mehmet ali demirbaş merak_edilen_konular

7/30/2019 Mehmet Ali Demirba Merak_Edilen_Konular

1/559

www.dinimizislam.com

1

DNMZ SLAMwww.dinimizislam.com

Merak EdilenKonular

KnyeSahibi:

Mehmet Ali DemirbaGazeteci Yazar

29 Ekim Cad. No:23 Kat:4Yenibosna stanbul

Tel: (0212) 454 38 [email protected]

Hazrlayan:www.bizimsahife.org


2/559


2

Merak Edilen Konular N D E K L E RDnya nedir 7

Dnya ahiretin tarlasdr 7Dnya sevgisi gnahlarnbadr 10Gafletten kurtulmak nasl olur 13Dnya i ve kazan yeridir 18nsanlar huzura niinkavuamyor 20

nsan niin yaratld 22Herkesin ektii, kendi cezas26Eit yaratlmayn sebebi 27Dnyay terk etmek 30Dnya mmine zindandr 31

Nefs ve kalb 32Nefs nedir? 32

Nefsi temizlemek vehakiki iman 35Nefsi terbiye etmek iin 39zzet-i nefsime dokundudemek 41Nefsini tanyan Rabbini tanr 43Nefsi tanmak ve nefsimizlecihad 44Nefsin fayda ve zararlar 47

Nefsi terbiye etmek gerekir 49Nefs-i emmare ve akl- selim 51Nefsin hevasna uymak 52Nefse hakim olmak 54Nefsin hilesi oktur 56Nefsimizle konuma 58Nefsi hor tutmak 59Nefs ile cihad 60Akl, kalb, nefs ve beyin 61

nsann yeri nedir? 63Kalb, Kbeden kymetli mi? 64Kalb temizlii nasl olur 65Nefse zulmetmek nedir? 78Nefsin dmanl 78Gnahlar ve gnahkrndurumu 79Haramlardan kimler kaar 79

Haramdan kurtulmann enksa yolu 81Gnahtan kamak sevaptannce gelir 83Gnah gnah eker 88Byk ve kk gnahlar 89Mekruh ilemek gnah mdr? 91Vacib olan iler 93Gnah ilemenin insana zarar 97

Gnaha nem vermemekne demek 100Gnah ileyene kfir denmez 104Gnahkra efaat 106Kulun vazifesi ibadet etmektir 107Rzknz gzel yoldan arayn 108Kalb ile ilenen gnahlar 110

Ya hep ya hi mant 111Gnahta srar nedir 114

Ne dnmeli kignahtan uzaklalsn 114Kelime-i tevhidin fazileti 116Elini veren kolunu alamaz 117yilik ve ktlk 118En byk gnah 118Herey gnah m? 122En kt eyler 123Gnahlar sarho etseydi 124


3/559


3

Gnah ve sevgi 126Haramlardan bazlar 127Farzlardan bazlar 131

irkinin irkini 133lenmeyen gnahn cezas 134Bu fetvay kimden aldn? 135Zaruret ve haram 136Unutmak zrdr 137Gnahkrn ibadetleri 139Gnaha iyi denmez 140

Yaldzl necaset 140Vcut emaneti 141

Yetenek ve gnah 142Gnah ilemekle ilgilieitli sorular 143

lme hazrlanmakin 153lm hatrlamann fazileti 153Kendini hesaba ekmek 155

Herkes hesaba hazrlanmaldr 159Kalbi karartan iler 161Hediyelerin hazrsa!.. 163Dnya ahiret saadetininba nedir 165Amel defteri ve Karne 167lmek felaket deildir 168htiyarlk nimeti 171

Tevbe istifarn nemi172

Tevbe etmenin nemi 172Tevbe edilen gnah affedilir 175Tevbe istifar nasl yaplr 179Pimanln fazileti 186Allah tevbe edeni sever 188Son nefeste tevbe[Tevbe-i

yeis] 190Fsk ve gnah 192Bir damlack gzya 193

badetlerimizi kusurlu bilmeli 194Sitemsiz affedi 196

Yetmi istifar 196Tevbem kabul oldu mu? 196Tevbeyi geciktirmek 197Tevbede samimiyet 198ok mhim tembih 199Btn gnahlar affolur 200

ehid ve Gazi kimedenir 201ehid olmann nemi 201Herkes ehid olabilir mi? 204ehid olmak kolay m? 206Gnahkr da ehid olur 208Kadnlarn ehid olmas 210ehid edilen baz zatlar 211

ehidlik ucuz mu? 212ehitlikle ilgili eitli sorular 214Gaziliin fazileti 218

Sigara haram m 219Sigara ok zararl bir maddedir 219Ttn imek haram m? 221Sigara haram deildir 229

Ceffel kalem konuanlar 230Sigara ve saygszlk 231Az ayltr, ou bayltr 232Sigara ve iman 233slam limlerini cahilliklesulamak 234Sigara zerine bir genleyaplan diyalog 235Sigaray savunmak 240

Zehir ticareti haram m? 241


4/559


4

Ttn de zikreder 242

Dini tabirler ve dilikorumak 243Dilde anari karmak 243Dili korumak, vatannkorumakla birdir 244Trk dili bozuluyor 247Ahlak bozma gayretleri 249Her ilmin tabirleri olur 251Dini tabirleri deitirmek 253

Baz dini kelimelerinaklamalar 254Sayg ifadeleri 262Esah, Sahih, Mftabih,Mutemed 266Farz- ayn ve farz- kifaye 267badet ve taat ne demektir 271Caiz ne demektir 272Ahsen-l halkin 276

Allah raz olsun 276Allahn ipi ne demektir 276Allahn salt etmesi 277Anam babam sana feda olsun 277Beytullah 278Dinde reform 278Ebu ne demektir 278Ehl-i snnet vel-cemaat 279Ehven-i er 280

Eyvallah 281Fsk 281Felek 283Fetva 283Feyz 283Hadis-i kudsi 284Hasbiyallah 284Hayhuy etmek 285hya etmek 286

lmel yakn, Aynel yaknve Hakkel yakn 286msak 286

tikf 287Kalb gz 287Kalb Yrek 288Kalu bela ne demektir 288Kanaat 288Keke demek 289Kyamet ile ahiret 289Kul, Mevla ne demektir 290Mealen ne demektir 290

Medeni 291Mizmar 291Mbarek 291Muhlis ve Murad 292Msafeha 293Nasuh tevbesi 294Oku ne demektir 294Rahip ne demektir? 295Rfk 295Sa ve Sol kavram 295Shhat ve afiyet 300Sohbet 300ans kelimesi 301irk 301Tesadf-Tevafuk 301mmi 304Vahy 305Vakit nakittir 305Veli 305Vera ve zhd 306

Ya ne demektir 306Yaayan merhum 306Yedullah 307Zikir ne demektir? 308Zllullah 309Zalime ceza vermek 310

Zay

f ve mftabih kavil 310


5/559


5

Sevgi ve ak 311mameyn, tarafeyn, vs. 312Tayyib ne demektir? 312

Ebrar ve mukarrebler 314Sual ve soru 315Ahmak olana verilecek cevap 316lemlerin eitleri 318Aziz ve zelil 319Farsa terkipler 320Allahn dostlar 321Takva ve fetva 321Anahtar neyin sembol? 322

Zarf ve mazruf 323Hizbullah kime denir? 324Gklerin secde etmesi 325Ebced nedir? 326Farz etmek 327Gib ne demektir? 328Vatann nemi 329Omuzu mu, omzu mu? 329Namus nedir? 331Aalk zina 331Tut ne demektir? 332Kavram kargaas 333Tedbirini terk eyle! 334Burnu srtlsn 336

Ataszlerini doruanlamak 337Ataszlerine dmanlk 337Ataszlerini anlamayanlar 350zmn ye, ban sorma 353yilikten maraz doar 354Gzden rak olan 355Ecdadmzn gzel szleri 355Atasznde eliki olmaz 361Her koyun kendi bacandanaslr 371

atal kazk 372badet de, kabahat de gizlidir 374

Yanl ataszleri 375

nce ineyi kendine 377Skt ikrardan gelir 377

Vesvese ve kurtuluaresi 378Vesvese kt bir hastalktr 378Kt dnceler neredengeliyor 380

eytanla bir liminmnazaras 381man ve vesvese 384eytann saldr yollar 386eytann hileleri ve itiraflar 388blisin meleklere sorduusualler 390Kalbe gelen dnceler 392Namazdan sonraki vesvese 393

Kalb dnektir 394Vesvese edince 395Vesvese iin 396eytan ve zararlar 397Vesvese ihtiyat deildir 399

Baz kaynak kitaplar 401Nakli esas alan kitap 401

Mektubat- Rabbani 404Mzrakl ilmihal 407Kymetsiz yazlar 409ok kitap okumak 412Pusula 412Sevgi ve dmanlk 413Faideli Bilgiler kitab 414Hak Szn Vesikalar 415Herkese Lazm Olan man 416


6/559


6

slam Ahlak 417Eshab- kiram kitab 419Kyamet ve hiret 420

Cevap Veremedi 420ngiliz Casusunun tiraflar 421Namaz Kitab 422evahid-n-nbvve 423Menkb- ihr yr-i gzn 424Hakikat Kitabevi 424

Yanan arata, yanmayan kitap 425Bir okuyucu mektubu 426Kitap yazmann nemi 427

Kaynakl site 428

Zenginlik ve Fakirlik 429ntihar etmek 443Nazar haktr 449Dert ve belalarn geli sebebi 452Deprem ve Gnah ilikisi 460

Yemin ve yemin kefareti 467Rya grmek 481

Hipnotizma nedir? 485Mrted olmaktan korkmal 487Herkes vasiyetini hazrlamaldr 494Hayvanlarn ilgin zellikleri 49919cular btl dini nedir? 508Belam- Baura 512Ebu Talibin diriltilmesi 512

Eshab- kehfin hicreti 513Hallac- Mansur 515bni Sina 519

Somuncu Baba 519ok olann kymeti bilinmez 521nsann stnl 522nsanlarda stnlk sras 523Kadnlarn en stnleri 529Krk hadis ezberlemek 532Doruyu bulmann aresi 536Baar Allahtandr 540Tanmak ne demektir? 541

Kyamete kadar 543Her ite baarl olmak iin 544nemli sualler ve cevaplar 545Kular ne diyor? 546Savata hile 547Renklerin gzeli 548Tarafsz olmak 549Dost istersen Allah yeter 550Sert cevap vermek 552Esas sebep unutuluyor 554Mubaha kaynak olmaz 555hls Vakf renci yurtlar 556Tbi olmann stnl 556Sevdiiyle beraber olmak 557Aklama 558


7/559


7

Merak Edilen Konular

Dnya nedirDnya ahiretin tarlasdrSual: Dnya nedir?CEVAPlmden nce olan hereye dnya denir. Bunlardan, lmden sonra

faydas olanlar, dnyadan saylmaz, ahiretten saylr. nk dnya, ahiretiin tarladr. Ahirete yaramayan dnyalklar, zararldr. Dnya, dine uygunkullanlrsa, ahirette faydal olurlar. Hem dnya lezzetine, hem de ahiret

nimetlerine kavuulur. yilik, ktlk, malda deildir. Mal kullanandadr. Ohalde, kt olan dnya, Allah telnn raz olmad, ahireti ykc yerlerdekullanlan eyler demektir.

Rabbini unutup, nefsine dkn olan, yolda hayvann, palan ile, yemiile urap, arkadalarndan geri kalan yolcuya benzer. lde yalnz kalp,helak olur. nsan da ne iin yaratlm olduunu unutup, dnya ziynetlerinealdanr, ahiret hazrl yapmazsa, ebedi felakete srklenir. Dnyayadknlk ahirete hazrlanmaya mani olur.

Dnya ile ahiret, dou ile bat gibidir ki, birine yaklaan, tekinden

uzak olur. Bir kimse ibadetini yapmaz ve geiminde Allah telnn emrinigzetmezse, dnyaya dkn olmu olur. Allah tel herkesin kalbini bukimseden soutur.

Dnya, ahiretin tarlasdr. Burada tohum ekmeyen, bylece birtohumdan kat kat meyve kazanmaktan mahrum kalan, ne kadar zavalldr.Kardein kardeten, anann evladndan kaaca o gn iin,hazrlanmayan, dnyada da, ahirette de aldanm, zarar etmi olacaktr.

Akll kimse, bu dnyay frsat bilir. Bu ksa zamanda, tohum ekerek, yaniAllah telnn beendii ii yaparak, kat kat fazla meyveleri toplar.

Cenab- Hak, bu ksa zamanda yaplacak, hayrl ilere ve ibadetleresonsuz nimetler ihsan edecektir.

Marifetnamedeki hadis-i eriflerde buyuruldu ki:(Dnya iki gndr: Biri sevin, biri znt gndr. Bunlar

geicidir. yle ise geici olan brakn da daimi olan nimetlerinekavumak iin aln.)

(Dnya iin, dnyada kalacan kadar, ahiret iin, orada sonsuzkalacana gre al! Allah telya, muhta olduun kadar itaat et!Cehennem ateine dayanacan kadar gnah ile!)


8/559


8

(Dnya bir kprdr hemen gein, yalnz tamiri ile uramayn,yolunuza devam edin!)

(Arzusu ahiret olup, ahiret iin alana, Allah tel dnyay

hizmeti yapar.)(Yalnz dnya iin alana, yalnz nasibi gelir, ileri kark,

znts ok olur.)(Ahiretin sonsuz olduuna inanann, yalnz bu dnyaya sarlmas,

ok alacak eydir.)(Dnya sizin iin yaratld. Siz de ahiret iin yaratldnz! Ahirette

ise, Cennet ve Cehennemden baka yer yoktur.)(Dnyaya dkn olmak, insann ahiretine zarar verir. Ahiretini

seven dnyada haramlardan saknr. Bu byle olunca, siz bakiyi fni

zerine tercih ediniz!)Dnyann tatl eyleri ve geici nimetleri ancak, dinimize uymaya

yardmc olduklar zaman, faydal ve helal olurlar. Dnya kazanc, ahiretkazanc ile birlikte olduu zaman ie yarar. Ahireti kazanmaya yardmcolmayan dnya zevkleri, ekerle kaplanm zehir gibidirler. Dnya zevkleri,bedene, nefse tatl gelen eylerdir. Halbuki insan yalnz bunun iinyaratlmad.

Gerek zevk yeriAhiret ise ruha mahsus olan hakiki zevk ve lezzetlerin de yeridir.

Dnya ile ahiret, birbirinin zdd, tersidir. Birini sevindirmek, tekiningcenmesine sebep olur. Yani birinde zevk aramak, tekinde elemekmeye sebep olur. O halde, dnyada nimetleri, lezzetleri ok olanlar,bunlara gereken kr yapmazlarsa, ahirette ok korkacak, ok acekecektir. Dnyada tehlikelerden saknd, alt halde ok ac ekenmmin, ahirette ok lezzete kavuacaktr.

Dnyann mr, ahiretin sonsuzluu yannda, denize nispetle birdamla kadar bile deildir. Buna ramen Allah tel, merhamet ederek,

sevdiklerine sonsuz nimetlere kavumalar

iin, dnyada birka gn s

k

nt

ektiriyor. Akll kimse; kendi iinde ve dnyasnda hi zlmeyen,emellerini ksa tutup, sabaha bile kamayacan dnen, ibadetinekuvvet verecek ve doru yolda yryecek miktardan fazla geim derdiolmayandr. Kur'an- kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Dnya hayat, ancak oyun ve boeyle megul olmaktr. Ahiretve nimetleri daimi olduundan daha hayrldr. Bunlarn farknanlamaz msnz?) [Enam 32]

(Yannzdaki dnyalklar geici, Allah katndaki hazine ve

rahmetler ise daimidir.) [Nahl 96]


9/559


9

(Dnyay ahirete tercih edersiniz, Halbuki ahiret hayrl olupnimetleri daimidir.) [Ala 16, 17]

bni Mesud hazretleri buyuruyor ki:

Dnyada herkes misafirdir. Yanndaki eyler emanettir. Misafiringitmekten, emanetin ise geri alnmaktan baka aresi yoktur.

Bu dnya, haramlar terk eden iin nimet, ibadet eden iin ganimet,ibretle bakan iin hikmet, manasn anlayan iin selamet yeridir.

limler doru yerde kullanlmazsakinci binin mceddidi imam- Rabbani hazretleri (kuddise sirruh)

buyuruyor ki:Yavrum! Bu, pek kt olduunu anladn dnya, nedir biliyor musun?

Dnya, seni, Allah teldan uzaklatran eyler demektir. Kadn, ocuk,

mal, rtbe, mevki dncesi, Allah tely unutturacak kadar ar olursa,dnya olur. alglar, oyunlar, (Malayani) ile, yani faydasz, bo eylerlevakit geirmek, [kumarlar, kt arkada, kt filmler, mecmua veromanlar], hep bunun iin dnya demektir. Ahirete faydas olmayan ilimler,dersler de, hep dnyadr. Hesap, hendese [yani matematik ve geometri],astronomi, mantk, eer Allah telnn gsterdii yerlerde kullanlmazsa[yani kfirlerle mcadele ve onlardan stn olmak iin ve insanlara hizmetetmek iin kullanlmazsa] bunlarla uramak, bouna vakit ldrmek olurve dnya olur. Bu bilgileri btn derinlii ile, incelikleri ile okumak, yalnzbana ie yarasayd, eski Yunan felsefecileri [ve son zamanlardaki

Avrupann, Amerikann fen adamlar, mtehassslar] saadet yolunu bulur,ahiretteki ebedi azaptan kurtulurlard.

Dnyay ahirete tercihAkll, ahiretin sonsuz kazancn dnyann geici kr ile deitirmez.

Btn iyiliklerin, dinin emirlerine uymak ve yerine getirmekte olduunu bilir.Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Ahiret, dnyaya tercih edilince, La ilahe illallah sz, Allah

teln

n gazab

ndan korur. Dnya kr

n

, ahirete tercih eden, La ilaheillallah dedii zaman, Allah tel, "Yalan sylyorsun, szndesadk deilsin" buyurur.) [Beyheki]

lmi, mala ve mevkiye alet etmek uygun deildir. lim bunu yasakladhalde, bildii halde ilme uymamak byk vebaldir. Hadis-i erifte buyurulduki:

(Din bilgilerini dnya menfaati iin renenlere, ilmini parayadeienlere kyamette ateten gmlek giydirilir.) [Deylemi]

Allah telnn kymet verdii ve hereyin en ereflisi olan ilmi, mal,

mevki kapmaya ve baa gemeye vesile edenlere, bu ilim elbette zararl


10/559


10

olur. Halbuki, dnyaya dkn olmak, Allah telnn hi sevmedii bireydir. O halde, Allah telnn kymet verdii ilmi Onun sevmedii yoldaharcetmek, ok irkin bir itir. Onun kymet verdiini ktlemek demektir.

Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:(limlerin en kts, insanlarn en ktsdr.) [Bezzar]Dnya haramlar demektirSual: Din kitaplarnda dnya hep ktleniyor. Dnya olmazsa hirete

nasl hazrlanacaz? (Ed-dnya ci'fetn, tlibh kilbn) yani (Dnyaletir, talipleri de kpeklerdir) buyuruluyor. Dnya niye letir? Dnyayakpekler mi talip olur?

CEVAPLe olan haramlardr. Lee enlere de kpek denmitir. Dinimiz

dnyay ktlemiyor. Dnya sevgisini, haramlar ktlyor. Dnya, hiretikazanma yeridir. Kazan yeri ktlenir mi hi? Bir hadis-i erif mealiyledir:

(Dnya hiretin tarlasdr.) [Deylemi]mam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki:Dnya, seni Allah teldan uzaklatran eyler, demektir. Kadn,

ocuk, mal, rtbe, mevki dncesi Allah tely unutturacak kadar arolursa, dnya olur. alglar, oyunlar, faydasz, boeylerle vakit geirmek[kumar, kt arkada, kt filmler, mecmua ve romanlar] bunun iin dnyademektir. Din ile dnyay birlikte kazanmak imknszdr. hireti kazanmakisteyenin, bahsedilen dnyadan vazgemesi gerekir. Bu dnya hiretintarlasdr. Burada tohum ekmeyip, yaratlta bulunan, toprak gibi yetitiricikuvvetini iletmeyenlere, bundan faydalanmayanlara ve amel, ibadettohumlarn elden karanlara yazklar olsun! (1/73, 1/23)

Dnya sevgisi gnahlarn badrSual: Bir hadis-i erifte, "Dnyaya, burada kalacanz kadar, ahirete

de, orada kalacanz kadar alnz!" buyuruluyor. Ne kadar byk olursaolsun, bir saynn sonsuzun yanndaki deeri sfr kabul edildiine gre,dnya iin hi almamak gerekmez mi?

CEVAPDinimiz, dnyaya da, ahirete de almay emretmektedir. Kur'an-

kerimde mealen (Dnyadan da nasibini unutma!) buyuruluyor. (Kasas77)

Hadis-i eriflerde de buyuruldu ki:(Dnyanz slaha, dzeltmeye alnz! Yarn lecekmi gibi de


11/559


11

ahiret iin amel ediniz!) [Deylemi](Hi lmeyecekmi gibi dnya iin, yarn lecekmi gibi de ahiret

iin alnz!) [bni Asakir]

(Sizin hayrlnz, ahireti iin dnyasn, dnyas iin ahiretini terketmeyen ve insanlara yk olmayandr.) [Deylemi]

(Dnyay seven, ahiretine zarar verir. Ahireti seven, dnyasnazarar verir. O halde, devaml olan, geici olana tercih etmelidir.)[Beyheki]

(lim, Allah rzas iin deil, dnya menfaati iin renildii veibadetler, dnya menfaatlerine alet edildii zaman fitneler zuhuredecektir.) [A.Rezzak]

Kur'an- kerimde de mealen buyuruluyor ki:

(Mal ve evlat dnya hayatnn ssdr. Baki olan, salih ameller,Rabbinin katnda, mal ve evlatlardan ve dnyalklardan iyidir.) [Kehf46]

Dnya binektirmam- Maverdi hazretleri buyuruyor ki:Dnya alma yeridir. Hadis-i erifte, (Dnya ne gzel binektir. Ona

binin ki, sizi ahirete kavutursun!) buyuruluyor. Dnya mutlak manadakt deildir. Ahiret azn hazrlayanlar iin servet yurdudur. brahimaleyhisselam, (Ya Rabbi ne zamana kadar daha dnyay takipedeceim) dedii zaman Allah tel buyurdu ki:

(Ya brahim, byle konuma! oluk ocuunun nafakas iinalmak dnya talebi deil ki ondan ikayet edilsin!) [Edeb-d-dnya]

Dnya bir alet, bir vastadr. Bu vastay iyi yolda kullanan kazanr, ktyolda kullanan kaybeder. Mesela size yeni, gzel bir araba veriyorlar. (Buaraba ile, u kadar zamanda u kardaki kpry geerseniz, kurtuluaereceksiniz) deniyor. Siz de, arabaya bakp (Ne kadar da gzelmi) diyerekonu sevmekle megul olur, verilen zaman iinde karya gemezseniz,

dman gelir, sizi k

sk

vrak yakalar, kpry geemezsiniz. Bu vas

ta,yolcular sahile karan bir gemi de olabilir. Bu vastaya zamannda binipgitmeyen kurtulamaz. Dinimiz bu vastay, ktlememitir. Hadis-i eriflerdebuyuruldu ki:

(Dnya, ahiretin tarlasdr.) [Deylemi](Dnya, ahiretin kprsdr.) [Deylemi](Allah rzasn kazanmak, ahiret azn temin etmek iin, dnya ne

gzel yerdir. Allah rzasn kazanmayan, ahiret azn temin etmeyeniin de, dnya ne kt yerdir. Bir kimse, "Allah dnyay rezil etsin!"

derse, dnya da ona, "Hangimiz Rabbimize asi oluyorsa, Allah onu


12/559


12

rezil etsin!" der.) [Hakim, bni Lal](Dnyaya svmeyin; nk mmin iin ne gzel bir binektir.

Hayra onunla eriilir, erden onunla kurtulunur.) [Deylemi, bni Neccar]

Dnya sevgisiDinimiz, bu binein sevgisini ktlemitir. Yani "Binek ne gzelmi"

diyerek, onunla megul olup hedefe varmamak ktlenmitir. Nitekimhadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Dnya sevgisi btn gnahlarn badr.) [Beyheki, bni Ebiddnya]Demek ki, binei sevmekle megul olmayp, binip bir an nce saadet

diyarna gitmeye almaldr!Bizi maksadmza ulatran binein iyi, salam olmas istenir. Onun

iin Allah telnn bize verdii akl, salk, mal gibi nimetleri yerinde

kullanmaldr! Cenab- Hak, dnya saadetini de istememizi emrediyor. (EyRabbimiz, bize dnyada da ahirette de iyilik, gzellik ver!) diye duaetmemizi istiyor. (Bekara 201)

Hadis-i kudside de buyuruldu ki:(Hak tel buyurdu ki, "Ey dnya, bana hizmet edene hizmeti ol!

Sana hizmet eden de senin hizmetin olsun.") [Ebu Nuaym]Dnyann faydasz ilerinden uzak durmak, ahirete yarayacak iler

yapmak gerekir. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:(Dnyaya meyledenin emeli uzun olur, sonunu getiremez, bitmez

tkenmez ihtiyaca der; yle bir megale kaplar ki mihnetindenkendini kurtaramaz.) [Deylemi]

(Ahireti isteyip onun iin alan, geim sknts ekmez, zenginolarak sabahlar, zengin olarak akamlar. Dnyay talep edip onun iinkoan geim darl eker, fakir olarak sabahlar, fakir olarakakamlar.) [bni Neccar]

(Ahiret ii sana kolay gelir, dnya ii zor gelirse, bil ki sen iyi hlzeresin. Ahiret ii zor, dnya ii kolay gelirse, bil ki durumun

ktdr.) [Beyheki]Haksz kazanMuhammed aleyhisselam Peygamber olarak gnderilince, eytanlar

blisin banda toplanp zntlerini bildirdiler. Bunun zerine blis onlara,(Bunlar dnyay sever mi?) dedi. Onlar, evet deyince, (yleyse zlecekbir ey yok. Onlara haksz kazan salatrm. Lzumsuz masraf yaptrr,lzumlu yere de harcatmam. Zaten her ktlk bu eyden meydanagelir) dedi.

Dnyalk iin ne kadar zlrsen o nispette ahiret sevgisi kalbden

kar. Ahiret iin ne kadar zlrsen, o nispette dnya sknts kalbden


13/559


13

kar. Dnyada herkes misafirdir. Yanndaki eyler emanettir. Misafiringitmekten, emanetin ise geri alnmaktan baka aresi yoktur. Hadis-i eriftebuyuruldu ki:

(Dnya mmine zindan, kfire Cennettir.) [Mslim]Mmine dnyann zindan olmas, Cennete nispetledir. Cennette

Mminler, gzlerin grmedii, kulaklarn duymad, akla ve hayalegelmeyen byk nimetlere kavuacaklardr. Hibir sknt grmeyeceklerdir.Cennetin sonsuz nimetleri karsnda dnya hayat, mminler iin birzindan, bir Cehennem azab gibi gelecektir. Kfirler iin Cehennem azab okadariddetli olacaktr ki, dnyadaki en iddetli ikence bile onlar iin okhafiftir.

Gafletten kurtulmak nasl olurSual: Gaflet nedir? Gafletten kurtulmak nasl olur?CEVAPDini kelimelerin szlk manasna deil, stlah manasna bakmak

gerekir. Gaflet, Allah tely unutmak demektir. Her ne ekilde olursaolsun, Allah tely hatrlamak ise gafletten kurtulmak olur. Dininemirlerini gzeterek yaplan btn iler, al veriler, yiyip imeler, gaflettenkurtulmak ve Allah tely hatrlamak demektir.

Evine, camiye rastgele sa ayakla giren kimse, gafletle girdii iinsevap alamaz. Snnet olduunu dnerek sa ayakla girerse sevap alr.Bunun iin gafleti yenmeye almaldr! Kur'an- kerimde mealen(Gafillerden olma) buyuruluyor. (Araf205)

Hadis-i eriflerde de buyuruldu ki:(Gaflet zere uyuyan, Kyamette yle dirilir. O halde kendinizi

Allah tely anarak uyumaya altrn!) [Deylemi](Gafiller arasnda Allah tely anan, kuru allar arasndaki yeil

aa gibidir.) [Ebu Nuaym]

(Gafil olduu halde, gafletinden habersiz kimseye alr. ukiiye de alr ki lm onun peinde iken, o dnyann peindekoar. Rabbi kendinden honut olup olmadn bilmeden kahkaha ileglene de alr.) [Ebu Nuaym]

Gafletin sonu pimanlktr. Gaflet, nimeti yok eder, hizmetleri engeller.Gaflet uykusunun sonu, sonsuz pimanlk olabilir. Salihlerden biri, hocasnryada grp sual eder:

- Kyamette en byk pimanlk nedir?Hocas buyurur ki:

- Gafletin neticesi olan pimanlk...


14/559


14

Znnun-i Msrihazretlerini ryada grp sual ederler:- Vefatndan sonra sana ne yaptlar?- Allah tel bana buyurdu ki:

(Beni sevdiini sylerdin; fakat benden gafil olurdun. Bu iseyalanclktr.)

Znnun-i Msri hazretlerine byle denirse, bizlere ne sylenmez? Yineryada grlen birok kimse, dnyada gaflet iinde yaadn syler.Bunun iin hadis-i erifte (nsanlar uykudadr, lnce uyanrlar)buyurulmaktadr. lmeden nce uyanmak gerekir. iten getikten sonrauyanmak faydaszdr.

Azrail aleyhisselamla karde gibi gren Yakub aleyhisselam dedi ki:- Senden bir ricada bulunacam. Ecelim yaklanca bana

nceden haber ver!- Sana iki- haberci gnderirim.Bir mddet sonra Azrail aleyhisselam yine gelir. Yakub aleyhisselam

sual eder:- Ziyaretime mi geldin?- Hayr, cann almaya geldim.- Nasl olur, hani bana iki- haberci gnderecektin?- Sana haberci gelmedi mi? Salarn siyahken aarmad m?

Vcudun kuvvetli iken zayflamad m? Dimdik dururken imdi belinbklmedi mi?

Haberci istiyorsak oktur. Her gn eitli sebeplerle lenlere veyamezarlara bakmak kfidir. Muhakkak olacak eyi oldu bilmek gerekir! lmmuhakkaktr. Azrail aleyhisselam geldii zaman, hazrm diyebilmelidir.

akik-i Belhihazretleri buyuruyor ki:(nsanlar ey sylerler. Fiilleriyle ona muhalefet ederler.1- Biz kuluz derler, fakat ef gibi yaarlar.2- Allah bizim rzkmza kefildir derler. Fakat kalblerini rzk

kazanmakla megul ederler.3- Elbet biz de leceiz derler. Fakat hi lmeyecekmi gibi dnyaya

sarlrlar.)Adamn biri uval kaybeder, arar bulamaz. Namaza durunca hatrlar.

Klesi adama, (Sen namaz klmyor, uval m aryordun?) der. Adamkleyi ikazndan dolay azat eder. Her ii gafletten uzak yapmayaalmaldr!

Gaflete sebep olanlarnsanlarn gaflete, hatta gnaha, isyana, kfre dalmas eitli sebepler

yznden olur. Bunlar insandan insana deimekle beraber, cehalet, kibir,


15/559


15

dostunu dmann tasnif edememesi genel olup, bunlarn banda gelir.nsann gafletine sebep olan ok ey varsa da nemlidir:

1- nsan tanmamak, yaratl gayesini bilmemek

2- lerin sebeplerle yaratldn bilmemek3- lm unutmak.1- nsan tanmamak, yaratl gayesini bilmemeknsan, niin yaratldn ve bana gelecekleri bilip unutmasa, gaflete

debilir veya kibirlenebilir mi? Rabbine isyan edebilir mi? Demek ki insanyaratl gayesini dnmyor. Eer insanlar istenildii gibi dnebilseydi,Kuran- kerimde sk sk, (Hi dnmyor musunuz?) diye ikaz edilirmiydi?

Bir insan bir alet, bir makine yapnca, bunun nasl ve nerelerde

kullanlacana dair bir tarif namesi hazrlanr. Tarif name ile de anlalmaszor ise, kullanmas iin kurslar aar. Bir makine yanl kullanlrsa, eldenkar. Her eyin yaratcs olan Cenab- Allah da, insan denilen bumuazzam makineyi yaratp babo brakmayp (Sizi bo yereyarattmz m sandnz?) buyurmutur. Ne yapmas gerektiini,Peygamberleri vastas ile kitaplar gndererek bildirmitir.

Ne olduunu, kim olduunu, saadet ve felaketinin nelerde olduunubilmeyen, ldkten sonra bana gelecekleri dnmeyen kimse akllolamaz. Allah tel, (Ben cin ve insanlar ancak [beni tansnlar] banakulluk, ibadet etsinler diye yarattm) buyuruyor. (Zariyat 56)

O halde insan kul olduunu bilip, kulluk grevlerini yerine getirmelidir.2- lerin sebeplerle yaratldn bilmemek

Allah tel her eyi sebeplerle yaratmaktadr. Kudretini sebeplerarkasnda gizlemitir. det-i ilahi byledir. Ancak bu detini bazen bozar,sebepsiz de yaratr. Bunu sevdiklerinin hatr iin yapar. nsan alrkazanr, benim malm der, ben kazandm der. Bunun gibi kendisindeki hernimete, her baarya (benim) der, (benim baarm, benim kabiliyetim,

benim ilmim...vs) der ve nankr olur.Dertlerin, belalarn gelmesine sebep gnah ilemektir. Kur'an-kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Size gelen musibet, kendi ellerinizle ilediiniz [gnahlar]yzndendir.) [ura 30]

(Sana gelen her iyilik, Allahn [bir ihsan, bir nimeti olarak]gelmekte, her ktlk de [gnahlarna karlk olarak] kendindengelmektedir. [Hepsini yaratan Allah teldr.]) [Nisa 79]

Peygamberlere ve dier byk zatlara ise bela, onlarn derecelerinin

ykselmesi iin gelir.


16/559


16

Tevekkl ihmal etmemeli. Tevekkl, dinimizin bildirdii sebeplereyaptktan sonra neticeyi sebeplerden deil, sebepleri yaratandanbeklemektir. (Bir ie baladn zaman, Allaha tevekkl et, Ona gven)

yeti, tevekkl ile beraber azmederek almak gerektiini gsteriyor. (Al-iimran 159)

3- lm unutmakDnya hayat rya gibidir. lnce rya bitecek, hakiki hayat

balayacaktr. Hadis-i erifte, (nsanlar uykudadr, lnce uyanrlar)buyuruldu. lmeden nce uyanmak gerekir. Peygamber efendimiz, (ukiiye alr ki, o dnyann peinde, lm de onun peindedir)buyurdu. O halde, (Nasihat olarak lm yeter) hadis-i erifini dnereklenlerden ibret almaya almaldr.

Genelde ok yaamay istemek, dnya zevklerine dkn olmak,lm unutmak, shhat ve genlie aldanmaktan ileri gelir. Byle kimseninkalbi kat olur, ibadetleri vaktinde yapmaz, tevbeyi geciktirir, nasihat tesiretmez, lm unutur, hatrna bile gelmez. Hep dnya malna vemakamna kavumak iin mrn harcar. Ahireti unutur, dnyann faydaszzevk ve sefasn dnr. Bunlardan kurtulmak iin lmn her angelebileceini dnmeli, shhatin, genliin lme mani olmadnunutmamal.

ok kymetli nasihatlerSeyyid AbdlhakimArvasi hazretleri buyuruyor ki:Frsat ganimettir. mrn tamamn faydasz ilerle telef etmemeli, Hak

telnn rzasna uygun eylere harcamal! Be vakit namaz, tadil-i erkanile ve cemaat ile klmal, teheccd namazn elden karmamal, sehervakitlerini istifarsz geirmemeli, gaflet uykusuna dalmamal, lmdnmeli, ahiret hallerini gzetmeli, fani dnyann haram olan ilerindenyz evirip, baki olan ahiret ilerine dnmeli. Dnya ileri ile zaruret miktaruramal, dier vakitlerde, ahireti imar etmekle megul olmaldr. Szn

k

sas

, Allahtan gayr

eylerin sevgisinden korunmal

ve bedeni dininhkmlerine uymakla sslemeli, onunla megul olmaldr. budur, bundangayrs hitir.

Abdl Kudds hazretleri de buyuruyor ki:Vaktin kymetini bil! Gece gndz ilim renmeye al! Her zaman

abdestli bulun! Be vakit namaz, snnetleri ile ve tadil-i erkan ile, huzur vehuu ile klmaya al! Bunlar yapnca, dnyada ve ahirette, saysznimetlere kavuursun. lim renmek, ibadet iindir. Kyamette, itensorulacak, ok ilim rendin mi diye sorulmayacaktr. ve ibadet de, ihlas

elde etmek iindir. hlas da, hakiki mabud ve kaytsz, artsz var olan


17/559


17

sevgiliyi [Allah tely] sevmek iindir.brahim-i Edhem hazretleri buyuruyor ki:1- Gnah ileyeceksen, Allahn verdii rzk yeme! Rzkn yiyip de,

Ona isyan edilir mi?2- Gnah ileyecein zaman, mlknden k! Onun mlknde Ona

isyan edilir mi?3- Gnah ilerken Onun grmedii bir yerde ile! Onun mlknde,

rzkn yiyip, grd yerde gnah ilenir mi?4- Can alc melek, ruhunu almaya gelince, bir mddet izin isteyebilir

veya o melei kovabilir misin? O zaman hemen tevbe et! nk o melekani gelir.

5- Mezarda, melekler, sual sorunca, (beni imtihan etmeyin) diyerek

onlar kovabilir misin? yle ise, imdiden onlara cevap hazrla!6- Kyamette (Gnahkrlar Cehenneme) dendii zaman, ben

gitmem diyebilir misin?Allah tel, (Ey kullarm! Benden isteyin! Kabul eder, veririm)

buyuruyor. Ama verilmeyenler de oluyor. nk Ona dua eder, ama itaatetmezler. Peygamberini tanr, Ona uymazlar. Kur'an okur, gsterdii yoldagitmezler. Nimetlerinden faydalanr ama kretmezler. Cennetin, ibadetedenler iin olduunu bilir, hazrlkta bulunmazlar. Cehennemi, asiler iinyarattn bilir, ondan saknmazlar. Ecdadnn ne olduklarn grr, ibretalmazlar. Kendi ayplarna bakmayp, bakalarnn ayplarn aratrrlar.Byle kimseler, zerlerine ta yamadna, yere batmadklarna kretsin!Dualarnn neticesi, yalnz bu olursa, yetmez mi?

mam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki:lmek felaket deil, ldkten sonra baa gelecekleri dnmemek

felakettir. Mezhepsizlik ilhaddr. Ehl-i snnet limlerine uyanlara mjdelerolsun.

mam- Rabbani hazretleri yine buyuruyor ki:Bu zamannz frsattr. Frsat da, byk nimettir. Shhat ile ve

zntsz geen vakitler, bulunmaz ganimettir. Her saati Allah telyzikretmek ile geirmelidir. Resulullahn bildirdiine uygun olan her i, hattaal-veri bile zikir olur. O halde, her hareketin, her duruun, Resulullahnbildirdiine uygun olmas gerekir. Bylece, hepsi zikir olur. Zikir demek,gafletten uzaklamak, yani, Allah tely hatrlamaktr. nsan herhareketinde, her iinde, Allah telnn emrini ve yasan gzetince, emirve yasaklarn sahibini unutmaktan kurtulur ve daima zikretmi olur.

Hadis-i erifte de buyuruldu ki:

(Yemei Allah

n zikri ile [badet ederek ve Allah yolunda al

arak]


18/559


18

eritin. Yer yemez yatmayn; kalbiniz katlar.) [Ebu Nuaym]Haramlardan ve pheli eylerden kaarak helal kazanmaldr. Ahir

zamanda bunlara dikkat eden az bulunur.

Dine hizmet ok sevaptr. Bunu herkes gc nispetinde yapar.rendii gzel bir sz bakasna duyurmak bile sevaptr. Hadis-ieriflerde buyuruldu ki:

(Duyduu hak sz, bir mslman kardeine sylemek ne gzelhediyedir.) [Taberani]

(Allah indinde en iyi kul, insanlara en ok nasihat edendir.) [.Ahmed]

Dnya i ve kazan yeridirSual: Bo vaktim ok. Vakitlerimi tavla ve satran gibi oyunlarlageiriyorum. Bazen onlardan ay iiyor, bazen de onlara iiriyorum.Mahzuru var mdr?

CEVAPnsan, dnyaya oyun ve elence iin gelmemitir. Dnya i ve kazan

yeridir. Peygamber efendimiz, (Dnya ahiretin tarlasdr) buyurmaktadr.(Deylemi)

Burada ne ekilirse, ahirette o biilecektir. Bo vakit frsat ve ganimettir.

Faydal

i yapmadan vakit geirmek, vakti ldrmek olur. Dnyada yap

lanher iin, her nefesin hesab kyamette muhakkak sorulacaktr. Hadis-ierifte buyuruldu ki:

(Kyamette, herkes mrn ve genliini nerede geirdiinden,maln nereden kazanp nereye harcadndan ve ilmi ile amel edipetmediinden sorguya ekilecektir.) [Tirmizi]

mr, ilim, mal ve beden, Allah telnn kullarna verdii birsermayedir. Bu sermayeyi Allah telnn bildirdii yerlerde harcamaldr.Vakit getikten sonra pimanln faydas olmaz. Onun iin genliin,

maln, saln kymetini bilmeli, dnyada ahireti kazanacak ileryapmaldr. Hadis-i erifte buyuruldu ki:(Be eyden nce be eyin kymetini bil! htiyarlktan nce

genliin, hastalktan nce saln, meguliyetten nce bo vaktin,fakirlikten nce zenginliin ve lmden nce hayatn kymetini bil!)[Ebu Nuaym]

Peygamber efendimiz, tavla oynayan bir grup insana buyurdu ki:(Oyunla megul olan el ve kalblere, bo ve btl szlere yazklar

olsun!) [Beyheki]

Byle oyunlar parasz oynamak da uygun deildir. nk hadis-i


19/559


19

eriflerde buyuruldu ki:(Satran ve dama oynayan, ellerini domuz kanna bulatrm gibi

olur.) [Mslim]

(Tavla oynadktan sonra kalkp namaz klan, irin ve domuz kan ileabdest alp namaz klana benzer.) [. Ahmed]

(Satran, tavla ve benzeri haram olan oyunlar oynayanlararastladnz zaman, selam vermeyin! Selamlarn da almayn!)[Deylemi]

Yukardaki hadis-i eriflerin aklamas olan fkhi hkm ise yledir:(Tavla, satran,14 ta gibi oyunlar oynamak tahrimen mekruhtur.

Devaml oynanrsa haram olur. Eer bir farz yapmaya mani olursa yahutpara iin oynanrsa yine haram olur.) [Redd-l-muhtar c.5, s.253]

Parasz olarak ara sra oynamak harama yakn mekruh, devamloynanrsa haramdr. ayna da oynamak kumar olduu iin yine haramdr.Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Bir kimsenin bo eylerle vakit geirmesi, Allah telnn onusevmediinin alametidir.) [Mektubat- Rabbani]

mam- Malik hazretleri buyurdu ki:(Satran ve dama oynayan Allah ve Resulne si olmu saylr.) [U.

Kbr]mam- Gazali hazretleri ve mam- afii hazretleri, ara sra satran

oynamann mubah, devaml oynamann ise tenzihi mekruh olduunubildirdi. mam- afii hazretleri, (Satran oynamak, din ve mrvvetsahiplerinin deti deildir) buyurdu. (hya)

Bu yazlardan anlaldna gre, Hanefilerin satran dahil btnoyunlar oynamalar doru deildir. afiilerin ise, ara sra yalnz satranoynamalar caizdir.

Dine uymakMuhammed Masum hazretleri buyurdu ki:

(Allah tel, insanlar

ba

bo b

rakmad

. Her istediklerini yapmayaizin vermedi. Nefslerinin arzularna tbi olmalarn, bylece felaketleresrklenmelerini dilemedi. Rahat ve huzur iinde yaamalar ve sonsuzsaadete kavumalar iin gereken faydal eyleri yapmalarn emretti.Zararleyleri yapmalarn yasak etti.

Saadete kavumak isteyen, dine uymaya mecburdur. Nefsinin vetabiatnn, dine uymayan arzularn terk etmesi gerekir. Dine uymazsa,sahibinin, yaradannn gadabna, azabna dar olur.

Dine uyan kul, mesut, rahat olur. Sahibi onu sever. Dnya ziraat

yeridir. Tarlay

ekmeyip, tohumlar

yiyerek zevk ve safa sren, mahsul


20/559


20

almaktan mahrum kalaca gibi, dnya hayatn, geici zevklerle, nefsinarzularn yapmakla geiren de, ebedi nimetlerden, sonsuz zevklerdenmahrum olur. Bu hl, akl banda olann kabul edecei bir ey deildir.

Sonsuz lezzetleri karmaya sebep olan geici ve zararl lezzetleri tercihetmez.

Dine uymak iin, nce Ehl-i snnet limlerinin, Kur'an- kerimden vehadis-i eriflerden anlayp bildirdikleri (Akaid)e uygun iman etmek, sonraharam, yasak edilmi olanlar renip bunlardan saknmak, daha sonra,yapmas emr olunan farzlar renip yapmak gerekir. Bunlar yapmaya(badet) etmek denir. Haramlardan saknmaya (Takva) denir.) [c.2, m.11]

nsanlar huzura niin kavuam

yorSual: Niin insanlar tam bir huzura kavuamyor?CEVAPDnyada, dertsiz, skntsz insan yoktur. Dnya, mmin iin huzur yeri

deildir. Azap yeri de deildir. Esas huzur ve azap yeri, ahirettir. Dnya,ahiretin tarlasdr. Yani dnya kazan yeridir. Dnyada ne ekilirse, ahiretteo biilecektir. Her nimet, bir klfet karldr. Klfet de skntsz olmaz.Fakire gre, zenginin sknts daha ok olur. Zengin, arabas ile giderken,benzini biter, arzalanr, tekeri patlar. Yedek para ve tamirci arar. Btn

bunlar birer s

k

nt

d

r. Zenginin borlar

, alacaklar

da olur. Alacaklar

n

toplamak, borlarn demek iin devaml sknt iindedir. Mal ok olann,sknts da ok olur.

Mmin, dier insanlara gre daha ok sknt eker. nk mslman,komularnn ve dier insanlarn eziyetlerine katlanr. Bunlar da birerskntdr. Helal kazanmak ve ebedi yurduna azk hazrlamak iin yorulur.Bunlar da birer skntdr. Mslman iin asl huzur Cennettedir. nkdnya, mmin iin sknt yeridir. Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Dnya mminin zindan ve ktlk yllardr. Dnyadan ayrlnca

zindandan ve ktlktan kurtulmu olur.) [Hakim]Dnyada, mminden bela, sknt eksik olmaz. Hadis-i eriftebuyuruldu ki:

(Mmin, kertenkele deliine girse de, ona eza edecek biri musallatolur.) [Beyheki]

Skntlar, musibetler, gnahlara kefaret olur. Sknt istememeli; fakatskntlardan da ikayet etmemelidir! Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Belay nimet, rahat musibet saymayan, kmil mmin deildir.)[Taberani]

Dnyann faydasz elenceleri, tatl sanlan eyleri, ahiret azabdr.


21/559


21

Ahiret iin alrken ekilen skntlar ise, ahiretin en tatl meyvesidir.Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Dnyann tatll, ahiretin acldr. Dnyann acl ise, ahiretin

tatlldr.) [Hakim]Okul, i hayat iin bir vastadr. mtihanlar baar ile verip okuldan

mezun olmak gerekir. Vastaya gaye gibi sarlmak, hep okulda kalmayistemek akl kr deildir. Diploma almadan hayata atlmak da iyi deildir.Okula gitmekten gaye, diploma sahibi olmaktr. te dnya, bir okul gibidir.man sahibi olmak da diploma almak gibidir. Talebenin maksad, okulubaar ile bitirip hayata atlmaktr. Mminin gayesi de, dnyadan iman ileahirete gitmektir. Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Dnyasn seven, ahiretine, ahiretini seven dnyasna zarar verir.

Devaml olan, geici olana tercih edin!) [Hakim]Skntlar, mminin gnahlarnn affna ve ahirette derecesinin

ykselmesine sebep olaca iin bir nimettir.Yunus Emre diyor ki:Bir sz diyeyim sana, dinle cann var iseTamahkr olma sakn, akln sana yr iseGrdn yrin eridir, neyin varsa ver kurtulByklerden ttr, iittiin var ise.Baktn yrin sadktr, kle ol kapsndakar cierin yedir, eer ren var ise.Ekmek yiyip tuz basmak, nmertlerin iidirEkmek onu komaya, tuzun hakk var iseKtlk etme asla, herkes sana ilenirSenden sonra sylenir, ne dirliin var iseSznden de bellidir, miskin Yunus delidir,

Ayplaman yrenler eksiklii var ise.Yarallar ve yaraszlarnsanlarn ou, kendilerini anlamadklarndan sz ederler. (Beni

anlamyorlar) derler. Dertsiz insan olmaz. Elbette birinin derdi tekini pekilgilendirmez. Derdini anlatr, fakat tekiler, ac veya tatl birey istemediiiin holanmazlar ve onun derdine are aramaya bile lzum grmezler.Onun iin demiler ki:

Yara szlar, yara szlar,Ok demi yara szlar.

Yaralnn hlinden,Ne bilsin yaraszlar.

Bir divan airi de diyor ki:


22/559


22

sude olan hl-i dil-efgr ne bilsinHandn- tarab girye-knn zr ne bilsinYani, huzur ve mutluluk iinde glen, inleyerek gz ya dken gnl

yaralnn hlini ne bilsin?

nsan niin yaratldSual:nsan niin yaratld, vazifesi nedir?CEVAPmam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki:Btn varlklarn hlasas, z olan insan, elence iin, oyun iin, yiyip

imek, gezmek, yatmak keyf srmek iin yaratlmad. Kulluk vazifelerini

yapmak iin, Rabbine itaat, tevazu, kuvvetsizliini, ihtiyac

n

gstermek,Ona snmak ve yalvarmak iin yaratld.Muhammed aleyhisselamn bildirdii ibadetlerin hepsi, insanlara

faydal eylerdir. nsanlara yarad iin emredilmitir. Yoksa, hibiribadetin Allah telya faydas yoktur. Candan teekkr ederek, minnet ileibadet yapmal, tam teslim olarak emirleri yapmaya ve yasaklardankanmaya almaldr. Allah tel hibir eye muhta olmad halde,kullarn, emir ve yasaklar vermekle ereflendirdi. Hereye muhta olan,biz kullarn, bu byk ihsana, bol bol teekkr etmemiz, bunun iin de,

emirleri yapmaya candan sar

lmam

z gerekir. (73. Mektub)Allah tel, her eyin sebepsiz, artsz, maliki, hepimizin sahibidir.Btn insanlar, Onun kullardr. Kullarna verdii her emri ve her eyiistedii gibi kullanmas, hep yerindedir ve faydaldr. Bunda, zulm olamaz.Memurlar mirlere, kullar sahiplere emirlerin, ilerin sebebini soramaz.

Akla uygun, bundan daha ak birey yoktur.Btn insanlar Cehenneme koyup, sonsuz azap yapsayd, kimin bir

ey sylemeye hakk olabilirdi? nk, kendi yaratt, yetitirdii mlknkullanyor. Bakas yok ki, onun mlkne tecavz olsun ve zulm

denilebilsin. Halbuki, insanlarn kulland, ndkleri mallar, mlkler,hakikatte onlarn deil, hepsi, Onundur. Bizim bunlara el uzatmamz,karmamz, hakikatte zulmdr. Allah tel, bu dnyann dzeni iin vebaz faydalara yol amas iin, bunlar bize mlk klm ise de, hakikattehepsi Onundur. O halde, bizim bunlar, asl sahibinin mubah ettii, izinverdii kadar kullanmamz yerinde olur. (266. mektub)

[Bugn bile, Allah tely inkr eden, slamiyeti beenmeyen,cahilliin verdii cesaret ve taknlkla nen cemiyetlerin, Allah telnnemirlerinden ounu benimsedikleri gze arpyor. Btn insanlarn, din

ahlakndan uzaklatka, geimsizlik, sefalet, ikence, sknt ile


23/559


23

kvrandklar grlyor. Fen aletleri, medeni vastalar, akllara hayretverecek ekilde, ilerledii halde, dnyadaki huzursuzluun, insanlktakiskntnn azalmad, artt, ibretle grlyor.]

Sizi bo yere mi yarattk?Sual: Bir arkada Hibirey kendiliinden olamayaca iin Allaha

inanyorum, ama dinlere, Peygamberlere, ahirete inanmyorum diyor.Buna ahiretin varln nasl inandrabilirim?

CEVAPArkada sznde samimi deildir. nk Nasreddin Hocann,

doduuna inanyorsun da ldne niye inanmyorsun dedii gibi, Benrenciyim ama, retmene, derse, imtihana inanmam denir mi? Benkanuna inanrm ama, savcya, mahkemeye inanmam denir mi?

stisnalar hari, btn fen adamlar, bu kinatn kendiliinden varolmadn, bir yaratcsnn bulunduunu ittifakla bildirmilerdir. Fen nekadar ilerlerse ilerlesin, insanlar, bir karncay, bir kuu, bir arpa tanesiniyaratamaz. Akll ve bilgili bir kimse, kinata baknca, ok intizamlyaratldn grr. Bunun kendiliinden olmadn anlar.

Bir insan bir alet, bir makine yapnca bunun nasl ve nerelerdekullanlacana dair bir prospektsn [tarifesini] de yanna koyar. Yine deanlalmas zor ise, kullanmas iin kurslar aar. Bir makine yanlkullanlrsa elden kar. Hereyin yaratcs olan cenab- Allah da, insandenilen bu muazzam makineyi yaratp babo brakmamtr. Bir yetmeali:

(Sizi bo yere yarattmz m sandnz?) [Mminun 115]Babo yaratlmayan insann, ne yapmas gerektiini Peygamberleri

vastas ile, kitaplar gndererek bildirmitir. Son Peygamber olanMuhammed aleyhisselama gnderilen kitab ise Kur'an- kerimdir. Kur'an-kerim ok veciz olduu iin, Peygamber efendimiz bunu hadis-i erifleri ileaklamtr.

Hadis-i erifler de, dier insanlar

n szlerine gre veciz olduu iin,bizlerin kolayca anlayabilmesi iin limler bunlar aklamtr. Bu, doktorve eczacnn ilac hastaya verirken, a karnna-tok karnna, sabah akambirer tane, suyla i, stle ime gibi tarifine benzetilebilir. Kur'an- kerimdeinsann niin yaratld bildirilmitir:

(Cinleri ve insanlar, ancak bana kulluk etsinler diye yarattm.)[Zariyat 56]

Allah tel, Emrime uyan Cennete, uymayan ise Cehennemegidecektir buyurmutur. badetlerin faydas Allah telya deil, herkesin

kendinedir. Maala al

an bir doktor, bir hastaya ila verse, ilac

n doktora


24/559


24

faydas yok diye o ilac kullanmamak akla uygun deildir. Zehir isemdoktora ne zarar olur diyerek zehir imesi de ahmaklktr. te,gnahlarmn Allaha bir zarar yok diyerek, her eit gnah ilemek akll

insann yapaca i deildir. Hadis-i erifte buyuruluyor ki:(Akll kimse, Allaha ve Peygamberine inanan ve ibadetlerini

yapandr.) [.Muhber]ldkten sonra bana gelecekleri dnmeyene, kendisini ebedi

tehlikeye atana akll denebilir mi? Kur'an- kerimin ok yerinde,(Dnmyor musunuz?) diye ikaz edilmektedir. Hadis-i erifte, (Aklolmayann dini de yoktur) buyurulmutur. (Tirmizi)

Her insann yapt ibadetin faydas kendisinedir. Kur'an- kerimdemealen buyuruluyor ki:

(Kim, [ibadetlerini yapar ve gnahlarndan] temizlenirse, faydaskendisinedir.) [Fatr 18]

(Benim ibadetime Allahn ihtiyac yok) diye, yanl dnen kimse,perhiz yapmayan hastaya benzer. Bu hastasna doktor, perhiz tavsiyeediyor. Bu ise, Perhiz yapmazsam doktora hi zarar olmaz diyerek,perhiz yapmyor. Evet doktora zarar olmaz, ama kendine zararvermektedir. Doktor, kendine faydas olduu iin deil, onun hastalktankurtulmas iin, perhiz yapmasn tavsiye etmitir. Doktorun tavsiyesineuyarsa, ifa bulur. Uymazsa lr gider. Tabibin bundan hi zarar olmaz.Bunun gibi, (Allahn benim ibadetime ihtiyac yok) diyerek ibadettenkaanlar da, Cehenneme gider.

Muhammed Masum hazretleri buyurdu ki:(Allah tel, insanlar babo brakmad. Her istediklerini yapmaya

izin vermedi. Nefslerinin arzularna tabi olmalarn, bylece felaketleresrklenmelerini dilemedi. Rahat ve huzur iinde yaamalar ve sonsuzsaadete kavumalar iin gereken faydal eyleri yapmalarn emretti.Zararl eyleri yapmalarn yasak etti. Saadete kavumak isteyen, dineuymaya mecburdur. Nefsinin ve tabiatnn, dine uymayan arzularn terketmesi gerekir. Dine uymazsa, sahibinin, yaradannn gadabna, azabnadar olur. Dine uyan kul, mesut, rahat olur. Sahibi onu sever.

Dnya ziraat yeridir. Tarlay ekmeyip, tohumlar yiyerek zevk ve safasren, mahsul almaktan mahrum kalaca gibi, dnya hayatn, geicizevklerle, nefsin arzularn yapmakla geiren de, ebedi nimetlerden,sonsuz zevklerden mahrum olur. Bu hl, akl banda olann kabul edeceibirey deildir. Sonsuz lezzetleri karmaya sebep olan geici ve zararllezzetleri tercih etmez. Dine uymak iin, nce Ehl-i snnet limlerinin,

Kur'an-

kerimden ve hadis-i eriflerden anlay

p bildirdikleri Akaide uygun


25/559


26/559


26

Herkesin ektii, kendi cezasSual: Allah, dnyada yaayan bir ok dinsiz kimseye niin iman

nimetini vermiyor?CEVAPmam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Allah telnn feyzleri, nimetleri, ihsanlar, yani iyilikleri, her an,insanlarn iyisine, ktsne herkese gelmektedir. Herkese mal, evlat, rzk,hidayet, irat ve selamet ve daha her iyilii fark gzetmeksizingndermektedir.

[Kullarnn kfrlerini, gnahlarn yzlerine vurmuyor. Kendisine kargelenlerin, inkr edenlerin, gnah ileyenlerin rzklarn kesmiyor. Dnya

iin al

anlara kar

l

klar

n

, fark gzetmeksizin veriyor].Fark, bunlar kabulde, alabilmekte ve bazlarn da alamamak suretiyle,insanlardadr.

[Allah tel, kullarna zulmetmez, hakszlk etmez. Onlar, kendileriniazaba, aclara srkleyen bozuk dnceleri, irkin ileri ile, kendilerinezulm ve ikence ediyorlar. Beyt:

H, zulmetmez kuluna, Hdas,herkesin ektii, kendi cezas!]Nitekim gne, hem amar ykayan adama, hem de amarlara,

ayn

ekilde, parlamakta iken, adam

n yzn yak

p karart

r, ama

rlar

n

ise beyazlatr.[Bunun gibi, elmaya ve bibere ayn ekilde parlad halde, elmay

kzartnca tatllatrr; biberi kzartnca aclatrr. Tatllk ve aclk hepgnein parlamas ile ise de, aralarndaki fark, gneten deil,kendilerindendir. Allah tel, btn insanlara ok acd iin ve bir anannyavrusuna olan merhametinden daha ok acd iin, dnyann hertarafndaki, her insann, her ailenin, her cemiyetin ve milletin, her zamandave her ilerinde nasl hareket etmeleri lazm geleceini, dnyada ve

ahirette rahat etmeleri ve seadet-i ebediyyeye kavumalar iin, ilerini neyolda yrtmeleri ve nelerden kanmalar lazm geldiini, slamiyet ilebildirdi.]

nsanlarn, Allah teldan gelen nimetlere nail olmamalar, Ondanyz evirdikleri iindir. Yz eviren, elbette birey alamaz. Az kapal birkap, Nisan yamuruna elbette kavuamaz. Evet, yz eviren birokkimsenin, nimetler iinde yaad grlp, mahrum kalmadklar zanolunuyor ise de, bunlarda nimet olarak grlenler, hakikatte azap vefelaket tohumlardr. Mekr-i ilahi ile, istidrac olarak, yani Allah telnn

aldatarak, nimet eklinde gsterdii musibetlerdir. O kimseleri harap etmek


27/559


27

iin ve daha ziyade azp, saptmalar iindir. Nitekim, Mminun suresininellialtnc yetinde mealen, (Kfirler, mal ve ok evlat gibi dnyalklarverdiimiz iin, kendilerine iyilik mi ediyoruz, yardm m ediyoruz

sanyor. Peygamberime inanmadklar ve din-i slam beenmedikleriiin, onlara mkafat m ediyoruz, diyorlar? Hayr, yle deildir.Aldanyorlar. Bunlarn nimet olmayp, musibet olduunu anlamyorlar)buyurulmutur. O halde, Hak teldan yz evirenlere verilen dnyalklar,hep haraplktr, felakettir. [eker hastasna verilen tatllar, helvalar gibidir.Onu bir an evvel helake srkler.] Allah tel, bizleri, byle olmaktankorusun! (C1, m.164)

Eit yarat

lmay

n sebebiSual: Bazlar, "nsanlar, her bakmdan eit yaratlsayd, daha iyiolmaz myd?" diyorlar. Eit yaratlmayn sebebi nedir?

CEVAPnsann yaratl gayesi bilinmeyince, dnyadaki hadiselerin sebebi

anlalamaz. Allah tel, dnya ve ahireti, sevgil kulu ve ResulMuhammed aleyhisselam iin yaratmtr. Dier canl ve cansz varlklarda insanolunun istifadesi iin yaratmtr.

Dnya zevk iin yaratlmad. Ahiret ise, ebedi mkafat ve ceza yeridir.

Dnya, ahiretin imtihan yeridir. Herkes her bak

mdan eit olsa imtihan

nmanas kalmaz, iyi ile kt ayrlmazd. Allah telnn emir ve yasaklarnauymakla eitli skntlar ekilecek, itaat edenle, isyan eden, birbirindenayrlacaktr.

nsan cansz varlk gibi, ot veya hayvan gibi deil, kulluk, imtihan iinyaratlmtr.nsan, ihtiyasz yaratlsayd, imtihan ve dnya manaszolurdu. nsanlarn, hayvanlarn ve kainattaki canl, cansz dier yaratklarnhareketleri, akllar durdurucu sistemleri incelenince, hereye gc yetenRabbimizin dnyay maksatsz yaratt dnlemez.

Yaratl gayesiKinatta hereyin yaratl gayesi ayn deildir. Mesela erkee niinst vermedii sual edilemez. nk erkek, st vermek iin yaratlmamtr.

nsan da bu dnyada yalnz zevk, sefa iin deil imtihan iinyaratlmtr. mtihana girecek talebenin, oyunla, elence ile megulolmayp, ders almas, yerine gre az uyumas, imtihan kazanabilmesiiin eitli skntlara katlanmas gerekir. (Maksat imtihan kazanmakolduuna gre, imtihan kazanm olarak yaratlan Peygamberler niinsknt ekmitir?) denebilir.


28/559


28

mam- Rabbani hazretleri bunun eitli sebeplerini anlatmaktadr.Bunlardan biri yle:

(nsanlar, dnyada, birka gn dert ekmeselerdi, Cennetin sonsuz

lezzetlerinin kymetini anlamazlar, ebedi shhat ve afiyet nimetlerininkymetini bilmezlerdi. Alk ekmiyen yemein lezzetini anlamaz. Acekmiyen rahatln kymetini bilmez.)

Herkes, her bakmdan eit yaratlsayd, byk bir felaket olur, cemiyetolmazd. nsanlar, boy, renk, ekil, zenginlik, shhat, kuvvet, gzellik, ahlakgibi her hususta eit olunca, bir fabrikadan km gibi eit, yani insanlartpatp birbirinin ayn olurdu. Ayn olmazsa eitlik olmaz. nsanlar byle eit,yani bir birbirinin ayn olunca milyarlarca insan birbirinden ayrmakmmkn olmaz. Kadn, kocasn, koca, kadnn tanyamaz, insan, hanm

ile kzn ayrt edemez, hayat fel olur. Srf bu ekil benzerlii bakmndan,yzlerce, binlerce problem ortaya kar. Dier sahadaki eitliklergrlmeden, yaanmadan hayat sner.

yi, kt ile bilinirHerkes bilgi ve kltr bakmndan da eit olunca, gazeteye, kitaba,

filme ihtiya kalmaz. Gre, kou, yzme gibi sporlar ve yarlar olmaz.nk, herkes ayn kabiliyettedir.

yinin kymeti, kt ile bilinir. Herkes iyi olunca, iyinin kymeti kalmaz.irkinlik olmaynca, gzellik anlalmaz.

Bir kimse, okuyup her bakmdan mkemmel bir insan olmak ister.Herkes ayn olursa, kim kimden stn olacaktr?

Her hususta eitliin zararlar saylamayacak kadar oktur. Onun iinAllah tel, her eyi hikmetli ve adaletli yaratmtr. Adalet olunca ilerdzgn yrr. Mesela be parman bei de ayn olsayd, ba parmakdierlerinin arasnda olsayd, bugnk kadar verimli i yaplamaz, bykeksiklik olurdu.

Adaletli yaratlmak, eit yaratlmakla mukayese bile edilmez. Ayn ana-

babadan, zeklar

, kabiliyetleri farkl

ocuklar

n yarat

lmas

, milyarlarcainsann birbirine benzememesi, Yaratcnn kudretinin sonsuzluunugstermektedir.

Eer herkes, Allah telnn emrine uyup, hakkna raz olur, imtihankazanmaya alrsa, dnya ve ahiret saadetine kavuur.

Adalet, eitlik ve hrriyetSual: Her ite eitlik, her zaman tarafszlk ve snrsz hrriyet

dncesi uygun mudur?CEVAP

Baz kimseler tarafndan sk sk istismar edilen kelimelerden biri de


29/559


29

eitliktir. Her zaman, her ite eitlik, bazen zulm olur. nk iyi ile kt,lim ile cahil, salam ile sakat ve bunlar gibi farkleylerin eit olmasnistemek eyann tabiatna aykrdr.

Adalet, ok zaman eitlikten farkldr. Mesela bir patron, 1.5 metreboyundaki iisine, elbise yaptrmak iin 3 metre kuma alsa, aynkumatan 2 metre boyundaki iisine 4 metre kuma almas gerekir. Her ikiii de ayn kumatan giyecei iin adaletli i yaplm olur. Fakat her birine500 bin lira verilse, ksa olan ii, uzun olandan daha kymetli kuma alr.Patron, eit para verdii iin uzun olan, daha kalitesiz kuma almakzorunda kalmtr. Patronun, her bir iiye yetecek kadar ayn kumatanalmas adalet, ikinci misalde olduu gibi her birine ayn miktar para vermesieitlik olur.

Grld gibi, her ikisine de ayn paray vermek eitlik ise de, bupara ile uzun iinin dierinden daha kalitesiz kuma almas, bir nevihakszlk olmutur. Ayn kumatan birine az, dierine ok verilip eitsizlikyaplmasna ramen, ikisi de ayn kumatan elbiseye sahip olduklar iinadaletle hareket edilmi olunuyor.

Adalete bir misalBoyu, ya ve tahsili ayn olan ve ayn zamanda ie giren iiden

birisine 7.5 milyon, dierine ise, 10 milyon lira aylk veren patron, bununsebebini yle aklar:

(10 milyon lira alan ii, gnde 500 para, 7.5 milyon alan ise, 300para imal ediyor. Eer, 10 milyon lira verdiimiz ii hakkn alyorsa, 7.5milyon verdiimiz iinin, yapt ie gre, 5 milyon almas gerekir. ayetyapt ie gre, 7.5 milyon verdiimiz ii, hakkn alyorsa, 10 milyonalana, 12. 5 milyon vermemiz gerekir.)

Misalde grld gibi, ok i yapanla az i yapana, testiyi dolduranla,krana eit muamele edeceiz diye, eit maa vermek adaletsizlik olur.

Israrla tarafszlktan bahsedenler, kendileri tarafsz davranmay asla

istemezler. Bakalar

n

n tarafs

z olmas

n

isterler. Bunlara gre, iyiye iyi,ktye kt derseniz tarafsz olamazsnz. yiyi vmemek, kty tenkitetmemek tarafszlk deildir. Hakkn, dorunun, iyinin yannda olmay taraftutmakla sulamak doru olmaz.

Yapcya gre doru ve iyi olan bir ey, ykcya gre, yanl vektdr; bunun iin de dorunun, iyinin yannda bulunan tarafszolmamakla sular. Ykcnn fikrinde olmadnz mddete btn ileriniztarafszla aykrdr.

Hrriyet nedir?

Hrriyet, baboluk, her istediini yapabilmek deildir. Su ileyeni


30/559


30

mahkum etmek, hapse atmak hrriyete zt deildir. Umumun hrriyetinemani olan birka caninin esir olmas, hrriyetsizlik deildir. Sadecebakalarna deil, kendine bile zararl olmak hrriyet deildir.

Uyuturucu madde gibi, vcuda zararl olan eyleri yasaklamak,hrriyetsizlik olarak vasflandrlamaz. Trafiin dzgn olmas iin, eitlikaide koyarak, soldan gitmeyi yasaklamak hrriyetsizlik deildir.

Su ileyene ceza vermek, onu affetmeyip cezasn ekmesini istemekhrriyetsizlik deildir.

Kafesteki ylan, halkn iine salmak, ylan iin bir hrriyet ise de,insanlk iin bir felakettir.

Bir caninin serbest braklmas, onun iin zgrlk ise de, millet iinhrriyet dmanldr. Netice olarak, her ite eitlik, her yerde tarafszlk

ve snrsz hrriyet diyerek milletin hakk zedelenmemelidir!Gayba iman etmekSual: Mslmanlar garip, Mslmanlar fakir, Mslmanlar hasta,

Mslmanlar skntda, kfirlerin ise bir elleri yada, bir elleri baldadr.Allah telnn ok sevdii Mslman kullar dnyada rahat etselerdi,skntda olmasalard ne zarar olurdu?

CEVAPBizim dinimiz, gayba iman dinidir. Eer Allah tel, raz olduu,

sevdii kullarna bunlar verseydi, skntda olan kfirler sadece bugrdklerine, bu rahata kavumak iin Mslman olurdu, kabul ederdi. Bu,(Kullar, Allah telnn bildirdii gayba m, yoksa sadecegrdklerine mi iman edecekler?) diye Allah telnn imtihandr. Onuniin, mminlerin bu skntlar bir hazinedir. nk bu haller, o kulu Cenb-Hakkn ok sevdiinin alametidir. En ok sevdii kulu olan Peygamberefendimiz herkesin ektiinden daha fazla ekti. Dolaysyla, znt, sknthastalk ekenler sabrederse, bunun mkfat ok fazla olacaktr.

Dnyay terk etmekSual: Ahireti kazanmak iin, dnyay terk etmek nasl olur?CEVAPDnyay terk etmek almayp oturmak demek deildir.Dnyay terk etmek, iki trl olur:Birincisi, haramlarla beraber, mubahlar da, yani gnah olmayan

lezzetlerin ounu da brakp, yaamak iin zaruri olan miktarnkullanmaktr. Yani almay, dnyann zevk, keyif ve elencelerine dalmakyolunu brakarak, her trl zevk ve lezzetinden vazgeip, ibadet ile ve


31/559


31

Mslmanlarn rahatlar ve slam dinini bilmeyenlerin, doru yolakavumalar iin lazm olan ilmi, teknik usulleri ve vastalar, en ileri ve enstn ekilde yapmak ve kullanmakla geirmek ve dnya zevkini byle

almakta aramak ve bulmaktr. Eshab- kiramn ve slam limlerininhepsi, byle idi. Bundan maksat, slamiyetin emrettii eyleri yapmak iin,btn rahat ve zevkleri feda etmektir.

kincisi, dnyada haram ve pheli eylerden kap mubahlarkullanmaktr. Bu kadar da, hele bu zamanda, ok kymetlidir. Allahtelnn mubah ettii, yani msaade ettii eyler pek oktur. Bunlardabulunan lezzet, haramda bulunanlardan, fazladr. Mubah kullananlar

Allah tel sever, haram kullananlar sevmez. Akl olan, dorudnebilen bir kimse, geici bir zevk iin, sahibinin, yaratannn sevgisini

teper mi? Zaten, haram olan eylerin says pek azdr. Bunlarda bulunanlezzet, mubahlarda da vardr.

Dnya da lazmdrSual: (En faziletli mmin dnyas iin ahiretini, ahireti iin

dnyasn terk etmeyendir) mealindeki hadis-i erifte bildirildii gibi,ahiret iin dnya terk edilse ne zarar olur?

CEVAPDnya ahiretin tarlasdr. rn almak iin tarlay srp ekmek lazm

olduu gibi, ahiret nimetlerinin tohumu da dnyada ekilir. almaypherkese muhta olan, salna dikkat etmeyip hastalanan kimse,dnyasn ykt gibi ahiretini de ykmaya sebep olur. htiya kadardnyaya da almak gerekir. Bu niyetle dnya iin almak da ahiret iinalmak olur.

Dnya mmine zindandrSual: (Mslman, dnyada da rahat, ahirette de rahat olur. Skntya

maruz kalmak, ahirette de skntya maruz kalacan gsterir) diyorlar. Bu

sz doru mudur?CEVAPBirinci sz dorudur. kinci sz yanltr. Allah tel sevdiklerine

sevdii nispetinde ar belalar gnderir. O mmin de, bu belay byknimet olarak grr. Neticede o da sevinir. hadis-i erif meali yledir:

(Allah tel buyuruyor ki: Bana kavumay arzulasnlar diye, bendnyann dostlarm iin ac, bulank, dar ve skntl olmasn istedim.Dnyay dostlarm iin bir zindan, dmanlarm iin de bir Cennetolarak yarattm.) [Beyheki]


32/559


32

(Dnyann tatll, ahirette acla sebep olur. Dnyann aclahirette tatlla, yani rahatlklar skntya, skntlar rahatla sebepolur.) [.Ahmed]

(En iddetli bela, enbiya, evliya ve benzerlerine gelir. Kiiimannn salaml orannda belaya maruz kalr. man salamsa,belasiddetli, iman zayfsa hafif olur.) [Tirmizi]

Bir nkte:Dertlere maruz kalr, enbiya ve evliya,Semadan yamur gibi, onlara yaar bel.Demek ki, bir mslmana ok sknt, bel gelince, o ok gnahkr biri

deil, belki de iyi bir zat olabilir diye dnmek daha uygundur.

Nefs ve kalbNefs nedir?Sual: Kalb, yrek, gnl, nefs hakknda bilgi verir misiniz?CEVAPKalb, gsmzn sol tarafndaki et paras deildir. Buna, yrek

denir. Yrek, hayvanlarda da bulunur. Kalb, yrekte bulunan bir kuvvettir.Grlmez. Ampulde bulunan elektrik cereyan gibidir. Buna, gnl diyoruz.

Ampul yrek ise,

da kalbdir, buna gnl de denir.Gnl insanlarda bulunur, hayvanlarda bulunmaz. Bedendeki btnaza, kalbin emrindedir. His uzuvlarmzn duyduklar btn bilgiler kalbdetoplanr. nsann, inanmak, sevmek, korkmak, kalbindedir. tikad eden, yaniiman eden, kfir olan, kalbdir. Kalbi temiz olan, dine uyar. Kalbi kt olandinden kaar. Gzel, iyi ahlakn ve kt huylarn yeri kalbdir. Allah teldinlerini Peygamberleri, kalbi temizlemek iin gnderdi. Kalbi temiz olan,herkese iyilik eder. Dnyada rahat, huzur iinde yaarlar. Ahirette de,ebedi, sonsuz saadete kavuurlar.

Yrekli cesur demek iken, kalbi var veya kalbli demek yrei hastademektir. Yreksiz, cesaretsiz, korkak demek iken, kalbsiz, merhametsizdemektir. Gnl kalb demek ise de, gnlsz demek, kalbsiz demekdeildir. Gnlsz isteksiz demektir. Trkeden baka dile tercmeyaplrken, kalb eittir yrek diye tercme edilirse tuhaflklar olur. te

Arapadan veya baka dillerden Trkeye tercme yaplnca bu inceliklerbilinmezse gariplikler ortaya kar.

Gnl bir de nefs anlamnda kullanlr. Nefs kelimesi, yirmiyi aknanlamda kullanlmaktadr. Ruh, can, kan, benlik, i, kalb, byklk, ycelik,

irade gibi. Fakat daha ok iki anlam vardr:


33/559


33

Birincisi, bireyin z, kendisi, kii. Mesela, Kur'an- kerimde, (Hernefs, lm tadcdr) buyuruluyor.

kincisi, dine uymayan isteklerin kayna olarak kullanlr. Buna nefs-i

emmare de denir. Bu nefs, Allah telnn dmandr. Mesela hadis-ikudside (Nefsine dmanlk et, nk o benim dmanmdr)buyurulmutur.

Sual: Nefsimizin mahiyeti nedir?CEVAP

Allah tel insanda ey yaratt: Akl, kalb ve nefs. Bunlarn hibirigrlmez. Varlklarn eserleri ile, yaptklar ilerle ve dinimizin bildirmesi ileanlyoruz. Akl ve nefs dimamzda, kalb, yreimizdedir. Bunlar, maddedeildir, yer kaplamazlar. Buralarda bulunmalar, elektriin ampulde

bulunmas gibidir. Peygamberler ve veliler hari, herkesin nefsi, okktdr. Bu kt nefse, (nefs-i emmare) denir ki, ktlklere srkleyennefs demektir.

nsann en byk dman nefsidir. Daha sonra kt arkada veeytan gelir. Kt arkada ve eytan da nefse tesir ederek insana zararvermeye alrlar. Onun iin nefsin, emmarelikten temizlenmesi gerekir.nk nefs, kfirdir, daima Allah telya isyan etmek ister.

eytan, verdii vesveseye insann uymadn grnce, bundanvazgeer, baka bir vesvese verir. limler, eytan kpee benzetmitir.Kpek kovalannca kaar ise de, baka taraftan yine gelir. Nefs-i emmareise kaplan gibidir, saldrmas ancak ldrmekle biter. Nefsimiz de lnceyekadar yakamz brakmaz. Bunun iin nefsi tanmak ve zararlarndankorunmak gerekir.

mam- Maverdi hazretleri buyuruyor ki:(Nefsin terbiyesi zaruridir. Hadis-i erifte, (nsann en kuvvetli

dman nefsidir, sonra oluk ocuu gelir) buyuruldu. Kur'an-kerimde de mealen, (Nefs-i emmare, elbette gnahlar, ktlkleriemreder) buyuruluyor. (Yusuf 53)

Nefsini terbiye edemeyen, ona uyan acizdir, ahmaktr. Hadis-ieriflerde, (Asl kahraman, nefsini yenendir), (Akln alameti, nefse galipve hakim olmak ve ldkten sonra gereken olanlar hazrlamaktr.Ahmaklk alameti nefse uyup, Allahtan af ve merhamet beklemektir)buyuruldu. Hazret-i ie validemiz, (nsan Rabbini ne zaman tanr?) diyesual edince, Peygamber efendimiz, (Nefsini tand zaman) buyurdu..(Edeb-d-dnya)

Nefs-i emmare ile cihad, iki yolla olur:

1- Riyazet,


34/559


34

2- Mcahede.Riyazet, nefsin arzularn yapmamak demektir. Nefs ahmak olduu iin

her istedii kendi zararnadr. Nefs daima haramlar ister. Mcahede ise,

nefsin istemedii eyleri yapmaktr. Nefsimiz, iyilik ve ibadet etmemiziistemez. Nefse, gnahlardan kamak, ibadet etmekten daha g gelir.Onun iin gnahtan kamak daha sevaptr.

Nefs, dnya zevklerine, lezzetlerine dkndr. Bunlarn iyi, fena,faydal, zararl olduklarn dnmez. Arzular, dinimizin emirlerine uygunolmaz. Dinimizin yasak ettii eyleri yapmak, nefsi kuvvetlendirir. Dahabeterini yaptrmak ister. Fena, zararl eyleri, iyi gsterip, kalbi aldatr.Kalbe bunlar yaptrarak, zevklerine kavumak iin alr. Kalbin nefsealdanmamas iin, kalbi kuvvetlendirmek ve nefsi zayflatmak gerekir.

Akl kuvvetlendirmek, slam bilgilerini okuyup, renmekle olduu gibi,kalbin kuvvetlenmesi, yani temizlenmesi de, dinimize uymakla olur.Dinimize uymak iin, ihlas gerekir. hlas, ileri, ibadetleri, Allah telemrettii iin yapmaktr. Kalbin zikretmesi ile, yani Allah ismini oksylemesi ile ihlas hasl olur.

Dinimize uymak, kalbi kuvvetlendirdii gibi, nefsi zayflatr. Bu sebeplenefs, kalbin dinimize uymasn istemez. Dinsiz, imansz olmasn ister.

Aklna uymayp, nefsine uyan, bunun iin dinsiz olmaktadr. Allahtelnn, kullarnn ibadetlerine ihtiyac olmad iin, kullarn ileyeceignahlar da Ona zarar vermez. Nefslerini terbiye etmeleri, nefsle cihadetmeleri ve bylece Cennete girmeleri iin kullarna bunlar emrediyor:

(Cenab- Haktan korkup, nefsini kt arzulardan uzaklatranlarnvaracaklar yer, muhakkak Cennettir.) [Naziat 40, 41]

Dine uyan, arzusuna kavuur. Kur'an- kerimde mealen, (Nefsineuyanlardan, doru yolu arayanlar, saadete ulatran yollarakavutururuz) buyuruldu. (Ankebut 69 Tefsir-i Azizi)

mam- Gazali hazretleri buyuruyor ki:nsanda kt vasflar toplayan nefsle cihad etmek, onu krmak gerekir.

Hadis-i erifte, (Senin en byk dmann, seni epeevre kuatannefsindir) buyuruldu. Peygamber efendimiz bir savatan dnnce de,(Kk cihaddan byk cihada dndk) buyurdu. Eshab- kiram, (YaResulallah byk cihad nedir?) diye sual edince, Peygamber efendimiz,(Nefsle cihaddr) buyurdu. [Deylemi, Beyheki, Hatibi Badadi, . Gazali,.Syuti]

Nefsi her zaman aalamak gerekir. Hadis-i erifte buyuruldu ki:(Nefsini zelil eden, dinini aziz etmi, nefsini aziz eden de dinini

aa

lam

olur.) [Ebu Nuaym]


35/559


35

Sual: Cennette nefs olmad bildiriliyor. Hlbuki, (Ey mutmaine olannefs! Sen ondan, o da senden raz olarak rabbine dn! Benimkullarmn arasna katl, Cennetime gir!) [Fecr 2730] mealindeki yetler,

nefsin de Cennete gireceini gstermiyor mu? Bir de Allah ne diye benimkullarm diyor? Allahtan bakasnn da m kulu var? Nefsin Allah'tan razolmas ne demek?

CEVAPNefs, kelimesinin birok manas var. Burada ruh, can, insan

anlamndadr. Bildiimiz nefs deildir. Bunun iin doru anlamyle olur:(Ey huzura kavuan ruh, sen ondan, o da senden raz olarak

rabbine dn! Benim [salih] kullarmn arasna katlp Cennetime gir!)[Fecr 27-30]

(Sen ondan, o da senden raz olarak) demek, imanl olduun iinAllah senden razdr. Sana da Cennette yle nimetler verecek ki sen deAllahtan raz olacaksn demektir.

Benim kullarm ifadesi bir tabirdir. Benim adamm, benim sa kolumgibi. Cenab- Hak, eytana diyor ki: (Benim kullarma senin hkimiyetinyoktur.) [sra65]

yiler de ktler de Allah telnn kulu olduu halde salih kimseler iin(Benim kulum) buyuruyor. Demek ki Rabbimizin (Benim kulum) dediisalih kimselerdir. Paraya, kt arzularna kul olanlar iin de buyuruyor ki:(Hevasn ilah edinenler...) [Casiye 23]

Cenab- hak bunlar iin benim kulum buyurmuyor, bunlarhevasnnkulu buyuruyor. Onlar Allah yaratt halde bakalarn ilah edinmi, onlaratapyorlar. Bunlar nefs-i mutmaine deildir.

Nefsi temizlemek ve hakiki imanSual: Nefsimizi nasl temizleriz?CEVAP

mam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki:Nefs-i emmare, dine inanmaz. Bunun iin nefsi tezkiye etmek,ktlklerden temizlemek ve faziletlerle doldurmak gerekir. emssuresinde, (Nefsini tezkiye eden kurtuldu. Nefsini, gnahta, cehalette,dalalette brakan zarar etti) buyuruldu. Bekara suresinin (Kalblerindehastalk vardr) yet-i kerimesi ile bildirilen hastalk, tedavi edilmedike,hakiki iman ele gemez. Kalbi hasta olann iman, imann suretidir. Nefsinitemizleyen hakiki imana kavuur. Yunus suresinin, (Allah telnnevliyas iin azap korkusu, nimetlere kavumamak znts yoktur)

mealindeki yet-i kerimesindeki mjde, hakiki imana kavuanlar iindir.


36/559


36

Herkesin nefsi, ba olmak sevdasndadr. Bakasnn emri altnagirmeyi asla istemez. Nefsin bu arzusu ilah olmak, herkesin kendinetapnmasn istemek demektir. Allaha ortak olmak ister. Daha da ileri

giderek bizzat ilah olmak ister. Hadis-i kudside, Allah tel, (Nefsinedmanlk et, nk nefsin, benim dmanmdr) buyuruyor. Demek kinefsin isteklerine boyun emek, Allah telnn bu dmanna yardmetmek olur. Bu ise ne korkun bir afettir. Dinin btn emir ve yasaklar nefsiezmek, taknca isteklerini nlemek iindir. Dine uyulduka nefsin istekleriazalr. Nefs, temizlenmedike, stnlk sevdasndan vazgemez.

Nefsi temizlemek iin en tesirli ila, kelime-i tevhidi sylemektir.Dardan gelen kt istekler, eytandan gelmi olmakla beraber, geicihastalktr. Kk bir ila ile kolayca giderilebilir:

(eytann aldatmas elbette zayftr.) [Nisa 76]Nefsi ktlklerden temizlemelidir. Hadis-i erifte buyuruldu ki:(En stn cihad, nefs ile yaplan cihaddr.) [.Neccar]Muhammed Masum hazretleri buyuruyor ki:Genlik, mrn en kymetli zamandr. nsann shhatli, kuvvetli olduu

zamandr. Bu zaman, her gn geiyor, azalyor, ihtiyarlk yaklayor.Yazklar olsun ki, en erefli, en lzumlu i olan, marifetullah kazanmay,hayal olan mrn sonuna brakyoruz. En erefli olan zamanlarn, enzararl, en kt ey olan nefsin arzularna kavumak iin sarf ediyoruz.Peygamber efendimiz, (Yarn yaparm diyen, aldand) buyurdu. Allahtel, insanlar ve cinleri marifetullaha ve Allah telnn rzasna,sevgisine kavumak iin yaratt. Nefslerimizin arzular peinde koanbizler, ne zaman aklmz bamza toplayacaz? nsann, Allah telnnmarifetine kavumasna mani olan en kuvvetli dman nefsin arzulardr.Bu arzular bitip tkenmez. Hepsi de ok zararldr. Maksudun, mabudundurbuyuruluyor. Maksadn, arzun ne ise, ilahn odur. (Nefslerinin arzularnilah edinenler) yet-i kerimesi, bunun vesikasdr.

[Marifetullah, Allah telnn zatn ve sfatlarn tanmaktr. Zatntanmak, anlalmayacan anlamaktr.]

Nefse uymaktan kurtulmak, dnya nimetlerinin en bydr. nknefs, Allah tel ile kul arasnda en byk perdedir. (Ebu BekrTamsitani)

badetlerin en kymetlisi, nefse uymamaktr. (Sehl bin Ab. Tsteri)Her ite, nefsin arzularna uymak, nefse tapnmak olur. Nefsine uyan,

kfre girebilir veya haram ilemeye balar. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:(Hasislik, nefse uymak ve kendini beenmek felakete srkler.)

[Taberani]


37/559


37

(Aklllk alameti, nefse hakim olmak ve ldkten sonragerekenleri hazrlamaktr. Ahmaklk alameti, nefse uyup, Allahtan afve merhamet beklemektir.) [Tirmizi]

Tefsir-iAzizide buyuruluyor ki:Allah telnn merhameti sonsuz olduundan, nefsin felakete

srklenmesine mani olmak istedi. Hem nefsin arzularna uymaysnrlayan, hem de nefsi temizleyip emmarelikten yani ar, taknolmaktan kurtaran emirler ve yasaklar gnderdi. Bir insan, ileriniyaparken, slam dinine uyarsa, nefsi emmarelikten kurtulup mutmainneolur. Bu zaman ehveti ve gadab faydal olarak altrr. Bu bakmdannefse uymak, tatl gelir. Dine uymak ise, bu arzular frenledii iin ac, zorgelir. Akl- selim sahibi olan, nefsine uymaz. slam dinine uyar. Akl

dinlemeyen kimse ise, nefsine uyar.erefddin Ahmed bin Yahya Mniri hazretleri buyuruyor ki:slamiyet, nefsin arzusu olan ehvet ve gadabn yok edilmesini deil,

her ikisine hakim olup, dine uygun kullanlmasn emreder. Svarinin atnve avcnn kpeini yok etmesi deil, bunlar terbiye ederek, kendilerindenfaydalanmas gerektii gibidir. Yani, ehvet ve gadab, avcnn kpei vesvarinin at gibidir. Bu ikisi olmadka, ahiret nimetleri avlanamaz. Fakat,bunlardan faydalanmak iin, terbiye ederek, dine uygun kullanlmalargerekir. Riyazet, bu iki sfat yok etmek iin deil, terbiye edip dineuymalarn salamak iindir.

Nefsimiz kfirdirSual: S. Ebediyyede, (Her mmin, nefsini tezkiye iin, yani nefsin

yaratlnda mevcut olan kfr ve gnahlar temizlemek iin, herzaman, La ilahe illallah szn ok sylemelidir) deniyor. slamiyetteherkes, yaratlta, gnahsz olarak domuyor mu?

CEVAPEvet, gnahsz douyor; fakat iimizdeki nefsimiz, kfirdir. nsana hep

ktlk yapt

rmak ister. Onun g

das

kfr, haram ve mekruhlard

r.Yaratl byledir. Bir yet-i kerime meali:(Nefs-i emmare, elbette gnahlar, ktlkleri emreder.) [Yusuf 53]Bir hadis-i erif meali:(nsann en kuvvetli dman nefsidir.) [Deylemi]Kfir olarak yaratlan bu nefsi temizlemek iin, kelime-i tevhidi ok

sylemek gerektii bildiriliyor.Hakiki iman nedir?Sual: Hakiki imana kavumak iin ne yapmak gerekir?

CEVAP


38/559


38

slamiyet'in emirlerini yapmak nefsin tezkiyesi yani kfrdentemizlenmesi ve kalbin tasfiyesi yani gnahlardan temizlenmesi iindir.Nefis temizlenmedike ve kalb selamet bulmadka, hakiki iman hasl

olmaz. Felaketlerden, azaplardan kurtulmak iin, hakiki imana kavumaklazmdr.

man, ksmdr:1- Dinin hkmlerini bilmeyen, ana babasndan grd gibi ibadet

eden, inanan kimselerin imanna Taklid-i iman denir. Byle kimselerinimannn gitmesinden korkulur.

2- Dinin hkmlerini yani farz, vacip, snnet, mstehap, mubah,haram, mekruh ve mfsidi ilmihalden renip amel eden kimselerinimanna iman- istidlali yani delil ile anlayarak bilmek demektir. Byle

kimselerin iman kuvvetlidir.3- Ariflerin imandr. Herkes dinsiz olsa, onun kalbine asla phe

gelmez. Onun iman peygamber iman gibidir. Buna iman- hakiki denir.Akl yolu ile kalbde hasl olan iman, imann suretidir. nk nefis, bu

imann tersini istemekte, kfrnde inat ve srar etmektedir. Byle iman,safra hastasnn, ekerin tatl olduuna iman etmesi gibidir. Her ne kadarinandm dese de, vicdan, ekeri ac bilmektedir. Safras dzeldikten sonra,ekerin tatl olduuna hakiki iman hasl olur. mann hakikati de, nefsintezkiyesinden ve kalbin itminanndan [hakiki imana kavutuktan] sonrakalbde hasl olur. te byle hakiki iman yalnz Evliyada bulunur ve eldengitmez. u yet meali bu mjdeyi gstermektedir:

(Biliniz ki, Allahn Evliyas iin, azap korkusu, nimetlerekavumamak znts yoktur.) [Yunus 62]

Said bin Cbeyr hazretleri diyor ki: trl kalb vardr:1- Mminin kalbidir. Temiz ve sevgi ile Allah telya baldr.2- Kat, l kalbdir. Kimseye acmaz.3- Hasta kalbdir. Hastalk, mnafklk hastaldr.lki kurtulucu, son ikisi ise azaptadr. Mminin kalbi selimdir. Kalbi

selim vlyor. Bir yet meali:(Kalbi selim ile gelen hari, o gn, mal ve ocuklar fayda vermez.)

[uara 88-89]Muhammed Masum hazretleri buyuruyor ki:

Allah tely tanmak iki trldr:1- Ehl-i snnet limlerinin bildirdikleri gibi tanmak,2- Tasavvuf byklerinin tanmalar.Birinci ekildeki imanda nefs azgnlndan vazgememitir, iman

hakiki deil, mecazidir. Bu iman gidebilir. kincisinde nefs de imana geldii


39/559


39

iin iman yok olmaktan korunmutur. (Ya Rabbi, senden sonu kfrolmayan iman istiyorum) hadis-i erifi ve Nisa suresinin (Ey imansahipleri, iman edin) mealindeki 136. yet-i kerimesi de hakiki iman

bildirmektedir. Bu yet, (Hakiki imana kavuun) manasndadr. mam-Ahmed hazretleri ilim ve ictihadda ok yksek dereceye sahip olduuhlde, hakiki imana kavumak iin Bir-i Hafi [ve Znnun-i Msri] hazretlerigibi evliyann sohbetinde bulundu. mam- a'zam hazretleri de, mrnnson yllarnda Cafer-i Sadk hazretlerinin sohbetinde bulunduktan sonra,(Bu iki sene olmasayd, Numan helak olurdu), yani (Hakiki imanakavuamazdm) buyurdu. Her iki imam da ilimde ve ibadette son dereceileri olduklar halde, tasavvuf byklerinin sohbetinde bulunarak marifeti vebunun meyvesi olan hakiki iman elde ettiler. (2/10)

Senaullah-i Dehlevi hazretleri buyuruyor ki:Tasavvufta fena makamna kavuan, muhakkak imanla lr. Bekara

suresinin (Allah tel imannz zayi etmez) mealindeki 143. yeti ve(Allah tel, kullarnn imanlarn geri almaz. Fakat limleri yokederek ilmi geri alr) hadis-i erifi, hakiki imann ve batn ilminin gerialnmayacan gstermektedir. (rad-t-talibin)

Hubbi fillah budi fillah olmadka da hakiki imana kavuulamaz. kihadis-i erif meali:

(Allah sevmeyen ve Onun dmanlarn dman bilmeyen, hakikiiman etmi olmaz. Mminleri Allah iin seven ve kfirleri dmanbilen, Allahn sevgisine kavuur.) [.Ahmed]

(Allahn dostunu seven, dmann dman bilen kmil imansahibi olur.) [Ebu Davud]

Nefsi terbiye etmek iinSual: Nefsimizi nasl terbiye edebiliriz?CEVAP

mam- Gazali hazretleri buyuruyor ki:Allah tel, (ehvetlerinizi, [yani nefsin arzularn] haramlardan

almamaya uran ve bu cihadda sebat edin, dayann) buyuruyor.Bunun iindir ki, akl olanlar, din bykleri, bu dnyann bir pazar yeri gibiolduunu ve burada, nefs ile alverite olduklarn anlamlardr. Buticarette kr Cennet, zarar da Cehennemdir. Yani kr, ebedi saadet, ziyanda, sonsuz felakettir.

Akll kimse nefsini, ticaretteki ortak yerine koyup, gerekli nasihatiyapar. Bunlardan altsyle:


40/559


40

1- Ticaret orta, insann para kazanmakta orta olduu gibi, bazende, hyanet yapnca, dman olur. Halbuki dnyada kazanlan eylergeicidir. Akl olan, buna kymet vermez.

Her nefes, kymetli bir cevher gibidir ki, bunlardan bir hazine yaplabilir.Akll kii, her gn, nefsine demeli ki:(Benim sermayem, yalnz mrmdr. Bu sermaye, o kadar kymetlidir

ki, her kan nefes, hibireyle tekrar ele geemez ve nefesler sayldr,azalmaktadr. mr bitince, ticaret sona erer. Ticarete sarlalm ki, vaktimizazdr. Gnlerimiz, o kadar kymetlidir ki, ecel gelince, bir gn izin istensede ele geemez. Bugn, bu nimet elimizdedir. Aman nefsim, ok dikkat etde, bu byk sermayeyi elden karma! Sonra alamak fayda vermez.Bugn, ecelin geldiini, imdi, o gnde bulunduunu, farz et! O halde,

bugn elden karmaktan, bununla, saadete kavumamaktan daha bykziyan olur mu? Yarn lecekmi gibi haramdan ka!)

Asi nefsimiz, emirleri yapmak istemez ise de, riyazet yapmak,istediklerini vermemek, ona tesir eder. te nefs muhasebesi byle olur.Resulullah efendimiz, (Akll, lmeden nce hesabn gren, lmdensonra kendine yarayacak eyleri yapan kimsedir) ve (Yapacan herii, nce dn, Allah telnn raz olduu, izin verdii bir i ise, onuyap! Byle deilse, o iten ka!) buyurdu.

2- Nefsi kontrol edip ondan gafil olmamal! Ondan gafil olursa, kendiehvetine ve tembelliine dner. Allah telnn, her yaptmz, herdndmz eyi bildiini unutmamalyz. Bunu bilenin, ileri vednceleri edepli olur. Zaten buna inanmayan kfirdir. nanp da,yapmamak ise, byk felakettir.

3- Her gn yatarken, o gn yapt iler iin nefsi hesaba ekmeli,sermayeyi, kr ve zarardan ayrmaldr. Sermaye farzlar, kr da,nafilelerdir. Ziyan ise, gnahlardr.

4- Nefsin kusurlar grlp, ona ceza verilmez ise, cesaret bulur,marr. Kendisi ile baa klamaz. pheli ey yemi ise, ceza olarak, abrakmal, yabanc kadnlara bakm ise, iyi mubahlara baktrmamal. Hepbyle ceza vermelidir!

5- Bykler, nefsleri kabahat yapnca, ceza olarak ok ibadetederlerdi. Mesela bazs, bir namazda, cemaate yetimeseydi, bir geceuyumazd. badetleri seve seve yapamayan kimseye en iyi ila, salih birzatn yannda bulunmaktr.

6- Nefsi azarlamal. Nefs yaratlta iyi ilerden kac, ktlklerekoucudur, tembeldir ve ehvetlerine kavumak ister. Dinimiz, nefsimizi, bu

huyundan vazgeirmeyi emrediyor. Bu vazifeyi baarmak iin, onu bazen


41/559


41

okamak, bazen zorlamak ve bazen sz ile, i ile, idare etmek gerekir.nk nefs, yle yaratlmtr ki, kendine iyi gelen eylere koarken,rastlayaca glklere sabreder. Nefsin, saadete kavumaya mani olan

en byk perdesi, gafleti ve cehaletidir. Gafletten uyandrlp, saadetininnelerde olduu gsterilirse, kabul eder. Zira Allah tel (Onlara nasihatet! Nasihat, mminlere elbette fayda verir) buyurdu. (Zariyat 55)

Kalb, ruh ile nefs arasndaki bir kpr gibidir. Marifetler, feyzler kalberuh vastas ile gelir. Kalb, his organlarna da baldr. His organlar, ne ilemegul olursa, kalb ona balanr. nsan gzel birey grnce, gzel birses duyunca, kalb bunlara balanr. Ruha veya nefse tatl gelenleri sever.Bu sevgi insann elinde olmaz. Gzel, tatl demek, kalbe gzel, tatl geleney demektir. nsan, ok defa hakiki gzellii anlayamaz. Nefse gzel

gelen ile, ruha gzel geleni kartrr. Ruh kuvvetli ise, gerek gzelliianlayp, onu sever, balanr. yet-i kerimeler, hadis-i erifler, evliyannszleri gibi kymetli eyler, aslnda gzeldir. ok tatldr. Kalbin nefseball azalp nefsin elinden kurtulunca, bunlar okuduu, duyduuzaman, bunlarn gzelliini anlar ve balanr da, insann haberi olmaz.badetleri yapnca, Allah tely sever.

Kalbi, nefsin elinden kurtarmak iin, nefsi ezmek, kalbikuvvetlendirmek gerekir. Bu da, Resulullah efendimize uymakla olur.Kalbini, nefsinin penesinden kurtaran kimse, bir evliyann Resulullahnvrisi, Allahn sevgili kulu olduunu anlar. Allah tely ok sevdii iin,

Allah telnn sevdiini de ok sever.Nefsin houna gidenlerSual: Nefsimizin houna giden eylerin hapsi haram mdr?CEVAPNefsimiz kfirdir. Haramlar ve mekruhlar onun houna gider. Farzlar

ve snnetler houna gitmez. Namaz klmak ve oru tutmak gibi ibadetleriyapmak istemez. Gdas haramlardr. Haramlar sever hep. Riyazet ve

mcahede yapan nefsiyle savam

olur. Riyazet, nefsin arzular

n

yapmamaktr. Mcahede, nefsin istemedii eyleri yapmak demektir. Birhadis-i erif meali:

(Cennet, dnyada nefsin sevmedii eylerle, Cehennem de nefsinarzu ettikleriyle bezenip sslenmitir.) [Buhari, Mslim]

zzet-i nefsime dokundu demekSual: Bu sz, izzet-i nefsime dokundu" demek uygun mudur? Nefsin

izzeti olur mu?


42/559


42

CEVAPNefs kelimesi, yirmiyi akn anlamda kullanlmakta ise de daha ok iki

anlam vardr. Birisi kfir olan nefstir. Kfir olan nefsin izzeti olmaz.

Gururuma dokundu demek gibi yanl bir szdr. slam limleri buyuruyorki:

Ayplanmak, izzet-i nefse dokunmak kuruntusuna tutulmamal. nkAllah tel, bu dini, bozuk detleri kaldrmak ve nefs-i emmarenin izzet-inefs lgnlklarn yattrmak iin gnderdi. (mam- Rabbani)

Allah sevgisi, nefs-i emmarenin azgnlndan meydana gelen, benlikve izzet-i nefs perdesini yakar. (M. Masum Faruki)

Zillete sebep olan gnah, izzet-i nefse ve kibre sebep olan iyiliktendaha hafiftir. (Hikemi Ataiyye)

Baz cahiller, fkelenmeye erkeklik ve izzet-i nefs diyorlar ki buyanltr. (slam Ahlak)

Grld gibi, nefs-i emmare kastedilerek izzet-i nefsime dokundudemek uygun deildir.

Bir de nefs, bir eyin z, kendisi, kii gibi anlama gelir. Mesela,Kur'an- kerimde, (Hernefs, lm tadcdr) buyuruluyor. Yani her canl,herkes lecek demektir. Nefsin oulu nfustur. Nfus saymnda nefsler[kiiler] saylyor. Nefs, insan demek olduuna gre, izzetli insan olur. zzet,insanlk erefinin ve haysiyetinin korunmas demektir. Bir yet-i kerimemeali yledir:

(zzet, Allahn, Resulnn ve mminlerindir.) [Mnafikun 8]Demek ki, mmin izzet ve eref sahibidir. Bu bakmdan "Bu sz, izzet-i

nefsime dokundu" demekte mahzur yok ise de, bu tabiri kullananlar tekianlamdaki nefs iin kullanyorlar. Bu nefse, nefs-i emmare denir. Dineuymayan isteklerin kaynadr. O nefsin izzeti olmaz. O ekilde sylemekise asla caiz olmaz. Kuran- kerimde mealen buyuruldu ki:

(Nefsinin arzularn ilah edineni grdn m?) [Casiye 23](Nefsini temizleyen kurtulua ermi, ktlkte [gnahlarda]

brakan, ziyan etmitir.) [ems 8]Nefs temizlenince, kalb tasfiye bulur. Yani nefs, kt isteklerden

kurtarlnca, kalbin haramlara ball kalmaz. slamiyete uyanlarnnefsleri temizlenir. (Mevakib)

Hadis-i eriflerde de buyuruluyor ki:(Hak tel buyurdu ki: Nefsine dmanlk et, nk o benim

dmanmdr.) [M.Rabbani](Hak tel buyurdu ki: Nefsine dmanlk ederek bana dost ol.)

[.Gazali]


43/559


43

(Akll, nefsine uymaz, ibadet eder. Ahmak ise nefsine uyar, [ibadetetmez, gnah iler] sonra da Allahn rahmetini bekler.) [Tirmizi]

(badet edilen, tapnlan en sevimsiz ilah, kiinin hevasdr.)

[Taberani][Heva, nefsin sevdii, istedii eylerdir. Nefsin istekleri ise, hep

hayvani arzulardr.](En faziletli amel, nefse en zor gelenidir.) [.Gazali]zzet-i nefsime dokundu denirken ekseriya bu nefs kastediliyor, bu ise

ok yanltr, kfir olan nefsin izzeti olmaz. Gnah ilemek nefse tatlgelir. Btn bidatler, gnahlar, Allah telnn dman olan nefsi besler,kuvvetlendirir. Her gnahn ilenmesi nefsi kuvvetlendirir. Nefs, insann enbyk dmandr. nsann imann yok etmek ister. Bundan zevk alr. Bu

bakmdan nefsi iyi tanmak, hilelerini bilmek gerekir. Hadis-i eriftebuyuruldu ki:

(Nefsini tanyan Rabbini tanr.) [Deylemi]

Nefsini tanyan Rabbini tanrSual: Hadis-i erifte (Nefsini tanyan Rabbini tanr) buyuruluyor. Kii

kendini nasl tanr?CEVAP

Bir kimse, kendi ahs

nda Allah teln

n zat

n

n varl

n

, kendisfatlarnda, cenab- Hakkn sfatlarn, kendi irade ve tasarrufundan, Onunbtn lemlerdeki tasarrufunu anlayabilir.

nsan kendine bakt zaman, bir damla sudan, gz, ba, kan, sinir gibivcudunun btn organlarnn ve akl ve ruhunun yaratlm olduunugrr. Bunu kendisinin yaratmadn, bir yaratcnn bulunduunu zaruriolarak bilir. Tesadfen muazzam bir vcudun meydana geldiini dnmekakla uygun olmaz. Vcuttaki organlarn yerli yerinde yaratln, hibiruzuvda eksiklik ve fazlaln bulunmayn grr ve bunlar yoktan

yaratann kudretini anlar.Btn aklllar bir araya gelse, insann eklinden daha mkemmelinidnemezler. ki el yerine veya drt el olsa veya gz, baka bir yerdeolsa daha iyi olurdu denemez. Her organn en uygun ekilde yaratlmolduunu grr. nsan ne dnrse dnsn eksik olur ve Hak telnnyaratt ise en mkemmeldir. Yaratan hereyi bilir ve hereye gc yeter.

Bir kimse, organlarnn faydalarn ve hikmetlerini ne kadar ok bilirse,Yaratcya olan hayranl o kadar ok olur. te bunun iin kendinitanmak, Allah tely bilmenin anahtardr.

nsan, canl cansz bir mahlka baksa, mesela suya, havaya, Gnee,


44/559


44

Aya baksa, bunlarn ileyilerini, faydalarn dnse, yine Rabbimizinbykln, kudretini grr. Bunlar grebilen, kendinin yaratl gayesinidnr. Bunun da Yaratana kulluk ve ibadet etmek olduunu renir.

O halde Allah tely tanmaktan maksat, Ona, Onun istedii ekildedoru ibadet etmektir. Bunun iin de, slam limlerinin Kur'an- kerimden vehadis-i eriflerden kard bilgileri renmek gerekir. Herkes, her sahadauzman olamaz. Uzman limlerin kendi sahalarnda sz sahibi olduklarbilgilerden bize faydal olanlarn renmek lazmdr. Bu bilgileri kendimiz,dorudan doruya Kur'an- kerimden renmemiz mmkn deildir.Mmkn olsa idi, Resulullah efendimizin gnderilmesi lzumsuz olurdu.H Allah tel lzumsuz i yapmaz. Herkes anlayabilseydi, (Resulmbu Kuran mmetine akla) [Nahl 44] buyurmaz, insanlara, (Aln bu

Kuran okuyun, herkes anlad gibi amel etsin) derdi. Demek ki yalnzKuran diyenlerin art niyetli olduklar buradan da anlalmaktadr.

stelik Kuran- kerim 23 ylda geldi. Resulullah efendimizin vrisi olanlimler, Kitap ve snneti aklayarak, eitli kitaplar hazrlamlardr. Bubakmdan dinimizi, ibadetlerimizi muteber ilmihallerden renip ilmimizleamel etmeye almalyz.

Nefsin ikinci ve nemli bir manas daha var. eytandan daha kt olaniimizdeki bu varla da nefs yani nefsi emmare denir. Btn ktlklerinkaynadr. Nefsi emmare, hi iyilik yapmak istemez. Hep ktlk yapmakister. Kendisine ve bakalarna zararl olan eyleri sever. Dnya ve ahirettesaadete kavumak iin, nefse uymamak, onu zayflatp, zararyapamayacak hle getirmek lazmdr.

Nefsi zayflatacak birinci ila, slamiyet'e uymaktr. Haramlarn hepsi,dnya malna, mevkisine, zevklerine dkn

mehmet ali demirbaş merak_edilen_konular

Documents