การซอสนคาและบรการ

หนา 1

สาระส าคญ

การซอสนคาและบรการมความส าคญและจ าเปนในการด าเนนชวต

ของมนษย เนองจากมนษยตองซอสนคาอปโภคและบรโภคทกวน ฉะนน

การวางแผนการซอทด ท าใหไดมาซงสนคาและบรการทมคณภาพและ

ปลอดภยชวยใหประหยดทงเงน เวลา และแรงงาน

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. เขาใจถงความส าคญของการซอส าหรบผประกอบการ

2. เขาใจถงความส าคญของการซอส าหรบผบรโภค

3. ใชเหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการไดเหมาะสม กบผซอ

4. สามารถพจารณากระบวนการซอไดถกตองเหมาะสมกบรายได

และความจ าเปนในการด าเนนชวตประจ าวน

และความจ าเปนในการด าเนนชวตประจ าวน

5. มความรเรองเครองหมายมาตรฐานส าหรบผลตภณฑเพอ

พจารณาการซอสนคาหรอบรการ

การซอสนคาและบรการ

หนา 2

จดประสงคการเรยนร

1. บอกความหมายของการซอสนคาและบรการได

2. บอกประเภทของกลมผซอได

3. บอกประเภทการซอของกลมธรกจได

4. บอกความส าคญและวตถประสงคของการซอสนคาได

5. บอกเหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการส าหรบผบรโภคได

6. บอกกระบวนการซอสนคาและบรการส าหรบผบรโภคได

7. บอกประเภทเครองหมายมาตรฐานส าหรบผลตภณฑทใชสงเกตกอน

ซอสนคาได

การซอสนคาและบรการ

หนา 3

การซอสนคาและบรการ

การซอ ( Buying ) หมายถง การด าเนนกจกรรมเพอใหไดมาซงสนคาหรอบรการ วตถดบ ตลอดจนเครองจกร เครองมอ เพอใหบรรล

วตถประสงคของธรกจ และตนทนต า ในปจจบนมผซออยหลายกลม ไดแก

กลมท 1 คอ ผบรโภคทซอสนคาเพอสนองความตองการของตนเองและ

บคคลในครอบครว กลมท 2 คอ คนกลาง เชน ตวแทน พอคาสง พอคาปลก ทซอสนคาเพอ

ไปจ าหนายตอ กลมท 3 คอ ผประกอบการทซอวตถดบไปแปรรปใหกลายเปนสนคา

ส าเรจรป กลมท 4 คอ หนอยงานของรฐบาลและรฐวสาหกจซงซอไปเพอ

สาธารณะประโยชน

โดยทวไปธรกจสามารถแบงการซอ ออกเปน 2 ประเภท ไดแก

1. การซอเพอจ าหนายตอ เปนการซอของตวแทนจ าหนาย พอคาสง พอคาปลก ซงเปนการซอสนคาส าเรจรปมาเพอจ าหนายตอไปยงผบรโภค

2. การซอเพอใชหรอเปลยนสภาพ เปนการซอของกจการ

อตสาหกรรมทซอวสด อปกรณตาง ๆ เพอใชในการแปรรปวตถดบและซอ

วตถดบเพอน ามาแปรสภาพใหกลาย เปนสนคาส าเรจรป

1

7

การซอสนคาและบรการ

หนา 4

ความส าคญของการซอส าหรบกจการ

1. ก าไรของกจการ การสรางก าไรใหแกกจการท าได 2 แนวทาง ไดแก

การเพมยอดขาย และการลดคาใชจาย กจกรรมเกยวกบการซอทท าใหเกด

คาใชจาย เชน คาใชจายในการซอ คาเกบรกษา เปนตน

2. ประสทธภาพการด าเนนงาน การท างานของฝายจดซอจะมผลตอฝายอนๆ ดวย ถาการจดซอมประสทธภาพยอมสงผลใหฝายอนๆ มคณภาพ

ตามไปดวย

3. ภาพลกษณของกจการ การขายสนคาทมคณภาพ การสงมอบ

สนคาตรงตามเวลา ยอมสงผลใหเกดภาพลกษณทดตอกจการ

4. การแขงขนทางการตลาด การขายสนคาทมคณภาพ ในราคาท

เหมาะสม สามารถสงมอบสนคาไดตรงตามเวลา ยอมท าใหไดเปรยบดานการ

แขงขน ซงถาการจดซอมประสทธภาพยอมท าใหกจการมขอไดเปรยบดาน

การแขงขนดวย

5. การรบรขอมลของกจการ ฝายจดซอจะตองตดตอสอสารกบ

บคลากรตางๆ ทงภายในและภายนอกกจการ จงท าใหไดรบรขอมลตางๆ

ตลอดจนความเคลอนไหวของราคาวตถดบและสนคา แหลงวตถดบ

เทคโนโลยใหม ๆ ทใชใน การผลต ซงมประโยชนตอกจการทงสน

การซอสนคาและบรการ

หนา 5

วตถประสงคการซอของกจการ

1. เพอใหกจการมสนคา วตถดบ เครองจกร อปกรณตาง ๆ ไวใช

ไมขาดมออนจะสงผลใหการด าเนนงานไมหยดชะงก

2. เพอใหกจการไดรบสนคา วตถดบ เครองจกร อปกรณตาง ๆ ได

ในเวลาอนสมควร คณภาพถกตอง ปรมาณเหมาะสม ราคาเหมาะสม และ

ผจ าหนายทเหมาะสม

3. เพอเปนการบรหารเกยวกบการเงน ไมใหเงนจมอยกบสนคา

คงเหลอมากเกนไป ตลอดจนไมตองเสยงภยกบสนคาเสอมคณภาพและ

ลาสมย

4. เพอใหกจการไดรบทราบขอมลเกยวกบสนคา วตถดบ วสด

อปกรณ สนคาใหม ราคาใหม และเทคโนโลยใหม ๆ ซงขอมล เหลานได

รบมาจากการทฝายจดซอตดตอสอสารกบผจ าหนาย

การซอสนคาและบรการ

หนา 6

เหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการของผบรโภค

เสอผา อาหาร ยารกษาโรค เครองใชและบรการตางๆ ลวนเปน

สงจ าเปนในชวตของทกคน การรจกเลอกซอสนคา จะชวยใหทกคน

(ผบรโภค ) สามารถซอสนคาไดเหมาะสมกบราคา คณภาพด และคมกบเงน

ทเสยไป แตละบคคลยอมมเหตผลในการเลอกซอสนคาและบรการแตกตาง

กนซงพอสรปไดดงน

1. คานยม บางคนนยมซอสนคาราคาถก บางคนนยมซอสนคาราคาแพง เพราะคดวาสนคาราคาแพงคณภาพตองด

2. บคลกเฉพาะตวของแตละบคคล เชน การซอรองเทา ส าหรบคนรปเทาปกต สามารถซอไดจากรานคาทวไป หากรป

เทาใหญกหาซอยาก 3. สภาพครอบครว บางครอบครวประหยด บางครอบครวใชของแพง

4. วยรน วยกลางคนยอมชอบของมสสนแตกตางกน 5. ฐานะทางเศรษฐกจ ผมฐานะทางเศรษฐกจดมกตดสนใจซอสน

ราคาแพงไดรวดเรวกวาผมรายไดนอย

การซอสนคาและบรการ

หนา 7

กระบวนการซอสนคาส าหรบผบรโภค

การเลอกซอสนคา คอการใชเงนตราแลกเปลยนกบสงของ ท

ผบรโภคตองการหรอจ าเปนมาใชใหเกดประโยชนกบตนเองและครอบครว

เพออ านวยความสะดวกสบาย ตอการด ารงชวตอยางมความสข และ

เหมาะสมกบฐานะของครอบครว มขอพจารณาเกยวกบกระบวนการซอ

ดงน

1. การพจารณางบประมาณในการซอ โดยส ารวจความเปนอยและรายไดของ

ครอบครว

2. ความจ าเปนและความตองการซอ พจารณาความจ าเปนมากนอย ความ

จ าเปนกอนหลงในการด าเนนชวตประจ าวน

3. การเปรยบเทยบราคาและคณภาพ พจารณาถงคณภาพสนคาคมคากบ

ราคาหรอบรการทจะไดรบวาสมควรหรอไม โดยประหยดเวลา แรงงานในการ

ซอ

4. การพจารณาสถานททจะซอ มรานคามากมาย ตงแตขนาดเลกถงขนาดใหญ

ทมสนคาใหเลอกพจารณาในลกษณะตาง ๆ กน พจารณาวารานใดซอไดคม

ราคาและคณภาพ

5. การพจารณาระยะเวลาในการซอ การใชเวลาในการเลอกกอนตดสนใจซอ

ท าใหไดสนคาทมคณภาพ สามารถคนหรอเปลยนสนคาได หรอการเลอกใช

บรการในชวงมผใชบรการนอย เชน บานพกตากอากาศ

6. การพจารณาจากฉลากสนคาหรอสงเกตเครองหมายรบรองคณภาพสนคา

การซอสนคาและบรการ

หนา 8

จากกระบวนการเลอกซอสนคาดงกลาว ผบรโภคสามารถศกษาและ

พจารณา เครองหมายมาตรฐานส าหรบผลตภณฑ ซงส านกงานมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรม ( สมอ. ) ไดใหการรบรองคณภาพผลตภณฑโดย

แสดงเครองหมายกบผลตภณฑ ทมคณภาพตามประเภทตางๆ รวม 5

เครองหมาย คอ

เครองหมายมาตรฐานทวไป

เปนมาตรฐานทก าหนดเพอใหการรบรองคณภาพผลตภณฑโดยทวไป

โดยมผประกอบการทท าผลตภณฑสามารถยนขอใบอนญาตแสดง

เครองหมายมาตรฐานไดดวยความสมครใจ เมอส านกงานฯไดตรวจสอบ

โรงงาน กรรมวธการผลต และทดสอบผลตภณฑและเปนไปตามเกณฑท

ก าหนดแลว ส านกงานฯ กจะอนญาตใหแสดงเครองหมายมาตรฐานท

ผลตภณฑนนได

การซอสนคาและบรการ

หนา 9

เครองหมายมาตรฐานบงคบ

เปนมาตรฐานทก าหนดขนเพอความป ลอดภย และเพอปองกนความ

เสยหายอนอาจเกดแกประชาชนหรอกจการอตสาหกรรมหรอเศรษฐกจของ

ประเทศ โดยการตราพระราชกฤษฎกาใหผลตภณฑนน ๆ ตองเปนไปตาม

มาตรฐานหรอทเรยกวา มาตรฐานบงคบ ซงผผลตและผน าเขาจะตองผลต

จ าหนายและน าเขาแตผลตภณฑทไดมาตรฐานตามท สมอ. ประกาศก าหนด

เทานน หากไมกระท าตามจะมความผดตามกฎหมาย

เครองหมายมาตรฐานเฉพาะดานความปลอดภย

เปนมาตรฐานทก าหนดขนส าหรบผลตภณฑบางชนด ทตองค านงถง

ความปลอดภยในการใชงานเปนส าคญ เชน ผลตภณฑไฟฟา เพอใหการ

รบรองคณภาพผลตภณฑและสรางความมนใจในความปลอดภย ใหกบ

ผใชงาน โดยผลตภณฑทผานการตรวจสอบแลว จะแสดงเครองหมาย

มาตรฐานเฉพาะดานความปลอดภย

มลกษณะเปนรปตวเอส มค าวา “ ปลอดภย “ อยตรงกลาง

การซอสนคาและบรการ

หนา 10

เครองหมายมาตรฐานเฉพาะดานสงแวดลอม

ปญหาเรองสงแวดลอม เปนปญหาส าคญของทกคน สมอ. ได

ประกาศก าหนดมาตรฐานเฉพาะดานสงแวดลอมขนมาเพอใหการรบรอง

ผลตภณฑทมคณสมบตในการรกษาสงแวดลอมตามมาตรฐานเฉพาะดาน

สงแวดลอมท สมอ. ก าหนดขนเครองหมายมาตรฐานนเปนทงมาตรฐาน

บงคบและมาตรฐานทวไป กรณทเปนมาตรฐานบงคบกฎหมายบงคบให

ผผลต ผน าเขาและผจ าหนาย จะตองผลต น าเขาและ จ าหนายเฉพาะ

ผลตภณฑทเปนไปตามมาตรฐานเทานน โดยผลตภณฑท ผานการตรวจสอบ

แลวสามารถน าเครองหมายเฉพาะดานสงแวดลอมซงมลกษณะเปนรปตว

เอส มค าวา “ สงแวดลอม ” อยตรงกลาง

การซอสนคาและบรการ

หนา 11

เครองมาตรฐานเฉพาะดานความเขากนไดทางแมเหลกไฟฟา

ปจจบนเปนยคของเทคโนโลยทางดานอเลกทรอนกส สมอ. ไดประกาศ

ก าหนดมาตรฐานความเขากนไดทางแมเหลกไฟฟาขน เพอใหการรบรอง

ผลตภณฑทมคณสมบต ของความเขากนไดทางแมเหลกไฟฟาวาเปนไปตาม

มาตรฐานท สมอ. ก าหนดขน เชน ชนสวนคอมพวเตอร เครองหมาย

มาตรฐานนเปนทงมาตรฐานบงคบและมาตรฐานทวไป กรณทเปนมาตรฐาน

บงคบกฎหมายบงคบใหผผลต ผน าเขาและ ผจ าหนาย จะตองผลต น าเขา

และจ าหนาย เฉพาะผลตภณฑทเปนไปตามมาตรฐานเทานน ผลตภณฑทผาน

การตรวจสอบแลวสามารถน าเครองหมายมาตรฐานเฉพาะดานความเขากน

ไดทางแมเหลกไฟฟา ซงมลกษณะเปนรปตว เอส มค าวา “EMC” อยตรง

กลาง

การซอสนคาและบรการ

หนา 12

บรรณานกรม

วนย ดะหลน. (2543). การพทกษสทธปะโยชนตนเองของผบรโภค

ยคใหม. กรงเทพฯ: ม.ป.ท.

วโรจน ณ บางชาง. (2543). บทบาทขององคกรเอกชนในการ

คมครองผบรโภค. กรงเทพฯ: ม.ป.ท.

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม. (.2538). การแสดง

เครองหมายมาตรฐานบนไดสตลาดกวาง. กรงเทพฯ:

กองสงเสรมมาตรฐาน ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑ

อตสาหกรรม. สมคด บางโม. (2539). การประกอบธรกจ.

กรงเทพฯ: น าอกษรการพมพ.

การซอสนคาและบรการ

หนา 13

แบบฝกหดตอนท 1

ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดหมายการซอเพอจ าหนายตอ

ก. บรษท A ซอขาวโพดจากไรไปผลตอาหารสตว

ข. บรษท B ซอเงาะจากสวนไปผลตอาหารสตว

ค. นายชอบ ซอทเรยนจากสวนไปขายตามบาน

ง. นายชด ซอมะมวงจากสวนไปท ามะมวงแชอมทานทบาน

2. กระบวนการซอ ผบรโภคตองพจารณาถงขอใดมากทสด

ก. พจารณาสนคาทจะซอ

ข. พจารณาสถานททจะซอ

ค. พจารณาคณภาพของสนคา

ง. พจารณารายไดของผซอ

การซอสนคาและบรการ

หนา 14

3. สนคาในขอใดควรเลอกซอจากแหลงทสะดวกทสด

ก. วทย ล าโพง

ข. จกรยาน เครองออกก าลงกาย

ค. คอมพวเตอร แผนซด

ง. ดนสอ ปากกา ยางลบ

4. การซอสนคาประเภทใด ตองสงเกตเครองหมาย

ก. ตเยน

ข. ผงซกฟอก

ค. กระตกน ารอน

ง. หลอดไฟฟา

การซอสนคาและบรการ

หนา 15

5. เครองหมาย มาตรฐานระดบ

เหมาะส าหรบเลอกสนคาประเภทใด

ก. น ายาลางจาน

ข. ผงซกฟอก

ค. ผงชรส

ง. บะหมกงส าเรจรป

6. ขอใดเปนการซอของผประกอบการ

ก. นายวษณซอเงาะไปใหลกชายทบาน

ข. นายวรตนซอเงาะจากตลาดไปขายตามบาน

ค. นายไพโรจนซอเงาะไปผลตเงาะกระปอง

ง. นายไพรตนซอเงาะไปใหลกศษยทโรงเรยน

การซอสนคาและบรการ

หนา 16

แบบฝกหดตอนท 2

ใหนกเรยนบอกชอเครองหมายมาตรฐานส าหรบผลตภณฑ อธบาย

แนวทางการก าหนดเครองหมาย

รปภาพ

เครองหมาย ชอเครองหมาย ก าหนดขนเพอ

เฉลยแบบฝกหด

ตอนท 1

การซอสนคาและบรการ

หนา 17

ค าตอบ 1.ค 2.ง 3.ง

4.ก 5.ข 6.ค

การซอสนคาและบรการ

หนา 18

ตอนท 2

ชอเครองหมาย ก าหนดขนเพอ มาตรฐานทวไป

รบรองคณภาพผลตภณฑ

โดยทวไป มาตรฐานบงคบ

รบรองความปลอดภยและ

ปองกน ความเสยหายอนอาจเกด

แกประชาชนหรอกจการ

อตสาหกรรม มาตรฐานเฉพาะดาน

สงแวดลอม

รบรองการมคณสมบตในการ

รกษาสงแวดลอม

มาตรฐานเฉพาะดานความ

เขากนไดทางแมเหลกไฟฟา

รบรองผลตภณฑทมคณสมบต

ความเขากนไดทางแมเหลกไฟฟา

มาตรฐานเฉพาะดานความ

ปลอดภย

รบรองความปลอดภยจากการใช

งานส าหรบผลตภณฑบางชนด

เชนผลตภณฑไฟฟา