بررسی و ارزیابی تغییر کاربری اراضی شهر قائمشهر یا...

رهشمئاق رهش یضارا یربراک رییغت یبایزرا و یسررب یا هراوهام ریواصت و ییایفارغج تاعالطا هناماس زا هدافتسا اب

1یریدم یدهم ناریا ،نارهت ،رتشا کلام یتعنص هاگشناد ،یرهش یزیر همانرب و ایفارغج رایشناد

00/00/331 :هلاقم شریذپ خیرات 03/11/1331 :هلاقم تفایرد خیرات 6

هدیکچ تیا هتب هتجوت اتی تتسا ینونک عماوج رد ینیشنرهش دشر یاه تیعقاو زا یکی اهربراک رییغت نآ لابند هب و اهرهش یکیزیف هعسوت هعتسوت هتک تتسا تیا هتلاقم ی تلا لااتس تسا هتخادرپ رهشمئاق رهش یضارا یربراک رییغت یبایزرا و یسررب هب رضاح هلاقم هلاسم یدراوتم وتلاق رد رهتش تیا یاتهربراک رتییغت هلاسم ؟تسا هدوب یا هنماد و داعبا هچ یاراد رهش مئاق یضارا یربراک رییغت و یکیزیف ،یشزرو یربراک ،ینامرد -یتشادهب یربراک ،یلاع شزومآ یربراک ،یشزومآ یربراک ،یراجت یربراک ،ینوکسم یربراک ؛دننام یربراک ،یرهش تازیهجت و تاسیسأت یربراک ،یماظتنا -یرادا یربراک ،یبهذم و یگنهرف یربراک ،زبس یاضف و کراپ یربراک یبایزرا و یسررب تهج تسا هدش یسررب یماظن یربراک و رابنا و لقن و لمح یربراک ،یتعنل و یهاگراک یربراک ،یدرگناهج لاتس TM یاته هراوهاتم ریواتصت ،(RS) و (GIS) ییا تیفارغج تاتعالطا هناماس یاه کینکت زا رهشمئاق رهش یضارا یربراک رییغت طاتنم یتراتبع هب ای رهش تحاسم ؛زا دنا ترابع هلاقم جیاتن یرت مهم تسا هدش هدافتسا یدالیم 1010 لاس ETM و یدالیم 1990 یطاتبترا یاته هار هکبتش تسا هدوب یددعتم لماوع زا رثأتم دوخ یا هک دهد یم ناشن ار یشیازفا دنور کی 1010 لاس رد ینوکسم لاتس رد اته لتگنج تحاتسم اتما ؛ دتسر یم رظن هب یعیبط رما یا عقاو رد هک تسا هتشاد شیازفا ،رهش تحاسم شیازفا وسانت هب زین دتشاب نآ تتفر زاتس و تخاسریز هب و رهش هدودحم شرتسگ زا یشان دناوت یم هک تسا هدوب ریگ مشچ شهاک یاراد یدالیم 1010 شهاک اب اه هناخدور و یبآ عبانم دروم رد ه ئسم یا یلو دهد یم ناشن ار شیازفا ینامز عطقم یا یط رد تاغاب و اهرازیلاش تحاسم تسا هدوب هارمه ریگ مشچ ًااتبسن

.رهش مئاق ،یا هراوهام ریوصت ،ییایفارغج تاعالطا هناماس ،یضارا یربراک ،یکیزیف هعسوت :یدیلک ناگژاو

[email protected] (لوئسم هدنسیون) یریدم یدهم -1

یشهوژپ-یملع همانلصف یناسنا یایفارغج رد ون یاهشرگن

1396 راهب ،مود هرامش ،مهن لاس

1396 راهب ،مود هرامش ،مهن لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 2

همدقم - هاب و یزروااشک دازاام دیلوت زاغآ و ینیشناجکی نارود زا دنچ ره هک تسا یا هدیدپ اهرهش یکیزیف شرتسگ و دشر هابلغ زااغآ و یتعناص باقنا زا دعب ار نآ یاز هلئسم و یدج تروص یلو تسا هتشگ زاغآ تیعمج شیازفا نآ عبت لکاش صاشم یا هدوداحم رد نارود ایا زا لبق اهرهش هصرع نوچ .دنا هتسناد یعیبط طیحم هطلس رب یرشب شناد شیازافا هطاساو هب رشب هاگتنوکس یرت مهم ناونع هب اهرهش ،ریخا ههد دنچ رد .(Larsen & et al,2009: 95) تفای یم یرهاش هدرتسگ هعسوت و دشر همدقم ،تسا یناهج رییغت یاه هبنج یرت مهم زا هک یرهش تیعمج و ینیشنرهش هجرد دااجی ا هاب رجنم هک هدوب نانچ ریخا یاه ههد رد یرهش هعسوت .(Habitat international,2004) تسا هدروآ مهارف ار ی اهرهاش هاب ار ک اچوک ی اهرهاش و رهش هب ار اهاتسور و هدش یرهش یاه یمز زا هدافتسا یگنوگچ رد لداعت مدع . تاسا هتاشاد هارمه دوخ اب یدایز یبنج و یداینب لئاسم هشیمه یمز قرشم رد ینیشنرهش .تسا هدرک لیدبت گرزب هاک داننک یم یگدنز اهرهش رد (رفن درایلیم 1/3 دودح) ناهج تیعمج زا یمین زا شیب للم نامزاس شرازگ ساسا رب یاهروااشک رد نازاایم اایا .دیااسر دااهاوخ 0100 لاااس رد %00 دودااح هااب و 0300 لاااس رد %16 هااب دادااخر اایا 0131 لااس رد %13 زا ایاسآ یرهش تیعمج هک یروط هب ،تسا رادروخرب یرتشیب اتش زا ایسآ هژیو هب هعسوت لاحرد یاهرواشک رارکا اهرهاش عیرس شرتسگ ،عقاورد .(Population division, 2007) تسا هدیسر 3000 لاس رد %06 هب ،یدااصتقا لئاسم هکلب یزاسرهش یاه تسایس اهنت هن هک یا هنوگ هب .تسا هتخاس هجاوم یددعتم تبکشم اب ار ناهج شیازافا دانچره ، یب یا رد .دنا هتفرگ رارق هدیدپ یا ریثأت تحت یرهش قطانم زا یرایسب یطیحم تسیز و یعامتجا طیاحم راب یبولطماان تارثا نآ لوقعمان یگدنکارپ کیل ،دوش یم وسحم اهرهش عیرس شرتسگ هیلوا تلع تیعمج .(Shokuee, 1994)دراذگ یم عماوج یگنهرف و یعیبط میاظع ییایوپ هکرحم یورین و دنهد یم همادا دوخ تایح هب یطباور هچ ساسا رب و دنریگ یم اپ هنوگچ اهرهش هک یا هدااس یناابز هب و تسا هدوب رثؤم دح هچ ات اه نآ یبای ناکم رد ییایفارغج و یطیحم لماوع هک یا ای و تسیچ اه نآ یاسررب دروام هاتصیرگ و هتسج روط هب اهنت هک تسا ییاه شسرپ هلمج زا ،تسا هتفهن هچ رد ینیشنرهش یاه هبذاج ،هعاسوت وبخراب یرهاش داشر .تسا هدشن هداد نادب یملع یاه هتفای رب ینتبم و تسرد یصساپ زونه و هتفرگ رارق ترواص هاب راگا هک تسا یدبلاک شرتسگ یمه نآ زراب رهاظم زا یکی هک دشاب هتشاد یپ رد یفنم بناوج دناوت یم ,Girardet ) تاشاد دهاوخ یپ رد اهرهش یارب ار یراوگان یاه شلاچ ؛دشاب هارمه نآ یلوصاریغ و هدشن یزیر همانرب

قالخ ،ی رهاش ی حاوان لراتنک لاباقری غ هعاسوت هاب راجنم ،اهرهاش هاب ترجاهم شیازفا و هیور یب دشر .(29 :2003 تار ایی غت زوراب و ی نداشنراهم شرتسگ ،همانرب نودب یاهزاسو تخاس یناسنا هافر حطس شهاک ،دیدج یاه هاگتنوکس ,Ortega and et al ) تاسا هداش ی رهاش یگدرتسگ ،ینیشن هموح تمس هب شیارگ ،اهرهش ییاضف راتخاس رد ناوارف

هدافتاسا هاب راجنم و دواش یم قبطا یا هتساوخان و رباربان دشر و یرهش قطانم ینوریب دشر هب یگدرتسگ .(2 :2011 ی ااه ی امز زا هدافتاسا خرن هک دتفا یم قافتا ینامز یگدرتسگ .(Sudhira and et al, 2007) دوش یم عبانم زا دمآراکان .(Bhatta, 2010: 191) دنک زواجت تیعمج خرن زا یزرواشک ریغ و یدوامع داداتما کای رد رهاش یاکیزیف یاضف رد یتارییغت داجیا اب هک تسا ایوپ دنیآرف کی اهرهش یکیزیف هعسوت راییغت تسیز طیحم و رهش یکیزیف لداعت ،دوش ماجنا یزیر همانرب نودب تروص هب دنیآرف یا رگا .دوش یم ماجنا یقفا

3 ...يبایزرا يضارا یربراک رییغت يبایزرا و يسررب

:Valikhani and et al, 2012 ) داش داهاوخ ناوتان حیحص روط هب فیاظو ماجنا یارب یرهش مسیس یدوز هب و هدرک

رد تا ایعمج شیازافا ثعاب هاکلب ،دوش یم یاضارا زا هدرتاسگ هدافتسا هب رجنم ااهنت هان عیراس ینیاشنرهش یا .(1 .(Shen, 2012: 27) ددرگ یم زین هعسوت اب طبترم یطیحم تسیز تاراثا و یرهاش یحاوان نواچ یدداعتم لاماوع وااخ رواط هاب ناریا و ماع روط هب هنایمرواخ رد یقرش یاهرهش یریگ لکش و شیادیپ رد رد .تاسا هتاشاد یرثؤام شقن یعیبط طیحم دعاسم طیارش هب ءاکتا اب یعامتجا و یگنهرف ،یداصتقا ،یسایس لماوع یااهراون اای و کاچوک و گرزب یاهدحاو هب ینیشناجکی تنوکس و یزرواشک یارب یعیبط دعاسم قطانم هنایمرواخ زا یچ و ناتسودنه یتح و اپورا رد یتشیعم و یتنوکس یاهاضف یگدرتسگ هک یلاحرد ،دوش یم رصحنم کیراب ًالبماک هراابرد یعیاسو هاعلاطم هاک ترایو هدیقع هب .(Soltan Zade, 1987)تساه نآ ییایفارغج یاهزادنا مشچ یاه یگژیو .تاسا ییااپورا یاهرهش زا رت صشم بتارم هب بلغا یقرش یاهرهش یزرواشک ذوفن هضوح ،دراد یقرش یاهرهش رد نآ یدابلاک یاهااضف و رهاش یاکیزیف هدوداحم نآ یاط هاک تاسا موادام و ایوپ یدنیآرف ،رهش یکیزیف هعسوت .(Mashhadi Zade, 1994:18) دبای یم شیازفا یفیک و یمک ثیح زا یقفا و یدومع یاه تهج یرهاش یز ایر همانرب رد یزاس لدم یلصا یاهرایعم زا ،نامز رذگ رد نآ تارییغت یسررب و یرهش یاه یربراک تبسن هایهت ار یحباصا ی ااه حراط و هدومن ینیب شیپ ار هدنیآ تارییغت ناوت یم اه یربراک تارییغت تبسن زا عبطا اب .تسا ارصتاسا هاب تباسن ناوات یام هانیزه و ناامز یراتمک ورص و رودزا شجنس هنامز دنچ یاه هداد زا هدافتسا اب .درک ی اراب و یباایزرا ار تاراییغت تبسن فلتصم ینامز یاه هرود رد نآ هسیاقم اب سپس و هدومن مادقا یرهش یاه یربراک -یفی اصوت شهوژاپ ق ایقحت شور .(Khosravi, 2003 ) دوامن ی انیب شی اپ و ی زااس هیبش ار رهش دشر هدنیآ یاه لاس ی اراب سپاس هدش یروآ عمج رظن دروم تاعبطا ینادیم تاعلاطم و یدانسا تاعلاطم زا هدافتسا اب ادتبا .تسا یلیلحت ی ااهرازفا مران هدافتاسا دروام رازابا .تاسا هداش هدافتاسا ی افیک و ی امک ی ااه شور زا تااعبطا یا لیلحتو هیزجت

Geomatica و GIS Arc ایا ی اضارا یربراک یاه هشقن و 0331 ات 3031 یاه لاس رد رهش مئاق یا هراوهام ریواصت و .تسا هدوب رهش

قیقحت یرظن درکیور هاگتنوکاس ود راب دوخ یدبلاک راثآ ظاحل هب یرهش - اتسور ترجاهم هعسوت لاح رد یاهروشک رد دراد هدیقع رچرآ رد راچرآ هاگداید زا .دوامن دای یّللک نوناق کی ناونع هب نآ زا ناوتن هچرگا ،تسا یدنمنوناق ًالابیرقت دنور یاراد روکذم اهاتاسور یا هی اشاح قطاانم ایا ًالاامومع تسصن هلهو رد دریذپ یم تروص رهش هب اتسور زا هک ییاه ترجاهم بلغا زا ییاتاسور ی ااه هاگتنوکاس یانورد تافاب کااسم زا یخرب هک ینامز یتح و دنوش یم یلاخ تیعمج زا هک دنتسه لاغاشا اای بحااصت ،داننک یام یگدانز اتاسور یشاوح رد هک ینایئاتسور زا هتسد نآ طسوت ،دوش یم یلاخ تیعمج ی ااه هاگتنوکس هب دورو ودب رد واخ یکیژولوکا دنیارف کی قبط یرهش -اتسور نارجاهم تیررکا لباقم رد .دوش یم هاک یدانور ، دانبای ی ام رارقتاسا هاک تاسا یرهاش یشاوح رد ناش یداصتقا فیعض ًالامومع هاگیاپ هب هجوت اب یرهش هاب لایم هاک یناامز نانی اشنرهش لاباقم رد .تاسا ی اشن هی اشاح و ی ماسرریغ ی ااه هاگتنوکاس یریگ لکش شا هجیتن . دانراد ییاتاسور ی ااه هاگتنوکاس ینواماریپ یضارا یور رب ناکسا و دیرخ هب لیامت رتشیب ،دننک یم ادیپ ینیشن هموح


(Archer, 1991: p.13)تاسین موادام و هداش هانیداهن اهرهاش نبک دننام هب زگره مادنا هنایم یاهرهش رد دنیآرف یا .(Qiong & et.al., 2006: p.2) دنک یم تیعبت یهباشم لاکشا و داعبا زا نآ دنور و راتخاس کیلو

ناریا هلمج زا و موس ناهج یاهروشک رد یمز یربراک لیدبت ای رییغت دنیآرف رچرآ هیرظن لیبق زا یتایرظن هب هجوت اب دیداش ی ااه ترجااهم ااب تسصن هلهو رد اهرهش یدبلاک مادنا عیرس شرتسگ .دنک یم تیعبت یصوصخ هب طیارش زا رااثآ ترجااهم ایا ،درایگ یام لکاش (گرزاب هب کچوک یاهرهش زا) یرهش -رهش دعب هلحرم رد و یرهش -اتسور تبرغ ،راک دوبمک ،ینیشن هیشاح داجیا ،اهرهش رد کسم دوبمک ،اهرهش یعامتجا ماظن یگتصیر مه هب رد ار یبولطمان و یرهاش تامداخ هئارا رد ییاسران ،یعامتجا یاه یراجنهان یوس هب نایئاتسور ذج رد تلوهس ،یرهش یاضف رد .(Mahdavi, 1377: 142-141) دراد یپ رد دّللوم و ناوج یورین ذج و یزرواشک تادیلوت دوکر ،یهافر

اهرهش یکیزیف دشر یفنم تاریثات -1 هرامش رادومن

Source: (Pour-Mohammadi and Et al., 2008: 30)

لئااسم ناایم میقتاسمریغ یهااگ و میقتسم یاه یگتسبمه و طباور هدنهد ناشن هدش دای لئاسم هب هنافاکشوم یهاگن لئااسم یا .تسا الاب یداصتقا شزرا اب و ریذپان دیدجت ،دودحم یالاک کی ناونع هب یمز ورصم عوضوم و هدشدای ایا لولعم لکش هب هاگ و رهش یدبلاک شرتسگ ًالاتیاهن و راکتحا ،یزاب سروب یریگ لکش یساسا تّللع تروص هب هاگ .دنهد یم ناشن ار دوخ اهدنور

.دراک راکنا ار یرهش -اتسور یاه ترجاهم یساسا شقن ناوت یمن زگره اهرهش یدبلاک - ییاضف شرتسگ یبایزرا رد ایا .دنتاسه ییااجباج هاب مزالم دواخ زااین ی رات هدااس یمأت یارب نایئاتسور هک تسا دقتعم ساسا یا رب سرلها شاصب ًالااعبت .(Ahlers, 2001: 264-262 ) دواش ی ام اهرهاش رد هیامرس تشابنا بجوم تیاهن رد یمازلا یاه ییاجباج

یفنم تاریثات شرتسگ

اهرهش یکیزیف

یاههاگتنوکس ماغدا مادنا رد ییاتسور

اهرهش یدبلاک

رد هتخیسگ ماجل مروتنکسم تمیق

ریز و بیرخت و تخاس یعارز یضارا ندرب زاس

زبسرس و شزرا اباهرهش نوماریپ و لخاد

یاه مکارت شورفرادفده

ینوناق ریغ یاه کیکفتنیمز

ناکسا و ینیشن هیشاحیمسر ریغ

و یگیدقن زکرمتهیامرس رد مدرم یاه

نیمز شخب

یزاب سروب و راکتحانیمز

زاسب و یزاس نامتخاسنآ یشورفب و


عاایتبا هک ییاج ینعی اهرهش ینوماریپ یضارا هصاخ ،یرهش یضارا رد اهاتسور زا هدش اهر یاه هیامرس یا زا یساسا وراصم و تاشابنا ،تاسا رهاش یلاصا تم زا رتریذپ ناکما ینوناقریغ هچ و ینوناق تروص هب هچ یمز بحاصت و اهنت هن رهش یا هیشاح یضارا رد یمز یارب الاب یاضاقت هکارچ ،تسین دودحم عوضوم یا هب اهنت هلئسم هتبلا .دوش یم یامز نودب نایضاقتم هوبنا مجح رد هشیر هکلب ،تسا کچوک یاهرهش ای ییاتسور یاه هاگتنوکس نارجاهم هب طوبرم شاصب نازااس هوابنا و فالتصم کاسم ی ااه ی نوااعت هزوراما .دراد زاین اهرهش نبک و گرزب یاهرهش دوخ کسم و شرتاسگ هدامع لماوع زا ،فلتصم یداصتقا یاه هاگیاپ اب یرهش -اتسور نارجاهم رانک رد ،ددعتم یتلود و یصوصخ یدااصتقا هااگیاپ و یاضارا شزرا هاب هتسب نآ فلتصم تاهج رد یرهش یاه هاگتنوکس یدبلاک یاه هدودحم اتشرپ یاهرهاش یدابلاک - ییاضف شرتسگ رد یساسا تاکن زا .دراد یمز مسا هب ییالاک یاضاقت و هضرع زین و نایضاقتم تاهج مامت رد اهرهش یا یدبلاک - ییاضف شرتسگ هک تسا عضوم یا هعسوت لاحرد یاهروشک زا یرایسب و ناریا لاامعا و نونااق رواضح زاین و ااه هیامرس زکرمت و تشابنا نازیم هب هتسب و هدوبن نازیم کی هب یفیک و یمک ظاحل هب هعاسوت داش هاتفگ هاک یدراوام هب هجوت اب .دوش یم ادیوه فلتصم یاهروحم رد یتوافتم طیارش ،یزاسرهش تاررقم قطاانم رد هاکنآ اای و دانا هاتفری ذپ ترواص یزاسرهش ظاحل هب بسانم قطانم رد ای یدبلاک -ییاضف رظنم زا اهرهش یری ذاپ بیسآ هناتسآ دوش یقلت هدش دای دروم ود رب یلولعم دناوت یم هک یلئاسم مها زا .دنا هتسویپ عوقو هب ریذپ بیسآ رد . دانریذپ ی ام ریثأات شرتاسگ یا زا ای و دنبای یم شرتسگ هک تسا یقطانم یعامتجا و یداصتقا ،یگنهرف ،یدبلاک ,Asayesh ) تاسا هداش دروآراب کای هاب جنپ دودح رد ییاتسور هعماج هب یرهش هعماج طسوتم دمآرد تبسن ناریا

یافنم نبیاب یا دوش یم ای هدش یرهش یمز یاضاقت رازاب دراو ییاتسور یضاقتم هک ینامز یاربانب ؛(10-14 :1996 شرتاسگ هاب ار یاصاخ تایفیک و تیمک ور یا زا و دیامن یم لیمحت و قیرزت رهش یدبلاک یاضف هب زین ار یداصتقا ایا هاب و دزااس ی ام مهاراف ار یریذپ بیسآ تابجوم رقف هک تسا دقتعم نوسردنآ .دشصب یم اهرهش یدبلاک ییاضف راظنم زا ماک تاسد یری ذاپ بی اسآ ایا .(Anderson,2002:p.2) دنراد ریذپ بیسآ یا هعماج بلغا نایئاتسور تهج - ییااضف ظااحل هاب اهرهاش یارباانب ؛ دزااس ی ام ریذپ بیسآ زین ار اهرهش ییاضف – یدبلاک هعسوت زا یشصب یدبلاک یااه یاگژیو ،فالتصم نایضاقتم یگنیدقن و یمز یاضاقت و هضرع رازاب رب مکاح طیارش فیک و مک هب هتسب یدبلاک .دنبای یم شرتسگ ییایفارغج ناکم و یعیبط تیعقوم ،یداصتقا -یعامتجا طیارش ،یکیژولوکا

هعلاطم دروم هقطنم ییایفارغج تیعقوم

هاقیقد 33 و هاجرد 63 ات هقیقد 10 و هجرد 63 یب ناتسا یا ،تسا هدش عقاو ناردنزام ناتسا رد رهش مئاق ناتسرهش تاسا هاتفرگ راراق یوانیرگ راهنلا فصن زا یقرش لوط هقیقد 3 و هجرد 31 ات هقیقد 33 و هجرد 01 و یلامش ضرع(RAMCO Co Engineers, 1997). (دوب رهش مئاق وزج ینامز هک) رابیوج ناتسرهش هب لامش زا نآ ییایفارغج دودح، هاب قراش زا و لاباب ناتاسرهش هاب رغ زا (دوب رهش مئاق وزج ینامز زین هوکداوس هک) هوکداوس ناتسرهش هب ونج زا 013 نآ تیعمج یبسن مکارت و عبرم رتمولیک 030 دودح رد رهش مئاق ناتسرهش تحاسم .تسا دودحم یراس ناتسرهش هاک تاسا هداش مباعا ًالاریخا و ددرگ یم وسحم ناتسا حطس رد ناتسرهش یرت مکارترپ هک تسا عبرم رتمولیک رد رفن .تسا نارهت زا دعب اهرهش یرت مکارترپ زا یکی


یاهدحاو اب یا هیرق لماش هک دش هداهن دابآ یلع مان اب هیراجاق نارود رد رهش یا هیلوا یانب دوجوم قباوس هب هجوت اب ناانمج) وانمچ ریظن گرزب یاهاتسور و وارطا رد ییاه هلحم و یزورما یناقلاط نادیم یلاوح رد ینوکسم و یراجت زا داعب هاک تاسا هدواب هیاشاح رد ارسکچوک و گرزب یبکیداق (تسا رهش دوخ زا یشصب رضاح لاح رد هک یلعف یااه ناورااک روابع لاحم) یا هاقطنم وااخ تایعقوم ظااحل هب یناخ اضر تموکح زاغآ و هیراجاق نارود ضارقنا .ناسارخ و نبیگ ،نارهت دننام راوجمه یاه ناتسا زا یترایز و یتراجت یور راب و حطاسم ًالاتباسن ات رادبیش تشد رد وطرم و لدتعم میلقا رد و تسا رتم 0/11 ایرد حطس زا رهش مئاق عافترا هواک ناایم تفرگ رارق لیلد هب رهش مئاق رهش یاوه و آ .تسا هتفرگ رارق یسانش یمز مراهچ نارود یتفربآ تابوسر هاب ناتسرهش یبونج یاه تمسق و الاب تبوطر و ناراب دایز شراب نازیم و دراد وطرم و لدتعم یاوه و آ ایرد و .دراد یفرب و یناراب یاه ناتسمز و یناتسهوک و رتدرس یاوه و آ دایز عافترا و یا هیاپهوک ششوپ ندوب اراد لیلد نار دانزام ناتاسا رد هاک تاسا ناتسرهش یا یزکرم شصب یسایس -یرادا زکرم و رهشمئاق ناتسرهش زکرم رهشمئاق . دواش ی ام دو داحم لباب هب رغ زا و هوکداوس هب ونج زا ،یراس هب قرش زا ،رابیوج هب لامش زا و تسا هدش عقاو 0 ، شاصب 0 یاراد 0331 لااس کاسم و س وافن یموامع یر اماشرس رد یروشک تامیسقت ساسا رب ناتسرهش یا .(Statistical Center of Iran, 2011) تسا هطرا و بکایک و رهشمئاق یاه مان هب یرهش هقطنم 3 و ناتسهد

360301 راب بلااب یاتیعمج یاراد رهش ینوناق هدودحم رد 1331 لاس کسم و سوفن یرامشرس ساسا رب رهش یا رد دایاب ییارجا نامزاس و هدش میسقت هلحم 13 و هیحان 3 ،هقطنم هس هب رهش یدبلاک تامیسقت رظن زا .تسا هدوب رفن داصرد 33 تعسو راتکه 3130 اب رهش یضارا حوطس عومجم زا .دنک مادقا تامدخ هضرع و عیزوت هب وچراچ یا .دراد وااصتخا یرهاش لااخان حوطس هب هیقب و یرهش تامدخ هب 36/0 ،رباعم هب دصرد 00 ،ینوکسم یربراک هب .(Meshkini and others, 2014: 163) تسا راتکه رد رفن 11 رهش لاخان مکارت

رهشمئاق ناتسرهش تیعقوم -1 هرامش هشقن

Source: author


لمااش یزکرم شصب .تسا هدش لیکشت یزکرم شصب کی و بکایک و رهش مئاق رهش ود زا رضاح لاح رد ناتسرهش یا هک دندمآ یم اسح هب رهش مئاق ناترهش وزج زین هوکداوس و رابیوج یاهرهش هتشذگ رد .تسا اتسور 011 و ناتسهد 1 هالمج زا یافلتصم ماواقا لمااش نآ ندواب ری ذاپرجاهم هاب هجوت اب ناتسرهش تیعمج بیکرت .دنتفای اقترا ناتسرهش هب .تسا یموب نانکاس و اه یراسمرگ ،اه یدازریمهش ،اه یرذآ ،اه یهوکداوس

رهش مئاق یکیزیف هعسوت یخیرات دنور هااگمارآ اای و ااضر فاسوی هدازمااما ریظن یبهذم کاما هلمج زا دوجوم ئارق و دهاوش بسح رب رهش مئاق ناتسرهش قباواس هاب هاجوت ااب و دهد یم ربخ یرجه مشش نرق زا لبق گنهرف و ندمت هنیرید هقباس زا یسربط خیش هیقف همبع ینوکاسم و یراجت یاهدحاو اب یا هیرق لماش هک دش هداهن دابآ یلع مان اب هیراجاق نارود رد رهش یا هیلوا یانب دوجوم و بکیدااق (یالعف ناانمج ) وانمچ رایظن گرزاب یاهاتسور و وارطا رد ییاه هلحم و یزورما ناقلاط نادیم یلاوح رد وااخ تیعقوم ظاحل هب یناخ اضر تموکح زاغآ و هیراجاق نارود ضارقنا زا دعب هک تسا هدوب هیشاح رد ارسکچوک نآ تاموکح (نااسارخ و نبیگ نارهت دننام راوجمه یاه ناتسا زا یترایز و یتراجت یاه ناوراک روبع لحم) یا هقطنم و ی فااب ی نواگ و یجااسن تااجناخراک لایبق زا گرزاب و کاچوک یتعناص یاهدحاو رهش رد هک تشاد نآ رب ار نامز ناماس یا هب روشک تایالو ریاس و وانکا و وارطا زا مدرم هک دش ثعاب لئاسم یا .دیامن ریاد یبوکیلاش و یرب وچ اهآ هار ثاداحا ااب نامز زا عطقم یا رد و دش هاش ناتسرهش هب لیدبت دابآ یلع 3131 لاس رد ًالاتیاهن و دنیامن ترجاهم .دش هدوزفا رهش زاسو تخاس و ینارمع هعسوت و تیعمج هب مک مک ناتسرهش یا رد یجاسن عیانص هعسوت و یرسارس طابترا هک ییایفارغج کیژتارتسا ناتسرهش کی ناونع هب زورما و تفای رییغت رهش مئاق هب ناتسرهش یا مان بقنا زا سپ تایمها یاراد دزاس یم طبترم زاره هداج و هوکزوریف هداج توافتم ریسم ود زا یقرش لامش و لامش اب ار گرزب نارهت .تسا هژیو

رهش مئاق رهش رد نیمز یاه یربراک

و دادتما .تسا زربلا یناتسهوک و یلحاس یاه هگلج هدمع هیحان ود رگ ناشن ناردنزام ناتسا یعیبط تیعضو و تیعقوم ار ناردانزام یا ایرد یاهرانک یاه هگلج و یلحاس راون ،ینالوط و عفترم یراوید تروص هب زربلا یاه هوک هتشر تهج شهااک رزخ یایرد تمس هب و هگلج یوس هب تاعافترا زا یمز عافترا و بیش ،ناردنزام ناتسا رسارس رد .تسا هدرک روصحم ی ااه ی راومهاان زا یتماسق ،تفربآ مکارت و شیاسرف تدش تلع هب ،زربلا یلامش یاه هیاپهوک و هگلج یقبت لحم رد .دبای یم ،یالحم یاهداب و ایرد میسن ریثأت تحت .تسا هدمآ رد هپت تروص هب طاقن یضعب رد و هدش هدیشوپ رتدیدج تابوسر اب یمیدق و ایرد یب عافترا مک و یعیبط یدس و هدش لیکشت یلحاس یا هسام یاه هپت ،رزخ یایرد یقرش و یبونج لحاوس یاه هگلج رد دواجو عافترم ًالاتباسن یا هروهام هپت تروص هب میصض یتابوسر ناردنزام هگلج یقرش تمسق رد ینچمه .دنا هدروآ دیدپ هگلج .دوش یم دودحم اکن و رهشهب یاهرهش ات اه نآ یبرغ شرتسگ ررکادح هک دراد

یعیبط عبانم -1 یرتشیب .دراد یزاتمم ًالاتبسن تیعضو ،نداعم و عیانص و یراد لگنج ،یهام دیص ،یرورپماد ،یزرواشک رظن زا رهشمئاق زا یامین دوداح .دراد راراق ی ااچ و تاابکرم (ایوس)ینغور یاه هناد ،وج ،مدنگ ،هبنپ ،جنرب تشکریز ،هقطنم تحاسم ری ااس زا یاببگ و باط هراطق ی والآ ،بی اس .دوش یم یمأت ناردنزام ناتسا و رهشمئاق یا زا روشک تابکرم لوصحم


اور یتعناص ترواص هاب ماه هب و یتنس لکش هب مه رویط عاونا و ماد شرورپ هقطنم یا رد .دنتسه هقطنم یاه هویم .دراد

شاشوپ هاتبلا .تاسا مهارف یهایگ ششوپ داجیا تهج تبوطر و شراب ،رهش مئاق ناتسرهش یعیبط عاضوا هب هجوت اب هاب ا ای و هاتفر یاب زا رزاخ یایرد تبوطر ذوفن هک یرتم 0000 عافترا ات اریز تسین ناسکی نآ طاقن مامت رد یهایگ رد .دواش یام یزگیااج عاتارم لاگنج یااجب رورام هاب و دواش یم مک رایسب لگنج مکارت زا ،دسر یم رادقم یرتمک .درادن دوجو لماک روط هب کشخ لصف رهش مئاق ناتسرهش

رهشمئاق تیعقوم و ناتسا تاعافترا هشقن -2 هرامش هشقن

Source: (Rordeh and others, 2014: 205)

لگنج -2

رد لاگنج شرتسگ نازیم و تسا یگدنراب ررکادح یاراد هک تسا یلامش زربلا یاه هیاپ هوک زا رهش مئاق لگنج عورش هدایرب ًالبمااک لاگنج نااتخرد ،یاعورزم یاضارا هایهت روظنم هب رورم هب هک تسا هدوب رتشیب تشد ورط هب هتشذگ هیاشاح رد ااه لاگنج یالک روط هب .دنوش یم هدید گرب هپ ناتخرد اب هبورصم لگنج یایاقب تروص هب ای و دنا هدش ار ...و یالیجنا جالم راهلک و اکاسوت ،زرامم ،شار داننام ناتخرد عاونا و تسا یرتشیب مکارت یاراد رهش مئاق یبونج 1031 لااس رد هاک تاسا رهاش مئاق ناتسرهش وورعم یلگنج یاه کراپ زا یکی زین رالات یلگنج کراپ .دید ناوت یم وچ ،مزیه ، وچ ،لاغذ :زا تسا ترابع یلگنج یاه هدروآرف .تسا راتکه 061 رب بلاب نآ تحاسم و هدش سیسأت ،ااجوا ،طوالب ،اکسوت ،زرمم ،دازآ ناتخرد زا هدیشوپ و ؛دراد رارق رهش مئاق یرتمولیک 01 رد لگنج یا .یلیدبت تالآ یتاشادهب تاناکما یاراد عیدب و ابیز رایسب ییاهزادنا مشچ اب ...و کشمت هتوب ،رانا ،داشمش ،کیلو ،ریجنا ،رعرع ، لم .تسا لابتوف یمز لرم یحیرفت و


رهش مئاق رهش 1یاه یربراک رییغت و یکیزیف هعسوت ینوکسم یربراک یداهنشیپ هنارس .تسا -630/0 لداعم رهش مئاق رهش یکیزیف هعسوت و ینوکسم یربراک هنارس هطبار و رهاش هزادنا شیازفا نایم یفنم هطبار دوجو .تسا هدوب کچوک یاهرهش زا رتمک ،گرزب یاهرهش نبک یاه حرط رد تامبع .درادان ینوکاسم یربراک مهس و رهش هزادنا شیازفا نایم یفنم هطبار موزل اب یطابترا ،ینوکسم یربراک هنارس عمااج ی ااه حرط رد ینوکسم یربراک مهس و رهش هزادنا نایم تبرم هطبار دوجو هدنهد ناشن یگتسبمه بیرض تبرم .تسا هنومن یرهش ناایم یراد یانعم یگتاسبمه ،یراامآ ظاحل زا یلک روط هب .تسا -036/0 لداعم رهش مئاق رهش یراجت یربراک هنارس ، رات گرزاب یاهرهش رد هک تسا یا هدنهد ناشن نآ یفنم تمبع اما ؛درادن دوجو یراجت یربراک هنارس و رهش هزادنا مهاس و رهاش هزادانا ناایم یگتاسبمه بیرض رد یفنم تمبع .تسا رت کچوک یاهرهش زا رتمک یراجت هنارس نازیم .تسا یراجت یربراک مهس و رهش هزادنا یب یفنم طابترا دوجو هدنهد ناشن -030/0 یراجت یربراک

رهش مئاق رد یضارا یربراک رییغت عاونا -2 هرامش رادومن

Source: (Rezai and Rahimi, 2013: p. 80)

یربرااک هناراس ،گرزاب یاهرهاش عماج یاه حرط رد یلکروط هب .تسا -013/0 رهش مئاق رهش یشزومآ یربراک هنارس بیراض .دراد دواجو یاشزومآ یربرااک هناراس و رهش هزادنا شیازفا نایم یفنم هطبار و هدش داهنشیپ یرتمک یشزومآ ،یترابع هب .تسا -111/0 لداعم اه یربراک لک عومجم زا یشزومآ یربراک مهس و رهش هزادنا ریغتم ود نایم یگتسبمه رهاش هزادانا ریغتم ود نایم یقطنم یگتسبمه ،یشزومآ یربراک هنارس و رهش هزادنا نایم راد ینعم هطبار دوجو مغر یلع زا یاشزومآ یربرااک مهس و رهش هزادنا نایم یگتسبمه بیرض شهاک .درادن دوجو یشزومآ یربراک مهس و رهش مئاق

1


رهاش تایعمج شیازفا ،نآ تلع و ینایم یاهرهش یشزومآ یربراک یالاب مهس رگناشن دناوت یم ،اه یربراک لک عومجم .دشاب اه نآ هراب کی دشر و یمیدق یاهراتخاس رد زا رتالااب یگتاسبمه نازایم .تاسا -331/0 لداعم رهش مئاق رهش هزادنا و یلاع شزومآ یربراک یداهنشیپ هنارس هطبار ،داشاب گمهرایغ یراامآ هاعماج هاک ینامز ،لاح یا اب .تسا ریغتم ود نایم یرادانعم هطبار دوجو هدنهد ناشن ،3/0 یراداانعم هطبار هک تفگ ناوت یم .تسا یقطنم یا هطبار و یگتسبمه دوجو هدنهد ناشن ،زین 0/0 ات یگتسبمه بیرض -311/0 ی لااع شزومآ یربراک مهس و رهش هزادنا نایم یگتسبمه بیرض هب هجوت اب .درادن دوجو روکذم ریغتم ود نایم یلااع شزوامآ یربرااک مهاس ااب طابترا رد عماج یاه حرط اهداهنشیپ هئارا رد یقطنم و رادانعم هطبار و وگلا ناوت یمن .درک هدهاشم ،داشاب گمهرایغ یراامآ هاعماج هاک ینامز .تسا -003/0 ،رهش مئاق رهش هزادنا رد ینامرد -یتشادهب یربراک هنارس یراداانعم هطبار هک تفگ ناوت یم .تسا یقطنم یا هطبار و یگتسبمه دوجو هدنهد ناشن ،زین 0/0 ات یگتسبمه بیرض دواجو یرادانعم یگتسبمه ،یربراک یا مهس و رهش مئاق رهش هزادنا یب ،لاح یا اب .دراد دوجو روکذم ریغتم ود نایم یااه یربرااک مهاس ،اهرهش هزادنا شیازفا اب هک تسا یا هدنهد ناشن ،(یفنم تمبع -131 یگتسبمه بیرض) درادن .تسا هتفای شهاک ینامرد -یتشادهب ایا مهاس یگتاسبمه بیراض هاک تاسا یلاح رد یا .تسا -010/0 رهش مئاق رهش هزادنا رد یشزرو یربراک مهس هزادنا و یشزرو یربراک هنارس نایم رادانعم هطبار دوجو مغر یلع ،بیترت یدب .تسا -001/0 اهرهش هزادنا و یربراک ،اهرهاش هزادنا شیازفا اب .درادن دوجو رهش یا هزادنا و یشزرو یربراک مهس یب یقطنم یرامآ طابترا ،رهش مئاق رهش .تسا هتفای شهاک یشزرو یربراک مهس و هنارس هاطبار ، ییااپ رایاسب ماقر ایا هاب هجوت اب .تسا -300/0 لداعم رهش مئاق رهش رد زبس یاضف و کراپ یربراک هنارس زباس یااضف و ااه کرااپ یربرااک هنارس ،اهرهش تیعمج و هزادنا شیازفا اب .درادن دوجو قوف ریغتم ود نایم یرادانعم ااب ،030/0 زبس یاضف و کراپ یربراک مهس و اهرهش هزادنا یگتسبمه بیرض هب هجوت اب .تسا هتفای شهاک یداهنشیپ .دبای یم شیازفا هدش ینیب شیپ یاه یربراک لک عومجم زا زبس یاضف و کراپ یربراک مهس ،اهرهش هزادنا شیازفا تاسا -363/0 قواف هاطبار رد یگتسبمه بیرض هک داد ناشن رهش مئاق رهش هزادنا اب یبهذم و یگنهرف یربراک هنارس ود ناایم یافنم هاطبار دوجو هدنهد ناشن ،زین یگتسبمه بیرض یفنم تمبع .تسا الاب یگتسبمه رگنایب ،مقر یا هک شهاک یبهذم و یگنهرف یربراک یداهنشیپ هنارس ،اهرهش تیعمج و هزادنا شیازفا اب ،بیترت یدب .تسا روکذم ریغتم یگتاسبمه ،اهرهاش هزادنا و یبهذم و یگنهرف یربراک هنارس ریغتم ود نایم الاب یگتسبمه دوجو وبخ رب .تسا هتفای ،ریغتم ود یا یگتسبمه بیرض هک یروط هب ،درادن دوجو اهرهش هزادنا و یربراک یا مهس نایم یرادانعم و لوبق لباق .تسا -061/0 یگتاسبمه دواجو هدانهد ناشن هک هدش هبساحم -000/0 لداعم رهش مئاق رهش هزادنا رد یماظتنا -یرادا یربراک مهس رد هاجوت لاباق هاتکن .تاسا یماظتنا - یرادا یربراک هنارس و رهش هزادنا شیازفا نایم یفنم هطبار زین و راد ینعم ًالاتبسن -یرادا یربرااک هناراس و رهاش هزادانا ناایم یگتسبمه دوجو رب هوبع هک تسا یا یماظتنا -یرادا یربراک اب طابترا ااه یگتسبمه یا دوجو .(-630/0) دراد دوجو یگتسبمه زین یماظتنا -یرادا یربراک مهس و رهش هزادنا یب ،یماظتنا


،حیراص رواط هب دنچ ره ،دشاب یربراک یا مهس و هنارس ییعت رد یقطنم ای و واخ شور دوجو رب یدهاش دناوت یم .تسا هدشن یفرعم هنومن عماج یاه حرط رد یقطنم ینچ ،یقطنم ،یرامآ رظن زا و راد ینعم هطبار رهش مئاق رهش هزادنا و یرهش تازیهجت و تاسیسأت یربراک هنارس اب طابترا رد تازیهجت و تاسیسأت یربراک مهس .تسا 330/0 اه نآ یگتسبمه بیرض هک یروط هب ؛درادن دوجو قوف ریغتم ود نایم ناایم یواق یگتسبمه دوجو هدنهد ناشن نازیم یا .تسا 333/0 ،رهش هزادنا ریغتم اب اه یربراک لک عومجم زا یرهش تازایهجت و تااسیسأت یربرااک مهس و هنارس و رهش هزادنا نایم تبرم هطبار ،زین تبرم تمبع .تسا روکذم ریغتم ود .دهد یم ناشن ار یرهش ،رهاش مئااق رهاش هزادانا و ییاری ذاپ و یدرگنااهج یربراک هنارس یب یگتسبمه بیرض ،اه یربراک ریاس ووصخ رد اب (راد ینعم و یقطنم طابترا نادقف) تسا -031/0 ،اهرهش هزادنا و یربراک یا مهس نایم یگتسبمه بیرض و -631/0 .تسا سوکعم طابترا دوجو هدنهد ناشن هطبار ود ره رد یفنم تمبع ،لاح یا یایبت ار یراداانعم هاطبار هک تسا 101/0 رهش مئاق رهش هزادنا اب یتعنص و یهاگراک یربراک هنارس یگتسبمه بیرض و هدواب 300/0 اهرهش هزادنا و یتعنص و یهاگراک یربراک مهس نایم یگتسبمه بیرض هک تسا یلاح رد یا .دنک یمن نآ مهس و یتعنص و یهاگراک یربراک هنارس ،اهرهش تیعمج و هزادنا شیازفا اب .تسا یبسن یگتسبمه دوجو رگنایامن .تسا هتفای شیازفا اهرهش یاه یربراک لک عومجم زا یگتاسبمه بیراض) درادان دواجو رهش مئاق رهش هزادنا و رابنا و لقن و لمح یربراک هنارس نایم یگتسبمه هنوگ یه نااشن ماقر ایا .تاسا 330/0 ،اهرهاش هزادنا و یربراک یا مهس یب یگتسبمه بیرض هک تسا یلاح رد یا (رفص مهاس ،اهرهاش هزادانا و تایعمج شیازافا ااب هک تسا نآ رگنایب تبرم تمبع اما ؛تسین یراد ینعم یگتسبمه هدنهد .تسا هتفای شیازفا یداهنشیپ یاه یربراک لک عومجم زا رابنا و لقن و لمح یربراک هاک داد نااشن هاجیتن .داندیدرگ لایلحت ،دنتاسین یرهش وراعتم یاه یربراک هرمز رد ًالاموزل هک زین اه یربراک زا یخرب هاطبار دواجو ندواب راد ینعم) تسا هدوب -300/0 ،اهرهش تاغاب یربراک هنارس و اهرهش هزادنا یب یگتسبمه بیرض ااب اهرهش هزادنا و تاغاب یربراک مهس یب راد ینعم طابترا دوجو ، ینچمه .(راد ینعم ًالاتبسن یگتسبمه و یقطنم یرامآ .تسا هجوت لباق زین (-630/0) یگتسبمه بیرض هب هجوت ااما ؛ داهد ی امن نااشن ار یراد ی انعم هاطبار هک تسا 030/0 ،رهش مئاق رهش هزادنا و یماظن یربراک یگتسبمه بیرض شیازافا زاین یمااظن یربراک هنارس ،رهش مئاق رهش هزادنا و تیعمج شیازفا اب هک دهد یم ناشن هطبار یا تبرم تمبع یقطنم یرامآ طابترا ،تسا 100/0 ،اهرهش هزادنا و یماظن یربراک مهس یگتسبمه بیرض هکنیا هب هجوت اب .تسا هتفای .دراد دوجو روکذم ریغتم ود نایم

گرزب یاهحرط رظن زا رهش مئاق ورملق تیعضو -1 هرامش لودج

Source: Research finding

یاتیعمج یدانب هتسد لاااس تاایعمج قاابط1331

رهش مان

دوجوم عضو لاس

رهاش دوحوم عضو تیعمج حرط قفا

هعماج حرط هیهت ماگنه

حراط یداهنشیپ تبعمج حرط قفا یارب عماج

لاااس تاایعمج1331

000 ات رفن رازه 001 رفن رازه

03313 001101 - 0331 0331 رهش مئاق


اهیربراک هنارس تبعضو -2 هرامش لودج شزواااامآ یشزومآ یراجت ینوکسم تیعمج رهش

یلاع یتاااااشادهب ینامرد

یااااگنهرف زبس یاضف یشزرو یبهذم

تاغاب

3/1 3 0/0 0/1 6/0 3/3 3 03 000101 رهش مئاق

Source: Research finding اهیربراک هنارس -3 هرامش لودج

تازیهجت و تاسیسأت یماظن یماظتنا یرادا تیعمج رهش یرهش

و یدرگناااااهج ییاریذپ

و یهاااااااگراک یتعنص

لقن و لمح رابنا و

رباعم

0/30 1/1 1/0 3/3 3/0 6/3 000101 رهش مئاقSource: Research finding

نراق ل ایاوا ات .درادن ینالوط یصیرات هنیشیپ رهش مئاق یلو تسا یصیرات ینالوط هقباس یاراد ناردنزام ناتسا دنچ ره ینا اکم ت ایزکرم ی اراد روااجم یاهاتسور هب تبسن یسرتسد رظن زا رهش مئاق .تسا هدوب دابآ یلع مانب ییاتسور ریخا هاتفه هبناشراهچ ی ااهزور اتسور یا یناکم تیعقوم لیلد هب .درک یمن زواجت رفن دص دنچ زا زین نآ تیعمج و هدوب نازرواشک زاین دروم سانجا ناردنزام یاهرهش و ناتسرهش فلتصم طاقن نارو هشیپ و دش یم ریاد نآ رد یمومع رازاب رازااب یا هالدابم شاقن رد ار ی نوانک رهاش مئاق هیلوا هتسه دوجو لیلد ناوت یم بیترت یا هب .دنتشاذگ یم شورف هب ار دواجوم یاهاتسور یب (رهش مئاق) دابآ یلع یاتسور یزکرم تیعقوم رهش مئاق ندمآ دوجو هب تلع .تسناد نآ یگتفه ت ای لباق و هاقطنم ای ا زا لاماش ا نارهت هآ هار روبع .تسا یگتفه رازاب لیکشت و یا هیاپهوک و یا هگلج یحاون رد .دش رهش یا دشر ثعاب رفاسم و الاک هیلصت و یریگراب روظنم هب راطق یارب بسانم یهاگتسیا

ییادز لگنج ظاحل زا رهش مئاق تیعضو -2 هرامش هشقن

Source: author

نراق مود و لوا هاهد زا ی رهاش د ایدج لک اش هاب رهش ا اتسور ای اتسور کی زا نآ لیدبت و رهش مئاق یدبلاک هعسوت ود رد نآ رابتعم یاهانب ،بعشنم رهش یزکرم هکلف زا یحیحص لوصا یور نابایخ راهچ .تسا هتفرگ تروص رصاعم ااب رهاش یز اک رم تماسق ،یی ااضف یهد نامزاس تامادقا یا لابند هب .تسا هدش تلافسآ و عقاو اه نابایخ یا ورط ب ایترت ای ا هاب .دامآرد ی زوراما ترواص هاب دعب یاه لاس رد سپس و دیدج تفاب تروص هب مظنم یسدنه لاکشا ی رادا شاقن ت ای وقت .تاشاذگ نآ ی دابلاک هعسوت رب یمیقتسم اتزاب رهش مئاق یا هلدابم و یداصتقا تیزکرم تیوقت


.تاسا هتاشاد رهاش رهااظ ینوگرگد و یدبلاک هعسوت رد یرایسب مهس ،ناتسرهش زکرم هب نآ لیدبت نامز زا رهش مئاق .دمآرد ناتسرهش کی تروص هب نآ هب وارطا قطانم قاحلا اب نامز رورم هب رهش یا

یریگ هجیتن - ینارحب لکش هب زین ناردنزام قرش رد نونکا و دش عورش ناتسا یا رغ زا ناردنزام رد یضارا یربراک رییغت نارحب یدااصتقا هایجوت یزروااشک ت الواصحم تشک و هتفای شیازفا یمز تمیق نارحب یا ریثأت تحت .تسا هدرک هولج ًالااضعب و ییاتاسور تافاب لاخاد یزروااشک یضارا رد زاس و تخاس یضارا یربراک رییغت مهم لاکشا زا یکی .درادن تیعاضو ایا هاجیتن رد . دانراد راراق یریذاپان نارابج تارطاصم ضرعم رد ،نازرواشک بیترت یدب و تسا یرهش و دانک باسک دامآرد دواخ یزروااشک یامز رااتکه راه زا ناموت نویلیم هس ات ود یب هنالاس دهاوصب رگا زرواشک نوداب و داشورفب نااموت رازه 003 یرتم ار یمز راتکه کی هک دوش یم یضار یتحار هب ،دوشن یمأت زین شجراصم و کباما و داناسا تابث هرادا هاب هاعجارم ااب یاتحار هاب نااکلام هدرخ .دوش وخ یلام عبنم کی بحاص ،تمحز شوراف هاب ،یرااچان رس زا دیاش و کدنا رایسب تمیق هب یدراوم رد یتح و هدرک کیکفت ار دوخ یضارا ،ناراد هاگنب یاضارا نداش دوباان عقاو رد دنریگ یم رارق ییاتسور تفاب رد هک یزرواشک یضارا زا یخرب قاحلا ثحب .دنناسر یم .تسا هدش هتفرگ هدیدان زین عوضوم یا و تسا یزرواشک هاب رود نادانچ هان یا هدانیآ رد هک تسا یعوضوم ،رهشمئاق رد یضارا هیور یب یربراک رییغت یشیازفا دنور یاربانب راییغت و بایرصت و قطاانم ایا رد یامز تامیق هقبااس یب شیازفا .دوش یم لدبم هقطنم یلاها یارب یدج یدیدهت رهاشمئاق هاقطنم ی ااه ی ربرااک رییغت زراب هصصشم ینوکسم کاما و اهبیو هب نآ لیدبت و یزرواشک یضارا یربراک ار ااه ی امز ایا و هدراک یزروااشک یاه یمز گرزب تاعطق دیرخ هب مادقا هقطنم یا رد یدارفا .دوش یم وسحم رد هنوگ چراق یهاگ دنچ زا ره هک ینادرگرس یاه هیامرس ندش لیسگ اب .دنتسه نآ کیکفت لاحرد ای و هدرک کیکفت و یدااصتقا یااهانبریز بیرصت تمیق هب ار اه هطساو و نالالد عفانم و هدرک دشر روشک یداصتقا یاه شصب زا یخرب رد تاابکرم و جنراب ،یااچ لیبق زا یتالوصحم تشک ریز یضارا بیرصت .دنز یم مقر روشک یعیبط عبانم یدوبان ای اه یمز یا ،یموبریغ دارفا هب نآ یراذگاو و یزرواشک یضارا شورف اب .تسا هدرک ادیپ یرتشیب شرتسگ قطانم یا لیدابت ینوکاسم ی ااه نامتخااس و گانر و آ شواخ یااهبیو هاب نایوجدواس طسوت کمم نامز یرت هاتوک رد .دنوش یم ریوااصت و ییاایفارغج تااعبطا هناماس زا هدافتسا اب رهش مئاق یاه یربراک رییغت و یکیزیف هعسوت دنور یسررب هجیتن کای یدبیام 0100 لاس رد ینوکسم قطانم یترابع هب ای رهش تحاسم .دهد یم ناشن ار یدنمشزرا جیاتن یا هراوهام باسانت هاب زاین یطابترا یاه هار هکبش .تسا هدوب یددعتم لماوع زا رثأتم دوخ یا هک دهد یم ناشن ار یشیازفا دنور لااس رد ااه لگنج تحاسم اما ؛دسر یم رظن هب یعیبط رما یا عقاو رد هک تسا هتشاد شیازفا ،رهش تحاسم شیازفا زااس و تخااسریز هب و رهش هدودحم شرتسگ زا یشان دناوت یم هک تسا هدوب ریگ مشچ شهاک یاراد یدبیم 0100 .دشاب نآ تفر


رهشمئاق یا هراوهام ریوصت -1 هرامش ریوصت

Source: https://developers.urthecast.com

رهشمئاق یتالصاوم یاههار هشقن -3 هرامش ریوصت

Source: author


و یابآ عباانم دروام رد هلئاسم یا یلو دهد یم ناشن ار شیازفا ینامز عطقم یا یط رد تاغاب و اهرازیلاش تحاسم یربرااک راییغت راب راذاگریثأت لاماوع زا یاکی .(Shape No. 7)تسا هدوب هارمه ریگ مشچ ًالاتبسن شهاک اب اه هناخدور و یزروااشک هعاسوت یلاصا عناوم زا یکی هک تسا یغاب و یعارز یضارا یگدنکارپ و ندش درخ رهشمئاق رد یضارا ماغر هب و تسا رت تحار یضارا یا یربراک رییغت .تسا یزرواشک تالوصحم دیلوت بسانم یرو هرهب و یهدزاب دوبن هزواح ایا یغااب و یعارز یضارا یگچراپکی هعسوت و ظفح یارب یزرواشک داهج ترازو یاه تدعاسم و تامادقا .تسا هجاوم یدج یاه شلاچ اب نانچمه رد هاک داهد یم ناشن اهدروآرب .تسا رهشمئاق رد یضارا یربراک رییغت لماوع زا رگید یکی اهزاس و تخاس شرتسگ یاضارا لک دصرد 31 دودح ینعی (غاب و تعارز) روشک یزرواشک یضارا زا راتکه نویلیم 3 /1 زا شیب رضاح لاح هانوگ ایا میراح رد بایو تخاس هژیو هب زاجم ریغ یاهزاس و تخاس و دراد رارق اهرهش میرح لخاد رد یزرواشک ادیپ شرتسگ (…و زاگ و قرب و آ)ییانبریز تامدخ هدننک هئارا یاه هاگتسد رگید و اه یرادرهش یراکمه اب اهرهش یایعت هواحن و کرهش و اتسور و رهش هدودحم فیراعت نوناق ساسا رب یدنم هفیظو مغریلع اه یرادرهش .تسا هدرک زاین ییاتاسور یدااه یااه حرط .دنهد یمن ماجنا زاجم ریغ یاهزاس و تخاس اب یبسانم دروخرب ،3331 وصم اه نآ نودب و اتسور یعقاو زاین زا شیب اتسور هدودحم ،یزرواشک یاه یمز اه یربراک ظفح ترورض هب یدج هجوت نودب .تسا هدش ییعت نآ یریذپ تیعمج هب هجوت

هعلاطم دروم هقطنم رد یضارا یربراک ریبغت دصرد -2 هرامش ریوصت

Source: https://developers.urthecast.com و تایعمج شیازافا هاعلاطم دروام هزواح رد یاضارا یربرااک رییغت لماع یرت مهم هک دهد یم ناشن هلاقم یا جیاتن زا و یزروااشک ی ااه ت ایلاعف ندوابن یدااصتقا و یلام هناوتشپ تشادن و مک دمآرد)نانیشن زیصبآ یداصتقا تبکشم


هژایو هب یموب ریغ دارفا موجه دروم یضارا ، یمز تمیق شیازفا هجیتن رد و هقطنم ندوب یتسیروت لیلد هب رگید ورط .تسا هدش ینوکسم یضارا یربراک تارییغت دیدشت ببس هک تسا هتفرگ رارق ریخا لاس دنچ رد نانیشن تصتیاپ :تاداهنشیپ دوداحم دایاب رهش یقفا هعسوت ناکما دح ات یزرواشک زیخ لصاح یاه تشد رد رهش مئاق رهش یریگرارق لیلد هب -1 .ددرگ یمأت یرهش یاضف یاه یدنمزاین ،مئاق هعسوت و مکارت شیازفا قیرط زا و دوش حراط یدابلاک هعاسوت رد یزاس کچوک ،یزاس هبترمدنلب ،ینامتخاس مکارت شیازفا قیرط زا رهش یدومع هعسوت -0 .دریگ رارق هجوت دروم یتسیاب عماج ی حاوان ریااس هاب تباسن راتمک یهد هرهب اب یبرغ ونج و ونج یاه تمسق رد رهش مئاق رد دیدج یاه کرهش -3 و یزروااشک ی ااه ی امز مکارات ی رات مک یاراد یضارا یا هک یا لیلد هب ،دنوش یبای ناکم الاب یهدزاب اب یزرواشک .تسا هقطنم یتسیز مکارت یرتالاب یاراد ناوات یم هک یروط هب ،دوش راهم راوج مه طاقن هب نآ تیاده و یا هقطنم نورد شیامآ قیرط زا دیاب رهش تیعمج -3 .تسا هدوب ترجاهم هلئسم رهش مئاق رهش یکیزیف شرتسگ لماوع یرت مهم زا یکی تفگ :دوش یم داهنشیپ ریز لیالد هب یزاس نامتراپآ ،دیازفا یم رهش مئاق رهش تحاسم رب هک رهش یقفا هعسوت هب هجوت اب -1 .دیامن یم یریگولج رهش و اتسور یگتسویپ مه هب زا -1-1 .دبای یم شیازفا کسم هب زاین تیعمج شیازفا هب هجوت اب -1-0 .دبای یم شهاک تاغاب و یزرواشک یاه یمز یور رب رهش شرتسگ نازیم -1-3

References Ahmadpur, S. (1975), Zanjan over time, zaman publication, Tabriz. Anderson, Jock R. (2002), Risk in rural development: Challenges for managers and policy makers.

Rural Development Department, World Bank 11- Archer, R.W, (1991), ًً Provision of Urban Infrastructure through Land Subdivision Control in Thailand ًً , HSD Research Paper no. 26, Asian Institute Technology, Bangkok.

Asayesh, H. (1996), Rural Planning in Iran, Payam Noor, Second Edition, Tehran. Bhatta, B (2010) Analysis of Urban Growth and Sprawl.from Remote Sensing; DataSpringer; London. Department of Housing and Urban Development. Center of Urbanization and Architectural study and

Research (1990) Geographical and Environmental Study Board of Gilan and Mazanderan Regional plan.

Etemad, G. & et.al. (1998), urbanization in Iran, Agah Publications, Tehran. Habitate international (2004). Urbanization by implosion, Mohammad. Qadeer Published by Elsevier

Science Ltd.1-12, www. elsevier.com /locate /habitant. Khosravi, Sh., (2003) Detecting Geomorphological Changes in North West Coastal areas of Persian

Gulf, Using Fuzzy Logics and GIS, RS techniques. M. S thesis, Tarbiat Moalem University, Tehran.

Larsen.L & Vitali.F (2009), urban development and great challenge for urban planner: a view of theoretical research. Urban economy conference. Melburn. Australia.

Mashhadi Zade, N., (1994) an analysis of Urban Planning in Iran. Iran University of Science and Technology.

Nazarian, A., (2000).Urban Geography in Iran. Payam-e-Noor University. Ortega- Alvareza R., MacGregot- Fors I. (2011), "Dusting-off the file: A review of knowledge on

urban ornithology in Latin America", Journal of landscape and Urban Planning (2011).


Part Company Engineers, (2001) Evaluating Qaem Shahr Master plan. Mazanderan Housing and Urban Development Head office.

Pijanowski.B & Iverson. L, Drew. C, Bulley. H, Rhemtulla. J, M. Wimberley, A. Bartsch and J. Peng (.2010).” Addressing the interplay of poverty and the ecology of landscapes: A grand landscape ecologists? Landscape Ecology Vol 25, pp. 5-16 challenge topic”.

Qiong Wu, Hong-qing Li, Ru-song Wang, Juergen Paulussen,Yong Hec, Min Wang, Bi-hui Wang, Zhen Wang(2006), Monitoring and predicting land use change in Beijing using remote sensing and GIS, Landscape and Urban Planning.

Rakodi, C., (2001), "Forget planning, put politics first? Priorities for urban management in developing countries," International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, Vol. 3(3), pp. 209-223.

RAMCO Consulting Engineers, (1997) Master and Comparative plans of Qaem Shahr. Mazanderan Housing and Urban Development Head office.

Rezaei, Mohammad Reza and Ismail Rahim (2013), investigating the causes of changes in land use in urban detailed plan and its impact on municipal services Case Study Marvdasht, Journal of Research and Urban Planning, Issue XIII.

Rordeh, Hmtaleh and Mohammad Baaqydeh and A.A Dadashi Roudbari (2014), study effect of topography on potential tourism climate (Case study: Mazandaran), Tourism Planning and Development Magazine, Issue 11.

Shen, Z. (2012), Geospatial Techniques in Urban Planning. Springer. Shokuee, H., (1994) New Perspective in Urban Geography. SAMT pub. Soleymani Moqadam, H., (2006) investigating physical Changes in Mashhad to identify optimal

directions for its future Development using GIS and RS. M.S. thesis, Tarbiat Moalem University, Tehran.

Soltan Zade, H., (1987) an Introduction of the History of Urbanization in Iran. Social= Cultural Organization, Tehran.

Sudhira, H.S; Ramachandra, T.V (2007); Characterizing Urban Sprawl from Remote Sensing Data and Using Landscape Metrics; 10th International Conference on,Computers in Urban Planning and Urban Management.Iguassu Falls, PR Brazil, July 11–13

Tarh and Amayesh Consulting Engineers, (1989) Construction and Development plan of Qaem Shahr Mazanderan Housing and Urban Development Head office.

Valikhani, N., Charkhabi, A., H.,Kheirkhah, M., Soltani, M., J., (2012) Applying Geographic Information System and MCDM multi criteria Decision making in zoning the level of consistency between physical development and urban lands (case study: North of Karaj city). Journal of remote semsing Application in the science of Natural resources, 2th yer, Vol.2, Bushehr.

بررسی و ارزیابی تغییر کاربری اراضی شهر قائمشهر یا...

Documents