mangcoban_k07406taminhchau

11

Giaùo trình HEÄ THOÁNG Giaùo trình HEÄ THOÁNG THOÂNG TINTHOÂNG TIN

Giôùi thieäuGiôùi thieäu

Caùc kieán thöùc cô baûn Caùc kieán thöùc cô baûn veà maïngveà maïng

22

1- Maïng laø gì ?1- Maïng laø gì ?

Maïng ñôn gæan chæ laø moät soá Maïng ñôn gæan chæ laø moät soá caùc thieát bò ñöôïc noái vôùi nhau theo caùc thieát bò ñöôïc noái vôùi nhau theo caùch naøo ñoù ñeå cho caùc thieát bò caùch naøo ñoù ñeå cho caùc thieát bò naày coù theå truyeàn döõ lieäu cho naày coù theå truyeàn döõ lieäu cho nhau ñöôïc. Thieát bò ôû ñaây coù theå nhau ñöôïc. Thieát bò ôû ñaây coù theå laø caùc maùy tính (computers), maùy laø caùc maùy tính (computers), maùy tính boû tuùi (PDA), maùy in, maùy tính boû tuùi (PDA), maùy in, maùy queùt, modems… (ñònh nghóa töø trang queùt, modems… (ñònh nghóa töø trang web web www.performit.co.ukwww.performit.co.uk ). ).

http://www.performit.co.uk/

3

2- Caùc daïng maïng

• Coù theå coù nhieàu daïng maïng vaät lyù khaùc nhau :

Maïng PAN (Personal Area Network)Maïng PAN ñöôïc duøng ñeå noái caùc thieát bò caù nhaân ví duï nhö : PDA, ñieän thoaïi di ñoäng…Maïng PAN hieän nay chuû yeáu ñang söû duïng kyõ thuaät Bluetooth.

Maïng maùy tínhMaïng maùy tính coù caùc kieåu cô baûn sau ñaây : maïng noäi boä (LAN), maïng dieän roäng (WAN).

4

2- Caùc daïng maïng- Maïng noäi boä (Local Area Network)

Maïng noäi boä laø maïng ñöôïc boá trí trong moät phoøng, moät toaø nhaø, moät cao oác … vaø vò trí ñòa lyù cuûa noù khoâng vöôït quaù vaøi km. Hình döôùi ñaây cho ta moät kieåu maïng LAN.

5

2- Caùc daïng maïng- Maùy phuïc vuï (Server)

Maùy phuïc vuï ñöôïc ñaët ôû trung taâm cuûa maïng. Maùy phuïc vuï laø maùy tính coù toác ñoä xöû lyù raát nhanh, dung löôïng boä nhôù RAM vaø ñóa cöùng raát lôùn, vaø trang bò caït maïng coù toác ñoä cao.

Treân maùy phuïc vuï coù caøi ñaët heä ñieàu haønh maïng, caùc phaàn meàm öùng duïng, caùc taäp döõ lieäu duøng chung…

6


Maùy phuïc vuï ñieàu khieån vieäc truyeàn döõ lieäu giöõa caùc nuùt vôùi maïng, ví duï nhö gôûi moät trình xöû lyù vaên baûn cho maùy traïm, nhaän taäp döõ lieäu töø maùy traïm khaùc, ñieàu phoái files duøng chung, hay löu tröõ thö ñieän töû…

Ngoaøi dòch vuï chuyeån giao taäp tin, Server treân maïng coøn cung caáp caùc dòch vuï maïng khaùc nhö :

1- Dòch vuï löu tröõ taäp tin (sao löu) 2- Dòch vuï in aán 3- Dòch vuï öùng duïng (Application services)4- Dòch vuï cô sôû döõ lieäu (Database services)5- Dòch vuï thoâng tin lieân laïc

7


•Dòch vuï löu tröõ taäp tin (sao löu) Dòch vuï naày sao löu vaø caát giöû caùc taäp tin nhaèm döï phoøng khi heä thoáng bò truïc traëc seõ khoâng laøm maát thoâng tin.

•Dòch vuï in aán •Giuùp nhieàu ngöôøi treân maïng coù theå

duøng chung maùy in, nhôø ñoù tieát kieäm ñöôïc chi phí vaø vieäc söû duïng maùy hieäu quaû hôn. Maùy in coù theå ñaët taïi maùy tính baát kyø naøo treân maïng.

•Dòch vuï thoâng tin lieân laïc•Truyeàn thoâng tin töø nôi naày sang nôi khaùc,

ví duï nhö thö ñieän töû, fax, thö thoaïi…

8


•Dòch vuï öùng duïng (Application services)•Cho pheùp taêng cöôøng khaû naêng öùng duïng, tính

toaùn cuûa heä thoáng, nhôø dòch vuï naày maø caùc maùy traïm khoâng caàn phaûi quaù maïnh, hay trang bò nhiu phaàn meàm thoáng keâ, tính toaùn thöôøng ñaét giaù. Chæ caàn moät maùy tính ñöôïc trang bò phaàn cöùng maïnh vaø phaàn meàm ñaày ñuû ñeå thöïc hieän xöû lyù caùc yeâu caàu tính toaùn cho caùc maùy khaùc.

•Dòch vuï cô sôû döõ lieäu (Database services)•Cung caáp cô sôû döõ lieäu phuïc vuï cuøng luùc

nhieàu ngöôøi duøng moät caùch an toaøn, chính xaùc, vaø nhanh choùng. Toái öu hoaù khaû naêng xöû lyù cô sôû döõ lieäu.

9

2- Maùy traïm (Workstations)

Taát caû caùc maùy tính cuûa ngöôøi duøng ñöôïc noái vaøo maïng ñeàu goïi laø maùy traïm.

Vieäc noái maùy tính caù nhaân vaøo maïng seõ khoâng gaây thay ñoåi lôùn naøo cho ngöôøi söû duïng maùy tính caû, maø chæ giuùp ngöôøi duøng khai thaùc theâm nhieàu thoâng tin, nhieàu taøi nguyeân khaùc beân ngoaøi maùy ngöôøi naày ñang duøng.

10

2- Caùc daïng maïng- Maùy traïm (Workstations)

Moät maùy traïm vaån duøng heä ñieàu haønh nhö cuû, moãi maùy traïm coù boä vi xöû lyù rieâng , boä nhôù rieâng neân truy xuaát vaø chaïy ñöôïc caùc trình öùng duïng treân maùy vaø caû treân maùy phuïc vuï.

Ngöôøi duøng coù theå töø traïm laøm vieäc ñoïc döõ lieäu vaø ghi döõ lieäu vaøo maùy phuïc vuï. Ngoaøi caáu hình chuaån, maùy traïm caàn coù theâm caït maïng (NIC - Network Internet Card), phaàn meàm truyeàn thoâng qua caït maïng (LAN driver), vaø daây caùp duøng noái maïng.

11

2- Caùc daïng maïng - Caït maïng (Network interface Cards)

•Caït maïng cung caáp phöông tieän keát noái vaät lyù giöõa maïng vaø maùy traïm. Haàu heát caùc caït maïng ñeàu ñöôïc gaén vaøo khe caém (Expansion slot) beân trong maùy tính, hoaëc laø coù saún treân baûn maïch chính (on board), ngoaïi tröø moät soá maùy tính xaùch tay cuû söû duïng caït maïng rôøi vôùi khe caém PCMCIA.

•Caït maïng laø thoâng soá chính ñeå xaùc ñònh toác ñoä vaø hieäu suaát cuûa maïng. Vì vaäy neân duøng caït maïng nhanh nhaát cho maùy traïm khi coù theå.

•Coù ba loaïi caït maïng thoâng duïng nhaát theo thöù töï laø: Ethernet cards, Local Talk connectors , vaø Token Ring cards.

12

2- Caùc daïng maïng - Caùc thieát bò

truyeàn khaùc

Switch (Boä taäp keát)Repeaters (Boä laëp - coøn goïi laø Boä

chuyeån tieáp)Bridges (Caàu noái)Routers (Boä ñònh tuyeán, caàu daãn)Gateway (Coång giao tieáp)

13


truyeàn khaùc Switch (Boä taäp keát)

• Boä taäp keát laø moät thieát bò cung caáp moät ñieåm noái trung taâm cho taát caû caùc maùy traïm, maùy dòch vuï, vaø caùc thieát bò ngoaïi vi khaùc. Trong caùc maïng hình sao, caùc daây caùp ñeàu xuaát phaùt töø switch hoaëc hub ñeán maùy traïm. Haàu heát caùc Switch hieän nay ñeàu laø Switch chuû ñoäng (active) , nghóa laø tín hieäu seõ ñöôïc Switch khueách ñaïi khi ñi töø thieát bò naày sang thieát bò khaùc. Switch khoâng coøn thöïc hieän truyeàn caùc goùi döõ lieäu qua maïng nhö hubs ñaõ laøm tröôùc ñaây nöûa, Switch nhôù ñòa chæ cuûa maùy tính caàn nhaän thoâng tin vaø truyeàn tröïc tieáp thoâng tin ñoù ñeán ñuùng nôi caàn ñeán.

14


truyeàn khaùc Repeaters (Boä laëp - coøn goïi laø Boä chuyeån

tieáp)• Do tín hieäu truyeàn qua ñoaïn caùp daøi seõ bò

suy giaûm cöôøng ñoä, neân ngöôøi ta phaûi duøng boä laëp ñeå taêng cöôøng tín hieäu . Boä laëp khueách ñaïi tín hieäu ñieän nhaän ñöôïc leân tröôùc khi truyeàn tieáp sang nôi khaùc. Boä laëp coù theå laø moät thieát bò rieâng bieät, hoaëc coù theå gaén chung vaøo boä taäp keát.

• Boä laëp ñöôïc duøng khi naøo toång chieàu daøi cuûa daây caùp maïng vöôït quaù tieâu chuaån cuûa loaïi daây caùp ñang duøng treân maïng.

15

2- Caùc thieát bò truyeàn khaùc Bridges (Caàu noái)• Caàu noái laø thieát bò cho pheùp baïn noái

caùc maïng nhoû vaøo maïng lôùn.• Caàu noái ñieàu khieån söï löu chuyeån thoâng tin

ôû caû hai ñaàu maïng, sao cho caùc goùi thoâng tin (packets of in formation) ñöôïc giao ñeán ñuùng ñòa chæ. Haàu heát caùc caàu noái ñeàu “laéng nghe” maïng vaø töï ñoäng tìm ra ñöôïc ñuùng ñòa chæ cuûa maùy tính ôû caû hai ñaàu maïng ñeå gôûi döõ lieäu.

• Caàu noái quaûn lyù vaø baûo ñaûm söï löu thoâng cuûa thoâng tin ñeå coù ñöôïc hieäu suaát toái öu ôû caû hai ñaàu maïng, nhöng khoâng cho caùc thoâng tin khoâng caàn thieát ñi qua.

• Caàu noái coøn ñöôïc duøng ñeå noái caùc maïng coù kieåu daây caùp khaùc nhau, sô ñoà maïng khaùc nhau, nhöng phaûi coù cuøng giao thöùc (protocol).

16

2- Caùc thieát bò truyeàn khaùc Routers (Boä ñònh tuyeán, caàu daãn)

• Boä ñònh tuyeán phieân dòch thoâng tin töø maïng naày cho maïng khaùc; boä ñònh tuyeán gioáng nhö moät caàu noái thoâng minh. Boä ñònh tuyeán choïn ñöôøng ñi toát nhaát cho thoâng baùo döïa vaøo ñòa chæ nôi xuaát phaùt vaø nôi ñeán.

• Neáu caàu noái bieát ñöôïc ñòa chæ cuûa taát caû caùc maùy tính treân caû hai beân maïng, thì Boä ñònh tuyeán bieát ñòa chæ cuûa taát caû caùc maùy tính, caàu noái, vaø caùc Boä ñònh tuyeán khaùc treân maïng

17

2- Caùc thieát bò truyeàn khaùc Gateway (Coång giao tieáp)• Coång giao tieáp laø moät thieát bò noái gheùp hai

maïng noäi boä khoâng cuøng hoï vôùi nhau,hoaëc maïng noäi boä vôùi maïng dieän roäng, hay laø maïng noäi boä vôùi maùy tính Mini hoaëc Mainframe.

• Nhö vaäy ta coù theå xem coång giao tieáp nhö laø moät nuùt treân maïng duøng ñeå ñi vaøo moät maïng khaùc.

• Treân moät maïng doanh nghieäp, coång giao tieáp laø moät maùy tính duøng ñònh tuyeán cho döõ lieäu töø maùy traïm ñeán maïng beân ngoaøi. Ngoaøi ra nuùt gateway coøn hoaït ñoäng nhö laø moät proxy server vaø töôøng löûa.

• Ngaøy nay ngöôøi ta thöôøng duøng töø router hôn laø gateway.

18

Hai maïng noái nhau vôùi ñaày ñuû thieát bò truyeàn

19

3- Caùp Maïng - Caùc loaïi caùp maïng

Caùp laø phöông tieän qua ñoù thoâng tin di chuyeån töø thieát bò maïng naày qua thieát bò maïng khaùc.

Moãi kieåu maïng LAN thöôøng duøng moät loaïi caùp rieâng. Tuyø theo sô ñoà maïng (network’s topology), giao thöùc maïng (protocol), vaø kích thöôùc maïng (size)maø ngöôøi ta choïn loaïi caùp thích hôïp.

20

3- Caùp xoaén khoâng boïc (Unshielded Twisted Pair UTP).

•Caùp xoaén khoâng boïc coù nhieàu loaïi, töø caùp ñieän thoaïi cho ñeán caùp cao toác, goàm moät hay nhieàu caëp daây xoaén, taát caû caùc caëp naày ñöôïc boïc chung moät lôùp caùch ñieän. Maëc duø loaïi daây naày deã bò nhieãu nhöng vaãn ñöôïc chaáp nhaän do reõ tieàn vaø deã laép ñaët.

Caùp xoaén khoâng boïc

Ñaàu noái

21

3- Caùp xoaén coù boïc (Shielded Twisted Pair STP).

•Caùp UTP thöôøng bò nhieãu bôûi soùng radio hoaëc dao ñoäng ñieän, trong tröôøng hôïp naày ngöôøi ta duøng caùp xoaén coù boïc.Daây goàm moät hay nhieàu caëp daây xoaén nhau, beân ngoaøi coù boïc lôùp löôùi choáng nhieãu vaø lôùp boïc caùch ñieän.Caùp xoaén coù boïc thöôøng ñöôïc duøng cho maïng theo sô ñoà Token Ring .

22

3- Caùp ñoàng truïc (Coaxial Cable)

•Caùp ñoàng truïc goàm moät daây daãn baèng ñoàng ôû trung taâm ñöôïc boïc beân ngoaøi moät lôùp plastic caùch ñieän, beân ngoaøi lôùp caùch ñieän naày laø lôùp löôùi kim loaïi duøng choáng nhieãu, bao ngoaøi lôùp löôùi naày laø lôùp plastic caùch ñieän khaùc.

•Loaïi caùp naày khoù laép ñaët nhöng choáng nhieãu raát toát.

Caùp ñoàng truïc

Ñaàu noái

23

3- Caùp quang (Fiber Optic Cable)

Caùp ñöôïc laøm baèng sôïi thuyû tinh bao quanh laø nhieàu lôùp boïc . Loaïi caùp naày truyeàn aùnh saùng thay vì truyeàn tín hieäu ñieän, nhôø vaäy khöû ñöôïc nhieãu ñieän vaø töø, choáng ñöôïc aåm. Caùp quang coù khaû naêng truyeàn tín hieäu xa hôn caùp ñoàng truïc vaø caùp xoaén nhieàu laàn, giaù khoâng maéc. Tuy nhieân vieäc laép ñaët vaø söûa chöõa caùp quang raát khoù thöïc hieän.

24

4-Maïng khoâng daây (Wireless LANs)

Khoâng phaûi taát caû caùc maïng maùy tính ñeàu ñöôïc noái nhau qua daây caùp; moät vaøi maïng ñöôïc noái theo kieåu maïng khoâng daây.

Maïng khoâng daây duøng tín hieäu voâ tuyeán taán soá cao, tia hoàng ngoaïi, hoaëc tia laser ñeå truyeàn döõ lieäu giöõa maùy traïm vaø maùy phuïc vuï hay hub.

Moãi maùy phuïc vuï vaø traïm laøm vieäc treân maïng khoâng daây ñeàu phaûi coù modem thu/phaùt thoâng qua soùng voâ tuyeán ñieän (transceivers) ñeå gôûi vaø nhaän döõ lieäu.

25


•Coù hai kieåu maïng hoàng ngoaïi thoâng duïng •Hoàng ngoaïi tröïc dieän (Line-of-sight

communication): Truyeàn thaúng töø maùy phaùt ñeán maùy thu.

•Neáu coù ngöôøi hay vaät ñi caét ngang ñöôøng truyeàn thì thoâng tin buoäc phaûi truyeàn laïi.

•Hoàng ngoaïi taùn xaï (Scattered infrared communication) : Truyeàn qua traàn nhaø, vaùch töôøng cho ñeán maùy thu. Do caùch truyeàn nhö theá neân coù toác ñoä chaäm. Khoaûng caùch toái ña giöõa hai maùy khoaûng 30 m.

•Tia hoàng ngoaïi giôùi haïn baêng truyeàn trong khoaûng 300 m vaø khoâng bò nhieãu bôûi soùng ñieän töø nhöng bò suy giaûm vì aùnh saùng maïnh.

26


•Ngoaøi caùch duøng tia hoàng ngoaïi, maïng voâ tuyeán LAN coøn duøng caùc phöông phaùp truyeàn thoâng sau: Phaùt tia Laser : Maùy phaùt tia Laser coâng suaát cao coù theå truyeàn döõ lieäu ñi haøng ngaøn km.

•Truyeàn soùng voâ tuyeán baêng heïp (ñôn taàng) : Daûi taàn cuûa soùng voâ tuyeán baêng heïp lôùn hôn soùng hoàng ngoaïi, tín hieäu coù theå vöôït chöôùng ngaïi nhö töôøng (moûng), nhaø cöûa, aùp suaát…

•Truyeàn soùng voâ tuyeán daûi roäng : Duøng nhieàu taàn soá ñeå truyeàn tin. Daûi roäng taêng ñoä tin caäy, giaûm nhieãu, giaûm ngheûn maïch, vieäc nghe leùn khoù vì khoâng theå xaùc ñònh caùc taàn soá chính xaùc … thöôøng ñöôïc duøng trong quaân söï, vaø maïng WAN …

27


Khi naøo neân duøng maïng khoâng daây ?•Maïng khoâng daây raát höûu duïng trong caùc

tröôøng hôïp sau :

ÔÛ nhöõng nôi khoù laép ñaët caùp (hoaëc khoâng theå), ví duï nhö caùc di tích lòch söû, giöõa hai toaø cao oác gaàn nhau…

Ngöôøi phaûi laøm vieäc di ñoäng thöôøng xuyeân, nhöng caàn lieân laïc döõ lieäu vôùi trung taâm.

Lieân laïc haøng khoâng, haøng haûi …

28


Moät soá nhöôïc ñieåm cuûa maïng khoâng daây:Ñoä an toaøn, ñoä maät thaáp.Nhaïy caûm vôùi caùc taùc nhaân gaây nhieåu

töï nhieân.Thöôøng chaäm hôn maïng caùp.

Access point

(Ñieåm truy caäp)

29

Sô ñoà hình hoïc cuûa maïng (Topologies)

• Sô ñoà lieân keát maïng (sô ñoà hình hoïc, sô ñoà vaät lyù)

• Ñeà caäp ñeán caáu hình daây caùp, maùy tính, vaø caùc thieát bò ngoaïi vi khaùc.

• Chuùng ta khoâng neân laàm laån sô ñoà hình hoïc vôùi sô ñoà luaän lyù (logical topology- protocol- giao thöùc). Giao thöùc laø taäp hôïp caùc ñònh luaät chi phoái söï truyeàn thoâng giöõa caùc maùy tính nhö laø : phöông phaùp truy caäp, kieåu daây caùp, toác ñoä truyeàn, sô ñoà hình hoïc caàn aùp duïng…

30

Sô ñoà hình hoïc cuûa maïng - Sô ñoà Tuyeán tính (Linear Bus)

• Sô ñoà tuyeán tính laø sô ñoà goàm coù moät daây caùp ñôn chaïy suoát chieàu daøi maïng daây caùp naày laø ñaàu noái cuoái (Terminator), caùc nuùt (traïm laøm vieäc, maùy phuïc vuï vaø caùc thieát bò ngoaïi vi khaùc) noái vaøo daây caùp naày theo kieåu thaúng (linear) nhö ôû hình 10. Ñaàu noái coù coâng duïng chaën, khoâng cho tín hieäu phaûn hoài laïi treân caùp gaây nhieãu. Maïng Ethernet vaø maïng Local Talk duøng kieåu sô ñoà tuyeán tính naày.

31


Terminator

Terminator

32


Öu khuyeát cuûa sô ñoà tuyeán tính :• Sô ñoà tuyeán tính coù öu ñieåm laø deã

laép ñaët caùc maùy tính cuõng nhö caùc thieát bò ngoaïi vi vaø maïng. Ít toán daây caùp hô sô ñoà hình sao.

• Sô ñoà tuyeán tính cuõng coù moät soá nhöôïc ñieåm nhö : Toaøn boä maïng seõ bò “ñöùng” khi coù hö hoûng treân truïc caùp chính, khi xaûy ra truïc traëc treân maïng thì ngöôøi quaûn lyù maïng cuõng khoù phaùt hieän ñöôïc nôi xaûy ra hö hoûng.

33

Sô ñoà hình hoïc cuûa maïng - Sô ñoà hình sao (Star topology)

Sô ñoà hình sao ñöôïc thieát keá sao cho moãi nuùt (maùy server, maùy traïm, thieát bò ngoaïi vi) ñeàu noái tröïc tieáp vaøo traïm ñaáu noái trung taâm (Connector/Hub), Döõ lieäu treân maïng hình sao ñi ngang qua traïm ñaáu noái tröôùc khi ñi ñeán ñích thích hôïp

34


35


Öu khuyeát cuûa sô ñoà hình sao

•Sô ñoà hình sao coù öu ñieåm laø deã thieát trí laép ñaët, neáu coù moät nuùt bò hö thì caùc nuùt khaùc treân maïng vaãn hoaït ñoäng ñöôïc, deã tìm thaáy vò trí bò hö treân maïng.

•Maïng hình sao coù moät soá nhöôïc ñieåm nhö : tieâu toán nhieàu daây caùp hôn maïng tuyeán tính; neáu traïm ñaáu noái trung taâm bò hö thì toaøn boä maïng seõ teâ lieät; Ñaét tieàn do thieát bò ñaáu noái trung taâm raát ñaét.

•Maïng hình sao duøng nghi thöùc Ethernet hoaëc LocalTalk

36

Sô ñoà maïng voøng ( Ring Topology)

Sô ñoà maïng voøng laø moät sô ñoà trong ñoù moïi thieát bò ñöôïc noái vôùi thieát bò khaùc theo daïng voøng troøn.

Moãi nuùt ñöôïc noái vôùi nuùt laân caän. Moãi thieát bò keát hôïp vôùi moät boä thu vaø boä phaùt giuùp truyeàn döõ lieäu ñeán thieát bò keá tieáp trong maïng.

Trong maïng naày maõ thoâng baùo (Token) ñöôïc chuyeån voøng quanh maïng vaø chæ nuùt naøo ñoïc thaáy maõ thoâng baùo ñöôïc gôûi ñeán cho mình thì nuùt ñoù môùi copy thoâng baùo vaø ñaùnh daáu ñaõ ñoïc xong thoâng baùo, sau ñoù thoâng baùo seõ ñöôïc nôi gôûi ñi huyû boû. Sô ñoà daïng voøng raát ít gaëp.

37

Sô ñoà maïng voøng ( Ring Topology)

38

Maïng ngang haøng (Peer-to-Peer)

•Trong moät maïng ngang haøng moãi maùy tính laø moät traïm laøm vieäc coù khaû naêng vaø traùch nhieäm ngang nhau.

•Khoâng coù maùy phuïc vuï (server), caùc maùy chæ ñôn giaûn keát noái vôùi nhau trong nhoùm (workgroup) ñeå duøng chung taäp tin, maùy in, hay ñeå truy caäp vaøo maïng Internet…

•Trong maïng naày moãi maùy PC hoaït ñoäng nhö moät traïm ñoäc laäp, döõ lieäu cuûa moãi maùy ñöôïc chöùa trong ñóa cöùng cuûa rieâng mình nhöng cuõng coù theå chia seû vôùi maùy khaùc.

39

Maïng ngang haøng (Peer-to-Peer)

40

Maïng ngang haøng (Peer-to-Peer), Öu nhöôïc ñieåm

• Maïng ngang haøng coù moät soá öu ñieåm nhö :Reõ tieàn , vì khoâng caàn maùy phuïc vuï,

khoâng caàn baát kyù phaàn meàm maïng naøo.Thieát trí vaø caøi ñaët deã, ví duï nhö ôû

Windows XP, trong goùi phaàn meàm ñaõ saún coù, chuùng ta chæ caàn caáu hình laïi heä thoáng ñeå vaän haønh ñöôïc maïng ngang haøng.

• Moät soá nhöôïc ñieåm cuûa maïng ngang haøngPhaân quyeàn, do ñoù khoâng coù kho döõ lieäu

vaø phaàn meàm öùng duïng trung taâm.Tính baûo maät thaáp.

41

Maïng di ñoäng - (Mobile Comunications)

YÙ töôûng veà moät heä thoáng ñieän thoaïi khoâng daây phaùt sinh ñaàu tieân taïi phoøng thí nghieäm cuûa haõng Bell ôû Myõ vaøo ñaàu nhöõng naêm 1970. Tuy nhieân phaûi moät thaäp kyû sau heä thoáng naày môùi ñöôïc giôùi thieäu ñeå söû duïng trong thöông maïi. Ñaàu nhöõng naêm 1980 heä thoáng ñieän thoaïi di ñoäng kieåu töông töï (analogue) phaùt trieãn raát nhanh choùng taïi Scandinavia vaø Anh quoác (UK). Heä thoáng ñieän thoaïi di ñoäng luùc ñoù söû duïng caùc baêng taàn 800 MHz vaø 1.9 GHz.

Ñieän thoaïi di ñoäng theá heä thöù hai xuaát hieän sau ñoù 10 naêm söû duïng kyõ thuaät soá (digital) vaø kyõ thuaät chuyeån maïch (circuit-switched networks). Kyõ thuaät naày cho ngöôøi duøng chaát löôïng aâm thanh toát hôn, vaø tieâu thuï ñieän naêng ít hôn. Caùc ñieän thoaïi loaïi naày chaïy ôû taàn soá 800 MHz vaø PCS.

42

Maïng di ñoäng - (Mobile Comunications)

•Ñieän thoaïi di ñoäng duøng ba kyõ thuaät sau ñaây :

FDMA (Frequency Division Multiple Access)TDMA ( Time Division Multiple Access)CDMA (Code Division Multiple Access).

•Trong ba kyõ thuaät naày thì TDMA vaø CDMA vöôït troäi hôn.

43

Maïng di ñoäng – Maïng GSM

Do toác ñoä phaùt trieãn maïng di ñoäng quaù nhanh neân ñaõ xaõy ra tình traïng laø moãi coâng ty phaùt trieãn moät heä thoáng theo kieåu rieâng, khoâng coù moät chuaån chung. Vì vaäy thò tröôøng di ñoäng bò xeù nhoû vì moãi thöông hieäu coù moät chuaån rieâng.

Ñeå khaéc phuïc haäu quaû naày, vaøo naêm 1982 hoäi nghò CEPT (Conference of European Post and Telecommunications) ñaõ hình thaønh neân Toå chöùc GSM (Groupe Speùcial Mobile) ñeå thoáng nhaát chuaån cho ñieän thoaïi di ñoäng Chaâu AÂu.

•Chuaån GSM ñöôïc thöïc söï giôùi thieäu vôùi thò tröôøng vaøo naêm 1991

44


•Chuaån naày goàm moät soá neùt chính nhö sau :

Söû duïng phoå (spectrum) moät caùch hieäu quaû.

Cho chaát löông aâm thanh toát.Töông thích vôùi caùc heä thoáng khaùc nhö IDSN (Integrated Services Digital Network)

Coù khaû naêng hoã trôï caùc dòch vuï môùi khaùc.

45

Maïng di ñoäng – Maïng GSMGSM hieän nay laø chöû vieát taét cho Global System for Mobile communications. GSM cho pheùp cuøng luùc thöïc hieän 8 cuoäc goïi treân cuøng moät taàn soá vôùi toác ñoä 9.6 kilobits moät giaây

Maïng GSM coù theå ñöôïc chia laøm 4 phaàn chính :

Traïm di ñoäng (Mobile station), do ngöôøi duøng söû duïng.Ñaøi phaùt (Base Station Subsystem) kieåm soaùt vieäc keát• noái giöõa caùc traïm di ñoäng.Maïng vaø heä thoáng chuyeån maïch: chuyeån cuoäc goïi giöõa

ñieän thoaïi di ñoäng vôùi nhau, hoaëc giöõa ñieän thoaïi di ñoäng vaø ñieän thoaïi coá ñònh.Traïm vaän haønh vaø hoã trôï heä thoáng : vaän haønh vaø thieát trí

• maïng.

46


Vaøo cuoái 1997 treân theá giôùi coù khoaûng 700 maïng di ñoäng GSM raûi ra hôn 100 quoác gia taïi chaâu Aâu, chaâu Myõ, chaâu AÙ vaø UÙc.

47

Maïng di ñoäng – Maïng GPRS

Hieän nay khuynh höôùng caùc nöôùc phaùt trieån coâng nghieäp muoán coù moät chuaån chung treân toaøn theá giôùi ñeå coù theå sôùm tung ra heä thoáng maïng khoâng daây theá heä thöù ba (3G- third generation). General Packet Radio Service ñöôïc giôùi thieäu nhö laø böôùc trung gian chuyeån taûi moät caùch hieäu quaû döõ lieäu vôùi toác ñoä cao treân cô sôû haï taàng cuûa maïng GSM.

•GPRS laø chuaån cho truyeàn thoâng khoâng daây, coù theå chaïy vôùi toác ñoä 115 kilobits moät giaây .

48

Maïng di ñoäng – Heä thoáng 3G (Third Generation)

Heä thoáng 3G (third generation) laø heä thoáng maïng truyeàn thoâng khoâng daây theá heä thöù ba (theá heä thöù nhaát laø maïng ñieän thoaïi töông töï- analog cellular. Theá heä thöù hai laø PCS kyõ thuaät soá).

Maïng 3G höùa heïn taêng baêng thoâng (bandwidth) leân ñeán 384 Kbps (neáu ñöùng yeân hoaëc vöøa ñi boä vöøa lieân laïc), 128 Kbps neáu ñi treân xe hôi. Vaø

2 Mbps neáu ôû vò trí coá ñònh.

Caùc haõng KDDI/AU, NTT-DoCoMo vaø Vodafone (Nhaät) ñang duøng heä thoáng 3G vaø coù khoaûng 26 trieäu ngöôøi söû duïng. (Naêm 2005)

49

Maïng di ñoäng – Heä thoáng 4G (Fourth-Generation)

Heä thoáng 4G laø heä thoáng maïng truyeàn thoâng khoâng daây theá heä thöù tö (theá heä thöù nhaát laø maïng ñieän thoaïi töông töï- analog cellular. Theá heä thöù hai laø PHS kyõ thuaät soá. Theá heä thöù 3 laø 3G ).

Maïng 4G höùa heïn taêng baêng thoâng (bandwidth) leân ñeán 20 Megabytes/sec neáu ôû vò trí coá ñònh. Toác ñoä naày nhanh gaáp 10-20 laàn toác ñoä ADSL cho pheùp truyeàn caùc phim Video chaát löôïng cao treân maïng, haõng NTT-DoCoMo (Nhaät) ñaõ tung ra heä thoáng 4Gvaøo ñaàu naêm 2006 (thoaït ñaàu döï kieán giôùi thieäu vaøo naêm 2010)

50

Maïng di ñoäng – Maïng GPS (Global Positioning System)

•Ñaây laø moät heä thoáng goàm 24 veä tinh vieån thoâng ñònh vò toaøn caàu MEO (Middle Earth Orbit) coù quæ ñaïo caùch maët ñaát khoaûng 12000 miles töông öùng vôùi caùc traïm maët ñaát vaø bay troïn hai voøng quanh traùi ñaát trong 24 giôø. Caùc veä tinh GPS lieân tuïc chuyeån taûi caùc tín hieäu radio kieåu soá (digital) veà vò trí cuûa veä tinh taïi töøng thôøi ñieåm chính xaùc.

•Neáu duøng ba veä tinh vaø baèng caùch ño thôøi gian tín hieäu ñi töø moät ñieåm treân maët ñaát ñeán veä tinh, ngöôøi ta bieát ñöôïc væ ñoä vaø kinh ñoä cuûa moät vò trí . Neáu duøng boán veä tinh, ngöôøi ta ño ñöôïc caû cao ñoä cuûa ñieåm treân maët ñaát.

•GPS laø heä thoáng do Boä quoác phoøng Myõ (U.S. Departement of Defense) phaùt trieån vaø vaän haønh .

•Ngoaøi chöùc naêng ñònh vò ra, heä thoáng GPS coøn ñöôïc duøng vaøo coâng taùc veõ baûn ñoà, qui hoaïch röøng, khai moû, quaûn lyù ñôøi soáng cuûa thuù hoang daõ, höôùng daãn giao thoâng ….

mangcoban_k07406taminhchau

Technology