Ñýäýâ ¹6

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë, áàéãóóëëàãûí õýðýãëýã÷èéí

õóäàëäàí àâàõ çàí òºëºâ

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýëèéí õýðýãëýã÷

Áàéãóóëëàãà Áàéãóóëëàãà õýðýãëýã÷ õýðýãëýã÷ äàðààõ äàðààõ çîðèëãîîð õóäàëäàí çîðèëãîîð õóäàëäàí àâíààâíà:

Øèíý á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëä àøèãëàõ

Äàõèí áîëîâñðóóëàëò õèéõ

ªºð õýðýãëýã÷äýä äàìæóóëàí áîðëóóëàõ

Ben & Jerry’s Ice Cream

Áàéãóóëëàãûí çýýëèéí àíãèëàë

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýëèéã äîòîð íü 3 àíãèëíà. ¯éëäâýðèéí ãàçðûí çàõ çýýë Çóó÷ëàõ õóäàëäàà÷äûí çàõ çýýë Óëñûí àëáàí áàéãóóëëàãûí çàõ

çýýë

Áàéãóóëëàãûí çýýëèéí àíãèëàë

¯éëäâýðèéí ãàçðûí çàõ çýýë – äàõèí áîëîâñðóóëàëò õèéæ öààø íü äàìæóóëàí õóäàëäàíà.

Çóó÷ëàõ õóäàëäàà÷äûí çàõ çýýë – äàõèí áîëîâñðóóëàëò õèéëã¿éãýýð öààø äàìæóóëàí õóäàëäàíà.

Óëñûí àëáàí áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë

Áàéãóóëëàãûí çýýëèéí àíãèëàë

Óëñûí àëáàí áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë – òºðèéí áà óëñûí ¿íäñýí ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýõ çîðèëãîîð õóäàëäàí àâàëò õèéíý.

I. Áàéãóóëëàãûí çýýëèéí îíöëîã, øèíæ ÷àíàð

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë (business market) õýðýãëýã÷èéí çàõ çýýëòýé èæèë òºñòýé áîëîâ÷ äàðààõ øèíæ ÷àíàðààð ÿëãààòàé: Çàõ çýýëèéí á¿òýö áà ýðýëò Õóäàëäàí àâàã÷èéí øèíæ ÷àíàð Õóäàëäàí àâàõ øèéäâýð, øèéäâýð

ãàðãàõ ¿éë ÿâö

Ò¿¿õèé ýä íèéë¿¿ëýã÷

Àðüñ øèðÕèìèéí áîäèñ

Òîíîã òºõººðºìæÕºäºëìºðÝíåðãè

Àðüñ øèðÕèìèéí áîäèñ

Òîíîã òºõººðºìæÕºäºëìºðÝíåðãè

Áîëîâñðóóëñàí àðüñ

Õèìèéí áîäèñÍýìýëò òîíîãëîëÒîíîã

òºõººðºìæÕºäºëìºðÝíåðãè

Àðüñ øèðíèé

¿éëäâýð

Ãóòëûí ¿éëäâýð

Áººíèé áîëîí æèæèãëýíãèéí õóäàëäàà÷èä

ÃóòàëÀæëûí áàéðÕóäàëäààíû

Òîíîã òºõººðºìæÕºäºëìºðÝíåðãè

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýëèéí æèøýý

Ãóòàë

Ýöñèéí õýðýãëýã÷

À. Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýëèéí á¿òýö áà ýðýëò

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë äýýð ìàðêåòåð öººí òîîíû òîì õóäàëäàí àâàã÷èäòàé õàðüöäàã

Áàéãóóëëàãûí õýðýãëýã÷èä ãàçàð ç¿éí áàéðøëûí õóâüä òºâëºðñºí áàéõ íü ýëáýã òîõèîëääîã

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë äýýðõ ýðýëò ìýäðýìæã¿é (ýðýëò áîãèíî õóãàöààíû ¿íèéí õýëáýëçýëèéí íºëººíä àâòàãäàõ íü áàãà)

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë äýýðõ ýðýëò îãöîì áºãººä õóðäàí ººð÷ëºãääºã

Á. Õóäàëäàí àâàã÷èéí øèíæ ÷àíàð

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë äýýðõ õóäàëäàà ìýðãýæëèéí ºíäºð óð ÷àäâàð øààðääàã. Õóäàëäàí àâàã÷èä íü ìýðãýæëèéí õ¿ì¿¿ñ áàéäàã.

Â. Õóäàëäàí àâàõ øèéäâýð, øèéäâýð ãàðãàõ

¿éë ÿâö

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë äýýðõ õóäàëäàí àâàõ øèéäâýð íü õýðýãëýã÷èéí ãàðãàõ øèéäâýðèéã áîäâîë èë¿¿ íàðèéí, íóõàöòàé õàíäàõûã øààðääàã Õóäàëäàí àâàëòûí õýìæýý áîëîí ìºíãºí ä¿í

ºíäºð Òåõíèê òåõíîëîãèéí íàðèéí ìýäëýã, ýäèéí

çàñãèéí áîëîí îð÷íû áóñàä õ¿÷èí ç¿éëñèéã õàðãàëçàí ¿çýõ õýðýãòýé

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàëò õýðýãëýã÷èéí õóäàëäàí àâàëòûã áîäâîë àëáàíû õýëáýðòýé, áè÷èã áàðèìò á¿ðä¿¿ëýëò èë¿¿ áàéäàã

Â. Õóäàëäàí àâàõ øèéäâýð, øèéäâýð ãàðãàõ

¿éë ÿâö

Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýë äýýð õóäàëäàã÷ áîëîí õóäàëäàí àâàã÷ òàëóóä õàðèëöàí õîëáîîòîé àæèëëàí óðò õóãàöààíû ò¿íøëýë áèé áîëãîäîã.

Â. Õóäàëäàí àâàõ øèéäâýð, øèéäâýð ãàðãàõ

¿éë ÿâö

Ã. Áàéãóóëëàãûí çàõ çýýëèéí áóñàä îíöëîãóóä

Èõýíõ òîõèîëäîëä õóäàëäàí àâàã÷ çóó÷ëàã÷ã¿éãýýð øóóä ¿éëäâýðëýã÷ýýñ íü õóäàëäàí àâäàã

Òàëóóä õàðèëöàí íýã íýãíèéõýý õýðýãëýã÷ áà íèéë¿¿ëýã÷ áîëîõ íü öººíã¿é

Õóäàëäàí àâàëòûã ëèçèíãèéí õýëáýðýýð ÿâóóëàõ íü ò¿ãýýìýë

Ëèçèíã (Leasing)

Õóãàöààíû ýöýñò òóõàéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã ýçýìøèõ ýðõèéã îëãîõ óðò õóãàöààíû ò¿ðýýñèéí ãýðýý Ñàíõ¿¿ãèéí õóâüä øóóä èõ õýìæýýíèé

ìºí㺠òºëæ ÷àäàõã¿é õóäàëäàí àâàã÷äàä áîëîìæ îëãîíî

Èæ á¿ðýí ¿éë÷èëãýýãýýð õàíãàíà (çàñâàð ã.ì)

Òàòâàðûí õºíãºëºëò

II. Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàëòûí çàí òºëºâèéí çàãâàð

Îð÷èí

- Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ñîíãîëò- Íèéë¿¿ëýã÷èéí ñîíãîëò-Õóäàëäàí àâàëòûí õýìæýý-Õóäàëäàí àâàëò õèéõ íºõöºë-¯éë÷èëãýýíèé íºõöºë-Òºëáºðèéí õýëáýð

Ìàðêåòèí-ãèéí

ºäººã÷

-Á¿òýýã-äýõ¿¿í

- ¯íý-Õóâàà-ðèëàëò-Èäýâõ-æ¿¿ëýëò

Áóñàä ºäººã÷

Ýäèéí çàñàãÒåõíîëî-ãèÓëñ òºð, õóóëü ýðõç¿éÑî¸ë

Áèçíåñèéí õýðýãëýã÷ Õàðèó

¿éëäýë

øèéäâýð ãàðãàõ ïðîöåññ

Õóâü õ¿ì¿¿ñèéí õîîðîíäûí õàðüöàà

Áàéãóóëëàãûí îíöëîã

II. Áàéãóóëëàãûí õýðýãëýã÷èéí çàí òºëºâ

Õóäàëäàí àâàëò õèéõ ¿íäñýí 3 õýëáýð áàéíà.

ªìíºõ çàõèàëãûã ººð÷ëºëòã¿éãýýð äàâòàõ

ªºðëºëòòýé äàâòàí çàõèàëãà (á¿òýýãäýõ¿¿íèé øèíæ ÷àíàð, ¿íý, íºõöºë, íèéë¿¿ëýã÷)

Øèíý çàõèàëãà ºãºõ

II. Áàéãóóëëàãûí õýðýãëýã÷èéí çàí òºëºâ

ªìíºõ çàõèàëãûã

ººð÷ëºëòã¿éãýýð äàâòàõ

ªºð÷ëºëòòýé äàâòàí

çàõèàëãà

Øèíý Çàõèàëãà

Æèðèéí øèéäâýð

Àñóóäëûã îëîí òàëààñ íü õýëýëöýõ

•Ýð÷èì õ¿÷

•Ò¿ëø

•Áè÷èã õýðýãñýë

•Àâòîìàøèí

•Êîíñàëòèíãèéí ¿éë÷èëãýý

•Ýä àíãè, ñýëáýã

•Áàéøèí áàðèëãà

•Òîíîã òºõººðºìæ

•Ã¿¿ð, çàì òàâèõ

Øèéäâýðèéí ¿íäñýí òºðë¿¿ä

ªìíºõ çàõèàëãûã ººð÷ëºëòã¿éãýýð äàâòàõ Õàìòðàí àæèëëàäàã áýëòãýí

íèéë¿¿ëýã÷äýýñ íýãèéã íü ñîíãîí ºìíºõ çàõèàëãàà òýð õýâýýð íü äàâòàíà

ªºðëºëòòýé äàâòàí çàõèàëãà ¯íý, íèéë¿¿ëã÷, íèéë¿¿ëýëòèéí íºõöºë

çýðãèéã ººð÷ëºí çàõèàëãà õèéíý Øèéäâýð ãàðãàõ ÿâöàä èë¿¿ îëîí õ¿í îðîëöîíî

Øèíý çàõèàëãà Õýðýãëýã÷ àíõ óäàà òóñ çàõèàëãûã õèéíý Øèéäâýð ãàðãàõ ÿâöàä èë¿¿ îëîí õ¿í îðîëöîíî Ìýäýýëýë öóãëóóëàõ ¿éë àæèëëàãàà

ÿâàãäàíà

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàëòûí øèéäâýð ãàðãàõ ïðîöåññò

îðîëöîã÷èä

1. Õýðýãëýã÷èä: á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õýðýãëýõ áàéãóóëëàãûí àæèëëàã÷èä. Õóäàëäàí àâàõ ñàíàà÷ëàãûã ãàðãàí, õýðýãöýýòýé á¿òýýãäýõ¿¿íèé òîäîðõîéëíî

2. ͺ뺺ëºã÷èä : õóäàëäàí àâàõ øèéäâýðò íºëºº ¿ç¿¿ëýõ õ¿ì¿¿ñ. Õýðýãöýýòýé á¿òýýãäýõ¿¿íèé îíöëîã øèíæ, ÷àíàðûã òîäîðõîéëîõîä òóñëàí, ñîíãîëòóóäûí òóõàé ìýäýýëëëýýð õàíãàíà (Æ: òåõíèêèéí àæèëëàã÷èä).

ªìíºõ çàõèàëãûã ººð÷ëºëòã¿éãýýð äàâòàõ

ªºðëºëòòýé äàâòàí çàõèàëãà (á¿òýýãäýõ¿¿íèé øèíæ ÷àíàð, ¿íý, íºõöºë, íèéë¿¿ëýã÷)

Øèíý çàõèàëãà ºãºõ

3. Õóäàëäàí àâàã÷èä: íèéë¿¿ëýã÷èéã ñîíãîõ, õóäàëäàí àâàëòûí íºõöºëèéã òîäîðõîéëîõ àëáàí ¸ñíû ýðõ á¿õèé õ¿ì¿¿ñ. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé îíöëîãèéã òîäîðõîéëîõîä òóñëàõ áºãººä õóäàëäàã÷èéã ñîíãîõ, òîõèðîëöîõ ¿éë ÿâöàä ÷óõàë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýäýã

4. Øèéäâýð ãàðãàã÷èä: íèéë¿¿ëýã÷èéã ýöñèéí áàéäëààð ñîíãîõîä àëáàí áîëîí àëáàí áóñ íºëºº á¿õèé õ¿ì¿¿ñ

Áàéãóóëëàãûíõóäàëäàí àâàëòûí øèéäâýð ãàðãàõ ïðîöåññò

îðîëöîã÷èä

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàëòûí çàí òºëºâò íºëººëºõ

õ¿÷èí ç¿éëñ

ÎÐ×ÍÛ:

Àíõäàã÷ ýðýëòèéí

ò¿âøèí

Ýäèéí çàñãèéí

îð÷èí

Òåõíîëîãèéíîð÷èí

Óëñ òºðèéí îð÷èí

ªðñºë人í

ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÛÍ:

Çîðèëòóóä

Áîäëîãî

Ïðîöåäóð

Áàéãóóëëàãûí çîõèîí áàéãóóëàë

ò

Ñèñòåì¿¿ä

կ̯¯Ñ ÕÎÎÐÎÍÄÛÍ:

Ýðõ ìýäýë

Áàéð ñóóðü

Øèéäýìãèé áàéäàë

Èòãýë ¿íýìøèë

ÕÓÂÜ Õ¯ÍÈÉ:

Íàñ

Áîëîâñðîë

Àæèë

Õóâü õ¿íèé îíöëîã

ÕÓÄÀËÄÀÍ ÀÂÀÃ×

Õóäàëäàí àâàëòàíä íºëººëºõ áàéãóóëëàãûí õ¿÷èí ç¿éëñ

Ñ¿¿ëèéí ¿åä õàíãàìæèéí àëáàíû ¿¿ðýã à÷ õîëáîãäîë íýìýãäýæ áàéíà

Êîìïàíèóä ñàëáàð ýñâýë õýëòñ¿¿äèéíõýý òóñ òóñûí çàõèàëãûã íèéë¿¿ëýí íýãäñýí çàõèàëãà õèéæ áàéíà. Èíãýõ íü ýäèéí çàñãèéí õóâüä õýìíýëòòýé

Íèéë¿¿ëýã÷ íàðòàé óðò õóãàöààíû ãýðýý õèéõ ñîíèðõîë íýìýãäýâ

Just in Time (JIT) ÿã öàãò íü íèéë¿¿ëýëò Õýðýãëýã÷ íèéë¿¿ëýã÷ íàðûí íÿãò õàìòûí

àæèëëàãàà (íýã íýãýíòýéãýý îéð áàéðëàõ)íû ¿ð ä¿íä íèéë¿¿ëýëòèéí çàðäëûã áóðóóëàõ

Äàðààõ õàíäëàãóóäûã àíõààðàõ õýðýãòýé:

Õ¿ì¿¿ñ õîîðîíäûí õ¿÷èí ç¿éëñ Õóäàëäàí àâàõ øèéäâýðò íýã íýãýíäýý

íºëºº ¿ç¿¿ëýõ õýä õýäýí õ¿í îðîëöäîã. Òýäãýýðýýñ íºëºº á¿õèé õ¿íèéã òîäîðõîéëîõ íü ìàø ÷óõàë áºãººä õýö¿¿ áàéäàã

Õóâü õ¿íèé õ¿÷èí ç¿éëñ Õóäàëäàí àâàõ øèéäâýðò îðîëöîã÷ áîëãîí

ººðèéí õóâèéí øèíæ ÷àíàðûã (áîëîâñðîë, íàñ, îðëîãûí ò¿âøèí, ìýðãýæèë, õóâèéí çàí ÷àíàð, ýðñäýë àâàõ õàíäëàãà)òóñãàäàã

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàã÷èéí øèéäâýð ãàðãàõ ¿å øàòóóä

1. Õýðýãöýýã ìýäðýõ2. Õýðýãöýýã òîäîðõîéëîõ3. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé îíöëîãèéã òîäîðõîéëîõ4. Íèéë¿¿ëýã÷èéã õàéõ5. Íèéë¿¿ëýã÷äèéí áèçíåñèéí ñàíàëûã àâàõ 6. Íèéë¿¿ëýã÷èéã ñîíãîõ7. Çàõèàëãûã ýöñèéí áàéäëààð ºãºõ

(òåõíèêèéí îíöëîã, òîî õýìæýý, õ¿ðãýëòèéí õóãàöàà, áóöààõ íºõöë¿¿ä, áàòàëãàà ã.ì)

Õýðýãöýýã ìýäðýõ Äîòîîä ºäººã÷: øèíý á¿òýýãäýõ¿¿í ãàðãàõ

øèéäâýð, ýâäðýë ýëýãäýë Ãàäààä ºäººã÷: ¿çýñãýëýí ÿðìàãò îðîëöîí

øèíý ñàíàà îëæ àâàõ, çàð ñóðòàë÷èëãàà, ¿íèéí óðàìøóóëàë

Õýðýãöýýã òîäîðõîéëîõ Õýðýãöýýòýé á¿òýýãäýõ¿¿íèé øèíæ

÷àíàð, òîî õýìæýýã òîäîðõîéëîõ (ìýðãýæèëòýí áîëîí õóäàëäà÷äààñ ìýäýýëýë àâ÷ áîëíî)

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàã÷èéí øèéäâýð ãàðãàõ ¿å øàòóóä

Á¿òýýãäýõ¿¿íèé îíöëîãèéã òîäîðõîéëîõ Á¿òýýãäýõ¿¿íèé íàðèéí òåõíèêèéí

îíöëîãóóäûã òîäîðõîéëíî Çàðäëûí øèíæèëãýý õèéíý

Íèéë¿¿ëýã÷èéã õàéõ Õóäàëäààíû ëàâëàõ, çóó÷ëàã÷

áàéãóëëàãàä õàíäàæ áîëíî

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàã÷èéí øèéäâýð ãàðãàõ ¿å øàòóóä

Íèéë¿¿ëýã÷äèéí áèçíåñèéí ñàíàëûã àâàõ Õóäàëäàí àâàã÷ íèéë¿¿ëýã÷äèéí

ñàíàëûã àâíà (¿íý, íèéë¿¿ëýëòèéí íºõöºë ã.ì)

Íèéë¿¿ëýã÷èéã ñîíãîõ Ñàíàëóóäûã ¿íýëýí ñîíãîëòîî õèéíý

(¿íý,÷àíàð, ¿éë÷èëãýý, öàã áàðèëò, íýð õ¿íä)

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàã÷èéí øèéäâýð ãàðãàõ ¿å øàòóóä

Çàõèàëãûã ýöñèéí áàéäëààð ºãºõ òåõíèêèéí îíöëîã, òîî õýìæýý,

õ¿ðãýëòèéí õóãàöàà, çàñâàð ¿éë÷èëãýý, áóöààõ íºõöë¿¿ä, áàòàëãàà ã.ì

Òîäîðõîé íýã íèéë¿¿ëýã÷òýé ãýðýý áàéãóóëàõ

Áàéãóóëëàãûí õóäàëäàí àâàã÷èéí øèéäâýð ãàðãàõ ¿å øàòóóä

Íèéë¿¿ëýã÷èéã ñîíãîõîä àøèãëàõ ¿íýëãýýíèé æèøýý

Øèíæ ÷àíàð ¯íýëãýý

0Õ¿ëýýæ

àâàõ áîëîìæã¿é

1Ìóó

2Äóíä

3Ñàéí

4Îíö

Òåõíèêèéí õ¿÷èí ÷àäàë

4

¯íý 2

×àíàð 4

Õ¿ðãýëòèéí íºõöºë 2

¯éë÷èëãýý 4

Íèéò îíîî 4+2+4+2+4=16

Äóíäàæ îíîî 16/5=3.2

Àíõààðàë òàâüñàíä

áàÿðëàëàà