1

ဒေ႒ဒ႒မတ လကေတြ႕ကင႕စဥ ေရႊဥေဒါငး

2

ဒစာအပဟာ ကၽြနေတာခဏခဏဖတျဖစတ စာအပမားထမ တစအပျဖစပါတယ။ စာအပေလးက ပါးပါးေလးပါ။ ဆရာၾကးကေတာ ဒစာအပက သ ရ ဘာသာေရးစာေပေတြထမာ Masterpiece လ သတမတထားခ ပရပါတယ။ ဆရာၾကးက ေတာေတာမားမားက ဘာသာျပနစာေပေတြႏငဘ အသမားၾကပါတယ။ ေနာကျပး သ ရ ဘ၀တစသကစာမတတမးစာအပအထၾကးကလညး ေတာေတာေလးသၾကပါတယ။ ကၽြနေတာ ျမနမာနငငျပငပေရာကလာေတာ ဒစာအပက အငတာနကေပၚမာရာၾကညတာ မေတြ ပါဘး။ နးစပတပဂၢလေတြက ေမးၾကညေတာလညး မရၾကပါဘး။ အဒါႏင ျမနမာျပည ျပနမာလကတာ အခလကထေတာ ေရာကလာပါျပ။ ဆနာမဆရာေတာက ဒစာအပက ဖတျပထားတ MP3 ေခြေတာ ရပါတယ။ ဒါေပမယ တခ ေနရာေတြမာ မသငေတာဘးလ ယဆျပးခနထားခတာေလးေတြရပါတယ။ ေနာကတစခက တခ က အၾကားအာရထက အျမငအာရအားသနတသေတြက စာေလးဖတလကရမ အားရၾကတာရပါတယ။ ဒါေၾကာငအခစာအပက နနခငး တငသြားမယလ စတကးပါတယ။ ဆရာၾကးရ ဘာသာေရးစာေပအယအဆေတြႏငပတသကျပး သ လကထကကစလ ယခအခနအထ ေ၀ဖနခ ေနရဆျဖစပါတယ။ ကၽြနေတာကေတာ သ ရ စာေရးဟနႏင ဘာသာေရးအေပၚ ရးသားမႈက သေဘာက ပါတယ။ ဒစာအပႏငပတသတျပး အယအဆအမးမးကြလြမႈေတြရပါတယ။ ကၽြနေတာအေနႏင ကေတာ စာဖတသမား ကယတင ဖတရႈ ေ၀ဖန၊ စမးသပၾကညျပး သငေတာမယထငတာက ယျပး၊ မသငေတာဘး ထငတာက ပယလကတာက ပေကာငးလမမယထငပါတယ။ ဒါေၾကာငမရငးအတငးဘ အကနေဖာျပေပးသြား ပါမယခငဗား။ ေလးစားစြာျဖင ၀မတသခ (http://www.vimuttisukha.com/)

**********************************************************************

3

အမာအမာအမာအမာ

၀တေရးသမားတစေယာက၊ သတငးစာသမား၊ တစေယာကက ေလာကတရာေရးဆငရာ ““““စတသေဘာစတသေဘာစတသေဘာစတသေဘာ””””

အေၾကာငးက ကယေတြ အေနျဖင ေရးသားျခငးအတြက အၾသမသမားလညး ရၾကေပလမမည။

သ ျဖစရ သညအထတြင ပါဠပါ႒သားမား မပါရရသာမက ေရးပေရးနညးမာလညး

ျပတျပတေတာကေတာက တငးတငးမာမာရလသညဟ စြပစြဖြယ ရသညအတြကေၾကာင အနညးငယ

ေျဖရငးလပါသည။

စာအေရးအသားႏငပတသတ၍ ေကာငးပေကာငးနညး အမးမးရၾကသညအနက သာယာနာေပာဖြယ

ရေအာင ေပာေပာေပာငးေပာငး ညကညကေညာေညာႏင နးညသမေမြ စြာ ေရးသားျခငးအားျဖင

စာဖတသ ၏စတဓါတက နးညြတ၍ပါလာေအာင ဆြေဆာငနညးကားတစမး၊ အဓပၸါယေပၚလြငမႈႏင

ရငးလငးေစမႈကသာ အေလးေပး၍ ဒးဒးေဒါကေဒါကႏင ျဖနးျဖနးကြေရးသားနညးလညး

တစမးရပါသည။ ေလာကတရာေရးရာႏင ပတသတသည စာေပမးမာ ဒတယနညးမးထက

ပထမနညးမးသည သာ၍သငေလာျခငးကလညးေကာငး၊ ေရးအဆကဆကက

ဆရာဆရာေတာၾကးမားသည အမားအားျဖင ပထမနညးအတငး စရငေရးသားၾကသည

အစဥအလာရျခငးက လညးေကာငး ကၽြႏပနားလည၍ ၀နခပါသည။ သ ရာတြင ကၽြႏပအဖ မာ

ေရးပေရးနညးႏငပတသတ၍ အစဥအလာအတငး မလကနာနငေအာင ျဖစရသည အေၾကာငးႏစရပ

ရပါသည။

ပထမအေၾကာငးမာ အထကပါေကာငးနညးႏစရပရသညအနက ကၽြႏပကယႏႈကက ဒတယေရးနညးက

ပ၍ ႏစသကလာခသ ျဖစပါသည။ တစသကပတလး ေရးခရသညမားမာလညး စြန စားခနးမား၊

စေထာကခနးမား၊ သတငးစာေခါငးၾကးမား၊ ေ၀ဖနခကမား စသညတ ျဖစေပရာ ၄ငးတ မာ

ပထမေရးနညးမးထက ဒတယေရးနညးမးသည သာ၍ေလာကနသညဟ ထငျမငပါသည။ ဤတြင

ကၽြႏပ၏အၾကကႏင ကၽြႏပ၏အလပ ကကညလကရသညျဖစ၍ တစသကပတလး

ကၽြတကၽြတဆတဆတေရးတတေသာ အေလအထတစခ ျဖစလာခပါသည။

ဒတယအေၾကာငးမာ ကၽြႏပသည ““““စတသဘာစတသဘာစတသဘာစတသဘာ၀၀၀၀”””” အစရသည ေလာကတရာေရးရာ ေဆာငးပါးမးက

“ေဒါသ” ပယနငေသာ အဆငသ ေရာကကာမ တငးျပညသ ေရးသားတငျပမညဟ

ၾကရြယထားခပါေသာလညး (ကၽြႏပ၏ “ေျဖာငခက” ေဆာငးပါးမားတြင

ရငးလငးေဖာျပခဖးသညအတငး) မခခငေသာ အခငးအရာမားႏင ရငဆငရသညျဖစေသာေၾကာင

ယခထကရငကကေအာင မဆငးေတာဘ တ ျပနေသာအေနျဖင ေရးသားရသညတြင “ကယရညေသြး”

4

ဟ စြပစြခငစရာမားလညး ပါရေကာငး ပါရေပလမမည။ ကယရညေသြးသညဟ အထငေရာကသညႏင

တစျပငနက စာဖတသသည စာေရးသအေပၚတြင အထငေသးတတျခငးကလညး

ကၽြႏပနားလညပါသည။

စာဖတသမားအား ကၽြႏပေတာငးပနလသညမာ အထကပါအေၾကာငးမားေၾကာင ကၽြႏပ၏စာတြင

အလကၤာေဒါသ ျငစြနးျခငး အစရေသာ အျပစမးက ခြငလႊတ၍ ကၽြႏပဆလေသာ အဓပၸါယက

ရငးလငးျပတသားစြာ ေဖာျပမႈရ မရ၊ အေထာကအထား အကးအကားမားသည သဘာ၀က မက

အစရသည အခကမားကသာ ကယပငဥာဏျဖင သးသပ၍ ဆးျဖတေစလပါသည။

အခပ၌ ကၽြႏပ၏စာမားသည ပရသတကေခာ၍ ဆြျခငးမဟတ။ ေငါက၍ေျပာသည သေဘာမးပင

အခ ေနရာ၌ ပါရသညျဖစရာ ဟတ မဟတ၊ မန မမန၊ သဘာ၀က မကသညသာ လရငျဖစ၍

ျပတျပတသားသား စဥးစားတတသမားအဖ အထးသျဖင ရညရြယေရးသားသည စာမားျဖစပါသတညး။

ေရႊဥေဒါငးေရႊဥေဒါငးေရႊဥေဒါငးေရႊဥေဒါငး

၂၈၂၈၂၈၂၈----၆၆၆၆----၆၀၆၀၆၀၆၀

5

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာစတသဘာစတသဘာစတသဘာဝဝဝဝ ((((၁၁၁၁))))

ဆကကလဂပညာျဖငဆကကလဂပညာျဖငဆကကလဂပညာျဖငဆကကလဂပညာျဖင သကာယဒသကာယဒသကာယဒသကာယဒ႒႒႒႒ မျပတနငမျပတနငမျပတနငမျပတနင

ဗဒၶ၏နညးျဖငသာဗဒၶ၏နညးျဖငသာဗဒၶ၏နညးျဖငသာဗဒၶ၏နညးျဖငသာ တတနငသညတတနငသညတတနငသညတတနငသည

ဥပသဇရပတစခ၌ “စာတတေပတတ” ေခၚၾကေသာ လၾကးႏစေယာကႏင ဆမၾကရာ တစေယာကက-

“ကၽြနေတာတ တစေတြအေၾကာငးက ခငဗားက မဂၢဇငးထမာ ေရးတယဆ၊ ကၽြနေတာတ ကေတာ

မဂၢဇငးဖတတအထက မဟတပါဘး။ သမားကေျပာလ ၾကားရတာပါ။”

ကၽြႏပ။ ။ “ဘယလေရးတယ ၾကားလ လခငဗာ”

ဒ-လၾကး။ ။ “ကၽြနေတာတ ကစာတတရသာတတတယ၊ ခငဗားကေတာလကေတြ အလပလပတယဆ”

ကၽြႏပ။ ။ “ခငဗားတ လ လကေတြ အလပလပတယဆလင ကၽြနေတာေရးတ

စာတတေပတတေတြထမာ ခငဗားတ မပါဘးေပါ။”

ပ-လၾကး။ ။ “ကၽြနေတာတ လကေတြ လပတယလ ေတာ မေျပာလပါဘး။ သ ေသာ

ခငဗားလကေတြ လပပ က ဘယလလသပါရေစ။”

ကၽြႏပ။ ။ (အၾကတစခ ေပၚလာသညႏင) “ႏႈတန ေတာ ေရလညေအာင ေျပာမျပတတဘးခငဗာ။

မဂၢဇငးထမာ ကၽြနေတာေရးျပမယ။ ဖတၾကညၾကေတာ”

ဒ-လၾကး။ ။ “ကၽြနေတာတ က မဂၢဇငးဖတတ လစားမး မဟတဘး ခငဗ။”

ကၽြႏပ။ ။ “ဒလဆ ခငဗားတ ဆးရႈးတာေပါ။”

ဒ-လၾကး။ ။ “ခငဗာ၊ ဘယလမား ဆးရႈးပါလမ”

ကၽြႏပ။ ။ “ဆးရႈးတာကေတာ ဒလပါ။ ကၽြနေတာအလပလပပက ခငဗားတ ကသခငလ ေမးတယ

မဟတလား။ ကၽြနေတာ အေျဖက မဂၢဇငးထမာ ခငဗားတ ဖတမၾကညလဘးဆလင

ခငဗားတ သခငတာ မသရတအတြက ခငဗားတ ဆးရႈးတာေပါ။”

ပ-လၾကး။ ။ “ေၾသာ.....ဒလလား။ ဒါျဖငလ ေစာငဖတၾကရေသးတာေပါဗာ။ ဘယေတာေလာက

ေရးမာလ”

ကၽြႏပ။ ။ “မလတနးကေတာ ေရးဖ မၾကရြယေသးပါဘး။ ခငဗားတ န ေတြ ရလ ေရ အပတ ေရးပ မယ

ၾကတယ။ ကၽြနေတာ ေတြ တာ ျမငတာ ေရးေပမယ စာန မကကလင ေျပာျပေပါဗာ”

ဒ-လၾကး။ ။ “ခငဗားစာန ညျပး ေရးမယမဟတလား”

ကၽြႏပ။ ။ “ဒလရပါတယ။ ကၽြနေတာ တရတျပညသြားလ ျပနလာေတာ ကၽြနေတာျမငခေတြ ခတာေတြ

6

ေရးျပရာမာ ဘယစာန မ ကၽြနေတာညမေနဘး။ ကယေတြ ခတာေတြ ကယေရးတာပ။

လကေတြ ဆလင ဒလပ ျဖစရမယ မဟတဘးလား”

ႏစေယာကစလး။ ။ “တယလာတ လပါကလား”

ကၽြႏပ။ ။ “ကၽြနေတာေရးျပတာ တရတျပညမဟတေသးဘး ဆလငလ ခငဗားတ က ေျပာျပေပါ”

ပ-လၾကး။ ။ “ဒေလာကပ ေသခာသလားဗာ”

ကၽြႏပ။ ။ “ကယျဖစတာ ေတြ တာေတြက ေရးတာေလာကေတာ ေသခာတာေပါ။ သ ေသာ ကၽြနေတာ

ေရာကခတာဟာ ပကငးမဟတေသးဘ။ စာဆန မကကေသးဘးဆလငလ ေ၀ဖနနငခြငရတယ”

ရဟနးၿပဖးၿခငးရဟနးၿပဖးၿခငးရဟနးၿပဖးၿခငးရဟနးၿပဖးၿခငး ကြႏပမာ `တရားသမား `တစေယာက၏ နာမညမးထြကခပ ရေသာလညး မရးဖလာအားၿဖင `တရားသမား ` မဘႏစပါးတ မ ေပါကဖြားခ၍ မဂဆက ဖလဆက အားထတခေသာ ဆရာေတာၾကးတစပါး၏ တပညၿဖစသည။ တစဖကတြင ဆရာေတာဘရားႏင မဘႏစပါးတ ၏ အကငသလႏင ၾသ၀ါဒသည လညးေကာငး၊ အၿခားတစဖကတြင အေဖာအေပါငးႏင ခပေပာေပာ ေနခငတတသည ကြႏပ၏ ၀ါဒနာသညလညးေကာငး လြနဆြသကသ ၿဖစခရာတြင တစဖကတစလညစပါခမသည။သေသာလတစေယာက၌ အဆးႏင အေကာငး ယဥတြလကရရာတြင (အေကာငးခညးသကသကဆေသာလမာ တကယရားလမမညထငသည ) အဆးဘကက ပ၍နာမညထြကၿခငးမာ ေလာက၏ ဓမၼတာၿဖစ၏ ။ သ ၿဖစ၍ ‘‘ ေပာခငတတေသာေရႊဥေဒါငး ’’ ဟ၍သာ လသမားဟနရ၍ သားမယားက စြန ပစၿပး ရဟနးၿပ၍ အားထတခဖးေသာ အၿဖစကမ လသနညးပ ရသည။ သ ေသာ ၃၅ႏစအရြယတြင ရဟနးၿပၿပး မဂတရား ဖလတရားအတြက အၾကတအနယအားထတခဖးၿခငးကား အမနၿဖစပါသည။ သ ေသာ ေတာရေကာငး တစေကာငး၌ငကဖား ဖား၍ မဘမား၏ ေတာငးပနခက အရ ၅၂ ရကႏငပငလ၀တလခရေပသည။ ႏစသကေသာနညးမားႏစသကေသာနညးမားႏစသကေသာနညးမားႏစသကေသာနညးမား ရဟနးျပခစဥက အထကပါ ငယဆရာေတာ၏ နညးနာနသအတငးေသာလညးေကာငး၊ ထ ေနာက ဤေခတတြင ေပၚေပါကလကရေသာ (မဂေပါကဖလေပါကဆသည) နညးနာနသအမးမးအတငးေသာ လညးေကာင၊ ကငၾကအားထတခဖးရာ ကၽြႏပအႏစသကဆးေသာနညးမာ စတာနပနာေခၚ ၀ပနာ ရႈနညးႏင မာလကပတမာလကပတမာလကပတမာလကပတႏင ဗာဟရဗာဟရဗာဟရဗာဟရတ အား ဗဒၶကယေတာတင ညႊနျပသည ““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ” ” ” ” နညးပငျဖစပါသည။ စတာနပနာရႈပစတာနပနာရႈပစတာနပနာရႈပစတာနပနာရႈပ ကၽြႏပသည စတနပနာရႈမတရာ၌ အတြငးႏငအျပင (အာရႏငအာရမၼဏက)

7

တကမျခငးျဖစေပၚလာသည (၀ဥာဏ) စတကသေအာင ၾကးစားပါသည။ ဥပမာ မကစႏင အဆငးတကမေသာ အခါ ““““ျမငစတျမငစတျမငစတျမငစတ”””” ျဖစလာျခငးကသ၍၊ နားႏငအသတကမေသာအခါ ““““ၾကားစတၾကားစတၾကားစတၾကားစတ”””” ျဖစလာသညဟ သေအာင သတျပကာ ေစာငၾကညပါသည။ ဒြါရေျခာကပါးရသညအနက မကစ၊ နား၊ ႏာေခါငး၊ လာ၊ ကယကာယတညးဟေသာ ဒြါရမား၌ တကမျခငးထက မေနာဒြါရႏင ဓမၼာရတ တကမျခငးသည အၾကမေပါငးမားစြာပမသညဟ ေတြ ရပါသည။ (ဆလရငးမာ လသတ၀ါသည ၾကစညစတကးေနျခငးမားျဖင အခနကနၾကရသညဟ သရသညဟလ) ယငးကသ စတျဖစတငး သေအာငရႈမတရာတြင ပထမ၌ တစခတညးေသာစတကေလးသည ျမငခညတစခါ၊ ၾကားခညတစလည၊ စဥးစားခညတစဖ၊ ေတာငခနေျမာကခန ခနလကရသညဟ မတထငမပါသည။ သလြနစရျခငးသလြနစရျခငးသလြနစရျခငးသလြနစရျခငး ထကသ သတျမျမရႈမတ၍ တစႏစခြခန ၾကာရေသာအခါ တစေန သ၌ ကၽြႏပသည တစစတစခက ၾကညလက ရစဥ တစေယာကေသာသက ကၽြႏပ၏နာမညက ေခၚလကသညႏင ရတကန လညၾကညလကရာတြင ဘြားကန အသဉာဏတစခ ေပၚလာ၍ ဒတကနျဖစသြားပါသည။ ကၽြႏပသလကရသညမာကား အသၾကား၍လညၾကညလကေသာ တစခဏတြင ““““ျမငစတျမငစတျမငစတျမငစတ”””” ခပသြား၍ ““““ၾကားစတၾကားစတၾကားစတၾကားစတ”””” ျဖစေပၚလာသညဟေသာ အသဉာဥပငျဖစသည။ ကၽြႏပမာထအသဉာဏေၾကာင အလန တၾကားႏင တအတၾသ ျဖစသြားမပါသည။ ဤတြငတစခတညးေသာစတက ဤမထမ ခနေနျခငးမဟတ။ တစအာရအျပးတြင ကနဆးသြာ၍ အျခားတစအာရတြင အသစျဖစလာသညဟ ထးထြငး၍ သျမငလကျခငးျဖစသည။ ဤတြင ငယစဥက ဆရာေတာဘရားသငၾကားခသည ““““ဓရဂၤမ ဓရဂၤမ ဓရဂၤမ ဓရဂၤမ ဧကစာရဧကစာရဧကစာရဧကစာရ”””” ဟေသာပါဠေတာအရ တစခခပျပးမ တစချဖစျခငးဆသညက အသညးႏလးတညးမ သေဘာကနငသျဖင အၾကးအကယ ၀မးသာမပါေတာသည။ ထအခနမစ၍ ကၽြႏပမာ စတအေၾကာငးက လကေတြ သျမငျခငးႏင ပတသတ၍ သလြနစရခပါသည။ ဥဒယဗၺယဉာဏေပၚျခငးဥဒယဗၺယဉာဏေပၚျခငးဥဒယဗၺယဉာဏေပၚျခငးဥဒယဗၺယဉာဏေပၚျခငး စာေပသမား၀ငးတစခတြင စကားစပမသညႏင ဤအျဖစအပကက ေျပာျပမရာ “ခငဗားကစတအေၾကာငးက ခမသတာကးဗ။ ျမတစြာဘရားက ဓရဂၤမဓရဂၤမဓရဂၤမဓရဂၤမ----ဧကစာရ အသရရဧကစာရ အသရရဧကစာရ အသရရဧကစာရ အသရရ----ဂဟာသယဂဟာသယဂဟာသယဂဟာသယ လ ေဟာထားတယ မဟတဘးလားဗ” ဟ ၀ငး၍ေျပာၾကသည။ ဤသ ေသာအျခငးအရာမးေၾကာင “စာသမားမား” ႏင ေဆြးေႏြးျခငးက ကၽြႏပေရာငကြငးချခငးျဖစသည။ သ ေသာ ၄ငးတ အနက တစေယာကေသာသက စဥးစားဉာဏရပရသည။ ထသက “ခငဗားျဖစပ ေကာငးတယဗ။ စတ၏ ျဖစပကျခငးသေဘာတရားက ယထာဘတကက ျမငလကျခငးျဖစလ မ ဥဒယဗၺယဉာဏလ ေခၚထကတယဗ။ ေနာကေနာင ဘ၀မားမာ ဒဉာဏဟာ ခငးဗာအဖ မဂအေျခဖလအေျချဖစျပး အေထာကအပျဖစေစနငပါတယ” ဟေျပာေဖာရပါသည။ ကၽြႏပသည

8

ဥဒယဗၺယဉာဏေပၚျခငးက လကခေသာလညး ေနာငဘ၀မားကကာမ အေထာကအပျဖစရမည ဆခကကမ ၀မးထက ကတ၍ ျပးမပါေတာသည။

ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ ကြႏပသည ေသာတာပန ပဂၢလအေၾကာငးရငးႏင ပတသက၍ နကာယကမးမားက ေမႊေႏာကရာေဖြရငး အတပၸတက ဖတရႈမရာ ‘‘‘‘‘‘‘‘ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတ မတ မတ မတ ’‘’‘’‘’‘ ဟေသာ ဗဒၶ၏ ၾသ၀ါဒက အလြနႏစသက၍ပတၿဖစသညအေလာက၎နညးအတငး အားထတဖ သႏၷ႒ာနခလကသည။ စတရးရးသဘာစတရးရးသဘာစတရးရးသဘာစတရးရးသဘာ၀၀၀၀ ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ ဟေသာ ပါဠေတာအရမာ ၿမငကာမတ၊ ၾကားကာမတ၊ နကာမတ စသညၿဖင အာရ ၆ပါးတ ၌ မမ၏စတက ‘‘ ဘရတအပ ’’ ရမညဟ ဆလၿခငးၿဖစသည။ အနညးငယ ရငးလငးရေသာ အသတစခၾကားလငဘာသဟ၍ပင မစဥးစားေစဘ စတက ထနးထားရမညအဓပၸာယမး ၿဖစ၏။ အၿခားေသာ ဒြါရေပါကမား တြငလညး ဤအတငးပင။ ဒြါရေၿခာကေပါကအနက မေနာဒြါရသည ထနးခပရန အခကဆးၿဖစသညက ေတြ ရ၏ ။ ဥပမာ လမးေပၚမ ေအာဟစသၾကားလကရသညအခါ ‘‘ ဘယသ အသပါလမ၊ ဘာေၾကာငေအာပါလမ၊ ရနၿဖစၾကတာေလလား၊ ငါအမသားမားန ရနၿဖစၾကေလေရာလား၊ ဟဘကအမက လမားန မေန က စကားမားၾကဖးတယ၊ သတ ဟာ တယဆးတ လေတြပ၊ အသကေတာ မနးမသပ၊ ရနေတြ တာန တတယ ’’ စသညမားၿဖင ရညလားစြာ စဥးစားမတတေလေတာသည။ ဤကား ၿပလပေနက စတသဘာ၀ေပတညး။ ၾကစညၿခငးၿဖငအခနၿဖနးၿခငးၾကစညၿခငးၿဖငအခနၿဖနးၿခငးၾကစညၿခငးၿဖငအခနၿဖနးၿခငးၾကစညၿခငးၿဖငအခနၿဖနးၿခငး ထ ၿပင ၎ၾသ၀ါဒအတငး ၾကးစား၍ အားထတေသာအခါ အာရတစခအေၾကာငးႏင ပတသက၍ ရညးလားစြာ လကၿပး စတမကးရဟ ဆၿခငးအားၿဖင လြနေလၿပးေသာ အတတကာလအေၾကာငး၊ မၿဖစေသးေသာ အနာဂတကာလအေၾကာငးမားက စတမကးရ ဟေသာ အဓပၸာယေတြ ရရသည။ စတသည ပစၥပၸနတညတည အေပၚ၌ မေနတတဘ ေရ အေၾကာငး ေနာကအေၾကာငးမားက စဥးစားခငတတေသာ သဘာ၀ရ၏ ။ ၿမငၿခငး ၊ ၾကားၿခငး ၊ နၿခငး ၊ လကၿခငး ၊ ထေတြ ၿခငးစေသာ ပဥၥာရမားႏင မၾကၾကကၿပနလငလညး လြနေလၿပးေသာ အၿဖစအပကမား သ တညးမဟတ ေရ အဖ မညကသ ၿပလပမညဟေသာ အၾကအစည၊ မညကသ ၿဖစလမမညထငသည ဟေသာ မနးဆခက၊ မညကသ ၿပလပလင ေကာငးပါမညနညး ဟေသာစတကးေတြး ေတာခကမားၿဖင

9

အခနကနလကရသညက ေတြ ရသည။ လြနေလၿပးေသာ အၿဖစအပကမားႏင ပတသက၍လညး ဤသ ၿပမခ၍သာ ေတာေပေတာသည။ ထသ ၿပမခလငကယကးနညးရေခရ ဆကာ ကယဟာကယ ေကနပၿခငး၊ ဤသ ၿပမ၍ ခရသည၊ ထသ ၿပမပါလင ေတာေလဥးမည စသညၿဖင ကယဟာကယ မေကနပၿခငး စသညမားၿဖင အခနကနတတေသာ သဘာ၀ရသည က ေတြ ရသည။ နးစပရာကးေကာပနးစပရာကးေကာပနးစပရာကးေကာပနးစပရာကးေကာပ ထကသ စးစးစကစက စဥးစားဆငၿခငရန ၿပနာမရေသာ အခါမားတြငလညး စတကေလး အလပလပ တတပမာ အေတာဆနးၾကယ၏။ ဥပမာ မတေဆြတစေယာက ေလယာဥပႏင ဆကေရာကမည အေၾကာငးက ဖတခန သတရလကမသညအခါ `` ခတေလာမာ ေလယာဥပေတြက သပစတမခရဘး။ ကမာၻမာ ေလယာဥပ ပကကတသတငးေတြ ခဏခဏၾကားရတယ။ မႏ ေလး ၀ါးတနးက ‘ ေရခ ’ကေအး ေမာငတစေယာက ကေကာငးလ ပါလား၊ ဒါထက ငါးပေရခမစားရတာ ေတာေတာၾကာသြားၿပ။ ငၿပာရညေဖာန ခညး စားရတာ ၿငးေငြ ေနၿပ။ ၿမတငၿပာရညစစစစရလငလ ေတာေသးရ ၊ တစၿပညလး ႏ ေနေအာငေရာကဖးၿပဆေပမယ ၿမတတစခေတာ ငါမေရာကေသးဘး။ ပငလယကးသေဘၤာလ စးဖးေအာင ၿမတကေတာ တစေခါကေလာက သြားလညဥးမပ။ ဒါေပမယ သေဘၤာစးခငးစးရငး ဗဒၶဇယႏ ပြေတာၾကးအတြငးမာ အႏၵယ သြားလညလငေတာ တစ၀ကခႏႈနး ရတယဆပ။ ဒါေပမယ ပတ ( စ)ပတအတြက အခကအခမား ရေနဥမလား မဆႏငဘး။ အစးရက ငါလလကမ ေၾကးထခင ထေနဥးမယ ’’ စသညမားၿဖင တရညတလားၾကးကးေကာေၿပးလႊားတတေလသည။ စတကေလး၏ ကးေကာေၿပးလႊားပ အၿခငးအရာမာ ငယစဥက ရဖးသည လကၤာကေလးတစပဒႏငတလသည။ ဘရားကြနေတာ ေတာငေပၚကြနးက ဆငေတာတစစး အၿမးေငြလပ လပသညသငၿဖး ၿဖးသညေလညငး ညငးသညအမညး မညးသညမးေသြး ေသြးသညန သာ သာသညလမငး........စသညၿဖင အေတာမသတႏငေအာင အလရတငး ဆကေပးႏငသည လကၤာတစပဒ ေပတညး။ စတသညလညး အထကတြင ေဖာၿပခသည ဥပမာကသ အၿခားအေရးၾကးေသာ အာရတစခႏင မတကမခငး ရညလားစြာ ကးေကာေၿပးလႊားတတသညက

10

ေတြ ရသည။ ပစၥပၸနတညတညပစၥပၸနတညတညပစၥပၸနတညတညပစၥပၸနတညတည ဤေခတတြင ၀ပနာတရား အားထတၾကေသာ ပဂၢလမားသည ပစၥပၸနတညတညထားရမညဟေသာ စကားက အသးၿပတတၾကသည။ ၎တ ဆလပရသညမာ မမတ အားထတေသာ ကမၼ႒ာနးအာရတညတည အေပၚ၌သာ စတကထားရမညဟ ေၿပာလဟနတသည။ ‘‘ ‘‘ ‘‘ ‘‘ ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတ မတ မတ မတ ’’’’’’’’ ဟေသာ ၾသ၀ါဒအရ အားထတေသာ သအဖ မာ ကမၼ႒ာနးအာရဟ၍ အထးတလညမရ ။ အာရႏင အာရမၼဏက တကခက၍ ၿဖစေပၚလာသည ( ၀ညာဥ ) အသစတကေလး ၿဖစတငး ၿဖစတငး သေစ၍ ေရ ေလာကၿပး တရညတလားၾကး ကးေကာေၿပးလႊား ၿခငး မၿပေစရန သတၿဖင ေစာငထနးထားရေသာ အလပမသာ ရေသးသည။ တစနညးဆေသာ ကေရာကေလ သမေသာ အာရ တ ကသ၍ အတတ အနာဂတတ က မလကေစပ ပစၥပၸန တညတညအေပၚတြင အခါခပသမး ထားရၿခငးပင ၿဖစသည။ ကမၼ႒ာနးအာရဟ၍ အထးတလညမရဘ အလပတစခလးမာ မမ၏စတက ပစၥပၸန တညတညအေပၚ၌ အခါခပသမးတညေနေစဖ ပင ၿဖစသည။ စဥးစားစတကးၿခငး၊ ေတြးေတာၾကဆၿခငး ဟသမသည ပစၥပၸနတညတညထားၿခငး မဟတေသာေၾကာင ပယဖကထားရာ၏ ။ အသတစခ ၾကားလကရသညအခါ ‘‘ ဘာသပါလမ ’’ ဟ၍ ဆငၿခငၿခငးသည ပစၥပၸန တညတည မဟတေတာေခ။ အသသည ကနဆးသြားၿပၿဖစ၍ ထအသအေၾကာငးက ဆငၿခငေတြးေတာမၿခငး သည အတတၿဖစေသာ အၿခငးအရာက စဥးစားဆငၿခငျခငးမသာ ၿဖစသညဟ နားလညရေပမည။ သ မ သာလင ‘‘ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ’’ ဟေသာ ၾသ၀ါဒႏင ကကညေပလမမည။

ခနခငတငးခနခငတငးခနခငတငးခနခငတငး ခနရာမခနရာမခနရာမခနရာမ

သတ၀ါတ ၏ ‘‘ စတ ’’ သဘာ၀မာ ပစၥပၸနဟ၍လညး သတမၿပမ၊ ပစၥပၸနတညတည အေပၚ၌လညး

မေနလ။ အာရႏင အာရမၼဏတ တကမ၍ (၀ညာဥ ) အသစတကေလး ၿဖစေပၚလာသညႏင တၿပကနက

အတတ၊ အနာဂတႏင ဆကစပသည ဆငၿခငစဥးစားမႈမားသည ခကခငးပင ၀ငလာတတေသာေၾကာင

အားထတ ခါစတြင စတပကမမတတ အခကအခမားႏင ရငဆငရတတေပသည။ သ ေသာ

လကေတြ စမးသပ ၾကးစား သည အခါ အားရဖြယေသာ ‘‘ ေပါငးကး ’’ ကေလးမားလညး

ေတြ ရတတပါသည။

အားထတလငအားထတခငး ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌ ထား၍မၿဖစသညမာ လတငး၏ အေတြ အၾက

11

ၿဖစေကာငး ၿဖစေပမည။ ‘‘ တကးကး ’’ ဟေသာ အသက ၾကားလကရလင ၾကားလကရၿခငး‘‘ ခး ’’ ဟ

အသစတ၀ငလာၿခငးမာ ဓမၼတာပင ၿဖစေပလမမည။ အခ ကမ မညသညသစပငေပၚမ ကေလသနညး။

‘‘ခး ’’ ကတ ရာသက ေစာလေခတကား၊ ခးသား မစားရသညမာ အတနၾကာေလၿပ စေသာ

စတကးမားပင ၿဖစေပၚလာေပလမမည။ ပထမ၌ ေလး ငါး ေၿခာကခက ထကသ ကးေကာေၿပးလႊားရာမ

သတႏငၾကးစားေသာ သသည ၂-ခန၊ ၃-ခနႏငမ သတရ၍ ‘‘ ဘရတအပ ’’ လက ႏငေပလမမည။

အားရဖြယေသာ အခကဟသည မာ မညမေလာက ခန၍ ကးေကာသြားမသညၿဖစေစ၊ ေနာကဆးတြင

သတရ၍ ပစၥပၸနတညတည သ ၿပနေခၚ လာႏငၿခငးတညးဟေသာ သတသည တနဖးရ၍ ေရ အဖ ရာ၌

တးတကေစဖ ပါရမၿဖစသညဟ နားလည သငသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ သတ၀ါသည

တစသသရာလးတြင ပစၥပၸနတညတညထားဖ ဘယေတာမ သတမရဘ ေပါကလႊတပစား ခနခငတငး

ခနလာခၾကသညခညး ၿဖစေပေသာေၾကာငတညး။

တးတကလာခပတးတကလာခပတးတကလာခပတးတကလာခပ

‘‘ တတစရလင တတခငခငတည ’’ ဟေသာ လကၤာကေလးမာလညး ဤအလပအတြက

အားရဖြယေသာ အေထာကအထား တစခၿဖစ၏ ။ သတၿပစရလင ၾကာေလေလ သတေကာငးေလေလ

ၿဖစလာတတသည။ အသတစခခက ၾကားလကရ၍ ေလး ငါး ေၿခာကခန ခနၿပးမ သတရရာမ သး

ေလးခန ႏင သတရၿခငး၊ တစခနႏစခနႏင သတရၿခငး စသညၿဖင တးတကမႈရလာသည။

ထ ေနာကတစခါတရတြင တစခနမပင မခနေတာဘ ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတၿဖင တစမနစ ႏစမနစ

စသညၿဖင ေနႏငေသာ အေၿခအေနသ ေရာကလာ ေတာ သည။

ကြႏပအဖ မ ထကသ ၁၅မနစခန မေနႏငေအာင သးေလးႏစမ ေလကငယရသညၿဖစရာ ယခအခါ၌မ

တစနာရခန မ ေနႏငေသာအေၿခသ ေရာကလကရပါ၏ ။ ဤကသ ေနႏငၿခငးအားၿဖင

မညကသ ေသာ အကးအာနသငမား ၾကေတြ ရပါသနညး။

ဘာဘာဘာဘာ၀၀၀၀နာသတနာသတနာသတနာသတ

ပထမအခက၌ စတ၏ အနစၥသေဘာတရားက သေဘာေပါကလာေတာသညျဖစရာ ဥပမာေဆာင၍

ျပပါအးမည။

မးရထားျဖငခရးသြားေသာသသည အေ၀း၌ရေသာ ေတာငတနးမားက ေမာၾကညေနခေသာအခါ

မးရထား၏ လငျမနစြာ ခတႏငေနေသာ အျဖစက ျမငဖ ခယဥး၏။ ထ ထက အနးရ သစပငမားက

12

လမးၾကညသညအခါ ေရြ လားမႈသည သာ၍ထငရားလာ၏။ ထ ထက မးရထားအနး၌ ကပလကရေသာ

ေျမၾကး၊ ေကာကခ၊ ျမကပငစေသာ အရာ၀တမားက စကၾကညသညအခါ ေရြ လားမႈသည

သာ၍ထငရားျပန၏။ ၾကာရညစြာ စကၾကညသညအခါ မးသလလပင ျဖစလာတတသညက

ၾကဖးေပလမမည။

ထနညးအတ အတတအေၾကာငး၊ အနာဂတအေၾကာငး စသညျဖင ေတြးေတာေနေသာသသည

စတ၏ေရြ လားမႈက ျမငနငခြငမရ။ ၾကားကာမတ၊ ျမငကာမတ၊ နကာမတစသညျဖင အသအမတျပ၍

ရႈမတေသာအခါ အသစတေတြ ခဏခငး၊ ခဏခငး ေျပာငးလလက ရျခငးက ျမငလာေတာသည။

မးရထားေပၚမ လမးနေဘးရ ေကာကခကေလးမားက ၾကာရညစြာၾကညေန၍ အရပရပျဖစျပး “မး”

လာတတျခငးကသ ေသာ အေဘာမး ခပဆငဆင ျဖစလာျခငးကပင ၾကရဖးသည။ သ ေသာ တကယ

“မး” လာသညဟ၍ နားလညၾကရန မဟတပါ။ အၾကမၾကမ အထပထပ (ဘာ၀နာ) ေလကငျခငး၏

သတက ေဖာျပျခငးမသာ ျဖစပါသည။

မေနာမေနာမေနာမေနာ၀၀၀၀ညာဥ စတညာဥ စတညာဥ စတညာဥ စတ ဒတယအခက၌ အတြငးႏင အၿပင တကခတမႈေၾကာင (အာယတနသေဘာ) ၿဖစေပၚလာသည အသစတကေလးမသာ ၿဖစသညဟ ရငးရငးလငးလငး ကြငးကြငးကြကကြက သၿမငလာပါေတာသည။ ယခငက ထငမတခသညမာကား (အသ) စတသည မမ၏ ကယအတြငး၌ အခါခပသမး အၿမတေစ တညလကရသညဟထငခ၏ ။ ယခေသာ တကခတမႈၿဖစေပၚလာေသာ ( ၀ညာဥ ) အသစတကေလးေတြ တစခၿပး တစခ ၿဖစခညပကခည ေနၾကသည ဟ ၿမငကာ၊ သတတေသာ ‘‘မေနာဓာတ ’’ သည ကယတြငး၌ အၿမတေစရေနၿခငး ကားမနပါ၏ ။ သ ေသာ အာရႏင တကခတေသာအခါမ ( အေၾကာငးဆဆညး၍ ) ၿဖစေပၚလာေသာ အသစတကေလးဟ၍ ဆလၿခငး ၿဖစပါသည။ စာထ၌ ေဖာၿပထား၍ နားလညၿခငးႏင ကယတငေစာငၾကည၍ သေဘာေပါကလာၿခငးတ သည ၾကးစြာေသာ ၿခားနားၿခငး ရပါသည။ ထအခါမ မေနာဓာတႏင ( ၀ညာဥ ) အသစတ၏ ၿခားနားၿခငးက ပငးပငးၿခားၿခားၾကး သေဘာေပါကလာပါေတာသည။ သေဘာေပါကပ တစမးသေဘာေပါကပ တစမးသေဘာေပါကပ တစမးသေဘာေပါကပ တစမး ထကသ သေဘာေပါကလာၿခငးအတြကေၾကာင မညကသ ထးၿခားသြားၿခငးက ဥပမာေဆာင၍ ေဖာၿပပါဥးမည။ ယခငက ထငမတခပမာ ‘‘ ငါ၌ မယားရ၏ ။ သားသမးရ၏ ။ ဤပစၥညး ထပစၥညးရ၏ ။ ၎တ

13

မေသဆးသမ ကာလပတလး၊ သ မစဟတ မေပာကပကသမ ကာလပတလး ငါအဖ အၿမတေစ ရေန၏ ’’ ဟ၍ မတထငခမသည။ ယခေသာကား ငါ၏ မေနာဓာတ၌ အာရအၿဖစႏင ထငလာခကသာလင၎တ ေခတခဏ ရလကၾကသည။ ၿပးေနာက ခပေပာက သြားၾကသညဟ သေဘာေပါကလာသည ။ ဆလရငးမာ ဓာတပရကကးထားေသာ အရပကား၏ ရၿခငး မးမဟတ ။ မနေပၚတြင အေၾကာငးတကဆင၍ ထငေပၚလာသည ‘‘ အရပ ’’ ၏ ရၿခငးမးမသာ ၿဖစသညဟ သေဘာေပါကလာသည ဟလ။ ထအခနမစ၍ ကြႏပပငဆငသညဆေသာ ပစၥညးဟသမ အေပၚတြင တြယတာမႈ အပၾကး ေလာပါးသြားခၿပ။ တြယတာမႈ ၿဖစေပၚလာမလငလညး အထကပါ အၿခငးအရာက ဆငၿခင သးသပလကသညႏင တစၿပငနက ‘‘ ေရ ’’ ၿဖစ၍ ေလာဆငးသြားေလေတာသည။ အာရၿပမ ရၿခငးအာရၿပမ ရၿခငးအာရၿပမ ရၿခငးအာရၿပမ ရၿခငး ရငးပါဥးအ။ လတစေယာကသည ေငြထပက ၿမပႏထားရာ ၿမပႏထားမသည အၿဖစက လး၀ သတေမေန မသည ဆအ။ ေငြထပသည ၿမပႏထားေသာေနရာ၌ ရေနေသာလညး ထသ အဖ ၌ ေငြထပ မရေတာေခ။ တဖန ထသၿမပႏထားေသာ ေငြထပက တစစတစေယာကေသာသက တတတဆတ တးေဖာ၍ ယသြားရာ၊ ထသကမ ထအေၾကာငးက မသေသာေၾကာင သ မာ ေငြထပရသညဟ၍ပင မတထငလက ရေန၏ ။ ဤေနရာ၌ ရေနပါလကႏင မရပ၊ မရပါဘလကႏင ရသညထငမတပမာ ထငရားရေလၿပ။ ဆလရငးမာ အကယရၿခငး မရၿခငးသည အေၾကာငးမဟတလ။ စတထက ရေနသညထငလင ရဘသကသ ေၾကာငၾကမႈ ၿဖစေန၍ လး၀သတမရလင မရသကသ ေၾကာငၾကမႈ ကငးလကရသည။ စငစစေသာကား ေငြထပက သတရၿခငး ဟသညမာ ထသ၏ မေနာ ( အၾကည ) ဓာတတြင အရပထငလာၿခငးမၿဖစရာ ထအတြက ေၾကာငၾကမႈ ၀ငလာ၏။ ၎အခကအတန တြငသာ ထလ၌ ေငြထပရေန၏ ။ ေၿခေထာက၌ ပရြကဆတကက၍ ကနးၾကညလကသညႏင တစၿပငနက အာရေၿပာငးသြား၍ ေငြထပ မရေတာေခ။ ဤသညကား ကြႏပေတြ ရေသာ စတသဘာ၀ တစခေပတညး။ ကြႏပ၏ ပစၥညးမားသည ကြႏပအဖ တစၿပငတညး အၿပြတလက ရေနၾကသညမဟတ။ သတရေသာ ၀တပစၥညးသညသာလင အခကအတန အရ တစလညစ ရေနၾကၿခငး ၿဖစေလမည။ ငါပစၥညးေတြ ေပါမားလသညဟ ဘာမားၾကြား၀ါစရာ ရပါသနညး။ မေနာဓာတ၌ အရပထငလာခကတြငသာ ရသညဟ ထငမတမၿခငး မဟတပါေလာ။

14

ရငကကလာၿခငးရငကကလာၿခငးရငကကလာၿခငးရငကကလာၿခငး တတယအခက၌ ( ဒေ႒ဒ႒မတ ) ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ ထားၿခငးအလပ၌ အေလအကငရ၍ ရငကက လာေသာအခါ သေဘာေပါကလာၿပနသညမာကား ၾကားၿခငး၊ ၿမငၿခငး၊ နၿခငး စသညတ သညသာလင တကယလကေတြ ( actuality ) ၿဖစသည။ အသ တစခၾကားၿပးသညေနာက ‘‘ ငါက ဆေရးၿခငးၿဖစသည။ တယမကတလပ’’ စသညၿဖငလက၍ စဥးစားၿခငးသည စတကးသကသကမသာ ၿဖစသည။ ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ ၿဖငသာေနၿခငးသည စြလမးၿခငး၊ တပမကၿခငး၊ တနလႈပေခာကခားၿခငးကငး၍ အလြနတရာ ၿငမးခမးပါေပသညတကား ဟ၍ သေဘာေပါကလာေတာသည။ ဤတြင ဒြါရႏင တကခကၿခငးသညသာလင မလႊမေရာငႏငေသာ အၿခငးအရာၿဖစ၍ ဆကလကၿပး အရညၾကး စဥးစားၿခငးသည စတကးၿခငး ( အပမကသဖြယ ) ရပါဘေတာသည ဟ ထငၿမငလာေတာသည။ လတစေယာကက မမအား ဆေရးေနေသာလညး ‘‘ အသ ’’ ဟသၿခငးအၿဖစ၌သာ ရပတန ထားႏငပါမ၊ နာတတ ေသာစတ ၿဖစေပၚလာမည မဟတေခ။ သ ေသာ တစေလာကလးသည အရညၾကးလက၍ စဥးစားမႈ (အပမကမကမႈ)ေၾကာင ခစၿခငး၊ မနးၿခငး စေသာ အၿခငးအရာမား ၿဖစေပၚ လကရသညဟ သၿမငလာေတာသည။ ထအခါတြင ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတၿဖင အခနအတနၾကာေအာင ေနႏငေသာအၿဖစသ ေရာကလာခေလၿပ။ သတႏင သမၼာသတသတႏင သမၼာသတသတႏင သမၼာသတသတႏင သမၼာသတ ဤေနရာ၌ သတႏင သမၼာသတ ၿခားနားပက ရငးၿပလ၏ ။ လမးေလာကသြားရာ၌ ခါးပကႏႈကမခရေအာင၊ ခလတမတကမေအာင၊ ကားမတကမေအာင ကယကယကယ ေစာငေရာကၿခငးသည ‘‘ သတ ’’ မည၏။ သ ေသာ ၎သတသည မဂၢငရစပါးထမ သတမဟတေခ။ မဂၢငထကေသာ သတဟသညကား မမ၏ နာမရပက ေစာင၍ၾကညေသာ သတမးၿဖစ၏ ။ (ဤေနရာ၌ ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ ၿဖငသာ ေနႏငေအာင ေစာငထနးထားေသာ သတက ဆလသည ) အေလအကငရ၍ ႏငနငးလာေသာအခါ မမ၏ စတက အလမရအပေသာ အာရမးတ ၌ မေမာမပါေစဘ၊ အကးရေစမည အာရမးတ ၌သာ ထားႏငေလာကေအာင ပငပငႏငႏင ၿဖစလာသည။ ထေနာကတြငကား ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတၿဖငသာ ေနႏငေအာင အထးတလည မၾကးစားရေတာဘ ထကသ ေနရေသာ အၿဖစသာလင ၿငမးခမးသညဟ ၾကာေလ သေဘာကေလ ၿဖစလာေတာသည။ ထအခါ၌ စတသည ၿမငရၾကားရကေလးမား အေပၚတြငသာ တညၿငမလကရရာ ထအၿခငးအရာက ‘‘ သမၼာသမာဓ ’’ ဟ၍ ကြႏပ နားလညသည။

15

စတက ဖနဆငးၿခငးစတက ဖနဆငးၿခငးစတက ဖနဆငးၿခငးစတက ဖနဆငးၿခငး ၎အေၿခအေနသ ေရာကလာေသာအခါ၌ အၿပငပသ မလကေတာဘ အတြငးဘကသ သာ လညကာအာရၿပတတေသာ အေလအကင ၿဖစေပၚလာ၏ ။ ဥပမာ အသတစခ ၾကားလကရေသာအခါ ဘယဆမလာေသာ အသဟ၍ ဂရမၿပေတာဘ မမအတြငး၌ ( ေသာတ၀ညာဥ ) ၾကားစတကေလး ၿဖစေပၚလာသညဟ၍ အမတၿပလကေတာသည။ တး၍ ရငကကလာၿပနေသာအခါ ေလာကဟသည တၿခား၌ ရၿခငးမဟတ၊ မမအတြငး၌သာ ၿဖစခည ပကခည လပေနၿခငး ၿဖစသညဟ ထငၿမငလာေတာသည။ စတသည ေလာကက ဖနဆငးသည ဟေသာ ဗဒၶ၏ စကားေတာ မနကနလၿခငးကလညး လႈကလႈကလလ သေဘာကလာေတာသည။ သေဘာကပမာ ဤသ တညး။ အခနးတစခနးထ၌ လေလးငါးေယာက ထငလကရၾကသည ဆပါစ ။ စကားမေၿပာဘ တတဆတစြာ ၿငမေနခကတြင တစေယာကသည သားကေလးေသဆးမႈက စဥးစားမ၍ ပေလာငလကရ၏။ ဒတယ တစေယာကသည ထေပါက၍ ၀ယဖ ၿခမးဖ စတကးႏင ေပာလကရ၏ ။ တတယတစေယာကသည ေၾကြးပ၍ စတညစလက ရ၏ ။ စတတလသည သားတစေယာက ဘေအေအာင၍ ၀မးသာလကရ၏ ။ ဤလေလးေယာကတ သည ကယေလာကက ကယဖနဆငးလကရၾကသည မဟတေလာ။ အမနမာ ထလေလးေယာကလးသည တစခနးတညးတြင တစခနတညး အတထငလကရၾကေသာေၾကာင အခနးတြငးရ စားပြ ကလားထငစေသာ အမေထာငမႈပစၥညးမားက အတတပင ၿမငႏငၾက၏ ။ လမးေပၚမ ကားေမာငးသကလညး အတတပင ၾကားၾက၏ ။ အေၾကာဆငမ အေညာန ကလညး အတတပင နၾက၏ ။ ေသာကေနၾကေသာ ေကာဖကလညး အတတပင ခၾက၏။ ထငၾကေသာ ဆဖာမား၏ ႏးညၿခငးကလညး အတတပင ခစားၾက၏ ။ သ ပါလက စတကးတစမးစရၾကသညအတြကေၾကာင ပသကပ၊ ၀မးသာသက ၀မးသာ၊ စတညစသကညစ၊ ေပာသကေပာ ၿဖစၾကရၿခငးမာ ကယေလာကက ကယစတက ဖနဆငးၿခငးပင မဟတပါေလာ။ အကယ၍ ထလေလးေယာက တ သည ၿမငမႈ ၾကားမႈမားႏင ပတသက၍ ပစၥနပၸနတညတညကသာ အာရၿပကာ ရႈၾကညေနၾကမည ဆပါက စတကးေလာကထတြင မေနဘ လကေတြ ေလာကထတြင အတတရေနၾကမည မဟတပါေလာ။ ‘‘ ဒေ႒ဒ႒မတ ’‘ ကငစဥ၏ တနဖးမာ စတကး ( အပမက ) ေလာကသ မေရာကေစဘ လကေတြ ေလာကထ၌သာ စတက ထားေစၿခငးအားၿဖင တစခနတြင အဟတရ အမနရ ပရမတ သေဘာတရားက ထးထြငးသၿမငႏငေစရန ၿဖစေလသည။

ဉာဏအၿမငဉာဏအၿမငဉာဏအၿမငဉာဏအၿမင ရငလာပရငလာပရငလာပရငလာပ

ၿပငပသ အာရမၿပဘ အတြငးဘကသ ခညး လညထားသည အေလအကင ရငသနလာေသာအခါ

ၿဖစေပၚ လာေလသမေသာ ၿမငမႈ၊ ၾကားမႈမစ၍ စတကးစတသနးဟသမသည မမအတြငး၌သာ

16

အေၾကာငးအားေလာစြာ ၿဖစလာၾက၍ ၿဖစၿပးေသာအခါ ေပာကပကသြားၾကသည။ ေနအမက

သတရေသာ အခါ မမ၏ မေနာတြင ( မနေပၚ၌ အရပထငၿခငးကသ ) ထငလာေသာ

အရပမသာၿဖစသည။ အရပတစခၿပး တစခထငလာၿခငး၊ တကယဟာေတြ

တကယအၿဖစအပကေတြဟ၍ မတထငရၿခငး ၿဖစသည။ မမက အဟတၾကး ထငမတေနေသာ

အရာခပသမးသည မေနာတြင ခဏကေလးမပင အရပထင၍ၿဖစၿပး

ေပာကပကသြားၾကသညခညးၿဖစသည။ အဟတရ၊ တကယရမဟတ၊ အေၾကာငးတကဆင၍

အခကအတန အားၿဖင တစခၿပးတစခ ၿဖစေနၾကၿခငးသာ ၿဖစသညဟေသာ

ဥာဏအၿမငေပၚေပါကလာပါေတာသည။

ၿငမးခမးမႈရၿခငးၿငမးခမးမႈရၿခငးၿငမးခမးမႈရၿခငးၿငမးခမးမႈရၿခငး

ထသ ေသာ ဉာဏအၿမငသ ေရာကေသာအခါ မေနာအၾကညဓာတေပၚတြင ခဏခငး ခဏခငး

အေၾကာငးတကဆင၍ သ ဘာသာ အရပထငလာေသာ ‘‘ အာရ ’’ မားအတြက မမက

ဘာမားေၾကာငၾကစရာ၊ ဂရစကစရာ ရသနညး။ မမႏင ဘာဆငသနညး။ တြယတာစရာလညး မဟတ၊

ပပနစရာလညး မဟတ၊ စးရမစရာလညးမဟတ။ ၿဖစလာသမေသာ အၿခငးအရာမားသည

ခဏတၿဖတကေလးၿဖစၿပး ေပာကပကသြား သညခညး ၿဖစသညဟ ထငၿမငလာသညတြင

အၾကးအကယ စတၿငမးခမးမႈ ရရပါသည။

တကယရေသာတကယရေသာတကယရေသာတကယရေသာ သေဘာတရားသေဘာတရားသေဘာတရားသေဘာတရား

ထေနာကတဖန မေနာအၾကညဓာတေပၚ၌ အေၾကာငးတကဆင၍ အခကအတန အားေလာစြာ

ခဏတၿဖတ ၿဖစေပၚလာေသာ အၿခငးအရာမား (အရပမား ) သာ ၿဖစသညဟ ေန ရက

အတနၾကာရညစြာ ဆငၿခငသးသပခရာမ တစေန သ၌ ‘‘ ေကာငးပါၿပ။ မေနာ၌ ၿဖစေပၚလာေသာ

အၿခငးအရာ အားလးသည ၿဖစရကေလးၿဖစၿပး ေပာကပကသြားသညခညး ၿဖစေသာေၾကာင အဟတရ

တကယရ မဟတႏငၿခငးကား မနပါၿပ။ သ ေသာ အဟတရ တကယရ သေဘာတရားမးေကာ

မရႏငပါသေလာ၊ ရႏငလင ဘယမာရပါသနညး ’’ ဟေသာ ေမးခြနးသည စတထတြင

ေပၚလာပါေတာသည။

ေနာကတစခဏ၌ အာရတစခ ဘြားခန ေပၚလာပါသည။ ‘‘ဟတလကေလၿခငး၊ ဒါကမ တကယရတ

သေဘာတရားပ။ ၾကညစမးပါဥး။ အနားတြင ကပေနၿပး ႏစေပါငးမားစြာ မၿမငမဘ လေနခမတာ

အၾသပါရ ’’ စသညမားၿဖင ဆငၿခငသးသပမပါသည။ ဥပမာေဆာငရေသာ ဒဂၤါးတစၿပားက ‘‘ ပနးဘက ’’

17

ခညးၾကညခမရာမ လနၾကညလကေသာအခါ ‘‘ ေခါငးဘက ’’ ကၿမငရၿခငးကသ နးလကႏင

ေ၀းေနသညဟ

သေဘာေပါကၿခငးေၾကာင အၾသမၿခငးမးႏငတပါေတာသည။

တကယအဟတရေသာအေနၿဖင ၿမငလကရေသာ သေဘာတရားမာ ‘‘အာရ ’’ မသာၿဖစ၍ ပသဏၭာန

အေသြးအေရာငအားၿဖင ေဖာထတေၿပာၿပႏငေသာ အၿခငးအရာမးကား မဟတပါ။ ထအၿခငးအရာက

စာတတသမား ေခၚခငရာ ေခၚၾကေစ။ ကြႏပ၏ စတထ၌ကား ‘‘ ၿဖစ ’’ ေနေသာအၿခငးအရာမး မဟတ။

အခါခပသမး အၿမတမးရေနေသာ သေဘာတရားဟ၍သာ သၿမငထားၿခငး ၿဖစပါသည။

ကြႏပ၏ကြႏပ၏ကြႏပ၏ကြႏပ၏ ရညရြယခကရညရြယခကရညရြယခကရညရြယခက

ကြႏပမာ ဤအၿခငးအရာက ေခာငေခာငႏင ေတြ ရၿခငးမဟတ။ ႏစေပါငး ၃၀ေကာအနက

ၿပတေတာငးၿပတေတာငးႏင ၾကးစားအားထတခေသာ ႏစေပါငး ၂၀ ေကာမလညးေကာငး၊ ခပၿပငးၿပငး

အားထတေသာ ႏစေပါငး ေလး ငါးႏစမလညးေကာငး၊ တစၾကမလင ရကသတတစပတမ

ၿပငးၿပငးထနထနၾကး အားထတသည ရကသတပတေပါငး ၂၀ ခန မလညးေကာငး ၾကာရခၿပးမ

ေတြ ရေသာ “ စတသဘာ၀ ’’ ၿဖစပါသည။ ဤအေၾကာငးက ေရးသားေဖာၿပရၿခငးမာ ၾကြား၀ါလၿခငး၊

အသားယလၿခငးေၾကာင မဟတပါ။ ပါရမခ ရငသန၍ အထ၀ါသနာ ပါရသမား ဖတမၾကလင

စတအားတကၾကြ၍ သဒၶါတရား တးတကေစလေသာ ရညရြယခက ေစတနာၿဖင တငၿပလကၿခငး

ၿဖစပါသည။

ၿပၿပၿပၿပ႒႒႒႒ာနးခကာနးခကာနးခကာနးခက

ကြႏပအဖ ရာ၌မ အာသေ၀ါကငးေသာအၿဖစသ မေရာကမခငး ( ဤတစဘ၀အတြငး )

ဆကလကအားထတဖ အားခလကပငရရာ ပရေယသန ၀မးစာအတြက လေလာကစြာရေသာ

တစေန တြင ေမာမနးသည ပနးတးတငသ မေရာကမေနဆကာ အခနရသမ တစစဥတစတနးတညး

ဆကတကအားထတဖ ၿပ႒ာနးၿပး ၿဖစပါသတညး။

18

ကြ ႏပေတြကြ ႏပေတြကြ ႏပေတြကြ ႏပေတြ ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝ ( ( ( ( ၂၂၂၂ ))))

မတလထတ ရႈမ၀မဂၢဇငးတြင “ “ “ “ ကြ ႏပေကြ ႏပေကြ ႏပေကြ ႏပေတြတြတြတြ ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာစတသဘာစတသဘာစတသဘာ၀၀၀၀ ”””” အေၾကာငးက ေရးသားေဖာၿပခရာ

နကနစြာ စဥးစားဆငၿခငၿခငး အလပ၌ ၀ါသနာပါရသမား စတ၀ငစားၾကသညဟ သရ၍ လကယတင

လာေရာက၍ ေသာလညးေကာငး၊ စာၿဖင ေရးသား၍ေသာလညးေကာငး မရငးမလငး

အခကအလကမားက စစမးေမးၿမနးၿခငး၊ စာမတတေသာ လၿပနးမား စတ၀ငစားေလာကေအာင

ေရးတတေပသညဟ ခးကးၿခငး၊

ဤအေၾကာငးက ဆကလကေရးသားေဖာၿပပါဥးဟ ေတာငးပနတကတြနးၿခငး စသညၿဖင

အားေပးၾကသည ၿဖစေသာေၾကာင နကနေသာသဘာ၀က ေဖာထတတငၿပၿခငးအလပတြင

အားတကလာၿပနသညၿဖစ၍ ဆကလကေဖာၿပလကရၿပနေပသည။ ေရးပ ၾကေသာ စာမားအနကတြင “

ကယေတြ ဆေသာလညး စတကးႏင ေရးၿခငးမဟတေသာ ဆရာၾကး ”” ဟ ဂြေမးသ

တစေယာကတေလ ပါရသညလညး မနသည။ သ ေသာ တရတၿပည ပကငးအေၾကာငးက ကြႏပ

ေရးသားခစဥက တကယေရာကခ၍ေလာ၊ သ တညးမဟတ စာထမာ ေတြ ၍ ကးခၿခငးေလာ

ဟသညက အကၿဖစႏငဘသကသ ဤကစၥတြငလညး စဥးစားဥာဏရသမား အကၿဖစႏငဖ

ရေသာေၾကာင တစေယာကတေလ “ ဂြေမး ” ၿခငးမက အေရးလပမည မဟတေခ။

အမးမးနားလညတတၿခငးအမးမးနားလညတတၿခငးအမးမးနားလညတတၿခငးအမးမးနားလညတတၿခငး

“ “ “ “ စတဆတာစတဆတာစတဆတာစတဆတာ ဘာလဘာလဘာလဘာလ----သသလားသသလားသသလားသသလား ”””” ဟ ေမးခလင ကယအသကေလးႏင ကယ ေၿဖဆၾကေပလမမည။

ေကာငးသားအရြယ ကေလးတစေယာကက “ဗကထကေနၿပး ၾကၾကေနတာ စတေပါ ” ဟ ေၿဖဆဖး၏ ။

အေတာအတန ေခတပညာတတတစေယာကကမ “ ေခါငးထက ( ဥးေႏာကထ

)ၾကစညစတကးတတတာဟာ စတေပါ ” ဟ ေၿဖၿပန၏ ။ သာမနသေသာ ဗဒၶဘာသာ၀င

တစေယာကကမ “ သတတတ သေဘာတရားကေလးဟာ စတေပါ ” ဟ ေၿဖဆတတသည။

ကမၼ႒ာနးသမားတစေယာကကမ “ ထြကသက ၀ငသကက ရႈမတေနတအခါမာ ထြကေလ၀ငေလက

ရပတရား၊ ၀ငၿခငး ထြကၿခငးက သတာက စတ ” ဟ

ေၿဖဆေပလမမည။ သၿဂၤ ဟသမား တစေယာကက ေမးလင “ စတတစခ ယတ ၉၀ အကယ

၁၂၀ပါးရသည ” ဟ ေၿဖဆေပလမမည။ တစနညးလညး ခႏၶာငါးပါးရသညအနက

ရပခႏၶာတစပါးသာၿဖစ၍ နာမခႏၶာေလးပါးရသညဟ ေၿဖဆေပလမမည။

“ “ “ “ နာမနာမနာမနာမ ”””” ႏင “ “ “ “ စတစတစတစတ ”””” အတတပင ၿဖစသေလာ၊ သ မဟတ ၿခားနားၿခငး ရေသးသေလာဟ

19

ဆင၍ေမးခေသာ စတႏငေစတသကက နာမေခၚသညဟ ေၿဖဆတတေပလမမည။ ေစတသကမာလညး

၅၂ပါးရသညဟ ေၿပာတတ၍ အမညနာမမားကပင ေရတြက၍ ၿပတတေပလမမည။ သ ရာတြင

စတႏငေစတသက ယဥတြၿပး အလပလပၾကပက ဥဒါဟရဏေဆာင၍ ေဟာပါဟ ဆလကလင

အေတာအတန စာတတသမားမာ ခာလညလညၿဖစ၍ သြားတတၾက၏ ။ မားစြာေသာ လတ သည

မမတ ၏ ဥာဏထ၌ ရငးလငးၿပတသားစြာ နားလညသည မဟတပါဘလက အမညနာမမားက ရြတဆ၍

အနကအဓပၸါယက အသငအတင ေၿပာၿပ တတသညဆလင နားလညလၿပဟ

မတထငတတၾကေလသည။

စတႏငစတႏငစတႏငစတႏင ေစတသကေစတသကေစတသကေစတသက

“ “ “ “ စတစတစတစတ ”””” ဟေသာ စကားလးမာ အရပသး ႏင စာသး ၿခားနားၿခငးၿဖစ၏ ။ ဗဒၶအဘဓမၼာ အလအားၿဖင “ “ “ “

စတစတစတစတ ”””” ဟသညမာ ၀ညာဏကၡႏၶာ တစခတညးကသာ ဆလ၍ ““““သတတၿခငးသတတၿခငးသတတၿခငးသတတၿခငး””””

သေဘာတရားသကသကမသာ ၿဖစ၏။ ၾကစညၿခငး၊ ေတြးေတာၿခငး၊ သမတၿခငး စေသာ အလပမားမာ

စတသကသကၿဖင လပတတသည မဟတ။ ေစတသကႏင ပးေပါငးမသာလပႏင၏ ။ ( mind )

ဟေသာစကားက “ “ “ “ စတစတစတစတ ”””” ဟ၍ ၿပနဆေနၾကၿခငးမာ မမနကနေခ။ စငစစအားၿဖင “ “ “ “ နာမနာမနာမနာမ ”””” ဟ၍

ၿပနဆသငသည။ အေနာကတငးသားမားသည “ “ “ “ ေစတသကေစတသကေစတသကေစတသက ”””” ဟေသာ အဘဓမၼာစကားက

နားမလညၾကသည ၿဖစ၍ သမႈသကသကမသာမကဘ ၾကစညၿခငး၊ ေတြးေတာၿခငး၊

ဆငၿခငသးသပၿခငး စေသာ အလပအားလးက လပတတေသာ အရာတစခရသညဆ၍ (mind) ဟ

နာမညေပးထားၾကရာ၊ နားမလညသၿခငး ဆဆညးမသညႏင ၿမနမာကလညး ““““စတစတစတစတ ”””” ဟ

ၿပနဆခၾကသည။ အမနမာ ( mind ) ဟသည စတ ( ၀ညာဏကၡႏၶာ) က ဆလၿခငးမဟတ။ စတေရာ

ေစတသကပါ ပးေပါငးထားသည “ “ “ “ နာနာနာနာမမမမ ”””” တရားက ဆလၿခငးၿဖစသည။ ( တရားအားထတခါစအခနက

ကြႏပကယတင စတႏင ေစတသကအေၾကာငး ၿပတၿပတသားသား နားမလညေသးဘရရာ

““““ပပပပ႑႑႑႑တေတေတေတေ၀၀၀၀ဒနယကမးဒနယကမးဒနယကမးဒနယကမး ”””” က ၾကညခါမ ေကာငးေကာငးသေဘာေပါကခ၍ စာအပကခထားၿပး

သစခေတာင ဥးတေလာက ေထရအား ကနေတာလကရဖးပါေသးသည။ )

သညာသႏငသညာသႏငသညာသႏငသညာသႏင ပညာသပညာသပညာသပညာသ

စတအေၾကာငး သပႏငပတသက၍ ကေလးသ၊ ေကာငးသားသ၊ ကမၼ႒ာနးသမားသ၊ သၿဂၤ ဟသမားသ

စသညၿဖင အမးမး သၾကေပရာ မညသညကမ မားသညဟ မဆသင။ မနသေလာက မနသည

ဟ၍သာ ဆရေပမည။ အေနာကတငးမ စတပညာ ဆရာၾကး ( psychologists ) မားႏင စတကစစ၍

ေရာဂါကသေသာ ပညာသညၾကးမား ( psychiatrists and psycho-anaylists ) ရၾကေပရာ

20

၎တ သထားပမာလညး အလြနပင နကနေပသညဟ ၀နခရေပမည။ ပ႑တေ၀ဒနယကမးက

ဖတရၿပးေနာက ကြႏပသရပမာလညး အေတာၾကးနကနလၿပဟ ထငခမသည။ သ ေသာ အဆပါ

သပသနညး အားလးတ သည သညာသ (intellect) မသာၿဖစၾက၍ ဗဒၶရညရြယသည

(ထးထြငးသၿမငေသာ) ပညာသမဟတေသးေခ။

သတသတသတသတ ဒဒဒဒ႒႒႒႒

တဖန အေနာကတငးသားမား ယခတေလာတြင အထး အေလးေပး၍ ေလလာလကစားလကရၾကေသာ

စတပညာတစရပ ရေသး၏ ။ ၎တ သည ကာယကရငကယတငက သေသာစတ ( conscious )

ကသာ မကေသးဘ ကယတငက မသရေသာ ဘ၀ဂၤ ေခၚ ဘ၀ငစတ ( unconscious of subconscious

) အေၾကာငးကပင ႏႈကႏႈကခြ တခြ တ ေလလာလကရၾကေလသည။ ဤပညာသည

တကယနကနသညကား မနသည။ သ ရာတြင ၎ပညာရၾကးမား၏ အေတြးေခၚမာ လသတ၀ါတ ၏

အေတြ အၾကမားသည မသေသာစတ ( ဘ၀ဂၤ ) ထတြင အခါခပသမး နစၿမပသေလာငလကရ၍

အေရးၾကမ ေပါကလာတတသညဆရာ ၎အေတြးအေခၚ၏ မနၿခငး၊ မားၿခငးက အပထား၍

သတဒ႒ ဘကသ ယမးတတေသာေၾကာင ဗဒၶအလေတာက မဟတေခ။ မေမေပာကႏငသကသ

မတသားထားသညဟ ထငရသညကားမန၏ ။ သ ရာတြင ဗဒၶေဟာေတာမသည ဘ၀ငစတသညပငလင

ၿမစေရအလဥသဖြယ အခါခပသမး တသြငသြငစးလကရသညဆေသာေၾကာင ေရထ၌ ( ေကာကဆး

ခထားဘသကသ )အၿမတညေနႏငေသာ အၿခငးအရာ တစစတစခ ရသညအလား

မတယထားၿခငးသည သတဒ႒အယ ၿဖစသြားတတေလသည။

ဥးေဥးေဥးေဥးေႏာကႏငႏာကႏငႏာကႏငႏာကႏင ႏလးႏလးႏလးႏလး

ထ ၿပင စတ၏ တညေနရာဌာနႏင ပတသကေသာ အယအဆ တစခလညးရေသး၏ ။ စတႏင

ပတသကသမတြင အေနာကတငး ပညာသညမားသည ဥးေႏာကက အေလးေပး၍ ေဖာၿပတတ၏ ။

ဗဒၶ၀ါဒအရမ ႏလးအမက အေရးတၾကး ေဖာၿပထားသည။ ဤေခတတြင ဥာဏေကာငးၿခငး၊

စဥးစားစတကးၿခငး စေသာ အၿခငးအရာမားမာ ဥးေႏာကက အမၿပ၍ ၿဖစေပၚလာသညဟ

လကခနားလညလက ရၾကေသာလညး ရးေၿဖာငၿခငး၊ စတသေဘာေကာငးၿခငး စေသာ

အၿခငးအရာမးတ မာမ ႏလးအမတြင အမၿပ၍ ၿဖစရသညဟ ယၾကညၾကသည လကၡဏာရသည။

ထ ေၾကာင ( good heart ) စတႏလးေကာငးၿခငး ဟ၍လညးေကာငး၊ ( change of heart )

စတႏလးႏင တကြ ေၿပာငးလပါမ တနဖးရသည ဟ၍လညးေကာငးသးႏႈနးၾကၿခငး ၿဖစေလသည။ ဥာဏ

21

( ဥးေႏာက ) ဘယလပငေကာငးေစကာမ စတႏလး ( အကင စာရတ ) မေကာငးလင တနဖး

မားစြာမရႏငဟေသာ အသးအႏႈနးလညး ရေပေသးသည။ “ လေတာလေကာငး ” ဟေသာ

စကားလးတြငလညး ( လေတာ ) သည ဥးေႏာက ေကာငးၿခငးက ဆလ၍ “လေကာငး ” သည

ႏလးေကာငးၿခငးက ဆလေပသည။ ထ ေၾကာင စတႏင ပတသက၍ ေဖာၿပသညအခါ ဥးေႏာကက

အေလးေပးခငၾကေသာလညး ႏလးက လႊတထား၍ မၿဖစႏငေပ။

တကခတမတကခတမတကခတမတကခတမ ၿဖစေပၚၿခငးၿဖစေပၚၿခငးၿဖစေပၚၿခငးၿဖစေပၚၿခငး

စတႏငပတသက၍ အထကတြင ေဖာၿပခသည အသအမးမးတ သည မညမပင ခကခနကနေစကာမ (

ေလာကတြင တနဖးရသည ဆေစဥး ) စဥးစားဥာဏ ( intellect ) ၿဖင သၿခငးမသာ ၿဖစၾကေပရာ

ဗဒၶသေစလေသာ ( ထးထြငး၍ သၿခငးေခၚ ) ပညာသ မဟတေသာေၾကာင ၾကးစြာေသာ

တနဖးရၾကသည မဟတေခ။ ပညာသဟေခၚသည သၿခငးမးမာ လြနစြာနကနသညၿဖစ၍

ဥပမာအားၿဖငသာ ေဖာၿပႏငေပမည။

သတနကမးတစေနရာ၌ ကြနမတစေယာကသည ၎၏သခငမအတြက သနပခါးေသြးလကရစဥ

လကေကာကႏစဖက ၀တထားသညၿဖစ၍ တစဖကႏငတစဖက တကခတမၿခငးေၾကာင တခြငခြ ငအသ

ထြကလကရ၏ ။ ဤတြင ကြနမသည တစဖကက ၿဖတထားလကရာ တကခတစရာ မရၿခငးေၾကာင

အသမထြကေတာၿခငး က ေတြ ရ၏ ။ ဤေနရာတြင ဆငၿခငသးသပမသညမာ တကခတစရာ ရ၍

အေၾကာငးတကဆငပါမ ၿဖစေပၚလာေသာ “ ၀ညာဥစတ ” ဆသညမာ ဤအတငးေပတကားဟ

ထးထြငးသၿမငလကသညႏင တစခကတညး ေသာတာပနတညသြားသညဟ ေတြ ရဖးေလသည။

ထးထြငးထးထြငးထးထြငးထးထြငး သၿမငၿခငးသၿမငၿခငးသၿမငၿခငးသၿမငၿခငး

၎ကြနမသည စတတစခယတ ၉၀၊ အကယ ၁၂၀ ပါး ကလညး ေရတြကတတမညမထင။ စတကၡဏ၏

လငၿမနပအေၾကာငးကလညး (ကြနမတစေယာကသာ ၿဖစ၍ ) ၾကားဖးေကာငးမ ၾကားဖးေပမည။

ဘ၀ငစတ၏ တသြငသြငစးၿခငး အေၾကာငးကလညး နားစြနနားဖားၿဖင ၾကားဖးမညေလာ

မေၿပာတတေခ။ သ ရာတြင အေၾကာငးတကဆငပါမ ၿဖစေပၚလာေသာ ၀ညာဥစတဆေသာေၾကာင

အေၾကာငးမတကဆငလင မၿဖစ၊ ၿဖစၿခငးေၾကာငးလညး ရသည။ ခပရာေသာ လမးစဥလညး ရသည။

ခပၿခငးသေဘာလညး ရသည စသညၿဖင ထးထြငးသၿမငသြားဟနရသည။

22

ဤစာက ဖတေသာသသညလညး ကြႏပေရးၿပသညအတငး နားလညပါသညဟ ဆေစကာမ ကြနမ

ၿမငသကသ မၿမငၿခငးမာ ထးထြငးမႈဟ ဆအပေသာ ၀ပနာဥာဏ မပါေသာေၾကာင ၿဖစေလသည။

၎ ကြနမသည ပါရမခ ရငသနေသာ ပဂၢလၿဖစရမည ဆၿခငးမာ ယမားဖြယရာ မရေခ။ သ ရာတြင

ေနာကဆးအခန၌ လပေနေသာ အလပမာ သနပခါးေသြးၿခငးၿဖစ၍ သ၏ ႏလးသြငးတရားမာ

လကေကာကၿခငး တကခတမ၍ တခြငခြ ငၿမညၿခငးႏင အေၾကာငးတကဆငမ ၿဖစေပၚလာေသာ

၀ညာဥစတ၏ တညပအၿခငးအရာပင ၿဖစေလသည။

ထ ေၾကာငလညး နညးၿခငး မားၿခငးသည အေရးမၾကးလ။ အရာဟတ-မဟတသာလင

အေရးၾကးသညဟ ဗဒၶေဟာေတာမၿခငးၿဖစသည။

ဥာဏေကာငးတငးဥာဏေကာငးတငးဥာဏေကာငးတငးဥာဏေကာငးတငး မဟတေသးမဟတေသးမဟတေသးမဟတေသး

ဘရားလကထကေတာ၌ သစၥကပရဗဇ သဥၥညးဆရာၾကးမစ၍ ဥာဏ (intellect ) ၾကးေသာ

ပဂၢလၾကးမား ရခၾက၏ ။ ဤလကထကတြငလညး ေလာကဓာတ ဆရာၾကးမား၊ အဘဓမၼာ

ဆရာၾကးမား၊ သခၤ ာ ဆရာၾကးမား၊ စတပညာ ဆရာၾကးမားသည စဥးစားဥာဏအရာ၌

အလြနၾကးကယေသာ ပဂၢလၾကးမား ၿဖစသညဟ ( ဘယသမ မယခငေန ) ကြႏပယၾကည၏ ။

ဤမသာမကေသး၊ ဗဒၶ အဘဓမၼာက “ အရညက ” ေသာကၿပး ကမးၾကး ကမးငယမား

ေရးထတႏငၾကသည အေရ တငးသားမား၊ အေနာကတငးသားမားလညး အေၿမာကအၿမား ရၾက၏ ။ “

စတ ” အေၾကာငးဆလင စာအပေပါငး အေၿမာကအၿမား ေရးထတႏငၾက၏ ။ အထကပါ ကြနမသည

ဥာဏ ( intellect ) အရာတြင ၎ပဂၢလၾကးမားႏင ႏႈငးယဥလကပါက ေရႏငဆေလာက

ကြာေပလမမည။ သ ပါလက “ စတ ” အေၾကာငးႏင ပတသက၍ ကမးအေစာငေစာင ၿပႏငေသာ

ပညာရၾကးမားသည ၎ကြနမကသ စတအေၾကာငးက ဗဒၶအလေတာက မသၿမငၾကသၿဖင

ေသာတာပန မတညႏငၾကၿခငးမာ စဥးစားစရာေကာငးလသည။

စဥးစားေတြးေတာ၍ မၿဖစစဥးစားေတြးေတာ၍ မၿဖစစဥးစားေတြးေတာ၍ မၿဖစစဥးစားေတြးေတာ၍ မၿဖစ အထကတြင ေရးသားေဖာၿပခသမမာ ေအာကတြင ေရးသားေဖာၿပလတ ေသာ အေၾကာငးအရာမားအတြက ပဏာမပးလကၿခငးမသာ ၿဖစသည။ ဗဒၶေဟာေတာမခသည တရားေတာမား၏ အဆအႏစ အကဥးခပမာ ရပဓမၼ၊ နာမဓမၼတ ၏ သေဘာ သဘာ၀တ အစစအမနက သၿမငၾကေစၿခငးအတြကမသာ ၿဖစ၏ ။ ေလာကဟသည ဘယမေလာက

23

ကယ၀နးသညၿဖစေစ၊ လရငးအခပ၌ ရပႏင နာမမသာ ရ၏။ တစနညးဆေသာ ခႏၶငါးပါးမသာ ရ၏။ ခႏၶငါးပါးအနကတြငလညး တစပါးပါးက ယထာဘတကကသလင ကစၥၿပးႏငသညဟ ေဟာေတာမ၏ ။ ရပအေၾကာငးက ကယ၀နးစြာသၾကေသာ ေလာကဓာတဆရာၾကးမား၊ စတအေၾကာငးက အေသးစတသၾကေသာ စတပညာဆရာၾကးမားသည အဘယေၾကာင အရယာေတြ ၿဖစမကနၾကဘသနညး။ အထကပါ ကြနမသည စတအေၾကာငးက တစခကတညး သၿမငလကကာမႏင အဘယေၾကာင ေသာတာပန ၿဖစပါေလသနညး။ ပညာရၾကးမား၏ သၿခငးသည ယထာဘတမက၊ ကၽြနမ၏ သၿခငးသည ယထာဘတ ကၿခငးေၾကာင ဟ၍ ေၿဖဆရေပမည။ အၾကငသသည အဘယမေလာက ဥးေႏာကေကာငး၍ ရပအေၾကာငး၊ သ မဟတ စတအေၾကာငးမားက ကယဟာကယ တစသကပတလး စဥးစားဆငၿခငေစကာမလညး ( ဗဒၶ အလေတာရသညအတငး ) ယထာဘတကက သၿမငႏငလမမည မဟတေခ။ ေလာကပညာရၾကးတစေယာကကားၿဖစလာႏငေပသည။ သ ေသာအရယာပဂၢလတစဥး ၿဖစလာႏငလမမည မဟတေခ။ ကယနညးႏငကယ ထးထြငးသၿမငႏငသည ဆလငလညး ( ဗဒၶ၏ ကမးဂနမားအရ ) ပေစၥကဗဒၶတစဆ ၿဖစလာရေပေတာမည။ သ ဆလင ရပ သ မဟတ စတအေၾကာငးက ယထာဘတကက သၿမငေအာင ဘယကသ ၿပလပရပါမညနညး။ ဤအခန ဤေနရာဤအခန ဤေနရာဤအခန ဤေနရာဤအခန ဤေနရာ ရပတရား နာမတရားတ ၏ သဘာ၀က ထးထြငးၿမငႏငေစၿခငးငာ နညးအမးမး ေဟာေတာမခသညအနက ကြႏပအလြနႏစသက၍ ယယၾကညၾကည ေလလာခေသာနညးမာ ဘာဟရႏင မာလကပတတ အား ေဟာၿပေတာမခသည “ ဒေ႒ဒ႒မတ ” ဟေသာ နညးပငၿဖစသည။ ၿမငကာ မတ၊ ၾကားကာ မတၿဖင ၿပးဆးေစ၍ ရညလားစြာေတာကေလာကၾကး လကမသြားရေအာင အားထတေသာ ပဂၢလသည (နပါတ ၁ ေဆာငးပါးတြင ေဖာၿပခဖးသညအတငး ) မမ၏စတက ပစၥပၸနတညတညအေပၚတြင ထားႏငေသာ အေလအကင ရငကကလာေပလမမည။ အခနကာလ အားၿဖင ပစၥပၸန၊ ႒ာနအားၿဖင ဤေနရာ ( now & here ) မတပါး အၿခားသ စတေရာကမသြားေစရေအာင “ သတ ” က ေမြးၿမရသည။ လြနေလၿပးေသာ အတတအေၾကာငးကလညးေကာငး၊ မမရေနေသာ ႒ာနမတပါး ထထေသာအရပ၊ ထထေသာေနရာမားအေၾကာငးက လညးေကာငး စတကးေတြးေတာၿခငး မၿပလပမေစရန “ သတ” ၿဖင ေစာငထနးရသည။ ဤအလပသည လြယကသလ ထငရေသာလညး လပၾကညေသာအခါ မလြယကပ အၿခငးအရာက နပါတ ( ၁ ) ေဆာငးပါးတြင ေဖာၿပခေလၿပ။

24

ပရမတ ဆတဆတသေဘာပရမတ ဆတဆတသေဘာပရမတ ဆတဆတသေဘာပရမတ ဆတဆတသေဘာ “ “ “ “ ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ ၾကားကာမတ၊ ၿမငကာမတ ”””” တညးဟေသာ လပရပ၏ အဖးတနပမာ ဤသ တညး။ ၾကားလကသညႏင တၿပငနက၊ ၿမငလကသညႏင တၿပငနက အာရေနာကသ လက၍ ရညလားစြာ စဥးစားေနၾကေသာ ( သတ၀ါတ ၏ သသရာတစေလာကလး ) အေလအကငက အထကအေလာက ခးႏမႏငေသာအခါ အၾကငေယာဂပဂၢလ၏ စတသည ၾကားေသာအခကတြင “အသ” အေပၚ၌သာ ၿပးဆးသြား၏ ။ ၿမငေသာအခကတြင “ အဆငး ” အေပၚ၌သာ ၿပးဆးသြား၏ ။ နေသာအခကတြင “အန” အေပၚ၌သာ ၿပးဆးသြား၏။ စားေသာအခကတြင “အရသာ” အေပၚ၌သာ ၿပးဆးသြား၏။ ထေတြ ေသာ အခကတြင “အေတြ ” အေပၚ၌သာ ၿပးဆးသြား၏ ။ အဆငး၊ အန ၊ အသ၊ အရသာ၊ အေတြ ဟေသာ သဘာ၀မားသည စငစစအားၿဖင ပရမတ သေဘာတရား မားသာ ၿဖစၾက၏။ သ ေသာ အၾကငေယာဂပဂၢလ တ သည၎တ က ပရမတ သေဘာတရားဟ၍ ပငးပငးၿခားၿခား သၿမငႏငေသးသည မဟတေခ ။ ဤလပရပ၏ တနဖးရၿခငးမာကား အဆငးသကသက၊ အသသကသက အစရသညတ အေပၚ၌ခညး စတကထားတတဖ သတႏင အေလအကငၿပလပၿခငးသည ( ပရမတ သေဘာတရားမနး မသၿမငေသးေစကာမလညး) ပရမတ သေဘာတရားေပၚမာခညး ထားမလကသား ၿဖစေနေလေတာသည။ ဥပမာ ေရႊတးေတြဟ၍ မသေသးေစကာမလညး ေရႊတး တစခၿပးတစခေပၚသ ေၿခခလကသား ၿဖစေနၿခငးႏင တေပေတာသည။ အၾကင ေယာဂပဂၢလသည ပါရမရငသန၍ အဆငးသကသက အသသကသကမ အေပၚမာခညး ထားႏငေအာင ေလကငႏငေသာ “ ဇြ ” ရသညဆၿငားအ။ တစၾကမတစခါတြင အဆငးဓာတ၊ အသဓာတတ ၏ ပရမတဆတဆတ သေဘာကၿဖစေစ၊ သ တညးမဟတ စကၡ၀ညာဏစတ၊ ေသာတ၀ညာဏစတတ ၏ ပရမတသဘာ၀က ၿဖစေစ ( အထကေဖာၿပပါ ကြ နမကသ ) ထးထြငးသၿမငႏငလမမညဟ ကြႏပယၾကညသည။

ေလာကႏစမးေလာကႏစမးေလာကႏစမးေလာကႏစမး

ဒေ႒ဒ႒မတ ဟေသာ ဗဒၶၾသဝါဒအရ အေလအကင ျပလပလာခေသာ ကၽြႏပအျမင၌ ေလာကသည

ႏစမးရ၏။ ပထမတစမးမာ ““““ပညတေလာကပညတေလာကပညတေလာကပညတေလာက”””” သ မဟတ အပမကေလာက (dream world) ျဖစ၍

ဒတယတစမးမာ ““““ပရမတေလာပရမတေလာပရမတေလာပရမတေလာကကကက”””” သ မဟတ ဒ႒ေလာက (actual world) ဟ၍ ျဖစသည။

သတဝါဟသမသည သသရာလဆနး တစရကေန မစ၍ “အပမကေလာက” ထ၌သာလင

တစေလာကလး ေမြ ေလာေပာပကလာခၾက၏။ အဘယေၾကာင “အပမကေလာက” ဆနငပါသနညး။

(ကၽြႏပမာ စာတတေပတတမဟတေသာေၾကာင စာတတသမား၏ အျမင၌ အသးအႏႈနး၊

25

အေခၚအေဝၚမားမာ မနေကာငးမ မနေပ၏။ သ ရာတြင စာမတတေသာ အရပသားမား နားလညေအာင

“စတ၀ငစားေအာင” ေရးသားတငျပျခငးျဖစ၍ ၄ငးတ နားလညၾကလင ျပးေရာဟ

သေဘာပကမပါေတာသည။)

အပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာက

ရငးဥးအ။

နငငေရးသမား တစေယာကသည (၄ငးတ လစ ေမာမနးေသာ ပနးတးတငသ ေရာက၍)

၀နၾကးျဖစလာသည ဆအ။ ေမာမနးေသာ အရာက ရခါစ လမား၏ထးစအတငး “ငါတမကား

၀နၾကးတစေယာက ျဖစလာေပျပ” ဟေသာ သတရမႈသည မၾကာခဏ ျဖစေပၚလာေပလမမည။

အပရာမနး၍ မကႏာသစေသာ အခနမသည မကစႏစလး မတေသာ အခနတငေအာင

(လကထပျပးခါစ သတ သားႏင သတ သမးသဖြယ) အျခားေသာ အလပကစၥမား ေဆာငရြကခက

အခနမားမတပါး၊ အားလပေသာ နာရပငး၊ မနစပငးဟသမတြင မမအျဖစက အၾကမေပါငးမားစြာ

အနလ-ပဋလ ျပနလနသတရ ဆငျခငမေပလမမည။ အမေရ တြင ဆဖာၾကးေပၚ၌ ပကလကလန၍

ေဆးလပေသာကရငးလညး “ငါ၀နၾကးျဖစလာေပျပ။ ငါက ကညေသာ မညသအား

မညသညရာထးေပး၍ ငါကေထာကခေသာ မည၀ါအား မညကသ အကးခစားခြငရေအာင

လပေပးအးမ ေတာမည။ ငါက ပမာမခန ေရးသားေသာ မညသညအယဒတာက တရားစြျပး

ေထာငခမညဆလင ခနငေသာ အာဏာ ငါလကထသ ေရာကလာေပျပ။ ငါတ အဖြ ျပတေအာင

ၾကၾကေသာ မညသမည၀ါတ အားလညး ပဒမ ၅ ႏင ဖမးခပမညဆက ခပနငေပျပ” စသညျဖင

စတကးလကရစဥ သတငးစာေရာကလာ၍ ေကာကၾကညလကရာ ျမ တစျမ သ မမေရာကခစဥက

အရာရမားႏင ျမ မျမ ဖဆသမားက ေသာငးေသာငးျဖျဖ ၾကဆၾကျပး အမးသမးကေလးမားက မမအား

ပနးစညးဆကေနၾကေသာ ဓာတပကျမငလကရ၍ ၀နၾကးတစေယာကျဖစရျခငးအတြက

တး၍ၾကညနးျပနသည။ တဖနသတငးစာထ၌ မမေျပာခေသာ မန ခြနးက ေတြ ရ၍ ဖတၾကညရာ

ၾသဘာလကခပတးၾကေသာ အသမားပင နားထသ ၀ငလာ၍ “တယေတာတ ငါေပတကား” ဟ

ဆထကထမးပး စတၾကညနးျခငး ျဖစမျပနသည။ ထအခကတြင ၀နၾကးကေတာ ေျပး၀ငလာ၍

“ေကာငးနငၾကေသးရ လားရင၊ တငတငျမငေကာငးအသြားမာ ကားေမာကျပး ေဆးရေရာကေနျပတ။

တယလဖနးလာေနတယ။” ဟေျပာလကရာတြင ပနးစညးဆကသျဖငးမား ခယေနသညအသြငအျပငႏင

မန ခြနးက ခးကးၾကသည ၾသဘာလကခပသမားသည (အပယာမ လန နးသ၏ အပမကကသ )

၀နၾကး၏ မကစထ၊ နားထမာ ရတတရတခကခငး ကြယေပာက သြားၾကေလေတာသည။

26

ႏႈငးယဥခကႏႈငးယဥခကႏႈငးယဥခကႏႈငးယဥခက

ဤေနရာ၌ ဆဖာေပၚတြင ၀နၾကး၏စတကးႏင လတစေယာက၏ အပမကမကျခငးတ သည

မညကသ ျခားနားျခငး ရပါသနညး။

၀နၾကး၏ စတကးမာ တကယအျဖစအပကျဖစ၍ အပမကမာ တကယမဟတဟ ဆခလင

အပမကထက အျဖစအပကမာလညး မနးေသးမ အခကအတန တြင အဟတတကယပင ထငရသည

မဟတပါေလာ။ အပမကထတြငလညး ၀မးသာစရာရလင ၀မးသာရသည။ ၀မးနညးစရာရလင

၀မးနညးရသည။ ေၾကာကစရာရလင တကယေၾကာကရသညပင မဟတပါေလာ။ နးလာေသာအခါ၌

ထအျခငးအရာမား ေပာကကြယရသညနညးတ ၀နၾကးမာလညး သမးကားေမာကသညဆေသာ

သတငးကၾကားရေသာအခါတြင ပနးစညးဆကေသာ အမးသမးကေလးမားႏင

ၾသဘာလကခပသမားသည ခကခငး ကြယေပာက သြားေတာသည မဟတပါေလာ။ ဤမသာမကေသး၊

ပနးစညးဆကေသာ ရပါရႏင ၾသဘာလကခပတးေသာ သဒၵါရတ ေၾကာင ျဖစေပၚခေသာ

ၾကညနးမႈလညး ကြယေပာကသြား၍ သမးအတြက ရတကေပြရသည ေသာကစတ

၀ငေရာကလာေတာသည မဟတပါေလာ။ တခဏခငး ကြယေပာကနင၍ တခဏခငး

ေျပာငးလနငေသာ အျခငးအရာက အဟတတကယဟ၍ မတယထကပါသေလာ။ အပမကထက

ဘယေလာကမား ပျပးခငျမမႈ ရပါေသးသနညး။

““““ထငေၾကးထငေၾကးထငေၾကးထငေၾကး” ” ” ” ႏငႏငႏငႏင ၾကညနးျၾကညနးျၾကညနးျၾကညနးျခငးခငးခငးခငး

တဖန ေသာငးေသာငးျဖျဖၾကဆၾကျခငးမား၊ ပနးစညးဆကၾကျခငးမားသည

အတတကာလ၌ျဖစပကခေသာ အျခငးအရာမားသာျဖစ၍ ဆဖာၾကးေပၚ၌

၀နၾကးထငလကရေသာအခနတြင ျပးပကကနဆးသြားချပ မဟတပါေလာ။ ထအခနတြင

ၾကဆၾကေသာ အရာရမားႏင ျမ မျမ ဖမားအနကမ တစေယာကႏစေယာကပင ကြယလြနခင

ကြယလြနနငျပ မဟတပါေလာ။ ၀နၾကးအား စညစညကားကား ၾကဆနငေစရနအတြက

အခ အလပရမ အလပသမားမားအား ပကဆေပးျပး အလပပတေပးရျခငးလညး ျဖစနငသည။

ရကတတပါသညဆ၍ ပနးစညးမဆကခငေသာ အမးသမးကေလးအားလညး ေခာေမာ၍ျဖစေစ၊

ျခမးေျခာက၍ျဖစေစ တကတြနးခရျခငးလညး ျဖစနငသည။ ၾကဆၾကရေသာ

အရာရမားအနကတြငလညး ၀နၾကးေတြ ခဏခဏ ၾကဆၾကရ၍ အလပပကလသညဆကာ

27

မလြမေရာငသာ၍ စစေအာကေအာကႏင လကပါလာရသမားလညး ပါနငသည။

ရာထးတးဖ ေမာလငခကျဖင ၾကညၾကညျဖျဖ ၾကဆၾကေသာ အရာရမားလညး ပါနငသည။

၀နၾကးတစေယာကႏင မကမနးတနးမလင ျမတသညထငေသာ ျမ မျမ ဖမားလညး ပါနငသည။

မေန၀ေသာေၾကာင မလႊသာ၍ လကပါလာၾကေသာ ျမ မျမ ဖမားလညး ပါနငသည။

သ ပါလက ၀နၾကးကမ ယာဥေပၚမဆငး၍ ပရတသတထၾကးက ျမငလကရသညႏင တျပငနက “ငါက

ၾကညညေလးစားျခငးေၾကာင ၾကဆၾကသည” ဟ အားလးသမးကး၍ “ထင” လကျပး

ႏႈတခမးေမြးသပမေလေတာသည။ မလကတညးက ထငေၾကးျဖင ၾကညနးခရေသာ အျခငးအရာတစခခ

ျပးဆးသြားသညတငေအာင ေနာငအခါကာလ၌ ျပနလညေတြးေတာျခငးအားျဖင (ေခးေျခာကက

ေရႏးျပး) ၾကညနးရျခငးသည ဘယေလာကမား ခတြငးေတြ ဖ ထကပါသနညး။ အပမကထကပျပး

ဘယကေလာက ေျခေျချမစျမစ မညမညရရ ရပါသနညး။

၀နၾကးတစေယာကက ဥဒါဟရဏေဆာင၍ျပရျခငးမာ ဤလကထက၌ လအမားမကေမာၾကေသာ

အေျခအေနမးျဖစေသာေၾကာင ထငရားေစရနအတြကသာ ျဖစေပရာ၊ ခပသမးေသာ လတ သညလညး

ဤနညးႏငႏင စတကးယဥကာ အပမကေလာကထ၌ တစသသရာလးလး ေနလာခၾကသညခညး

ျဖစေလသည။

ဒဒဒဒ႒႒႒႒ေလာကေလာကေလာကေလာက

ဒ႒ေလာကဟသညကား အဘယသ နညး။

အထကပါ ဥဒါဟရဏ၌ ၀နၾကးသည ၄ငး၏ေနအမအတြငး ဆဖာေပၚ၌ထကလက

ေဆးလပေသာကေနသညဟ ဆခသည မဟတပါေလာ။ ထအခကတြင လမးေပၚမ ကားသြားသႏင

ဟြနးသမား ၾကားေကာငးၾကားေပလမမည။ ေနာကတခဏတြင ကားသေရာ၊ ဟြနးသပါ (သ

သတျပသညျဖစေစ၊ မျပသညျဖစေစ) ကနဆးကြယေပာက သြားၾကေပလမမည။ သ၏ စပယနယယ

ေခြးကေလးတကလာသညက ျမငလကရ၍ သ၏ေျခသလးက ပြတသးပြတသပ လပျခငးေၾကာင

ရပါရထခကျခငးႏင ေဖာ႒ဗၺရ အေတြ သေဘာတ (သ သတျပသညျဖစေစ၊ မျပသညျဖစေစ)

ျဖစေပၚျပး ကြယေပာကကနဆးသြားၾကေပလမမည။ ေဆးလပက ဖြာလကသညအခါ ျဖစေပၚလာေသာ

ရသာရႏင ေဆးလပမထြကေသာ မးခးေငြ မားသည အထကသ တလပလပတကျခငးက ျမငရ၍

(သသတျပသညျဖစေစ၊ မျပသညျဖစေစ) ကနခနးကြယေပာကသြားေပလမမည။ စားပြေပၚရ

ပနးစကကရားထမ ႏငးဆပနးရန သည သ၏ႏာ၀သ တစခကတစခကတး၀င၍ ေမႊးၾကငေသာ

28

ဂႏၶာရက ခစားရေပလမမည။ ထ ေနာက ေလမသငျပနသျဖင ကြယေပာကသြားေပလမမည။

ထငလကရေသာ ဆဖာၾကး၏ ႏးညေသာ အ၀တခငးႏင စပရနတ ၏ ေပာအေသာ အေတြ က

(သတျပမတငး) ခစားခြငရေပလမမည။ သတမျပမေသာ အခါ၌ ခစားေသာေ၀ဒနာသညလညး

ကြယေပာကကနဆးသြားေပလမမည။ ၀နၾကး၏ “ဒ႒ေလာက” ၌မကား ပနးစညးဆကေသာ

အမးသမးကေလးမားလညး မရ။ ပမာမခန ေရးေသာ အယဒတာလညး မရ။ ေသာငးေသာငးျဖျဖ

ၾကဆၾကေသာ ပရတသတလညး မရေခ။ အကယ၍ ထ၀နၾကးသည “အပမကေလာက” ထ၌ မေနမ၍

“ဒ႒ေလာက” ထ၌သာ ေနမပါမ အယဒတာအေပၚ၌ ေဒါပြေသာစတလညး ျဖစစရာမရ။ ငါလပခငတငး

လပနငျပဟ အထငေရာကေသာ မာနသေဘာလညး ၀ငလာနငခြင ရလမမည မဟတေခ။

လကၡဏာတငနငျခငးလကၡဏာတငနငျခငးလကၡဏာတငနငျခငးလကၡဏာတငနငျခငး

အၾကင ေယာဂပဂၢလသည ““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ”””” ဟေသာ ဗဒၶ၏ ၾသ၀ါဒအတငး လကနာကငသးေသာအခါတြင

၄ငး၏စတသည အပမကေလာကထ၌ ေမာ၍မပါေတာဘ (အခနအပငးအျခားႏင ျဖစေစ) ဒ႒ေလာက၌

ေနဖ ၾကးစားရေလေတာသည။ ယငးသ ၾကးစားရာ၌ လကငငးအခနကာလႏင “ဤေနရာ ဤဌာန”

အေပၚ၌သာ (now & here) စတကထနးထားနငသညအခါ အသစအသစျဖစေပၚလာေသာ

အျခငးအရာကေလးမားသည ေနာကတခဏတြင ကနဆးေပာကကြယတတေသာ သေဘာက

ၾကာေလျမငေလ ျဖစလာေပလမမည။ တစခါတစရ အလမကမႈတညးဟေသာ ေဒါမနျဖစရာမ

သတရ၍ ဒ႒ေလာကထသ ျပန၀ငလကေသာအခါ ေဒါသစတေပာကကြယသြားျခငးက ေတြ ရမညျပင

ခနက ျဖစခမေသာ ေဒါသစတသည ဘယဆသ ေရာကသြား၍ ဘယေနရာ ဘယဌာန၌

စပလကရေလသနညးဟသညက ရာေဖြရငး၊ စပလကမရျခငးက သျခငးျဖင တစဆငတက၍

ရငကကေသာစတ ျဖစလာနငသည။ ေတာငေတာငအအ စဥးစားျခငးမဟတဘ၊ ဒ႒ေလာကထမ

ေပၚထြကလာသည အနစၥသေဘာ၊ အနတသေဘာ စသညျဖင အလဥးသငသလ ဆငျခငသးသပျခငးက

သမၼာသကၤပၸ ဟ ေခၚဆရေပလမမည။ လကၡဏာေရးသးပါးက ပါးစပမ ရြတဆ၍

စပပတးအပတတစေထာင စပျခငးအားျဖင ရပ၏ အနစၥသေဘာ၊ စတ၏ အနတသေဘာ စသညက

တစၾကမတစခါမပင ထးထြငးသျမငဖ ခယဥးေပလမမည။

ယးဒယားကနညးႏငယးဒယားကနညးႏငယးဒယားကနညးႏငယးဒယားကနညးႏင တျခငးတျခငးတျခငးတျခငး

““““အပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာက”””” ထမ တတ တတထြက၍ ““““ဒဒဒဒ႒႒႒႒ေလာကေလာကေလာကေလာက”””” ထ၌ စတကထားျခငးအားျဖင

တစခကတစခကတြင သျမငရေသာ အျခငးအရာမားမာ တနဖးရလသည။

29

အေတာၾကးကငသားရလာေသာအခါ ““““အပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာက”””” မထြက၍ ဒ႒ေလာကသ ၀ငလကဆလငပင

ယခငက ပပနေသာကေရာကျခငးမား၊ အလမကသျဖင ေဒါသျဖစျခငး စေသာ

ႏလးမသာယာမႈမားသည မးက ေရႏင ျငမးသတလကဘသကသ ရတခညး

ေပာကကြကသြားတတေပသည။

သတလြတေနျခငးေၾကာင ပပနစရာထင၍ ပပနမရာမ ရတတရက သတရ၍ ပပနစရာမဟတေၾကာငး

သရသညႏင တျပငနက အပကငးကြာသြားပက ဥဒါဟရဏေဆာင၍ ျပရဥးမည။

မငးသမးႏငမငးသား ယးဒယားကဟနျဖင ထြကလာျခငးက ပြထ၌ ျမငဖးၾကေပလမမည။ မငးသားသည

ေရ ကထြကလာ၍ မငးသမးက ေနာကမကပပါလာ၏။ ႏစေယာကစလးသည ဆငးခကႏင

ကလကရၾကသည။ ကယဟနႏငကယ ကလကရရာမ တစခကတစခကတြင မငးသားက

ေနာကသ လညၾကညလကတငး မငးသမးသည လကအပခလက ရခးေနျခငးက

ေတြ ျမငဖးၾကေပလမမည။ မငးသားသည ေရ သ လညလက ကသညအခါတငး မငးသမးသည

ကခငသလ ကလကရေသာလညး မငးသားက ေနာကသ လညၾကညလကေသာ အခါမားတြင

မငးသမးမာ လကအပခလကသာ ေတြ ရသည။

““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒ မတမတမတမတ”””” အလပ၌ ၀ါရငေသာေယာဂ၏ စတမာလညး သတလြတခကတြင ေရာကခငရာ

ေရာကေနေစကာမ၊ သတရ၍ လညၾကညလကသညႏင တျပငနက ယးဒယားကေသာ မငးသမး၏

လကအပချခငးကသ ျပားျပား၀ပလက ရေနသညက ေတြ ရတတေပသည။ သ ဆလင

အေတာဟနျပဟ ၀မးေျမာကထကေပျပ။ မဂဆကျခငးမးကား မဟတေသးေပ။

ဘာေၾကာငဘာေၾကာငဘာေၾကာငဘာေၾကာင ““““ငါငါငါငါ” ” ” ” ထငရသနညးထငရသနညးထငရသနညးထငရသနညး

ပဂၢလအမးမး ရသညအနက ရပ (ကယ) ေကာငၾကးက “ငါ” ထငသမားလညး ရ၏။

ၾကစညစတကးတတေသာ စတကေလးက “ငါ” ထငတတသမားလညး ရ၏။ ကယႏင စတတ က

ပငဆငေသာ ဥစၥာရင “ငါ” ေကာငကေလး (soul or atman) တသးတျခားရေသးသညဟ

ယဆသမားလညး ရၾက၏။ အေနာကတငးျပညမား၌ “ငါ” ရသညဟေသာ အေထာကအထားက

ဒစကာတ (Descartes) ဟေသာ ဂရတပညာရၾကး တငျပခဖးသညအတငး သငါကစ

ေျပာတတၾကသည။ ၄ငးဆရာၾကးက (I think, therefore I am) “ငါစဥးစားသည။ ထ ေၾကာင

ငါရသည။” ဟ ေျပာခသည။ အဓပၸါယမာ စဥးစားစတကးတတေသာ ငါေကာငကေလးရေနျခငးက

30

ေထာကျခငးအားျဖင ငါရေၾကာငးထငရားသညဟ ဆလျခငးျဖစသည။ ေရးပညာရၾကး

တစဥးတစေယာကက တငျပထားခေသာ အကးအကားျဖစသညဆ၍ အေနာကတငးျပညမားတြင

အေတာအတနလမား မျငငး၀ဘ လကခထားၾကသည။ စငစစမာလညး စဥးစားစတကးတတေသာ

သဘာ၀ကသ “ငါ” ႏငတေသာ အျခငးအရာသည မရေတာေခ။

ကၽြႏပကယတင (တရားအားမထတရေသးမက) ဤအတငးပင မကစလညခဖးသည။ ဤကယၾကးသည

ေသဆးေသာအခါ၌ ေျမၾကးထသ ေရာကရမညျဖစေသာေၾကာင “ငါ” မဟတနင။ သ ေသာ

စဥးစားၾကစညတတေသာ စတကေလးမကား “ငါ” အျဖစႏင ဘ၀တပါးသ ကးေျပာငးသြားမည

ျဖစသညဟ ယဆခဖးေလသည။ (စာထက ဘယလဆေစ၊ ကယတငသေဘာေပါကမ လကခနငသည။)

သ ေသာ ““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ”””” နညးအတငး ေလကင၍ ““““အပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာကအပမကေလာက”””” ထမထြကျပး ““““ဒဒဒဒ႒႒႒႒ေလာကေလာကေလာကေလာက”””” ထ၌

ခဏခဏ ေနဖနမားလာေသာအခါ စဥးစားၾကစညတတေသာ သေဘာတရားကေလးသည

“ငါလညးမဟတ၊ ငါပစၥညးလညးမဟတ၊ ပငဆငေသာ ဥစၥာရငလညး မရသညအျဖစက တစလထက

တစလ လကေတြ သေဘာကလာေပေတာသည။ “ငါ” ေသာလညးေကာငး၊ “ငါပစၥညး”

ေသာလညးေကာငး ဟတခပါမ၊ ငါထားေသာေနရာ၌ ေနမည။ မၾကစညပါႏငဟ အမန ေပးလကလင

(ငါပငဆငရးမနပါက) ငါစကားက နားေထာငရမည။ သသြားခငရာသြား၍ ၾကချပး ေမာေတာမ

အပေသာဟာကေလးက “ငါ” ဟ၍ လညးေကာငး၊ “ငါပစၥညး” ဟ၍ လညးေကာငး ဘယနညးႏင

မတယသငပါသနညးဟ သေဘာကမသည။

အနတသေဘာတရားအနတသေဘာတရားအနတသေဘာတရားအနတသေဘာတရား

ေကာငးပါျပ။ ၾကစညခငရာ ၾကစညတတေသာ စတကေလးကပင ပငဆငသမရဟ ဆပါလင

ျဖစခငရာျဖစ၊ ပစထားရေတာမညေလာ။ ၄ငးက ခပကငၾကးကငျခငး မျပရေတာျပေလာ။

အဘယသ ေသာ အျခငးအရာျဖင ၄ငးက ထနးသမးအပခပပါမညနညး ဟေသာေမးခြနးမား

ေပၚေပါကလာရေတာမည။ ဟတေပသည။ တရားအားထတျခငးဟသညမာ စတက အထကအေလာက

ၾကးကငနငေစရန၊ သ မဟတ ၾကးကငနညးေတြ ရရန ျဖစေပသည။ စတက ပငဆငသရမရ အပထား၍

စတ၏သဘာ၀သည ေတာငခန ေျမာကခန ေျပးလႊား၍သာ ေနခငတတသည။ တစေနရာထ၌

ၾကာရညစြာမေနတတေခ။ “ဒေ႒ဒ႒မတ” နညးအတငး အလပလပေသာအခါတြငလညး

“အပမကေလာက” ထသ ဖတခန ဖတခန ခန၀ငသြားတတ၏။ “ငါ” က မခနပါႏင ဆေသာလညး မရ၊

ခနျမတငး ခနေျပးတတ၏။ ဤတြင “ငါ” အေနႏင အမန ေပး၍မရ။ “သတ” ၏ အကအညေတာငးမ

ျဖစေတာမညဟ သေဘာေပါကလာေတာသည။ “သတ” သည “ငါ” မဟတေၾကာငးလညး ျမငလာသည။

“သတ” ေစာငလကရေသာအခါ၌ “အပမကေလာက” ထသ မ၀ငေတာ။ သ ေသာ လစသညႏင

31

တျပငနက “ဒ႒ေလာက” ထမ ထြကေျပးသညက ေတြ ရသည။ ဤတြင “ငါ”က ဘာမမတတနငသည

မဟတ။ သတေစတသကက ၾကးကင၍ သတ အခငးခငး ထနးသမးျခငးမသာ ျဖစသည။ အစးမရေသာ

အနတတရားၾကးေပတကားဟ သေဘာကမပါေတာသည။

ေစာငၾကညျခငးႏငေစာငၾကညျခငးႏငေစာငၾကညျခငးႏငေစာငၾကညျခငးႏင ေတြးေတာျခေတြးေတာျခေတြးေတာျခေတြးေတာျခငးငးငးငး

“ဒေ႒ဒ႒မတ” နညးလမး၏ တနဖးရေသာအျဖစက တနညးအားျဖင ေဖာျပလေသး၏။ စတသည

“အပမကေလာက” ထ၌ ေမာပါလကရစဥ၊ “ငါ” တညးဟေသာ ဒ႒သေဘာသည ထပၾကပမကြာ

ပါလကရ၏။ ၀နၾကးဥပမာ၌ အမးသမးကေလးမားက ငါက ပနးစညးဆကၾကသည။ တစျမ လးက ငါက

ေသာငးေသာငးျဖျဖ ၾကဆၾကသည။ မညသညအယဒတာက ငါက ပမာမခန ေရးသည စသညျဖင

တငါတညး “ငါ”လကရေတာသည။ အကယ၍ ထ၀နၾကးသည “အပမကေလာက”က ဖကသမး၍

ဆဖာေပၚ၌ ထငလကရစဥ “ဒ႒ေလာက” ထသ ၀ငလကသည ဆၾကပါစ ။ ကားသႏင

ဟြနးသၾကားျခငးက သမည။ ႏငးဆပနးေမႊးျခငးက သမည။ ေခြးကေလးတကလာျခငးက ျမငသညဟ

သမည။ ဆဖာ၏ တအအနးညေသာ အေတြ က သမည။ ထ၀နၾကးက နာမရပတ ၏ သဘာ၀က

ေစာငၾကညလက ရသညဟ၍ (ပထမတြင) သေဘာမေပါကေသးေသာလညး သသည မမ၏နာမက

သတစပါးအေနျဖင (objectively) အျပငမ ေစာငၾကညသကသ ျဖစေနေတာသည။

ရငကကလာေသာအခါတြင ရပ၏သေဘာ၊ သ မဟတ စတ၏သေဘာက ရပမလာ၍ ၄ငးတ

အနစၥလကၡဏာ၊ သ မဟတ ဒကၡလကၡဏာ၊ သ မဟတ အနတလကၡဏာက တစၾကမတစခါတြင

ထးထြငးသျမငနငဖြယရာ ရေလသည။ (ဤသညကား စတအေၾကာငးက ဉာဏရတငး

ေတြးေတာၾကဆေနၾကေသာ စတပညာဆရာၾကးတ ၏ အလပႏင ျခားနားျခငးၾကး တရပေပတညး။)

အရငးအတငးအရငးအတငးအရငးအတငးအရငးအတငး ရသညရသညရသညရသည

အပမကေလာကထ၌ ေမာပါလကရေသာ လသည အလကေသာ အျခငးအရာက စတကးမေသာအခါ

ၾကညႏးႏစသမျခငးျဖစ၍ အလမကေသာ အျခငးအရာက စတကးမေသာအခါ မေကမခမးျဖစရ၏။

အထကပါ၀နၾကးသည အမးသမးမား ပနးစညးဆကျခငးအေၾကာငးက “စားျမ ျပန” ေသာအခါ

ရႊငျမးၾကညႏး၍ ပမာမခန ေရးသားေသာ အယဒတာအေၾကာငးက စတကးမေသာအခါ ႏလးမသာယာမႈ

ျဖစရေတာသည။ ရႊငျမးၾကညႏးျခငးသည လညးေကာငး၊ ႏလးမသာယာျခငးသည လညးေကာငး၊

သသရာရညေစဖ အထးအဖြ မားပင ျဖစသည။ တဖန “ဒ႒ေလာက” ထသ ေျပာငးေရႊ လကသညအခါ

အဆငးသကသက၊ အသသကသက၊ အန သကသက၊ အေတြ သကသက စသညျဖင ေတြ ရမညျဖစ၍

32

ႏစသကတပမကစရာလညး မဟတ၊ ေဒါသျဖစေလာကေအာင မနးတးစရာလညး မဟတသညအျဖစက

တျဖညးျဖညး ထးထြငးသျမငလာဖ ရေပသည။ ထ ေၾကာင “အပမကေလာက” သည

အရႈးအျမတထြကေသာ (အမားအားျဖင) အရႈးထြကေသာ ေလာကျဖစ၍ “ဒ႒ေလာက” သည

အရႈးအျမတမရ “အရငးအတငး” ေနေသာ ေလာကျဖစေသာေၾကာင အၾကငေယာဂ၏ စတသည

ျငမသကၾကညလငစြာ တညေနနငျခငး ျဖစေလသည။

အျပနအလနအျပနအလနအျပနအလနအျပနအလန ပငျခငးပငျခငးပငျခငးပငျခငး

ထမတပါးလညး “စတ” ၏ သဘာ၀က သျမငသညထက သျမငလာေသာအခါတြင

ပစၥညးဥစၥာပငဆငရျခငး၏ ၀နေလးေသာအျဖစက ရပမလာတတသည။ ဥပမာ ႏြားက ၾကးျဖင

ကငဖမးထားေသာ လက “ငါသညငါသညငါသညငါသည ဤႏြားကဤႏြားကဤႏြားကဤႏြားက ခပကငထားမျပ။ခပကငထားမျပ။ခပကငထားမျပ။ခပကငထားမျပ။ ဤဤဤဤႏြားကားႏြားကားႏြားကားႏြားကား ဘယမထြကမေျပးနငေတာဘယမထြကမေျပးနငေတာဘယမထြကမေျပးနငေတာဘယမထြကမေျပးနငေတာ”

ဟ မတထငေပလမမည။ သ ရာတြင ႏြားသာလင ထြကမေျပးနငသညမဟတ၊ လမာလညး ၾကးစက

ဆပကငထားရေသာေၾကာင ႏြားကလညး လကပငလကရသည။ ထနညးအတ ပစၥညးဥစၥာ

ပငဆငမေသာ လမားမာလညး ပစၥညးအတြကေၾကာင သြားခငရာမသြားရ၊ လာခငရာ မလာရ

ရတတေပရာ လကသာပငသညမဟတ၊ ပစၥညးကလညး လက အျပနအလန ပငလကရေတာသည။

သ ေသာ ပကတလမားသည ဤအခကက မသျမငဘ၊ မကစလညလကရေပရာ “ဒ႒ေလာက”

ထ၌ေနဖ အားထတေသာ ေယာဂပဂၢလသညသာလင တျဖညးျဖညး တေရြ ေရြ သေဘာေပါကျပး

ေနာကဆးတြင မကစလည ေပာကနငေပသည။

ထးထြငးနငေအာငထးထြငးနငေအာငထးထြငးနငေအာငထးထြငးနငေအာင အစေဖာျခငးအစေဖာျခငးအစေဖာျခငးအစေဖာျခငး

မာလကပတႏင ဘာဟရသတမားတြင ဗဒၶသည “ဒေ႒ဒ႒မတ” အစရေသာ ၾသ၀ါဒက ေပးေတာမရာ၌

သငသညသငသညသငသညသငသည တစၾကမတစခါမတစၾကမတစခါမတစၾကမတစခါမတစၾကမတစခါမ မျမငဘး၊မျမငဘး၊မျမငဘး၊မျမငဘး၊ မၾကားဘး၊မၾကားဘး၊မၾကားဘး၊မၾကားဘး၊ အာရမျပဘးေသာအာရမျပဘးေသာအာရမျပဘးေသာအာရမျပဘးေသာ အျခငးအရာတစခႏငပတသကအျခငးအရာတစခႏငပတသကအျခငးအရာတစခႏငပတသကအျခငးအရာတစခႏငပတသက၍၍၍၍

တပမကႏစသကျခငး၊တပမကႏစသကျခငး၊တပမကႏစသကျခငး၊တပမကႏစသကျခငး၊ စကဆပရြရာျခငး၊စကဆပရြရာျခငး၊စကဆပရြရာျခငး၊စကဆပရြရာျခငး၊ ((((ခစျခငး၊ခစျခငး၊ခစျခငး၊ခစျခငး၊ မနးျခငးမနးျခငးမနးျခငးမနးျခငး) ျ) ျ) ျ) ျဖစနငပါမညေလာဖစနငပါမညေလာဖစနငပါမညေလာဖစနငပါမညေလာဟ ေမးေတာမသည။

ဤစကားမာ ရးရးရငးရငးမသာ ထငရေသာလညး၊ (ဒေ႒ဒ႒မတ) ဟေသာ ၾသ၀ါဒအတငး

ကငၾကအားထတသအဖ မာ လြနစြာ အေရးၾကး၍ ““““ကြကြကြကြ” ” ” ” ေစလေသာေနရာတြငေစလေသာေနရာတြငေစလေသာေနရာတြငေစလေသာေနရာတြင ““““အကေၾကာအကေၾကာအကေၾကာအကေၾကာငးငးငးငး” ” ” ”

ေပးလကျခငးေပးလကျခငးေပးလကျခငးေပးလကျခငးပငျဖစသည။ ၄ငးၾသ၀ါဒအတငး ကငၾကအားထတေသာ ေယာဂပဂၢလသည “စတ”

သဘာ၀က တျဖညးျဖညးသေဘာေပါကလာ၍ ေလာက၌ အဟတတကယရသညဟ

မမမတထငလာခေသာ အျခငးအရာဟသမသည အခဓါတႏင အတကဓါတ ဆစညးမသည

အခကအတန ကေလးမတြင အသစတကေလး ေပၚလာျခငးမသာ ျဖစေချပတကား။ မတကမ၍

33

မျဖစခလင တပမကစြလမးစရာဟ၍ လညးေကာငး၊ စကဆပရြရာဖြယ ဟ၍လညးေကာငး၊ (ခစစရာ

မနးစရာ) မရေချပတကား ဟေသာ သဘာ၀အစစအမနက မက၀ါးထငထင ထးထြငးသျမငနငလမမည

ျဖစပါသတညး။

34

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝ ((((၃၃၃၃))))

ပစၦာပစၦာပစၦာပစၦာမားမားမားမား

ဤတစပတတြင စတသေဘာအေၾကာငး မေဖာျပမ ကၽြႏပထသ ေရးသားေမးျမနးၾကေသာ ပစၦာမားက

ေရးဥးစြာ ေျဖဆရေပဥးမည။

၄ငးတ မာ (၁) ၀တေရးဆရာ၊ သတငးစာဆရာတစေယာကမသာျဖစပါလက မညသညက

အေၾကာငးျပ၍ တရားဘကသ လကစားခပါသနညး။ (၂) လတငးအားထတ၍ ျဖစနငပါသေလာ။

ပါရမရငကကမ ျဖစနငသညဆလင၊ ပါရမရငမရငက ဘယနညးႏင သနငပါသနညးဟေသာ

ပစၦာမားပင ျဖစသည။

ဆရာေကာငးတပညျဖစချခငးဆရာေကာငးတပညျဖစချခငးဆရာေကာငးတပညျဖစချခငးဆရာေကာငးတပညျဖစချခငး

(၁) နပါတပစၦာက ေျဖဆရေသာ ကၽြႏပမာ ၀တသမား၊ သတငးစာသမားတစေယာက ျဖစရသာမက၊

ခပေပာေပာေနခငတတသတစေယာကဟ၍ပင လအမား နားလညၾကသည။ မနလညး မနေပသည။

သ ရာတြင ကၽြႏပမးရးဇာတ၌ ထးျခားေသာအခကမားရသညက ေဖာျပရေပအးမည။

မဂတရား ဖလတရားသည ဤေခတလမားႏငမဆင၊ မဂဖလရနငေသာ ေခတမရေတာဟ၍

ျမနမာတစျပညလးက ယဆခၾကသည။ လြနခေသာ ႏစေပါငး ၆၀ ခန က ကၽြႏပအား

ဘနးၾကးေကာငးသ အပႏစဥက ကၽြႏပ၏ဆရာေတာဘရားမာ အရယာပဂၢလျဖစသညဟ

မဘမားႏငတကြ တပညတပနး အနညးငယတ က ယၾကညၾကသည။ ကၽြႏပမာလညး မဘမား

ယၾကည၍ ယၾကညခသည။ သ ေသာ အရယာပဂၢလဟသညမာ နဗၺာနကးေတာမည ပဂၢလ

ဆျခငးမတစပါး နဗၺာနကလညး နားမလည၊ လခငရေကာငးမနးလညး မသခေခ။ ပဂၢလအေနျဖငကား

ေလးေလးစားစား ၾကညညခသည။ ၾကညညဖြယအခကမားလညး အေျမာကအျမားရသည။

သႏၷသႏၷသႏၷသႏၷ႒႒႒႒ာနာနာနာန ချခငးချခငးချခငးချခငး

ထ ေနာက အဂၤလပေကာငးသ ကးေျပာငး၍ ပညာသငျပးသျဖင လလားေျမာကလာေသာအခါ

ကၽြႏပ၏ဖခငမာ ဓမၼကထကတစဥးျဖစသညအတငး ညတငးလပင တပညမားအား (ဆရာေတာဘရား၏

35

ၾသ၀ါဒအရ) တရားေဟာေျပာျခငးမားက နာၾကားရသည။ တစညသ၌ ကၽြႏပ၏ စတထတြင

ျဖစေပၚလာသညမာကား ဗဒၶဘာသာတငး နဗၺာနက အထြတအျမတထား၍ ေျပာၾကသည။

တတကကမကား မညသမ သပမရ။ ငါသည ဆရာေတာ၏ တပည၊ ဤမဘႏစပါးတ ၏

သားျဖစပါလက နဗၺာနက မရလင ရာဇ၀ငရငးလမမည။ တစေန ေသာ နဗၺာနက သေအာင

ၾကးစားမညဟ သႏၷ႒ာနခလကသည။ အမနဆရလင ထအခန၌ ကၽြႏပသည နဗၺာနက လခငေသာ

ဆႏၵလညး မရလ။ ထးျမတလသညဟ၍ သခငေသာ ဆႏၵျပငးျပျခငးမသာ ျဖစသည။ (ကၽြႏပ၏

၀ါသနာတစခမာလညး သတစပါးေကာငး၍ မေကာငးခငတတ။ ကယတင “ျမ” ၾကညျပး

ေကာငးသညဟေတြ မ ၀နခခငတတသည။)

အားထတေသာလညးအားထတေသာလညးအားထတေသာလညးအားထတေသာလညး အားမရခအားမရခအားမရခအားမရခ

ယငးအတငး သႏၷ႒ာနခမတခေသာလညး ေမေမေပာကေပာက ေသာကေသာကစားစား ေပာေပာပါးပါး

ေနခမရာ အသက၃၅ႏစ အရြယတြင မဘမားႏင တစဖန ျပနလညဆဆညးမသညႏင ယခငက

သႏၷ႒ာနအေၾကာငးက သတရျပး ၇ ရက အဓ႒ာနျဖင တရားအားထတခသည။ ၅

ရကေျမာကေသာေန တြင သကာယဒ႒ကြာျပဟ (ကယဟာကယ) ထငရမက လ ေဘာင၌

မေနႏငေတာျပဟ ယဆကာ ရဟနးတကခသည။ ကၽြႏပ၏ အၾကကား ရဟနးေဘာငတြင

အာသေ၀ါကနခနးသညအထ အရးေၾကေၾက အေရခနးခနး ဆကလကအားထတရနျဖစသည။ သ ေသာ

၅၂ ရကေျမာကေသာေန တြင ေတာရေကာငးတစေကာငး၌ တစပါးတညး အၾကးအကယ

ငကဖားဖားသညႏင မဘမားေတာငးပနခကအရ လထြကခရသည။ သ ေသာ ကယကယကယ

အထငၾကးစရာ အေတြ အၾကမား ရခသညျဖစ၍ အလဥးသငေသာေနရာ၌ ေဖာျပရေပဥးမည။

ဆကလကအားထတျခငးဆကလကအားထတျခငးဆကလကအားထတျခငးဆကလကအားထတျခငး

လထြကျပးေနာက သတငးစာဆရာ၊ ၀တေရးဆရာ အျဖစျဖင လပကငစားေသာကလာခရာ ကၽြႏပမာ

သတပါးအား ၾကးၾကးကယကယ နစနာဆး႐ႈးေစမည အျပအမမးမ ေရာငၾကဥရမတပါး သလငါလ

ေနလာခသည။ သ ေသာ တစေန တြင ငါ၏ သႏၷ႒ာနအတငး ဆကလကအားထတရဥးမညဆေသာ

ကစၥကမ တစေန တစရကမ မေမခေခ။ ၁၉၄၈ခႏစ၌ မဂတရား၊ ဖလတရားႏငပတသက၍ ျမနမာျပည၌

အထးေခတစားလာျပနရာတြင ကၽြႏပသည ဤဆရာေတာ၏နညး၊ ထဆရာေတာ၏နညး စသညမားက

စမးသပအားထတခသည။ ေနာကဆး၌ မာလကပတႏငမာလကပတႏငမာလကပတႏငမာလကပတႏင ဘာဟရဘာဟရဘာဟရဘာဟရတ အား ဗဒၶညႊနျပေတာမသညနညးက

ႏစႏစကာကာ ယၾကညသေဘာကသညျဖစ၍ ““““ဧေကာဧေကာဧေကာဧေကာ ဓေမၼာဓေမၼာဓေမၼာဓေမၼာ ဧေကာနေယာဧေကာနေယာဧေကာနေယာဧေကာနေယာ”””” ဆသညအတငး

36

တစေၾကာငးတညးေသာလမးျဖင လကနာကငၾက အားထတခသည။

ဤမေလာကဆလင ၀တေတြ ေရးရာမေနျပး စတကးေပါက၍ ေလာကေရးသညဟေသာ အထငအျမင

ပေပာကေစေလာကျပဟ ေမာလငသည။

ပါရမရငသပါရမရငသပါရမရငသပါရမရငသ

(၂) လတငးအားထတ၍ ျဖစႏငပါသေလာ၊ ပါရမရငကကမ ျဖစႏငသညဆလင ပါရမအႏအရငက

မညသ သႏငပါမညနညး ဟေသာ ပစၦာက ေျဖဆေပအ။

ပါရမႏသမားအဖ ေလာကစညးစမထက မြနျမတေသာ သခခမးသားမး ရေသးသညဆျခငးက

ယၾကညႏငမည မဟတေသာေၾကာင အားထတလမမညလညး မဟတ။ ထ ေၾကာင တစတငးျပညလး၊

တစကမၻာလး အရယာမျဖစႏငဟ ကၽြႏပ၏ ယၾကညခကက ေဖာထတေရးသားခဖးေလျပ။

ပါရမအႏအရငႏင ပတသက၍ စာထ၌ မညကသ ေဖာျပထားသညဟ ကၽြႏပမေတြ ရဘးေသာလညး

ကၽြႏပ၏ ထငျမငခကက ေဖာျပရမညဆပါမကား အၾကငသသညအၾကငသသညအၾကငသသညအၾကငသသည ေလာကၾကးတြငေလာကၾကးတြငေလာကၾကးတြငေလာကၾကးတြင

ကာမဂဏငါးပါးခစားျခငးအားျဖငကာမဂဏငါးပါးခစားျခငးအားျဖငကာမဂဏငါးပါးခစားျခငးအားျဖငကာမဂဏငါးပါးခစားျခငးအားျဖင ေပာေပာပါးပါးေနျခငးထကေပာေပာပါးပါးေနျခငးထကေပာေပာပါးပါးေနျခငးထကေပာေပာပါးပါးေနျခငးထက ျငမးခမးၾကညလငျငမးခမးၾကညလငျငမးခမးၾကညလငျငမးခမးၾကညလင ျဖစငသမေမြျဖစငသမေမြျဖစငသမေမြျဖစငသမေမြ ေသာေသာေသာေသာ

စတႏလးရျခငးတညးဟေသာစတႏလးရျခငးတညးဟေသာစတႏလးရျခငးတညးဟေသာစတႏလးရျခငးတညးဟေသာ အျဖစသညအျဖစသညအျဖစသညအျဖစသည ျမတႏးဖြယေကာငးေပသညတကားဟျမတႏးဖြယေကာငးေပသညတကားဟျမတႏးဖြယေကာငးေပသညတကားဟျမတႏးဖြယေကာငးေပသညတကားဟ

ေမာမနးရမးေရာတတသညေမာမနးရမးေရာတတသညေမာမနးရမးေရာတတသညေမာမနးရမးေရာတတသည အႏမာနာဉာဏမးအႏမာနာဉာဏမးအႏမာနာဉာဏမးအႏမာနာဉာဏမး ရသညဆလငရသညဆလငရသညဆလငရသညဆလင ပါရမရပါရမရပါရမရပါရမရငေသာငေသာငေသာငေသာ သေပတညးသေပတညးသေပတညးသေပတညးဟ

ကၽြႏပအကျဖတသည။

ရငးရငးလငးလငးရငးရငးလငးလငးရငးရငးလငးလငးရငးရငးလငးလငး သရေသာအခကသရေသာအခကသရေသာအခကသရေသာအခက

အထကပါ ပစၦာမားက (အေရးၾကးသညအေလာက) ေျဖဆချပးျပျဖစ၍ ဤေနရာတြင

စတသဘာ၀ႏငသကဆငေသာ အေၾကာငးအရာမားက ဆကလကေဖာျပရဥးမည။ ““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ””””

ဟေသာ ၾသ၀ါဒအရ ကငသးအားထတသညအခါ (ယခငတစပတက ေဖာျပခသညအတငး)

အပမကေလာကႏင ဒ႒ေလာက အျပနအလန ကးသနးေနတတေသာ စတသဘာ၀က

ေတြ ျမငရေပလမမည။ အပမကေလာကထ၌ ေမာပါလကရရာမ တစခကတစခက သတရ၍

ရပသမးလကေသာအခါမားတြင ေလာဘစတျဖစခမျခငး၊ အလမကသည ေဒါမနစတ

ျဖစခမျခငးမားက “တနးလနးၾကးမ” ေနျခငးမားလညး ၾကရေပလမမည။ သ ေသာသတရလကသညႏင

တျပငနက ထစတဆးစတမကမား ေပာကျပယသြားျခငးကလညး ၾကရေပလမမည။

37

ထအျခငးအရာက ရဖနသးသပမရာတြင သလရေသာ ပဂၢလ၊ သလမရေသာ ပဂၢလဟ၍

စငစစရသညမဟတ၊ ဆးခညတစခါ ေကာငးခညတစလညျဖင အမးမးေသာ အာရတ ႏင ထေတြ ျပး

အပမကေနေသာ စတကေလးမသာ ရေခသညတကားဟ စဥးစားမေပလမမည။ သ ဆလင

သလစငၾကယေသာ ပဂၢလၾကးတစဥး တစေယာက အျမတေစ ရေနဘသကသ မတထငၾကေသာ

အထကပါျပနာမာ ေယာဂ၏စတထတြင ရငးရငးၾကး လငးသြားႏငဖြယရာ ရေပသည။

လး၍လး၍လး၍လး၍ ရကၾကျခငးရကၾကျခငးရကၾကျခငးရကၾကျခငး

ကၽြႏပတ ျမနမာျပည၌ တရားအားထတျခငး၊ တရားႏလးသြငးျခငးႏင ပတသက၍ လပရးလပစဥ

လပတတၾကေသာ နညးလမးတစခအရ လကၡဏာေရးသးပါးက ဆငျခငသးသပရမညဟ ဆၾကသည။

အခ လညး အနစၥ၊ ဒကၡ၊ အနတ ရြတဆကာ စပပတး အပတတစရာ၊ တစေထာငစသညျဖင

စပတတၾကသည။ အခ လညး မျမျခငးက ႐ႈဆ၍ ႐ႈတတၾကသည။ စပပတးစပျခငးတညးဟေသာ

သမထအလပကထားပါဥး၊ ၀ပနာအလပဟ ဆၾကေသာ မျမျခငးက ႐ႈသညအလပႏင ပတသက၍

ေဖာျပလေပသည။

မျမေသာသေဘာ (အနစၥ)က ႐ႈသညအခါ “ဘယသငးမျမျခငးက အာရျပပါသနညး” ဟ ေမးလင

“အားလး မျမတာေပါ၊ ၾကားၾကားသမ၊ ျမငျမငသမဟာေတြ အားလးမျမတာခညးေပါ” ဟ

ေျဖဆတတၾကေပသည။ ဤနညးျဖင “လး၍ရက” ၾကျခငးေၾကာင မမရရ မရသျဖင ခရးမေရာကချခငး

ျဖစေလသည။

နဗၺာနႏငနဗၺာနႏငနဗၺာနႏငနဗၺာနႏင ေေေေ၀၀၀၀းချခငးးချခငးးချခငးးချခငး

“လး၍ရက” ေသာ နညးမးျဖင ခရးေပါကႏငသညဆလင အေနာကတငးမ

ေလာကဓါတဆရာၾကးမားလညး အရယာ ျဖစကနၾကေပေတာမည။ အဂၤလနျပည၌ မၾကာေသးမက

ေပၚထြနးလာသည ဟြငး(လ) Hoyle အမညရ လငယတစေယာကမာ အသက၂၀ေကာကေလးမသာ

ရေသးေသာလညး စၾကာ၀ဠာၾကး ျဖစပပကပ၊ တညထြနးလာပ၊ အဖနတလလ ျဖစခညပကခည

ရေနပမားက ေရးသားေဖာျပထားလကပမာ ယတယတာရလေသာေၾကာင ၀ါရငေသာ

ေလာကဓာတဆရာၾကးမားကပင ဟတေလာကသညဟ လကခခငၾကေလသည။ ယငးသ ဆလင

ထသငယသည ေလာကၾကး၏ အတညအျမ မဟတျခငးက အေသးစတသ၍ အနစၥသေဘာတရားက

ျမငေလျပဟ ေျပာစရာျဖစေနေပလမမည။

38

ေလာကၾကးတစခလး (စၾကာ၀ဠာအနႏ)၏ မတညျမျခငးက ျမငသညဆလင ေလာကထတြင

သတ၀ါေတြလညး ပါ၀ငေသာေၾကာင သတ၀ါေတြလညးမျမ၊ မမလညးမျမဟ၍ သျမငေတာမည

မဟတပါေလာ - ဟ၍ပင ဆႏငဖြယရာရသည။ သ ေသာ... ဤသ ကားမဟတေခ။

စၾကာ၀ဠာ အနႏသည မျမဟ၍ စဥးစားမေသာလညး ငါတညးဟေသာ ထငမတမႈကေလးကား

တညျမလကပင ရေနရေပမည။ ထ ေၾကာင ၾကားၾကားသမ၊ ျမငျမငသမ မျမဟ၍

ဆငျခငသးသပကာမႏင သကာယဒ႒ မကငးကြာႏငသျဖင နဗၺာနမရေကာငးသေလာက (တစေခတက)

မတယလာခၾကျခငး ျဖစေလသည။

ယထာဘတကဖယထာဘတကဖယထာဘတကဖယထာဘတကဖ လျခငးလျခငးလျခငးလျခငး

ယငးသ ဆလင မညကသ ျပလပပါမ အနစၥသေဘာ တကယထင၍ သကာယဒ႒

ကငးကြာႏငပါမညနညး။ “အားလးမျမ၊ ဘယဟာမ မျမ” ဟ ဆငျခငသးသပေသာသသည သ မဟတ

အထကပါလငယကသ ေတြးေတာမနးဆေသာသသည ရပသဘာ၀၊ နာမသဘာ၀က ယထာဘတကက

သျမငျခငးမဟတဘ ၀ါးလးရညႏငသမးရကျပး အားလးမျမဟ ယဆေနျခငးမသာ ျဖစသည။ “မျမဘး၊

မျမဘး” ဟ၍ တစသကပတလး ႏလးသြငးေစကာမလညး ရပသဘာ၀၊ နာမသဘာ၀က

ယထာဘတကက မသျမငသမ ကာလပတလး အနစၥသေဘာက အဟတတကယ မျမငႏငေခ။

ဤတြင သတတေသာ သေဘာကေလးသည စတျဖစသညဟ၍ သရမႏငလညး

စတအေၾကာငးကသေလျပဟ မဆႏငေခ။ လပရမညအလပကား ရပသဘာ၀ သ မဟတ

နာမသဘာ၀က ယထာဘတကက သေအာင အၾကမၾကမအထပထပ သးသပဆငျခငရနမသာျဖစ၏။

စငစစမာ ရပတရားသ မဟတ နာမတရားတ သည အနစၥ သ မဟတ ဒကၡ သ မဟတ အနတ

သေဘာတရားတ ၏ အထမးအမတ (လကၡဏာ)မသာ ျဖစေလရကား၊ ရပတရား သ မဟတ

နာမတရားက နညးနာကက ႐ႈဆငျခငတတလင အနစၥ သ မဟတ ဒကၡ သ မဟတ အနတ

သေဘာတရားက တစၾကမတစခါတြင ဘြားကန ျမငလာရေပမည။ ရပ သ မဟတ နာမက

အမနအတငးသလင အနစၥက ျမငေတာသည ဟလ။

ပစၥပၸနအလပပစၥပၸနအလပပစၥပၸနအလပပစၥပၸနအလပ

ရပတရား သ မဟတ နာမတရားက နညးနာကက ဘယကသ ႐ႈဆငျခငရပါမညနညး။

39

၀ပနာအလပ ဟသညမာ ပစၥပၸနတရားသကသက ျဖစသညဟ ေရးဥးစြာ နားလညသငသည။

ဟေနရာ ဟဌာန၌၊ ဟတနးက မျမျခငးက ဆငျခငျခငးထက ယခခကခငးလကငငး အျဖစအပကက

ျမငပါမ ႏလးသ ခကႏငသည။ တရားျမငျခငး ဟသညမာ အေပၚယက အလပမဟတ၊ ႏလးသ

(ဘ၀ငသ ) ခကေသာအလပမးျဖစသညက သမၼာသတ ပဂၢလမားအေၾကာငးတြင

ဗဒၶေဟာေတာမခသည။ ပစၥပၸနအလပ ျဖစသညဆလင ““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ”””” ဟေသာ အလပကသ

ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌ စတကထားဖ အေရးတၾကး ေဟာေတာမေသာ ၾသ၀ါဒသည

ပဋကတသးပလးတြင ရားလမမညထငမသည။ စမးသပေလကငလကသညႏင တျပငနက

ပစၥပၸနသကသက အလပတရားျဖစျခငးက သေဘာေပါကႏငၾကေပမည။

သမာဓႏငသမာဓႏငသမာဓႏငသမာဓႏင ပညာပညာပညာပညာ

သတ၀ါတငး ထငမတတတၾကသညမာ လတစကယစတတစခစရ၍ သသရာလစမးတစရကေန မ

ယေန တငေအာင အခါခပသမး အျမတေစရေနသညဟ ထငၾကရသည။ အေၾကာငးတကဆငလင

သလကမညဆေသာ မေနာဓာတကေလး ရေနျခငးကား ဟတေပလမမည။ တညတညကလင

အရပထငလကမညဟေသာ “မန” ကသ ပင။ သ ေသာ မနေပၚ၌ (အရပတညတညကလင)

အရပထငတတျခငးကသ အေၾကာငးတကဆငပါမ (၀ညာဥ) အသစတကေလး ျဖစေပၚရျခငး ျဖစသည။

မေနာဓာတဘာသာ သတတသည မဟတ။ အာရႏငေတြ ပါမ (၀ညာဥ) အသစတ ျဖစေပၚလာရသည။

(၀ညာဥ) အသစတသည အျမတေစ ရေနျခငးမဟတ။ အေၾကာငးတကဆငမ ျဖစေပၚလာျပး

ပကသြားရျမျဖစသည။ ခမးသာေသာစတဟ၍ လညးေကာငး၊ ဆငးရေသာစတဟ၍လညးေကာငး

အျမတေစရေနျခငး မဟတေခ။ သ ႏငပင “ကယဆငးရခင ဆငးရပါေစေတာ၊

စတခမးသာလငျပးေရာ” ဟ ေျပာတတၾကသည။ အမနမာ ပပနစရာအေၾကာငးက စဥးစားခကတြင

ဆငးရျခငးျဖစ၍ ၾကညႏးစရာအေၾကာငးက စဥးစားခကတြင ခမးသာသညဟ ထငရသည။

ပပနစရာအေၾကာငးကပပနစရာအေၾကာငးကပပနစရာအေၾကာငးကပပနစရာအေၾကာငးက မစဥးစားဘမစဥးစားဘမစဥးစားဘမစဥးစားဘ မေနႏငျခငးမာမေနႏငျခငးမာမေနႏငျခငးမာမေနႏငျခငးမာ မမ၏မမ၏မမ၏မမ၏ ညဖငးမႈျဖစသည။ညဖငးမႈျဖစသည။ညဖငးမႈျဖစသည။ညဖငးမႈျဖစသည။ ပပနစရာအေၾကာငးကပပနစရာအေၾကာငးကပပနစရာအေၾကာငးကပပနစရာအေၾကာငးက

မစဥးစားဘမစဥးစားဘမစဥးစားဘမစဥးစားဘ ““““သမာဓသမာဓသမာဓသမာဓ” ” ” ” အစြမးျဖငအစြမးျဖငအစြမးျဖငအစြမးျဖင ဖယရားႏငစေကာငးသည။ဖယရားႏငစေကာငးသည။ဖယရားႏငစေကာငးသည။ဖယရားႏငစေကာငးသည။ ပပနစရာမဟတဟ၍ပပနစရာမဟတဟ၍ပပနစရာမဟတဟ၍ပပနစရာမဟတဟ၍ သျမငဖသျမငဖသျမငဖသျမငဖ မာမာမာမာ ‘‘‘‘ပညာပညာပညာပညာ’ ’ ’ ’

၏အရာျဖစသည။၏အရာျဖစသည။၏အရာျဖစသည။၏အရာျဖစသည။ သ ေသာ ပပနေသာစတဟ၍ အျမတေစ မရေၾကာငး တတအပသျမငရနမာ

ဒေ႒ဒ႒မတနညးျဖင ျဖစႏငသည။

ျငမးခမးျခငးကျငမးခမးျခငးကျငမးခမးျခငးကျငမးခမးျခငးက မၾကကတတၾကမၾကကတတၾကမၾကကတတၾကမၾကကတတၾက

စတႏလးပပနျခငး၊ ေပာရႊင၀မးသာျခငးစေသာ အျခငးအရာမားမာ ‘အပမကေလာက’ထ၌ ေမာပါေသာ

လမားအဖ သာျဖစ၍ ‘ဒ႒ေလာက’ထ၌ စတကထားတတေသာ လမားအဖ မာ

40

သကသာရာရျခငးအေၾကာငးက ယခငတစပတက ေဖာျပချပးေလျပ။ ဟတေတာ ဟတပါျပ။

ဒ႒ေလာကထ၌ စတက မထားႏငျခငးက ခကသညဟ ေျပာၾကေပလမမည။ ဟတေပသည။ သ ေသာ

ေရးဥးစြာ ယၾကညမႈ (သဒၶါ)ရဖ အေရးၾကးလ၍ ထအတြကေၾကာင အထပထပေဖာျပရျခငးျဖစသည။

ဤနညးအားျဖင စတဆငးရရျခငးမ အခကအတန အားျဖင လြတေျမာကႏငသည သဒၶါဟယၾကညေသာ

သဒၶါတးတကေလေလ ဇြ၀ရယေကာငးလာေလေလ၊ သတ၊ သမာဓ၊ ပညာတညးဟေသာ

အျခငးအရာမား လကပါလာ၍ ‘ဗလငါးပါး’ ညညြတလာဖြယရာရေပသည။ အခကအခတစခမာ

ဒ႒ေလာကထ၌ စတကထားရျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာတတသည။ ျငမးခမးျခငးသေဘာက

အေကာငးမထငၾကဘ ပငးစရာအေနျဖင မတထငတတျခငးပင ျဖစသည။ သ ေသာ

အားတကဖြယတစခရသညမာ လပဖနမားလာ၍ အရနရလာသညအခါ ျငမးခမးျခငး၏ အရသာက

တျဖညးျဖညး ႏစသက သေဘာကလာတတျခငးပင ျဖစေလသည။

ဥပမာေဆာငျခငးဥပမာေဆာငျခငးဥပမာေဆာငျခငးဥပမာေဆာငျခငး

အနစၥသေဘာတရား အေၾကာငးက ျပနေကာကရေသာ ‘အားလးမျမ’ ဟ၍ ႏလးသြငးရႏင မျပးပက

ေဖာျပရေပအးမည။ မးရထားစးသြားေသာ ခရးသည မးရထားေပၚ၌ အျမေနထငဖ မဟတျခငး၊

မမသြားလေသာ ဘတာသ ဆကေရာကေသာအခါ ဆငးသြားရလမမည ဆျခငးက သျပးျဖစ၏။

သ ႏငပင ဘတာတစခ၌ ခဏတျဖတဆငးသြားခက၌ အျခားခရးသညတစေယာကက

မမ၏ပစၥညးမားက ဖယချပး ထေနရာ၌ ေစြ ေစြ ပါေအာင ထငေနသညက ေတြ ရသည ဆျငားအ။

ထေနရာ၌ မမအျမေနဖ မဟတဟ၍ သထားေသာအသသည ကယပငလမမညမဟတေခ။ မမ၏ေနရာ

လယသညဆကာ ထသအား ရနေထာင၍ ထလက ဖယမေပးလင ရနျဖစၾကေပလမမည။ ထနညးတစြာ

‘ဘယဟာမမျမ’ ဟေသာ ႏလးသြငးတရားသည အေရးၾကလင စမးသပရာေဖြ၍ မရဘ ဒကၡေရာကျမ

ေရာကရတတေပသည။ ရပတရား နာမတရားတ ၏ မျမေသာ အနစၥသေဘာက တစၾကမတစခါ

တပတပအပအပ ျမငဖး၍ အေရးၾကသျဖင ႏလးသြငးေသာအခါ၌သာ သကသာရာရႏငေပသည။

အလးစျခ၍ႏလးသြငးျခငးသည ပစၥပၸနမတညသျဖင ၀း၀ါးၾကး ျဖစတတေသာေၾကာင

မဂေပါကဖလေပါက ျဖစႏငရန ခယဥးလသည။

မေသေတာမညကသမေသေတာမညကသမေသေတာမညကသမေသေတာမညကသ လပၾကျခငးလပၾကျခငးလပၾကျခငးလပၾကျခငး

တဖန ေသရျခငးတရား၏ ျမငဖ ခကျခငးလညး ရေသး၏။ အရြယေရာကျပးေသာ လဆလင

ကယကယကယ မေသဟ၍ ဘယသမမေျပာ၊ တစေန ေသလမမညဟ လတငး၀နခ၏။

ဘာေၾကာငေသလမမညဟ သသနညးဆေသာ မကစေအာကတြင ထလသည လမားေသၾကျခငးက

41

ျမငရဖး၍ အမနးအဆႏင ေျပာၾကျခငးမသာျဖစ၏။ တကယအသဉာဏမဟတေခ။

အခ လမားသည ပစၥညးေတြအေတာၾကးစမေသာလညး မားသညထကမားေအာင ေလာဘတစၾကး

စေဆာငးလကရသျဖင “ဟဘ၀သ ယသြားဖ ေလာ” ဟ ေမးျမနးေသာအခါ “ဘယဟတမာလဗာ၊

တစေန ေသျပး ထားပစခရမာပ” ဟ ျပနေျပာ၏။ “ဒါျဖင တစေန မာ ေသရမာပလ တကယသသလား”

ဟေမးေသာအခါ “မသဘေနပါမလား၊ သတာေပါ” ဟ ျပနေျပာ၏။ ဤတြင ကၽြႏပက

“ဘယေတာမမေသဘ အျမေနရမယဆလင သညထကပျပး ၾကးစားႏငစရာမား ရေသးသလားဗ” ဟ

ေမးေသာအခါ ဂြေမးျခငးျဖစသညဟ ထငပရ၏။ အခ ေသာလတ မာ (တရားအားထတျပ

ဆေသာလညး) ဘယေတာမ မေသေတာမညႏယ အထပၾကး အထညၾကးျဖစေအာင ၾကးၾကးစားစား

စပလက ရၾကေပေတာသည။

ကယကယကယကယကယကယကယကယကယကယကယကယ လညစားျခငးလညစားျခငးလညစားျခငးလညစားျခငး

အခ ေသာသမားသည (တရားသမားမားလညး ပါသည) တစသကပတလး စားသး၍

မကနေလာကေအာင စေဆာငးျပးျဖစပါလက ဘဏတက၌ အပထားေသာ ေငြထသ

သညတစလးျပးတစလး တးေစျခငးငာ စးပြားေရးဘကသ လကဆေတြ ရ၏။

“ေတာေလာကေသးဘးလားဗာ” ဟ ေမးေသာအခါ “ကၽြနေတာမာ သားသမးေတြ ေပါတယခငဗ၊

ကယအတြကလေလာကေပမယ သတ အတြက ရာထားခရေသးတယ” ဟ ျပနေျပာ၏။ ေျပာမညသာ

ေျပာသည။ အကယ၍ သားသမးမားက “ကၽြနေတာတ အဖ လေလာကပါျပ။ အေဖလ ၾကးပါျပ။

တရားအားထတျပး ေနေခပါေတာ” ဟ ဆၾကလင လကခေသာမဘ ခပရားရားရလမမည။ အမနမာ

သားသမးက ယးမယဖြ ျပး “ဟလ၌ ဆယသနးရ၍ ငါမာ သနးႏစဆယရေစရမည” ဟေသာ ပလႊားမႈက

တကတြနးျခငးျဖစေပသည။ (ပေရာက ဥးဆနနတစေယာက စြန လႊတပမာ ရားမရားဆေလာက၍

ေရ တြငေရာ ကြယရာပါ ခးကးမပါသည။) အခ ေသာတရားသမားမားကမ “ေတာေလာကပါျပ” ဟ

သတေပးေသာအခါ၌ “ပစၥညးဆတာ သခၤါရခငဗ၊ အခေပါေနေပမယ နကျဖနခါက ဟတခငမဟတတာ”

ဟ ျပနေျပာေသးသည။ သခၤါရသေဘာက အလြသးစားလပျပး တစသကလး ထမးပးတးထက

မထြကရေအာင လပသမားလညး ရေပေသးသည။

သပျခငးသပျခငးသပျခငးသပျခငး ျခားနားသညျခားနားသညျခားနားသညျခားနားသည

သသညဆေသာလညး သာမနအသႏင မဂေပါက ဖလေပါက ထးထြငး၍သေသာ အသတ ၏

ျခားနားပက ေဖာျပလေသးသည။

42

လသတ၀ါသည ေသေသာအခါ ပပတတျခငးက လတငးသ၏။ ထ ေၾကာင “အပပေကာင” ဟပင

ေျပာစမတ ျပတတၾက၏။ ေသျပးေနာက ပပတတသညက သေသာေၾကာင ျမနျမနေခါငးသြငးဖ

စမၾက၏။ သ ေသာ ေသေသာအခါ၌ ပပတတသညဟ လတငးသေသာလညး မပပမကေလး

အေတာအတြငး၌ ႏစသကသာယာဖြယ ေကာငးသညဆ၍ ေပြ ဖကခငတတၾကသည။

အနာဂါမမဂဆကျပးေသာ ပဂၢလသညလညး ပပတတေသာသေဘာက ျမငသည။ သ ေသာ

ျခားနားျခငးရသညမာကား ပထဇဥႏင ေသာတာပန၊ သကဒါဂါမပဂၢလမားသည မပပေသးမ

အခကအတန တြင ႏစသကသာယာဖြယဟ၍ ျမငတတၾကသညျဖစရာ၊ အနာဂါမပဂၢလမကား

ယခပပသညျဖစေစ၊ မပပသညျဖစေစ ပပတတေသာသေဘာရသည ကယကာယၾကး ဆကတညးက

တခဏတာမ ႏစသကသာယာဖြယ မဟတဟ၍ သျမငသြားေတာသည။ သပါသည၊ ျမငပါသည

ဆေသာလညး အေပၚယသျခငးႏင ထးေဖာက၍ သျမငျခငးတ ၏ ျခားနားခကကား ၾကးကယလသည။

စာထကစကားလးစာထကစကားလးစာထကစကားလးစာထကစကားလး မသးျခငးမသးျခငးမသးျခငးမသးျခငး

ဓမၼကထက ဆရာေတာၾကးတစပါးက ကၽြႏပ၏ ေဆာငးပါးမားက ဖတ႐ႈျပးေနာက “ဒကာၾကးရ

အေရးအသားကေတာ ရငးပါေပသည။ သ ေသာ နေရာဓ သေဘာတရားအေၾကာငးက

မေဖာျပသညအတြက သတေပးလသည” ဟ မန ေတာမဖးသည။ ကၽြႏပကား စာထမ အေခၚအေ၀ၚ

အသးအႏႈနးမားက ယမသးဘ၊ ကၽြႏပေတြ ျမငေသာ အျခငးအရာက အရပသးစကားျဖင

တမငေဖာျပျခငး ျဖစသည။ နပါတ(၁)ေဆာငးပါး၌ တကယမရပါဘလက တကယထငေနရေသာ

အျခငးအရာ၏ လညစားပက ေဖာျပ၍ ေနာကဆးတြင အဟတတကယရေသာ သဘာ၀က

ေတြ ရသရသညဟ ေဖာျပခသည။ စာလေရးလင သခၤတသဘာ၀ႏင အသခၤတသဘာ၀သ

ကးေျပာငးသျမငရသညဟ ဆရမညျဖစသည။ သ ေသာ အရပသားနားလညေအာင

ေရးရျခငးျဖစသညျပင စာထက စကားလးက ယသးလင သေယာငလကျခငးျဖစသညဟ

စြပစြျခငးလညး ခရတတသည။ သ ေသာ တကယရျခငး၊ တကယမရျခငးအေၾကာငးက

ဥဒါဟရဏေဆာင၍ ေဖာျပပါဥးအ။

ေျပာငးျပနျဖစေသာေျပာငးျပနျဖစေသာေျပာငးျပနျဖစေသာေျပာငးျပနျဖစေသာ သေဘာသေဘာသေဘာသေဘာ

လတစေယာကသည တစေနရာေရာက၍ အေ၀းသ လမးၾကညလကေသာအခါ အနကလးၾကးတစလးက

ျမငရသညဟ ထင၏။ ၾကညလကတငး ျမငရ၍ အနကလးၾကး ရေနသညဟ၍ပင မတထင၏။

တစေန သ၌ ထလသည အနးသ ခဥးကပၾကညေသာအခါ မမမတထငသကသ အနကလးၾကး

43

မဟတဘ၊ အထကေကာငးကင၌ လႊမးထားသည အျဖထည မကႏာကကၾကးတြင

အေပါကၾကးျဖစေနျခငးမသာ ျဖစသညဟ သျမငရ၏။ ထအခါ၌ကား အနကလးေပာက၍ မကႏာကက

ေရာကလာခေလျပ။ အနကလးၾကးရေနသညဟ ထငမတခေသာအခါ၌ မကႏာကကကမျမင၊

မကႏာကကရေနသညဟ၍လညး မသခ။ အနကလးၾကးေပာကျပး ေဟာငးေလာငးေပါကၾကးျမငခါမ

မကႏာကကေပၚလာေတာသည။ အဟတတကယမရေသာအရာ (အနကလး) ရေနသညဟ

မတထငေနသမ ကာလပတလး မကႏာကကက မျမငႏငေခ။ မကႏာကကကား တကယရေသာ

အရာျဖစ၍ အနကလးကား တကယရသညမဟတ။ မတထငရျခငးမသာျဖစသည။ မကႏာကကက

ျမငသညႏင တစျပငနက၊ အနကလးၾကး ကြယေပာကသြားျပး ေဟာငးေလာငးၾကး

ျမငေတြ ရမညျဖစသည။ မကႏာကကကျမင၍ အနကလး ကြယေပာကသြားျခငးသည နေရာဓ

(ေလာကခပျခငး) ျဖစသညဟ စဥးစားဉာဏရသတ နားလညၾကေစကနရာသည။ ဤသညကား

ေျပာငးျပနျဖစျခငးဟ ဆအပေသာ သဘာ၀ေပတညး။

44

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝ ((((၄၄၄၄))))

စတသဘာ၀ႏင ပတသကေသာ ကၽြႏပ၏ေဆာငးပါးမားက ဖတ႐ႈသတငး စတ၀ငစားၾကေသာလညး

အခ မာ ဤႏယ ထႏယ အျပစဆခငၾက၍၊ အခ ႔ကလညး ခးကးေသာစာမား ေပးပ ၾကပါေပသည။

အျပစဆခငသအခ ႔မာ ေဆာငးပါးမားက ကယတငဖတ႐ႈျခငးမဟတ။ သေျပာ လေျပာႏင

နားစြနနားဖားၾကားရာမ ေ၀ဖနၾကျခငးျဖစသညက ေတြ႔ရသည။ ထသ ေသာလမားအား မဂၢဇငးစာအပက

ထတငား၍ ေသေသခာခာဖတၾကညဖ တကတြနးသညတြင ေကနပသတ သာ မားၾကေပသည။

ေဆာငးပါးမားက ၾကည႐ႈေထာကခသမားအနက ဓမၼစရယ စာေမးပြေအာငျပး အျခားေသာနညးျဖင

ႏစလတငတင တရားအားထတခဖးသည စာခပဂၢလၾကးတစပါး၏ ခးကးျခငးခရသညမာ အားအရဆး၊

အျမတႏးဆးျဖစ၍ “လမကတစေသာငးကရ ႔ေရာငလညး၊ လေကာငးတစေယာက ခးမြမးေပာက”

ဟေသာစကားက သတရမပါေတာသည။ ထပဂၢလၾကး၏ ခးကးပက ေဖာထတေရးသားရလင

ၾကြား၀ါသညဟ၍ပင ထငၾကမည စးေသာေၾကာင မေဖာျပဘ ထားလကပါေတာသည။

သမထအလပထကသမထအလပထကသမထအလပထကသမထအလပထက ခယဥးျခငးခယဥးျခငးခယဥးျခငးခယဥးျခငး

သေဘာကသျဖင ဘယကသ အားထတရပါမညနညးဟ ေမးၾကျမနးၾက စစမးၾကေသာ စာမားလညး

ေတာေတာမားမား လကခရရေပရာ၊ ဤေနရာမပင ေျဖၾကားရေတာမည။ ေဆာငးပါးသးပဒအနက (၁)

နပါတ ေဆာငးပါးက ေသခာစြာဖတ႐ႈလင အားထတပ အားထတနညးအေၾကာငးက

သေဘာေပါကႏငေလာကေပသည။ (၂) နပါတေဆာငးပါးတြငလညး အပမကေလာကႏင

ဒ႒ေလာကအေၾကာငး ေဖာျပပါရရာ ၄ငးသညလညး အားထတေရးအတြက

အေထာကအပျဖစေစႏငေလာကေပသည။ အေရးတၾကး ၾကးစားရမညမာ

အားထတသညအခနအပငးအျခားတြင အပမကေလာကထသ မေမာပါေစဘ၊ ဒ႒ေလာကထ၌

အခနအမားဆး ေနေစဖ ပငျဖစသည။ သ ရာတြင ခကခငးမျဖစႏငေသာေၾကာင စတပကစရာ

မဟတေခ။ ပထမတြင ၀ငခညထြကခည၊ ကးခညေျပာငးခည လပေနမညသာ ျဖစ၏။ ဒ႒ေလာကထ၌

တစဆကတညး ငါးမနစ တညေနႏငဖ အတြက ကၽြႏပကယတင လေပါငးမားစြာ ေလကငယရသည။

၁၅မနစ တညႏငေရးအတြက ႏစေပါကေအာင ၾကးစားရေပရာ တစနာရတညေရးအတြက

ေလးငါးႏစခန ေလကငယခရသည။ ဤအလပသည သမာဓသကသကအလပမဟတ။

သတအလပျဖစေသာေၾကာင လြနစြာခယဥးသည။

45

သမထႏငသမထႏငသမထႏငသမထႏင ၀၀၀၀ပနာပနာပနာပနာ ျခားနားပျခားနားပျခားနားပျခားနားပ

ရငးဥးအ။ ထြကသက၀ငသကက စးစက၍ အာရျပရေသာ အာနပါန အလပမးမာ သမာဓသကသက

(သမထ) အလပမးျဖစ၍ အခနၾကာရညစြာ စးစကတညျငမေနႏငေအာင ေလကငဖ လြယက၏။

ကၽြႏပ၏ လကေတြ မာ ေလးငါးရကခန ၾကးစားရာတြင အျခားသ အာရမေရာကေစဘ

ထြကသက၀ငသကေပၚတြငခညး တစနာရခန မ တညေနႏငေအာင ျဖစႏငခ၏။ အခ ႔လမားမာ

ဤမမက စြမးၾကသညဟ၍လညး ၾကားရဖး၏။ သ ရာတြင အပမကေလာကထသ မေရာကေစဘ၊

ဒ႒ေလာကသကသက၌ တညေနႏငရနမာ ဤမေလာက မလြယကေခ။ အေၾကာငးမကား

အာနာပါနကမၼ႒ာနးသည ‘သမာဓ’ ဥးစးေသာ သမထအလပျဖစ၍ ဒေ႒ဒ႒မတအလပသည

‘သတ’ဥးစးေသာ ၀ပနာအလပ ျဖစေပေသာေၾကာငတညး။

လြယေယာငႏငခကျခငးလြယေယာငႏငခကျခငးလြယေယာငႏငခကျခငးလြယေယာငႏငခကျခငး

ထပ၍ရငးဥးအ။ အာနာပါနအလပျဖစေစ၊ ပထ၀ကသဏးစေသာ အလပမးျဖစေစ၊ ေလကငသညအခါ

စတကတစခေသာ အာရ၌ ျမစြစြာ တညေနႏငေအာင ၾကးစားရ၏။ ဒေ႒ဒ႒မတစေသာ

၀ပနာအလပမးမာ တစခတညးေသာအာရ၌ (အေျခာကတက) ျငမသကစြာ တညေနဖ မဟတ။

ျမငမႈၾကားမႈစေသာ ေပၚလာသမ အာရမားက သရ၍ ထ ထကေကာလြနမသြားေစရန

သတႏငေစာငရျခငးျဖစ၏။ အာနာပါနစေသာ သမထအလပမးမာ စတက ‘ခညတင’ ျဖင ဖမးထားရ၏။

၀ပနာအလပမာ ‘ခညတင’ ဟ၍ အတညတကမရေခ။ ရတတရတအားျဖင ၾကညေသာ

တစခတညးေသာအာရ၌ စတကတညေစျခငးသည သာ၍ခယဥးသညဟ မတထငရ၏။ စငစစမာ

‘ခညတင’ျဖင ဖမးထားရျခငးထက စတကအလြတထားျပး သြားတငးသြားတငး သရေသာအလပသည

သာ၍ခယဥးေၾကာငးက လကေတြ ႔လပၾကညေသာအခါ၌ သၾကေပလမမည။

‘ခညတင’ ၌ တညေစေသာ အလပဟသမသည သမထ (သမာဓ) အလပျဖစ၍၊

လႊတထားျပးသြားသမက လက၍သရေသာ အလပသည ၀ပနာ (သမၼာသတ) အလပျဖစသညဟ

နားလညသငသည။ ၀ပနာအလပကား တစေနရာတညး၌ ထားဖ မလ၊ ‘ေဆးစကကရာ အရပ’

ျဖစေသာ နညးျဖစ၍ ခယဥးသေလာက တနဖးရပါဘသည။

ဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏ အစစအစစအစစအစစ

ဒေ႒ဒ႒မတနညးျဖင ဆငျခငသးသပေသာ ေယာဂသည ‘ဒ႒ေလာက’ ထ၌ ၾကာရညစြာ

46

မထားႏငေသာေၾကာင စတပက အားေလာေနရမည မဟတေခ။ အာနာပါနအလပမး၌

တစနာရတညေနႏငသည သမာဓရေသာ ေယာဂသည ‘ခညတင’မပါဘ စတကအလြတထားျပး

ငါးမနစခန မ သတႏငေစာငၾကညဖ အခကအခေတြ ေကာငးေတြ ေပမည။ ဒ႒ေလာကထ၌

ေနပါဆေသာလညး အပမကေလာကထသ လစခန လစခန ကးသြားျခငးက ေတြ႔ရေပလမမည။

ကစၥမရပါ။ ၾကးစား၍ အလပလပသျဖင ဟဘကသညဘက ေခါကတ႔ေခါကျပန ကးသနးေနျခငးက

ေစာငၾကညဖန မားလာေသာအခါ စတ၏ သဘာ၀အစစအမနက တစေန႔တျခား ရပမလာ၍

တစလထကတစလ ရငကကလာေၾကာငး ေတြ႔ရတတပါသည။ တစၾကမတစခါ ဥးေခါငးထ၌ ‘ရြရြ-ရြရြ’

ျဖစသညဆေသာ ဥဒယဗၺယဉာဏမး မဟတဘ စတ၏ ျဖစျခငး ပကျခငး သေဘာအမနက

ဥဒယဗၺယဉာဏျဖင ထးထြငးသျမငရပါလမမည။ ဥဒယဗၺယဉာဏအစစျဖစသညဆလင

လကပနးေပါကခတထကသေလာက ဗဒၶက ခးေျမာက ေဟာေတာမခေပသည။

ဥဒါဟရဏဥဒါဟရဏဥဒါဟရဏဥဒါဟရဏ ေဆာငျခငးေဆာငျခငးေဆာငျခငးေဆာငျခငး

လထ၌ ယနရပပသ႑ာနရသညဆ၍ ကၽြႏပသည လျပည၀နးၾကးက ႏစေပါငးမားစြာ စကၾကညခဖး၏။

ယနေကာငႏငတေသာ မညသညသ႑ာနကမ မေတြ႔ရေခ။ အသက ၅၀ေကာသညတြငမ တစညသ၌

ကၽြႏပသည ကလားထငေပၚတြင ပကလကလနရငး လမငးက အမတမ လမးၾကညလကမရာ

နားရြကကေလးေထာငလကရေသာ ယန၏သ႑ာနက ဘြားခနျမငလကရသည။ တစသကလး

တမငတကာရာစဥက မေတြ႔ရ။ အမတမၾကညလကမကာမ ေတြ႔ရေတာသညဆကာ

အၾသမပါေသးသည။ ထ႔ေနာက၌မ လဆသ႔ လမးၾကညလကသညအခါတငး နားရြကေထာငေသာ

ယနတစေကာင၏ ပသ႑ာနသည ကြငးခန ကြကခန ေပၚထြကလကရသညႏင ယခငကတစသကလး

မျမငခမျခငးအတြကပင အၾသမေသးသည။ ဥဒယဗၺယဉာဏ အစစမာလညး ဤကသ႔ေပတညး။

တစၾကမတစခါျမငဖးသညဆလင သတႏငစက၍႐ႈလကတငး ျဖစခညပကခညဟေသာ

သေဘာတရားသည စတထတြင ရငးခန ကြငးခန ထငလာစေကာငးသည။

တပအပေတပအပေတပအပေတပအပေသခာသခာသခာသခာ သေအာငလပပါသေအာငလပပါသေအာငလပပါသေအာငလပပါ

ျမနမာျပညတြင ဗဒၶသာသနာေတာႏငပတသက၍ ၀မးနညးဖြယေသာ အခကအလကမား ေတြ႔ရရျခငးက

ေဖာျပလေသးသည။ သတ၀ါ၏ သႏာနတြင ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားမား

ကနးေအာငးလကရသညဟ လတငးေျပာၾက၏။ ေလာဘဆလင ေလာဘမစတ ရစခရသညဟဆကာ

ပါဠလေရတြကျပႏငသည။ ေဒါသဆလင ေဒါသမ ေဒြး ရသညဆကာ ေရတြကျပႏငသညဆလင

လေတာ လတတ လပ၍ေနၾက၏။ ထထက (ယခေနာကပငးတြင) ေလာဘစတ ျဖစသညဆလင

47

ေလာဘစတျဖစေနသညဟ သေစရမည။ ေဒါသစတျဖစသညဆလငလညး ထနညးအတ

သေစရမညဟေသာ ၾသ၀ါဒမး ထြနးကားလာေပသည။ သ႔ရာတြင ေလာဘစတျဖစလကရေသာ

အခကအတန႔၌ ေလာဘဟသညမာ မညကသ႔ေသာသေဘာတရားမး ေပတကားဟ၍

လကေတြ႔သျမငႏငေစျခငးငာ မမ၏အတြငးဘကသ႔ လညၾကညျပး ႏႈကႏႈကခၽြတခၽြတ

စစေဆးစစမးေသာ အေလအကငမးကား ၾကားရခလသည။ ေဒါသမာလညး ထနညးအတပင။

ေလာဘဟသညမာ လခငတတေသာသေဘာကေလးဟ၍ သလကပင လေလာကျပကသ႔

မတထငေနၾက၏။ လခငေသာ အျခငးအရာကေလးသည မမ၏ သ႑ာန၌ ျဖစေပၚေနျခငးက

တပတပအပအပ အတအက သေဘာေပါကေအာင ရာၾကညျခငး၏ တနဖးရျခငးက ဤေနရာ၌

ညႊနလကရသည။

အတအအတအအတအအတအကကကက မဆးျဖတႏငမဆးျဖတႏငမဆးျဖတႏငမဆးျဖတႏင

ဒေ႒ဒ႒မတနညးအရ အားထတျခငးအတြကေၾကာင ကယကယကယ မညသညအေျခသ႔

ေရာကသညက အကျဖတပါသနညးဟ ရငးႏးေသာ မတေဆြမားက ေမးတတၾကသည။

ဗဒၶ သကေတာထငရားရေတာမစဥက ၀သာခါကား ေသာတာပနတညး၊ အနာထပဏကား

ေသာတာပနတညေလျပ။ စတသၾကြယကား အနာဂါမတညး...စသညျဖင ကယေတာတင အတအလငး

ဆးျဖတေပးေတာမသညအတြကေၾကာင အတအက သႏငၾကရျခငးျဖစသည။ မထငရားေသာ

အျခားပဂၢလမားမာ တရားထးရသညဟ ကယဟာကယ ယၾကညေသာလညး အရယာဟတမဟတက

ဗဒၶကယေတာတင ဆးျဖတေပးျခငးမရခလင မညသမ အတအက ေျပာႏငမည မဟတေခ။

ေသာတာပနျဖစခလင ကယဟာကယသရမညဟ အခ ႔ကေျပာၾက၏။ စငစစမာ ‘သျခငး’ မဟတ၊

‘ထငျခငး’ သာ ျဖစသည။

ဤေခတ၌ ကယကယကယ ေသာတာပနဟ၍ ယဆေနၾကေသာလညး (၀နၾကးခပဥးႏကမ

ျမနမာျပညတြင အရယာေတြ ေထာငေသာငးရေနျပဟ သဟဠ၌ ႄကြားခေစကာမ)

ခဥးကပစစမးသညအခါ ကၽြႏပအသငအတငေကနပသ တစေယာကတေလ ေတြ႔ရတငး မေကနပသ

ဆယေယာကမက ေတြ႔ရသည။ ကယဟာကယေသာတာပနဟယဆလင ေသာတာပနျဖစသညဆပါက

ဥးႏေျပာသလ အရယာေတြ မႈလေပါကေနေပေတာမည။ ကၽြႏပအဖ႔ရာ၌ကား သတပါးနညးတ

ကယကယကယ အထငၾကးေသာ အလညအပတ ရတတေသာလညး ကာမရာဂႏင ေဒါသက

စြန႔ပစႏငေသာ အဆငအတနးသ႔ မေရာကမခငး အတအက မဆးျဖတေသးဘ (pending)

တနးလနးထားရဥးမညသာ ျဖစပါသတညး။

48

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႔႔႔႔ေသာေသာေသာေသာ စစစစတသဘာဝတသဘာဝတသဘာဝတသဘာဝ((((၅၅၅၅))))

စာဖတတတေစာဖတတတေစာဖတတတေစာဖတတတေသာသငယသညသာသငယသညသာသငယသညသာသငယသည ““““ကၾကးေရးကၾကးေရးကၾကးေရးကၾကးေရး ကသတကသတကသတကသတ ကကကကကကကက” ” ” ” ဟဟဟဟ မရြတဆေတာသညနညးတမရြတဆေတာသညနညးတမရြတဆေတာသညနညးတမရြတဆေတာသညနညးတ

ေယာဂပဂၢလသညလညးေယာဂပဂၢလသညလညးေယာဂပဂၢလသညလညးေယာဂပဂၢလသညလညး ““““ၾကြတယၾကြတယၾကြတယၾကြတယ” ”” ”” ”” ”လမးတယလမးတယလမးတယလမးတယ” “” “” “” “ခတယခတယခတယခတယ” ” ” ” ဟဟဟဟ တစသကလးတစသကလးတစသကလးတစသကလး ရြတဖတဖရြတဖတဖရြတဖတဖရြတဖတဖ မလျခငးမလျခငးမလျခငးမလျခငး

ေဖေဖာ၀ါရလဆနးစေလာကက ကၽြႏပသည ေရႊဘနယတစ၀ကတြင ခရးလညလညခရ၍ သ႔ဂဏး၊

သ႔နညးႏငသ တရားအားထတဖးၾကသည ပဂၢလသးေလးဥးႏင တရားေဆြးေႏြးခရသျဖင

စတသဘာ၀ႏင ပတသက၍ ကၽြႏပ၏ ကယေတြ႔က ေဆာငးပါးေရးရန ျဖစေပၚလာရျပနသည။

ထပဂၢလမားမာ တစေယာကတစနညးစ အားထတၾကသမားျဖစ၍ ကၽြႏပ၏ေဆာငးပါးမားက

ဖတဖးသမားလညး ပါ၀ငသည။ တစဥးေသာ ပဂၢလမာ ကၽြႏပ၏ေဆာငးပါးမားက ဖတဖး၍

ကၽြႏပေရာကလာသညဟ ၾကားလငၾကားခငး ေဆြးေႏြးရနအတြကသကသက ခကခငးလာခပါသညဟ

ေျပာၾကားေပသည။ မရငးလငးေသာအခကအလကမားက ရငးလငးေျပာျပရာ၌ အမားအားျဖင

ေကနပပရၾကသည။ တရားအားထတျပး၍ ‘တရားေကာငး’ သည (တရားေပါကသညဟ ဆလသည)

ပဂၢလမားႏင ေဆြးေႏြးေတြ႔ဆခြင ရသညအခါတငး ကၽြႏပ စစမးေလရေသာ ျပနာတစခက

တငျပလေပသည။

ပစၥပၸနတညဖပစၥပၸနတညဖပစၥပၸနတညဖပစၥပၸနတညဖ လအပပလအပပလအပပလအပပ

၀ပနာအလပ လပဖးသညဆေသာ ပဂၢလမားသည (၄ငးတ႔၏ အာစရယၾသ၀ါဒအတငး)

“ပစၥပၸနတညတည ႐ႈမတရမည” ဟေသာ စကားက အခါတငး ေျပာေလရ၏။ အဘယေၾကာင

ပစၥပၸနတညတည ႐ႈမတဖ႔လပါသနညး။ မညသ႔ေသာ အကးတရားက ေျပာသြားျခငးေၾကာင

ပစၥပၸနတညတည ႐ႈမတရပါသနညး စသညေမးခြနးမားက ကၽြႏပေမးျမနးေသာအခါ ဆရာသမားက

ခငးေသာေၾကာင လပရသည။ မဂဖလလခငေသာေၾကာင လပရသညဟေသာ အေျဖမးထက

ေကာလြန၍ ေျပာတတသ ရားပါးလသည။ စငစစေသာကား ပစၥပၸနတညးဟေသာ ျပတငးေပါကမ

ၾကညေသာအခါမသာလင နဗၺာနကျမငႏငသညဟ ကၽြႏပနားလညသည။ ဥပမာ - အေဆာကအအၾကး

တစခအတြငး၌ ပတေလာငျခငးခရသညအခါ အျပင၌ရေသာအရာမားက ျမငလသညဆအ။

၄ငးအေဆာကအအၾကး၌ မနျပတငးေပါကမားရသညဆအ။ သ ရာတြင ျပတငးေပါကမနမားမာ

အညစအေၾကးဖးေန၍ ထတခငးေပါကမျမငႏငဘ ရသညဆအ။ အၾကင အကဥးသမားသည

အျပငသ႔ၾကညလလင အျခားေနရာမားမာ ၾကညပါေသာလညး အခညးႏးပငျဖစမည။ မနျပတငးေပါက၌

49

တငေနေသာ အညစအေၾကးမားက ပြတတကျပး ထေနရာမ ေခာငးၾကညမသာလင ျမငႏငမညကသ

နဗၺာနတရားကလညး “ပစၥပၸနတညတည” ဟေသာ ကာလအပငးအျခားကေလးမ

စးစကၾကည႐ႈမသာလင ျမငႏငၾကမည ျဖစေလသည။

ဘာဘာဘာဘာ၀၀၀၀နာ၏နာ၏နာ၏နာ၏ အဓပၸါယအဓပၸါယအဓပၸါယအဓပၸါယ

ရငးဥးအ။

ကၽြႏပသည အထကပါအေျဖက ေတြ႔ရရျခငးမာ ဒေ႒ဒ႒မတဟေသာ နညးအရ အားထတျခငးအားျဖင

ေပၚလာျခငးျဖစ၏။ စ၍ အလပလပသညဆလငပင အတတအေၾကာငး၊ အနာဂတအေၾကာငးမားက

ေတြးေတာခြငမရေသာေၾကာင ပစၥပၸနတညတည (ဆတဆတ) အျဖစအပက အျခငးအရာေပၚ၌သာ

အာရျပလသည ဆျခငးကကား သေဘာေပါကနားလညႏငေပျပ။ သ႔ရာတြင အဘယေၾကာင ဤကသ႔

သတျပဖ႔ အေရးၾကးျခငးကမကား မရပမေသးေပ။ ကၽြႏပ၏ ေဆာငးပါးနပါတ(၂)၌

အတတႏငအနာဂတတ အေၾကာငးမားက မစဥးစားဘ ပစၥပၸနဆတဆတအေပၚ၌သာ

အာရျပျခငးအလပသည ‘ေရႊအတခ’မားအေပၚ၌သာ ေျခခ၍ လမးေလာကေစျခငးႏင တေၾကာငး၊

ပထမ၌ ‘ေရႊအတခ’ မားျဖစသညဟ မသရေသာလညး အျခားေနရာမား၌ ေျခခခြငမရဘ ‘ေရႊအတ’

မားေပၚမာခညး ေျခခကာ လမးေလာကရေသာအခါ တစခနခနတြင ‘ေရႊအတခ’မား ျဖစျခငးက

သလာတနရာသညဟ၍ ဥပမာေဆာငကာ ေရးသာေဖာျပခဖးသည။ အထကပါ မနျပတငးေပါက

ဥပမာတြငလညး ပထမျပတငးေပါကမ ၾကညသငသညဆ၍ ၾကညပါေသာလညး

အညစအေၾကးမားေၾကာင ထတခငးေပါကမျမငႏငဘရရာ ပစၥပၸနတညတညေပၚ၌

အာရျပျခငးတညးဟေသာ အားထတမႈဘာ၀နာသည မနျပတငးေပါကရ အညစအေၾကးမားက

ပြတတငဖယရားျခငးႏငတ၍ တစခနတြင အျပင၌ရေသာအရာ (နဗၺာန) က ဘြားခန ျမငရသညဟ

ဆလျခငးျဖစေလသည။

ဘာေၾကာငအေရးၾကးသညဘာေၾကာငအေရးၾကးသညဘာေၾကာငအေရးၾကးသညဘာေၾကာငအေရးၾကးသည

ထပ၍ရငးဥးအ။

ျမငမႈသကသက၊ ၾကားမႈသကသက အစရေသာ အျခငးအရာမားသည စငစစအားျဖင ပရမတ

သေဘာတရားမားျဖစေသာလညး သတ၀ါသည ထေနရာ၌ ရပတန႔ေနတတေသာ ထးစမရေသာေၾကာင

ပရမတသဘာ၀က မျမငႏငဘရ၏။ အၾကငအျခငးအရာသည ပရမတျဖစသညဟ စာဆရေသာလညး

50

မမကယတင ထးထြငး၍ မျမငႏငဘရ၏။ မညကသ႔ျဖစႏငပါမညနညး။ အသတစခ ၾကားလကရသည

ဆကတညးက ေခြးေဟာငသျဖစသည ဆကာမေလာကႏင မျပးႏငဘ ငါေခြးေဟာငသျဖစသည။

သ႔မဟတ ဟဘကအမကေခြး ေဟာငသျဖစသည။ တစေန႔က ကေလးတစေယာကက ကကသြားေသာ

ေခြးျဖစသည။ ငါအမမ ကေလးမား ေခြးအနား ေရာကေနၾကေလျပေလာ အစရေသာ စးရမပပနမႈမားျဖင

တသတတနးၾကး ေလာကသြားေလေတာသည။ သ႔ႏင အသအေၾကာငး၊ အသကသတတသည

ေသာတ၀ညာဥစတအေၾကာငး စသညမားက ရပမနားလညဖ႔ အဘယမာ အခြငရရႏငပါအနညး။

ရညလားေသာ အေတြးအေခၚမားမာ “အပမကေလာက”ထသ႔ ေရာကျခငးျဖစ၍ အဟတအမန

အစစျဖစေသာအသ၏ ပရမတသေဘာက ဘယမာ ထးထြငးသျမငႏငခြင ရပါအနညး။ အသကသေသာ

”ၾကားစတ” (ေသာတ၀ညာဥစတ)သည မမပငဆငျခငးမဟတ၊ ပငဆငသဟ၍ မရျခငးတညးဟေသာ

သေဘာတရားက သျမငဖ႔ အဘယမာ အခြငရႏငပါအနညး။ ထကသ႔ တစခနတစခါတြင ထးထြငး၍

သျမငႏငေစျခငးငာ ဒေ႒ဒ႒မတ (သ႔မဟတ ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌သာ ႐ႈမတဖ႔) အလပက

ဗဒၶညႊနေတာမချခငးျဖစသည။

ဉာဏရငေသာအခါဉာဏရငေသာအခါဉာဏရငေသာအခါဉာဏရငေသာအခါ ျမငတတပျမငတတပျမငတတပျမငတတပ

တစနညးထပ၍ ရငးဥးအ။

အမတစအမမာ စႏၵရားတးသ ၾကားရသည ဆပါစ႔။ ပစၥပၸနတညတညအေပၚသာ အာရျပဖ႔

ၾကးစားထားသျဖင အေလအကငရ၍ ရငကကေနေသာ ေယာဂပဂၢလသည မညကသ႔ၾကားသည

ထငၾကသနညး။ ေဒါငခန ဒငခန အသမားသည တစချပးတစခ ျဖစေပၚလာၾကျပး ေပာက၍ေပာက၍

သြားၾကသညဟ၍သာ သႏငမညျဖစေသာေၾကာင အဂၤလပေတးသြားေပေလာ၊ ျမနမာေတးသြားေပေလာ၊

မညသညေတးခငးေပနညး၊ သာယာဖြယေကာငးေသာ ေတးသေပေလာ၊ နားျငးဖြယေကာငးေသာ

ေတးသေပေလာ စသညအျခငးအရာမားက အမတျပမလမမည မဟတေခ။ ဤမမက

ရငကကသသာျဖစခပါလင ေတးသြားတစပဒဟ၍ ေလာက၌ ဘာအသမရေနျခငးမဟတ၊

အသတစချပးတစခ ျဖစေပၚျပး ေပာက၍ေပာက၍ သြားျခငးက သတမမဘ စတထက

ဆကလကမတထားျပး ေတးခငးျဖစေအာင ဆကစပယၾကျခငးသာ ျဖစေခသညတကား။

ဤနညးတစြာ ေလာကၾကးထ၌ ျမငရသမ၊ ၾကားရသမ၊ နရသမ၊ ခစားရသမေသာ အျခငးအရာမားသည

တကယရေနသညဟ မတထငၾကရေသာလညး ေတးခငတစပဒဟ၍ တစခနတညး၌

တစခါမမရဖးသညနညးတ၊ ကြယေပာကေလျပးေသာ အျခငးအရာမားက ဆက၍ဆက၍

မတသားထားေသာေၾကာငသာ တကယတညရေနၾကသညဟ အထငမား၊ အျမငမား ျဖစၾကရျခငး

51

ေပတကားဟ၍ ဉာဏအျမငစငၾကယျခငးသ႔ပင ေရာကႏငေပေသးသည။ ဤသညက ေထာကျခငးျဖင

ဒေ႒ဒ႒မတ သ႔မဟတ ပစၥပၸနတညတည ၾကည႐ႈျခငးသည အဘယေၾကာင အေရးၾကးေၾကာငး

ထငရားျပ မဟတပါေလာ။

ေေေေ၀၀၀၀ဒနာဒနာဒနာဒနာ႐႐႐႐ႈပျခငးႈပျခငးႈပျခငးႈပျခငး မတမတမတမတ

ေ၀ဒနာက႐ႈသည “ေ၀ဒနာႏပနာ” အလပႏင ပတသက၍ အခ ႔လမား ႐ႈၾကေသာနညးႏင

ဒေ႒ဒ႒မတသမား၏ ေ၀ဒနာ႐ႈပတ သည ျခားနားျခငးရသညကပင တငျပလေပေသး၏။

အမားအားျဖင ေ၀ဒနာက ႐ႈမတၾကပမာ ကမၼ႒ာနးထငလကရရာမ နာကငေသာ ေ၀ဒနာ၊

ကကခေသာေ၀ဒနာ စသညျဖင အခရခကသည ဒကၡေ၀ဒနာအမးမး ျဖစေပၚလာသညတြငမ ဒကၡက

ျမငေအာင႐ႈၾကသညဟ ဆၾကသည။ ဒေ႒ဒ႒မတသမားမကား အျခားေသာ အာရမားသ႔ မေရာကေစဘ

ကယခႏၶာ၌ရေသာ ေ၀ဒနာက အာရျပလကသညအခါ ေ၀ဒနာအမးမးသည အခါခပသမးျဖစေပၚလက

ရျခငးက ေတြ႔ရသည။ နာကငသညျဖစေစ၊ မနာကငသညျဖစေစ ေ၀ဒနာတစခခသည အျမတေစ

ျဖစေပၚလကရ၏။ စးစက၍႐ႈခလင ေတြ႔ရမညသာ ျဖစသည။ နာကငသည မဟတဘ

ရးရးရေနသညအခါ၌ပင ၾကာရညစြာ စးစက၍ ႐ႈလကေသာအခါ အသကရငလကရျခငးသည

မညမေလာကမား မကေမာတြယတာစရာ ရပါသနညး၊ “ဘ၀”ဆသညမာ ဤအျခငးအရာမသာ ျဖစ၍

ဘယေလာကမား စမကစရာ ႏေျမာစရာ ရပါသနညး၊ သာယာဖြယေသာ ဣ႒ာရမားအေၾကာငးက

စတကးေသာေၾကာငသာ (အပမကေလာကထ၌ ေျမာေနေသာေၾကာငသာ) စမကစရာၾကး ထငရသည။

သ႔အတငးထားသညအခါ စမကႏစသကစရာလညး မဟတ၊ တြနးဖယပစစရာလညးမဟတ၊

အေျခာကတကသကသက သ႔ဘာသာ ျဖစေပၚလကရေသာ သေဘာတရားေပတကား အစရေသာ

ဉာဏအျမငမးသည တစမစမျဖစေပၚလာတတေပသည။

ဒကၡေ၀ဒနာျဖစေပၚလာေအာင ေစာင၍ ဒကၡဟ ျမငေအာင႐ႈျခငးႏင အခါခပသမး ျဖစေပၚလကရသည

ေ၀ဒနာက သ႔ဖာသာျဖစေပၚေနေသာ သဘာ၀တစခဟ၍ ျမငေအာင႐ႈသည ဒေ႒ဒ႒မတနညးတ႔၏

ျခားနားပက စဥးစားဉာဏရသတ႔ သေဘာေပါကေအာင ဆငျခငဖ႔ တကတြနးအပပါသည။

တသကလးတသကလးတသကလးတသကလး ရြတမတရမညေလာရြတမတရမညေလာရြတမတရမညေလာရြတမတရမညေလာ

ေကြးျခငး၊ ဆန႔ျခငး၊ လမးျခငး၊၊ ချခငးစေသာ အျပအမဟသမက သေစရမညဟ

ဗဒၶေဟာေတာမျခငးကား မနပါသည။ သ႔ရာတြင မားစြာေသာ ေယာဂပဂၢလတ႔သည ဤအမတအသားက

52

‘မေသ’ ျပလပကာ လ ေပါငးမားစြာ၊ ႏစေပါငးမားစြာ စတထ၌ ရြတဆကာ “ေကြးတယ၊ ေကြးတယ၊

ေကြးတယ” ဟ၍လညးေကာငး၊ “ဆန႔တယ၊ ဆန႔တယ၊ ဆန႔တယ” ဟ၍လညးေကာငး၊ “လမးတယ”

“ခတယ” ဟ၍လညးေကာငး၊၊ ထငထငရားရားမတသားျခငးအားျဖင တရားအားထတၾကျခငးမားက

ေတြ႔ရသည။

ဤအျခငးအရာႏငပတသက၍ ဥဒါဟရဏတစခ တငျပပါဥးမည။

ကေလးသငယတစေယာကအား စာသငၾကားသညအခါ “ကၾကး ယရစ ကသတ-ၾကက”

ဟ၍သငေပးရျခငးကား မနသည။ ထကေလးသည စာဖတတတစအခါ၌ “ကၾကး ယရစ ကသတ-ၾကက”

ဟ၍ စာလးေပါငးျပးမ ဖတတတျခငးလညး မနသည။ သ႔ေသာ စာဖတျခငး၌ အေလအကင

ရလာေသာအခါ၌ကား ထကသ႔ ရြတဆမေနေတာဘ “ၾကက” ဟ၍ တစခါတညး ဖတတတေတာသည

မဟတပါေလာ။ “ကၾကး ယရစ ကသတ-ၾကက” ဟ၍ ရြတဆေနေသးလင စာဖတ

မကၽြမးကငေသးျခငးက ေဖာျပသညဟ ဆၾကမည မဟတပါေလာ။ တသကပတလး ဤကသ႔

ရြတဆေနဘ႔ မဟတျခငးက နားလညၾကသည မဟတပါေလာ။

ပညတကပညတကပညတကပညတက ထးေထးေထးေထးေဖာကရမညဖာကရမညဖာကရမညဖာကရမည

ထနညးတစြာ ဣရယာပထ ကစၥ၌လညး ေကြးျခငး၊ ဆန႔ျခငး၊ ႄကြျခငး၊ လမးျခငး၊ ချခငးတညးဟေသာ

အလပမားက စတထကလက၍ဆကာ မတသားရျခငးမာ သငခါစ ေယာဂပဂၢလမားအတြကသာ

ျဖစသင၍ တစသကပတလး တရားအားထတတငး ေကြးတယ၊ ဆန႔တယ၊ လမးတယ၊ ႄကြတယ

စသညျဖင မတသားရျခငးသည နညးလမးမနမမန စဥးစားထကၾကေပသည။ ဤသ႔ တငျပရျခငးမာ

အခညးႏးအေၾကာငးမမဟတ။ အဓပၸါယႏင တငျပရျခငး ျဖစပါသည။

တရားအားထတျခငးဆသညမာ ပညတကေဖာကထြငးျပး ပရမတ အစစအမနက ထးထြငး၍ျမငႏငရန

ျဖစသညဆျခငးက လတငး ၀နခၾကရပါမည။ ေကြးျခငး၊ ဆန႔ျခငး၊ ႄကြျခငး၊ လမးျခငးဟသညတ႔မာ

ပညတသေဘာမား မဟတပါေလာ။ “ေကြးတယ” “ဆန႔တယ” စသညျဖင အာရျပျခငးမားသည

“ပညတ”ေပၚ၌ အာရျပျခငးမာ မဟတပါေလာ။ “ပညတ” က ဤမေလာကအေလးျပျပး

အာရစကေနရလင ပရမတကထးထြငးျပး သျမငဖ႔ အခကအခရလမမည မဟတပါေလာ။

ျဖစသငသညမာ ပထမ၌ လပတတေအာင မတခငမတေခဥးေတာ။ အေလအကငရလာေသာအခါ၌မ

ေကြးျခငး၊ ဆန႔ျခငးတညးဟေသာ ပညတအမတအသားမာက စြန႔လႊတျပး

53

ကယအမအရာသကသကမကသာ အျမမျပတ သတျပတတဖ႔ ၾကးစားရေပလမမည။ ထအခါ၌

အၾကငေယာဂပဂၢလသည ေကြးသညဟ၍လညးေကာငး၊ ဆန႔သညဟ၍လညးေကာငး စတထ၌

အသအမတမျပေတာဘ လႈပရားမႈအမအရာ သကသကမကသာ ျမငသညျဖစ၍ ရပတရားႏင

နာမတရားတ႔ တြျပးအလပလပၾကပ၊ နာမတရားက ေရ ႔ေဆာငျပး ရပတရားၾကးက ေနာကမလကေနရပ

အစရသည စစမနေသာ ရပနာမသဘာ၀က တစၾကမတစခါတြင ထးထြငးသျမငကာ လႈကလႈကလလ

သေဘာကႏငတနရာေပသည။

ပညာရငတပညာရငတပညာရငတပညာရငတ႔႔ ႔႔ဆငျခငရနဆငျခငရနဆငျခငရနဆငျခငရန

တရားအားထတျခငးႏင ပတသက၍ ကၽြႏပသည စတကးသကသကျဖင ေရးသားေဖာျပျခငးမဟတ။

(ယခအခါ ျမနမာျပည၌ ေခတစားလကရေသာ) နညးအမးမးတ႔ျဖင စမးသပျပးမ တငျပျခငးျဖစပါ၏။

တစခနက ကၽြႏပသည စၾကေလာကျခငးအလပတြင ‘ႄကြတယ’ ‘လမးတယ’ ‘ခတယ’ဟေသာ

မတနညးမးျဖင စမးသပခဖးပါသည။ ၄ငးေနာကတြင ထကသ႔ေသာ အမတအသား မထားေတာဘ

စၾကေလာကရငး ရပနာမတ႔၏ အလပလပပ အျခငးအရာက သတႏင ေစာငၾကည၏။

သမာဓေကာငးလာေသာအခနတြင ကယကာယၾကးသည မမပငဆငေသာ ပစၥညးဟ၍ မထငေတာဘ

စတ၏ေရ ႔ေဆာငမႈအတငး ေရြ ႔ေနရာသညဟ ထငျမငလာသည။ ခငးေသာစတသညလညး

မမ၏ပစၥညးမဟတ။ သတ႔ခငးတြစပျပး အလပလပသညဟ ထငျမငလာသည။ ဤတြင

ကယကာယၾကးသည မမႏငအလြတ သ ႔ဘာသာေရြ ႔ေနျခငးက ေတြ ႔ရ၍ ေရးအခါက လေသေကာငက

ေခါငရနးပြငပနေပးျပး သခႋငးသ သ ဘာသာလႊတလကသည ဆေသာ အျခငးအရာက

သတရမေသးသည။ ဤသ ေသာထငျမငမႈသည တရား၏ အဆးမဟတေသးေသာလညး နာမရပတ႔၏

အနတသေဘာႏင ပတသက၍ “အျပတ အျပတ ျမငသည” ဆျခငးမးႏင မညသညက တနဖးရမညက

ပညာရငတ႔ ဆငျခငသးသပဖ႔ တငျပလကရပါသည။

ပညာသညပညာသညပညာသညပညာသည မသစကၡႏငမသစကၡႏငမသစကၡႏငမသစကၡႏင မဆကစပမဆကစပမဆကစပမဆကစပ

“အျပတ အျပတ ျမငသည” ဆျခငးမးက ကၽြႏပလညး ၾကဖးပါ၏။ ဂပနေခတ၌ ကၽြႏပသည

စတာႏပနာအလပက လပရာတြင လမးေခာ၍ သြားခဖး၏။ ျဖစေပၚတငး ျဖစေပၚတငးေသာ အာရက

ေစာငၾကညရမညအစား ခႏၶာအမအတြငးမ သေနေသာ စတကေလးသ႔ စးစးစကစကၾကညေနမ၏။

မညသည အျခားအာရသ႔မ မေရာကေစဘ တသတညးသေနေသာ စတကေလးက

တစနာရေကာေကာမ စးစက၍ ၾကညေနႏငသညအထ သမာဓေကာငးလာ၏။ ကယဟာကယလညး

54

အေတာေကနပ၏။ တစေန႔တြင ထကသ႔ တစနာရေကာမ စးစကေနျပးေနာက အနားယဥးမညဟ

ဣရယာပဒကျပငျပးလင တစေနရာသ႔ လမးၾကညလကရာ ေျပးေနေသာ ေခြးတစေကာငက

ျမငလကရ၍ အအားသငသြား၏။ အေၾကာငးမကား ထေခြးသည တစေကာငတညး မထငရဘ

တစေကာငမတစေကာင ထြက၍ထြက၍လာျပး အဆငဆင ေျပးလကရသကသ႔

ျမငလကရေသာေၾကာငတညး။ ဤအခငးအရာကပင အခ ႔ေယာဂမားက “အျပတအျပတျမငရသည”

ဟ ေျဖၾကားျခငး ျဖစေပလမမည။ ဤသညကား တစခေသာ အာရ၌ ၾကာရညစြာ စးစကထားျပးေနာက

လႈပရားေနေသာ အရာ၀တတစခခက ၾကညလကသညအခါ ျဖစတတေသာ သဘာ၀ေပတညး။ ‘သမာဓ’

အစြမးကားဟတေပသည။ သ႔ေသာ ‘ပညာ’၏ သတမဟတေသာေၾကာင ဥဒယဗၺယတညးဟေသာ

၀ပနာဉာဏျဖစသညဟ မဆသငေခ။ စငစစမာ ထအျဖစသည တစမးတစမည

ထးထးေထြေထြျမငျခငး (Hallucination) မသာ ျဖစေလသည။ သမထနမတဟသမတ႔သည

ဤအတငးပင ျဖစၾက၏။ ဤသ႔ေသာအျမငေၾကာင သမာဓေကာငးလာသညဟ ဆႏငေသာလညး

ပရမတသေဘာတရား အမနကျမငေသာ ပညာအစြမးမဟတႏငေခ။ ‘ပညာ’ တညးဟေသာ

ဉာဏအျမငသည မသစကၡႏင ဆကသြယမႈမရသငေပ။

လမးေခာခဖးျခငးလမးေခာခဖးျခငးလမးေခာခဖးျခငးလမးေခာခဖးျခငး

အထကတြင ေဖာျပသည ႐ႈနညးမးအတငး ရကသတတစပတခန႔ ႐ႈမေသာအခါ ကၽြႏပ၏စတထ၌

ထငျမငလာပမာကား သတ၀ါဟသမသည သမဒၵရာၾကးႏငတေသာ သမႈ ၀ညာဥျပငၾကးထ၌

ေမာလကရၾကသည။ သမဒၵရာထ၌ ေမာလကရေသာ အရာ၀တမားသည ေရျပငၾကးအားျဖင

ဆကသြယလက ရဘသကသ႔ အသကရေသာ သတ၀ါဟသမတ႔သညလညး သမႈတညးဟေသာ

၀ညာဥျဖင ဆကသြယလကရၾကသည။ တစေယာကႏငတစေယာက၊ တစေကာငႏငတစေကာင၊

တစပါးႏငတစပါးလညး သမႈတညးဟေသာ ၀ညာဥျဖင ဆကသြယျခငးေၾကာင အခငးခငးသေအာင

လပႏငခြငရၾကသည။ (စငစစမာ အေနာကတငး ေလာကဓာတဆရာၾကးမား မညေခၚၾကသည

‘အသာဓာတ’ ether ႏင သာ၍တသည) တစေယာကအေပၚ၌ တစေယာက ဘာမ ဟနၾကးပနၾကး

လပစရာ အေၾကာငးမရ။ အားလးတစဆကတညး တစပတညးျဖစသည စသညျဖင

ထငျမငလာေတာသည။ ပထမ၌ ကၽြႏပသည ဤအျမငက အေတာေလး အထငၾကးမ၏။ သ႔ရာတြင

(တရားသဘာ၀ႏင ပတသက၍ ဆငျခငသးသပရာ၌ အျခားကစၥမားထက ဉာဏေကာငးေလရေသာ

ကၽြႏပ၏ပါရမအတငး) ငါ၏ အျမငမာ အနစၥသေဘာ၊ ဒကၡသေဘာ၊ အနတသေဘာ မပါရေသာေၾကာင

၀ပနာအျမင မဟတႏင။ အ႐ပကမၼ႒ာနးထမ ၀ညာဏအနႏ ဟေသာ

အျမငမးျဖစေနေတာသညဆကာ ထ႐ႈနညးက စြန႔လႊတလကေတာသည။

55

ဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏ

စငစစေသာကား အျပတအျပတျမငျခငး ရြရြ ရြရြျဖစျခငး၊ ေပါကေပါကေလာသကသ႔ ထငရျခငးစေသာ

အျခငးအရာမားမာ ၀ပနာအျမငထက သမထ (သမာဓ)၏ အစြမးသတျဖစသညဟ

နားလညသငၾကသည။ ဥပမာ ကာတြနးေရးသမားတစေယာကသည မမတေအာငေရးမည

လတစေယာကက ၾကညလကေသာအခါ ထသ၌ ႏာေခါငးခၽြနျခငး သ႔မဟတ နဖးကယျခငး သ႔မဟတ

ပါးစပျပျခငး အစရသည ထးျခားခကတစခခက တပကနျမငတတဘသကသ႔ တရားအားထတ၍

အေတာအတန ရငကကလာေသာ ေယာဂသညလညး တစစတစခက စက၍႐ႈလကသညအခါတငး

ထအျခငးအရာ၏ အနစၥသေဘာကေသာလညးေကာငး၊ ဒကၡသေဘာကေသာလညးေကာငး၊

အနတသေဘာကေသာလညးေကာငး (လကၡဏာေရးသးပါးအနက) တစပါးပါးသ႔ တပကန

ျမငလာသငသည။ အျပတအျပတျမငျခငး၊ ရြရြ ရြရြျဖစျခငး စေသာ အျခငးအရာမားမာ

ကမၼ႒ာနးထငေနေသာ အခကအတန႔၌သာ ျဖစေပၚတတ၍ မမပငေသာ ဉာဏအျမငဟ

ဆဖ႔ခယဥးသည။ အျပတအျပတျမငရျခငးသည ဥဒယဗၺယဉာဏ ျဖစသညဟ ဆၾကလငကား

ဥဒယဗၺယဉာဏ ဟသညမာ မကစျဖငျမငရေသာ အျခငးအရာမး မဟတျခငးက စဥးစားထကၾကသည။

ခႏၶာငါးပါးခႏၶာငါးပါးခႏၶာငါးပါးခႏၶာငါးပါး ဥပမာဥပမာဥပမာဥပမာ

ခႏၶာငါးပါးက ဗဒၶက ဥပမာေဆာငရာ၌ ႐ပကၡႏၶာသည ေရျမပႏငလညးေကာငး၊ ေ၀ဒနကၡႏၶာသည

ေရပြကႏငလညးေကာငး၊ သညကၡႏၶာသည တလပ (mirage) ႏငလညးေကာငး၊ သခၤါရကၡႏၶာသည

ငကေပာတး လကပတးႏငလညးေကာငး၊ ၀ညာဏကၡႏၶာသည မကလညသမားႏငလညးေကာငး

တသညဟ၍ ေဟာေတာမသည။ ကၽြႏပသည ဗဒၶေဟာခေသာ ဥပမာက လလားေျမာကကတညးက

ဆငျခငသးသပခရာ ေခာေခာေမာေမာ သေဘာမကႏငဘ ကၽြႏပကယတင စတသဘာ၀အေၾကာငးက

ေလလာေတြ႔ရရေသာအခါမ ေကာငးမြနစြာပင သေဘာကႏငပါေတာသည။ သေဘာကပက

တငျပပါအးမည။

တလပတလပတလပတလပ ဟသညကားဟသညကားဟသညကားဟသညကား

ရပကၡႏၶာသည ေရျမပႏငတသညဟ ဆရာ၌ ခငျမျခငးမရေသာ အျဖစကဆလသညဟ လတငးပင

မနးဆႏငၾကေပမည။ (၀ပနာဉာဏျဖင မျမငေသာလညး သာမညအားျဖင မနးဆနားလညႏငျခငးက

ဆလပါသည။) ေ၀ဒနကၡႏၶာသည ေရပြကႏငတသည ဆရာ၌လညး အသစအသစျဖစေနေသာ ေရပြက၏

ေနပကျမငရျခငးအားျဖင နားလညႏငၾကေပမည။ သညကၡႏၶာသည တလပႏငတသည ဆရာ၌ကား

56

‘တလပ’ က လတငးျမငဖးၾကမည မဟတေသာေၾကာင နားလညဖ႔ လြယကမညမဟတေခ။

ကၽြႏပကယတငမာ တလပ (mirage) က မျမငဖးေသာလညး စာအပမားတြငဖတဖးသျဖင

တငျပရေပဥးမည။ တစခါတစရတြင (အထးသျဖင) ေတာၾကးမားအတြငး၌ ေနေရာငႏငတမတကတ႔

ပနာမသညအခါ ေတာငၾကးတစေတာင၏ အျခားဘက၌ရသည ႐ႈခငးတစခသည ဤဘကတြင

တညရသကသ႔ အရပထငေစလက အထငအျမငမားေစသညဟ ဖတရဖးေလသည။ ထ႔ေၾကာင

တလပႏငပမာ ႏႈငးျခငးအားျဖင သညကၡႏၶာဟသညမာ အဟတတကယ မရေသာ အျခငးအရာက

အဟတတကယ ရဘသညအလား အထငမားေသာ သေဘာတရားက ဆလသညဟ

နားလညၾကရေပမည။ တကရကဆရေသာ ယမနေန႔ကျမငခ၍ စငစစအားျဖင

ေပာကပကသြားျပျဖစေသာ စကၡ၀ညာဥျဖစပါလက ထအျခငးအရာက ယေန႔ျမငရျပနေသာအခါ

ထေန႔ကျမငရဖးျခငးက မတမသညႏင ‘ငါျမငဖးသည’ ဟေသာ အထငမားမႈ ျဖစေပၚလာရသည။

သညာ၏ လညစားမႈေၾကာင သတ၀ါ၏သႏာန၌ အတဒ႒တညးဟေသာ အထငမားမႈ

ျဖစေပၚရေလေတာသည။

ငကေပာတးႏငငကေပာတးႏငငကေပာတးႏငငကေပာတးႏင တပတပတပတပ

သခၤါရကၡႏၶာသည ငကေပာတးႏင တသညဆေသာ ဗဒၶ၏ဥပမာမာလညး နားလညဖ႔ မလြယကလေခ။

႐ပကၡႏၶာတညးဟေသာ ကယကာယၾကးသည ငကေပာတး လကပတးၾကးႏင တသညဟ

ဥပမာေဆာငပါလငမကား၊ လတငးသည အလြယတကႏင နားလညႏငၾကေပမည။ ေသေသာအခါ၌

ငကေပာတး၊ လကပတးၾကးႏငတေသာ ရပအေလာငးၾကးဟ၍ လတငးေျပာတတၾကသည။ သ႔ရာတြင

ဗဒၶသည သခၤါရကၡႏၶာတ႔မ ငကေပာတးႏင ပမာႏႈငးျခငးမာ ေလးနကေသာအဓပၸါယရ၍

သေဘာေပါကနားလညဖ႔ အေရးၾကးလသည။ သခၤါရကၡႏၶာ၌ ေစတသက ၅၀ ရရာ၊ ၄ငးတ႔တြင ေလာဘ၊

ေဒါသ၊ ေမာဟတညးဟေသာ အကသလေစတသကမားႏင အဖးတနသညဟ ထငၾကရေသာ

ပညေျႏၵေစတသကတ႔လညး ပါ၀ငလာၾကသည။ ထကသ႔ အေကာငးေရာ အဆးပါ ေပါငးစပလကရေသာ

သခၤါရကၡႏၶာသည ငကေပာတးႏင တသညဟ ဗဒၶေဟာေတာမျခငးကား ငကေပာတးသည အထပထပ

အလႊာလႊာရ၏။ တစထပစလႊာၾကညေသာအခါ အတြငး၌ ‘အႏစ’ ဘာမ မရျခငးက ဆလျခငးျဖစရမည။

အဓပၸါယမာ ေကာငးလပါသညဆေသာ ကသလေစတသကမားႏင အဖးတနလပါသညဆေသာ

ပညေျႏၵေစတသကတ႔သညပငလင အႏစသာရအျဖစျဖင တြယဖကထားစရာမဟတ။ ခႏၶာငါးပါး

အစအေ၀းတစခလးမာ လႊငပစစရာသာ ျဖစသညဟလ။

57

မကလညဆရာႏငမကလညဆရာႏငမကလညဆရာႏငမကလညဆရာႏင တပတပတပတပ

၀ညာဏကၡႏၶာသည မကလညသမားႏင တသညဟေသာ ဗဒၶ၏ဥပမာမာလညး နားလညဖ

မလြယကေခ။ ကၽြႏပသည ၄ငးဥပမာက တစသကပတလး ၾကဆေတြးေတာလာခရာ စတသဘာ၀က

လကေတြ ေလလာေသာအခါမ သေဘာကႏငေပေတာသည။ သညာ၏ လညစားတတေသာသဘာ၀က

ေဖာျပျပးေနာက ၀ညာဏကၡႏၶာက မကလညသမားႏင ထပဆငျပး

ဥပမာေဆာငျပနျခငးျဖစေသာေၾကာင နားလညဖ ခယဥးျခငးျဖစသည။ မကလညသမားႏငတပကား

ဤသ တညး။ ဥပမာ ဆငေကာငၾကးက မကစထ၌ ျမငေယာငစတကးလကသညအခါ

အစြယၾကးႏစေခာငး၊ ႏာေမာငးၾကးႏင ဆငေကာငၾကးေပၚလာသည မဟတပါေလာ။ ထဆငသည

ဘာဆငျဖစသနညး။ စတကဖနဆငးေသာ ဆငဟဆၾကလင စတကတျခား၊ ဆငက တျခားေလာ။

စတက တစေနရာမာေနျပး (ပနးခဆရာ အရပေရးျခငးကသ႔) ဖနဆငးလကရာတြင အျခားတစေနရာ၌

ဆငေကာငၾကး ျဖစလာျခငးေပေလာ။ သ႔ဆလင စတကတျခား၊ ဆငကတျခား ျဖစေနေပလမမည။

ထသ႔ကားမဟတေခ။ ထသ႔မဟတႏငလင အဘယသ႔ျဖစသငသနညး။ စတေၾကာငျဖစေပၚလာေသာ

ဆငျဖစေစကာမ၊ စတကတျခား၊ ဆငကတျခား မဟတသငေသာေၾကာင ၄ငးဆငသည ‘စတဆင’

ျဖစရေပမည။ ၄ငးေနာက ေခြးအေၾကာငးစတကးျပနေသာအခါ ‘စတေခြး’ ေပၚလာျပန၏။ သစပငက

စတကးျပနရာတြင ‘စတသစပင’ ေပၚလာျပန၏။ သတ၀ါသည တစေန႔အတြငး စတကးေပါငး

ရာေထာငမက ျဖစေပၚတတေပရာ တစထငတညးအတြငး ဆငျဖစခည၊ ေခြးျဖစခည၊ သစပငျဖစခည

စသညျဖင အမးမး ေျပာငးလႏငေသာ သဘာ၀သည မကလညဆရာႏင တသညမဟတပါေလာ။

ဘာကဘာကဘာကဘာက စြလမးၾကသနညးစြလမးၾကသနညးစြလမးၾကသနညးစြလမးၾကသနညး

လအမား အမတမားတတၾကေသာ သဘာ၀တစခက တငျပလေသး၏။ သငယတစေယာကသည

မနးကေလးတစေယာကက ခစၾကကစြလနးသညအခါ ထမနးကေလး၏ တစကယေကာငလးက

တပမကစြလနးလကရသညဟ ထငမတတတၾက၏။ စငစစေသာကား ထကသ႔မဟတေခ။

တစကယေကာငးလး စြလမးျခငးျဖစပါမကား ထမနးကေလး၏ အေသေကာင (အေလာငး) က

ေပးလကလင ေကနပဖ သငသည။ ထကသ႔ ေကနပလမမညကား မဟတေခ။ သ႔ဆလင အဘယက

တပမကစြလနးျခငး ျဖစပါသနညး။ စငစစေသာကား ထသငယသည မနးကေလးက အေၾကာငးျပ၍

ျဖစေပၚလာေသာ အာရ (ဣ႒ာရ သ႔မဟတ အာရ၏ အရသာ ေခၚ ေ၀ဒနာ) က တပမကစြလနးျခငးမသာ

ျဖစေလသည။

ရငးဥးအ။ ထသငယသည ၄ငးမနးကေလး၏ အဆငးသ႑ာနက ျမငရျခငးေၾကာင ခစားရသည ရပါရ

58

အရသာကလညးေကာငး၊ အသကၾကားရျခငးေၾကာင ခစားရသည သဒၵါရအရသာကလညးေကာငး၊

အန႔ရျခငးအားျဖင ျဖစေပၚလာသည ဂႏၶာရအရသာကလညးေကာငး (အဂၤတရ၌ ‘ျမ’ ရေသာ

ရသာရလညးပါသည) ထေတြ႔ျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာသည ေဖာ႒ဗၺရက လညးေကာငး

တပမကစြလနးျခငးမသာ ျဖစသည။ ထမနးကေလးကယတင ရေနသညျဖစေစ၊ မရသညျဖစေစ၊

မနးကေလးက အေၾကာငးျပ၍ ျဖစေပၚလာသည အထကပါ အာရငါးပါးတ႔ႏင ေတြ႔ေနရလင သငယသည

ေကနပလမမညသာျဖစ၏။ သ႔ရာတြင ထအာရငါးပါးက အျခားေသာ မနးကေလးတစေယာကအား

အမျပ၍ ျဖစေပၚရမညဆလင ေကနပလမမညမဟတေခ။ သတ၀ါတ႔၏ အထငအားျဖင

လေကာငၾကးက တပမကစြလမးသည ဆေသာလညး စငစစအားျဖင ထသငယထငမတသည

လေကာငသည သထငသညအတငး ဘယတနးကမ ရသညမဟတေခ။ အာရဟသညမာ အျမတေစ

တညေနသညမဟတ။ အခကအတန႔အားေလာစြာ ျဖစေပၚလာရျခငး ျဖစေပရာ

တပမကစြလနးမႈဟသမသည ဘာမဟတေသာ အျခငးအရာက အဟတၾကးထငေနျပး

တပမကစြလနးေနျခငး ျဖစေလသည။ မနးကေလး၏ အဆငးက တပမကေသာ ထသငယ၏ စတထ၌

အဆငးရပါရသည မညမေလာက နကနေအာင စး၀ငႏငပါသနညး။ မကစထ၌

တ၀၀ျမငေနသညဆေသာလညး လေကာငၾကးကယတငမဟတ၊ မနထတြင အရပထငျခငးကသ႔

အေပၚယကေလးမသာ ျဖစႏင၏။ သ႔ရာတြင ထသငယ၏ အထငမာမ “အသညးထမာ စြေနပါသည” ဟ

ဆေပလမမည။

မာနမာနမာနမာန ေထာငလႊားစရာေထာငလႊားစရာေထာငလႊားစရာေထာငလႊားစရာ မရမရမရမရ

သတ၀ါအား လညစားမႈတစခက တငျပလေသး၏။ ႏငငေရးသမားတစေယာကသည

၀နၾကးျဖစလာသညဆလင အကယ၍ ေလးႏစျဖစသညဆပါက သသည ထေလးႏစလးလး

၀နၾကးျဖစေနသညဟ ထငမတေပလမမည။ ဟတ မဟတ စစေဆးၾကပါဥးစ႔။ ၀နၾကးျဖစခါစ၌

ထသသည “ငါကား ၀နၾကးတစေယာကေပတညး” ဟ ခဏခဏ သတရေပလမမည။ သတရေသာ

အခကအတန႔တငး၌ ၀နၾကးျဖစေပသညဟ ၀နခသညထားပါဥး။ တစေန႔တစေန႔တြင

အၾကမသးေလးဆယ သတရ၍ “ငါ၀နၾကးေပတညး” ဟ ဆငျခငမသျဖင ခစားရေသာ အရသာသည

ဘယေလာကမား ၾကာေလမညနညး။ “ငါ၀နၾကးေပတညး” ဟ ဆငျခငမေသာ

အခကအတန႔အတြငး၌သာလင ၀နၾကးျဖစရျခငး၏ အရသာက ခစားႏငသည မဟတပါေလာ။

အလပလပေနရသည အခနမားအတြငး၌ ၀နၾကးျဖစရျခငး၏ အရသာက ခစားရသညမဟတ။ ၀နၾကး၏

၀တရားမာက ေဆာငရြကရျခငးသည သခခမးသာဟတပါ၏ေလာ။ ငါေဆာငရြကရျခငးေၾကာင

တငးျပညသာယာမညဆျခငးမာ စတကး (အပမက) သကသကမသာ မဟတပါေလာ။

အလပလပရေသာ အခန၊ အပေနေသာအခန (ေရႊကတငၾကးေပၚ အပေနေသာလညး ဘာမမထးေခ။)

59

အမတမ စကားေျပာေနေသာ အခန၊ ေတြးေခၚစဥးစားေနေသာ အခန စသညမားက

ႏႈတလကသညရေသာ မညမေလာက ကနလမမညနညး။ မမအေၾကာငးကခညး

အမားဆးႏလးသြငးတတသည (egocentric) ၀နၾကးတစေယာကပငလင ထေလးႏစ အတြငး၌

၀နၾကးျဖစရေသာ အခနမာ နာရျဖငတြကလကပါက တစႏစလညးမရ၊ ေျခာကလလညးမရ။ တစလပင

ျပညေကာငးမ ျပညေပလမမည။ သ႔ႏင ဘယေလာကမား မာနမာန ေထာငလႊားသငၾကပါသနညး။

သမာဓ၏သမာဓ၏သမာဓ၏သမာဓ၏ ထးဆနးပထးဆနးပထးဆနးပထးဆနးပ

ဤေဆာငးပါးအစတြင ေဖာျပခသညအတငး ကၽြႏပသည ေရႊဘနယဘကသ႔ လညလညခရာတြင

တရားအားထတျပး၊ အားထတဆ ေယာဂပဂၢလမားက (ဤဂဏး ထဂဏးမ ဤနညး ထနညးျဖင)

အေတာမားမား ေတြ႔ခရ၏။ ထေယာဂမား၏ လလားခကမာ စာနအတြကမဟတ၊ မဂတရား

ဖလတရားအတြကျဖစေသာလညး သမာဓ၏ အစြမးသတမေလာကက တကယထငမတရာၾကသညမာ

၀မးနညးဖ႔ေကာငးလသည။ ကၽြႏပကယတငမာလညး သမထအလပသကသကက စမးသပခဖးရာ

သမာဓ၏ ထးဆနးေသာ အျခငးအရာမးက ၾကေတြ႔ခရဖးသည။ တစခါက (သမထ) ကမၼ႒ာနးထငရငး

ဗဒၶက အာရျပလကမရာ ေကာကဆငးတကယေတာၾကး၏ ဆနေကာခန႔ ပမာဏရေသာ

မကႏာေတာၾကးသည ကၽြႏပ၏မကႏာႏင တစေတာငကြာေလာကတြင ဘြားခန ေပၚလာရမက

ဆတခလကျဖင တညတညၾကးထးထားသညအလား ေဖြးေဖြးၾကး ရေနရကား

အလန႔တၾကားျဖစသြားမသည။ ထးဆနးျခငးတစခမာ ကၽြႏပမာ ဗဒၶကအာရျပေသာအခါတငး

ဆငးတေတာအျဖစျဖင မဟတဘ ပကတလသား၏ အေနအထား အသားအေရမးျဖငသာလင

ေပၚေအာင စတကးျပး ၾကညညေလရပါလက ဆငးတေတာၾကး၏ မကႏာေတာေပၚလာျခငးက

နားမလညႏငေအာငရေတာသည။ အျခားေသာ ကမၼ႒ာနးသမားဆလင ဘရားဖးရသညဆ၍

၀မးသာေကာငး သာၾကေပလမမည။

လရာသလရာသလရာသလရာသ႔႔ ႔႔ မေရာကတတျခငးမေရာကတတျခငးမေရာကတတျခငးမေရာကတတျခငး

ေရႊဘနယရ ဂဏတစဂဏးတြင ေယာဂမား၏ ‘အျမငအၾကား’ ရသညဆျခငးမာ ယတ တန မတန

စဥးစားသငလသည။ ေယာဂတစေယာကသည ကမၼ႒ာနးထင၍ သမာဓရလကရစဥ အလရရာသ႔

မမ၏စတကလႊတႏငသညဆ၏။ မႏေလးမဟာျမတမနကလညး ဖးႏငသည။ ေရႊတဂကလညး

ဖးႏငသည။ နတျပညသ႔လညးေကာငး၊ ငရျပညသ႔လညးေကာငး စတကလႊတႏငသညဟ

ဆၾကေလသည။ မဟာျမတမနႏင ေရႊတဂတ႔မာ ယခငကေရာကခဖး၍

စတျဖငအာရျပျခငးလညးျဖစႏငသည။ (ကမၼ႒ာနးထငေသာ ေယာဂ၏ အျမငမာ

60

သာမနစတကးျခငးထက အဟတတကယႏင တျခငး (realistic) ကကား ၀နခရေပမည။

ငရျပညႏငနတျပညမားသ႔ စတကလႊတႏငသညဆျခငးမာလညး အရပကားထမ ငရသားမား၊ နတသား

နတသမးမား၏ အကအည (စတကး) ျဖင ျမငရျခငးလညး ျဖစႏငေပသည။ တစခါမ မေရာကဖးေသာ

ေဒသတစခသ႔ စတကလႊတၾကညျပး စမးသပဖ႔ အၾကမရဘ တစခါတညးယၾကညၾကသညမာ သနားဖ႔

ေကာငးလသည။ ဤေခတ၌ မဂတရား ဖလတရားအတြက အားထတရာၾကသညတြင သမထႏင

၀ပနာတ႔၏ ျခားနားပက တတကက မသရာၾကဘ “အေမမာ မာသညအတငး” ၾကးစားၾကျခငးမာ

(ေကာငးေသာအလပျဖစ၍ ကသလရသညဟ ဆႏငေစကာမ) ရညရြယရာသ႔ မေရာကတတသျဖင

၀မးနညးဖ႔ ေကာငးလေပသတညး။

61

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႔႔႔႔ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝ ((((၆၆၆၆))))

လြနခေသာ ဇြနလအတြငးက ရနကနသ႔ေရာကခသညတြင ကၽြႏပ၏ (႐ႈမ၀) ေဆာငးပါးမားႏင

ပတသက၍ စာျဖင ေရးသား ေမးျမနးၾကေသာ ပဂၢလမားႏင ေတြ႔ရသျဖင ဓမၼမတေဆြသစမား

တးပြားခသည။ ၄ငးပဂၢလမားမာ စာေရးဆရာ၊ ၀တလေတာရ၊ ပငစငစားအရာရ စသည

စဥးစားဉာဏသးေသာအပငး (intelligentsia) မစ၍ ၄ငးတ႔စတ၀ငစားျခငးအတြက ၀မးသာမသည။

၄ငးတ႔အျပင ရပသာမား၌ တရားအားထတလကရေသာ ပဂၢလမားလညး ပါ၀ငၾကသျဖင

အားတကမသည။ တစေယာကေသာ တရားသမား (ကမၼ႒ာနးသမား)ကမ ကၽြႏပ၏ ေဆာငးပါးမားသည

တရားသမားေလာက၌ ဗးဆနေပါကကြ (bomb shell) သကသ႔ ရပါေပသညဟ ေျပာျပသည။

ဆလေသာ အဓပၸါယမာ သေဘာတလကခႏငေသာ အခကအလကမားလညးရ၍ သေဘာမတႏငေသာ

အခကမားလညး ရေစကာမ မညသညနညးႏငမဆ အလန႔တၾကားျဖစေအာင ႏႈးေပးလကသညဟ

ေျပာလရာေရာက၏။ သ႔ဆလင ေဆာငးပါးမားေရးရေသာ ကၽြႏပအဖ႔ရာ၌ ေရးရကးနပသညဟ

ယဆရေပသည။

စမးသပၾကညသမားစမးသပၾကညသမားစမးသပၾကညသမားစမးသပၾကညသမား ရျခငးရျခငးရျခငးရျခငး

ကၽြႏပ၏ေဆာငးပါးမားက ဖတရေသာ ဓမၼမတေဆြအခ ႔က “ဒေ႒ဒ႒မတ” တညးဟေသာ လပငနးစဥက

ႏစသကသေဘာက၍ စမးသပရနၾကးစားပါေသာလညး အလြနတရာ ခကခေသာ အလပ (herculean

task) ျဖစေနသညက ေတြ႔ရေၾကာငး၊ သ႔ပါ၍ မညကသ႔ အစျပရပါမညက သလပါေၾကာငး ေျပာၾကသည။

ကၽြႏပမာ တရားေဟာတတသ တစေယာကလညးမဟတ၊ ႏႈတျဖငေျပာရျခငးထက စာျဖငေရးရျခငးက

အားကးတကသျဖစ၍ တတႏငသမ ႏႈတျဖငေျပာျပျပးေနာက စာျဖင ေရးျပပါဥးမညဟ ကတျပခသည။

ထမတေဆြမားႏငတကြ ကၽြႏပ၏ေဆာငးပါးမား၌ စတ၀ငစားၾကေသာ

အျခားစာဖတပရတသတမားအတြကပါ ရညရြယလက ကၽြႏပ၏ လပပလပနညးက ဤေနရာမ

တငျပလကရပါသည။

သတအေရးၾကးျခငးသတအေရးၾကးျခငးသတအေရးၾကးျခငးသတအေရးၾကးျခငး

တစစတစခေသာ အရာ၀တက ျမငသညအခါ ျမငရႏင မျပးဘ ဘာ၀တ၊ ညာ၀တျဖစသည၊

မညသမည၀ါျဖစသည။ အသတစခက ၾကားလကရသညအခါ ၾကားရႏင မရပဘ ဘာသ ညာသ၊

ဘယသ႔အသျဖစသည စသညမားျဖင ရညလားစြာ မလကေစဖ႔ အခကအခ အၾကးအကယ

62

ေတြ႔ရျခငးကား ဟတေပလမမည။ ဤသ႔ျဖစရျခငးမာ သတေပါေလာမႈေၾကာငျဖစသညဟ

၀နခၾကမညျဖစေသာလညး၊ ထကသ႔ မေပါေလာရေအာင၊ သ႔မဟတ သတမလစေစရေအာင

ေစာငထနးဖ႔ အခကအခရျပနေလသည။ ၀ပနာအလပဟသညမာ သမထအလပမားကသ႔

သမာဓဥးစးေသာ အလပမဟတ၊ သတဥးစးေသာ အလပျဖစ၍ သတေမြးျမဖ႔ အထးအေရးၾကးလသည။

သတေမြးျမပ ေမြးျမနညးႏငပတသက၍ ကၽြႏပ၏လကေတြ႔တစခက တငျပပါမည။

သတႏငယဥေသာစတသတႏငယဥေသာစတသတႏငယဥေသာစတသတႏငယဥေသာစတ

နာမခႏၶာေလးပါး ရသညအနက သရကေလးသကသကမျဖစေသာ ၀ဉာဏကၡႏၶာ (consciousness) ႏင

သခၤါရကၡႏၶာတြင တစခအပါအ၀ငျဖစေသာ သတေစတသကတ႔က ေရးဥးစြာနားလညဖ႔ အေရးၾကးသည။

တစစတစခကျမင၍ ဘာေကာင ညာေကာငဟ သျခငးသည ၀ဉာဏကၡႏၶာ သကသကမဟတေတာ။

သညာကၡႏၶာ ပးတြလက ရေလျပ။ ဘာေကာင ညာေကာငထေအာင မသေစဖ႔ ထနးထားရနမာ ‘ငါ’ ၏

အလပမဟတ၊ သတေစတသက၏ အလပျဖစသည။ ‘ငါ’ သည ဘာမတတႏငသည မဟတေခ။

နာမခႏၶာေလးပါးတ႔ စေပါငးအလပလပေနၾကေသာ ‘စတ’မသာျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင

ေရးဥးစြာၾကးစားရနမာ သရကေလးသကသကမျဖစေသာ ၀ဉာဏကၡႏၶာ(consciousness) က

သတတညးဟေသာ ေစတသကႏင ပးကပထားရမည။ တစစတစခက ျမငလကရျပးသညေနာကတြငမ

ဘာေကာင ညာေကာင မသေစရေအာင ၾကးစားမညဆလင လြနစြာခကခမညျဖစေသာလညး

ထကသ႔မျမငမ ပးကပထားမည ဆပါမကား မညသညနညးမဆ အရညၾကးမလကေအာင

တတႏငရာေပသည။ ဤသ႔ဆျခငးျဖင သတတရားက တစစကန႔မ လကမလြတေစဘ၊ စတႏငယဥတြ

ပးကပထားရမညဟလ။

ျဖညးျဖညးျဖညးျဖညးျဖညးျဖညးျဖညးျဖညး ကငယရပကငယရပကငယရပကငယရပ

ဤစာက အမတမဖတသမားက “မညသ႔ ထးေသးသနညး၊ သတထားရေသာ အလပခငးအတတပင

မဟတပါေလာ” ဟ ေမးခငၾကေပလမမည။ ထးပါသည။ အမားၾကးထးပါသည။ တစစတစခက ျမငျပးမ

ဘာဘာညာညာမသဖ႔ ခပကငရျခငးသည မျမငမကတညးက သတေစာငေသာစတ၊ သ႔မဟတ သတႏင

ယဥေသာစတရသျဖင အရညမလကေအာင ထနးရျခငးထက အဆမားစြာ ပ၍ခကခပါသည။ ပထမ၌

သတယဥေသာစတက အစဥမျပတ ျဖစေစႏငသညမဟတ။ အျခားေသာနညးမားျဖင

ကမၼ႒ာနးထငၾကသကသ႔ ကလားထငေပၚတြင ထငရငး အပရာေပၚတြင လေလာငးရငး၊ ငါးမနစ

ဆယမနစစသျဖင ေလကငရပါသည။ သတယဥေသာ သမႈ (စတ) ဟသညက နားလညေအာင

ၾကးစားျပးေနာက သေဘာေပါက၍ စမးသပၾကညေသာအခါတြင ယတစြအဆးအားျဖင အသတစခ

63

ႏစခမက အရညၾကးမလကဘ၊ ၾကားကာမတဟေသာ အေနမးထားႏငသညက ေတြ႔ရပါလမမည။

ထ႔ေနာကတြင တစမနစလးလး၊ ႏစမနစလးလး စသညျဖင တးတကျခငး ရလာသညက

ေတြ႔ရပါလမမည။

တစဆငတစဆငတစဆငတစဆငတစဆငတစဆငတစဆငတစဆင တကရပတကရပတကရပတကရပ

ထ႔ေနာက တစဆငျပနတကေသာ ကမၼ႒ာနးထငသမားကသ႔ အခနသးသန႔သတမတ၍

ေလကငျခငးအျပင၊ အားလပေသာ အခကအတန႔မား၌လညး သတႏငယဥေသာ စတႏငေနမညဟ

ဆးျဖတကာ ခဏတျဖတေလကငထကေပသည။ အားလပေသာ အခနဟသညမာ

ကၽြႏပတ ထငၾကသညထက မားလပါသည။ မညမေလာက အလပ႐ႈပေသာ

လတစေယာကျဖစေစကာမ၊ အလပႏင မပတသကဘ၊ ေတာငေရာက ေျမာကေရာက ေထြရာေလးပါး

စဥးစားစတကးေသာ အခနသည မနညးလသညက ေတြ႔ရပါလမမည။ ထကသ႔ အလဟ

အခနကနေစမည အေတာအတြငးကေလး၌ သတႏငယဥေသာ စတမးထားဖ႔ တစေန႔လင

(ခဏတျဖတျဖစေစ) အၾကမေပါငးမားစြာ အေလအကငျပလပပါက အၾသေလာကေအာင

တးတကလာျခငးက ေတြ႔ရပါလမမည။

သတကသတကသတကသတက အေႏာကအယကေပးေသာအေႏာကအယကေပးေသာအေႏာကအယကေပးေသာအေႏာကအယကေပးေသာ အရာအရာအရာအရာ

သတယဥေသာစတရဖ႔ အေလအကငျပလပ၍ သတယဥေသာ စတျဖစတငး

ပစၥပၸနတညတညအေပၚသ႔ ကေရာကလကရေၾကာငး ေတြ႔ရပါလမမည။ စတသည သတႏင

ပးလကရသညအခါ အျပငသ႔မထြကဘ အတြငးမ ေစာငလကရသကသ႔ ျဖစလာ၏။ ထအေတာအတြငး

အျပငမ အသတစခ ၾကားလကရသညဆအ။ ဘာသပါလမဟ၍ စစမးရန အျပငသ႔ေရာကမသြားဘ၊

အတြငး၌သာျဖစ၍ ခပေပာကသြားသညဟ သလကရသည။ အသမား ဆကခါဆကခါ၀ငလာခလင၊

မမအတြငး၌သာ ဆကခါဆကခါျဖစ၍ တစချပးတစခ ခပေပာကသြားသညဟ သလကရသည။

သတေစာငသမ ကာလပတလး ျမငျခငး၊ ၾကားျခငး စသညတ႔ကသာ အမတျပမ၍ ပစၥပၸနတညတည

အေပၚ၌သာ တညလကရ၏။ ဤအေတာအတြငး ၾကစညစတကးျခငး ၀ငလာသညဆအ။ သတလြတ၍

သြားေချပ။ သတႏငၾကားျခငး၊ သတႏငျမငျခငး၊ သတႏငစားျခငးဟ၍ ျဖစႏငေသာလညး

သတႏငၾကစညစတကးသညဟ၍ မျဖစႏငေခ။ သတက အမားဆး အေႏာကအယကေပးေသာအရာမာ

ၾကစညစတကးမႈပငျဖစသည။

64

အထငမားပအထငမားပအထငမားပအထငမားပ အမးမးအမးမးအမးမးအမးမး

“ဒေ႒ဒ႒မတ” လပငနးစဥအေၾကာငးက ဆကလကမေဖာျပမ ေယာဂပဂၢလ၏ ျဖစတတေသာ

သဘာ၀က ေဖာျပရေပဥးမည။ မညသမဆ ပထဇဥအျဖစတြင ရပကေသာလညး ‘ငါ’ ထငသည။

စတကေသာလညး ‘ငါ’ ထငသည။ အခ မာ စတကလညး ငါမထင၊ ရပကလညး ငါမထင။

သ ေသာစတႏငရပတ က ပငဆငသည ငါေကာငကေလး (အတမာန၊ သ႔မဟတ ဆးလ) ရေသးသညဟ

ထငၾကသည။ ဤသးမးအနက တစမးမးျဖင အထငလြတတၾကသညခညး ျဖစေလသည။

ကၽြႏပကယတငမာ ရပက ငါထငသညအထမ မဟတ။ ေသလငပပ၍ျမပလကရေသာ

ကယကာယၾကးျဖစ၍ ငါမဟတႏင၊ ငါတညးဟေသာ စတကေလးခေအာငးရာျဖစေသာ ‘အမ’

အေနျဖငသာ မတထငခဖးသည။ ဘ၀ကးေသာအခါ၌ စတ၀ညာဥကေလးသာ ကးသြား၍ ရပၾကးကား

ေနရစသညဟ မတထငခဖးသည။ ထ႔ေၾကာင ကၽြႏပ၏ မကစလညျခငးမာ ရပႏငပတသက၍မဟတ၊

စတႏငပတသကေသာ အထငမားမႈသာျဖစသညဟ ကယဟာကယ ဆးျဖတကာ သကာယဒ႒

ကငးကြာေစလခလင စတအေၾကာငးကဖ၍ ႏလးသြငးပါမ လငျမနစြာ ေပါကေရာကႏငလမမညဟ

ယၾကညခသည။ ယငးအတြကေၾကာင ဒေ႒ဒ႒မတလမးစဥက မလပမကတညးက

သတပ႒ာနေလးပါးအနကမ စတႏပနာအလပက လပခဖးသည။

ရပေပၚ၌လကတတသရပေပၚ၌လကတတသရပေပၚ၌လကတတသရပေပၚ၌လကတတသ

ဒေ႒ဒ႒မတ လမးစဥအတငး ေလကငေသာ ေယာဂသည သတပ႒ာနေလးပါးအနက

မမအစြသနရာအတငး တစပါးပါးေနာကသ႔ အာရစးစကမျခငးက ေတြ႔ရေပလမမည။ ဥပမာ ရပေပၚ၌

အစြသနသျဖစခလင ပစၥပၸနတညတညထားရာတြင ကယကာယအေပၚ၌ အာရျပမေပလမမည။

ထေယာဂမးသည ထငျခငး၊ ထျခငး၊ ေလာငးျခငး၊ သြားျခငးစေသာ

ဣရယာပတမား၌ေသာလညးေကာငး၊ ေကြးျခငး၊ ဆန႔ျခငး၊ ေစာငးျခငး၊ ငျခငးစေသာ ကယ၏လႈပရားမႈ၊

ေျပာငးလမႈမား၌ေသာလညးေကာငး စတစကမေပလမမည။ သ႔ဆလင

ကာယနပနာျဖစေပေတာမည။ သ႔ပါေသာလညး ယခငက ေဆာငးပါးတစပဒတြင

ေရးသားေဖာျပခဖးသညအတငး “ေကြးတယ” “ဆန႔တယ” ဟ ႏလးသြငးေနရနမလ။ ကယအမအရာ

သကသကကေလးမက သတျပ၍ ေစာငၾကညရနမသာ ျဖစေလသည။ ေကြးမညျပလင

ေကြးျခငးတညးဟေသာ အနကသေဘာ၏ အေခၚအေ၀ၚက မနကနေအာင သတျပရျခငးသည

အလပတစချဖစ၍ ရပတရားတ႔၏ ယထာဘတသဘာ၀က ထးထြငးသျမငေရးအတြက

အတားအဆးသဖြယ ျဖစတတေပသည။ သ႔ျဖစ၍ ဒေ႒ဒ႒မတနညးအတငး ေလကငေသာေယာဂသည

ရပအေပၚ ပစၥပၸနတညတညလကျခငးအားျဖင ကာယႏပနာ သတပ႒ာနႏင

65

တစထပတညးကသြားသညက ေတြ႔ရေပလမမည။

စတကစတကစတကစတက ဥးစားေပးတတသဥးစားေပးတတသဥးစားေပးတတသဥးစားေပးတတသ

ကၽြႏပမာ စတအေပၚ၌ အစြသနသတစေယာက ျဖစသညအတငး ဒေ႒ဒ႒မတလမးစဥက ေလကင၍

သတယဥေသာစတ ျဖစေစႏငေသာ အခနမားတြင ထငျခငး၊ ထျခငး၊ ေကြးျခငး၊ ဆန႔ျခငး အစရေသာ

ကယကာယ၏ ေျပာငးလမႈမားေနာကသ႔ မလကဘ၊ လကငငးသစတကေလးေတြ

ေျပာငးလပအျခငးအရာကသာ ႐ႈ၍႐ႈ၍ေနတတသည။ အပရာေပၚတြင ဘာသမမၾကားရေသာ

ညဥအခနမား၌ အျခားနညး သတျပစရာ ရာမရေသာ အခကအတန႔မားတြင အသက႐လကရေသာ

ကယၾကးက အာရျပမေသာလညး မားေသာအားျဖငမကား သမႈ တစချပးတစခကသာ ႐ႈၾကညျခငး

မားလသည။

တစခါတစရ သတလြတ၍ ေတြးေတာၾကစညမႈကေလးမား ၀ငလာသညဆအ။ ေတြးေတာမေသာ

အေၾကာငးအရာသည ပပနစရာျဖစ၍၊ ပပနမသညဆအ။ သတရလာသညႏငတျပငနက

ပစၥပၸနတညတညအေပၚသ႔ ေရာကလာ၍ ပပနခေသာစတႏငတကြ ပပနစရာအေၾကာငးအရာသည

အပမကသဖြယ ခကခငးေပာကကြယသြားသညက ေတြ႔ရသည။ ထအခါ ပပနခမေသာ

အေၾကာငးအရာသည ဒ႒လကငငး ရေနျခငးမဟတ။ မနထတြင အရပထငသကသ႔ လညးေကာငး၊

အပမကသကသ႔လညးေကာငး၊ တခဏတာမ ေပၚသာခကတြင ခစားလကရေသာ ဒကၡေ၀ဒနာမသာ

ျဖစသညဟ သေဘာေပါကႏငသည။

ဤကသ႔ သေဘာေပါကျခငးသည စတသဘာ၀ႏငပတသက၍ ဉာဏအျမင တးျခငးျဖစေသာေၾကာင

ခဏတျဖတ သတလစျခငးအတြက ၀မးနညးစရာမဟတေခ။ သ႔ရာတြင ထကသ႔

ဉာဏအျမငတးတကျခငးမာလညး အလကားသကသကရသညမဟတ၊ ယခငက သတႏငေစာငျပး

ပစၥပၸနတညေအာင ၾကးစားချခငး၏ အကးဆကမသာ ျဖစသညဟ နားလညသငေပသည။

သတေပးလေသာ အခကတစခမာ သတမျမေကာငးေလသေလာဟ စတပကစရာမဟတ။

သတလြတျပးေနာက ျပနထနးလကေသာာအခါ၌ အထကပါ ဉာဏအျမငမး ရရျခငးသညလညး

တနဖးရသညဟ မတယသငသည။

ဤကား စတကဥးစားေပး၍ ႐ႈေသာ ဒေ႒ဒ႒မတသမား၏ လမးစဥေပတညး။

66

ေေေေ၀၀၀၀ဒနာဥးစးေသာဒနာဥးစးေသာဒနာဥးစးေသာဒနာဥးစးေသာ ႐႐႐႐ႈနညးႈနညးႈနညးႈနညး

တဖနေ၀ဒနာက ဥးစားေပး၍ ႐ႈေသာ ဒေ႒ဒ႒မတ နညးလမးရေသး၏။ အျပငမ တကခတေသာ ရပါရ၊

သဒၵါရစသညတ႔ေနာကသ႔မလကဘ၊ မမကယ၌ ခစားလကရေသာ ေ၀ဒနာက ႐ႈလသညဆအ။

မညသညအခနအပငးအျခား၌ျဖစေစ၊ သတ၀ါသည ေ၀ဒနာ တစမးမးက ခစားလကသာရ၏။

သခေသာလညးေကာငး၊ ဒကၡေသာလညးေကာငး၊ ေသာမနေသာလညးေကာငး၊

ေဒါမနေသာလညးေကာငး၊ ဥေပကၡာေသာလညးေကာငး၊ တစခေသာအခနအပငးအျခားတြင

တစမးမး ခစားလကရ၏။ သခေ၀ဒနာသည မညသ႔ရေလသနညးဟ

အေျခာကတကေတြးေတာမနးဆေနရနမဟတ။ ပစၥပၸနတညတည ဆတဆတ ခစားလကရေသာ

ေ၀ဒနာက ႐ႈရနျဖစသည။ မညသညအနာေရာဂါမ မရေသာ သတစေယာကသညပင

ပကလကကလားထငေပၚတြငထငလက မမကယ၌ ခစားလကရေသာ ေ၀ဒနာတစခခက ရာတတလင

ေတြ႔မညသာျဖစ၏။ တစစတစရာ ဘာမမျဖစပါဟဆလင ဥေပကၡာေ၀ဒနာမးျဖစေနသညက

ေတြ႔ရေပလမမည။ ဘာမမျဖစဆေသာ ဥေပကၡာေ၀ဒနာဟသည ဘယလရေနသနညးဟ မမကယ၌

စးစကရာလကလင ေတြ႔ရမညသာ ျဖစေလသည။ ဥေပကၡာေ၀ဒနာ ခစားပက တစၾကမေတြ႔ေအာင

ရာတတျပးေနာက အာရျပတငး ေတြ႔လမမညသာျဖစ၏။

ထ႔ေနာကတြင ၀မးသာျခငး၊ ေဒါသျဖစျခငး၊ ခမးသာျခငး၊ ဆငးရျခငးစေသာ ေ၀ဒနာမားသည

တစလညတစပတစ ေျပာကကားေျပာကကား ရဖနရခါ ေပၚလာတတသညျဖစရာ ေပၚလာတငး၊

ေပၚလာတငး ပစၥပၸနတညတည သတႏင႐ႈျခငးသည ေယာဂ၏အလပျဖစ၏။ စတႏပနာအလပသည

စတသဘာ၀က ယထာဘတကက သေစရနအတြကျဖစသကသ႔ ေ၀ဒနာက႐ႈျခငးသညလညး

ေ၀ဒနာ၏သဘာ၀က ထးထြငးသျမငေစရနျဖစ၏။ ေ၀ဒနာတ႔၏ေျပာငးလပ၊ အခကအတန႔မ ေပၚလာပ၊

အျမမဟတပ၊ ကယပငပစၥညးမဟတပတ႔က ထးထြငးသျမငေစရနအတြကျဖစ၏။ ဤစကားသည

ယတတနမတန စဥးစားသငလသည။

ေေေေ၀၀၀၀ဒနာေပာကေအာငဒနာေပာကေအာငဒနာေပာကေအာငဒနာေပာကေအာင႐႐႐႐ႈေသာလညးႈေသာလညးႈေသာလညးႈေသာလညး

အခ ႔ေသာေယာဂမားသည မမတ႔ကယ၌ နာကငကကချခငးတညးဟေသာ ဒကၡေ၀ဒနာက

ေပၚလာေအာင ထငျပးသညေနာကမ ၄ငးေ၀ဒနာက စက၍႐ႈၾက၏။

ေ၀ဒနာ၏သဘာ၀က ထးထြငး၍ သျမငျခငးမဟတဘ၊ ဒကၡေ၀ဒနာက ဒကၡဟထငလာေအာင

႐ႈျခငးအားျဖင အကးမား မမား စဥးစားထကေပသည။

67

ဤေ၀ဒနာက ႏငႏငနငးနငး ႐ႈမတလကေသာအခါ၌ ေ၀ဒနာေပာကသြားသညဟ ဆၾကသည။

ဟတကား ဟတပါေပလမမည။ သ႔ရာတြင ၄ငးေ၀ဒနာေပာကသြားျခငးသည

ပညာ၏အစြမးသတေၾကာငမဟတ။ သမာဓ၏ အစြမးသတမသာ ျဖစေပလမမည။

ေ၀ဒနာေပာကသြားျခငးႏင ပတသက၍ အႏၵယျပည၌ ဖေကးကလားမား ကစစႏၵနတပးသမားမစ၍

ေလာက၌ အနညးနညးအဖဖ ရၾကျခငးက ေထာကျခငးျဖင ေ၀ဒနာေပာကသညဆရမႏင

အထငၾကးထကသည မထငေပ။

ကမၼ႒ာနးထငရငး ကကခနာကငလာသညဆကတညးက စတေၾကာငျဖစေသာေ၀ဒနာ (psychological

cause) ျဖစတနရာေပရာ၊ စတ၌တညေသာ သမာဓအစြမးျဖင ေပာကကငးႏငသညဆျခငးမာ

ထးဆနးလသည မဟတေပ။ မညသ႔ဆေစ ဤနညးျဖင ေ၀ဒနာက ႐ႈျခငးသည ဗဒၶေဟာေတာမခသည

ေ၀ဒနာႏပနာရႈနညးႏင ကကမကက ညမည ဆငျခငစဥးစားသငလသည။ မညသညပဂၢလက

မညကသ႔ေဟာျပေစကာမ၊ ဗဒၶ ‘တား’ ထားခေသာ (ဓမၼ)မဥးေၾကာငးႏင မလြတေအာင သတျပၾကပါမ

မနးရြယရာသ႔ ေရာကႏငၾကေပလမမည။

ဓမၼာႏပနာသမား၏ဓမၼာႏပနာသမား၏ဓမၼာႏပနာသမား၏ဓမၼာႏပနာသမား၏ အျမငအျမငအျမငအျမင

ထ႔ျပငတ၀လညး သတႏငယဥေသာ စတရသညျဖစ၍ ဒေ႒ဒ႒မတနညးအားျဖင ျမငျခငး၊

ၾကားျခငးစသညတ႔၌ ပစၥပၸနတညတညထားႏငသညအခါ၊ (ဉာဏၾကးေသာပဂၢလ ျဖစခလင) ခႏၶာ၊

အာယတန၊ ဓာတ စသညတ႔၏ သဘာ၀အခငးအရာတ႔သည ဉာဏထတြငထငျမငလာ၍

ဓမၼာႏပနာသတပ႒ာနျဖစႏငေပသည။ ျဖစပမာကား သတႏငယဥေသာ စတရေစဖ႔ေလကင၍

ရငကကလာေသာအခါတြင ထပဂၢလမးသည အသၾကားလကေသာတစခဏ၌

ပစၥပၸနတညတည႐ႈေနရငး အျပငမ သဒၵဓာတ (ေလလႈငးဆခငဆ)ႏင အတြငးမ

ေသာတအၾကညဓာတတ႔ တကခကမျခငးေၾကာင အသကၾကားေသာ၊ သ႔မဟတ သေသာ

ေသာတ၀ညာဥစတ ျဖစေပၚလာျခငးျဖစသည။ ၾကားတတေသာ ငါေကာငရသညမဟတ။

အသခပေပာကသညႏင တျပငနက ၄ငးအသက သတတေသာ ၾကားစတကေလးသညလညး

ခပေပာကေလေတာသည စသညျဖင (စာဆမဟတ) ဉာဏထတြင ရငး၍ျမငလာရသည။

၄ငးဉာဏအျမငေပၚလာျခငးသည စတကးၾကစညျခငးျဖင ေပၚလာျခငးမဟတ။

လကငငးၾကားလကရေသာ ပစၥပၸနတညတညအာရက အစြျပျပး ျဖစေပၚလာရေသာ ဉာဏျဖစေလသည။

စတကးၾကစညေသာ ဉာဏမးမာ ပစၥပၸနတညတညဟ မဆႏငေသာေၾကာင ၀ပနာဉာဏမဟတဘ၊

68

စႏာမယဉာဏမးသာ ျဖစႏငေပသည။ အတြငးႏငအျပင တကခတမႈေၾကာင ၀ဉာဥ (အသစတ)

ျဖစေပၚလာရသညဟ ယခငက ၾကားသဖးသျဖစလငလညး အသၾကားခကတြင စတထ ႏလးထမ

ထပေလာငး၍ လႈကလႈကလလ သေဘာကျပး ျဖစပပကပကလညး ထငးလငးစြာ သလကရသည။

ဤသညကား ပထမတနး ဉာဏပညာၾကးသတ႔၏ အျမငျဖစသညဟ စာဆရေပရာ ကၽြႏပမာ

စတႏပနာအတငးသာလင ျမငရဖးသျဖစေလသည။ ဤမေလာကဆလင ဒေ႒ဒ႒မတ

လမးစဥအတငး အားထတလသမားအဖ အေထာကအပျဖစေလာကျပဟ ယၾကညေပသည။

သတအေရးသတအေရးသတအေရးသတအေရးအၾကးဆးအၾကးဆးအၾကးဆးအၾကးဆး

ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥအေၾကာငးႏင ပတသက၍ ေမးျမနးစစမးၾကေသာ ပဂၢလမားႏင

စမးသပအားထတလေသာ ပဂၢလမားအား အထးသေစလေသာ အခကတစခ တငျပလေသးသည။

“သဒၶါရကၡတ သလပ” အစခေသာ ပါဠေတာအရမာ သလက သဒၶါက ေစာင၏။ သလႏင သဒၶါက

ပညာက ေစာင၏။ သလ၊ သဒၶါႏင ပညာတ႔က သတက ေစာင၏ ဟ ဗဒၶေဟာေတာမသည။ (သငက

ေစာငေသာ အရာဟ၍ တစခမ မပါေခ။)

စမးသပၾကညပါ။ သတႏငယဥေသာစတ၊ သ႔မဟတ သတဥးစးေသာစတ ျဖစေနသည

အခကအတန႔အတြငး၌ သလလညးလျခ၍ သဒၶါႏငပညာတ႔လညး တြဖကလကရသညဟ

ဗဒၶေဟာေတာမျခငးက သေဘာေပါကပါလမမည။ သတႏငယဥေသာစတ

ျဖစေနသညအခကအတန႔အတြငး၌သာ လျခသည။ သတလြတေသာ တခဏ၌

သလခးေဖာကႏငသညဟ ေစာဒကတကသရခလင သတ လကမလြတေအာင လပရနသာရသည။

လရငးအခပမာ သတႏငယဥေသာစတ ဟသညမာ မညကသ႔ျဖစသညဟ နားလညေစရန

တစစကန႔မျဖစေစ၊ စမးသပၾကးစားၾကည၍ သေဘာေပါကသညႏင တစျပငနက အခနဆန႔ယရနသာ

လေတာသညဟလ။

69

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႔႔႔႔ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝ ((((၇၇၇၇))))

၀၀၀၀ပနာအလပဟသညမာပနာအလပဟသညမာပနာအလပဟသညမာပနာအလပဟသညမာ ကယကယကကယကယကကယကယကကယကယက ညညညည ႔႔ ႔႔ေသာေသာေသာေသာ စတညစတညစတညစတည ႔႔ ႔႔အတတမးအတတမးအတတမးအတတမး (auto suggestion) (auto suggestion) (auto suggestion) (auto suggestion)

မဟတျခငး။မဟတျခငး။မဟတျခငး။မဟတျခငး။

သလငသလငသလငသလင ကစၥျပးသညကစၥျပးသညကစၥျပးသညကစၥျပးသည ဆသမား၏ဆသမား၏ဆသမား၏ဆသမား၏ အယအယအယအယ၀၀၀၀ါဒကါဒကါဒကါဒက ေခပျခငး။ေခပျခငး။ေခပျခငး။ေခပျခငး။

တရားတရားတရားတရား ‘‘‘‘ေပါကျပေပါကျပေပါကျပေပါကျပ’ ’ ’ ’ ဆသမားသညဆသမားသညဆသမားသညဆသမားသည ဗဒၶအားဗဒၶအားဗဒၶအားဗဒၶအား ၾကညညမႈၾကညညမႈၾကညညမႈၾကညညမႈ ေလာပါးစေကာငးသေလာ။ေလာပါးစေကာငးသေလာ။ေလာပါးစေကာငးသေလာ။ေလာပါးစေကာငးသေလာ။

ဤေခတမာ မဂတရား၊ ဖလတရားမား စတ၀ငစားတတသ အေတာအတန ေပါမား၍

အခ ႔ေသာတရားပြမားတြင နဗၺာနေရာကေၾကာငး တရားေဟာၾကားမညဟ ေၾကျငာျခငးမားလညး

ၾကားရ၏။ ထကသ႔ ထတေဖာေၾကျငာေသာ တရားပြမးဆလင အခါအခြငသငတငး ကၽြႏပလညး

သြားေရာကၾကားနာတတ၏။ ေဟာေျပာၾကေသာ ပဂၢလမားမာ မားေသာအားျဖင စာတတေပတတ

ေထရၾကး၀ါၾကး နာမညၾကးဆရာေတာၾကးမား ျဖစၾကပါေပသည။ အျခားေသာ စကားမားျဖင

ပလငချပးေနာက နဗၺာနေရာကေၾကာငးတရား (လကေတြ႔အလပဟ၍) ေဟာေျပာၾကရာတြင မညကသ႔

ဆငျခငသးသပရမည ဆသမားလညး ပါရ၏။ ၄ငးတ႔ ေဟာေျပာေလရသညကား ဥပမာ

“ထမငးစားေနခက၌ လမးယလကေသာ လကသည ရပသမးလကေသာအခါ၌ မရေတာ၊

ပကသြားခေလျပ။ ထမငးတစလတ ခြ႔ရနအတြက ဟလကေသာပါးစပသည ၀ါးလကေသာအခါ၌

မရေတာ၊ ပကသြားခေလျပ။ ထအျခငးအရာက ျမငေအာင႐ႈရမည။ လမးေလာကေသာအခါ၌လညး

လမးလကေသာေျခေထာကသည ခလကေသာအခါ၌ မရေတာ၊ ပကသြားခေလျပ။ ထအျခငးအရာက

ျမငေအာင႐ႈရမည” စသညျဖင ေဟာၾကားသညက ၾကားနာရဖးေလသည။ ေဟာေျပာေသာပဂၢလသည

ထကသ႔ျမငသညဟ ၀နမခႏငေသး။ ၾကားနာေသာပရသတမာလညး ေဟာေျပာပရငးပါေပသညဆကာ

ထငျမငသ ရားပါးလေပလမမည။ အဘယေၾကာငဆေသာ... အထကပါဆငျခငနညးသည

‘ႏြားေရ ႔ထြနကး’ ဆေသာ စကားပကသ႔လညးေကာငး၊ လပနညးမပါဘ အေျဖက ေဖာထတ၍

ေျဖျခငးကသ႔ လညးေကာငး ျဖစေနေပေသာေၾကာငတညး။

ဥပမာေဆာငျခငးဥပမာေဆာငျခငးဥပမာေဆာငျခငးဥပမာေဆာငျခငး

ရငဥးအ။ ဂဏနးတြကခကေသာအခါ၌ အေျဖကေျဖျပ၍ မတသားထားရႏင တြကတတျပဟမဆႏင။

လပနညးပါနားလည၍ အေျဖမနရေအာင တြကခကႏငေသာ အခါမသာ တြကတတျပဟ ဆသငျခငးက

လတငး လကခၾကေပလမမည။ ဥပမာ-စပါးတငး ၁၀၀လင ၂၈၅ကပႏႈနးႏင စပါး ၁၃တငးအတြက

မညမကသငပါသနညးဟ သလလင ဘသဥးကနးတြကနညးျဖငျဖစေစ၊ သ႔တညးမဟတ ‘မနးမတြက’

70

တြကနညးျဖငျဖစေစ၊ တြကတတရေပလမမည။ ထကသ႔ မဟတဘ၊ ၁၃တငးအတြက ၃၇ကပႏင

၅ျပားကသညဟ ေျဖဆႏငေစဥး။ အဘယကသ႔ တြကသနညးဟ ေမးသညအခါ ‘ဟတစခါတနးက

ေရာငးဖးလ႔ မတထားတာပ’ ဟေျဖဆေသာ လယသမားသည တြကခကတတသညဟ မဆႏငေခ။

စပါး၁၃တငးအတြက ၃၇ကပႏင ၅ျပားကျခငးသည မနကနေသာလညး ေစးႏႈနးေျပာငးလသညျဖစေစ၊

တငးေရက ေျပာငးလသညျဖစေစ ၄ငးလယသမားသည အေျဖမနက ေျဖႏငေတာမည မဟတေခ။

ႏြားေရႏြားေရႏြားေရႏြားေရ ထြနကးပထြနကးပထြနကးပထြနကးပ

၀ပနာ႐ႈရာ၌လညး လမးေသာေျခေထာကသည ခလကေသာအခါ၌ မရေတာ၊

ပကစးသြားခေလျပဆျခငးမာ မနကနေသာ သေဘာတရားပငျဖစပါ၏။ သ႔ေသာ...မမျမငေသာ

အျမငမဟတ။ ျမငျပးေသာ ပဂၢလက ေဖာထတေျပာထားချခငးမသာ ျဖစ၏။ ထသျမငေသာအျမငက

မမကလက၍ ျမငႏငသညမဟတ။ အထကပါဥပမာတြင ‘ဘသဥးကနး’ သ႔မဟတ ‘မနးမတြက’

တြကနညးျဖင တြကတတေအာင သငထားပါမ အေျဖမနရေအာင တြကတတမညျဖစသကသ႔၊

နာမရပတ႔၏ အပကတရားက ျမငတတေအာင လပနညးႏငတကြ ေလကငထားပါမ မမတ႔ကယတင

ျမငႏငေသာအေျခသ႔ ေရာကေပလမမည။ ခလကေသာေျခေထာကသည ေရ ႔သ႔မပါခ၊ ပကသြားခေလျပ

ဆေသာနညးျဖင ႐ႈမတျခငးသည ‘အေျဖမန’က ႏလးသြငးေနျခငးမသာျဖစ၏။

လပနညးမပါသညအတြကေၾကာင ကယတငမေျပာႏငေအာင ရေနၾကေလသည။ လပပလပနညး

ဟနမကဘ အေျဖမနကခညး ႏလးသြငးျခငးျဖင ထငျမငပါသညဆေသာသမားသည ကယစတက

ကယည ႔ေသာနညး (auto suggestion) မသာျဖစ၏။ ‘ည ’ဖနမားေသာေၾကာင ထငျမငသညဆလင

တကယဉာဏအျမင မဟတႏင။ ျမငသညဟ ထငမတျခငးသာ ျဖစႏငသည။ မနေသာအေျဖပင

ျဖစေစကာမ ည ေသာနညးျဖင ရစေကာငးသည မဟတ။ ည ႔ေသာနညးျဖငလပလင အျဖက

အမထင၍ လာေစႏငေသာေၾကာင ယထာဘတကေသာ နညးမဟတႏငေခ။ ေျခလမးတငး

ေျခေထာကေတြ ပကေနသညဟ (ကယတင မျမငေသးဘ) ေရ ႔မလမးေၾကာငးေပးျပး

ထငေယာငထငမားျဖစလာေအာင လပျခငးသည ကယစတက ‘ည ႔’ေသာ နညးမသာျဖစ၍

မနကနေသာသဘာ၀က ထးထြငး၍ ျမငျခငးမဟတေခ။ ထ႔ေၾကာင လပနညးအမနက ေရးဥးစြာ မရာဘ၊

အေျဖက လကဥးႏလးသြငးေသာ နညးျဖစ၍ ‘ႏြားေရ ႔ထြနကး’ ဟ ဆချခငး ျဖစေလသည။

မလြေခာႏငေသာနညးမလြေခာႏငေသာနညးမလြေခာႏငေသာနညးမလြေခာႏငေသာနညး

သ႔ဆလင သေဘာသဘာ၀က ထးထြငး၍ အမနအတငး ျမငႏငေအာင အဘယကသ႔

ျပလပရပါမညနညး။ ဗဒၶေဟာေတာမခသည ‘ဒေ႒ဒ႒မတ’နညးသည (ခယဥးပင ခယဥးေသာလညး)

71

မလြမေခာႏငေသာနညး၊ ယတစြအဆး ဉာဏရညတကေစေသာနညး၊ စတဆငးရျခငးမ

သကသာရာရေစႏငေသာနညး၊ အမနႏငအမားက ပငးျခားသျမငေစတတေသာ နညးျဖစသညဟ ရရၾကး

ေထာကခလကသည။ နာမရပတ႔၏ သဘာ၀က ထးထြငးသျမငျခငးမရပါဘလက၊

ေျခေထာကၾကးပကေနပါသညဟ ၾကတငျပး ‘စတည ႔’ျခငးျဖင ထငမတလာေအာင ျပလပျခငးသည

အဘယမာ ယထာဘတကႏငပါမညနညး။ ရပနာမ၏ သဘာ၀က ထးထြငးသျမငေအာင

ျပလပရာတြငလညး ‘ဒေ႒ဒ႒မတ’ နညးအရ ရပနာမက ေစာင၍ ၾကညျခငးထက

ေသခာေသာနညးသည အဘယမာ ရႏငပါမညနညး။

ေစာငၾကညမေစာငၾကညမေစာငၾကညမေစာငၾကညမ သႏငပသႏငပသႏငပသႏငပ

ပမာဆေသာ လတစေယာကအေၾကာငး ေကာငးေကာငးသလပါသညဆက ဟလသညလမားထမ

စစမးေမးျမနးျခငး၊ သ ႔သတငးက နာချခငး စသညတ႔ထက ထလႏင ပးေပါငးျပး မကြမကြာ

ေစာငၾကညျခငးသည သာ၍ေသခာသညဟ ၀နခႏငၾကမည မဟတပါေလာ။

‘လေကာငးၾကးတစေယာက’ဟ၍ လအမားက ေျပာၾကေသာလညး အတေနျပး

ေစာငၾကညလကေသာအခါ ျခင၊ ၾကမးပးစသညမားက သတျခငးလညး ေတြ႔ခငေတြ႔ရမည။ မမအား

တစမးေျပာ၍ အျခားလမားအား တစမးေျပာျခငးမားလညး ေတြ႔ခငေတြ႔ရမည။ ေစးသညကေမျပး

ပကဆမေတာငးဘေနမ၍၊ ထြကလာေသာအခါတြင မမကသတရေသာလညး ပကဆက ျပန၍မေပးဘ

ေနခငလညးေနမည။ လငေသေၾကႊပေသာ မဆးမက ေရာငးခငေသာပစၥညးက ဖႏပျပး

ေစးဆစခငလညး ဆစမည။ မမနေသာစကားက လတစေယာကအား ေျပာလသညအခါ

ေစာငၾကညသအား မကစမတျပျပး ယတယတာဆင၍ ေျပာခငလညး ေျပာမည။ ဤသ႔ေသာ

အျခငးအရာမားက အျခားလမား မသၾက မျမငၾကေသာလညး၊ အျမ ေစာငၾကညေနေသာ လကမ

ျမငႏငမည၊ သႏငမည မဟတပါေလာ။

သစတအေၾကာငးသစတအေၾကာငးသစတအေၾကာငးသစတအေၾကာငး

ထနညးတစြာ ‘ဒေ႒ဒ႒မတ’နညးအတငး ေလကင၍ (ရပနာမရသညအနက) နာမဘကသ႔ ဥးညြတေသာ

ေယာဂသည မမ၏စတက ေစာင၍ၾကညျခငးအားျဖင စတ၏သဘာ၀က ယထာဘတကက

သႏငပါသညဆလင မယၾကညႏငစရာမရေပ။ သတဥးစးလက မမ၏စတက ေစာငၾကညသညအခါ

အသစ အသစျဖစလကရေသာ ‘သစတ’ ကေလးေတြက ေတြ႔ရလမမည။ အဆငး (ရပါရ) က

သေသာစတ၊ အသက သေသာစတ၊ အရသာက သေသာစတ၊ (တစခက တစခက

သတလစသညအခါ) ၾကစညေတြးေတာေသာစတ စသညျဖင တစချပးတစခ၊ တစစတျပးတစစတ

72

ျဖစေနေသာ အျခငးအရာက လကေတြ႔ျမငရလမမည။ ဤအခငးအရာက လတငးျမငသည

မထငေလႏင။ သတႏင ေစာငၾကညေသာ ေယာဂသာလင လကေတြ႔ျမငရသည။ တစချပးတစခ

သတတသညဟ လတငးနားလညပရေသာလညး နာလညရမ နားလညျခငးႏင

တကယေစာငၾကညျခငးအားျဖင ေတြ႔ရေသာ ေယာဂ၏ ကယေတြ႔သျမငျခငးတ႔သည ၾကးစြာေသာ

ျခားနားျခငးရေလသည။ (ဤအခကက ေလးေလးနကနက ယၾကညဖ႔ အေရးၾကးသည။) ခဏခငး

ခဏခငး အသစအသစျဖစေနေသာ ‘သစတ’ ကေလးမားေပတကားဟ သေဘာေပါကလာေသာအခါ

အသစတစခ ျဖစလာသညဆကတညးက အေဟာငးတစခ ေပာကပကသြားေတာသညဟ ‘လကေတြ႔’

သေဘာေပါကလာတတသည။ လကစသတေတာ ျဖစခညပကခညျဖစေနေသာ

သစတကေလးပါတကား၊ အျမတေစ တညရေနေသာ သစတကေလးမး မဟတပါတကားဟ

တစၾကမတစခါတြင လႈကလႈကလလ သေဘာကသြားတတေပသည။ ဤကား

ဥဒယဗၺယဉာဏေပတညး။

ဤမေလာကေတာ လတငးသသည။ ျမစေရအလဥကသ႔ တစသြငသြငစးေနေသာ စတသဘာ၀က

သပါမ ဟတလမမည။ ဗဒၶက လကဖစတစတြကအတြငး ကေဋတစသနး ခပတတသညဟ

ေဟာေတာမေသာေၾကာင ဤမေလာက ၾကၾကၾကးသရေလာကႏင ဘာမမဟတေသး စသညျဖင

ေျပာတတသမားလညး ရၾကေလသည။ ဤကသ႔ ေျပာေဟာတတေသာ ပဂၢလမားေၾကာင ျမနမာျပညသ႔

ဗဒၶသာသနာေရာကခသညမာ ရာစႏစေပါငးမားစြာ ၾကာချပျဖစပါလက အရယာပဂၢလဆ၍

ဤေနာကပငးကာလတြငမ ၾကားၾကရျခငးျဖစသည။ သစတ တစချပးတစခ ျဖစျခငးက

အေတြးျဖငမဟတဘ၊ မက၀ါးထငထင တစၾကမတစခါ သလကရျခငး၏ တနဖးရျခငးက ထပဂၢလမား

နားမလညၾက၊ လကေတြ႔လညး အလပလပမၾကညဘ မနးဆရမးသနး ေျပာဆၾကျခငးမသာ

ျဖစေလသည။ ျမစေရအလဥကသ႔ဟေသာ အျမငမာ အရယာပဂၢလ၏ အျမငျဖစရာ၊

ဥဒယဗၺယဉာဏအဆင၌ အဘယမာ အရယာ၏အျမငမး ျမငႏငပါဥးမညနညး။ အရယာျဖစေအာင

အားထတေသာ ေယာဂသည ဥဒယဗၺယဉာဏလမး အတငးပင သြားရမည မဟတပါေလာ။

အရယာတ႔၏ အျမငက တစခါတညး မတညျပး၊ မမလညးျမငေအာင (လပနညးမပါဘ)

ေလကငၾကသတ႔ မားချခငးအတြကေၾကာင ျမနမာျပည၌ မဂတရား၊ ဖလတရား တမျမပချခငး

ျဖစေလသည။

စတကးျဖငျမငရတတျခငးစတကးျဖငျမငရတတျခငးစတကးျဖငျမငရတတျခငးစတကးျဖငျမငရတတျခငး

စတအေၾကာငးက ယထာဘတကက သလလင စတအေၾကာငးေရးထားေသာ စာေတြကဖတ၍

‘ကယေတြ႔’ အသမးမသႏင။ မမ၏စတက ေစာငၾကညျခငးျဖငသာလင သႏငေၾကာငး ေဖာျပခရာ၊

73

ရပအေၾကာငးက သလလငလညး ဤနညးတပငျဖစသည။ ‘ဒေ႒ဒ႒မတ’နညးအတငး ေလကင၍

(ကာယ)ဘကသ႔ ဥးလညေသာ ေယာဂသည ကာယက ေစာငၾကညေသာ အေလအကင

ျဖစေပၚလာတတသည။ ဣရယာပထ ဣရယာပတ အေျပာငးအလႏငတကြ ကယကာယ၏ လႈပရားမႈ၊

ေဖာကျပနမႈဟသမက သတႏင ေစာင၍ၾကညရသည။ မမက ခနက ကယကာယၾကးမရေတာဘး၊

ယခအသစျဖစလာျပဟ၍ (အရယာတ႔ျမငေသာ အျခငးအရာက) ၾကတငျပးႏလးသြငးရနမဟတ။ မမ၏

အလပမာ ေျပာငးလတငး ေျပာငးလတငး သတမျပတေစေအာင ေစာငၾကညျပး

ၾကညရနမသာျဖစသည။ မမကယတငက မျမငေသးဘ၊ အရယာတ႔ျမငေသာ (အေျဖမန) အျဖစက

ၾကတငျပး စတကးျခငးသည ကယကယက ‘ည ႔’ျခငး (auto suggestion) မသာျဖစ၍

လအမားထငၾကသေလာက ခရးမေရာကတတေခ။ စတကးျဖင ကယကယၾကး

ပကကေနသညဆျခငးသည စတကး (imagination) မသာျဖစ၍ တကယဉာဏအျမင မဟတေသးေခ။

ဆလရငးမာ ေယာဂ၏အလပသည အေျပာငးအလဟသမက သတႏင ႐ႈၾကညရနမသာျဖစရာ၊

ပကကျခငးစေသာ အျခငးအရာမားက ျမငရနမာ မမက တတႏငသညမဟတ၊ ရငကကေသာအခါ၌

အလအေလာက ေပၚလာရေသာ ဉာဏအျမငမသာျဖစသညဟလ။

အလအေလာကအလအေလာကအလအေလာကအလအေလာက ေပၚရေသာေပၚရေသာေပၚရေသာေပၚရေသာ ဉာဏအျမငဉာဏအျမငဉာဏအျမငဉာဏအျမင

ကာယႏပနာ သတပ႒ာန၌ ဗဒၶက (ဣရယာပထပငးတြင) ထငျခငး၊ ထျခငး၊ လေလာငးျခငးမစ၍

လညပငးက ေစာငးငျခငးတငေအာင သေစရမညဟ ေဟာေတာမ၏။ လညပငးက ေစာငးငသညအခါ

ေစာငးငသညဟ၍ ‘ပဇာနာတ’ သေစရမညဟ ေဟာေတာမ၏။ အခ ႔က ပဇာနာတ၊

သရမညဆျခငးအားျဖင သရမကေလးသေစရမညမဟတ၊ ဓာတေလးပါး အစအေ၀းျဖစျခငး၊

မျမေသာသေဘာတရားရျခငး စသညတ႔ကပါ သေစရမညဟ ဋကဖြငတတၾကသည။

သတပ႒ာနဟေသာအလပမာ ဤအရာမားက ႏလးသြငးရနအတြက ဗဒၶက ေဟာေတာမချခငးမဟတ။

သတယဥေသာစတမး အျမရေစရန တစခတညးေသာ ရညရြယခကျဖင ေဟာေတာမချခငး ျဖစသညဟ

ကၽြႏပနားလညသည။ သတယဥေသာ စတမးျဖစေအာင လေလာကစြာ ေလကငထားေသာ

ေယာဂအဖ႔၌ ျဖစခညပကခညရေနျခငး၊ မျမျခငး၊ အစးမရျခငး၊ ငါမဟတျခငး၊ အႏစသာရမရျခငးစေသာ

အဖးထကသည ဉာဏအျမငမးတ သည အလအေလာက ေပၚေပါကလာရမည ျဖစေလသည။ အဆပါ

ဉာဏအျမငမးက မမက ေခၚယ၍ ရသညမဟတ။ သဒၶါ၊ ၀ရယ၊ သမာဓ၊ ပညာတညးဟေသာ

ဗလငါးပါးတ႔ ညမေသာအခါ၌ ဘြားခန ျဖစေပၚလာရေသာ ဉာဏအျမငမးမသာ ျဖစခေလသည။

74

တရစၧာနသနညးမးမဟတတရစၧာနသနညးမးမဟတတရစၧာနသနညးမးမဟတတရစၧာနသနညးမးမဟတ

အခ ႔က ေျပာတတၾကေသးသညကား၊ ထငလငထငျခငးက လညေကာငး၊ ထလင

ထျခငးကလညးေကာငး၊ လတငးလညးသသည။ တရစၧာနမားပင သၾကသညဆ၏။ ဤလမားကား

ဗဒၶ၏ သတပ႒ာနအလပအေၾကာငးက အလဥးနားမလညေသာ သမားသာျဖစၾကသည။ ထငျခငး

ထျခငးက လလညးသသည။ တရစၧာနလညးသၾကသညဆရာ၌ တရစၧာနႏငအတတ သျခငးမးက

ဗဒၶရညရြယေတာမျခငး မဟတေခ။ ထငလင ထငသညဟ သတတၾကျခငးကား မနသည။ သ႔ရာတြင

အမတမသၾကျခငးမးသာ ျဖစ၏။ ဗဒၶဆလေတာမသညမာကား သတႏငယဥေသာ သျခငးမး၊

ကယကာယေျပာငးလမႈ ျပလပရာတြင ေတာငဟာ ေျမာကဟာေတြ မစဥးစားေတာဘ

ထငေတာမညဆလင ထငေတာမညအျဖစက သတေစာငေသာစတျဖင ထပ၍သျခငးက

ဆလေတာမသည။ သတႏင ေစာငျပး ထပ၍သျခငးမးကမ တရစၧာနမဆထားဘ၊ အထပပါ

ပဂၢလမားပငလင တစၾကမတစခါမ သဖးဟနမတေသာေၾကာင ဤစကားမး ေျပာရျခငး ျဖစေပသည။

သလငသလငသလငသလင ျပးသညဟေသာျပးသညဟေသာျပးသညဟေသာျပးသညဟေသာ အယအယအယအယ

တရားသမားတစမးရေသးသညကား ဗဒၶ၀ါဒအရမာ သလငျပးသည။ အလပလပေနဖ႔

(တရားအားထတဖ႔) မလ။ မသေသးေသာ လမားသာ အားထတဖ လသညဟ ဆၾကသည။

ဤအယအဆသည ဟတသလလႏင မားေသာ အယအဆတစချဖစ၏။ သလင ကစၥျပးႏငသည

ဆျခငးမာ ဟတသေယာငေယာင ထငရ၏။ ဗဒၶကလညး အသဉာဏပင အေရးၾကးသညဟ

ေဟာေတာမခက ရေပသည။ သ႔ရာတြင မညသ႔ေသာ သပသနညးမးက ဆလပါသနညး။ (၀ညာဥသ၊

သညာသ၊ ပညာသအေၾကာငးက ယခငေဆာငးပါးတစပဒ၌ ရငးျပခဖးရာ ကၽြႏပ၏ ရငးလငးခကက

လကမခခငသမား ရေနေသာေၾကာင ၄ငးအေခၚအေ၀ၚမားက မသးဘ သဘာ၀သကသကျဖင

တငျပပါေတာမည။)

ေသျခငးတရားကေသျခငးတရားကေသျခငးတရားကေသျခငးတရားက မျမငမျမငမျမငမျမင

သတ၀ါသည ေသရမညက အလြနေၾကာက၏။ လလညး ေၾကာက၏။ တရစၧာနမားလညး ေၾကာက၏။

ႏြားတစေကာငက သားသတရသ႔ ဆြသြငးသညအခါ၊ တတႏငသမ ရနးကနရာ၍ မကရညမား

ေတြေတြကစးျခငးက ျမငရဖး၏။ သ႔ဆလင ေသျခငးတရားက ျမငသညဟ ဆရမညေလာ။ လြနခေသာ

ကမၻာစစၾကးအတြငး၌ ဗးၾကေလယာဥမား ပသနးလာရာတြင လမားသည ဗးကငးမားသ႔ ေျပးဆငးကာ

ပနးေအာငးၾက၏။ အခ ႔က မမတ႔သည ေသျခငးတရားက ခဏခဏ သတငးရ၍ ႏလးသြငးျပး

75

ျဖစေတာသညဟပင ေျပာ၏။ ဟတပါ၏ေလာ။ ေသမညေဘးကလန႔၍ ထြကေျပးျခငးသည

ေသျခငးသေဘာတရားက သျခငး ဟတပါ၏ေလာ။ ခကးရာ ရာၾကျခငးသည ေသျခငးသေဘာတရားက

ႏလးသြငးျခငး မညပါ၏ေလာ။ “နဂါးသည ေျမကမျမင၊ ငကသည ေလက မျမင၊ သတ၀ါသည

ေသျခငးသေဘာတရားက မျမင” ဟေသာ စကားအဓပၸါယက မညသ ေကာကယပါမညနညး။

အဖးတနေသာအဖးတနေသာအဖးတနေသာအဖးတနေသာ ႏလးသြငးတရားႏလးသြငးတရားႏလးသြငးတရားႏလးသြငးတရား

စငစစေသာကား သတ၀ါသည ေသျခငးသေဘာတရားက မျမငဟေသာ စကားသည မနကန၏။

ေသေဘးက ေၾကာကေသာေၾကာင တမးေရာငထြကေျပးျခငးသည ေသျခငးသေဘာတရားက

ျမငေသာေၾကာင ျဖစသညဟေသာ စကားမကား မမနကနေခ။ တစေန႔ေန႔၌ ေသရမညဆျခငးက

ဘယသမ မျငငးေသာလညး ဤနညးျဖင ေသျခငးသေဘာတရားက ျမငသညဟ မဆႏငေခ။

တစေန႔ေန႔၌ ေသရမညဆျခငးက မျငငးေသာလညး ဘယေတာမ မေသရေတာမညကသ႔

ျပမကငၾကလက ရၾကသညက ေတြ႔ျမငၾကရသည မဟတပါေလာ။ ေလာဘမး၊ ေဒါသမး

ေတာကေလာငၾကရျခငးမားသည အခနမေရြး ေသႏငသညဟေသာ မရဏသဘာ၀က

မျမငၾကေသာေၾကာင မဟတပါေလာ။ နကျဖနတြင ၾကးစငတကရမညဟ အမန႔ခထားေသာ

တရားခသည ဤအရာ ထအရာမားက လခငသည၊ ပစၥညးဥစၥာစေဆာငးခငသည ဟေသာ စတမး

ျဖစႏငပါမညေလာ။ မရဏသဘာ၀ကသ၍ အခနမေရြးေသႏငသညဟ သတျပေသာသသည

အထကပါတရားခကသ႔ ပစၥညးဥစၥာ လခငေတာငတမႈမး ယတေလာရမည မဟတပါေလာ။

ဤသ႔ဆျခငးျဖင တရားခသည မရဏသဘာ၀က သျမငသညဟ ဆလျခငးမဟတ။

မမေသရေတာမညအေရးက ေတြး၍ပပနျခငးသာ ျဖစေသာေၾကာင တနဖးမရေခ။ တနဖးရေသာ

ႏလးသြငးတရားမာ ကနးကနးမာမာ ရစဥအခက၌ပင အခနမေရြး ေသတတျခငးတညးဟေသာ

သဘာ၀က သတျပတတျခငးပင ျဖစေလသည။

ေလာဘနညးေစေသာေလာဘနညးေစေသာေလာဘနညးေစေသာေလာဘနညးေစေသာ တရားတရားတရားတရား

အခ ႔က ေသျခငးတရားက မစဥးစားေလႏင၊ စတပတတသည၊ ေမေမေပာကေပာက

ေနျခငးျဖငသာလင ေပာေပာရႊငရႊင ျဖစႏငသညဟ ေျပာတတၾကသည။ ထလမးကား ဗဒၶ၏ၾသ၀ါဒက

ေကာခငးေသာ လမးျဖစရသာမက အလြနမြနျမတေသာ ‘သႏသခ’ အေၾကာငးက

အလဥးနားမလညသမားသာ ျဖစၾကေလသည။ ေလာက၌ လခငစရာေတြ အလြနေပါမား၍

76

လခငေသာအရာက ရပါမ ေပာစရာေကာငးသည။ စတခမးသာသညဟ ယဆေသာ လမားအဖ႔မာ

လခငတတေသာ ေလာဘတရား ေခါငးပါးေလာနညးသြားမညကပင စးရမရာၾက၏။ ေလာနညးေအာင

ၾကးစားစေကာငးသည ဟ၍လညး သေဘာမေပါက၊ နားမလညၾကေခ။ ထလမားအဖ႔ကား

(သႏသချဖစေသာ) နဗၺာနတရားသည ေ၀းလေသး၏။ မတတႏင၍သာ ေလာဘရေနသည။

ေလာဘနညးလင ေကာငးေလစြဟ သေဘာေပါကေသာလ အနညးငယအဖ႔သာ ဗဒၶ၏ၾသ၀ါဒသည

သငေလာေပလမမည။ ေလာဘအတြကမာ မရဏသေဘာသည ‘ေဆး’ မည၏ဟ ဗဒၶေဟာေတာမ၏။

ေသတတသညသဘာ၀က ႏလးသြငးလကသညႏင တစျပငနက၊ လခငမႈ ေလာကသြားသညက

ေတြ႔ၾကရမညျဖစေသာေၾကာင ဗဒၶ၏ေဆးနညးက ယမားစရာ ဘာမမရေခ။ သ႔ရာတြင

လခငေသာအရာကရမ ေပာႏငသညဆကာ ေလာဘေလာနညးရန အလမရေသာ လမားအဖ႔မကား

မရဏ သေဘာတရားက ႏလးသြငးဖ႔ မလ ဆျခငးမာ ဟတပါေပလမမည။

ဗဒၶ၏ဗဒၶ၏ဗဒၶ၏ဗဒၶ၏ အာမခခကအာမခခကအာမခခကအာမခခက

သတ၀ါသည ေသျခငးတရားက ျမငႏငခေသာေၾကာင သလငကစၥျပးသညဆေသာ

‘တရားသမား’မားသည တစေန႔ေန႔တြင ေသရမညဟ ‘သ’သညဆ၍ တငးတမေရာငရေနၾကကာမ၊

တနဖးရေသာ အသဉာဏမးမဟတ။ သလငါလ သပသနညးမသာျဖစ၍ တကယေဘးႏင

ေတြ႔ၾကသညအခါ မကလး၀ငးၾကေပလမမည။ ေသျခငး၏ အျခငးအရာက အထပထပ အဖနဖန

ဆငျခငသးသပ၍ မရဏသဘာ၀က အဟတတကယ သျမငထားေသာ ေယာဂအဖ႔မကား

(အာသေ၀ါကငးျပးေသာ ရဟႏာပဂၢလကသ႔ ထတလန႔တနလႈပျခငး လး၀မရဟ မဆႏငေစကာမ)

သလငါလ လမားထက သကသာရာရႏငသည ဆျခငးမာ ဗဒၶ၏ အာမခခက ျဖစေလသည။

ျမငသငပါလကျမငသငပါလကျမငသငပါလကျမငသငပါလက မျမငၾကလငမျမငၾကလငမျမငၾကလငမျမငၾကလင

ဤေနရာ၌ လမးလကေသာေျခေထာကသည ခလကေသာအခါ၌ မရေတာ၊ ေပာကပက

ကနဆးသြားခေလျပဟေသာ ႏလးသြငးတရားမး အေၾကာငးႏငပတသက၍ တဖန

ျပနေကာကရေပဥးမည။

စငစစအားျဖင ေသျခငးသေဘာတရားသည အေတာထငရားေသာ သေဘာတရားၾကးျဖစ၏။

ဘးေဘးဘဘငမား ေသဆးကနၾကျခငးကလညး သၾကျပးျဖစ၏။ ညအစက ေမာငႏမႏင မဘမား

ေသဆးျခငးက မကစေအာကတြင ေတြ႔ျမငၾကသမားလညး ရၾက၏။ စစၾကးအတြငး၌ ဤျပည၊

ထျပညမားမ အေျမာကအျမား ေသေၾကပကစးၾကျခငးအေၾကာငးလညး ၾကားၾကရ၏။ အမနးခငးမား

77

ေသေၾကျခငး၊ တစရြာတညး တစျမ ႔တညး အတေနၾကသမား ေသေၾကျခငးက ေန႔စဥႏငအမ

ေတြ႔ျမငၾကရ၏။ ဤမေလာက ထငထငရားရားၾကး ေသေၾကပကစးေနၾကေသာ အျခငးအရာက

ေန႔ရသမ ျမငေတြ႔ေနၾကရပါလကႏငပင မရဏသဘာ၀က မဟတတကယ မျမငႏငၾက၊

မသႏငၾကေၾကာငး ေဖာျပချပျဖစရာ၊ ကယတငမျမငႏငဘ ျမငျပးသားပဂၢလမား၏ အေျပာစကားက

မတသားကာျဖင “ၾကြလကေသာေျခေထာကသည ခလကေသာအခါ၌ မရေတာ၊ ေပာကပက

ကနဆးသြားခေလျပ” ဟေသာ “အေျဖမန” က ႏလးသြငးျခငးအားျဖင မညမေလာက

ခရးေရာကႏငမညက စဥးစားခငခနၾကဖ႔ ေကာငးလသည။ ခဏခဏျမငၾကေသာ မရဏသဘာ၀ကပင

ထးထြငး၍ မျမငတတၾကပါဘလက၊ ဘယေတာကမ မျမငဖးသည လမးျပးရငး ေပာကသညဆေသာ

ေျခေထာကအခငးအရာက ျမငႏငဖ႔ အဆမားစြာ ခယဥးလမမည မဟတပါေလာ။ ေဟာ၍သာ

ေဟာတတၾကသည။ ဗဒၶသာသနာ ၀ငေရာကလာသညမစ၍ ယေန႔တင ထနညးမးျဖင

ေပါကေရာကသမားဟ၍ ပပသသ မၾကားရဖးေခ။

၀၀၀၀ပနာအလပသညပနာအလပသညပနာအလပသညပနာအလပသည စတညစတညစတညစတည ႔႔ ႔႔မဟတမဟတမဟတမဟတ

ကၽြႏပ၏ အၾကမၾကမ ရငးလငးေဖာျပခသည “ဒေ႒ဒ႒မတ”နညးမာ မမကယတင မၾကဘး၊

မေတြ႔ဘးေသာ အျခငးအရာက မနးဆျပး စတကးေတြးေတာရန မလ၊ ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌သာ

အာရျပျခငးအားျဖင ျဖစျခငး၊ ပကျခငး သေဘာတရားမားသည ဉာဏအျမငထတြင ရငးရငးလငးလငး

ကြကကြကကြငးကြငး ေပၚထြကလာရသည။ ဗဒၶက ထငရားေသာ အာရတ႔ကသာ ေစာငၾကညရမည။

မထငရားေသာ အာရမားက ေရာရမးမနးဆျပး ႐ႈမတျခငးမျပသငဟ ေဟာေတာမ၏။ အေနာကတငး

ေလာကဓာတနညးမာလညး စးစမးရာေဖြျခငးအလပႏင ပတသက၍ အေတာပင နညးလမးက၏။

“သေသာအရာမ မသေသာအရာသ႔ တကရမည” (from the know to the unknown) ဟ ဆေပသည။

ခဏခဏ ေျပာငးလလကရေသာ ရပ၊ သ႔မဟတ အသစတကေလးသည (သတႏငယဥလက)

ျမငႏငေသာ အျခငးအရာျဖစ၏။ ခေသာေျခေထာကသည လမးေသာေျခေထာက မဟတေတာဆျခငးမာ

ေယာဂအျမငမဟတ။ ျမငျပးေသာ အရယာ၏ ‘အေျဖမန’ က ေရာရမးကာ ႏလးသြငးရျခငးမသာ

ျဖစေလသည။ ေရာရမးမနးဆျခငးသည ၀ပနာအလပမဟတဟ၍ ဗဒၶက အတအလငး

ေဟာေတာမခေလသည။ ၀ပနာအလပသည ‘စတည ႔’ အတတ မဟတေခ။

လမးမားတတျခငးလမးမားတတျခငးလမးမားတတျခငးလမးမားတတျခငး

‘စတည ႔’ အတတသည ၀ပနာအလပ မဟတေသာလညး သမာဓ (သမထ)ႏင

ယဥေသာအလပမးျဖစ၍၊ ေလာကစာန၊ အဘဉာဏႏင တနခးအာနသငမား ရရႏငသညဟ

78

ယၾကညၾကရေလသည။ အရပကမၼ႒ာနး ေလးခရသညအနက၊ နတကဥၥ၊ (ကဥၥ၊ တစစတစရာမ နတ၊

မရ) ဟေသာ ကမၼ႒ာနးသည အေတာ အထကတနးကေသာ ကမၼ႒ာနးျဖစ၏။ ျမငရ ၾကားရသည

အာရငါးပါး ရပတရားတ႔သည အဟတတကယ ဘာမမရဟ အၾကမၾကမ စးစက၍

ႏလးသြငးျခငးအားျဖင ထငျမငလာရ၏။ သ႔ရာတြင ဤသ႔ထငျမငလာျခငးအားျဖငလညး

မဂဆကႏငသညမဟတေခ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ျဖစျခငး၊ ပကျခငး (ဥဒယဗၺယ) ဉာဏအျမငလညး

မပါရ။ ေနာကဆး၌ အဟတရတကယရေသာ သဘာ၀က ျမငသညအထ

မေပါကႏငေသာေၾကာငေပတညး။ ဗဒၶ၏ မဂတရား ဖလတရားကငစဥသည အလြနနကနသမေမြ႔၏။

ထ႔ေၾကာငလညး ၀ပနာေယာငေယာငႏင သမထလမးစဥသ႔ ေရာကသြားတတၾကျခငး ျဖစေလသည။

ဆကကလဂႏငဆကကလဂႏငဆကကလဂႏငဆကကလဂႏင ျခားနားပျခားနားပျခားနားပျခားနားပ

စတသဘာ၀ နပါတ(၁) ေဆာငးပါး၌ အေနာကတငးမ ဆကကလဂနညးမးသည

(စတအတတပညာပငျဖစေသာလညး) မဂဖလနဗၺာနရႏငေသာ နညးမဟတဟ ကၽြႏပေရးခဖးရာ၊

၄ငးပညာက အနညးငယေလလာဖးေသာ လငယတစေယာကက မဂဖလကလခင၍ ေလကငျခငးလညး

မဟတပါဟ လာ၍ေျပာဖးေလသည။ ဟတပါေပလမမည။ သ႔ရာတြင အခ ႔လမားက

ထငတတၾကသညမာ အေနာကတငးသားမားသည လြနခေသာ ႏစေပါငး၃၀ခန႔ကမ

စတပညာအေၾကာငးက ေလလာၾကသညျဖစရာ၊ ယခအခါ၌ပင စတအေၾကာငးက

အေတာသေနၾကသညျဖစ၍ ေနာင ႏစေပါငး ေလးငါးဆယဆလင အၾကြငးမေလာက သကနၾကျပး၊

မဂေပါက ဖလေပါက ေရာကႏငသညဟ ထငၾကေလသည။ ကၽြႏပေရးချခငးမာ ထကသ႔

ထငျမငယဆေသာ လမားအတြက ရညရြယေရးသားချခငးမသာျဖစ၏။ အေနာကတငးသားမား

ဆကကလဂ (စတပညာ) လကနညးႏင ဗဒၶ၏ စတႏပနာနညးမာ အေျခခအားျဖင အၾကးအကယ

ျခားနားျခငးရ၏။ ဆကကလဂနညးမာ စတသဘာ၀အေၾကာငးက စဥးစားဆငျခငျခငး၊

ၾကဆေတြးေတာျခငးတညးဟေသာ အလပျဖင သရေသာပညာျဖစ၏။ ဗဒၶ၏ စတႏပနာနညးမာ

ၾကဆေတြးေတာျခငး၊ စဥးစားဆငျခငျခငးျဖင သရေသာနညးမဟတ။ ပစၥပၸနတညတည

႐ႈၾကညျခငးအားျဖင ထးထြငးသျမငရေသာ နညးျဖစ၏။ သ႔ျဖစလင မညသ႔ျခားနားျခငး ရပါသနညး။

ဆကကလဂနညးျဖင သရေသာ စတသဘာ၀သည မားသညဟမဆႏင။ မနကနသညဟ၍ပင

၀နခရေပမည။ သ႔ရာတြင မနပမနနညးမာ သမတသစၥာနယအတြငး၌ မနကနျခငးျဖစ၏။ ပညတက

ထးေဖာကမသြားႏငေခ။ ဗဒၶ၏ စတႏပနာနညးသညသာလင ပညတကထးေဖာက၍

ပရမတနယအတြငးသ႔ ေရာကႏငေလသည။ ထ႔ေၾကာင ဆကကလဂ ဆရာၾကးမားသည

စတသဘာ၀အေၾကာငးက ႏစေပါငးမညမၾကာေအာင ေလလာ၍ ၄ငးတ႔ သပသနညးသညလညး

မနကနခငသေလာက မနကနေစ၊ မဂဆက ဖလဆကမျဖစႏငဟ ကၽြႏပဆရသည။

79

လကေတြလကေတြလကေတြလကေတြ႔႔ ႔႔အသးခပအသးခပအသးခပအသးခပ

ရငးဥးအ။ ဥပမာ ဆကကလဂ ဆရာၾကးတစေယာကအား အျခားလတစေယာကက မခခငေအာင

ကရ႐ႈ႔ခ၍ စတဆးရသညဆအ။ ၄ငးဆရာၾကးသည ဤအေၾကာငးက စဥးစားမတငး စတဆးမျခငးမ

လြတေအာငေရာငႏငမည မဟတေခ။ သတရ၍ စဥးစားမေသာအခါမ စတဆးရမညဆျခငးက

သေဘာေပါက၍ မစဥးစားဘ ေနႏငေအာင တတႏငေကာငး တတႏငမညျဖစေသာလညး

(ဤမေလာကပင တတႏငေကာငးမ တတႏငေပမည။) စတဆးစရာမဟတသညအေၾကာငးက

သရာမညမဟတေခ။ ဗဒၶ၏ စတႏပနာသမားမကား ျဖစျပးေသာ စတသည

ကနဆးေပာကပကသြားချပ ဟေသာ အျခငးအရာက အၾကမအၾကမ အထပထပ

လကေတြ႔ဆငျခငသးသပထားသျဖင ႏလးခကေအာင သေဘာကဖးသည ဆပါစ႔။ ထသအဖ႔

သတလစေသာအခါ၌သာလင စတဆးမည။ သတရ၍ မမျမငျပးေသာ အျခငးအရာက

ဆငျခငလကသညႏင တျပငနက၊ ေဒါသစတ ေျပေပာကသြားေပလမမည။ ဆလရငးမာ

ဆကကလဂသမား၏ သျခငးသည စဥးစားဉာဏသကသကျဖင သျခငးျဖစ၍ စတႏပနာသမား၏

သျခငးသည ဘာ၀နာအဟနေၾကာင သျခငးျဖစရာ၊ ေလာဘ-ေဒါသ စသညမားက သမးဆညးရာ၌

ၾကးစြာေသာ ျခားနားျခငး ရသညဟလ။

ဘရားအာရျပျခငးဘရားအာရျပျခငးဘရားအာရျပျခငးဘရားအာရျပျခငး

မဂတရား ဖလတရားက ရစေကာငးသညဆ၍ အားထတၾကသျဖင ကယဟာကယ ရျပဟ ယဆၾကေသာ

ပဂၢလအခ ႔တ႔အား ခဥးကပေဆြးေႏြးျခငး၊ ေစာငၾကည၍ အကခပျခငး စသညျဖင ကၽြႏပ

ျပလပေလရသည။ ထသတ႔၏ မဂဆကပဆကနညးက ထားပါဥး။ စတေနသေဘာထားကလညး

ထားပါဥး။ ဗဒၶက သတရမႈႏငပတသက၍ အကခတျခငးမားလညး ျပလပခသည။ အခ ႔ေသာ

(တရားေပါကျပဆသည) ေယာဂမား ေျပာတတၾကသညမာ “ဘရားၾကညညျခငးအလပသည

တရားအားမထတခငေသာ လမား၏ ေအာကတနးစား အလပမးျဖစသည။ မမတ႔လညး ေရးယခငက

လပခဖးသည” စသညျဖင ေျပာတတၾကျခငးက ေထာကျခငးအားျဖင ထသသည

တရားအားထတျပးသညေနာကပငးတြင ဘရားက အာရျပျခငးနညးပါးသညဟ ဆလရာေရာက၏။

ဤအျပအမသည မနကနပါ၏ေလာ၊ သဘာ၀ကပါ၏ေလာဟ ဆနးစစဖ႔လေပသည။

80

ပတ၏ပတ၏ပတ၏ပတ၏ အကးတရားအကးတရားအကးတရားအကးတရား

အခ ႔ေသာေယာဂမားက ၀ကလေထရ၏ ပသကေသက တငျပ၍ ဗဒၶသည မမက ၾကညညျခငးထက၊

မမ၏ တရားေတာအတငး ကငသးေဆာကတညေသာ ေယာဂကသာ အလေတာရေၾကာငး

ေဟာေတာမဖးသညဟ ဆၾကသည။ ဗဒၶေဟာေတာမျခငးကား ဟတေပသည။ ကယေတာက

ဖးေျမာကနေတာျခငးျဖင အခနကနေစျပး၊ တရားက အားမထတေသာ ၀ကလေထရအား

ေမာငးမေတာမဖးျခငးလညး မနေပသည။ သ႔ရာတြင ဗဒၶက အာရျပ၍ ၾကညညျခငးႏင ဗဒၶ၏

တရားေတာက အားထတျခငးတ႔၏ ဆကသြယမႈရပက (ကယေတြ ႔ အျဖစအပက တစခအားျဖင)

တငျပလေပသည။

ကၽြႏပသည အသက ၃၅ႏစအရြယတြင တရားအားထတဖ႔ ျပ႒ာနးျပးေနာက၊ ဗဒၶ၏ဉာဏေတာၾကးျခငးက

(မနးဆျခငးအားျဖင) ၾကညညလကရာတြင မကရညမားယစးသညအထ ပတျဖစခ၍ ကၽြႏပ၏

စတႏလးမာလညး ျငမးခမးၾကညလငျခငး ျဖစသြားသညက ကယတင ခစားခရသည။ ထ႔ေနာက

ဆကလက၍ တရားအားထတရာတြင (ဗဒၶက ခဏခဏ အာရျပေစကာမ) ထအခနက ရရခသည

ျငမးခမးၾကညလငေသာ အျခငးအရာသည ေပာကေတာသညမရဘ တရားအားထတဖ႔ အဓ႒ာနျပသည

ရကသတပတလးလး ဆကလကတညရျခငးက ၾကဖးသည။ ဤသညကား ဗဒၶက လႈကလႈကလလ

ၾကညညျခငး၏ အာနသငျဖစသညဟ ကၽြႏပယၾကညသည။

သသယျဖစျခငးသသယျဖစျခငးသသယျဖစျခငးသသယျဖစျခငး

ထ႔ျပင ဗဒၶ၏ တရားေတာက အားထတ၍ ‘တရားရျပ’ ဆေသာ ေယာဂမား၏ ၾကညညမႈႏင

ပတသက၍လညး တငျပရနရေသး၏။ တရားရျပဆေသာ အခ ႔ေယာဂမားသည ဗဒၶက ၾကညညသည

အရာဌာနတြင ကၽြႏပေမာလငသေလာက ေလးစားမႈမရျခငးက ေတြ ႔ရ၏။ ၄ငးတ႔ ကယတငကလညး

အထကပါအတငး ေျပာတတၾက၏။ ဤအတြကေၾကာငပင ထသတ႔အေပၚ ကၽြႏပသသယျဖစခရ၏။

တရားအားထတျပး၍ ‘တရားေကာငး’ ေသာ ေယာဂမားသည သလငါလ ဗဒၶဘာသာ၀ငကသ႔ ဤဘရား၊

ထဘရား၊ ဤဆငးတေတာ၊ ထေစတေတာစသညတ႔က တကးတက သြားေရာကဖးေျမာၾကဖ႔

ကၽြႏပေမာလငသညကား မဟတေခ။ သ႔ရာတြင ကၽြႏပ၏ ငယဆရာေတာသညလညးေကာငး၊

ကၽြႏပကယတငႏႈကက မဂဆကျပဟ၍ ယၾကညစတခရေသာ ပဂၢလတစဥးသညလညးေကာငး၊

ဗဒၶအား (ဤလကထက ေယာဂမားထက) လြနစြာ ၾကညညေလးစားၾကသညက ေတြ႔ၾကခရသည။

၄ငးတ႔သည တရားႏငပတသကေသာ စကားမး ေျပာေဟာသညအခါတငး၊ ဗဒၶအား လကအပတခခႏင

ေျပာေဟာသညက ေတြ႔ရ၏။ ထအမအရာက ထားပါဥး။ ဗဒၶ၏တရားႏင ပတသကလာလင ဗဒၶက

81

သတရေသာ မကႏာထား၊ ေကးဇးတငေသာ အမအရာတ႔က ထငရားစြာေတြ႔ရေပသည။ ဤသ႔ေသာ

အျခငးအရာေၾကာင ‘တရားရဖ႔သာ အေရးၾကးသည။ ဘရားရခးေနဖ႔ အေရးမၾကးေလဟန’ ျပမၾကေသာ

ဤေခတေယာဂမားအေပၚ၌ ကၽြႏပသသယာျဖစမ၏။

ဟတၾကပါေလစဟတၾကပါေလစဟတၾကပါေလစဟတၾကပါေလစ

ရငးဥးအ။ မမအား အသကကကယဆယဖးသည ေကးဇးရငတစေယာကအား မၾကာခဏ

သတရတတျခငးသည ေကးဇးသတတေသာ လမား၏ သဘာ၀ပငျဖစ၏။ ဗဒၶ၏တရားေတာသည

သသရာ၀ဋဆငးရမ လြတေျမာကျခငးတညးဟေသာ အနာဂတအေရးအတြကသာမက၊

ဤပစၥကၡဘ၀တြငလညး (မဂအစစျဖစခလင) သလငါလလမားထက စတသကသာရာရေသာ

အကးတရားက ေပးစြမးႏငသညဟ ဆေပရကား၊ ၄ငးနညးလမးက ညႊနျပေတာမခသည

ဗဒၶကယေတာျမတအား ေကးဇးမတငဘ၊ ခဏခဏ သတမရဘ ေနသငသညလညးမဟတ၊

ေနႏငလမမညလညးမဟတဟ ကၽြႏပနားလညသည။ ဤေခတေယာဂမားသည မမတ႔၏ (အာစရယ)

ဆရာသမားအေၾကာငးက ဂဏတင၍ ေျပာတတၾကေသာလညး ဗဒၶက အာရျပျခငး

နညးပါးသညအေနမး ၀နခတတၾကသညမာ ကၽြႏပအဖ႔ရာ၌ သသယျဖစစရာ

အခကၾကးတစခအေနျဖငသာ ရေနပါေတာသည။

82

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႔႔႔႔ေသာေသာေသာေသာ စတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝ ((((၈၈၈၈))))

တရားအားထတရာ၌တရားအားထတရာ၌တရားအားထတရာ၌တရားအားထတရာ၌ ဓမၼဓမၼဓမၼဓမၼ၀၀၀၀စယသေမၺာဇၥငႏငစယသေမၺာဇၥငႏငစယသေမၺာဇၥငႏငစယသေမၺာဇၥငႏင သမၼာသကၤပၸတသမၼာသကၤပၸတသမၼာသကၤပၸတသမၼာသကၤပၸတ႔၏႔၏႔၏႔၏ အေရးၾကးပအေရးၾကးပအေရးၾကးပအေရးၾကးပ

ကၽြႏပအားထတျပး အားထတဆျဖစေသာ ဒေ႒ဒ႒မတနညးသည ဗဒၶေဟာေတာမခသည

၀ပနာ႐ႈနညးပငျဖစေသာလညး အျခားေသာနညးမားႏင ျခားနားခကၾကးတစခ ရျခငးက

တငျပရေပဥးမည။

မားစြာေသာ ၀ပနာ ဆရာ ဆရာေတာမားက စတသညႏစခ တျပငတညးမျဖစႏင၊ တစချပးမ

တစချဖစရသည။ မမ၏စတက မမသသညဆရာ၌ ေရ ႔စတက ေနာကစတကသျခငးသာ ျဖစရမည။

ဥပမာ တစစတစခက ကငခငေသာအခါ၌ ကငခငေသာစတ ျဖစေပၚလာျခငးက

လသာမနတ႔မသလကဘ၊ ႐ႈမတေသာေယာဂတ႔ သညသာလငသရသည။ သ႔ရာတြင

ကငခငေသာစတက ေရ ႔မျဖစသြားျခငးက ေနာကစတက လက၍ သျခငးျဖစသညဟ

ေျပာေဟာျပျခငးက ၾကားနာရဖး၏။ စတႏစခ တျပငနကတညး မျဖစႏငျခငးကလညး ၀နခ၍

သ႔နညးႏငသ မနကနျခငးကလညး ၀နခရေပမည။ သ႔ရာတြင ဒေ႒ဒ႒မတနညးမ၌ ေရ ဆငေနာကဆင

မဟတဘ တျပငနကတညးကသ႔ ျဖစေပၚရေသာ အျခငးအရာက တငျပလပါသည။

ဧကပၸာဒဧကပၸာဒဧကပၸာဒဧကပၸာဒ ဧကနေရာဓဧကနေရာဓဧကနေရာဓဧကနေရာဓ

ရငးဥးအ။

စတႏစခ တျပငနကတညး မျဖစႏငျခငးမာမကား ဘရားေဟာျဖစရသာမက၊ လကေတြ႔အားျဖငလညး

(စမးသပသတငးအဖ႔) အလြနရငးလသညျဖစ၍ အထးေရးသားရနမလပါ။ သ႔ရာတြင ‘သတ’ ဟသညမာ

စတ (၀ညာဏကၡႏၶာ) မဟတ၊ ေစတသကတရား (သခၤါရကၡႏၶာ)မသာျဖစ၏။ ‘သတ’ယဥေသာ ‘စတ’

ဟ၍လညးရ၍၊ သတမယဥေသာ စတဟ၍လညး ရ၏။ ေစတသကတ႕မညသည (ဧကပၸာဒ နေရာဓာစ၊

ဧကာလမၺဏ ဟေသာ သျဂဟအရ) စတႏင တျပငတညးျဖစ၍ တျပငတညးခပသညဆရာ၊ စတႏစခ

တျပငတညး မျဖစႏငေသာလညး ေစတသကျဖစေသာ ‘သတ’သည စတႏင တျပငတညး

ျဖစႏငစြမးရ၏။ ဒေ႒ဒ႒မတနညးအရ အားထတေသာေယာဂသည သတႏငယဥေသာစတ ရသညဆအ။

ျမငေသာအျခငးအရာက “ျမငသည”ဟ၍ ေနာကစတကလကျပး မတေနရေတာသညမဟတ။

သတႏငၾကညလကလင သတႏငျမငလကေတာ သညသာ ျဖစ၏။ ျမငျခငးတညးဟေသာ

အျခငးအရာက အလပတစခအေနျဖင ႐ႈမတရေတာသညမဟတ။ မလပေသာသတရသညဆလင

83

ျမငသညႏငတျပငနက သတတြလကသာ ရရပါေတာသည။ ဥပမာ ေရစေသာလကျဖင

တစစတစခေသာ ၀တပစၥညးက ကငတြယလကသညအခါ ထလကျခငးႏင စြတစျခငးတညးဟေသာ

အျခငးအရာတ႔မာ တျပငတညး ျဖစရသကသ႔ပင။ ထလကျဖင တစချပးတစခ သႏငျခငးကား

မနသကသ႔ စတမာလညး တစချပးတစခ သႏငပါသည။ သ႔ရာတြင စစြတေသာလကသည

၀တပစၥညးက ထျခငးကား အလပတစခ၊ စစြတေစျခငးကား အလပတစခ မဟတသကသ႔

သတယဥေသာစတသည အာရႏငထေတြ႔သညႏင တျပငနက ႐ႈမတျပး ျဖစႏငပါသည။

မညသ႔ပငျဖစေစ ဒေ႒ဒ႒မတနညးအတငး ကနေအာင အားထတေသာ ေယာဂသည ဤအတငးပင

ေတြ႔ရေပမည။ ကၽြႏပမာ အၾကမၾကမ ၀နခခသညအတငး ကမးတတတစေယာက မဟတသျဖင

ကမးဂနက အေျခချပး ၾကဆျခငးမဟတ။ ကယတငအားထတ၍ ေတြ႔ရရေသာ အျခငးအရာက

တငျပျခငးမသာ ျဖစပါ၏။ သ႔ရာတြင ကၽြႏပေတြ႔ရေသာ သဘာ၀သည ကမးဂနႏင ကကညသညဟ

ယၾကညပါသည။

တျပငတညးယဥႏငျခငးတျပငတညးယဥႏငျခငးတျပငတညးယဥႏငျခငးတျပငတညးယဥႏငျခငး

ထပ၍ရငးဥးအ။

ဒေ႒ဒ႒မတနညးအရ အားထတေသာ ေယာဂသည စၾကၤေလာကခကတြင ပစၥပၸနတညေအာင

သးသပလကရသညဆအ။ ၾကြျခငး၊ လမးျခငး စေသာအလပမားက ‘ၾကြတယ၊ လမးတယ’ စသည

ပညတအေခၚအေ၀ၚမားျဖင ႐ႈမတရနလသညမဟတ။ ကယကာယ၏ အမအရာေျပာငးလပ

အျခငးအရာမားက မျပတေသာသတျဖင ေစာငၾကညရနသာ လေပသည။ ယငးသ႔ရစဥ ‘ဒငး’ခန

ျမညေသာအသၾကးတစသ ၾကားရသညဆအ။ ၄ငးက ၾကားရျခငးအတြကေၾကာင စၾကၤႏငပတသက၍

အလပပကသြားေလျပဟ ႏလးမသာယာျခငး ျဖစဖ႔မလ။ အာရေျပာငးလသြားျခငးက ခကခငးသေစဖ႔

သတရရနသာ အေရးၾကးေပသည။

အာရေျပာငးလသြားျခငးက မသလကဘ “ဘာသပါလမ” “ဘယကလာတအသပါလမ” အစရေသာ

အေတြးအေခၚမား ၀ငေရာကမလာေစေအာင၊ သတရေစဖ႔မာလညး အေတာရငကကလာေသာ

ေယာဂမား၏ အလပၾကးျဖစေလသည။ ဤကငစဥ၏ အေရးၾကးေသာ အလပမာ လြနေလျပးေသာ

အတတစတ (သ႔မဟတ အာရ) က လက၍ သေစဖ႔မဟတ၊ ပစၥပၸနဆတဆတအေပၚ၌

သတယဥေသာစတျဖင ေစာငၾကညရနသာ ျဖစေလသည။ ေရ ႔စတက ေနာကစတက

သျခငးတညးဟေသာ အလပမာ အျခား႐ႈနညးမားအတြက ျဖစေပရာ၊ ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥမကား

(ဓမၼ၀စယ သေမၺာဇၥငအရ) လြနေလျပးေသာ အာရက ရဖနရခါတြင တမငတကာ

84

ဆငျခငသးသပျခငးမးမတပါး အခါခပသမး ေနာကျပန႐ႈမတရေသာ အလပမးမဟတေပ။ (ဓမၼ၀စယ

သေမၺာဇၥငအေၾကာငးက ေရ တြင ရငးလငး ေဖာျပပါဥးမည။)

လကထပဆရာလကထပဆရာလကထပဆရာလကထပဆရာ အေရးၾကးျခငးအေရးၾကးျခငးအေရးၾကးျခငးအေရးၾကးျခငး

၀ပနာ တရားအားထတျခငး ဟသညမာ ေဂါတမဗဒၶေဟာေတာမခသည နဗၺာနေရာကေၾကာငး

လမးစဥၾကးျဖစသည မနေသာလညး ကမးဂနကၾကည၍ အားထတရျခငးထက ထကမးဂနအရ

အားထတ၍ အထကအေလာက ေပါကေရာကထားသည ဆရာေတာထသ႔ ခဥးကပကာ အားထတပ

အားထတနညးက လကထပသငျပျခငးခရသညက ပ၍အရာေရာကေၾကာငးမာ ကၽြႏပ၏ ကယေတြ႔

ျဖစပါသည။

ကယတငအားထတဖးျခငးမရဘ ကမးဂနထမ ထတႏတကာ နညလမးညႊနျပျခငးသညလညး

စာမဖတတတသမားအဖ႔ အသး၀ငႏငေသာလညး အဟတတကယ လလားသျဖစပါက

အားထတထားသည အာစရယထ ၾသ၀ါဒခယပါမ အရာေရာကႏငသညဟ နားလညၾကရာေခသည။

စငစစမာ တစၾကမတစခါမ လမးညႊနျပရႏင မျပးေသး။ ဆရာသြားခေသာ လမးအတငး တပညျဖစသက

လကေလာကရာတြင လမးခလတ၌ တမးေခာျခငးမားလညး ရတတသညျဖစ၍ မၾကာမၾကာ

ေတြ႔ဆကာျဖင ျပျပငေပးဖ႔လညး အေရးၾကးလေပသည။ ဤလမးက ကယတငမေလာကဖးေသာ

ပဂၢလက ဆရာလပကာ မတမးမေခာရေအာင ျပျပငေပးဖ႔ဟသညမာ လြနစြာ သဘာ၀မကသျဖင

ခယဥးေသာ အလပတစခဟ ဆထကေပသည။ ထ႔ေၾကာငလညး ကၽြႏပ၏ ငယဆရာေတာက

“လကထပဆရာ အျပေကာငးမ အေၾကာငးက ရပမႏငသည” ဟ ေဟာေတာမဖးေလသည။

ကၽြႏပ၏သႏၷကၽြႏပ၏သႏၷကၽြႏပ၏သႏၷကၽြႏပ၏သႏၷ႒႒႒႒ာနာနာနာန

ကၽြႏပေရးသားခေသာ ဒေ႒ဒ႒မတနညးက သေဘာကသျဖင အားထတသအခ ႔၏ ‘လမးေခာ’ ပႏင

ကၽြႏပကယတင စတာႏပနာ အလပက လပဖးစဥက ‘လမးေခာ’ ပတ႔က ေဖာျပရေပဥးမည။

ကၽြႏပ၌ ငယဆရာေတာ ရဖးသညမနေသာလညး အလြနႏနယေသာအခနက ေတြ႔ရေသာ

ဆရာေတာျဖစ၍၊ မဂဖလနဗၺာနကရေအာင တစေန႔ေန႔၌ အားထတမညဟေသာ သႏၷ႒ာနမးေစကေလး

ခေပးခရမတပါး၊ ကၽြႏပအား လကထပသငျပႏငေသာ အေရးအခြင မရခေခ။

ဆရာေတာပလြနေတာမေသာအခါ ကၽြႏပမာ အသက၂၀ရျပျဖစရာ၊ ၁၃ႏစခန႔က ခထားခေသာ

85

သႏၷ႒ာနက ေကာငးေကာငးသတရေသာလညး အားမထတႏငေသးဘ၊ အမတအသား

ျပထားလကရမသာရ၏။ သႏၷ႒ာနခထားေသာအခန၌လညး ကၽြႏပသည မဂဖလနဗၺာနက

လခငလေသာေၾကာငမဟတ၊ (နားမလညေသာ အျခငးအရာတစခက လခငတတသညဟ၍လညး

မျဖစႏင) ဆရာေတာဘရားက ကၽြႏပ၏ မဘမားႏင အျခားတပညမားအား မၾကာခဏ

ေဟာေျပာေလရသည ‘နဗၺာန’ ဟေသာ အျခငးအရာမာ မညသ႔ေသာ အျခငးအရာမးျဖစသညဟ

သလသျဖင တစေန႔ေန႔တြင သေအာင ၾကးစားမညဟေသာ ဆးျဖတခကမသာ ျဖစေလသည။

အထငမားပျခငးအထငမားပျခငးအထငမားပျခငးအထငမားပျခငး တလသညတလသညတလသညတလသည

အသက၃၅ႏစအရြယတြင မမ၏ အဇၥတသႏာန၌ ‘ငါ’ ရာေသာအလပျဖင စမးသပအားထတ၏။

ဗဒၶက ‘ငါ’ ဟ၍လညးေကာငး၊ ‘သတစပါး’ ဟ၍လညးေကာငး၊ တကယရသညမဟတ။

အထငမားၾကျခငးသာ ျဖစသညဟ ေဟာေတာမ၏။ ကၽြႏပစဥးစားသညကား ‘ငါ’ဟထငမတျခငး၊

‘သတစပါး’ဟ ထငမတျခငးတ႔သည အထငမားျခငး၊ (ဒ႒)မသာ ျဖစသညဆပါလင အခ ႔က ‘ငါ’ဟ၍

အထငမားသမား၊ အခ ႔က ‘သတစပါး’ဟ၍ အထငမားသ ျဖစသငသည။ ယခေသာ မမကယက

‘သတစပါး’ဟ အထငမားသ တစေယာကတစေလမမရဘ ‘ငါ’ ဟ၍ အသးသး တညတညြတတညး

အထငမားသေတြခညး ေတြ႔ရသည။ ဤအျခငးအရာက ေထာကျခငးအားျဖင တစေယာကတစမးစ

အထငမမားၾကဘ ‘ငါ’ ဟ၍ခညး တညတညာတညး အထငမားၾကျခငးမာ အထငမားေစေလာကေအာင

လေလာကေသာ အေၾကာငးတစခ ဧကနမခ ရရမည။ ထကသ႔ အထငမားေစေအာင လညစားေသာ

အျခငးအရာသည အဘယနညးဟ မမကယကေမး၏။ ကၽြႏပသည ထအျခငးအရာက စာထ၌လညးမရာ၊

မညသ႔အားမလညး မေမးဘ၊ မမ၏ စတအတြငး၌ ေတြ႔ေအာငရာ၏။ ၆ရကေျမာကေသာေန႔၌

အေျဖေတြ႔၍ သကၤနး၀တခဖးေလသည။ (အရပအျမြက ေဖာျပရေသာ...သတ၀ါသည ေသတာၾကးက

ေျမြထငသညမဟတ၊ ၾကးကေျမြထငမျခငးမသာ ျဖစ၍ တညတညြတတညး အထငမားမညဆကလညး

မားေလာကပါေပသည။)

ကၽြႏပလမးေခာခပကၽြႏပလမးေခာခပကၽြႏပလမးေခာခပကၽြႏပလမးေခာခပ

ထ႔ေနာက ဂပနေခတ၌ အသက ၅၀ေကာအရြယတြင ကၽြႏပသည စတာႏပနာအလပက

(လကထပဆရာမရဘ) သတပ႒ာနအရ အားထတစမးၾကည၏။

တျဖညးျဖညး လမးေခာသြား၍ စတ၏ေျပာငးလမႈမားက ႐ႈရမညအစား၊ တညျငမလကရေသာ စတက

86

တ႐ႈတညး႐ႈလက ရ၏။ အေတာၾကး သမာဓေကာငး၍ တစနာရခြခန႔ တညျငမလကရေသာ စတက

(ကယဟာကယ) ႐ႈၾကညေနႏငသညအထ တတႏငခပါသည။ ထအခါတြင တနခးကေလးမားပင

အထကအေလာက ရလာခပါသည။

ထကသ႔ စးစးစကစက ႐ႈလကရစဥ ဉာဏအျမငတစခ ျဖစေပၚလာသညမာ သတတေသာ

၀ညာဥစတဟသညမာ သတစခ၊ ငါတစခ ရရေနသညမဟတ။ အားလးေပါငးပါမ

၀ညာဥတစခတညးသာရသည။ ပမာဆေသာ သမဒၵရာေရျပငထ၌ ၀တပစၥညးမားရေနရာတြင

တစခစတညသညဟ ဆရေသာလညး သ႔ေရ ငါေရ ရေနသညမဟတ။ တစဆကတညးေသာ

ေရျပငၾကးသာရ၍ ထေရျဖင ဆကသြယလက ရသကသ႔ သတ၀ါဟသမမာလညး ရပတရားတစခစ

ရေစကာမ၊ ၀ညာဥတညးဟေသာ အသတရားတစခတညးသာ ဆကသြယလကရသညဟ

ျမငလာပါသည။ ပထမ၌ ေတာေတာနကေသာ အျမငဟ ထမ၍ ေတာေတာၾကး ေကနပမ၏။ သ႔ရာတြင

တရားအားထတထားေသာ ကၽြႏပအဖ႔မကား၊ ဤအျမငသည (အနစၥ၊ ဒကၡ၊ အနတ တညးဟေသာ)

လကၡဏာမပါသည အျမငမးမသာျဖစ၍ ‘၀ညာဏ၊ အနႏ၊ ၀ညာဥ အဆးမရ’ ဟေသာ အရပကမၼ႒ာနး

အေျခမးသ႔ ဆကေရာကသြားေလျပဟ ဆငျခငသးသပမသညႏင လကလႊတပစလကခဖးပါသည။

အရပကမၼအရပကမၼအရပကမၼအရပကမၼ႒႒႒႒ာနးာနးာနးာနး

ဤေနရာ၌ ရငးလငးရန တစခရေနသညမာ မဂဖလအတြက အားထတရာတြင ‘လမးေခာ’၍

သြားသညဟ ဆေသာလညး လကၡဏာမထငသည အတြကေၾကာငသာလင ‘လမးေခာသည’ ဟ

ဆရျခငးျဖစသည။ စငစစအားျဖင ၀ညာဏအနႏဟေသာ အရပကမၼ႒ာနးသည မစၧာဒ႒တ႔၏

ကမၼ႒ာနးမဟတ။ ပဥၥမစာန ကမၼ႒ာနးတစမးပငျဖစေပသည။ ၀ညာဥအဆးမရဟေသာ

ဉာဏအျမငသည လကၡဏာမဆကသျဖင ပရမတအျမင မဟတေသာျငားလညး သမတသစၥာနယတြင

အေတာ အဆငအတနးျမငေသာ ဉာဏအျမငျဖစသညဟ နားလညသငၾက၏။ (ကၽြႏပကယတင

ထကမၼ႒ာနး ေပါကဖးသညဟ ဆလျခငးမဟတ။ ထနယထသ႔ ေရာကသြားဖးျခငးသာ ျဖစပါသည။)

အရပကမၼ႒ာနးမား၏ အဆငအတနးျမငပက သာဓကတငျပရေသာ၊ ဗဒၶပရနဗၺာန ျပေတာမခါနး၌

ပထမစာနမစ၍ အထကဆး အရပစာနတငေအာင အဆငဆင ၀ငစားေတာမသညဟ

ကမးဂန၌ဆပါသည။ ကယေတာျမတသည ေနာကဆးေသာအခနတြင မစၧာဒ႒အလပမးက

ျပေတာမမည မဟတဟ နားလညးသငၾကပါသည။ ဤအေၾကာငးက ေရးသားရျခငးမာ စာနအလပက

အလြနအထငၾကးသမားလညးရ၍၊ အလြနအမငး အထငေသးတတသမားလညး ရတတေသာေၾကာင

ျဖစသည။

87

ျငမးေအးျခငးတစမးျငမးေအးျခငးတစမးျငမးေအးျခငးတစမးျငမးေအးျခငးတစမး

ကၽြႏပကယတင ‘လမးေခာ’ ဖးျခငးက ေဖာျပျပးေနာက၊ ကၽြႏပ၏ ေဆာငးပါးမားက သေဘာက၍

ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥအရ အားထတသမား၏ ‘လမးေခာ’ပက ေဖာျပလပါသည။ ကၽြႏပသည ထသ႔ေသာ

ပဂၢလတစဥးႏင အေၾကာငးအားေလာစြာ ေတြ႔ဆမၾက၍ သ၏ တရားအားထတပ အျခငးအရာႏင

ဆကေရာကေသာ အေျခအေနတ႔က ရငးလငးေျပာျပျခငးအားျဖင သရျခငးျဖစပါသည။ ထပဂၢလသည

ဒေ႒ဒ႒မတကငစဥက အားထတ၍ ကာလအတနၾကာေသာအခါတြင ျမငျခငး၊ ၾကားျခငး၊ နျခငး၊

ခခဥငနစပ အစရေသာ ရသာရေပၚျခငး၊ ထေတြ႔ျခငး စေသာ ပဥၥာရမားလညး ခပျငမး၍

ၾကစညေတြးေတာျခငးတညးဟေသာ ေလာက ဓမၼာရမားလညး အလဥးရပစလကရေသာ

ကာလအပငးအျခားမးက (အားထတသညအခါတငး) မၾကာမၾကာ ၾကရဖးေၾကာငး၊ ဆတျငမေသာ

ေနရာမးတ႔၌ အေတာအတနၾကာရညစြာ ‘ခပျငမး’၍ သာမနေနရာမးတ႔တြင အနညးငယမေသာ

အခနကာလမေလာကသာ ‘ခပျငမး’ေၾကာငး၊ ပဥၥာရမား အားလးႏင ေလာက ဓမၼာရအမးမး

ရပစလကရေသာ ကာလအပငးအျခားအတြငး ရသည ‘စတ’က မညသ႔ေသာ စတမးဟ၍

ေခၚသငပါသနညးဟ ကၽြႏပအား ေမးေလသည။

မဂ၏သေဘာမဂ၏သေဘာမဂ၏သေဘာမဂ၏သေဘာ

ထပဂၢလသည ကမးဂနတတၾကး တစေယာကဟ မဆႏငေသာလညး စာေပကမးဂနမားက ကၽြႏပထက

အခနေပး၍ ဖတ႐ႈေလလာထားသ တစေယာကျဖစ၏။ ကၽြႏပရပမသညကား စတမညသည

အာရႏငကငး၍ မေနစေကာငး ဟေသာ စာဆရသညျဖစ၍၊ ေလာကအာရ အားလးႏင

ကငးစငလကရေသာ အခကအတန႔ဆပါက ေလာကတရာ (နဗၺာန) အာရျဖစရမညဟ ယဆထားဟန

ထေပသည။ နဗၺာနအာရဟသညမာ မဂဆကျပးေသာ ပဂၢလတ႔၌သာလင ျဖစေပၚႏငေပရာ၊

မဂစတဟသညမာလညး အလြနထငရားေသာ အျခငးအရာၾကးတစချဖစ၍ ‘မသမသာ’ သေဘာမးျဖင

မဂဆကသြားသညဟ မျဖစႏငေၾကာငး ကၽြႏပသ၏။

ထပဂၢလေျပာျပေသာ အျခငးအရာ၌ ထကသ႔ ထငထငရားရားၾကး ၾကေတြ႔လကရသည ကစၥမးဟ၍

မရပါေခ။ ဤတြင မညကသ႔ ေျဖဆရမညက အၾကယကာ ရတတရက မေျဖပါရေစႏငဟ

ခြငေတာငးရေပေသးသည။

88

ကြၽႏပကြၽႏပကြၽႏပကြၽႏပ သေဝဂရခပသေဝဂရခပသေဝဂရခပသေဝဂရခပ

ရတတရကမေျဖဆချခငးမာ ဤသ႔ေသာ အေၾကာငးေၾကာငေပတညး။

ကြၽႏပသည ပထမအႀကမ တရားအားထတၿပးသည ခပရြယရြယအခန၌ တရားသဘာဝ

အယအဆႏငပတသက၍ တရားသမားမား၏ အမားကေထာကျပျခငးအလပ၌ အလြန ေမြ႕ေလာ၏။

တရားေဆြးေႏြးသညဆလင တစဖကသား၏ ခြၽတယြငးခကက “တကခန” ေထာကျပခငတတ၏။

တစေန႔သ၌ တရားဂဏးသား တစစ ႏင ေတြ႕ဆမရာ ၊ ၎ဂဏး၏ အယမာ နဗၺာနသည

အလြယကေလးႏငရႏငေသာ သဘာဝျဖစသည။ “ဥပါဒါန ပစၥယာ ဘေဝါ” ဟ

ဗဒၶေဟာေတာမေသာေၾကာင ဥပါဒါနက ျဖတလကလင ဘဝမရႏင။ သတ႔အဖ႔မာ လလညးမျဖစခင၊

နတလညးမျဖစခင ၊ ျဗဟၼာလညးမျဖစခင၊ ထ႔ေၾကာင ဥပါဒါနျပတလကရသည။

ထ႔ေၾကာငဘဝမရေတာ၊ နဗၺာနေရာကၾကရမညဟေသာ အယပငျဖစသည။ သ႔ဆလင

ေလာကဓရစပါးက ေအာငျမငၾကၿပေလာဟ ကြၽႏပကေမးရာ ယခမေအာငျမငေသာလညး

ဟေရာကေတာ (နဗၺာနေရာကေတာ) မ ေအာငျမငၾကလမမညဟ ေျဖဆၾကသည။

ဤတြငကြၽႏပက ဥပါဒါန ျပတျခငးဟသညမာ ဤ ပစၥပၸန ဘဝ၌ ေတြ႕ႀက ခစားရေသာ ဣ႒ာရ ၊

အန႒ာနရ မားအေပၚတြင ျပတရမညျဖစေၾကာငး ၊ နတတ႔ခစားေသာ ကာမဂဏစညးစမက

အလမရေတာပါဟ ေျပာေသာလညး ဤလကငငးဘဝ၌ ခစားရေသာ ကာမဂဏစညးစမ မားအေပၚတြင

သာယာမႈရေနသည ဆလင ဥပါဒါနျပတသညဟ မဆႏငေၾကာငး ၊ ဤဘဝတြင နဗၺာနမျမငရဖးဘ

နဗၺာနက မေရာကႏင ေၾကာငး အစခကာရငးလငးေျပာျပေလရာ အခ႕ကျငငးၾကေသာလညး

ႏစေယာက သးေယာကက မ သေဘာက၍ ဝနခၾကသည။ တစေယာကေသာ မနးမႀကးကမ “

ကပတ႔မာ ပတျမားမတလ႔ ထပထားမတာပါ၊ လကစသတေတာ ပတျမား မဟတဘ

ခရမးခဥသးျဖစေနပါၿပေကာ” ဟ ဝမးနညးပကလက စတပကစြာႏင ေျပာလကေသးသည။

ဤတြင ၎ဂဏးသားအခငးခငးလညး ပဋပကၡျဖစၾက၍ စတပကသညဆေသာ ဂဏးသားမားသည

ကြၽႏပထမ နညးနာကနေအာင ယ၍ အားထတျခငးလညးမျပ၊ မညသညတရားကမ စတဝငစားျခငး

မရေတာဘ၊ ပစၥလကၡသေဘာမး ေနလက ၾကေတာသည။ ထလစကား လြယလြယႏငမရႏငဆလင

ခယဥးစြာ အလပမလပခငၾကေသာ လမားျဖစၾကဟနတ၏။

ထအခနမစ၍ ကြၽႏပမာ တရားေဆြးေႏြးျခငးႏငပတသက၍ သေဝဂျဖစၿပး

89

ႏႈတဆတစြာေနလာခပါေတာသည။

ပရယာယသးရျခငးပရယာယသးရျခငးပရယာယသးရျခငးပရယာယသးရျခငး

ကြၽႏပ၏ ေဆာငးပါးမားကဖတရ၍ ဒေ႒ဒ႒မတနညးအရ ေလကငလကရေသာ အထကေဖာျပခသည

ပဂၢလတ႔မာမ ၊ ထကသ႔ စတပကျပး လကေလာသြားမည အမးအစားမဟတျခငးက ကြၽႏပ

အကခတမပါ၏။ သ႔ေသာ သ၏ တရားအျမငက အေတာႀကးသေဘာကလကရသျဖစ၍ ကြၽႏပက

ဤသ႔မဟတေသးဟ ေျပာျပလကပါက ၊ အလြယတကလကခမညသတစေယာက

ဟတဟနမတသညျပင ကြၽႏပအေပၚ၌ပင အထင အျမငေသးသြားမညပရ၏။

ထ႔ေၾကာင ကြၽႏပက သ၏ တရားအျမငႏင ကြၽႏပ၏တရားအျမငမာ ျခားနားလကရေၾကာငး ၊

သကမနခငလညးမနေပမည။ ကြၽႏပက မနခငလညးမနေနမည။ ဆကလကေဆြးေႏြးေသာအခါ၌

သကမနလငလညး ကြၽႏပက ျပျပငရေပမည။ ကြၽႏပကမနလငလညး သကျပျပငထကသည

မဟတပါေလာဟ ေမးလကရာ သက “ဟတပါေပသည၊ ကြၽနေတာမားလငလညး ျပျပငေျပာငးလဖ႔

အဆငသငရပါသည” ဟ ဝနခေပသည။ (ဤသ႔ေဆြးေႏြးလကရေနစဥ ကြၽႏပတ႔အနး ၌

ကြၽႏပညႊနျပသည ဒေ႒ဒ႒မတ နညးအရ အားထတဆရေသာ အျခားေယာဂတစေယာကသညလညး

နားေထာငလကရရာ၊ သ၏မကႏာ၌ အအားသငေသာ အမအရာ ျဖစေပၚလာျခငးက ကြၽႏပ

သတျပလကမ၏။ ထေယာဂက ကြၽႏပအား ေနာင၌ေျပာျပသညမာ “ဆရာႀကးဟာ စာေရးတအခါေတာ

အငမတန ေလထနၿပး စကားေျပာေတာ ေလေပာလပါကလားလ႔ ေအာကေမမတယ…” ဟေျပာျပ၏။

ကြၽႏပက စာေရးေသာအခါ၌ ျပတျပတသတသတ၊ တငးတငးမာမာ ေရးတတျခငးကား မနေၾကာငး၊

စကားေျပာေသာအခါ၌လညး ကြၽႏပအား “ကပဖ” ေျပာခငသျဖစလင ဆတဆတေသာလညးေနမည၊

သ႔မဟတ၊ ခပတငးတငးေျပာလငလညးေျပာမညျဖစေၾကာငး၊ ထပဂၢလမာမ “ကပဖ” ေျပာျခငးမဟတ

ဘ၊ ေဆြးေႏြးျခငးမသာျဖစ၍ တငးလြနးျခငးေၾကာငမျပတေစဘ ခပမငးမငး ဆြယျခငးျဖစေၾကာငးႏင

ေျပာျပရာ ကြၽႏပ၏ ပရယာယက အေတာသေဘာကသည၊ စငစစေသာကား ကြၽႏပ၏ တရားအျမငမာ

အယအဆမဟတ၊ အေတြးအေခၚလညးမဟတ၊ ထငျမငခကလညးမဟတ၊ မကဝါးထငထင ျမငဖးေသာ

အျခငးအရာျဖစ၍ မညသကမ ျပငဆငေျပာငးလေပးႏငလမမည မဟတဟ၍ တထစခ

ယၾကညစတခထားၿပးျဖစေလသည။

90

သဘာဝသေဘာသဘာဝသေဘာသဘာဝသေဘာသဘာဝသေဘာ

ထပဂၢလက ျပငဆငဖ႔လလငျပငဆငပါမညဟ ဝနခခကထြကလာေသာအခါ ကြၽႏပသည ထသ၏

ဒေ႒ဒ႒ မတ သးသပပ သးသပနညး ႏင ပတသက၍ “တစစတခငး ေဝဖနပါေတာမည။ ပဥၥရ ႏင

ေလာကဓမၼာရမား ဆတသဥးေသာ အခကအတန႔မး ႀကရဖးပါသညဆရာ၌ ဝပနာဂဏအျမငမး

မဟတဘ၊ သမာဓအစြမးသကသကလညး ျဖစႏငသည မဟတပါေလာ”ဟ ကြၽႏပက ေမးရာ

ျဖစမညဆက ျဖစႏငပါသညဟ သက ဝနခသည။ ဤတြင ကြၽႏပက ေလာကကလြနေျမာကသည

ေလာကတရာ (နဗၺာန) အာရဟသညမာ ဝပနာဉာဏ အဆငဆငတကၿပးမ ေတြ႕ရျခငးျဖစေၾကာငး၊

ဗဒၶလကထကေတာ၌ တရားအဆးတြင ေသာတာပန၊ သကဒါဂါမ စသညျဖင (တစကယတညးႏင)

အရယာျဖစၾကသမား ရသညဆေသာလညး၊ စတကၡဏာ၏ လငျမနျခငးေၾကာငသာ “တစထငတညး”

ဟ ဆရသည၊ စငစစအားျဖင၊ ဥဒယဗၺယဉာဏ၊ ဘဂၤဉာဏမစ၍ အႏေလာမဉာဏတငေအာင

တစဟနထးတကသြားျခငးျဖစေၾကာငး၊ ယတစြအဆးအားျဖင ျဖစခညပကခည ရေနေသာ

ဥဒယဗၺယဉာဏသေဘာ သ႔တညးမဟတ၊ အဟတရ တကယရ မဟတေသာသေဘာ စသညတ႔က

ဉာဏအားျဖင ရငးရငးလငးလငးႀကး ျမငၾကရမညျဖစေၾကာငး၊ ပဥၥာရတ႔ႏင ေလာကဓမၼာရတ႔မာ

ဆတသဥးသြားသညဆေသာလညး အထကပါ ဝပနာဉာဏမးမပါရဘ ဆတသဥးျခငး ျဖစခပါမ၊

သမာဓအစြမးသကသကျဖစႏငေၾကာငး၊ သ႔ဆပါလင အဟတရ တကယရေသာ သေဘာတရားႀကးႏင

ထေတြ႕ျခငးမဟတဘ၊ သဘာဝသေဘာျဖစႏငေၾကာငး ရငးလငးေျပာျပေလသည။ ထအခါ ၎ပဂၢလက

အဟတရ တကယရေသာ သဘာဝႀကးႏင ကြၽႏပထေတြ႕ဖးပက စစေဆးေမးျမနး၍ ကြၽႏပ၏

အေျဖမားက ေကနပေသာအခါ သ၏ အားထတပ ခြၽတယြငးခကက ေထာကျပပါေတာဟ

ေတာငးပနေလသည။

ေလကငပေဖာျပနညးေလကငပေဖာျပနညးေလကငပေဖာျပနညးေလကငပေဖာျပနညး

ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥအတငး အားထတလကရပါေၾကာငးႏင ကြၽႏပထသ႔ေပးစာမား လကခရရ

ေသာလညး ၊ အထကပါပဂၢလကသ႔ စစေဆးေမးျမနးရသည အခြငအေရးမး မရရရာတြင ၊ “လမးေခာ”

သမားလညး ရႏငသညျဖစ၍ ၎ကငစဥ အေၾကာငးက ထပေလာငး၍ ေဖာျပလကပါဦးမည။ ဤ

ေဆာငးပါးအစတြငေဖာျပခသညအတငး ဒေ႒ဒ႒မတနညးအရ အားထတေသာ ေယာဂသည

အျခားေသာ ဝပနာနညးမးကသ႔ ေရ႕စတကေနာကစတက လက၍ သမတျခငးမးမဟတဘ ၊ သတ

ေစတသက ယဥေသာစတမး ေမြးျမ၍ အာရႏင အာရမၼဏတ ထခကမတငး၊

သတကပလကရသညျဖစ၍ ပစၥပၸန တညတညအေပၚမာခညး အသကေရာကလကရသညဆလင

အထးရႈမတေနဖ႔ မလေတာဘ မျပတေစာငၾကညဖ႔သာရ၏။ ဥပမာ၊ တစစတစခက

91

လမးယလကသညဆလင “လမးတယ” “ကငတယ” “ယတယ” စသညျဖင ပညတအေခၚအေဝၚမားက

စတထ၌ ေဖာထတေနဖ႔မလ၊ ကယကာယ၏ လႈပရားပ အေနအထား ေျပာငးလပတညးဟေသာ

အျခငးအရာမားကသာ ေစာငၾကညဖ႔ လေပသည။ တစေနရာတြင ထငလက၊ ခပစပစပ၊

အလပလပေသာ အခနမားတြငလညး ၾကားျခငး၊ ထေတြ႕ျခငး အသကရရႈကျခငး၊ အစရေသာ

အာရေျပာငးလမႈမားက သကသကသာသာကေလးႏင ေျပာငးတငးေျပာငးတငး

သေအာငေလကငရပါသည။

စးစမးေသာစတထားစးစမးေသာစတထားစးစမးေသာစတထားစးစမးေသာစတထား

အေရးႀကးေသာ အခကတစခမာ ထအာရမားႏင မထခကေစရေအာင စတကထနးသမးထားဖ႔မဟတ

(ထနးသမးထားျခငးသည သမာဓအလပျဖစ၍ သမထဘကသ႔ ယမးသြားႏငသည။)

အာရေျပာငးလတငး၊ ေျပာငးလျခငးက သေအာင သတရေစဖ႔မသာျဖစသည။ ထအခါတြင

ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥအရ “ဒါေတြ ဘာျဖစတာပါလမ” ဟ စးစမးေသာသေဘာသြငးလကသညအခါ

အာရေျပာငးလတငး စတေျပာငးလျခငး ပါတကား၊ စတသည ျဖစခညပကခည ရေနျခငးပါတကား

စသညျဖင ဥဒယဗၺယ သေဘာက “ဘြားခန ထငျမငလာတတေပသည။ ဤသ႔ ထငျမငလာေသာ

ဥဒယဗၺယသေဘာႏင “ျဖစပက ျဖစပက” ဟ၍ အေျခာကတက ဆငျခငသးသပေသာ ဥဒယဗၺယတ႔၏

ျခားနားျခငးကလညး သတျပၾကရာေခသည။

အတြငးဘကသအတြငးဘကသအတြငးဘကသအတြငးဘကသ႔႔ ႔႔ လညျခငးလညျခငးလညျခငးလညျခငး

ဒေ႒ဒ႒မတနညးအတငး အားထတေသာ ေယာဂသည ပဥၥာရမား ဆတသဥးသြားေစေအာင

ရညရြယခက မထားသင။ အာရအမးမးႏင တကခက၍ ျဖစေပၚလာေသာ (ဝညာဥ) စတတ႔က သတႏင

ေစာငၾကညဖ႔ျဖစ၏။ ဥပမာ အသတစခၾကားလကရသညဆအ။ “ဘာသပါလမ” ၊“ဘယကလာတ

အသပါလမ” ဟ၍ စဥးစားေတြးေတာျခငးမျပရသညကား မန၏။ သ႔ရာတြင အသၾကားသည

အခကအတန႔၌ ျဖစေပၚလာသည (ေသာတဝညာဥ) ၾကားစတကမကား “ဘာပါလမ” ဟစးစမးသင၏။

“ဘာသပါလမ” ဟ၍ စဥးစားျခငး ႏင “ဘာပါလမ” ဟ၍ စးစမးျခငးတ႔သည ျခားနားျခငးရ၏။

“ဘာသပါလမ” ဟ၍ စဥးစားျခငးသည မမၾကားဖးသည အသမးတညးဟေသာ သညာအမတအသား

တ႔က အမသဟျပ၍ စဥးစားၿပးေနာက ၊ ဇြနးႏင ပနးကနထလကေသာ အသဟ၍ ဆးျဖတခက

ခေပေတာမည။ အသက ၾကားလကရေသာအခါ “ဘာသပါလမ” ဟ၍ မစဥးစားဘ “ဘာပါလမ” ဟ၍

စးစမးျခငးမကား ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥ အလပျဖစ၍ “ၾကားစတ” ၏ သေဘာတရားက

စးစမးျခငးျဖစေလသည။ ယငးသ႔စးစမးေသာအခါတြငလညး “ေသာတဝညာဥစတ” ဟေသာ

92

အမညပညတျဖင ကယဟာကယ အေျဖေပးရနမဟတ။ ထၾကားစတ၏ သဘာဝက

စးစမးဆငျခငရနမသာ ျဖစေပသည။ ဤကသ႔ စးစမးျခငးသည ပစၥပၸန အာရေပၚမ ျဖစေပၚလာေသာ

သဘာဝႏင ပတသက၍ ဆငျခငျခငးျဖစေသာေၾကာင ပစၥပၸန တညတညႀကး မဟတေတာေစကာမ

ပညာေစတသကျဖစေသာ ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥ ႏင လညးေကာငး၊ ၀တကေစတသကျဖစေသာ

သမၼာသကၤပၸမဂၢငႏင လညးေကာငး ယဥသညျဖစ၍ တနဖးရလသညဟ နားလညသငၾကေပသည။

ျဖစေပၚလာေသာပဥၥာရ အေပၚ၌ လညးေကာငး၊ ၾကစညစတကးမျခငးတညးဟေသာ ဓမၼာရ

အေပၚ၌လညးေကာငး ထကသ႔ ရဖနရခါ စးစမးဆငျခငသငေပသည။

ဉာဏအျမငပါရမညဉာဏအျမငပါရမညဉာဏအျမငပါရမညဉာဏအျမငပါရမည

ၾကားကာမတ၊ ျမငကာမတျဖငသာ ေနႏငေလာကေအာင သတေကာငး လပါသညဆေသာလညး၊

အထကတြငေဖာျပခသည ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥ ႏင သမၼာသကၤပၸမဂၢငတ႔ မယဥခလင ဉာဏအျမငမပါဘ

လကႏင ပဥၥာရမား ဆတသဥးသြားသညအထ သမာဓလြနကသြားတတေသာေၾကာင အထးသတျပ

ၾကရာေခသည။ သမာဓလြနကၿပး အာရေတြ ဆတသဥးသြားရသညဆလင ဉာဏအျမငတးတကျခငး

လညး မရႏငေတာ၊ လပစရာ အလပလညး ရာမေတြ႕ဘ တျငမးတညးျငမးေနရသာရေပေတာမည။ ျငမး

တငးလညး မဂမဟတ၊ ဖလလညးမဟတ။ သမာဓသကသကျဖစႏင၏။ အထးအေရးႀကးသညကား

မဂဖလ နဗၺာန အလပဟသညမာ သမာဓအေထာကအက လအပသညမနေသာလညး ထးကေသာ

ဉာဏအျမင မပါဘလကႏင မျဖစႏငျခငးကလညး သတျပၾကရာေခသည။

သေဘာေပါကခရပသေဘာေပါကခရပသေဘာေပါကခရပသေဘာေပါကခရပ

ဤကငစဥႏငပတသက၍ ကြၽႏပ၏ ကယေတြ႕တစခက တငျပရေပဦးမည။ အေတာသတျမ၍

အေလအကင ရရလာေသာအခါ၌ ဗဟဒၶသ႔ စတမေရာကေတာဘ ျဖစေလသမေသာ အျခငးအရာ

တ႔သည မမအတြငး၌သာ ျဖစလကရသညဟ ထငျမငလာရာတြင “ဒါဘာျဖစတာလ” ဟ ကယဟာကယ

ေမးလက၏။ ထကသ႔ေမးရငး အတြငး၌ ျဖစေနေသာ သေဘာကလညး အထပထပရႈဆငျခင၏။ ဤတြင

ေအာကပါအတငး ကြၽႏပ သေဘာကလာသည။

မမအတြငး၌ ျဖစေလသမေသာ “သစတ” ဟသမတ႔ သည အဟတတကယ ရေနသညမဟတ၊ မနထ၌

အရပသဖြယ ထငလာျခငးမသာျဖစသည။ ဥပမာ၊ မနတစခပက ေထာငၾကညလကေသာအခါ

အလဥးသငေသာ ဝတပစၥညးမား၏ အရပမား ထငလာျခငးက ျမငရ၏။ တစေနရာ၌

စားပြကလားထငမားကျမငရ၍ မနက အနညးငယေရႊ႕ေပးလကရာတြင ဗရကျမငရ၏။ တစဖနထပ၍

93

ေရႊ႕ျပနေသာ ျပတငးေပါကက ျမငရ၏။ ထမနထ၌ ျမငရေသာဝတပစၥညးမားသည တကယမဟတ၊

အရပမားသာျဖစ၏။ အရပသညတကယဟတေသာလညး မနထမ ဝတပစၥညးမားကား

တကယမဟတေခ။ ထနညးတစြာ စတထ၌ အာရတစခ ေပၚလာေသာအခါ တကယအျခငးအရာမဟတ၊

အာရ၏ အရပထငျခငးမသာျဖစေခသညဟ သေဘာကလာ၏။ တကရကေဖာျပရေသာ

ကြၽႏပအားေစာကားဖးေသာ လတစေယာကအားသတရလကသည ဆလင ထလသည ကြၽႏပအဖ႔၌

အဟတတကယရလာ၍ ေဒါသစတျဖစေပၚလာရေတာသည။ စငစစမာ ထလသည ၎ခဏ၌

အဟတတကယရေကာငးမ ရမည။ ကြယလြနၿပး ျဖစခငလညးျဖစႏငသည။

ကြယလြနၿပးပငျဖစေစကာမလညး ေစာကားျခငးက သတရလကမလငေဒါသစတျဖစတတေသး၏။ သ႔

ဆလင အရပကအေကာငထငၿပး ႏလးမသာယာမႈျဖစရျခငးေပတကား။ မနထ၌ ျမငရေသာ ဝတပစၥညး

က တကယထငမတ၍ ကငတြယစမးသပလျခငးမးႏင တေနၿပတကား စသျဖင

သေဘာေပါကခဖးေလသည။

သသညဆ၍သသညဆ၍သသညဆ၍သသညဆ၍ မၿပးျခငးမၿပးျခငးမၿပးျခငးမၿပးျခငး

ထေနာကပငး၌မကား ေပၚလာေလသမေသာ ဣ႒ာရမား ႏင အန႒ာရမားသည တကယေပေလာဟ

ကယကယကယေမးလကသညအခါ တကယမဟတ၊ အေၾကာငးတကဆငခကတြင အာရ၏

အရပထငျခငးမသာ ျဖစသညဟ သးသပမ၍ ထကသ႔ သးသပမတငးလညး အေတာႀကး

ျငမးခမးမႈရေလ ေတာသည။ တစခါတစရတြငလညး အလမရအပေသာ အန႒ာရက ဤနညးျဖင

သးသပ၍ ေပာကကြယ သြားေသာအခါ၊ အာရႏငတကြ ထအာရက

သေသာစတသညေပာကကြယသြား၍ ၊ စတအသစ ျဖစေပၚ ေနျခငးက ေတြ႕ရျပနရာတြင

ယခငစတေဟာငးသည မညသညေနရာဌာနသ႔ ေရာကသြားၿပး စပလကရပါသနညးဟ၍

စစေဆးမပါေသးသည။ ဘယမာမ စပလကမရပါဟ၍ ေျပာတတၾကမညျဖစေသာလညး၊

သာမနေျပာတတျခငးႏင တကယ လကေတြ႕အလပလပ၍ ေတြ႕ရ ရေသာအျခငးအရာတ႔၏ ျခားနားပ

အေရးႀကးျခငးက အထပထပသတေပးလသည။ တရားဆသညမာ “သလငၿပးသည”

ဟေသာဂဏးသားမားလညးရၾကေပရာ၊ ထသတ႔ကလညး “ဘယမာမ စပလကမရျခငး” က

မမတ႔သပါသညဟ ေျပာၾကေပလမမည။ သ႔ရာတြင ထသတ႔၏ “အသ”ႏင ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥအရ

စစမးစစေဆးျခငးအားျဖင ျဖစေပၚလာေသာ ေယာဂ၏ “အသ”

တ႔႔မာအႀကးအကယျခားနားျခငးရေၾကာငး သတျပၾကေစလသည။

94

ဉာဏရငကကရပဉာဏရငကကရပဉာဏရငကကရပဉာဏရငကကရပ

ကယေတြ႕အျခငးအရာတစခက ဆကလကတငျပရေသာ၊ တစခါတစရတြင စတတနလႈပေခာကခားေစ

သည ဓမၼာရ တစချဖစေပၚလာ၍ အထကပါနညးအတငးဆငျခငသးသပလကသျဖင ေပာကကြယသြား

ရာတြင “ဘယလျဖစတာပါလမ” ဟေသာစစမးမႈ ျဖစေပၚလာ၏။ ဤတြင ေအာကပါဥပမာသည

စတထတြငဘြားခနေပၚလာ၏။

လသမနးေသာ ေတာႀကးထ၌ ေလျပငးကေလး တစခကတကခတလကရာတြင

သစကငးသစခကမားရတတရကလႈပရား၍ သစရြကမားေကြကကာ ၎ေဒသတဝက၌

လႈပလႈပရားရားျဖစသြားေသာလညး တစခဏမၾကာ၍ ေလျငမသကသြားရာတြင သစကငးသစခကႏင

သစရြကတ႔လညးျငမသကသြားၾက၏။ ေတာနကႀကးထ၌ျဖစေသာ လႈပရားမႈတစချဖစျခငးေၾကာင

တစဦးတစေယာကေသာသကမ သတလညးမျပ၊ သလညးမသလကေခ။ ထနညးတစြာ ကြၽႏပ၏စတ

တနလႈပေခာကခားမႈမာလညး ဘယသမ မသလကဘ ၿပးဆးသြားေခၿပတကား။ ေလတကစဥခဏတြင

ေတာထ၌ သစရြကမားေကြကျခငးကသ႔ ၊ ကြၽႏပစတမာလညး ထစဥက လႈငးထမးပးထကြကာ

အေရးတႀကး ထငခမေသာလညး၊ ဆငျခငသးသပလကေသာအခါတြင ထေလကသ႔ပင ဘယဆ

ေရာကမနးမသ ေပာကပကသြားေခၿပတကား၊ စသညမားျဖင ႏလးသြငးျခငးအားျဖင ဉာဏရငကက

ျခငး သ႔ ေရာကလာရေပသည။

တကတြနးႏႈးေဆာခကတကတြနးႏႈးေဆာခကတကတြနးႏႈးေဆာခကတကတြနးႏႈးေဆာခက

နဂနးခပအေနျဖင ကြၽႏပ အထးတလည တကတြနးလသညမာကား ဤေခတ၌

တရားအားထတၾကေသာ ေယာဂမားသည သမာဓ အေရးႀကးျခငးက နားလညၾကသေလာက၊

ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥ ႏင သမၼာသကၤပၸမဂၢငတ႔၏ အေရးႀကးျခငးက အေလးေပးၿပး

ထညသြငးအလပလပျခငး နညးပါးလ၏။ ဝတကေစတသကျဖစေသာ သမၼာသကၤပၸမဂၢငအေၾကာငးက

ရဖနေျပာတတၾကေသာလညး၊ ပညေျႏၵေစတသကျဖစသည ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥ

ေခၚစးစမးျခငးအလပမးကမ ေျပာသၾကားရခလသည။ အျခားေသာအားထတနညးမားအေၾကာငးက

ေဝဖနရန အလမရဘ၊ ဒေ႒ဒ႒မတ နညးအရ အားထတ ၾကေသာ ေယာဂမားအဖ႔မာ သမာဓ

သကသကလြနကေသာအခါ၌ ဉာဏအျမငျဖင အဆငဆငတကရ မညအစား၊ အာရမားဆတသဥး၍

“ျငမး” သြားေသာအျဖစသ႔ ေရာကသြားတတသည ျဖစေသာေၾကာင ဓမၼဝစယသေမၺာဇၥဥ သ႔မဟတ

သမၼာသကၤပၸမဂၢငကလကမလြတေစဖ႔ ႏႈးေဆာအပပါသည။

95

ကြၽႏပေတြကြၽႏပေတြကြၽႏပေတြကြၽႏပေတြ႕႕႕႕ေသာစတသဘာဝေသာစတသဘာဝေသာစတသဘာဝေသာစတသဘာဝ ( ( ( ( ၉၉၉၉ ))))

ဤဘဝအတြငးဤဘဝအတြငးဤဘဝအတြငးဤဘဝအတြငး အားထတဆ၌ပငအားထတဆ၌ပငအားထတဆ၌ပငအားထတဆ၌ပင စတျငမးခမးမႈစတျငမးခမးမႈစတျငမးခမးမႈစတျငမးခမးမႈ ရေစႏငေသာရေစႏငေသာရေစႏငေသာရေစႏငေသာ ကငစဥႀကးကငစဥႀကးကငစဥႀကးကငစဥႀကး

အတတဘဝအတတဘဝအတတဘဝအတတဘဝ ရမရ၊ရမရ၊ရမရ၊ရမရ၊ သသရာသသရာသသရာသသရာ အစအစအစအစ ဘယသဘယသဘယသဘယသ႔႔ ႔႔နညးနညးနညးနညး----ဟေသာဟေသာဟေသာဟေသာ ျပနာအားလးျပနာအားလးျပနာအားလးျပနာအားလး ရငးႏငေသာလပငနးရငးႏငေသာလပငနးရငးႏငေသာလပငနးရငးႏငေသာလပငနး

လြနခေသာ စကတငဘာလအတြငးက ရနကနၿမ႕သ႔ ေရာကခရာတြင ကြၽႏပ၏ေဆာငးပါးမားက ဖတရႈ၍

၊ ဗဒၶေဟာျပေတာမခသည ဒေ႒ဒ႒မတနညးအတငး ကြၽႏပ အားထတပမားက ႏစသကသေဘာကေသာ

လႀကးပငးႏငလလတပငးအခ ႔႔က ၎တ႔အား သငတနးေပးဖ႔ ေတာငးပနၾကသည အေလာက၊

လႀကးမားႏင လလတမားက တစခစ ပငးျခားလက သးႀကမမစ သငတနးေပးခရပါသည။ ထ႔ျပင

ျမနမာျပည အႏ႔အျပားရ ကြၽႏပ၏ ေဆာငးပါးပရတသတအနက ႏစသကသေဘာကသျဖင

စမးသပအားထတၾကသမားလညး ဤၿမ႕တစေယာက ထၿမ႕တစေယာက စသညျဖင ရေနၾက၍

၎တ႔ထမ ေပးစာမားလညး လကခရရခရာ ဤသတ႔အတြကလညးေကာငး၊ ရနကနၿမ႕၌

သငတနးဆငးၿပးေသာ ဓမၼ မတေဆြမားအတြကလညးေကာငး ၊ ကြၽႏပပ႔ခေျပာျပခေသာ

အျခငးအရာမားက အကဥးခးကာ ေဆာငးပါးတစပဒ အေနျဖင ေရးသားေဖာျပလကရေပဦးမည။

ပနးခဆရာပနးခဆရာပနးခဆရာပနးခဆရာ ဥပမာဥပမာဥပမာဥပမာ

ေရးဦးမာ စတသဘာဝႏင ပတသက၍ လအမားတ႔ အထငမားလကရေသာ အခကတစခက

တငျပလ၏။ (ဤအေၾကာငးအရာမာ လြနခေသာ ၉ ႏစခန႔က ဟသာဝတ သတငးစာ၌ ေရးသားေဖာျပ

ခဖးပါသည။)

ပနးခဆရာ တစေယာကသည ေၾကာကမကဖြယေကာငးေသာ ဘလးရပ သ႔မဟတ သရရပ တစခက

ေရးျခယသညဆအ။ အလြနတရာ စတကးေကာငး၍ လကရာေျမာကေသာ ပနးခေကာ

တစေယာကျဖစသညအေလာက၊ သေရးျခယေသာ ဘလးရပသည လြနစြာေၾကာကစရာေကာငးလ၍

ထသသည မမေရးျခယထားေသာ အရပႀကးက ၾကညရငး သညးတနအတနျဖစကာ အလန႔တၾကား

ေအာဟစလကမသညဆအ။ ၎၏ ေအာသက ၾကားရေသာသမားသည သ၏ပနးခခနးထသ႔

ေျပးဝငလာၾက၍ “ဘာျဖစတာလ” ဟေမးၾကညရာတြင ၎ပနးခဆရာက ဘလးရပႀကးက ညႊနျပကာ

“ေၾကာကလေခရ႕ဗာတ႔” ဟေျပာသညဆအ။ ထအခါတြင လမားက ၎အရပႀကးက

မညသေရးျခယပါသနညးဟေမးၾကရာ ပနးခဆရာက မမ ေရးျခယထားေၾကာငး ေျပာျပသညႏင

“အဩစရာေကာငးလကတ လတစေယာကပါပဗာ၊ ကယေရးတ အရပက

96

ကယဟာကယၾကညၿပးလန႔ေအာရသတဗာ၊ ဒလေတာရးၿပထငတယ” ဟ ဆၾကေပလမမည။

ထအခါ တစေယာကေသာသက “ဒါျဖင ဒအရပကားႀကးက ဖကပစလကပါေတာလားဗ” ဟေျပာ၍

ပနးခဆရာ က “ေရးထားမၿပးဟာမ႔ ဖကလ႔မရေတာဘးဗာ” ဟေျပာရာတြင “ခကလကတ

လတစေယာက ပါတကား ၊ ကယေရးတ အရပက ကယဖကလ႔ မရေတာဘးတဗာ၊ ဟတႏငၾကရ႕လား”

ဟဆသမားက ဆၾကေပလမမည။ ဤတြင အျခားလတစေယာကက “ဒလဆရင ဒအရပကားႀကး က

မၾကညဘေနပါေတာလားဗာ….”ဟ အႀကေပးရာ ပနးခဆရာက “မၾကညဘလညး ကြၽနေတာ

မေနႏငဘးဗ၊ ၾကညေနရမာဘ” ဟျပနေျပာသညဆအ။ ၾကားရေသာလမားက “ခကၿပဗ ႔ ၊ ကပတ႔

ပနးခ ဆရာေတာ ရးတာမ သြကသြကခာေနပါၿပေကာလားဗာတ႔” ဟဆၾကေပလမမည။ ဤကား

စတသဘာဝႏင ပတသကသည ဥပမာျဖစ၏။ ဥပေမယကား ဤသ႔တညး။

ပထဇေနာပထဇေနာပထဇေနာပထဇေနာ ဥမၼတေကာဥမၼတေကာဥမၼတေကာဥမၼတေကာ

သတဝါဟသမမာ (အထးသျဖင လသတဝါမားမာ) အထကပါ ပနးခဆရာကသ႔ ျပမလကရေနျခငးက

ကယဟာကယ မသဘျဖစလကရၾကသည။ လသတဝါသည ပစၥပၸနအေပၚ၌ အာရ မျပဘလက

အတတအျဖစအပကမားႏင အနာဂတအတြက အေတြးအေခၚမားျဖငသာ အခနကနလကရ ၾက၏။

တစေယာကေသာသက မမအား ထခကနစနာေလာကေအာင ပတခတကရ႕သညဆလင ၊

ခရေသာလသည ထအျခငးအရာက မၾကာမၾကာ သတရကာ ခဏခဏ ေဖာထတ၍ ႀကမဖနမားစြာ

ေဒါသျဖစလက၊ စတဆငးရျခငး ျဖစရေလေတာသည။ ပတခတကရ႕ေသာလ၏ စကားလးမားကား

အတတျဖစ၍ ေလထ၌ ေပာကကြယကနခနးသြားခေလၿပ။

ခရသအဖ႔မာကား ျပနလညေဖာထတမတငး မလကကသ႔ ပပသသႀကး ေပၚထြကလာ၍

ႏလးပေလာငျခငး ျဖစရေလေတာသည။ ခရေသာလသည ထအျခငးအရာ က ေဖာကဖကပစရန

မတတႏငဟ ဆလင ၊ ပနးခကား က ဖကပစရန မတတႏငဟ ဆေသာ ပနးခဆရာႏင

တသညမဟတပါေလာ။ ထအေၾကာငးက မစဥးစားဘ မေနႏငဟ ေျပာခလငလညး၊ ပနးခကားက

မၾကညဘ မေနႏငဟေျပာေသာ ပနးခဆရာ၏ စကားႏင အတတပင ျဖစသည မဟတပါေလာ။

ပနးခဆရာကမကား အရးတစေယာကဟ၍ ေခၚၾကမညျဖစရာ လြနေလၿပးေသာ

အျဖစအပကတစခသည မမအား ႏလးမသာယာျခငး ျဖစေစသညဟ သပါလကႏင တစဖနျပန၍

ေဖာထတေခၚယျခငး မျပဘ မေနႏငပါဟ ဆျခငးသညလညး “ရးျခငး” ပငျဖစသညဟ ဆထကသည

97

မဟတပါေလာ။ (ပထဇေနာ ၊ ဥမၼတေကာ) ပထဇဥဟသမသည “အရးမား” ျဖစၾကသညဟ

ဗဒၶဆေတာမခရာ ထစကားေတာ၏ မနကနျခငးသည ဤကစၥမးတြင အထးထငရားလသညဟ ကြၽႏပ

စဥးစားမပါေတာသည။

ဆနးၾကယေသာဆနးၾကယေသာဆနးၾကယေသာဆနးၾကယေသာ စတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝစတသဘာဝ

လြနေလၿပးေသာ ႏလးမသာယာဖြယအျဖစအပက တစခက ျပနလညေဖာထတ သညအခါ

ႏလးမသာမယာ ျဖစရျခငးတညးဟေသာ စတသဘာဝက ရငးလငး ေဖာျပရေပဦးမည။

လတစေယာကသည ဆငအေၾကာငးကစဥးစားလကသညအခါ ၊ ဆငတစေကာင၏ ပသဏၭာန

ေပၚထြကလာေပလမမည။ ၎ဆငသည တကယဆငေလာဟ ေမးလင တကယဆငမဟတ ၊ စတက

ဖနဆငးေသာ ဆငမသာျဖစသညဟ ေျဖတတၾကေပလမမည။ သ႔ဆလင စတသည တစေနရာမေန၍

ဆငေကာငႀကးကဖနဆငးသေလာ၊ စတတျခား ဆငတစျခားေလာဟေမးခလင ရတတရက

မေျဖတတဘ ရတတၿပးေနာက တစျခားစကား မဟတႏင အတတပငျဖစတနရာသညဟ

စဥးစားမၾကတနရာသည။ သ႔ေသာ အမားအားျဖင ထငမတတတၾကသညမာကား စတက

ဆငေကာငႀကးက ဖနဆငးလကေသာအခါ၊ ထဆငေကာငႀကးက ငါကျမငရသညဟ ထငမတတတၾက

ေလသည။ စတသဘာဝ အစစအမနမာ စတတျခား ဆငတျခားမဟတရသာမကေသး၊ ဆငေကာငက

စတကဖနဆငးေသာ အခကအတန႔တြင ဆင၏ သဏၭာနက သေသာစတ (ဆငစတ) ျဖစလာ၍

ထဆငသည “ စတဆင” မသာျဖစသည။ ထပသဏၭာနက ျမငေသာ ငါေကာငဟ၍ ရသည မဟတေခ။

စာဖတသသည ဤအျခငးအရာက ႏလးသ႔ ခကေအာင မခယႏငေသးေစကာမ ၊ ဦးေႏာက

ျဖင(intellectually) သေဘာေပါကသညဆလငပင ခးကးထကပါေပၿပ။ (မဂဖလ အလပဟသညမာ

ဦးေႏာကသကသက အလပမဟတ၊ ႏလးသ႔ခကေအာင ခယရေသာ အလပမးျဖစေခသည။)

ကယဟာကယဆငးရေအာငလပျခငးကယဟာကယဆငးရေအာငလပျခငးကယဟာကယဆငးရေအာငလပျခငးကယဟာကယဆငးရေအာငလပျခငး

တစဖန အထကတြငေဖာျပခေသာ အျခငးအရာ၌ မမအား ပတခတကရ႕ ေသာျဖစရပက ျပနလညေဖာ

ထတ လကသညအခါ စငစစအားျဖင ၎ျဖစအငက ငါကျပန သတရလာျခငးကား မဟတ၊ သညာ၏

အကအညအားျဖင ၎ျဖစရပက တစဖနထပ၍ သေသာ ဝညာဥစတ ျဖစေပၚလာ၍ ေဒါသတညးဟေသာ

သခၤါရကၡႏၶာ၊ အခရခကျခငးတညးဟေသာ ဒကၡေဝဒနာတ႔သည (နမခႏၶာေလးပါးတ႔သည) တစျပငနက

တညး ျဖစေပၚလာၾကရျခငးမသာျဖစေလသည။ ထကသ႔ အသစတစဖနထပေလာငး၍ အခရခကျခငး

တညးဟေသာ ဒကၡေဝဒနာ ခစားရျခငးကစၥ၌ ပတခတကရ႕ေသာ လသည အေၾကာငးရငး စစစစ

98

မဟတ။ စတဆငးရေစရေအာင စတကပင ျပလပျခငးျဖစေလသည။ ဆလရငးမာ မလပထမ၌ ထသ၏

ပတခတကရ႕မႈေၾကာင စတဆငးရျခငး ျဖစခရသညမနေသာလညး၊ ေနာကတစဖန ထပ၍ အႀကမႀကမ

ဒကၡျဖစရျခငးမကား စတက စတက ျပလပျခငးျဖစသညဟသာ ဆထကေပသည။ အေၾကာငးမကား

လြနေလၿပးေသာ ျဖစရပတစခသည ၿပးဆးခၿပး ျဖစပါလက စတက ေဖာထတၿပး ကယဟာကယ

ဆငးရေအာင ျပလပရာေရာကေလေသာေၾကာငတညး။

ေမာငေမာငေခၚေလထးရးရညေမာငေမာငေခၚေလထးရးရညေမာငေမာငေခၚေလထးရးရညေမာငေမာငေခၚေလထးရးရည စတသဘာဝ ႏင ပတသက၍ တငျပလေသာ အခကတစခ ရေသး၏။ မားစြာေသာ သတ႔က “ကယဆငးရခင ဆငးရပါေစ၊ စတေတာျဖင မဆငးရေစခငဘး၊ စတဆငးရမာ တစခေတာ ေၾကာကတယ” ဟ ေျပာတတၾကေလသည။ ဟတလညး ဟတေပသည။ ကယဆငးရရျခငးထက စတဆငးရရျခငး က ပ၍ အခရခကေပသည။ သ႔ရာတြင စတဆငးရေအာင ျပလပေသာ“လကသည” က ပမာေဆာင၍ ေဖာျပပါဥးမည။ စတသည ႏြ႕ဆးဆးတတေသာ ကေလးႏငတ၏။ ကေလးသငယမားအား မဘလပသမားက ယယပကေထြး ျပလပကာ၊ အလလကလြနးအားႀကးလင ပကစးတတသည။ (Spoilt child) ဆျခငးမာ အေရ႕တငးသားမားေရာ၊ အေနာကတငးသားမားပါ နားလညၾကေသာ အျခငးအရာ တစချဖစ၏။ အလလကလြနးသျဖင ပကစးေသာ သငယတစေယာကသည တစခၿပးတစခ ေတာငးတတ၍၊ မရလင နားပနားဆာ လပတတ၏။ အခ႕လညး ေျမႀကးေပၚသ႔ ပစလကာ လးလမ ပဆာတတ၏။ မဘမားက အလလကေလေလ ပဆာတတေလေလ ျဖစလာ၏။ ကေလးသငယမား ျပလပတတၾကေသာ အျပအမတစခက ေဖာျပရေသာ၊ ကေလးတစေယာကေခာလသညအခါ အနးအနား၌ မညသမားရေနသနညးဟ လမးၾကညတတ၏။ ထေပးမည မဘအစရေသာ လႀကးမားက ျမငသညအခါ သ႔ဟာသ မထေတာဘ ထေပးမညက ေစာငေနတတ၏။ လႀကးမဘမားက ပာပာ သလထလာၿပး ေပြ႕ထကာ “လကေလး ဘယနာသြားသလ” ဟ ယယယယ ေမးမလင ရတတရက မထေတာဘ ၾကမးေပၚ၌ လးလမကာ ငေကြးလကေသး၏။ တစခါတစရတြင ၾကမးေပၚ၌ လၿပးေနာက ေတာငၾကညေျမာကၾကည ၾကည၍ အနးအနား၌ လႀကးတစေယာကမ မေတြ႕ျမငရသညအခါ ၊ သ႔ဘာသာထ၍ သြားျခငးကလညး ေတြ႕ျမငဖးၾကေပလမမည။ စတသညလညး ဤနညးႏငႏင ျပမတတေသာ သဘာဝရ၏။ ငါစတကေလး မဆငးရေစရေအာငဆ၍ သ႔အလလကၿပး ယယယယ လပမလင “ေမာငေမာငေခၚေလ...ထးရးရည” ဟေသာ စကားကသ႔ ဟဟာလခင၊ သညဟာလခင ျဖစလာ၍၊ မရလင ေကာကခင၊ ေကြးခင၊ ေအာခင ငခငျဖစလာ၏။ သ႔က သမးပကမလင အထကပါ ကေလးသငယကသ႔ ႏြ႕ဆးဆးလာေတာ၏။ “မငးဟာမငး ဆငးရခင ဆငးရစမးကြာ” ဟ သေဘာထားကာ ပစထားႏငပါမကား၊ ထငသေလာက မဆငးရေတာဘ သ႔ဟာသ

99

အလကသငေနတတျခငးက ေတြ႕ရေပလမမည။ နကနေသာ စတသဘာဝအေၾကာငးက သေဘာမေပါကေသးလင ရေစဥး၊ ဤအျခငးအရာမေလာကက သေဘာေပါကသညဆလငပင အေတာႀကး သကသာရာရျခငးက ေတြ႕ရေပလမမည။ ဤအျခငးအရာက ေထာကျခငးအားျဖင စတဆငးရဖ႔ ေၾကာကတတသညဆကာ ယယယယလပမျခငးသညပငလင အမားႀကးတစချဖစေၾကာငး ထငရားေလာကေပၿပ။ အကးမမားေသာ ေမးခြနးမားအကးမမားေသာ ေမးခြနးမားအကးမမားေသာ ေမးခြနးမားအကးမမားေသာ ေမးခြနးမား ဤေခတလငယမားက “သသရာဆတာ ရပါသလား” ၊ “အတတဘဝ အနာဂတဘဝရပါသလား” ၊ “သသရာအစဟာ ဘယလပါလ”၊ “နဗၺာနဆတာ ဘယလေနပါသလ” ၊ “ဘာမ မရဘးဆတာ ဟတပါသလား” ၊ “ဘာမမရလင ဘယႏယလပၿပး လခငႏငမာလ” အစရေသာ ေမးခြနးမးတ႔က ကၽြႏပအား ႀကမဖနမားစြာ ေမးတတၾကေလသည။ ထကသ႔ ေမးတတေသာ လငယမားအား ကၽြႏပက ျပနေျဖရသညမာ သသရာအစက သရျခငးအားျဖင ေမာငတ႔၌ ဘယလအကးရပါမညနညး။ အတတဘဝ ရမရ ၊ အနာဂတဘဝ ရမရ အေၾကာငးက ကၽြႏပေျဖရလင ၊ ေမာငတ႔လညး ယခငမယၾကညမည။ ကၽြႏပလညး သကေသသာဓက မထႏင။ (ဤ အေၾကာငးက ရႈမ၀မဂၢဇငး ေဆာငးပါးတစပဒတြင ေဖာျပခဖးေလၿပ။) နဗၺာန ရမရ ၊ နဗၺာန၌ အဘယအရာမး ရ မရအေၾကာငးက ေျပာျပလငလညး ေမာငတ႔နားလညမည မဟတေသာေၾကာင အကးရမည မဟတေၾကာငး၊ ထ႔ေၾကာင နားလညးမလည၊ အကးလညး ရႏငမညမဟတေသာ အေၾကာငးအရာမားက ဖယထား၍ ၊ နားလညၿပး အကးရႏငေသာ အေၾကာငးအရာမားက ေလလာသငေၾကာငး၊ အကးရေသာ အေၾကာငးအရာမားက ေလလာ၍ သေဘာေပါကနားလညလာေသာအခနတြင ေမာငတ႔ေမးသမေသာ အထကပါေမးခြနးမားသည အလအေလာက ေျပလညသြားႏငမညျဖစေၾကာငးႏင ျပနေျပာကာ ဗဒၶတရားေတာ၏ သႏၵ႒က ဂဏအေၾကာငးက ရငးလငးေဟာျပရေလသည။ လကငငးျငမးခမးမႈရေသာတရားလကငငးျငမးခမးမႈရေသာတရားလကငငးျငမးခမးမႈရေသာတရားလကငငးျငမးခမးမႈရေသာတရား ကၽြႏပတ႔ ျမနမာျပည ဗဒၶဘာသာေလာက၌ ခၽြတယြငးခကႀကးတစခ ေတြ႕ရရသညမာ ဗဒၶဘာသာဝငတ႔၏ “ပနးတးတင” ျဖစေသာ နဗၺာနအေၾကာငးက ေဟာေျပာၾကရာတြင ၊ ၃၁ ဘ၌ ကငလညရျခငးသည ဝဋဆငးရႀကးတစချဖစ၍၊ ဝဋဆငးရမ ကၽြတလြတရာျဖစေသာ နဗၺာနသ႔ ေရာကေအာင ႀကးစားအားထတထကေၾကာငးမားႏငသာ ေဟာေျပာေလရၾကျခငးပင ျဖစေလသည။ လခမးသာ တစေယာကျဖစရျခငးက ဝဋဆငးရႀကးအေနျဖင ျမငတတဖ႔ ခယဥးလေသာ ပထဇဥပဂၢလမားအဖ႔မာ ဝဋဆငးရမ ကၽြတလြတျခငးဟသည အဓပၸာယမရသကသ႔ျဖစ၍၊ ဘာမမရေသာ နဗၺာနဆသညမးကလညး မလခငတတဘ ရတတေလေတာသည။ ဗဒၶဘာသာဝငအေပါငးတ႔ နားလညထကၾကသညမာ၊ ေသေသာအခါမ နဗၺာနသ႔ေရာက၍ နဗၺာနခမးသာႏင ေတြ႕ရျခငးက အပထား၍ ဗဒၶတရားေတာ၏ သႏၵ႒က ဂဏသတငးအေၾကာငးက အေလးေပးကာ ႏလးသြငးသငၾကေပသည။ သဒ႒ကဂဏဟသညမာ ေနာငတမလြနကမ

100

အကးခစားရျခငးမးမဟတ။ ဤဘဝအတြငး၌ လကငငးခကခငး အပျငမးေသာ တရား၊ စတဆငးရျခငးအမးမးတ႔မ လြတကငးခမးသာ သကသာရာရ၍ စတျငမးခမးေသာ တရားဟ၍ ဆလေပသည။ ေနာငဘဝမ လ႔စညးစမ နတစညးစမ စသညတ႔က ေမာမနးကာ ဒါန အစရသည ကသလေကာငးမႈမးကပင ျပတတၾကေသာ ျမနမာလမးတ႔သည၊ ဒ႒လကငငး ပေလာငျခငးမ သကသာရာရေသာ တရားမးျဖစသညဟ မခဆတဆတ ယၾကညတတၾကပါလင လခငစေကာငးသညဟ နားလညၾကဖ႔ ေမာလငထကေပသည။

ရရႀကးေထာကခေသာ ကငစဥရရႀကးေထာကခေသာ ကငစဥရရႀကးေထာကခေသာ ကငစဥရရႀကးေထာကခေသာ ကငစဥ ဤဘဝအတြငး၌ ဒ႒လကငငး ပေလာငျခငးမ သကသာရာရျခငး ဟသညမာ သဥပါဒေသသ နဗၺာနက ရညရြယျခငး မဟတေသးဘ၊ အားထတဆ အခကအတန႔၌ပင စတႏလးပပနဆငးရျခငးမ အထကအေလာက သကသာရာရေစႏငျခငးက ဆလေပသည။ လကငငးခကခငး သကသာရာရေစဖ႔ အားထတၾကရာတြငလညး ေဂါတမဗဒၶသည နညးအမးမး ညႊနျပေတာမခေပရာ၊ (ကၽြႏပအဖ႔ရာ၌ ကယတင အထကအေလာကခစားရ၍) လကေတြ႕အေနျဖင ေကနပဖြယ အေကာငးဆးေသာ ကငစဥ တစခအေနျဖင မဆငးမတြ ေထာကခရသညမာ ““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ”””” တညးဟေသာ ကငစဥပငျဖစေလသည။ အေလအအေလအအေလအအေလအကငျပလပဖကငျပလပဖကငျပလပဖကငျပလပဖ႔႔ ႔႔လျခငးလျခငးလျခငးလျခငး အထကတြငေဖာျပခေသာ ပနးခဆရာ ဥပမာ၊ ကေလးဆးဥပမာတ႔မာ စာထက ေတြ႕ရေသာ ဥပမာမား မဟတ၊ ကၽြႏပကယတင ၎ကငစဥအရ အားထတခသျဖင ေတြ႕ရေသာ စတသဘာဝက ေပၚလြငေအာင ဥပမာေဆာငျခငးမသာျဖစေလသည။ ဤစာက ဖတရေသာသက “ေကာငးပါၿပ၊ ပနးခဆရာဥပမာက သေဘာက၍ ကေလးဆး ဥပမာကလညး ေကနပပါသည။ သ႔ေသာ မမအား ပတခတကရ႕ျခငး ခရမႈက တစဖနျပန၍ မစဥးစားဘလညး မေနႏငပါ။ စတဆငးရမညကလညး စးရမျမတငး စးရမ၍ ဥေပကၡာျပထားရန မတတႏငပါ။ ထကသ႔ မျဖစေအာင ဘယနညးႏင ျပလပရပါမညနညး” ဟေမးျငားအ။ “ဒေ႒ဒ႒မတ” နညးအားျဖင အေလအကင ျပလပပါ” ဟ၍ ေျဖဆရေပမည။ ဆငးရျခငးႏစမးဆငးရျခငးႏစမးဆငးရျခငးႏစမးဆငးရျခငးႏစမး ခ႕ဥးအ။ သတဝါတ႔အဖ႔၌ ကယ၏ဆငးရျခငး ၊ စတ၏ဆငးရျခငးဟ၍ ဒကၡႏစမးရေပရာ၊ ကယ၏ ဆငးရျခငးဟသညမာ ရဖနရခါမသာ ႀကေတြ႔ရတတေသာ ဒကၡမးျဖစ၍ စတဆငးရမႈသညသာလင (မေနတတသမားအဖ႔၌) မၾကာခဏ ႀကေတြ႕ရတတေသာ ဒကၡမးျဖစ၏။ ပငပနးႀကးစြာႏင အလပၾကမး လပၾကရသမားမတစပါး၊ ကယဆငးရမႈဟသညမာ ဆာေလာငမြတသပျခငး၊ အလြနအမငး ခမးေအးျခငး ၊ အလြနအကၽြ ပအကျခငး၊ နာဖားမကနးျဖစရျခငး အစရေသာ အခကအတန႔မား၌သာ ႀကေတြ႕ရ

101

တတေပသည။ ကယဆငးရမႈဟသညမာ ပရပရ အကသလကအေလာက ႀကေတြ႕ရျခငးျဖစ၍ ဘရားရဟႏာမားေသာမ ေရာငကြငးရန မတတႏငဘ ကတ၍ခၾကရေသာ ဒကၡမးျဖစေခသည။ လကငငးသကသာရာရေသာနညးလကငငးသကသာရာရေသာနညးလကငငးသကသာရာရေသာနညးလကငငးသကသာရာရေသာနညး ကယဆငးရမႈထက အခရခက၍ လသတဝါတငးက ေၾကာကလပါသညဟ ဝနခၾကရေသာ ဒကၡမးမာ စတဆငးရျခငးပငျဖစ၏။ မညမေလာက ကနးမာေသာသ၊ ကြယဝေသာသ၊ တနခးႀကးေသာလ၊ အာဏာ လကကငရေသာသ၊ ထငေပၚေကာေစာေသာလပင ျဖစလငကစား (စတထားမတတလင မတတသေလာက) စတဆငးရမႈႏင ႀကေတြ႕ၾကရမညခညးျဖစ၏။ အာသေဝါ ကနခနးၿပးေသာ ဘရားရဟႏာမားသညသာလင စတဆငးရျခငးအမးမးတ႔မ လးဝကငးလြတသညဟ စာဆရ၏။ သ႔ရာ တြင ဘရားရဟႏာမားကသ႔ လးဝကငးလြတမႈမးမဟတေသးေစကာမ၊ အထကအေလာက သကသာခြင ရေစႏငေသာနညးမာ ““““ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတမတမတမတ”””” တညးဟေသာ ကငစဥပငျဖစေပသည။

အေတြးေၾကာငဆငးရျခငးအေတြးေၾကာငဆငးရျခငးအေတြးေၾကာငဆငးရျခငးအေတြးေၾကာငဆငးရျခငး ထပ၍ခ႕ဥးအ။ စတဆငးရမႈဟသမတ႔က စစေဆးလကသညရေသာ လကငငးႀကေတြ႕ရေသာ ဆငးရမႈ၊ အတတက ျပနေတြး၍ ခစားရေသာ ဆငးရမႈ၊ အနာဂတအတြက မနးေမာေတြးဆမျခငးအားျဖင ျဖစေပၚလာေသာ ဆငးရမႈဟ၍ သးမးသးစားရသညက ေတြ႕ရေပလမမည။ ဤသးခအနက လကငငးႀကေတြ႕ရေသာ အျခငးအရာေၾကာင စတဆငးရမႈထက၊ အတတအျဖစအပကက ျပနလည ေဖာထတမျခငးေၾကာင စတဆငးရမႈႏင အနာဂတအတြက မနးဆေတြးေခၚမျခငးေၾကာင စတဆငးရမႈ တ႔က ကလြနပေပါကျခငးက ေတြ႕ၾကရေပလမမည။ အတတႏင အနာဂတ အဖ႔တြငလညး အတတ အျဖစအပကက ျပနလညေဖာထတ စဥးစားမျခငးအတြကေၾကာင စတဆငးရရျခငးက ပမမားျပားျခငး က ေတြ႕ၾကရေပလမမည ။ (အတတႏင အနာဂတ ေတြးလးမားေၾကာင စတၾကညႏးျခငး မားလညး ရသညမနပါ၏။ သ႔ရာတြင ကၽြႏပ၏ ရညရြယခကမာ စတဆငးရမႈမ သကသာရာရေစေသာနညးက ေဖာျပလျခငးျဖစ၍ ၾကညႏးမႈက ခနလပထားရပါေသးသည။) လသတဝါ အမားဆးက အကလြနဆး စတဆငးရမႈ ျဖစေစေသာ အျခငးအရာမာ ၊ လြနေလၿပးေသာ အတတအျဖစအပကက ျပနလညေဖာ ထတ ေတြးေတာျခငးပငျဖစေလသည။ အႀကမႀကမဆငးရရျခငးအႀကမႀကမဆငးရရျခငးအႀကမႀကမဆငးရရျခငးအႀကမႀကမဆငးရရျခငး ေဆာငးပါးအစတြငေဖာျပခေသာ ဥဒါဟရဏ၌ လတစေယာကေယာကက မမအား ပတခတကရ႕ျခငး ခရသညဆလင၊ ၾကားလကရသညႏင တစျပငနက ေဒါသျဖစကာ စတဆငးရမႈ ျဖစရျခငးကား ရပါေစေတာ။ ပထဇဥဟသမအနက မညသမဆ ထကသ႔ ျဖစၾကရမညဆျခငးက မျငငးလပါ။ ခကခငး လကငငး “ပပေႏြးေႏြး” အဖ႔ရာ၌ ကရ႕မႈ ျပငးထနလင ျပငးထနသေလာက စတေပါကမျခငးမာ

102

ပထဇဥတ႔၏ ဓမၼတာျဖစပါ၏။ သ႔ရာတြင ထသ၏ကရ႕ရႈတခမႈသည ေနာငတစခဏတြင အတတျဖစ သြားခၿပ မဟတပါေလာ။ ကရ႕ရႈတခေသာသက တစႀကမတညးမသာျပလပျခငးျဖစပါလက ခရသအဖ႔ ရာ၌ စဥးစားမတငး ရငထက ပခန ေႏြးခနျဖစကာ ႀကမဖနမားစြာ စတဆငးရျခငးျဖစရသည မဟတပါေလာ။ တစႀကမမေသာ ပစၥပၸနျဖစရပ တစခအတြက အႀကမေပါငးမားစြာ စတဆငးရမႈ ျဖစရသညမဟတပါေလာ။ ဤအျခငးအရာကေထာကျခငးအားျဖင ပစၥပၸန အျခငးအရာထက ၊ အတတက ျပနလညေဖာထတ စဥးစားမတတျခငးေၾကာင ခစားရေသာ စတဆငးရမႈသည သာလြနႀကးကယျခငးကား ထငရားေလာကေပၿပ။ ႀကးစားလငေအာငရမညႀကးစားလငေအာငရမညႀကးစားလငေအာငရမညႀကးစားလငေအာငရမည လြနေလၿပးေသာ အတတအျဖစအပကက တစဖနျပန၍ မစဥးစားဘ မေနႏငျခငးမာ လသတဝါတ႔၏ ဓမၼတာျဖစသည မနေသာလညး၊ ထအတြကေၾကာင ခရေသာ စတဆငးရမႈမလြတေျမာကေရး အတြကမာ ဒေ႒ဒ႒မတတညးဟေသာ ဗဒၶ၏ ကငစဥသည အေကာငးဆးေသာ ေဆးနညးျဖစသညဟ ဆလေပသည။ ၎ကငစဥအရမာ အတတအျဖစအပက အနာဂတအျဖစအပကမားအေၾကာငးက ေတြးေတာႀကဆျခငးမျပဘ အာရ ၆ ပါးတ႔ႏင ပတသက၍ ျမငကာ မတ၊ ၾကားကာ မတ၊ နကာ မတ၊ စားကာ မတ၊ ထကာ မတ စသညျဖင လကငငးပစၥပၸန အေပၚ၌သာ စတက အကနအေလအကငျပလပ ရျခငးျဖစေလသည။ တစဘဝလး၊ တစသသရာလးက အတတႏင အနာဂတ အျခငးအရာမားအေၾကာငး ကသာ တစေလာကႀကး ေတြးေတာႀကဆလာခၾကေသာ သတဝါမား ျဖစသညအေလာက၊ ေလကငခါစ ၌ အခကအခေတြ႕ၾကရမည မနေသာလညး ခကခငးလကငငးလညး ပပနေသာက ကငးၿငမး၍ မဂဖလ နဗၺာန သ႔တငေအာင ေပါကေရာကႏငေသာ ဗဒၶ၏ ကငစဥလညး ျဖစေသာေၾကာင ၊ ရတတရက ခကခငး မေအာငျမငႏငေသးျခငးအတြက စတပကအားေလာထကသည မဟတပါေပ။ အျခားလမား အဖ႔ေတာ လြယကေကာငးလြယကေပလမမည၊ ငါအဖ႔ေတာ ခယဥးလသညဟ၍ မထငမတၾကပါ ေလႏင၊ အဖးထကတနေသာရညမနးခကတစခ ျပညစေရးအတြက ေလကငရျခငးဟသမမာ ေလာက၌ ျဖစေစ၊ ေလာကတရာ၌ ျဖစေစ၊ ဇြေကာငးေကာငး ႏင တပငတပနး ေလကငယရသညခညး ျဖစျခငးက သတျပၾကေစလပါသည။ အတတႏင အနာဂတ အျခငးအရာမားအေၾကာငးက မစဥးစားမ၍ ပစၥပၸန အေပၚ၌ စတကထားရေသာ အလပမာ ခယဥးေသာလညး လကငငး စတဆငးရမႈမ သကသာရာရလ ေသာ (ဝါ) စတၿငမးခမးမႈက လလားေသာ ဆႏၵျပငးထနသတ႔အဖ႔မာ ဇြေကာငးေကာငး ႏင ႀကးစားပါက မျဖစႏငေသာ အလပတစခမဟတေၾကာငး တာဝနခရပါသည။ ေလကငတငးတးတကရမညေလကငတငးတးတကရမညေလကငတငးတးတကရမညေလကငတငးတးတကရမည အစပထမ၌ သတယဥေသာစတမးျဖစေအာင (ဝါ) စတကျဖစေစ၊ ရပကျဖစေစ၊ ေစာငၾကညတတေသာ အေလအကငျဖစလာေအာင ေမြးျမရျခငးသည ေတာေတာကေလး ခကချခငးကား မနပါသည။ သ႔ရာတြင ဤမ ေလာကမက စတေရာကယပါ ပငပနးႀကးစြာ အားထတၾကရေသာ အျခားကငစဥမားမ

103

ေယာဂမားကလညး အားကဖ႔ေကာငးပါသည။ ဤကငစဥ၏ ထးျခားခကတစခမာ၊ တရားေပါကေသာ အခါမ အကးထးခစားႏငသည မဟတဘ၊ အားထတဆ အခနကာလ အေတာအတြငး၌ပင စတ၏ ျငမးခမးမႈ ရရႏငျခငးပငျဖစေလသည။ ဥပမာ အတတႏင အနာဂတတ႔ အေၾကာငးက မစဥးစား စတမကးဘ ျမငကာမတ၊ ၾကားကာမတမေလာကျဖငသာ ငါးမနစ၊ ဆယမနစ စသညျဖင အခနအပငး အျခားႏင ေနတတလာသညဆလငပင တစမးတစမည သေဘာေပါကလာတတေပသည။ သေဘာေပါကပကား ဟအေၾကာငး သညအေၾကာငးမားက ေတြးေတာႀကစညရျခငးသည စတေမာလသည။ ထမမကေသး၊ ႏလးမသာယာဖြယျဖစေသာ အတတကအျဖစအပကမားက စဥးစား မေသာအခါ၌လညး စတဆငးရမႈ ျဖစရေသးသည။ ႀကစညစတကးရျခငးမားထက၊ မကစကေလး အသာမတၿပး နားထသ႔ဝငလာေသာအသမားက ၾကားရသညဆရကေလးမ ၾကားေနရေသာ အသျဖစ သည။ ျငမးခမးလပါေပသညတကား စသညျဖင သေဘာကလာေပလမမည။ ထကသ႔ သေဘာ ေပါကေသာ အခနမစ၍ ငါးမနစ၊ ဆယမနစမသာမကဘ နာရဝကခန႔မ ေနႏငသညအထ တးတကျခငးရလာသညက ေတြ႕ရတတေပသည။

တျဖညးျဖညးသေဘာေပါကလာပတျဖညးျဖညးသေဘာေပါကလာပတျဖညးျဖညးသေဘာေပါကလာပတျဖညးျဖညးသေဘာေပါကလာပ

ပထမ၌ ခကခသည ပငပနးသညဟ ထငခေသာ အလပက ေနာကပငး၌ မလြယကရသာမက

“အေနေခာင” လသညဟ သေဘာေပါကလာေသာအခနမစ၍ တးတကမႈသည အၾသမခနး လငျမနျခငး

က ေတြ႕ရတတေပသည။ ေရ႕အဖ႔၌ ယခငက အထငမား၊ အမတမားခေသာ၊ အျခငးအရာမားသည

လမေသာႀကးေျပသကသ႔ တစေန႔တစျခားေျပ၍ေျပ၍ လကလာတတေပသည။ ဥပမာ၊ ယခငကမ

ေလာကႀကးသည အခါမလပ၊ မရပမနားရေနသညဟ မတထငခမရာမ လကစသတေတာ အခါမလပ

ရေနျခငးမဟတ ၊ ၾကားေသာ အခကအတန႔၌ ၾကားမႈမတစပါး အျခားဘာမ မရေခတကား ၊

ဤနညးအားျဖင အာရတစခၿပးတစခ တစလညစ ျဖစေပၚေနျခငးက ေလာကႀကးတစျပငနက တညး

ရေနသညဟ မတထငခမျခငးျဖစေခသညတကား၊ တစလညစျဖစေပၚေနေသာ အာရမားက

တေပါငးတညး ျပလပၿပး ေလာကႀကးတစျပငနကတညး ရေနသညဟ အထငမားၾကျခငး

ျဖစေခသညတကား၊ စသညျဖင လညးေကာငး ၊ ခနငက ၾကားလကရေသာ အသသည ခပေပာက

သြား၍ ၎အသက သလကရေသာ “ၾကားစတ” ကေလးလညး အသႏငအတ ခပေပာကသြားေခၿပ

တကား ၊ ထမႈကသေနေသာ (ေဖာ႒ဗၺဝညာဥ) စတသည အခကအတန႔အားျဖင တညျမေနသညဟ

ထငခမေသာလညး စငစစအားျဖင တစခဏတာမ တညျမျခငးရသညမဟတ၊ ဆကလက၍

ထေနေသာေၾကာငသာလင တညေနသညဟ ထငရသည။ ထမႈမရသညႏင တစျပငနက သမႈလညး

ေပာကကြယသြားမညျဖစသည။ ဆကကာဆကကာ ထေနေသာေၾကာင ဆကကာဆကကာ သေနျခငး

အျခငးအရာက တစခတညးေသာ သစတဟ၍ အထငမားမျခငး ျဖစေခသည တကားဟ၍

လညးေကာငး၊ တစခနတစခါတြင သေဘာေပါကလာတတေပသည။

104

အသခငးမတပအသခငးမတပအသခငးမတပအသခငးမတပ

ပစၥပၸန အျခငးအရာမကသာ သတႏငရႈလကရေသာ ေယာဂသည ၿပးဆးကနခနး သြားေသာ

အျခငးအရာမားကား၊ ဘယေတာမ ျပန၍ မေပၚလာေတာဘ၊ တစခါတညး ၿပးဆးကနခနး ေပာကပက

သြားျခငး ေပတကားဟ ပငးပငးျခားျခား ထငထငရားရားႀကး သျမငလာတတေပသည။ ဥပမာ၊ ပစၥပၸန

တညတညအေပၚ၌ စတကထားဖ႔ ေလကငလကရစဥ အၾကငေယာဂသည ေခြးေဟာငသ ၾကားလကရ

သညဆအ။ တစခနတစခါတြင ထအသ၏ေပာကပကကနဆးသြားျခငးက ပငးပငးျခားျခား ထငထငရား

ရားႀကး သလကရတတေပသည။ ဘာကမ အားမထတဘ အလကားေနေသာသမားလညး ဤ

အေၾကာငးက သၾကသညမဟတပါေလာဟ ေစာဒကတကစရာရ၏။ အျခားသမား၏ သပႏင ဒေ႒ဒ႒

မတ နညးအတငး အားထတလကရေသာ ေယာဂ၏ သပတ႔မာ ႀကးစြာေသာျခားနားျခငး ရေလသည။

ျခားနားပက ထငရားေအာင သာဓကေဆာငရေသာ၊ အထကပငးတြင ေဖာျပခေသာ ဥဒါဟရဏ၌ အျခား

လတစေယာက၏ ပတခတကရ႕ျခငး ခရေသာသသည ထလ၏ ပတခတကရ႕ျခငးအား ယမနေန႔က

ျဖစ၍ ယေန႔မဟတဟ သရမညျဖစေသာလညး ေဖာကဖကရန မတတႏငဘ ေတြးမတငး

ေဒါသျဖစရေပလမမည။ တစေန႔တစရကမသာမက တစလ၊ ႏစလ၊ တစႏစ၊ ၂ ႏစ တငေအာငလညး

ေတြးမတငးေဒါသျဖစခငျဖစတတေလ၏။ ဒေ႒ဒ႒မတ နညးအတငး အားထတ၍ ေခြးေဟာငသ

ေပာကကြယကနခနးသြားျခငးက ပငးပငးျခားျခား သျမငလကဖးေသာ ေယာဂမကား၊ မမအား ပတခတ

ကရ႕ျခငးက စဥးစားမ၍ ရတတရက သးသပလကမသညႏင တစျပငနက ခကခငး ေဒါသစတေပာက၍

သကသာရာရေပလမမည။ ဤသညကား လသာမနတ႔၏ သပႏင ဒေ႒ဒ႒မတ နညးျဖငအားထတ၍

သျမငထားေသာ ေယာဂ၏ သပတ႔ျခားနားခကေပတညး။

ဒေ႒ဒ႒မတတညးဟေသာ ကငစဥအရ ပစၥပၸနအေပၚ၌ စတထားတတဖ႔ အေလအကငျပလပထားေသာ

ေယာဂအဖ႔မာ ကမၼ႒ာနးေကာငးထ၌ ရေနစဥအခကတြငသာ စတသကသာရာ ရသညမဟတ၊

လအမားႏင ေရာစပေနထင၍ အလမကမႈမားႏင ႀကေတြ႕ရသညအခါတငး မမသျမငထားေသာ

သေဘာဝက သးသပဆငျခငကာမႏင စတသကသာရာရေစႏငေသာ ကငစဥျဖစေလသည။ အျခားလ

တစေယာကက ပတခတကရ႕ျခငးက သတရ၍ စတဆးလာရာတြင၊ ထြကသကဝငသကက

အာရျပႏငပါက စတသကသာရာရႏငျခငးကားမနပါ၏။ သ႔ရာတြင ထနညးမာ အာရေျပာငးေသာ

နညးမသာျဖစ၏။ မျမငလေသာ အျခငးအရာက မကႏာလႊထားျခငးႏငတ၏။ အထကတြင ေဖာျပခသည

ေယာဂ၏ သကသာရာရမႈမာ မကႏာလႊျခငး သကသကမဟတ၊ ေစေစၾကညၿပး ပြတေခပစလကျခငးက

သ႔ ရေသာေၾကာင တနဖးရလသည။ စတဆငးရမႈက အာနာပါန စသညနညးျဖင ေဖာကျခငးသည

“သမာဓ“ အလပျဖစ၍၊ ဒေ႒ဒ႒မတနညးျဖင ေဖာကဖကျခငးသည “ပညာ” အလပဟ၍ ဆလျခငး

ျဖစပါသည။

105

ျပနာအားလးရငးျပနာအားလးရငးျပနာအားလးရငးျပနာအားလးရငးလမမညလမမညလမမညလမမည

ထ႔ထကရငကကလာေသာအခါ၌ ဒေ႒ဒ႒မတ နညးအရ အားထတေသာ ေယာဂသည အသစတ

ဟသညမာ အာရႏငထေတြ႕သညအခကအတန႔ ကေလး၌သာ ျဖစေပၚလာျခငးေပတကား၊ ျဖစၿပးသည

ေနာက ေပာကပကကနခနးသြားေခသညတကား၊ ျဖစခညပကခည ျဖစေနေသာ အသစတကေလး

သည သ႔ဘာသာျဖစ၍ သ႔ဘာသာ ေပာကပကသြားေသာေၾကာင ငါ၏ ပစၥညး မဟတေခတကား၊

ငါပငဆငေသာပစၥညးမဟတေခတကား စသညမားျဖငတစႀကမတစခါတြင သေဘာေပါက လာတတ

ေပသည။ ထအခါတြင အထက၌ ေဖာျပခေသာ ဥဒါဟရဏထမ ကေလးကသ႔ အလြနအမငးအလ

မလကေတာဘ ၊ သ႔ဘာသာသ ပစထားႏငေသာ အေျခအေနမးသ႔ ဆကေရာကလာေပေတာမည။

ဤတြင အၾကငေယာဂ၏ စတျငမးခမးမႈမာ သသသာသာႀကးထးျခားလာေပေတာမည။ ဤအျခငးအရာ

သည မဂဆကျခငး မဟတေသးေသာလညး နးကပလကရၿပျဖစ၍ အားတကဖ႔ေကာငးလပါေပၿပ။

ထထကမက အဟတတကယ အခါခပသမး တညရေသာ သဘာဝႀကးက အာရအျဖစႏငထေတြ႕မ

လကေသာ အခါ၌ကား၊ လငယမား ေမးတတၾကသည နဗၺာနရမရႏင ရပ မရပ ျပနာသညလညး

ေကာငး ၊ သသရာ ရ မရ ျပနာသညလညးေကာငး၊ သသရာ၏ အစဆေသာ

ျပနာသညလညးေကာငး ေယာဂ၏ ဉာဏထ၌ အလအေလာကရငးလငးေသာ အျဖစသ႔

ဆကေရာကမညျဖစပါသတညး။

106

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႕႕႕႕ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ((((၁၀)၁၀)၁၀)၁၀)

ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒မတနညးအရမတနညးအရမတနညးအရမတနညးအရ ထပမအားထတပကေဖာျပျခငးထပမအားထတပကေဖာျပျခငးထပမအားထတပကေဖာျပျခငးထပမအားထတပကေဖာျပျခငး

ဗဒၶ၏ တရားေတာသည သဒ႒က ဂဏႏငျပညစ၍ လကငငးျငမးခမးေသာ အကးေပးသညျပင၊ သသရာ

ဝဋဆငးရမလညး လြတေျမာကေစႏငျခငးမာ ကၽြႏပ အဖ႔ရာ၌ လးဝယမားျခငးမရေခ။ သ႔ရာတြင ဤမ

ေလာက အဖးအနဂၣ ထကတနေသာ အကးေကးဇးအတြက ႀကးစားအားထတၾကရာ၌ ေရစးက

ဆနတက ႏငေအာင ေလာခတၾကျခငး ႏင တလ၏။ ေပါေပါ ပါးပါးေနလကမသညအခါတငး ေရစန၌

ေမာပါ၍ သမဒၵရာ ဝၾသဃ ဆသ႔ေရာကေအာငသြားတတ၏။

ကၽြႏပမာ ဒေ႒ဒ႒မတနညးအရ အားထတလာခရာ၌ တခတခတြင တကသတရကေလာခတ၍၊

အမားအားျဖငမ၊ ဆနတကဖ႔ မႀကးစားမဘ ေမာမပါေစရေလာကမ တကကေလးႏင ေလာယကေနခ

မသည။ ဤအထမပင သတေပါေလာေသာ တစခကတစခကတြင ေအာကသ႔ ေမာပါျခငးကေတြ႕ရ

တတ၏။ ဤအေတာအတြငး ကၽြႏပ၏ ေပါေလာျခငး အတြက သတေပးသကသ႔ ျဖစခေသာ

အျခငးအရာတစခက တငျပလေပသည။

ဆးမေယာငေယာငႏငေကာငးျခငးဆးမေယာငေယာငႏငေကာငးျခငးဆးမေယာငေယာငႏငေကာငးျခငးဆးမေယာငေယာငႏငေကာငးျခငး

လသတဝါသည မမတ႔ အခငးခငး ေလးစားခငေသာလက ေလးစားႏငေသာ လြတလပခြငရ၏။ ငါက

မေလးစားၾကေလသေလာဟ အျပစေျပာႏငခြငမရေပ။ သ႔ႏငပင အခ႕လမားက ေလးစားေနကအတငး

မေလးစားၾကျခငးက ေတြ႕ရသညအခါ စတထ၌ ဘာလလျဖစခမသည။ ဤသညမာ စငစစအားျဖင (

အထကတြငေဖာျပခသညအတငး) ထလစ၏ အျပစမဟတ၊ ကၽြႏပ၏ အျပစမသာျဖစေပသည။

တစညသ၌ ကၽြႏပသည အပရာမ တစေရးႏးလာ၍ အထကပါအျဖစအပကက ဘြားခန

သတရလကမသညတြငစတထ၌ ခလခလျဖစလာရျပန၏။ ထးစအတငး ေလးစားမႈ မခရသျခငး အတြက

ေၾကာင ရကခငသလလျဖစေန၏။ ဤတြင ကၽြႏပ စဥးစားမသညကား “ငါသည သတစပါးက

ေလးစားလင ဝမးသာသည။ မေလးစားလင ဝမးနညးသည။ သ႔ဆလင သသငါငါတ႔ႏင ဘာမားထးျခား

ေသးသနညး။ ငါ၏ ဝမးသာမႈ ဝမးနညးမႈသည သတစပါးတ႔ အေပၚ၌ တညလကရေခၿပတကား။

သတစပါးျပမ ႏရသည အျဖစ၌ ရေနေသးသညတကား၊ သတစပါး၏ ႏာေခါငး ႏင အသကရလက

107

ရေခေသးသညတကား။ ဤအတငးဆလင ငါအားထတထားသည တရား၏ သဒ႒က ဂဏသည

အဘယမာနညး” စသညျဖင ဆငျခငသးသပမသည။

ကၽြႏပမာ စတျငမးခမးမႈဟသညကား မမအတြငး၌ တညရေနသညဟ တစႀကမေတြ႕ထားၿပး

ျဖစပါလက၊ အဘယေၾကာင ဤကသ႔ ျဖစရေလသနညးဟ သတရကာ ညဥတစဝကပတလး၊ အတြငး၌

ရေသာျငမးခမးျခငးသဘာဝက အျပငးအထနရာျပနေလရာ အရဏတကခနေလာကတြင ထပမေတြ႕ရ

ရသည။ နနကလငးေသာအခါ ယမနေန႔ကျဖစခေသာ “ခလခလ” အျခငးအရာမရေတာေခ။ သ႔ေသာ

ဤမႏင မေနေသးဘ အရနေကာငးခကတြင ဆကလကအားထတဥးမညဟ ဆးျဖတကာ

စစကငးေတာငရးသ႔သြား၍ ရကသတတစပတ အားထတရနစမပါေတာသည။ ထရကမားအတြငး

ေတြ႕ရခေသာ စတသဘာဝ အေၾကာငးက ေအာကတြငေဖာျပလကရပါသည။

သမေမြသမေမြသမေမြသမေမြ႕႕႕႕ေသာေသာေသာေသာ အလပတစခအလပတစခအလပတစခအလပတစခ

ကၽြႏပမာ နာမ ႏငရပႏစပါးတ႔တြင နာမ (စတ) အေပၚ၌ စးစကတတေသာ အေလအထရသည

အေလာက ဒေ႒ဒ႒မတ အတငး အားထတလကသညဆလငပင ကယကာယႀကးအေပၚမာထက အသ

စတကေလးအေပၚ၌ အာရစးစကေသာ အခနကာလမားေၾကာငး ေတြ႕ရပါေတာသည။ တစခါတစရ တြင

စၾကေလာကရငး (အခ႕ေသာနညးမားကသ႔) ေျခေထာကႏစေခာငးတ႔၏ ကြျခငး၊ လမးျခငး၊ ချခငး တ႔

က အမတအသားမျပမ၍ ၊ ယခလႈပရားလကရေသာ ေျခႏစေခာငးတ႔တြင စတ၏ အလပမညမ

ပါဝငသည၊ မညကသ႔ ပါဝငသည၊ စသညမားက စးစးစကစကရာေဖြမပါသည။ ဤေျခႏစေခာငးသည

စတဇ ဝါေယာေၾကာင လႈပရားၾကရသညဟ စာကဆရာ ယခလႈပရားမႈတြင စတ၏ အလပမညမ

ေလာကပါဝငသနညးဟေစာငၾကညပါသည။ အမတတမ လမးေလာကသညအခါ စတ၏

အလပမပါဝငဘ ၊ သတ႔ ဘာသာလမးေလာကေနၾကသကသ႔ မတထငရတတေသာလညး၊ တမငတကာ

ဂရတစစက သတျပ၍ ေျခလမးသညအခါ၌ စတ၏ အလပက (သမေမြ႕စြာျဖစေစ) ေတြ႕ႏငေအာင

ႀကးစားၾကညပါသည။ နကနေသာ အလပမး၌ ဝါသနာပါသတ႔အတြက စတဝငစားဖြယေသာ

ေလကငခနးတစချဖစပါေပသည။

ပစၥပၸန၌ပစၥပၸန၌ပစၥပၸန၌ပစၥပၸန၌ စတထားျခငး၏စတထားျခငး၏စတထားျခငး၏စတထားျခငး၏ ရညရြယခကရညရြယခကရညရြယခကရညရြယခက

ထ႔ေနာက စၾကေလာကရာတြင ေျခေထာကႏစေခာငးေပၚ၌ အာရစကရာမ လမးေပၚသ႔

(ပစၥပၸနတညတည) ေျပာငးေရႊ႕ယလကေသာအခါ၊ ေကာကခကေလးမား ၊ျမကပငကေလးမား၊ အမႈက

108

သရကကေလးမား စသညတ႔သည မကစေအာကတြင ဘြားခန ဘြားခန ေပၚလာရာမ ဖတခန ဖတခန (

ေကာလြနသြားျခငးေၾကာင) ကြယေပာက၍ ကြယေပာက၍ သြားၾကျခငးက ျမငရပါသည။

ဤအျခငးအရာမာ အထးအဆနးမဟတ၊ လတငးပင ေတြ႕ရေသာ အျခငးအရာျဖစပါသည။ သ႔ရာတြင

ျခားနားခကရသညမာကား၊ လတငးသတငးသည ဤအျခငးအရာက ဂရမစက၊ သတမထား၊ အမတမ

ေကာလြန၍ သြားတတေပရာ ဒေ႒ဒ႒မတနညးအရ ပစၥပၸနတညတညေပၚ၌ အာရစကေသာ

ေယာဂမကား၊ ထအရာဝတကေလးမား၏ ေပၚလာျခငး၊ ေပာကကြယျခငးမားက (ပထမတြင)

အမတမထင သတျပမ၍ ၾကာေလၾကာေလ၊ ၎တ႔၏ ေျပာငးလမႈသည ႏလးသ႔ခက၍ ခက၍

လာပါေတာသည။ ဤအျခငးအရာကပင ဗဒၶ အလရေတာမ၍ ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌ အာရျပဖ႔

ညႊနၾကားေတာမျခငး ျဖစေလသည။

ဘယပသရမညနညးဘယပသရမညနညးဘယပသရမညနညးဘယပသရမညနညး

ရငးဥးအ။ သတပ႒ာနသတန၌ သြားလငသြားသညဟ သေစရမည။ ရပလင ရပသညဟ သေစရမည။

လညလငလညသည၊ ေစာငးငလင ေစာငးငသညဟ သေစရမည အစရသျဖင ညႊနၾကားေတာမခရာ၊

အခ႕က ရပျခငး၊ သြားျခငး၊ ထငျခငး၊ ထျခငး စသညတ႔က လတငးပငသသည။ တရစၧာနပင သသညဟ

ေျပာၾကျခငးက ၾကားရဖးသည။ အခ႕ကလညး ပဇာနာတ၊ သ၏ဟ ဆရာ၌ ဤမေလာက သရကေလးက

ဆလေတာမသည မဟတ၊ ရပနာမခႏၶာအစဥတ႔၏ သေဘာတရားကပါ သေစရမညဟ ျဖညစြကျခငးက

ၾကားရဖးသည။ အမနမာ တရစၧာနမားပင သသညဆေသာ သပသနညးမးလညး မဟတ၊ ခႏၶာအစဥ

ကပါ (အစပထမ၌) သေစရမညဆေသာ သနညးမးလညး မျဖစႏင၊ သကာမတ ကေလးကပင

ဗဒၶရညရြယေတာမေလသည။

ေယာဂမဟတေသာ သာမနလတစေယာကသည သြားေနျခငးကသသည ဟ ဆႏငေသာလညး၊ သ၏

စတသည ေရာကခငရာေရာက၍ စတကးခငရာကးလကရရာ “ဘာလပေနသလ” ဟေမးခါမ

“လမးေလာကေနပါသည” ဟေျပာႏငျခငး ျဖစေပလမမည။ တစဖန ရပနာမခႏၵာတ႔၏ အစဥက သေစရ

မည ဆျခငးမာလညး၊ စတင၍ ေလကငေသာ ေယာဂအဖ႔မာ မျဖစႏငေသာ ကစၥျဖစ၍ ဗဒၶလညး

ရညရြယေတာမသညမဟတေခ။ ဤလပငနးစဥ၏ ရညရြယခကမာကား တေျပာငးတညး

ေျပာငးလလက ရေသာ အျခငးအရာက သျမငေစရနအတြကျဖစ၍ ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌ အာရစက

ဖ႔ ညႊနၾကားေတာမျခငး ျဖစေလသည။ ပစၥပၸန နာမရပေပၚ၌ သတႏငမၾကညခလင နာမတ႔၏ ေျပာငးလ

မႈက မျမငႏငဘ ရတတသညဟလ။

109

သစတ၏သစတ၏သစတ၏သစတ၏ မျမေသာသေဘာမျမေသာသေဘာမျမေသာသေဘာမျမေသာသေဘာ

ထပ၍ရငးဥးအ။ ဤအလပႏင ပတသက၍ (မေန႔တစေန႔က) ကၽြႏပ၏ ကယေတြ႕ကတငျပပါဥးမည။

အထကပါအတငး စၾကေလာကလကရစဥ ေကာကခကေလးမား ၊ ျမကပငကေလးမား၊

အမႈကသရကကေလးမားသည မကစေအာက၌ ေပၚလာၾကၿပးေနာက ေပာက၍ ေပာက၍

သြားၾကရာတြင (စတက အေလးေပး၍ ရႈေလရေသာ ကၽြႏပအဖ႔မာ) ထအရာဝတကေလးမား က

ျမငလကရေသာ “ျမငစတ” ကေလး၏ တရစပ ေျပာငးလလကရျခငးက သေသာဉာဏသည ဖတခန

ေပၚလာပါေတာသည။ အားထတခါစျဖစေသာ ေယာဂမားအဖ႔ရာ၌ ၎ဉာဏေပၚလာဖ႔ လငျမနခငမ

လငျမနမညျဖစေသာလညး ဥဒယဗၺယဉာဏမက ပငၿပးျဖစ၍ မၾကာခဏ ေပၚေနကျဖစေသာ

ကၽြႏပအဖ႔မာ၊ အလပစတငလကသညဆလငပင မၾကာမတငေပၚလာျမျဖစပါေတာသည။ ထ႔ေနာက၌ မ

စက၍ ရႈလကသညအခါတငး စတတရစပ ေျပာငးလမႈသည ကြကခန ကြငးခန ရငးရငးႀကး ေပၚထြက

လာပါေတာသည။

အစဥအလာအမားေတာႀကးတစခအစဥအလာအမားေတာႀကးတစခအစဥအလာအမားေတာႀကးတစခအစဥအလာအမားေတာႀကးတစခ

ဆကလက၍ ရငးဥးအ။ ကၽြႏပ၏ ကယေတြ႔က တငျပရေသာ၊ ရပတရား၏ ေျပာငးလမႈက ျမငျခငးထက

စတ၏ ေျပာငးလမႈက ျမငျခငးသညသာ၍ တနဖးရ၏။ ဥပမာ၊ ခးကသက နားစကလကသညအခါ

“တဂကး” ဟေသာ ပထမကသ ေပာကသြားၿပးမ ေနာကတစႀကမ “တဂကး” ဟ၍ ျဖစေပၚလာျခငးက

ေယာဂသႏငေပရာ၊ ဘာကမ အားမထတေသာ လသာမန တစေယာကကလညး ဤ အတငးပင

သပါသညဟ၍ ေရာေထြးေျပာဆႏငခြငရေပလမမည။

သ႔ရာတြင ေသာတဝညာဥစတ (ၾကားစတ) ၏ ေျပာငးလမႈက သျခငးမကား၊ လၿပနးမား ေရာေႏာ

ရႈပေထြးရန မျဖစႏငေခ။ ပထမခးကသက သေသာ ေသာတဝညာဥစတ ပကစးကြယေပာကၿပးခါမ ၊

ဒတယခးကးသက သေသာ ေသာတဝညာဥစတတစခ အသစျဖစေပၚလာျခငးက ေယာဂသသကသ႔

လျပနးမားသရနမျဖစႏငဘ ရေပလမမည။ လျပနး၏ အထငမာကား သ၏ စတကေလး တစခတညးက

ပထမခးကသေရာ၊ ဒတယခးကသကပါ သလကရသညဟ အထငေရာကလကရေပလမမည။

(စာသမားမားကမ စာထက အဆက မတသားထားျခငးေၾကာင၊ သတ႔လညး သပါသညဟ ဆၾကေပလမ

မည။ သ႔ေသာ ကယတင လကေတြ႕သျခငး မဟတေသာေၾကာင ဥဒယဗၺယ ဉာဏ မေခၚႏငေခ။)

ဥဒယဗၺယဉာဏစစစစ ျဖစဖ႔မာ ဝပနာလပငနး တြင အေတာခကခ၍ အေရးႀကးေသာ ေလခါးထစ

ျဖစေသာေၾကာင ေတာေအာငေလာေအာငႏင မေရာကတတၾကဟ ကၽြႏပ ရရႀကးဆလက၏။

110

အခ႕ကမ “ျဖစပက၊ ျဖစပက” ဟ၍ ရႈေနလင၊ ဥဒယဗၺယဉာဏ ျဖစေတာသညဟ၍ပင

ေျပာတတၾကေလသည။ ဤကား ျမနမာျပည ဗဒၶဘာသာေလာက၏ မဟာအမားေတာႀကး

တစခေပတညး။

စကယႏရား၏စကယႏရား၏စကယႏရား၏စကယႏရား၏ လညျခငးအစလညျခငးအစလညျခငးအစလညျခငးအစ

ဥဒယဗၺဉာဏ ေပၚလာေအာငႀကးစားျခငးႏင ပတသက၍ မေန႔တစေန႔က ကၽြႏပ၏

ကယေတြ႕အျခငးအရာက တငျပရေပဥးမည။ ကၽြႏပတ႔၏ ခႏၶာကယသည စကကရယာႀကးႏင တလေပ

ရာ၊ စကကရယာႀကးတစခတြင အေရးႀကးေသာ အစတအပငးတစခ ရသကသ႔၊ ကၽြႏပတ႔၏

ခႏၶာအမတြငလညး အေရးႀကးေသာ အခကအခာ အစတအပငးတစခရ၏။ ၎မာ အာယတန

တညးဟေသာ သတႀကးေပတညး။

အာယတန ဟသညမာ အတြငး ၆ ပါး၊ အျပင ၆ ပါး ရၾကေပရာ အတြငးႏင အျပငတ႔ ဆငရာဆငရာ

တကမၾကျခငးမ အစျပ၍ ခႏၶာအမတညး ဟေသာ စကယႏရားႀကး လညရျခငးျဖစေလသည။

သကဆငရာ အခငးခငး တကခကမႈမရခလင၊ ထအခကအတန႔တြင စကယႏရားႀကး ရပလကရျခငးက

ကၽြႏပကယတင သျမငခရဖးပါသည။

ဇြတအတငးႀကတ၍ဇြတအတငးႀကတ၍ဇြတအတငးႀကတ၍ဇြတအတငးႀကတ၍ လပျခငးလပျခငးလပျခငးလပျခငး

ကၽြႏပသည စစကငးေတာငရးသ႔ သြားမညျပစဥ၊ အေအးမ၍ မေပာကတစေပာကရေနေသးေသာလညး

၊ ခနးထားေသာရကက မေကာလြနေစမ၍ ဇြတအတငးထြကလာခသည။ ဆကေရာကသြားၿပးေနာက

တစရကႏစရက တြင ကနးမာေရး အေတာေကာငး၍ ပစၥပၸနတညတညထားျခငးအလပတြင အေတာ

ေအာငျမငလကရေသာလညး ၊ တတယေန႔ညေနတြင (အစားမားသျဖင) ေခါငးကကလာ၏။ ထညဥ၌

အဖားေသြးဝင၍ အႀကးအကယေခါငးကကလာရာတြင ေဝဒနာက ရႈမတေသာလညး ေအာငျမငျခငးမရ။

ၾကားျခငး ၊ ထျခငး စေသာ ပစၥပၸနအျခငးအရမားေပၚ၌ အာရျပေသာလညး ဟတတပတတ

မေအာငျမငဘ ျဖစေန၏။ ေခါငးကကေသာ ေဝဒနာကလညး အေတာႀကးျပငးထန၍ အေနရခကလက

ရ၏။

ဤတြင ကၽြႏပသည ပစၥပၸနအာရမားျဖစေသာ ၾကားျခငး၊ ထေတြ႕ျခငး တ႔ကလညးေကာငး၊

ေခါငးကကေသာ ေဝဒနာကလညးေကာငး၊ အမတမထား ဂရမစကဘ၊ မမ၏စတက အတြငးဆးကက

“ခေလာငႀကး” ထသ႔ အတငးပ႔လကရာ ထေတြ႔ျခငးတညးဟေသာ ေဖာ႒ဗၺအာရကလညးေကာငး ၊

111

ဘနးႀကးေကာငးမားမ စာအသ၊ တးေခါကသ စသညမားကလညးေကာငး၊ ေခါငးကကေသာ

ေဝဒနာကလညးေကာငး ေကာလြနလက စတကေလးသည အတြငးဘကတြငတညျငမလကရျခငးက

ေတြ႕ရ၏။ အေတာေနရာကလသညဟ ေအာကေမမသည။ သ႔ရာတြင အတနငယၾကာေသာအခါ၌ကား

အသကလညးေကာငး ထေတြ႕ျခငးကလညးေကာငး ၊ေခါငးကကေသာ ေဝဒနာက လညးေကာငး မသဘ

ရေနေသာျငားလညး၊ စတသည အတြငး၌ တညျငမေသာ အျခငးအရာက မေတြ႕ရဘ “ေျဗာငးဆန”

လကရေသာ အျခငးအရာကေတြ႕ရ၏။ အနညမားေသာေရက ပလငးထသ႔ထည၍ ပလငးက

ခေလာကေပးလကေသာအခါ အနညမားသည ရပတညရာမရဘ “ဗလဆန” လကရျခငးကသ႔

ေတြ႕ရ၏။

ဤ အျခငးအရာက မႀကကသညႏင ကၽြႏပသည (ဗဒၶကယေတာတင ဒကရစရယာ ကငေတာမစဥက၊

အာေခါငတြင လာကေထာကလက ကတ၍ ခေတာမသညဟ ဖတရဖးသညအတငး) လႈပလႈပရြရြ

ျဖစေနေသာစတက အတငးႀကတ၍ ႏမလကရာ၊ မၾကာမ ျငမသကသြားရာျပနေလေတာသည။

ထသ႔ေသာ အေျခအေန၌ တစနာရေကာေကာတညေနျခငးက ေတြ႕ရပါသည။

ပလငချခငးပလငချခငးပလငချခငးပလငချခငး

မႀကဖးသမားအဖ႔မာ ဤအျခငးအရာက ေကနပဖြယရာ တစခအေနျဖင မတယဖြယရာရေသာလညး

ေလာကကလညးေကာငး၊ ေလာကတရာကလညးေကာငး ႀကခရဖးေသာ ကၽြႏပအဖ႔မာ ထစတသည

သမာဓ၏ အစြမးေၾကာငျဖစေသာေလာကစတမသာျဖစသည။ ေလာကတရာစတမဟတေသး ဟ၍

နားလညပါသည။ သ႔ရာတြင ေခါငးကကျခငးေဝဒနာက လြနေျမာကလက ရေသာေၾကာင

အကဥးအကပ ေတြ႕သညအခါမားတြင ဤနညးက အသးျပရမညဟ၍ မတသားထားရပါသည။

ဤအျဖစအပကက ေဖာျပရျခငးမာ ကြားဝါလေသာေၾကာငမဟတ၊ အာယတန သေဘာတရား၏

အေရးႀကးပက ကၽြႏပ ေရးဥးစြာ ေတြ႕ရျခငးႏင ပတသက၍ တငျပလသည အတြက ပလငခလကျခငး

မသာျဖစပါသည။

ထးဆနးေသာထးဆနးေသာထးဆနးေသာထးဆနးေသာ အေတြအေတြအေတြအေတြ႕႕႕႕တစခတစခတစခတစခ

ေနာကတစေန႔နနက၌ ေခါငးကကေသာ ေဝဒနာေပာကၿပျဖစေသာလညး ကၽြႏပသည ယမနေန႔ညဥက

ဗေလာငဆနေအာင လႈပရားေသာ အျခငးအရာကသလသညျဖစ၍ ဒေ႒ဒ႒ မတ အလပက ေခတဖယ

ထားၿပးလင၊ယမနညဥက အတငး မမ၏ စတက အတြငးဘက ခေလာငထသ႔ ပ႔လကျပနရာ

အလြယတကပငေအာငျမင၍ တညျငမလကရေန၏။ တစနာရခန႔ၾကာရေသာအခါ ၊ (ေနာကတြငမ နာရ

ကၾကည၍ သရျခငးျဖစပါသည။) ကန႔လန႔ကာခထားသည အထသ႔ အျပငဘကမလႈပလႈပရြရြ ႏင

112

တးဝငရနႀကးစားၾကေသာ အရာဝတမားကသ႔ ကၽြႏပ၏ တညျငမေသာ စတအတြငးသ႔ တးဝငရန

ႀကးစားၾကေသာ သေဘာတရားမားက သသလလ ျဖစလာပါသည။ မညသ႔ေသာ သေဘာတရားမား

ျဖစေလသညက မကား ကၽြႏပ မသရေသးပါ။ ေနာကတစခဏတြင “ေတာေလာကၿပထငပါရ႕” ဟေသာ

စတကး (ဓမၼာရ) တစခ ဖတခနဝငလာရာ ထေနာကတြင ေကာငးတကတစတကမ

သေခာငးေခါကေသာ အသ၊သလရင ကေလးတစပါး စာအေသာအသ၊ နားအနး၌ ျခငတစေကာင ဝခန

ျမညေသာ အသစသညမားသည အျပြတလကအျပလက ဝငလာၾကေတာသည။ ဤတြင သကဆငရာ

အာရႏင စပလဥးေသာ အႀကအစည စတကးမားလညး ျဖစေပၚလာၾက၍ ခႏၶာစကယႏရားႀကးလညး

လညစျပေလေတာသည။

လညျခငးအစလညျခငးအစလညျခငးအစလညျခငးအစ အာယတနအာယတနအာယတနအာယတန

သမာဓ၏ အစြမးေၾကာင ျငမသကလကရေသာ အထကပါ စတအေနအထားက “ေလာက”

မသာျဖစသညဟ အဘယေၾကာင ကၽြႏပ သရျခငးက ရငးျပလေသး၏။ ေလာကတရာ စတဟသညမာ

ေလာကက ဉာဏျဖင ပြတေခၿပးသညေနာကမ ဆကေရာကရျခငးျဖစသညက ကၽြႏပ

ႀကေတြ႕ရဖးေလရာ အထကပါျငမသကျခငးမာမကား၊ ဘာကမ ေကေအာငပြတေချခငးမျပဘ

ခနေကာ၍ ေရာကသြားသည ျငမသကျခငးမး ျဖစေန၏။ အခ႕ေသာဓမၼမတေဆြမားသည

ဤအျခငးအရာမးကပင “ဖလစတ” ဟ၍ ယဆေနၾကျခငးက ေတြ႕ရ၏။ “ဖလစတ” ဟသညမာ

အဟတတကယ အမနစငစစရ၍ မေျပာငးမလ အျမတညရေနေသာ သဘာဝႀကး (နဗၺာန) ျမငၿပးသည

ေနာက တစႀကမျဖစ၍ ထ႔ေနာကတြင တမငတကာ အာရျပမ ျဖစေပၚရေသာ အျခငးအရာ ျဖစေလရာ

ထအခကတြင နဗၺာန သည အာရျဖစေနရ၏။ ကၽြႏပ ေဖာျပခေသာ ျငမသကမႈမးကား မညသည

အာရမးမ မရ။ မနက ေမာကထားလကျခငးႏငတ၏။ ဒြါရေျခာကေပါက၌ ျဖစေပၚေလသမေသာ အာရ ၆

မးတ႔သည (မနထတြင အရပထငျခငးကသ႔) မေနာဒြါယတြင အရပထငၾကျခငးမသာျဖစ၏။ မေနာဒြါယ

သည မနႏငတ၍ ဓမၼာရမားသည ဝတပစၥညးမား ႏင တေလရာ၊ မနႏင ဝတပစၥညးတ

ပဏာရေသာအခါ၌ အရပထငရျခငးကသ႔ မေနာဒြါယႏင ဓမၼာရတ႔ အလဥးသငေသာအခါ၌

အရပထငျခငးက မေနာဝညာဥဟ ေခၚေလသည။ ကၽြႏပျဖစခရေသာ အထကပါအျခငးအရာမာ မနက

ေမာကထားလကသျဖင မညသည အရပမ ထငႏငခြင မရျခငးကသ႔ ကၽြႏပ၏စတမာလညး အလပမလပ

ႏငေတာဘ ျငမသကလကရသညဟ ကၽြႏပ ယဆသည။ မဂစတ လညးမဟတ၊ ဖလစတလညး

မဟတေခ။ ထးဆနးျခငးတစခမာ ကန႔လန႔ကာ အျပငဘကမ တးဝငရန ႀကးစားျခငးကသ႔ ျဖစေနေသာ

“အာရ” မားက ေရးေရး သလကရျခငးပင ျဖစေပသည။ ဤသညေၾကာငလညး အာယတန

အေၾကာငးက ကၽြႏပ သေဘာေပါကလကခရျခငး ျဖစေပသည။

113

နဝါရဏျငမးျခငးနဝါရဏျငမးျခငးနဝါရဏျငမးျခငးနဝါရဏျငမးျခငး

ရငးဥးအ။ အားလးေသာ တကခတျခငး မခမ၍ (မနက ေမာကထားသကသ႔) စတက

သမးဆညးထားလကေသာ အခကအတန႔တြင ဤအျခငးအရာ၊ ထျခငးအရာမားက သေသာ ဝညာဥစတ

မျဖစေပၚဘ၊ ျငမသကလက ရရာ၊ ထအျဖစမးမာ စကမႏႈးေသးဘ ျငမလကရေသာ ယႏရားႀကးႏင

တ၏။ ထေနာက ဒြါယေျခာကေပါကရသညအနက တစေပါကေပါကမ အာရတစမးမးဝငလာ၍ ၊

ထအျခငးအရာက အသအမတျပလကၿပးသညေနာက သကဆငရာ စတကးမား တသတတနးႀကး

ျဖစေပၚလာေတာရာ ထအခါတြငဣ႒ာရ ျဖစလငလညးတပမကေသာ ေလာဘစတေသာလညးေကာငး၊

အန႒ာရ ျဖစလငလညး ဆန႔ကငေသာ ေဒါသစတေသာလညးေကာငး၊ အလဥးသငသလ

ျဖစေပၚလာၾကေလေတာသည။ ကမးဂန၌ လညး ဤကသ႔ပင ဆထားမညဟ ကၽြႏပ ယၾကညေပရာ

ယႏရားစကႀကး ႏႈးျခငး၏ အစႏငတလေသာ အာယတန (အတြငးႏင အျပငတကခတျခငး) တ႔၏

ထးျခားေသာ ကယေတြ႕ အျခငးအရာက ေဖာျပျခငးမသာျဖစပါသည။ အာရတ႔၏ တကခတျခငးမရဘ

ျငမသကလကရေသာ စတအျခငးအရာက နဝရဏျငမးျခငးဟ၍ ကၽြႏပယဆပါသည။ ေလာကတရာ

စတမဟတေသးဟ၍ ဆလပါသည။

ဘကထရအးဘကထရအးဘကထရအးဘကထရအး ဥပမာဥပမာဥပမာဥပမာ

ေခါငးကကေသာ ေဝဒနာသကသာေရးအတြက အစမးသေဘာႏင လပခေသာ အစတအပငးက

ေဖာျပၿပးေနာက ဒေ႒ဒ႒မတ အလပ၌ ဆကလက၍ လပခပက တငျပပါဥးမည။ စၾကေလာကျခငး၊

ေဆးတေသာကျခငး၊ ထမငးစားျခငး စေသာ ကယလကလႈပရားရသည အခကအတန႔မားတြင သ႔

အလပႏငသ ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌ အာရျပျခငးေၾကာင ကၽြႏပသည အေျပာငးအလမားက

စပသညထကစပစပ သလာရာမ ကနဆးသြားေသာ အာရမားက သစျပလာပါသည။ ထအခါ၌မ

ေျပာငးလျခငးဟ၍ သတမျပမေတာဘ၊ တကနတညး ကနဆးလကရေသာ အျခငးအရာမားေပတကား

ဟ၍သာ ထငရားစြာ သလာပါေတာသည။ အရာခပသမးတ႔သည ကနဆးလကရသညခညးျဖစေခသည

တကားဟ၍ ၾကာေလၾကာေလ ထငျမငသညထက ထငျမငလာပါေတာသည။ ကၽြႏပမာ ေရးကလညး

ဤလမးအတငး ေလာကခဖးသျဖစ၍ ၊ ဘကထရအးက ဓာတအားသြငးျခငးကသ႔ ခြနအားလေလာကစြာ

ျပညတငးေသာအခါ၌ လရာသ႔ ေရာကလမမညဟ၍လညး နားလညၿပး ျဖစပါသည။

114

ရငကကလာပရငကကလာပရငကကလာပရငကကလာပ

လႈပရားမႈ မရဘ ျငမသကစြာ ထငလကျဖစေစ၊ ေလာငးလကျဖစေစ ရေနေသာ အခကအတန႔မားမာ

အလပလပပကလညး ေဖာျပပါဥးမည။ အတတႏငအနာဂတဆငရာ အေတြးအေခၚမားႏင

စတကးမားက ရတသမး၍ ပစၥပၸနတညတညအေပၚ၌ အာရျပလကသညအခါ၊ ပထမ၌ (ေန႔အခနတြင)

အသကသေသာ ေသာတဝညာဥစတမား တစခၿပးတစချဖစေပၚလာ၍ ခပေပာကကနဆးသြားျခငးမား

ကလညးသလက၏။ ထေနာက တရစပ ကနဆးလကရေသာ သေဘာတရားက ျမငလာ၍ (ဘကထရ

က ဓာတအားျဖညျခငးမးကသ႔ တရစပ ကနဆးလကရေသာ အျခငးအရာက အထပထပရႈလကရေန၏။

သမာဓ ေကာငးသေလာက စတ၏ ရငကကမႈကလညး ကယဟာကယသပါသည။)

အာရႏစမးတညးေပၚျခငးအာရႏစမးတညးေပၚျခငးအာရႏစမးတညးေပၚျခငးအာရႏစမးတညးေပၚျခငး

ညဥအခနမား၌မကား ၊ အေတာတတဆတေသာ စစကငးေတာငရးျဖစ၍ ေစာေစာပငး၌ စာအသမား၊

သေခာငးရကသမား ၊ ေခြးေဟာငသမား၊ ၾကကတြနသမား စသညတ႔ကၾကားရၿပးေနာက ၁၀

နာရေကာေကာေလာကတြင အသအားလး တတဆတလကရေလၿပ။ ကၽြႏပသည ထအသမားက

ဖယရား၍ မပစဘၾကားလကရေသာ ေသာတဝညာဥစတ၏ ျဖစေပၚျခငးႏင ခပေပာကကနဆးျခငးတ႔

ကသာဖ၍ ရႈခေလသည။ အတနငယညဥနက၍ ၊ အထကပါအသမးတ႔ မေပၚလာေတာဘ လးဝတတ

ဆတလကရရာတြင (အာရကငးလက အပခငတတေသာသဘာဝအတငး) တစခကတစခကတြင

လစ၍၊ ထနမတ သေဘာဝငလာပါသည။ ထအျခငးအရာက ဝရယျဖင ေမာငးႏငထတလကေသာအခါ

အာရႏစမးေပၚလာပါသည။ ၎တ႔မာ (၁) ေကာႏင ကလားထင ရြကဖငတ႔ ထျခငးႏင (၂) မမ

အသကရလကရျခငးတ႔က တစလညစ သျခငးတ႔ျဖစပါသည။

ေယာဂပစၥကၡေယာဂပစၥကၡေယာဂပစၥကၡေယာဂပစၥကၡ

ထျခငးကသေသာ အခကအတန႔၌ ၊ ထျခငးက သေသာ ေဖာ႒ဗၺဝညာဥစတက စက၍ ရႈလကရာတြင

(ဥဒယဗၺယဉာဏ ပငခၿပးျဖစေသာ ကၽြႏပအဖ႔မာ) ထျခငးက သေသာစတသည ေကာကတငကသ႔

တညျငမလကရျခငးမဟတ၊ ေရ႕ဆငေနာကဆင ျဖစေနေသာ မးေတာကပမာဏကသ႔ “ အစဥလက”

ျဖစျခငးက ျမငရပါသည။ ေယာဂ မဟတသတ႔၏ အထင၌ “ထျခငး” သေဘာတရားသည ထေနဆ

အခကအတန႔အတြငး၌ ေျပာငးလျခငးဟ၍ မရ။ ရပတန႔တညျငမေနသညဟ ထငရစျမျဖစ၏။ မထေသာ

အခါမ ေပာကသြားမည၊ ထေနခကအတြငး၌ကား တညျငမလကရသညဟ ထငတတၾက၏။ အမနမာ

115

ဆကလက၍ ထပကာထပကာ ထေနေသာေၾကာငသာလင ထသေဘာတရားရေနသည။ ခြခြာ

လကသည ႏင တစျပငနက ထသေဘာတရား ခပေပာကသြားရမညျဖစေသာေၾကာင ၊ တစေလာက

တညး တညတန႔ေနျခငးမဟတ၊ ေရ႕ႏင ေနာက ဆကလက၍ျဖစေနျခငးက တညျငမေနသညဟ၍

အထငမားျခငးမသာျဖစျခငးက စႏာမယဉာဏအားျဖငလညး ရပမႏငေလာကပါ၏။ သ႔ေသာ လကေတြ႕

သရရနမာ “ေယာဂပစၥကၡ” ျဖငသာ ျဖစႏငေပသည။

ဓါတအားသြငးျခငးႏငတျခငးဓါတအားသြငးျခငးႏငတျခငးဓါတအားသြငးျခငးႏငတျခငးဓါတအားသြငးျခငးႏငတျခငး

တစဖန ထေသာအျခငးအရာက သရာမ အသကရလကရေသာ အျခငးအရာက သေသာအလညမား

လညး ရေသး၏။ ကၽြႏပအဖ႔မာ ထမႈသေသာအခနထက၊ အသကရလကရျခငးကသေသာအခနက

ပမေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ထအျခငးအရာက စးစက၍ ရႈလကေသာအခါ ၊ ကၽြႏပအဖ႔ ရာ၌ “ထြကသက

ဝငသကေပတကား” ဟေသာ အမတအသားမး မေပၚလာဘ တစမးတစမည ေပၚလာတတ၏။

ကၽြႏပမာ စတက ဥးစားေပး၍ ရႈတတေသာ အထအေလ ရသတစေယာကျဖစသညအေလာက၊

အသကရလကရေသာ အျခငးအရာက သလကရေသာ စတမးျဖစလက ရေခသညတကားဟ

သစျပလာ၏။ ထ႔ေနာက ဆကလက၍ ရႈျပနေသာအခါ ၊ အသကရပ ေျပာငးလသညအေလာက မမ၏

စတမာလညး ေျပာငးလလကရျခငးက ျမငလာ၏။ ပထမ၌ ဝငေလ ႏင ထြကေလတ႔၏ ျခားနားျခငး

ေၾကာင သပျခားနားျခငးက ထငျမငလာရာ၊ ထေနာက၌မ ဝငေလတစခကတညးအေပၚ၌ပင

သမႈကေလး သးေလႀကမမ ျဖစေပၚကာ ေျပာငးလလကရျခငးက ျမငလာပါေတာသည။ ဤသညလညး

ကၽြႏပ၏ စတ (ဘကထရအး) က ဉာဏ (ဓာတအား) ျဖညသြငးျခငးပငျဖစသညဟ သေဘာေပါကလက

ရရာ ၊ တစခနတစခါတြင လေလာကေသာ ဓာတအားျပညတငးလာျခငးျဖင မနးရြယရာသ႔ အဆးတင

ေရာကရမညဟ ယၾကညလကရပါသည။

ဓာတအားျဖညျခငးတစနညးဓာတအားျဖညျခငးတစနညးဓာတအားျဖညျခငးတစနညးဓာတအားျဖညျခငးတစနညး

ထကသ႔ ေန႔အခနမားတြင ဒြါယေျခာကေပါကလးက ဖြငထား၍ သတႏင ေစာငၾကညျခငးတစမး၊ ည

အခနမားတြငမားေသာအားျဖင မေနာဒါြယ၌ ထခကျခငးမားက ရႈျခငးတစမး စသညျဖင အားထတျခငး

ေၾကာင ဘကထရ အးအားတးလာျခငးကလညး ကၽြႏပသပါသည။ ထ႔ျပင တစနညး “အားတး” ေစေသာ

အျခငးအရာတစခကလညး တငျပလပါေသးသည။ ညဥအခနမား၌ မညမပငသမာဓေကာငးလ၍

တညျငမလကရေစကာမ၊ ၁၀ မနစတစႀကမ ၁၅ မနစတစႀကမ စသညျဖင သတလြတျခငးမားက

ေတြ႕ရပါသည။ “သတလြတျခငး” ဆရာ၌ လစၿပးေမသြားျခငးမးက ဆလျခငးမဟတ၊ ပစၥပၸန တညတည

အေပၚ၌ မေနဘ၊ ေရ႕အေၾကာငး ေနာကအေၾကာငး (အထးသျဖင အတတအျဖစအပက) မားက

116

စဥးစားမျခငးမားက ဆလပါသည။ ယငးသ႔ စဥးစားမရာတြင အလကေသာ (ဣ႒ာရ) အျခငးအရာမား

လညးပါရ၍၊ အလမကေသာ (အန႒ာရ) အျခငးအရာမားလညးပါရ၏။ အလကေသာ

အတတအျခငးအရာမားေပၚလာခကတြင ႏစသမကာ ေမာပါေနတတပါေသာလညး၊ အလမကေသာ

အတတအျခငးအရာမးေပၚလာေသာအခါတြင အခရခကတကတက ျဖစလာသညႏင တစျပငနက၊

ဘြားခနသတရလာ၍ ပစၥပၸနတညတညေပၚသ႔ အာရျပလကျပနပါသည။ ထအခနတြင ခနက

ျဖစေပၚလကရခသည ႏလးမသာမယာဖြယေသာ အတတအျဖစအပကမားသည ႏးလာေသာ လအဖ႔၌

ေပာကပကသြားေသာ အပမကကသ႔ ခကခငး ေပာကပကသြား၍ ႏလးမသာယာေသာ ဒကၡေဝဒနာမာ

လညး အတတကြ ေပာကပကသြားျခငးက ေတြ႕ရပါသည။ (ဤအျခငးအရာမာ ကၽြႏပအဖ႔ရာ၌ အသစ

အဆနး မဟတသျဖင ယခငေဆာငးပါးမားတြငေဖာျပခၿပး ျဖစေသာလညး ဘာဝနာ၏ အေရးႀကးျခငးက

သေစလသျဖင ထပဆငတငျပျခငးျဖစပါသည။)

ဝပနာဝပနာဝပနာဝပနာ ဘာဝနာဘာဝနာဘာဝနာဘာဝနာ အလပဟသညကာလအလပဟသညကာလအလပဟသညကာလအလပဟသညကာလ

ဘာဝနာျဖစရပက ရငးပါဥးအ။ သတလြတေသာ အခကအတန႔အတြငး၌ အလမကေသာ အတတအျဖစ

အပကမား ေပၚလာဆတြင၊ ထထေသာ အျခငးအရာမားသည ယခလကငငး ျဖစပကလကရသကသ႔

ႏလးမသာယာျခငးျဖစမခေသာလညး၊ ပစၥပၸနအေပၚ၌ အာရျပေသာ သမၼာသတ ေပၚလာသညႏင

တစျပငနက ေပာကပကလြငစဥ သြားၾကရျခငးက ေထာကျခငးအားျဖင ထထေသာ အျခငးအရာမား

သည တကယမဟတ၊ တကယရျခငးမဟတ၊ စတေဖာကျပနမႈ သကသကမသာျဖစေခသညတကား။

(စတေဖာကျပနျခငးဟသညမာ “ရးသြပျခငး”ဟ၍ ဆလျခငးမဟတ၊ သမၼာသတမယဥေသာစတမးဟ၍

ဆလျခငးျဖစ၏။ သ႔ေသာ ဗဒၶကမ “ပထဇေနာ - ဥမၼတေကာ” ဟ ဆေတာမသည။) ထကသ႔ တစခက

တစခက ေလလြငၿပးေနာက ၊ ျပန၍ သမးဆညးလကေသာအခါ၌ စတကး၏ တကယမဟတျခငး ၊

တကယမရျခငး ခဏတစျဖတေပၚလာခကအတြငး၌သာ တကယထငရျခငးတညးဟေသာ

အေၾကာငးအရာမားက ဆငျခငသးသပျခငးအားျဖငလညး ကၽြႏပ၏ “ဘကထရအး” သည အားတး၍

လာျခငးက ေတြ႕ရပါသည။ ခကခနကနေသာ ဝပနာအလပဟသညမာ သျမငထားၿပး ေသာ

အမနတရားက အႀကမႀကမအထပထပ ဘာဝနာပြားျခငးအားျဖင ဘကထရအးက ဓာတအားျဖည

ျခငးကသ႔ ၾကးစားယရသညခညး ျဖစသညဟ မတယသငၾကေပသည။

ယၾကညသမားယၾကညသမားယၾကညသမားယၾကညသမား အားတကေစရနအားတကေစရနအားတကေစရနအားတကေစရန

ကၽြႏပသည စစကငးေတာငရးသ႔ ထြကလာခစဥက သတပ႒ာနသတ၌ ဗဒၶက “ငါေဟာေတာမသည

အတငး ကငခလင၊ မညကသ႔ျဖစလမမည” ဟ အာမခေတာမခသည အတငး၊ ထကသ႔ ျဖစေစရမညဟ

117

ေသာ သႏၷ႒ာနျဖင ထြကချခငးမနပါသည။ သ႔ရာတြင ကၽြႏပ ေနထငခရေသာ ေခာငကေလးမာ

စစကငးေတာငရး၏ အေရ႕ဘကကမးပါးယတြင ကပလကတညရေသာေၾကာင မြနးလြသညဆလငပင၊

ေနလးေပာကကြယ၍ ႏစနာရေကာေလာကမစၿပးခမးေအးလာခရာ၊ ညဥ အခနမားတြငလညး အေတာ

ကေလး ခမးေအးလပါသည။ အမမ ထြကလာကတညးကလညး ၊ အေအးမခေသာ အကြငး

အကနကေလး ပါလာခရာ၊ ၄ ရကေျမာကေသာေန႔တြင တစဖနထပ၍ ဖားပါေတာသည။ ကနေသာ

သးရကတြင အႀကတအနယ ႀကးစားမညဟ အားခပါေသးေသာလညး ရပေပာလင စတေပာတတသည

အေလာက ၊ လေလာကေသာ သမာဓမရသျဖင မလက မနးရြယသေလာက မေပါကေရာကခရပါ။

သ႔ပငျဖစလငကစား အာသေဝါကနခမးၿပးေသာ ရဟႏာပဂၢလမားကသ႔ ေလာကဓ၏ တကခကျခငးက

မတနမလႈပ ခႏငသညဟ မဆႏငေသးေစကာမ၊ အေတာအတန ခႏငရည ရလာခသညဟ ဆဝပါသည။

ရဟႏာပဂၢလမားမာ ေလာကမလြတလကရေသာ “ဝမတစတမး” ရေတာမၾကျခငးအတြကေၾကာင ၊

ေလာကဓ တရားတ႔က တကေသာလညး မထခကဘ ခႏငေတာမၾကျခငးျဖစေလရာ ၊ ကၽြႏပမာ ထကသ႔

“မလြတ”ေသးသျဖင ၊ တကခကေသာအခါ၌ ထခကဥးမညပငျဖစေသာလညး သတလြတေသာအခက၌

သာ ခရမည။ ျငမးခမးမႈဟသညမာ ကမၻာႀကး ျငမးခမးမျဖစေစ၊ တငးျပညျငမးခမးမျဖစေစ၊ ပတဝနးကင

ျငမးခမးမျဖစေစရႏငသညဆလင ဗဒၶ၏ တရားေတာမဟတေသး၊ ဗဒၶ၏ တရားေတာ အရမာ ျငမးခမးမႈ

သည သတဝါ အသးသး၏ အဇၩတသဏၭာန၌ တညရ၍၊ ၎က ေတြ႕ေအာငရာရမညျဖစရာ၊ ဤ

အျခငးအရာမာ ကၽြႏပအဖ႔ လကေတြ႕ျဖစပါသည။ ဤအေၾကာငးမားက ေဖာျပရျခငးမာ

ကြားဝါလေသာေၾကာငမဟတ၊ ကၽြႏပ အားထတလကရေသာ လမးစဥ၏ မနကနျခငးက

ယၾကညၾကေသာ ဓမၼမတေဆြ မားအား၊ တးတက၍ ယၾကညျခငးျဖင ႀကးစားအားထတႏငၾကေစရန

အတြကမသာျဖစပါသတညး။

118

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႕႕႕႕ေသာစတသဘာဝေသာစတသဘာဝေသာစတသဘာဝေသာစတသဘာဝ ((((၁၁) ၁၁) ၁၁) ၁၁)

အာနာပါနအလပသညအာနာပါနအလပသညအာနာပါနအလပသညအာနာပါနအလပသည သမထေလာသမထေလာသမထေလာသမထေလာ ဝပနာေလာဝပနာေလာဝပနာေလာဝပနာေလာ

ဝပနာရႈနညးအေၾကာငး ေရးသားၾကရာတြင၊ အခ႕ေသာ ဆရာမားသည မမတ႔ကယတင

အားထတ၍ လကေတြ႕အျခငးအရာက ေရးသားေဖာျပျခငး မဟတဘ၊ ကမးဂနကဖတရႈၿပးေနာက ဤသ႔

အားထတခလင ဤသ႔ေတြ႕တနရာသညဟေသာ အေတြးအေခၚမားက ကယေတြ႕ျပလပကာ

ေရးသားခက မားက ႀကမဖနမားစြာ ဖတရႈရဖးေလသည။ “ေနပါေစ၊ သတ႔ဟာသတ႔ ေရးပါေစ” ဟေသာ

သေဘာမးျဖင လစလရႈခေသာလညး၊ ဤေနာကပငး၌ မ နားမလညသမားလကနာကငသးမျခငးအား

ျဖင အခနကန လပနး ျဖစၾကမညက ေဆြးေႏြးၾကညရာ၌ အခ႕က “မဂဖလ မရခငရပါေစ၊ အေပာအပါး

ေတြလကစားေနျခငးထက၊ တရားအားထတေနျခငးက ေတာေသးသည မဟတပါေလာ” ဟေျပာၾက၏။

ကၽြႏပသည ၎ဆငေျခက အေတာၾကာၾကာလကခခ၏။ သ႔ရာတြင ႀကႀကကခလသညဆေသာ

သာသနာေတာအတြငး အလြနၾကားနာရခလသည ဆေသာ သေတာေကာငးတရား (သဒၶမၼသဝန၊

အတဒလဘ) က ၾကားနာရသည ဆၿပးေနာက စတအားထကသနသ အနညးငယတ႔က အလပပက

အကငပက၊ စးပြားပက၊ အအပပကခကာ အားထတ ၾကရပါလက၊ ကာမာဝစရ ကသလ မးကေလး ၊

သမထမးေစေလာကကေလးမႏင ဘဝဆးရမညဆလင ႏေျမာဖ႔ ေကာငးလေပသညဟ စဥးစားမသည။

ထ႔ေၾကာင ကယေတြ႕အျခငးအရာမးမဟတဘ၊ စာေတြ႕က ငါေတြ႕လပကာ လမးညႊနျပခငတတသည

“ဆရာ” မား၏ ခၽြတေခာေသာလမးစဥမးကမကား အခြငႀကသညအခါ ေဖာျပဖ႔ တာဝနယေပေတာမည။

အထငႏစမးရျခငးအထငႏစမးရျခငးအထငႏစမးရျခငးအထငႏစမးရျခငး

ကၽြႏပ တ႔ ဗဒၶဘာသာဝငမားအဖ႔၌ အာနာပါန (ထြကသကဝငသက က ရႈေသာ) ကမၼ႒ာနးသည

အစဥအလာလပငနးႀကးတစခကသ႔ လကခလာခၾက၍ ၊ တရားအားထတသညဆလင ၎ကမၼ႒ာနးက

လကကငျပၾကသည ေယာဂတ႔သာ မားလေပသည။ အာနာပါန ကမၼ႒ာနးသည သမထေလာ ၊

ဝပနာေလာ ဟ ေမးသညအခါ၊ အာနာပါနသညပငလင ဝပနာျဖစသညဟ တထစခ ယၾကညသ

မားလညး ရၾက၏။ ဒတယလစကမ အာနပါန က သမထ အျဖစႏင လပ၍ ထ႔ေနာကမ ဝပနာ

တကယရသညဟ ဆၾကေလသည။ ဒတယ လစအဖ႔မာ ဝပနာတကပ ေနရာကလင

ေျပာဖြယမရေသာလညး အာနာပါန သကသကကလပရငး ဝပနာဉာဏ ဝငလာသညဟ

ေျပာၾကေသာ ပထမလစႏင ပတသက၍မ အနညးငယ ရငးလငးေဖာျပလေပသည။

119

ဗဒၶကယတငစမးချခငးဗဒၶကယတငစမးချခငးဗဒၶကယတငစမးချခငးဗဒၶကယတငစမးချခငး

အာနာပါန ကမၼ႒ာနးမာ ဗဒၶလကထကေတာ၌လညးေကာငး ၊ ဗဒၶပြငေတာမမမကာလ၌လညးေကာငး၊

ဗဒၶပြငၿပး၍ ပရနဗၺာန စဝငေတာမၿပျဖစသည ဤလကထက၌ လညးေကာငး၊ အႏၵယျပညတြင ပရဗဇေခၚ

“ဖကရ” ႀကးမား ေလကငအားထတၾကသည သမားရးက ကမၼ႒ာနးႀကးျဖစ၏။ အႏၵယျပညတြင

ဤေခတအေခၚအားျဖင ဟ႒ေယာဂ ၊ ရာဇေယာဂဟ၍ ႏစနညးရရာ ကၽြႏပ ကယတင ငယစဥၤက

စာအပမားမာယ၍ အေတာအတန စမးသပေလကငခဖးပါသည။ ထစဥကမ မဂဖလအတြကမဟတ၊

(ေလာကတနခးမားအတြက ရညရြယကာ စမးသပချခငးျဖစ၏။) အေလာငးေတာကယတငမာလညး

ထးနနးကစြန႔လြတ၍ ေတာထြကေတာမခသညေနာက အာဠာယ၊ ဥဒက တညးဟေသာ “ဖကရ”

ႀကးႏစပါး ႏင ေတြ႕၍ ၎တ႔လကေအာက၌ နညးနာခယကာ အားထတခရာတြင အာကဥၥညာယတန

ႏင ေနဝသညာ နာသညာယတနဘမားသ႔ ေရာကႏငသည ကမၼ႒ာနးနညးတငေအာင

ေပါကေရာကေတာ မခသညဟ ဆေလသည။ ၎နညးမားမာလညး အာနာပါန ကမၼ႒ာနး နညး

(ဆငကြ) ပငျဖစရမညျဖစရာ ဤနညးျဖင ေလာကက မလြနေျမာကႏငဟ သျမငေတာမသညႏင

ဆရာႏစပါးတ႔ထမ ထြကခြာခသညဟ ဆေလသည။

ကယတငကယတငကယတငကယတင မလပဖးဘမလပဖးဘမလပဖးဘမလပဖးဘ လမးညႊနျခငးလမးညႊနျခငးလမးညႊနျခငးလမးညႊနျခငး

အာနာပါန ကမၼ႒ာနးျဖင မဂဖလ ဆကေရာကႏငသညဟ ေရးသားသည “ဆရာ” တစဥးကမကား၊

ထြကသကဝငသကက ရလကရစဥ ပထဝဓာတ၏ သေဘာ၊ အာေပါဓာတ၏ သေဘာ၊ ေတေဇာဓာတ၊

ဝါေယာဓာတတ႔၏ သေဘာ မားက ထငျမငလာေအာင ရႈရမညဟ၍ လညးေကာငး

(ပထဝဓာတ၏သေဘာ ဟသညမာ မာျခငး ေပာျခငးဟ၍ လညးေကာငး၊ ေတေဇာဓာတ၏ သေဘာမာ

ေထာကကနျခငး၊ ေရြ႕လားျခငးဟ၍ လညးေကာငး၊ အာေပါဓာတ၏သေဘာဟသညမာ ဖြ႕စညးျခငး၊

ယစးျခငးဟ၍လညးေကာငး ဆလသည။) ထ႔ျပငအစ ပထမ၌ အသတရားကေမြးျမ၍ ထ႔ေနာကတြင

နဗၺာနမတစပါး၊ ေလာကႀကးတစခလးသည အျမမရဟ ႏလးသြငးကာ ထငျမငလာေအာငရႈရမညဟ၍

လညးေကာငး ေရးသားျခငးက ဖတရဖးေလသည။ ဤသ႔ေသာ အေရးအသားက ဖတရႈရသည အခါ၊

၎ပဂၢလသည စာေတြ႕မားက စေပါငးေရးသားထားျခငးျဖစ၍ ကယတငထထေရာကေရာက

အလပမလပဖးျခငးကလညးေကာငး အနညးအကဥး အလပလပဖသည ဆပါလငလညး ေပါကေပါက

ေရာကေရာက (မဂဆက ဖလဆက) ယတစြအဆး ဝပနာဉာဏမးပင ျဖစေပၚဖးျခငး မရေၾကာငး

ထငရားလေပသည။

120

ရငးဥးအ။ ပထမအခက၌ အာနာပါန ကမၼ႒ာနး အားထတစဥ အတြငးဓာတေလးပါးတ႔၏ သဘာဝက

ထငျမငလာေအာင ရႈရမညဆရာ၊ စတသဘာဝ အရဆလင အာရစးစကမႈသည တစႀကမလင

တစခတညးသာ ျဖစႏငေသာေၾကာင ၊ အာနာပါန ကမၼ႒ာနး အလပမးကသ႔ ဧကကထာကေအာင စးစး

စကစက အလပလပရေသာ ကမၼ႒ာနးမးတြင ၊ ထြကသကဝငသကက တစဖက၌ ဂရစကရငး

အျခားတစဖက၌ ပထဝ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာတညးဟေသာ ဓာတႀကးေလးပါးတ႔၏ သဘာဝက

ထငျမငေအာင ရႈရမညဆျခငးမာ (လကေတြ႕လပၾကညေသာအခါ၌) တကယမျဖစႏငျခငးက ေတြ႕ရေပ

လမမည။ မျဖစႏငဆျခငးမာ အလြနခယဥးသညဟ ဆျခငးမဟတေသး။ စတ၏သဘာဝ ႏင

ဆန႔ကငဘကျဖစေနသညတြကေၾကာင တကယကမျဖစႏငဟ ဆလကရျခငးျဖစေလသည။ အာနပါန

အလပသကသကျဖင ဓာတႀကးေလးပါးတ႔၏ သဘာဝ အစစအမနက ထးထြငးသျမင၍ ကေလသာ

ကနခနးႏငစေကာငးသညဆပါက ၊ ဗဒၶ၏ လကထကေတာက အာဠာယ၊ ဥဒက တ႔ႏင ရငတစေထာင

စေသာ “ဖကရ” မားသညလညးေကာငး၊ ဤလကထက၌ ဟမဝႏာ ေတာငတနးတြင ဟ႒ေယာဂ ၊ ရာဇ

ေယာဂ တညးဟေသာ နညးမားျဖင အားထတလကရၾကေသာ ဖကရမားသညလညးေကာငး ရဟႏာ

ျဖစကနၾကေပေတာမည။

အထငႏငအထငႏငအထငႏငအထငႏင ေျပာျခငးေလာေျပာျခငးေလာေျပာျခငးေလာေျပာျခငးေလာ

ဆက၍ ရငးဥးအ။ ေစာဒက တကႏငခြငရသညမာ အႏၵယျပည၌ အားထတလကရၾကေသာ “ဖကရ”

မားသည ဓာတႀကးေလးပါး တ႔၏ သဘာဝ အေၾကာငးက မၾကားဖးၾက၊ ဗဒၶဘာသာ

ျမနမာေယာဂတစေယာကမကား ၾကားဖးနားဝ ရရမညျဖစ၍ အားထတေသာအခါတြင ထငျမငလာႏင

သညဟ ဆႏငဖြယရာရ၏။ ၾကားဖးနားဝရျခငးက အသားယ၍ ေျပာမညဆလင အႏၵယတငးသား သာမန

ကလားလမးတစေယာကက ထားပါေတာ။ ေတာထြကၿပး “ဖကရ” အျဖစႏင အားထတသည

ပဂၢလမးမကား ဓာတႀကးေလးပါး အေၾကာငးက “ဖနတရာေတ” ေအာငၾကားဖးၿပးျဖစၾကေပလမမည။

(ဤအေၾကာငးေရးထားသည ေဆာငးပါးမားကလညး ကၽြႏပ ဖတရဖးသည။) ဓာတႀကးေလးပါး

အေၾကာငးက ၾကားဖးသမားသည အာနာပါန အလပလပေသာအခါ၌ ၎တ႔၏ သဘာဝတက ထးထြငး၍

သျမငႏငသညဆခလင လကေတြ႕မဟတဘ အထငႏငေျပာျခငးမသာျဖစေပလမမည။

ေရေရေရေရ႕႕႕႕မမမမ လမးေၾကာငးေပးျခငးလမးေၾကာငးေပးျခငးလမးေၾကာငးေပးျခငးလမးေၾကာငးေပးျခငး

ထပ၍ ရငးဥးအ။ အႏၵယျပညမ “ဖကရ” မားသည ဓာတႀကးေလးပါး အေၾကာငးက ၾကားဖး၍ အာနာပါန

အလပက လပၾကေသာလညး ၊ ၎တ႔သည အာနာပါန လပစဥအတြငး ဓာတႀကးေလးပါးအေၾကာငးက

121

ႏလးမသြငးၾက၊ ဗဒၶဘာသာ ေယာဂတစေယာကမကား ဓာတႀကးေလးပါးအေၾကာငးက တစဖက၌ ႏလး

သြငးစဥ အျခားတစဖကတြင အာနာပါနကမၼ႒ာနးကလညး တစျပငတညး လပေသာေၾကာင

“ဓါတေပါကၿပး” မဂဆကႏငခြငရသညဟ ေစာဒက တစဆင တကႏငခြငရပါေသး၏။ အာနာပါန အာရ

ႏင ဓာတေလးပါးအာရတ႔သည တစမးစ တစျခားစျဖစ၍ တစျပငတညး စတစကဖ႔ မျဖစႏငေၾကာငး

ေဖာျပခၿပျဖစရာ၊ တစျပငတညးမဟတဘ တစလညစ (တစစကန႔စ) အာရျပျခငးအားျဖင

မဂဆကဖလဆက ျဖစႏငပါသညဟ ဆျငားအ၊ စတသည တစခတညးေသာ အာရျဖင ေတာကေလာက

ဧကဂၢတာ မကမ၍ တစလညစ စးစးစကစက ႀကးအာရျပရန အလြန႔အလြနခယဥးလေပသည။ သ႔ေသာ

ေကာငးပါၿပ။ ျဖစႏငသညပငထားပါဥး၊ ဓာတႀကးေလးပါးတ႔၏ သဘာဝ အေၾကာငးက ၾကားဖးနားဝရ၍

ကမၼ႒ာနး ထငေသာ ေယာဂသည မမၾကားဖးထားသည အတငး ႏလးသြငးေပလမမည။ ဆလျခငးမာ

ၾကားဖးထားသည အျခငးအရာက ေရ႕က သြား၍ မမ၏ စတက ဤအတငးေနာကကလကရေပလမမည။

ဥပမာ၊ ပထဝ အေၾကာငးဆလင “မာျခငး၊ ေပာျခငးမတစပါး ဘာမမရ” ဟ အႀကမႀကမ အထပထပ

ႏလးသြငးရေပလမမည။ ဤကသ႔ ကယဟာကယ ေရ႕မ လမးေၾကာငးေပး၍ ေနာကက

လကရျခငးတညး ဟေသာ အလပမာ ဘာဝနာဉာဏ မဟတ၊ ကယစတက ကယည႕သည

(Autosuggestion) အလပမသာ ျဖစေလသည။ ျမနမာျပည၌ တရားအားထတၾကသည အခ႕ဂဏးမား

သည ဤ အျခငးအရာ ႏစခတ႔၏ ျခားနားျခငးက နားမလညရာၾကသညမာ သနားဖ႔ ေကာငးလသည။

ကယစတကကယစတကကယစတကကယစတက ကယညႇကယညႇကယညႇကယညႇ႕႕႕႕ျခငးျခငးျခငးျခငး

ကယစတက ကယညႇ႕ျခငးတညးဟေသာ (အေနာကတငးအေခၚ) နညးသည သမထ အလပမးႏင

နးကပျခငးရေပရာ၊ ဘာဝနာအလပႏငမကား၊ အႀကးအကယ ျခားနားျခငးရေပသည။ သမထ အလပျဖင

တနခးသတမား ရရႏငသညနညးတ “ ေအာတဆတဂရငး” (ကယစတက ကယညႇ႕ျခငး)

နညးျဖငလညး သတထးမားရရႏငေလသည။ သ႔ရာတြင ဤနညးအားျဖင သဘာဝတက ထးထြငး၍

သျမငႏငျခငးမဟတ၊ “ျမင” သညဟ “ထင” ရျခငးသာျဖစ၏။ ေအာတဆတဂရငး နညးအတငး

ေလကင၍ စတစြမးထကလာေသာ အခါ၌ ထသသည အဆပရညက ႏြားႏ႔ဟ၍ သ႔ဟာသ

ထငလာေအာင သ႔စတက ညႇ႕ၿပးေနာက၊ ၎အဆပရညက ေသာကႏင၏။ ထးဆနးသညမာ ထလကား

မေသ။ ၎အဆပရညက လေလးေယာကခြေဝေသာကပါက ေလးေယာကလးေသႏငသည။

ဤအျဖစအပကက ပကဆယ၍ မကလညျပစားသည အႏၵယတငးသားမားအေၾကာငးက ၾကားဖးၾက

ေပလမမည။ အၾသဖြယေကာငးေသာ အျခငးအရာမာ အဆပရည ပလငးက ေဆးပလငးဟ အထငမား၍

ေသာကမေသာ သသညေသရေသာလညး၊ ကယစတက ကယညႇ႕ၿပး အဆပရညက ႏြားႏ႔ အမတႏင

ေသာကေသာသကား မေသျခငးပငျဖစေလသည။ အထငမားေသာ သအဖ႔၌ စတအေလအကင မပါရ၊

122

“ဖကရ” အဖ႔မာ အေလအကငျပလပ ထားျခငးေၾကာင မေသရျခငးျဖစ၏။ စငစစမာ အဆပရညမနး

သလကႏင ႏြားႏ႔ဟထငလာေအာင အေလအကငျပလပရျခငးသည လြယကလမည မဟတေခ။

ဖကရသည သ၏ရပက အဆပ “ပး” ေအာငလပထားျခငးမဟတ။ စတကသာ ေလကငထားျခငးျဖစ၏။

အေနာကတငးမ အခ႕ပညာရမားသည (Mind over Matter) စတသည ရပတရားထက တနခးႀကး၍

စတက ရပတရားအားလႊမးမးႏငသည ဆျခငးက ယၾကညစ ျပလာေလၿပ။ အႏၵယျပည၌မ ဗဒၶလကထက

ေတာ မတငမကတညးက ဤအျခငးအရာက နားလညၾကၿပးျဖစ၍ အသးခခၾကၿပးေလၿပ။

စာနစတျဖစႏငျခငးစာနစတျဖစႏငျခငးစာနစတျဖစႏငျခငးစာနစတျဖစႏငျခငး

စတကခြနအားႀကး၍ တနခးရေစေသာ ေလကငနညးမားအနကတြင အာနာပါန ကမၼ႒ာနးအလပသည

လသအမားဆးျဖစ၍ အႏၵယျပည ၌ အမားဆး အသးျပၾက၏။ ဗဒၶ၏ ကငစဥမားတြငလညး သမာဓ

ထေထာငေရးအတြက အသးခဖ႔ အေလးေပး၍ ေဟာေတာမျခငးမားရေပသည။ သ႔ရာတြင သမာဓသည

ပညာမဟတေသးျခငးက မရပမသျဖင ေရာေထြးယကတငျဖစၾကျခငးက ျမနမာျပည၌ မၾကာခဏ

ေတြ႕ရတတေပသည။ အာနာပါနကမၼ႒ာနးျဖင သမာဓထေထာင၍ စာနရသညအခါ (ေလာက)

အဘညာဥစခနးသ႔ ေရာကေအာငဆကလကေလကငျခငးအားျဖင တနခးဣဒၶပါတမားရရသညဟ

စာဆရေပသည။ ျမနမာျပညတြင အာနာပါနႏင အလားတကငစဥမားေၾကာင စာနစတျဖစသမား

ရၾကပရေသာလညး ၊ အဘညာဥစခနးသ႔ ေရာကေအာငတငပ႔ႏငသည ဆရာမး မရသညအတြက

ေၾကာင တနခးႏငပတသက၍ ခလပတြင ရပေနၾကရ၏။ အခ႕လညး စာနစတျဖစျခငးက မဂစတ

အထငေရာကလကရၾက၏။ စာနစတျဖစျခငးဟသညမာ အလြန႔အလြနခယဥးသညထငၿပး မယၾကည

နငေအာငမျဖစသင။ ဇြေကာငးလင သငါကအစ ျဖစႏငေသာ အလပမးျဖစ၏။ မျဖစႏငဟ ေျပာသမား

သည ဇြမရေသာလမားသာ ျဖစၾကေပလမမည။ သ႔ေသာစာနစတျဖစရမႏင မးပႏငသညဟ

ထငလငကား မားေပလမမည။ စာနစတျဖစေစသည သမာဓထေထာငျခငး အလပဟသညမာ ဇြ

ေကာငးသမားအဖ႔၌ ထငသေလာက မခယဥးသငေသာလညး “ပညာ” စခနးမာမ အခ႕လမား အဖ႔၌

အလြနခယဥး၍ လြယသမားလညး ရႏငေပမည။ မညသညကား “သမာဓ” မညသညကား “ပညာ”

ဟေသာ အခကမာ သဖ႔ လြယသေယာငေယာငႏင အေတာခကခ နကနျခငးက ကယေတြ႕

အျဖစအပကတစချဖင တငျပပါဥးမည။

သမာဓႏငသမာဓႏငသမာဓႏငသမာဓႏင ပညာပညာပညာပညာ

ကၽြႏပသည ခငမငေသာ ဓမၼမတေဆြတစဥး၏ ဆြေဆာငျခငးေၾကာင လညးေကာငး စမးသပခငတတ

ေသာ ကၽြႏပ၏ ဝါသနာေၾကာငလညးေကာငး တစခေသာ ရပသာသ႔သြား၍ (သ႔ရပသာႏငသ႔နညး

123

ရေနၾကသညအနက) ၎ရပသာမ နညးအတငး အားထတၾကပါသည။ ဓမၼမတေဆြသည သ၏

နညးအတငး ကၽြႏပအားထတျခငးအတြက အလြနဝမးသာ၍ သကယတင လကလာၿပးလင ကၽြႏပ

အတြက စားေရး ၊ ေသာကေရး၊ ေနေရး ၊ ထငေရးမားပါ အလးစ အသင စမေပးပါေပသည။

သးေလးရကခန႔ ရေသာအခါ ကၽြႏပသည ေနပႀကးၾကၾက ေကာငးဝငးထတြင ဖနပမပါဘ လမးေလာက

လာရာ (တရားအလပ၌ စတစးစကျခငးေၾကာင) ေျခပေသာေဝဒနာက လးဝ မသ၊ အလငးမခစားဘ

လာႏငခ၏။ ၎အျဖစအပကက ဓမၼမတေဆြအားေျပာျပ၍ “ပညာအစြမးေလာ၊ သမာဓအစြမးေလာ”

ဟေမးရာ၊ မတေဆြက အားရဝမးသာႏင “ပညာအစြမးေပါဗာ” ဟ ေျပာ၏။ ထပဂၢလမာ ဤနညးျဖင ၂

ႀကမ ၃ ႀကမမပင “တရားေကာငး” ၿပ ဆသတစေယာကျဖစေလသည။ တရားအလပ၌ စတစးစကျခငး

အတြကေၾကာင ေျခပျခငးက မခစားလကျခငးသည “ပညာ” အစြမးမဟတႏင၊ “သမာဓ” အစြမးမသာ

ျဖစရေပမည။ “ပညာ” ဟသညမာ တစစတစခက ထးထြငး၍သျမငျခငး ျဖစေပရာ ဘာကမ

အထးတလည သျမငရျခငး မရေသးဘ၊ ေျခပေသာ ေဝဒနာက မခစားရ သကသကျဖင အဘယမာ

“ပညာ” သေဘာ ပါရႏငပါမညနညး။ ၂ ႀကမ ၃ ႀကမ မပင “တရားေကာငး” ဖးသညဆေသာ ပဂၢလ

တစဥးကယတငက သမာဓႏငပညာက ဤမေရာယကရႈပေထြးျခငး ရေနပါလင သာမန ေယာဂမားအဖ႔

မခကပါေလာ။ အခ႕မာ အားလပခနကေလးမားတြင ဝပနာ အလပဆကာ အားထတရာၾကရာ

သမထမႏငပင အခနကနရာၾကျခငးမားလညး ေတြ႕ရဖးလေလၿပ။

အရးစအရးစအရးစအရးစ ကမၼကမၼကမၼကမၼ႒႒႒႒ာနးာနးာနးာနး

ပညာအျမငႏင သမာဓအထငက ထပေလာငး ရငးလငးေဖာျပပါဥးအ။ ရဟနးတစပါးသည

အရးစကမၼ႒ာနး (အတဘေဇာ) က စးျဖနးေလရရာ၊ တစေန႔သ၌ လမးေလာကသြားစဥ မာတဂါမ

တစေယာကႏင ေတြ႕ေသာလညး ရဟနး၏ စတထ၌ မာတဂါမဟ၍ မျမင ၊ အရးစတစခဟ၍သာ

ျမငလကသည ဆ၏။ ဆကလကေလာကသြားေသာအခါ မာတဂါမက လက၍ ရာေသာ ၎၏

ခငပြနးႏငေတြ႕၍ ထေယာကားက “အရငဘရား၊ မာတဂါမ တစေယာကက ေတြ႕ေတာမခပါသေလာ” ဟ

ေမးေလာကသညတြင ရဟနးက “မာတဂါမက ငါမျမင၊ အရးစ တစခေလာကသြားျခငးကေတာ

ငါျမငခသည” ဟမန႔ေတာမသညဆ၏။ အခ႕လမားသည ထရဟနး၏ အျမငက ဝပနာဉာဏ အျမင

ဟ၍ ထငမတတတၾက၏။ စငစစေသာကား ထရဟနးသည သဘာဝ အစစအမနက ထးထြငး၍ ျမငျခငး

ျဖစသညဟ မဆႏင၊ ထမာတဂါမ၌ အရးတစေခာငး ကြအကလကရလငလညး ကြအကေသာ အရးက

ျမငႏငလမမညမဟတ၊ ကမၼ႒ာနးအာရ၌ စတစြလကရျခငးအတြကေၾကာငသာလင လျမငတငးက

“အရးစ” ဟ၍ ထငမျခငးျဖစေပလမမည။ ဤသ႔ေသာ အျမငမးျဖင တပမကျခငးကငးႏငမည

မဟတပါေလာဟ ေမးလင သမာဓ အားေကာငးလ၍ မမ၏ ကမၼ႒ာနး အာရျဖစေသာ အရးစကခညး ျမင

124

ေနခကတြင ဟတေကာငးဟတေပမည။ သ႔ရာတြင ဤသ႔ေသာ အျမငမးျဖင တဏာက အျမစျပတေစဖ႔

ခယဥးေပလမမည။

ေပါကေပါကေလာသကသေပါကေပါကေလာသကသေပါကေပါကေလာသကသေပါကေပါကေလာသကသ႔႔ ႔႔ ထငျမငျခငးထငျမငျခငးထငျမငျခငးထငျမငျခငး

ေအာတဆတဂရငးေခၚ ကယစတကကယ ညႇ႕ျခငးအေၾကာငးက ျပနေကာကရပါဥးမည။ ေယာဂ သည

(ဆရာက သြနသငသညအတငး) ကယစတကကယညႇ႕ျခငး၌ အေလအကငျပလပထားသည ဆပါက

အခနအတနၾကာလာေသာအခါတြင သမာဓရငကကလာ၍ အဆပရညက ႏြားႏ႔ ထငလာေအာငလညး

တတႏငသည။ ေရျပငႀကးက ေျမျပငထငလာေအာငလညး တတႏငသည။ ထအေပၚတြင လမးေလာက

ရနလညးျဖစႏငသည။ မမကယက ေကာကတင၊ ေကာကခ ကသ႔ မာေကာသညဟ ထငလာေအာင

လညးတတႏငသည။ အထအႏကလညးခႏငသည။ ဤမေလာကတငေအာင စတကညႇ႕၍ ျဖစႏငသည

ဆလင မမ၏ ခႏၶာကယထ၌ ေပါကေပါကေဖာကသကသ႔ ရးရးရြရြျဖစျခငး၊ တဖတဖတျမညလက

ပကေနသညဟ ထငျမငရျခငး စေသာ အျခငးအရာမားမာ “ေအာတဆတဂရငး” အေပာစားမားသာ

ျဖစၾကေပဥးမည။ ဤသ႔ေသာ အျဖစမးသည “ပညာ” အျမင မဟတ၊ ဝပနာဉာဏအျမငလညး

မဟတ၊ ဆရာလပသက ေရ႕မ လမးခငးေပးေသာေၾကာင ျဖစေစ၊ ကယဟာကယ “ေခၚ” ယေသာ

ေၾကာငျဖစေစ ၊ သမာဓ အေတာအတနထေထာငမေသာအခါ၌ ႀကရတတသည သဘာဝ တစခမသာ

ျဖစေခသည။ (ဤ အေၾကာငးအရာက ကၽြႏပ ေရးရျခငးမာ ကယတငစမးသပ၍ ေတြ႕ရျခငးအျပင

ေလာကဓာတနညးအားျဖငလညး ဆငျခငသးသပၿပးေသာေၾကာငျဖစပါသည။)

““““မာသေဘာမာသေဘာမာသေဘာမာသေဘာ” ” ” ” ရႈသမားရႈသမားရႈသမားရႈသမား

ဒတယ အခက၌ အာနာပါန အလပတစဖကႏင ဓာတႀကးေလးပါးတ႔၏ သဘာဝက ျမငေအာင ရႈရမည။

ထြကသက၊ ဝငသကသညပငလင ဝါေယာဓာတျဖစ၍ ၊ ၎ဝါေယာဓာတသေဘာက ေပၚေအာငရႈရမည

ဆေသာ လပငနးစဥမာ လပဖ႔ခကခေၾကာငး ေဖာျပခၿပးျဖစရာ “ဓာတ” သကသကရႈရသညဆေသာ

ဂဏးသားမားလညး ေတြ႕ရဖးပါ၏။ ၎တ႔က (ပထဝ) “မာသေဘာ” သာရသညဟ အဖနတလလ

ႏလးသြငးၾကရသညဆရာ ဤသညမာလညး ဝပနာ အလပက ရညရြယလက သမထအလပမး

ျဖစေနမညက စးရမရသည။ ရပတရားတ႔၏ “မာသေဘာ” က ရႈျခငးအားျဖင “လကၡဏာ” ဆကဖ႔ ခယဥး

လသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ“မာသေဘာ” ရႈျခငးအလပျဖင မမတ႔ကယက “မာသေဘာ” ခညးရသညဟ

ေျပာၾကေသာလညး “ငါသေဘာ” (သကာယဒ႒) ျပတပမရျခငးက ေတြ႕ရသည။ ဤသ႔ ေရးသားေသာ

125

လညး ကၽြႏပသည ဓာတႀကး ေလးပါး “ေပါက” ျခငးအားျဖင မဂဖလ ရႏငသညဆျခငးက မယၾကညသ

မဟတပါ။ ဤအေၾကာငးက သာဓက တစခပငတငျပပါဥးမည။

ေျမြႀကးေလးစငးေျမြႀကးေလးစငးေျမြႀကးေလးစငးေျမြႀကးေလးစငး

အခါတစပါး၌ ျမတစြာဘရားသည ေဇတဝနေကာငးေတာ၌ သတငးသးလက ရေတာမစဥ ၊

အာနႏၵာေထရသည ေကာငးေပၚမ ကဋသ႔ဆငးလာစဥ ရဟနးငါးကပတ႔ႏင ေတြ႕၍ “ျမတစြာဘရား

ရေတာမပါသေလာ” ဟ ေမးေလာကၾကသျဖင ရေၾကာငးျပနေလာကၿပး ကဋသ႔ တကေလ၏။ ကဋမ

ဆငးလာေသာ အခါ ျမတစြာဘရားအား “ရဟနးငါးကပကြလာပါသည။ အရငဘရားႏင ေတြ႕ပါသေလာ

ဘရား” ဟ ေမးေလာကရာ ျမတစြာဘရားက “ငါႏငေတြ႕ၾက၍ ရဟႏာ ျဖစၿပးကြသြားၾကေလၿပ” ဟ

မန႔ေတာမ၏။ အာနႏၵာေထရမာ မမကဋတကခကအတြငး ရဟႏာ ျဖစသြားႏငၾကသည ဆေသာေၾကာင

အၾသလသညႏင “ျမနလေခတကား အရငဘရား ၊ ဘယတရားမားေဟာျပလကပါသနညး” ဟ

ေမးေလာကရာ ဗဒၶက “ေျမြႀကးေလးစငး အေၾကာငး” ေဟာလကသညဟ မန႔ေတာမ၏။ အာနႏၵာေထရ

က အကယဖြငရနေလာကထားျပနရာတြင ဗဒၶက “ခစသားတ႔ အဆပထနေသာ ဘတရပတ႔သည

ေျမြႀကးေလးေကာငႏငတ၍ ၎တ႔၏ အဆပျပငးထနပ၊ ၎တ႔ ကကခလကလင မညသညသတဝါမ

မခႏငပ၊ စသညမားက ေဟာေျပာၿပးသည အဆး၌ ပထဝ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာတညးဟေသာ

ဓာတႀကး ေလးပါးတ႔၏ လညစားျခငး ခရမႈမ လြတေျမာကၾက၍ အာသေဝါ ကနခနးေသာ ရဟႏာမား

အျဖစသ႔ ဆကေရာကသြားၾကသညဟ မန႔ေတာမေလသည။

ကကကက႑႑႑႑ႏစခႏစခႏစခႏစခ

အထကပါအျခငးအရာသည မျဖစႏငသညမဟတ၊ ျဖစႏငသညဟ ကၽြႏပယၾကညပါသည။ ကၽြႏပ၏

အယအဆတစခမာ ဗဒၶ၏တရားေတာမားတြင (၁) သဘာဝတက သေဘာေပါကနားလညေအာင

ေဟာေတာမခသည က႑ကား တစခ၊ (၂) အားထတျခငးအားျဖင ထးထြငး၍ သျမငႏငေစရန

နညးလမးမားညႊနျပေတာမခသည က႑ကားတစခ ပါရ၏။ ေဂါတမဗဒၶ သည အတမရေအာင စကား

တတေတာမသည သာမက ၊ ေဝေနယ အသးသး၏ အခကအခမားကလညးသျမငေတာမသညျဖစ၍

အေပၚရနားလညျခငးမး မဟတဘ ဘဝငသ႔ခကေအာင သေဘာေပါကၿပး “ဟငးခ” ကာျဖင

ပဂၢလေျပာငးလသြားေစသညအထ ေဟာေျပာေတာမႏငသည အစြမးသတ ႏင ျပညစေတာမသည။ ထ႔

ေၾကာငလညး တစထငတညးႏင အရယာျဖစသညဆသမား ရခၾကေလသည။ ဓာတႀကးေလးပါး

အေၾကာငးက “ကဋတစတက” အတြငး ေဟာ၍ ရဟႏာ ျဖစၾကသညဆျခငးမာ

126

ဤသေဘာမးျဖစေပမည။ ဘရားလကထကေတာ၌ပင (ရငသာရပတရာ ႏင ရငေမာဂၢလနအပါအဝင)

မားစြာေသာ ရဟႏာ တ႔မာ ဆရာထမ နညးခ၍ အားထတယၾကရျခငးျဖစရေပမည။ ဓာတေလးပါးျဖင

တရားေပါက ဟသညမာ (၂) တြငေဖာျပသည “အလပ”တရားနညးမးဟတမညမထင။ အထးပါရမ

ကကသမားအဖ႔ ဉာဏတရားသကသကျဖစသညဟ ကၽြႏပယဆသည။ ဗဒၶကသ႔ နားေပါကေအာင

ေဟာႏငေသာ ပဂၢလမရေတာသညဤေခတတြင “အလပက အားကးၾကရမညျဖစရာ “ဉာဏနညး” က

လကသမားသည ရခလေသာ ဒလဘ အခြငအေရးက ျဖနးတးရာ ေရာကတတေပသည။

စတကးျခငးသညစတကးျခငးသညစတကးျခငးသညစတကးျခငးသည အပျဖစျခငးအပျဖစျခငးအပျဖစျခငးအပျဖစျခငး

တတယအခက၌ အထကပါ ဝပနာတရားကား “အစပထမတြင သတတရားက ေမြးျမ၍ ထ႔ေနာက

တြင နဗၺာနမတစပါး ေလာကႀကးတစခလးသည အျမမရဟ ႏလးသြငးကာ ၊ ထငျမငလာေအာင ရႈရမည”

ဟ ေရးသားေဖာျပထားေလသည။ ျမနမာျပည ဗဒၶဘာသာေခတတစေလာကတြင ဤအတငး နညးေပး

လမးျပ ျပလပၾကေသာ ရဟနးပဂၢလ ၊ လပဂၢလတ႔သည အလြနမားျပားလ၏။ ၎၏အာေဘာမာ သတ

ကေမြးျမၿပးမ အျမမရဟေသာ အျခငးအရာက ေနာကတစဆင အေနျဖင တက၍ ရႈရမညဟ ဆၾက၏။

၎တ႔ ဆလေသာ သတသညမညသ႔ေသာ အဓပၸာယရသည မေျပာတတေပ။ ေဂါတမဗဒၶဆလေသာ

သတသည မာကား ရပကျဖစေစ၊ စတကျဖစေစ ေစာင၍ ၾကညရေသာ သတပငျဖစသည။ အၾကင

ေယာဂတစေယာကသည ရပ (ကယကာယ) ကျဖစေစ၊ စတကျဖစေစ၊ မျပတေစာငၾကပ၍ ၾကညရေသာ

(သမၼာ) သတက ေမြးျမ၍ အေတာအတနရငကကလာေသာအခါတြင ၊ အျမမျပတ တရစပ

ေျပာငးလလကရေသာ အျခငးအရာက ၾကာေလျမငေလ၊ ၾကာေလ သေဘာကေလ ျဖစလာေပလမမည။

မျမေသာသေဘာ၊ ျဖစခညပကခညရေနေသာ သေဘာတ႔သည နာမရပတ႔တြင ရေန၍ ၊ ထနာမရပက

ေစေစစပစပ ေစာငၾကညပါက ထသေဘာသည အလအေလာက (ရႈသ၏ဉာဏ ထတြင)

ေပၚလာေပလမမည။ ေစေစစပစပရႈပရႈနညးကသာ ဆရာက သငျပဖ႔လေပရာ “ေပါကေပါကေလာျခငး”

“ကမးပါးၿပျခငး” စေသာ အျခငးအရာမးျဖင ဆရာက လမးခငးေပးရန အလပ မရေပ။ ေပါကေပါကေလာ

ျခငး စေသာအျခငးအရာမးမာ ဝပနာ ဉာဏအျမငမဟတ၊ ေယာဂ၏ စတကး (Imagination) မသာ

ျဖစေလသည။ အားထတလကရေသာ ေယာဂ အဖ႔ရာ၌ “နဗၺာန မတစပါး ၊ မညသမညဝါ” စေသာ

အျခငးအရာမးက ေဖာထတေတြးေတာေနဖ႔မလ ၊ မျမေသာသေဘာႏင ျဖစခညပကခည သေဘာသည

နာမရပက ေစာငၾကညရငး အလအေလာက ဉာဏထတြင ေပၚေပါကလာရမညျဖစေလသည။ နဗၺာနဟ

သညမာ ဘာမနးမသရေသးမ ေရာရမးမနးဆ၍ စတကးျခငးသည ေယာဂအဖ႔၌ အလပ ပမသာျဖစေလ

သည။ နဗၺာနက ဒ႒ျမငေတြ႕ဖးသမားက ဥဒါနးကးရငၾကျခငးမားက ေရာေယာငကာ ေတြးေခၚျခငး

အားျဖင နဗၺာနက ျမငႏငသည မဟတေပ။

127

စတညႇစတညႇစတညႇစတညႇ႕႕႕႕ျခငးျခငးျခငးျခငးသညသညသညသည ဝပနာဝပနာဝပနာဝပနာ မဟတမဟတမဟတမဟတ

လအမားထငမတတတၾကသညမာ ေယာဂတစေယာကသည တစေနရာ တြငထငလက “ျဖစပက၊

ျဖစပက” ဟ၍လညးေကာငး၊ “အနစၥ၊ အနစၥ” ဟ၍ လညးေကာငး ၊ ႏလးသြငးေနလင ဝပနာ

ဘာဝနာပြားျခငးျဖစသညဟ ဆၾက၏။ ၎ အလပသည ဘာဝနာပြားမားျခငး မဟတေသးဘ “ေအာတ

ဆတဂရငး” ေခၚ ကယစတကယ ညႇ႕ျခငးမသာျဖစေလသည။ စတက ေရ႕မ လမးေၾကာငးေပးၿပး မား

ေခၚျခငးအားျဖင သဘာဝတက ျမငႏငစြမးသည မဟတေခ။ အဘယေၾကာငဆေသာ စတတ႔၏

သဘာဝမာ မားေခၚလင လကလာ၍ တကယျမငသလ ထငရတတေသာေၾကာငေပတညး။ “ျမသည၊

ျမသည” ဟ ႏလးသြငးေနလငလညး ျမသညဟ ထငျမငလာရမညသာျဖစသည။ ေနာကဆးတြင

အဆပရညက ႏြားႏ႔ဟ၍ ထငျမငလာေအာင အေလအကငျပလပကာ အႀကမႀကမ အဖနဖန “ေခၚယ”

ျခငး (ညႇ႕ျခငး) အားျဖင ျဖစႏငေသးေၾကာငးကပင အထကတြငေဖာျပခၿပးေလၿပ။ သ႔ျဖစလင ဝပ

နာ ဘာဝနာအစစျဖစေအာင ဘယကသ႔ ေလကငရပါမညနညး။ (စာမကႏာ ၁၆၆)

““““ျဖစပကျဖစပကျဖစပကျဖစပက” ” ” ” သေဘာကသေဘာကသေဘာကသေဘာက လတငးမသလတငးမသလတငးမသလတငးမသ

ဤအေၾကာငးကကၽြႏပ၏ ေဆာငးပါးမားတြင ေရးဖးခလၿပျဖစေသာလညး တစဖနထပ၍ ရငးလငး

ေအာင ေဖာျပပါဥးမည။ “ဘာဝနာ” ဟေသာ စကား၏ အဓပၸာယမာ “ပြားမားျခငး” ဟဆလ၏။ ပြားမား

ျခငးဟသညမာ အနညးငယမရေသာ အျခငးအရာတစခက အမားႀကးျဖစလာေအာင “ပြား” ယ၍

မျဖစႏငဟ ဆလင နားလညၾကလမမညဟ ေမာလင၏။ “ျဖစပက၊ ျဖစပက” ဟေသာ သဘာဝက

သာမန ပထဇဥ သည အလြယတက ႏင ျမငသညမဟတ။ နညးနာကက တရားအားထတ၍

အတနၾကာမ ျမငလာရျခငးျဖစရာ ၎ကပင ဥဒယဗၺဉာဏဟ ေခၚ၍ ၊ အၾကငသသည တဟတပဂၢလ

ျဖစသညဟ ဗဒၶေဟာေတာမသည။ ဤသညက ေထာကျခငးအားျဖင တရားသဘာဝက ဘာမ မေလလာ

ဘးပ (ဝါ) နညးနာကက အားထတဖးျခငး မရဘလက၊ လသာမန တစေယာကသည “ျဖစပက”

သဘာဝက နားမလညႏငဟ မန႔ေတာမရာ ေရာက၏။ ေမြးၿပး ေသသြားသညဟ သပါသညဆေသာ

ေၾကာင “ျဖစပက” သဘာဝက နားလညသည မဆႏငေခ။ သ႔ဆလင “ျဖစပက” သဘာဝက အလငး

နားမလညသည (ဝါ) ဥဒယဗၺယဉာဏ သ႔ မဆကဖးေသးသည လတစေယာကသည၊ မမ၌ လးဝ

မရေသးသည “ျဖစပက” သေသာ ဉာဏက ပြားယ၍ျဖစႏငပါမညေလာ။ အနညးငယမ ရႏငၿပးေသာ

အျခငးအရာကသာ ပြားယ၍ ျဖစႏငေၾကာငး ေဖာျပခၿပးျဖစေသာေၾကာင ထလအဖ႔၌ ခကျခငး မျဖစႏင

ဟ ဆရေပမည။

128

““““လကခလကခလကခလကခ” ” ” ” ရေအာငလပျခငးရေအာငလပျခငးရေအာငလပျခငးရေအာငလပျခငး

ေကာငးလပါၿပ။ အနညးငယရႏငၿပးေသာအခါမ၊ ပြားယႏငျခငးက သေဘာက လကခပါၿပ။ သ႔ေသာ

အနညးငယ ရႏငေအာင ဘယကသ႔ လပရပါမညနညးဟ ေမးရနရ၏။ ေယာဂတ႔ ေရးဥးစြာ လပရမည

အလပမာ “ျဖစပက၊ ျဖစပက” ဟ၍လညးေကာငး၊ “အနစၥ၊ အနစၥ” ဟ၍ လညးေကာငး၊ ေရာရမးမနး

ဆၿပး ႏလးသြငးရန မဟတ၊ နာမရပ သဘာဝ က တကယသေအာင လပရနျဖစ၏။ ဤကယႀကးကား

“ရပ” သတတေသာ အျခငးအရာကေလးကား “စတ” ဟ သျခငးမးမာ အႏၶလညးသသည။ ကေလး

သငယလညးသသည။ ဘာသာတငးက လတငးလညးသသည။ ဗဒၶအလေတာက သရနမာ ဤမ

ေလာက ႏင မၿပးေခ။ မတညကတညးက စတ သ႔မဟတ ရပ (ကယကာယ) က သတပ႒ာန နညးအရ

ရႈဆငျခငျခငး၊ (ကၽြႏပ သေဘာကလသည) ဒေ႒ဒ႒ မတ ကငစဥအရ အားထတျခငးျဖင

အခနတနေသာ အခါတြင နာမရပတ႔၏ “ျဖစပက” သဘာဝသည ဘြားကန ေပၚလာေပလမမည။

တစႀကမေပၚဖး၍ လကခကေလးရလင အနညးကေလးမ အမားႀကးျဖစေအာင ပြားယႏငမညျဖစ၍

“ဘာဝနာ” ဟေသာ စကားႏင ကကညေပလမမည။ ပြားယေသာ အခန၌ လညး “ျဖစပက၊ ျဖစပက”

ဟ၍ ႏလးသြငးေနဖ႔မဟတ၊ “ဒေ႒ဒ႒မတ” ကငစဥ အရ၊ ပစၥပၸနတညတည အေပၚ၌ အာရျပဖ႔သာ

အလပရ၏။ ယငးသ႔ အာရျပလကသညႏင တစျပငနက “ျဖစပက” သေဘာက တစႀကမျမငဖးသျဖစခ

လင ထပခါထပခါ ျမငလာရမည ျဖစရာ၊ ၎ကသာလင ဝပနာ ဘာဝနာပြားျခငး ဟ

ေခၚႏငေပသည။

အာနာပါနအာနာပါနအာနာပါနအာနာပါန အဆးအျဖတအဆးအျဖတအဆးအျဖတအဆးအျဖတ

အာနာပါန ကမၼ႒ာနး အလပသည သမထေလာ၊ ဝပနာေလာ ဟေသာ ျပနာက အမးမး အေျဖ

ေပးၾကသည အထတြင ၊ ကၽြႏပ၏ အယအဆကလညး တငျပရေပဥးမည။ အႏၵယျပညမ ဖကရ မား

အေၾကာငးက ေရးသားေဖာျပချခငး အားျဖင အာနာပါန ကမၼ႒ာနးသည သမထသကသကျဖစသညဟ

ကၽြႏပဆလရာ ေရာကေန၏။ သ႔ေသာ သတပ႒ာန ေလးပါးအနက ၊ ကာယကထာပငးတြင အာနာပါန

ကမၼ႒ာနးကလညး ဗဒၶကယေတာတငက ထညသြငး ေဟာေတာမထားျခငးကလညး ေထာကထားရေပ

မည။ အာနာပါန သကသကျဖင မဂဆက ဖလဆက ေပါကေရာကသညဟ၍ ျမနမာျပည၌ ယခေခတ

တြငလညးေကာငး ၊ ယခငေခတတြငလညးေကာငး ၊ မၾကားၾကရဖးေသာလညး အာနာပါန ကမၼ႒ာနး

အလပျဖင သမာဓ အားေကာငးလာရသာမကဘ (ေအာတဆတဂရငးလညးမပါဘ) “လကၡဏာ”

ဆကေအာင ထးထြငးသျမငႏငသရပါမကား ဝပနာ အလပဟ၍ပင ဝနခရေပမည။ ထမတစပါးလညး

129

တစစတစေယာကေသာ သ သည “ျဖစပက၊ ျဖစပက” ဟ “ဥးတက” ရႈျခငးအားျဖင ျဖစေစ၊ အာနာပါန

လပရငး ဓာတႀကးေလးပါးတ႔၏ သဘာဝ အစစအမန က “ပညာ” ျဖငထးထြငးသျမင ၍ျဖစေစ၊

“တရားေပါကပါသည” ဆျငားအ၊ ထသသည အဟတရ၊ တကယရ၊ အျမရေသာ သဘာဝႀကးက စတႏင

ထေတြ႕ဖး၍ အလရေသာ အခါ၌လညး ထေတြ႕ရနျဖစႏငပါသညဟ ေျပာႏငပါမကား၊ ကၽြႏပထက

အသကငယ၍ (တရား) ဝါႏသည လပဂၢလပငျဖစလငကစား အေဝးမ ဥးႏမရန အသငရပါသည။

130

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႕႕႕႕ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ((((၁၂) ၁၂) ၁၂) ၁၂)

ဆကလက၍ဆကလက၍ဆကလက၍ဆကလက၍ အားထတရာအားထတရာအားထတရာအားထတရာ သခၤါရေပကၡာဉာဏသသခၤါရေပကၡာဉာဏသသခၤါရေပကၡာဉာဏသသခၤါရေပကၡာဉာဏသ႔႔ ႔႔ ေရာကချခငးေရာကချခငးေရာကချခငးေရာကချခငး

ေအာကတဘာလထတ ရႈမဝ မဂၢဇငးတြင ကၽြႏပ၏ ေဆာငးပါး မပါရျခငးက ကၽြႏပစာဖတေဖာကသည

မား သတျပမၾကေပလမမည။ အေၾကာငးမာ အနညးငယ မကနးမာေသာေၾကာင ျဖစပါ၏။ “

အနညးငယ” ဟေသာစကားက ယခေရာဂါေပာကကငးလာမ သးရျခငးျဖစ၏။ မကနးမာစကမ

နာတာရည ျဖစေခမညေလာဟ ကယဟာကယ စးရမခ႔မသည။ ယငးသ႔ စးရမျခငးႏငအတ ကၽြႏပ၌

ေအာကပါ စတအႀကမားလညး ျဖစေပၚခဖးသည။ ကၽြႏပ၏ ရညမနးခက တစခကား ငါသည ဤဘဝ

မတးမ ၊ ကာမ ရာဂႏင ေဒါသက ပယျဖတ ႏငေသာ အဆငအတနးသ႔ ေရာကေအာင ႀကးစား အားထတ

မညဟသညပငျဖစ၏။ ဤကသ႔ ရညမနးျခငးမာလညး ကၽြႏပသည ကာမရာဂႏင ေဒါသ၏ အျဖစက

ျမငလေသာေၾကာငျဖစ၏။ သလငၿပးသညဟ ယဆၾကေသာ တသးတျခား အားထတေနဖ႔

လပါေသးသေလာဟ ေမးေကာငးေမးၾကေပလမမည။ ကၽြႏပနားလညသည တရားနညးလမးမာကား ၊

ေလာဘ၊ ေဒါသတ႔၏ အျပစက ျမငရသရႏင ကစၥ မၿပး။ သကဆငရာ မဂဉာဏျဖင ပယျဖတပါမ တကယ

အျမစျပတႏငသညဟ ယၾကညပါသည။ ကၽြႏပ၏ မကနးမာမႈမာ ေသခငလညးေသႏငေလာကသညဟ

ယဆသညတစေၾကာငး ၊ ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥက ယၾကည၍ စမးသပအားထတၾကေသာ ဓမၼမတေဆြ

မားထမ အခကအခမားက တငျပသည စာမားလညး ဆကကာဆကကာ ရရခသျဖင ထပမ၍

နညးလမးညႊနျပႏငေစရန တစေၾကာငး၊ အားထတရန စတအားထကသနလကရသည တပညေလး

တစေယာကအား လကထပသငျပလသညတစေၾကာငးေၾကာင ၊ လြနခေသာ သတငးကၽြတလက တစခ

ဆကလက၍ တရားအားထတဖ႔ ဆးျဖတလကပါသည။

ဆရာေတာဖးေျမာျခငးဆရာေတာဖးေျမာျခငးဆရာေတာဖးေျမာျခငးဆရာေတာဖးေျမာျခငး

ရပသာမား၏ ထးစမာ တရားအားထတရနအတြက လာသညဆလင တစရပသာလင တစနညး

ရၾကသညအေလာက ၊ ၎တ႔၏ နညးအတငး အားထတလမမညဟေမာလငၾက၏။ အမားအားျဖငမ

ကား သတ႔နညးက သေဘာက၍ သတ႔ရပသာသ႔လာေသာ ေယာဂသာျဖစေသာေၾကာင ေမာလင

ထကပါေပသည။ သ႔ရာတြငကၽြႏပအဖ႔မကား ဒေ႒ဒ႒မတ တညးဟေသာ နညးအတငး အားထတခေသာ

လကစရခ၍ ဆးခနးတင ဆကလကအားထတရန ျဖစေပရကား နညးေပးလမးျပ ျပလပခငေသာ

ရပသာမးႏင အဆငမေျပမညအေၾကာငးက သၿပးျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင လြနခေသာ ဒဇင ဘာ လက

131

တစႀကမ တရားအားထတရနထြကခရာတြင၊ ရပသာသ႔ မသြားဘ ၊ စစကငးေတာငရးရ

ေခာငးတစေခာငးသ႔ သြားခပါသည။ ယခ အခန၌မ၊ ကၽြႏပအား ျပစေစာငေရာကမည သလရင

ဆရာကေလးမားသည ထေခာင၌ မရၾကေတာသညျဖစ၍ တရားအားထတရနအတြက အျခားဌာနတစခ

ေရြးခယဖ႔ တာဝနရေန၏။ ဤတြင ကၽြႏပႏငအတ တရားအားထတရန အႀကရေသာ တပညကေလးက

ေဝဘဆရာေတာမာ မမေခာင၌ တရားအားထတၾကေသာ ေယာဂမားအား တရားစစေဆးေသာ တာဝန

က မယ၊ ေယာဂ အလရရာ နညးအတငး အားထတႏငခြငရသညဟ ေျပာ၏။ သ႔ျဖစ၍ ကၽြႏပတ႔ ဆရာ

တပညသည ေဝဘေခာငကေရြးခယလကၾကသည။ ေဝဘေခာငမာ ဝါကၽြတရာသျဖစ၍ ကမၼ႒ာနးသမား

မား ျပညကပလကရရာ ၊ ကၽြႏပတ႔ဆရာတပညသည ခပကဥးကဥးရေသာ အတတကခနးကေလးတြင

ေနရာရရၾက၏။ ေရာကေသာညတြင ေလကတက၊ မးကပက၊ ေယာဂသစမားဆ၍ ဟကသညက

လာေရာက ေမးျမနး စစမးၾကသညႏင ကၽြႏပတ႔ေမာလငသေလာက အလပမတြငကယလေပ။ အရဏ

တက၍ ယာဂကပခနတြင ေဝဘဆရာေတာ၏ ဆြမးစားေကာငးသ႔သြား၍ ဆရာေတာက ဖးေျမာ၏။

ဆြမးကပၾကေသာ ေယာကားမနးမ ပရသတကား ေကာငးႏင အျပညရ၏။ ကပလာၾကေသာ စားစရာပြ

မားက ေစငေအာငႏႈက၍ အနညးငယမစ “ျမ” ရသညမာ ဆရာေတာ အဖ႔ရာ၌ အလပႀကး တစချဖစ၏။

ကၽြႏပမာ ေယာကားႀကးတစေယာကျဖစ၍ ေရာကႏငေသာ ပရသတမားက ေရ႕ဆးသ႔ ဝငရနေျပာသည

ႏင ဆရာေတာ၏ ေရ႕တညတညသ႔ ေရာကကာ ဝတခပါသည။ ဆရာေတာသည ယာဂဘနးေပးရာမ

ကၽြႏပအား လမးၾကညရာ၊ တပညမားက သတစပါး၏ စတအႀကက သႏငသကသ႔ ေျပာၾကသညႏင

ကၽြႏပကလညး မကလးခငးတညတညၾကညကာ ဖးေျမာကနေတာပါသည။ အတနကေလးၾကာေအာင

ၾကညၿပးေနာက “ဆရာေတာက “ျငမးခမးမႈေတြ႕ရၿပလား” ဟေမးသျဖင ကၽြႏပက “အသငအတင

ေတြ႕ရပါၿပဘရား” ဟ ေလာကထားပါသည။ ” ဆရာေတာသည ေနာကတစႀကမ ကၽြႏပ၏ မကႏာက

လမးၾကညၿပးေနာက ဘာမ မန႔ေတာမမဘ ယာဂက ဆကလက ဘဥးေပးေတာမေလ၏။

သတျမဖသတျမဖသတျမဖသတျမဖ႔႔ ႔႔ ေလကငရျခငးေလကငရျခငးေလကငရျခငးေလကငရျခငး

ကၽြႏပတ႔သည အတတကခနးကေလးသ႔ ျပနသြား၍ ဒေ႒ဒ႒ မတ ကငစဥအရ အားထတၾကသည။

ကၽြႏပက တပညကေလး (တကသလ ေကာငးသားကေလး) အား သငျပရပမားက တကရကေရးသား

ေဖာျပျခငးမျပေတာဘ ၊ ကၽြႏပအားထတပႏင အေတြ႕ကသာ တငျပပါေတာမည။ မားစြာေသာ ဓမၼ

မတေဆြတ႔က “ျမငကာမတ၊ ၾကားကာမတ” ဆတာ စတထားဖ႔ အလြန႔အလြနခယဥးေၾကာငး ႏင

စာေပါငးေျမာကျမားစြာ လကခရရရာ ဤတစႀကမ ကၽြႏပအားထတပႏင အျမငအေတြ႕မားက ဖတရႈေလ

လာျခငးအားျဖင အေထာကအကရရလမမညဟ ေမာလငပါသည။ အျခားေသာ ဝပနာဂဏးမား

သည “သမာဓ” တညးဟေသာ စကားက တြငတြငႀကးသး၍ “သမာဓ” ထေထာငရမညဆကာ ၾသဝါဒ

132

ေပးၾက၏။ ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥမကား သတျမဖ႔ ေရးဥးစြာ လအပျခငးက ဥးေခါငးထ၌ စြျမေအာင

မတထားသငသည။ သမာဓျပညစမ သတျမႏငသညဟ ေျပာသရခလင ထသသည ဗဒၶေဟာေတာ

မသည ေဗာဇၩင ၇ ပါးက အေလးမျပ ၊ ဂရမမဘ ေျပာဆျခငးျဖစသညဟ ေျပာငေျပာငႀကးဆလက

ရမည။ တစနညး ဆေသာ သတျမလင သမာဓ ေနာကကလကလာရသည။ သမာဓေကာငးရႏင

သတမျဖစေသးေပ။ ထပ၍ ဆရျပနေသာ (စာန အဘဉာဥ က အလရသမားမတစပါး) ဝပနာ တရား

အားထတသညဆလင “သတ” မ အားျပရမညခညး ျဖစေလသည။

သမာဓသမာဓသမာဓသမာဓ ႏငႏငႏငႏင သတျခားနားခကသတျခားနားခကသတျခားနားခကသတျခားနားခက

သတက အဘယသ႔ ေလကငမညနညး။ စတသည “ ေပါကလြတပစား” ပစထားေသာအခါ လးဝ သတ

မကပဘ ေရာကတတရာရာ ခနေပါကေျပးလြား တတေသာ သဘာဝရျခငးက ေဖာျပခဖးေလၿပ။ တရား

အားထတမညႀကေသာေယာဂသည သတယဥေသာ စတႏင သတမယဥေသာ စတအေၾကာငးက ပငး

ပငးျခားျခားႀကး သဖ႔ ေလလာရေပလမမည။ ဥပမာ၊ ပကလက ကလားထင ေပၚတြင ထငလက မမ၏

စတက ဆငျခငသးသပလကသညအခါ (ထကသ႔ မဆငျခင မသးသပမ အခကအတန႔ကေလး၌)

ေရာကခငရာေရာက ေျပးခငရာေျပးလကရျခငးက ေတြ႕ရေပလမမည။ မဆငျခငမအခါက ေျပးလႊားေန

ေသာစတသည သတကငးေသာစတျဖစ၍ ဆငျခငသးသပလကသည တစခဏ၌ ျဖစေသာစတသည

သတႏငယဥေသာ စတဟ၍ မတယသငၾကသည။ သတကငးေသာ (အပမကေလာက) စတႏင

သတယဥေသာ (ဒ႒ေလာက) စတတ႔၏ ျခားနားခကက သေဘာေပါကနားလညၿပးသညေနာက

ကလားထငေပၚ၌ ဆကလကထငေနသညအတြငး ဤတစခဏကား သတယဥေသာစတ၊ ထတစခဏ

ကား သတလြတေသာစတဟ၍ တပအပေသခာ ဖမးမေအာငေစာင၍ ၾကညသငသည။ အမတမ

ေနမေသာအခကတြင ကငစဥက ျဗနးခန သတရ၍ စတထက “ သတ” ဟ ဆလကသညႏင တစျပင

နက မမ၏ စတေနပ အျခငး အရာေျပာငးလသြားျခငးက ေတြ႕ေအာငရာ၍ သတယဥေသာစတ

ဟသညမာ ဤသညပငျဖစသညဟ ကယဟာကယ ေကနပေအာင ထပေလာငး၍ ဆငျခငသးသပရ

ေပမည။ သတယဥေသာစတျဖစေနေသာ အခကတြင ျမငကာမတ၊ ၾကားကာမတဟေသာ ကငစဥ

အတငး ကကညလကရ၍ “ဒ႒ေလာက” ထ၌ ရေနသညဟ မတယသငသည။ “ဒေ႒ဒ႒ မတ”

တညးဟေသာ ကငစဥႏင ပတသက၍ အလပခကသညဟ ညညးတြားၾကေသာ အျခငးအရာက ေျဖရငး

ၿပးေနာက ေဝဘေခာင၌ ကၽြႏပအားထတခပက ဆကလကေဖာျပပါေတာမည။ သ႔ေသာ ထအေၾကာငး

က မေဖာျပမ လအမားညညးတြား တတၾကေသာ အခကတစခႏင ပတသက၍ ရငးျပလပါေသးသည။

မားစြာေသာ ေယာဂတ႔က “ကၽြႏပစတဟာ သပၿပးပ႕လြငတာပ၊ စတေတာငပကေနပါၿပ ျငမျငမထားလ႔

ေတာငမရဘး။ သပခနတာပ” ဟ တငတနးၾကသည။ ေယာဂမား အထငမားၾကသညကား စတကျငမ

133

ေအာင ခပဖမးထားဖ႔ လသညဟ ထငရာၾကသည။ သတပ႒ာန အရငးခသည ဒေ႒ဒ႒

မတကငစဥမကားခပဖမးထားဖ႔မလပါ။ ပ႕လြငခငတငးပ႕လြငစမးပါေစ။ သ႔ေသာ ပ႕လြငေသာစတ

ျဖစလက ရသညဟေသာ အျခငးအရာက သဖ႔ သတရရနသာ အေရးႀကးပါသည။ ကၽြႏပတထြငထား

သည စကားလးျဖင ေဖာျပရေသာ မမ၏ စတသည “အပမကေလာက” ထသ႔ ေရာကေနသည။

သ႔မဟတ “ဒ႒ေလာက” ထ၌ ရေနသညဟေသာ အခကက ခဏခဏသေအာင သတရဖ႔သာ လအပပါ

သည။ ေနာငတြင “ ကၽြနေတာစတက သပၿပးပ႕လြငလြနးလ႔ခကတယ” ဟ တငတနးေသာ လမားသည

ကၽြႏပတငျပသည ဒေ႒ဒ႒ မတ အလပသေဘာကလညး သေဘာမေပါက၊ သမာဓႏင သတတ႔ကလညး

ပငးျခားနားလညျခငး မရဟ ဆရေပလမမည။ တစျပညေထာငလး၌ သမာဓက သတထက အေလးေပး

ဂရစကလက ရေသာဤေခတတြင သာမနေယာဂမား ေယာငခာခာ ျဖစၾကရာၾကသညမာလညး

အၾသဖြယရာ မဟတပါေပ။ ပ႕လြငပငပ႕လြငေစဥး၊ ပ႕လြငျခငးက ခဏခဏ သေသာ ေယာဂအဖ႔မာ

စတပကစရာမဟတ၊ အားတကဖြယရသညဟ တစထစခ မတယသငၾကသည။ ဤသညမာ ဒေ႒ဒ႒

မတ ကငစဥႏင အျခားေသာ ကငစဥမား၏ ျခားနားခကေပတညး။

သသသသတႏငတႏငတႏငတႏင ျမငႏငၾကားႏငျခငးျမငႏငၾကားႏငျခငးျမငႏငၾကားႏငျခငးျမငႏငၾကားႏငျခငး

ကၽြႏပ စတင၍ အလပလပပါေတာမည။ ပကလကကလားထငေပၚတြငထငလက မမကယက “သတ”

ဟ အခကေပးလကသညႏင တစျပငနက ေတာငေတာငဤဤ စဥးစားမႈမား ရပစ၍ ျပငပ၌

ျဖစပကေသာ အျခငးအရာ မားေနာကသ႔ မလကဘ စတသည အတြငးဘကတြင တညျငမလက

ရပါသည။ တစဖကခနးမ လသမား ၾကားေသာအခါ ဘယကလာေသာ အသဟ၍ ဂရမထားဘ မမ

အတြငးဘက၌ “ၾကားစတ” ျဖစလကရသညဟ သပါသည။ ထ႔ေနာက အသႏစမး ၊သးမးဆက၍

ၾကားရာ ၾကားေသာ အျခငးအရာက သျခငးသည အတြငးဘက၌ခညး ျဖစသညဟ သရပါသည။ သ႔ရစဥ

“ဒတစခေတာ တစဆငတစတနးတးေအာင ႀကးစားေလမ” ဟေသာ အႀက ျဖစေပၚလာရာ ဤအႀကမာ

ေကာငးေသာ အႀကတစချဖစသညမနေသာလညး “ဒ႒ေလာက” မ ထြကသြား၍ “အပမကေလာက”

ထသ႔ ေရာကသြားျခငးျဖစသညဟ သလကပါသည။ ဤေနရာတြင အခ႕လမားသည ကၽြႏပ၏

ေဆာငးပါး မားက မေရမလည ဖတၾက၍ “ေရႊဥေဒါငး က စတႏစခ ျဖစႏငတယလ႔ ေရးပါကလား” ဟ

စြပစြၾက၏။ စတႏစခ မျဖစႏငျခငးက စတသဘာဝအေၾကာငး လကေတြ႕ေလလာထားေသာ ၊ ကၽြႏပ

သည အျခားလမားထက ပငးပငးျခားျခား နားလည၏။ သစတဆပါလင ေရ႕စတက ေနာကစတကမ

သာသႏငမည ျဖစေသာလညး သစတႏင သတေစတသက တ႔ တစျပငနကတညး ျဖစႏငျခငးက

တငျပခဖးပါသည။ ဥပမာ၊ အထကပါအတငး ကၽြႏပ အားထတလက ရစဥ “ဒတစခေတာ တစဆင

တစတနး တးတကေအာင ႀကးစားေလမပ” ဟေသာ စတအႀကျဖစေပၚျခငးကမ လြနၿပးေသာ

134

အခနတြငမ ေနာကစတက သရျခငး မနပါသည။ သ႔ရာတြင တစဖကခနးမ အသမားၾကားရျခငးကမ၊

သစတႏင သတတစျပငတညး ပးေပါငး၍ ျဖစရသညဟ တပတပအပအပသရပါသည။ တစနညး

ဆေသာ နညးနာကက အားထတထားေသာ ေယာဂမားအဖ႔မာ ျမငျခငး၊ ၾကားျခငး၊ နျခငးစေသာ အျခငး

အရာမားက သတႏငယဥကာ သႏင၍ ႀကစည စတကးျခငး၊ ေလာဘစတျဖစျခငး၊ ပပနေသာက ျဖစျခငး

စေသာ အျခငးအရာမားကမ ေရ႕စတက ေနာကစတကမ သႏငပါသည။ သတေမြးျမဖ႔ အေလအကင

ျပလပေသာ ေယာဂမားသည ဤအေၾကာငးက ရငးရငးႀကးသႏငပါသည။

ဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏဥဒယဗၺယဉာဏ

ဆကလကအားထတျပနေသာ ဤအသက၊ ထအသက၊ သေသာစတကေလးမား၊ အသက သေသာစတ

မ အဆငးကသေသာစတသ႔ ကးေျပာငးျခငးမားသည အတြငး၌ ျဖစလကရသညဟ ျမငလာပါသည။

အခကတစခကတြင “ဟတလာၿပ” ဟေသာ ေကနပမႈကေလး ဝငလာရာ၊ ဤအျခငးအရာသည

သတလြတျခငးျဖစ၍ “ဒ႒ေလာက” နယမ “ အပမကေလာက” နယထသ႔ ေရာကသြားျခငးျဖစသည

နားလညပါသည။ “အပမကေလာက” နယထသ႔ အလငးမေရာကသည မဟတ၊ တစခကတစခက

ေရာကပါသည။ သ႔ေသာ ၾကာရညစြာ မေရာကဘ ခကခငးလပငသတရပါသည။ ညအခန၌မ အသမား

တတဆတလကရေသာေၾကာင သတယဥေသာစတ သကသကျဖင အတနၾကာရညစြာတညေနႏငျခငး

က ေတြ႕ရ၏။ ဤတြင ကလားထငႏင ေကာထေသာ အျခငးအရာက သတျပမ၍ ခပစကစကရႈလကရာ

တြင ထမႈက သေသာ စတသည ထငေသာ ကလားထငကသ႔ ရပတညေနသည မဟတဘ ၊ ေရ႕အသ

ေနာကအသ စသညျဖင ဆကကာဆကကာ ျမစေရစးသကသ႔ ျဖစေနျခငးက သေဘာကလာ၏။

ထေနာကတြင အာရေျခာကပါးႏင တကခက၍ ျဖစေပၚေသာ အသ (ဝညာဥ) စတမားသညလညး ဤ

အတငးပငျဖစလကရသညဟ သေဘာကလာပါသည။ (ဤဉာဏမာ ကၽြႏပ အဖ႔ရာ၌ အသစ အဆနး

မဟတေသာလညး အားမထတေသာ အခနမားတြင ေပၚ၍ မလာဘ၊ ေမးမနလကရပါသည၊ တမငေဖာ

၍ ယလငကားရပါ၏။ သ႔ရာတြင ယခအားထတေသာ အခန၌ တမငေဖာ၍ မယဘ

အသစျမငလာေအာင ရႈဆငျခငျခငးျဖင လပယပါသည။)

ဘဂၤဉာဏဘဂၤဉာဏဘဂၤဉာဏဘဂၤဉာဏ

ေနာကေန႔ နနက၌ ကၽြႏပသည တစေယာကတညးစၾကေလာကလကရစဥ အျမင၊ အၾကားမားက ရႈ

ဆငျခငလက ရရာမ ေျခလမးက ရတတရကဂရျပလက၏။ ကၽြႏပသည ကြျခငး၊ လမးျခငး၊ ချခငး

တညး ဟေသာအျခငးအရာမားက အမတအသားမျပဘ ေျခေထာကလႈပရားလကရျခငး၊

135

သကသကကသာ ဂရျပကာ လမးေလာကလကရစဥ ရပသမးသြားသည ေျခလမးမားသာလင

စတထတြငေပၚလကရ၏။ စၾကမရပ၍ ပကလကကလားထငတြင ထငျပနပါေတာလညး ေမာေတာကား

သ၊ ငကသ၊ စကားေျပာသမားသည ကန၍ကန၍ ေပာက၍ေပာက၍ သြားေသာ အျခငးအရာ အျဖစႏင

သာ စတထတြငထငရားလကရ၏။ ညအခနတြင ဖေယာငးတငက ၾကညလကျပနေတာလညး (ယခငက

ကသ႔ ေအာကပငးမ စေတာက၌ အထကပငး၌ ကနဆးသြားေသာမးေတာကဟ၍ မျမငေတာဘ)

တကနတညးကန တေပာကတညးေပာကလကရေသာ မးေတာကအဖား မးကေလးကသာ

အာရျပလကရ၏။ နား၊ မကစ၊ ႏာေခါငး စသညတ႔မ ဝငလာၾကသမေသာ အာရမားသည တကနတညး

ကနခနးေျပာကပကလက ရသညဟ (ရႈတငး ရႈတငး) သေဘာကလကရပါသည။

သတ၏သတ၏သတ၏သတ၏ ကစၥကစၥကစၥကစၥ

သးရကေျမာကေသာညမာ ကၽြႏပတ႔အဖ႔ ေနာကဆးညျဖစသညႏင မအပေတာဘ မးအလငးထငၾက

မညဟ ဆးျဖတၾက၍ ကၽြႏပသည လသာသာတြင ပကလကကလားထငႏင ထငပါသည။ ႏငးကလညး

အေတာကသညျဖစ၍ ဥးေခါငးတြင မကႏာသတပဝါျဖင ပတထားပါသည။ ေစာေစာပငး၌မ

ကနေပာကလကရေသာ အသမားႏင ဖေယာငးတင မးေတာကမားက အလဥးသငရာ အာရျပလက

ရ၏။ အတနကေလးညဥ႔နကလတေသာ ငါးေပါကေသာ ဒြါရ တ႔မ ဝငလာေသာ အာရတ႔သည (ကလား

ထငႏငထသည ေဖာ႒ဗၺရမ တစပါး) ၾကာေလ ဆတေလ ျဖစေလၾကကနေလၿပ။ မကစကလညး

မတထားလကပါၿပ။ ထအခါတြငႀကစညေတြးေတာမႈကေလးမားသည တစခကတစခကဝငလာ၏။

စတကး မဝငေသာအခက၌ သတယဥေသာ စတျဖစလကရသည။ သ႔မဟတ သတျမလကရသညဟ

ကၽြႏပသ၏။ သ႔ေသာ ၾကာၾကာႀကးမေနဘ စတကးကေလးမားသည ဖတခနဖတခန ေပၚလာၾကသည။

ဤေနရာမး၌ အခ႕ေသာေယာဂမားသည ငါစတပ႕လြငသည။ ဂနာမျငမရသညဟ

စတပကတတၾက၏။ အမနမာ စတသည အာရနငကငးကြာ၍ ၾကာရညစြာ မေနတတေသာ

သဘာဝရသညျဖစ၍ (ခဏ တစျဖတေတာ ျဖစႏငစေကာငးသညက ေတြ႕ရ၏။ ) မနးေမာ ၿပး “ငင”

ေနေသာသသညလညးေကာငး ၊ သမာဓေကာငးလ၍ “ကြကလပ” ထားႏငေသာသသညလညးေကာငး

အာရထငရားမရတတပါ) အတနၾကာေသာ ဘယဆက ဘယလအေၾကာငးေၾကာငမနးမသ၊ ဓမၼာရ

တစခခသည စတတြင ျဖစေပၚ လာရစျမျဖစပါသည။ ယငးသ႔ ေပၚလာေသာအခါတြင သတလြတေသာ

ေယာဂသည ေပၚလာေသာ အာရ ေနာကသ႔ အၾကာႀကးလကကာ ရညလားေသာ

စတကးမားျဖစေပၚလာတတေပရာ၊ သတေကာငးေသာ ေယာဂမကား ဓမၼာရတစခ ဖတခန

ေပၚလာျခငးက မပတႏငေသာလညး ၎ အာရေနာကသ႔ ေမာၿပး အၾကာႀကးမလကမ၍ မၾကာမတင

သတဝငလာၿပးလင၊ ခနက သတလြတသြားခေသာ အျခငးအရာက ျပန၍ သပါသည။ သတလြတၿပး

136

ပ႕လြငရေခသေလာဟ ေဒါပြဖ႔ မဟတ၊ ပ႕လြငေသာ အျခငးအရာက (ပ႕လြငျပးသညေနာက သေသာ

သတရဖ႔သည ေယာဂ၏ တာဝန ေယာဂ၏ အလပျဖစေလသည။) အခ႕ေသာ သမထ အလပမားကသ႔

“မပ႕လြငရဘး” ဟ ထနးခပ ထားရနမဟတ၊ သတလြတလင သတလြတသညဟ သပါက

အလပလပျခငးပငျဖစရာ ေဆးစကကရာ အရပျဖစေသာနညးဟ ေရးသား ခဖးပါသည။ သ႔ေသာ

သတလြတျခငးမာ လြတေသာအခက၍ မသႏငး ျပန၍ ေကာကေသာ အခါမ ခနငက

သတလြတချခငးက သႏငမညျဖစပါသည။

စတ၏စတ၏စတ၏စတ၏ ဆနးၾကယပဆနးၾကယပဆနးၾကယပဆနးၾကယပ

ကၽြႏပ အားထတချခငးက ဆကလကေဖာျပေသာ၊ ညဥနကလာေသာ အခါ၌ ငါးဒြါရတ႔ ပဥၥာရမား

မဝငေတာဘ၊ သတယဥေသာ စတသကသက ျဖစလကရစဥ၊ တစခကတစခကတြင ဓမၼာမား ဖတခန

ဖတခန ဝငလာတတေၾကာငး ေဖာျပခ၏။ သ႔ရာတြင အေတာျမေသာ သတရသျဖင အဆပါ ဓမၼာရႏင

ပတသက၍ ရညလားေသာ စတကးမား မျဖစေစဘ၊ မၾကာမတင သတရ၍ အဆပါ ဓမၼာရ

ေပာကပကသြားျခငးကလညး သတျပမလကသည ခဏတငး ဓမၼာရ တစခဝငလာ၍ ခဏတငး

ေပာကပကသြားျခငးကလညး ကၽြႏပသရသည။ ဤတြင စတသဘာဝႏင ပတသက၍ အလြနထးဆနး

ေသာ အျခငးအရာတစခ ကၽြႏပေတြ႕ခရျခငးက တငျပရေပဥးမည။ ဤအေၾကာငးကနားလညၾကႏငေစ

ျခငးမာ ဝတျဒပႏငတကြ ဥဒါဟရဏေဆာင၍ တငျပပါမည။ သတျမေသာ စတရသညျဖစ၍ ႀကစည

စတကးျခငးမရေစဘ ျငမသကၾကညလငစြာ ရေနသညအခကတြင လြနျပးေသာ အတတအာရ

တစခသည ဖတခန ေပၚလာ၏။ တရတျပည ပကငးၿမ႕သ႔ ေရာကခစဥက တရတဗဒၶဘာသာေကာငးဝငး

အတြငးရ အေဆာကအဥႀကးအတြငး ျမဘရား (Emerald Buddha) ေခၚ ဆငးတေတာႀကးက ဆရာႀကး

သခငကယေတာမႈငးႏငတကြ၊ အျခားေသာ ကမၻာျငမးခမးေရး ကယစားလယမားသည ရခးပေဇာ

ဖးေျမာကနေတာလကရၾက၏။ ကယစားလယ ၃၀ ခန႔ရသည အနက ကၽြႏပႏင သကၽြမးသ

ကယစားလယ ရစေယာကခန႔တ႔၏ မကႏာမားက တစေယာကစထငရားစြာျမငရ၏။ ၎တ႔ရြတဆၾက

ေသာ ဘရားရခးသကလညး ပသသကြစြာ ၾကားရ၏။ ဆငးတေတာ၏ေရ႕၌ ထြနးညႇထားသည

အေမႊးတငမား၏ ရန႔သညလညး ႏာေခါငးသ႔တးဝငလကရ၏။ တရတဘနးေတာႀကးမားက တညခငး

ေကၽြးေမြးသည လကဖကရညပြမ ႏႈကယကာ ငျမထားသည ဆားငနသး၏ ငနညည အရသာသညလညး

လာေပၚတြင ထငရားစြာျဖစေပၚလကရ၏။ ဖနပကခၽြတထားသျဖင ေကြအတေပၚ၌ နငးရ၍ ေျခဖဝါး၌

ေအးစကစကရေသာ အေတြ႕ကလညးခစားရ၏။ အာရငါးပါးလး အျပညအစ ေပၚလကရ၏။ ကၽြႏပအနး၌

ရပလကရေသာ စကားျပန မနးကေလးသည အျခားလမားကသ႔ ဆငးတေတာက ရမခးဘ အျပငမ

ရပၾကညေနေသာ ကၽြႏပက ျမငသျဖင အေတာအၾသေသာ မကႏာထားႏင ေမာၾကညကာ

137

“ဘရားရမခးဘးလား” ဟေမး၍ ကၽြႏပက ဥးေခါငးခါ၍ ျပ၏။ (ကၽြႏပဘရားၾကညညနညးမာ

အျခားသတ႔ကသ႔ ရြတဆျခငးမျပဘ ပတျဖစသညတငေအာင “ဗဒၶါမရဏ” အာရျပျခငးက

အျခားေနရာမား၌ ေရးသားေဖာျပခဘးေလၿပ။) အထကပါ အျခငးအရာ၌ ရပါရ ၊ သဒၵါရ၊ ဂႏၶာရ ၊ ရသာရ ၊

ေဖာ႒ဗၺာရ တညးဟေသာ အာရငါးပါးတ႔ စလငၾကသညျပင မနးကေလး၏ အၾသေသာ အျခငးအရာက

ကၽြႏပသလကသည “မန” သေဘာပငပါရေသးသည။ စတသည အလြနလငျမနျခငးက လတငးေျပာ

ၾကပါ၏။ ကၽြႏပမကား လကေတြ႕ေျပာႏငပါသည။ ကၽြႏပသည ပကလကကလားထငေပၚတြင ထငလက

ရစဥ ေညာငးညာ၍ ခါးဆန႔လကမည အျပတြင၊ တစဖကခနးမ ထြနးညႇထားသည အေမႊးတငမ

အန႔သည ႏာေခါငးသ႔ တစခကတးဝငလာသညႏင၊ အထကေဖာျပရာပါ အျခငးအရာမးသည

လပတျပကအတြငး ဖတခန ႀကလကရျခငးျဖစပါသည။ ကၽြႏပမာ အန႔ အရသာႏငပတသက၍ အတတ

၏ အျဖစအပကမားေပၚလာတတျခငးတြင ထးဆနးသ တစေယာကျဖစ၏။ ေျခာကေသြ႔လကရေသာ

ေျမႀကးေပၚသ႔ မးကေလးတဖြဖြက၍ ထြကလာေသာ “ေျမသငးန႔” က ရရႈကလကရာတြင ယခငယခင

က “ေျမသငးန႔” က ရရႈကရစဥ ႀကေတြ႕ရဖးေသာ ရပါရ၊ သဒၵါရ၊ ရသာရ၊ ေဖာ႒ဗၺာရ ႏင ဆငရာ ဆငရာ

အျခငးအရာမားသည တစမဟတခငး စတထ၌ ဘြားခနေပၚလာဖးသည အႀကမေပါငးမာ

မားလပါေလၿပ။

တယလဗးရငးႏငႏႈငးယဥခကတယလဗးရငးႏငႏႈငးယဥခကတယလဗးရငးႏငႏႈငးယဥခကတယလဗးရငးႏငႏႈငးယဥခက

ထညဥ ၌ ေဝဘေတာင ေတာငေစာငး၌ ပကလကကလားထငေပၚတြင ထငလကရစဥ ၊ ပကငးၿမ႕

တရတဘနးႀကးေကာငးထက အျဖစအပကေပၚလာျခငးက သးသပဆငျခငလကရာတြင စတသဘာဝ

ႏင ပတသက၍ ထးဆနးေသာ အျခငးအရာတစခက ကၽြႏပရပမလကသည။ တယလဗရငးေခၚ ရပျမင

သၾကား ကရယာ ေပၚလာျခငးက ကၽြႏပတ႔ျပည၌ မျမငရဖးေသာလညး၎၏ ဆနးၾကယပကမ ၾကားဖး

ၾကေပလမမည။ အကဥးခပမာ ပတကားေပၚတြင အေဝး၌ ျဖစပကလကရေသာ အျခငးအရာ၏ အဆငး

က ျမငရ၍ အသကလညးၾကားရျခငးပငျဖစေလသည။ ထ႔ေၾကာင “ရပျမငသၾကား” ဟေခၚျခငးျဖစ၏။

၎ ကရယာသည အလြနဆနးၾကယသညမန၏။ စတသည ထထကဆနးၾကယသညဟ ကၽြႏပဘြားခန

သတရသည။ ရပျမငသၾကား ကရယာမာ အာရႏစမးတညး (အျမငႏင အၾကား) ကသာျဖစေစႏင၏။

ကၽြႏပ၏ ပကငးအျဖစအပကဘြားခနေပၚလာျခငးမ အဆငး ၊ အသ ၊ အန႔ ၊ အရသာ၊ အေတြ႕တညးဟ

ေသာ အာရငါးမးတ႔ အျပင မနးကေလး၏ အၾသေသာ အျခငးအရာကပငသလကႏငေသးသည

မဟတပါေလာ။ တယလဗးရငး ေခၚ ရပျမငသၾကားကရယာသည လကငငး အျခငးအရာကသာ ျမငေစ

ၾကားေစႏငေပရာ၊ ကၽြႏပ၏ ပကငး အျဖစအပကမာ လြနခေသာ ၈ ႏစခန႔က အျဖစအပကက ျပန၍ေခၚ

ယျခငး မဟတပါေလာ။ ထထကေရးကေသာ အျဖစအပကကလညး ျပန၍ ေခၚယႏငမညျဖစေလသည။

ဤသညမာ စတ၏ ဆနးၾကယမႈ တစစတတစေဒသမသာ ရေသး၍ ထ႔ထကဆနးၾကယေသာ

အစတအပငးကလညး ကၽြႏပသည ဘြားခနရပမလကပါေသးသည။

138

အေကာငအထညမရျခငးအေကာငအထညမရျခငးအေကာငအထညမရျခငးအေကာငအထညမရျခငး

ရငးဥးအ။ ရပျမငသၾကား ကရယာ၌ ပတကားေပၚတြငထငလာေသာ အဆငးႏင ေပၚထြကလာေသာ

အသကျမငသၾကားသရသည။ ပကငး အျဖစအပက၌ ေပၚလာေသာ ပဥၥာရ ငါးပါးႏင မနးကေလး၏

အၾသျခငးက သလကျခငးကစၥမာ တစစတစေယာကေသာသက ျမငလက၊ ၾကားလက၊ နလက ၊

အရသာခလက၊ ထေတြ႕လက၊ သလကျခငး မဟတ၊ အဆငးကျမငလကသဟ၍လညးေကာငး ၊ အသ

ကၾကားလကသဟ၍လညးေကာငး၊ အေမႊးတင အန႔က နလကသဟ၍လညးေကာငး၊ ဆားငနသး

အရသာက ငနလကသဟ၍လညးေကာငး၊ မနးကေလး၏ မကႏာ၌ အၾသေသာ အမအရာျဖစေပၚျခငးက

သလကသဟ၍လညးေကာငး တသးတျခားမရျခငးက ကၽြႏပရပမလကသည။ အၾသဖြယေကာငးေသာ

အျခငးအရာမာ စတသည အထကတြငေဖာျပခသည ပကငးကားက သ႔ဟာသ ဖနဆငးျပး၊ သ႔ဟာသျမင၊

သ႔ဟာသၾကား၊ သ႔ဟာသန၊ သ႔ဟာသအရသာခ၊ သ႔ဟာသထေတြ႕၊ သဟာသသႏငျခငးပငျဖစသည။

ဆလျခငးမာ အဆငး ၊ အသ၊ အန႔ စသညမားက တသးတျခားဖနဆငးၿပး (တယလဗးရငးမာကသ႔)

ျမငသၾကားသတသးတျခား ရေနျခငးမဟတ၊ ျမငစတ၊ ၾကားစတ၊ နစတ စသညတ႔သည တစျပငနကက

သ႔ (တစကယတစကယ တစျပငနကႀကးေတာမဟတ) လပတျပကအတြငး တစလညစျဖစေပၚျခငးမ

သာျဖစရေပမည။ ကၽြႏပအထးေကနပသညကား ၊ ျမငသ၊ ၾကားသ၊ နသ၊ စသတ႔ တသးတျခား

မရျခငးက ဘြားခန သေဘာကလကႏငျခငးပငျဖစေလသည။ နားလညဖ႔ေတာ ေတာေတာခကသည။

သ႔ေသာစဥးစားတတလင၊ ရပမတနရာသညဟ ေမာလငပါသည။ အလြနနကနေသာ စတ၏ ပရမတ

သဘာဝက လျပနးမား ရပမႏငေလာကေအာငႀကးစားတငျပရေသာ အလပမာ၊ ကၽြႏပအဖ႔ရာ၌လညး

မလြယကေၾကာငး ဝနခပါသည။စာဖတသ ဆယေယာကလင တစေယာကေလာကရပမသညဆပါက

ေရးရကးနပသညဟ သေဘာပကပါသည။

ပကငး အျဖစအပကေပၚလာ၍ အရညႀကးမလကဘ၊ သတဝငလာေသာအခနတြင ကၽြႏပသည

စတသဘာဝႏငပတသကသည ျမငသၾကားသဟ၍ တသးတျခားမရေသာ အျခငးအရာက ေရးယခင

ကထက ရငးလငးျပတသားစြာ သေဘာကလာရျပနပါသည။ ကၽြႏပအဖ႔ရာ၌ အသစအဆနး

မဟတေသာလညး အျခားလမားရပမႏငေလာကေအာငတငျပတတသညအထ ၊ ပမျပတသားစြာ

ထပေလာငး၍ သျမငလာျခငး ျဖစသညဟ ဆလပါသည။ ထအခနမစ၍ ကၽြႏပသည ပကလကကလား

ထငေပၚ၌ ဆကလကထငေနစဥ ငါးဒြါယ၌ ျဖစေသာပဥၥာရမားေနာကသ႔ မလကေတာဘ၊ မေနာႏင

ဓမၼာရ တကခတျခငးျဖင ျဖစေပၚရသည မေနာဝညာဥတညးဟေသာ (ပကငးကစၥ ကသ႔)

အျခငးအရာမားက ေစာငၾကညပါေတာသည။ ကၽြႏပသည စတကခပထနး၍ မထား ၊ ပြင၍ ထားၿပး

ျဖစေပၚလာသမေသာ အသစတမားက သတႏငေစာင၍ ၾကညေန၏။ “ဤေခာငမ ျပနလင ေဆာငးပါး

139

ေရးရဥးမည” ဟေသာ အႀကျဖစေပၚလာသညႏင တစျပကနက၊ စက ႏင ေဖာငတန၏ ပသဏၭာန

ေပၚလာရာ တကယစက ၊ စတေဖာငတနတ႔သာျဖစသညဟ သတျပမလက၏။ ဤမျပနလင

ေဆာငးပါးေတြေရးဖ႔ အခနမပါဥးမညေလာဟေသာ ေၾကာငၾကမႈကေလးျဖစေပၚလာရာ ဘာမတကယ

ဟာ မဟတေသာေၾကာင ေၾကာငၾကႏငစရာ ဘာမ မရဟေသာ ဉာဏအျမငဝငလာ၏။ ဤနညးျဖင

ျဖစေပၚလာသမေသာ (မေနာဝညာဥ) အသစတဟသမသည ဘယသငးမ တကယ ပညာမဟတ၊

ေၾကာငၾကလကစရာ ဘာမမရ။ စသညျဖင သမးဆညးႏငေတာသညျဖစရာ ဤသ႔ေသာ ဉာဏအျမငက

သခၤါရေပကၡႏၶာဉာဏဟ၍ ကၽြႏပယၾကညသည။ ထအခကတြင (နာရဝကခန႔ရမညထငသည။) ကၽြႏပ၏

စတသည ျငမးခမးစြာရေနျခငးကလညး ကၽြႏပသတျပမသည။ဤတြင ကၽြႏပအနး၌ အားထတလကရ

ေသာ တပညကေလးျပနာတစခ ေမးရနရသညႏင ကၽြႏပအားထတလကရေသာ စတအစဥ

ျပတသြားပါေတာသည။ သ၏ ျပနာက ေျပလညေအာငေျဖရငးရသညမာ အခနအတနၾကာသည

ျဖစရာ ညဥနာရျပန ၂ ခကခြ အခနတြင အပရာသ႔ ဝငၾကပါေတာသည။ အပရာထ၌ အလပဆကေသး

ပါေသာလညး အရနပက၍ သြားေလၿပ။

ထပ၍ထပ၍ထပ၍ထပ၍ ရငးျခငးရငးျခငးရငးျခငးရငးျခငး

ဤေနရာ၌ ကၽြႏပေတြ႕ရသည သခၤါရေပကၡာဉာဏ အေၾကာငးက အနညးငယ ထပေလာငး

ရငးျပလပါေသးသည။ ဥပမာ၊ ကမၻာစစႀကးျဖစဥးမညေလာဟေသာေတြးလးေပၚလာ၍ ပပနေသာက

ျဖစသညဆအ။ လသာမနတစေယာကသည စစျဖစႏငဖ႔မရဟေသာ အေၾကာငးျခငးရာမားက ရာေဖြ

သးသပျခငးအားျဖင သကသာရာရႏင၏။ သာမနတရားသမားတစေယာကသည “ျဖစျပနပကျပန

ေလာကဓ ဆတာပ” ဟဆငျခငသးးသပေပလမမည။ သ႔ေသာသကသာရာရမရကား မေျပာတတေခ။

ကၽြႏပနားလညေသာ သခၤါရေပကၡာဉာဏမာကား ကမၻာစစျဖစျခငးသည ပပနစရာ မဟတဟ၍

သးသပျခငးမဟတ။ (သးသပလငလညး အခညးအႏးသာျဖစသည။ ကမၻာစစျဖစမည ကစၥသည

မကကနး တေစၧမေၾကာက လစားမးမတစပါး အမနပပနစရာတစချဖစ၏။ ) ပပနပါသညဆေသာ စတ၏

တကယမဟတျခငးက သျမငထားသျဖင ဆငျခငသးသပလကရာတြင ပပနမႈသည ေရကသ႔ ေလာဆငး

သြားရေလေတာမည။ ပပနေသာစတ ေပာကပကသြားလင ပပနစရာဆေသာ အျခငးအရာမာလညး

မကနရစေတာေပ။

ကၽြႏပမာတရားအားထတဖ႔သြားေသာ ဤတစေခါကတြင စတသဘာဝ နပတ ( ၁ ) ေဆာငးပါး၌

ေဖာျပဖးသည အဟတရတကယရေသာ သဘာဝတႀကးက လကေတြ႕ သ႔မဟတ ကယေတြ႕အေနျဖင

140

တစႀကမထပမ၍ မေတြ႕ခရေသာလညး ၊ သးရကမသာ အခနယရ၍ သးညအပမသာ ေနခသည ကာလ

အတြငး ဤမေလာကခရးေပါကခသညဆလင ေနာကတစႀကမ ရကရည အားထတခြငရေသာ အခါ

ဤမမက ေပါကေရာကႏငလမမညဟ ေမာလငပါသည။ ထကသ႔ အားထတႏငရနလညး မၾကာမ

အတြငး အေၾကာငးညညြတလမမညဟ၍လညး ယၾကညေမာလငလကရပါသတညး။

141

ကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြကၽြႏပေတြ႕႕႕႕ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ေသာ စတသဘာဝ ((((၁၃)၁၃)၁၃)၁၃)

ဒေဒေဒေဒေ႒႒႒႒ဒဒဒဒ႒႒႒႒ မတကငစဥ၏မတကငစဥ၏မတကငစဥ၏မတကငစဥ၏ အကးတရားမားအကးတရားမားအကးတရားမားအကးတရားမား

ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥက ႏစသကသေဘာက၍ စမးသပအားထတလကရပါသညဆေသာ

ေယာဂမားသည လကယတငလာေရာက၍ျဖစေစ၊ စာျဖငျဖစေစ၊ ျမနမာျပညအႏ႔အျပားမ

အေၾကာငးၾကားၾက၍ ၎တ႔ႀကေတြ႕ရသည အခကအခမားက သရရသျဖင ကၽြႏပနားလညသေလာက

ေျဖရငးျပရသညမာ အေတာမားခပါၿပ။ ဤကငစဥအရ အားထတသျဖင ကၽြႏပကယတငခစားရသည

အကးတရားမားႏင အဆပါေယာဂတ႔ ခစားရသည အကးေကးဇးမားေပၚတြင အေျခတညလက

သမထ မဟတ ဝပနာ အလပသကသကျဖစေသာ ဤဒေ႒ဒ႒ မတကငစဥ၏ ထးျခားခကမားက

ဤတစပတေဆာငးပါးတြင (အခ႕ေယာဂမား သဒၶါတရားတးတကစမေသာငာ) ေရးသားေဖာျပလကရ

ပါဥးမည။

အခနၾကာခရပအခနၾကာခရပအခနၾကာခရပအခနၾကာခရပ

ဒေ႒ဒ႒မတ၏ ကငစဥ ထးျခားခကမားက မေဖာျပေသးမ ကၽြႏပကယတင အားထတစဥအခါက (ဆရာ

မျပ နညးမကဟေသာ စကားအတငး) အခနကနသငသညထက ပ၍ ကနခရျခငးမားက ဝနခရေပမည။

ကၽြႏပသည အသက ၃၅ ႏစအရြယ၌ စတာႏပာ အလပကလပရငး “ငါ” ရာေသာ စစမးမႈ

ေနာကလကခရာ၊ သကၤနးဝတေသာအျဖစသ႔ေရာကဖးျခငး အေၾကာငးက ေဖာျပခဖးပါၿပ။ ထ႔ေနာက

၁၉၄၈ ခႏစ (အသက ၅၉ ႏစ) တြင အျခားေသာဝပနာဂဏးမားမ နညးနာအရ

စမးသပအားထတခဖးပါသည။ ထ႔ေနာကတြငမ ဒေ႒ဒ႒ မတနညးက (ဓမၼမတေဆြတစစႏင

မာလကပတသတက ဖတၾကရငး) ႏစသက သေဘာက၍ လကထပဆရာမရဘ ကယဟာကယ

အားထတခပါသည။ လကထပဆရာမရဘ အားထတသညဆေသာေၾကာင ရဝစြန႔စားလေခတကား ဟ

အၾသစရာမဟတပါ။ ကၽြႏပမာ ငယဆရာထမ စတာႏပနာနညးက အၾကမးဖငး ၾကားနာမတသားခ

ရ၍ စတအေၾကာငးက ႏစေပါငးမားစြာေလလာခသျဖစသညအတြကေၾကာင ဝပနာ

အလပတစခဆလင ၊မညသညနညးကား မညသညအခကက ပဓာနထားသညဆျခငးက

ခန႔မနးႏငသည ဉာဏမးရရၿပးျဖစပါသည။ ကၽြႏပသည ဒေ႒ဒ႒ မတ ကငစဥအရ အားထတခရာတြင

ျမငစတပကေပာက၍ ၾကားစတျဖစေပၚျခငးက တပအပသလကရသည ဥဒယဗၺယ ဉာဏျဖစေပၚေရး

အတြက တစႏစခြခန႔ ေလကငယရေၾကာငးႏင စတသဘာဝ ေဆာငးပါး နပတ ( ၁ ) တြင

142

ေရးသားေဖာျပခဘးျခငးက ဓမၼမတေဆြမား မတမၾကေပလမမည။ ေနာကဆးတြင ကၽြႏပသည

အဟတရ တကယရေသာ သဘာဝႀကးက အာရအေနျဖင ထေတြ႕လကရဖးျခငးကလညး

ေရးသားေဖာျပခဖးပါသည။ ဤအတငးဆပါလင ဥဒယဗၺဉာဏ ဆကဖ႔ အတြကပင တစႏစခြ ၾကာသည

ဆေသာေၾကာင အလြနအခနၾကာသညကငစဥေပတကားဟ လန႔ေကာငးလန႔မၾကေပလမမည။ အခ႕

ေသာ ဝပနာဂဏမားမ နညးနာအရ ရကသတပတ ၂ ပတ၊ ၃ ပတ ၊ တစလ ႏစလ စသည

အတြငးတြင မဂဆကဖလဆကေပါကေရာကၾကသညဆေသာ သတငးကလညး အေတာႀကးလက

ရေသာေၾကာင ဒေ႒ဒ႒မတကငစဥကား ဘရား၏ နညးပငျဖစေသာေၾကာင မနေတာမနမည။ သ႔ေသာ

ေတာေတာ အခနၾကာမညနညးတစချဖစလမမညဟ ယဆမၾကေပလမမည။ ဤအေၾကာငးက

ဤတစပတ ေဆာငးပါးတြင ရငးလငးေဖာျပဖ႔ အခါအခြငဆကေရာကလကရပါၿပ။

ခႏစရကဆေသာလညးခႏစရကဆေသာလညးခႏစရကဆေသာလညးခႏစရကဆေသာလညး

ပထမအခက၌ သတပ႒ာနသတတြင ေဂါတမဗဒၶသည ငါေဟာျပသညကငစဥ အတငး ၇ နစ ၊ ၆ ႏစ ၊ ၅

ႏစ၊ တစႏစ ၊ ၁၁ လ၊ ၁၀ လ၊ ၉ လ၊ တစလ ၊ ၃ ပတ၊ ၂ ပတ (စသညျဖငတျဖညးျဖညးေလာလာၿပးလင

) ေနာကပတဆး ခႏစရကမ အားထတသညရေသာ အရဟတဖလ သ႔မဟတ အနာဂါမဖလတင ေအာင

ဆကေရာကႏငသညဟ ေဟာေတာမခသညကားမနပါသည။ သ႔ရာတြင ၎စကားေတာေၾကာင

ေယာဂတငးသည (သ႔မဟတ) ေယာဂအမားစသည ရကသတတစပတ၊ ႏစပတ ၊ သးပတခန႔အတြငး

မဂဆက ဖလဆက ေပါကေရာကၾကလမမညဟေမာလငယၾကညၾကလင မားလမမညဟ

ကၽြႏပဆခငသည။ ခႏစရကဆေသာကာလမာ အလြနပါရမရငသည တစေယာကတစေလမေသာ

ေယာဂ အတြက အတဆးေသာ (Minimum) အပငးအျခားျဖစဟနတေပရာ၊ သလငါလ

“ေသာငးေျပာငးေထြလာ” ထက ေယာဂမားအဖ႔မ ၊ ၂ ႏစ ၊ ၃ ႏစ ႏင ေပါကေရာကလင

ဝမးသာသငၾကလေပၿပ။ (ေခၚ၍ မရ ၊ လႈပ၍ မႏးဆေသာ “မဂ” မးကားတစလႏငလညး ျဖစႏငသည။

တစပတ၊ ႏစပတႏငလညးျဖစႏငသည။ အခ႕ေကာငးသားကေလးမားပင ရကပငးအတြငးျဖစႏငၾက

သညဟ ၾကားရဖးသည။)သ႔ရာတြင တကယရေသာ သတာဝတႀကး က မမ၏ စတျဖငထေတြ႕ႏငရနမာ

မ တစႏစအတြငးျဖစပါေစဟ အာမခဝေသာ နညးျပဆရာရခလင ထသသည ရလြနးလသည ကၽြႏပ

ဆခငသည။

စကားေတာမနကနပစကားေတာမနကနပစကားေတာမနကနပစကားေတာမနကနပ

ဒတယ အခက၌ ေဂါတမ ဗဒၶက (ေယာဟ ေကာခ) “မညသမဆ” ဟ၍ ပင ဆေတာမခေသး၏။

အဓပၸာယမာ မညသမဆ ငါေဟာျပသညအတငး အားထတျငားအ။ ခႏစရကမ ခႏစႏစအတြငး

143

ေအာငျမငေတာမရမညဟ ဝနခေတာမျခငးျဖစ၏။ ဤဝနခခကက အခ႕က ဟတႏငပါမညလား၊ မညသ

မဆ ျဖစႏငပါမညလားဟ၍ သသယ ျဖစတတၾက၏။ သ႔ရာတြင ဗဒၶသည မနေသာစကားကသာ

ဆေတာမသညဟ ကၽြႏပ ယၾကည၏။ မနပကား ရထကေသာပါရမ မးေစ မပါခလင အၾကငသသည

ဤနညးအတငး မကငႏင၊ လမးတဝကကထြကေျပးလမမညထငေပသည။ ပါရမရငပါမ ဤနညးအတငး

စတမပက ၊ လကမပက ကငၾကအားထတႏငမညျဖစေသာေၾကာင တကယကငႏငလင

တကယေပါက ေရာကရမညဆေသာ ဗဒၶ၏ စကားေတာသည မနကနရမညျဖစေလသည။

မၾကာသငဘၾကာရျခငးမၾကာသငဘၾကာရျခငးမၾကာသငဘၾကာရျခငးမၾကာသငဘၾကာရျခငး

ဒတယအခက၌ ကၽြႏပသည ဒေ႒ဒ႒ မတ ကငစဥအရ အားထတရာတြင လကထပဆရာမရဘ ကယ

ဟာကယ စစမးရငး အားထတရျခငး ျဖစေသာေၾကာင “ဆရာမျပ နညးမက” ဟဘသ႔ အခနအပ ကနခ

ရဖးသည ဆျခငးက ရငးျပရပါဥးမည။ စငစစမာ ဤနညးအရ အားထတ၍ တစႏစခြခန႔ၾကာေသာအခါမ

ဥဒယဗၺယဉာဏ အဆငသ႔ေရာကရသညဆျခငးမာ ၾကန႔ၾကာလြနးသညဟ ဆႏငစရာရပါသည။ ျဖစရပ

မာ ကၽြႏပသည သမၼာသတက ေဗာဇၩင ၇ ပါး အတငး မမတညမဘ ျမငျခငး၊ ၾကားျခငးတညးဟေသာ

(ဗဟဒၶ) အာရမားေနာကသ႔ လကခမျခငးအားျဖင စတက “ဘရတအပ” ဖ႔ အခကအခေတြ႕ရၿပး

အလပလပရာတြင ၾကန႔ၾကာရျခငးျဖစပါသည။ ကၽြႏပကလညး ေဆာငးပါးနပတ (၁) တြင မမလပခသည

အတငး ေရးသားတငျပခရာ ေနာကဆးတြင လရာသ႔ေရာကေသာလညး ဥဒယဗၺယဉာဏ ေပၚဖ႔

အေရးမာ လအပသညထကပ၍ အခနၾကန႔ၾကာခရပါသည။ ေဆာငးပါးနပတ (၁) က ဆက၍ လကနာ

အားထတၾကေသာ ဓမၼမတေဆြအခ႕မာလညး (ကၽြႏပကသ႔ အခနၾကာရညစြာ မေပးႏငဘရၾကရာတြင

ဘရတအပ၍ လးဝ မျဖစႏငဘ အသေနာကသ႔လညးေကာငး၊ အဆငးေနာကသ႔လညးေကာငး၊

တစလကတညးလကလကရၾကသညႏင အႀကးအကယ အခကအခေတြ႕ၾကေၾကာငးႏင တငတနးၾကပါ

သည။ လြနခေသာႏစဒဇငဘာလအတြငးက ကၽြႏပကယတင စစကငးေတာငရးသ႔သြား၍ တစခတစပြ

ဆကလကအားထတျပနပါေတာလညး (စးစမးခငတတေသာ ကၽြႏပ၏ ဝါသနာအတငး) သမာဓ

သကသကအေၾကာငးက စစမးသညႏငပင အခနကန၍ မကနးမမာႏင ျပနလာခရပ အေၾကာငး

ေရးသားေဖာျပျခငးက ဖတရဖးၾကေပလမမည။

အဥးအစမတညပအဥးအစမတညပအဥးအစမတညပအဥးအစမတညပ

လြနခေသာ သတငးကၽြတလ အတြငးက ေဝဘေခာငသ႔သြား၍ တစဖနအားထတျပနေသာအခါတြငမ

အစပထမ၊ မလအေျခတညပႏင တကမနကနေသာနညးက ေတြ႕ရ၍ လြနခကာလက ဤမဂၢဇငးတြင

ေရးသားေဖာျပချခငးက ဖတရႈမၾကေပလမမည။ ကၽြႏပ၏ ဝနခခကမာလမးလြသညဟ ဆလျခငးမဟတ၊

144

ဗဟဒၶအာရမားေနာကသ႔ လကထနးေသာနညးသည (ေနာကဆးတြင အတတျဖစေသာလညး)

ဥဒယဗၺယဉာဏ ေပၚသ႔အတြက အခနဆငးလြနးေသာေၾကာင သတသကသကက ေရးဥးစြာ မတည၍

ေလကငေသာနညးသည (ထအဆငအတြက) အခနကနသကသာျခငးက ေတြ႕ရသညဟ ဆလျခငး

ျဖစပါသည။ (လပေနက အလပလညးမဟတရသည အထတြင အလပသေဘာ ကယ၌က နကနလ

ေသာ အလပမး ျဖစပါေသာေၾကာင ကၽြႏပတတႏငသမ အစြမးကနရငးျပျခငးက စဥးစဥးစားစားႏင

အထပထပဖတရႈဆငျခငၾကဖ႔ ႏႈးေဆာပါသည။ ထေၾကာငလညး ကၽြႏပ၏ တပညေလးတစေယာကက

“ဆရာႀကးနညးက ႏာသးဖားစကထားလကဆတနညးမးေလာက မလြယဘးခငဗ” ဟေျပာဖးရာသည။

ကၽြႏပ အေလးျပ၍ တငျပလျခငးမာ သတက အစပထမ ေမြးျမျခငးျဖစ၍ ယခငတစပတက တငျပခၿပး

ျဖစေသာလညး ဤတစပတတြင ျဖညစြကေရးသားတငျပလပါသည။

သတအရငးခရမညသတအရငးခရမညသတအရငးခရမညသတအရငးခရမည

အႀကမႀကမေဖာျပခဖးေသာလညး ထပလြနးသည၊ မားလြနးသညဟ မေအာကေမထကေသာ

မာထားခကတစခသညကား ေရးဥးစြာ သတတရားေမြးျမရျခငး၏ အေရးႀကးျခငးပငျဖစ၏။ ဝပနာ

အလပဟသညမာ သတက ေရးဥးစြာမတညေလကငရေသာ အလပျဖစသညအေလာက သတပဌာန ဟ

ေခၚျခငး၊ သမာဓပဌာနဟေခၚျခငးက စြျမစြာ မတထားသငၾကပါသည။ အထးအေရးတႀကးသသငသည

မာ သမာဓသည သတက အေထာကအကမျပတတ၊ သတသညသာလင (ေဗာဇၩင ၇

ပါးအရလညးေကာငး) မဂၢငရစပါးအရလညးေကာငး) သမာဓက အေထာကအကျပႏငျခငးက ကမးဂန

အရလညးေကာငး၊ လကေတြ႕အလပလပၾကညေသာအခါ၌လညးေကာငး ေတြ႕ရပါလမမည။

သတျမေသာေယာဂ၌ အျခားေသာ အဂၤါမားသည အျဖညအစြက အစြယအပြားအေနျဖင

လကပါလာတတသညျဖစရာ၊ သမာဓေကာငးျခငးမကား၊ သတပါခငမ ပါတတ၍ စကမစကရာ

စကေနတတျခငးမားလညး ႀကၾကရဖးလေလၿပ။ ထ႔ေၾကာင (စာနအဘညာဥလမးကလကလသတ႔မ

တစပါး) မဂတရား -ဖလတရားအတြက အရငးခထား၍ အားထတသမနလင

သတတရားေမြးျမျခငးသည ေရးဥးစြာ ေလကငရမညအလပျဖစျခငးက စြစြျမျမႀကးမတထားသငၾကေပ

သည။

အဆနးအသစထငၾကသညအဆနးအသစထငၾကသညအဆနးအသစထငၾကသညအဆနးအသစထငၾကသည

ဒေ႒ဒ႒မတ ကငစဥအတငး အားထတမညၾကစညေသာ ေယာဂသည သတကေရးဥးစြာ ေမြးျမပါေတာ

မညဟ သႏၷဌာနခမတထားၿပးသညေနာက တစေန႔လင “သတ” ဘယႏစႀကမ ရေလသနညးဟ

145

ကယဟာကယ သေအာငေလကငယရမည။ ပထမ၌ ႏလးသြငးတရား မပါေသးဘ “သတ” ဟ၍

မမကယက ႏႈးေဆာလကသညႏင တစျပငနက ၊ သတရေသာစတ၊ သ႔မဟတ သတယဥေသာစတ

ကေလး ျဖစလာပ အေနအထားက ထငရားစြာသေအာင ဆငျခငသးသပလကရမည။ ဤအေလအကင

သည ပပနာ လပငနးအတြက အေျခခအတျမစသဖြယ အေရးႀကးသညမနပါလက (သတတမျမပ

ၿပး သမာဓ ထြနးကားေပၚလြငလကရေသာ ျမနမာျပညျဖစသညအေလာက) တစခေသာ ဝပနာ

ဂဏးသား၏ ပငဖတခကမားအရ ဤအေၾကာငးက ကၽြႏပ ေျပာေဟာရာတြင တစျပညေထာငလး၌

မၾကားနာရဖးသည နညးဆနး၊ နညးသစတစခ အေနျဖင ငငတငတင ျဖစေနရာၾကျခငးက ႀကရဖးေလ

သည။ သမာဓ (သမထ) ေခတစားေနေသာ တငးျပညျဖစ၍ သတေမြးျမရမညဟေသာ ၾသဝါဒသည

ဟတႏငပါ၏ေလာဟ သသယ ျဖစရာၾကပရ၏။ သသယျဖစမညသာ ျဖစၾကသည။ မညသညကမးတတ

ဆရာေတာပငျဖစေစ၊ သတက အေလးေပးေသာ ကၽြႏပ၏ ၾသဝါဒ က ေထာကခၾကလမမညဟ

ယၾကညသည။

သတေမြးျမပသတေမြးျမပသတေမြးျမပသတေမြးျမပ

ရပသာတစခသ႔ ခကျခငးသြား၍ အားမထတႏငေသးသည ေယာဂတစေယာကအဖ႔မာ

အလပတစဖကႏငပင ငါသညတစေန႔အတြငး ဘယႏစႀကမမ မမကယက “သတ” ဟ၍ ႏႈးေဆာဖ႔

သတရၿပး သတယဥေသာ စတကေလး၏ အေနအထားက တစခဏကေလးျဖစေစ၊ ရႈဆငျခငမပါသနညး

ဟ စစေဆးသငသည။ ငါ၏သတသည တစေန႔ထကတစေန႔ တးတကျမျမလာျခငးရသည၊ သ႔မဟတ

ဆတယတျခငးရသည၊ တစရကတးတက၍ တစရကဆတယတသည စသညမားကစစေဆးဆငျခင

ရမည။ အခ႕ကမ တစရကတေလ သ႔မဟတ တစပတတေလမ ရပသာၿပး ႏာသးဖားတ႔၊ “ဝါယ” တ႔က

မတရျခငးက လြယေသးသည။ ဤအလပကား ေန႔စဥ သတထားရမည အလပျဖစေသာေၾကာင

အလပရကပလသည၊ ခယဥးလသညဟ ညညးညခငၾကေပလမမည။ သ႔ရာတြင မဂ၊

ဖလဟေသာအမညမားက မသးႏႈနးဘ ႏာသးဖား၌ စးစကရသည သမာဓ (သမထ) အလပမးႏင

သတေမြးျမရသည ဝပနာအလပမးသည စတ၏ ျငမးခမးျခငးက မညသညက ျဖစေစႏငသညဟ

ေရ႕အဖ႔တြင ရငးလငးျပပါမည။

သတႏငသတႏငသတႏငသတႏင ဝပနာအလပဝပနာအလပဝပနာအလပဝပနာအလပ

တစေန႔အတြငး “သတ” ဟ၍ မမကယက ႏႈးေဆာမသည အႀကမေပါငး ရသညဆလင ေတာေတာဟန

သညဟဆႏငေလာကပါသည။ ဤမေလာက (တစခဏကေလးမစ) သတရဖ႔ပငခယဥးလသညဟ

146

ဆပါမကား ၊ ထသအဖ႔မာ သတပဌာန အလပမးဘက၌ ပါရမအခနညး၍ သမထ အလပမးႏငသာ

ေမြ႕ေလာတတသည ပဂၢလမးျဖစတနရာေခသည။ ကၽြႏပ၏ အေတြ႕အႀကအရ မေထာကမညာ

ေဖာျပရမညဆေသာ ႏာသးဖားက စကထားျခငးစေသာ သမထမးက ေလကငႏငသ ဆယဥး

ေတြ႕တတေသာလညး သတေမြးျမျခငးအလပက မပငးမရေလကငလသ၊ ေလကငႏငသဟ၍

တစေယာကမပင ေတြ႕ခငမေတြ႕တတေပမည။ မဂ - ဖလ၏ အေျခချဖစသည သတေမြးျခငးအလပမ

တကၿပး ဝပနာဉာဏ၊ ထ႔ေနာက မဂဉာဏ ၊ ဖလဉာဏ တငေအာငျဖစေပၚလာရမည ကငစဥမးမာ

တစခေသာ အာရ၌ တစစကတညးစကထား႐ဆေသာ အလပမးထကခယဥးေပလမမညမာ ဓမၼတာပင

ျဖစေပသည။ သမထအလပက သမထမနးသ၍ သမာဓအတြကေလကငပါသညဆပါမကား ေျပာဖြယ

ရာမရေပ။ သ႔ရာတြင သမထ အလပကလပရငး ဝပနာဉာဏ ျဖစေပၚလာတတသညဟ အခ႕ဂဏးမ

ေယာဂမား ေျပာသၾကားရဖးေလရာ ဤစကားမနခပါလင ဗဒၶမပြငမကတညးက အာဠာယ၊ ဥဒက

အစရေသာ ပရဗဇမားသည အရဟတဖလဆက ကနၾကေပေတာမည။ ပငးပငးျခားျခား နားလညသငၾက

သညမာကား ၊ သမာဓထေထာငေသာ ကငစဥသည အႏၵယျပည၏ သမာရးက ကငစဥျဖစ၍ (ဤ

ေခတတြင တဗကရဟနးေတာမားလညးကငၾက၍ အေနာကတငးသားမားပင သြားေရာကစစမးၾကသည

ဟ ဖတရဖး၏။) သတ (သမၼာသတ) ထေထာငၿပး ဉာဏရငကကေအာင ေလကငရေသာကငစဥမာ

တစကမၻာလးတြင ေဂါတမ ဗဒၶတစဆတညး စတငညႊနျပခသည ကငစဥျဖစေလသည။ သမထ

အလပမးမာ ဆငတရးမားေတြရၾက၏။ ဝပနာအလပဟသညမာကား နာမရပ၏ ပစၥပၸနက

ရႈဆငျခငႏငေအာင သမၼာသတ ဥးစး၍ ေလကငယရသည ေဂါတမ ဗဒၶ၏ ကငစဥတစခတညးသာ

ရျခငး က ယယၾကညၾကညမတယသငၾကေပသည။

ဆႏၵျပငးမျဆႏၵျပငးမျဆႏၵျပငးမျဆႏၵျပငးမျဖစမညဖစမညဖစမညဖစမည

မညသညအလပမးျဖင အသကေမြးသပငျဖစေစ၊ မနစတငး စကန႔တငး အလပလပရသည မဟတဘ

“ကြကလပ” ကေလးမား ရရမညသာျဖစေပရာ ၊ အဆပါ “ကြကလပ” မားတြင

ေတာငေရာကေျမာကေရာက စတကး ကေလးမားျဖင အခနကနတတၾက၏။ ထကသ႔ အလဟ

စတကး သညအခနကေလးမားတြင တစခကတစခက၌ “သတ” ဟ၍ မမကယက ႏႈးေဆာရနမာ

မဂဖလ အလ႔ငာ ဆႏၵျပငးျပထနသမားအဖ႔ရာ၌ မျဖစႏငဟ ဆရေလာကေအာင ခကခေသာ အလပ

မဟတသငေခ။ ဆႏၵမျပငးထနသအဖ႔မာမဣဒၶပါဒေလးပါးတြင နပတ (၁) ျဖစသည ဆႏၵဒၶပါဒ

ခ႕ငလက ရေသာေၾကာငခယဥးျခငး ရေပလမမည။ ဆႏၵေပာညေသာ ေယာဂမားအဖ႔မာ ေလာက၌

စတျငမးခမးမႈ ရျခငး၏ အဖးတနျခငးႏင အေရးႀကးျခငး အေၾကာငးက သေဘာေပါကေအာင အဖန

တလလ ဆငျခငသးသပေသာ နညးကသာလင ညႊနျပတတေပသည။

147

သတရခကတြငသတရခကတြငသတရခကတြငသတရခကတြင ပစၥပပစၥပပစၥပပစၥပၸနတညျခငးၸနတညျခငးၸနတညျခငးၸနတညျခငး

တစဖက၌ အလပလပကငရငး ႀကမဖနမားစြာ “သတ” ျဖစေပၚလာေအာင ေလကငလကရစဥ၊ အျခား

တစဖက၌လညး အားလပေသာအခနမားတြင ၁၅ မနစမ နာရဝကခန႔ စသညျဖင ေတာကေလာက

အေလအကငျပသငေပသည။ ေလကငပမာ မမၾကကေသာ ဣရယာပတအေနအထား၌ျဖစေစ၊

ပကလကကလားထငေပၚ၌ျဖစေစ၊ “သတ” ဟ၍ ႏႈးေဆာလကၿပး ေနာကတစဆကတညး သတယဥ

ေသာ စတျဖစေပၚေနခကကေလးေတြ (ဘယေလာကၾကာသညျဖစေစ) ဤသညကား သတယဥေသာ

စတအေနအထားေပတညးဟ ဆငျခငသးသပရေပမည။ ယငးသ႔ ရေနေသာ အခနအပငးကေလး

အတြငး ၌ အသမားဝငလာေသာလညး ဘာသညာသဟ၍ ႏလးမသြငးမဘ၊ အသသကသကအေနျဖင

သာ သလကမေသာ အခကအတန႔ကေလးမားလညး ေတြ႕ရေပလမမည။ ဤအေတာအတြငး၌

သတယဥေသာစတျဖစလကရသညျဖစ၍ အျပင (ဗဟဒၶ) သ႔ ထြကၿပး အာရေတြက မရာဘ အန႔အသ

စေသာ အာရမားသည မမ၏ အတြငး (အဇၩတ) ၌ ျဖစလကရေခသည တကားဟ

သေဘာကလာေပလမမည။ အတြငး၌ ျဖစလကရသည ဆရာ၌လညး အသကသေသာ သေဘာ၊

အန႔က သေသာ သေဘာ ျဖစလကရျခငးေပတကားဟ သေဘာကႏငေပလမမည။ ထသ႔ေသာအခက

အတန႔တြင အၾကငေယာကားသည ပစၥပၸနတညတည အေပၚ၌သာ ရႈဆငျခငလကရသညဟ၍

လညးေကာငး ဒေ႒ဒ႒ မတ ကငစဥအတငး ကငၾကအားထတလကရသညဟ၍လညးေကာငး

ဆႏငသညဟ မတယသငေပသည။ ပစၥပၸနတညတညထားဖ႔ အလပႏင ဒေ႒ဒ႒ မတ အလပဟသညမာ

တသးတျခားစလပေနရသညမဟတ၊ သတယဥလကရေသာ စတျဖစေနသည အခကကေလးအတြငး ၌

အလပလပလကရေနျခငးပငျဖစေလသည။

တစႀကမေကနပလငတစႀကမေကနပလငတစႀကမေကနပလငတစႀကမေကနပလင

ထကသ႔ တစေန႔လင နာရဝကတနသည ေလကင၍ သတယဥေသာစတ၊ သတလြတေသာစတဟသည

က ပငးျခားသျမငလာေသာအခါ၊ ကၽြႏပ အႀကမႀကမေရးသားေဖာျပခသည “အပမကေလာက” ႏင “ဒ႒

ေလာက” တ႔၏ ျခားနားခကက ပငးပငးျခားျခားႀကး သေဘာကတတ၍ ၾကာေလသေဘာကေလျဖစလာ

ရေပလမမည။ သတလြတ၌ စတကးေတြေပၚခကတြင ဝငလာေသာ အျဖစအပက၊ အျခငးအရာ

(အရပကား) မားသည အခကအတန႔အားျဖင တကယထငမတရေအာငလညး သတဝငလာ၍

ပစၥပၸနေပၚသ႔ ေရာကသညႏင တစျပငနက ေပာကပကကနၾကရသညျဖစ၍၊ အပမကႏင ဘာမ

မျခားျခငးက သေဘာကလာေပလမမည။ ထကသ႔ အပမကမကလက၊ ႏးလာ၍ ဒ႒ေလာကထသ႔

148

ျပနဝငၿပး၊ ျမငကာမတစသညျဖင ပစၥပၸနတညတညေပၚသ႔ ေရာကလာလက စသညျဖင ႀကမဖနမားစြာ

ျဖစရေသာအခါ တစႀကမတစခါတြင ထ “ေလာက” ႏစခတ႔၏ ျခားနားခကသည ေယာဂ၏ စတႏလးက

အခါတငးထကျပငးထနစြာ တးေဆာငတတေပသည။ ယငးကသ႔ တစႀကမတစခါမ တးေဆာငျခငးက

ႀကရဖးသညဆလင ေခၚလ႔မထး၊ လႈပ၍မႏး၊ ေမး၍ မရေအာင လစသြားပါသည ဆေသာ အျခငးအရာ

မးထက ေလာကဓ၏ တကခကျခငးက အထကအေလာက သညးခႏင၍ စတ၏ ျငမးခမးမႈ

ရႏငသညဟ ရဝစြာ ထြကဆလကရသည။

မကႏာလႊ၍ခနညးမကႏာလႊ၍ခနညးမကႏာလႊ၍ခနညးမကႏာလႊ၍ခနညး

ရငးဥးအ။ အၾကငေယာဂတစေယာကသည သမာဓ၏ အစြမးျဖင မမကယက လစေအာငေမေအာင

တတႏငသညဆအ၊ အျခားေယာဂတစေယာကသည အပမကေလာကႏင ဒ႒ေလာကတ႔၏ ျခားနားျခငး

က တစႀကမတစခါတြင ပငးပငးျခားျခားႀကး သေဘာကဖးသညဆအ၊ ၎ေယာဂႏစေယာကတ႔သည

အတတကြ ခရးသြားၾကစဥ ၊ အျခားလတစ ေစာကားျခငးခၾကရသညဆအ၊ ဆကလက၍

ခရးသြားၾကရာတြင ထလႏစေယာကစလးသည စတတြင အလြနမခခငၾက၍ ေတြးမတငး

ေဒါသျဖစမၾကေပလမမည။ (သညးခႏငေသာ စတရႏငသညဟ ေျပာမညစးေသာေၾကာင ၊ ေစာကားပက

ဝတျဒပႏငေပၚေအာင ဥပမာေဆာငပါဥးမည။ မးရထားႏင ခရးသြားစဥ “လကယ” ေလးငါးေယာက က

ထေယာဂ ၂ ေယာကအား ပါးရကၿပးေနရာကလယျခငးခရသညဆအ။ ထလစဆငးသြားၾကေသာ

အခါတြင အထကပါေယာဂႏစေယာကတ႔မာ စတထ၌ မခမဆ ခရစၾကရမညမာ ေသခာသည။ ဤတြင

ေယာဂ ႏစေယာကတ႔သည (တရားသမားမားျဖစၾကသညအေလာက) စကသကသာမႈ ရေစျခငးငာ

ကယနညးႏငကယ ေျဖေဖာကဖ႔ ႀကးစားၾကသညဆအ။ သမာဓက အားကးေသာ ပထမ ေယာဂသည

မမ၏ စတက အလြနႏငနငးသညျဖစ၍ ထအျဖစအပကက မစဥးစားဘ အာနာပါနျဖင

ေရာငလႊထားသညျဖစေစ၊ သ႔တညးမဟတ မမကယကသတလစခေအာင လပယသညျဖစေစ

ျပရေပလမမည။ ဤမေလာက စတမျငမမသကျဖစလကရေသာ အခကတြင သတလစေအာင (သတ႔

အေခၚ ဖလသမာပတ ဝငစားေသာ အေျခသ႔ေရာကေအာင) မမ၏ စတက လပယရနမာ မျဖစႏငျခငးက

ေတြ႕ရေပလမမည။ ဤသ႔မျဖစႏငသျဖင မမ၏ စတက အာနာပါနစေသာ အာရမးထသ႔ လႊထားမည

ဆလငလညး အလြနခယဥးေၾကာငး ေတြ႕ရမညပငျဖစသည။ အကယ၍ လႊေျပာငးထားရန

ျဖစႏငသညပင ဆၾကပါဥးစ႔၊ လြနစြာအဆး၊ မလလားအပေသာ အာရက ရငဆငတက၍ ေအာငျမငျခငး

မဟတ၊ မကႏာလႊ၍ချခငးမသာျဖစေခသည။

149

ရငဆငတကေသာနညးရငဆငတကေသာနညးရငဆငတကေသာနညးရငဆငတကေသာနညး

သတေမြးၿပး ဒေ႒ဒ႒မတနညးျဖင အားထတထား၍ “အပမကေလာက” ႏင ဒ႒ေလာကမေလာကက

ပငးပငးျခားျခား သေဘာေပါကထားေသာ ဒတယ ေယာဂမကား၊ ပထမတြင သတစပါးနညးတ မခမဆ

စတဆငးရျခငးခလကရသညပငထားပါဥး။ (ေဒါသအျပညအဝ ရေသးေသာ ပဂၢလမားအဖ႔မာ ေယာဂ က

မဆထားဘ၊ ေအာကတနး အရယာမားပင သတလြတလင ဤသ႔ေသာ အျဖစမးႀကပါက

သတစပါးနညးတ ခရမညသာျဖစေလသည။) သတဝငလာသညႏင တစျပငနက အခရခကလေသာ

စတဇေဝဒနာမ လြတေျမာကဖ႔ နညးလမးရာေပလမမည။ ေဖာျပခသညအတငး ထေယာဂသည

“အပမကေလာက” ႏင “ဒ႒ေလာက” အေၾကာငးက ပငးပငးျခားျခားႀကးသေဘာကဖး၍ အႀကမႀကမ

လညး သးသပဖးသညဆေသာေၾကာင “သတ” ဟ မမကယက ႏႈးေဆာလကသညႏငတစျပငနက မမ

သည ေစာကားခရျခငးတညးဟေသာ အျဖစအပကက ျပနလညေခၚယၿပးစဥးစားလကရေသာေၾကာင

စတမခမးမသာျဖစလကရေခသညတကားဟ ဘြားခန သတရ၍ “အပမကေလာက” ထသ႔

ေရာကေနေခသညတကားဟ ဘြားခန သတရ၍ “အပမကေလာက” ထသ႔ ေရာကေနေခသညတကား

ဟ၍ တစဆငတကၿပး ဆငျခငသးသပေနကျဖစေသာ “ဉာဏ” ေပၚလာေပလမမည။ ထအခါတြင

၎ေယာဂသည “အပမကေလာက” ဟေသာ အျခငးအရာက သေဘာကထားလင ကထားသေလာက၊

အႀကမႀကမအဖနဖန သးသပထားလင သးသပထားသေလာက၊ စတမခမးသာမႈသည ေလာဆငးေသာ

အျဖစမ လးဝေျပေပာကေသာ အျဖစသ႔တငေအာင (သ၏ ဘာဝနာ အေလအကငအရ)

ႀကေတြ႕ရေပလမမည။ အရယာႀကး မဟတေသးေသာေၾကာင ခဏခဏ ေပၚလာဥးမည ျဖစေသာလညး၊

ေပၚလာတငး ေပၚလာတငး ဤေဆးက မဝျခငးအားျဖင ထအလမရအပေသာရနသ (အာရ) က

ေမာငးႏင ထတႏငေၾကာငး ေတြ႕ရေပလမမည။ ဤသညမာ ရနသက မကႏာလႊျခငးမဟတ

ရငဆငတကေသာနညးျဖစေလသည။ (အားတကဖြယေကာငးသညမာ ဒေ႒ဒ႒မတ နညးအရ

အားထတၾကသျဖင ကၽြႏပမညေခၚထားသည “အပမကေလာက” ႏင “ဒ႒ေလာက” တ႔က

ပငးပငးျခားျခားႀကး သေဘာကၿပး အလမရအပေသာ ရနသ (အာရ) က ေဖာျပခသညနညးအတငး

တကထတႏငၾကေသာ အဆငသ႔ ေရာကေနၾကသည ေယာဂမား ရေနၾကျခငးပငျဖစေလသည။) ဤ

အျခငးအရာသည မမကယကလညစားသည စတညႇ႕နညးလညးမဟတ၊ ပဥၥလကနညးလညး မဟတ၊

စတ၏ သဘာဝ အစစအမနက ယထာဘတကက အထကအေလာကသျမငထားျခငးပငျဖစေလသည။

အတတအျဖစအပကမားသည (ေစာကားခရျခငးသည) ၿပးဆးေပာကပကသြားၾကၿပးျဖစပါလက၊ မမ

က အသစလပၿပး ေတြးေတာကာေခၚယျခငးအတြကေၾကာင စတဆငးရမႈျဖစရသညဆျခငးမာ လညပတ

ေတြးေတာျခငးမဟတ၊ ရငးေနသည အမနတရားႀကး ျဖစသညမဟတပါေလာ။ သ႔ေသာ လတငး ဤ

လကနကက မသးႏငၾကသညမာ ဘာဝနာ အငအား မရၾကေသာေၾကာငျဖစေလသည။ မဂဆကဖလ

ဆက မေရာကေသးမ ေလာကဓက အထကအေလာကတြနးလနႏငေသာ အျခားနညးသည အဘယမာ

150

ရပါသနညး။ အခ႕နညးမားမာ မဂဆကၿပးဆပါလက ေလာကဓ၏ တကခကျခငးက တြနးလနႏငသည

လကနကမရဘ ငတတတခၾကရျခငးမားလညး အေျမာကအျမား ၾကားရဖးေလသည။

ေလာကဓကေလာကဓကေလာကဓကေလာကဓက တြနးလနပအဆငဆငတြနးလနပအဆငဆငတြနးလနပအဆငဆငတြနးလနပအဆငဆင

ကၽြႏပသည အခ႕ေသာ ဝပနာဂဏးမားမ တရားေပါကၿပးဆေသာ ေယာဂမားအား

အလမရအပေသာ အတတအာရမးက (အထကပါ အျဖစအပကကသ႔) ႀကရသညအခါ၊ ဘယကသ႔

ဖယရားပါသနညးဟ ေမးျမနးစစမးသညအခါ ၎တ႔၏ “ကကစာ”တြင ပါဟနမရေသာေၾကာင

ေကနပေလာကေသာအေျဖမေပးႏငရာၾကေခ။ အခ႕ကလညး ေလာကဓကတြနးလနႏငျခငးဟသညမာ

ရဟႏာ ပဂၢလမားအဖ႔သကသကျဖစေလဟန ေျပာရာၾက၏း ေဂါတမဗဒၶ၏တရားေတာက ကၽြႏပ

နားလညသညမာကား ရဟႏာပဂၢလတ႔သည ေလာကဓရစပါးတ႔ႏင ေတြ႕ၾကရသညအခါ မတနမလႈပ

ခႏငရမည၊ ေအာကတနး အရယာမားလညး မတနမလႈပဟ မဆေစႏငကာမ၊ သ႔အဆငႏငသ

ခႏငသည ႏလးသြငးတရားရၾကရမည။ မညသညနညးႏငမဆ လကေတြ႕ကမခႏငေသာလညး

(အထကတြငေဖာခသညဥပမာကသ႔) အတတအာရတ႔၏ ႏပစကျခငးမ ကာကြယႏငသည

လကနကေကာငးတစခခမကားဧကနမခ ရရမညဟ ကၽြႏပယၾကညသည။ လသတဝါက ဆငးရေအာင

ႏပစကေသာ အာရမားအနက လကငငးအာရ အျဖစႏင ႏပစကျခငးထက အတတအာရ အျဖစႏင

ႏပစကျခငးသည အခနၾကာရည၍ စတပငပနးျခငးျဖစေစတတျခငးက စတသဘာဝအေၾကာငး

လကေတြ႕ေလလာသတငးနားလညၿပး ျဖစေပလမမည။ အထကပါ ဥဒါဟရဏ၌ ေစာကားသမားက

ရကလကေသာပါးတြင နာကငေသာေဝဒနာ ေပာကၿပးသညေနာကႏစေပါငးမားစြာ ၾကာသည

တငေအာင ျပနေတြးမတငး ခရေလျခငးဟေသာ စတ၏ ဆငးရမႈျဖစရျခငးက အဆမားစြာပေပလမမည။

ဒေ႒ဒ႒ မတနညးအတငး ေလကင၍ “အပမကေလာက” အေၾကာငးက သေဘာေပါကျခငးသည

မဂဆကျခငး မဟတေသးဘလကႏငပင စတအေၾကာငးႏင ပတသက၍ မလမတပတ ေျပာသျဖင

အေတာအတနျငမးခမးမႈ ရသညျဖစရာ၊ ေလာကႀကးျပတထြကၿပး အဟတရ၊ တကယရ သဘာဝႀကးက

အာရအျဖစႏင ထေတြ႕ဖးသညအျဖစမးမကား ထမမက သကသာရာရႏငဖ႔ရသညဟ မနးဆ

တတရနမာ ဧရာမဉာဏႀကးမး လလမမည မထငေပ။

ေသာတာပနစစတမးေသာတာပနစစတမးေသာတာပနစစတမးေသာတာပနစစတမး

ဗဒၶဘာသာအရ အားထတၾကရာ၌ ကၽြႏပနားလညသညမာ သသရာဝဋဆငးရမ ထြကေျမာကေရးတြင

သာမက ဤဘဝအတြငးလညး (သဒ႒ေကာဂဏအရ) စတျငမးခမးျခငး (ဝါ) ေလာကဓ၏ ထးဆြျခငးမ

151

သ႔အဆငႏငသ ခႏငရညရမႈ အတြက ရညမနးခက ထားၾကရေလသည။ အခ႕ေယာဂမားမာ

နညးျပဆရာလပသတ႔က “သငကား အပါယတခါးပတေလၿပ” (အဓပၸာယမာ တစမဂတစဖလ ရေလၿပ။)

ဟ မတခကချခငးခရ၍ ဝမးေျမာကရေသာ အကးေကးဇးကားခစားရပါ၏။ တကယပတမပတကား

ကယဟာကယ ဆးျဖတႏငေသာ ဉာဏမးရပမရေခ။ ေသာတပတမဂ ဟသညမာကား ကယဟာကယ

နာမည မေပးတတေစကာမ အေဟာငးျဖစေသာ လေကာင (ငါေကာင) ႀကးျပတထြကသြားသလ

ဉာဏထ၌ ရငးသြားၿပး၊ အသစစကစကတစေယာကျဖစလာဘသကသ႔၊ ကယတင ေတြ႕လကရေသာ

အျဖစမးျဖစေလသည။ ထကသ႔ ကယတငႀကလကရေသာ ေယာဂအဖ႔မာ အပါယတခါးပတမႈမေလာက

က မညသညနညးျပဆရာကမ ဆးျဖတရနမလ၊ ကယဟာကယသျပးျဖစေလသည။

အပါယတခါးပတျခငးတညးဟေသာ ကစၥမာ ေနာငတမလြန ဘဝအတြကျဖစေလရာ၊ ထ႔ထကပင ေသခာ

ေသာ ေျပာငးလမႈလညးရေသး၏။ ၎မာ ေယာဂ၏ ကြငးကနေသာ အသကတာတြင ေလာကဓ၏

အထးအႀကတ အႏပအနယက ပထဇဥမားထက ခႏငရညရျခငးပငျဖစေလသည။ အၾကငေသာတာပန

ပဂၢလသည ႏလးမသာယာဖြယေသာ အန႒ာရ ႏင ေတြ႕ရသညအခါ (ဘလးေတြ႕ဒးေတြ႕တြင) သတစပါး

နညးတ ပေလာငျခငး၊ ႏလးမသာယာျခငး ရႏငေသာလညး (အထကတြငတငျပခသည ဥဒါဟရဏမာ

ကသ႔) အတတကေတြးၿပး ၾကာရညၾကး ေဆြးေလာငျခငးခရေလျခငးဟ မေကႏငမခမးႏင အသြား

တႀကတႀကတ၊ လကသးတဆပဆပ၊ ရငတမမ၊ေတာကတစေခါကေခါကျဖစရသညအထ

ဆငးရရျခငးမးမကား ခယေလာကေအာင မမကမသငေခ။ အတတအျဖစက ျပနေတြးၿပး ကယကကယ

စတပငပနးေအာင လပယေသာ မကမျခငးမးမ ေသာတာပနပဂၢလသည ေရာငႏငရမညဟ ကၽြႏပယ

ၾကည၏။ ေစေစစပစပ စစေဆးလကေသာ ဘာမ မတတႏငသည အတတအျခငးအရာအတြက ေၾကာင

ဆငးရရျခငးသည လသတဝါက အႏပစကဆးျဖစသတညး။

ေရႊဥေဒါငးေရႊဥေဒါငးေရႊဥေဒါငးေရႊဥေဒါငး ((((၁၉၅၉၁၉၅၉၁၉၅၉၁၉၅၉ ---- ခႏစခႏစခႏစခႏစ မဂၢဇငးမားတြငမဂၢဇငးမားတြငမဂၢဇငးမားတြငမဂၢဇငးမားတြင ၁၃၁၃၁၃၁၃ လလလလ တငတငေဖာျပခေသာတငတငေဖာျပခေသာတငတငေဖာျပခေသာတငတငေဖာျပခေသာ ေဆာငးပါးမားကေဆာငးပါးမားကေဆာငးပါးမားကေဆာငးပါးမားက စစညးထားစစညးထားစစညးထားစစညးထား

သည။သည။သည။သည။) ) ) )