lm filozofia 11 mirela 27 maj e plote+ anila elona...filozofia 11 6 20 linja 4 mesjeta dhe rilindja...

KLIKONI KËTU

www.mediaprint.al

042251614

Libër mësuesi Filozofi 11Teksti mësimor është hartuar nga: Prof. As. Dr. Zamira Çavo, Flora Gjoka

Libri i mësuesit të filozofisë përmban:Planin vjetore dhe planet tre mujorePlanifikimin e orëve mësimoreArsyetime mbi disa thënie të filozofëve më të mëdhenjProjektUdhëzues digjital - http//libridigjital.com

Teksti mësimor Filozofia 11 është edhe tekst i digjitalizuar

Flora Gjoka

Autore: Flora Gjoka

Redaktore gjuhësore:

Dizajni:

Kopertina:

Elona Çali

Mirela Ndrita

Botimi i parë , 2017

ISBN: 978-9928- 08-306- 7

Titulli: Libër mësuesi Filozofi 11

Shtypi: Shtypshkronja MediaprintArben Hamzallari

Drejtoi botimin: Anila Bisha

UserTypewritten Text

UserTypewritten Text

Libër mësuesi Filozofia 11 3

Dy fjalë për tekstin Libri Filozofia për klasën e XI‐të është konceptuar në formën e një bashkëbisedimi të thjeshtë e nxitës për çdo nxënës . Kjo do të thotë se ky tekst synon që pavarësisht nivelit të nxënësit, të gjejë mundësi e të përfshijë në debate çdo individ pa asnjë përjashtim. Teksti ndjek në mënyrë historike rrugëtimin e mendimit filozofik duke pasur një qëllim: T’u tregojë nxënësve si kanë evoluar argumentet e filozofisë në përputhje me kushtet e veçanta historike. Pra nxënësi njeh dhe mëson jo vetëm emrat e mëdhenj të filozofisë ndër shekuj, por kupton vetë filozofinë e kohës, kupton se si nga koha në kohë janë trashëguar problemet dhe janë shtuar argumentet. Nxënësi kupton në këtë mënyrë se sa më shumë argumente të shtohen aq më pranë të vërtetave jemi. Dija nuk ka fund,por ta duash këtë dije është vlera më e madhe e njeriut! Nga pikëpamja e organizimit teksti ndalet në thelbin e mendimit filozofik të autorit të kohës, duke e sjellë këtë thelb në mënyrë të thjeshtë e të pranueshme për nivelin dhe moshën e nxënësit. I organizuar me rubrika teksti siguron që nxënësi të mësojë argumentin, të mësojë mbi autorin, të njohë konceptet nëpërmjet rubrikës “Fjalorth” dhe më në fund të gjejë dhe argumentin për të debatuar. Në këtë mënyrë ai shpreh detyrimisht mendimin e tij të lirë në lidhje me problemin e shtruar. Së fundmi teksti synon t’u japë nxënësve kënaqësinë e të mësuarit të filozofisë. Shpesh filozofia shihet e trajtohet si diçka e vështirë, e kotë, e lodhshme dhe e padobishme. Ky tekst synon t’i tregojë nxënësit se asnjë nga këto paragjykime nuk i shkon për shtat filozofisë. Ai duhet ta lexojë me ëndje, (ndaj dhe tekstet janë të shkurtra) ta kuptojë pa vështirësi (ndaj dhe gjuha është e thjeshtë) ta vlerësojë si një shprehje të lirisë së mendimit (ndaj ka argumentin për të debatuar). Organizimi i tekstit me rubrika, me librin digjital dhe me problematika të ndryshme, i jep përgjigje edhe pyetjes së shtruar se “përse na duhet filozofia”? Në Strategjinë e UNESKOS mbi Filozofinë i është bërë thirrje qeverive për të nxitur studimin dhe mësimdhënien e filozofisë. Kjo e ka një arsye: Sot filozofia dhe të menduarit në mënyrë filozofike konsiderohen si elemente të rëndësishme të ndërtimit të urave lidhëse mes njerëzve, mes qytetërimeve e kulturave të ndryshme. Zemra e misionit të kësaj strategjie është “Filozofia si shkolla e lirisë”! Pse është quajtur e tillë? Sepse të menduarit në mënyrë filozofike u zhvillon njerëzve aftësitë intelektuale për të analizuar situata, për të kuptuar koncepte kyçe të tilla si drejtësi, dinjitet dhe liri. Filozofia kontribuon në një mënyrë te re të menduari e cila “shtyn”, “largon” paragjykimet si sociale ashtu dhe fetare duke kontribuar kështu në paqen sociale e botërore. Duke nxitur debatin e duke pranuar argumentin sigurohet toleranca dhe mirëkuptimi aq të nevojshme për kohën ku jetojmë. Ndaj në tekstin e mësuesit ne kemi shtruar edhe metodikisht çdo të thotë të mendosh si filozof. Mësuesi duhet t’i ketë parasysh këto hapa, që në mësimin e parë! Mësuesi duhet të shtyjë nxënësin drejt mendimit të pavarur duke qenë vetë “garant” i mendimit të lirë e jo të sforcuar apo riprodhimit të tekstit! Debatet që duhen nxitur duhet të jenë sa sociale aq edhe të nevojshme. Ndaj përzgjedhja e problematikave mund të dalë edhe përtej tekstit. P.sh mësuesi mund të shtrojë një problem që mund të ketë të bëjë me teknologjinë dhe rrjetet e informacionit dhe rolin e mendimit filozofik në këtë zhvillim, si një nga problematikat e së ardhmes.


Pra mësuesi duhet të ndihet vetë i lirë për të shtruar probleme “globale” me synim aktivizimin e debatit dhe analizës. Ora e mësimit të filozofisë duhet shndërruar në orën më të pëlqyeshme të laboratorit të mendimit! Le të ndalemi në vijim në kapitujt konkret.

Zamira Çavo

Planifikimi vjetor i lëndës Filozofi 11 36 javë x 2 orë = 72 orë

Orë

1. Njohuri të reja Njohuri të reja 50

2. Përpunim njohurish Përsëritje 6

Veprimtari praktike 7

Testime 3

Projekt 3

Vlerësim dosje 3

22

Gjithsej 72

Libër m

ësue

si Filozofia 11

5

Planifikimi vjetor i lëndës Filozofi 11

36 javë m

ësim

ore me ng

a 2 orë 45 m

inutëshe, p

ra gjithsej 72 orë

Nr

Shtator‐Dhjetor

13 javë x 2 orë= 26 orë

Njohuri të reja 18 orë

Veprimtari praktike 3 orë

Përsëritje 2 orë

Test 1 orë

Projekt 1 orë

Vlerësim portofol 1 orë

Janar‐Mars




Përsëritje 2 orë

Test 1 orë

Projekt 1 orë


Prill‐Qershor




Përsëritje 2 orë

Test 1 orë

Projekt 1 orë


1

LINJA 1

FILOZOFIA

DHE JETA

1.1 Rrënjët h

istorike të filozofisë

2 1.2 Pa

rasokratikët ‐ shko

lla e M

iletit

3 1.3 Pa

rasokratikët ‐ shko

lla Jo

nian

e

4

1.4 Pitago

ra, atomistët, sofistët

5 1.5 So

krati

6 1.6/1.7 Sh

teti ideal d

he bota e ideve

7 1. 8 Qenia dhe fo

rmat e saj

8 Vep

rimtari praktike

9 LINJA 2

PERIUDHA

ROMAKE

2.1 Filozofia si nevojë praktik

e

10

2.2 Stoicizm

i

11

2.3 Ep

ikurizmi

12

2.4 Sk

epticizmi

13

Vep

rimtari praktike

14

LINJA 3

DREJTIMET

FILOZOFIKE

NË SHEKUJT E

PARË TË ERËS

SONË

3.1 Veçoritë e periudh

ës së pe

rand

orisë

romake

15

3.2 Individi dhe sho

qëria

16

3.3 Filozofi mbret

17

3.4 Neoplaton

izmi

18

Vep

rimtari praktike

19

Përsëritje

Libër m

ësue

si Filozofia 11

6

20

LINJA 4

MESJETA DHE

RILINDJA

4.1 Veçoritë e M

esjetës

21

4.2 Mesjeta: R

aporti mes besim

it dh

e arsyes

22

4.3 Zo

ti dh

e njeriu

23

Përsëritje

24

Test trem

ujori I

25

Projekt faza I

26

Vlerësim dosje

1

LINJA 4

MESJETA DHE

RILINDJA

4.4 Be

simi si arsye

2

4.5 Filozofi a arabe

3

4.6 Te

oria e dy të vërtetave

4

4.7 Veçoritë e Rilind

jes evropian

e

5

4.8 Filozofia hum

aniste

6

4.9 Utopia

7

Vep

rimtari praktike

8

Pë

rsëritje

9

LINJA 5

SHEKULLI

XVII

5.1 Faktorët që çuan në lin

djen e

racion

alizmit dh

e em

pirizm

it

10

5.2 Ek

sperim

enti si in

strument i dijes

11

5.3 Njohja racion

ale dh

e dy

shim

i

12

5.4 Liria dh

e do

mosdo

shmëria

13

5.5 Kon

traktualistët

14

5.6 Liberaliz

mi

15

Vep

rimtari praktike

16

LINJA 6

SHEKULLI

XVIII

6.1 Veçoritë e ilum

inizmit

17

6.2 Sh

teti dh

e lig

jet

18

6.3 zako

ni na ud

hëheq

19

6.4 En

ciklop

edistët d

he Volteri

20

6.5 Kon

trata sociale

21

Pë

rsëritje

22

Te

st trem

ujori II

23

Projekt F

aza II

24

Vlerësim dosje

1

LINJA 6

6.6 Kritik

a e arsyes

2

Vep

rimtari praktike

Libër m

ësue

si Filozofia 11

7

3

LINJA 7

SHEKUJT XIX

DHE XX

7.1 Sh

ekulli XIX dh

e shekulli XX

4

7.2 Utilita

rizm

i ang

lez

5

7.3 Morali d

he e drejta

6

7.4 Feno

menolog

jia

7

7.5 Marksizmi si ana

lizë glob

ale

8

Pë

rsëritje

9

7.6 Mbinjeriu, n

ihilizm

i, shekullarizm

i 10

7.7 Individi dhe e vërteta in

dividu

ale

11

7.8 Drejtime të filozofisë bashkëko

hore

12

7.9 Intuita

13

7.10 Qenia njerëzore – ekzistencializ

mi

feno

menolog

jik

14

7.11 Ekzistencializ

mi

15

7.12 Filo

zofia dhe edu

kimi

16

7.13 Filo

zofia ana

litike. Gjuha dhe

mendimi

17

7.14/7.15 Filozofia dhe psikana

liza

18

Përsëritje

19

Test trem

ujori III

20

Projekt faza III

21

Vlerësim dosje

22

Vep

rimtari praktike


REZULTATET E TE NXËNIT SIPAS KOMPETENCAVE KYÇE Nxënësi/ja: shpreh tolerancë në komunikim; shpreh mendimin për një temë të caktuar me gojë ose me shkrim, si dhe me forma të tjera

komunikimi; veçon informacionin kryesor nga një libër, gazetë, revistë, etj. e komenton dhe e shfrytëzon si

referencë gjatë hartimit të një punimi; respekton rregullat e komunikimit; merr vendime në bazë të informacioneve të plota; demonstron përgjegjësi; mirëkupton dhe respekton dallimin ndërmjet njerëzve; zgjidh një problem dhe arsyeton për zgjedhjen e procedurave përkatëse; shpjegon mënyrën e zhvillimit të një procesi shoqëror, duke e ilustruar atë me shembuj

konkretë; zhvillon një projekt individual ose në grup për kryerjen e një aktiviteti me rëndësi për

shkollën ose për komunitetin; shfaq vetëbesim dhe menaxhon mirë emocionet dhe stresin; përdor mediat digjitale dhe mjediset informative për të komunikuar dhe bashkëpunuar.

REZULTATET E TË NXËNIT SIPAS KOMPETENCAVE TË LËNDËS PER TEMATIKAT:

Linja I. Filozofia dhe jeta Në përfundim të linjës 1, nxënësi/ja: përshkruan rrethanat historiko– shoqërore të lindjes së filozofisë së kësaj periudhe; tregon veçoritë e përgjithshme të kohës. veçanërisht lidhjen e mitit me arsyen dhe ndikimin

që ato kanë pasur në mendimin dhe praktikën e kohës; analizon mendimet filozofike të Sofistëve, Sokratit, Platonit etj; shpjegon pse dija vjen nga vëzhgimi i hollësishëm, i kujdesshëm dhe i vazhdueshëm i realitetit; mbron me argumente se përpjekja për vërtetësi është vlerë; identifikon teorinë e Platonit mbi idetë dhe politikën; analizon mënyrën e organizimit të shtetit sipas Platonit. Linja II. Periudha romake Në përfundim të linjës 2, nxënësi/ja: përshkruan karakteristikat e përgjithshme të periudhës, që përcakton daljen e drejtimeve të

mëposhtme filozofike: stoicizmi: logjika, fizika, morali, epikurianizmi: logjika, fizika, morali; identifikon veçoritë e filozofisë romake; rendit faktorët që nxitin mendimin filozofik romak; përshkruan mënyrën se si njeriu mund të përballojë vështirësitë e jetës; dallon tri shtyllat ku mbështetet mendimi epikurian; vlerëson rreziqet që mund të vijnë nga degradimi i qeverisjes demokratike.


Linja III. Drejtimet filozofike në shekujt e parë të erës sonë Në përfundim të linjës 3, nxënësi/ja: • përshkruan karakteristikat e përgjithshme të epokës perandorake; • përshkruan ndikimin e filozofisë në politikë; analizon idenë e Senekës se ndërgjegjja përcakton veprimtarinë e individit; • interpreton idenë e bashkësisë dhe rolin e individit në të; interpreton nëse në përmbajtje neoplatonizmi është më afër apo më larg doktrinës së Krishterë. Linja IV. Mesjeta dhe Rilindja Në përfundim të linjës 4, nxënësi/ja: përshkruan karakteristikat e përgjithshme të epokës, e veçanërisht të atyre që trajtojnë

marrëdhëniet e arsyes dhe të besimit, që përcaktuan këtë tip të mendimit filozofik në këtë periudhë;

• përshkruan veçoritë e filozofisë së Mesjetës; • dallon ndikimin e faktorëve të brendshëm dhe të jashtëm që ndikuan mendimin filozofik; arsyeton për raportin mes besimit dhe arsyes; përshkruan raportin e Zotit dhe njeriut në mendimin e Shën Agustinit; arsyeton se pse Shën Agustini shkoi drejt konceptit të lirisë; identifikon argumentet e reja të Akuinit për ekzistencën e Zotit. Linja V. Shekulli XVII Në përfundim të linjës 5, nxënësi/ja: • përshkruan karakteristika e përgjithshme historiko – shoqërore që përcaktuan daljen e

racionalizmit dhe të empirizmit dhe ndikimin e tyre në problematikën filozofike dhe në mendimin e kohës;

• përshkruan kushtet në të cilat u zhvillua filozofia e shekullit XVII; • rendit faktorët që ndikuan në lindjen e filozofisë racionale dhe empirike; • identifikon ndarjen e dijeve njerëzore sipas Bekonit; • përshkruan përpjekjet e Dekartit për gjetjen e një metode të kërkimit shkencor; • shpjegon arsyetimin e Spinozës mbi fenë; • gjykon nëse njeriu është i lirë në mendimet dhe veprimet e tij. Linja VI. Shekulli XVIII Në përfundim të linjës 6, nxënësi/ja: përshkruan karakteristikat e përgjithshme historiko – shoqërore të shekullit që përcaktoi

problemet e mëdha filozofike të kohës; përshkruan kushtet në të cilat u zhvillua iluminizmi; tregon se si shfaqet thelbi i mendimit filozofik te Monteskje; shpjegon raportin e lirisë me shtetin; argumenton ndikimin e madh të Volterit në shoqërinë e kohës; argumenton pozicionin e Kantit si kritik ndaj gjykimit.


Linja VII. Shekulli XIX dhe XX Në përfundim të linjës 7, nxënësi/ja: përshkruan karakteristikat e përgjithshme historike që përcaktuan sistemet e mëdha

filozofike. Kritika e tyre. Pikënisjet për drejtimet bashkëkohore të filozofisë. identifikon zhvillimet ekonomike në Evropën e shekullit XIX; dallon karakteristikat e utilitarizmit në Angli; argumenton se të bësh ç’të duash nuk do të thotë të jesh i lumtur; argumenton se metoda dialektike është metoda që të ndihmon të arrish drejt një njohjeje më

të plotë. kupton dhe argumenton se puna është baza e ndryshimit të njeriut dhe historisë njerëzore.

Libër m

ësue

si Filozofia 11

11

Planifikimi tremujor i lëndës Filozofi 11

Tremujori i parë Shtator‐Dhjetor (26 orë)

Nr

Tematika

mësimore

Temat mësimore

Situata e të nxënit

Metodologjia dhe

veprimtaritë e nxënësve

Vlerësimi

Burimet

1

Linja1:

Filozofia

dhe jeta

1.1 Rrënjët h

istorike të

filozofisë

Disku

tim: “Be

soji atij që kërko

n të

vërtetën dhe jo atij që thotë se e ka

gjetur atë!”

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje‐përgjigje, P

yetja sjell

pyetjen

Vlerësim diagn

ostik

ues

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

Filozofia XI

2 1.2. Parasok

ratik

ët ‐

shko

lla e M

iletit

Nuk m

und të detyrosh të ekzistojë

diçka që nuk ka ekzistencë.

(Parmenidi)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje‐përgjigje, L

exim i

drejtuar

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

Filozofia XI,

3 1.3 Pa

rasokratikët ‐

shko

lla Jo

nian

e “P

ërplasja e të kun

dërtave është

nëna e të gjitha gjërave”. (H

erakliti)

Brainstorm

ing, M

arrëdh

ëniet

pyetje‐përgjigje, R

rjeti i

diskutim

it

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

interneti

4 1.4 Pitago

ra, atomistët,

sofistët

Mos nda

lo aty ku ke arritu

r. (Pita

gora)

Përvijim i të m

endu

arit,

Lexim i drejtuar, Imagjin

atë

e drejtuar

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

interneti

5 1.5 So

krati

“Di n

jë gjë që nu

k di asgjë!”

(Sok

rati)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, Shp

jegim i

përparua

r, Rrjeti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

6 1.6/1.7 Sh

teti ideal d

he

bota e id

eve

“Më jepn

i një fëmijë të ushqy

er

mirë, e të edu

kuar m

irë dh

e do t’u

jap një bu

rrë shteti”

. (Platon

i)

Përvijim i të m

endu

arit,

Shpjegim i pë

rparua

r, Le

xim

i drejtu

ar

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

7 1. 8 Qenia dhe fo

rmat e

saj

“E dua Platonin, por m

ë shum

ë du

a të vërtetën”

. (Aristoteli)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje – përgjigje, L

exim i

drejtuar

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

8 Vep

rimtari praktike

Krijoni një përfytyrim platonik të

botës. Krijoni një përfytyrim

aristotelia

n të botës.

Punë në grup

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

internet

Libër m

ësue

si Filozofia 11

12

9

Linja 2:

Periudha

romake

2.1 Filozofia si nevojë

praktik

e “L

ibrat jan

ë ushq

imi i rinisë dhe

këna

qësia e pleqërisë”. (Ciceron

i) Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, Pyetje – përgjigje,

Punë in

dividu

ale

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

10

2.2 Stoicizm

i Njeriu është i lirë ku

r kon

trollon

pasion

et dhe sk

llav ku

r pasionet e

zotërojnë atë.

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje – përgjigje, R

rjeti i

diskutim

it

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti

mësim

or

11

2.3 Ep

ikurizmi

Jetoje jetën siku

r të ishte dita e

fund

it!

Brainstorm

ing, Pyetje –

përgjig

je,Disku

tim i lirë

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

12

2.4 Sk

epticizmi

Dyshimi është fillimi i dijes dh

e jo

fund

i i saj.

Përvijim i të m

endu

arit,

Shpjegim i pë

rparua

r, Rrjeti i

diskutim

it

Vetëvlerësimi

Teksti

mësim

or

13

Vep

rimtari praktike

Ndë

rton

i një m

odel qeverisjeje

sipa

s filo

zofisë greke.

Ndë

rton

i një m

odel qeverisjeje

sipa

s filo

zofisë romake.

Punë në grup

e

Teksti

mësim

or

14

Linja 3:

Drejtimet

filozofike

në shekujt e

parë të erës

sonë

3.1 Veçoritë e periudh

ës

së peran

dorisë ro

make

“Asnjë peran

dori e dhu

nshm

e nu

k mun

d të jetojë gjatë, vetëm ato të

mod

erua

rat m

und të re

zistojnë pak

më tepë

r”. (Seneka)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, Di‐D

ua të di‐

Mësov

a, Disku

tim i lirë

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

15

3.2 Individi dhe sho

qëria

“Nuk ekzistojnë erëra të m

bara për

një marinar që nu

k di se ng

a du

het

të shk

ojë”. (Seneka)

Disku

tim për njohu

ritë


Rrejt i disku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

16

3.3 Filozofi mbret

“Një m

endje e qetë nuk është gjë

tjetër v

eçse një m

endje e

organizu

ar”. (M

ark Aureli)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje – përgjigje, P

unë

individu

ale

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

17

3.4 Neoplaton

izmi

“Syri n

uk do mun

d ta shiko

nte

kurrë diellin nëse nu

k do të ishte i

ngjashëm m

e të, ashtu si sh

pirti

nëse nuk do të ishte vetë i bu

kur,

nuk do m

und ta kup

tonte

buku

rinë”. (P

lotin

i)

Disku

tim për njohu

ritë


Disku

tim

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

18

Vep

rimtari praktike

Platon

izmi. Neoplaton

izmi

Punë në grup

e

19

Përsëritje

Disku

timi i lirë

Libër m

ësue

si Filozofia 11

13

20

Linja 4:

Mesjeta dhe

rilindja

4.1 Veçoritë e M

esjetës

“T

empu

jt e lashtësisë e m

ishëruan

Zotin te njeriu, kisha

t e m

esjetës e

kërkua

n atë në qiell”

. (Gëte)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetja sjell p

yetjen, Pun

ë e

pavarur

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

21

4.2 Mesjeta: R

aporti mes

besimit dh

e arsyes

“Credo ut intellig

am, intellig

o ut

cred

am”. (T

ë besosh duk

e arsyetua

r dhe të arsyetosh për të

besuar).

Disku

timi p

ër njohu

ritë


Rrjeti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

22

4.3 Zo

ti dh

e njeriu

“Besim

i që nu

k është i m

endu

ar

dhe i k

uptuar nuk është besim

”.

(Agu

stini)

Përvijim i të m

endu

arit,

Përvijim i të m

endu

arit,

Rrjeti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

23

Përsëritje

Kon

trolli i n

johu

rive

paraprake

Te

ksti

mësim

or

24

Test trem

ujori I

Vlerësim m

e shkrim

25

Projekt faza I

26

Vlerësim portofoli

Vlerësim i po

rtofolit

Libër m

ësue

si Filozofia 11

14


Tremujori i dytë Janar‐Mars (24 orë)

Nr

Tematika

mësimore

Temat mësimore


Metodologjia dhe


Vlerësimi

Burimet

1

Linja 4

Mesjeta dhe

Rilindja

4.4 Be

simi si arsye

“Studimi i filozofi së nuk është për

të m

ësua

r opinion

et e njerëzve, por

për të mësua

r të vërtetat e gjërave”.

(Aku

ini)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, Pyetja sjell

pyetjen, Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësim diagn

ostik

ues

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

Filozofia XI

2 4.5 Filozofia arabe

“Një jetë e jetuar gjallërisht është

më e mirë se një jetë e gjatë”.

(Avicena

)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje – përgjigje, D

itari i të

nxënit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

filozofia,

3 4.6 Te

oria e dy të

vërtetave

“Njëra e vërtetë është e filozofi së,

tjetra është e fesë; e para është pë

r filozofët, e dyta pë

r të gjith

ë”.

(Averroe)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje – përgjigje,

Disku

tim i lirë

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

interneti

4 4.7 Veçoritë e Rilind

jes

evropian

e “I krishteri m

odern është sigu

risht

shum

ë më tolerant, p

or jo për

meritë të krishterimit, por për

shkak të brezave të m

endimtarëve

të lirë të Rilind

jes q

ë i k

anë bërë të

krishterët të kenë nd

jenjën e tu

rpit

për p

aragjykimet e ty

re

trad

iciona

le”. (B

ertran

d Ru

ssell)

Brainstorm

ing, Pyetje –

përgjig

je, E

se

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

interneti

5 4.8 Filozofia hum

aniste

“Njeriu nu

k arrin ku

rrë ta njohë

botën pa kup

tuar m

ë pa

rë

vetveten”. (M

ontenj)

Disku

tim për njohu

ritë


Rrjeti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or,

6 4.9 Utopia

“Atje ku ka m

ë shum

ë lig

je për

ndëshk

im se sa për edu

kim, është

shenjë e një qeverisje të keqe”.

(Kam

panela)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, Përvijim i të

mendu

arit, Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

7 Vep

rimtari praktike

Karakteristikat e përgjith

shme të

Hum

anizmit Karakteristikat e

përgjithshm

e të Rilind

jes

Punë në grup

e

8 Pë

rsëritje

Disku

tim i lirë

Libër m

ësue

si Filozofia 11

15

9

Linja 5:

Shekulli

XVII

5.1 Faktorët që çuan në

lindjen e ra

cion

alizmit

dhe em

pirizm

it

“Filo

zofi a e racion

alizmit është një

nga them

elet e filozofisë së

shoq

ërisë, e liberaliz

mit dh

e shtetit

liberal të së Drejtës.” (G

.Rad

nitzky

)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake,

Mbajtja e strukturua

r e

shënim

eve,

Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti

mësim

or

10

5.2 Ek

sperim

enti si

instrument i dijes

“Mendja e njeriut është si pasqy

ra

dhe du

het të pa

sqyrojë na

tyrën.

Por q

ë ta bëjë këtë sa m

ë mirë,

pasqyra du

het të jetë e sheshtë e pa

gërvishtje, m

e qëllim që të m

os e

deform

ojë realite

tin”. (B

ekon

)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetje – përgjigje,

Rrjeti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

11

5.3 Njohja racion

ale dh

e dy

shim

i

“Cog

ito ergo sum” = “M

endo

j, pra

jam”. (D

ekart)

Disku

tim për njohu

ritë


Imagjin

atë e drejtuar

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

12

5.4 Liria dh

e do

mosdo

shmëria

“Unë nuk e m

ohoj që lutjet jan

ë të

dobishme pë

r ne”. (Sp

inoza)

Disku

tim për njohu

ritë


pyetjen, Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

13

5.5 Kon

traktualistët

“Përpiqu të m

ësosh ng

a gabimet e

të tjerëve që ti të m

os i bësh në

jetën tënd

e!” (H

obs)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetja sjell p

yetjen, Rrje

ti i

diskutim

it

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

14

5.6 Liberaliz

mi

shoq

ëria

“Unë gjithn

jë kam m

endu

ar se

veprim

et e njerëzve janë m

ënyra

më e mirë pë

r të interpretuar

mendimet e ty

re”. (L

ok)

Përvijim i të m

endu

arit,


rjeti i

diskutim

it

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

15

Vep

rimtari praktike

A është in

diferentizmi toleran

cë?

Punë në grup

e

16

6.1 Veçoritë e ilum

inizmit

“Iluminizmi është dalja e njeriut

nga gjendja e minoran

cës ku e

kishte fu

tur v

eten. K

i gux

im të

përdorësh intelig

jencën tënd

e. Kjo

është moto e ilu

minizmit.” (Kan

t)

Disku

tim për njohu

ritë


pyetjen, Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

Libër m

ësue

si Filozofia 11

16

17

Linja 6:

Shekulli

XVIII

6.2 Sh

teti dh

e lig

jet

“Liria është atje ku qy

tetari nuk ka

frikë ng

a asgjë, përveçse ng

a lig

jet”. (Mon

teskje)

Përvijim i të m

endu

arit,

Marrëdh

ënie pyetje‐

përgjig

je, R

rjeti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

18

6.3 Za

koni na ud

hëheq

“Zoti m

und ta shm

angë të keqen

por n

uk do, atëherë ai n

uk është i

mirë, ose do ta shm

angë por nuk

mun

det, atëherë ai nuk është i

plotfuqishëm

.” (H

jum)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

19

6.4 En

ciklop

edistët d

he

Volteri

“Nuk nda

j të njëjtin m

endim m

e ty,

por d

o të jepja dh

e jetën që ti ta

shprehje atë”. (V

olter)

Përvijimi të mendu

arit,

Marrëdh

ëniet p

yetje‐

përgjig

je, L

exim i drejtuar

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

20

6.5 Kon

trata sociale

“Njeriu lin

d i lirë, por jeton ku

do

nën zinx

hirë”. (R

uso)

Disku

tim për njohu

ritë


pyetjen, Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti

mësim

or

21

Përsëritje

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

22

Test trem

ujori II

Kon

trolli i n

johu

rive

paraprake

Vlerësim m

e shkrim

23

Projekt F

aza II

24

Vlerësim portofol

Vlerësim i po

rtofolit

Libër m

ësue

si Filozofia 11

17


Tremujori i tretë Prill‐Qershor (22 orë)

Nr

Tematika

mësimore

Temat mësimore


Metodologjia dhe


Vlerësimi

Burimet

1

Linja 6

Shekulli

XVIII

6.6 Kritik

a e arsyes

“Mendimet pa pë

rmbajtje janë të

zbrazëta, intuitat p

a ko

ncep

te janë

të verbra. Vetëm nga bashk

imi i

tyre lind njohja”. (Kan

t)

Përvijim i të m

endu

arit,


rjeti i

diskutim

it

Vlerësim diagn

ostik

ues

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti mësim

or,

Filozofia XI

2 Vep

rimtari praktike

“Filo

zofia në shekullin XVII

përkun

drejt sheku

llit X

VIII.

Punë në grup

e Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti mësim

or,

Filozofia XI,

internet

3

Linja 7

Shekujt XIX

dhe XX

7.1 Sh

ekulli XIX dh

e shekulli XX

“Kap

italiz

mi m

odern ka nevojë pë

r njerëz që pa vështirësi të

bashkëpu

nojnë në num

ër të m

adh,

që dua

n të kon

sumojnë gjithn

jë e

më shum

ë e ku shijet e të cilëve

janë lehtësisht të m

anipulue

shme e

lehtësisht të parashiku

eshm

e.”

(From)

Përvijim i të m

endu

arit,


rjeti i

diskutim

it

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti mësim

or,

interneti

4 7.2 Utilita

rizm

i ang

lez

“Etik

a është arti i d

rejtimit të

sjelljes së njerëzve drejt a

rritjes sa

më të m

adhe të lu

mturisë”.

(Bentam)

Përvijim i të m

endu

arit,

Pyetja sjell p

yetjen, Dita

ri i të

nxënit

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti mësim

or,

interneti

5 7.3 Morali d

he e drejta

“Më mirë të jesh një njeri i

pakëna

qur s

e sa një derr i kënaqur,

të jesh Sok

rat i palum

tur s

e një

idiot i lu

mtur d

he nëse idioti dh

e de

rri k

anë fytyra të ndryshm

e kjo

varet n

ga fa

kti se shikon

i vetëm

njërën anë të ty

re”. (M

ill)

Disku

tim për njohu

ritë


mendu

arit, Rrje

ti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

Teksti mësim

or,

Libër m

ësue

si Filozofia 11

18

6

Linja 7

Shekujt XIX

dhe XX

7.4 Feno

menolog

jia

“Çdo gjë që është e arsyeshm

e është reale dh

e çdo gjë që është

reale është e arsyeshm

e”. (Hegel)

Përvijim i të m

endu

arit,

Marrëdh

ëniet p

yetje‐

përgjig

je, R

rjeti i d

isku

timit

Vlerësimi p

ër të nxënë

(i vazh

dueshëm)

Teksti mësim

or

7 7.5 Marksizmi si ana

lizë

glob

ale

“Një fa

ntazmë ende

t në Ev

ropë

, fantazma e ko

mun

izmit”

. (Marks)

Disku

tim për njohu

ritë


mendu

arit, Rrje

ti i d

isku

timit

Te

ksti mësim

or

8 Pë

rsëritje

Kon

troll n

johu

rish

Vlerësimi p

ër të nxënë (i

vazh

dueshëm)

9 7.6 Mbinjeriu, n

ihilizm

i, shekullarizm

i “Ju mësoj m

binjeriun. N

jeriu

tashmë du

het k

apërcyer”. (N

içe)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, M

arrëdh

ëniet

pyetje‐përgjigje, Imagjin

ata e

drejtuar

Te

ksti mësim

or

10

7.7 Individi dhe e vërteta

individu

ale

“Askush në botë nu

k thotë do

t pë

rse ti ekziston

. Por m

e që je këtu,

puno për t’i d

hënë një kup

tim

ekzistencës tënde

”. (K

irkegard)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake, M

arrëdh

ëniet

pyetje‐përgjigje, D

itarët e të

nxënit

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

11

7.8 Drejtime të filozofisë

bashkëko

hore

“Suk

sesi i bu

rrave dh

e grave në

postmod

ernizëm varet nga

shpe

jtësia me të cilën ata

shkëpu

ten ng

a mod

ele dh

e zako

ne

të vjetra dh

e jo nga ajo m

e të cilën

fitojnë zakon

e të re

ja.” (B

auman

)

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

12

7.9 Intuita

“Mendo si njeri i veprim

it dh

e vepro si njeri i mendimit”

. (Bergson

)

Përvijim i të m

endu

arit,

Marrëdh

ëniet p

yetje‐

përgjig

je, R

rjeti i d

isku

timit

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

13

7.10 Qenia njerëzore –

ekzistencializmi

feno

menolog

jik

“Të jesh njeri do të th

otë të jesh i

zhytur në jetën e pë

rditshm

e”.

(Hajde

ger)

Përvijim i të m

endu

arit,

Marrëdh

ëniet p

yetje përgjigje,

Imagjinatë e drejtuar

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

14

7.11 Ekzistencializ

mi

“Je gjith

një pë

rgjegjës i asaj që nu

k ke ditu

r ta shman

gësh”. (S

artri)

Imagjin

atë e drejtuar, L

exim

i drejtu

ar, D

itarët e të nxënit

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

15

7.12 Filo

zofia dhe

eduk

imi

“Edu

kimi n

uk vlen vetëm për t’u

përgatitu

r për jetën, edu

kimi është

vetë jeta”. (D

jui)

Përvijim i të m

endu

arit,

Përvijim i të m

endu

arit,

Dita

ri i të nxënit

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

Libër m

ësue

si Filozofia 11

19

16

7.13 Filo

zofia ana

litike.

Gjuha dhe m

endimi

“Kufijtë e gjuh

ës sim

e janë kufijtë e

botës sime”. (Vitg

enshtejn)

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

17

7.14/7.15 Filozofia dhe

psikan

aliza

“Është e pam

undu

r të njoh

ësh

njerëzit pa njohu

r forcën e fjalës”.

(Frojd)

Disku

tim për njohu

ritë

paraprake Py

etja sjell py

etjen

Rrjeti i d

isku

timit

Vlerësim i

vazh

dueshëm

Teksti mësim

or

18

Përsëritje

19

Test trem

ujori II

Kon

trolli i n

johu

rive

paraprake

Vlerësim m

e shkrim

Teksti mësim

or

20

Projekt F

aza II

21

Vlerësim portofol

Vlerësim portofoli

22

Vep

rimtari praktike

Planifikimi i orës mësimore – 1.1

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Filozofi Shkalla V Klasa XI

Tema mësimore: 1.1 Rrënjët historike të filozofisë

Situata e të nxënit Besoji atij që kërkon të vërtetën dhe jo atij që thotë se e ka gjetur atë.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe Nxënësi:

• Komunikon dhe shprehet për rolin e filozofisë në shoqëri. • Respekton rregullat e përgjithshme të komunikimit në lidhje me mitet dhe nevojën për dije.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Kupton se dija është një nevojë e domosdoshme e njeriut. • Vlerëson nevojën e njeriut modern për t’u orientuar në botë. • Kupton rolin e filozofisë si një instrument që ndihmon në procesin e orientimit në botë.

Fjalë kyçe: E vërteta, dija, miti, filozofia

Burimet: Teksti mësimor

Lidhja me lëndët e tjera: Histori, Sociologji

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve ERR (Evokim – Realizimi i kuptimit – Reflektim)

1. Evokim (Përvijim i të menduarit) Nxënësit njihen me përmbajtjen e programit të filozofisë duke u shpjeguar edhe konceptin filozofi. Në klasë shtrohet pyetja: Cila është mënyra që na ndihmon për të kuptuar botën?

2. Realizimi i kuptimit (Pyetje – përgjigje) Pyetja merr përgjigje nga mendimet e nxënësve dhe të mësuesit. Dija është mënyra që na ndihmon për të njohur botën. Historia e zhvillimit të shoqërisë është histori e dijes. Gjatë zhvillimit të ideve të nxënësve, nxirret në pah domosdoshmëria e dijes si nevojë e njeriut dhe vlerësohet nevoja e njeriut modern për t’u orientuar në botën e sotme. Mjetet janë forma e parë e përpjekjes së njeriut për të shpjeguar botën. Përmes miteve mund “të thuhen të pathënat” siç pohonte Platoni. Prandaj miti quhet si një formë mendimi që ka në bazë të tij elemente kulturore e fetare dhe që dallohet nga mendimi logjik e racional. Miti shpreh botëkuptimin fillestar që kishte njeriu primitiv. Gjatë zhvillimit të kësaj faze shtrohet pyetja: Kur lindi te njeriu dëshira për të filozofuar? Çfarë është filozofia? Njeriu filloi të kërkojë shkaqet e para të gjithësisë. Kështu lindi filozofia. Pitagora ishte i pari që e përdori këtë term. Qëllimi i filozofisë është t’i afrohet më shumë të vërtetave. A ka lidhje filozofia me shkencën? Po me fenë? Në bashkëpunim me nxënësit u jepet përgjigje këtyre pyetjeve.


3. Reflektim (Pyetja sjell pyetjen) Pasi nxënësit janë njohur me informacionin në këtë fazë, shikohet aftësia e tyre për t’u përgjigjur pyetjeve. ‐ A mundet njeriu të njohë gjithçka apo dija e tij është e kufizuar? Mendimet e nxënësve diskutohen në klasë dhe listohen në tabelë sipas rëndësisë së tyre.

Vlerësimi: Vlerësohet niveli i përvetësimit të koncepteve bazë të nxënësit. Vlerësohet aftësia e nxënësve për të bërë analizë dhe sintezë.

Detyrë dhe punë e pavarur: Pika 2 faqe 8



Tema mësimore: 1.2 Parasokratikët – shkolla e Miletit

Situata e të nxënit Nuk mund të detyrosh të ekzistojë diçka që nuk ka ekzistencë.


• Përpunon në mënyrë kritike informacionin e shkollës Miletit. • Ilustron në mënyrë konkrete të menduarit abstrakt.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Tregon lindjen e filozofisë në Greqinë e lashtë. • Shpjegon pse dija vjen nga vëzhgimi i hollësishëm, i kujdesshëm dhe i vazhdueshëm i

realitetit. • Analizon mendimin e Anaksimandrit mbi kualitetin e forcave të përkundërta.

Fjalë kyçe: Sokrati, shkolla e Miletit, apejroni


Lidhja me lëndët e tjera: Sociologji, Histori


1. Evokim (Përvijim i të menduarit) Në fillim të orës bëhet një ripërsëritje e njohurive paraprake: ‐ Tregoni ndonjë mit dhe shpjegoni thelbin e tij. ‐ Çfarë është dija dhe si na ndihmon për njohjen e botës? ‐ Po e vërteta? ‐ Kur lindi dëshira e njeriut për të filozofuar?


2. Realizimi i kuptimit (Pyetje – përgjigje) Pasi u jepet përgjigje këtyre pyetjeve nxënësve u drejtohet pyetja: Nga e kanë zanafillën gjërat që na rrethojnë? Nga se përbëhen ato? U tregohet nxënësve se: Këto ishin përpjekjet e para të filozofisë për t’ju përgjigjur pyetjeve mbi gjithësinë. Cili është thelbi i gjithçkaje që ekziston në natyrë? Filozofët e Miletit iu përgjigjën: uji, ajri, zjarri, pafundësia etj. Talesi si përfaqësues i shkollës së Miletit thoshte se uji është baza e gjithçkaje. A mund ta pranojmë këtë shpjegim sot? Nxënësit mund të japin përgjigjet e tyre. Gjithsesi ta quash ujin si zanafillën e gjithçkaje do të thotë ta kesh natyrën objekt të njohjes dhe ta konsiderosh atë si reale. Kjo ide u zhvillua më tej nga filozofët e shkollës së Miletit: Anaksimandri dhe Anaksimoni. Sipas Anaksimandrit uji vinte nga një substancë tjetër që ai e quan apejron. Në bashkëpunim me nxënësit shpjegohet apejroni si lënda që ekziston para se elementet të ndahen.

3. Reflektim (Lexim i drejtuar) Analizoni mendimin e Anaksimandrit për kualitetin e forcave të kundërta. Nxirrni konkluzionet përfundimtare të ndihmuar nga mësuesi.

Vlerësimi: Vlerësohen aftësitë e nxënësve për të lidhur temën e re me informacionet e mëparshme. Vlerësohen aftësitë e nxënësve për të analizuar mendimet e filozofëve

Detyrë dhe punë e pavarur: Ese me temë “Të kundërtat”



Tema mësimore: 1.3 Parasokratikët – shkolla Joniane

Situata e të nxënit Përplasja e të kundërtave është nëna e të gjitha gjërave (Herakliti).


• Përpunon në mënyrë kritike informacionin e shkollës së Miletit. • Ilustron në mënyrë konkrete të menduarit abstrakt.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Flet për mendimin filozofik të shkollës joniane. • Rendit tri shtyllat ku mbështetet filozofia e Heraklitit. • Analizon teorinë e të kundërtave si rezultat i ekzistencës së çdo gjëje.


Fjalë kyçe: Apejron, ndryshimi, ekuilibri


Lidhja me lëndët e tjera: Letërsi, Fizikë


1. Evokim (Brainstorming) Organizohet një brainstorming duke kërkuar përgjigjet për pyetjet: ‐ Cilët ishin parasokratikët dhe pse janë quajtur kështu? ‐ A ka luajtur rol për zhvillimin e shkencës mendimi i filozofisë parasokratike? ‐ Cili është mendimi i Anaksimandrit për dualitetin e forcave të kundërta?

Përgjigjja e pyetjes së fundit shërben si pikë lidhje për trajtimin e shkollës Joniane 2. Realizimi i kuptimit

Shkruhet në tabelë thënia e Heraklitit: “Përplasja e të kundërtave është nëna e të gjitha gjërave” Për Heraklitin fillesa e gjithçkaje është zjarri. Filozofia e Heraklitit u mbështet në tri shtylla:

ndryshimi (lëvizja) të kundërtat ekuilibri

Ndryshimi Pyetjes se “çfarë mbetet e pandryshueshme tek gjërat dhe natyra që ndryshon”, Herakliti i jep përgjigje: Ndryshimi! Për filozofin ndryshimi është ekzistenca e vërtetë! Të kundërtat Herakliti vuri re se çdo gjë nuk mund të ekzistojë pa të kundërtën e vet. Për Heraklitin lufta mes të kundërtave është burimi i vetë ekzistencës. Ekuilibri Është momenti i tretë në filozofinë e Heraklitit. Ai e shikonte atë si nevojë të brendshme për të siguruar ekuilibrin në realitetin që ndryshon pandërprerë. Në bashkëpunim nxënës‐mësues konkretizohen me shembuj konkret 3 shtyllat e filozofisë së Heraklitit.

3. Reflektim (Rrjeti i diskutimit) Duke u bazuar në informacionin e ri përpiquni të analizoni thënien “Është e pamundur të lahesh dy herë me ujërat e të njëjtit lumë”. Nisuni nga një përvojë vetjake dhe shkëmbeni mendimin tuaj me njëri‐tjetrin.

Vlerësimi: Vlerësohet niveli i përvetësimit të koncepteve të mësimeve të kaluara. Vlerësohen aftësitë e nxënësve për të analizuar mendimin filozofik të Heraklitit. Detyrë dhe punë e pavarur: Pika 2 faqe 12




Tema mësimore: 1.4 Pitagora, atomistët, sofistët

Situata e të nxënit Mos ndalo aty ku ke arritur. (Pitagora)


• Përzgjedh informacionin më të rëndësishëm për Pitagorën, sofistët dhe atomistët. • Shpreh mendimin e tij për njohjen shqisore dhe diskuton në grup.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Tregon se si dijet e sotme e kanë zanafillën në kërkimet e filozofisë greke. • Shpjegon se dëshira për të kuptuar botën çon në lindjen e shkencave. • Analizon rolin e shkencave në përmirësimin e jetës njerëzore.

Fjalë kyçe: Numri, të kundërtat, atomi, boshllëku


Lidhja me lëndët e tjera: Sociologji, Psikologji


1. Evokim (Përvijim i të menduarit) Në këtë fazë u kërkohet nxënësve të tregojnë përfaqësuesit e shkollës së Miletit dhe shkollës joniane. ‐ Cili është thelbi filozofik i këtyre shkollave filozofike? ‐ Pse për Heraklitin ndryshimi është ekzistenca e vërtetë?

Në tabelë shkruhet thënia e Pitagorës: “Mos ndalo aty ku ke arritur”

Kjo shërben si bazë për të dhënë informacionin e ri mbi Pitagorën si nxënës i Anaksimandrit. 2. Realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar)

Jeta e Pitagorës paraqitur në kllaster: Sipas Pitagorës numrat kanë një domethënie simbolike, mistike dhe etike. Pitagorianët e bazonin teorinë e tyre mbi të kundërtat p.sh. e mira – e keqja, mashkull – femër, numrat tek – çift etj. Duke u bazuar në këtë informacion kërkohet që nxënësit të sjellin shembuj të tjerë nga realiteti për të kundërtat. Shkolla atomistike bën pjesë në shkollën joniane. Atomizmi e pati fillesën nga filozofi Leucip dhe u zhvillua nga Demokriti. Për këtë shkollë atomi është thelbi i ekzistencës së botës. Thelbi i teorisë së Demokritit është atomi – si grimca bazë e gjithçkaje dhe boshllëku – si mundësi e lëvizjes. Sofistët ishin dijetarë që synonin të kthenin vëmendjen tek individi. Sofistët ishin njerëz që i ndanin fjalët nga e vërteta, ndaj ato shihen si subjektivistët më të mëdhenj.


3. Reflektim (Imagjinatë e drejtuar) Duke u bazuar në informacionin e asimiluar u kërkohet nxënësve të tregojnë se a është e mjaftueshme njohja shqisore për të njohur diçka në botë. Nxënësit diskutojnë mendimet e njëri‐tjetrit.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për qartësinë e mendimeve. Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen në diskutim.

Detyrë dhe punë e pavarur: Ushtrimi 2 faqe 15



Tema mësimore: 1.5 Sokrati

Situata e të nxënit “Di një gjë që nuk di asgjë”. (Sokrati)


• Mban qëndrim personal mbi teorinë e Sokratit për të vërtetën dhe të mirën. • Diskuton në grup duke krijuar mendimin e tij origjinal.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Vlerëson në mënyrë kritike se lufta për të vërtetën është lufta më e vështirë me shoqërinë. • Parashtron argumente se lumturia e njeriut është njohja e të vërtetës. • Mbron me argumente se përpjekja për vërtetësi është vlerë.

Fjalë kyçe: E vërteta, njeriu, dyshimi, e mira dhe e keqja




1. Evokim (Diskutim për njohuritë paraprake) Në këtë fazë diskutohet për informacionet paraprake të temave të mëparshme: ‐ A mendoni se shkollat parasokratike dallojnë nga njëri‐tjetri? ‐ A mendoni se për të njohur diçka në botë mjafton vetëm njohja shqisore?

Diskutimi për këto pyetje shërben si mundësi për lidhjen me informacionin e ri mbi Sokratin dhe teorinë e tij.

2. Realizimi i kuptimit (Shpjegim i përparuar) Në tabelë shkruhet thënia e Sokratit


“Di një gjë që nuk di asgjë” Nxënësit japin mendimet paraprake në lidhje me thënien e mësipërme. E rëndësishme është të theksohet se: E vërteta është e lidhur ngushtësisht me filozofinë. Sokrati filozofoi mbi të vërtetën. Doktrina e Sokratit ka dy kahe:

interesi ndaj kozmologjisë interesi ndaj njeriut

Me Sokratin ndryshon dhe kahu i filozofisë. Ai e drejton vëmendjen tek njeriu. Me Sokratin lidhet thënia “Di një gjë që nuk di asgjë”. Sa më shumë di njeriu as më shumë kupton se sa pak di në raport me të vërtetat që ekzistojnë. Në bashkëpunim me nxënësit analizohet koncepti i së mirës duke e konkretizuar me shembuj. Për filozofin ligjet janë gjithçka. Shoqëria vetëm nëpërmjet tyre arrin të jetojë e zhvillohet. Në përfundim theksohet vepra e Sokratit përbën pikënisjen e një drejtimi të ri të filozofisë.

3. Reflektim (Rrjeti i diskutimit) Diskutoni në klasë nëse: Dyshimi sipas jush është diçka e mirë apo e keqe? Sillni disa shembuj nga jeta juaj. Çfarë gjeni aktuale te teoria e Sokratit? Diskutimi mund të përmbyllet me idenë se: Të dyshosh është vetëm hapi i parë. Më tej duhet të kërkosh, të njohësh, të mësosh për të bërë hapa drejt të vërtetës.

Vlerësimi: Vlerësohet aftësitë e nxënësve për të lidhur temën e re me njohuritë e mëparshme. Vlerësohet aftësia për të prezantuar mendimin e tij saktësisht.


Planifikimi i orës mësimore – 1.6 – 1.7


Tema mësimore: 1.6/1.7 Shteti ideal dhe bota e ideve

Situata e të nxënit Miti i shpellës.


• Analizon saktë dhe qartë teorinë e Platonit për organizimin e shtetit. • Mban qëndrim personal për mendimin e Platonit për drejtësinë.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Përshkruan rëndësinë e përpjekjes për njohjen e të vërtetës. • Identifikon teorinë e Platonit mbi idetë dhe politikën. • Analizon mënyrën e organizimit të shtetit sipas Platonit.


Fjalë kyçe: Ideja, dialektika, politika dhe shteti, drejtësia


Lidhja me lëndët e tjera: Psikologji, Sociologji


1. Evokim (Përvijim i të menduarit) Në fillim të orës bëhet një ripërsëritje e njohurive paraprake të teorisë së Sokratit. ‐ Pse filozofia ndahet në parasokratike dhe passokratike? ‐ Me se lidhet lumturia në filozofinë e Sokratit? ‐ Cili ishte mendimi për ligjet?

Përgjigjet shërbejnë për të kaluar në mënyrë të natyrshme tek koncepti i shtetit ideal dhe botën e ideve.

2. Realizimi i kuptimit (Shpjegim i përparuar) Çfarë mbetet nga ndryshimi i gjërave në botë? Ky është problemi i shkollës së Miletit. Për Platonin ajo çka mbetet është vetëm ideja. Ai thotë se idetë e njeriut duhet të jenë të ndryshme, përderisa njerëzit janë të ndryshëm, por në fakt mjaft njerëz kanë të njëjtat ide. Platoni ishte një idealist objektiv. Absolutja për të vinte nga idetë dhe jo nga realiteti. Në bashkëpunim me nxënësit diskutohet për lidhjen e Platonit me politikën. Qëllimi dhe ndihmesa e tij ndaj shoqërisë është krijimi i një modeli qeverisës dhe edukimi i një udhëheqësi. Skema që përdor Platoni për organizimin e shtetit është e bazuar në skemën për ndërtimin e shpirtit të njeriut. Sipas tij shpirti i njeriut përbëhet nga këto elemente:

mendja që ka virtyt mençurinë zemra që ka virtyt trimërinë epshi ndijor

Këto elemente përbëjnë edhe organizimin social të shtetit. 3. Reflektim (Lexim i drejtuar)

Pasi të lexohet paragrafi “Mbi drejtësinë” u lihet pak kohë nxënësve për të reflektuar mbi filozofinë e Platonit mbi drejtësinë. Është e rëndësishme të theksohet në fund të diskutimit: Platoni vendos në qendër idenë e harmonisë të cilën ai përpiqet ta fusë në ndërtimin e shtetit të së drejtës. Platoni vlerëson të rëndësishme edukimin e njerëzve.

Vlerësimi: Vlerësimi i aftësisë së nxënësit për të analizuar mendimin e Platonit mbi idetë dhe drejtësinë.. Vlerësimi i aftësisë për të pranuar idetë e kundërta.





Tema mësimore: 1.8 Qenia dhe forma e saj

Situata e të nxënit “E dua Platonin, por më shumë dua të vërtetën.” (Aristoteli)


• Argumenton rëndësinë që ka kushtetuta si ligj bazë për organizimin e shtetit sipas Aristotelit.

• Diskuton rëndësinë e edukimit për një qeverisje të mirë.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Shpjegon kuptimin e konceptit “qenie”. • Vë në dukje domosdoshmërinë e Kushtetutës për të parandaluar degradimin e pushtetit. • Rendit format e degradimit të pushtetit në sisteme të ndryshme shoqërore.

Fjalë kyçe: Qenia, logjika, bashkësia dhe familja, kushtetuta




1. Evokim (Përvijim i të menduarit) Në fillim të orës bëhet një përmbledhje e informacioneve paraprake të temës së kaluar. ‐ Cila ide e filozofisë së Platonit ju ka bërë përshtypje? ‐ Si organizohet shteti sipas skemës së Platonit? ‐ Pse Platoni vlerëson të rëndësishme edukimin e njerëzve?

Përgjigjet e pyetjeve mbi filozofinë e Platonit shërbejnë si pikëlidhje për të shpjeguar filozofinë e Aristotelit si nxënës i Platonit.

2. Realizimi i kuptimit (Pyetje – përgjigje) Në tabelë shkruhet thënia e Aristotelit “E dua Platonin, por më shumë dua të vërtetën.” Kur themeloi Liceun, Aristoteli shfaqi botëkuptimin e tij të ndryshëm nga ai i Platonit. Ai mendonte se substanca që mbetet është vetë qenia d.m.th. ekzistenca. Aristoteli është themelues i logjikës si dije. Për të njohur botën Aristoteli përdori dy kategori:

fizikën (përfshin dijet e biologjisë, mjekësisë) etikën (ku përfshinte politikën)

3. Reflektim (Lexim i drejtuar) Orientohen nxënësit për të lexuar pjesën “Edukimi” dhe diskutojnë rreth idesë së Aristotelit rreth rëndësisë që ka edukimi për një qeverisje të mirë. “Edukimi publik duhet të përgatisë qytetarët që të dinë të drejtojnë, por edhe të mësojnë të


drejtohen. Një qeverisje është e mirë nëse njerëzit edukohen mirë.” Mësuesi/ja mund t’i orientojë nxënësit të gjejnë elementet aktuale në mendimin filozofik të Aristotelit.

Vlerësimi: Vlerësohen aftësitë e nxënësve për të respektuar rregullat e diskutimit. Vlerësohet aftësia për të komunikuar dhe analizuar saktë për teorinë e Aristotelit mbi edukimin dhe qeverisjen.




Tema mësimore: Veprimtari praktike

Situata e të nxënit Veprimtari faqe 25


• Respekton rregullat e komunikimit në krijimin e një përfytyrimi filozofik të kohës. • Punon në mënyrë të pavarur në grup. • Përdor TIK‐un për përzgjedhjen e informacioneve të duhura.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Identifikon mendimin filozofik të Platonit dhe Aristotelit. • Gjykon dhe analizojnë drejt mendimin filozofik të tyre. • Sjell mendimin filozofik në një përfytyrim të ditëve të sotme.

Vlerësimi: Vlerësohet niveli i përvetësimit të koncepteve bazë të nxënësit. Vlerësimi merr në konsideratë aftësitë e nxënësve për të bërë analizë dhe sintezë.





Tema mësimore: 2.1 Filozofia si nevojë praktike

Situata e të nxënit Librat janë ushqimi i rinisë dhe kënaqësia e pleqërisë.


• Identifikon dhe përpunon informacionin për veçantitë e filozofisë romake. • Shfaq vetëbesimin gjatë trajtimit të dallimeve të filozofisë greke dhe asaj romake.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Identifikon veçoritë e filozofisë romake. • Rendit faktorët që nxitin mendimin filozofik romak. • Shpjegon ndryshimin midis filozofisë greke dhe asaj romake.

Fjalë kyçe: Filozofia romake, “tabula rasa”, stoicizmi, epikurizmi


Lidhja me fushat e tjera: Letërsi; Sociologji


1. Evokim (Diskutim për njohuritë paraprake) Në fillim të orës bëhet një përsëritje e koncepteve të asimiluara nga nxënësi. ‐ Ç’është filozofia? ‐ Kur lindi dëshira për të filozofuar? ‐ Cilët ishin parasokratikët dhe pse janë quajtur kështu? ‐ Ku e bazonte Sokrati teorinë e tij?

Më pas nxënësi njihet me përmbajtjen e linjës 2. 2. Realizimi i kuptimit (Pyetje – përgjigje)

Në këtë fazë analizohen veçoritë e filozofisë romake. Nxënësit pyeten për veçoritë e filozofisë greke për të nxjerrë të përbashkëtat dhe dallimet me filozofinë romake. Filozofia romake është njëherësh e ngjashme por dhe e ndryshme nga filozofia greke. Ka disa faktorë që e nxitën një filozofi të tillë. Këto janë:

faktorët historikë (qytet‐shtetet greke përfunduan nën sundimin romak) faktorët kulturorë (u krijuan grupime pro dhe kundër ndikimit të filozofisë greke)

Në bashkëpunim me nxënësit diskutohet për ndikimin e këtyre faktorëve, bazuar dhe në informacionet që ata kanë në lëndët e tjera. Por ku qëndron ndryshimi midis filozofisë greke dhe asaj romake?


Filozofia greke Filozofia romake

1. Grekët i kushtonin rëndësi dijes dhe nevojës për të.

2. Për grekët filozof ishte njeriu i ditur dhe të tillë kishte pak.

3. Përhapja e filozofisë greke në Romë e ndau elitën në dy kampe që luftonin fort kundër njëri‐tjetrin.

1. Filozofi romak kërkonte masivitet dhe duhej të mbështetej nga filozofia dhe pa qenë filozof.

2. Roma kishte nevojë për një shoqëri që ndjehej mirë dhe që jetonin në shërbim të Romës.

3. Filozofia romake zhvilloi në këtë periudhë dy shkolla: stoicizmin dhe epikurizmin.

Në bashkëpunim me nxënësit analizohen këto dy drejtime filozofike. Stoicizmi dhe epikurizmi ishin modeli më i nevojshëm i mendimit filozofik për Romën e lashtë. Është e rëndësishme të theksohet nga mësuesi se: Filozofia romake edhe pse u mbështet tek ajo greke, ruajti dhe forcoi ato shkolla e drejtime të cilat u shkonin për shtat nevojave të saj historike e politike.

3. Reflektim (Punë individuale) Analizoni filmin “Gladiatori” Përpiquni të bëni një analizë letrare dhe filozofike të kohës. Diskutoni me njëri‐tjetrin ngjarjet e kohës që trajtohen në film në funksion të mësimit.

Vlerësimi: Vlerësohet aftësia për të përpunuar informacionin. Vlerësohet aftësia për të prezantuar mendimin e tyre.

Detyrë dhe punë e pavarur: Informacione nga interneti për filozofët romakë, p.sh. arti dhe kultura e kësaj periudhe.



Tema mësimore: 2.2 Stoicizmi

Situata e të nxënit Njeriu është i lirë kur kontrollon pasionet dhe skllav kur pasionet e zotërojnë atë.


• Merr pjesë aktive në diskutimin për mënyrën se si njeriu përballon vazhdimisht jetën. • Shkëmben përvoja pozitive në grup për rrugët që çojnë te lumturia e vërtetë.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Përshkruan mënyrën se si njeriu mund të përballojë vështirësitë e jetës. • Rendit disa qëllime që i gjykon si stoike. • Analizon rrugët se si njeriu mbërrin te lumturia e vërtetë.


Fjalë kyçe: Logjika stoike, njohja, morali

Burimet: Teksti mësimor; interneti

Lidhja me fushat e tjera: Letërsi; Qytetari


1. Evokim (Përvijim i të menduarit) Në orën e mëparshme nxënësi është njohur me ndikimin e filozofisë greke në atë romake dhe dallimet midis tyre. ‐ Cilët faktorë nxitën mendimin filozofik romak?

Përgjigjet e nxënësit shërbejnë si lidhje me temën e re: stoicizmi. 2. Realizimi i kuptimit (Pyetje – përgjigje)

Periudha e filozofisë romake i dha jetë stoicizmit, një dije që e bën njeriun të vlefshëm për shoqërinë ku ai jeton. Si mund t’i përballojë njeriu vështirësitë e jetës sipas stoikëve? Nxënësit përpiqen të japin mendimet e tyre të cilat listohen në tabelë. Në fund theksohet nga mësuesi se: Stoikët i kushtuan rëndësi mendimit, logjikës, arsyetimit. Për të përballuar vështirësitë njeriu i duhet vetëm logjika që të kuptojë se çfarë ndodh në të vërtetë. Mbi logjikën bazohet njohja e cila ka si objekt të vetin të “vërtetën”. Ajo zhvillohet si proces arsyetimi. Ka tri shkallë në procesin e njohjes:

fjalët në vetvete ashtu si shkruhen ose thuhen sendet që identifikohen me këto fjalë koncepti që është imagjinata e gjërave

Gjithçka është një unitet material i sunduar nga “logosi” dhe logjika. Arrihet në përfundimin se natyra sundohet nga arsyetimi. “Stoicizmi është drejtimi filozofik që ka në thelb përshtatjen e njeriut ndaj natyrës.” Stoikët e shohin lumturinë si qëllim të filozofisë. Si mund të arrihet lumturia sipas stoikëve? Ka vetëm dy rrugë:

duke kërkuar të mirat si urtësia, drejtësia, guximi duke treguat shpërfillje ndaj sëmundjes ose shëndetit

Ky arsyetim i çon stoikët në përfundimin se: Njeriu është i lirë kur kontrollon pasionet dhe skllav kur pasionet e zotërojnë atë. Nga diskutimet e nxënësve në fund theksohet se etika stoike romake nuk është gjë tjetër veçse një sjellje që i bën njerëzit të fortë mendërisht, për të qenë të fortë dhe fizikisht.

3. Reflektim (Rrjeti i diskutimit) Analizon thënien e Mark Aurelit: “Lumturia e jetës tënde varet nga cilësia e mendimeve të tua.”

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për aftësinë që kanë të prezantojnë mendimin e tyre.


Vlerësohet qartësia e argumenteve.




Tema mësimore: 2.3 Epikurizmi

Situata e të nxënit Jetoje jetën sikur të ishte dita e fundit!


• Vepron në mënyrë të pavarur për të shpjeguar teoritë e Epikurit. • Merr pjesë në diskutim dhe respekton mendimin ndryshe të shokëve.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Dallon tri shtyllat ku mbështetet mendimi epikurian. • Shpjegon kanonikën si rregull që të çon drejt të vërtetës. • Analizon konceptin e “masës”, si kërkesë e njeriut për të arritur lumturinë.

Fjalë kyçe: Fizika (materia), logjika (kanonika), morali, arsyetimi epikurian

Burimet: Teksti mësimor; TIK

Lidhja me fushat e tjera: Letërsi; Fizikë; Qytetari


1. Evokim (Brainstorming) Nxënësve u drejtohen disa pyetje për temën e kaluar. ‐ Si e gjykoni shndërrimin e filozofisë në mënyrë jetese? ‐ Listoni disa veprime që i gjykoni si stoike. ‐ Lexohet detyra e shtëpisë. 2. Realizimi i kuptimit (Pyetje – përgjigje)

Në mësimin e kaluar nxënësit janë njohur me stoicizmin që ka në thelb përshtatjen e njeriut me natyrën. Shkollë tjetër që gjeti përhapje në filozofinë romake ishte shkolla epikuriane. Në ndihmë të nxënësve ajo paraqitet në tabelë me anë të skemës së mëposhtme:


Epikurizmi në shoqëri vë në qendër individin, pa marrë parasysh botën që e rrethon. Epikuri mendonte se fizikja është materialja, pra është ajo që shihet dhe perceptohet. Atomet janë në lëvizje, nuk kanë nevojë për hapësirë. Epikuri u përpoq t’i afrohej së vërtetës. Kanonika është rregulli universal që e çon njeriun drejt njohjes të së vërtetës, pra drejt lumturisë. Në njohjen e tij ai përdor tri shkallë:

ndijimet (lidhin njeriun me realitetin p.sh. akulli, zjarri, metali etj.) prolipset (përfaqësojnë anën konceptuale të gjërave, fruta, lëng) ndjenja e kënaqësisë dhe e dhimbjes (shërbejnë për të njohur vlerat dhe antivlerat)

Është e rëndësishme të theksohet konkluzioni përfundimtar i teorisë së njohjes: Nëse ne vlerësojmë këto momente ne jemi pranë të vërtetës dhe nuk kemi pse gabojmë. Me kanonikën e njohjes Epikuri vendosi bazat e moralit të tij. Në bashkëpunim me nxënësit analizohet teoria e Epikurit mbi moralin. Për Epikurin, njeriu duhet të jetojë jetën sa më mirë dhe që të arrihet kjo duhet të njohësh realitetin.

“Nëse arrin të njohësh botën nuk ke pse të frikësohesh nga realiteti.” 3. Reflektim (Diskutim i lirë)

Pasi nxënësit janë njohur me teorinë filozofike të Epikurit, nxënësve u kërkohet të diskutojnë thënien e Epikurti: “Frika është pasojë e padijes.”

Vlerësimi: Vlerësohet aftësia e nxënësit për të lidhur temën e re me njohuritë e mëparshme. Vlerësohet aftësia e nxënësit për të prezantuar mendimet e tyre.

Detyrë dhe punë e pavarur: Pika 1, 2 faqe 35

Shkolla epikuriane themeluesi Epikuri

mbështetet në tri shtylla

vazhduesi i filozofisë platonike – aristoteliane

fizika (materia)

logjika (kanonika)

morali




Tema mësimore: 2.4 Skepticizmi

Situata e të nxënit Dyshimi është fillimi i dijes dhe jo fundi i saj.


• Shpreh tolerancë dhe mirëkuptim për përpjekjet e njeriut ndaj të vërtetës. • Vlerëson rrezikun që vjen sot nga dyshimi që nuk arrin të vërtetohet.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës së orës mësimore • Përshkruan përpjekjet e filozofëve për afrimin e njeriut ndaj së vërtetës. • Tregon së dyshimi u bë sundues në fillimet e erës sonë. • Analizon mendimin filozofik skeptik që e konsideron dyshimin si bazë të gjithçkaje.

Fjalë kyçe: Dyshimi, skepticizmi, ekzistenca, lumturia

Burimet: Teksti mësimor, TIK

Lidhja me fushat e tjera: Letërsi; Qytetari


1. Evokim (Përvijim i të menduarit) Në këtë fazë u kërkohet nxënësve të përshkruajnë përpjekjet e filozofëve për njohjen e së vërtetës. ‐ Cila ishte mënyra e Epikurit për të njohur të vërtetën? ‐ Cili është arsyetim

lm filozofia 11 mirela 27 maj e plote+ anila elona...filozofia 11 6 20 linja 4 mesjeta dhe rilindja...

Documents