueer word.

Vlakke van verbruikersbewustheidDie kommentaar hierbo met betrekking tot die program se belyning met Nasionale Uitkoms 12 en die provinsiale strategiese doelwitte gerig op voortreflikheid in kliëntediens het hier betrekking aangesien dit ook van toepassing is op die gebied van verbruikersopvoeding. Die Eenheid vir Verbruikersopvoeding en -bewusmaking van die KVB het gedurende die oorsigjaar voortgegaan met hul goeie werk met gemeenskappe, ondernemings, OSW’s/NRO’S, geloofsgebaseerde organisasies, staatsdepartemente en ander belanghebbendes. Die primêre mandaat van die vir Eenheid vir Verbruikersopvoeding is om belanghebbendes van inligting/leiding oor verbruikersake te voorsien, asook om die vlak van bewustheid onder voorgemelde groepe oor verskeie belangrike verbruikersake te verhoog. Dit sluit die rol en funksie van die KVB, die inhoud van die Wet op Verbruikersbeskerming en basiese finansiële geletterdheid in. In ooreenstemming met hierdie mandaat het die KVB talle bewusmakings-/inligtingsveldtogte en -werkswinkels met geteikende groepe en belanghebbendes in die provinsie uitgevoer. Die resultate van hierdie geleenthede was positief, veral omdat die uitset- en uitkomsteikens wat deur die KVB gestel was, bereik is. Kennis moet geneem word dat, as deel van die departement se monitering- en evalueringsprojek om die impak en sukses van die verskeie inisiatiewe te bepaal wat gedurende die oorsigjaar onderneem is, ’n opname uitgevoer is om die vlak van bewustheid onder verbruikers in die provinsie te meet. Die resultate het aangedui dat die verskillende inligtings- en verbruikersopvoedingsveldtogte wat regoor die provinsie onderneem is, doeltreffend was en dat positiewe resultate behaal is. In hierdie verband het die opname se resultate aangedui dat ’n prysenswaardige bewustheidsvlak ten opsigte van verbruikersbeskerming in die provinsie aangeteken is. Dit is duidelik dat die verskeie strategiese vennootskappe wat oor die afgelope paar jaar aangegaan is, nou begin het om vrugte af te werp, veral in die kategorie van verbruikersbewustheid. Een van die meganismes wat tot hierdie toename in bewustheidsvlakke bygedra het, is die verskillende interaksies met die gedrukte media en radio (veral gemeenskapsradio). Die oorgrote meerderheid van die interaksies in hierdie sektor was gegrond op die feit dat albei partye die behoefte erken om burgers van toegang tot inligting te voorsien, wat hulle vermoë om hulself in transaksies met ondernemings te beskerm, sal versterk. Die opname se resultate het die doeltreffendheid hiervan en van ander bewusmakingsprojekte aangetoon en gevolglik sal die KVB voortgaan om die verskeie bewusmakingsveldtogte in die provinsie te bevorder en verfyn.

’n Sleutelfokus van die KVB se benadering in die uitvoering van sy mandaat, veral in die lig van die aansienlike toename in belangstelling deur burgers oor die kwessie van verbruikersbeskerming, was om strategiese vennootskappe te ontwikkel en handhaaf. Die logika was dat ’n doeltreffende en sterk werksverhouding met ander sleutelbelanghebbendes die diensaanbiedinge van die KVB net kan versterk. Daarbenewens sal verskeie strategiese vennote kan deelneem aan veldtogte oor verbruikersopvoeding wat deur die KVB aangebied word en sodoende die areas van fokus wat aan bywoners voorgelê word, kan versterk. Die KVB het dus in die jaar onder oorsig voortgegaan met hul pogings om doeltreffende werkverhoudinge en vennootskappe met ’n wye spektrum rolspelers op die gebied van verbruikersbeskerming te vestig. Die vennootskappe wat ontwikkel is, het statutêre liggame ingesluit wat verantwoordelik is vir verbruikersbeskerming, asook nieregeringsorganisasies.

Die werk wat deur die eenheid verrig is, het verseker dat die meerderheid van die gestelde teikens bereik is. Dit is ’n noemenswaardige prestasie, veral as die beperkings ten opsigte van menslike hulpbronne in ag geneem word, asook die breë gebied wat regoor die provinsie gedek moes word.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklike 2015/16

Subprogram: Regulerende Dienste

1.1 Getal nuwe ondernemings wat handel dryf op grond van positiewe departementele appèl-aanbevelings wat uitgereik is.

– 1 0 1 Die voor-spelling van appèlle wat ontvang mag word, is altyd ’n uitdaging, veral omdat dit afhang of die aansoek afgewys word en die aan-soeker besluit om appèl aan te teken. Geen appèlle is in hierdie jaar aange-teken nie.

1.2 Totale randwaarde van operasies om substandaard-goedere te konfiskeer.

– R15m 0 R15m Die statistiese verslag wat die waarde van gekonfiskeerde goedere weerspieël, behoort aan die SAPD. Bevestiging van die waarde kon nie verkry word nie.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Verbruikersbeskerming

2.1 Verhoogde bewustheidsvlakke onder Wes-Kaapse burgers met betrekking tot die KVB en sy diensaanbiedings.

24.9% 70% (steekproef van 3000 verbruikers)

Die bevindings van die opname dui aan dat 78.9% van verbruikers bewus is van die KVB as ’n staatsentiteit; 24.5% van verbruikers was bewus van die volle diensaanbod. ’n Gemiddelde is bereken om die persen-tasie van bewustheid oor die KVB en sy diens-aanbod te bepaal. Hierdie gemiddelde is 51.7%.

18% op volle diens-aanbod se resultaat.

Dit is ’n uitda-gende teiken om te voorspel want dit hang van eksterne faktore af asook die no-dige hulpbronne om bewustheid te skep. Die opname dui aan dat indien die aanwyser op-gedeel was, ’n totaal van 78.9% van verbruikers bewus was van die KVB as ’n regeringskan-toor. 24.5% van verbruikers was bewus van die volle reeks dien-ste wat aange-bied word. Die gemiddeld van die 2 gedeeltes van die aanwy-sers lewer dus ’n finale resultaat van 51.7%. Daar moet op gelet word dat die area waar ’n laer resultaat be-haal is, verband hou met die volle reeks diens-aanbiedinge van die KVB, m.a.w. klagte-bestuur, verbrui-kersopvoeding, skakeling met belangheb-bendes, pro-gram in finansiële geletterdheid, ens. Die resul-tate toon dat baie verbruikers bewus is van die KVB, maar meer moet gedoen word om byko-mende dienste te bevorder.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Verbruikersbeskerming (vervolg)

2.2 Aantal strategiese verbruiker-NRO-vennootskappe gevestig.

31 35 35 –

2.3 Geldelike waarde van besparing vir verbruikers.

R6.8m R2.5m R 10 051 162.05 R7 551 162.05 Die oplossing van motor-voertuig- en eiendoms-verwante dispute het grootliks daartoe bygedra dat hierdie teiken oorskry is. Die rede hiervoor is dat hierdie kategorieë van geskille aansienlike bedrae geld behels.

2.4 Persentasie verbruikers wat tevrede is met die vlak en standaard van diens deur die KVB gelewer.

47.5% 60% (steekproef van 1500)

61% 1% Die teiken is effens oorskry. Die kommen-taar in die stuk oor die voorspelling van hierdie teikens moet op gelet word.

2.5 Persentasie verbruikers met ’n verandering in finansiële gedrag a.g.v. die KVB se finansiële geletterdheidsprojek vir verbruikers.

87% 60% 68.40% 8.4% Die voor-spelling van sulke teikens sal altyd ’n uitdaging bly.

Subprogram: Drankregulering

3.1 Persentasie drankpersele gelisensieer

32.49% 35% (Basislyn; 24 000)

35.1% .1%


Prestasie-aanwysers en teikens

Verhaaldienste vir die verbruikerDie KVB het gedurende die boekjaar onder oorsig voortgegaan om sy doelwit te bereik om ’n identifiseerbare en betroubare owerheid in die provinsie vir verbruikers se geskilbeslegting te word. Die strategieë wat deur die KVB geïmplementeer word, is almal gerig op die lewering van ’n kliënt-/burger-gesentreerde en vriendelike diens met die doel om kliënte te help om hul dispute op te los. Hierdie diens, wat die verskaffing van ’n tolvrye lyn vir die aantekening van klagtes en vir inligting insluit, het talle verbruikersklagtes vir ondersoek en/of navraag deur die kantoor ontvang. Die Wes-Kaapse KVB is steeds die leier sover dit die voorsiening van ’n hulplyn vir verbruikers betref wat bekostigbare en maklike toegang aan lede van die publiek bied. Die feit dat die program die vooraanstaande provinsie bly met betrekking tot die aantal sake wat aanhangig gemaak word, kan dus beskou word as ’n regstreekse gevolg van die toeganklikheid tot die diens en die vertroue wat verbruikers het om die dienste van die KVB te gebruik. Daar moet op gelet word dat die KVB ongelukkig nie in die oorsigjaar die geskatte teikens ten opsigte van klagtes ontvang en klagtes opgelos bereik het nie. In hierdie verband is dit belangrik dat daar op die volgende mitigasie gelet word:

1) Die voorspelling van die getal gevalle is ’n uiters uitdagende taak, aangesien verskeie faktore wat buite die beheer van die program is regstreeks betrekking op die bereiking van die teiken het;

2) Die Nasionale Minister van Handel en Nywerheid het ingevolge die bepalings van die Wet op Verbruikers-beskerming van 2008, ’n aantal alternatiewe agentskappe vir dispuutoplossing geakkrediteer as goedgekeurde entiteite waardeur verbruikers klagtes vir oplossing aanhangig kan maak. Die bepaling oor akkreditasie in die Wet op Verbruikersbeskerming is spesifiek by die wetgewing ingesluit om voorsiening te maak vir ’n ry-op-ry-stelsel vir die hantering van verbruikers se klagtes. Die bedoeling was om te verseker dat die onderskeie industrieë, as ’n eerste stap vir hulpverlening aan verbruikers, ’n selfregulerende meganisme implementeer. In die vorige boekjaar was daar ’n afname in die getal gevalle ontvang en as gevolg hiervan is ’n verdere afswaai verwag, en aldus is die betrokke teikens afwaarts aangepas. Die presiese impak op die getal gevalle ontvang was egter ’n kwessie wat nie akkuraat bepaal kon word nie, aangesien dit van talle fakture afhang wat buite die Program se beheer is. As sodanig was die aangepaste syfer ’n voorspelling wat nie op enige wetenskaplike berekening gegrond was nie. Soos aangedui bly die voorspelling van die aantal gevalle in hierdie area ’n baie uitdagende oefening en ongelukkig was die voorspelde syfers nie in lyn met die werklike syfers wat ontvang is nie. Hierdie voorspelling van gevalle sal ’n uitdaging bly.

Hierdie impak is deur alle provinsiale kantore vir verbruikersbeskerming ervaar. Daar moet egter op gelet word dat ten spyte van die afname in gevalle ontvang en opgelos, die program steeds die meeste klagtes uit die nege provinsiale kantore vir verbruikersbeskerming ontvang en opgelos het.

VerbruikersopvoedingDie teikens wat vir die Eenheid vir Verbruikersopvoeding se aktiwiteite gestel is, is òf bereik òf oorskry. In hierdie verband moet daarop gelet word dat die teikens vir veldtogte, programme en samesprekings grootliks gebaseer word op die beskikbare hulpbronne (menslik en finansieel) in die eenheid. Die eenheid bestaan uit drie amptenare wat verantwoordelik is om die hele provinsie te dek en teikens is dus met inagneming hiervan gestel. Nietemin is baie van die teikens ten opsigte van inligtingsveldtogte/werkswinkels oorskry. Die mitigasie hiervoor is grotendeels gegrond op die feit dat die eenheid dikwels ad hoc-versoeke vir verdere sessies ontvang terwyl beplande interaksie in ’n gemeenskap uitgevoer word. Daar is besluit dat die eenheid vanuit ’n burger-gesentreerde oogpunt sover as moontlik aan die ad hoc-versoeke gehoor sal gee, eerder as om dit af te wys of uit te stel. Dit is dikwels meer doeltreffend vir die eenheid om ad hoc-sessies ten tye van die versoek te hou, aangesien baie van die skakeling buite die metro plaasvind en dit dus meer geskik is om dit ten tye van die versoek af te handel. Hierdie verskynsel het dus ’n toename in die getal beplande interaksies tot gevolg gehad.

DrankreguleringDie prestasieteikens wat deur die Wes-Kaapse Drankowerheid (WKDO) gestel is, is òf bereik òf oorskry. Daar moet op gelet word dat sekere teikens, bv. die getal aansoeke ontvang en getal lisensies uitgereik dikwels buite die regstreekse beheer van die WKDO is en dus moeilik is om te voorspel. Op ander gebiede soos die getal inspeksies uitgevoer en getal bewusmakingsveldtogte uitgevoer het die WKDO beter sinergie tussen die verskeie belanghebbendes in die bedryf ervaar. Byvoorbeeld, met inspeksies uitgevoer het die WKDO ’n sterker medewerkende skakel met die SAPD en ander wetstoepassingsagentskappe gevorm. Hierdie sterker skakel het gelei tot meer gekoördineerde inspeksie-aktiwiteite wat tussen die WKDO en die betrokke belanghebbendes uitgevoer is. Wat die uitvoer van bewusmakingsveldtogte betref, het die WKDO ook sy verbintenis met die bedryf en gemeenskapstrukture ten opsigte van verskeie aangeleenthede oor drankregulering versterk. Hierdie versterkte sinergieë het ook daartoe gelei dat die WKDO die getal beplande samesprekings oorskry het.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Regulerende Dienste

1.1 Getal aanbevelings vir sakelisensie-appèlle.

0 1 0 1 Die voor-spelling van appèlle wat ontvang word, is altyd ’n uitdaging, omrede dit afhang van die feit of ’n aansoek af-gewys word en of die aansoeker besluit om te appel-leer. Geen appèlle is in hierdie jaar ingedien nie.

1.2 Getal operasies saam met belanghebbendes uitgevoer om substandaard-goedere te konfiskeer.

- 4 2 2 Die primêre party wat die gekoör-dineerde operasies aandryf, is SAPD. Ge-durende die oorsigjaar het SAPD aangedui dat hulle aandag op ‘Projek Fiela’, ’n veldtog van die SAPD, gefokus sal wees. As so-danig kon ’n paar van die beplande gebeure nie plaasvind nie omdat SAPD op die imple-mentering van Projek Fiela gefokus was.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Verbruikersbeskerming

2.1 Getal verbruiker-opvoedings-programme aangebied

274 200 235 35 Die werk wat buite die metropo-litaanse gebiede deur die program gedoen word, het daartoe gelei dat ver-skeie ad-hoc versoeke vir inligtingses-sies ontvang is. Gehoor is aan alle ver-soeke gegee aangesien ge-meenskappe bygestaan moet word.

2.2 Getal klagtes ontvang. 8 991 7 000 6 595 405 Die voorspel-ling van klagtes is ’n uitdaging en die effense afname moet in hierdie kon-teks beskou word.

2.3 Getal klagtes opgelos. 8 872 5 000 6 619 1 619 Die voorspel-ling van geval-le wat opgelos moet word is ’n uitdaging en die effense afname moet in hierdie konteks beskou word. Dit is veral omdat die oplossing van sekere sake afhang van faktore buite die program se beheer.In die oorsig-jaar is sekere soorte klagtes deur verskeie beoordelende liggame ontvang. Die oplossing van soortgelyke gevalle het meer doeltref-fend geword aangesien ’n presedent geskep is. Dit het daartoe bygedra dat meer gevalle opgelos is. Die totaal het ook ’n paar gevalle inge-sluit wat van die vorige jaar omgerol het.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Verbruikersbeskerming (vervolg)

2.4 Getal boekies en/of inligtingsmateriaal oor verbruikersopvoeding na strategiese vennote gestuur.

4 5 000 19 357 14 357 Die program het aan-sienlik meer versoeke vir inligting van alle sektore oor die Wet op Verbruikers-beskerming ontvang. Die versoeke is gefasiliteer en inligting is versprei.

2.5 Getal werkswinkels oor finansiële geletterdheid aangebied.

118 50 69 19 Die program het ’n aantal ad hoc- versoeke vir hierdie sessies ontvang toe beplande sessies uitgevoer is. Hierdie ad hoc-sessies is aangebied aangesien die program nie kon weier om gemeen-skappe by te staan nie.

2.6 Getal bywoners van werkswinkels oor finansiële geletterdheid.

3 581 1 000 1 538 538 Die toename in die getal gebeure het tot ’n toename in bywoners gelei.

2.7 Getal interaksies met KMMO’s uitgevoer.

– 20 25 5 Die effense toename is weens ’n ad hoc-versoek wat van munisipaliteite ontvang is om met KMMO’s in hul gebiede te skakel.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Drankregulering

3.1 Getal ingrypings oor bewusmaking uitgevoer.

127 120 160 40 Die WKDO het ’n aantal ad hoc- ingrypings by skole uitge-voer oor die negatiewe gevolge van alkohol-misbruik. Dit het tot die toename gelei.

3.2 Getal inspeksies uitgevoer. 4 163 3 250 4 222 972 Die effense toename was weens sterker samewerking met belang-hebbendes wat daartoe gelei het dat meer inspeksies uitgevoer is.

3.3 Getal aansoeke ontvang. 3 621 2 850 3 933 1 083 Die skatting van aan-soeke is ’n uitdaging aangesien dit afhang van faktore buite die bestek van die WKDO se beheer.

3.4 Getal lisensies uitgereik. 1 807 1 500 1 655 155 Die toename in aansoeke ontvang het gelei tot ’n toename in lisensies uitgereik.


Strategie om gebiede van onderprestasie te oorkom

Verhaaldienste vir die verbruikerTen einde die uitdaging wat met die laer as verwagte aantal gevalle ervaar word, aan te spreek, sal die Program gedurende die nuwe boekjaar ’n mobiele stelsel bekendstel vir die hantering van klagtes tydens gebeure. Hierdie inisiatief behels dat ’n toegewyde personeellid met toepaslike ondervinding in klagtebestuur werk m.b.t. die oplossing van gevalle by al die Program se gebeure oor verbruikersopvoeding sal uitvoer. Dié strategie kon as gevolg van beperkte menslike hulpbronne nie voorheen toegepas word nie. Funksies is egter intern gewysig sodat hierdie inisiatief geïmplementeer kon word. Daarbenewens sal die toegewyde amptenaar ook op ’n gereelde grondslag met belanghebbendes skakel sodat ’n mobiele diens oor klagtebestuur gereeld aan gemeenskappe in die provinsie gelewer kan word. Sodoende sal ’n proaktiewe benadering tot die ontvangs van bykomende gevalle vir ondersoek en oplossing gevolg word.


Koppeling van prestasie aan begrotings’n Bedrag van R50.137 miljoen is gedurende die 2015/16-boekjaar vir Program 4 begroot. Hiervan het werknemers se vergoeding R8.354 miljoen, goedere en dienste R2.940 miljoen, oordragte en subsidies R38.733 miljoen en betalings vir kapitale uitgawes R110 000 beloop. Vergoeding van werknemers het 16.6% van die finale uitgawes van die program uitgemaak. Goedere en dienste het 5.86% van die finale uitgawes van die program uitgemaak. Die toekenning vir goedere en dienste was hoofsaaklik om die funksionering van die tolvrye inbelsentrum vir verbruikers van hulpbronne te voorsien. Dit word namens die Wes-Kaapse Regering deur ’n eksterne agentskap bestuur.

Oordragte en subsidies het 77.25% van die totale finale uitgawes van die program uitgemaak. Hierdie toekenning is hoofsaaklik voorsien vir die inbedryfstelling van die Wes-Kaapse Drankowerheid gedurende die 2015/16-boekjaar.

Subprogramuitgawes

Naam van subprogram

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Verbruikersbeskerming 11 226 10 868 358 10 021 10 021 -

Drankregulering 38 911 38 910 1 39 102 39 102 -

Totaal 50 137 49 778 359 49 123 49 123 -


4.5 PROGRAM 5: EKONOMIESE BEPLANNING

Doelwit Die oogmerk is om strategiese ondersteuning aan die departement te bied met provinsie-wye, dwarssnydende ekonomiese beplanningsprosesse om uitvoering te gee aan Provinsiale Strategiese Doelwit 1 (PSD1) m.a.w. “Om geleenthede vir groei en indiensneming te skep”. Strategiese Doelwit 1 vereis die langtermyn-perspektief om planne, hulpbrontoekenning, verrekenings en die volgorde van beleide oor die korter termyn in te lig.

ProgramstruktuurDie Program is soos volg gestruktureer:• Subprogram 5.1: Beleid en Beplanning• Subprogram 5.2: Navorsing en Ontwikkeling• Subprogram 5.3: Kennisbestuur• Subprogram 5.4: Monitering en Evaluering• Subprogram 5.5: Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap

Diensleweringsdoelwitte en -aanwysersDie departement se vyf-jaar strategie en Projek Khulisa, die departement se sektorstrategie, is albei gedurende die 2014/15-boekjaar afgehandel en dit het gelei tot die hersiening van die Wes-Kaapse Regering se benadering tot die fasilitering van werkgeleenthede en groei. Die strategiese hersiening het gelei tot die artikulasie van Provinsiale Strategiese Doelwit 1, wat uitgedruk word as ’n heel-ekonomie-benadering tot groei en werkskepping, soos hieronder aangedui.

PSD1

Ekonomiese Ontwikkeling

Infrastruktuur en Grondgebruik

vir Groei

Optimeer Grond- gebruik

Krag en Water vir

Groei

Breëband vir die Ekonomie

Doeltreffende Vervoerstelsel

Ruimtelike Beplanning Kragsekuriteit

Openbare Vervoer

-ingrypings

Grondher-vorming Water vir Groei

Vervoer-infrastruktuur vir

Groei

Skakel met PSD 5

Spelwysigers

Skakel met PSD4

Koester Innovasie

Gemak van Sake Doen

Doelgereed Arbeidsmag

Strategiese Sektore

Proaktief

Reaktief

Verbeterde Werkomgewing

Vaardighede vir Groei

Projek Khulisa

Groen Ekonomie

Die PSD1 en vyf-jaar strategie stel uitgebreide teikens vir alle sleutelareas wat in PSD1 beskryf word. Terwyl hierdie departement algehele verantwoordelikheid vir die lewering van PSD1 neem, kan hierdie uitgebreide teikens slegs behaal word met die ondersteuning van ander departemente soos die Departement Landbou, die Departement van Omgewingsake en Ontwikkelingsbeplanning en die Departement van Vervoer en Openbare Werke. Hierdie departemente, gelei deur die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme, vorm die kern van die PSD1- uitvoerende komitee wat gelas is om die uitgebreide teikens in ’n uitdagende ekonomiese omgewing te behaal.

Die programmatiese doelwitte is ter ondersteuning van optimale ekonomiese uitkomste aangepas om aan PSD1 uitvoering te gee. Die subprogram Navorsing en Ontwikkeling het gefokus op die voorsiening van belangrike ekonomiese aanwysers om ’n basislyn te verskaf en ekonomiese uitslae te meet. Die eerste Gesentraliseerde Ekonomiese Data-opgaarplek is ontwikkel en bevat die volledigste stel ekonomiese data in die Wes-Kaapse Regering. Die subprogram het ook ’n nuwe geografiese inligtingstelsel ontwikkel wat belangrike makro- en mikro-vlak ekonomiese data uiteensit. Daar moet in die volgende boekjaar nog baie werk gedoen word om meer reële-tyd data te voorsien, maar die huidige stelsel bied ’n sterk en volledige uitsig van die huidige ekonomiese landskap.

Kennisbestuur het gefokus op die aanbieding en voorsiening van programmatiese inligting uit ander programme in die departement. Die ontwikkelde stelsel sorg vir die vaslegging en ontleding van alle interaksies met departementele belanghebbendes. Die stelsel sal baie van die tydrowende prosesse in die departement se Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie (Program 7) en Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste (Program 2) vergemaklik d.m.v. ’n e-platform wat die konsolidasie van inligting en hoogs verbeterde ontleding aanbied.


Monitering en Evaluering is aansienlik verbeter en versterk, soos geïllustreer deur die toekenning van MPAT-vlak 4, die hoogste wat bereik kan word. Die Kwartaallikse Prestasie-oorsig en die Jaarlikse Prestasieplan se uitsette is ook na hierdie subprogram verskuif.

Beleid en Beplanning het drie belangrike beleidsopdragte gelewer, soos hieronder beskryf, en die Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap (EOV) voorsien steeds nuwe en doeltreffende maniere om verhoudinge te versterk onder ekonomiese deelnemers wat dikwels teenstrydige doelwitte het. Die EOV se pogings met die fasilitering van vennootskappe het gelei tot minder wrywing tussen belanghebbendes in die Wes-Kaapse Regering asook tussen die WKR en ons belangrike ekonomiese vennote.

Laastens besef die Wes-Kaapse Regering die ekonomiese belang van Oop Data. Hierdie program het die voortou geneem deur ’n Beleid oor Oop Data te ontwikkel, die produk van uitgebreide skakeling binne die Wes-Kaapse Regering en onder belangrike ekonomiese belanghebbendes. Ons beplan om die beleid in die komende boekjaar te laat goedkeur.

Beleid en Beplanning

Ekonomiese Strategie-ontwikkelingPSD1 en Projek Khulisa het die hoëvlak- ekonomiese ingrypings deur middel van hoëvlak-padkaarte per sleutelgebied van ingryping uiteengesit. Hierdie padkaarte en ingrypings moet uitgepak en in meer detail beskryf word deur die ontwikkeling van ’n padkaart-strategie. Die subprogram het aldus die ontwikkeling van die inhoud van die PSD1-sakeplan wat in die Departement van die Premier gesetel is, gekoördineer.

Ekonomiese beleidsontwikkelingNa aanleiding van die Provinsiale Strategiese Plan, is hierdie departement getaak as die leierdepartement vir Provinsiale Strategiese Doelwit 1: Om geleenthede vir groei en werksgeleenthede te skep, terwyl PSD2, PSD4 en PSD5 ondersteuning geniet. Die doel van hierdie subprogram is om eerstens die strategiese plan wat uiting gee aan PSD1 te ontwikkel vir goedkeuring deur die Kabinet en om daarna die departement se strategie aan te pas by die Kabinet-goedgekeurde PSD1.

Beleid is die noodsaaklike grondslag van rigting en leierskap waarvolgens doeltreffende, samehangende strategie ontwikkel kan word. Ten einde dit reg te stel en die departement in staat te stel om sy strategieë ’n sterk beleidsgrondslag te gee, moes toepaslike sektor- en kruissnydende temabeleide ontwikkel en geïmplementeer word. Om hierdie rede het die subprogram die ontwikkel van drie beleidsopdragte in oorleg met die Departement van die Premier onderneem:

• Die modale verskuiwing van pad na spoorDie Ontwikkelingsbank van Suider-Afrika se 2012 Stand van Infrastruktuur-verslag toon dat ekonomiese literatuur (deur Kessides, 1993) op die verwantskap tussen staatsbelegging in infrastruktuur en ekonomiese groei fokus deur ’n wye verskeidenheid bewyse oor die impak van infrastruktuur op ekonomiese ontwikkeling te ondersoek. Die verslag het onder meer aangedui dat spoortegnologie die vervoer van grootskaalse, lywige goedere oor lang afstande pas, wat ongelukkig nie die vervoervereistes vir klein en medium ondernemings is nie. Daar was egter oor die afgelope tien jaar ’n toename in die verskuiwing van spoor na pad, wat gelei het tot die oorbenutting van paaie met die gepaardgaande agteruitgang van die paaie. Dit het tot ’n hoë finansiële las bygedra. In ’n poging om dit aan te spreek en die tendens om te keer, is ’n beleidsopdrag ontwikkel.

• Inklusiewe groeiMens sou verwag dat, gegewe die beperkte ekonomiese omgewing, Suid-Afrika ’n baie groter en sterker informele sektor sal hê, soos gesien in ander ontwikkelende lande (bv. Nigerië, China, Indië, ens.). Binne hierdie konteks van beperkte groeigeleenthede in werkskepping in die formele ekonomie, het die provinsie gepoog om hindernisse tot die uitbreiding en absorbering van arbeid in die informele ekonomie te identifiseer.

• Kompromieë tussen die ekonomiese en maatskaplike sektore in staatsbestedingRegering gaan in wese oor kompromieë. ’n Rand wat aan onderwys bestee word, is ’n Rand wat nie aan die verbetering van vervoerinfrastruktuur bestee kan word of die voorkoms van oordraagbare siektes kan verminder nie. Wanneer daar bepaal word hoe om fondse toe te ken, is dit belangrik om ’n idee te hê van wat die opbrengste moontlik sal wees, nie slegs in die onmiddellike toekoms nie, maar ook op lang termyn. Om hierdie


rede is ’n beleidsopdrag ontwikkel met aanbevelings wat die voordele en potensiële nadele van wysigings aan die toekenning van fondse uitgelig het, met ’n bykomende ontleding van die voordele om binne sektore te verskuif, veral binne Onderwys.

Strategiese beplanningsessiesTen einde PSD1 te ondersteun, was geïntegreerde beplanning oor sfere van regering binne die departement en oor provinsiale regering nodig. Die subprogram het vir hierdie doel strategiese beplanningsessies in die departement, tussen regeringsfere in die provinsie, binne provinsiale regering en onder belangrike ekonomiese belanghebbendes gefasiliteer om ’n ooreenkoms te bereik oor die algehele provinsiale strategieë wat provinsiale ekonomiese uitkomste maksimeer.

Navorsing en OntwikkelingDie Eenheid vir Navorsing en Ontwikkeling het in 2015/16 voortgegaan om hul fokus te versterk op die verskaffing van navorsingsondersteuning en die ontwikkeling van geloofwaardige provinsiale ekonomiese data vir die departement.

Navorsing en Ontwikkeling het twee Kwartaallikse Ekonomiese Bulletins (KEB’s) gepubliseer, wat kwartaallikse bywerkings van belangrike ekonomiese verwikkelinge op globale, nasionale en provinsiale vlak, belangrike bywerkings oor makroëkonomiese aanwysers en tematiese navorsing verskaf het om ekonomiese dialoog te stimuleer en die ekonomiese landskap in te lig. ’n Bykomende en belangrike element van die KEB is dat dit ook poog om firmavlak-besluitneming te fasiliteer.

Daarbenewens is die KEB ook ’n platform om die WKR se ekonomiese strategie en doelwitte aan provinsiale ekonomiese belanghebbendes te kommunikeer en die vordering teenoor daardie doelwitte te deel.

Een van die groot hoogtepunte in die publikasies was die ontleding oor voedselsekuriteit, wat die uitdaging van voedselsekuriteit bondig met drie dimensies aangepak het, voedselvoorsiening, voedseltoegang en voedselgebruik. Die ontleding is aangebied teen die agtergrond van die ergste droogte in menseheugenis. Die insluiting van belangrike aktuele ekonomiese verwikkelinge, soos die daling in kommoditeitspryse, waardevermindering van die Rand, en belangrike monetêre ontwikkelings in gevorderde ekonomieë was belangrik, aangesien dit die konteks verskaf het waarin die provinsiale ekonomiese prestasie gemeet kon word.

Data is vinnig besig om ’n bron vir vergelykende voordeel en innovasie te word. Ondernemings wat toegang tot firmavlak-data het, is beter geposisioneer om ingeligte besluite te neem. Die beskikbaarheid van akkurate en betroubare data help ook met beleidsingrypings en is die basis van bewysgebaseerde besluitneming. Gegewe hierdie waarneming het die eenheid firmavlak- ekonomiese data in drie Weskus-munisipaliteite ingesamel, naamlik Saldanhabaai, Swartland en Matzikama. Die opname het data vir ongeveer 2 500 firmas in die genoemde plaaslike munisipaliteite ingesamel.

Nou gekoppel aan data-insameling en die skepping van ’n ekonomiese intelligensiebasis, was die daarstelling van ’n Gesentraliseerde Data-opgaarplek. Die Gesentraliseerde Data-opgaarplek was beoog om toepaslike en bygewerkte ekonomiese data vir die provinsie te huisves. Navorsing en Ontwikkeling het in oorleg met die Departement van die Premier die vereiste argitektuur vir die stelsel ontwikkel en is tans betrokke by die inset van data en die uitleg vir aanbieding.

KennisbestuurDie deel van kennis het die mensdom gehelp om te oorleef en ontwikkel in die intelligente en produktiewe spesie van vandag. In die dierewêreld en inderdaad ook in besigheid, kan die deel van kennis die verskil tussen groei en stagnasie beteken.

Ondernemingsinhoudbestuur is die belangrike strategiese doelwit van kennisbestuur. Vir hierdie doel word ’n versameling platforms en hulpmiddels gebruik om DEOT-inligting digitaal vas te lê, te berg en te bestuur. Die kern van die toepassing is die Ondernemingsinhoudbestuur-stelsel vir dokumente en die Sentrale Data-opgaarplek wat beide ekonomiese data en DEOT- operasionele data bevat. Kennisbestuur het beweeg na ’n tweeledige dokumentregisterstelsel bestaande uit papier- en elektroniese dokumentering. Die Departementele Lêerplan is


op die elektroniese stelsel geïmplementeer (vir gemaklike liassering en herwinning) en toegewyde personeel digitaliseer DEOT se institusionele kennis wat in die Register vervat is. Hierdie stap maak die deur oop vir ’n oorvloed geleenthede, van e-handtekeninge tot verbeterde kennisdeling en -samewerking.

Leernetwerke bring rolspelers byeen om ’n gedeelde kennis van toepaslike kwessies in die huidige omgewing te verstaan. Die primêre doelwit van hierdie inisiatief is die uitruil van idees ten einde organisasies van beste praktyk te ontwikkel. Vyf leernetwerke is gehou, met die fokus op die interne kwessies wat vir DEOT belangrik is, naamlik:• Staatsdienspersoneel Pensioenfonds (GEPF)• Staatsdienspersoneel Mediese Fonds [GEMS]• Skuldbeslagorders en die Nasionale Kredietwet [NCA]• Konflikbestuur• Nuutingestelde Lêerplan in lyn met Ondernemingsinhoudbestuur-stelsels

Monitering en Evaluering (M&E)Die eenheid se strategiese doelwit wat in die Strategiese Plan 2015-2020 uiteengesit is, is om ’n departementele M&E-stelsel te institusionaliseer, soos bevorder in die nasionale en provinsiale openbare beleidsraamwerke wat M&E bepaal.

Daarbenewens en gegewe die feit dat 2015/16 die begin van die implementering van die departement se nuwe vyf-jaar plan aangedui het, moet die prioriteite en projekte vir M&E aangepas word om uitvoering te gee aan die strategiese prioriteite en programme wat daarin vervat is.

’n Belangrike prioriteit in die M&E-stelsel, provinsiaal asook nasionaal, hou verband met departementele deelname aan die jaarlikse beoordelingsinstrument vir bestuursprestasie (MPAT), ’n onafhanklike beoordeling van bestuurspraktyke in staatsdepartemente. Die Kantoor van die Premier het in 2015 MPAT as ’n provinsiale prioriteit aangewys en alle departemente aangespoor om hul beste pogings in die jaarlikse MPAT-oefening aan te wend.

As een van vier belangrike standaarde wat in MPAT beoordeel word, was die eenheid se beplande mikpunte vir M&E in MPAT 2015 om ’n vlak-4-telling te behaal, wat beteken dat die M&E-funksie ten volle voldoen aan wetlike raamwerke en riglyne wat vir M&E voorgeskryf word. Daar word ook beplan dat, met rypheid, toenemende gebruik en ander verbeterings, M&E nie alleenlik ’n telling van vlak 4 kan behaal nie, maar dit ook kan handhaaf, wat nie slegs nakoming van statutêre vereistes sal aandui nie, maar ook die klem plaas op die feit dat die departement M&E slim toepas.

Die MPAT 2015 is bekendgemaak en die departement het ’n vlak-4-telling vir sy M&E-standaard behaal. Hierdie oorprestasie is die hoogste telling wat moontlik bereik kan word en is te danke aan ’n kombinasie van faktore, insluitend:• Die departement wat evaluering d.m.v. ’n befondsde Evalueringsplan geprioritiseer het;• Departementele evaluerings wat op die eksterne webblad gepubliseer is en, wat die evaluering van

vaardighede betref, die gehalteversekering en goedkeuring daarvan vir publisering op die nasionale evaluering-webblad van die DPME.

Vooruitwerkend en met geen verwagting van belangrike verskuiwings in die MPAT-vereistes nie, beplan die departement om sy vlak-4-status oor die MTUR te handhaaf d.m.v. deurlopende verbeterings in die manier waarop ons M&E verantwoordelik bestuur ten einde ’n sterker M&E-stelsel te verseker wat waarde toevoeg tot die beoordeling van vordering en die prestasie van ons gestelde doelwitte en prioriteite.

Wat hierdie departement betref, het die Eenheid sy 2015/16-program op die volgende elemente van die Departementele M&E-stelsel gefokus:

EvalueringsDaar is dikwels ’n wanopvatting dat evaluering hoofsaaklik met impak te doen het, naamlik om die impak van ’n befondsde program te meet nadat dit tot ’n einde gekom het. Meer werk moet nasionaal en departementeel gedoen word om voorspraak te lewer vir die verskeie soorte evaluering wat bestuurders in die openbare sektor kan gebruik om die prestasie van hulle programme en planne te meet, te toets en na te spoor.

Die departement het in die 2015/16-boekjaar twee ekonomiese evaluerings uitgevoer wat die stand en prestasie van die Wes-Kaapse ekonomie uiteengesit het. Hierdie evaluerings kan aan die begin van die huidige vyfjaartermyn ook dien as ’n basislynevaluering vir normstelling van ons ekonomiese vordering oor die volgende vyf jaar.


Monitering van resultateDie M&E-eenheid gebruik monitering as ‘n voorloper tot evaluerings en het as sodanig sy moniteringsaktiwiteite op die prioriteite vervat in ons Strategiese Plan, die Provinsiale Strategiese Plan en wetgewende mandate gerig. Vier moniteringsverslae is in 2015/16 gelewer om die status en vordering van departementele inisiatiewe te assesseer en bepaal in:• Gemak van sake doen – ontleed hoe projekte verband hou met die vereistes vir die gemak van sake

doen en mededingendheid.• Vaardighede – moniteer die omvang van bestuursreaksie op aanbevelings oor verbeterings in ons

vaardigheidsprogramme.• Strategiese beplanning – assesseer skakels tussen doelwitte, aanwysers, begrotings en algemene

oorsaaklike logika.• Breëband – assesseer die programplanne teenoor kriteria vir evalueerbaarheid.

M&E se mandaat het middel 2015/16 ook uitgebrei deur die toevoeging van twee besigheidsfunksies wat voorheen deur die eenhede Finansiële Bestuur en Ekonomiese Beplanning verrig is.

Die bestuur van die niefinansiële prestasie-inligting en verslagdoeningsproses behels die bestuur en lewering van die departement se Kwartaallikse en Jaarlikse Prestasieverslae wat inligting bevat oor die algehele vordering wat met die implementering van die JPP gemaak is.

Koördinering van die bestuursprestasie-assesseringsinstrument (MPAT) behels die bestuur van die departement se deelname aan die jaarlikse assessering van MPAT, wat die gehalte van bestuurspraktyke in regeringsdepartemente op die gebied van strategie, prestasie, korporatiewe beheer, finansiële bestuur en MH beoordeel.

Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap (EOV)Die EOV is in April 2012 ingestel om die prestasie van die streeks- ekonomiese ontwikkelingstelsel van Kaapstad en die Wes-Kaap te verbeter deur die voorsiening van pasgemaakte vennootskap-oplossings. Die belangrikste fokusgebiede van die EOV is:• Area-gebaseerde vennootskap-oplossings.• Kwessie-gebaseerde vennootskap-oplossings.• Die daarstelling en disseminasie van beste praktyk vir vennootskappe.

Vennootskapsdienste wat deur die EOV aangebied word, sluit in:• Evaluering: Diagnostiese hulpmiddels vir die bepaling van Vennootskap-gereedheid en Vennootskap-

impak.• Ontwerp: Vorming van die argitektuur van ‘n institusionele belyningsproses.• Bou: Die bemiddeling van verhoudings en formalisering van ooreenkomste tussen instellings.• Die deel van kennis: Samewerkende leierskap-ontwikkeling.

In 2015/16 het ’n paar van die primêre inisiatiewe van die EOV die volgende ingesluit:• Die vestiging van die Streekforum vir Kommunikeerders, die Streeksinnovasienetwerk, die Oop Data-

forum en die Suid-Kaapse Ekonomiese Vennootskap.• Daarstelling van Sake-ontmoet-Regering-platforms oor energie-sekuriteit en skepping van ’n beter

ekonomiese klimaat; vestiging van die Beter-praktyk Boerderynetwerk met gevallestudies oor grondhervorming; uitvoer van agt assesserings oor Vennootskap-gereedheid; hoofstroming van die EOV se Vennootskap-metodologie in die WKR se beplannings en begrotingsproses vir 2016-19.

• Verspreiding van die EOV se Handleiding vir Vennootskap-oplossingsmetodologie.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Beleid en Beplanning

1.1 Bygewerkte Ekonomiese Ontwikkelingstrategie.

1 1 1 –

1.2 Sektor-/dwarssnydende temabeleide.

– 3 3 –

Subprogram: Navorsing en Ontwikkeling

2.1 Om ’n strategiese navorsingsagenda te implementeer wat uitvoering aan Khulisa-padkaarte sal gee.

– ’n Goedgekeurde navorsingsagenda wat in lyn is met Projek Khulisa se strategieë en padkaarte.

’n Goedgekeurde navorsingsagenda wat in lyn is met Projek Khulisa se strategieë en padkaarte.

–

Subprogram: Kennisbestuur

3.1 Gesentraliseerde bewaarplek vir institusionele kennis met toegangsbestuur en disseminasie.

– Stelsel ingestel Stelsel ingestel –

Subprogram: Monitering en Evaluering

4.1 Funksionele M&E-stelsel aangepas by nasionale en plaaslike standaarde en prioriteite.

– BPAI: M&E vlak 3 BPAI: M&E vlak 4 1 Die 2014/15-jaar was die laaste een in die vorige MTUR en daar was gevolglik ’n groter vraag na M&E om departe-mentele prestasie te asses-seer. Toe-nemende vraag na en gebruik van M&E se produkte het gelei tot bykomende bewyse wat gegenereer is, soos vir die BPAI-asses-sering; wat toe positief geassesseer is en gelei het tot die departe-ment wat die maksimum telling vir die M&E-funksie behaal het.

Subprogram: Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap

5.1 Getal vennootskappe (insluitende strategiese, operasionele, spesiale doel-, ruimtelike, koalisie- en kennisdelende vennootskappe) ingestel.

5 5 5 -


Prestasie-aanwysers en teikens:

Monitering en Evaluering Om uiting te gee aan die operasionele elemente van die departementele M&E-stelsel, is die volgende uitsette in 2015/16 gelewer:

M&E Strategiese RaamwerkDie raamwerk bepaal die benadering en praktyke van M&E in die departement. Met die aanvang van die Strategiese Plan 2015 – 2020 was dit nodig om die huidige raamwerk te verfyn om strategiese en operasionele belyning te verseker tussen M&E se prioriteite as ’n ondersteuningsdiens aan die nuwe mediumtermyndoelwitte en -prioriteite soos deur die departement in sy vyf-jaar plan beoog.

EvalueringsTwee ekonomiese evaluerings is vir die 2015/16-boekjaar voltooi en het gefokus op ’n evaluering van die prestasie van die Wes-Kaap se ekonomie. Hierdie evaluerings kan aan die begin van die huidige vyfjaartermyn ook dien as ’n basislynevaluering vir normstelling van ons ekonomiese vordering oor die volgende vyf jaar.

Monitering van ResultateDie M&E-eenheid gebruik monitering as ’n voorloper tot evaluerings en het as sodanig die monitering van vordering op ons Strategiese Plan en PSP-prioriteite en -programme gefokus.

Vier moniteringsverslae is in 2015/16 gelewer wat die volgende departementele vordering gedek het:• Gemak van Sake Doen – bepaling van belyning met globale maatstawwe/indekse.• Vaardighede, Verbruikersbeskerming – monitering van reaksie op aanbevelings vir verbeterings in ons

vaardighede- en verbruikersbeskermingsprogramme.• Beplanning – beoordeling van skakels in oorsaaklike logika (doelwitte, aanwysers, begrotings) in

geselekteerde programme.• Breëband – beoordeling van die teorie van verandering in programplanne.

Die mandaat van M&E is in die middel van 2015/16 ook uitgebrei, met die toevoeging van twee departementele funksies as deel van die afhandeling van die moderniseringsproses.

Niefinansiële Prestasie-inligting en MoniteringHierdie statutêre vereiste behels dat M&E verantwoordelikheid aanvaar vir die bestuur van prestasie-inligting en verslagdoening oor prestasie en, ten spyte daarvan dat dit ’n ex-ante funksie is wat in die eenheid bygevoeg is, is alle voorgeskrewe Kwartaallikse Prestasieverslae en Jaarlikse Prestasieverslae betyds gelewer.

Koördinering van die Assesseringshulpmiddel vir BestuursprestasieDit het behels dat die eenheid verantwoordelikheid aanvaar as die departementele koördineerder vir MPAT en met departementele bestuur moes skakel en insette oor gehalteversekering moes inwin om ’n beste-poging-benadering vir die departement gedurende die MPAT 2015 jaarlikse assessering te verseker.








2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Beleid en Beplanning

1.1 Getal ekonomiese strategieë ontwikkel.

2 2 2 –

1.2 Getal strategieë hersien. 2 4 4 –

1.3 Getal strategiese beplanningsessies.

3 2 3 1

1.4 Getal sektor-/ dwarssnydende tematiese beleide ontwikkel.

– 3 3 –

Subprogram: Navorsing en Ontwikkeling

2.1 Ekonomiese navorsings-verslae.

10 8 12 4 Bykomende ekonomiese navorsing voortspruitend uit samewer-kende navor-sing uitgevoer met Wesgro en die interne Een-heid vir Vaar-digheidsontwik-keling vir die kwartaallikse ekonomiese bulletin.

2.2 Verskaffing van mikro-, meso- en makro-ekonomiese data.

– 1 1 –

Subprogram: Kennisbestuur

3.1 Ten volle geïmplementeerde e-liasseringstelsel ingevolge provinsiale riglyne.

Terug-skandering van rekords van twee geselekteerde programme.



–

3.2 Stelsel vir ondernemings-inhoudsbestuur om institusionele kennis te berg en versprei.

– 50% inhoud geberg en versprei.

86% inhoud geberg en versprei.

36% Bykomende hulpbronne is beskikbaar gestel vir skan-dering tydens die projek-im-plementering.

3.3 Getal leernetwerke gefasiliteer.

4 4 5 1 Bykomende versoek vir fasilitering van leernetwerk.

Subprogram: Monitering en Evaluering

4.1 Getal evalueringsverslae. 2 2 2 –

4.2 Getal moniteringsverslae. 6 4 4 –

4.3 M&E Strategiese Raamwerk ontwikkel.

– 1 1 –

Subprogram: Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap

5.1 Aantal gesamentlike planne/ projekte in die Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap.

2 2 2 –

5.2 Getal ekonomiese intelligensie-verslae geproduseer.

4 4 4 –

5.3 Getal M&E-verslae oor provinsiale ekonomiese aanwysers geproduseer.

4 4 4 –




Koppeling van prestasie aan begrotings’n Bedrag van R25.816 miljoen is gedurende die 2015/16-boekjaar vir die program begroot. ’n Oorsig van die fondse wat per ekonomiese klassifikasie bestee is, is soos volg:• Vergoeding van werknemers het R10.894 miljoen of 42.20% van die totale uitgawes uitgemaak;• Goedere en dienste het R7.544 miljoen of 29.22% van die totale uitgawes uitgemaak;• Oordragte en subsidies het R7.009 miljoen of 27.15% van die totale uitgawes uitgemaak;• Betalings vir kapitale uitgawes het R252 000 beloop; en• Betalings vir finansiële bates het R117 000 beloop.

In die geval van Navorsing en Ontwikkeling is ’n toekenning van R499 000 gemaak vir die Weskus Firmavlak Data-projek. Daarbenewens is ’n toekenning van R2.929 miljoen gemaak vir data-inskrywings om by te dra tot die ontwikkeling van die Gesentraliseerde Ekonomiese Data-opgaarplek. ’n Toekenning van R7 miljoen is na die Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap oorgeplaas om belanghebbendes en vennote te motiveer en aan te moedig om ekonomiese verandering en aksie in die Wes-Kaap deur middel van vier programme te dryf:• Die bou van vennootskappe• Monitering en evaluering van vennootskappe• Onderrig in tegnieke en praktyke vir vennootskappe• Ondersteuning van vennootskappe.

Subprogramuitgawes

Naam van subprogram

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Beleid en Beplanning 5 189 4 518 671 21 602 21 377 225

Navorsing en Ontwikkeling 6 693 6 693 – 4 840 4 840 –

Kennisbestuur 5 022 5 010 12 2 505 2 505 –

Monitering en Evaluering 1 912 1 776 136 3 396 3 396 –

Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap 7 000 7 000 – 8 896 8 896 –

Totaal 25 816 24 997 819 41 239 41 014 225


4.6 PROGRAM 6: TOERISME, KUNSTE EN VERMAAK

Doelwit Om geleenthede vir die groei en toenemende inklusiwiteit in die sektor Toerisme, Kunste en Vermaak te fasiliteer.

ProgramstruktuurDie Program is soos volg gestruktureer:• Subprogram 6.1: Toerismebeplanning• Subprogram 6.2: Toerismegroei en -ontwikkeling• Subprogram 6.3: Toerismesektor-transformasie• Subprogram 6.4: Toerismebestemmingsbemarking• Subprogram 6.5: Handelskunste en Vermaak

Diensleweringsdoelwitte en -aanwysersDie Wes-Kaapse Regering erken die toerismebedryf se potensiaal om ekonomiese groei en werkskepping te- weeg te bring. As een van die belangrike bydraers tot ekonomiese waarde en werkgeleenthede in die Wes-Kaap, dra toerisme regstreeks R17 miljard in BTW by en sorg vir 204 000 formele werkgeleenthede in die provinsie. In ’n hoë-groei scenario (wat sou behels dat die Wes-Kaap die groei van suksesvolle toerismestreke elders in die wêreld moet ewenaar) kan die sektor se BTW-bydrae met 65% styg tot R28 miljard in 2019 en dit kan nog 120 000 formele werkgeleenthede oor dieselfde tydperk toevoeg (Khulisa Finale Verslag 2014).

Projek Khulisa het begin om ’n grondige studie oor die Wes-Kaapse ekonomie te onderneem, wat die ekonomiese sektore wat die vinnigste gegroei het en die grootste vermoë gehad het om werkskepping aan te dryf, aan die lig gebring het. ’n Reeks geteikende, spelwysigende inisiatiewe in toerisme is in die eerste 5-jaar horison geïdentifiseer. Om die Toerismesektor op ‘n nuwe groeipad te plaas deur die belangrikste uitdagings wat deur die bedryf ervaar word, aan te spreek, sal aansienlike belegging deur die regering en die privaat sektor vereis.

Die departement het gedurende die 2015/16-boekjaar ’n moderniseringsproses deurloop waartydens die program Toerisme, Kunste en Vermaak en die program Handel- en Sektorontwikkeling gekombineer is om die Hoofdirektoraat Ekonomiese Sektorondersteuning te vorm. Die herstruktureringsproses het daartoe gelei dat personeel herrangskik moes word en in sommige gevalle na ander programme in die departement verskuif is. Personeel wat in Toerisme, Kunste en Vermaak herrangskik is, is opgelei om die nodige pligte uit te voer (bv. die pligte wat in die program Veiligheidsondersteuning vereis word).

Prestasie van ToerismeInternasionale toerisme het in 2015 nuwe hoogtes bereik. Die sterk prestasie van die sektor dra in baie dele van die wêreld by tot ekonomiese groei en werkskepping. Internasionale toeriste-aankomste het in 2015 1.2 miljard bereik, ’n 4% groei vanaf 2014 wat 1.1 miljard toeriste-aankomste aangeteken het. Die UNWTO voorspel dat internasionale toeriste-aankomste in 2016 wêreldwyd met 4% sal groei. Per streek word sal groei na verwagting die sterkste in Asië en die Stille Oseaan wees (+4% na +5%) en die Amerikas (+4% na +5%), gevolg deur Europa (+3.5% na +4.5%). Die voorspellings vir Afrika (+2% na +5%) en die Midde-Ooste (+2% na +5%) is positief, hoewel met ’n groter mate van onsekerheid en onbestendigheid.

Suid-Afrika het altesaam 9.5 miljoen toeriste-aankomste in 2014 aangeteken, ’n 6.6% jaar-op-jaar styging vergeleke met die 8.9 miljoen toeriste-aankomste wat in 2013 opgeteken is. Suid-Afrika word na Marokko en Egipte getel as die land wat die derde meeste in Afrika besoek word.

Gedurende 2015 was die Wes-Kaap verantwoordelik vir 14.5% van alle Suid-Afrikaanse toeriste-aankomste en het 21.8% van Suid-Afrika se totale besteding ontvang. Die Wes-Kaap het in 2015 ’n 2.3% groei met 1 418 513 toeriste-aankomste ervaar, vergeleke met die 1 386 100 toeriste-aankomste in 2014. Europa is gegradeer as die Wes-Kaap se sterkste bydraer tot aankomste, met die VK, Duitsland en Frankryk as die drie top bronmarkte vir die provinsie. Gedurende dieselfde tydperk het die totale besteding vir die Wes-Kaap met 11% gegroei; die provinsie het R16.1 miljard in 2015 verdien vergeleke met die R14.4 miljard besteding wat in 2014 aangeteken is.

Subprogram 6.1 ToerismebeplanningDie Wes-Kaapse Vennootskap vir Toerisme is die institusionele meganisme wat verbintenisse met belanghebbendes bevorder en staan onder voorsitterskap van minister Winde. Toerismebeplanning voorsien die sekretariaatfunksie aan die vennootskap. ’n Voltallige vergadering van die Wes-Kaapse Toerismevennootskap is op 26 Junie 2015 by die Robbeneiland-museum gehou. Die Projek Khulisa Toerismestrategie is aan belanghebbendes vir raadpleging voorgelê en die nuutste verwikkelinge oor die visumregulasies is deur die departement en Wesgro aangebied.


Die Toerisme-aksieplanne is deur die Projek Khulisa Toerisme-proses mede-ontwerp. Dit is gegrond op ’n aantal samesprekings en werkswinkels wat gedurende die 2015/16-boekjaar met die toerismebedryf gehou is.

Toerismebeplanning was verantwoordelik om toesig te hou oor vergaderings m.b.t. risikoverlaging met die Departement van die Premier en om M&E te koördineer ten opsigte van bewyse en prestasiemonitering, asook die vasstelling van aanwysers en teikens.

Toerismebeplanning het ook oorhoofse koördinering en deelname van die Wes-Kaap op die verskeie werkgroepe en forums van die Nasionale Departement van Toerisme (NDT) verseker. Hierby ingesluit was verslagdoening oor provinsiale lewering as deel van die strategie van die nasionale toerismesektor. Insette is ook vir strategieë gelewer en aanpassings is gemaak tussen die nasionale en provinsiale doelwitte en doelstellings. Toerismebeplanning het opdragdokumente aan die Toerisme MIPTECHs en MINMECs voorsien wat gedurende die 2015/16-boekjaar gehou is en verslae oor die vergaderings is aan die Provinsiale Kabinet voorsien. ’n Vergadering is ook op 21 Januarie 2016 met die betrokke munisipaliteite en NDT gefasiliteer om die Nasionale Oseane Ekonomie-projek te bespreek en die insette van hierdie belanghebbendes is aan NDT voorgelê.

As gevolg van die feit dat die Toerismeprogram met die program Handel- en Sektorontwikkeling gekombineer is, bied Toerismebeplanning ook nou ’n koördinerende rol aan sektore. Dit sluit in die bywoning van vergaderings en lewering van ’n sekretariaatfunksie aan die Hoofdirekteur, toesig en koördinering van insette vir die Jaarlikse Prestasieplan en Tegniese Aanwyser-verslae, en om belyning in terme van verslagdoeningsinsette vir die hoofdirektoraat m.b.t. M&E, risikobestuur, ens. te verseker.

Subprogram 6.2 Toerismegroei en -ontwikkeling’n Sakemotivering vir Fietsry-toerisme is deur ’n proses van oorlegpleging met belanghebbendes in die bedryf ontwikkel. As gevolg van hierdie proses het minister Winde ’n plan onthul om die Wes-Kaap te posisioneer as die fietsry-hoofstad van Afrika deur ‘n enkele skilderagtige, ikoniese roete van 520 km te ontwikke wat Plettenbergbaai en Kaapstad verbind. Die doel is om besoekers na die minder besoekte gebiede van die Wes-Kaap te lok. Die ontwikkeling van hierdie roete sal in verskeie fases plaasvind, met Fase 1 wat in die boekjaar 2016/17 met ’n 160 km-roete van Plettenbergbaai na George begin. Ingesluit by hierdie plan is ’n oudit van akkommodasie-vriendelike instellings, bestaande fietsryroetes, en fietsdienste. ’n Oudit van akkommodasie-vriendelike instellings is in Knysna, Mosselbaai en Plettenbergbaai uitgevoer. ’n Kalender vir fietsrybyeenkomste is ook vir die hele provinsie saamgestel.

Diensverbetering in toerisme is geïdentifiseer as een van die fokusareas wat in die bedryf aandag moet geniet. Die departement het met die Weskus Distriksmunisipaliteit geskakel om ’n dorp te identifiseer om die program Reis na Diensvoortreflikheid te implementeer. Hierdie program is gemik op die verbetering van diensvlakke in die toerismebedryf. Op ’n vergadering wat met die Weskus Distriksmunisipaliteit gehou is, is Clanwilliam benoem as die dorp om die Reis na Diensvoortreflikheid (J2SE) te implementeer. ’n Aanvanklike vergadering om die J2SE-program te bespreek, is met Sederberg Toerisme en die Clanwilliam Sakekamer gehou om ’n verbintenis te verseker. ’n Aanvanklike vergadering is ook op 7 Maart 2016 met Radio Namakwaland gehou om vas te stel of dit iets is waarin hulle sou belangstel. Radio Namakwaland is baie opgewonde oor hierdie projek en sal beslis saam met die Wes-Kaapse Regering werk in terme van ’n radioveldtog.

Met betrekking tot die Madiba Nalatenskaproete het die departement aanvanklike vergaderings met die Departement van Kultuursake en Sport, Erfenis Wes-Kaap en die Stad Kaapstad gehou om die projek bekend te stel en samewerking te versoek.

Toerisme-ondersteuningsdienste het ondersteuning en bystand aan 287 toerisme-instellings en individue voorsien. Dit het ingesluit:• Die bestuur van negatiewe persepsies oor die veiligheid van die bestemming deur die verskaffing van

’n proaktiewe diens, insluitend die verspreiding van 180 gedrukte veiligheidswenke aan toerismesake, hospitale, ambassades en polisiestasies en ’n reaktiewe diens wat ondersteuning en hulp aan 24 toeriste in nood aangebied het.

• Sekretariaat-ondersteuning aan die betrokke Streektoerisme-skakelkomitees wat op ’n maandelikse basis in die distrikte geskeduleer is. 83 aansoeke om toerisme-padtekens is verwerk, waarvan 66 aansoeke in die Overberg-, Weskus- en Suid-Kaap-streek vir die oprigting van toerisme-tekens goedgekeur is.

Daarbenewens is die departement ’n aktiewe lid van en deelnemer aan die Tafelberg Veiligheidsforum wat ten opsigte van die Tafelberg-omgewing oor probleme, voorvalle, misdaad en mediaverwante navrae reageer en verslag doen. Verteenwoordigers sluit die Universiteit van Kaapstad, SAPD, SANParke, vrywillige groepe, belangegroepe en ander staatsdepartemente in.


Subprogram 6.3 Transformasie van Toerismesektor• In terme van die wetgewende mandaat is programme vir vaardigheidsverbetering soos volg aan 154

toergidse verskaf:• 95 toergidse is deur ’n vennootskap met Metrorail op ’n opvoedkundige toer na Sir Lowry’s Pass Village

geneem. Die toergidse is gedurende die dagreis op pad na ’n wynplaas aan ’n aantal verskillende produkaanbiedinge blootgestel.

• 11 plaaslike persone is in vennootskap met die Sederberg Erfenisroete nuwe vaardighede aangeleer as natuurgidse in die Morawiese Kerk-gebied van die Sederberg. Hulle sal help om die slenterstaproetes wat aangebied word, te diens. Hierdie roetes het van vier na ses toegeneem en broodnodige toeriste na die gebied gelok. Die slenterstaproetes sluit ’n oornagverblyf en die gebruik van plaaslike inwoners in om fasiliteite en dienste te verskaf wat ekonomiese stimulasie na die gebied bring.

• Om aan te pas by Khulisa se lewerbare uitset om werk te skep, is bykomende opleiding in vennootskap met Plettenbergbaai Munisipaliteit aan 11 natuur- en kultuurgidse gebied. Die meerderheid van die leerders is tans werkloos en hulle kan ná opleiding wettig as vryskut-toergidse vir die geïdentifiseerde roetes optree.

• In reaksie op ’n behoefte in die mark weens ’n tekort aan toergidse wat Duits magtig is, het die departement ’n Duitse opknappingskursus gebied aan 16 toergidse wat Duits kan praat, maar nie gemaklik was om toere in die taal te lei nie. Die program wat prakties van aard is, is spesifiek vir toergidse ontwikkel.

• ’n Erkenning van Vorige Leer-program het 21 toergidse in staat gestel om ’n Cathsseta- geakkrediteerde kwalifikasie te verwerf wat hulle in staat stel om wettig as geregistreerde toergidse aan te hou werk.

Deur ’n aanstelling van die Minister word die Provinsiale Registrateur in die Staatskoerant uitgevaardig om registrasiepligte uit te voer. 1 617 toergidse is in die 2015/16-boekjaar geregistreer. Een registrasie is formeel afgewys weens ’n kwessie met werkpermitte en ’n amptelike appèl is by die Nasionale Registrateur het ingedien. Die Nasionale Registrateur het die besluit van die Provinsiale Registrateur gehandhaaf. Die Provinsiale Registrateur het ook insette gelewer vir die ontwikkeling van die Nasionale Regulasies met betrekking tot gidswerk wat in die Staatskoerant vir openbare kommentaar gepubliseer sou word. Hierdie regulasies sal duidelikheid gee oor en aanpas by die Wet op Toerisme, Wet 3 van 2014, en meer stabiliteit aan die sektor se toergidse bied.

Die departement het ’n besluit geneem om nie die toergidse-inspeksieprogram vir implementering uit te bestee nie, maar om interne personeel te benut. Hierdie inspeksies, wat grootliks bewustheid skep, is by verskillende terreine uitgevoer, van prominente toeriste-aantreklikhede tot staptoere in die middestad. 127 toergidse is deur die span geïnspekteer. Die meerderheid gidse wat geïnspekteer is, was ten volle geregistreer. Waar daar gevind is dat gidse verstreke registrasies gehad het, is hulle in kennis gestel en aangemoedig om betyds te hernu. Om bewustheid te verhoog, skryf die departement ook formeel aan maatskappye om hulle in te lig oor die Wet en die gevolge van die gebruik van onwettige gidse. ’n Gesamentlike inspeksie met die provinsiale Departement van Vervoer is in die derde kwartaal by Kaappunt gehou, waar die Departementshoof, mnr Solly Fourie, die geleentheid gehad het om met toergidse en -operateurs te skakel. Die departement het as positiewe versterking e-posse van bemoediging en dank gestuur aan daardie gidse wat die Wet nakom. Hierdie korrespondensie is goed ontvang en waardeer.

’n Databasis van alle geregistreerde toergidse in die provinsie wat op die provinsiale regering se webblad gehuisves was, is na ’n nuwe bediener oorgedra. Hierdie provinsiale databasis bied direkte toegang aan toeroperateurs, toeriste en die publiek (plaaslik én internasionaal) tot geregistreerde toergidse. Hulle kan gidse soek om aan ’n spesifieke behoefte te voldoen, byvoorbeeld ’n gids wat ’n sekere taal magtig is.

Subprogram 6.4 ToerismebestemmingsbemarkingMet regstreekse betrekking tot Wesgro se mandaat vir toerismebestemmingsbemarking en -bevordering, en die prioriteitsfokus wat gegee moet word aan die inisiatiewe wat in Projek Khulisa Toerisme geïdentifiseer is, is die volgende in die 2015/16-boekjaar bereik:

Die R16.696 miljoen handelsmerk-randwaarde is op uitsetvlak behaal. Mediablootstelling deur middel van positiewe dekking in die pers vir die bestemming vorm ’n belangrike deel van die funksie van bestemmingsbemarking. Volgehoue dekking in die mediaruimte is die hele jaar gehandhaaf.

Twaalf gesamentlike bemarkingsooreenkomste is gesluit. Hierdie ooreenkomste het die KLM-lugredery, Orbitz, Taste of Australia, Mango-lugredery en SAT Duitsland ingesluit, wat blootstelling vir die bestemming aan meer as 15 miljoen mense in belangrike bronmarkte moontlik gemaak het.

Sewentien konferensiebieë is beklink. Die Konvensieburo kon daarin slaag om sy grootste bod tot hede te wen, naamlik die Wêreld Oftalmologiese Kongres vir 2020 waarvan die geskatte getal afgevaardigdes 15 000 is. Wesgro het ook ’n baie suksesvolle werkswinkel met die Departement van Binnelandse Sake en die Wes-Kaapse Toerismebedryf geïnisieer om die kwessies rondom visums te bespreek, met positiewe resultate.


Agt-en-veertig gebeure in Kaapstad en die omliggende streke is ondersteun. Gebeure vorm ’n belangrike deel van die bevordering van geografiese verspreiding en verminder die effek van seisoenaliteit vir die streek. Daar was noue samewerking tussen Wesgro en die plaaslike toerisme-organisasies om die gebeure te ondersteun.

Eenhonderd-vyf-en-twintig toerisme-ondernemings het toegang tot bemarkingsgeleenthede ontvang. Dit het sosiale media en digitale gidse ingesluit wat op handelskoue beskikbaar gestel is.

Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Toerismebeplanning

1.1 ’n Enkele strategie en leweringsmodel vir toerismebestemming.

– – – –

Subprogram: Toerismegroei en -ontwikkeling

2.1 Om toegang tot die bestemming te verbeter en die aantreklikheid van die bestemming te verhoog d.m.v. die ondersteuning van nismarkte.

– – – –

Subprogram: Toerismebestemmingsbemarking

3.1 Getal internasionale aankomste.

Geen data beskikbaar nie.

1.1m – 1.4m 1 418 513 18 513 As gevolg van die bemarkings-inisiatiewe wat deur die jaar geïmplementeer is om handelsmerk-bewustheid te skep, die gevolg van seisoena-liteit te verlaag en besoekers na die provinsie te vermeerder, was daar meer internasionale aankomste as wat verwag is en dit het tot die oor-prestasie gelei.

3.2 Internasionale buitelandse regstreekse besteding.

Geen data beskikbaar nie.

R8mj - R13mj R16.1mj R3.1mj As gevolg van die bemarkings-inisiatiewe wat deur die jaar geïmplementeer is om bewustheid oor die verskeie aantrekkings en aktiwiteite in die streek te skep, was daar ’n toe-name in buite-landse regstreekse besteding wat tot die oorprestasie gelei het.

3.3 Getal binnelandse reise. Geen data beskikbaar nie.

1.5m – 2.5m 2 022 948 22 948 As gevolg van die bemarkings-inisiatiewe wat deur die jaar geïmplementeer is om handelsmerk-bewustheid te skep, die gevolg van seisoena-liteit te verlaag en besoekers na die provinsie te vermeerder, was daar meer bin-nelandse reise as wat verwag is en dit het tot die oor-prestasie gelei.


Prestasie-aanwysers en teikensDie Khulisa Toerisme-aksieplan is deur ’n raadplegende proses met die privaat sektor en die openbare sektor ontwikkel. Die Toerisme-aksieplan wat in Augustusus 2015 deur die Kabinet goedgekeur is, identifiseer die volgende inisiatiewe wat daarop gemik is om die groei van die Toerismesektor aan te dryf:• Bepaal die mededingende identiteit van die bestemming om ’n duidelike visie en visuele identiteit

te skep wat deur alle kommunikasie-belanghebbendes van die provinsie gebruik kan word om meer treffende globale penetrasie en ’n hoër opbrengs op bemarkingsbesteding aan te moedig.

• Ontwikkel en implementeer ’n aggressiewe groeistrategie in die die Afrika- en Golf-samewerkingsraad (GCC).

• Ontwikkel data en intydse sake-intelligensie en kapasiteit wat die responsiwiteit van die toerisme-bedryf bevorder.

• Ontwikkel en implementeer programme om afvaardigings te lok en bemark ten einde bywoningsyfers te versterk en langtermyn, positiewe uitkomste van sakebyeenkomste vir ondernemings en die akademie te bevorder.

• Ontwikkel en implementeer ’n belanghebbende-koördineringstrategie om samewerking met privaat en openbare belanghebbendes in die toerisme- en gasvryheidsbedryf te bevorder, en verseker kollektiewe inkoop op alle beleide, strategieë en ingrypings en verbeter sodoende belyning in die sektor.

• Bekom drie nuwe direkte lugroetes om toegang tot lugreis (passasiers en vrag) na en vanaf die Kaapstad Internasionale Lughawe (CTIA) te verhoog en verbeter, met die aanvanklike fokus op die instelling van nuwe roetes en ’n toename in frekwensie op bestaande roetes na Afrika.

• Lewer voorspraak vir vriendeliker visumregulasies om die aansoekproses vir visums te vereenvoudig ten einde volhoubare besoekeraankomste te verseker.

• Ontwikkel ’n bewusmakingsveldtog oor plaaslike vervoer-opsies om dit vir besoekers makliker te maak om in die provinsie te reis deur van plaaslike vervoer-opsies gebruik te maak.

• Posisioneer die Wes-Kaap as die fietsry-hoofstad van Afrika.• Maksimeer die Madiba Nalatenskaproete.• Posisioneer die provinsie as ’n globale voedsel- en wynbestemming deur die ontwikkeling van

bemarkingsinstrumente en ’n wêreldwye veldtog oor voedsel- en wyntoerisme wat geïmplementeer en ondersteun sal word deur as gasheer vir geteikende reishandel en -media op te tree.

• Posisioneer die provinsie as ’n internasionale middelpunt vir sake- en vryetydgeleenthede ten einde die Wes-Kaap te vestig as ’n heeljaarse bestemming deur die samestelling van ’n kalender van gebeure, en om dit makliker te maak om ’n geleentheid aan te bied.

• Ontwikkel en implementeer ’n program vir diensvlakverbetering.

Projek Khulisa Toerisme is ’n transversale benadering wat die lewering van hierdie toerisme-inisiatiewe in die departement se programme moontlik maak. Hierdie inisiatiewe sal bydra tot die bereiking van die geïdentifiseerde uitkomste om werkgeleenthede wat regstreeks deur toerisme geskep is, met 100 000 bykomende werkgeleenthede aan te vul en die GVA van R17 miljard na R28 miljard te verhoog. Die Khulisa Toerisme-aksieplan is in die 2015/16-boekjaar afgehandel en sal in 2016/17 as die eerste jaar van implementering begin om hierdie gestelde uitkomste te behaal.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Toerismebeplanning

1.1 Getal toerisme-aksieplanne mede-ontwerp en gemonitor.

– 2 2 –

Subprogram: Toerismegroei en -ontwikkeling

2.1 Getal toerisme-nismarkte ondersteun.

2 1 1 – –

2.2 Toerisme-ondersteunings-dienste: Getal toerisme-ondernemings/individue ondersteun/bygestaan.

210 180 287 179 Die teiken is oorskry weens ’n toename in versoeke van toerisme-organisasies vir die pamflette oor veiligheids-wenke.

Subprogram: Transformasie van die toerismesektor (Toerismeregulering)

3.1 Getal toeristegidse wie se vaardighede verbeter is.

512 52 154 102 Twee ingrypings, ’n Plettenberg-baai-projek en ’n vennootskap met Metrorail en ander vennote, het beteken dat die teiken met ’n bykomende 102 toeriste-gidse oorskry is. Gidse het vaardighede opgedoen deur opleiding, onderrig en blootstelling aan nuwe produk-aanbiedinge.

3.2 Getal individue geregistreer (toeristegidse).

1 666 1 100 1 617 517 Opleiding is Cathsseta- geakkrediteer, hoewel die meerderheid van nuwe toeristegidse privaat befonds is. Die hoër getalle is weens ’n kombinasie van nuwe gidse asook ingrypings (verspreiding van briewe en uitvoer van inspeksies) om opgeleide en ervare gidse aan te moedig.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Transformasie van die toerismesektor (Toerismeregulering) (vervolg)

3.3 Getal individue/ toerisme-verwante ondernemings geïnspekteer of gemonitor (toeristegidse).

1 044 80 127 47 As gevolg van seisoenaliteit en die getal toeristegids-geleide groepe, is die getal inspek-sies oorskry met 47 byko-mende gidse wat geïnspek-teer is.

Subprogram: Toerismebestemmingsbemarking

4.1 Handelsmerkbevordering: Randwaarde (gemiddelde waarde ekwivalent).

– R15m R16 696 741 R1 696 741 Meer bloot-stelling ontvang deur bykomende media-geleenthede gevind.

4.2 Getal gesamentlike bemarkingsooreenkomste (GBO).

13 12 12 – –

4.3 Sakegebeure – getal konferensiebieë gewen.

16 17 17 – –

4.4 Getal byeenkomste ondersteun.

29 37 48 11 Bykomende hulpbronne het beskikbaar geword wat die agentskap in staat gestel het om bykomende geleenthede te ondersteun.

4.5 Getal toerisme-ondernemings wat toegang tot bemarkingsgeleenthede gegee is.

– 80 125 45 Toegang tot bykomende bemarkings-blootstelling gekry.



Koppeling van prestasie aan begrotings’n Bedrag van R40.271 miljoen is gedurende die 2015/16-boekjaar vir die program begroot. Hiervan het werknemers se vergoeding R9.918 miljoen, goedere en dienste R1.491 miljoen, oordragte en subsidies R28.312 miljoen en betalings vir kapitale uitgawes R550 000 beloop.

Vergoeding van werknemers het in hierdie verband 96.73 % van die program se uitgawes uitgemaak.

Goedere en dienste het 95.73 % van die finale uitgawes van die program uitgemaak.


Subprogramuitgawes

Naam van subprogram

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Toerismebeplanning 1 500 1 410 90 4 198 4 198 –

Toerismegroei en -ontwikkeling 1 719 1 710 9 3 135 3 110 25

Transformasie van die Toerismesektor 8 449 8 205 244 9 234 9 231 3

Toerismebestemmingsbemarking 28 300 28 300 – 22 000 22 000 –

Handelskunste en Vermaak 303 257 46 6 570 6 560 10

Totaal 40 271 39 882 389 45 137 45 099 38

4.7 PROGRAM 7: VAARDIGHEIDSONTWIKKELING EN INNOVASIE

Doelwit Om die voorsiening van Menslike Kapitaal- en Innovasie-vaardighede te fasiliteer ten einde aan die behoefte in ekonomiese menslike hulpbronontwikkeling in die Wes-Kaap te voldoen.

Program 7 se doelwit sluit aan by die visie van die Nasionale Vaardigheidsontwikkelingstrategie (NVOS) III: “’n Geskoolde en bevoegde werkmag wat deel in, en bydra tot, die voordele en geleenthede van ekonomiese uitbreiding en ’n inklusiewe groeipad” (Departement van Hoër Onderwys en Opleiding, 2011).

ProgramstruktuurDie Program is soos volg gestruktureer:• Subprogram 7.1: Provinsiale Vaardigheidskoördinering• Subprogram 7.2: Werkmagontwikkeling• Subprogram 7.3: Innovasie

Diensleweringsdoelwitte en -aanwysersDie versnelling van groei en werkskepping is uiters belangrik en noodsaaklik om Suid-Afrika se ekonomie aan die gang te kry, werkgeleenthede aan te bied en die talle maatskaplike uitdagings wat in gemeenskappe regoor die provinsie ervaar word, te verander.

Een van die bekende metodes wat deur ’n aantal ontwikkelde en ontwikkelende lande gebruik is, is om ’n bevoegde en vaardige werkmag te ontwikkel, wat as ’n vereiste beskou word om ’n produktiewe en veerkragtige ekonomie te hê, veral onder omstandighede van toenemende internasionale kompetisie.

Dit word dus aanvaar dat enige inisiatiewe oor vaardigheidsontwikkeling moet poog om ’n wye reeks ingrypings te implementeer om belegging na die provinsie te lok, met inagneming van die feit dat daar in die moderne ekonomie ’n afname in roetine, praktiese beroepe is en ’n toename in poste met meer veeleisende vereistes is.

Ten einde hoër vlakke van ekonomiese groei en werkskepping te realiseer en ten einde die uitdagings as ’n land aan te pak, moet ons ’n benadering tot die globale ekonomie, internasionale handelsbeleid, kwessies rondom nywerheidsbetrekkinge en arbeidsverhoudinge en die steeds-groeiende kompleksiteit op industrie- en firma-vlak ontwikkel. Om hierdie doelwitte te bereik, benodig ons ook ’n produktiewe werkmag wat mededingend kan wees en tegnologie tot ons voordeel kan gebruik, of in wese ’n bevoegde en vaardige werkmag wat industrieë in staat sal stel om beter produktiwiteit, aanpasbaarheid, innovasie en kreatiwiteit toe te pas.

Daarbenewens versterk ’n bevoegde en vaardige werkmag die buigsaamheid van ’n werkmag om die potensiaal en aanwending van arbeid uit te brei, veral omdat die veranderinge oor ekonomiese sektore heen plaasvind.

’n Bevoegde en vaardige werkmag versterk ook ’n streek se vermoë om buitelandse belegging te lok en die plaaslike ekonomie uit te brei, aangesien dit geag word om tot ’n streek se mededingende voordeel by te dra en die sistemiese uitdagings van lae ekonomiese groei en werkskepping aan te spreek.

Wes-Kaap

Die Wes-Kaapse Regering, met die klem op Provinsiale Strategiese Doelwit 1, het ekonomiese groei en werkskepping as sy nommer een prioriteit geïdentifiseer. Om te dit bereik, is ’n aantal ekonomiese sektore vir onmiddellike fokus


(vir die volgende vyf jaar) geïdentifiseer, terwyl ander sektore in die daaropvolgende jaar geteiken sal word. Hierdie geïdentifiseerde sektore in die Wes-Kaap sluit in:• Sektor Olie en Gas, insluitend Boot-/Skeepsbou, Vervaardiging en Herstelwerk;• Sektor Toerisme, insluitend Mariene Toerisme;• Sektor Agriverwerking wat Wyn-, Vleis- en Brandewynproduksie insluit;• Sektor Sakeprosesuitbesteding (SPU);• Sektor Film;• Sektor Water;• Sektor Energie, insluitend hernubare energie en vloeibare stikstofgas;• Sektor IKT (dwarssnydende sektor); en• Ander verwante sektore, bv. Metale en Ingenieurswese.

Rolspelers in die bedrywe binne die genoemde sektore stem saam dat groot getalle mense wat met tegniese en beroepsgerigte vaardighede toegerus is, desperaat nodig is om die vaardigheidstekorte in die ontluikende en bestaande sektore in Suid-Afrika en die Wes-Kaap te verlig. Hierdie sektore bied werkgeleenthede aan baie geskoolde en halfgeskoolde kandidate in ingenieurswese, vervaardiging, die boubedryf, ens.

Die Wes-Kaapse Regering het gevolglik die ontwikkeling van tegniese en beroepsgerigte vaardighede as een van die agt spelwysigers in die huidige ampstermyn goedgekeur. Die Vaardighede-spelwysiger het die volgende doelwit geïdentifiseer: Voldoende en toepaslik gekwalifiseerde persone met tegniese en beroepsgerigte vaardighede om aan die behoeftes van geprioritiseerde ekonomiese groeigebiede in die Wes-Kaap te voldoen. Hierdie spelwysiger fokus op ambags-, beroepsgerigte en verwante tegniese vaardighede in belangrike prioriteitsgebiede en ressorteer onder PSD1.

Die departement is in ’n goeie posisie om, in samewerking met sektorspesialiste soos die Eenheid vir Leweringsondersteuning in die Departement van die Premier, en belanghebbendes in vaardigheidsontwikkeling in die sektore Agriverwerking, Toerisme en Olieboor- en Skeepsherstelwerk, sektor-spesifieke vaardighede-ingrypings te ontwikkel wat van ’n hoë gehalte en aanvaarbaar vir vennote in die bedryf is.

Die eskalering van vaardigheidsontwikkeling tot die status van spelwysiger het ’n hernude fokus geplaas op die transversale en samewerkende aard van ingrypings vir vaardigheidsontwikkeling en hoe dit aan die verskeie fases van die onderwysstelsel (basiese onderwys, verdere onderwys en opleiding, en hoër onderwys) gekoppel is; die diverse mandaat en belang van rolspelers; en doen ’n beroep, in die belang van die land en die Wes-Kaap, om gemeenskaplike agendas en teikens vir vaardigheidsontwikkeling te bepaal.

Ten einde die doelwit van ’n sterker beroepsgerigte en vakkundige poel van vaardighede op ’n volhoubare wyse te bereik, is ’n aantal hefbome of projekte in die 2015/16-boekjaar geïmplementeer. Dit het die afhandeling van die portaal vir vaardighede-intelligensie en loopbaanbewustheid, opleiding vir halfgeskoolde en geskoolde beroepe en die werkplasing van die jeug ingesluit. Die besonderhede word in die subprogram se lewerbare uitsette uiteengesit.

Die opleidings- of vaardigheidsprogramme is aan die vaardighede-aanbod-kant (TBOO) en is gekoppel aan Onderwys en Opleiding wat verder ondersteun word deur ervaringsleer in die werkplek aan die vraag-kant (industrie). Die oorhoofse doelwit was om die aantal geskoolde en halfgeskoolde persone in die Wes-Kaap te vermeerder om werkgeleenthede te benut wat die provinsie kan aanbied, asook om vir mense wat tans werkloos is, die geleentheid te gee om hul vaardighede aan te vul.

Ingrypings vir vaardigheidsontwikkeling het ’n verskeidenheid projekte geteiken op gebiede wat as lae-, intermediêre- en hoë-end vaardighede beskou word. Hierdie vaardighede-ingrypings het onder meer toegang tot loopbaanbewustheid voorsien om die jeug te help om ingeligte loopbaankeuses te maak, asook vaardighede-opleiding wat begunstigdes ondersteun het om voort te gaan met hul opleiding of toegang tot die werkplek of werksgeleenthede te kry.

Al hierdie projekte en programme is in lyn met provinsiale en nasionale beleidsgedrewe vereistes soos die ontwikkeling van ’n bekwame werkmag en is gekoppel aan die breër Vaardigheidsontwikkelingsprogram wat ambagte en die beroepe dek wat verdere werkskepping ondersteun.

Departementele inisiatieweDie departement het in oorbruggingsprogramme belê wat deur TBOO-kolleges aangebied is, insluitend die Bevoegdheidsgebaseerde Modulêre Opleiding (BGMO), Arbeidsterapie Gereedheidsprogram (AGP) bedryfsaanvraag- tegniese opleiding gemik op die skepping van ’n werwingsomgewing waar ambagte en beroepe ondersteun word deur programme wat waarde tot die bedryf toevoeg.


In Gasvryheid en Toerisme het hierdie programme byvoorbeeld Diensvoortreflikheid, Voedselversekeraars en Assistent-sjefs ingesluit, terwyl die sektor Olieboor- en Skeepsherstelwerk ’n reeks beroepe geïdentifiseer het, onder meer elektries, takelwerk, sweiswerk en vervaardiging.

Hierdie programme word verder aan die vaardighede-aanbod-kant (TBOO) ondersteun en is gekoppel aan Onderwys en Opleiding wat verder ondersteun word deur ervaringsleer in die werkplek aan die vraag-kant (industrie). Die oorhoofse doelwit is om die getal geskoolde en halfgeskoolde werkers in die Wes-Kaap te verhoog om werkgeleenthede en die projekte hieronder gelys te benut, en is daarop gerig om by te dra tot ‘n verhoging in die getal en gehalte van ambagsvaardighede ten einde vraag en aanbod bymekaar te bring.

Werkplasing is ’n belangrike komponent van hierdie vaardighede-ingrypings. Beroepsgerigte vaardigheids-programme is deur ’n plasingstydperk van ses maande ondersteun om leerders aan die werkplek bloot te stel. TBOO-gegradueerdes in die ambagte moes ’n 18-maande plasingsprogram deurloop voordat hulle hul ambagstoetse kon aflê.

Die Eenheid vir Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie het in oorleg met die ekonomiese sektore en TBOO-kolleges gegradueerdes in gasvryheid, vervaardiging en ingenieurswese geplaas om ervaring in die werkplek op te doen. Deelname deur belanghebbendes was nodig om programme te ontwikkel wat voornemende werknemers in die sektore kon identifiseer vir plasing in bedrywe wat vir hulle toepaslike blootstelling sou gee.

Die eenheid het daartoe bygedra om die volgehoue funksionering van die Premier se Raad vir Vaardighede en projekgebaseerde tegniese werkgroepe te ondersteun om te verseker dat ’n aantal vennote op ’n samewerkende wyse hulle kant bring. Die ontwikkeling van die Vaardighede-spelwysiger is ’n enkele poging onder vennote om die werksaamhede en hulpbronne van belanghebbendes te belyn ten einde voldoende tegniese en beroepsgerigte vaardighede van gehalte vir die provinsie te lewer.

Verbeterde koördinering Die Wes-Kaapse Regering het ook die Provinsiale Raad vir Menslike Hulpbronontwikkeling gevestig om die koördinering, beplanning en voorsiening van vaardigheidsontwikkeling-inisiatiewe aan te dryf ten einde befondsing in te win en ander belanghebbendes te betrek. Die vaardighede en indiensneembaarheid van jongmense, ondersteun deur opleiding en werkplasing ten einde ervaring in die werkplek op te doen, moet bevorder word.

Ter ondersteuning van die Provinsiale MHO is die Premier se Raad vir Vaardighede en verskeie tegniese werkgroepe ingestel om deurlopende samesprekings oor uitdagings met vaardigheidsontwikkeling en geïdentifiseerde oplossings te fasiliteer.

Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Provinsiale Vaardigheidskoördinering

1.1 Getal samewerkende vaardighede-ingrypings ondersteun.

10 8 14 6 Dit het finansiële en niefinansiële samewerking ingesluit. Die Vaardighede-eenheid het ook die leier vir die Vaardighede-spelwysiger geword wat ’n invloed op ons teikens gehad het.

1.2 Waarde van fondse bekom. – R20m R23.527m R3.527m Die Vaar-dighede-eenheid het die leier vir die Vaardighede-spelwysiger geword wat ’n invloed op tei-kens gehad het.


Uitkomsaanwyser






2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Werkmagontwikkeling

2.1 Getal leerders wat vaardighede vir indiensneembaarheid aangeleer het.

826 450 748 298 Die assesserings het aangedui dat meer leerders na hulle tydperk van plasing indiensneembaar was, wat beteken dat daar ’n beter pas tussen leerder en maatskappy was.

2.2 Waarde van finansiering bekom.

R30.598m R45m R2.226 m R42.774m Die hoofrede waarom die teiken nie bereik was nie, was die trae ekonomiese groei. ’n Sleutelprojek om die teiken te bereik, was ’n gesamentlike onderneming met die privaat sektor en die Werkfonds in die sektor Agri-besigheid. Die projek behoort binne ’n jaar te realiseer as die uitdaging met die grond-oordrag aangespreek word.

2.3 Getal mense wat ambagstoetse deurloop het.

33 150 69 81 Terwyl 61 bykomende leerders opleiding voltooi het en in aanmerking kom vir ’n ambagstoets, is daar ’n oponthoud met die SETA’s wat datums vir ambagstoetse moet aanwys. Na verwagting sal die meeste van die kandidate deur die loop van 2016/17 hul ambagstoetse aflê.


Prestasie-aanwysers en teikens

Samewerkende ingrypings ondersteunSterker koördinering onder belanghebbendes in ontwikkeling, insluitend sake, verskaffers van opleiding, die burgerlike samelewing en georganiseerde arbeid is belangrik vir volhoubare en langtermyn sukses, asook sistemiese regstelling van ’n gefragmenteerde pyplyn vir vaardigheidsontwikkeling. Gekoördineerde en samewerkende geleenthede word nie slegs deur getalle gemeet nie, maar ook die mate waarin dit omskep word in ’n verbintenis deur belanghebbendes om deel te neem aan die implementering van inisiatiewe vir vaardigheidsontwikkeling en tot die befondsing daarvan by te dra.

Die aantal samewerkende vaardighede-ingrypings wat in 2015/16 ondersteun is, het finansiële en niefinansiële programme ingesluit. Die Vaardighede-eenheid het ook die leier van die Vaardighede-spelwysiger geword, wat ‘n invloed op teikens gehad het. Aktiwiteite was daarop gemik om die konsep van Vaardighede as ’n spelwysiger aan die bedryf bekend te stel, veral met betrekking tot die sektore Olie en Gas; Gasvryheid en Toerisme; en Agriverwerking.

Voordeel uit vennootskappeGegewe die globale ekonomiese uitdagings en die behoefte om ingrypings in vaardigheidsontwikkeling uit te brei, was dit nodig om pogings te versterk om befondsing vir vaardigheidsontwikkelingsprogramme in te win van die drie vlakke van regering, industrie en aanvullende vennote om die nodige waardetoevoeging in die pyplyn van vaardigheidsontwikkeling te realiseer.

Verbetering van indiensneembaarheidTen einde die indiensneembaarheid van jongmense te verbeter, moet hulle sagter vaardighede soos werk-gereedheid en ingesteldheid tot die lewe en die werkplek ook aandag geniet, benewens die tegniese vaardighede wat benodig word om hulle funksies in die werkplek uit te voer.

WerkmagontwikkelingDie departement kon deur die direktoraat Programme en Projekte daarin slaag om werklose jongmense by gasheermaatskappye in die provinsie se ekonomiese sektore te plaas. Hierdie werkplasing het plaasgevind in die hoop dat die maatskappye die toekomstige werksvooruitsigte van die kandidate verbeter.

Kandidate in die Werk- en Vaardigheidsprogram word vir tydperke van vier tot 18 maande by maatskappye geplaas.

Die doelwit van hierdie pogings is om die indiensneembaarheid van die jeug te verbeter, en word aangevul deur toelaes wat betaal word terwyl hulle by die maatskappye werk. Die medebefondsing deur die maatskappy is dikwels ’n reëling wat tussen die leerder en die maatskappy getref word.

Program vir Ambagsmanontwikkeling (PAO)’n Aantal opleidingsingrypings en plasingsgeleenthede is gedurende die 2015/16-boekjaar onderneem om die getal gekwalifiseerde ambagsmanne in die Wes-Kaap te verhoog en die gehalte van vaardighede-oordrag in TBOO-kolleges en die privaat sektor te bevorder.

Hierdie program kon werklose jongmense werf wat hul ambagsteorie voltooi het, en waar nodig hulle blootstel aan gesimuleerde praktiese opleiding in die werkswinkels van TBOO-kolleges deur middel van Bevoegdheidsgebaseerde Modulêre Opleiding (BGMO) om hul kanse op internskap en ambagskap te verbeter.

Nadat hulle die BGMO-fases voltooi het (wat gewoonlik oor drie maande strek), word hulle vir 18 maande in die werkplek geplaas voordat hulle kwalifiseer om die nasionale ambagstoets af te lê. Ten einde hierdie program uit te voer, het die departement saamgespan met Tegniese en Beroepsgerigte Onderwys- en Opleidingskolleges (TBOO-kolleges), Sektorale Onderwys- en Opleidingsowerhede (SETA’s) en industrie om toegang tot geleenthede in die werkplek vir ervaringsleer te verbeter.




2014/15





2015/16Werklik 2015/16

Subprogram: Provinsiale Vaardigheidskoördinering

1.1 Getal strategiese vaardigheidsplanne vir prioriteitsektore/ instaatstellers ontwikkel.

3 2 2 –

1.2 Getal gestruktureerde en geskeduleerde interaksies, forums en gebeure.

16 20 22 2 Die bek-endstelling van die Vaardighede-spelwysiger het gelei tot meer interaktiewe samespre-kings met ge-affekteerde rolspelers.

1.3 Die ontwikkeling van ’n platform vir loopbaan-bewustheid.

– 1 1 –

Subprogram: Werkmagontwikkeling

2.1 Getal ambagskandidate opgelei.

– 150 362 212 Die behoefte aan meer ambags-kandidate om BGMO te voltooi, in lyn met prioriteit-ambagte, het gelei tot meer mense wat opgelei is en vir werkpla-sing gekwalifi-seer het.

2.2 Getal halfgeskoolde mense opgelei.

1 405 1 920 1 938 18 Meer BGP- en IKT-opleiding voltooi het gelei tot meer mense wat opgelei is.

2.3 Aantal ambagskandidate geplaas in gasheer-maatskappye.

187 150 174 24 Vraag na plasing het in verskeie areas toegeneem, vraag groten-deels van arbeids-ab-sorberende industrieë.

2.4 Getal halfgeskoolde werkers geplaas in gasheer-maatskappye.

1 311 1 100 1 136 36 DEOT het meer ge-doen a.g.v. bykomende vraag na plasings en bykomende befondsing wat van die Werkfonds ontvang is.




Koppeling van prestasie aan begrotingsDie eenheid het ’n begroting van R54.545 miljoen ontvang om vaardigheidsprogramme en -projekte te lewer wat die aanbod van geskoolde persone en veral die jeug aan die ekonomie kan versterk. Ingesluit by hierdie bedrag is R10.355 miljoen wat geteiken was vir die vergoeding van werknemers en die res is bestee aan projekte wat verband hou met die opleiding van geskoolde en halfgeskoolde werkers onder die werklose jeug. Die meeste van die fondse wat vir die projek toegeken is, het voorsiening gemaak vir toelaes aan halfgeskoolde en ambagskandidate wat in die werkplek geplaas is.

Subprogramuitgawes

Naam van subprogram

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Provinsiale Vaardigheidskoördinering 7 123 6 655 468 5 639 5 637 2

Werkmagontwikkeling 43 822 42 460 1 362 32 753 32 752 1

Innovasie 356 356 1 292 1 288 4

Bestuur: Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie 3 244 3 073 171 3 340 3 338 2

Totaal 54 545 52 544 2 001 43 024 43 015 9


5. OPSOMMING VAN FINANSIËLE INLIGTING

5.1 Departementele ontvangste


2015/16 2014/15


ingevorder

(Oor-)/Onder-

invordering


ingevorder

(Oor-)/Onder-

invordering

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Belastingontvangste 27 000 26 179 821 25 000 27 411 (2 411)

Casinobelasting

Perdewedren-belasting

Dranklisensies 27 000 26 179 821 25 000 27 411 (2 411)

Motorvoertuig-lisensies

Niebelasting-ontvangste 6 123 12 660 (6 537) 6 074 9 874 (4 236)

Verkoop van goedere en dienste buiten kapitale bates

270 427 (157) 270 436 (166)

Oordragte ontvang 500 500

Boetes, strafgeld en verbeurings

Rente, dividende en huur vir grond 42 (42) 3 (3)

Verkoop van kapitale bates

Finansiële transaksies in bates en laste 5 853 12 191 (6 338) 5 304 9 871 (4 567)

Totaal 33 123 38 839 (5 716) 31 074 37 721 (6 647)

5.2 Programuitgawes

Naam van program

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/Onder-

besteding

Finale begroting

Werklike uitgawes

(Oor-)/ Onder-

besteding

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Administrasie 41 904 40 330 1 574 35 556 35 529 27

Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste

54 968 53 802 1 166 59 622 59 269 353

Handel- en Sektorontwikkeling 176 622 171 451 5 171 236 595 235 959 636

Sakeregulering en Beheer 50 137 49 778 359 49 123 49 123 –

Ekonomiese Beplanning 25 816 24 997 819 41 239 41 014 225

Toerisme, Kunste en Vermaak 40 271 39 882 389 45 137 45 099 38

Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie 54 545 52 544 2 001 43 024 43 015 9

Totaal 444 263 432 784 11 479 510 296 509 008 1 288 745


5.3 Oordragbetalings aan openbare entiteiteDie tabel hieronder toon die oordragbetalings wat vir die tydperk 1 April 2015 tot 31 Maart 2016 gemaak is.

Naam van openbare entiteit

Dienste deur openbare entiteit gelewer

Bedrag na die

openbare entiteit

oorgedra

Bedrag deur die

openbare entiteit bestee

Prestasies van die openbare entiteit

Redes waarom entiteit nie bedrag

bestee het nie

R’000 R’000

Die Wes-Kaapse Agentskap vir Bestemmingsbemarking, Belegging- en Handelsbevordering (Wesgro)

Vir die instelling en operasionalisering van die Wes-Kaapse Beleggingsentrum.

R2 500 R0 Verwys na Deel B: Program 2: Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelings-dienste

Kaapse Beleggingsentrum is vir implementering as 'n Khulisa-lewerbare afgehandel. Oordrag-betaling is op hierdie basis gedurende die vierde kwartaal van 2015/16 gemaak.


Wesgro is die amptelike Agentskap vir Bestemmingsbemarking, Belegging- en Handels-bevordering vir die Wes-Kaap, geleë in Kaapstad.

R22 400 R22 400 Verwys na Deel B: Program 3: Handel- en Sektor-ontwikkeling

Die Saldanhabaai Industriële Ontwikkeling- sone (SBIOS)

Ondersteun funksionering van beheerstrukture ingestel om toesig te hou oor die beplanning, implementering en bestuur van Saldanhabaai IOS-projek.

R28 958 R28 958 Verwys na Deel B: Program 3: Strategiese Inisiatiewe

N.v.t.

Die Wes-Kaapse Agentskap vir Bestemmingsbemarking, Belegging- en Handels-bevordering (Wesgro)

Vir die instelling/ uitbreiding van direkte lugroetes na Afrika.

R4 000 R2 073 Verwys na Deel B: Program 3: Strategiese Inisiatiewe

Vertragings in bilaterale onderhandelings tussen lande en met lugvervoerder.

Die Wes-Kaapse Agentskap vir Bestemmingsbemarking, Belegging- en Handels-bevordering (Wesgro)

Kaapse Gesondheids-tegnologie Park

300 R0 Verwys na Deel B: Program 3: Strategiese Inisiatiewe

Befondsing is in Maart oorgedra en dus kon daar geen besteding wees nie.

Wes-Kaapse Drankowerheid (WKDO)

Die WKDO is verantwoordelik vir die regulering van die mikrovervaardiging en kleinhandel-verkope van drank deur dranklisensie-houers, die vermindering van onwettige drank-handel en die bevordering van verantwoordelike drankgebruik in die Wes-Kaap.

R38 733 R38 733 Verwys na Deel B: Program 4: Sakeregulering en -Beheer


Wesgro is die amptelike Agentskap vir Bestemmings-bemarking, Belegging- en Handelsbevordering vir die Wes-Kaap, geleë in Kaapstad

R28 300 R24 384 Verwys na Deel B: Program 6: Toerisme, Kunste en Vermaak

Omrol versoek: Verpligtinge: R876 Versoeke: R3 040 Totaal: R3 915


5.4 Oordragbetalings aan alle organisasies buiten openbare entiteite

Die tabel hieronder toon die oordragbetalings wat vir die tydperk 1 April 2015 tot 31 Maart 2016 gemaak is.

Naam van oordraer

Tipe organisasie

Doel waarvoor die fondse gebruik is

Het die dept. aan

artikel 38(1)(j) van die PFMA

voldoen?

Bedrag oorgedra

R’000

Bedrag bestee deur entiteit

R’000

Redes waarom fondse nie deur entiteit bestee

Program 2: Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste

Nasionale Bemagtigings-fonds

Instituut sonder winsbejag

Finansiële ondersteuning aan kwalifiserende kleinsake en koöperasies.

Ja 6 448 3 463 Die ooreenkoms vir oordragbetaling het in Desember 2015 in werking getree. Die NBF kon die produk slegs vanaf Januarie 2016 bemark wat ’n impak gehad het op die opname van lae-koste fondse deur KMMO’s. Dit is ’n deurlopende inisiatief en sal in 2016/17 voortduur.

Kaapse Kapitaalfonds (verskeie onder-nemings)

Privaat ondernemings

Finansiële hulp aan kwalifiserende KMMO’s ter ondersteuning van ingrypings gemik op die verbetering van toegang tot markte.

N.v.t. 2 831 2 831

Huishoudings Huishoudings Finansiële steun vir die wenners van die PERA 2015.

N.v.t. 1 974 1 974

Program 3: Handel- en Sektorontwikkeling

BPeSA Instituut sonder winsbejag

Om kluster-fasilitering, sektorgroei en ’n bydrae tot bedryfskoste te befonds.

Ja R3 000 R2 689 Die meeste van die befondsing is bestee en die saldo sal bydra tot die bedryfs-uitgawes aan die begin van die volgende boekjaar.

Kaapse Hand-werk- en Ontwerpinstituut



Ja R2 500 R2 500 Fondse is aan bedryfskoste bestee.


Naam van oordraer

Tipe organisasie


Het die dept. aan


voldoen?

Bedrag oorgedra

R’000


R’000


Program 3: Handel- en Sektorontwikkeling (vervolg)

Kaapse Kleding- en Tekstielkluster




Kaapse IT-inisiatief



Ja R2 500 R2 181 Die meeste van die befondsing is bestee en die saldo sal bydra tot die bedryfsuitgawes aan die begin van die volgende boekjaar.

Kaapstad Moderaad




Clotex Instituut sonder winsbejag


Ja R1 000 R433 Vertragings in oordragbetalings weens verandering in bestuur. Hulle laaste oordrag-betaling is in Februarie 2016 gemaak.

Suid-Afrikaanse Olie- en Gas-alliansie




Wes-Kaapse Fyn Voedsel-inisiatief





Naam van oordraer

Tipe organisasie


Het die dept. aan


voldoen?

Bedrag oorgedra

R’000


R’000


Program 3: Handel- en Sektorontwikkeling (vervolg)

Wes-Kaapse Bewerkings-inisiatief



Ja R1 000 R809 Die meeste van die befondsing is bestee en die saldo sal bydra tot hulle bedryfs-uitgawes aan die begin van die volgende boekjaar.

Genesis Community IT-inisiatief


Bedryfs-befondsing vir ICAN Elsiesrivier.

Ja R750 R750 N.v.t.

Kaapse Digitale Stigting


Bedryfs-befondsing vir die CDF.

Ja R700 R700 N.v.t.

Kaapse Handwerk- en Ontwerp-inisiatief


Om die Ontwerp Ekostelsel-program en ontwerp in infrastruktuur te ondersteun.

Ja R4 000 R4 000 N.v.t.



Bedryfs-befondsing vir Bandwidth Barn Khayelitsha.

Ja R500 R290 A.g.v. vertragings in vestigingskoste in 2014/15, is van die koste oorgedra na 2015/16: Van die kapasiteit is gedurende 2015 weg en het verdere besparings op die begroting meegebring.

Convenco Instituut sonder winsbejag

Vir die uit-breiding van die Kaapstadse Internasionale Konvensie-sentrum.

Ja R15 000 R15 000 N.v.t.

GreenCape Instituut sonder winsbejag


Ja R16 480 R14 760 ’n Bedrag van R1 719 785 was soos op 31 Maart 2016 onbestee. ’n Verhoging in oordrag-betaling in Maart (R1 480 000) was beoog om uitgawes op programme in April en Mei 2016 te dek. Befondsing ten volle bestee soos op 17 Mei 2016.


Naam van oordraer

Tipe organisasie


Het die dept. aan


voldoen?

Bedrag oorgedra

R’000

Bedrag bestee

deur entiteit R’000


Program 5: Ekonomiese Beplanning

Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelings-vennootskap


Om die provinsiale regering se mandaat vir ’n groeistrategie, d.w.s. om geleenthede vir groei en werk te skep, uit te voer.

Ja R7 000 R7 000 N.v.t.

Program 7: Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie

Huishoudings Huishoudings Om die betaling van begunstigdes se toelaes te fasiliteer.

Ja R10 800 R10 751 Projeklewerbares strek oor boekjare en maak vir die akademiese jare voorsiening.

Wes-Kaapse Bewerkings-inisiatief


Om die betaling van begunstigdes se toelaes te fasiliteer, vordering met tegniese assesserings te monitor en BGMO te fasiliteer.

Ja R1 200 R436 Projeklewerbares strek oor boekjare en maak vir die akademiese jare voorsiening.



Om Java (IKT) opleiding as ’n vennootskap tussen DEOT, Oracle, CITI en MICT Seta te fasiliteer.

Ja R615 R61.7 Projeklewerbares strek oor boekjare en maak vir die akademiese jare voorsiening.

Die tabel hieronder toon die oordragbetalings waarvoor daar in die tydperk 1 April 2015 tot 31 Maart 2016 begroot is.

Naam van oordraer Doel waarvoor die fondse gebruik moes word

Begrote bedrag R’000

Bedrag oorgedra R’000

Redes waarom fondse nie oorgedra is nie

Kaapse Kapitaalfonds (verskeie ondernemings)

Privaat ondernemings 3 000 2 831 Laer as verwagte opname deur ondernemings.


5.5 Voorwaardelike toelaes en geoormerkte fondse betaalNie van toepassing nie.

5.6 Voorwaardelike toelaes en geoormerkte fondse ontvangDie departement het gedurende die 2015/16-boekjaar geen voorwaardelike toelaes ontvang nie. As deel van die jaarlikse begroting is bykomende geoormerkte fondse vir die volgende wel ontvang:a) R19.984 miljoen is ontvang vir die doel om die Wes-Kaapse Agentskap vir Bestemmingsbemarking,

Belegging- en Handelsbevordering (Wesgro) in terme van hul kernfunksie te ondersteun, naamlik die aanlokking van buitelandse beleggers, bevordering van handel (met ’n fokus op die prioriteitsektore), ondersoek van alternatiewe markte en om te mik na internasionale beste praktyke in bestemmingsbemarking, belegging- en handelsbevordering.

b) ’n Bedrag van R14.331 miljoen is geoormerk om die Breëband Stroom 2-inisiatiewe te ondersteun.c) Die Saldanhabaai IOS het ’n toekenning van R28.958 miljoen ontvang ter ondersteuning van die

funksionering van beheerstrukture wat ingestel is vir die toesig en bestuur van die beplanning en implementering van die Saldanhabaai IOS-projek.

d) R80.000 miljoen is toegeken vir die uitbreiding van die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum (KIKS).e) ’n Bedrag van R7.000 miljoen is begroot om die werksaamhede van die Wes-Kaapse Ekonomiese

Ontwikkelingsvennootskap (WKEOV) gedurende die 2014/15-boekjaar te ondersteun.

5.7 Donateursfondse ontvangDie departement het gedurende die boekjaar befondsing van drie bronne ontvang vir die bevordering van vaardighede onder die jeug. Hierdie befondsers was die Ontwikkelingsbank van Suid-Afrika (DBSA), die Onderwys- en Opleidingsowerheid vir die sektor Vervaardiging, Ingenieurswese en Verwante Dienste (MERSETA) en die Onderwys- en Opleidingsowerheid vir die sektor Groothandel en Kleinhandel (W&RSETA). Dié donateursfondse is gebruik om die Werk- en Vaardigheidsplan aan te vul.

Donateursfonds 1: Ontwikkelingsbank van Suid-Afrika

Naam van donateur Ontwikkelingsbank van Suid-Afrika

Volle bedrag van die befondsing (R’000) R16 805

Tydperk van verbintenis

Doel van die befondsing Om die Werk- en Vaardigheidsprogram te ondersteun

Verwagte uitsette

Werklike uitsette behaal

Bedrag ontvang in lopende tydperk (R’000)

Bedrag deur die departement bestee (R’000) R3 371

Rede vir onbestede fondse

Moniteringsmeganisme van donateur Plan om implementering van projek te monitor

Donateursfonds 2: Groot- en Kleinhandel Seta (W&R Seta)

Naam van donateur Groot- en Kleinhandel Seta

Volle bedrag van die befondsing (R’000) R270


Doel van die befondsing Werwing, opleiding, werkplasing en mentorskap van werklose jeug

Verwagte uitsette


Bedrag ontvang in lopende tydperk (R’000)

Bedrag deur die departement bestee (R’000)


Moniteringsmeganisme van donateur Moniteringsverslae


Donateursfonds 3: MERSETA

Naam van donateur MERSETA

Volle bedrag van die befondsing (R’000) R4 176


Doel van die befondsing Die doel van die samewerking wat tussen MERSETA en DEOT beoog word, is daarop gemik om die ontwikkeling van vaardighede in die provinsie te prioritiseer

Verwagte uitsette 200 vakleerlinge opgelei en ambagstoetse afgelê


Bedrag ontvang in lopende tydperk (R’000) R4 176

Bedrag deur die departement bestee (R’000)


Moniteringsmeganisme van donateur Kwartaallikse verslaeKwartaallikse vergaderings om vordering met die projek te hersien en bespreek

5.8 Kapitale belegging, onderhoud en batebestuursplan

Lewer kommentaar op die volgende:• Vordering met die implementering van die kapitaal-, beleggings- en batebestuursplan.

Nie van toepassing nie.

• Infrastruktuurprojekte wat in die lopende jaar voltooi is en die vordering in vergelyking met wat aan die begin van die jaar beplan is. Verskaf redes vir wesenlike afwykings (2% afwyking).


• Infrastruktuurprojekte wat tans aan die gang is (lys projekte) en wanneer hulle na verwagting voltooi sal word.

Bates sal ingevolge die batebestuursbeleid vervang word. In vergelyking met die vorige boekjaar sal die departement gedurende die 2016/17-boekjaar voortgaan met die herstrukturering van vloere en kantore.

• Planne om enige huidige fasiliteite te sluit of af te gradeer.


• Vordering met die instandhouding van infrastruktuur.


• Verwikkelinge met betrekking tot bogenoemde wat na verwagting ’n impak op die departement se huidige besteding sal hê.


• Besonderhede oor hoe batebesit gedurende die oorsigtydperk verander het, insluitend inligting oor vervreemding, afskrywing en verlies as gevolg van diefstal.

Die departement het gedurende die boekjaar 2015/16 die erkenning van bates hersien. Op grond van die hersiening is daar bevind dat items wat voorheen as bates erken was, nie meer aan die vereistes voldoen het nie. Die batebasis is met ’n totaal van 765 verminder. ’n Totaal van 313 bates is gedurende die 2015/16-boekjaar vervreem.

• Maatreëls ingestel om te verseker dat die departement se bateregister gedurende die oorsigtydperk bygehou is.

Die baterekords word daagliks bygehou, met inagneming van alle toepaslike voorskrifte en riglyne vir batebestuur. Die bateregister en die BAS-stelsel word maandeliks gerekonsilieer om te verseker dat die register volledig en korrek is.


• Die huidige stand van die departement se kapitale bates, byvoorbeeld watter persentasie in ’n goeie, billike of swak toestand is

28% is in ’n goeie toestand 72% is in ’n billike toestand

• Groot instandhoudingsprojekte wat gedurende die oorsigtydperk onderneem is

Geen groot instandhoudingsprojekte is gedurende die oorsigtydperk onderneem nie. Bates word in stand gehou ingevolge die vervaardiger se diensboek, en soos vereis.

• Vordering gemaak om die agterstand in instandhouding gedurende die oorsigtydperk te behandel, byvoorbeeld, het die agterstand gegroei of kleiner geword? Is die tempo van vordering volgens plan? Indien nie, waarom nie en watter maatreëls is ingestel om op koers te bly?


Deel C:KORPORATIEWE BEHEER


Deel C:KORPORATIEWE BEHEER


DEEL C: KORPORATIEWE BEHEER

1. INLEIDING

Die Korporatiewe Beheervereistes van die King III-verslag met betrekking tot die Rekenpligtige Beampte se verantwoordelikhede word deur artikel 38 en 40 van die WOFB bekragtig. Ingevolge hierdie wetgewende plig en verantwoordelikheid vir goeie beheer het die departement ’n gevestigde en funksionerende Beheerkomitee onder voorsitterskap van die Rekenpligtige Beampte wat uit alle senior bestuurslede saamgestel is, insluitend provinsiale vennote op die gebied van Risikobestuur, Inligtingstegnologie, Interne Oudit en Forensiese Wetenskap. Hierdie komitee verseker dat korporatiewe, etiese en sosiale verantwoordelikheid en aanspreeklikheid aan al die departement se belanghebbendes oorgedra word.

Die komitee het gedurende die 2015/16-boekjaar goeie vordering gemaak in die beheerareas wat betrekking het op die komitee se strategiese rigting en bestaande toestand van lewering, asook die bestuur van konflikbeheer van die departement se implementeringsagente wat met oordragbetalings verband hou. Dit is hoofsaaklik gedoen as gevolg van die volwasse denke rondom streng beheer en die aanspreeklikheid wat die departement teenoor sy belanghebbendes het.

Die genoemde vordering is grotendeels teweeggebring deur die jaarlikse hersiening van die komitee se verwysingsraamwerk wat gegrond was op die vorige jaar se aanpassing om die nege King III-beginsels in te sluit ten einde ware volwassenheid m.b.t. korporatiewe beheer te bereik. Hierdie jaar het die komitee introspeksie gehou en met nederige erkenning besluit of die werk wat verband hou met die toepassing van die beginsels prakties en realisties was. Om hierdie rede is daar intensief en uitvoerig oor die beginsels beraadslaag om die pragmatisme en haalbaarheid daarvan te verseker. Die doeltreffendheidswinste en uiteindelike gevolg was dat die komitee ’n aksiegerigte en geloofwaardige plan ontwikkel het wat die individuele beginsels van ’n objektiewe eerder as beleidstatus voorsien.

Om die verdere behoud van die hoogste standaarde van korporatiewe beheer te verseker en alle potensiële blootstelling aan belangebotsing uit die weg te ruim, het die departement verklarings van belange geïnisieer en geïmplementeer vir alle departementele amptenare wat by die proses van oordragbetaling betrokke is. In teenstelling met die hoë-risiko en aldus sterk beheerde arena van voorsieningskanaalbestuur, is die tipe lewering van oordragbetaling voorheen nie so streng gereguleer nie. Daar was gevolglik potensiaal vir misbruik. Om te verseker dat hierdie potensiële risiko gedek is en vertroue te kweek onder die regering se mees gewaardeerde belanghebbendes, die publiek, het die departement hierdie inisiatief aangepak om seker te maak dat die begunstigdes se mandate met die departement s’n belyn was, dat hulle verdienstelik van staatsfondse was en dat die proses billik en vry van konflik was.

2. RISIKOBESTUUR

Die Rekenpligtige Beampte (RB) vir die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme neem verantwoordelikheid vir die implementering van Ondernemingsrisikobestuur (ORB) ingevolge die Nasionale Tesourie Openbare Sektor Raamwerk vir Risikobestuur (OSRRB) en die Direktoraat Ondernemingsrisikobestuur (D: ORB) in die Departement van die Premier lewer ’n gesentraliseerde strategiese ondersteuningsdiens aan die departement.

Ter nakoming van die OSRRB en om risikobestuur verder in die departement te verstewig, het die Wes-Kaapse Regering (WKR) ’n ORB-beleidsverklaring aanvaar waarin die WKR se oorhoofse doel met betrekking tot ORB uiteengesit word. Die departement het ’n ORB-beleid 2015/16 – 2016/17 aanvaar wat op 30 April 2015 deur die Rekenpligtige Beampte goedgekeur is; en ’n ORB-strategie en -implementeringsplan vir 2015/16 wat op 29 April 2015 deur die Rekenpligtige Beampte goedgekeur is. Die ORB-implementeringsplan gee uitvoering aan die departementele ORB-beleid en -strategie en skets die rolle en verantwoordelikhede van bestuur en werknemers in die versterking van risikobestuur in die departement.

Die departement het op ’n kwartaallikse basis beduidende risiko’s wat ’n impak op die bereiking van sy doelwitte kan hê, strategies en op programvlak geëvalueer. Risiko’s is geprioritiseer op grond van waarskynlikheid en impak (inherent en residueel) en bykomende versagtings is ooreengekom om risiko’s tot aanvaarbare vlakke te verminder. Nuwe/ontluikende risiko’s is tydens die kwartaallikse hersieningsprosesse geïdentifiseer.

Die departement het ’n Komitee oor Ondernemingsrisikobestuur (KORB) ingestel om die Rekenpligtige Beampte by te staan met sy verantwoordelikhede met betrekking tot risikobestuur. Die komitee het volgens ’n verwysingsraamwerk wat op 25 Augustusus 2015 deur die Rekenpligtige Beampte goedgekeur is, gefunksioneer. KORB het grotendeels die doeltreffendheid van die versagtende strategieë wat geïmplementeer is om die risiko’s van die departement aan te spreek, geëvalueer en verdere optrede aanbeveel, waar van toepassing.


Die Ouditkomitee het die onafhanklike toesig oor die departement se stelsel van risikobestuur verskaf. Die Ouditkomitee is voorsien van kwartaallikse ORB-vorderingsverslae en departementele risikoprofiele en -registers ten einde hul onafhanklike toesighoudende rol te vervul. Die Ouditkomitee se evaluering van die risikobestuursproses hou verband met die vordering van die implementering van die ORB-implementeringsplan en risiko’s waarvoor die departement te staan kom en toepaslike strategieë vir die reaksie op/hantering van risiko’s.

Institusionele prestasieDie Departement van die Premier: Ondernemingsrisikobestuur het in vennootskap met die departement gedurende die 2015/16-boekjaar pasgemaakte opleiding in risikobestuur vir departementele personeel gefasiliteer. As ’n algemeen aanvaarde metode om kultuur vas te lê, het die opleidings- en ontwikkelingsprogram in risikobestuur aansienlike bewustheid geskep onder personeel wat nie noodwendig op die gebied van risikobestuur werksaam is nie, maar doelbewus in hul daaglikse aktiwiteite daartoe bydra. Die program is dus saamgestel om personeel op laer vlakke te oriënteer en kapasiteer oor die waarde van die implementering van doeltreffende risikobestuur en hoe dit met hulle werkgebiede verband hou.

Daarbenewens is risikokategorisering en die verwante bepaling van risikotoleransievlakke gedurende die jaar bekendgestel. Die toepassing van die konsepte het risiko’s vir risiko-eienaars beter gekontekstualiseer in sover dit duidelike vrae gestel het oor die validiteit van risiko’s en die evaluering daarvan. Dit het in ruil gelei tot verbeterde risiko-identifisering en -assessering wat die integriteit van departementele risikoprofiele versterk het.

3. BEDROG EN KORRUPSIE

Die Wes-Kaapse Regering (WKR) het ’n Anti-Korrupsiestrategie aanvaar, wat ’n bevestiging is van die provinsie se houding van zero toleransie teenoor bedrog en korrupsie. Die departement het ’n Bedrogvoorkomingsplan en ’n Implementeringsplan vir Bedrogvoorkoming goedgekeur, wat uitvoering gee aan die Bedrogvoorkomingsplan.

Verskeie kanale bestaan vir die aanmelding van bewerings van bedrog en korrupsie en dit word volledig in die Provinsiale Anti-Korrupsie Strategie en die Departementele Bedrogvoorkomingsplan beskryf. Elke bewering wat deur die Provinsiale Forensiese Dienste-eenheid (PFD) ontvang word, word in ’n gevallebestuurstelsel opgeteken en dit word gebruik as ’n bestuursinstrument om verslag te lewer oor vordering wat gemaak is met gevalle wat op die departement betrekking het en om statistiek vir die provinsie en die departement te voorsien.

Werknemers wat die fluitjie oor vermoedelike bedrog, korrupsie en diefstal blaas, word beskerm op voorwaarde dat die bekendmaking ’n beskermde bekendmaking is (d.w.s. voldoen aan statutêre vereistes, bv. ter goeder trou gedoen). In hierdie verband is ’n transversale Beleid oor Fluitjieblasers op 24 Februarie 2016 goedgekeur om riglyne aan werknemers te gee oor hoe om bekommernisse aan te meld by die geskikte lynbestuur, bepaalde aangewese persone in die WKR of eksterne instellings, waar hulle redelike gronde het om te glo dat oortredings of ongerymdhede binne die WKR gepleeg is of gepleeg word. Die geleentheid om anoniem te bly word gebied aan enige persoon wat dade van bedrog, diefstal en korrupsie wil aanmeld en indien hulle dit in persoon wil doen, word hulle identiteit vertroulik gehou deur die persoon by wie hulle dit aanmeld.

Sodra bedrog of korrupsie na afloop van ’n ondersoek bevestig word, word die betrokke werknemer wat aan hierdie dade deelgeneem het aan ’n dissiplinêre verhoor onderwerp. In alle sodanige gevalle word daar van die WKR-verteenwoordiger wat die dissiplinêre verrigtinge inisieer, verwag om die ontslag van die betrokke werknemer aan te beveel. Waar prima facie-bewys van kriminele optrede bespeur word, word ’n strafregtelike saak aan die Suid-Afrikaanse Polisiediens gerapporteer.

Die PFD het ’n Gevallebewegingsertifikaat uitgereik wat die volgende beweging van gevalle vir die departement gedurende hierdie boekjaar aandui:

Lid Bygewoon

Onafgehandelde gevalle soos op 1 April 2015 0

Nuwe gevalle aangemeld gedurende 2015/16 0

Afgehandelde gevalle (2015/16) 0

Verwysde gevalle (2015/16) 0

Geïnkorporeerde gevalle (2015/16) 0

Gevalle herklassifiseer (2015/16) 0

Gevalle hertoegewys (2015/16) 0

Onafgehandelde gevalle soos op 31 Maart 2016 0


4. MINIMALISERING VAN BELANGEBOTSING

’n Belangrike element van korporatiewe bestuur is die doeltreffende bestuur van belangebotsings. Die departement beskou dit as ’n belangrike fokusarea in voorsieningskanaalbestuur en die oordragbetalings. Ter nastrewing hiervan en om belangebotsing te dek en voorkom, het die department vir die 2015/16-boekjaar sy benadering ten opsigte van etiese diensleweringspraktyke versterk en die volgende verseker:

a) Alle departementele bodkomiteelede teken ’n verklaring van belange vir elke bod/kwotasie en indien enige belangebotsing bestaan, word die betrokke lede van die vergadering verskoon. Hierdie verklaring dek ook enige kwessies oor vertroulikheid wat mag opduik.

b) Daar word van verskaffers vereis om die WCBD4-dokument te voltooi, wat van hulle vereis om enige familielede wat in die verkrygingsproses betrokke is of in diens van die departement is, bekend te maak. Die inligting op die WCBD4 word vóór die beoordeling van die bod/kwotasie deur die departement geverifieer.

c) Verklarings van belange word voltooi deur alle werknemers wat kwotasies vir aankope tussen R0 en R10 000 aanvra.

d) Verklarings van belange voltooi deur alle personeel betrokke by oordragbetalings gedurende die jaar.e) Keuring van senior bestuur, personeel en belangrike verskaffers.f) Verifiëring van bieërs se handelinge teen die register van tenderwanpresteerders.

Daarbenewens het die departement vir die tydperk onder oorsig 100% nakoming van die Staatsdiensregulasies (2001) verseker, wat bepaal dat alle aangewese werknemers in die staatsdiens die besonderhede van hul finansiële belange op ’n jaarlikse grondslag aan die betrokke uitvoerende gesag openbaar.

5. GEDRAGSKODE

’n Gedragskode vir Voorsieningskanaalbestuur (VKB) is opgestel om te verseker dat VKB-amptenare fidusiêre pligte in die uitvoering van hulle normale pligte verrig. Alle amptenare van voorsieningskanaalbestuur onderteken ’n gedragskode wanneer hulle begin werk. Die inhoud van die gedragskode word deeglik met elke personeellid bespreek sodat hulle bewus is van die erns van die dokument.

Ten einde ’n standaard van professionele etiek in die werkplek te bevorder, het die departement verseker dat alle nuwe werknemers ’n induksieprogram bywoon, wat handel oor die gedragskode en wat werknemers aanmoedig om eties te dink en op te tree.

6. GESONDHEID-, VEILIGHEID- EN OMGEWINGSKWESSIES

Ingevolge artikel 8(1) van die Wet op Beroepsgesondheid en -veiligheid moet elke werknemer ’n werksomgewing daarstel en handhaaf wat veilig en sonder risiko vir die gesondheid van sy werknemers is, en die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme beskik oor ’n toegewyde Sekuriteitsbestuurder en Sekuriteitskomitee by die Waldorf-gebou.

Die gesondheids- en veiligheidsdoelwit van die departement is die vermindering van werksverwante beserings en ongelukke wat tot beserings en skade aan eiendom lei. Die departement het ’n Beroepsgerigte Sakekontinuïteitsplan plan ontwikkel en goedgekeur om gebeurlikhede te hanteer.

’n Toegewyde bestuurder is gedurende die oorsigtydperk aangestel om die departement te verteenwoordig op die Wes-Kaapse Regering se Transversale Veiligheid- en Sekuriteitsbestuurdersforum wat die implementering van sekuriteit in alle departemente monitor.

Die Beroepsgesondheid en Veiligheidskomitee het gereelde vergaderings gehou en notules en -verslae met die nodige aanbevelings ingedien om tekortkominge reg te stel wat na afloop van nakomingsoudits in die geboue uitgewys is.

Twee voorgeskrewe ontruimingsoefeninge is uitgevoer (een aangekondig en een nie aangekondig nie). Albei ontruimings het minder as elf minute geduur. Die Beroepsgesondheid en Veiligheidskomitee het vier voorgeskrewe vergaderings gehou.

Nuwe Beroepsgesondheid- en Veiligheidsbeamptes is gedurende die oorsigtydperk aangestel (bv. vloerbeamptes, noodhulpwerkers en brandbeamptes). Alle beamptes het aanstellingsbriewe asook veiligheidstoerusting ontvang, soos voorgeskryf.


7. SKOOR-BESLUITE

Daar was geen SKOOR-besluite vir die 2015/16-boekjaar nie.

8. VORIGE WYSIGINGS AAN OUDITVERSLAE

Daar was geen wysigings aan die vorige jaar se ouditverslag nie.

9. INTERNE KONTROLE-EENHEID

Die kontrole-omgewing vorm die grondslag vir al die ander komponente van interne kontrole. Die bestuurskomitee en senior bestuur dui van bo af die toon aan oor die belangrikheid van interne beheer en die verwagte standaarde van gedrag. Die kontrole-omgewing verskaf dissipline, proses en struktuur. Die kontrole-omgewing word deur beleide en prosedures ondersteun wat in die departement ontwikkel word. Hierdie beleide en prosedures word deur verskeie versekeringsverskaffers gemonitor, insluitend die Ouditeur-Generaal, die Provinsiale Tesourie, Interne Oudit en die Interne Kontrole-eenheid.

Die verwagte verantwoordelikhede van die Interne Kontrole-eenheid word in die bedryfsplan uiteengesit en word deur verskeie mediums ingelig. Die Interne Kontrole-eenheid het die verantwoordelikhede in die bedryfsplan omskep in standaard bedryfsprosedures, besprekingsdokumente en/of kontrolelyste om te help met die monitering en verslagdoening van interne beheergebreke en gevalle van nienakoming.

Vir die 2015/16-boekjaar het die Interne Kontrole-eenheid ondersoeke oor nakoming en finansiële inligting onderneem. In hierdie verband het ons alle betalings vir voorsieningskanaalbestuur en oordragbetalings, bate-rekonsiliasie, finansiële bruikhuur, inkomste, tussentydse en finansiële jaarstate ondersoek.

10. INTERNE OUDIT EN OUDITKOMITEES

Interne Oudit voorsien bestuur van onafhanklike, objektiewe gerusstellings- en raadgewende dienste wat bedoel is om waarde toe te voeg en om die bedrywighede van die departement voortdurend te verbeter. Dit staan die departement by met die bereiking van sy doelwitte deur ’n sistematiese, gedissiplineerde benadering te volg om die doeltreffendheid van korporatiewe beheer-, risikobestuurs- en kontroleprosesse te evalueer en te verbeter.

Die volgende belangrike aktiwiteite word in hierdie verband uitgevoer:• Evalueer en maak gepaste aanbevelings vir die verbetering van die bestuursprosesse ter bereiking van

die departement se doelwitte;• Evalueer die geskiktheid en doeltreffendheid van en dra by tot die verbetering van die risikobestuursproses;• Lewer bystand aan die Rekenpligtige Beampte met die handhawing van doeltreffende en effektiewe

beheer deur die evaluering van maatreëls om die effektiwiteit en doeltreffendheid daarvan te bepaal en maak aanbevelings vir verbetering of versterking.

Die volgende gebeure met betrekking tot gerusstelling is in die 2015/16 Interne Ouditplan goedgekeur:• Oordragbetalings• Voorsieningskanaalbestuur• Strategiese kohesie.

Die Ouditkomitee is as ’n toesighoudende liggaam ingestel en voorsien onafhanklike toesig oor die bestuurs-, risikobestuurs- en kontroleprosesse in die departement, wat toesig en verantwoordelikhede insluit met betrekking tot:• Interne ouditfunksie;• Eksterne ouditfunksie (die Ouditeur-Generaal van Suid-Afrika - OGSA);• Departementele rekeningkunde en verslagdoening;• Departementele rekeningkundige beleid;• Hersiening van die OGSA se bestuurs- en ouditverslag;• Hersiening van departementele in-jaar-monitering;• Departementele risikobestuur;• Interne kontrole;• Voorafbepaalde doelwitte;• Etiek en forensiese ondersoeke.


Die tabel hieronder maak toepaslike inligting oor lede van die ouditkomitee bekend:

Naam Kwalifikasies Intern of ekstern

Indien intern, posisie in die departement

Datum aangestel

Datum bedank Getal vergaderings

bygewoon

Me. J. Gunther CIA; AGA; Meestersgraad in Koste-berekening; BCompt; CRMA

Ekstern N.v.t. 01 Januarie 2016 (2de termyn)

N.v.t. 8

Mnr Ronnie Kingwill

GR(SA); CTA; BCom


2de termyn het 31 Desember 2015 verstryk

6

Mnr Francois Barnard

MCom (Belasting); GR (SA); Nagraadse Diploma in Ouditkunde; CTA BCompt (Honneurs); BProc


N.v.t. 8

Mnr Burton van Staaden

GR(SA), Nagraadse Sertifikaat in Ouditkunde; CTA; BCom (Honneurs)


N.v.t. 7

Mnr Kerry Larkin CRMA; CCSA; CIA; BCompt: ND: FIS


2de termyn het 31 Desember 2015 verstryk

5

Me M Kinnes BA; LLB; Proku-reur van die Hoërhof van SA.

Ekstern N.v.t. 1 Januarie 2016

N.v.t. 1


11. VERSLAG VAN DIE OUDITKOMITEE

Ons bied met genoeë ons verslag aan vir die boekjaar wat op 31 Maart 2016 geëindig het.

Verantwoordelikheid van die OuditkomiteeDie Ouditkomitee rapporteer dat alle verantwoordelikhede nagekom is, soos vereis deur artikel 38(1)(a)(ii) van die Wet op Openbare Finansiële Bestuur en Tesourieregulasie 3.1.13. Die Ouditkomitee rapporteer verder dat die toepaslike, formele verwysingsraamwerk as die Handves van die Ouditkomitee aanvaar is, aangeleenthede ter nakoming van hierdie handves gereguleer is en dat alle verantwoordelikhede daarin vervat, uitgevoer is, behalwe dat ons nie veranderinge in rekeningkundige beleide en praktyke hersien het nie.

Die doeltreffendheid van interne kontroleOns oorsig van die bevindings van die Interne Ouditwerk wat gegrond was op die risiko-assesserings wat in die departement uitgevoer is, het sekere swakhede uitgelig wat aan die departement voorgelê is.

Die volgende interne ouditfunksies is gedurende die oorsigjaar voltooi:• Oordragbetalings• Voorsieningskanaalbestuur• Strategiese kohesie.

Die gebiede van kommer sal deur die Ouditkomitee voltooi word, na afloop van die vierde kwartaallikse vergadering en die evaluering van die finansiële state.

In-jaar bestuurs- en maandelikse/kwartaallikse verslagDie departement het maandeliks en kwartaalliks aan Tesourie verslag gedoen, soos vereis deur die WOFB.

Evaluering van finansiële stateOns het die finansiële jaarstate hersien wat deur die departement voorberei is.

Ouditeur-Generaal se verslagOns het die departement se implementeringsplan vir ouditkwessies wat in die vorige jaar geopper is, hersien en ons is tevrede dat die aangeleenthede voldoende opgelos is. Verdere kommentaar sal na afloop van die finale ouditverslag verskaf word.

Die Ouditkomitee sal sy konsensus met en/of aanvaarding van die gevolgtrekkings van die Ouditeur-Generaal oor die Finansiële Jaarstate aanteken na afloop van die hersiening van die Ouditverslag en Geouditeerde Finansiële State.

Verwys na die Engelse weergawe vir die amptelik geondertekende geouditeerde verslag.

Me Judy GuntherAugustus 2016


Deel D:MENSLIKE HULPBRONBESTUUR


1. WETGEWING WAT MENSEBESTUUR REGULEER

Die inligting wat in hierdie deel verskaf word, word deur die Staatsdiensregulasies (hoofstuk 1, deel III J.3 en J.4) voorgeskryf. Benewens die Staatsdiensregulasies, 2001 (soos gewysig op 01 Julie 2013), is die volgende voorskrifte van toepassing op mensebestuur in die staatsdiens:

• Wet op Beroepsgesondheid en -Veiligheid (Wet 85 van 1993) (gewysig deur Wet 181 van 1993)Om voorsiening te maak vir die gesondheid en veiligheid van persone by die werk en vir die gesondheid en veiligheid van persone in verband met die gebruik van bedryfstoerusting en masjinerie; die beskerming van ander persone buiten persone by die werk teen bedreigings vir gesondheid en veiligheid wat ontstaan uit of in verband met die bedrywighede van persone by die werk; die instelling van ‘n adviesraad vir beroepsgesondheid en -veiligheid; en aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

• Staatsdienswet (Wet 103 van 1994) (gewysig deur Wet 30 van 2007)Om voorsiening te maak vir die organisering en administrasie van die staatsdiens van die Republiek, die regulering van diensvoorwaardes, ampstermyne, dissipline, aftrede en ontslag van lede van die staatsdiens en aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

• Wet op Arbeidsverhoudinge (Wet 66 van 1995) (gewysig deur Wet 6 van 2014)Om die werkgewer te reguleer en lei om sy rol in die daarstelling van arbeidsvrede en die demokratisering van die werkplek te erken en te vervul; asook om voorsiening te maak vir ’n raamwerk waarbinne werknemers en hulle vakbonde, werkgewers en werkgewersorganisasies kollektief kan beding en nywerheidsbeleid kan formuleer; en om ordelike kollektiewe bedinging (ook op sektorale vlak), werknemerdeelname aan besluitneming in die werkplek (nl. die instelling van werkplekforums) en die doeltreffende beslegting van arbeidsgeskille te bevorder.

• Wet op Basiese Diensvoorwaardes (Wet 75 van 1997) (gewysig deur Wet 20 van 2013)Om uitvoering te gee aan die reg op billike arbeidspraktyke bedoel in artikel 23 (1) van die Grondwet deur voorsiening te maak vir die reëling van basiese diensvoorwaardes en dit te vestig; en daardeur te voldoen aan die verpligtinge van die Republiek as ’n lidland van die Internasionale Arbeidsorganisasie; en om voorsiening te maak vir aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

• Wet op Vaardigheidsontwikkeling (Wet 97 van 1998) (gewysig deur Wet 26 van 2011)Om voorsiening te maak vir ’n institusionele raamwerk om nasionale, sektorale en werkplekstrategieë te ontwerp en implementeer om die vaardighede van die Suid-Afrikaanse werkmag te ontwikkel en verbeter; om daardie strategieë te integreer by die Nasionale Kwalifikasieraamwerk soos beoog in die Wet op die Suid-Afrikaanse Kwalifikasieowerheid, 1995; om leerderskappe te voorsien wat sal lei tot erkende beroepskwalifikasies; om vir die finansiering van vaardigheidsontwikkeling d.m.v. ’n heffingstoelaeskema en ’n Nasionale Vaardigheidsfonds voorsiening te maak; en om voorsiening te maak vir aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

• Wet op Diensbillikheid (Wet 55 van 1998) (gewysig deur Wet 47 van 2013)Om billikheid te bevorder, onregverdige diskriminasie in indiensneming uit te wis en die implementering van maat-reëls vir billike indiensneming te verseker om die gevolge van onbillike diskriminasie reg te stel; om ’n uiteenlopende en doeltreffende werkmag te verseker wat die provinsie se demografie in die breë verteenwoordig.

• Die Wet op Openbare Finansiële Bestuur (Wet 1 van 1999) (gewysig deur Wet 29 van 1999)Om finansiële bestuur in die nasionale regering en provinsiale regering te reguleer; om te verseker dat alle inkomste, uitgawes, bates en laste van daardie regerings doeltreffend en effektief bestuur word; om voorsiening te maak vir die verantwoordelikhede van persone aan wie finansiële bestuur in daardie regerings toevertrou is; en om voorsiening te maak vir aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

• Wet op Vaardigheidsontwikkelingsheffing (Wet 9 van 1999) (gewysig deur Wet 24 van 2010)Om voorsiening te maak vir die oplegging van ’n vaardigheidsontwikkelingsheffing; en vir aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

• Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting (Wet 2 van 2000) (gewysig deur Wet 54 van 2002)Om uitvoering te gee aan die grondwetlike reg van toegang tot enige inligting in die staat se besit en enige inligting wat in ’n ander persoon se besit is en benodig word vir die uitoefening of beskerming van enige regte; en om voorsiening te maak vir aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

DEEL D: MENSLIKE HULPBRONBESTUUR


• Wet op Bevordering van Administratiewe Geregtigheid (Wet 3 van 2000) (PAJA) (gewysig deur Wet 53 van 2002)

Om uitvoering te gee aan die reg tot administratiewe optrede wat wettig, redelik en prosessueel regverdig is en aan die reg op skriftelike redes vir administratiewe optrede soos beoog in artikel 33 van die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika, 1996; en om voorsiening te maak vir aangeleenthede wat daarmee in verband staan.

2. INLEIDING

Die waarde van mense in die departementMense is ’n sleutelelement om die strategiese doelwitte van die departement te bereik. Dit is deur hulle pogings dat die mandaat van die departement verwesenlik word en dat waardetoevoegende dienste aan burgers voorsien word. Ten einde te verseker dat daar ’n volhoubare verbetering is in die manier waarop die departement sy sake bedryf, is dit belangrik dat geskikte persone met toepaslike vaardighede, bevoegdheid en ’n begrip van die provinsiale en departementele benadering tot dienslewering aangestel word.

Beplanning vir die deurlopende beskikbaarheid van die gepaste vaardighede, op die regte plek en op die regte tyd, is dikwels ingewikkeld, aangesien die departement te staan kom voor toenemende begrotingsbeperkings en ernstige vaardigheidstekorte, veral in die hoogs tegniese en gespesialiseerde beroepe.

Die departement het by wyse van werkmagbeplanning die huidige en toekomstige werkmagbehoeftes geïdentifiseer en die potensiële uitdagings uitgelig wat ’n impak op die bereiking van die departement se strategiese doelwitte kan hê.

Oorsig van die departement se mensebestuursaangeleenthede

Werkmagbeplanningsraamwerk en sleutelstrategieë om ’n vaardige en bekwame werkmag te lok en te werf

MH-beplanningsprioriteite

Risikovlak Uitkomste Benadering om risiko te versag en uitkoms te behaal

Opleiding en Ontwikkeling

H Om ’n leerorganisasie te skep met ’n fokus op skaars en kritieke vaardighede.

Beskikbaarheid van ’n poel bekwame werknemers wat reg is om vakante poste te vul.

Opleiding en ontwikkeling wat deur huidige en toekomstige vaardigheidsbehoeftes ingelig word.

Werwing en Keuring H Korter tydraamwerke om geadverteerde poste te vul.

Laer vakaturekoers en meer doeltreffende werwing- en keuringsproses.

Die departement word erken as ’n “werkgewer van keuse”.

Verbeter werwings- en keuringsprosesse en omkeertye om vakatures te vul.

Diensbillikheid / Diversiteit

H ’n Diverse werkmag met gelyke geleenthede vir almal.

EE vorm die konteks vir ‘geskik vir die doel’ en PSD5.

Opvolgbeplanning en loopbaanbestuur

H Om die beskikbaarheid van ’n pyplyn van opvolgers vir sleutel- of kritiese poste te verseker.

Opvolgbeplanning verseker bestendigheid van organisatoriese sukses.

Die implementering van deurlopende oordrag van institusionele geheue en kapasiteitsbou van werknemers.

Behoud H ’n Bestendige en stabiele werkmag.

Die implementering van strategieë en praktyke wat sal help met die behoud van werknemers en vaardighede.

H- Hoog


Raamwerk vir werknemerprestasiebestuur Een van die hoekstene van die prestasiebestuurstelsel is die basiese vereiste dat alle werknemers verplig is om te doen wat van hulle verwag word. Hierdie verwagtinge en die vereiste prestasiestandaarde is gekonkretiseer by wyse van posbeskrywings, prestasie-ooreenkomste, sakeplanne en/of diensvlakooreenkomste. Belonings en aansporings word dus slegs toegeken vir werk wat kwalitatief en kwantitatief bo verwagting deur werknemers gelewer word.

Werknemers wat vir prestasiebonusse benoem word, word geassesseer deur modereringspanele wat die bewyse van werk van uitstaande prestasie ondersoek. Onderpresterende werknemers word daarenteen vereis om die aksies te voltooi wat in ’n prestasieverbeteringsplan gestipuleer word. Dit word noukeurig gemonitor om volle nakoming van aanvaarbare prestasiestandaarde te verseker.

Die raamwerk het ook ten doel om ’n positiewe werkplekkultuur te bevorder wat formele en informele besprekings oor die gehalte van prestasie, leidende praktyk en volgehoue individuele verbetering aanmoedig.

Hierdie stelsel voorsien die raamwerk waarvolgens die werkgewer en werknemer albei hul doelwitte en oogmerke kan bereik om te verseker dat PSD5 verwesenlik word, naamlik die vestiging van goeie korporatiewe beheer en geïntegreerde dienslewering deur middel van vennootskappe en ruimtelike aanpassing.

WerknemerwelstandDie ontwikkeling van ’n welstandskultuur in die departement is uiters belangrik om te verseker dat werknemers optimale vlakke van prestasie bereik, terwyl hulle voel dat hulle in werkkonteks versorg en ondersteun word. Die WKR se transversale program vir werknemergesondheid en -welstand (WGW) volg ’n holistiese benadering tot werknemerwelstand en is grotendeels voorkomend van aard en bied primêre asook sekondêre dienste. Die WGW-program word in die departement gemonitor deur maandelikse verslag oor benutting vir primêre dienste (24/7/365 telefoniese beradingsdiens, aanlyn e-Sorg-diens en verslagdoening) en sekondêre dienste (persoonlike berading, trauma- en kritieke insidente, opleiding en geteikende ingryping, bestuursleiding, voorspraak).

’n Kwartaalverslag word deur die Direktoraat: Organisatoriese Gedrag in die Korporatiewe Dienstesentrum voorberei, wat ’n tendensontleding van benutting, risiko-identifisering en die impak op produktiwiteit voorsien. Volgehoue verslagdoening aan die Departement van Staatsdiens en Administrasie (DPSA) is ook ’n vereiste en hierdie verslagdoening fokus op vier gebiede, naamlik MIV/Vigs, gesondheid en produktiwiteit, welstandsbestuur en SHEQ-bestuur (veiligheid, gesondheid, omgewing en gehalte).

3. OORSIG VAN MENSEBESTUURSTATISTIEK

3.1 Personeelverwante uitgawesDie volgende tabelle is ’n opsomming van finale geouditeerde uitgawes per program (Tabel 3.1.1) en per salarisband (Tabel 3.1.2).

Die syfers in Tabel 3.1.1 is volgens die Basiese Rekeningkundige Stelsel en die syfers in Tabel 3.1.2 is volgens die PERSAL-stelsel (personeelsalarisstelsel). Die twee stelsels is nie gesinchroniseer vir salaristerugbetalings ten opsigte van personeelaanstellings en -bedankings en/of oorplasings na en van ander departemente nie. Dit beteken dat daar verskille in die totale besteding op hierdie stelsels kan wees.

Daar sal voorts na programme verwys word volgens die nommer daarvan.

Program Naam van program

Program 1 Administrasie

Program 2 Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste

Program 3 Handel- en Sektorontwikkeling

Program 4 Sakeregulering en Beheer

Program 5 Ekonomiese Beplanning

Program 6 Toerisme, Kunste en Vermaak

Program 7 Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie


Tabel 3.1.1: Personeeluitgawes per program, 2015/16

Program Totale uitgawes (R’000)

Personeel- uitgawes

Opleidings- uitgawes

Goedere & dienste

Personeel- uitgawes as ’n %

van totale uitgawes

Gemiddelde personeel-

uitgawes per werknemer

Getal werknemers

(R’000) (R’000) (R’000) (R’000)

Program 1 40 330 22 264 764 14 402 55.2 265 84

Program 2 53 802 16 793 141 22 908 31.2 410 41

Program 3 171 451 21 365 50 33 080 12.5 411 52

Program 4 49 778 8 336 4 2 606 16.7 333 25

Program 5 24 997 10 133 38 7 488 40.5 247 41

Program 6 39 882 9 594 138 1 427 24.1 417 23

Program 7 52 544 9 744 172 30 147 18.5 487 20

Totaal 432 784 98 229 1 307 112 058 22.7 344 286

Aantekening: Die getal werknemers verwys na alle individue wat gedurende die verslagtydperk vergoed is, insluitend interns, maar uitgeslote die Minister.

Tabel 3.1.2: Personeeluitgawes per salarisband, 2015/16

SalarisbandePersoneel-

uitgawes (R’000)

% van totale personeeluitgawes

Gemiddelde personeel-

uitgawes per werknemer (R’000)

Getal werknemers

Laer geskoold (Vlak 1-2) 1 500 1.5 40 38

Geskoold (Vlak 3-5) 5 119 5.2 160 32

Hoogs geskoold: produksie (Vlak 6-8) 25 533 25.8 246 104

Hoogs geskoold: toesighouding (Vlak 9-12)

50 329 50.9 530 95

Senior bestuur (Vlak 13-16) 16 319 16.5 960 17

Totaal 98 800 100.0 346 286Aantekening: Die getal werknemers verwys na alle individue wat gedurende die verslagtydperk vergoed is, insluitend interns, maar uitgeslote die Minister.

Die volgende tabelle verskaf ’n opsomming per program (Tabel 3.1.3) en salarisband (Tabel 3.1.4) van uitgawes aangegaan as gevolg van salarisse, oortyd, behuisingstoelae en mediese bystand. Die tabel verskaf in elke geval ’n aanduiding van die persentasie van die personeeluitgawes wat vir hierdie items aangewend is.


Tabel 3.1.3: Salarisse, oortyd, behuisingstoelae en mediese bystand per program, 2015/16

Program

Salarisse OortydBehuisings-

toelaeMediese bystand

Bedrag

Salarisse as % van

personeeluitgawes

Bedrag

Oortyd as % van

personeel-uitgawes

Bedrag

Behuisings-toelae

as % van personeeluitgawes

BedragMediese bystand

as % van personeel-uitgawes

(R’000) (R’000) (R’000) (R’000)

Program 1 16 854 17.1 83 0.1 357 0.4 832 0.8

Program 2 11 897 12.0 – – 240 0.2 433 0.4

Program 3 15 354 15.5 – – 326 0.3 495 0.5

Program 4 6 117 6.2 – – 137 0.1 238 0.2

Program 5 7 772 7.9 20 0.02 151 0.2 239 0.2

Program 6 5 961 6.0 – – 151 0.2 234 0.2

Program 7 6 464 6.5 – – 70 0.1 190 0.2

Totaal 70 419 71.3 103 0.1 1 430 1.4 2 661 2.7

Aantekening: Die tabel hierbo maak nie voorsiening vir ander uitgawes soos pensioene, prestasiebonusse en ander toelaes wat die totale personeeluitgawes uitmaak nie. Salarisse, oortyd, behuisingstoelae en mediese bystand beloop dus 75.5% van die totale personeeluitgawes.

Tabel 3.1.4: Salarisse, oortyd, behuisingstoelae en mediese bystand per salarisband, 2015/16

Program

Salarisse OortydBehuisings-

toelaeMediese bystand

Bedrag

Salarisse as % van

personeeluitgawes

Bedrag

Oortyd as % van

personeel-uitgawes

Bedrag

Behuisings-toelae

as % van personeeluitgawes

BedragMediese bystand

as % van personeel-uitgawes

(R’000) (R’000) (R’000) (R’000)

Laer geskoold (Vlak 1-2) 1 395 1.4 1 0.001 14 0.01 9 0.01

Geskoold (Vlak 3-5) 3 481 3.5 16 0.02 152 0.2 281 0.3

Hoogs geskoold: produksie (Vlak 6-8) 19 165 19.4 62 0.1 621 0.6 1 328 1.3

Hoogs geskoold: toesighouding (Vlak 9-12) 36 468 36.9 24 0.02 465 0.5 980 1.0

Senior bestuur (Vlak 13-16) 9 910 10.0 – – 179 0.2 63 0.1

Totaal 70 419 71.3 103 0.1 1 430 1.4 2 661 2.7


3.2 Indiensneming en vakatures

Die volgende tabelle is ’n opsomming van die getal aktiewe poste op die diensstaat, die getal werknemers en die persentasie aktiewe vakante poste teen die einde van die boekjaar. Hierdie inligting word ten opsigte van drie veranderlikes aangedui, naamlik: Program (Tabel 3.2.1), salarisband (Tabel 3.2.2) en kritieke beroepe (Tabel 3.2.3). Tabel 3.2.3 verskaf inligting oor die diensstaat en vakatures in kritieke sleutelposte in die departement.

Tabel 3.2.1: Indiensneming en vakatures per program, soos op 31 Maart 2016

Program Getal aktiewe poste Getal poste gevul Vakaturekoers %

Program 1 76 62 18.4%

Program 2 33 28 15.2%

Program 3 40 37 7.5%

Program 4 17 17 0.0%

Program 5 22 21 4.5%

Program 6 18 18 0.0%

Program 7 19 16 15.8%

Totaal 225 199 11.6%

Tabel 3.2.2: Indiensneming en vakatures per salarisband soos op 31 Maart 2016

Salarisband Getal aktiewe poste Getal poste gevul Vakaturekoers %

Laer geskoold (Vlak 1-2) 2 2 0.0%

Geskoold (Vlak 3-5) 27 25 7.4%

Hoogs geskoold: produksie (Vlak 6-8) 79 75 5.1%

Hoogs geskoold: toesighouding (Vlak 9-12) 94 83 11.7%

Senior bestuur (Vlak 13-16) 23 14 39.1%

Totaal 225 199 11.6%

Aantekening: Die inligting weerspieël in elke geval die situasie soos op 31 Maart 2016. ’n Aanduiding van veranderinge in indiensnemingspatrone vir die oorsigjaar word in afdeling 3.4 (Veranderinge in indiensneming) van hierdie verslag verskaf.

Tabel 3.2.3: Indiensneming en vakatures per kritieke beroep soos op 31 Maart 2016

Kritieke beroepe Getal aktiewe poste Getal poste gevul Vakaturekoers %

Geen 0 0 0

3.3 PosevalueringDie Staatsdiensregulasies, 2001, soos gewysig, het posevaluering bekendgestel as ’n manier om te verseker dat werk van gelyke waarde gelyk vergoed word. Uitvoerende gesagte word vereis om binne ’n nasionaal bepaalde raamwerk elke nuwe pos in die organisasie te evalueer of enige pos waarvan die mandaat of inhoud aansienlik verander het, te herevalueer. Hierdie posevalueringsproses bepaal die gradering en salarisvlak van ’n pos.

Tabel 3.3.1 is ’n opsomming van die getal poste wat gedurende die oorsigjaar geëvalueer is. Die tabel verskaf ook statistieke oor die getal poste wat op- of afgegradeer is.


Tabel 3.3.1: Posevaluering, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Totale getal poste soos

op 31 Maart 2016

Getal poste geëvalueer

% van poste geëvalueer

Poste opgradeer Poste afgradeer

Salarisband

Getal Poste opgradeer as % van

totale poste

Getal Poste afgradeer as % van totale

poste

Laer geskoold: (Vlak 1-2)

2 0 0.0 0 0.0 0 0.0

Geskoold: (Vlak 3-5)

27 2 0.9 2 0.4 0 0.0

Hoogs geskoold: produksie (Vlak 6-8)

79 17 7.6 0 0.0 0 0.0

Hoogs geskoold :toesighouding (Vlak 9-12)

94 83 36.9 0 0.0 0 0.0

Senior bestuur-diens Band A (Vlak 13)

15 0 0.0 0 0.0 0 0.0

Senior bestuur-diens Band B (Vlak 14)

5 0 0.0 0 0.0 0 0.0

Senior bestuur-diens Band C (Vlak 15)

2 0 0.0 0 0.0 0 0.0

Senior bestuur-diens Band D (Vlak 16)

1 0 0.0 1 0.4 0 0.0

Totaal 225 102 45.3 3 0.9 0 0.0

Tabel 3.3.2: Profiel van werknemers wie se salarisse opgradeer is as gevolg van hulle poste wat opgradeer is, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Begunstigdes Swart Indiër Kleurling Wit Totaal

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 2 0 2

Totaal 0 0 2 0 2

Werknemers met ’n gestremdheid 0

Aantekening: Tabel 3.3.2 is ’n uiteensetting van poste opgradeer in Tabel 3.3.1.


Tabel 3.3.3 is ’n opsomming van die getal gevalle waar salarisvlakke die graad oorskry het wat deur posevaluering bepaal is of waar hoër kerwe aan werknemers in ’n bepaalde graad toegeken is. Redes vir die afwyking word in elke geval voorsien.

Tabel 3.3.3: Werknemers aan wie hoër salarisse toegeken is as wat deur posevaluering per belangrike beroep bepaal is, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

HoofberoepGetal

werknemersPosevaluerings-

vlak

Vergoeding op ’n hoër salaris-

vlak

Vergoeding op ’n hoër kerf van

dieselfde salaris-vlak

Rede vir afwyking

Adjunk-direkteur: Vaardigheidsprogramme en -projekte

1 11 0 Verhoging van 10 kerwe

Aanlokking

Totaal 1

Persentasie van totale indiensneming 0.5

Tabel 3.3.4: Profiel van werknemers aan wie hoër salarisse toegeken is as wat deur posevaluering bepaal is, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Begunstigdes Swart Indiër Kleurling Wit Totaal

Vroulik 0 0 1 0 1

Manlik 0 0 0 0 0

Totaal 0 0 1 0 1

Werknemers met ’n gestremdheid 0

Aantekening: Tabel 3.3.4 is ’n uiteensetting van tabel 3.3.3 per ras en geslag.


3.4 Veranderinge in indiensneming

Omsetkoerse gee ’n aanduiding van tendense in die indiensnemingsprofiel van die departement gedurende die oorsigjaar. Die volgende tabelle is ’n opsomming van omsetkoerse per salarisband (Tabel 3.4.1) en per kritieke beroep (Tabel 3.4.2).

Tabel 3.4.1: Jaarlikse omsetkoerse per salarisband, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Salarisband

Getal werknemers

soos op 31 Maart 2015

Omsetkoers 2014/15

Aanstellings in die

departement

Oorplasings na die

departement

Beëindigings uit die

departement

Oorplasings uit die

departement

Omsetkoers 2015/16

%


4 0.0 1 0 1 0 25.0

Geskoold (Vlak 3-5)

47 13.6 6 1 13 2 31.9


60 16.1 8 1 6 3 15.0


87 14.9 6 1 8 3 12.6

Senior bestuur-diens Band A (Vlak 13)

11 0.0 0 0 2 1 27.3

Senior bestuur-diens Band B (Vlak 14)

5 0.0 0 0 0 0 0.0

Senior bestuur-diens Band C (Vlak 15)

1 0.0 0 0 0 0 0.0

Senior bestuur-diens Band D (Vlak 16)

0 0.0 0 0 0 0 0.0

Totaal215 13.7 21 3 30 9

18.124 39

Aantekening: Oorplasings verwys na die laterale verskuiwing van werknemers van een staatsentiteit na ’n ander.

Tabel 3.4.2: Jaarlikse omsetkoerse per kritieke beroep, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Kritieke beroep

Getal werknemers


Omsetkoers 2014/15

Aanstellings in die

departement

Oorplasings na die

departement

Beëindigings uit die

departement

Oorplasings uit die

departement

Omsetkoers 2015/16

%

Geen


Tabel 3.4.3: Werknemers wat die diens van die departement verlaat het, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Kategorie Getal % van totaalAantal beëindigings as ’n % van totale getal werknemers


Sterfte 0 0.0 0.0

Bedanking * 19 48.7 8.8

Beëindiging van kontrak 11 28.2 5.1

Ontslag - operasionele veranderinge

0 0.0 0.0

Ontslag - wangedrag 0 0.0 0.0

Ontslag - onbekwaamheid 0 0.0 0.0

Ontslaan weens swak gesondheid

0 0.0 0.0

Aftrede 0 0.0 0.0

Werknemer-geïnisieerde skeidingspakket

0 0.0 0.0

Oorplasings na Statutêr 0 0.0 0.0

Oorplasings na ander staatsdepartemente

9 23.1 4.2

Totaal 39 100.0 18.1

Aantekening: Tabel3.4.3 identifiseerdieverskeiekategorieëvanbeëindigingsvirpersoneelledewatdiediensvan die departement verlaat het.

* Bedankings word verder in Tabel 3.4.4 en 3.4.5 bespreek.

Tabel 3.4.4: Redes waarom personeel bedank het, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Rede vir bedanking Getal % van totale bedankings

Beter vergoeding 2 10.5

Verdere studie 1 5.3

Om ’n ander loopbaan te volg 2 10.5

Geen rede verskaf nie 11 57.9

Oorskakeling na permanent 3 15.8

Totaal 19 100.0

Tabel 3.4.5: Verskillende ouderdomsgroepe van personeel wat bedank het, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Ouderdomsgroep Getal % van totale bedankings

Ouderdom <19 0 0.0

Ouderdom 20 tot 24 3 15.8









Ouderdom 65> 0 0.0

Totaal 19 100.0

Tabel 3.4.6 Werknemer-geïnisieerde skeidingspakkette

Totale getal werknemer-geïnisieerde skeidingspakkette aangebied in 2015/16 Geen


Tabel 3.4.7: Bevorderings per salarisband, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

SalarisbandWerknemers


Bevorderings na ’n ander salarisvlak

Bevorderings as ’n % van totale

werknemers in kritieke beroepe

Vorderings na ’n ander kerf

binne ’n kritieke beroep

Kerfvorderings as ’n %

van totale werknemers

binne ’n salarisband

Laer geskoold: (Vlak 1-2) 4 0 0.0 1 25.0

Geskoold (Vlak 3-5) 47 0 0.0 32 68.1


60 0 0.0 45 75.0


87 2 2.3 69 79.3

Senior bestuur (Vlak 13-16)

17 0 0.0 9 52.9

Totaal 215 2 0.9 156 72.6

Tabel 3.4.8: Bevorderings per kritieke beroep, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Kritieke beroepWerknemers


Bevorderings na ’n ander salarisvlak

Bevorderings as ’n % van totale

werknemers in kritieke beroepe

Vorderings na ’n ander kerf

binne ’n kritieke beroep

Kerfvorderings as ’n %

van totale werknemers

binne ’n salarisband

Geen

3.5 Diensbillikheid

Tabel 3.5.1: Totale getal werknemers (insluitend werknemers met gestremdhede) op elk van die volgende beroepsvlakke soos op 31 Maart 2016

BeroepsvlakkeManlik Vroulik Buitelandse burgers

TotaalS K I W S K I W Manlik Vroulik

Topbestuur (Vlak 15-16) 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1

Senior bestuur (Vlak 13-14) 1 6 0 0 1 4 1 0 0 0 13

Professioneel gekwalifiseerde en ervare spesialiste en middelbestuur (Vlak 9-12)

6 25 1 3 5 31 2 9 1 0 83

Geskoolde tegnies en akademies gekwalifiseerde werkers, junior bestuur, toesighouers, voormanne en superintendente (Vlak 6-8)

11 12 1 0 17 30 1 3 0 0 75

Halfgeskoold en diskresionêre besluitneming (Vlak 3-5)

2 3 1 1 6 8 0 3 0 0 24

Ongeskoold en bepaalde besluitneming (Vlak 1-2)

0 1 0 0 1 1 0 0 0 0 3

Totaal 20 48 3 4 30 74 4 15 1 0 199

Tydelike werknemers 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Groottotaal 20 48 3 4 30 74 4 15 1 0 199

S = Swart; K = Kleurling; I = Indiër; W = Wit

Aantekening: Die syfers per beroepsvlak aangedui sluit alle permanente, deeltydse en kontrakwerkers in. Voorts word die inligting per salarisvlak aangebied en nie volgens posvlak nie.

Vir die getal werknemers met gestremdhede, verwys na Tabel 3.5.2.


Tabel 3.5.2: Totale getal werknemers (slegs met gestremdhede) in elk van die volgende beroepsvlakke soos op 31 Maart 2016



Topbestuur (Vlak 15-16) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0



0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1


0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1


0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Totaal 0 1 0 0 0 1 0 1 0 0 3


Groottotaal 0 1 0 0 0 1 0 1 0 0 3


Aantekening: Die syfers per beroepsvlak aangedui sluit alle permanente, deeltydse en kontrakwerkers in. Voorts word die inligting per salarisvlak aangebied en nie volgens posvlak nie.

Tabel 3.5.3: Werwing, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016



Topbestuur (Vlak 15-16) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0



0 5 0 0 0 2 0 0 0 0 7


1 2 1 0 1 3 0 1 0 0 9


0 1 0 0 2 4 0 0 0 0 7


0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1

Totaal 1 8 1 0 3 10 0 1 0 0 24


Groottotaal 1 8 1 0 3 10 0 1 0 0 24


Aantekening: Diensbeëindiging verwys na werknemers wat die diens van die departement verlaat het, insluitend oorplasing na ander departemente, soos per Tabel 3.4.1.


Tabel 3.5.4: Bevorderings, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016



Topbestuur (Vlak 15-16) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0



0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 2


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Totaal 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 2


Groottotaal 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 2


Aantekening: Bevorderings verwys na die totale getal werknemers wat na ’n hoër posvlak in die departement gevorder het, soos aangedui in Tabel 3.4.7.

Tabel 3.5.5: Beëindigings, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016



Topbestuur (Vlak 15-16) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0



2 1 0 1 1 6 0 0 0 0 11


1 1 0 0 3 3 0 1 0 0 9


2 3 0 0 2 8 0 0 0 0 15


0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1

Totaal 5 5 0 3 6 18 0 2 0 0 39


Groottotaal 5 5 0 3 6 18 0 2 0 0 39


Aantekening: Diensbeëindiging verwys na werknemers wat die diens van die departement verlaat het, insluitend oorplasing na ander departement, soos per Tabel 3.4.1.


Tabel 3.5.6: Dissiplinêre optrede, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Dissiplinêre optredeManlik Vroulik Buitelandse burgers


Geen


Aantekening: Die totaal van dissiplinêre optrede verwys slegs na formele uitkomste en nie koptelling nie. Vir verdere inligting oor die uitkomste van die dissiplinêre verhore en tipes wangedrag wat by dissiplinêre verhore aangespreek is, verwys na Tabel 3.12.2 en Tabel 3.12.3.

Tabel 3.5.7: Vaardigheidsontwikkeling, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

BeroepsvlakkeManlik Vroulik

TotaalS K I W S K I W

Topbestuur (Vlak 15-16) 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Senior bestuur (Vlak 13-14) 1 4 0 0 0 1 1 1 8


0 0 0 0 0 2 0 0 2


6 7 1 3 4 9 0 4 34

Halfgeskoold en diskresionêre besluitneming (Vlak 3-5) 1 4 0 0 9 20 0 2 36

Ongeskoold en bepaalde besluitneming (Vlak 1-2) 0 1 0 0 0 1 0 0 2

Totaal 8 16 1 3 13 33 1 7 82

Tydelike werknemers 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Groottotaal 8 16 1 3 13 33 1 7 82


Aantekening: Bovermelde tabel verwys na die totale getal werknemers, insluitend interns, wat in die oorsigtydperk opleiding ontvang het, en nie na die getal opleidingsingrypings wat deur individue bygewoon is nie. Vir verdere inligting oor die werklike opleiding voorsien, verwys na Tabel 3.13.2.

3.6 Ondertekening van prestasie-ooreenkomste deur SBD-lede

Tabel 3.6.1: Ondertekening van prestasie-ooreenkomste deur SBD-lede soos op 31 Mei 2015

SBD-vlakGetal aktiewe

SBD-poste per vlakGetal SBD-

lede per vlak

Getal getekende prestasie-

ooreenkomste per vlak

Getekende prestasie-

ooreenkomste as % van SBD- lede per vlak

Departementshoof 1 1 1 100.0

Salarisvlak 14 6 5 5 100.0

Salarisvlak 13 12 10 10 100.0

Totaal 19 16 16 100.0

Aantekening: Hierdie tabel verwys slegs na werknemers wat as lede van die Senior Bestuursdiens (SBD) aangestel word. Werknemers wat hoër as salarisvlak 12 vergoed word, maar wat nie SBD-lede is nie, is uitgesluit. Voorts toon die tabel salarisbesonderhede oor die pos en nie die individuele salarisvlak van werknemers nie. Die toekenning van prestasieverwante belonings (kontantbonus) vir SBD-lede word later in die verslag behandel. Verwys na tabel 3.8.5 in hierdie verband.


Tabel 3.6.2: Redes waarom prestasie-ooreenkomste nie soos op 31 Mei 2015 met alle SBD-lede gesluit is nie

Redes waarom prestasie-ooreenkomste nie met alle SBD-lede gesluit is nie

Nie vereis nie

Tabel 3.6.3: Dissiplinêre stappe ingestel teen SBD-lede wat nie prestasie-ooreenkomste soos op 31 Mei 2015 onderteken het nie

Dissiplinêre stappe ingestel teen SBD-lede wat nie prestasie-ooreenkomste onderteken het nie

Nie vereis nie

3.7 Die vul van SBD-poste

Tabel 3.7.1: Inligting oor SBD-poste, soos op 30 September 2015


SBD-poste per vlak

Getal SBD-poste gevul

per vlak

% van SBD-poste gevul

per vlak

Getal SBD-poste vakant

per vlak

% van SBD-poste vakant

per vlak

Departementshoof 1 1 100.0 0 0.0%

Salarisvlak 15 0 0 0.0 0 0.0%

Salarisvlak 14 5 5 100.0 0 0.0%

Salarisvlak 13 9 9 100.0 0 0.0%

Totaal 15 15 100.0 0 0.0%

Tabel 3.7.2: Inligting oor SBD-poste soos op 31 Maart 2016


SBD-poste per vlak

Getal SBD- poste gevul

per vlak

% van SBD-poste gevul

per vlak

Getal SBD-poste vakant

per vlak

% van SBD-poste vakant

per vlak

Departementshoof 1 1 100.0 0 0.0%

Salarisvlak 15 2 0 0.0 2 100.0%

Salarisvlak 14 5 5 100.0 0 0.0%

Salarisvlak 13 15 8 53.3 7 46.7%

Totaal 23 14 60.9 9 39.1%

Aantekening: Die departement het herstrukturering ondergaan wat gelei het tot die bykomende poste op die aktiewe diensstaat.

Tabel 3.7.3: Advertering en vulling van SBD-poste soos op 31 Maart 2016

Advertering Vulling van poste

SBD-vlakAantal vakatures per vlak

geadverteer binne 6 maande nadat dit vakant geraak het

Aantal vakatures per vlak gevul binne 6 maande nadat

dit vakant geraak het

Aantal vakatures per vlak nie binne 6 maande nie maar wel

binne 12 maande gevul

Departementshoof 0 0 0

Salarisvlak 15 2 0 0



Totaal 5 0 0


Table 3.7.4: Redes waarom daar nie aan die vulling van aktiewe vakante SBD-poste voldoen is nie – Geadverteer binne 6 maande en gevul binne 12 maande nadat dit vakant geraak het

SBD-vlak Redes vir nienakoming

Departementshoof Nie vereis nie

Salarisvlak 15 Nie vereis nie

Salarisvlak 14 Nie vereis nie

Salarisvlak 13 Direkteur: Ekonomiese Ontwikkelingsintegrasie (nie geadverteer nie, vakant vir 6 maande en 30 dae)

Direkteur: Vaardighede-aansporings (nie geadverteer nie, vakant vir 11 maande)

Tabel 3.7.5: Dissiplinêre stappe wat ingestel is vir die nienakoming van voorgeskrewe tydraamwerke vir die vulling van SBD-poste binne 12 maande

Dissiplinêre stappe wat ingestel is vir die nienakoming van voorgeskrewe tydraamwerke vir die vulling van SBD-poste

Nie vereis nie

3.8 Werknemerprestasie

Tabel 3.8.1: Kerfvorderings per salarisband, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

SalarisbandWerknemers


Vordering na ‘n ander kerf binne ‘n salarisband

Kerf-vorderings as ‘n % van alle werknemers in ‘n salarisband

Laer geskoold (Vlak 1-2) 4 1 25.0

Geskoold (Vlak 3-5) 47 32 68.1

Hoogs geskoold: produksie (Vlak 6-8) 60 45 75.0

Hoogs geskoold: toesighouding (Vlak 9-12) 87 69 79.3

Senior bestuur (Vlak 13-16) 17 9 52.9

Totaal 215 156 72.6

Tabel 3.8.2: Kerfvorderings per kritieke beroep, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Kritieke beroepeWerknemers


Vorderings na ander kerf binne kritieke

beroep

Kerf- vorderings as % van alle werknemers in ’n kritieke

beroep

Geen

Ten einde goeie prestasie aan te moedig, het die departement die volgende prestasiebelonings toegeken aan werknemers vir die prestasietydperk 2014/15, maar dit in die 2015/16-boekjaar uitbetaal. Nie alle werknemers kom vir prestasiebelonings in aanmerking nie. Werknemers wat in ’n proeftydperk is, werknemers wat bevredigend presteer asook swak-presterende werknemers kwalifiseer nie vir prestasiebelonings nie. Vir besonderhede oor die Prestasiebestuursraamwerk, verwys na die inleiding tot Deel D. Die inligting word aangedui ten opsigte van ras, geslag, en gestremdheid (Tabel 3.8.3), salarisbande (Tabel 3.8.4 en Tabel 3.8.5) en kritieke beroepe (Tabel 3.8.6).


Tabel 3.8.3: Prestasiebelonings per ras, geslag en gestremdheid, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Ras en geslag

Profiel van begunstigde Koste

Getal begunstigdes

Totale getal werknemers in

groep op 31 Maart 2015

% van totaal in groep

Koste (R’000)

Gem. koste per begunstigde

(R)

Swart 11 58 19.0 193 17 618

Manlik 6 25 24.0 106 17 731

Vroulik 5 33 15.2 87 17 482

Kleurling 40 126 31.7 1 026 25 648

Manlik 15 45 33.3 454 30 261

Vroulik 25 81 30.9 572 22 879

Indiër 2 6 33.3 61 30 349

Manlik 1 2 50.0 41 40 869

Vroulik 1 4 25.0 20 19 828

Wit 3 23 13.0 54 18 124

Manlik 0 7 0.0 0 0

Vroulik 3 16 18.8 54 18 124

Werknemers met gestremdheid 1 2 50.0 20 19 535

Totaal 57 215 26.5 1 354 23 760

Tabel 3.8.4: Prestasiebelonings (kontantbonus) per salarisband vir personeel onder Senior Bestuursdiensvlak, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Salarisband


Getal begunstigdes



% van totaal binne

salarisband

Koste (R’000)

Gem. koste per

begunstigde (R)

Koste as % van totale personeel-uitgawes

Laer Geskoold: (Vlak 1-2)

1 4 25.0 5 5 115 0.01

Geskoold: (Vlak 3-5) 8 47 17.0 66 8 304 0.1


17 60 28.3 263 15 491 0.3


26 87 29.9 748 28 777 0.9

Totaal 52 198 26.3 1 082 20 829 1.3

Aantekening: Die koste word bereken as ’n persentasie van die totale personeeluitgawes vir salarisvlak 1-12, aangetoon in Tabel 3.1.2.


Tabel 3.8.5: Prestasieverwante belonings (kontantbonus) per salarisband vir senior bestuursdiens-vlak, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016


SalarisbandGetal

begunstigdes



% van totaal binne

salarisband

Koste (R’000)

Gem. koste per

begunstigde (R)


Senior bestuursdiens Band A (Vlak 13)

1 11 9.1 43 42 828 0.3

Senior bestuursdiens Band B (Vlak 14)

3 5 60.0 166 55 180 1.0

Senior bestuursdiens Band C (Vlak 15)

0 1 0.0 0 0 0.0

Senior bestuursdiens Band D (Vlak 16)

1 0 0.0 63 62 831 0.4

Totaal 5 17 29.4 272 54 239 1.7

Aantekening: Die koste word bereken as ’n persentasie van die totale personeeluitgawes vir salarisvlak 13-16, aangetoon in Tabel 3.1.2.

Tabel 3.8.6: Prestasiebelonings (kontantbonus) per kritieke beroep, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016


Kritieke beroepGetal

begunstigdes



% van totaal binne

salarisband

Koste (R’000)

Gem. koste per

begunstigde (R)


Geen

3.9 Buitelandse werkers

Onderstaande tabelle som die indiensneming van buitelandse werkers in die departement op ten opsigte van salarisbande en per belangrike beroep. Die tabelle bied ook ’n opsomming van die veranderinge in die totale getal buitelandse werkers in elke salarisband en per elke belangrike beroep.

Tabel 3.9.1: Buitelandse werkers per salarisband, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

1 April 2015 31 Maart 2016 Verandering

Salarisband Getal % van totaal Getal % van totaal Getal % verandering

Laer Geskoold: (Vlak 1-2)

0 0.0 0 0.0 0 0.0

Geskoold: (Vlak 3-5) 0 0.0 0 0.0 0 0.0


0 0.0 0 0.0 0 0.0


1 100.0 1 100.0 0 0.0

Senior Bestuur (Vlak 13-16)

0 0.0 0 0.0 0 0.0

Totaal 1 100.0 1 100.0 0 0.0

Aantekening: Die tabel sluit nie-burgers met permanente burgerskap in die Republiek van Suid-Afrika uit.


Tabel 3.9.2: Buitelandse werkers per belangrike beroep, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

1 April 2015 31 Maart 2016 Verandering

Belangrike beroep Getal % van totaal Getal % van totaal Getal % verandering

Assistent-Direkteur 1 100.0 1 100.0 0 0.0

Totaal 1 100.0 1 100.0 0 0.0

Aantekening: Die tabel sluit nie-burgers met permanente burgerskap in die Republiek van Suid-Afrika uit.

3.10 Verlofgebruik vir die tydperk 1 Januarie 2015 tot 31 Desember 2015

Die volgende tabelle gee ’n aanduiding van die gebruik van siekteverlof (tabel 3.10.1) en ongeskiktheidsverlof (Tabel 3.10.2). In albei gevalle word die geskatte koste van die verlof ook aangedui.

Tabel 3.10.1: Siekteverlof, 1 Januarie 2015 tot 31 Desember 2015

Salarisband Totale dae% dae met mediese

sertifikasie

Getal werknemers

wat siekteverlof

gebruik

Totale getal werknemers

(uitgesluit Interns)

% van alle werknemers wat siekte-

verlof gebruik

Gemiddelde dae per

werknemer

Geskatte koste

(R’000)


3 100.0 1 3 33.3 3 1

Geskoold (Vlak 3-5)

299 71.6 43 32 134.4 7 158


424 76.2 59 83 71.1 7 407


464 72.4 78 95 82.1 6 752


67 73.1 13 17 76.5 5 168

Totaal 1 257 73.6 194 230 84.3 6 1 486

Aantekening: Die drie-jaar siekteverlofsiklus het in Januarie 2013 begin en in Desember 2015 geëindig. Die inligting in elke geval toon die totale, uitgeslote ongeskiktheidsverlof wat deur werknemers geneem is. Vir ’n aanduiding van ongeskiktheidsverlof wat geneem is, verwys na tabel 3.10.2


Tabel 3.10.2: Ongeskiktheidsverlof, 1 Januarie 2015 tot 31 Desember 2015

Salarisband Totale dae% dae met mediese

sertifikasie

Getal werknemers

wat siekteverlof

gebruik

Totale getal werknemers

(uitgesluit Interns)

% van alle werknemers wat siekte-

verlof gebruik

Gemiddelde dae per

werknemer

Geskatte koste

(R’000)


0 0.0 0 3 0.0 0 0

Geskoold: (Vlak 3-5)

86 100.0 2 32 6.3 43 47


122 100.0 3 83 3.6 41 129


10 100.0 1 95 1.1 10 17


0 0.0 0 17 0.0 0 0

Totaal 218 100.0 6 230 2.6 36 193

Aantekening: Die verlofbedeling, soos bepaal in die “Verlofbepalings”, gelees saam met die toepaslike kollektiewe ooreenkomste, maak voorsiening vir normale siekteverlof van 36 werkdae in ’n siekteverlofsiklus van drie jaar. Wanneer ’n werknemer sy of haar normale siekteverlof uitgeput het, moet die werkgewer ondersoek instel oor die aard en omvang van die werknemer se ongeskiktheid. Sulke ondersoeke moet uitgevoer word ingevolge item 10(1) van skedule 8 van die Wet op Arbeidsverhoudinge (LRA).

Ongeskiktheidsverlof is nie ’n onbeperkte hoeveelheid bykomende siekteverlofdae tot ’n werknemer se beskikking nie. Ongeskiktheidsverlof is addisionele siekteverlof wat voorwaardelik toegeken word volgens die werkgewer se diskresie, soos daar voorsiening voor gemaak is in die Verlofbepaling en Beleid oor Ongeskiktheidsverlof en Aftrede weens Swak Gesondheid (PILIR).

Tabel 3.10.3 som die benutting van jaarlikse verlof op. Die loonooreenkoms wat in 2000 met die vakbonde in die Staatsdiens Koördinerende Bedingingsraad (SDKBR) gesluit is, vereis dat jaarlikse verlof bestuur word om te verhoed dat hoë vlakke van opgelope verlof by diensbeëindiging uitbetaal word.

Tabel 3.10.3: Jaarlikse verlof, 1 Januarie 2015 tot 31 Desember 2015

Salarisband Totale dae geneemTotale getal werknemers

wat jaarlikse verlof gebruikGemiddelde getal dae

geneem per werknemer

Laer geskoold: (Vlak 1-2) 76 3 25

Geskoold: (Vlak 3-5) 947 47 20


1 594 81 20


2 209 94 24


366 17 22

Totaal 5 192 242 21


Tabel 3.10.4: Opgehoopte verlof, 1 Januarie 2015 tot 31 Desember 2015

Salarisband

Totale opgehoopte

verlof beskikbaar op

31 Des 2014

Totale dae opgehoopte

verlof geneem

Getal werknemers wat opgehoopte

verlof gebruik

Gem. getal dae per

werknemer geneem

Getal werknemers met opgehoopte verlof soos

op 31 Des 2014

Totale opgehoopte verlof beskikbaar 31 Des 2015

Laer geskoold: (Vlak 1-2) 0 0 0 0 0 0

Geskoold: (Vlak 3-5) 0 0 0 0 0 0


45 0 0 0 5 35


421 0 0 0 18 357


93 0 0 0 3 92

Totaal 560 0 0 0 26 484

Aantekening: Dit is moontlik dat die totale getal opgehoopte verlofdae toeneem soos werknemers wat bevorder isofnadiedepartementoorgeplaasishulleopgehoopteverlofkredietebehou,watdeelvandaardiespesifiekesalarisband en uiteindelik van die departementele totaal vorm.

Tabel 3.10.5 is ’n opsomming van betalings vir opgehoopte en jaarlikse verlof wat aan werknemers gemaak is as gevolg van verlof wat nie geneem is nie.

Tabel 3.10.5: Verlofuitbetalings, 1 April 2015 tot 31 Maart

RedeTotale bedrag

R Getal voorvalle

Gemiddelde bedrag per werknemer

(R)

Verlofuitbetalings gedurende 2015/16 weens verlof wat nie in die vorige siklus geneem is nie

0 0 0

Opgehoopte verlofuitbetalings by diensbeëindiging vir 2015/16

0 0 0

Lopende verlofuitbetalings by diensbeëindiging 2015/16

170 8 21 306

Totaal 170 8 21 306

3.11 Gesondheidsbevorderingsprogramme, insluitend MIV en Vigs

Tabel 3.11.1: Stappe gedoen om die risiko van beroepsblootstelling te verminder, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Eenhede/kategorieë van werknemers wat geïdentifiseer is as hoë risiko om MIV en verwante siektes op te doen

(indien enige)Stappe wat gedoen is om die risiko te verminder

Die aard van die werk in die departement stel werknemers nie in gevaar om MIV/Vigs op te doen nie. Ten spyte van die baie lae beroepsrisiko, is alle werknemers op alle vlakke in die departement geteiken.

MIV/Vigs-berading en -toetsing [MBT] en toetsing vir welstand is oor die algemeen uitgevoer. Die uitbestede gesondheid- en welstandskontrak (Program vir Werknemergesondheid en -Welstand [WGWP]) voorsien aan werknemers en hul onmiddellike gesinslede [dit beteken die gade of maat van ’n werknemer of kinders wat by ’n werknemer woon] ’n reeks dienste. Hierdie dienste sluit die volgende in:

• 24/7/365 telefoniese berading;• Van aangesig-tot-aangesig berading (4-sessie-model);• Trauma- en kritiese-insident-berading;• Voorspraak oor MIV- en Vigs-bewustheid, insluitend aanlyn

e-Sorgdienste; en• Opleiding, onderrig en geteikende ingrypings waar dit

nodig was.


Tabel 3.11.2: Besonderhede oor gesondheidsbevordering insluitend MIV- en Vigs-programme, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Vraag Ja Nee Besonderhede, indien ja

1. Het die departement ’n lid van die SBD aangewys om die bepalings soos vervat in deel VI E van hoofstuk 1 van die Staatsdiensregulasies, 2001? Indien wel, verskaf sy/haar naam en posisie.

√

Me Reygana Shade, Direkteur: Organisatoriese Gedrag (Departement van die Premier).

2. Het die departement ’n toegewyde eenheid of het dit spesifieke personeellede aangewys om die gesondheid en welstand van werknemers te bevorder? Indien wel, dui die getal werknemers aan wat by hierdie taak betrokke is, en die jaarlikse begroting wat vir hierdie doel beskikbaar is.

√ Die Korporatiewe Dienstesentrum (CSC) binne die Departement van die Premier voorsien ’n transversale diens aan elf (11) deelnemende departement, insluitend die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme.

’n Toegewyde Werknemergesondheid- en Welstandseenheid in die Direktoraat Organisatoriese Gedrag en die Hoofdirektoraat Organisasie-ontwikkeling dien om die gesondheid en welstand van werknemers in die elf (11) departemente te bevorder.

Die eenheid bestaan uit ’n Adjunk-direkteur, drie (3) Assistent-direkteure en drie (3) spanlede.

Begroting: R2.5 miljoen

3. Het die departement ’n Werknemersbystand- of Gesondheidbevorderingsprogram vir werknemers bekendgestel? Indien wel, dui die sleutel-elemente/dienste van hierdie program aan.

√

Die departement het ’n diensvlakooreenkoms met ICAS [diensverskaffer] aangegaan om ’n werknemergesondheid- en welstandsdiens aan die elf deelnemende departemente van die Korporatiewe Dienstesentrum [CSC] te lewer.

Die departement het ingrypings onderneem, naamlik Konflikbestuur, Bestuursverwysings, Kinder- & Gesinsorg, Bou van Personeelmoraal, Selfontwikkeling, Bemagtiging van die Innerlike Vrou, Praatjie oor Borskanker, Werk-lewe-balans, Finansiële Welstand, Stres & Taaiheid, Verryking van Verhoudings, 16 Dae van Aktivisme en Bewustheid oor Geestesgesondheid. Hierdie ingrypings is beplan op grond van die tendense wat kwartaalliks gerapporteer word deur die Werknemer-gesondheid- en Welstandsprogram- verslae wat deur die diensverskaffer, ICAS, vir die tydperk 2015/16 verskaf word. Die verslae is gegrond op die benutting van WGW-dienste en bestuursinligting ten einde geskikte ingrypings te teiken om hierdie neigings aan te spreek.

Die geteikende ingrypings was daarop gemik om werknemer-interaksie te verbeter deur bewustheid en opvoedkundige ingrypings wat gesonde lewenstyle bevorder. Dit behels voorleggings om bewustheid te skep en werknemers aan te moedig om ’n proaktiewe benadering te hê ten einde die impak van hierdie probleme in die werkplek te beperk. Bovermelde ingrypings is vir die geteikende departemente, bestuurders en toesighouers uitgevoer, en bestuursonderrig vir SBD-lede is ook aangebied.

Die departement het ook inligtingsessies aangebied, soos versoek deur verskeie departemente in die Wes-Kaapse Regering [WKR] om werknemers in te lig oor die WGW-diens en hoe om toegang te kry tot die Werknemer-gesondheid- en Welstandsprogram [WGWP]. Promosiemateriaal soos pamflette, plakkate en brosjures is versprei.



4. Het die departement (’n) komitee(s) ingestel, soos beoog in deel VI E.5 (e) van hoofstuk 1 van die Staatsdiensregulasies, 2001? Indien wel, verskaf die name van die lede van die komitee en die belanghebbende(s) wie hulle verteenwoordig.

√ ’n Nuwe Stuurkomitee vir Gesondheid en Welstand is ingestel, met lede wat deur elke departement genomineer is.

Die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme word deur C. Julies en N. Smith verteenwoordig.

5. Het die departement sy indiensnemingsbeleid en -praktyke hersien om te verseker dat dit nie onbillik teen werknemers diskrimineer op grond van hulle MIV-status nie? Indien wel, lys die indiensnemings-beleide/-praktyke wat as sulks hersien is.

√ Die transversale bestuursraamwerk vir werknemergesondheid- en welstandsprogramme in die Wes-Kaapse Regering is in werking en is op 10 Augustus 2005 deur die Koördinerende Kamer van die PSCBC vir die Wes-Kaap aanvaar.

In hierdie verband maak alle personeelbeleide voorsiening vir billike praktyke, ongeag die MIV-status van werknemers of aansoekers.

Gedurende die oorsigtydperk het die Departement van die Premier ’n Transversale Werknemer-gesondheid- en -welstandbestuur-, en MIV & Vigs- en TB-bestuursbeleid saamgestel, wat bekragtig en op 8 Maart 2016 goedgekeur is.

Daarbenewens het die Departement van Gesondheid die Transversale MIV en Vigs/SOI Werkplekbeleid en -program goedgekeur wat op alle departemente van die Wes-Kaapse Regering van toepassing sal wees. Hierdie dokument is in pas met die vier pilare van die EHW- Strategiese Raamwerk 2008.

6. Het die departement maatreëls ingestel om MIV-positiewe werknemers of diegene wat as MIV-positief beskou word, teen diskriminasie te beskerm? Indien wel, lys die sleutelelemente van sodanige maatreëls.

√ Die departement het die Provinsiale Strategiese Plan oor MIV/Vigs, SOI’s en TB 2012-2016 geïmplementeer om MIV en TB en die geslag- en regte-gebaseerde dimensies daarvan by die mandate in te sluit om MIV-verwante stigma te verminder.

Die oorkoepelende doel van die genoemde Provinsiale Strategiese Plan is om MIV-positiewe werknemers te beskerm deur voorspraak te lewer vir die implementering van die Drie Zero’s, in lyn met die Gesamentlike Verenigde Nasies se Program oor MIV & Vigs (UNAIDS). Dit is opvoedkundige programme en inligtingsessies wat ontwikkel is om stigma en diskriminasie uit te wis en om bewustheid te skep deur:• Zero nuwe MIV, SOI en TB-infeksies• Zero sterftes wat met MIV en TB verband hou• Zero diskriminasie

Die departement hou ook sessies om vir MBT en welstand te toets om te verseker dat elke werknemer in die departement ten minste jaarliks vir MIV en TB getoets word.

Die doel is om:• MIV en TB diskriminasie in die werkplek te verminder.

Dit sluit veldtogte teen onbillike diskriminasie en bemagtiging van werknemers in.

• Onbillike diskriminasie met toegang tot dienste te verminder. Dit sluit in om te verseker dat die Direktoraat Werknemerverhoudinge klagtes of griewe aanspreek en opleiding aan werknemers voorsien.

Ander sleutelelemente wat kwessies rondom anti-MIV & Vigs diskriminasie aangespreek het, was: Toetsing vir welstand en TB is op versoek van departemente uitgevoer, en plakkate en pamflette is versprei.



7. Moedig die departement sy werknemers aan om vrywillige berading en toetsing te ondergaan? Indien wel, lys die resultate wat u hiermee bereik het.

√ MBT SESSIES:

Die volgende ondersoeke is uitgevoer: Bloeddruk, glukose, cholesterol, TB, LMI (liggaamsmassa-indeks) en gesprekke.

Die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme het aan een sessie oor MBT en toetsing vir welstand deelgeneem.

64 werknemers is vir MIV, tuberkulose en seksueel-oordraagbare infeksies (SOI’s) getoets en het berading ontvang.

Daar was geen kliniese verwysings vir TB, MIV of enige ander SOI nie.

8. Het die departement maatstawwe/ aanwysers ontwikkel om die impak van sy program oor gesondheidsbevordering te monitor en evalueer? Indien wel, lys sodanige maatstawwe/aanwysers.

√ Die impak van programme oor gesondheids-bevordering word aangedui deur inligting wat via die Werknemergesondheid- en Welstands-kontrak (eksterne WBP-diensverskaffer) voorsien word.

Die Werknemergesondheid- en Welstandsprogram (WGWP) word deur kwartaallikse en jaarlikse verslagdoening gemoniteer. Hierdie verslae word deur die eksterne diensverskaffer voorsien. Die mees onlangse jaarlikse gesondheid-oorsigtydperk was 1 April 2015 tot 31 Maart 2016.

Die kwartaallikse en jaarlikse oorsig voorsien ’n uiteensetting van die WGWP Menslike Kapitaal Demografie, d.w.s. ouderdom, geslag, dienstermyn, afhanklike gebruik, taalgebruik, werknemer vs. bestuurder gebruik, getal gevalle, ens.

Die oorsig voorsien ook onder meer inligting oor diensbenutting, profiele oor probleme en tendense, assessering van werknemer- en organisatoriese risiko en die impak daarvan op die individu wat in die werkplek funksioneer.


3.12 Arbeidsverhoudinge

Die volgende provinsiale kollektiewe ooreenkomste is in die oorsigtydperk met vakbonde aangegaan:

Tabel 3.12.1: Kollektiewe ooreenkomste, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Totale kollektiewe ooreenkomste

Geen

Tabel 3.12.2 is ’n opsomming van die uitkoms van dissiplinêre verhore wat gedurende die oorsigjaar in die departement uitgevoer is.

Tabel 3.12.2: Wangedrag en dissiplinêre verhore afgehandel, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Uitkomste van dissiplinêre verhore Getal sake afgehandel % van totaal

Geen

Aantekening: Uitkomste van dissiplinêre verhore verwys slegs na formele gevalle.

Tabel 3.12.3: Tipes wangedrag by dissiplinêre verhore aangespreek, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Tipe wangedrag Getal % van totaal

Geen

Tabel 3.12.4: Griewe aanhangig gemaak, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Griewe aanhangig gemaak Getal % van totaal

Getal griewe opgelos 4 16.7

Getal griewe nie opgelos nie 20 83.3

Totale getal griewe aanhangig gemaak 24 100.0

Aantekening: Griewe ingedien verwys na gevalle wat in die verslagtydperk afgehandel is. Onopgeloste griewe verwys na gevalle wat afgehandel is, maar waar die uitkoms nie ten gunste van die benadeelde party was nie aangesien dit nie gestaaf kon word nie.

Tabel 3.12.5: Geskille by rade aanhangig gemaak, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Geskille by rade aanhangig gemaak Getal % van totaal

Geen

Aantekening: Rade verwys na die Staatsdiens Koördinerende Bedingingsraad (PSCBC) en Algemene Staatsdienssektor Bedingingsraad (GPSSBC). Wanneer ’n dispuut ‘bekragtig’ word, beteken dit dat die raad die appèl as wettig en geloofwaardig ten gunste van die gegriefde aanvaar. Wanneer ’n dispuut ‘afgewys’ word, beteken dit dat die raad nie ten gunste van die gegriefde beslis nie.

Tabel 3.12.6: Stakings, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Stakings Getal

Geen

Tabel 3.12.7: Voorkomende skorsings, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Voorkomende skorsings Getal

Geen

Aantekening: Voorkomende skorsings verwys na werknemers wat geskors is met volle betaling terwyl die saak ondersoek is.


3.13 Vaardigheidsontwikkeling

Hierdie afdeling beklemtoon die departement se pogings ten opsigte van vaardigheidsontwikkeling. Tabel 3.13.1 weerspieël die opleidingsbehoeftes aan die begin van die oorsigtydperk en Tabel 3.13.2 die werklike opleiding aangebied.

Tabel 3.13.1: Geïdentifiseerde opleidingsbehoeftes, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Beroeps-kategorieë

GeslagGetal werknemers

soos op 1 April 2015

Opleidingsbehoeftes aan begin van verslagtydperk geïdentifiseer

Leerderskappe

Vaardigheids-programme

en ander kort kursusse

Ander vorme van opleiding

Totaal

Wetgewers, senior beamptes en bestuurders

Vroulik 6 0 2 0 2

Manlik 9 0 3 0 3

Professionele persone

Vroulik 8 0 68 0 68

Manlik 9 0 41 0 41

Tegnici en verwante professionele persone

Vroulik 59 0 76 0 76

Manlik 31 0 58 0 58

Klerke Vroulik 65 0 52 0 52

Manlik 28 0 35 0 35

Diens- en verkoop-werkers

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 1 0 0 0 0

Geskoolde landbou- en vissery-werkers

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 0 0 0

Handwerk- en verwante verwerkers

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 0 0 0

Toerusting- en masjien-operateurs en -monteurs

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 0 0 0

Elementêre beroepe

Vroulik 2 0 0 0 0

2 0 0 0 0

Subtotaal Vroulik 141 0 198 0 198

Manlik 81 0 137 0 137

Totaal 222 0 335 0 335

Werknemers met gestremdhede

Vroulik 1 0 0 0 0

Manlik 1 0 0 0 0

Aantekening: Bovermelde tabel identifiseer die opleidingsbehoeftes aan die begin van die verslagtydperkvolgens die departement se Werkplekvaardigheidsplan.


Tabel 3.13.2: Opleiding verskaf, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Beroeps-kategorieë

GeslagGetal werknemers

soos op 1 April 2015

Opleidingsbehoeftes aan begin van verslagtydperk geïdentifiseer

Leerderskappe

Vaardigheids-programme

en ander kort kursusse

Ander vorme van opleiding

Totaal

Wetgewers, senior beamptes en bestuurders

Vroulik 6 0 6 0 6

Manlik 8 0 5 0 5

Professionele persone

Vroulik 5 0 17 0 17

Manlik 5 0 25 0 25

Tegnici en verwante professionele persone

Vroulik 54 0 50 0 50

Manlik 38 0 12 0 12

Klerke Vroulik 54 0 19 0 19

Manlik 22 0 4 0 4

Diens- en verkoop-werkers

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 0 0 0

Geskoolde landbou- en vissery-werkers

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 0 0 0

Handwerk- en verwante verwerkers

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 0 0 0

Toerusting- en masjien-operateurs en -monteurs

Vroulik 0 0 0 0 0

Manlik 0 0 0 0 0

Elementêre beroepe

Vroulik 2 0 1 0 1

2 0 0 0 0

Subtotaal Vroulik 123 0 93 0 93

Manlik 76 0 46 0 46

Totaal 199 0 139 0 139

Werknemers met gestremdhede

Vroulik 2 0 0 0 0

Manlik 1 0 0 0 0

Aantekening: Bovermeldetabelidentifiseerdieaantalopleidingskursussewatgedurendedieoorsigtydperkdeurindividue bygewoon is.

3.14 Besering aan diens

Tabel 4.14.1 voorsien basiese inligting oor beserings wat opgedoen is tydens amptelike dienslewering.

Tabel 3.14.1: Besering aan diens, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Aard van besering aan diens Getal % van totaal

Geen


3.15 Benutting van konsultante

Tabel 3.15.1: Verslag oor konsultante wat aangestel is deur aanwending van begrote fondse, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Naam van projek

Totale getal konsultante

wat op die projek gewerk het

Tydsduur: Werkdae

Kontrakwaarde in Rand Belangrikste lewerbare uitsette

Adviseur oor Gereedheid

4 November 2012-Oktober 2015

R3 386 554.55 Kontrak oor 3 jaar om strategiese advies en leiding aan die departement te voorsien met betrekking tot Breëband.

19 gereedheidsvoorstelle en digitaliserings-dokumente, 6 breëband- strategiese padkaarte en hulp met 15 inisiatiewe.

Toerisme-mentorskap 1 April 2015 R1 500.00 Die diensverskaffers (mentors) moes gevestigde sake-eienaars wees en was verantwoordelik vir die volgende lewerbare uitsette:

Voorsien sake-assessering en mentorskap op die terrein (36 uur oor vier maande).

Ontleding van finansiële state of bestuursrekeninge.

Breedvoerige ontleding van uitdagings waarvoor besigheid te staan kom. Dit moet insluit, maar is nie daartoe beperk nie:

Aksieplan met uiteensetting van ingrypings oor hoe hierdie uitdagings aangespreek moet word.

Mentorskap op die terrein om die uitdagings aan te spreek en hulpverlening aan begunstigdes om hulle sake te laat groei.

Indiening van maandverslae en ’n finale verslag aan die departement by voltooiing van die mentorskap.


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


Toerisme-mentorskap 1 April 2015 R15 277.76 Die diensverskaffers (mentors) moes gevestigde sake-eienaars wees en was verantwoordelik vir die volgende lewerbares:

Voorsien sake-assessering en mentorskap op die terrein (36 uur oor vier maande).

Ontleding van finansiële state of bestuursrekeninge.

Breedvoerige ontleding van uitdagings waarvoor besigheid te staan kom. Dit moet insluit, maar is nie daartoe beperk nie:

Aksieplan met uiteensetting van ingrypings oor hoe hierdie uitdagings aangespreek moet word.

Mentorskap op die terrein om die uitdagings aan te spreek en hulpverlening aan begunstigdes om hulle sake te laat groei.

Indiening van maandverslae en ’n finale verslag aan die departement by voltooiing van die mentorskap.

SPU 5 Januarie 2015- Januarie 2016

R521 732.42 Om tegniese toesig, tegniese leiding en tegniese imple-mentering van die PPV-verwante Breëband Stroom 2-projekte te voorsien. (Fase 1: toesig oor die PPV-proses, Fase 2: ontwikkeling van implementeringsplanne om PPV-aanbevelings deur te voer.)

Opleiding in sosiale media

1 Februarie-Maart 2015

R4 000.00 Opleiding in sosiale media is aan toerisme-entrepreneurs gebied.

Vertaling van Jaarlikse Prestasieplan

1 Maart 2016 R66 470.00 Dienste gelewer vir die tegniese uitleg en vertaling van die Jaarlikse Prestasieplan.

Weskus Industriële Plan 9 Februarie 2015-Augustus 2015

R1 500 000.00 Voorlopige verslag; Verslag oor belanghebbende-skakeling; Werkswinkel om visie te bepaal; Ontleding van gewenste toekomstige stand; Ontleding van infrastruktuur en hulpbronne; Aanvraagmodel; Sinteseverslag; Padkaart.


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


LNG-risiko-evaluering 7 April 2015- Maart 2016

R498 635.85 Tegniese ontleding van wettige, kommersiële en regulatoriese risiko’s in verband met die invoer van vloeibare aardgas, asook opsies vir versagting van hierdie risiko’s.

SPU 9 April-Des 2015 R9 155 806.58 Kontrak oor 3 jaar om tegniese toesig oor en tegniese leiding en tegniese implementering van die PPV-verwante Breëband Stroom 2-projekte te verskaf, veral Gekonnekteerde Burgers- en Gekonnekteerde Sake-verwante projekte.

Beter Lewe-uitdaging Kan nie bepaal nie

Junie 2015- Februarie 2016

R 1 875 000.00 Bied ondersteuning aan 3 innoveerders vir kommersialisering/ aanvaarding van hulle produkte.

SPU 9 Julie 15- Februarie 2016

R2 083 247.82 Kontrak oor 3 jaar om tegniese toesig oor en tegniese leiding en tegniese implementering van die PPV-verwante Breëband Stroom 2-projekte te verskaf, veral Gekonnekteerde Burgers- en Gekonnekteerde Sake-verwante projekte.

Ontwerp Innovasie-saadfonds

Kan nie bepaal nie

Junie 2015- Januarie 2016

R499 594.00 Monitor die vordering van goedgekeurde projekte, betaal fondse volgens mylpale wat bereik is, fasiliteer en bied tegniese bystand aan projekte soos en wanneer nodig.

WK Seta-koördinering 1 Junie 2015- Maart 2016

R345 000.00 Om die departement te help om doeltreffende koördinering tussen vaardighede-belanghebbendes te bewerkstellig, met spesifieke fokus op Setas en TBOO-kolleges, asook die vestiging van samewerkende vennootskappe met die doel om die waardeketting of omgewing van vaardigheidsontwikkeling meer doeltreffend te maak.

PERA-beoordelaars 9 Julie- Desember 2015

R367 118.08 Die bestuur, koördinering en implementering van die PERA-kompetisie 2015. Laasgenoemde het verbetering van die aanlyn webwerf en die beoordeling van die 300 PERA-inskrywings en tegniese ondersteuning aan die proses as geheel ingesluit.

Toekennings vir rompslomp-uitdaging

Kan nie bepaal nie

Julie- November 2015

R13 463.49 Konsultantgelde vir bestuur van lokaal en spyseniering vir die Rompslomp Uitdaging Toekenningseremonie.


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


Toekennings vir rompslomp-uitdaging: Beoordelingsproses

12 Julie-Desember 2015

R339 862.50 Ontwikkeling van inskrywingsvorms vir kompetisie, ontwerp van bemarkings-materiaal en druk daarvan, en ontwikkeling en implementering van die beoordelingsproses.

Hoërskool-entrepreneurskap-projek

9 Augustus-November 2015

R491 750.00 Implementering en koördinering van die Hoërskool-entrepreneurskap-projek in 20 hoërskole in die Wes-Kaap wat 250 leerders blootgestel het aan ’n naskoolse opleidingskursus in entrepreneurskap.

Tersiêre Inkubasie-projek 48 Julie-Desember 2015

R658 350.00 Die koördinering en implementering van die Tersiêre Inkubasie-projek wat die inkubasie en mentorskap van jong entrepreneurs ingesluit het.

Kaapse Kapitaalfonds 1 September 2015 R107 640.00 Die diensverskaffer het lewens-vatbaarheid van die projek en finansiële haalbaarheid van aansoekers vir die Kaapse Kapitaalfonds bepaal.

PEO-rypheidsassessering 1 September 2015-Maart 2016

R274 450.00 Lewer Verifikasiedienste: 30 munisipale bepalings, ontleding van die 30 bepalings, 30 sessies vir terugvoer en aanbevelings; munisipale rypheidsvlakke se gemiddelde basislyn bepaal, indekspunte bepaal; en opleiding (intern) van gehalteversekering- personeel en nuwe spanlede.

Internet Kampioen-program

10 Augustus-Oktober 2015

R931 380.00 Ontwikkeling van 7 geanimeerde video’s vir digitale geletterdheidsopleiding.

Bevoegdheids- bepaling

2 Oktober 2015 R7 244.00 Bevoegdheidsbepaling uitgevoer vir die HUB van die Drankowerheid.

Intellektuele eiendom vir digitale bedrywe

2 September- November 2015

R171 000.00 Navorsing om die regulatoriese en beleidsomgewing te ondersoek wat digitale inhoudsbestuur-nywerhede in die Wes-Kaap raak, veral m.b.t. intellektuele eiendom en valutabeheer.


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


Belegging SBP en riglyne vir munisipaliteit

1 Oktober 2015-Januarie 2016

R483 246.00 TWK bygestaan om ’n SBP vir beleggingsfasilitering te ontwikkel om eenvormige prosesse en prosedures vir beleggings-bevordering en fasilitering te ontwikkel ten einde nuwe beleggers te lok en bestaande beleggers te behou.

Program vir informele sakegeleenthede

14 September 2015-Maart 2016

R750 000.00 Die diensverskaffers moes hoofsaaklik identifiseer, werf en hulp verleen deur die voorsiening van gefokusde sake-inkubasie-ondersteuningsdienste aan informele sake in townships om hierdie sake-eienaars te help om hul sakevernuf op te knap.

Weskus-verskaffer-ontwikkelingsprogram


R729 100.00 Die sake-ondersteuningsprogram het sake gehelp om geleenthede in die waardekettings en afstroom-geleenthede op te neem wat deur groot maatskappye in die Saldanhabaai- en breër Weskus-streek aangebied is. Die belangrikste lewerbare uitsette van die diensverskaffer was om 30 sake te identifiseer, werf en te help met ’n geleentheid om deel te vorm van die plaaslike voorsieningskettings in die Weskus-streek en deel te neem aan die Weskus Verskaffer-ontwikkelingsprogram wat hulp met sake-ontwikkeling bied.

Cape Accelerate-program


R6 086 418.00 Die implementering van die Cape Accelerator-program het gehelp met die ontwikkeling van sake wat deur die departement in die sektore olie en gas- en agriverwerking geïdentifiseer is. Die doel was hierdie sake se geleenthede te verbeter om produktiwiteit en mededingendheid te verhoog, bestaande bedrywighede uit te brei en te groei (met die doel om tot werkskepping by te dra); en om geleenthede te skep (voorbereiding van onderneming vir toegang tot markgeleenthede.

Internet Kampioen programme - projek vir hulpbron- en opleidingsbestuur

12 September 2015-Februarie 2016

R3 226 256.50 Die bestuur en ontplooiing van die Internet Kampioene by openbare Wi-Fi-toegangspunte wat burgers in internet digitale geletterdheid moet oplei (1 000 burgers opgelei per toegangspunt d.m.v. die digitale geletterdheid- geanimeerde opleidingsvideo’s.

(2 Internet Kampioene is by elke toegangspunt ontplooi; altesaam 100 persone is dus in fases van dié projek bykomend gekontrakteer.)


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


Breëband-opname Stimulasieplan

4 Oktober 2015-Januarie 2016

R372 833.00 Die ontwikkeling van ’n strategiese kommunikasie-skakel- en boodskapplan.

Rompslomp-uitdaging Kan nie bepaal nie

Julie-November 2015

R10 595.31 Konsultantgelde vir bestuur van lokaal en spyseniering vir die Rompslomp-uitdaging Toekenningseremonie.

Digitale vaardighede-opleiding vir ICAN-projek

23 Oktober 2015-Maart 2017

R750 000.00 Die implementering van ’n kurrikulum vir IKT en digitale opleiding vir burgers, insluitend geakkrediteerde opleiding deur die ICAN Elsiesrivier.

Ontwikkel Franchisor-model vir ICAN


R1 728 029.00 Die ontwikkeling van ’n sakemodel vir die ontplooiing en proliferasie van die ICAN.

Verbetering van sakeproses: Wes-Kaapse Drankowerheid


R499 483.99 ’n Projek oor sakeproses-verbetering in die Wes-Kaapse Drankowerheid (WKDO) om beperkings of hindernisse te identifiseer wat met aansoeke om dranklisensies vir spesiale gebeure en die aansoekproses vir tydelike dranklisensies te doen het.

Projek Kwantifiseer: Olieboorherstelwerk

15 November 2015-Maart 2015

R998 659.00 Opstel van ’n navorsingsverslag om ’n basislyn van die koste van rompslomp op sake in die sektor Olieboorherstelwerk aan te dui.

Hulpbron- produktiwiteit

3 November 2015-Februarie 2016

R800 000.00 Voorsien strategiese advies en leiding aan die departement oor hulpbrondoeltreffendheid in die Wes-Kaapse vrugtesektor. Doen navorsing en ’n ontleding om belangrike ekonomies haalbare geleenthede vir hulpbron-doeltreffendheid in bio-gebaseerde waarde-kettings in die WK te identifiseer en ontsluit.

Projek Kwantifiseer: Toerisme

18 Januarie-Maart 2016

R808 247.00 Opstel van ’n navorsingsverslag om ’n basislyn van die koste van rompslomp op sake in die geselekteerde gebiede van die toerismesektor aan te dui.

Kaapse Groot Data-fasiliteit

13 November 2015-Maart 2017

R1 199 394.00 Die ontwikkeling van ’n sakemodel en tegniese spesifikasie vir die vestiging van ’n groot data-/hoë-prestasie rekenaarfasiliteit in die Wes-Kaap.

Projek Kwantifiseer: Agriverwerking

5 Desember 2015-Maart 2016

R991 800.00 Opstel van ’n navorsingsverslag om ’n basislyn van die koste van rompslomp op sake in die geselekteerde gebiede van die sektor agriverwerking aan te dui.


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


Langstraat Kiosk 6 Desember 2015-Maart 2016

R97 980.15 Bestuur van die installering van mosaïek-teëlwerk by die Langstraat Kiosks.

Sakehulpmiddels vir Breëband


R499 500.00 ’n Virtuele hulpmiddel om KMMO’s toegang te gee tot ’n wye reeks toepassings en sagteware om hul sake-doeltreffendheid en ontwikkelingsbehoeftes te ondersteun.

Verbruikers se tevredenheidsvlakke met opvoeding en bewusmaking en finansiële geletterdheid


R394 497.00 ’n Opname oor kliëntetevredenheid en -bewustheid is uitgevoer.

Digital Disruption Sakegeleentheid

2 Oktober 2015 R157 000.00 Die implementering van ’n sakeleierskap-byeenkoms.

Navorsingstudie oor handel oor grense


R296 500.00 Om navorsing en ’n gespesialiseerde studie te doen om fisiese en regulatoriese hindernisse op grense te ondersoek wat handel in die sektor Agriverwerking tussen die Wes-Kaap en die res van Afrika affekteer.

PERA-kommunikasie-navorsing

Kan nie bepaal nie

Januarie-Maart 2016

R204 596.77 Navorsing oor die doeltreffendheid van die bemarking en kommunikasie van die Premier se toekennings vir die erkenning van entrepreneurskap en om ’n begrip te kry van sake se motivering om vir die kompetisie in te skryf.

Vertaling van Jaarlikse Prestasieplan


R124 260.00 Dienste gelewer vir die tegniese uitleg en vertaling van die Jaarlikse Prestasieplan.

Verkryging-kollektief en gekonnekteerde sake


R1 673 030.81 Die ontwikkeling van ’n verkryging-kollektief gegrond op ’n nutsmodel vir toegang tot konnektiwiteit-infrastruktuur vir sake in die oostelike stedelike gebiede en die ontwikkeling van ’n gekonnekteerde besigheidsraamwerk.

Sakegeval vir die Afvalekonomie

5 Februarie 2016-Julie 2016

R265 164.00 Voorsien strategiese advies en leiding aan die departement oor die Afval Ekonomie. Doen navorsing en ontleding om ’n sakeplan en gefaseerde implementeringsplan te ontwikkel vir die transformasie van die Afval Ekonomie-omgewing in die Wes-Kaap.


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


Openbare sektor raadsaanstelling en projek om samestelling te hersien

9 Maart 2016 R495 584.00 ’n Ontleding van openbare entiteite en die samestelling van rade en hul onderskeie aanstellingsprosesse.

Beleidsopdrag: Pad na Spoor


R150 000.00 Hierdie studie behandel die behoefte aan stawende navorsing oor die model-kompetisie tussen pad na spoor ter inligting van ’n beleid wat leiding kan gee aan ’n strategie en begrotings- en programma-tiese ingrypings ten opsigte van lugvervoer in die WK.

Firmavlak- data: Weskus 7 Januarie-Maart 2016

R499 206.00 ’n Sensus of oudit is gedoen op firmas in die Weskus-distrik, met die fokus veral op drie munisipaliteite: Saldanhabaai, Swartland en Matzikama. Die doel van die studie was om ’n firma-vlak databasis met GPS-koördinate in die genoemde streke te kry.

SPU 5 Februarie 2016 R379 192.53 Globale normstelling van die Wes-Kaap se sterk punte in vergelyking met ander internasionale liggings as ’n bestemming vir SPU- Gedeelde Dienste. Die verslag bepaal die potensiële impak van Gedeelde Dienste in Suid-Afrika op werkskepping. Die verslag identifiseer die vraag na Gedeelde Dienste, sit die Wes-Kaapse waarde-proposisie uiteen en maak aanbevelings oor hoe om Suid-Afrika en die Wes-Kaap as ’n globale bestemming vir SPU- Gedeelde Dienste te ontwikkel en bemark.


Naam van projek



Tydsduur: Werkdae


Projek Vereenvoudig 4 Oktober 2015 R499 825.40 ’n Plan om die omgewing te verbeter ten einde sake in Drakenstein en Hessequa Munisipaliteit te doen.

Beleidsopdragte: Pad na Spoor en Openbare Begrotingstoekenning vir Ekonomiese Groei

3Julie 2015- Maart 2016

R530 000.00

Ontwikkeling van beleide om die dele van die ekonomie met die grootste potensiaal vir versnelde, volhoubare groei en werkskepping te identifiseer.

Sake-ontleder vir gesentraliseerde dataprojek

1 Januarie 2016 R141 970.59

Om alle ekonomiese data te sentraliseer in ’n enkele, samehangende datastoor van DEOT-kennis.

Vertaling van Konsep-wetsontwerp op Drank en Jaarverslag

3Maart 2015- November 2015

R129 252.60Vertaling van verslae na Xhosa.

Vaardigheidsprogram in ontwikkeling van skool-sagteware

3 Mei 2015 R9 900.00

Ingryping om die vaardigheids-tekorte in die IKT-sektor aan te spreek en volhoubare vaardigheidspyplyne te bou.

Tabel 3.15.2: Ontleding van konsultante wat aangestel is deur begrote fondse te gebruik, ten opsigte van Histories Benadeelde Individue (HBI’s), 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Naam van projekPersentasie eienaarskap

deur HBI-groepePersentasie bestuur deur

HBI-groepe

Aantal konsultante van HBI-groepe wat op projekte

gewerk het

Nie van toepassing nie

Tabel 3.15.3: Verslag oor konsultante wat aangestel is deur donateursfondse te gebruik, 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Naam van projekTotale getal konsultante wat

op die projek gewerk hetTydsduur: Werkdae

Donateur en kontrak-waarde in Rand


Totale getal projekteTotaal individuele

konsultanteTotale tydsduur:

WerkdaeTotale kontrakwaarde in

Rand


Tabel 3.15.4: Ontleding van konsultante wat aangestel is deur donateursfondse te gebruik, ten opsigte van Histories Benadeelde Individue (HBI’s), 1 April 2015 tot 31 Maart 2016

Naam van ProjekPersentasie eienaarskap

deur HBI-groepePersentasie bestuur deur

HBI-groepe

Aantal konsultante van HBI-groepe wat op projekte

gewerk het


Deel E:FINANSIËLE INLIGTING

Deel E:FINANSIËLE INLIGTING


1. VERSLAG VAN DIE OUDITEUR-GENERAAL AAN DIE WES-KAAPSE PROVINSIALE PARLEMENT OOR BEGROTINGSPOS NR. 12: WES-KAAP DEPARTEMENT VAN EKONOMIESE ONTWIKKELING EN TOERISME

Verslag oor die finansiële state

Inleiding

1. Ek het die finansiële state van die Wes-Kaapse Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme geoudit, soos op bladsy 165 tot 245 uiteengesit, bestaande uit die begrotingstaat, die staat van finansiële posisie soos op 31 Maart 2016, die staat van finansiële prestasie, die staat van veranderinge in netto bates en die kontantvloeistaat vir die jaar toe geëindig, asook die aantekeninge bestaande uit ’n opsomming van beduidende rekeningkundige beleide en ander verduidelikende aantekeninge.

Rekenpligtige Beampte se verantwoordelikheid vir die finansiële state

2. Die rekenpligtige beampte is verantwoordelik vir die voorbereiding en billike aanbieding van hierdie finansiële state ooreenkomstig die Gewysigde Kontantstandaard (GKS) soos voorgeskryf deur die Nasionale Tesourie en die bepalings van die Wet op Openbare Finansiële Bestuur van Suid-Afrika, 1999 (Wet 1 van 1999) (WOFB), en die Wet op die Verdeling van Inkomste van Suid-Afrika, 2015 (Wet No. 1 van 2015) (DoRA) en vir sodanige interne kontrole as wat die rekenpligtige beampte nodig mag ag ten einde dit moontlik te maak om finansiële state voor te berei wat vry is van wesenlike wanvoorstelling, hetsy weens bedrog of foute.

Ouditeur-Generaal se verantwoordelikheid

3. Dit is my verantwoordelikheid om ’n mening oor hierdie finansiële state uit te spreek, gegrond op my oudit. Ek het my oudit in ooreenstemming met Internasionale Ouditstandaarde uitgevoer. Hierdie standaarde vereis dat ek aan etiese vereistes voldoen en die oudit beplan en uitvoer met die oog daarop om redelike gerusstelling te kry dat die finansiële state vry is van wesenlike wanvoorstellings.

4. ’n Oudit behels die uitvoering van prosedures om ouditbewyse te bekom van die bedrae wat in die finansiële state openbaar gemaak is. Die prosedures wat gekies word, hang van die ouditeur se oordeel af, ingeslote die assessering van die risiko’s vir wesenlike wanvoorstelling in die finansiële state, hetsy weens bedrog of foute. Wanneer risiko’s geassesseer word, oorweeg die ouditeur die interne kontrole van toepassing op die entiteit se voorbereiding en billike aanbieding van die finansiële state met die oog daarop om ouditprosedures te ontwerp wat onder die omstandighede geskik is, maar nie met die doel om ’n mening oor die doeltreffendheid van die entiteit se interne kontrole uit te spreek nie. ’n Oudit behels ook ’n evaluering van die gepastheid van die rekeningkundige beleid wat gebruik is en die redelikheid van rekeningkundige beramings wat deur bestuur gemaak is, asook ’n evaluering van die algehele aanbieding van die finansiële state.

5. Ek glo dat die ouditbewyse wat ek bekom het, voldoende en gepas is om ’n grondslag vir my ouditmening te voorsien.

Mening

6. Na my mening is die finansiële state ’n billike aanbieding, in alle wesenlike opsigte, van die finansiële posisie van die Wes-Kaapse Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme soos op 31 Maart 2016 en van sy finansiële prestasie en kontantvloei vir die jaar toe geëindig, ooreenkomstig die Gewysigde Kontantstandaard voorgeskryf deur die Nasionale Tesourie en die bepalings van die WOFB en DoRA.

Beklemtoning van aangeleenthede

7. Ek vestig die aandag op die volgende aangeleenthede: My mening ten opsigte van hierdie aangeleenthede het nie verander nie.

DEEL E: FINANSIËLE INLIGTING


Wesenlike onderbesteding op die begrotingspos

8. Soos openbaar gemaak in aantekening 4.1 tot die begrotingstaat, het die departement ’n wesenlike onderbesteding van R11,5 miljoen (2,6%) van die algehele begroting getoon. Dit was hoofsaaklik weens die begrotings van Program 3: Handel- en Sektorontwikkeling en Program 7: Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie waar R5 miljoen (2,9%) en R2 miljoen (3,7%) onderskeidelik onderbestee is. Die uiteensettings van wesenlike afwykings word in aantekening 4.1 en 4.2 tot die begrotingstaat verskaf.

Wesenlike waardedaling

9. Soos in aantekening 12.1 tot die finansiële state openbaar gemaak, het die departement ’n waardedaling van R63,5 miljoen (2014/15: R63,3 miljoen) op die 21,97% (2014/15: 21,9%) aandeelhouding wat deur die Provinsiale Regering van die Wes-Kaap in die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum Maatskappy SOC Beperk gehou word.

Heraangewing van vergelykende syfers

10. Soos in aantekening 31 tot die finansiële state openbaar gemaak, is die ooreenstemmende syfers vir 31 Maart 2015 heraangegee as gevolg van ’n fout wat gedurende 2015/16 in die finansiële state van die departement ontdek is op, en vir die jaar geëindig, 31 Maart 2015.

Bykomende aangeleentheid

11. Ek vestig die aandag op onderstaande aangeleentheid: My mening ten opsigte van hierdie aangeleentheid het nie verander nie.

Ongeouditeerde aanvullende skedules

12. Die aanvullende inligting uiteengesit op bladsy 246 tot 255 vorm nie deel van die finansiële state nie en word as bykomende inligting voorgelê. Ek het nie hierdie skedules geoudit nie en gevolglik spreek ek nie my mening hieroor uit nie.

Verslag oor ander wetlike en regulatoriese vereistes

13. Ingevolge die Wet op Openbare Oudit van Suid-Afrika, 2004 (Wet 25 van 2004) (PAA), en die algemene kennisgewing wat ingevolge daarvan uitgereik is, is dit my verantwoordelikheid om oor bevindings t.o.v. die aangegewe prestasie-inligting teen voorafbepaalde doelwitte vir geselekteerde programme wat in die jaarlikse prestasieverslag aangebied is, die nakoming van wetgewing asook interne kontrole verslag te doen. Die oogmerk van my toetse was om aanmeldbare bevindings te maak, soos onder elke subopskrif beskryf, maar nie om bewyse in te samel om ’n versekering oor hierdie aangeleenthede te gee nie. Vervolgens gee ek nie ’n mening of gevolgtrekking oor hierdie aangeleenthede nie.

Voorafbepaalde doelwitte

14. Ek het prosedures uitgevoer om bewyse te vind oor die bruikbaarheid en betroubaarheid van die aangegewe prestasie-inligting vir die volgende geselekteerde programme wat in die jaarlikse prestasieverslag van die departement vir die jaar geëindig 31 Maart 2016 aangebied is:

• Program 2: Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste op bladsy 53• Program 3: Handel- en Sektorontwikkeling op bladsy 56 en 57• Program 7: Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie op bladsy 106

15. Ek het die nuttigheid van die aangegewe prestasie-inligting geëvalueer om te bepaal of dit ingevolge Nasionale Tesourie se beginsels oor jaarlikse verslagdoening aangebied is en of die aangegewe prestasie in ooreenstemming met die beplande programme was. Ek het verder toetse uitgevoer om te bepaal of aanwysers en teikens duidelik omskryf, bewysbaar, spesifiek, meetbaar, tydgebonde en toepaslik was, soos vereis deur Nasionale Tesourie se raamwerk vir die bestuur van programprestasie-inligting.

16. Ek het die betroubaarheid van die aangegewe prestasie-inligting geëvalueer om te bepaal of dit geldig, akkuraat en volledig was.

17. Ek het nie enige wesenlike bevindings oor die bruikbaarheid en betroubaarheid van die aangegewe prestasie-inligting vir die volgende programme aangeteken nie:

• Program 2: Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste• Program 3: Handel- en Sektorontwikkeling• Program 7: Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie


Bykomende aangeleenthede

18. Alhoewel ek geen wesenlike bevindings oor die bruikbaarheid en betroubaarheid van die aangegewe prestasie-inligting vir die geselekteerde programme aangeteken het nie, wil ek die volgende sake onder die aandag bring:

Bereiking van beplande teikens

19. Verwys na die jaarlikse prestasieverslag op bladsy 53, 56, 57 en 106 vir inligting oor die bereiking van beplande teikens vir die jaar.

Ongeouditeerde aanvullende inligting

20. Die aanvullende inligting uiteengesit op bladsy 1-53, 54, 55, 58 tot 105 en 107 tot 160 vorm nie deel van die jaarlikse prestasieverslag nie en word as bykomende inligting voorgelê. Ek het nie hierdie skedules geoudit nie en gevolglik doen ek nie verslag daaroor nie.

Nakoming van wetgewing

21. Ek het prosedures uitgevoer om bewys te vind dat die departement die toepaslike wetgewing ten opsigte van finansiële aangeleenthede, finansiële bestuur en ander verwante aangeleenthede nagekom het. Ek het nie enige gevalle van wesenlike nienakoming van bepaalde aangeleenthede in tersaaklike wetgewing, soos uiteengesit in die algemene kennisgewing uitgereik ingevolge die PAA, aangeteken nie.

Interne kontrole

22. Ek het interne kontrole as van toepassing op my oudit van die finansiële state, jaarlikse prestasieverslag en nakoming van wetgewing oorweeg. Ek het nie enige beduidende tekortkominge in interne kontrole aangeteken nie.

Verwys na die Engelse weergawe vir die amptelik geondertekende geouditeerde verslag.

Kaapstad29 Julie 2016


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

Beg

rotin

g p

er p

rog

ram

2015

/16

2014

/15

Beg

rote

fond

se e

n re

gst

ree

kse

ko

ste

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

i-w

ing

va

n fo

ndse

Oo

rdra

gFi

nale

b

eg

rotin

gW

erk

like

ui

tga

we

sA

fwyk

ing

Uitg

aw

es

as

% v

an

fina

le

be

gro

ting

Fi

nale

b

eg

rotin

g

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

1.

Ad

min

istr

asi

e41

904

––

41 9

0440

330

1 57

496

.2%

35 5

5635

529

2.

G

eïn

teg

ree

rde

Eko

nom

iese

O

ntw

ikke

ling

sdie

nste

54

968

––

54 9

6853

802

1 16

697

.9%

59 6

2259

269

3.

Ha

nde

l- e

n Se

kto

ront

wik

kelin

g17

6 62

2–

–

176

622

171

451

5 17

197

.1%

236

595

235

959

4.

Sake

reg

ule

ring

en

-Be

hee

r”50

137

––

50 1

3749

778

359

99.3

%49

123

49 1

235.

Ek

ono

mie

se B

ep

lann

ing

25 8

16–

–25

816

24 9

9781

996

.8%

41 2

3941

014

6.

Toe

rism

e, K

unst

e e

n V

erm

aa

k40

271

––

40 2

7139

882

389

99.0

%45

137

45 0

997.

V

aa

rdig

heid

sont

wik

kelin

g e

n In

nova

sie

54 5

45–

–54

545

52 5

442

001

96.3

%43

024

43 0

15To

taa

l44

4 26

3–

–44

4 26

343

2 78

411

479

97.4

%51

0 29

650

9 00

8To

taa

l (o

org

eb

ring

)Re

kons

ilia

sie

me

t sta

at v

an

fina

nsië

le p

rest

asi

e

PLU

S

De

pa

rte

me

nte

le o

ntv

an

gst

e5

716

6

647

Byst

an

dsh

ulp

(in

kom

ste

)16

805

12 1

49W

erk

like

be

dra

e p

er s

taa

t va

n fin

ans

iële

pre

sta

sie

(to

tale

inko

mst

e)

466

784

529

092

PLU

SBy

sta

nd

shu

lp (

uitg

aw

es)

3 37

111

567

We

rklik

e b

ed

rae

pe

r sta

at v

an

fina

nsië

le p

rest

asi

e (

tota

le u

itga

we

s)43

6 15

552

0 57

5


Beg

rotin

g p

er e

kono

mie

se k

lass

ifika

sie

2015

/16

2014

/15

Beg

rote

fond

se e

n re

gst

ree

kse

ko

ste

(v

erv

olg

)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s22

8 30

5(6

921

)–

221

384

210

287

11 0

9795

.0%

194

488

194

374

Ve

rgo

ed

ing

va

n w

erk

ne

me

rs10

4 77

2–

–10

4 77

298

229

6 54

393

.8%

96 3

9596

341

Sa

laris

se e

n lo

ne

94 3

53(5

80)

–93

773

87 6

876

086

93.5

%86

674

86 6

20

Ma

ats

kap

like

byd

rae

s10

419

580

–10

999

10 5

4245

795

.8%

9 72

19

721

Go

ed

ere

en

die

nst

e12

3 53

3(6

921

)–

116

612

112

058

4 55

496

.1%

98 0

9398

033

A

dm

inist

ratie

we

ge

lde

289

(16)

–27

320

568

75.1

%22

121

8

Re

kla

me

7 57

6(4

57)

–7

119

6 99

012

998

.2%

6 06

46

064

Kl

ein

er b

ate

s41

618

–43

436

668

84.3

%43

543

5

Ou

ditk

ost

e: E

kste

rn3

252

(186

)–

3 06

63

066

–10

0.0%

3 11

93

119

Be

urs

e: W

erk

ne

me

rs39

052

–44

244

2–

100.

0%29

329

3

Spys

en

ierin

g: D

ep

art

em

en

tele

a

ktiw

iteite

817

––

817

793

2497

.1%

1 37

81

378

Ko

mm

un

ika

sie1

193

(258

)–

935

862

7392

.2%

1 55

91

555

R

eke

na

ard

ien

ste

6 79

21

918

–8

710

8 37

433

696

.1%

1 75

21

752

Ko

nsu

ltan

te: S

ake

- e

n a

dvi

esd

ien

ste

59 2

28(7

997

)–

51 2

3149

297

1 93

496

.2%

57 1

2557

093

Ko

ntr

akt

eu

rs 1

273

76–

1349

1 31

039

97.1

%91

591

5

Ag

en

tska

p-

en

ste

un

-/u

itbe

ste

de

d

ien

ste

1 85

581

–1

936

1 93

6–

100.

0%1

886

1 88

6

O

nth

aa

l10

1(2

7)–

7444

3059

.5%

3030

V

loo

tdie

nst

e1

385

(702

)–

683

683

–10

0.0%

624

624

V

oo

rra

ad

: Ma

teria

al e

n v

oo

rra

ad

––

––

––

–15

815

8

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

300

226

–52

645

967

87.3

%15

515

3

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

: Skr

yfb

eh

oe

fte

s,

dru

kwe

rk e

n k

an

too

rvo

orr

aa

d1

383

(240

)–

1 14

396

218

184

.2%

923

923

Be

dry

fsb

ruik

hu

ur

638

9–

647

599

4892

.6%

733

726

Ei

en

do

msb

eta

ling

s–

133

–13

313

310

0.0%

77

R

eis

en

ve

rbly

f3

143

(500

)–

2 64

32

314

329

87.6

%3

441

3 44

2

O

ple

idin

g e

n o

ntw

ikke

ling

30 9

3137

7–

31 3

0830

572

736

97.6

%14

555

14 5

55

Be

dry

fsb

eta

ling

s88

138

5–

1 26

61

091

175

86.2

%71

671

1

Lo

kale

en

fasil

iteite

1 43

1(2

95)

–1

136

820

316

72.2

%1

607

1 59

9

H

uu

r en

ve

rhu

ring

259

482

–74

174

01

99.9

%39

739

7

BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016


Beg

rotin

g p

er e

kono

mie

se k

lass

ifika

sie

2015

/16

2014

/15

Beg

rote

fond

se e

n re

gst

ree

kse

ko

ste

(v

erv

olg

)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

212

156

4 75

6–

216

912

216

681

231

99.9

%31

2 21

131

1 04

9Pr

ovi

nsie

s e

n m

un

isip

alit

eite

––

––

––

–50

150

1

Pro

vin

sies

––

––

––

–1

1

Pr

ovi

nsia

le a

ge

ntsk

ap

pe

en

fond

se–

––

––

––

11

M

un

isip

alit

eite

––

––

––

–50

050

0

M

unisi

pa

le a

ge

ntsk

ap

pe

en

fond

se–

––

––

––

500

500

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

122

691

2 50

1–

125

192

125

192

–10

0.0%

115

067

115

067

De

pa

rte

me

nte

le a

ge

nts

kap

pe

en

re

ken

ing

e12

2 69

12

501

–12

5 19

212

5 19

2–

100.

0%11

5 06

711

5 06

7

Ho

ër o

nd

erw

ys-in

ste

llin

gs

––

––

––

–4

610

4 61

0O

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s e

n p

riva

at

on

de

rne

min

gs

3 00

0–

–3

000

2 83

116

994

.4%

5 71

05

587

O

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s–

––

––

––

5 71

05

587

An

de

r oo

rdra

gte

aa

n o

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s–

––

––

––

5 71

05

587

Pr

iva

at

on

de

rne

min

gs

3 00

0–

–3

000

2 83

116

994

.4%

––

An

de

r oo

rdra

gte

aa

n p

riva

at

on

de

rne

min

gs

3 00

0–

–3

000

2 83

116

994

.4%

––

Inst

elli

ng

s so

nd

er w

insb

eja

g

73 7

131

980

–75

693

75 6

93–

100.

0%17

6 87

717

5 84

0H

uish

ou

din

gs

12 7

5227

5–

13 0

2712

965

6299

.5%

9 44

69

444

M

aa

tska

plik

e v

oo

rde

le1

952

275

–2

227

2 18

839

98.2

%10

110

0

An

de

r oo

rdra

gte

aa

n h

uish

ou

din

gs

10 8

00–

–10

800

10 7

7723

99.8

%9

345

9 34

4Be

talin

gs

vir k

ap

itale

ba

tes

3 80

22

041

–5

843

5 69

215

197

.4%

3 50

83

497

Ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g3

533

2 04

1–

5 57

45

426

148

97.3

%3

452

3 45

0

Ve

rvo

ert

oe

rust

ing

–3

624

–3

624

3 62

4–

100.

0%–

–

An

de

r ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g3

533

(1 5

83)

–1

950

1 80

214

892

.4%

3 45

23

450

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

269

––

269

266

398

.9%

5647

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

124

–12

412

4–

100.

0%89

88To

taa

l44

4 26

3–

–44

4 26

343

2 78

411

479

97.4

%51

0 29

650

9 00

8

BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 1

: A

dm

inis

tra

sie

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Sub

pro

gra

m1.

Ka

nto

or v

an

die

DH

5 59

352

0–

6 11

35

423

690

88.7

%2

230

2 22

12.

Fin

an

siële

Be

stu

ur

26 2

09(4

78)

–25

731

24 8

4788

496

.6%

24 7

1724

714

3. K

orp

ora

tiew

e D

ien

ste

10 1

02(4

2)–

10

060

10 0

60–

100.

0%8

609

8 59

4To

taa

l41

904

––

41 9

0440

330

1 57

496

.2%

35 5

5635

529

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

eLo

pe

nde

be

talin

gs

39 3

52(1

112

)–

38 2

4036

666

1 57

495

.9%

32 7

3132

713

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

23 7

67–

–23

767

22 2

641

503

93.7

%18

853

18 8

36

Sa

laris

se e

n lo

ne

20 9

648

–20

972

19 6

991

273

93.9

%16

850

16 8

33

M

aa

tska

plik

e b

ydra

es

2 80

3(8

)–

2 79

52

565

230

91.8

%20

0320

03

Go

ed

ere

en

die

nst

e15

585

(1 1

12)

–14

473

14 4

0271

99.5

%13

878

13 8

77

A

dm

inist

ratie

we

ge

lde

48(3

)–

4543

295

.6%

5050

Re

kla

me

7 00

6(9

85)

–6

021

6 01

65

99.9

%5

833

5 83

3

Kl

ein

er b

ate

s32

53–

8579

692

.9%

9090

Ou

ditk

ost

e: E

kste

rn3

252

(186

)–

3 06

63

066

–10

0.0%

3 11

93

119

Beu

rse

: We

rkn

em

ers

390

52–

442

442

–10

0.0%

293

293

Spys

en

ierin

g: D

ep

art

em

en

tele

a

ktiw

iteite

7829

–10

710

7–

100.

0%21

21

Kom

mu

nik

asie

344

(109

)–

235

235

–10

0.0%

391

391

Re

ken

aa

rdie

nst

e38

826

3–

651

621

3095

.4%

401

401

Kon

sulta

nte

: Sa

ke-

en

a

dvi

esd

ien

ste

119

271

–39

039

0–

100.

0%55

355

3

Kon

tra

kte

urs

58–

–58

4513

77.6

%33

633

6

O

nth

aa

l31

(16)

–15

123

80.0

%5

5

V

loo

tdie

nst

e1

385

(702

)–

683

683

–10

0.0%

624

624

Vo

orr

aa

d: M

ate

riaa

l en

vo

orr

aa

d–

––

––

––

3838


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 1

: A

dm

inis

tra

sie

(ve

rvo

lg)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Ve

rbru

iksg

oe

de

re80

49–

129

129

–10

0.0%

4646

Ve

rbru

iksg

oe

de

re: S

kryf

be

ho

eft

es,

d

rukw

erk

en

ka

nto

orv

oo

rra

ad

512

(200

)–

312

312

–10

0.0%

220

220

Bed

ryfs

bru

ikh

uu

r15

5(2

2)–

133

123

1092

.5%

133

133

Eie

nd

om

sbe

talin

gs

–13

3–

133

133

–10

0.0%

––

Re

is e

n v

erb

lyf

465

(185

)–

280

278

299

.3%

307

307

Op

leid

ing

en

on

twik

kelin

g66

210

2–

764

764

–10

0.0%

756

756

Bed

ryfs

be

talin

gs

446

134

–58

058

0–

100.

0%38

738

7

Lo

kale

en

fasil

iteite

7820

7–

285

285

–10

0.0%

3534

Hu

ur e

n v

erh

urin

g56

3–

5959

–10

0.0%

240

240

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

151

–16

16–

100.

0%42

41Pr

ovi

nsie

s e

n m

un

isip

alit

eite

––

––

––

–1

1

Pro

vin

sies

––

––

––

–1

1

Pr

ovi

nsia

le a

ge

nts

kap

pe

en

fo

nd

se–

––

––

––

11

De

pa

rte

me

nte

le a

ge

nts

kap

pe

en

re

ken

ing

e–

1–

11

–10

0.0%

––

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e–

1–

11

–10

0.0%

––

Hu

isho

ud

ing

s15

––

1515

–10

0.0%

4140

M

aa

tska

plik

e v

oo

rde

le15

––

1515

–10

0.0%

4140

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s2

537

1 11

1–

3 64

83

648

–10

0.0%

2 76

32

755

Ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g2

388

1 10

0–

3 48

83

488

–10

0.0%

2 75

42

754

V

erv

oe

rto

eru

stin

g–

3 01

8–

3 01

83

018

–10

0.0%

––

A

nd

er m

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

2 38

8(1

918

)–

470

470

–10

0.0%

2 75

42

754

Sag

tew

are

en

an

de

r on

tasb

are

ba

tes

149

11–

160

160

–10

0.0%

91

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

2020

Tota

al

41 9

04–

–41

904

40 3

301

574

96.2

%35

556

35 5

29


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 1.1

: K

ant

oo

r va

n d

ie D

H

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s5

053

392

–5

445

4 75

569

087

.3%

2 19

72

196

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

4

393

––

4 39

33

703

690

84.3

%1

891

1 89

1

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

660

392

–1

052

1052

–10

0.0%

306

305

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

––

––

––

–10

10

H

uish

ou

din

gs

––

––

––

–10

10

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s54

012

8–

668

668

–10

0.0%

2315

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

540

127

–66

766

7–

100.

0%14

14

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%9

1

Tota

al

5 59

352

0–

6 11

35

423

690

88.7

%2

230

2 22

1


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 1.2

: Fin

ans

iële

Be

stuu

r

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e (

verv

olg

)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s24

228

(1 4

93)

–22

735

21 8

5188

496

.1%

21 9

5821

956

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

17 0

34(1

64)

–16

870

16 0

5781

395

.2%

15 3

3515

333

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

7 19

4(1

329

)–

5 86

55

794

7198

.8%

6 62

36

623

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

151

–16

16–

100.

0%14

13

Pr

ovi

nsie

s e

n m

un

isip

alit

eite

––

––

––

–1

1

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

–1

–1

1–

100.

0%–

–

H

uish

ou

din

gs

15–

–15

15–

100.

0%13

12

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s1

966

1 01

4–

2 98

02

980

–10

0.0%

2 72

52

725

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

1 81

71

004

–2

821

2 82

1–

100.

0%2

725

2 72

5

O

nta

sba

re b

ate

s14

910

–15

915

9–

100.

0%–

–

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

2020

Tota

al

26 2

09(4

78)

–25

731

24 8

4788

496

.6%

24 7

1724

714


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 1.3

: Ko

rpo

ratie

we

Die

nste

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s10

071

(11)

–10

060

10 0

60–

100.

0%8

576

8 56

1

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

2 34

016

4–

2 50

42

504

–10

0.0%

1 62

71

612

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

7 73

1(1

75)

–7

556

7 55

6–

100.

0%6

949

6 94

9

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

––

––

––

–18

18

H

uish

ou

din

gs

––

––

––

–18

18

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s31

(31)

––

––

–15

15

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

31(3

1)–

––

––

1515

Tota

al

10 1

02(4

2)–

10 0

6010

060

–10

0.0%

8 60

98

594


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 2

: G

eïn

teg

ree

rde

Ek

ono

mie

se O

ntw

ikke

ling

sdie

nste

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Sub

pro

gra

m

1. O

nd

ern

em

ing

son

twik

kelin

g33

409

(276

)–

33 1

3332

728

405

98.8

%38

553

38 2

00

2. S

tre

ek-

en

Pla

asli

ke E

kon

om

iese

O

ntw

ikke

ling

6 23

4(3

54)

–5

880

5 58

329

794

.9%

8 13

88

138

3. E

kon

om

iese

Be

ma

gtig

ing

1 43

8(3

98)

–1

040

1 01

921

98.0

%4

032

4 03

2

4. R

om

pslo

mp

11 6

6437

–11

701

11 4

3127

097

.7%

6 89

36

893

5. B

est

uu

r: G

eïn

teg

ree

rde

Ek

on

om

iese

On

twik

kelin

gsd

ien

ste

2 22

399

1–

3 21

43

041

173

94.6

%2

006

2 00

6

Tota

al

54 9

68–

–54

968

53 8

021

166

97.9

%59

622

59 2

69

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Lop

end

e b

eta

ling

s43

262

(2 5

65)

–40

697

39 7

0199

697

.6%

32 4

2032

415

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

17 2

53–

–17

253

16 7

9346

097

.3%

19 1

5819

153

Sala

risse

en

lon

e15

412

(137

)–

15 2

7514

850

425

97.2

%17

104

17 0

99

Ma

ats

kap

like

byd

rae

s1

841

137

–1

978

1 94

335

98.2

%2

054

2 05

4

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

26 0

09(2

565

)–

23 4

4422

908

536

97.7

%13

262

13 2

62

Ad

min

istra

tiew

e g

eld

e89

18–

107

6740

62.6

%30

30

Re

kla

me

110

280

–39

038

64

99.0

%49

49

Kle

ine

r ba

tes

89(3

8)–

5115

3629

.4%

127

127

Sp

yse

nie

ring

: De

pa

rte

me

nte

le

akt

iwite

ite42

4(1

8)–

406

399

798

.3%

539

539

Ko

mm

un

ika

sie19

5(3

3)–

162

148

1491

.4%

285

285

Ko

nsu

ltan

te: S

ake

- e

n

ad

vie

sdie

nst

e17

846

(2 8

37)

–15

009

15 0

045

100.

0%8

360

8 36

0

Ko

ntr

akt

eu

rs98

713

2–

1 11

91

093

2697

.7%

343

343

A

ge

nts

kap

- e

n s

teu

n-/

uitb

est

ed

e

die

nst

e43

932

–47

147

1–

100.

0%61

161

1


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 2

: G

eïn

teg

ree

rde

Ek

ono

mie

se O

ntw

ikke

ling

sdie

nste

(v

erv

olg

)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

O

nth

aa

l27

––

2722

581

.5%

1616

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

9649

–14

511

926

82.1

%21

21

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

: Skr

yfb

eh

oe

fte

s,

dru

kwe

rk e

n k

an

too

rvo

orr

aa

d23

99

–24

823

99

96.4

%22

822

8

Be

dry

fsb

ruik

hu

ur

386

–44

368

81.8

%28

28

R

eis

en

ve

rbly

f88

0(1

06)

–77

467

310

187

.0%

761

761

O

ple

idin

g e

n o

ntw

ikke

ling

3 27

0(1

08)

–3

162

3 10

557

98.2

%63

563

5

Be

dry

fsb

eta

ling

s13

6(3

9)–

9794

396

.9%

2222

Lo

kale

en

fasil

iteite

956

(361

)–

595

400

195

67.2

%1

204

1 20

4

H

uu

r en

ve

rhu

ring

188

449

–63

763

7–

100.

0%3

3

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

11 2

352

166

–13

401

13 2

3216

998

.7%

26 9

6826

621

De

pa

rte

me

nte

le a

ge

nts

kap

pe

en

re

ken

ing

e–

1 90

0–

1 90

01

900

–10

0.0%

2 00

02

000

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e–

1 90

0–

1 90

01

900

–10

0.0%

2 00

0 2

000

Ho

ër o

nd

erw

ysin

ste

llin

gs

––

––

––

–2

150

2 15

0

Op

en

ba

re k

orp

ora

sies

en

priv

aa

t o

nd

ern

em

ing

s3

000

––

3 00

02

831

169

94.4

%5

700

5 57

7

O

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s–

––

––

––

5 70

05

577

An

de

r oo

rdra

gte

aa

n o

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s–

––

––

––

5 70

05

577

Pr

iva

at

on

de

rne

min

gs

3 00

0–

–3

000

2 83

116

994

.4%

––

An

de

r oo

rdra

gte

aa

n p

riva

at

on

de

rne

min

gs

3 00

0–

–3

000

2 83

1–

94.4

%–

–

Inst

elli

ng

s so

nd

er w

insb

eja

g

6 44

8–

–6

448

6 44

8–

100.

0%16

500

16 2

76

Hu

isho

ud

ing

s1

787

266

–2

053

2 05

3–

100.

0%61

861

8

M

aa

tska

plik

e v

oo

rde

le1

787

266

–2

053

2 05

3–

100.

0%28

28

A

nd

er o

ord

rag

te a

an

hu

isho

ud

ing

s–

––

––

––

590

590


2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 2

: G

eïn

teg

ree

rde

Ek

ono

mie

se O

ntw

ikke

ling

sdie

nste

(v

erv

olg

)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s47

139

9–

870

869

199

.9%

220

220

Ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g40

539

7–

802

802

–10

0.0%

215

215

V

erv

oe

rto

eru

stin

g–

264

–26

426

4–

100.

0%–

–

A

nd

er m

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

405

133

–53

853

8–

100.

0%21

521

5

Sag

tew

are

en

an

de

r on

tasb

are

ba

tes

662

–68

671

98.5

%5

5

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

1413

Tota

al

54 9

68–

–54

968

53 8

021

166

97.9

%59

622

59 2

69

BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 2.1

: Ond

ern

em

ing

sont

wik

kelin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s21

921

(354

)–

21 5

6721

331

236

98.9

%11

922

11 9

17

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

6 70

9–

–6

709

6 57

013

997

.9%

6 53

46

529

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

15 2

12(3

54)

–14

858

14 7

6197

99.3

%5

388

5 38

8

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

11 2

2822

4–

11 4

5211

283

169

98.5

%26

465

26 1

18

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

––

––

––

–2

000

2 00

0

H

oë

r on

de

rwys

inst

elli

ng

s–

––

––

––

1 65

01

650

O

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s e

n p

riva

at

on

de

rne

min

gs

3 00

0–

–3

000

2 83

116

994

.4%

5 70

05

577

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

6

448

––

6 44

86

448

–10

0.0%

16 5

00

16 2

76

H

uish

ou

din

gs

1 78

022

4–

2 00

42

004

–10

0.0%

615

615

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s26

0(1

46)

–11

411

4–

100.

0%15

215

2

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

260

(147

)–

113

113

–10

0.0%

150

150

Sag

tew

are

en

an

de

r on

tasb

are

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%2

2

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

1413

Tota

al

33 4

09(2

76)

–33

133

32 7

2840

598

.8%

38 5

5338

200


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SU

BPRO

GRA

M: 2

.2: S

tre

ek-

en

Pla

asl

ike

Eko

nom

iese

Ont

wik

kelin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s6

115

(308

)–

5 80

75

510

297

94.9

%7

624

7 62

4

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

4 11

9–

–4

119

3 82

229

792

.8%

4 95

34

953

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

1 99

6(3

08)

–1

688

1 68

8–

100.

0%2

671

2 67

1

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

7–

–7

7–

100.

0%50

050

0

H

oë

r on

de

rwys

-inst

elli

ng

s–

––

––

––

500

500

H

uish

ou

din

gs

7–

–7

7–

100.

0%–

–

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s11

2(4

6)–

6666

–10

0.0%

1414

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

112

(46)

–66

66–

100.

0%13

13

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

––

––

––

–1

1

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

––

Tota

al

6 23

4(3

54)

–5

880

5 58

329

794

.9%

8 13

88

138


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 2.3

: Eko

nom

iese

Be

ma

gtig

ing

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s1

438

(398

)–

1 04

01

019

2198

.0%

4 03

24

032

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

1 43

8(3

98)

–1

040

1 01

921

98.0

%4

032

4 03

2

Tota

al

1 43

8(3

98)

–1

040

1 01

921

98.0

%4

032

4 03

2

SUBP

ROG

RAM

: 2.4

: Ro

mp

slo

mp

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s11

566

(2 4

96)

–9

070

8 80

126

997

.0%

6 85

76

857

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

3 16

4(5

93)

–2

571

2 56

83

99.9

%1

858

1 85

8

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

8 40

2(1

903

)–

6 49

96

233

266

95.9

%4

999

4 99

9

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

–1

942

–1

942

1 94

2–

100.

0%3

3

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

–1

900

–1

900

1 90

0–

100.

0%–

–

H

uish

ou

din

gs

–42

–42

42–

100.

0%3

3

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s98

591

–68

968

81

99.9

%33

33

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

3259

1–

623

623

–10

0.0%

3232

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

66–

–66

651

98.5

%1

1

Tota

al

11 6

6437

–11

701

11 4

3127

097

.7%

6 89

36

893


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 2.5

: Be

stuu

r: G

eïn

teg

ree

rde

Eko

nom

iese

Ont

wik

kelin

gsd

iens

te

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s2

222

991

–3

213

3 04

017

394

.6%

1 98

51

985

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

1 82

399

1–

2 81

42

814

–10

0.0%

1 78

11

781

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

399

––

399

226

173

56.6

%20

420

4

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s1

––

11

100.

0%21

21

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

1(1

)–

––

––

2020

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%1

1

Tota

al

2 22

399

1–

3 21

43

041

173

94.6

%2

006

2 00

6


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 3

: Ha

nde

l- e

n Se

kto

ront

wik

kelin

g

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Sub

pro

gra

m

1. H

an

de

l- e

n B

ele

gg

ing

sbe

vord

erin

g22

400

600

–23

000

23 0

00–

100.

0%19

235

19 2

35

2. S

ekt

oro

ntw

ikke

ling

33 9

06(6

00)

–33

306

32 9

1539

198

.8%

51 6

8351

061

3. S

tra

teg

iese

Inisi

atie

we

118

485

(2)

–11

8 48

311

3 78

84

695

96.0

%16

4 71

916

4 71

1

4. B

est

uu

r: H

an

de

l- e

n

Sekt

oro

ntw

ikke

ling

1 83

12

– 1

833

1 74

885

95.4

%95

895

2

Tota

al

176

622

––

176

622

171

451

5 17

197

.1%

236

595

235

959

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Lop

end

e b

eta

ling

s62

032

(2 5

80)

–59

452

54 4

455

007

91.6

%53

478

53 4

30

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

24 2

31–

–24

231

21 3

652

866

88.2

%18

975

18 9

75

Sala

risse

en

lon

e22

224

(12)

–22

212

19 4

242

788

87.4

%17

343

17 3

43

Ma

ats

kap

like

byd

rae

s2

007

12–

2 01

91

941

7896

.1%

1 63

21

632

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

37 8

01(2

580

)–

35 2

2133

080

2 14

193

.9%

34 5

0334

455

Ad

min

istra

tiew

e g

eld

e46

––

4621

2545

.7%

5353

Re

kla

me

274

268

–54

254

2–

100.

0%–

–

Kle

ine

r ba

tes

3714

–51

3813

74.5

%33

33

Spys

en

ierin

g: D

ep

art

em

en

tele

a

ktiw

iteite

110

16–

126

122

496

.8%

2828

Kom

mu

nik

asie

163

11–

174

148

2685

.1%

275

272

Re

ken

aa

rdie

nst

e–

9–

99

–10

0.0%

––


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 3

: Ha

nde

l- e

n Se

kto

ront

wik

kelin

g (

verv

olg

)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Ko

nsu

ltan

te: S

ake

- e

n

ad

vie

sdie

nst

e36

243

(3 1

93)

–33

050

31 1

581

892

94.3

%32

494

32 4

62

Ko

ntr

akt

eu

rs3

––

33

–10

0.0%

1515

O

nth

aa

l20

––

206

1430

.0%

77

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

3480

–11

411

22

98.2

%24

23

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

: Sk

ryfb

eh

oe

fte

s, d

rukw

erk

en

ka

nto

orv

oo

rra

ad

155

49–

204

160

4478

.4%

123

123

Be

dry

fsb

ruik

hu

ur

146

47–

193

190

398

.4%

214

207

R

eis

en

ve

rbly

f35

391

–44

436

975

83.1

%98

598

5

O

ple

idin

g e

n o

ntw

ikke

ling

92–

–92

5042

54.3

%12

012

0

Be

dry

fsb

eta

ling

s40

22–

6262

–10

0.0%

5146

Lo

kale

en

fasil

iteite

846

–90

891

98.9

%81

81

H

uu

r en

ve

rhu

ring

1–

–1

1–

100.

0%–

–

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

114

246

2 58

0–

116

826

116

787

3910

0.0%

182

961

182

373

Pro

vin

sies

en

mu

nisi

pa

lite

ite–

––

––

––

500

500

M

un

isip

alit

eite

––

––

––

–50

050

0

M

un

isip

ale

ag

en

tska

pp

e e

n

fon

dse

––

––

––

–50

050

0

De

pa

rte

me

nte

le a

ge

nts

kap

pe

en

re

ken

ing

e55

658

600

–56

258

56 2

58–

100.

0%50

326

50 3

26

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e55

658

600

–56

258

56 2

58–

100.

0%50

326

50

326

Ho

ër o

nd

erw

ys-in

ste

llin

gs

––

––

––

–10

0010

00


2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 3

: Ha

nde

l- e

n Se

kto

ront

wik

kelin

g (

verv

olg

)

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Op

en

ba

re k

orp

ora

sies

en

priv

aa

t o

nd

ern

em

ing

s–

––

––

––

1010

O

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s–

––

––

––

1010

An

de

r oo

rdra

gte

aa

n o

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s–

––

––

––

1010

Inst

elli

ng

s so

nd

er w

insb

eja

g

58 4

501

980

–60

430

60 4

30–

100.

0%13

1 11

013

0 52

2

Hu

isho

ud

ing

s13

8–

–13

899

3971

.7%

1515

M

aa

tska

plik

e v

oo

rde

le13

8–

–13

899

3971

.7%

1313

A

nd

er o

ord

rag

te a

an

hu

isho

ud

ing

s–

––

––

––

22

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s34

4(7

)–

337

212

125

62.9

%15

315

3

Ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g34

4(3

3)–

311

186

125

59.8

%14

114

1

A

nd

er m

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

344

(33)

–31

118

612

559

.8%

141

141

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–26

–26

26–

100.

0%12

12

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

7–

77

–10

0.0%

33

Tota

al

176

622

––

176

622

171

451

5 17

197

.1%

236

595

235

959

BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 3.1

: Ha

nde

l- e

n Be

leg

gin

gsb

evo

rde

ring

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

22 4

0060

0–

23 0

0023

000

–10

0.0%

19 2

3519

235

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

22 4

0060

0–

23 0

0023

000

–10

0.0%

19 2

3519

235

Tota

al

22 4

0060

0–

23 0

0023

000

–10

0.0%

19 2

3519

235


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 3.2

: Se

kto

ront

wik

kelin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s10

814

(600

)–

10 2

149

831

383

96.3

%16

098

16 0

64

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

9 40

8–

–9

408

9 20

620

297

.9%

11 0

8411

084

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

1 40

6(6

00)

–80

662

518

177

.5%

5 01

44

980

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

23 0

10–

–23

010

23 0

082

100.

0%35

510

34 9

22

H

oë

r on

de

rwys

-inst

elli

ng

s–

––

––

––

1 00

01

000

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

23

000

––

23 0

0023

000

100.

0%34

510

33

922

H

uish

ou

din

gs

10–

–10

82

80.0

%–

–

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s82

(7)

–75

696

92.0

%72

72

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

82(1

0)–

7266

691

.7%

6767

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–3

–3

3–

100.

0%5

5

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

7–

77

–10

0.0%

33

Tota

al

33 9

06(6

00)

–33

306

32 9

1539

198

.8%

51 6

8351

061


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 3.3

: Str

ate

gie

se In

isia

tiew

e

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s49

462

(1 9

80)

–47

482

42 9

434

539

90.4

%36

435

36 4

27

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

13 1

94–

–13

194

10 5

502

644

80.0

%7

127

7 12

7

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

36 2

68(1

980

)–

34 2

8832

393

1 89

594

.5%

29 3

0829

300

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

68 7

751

980

–70

755

70 7

1837

99.9

%12

8 20

412

8 20

4

Pr

ovi

nsie

s e

n m

un

isip

alit

eite

––

––

––

–50

050

0

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

33 2

58–

–33

258

33 2

58–

100.

0%31

091

31 0

91

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

35

450

1 98

0–

37 4

3037

430

–10

0.0%

96 6

0096

600

H

uish

ou

din

gs

67–

–67

3037

44.8

%13

13

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s24

8(2

)–

246

127

119

51.6

%80

80

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

248

(24)

–22

410

511

946

.9%

7474

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–22

–22

22–

100.

0%6

6

Tota

al

118

485

(2)

–11

8 48

311

3 78

84

695

96.0

%16

4 71

916

4 71

1


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 3.4

: Be

stuu

r: H

and

el-

en

Sekt

oro

ntw

ikke

ling

20

15/1

620

14/1

5

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s1

756

––

1 75

61

671

8595

.2%

945

939

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

1 62

9–

–1

629

1 60

920

98.8

%76

476

4

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

127

––

127

6265

48.8

%18

117

5

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

61–

–61

61–

100.

0%12

12

O

pe

nb

are

ko

rpo

rasie

s e

n p

riva

at

on

de

rne

min

gs

––

– –

––

–10

10

H

uish

ou

din

gs

61–

–61

61–

100.

0%2

2

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s14

2–

1616

–10

0.0%

11

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

141

–15

15–

100.

0%–

–

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%1

1

Tota

al

1 83

12

–1

833

1 74

885

95.4

%95

895

2


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 4

: Sa

kere

gul

erin

g e

n -B

ehe

er

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Sub

pro

gra

m

1. V

erb

ruik

ers

be

ske

rmin

g11

228

(2)

–11

226

10 8

6835

896

.8%

10 0

2110

021

2. D

ran

kre

gu

lerin

g38

909

2–

38 9

1138

910

110

0.0%

39 1

0239

102

Tota

al

50 1

37–

–50

137

49 7

7835

999

.3%

49 1

2349

123

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Lop

end

e b

eta

ling

s11

294

––

11 2

9410

942

352

96.9

%10

827

10 8

27

Ve

rgo

ed

ing

va

n w

erk

ne

me

rs8

354

––

8 35

48

336

1899

.8%

8 44

88

448

Sa

laris

se e

n lo

ne

7 38

4(6

1)–

7 32

37

305

1899

.8%

7 50

07

500

M

aa

tska

plik

e b

ydra

es

970

61–

1 03

11

031

–10

0.0%

948

948

Go

ed

ere

en

die

nst

e2

940

––

2 94

02

606

334

88.6

%2

379

2 37

9

A

dm

inist

ratie

we

ge

lde

159

–24

24–

100.

0%18

18

R

ekl

am

e16

7(8

)–

159

4611

328

.9%

––

Kl

ein

er b

ate

s14

612

–15

815

62

98.7

%5

5

Sp

yse

nie

ring

: De

pa

rte

me

nte

le

akt

iwite

ite5

––

5–

5–

44

Ko

mm

un

ika

sie12

6(2

4)–

102

939

91.2

%15

615

6

R

eke

na

ard

ien

ste

61–

–61

61–

100.

0%–

–

Ko

nsu

ltan

te: S

ake

- e

n

ad

vie

sdie

nst

e15

025

2–

402

402

–10

0.0%

––

Ko

ntr

akt

eu

rs–

1–

11

–10

0.0%

66

A

ge

nts

kap

- e

n s

teu

n-/

uitb

est

ed

e

die

nst

e1

416

49–

1 46

51

465

–10

0.0%

1 27

31

273


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 4

: Sa

kere

gul

erin

g e

n Be

hee

r

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

219

–21

201

95.2

%2

2

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

: Skr

yfb

eh

oe

fte

s,

dru

kwe

rk e

n k

an

too

rvo

orr

aa

d36

(1)

–35

314

88.6

%30

30

Be

dry

fsb

ruik

hu

ur

52(9

)–

4336

783

.7%

5252

Ei

en

do

msb

eta

ling

s–

––

––

––

77

R

eis

en

ve

rbly

f25

5–

–25

524

69

96.5

%26

126

1

O

ple

idin

g e

n o

ntw

ikke

ling

317

(300

)–

174

1323

.5%

534

534

Be

dry

fsb

eta

ling

s19

2(2

)–

190

1917

110

.0%

1515

Lo

kale

en

fasil

iteite

––

––

––

–16

16

H

uu

r en

ve

rhu

ring

–2

–2

2–

100.

0%–

–

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

38 7

33–

–38

733

38 7

33–

100.

0%38

241

38 2

41

De

pa

rte

me

nte

le a

ge

nts

kap

pe

en

re

ken

ing

e38

733

––

38 7

3338

733

–10

0.0%

38 2

4138

241

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e38

733

––

38 7

3338

733

–10

0.0%

38 2

4138

241

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s11

0–

–11

010

37

93.6

%40

40

Ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g60

44–

104

986

94.2

%40

40

A

nd

er m

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

6044

–10

498

694

.2%

4040

Sag

tew

are

en

an

de

r on

tasb

are

ba

tes

50(4

4)–

65

183

.3%

––

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

1515

Tota

al

50 1

37–

–50

137

49 7

7835

999

.3%

49 1

2349

123


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 4.1

: Ve

rbru

ike

rsb

esk

erm

ing

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s11

118

(2)

–11

116

10 7

6535

196

.8%

9 96

69

966

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

8 17

8(2

)–

8 17

68

159

1799

.8%

7 59

07

590

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

2 94

0–

–2

940

2 60

633

488

.6%

2 37

62

376

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s11

0–

110

103

793

.6%

4040

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

6044

104

986

94.2

%40

40

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

50(4

4)–

65

183

.3%

––

Beta

ling

vir

fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

1515

Tota

al

11 2

28(2

)–

11 2

2610

868

358

96.8

%10

021

10 0

21


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 4.2

: Dra

nkre

gul

erin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s17

62

–17

817

71

99.4

%86

186

1

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

176

2–

178

177

199

.4%

858

858

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

––

––

––

–3

3

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

38 7

33–

–38

733

38 7

33–

100.

0%38

241

38 2

41

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

38 7

33–

–38

733

38 7

33–

100.

0%38

241

38 2

41

Tota

al

38 9

092

–38

911

38 9

101

100.

0%39

102

39 1

02


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 5

: Eko

nom

iese

Be

pla

nnin

g

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Sub

pro

gra

m

1. B

ele

id e

n B

ep

lan

nin

g5

449

(260

)–

5 18

94

518

671

87.1

%21

602

21 3

77

2. N

avo

rsin

g e

n O

ntw

ikke

ling

5 17

31

520

–6

693

6 69

3–

100.

0%4

840

4 84

0

3. K

en

nisb

est

uu

r5

718

(696

)–

5 02

25

010

1299

.8%

2 50

52

505

4. M

on

iterin

g e

n E

valu

erin

g2

476

(564

)–

1 91

21

776

136

92.9

%3

396

3 39

6

5. E

kon

om

iese

On

twik

kelin

gs-

ven

no

ots

kap

7 00

0–

–7

000

7 00

0–

100.

0%8

896

8 89

6

Tota

al

25 8

16–

–25

816

24 9

9781

996

.8%

41 2

3941

014

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Lop

end

e b

eta

ling

s18

647

(209

)–

18 4

3817

621

81

795

.6%

23 1

7423

174

Ve

rgo

ed

ing

va

n w

erk

ne

me

rs10

894

––

10 8

9410

133

761

93.0

%9

860

9 86

0

Sa

laris

se e

n lo

ne

10 1

84(2

30)

–9

954

9 17

977

592

.2%

9 00

89

008

M

aa

tska

plik

e b

ydra

es

710

230

–94

095

4(1

4)10

1.5%

852

852

Go

ed

ere

en

die

nst

e7

753

(209

)–

7 54

47

488

5699

.3%

13 3

1413

314

A

dm

inist

ratie

we

ge

lde

23(1

2)–

1111

–10

0.0%

1212

R

ekl

am

e–

––

––

––

138

138

Kle

ine

r ba

tes

3415

–49

49–

100.

0%42

42

Sp

yse

nie

ring

: De

pa

rte

me

nte

le

akt

iwite

ite26

(15)

–11

11–

100.

0%30

530

5

Ko

mm

un

ika

sie14

1(7

7)–

6464

–10

0.0%

124

124


2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 5

: Eko

nom

iese

Be

pla

nnin

g

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

R

eke

na

ard

ien

ste

3 34

31

863

–5

206

5 20

6–

100.

0%1

351

1 35

1

Ko

nsu

ltan

te: S

ake

- e

n

ad

vie

sdie

nst

e3

400

(1 9

18)

–1

482

1 44

537

97.5

%10

257

10 2

57

Ko

ntr

akt

eu

rs15

(13)

–2

2–

100.

0%29

29

O

nth

aa

l–

4–

43

175

.0%

11

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

1815

–33

312

93.9

%29

29

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

: Skr

yfb

eh

oe

fte

s,

dru

kwe

rk e

n k

an

too

rvo

orr

aa

d97

(42)

–55

523

94.5

%12

912

9

Be

dry

fsb

ruik

hu

ur

194

(53)

–14

112

813

90.8

%20

620

6

R

eis

en

ve

rbly

f29

1(1

50)

–14

114

1–

100.

0%23

823

8

O

ple

idin

g e

n o

ntw

ikke

ling

97(5

9)–

3838

–10

0.0%

6363

Be

dry

fsb

eta

ling

s33

254

–28

728

7–

100.

0%18

218

2

Lo

kale

en

fasil

iteite

40(2

1)–

1919

–10

0.0%

5858

H

uu

r en

ve

rhu

ring

1–

–1

1–

100.

0%15

015

0

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

7 00

09

7 00

97

009

–10

0.0%

17 9

1517

690

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

7

000

––

7 00

07

000

–10

0.0%

17 8

9617

671

H

uish

ou

din

gs

–9

–9

9–

100.

0%19

19

Ma

ats

kap

like

vo

ord

ele

–9

–9

9–

100.

0%19

19

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s16

983

–25

225

02

99.2

%13

113

1

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

169

81–

250

248

299

.2%

105

105

An

de

r ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g16

981

–25

024

82

99.2

%10

510

5

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–2

–2

2–

100.

0%26

26

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

117

–11

711

7–

100.

0%19

19

Tota

al

25 8

16–

–25

816

24 9

9781

996

.8%

41 2

3941

014

BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 5.1

: Be

leid

en

Bep

lann

ing

20

15/1

620

14/1

5

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s5

414

(371

)–

5 04

34

374

669

86.7

%12

535

12 5

35

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

3 83

2–

–3

832

3 21

961

384

.0%

3 24

73

247

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

1 58

2(3

71)

–1

211

1 15

556

95.4

%9

288

9 28

8

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

–9

–9

9–

100.

0%9

011

8 78

6

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

–

––

––

––

9 00

08

775

H

uish

ou

din

gs

–9

–9

9–

100.

0%11

11

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s35

17–

5250

296

.2%

5555

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

3517

–52

502

96.2

%54

54

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

––

––

––

–1

1

Beta

ling

vir

fina

nsië

le b

ate

s–

85–

8585

–10

0.0%

11

Tota

al

5 44

9(2

60)

–5

189

4 51

867

187

.1%

21 6

0221

377


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 5.2

: Na

vors

ing

en

Ont

wik

kelin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s5

111

1 42

4–

6 53

56

535

–10

0.0%

4 78

54

785

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

2 84

922

–2

871

2 87

1–

100.

0%1

986

1 98

6

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

2 26

21

402

–3

664

3 66

4–

100.

0%2

799

2 79

9

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

––

––

––

–8

8

H

uish

ou

din

gs

––

––

––

–8

8

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s62

96–

158

158

–10

0.0%

2929

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

6295

–15

715

7–

100.

0%28

28

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%1

1

Beta

ling

vir

fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

1818

Tota

al

5 17

31

520

–6

693

6 69

3–

100.

0%4

840

4 84

0


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 5.3

: Ke

nnis

be

stuu

r

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s5

707

(728

)–

4 97

94

967

1299

.8%

2 49

72

497

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

2 42

2(2

2)–

2 40

02

388

1299

.5%

2 07

52

075

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

3 28

5(7

06)

–2

579

2 57

9–

100.

0%42

242

2

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s11

––

1111

–10

0.0%

88

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

11–

–11

11–

100.

0%8

8

Beta

ling

vir

fina

nsië

le b

ate

s–

32–

3232

–10

0.0%

––

Tota

al

5 71

8 (

696)

–5

022

5 01

012

99.8

%2

505

2 50

5


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 5.4

: Mo

nite

ring

en

Eva

lue

ring

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s2

415

(534

)–

1 88

11

745

136

92.8

%3

357

3 35

7

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

1 79

1–

–1

791

1 65

513

692

.4%

2 55

22

552

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

624

(534

)–

9090

–10

0.0%

805

805

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s61

(30)

–31

31–

100.

0%39

39

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

61(3

1)–

3030

–10

0.0%

1515

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%24

24

Tota

al

2 47

6(5

64)

–1

912

1 77

613

692

.9%

3 39

63

396

SUBP

ROG

RAM

: 5.5

: Eko

nom

iese

Ont

wik

kelin

gsv

enn

oo

tska

p

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

7 00

0–

–7

000

7 00

0–

100.

0%8

896

8 89

6

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

7

000

––

7 00

07

000

–10

0.0%

8 89

68

896

Tota

al

7 00

0–

–7

000

7 00

0–

100.

0%8

896

8 89

6


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

20

15/1

620

14/1

5

Pro

gra

m 6

: To

eris

me

, Kun

ste

en

Ve

rma

ak

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Sub

pro

gra

m

1. T

oe

rism

eb

ep

lan

nin

g1

556

(56)

–1

500

1 41

090

94.0

%4

198

4 19

8

2. T

oe

rism

eg

roe

i en

-o

ntw

ikke

ling

1 66

356

–1

719

1 71

09

99.5

%3

135

3 11

0

3. T

oe

rism

ese

kto

r-tr

an

sfo

rma

sie

8 41

930

–8

449

8 20

524

497

.1%

9 23

49

231

4. B

est

em

min

gsb

em

ark

ing

- o

rga

nisa

sie28

300

––

28 3

0028

300

–10

0.0%

22 0

0022

000

5. H

an

de

lsku

nst

e e

n V

erm

aa

k33

3(3

0)–

303

257

4684

.8%

6 57

06

560

Tota

al

40 2

71–

–40

271

39 8

8238

999

.0%

45 1

3745

099

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Lop

end

e b

eta

ling

s11

864

(455

)–

11 4

0911

021

388

96.6

%16

398

16 3

61

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

9 91

8–

–9

918

9 59

432

496

.7%

12 7

3812

706

Sala

risse

en

lon

e8

773

(24)

–8

749

8 43

231

796

.4%

11 3

2911

297

Ma

ats

kap

like

byd

rae

s1

145

24–

1 1

691

162

799

.4%

1 40

91

409

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

1 94

6(4

55)

–1

491

1 42

764

95.7

%3

660

3 65

5

Ad

min

istra

tiew

e g

eld

e59

(43)

–16

16–

100.

0%44

42

Re

kla

me

––

––

––

–44

44

Kle

ine

r ba

tes

68(3

2)–

3629

780

.6%

5353


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 6

: To

eris

me

, Kun

ste

en

Ve

rma

ak

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Spys

en

ierin

g: D

ep

art

em

en

tele

a

ktiw

iteite

41(1

6)–

2525

–10

0.0%

292

292

Kom

mu

nik

asie

152

(30)

–12

211

75

95.9

%21

921

8

Kon

sulta

nte

: Sa

ke-

en

a

dvi

esd

ien

ste

2011

–31

31–

100.

0%61

361

3

Kon

tra

kte

urs

210

(44)

–16

616

6–

100.

0%16

416

4

On

tha

al

5(4

)–

11

–10

0.0%

11

Vo

orr

aa

d: M

ate

riaa

l en

vo

orr

aa

d–

––

––

––

120

120

Ve

rbru

iksg

oe

de

re16

9–

2524

196

.0%

44

Ve

rbru

iksg

oe

de

re:

Skry

fbe

ho

eft

es,

dru

kwe

rk e

n

kan

too

rvo

orr

aa

d

165

(20)

–14

513

312

91.7

%11

211

2

Bed

ryfs

bru

ikh

uu

r31

38–

6962

789

.9%

7676

Re

is e

n v

erb

lyf

546

(177

)–

369

350

1994

.9%

637

638

Op

leid

ing

en

on

twik

kelin

g53

1(6

5)–

466

455

1197

.6%

1 09

11

091

Bed

ryfs

be

talin

gs

15(3

)–

1211

191

.7%

2323

Loka

le e

n fa

silite

ite84

(83)

–1

1–

100.

0%16

316

0

Hu

ur e

n v

erh

urin

g3

4–

76

185

.7%

44

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

28 3

12–

–28

213

28 3

12–

100.

0%28

600

28 6

00

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

28 3

00–

–28

300

28 3

00–

100.

0%24

500

24 5

00

De

pa

rte

me

nte

le a

ge

nts

kap

pe

28 3

00–

–28

300

28 3

00–

100.

0%24

500

24 5

00


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 6

: To

eris

me

, Kun

ste

en

Ve

rma

ak

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Inst

elli

ng

s so

nd

er w

insb

eja

g

––

––

––

–3

500

3 50

0

Hu

isho

ud

ing

s12

––

1212

–10

0.0%

600

600

M

aa

tska

plik

e v

oo

rde

le12

––

1212

–10

0.0%

––

A

nd

er o

ord

rag

te a

an

hu

isho

ud

ing

s–

––

––

––

600

600

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s95

455

–55

054

91

99.8

%12

412

3

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

9445

3–

547

547

–10

0.0%

124

123

Ve

rvo

ert

oe

rust

ing

–34

2–

342

342

–10

0.0%

––

An

de

r ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g94

111

–20

520

5–

100.

0%12

412

3

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

12

–3

21

66.7

%–

–

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

1515

Tota

al

40 2

71–

–40

271

39 8

8238

999

.0%

45 1

3745

099


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 6.1

: To

eris

me

be

pla

nnin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s1

555

(62)

–1

493

1 40

489

94.0

%4

156

4 15

6

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

1 30

5–

–1

305

1 23

273

94.4

%3

665

3 66

5

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

250

(62)

–18

817

216

91.5

%49

149

1

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s1

6–

76

185

.7%

3636

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

–6

–6

6–

100.

0%36

36

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

1–

–1

–1

––

–

Beta

ling

vir

fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

66

Tota

al

1 55

6(5

6)–

1 50

01

410

9094

.0%

4 19

84

198


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 6.2

: To

eris

me

gro

ei e

n -o

ntw

ikke

ling

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s1

569

(286

)–

1 28

31

274

999

.3%

3 08

43

059

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

1 15

5–

–1

155

1 14

78

99.3

%2

816

2 79

3

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

414

(286

)–

128

127

199

.2%

268

266

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s94

342

–43

643

6–

100.

0%42

42

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

9434

1–

435

435

–10

0.0%

4242

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%–

–

Beta

ling

vir

fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

99

Tota

al

1 66

356

–1

719

1 71

09

99.5

%3

135

3

110


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 6.3

: To

eris

me

sekt

or-

tra

nsfo

rma

sie

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s8

407

(77)

–8

330

8 08

624

497

.1%

8 58

88

586

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

7 22

5–

–7

225

6 98

124

496

.6%

5 74

55

744

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

1 18

2(7

7)–

1 10

51

105

–10

0.0%

2 84

32

842

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

12–

–12

12–

100.

0%60

060

0

H

uish

ou

din

gs

12–

–12

12–

100.

0%60

060

0

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s–

107

–10

710

7–

100.

0%46

45

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

–10

6–

106

106

–10

0.0%

4645

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

–1

–1

1–

100.

0%–

–

Tota

al

8 41

930

–8

449

8 20

524

497

.1%

9 23

49

231


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 6.4

: Be

ste

mm

ing

sbe

ma

rkin

g-o

rga

nisa

sie

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

28 3

00–

–28

300

28 3

00–

100.

0%22

000

22 0

00

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

28 3

00–

–28

300

28 3

00–

100.

0%22

000

22 0

00

Tota

al

28 3

00–

–28

300

28 3

00–

100.

0%22

000

22 0

00

SUBP

ROG

RAM

: 6.5

: Ha

nde

lsku

nste

en

Ve

rma

ak

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s33

3(3

0)–

303

257

4684

.8%

570

560

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

233

––

233

234

(1)

100.

4%51

250

4

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

100

(30)

–70

2347

32.9

%58

56

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

––

––

––

–6

000

6 00

0

D

ep

art

em

en

tele

ag

en

tska

pp

e e

n

reke

nin

ge

––

––

––

–2

500

2 50

0

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

–

––

––

––

3 50

03

500

Tota

al

333

(30)

–30

325

746

84.8

%6

570

6 56

0


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 7

: Va

ard

ighe

idso

ntw

ikke

ling

e

n In

nova

sie

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Sub

pro

gra

m

1. P

rovi

nsia

le

Va

ard

igh

eid

sko

örd

ine

ring

8 83

0(1

707

)–

7 12

36

655

468

93.4

%5

639

5 63

7

2. W

erk

ma

go

ntw

ikke

ling

43 2

2060

2–

43 8

2242

460

1 36

296

.9%

32 7

5332

752

3. I

nn

ova

sie35

51

–35

635

6–

100.

0%1

292

1 28

8

4. B

est

uu

r: V

aa

rdig

he

idso

ntw

ikke

ling

e

n In

no

vasie

2 14

01

104

–3

244

3 07

317

194

.7%

3 34

03

338

Tota

al

54 5

45–

–54

545

52 5

442

001

96.3

%43

024

43 0

15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Lop

end

e b

eta

ling

s41

854

––

41 8

5439

891

1 96

395

.3%

25 4

6025

454

Ve

rgo

ed

ing

va

n w

erk

ne

me

rs10

355

––

10 3

559

744

611

94.1

%8

363

8 36

3

Sa

laris

se e

n lo

ne

9 41

2(1

24)

–9

288

8 79

849

094

.7%

7 54

07

540

M

aa

tska

plik

e b

ydra

es

943

124

–1

067

946

121

88.7

%82

382

3

Go

ed

ere

en

die

nst

e31

499

––

31 4

9930

147

1 35

295

.7%

17 0

9717

091

A

dm

inist

ratie

we

ge

lde

915

–24

231

95.8

%14

13

R

ekl

am

e19

(12)

–7

–7

––

–

Kl

ein

er b

ate

s10

(6)

–4

–4

–85

85

Sp

yse

nie

ring

: De

pa

rte

me

nte

le

akt

iwite

ite13

34

–13

712

98

94.2

%18

918

9

Ko

mm

un

ika

sie72

4–

7657

1975

.0%

109

109


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 7

: Va

ard

ighe

idso

ntw

ikke

ling

e

n In

nova

sie

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

R

eke

na

ard

ien

ste

3 00

0(2

17)

–2

783

2 47

730

689

.0%

––

Ko

nsu

ltan

te: S

ake

- e

n

ad

vie

sdie

nst

e1

450

(583

)–

867

867

–10

0.0%

4 84

84

848

Ko

ntr

akt

eu

rs–

––

––

––

2222

A

ge

nts

kap

- e

n s

teu

n-/

uitb

est

ed

e

die

nst

e–

––

––

––

22

O

nth

aa

l18

(11)

–7

–7

––

–

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

545

–59

2435

40.7

%29

28

V

erb

ruik

sgo

ed

ere

: Skr

yfb

eh

oe

fte

s,

dru

kwe

rk e

n k

an

too

rvo

orr

aa

d17

9(3

5)–

144

3510

924

.3%

8181

Be

dry

fsb

ruik

hu

ur

222

–24

24–

100.

0%24

24

R

eis

en

ve

rbly

f35

327

–38

025

712

367

.6%

252

252

O

ple

idin

g e

n o

ntw

ikke

ling

25 9

6280

7–

26 7

6926

156

613

97.7

%11

356

11 3

56

Be

dry

fsb

eta

ling

s19

19–

3838

–10

0.0%

3636

Lo

kale

en

fasil

iteite

189

(43)

–14

626

120

17.8

%50

46

H

uu

r en

ve

rhu

ring

1024

–34

34–

100.

0%–

–

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

12 6

15–

–12

615

12 5

9223

99.8

%17

484

17 4

83

H

oë

r on

de

rwys

-inst

elli

ng

s–

––

––

––

1 46

01

460

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

1

815

––

1 81

51

815

–10

0.0%

7 87

17

871

H

uish

ou

din

gs

10 8

00–

–10

800

10 7

7723

99.8

%8

153

8 15

2

A

nd

er o

ord

rag

te a

an

h

uish

ou

din

gs

10 8

00–

–10

800

10 7

7723

99.8

%8

153

8 15

2


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

2015

/16

2014

/15

Pro

gra

m 7

: Va

ard

ighe

idso

ntw

ikke

ling

e

n In

nova

sie

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s76

––

7661

1580

.3%

7775

Ma

sjin

erie

en

to

eru

stin

g73

(1)

–72

5715

79.2

%73

72

A

nd

er m

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

73(1

)–

7257

1579

.2%

7372

Sag

tew

are

en

an

de

r on

tasb

are

ba

tes

31

–4

4–

100.

0%4

3

Beta

ling

s vi

r fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

33

Tota

al

54 5

45–

–54

545

52 5

442

001

96.3

%43

024

43 0

15


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 7.1

: Pro

vins

iale

Va

ard

ighe

idsk

oö

rdin

erin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s8

774

(1 7

07)

–7

067

6 60

446

393

.4%

5 61

05

609

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

3 91

6(9

00)

–3

016

2 98

432

98.9

%2

706

2 70

6

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

4 85

8(8

07)

–4

051

3 62

043

189

.4%

2 90

42

903

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s56

––

5651

591

.1%

2928

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

56–

–56

515

91.1

%27

27

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

––

––

––

–2

1

Tota

al

8 83

0(1

707

)–

7 12

36

655

468

93.4

%5

639

5 63

7

SUBP

ROG

RAM

: 7.2

: We

rkm

ag

ont

wik

kelin

g

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s30

604

601

–31

205

29 8

661

339

95.7

%15

267

15 2

67

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

4 36

4(2

06)

–4

158

3 57

957

986

.1%

1 53

41

534

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

26 2

4080

7–

27 0

4726

287

760

97.2

%13

733

13 7

33

Oo

rdra

gte

en

sub

sid

ies

12 6

15–

–12

615

12 5

9223

99.8

%17

484

17 4

83

H

oë

r on

de

rwys

inst

elli

ng

s–

––

––

––

1 46

01

460

In

ste

llin

gs

son

de

r win

sbe

jag

1

815

––

1 81

51

815

–10

0.0%

7 87

17

871

H

uish

ou

din

gs

10 8

00–

–10

800

10 7

7723

99.8

%8

153

8 15

2

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s1

1–

22

–10

0.0%

22

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

11

–2

2–

100.

0%2

2

Tota

al

43 2

2060

2–

43 8

2242

460

1 36

296

.9%

32 7

5332

752


BEG

ROTI

NG

STA

AT

vir d

ie ja

ar g

eë

ind

ig 3

1 M

aa

rt 2

016

SUBP

ROG

RAM

: 7.3

: Inn

ova

sie

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s35

41

–35

535

5–

100.

0%1

269

1 26

5

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

335

––

335

335

–10

0.0%

1 24

21

242

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

191

–20

20–

100.

0%27

23

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s1

––

11

–10

0.0%

2020

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

––

––

––

–20

20

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

1–

–1

1–

100.

0%–

–

Beta

ling

vir

fina

nsië

le b

ate

s–

––

––

––

33

Tota

al

355

1–

356

356

–10

0.0%

1 29

21

288

SUBP

ROG

RAM

: 7.4

: Be

stuu

r: V

aa

rdig

heid

sont

wik

kelin

g e

n In

nova

sie

2015

/16

2014

/15

Eko

nom

iese

kla

ssifi

kasi

e

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

g

Ve

rsku

iwin

g

van

fond

seO

ord

rag

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

Afw

ykin

gU

itga

we

s a

s %

va

n fin

ale

b

eg

rotin

g

Fina

le

be

gro

ting

We

rklik

e

uitg

aw

es

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

%R’

000

R’00

0

Lop

end

e b

eta

ling

s2

122

1 10

5–

3 22

73

066

161

95.0

%3

314

3 31

3

V

erg

oe

din

g v

an

we

rkn

em

ers

1 74

01

106

–2

846

2 84

6–

100.

0%2

881

2 88

1

G

oe

de

re e

n d

ien

ste

382

(1)

–38

122

016

157

.7%

433

432

Beta

ling

s vi

r ka

pita

le b

ate

s18

(1)

–17

710

41.2

%26

25

M

asji

ne

rie e

n t

oe

rust

ing

17(1

)–

166

1037

.5%

2625

Sa

gte

wa

re e

n a

nd

er o

nta

sba

re

ba

tes

1–

–1

1–

100.

0%–

–

Tota

al

2 14

01

104

–

3 24

43

073

171

94.7

%3

340

3 33

8


1. Besonderhede oor oordragte en subsidies ingevolge die Begrotingswet (na virement):

Besonderhede oor hierdie transaksies kan gevind word in die aantekening oor oordragte en subsidies, openbaarmakingsaantekeninge en Bylae 1 (A-F) tot die finansiële jaarstate.

2. Besonderhede oor spesifieke en eksklusief bewilligde bedrae begroot (na virement):

Besonderhede oor hierdie transaksies kan gevind word in aantekening 1 (jaarlikse begroting) tot die finansiële jaarstate.

3. Besonderhede oor betalings vir finansiële bates

Besonderhede oor hierdie transaksies per program kan gevind word in die aantekening tot die finansiële jaarstate oor betalings vir finansiële bates.

4. Verduidelikings van wesenlike afwykings van bedrae begroot (na virement):

4.1 Per program Finale

begroting

Werklike

uitgawes

Afwyking Afwyking

as % van finale

begroting

R’000 R’000 R’000 %

Administrasie 41 904 40 330 1 574 3.76%

Verduideliking van afwyking:

As gevolg van die ekonomiese klimaat en druk op die fiskus is poste gedurende die tweede helfte van die boekjaar tydelik gevries. Dit het daartoe gelei dat die program nie in staat was om poste te vul wat op sy nuut-goedgekeurde diensstaat geskep is nie.

Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste

54 968 53 802 1 166 2.12%



Daarbenewens kon twee oordragbetalings vir die Kaapse Kapitaalfonds-projek nie gemaak word nie. Daar is besluit om nie hierdie oordragte te doen nie aangesien die aangewese entiteite uitstel van die oordrag versoek het omdat hulle nie ten volle aan die voorwaardes van die oordragbetaling voldoen het nie.

AANTEKENINGE TOT DIE BEGROTINGSTAATvir die jaar geëindig 31 Maart 2016



4.1 Per program (vervolg) Finale

begroting

Werklike

uitgawes

Afwyking Afwyking

as % van finale

begroting

R’000 R’000 R’000 %

Handel- en Sektorontwikkeling 176 622 171 451 5 171 2.93%


Daar was ’n vertraging met die uitrol van die breëbandprojekte, en die ondersoek na die instelling van ’n skedule 3D Infrastruktuur Openbare Entiteit het ’n impak op die program se besteding gehad.

Ekonomiese Beplanning 25 816 24 997 819 3.17%



Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie

54 545 52 544 2 001 3.67%


’n Groot bydraer tot die onderbesteding was die laer as verwagte opname vir die opleiding van ambagsmanne by die verskillende TVOO-kolleges in die Wes-Kaap.


4.2 Per ekonomiese klassifikasie Finale

begroting

Werklike

uitgawes

Afwyking Afwyking

as % van finale

begroting

R’000 R’000 R’000 %

Lopende uitgawes

Vergoeding van werknemers 104 772 98 229 6 543 6.24%

Goedere en dienste 116 612 112 058 4 554 3.91%

Oordragte en subsidies

Departementele agentskappe en rekeninge

125 192 125 192 – 0.00%

Openbare korporasies en privaat ondernemings

3 000 2 831 169 5.63%

Instellings sonder winsbejag 75 693 75 693 – 0.00%

Huishoudings 13 027 12 965 62 0.48%

Betalings vir kapitale bates

Masjinerie en toerusting 5 574 5 426 148 2.66%

Ontasbare bates 269 266 3 1.12%

Betalings vir finansiële bates 124 124 – 0.00%

Verduideliking van afwykings:

Vergoeding van werknemers: As gevolg van die ekonomiese klimaat en druk op die fiskus is poste gedurende die tweede helfte van die boekjaar tydelik gevries. Dit het daartoe gelei dat die program nie in staat was om poste te vul wat op sy nuut-goedgekeurde diensstaat geskep is nie.

Goedere en dienste: Die onderbesteding op goedere en dienste was as gevolg van vertragings met projekte soos die uitrol van breëband, die instelling van ’n skedule 3D Infrastruktuur Openbare Entiteit en opleidingsprogramme vir die groeiende aantal ambagsmanne in die ekonomie.

Openbare korporasies en privaat ondernemings: Die onderbesteding op openbare korporasies en privaat ondernemings was weens twee (2) betalings vir die Kaapse Kapitaalfonds-projek wat nie gedurende die boekjaar plaasgevind het nie, aangesien die entiteite aan wie dit verskuldig was, versoek het dat betaling uitgestel word omdat hulle nie aan al die voorwaardes van die fonds voldoen het nie. Betalings sal in die nuwe boekjaar verwerk word.

Masjinerie en toerusting: Die vertragings as gevolg van poste wat nie gevul is nie het ’n gevolglike uitwerking gehad op aankope van toerusting vir nuwe werknemers.



Aant. 2015/16 2014/15

R'000 R'000

INKOMSTE

Jaarlikse begroting 1 444 263 510 296

Departementele inkomste 2 5 716 6 647

Bystandshulp 3 16 805 12 149

Totale INKOMSTE 466 784 529 092

UITGAWES

Lopende uitgawes

Vergoeding van werknemers 4 98 230 96 342

Goedere en dienste 5 112 058 98 026

Bystandshulp 3 – 11 567

Totale lopende uitgawes 210 288 205 935

Oordragte en subsidies

Oordragte en subsidies 7 216 682 311 051

Bystandshulp 3 3 371 –

Totale oordragte en subsidies 220 053 311 051

Uitgawes vir kapitale bates

Tasbare bates 8 5 426 3 478

Ontasbare bates 8 265 23

Totale uitgawes vir kapitale bates 5 691 3 501

Betalings vir finansiële bates 6 123 88

Totale UITGAWES 436 155 520 575

OORSKOT VIR DIE JAAR 30 629 8 517

Rekonsiliasie van netto oorskot vir die jaar

Begrote fondse 11 479 1 288

Departementele inkomste en NRF-ontvangste 14 5 716 6 647

Bystandshulp 3 13 434 582

OORSKOT VIR DIE JAAR 30 629 8 517

STAAT VAN FINANSIËLE PRESTASIEvir die jaar geëindig 31 Maart 2016


Aant. 2015/16 2014/15

R'000 R'000

BATES

Lopende bates 28 860 5 461

Kontant en kontantekwivalente 9 28 769 4 369

Vooruitbetalings en voorskotte 10 32 965

Ontvangstes 11 59 127

Nielopende bates 238 977 223 934

Beleggings 12 238 790 223 790

Ontvangstes 11 187 144

Totale BATES 267 837 229 395

LASTE

Lopende laste 29 015 5 551

Begrote fondse wat in die Inkomstefonds teruggestort moet word 13 11 479 2 439

Departementele inkomste en NRF-ontvangste wat in die Inkomstefonds teruggestort moet word

14 670 118

Betaalbare rekeninge 15 626 8

Onbenutte bystandshulp 3 16 240 2 986

Totale LASTE 29 015 5 551

NETTO BATES 238 822 223 844

Verteenwoordig deur:

Kapitalisasiereserwes 238 790 223 790

Verhaalbare inkomste 32 54

Totaal 238 822 223 844

STAAT VAN FINANSIËLE PRESTASIEvir die jaar geëindig 31 Maart 2016


Kapitalisasiereserwes

Beginsaldo 223 790 142 000

Oordragte:

Ander bewegings 15 000 81 790

Eindsaldo 238 790 223 790

Verhaalbare inkomste

Beginsaldo 54 50

Oordragte: (22) 4

Onverhaalbare bedrae afgeskryf

Skuld hersien (4) 4

Skuld verhaal (ingesluit by departementele ontvangste) (115) (7)

Skuld opgeneem 97 7

Eindsaldo 32 54

Totaal 238 822 223 844

Aant. 2015/16 2014/15

R'000 R'000

STAAT VAN VERANDERINGE IN NETTO BATESvir die jaar geëindig 31 Maart 2016


INTRODUCTION

215

KONTANTVLOEISTAATvir die jaar geëindig 31 Maart 2016

KONTANTVLOEI UIT BEDRYFSAKTIWITEITE

Ontvangste 499 907 560 166

Jaarliks bewilligde fondse ontvang 1.1 444 263 510 296

Departementele inkomste ontvang 2 38 797 37 718

Rente ontvang 2.2 42 3

Bystandshulp ontvang 3 16 805 12 149

Netto afname in bedryfskapitaal 1 576 183

Teruggestort in Inkomstefonds (40 726) (43 357)

Bedrae ingesluit by aangesuiwerde begroting (180) –

Lopende betalings (210 288) (205 935)

Betalings vir finansiële bates (123) (88)

Oordragte en subsidies betaal (220 053) (311 051)

Netto kontantvloei beskikbaar uit bedryfsaktiwiteite 16 30 113 (82)

KONTANTVLOEI UIT BELEGGINGSAKTIWITEITE

Betalings vir kapitale bates 8 (5 691) (3 501)

(Toename) in beleggings (15 000) (81 790)

Netto kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite (20 691) (85 291)

KONTANTVLOEI UIT FINANSIERINGSAKTIWITEITE

Toename in netto bates 14 978 81 794

Netto kontantvloei uit finansieringsaktiwiteite 14 978 81 794

Netto toename/(afname) in kontant en kontantekwivalente 24 400 (3 579)

Kontant en kontantekwivalente aan die begin van die tydperk 4 369 7 948

Kontant en kontantekwivalente aan die einde van die tydperk 17 28 769 4 369

Aant. 2015/16 2014/15

R'000 R'000


Opsomming van beduidende rekeningkundige beleide

Die finansiële state is in ooreenstemming met die onderstaande beleide voorberei, wat konsekwent in alle wesenlike aspekte toegepas is, tensy anders aangedui.

Die historiese koste-grondslag is gebruik, behalwe waar anders aangedui word. Bestuur het assesserings en skattings vir die voorbereiding van die finansiële jaarstate gebruik. Dit is gegrond op die beste inligting wat ten tye van voorbereiding beskikbaar was.

Waar toepaslik en sinvol, is bykomende inligting openbaar gemaak om die nuttigheid van die finansiële state te versterk en om die statutêre vereistes van die Wet op Openbare Finansiële Bestuur (WOFB), Wet 1 van 1999 (soos gewysig deur Wet 29 van 1999), en die Tesourieregulasies uitgereik ingevolge die WOFB en die jaarlikse Wet op die Verdeling van Inkomste na te kom.

1 Grondslag van voorbereidingDie finansiële state is in ooreenstemming met die gewysigde kontantstandaard opgestel.

Volgens die gewysigde kontantbasis van rekeningkunde word slegs sekere elemente in die staat van finansiële posisie en staat van finansiële prestasie erken, terwyl ander vir voorleggingsdoeleindes aangeteken word. Elemente word hoofsaaklik erken wanneer dit uit kontantvloei of -uitvloei ontstaan. Dit verskil van toevallings-boekhouding wat vereis dat die uitwerking van transaksies en ander gebeure erken word wanneer dit voorkom, eerder as wanneer kontant en die ekwivalent daarvan ontvang of betaal word.

2 Lopende ondernemingDie finansiële state is op ’n lopende-onderneming-basis voorberei.

3 Geldeenheid in aanbieding Bedrae word in die geldeenheid van die Suid-Afrikaanse Rand (R) aangebied, wat ook die departement se funksionele geldeenheid is.

4 Afronding Tensy anders vermeld, is finansiële syfers tot die naaste eenduisend Rand (R’000) afgerond.

5 Omrekening van buitelandse valuta Kontantvloei wat voortspruit uit buitelandse valutatransaksies word na Suid-Afrikaanse Rand omreken deur die heersende wisselkoers op die datum van betaling/ontvangs te gebruik.

6 Vergelykende inligting

6.1 Vergelykende inligting vir vorige tydperk Vergelykende inligting vir die vorige tydperk word in die lopende jaar se finansiële state aangebied. Waar dit nodig is, is syfers wat in die vorige tydperk se finansiële state ingesluit is, herklassifiseer ten einde te verseker dat die formaat waarin die inligting aangebied word, ooreenstem met die formaat van die lopende jaar se finansiële state.

6.2 Vergelyking van lopende jaar met die begroting ’n Vergelyking tussen die goedgekeurde, finale begroting en werklike bedrae vir elke program en ekonomiese klassifikasie is by die begrotingstaat ingesluit.

7 Inkomste

7.1 Begrote fondse Begrote fondse bestaan uit departementele toekennings, sowel as regstreekse heffings teen die inkomstefonds (d.w.s. statutêre begroting).

Begrote fondse word in die staat van finansiële prestasie erken op die datum waarop die begroting in werking tree. Aansuiwerings wat ooreenkomstig die aansuiweringbegrotingsproses gemaak word, word in die staat van finansiële prestasie erken op die datum waarop die aansuiwerings in werking tree.

Die netto bedrag van enige begrote fondse wat op die verslagdatum aan die/deur die toepaslike inkomstefonds verskuldig is, word as betaalbaar/ontvangbaar in die staat van finansiële posisie erken.

REKENINGKUNDIGE BELEIDEvir die jaar geëindig 31 Maart 2016


7.2 Departementele inkomsteDepartementele inkomste word by ontvangs in die staat van finansiële prestasie erken en word daarna in die toepaslike inkomstefonds inbetaal, tensy anders vermeld.

Enige bedrag wat op die verslagdatum aan die toepaslike inkomstefonds verskuldig is, word as ’n betaalbare rekening in die staat van finansiële posisie erken.

7.3 Opgelope departementele inkomsteOpgelope bedrae ten opsigte van departementele inkomste (belastinginkomste uitgesluit) word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer:• dit waarskynlik is dat die ekonomiese voordele of dienspotensiaal wat met die transaksie verband hou, na die

departement sal vloei; en• die bedrag inkomste betroubaar gemeet kan word.

Die opgelope inkomste word teen die billike waarde van die bedrag ontvangbaar gemeet.

Opgehoopte belastinginkomste (en verwante rente en/of boetes) word gemeet teen bedrae ontvangbaar vanaf invorderingsagente.

8 Uitgawes

8.1 Vergoeding van werknemers

8.1.1 Salarisse en loneSalarisse en lone word in die staat van finansiële prestasie op die betaaldatum erken.

8.1.2 Maatskaplike bydraesMaatskaplike bydraes wat deur die departement ten opsigte van huidige werknemers gemaak word, word in die staat van finansiële prestasie op die datum van betaling erken.

Maatskaplike bydraes wat deur die departement ten opsigte van vorige werknemers gemaak word, word in die staat van finansiële prestasie op die datum van betaling as oordragte aan huishoudings geklassifiseer.

8.2 Ander uitgawesAnder uitgawes (soos goedere en dienste, oordragte en subsidies en betalings vir kapitale bates) word in die staat van finansiële prestasie op die datum van betaling erken. Die uitgawe word as ’n kapitale uitgawe geklassifiseer as die totale bedrag betaal meer as die kapitalisasiedrempel is.

8.2.1 Betalings vir finansiële batesSkuld word afgeskryf wanneer dit as onverhaalbaar geïdentifiseer word. Afgeskrewe skuld word beperk tot die bedrag van besparing en/of onderbesteding van begrote fondse. Die afskrywing vind teen jaareinde plaas of wanneer fondse beskikbaar is. Geen voorsiening word vir onverhaalbare bedrae gemaak nie, maar ’n skatting word by die aantekeninge tot die finansiële state ingesluit. Alle ander verliese word erken wanneer magtiging vir die erkenning daarvan toegestaan word.

8.2.2 Oordragte en subsidiesOordragte en subsidies word as ’n uitgawe erken wanneer finale magtiging vir betaling op die stelsel ingevoer word (teen nie later nie as 31 Maart van elke jaar).

8.3 Opgelope uitgawes betaalbaarOpgelope uitgawes betaalbaar word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer die goedere ontvang word of, in die geval van dienste, wanneer dit aan die departement gelewer word of, in die geval van oordragte en subsidies, wanneer dit verskuldig en betaalbaar is.

Opgelope uitgawes betaalbaar word teen koste gemeet.

8.4 Huurooreenkomste

8.4.1 BedryfsbruikhuurBetalings vir bedryfsbruikhuur wat gedurende die oorsigtydperk gemaak is, word as lopende uitgawes in die staat van finansiële prestasie op die datum van betaling erken.

Die verpligtinge vir bedryfsbruikhuur word by die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken.

8.4.2 Finansiële bruikhuur Betalings vir finansiële bruikhuur wat gedurende die oorsigtydperk gemaak is, word as kapitale uitgawes in die staat van finansiële prestasie op die datum van betaling erken.

Die finansiële bruikhuurverpligtinge word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken en word nie tussen die kapitaal- en rentegedeeltes verdeel nie.

Finansiële bruikhuurbates wat aan die einde van die huurtermyn verkry word, word aangeteken en gemeet teen die laagste van:• kosprys, synde die billike waarde van die bate; of• die som van die minimum bruikhuurbetalings gemaak, insluitend enige betalings om eienaarskap aan die einde

van die huurtermyn te bekom, rente uitgesluit.



9 Bystandshulp

9.1 Bystandshulp ontvangBystandshulp in kontant ontvang word in die staat van finansiële prestasie erken wanneer dit ontvang word. In natura bystandshulp word in die aantekeninge tot die finansiële state op die datum van ontvangs aangeteken en word teen billike waarde gemeet.

Bystandshulp wat nie vir die doel waarvoor dit bestem is, bestee word nie en enige ongebruikte fondse van bystandshulp wat aan die skenker terugbetaal moet word, word as ’n betaalbare rekening in die staat van finansiële posisie erken.

9.2 Bystandshulp betaalBystandshulp word in die staat van finansiële prestasie op die betaaldatum erken. Betalings vir bystandshulp wat voor die ontvangs van die fondse gemaak word, word as ’n ontvangbare rekening in die staat van finansiële posisie erken.

10 Kontant en kontantekwivalenteKontant en kontantekwivalente word teen kosprys in die staat van finansiële posisie verklaar.

Bankoortrekkings word afsonderlik in die staat van finansiële posisie aangedui.

Vir die doeleindes van die kontantvloeistaat, sluit kontant en kontantekwivalente kontant voorhande, deposito’s wat gehou word, ander korttermyn hoogs likiede beleggings en bankoortrekkings in.

11 Vooruitbetalings en voorskotteVooruitbetalings en voorskotte word in die staat van finansiële posisie erken wanneer die departement die kontant ontvang of uitbetaal.

Vooruitbetalings en voorskotte word aanvanklik en gevolglik teen kosprys gemeet.

12 Lenings en ontvangbare rekeningeLenings en ontvangbare rekeninge word in die staat van finansiële posisie erken teen kosprys plus opgehoopte rente, waar rente gehef word, minus bedrae wat reeds betaal of afgeskryf is.

13 BeleggingsBeleggings word teen kosprys in die staat van finansiële posisie erken.

14 Waardedaling van finansiële batesWaar daar ’n aanduiding van waardedaling van ’n finansiële bate is, word ’n skatting van die vermindering in die aangetekende drawaarde, om die beste raming van die bedrag van die toekomstige ekonomiese voordele wat na verwagting uit die bate ontvang sal word, te weerspieël, in die aantekeninge tot die finansiële state aangedui.

Die departement toets vir waardedaling waar daar ’n aanduiding is dat ’n ontvangbare rekening, lening of belegging in waarde kon gedaal het. ’n Assessering of daar ’n aanduiding van moontlike waardedaling is, word op elke datum van verslagdoening uitgevoer. ’n Skatting word vir twyfelagtige lenings en ontvangbare rekeninge gedoen, gegrond op ’n oorsig van alle uitstaande bedrae teen jaareinde. Waardedaling op beleggings word bereken as die verskil tussen die kosprys en die heersende waarde van die verwagte toekomstige kontantvloei/ dienspotensiaal wat uit die belegging voortvloei. Spesifieke inligting oor waardedaling op beleggings word by die aantekeninge ingesluit.

15 Betaalbare rekeningeLenings en betaalbare rekeninge word teen kosprys in die staat van finansiële posisie erken.

16 Kapitale bates

16.1 Roerende kapitale batesRoerende kapitale bates word aanvanklik teen kosprys in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken. Roerende kapitale bates wat deur ’n nie-ruiltransaksie verkry word, word teen billike waarde soos op die datum van verkryging gemeet.

Waar die kosprys van roerende kapitale bates nie akkuraat bepaal kan word nie, word die roerende kapitale bates teen billike waarde gemeet en waar billike waarde nie bepaal kan word nie, word die roerende bates teen R1 gemeet.

Alle bates wat voor 1 April 2002 verkry is (of ’n later datum, soos deur die KOG goedgekeur) kan teen R1 aan-geteken word. Roerende kapitale bates word gevolglik teen kosprys gedra en is nie aan waardevermindering of waardedaling onderhewig nie. Daaropvolgende uitgawes van ’n kapitale aard word aan die einde van die kapitale projek by die kosprys van die bate gevoeg, tensy die roerende bate deur ’n ander departement/entiteit aangeteken word, in welke geval die voltooide projekkoste na daardie departement oorgeplaas word



16.2 Ontasbare bates

Ontasbare bates word aanvanklik teen kosprys in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken. Ontasbare bates wat deur ’n nie-ruiltransaksie verkry word, word teen billike waarde soos op die datum van verkryging gemeet.

Intern-gegenereerde ontasbare bates word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer die departement met die ontwikkelingsfase van die projek begin.

Waar die kosprys van ontasbare bates nie akkuraat bepaal kan word nie, word die ontasbare kapitale bates teen billike waarde gemeet en waar billike waarde nie bepaal kan word nie, word die ontasbare bates teen R1 gemeet.

Alle bates wat voor 1 April 2002 verkry is (of ’n later datum, soos deur die KOG goedgekeur) kan teen R1 aangeteken word. Ontasbare bates word gevolglik teen kosprys gedra en is nie aan waardevermindering of waardedaling onderhewig nie.

Daaropvolgende uitgawes van ’n kapitale aard word aan die einde van die kapitale projek by die kosprys van die bate gevoeg, tensy die ontasbare bate deur ’n ander departement/entiteit aangeteken word, in welke geval die voltooide projekkoste na daardie departement oorgeplaas word.

17 Voorsienings en voorwaardelikes

17.1 VoorsieningsVoorsienings word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer daar ’n heersende wettige of konstruktiewe verpligting is om ekonomiese voordele as gevolg van gebeure in die verlede te verbeur, en dit waarskynlik is dat ’n uitvloei van hulpbronne wat ekonomiese voordele bevat, nodig sal wees om die verpligting na te kom en om ’n betroubare raming van die verpligting te maak. Die voorsiening word gemeet as die beste skatting van die fondse wat benodig word om die huidige verpligting op die verslagdoeningsdatum te vereffen.

17.2 Voorwaardelike lasteVoorwaardelike laste word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer daar ’n moontlike verpligting uit gebeure in die verlede voortspruit en waarvan die bestaan slegs bevestig sal word deur die voorkoms of nievoorkoms van een of meer onsekere toekomstige gebeure wat nie in die beheer van die departement is nie of wanneer daar ’n huidige verpligting is wat nie erken word nie, omdat dit nie waarskynlik is dat ’n uitvloei van hulpbronne benodig sal word om die verpligting te vereffen nie of die bedrag van die verpligting nie betroubaar gemeet kan word nie.

17.3 Voorwaardelike batesVoorwaardelike bates word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer ’n moontlike bate uit gebeure in die verlede voortspruit en waarvan die bestaan bevestig sal word deur die voorkoms of nievoorkoms van een of meer onsekere toekomstige gebeure wat nie binne die beheer van die departement is nie.

17.4 Verpligtinge Verpligtinge word teen kosprys in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer daar ’n kontraktuele reëling of ’n goedkeuring deur bestuur is op ’n wyse wat ’n geldige verwagting skep dat die departement sy verantwoordelikhede sal nakom en daardeur toekomstige uitgawes sal aangaan wat tot die uitvloei van kontant sal lei.

18 Ongemagtigde uitgawesOngemagtigde uitgawes word in die staat van finansiële posisie erken tot tyd en wyl die uitgawes óf:• deur die Parlement of die Provinsiale Wetgewer met befondsing goedgekeur word en die verwante fondse

ontvang is; óf• deur die Parlement of die Provinsiale Wetgewer sonder befondsing goedgekeur word en teen die begroting

in die staat van finansiële prestasie afgeskryf word; óf• na ontvangbare rekeninge vir invordering oorgedra is.

Ongemagtigde uitgawes gemeet word teen die bedrag van die bevestigde ongemagtigde uitgawes.

19 Vrugtelose en verkwiste bestedingVrugtelose en verkwistende uitgawes word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer dit bevestig is. Die bedrag aangeteken is gelyk aan die totale waarde van die vrugtelose en/of verkwistende uitgawes aangegaan.

Vrugtelose en verkwistende uitgawes word uit die aantekeninge tot die finansiële state verwyder wanneer dit opgelos is of na ontvangbare rekeninge vir invordering oorgedra word.

Vrugtelose en verkwistende uitgawes- ontvangbare rekeninge word gemeet teen die bedrag wat na verwagting verhaal sal word en word onerken wanneer dit vereffen of gevolglik as onverhaalbaar afgeskryf word.



20 Onreëlmatige uitgawesOnreëlmatige uitgawes word in die aantekeninge tot die finansiële state aangeteken wanneer dit bevestig is. Die bedrag aangeteken is gelyk aan die waarde van die onreëlmatige uitgawes aangegaan, tensy dit onprakties is om te bepaal, in welke geval redes daarvoor in die aantekening gegee word.

Onreëlmatige uitgawes word uit die aantekening verwyder wanneer dit óf deur die betrokke gesag gekondoneer word, óf na ontvangbare rekeninge vir verhaling oorgedra word óf nie gekondoneer word en nie verhaalbaar is nie.

Onreëlmatige uitgawes- ontvangbare rekeninge word gemeet teen die bedrag wat na verwagting verhaalbaar is en onerken word wanneer dit vereffen word of gevolglik as onverhaalbaar afgeskryf word.

21 Veranderinge in rekeningkundige beleid, rekeningkundige skattings en fouteVeranderinge in rekeningkundige beleid wat deur bestuur aangebring is, word terugwerkend toegepas in ooreenstemming met MCS-vereistes, behalwe in die mate dat dit onprakties is om die tydperk-spesifieke effek of die kumulatiewe effek van die verandering in beleid te bepaal. In sulke gevalle sal die departement die beginsaldo’s van bates, laste en netto bates aangee vir die vroegste tydperk waarvoor terugwerkende heraangewing prakties is.

Veranderinge in rekeningkundige skattings word vooruitwerkend in ooreenstemming met MCS-vereistes toegepas. Die regstelling van foute word terugwerkend toegepas in die tydperk waarin die fout ontstaan het, in ooreenstemming met MCS-vereistes, behalwe in die mate dat dit onprakties is om die tydperk-spesifieke effek of die kumulatiewe effek van die fout te bepaal. In sulke gevalle sal die departement die beginsaldo’s van bates, laste en netto bates aangee vir die vroegste tydperk waarvoor terugwerkende heraangewing prakties is.

22 Gebeure na die verslagdoeningsdatumGebeure na die verslagdoeningsdatum wat as aansuiwerende gebeure geklassifiseer is, is in die finansiële state in berekening gebring. Gebeure na die verslagdoeningsdatum wat as nie-aansuiwerende gebeure geklassifiseer is, word in die aantekeninge tot die finansiële state openbaar gemaak (verwys na aantekening 27 tot die finansiële jaarstate).

23 Agent-Prinsipaal-reëlingsAgent-Prinsipaal-bekendmakings bestaan uit bindende reëlings waarvolgens een entiteit (’n agent) transaksies met derdepartye aangaan namens, en tot voordeel van, ’n ander entiteit (die prinsipaal). Spesifieke inligting ten opsigte van Agent-Prinsipaal-verhoudinge word by die openbaarmakingsaantekeninge ingesluit (indien van toepassing).

24 KapitalisasiereserweDie kapitalisasiereserwe bestaan uit finansiële bates en/of laste wat in ’n vorige verslagtydperk ontstaan, maar vir die eerste keer in die staat van finansiële posisie in die huidige verslagtydperk erken word. Bedrae word in die kapitalisasiereserwe erken wanneer dit in die huidige tydperk geïdentifiseer word en word na die Nasionale/ Provinsiale Inkomstefonds oorgedra wanneer die onderliggende bate verkoop of die tersaaklike fondse ontvang word.

25 Verhaalbare inkomsteBedrae word as verhaalbare inkomste erken wanneer ’n betaling wat in ’n vorige boekjaar gemaak is, in die huidige boekjaar van ’n debiteur verhaalbaar word. Bedrae word na die Nasionale/Provinsiale Inkomstefonds oorgedra wanneer dit verhaal word, of na die staat van finansiële prestasie oorgedra as dit afgeskryf word.

26 Verwante party-transaksies’n Verwante-party-transaksie is ’n oordrag van hulpbronne, dienste of verpligtinge tussen die verslaggewende entiteit en ’n verwante party. Verwante-party-transaksies word in die aantekeninge tot die finansiële state aangegee wanneer die transaksie nie teen armlengte is nie (sien aantekening 25 tot die finansiële jaarstate).

27 SleutelbestuurspersoneelVergoeding wat aan sleutelbestuurspersoneel, insluitend hulle familielede waar toepaslik, betaal word, word by die openbaarmakingsaantekeninge ingesluit (sien aantekening 26 tot die finansiële jaarstate).

28 Publieke-Private Vennootskappe’n Beskrywing van die PPV-reëling, die kontrakgelde en lopende en kapitaaluitgawes rakende die PPV-reëlingword by die openbaarmakingsaantekeninge tot die finansiële jaarstate ingesluit (indien van toepassing).



1. Jaarlikse begroting

1.1 Jaarlikse begroting

Ingesluit is fondse wat kragtens die Begrotingswet (en die Wet op Aansuiweringsbegrotings) vir provinsiale departemente begroot word:

2015/16 2014/15

Finale begroting

Werklike fondse

ontvang

Fondse nie versoek/nie ontvang nie

Finale begroting

Begroting ontvang

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

Administrasie 41 904 41 904 – 35 556 35 556

Geïntegreerde Ekonomiese Ontwikkelingsdienste 54 968 54 968 – 59 622 59 622

Handel- en Sektorontwikkeling 176 622 176 622 – 236 595 236 595

Sakeregulering en -Beheer 50 137 50 137 – 49 123 49 123

Ekonomiese Beplanning 25 816 25 816 – 41 239 41 239

Toerisme, Kunste en Vermaak 40 271 40 271 – 45 137 45 137

Vaardigheidsontwikkeling en Innovasie 54 545 54 545 – 43 024 43 024

Totaal 444 263 444 263 – 510 296 510 296

Die begroting is gedurende 2015/16 verminder as gevolg van die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum se uitbreidingsprojek wat vertraag is weens onderhandelinge wat langer geneem het as wat verwag is.

2. Departementele inkomste

Belastinginkomste 26 178 27 411

Verkoop van goedere en dienste buiten kapitale bates 2.1 428 436

Rente, dividende en huur vir grond 2.2 42 3

Transaksies in finansiële bates en laste 2.3 12 191 9 871

Totale inkomste ingevorder 38 839 37 721

Min: Eie inkomste ingesluit in begroting 14 (33 123) (31 074)

Departementele inkomste ingevorder 5 716 6 647

2.1 Verkoop van goedere en dienste buiten kapitale bates

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Verkoop van goedere en dienste wat deur die departement geproduseer is 2 428 436

Administratiewe gelde 411 419

Ander verkope 17 17

Totaal 428 436

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

AANTEKENINGE TOT DIE FINANSIËLE JAARSTATEvir die jaar geëindig 31 Maart 2016


2.2 Rente, dividende en huur vir grond

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Rente 2 42 3

Totaal 42 3

Verhoging verwys na rente op skuld wat gedurende die jaar ingevorder is.

2.3 Transaksies in finansiële bates en laste

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Ander ontvangste insluitend verhaalbare inkomste 2 12 191 9 871

Totaal 12 191 9 871

Verhoging in departementele inkomste verwys na oorbetaling van Saldanhabaai Munisipaliteit met betrekking tot vorige jaar se befondsing ontvang en die insluiting van ontvangste van die Groothandel & Kleinhandel Seta (W&RSETA) en Vervaardiging, Ingenieurswese en Verwante Dienste Seta (MERSETA) by die Aangesuiwerde Begroting as deel van befondsing wat verkry is vir vaardigheidontwikkelingsprogramme en -projekte om die getal ambagsmanne te verhoog.

3. Bystandshulp

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Beginsaldo 2 986 2 404

Oorgedra vanaf staat van finansiële prestasie 13 434 582

Gedurende die jaar betaal (180) –

Eindsaldo 16 240 2 986

3.1 Ontleding van saldo per bron

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Bystandshulp van ander bronne 3 16 240 2 986


Beginsaldo 3 2 986 2 404

Inkomste 16 805 12 149

Uitgawes (3 371) (11 567)

Bedrag ingesluit by aangesuiwerde begroting (180) –




3.2 Ontleding van saldo

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Onbenutte bystandshulp 3 16 240 2 986


Die onbenutte bystandshulp verwys na befondsing wat laat in die 2015/16-boekjaar ontvang is. Hierdie befondsing sal gedurende 2016/17 benut word.

4. Vergoeding van werknemers

4.1 Salarisse en lone

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Basiese salaris 70 237 67 679

Prestasietoekenning 1 385 1 523

Diensgebaseerd 65 116

Vergoedend/omstandighede 1 640 2 344

Periodieke betalings – 795

Ander niepensioendraende toelaes 14 360 14 162

Totaal 87 687 86 619

4.2 Maatskaplike bydraes

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Werkgewerbydraes

Pensioen 7 887 7 563

Mediese 2 640 2 144

Bedingingsraad 16 16

Totaal 10 543 9 723

Totale vergoeding van werknemers 98 230 96 342

Gemiddelde getal werknemers 246 257

Verhoging in uitgawes verwys na salarisverhogings ingevolge die loonooreenkoms.



5. Goedere en dienste

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Administratiewe gelde 206 219

Reklame 6 990 6 065

Kleiner bates 5.1 364 435

Beurse (werknemers) 442 293

Spyseniering 794 1 377

Kommunikasie 862 1 554

Rekenaardienste 5.2 8 374 1 751

Konsultante: Sake- en adviesdienste 49 296 56 922

Regsdienste – 166

Kontrakteurs 1 310 917

Agentskap- en steun-/uitbestede dienste 1 935 1 886

Onthaal 46 31

Ouditkoste – Ekstern 5.3 3 066 3 119

Vlootdienste 682 624

Verbruiksgoedere 5.4 1 419 1 234

Bedryfsbruikhuur 600 726

Eiendomsbetalings 5.5 135 7

Huur en verhuring 739 396

Reis en verblyf 5.6 2 317 3 443

Lokale en fasiliteite 821 1 595

Opleiding en ontwikkeling 30 571 14 555

Ander bedryfsuitgawes 5.7 1 089 711

Totaal 112 058 98 026

Spyseniering, Kommunikasie, Bedryfsbruikhuur en Lokale en fasiliteite: Afname in uitgawes weens implementering van Nasionale Tesourie se omsendbrief oor kostebekamping.

Konsultante: Sake- en adviesdienste: Afname in uitgawes weens befondsing wat met die breëbandprojek en Halaalpark-haalbaarheidstudie verband hou en na die 2016/17-boekjaar omgerol is.

Kontrakteurs: Verhoging in uitgawes weens bemarkingspogings vir sleutelinisiatiewe soos Rompslomp, GreenCape en Ondernemingsontwikkeling.

Agentskap- en steun-/uitbestede dienste: Verhoging in uitgawes weens die inflasionêre toename in koste vir die Kantoor van die Verbruikersbeskermer en Rompslomp-inbelsentrum.

Huur en verhuring: Verhoging in uitgawes weens bykomende uitstallingsruimte wat verkry is vir die bevordering van kleinsake.

Opleiding en ontwikkeling: Ingesluit by die opleiding- en ontwikkelingsuitgawes is ’n bedrag van R29.340 miljoen wat betaal is vir die opleiding van eksterne individue as deel van die werk- en vaardigheidsprogram, opleidingsprogram vir ambagsmanne en toerismeverwante opleiding.



5.1 Kleiner bates

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

5

Tasbare bates 364 435

Masjinerie en toerusting 364 435

Totaal 364 435

Afname in uitgawes weens implementering van Nasionale Tesourie se omsendbrief oor kostebekamping.

5.2 Rekenaardienste

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

5

SITA rekenaardienste 584 344

Eksterne rekenaardiensverskaffers* 7 790 1 407

Totaal 8 374 1 751

*Verhoging in uitgawes weens die e-Vaardighede-platform en bykomende lisensiegelde wat vir Ekonomiese Inligtingsdatabasisse betaal is.

5.3 Ouditkoste – Ekstern

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Regulatoriese oudits 5 3 066 3 119

Totaal 3 066 3 119

5.4 Verbruiksgoedere

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

5

Verbruiksgoedere 510 188

Uniforms en kleding 6 –

Huishoudelike voorraad 126 82

Boumateriaal en -voorraad 36 30

Kommunikasiebybehore – 1

IT-verbruiksgoedere 166 14

Ander verbruiksgoedere 176 61

Ander verbruiksgoedere 909 1 046

Totaal 1 419 1 234

Verhoging in uitgawes weens die implementering van die verandering in rekeningkundige beleid vir bates wat as verbruiksgoedere herklassifiseer is.



5.5 Eiendomsbetalings

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Munisipale dienste 5 2 7

Sekuriteitsdienste 133 –

Totaal 135 7

Verhoging in uitgawes weens eiendomskoste wat deur die departement aangegaan is vir die instal-lering van toegangsbeheer.

5.6 Reis en verblyf

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

5

Binnelands 1 730 2 718

Buitelands 587 725

Totaal 2 317 3 443

Afname in uitgawes weens implementering van Nasionale Tesourie se omsendbrief oor kostebekamping.

5.7 Ander bedryfsuitgawes

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

5

Ander 1 089 711

Totaal 1 089 711

Verhoging in uitgawes weens drukkoste aangegaan vir die Jaarverslag en die verspreiding van dieKwartaallikse Ekonomiese Bulletin.

6. Betalings vir finansiële bates

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Wesenlike verliese weens kriminele gedrag 32 46

Diefstal 6.3 32 46

Ander wesenlike verliese afgeskryf 6.1 7 30

Skuld afgeskryf 6.2 84 12

Totaal 123 88



6.1 Ander wesenlike verliese afgeskryf

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

6

Skade aan staatsvoertuie (2 gevalle) 7 22

Skade aan gehuurde voertuie – 6

Rente afgeskryf – 2

Totaal 7 30

6.2 Skuld afgeskryf

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Skuldrekeninge afgeskryf (16 gevalle) 6 84 12

Totale skuld afgeskryf 84 12

Skuld afgeskryf ooreenkomstig die departementele skuldbeleid en verwys na belastingskuld, oorbetaling van salarisse, verlofskuld en beursskuld.

6.3 Besonderhede van diefstal

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Aard van diefstal 6

Diefstal van toerusting (3 gevalle) 32 46

Totaal 32 46

Twee (2) rekenaars en een (1) skootrekenaar is gedurende die jaar op aanbeveling van die Staatsprokureurs afgeskryf.

7. Oordragte en subsidies

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Provinsies en munisipaliteite Bylae 1A – 500

Departementele agentskappe en rekeninge Bylae 1B 125 192 115 069

Hoër onderwys-instellings Bylae 1C – 4 610

Openbare korporasies en privaat ondernemings Bylae 1D 2 831 5 587

Instellings sonder winsbejag* Bylae 1E 75 693 175 840

Huishoudings Bylae 1F 12 966 9 444

Totaal 216 682 311 050

* Die uitbreidingsprojek van die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum is gedurende 2015/16 vertraag as gevolg van onderhandelinge wat langer geneem het as wat verwag is.



8. Uitgawes vir kapitale bates

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Tasbare bates 5 426 3 478

Masjinerie en toerusting 28 5 426 3 478

Ontasbare bates 265 23

Sagteware 29 265 23

Totaal 5 691 3 501

8.1 Ontleding van fondse aangewend vir verkryging van kapitale bates – 2015/16

Begrote fondse

R’000

Bystandshulp

R’000

Totaal

R’000

Tasbare bates 5 426 – 5 426

Masjinerie en toerusting 5 426 – 5 426

Ontasbare bates 265 – 265

Sagteware 265 – 265

Totaal 5 691 – 5 691

Verhoging in uitgawes vir masjinerie en toerusting verwys na motorvoertuig wat gedurende die jaar verkry is, en die verhoging in uitgawes vir sagteware verwys na die implementering van Visio en Ekonomiese Beplanning se interne programme.

8.2 Ontleding van fondse aangewend vir verkryging van kapitale bates – 2014/15

Begrote fondse

R’000

Bystandshulp

R’000

Totaal

R’000

Tasbare bates 3 478 – 3 478

Masjinerie en toerusting 3 478 – 3 478

Ontasbare bates 23 – 23

Sagteware 23 – 23

Totaal 3 501 – 3 501



8.3 Finansiële bruikhuurkontrak ingesluit by uitgawes vir kapitale bates

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Tasbare bates 1 865 1 306

Masjinerie en toerusting 1 865 1 306

Totaal 1 865 1 306

9. Kontant en kontantekwivalente

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Gekonsolideerde Betaalmeester-generaal Rekening* 34 769 12 161

Betalings (6 030) (7 822)

Kontant voorhande 30 30

Totaal 28 769 4 369

* Verhoging in saldo weens die betaling van surplusfondse en bystandshulpsurplus deur Provinsiale Tesourie in die departement se bankrekening op 31 Maart 2016.

10. Vooruitbetalings en voorskotte

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Reis en verblyf 32 36

Vooruitbetalings 10.1 – 929

Totaal 32 965

Reis en verblyf sluit voorskotte vir buitelandse reis in. Afname in uitgawes weens die implementering van Nasionale Tesourie se omsendbrief insake kostebekamping.

10.1 Vooruitbetalings (Bestee)

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Kapitale bates – 929

Totaal – 929

Vooruitbetalings verwys na motorvoertuie wat in die vorige boekjaar aangekoop is maar eers in die lopende boekjaar ontvang is.



11. Ontvangstes

Eise verhaalbaar 11.1 54 – 54 – – –

Verhaalbare uitgawes 11.2 - 109 109 114 61 175

Personeelskuld 11.3 5 78 83 13 83 96

Totaal 59 187 246 127 144 271

Ontvangbare rekeninge word verdeel in terme van die waarskynlikheid van verhaalbaarheid oor die volgende 12 maande.

11.1 Eise verhaalbaar

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

11 en Bylae 3

Nasionale departemente 41 –

Provinsiale departemente 13 –

Totaal 54 –

Eise verhaalbaar verwys na salariseise vir amptenare wat die departement gedurende die jaar verlaat het.

11.2 Verhaalbare uitgawes (afkeuringsrekeninge)

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Afkeuringskade en -verliese 11 109 158

Salaris: Terugskrywingkontrole – 13

Salaris: Belastingskuld – 4

Totaal 109 175

11.3 Personeelskuld

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

11

Personeelskuld 83 96

Totaal 83 96

Personeelskuld bestaan uit salarisoorbetalings, verlof, belasting en staatsvoertuie-ongelukskuld.

11.4 Waardedaling van ontvangbare rekeninge

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Skatting van waardedaling van ontvangbare rekeninge 51 75

Totaal 51 75

Alle skulde word afsonderlik hersien vir moontlike waardedaling. Die waardedaling sluit debiteure in wat aan die Staatsprokureur vir verhaling oorhandig is.

Aant.

2015/16 2014/15

Lopend Nielopend Totaal Lopend Nielopend Totaal

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000




12. Beleggings

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Nielopend

Aandele en ander ekwiteit

Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum 238 790 223 790

Totaal 238 790 223 790

Ontleding van nielopende beleggings

Beginsaldo 223 790 142 000

Toevoegings in kontant 15 000 81 790

Eindsaldo 238 790 223 790

Getal aandele 41 854 37 569

Die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum Maatskappy SOC Beperk (“KIKS”) het op 28 Maart 2014 ’n kennisgewing van nuwe inskrywingsaanbod aan al hul aandeelhouers gestuur. Die departement het gedurende die jaar bykomende aandele in die KIKS verkry. Die fondse sal aangewend word om die bestaande kapasiteit van die KIKS-fasiliteite uit te brei

12.1 Waardedaling van beleggings

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Skatting van waardedaling 63 478 63 276

Totaal 63 478 63 276

Die berekening van die waardedaling is gegrond op die persentasie aandeelhouding in die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum.

Die Wes-Kaapse Regering het op die verslagdoeningsdatum ’n aandeelhouding van 21.97% (2015: 21.9%) in die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum Maatskappy (Edms.) Bpk. gehad. Die persentasie aandeelhouding sal na sluiting van die transaksie afgehandel word.

13. Begrote fondse wat in die Inkomstefonds teruggestort moet word

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Beginsaldo 2 439 6 745

Oordrag van staat van finansiële prestasie 11 479 1 288

Betaal gedurende die jaar (2 439) (5 594)


Die eindsaldo hou verband met die onbestede begrote fondse soos op 31 Maart 2016.



14. Departementele inkomste en PIF-ontvangste wat in die Inkomstefonds teruggestort moet word

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Beginsaldo 118 160

Oordrag vanaf staat van finansiële prestasie 5 716 6 647

Eie inkomste ingesluit by begroting 2 33 123 31 074

Gedurende die jaar betaal (38 287) (37 763)

Eindsaldo 670 118

15. Betaalbare rekeninge – lopend

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Verrekeningsrekeninge 15.1 – 8

Ander betaalbare rekeninge 15.2 626 –

Totaal 626 8

15.1 Verrekeningsrekeninge

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

15

Salaris: Inkomstebelasting – 5

Salaris: Mediese Bystand – 3

Totaal – 8

15.2 Ander betaalbare rekeninge

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Provinsiale Tesourie 15 625 –

Depositor vir dranklisensies 1 –

Totaal 626 –

Die bedrag aan Provinsiale Tesourie verskuldig verwys na die oorbetaling van befondsing soos op 31 Maart 2016. Deposito’s vir dranklisensies verwys na dranklisensiegelde wat verkeerdelik deur lisensiehouers in die departement se bankrekening betaal is.



16. Netto kontantvloei beskikbaar uit bedryfsaktiwiteite

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Netto oorskot soos per staat van finansiële prestasie 30 629 8 517

Terugvoeging van niekontant-/kontantbeweging wat nie as bedryfsaktiwiteite geag word nie

(516) (8 599)

Afname/(toename) in ontvangbare rekeninge – lopend 25 (59)

Afname in vooruitbetalings en voorskotte 933 247

Toename/(afname) in betaalbare rekeninge – lopend 618 (5)

Uitgawes op kapitale bates 5 691 3 501

Terugstorting in Inkomstefonds (40 726) (43 357)

Bedrag ingesluit in die Aangesuiwerde Begroting (180) –

Eie inkomste ingesluit by begroting 33 123 31 074

Netto kontantvloei voortgebring deur bedryfsaktiwiteite 30 113 (82)

Netto oorskot verwys na die onbestede begrote fondse en bystandshulp ontvang vir die werk- en vaardighede-program soos op 31 Maart 2016.

17. Rekonsiliasie van kontant en kontantekwivalente vir kontantvloeidoeleindes

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Gekonsolideerde Betaalmeester-generaal Rekening 34 769 12 161

Betalings (6 030) (7 822)

Kontant voorhande 30 30

Totaal 28 769 4 369

Die Gekonsolideerde Betaalmeester-generaal Rekening bestaan uit die bankrekening wat die onbestede begrote fondse en bystandshulp insluit wat op 31 Maart 2016 in die departement se bankrekening inbetaal is.

18. Voorwaardelike laste

18.1 Voorwaardelike laste

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Aanspreeklikheid Aard

Eise teen die departement Bylae 2 – –

Totaal – –

Die Departement van die Premier (Korporatiewe Dienstesentrum) het bevestig dat alle PILIR opgegaarde gevalle afgehandel is en deur die Departementshoof goedgekeur is. Die departement het sewe gevalle wat tans hangend is.



19. Verpligtinge

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Lopende uitgawes 12 334 9 226

Goedgekeur en gekontrakteer 12 334 9 226

Totale verpligtinge 12 334 9 226

Die departement het gedurende die jaar drie (3) jaarkontrakte vir die konneksie van openbare WiFi, dieKaapse Groot Data-fasiliteit en die Ontwikkelingsprogram vir Ambagsmanne aangegaan.

20. Oploping en betaalbare rekeninge nie erken nie

20.1 Oploping

2015/16

R’000

2014/15

R’000

Gelys per ekonomiese klassifikasie

30 Dae 30+ Dae Totaal Totaal

Goedere en dienste 707 1 708 2 032

Ander – – – 172

Totaal 707 1 708 2 204

Afname in bekendmaking weens breëband-kontrakte wat gedurende die jaar gesluit is.

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Gelys per programvlak

Program 1 461 164

Program 2 51 65

Program 3 37 1 392

Program 4 121 259

Program 5 17 17

Program 6 2 58

Program 7 19 249

Totaal 708 2 204



20.2 Betaalbare rekeninge nie erken nie

2015/16

R’000

2014/15

R’000

Gelys per ekonomiese klassifikasie

30 Dae 30+ Dae Totaal Totaal

Goedere en dienste 150 – 150 –

Ander 70 – 70 –

Totaal 220 – 220 –

Daar moet op gelet word dat beide die oploping en betaalbare rekeninge wat nie erken word nie, voorheen gekombineer was en verdeel is in subnota vir die lopende jaar en daarna.

“Ander” verwys na werknemersvoordele, oortyd ingesluit, wat ná Maart 2016 met betrekking tot die 2015/16-boekjaar betaalbaar is

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Gelys per programvlak

Program 1 46 –

Program 2 15 –

Program 3 97 –

Program 4 9 –

Program 5 22 –

Program 6 20 –

Program 7 11 –

Totaal 220 –

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Ingesluit by bovermelde totale is die volgende:

Bevestigde saldo’s by ander departemente Bylae 4 271 156

Bevestigde saldo’s by ander staatsentiteite Bylae 4 – 153

Totaal 271 309



21. Werknemervoordele

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Aanspraak op verlof* 2 604 3 526

Diensbonus (dertiende tjek) 2 235 2 208

Prestasietoekennings ** 1 489 1 189

Opgehoopte verlofverpligtinge 969 968

Ander *** 9 32

Totaal 7 306 7 923

* Ingesluit by die 2015/16-openbaarmaking vir verlofaanspraak, is die negatiewe verlofbedrag van R204 068 vir die verlof verskuldig aan die departement deur daardie werknemers wat hulle verlofkrediet oorskry het.

** Prestasietoekennings word bereken teen 1.5% op die 2016/17-begroting vir Vergoeding van Werknemers vir die departement.

*** Ander verwys na langdienstoekennings wat na Maart 2016 verskuldig is. Die departement kan op hierdie stadium nie ’n betroubare meting van die langdiensgedeelte van die langdienstoekennings maak nie.

22. Bruikhuurverpligtinge

22.1 Uitgawes op bedryfsbruikhuur

2015/16

Masjinerie en

toerusting R’000

Totaal R’000

Nie later as 1 jaar nie 494 494

Later as 1 jaar en nie later as 5 jaar nie 520 520

Totale bruikhuurverpligtinge 1 014 1 014

2014/15

Masjinerie en

toerusting R’000

Totaal R’000



Totale bruikhuurverpligtinge 717 717

Hierdie bruikhuur hou met die departement se fotokopieerders verband.



22.2 Uitgawes aan finansiële bruikhuur

2015/16

Masjinerie en

toerusting R’000

Totaal R’000


Later as 1 jaar en nie later as 5 jaar nie – –


2014/15

Masjinerie en

toerusting R’000

Totaal R’000




Hierdie finansiële bruikhuur hou met die departement se 3G-kaarte verband.

22.3 Finansiële bruikhuurverpligtinge

Soos bepaal deur die Nasionale Rekenmeester-Generaal, maak die reëling tussen die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme en SMV bruikhuurverpligtinge uit:

-

2015/16 2 086 7 231 – 9 317

Totale bruikhuurverpligtinge 2 086 7 231 – 9 317

2014/15 1 432 4 327 – 5 759

Totale bruikhuurverpligtinge 1 432 4 327 – 5 759

Die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme het 29 voertuie van SMV gehuur soos op 31 Maart 2016 (2015: 22). Daaglikse tariewe is maandeliks betaalbaar en dek bedryfskoste, kapitale koste van vervanging van voertuie, en die implisiete finansieringskoste van hierdie soort reëling.

Die implisiete rente is gegrond op Provinsiale Tesourie se goedgekeurde tariewe vir SMV. Die departement gebruik die voertuig vir die meeste van die nuttige lewensduur. Die ooreenkoms maak nie voorsiening vir voorwaardelike bruikhuurbetalings nie, en aan die einde van die nuttige lewensduur soos bepaal deur die verhuurder, word die voertuie teruggegee waarna dit op veiling tot voordeel van die verhuurder verkoop word.

Binne 1 jaar 2 – 5 jaar Meer as 5 jaar

Totaal

R’000 R’000 R’000 R’000



23. Opgelope departementele inkomste

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Belastinginkomste 373 408

Totaal 373 408

Opgelope departementele inkomste hou verband met belastinginkomste (drank) wat gedurende Maart 2016 ingevorder is, maar gedurende Mei 2016 oorbetaal is.

23.1 Ontleding van opgelope departementele inkomste

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Beginsaldo 408 –

Min: Bedrae ontvang (408) –

Plus: Bedrae erken 373 408

Eindsaldo 373 408

24. Onreëlmatige uitgawes

24.1 Rekonsiliasie van onreëlmatige uitgawes

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Beginsaldo – 6 013

Min: Vorige jaar se bedrae gekondoneer – (6 013)

Eindsaldo – –

25. Verwante party-transaksies

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

Oordragte (KIKS) 15 000 81 790

Totaal 15 000 81 790

Gedurende die boekjaar het die departement dienste van die volgende verwante partye ontvang, soos hieronder uiteengesit:• Die Departement het drie (3) openbare entiteite onder sy beheer:

– Wesgro– Saldanhabaai IOS-lisensiëringsmaatskappy– Wes-Kaapse Drankowerheid

• Mnr S Fourie (Departementshoof) is ’n ex-officio lid van die Wesgro Raad en is tans ’n direkteur van Convenco.• Alle provinsiale departemente in die Wes-Kaap is verwante partye.• Die departement het die addisionele aandele in die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum gekoop,

waarvan die koopprys gebruik sal word om die bestaande kapasiteit van die KIKS-fasiliteite uit te brei.• Hierdie departement en die Departement van Landbou val onder dieselfde Minister se portefeulje. Die

Departement van Landbou het ’n totale aandeelhouding in Casidra SOC Bpk onder die toesig van die Provinsiale Minister van Landbou en Landelike Ontwikkeling.

• Die departement maak gebruik van staatsmotorvoertuie wat bestuur word deur die Staatsmotorvervoer (SMV) op grond van tariewe wat deur die Departement van Provinsiale Tesourie goedgekeur is.



• Die department het sekuriteit- adviserende dienste en sekuriteitswerksaamhede van die Departement van Gemeenskapsveiligheid in die Wes-Kaap ontvang.

• Die departement okkupeer kosteloos ’n gebou wat deur die Departement van Vervoer en Openbare Werke bestuur word. Parkeerplek word ook vir staatsamptenare verskaf teen ’n goedgekeurde tarief wat nie markverwant is nie.

Die departement het met ingang van 1 November 2010 korporatiewe dienste van die Korporatiewe Dienstesentrum van die Departement van die Premier in die Wes-Kaap ontvang met betrekking tot die volgende dienste: – Inligtings- en Kommunikasietegnologie

– Organisatoriese Ontwikkeling– Provinsiale Opleiding (transversaal)– Menslike Hulpbronbestuur– Ondernemingsrisikobestuur– Interne Oudit– Provinsiale Forensiese Dienste– Regsdienste– Korporatiewe Kommunikasie

26. Sleutelbestuurspersoneel

Getal individue 2015/16 R’000

2014/15 R’000

Politieke ampsdraers (verskaf besonderhede hieronder):

Amptenare:

Vlak 15 tot 16 1 1 694 1 488

Vlak 14 (insl. HFB indien op ’n laer vlak) 6 6 391 6 697

Totaal 8 085 8 185

Die Hoof- Finansiële Beampte en een van die Hoofdirekteure is huisgenote.

27. Nie-aangesuiwerde gebeure na verslagdatum

Aard van gebeure

Ten tye van die voorbereiding en indiening van die finansiële jaarstate is daar ’n bykomende aandeelhouding inKIKS van R65 miljoen wat gedurende die 2017/17 boekjaar verkry sal word.

Die Wes-Kaapse Drankowerheid is vanaf 1 April 2016 ’n openbare entiteit van die Departement van Gemeenskapsveiligheid. Die doel van die oordrag van die entiteit na die Departement van Gemeenskaps-veiligheid is om te fokus op die uitwissing van anti-sosiale gedrag en misdaad wat met alkoholmisbruik verband hou.

Die Saldanhabaai Industriële Ontwikkelingsone Lisensiëringsmaatskappy (SIOS LiCo) sal 164 hektaar grond aankoop wat tans in besit is van Saldok Eiendoms Beperk, ’n filiaal van die NOK. In hierdie verband is R 93.3 miljoen opsygesit met die doel om die grond te verkry.



28. Roerende tasbare kapitale bates

BEWEGING IN ROERENDE TASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Beginsaldo Waarde- aan-

passings

Toevoegings Vervreemdings Eindsaldo

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

MASJINERIE EN TOERUSTING 16 432 – 5 481 (2 476) 19 438

Vervoerbates 4 091 – 3 634 (1 452) 6 274

Rekenaartoerusting 7 353 – 1 135 (980) 7 508

Meubels en kantoortoerusting 3 483 – 181 (24) 3 640

Ander masjinerie en toerusting 1 505 – 532 (20) 2 016

TOTALE ROERENDE TASBARE KAPITALE BATES 16 432 – 5 481 (2 476) 19 438

28.1 Toevoegings

TOEVOEGINGS TOT ROERENDE TASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Kontant Niekontant (Onvoltooide kapitale werk –

lopende koste en finansiële bruikhuur-betalings)

In lopende jaar ont-vang, nie betaal nie

(In lopende jaar betaal, vorige jaar ontvang)

Totaal

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

MASJINERIE EN TOERUSTING 5 452 1 895 (1 865) – 5 481

Vervoerbates 3 622 1 851 (1 839) – 3 634

Rekenaartoerusting 1 135 – – – 1 135

Meubels en kantoortoerusting 137 44 – – 181

Ander masjinerie en toerusting 558 – (26) – 532

TOTALE TOEVOEGINGS TOT ROERENDE TASBARE KAPITALE BATES 5 452 1 895 (1 865) – 5 481


28.2 Vervreemdings

VERVREEMDINGS VAN ROERENDE TASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Vir kontant verkoop

Niekontant vervreemdings

Totale vervreemdings

Kontant ontvang Werklik

R’000 R’000 R’000 R’000

MASJINERIE EN TOERUSTING – 2 476 2 476 –

Vervoerbates 1 452 1 452 –

Rekenaartoerusting – 980 980 –

Meubels en kantoortoerusting – 24 24 –

Ander masjinerie en toerusting – 20 20 –

TOTALE VERVREEMDING VAN ROERENDE TASBARE KAPITALE BATES – 2 476 2 476 –

28.3 Beweging vir 2014/15

BEWEGING IN TASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2015

Beginsaldo Fout in vorige tydperk

Toevoegings Ver-vreemdings

Eindsaldo

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

MASJINERIE EN TOERUSTING 14 820 140 2 175 (703) 16 432

Vervoerbates 2 940 – 1 151 – 4 091

Rekenaartoerusting 5 472 1 599 828 (546) 7 353

Meubels en kantoortoerusting 4 080 (622) 109 (84) 3 483

Ander masjinerie en toerusting 2 328 (837) 87 (73) 1 505

TOTALE ROERENDE TASBARE KAPITALE BATES 14 820 140 2 175 (703) 16 432

28.3.1 Fout in vorige tydperk

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

31

Aard van fout in vorige tydperk

Hou verband met 2014/15. 140

Die foute in die vorige jaar hou verband met STVR-klassifiserings, onterkenning van bates en kapitalisering van bates, d.w.s. kapitale en lopende bateregisters. Die wysiging is vanaf die departement se instellingsdatum aangebring.

140

Totale foute in vorige tydperk 140



28.4 Kleiner bates

BEWEGING IN KLEINER BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Ontasbare bates

Masjinerie en

toerusting

Totaal

R’000 R’000 R’000


Toevoegings – 374 374

Vervreemdings – (204) (204)

TOTALE KLEINER BATES 29 4 042 4 071

Ontasbare bates

Masjinerie en

toerusting

Totaal

R’000 R’000 R’000

Getal R1 kleiner bates – 316 316

Getal kleiner bates teen kosprys 8 1 870 1 878

TOTALE GETAL KLEINER BATES 8 2 186 2 194

BEWEGING IN KLEINER BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2015

Ontasbare bates

Masjinerie en

toerusting

Totaal

R’000 R’000 R’000


Fout in vorige tydperk – (522) (522)

Toevoegings – 435 435

Vervreemdings – (171) (171)

TOTALE KLEINER BATES 29 3 872 3 901

Ontasbare bates

Masjinerie en

toerusting

Totaal

R’000 R’000 R’000

Getal R1 kleiner bates – 392 392

Getal kleiner bates teen kosprys 8 2 512 2 520

TOTALE GETAL KLEINER BATES 8 2 904 2 912



28.4.1 Fout in vorige tydperk

Aant. 2014/15

R’000

Aard van fout in vorige tydperk

Hou verband met 2014/15 31 (523)

Hou verband met die kapitalisering van bates (140)

Hou verband met die onterkenning van bates (382)

Totale foute in vorige tydperk (522)

28.5 Roerende bates afgeskryf

ROERENDE BATES AFGESKRYF VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Ontasbare bates

Masjinerie en

toerusting

Totaal

R’000 R’000 R’000

Bates afgeskryf – 6 6

TOTALE ROERENDE BATES AFGESKRYF – 6 6

29. Ontasbare kapitaalbates

BEWEGING IN ONTASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Beginsaldo Waarde-aansuiwerings


Eindsaldo

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

SAGTEWARE 1 007 – 239 (58) 1 188

TOTALE ONTASBARE KAPITALE BATES 1 007 – 239 (58) 1 188

29.1 Toevoegings

TOEVOEGINGS TOT ONTASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Kontant Niekontant Niekontant (Ontwikke-lingswerk in wording – lopende

koste)

In lopende jaar ontvang, nie betaal nie (In lopende jaar betaal, vorige jaar ontvang)

Totaal

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

SAGTEWARE 239 – – – 239

TOTALE TOEVOEGINGS TOT ONTASBARE KAPITALE BATES 239 – – – 239



29.2 Vervreemdings

VERVREEMDING VAN ONTASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Vir kontant verkoop

Niekontant ver-

vreemdings

Totale ver-vreemdings

Kontant ontvang Werklik

R’000 R’000 R’000 R’000

SAGTEWARE – 58 58 –

TOTALE VERVREEMDINGS VAN ONTASBARE KAPITALE BATES – 58 58 –

29.3 Beweging vir 2014/15

BEWEGING IN ONTASBARE KAPITALE BATES PER BATEREGISTER VIR DIE JAAR GEËINDIG 31 MAART 2016

Beginsaldo Fout in vorige tydperk


Eind- saldo

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000

SAGTEWARE 984 – 23 – 1 007

TOTAAL ONTASBARE KAPITALE BATES 984 – 23 – 1 007

30. Veranderinge in rekeningkundige skattings

Die volgende veranderinge is gedurende die jaar gemaak aan die skattings wat gebruik word vir die berekening van transaksies, bates, laste, gebeure en omstandighede

Waarde verkry deur die

oorspronklike skatting te gebruik

Waarde verkry deur die

gewysigde skatting te gebruik

R-waarde-impak van

verandering in skatting

R’000 R’000 R’000

Rekeningkundige skatting verandering 1: Verandering in persentasie-aandeelhouding

Waardedaling van belegging 63 276 63 478 202

Die persentasie aandeelhouding in die Kaapstadse Internasionale Konvensiesentrum het verander met die uitreiking van addisionele aandele om die uitbreiding van die bestaande fasiliteite te befonds. Die aandeelhouding het gedurende die jaar van 21.9% na 21.97% verander.



31. Foute in vorige tydperk

31.1 Regstelling van foute in vorige tydperk – Bates

Aant. 2015/16

R’000

2014/15

R’000

28

Bates:

STVR-herklassifikasie:

Rekenaartoerusting (groot bates) 1 597

Meubels en kantoortoerusting (groot bates) (739)

Ander masjinerie en toerusting (groot bates) (858)

Kapitalisering van bates:

Masjinerie en toerusting (groot bates) (140)

Rekenaartoerusting (groot bates) 3

Meubel en kantoortoerusting (groot bates) 117

Ander masjinerie en toerusting (groot bates) 20

Onterkenning van bates:

Masjinerie en toerusting (kleiner bates) (382)

Netto effek (382)

Die Standaard Tabel van Rekeninge (STVR) herklassifikasie en onterkenning van bates hou verband met die regstelling van die bekendmaking van sekere bates ten einde te voldoen aan die hantering en erkenning bepaal deur die Gewysigde Kontantstandaard se hoofstuk oor Kapitale Bates. Daarbenewens het die departement die LOGIS-bateregister hersien en reggestel ten einde akkuraatheid en volledigheid teen jaareinde te verseker.



BYLA

E 1A

ST

AA

T V

AN

VO

ORW

AA

RDEL

IKE

TOEL

AES

EN

AN

DER

OO

RDRA

GTE

BET

AA

L A

AN

MU

NIS

IPA

LITE

ITE

NA

AM

VA

N

MU

NIS

IPA

LITE

IT

TOEL

AET

OEK

ENN

ING

OO

RDRA

GBE

STEE

2014

/15

We

t op

V

erd

elin

g

van

Inko

mst

eO

mro

lleA

ans

uiw

erin

gs

Tota

al

be

skik

ba

ar

We

rklik

e

oo

rdra

gFo

ndse

te

rug

ge

hou

He

rto

eke

nnin

g

de

ur

Na

sio

nale

Te

sour

ie o

f na

sio

nale

d

ep

art

em

ent

Bed

rag

de

ur

mun

isip

alit

eit

ont

vang

Bed

rag

de

ur

mun

isip

alit

eit

be

ste

e

% v

an

be

skik

ba

re

fond

se d

eur

m

unis

ipa

lite

it b

est

ee

We

t op

V

erd

elin

g

van

Inko

mst

e

R’00

0R’

000

R'00

0R'

000

R'00

0%

R'00

0R'

000

%R’

000

Sta

d

Kaa

pst

ad

––

––

––

––

––

500

Tota

al

––

––

––

––

––

500


DEP

ART

EMEN

T /

AG

ENTS

KA

P /

REK

ENIN

G

OO

RDRA

GTO

EKEN

NIN

GO

ORD

RAG

2014

/15

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

gO

mro

lleA

ans

uiw

erin

gs

Tota

al

be

skik

ba

ar

We

rklik

e

oo

rdra

g

% v

an

be

skik

ba

re

fond

se

oo

rge

dra

We

t op

V

erd

elin

g

van

Inko

mst

e

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0%

R’00

0

Kle

insa

ke-o

ntw

ikke

ling

sag

en

tska

p–

––

––

–2

000

Suid

-Afr

ika

an

se U

itsa

aik

orp

ora

sie (

SAU

K)–

–2

22

100%

2

Sald

an

ha

IOS-

lise

nsië

ring

sma

ats

kap

py

28 9

58–

–28

958

28 9

5810

0%28

091

We

sgro

55 0

00–

2 50

057

500

57 5

0010

0% 4

6 73

5

We

s-Ka

ap

se D

ran

kow

erh

eid

38 7

32–

–38

732

38 7

3210

0%38

241

TOTA

AL

122

690

–-2

502

125

192

125

192

115

069

BYLA

E 1B

ST

AA

T V

AN

OO

RDRA

GTE

AA

N D

EPA

RTEM

ENTE

LE A

GEN

TSK

APP

E EN

REK

ENIN

GE


BYLA

E 1C

ST

AA

T V

AN

OO

RDRA

GTE

AA

N H

OËR

ON

DER

WY

S-IN

STEL

LIN

GS

NA

AM

VA

N H

OËR

ON

DER

WY

S-IN

STEL

LIN

G

OO

RDRA

GTO

EKEN

NIN

GO

ORD

RA20

14/1

5

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

gO

mro

lleA

ans

uiw

erin

gs

Tota

al

be

skik

ba

ar

We

rklik

e

oo

rdra

gBe

dra

g n

ie

oo

rge

dra

nie

% v

an

be

skik

ba

re

fond

se

oo

rge

dra

Beg

rotin

gsw

et

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

%R'

000

Kaa

pse

Ski

ere

ilan

d U

niv

ers

iteit

van

Te

gn

olo

gie

––

––

––

–2

760

Un

ive

rsite

it Ka

ap

sta

d–

––

––

––

1 00

0

Un

ive

rsite

it St

elle

nb

osc

h–

––

––

––

150

Un

ive

rsite

it va

n W

es-

Kaa

pla

nd

––

––

––

–70

0

TOTA

AL

––

––

––

4 61

0


BYLA

E 1D

ST

AA

T V

AN

OO

RDRA

GTE

/SU

BSID

IES

AA

N O

PEN

BARE

KO

RPO

RASI

ES E

N P

RIV

AA

T O

ND

ERN

EMIN

GS

NA

AM

VA

N O

PEN

BARE

K

ORP

ORA

SIE/

PRIV

AA

T O

ND

ERN

EMIN

G

OO

RDRA

GTO

EKEN

NIN

GU

ITG

AW

ES20

14/1

5

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

gO

mro

lleA

ans

uiw

erin

gs

Tota

al

be

skik

ba

ar

We

rklik

e

oo

rdra

g

% v

an

be

skik

ba

re

fond

se

oo

rge

dra

Ka

pita

al

Lop

end

Beg

rotin

gsw

et

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0%

R’00

0R’

000

R’00

0

Op

enb

are

Ko

rpo

rasi

es

Oo

rdra

gte

Ca

sidra

(Ed

ms)

Bp

k–

––

––

––

–5

000

Sub

tota

al

––

––

––

––

5 00

0

Priv

aa

t ond

ern

em

ing

s

Oo

rdra

gte

Do

na

sies

en

ge

ske

nke

(In

no

vate

WC

)–

––

––

––

–47

7

Kaa

pse

Ka

pita

alfo

nd

s-p

roje

k3

000

––

3 00

02

831

94.4

%–

2 83

1–

PwC

(20

14 V

isio

n t

o R

ea

lity-

toe

ken

nin

gs)

––

––

––

100

Sun

sne

t C

C (

Borg

ska

p v

ir SI

D K

on

fere

nsie

)–

––

––

––

10

Sub

tota

al

3 00

0–

–3

000

2 83

194

.4%

–2

831

587

Tota

al

3 00

0–

–3

000

2 83

194

.4%

–2

831

5 58

7


BYLA

E 1E

ST

AA

T V

AN

OO

RDRA

GTE

AA

N IN

STEL

LIN

GS

SON

DER

WIN

SBEJ

AG

INST

ELLI

NG

S SO

ND

ER W

INSB

EJA

G

OO

RDRA

GTO

EKEN

NIN

GU

ITG

AW

ES20

14/1

5

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

gO

mro

lleA

ans

uiw

erin

gs

Tota

al

be

skik

ba

ar

We

rklik

e

oo

rdra

g

% v

an

be

skik

ba

re

fond

se

oo

rge

dra

We

t op

V

erd

elin

g

van

Inko

mst

e

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0%

R’00

0

Oo

rdra

gte

BPe

SA3

000

––

3 00

03

000

100.

0%4

500

Bre

ëb

an

d-s

tigtin

g70

0–

–70

070

010

0.0%

1 00

0

Kaa

pse

Kle

din

g-

en

Te

kstie

lklu

ste

r1

500

––

1 50

01

500

100.

0%2

500

Kaa

pse

Ha

nd

we

rk-

en

On

twe

rpin

stitu

ut

6 00

0–

500

6 50

06

500

100.

0%15

500

Kaa

pse

Inlig

ting

- e

n T

eg

no

log

ie-in

isia

tief(

KITI

)3

615

––

3 61

53

615

100.

0%3

900

Kaa

pst

ad

se M

od

era

ad

1 50

0–

–1

500

1 50

010

0.0%

2 62

2

Clo

tex

1 00

0–

–1

000

1 00

010

0.0%

3 30

0

Kaa

pst

ad

se In

tern

asio

na

le K

on

ven

siese

ntr

um

(C

on

ven

co

)15

000

––

15 0

0015

000

100.

0%81

790

Dig

ital V

illa

ge

––

––

––

200

Ge

ne

sis-g

em

ee

nsk

ap

s-IT

-inisi

atie

f75

0–

–75

075

010

0.0%

3 21

0

Gre

en

Ca

pe

15 0

00–

1 48

016

480

16 4

8010

0.0%

14 0

80

Ho

me

of C

om

pa

ssio

n–

––

––

–20

0

Na

sion

ale

Be

ma

gtig

ing

sfo

nd

s6

448

––

6 44

86

448

100.

0%9

000

Pro

jec

t Is

izw

e–

––

-–

–20

0

Suid

-Afr

ika

an

se O

lie e

n G

as

7 00

0–

–7

000

7 00

010

0.0%

14 7

12

The

Bu

sine

ss B

ridg

e–

––

––

–2

776

The

Bu

sine

ss P

lac

e–

––

––

–1

500

We

sku

s Sa

ke-o

ntw

ikke

ling

sen

tru

m–

––

––

–1

500

We

s-Ka

ap

se A

kwa

kultu

ur-

inisi

atie

f–

––

––

–2

337

We

s-Ka

ap

se E

kon

om

iese

On

twik

kelin

gsv

en

no

ots

kap

7 00

0–

–7

000

7 00

010

0.0%

8 89

6

We

s-Ka

ap

se F

yn V

oe

dse

l-in

isia

tief

3 00

0–

–3

000

3 00

010

0.0%

1 11

7

We

s-Ka

ap

se B

ew

erk

ing

sinisi

atie

f2

200

––

2 20

02

200

100.

0%1

000

TOTA

AL

73 7

13–

1 98

075

693

75 6

9317

5 84

0


BYLA

E 1F

ST

AA

T V

AN

OO

RDRA

GTE

AA

N H

UIS

HO

UD

ING

S

HU

ISH

OU

DIN

GS

OO

RDRA

GTO

EWY

SIN

GU

itga

we

s20

14/1

5

Aa

nge

-su

iwe

rde

b

eg

rotin

gO

mro

lleA

ans

uiw

erin

gs

Tota

al

be

skik

ba

ar

We

rklik

e

oo

rdra

g

% v

an

be

skik

ba

re

fond

se

oo

rge

dra

Beg

rotin

gsw

et

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0%

R’00

0

Oo

rdra

gte

Beu

rse

(n

iew

erk

ne

me

rs)

10 8

69–

–10

869

10 7

5199

%8

752

Do

na

sies

en

ge

ske

nke

(g

eld

elik

e g

esk

en

ke g

eg

ee

aa

n d

ie w

en

ne

rs v

an

d

ie P

rem

ier s

e T

oe

ken

nin

gs

vir E

rke

nn

ing

va

n E

ntr

ep

ren

eu

rska

p)

2 00

0–

–2

000

2 00

010

0%59

0

Bese

ring

aa

n d

ien

s–

––

–1

0.00

%4

Ve

rlofu

itke

ring

(11

we

rkn

em

ers

he

t g

ed

ure

nd

e d

ie ja

ar d

ie s

taa

tsd

ien

s ve

rlaa

t)10

4–

8018

421

411

6%98

TOTA

AL

12 9

73–

8013

053

12 9

669

444


BYLA

E 1G

ST

AA

T V

AN

BY

STA

ND

SHU

LP O

NTV

AN

G

NA

AM

VA

N D

ON

ATE

UR

DO

ELBe

gin

sald

oIn

kom

ste

Uitg

aw

es

Eind

sald

o

R’00

0R’

000

R’00

0R’

000

In k

ont

ant

ont

vang

Go

vern

me

nt

Tec

hn

ica

l Ad

viso

ry C

en

tre

(G

TAC

)W

erk

- e

n V

aa

rdig

he

idsp

rog

ram

2 80

616

805

3 37

1 16

240

Alle

be

fon

dsin

g w

at

van

GTA

C o

ntv

an

g w

ord

, wo

rd

afs

on

de

rlik

van

die

de

pa

rte

me

nt

se b

illik

e a

an

de

el

ge

ho

u.

TOTA

AL

2 80

616

805

3 37

116

240

Gro

oth

an

de

l & K

lein

ha

nd

el S

eta

(W

&R

seta

)W

erk

- e

n V

aa

rdig

he

idsp

rog

ram

180

270

–45

0

Ve

rva

ard

igin

g, I

ng

en

ieu

rsw

ese

en

Ve

rwa

nte

Die

nst

e

Seta

(M

ERSE

TA)

We

rk-

en

Va

ard

igh

eid

spro

gra

m–

4 17

6–

4 17

6

Hie

rdie

be

dra

e is

by

die

aa

ng

esu

iwe

rde

be

gro

ting

g

ed

ure

nd

e d

ie ja

ar i

ng

eslu

it.

TOTA

AL

180

4 44

6–

4 62

6


BYLA

E 2

STA

AT

VA

N G

EBEU

RLIK

E LA

STE

SOO

S O

P 31

MA

ART

201

6

Aa

rd v

an

las

Beg

insa

ldo

1

Ap

ril 2

015

Last

e

aa

nge

ga

an

de

ur d

ie ja

ar

Last

e b

eta

al/

g

eka

nse

llee

r/

verm

ind

er d

eur

d

ie ja

ar

Last

e v

erh

aa

lba

ar

(Ge

e

be

sond

erh

ed

e

hie

rond

er)

Eind

sald

o

31 M

aa

rt 2

016

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0

Eise

tee

n d

ie d

ep

art

em

ent

’n M

osie

is o

or d

ie s

aa

k va

n d

ie K

aa

pse

Film

kom

miss

ie (

1103

/12/

P19)

ing

ed

ien

. D

ie d

ep

art

em

en

t sa

l die

aa

nso

ek

tee

nst

aa

n. D

ie s

aa

k d

uu

r vo

ort

.–

––

––

TOTA

AL

––

––

––


BYLA

E 3

EISE

VER

HA

ALB

AA

R

STA

ATS

ENTI

TEIT

Beve

stig

de

sa

ldo

ui

tsta

and

eO

nbe

vest

igd

e s

ald

o

uits

taa

nde

Tota

al

Ko

nta

nt in

tra

nsito

tee

n ja

are

ind

e

2015

/16

*

31/0

3/20

1631

/03/

2015

31/0

3/20

1631

/03/

2015

31/0

3/20

1631

/03/

2015

Ont

vang

s-d

atu

m to

t se

s (6

) w

erk

sda

e

na ja

are

ind

e

Bed

rag

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0R’

000

R’00

0

De

pa

rte

me

nte

On

de

rwys

de

pa

rte

me

nt

13–

––

13–

––

De

pa

rte

me

nt

van

La

nd

elik

e O

ntw

ikke

ling

en

G

ron

dh

erv

orm

ing

41–

––

41–

––

TOTA

AL

54–

––

54–

––


BYLA

E 4

IN

TERR

EGER

ING

- BE

TAA

LBA

RE R

EKEN

ING

E

STA

ATS

ENTI

TEIT

Beve

stig

de

sa

ldo

ui

tsta

and

eO

nbe

vest

igd

e s

ald

o

uits

taa

nde

Tota

al

Ko

nta

nt in

tra

nsito

tee

n ja

are

ind

e

2015

/16

*

31/0

3/20

1631

/03/

2015

31/0

3/20

1631

/03/

2015

31/0

3/20

1631

/03/

2015

Ont

vang

s-d

atu

m to

t se

s (6

) w

erk

sda

e

na ja

are

ind

e

Bed

rag

R'00

0R'

000

R'00

0R'

000

R'00

0R’

000

R’00

0

DEP

ART

EMEN

TE

Lop

en

d

De

pa

rte

me

nt

van

die

Pre

mie

r

(Be

dra

g b

eh

els

alle

eise

vir

op

leid

ing

s-in

be

lsen

tru

m-

en

sa

ke-o

ntle

din

gsk

ost

e)

271

156

––

271

156

05/0

4/20

1624

2

TOTA

AL

271

156

––

271

156

242

AN

DER

STA

ATS

ENTI

TEIT

Lop

en

d

Sta

ats

mo

torv

erv

oe

r–

153

––

–15

3–

TOTA

AL

–15

3–

––

153

–

TOTA

AL

INTE

RREG

ERIN

G27

130

9–

–27

130

924

2


PR228/2016ISBN: 978-0-621-44739-2

Ekonomiese Ontwikkelingen Toerisme

Wes-Kaapse

Regering

Wes-Kaapse Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme

Waldorf-gebou, St. George's Sentrum 80, Kaapstad, 8001

Posbus 979, Kaapstad, 8000

Engelse en isiXhosa-weergawes van hierdie publikasie is beskikbaar op versoek.

tel: :faks+27 +2721 483 3840 21 483 7527

www.westerncape.gov.za e-pos: [email protected]

jaarverslag 201 /156 · 2016-12-02 · tydperk 1 april 2015 tot 31 maart 2016 voor te lê. mnr...

Documents