NDERTIMI M.D.B.

Trupi motorit Trupi motorit

Leksione ne: Konstruksione te MDB

Tirane, 2012

Trupi motorit• Eshte nyja kryesore motorit• Ne te montohen pjesa me e madhe e organeve • Mbi te veprojne ngarkesa mekanike dhe termike, etj.• Per pune normale: ndertimi, materialet dhe prodhimi tij

duhet te plotesoje kerkesa te forta teknike (qendrushmeri, ngurtesi, konsum, termike, etj)

• Pjeset kryesore jane: blloku cilindrave (cilindrat), karteri dhe kokat, per motoret e ngadalte edhe shtrati. Bashkohen si nje sistem I vetem, per puthitje perdoren dhe guarnicionet.

• Ndertimi I trupit varet nga tipi motorit, cikli punes, fusha perdorimit, nr dhe vendosja cilindrave, permasat, ftohja etj.

Cilindrat dhe kemishat• Jane pjesa më me pergjegjesi e trupit.• Materialet jane gize e modifikuar ose lidhje te

lehta alumini.• Kur ftohja me uje cilindrat jane nje bllok i vetem,

kur ftohja me ajer ose motor te ngadalte cilindrat jane te ndare nga nj-tj.

• Per motoret vegjel ND monoblloku s’ka kemisha te vecanta

• Per motore te mesem kemishat jane te ndara nga cilindrat (te thata ose te njoma)

Cilindra monobllok

Pamje cilindrit

• Per motoret me valvola anash ne bllokun e cilindrave pervec kemishes ftohjes gjenden dhe folete e valvolave.

• Ne monobllok perqendrohen gjithe pjeset e palevizshme, kurse pjesa e poshteme (nenkarteri sherben vetem per mbyllje dhe depozite vaji).

• Motoret e fuqishem te shpejte i kane cilindrat e ndare nga karteri te derdhur ne forme monoblloku ose bllok per 2-3 cilindra, si ne fig

• Motoret e shpejtesive te mesme dhe ato diesel lokomotive pergjithesisht kane bllok te derdhur vecan nga karteri.

• Motoret me ftohje me ajer kane cilindra te ndare nga nj-tj. Materialet prodhimitzakonisht giza ose dhe lidhje alumini.

• Motoret fuqishem te ngadalte zakonisht I kane cilindrat pregatitur vecmas nga nj-tj (lehtesi prodhimi)

• Ndertimi I cilindrave te 2-k eshte me i nderlikuar si pasoje e sist te shperndarjes

• Kemishat gjate punes i neneshtrohen sforcimeve mekanike, termike dhe konsumit. Duhet te bymehen lirisht sipas aksit dhe rezes.

• Kemishat e njoma sigurojne largim me te mire nxehtesise sesa te thatat.

• Materiali tyre prej gizash me lidhje speciale per rezistence ndaj konsumit dhe sforcimeve si dhe korrodimit te fluidit ftohes.

• Fiksimi kemishave behet kresisht ne jesen e siperme ose ne pjese te tjera

Karteri - shtrati• Me perjashtim te motoreve autotraktor me ftohje me

uje, pjesa e poshteme motorit (karteri) pergatitet vecmas nga cilindrat.

• Detyra kryesore tij eshte bashkimi cilindrave me shtratin (bazamentin)

• Karterat ne varesi tipit motorit pregatiten ne variante te ndryshme: a) kolona te vecanta; b) bllokkarteri te ndare nga shtrati motorit; c) bllok I perbashket shtrtat-karter kur cilindrat jane te vecante; ç) bllokkarter I perbashket me bllokun e cilindrave per 2-k, d) karter I pregatitur ne pjese te vecanta

• Shtrati motoreve te medhenj perben pjesen me te poshteme te trupit dhe sherben me mbeshtetset e tij per mberthimin e motorit.

• Perbehet nga dy skelete gjatesore qe bashkohen me skelete terthore.

• Duhet te kete ngurtesi te madhe. Fundi tij ka formen e vaskes per mbledhjen e vajit. Zakonisht prej gize ose celiku te derdhur.

Koka e motorit• Ndertimi kokes varet nga tipi dhe permasat e motorit, forma

dhomes djegies, lloji ftohjes, pozicioni kandeles, etj.• Duhet te siguroje forme te kerkuar dhomes djegies, qendrushmeri

dhe ngurtesi te larte, ftohje intesive.• Per motoret e vegjel me ftohje uje pregatitet prej nje cope per

gjithe cilindrat e nje radhe. Bashkohet me bllokun e cilindrave me bulona ose prixhionere.

• Per motoret me perzierje te jashteme kolektoret e thithjes dhe shkarkimit vendosen ne te njeten ane. Te dieselat ne ane te ndryshme

• Koka e dieselit me 2 dh djegie eshte me e nderlikuar• Kokat e cilindrave te motoreve te medhenj D>600 mm pregatiten

prej 2 pjesesh vecanta

Kushinetat e boshtit motorrik• Pergjithesisht jane te tipit reshqites, me bronxine• Boshti motorrik mund te jete i varur ne karter ose i shtrire

ne shtratin e motorit, sjell pregatitjen me 2 gjysma te kushinetave.

• Mberthimi behet me bulona ose prixhionere• Gjysem bronxinat jane te holla ose te trasha dhe te

zevendesueshme. Fiksohen nga zhvendosja aksiale dhe radiale

• Siperfaqqet punuese vishen me material kunderferkues dhe skane kanale vajimi

• Bronxinat e trasha pregatiten prej celiku, gize ose bronxi dhe vishen me babit

• Bronxinat e holla pregatiten prej celiku dhe vishen me bronx, plumb ose babit.

Elementet puthites• Sigurojne mosrrjedhjen e gazeve, vajit dhe ujit• Guarnicioni kokes eshte zakonisht prej baker-azbesti

Dridhjet e motorit ne shasi

• Burimet e dridhjeve jane forcat dhe momentet e pabalancuara te inercise. Ne automjete keto dridhje perftohen dhe nga profili rruges si dhe nxitimi e frenimi mjetit.

• Amplitudat e medha mund te shkaktojne thyerjen e mbeshtetseve ose te shasise.

• Per kete arsue vendosen mbeshtetset elastike qe izolojne motorin nga shasia. Materiali tyre zakonisht prek gome speciale

• Mbeshtetja behet ne 3-4 pika