nm405_13a
DESCRIPTION
ZEMN YLETRMES ZEMNN ISLAHI yiletirme genel bir terim olup zeminin birim yiletirme genel bir terim olup zeminin birim hacim aırlıı, geçirimlilii, ısıl iletkenlii, ime/büzülme yetenei, göçebilirlii, daınık yapısı gibi özellikleri deitirmeyi gözetir.TRANSCRIPT
ZEM�N �Y�LE�T�RMES�ZEM�N�N ISLAHI
�yile�tirme genel bir terim olup zeminin birim�yile�tirme genel bir terim olup zeminin birimhacim a�ırlı�ı, geçirimlili�i, ısıl iletkenli�i,�i�me/büzülme yetene�i, göçebilirli�i, da�ınıkyapısı gibi özellikleri de�i�tirmeyi gözetir.
STAB�L�ZASYON
Bir parselde bina yükünün makul derinli�e inilmesinekar�ın zemin veya kaya tarafından hedeflenen ta�ımagücü veya oturma limitleri içinde kalarak yüzeysel temeleta�ıtılamaması durumu stabilizasyon uygulamasıgerektirir.gerektirir.
Stabilizasyon i�lemleri özellikle sıkı�abilirlik ve kaymadirenci parametrelerinin istenen yönde de�i�tirilmesi vesıvıla�ma riskinin giderilmesi olarak algılanmalıdır.
SORUN:
• Yapı özelliklerine• Ko�ullarına• Yüklerine uygun olmayan,
özellikleri yetersiz kalan zemin.
• Ta�ıma gücü• Toplam oturmalar• Farklı oturmalar• Deprem; sıvıla�ma, vb…• Kazı - dolgu• Yamaç, �ev• Kabarmalar• Problemli zeminler (göçebilen, �i�ebilen, vb.)
�Y�LE�T�RMEYE YAKLA�IM
• Parselin terk edilerek binanın ba�ka yere yapılması
Bir parselde öngörülen binanın yüzeysel temellerleta�ıtılamaması durumunda yüksek maliyetliiyile�tirme/stabilizasyon, hatta derin temel çözümünüseçmeden �u yollardan birine ba�vurulabilir:
• Parselin terk edilerek binanın ba�ka yere yapılması• Bodrum sayısının artırılması (sa�lam tabakaya inme?)• Jeolojik açıdan çok genç, dolayısıyla yetersiz olan üst
tabakaların kaldırılarak yerine nitelikli gereç yerle�tirilmesi• Üst yapı (ta�ıyıcı sistem) ve/veya yüzeysel temel
özelliklerinin temel ortamının özellikleri göz önüne alınarakde�i�tirilmesi
�Y�LE�T�RME YÖNTEMLER�N�N UYGULANAB�L�RL���
ÖZELL�KLER BA�ARI OLASILI�I
YAPI GURUBU
B�NA TÜRÜ
OTURMA YETENE��
∆max
(mm)
TABAN BASINCI (kPa)
Gev�ek-Kohezyonsuz
Yumu�akaluvyon
Eskidolgu
��yeri >6 kat yok <15-30 Yüksek (300+) yüksek ku�kulu yok ��yeri >6 kat yok <15-30 Yüksek (300+) yüksek ku�kulu yok
Konut 3-6 kat orta <25-50 Orta (200+) yüksek dü�ük iyi
Bina 1-3kat dü�ük <25-50 Dü�ük (100+) yüksek iyi yüksek
Santral; vinç 1-2 kat yok <25 De�i�ken(400+) yüksek ku�kulu dü�ük
Çerçeveli endüstri 1-3 kat orta 25-100 De�i�ken(100+) yüksek iyi yüksek
Yakıt tankı 1 orta-yüksek 25-200 Yüksek(<300) gerekiyorsa, iyi yüksek yüksek
�Y�LE�T�RME/STAB�L�ZASYON YÖNTEMLER�N�N AYIRIMI
1. Geçiçi etkili (kozmetik)-2. Kalıcı etkili, yabancı bir gereç eklemeden sonuçlandırılan-3. Kalıcı etkili, ancak ortama katkı maddesi veya yabancı
cisim ekleyerek gerçekle�tirilen - i�lemler.
(A) GENEL AYIRIM
cisim ekleyerek gerçekle�tirilen - i�lemler.
1. Mekanik2. Hidrolik3. Fiziksel-kimyasal4. Katkılı-yapısal destekli5. Kitleyi kısıtlayarak özellikleri iyile�tiren
(B) ÖZEL AYIRIM
����� �����
����� � ��� � ���� �� ��
��� � ������� �� � � � � �������� ���� ��������� ��
�!����� ��� � �"���� ���� �����
# ���� �� $%� �������������� ���������� ��������� �
&�!����� ��� � ���$���� "���� ����������
! ���'� ����! ��������( � � �) ����) �����
ZEM�N �Y�LE�T�RMES�NDE KULLANILAN YÖNTEMLER�N DANE BOYUTUNA GÖRE AYIRIMI
� *!*+ # *,- �
�. � ��� �/01+ /�- /�,/�01�1/�+ # 1,- �
2 �� ����������� �
2 �� ���0�������� �
3 ���� ���$�� �������� �
� 4 5 ) �/*0# 1# ,�+ 1-
��0# ���� � 0�������� �0�6 $����� 7��� ��806 $���9����� ���$�0# ���� ��0�� ��0 ���� �0������� � �' �� � ��6 $�����7���� ����
# 1# ,�+ 1- /10�: 5 # �- /�,/�01�1/�+ # 1,- �
# ���� � 0�������� � 2 $��9��������
= + +� � �
�� �� ��
� � ����
� � �
�� �������������������� ������
� � �β
β < 10 uygunβ > 30 ba�arı ile uygulanmaz
�nce oranı<15%, 35 m’ ye kadar ba�arılı
# �� �0# � ��00������0# � ��
1�� � �� � ������� �
��;0<=�>�
# ��0����?�80�����'�� 0����?�
>�# /�# - �
�@ *, # 4 !- �!/�- � �) �� � ������ �������
= ����������������� �����!������ "� #$α
D�NAM�K KONSOL�DASYON
D�NAM�K KONSOL�DASYON-Malzeme Serimi
�0�A��� �06�� � 0$ � ��0��"�����$ ����? 0$A�"�B
//CD=
→→→→�� ����0 ��������0�����06�0����07���� � ��� 0� �����86�0� ���� �0���0� �
KONSOL�DASYONUN KONSOL�DASYONUN KONSOL�DASYONUN KONSOL�DASYONUN HIZLANDIRILMASIHIZLANDIRILMASI
ÖNCEDEN YÜKLEME �LE �Y�LE�T�RME
• Temel zemininin yapı altında göstermesi olası a�ırı oturmaların in�aat öncesi olu�turulması amacı ile yapılır.olu�turulması amacı ile yapılır.
• Önceden yüklemede kullanılacak gerecin kolaylıkla temin edilebilmesinden dolayı dü�ük maliyetleri nedeniyle ülkemizde yaygın uygulama alanı bulur.
ZEM�N TÜRÜ ?
• Sadece normal yüklenmi� (NL) killerde uygulanmalıdır,
• Artan OCR ba�arı olasılı�ını hızla azaltır,• Bir ba�ka anlatımla: • Bir ba�ka anlatımla:
cvz=3x10-7 cm2/sndolayında olan killer bu yöntemde etkin konsolidasyon hızlarına ula�ırlar
OCR: A�ırı konsolidasyon oranıcvz : dü�ey konsolidasyon katsayısı
YÖNTEMLER• Zaman aralı�ı,• Sıkı�abilir zeminin tipi ve kalınlı�ı, • Kilin geçirimli tabakalar içerip içermedi�i,• Yüklerin niteli�i ve• Drenaj ko�ulları gibi özelliklere ba�lı olarak:
1) Basit yükleme2) A�ırı yükleme3) Do�al veya yapay dren uygulaması4) Vakumla konsolidasyon
yöntemlerinden birisi seçilir.
1) BAS�T YÜKLEME• Parselin ya da binanın oturaca�ı alanın in�aat
ba�lamadan önce binanın gerçek taban basıncına e�de�er yükseklikte dolgu ile yüklenmesidir.
• �n�aat öncesi yeterli zaman varsa, parsele gereken minimum yükseklikte dolgu yapılır ve oturmalar durana kadar beklenir.
BAS�T YÜKLEME
σ ρ
σ
σσ
σ
′ ′= ⋅
′∆
∆+
0
0
r
c
z
C
C
• Türkiye’de bu yakla�ım hatalı olarak basit yükleme ile e�anlamlı kullanılmaktadır.
• A�ırı yükleme “zemini yine önce dolgu ile yükleyelim ancak konsolidasyon 5 yılda de�il 1 yılda tamamlansın” talebinden
2) A�IRI YÜKLEME
de�il 1 yılda tamamlansın” talebinden kaynaklanmı�tır.
• q yerine 3q’ luk bir gerilme artı�ı ile konsolidasyon hızı aynı oranda olmasa da önemli ölçüde artacaktır.
1
2
o
q pq
t
t
t
∆ + ∆∆
A�IRI YÜKLEME
2
3
1
2
t
S
S
AB
5 /0� ���0���� �0"���E
Bu yöntem: • Arazi kullanımına yönelik yo�un talep artı�ı,• Basit ve a�ırı yüklemeler için hesaplanan
3) DO�AL VE YAPAY DREN UYGULAMASI
• Basit ve a�ırı yüklemeler için hesaplanan bekleme süresinin a�ırı uzunlu�u,
• Parselin 5-10 metre yükseklikte dolgu ile kaplanmasının birçok durumda mümkün olmaması sebebi ile tercih edilir.
Dü�ey Dren Yok Dü�ey Dren Var
KUM DRENLER�• Radyal konsolidasyon olarak bilinen bu süreç 1940’
lı yıllarda kum dreni denilen 0.35-0.50 m çaplı kumla olu�turulan kazıklarla sa�lanmı�tır.
• Kumun geçirimlili�i kile oranla sonsuz kabul edilir,• Zemine çapı 0.35-0.50 m olan kuyular açılır,• Bu kuyular kumla doldurulur,• Bu kuyular kumla doldurulur,• Yüzey kum-çakıl �iltesi ile serbest tabaka haline
getirilir,• Daha sonra üzerine kısıtlı yükseklikte dolgu yapılır.
Dezavantajları:Yüksek maliyet,Kuyuda sıva�ma (smearing) olayının drenajın verimini dü�ürmesidir.
!4 5 � 4 /1) �� �4 5 F 5 0) ,�5 /�,/�03 *� /�5 ) *,*/- �� *
�%≥≥≥≥�6�% 6�0�6 "������ 0$�� ���� ��
YAPAY DRENLER
• Kum drenlerinde görülen sıva�ma problemini ortadan kaldıran yapay drenler daha çok uygulama alanı bulmaktadır.
(wick drains, band drains, or PV drains)
Yapay Dren Kesitleri
Rulo �eklindeki dren itici bir küre�in ucuna tutturulur
Gereken derinli�e kadar hidrolik olarak itilir
Konsolide edilecek alana sistematik olarak yerle�tirilir
Drenlerin üçgen olarak yerle�tirilmesi en etkin sonuçları verir, Ancak kare �eklinde dizilim de yapılabilir.
Zemin yüzeyi iri daneli dolgu ile yüklenir,Dolgu yüksekli�inin konsolidasyon hızına etkisi büyük olmadı�ından minimum dolgu ile gerçekle�tirilebilir.