legal update 2012

LEGAL UPDATE2012

Dirk Beeckman

Mathias Baert

INLEIDING

i. De vereffening van vennootschappen na de wetten van 19 en 22 maart 2012

ii. De Wet verslaggeving bij fusies en splitsingen

iii. Wet geconsolideerde jaarrekening

iv. Actuele rechtspraak: enkele topics

v. V.O.F. in vogelvlucht

i. De vereffening van vennootschappen na de wetten van

19 en 22 maart 2012

I. De vereffening van vennootschappen na de wetten van 19 en 22 maart 2012

Overzicht:

1. Inleiding

2. Voorbereidende fase: de ontbinding van de vennootschap

3. De vereffenaar

4. Formele aspecten

5. Verloop en sluiting van de vereffening

6. Quid na de sluiting?

7. Deficitaire vereffening

8. Eendagsvereffening

9. Conclusie

1. Inleiding

De vereffening heeft doorheen de jaren een sterke evolutie gekend.

•Voor W. 2006: – Veel misbruiken, beperkte controle door de rechtbank– Wel werden aantal problemen opgelost via Faill. W. (8 aug ‘97)

• Verbod van naamswijziging/zetelverplaatsing onderworpen aan homologatie door de rechtbank

•W. 2006– Doelstelling: tegengaan van misbruiken en beschermen van de rechten van de

schuldeisers

1. Inleiding


• W. 2006:– Belangrijkste wijzigingen:

• Bevestiging / homologatie van de benoeming van de vereffenaar door de rechtbank van koophandel

• Opmaak van tussentijdse staten (i.e. tussentijdse rapportage)• Goedkeuring van het vereffeningsplan door de rechtbank

1. Inleiding


• W. 2012:

– Doelstelling: vereenvoudigen en verduidelijken van de W. 2006– Verminderen van de werkdruk Rb v Kh (meer realistische taakverdeling)– Bevestiging van de omzendbrief Onkelinx inzake de eendagsvereffening


Wijzen van ontbinding:

a) nietigheid van de vennootschap

b) ontbinding van rechtswege

c) gerechtelijke ontbinding

d) de vrijwillige ontbinding


a) Nietigheid van de vennootschap:

• Gronden (art. 227 W.Venn. (BVBA) en 454 W.Venn. (NV):

– Oprichting niet conform vereiste vorm (i.e. niet in een authentieke akte)

– Oprichtingsakte bevat geen gegevens omtrent naam en doel van de vennootschap, bedrag geplaatst kapitaal of inbreng

– Doel is ongeoorloofd of strijdig met openbare orde– Afwezigheid van voldoende oprichters


a) Nietigheid van de vennootschap:

• Nietigheid = door rechter uitgesproken• Altijd vereffening tot gevolg• Rechter benoemt vereffenaar:

– Mag statuten opzij zetten ingeval van ongeoorloofd doel / afwezigheid van voldoende oprichters

– Dient de statuten en wet te volgen indien de akte niet de vereiste vorm heeft / indien de verplichte gegevens ontbreken


b) Ontbinding van rechtswege:

• Verstrijken van de duur van de vennootschap• Tenietgaan van de zaak of verwezenlijking van het doel

van de vennootschap

Vb. bij een E-BVBA heeft het overlijden van een vennoot die geen erfgenamen heeft, tevens de ontbinding van de vennootschap tot gevolg. Elke belanghebbende kan de ontbinding vorderen


c) Gerechtelijke ontbinding:

•Wordt uitgesproken door de rechtbank•Gronden voor gerechtelijke ontbinding:

– Wettige reden (art. 45, 344, derde lid W.Venn. (BVBA) en 645, tweede lid W.Venn. (NV))• E.g. aanhoudende moeilijkheden tussen vennoten, continue miskenning van de rechten van de

minderheid, ontoereikend kapitaal• Gelet op de verregaande gevolgen: enkel gebruiken als laatste redmiddel

– Daling van het netto-actief beneden 6.200 EUR (art. 333 W.Venn.) – 61.500 EUR (art. 634 W.Venn.)

• Kan door iedere belanghebbende worden gevorderd maar regularisatie mogelijk– Toestaan van een regularisatietermijn om een kapitaalverhoging door te voeren (Gent 28 juni 2010, TGR-TWVR

2011,45)

• Niet van toepassing op de S-BVBA zolang zij het statuut van S-BVBA heeft• M.O. E-BVBA die niet voor 12.400 EUR werd volgestort (maar wel minstens voor 6.200 EUR) kan niet

gerechtelijk worden ontbonden.


c) Gerechtelijke ontbinding:

• Gronden voor gerechtelijke ontbinding:– De slapende vennootschap (art. 182 W.Venn.)

• Wanneer? Indien drie opeenvolgende boekjaren geen jaarrekening wordt neergelegd.• Kan door iedere belanghebbende (inclusief O.M. (182 W.Venn.) worden gevorderd maar regularisatie

mogelijk– Cass 23 maart 2006: regularisatie is ook nog mogelijk in hoger beroep

• Wordt de vennootschap ontbonden ten gevolge van een vordering van het O.M. dan kan de vennootschap (i.e. de vereffenaar) binnen een maand na de betekening van het vonnis verzet aantekenen, ook al is haar vereffening reeds op dat ogenblik gesloten (Brussel 8 september 2009, TRV 2011, met noot D. VAN GERVEN)


c) Vrijwillige ontbinding:

•Door algemene vergadering•Art. 181 W.Venn.: NV, BVBA, Comm VA, CVBA

– Verslag van het bestuursorgaan: minstens redenen en gevolgen van de vervroegde ontbinding toelichten

– Staat van activa en passiva (max. 3 maanden oud)• Tijdstip beoordeeling = AVA en niet tijdstip waarop RvB verslag opstelt• Opmaak staat: discontinuïteit / going concern

– Verslag van de commissaris, bedrijfsrevisor of externe accountant over de staat



•Sancties bij afwezigheid verslagen en staat:– Art. 181 § 3 W.Venn.: nietigheid van het besluit tot ontbinding– Art. 196 W.Venn. strafrechtelijke geldboete van 50 tot 10.000

EUR (x 6)– Art. 527 W.Venn. (NV) en 263 W.Venn. (BVBA)

bestuurdersaansprakelijkheid



•Beslissing tot ontbinding wordt genomen door BAV – Voor notaris (in authentieke akte – art. 66 W.Venn.)– Overeenkomstig de regels van een statutenwijziging

•Benoeming van de vereffenaar (door statuten/AVA/rechtbank) – cf. infra

•Neerlegging griffie + bekendmaking bijlage B.S.

•Aanpassingen in de kruispuntbank der ondernemingen


Gevolgen van de ontbinding:

•De vennootschap wordt na haar ontbinding geacht om verder te bestaan voor haar vereffening (183 § 1 W.Venn.)

leidt niet tot het einde van de rechtspersoon

•Enkel handelingen met het oog op de realisatie van het actief, de betaling van de schulden en de verdeling van een eventueel liquidatiesaldo



•Situatie van samenloop (cf. Cass. 22 sept. 2006)– Fixatiebeginsel– Gelijkheidsbeginsel– Geen maatregelen van tenuitvoerlegging waardoor de rechten van andere SE kunnen

worden aangetast

• M.O. art. 442bis § 1 WIB (niet tegenwerpelijkheid aan de fiscus) = geldt ook na ontbinding fiscus kan nog steeds beslag leggen (maar heeft geen uitsluitende rechten)

– Cass. 4 januari 2001: individuele uitvoeringsmaatregelen = mogelijk maar toegelaten voor zover zij gelijkheid van de aandeelhouders respecteren

•Samenloop geldt niet voor boedelschulden



• Vanaf haar ontbinding moet de Vennootschap in alle uitgaande stukken vermelden dat ze in vereffening is (art.183 W.Venn.)– Voorbeeld : NV WPG in vereffening

• Het feit dat de vennootschap ontbonden is, sluit faillissement niet uit (Cass. 17 juni 1994)

– Maar deficitaire vereffening is mogelijk, mits aan de voorwaarden is voldaan (Cass. 6 maart 2003) (cf. infra)

3. De vereffenaar

De benoeming van de vereffenaar (vrijwillige procedure)

Groot aantal vernieuwingen met de Wet van 2012

•Art. 184 § 1 W.Venn.: vereffenaar wordt benoemd door AV (expliciete bepaling) ≠ W. 2006

•Art. 184 § 2 W.Venn.: indienen eenzijdig verzoekschrift– Ondertekend door: vereffenaar(s), advocaat, notaris, bestuurder of zaakvoerder

van de vennootschap ( ≠ W. 2006)• Indien verschillende vereffenaars = gezamenlijk tekenen• Letterlijke lezing: 1 bestuurder of zaakvoerder volstaat (ongeacht eventuele

meerhandtekeningclausule)

3. De vereffenaar

De benoeming van de vereffenaar


•Art. 184 § 2 W.Venn.: indienen eenzijdig verzoekschrift– Geen boekhoudkundige staat ( ≠ W. 2006)

• Quid andere documenten? – Bewijs van goed gedrag en zeden– Uittreksel strafregister– oprichtingsakte en statuten– verklaring op eer i.v.m. uitsluitingsgronden– notulen AVA inzake de ontbinding

•Verzoekschrift moet gericht zijn aan voorzitter van de rechtbank van koophandel ( ≠ W. 2006)

3. De vereffenaar



•Territoriaal bevoegde rechter:– Plaats waar de vennootschap op de dag van het besluit tot ontbinding haar zetel

heeft.– Maar: zetel 6 maanden voor besluit tot ontbinding verplaatst: bevoegde

rechtbank = plaats voor de zetelverplaatsing

•Voorzitter rechtbank: enkel voor homologatie– VB goedkeuring en verdelingsplan = Rechtbank van koophandel– Zowel burgerlijke als handelsvennootschappen

• Verduidelijking W. 2006• Niet voor VZW’s

3. De vereffenaar



•Doel van het indienen van het verzoekschrift = homologatie door de rechter

– Rechter kan toezien op de aanwijzing van de persoon die tot vereffenaar wordt benoemd

•Homologatie = beoordelen van de waarborgen van rechtschapenheid (184 § 2 W.Venn.)

– ALLE waarborgen van rechtschapenheid: quid?• Verduidelijking tegenover W. 2006 (2 visies)

– Voor de uitvoering van het mandaat • Verduidelijkingen tegenover W. 2006

3. De vereffenaar



•Uitspraak binnen 5 dagen na verzoekschrift (art. 184 § 2 W.Venn.)– ≠ W. 2006 (24h)– Bij gebrek aan uitspraak binnen deze termijn = aangewezen vereffenaar

beschouwd als bevestigd

•Bevestiging benoeming/homologatie– Geen uitspraak binnen 5 dagen– Specifieke uitspraak tot homologatie waarbij de rechtbank meedeelt dat de vereffenaar over

alle waarborgen van rechtschapenheid beschikt voor de uitoefening van zijn functie

3. De vereffenaar


Weigering bevestiging benoeming/homologatie

•W. 2006– Bij niet bevestiging kan de rechtbank zelf een of meer vereffenaars benoemen

eventueel op voorstel van de algemene vergadering (oud art. 184 § 1 W.Venn.)– Geen specifieke bepaling over alternatieve vereffenaars

•W. 2012– Specifieke bepaling omtrent één of meer alternatieve kandidaat-vereffenaars,

eventueel in de volgorde van voorkeur (art. 184 § 2, 6de lid W.Venn.)– Ingeval van weigering: alternatieve kandidaat-vereffenaar wordt aangeduid door

voorzitter– Niet geschiktheid van alternatieve vereffenaar(s): voorzitter duidt zelf vereffenaar

aan

3. De vereffenaar

Handelingen gesteld door de vereffenaar voor bevestiging homologatie

•W. 2006– Oud art. 184 § 2, derde lid W.Venn.: De vereffenaar treedt pas in functie na de bevestiging

en de rechtbank oordeelt over de handelingen die de vereffenaar eventueel heeft gesteld tussen benoeming en bevestiging door de rechtbank

– Rechtbank kan bijgevolg handelingen bevestigen met terugwerkende kracht of deze nietig verklaren indien zij in strijd waren met de rechten van derden

– onduidelijk of handelingen principieel geldig waren of niet

•W. 2012– Art. 184 § 2 W.Venn. : bepaling inzake ogenblik infunctietreding = weggelaten– Tussentijdse handelingen = in principe geldig en wettig.

• Geen bekrachtiging meer door rechtbank• Rechtbank kan ze wel nog vernietigen indien er kennelijke strijdigheid is met rechten van derden

4. Formele aspecten

Vennootschaps- en vereffeningsdossier

Wet van 2006

•Art. 195bis W.Venn.: voor elke vereffening wordt ter griffie een dossier bijgehouden dat de volgende stukken bevat: inhoud vennootschapsdossier en officiële documenten betreffende de vereffening

Wet van 2012

•Geen apart vereffeningsdossier meer: alle documenten betreffende de vereffening worden geïncorporeerd in het vennootschapsdossier•Plan van verdeling van activa zoals goedgekeurd door de rechtbank wordt thans ook opgenomen in het vennootschapsdossier (art. 195bis, 4°bis W.Venn.)

4. Formele aspecten

Neerlegging benoeming (184 § 3 W.Venn.)

Wet van 2012 = verduidelijking

Benoemingsbesluit moet worden neergelegd en bekendgemaakt in bijlagen B.S.

•Slechts mogelijk wanneer afschrift wordt bijgevoegd van de uitspraak van de voorzitter van de Rb v Kh.

•Verduidelijking W. 2006– Bevoegdheid van de voorzitter– Afschrift moet door vennootschap zelf worden bijgevoegd

•Wat bij de facto bevestiging wegens verstrijking termijn 5 dagen?– Bewijs van aanvraag is voldoende

•Neerlegging moet gebeuren binnen 15d na uitspraak of na afloop van termijn van 5 werkdagen (bij gebrek aan uitspraak)

4. Formele aspecten

Wijzigingen in het Ger. W.

• W. 2012: eenduidige aanduiding van de materieel bevoegde rechter voor verschillende aspecten van de vereffeningsprocedure

Rechtbank van Koophandel Voorzitter Rechtbank van Koophandel

- Aanvragen tot homologatie, beslissingen tot verplaatsing zetel vennootschap in vereffening

- Vorderingen tot ontbinding vennootschappen die gedurende 3 boekjaren geen jaarrekening hebben neergelegd

- Aanvragen tot goedkeuring verdelingsplan

- Vorderingen inzake aanstellingen vereffenaar

- Bevestiging/homologatie vereffenaar- Vervanging vereffenaar


• Verloop

– Besluit tot ontbinding– Stemming door de algemene vergadering over het besluit tot ontbinding– Aanduiding van de vereffening– Bevestiging of homologatie door de Rb v Kh– Neerlegging van de ontbindingsakte en afschrift van akte tot homologatie (voor zover die

laatste er is – anders vonnis) op de griffie– In de 7de maand na opening van de vereffening een omstandige staat neerleggen (cf. infra)– In de 13de maand na de opening van de vereffening een omstandige staat neerleggen (cf.

infra)– Vanaf tweede jaar: om het jaar een omstandige staat neerleggen– Indienen van eenzijdige verzoekschrift tot goedkeuring van het verdelingsplan– Sluiting van de vereffening– Publicatie sluiting van de vereffening in bijlagen van het BS


• Neerleggen jaarrekening

– Voor de beslissing tot ontbinding• Jaarrekening en jaarverslag worden opgesteld door de RvB• Er moet een verslag zijn van de commissaris• De jaarrekening moet worden goedgekeurd (binnen 6 maanden na de afsluiting van

het boekjaar)• Jaarrekening moet worden neergelegd en bekendgemaakt

– Na de beslissing tot ontbinding• Jaarrekening en jaarverslag moeten worden opgesteld door vereffenaar (het

jaarverslag moet de redenen geven waarom de vereffening nog niet werd afgesloten)• Als commissaris nog in functie is, verslag commissaris• De jaarrekening moet worden voorgelegd aan de AVA (binnen redelijke termijn)• Jaarrekening moet worden neergelegd en bekendgemaakt


• Omstandige staat

– W. 2006• Omstandige staat van de toestand van de vereffening met vermelding van o.m. de

ontvangsten, uitgaven en uitkeringen van wat nog moet worden vereffend.

• Aan griffie zenden in 6de en 12de maand van de vereffening (nadien 1x per jaar)– Niet bepaald op welke wijze dit dient te gebeuren

• Omstandige staat wordt toegevoegd aan vereffeningsdossier

– W. 2012• Omstandige staat wordt opgesteld op einde van 6de en 12de maand en moet aan de

griffie van de Rb v Kh worden toegezonden in de 7de en 13de maand na de opening van de vereffening

• Omstandige staat wordt toegevoegd aan vennootschapsdossier


• Sluiting– Wanneer ?

• Nadat de vereffeningswerkzaamheden zijn afgerond kan de vereffening gesloten worden• In principe kan er maar gesloten worden indien alle schulden volledig of pro rata (ingeval van een

deficitaire vereffening) werden betaald• Cass. 22 maart 1962 : de aanwezigheid van onbetaalde schulden staat de sluiting van de vereffening

niet in de weg• Enige Nuancering• Deze Cassatie rechtspraak steunt op de regel dat de vordering tegen de vereffenaar verjaren na vijf

jaar vanaf de bekendmaking van de sluiting• Geen vrijbrief om de vereffening op eender welk tijdstip te sluiten• Het Hof van Cassatie vereist een beslissing van de AV tot sluiting en er mag geen dedrog mee

gemoeit zijn• Volgens het hof kunnen bedrogen schuldeisers de vernietiging van de sluiting vorderen wanneer de

sluiten met bedriegelijklijke benadeling van hun rechten zou gebeurd zijn• Basis voor de deficitaire vereffening – Wetswijziging 2006


• Sluiting

– Door Wie?• De AV beslist over de sluiting• De Vereffenaar kan enkel voorstellen aan de AV om de vereffening te sluiten• De Rechtbank ingeval van ontbinding ingevolge het niet neerleggen van de jaarrekening gedurende

minstens dire opeenvolgende jaren


• Sluiting

– Procedure• De AV beslist over de sluiting op voorstel van de vereffenaar• Wanneer de vereffenaar van oordeel is dat de vereffening kan gesloten worden zal hij de algemene

vergadering bijeenroepen• Vroeger bestond hierop geen enkele controle• AV soms de neiging de vereffening af te sluiten vooraleer alle vereffeningswerkzaamheden waren

afgewikkeld• Sinds 2006 moeten de vereffenaars vooraleer de vereffening te kunnen afsluiten een verdelingsplan

voorleggen aan de rechtbank


• Sluiting

– Verdelingsplan (art. 190 W.Venn)• Vooraleer de vereffening kan afgesloten worden• Moet het verdelingsplan goedgekeurd worden door de Rechtbank van Koophandel• Neergelegd bij eenzijdig verzoekschrift • Getekend door vereffenaar, advocaat, notaris of bestuurder/zaakvoerder• De rechtbank kan de vereffenaar om alle dienstige inlichtingen verzoeken• De rechtbank zal nagaan of het verdelingplan in overeenstemming met de geldende wettelijke

bepalingen (bv Hypotheek Wet) • Het verdelingsplan heeft betrekking op de activa die onder de verschillende schuldeisers moeten

verdeeld worden


• Sluiting

–Verdelingsplan (art. 190 W.Venn)

• Aandeelhouders zijn geen schuldeisers dus de vereffenaar kan nog steeds voorschotten op het liquidatiesaldo uitkeren aan de aandeelhouders (op zijn risico – persoonlijke aansprakelijkheid)

• De goedkeuring van de rechtbank dekt ook de vereffeningshandelingen uit het verleden• Niet gelijk te stellen met kwijting enkel bevoegdheid AV• Nog steeds geen wettelijke termijn voorzien waarbinnen de RB moet beslissen• SE niet actief betrokken • Wordt bijgehouden in het vennootschapsdossier• Niet van toepassing op turbo vereffening


• Sluiting - Neerlegging en controle van de rekeningen en stukken tot staving (art.194 W.Venn.)– Nadat (i) de vereffeningswerkzaamheden beëindigd zijn en (ii) de rechtbank haar

goedkeuring aan het verdelingsplan heeft gegeven– Moeten de vereffenaars ten minste één maand voor de sluitingsvergadering op

zetel van de vennootschap de rekeningen en de stukken tot staving voorleggen– Dit geeft de aandeelhouders de mogelijkheid met kennis van zaken te beslissen

over de sluiting van de vereffening (individueel onderzoeksrecht + mogelijke bijstand bedrijfsrevisor of externe accountant)

– In vennooschappen die wettelijk verplicht zijn een Commissaris aan te stellen of die vrijwillig een Commissaris hebben aangesteld zal de Commissaris de vereffeningstukken en rekeningen controleren en een verslag opstellen


• Sluiting – Sluitingsvergadering

– In voorkomend geval deelt de Commissaris zijn bevindingen mee op de sluitingsvergadering

– Kwijting• Verefennaar• Commissaris• Beslissing tot sluiting staat gelijk met kwijting aangezien de vereffeningsrekeningen worden

goedgekeurd• Door de kwijting kan er geen actio mandati meer ingesteld worden tegen vereffenaars

– Aanwijzing plaats waar de boeken worden bijgehouden• 10 jaar boekhoudwet• 5 jaar W.Venn. (art 198 W.venn) alle rechtsvorderingen ivm uitvoering van hun taak tegen vereffenaar

verjaren na vijf jaar vanaf bekendmaking• W.Venn. Is bijzondere wet > boekhoudwet

– Eventueel cosignatie van gelden– Meerderheid – vorm

• Geen authentieke akte• Geen bijzondere meerderheid of aanwezigheidsquorum

– Gewone meerderheid– 1 aandeelhouder volstaat


• Sluiting – Bekendmaking

• Afsluiting van de vereffening moet openbaar gemaakt worden door neerlegging op de griffie (door de vereffenaar ?)

• Uittreksel bevat bovendien (art.195 W.Venn.) :– Opgave van de plaats waar de boeken tenminste vijf jaar worden bijgehouden– Consignatie van de gelden

• Wat mee te nemen naar de griffie? – Geen wettelijke verplichting om de goedkeuring van het verdelingsplan mee neer

te leggen – meeste griffies vragen dit– Wel verplichte goedkeuring verdelingsplan voor sluiting– Best contact met griffie opnemen


• Sluiting – Bekendmaking• Sancties• Onregelmatige publicatie als de vermeldingen van art.195 W.Venn.

Niet zijn opgenomen:– Plaats bewaring Boeken– Consignatie

• Verjaringstermijn van 5 jaar begint niet te lopen• Geen publicatie

– Cass : de niet bekend gemaakte afsluiting van de vereffening heeft uitwerking tgo derden

– Het betreft hier volgens Cassatie enkel de bekendmakingsformaliteiten en niet de gevolgen die aan de bekendmakingsplicht verbonden zijn

– Maar niet : de uitdrukkelijke verjaringstermijn van de vereffenaar als zodanig omdat daar een uitdrukkelijke wettekst voor bestaat (verjaring vanaf publicatie)

– Betwist in rechtspraak en rechtsleer


• Sluiting • Andere Formaliteiten

– Schrapping KBO en ondernemingsloket– Fiscale aangifte– BTW schrappen

6. Gevolgen van de sluiting van de vereffening en de publicatie ervan

• Gevolgen Vennootschap

– Verdwijning rechtspersoonlijkheid– Verjaring 5 jaar begint lopen tegen de vereffenaar “als zodanig” – de vennootschap blijft passief bestaan in hoofde van haar vereffenaar als

zodanig als vertegenwoordiger van de verdwenen vennootschap– Schuldeisers kunnen tot 5 jaar na publicatie de vennootschap (vereffenaar als

zodanig aanspreken)– Te onderscheiden van de persoonlijke aansprakelijkheid van de vereffenaar voor

de uitvoering van zijn taken


• Gevolgen Rechtsbekwaameheid Vennootschap

– Als eiser nieuwe vorderingen instellen• Onmogelijk nieuwe vorderingen in te stellen wegens verwijnen rechtspersoonlijkheid

– Lopende procedures – iets onduidelijker• Geen uitvoering van het vonnis of arrest wegens gebrek aan rechtspersoonlijkheid

– Geen rechtsmiddelen instellen– Niet sluiten als er procedures zijn– Vennootschap bestaat enkel nog passief – kan niet meer actief optreden


• Gevolgen Rechtsbekwaamheid Vennootschap

– Als Verweerder– Wegens haar passieve rechtspersoonlijkheid kunnen schuldeisers gedurende vijf

jaar vorderingen instellen tegen de vereffenaar als orgaan van de verdwenen vennootschap dus tegen de verdwenen rechtspersoon zelf

– Vennootschap kan zich in de persoon van haar vereffenaar tegen verweren– Geen zin de vereffening dicht te gooien om aan een procedure te ontsnappen


• Gevolgen Schuldeisers Vennootschap

• In principe doet sluiting geen afbreuk aan de rechten van schuldeisers

• In praktijk hebben Schuldeisers geen doeltreffend middel tegen de vennootschap



• Vordering tegen de vereffenaar als zodanig – passieve rechtspersoonlijkheid

• Niet nuttig• Het vermogen is als verdeeld zodat er niets over blijft voor

schuldeisers• In principe hebben schuldeisers geen vorderingsrecht op

aandeelhouders



• Daarom is het beter een vordering tegen de vereffenaar in te stellen wegens persoonlijke fout– Bv een vordering vergeten– Gesloten met een lopende procedure– ….

• Deze vordering verjaart na vijf jaar vanaf:– De betreffende verrichting– Of indien ze met opzet verborgen is gehouden vanaf de ontdekking ervan


• Nietigverklaring van de Sluiting• $$$$$$$


• Mogelijkheid geopend door Cass 22 maart 162• De aanwezigheid van onbetaalde schulden staat de afsluiting van

de vereffening niet in de weg• Behoudens ingeval van bedrog• Dus de vereffening kan gesloten worden vooraleer alle schulden zijn

afbetaald maar er moet een regeling getroffen worden voor de niet aangezuiverde schulden (afwezigheid bedrog)


• Kan een vennootschap in vereffening failliet worden verklaard?

• Een vereffening sluit een faillissement niet uit• Kijken naar de faillissementsvoorwaarden (art.2 Faill.W.)

– Handelaar zijn– Duurzame wijze opgehouden hebben te betalen (staking van betaling)– Krediet moet geschokt zijn (wankel krediet)


• Handelaar zijn

• Voor de rechtbank van Koophandel te Brussel (2 april 1991) werd de stelling verdedigd dat :– Een vennootschap in vereffening enkel nog bestaat voor haar vereffening– Aangezien door het vereffeningsbesluit het handelsdoel van de vennootschap

verloren gaat– Kan de vennootschap na het verstijken van een termijn van zes maanden vanaf

haar invereffingstelling niet meer failliet kan verklaard worden


• Handelaar zijn

• Cassatie (17 juni 1994) einde aan de controverse:

– Een ontbonden en in vereffening gestelde vennootschap

– behoudt de door haar statuten bepaalde hoedanigheid van handelaar

– tot zij volledig vereffend is;


• Handelaar zijn

• Verder lezen we in het arrest dat:

– De vennootschap in vereffening• Die haar eisbare schulden niet kan betalen• Of op korte niet zal kunnen voldoen

– En aan wie haar schuldeisers weigeren :• een uitstel van betaling te geven• Of een vermindering van hun schuldvordering toe te staan

– En die geen nieuw krediet kan krijgen

– In staat van faillissement is


• Staking van Betaling

– Een vennootschap in vereffening – Die op korte termijn– Haar eisbare schulden – Niet kan voldoen– Opmerking

• Schulden worden niet onmiddellijk opeisbaar als gevolg van de invereffingstelling


• Wankelen van krediet

• Cass 1994• Mogelijkheid om in geval van deficitaire vereffening• Een uitstel van betaling te krijgen• Een vermindering van schuldvordering te vragen• Om de vereffening verder te zetten• Bij weigering van dit uitstel of nieuw krediet• Moet de vereffenaar de boeken neerleggen



• Wanneer moet je de boeken neerleggen?– Binnen de maand na de staking van betaling (art. 9 Faill. W.)

• Wat als de vereffenaar dit niet doet?– Mogelijke aansprakelijkheid voor de aangroei van het passief – Vanaf het tijdstip dat hij aangifte van het faillissement had moeten doen– Strafrechtelijk gesanctioneerd



• Samenvattend:• Een deficitaire vereffening is enkel mogelijk als de schuldeisers

met een opeisbare vordering daarmee instemmen• Het wankelen van het krediet kan blijken uit:

– SE eist betaling van zijn schuld– SE dagvaardt in faillissement

• Wat bij stilzwijgen van SE– Voorzichtigheid bij vereffenaar– Kan als stilzwijgend akkoord beschouwd worden om de deficitaire

vereffening verder te zetten– ALS – De vereffenaar de SE correct en volledig heeft ingelicht



• Verdere evolutie in de rechtspraak – Cass. 6 maart 2003• Samenvatting criteria om het wankelen van het krediet te

beoordelen• De feitenrechter kan aan de hand van de concrete feitelijke

elementen vaststellen dat



• Een voldoende meerderheid van de SE haar vertrouwen in de vereffenaar behoudt als de vereffening :– niet frauduleus is;– Zich in goede omstandigheden afspeelt– Tot voldoening van de SE of een betekenisvolle meerderheid onder hen– Dat hun instemming niet werd bekomen op basis van onvolledige of

onjuiste informatie– Zodat het krediet niet geschokt is – Dat de wijze van vereffening verder niet van aard is om het krediet te

schokken bij haar SE– De SE gelijk behandeld worden– Geen constructies worden opgezet die de rechten van de SE kunnen

schenden



• Wat leren we hieruit?– Betekenisvolle meerderheid van SE– Informeren SE (op de hoogte houden)– Geen bedrog



• Verdere evolutie Cassatie rechtspraak (Cass. 14 januari 2005)• Faillissementsvoorwaarden van een vennootschap in

vereffening behoeven een specifieke beoordeling• Die afwijkt van een vennootschap in going concern• Een feitenrechter kan dus de voorwaarden van :

– Staking van betalen– Wankelen van krediet

• Anders invullen bij een vennootschap in vereffening dan gebruikelijk



• Wat zegt dit arrest ?• Is in staat van faillissement de vennootschap :

– Die haar eisbare schulden niet betaalt– Waarvan vaststaat dat zij haar schulden op korte termijn niet zal kunnen

voldoen– Aan wie haar haar SE weigeren uitstel van betaling of vermindering van

hun schuldvordering toe te staan– Die geen nieuw krediet krijgt



– Feit dat dat SE of een significant deel ervan– Het vertrouwen behoudt in de vereffenaar en de vereffening– Kan een element zijn waarop de feitenrechter oordeelt– Dat de vennootschap in vereffening nog haar krediet behoudt– En DUS niet in staat van faillissement is



• Belangenafweging – Rechtsmisbruik• In principe kan iedere SE (ook de kleinste) • Als zijn opeisbare schuldvordering niet integraal betaald wordt• En hij geen uitstel van betaling wenst toe te staan• Geen misbruik maken van de faillissementsprocedure (vb

rechtspraak)– Vordering tot faillietverklaring kan afgewezen worden op basis van

rechtsmisbruik als:• Vereffening vermoedelijk wordt afgesloten met batig saldo• Vordering werd ingesteld door SE die onbelangrijk is in het geheel van de SE zelfs als er een

tekort zal zijn



• Belangenafweging – Rechtsmisbruik

• Rechtbank zal oog hebben voor het algemeen belang

– Vereffenaar zal moeten aantonen dat voordeel van het faillissement tgo vereffening disproportioneel klein is

– Wat zou dat voordeel kunnen zijn:• Toename van het actief via diverse vorderingen:

– Ongedaan maken van bepaalde transacties gedurende Verdachte periode– Aansprakelijkheidsvorderingen– oprichtersaansprakelijkheid– Kennlijke grove fout

– Faillissement kan geweigerd worden wegens rechtsmisbruik• Vordering op basis van een onrechtmatig doel

– Druk uitoefenen op vennootschap om eerst betaald te worden– Verwijdering van vereffenaar vragen die geen verwijt treft



• Belangenafweging – Rechtsmisbruik

• Wettelijke bescherming belangen SE – Art. 12 Fail W.)

– Staking van betaling in principe max 6 maanden voor het faillissementsvonnis– Uitzondering vennootschap in vereffening (al dan niet afgesloten)– Aanwijzingen bestaan dat de vereffening bewerkstelligd werd om de SE nadeel

te berokkenen– DAN kan het tijdstip van staking van betaling geplaatst worden op de dag van

het ontbindingsbesluit


Expliciete bepaling•Nieuw art. 184 § 5 W. Venn. : ‘Onverminderd art. 181 W.Venn. zijn een ontbinding en vereffening in één akte slechts mogelijk mits de naleving van de volgende (cumulatieve) voorwaarden:

• Er is geen vereffenaar aangeduid• Er zijn geen passiva luidens de staat van activa en passiva• Alle aandeelhouders of vennoten zijn op de algemene vergadering aanwezig

of geldig vertegenwoordigd en alle besluiten worden genomen met eenparigheid van stemmen


•Een ontbinding en vereffening in één akte– Gaat om vrijwillige ontbinding (niet gerechtelijke of van rechtswege)– Vereffening dient te worden begrepen als het sluiten van de vereffening

De ontbinding (i.e. aanvang van de vereffening) en sluiting van een vereffening worden in 1 akte vastgesteld

•Bij NV/ BVBA / Comm VA / CVBA : authentieke (notariële) akte vereist– Besluit tot ontbinding moet krachtens art. 66 W.Venn. in notariële akte worden vastgesteld– Besluit tot het sluiten van de vereffening kan zowel via onderhandse akte als authentieke

akte


Historiek

•Voor W. 2006:– Algemeen aanvaarde praktijk om vennootschap te ontbinden en vereffenen in 1

dag (of minstens in één dag). De activa en passiva werden dan overgenomen door quasi enige vennoot

– In de praktijk rees wel de vraag of dit mogelijk was vermits er een termijn van 1 maand diende te zitten tussen de neerlegging van de rekeningen en stukken.

• RS/RL beantwoorden dit positief op voorwaarde:

– Alle vennoten gaan eenparig akkoord en doen individueel afstand van termijn van 1 maand

– Er is geen commissaris en de vennoten doen afstand van hun controlerecht– Indien er wel een commissaris is, dient deze afstand te doen van de termijn van

1 maand (de controle wordt op voorhand of op de vergadering verricht)– De vereffening is afgerond doordat zij “op voorhand wordt gedaan” of doordat de

enige aandeelhouder alle activa en passiva overneemt.


Historiek

•Na W. 2006:– Invoering nieuwe vereisten: bevestiging benoeming vereffenaar, goedkeuring van

het verdelingsplan, …– Deel van de RL meende dat eendagsvereffening niet langer mogelijk was

• Omwille van de bijkomende vereisten• Omwille van het feit dat de vereffening niet alleen ter bescherming van de vennoten

diende maar ook ter bescherming van de belangen van derden.

– Vereffening slechts mogelijk na de homologatie en goedkeuring verdelingsplan

– Fameuze omzendbrief Onkelinx van 14 november 2006: eendagsvereffening = mogelijk indien


Historiek

• Na W. 2006:– Fameuze omzendbrief Onkelinx van 14 november 2006: eendagsvereffening =

mogelijk indien:• Indien geen vereffenaar wordt benoemd• De vennootschap geen schulden meer heeft• Het besluit wordt genomen met eenparigheid van stemmen van alle vennoten• Alle overblijvende activa worden overgenomen door de aandeelhouders

– In de praktijk rezen toch bezwaren:• Verzwaring van de aansprakelijkheid van de bestuurders/zaakvoerders• Vond moeilijk uitwerking omdat er bijna altijd nog passiva aanwezig zijn

– Werd in de praktijk maar weinig toegepast • Anders: Kh. Gent, 12 december 2006, T.R.V . 2008/3, 211


• Na W. 2012:– Mogelijkheid om te ontbinden en vereffenen nu expliciet vermeld in art. 184 § 5

W.Venn.• Cumulatieve voorwaarden = aan deze uit de omzendbrief

– Procedure• Voorbereidende documenten moeten worden opgesteld: verslag van de

RvB/zaakvoerders, staat van activa en passiva die niet meer dan 3 maand oud is/ verslag commissaris

• Er mag geen vereffenaar worden benoemd• Er moet een eenparige beslissing van de vennoten worden genomen in een notariële

akte• De overname van de restende activa moet gebeuren door de vennoot/vennoten• Er is geen omstandige staat vereist betreffende het verloop van de vereffening• Geen verdelingsplan vereist (noch rechterlijke goedkeuring)• De neerlegging en publicatie dient te gebeuren in overeenstemming met art. 195

W.Venn.


Theorie vs. Praktijk

• Vereiste van eenparigheid

– In groepsvennootschappen: wellicht geen probleem het grootste gedeelte of alle aandelen worden meestal aangehouden door een moedervennootschap

– In kleine, meer besloten vennootschappen, met een beperkt aantal vennoten die het eens zijn, zal dit ook geen probleem vormen.

– In grotere NV’s met een diffuus aandeelhouderschap is het evenwel ver van zeker dat dergelijke eenparigheid zal worden bereikt

• Eendagsvereffening is hier dan ook niet aangewezen.



• Vereiste van afwezigheid van passiva

– Het begrip passiva van art. 184 § 5, 2° W.Venn. = ongelukkig gekozen

• Cf. ‘Passiva’ onder KB 30 januari 2001 tot uitvoering W.Venn. (art. 88.)• Balans: totaal activa = totaal passiva• Passiva in de zin van art. 184 § 5, 2° W.Venn. moet, ons inziens, enkel

worden opgevat als schulden



• Afwezigheid van schulden– Wat met de kosten m.b.t. de ontbinding?– Wat met latente schulden?– Is kwijtschelding van schulden mogelijk? fiscale consequenties

• Wanneer men zou bepalen dat de activa/passiva worden overgenomen door enige vennoot/moedervennootschap, is hiervoor de toestemming van schuldeisers nodig?



• Verzwaring van de aansprakelijkheid van de bestuurders/zaakvoerders

– Soms meent men dat er sprake is van aansprakelijkheid wegens uitholling van het maatschappelijk doel overtreding van de W/statuten

– Aansprakelijkheid in hoedanigheid van vereffenaar: indien geen vereffenaar werd benoemd worden bestuurders/zaakvoerders als vereffenaars beschouwd ten aanzien van derden.

9. Conclusie

• Wet van 2006 was grote stap voorwaarts: meer toezicht, meer bescherming– Maar er bestonden enkele onduidelijkheden

• Wet van 2012 stuurt bij en heldert enkel van die onduidelijkheden op– MAAR nog steeds openstaande issues:

• Er bestaat geen procedure tot indiening en verificatie van de schuldvorderingen (zoals dit wel bestaat in een faillissement)

• Het verdelingsplan moet niet worden gecontroleerd door een deskundige (commissaris, bedrijfsrevisor)

• Bij het afsluiten van de vereffening is geen aanwezigheidsquorum/bijzondere meerderheid vereist + kan in onderhandse akte

• Er bestaat geen wettelijke regeling inzake de heropening van de vereffening of het gevolg van vergeten activa/passiva

ii. Wet verslaggeving bij fusies en splitsingen


• Wet van 8 januari 2012 tot wijziging van het Wetboek van Vennootschappen ingevolge Richtlijn 2009/109/EC wat verslaggevings- en documentatieplicht in geval van fusies en splitsingen betreft (B.S. 18 januari 2012)

• Doel van bekendmaking- verslaggevingsplicht: bescherming aandeelhouders en andere belanghebbenden

• Maar met de W. 8 januari 2012 = versoepeling van deze bekendmaking en verslaggeving versoepeld


• Bekendmaking van een fusie- of splitsingsvoorstel

– Principe: bestuursorgaan van betrokken vennootschappen verplicht om fusie- of splitsingsvoorstel op te stellen.

– Bekendmaking = vereenvoudigd mogelijk om:• Volledige voorstel bekend te maken in de bijlagen tot het B.S (vroeger), of;• Mededeling in bijlagen B.S. die een hyperlink bevat naar de website van de betrokken

vennootschap

– Neerlegging + bekendmaking 6 weken voor AVA• Onduidelijkheid over aanvang termijn 6 weken


• Tussentijdse inlichtingen en terbeschikkingstelling van stukken

– Principe: bestuursorgaan van betrokken vennootschappen verplicht om fusie- of splitsingsvoorstel op te stellen waarin:

• de stand van het vermogen van de te fuseren of splitsen vennootschappen wordt uiteengezet ,en;

• waarin de wenselijkheid van de fusie of splitsing vanuit juridisch en economisch oogpunt, de voorwaarden en de modaliteiten, alsook de gevolgen van de fusie of splitsing worden toegelicht en verantwoord

– Bij fusies = fusieverslag niet langer vereist indien instemming van alle aandeelhouders (bij elke bij de fusie betrokken vennootschap)

– Verduidelijking voor wat betreft het controleverslag bij inbreng in natura



– Principe: de bestuursorganen van elke bij fusie/splitsing betrokken vennootschappen op de hoogte stellen van elke belangrijke wijziging die zich in de activa en passiva van het vermogen heeft voorgedaan tussen de datum van opstelling van fusie/splitsingsvoorstel en datum van algemene vergadering die tot fusie/splitsing beslist

– Vereenvoudiging: verplichting geldt niet langer in kader van fusie indien alle aandeelhouders van elke bij fusie betrokken vennootschap hiermee hebben ingestemd.



– Principe: bij fusie of splitsingen moeten tussentijdse cijfers worden opgemaakt indien de laatste jaarrekening betrekking heeft op een boekjaar dat meer dan zes maanden voor de datum van het fusie- of splitsingsvoorstel afgesloten werd.

– Vereenvoudiging: verplichting geldt niet meer op voorwaarde dat:• De vennootschap een halfjaarlijks financieel verslag opstelt• Alle vennoten die bij de fusie betrokken zijn, daarmee hebben ingestemd

– Regeling geldt ook voor splitsingen door oprichting wanneer de aandelen van elk van de nieuwe vennootschappen worden uitgegeven aan vennoten van de gesplitste vennootschap evenredig aan hun rechten in het kapitaal van deze vennootschap



– Stukken die in kader van fusie/splitsing ter beschikking worden gesteld van de vennoten: voortaan per elektronische post

• Voorwaarde: individuele, uitdrukkelijke, toestemming


• Goedkeuring van een fusie niet steeds meer vereist

– Wanneer een NV minstens 90% van alle aandelen in de overgenomen NV houdt, is de goedkeuring van de fusie door de algemene vergadering van de overnemende vennootschap niet vereist voor zover:

• de bekendmaking van het fusievoorstel voor de overnemende vennootschap gebeurt uiterlijk zes weken voor de datum van de algemene vergadering van de overgenomen vennootschap die over het fusievoorstel moeten besluiten

• Iedere aandeelhouder van de overnemende vennootschap het recht heeft om ten minste 1 maand voor de bekendmaking kennis kan nemen van de stukken op de zetel van de vennootschap.


• Wet van 22 maart 2012 tot wijziging van het Wetboek van Vennootschappen en de wet van 17 juli 1975 met betrekking tot de boekhouding van de ondernemingen (B.S. 12 april 2012)

– Wijziging van art. 110 W.Venn.: toevoeging van een tweede lid

‘Een moederonderneming die alleen maar dochterondernemingen heeft die, gelet op de beoordeling van het geconsolideerd vermogen, de geconsolideerde financiële positie of het geconsolideerd resultaat, individueel of tezamen, slechts van te verwaarlozen betekenis zijn, wordt vrijgesteld van de verplichting voorzien in het eerste lid’


• Het begrip ‘te verwaarlozen betekenis’ wordt toegelicht in een advies van het CBN

http://www.cnc-cbn.be/files/news/link/CBN_advies_2012_100.pdf

–Van geen betekenis• i.e. niet materieel• Het begrip materieel wordt gebruikt in de (in de context van jaarrekeningen)

internationaal algemeen aanvaarde betekenis van het woord, volgens dewelke informatie materieel is indien het weglaten of onjuist weergeven daarvan een invloed zou kunnen hebben op de economische beslissingen die gebruikers op basis van een jaarrekening nemen.

http://www.cnc-cbn.be/files/news/link/CBN_advies_2012_100.pdf

iv) Actuele rechtspraak: enkele topics

iv) Actuele rechtspraak: enkele topics

• Statutaire en wettelijke specialiteit (art. 14, 4° KBO)

• Ontslag ad nutum• Miskenning van de alarmbelprocedure• Ontbinding van de vennootschap• Actia pauliana

Statutaire en wettelijke specialiteit

• De 14, 4°KBO – Wet:

– ‘Indien de handels- of ambachtsonderneming wel in deze hoedanigheid is ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen, maar haar vordering gebaseerd is op een activiteit waarvoor de onderneming op de datum van de inleiding van de vordering niet is ingeschreven of die giet valt onder het maatschappelijk doel waarvoor de onderneming op deze datum is ingeschreven, is de vordering van die onderneming eveneens onontvankelijk. De onontvankelijkheid is evenwel gedekt, indien de onontvankelijkheid niet voor elke andere exceptie of verweermiddel wordt ingeroepen.’

Art. 14, 4° W.KBO

• Concreet:– Rechtsvorderingen van handels- / ambachtsondernemingen die gebaseerd zijn

op activiteiten waarvoor geen inschrijving werd genomen in de KBO op het ogenblik van de onontvankelijkheid

– Aan de hand van NACEBEL-codes:– Voorbeelden:

• Verkoop van ‘citizin band’ materiaal (zendapparatuur e.d.;) wordt niet gedekt door de inschrijving ‘fotoatelier, import, export, groothandel in foto- en filmmateriaal (Brussel 6 januari 1981, J.T. 1981, 429)

• Een managementvennootschap kan zonder aangepaste inschrijving in het handelsregister geen vordering instellen m.b.t. handelsactiviteiten (Voorz. Kh. Gent 21 mei 2002, TGR 2001, 296)

• Een handelsagent dient een afzonderlijke inschrijving te nemen teneinde prestaties inzake marketing te kunnen aanrekenen aan de principaal (Gent 7 januari 2009, TGR 2009, 181)

Art. 14,4° W.KBO

– Rechtsvorderingen van handels- / ambachtsondernemingen: onontvankelijk indien:

• Vordering gebaseerd is op een activiteit die niet valt onder het maatschappelijk doel waarvoor de onderneming is ingeschreven op het ogenblik van het inleiden van de vordering

– Occasionele handelsactiviteit• Vb. een groothandel in diepvriesgroenten, die een boekhoudkundig afgeschreven

vrachtwagen verkoopt aan een derde

• Strikte lezing W. KBO zou impliceren dat een vordering tot betaling van de verkochte vrachtwagen onontvankelijk zou moeten worden verklaard (tenzij voorafgaandelijke inschrijving in KBO)

• RL meent dat dit te ver gaat en stelt dat art. 14, 4de lid W. KBO niet kan worden toegepast indien het gaat om een eenmalige en toevallige activiteit die voortvloeit uit een hoofdactiviteit.

Art. 14,4° W.KBO

– Correcte inschrijving door onderaannemer

• Vb. In bouwsector komt het vaak voor dat de bouwheer zich verbindt tot uitvoering van alle werken, inclusief deze uitgevoerd door haar onderaannemers.

– Meestal niet zo dat de hoofdaannemer eveneens voor alle activiteiten van zijn onderaannemers in de KBO is ingeschreven

• Vraag: moet art. 14, 4° W.KBO worden toegepast indien de hoofdaannemer een vordering instelt die gebaseerd is op de activiteiten die de facto door onderaannemer worden uitgeoefend?

– HvB Antwerpen 11 mei 1993: Ja– HvB Gent 25 januari 2011: Nee

Art. 14,4° W.KBO

– Regularisatie?

• Tijdens het geding is een regularisatie van de gebrekkige inschrijving in KBO niet mogelijk

– Uitzondering: procedure m.b.t. een stakingsvordering wegens niet-correcte inschrijving in de KBO, zoals bepaald in art. 4,1° WMPC

• In de rechtsleer wordt algemeen aanvaard dat een partij na de regularisatie opnieuw dezelfde vordering kan instellen.

– Kh. Luik 31 maart 1983, J.T. 1984, : een partij kan haar vordering opnieuw instellen nadat zij in een eerdere procedure werd afgewezen bij gebrek aan inschrijving.

– Contra: Kh. Veurne 9 maart 1994, TRV 1995, 203 : herdaging na regularisatie is niet mogelijk.

• Conclusie: steeds voldoende aandacht besteden aan de inschrijving in de KBO.

Ontslag ad nutum

Bestaat er een hoor en/of motiveringsplicht bij ad nutum ontslag?

HvB Brussel, 7 december 2010, DAOR, 2011, 91.

– Feiten:• Bestuurder werd ontslagen (2 algemene vergaderingen)• Ontslag werd betwist op grond van rechtsmisbruik wegens:

– i) geen bijeenroeping AVA door RvB– ii) vermeend recht om gehoord te worden– iii) foutieve gedraging door de vennootschap

• Bestuurder eist 111.552,08 uit hoofde van– i) vergoeding wegens ontijdig ontslag– ii) gederfde forfaitaire beloning

Ontslag ad nutum


– Rechtsvragen:• Bijeenroeping door RvB vereist opdat de ABA geldig zou zijn?• Hoor of motiveringsplicht bij ontslag bestuurder?• Omstandigheden waarin het ontslag zijn gebeurd, is foutief/schadelijk

– Eerste aanleg:• Vordering gedeeltelijk gegrond vennootschap wordt veroordeeld tot 15.000 EUR

– HvB Brussel:• AVA is rechtsgeldig zonder bijeenroeping door RvB indien

– i) alle aandeelhouders aanwezig of vertegenwoordigd zijn (was in casu het geval)

– ii) er geen bezwaren zijn tegen de afwezigheid van een formele bijeenroeping

Ontslag ad nutum


– HvB Brussel (vervolg)• Art. 518 § 3 W.Venn.: de herroeping ad nutum kan te allen tijde er bestaat geen

hoor of motivatieplicht• AVA heeft wel algemene plicht om zich correct te gedragen, indien ontslag gebeurt in

omstandigheden die fout uitmaken: aansprakelijkheid van de vennootschap voor die schade.

Ontslag ad nutum

In heersende rechtspraak/rechtsleer is het erover eens: geen motiveringsplicht

Over hoorplicht is meer discussie:– Geen algemeen rechtsbeginsel inzake hoorplicht, maar– Bestuurder heeft in principe de plicht om op de AVA aanwezig te zijn

(omwille van de uitoefening van het vraagrecht)– Indien een bestuurder niet wordt opgeroepen is dit een vormelijke

onregelmatigheid waarvan de nietigheid kan worden gevraagd indien de bestuurder kan aantonen dat zijn aanwezigheid de besluitvorming mogelijks zou kunnen beïnvloed hebben.

– Rechten van verdediging moeilijk te verzoenen met het ad nutum principe.

Miskenning van de alarmbelprocedure

– Principe:• Netto-actief daalt tot onder de helft van het maatschappelijk kapitaal

wegens geleden verlies (art. 332/431/633 W.Venn.)

• Algemene vergadering = bijeenkomen binnen 2 maanden na vaststelling verlies

• Agendapunten:– Ontbinding van de vennootschap (ook al stelt de RvB voor om niet te ontbinden– Eventuele andere aangekondigde maatregelen– Hiertoe wordt gestemd volgens regels statutenwijziging

• Bestuur stelt herstelmaatregelen voor in bijzonder verslag– Ontbreken verslag: nietigheid beslissing AVA


HvB Gent 17 maart 2008, R.W. 2011 – 12, 183

–Feiten:• NV wordt op 20 maart 2003 veroordeelt tot betaling van ) van 21.332,83 euro wegens

onbetaalde facturen daterend tussen 15 juli 2002 en 31 januari 2003 • NV wordt in april 2003 failliet verklaard• SE stelt dat in boekjaren 2001 en 2002 het netto-actief onder de helft van het

maatschappelijk kapitaal was gedaald• SE stelt dat alarmbelprocedure niet/niet correct is toegepast

SE vordert de hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders voor de door hem geleden schade


HvB Gent 17 maart 2008, R.W. 2011 – 12, 183

–Rechtsvragen:

• Worden bestuurders vermoed hoofdelijk aansprakelijk te zijn bij toepassing van de alarmbelprocedure gelet op de lichtzinnigheid van de voorgestelde beslissingen?

• Geldt er een periodieke verplichting om de alarmbelprocedure te volgen?


HvB Gent 17 maart 2008, R.W. 2011 – 12, 183

–Oordeel HvB Gent

(1)• Uit notulen blijkt dat alarmbelprocedure weldegelijk werd nageleefd• De opportuniteit van de voorgestelde maatregelen moet niet worden onderzocht

– Discretionaire bevoegdheid van de RvB• Beweerde lichtzinnigheid van voorgestelde maatregelen: speelt geen rol in de

discussie in het kader van de discussie van de bestuurdersaansprakelijkheid op grond van art. 633 W.Venn.

(2)

• Er is geen periodieke verplichting om de alarmbelprocedure te volgen


HvB Bergen 22 maart 2010, JLMB 2011, 178

–Feiten• Alarmbelprocedure was nooit toegepast• Bestuurder probeerde zich aan zijn aansprakelijkheid te onttrekken: stelde dat hij geen

bijzondere info ontving, dat hij vertrouwde op zijn boekhouder en dat hij steeds te goeder trouw had gehandeld

–Oordeel HvB Bergen• Argumentatie bestuurder is geen grond voor verweer• Bevestiging bestaan RS:

– Een bestuurder heeft de taak om actief deel te nemen aan het bestuur van de vennootschap en kan zich niet beroepen op zijn eigen passiviteit (Antwerpen 20 december 2001, R.W. 2002-03, 708)

– Iemand die een determinerende rol speelt binnen de vennootschap moet over de nodige kennis beschikken om zijn mandaat naar behoren uit te oefenen. Het feit dat hij daar niet over beschikt doet geen afbreuk aan zijn bestuurdersaansprakelijkheid (Luik 8 mei 2003, DAOR 2003, 70)

Ontbinding van de vennootschap

Art. 333/432/634 W.Venn.

– Principe:• Wanneer het netto-actief gedaald is tot onder 6.200 EUR

(BVBA/CVBA) of 61.500 EUR (NV) dan kan iedere belanghebbende de ontbinding van de vennootschap vorderen

• Wie is belanghebbende?– Een schuldeiser– Een aandeelhouder (eventueel minderheidsaandeelhouder)– Het openbaar ministerie– Een concurrent??– Een medecontractant??


Gent 28 juni 2010, T.R.V. 2011, 288.

– Feiten:• Uit de jaarrekening van 2008 van een BVBA bleek dat het netto-actief van

die BVBA gedaald was tot onder de 6.200 EUR• Een concurrent van die BVBA vordert de ontbinding

– Rechtstreekse concurrent: beide vennootschappen installeerden telecominstallaties voor Belgacom bij mensen thuis rechtstreekse concurrenten

– Vraag: is een concurrent een belanghebbende in de zin van art. 333/432/634 W.Venn.?


Gent 28 juni 2010, T.R.V. 2011, 288.

– Eerste aanleg:• Rb v Kh. stelde in een tussenvonnis vast dat er inderdaad was voldaan aan

de voorwaarden van art. 333 W.Venn. maar kende een regularisatietermijn toe

• Uiteindelijk werd de vennootschap bij vonnis van 11 maart 2008 toch ontbonden verklaard.

concurrent = belanghebbende in zin van art. 333 W.Venn.

– Hoger beroep:• HvB Gent volgt de uitspraak van eerste rechter en stelt uitdrukkelijk dat een

concurrent een belanghebbende is in de zin van art. 333 W.Venn.– Wel kende de rechtbank opnieuw een regularisatietermijn toe

• Het uitoefenen van het recht maakt geen rechtsmisbruik uit


Brussel 20 januari 2009, T.R.V. 2011, 289 (met noot)

–Feiten:• ‘Bob Software’ en ‘Winbooks’ zijn twee naamloze vennootschappen die elk

actief zijn in de markt van de boekhoudsoftware• ‘Winbooks’ had een negatief eigen vermogen maar had net twee grote

contracten binnengehaald• Bob Software dagvaardt Winbooks in ontbinding

–Juridisch vragen:• Is een concurrent een belanghebbende in de zin van 634 W.Venn.?• Kan een vordering tot ontbinding rechtsmisbruik uitmaken?



– Eerste aanleg:• Toestand van Winbooks was geregulariseerd op het ogenblik van de

uitspraak vordering was ongegrond• Bob Software werd veroordeeld tot de kosten van het geding.

– Hoger beroep:• Bob Software gaat in beroep en eist dat hier dat Winbooks wordt

veroordeeld tot de kosten voor de vordering tot ontbinding (in eerste aanleg)• Winbooks stelt dat haar economische toestand zeer goed was op het

ogenblik van het instellen van de vordering en dat Bob Software haar recht om de ontbinding te vorderen heeft misbruikt.



– HvB stelt:• 2 voorwaarden om een vordering tot ontbinding in te stellen op grond van

art. 634 W.Venn.– i) de eiser moet een belanghebbende zijn– ii) de verwerende NV moet een netto-actief hebben dat gedaald is onder de

61.500 EUR

• i) HvB: concurrent is belanghebbende (baseert zich hiervoor op voorbereidende werken) belang = het aankaarten van een schending van de vennootschapswet

• ii) netto-actief was gedaald op ogenblik instellen vordering

Bob Software had recht om vordering in te stellen



Vraag of instellen van dit recht een rechtsmisbruik uitmaakt?

– HvB:

• Het feit dat de economische situatie van Winbooks goed was, doet niets ter zake

• Ratio van art. 634 W.Venn. is het respect voor de regels omtrent de integriteit van het minimumkapitaal, zelfs indien vennootschap economisch leefbaar is.

Vordering tot veroordeling wegens rechtsmisbruik is ongegrond


Gent 28 juni 2010, TBH 2012, 60, met noot

Vraag of een medecontractant als een belanghebbende kan worden beschouwd in de zin van art. 333/432/634 W.Venn

– Feiten:• Twee partijen hadden een handelshuur met als voorwerp de huur van een

onroerend goed waarin een horecazaak werd uitgebaat.• De huurder was een BVBA• De statutaire zaakvoerder van de BVBA had zich als medehuurder en als

hoofdelijk borg verboden• Gegeven moment: vraag naar huurhernieuwing maar nu zonder dat de

statutaire zaakvoerder zich nog borg zou stellen



– Feiten (vervolg):• Verhuurders weigeren

– Reden: BVBA alleen lijkt hen geen stabiele handelspartner• Huurder spant een procedure aan tegen de weigering van de verhuurders• Op 31 december 2007 is het eigen vermogen van de BVBA gedaald tot

onder de 6.200 EUR• Op 10 maart 2009 vorderen de Verhuurders de ontbinding van de

vennootschap op basis van art. 333 W.Venn.– Op dat moment = geen huurachterstallen– Procedure inzake de weigering tot huurhernieuwing = in beroep

• Op 2 april 2009: BVBA voert kapitaalverhoging door en de toestand wordt geregulariseerd



– Juridisch:• Is een medecontractant een belanghebbende in de zin van art. 333

W.Venn.?

– Eerste aanleg:• De verhuurders erkennen de regularisatie maar menen dat de gerechtskosten ten laste

van de huurder vallen• Rb v Kh oordeelde dat de vordering van de verhuurders onontvankelijk was omdat de

verhuurders geen belanghebbende waren in de zin van art. 333 W.Venn.

– Hoger beroep:• Gaat niet akkoord met de stelling van de eerste rechter• Vordering van de verhuurders in eerste aanleg werd ten onrechte afgewezen



–Hoger beroep:• Hof stelt de verhuurders een contractuele relatie hebben met de BVBA en

bijgevolg een rechtstreeks belang hebben bij de financiële toestand van de huurder.

• Hof vervolgt: belang = ruimer dan het tijdig en correct betalen van de huurgelden; het belang is tevens de vrees om gedurende 9 jaar met een insolvabele huurder te zitten.

Het Hof besluit dat wanneer een partij binnen het kader van een contractuele relatie op redelijke gronden vreest om te moeten verder handelen met een medecontractant die een vermogenstoestand heeft die volgens de jaarrekening laat vrezen dat hij zijn verbintenissen niet zal kunnen naleven, deze partij een belanghebbende is in de zin van art. 333 W.Venn.

Eis van de verhuurders werd gegrond verklaard en de huurder diende de gedingkosten in beide aanleg te betalen



– In de bijhorende noot stelt de auteur (De Cordt) dat de rechtbank in beginsel niet moet nagaan of:

• De vennootschap rendabel is,• De vennootschap heeft opgehouden te betalen• Het krediet geschokt is

– Enige wat telt is het netto-actief

Pauliaanse VorderingDoorprikken constructies om onvermogen te

organiseren

• De pauliaanse vordering geniet fiscale belangstelling

• Drie recente arresten waar vrienden en familie onder 1 hoedje spelen om de invorderingsmogelijkheden van de fiscus te beperken

• Aangevallen door fiscus met de pauliaanse vordering


organiseren

• Wat houdt de pauliaanse vordering in ?– Volgens het burgerlijk wetboek (art. 1167 BW)– Kunnen SE opkomen tegen handelingen van

hun schuldenaar– Die verricht zijn met bedrieglijke benadeling

van hun rechten– Doel is de handelingen van de schuldenaar

niet tegenstelbaar te doen verklaren tgo SE


organiseren

• Fiscus kan ook de Pauliaanse vordering instellen

• Drie voorbeelden– Afstand onverdeeld eigendomsaandeel aan

vriendin– Levenslange verhuur aan zoon en

schoonvader– Verkoop aan dochter


organiseren

• Afstand onverdeeld eigendomsaandeel aan vriendin– Feiten

• 2 natuurlijke personen (A en B) kopen samen een woning in 2001

• Twee jaar later (2003) doet A afstand van zijn onverdeelde helft in de woning

– Waarde 105.000 EUR

• Geen betaling in contanten– Wel overname lening

» Volgens afrekening 80.000 EUR openstaand» 25.000 minder dan afgesproken prijs


organiseren

• Afstand onverdeeld eigendomsaandeel aan vriendin– Fiscus voelt zich bedrogen

• A heeft belangrijke fiscale schulden – BTW – PB

• Fiscus kan geen uitvoerende maatregelen meer treffen tegen woning wegens afstand onverdeelde delen

• Fiscus vordering om deze afstand niet tegenstelbaar aan haar te laten verklaren


organiseren

• Afstand onverdeeld eigendomsaandeel aan vriendin

• Hof van Beroep in Antwerpen• Hof herneemt de 4 basis principe van de pauliaanse

vordering:– Anterioriteitsvoorwaarde

» Fiscus moet vordering hebben voor de aangevochten handeling

– SE moet benadeeld zijn» Verarming of benadeling in verhaalmogelijkheden

– Bedrog in hoofde SN– Derde moet medeplichtig zijn


organiseren

– Anterioriteitsvoorwaarde– Voldaan als schuldvordering fiscus dateert voor

de betwiste handeling ( 6 augustus 2003)– Zonder dat vereist is :

• Opeisbaar• Vaststaand• Erkend is door rechter


organiseren

– Anterioriteitsvoorwaarde– PB

• Bestaan inkomstenbelasting – jaarlijkse Financiewet• Materiele belastingschuld moet geformaliseerd

worden via inkohiering• Geen invloed op het bestaan of omvang van de

materiele belastingschuld• Enkel gevolg voor de eisbaarheid


organiseren

– Anterioriteitsvoorwaarde

– PB

• Inkomsten voor de jaren 2000 en 2001• Feiten waardoor de fiscale schulden zijn ontstaan

dateren dus voor de afstand (2003)

– DUS :Voldaan aan de anterioriteitsvoorwaarde


organiseren

– Anterioriteitsvoorwaarde– BTW

• Schuld in beginsel opeisbaar op het ogenblik van de levering

• Uit het dossier blijkt dat het gaat om leveringen van A in de periode 2000-2001

• A systematisch te laat met zijn aangiften• Geen overeenstemming tussen wat client van A opgaf

als kosten en aftrekbare BTW en • wat A als opbrengsten en verschuldigde BTW had

opgegeven


organiseren

– Anterioriteitsvoorwaarde– BTW

• Schuld in beginsel opeisbaar op het ogenblik van de levering

• Uit het dossier blijkt dat het gaat om leveringen van A in de periode 2000-2001

• A systematisch te laat met zijn aangiften• Geen overeenstemming tussen wat cliënt van A opgaf

als kosten en aftrekbare BTW en • wat A als opbrengsten en verschuldigde BTW had

opgegeven


organiseren

– Anterioriteitsvoorwaarde

– BTW• HOF : oorzaak van de BTW vordering ligt ook voor

augustus 2003• DUS : Anterioriteitsvoorwaarde is voldaan


organiseren

– Verarming schuldenaar (2de voorwaarde)– Is er verarming?

• Minstens 25.000 EUR minder betaald dan overeengekomen (105.000 – 80.000)

• Vermogen van A is dus minstens met dit bedrag verminderd volgens het Hof


organiseren


• Bovendien zegt het Hof:– De benadeling bestond reeds door de loutere afstand van

zijn aandeel– Door deze afstand worden de verhaalmogelijkheden van de

fiscus verminderd of bemoeilijkt» Onmogelijkheid beslag of hypotheek

• Dus: aan de 2de voorwaarde is ook voldaan


organiseren


• Bovendien zegt het Hof:– De benadeling bestond reeds door de loutere afstand van

zijn aandeel– Door deze afstand worden de verhaalmogelijkheden van de

fiscus verminderd of bemoeilijkt» Onmogelijkheid beslag of hypotheek

• Dus aan de 2de voorwaarde is ook voldaan


organiseren

– Bedrog (3de voorwaarde)– Is er bedrog in hoofde van A?

• Hof vindt dat notie bedrog ruim mag geïnterpreteerd worden

• Het is voldoende dat A wist dat hij zich verarmde of zijn insolvabiliteit vergrootte en zo nadeel aan zijn schuldeisers berokkende

• Hoe bewijs je dat?– Vaststellen dat de handeling abnormaal was– SN gehandeld heeft in de wetenschap dat de SE benadeeld

zouden worden


organiseren

– Bedrog (3de voorwaarde)– Is er bedrog in hoofde van A?

• Hof vindt dit bewezen om volgende redenen:– Abnormale handeling – geen gewone verkoop

» Koopsom van 105.000 werd niet contant betaald» Overname hyp lening van A (restbedrag nog 80.000)» Vermogens A en B zijn vermengd» De overdracht vond plaats op het moment van een

grondige fiscale controle» Nadat een bericht van wijziging was gestuurd

– DUS alles wijst duidelijk op Bedrog


organiseren

– Derde Medeplichtigheid (4de voorwaarde)– Is B medeplichtig?– Bewezen volgens het Hof als

• De handeling voor de bevoordeelde derde een “abnormaal karakter had”

• Derde heeft gehandeld in de wetenschap dat fiscus (SE) benadeeld zou zijn


organiseren

– Derde Medeplichtigheid (4de voorwaarde)– Dit wordt volgens Hof concreet bewezen aan de

hand van volgende feiten:• B (derde) was reeds geruime tijd vriendin van A• A & B werkten ook op professioneel vlak samen• Duidelijke vermenging tussen de vermogens van A en

B• Aanzienlijke transacties op rekening van B met

gelden die van A blijken te komen


organiseren

– Derde Medeplichtigheid (4de voorwaarde)– Uit dit alles en de chronologie van de feiten en

het feit dat B maar 80.000 EUR ten laste neemt ipv 105.000 lijdt het Hof de derdemedeplchtigheid af

– AFSTAND is NIET TEGENSTELBAAR FISCUS


organiseren

– Levenslange verhuur aan zoon en schoondochter

– Feiten• Successierechten – Vader “vergeet” bepaalde activa

aan te geven in successie aangifte in 1988• In 2005 tussenarrest en in 2006 veroordeelt tot

betaling van bijkomende successierechten• Administratie tracht die rechten in te vorderen


organiseren• Woning aangekocht in 1989• Levenslange huur aan zoon en schoondochter• Betaling eenmalig bedrag van 70.000 EUR• Huur opgemaakt kort na het tussenarrest van het Hof

te Brussel

– Levenslange huur maakt uitvoerend beslag zo goed als onmogelijk


organiseren

– Hof van Bergen doorloopt de vier gekende punten

– Anterioriteit• Dwangbevel 1994• Vooraf aan huurovereenkomst van 2005


organiseren

– Heeft de fiscus nadeel geleden?• Kan geen belasting invorderen• Levenslange huur maakt woning quasi

onverkoopbaar

– Bedrog in hoofde van SN?• Ruime invulling nl. eerder een “geestesgesteldheid”

– Nagaan of er abnormale handeling voorligt– Wat de intentie van de SN was

• Levenslange huur aan uw kinderen geven is geen gangbare handeling

• Tijdstip van de handeling (na tussenarrest) maakt de transactie al helemaal abnormaal


organiseren

– Medeplichtigheid zoon• Nauwe familiebanden• Zoon kon geen lening aantonen waarmee hij de

eenmalige huursom van 70.000 EUR mee heeft betaald

• Vader kon geen bewijs voorleggen dat hij die som effectief ontvangen had

• Zoon zou “erkend” hebben dat hij in de woning mocht verblijven zonder huur te betalen

v. De VOF in vogelvlucht

De VOF

• Algemeen:– Oudste vennootschapsvorm– Weinig genormeerd en grote organisatievrijheid

• Definitie en kenmerken:

– Art. 201 W.Venn.:

VOF is een vennootschap die wordt aangegaan tussen hoofdelijk aansprakelijke vennoten en die burgerlijke of handelsactiviteiten tot doel heeft.

VOF: kenmerken

• VOF = personenvennootschap

–Participatie kan slechts worden overgedragen na toestemming van overige vennoten (ongeacht aan wie)–Wegvallen van een vennoot heeft de ontbinding tot gevolg–Nietige toetredingsverbintenis van één van de vennoten = nietigheid van het vennootschapscontract = nietigheid van het vennootschapscontract–Beslissingen in een VOF moeten met eenparigheid van stemmen worden genomen–Vennoten van een VOF mogen elkaar in beginsel geen concurrentie aandoen–Geen wettelijk geregelde organieke vertegenwoordiging ( vennoten besturen zelf)

• Bovenstaande gevolgen = niet absoluut en kunnen statutair worden afgezwakt

Oprichting

• Voorbereiding van de oprichting

– Promotoren (i.e. de oprichters van de toekomstige vennootschap) kunnen verbintenissen voor de vennootschap in oprichting

• Kunnen binnen de grenzen van art. 60 W.Venn. worden overgenomen door de vennootschap.

– Afzwakking

– Geen verplichting om een financieel plan op te stellen

Materiële oprichtingsvereisten

• Algemeen:–1108 B.W. (toestemming, bekwaamheid, voorwerp, oorzaak)–Gemeenschappelijk fonds–Winstoogmerk–Wil om samen te werken

• Oprichters en inbreng–Minstens 2 vennoten (NP of RP) eenhoofdig = nietig–Inbreng (art. 1 W.Venn.): W.Venn. bevat geen voorschriften over de wijze waarop inbreng dient te gebeuren–Wel inbreng – geen maatschappelijk kapitaal

• Hoeft niet waardeerbaar te zijn• Niet op bijzondere rekening gestort (gewoon in kas)• Kan opgericht worden door loutere inbreng van nijverheid• Bij inbreng in natura = geen revisoraal verslag vereist

Formele oprichtingsvereisten

• Oprichtingsakte– Art. 66 W.Venn. = via geschrift

• Authentiek • Onderhands (1325 BW)

– Geen vermelding van wat minimaal in oprichtingsakte moet, maar kan wel afgeleid worden uit wat in uittreksel voor publicatie moet (art. 69 W.Venn.)

• Rechtsvorm en de naam• Aanduiding van de zetel van de vennootschap• Duur van de vennootschap (tenzij zij voor onbepaalde duur is aangegaan)• Opgave van de identiteit van de hoofdelijk aansprakelijke vennoten (i.e. alle vennoten)• Opgave van de vennoten die hun inbreng nog niet volledig hebben volgestort (+ bedrag)• Samenstelling van het maatschappelijk vermogen• Begin en einde boekjaar• Bepalingen aanleggen reserves, verdeling winst, verdeling liquidatiesaldo• Wie vennootschap kan besturen en omvang bevoegdheden

Formele oprichtingsvereisten

• Oprichtingsakte– Moet vreemd genoeg niet worden vermeld:

• Doel van vennootschap (lijkt evenwel aangewezen om dit te doen)• Plaats/dag/uur jaarvergadering

• Openbaarmakingsformaliteiten– Oprichtingsakte moet niet worden neergelegd/openbaar gemaakt– Enkel uittreksel neerleggen en publiceren

• VOF krijgt rechtspersoonlijkheid vanaf de neerlegging van de oprichtingsakte

Bestuur en vertegenwoordiging

• Suppletieve regeling:–Geen specifieke bepalingen omtrent bestuur en vertegenwoordiging in W.Venn.–Grote vrijheid:

• Één of meerdere bestuurders• Al dan niet statutair

• Geen regeling: het principe van de beherende vennoot

• Aanstelling zaakvoerder(s)–Grote vrijheid

• Vennoot/derde/NP/RP• Procedure inzake benoeming

–Aanstelling zaakvoerder impliceert dat vennoten worden uitgesloten van het bestuur van de vennootschap. Maar:

• Wel nog advies• Vennoten steeds gerechtigd om de vennootschap te vertegenwoordigen wanneer zij

gezamenlijk optreden


• Ontslag– Statutaire zaakvoerder-vennoot

• eenparigheid van stemmen (inclusief stem vennoot) / wettige redenen• Dient voor de rechtbank gevorderd te worden• Behoudens andersluidend beding, leidt dit tot de ontbinding van de vennootschap (let

dus op verblijvingsbedingen)• Vrijwillige ontslag moet instemming krijgen van medevennoten

– Statutair zaakvoerder niet-vennoot:• Gewone lasthebber kan steeds worden ontslagen• Houdt wel statutenwijziging in, dus eenparigheid (kan wel van worden afgeweken)• Vrijwillig ontslag mogelijk mits het ontslag ‘tijdig’ wordt gegeven

–Niet statutaire zaakvoerder:• Steeds ad nutum afzetbaar


• Bevoegdheden zaakvoerders

– Enige zaakvoerder• Kan alle handelingen stellen die nodig of nuttig zijn voor de verwezenlijking van het

maatschappelijk doel– Daden van beheer en beschikking– Kan statutair van worden afgeweken

• Prokura leer is niet van toepassing• Omvang kan worden beperkt in de statuten

– Publicatie om tegenwerpelijk te zijn aan derden

– Meerdere zaakvoerders• Beginsel elk afzonderlijk bevoegd om de vennootschap te verbinden• Andersluidende statutaire regeling mogelijk (e.g. meerhandtekeningclausules)• Handelen als college moet uitdrukkelijk worden bepaald• Bevoegdheidsbeperkingen: tegenwerpelijk indien in de statuten gepubliceerd


• Aansprakelijkheid van de zaakvoerders

– Relatie zaakvoerder / VOF : lastgeving• Zaakvoerders kunnen op basis van algemene regels inzake lastgeving

worden aangesproken voor tekortkomingen in hun mandaat

• Vordering wordt ingesteld door vennootschap of door elk van de vennoten in verhouding tot hun respectievelijke deel

– Statutaire afwijking mogelijk : bepalen dat vordering slechts door meerderheid van vennoten kan worden ingesteld

• Aansprakelijkheidsvorderingen kunnen worden ingesteld gedurende periode van 5 jaar

– Termijn begint te lopen vanaf het ogenblik waarop handeling werd gesteld of ontdekt (indien zij verborgen werd gehouden)

Vennoten en algemene vergadering

• Hoedanigheid vennoot

–Zowel NP als RP (al dan niet met beperkte aansprakelijkheid)–Toetredende vennoot wordt automatisch geacht handelaar te zijn

• Nodige handelingsbekwaamheid om handel te drijven (e.g. geen advocaten in commerciële VOF)

• Huwelijkscontract openbaar maken (uittreksel op de Rb v Kh)

–Faillissement van VOF = automatisch faillissement vennoten VOF–Moeten in principe zelf geen inschrijving doen in KBO

• Ten persoonlijke titel een afzonderlijke handelsboekhouding voeren


• Hoofdelijke aansprakelijkheid

– Art. 204: vennoten in een VOF zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de verbintenissen die zijn aangegaan door de vennootschap

• Ongeacht commercieel of burgerlijk doel• Openbare orde: niet statutair uitsluiten

– Elk van de vennoten persoonlijk gehouden voor geheel van de schulden van de vennootschap.

– Voorwaarden:• Schulden van de vennootschap (uit verbintenissen, quasi-verbintenissen, OD)• Slechts gehouden wanneer vennootschap zelf werd veroordeeld (wel mogelijk in 1

vonnis)

– Intern kan andere regeling worden afgesproken• Indien geen regeling: medevennoten slechts aanspreken tot respectievelijke aandeel


• Uittreding en uitsluiting

–Uittreding• Vennoten in VOF van onbepaalde duur hebben steeds recht om uit te treden• Opzegging moet worden gegeven aan vennootschap (niet aan vennoten afzonderlijk)• Geen vormvereisten (art. 43 W.Venn.) – kan dus ook mondeling• Geen motivatie• Wel te goeder trouw en tijdig

– Krachtens art. 44 W.Venn. zal de opzegging niet te goeder trouw zijn wanneer de vennoot opzegt om zich persoonlijk winst toe te eigenen die de vennoten zich hadden voorgenomen gemeenschappelijk te genieten.

• Uittredende vennoot heef recht op netto-aandeel in het vennootschapsvermogen (scheidingsaandeel kan statutair worden beperkt)

• Zonder verblijvingsbeding zal de uittreding leiden tot de ontbinding van de vennootschap

• Is VOF van bepaalde duur dan mag de uittreding door de vennoten worden uitgesloten in de statuten.


• Uittreding en uitsluiting

– Uitsluiting• Vennoten in VOF kunnen worden uitgesloten op grond van statutaire bepaling

– Steeds duidelijk omschrijven van clausules• Discretionaire uitsluiting is niet mogelijk• Zorgen voor verblijvingsbeding

– Niet strikt noodzakelijk: beslissing tot uitsluiting impliceert immers dat de overige vennoten de vennootschap wensen verder te zetten.

• Geldigheid van statutaire uitsluitingsclausules worden soeverein door rechter beoordeeld.

• Uitsluiting moet gebeuren met respect voor rechten van verdediging (hoorplicht??)• Recht op een scheidingsaandeel (kan eventueel wel door statutair boetebeding worden

beperkt, maar leeuwenbeding!!!)

Overdracht van aandelen

• Principes–Unanieme instemming van overige vennoten (behoudens afwijking in de statuten)

• Zowel aan andere vennoot als derden• Zonder toestemming = overdracht niet tegenwerpelijk aan de VOF

–Vennootschap moet overeenkomstig art. 1690 B.W. in kennis worden gesteld–Bekendmaking overeenkomstig art. 74 W.Venn.

• Gehoudenheid tot schulden bij overdracht–Geen eensgezindheid in de RL

• Derden kunnen wel gehouden zijn voor schulden van voor hun toetreding– Lijkt ons de correcte stelling vermits art. 204 W.Venn. verwijst naar ‘alle

verbintenissen’• Derden kunnen niet gehouden zijn voor schulden van voor hun toetreding

–Uitgetreden vennoot kan vanaf publicatie niet langer worden aangesproken–Mogelijkheid voor vrijwaringsbedingen tussen de partijen af te spreken

Faillissement van de VOF

• Principes– Hoedanigheid van vennoot in VOF leidt ertoe dat hij als handelaar wordt

beschouwd– HvC faillissement VOF zal tevens leiden tot faillissement vennoten– Geen automatisme (door rechtbank uitgesproken)

• Vennoten hebben er bijgevolg alle belang bij om de schulden van vennootschap te betalen– Vennoot die schuld betaalt, heeft recht om gedeelte daarvan terug te vorderen van

medevennoten

• Faillissement van vennoten leidt niet noodzakelijk tot faillissement van VOF– Behoudens verblijvingsbeding zal dit wel meestal tot ontbinding van de

vennootschap leiden

Algemene vergadering

• Principes–Geen wettelijk ingestelde vergadering–Beslissingen moeten eenparig door vennoten worden genomen

• Hiervan kan statutair worden afgeweken• Ook voor statutenwijziging kan worden afgeweken maar dan enkel voor niet essentiële

bestanddelen• Essentiële bestanddelen vereisen steeds unanimiteit (essentieel is een wijziging van

het doel en de aard van de V.O.F. dermate essentieel dat zij een unanieme beslissing van de vennoten vergen)

–Vennoten hebben volheid van bevoegdheid• Kunnen dus bindende instructies geven aan zaakvoerder

–Vennoten kunnen gezamenlijk optreden namens vennootschap (ook wanneer 1 of meer niet statutaire zaakvoerders zijn aangeduid).–Minstens 1x per jaar samenkomen om rekening van vennootschap goed te keuren

Kapitaal

• Principes– W.Venn. bevat geen bepalingen omtrent kapitaalstructuur van de VOF– Kan volledig worden geregeld in statuten– Wel:

• Moet er steeds een inbreng gebeuren (mag puur een inbreng in nijverheid zijn)• Mogen bepaalde vennoten niet geheel worden uitgesloten van winst of verlies

– Bij gebrek aan regeling geldt art. 30 W.Venn.• Elke vennoot deelt overeenkomstig zijn aandeel in winst of verlies

• VOF heeft rechtspersoonlijkheid afzonderlijk vermogen– Maatschappelijk tegoed = preferentieel executieobject voor SE

• Geen verplichting om jaarrekening openbaar te maken

Vragen

Contactgegevens

Dirk Beeckman

Questa Advocaten

Desguinlei 6

2018 Antwerpen

[email protected]

Tel: 03 242 06 20Mathias Baert

Questa Advocaten

Desguinlei 6

2018 Antwerpen

[email protected]

Tel: 03 242 06 20

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

legal update 2012

Documents