نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب gnrh زا هافتسا و یلحف...

14
آسیبهی دامپزشکیاسی درمانگا شن د وره12 ، شماره3 اپی ، پی47 ، یز پای1397 219 سی اثر همر بر زمان فحلی و اس سازی تده از فاGnRH بر برخی شاخص و میزان سرمی هایری گوسفند بارو انیدمثل تولی در فصلد ماکوی نژاه اقدمزاد رسول بابا1 قدممعلی م ، غ2 * یق ، حسین دق کیا2 س رافت ، سیدعبا2 ابانیش خی ، آیتک بخشای1 ، قدم سینا م3 1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فیز دامیه علومژی دام، گرو یولو، ده کشاورزی دانشک، نشگاه تبریز دا، تبریز، ایران. 2 - ستاد انشگاه تبریز،ورزی، داده کشا دامی، دانشکه علوم گرو تبریز، ایران. 3 - ماریدنت بی رزی داخلی دام های تهراننشگاهه دامپزشکی، داانشکد های بزرگ، د. * بات:ویسنده مسئول مکات ن[email protected] دریافت مقاله:( 9 / 2 / 96 ی: پذیرش نهای19 / 8 / 97 ) چکیدهکی از یهم م ترینامداریت د مشکروری است نرخ با بودنین ها پای. براین بنا، می توانز هورماونده اتفاسا اا باای هاناعی صا فرآینادثل را در دام تولیدم هاخ باروری آنترل و نر کن از همستفاده ا با را ها زمان. هدف از افزایش داد فحلی سازینجام ا این مطالعهسی اثرر بر هورمونGnRH )ادوتروپینکننده گنهورمون آزاد( در روز های10 ، 11 و12 میش باروریح مصنوعی بر بعد از تلقی باودیانرای ا . با منظور226 ستفا ا گوسفند ماکوئی با رأس ده از سیدرزمان هم از فحلی شدند. پا سازی درآوردن مایشامی سایدر، تماا هاPMSG ) آبستن مادیانادوتروپین سرمگن( را به مقدار400 واحد بینمللی الند.یافت کرد در دو روز بعد، میش ها ی فحل شادها باازهرم تاسار ا، تلقیح مصنوعی شد ه و گروه تقسیم شدند. گروه به سه شاهدچ هورمونی هییافت نکرد در دوم به . گروه زیرگروه هایD ، E وF تقسایمب در روزهای شدند که به ترتی10 ، 11 و12 بعد از تلقیح مقدا ر20 یکروگرم مGnRH هورماون( کنناده آزادادوتروپین گنا) باه روشنی عضه سومند و گرویافت کرد درگروه( G ) در روز نیز12 بعد از تلقیح مقدار40 یکروگرم مGnRH یافت کرد. در5 لی می لیتر خون تزریقو روز بعد از د ب ه گرفتهنوجکتله وه لو وسیل شد. غلظته، پروتئین، اورسفر گلوکز، ف تام و پروژسترون سرمدازهنا خون ااری گییاد. گردبساتهی وا ایرها ه متا تجزیا رای با اییرها و متا مساتقلاه ترتیاب بز رویاه اGLM ( General Linear Model ) وFREQ ( frequencies ) نرم افزارSAS ن داد که اثرد. نتایج نشاستفاده ش اGnRH برًن پروژسترون کام میزا معنی دار( بود01 / 0 > p .) این همچنده وه سوم بوی متعلق به گروخ بارور نرشترین بی تفاوت ی معنی دار در نرخ بین گروه باروری مذکوریر گاروها ساا باا هاده شاداه مشا( 01 / 0 > p ) . به طور کلی م ی که تزریقیجه گرفت نت توان5 لی می لیترGnRH در روز12 ز تلقاد ا بعا یح،اروری نارخ با مایشهباود را ب می بخشد. کلید واژه ها: هم زمان سازی فحلی، GnRH ، شاخص سرمی، های باروری، گوسفند.

Upload: others

Post on 19-Mar-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

1397 پاییز ، 47، پیاپی 3، شماره 12وره د شناسی درمانگاهی دامپزشکی آسیب

219

های سرمی و میزان بر برخی شاخص GnRHفاده از تسازی فحلی و اسزمانبررسی اثر هم

نژاد ماکویی در فصل تولیدمثل انباروری گوسفند

3سینا مقدم، 1، آیتک بخشایش خیابانی2، سیدعباس رافت2کیا، حسین دقیق*2، غالمعلی مقدم1رسول بابازاده اقدم

.ایرانتبریز، ،دانشگاه تبریز ،دانشکده کشاورزی ،یولوژی دام، گروه علوم دامیارشد فیزکارشناسی آموختهدانش -1

.ایرانتبریز، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، استاد -2

.های بزرگ، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهرانهای داخلی دامرزیدنت بیماری -3

[email protected]نویسنده مسئول مکاتبات: *

(19/8/97پذیرش نهایی: 9/2/96)دریافت مقاله:

چکیدهفرآیناد صاناعیهاای باا اساتفاده از هورماون توانمی ،بنابراین .ها پایین بودن نرخ باروری استمشکالت دامداری ترینمهمیکی از

بررسی اثر مطالعهاین انجام سازی فحلی افزایش داد. هدف اززمانها را با استفاده از همکنترل و نرخ باروری آن هاتولیدمثل را در دام

. بارای ایان باودبعد از تلقیح مصنوعی بر باروری میش 12و 11، 10 هایدر روز)هورمون آزادکننده گنادوتروپین( GnRHهورمون

PMSG هااسایدر، تماامی مایشدرآوردن سازی فحلی شدند. پا ازهمزمان سیدر ده ازرأس گوسفند ماکوئی با استفا 226منظور

،اساررم تاازه باا شادهی فحلهامیش ،بعددو روز دریافت کردند.المللی واحد بین 400 به مقداررا )گنادوتروپین سرم مادیان آبستن(

تقسایم Fو D، E هایزیرگروه. گروه دوم به دریافت نکرد هیچ هورمونی شاهدبه سه گروه تقسیم شدند. گروه ه وشدمصنوعی تلقیح

روش باه (گناادوتروپین آزادکنناده )هورماون GnRH میکروگرم 20ر بعد از تلقیح مقدا 12 و 11، 10شدند که به ترتیب در روزهای

لیتر خونمیلی 5 دریافت کرد. GnRH میکروگرم 40بعد از تلقیح مقدار 12نیز در روز ( G)گروه دریافت کردند و گروه سومعضالنی

گیاری خون انادازهسرم و پروژسترون تام گلوکز، فسفر، اوره، پروتئین شد. غلظتوسیله لوله ونوجکت گرفته هب دو روز بعد از تزریق

FREQ وGLM (General Linear Model )از رویااه بااه ترتیااب مسااتقلو متایرهااای باارای تجزیااه متایرهااای وابسااتهگردیااد.

(frequencies) افزار نرمSAS استفاده شد. نتایج نشان داد که اثرGnRH دارمعنی میزان پروژسترون کامالًبر ( 01/0بود>p .) همچناین

مشااهده شاد هااباا ساایر گاروهمذکور باروری بین گروه نرخدر دارمعنی یتفاوتبیشترین نرخ باروری متعلق به گروه سوم بوده و

(01/0>p) .لیتر میلی 5توان نتیجه گرفت که تزریق یمطور کلی بهGnRH را بهباود مایش نارخ باارورییح، بعاد از تلقا 12در روز

بخشد.می

.گوسفندباروری، های سرمی، شاخص ،GnRH ،فحلی سازیزمانهم: هاواژهکلید

Page 2: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

و همکاران رسول بابازاده اقدم ... های سرمی وبر برخی شاخص GnRHسازی فحلی و استفاده از زمانبررسی اثر هم

220

مقدمه

ه صلورت بل وسلنندان ایرانلیاکثلر گمثل در تولید

بلا ن حیوانلات ایلگیلرد و استروس فصلی انجام میپلی

کله ایلن زملان دنشوتغییر طول مدت روشنایی فح می

,Zamiri) باشلداواخر تابستان و اوای پاییز می روزهای

2005; Yadi et al., 2011). ت در تلقیح ملیش یلا موفقی

زم جهت کسل نتلایم موللو ، شرط العبارت دیگربه

هلای اابل لقلاح بلا در لقاح، بستگی بله تملاس اسلپرم

. انتخا زملان دایلج جهلت عین داردر زمان متخمک د

ظ افزایش تلوان بلاروری ملیش ملادر تلقیح میش از لحا

تعداد نسلبی بلره در هلر زایملان( بسلیار اهمیلت دارد)

(Zamiri, 2005 از آنجایی که فح .) یابی در میش بدون

بلا نیلز دشلواری اسلت و حضور اوچ در گله کار نسبتاً

د دارد کله امکلان وجلوحضور مداوم اوچ در گله، ایلن

ها ناخواسته بارور شوند و داملدار از ایلن بعضی از میش

براین در کارهای تحقیقاتی باروری اطالعی پیدا نکند، بنا

بدون نیلاز بله حضلور شود که هایی استناده میاز روش

کلهطلوریبلهها را فح کلرد توان میشاوچ در گله می

بلاالیی ان مشخص و بلا درصلدها در یک زمتمام میش

سازی فحللی زماند. چندین روش برای همشونفح می

هلللا ملللیش وجلللود دارد کللله یکلللی از ایلللن روشدر

گذاری است. سیدر جسلمی سلیلیکونی و حلاوی سیدر

گیلرد. است و در داخ واژن میش ارار ملی پروژسترون

مانلد روز در داخ واژن باای می 12-14 سیدر به مدت

ز روژسلترون ملانب بلروو در این مدت، بلا آزادسلازی پ

سلاعت بعلد 48تا 24حدود شود.ها میفحلی در میش

هلا بلروز رج کردن سیدر، عالئلم فحللی در ملیشاز خا

گزارشی وجلود دارد (. Awel et al., 2009) خواهد کرد

دهلی بله اسلتروس، زملانی کله دهد پاسل که نشان می

همزمان با خارج کردن سیدر از پروستاگالندین اسلتناده

زایی نیز در ایلن د بود و نرخ برهخواه درصد 100 شود،

(.Ataman et al., 2006) رودحالت باال می

یهای مختلنلاز هورمونبرای کنترل تولیدمث دام

شود که بله دو دسلته ها استناده میگنادوتروپینجمله از

ایی که رشد فولیکولی را تحریک آنه-1 :شوندتقسیم می

فولیکول را تحریک به آزادشدن آنهایی که -2 و کنندمی

هلایی کله توسلعه گنادوتروپین .(گذاری)تخمک کنندمی

شوند که زمانی استناده می ،کنندفولیکولی را تحریک می

وسیله فاکتورهلایی مثل فصل هروند توسعه فولیکولی ب

شلللود و یلللا زملللانی کللله آنسلللتروس محلللدود ملللی

ایلن السیون جهت انتقال جنین مورد نیاز است. وسوپراو

)گنادوتروپین سرم مادیان PMSGها شام گنادوتروپین

باشلند. ملی)هورمون محرک فولیکولی( FSHو آبستن(

ها را تشلویج بله هایی که فولیکولدر مورد گنادوتروپین

کنند بایستی یک فولیکول اابل دسلترس والسیون میوا

السللیون وجلللود داشللته باشلللد کلله ایلللن ووبللرای ا

آزادکننللده )هورمللون GnRHهللا شللام گنادوتروپین

LH ( وگنادوتروپین جنتی انسلان) hCG ،(گنادوتروپین

(.Taponen, 2003) باشلندملی( کننلدههورمون لوتئینی)

گلذاری در دسلترس که یک فولیکول آماده تخمکزمانی

hCGو GnRH ،LH هللایی ماننللدوپینباشللد، گنللادوتر

ند. در کن گذارینند آن فولیکول را وادار به تخمکتوامی

خیری جللوگیری أگلذاری تلاین حالت از بروز تخملک

در کلیللدی ، نوروپپتیللدGnRH هورمللونخواهللد شللد.

دارانمهلره هایگونله تملام در مثلیتولید عملکرد کنترل

یلا GnRHتزریج .(Cavalcanti et al., 2012) باشدمی

را تشویج کرده FSHو LH افزایش ناگهانیآنالوگ آن،

افلزایش ناگهلانیها ز تزریج، همه میشساعت بعد ا 2و

Page 3: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

1397 پاییز ، 47، پیاپی 3، شماره 12وره د شناسی درمانگاهی دامپزشکی آسیب

221

LH اسلتروژن در را نشان خواهند داد. با افزایش غلظت

شود تحریک می GnRHسازی آزاد ،طول دوره استروس

افلزایش ناگهلانیترشح و GnRHسازی آزاد که این امر

LH ریلزی اشت که منجر بله تخملکرا در پی خواهد د

در سال مکارانفرین و ه (.Cam et al., 2002) شودمی

در روز تلقلیح GnRHنشان دادند که اسلتناده از 1988

شلود و از طرفلی بلا باعث افلزایش وزن جسلم زرد می

کمک کردن به رشد اجسام زرد کوچک سلب افلزایش

Farin) شودپروژسترون از اجسام زرد کمکی می ترشح

et al., 1988). تزریلج گزارش شده است که GnRH در

نللرخ، السللیونواسللت زمللان او ل اسللتروس ممکللنطلو

ملانی زرد، ترشح پروژسترون و زنده باروری، نمو جسم

طوربلله GnRHاللرار دهللد. تللأریررویللان را تحللت

،کندعم می FSHو LHسازی آزادبر غیرمستقیم با ارر

مث شلناخته نشلده دا ارر مستقیم آن روی دستگاه تولیام

هلا دورلینبا مصرف گنا اخیراً (.Taponen, 2003است )

اند بللا توانسللتهروزگللی پلل از تلقللیح گوسللنند 12در

، دواللوزایی و درصلد افزایش بقاء جنین، میزان آبسلتنی

;Sreenan, et al., 1996زایمللان را بهبللود بخشللند )

Akifcam and Kuran, 2003; Thatcher et al.,

12و 11ها در روزهلای (. استناده از گنادوتروپین2011

ین، نرخ آبسلتنی جن ءگاو باعث افزایش بقا عد از تلقیحب

سلتناده ا (.Cam et al., 2002) شلودو درصد زایمان می

بعد از آبستنی، 13 و 12 ،11، 10در روزهای GnRHاز

و یافتهجنین و نرخ آبستنی بهبود ءبقا که شودباعث می

Sreenan et) یابلدافلزایش نیز خونروژسترون میزان پ

al., 1996)، یش پروژسلترون بله دلیل اسلتقرار که افلزا

Mann et al., 1995; Beck) باشداجسام زرد کمکی می

et al., 1996.) بعد از تلقیح زمان بحرانی بلرای 12روز

شناسایی آبستنی توسط مادر است که در صورت ناکافی

بودن میزان پروژسترون، رویان امکان تشلکی جنلت را

ایلن زملان زیلرا ،د شلدنخواهد داشلت و تللخ خواهل

رد در چرخه طبیعلی سلیک رفت جسم ززمان با پ هم

هدف بنابراین، (.Bazer et al., 1998) باشداستروس می

در GnRHبررسی ارلر هورملون ،حاضر موالعه انجام از

بعد از تلقلیح مصلنوعی بلر بلاروری 12و 11، 10روز

.بودمیش

هامواد و روش

ا اواخللر تلل 1389از اوایلل شللهریور موالعللهایللن

ایستگاه اصالح نژاد گوسنند ملاکوئیدر 1390فروردین

در .انجام گرفتوااب در مح سه راهی شهرستان شوط

هلا و بلره ها با اوچداری میشهای نگهسالناین ایستگاه

و هر سالن مجهز به آخورهای سیمانی بودهها جدا میش

س أر 226تعداد کردند.از مرتب تغذیه می هادام باشد.می

لحلاظ )بلا سلاله 7تلا 1های سنی میش ماکوئی با گروه

بللا روش یکسللانی تمللامی سللنین در هللر تیمللار( کلردن

از اوایل نیوزیلنلد(فلایزر سلاخت )سیدر گذاریسیدر

بعلد از گذشلت .سازی فحلی شلدندزمانشهریورماه هم

روز سیدر را با اسلتناده از نخلی پالسلتیکی کله بله 14

خارج کلرده و بله هلر ملیش ،ستانتهای سیدر متص ا

سللاخت PMSG (Pregnecol المللللیواحللد بین 400

صلورت عضلالنی بلهکشور استرالیا( Bionicheشرکت

مشلاهده و برداشلت سلیدرروز بعلد از دوتزریج شد.

بله بلا اسلتناده از اسلپرم تلازههای ملذکور میش ،فحلی

برای تلقیح هر پنم تلقیح مصنوعی شدند.روش واژینال

یلک الوچ بلا سللن ،ش موجلود در هلر تیمللارس ملیأر

هلا در نظلر گرفتله مشخص و یکسان برای تمامی گروه

تهیله گردیلد. بلرای سپرم تازه در خلود ایسلتگاه ا شد و

Page 4: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

و همکاران رسول بابازاده اقدم ... های سرمی وبر برخی شاخص GnRHسازی فحلی و استفاده از زمانبررسی اثر هم

222

ها گیری از واژن مصنوعی استناده گردید که اسپرماسپرم

درجله 37ای کله دملای آن لیزهیبالفاصله با شلیر اسلتر

یج شلده و در داخل را 1به 1به نسبت ،سلسیوس بود

درجلله 37حللاوی آ هللمآن مخصللوک کلله کلل فال

روز بعلد از تلقلیح اول، 17 ارار گرفت. ،سلسیوس بود

های برگشتی نیز با شناسایی فحلی دوم و سلوم بلا میش

روش طبیعلی ساله و به 5تا 2های بارور استناده از اوچ

نامه ها دارای رکورد بوده و شجرهبارور شدند. تمام میش

ر کدام مشخص بود. زایمان از اواخر بهمن ماه شلرو ه

هلای ر اسنند ملاه بله طلول انجامیلد. بلرهشده و تا اواخ

،جنسلیتپل از ربلت گذاری شده و شده شمارهمتولد

بلرای بررسلی ها نیز ربت گردیلد.والدین آن مشخصات

طلور تصلادفی بله سله ها به، میشGnRHهورمون تأریر

)گروه شاهد( شلام 1گروه گروه تیماری تقسیم شدند.

و Aراسلی 20 زیرگروه سه اس گوسنند بود که بأر 60

B وC ایلن یلک از گوسلنندان. هلی مشخص گردیدند

و از هلر یلک از هافت نکلرددری GnRHگروه هورمون

13، 12ترتی در روزهلای سی آن بهأر 20های زیرگروه

سلیله ون بونمونه خ لیترمیلی 5بعد از تلقیح مقدار 14و

زیرگلروهسله . گروه دوم بله اخذ گردید لوله ونوجکت

D ،E وF زیرگلروه تقسیم شلد کله D س أر 48 شلام

20 بعلللد از تلقلللیح مقلللدار 10 ملللیش بلللود و در روز

. نلددریافلت کردروش عضلالنی بله GnRHمیکروگرم

بعد 11 س میش بود که در روزأر 40شام E زیرگروه

را GnRHمحلللول از میکروگللرم 20از تلقللیح مقللدار

س میش بود أر 39شام هم F زیرگروه. نددریافت کرد

محللول میکروگرم 20بعد از تلقیح مقدار 12که در روز

GnRH .گروه سومهمچنین دریافت کرد (گروه G) کله

بعد از تلقیح مقدار 12وز در ر ،س میش بودأر 39شام

ذکلر الزم به .ریافت کردد GnRHمحلول میکروگرم 40

GnRHهلای اول هورملون که زیرگروهدلی اینبه است،

دریافت نکرده بودند، برای مقایسه باروری با گروه سوم

مجمو سه زیرگروه اول در نظر گرفته شد، وللی بلرای

مقایسللله تنلللاوت میلللزان هورملللون پروژسلللترون و

هللای خللونی چللون سلله زیرگللروه شللاهد و متابولیت

آبسلتنی های گلروه دوم در روزهلای مختللخزیرگروه

هلای گیری شده بود، تک تلک محاسلبه و تنلاوتخون

اسلتناده شلده در GnRHمحللول ها بررسی گردیلد. آن

هللا وتوسللپت بوسللرلین سللاخت کارخانلله هملله گللروه

های خون نمونه .بود)ایران، تهران( داروسازی ابوریحان

از ،GnRHبلله فاصللله دو روز بعللد از تزریللج هورمللون

با اسلتناده از مورد آزمایشی هامیش همه ورید وداجی

ملاده ضلد انعقلاد بله سرسوزن و لوله ونوجکت بلدون

و در کمترین زمان هآوری شدجمب میکروگرم 40مقدار

هلای و در درون ظرف مخصلوک حمل نمونله ممکن

وااب در به آزمایشگاه آزمایشگاهی و در کنار ی خشک

هلای سلرم خلونبالفاصلله منتق وجاده باسمنم تبریز

دور 3000 (20)ژنلوس وژیسانترین استناده از با ،ورمذک

هلای دایقله جلدا گردیلد. سلرم 10به مدت در دایقه و

لیتلریمیللی 5/1های تیو آمده در درون میکرو دستبه

،ات سرمی مورد نظلرآزمایش انجام و تا زمان شده ریخته

در ادامله . ندداری شدنگه سلسیوسدرجه -20در دمای

همله وره، پروتئین تام و فسنر سرم خونمیزان گلوکز، ا

متلری و به روش آنزیمی کالری های مورد آزمایشنمونه

)کشللور 20بلله وسللیله دسللتگاه اسللپکتروفتومتر ژنللوس

آزملون و )شلرکت پلارسبا اسلتناده از کیلت و امریکا(

میللزان همچنللین . گیللری شللدانللدازهزیسللت شللیمی(

و بلا االیلزابله روش های ملذکور هلمسرم پروژسترون

Page 5: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

1397 پاییز ، 47، پیاپی 3، شماره 12وره د شناسی درمانگاهی دامپزشکی آسیب

223

استناده از کیت مونوباند آلمان به وسلیله دسلتگاه االیلزا

شد. گیریآمریکا اندازه 2100ریدر اورن

بللر غلظللت مللرررعواملل :هاااداده آماااری تحلیاال -

GLMبله کملک رویله شلدهگیلریهای اندازهمتابولیت

فاکتوری در االل روشو بر اساس SAS 9.1افزار نرم

بلرای د.ی تجزیله و تحلیل شلدنتصادف کامالً طرح پایه

در برابلر 20مقلادیر ) GnRHهورمون دانستن ارر تزریج

تجزیله . ( از مقایسات گروهی استناده شدمیکروگرم 40

،شدهگیریهای اندازهواریان برای هر کدام از متابولیت

شلدند دارغیرمعنلیانجام گرفته شد و اررات متقابلی که

آزملون نرملال بلودن از مدل حذف شدند. همچنلین بلا

procویلک( به کمک دسلتور مانده )آزمون شاپیروباای

univariateها مورد بررسی الرار مانده، نرمال بودن باای

بلر بلاروری از مرررعوام وتحلی تجزیهبرای گرفت.

برای بررسی . استناده شدSAS 9.1 افزارنرم FREQرویه

بب کای مر آزموناز صنات گسسته همچون نرخ باروری

(Chi- square ) آزملون این مدل برای از که شداستناده

زایی کرده بودنلد هایی که آبستن شده و برهیشتناوت م

استناده شد. هم هایی که زایمان نکرده بودندو میش

هایافته

هلا در تیمارها بر باروری و آبستنی میش مقایسه ارر

سلوم میزان باروری در گروه آورده شده است. 1جدول

های گروه اول زیرگروه( با p<01/0) داریف معنیاختال

گروه دوم Fبا زیرگروه (p<05/0) داریو اختالف معنی

میکروگلرم 20استناده از 1ه به جدول نشان داد. با توج

GnRH بعد از تلقیح نشان داد 12و 11، 10در روزهای

معنلی یبعد از تلقیح تناوت 12روز میزان باروری در که

بعد از تلقلیح 10هایی که در روز ( با میشp<05/0) ارد

همان میزان هورمون را دریافت کرده بودند داشت وللی

. داری نشان نلدادتناوت معنی های گروه اولزیرگروهبا

طبج این جدول بیشترین میزان باروری مربوط به گلروه

12در روز GnRHمیکروگلرم 40کننلده سوم دریافلت

نوعی بود. میزان باروری گروه سلوم در بعد از تلقیح مص

با (p<01/0)دار درصد( تناوت معنی 36/74فحلی اول )

درصد( داشت. همچنلین بلین گلروه 59/35گروه اول )

12گلروه دوم کله در روز F( و زیرگروه Gگروه سوم )

،دریافت کلرده بلود GnRHمیکروگرم 20بعد از تلقیح

بلاروری یلزان م از لحلاظ (p<05/0)داری تناوت معنلی

مشاهده گردید.

در فحلی اول تا سومو تکرر فحلی تلنات تعداد زایش، ،هامقایسه ارر تیمار بر باروری میش -1جدول

GnRHمیکروگرم 40تزریق GnRHمیکروگرم 20تزریق GnRHبدون تزریق

A B C D E F G جمع

آبستنی در فحلی اول

ab11 bc6 c5 c13 b18 b18 a29 100 تعداد

29 18 18 13 5 6 11 )%( فراوانی نسبی

عدم آبستنی در فحلی اول 126 10 21 22 35 15 14 9 تعداد

93/7 66/16 46/17 77/27 90/11 11/11 14/7 نسبی )%( فراوانی

آبستنی در فحلی دوم 105 10 21 19 29 11 10 5 تعداد

52/9 20 09/18 61/27 47/10 52/9 76/4 فراوانی نسبی )%(

آبستنی در فحلی سوم 21 0 0 3 6 4 4 4 تعداد

0 0 28/14 57/28 04/19 04/19 04/19 فراوانی نسبی )%(

Page 6: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

و همکاران رسول بابازاده اقدم ... های سرمی وبر برخی شاخص GnRHسازی فحلی و استفاده از زمانبررسی اثر هم

224

تعداد بره 234 42 39 41 50 21 20 21 تعداد

94/17 66/16 52/17 36/21 97/8 54/8 97/8 فراوانی نسبی )%(

دوالو 9 2 1 2 1 2 0 1 تعداد

22/22 11/11 22/22 11/11 22/22 0 11/11 (فراوانی نسبی )%

الوسه 2 1 0 0 1 0 0 0 تعداد

50 0 0 50 0 0 0 فراوانی نسبی )%(

تلنات 4 1 1 1 1 1 0 0 تعداد

25 25 25 25 25 0 0 فراوانی نسبی )%(

تعداد میش تکرر فحلی ab9 bc14 c15 cd35 bd22 bd21 a10 126 تعداد

93/7 66/16 46/17 77/27 90/11 11/11 14/7 فراوانی نسبی )%(

abcd :دار نشانه وجود تناوت معنی هر ردیخ در وف متناوتحر(05/0>p) باشد.می

داری به جدول فوق تناوت معنلیبا توجه همچنین

از لحلاظ بلاروری مشلاهده اولبین گروه دوم و گلروه

بلین گلروه ملذکوربا توجه به جلدول در حالیکه نشد.

تنللاوت گللروه دوم Eو D هللایزیرگللروهبللا سللوم

از در میزان باروری وجود داشت. (p<01/0) داریمعنی

داری اخلتالف معنلی 1با توجه بله جلدول طرف دیگر

(001/0>p) در تکرر فحلی بلین گلروه شلاهد و گلروه

هلای ولی بین گروه شاهد و زیرگلروه ،سوم مشاهده شد

بله فحللی داری در بازگشلتگروه دوم اخلتالف معنلی

.(p>05/0)مشاهده نشد

مقادیر گلوکز، فسنر و پروتئین تلام 2با توجه به جدول

شللده در اولللین فحلللی بیشللتر از هللای آبسللتندر مللیش

داری های آبستن نشده بود، ولی این تنلاوت معنلیمیش

شده بیشلتر نبود. همچنین مقادیر اوره خون گروه آبستن

اال بودن میزان گللوکز به دلی ب. نشده بوداز گروه آبستن

در این گروه از اررات مضر اوره برای رویان کاسته شلده

داری هر چند این اختالف در مقدار اوره در سوح معنلی

نبود.

در فحلی اول و بارورنشده های آبستن شدهپروژسترون خون در دامها و هورمون میزان متابولیت -2جدول

حداکثر حداقل عیارانحراف م میانگین تعداد وضعیت دام

22 1/2 94/3 54/9 87 شدهآبستن (ng/ml)پروژسترون

27 5/2 37/4 61/8 108 بارورنشده

8/16 33/4 89/1 5/7 87 شدهآبستن (mg/dl)فسنر

47/13 72/3 69/1 17/7 112 بارورنشده

76 32 12/9 83/51 87 شدهآبستن (mg/dl)گلوکز

74 31 48/9 87/50 108 بارورنشده

5/8 4/5 68/0 12/7 87 شدهآبستن (g/dl) تام پروتئین

7/8 5/4 74/0 7 112 بارورنشده

ای نیتروژن اوره

(mg/dl)

48/39 66/7 95/4 27/15 87 شدهآبستن

28 58/6 5 71/14 112 بارورنشده

Page 7: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

1397 پاییز ، 47، پیاپی 3، شماره 12وره د شناسی درمانگاهی دامپزشکی آسیب

225

GnRHج تزری تأریرهای خونی تحت بر غلظت هورمون و متابولیت مرررتجزیه عوام -3جدول

پروتئین تام ایاوره نیتروژن فسفر گلوکز پروژسترون منابع تاییرات

** ** ** ** ** تیمار

** NS * NS NS سن

NS NS NS NS NS تیمار وسن ارر متقاب

دارمعنیغیر NS : ،داری به ترتی در سوح احتمال پنم درصد و یک درصد* و ** معنی

که ارر تیمار بلر شودمشاهده می 3 با بررسی جدول

(p<01/0) بلوددار ار پروژسترون سرم خلون معنلیمقد

.نبلوددار معنلی ارر متقابل سلن و تیملارولی ارر سن و

مقایسله میلانگین مقلادیر پروژسلترون سلرم با همچنین

گلروه سلوم بیشلتر از آن درمقدار خون مشاهده شد که

تلقلیحبعلد از 12این گلروه در روز ) بودها سایر گروه

. همچنللین بللود( دریافللت کللرده GnRH میکروگللرم 40

گلروه دوم در پروژسترونمیزان میانگین مشاهده شد که

کمتر ،بود دریافت کرده GnRH میکروگرم 20 مقدار که

نشلان 3نتلایم حاصل از جلدول .ها بلوداز سایر گروه

غلظت گلوکز سلرم خلون بر سن و دهد که ارر تیمارمی

مقایسلله میللانگین . بللا دارد (p<05/0) دارتنللاوت معنللی

E زیرگروهبیشترین مقدار گلوکز در مقادیر گلوکز سرم،

داریاخلتالف معنلی همچنلین گروه دوم مشاهده شلد.

(05/0>p) زیرگللروهبللین E زیرگللروهگللروه دوم بللا F

نتایم حاصل از . گروه دوم و گروه سوم مشاهده گردید

ت فسنر تیمار بر غلظدهد که ارر ان مینش مذکورجدول

میلزان سلن بلر ارلر بوده ولی (p<01/0)دار خون معنی

شلاهد. همچنین گلروه نبودداری فسنر سرم خون معنی

میزان فسنر سرم خلون خصوکدردر برابر گروه تیمار

مقایسله نشلان داد. بلا را (p<05/0)داری تناوت معنلی

بیشلترین مقلدار فسلنر میانگین مقادیر فسنر سرم خون،

گلللروه دوم و کمتلللرین میلللزان آن در E زیرگلللروهدر

مشلاهده شلد. در مقایسله مقلادیر اولگروه C زیرگروه

گروه دوم با گروه سوم که در روز F زیرگروهفسنر بین

،ریافت کرده بودنلدد GnRHبعد از تلقیح، هورمون 12

داراخلتالف معنلیاملا داری مشاهده نشلد. تناوت معنی

(05/0>p) زیرگللروهبللین D زیرگللروها گللروه دوم بلل F

گروه دوم و گروه سوم در مقدار فسنر مشلاهده گردیلد.

ار بلر تیمفقط دهد که نشان می 3نتایم حاص از جدول

(p<01/0)دار معنلیارلر میزان نیتروژن اوره سرم خلون

مقایسله میلانگین مقلادیر نیتلروژن اوره سلرم با .داشت

F زیرگلروهخون در بیشترین مقدار نیتروژن اورهخون،

وه دوم گلر D زیرگروهروه دوم و کمترین میزان آن در گ

داشلتند. (p<01/0) داریمشاهده شد که اختالف معنلی

و Gگللروه دوم بللا گللروه F زیرگللروههمچنللین بللین

(p<05/0) دارگللروه دوم اخللتالف معنللی E زیرگللروه

(p<01/0) داریاختالف معنلی Gهده گردید. گروه مشا

بلا گلروه دوم و گلروه شلاهد نشلان داد. D زیرگروهبا

تلام تیمار و سن بر میزان پلروتئینارر 3توجه به جدول

مقایسلله بللود. (p<01/0)دار معنللی سللرم خللون کللامالً

بیشلترین سرم خلون نشلان داد کله تام میانگین پروتئین

گروه شاهد و کمترین مقدار مربوط به تام مقدار پروتئین

بنلابراین،و باشلدمیه دوم گرو F زیرگروه مربوط بهآن

گروه دوم F زیرگروهبین (p<05/0)داری اختالف معنی

مشاهده شلد. تام سرم با سایر گروه ها در مقدار پروتئین

Page 8: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

و همکاران رسول بابازاده اقدم... های سرمی وبر برخی شاخص GnRHزمان سازی فحلی و استفاده از بررسی اثر هم

226

Eبین گروه سلوم بلا زیرگلروه از همین لحاظ همچنین

.مشاهده گردیلد (p<05/0)دار گروه دوم اختالف معنی

پلروتئین میلزان ارر سن بر 3با توجه به جدول همچنین

مقایسلله بللود. بللا (p<01/0) دارسللرم خللون معنللیتللام

بیشترین میزان ،با توجه به سن تام سرم پروتئینمیانگین

ساله و کمترین میزان آن در 7های در میش این فراسنجه

این داری از تناوت معنی ساله مشاهده شد.های یکمیش

تسلاله مشلاهده نشلد. تنلاو 7تلا 4لحاظ بلین سلنین

تلام سلرم مقدار پروتئیناز لحاظ (p<05/0) داریمعنی

ساله مشاهده 7تا 4های های یک ساله با میشبین میش

مقلدار پلروتئین ساله نیز از لحلاظ 3و 2های شد. میش

از طرف دیگر داری با هم نداشتند.تناوت معنی تام سرم

ارلر خون میش بر میزان گلوکز سن 3با توجه به جدول

مقایسه میانگین غلظلت داشت. با (p<05/0) یدارمعنی

خون بیشترین میزان گلوکز گلوکز خون با توجه به سن،

هلای ک ساله و کمترین میزان آن در میشهای یدر میش

از این لحلاظداری ساله مشاهده شد ولی تناوت معنی 5

سلاله مشلاهده 7و 6، 5، 4، 2هلای بلا سلنین بین میش

ساله 7و 5های ساله با میش های یکاما بین میش ،نشد

خللون در میللزان گلللوکز (p<05/0) دارتنللاوت معنللی

داریاخلتالف معنلی 4با توجه به جلدول مشاهده شد.

(01/0>p) ها زایش بین گروه سوم با بقیه گروه در تعداد

زایلی و د. بیشترین درصد باروری، نلرخ بلرهمشاهده ش

ه در روز تزاید گله به گروه سوم تعلج داشت. ایلن گلرو

GnRHهورملون لیتلرمیللی 5بعد از تلقلیح مقلدار 12

دریافت کرده بود.

مثلی میش ماکوئی در فحلی اولهای تولیدشاخص برآمده ارر تیمار دستبهنتایم -4جدول

درصد تزاید گله درصد چندقلوزایی درصد باروری زایینرخ بره تعداد زایش تعداد میش های آزمایشیگروهA 20 11 12 55 9 60 B 20 6 6 30 0 30 C 20 5 7 25 40 35

d22 25 36/36 13 66/41 60 ک شاهدD 48 c13 16 27 15 33/33 E 40 bd18 20 45 11 50 F 39 bd18 19 46 5 71/48 G 39 a29 33 35/74 10 61/84

50 13 24/44 113 100 226 ک کلهabcd دار تناوت معنی متناوت در جدول نشانه وجود: حروف(05/0>p) باشد.می

گیریبحث و نتیجه

که آزمایش به طریج آنالیز فاکتوری بلا با وجود این

ولی اررات ،تصادفی تجزیه و تحلی شد طرح پایه کامالً

(Fو A ،B ،C ،D ،E) های آزمایشلیاصلی شام گروه

ساله( مد نظر بلود و میلانگین 7تا 1سوح 7و سن )در

در ایلن ( مورد نظر تحقیج نبلود. A1T1یمارها )ترکی ت

بلر GnRHزمان سازی فحلی و استناده از تحقیج ارر هم

باروری گوسنند نژاد ماکوئی بررسی شلد. بلا توجله بله

دست آمده از موالعه حاضر، مشلخص شلد کله نتایم به

بعللد از 12در روز GnRH میکروگللرم 40اسللتناده از

Page 9: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

1397 پاییز ، 47، پیاپی 3، شماره 12وره د شناسی درمانگاهی دامپزشکی آسیب

227

سترون مترشحه از دار پروژتلقیح ارر بهتری بر افزایش مق

که باعث بهبلود بلاروری شلده اسلت. جسم زرد داشت

تولیلد پروژسلترون توسلط با افزایش GnRHاستناده از

باشلد کله ایلن مرررتواند در نرخ باروری جسم زرد می

و همکلاران کله در سلال میموالعه های یافتهنتیجه با

تحقیلج داشته ولی با نتلایم موابقت ،انجام گرفته 1993

داشلتهمخلوانی ن 1986در سلال لوسی و استونسلون

(Lucy and Stevenson, 1986; Mee et al., 1993.)

و کییم پژوهش هایبا یافته حاضر نتایم تحقیجهمچنین

موابقلت داشلت کله نشلان داد 2003در سال همکاران

بعللد از تلقللیح عملکللرد 12در روز GnRHاسللتناده از

,.Kaim et al) بخشلدود ملیمثللی ملیش را بهبلتولیلد

در روز GnRHلیتلر میلی 5/2داری ارر غیرمعنی .(2003

ملک هلایها، بلا یافتلهبعد از تلقیح بر باروری میش 12

و بلک و همکلاران در 1986میالن و همکاران در سال

جلم و همکلاران در هایمغایر بود و با یافته 1994سال

;MacMillan et al., 1986) موابقت داشت 2002سال

Beck et al., 1994; Cam et al., 2002.)

بللاروری مربللوط بلله گللروه سللوم بیشللترین میللزان

بعللد از 12روز در GnRHلیتللر میلللی 5کننللده دریافللت

کلملن و همکلاران در که بلا نتلایمتلقیح مصنوعی بود

موابقلت 1998و بازر و همکلاران در سلال 1994سال

مغایر 2002ان در سال جم و همکارولی با نتایم ،داشت

;Kleemann et al., 1994; Bazer et al., 1998) بلود

Cam et al., 2002) . استناده ازGnRH بعلد 12در روز

ها شده و همچنین از تلقیح سب افزایش وزن کوتیلدون

دهلد و اینترفلرون میزان اینترفرون تائو را نیز افزایش می

و در نتیجله شده α2PGFتائو باعث جلوگیری از ترشح

,.Kleemann et al) آیداز لوتئولیز ممانعت به عم می

1994; Thatcher et al., 1995; Bazer et al., 1998.)

زمان با تحلی جسلم زرد در هم ،بعد از آبستنی 12روز

باشد که اگر آبستنی توسط ملادر چرخه طبیعی فحلی می

آبستنی تا اواخر ،شناسایی شود و جسم زرد پایدار بماند

ماند و با ترشح پروژسلترون بله بقلاء جسم زرد باای می

ترشح پروژسترون توسط جسم زرد کند.جنین کمک می

در GnRHبرای تداوم آبستنی ضروری است. استناده از

شود که شناسایی آبسلتنی بعد از تلقیح باعث می 12روز

انجلام شلود. بنلابراین اسلتناده از یخوببلهتوسط ملادر

GnRH زایی و وزن زایلش ث بهبود نرخ آبستنی، برهباع

.شودمی

هللایی کلله در میللزان هورمللون پروژسللترون در دام

هلایی اسلت کله بیشلتر از دام ،انلدفحلی اول بارور شده

داری بلین مقللادیر ولللی تنلاوت معنلی انلدبلارور نشلده

شلده و غیرآبسلتن وجلود های آبسلتنپروژسترون میش

جسم زرد است ءم بقاعا ترینمهمپروژسترون نداشت.

و وجود جسم زرد برای ادامه آبسلتنی ضلروری اسلت.

شلود و ها ملیتسیپروژسترون باعث رشد سریب بالستو

جنین کمک ءها با تولید اینترفرون تائو به بقابالستوسیت

کله بلا توجله بله ایلن (.Walters et al., 1984) کنندمی

بله بیشترین تعلداد ملیش بلارور در فحللی اول مربلوط

دریافللت GnRHهللایی اسللت کلله بعللد از تلقللیح مللیش

GnRHتلوان چنلین گنلت کله اسلتناده از می ،اندکرده

هللای لوتئللال دهللد و سلللولرا افللزایش مللی LHترشللح

بیشلتری LHکوچک جسم زرد که حاوی رسلپتورهای

رشلح تباشند، در پاس مقلدار بیشلتری پروژسلترون می

1988سلال فلارین دراین مکانیسلم توسلط که کنندیم

با توجه به نتلایم .(Farin et al., 1988) بیان شده است

توان گنت که یکلی از دالیل موفقیلت آبسلتنی فوق می

Page 10: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

و همکاران رسول بابازاده اقدم... های سرمی وبر برخی شاخص GnRHزمان سازی فحلی و استفاده از بررسی اثر هم

228

های فحلی اول به دلی باال بودن میزان پروژسترون میش

باشد.می هاآنسرم خون

های آبستن در فحلی اول بیشتر از مقدار فسنر میش

فسلنر بله هملراه نلد. اهایی است که آبسلتن نشلدهمیش

های اکسیداتیو داخ سلول نقش گلوکز در واو واکنش

کنند تا واو فرآیند گلوکونئوژنز از اسلیداساسی اینا می

داری معنلی .افزایش غلظت اوره به حداا برسد آمینه و

خللان و بللر مقللدار پروژسللترون بللا نتللایم GnRHارللر

1996، بک و همکاران در سلال 2001همکاران در سال

در مللیش و گللاو 1994و ننیللو و همکللاران در سللال

,.Nephew et al., 1994; Beck et al) موابقت داشلت

1996; Khan et al., 2001.) داری ارر سن میش غیرمعنی

والترز و همکاران در سلال در مقدار پروژسترون با نتایم

من و همکاران در سلال موابقت داشته و با نتایم 1984

Walters et al., 1984; Mann) نداشت خوانیهم 1995

et al., 1995.) مثبللت پروژسللترون روی تللأریردلیلل

اسلتنباط گونلهاینتوان مانی رویان و باروری را میزنده

، بلا 12در روز GnRHلیتلر میلی 5کرد که تزریج مقدار

هلای لوتئلال کوچلک کله الرار دادن سللول تأریرتحت

اعللث تولیللد مقللدار ب ،بیشللتری دارنللد LHهللای گیرنللده

بیشتری پروژسترون شده و کمک کرده است تلا رویلان

شده جایگزین شود و به علت کمبود پروژسترون تشکی

و محللیط نامناسلل رحمللی از بللین نللرود و در نتیجلله

باروری در این گروه افزایش یابد.

گلروه دوم E زیرگلروهبیشترین مقلدار گللوکز در

ابل از تزریلج موالعهاز آنجایی که در این مشاهده شد.

تلوان بلاال گیری نشده است، نملیخون GnRHهورمون

بودن میلزان گللوکز را بله تزریلج هورملون نسلبت داد

هلا یکسلان ، سوح تغذیه و نو آن در تمام میشعالوهبه

هلا در نتیجله تنلاوت در میلزان گللوکز بلین گلروه .بود

های فردی، سن و سایر عوام مربوطتواند به تناوتمی

بودن ارر سن میش بر غلظت فسنر بلا دارغیرمعنی باشد.

و چاگللاس و 2007معلللم و همکللاران در سللال نتللایم

Chagas et) موابقلت داشلت 2007همکاران در سلال

al., 2007; Moallem et al., 2007.) هلی اخللتالف

Fداری در مقدار فسنر بین گروه سوم و زیرگلروه معنی

GnRHاز تلقیح هورملون بعد 12گروه دوم که در روز

مشاهده نشلد. بلا ،با مقادیر متناوت دریافت کرده بودند

گیری خون GnRHتوجه به اینکه اب از تزریج هورمون

توان تناوت در مقادیر فسنر را به عم نیامده است، نمی

بودن ارر سن دارغیرمعنی نسبت داد. GnRHبه هورمون

چاگللاس و مللیش روی نیتللروژن اوره خللون بللا نتللایم

Chagas et) موابقلت نداشلت 2007همکاران در سال

al., 2007.) دار بودن ارلر سلن ملیش روی میلزان معنی

و 2007معلللم و همکللاران در سللال گلللوکز بللا نتللایم

Gordon) مغایر بود 2000گوردون و همکاران در سال

et al., 2000; Moallem et al., 2007.) 5اسلتناده از

بعد از تلقیح درصد باروری 12ر روز د GnRHلیتر میلی

افزایش می GnRHلیتر میلی 5/2و تزاید گله را بیشتر از

2003کییم و همکاران در سال با نتایم هایافته. این دهد

(Kaim et al., 2003) داشت موابقت

مشللاهده کردنللد 1985لللی و همکللاران در سللال

وللین هنگام تلقیح با ا GnRHگاوهایی که بعد از تزریج

سللروی آبسللتن شللدند، غلظللت پروژسللترون بیشللتری

. پیشنهاد شده کله درملان بلا (Lee et al., 1985) داشتند

GnRH الرار تلأریرهنگام تلقیح، فولیکولوژنز را تحلت

PSPBدر زمان تلقیح، غلظلت GnRHدهد. درمان با می

(pregnancy-specific protein B ) را در سلرم افلزایش

Page 11: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

1397 پاییز ، 47، پیاپی 3، شماره 12وره د شناسی درمانگاهی دامپزشکی آسیب

229

ای کله ترشلح و یا ماده GnRHکه دهد. ممکن است می

با افزایش تنظلیم ،دهدارار می تأریرپروژسترون را تحت

PSPB .باعث حنظ رویان و افزایش نرخ آبستنی گلردد

تلر بلوده و ، استروژن سرم پایینGnRHبعد از درمان با

کله گنتله یابلدملیافزایش FSH و LHغلظت و پال

نی ممکن اسلت شود این تغییرات در سیستم آندوکریمی

به تغییرات در اولین و دومین موج فولیکولی رشد یافتله

برگردد.

آملده دسلتبلهبا نتلایم موابج موالعههای این یافته

باشلد کله ملی 2006استری و همکاران در سلال توسط

هنگلام فحللی از تکلرر GnRHنشان دادنلد اسلتناده از

ها جلوگیری کلرده و نلرخ بلاروری را درفحلی گوساله

ملی دهلدهایی که تکلرر فحللی داشلتند افلزایش تلیسه

(Sterry et al., 2006)2004 در سلال . باتوانی و الیاسی

هنگلام تلقلیح نلرخ بلاروری GnRHنشان دادند تزریج

دار بهبود بخشید معنی طوربهای را های رودخانهگاومیش

(Batavani and Eliasi, 2004.)

5ه تزریلج تلوان نتیجله گرفلت کلطور کلی ملیبه

بعد از تلقیح، نرخ بلاروری 12در روز GnRHلیتر میلی

بخشد.میش را بهبود می

سراسگزاری

تحقیقللاتی ایسللتگاه کارکنللان هملله از نویسللندگان

در اجلرای ایلن تحقیلج همکاری پوشان به خاطرخلعت

.نمایندادردانی می

تعارض منافع

گونهی ه در این موالعه که دارندمی اعالم نویسندگان

ندارند منافعی تضاد

.

منابع

Akifcam, M. and Kuran, M. (2003). GnRH agonist treatment on day 12 post mating to improve

reproductive performance in goats. Journal of Small Ruminant Research, 52(1-2): 169-172.

Ataman, M.B. and Akoz, M. (2006). GnRH-PGF2α and PGF2α-PGF2α synchronization in akkaraman

cross- bred sheep in the breeding season. Journal of Animal Science, 50(4): 101-104.

Awel, H., Eshetu, L., Tadesse, G., Birhanu, A. and Khar, S.K. (2009). Estrus synchronization in sheep

with synthetic progestogens. Tropical Animal Health and Production, 41(7): 1521-1524.

Batavani, R.A. and Eliasi, K. (2004). Effect of GnRH analogue (gonadorelin) on pregnancy rates in river

buffaloes. Iranian Journal of Veterinary Research, 5(2): 81-85.

Bazer, F.W., Ott, T.L. and Spencer, T.E. (1998). Maternal recognition of pregnancy: comparative

aspects—a review. Trophoblast Research, 12(2): 375-386.

Beck, N.F.G., Peters, A.R. and Williams, S.P. (1994). The effect of GnRH agonist (buserelin) treatment

on day 12 post mating on the reproductive performance of ewes. Animal Production, 58(2): 243-

247.

Beck, N.F.G., Jones, M., Davies, B., Mann, G.E. and Peters, A.R. (1996). The effect of GnRH analogue

(buserelin) treatment on day 12 post mating on ovarian structure and plasma progesterone and

estradiol concentration in ewes. Animal Science, 63(3): 407-412.

Page 12: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

و همکاران رسول بابازاده اقدم... های سرمی وبر برخی شاخص GnRHزمان سازی فحلی و استفاده از بررسی اثر هم

230

Cam, M.A., Kuran, M., Yildiz, S. and Selcuk, E. (2002). Fetal growth and reproductive performance in

ewes administered GnRH agonist on day 12 post-mating. Animal Reproduction Science, 72(1-2):73-

82.

Cavalcanti, A.S., Brandão, F.Z., Nogueira, L.A.G. and Fonseca, J.F. (2012). Effects of GnRH

administration on ovulation and pregnancy in ewes subjected to estrous synchronization. Sociedade

Brasileira de Zootecnia, 41(6): 1412-1418

Chagas, L.M., Gore, P.J.S., Meier, S., Macdonald, K.A. and Verkerk, G.A. (2007). Effect of

monopropylene glycol on luteinizing hormone, metabolites and postpartum an ovulatory intervals in

prim parous dairy cows. Journal of Dairy Science, 90(3): 1168-1175.

Farin, C.E., Moeller, C.L., Hayan, H., Gamboni, F., Sawyer, H.R. and Niswender, G.D. (1988). Effect of

luteinizing hormone and human chorionic gonadotropin on cell populations in the ovine corpus

luteum. Biology of Reproduction, 38(2): 413-421.

Gordon, D., Niswenper, L., Patrick, J., Keith Rollyson, M. and Mcintuh, W.E. (2000). Mechanisms

controlling the function and life spean of corpus luteum. Journal of Physiology Review, 80(1): 1-29.

Kaim, M., Bloch, A., Wolfenson, D., Braw-tal, R., Rosenberg, M., Voeand, H., et al. (2003). Effects of

GnRH administered to cows at the onset of estrus on timing of ovulation, endocrine responses and

conception. Journal of Dairy Science, 86(6): 2012-2021.

Khan, T.H., Beck, N.G., Khalid, M. and Mann, G.E. (2001). Effect of post-mating GnRH analogue

buserelin treatment on PGF2α release in sheep. Journal of Reproduction, 27: 47. (Abstract).

Kleemann, D.O., Walker, S.K. and Seamark, R.F. (1994). Enhanced fetal growth in sheep administered

progesterone during the first three days of pregnancy. Journal of Reproduction Fertility, 102(2):

411-417. Lee, C.N., Critser, J.K., Ax, R.L. and Folman, Y. (1985). Changes of luteinizing hormone and

progesterone for dairy cows after gonadotropin-releasing hormone at first postpartum breeding.

Journal of Dairy Science, 68(6): 1463-1470.

Lucy, M.C. and Stevenson, J.S. (1986). Gonadotropin - Releasing Hormone at estrus: Luteinizing

hormone, estradiol and progesterone during the periestrual and post insemination periods in dairy

cattle. Journal of Biology of Reproduction, 35(2): 300-311.

MacMillan, W., Knight, T.W. and Macmillan, K.L. (1986). Effects of gonadotropin releasing hormone

(buserelin) on sheep pregnancy. Proc. N. Z. Soc. Animal Production, 46(3): 161-163.

Mann, G.E. and Picton, H.M. (1995). Ovarian and uterine effects of a single buserelin injection on day

12 of the oestrous cycle in the cow. Journal of Reproduction Fertility, 15: 61. (Abstract).

Mee, M.O., Stevenson, J.S., Alexander, B.M. and Sasser, R.G. (1993). Administration of GnRH at estrus

influences pregnancy rates, serum concentrations of LH, FSH, estradiol 17 β, pregnancy specific

protein B and progesterone, proportion of luteal cell types and in vitro production of progesterone in

dairy cows. Journal of Animal Science, 71(1): 185-198.

Moallem, U., Kartz, M., Lehrer, H., Livshitz, L. and Yakoby, S. (2007). Role of peripartum dietary

propylene glycol or protected fats on metabolism and early postpartum ovarian follicles. Journal of

Dairy Science, 90(3): 1243-1254.

Nephew, K.P., Cardenas, H., Mcclure, K.E., Ott, T.L., Bazer, F.W. and Pope, W.F. (1994). Effect of

administration of human chorionic gonadotropin or progesterone before maternal recognition of

pregnancy on blastocyst development and pregnancy in sheep. Journal of Animal Science, 72(2):

453-458.

Sreenan, J.M., Diskin, M.G. and Dunne, L. (1996). Embryonic mortality: the major cause of reproductive

wastage in cattle. In: Proceedings of the 47th Annual Meeting of the European Association of

Animal Production. Lillihammer. August. 1996.

Sterry, R.A., Welle, M.L. and Fricke, P.M. (2006). Treatment with gonadotropin-releasing hormone after

first timed artificial insemination improves pregnancy in non-cycling lactating dairy cows. Journal

of Dairy Science, 89(11): 4237-4245.

Page 13: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

1397 پاییز ، 47، پیاپی 3، شماره 12وره د شناسی درمانگاهی دامپزشکی آسیب

231

Taponen, J. (2003). Ovarian function in dairy cattle after gonadotropin-releasing hormone treatments

during perioestrus. J. Faculty of veterinary medicine, University of Helsinki Hameentie, 57

Helsinki.

Thatcher, W.W., Meyer, M.D. and Danet-Desnoyers, G. (1995). Maternal recognition of pregnancy.

Journal of Reproduction Fertility. Suppl, 49(5): 15-28.

Thatcher, W.W., Moreira, F., Santos, J.E.P., Mattos, R.C., Lopes, F.L., Pancarci, S.M., et al. (2001).

Effects of hormonal treatments on reproductive performance and embryo production.

Theriogenology, 55(1): 75-89.

Walters, D.L., Schams, D. and Schallenberger, E. (1984). Pulsatile secretion of gonadotropins, ovarian

steroids and ovarian oxytocin during the luteal phase of the oestrous cycle in the cow. Journal of

Reproduction Fertility, 71: 479- 491.

Yadi, J., Moghaddam, F.M., Khalajzadeh, S. and Solati, A.A. (2011). International Conference on Asia

Agriculture and Animal. IPCBEE Vol.13.

Zamiri, M. J. (2005). Reproductive Physiology. 3rd ed., Iran: Haghshenas Publisher, pp: 125-148. [In

Persian]

Page 14: نازیم و یمرس یاهصخاش یخرب رب GnRH زا هافتسا و یلحف ...jvcp.iaut.ac.ir/article_544460_e41f72a449d8319681465240e...مالش )دهاش هورگ( 1

Veterinary Clinical Pathology, Vol.12, No. 47, Autumn 2018

293

Effect of estrus synchronization and GnRH on some serumic indices and

pregnancy rate of Makui sheep during the breeding season

Babazadeh Aghdam, R.1, Moghaddam, Gh.2*, Daghighkia, H.2, Rafat, S.A.2, Bakhshayesh

Khiabani, A.1, Moghaddam, S.3

1- Former M.Sc. Student of Animal Physiology, Department of Animal Science, Faculty of

Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

2- Professor, Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz,

Iran.

3- Resident of Large Animal Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, University of

Tehran, Tehran, Iran. *Corresponding author’s email: [email protected]

(Received: 2017/4/29 Accepted: 2018/11/10)

Abstract Low pregnancy rate is an important problem in livestock. Therefore it is possible to control the

process of reproduction in animals by using synthetic hormones and increase the pregnancy rate

through estrus synchronization. The aim of this study was to investigate the effect of GnRH on

days 10, 11, and 12 after artificial insemination on pregnancy rate of Makui sheep breed. For

this purpose, estrus was synchronized in 226 ewes using CIDR. After removing CIDR, all ewes

received 400 IU PMSG. After two days, ewes in estrus were artificially inseminated with fresh

sperms and divided into three groups. The control group did not receive any hormone. The

second group was divided into subgroups D, E and Fwhich received 20 µg GnRH on days 10,

11, and 12 after artificial insemination respectively. Finally, the third group or group G received

40 µg GnRH on day 12 after artificial insemination. Blood samples (5 ml) were collected two

days after GnRH injection by using vacuum tubes. The serumic concentrations of glucose, urea,

total protein, phosphorus and progesterone were measured. To analyze the dependent and

discrete variables, GLM and FREQ procedure of SAS software were used respectively. The

results showed that the effect of GnRH on plasma concentration of progesterone was significant

(p<0.01). Maximum pregnancy rate was achieved in the third group with a significant difference

(p<0.01) observed between this group and the other groups regarding pregnancy rate. It can be

concluded that injection of 40 µg of GnRH hormone on day 12 after insemination improves

pregnancy rate in ewes.

Conflict of interest: None declared.

Keywords: Estrus synchronization, GnRH, Blood serum indices, Pregnancy, Sheep.