&kldqj ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่...

11
วารสารวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 51 Received 9 February 2016 Accepted 11 April 2016 ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ยวนำไฟฟ้ำสองเฟสชนิดพำรำมิเตอร์ ไม่สมมำตรที่มีกำรทำงำนสี่จตุภำค A Drive System of Asymmetrical Two phase Induction Motor with Four Quadrant Operation วัชรินทร์ พรมคุณ 1,* นำวี รุจิดำมพ์ 1 และ วิจิตร กิณเรศ 1 Watcharin Promkhun 1,* , Navee Rujidam 1 and Vijit Kinnares 1 1 คณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร 10520 1 Faculty of Engineering, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Ladkrabang, Bangkok, 10520, Thailand *E-mail : [email protected], Tel: 66801695177, Fax: 6623298330 บทคัดย่อ บทความนี ้เสนอการจาลองระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ยวนาไฟฟ้าสองเฟสชนิดพารามิเตอร์ไม่สมมาตรด้วยการ ทางานได้สี่จตุภาค ระบบประกอบด้วยคอนเวอร์เตอร์สองส่วน โดยส่วนแรกเป็นคอนเวอร์เตอร์ฝั่งกริดที่ใช้คอนเวอร์เตอร์ หนึ ่งเฟสฟูลบริดจ์สามารถส่งถ่ายกาลังไฟฟ้าสองทิศทาง โดยใช้วิธีควบคุมเวกเตอร์ที่มีการรักษาระดับแรงดันไฟตรง เชื่อมโยงให้คงที่ สาหรับส่วนที่สองเป็นคอนเวอร์เตอร์ทางฝั่งมอเตอร์เป็นอินเวอร์เตอร์ชนิดแหล่งจ่ายแรงดันสองเฟสสาม กิ่งถูกควบคุมโดยใช้การควบคุมความถี่สลิปสาหรับควบคุมความเร็วแบบป้อนกลับ โดยระบบที่นาเสนอถูกจาลองโดยใช้ โปรแกรมสาเร็จรูป MATLAB/Simulink ผลการจาลองแสดงให้เห็นว่าระบบสามารถขับเคลื่อนได้สี่จตุภาค ปรับปรุง คุณภาพกาลังไฟฟ้าของ กริด ซึ ่งกระแสกริดเข้าใกล้เคียงรูปคลื่นไซน์ ค่าตัวประกอบกาลังไฟฟ้าเข้าใกล้หนึ ่ง และยังช่วย ประหยัดพลังงานไฟฟ้าในช่วงการเบรกของมอเตอร์โดยการคืนพลังงานเข้าสู่กริดแทนที่จะสลายพลังงานที่ความต้านทาน ของการเบรกแบบไดนามิกแบบเดิม ABSTRACT This paper proposes the simulation of an asymmetrical twophase induction motor drive system with four quadrant operations. The system is composed of two converters. The first part is a grid side converter which is a single-phase full bridge converter able to transfer bidirectional power flow. The control is based on a vector control method providing constant dc link voltage. The second part is a machine side converter which is a two- phase three legs voltage source inverter controlled by slip frequency control for closed loop speed control. The proposed system is simulated by using MATLAB/Simulink software package. The simulation results show that the system can operate in four quadrants, improve power quality of grid and save energy during motor braking interval by feeding power back to the grid instead of dissipating power on a resistor which is a conventional dynamic braking type. 1. บทนำ ในปัจจุบันมอเตอร์เหนี่ยวนาไฟฟ้าเฟสเดียวแบบตัว เก็บประจุเป็นที่นิยมใช้กันภายในที่พักอาศัยอย่างแพร่หลาย แต่เนื่องด้วยมอเตอร์เหนี่ยวนาไฟฟ้าเฟสเดียวแบบตัวเก็บ ประจุมีสมรรถนะต ่าและเกิดแรงบิดกระเพื่อมสูงจึงได้ทา การดัดแปลงเป็นมอเตอร์เหนี่ยวนาไฟฟ้าชนิดสองเฟส 7 4 3 5-6

Upload: others

Post on 23-Jan-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

วารสารวศวกรรมศาสตร

ม ห า ว ท ย า ล ย เ ช ย ง ใ ห ม

51 Received 9 February 2016Accepted 11 April 2016

7435-6

50

รบ 22 ก.ย. 58 ตอบรบ 11 เม.ย. 59

[18] อรวรรณ ภชยวฒนานนท , สรตน โคมนทร, วลลภา ไชยยงค, และดรณวลย วโรดมวจตร. คนอวนกบสมรรถภาพรางกาย: เปรยบเทยบกบผทมน าหนกปกตในหญงไทย. วารสารคลนกอาหารและโภชนาการ, 2550; (1): 30-40.

[19] Wimer, B., McDowell, T.W., Xu, X.S., Welcome, D.E., Warren, C., Dong, R.G. Effects of gloves

on the total grip strength applied to cylindrical handles. International Journal of Industrial

Ergonomics, 2010; 40: 574-583. [20] จตพล พสฏฐศกด และ อลาวณย กลชาตชย. พฤตกรรมทไมปลอดภยของคนงานในงานกอสรางอาคารขนาดใหญใน

เขตจงหวดกรงเทพมหานครและปรมณฑล. 2557; 56-64.

รบ 9 ก.พ. 59 ตอบรบ 11 เม.ย. 59

ระบบขบเคลอนมอเตอรเหนยวน ำไฟฟำสองเฟสชนดพำรำมเตอรไมสมมำตรทมกำรท ำงำนสจตภำค

A Drive System of Asymmetrical Two – phase Induction Motor with Four Quadrant Operation

วชรนทร พรมคณ1,* นำว รจดำมพ1 และ วจตร กณเรศ1

Watcharin Promkhun1,*, Navee Rujidam1 and Vijit Kinnares1 1คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร 10520

1Faculty of Engineering, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Ladkrabang, Bangkok, 10520, Thailand

*E-mail : [email protected], Tel: 66801695177, Fax: 6623298330

บทคดยอ บทความนเสนอการจ าลองระบบขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาสองเฟสชนดพารามเตอรไมสมมาตรดวยการ

ท างานไดสจตภาค ระบบประกอบดวยคอนเวอรเตอรสองสวน โดยสวนแรกเปนคอนเวอรเตอรฝงกรดทใชคอนเวอรเตอร หนงเฟสฟลบรดจสามารถสงถายก าลงไฟฟาสองทศทาง โดยใชวธควบคมเวกเตอรทมการรกษาระดบแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหคงท ส าหรบสวนทสองเปนคอนเวอรเตอรทางฝงมอเตอรเปนอนเวอรเตอรชนดแหลงจายแรงดนสองเฟสสามกงถกควบคมโดยใชการควบคมความถสลปส าหรบควบคมความเรวแบบปอนกลบ โดยระบบทน าเสนอถกจ าลองโดยใชโปรแกรมส าเรจรป MATLAB/Simulink ผลการจ าลองแสดงใหเหนวาระบบสามารถขบเคลอนไดสจตภาค ปรบปรงคณภาพก าลงไฟฟาของ กรด ซงกระแสกรดเขาใกลเคยงรปคลนไซน คาตวประกอบก าลงไฟฟาเขาใกลหนง และยงชวยประหยดพลงงานไฟฟาในชวงการเบรกของมอเตอรโดยการคนพลงงานเขาสกรดแทนทจะสลายพลงงานทความตานทานของการเบรกแบบไดนามกแบบเดม

ABSTRACT This paper proposes the simulation of an asymmetrical two–phase induction motor drive system with four quadrant operations. The system is composed of two converters. The first part is a grid side converter which is a single-phase full bridge converter able to transfer bidirectional power flow. The control is based on a vector control method providing constant dc link voltage. The second part is a machine side converter which is a two- phase three legs voltage source inverter controlled by slip frequency control for closed loop speed control. The proposed system is simulated by using MATLAB/Simulink software package. The simulation results show that the system can operate in four quadrants, improve power quality of grid and save energy during motor braking interval by feeding power back to the grid instead of dissipating power on a resistor which is a conventional dynamic braking type.

1. บทน ำ ในปจจบนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาเฟสเดยวแบบตว

เกบประจเปนทนยมใชกนภายในทพกอาศยอยางแพรหลาย

แตเนองดวยมอเตอรเหนยวน าไฟฟาเฟสเดยวแบบตวเกบประจมสมรรถนะต าและเกดแรงบดกระเพอมสงจงไดท าการดดแปลงเปนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาชนดสองเฟส

7435-6

Page 2: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

ว.พรมคณ น.รจดามพ และ ว.กณเรศ

52

โดยถอดตวเกบประจออก แลวจายแรงดนไฟฟาแยกทขดลวดหลกและขดลวดชวย ซงแรงดนของสองขดลวดท ามมตางกน 90 องศา [1] การขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟามหลายประเภท อาทเชน การขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาสองเฟสดวยวธควบคมเสนแรงแมเหลก โรเตอรตามแนวแกนดวยวธการแบบทางออม [2] เปนวธการทซบซอนและยงยากตอการควบคมเนองจากตองมการควบคมกระแสไฟฟาสองแกน รวมทงควบคมความเรว งานวจย [2] เหมาะกบงานทตองการความละเอยด สวนการควบคมมอเตอรเหนยวน าไฟฟาดวยวธการควบคมความถสลป [3] เปนงานวจยทเหมาะกบงานทตองการความเรยบงายและไมตองการความละเอยดทมาก ซงในทนจะเลอกใชวธน เนองจากงายตอการควบคม เทคนคการสวตชในทนจะใชการมอดเลตความกวางพลสของสญญาณดวยสเปซเวกเตอรวธคลนพาหชนดแรงดนไฟฟาไมสมมาตร [4] โดยวธการมอดเลตความกวางพลสของสญญาณดวยสเปซเวกเตอรวธคลนพาหนเปนวธทเรยบงายไมยงยาก สวนการควบคมของคอนเวอรเตอรฝงกรดจะใชการควบคมแบบเวกเตอรโดยใชการควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหคงท [5-6] ซงงานวจยนเปนการผนวกเอาระบบสองระบบจากคอนเวอรเตอรฝงกรด [5-6] มาเชอมตอกบอนเวอรเตอรฝงเชอมตอมอเตอร[3] ท าใหระบบสามารถขบเคลอนไดสจตภาคโดยทสาระส าคญอยทชวงเวลาการเบรกของมอเตอรชวงเวลานมประโยชนอยางมากซงสามารถคนพลงงานกลบสระบบและยงปรบปรงตวประกอบก าลงของกรดไดซงแตกตางจากการขบเคลอนโดยทวไปทใชคอนเวอรเตอรฝงกรดชนดบรดจไดโอดซงไมสามารถคนพลงงานสกรดในขณะทมอเตอรเกดการเบรก และยงมปญหาในเรองของกระแสกรดทรปคลนไมเปนสญญาณไซน

2. ระบบขบเคลอนทน ำเสนอ

ระบบขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าสองเฟสชนดท างานสจตภาคนประกอบไปดวย คอนเวอรเตอรฝงกรด คอ คอนเวอรเตอรสงผานก าลงไฟฟาสองทศทาง ซงใช

เทคนคการควบคมแบบเวกเตอรทควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหคงท และคอนเวอรเตอรฝงมอเตอร คอ อนเวอรเตอรแหลงจายแรงดนสองเฟสสามกงทใชเทคนคการควบคมมอเตอรแบบควบคมความถสลป ระบบขบเคลอนมอเตอรแสดงในรปท 1

1S

2S

3S

4S

5S

6S

7S

8S

9S

10S

Lsi

sv

sqsi

sdsdcV

si

sv

dcV

shaftTr

r

CON I CON II

C

*dcV

*r

TPIMi

รปท 1 วงจรก าลงและวงจรควบคมของระบบขบเคลอนมอเตอร

3. คอนเวอรเตอรฝงกรด

ในทนเลอกใชคอนเวอรเตอรชนดสงผานก าลงไฟฟาไดสองทศทางวงจรก าลงและวงจรควบคมแสดงดงรปท 2

และ 3

1S

2S

3S

4S

Lsi

sv

dcV

CON I

conv

convI invI

cI

C

รปท 2 วงจรก าลงของคอนเวอรเตอรชนดสงผาน

ก าลงไฟฟาสองทศทาง

Page 3: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

52 53

743

โดยถอดตวเกบประจออก แลวจายแรงดนไฟฟาแยกทขดลวดหลกและขดลวดชวย ซงแรงดนของสองขดลวดท ามมตางกน 90 องศา [1] การขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟามหลายประเภท อาทเชน การขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาสองเฟสดวยวธควบคมเสนแรงแมเหลก โรเตอรตามแนวแกนดวยวธการแบบทางออม [2] เปนวธการทซบซอนและยงยากตอการควบคมเนองจากตองมการควบคมกระแสไฟฟาสองแกน รวมทงควบคมความเรว งานวจย [2] เหมาะกบงานทตองการความละเอยด สวนการควบคมมอเตอรเหนยวน าไฟฟาดวยวธการควบคมความถสลป [3] เปนงานวจยทเหมาะกบงานทตองการความเรยบงายและไมตองการความละเอยดทมาก ซงในทนจะเลอกใชวธน เนองจากงายตอการควบคม เทคนคการสวตชในทนจะใชการมอดเลตความกวางพลสของสญญาณดวยสเปซเวกเตอรวธคลนพาหชนดแรงดนไฟฟาไมสมมาตร [4] โดยวธการมอดเลตความกวางพลสของสญญาณดวยสเปซเวกเตอรวธคลนพาหนเปนวธทเรยบงายไมยงยาก สวนการควบคมของคอนเวอรเตอรฝงกรดจะใชการควบคมแบบเวกเตอรโดยใชการควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหคงท [5-6] ซงงานวจยนเปนการผนวกเอาระบบสองระบบจากคอนเวอรเตอรฝงกรด [5-6] มาเชอมตอกบอนเวอรเตอรฝงเชอมตอมอเตอร[3] ท าใหระบบสามารถขบเคลอนไดสจตภาคโดยทสาระส าคญอยทชวงเวลาการเบรกของมอเตอรชวงเวลานมประโยชนอยางมากซงสามารถคนพลงงานกลบสระบบและยงปรบปรงตวประกอบก าลงของกรดไดซงแตกตางจากการขบเคลอนโดยทวไปทใชคอนเวอรเตอรฝงกรดชนดบรดจไดโอดซงไมสามารถคนพลงงานสกรดในขณะทมอเตอรเกดการเบรก และยงมปญหาในเรองของกระแสกรดทรปคลนไมเปนสญญาณไซน

2. ระบบขบเคลอนทน ำเสนอ

ระบบขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าสองเฟสชนดท างานสจตภาคนประกอบไปดวย คอนเวอรเตอรฝงกรด คอ คอนเวอรเตอรสงผานก าลงไฟฟาสองทศทาง ซงใช

เทคนคการควบคมแบบเวกเตอรทควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหคงท และคอนเวอรเตอรฝงมอเตอร คอ อนเวอรเตอรแหลงจายแรงดนสองเฟสสามกงทใชเทคนคการควบคมมอเตอรแบบควบคมความถสลป ระบบขบเคลอนมอเตอรแสดงในรปท 1

1S

2S

3S

4S

5S

6S

7S

8S

9S

10S

Lsi

sv

sqsi

sdsdcV

si

sv

dcV

shaftTr

r

CON I CON II

C

*dcV

*r

TPIMi

รปท 1 วงจรก าลงและวงจรควบคมของระบบขบเคลอนมอเตอร

3. คอนเวอรเตอรฝงกรด

ในทนเลอกใชคอนเวอรเตอรชนดสงผานก าลงไฟฟาไดสองทศทางวงจรก าลงและวงจรควบคมแสดงดงรปท 2

และ 3

1S

2S

3S

4S

Lsi

sv

dcV

CON I

conv

convI invI

cI

C

รปท 2 วงจรก าลงของคอนเวอรเตอรชนดสงผาน

ก าลงไฟฟาสองทศทาง

*dcV

dcV

*esdi+ -

+-

PI PI

PI+

-* 0esqi

esq mLi V

esdLi

esdv

esqv

edq

sdq

econdv

econqv

SPWMscondv

CON I-

edq

sdq

PLL sv

4sTe

sissd si i

ssqi

esqi

esdi

+-

+

รปท 3 วงจรควบคมของคอนเวอรเตอรชนดสงผานก าลงไฟฟาสองทศทาง

จากรปท 3 ในสวนของพจน decoupling และ

แพลนตของกระแสไฟฟากรด สามารถสรางไดจากสมการท (1)

0 0

0 0 0

e e econd sd sdme e econq sq sq

v i iV Ls R Lv i iLs R L

(1) โดยท e

condv , econqv คอ แรงดนไฟฟาของคอนเวอร

เตอรแกนดและแกนควทกรอบอางองหมน esdi , e

sqi คอ กระแสไฟฟากรดแกนดและแกนควทกรอบอางองหมน

คอความเรวทางไฟฟา mV คอคายอดของแรงดนไฟฟา กรด L คอคาความเหนยวน าไฟฟาของตวเหนยวน า R

ค อค าความตานทานแฝงในตวเห น ยวน า s ค อตวด าเนนการอนพนธในโดเมน s

ซงรปท 3 เปนระบบการควบคมของคอนเวอรเตอรฝงกรดทมการควบควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยง เพอน าค า ท ไดไป ควบ คมกระแสไฟ ฟ าก รดแกน ด ส วนกระแสไฟฟากรดแกนควควบคมใหมคาเทากบศนยเนองจากระบบทน าเสนอควบคมแตก าลงไฟฟาจรง

จากความสมพนธของก าลงไฟฟาคอนเวอรเตอรสามารถเขยนไดดงสมการท (2)

2

e esd sd

conv dc convi V

P V I (2)

จากสมการท (2) น า มาเขยนใหมจะได

2 2

e e esd sd sd m

convdc dc

i V i VI

V V (3)

จากรปท 2 ใช กฎกระแสของเครชฮอฟฟ จะได

c conv invI I I (4)

แรงดนไฟฟาทตกครอมตวเกบประจในโดเมน s สามารถเขยนไดดงน 1

dc cV IsC

(5)

เมอ convP คอก าลงไฟฟาของคอนเวอรเตอร esdV คอ

แรงดนไฟฟากรดแกนดทกรอบอางองหมน dcV คอแรงดนไฟตรงเชอมโยง convI คอ กระแสไฟฟาของคอนเวอรเตอร invI คอ กระแสไฟฟาของอนเวอรเตอร cI คอ กระแสไฟฟาของตวเกบประจ และ C คอคาความจไฟฟาของตวเกบประจ สวนมมทใชควบคมแรงดนไฟฟากรด และกระแสไฟฟากรด สามารถค านวณไดจากการท างานของ เฟสลอกลป ซงบลอกไดอะแกรมของเฟสลอกลปสามารถแสดงไดดงรปท 4

จากสมการท (2) – (5) เปนสมการทชวยในการเขยนแพลนตของแรงดนไฟตรงเชอมโยง

+

-

1s

MOD

+-

( 1)pp ip

ip

k sTsT

4sTe

edq

sdq

2

2 f

sv

ssqv

ssdv

esqv

* 0esqv

PI Controller Integrator

Modulator

รปท 4 บลอกไดอะแกรมการท างานของเฟสลอกลป

เฟสลอกลปสามารถค านวณหาคา ppk และ ipk ได

จากสมการท (6) – (8)

tan( )PM

ipp

T

(6)

Page 4: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

ว.พรมคณ น.รจดามพ และ ว.กณเรศ

54

2

2( ) 1p ip

pp

p ip

Tk

T

(7)

ppip

ip

kk

T

(8)

โดยท คอ อตราการสวนการหนวง มคาเทากบ 0.5912 PM คอ มมเฟสมารจน มคาเทากบ 54.3 องศา

p คอ แบนดวดท มคาเทากบ 392.4244 เรดยน/วนาท ipT คอ อตราสวนของ ppk กบ ipk ppk คอตวชด เชยแบบส ด ส วนของ เฟสล อก ลป ม ค า เท ากบ 318.6818 และ ipk คอตวชดเชยแบบอนทเกรตของเฟสลอกลปมคาเทากบ 89863 ซงวาดแผนภาพโบเดของเฟสลอคลปทรวมผลของตวชดเชยพไอไดดงรปท 5

-40

-20

0

20

40

60

Mag

nit

ud

e (

dB

)

101 102 103 104-180

-135

-90

Ph

ase (

deg

)

Bode DiagramGm = -Inf dB (at 0 rad/sec) , Pm = 54.3 deg (at 392 rad/sec)

Frequency (rad/sec) รปท 5 แผนภาพโบเดของระบบควบคมเฟสลอกลปทรวม

ผลของตวชดเชยพไอ

4. กำรออกแบบระบบควบคมของคอนเวอรเตอรฝงกรด

สมการแพลนตกระแสไฟฟากรดไดมาจากการเขยนสมการท (1) การออกแบบระบบควบคมวงเปดของกระแสสามารถออกแบบไดดงรปท 6 โดยทระบบควบคมจะประกอบไปดวยตวควบคมพไอ และ แพลนตของกระแสไฟฟากรด ซงพารามเตอรคาแกนดและแกนควเปนคาเดยวกน ระบบนท าหนาทควบคมกระแสไฟฟากรดแกนดคว

( 1)pi ii

ii

k sTsT

PI Controller

+

-

1

1ii

RsT

Plant

ei*ei

รปท 6 บลอกไดอะแกรมของระบบควบคมกระแสของคอนเวอรเตอรทมการรวมตวชดเชยพไอ

เมอก าหนดให

iiLTR

(9)

สามารถออกแบบหาคา pik กบ iik โดยใชวธก าจดโพลไดจากสมการท (10) - (11)

pi pk L (10)

ii pk R (11)

โดยท pik คอ ตวชดเชยแบบสดสวนของลปกระแส มคาเทากบ 5.8864 iik คอ ตวชดเชยแบบอนทเกรตของลปกระแส มคาเทากบ 39.2424 และ iiT คอ อตราสวนของ pik กบ iik สามารถวาดแผนภาพโบเดไดดงรปท 7 พบวา p มคาเทากบ 392 เรเดยน/วนาท ซงตรงตามคาทค านวณไว

-10

0

10

20

30

40

50

60

Ma

gn

itu

de

(d

B)

100

101

102

103

-89.9999

-89.9999

-89.9998

-89.9998

-89.9997

Ph

as

e (

deg

)

Bode DiagramGm = Inf , Pm = 90 deg (at 392 rad/sec)

Frequency (rad/sec) รปท 7 แผนภาพโบเดของระบบควบคมกระแสทรวมผล

ของตวชดเชยพไอ

สมการแพลนตแรงดนไฟตรงเชอมโยงไดมาจากการเขยนสมการท (2) - (5) การออกแบบระบบควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงสามารถออกแบบไดดวยการใชระบบควบคมชนดวงเปดโดยผลตอบสนองความถ

Page 5: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

54 55

743

2

2( ) 1p ip

pp

p ip

Tk

T

(7)

ppip

ip

kk

T

(8)

โดยท คอ อตราการสวนการหนวง มคาเทากบ 0.5912 PM คอ มมเฟสมารจน มคาเทากบ 54.3 องศา

p คอ แบนดวดท มคาเทากบ 392.4244 เรดยน/วนาท ipT คอ อตราสวนของ ppk กบ ipk ppk คอตวชด เชยแบบส ด ส วนของ เฟสล อก ลป ม ค า เท ากบ 318.6818 และ ipk คอตวชดเชยแบบอนทเกรตของเฟสลอกลปมคาเทากบ 89863 ซงวาดแผนภาพโบเดของเฟสลอคลปทรวมผลของตวชดเชยพไอไดดงรปท 5

-40

-20

0

20

40

60

Mag

nit

ud

e (

dB

)

101 102 103 104-180

-135

-90

Ph

ase (

deg

)

Bode DiagramGm = -Inf dB (at 0 rad/sec) , Pm = 54.3 deg (at 392 rad/sec)

Frequency (rad/sec) รปท 5 แผนภาพโบเดของระบบควบคมเฟสลอกลปทรวม

ผลของตวชดเชยพไอ

4. กำรออกแบบระบบควบคมของคอนเวอรเตอรฝงกรด

สมการแพลนตกระแสไฟฟากรดไดมาจากการเขยนสมการท (1) การออกแบบระบบควบคมวงเปดของกระแสสามารถออกแบบไดดงรปท 6 โดยทระบบควบคมจะประกอบไปดวยตวควบคมพไอ และ แพลนตของกระแสไฟฟากรด ซงพารามเตอรคาแกนดและแกนควเปนคาเดยวกน ระบบนท าหนาทควบคมกระแสไฟฟากรดแกนดคว

( 1)pi ii

ii

k sTsT

PI Controller

+

-

1

1ii

RsT

Plant

ei*ei

รปท 6 บลอกไดอะแกรมของระบบควบคมกระแสของคอนเวอรเตอรทมการรวมตวชดเชยพไอ

เมอก าหนดให

iiLTR

(9)

สามารถออกแบบหาคา pik กบ iik โดยใชวธก าจดโพลไดจากสมการท (10) - (11)

pi pk L (10)

ii pk R (11)

โดยท pik คอ ตวชดเชยแบบสดสวนของลปกระแส มคาเทากบ 5.8864 iik คอ ตวชดเชยแบบอนทเกรตของลปกระแส มคาเทากบ 39.2424 และ iiT คอ อตราสวนของ pik กบ iik สามารถวาดแผนภาพโบเดไดดงรปท 7 พบวา p มคาเทากบ 392 เรเดยน/วนาท ซงตรงตามคาทค านวณไว

-10

0

10

20

30

40

50

60

Ma

gn

itu

de

(d

B)

100

101

102

103

-89.9999

-89.9999

-89.9998

-89.9998

-89.9997

Ph

as

e (

deg

)

Bode DiagramGm = Inf , Pm = 90 deg (at 392 rad/sec)

Frequency (rad/sec) รปท 7 แผนภาพโบเดของระบบควบคมกระแสทรวมผล

ของตวชดเชยพไอ

สมการแพลนตแรงดนไฟตรงเชอมโยงไดมาจากการเขยนสมการท (2) - (5) การออกแบบระบบควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงสามารถออกแบบไดดวยการใชระบบควบคมชนดวงเปดโดยผลตอบสนองความถ

วเคราะหและออกแบบระบบควบคมไดดงรปท 8 โดยทระบบควบคมประกอบไปดวยตวควบคมพไอ และแพลนตของแรงดนไฟตรงเชอมโยง ระบบนท าหนาทควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหรกษาระดบแรงดนใหคงทตามตองการ

( 1)pv iv

iv

k sTsT

PI Controller

+

- 2m

dc

VV Cs

Plant

dcV*dcV

รปท 8 บลอกไดอะแกรมของระบบควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงของคอนเวอรเตอรทมการ

รวมตวชดเชยพไอ

สมการการหาคา pvk กบ ivk ไดดงสมการท (12) – (14) tan( )PM

ivcv

T

(12)

* 2

2

2( ) 1dc cv iv

pv

m cv iv

V C TkV T

(13)

pv

iviv

kk

T

(14)

โดยท PM คอ มมเฟสมารจน มคาเทากบ 54.3 cv คอ แบนดวดท มคาเทากบ39.2424เรเดยน/วนาท *

dcV คอแรงดนไฟตรงเชอมโยงอางอง ivT คอ อตราสวนของ pvk กบ ivk pvk คอตวชดเชยแบบสดสวนของแรงดนเชอมโยงไฟตรงมคาเทากบ 0.6658 ivk คอตวชดเชยแบบอนทเกรตของแรงดนเชอมโยงไฟตรง มคาเทากบ 18.7741 สามารถวาดแผนภาพโบเดไดดงรปท 9

พบวา p มคาเทากบ 39.2 เรเดยน/วนาท และ PM

เทากบ 54.3 ซงตรงตามคาทค านวณไว

-20

0

20

40

60

Ma

gn

itu

de

(d

B)

100

101

102

103

-180

-135

-90

Ph

as

e (

deg

)

Bode DiagramGm = -Inf dB (at 0 rad/sec) , Pm = 54.3 deg (at 39.2 rad/sec)

Frequency (rad/sec) รปท 9 แผนภาพโบเดของระบบควบคมแรงดนไฟตรงท

รวมผลของตวชดเชยพไอ

5. คอนเวอรเตอรฝงมอเตอร

ในทนเลอกใชอนเวอรเตอรชนดสองเฟสสามกงส าหรบขบมอเตอรเหนยวน าไฟฟาชนดสองเฟสซงใชการควบคมความเรวดวยการปรบสลปโดยวงจรก าลงและวงจรควบคมถกแสดงในรปท 10 และ 11 โดยทรปท 11 ประกอบไปดวยตวควบคมชนดพไอ และลมตเตอรเพอแปลงคาเปนความเรวสลปเชงมมน าไปบวกกบความเรว โรเตอรของมอเตอรทเปนองศาทางไฟฟาท าใหเกดคาความเรวซงโครนสเชงมม ไปปรบอตราสวนแรงดนและหามมไปควบคมอนเวอรเตอร สวนมอเตอรทใชในการจ าลอ งผล ใชแบบ จ าลอ งมอ เต อ รข องโป รแกรมMATLAB/Simulink ใน ท น ก าห น ด ให s

dsi เ ป นกระแสไฟฟามอเตอรของขดลวดหลก และ s

qsi เปนกระแสไฟฟามอเตอรของขดลวดชวย

TPIM

5S

6S

7S

8S

9S

10S

sqsi

sdsi

2dcV

shaftTr

CON II

2dcV

0

ab

c

รปท 10 วงจรก าลงของอนเวอรเตอรชนดสองเฟสสามกง

Page 6: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

ว.พรมคณ น.รจดามพ และ ว.กณเรศ

56

2P

*s

+

+

r

sl

Limiter

Pole pairs

Look uptable

Integrator

*qV*

dV+- dcV

2 Phases 3 -legs VSI

TPIM

dsiqsi

*

m Encoder

PI Controller

+

-

( 1)p i

i

k sTsT

*r

r

รปท 11 วงจรควบคมของอนเวอรเตอร ชนดสองเฟสสามกง

การควบคมความเรวโดยการปรบสลป สมมตให

ระดบเสนแรงแมเหลกไฟฟาและแรงบดทางแมเหลกไฟฟาสงสดสามารถถกสรางไดทความถสลปต าๆ โดยทความถ สลปต าเปนสดสวนโดยตรงกบแรงบดทางแมเหลกไฟฟา ซ ง เข ยนสมการความสมพน ธ ระหวางแรงบ ดทางแมเหลกไฟฟากบความเรวสลปไดดงสมการท (15)

e t slT k (15)

eT คอแรงบดทางแมเหลกไฟฟา sl คอความเรวสลป tk

คอคาคงท จากกฎของนวตนพบวาแรงบดทางแมเหลกไฟฟาม

คาเทากบผลคณของโมเมนตความเฉอยกบความเรงเชงมมดงนน สามารถเขยนสมการความสมพนธระหวางแรงบดทางแมเหลกไฟฟากบความเรวโรเตอรในโดเมน s เมอละเลยการพจารณาการรบกวนของแรงบด ไดดงสมการท (16) e

rTJs

(16)

r คอ ความเรวเชงมมของโรเตอร J คอ โมเมนตความเฉอยของมอเตอร eT คอแรงบดทางแมเหลกไฟฟา s คอตวด าเนนการอนพนธในโดเมน s

อนเวอรเตอรชนดสองเฟสสามกงในบทความนเลอกใชเทคนคการสวตซแบบการมอดเลตความกวางพลสของสญญ าณดวยส เปซ เวก เตอ รว ธค ลนพาห ชนดแรงดนไฟฟาไมสมมาตร รปคลนการมอดเลตถกแสดงในรปท 12 โดยมแรงดนไฟฟามลฐานของแตละกงทมการชดเชยแรงดนไฟฟาล าดบศนยดงสมการท (17) – (19)

0 2*pi-1

0

1

0 2*pi-Vdc

0

VdcVd

0 2*pi-Vdc

0

VdcVq

รปท 12 การมอดเลตความกวางพลสของสญญาณดวยสเปซเวกเตอรวธคลนพาห

0,1 0sin( )2

dca

MVv t v (17)

0,1 0sin( )

2 2dc

bMVv t v

(18)

0,1 0sin( )

2dc

cMVv t v

(19)

0,1abcv คอแรงดนไฟฟาสวชชงทความถมลฐานเฟส a b c ตามล าดบ โดยเทยบจากจดกงกลางของแรงดน ไฟตรงเชอมโยง M คอ ดชนการมอด เลต dcV คอแรงดนไฟตรงเชอมโยง คอ มมการเลอนแรงดนกง b มคาเทากบ 0.448 เรดยน ซงหาไดจากสมการท (20) [7] 12 tan ( )

2

(20)

0v คอ แรงดนไฟฟาสวชชงเฉลยทความถมลฐานของเฟส a, b, c โดยเทยบจากจดกงกลางของแรงดนไฟตรงเชอมโยง โดย 0v สามารถหาไดจากสมการท (21) * * * * * *

0max( , , ) min( , , )

2a b c a b cv v v v v vv

(21)

*av , *

bv และ *cv คอแรงดนไฟฟามลฐานเฟส a, b และ c

6. กำรออกแบบระบบควบคมของคอนเวอรเตอรฝงมอเตอร

การออกแบบระบบควบคมสามารถออกแบบไดดงรปท 13

Page 7: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

56 57

743

2P

*s

+

+

r

sl

Limiter

Pole pairs

Look uptable

Integrator

*qV*

dV+- dcV

2 Phases 3 -legs VSI

TPIM

dsiqsi

*

m Encoder

PI Controller

+

-

( 1)p i

i

k sTsT

*r

r

รปท 11 วงจรควบคมของอนเวอรเตอร ชนดสองเฟสสามกง

การควบคมความเรวโดยการปรบสลป สมมตให

ระดบเสนแรงแมเหลกไฟฟาและแรงบดทางแมเหลกไฟฟาสงสดสามารถถกสรางไดทความถสลปต าๆ โดยทความถ สลปต าเปนสดสวนโดยตรงกบแรงบดทางแมเหลกไฟฟา ซ ง เข ยนสมการความสมพน ธ ระหวางแรงบ ดทางแมเหลกไฟฟากบความเรวสลปไดดงสมการท (15)

e t slT k (15)

eT คอแรงบดทางแมเหลกไฟฟา sl คอความเรวสลป tk

คอคาคงท จากกฎของนวตนพบวาแรงบดทางแมเหลกไฟฟาม

คาเทากบผลคณของโมเมนตความเฉอยกบความเรงเชงมมดงนน สามารถเขยนสมการความสมพนธระหวางแรงบดทางแมเหลกไฟฟากบความเรวโรเตอรในโดเมน s เมอละเลยการพจารณาการรบกวนของแรงบด ไดดงสมการท (16) e

rTJs

(16)

r คอ ความเรวเชงมมของโรเตอร J คอ โมเมนตความเฉอยของมอเตอร eT คอแรงบดทางแมเหลกไฟฟา s คอตวด าเนนการอนพนธในโดเมน s

อนเวอรเตอรชนดสองเฟสสามกงในบทความนเลอกใชเทคนคการสวตซแบบการมอดเลตความกวางพลสของสญญ าณดวยส เปซ เวก เตอ รว ธค ลนพาห ชนดแรงดนไฟฟาไมสมมาตร รปคลนการมอดเลตถกแสดงในรปท 12 โดยมแรงดนไฟฟามลฐานของแตละกงทมการชดเชยแรงดนไฟฟาล าดบศนยดงสมการท (17) – (19)

0 2*pi-1

0

1

0 2*pi-Vdc

0

VdcVd

0 2*pi-Vdc

0

VdcVq

รปท 12 การมอดเลตความกวางพลสของสญญาณดวยสเปซเวกเตอรวธคลนพาห

0,1 0sin( )2

dca

MVv t v (17)

0,1 0sin( )

2 2dc

bMVv t v

(18)

0,1 0sin( )

2dc

cMVv t v

(19)

0,1abcv คอแรงดนไฟฟาสวชชงทความถมลฐานเฟส a b c ตามล าดบ โดยเทยบจากจดกงกลางของแรงดน ไฟตรงเชอมโยง M คอ ดชนการมอด เลต dcV คอแรงดนไฟตรงเชอมโยง คอ มมการเลอนแรงดนกง b มคาเทากบ 0.448 เรดยน ซงหาไดจากสมการท (20) [7] 12 tan ( )

2

(20)

0v คอ แรงดนไฟฟาสวชชงเฉลยทความถมลฐานของเฟส a, b, c โดยเทยบจากจดกงกลางของแรงดนไฟตรงเชอมโยง โดย 0v สามารถหาไดจากสมการท (21) * * * * * *

0max( , , ) min( , , )

2a b c a b cv v v v v vv

(21)

*av , *

bv และ *cv คอแรงดนไฟฟามลฐานเฟส a, b และ c

6. กำรออกแบบระบบควบคมของคอนเวอรเตอรฝงมอเตอร

การออกแบบระบบควบคมสามารถออกแบบไดดงรปท 13

tk

PI Controller

+

-

( 1)p i

i

k sTsT

1Js

Plant

r*r

+

-LT

eT

รปท 13 บลอกไดอะแกรมของระบบควบคมความเรวรอบมอเตอรดวยเทคนคการควบคม

ความเรวโดยการปรบสลป

สามารถออกแบบหาคา pk และ ik ไดดงสมการท (22) - (24) tan( )PM

ic

T

(22)

2

2( 1 ( ) )i c

p

t i c

JTkk T

(23)

p

ii

kk

T

(24)

โดยท PM คอ มมเฟสมารจนมคาเทากบ 54.3 c คอ แบนดวดท มคาเทากบ 39.2424 เรเดยน/วนาท

iT คอ อตราสวนของ pk กบ ik pk คอตวชดเชยแบบสดสวนของแรงดนเชอมโยงไฟตรงมคาเทากบ

0.4188 ik คอตวชดเชยแบบอนท เกรทของแรงดนเชอมโยงไฟตรงมคาเทากบ 11.8109 tk คอคาคงท ในทนใชคาเทากบ 1.8717 J คอ โมเมนตความเฉอยของมอเตอร สามารถวาดแผนภาพโบเดไดดงรปท 14

-20

0

20

40

60

Ma

gn

itu

de

(d

B)

100

101

102

103

-180

-135

-90

Ph

as

e (

deg

)

Bode DiagramGm = -Inf dB (at 0 rad/sec) , Pm = 54.3 deg (at 39.2 rad/sec)

Frequency (rad/sec) รปท 14 แผนภาพโบเดของระบบควบคมความเรว

มอเตอร

7. ผลกำรจ ำลอง

ระบบขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาสองเฟสถกท างานทความเรวพกด โดยรายละเอยดของพารามเตอรมอเตอรและพารามเตอรของคอนเวอรเตอรตวหนาถกแสดงในภาคผนวก กราฟความเรวอางองมอเตอรกบความเรวมอเตอรถกแสดงในรปท 15 และกราฟแรงบดแมเหลกมอเตอรถกแสดงในรปท 16 รปท 17 แสดง แรงดนไฟตรงเชอมโยงทสามารถรกษาระดบแรงดนไฟตรงใหคงทท 650 โวลต ในชวงเวลาวนาทท 0 ท าการสตารทมอเตอรทความเรวทพกด (1450 รอบ/นาท) ดงรปท15 แรงบดมคาทเพมขนเนองจากชวงสตารทตองใชแรงบดทสงเพอใหมอเตอรหมนจนกระทง แรงบดมคาเทากบ 0 นวตน เมตร ทเวลา 0 วนาท ดงรปท 16 เปนชวงเวลาทมอเตอรท างานทสภาวะไรภาระทางกล และแรงดนไฟตรงเชอมโยงปรบตวใหคาคงท 650 โวลต ดงรปท 17 ทเวลา 0.6 วนาท มอเตอรถกเพมภาระทางกลทพกด (9.8 นวตน เมตร) ดงรปท 16 ความเรวจะตกและป รบตวกลบ เขา ท ค า1450 รอบ /นาท ดง รป ท 15 แรงดนไฟตรงเชอมโยงจะตกและปรบตวกลบเขาสคา 650

โวลต ในชวงเวลานมอเตอรมการท างานในจตภาคท 1 โดยประพฤตตวเปนมอเตอร กระแสไฟฟาทกรดและแรงดนไฟฟาทกรดเปนดงรปท 18 จนกระทงเวลาท 1 วนาท มอเตอรกลบทศทางการหมนจาก 1450 รอบ/นาท

ไปยง -1450 รอบ/นาท โดยชวงเวลานมการปลดภาระทางกลออก ชวงเวลาทความเรวของมอเตอรลดลงจาก 1450 รอบ/นาท ไปยง 0 รอบ/นาท ดงรปท15 ชวงเวลานมชอเรยกวาชวงเวลาเบรกของมอเตอร การท างานของมอ เตอรใน ชวงเวลาน อยในจตภาค ท 4 มอเตอ รมพฤตกรรมการท างานเปนเครองก าเนดไฟฟา ซงสญญาณกระแสไฟฟาทกรดและแรงดนไฟฟาทกรดถกแสดงดงในรปท 19 โดยมการคนพลงงานกลบสระบบกรดไฟฟา ทเวลา 1.22 วนาท สวนแรงดนไฟตรงเชอมโยงมคาเพมขนและปรบตวลดลงเพอเขาสคาแรงดนสภาวะปกตท 650

โวลต มอเตอรท างานทความเรวจาก 0 รอบ/นาท ไปยงความเรว -1450 รอบ/นาท ทเวลา 1.9 วนาทมอเตอรถก

Page 8: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

ว.พรมคณ น.รจดามพ และ ว.กณเรศ

58

เพมภาระทางกล (-9.8 นวตน เมตร) ดงรปท 16 สวนความเรวมอเตอรมคาลดลงและเพมขนไปยงคาปกตท –1450 รอบ/นาทดงรปท 15 สวนแรงดนไฟตรงเชอมโยงจะมคาทเพมขนแลวคอยๆปรบตวกลบเขาสคา 650โวลต ดงรปท 17 มอเตอรชวงนคอชวงการท างานของมอเตอรทจตภาค ท 3 มการแสดงพฤตกรรมการท างานเปนมอเตอรทหมนกลบทศทางการหมนจากชวงตอนสตารททเวลา 0 วนาท สญญาณแรงดนไฟฟาทกรดและกระแสไฟฟาทกรดถกแสดงดงรปท 20 โดยชวงเวลาท 2.3 วนาท มอเตอรถกปลดภาระทางกล เพอกลบทศทางการหมน โดยชวงเวลาท 2.3 ถง 2.516 วนาท ดงรปท 15 และ 16 ชวงเวลานมชอเรยกวาชวงเวลาการเบรกของมอเตอร ชวงเวลานมอเตอรท างานในจตภาคท 2 มพฤตกรรมการท างานเปนเครองก าเนดไฟฟา สญญาณกระแสไฟฟาทกรดและแรงดนไฟฟาทกรดถกแสดงในรปท 21 โดยสามารถคนพลงงานกลบสระบบไฟฟากรดได แรงดนไฟตรงเชอมโยงจะมคาทเพมขนและคอยๆปรบตวลดลงไปทแรงดน 650โวลตหลงจากชวงเวลาท 2.52 วนาท มอเตอรกลบมาท างานทจตภาคท 1 โดยประพฤตตวเปนมอเตอรอกครง หลงจากนนในเวลาท 3.2 วนาท มอเตอรรบภาระทางกลทพกด จากรปท 18-21 สามารถสรปไดวาชดขบเคลอนทน าเสนอนสามารถใชงานขบเคลอนได 4 จตภาค รปท 22 แสดงสมรรถนะการท างานของคอนเวอรเตอร ชนดสงผานก าลงไฟฟาสองทศทาง สวนภาพรวมของกระแสและแรงดนของมอเตอรในรปท 23-24 กระแสของมอเตอรจะมคาเพมทกครงทมการใสโหลดทางกลและจะมการกลบล าดบเฟสเมอมการกลบทางหมน สวนแรงดนไฟฟาของมอเตอรจะมคาแปรตามแรงดนดนไฟตรงเชอมโยงและจะมการกลบล าดบเฟสเมอมการกลบทสทางการหมน โดยทรปท 23 และ 24 แสดงแรงดนไฟฟามอเตอรและกระแสไฟฟาของมอเตอรทท างานไดสจตภาค ทเวลา 0 – 0.6 วนาทมอเตอรท างานในจตภาคท 1 , ทเวลา 1 – 1.22 วนาท มอเตอรท างานในจตภาคท 4 , ทเวลา 1.22 – 2.3 วนาท มอเตอรท างานในจตภาคท 3 และ ทเวลา 2.3 - 2.516 วนาท มอเตอร

ท าง าน ใน จต ภ าค ท 2 รป ท 2 5 และ 2 6 แส ด งแรงดนไฟฟามอเตอรและกระแสไฟฟาของมอเตอรท างานทสภาวะคงตว

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5-2000

-1000

0

1000

2000

Time (sec)

Sp

eed

(rp

m)

SpeedReference Speed

รปท 15 ความเรวมอเตอร กบความเรวอางอง

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5-40

-20

0

20

40

Time (sec)

To

rqu

e (

Nm

)

รปท 16 แรงบดแมเหลกของมอเตอร

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.50

200

400

600

800

Time (sec)

DC

Lin

k V

olt

ag

e (

V)

รปท 17 แรงดนเชอมโยงไฟตรง

Page 9: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

58 59

743

เพมภาระทางกล (-9.8 นวตน เมตร) ดงรปท 16 สวนความเรวมอเตอรมคาลดลงและเพมขนไปยงคาปกตท –1450 รอบ/นาทดงรปท 15 สวนแรงดนไฟตรงเชอมโยงจะมคาทเพมขนแลวคอยๆปรบตวกลบเขาสคา 650โวลต ดงรปท 17 มอเตอรชวงนคอชวงการท างานของมอเตอรทจตภาค ท 3 มการแสดงพฤตกรรมการท างานเปนมอเตอรทหมนกลบทศทางการหมนจากชวงตอนสตารททเวลา 0 วนาท สญญาณแรงดนไฟฟาทกรดและกระแสไฟฟาทกรดถกแสดงดงรปท 20 โดยชวงเวลาท 2.3 วนาท มอเตอรถกปลดภาระทางกล เพอกลบทศทางการหมน โดยชวงเวลาท 2.3 ถง 2.516 วนาท ดงรปท 15 และ 16 ชวงเวลานมชอเรยกวาชวงเวลาการเบรกของมอเตอร ชวงเวลานมอเตอรท างานในจตภาคท 2 มพฤตกรรมการท างานเปนเครองก าเนดไฟฟา สญญาณกระแสไฟฟาทกรดและแรงดนไฟฟาทกรดถกแสดงในรปท 21 โดยสามารถคนพลงงานกลบสระบบไฟฟากรดได แรงดนไฟตรงเชอมโยงจะมคาทเพมขนและคอยๆปรบตวลดลงไปทแรงดน 650โวลตหลงจากชวงเวลาท 2.52 วนาท มอเตอรกลบมาท างานทจตภาคท 1 โดยประพฤตตวเปนมอเตอรอกครง หลงจากนนในเวลาท 3.2 วนาท มอเตอรรบภาระทางกลทพกด จากรปท 18-21 สามารถสรปไดวาชดขบเคลอนทน าเสนอนสามารถใชงานขบเคลอนได 4 จตภาค รปท 22 แสดงสมรรถนะการท างานของคอนเวอรเตอร ชนดสงผานก าลงไฟฟาสองทศทาง สวนภาพรวมของกระแสและแรงดนของมอเตอรในรปท 23-24 กระแสของมอเตอรจะมคาเพมทกครงทมการใสโหลดทางกลและจะมการกลบล าดบเฟสเมอมการกลบทางหมน สวนแรงดนไฟฟาของมอเตอรจะมคาแปรตามแรงดนดนไฟตรงเชอมโยงและจะมการกลบล าดบเฟสเมอมการกลบทสทางการหมน โดยทรปท 23 และ 24 แสดงแรงดนไฟฟามอเตอรและกระแสไฟฟาของมอเตอรทท างานไดสจตภาค ทเวลา 0 – 0.6 วนาทมอเตอรท างานในจตภาคท 1 , ทเวลา 1 – 1.22 วนาท มอเตอรท างานในจตภาคท 4 , ทเวลา 1.22 – 2.3 วนาท มอเตอรท างานในจตภาคท 3 และ ทเวลา 2.3 - 2.516 วนาท มอเตอร

ท าง าน ใน จต ภ าค ท 2 รป ท 2 5 และ 2 6 แส ด งแรงดนไฟฟามอเตอรและกระแสไฟฟาของมอเตอรท างานทสภาวะคงตว

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5-2000

-1000

0

1000

2000

Time (sec)

Sp

eed

(rp

m)

SpeedReference Speed

รปท 15 ความเรวมอเตอร กบความเรวอางอง

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5-40

-20

0

20

40

Time (sec)

To

rqu

e (

Nm

)

รปท 16 แรงบดแมเหลกของมอเตอร

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.50

200

400

600

800

Time (sec)

DC

Lin

k V

olt

ag

e (

V)

รปท 17 แรงดนเชอมโยงไฟตรง

0.90 0.92 0.94-40

-20

0

20

40

Time (sec)

Vs

Is

Scale Voltage *15.55 Current *1

รปท 18 แรงดนไฟฟาทกรดและกระแสไฟฟาทกรดท

จตภาคท 1

1.045 1.065 1.085-40

-20

0

20

40

Time (sec)

IsVs

Scale Voltage *15.55 Current *1

รปท 19 แรงดนไฟฟาทกรดและกระแสไฟฟาทกรดท จตภาคท 4

2.20 2.22 2.24-40

-20

0

20

40

Time (sec)

Vs

Is

Scale Voltage *15.55 Current *1

รปท 20 แรงดนไฟฟาทกรดและกระแสไฟฟาทกรดท จตภาคท 3

รปท 21 แรงดนไฟฟาทกรดและกระแสไฟฟาทกรดท

จตภาคท 2

0.96 1.00 1.04 1.08 1.12 1.16 1.2040

-20

0

20

40

Time (sec)

Is Vs

Scale Voltage *15.55 Current *1

รปท 22 แรงดนไฟฟาทกรดและกระแสไฟฟาทกรดทเกดระหวางการเปลยนแปลงจากจตภาคท 1 ไปยง จตภาคท 4

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

Time (sec)

Mo

tor

Vo

lta

ge

(V

)

VmainVaux

รปท 23 แรงดนมอเตอรสองเฟส

2.345 2.365 2.385-40

-20

0

20

40

Time (sec)

Vs Is

Scale Voltage *15.55 Current *1

Page 10: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

ว.พรมคณ น.รจดามพ และ ว.กณเรศ

60

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5-30

-20

-10

0

10

20

30

Time(sec)

Mo

tor

Cu

rren

t (A

)

ImainIaux

รปท 24 กระแสมอเตอรสองเฟส

0.96 0.98 1.00-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

Time (sec)

Mo

tor

Vo

ltag

e (V

)

VmainVaux

รปท 25 แรงดนมอเตอรสองเฟสทสภาวะคงตว

0.94 0.96 0.98 1.00-15

-10

-5

0

5

10

15

Time(sec)

Mot

or C

urre

nt (A

)

ImainIaux

รปท 26 กระแสมอเตอรสองเฟสทสภาวะคงตว

7. สรปผล

ในบทความนน าเสนอระบบขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาสองเฟสชนด 4 จตภาค ซงคอนเวอรเตอร ชนดนสามารถท างานไดท ง 4 จตภาค โดยคอนเวอรเตอรฝงกรดใชหลกการควบคมแบบเวกเตอรซงควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหคงท สวนคอนเวอรเตอรฝงมอเตอรใชหลกการควบคมแบบเวกเตอรโดยควบคมเสนแรงแม เหลกตามแนวแกน ผลจากการจ าลองพบวา

กระแสไฟฟาฝงกรดมสญญาณรปคลนใกลเคยงไซน และ มเฟสทตรงกนกบสญญาณแรงดนไฟฟากรด ซงอาจกลาวไดวาคอนเวอรเตอรฝงกรดชวยปรบปรงคณภาพไฟฟาใหสญญาณกระแสฝงกรดมค าตวประกอบก าลงไฟฟาใกลเคยงหนง สวนชวงเวลาการเบรกของมอเตอรพบวามอเตอรมพฤตกรรมเปนเครองก าเนดไฟฟาซงท าหนาทคนก าลงไฟฟากลบเขาสระบบโดยชวงเวลาการเบรกนนเปนชวงท ชวยประหยดพลงงานและลดคาใชจายในการขบ เค ลอนมอ เตอ ร ซ ง เห มาะน าไป ใชงาน ในด านอตสาหกรรมและครวเรอน 8. ภำคผนวก

ตารางพารามเตอรมอเตอร 2 แรงมา, 220 โวลต, 1450 รอบ/นาท, 50 เฮรตซ,

4 ขวแมเหลก 1.602sdR โอหม 5.1sqR โอหม 0.1305sdL เฮนร 0.1404sqL เฮนร 1.59rdR โอหม 0.1305rdL เฮนร 0.1245mdL เฮนร 0.0246J กโลกรม*ตาราง

เมตร 1.59

ตารางพารามเตอรคอนเวอรเตอรฝงกรด 220sv โวลตประสทธผล 1 50f เฮรตซ 0.1sR โอหม 15sL มลลเฮนร

5000C ไมโครฟารด 5swf กโลเฮรตซ 650dcV โวลต

ตารางพารามเตอรคอนเวอรเตอรฝงมอเตอร 5000C ไมโครฟารด 5swf กโลเฮรตซ 650dcV โวลต

9. กตตกรรมประกำศ ขอขอบคณส านกงานคณะกรรมการอดมศกษาทให

การสนบสนนในทนวจยส าหรบบทความวจยน

Page 11: &KLDQJ ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์เหนี่ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/06.pdfระบบข บเคล อนมอเตอร

60 61

743

0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5-30

-20

-10

0

10

20

30

Time(sec)

Mo

tor

Cu

rren

t (A

)

ImainIaux

รปท 24 กระแสมอเตอรสองเฟส

0.96 0.98 1.00-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

Time (sec)

Mo

tor

Vo

ltag

e (V

)

VmainVaux

รปท 25 แรงดนมอเตอรสองเฟสทสภาวะคงตว

0.94 0.96 0.98 1.00-15

-10

-5

0

5

10

15

Time(sec)

Mot

or C

urre

nt (A

)

ImainIaux

รปท 26 กระแสมอเตอรสองเฟสทสภาวะคงตว

7. สรปผล

ในบทความนน าเสนอระบบขบเคลอนมอเตอรเหนยวน าไฟฟาสองเฟสชนด 4 จตภาค ซงคอนเวอรเตอร ชนดนสามารถท างานไดท ง 4 จตภาค โดยคอนเวอรเตอรฝงกรดใชหลกการควบคมแบบเวกเตอรซงควบคมแรงดนไฟตรงเชอมโยงใหคงท สวนคอนเวอรเตอรฝงมอเตอรใชหลกการควบคมแบบเวกเตอรโดยควบคมเสนแรงแม เหลกตามแนวแกน ผลจากการจ าลองพบวา

กระแสไฟฟาฝงกรดมสญญาณรปคลนใกลเคยงไซน และ มเฟสทตรงกนกบสญญาณแรงดนไฟฟากรด ซงอาจกลาวไดวาคอนเวอรเตอรฝงกรดชวยปรบปรงคณภาพไฟฟาใหสญญาณกระแสฝงกรดมค าตวประกอบก าลงไฟฟาใกลเคยงหนง สวนชวงเวลาการเบรกของมอเตอรพบวามอเตอรมพฤตกรรมเปนเครองก าเนดไฟฟาซงท าหนาทคนก าลงไฟฟากลบเขาสระบบโดยชวงเวลาการเบรกนนเปนชวงท ชวยประหยดพลงงานและลดคาใชจายในการขบ เค ลอนมอ เตอ ร ซ ง เห มาะน าไป ใชงาน ในด านอตสาหกรรมและครวเรอน 8. ภำคผนวก

ตารางพารามเตอรมอเตอร 2 แรงมา, 220 โวลต, 1450 รอบ/นาท, 50 เฮรตซ,

4 ขวแมเหลก 1.602sdR โอหม 5.1sqR โอหม 0.1305sdL เฮนร 0.1404sqL เฮนร 1.59rdR โอหม 0.1305rdL เฮนร 0.1245mdL เฮนร 0.0246J กโลกรม*ตาราง

เมตร 1.59

ตารางพารามเตอรคอนเวอรเตอรฝงกรด 220sv โวลตประสทธผล 1 50f เฮรตซ 0.1sR โอหม 15sL มลลเฮนร

5000C ไมโครฟารด 5swf กโลเฮรตซ 650dcV โวลต

ตารางพารามเตอรคอนเวอรเตอรฝงมอเตอร 5000C ไมโครฟารด 5swf กโลเฮรตซ 650dcV โวลต

9. กตตกรรมประกำศ ขอขอบคณส านกงานคณะกรรมการอดมศกษาทให

การสนบสนนในทนวจยส าหรบบทความวจยน

เอกสำรอำงอง [1] Charumit, Ch. and Kinnares, V. Carrier-based unbalanced phase voltage space vector PWM

strategy for asymmetrical parameter type two-phase induction motor drives. Electric Power Systems Research, 2009; 79: pp.1127-1135.

[2] Beltrão de Rossiter Corrêa, M., Jacobina, C.B., Lima, A.M.N., and Cabral da Silva, E.R. Rotor-Flux-Oriented Control of a Single-Phase Induction Motor Drive. IEEE Transactions on Industrial Electronics, 2000; 47: 832-841.

[3] Piyarat, W., Hothongkham, P., Charumit, C. and Kinnares, V. Simple Speed Control of an Asymmetrical Type Two-Phase Induction Motor Drive. Electrical Engineering/Electronics Computer Telecom and Information Technology 2010, Chiang Mai, Thailand, 2010.

[4] Choorak, C. and Kinnares, V. Speed Control of Asymmetrical Two-Phase Induction Machine Using Three-Leg Space Vector PWM Voltage Source Inverter. 16th International Power Electronics and Motion Control Conference and Exposition, Antalya, Turkey, 2014.

[5] Benjanarasut, J., Neammanee, B. The d-, q- axis Control Technique of Single phase Grid Connected Converter for Wind Turbines with MPPT and Anti-Islanding Protection. Electrical Engineering/Electronics, Computer, Telecommunications and Information Technology 2011, Khon Kaen, Thailand, 2011.

[6] Boonmee, C. and Kumsuwan, Y. Implementation of ripple correlation control MPPT for single-phase VSI grid-connected PV systems. Electrical Engineering/Electronics, Computer, Telecommunications and Information Technology 2015, Hua Hin, Thailand, 2015.

[7] Kumsuwan, Y., Srirattanawichaikul, W., Premrudeepreechacharn, S., Higuchi, K. and Toliyat, H. A. A Carrier-Based Unbalanced PWM Method for Four-Leg Voltage Source Inverter Fed Asymmetrical Two-Phase Induction Motor. International Power Electronics Conference 2010, Sapporo, Japan, 2010.